1

„FILMY WARTE POZNANIA!”

Z CYKLU „14 BAJEK Z KRÓLESTWA LAILONII LESZKA KOŁAKOWSKIEGO”

TV STUDIO FILMÓW ANIMOWANYCH W POZNANIU [DVD 5 x ~16 min. czas projekcji 80 min.]

MIĘDZYNARODOWY FESTIWAL FILMU FILOZOFICZNEGO – KINEMATOGRAF

FILOZOFICZNY

09-12.12.2010, KRAKÓW

„14 BAJEK Z KRÓLESTWA LAILONII LESZKA KOŁAKOWSKIEGO"

O CYKLU

„14 bajek z królestwa Lailonii Leszka Kołakowskiego” to cykl adaptacji filmowych, przy

użyciu różnych technik animacji, bajek – przypowieści wybitnego polskiego filozofa

Leszka Kołakowskiego.

Lailonia, to kraina, której nie ma na mapie. Trudno też nazwać ją krainą z bajek. Lailonia

tak naprawdę leży w każdym z nas. Bo każdemu z nas, tak jak bohaterom tych filmów,

przyrodzona jest ciekawość. A ciekawość, to konieczność zadawania pytań i poszukiwania

odpowiedzi. Ciekawość to także prawo do zwątpienia. Trochę parafrazując Kartezjusza,

można by powiedzieć o głównym przesłaniu tych bajek: „Wątpię, więc myślę, myślę, więc

jestem”.

I choć często bohaterowie naszych bajek ponoszą porażki, to jednocześnie pozostawiają

widza w głębokim przekonaniu, że należy poszukiwać, że należy mieć nadzieję, tak jak

Laje, najmłodszy z braci w filmie „O największej kłótni”, że znajdzie lepsze miasto, lepsze

miejsce dla siebie do życia, choć jego brat takie poszukiwanie przypłacił życiem.

2

Filmy z tego cyklu bawią i uczą, rozbudzają wrażliwość młodego widza, zapraszają do

dyskusji, do samodzielnej refleksji.

Zapraszają do spojrzenia na otaczający nas świat z różnych punktów widzenia, a przede

wszystkim pragną utrwalić w dorastającym młodym człowieku tę niezwykłą umiejętność,

którą mają małe dzieci – umiejętność zadawania pytań i poszukiwania odpowiedzi,

umiejętność, którą w miarę dorastania tracimy na rzecz bezkrytycznego akceptowania

tzw. prawd oczywistych, utartych oraz pewnych schematów myślenia.

Bajki te posiadają też te walory dramaturgiczne, które pozwalają mądre i głębokie

przesłanie przekazać środkami filmowymi, jak np.: konstrukcja opowieści, akcja z

zaskakującymi zwrotami, barwność postaci, tragizm i humor obecny zarówno w akcji, jak i

w dialogach czy też intensywność przeżyć bohaterów.

Jan Zamojski, scenarzysta

3

„14 BAJEK Z KRÓLESTWA LAILONII LESZKA KOŁAKOWSKIEGO”

(„Fourteen Tales from Lailonia Kingdom by Leszek Kołakowski”)

Cykl autorskich filmów animowanych wg „13 bajek z królestwa Lailonii dla dużych i małych” Leszka

Kołakowskiego

(Dotychczas zrealizowano 11 filmów w różnych technikach animacji. Premiera w 2002 r. w

programie II TVP)

Produkcja: TV Studio Filmów Animowanych – TVP S.A. 2000 - 1996; © TVP S.A. – TV SFA

Kierownik artystyczny cyklu: Maciej Wojtyszko

Opieka literacka: Anna Zaremba

Pomysłodawca adaptacji i autor scenariuszy: Jan Zamojski

Kierownictwo produkcji: Ewa Samborska, Ewa Sobolewska

W roli Narratora w cyklu wystąpił: Zbigniew Zapasiewicz

CZOŁÓWKA CYKLU

Scenariusz, reżyseria, plastyka, animacja: Piotr Dumała

Muzyka: Bernard Kawka

Zdjęcia: Jan Maciej Ptasiński

Montaż, dźwięk: Wiesław Nowak

Animacja malarska na płytach gipsowych, 35 mm, kolor, 27 m/e, 01:00 min.

Data produkcji: 31.10.1996

4

PIĘKNA TWARZ (BEAUTIFUL FACE)

Reżyseria: Maciej Wojtyszko

Scenografia, współpraca reżyserska: Artur Wrotniewski

Layout: Artur Wrotniewski, Lesław Budzelewski

Animacja: Lesław Budzelewski, Janusz Gałązkowski, Szymon Felkel, Paweł Iwanowski, Elżbieta

Kandziora, Krystyn Koczorski, Dorota Maciejewska, Maciej Matecki, Ewa Rodewald, Waldemar

Szajkowski

Muzyka: Jan Janga Tomaszewski

Wykonanie: Jan Janga Tomaszewski, Krzysztof Ścierański, Michał Kulenty, Sławomir Kulpowicz

Zdjęcia: Krzysztof Szyszka, Krzysztof Napierała

Montaż i dźwięk: Wiesław Nowak

W nagraniu dialogów udział wzięli: Nino: Antonina Choroszy oraz: Zbigniew Grochal, Aleksander

Machalica, Daniela Popławska, Maria Rybarczyk

Animacja klasyczna na celuloidach, 35 mm, kolor, 388 m/e, 14:10 min. Data produkcji: 09.07.1997

STRESZCZENIE:

PIĘKNA TWARZ, czyli o tym, że nie sposób uchronić ideał przed zgubnym wpływem materii i czasu,

ale też o tym, że żal nam kogoś, kto chciał tego dokonać.

Nino, czeladnik piekarski z królestwa Lailonii, ma bardzo piękną twarz. Wkrótce zauważa, że

pojawiają się na niej zmarszczki. Pożycza pieniądze od sąsiada i kupuje kuferek niezmienności.

Chowa swoją piękną twarz w kuferku i odtąd żyje bez twarzy. Twierdzi, że tylko przechowując

twarz w kuferku niezmienności, może zapewnić jej wieczną młodość i nieśmiertelne piękno. Sąsiad

domaga się zwrotu pożyczki. Nino zastawia więc swoją piękną twarz w lombardzie. Otrzymuje

sumę mniejszą niż pożyczył. Nie może spłacić długu i zostaje wtrącony do więzienia na wiele lat.

Właściciel lombardu nie doczekawszy się Nino, wyjmuje jego piękną twarz z kuferka i jako piłkę

daje dzieciom do zabawy. Tylko uwięziony Nino uważa, że ma najpiękniejszą twarz na świecie.

5

O WIELKIM WSTYDZIE (OF THE GREAT SHAME)

Reżyseria, plastyka, montaż: Jacek Adamczak

Layout: Jacek Adamczak, Maciej Matecki, Janusz Gałązkowski

Animacja: Jacek Adamczak, Edyta Budziszyn, Janusz Gałązkowski, Paweł Iwanowski, Elżbieta

Kandziora, Maciej Matecki, Edyta Mazurczuk, Ewa Rodewald, Agnieszka Szcześniak

Muzyka, wykonanie: Zbigniew Kozub

Solo na trąbce: Roman Gryń

Reżyseria nagrania dialogów: Ewa Złotowska

Zdjęcia: Krzysztof Szyszka, Krzysztof Napierała

Montaż obrazu: Jacek Adamczak

Montaż dźwięku: Wiesław Nowak

W nagraniu dialogów udział wzięli: Rio: Tomasz Bednarek; Generał: Mirosław Zbrojewski; Wróżka:

Antonina Girycz; Trębacz: Mieczysław Morański

Animacja klasyczna na celuloidach, 35 mm, kolor, 438 m/e, 16:00 min. Data produkcji: 05.08.1998

STRESZCZENIE:

O WIELKIM WSTYDZIE, czyli o tym, że nie sposób odtworzyć ideał w wyobraźni, ale też o tym, że

znowu żal nam kogoś, kto chciał tego dokonać.

We wsi Kleo mieszka młody rybak Rio. Rio kocha Murię i uważa ją za najpiękniejszą dziewczynę na

świecie. Muria, adorowana przez wielu mężczyzn, nie zwraca uwagi na Rio. Nie martwi się też,

kiedy Rio zostaje powołany do wojska. Rio pełni służbę od świtu do nocy. Mimo wyczerpania i

wielu trudów, ani przez chwilę nie zapomina o Murii. Pewnego razu Pau, kolega Rio z wojska prosi,

aby opowiedział o swojej dziewczynie. Rio z przerażeniem uświadamia sobie, że nie pamięta nawet,

jaki kolor oczu ma Muria... Rio zaczyna zmniejszać się ze wstydu.

NAGRODY I WYRÓŻNIENIA:

NAGRODA ZŁOTA KRESKA dla TV Studia Filmów Animowanych w Poznaniu, „za wielki wkład i

rozwój polskiego filmu animowanego, który przyniósł nieskończoną ilość sukcesów polskiej sztuce

filmowej” [tu: „O wielkim wstydzie”], przyznana przez Komitet Organizacyjny oraz Jury VI

Ogólnopolskiego Festiwalu Autorskich Filmów Animowanych OFAFA'2000, Kraków / 2000

6

WYRÓŻNIENIE dla filmu, IX International Film Festival „Golden Knight”, Moskwa, Rosja / 2000

NAGRODA POZNAŃSKIE SREBRNE KOZIOŁKI dla najlepszego filmu animowanego Konkurs

Krajowy, 17 Międzynarodowy Festiwal Filmów dla Dzieci „Ale Kino!”, Poznań / 1999

NAGRODA POZNAŃSKIE KOZIOŁKI dla autora najlepszego opracowania plastycznego filmu

animowanego, Jacka Adamczaka, Konkurs Krajowy, 17 Międzynarodowy Festiwal Filmów dla

Dzieci Ale Kino!”, Poznań / 1999

NAGRODA MARCINEK dla Jacka Adamczaka, za reżyserię i opracowanie plastyczne, Krajowe Jury

Dziecięce na 17 Międzynarodowym Festiwalu Filmów dla Dzieci „Ale Kino!”, Poznań / 1999

NAGRODA MARCINEK za „interesującą animację oraz przypomnienie widzom, że ‘najważniejsze jest

niewidoczne dla oczu’, a w szarej rzeczywistości tylko sny okazują się kolorowe”, Międzynarodowe

Jury Dziecięce na 17. Międzynarodowym Festiwalu Filmów dla Dzieci „Ale Kino!”, Poznań / 1999

DYPLOM ZA REŻYSERIĘ, Międzynarodowe Biennale Filmów Animowanych BAB’99, Bratysława /

1999

NAGRODA SREBRNA KRESKA, V Ogólnopolski Festiwal Autorskich Filmów Animowanych, Kraków

/ 1998

GARBY (HUMPS)

Reżyseria, scenografia, layout, animacja: Marek Serafiński

Muzyka: Janusz Grzywacz

Wykonanie: Janusz Grzywacz

W roli Ajio/Garba Ajio wystąpił: Wojciech Wojtkowski

W pozostałych rolach: Anna Korpowska, Bogdan Nowicki, Marcin Nowicki, Tomasz Wojtkowski

Zdjęcia: Jan Maciej Ptasiński, Adam Dąbrowski

Montaż obrazu: Marek Serafiński, Anna Ewert, Wiesław Nowak

Montaż dźwięku: Wiesław Nowak

Dźwięk: Jarosław Jurgała

Asystent reżysera: Katarzyna Kucharska, Anna Zboina

W nagraniu dialogów udział wzięli: Ajio/Garb Ajio: Jarosław Gajewski oraz: Dorota Chotecka,

Bogdan Misiewicz, Radosław Pazura

Animacja kombinowana, 35 mm, kolor, 418 m/e, 15:15 min. Data produkcji: 30.07.1998

7

STRESZCZENIE:

GARBY, czyli o tym, że wrogiem wątpliwości jest fałsz, który chce uchodzić za prawdę.

Kamieniarz Ajio, z natury spokojny, uczciwy i sumienny, pracuje przy budowie dróg w Lailonii.

Pewnego dnia, na jego plecach wyrasta garb, który szybko zmienia się w sobowtóra Ajio. Sobowtór

Ajio jest agresywny, podstępny i leniwy. Szybko udaje mu się przekonać otoczenie, że to on jest

prawdziwym Ajio. Wkrótce epidemia garbów dotyka wszystkich mieszkańców Lailonii.

Prawdziwych ludzi zastępują ich sobowtóry. Są agresywni i impertynenccy. Sobowtór Ajio

przejmuje władzę nad miastem garbów. Tylko synowi Ajio udaje się uciec z miasta. Ma nadzieję, że

kiedy dorośnie, powróci i rozprawi z garbami.

JAK BÓG MAIOR UTRACIŁ TRON (HOW GOD MAIOR LOST HIS THRONE)

Reżyseria, scenografia, layout: Piotr Muszalski, Paweł Walicki

W roli boga Maiora wystąpił: Witold Dębicki

Muzyka: Ryszard Tymon Tymański

Wykonanie: Ryszard Tymon Tymański – instrumenty elektroniczne; oraz: Olgierd Walicki, Elżbieta

Macierewicz, Tomasz Pawlicki, Renata Suchodolska

Animacja klasyczna: Paweł Walicki, Janusz Gałązkowski, Zuzanna Lewandowska

Animacja w soli: Piotr Muszalski

Zdjęcia: Krzysztof Szyszka, Krzysztof Napierała

Montaż obrazu: Teresa Miziołek

Dźwięk Wiesław Nowak

W nagraniu udział wzięli: Obi - Adam Bauman, Ubi - Wojciech Paszkowski oraz Mieczysław

Morański, Ryszard Nawrocki, Iwona Rulewicz

Animacja wycinankowa i w kolorowych solach bezpośrednio pod kamerą, 35 mm, kolor, 455 m/e,

16:35 min. Data produkcji: 10.09.1999

STRESZCZENIE:

JAK BÓG MAIOR UTRACIŁ TRON, czyli o tym, jak stałość praw prowadzi do ich upadku.

8

Bracia Ubi i Obi mieszkają w Lailonii, w mieście Ruru. Władzę nad miastem sprawuje bóg Maior.

Podstawowym prawem boga Maiora jest, że wszystko co dla ludzi znajduje się na dole, dla boga

znajduje się na górze i odwrotnie. Bracia żyją zgodnie z prawami ustanowionymi przez boga Maiora

do czasu, aż Obi buntuje się przeciwko nim. Wkrótce bracia rozstają się i Obi umiera. Za złamanie

swoich praw, Bóg Maior skazuje Obiego na pobyt w piekle. Ubi także umiera, a że zawsze był

posłuszny prawom boga, idzie do nieba. Bracia nawet po śmierci są rozdzieleni. Ubi nie jest

szczęśliwy w niebie i chce iść do piekła. Bóg Maior jednak nie zgadza się na to. W niebie wybucha

bunt. Bóg Maior abdykuje. Od tego momentu żyjący i nieżyjący mieszkańcy miasta Ruru muszą

radzić sobie sami.

NAGRODY I WYRÓŻNIENIA:

NAGRODA ZŁOTA KRESKA dla TV Studia Filmów Animowanych w Poznaniu, „za wielki wkład i

rozwój polskiego filmu animowanego, który przyniósł nieskończoną ilość sukcesów polskiej sztuce

filmowej” [tu: „Jak bóg Maior utracił tron”], przyznana przez Komitet Organizacyjny oraz Jury VI

Ogólnopolskiego Festiwalu Autorskich Filmów Animowanych OFAFA'2000, Kraków / 2000

NOMINACJA dla Ryszarda Tymona Tymańskiego w kategorii - najlepsza muzyka oryginalna w filmie

animowanym innej produkcji - do Nagrody „Philip Award” na TP SA Music & Film Festival,

Warszawa / 2000

WYRÓŻNIENIE SPECJALNE dla Piotra Muszalskiego i Pawła Walickiego za opracowanie plastyczne

filmu, VI Ogólnopolski Festiwal Autorskich Filmów Animowanych OFAFA'2000, Kraków / 2000

O NAJWIĘKSZEJ KŁÓTNI (OF THE QUARREL OF ALL QUARRELS)

Reżyseria, zdjęcia: Zbigniew Kotecki

Scenografia, lalki, kostiumy: Maria Balcerek

(scenografia, lalki i kostiumy inspirowane obrazami Pietera Bruegela St.)

Muzyka: Marcin Pospieszalski

9

Wykonanie: Marcin Pospieszalski – skrzypce, instrumenty klawiszowe, śpiew; Joszko Broda – fujarki,

listek, dudy, słomka, Marta Stanisławska – cymbały; Piotr Żyżelewicz – konga, tarabułka; Angelika

Górny – śpiew

Choreografia: Izadora Weiss

Animacja lalkowa: Krzysztof Brzozowski, Adam Wyrwas

Animacja klasyczna: Aniela Lubieniecka, Anna Dudek, Janusz Gałązkowski

Wykonanie lalek: Dariusz Kalita

Charakteryzacja lalek: Maria Balcerek, Dariusz Kalita

Wykonanie kostiumów: Anna Szcześniak, Małgorzata Doniec

Wykonanie rekwizytów: Jacek Spychalski

Wykonanie peruk, tresek i zarostów: Dorota Dubiak, Sylwia Nowak

Wykonanie dekoracji: Małgorzata Wolańska, Krzysztof Brzozowski, Jacek Spychalski, Sylwia

Nowak, Dorota Dubiak, Magdalena Chruszcz, Katarzyna Sierżant, Leszek Jaroszewski, Roman

Piwocki, Maciej Dauksza, Wiktor Dzwoniarek

Współpraca operatorska: kamera - Jadwiga Zauder; światło - Jerzy Lękiewicz

Montaż: Teresa Miziołek

Dźwięk: Wiesław Nowak

Reżyseria dialogów: Ewa Złotowska

W nagraniu dialogów udział wzięli: Eino: Andrzej Arciszewski; Aho: Marek Frąckowiak; Laje: Paweł

Iwanicki oraz: Beata Kawka, Joanna Orzeszkowska, Elżbieta Bednarek, Tomasz Bednarek, Paweł

Szczęsny, Robert Tondera, Włodzimierz Bednarski

Animacja lalkowa, 35 mm, kolor, 501 m/e, 18:20 min. Data produkcji: 22.11.1999

STRESZCZENIE:

O NAJWIĘKSZEJ KŁÓTNI, czyli o tym, że choć poszukiwanie szczęścia może skończyć się tragicznie,

to warto go szukać.

Bohaterami filmu są trzej bracia: Eino, Aho oraz Laje. Bracia żyją z uprawy rodzinnej ziemi. Eino

pracuje od świtu do nocy. Aho lubi spędzać czas na zabawie w pobliskiej karczmie, zaś Laje raz

pomaga Eino, a raz towarzyszy Aho. Pewnego razu, Aho zostaje oszukany podczas gry w kości i

traci rodzinną ziemię. Bracia wyruszają w poszukiwaniu pracy. Dochodzą do rozwidlenia dróg. Eino

chce iść drogą w lewo, Aho w prawo, a Laje raz zgadza się z jednym, raz z drugim bratem. Bracia,

nie mogąc przekonać się wzajemnie do swoich racji, zaczynają wielką kłótnię. W końcu strach przed

niebezpieczeństwami samotnej wędrówki decyduje o trzymaniu się razem i bracia postanawiają, że

pójdą drogą wybraną przez Eino. Długo wędrują po lasach, wspólnie walczą z dzikimi zwierzętami i

zdobywają pożywienie. W końcu docierają do bram wymarzonego przez Eino miasta. Okazuje się

jednak, że wspaniała fasada okazałych budowli kryje rozpacz i nędzę wielu mieszkańców miasta, że

jedyną pracą, o którą przychodzi im żebrać, jest zatrudnienie za miskę zupy przy budowie nowego

pałacu. Zniechęcony Aho marzy o krainie szczęścia, która jego zdaniem jest na końcu proponowanej

przez niego drogi. Aho wraca na rozstaje dróg. Bracia długo nie mają o nim żadnych wieści, aż

kiedyś dochodzą do nich słuchy o jego śmierci. Eino przekonuje Laje, aby pozostał z nim w mieście.

Jednak po jakimś czasie także Laje postanawia wyruszyć w drogę, aby poszukać lepszego miasta.

NAGRODY I WYRÓŻNIENIA:

NAGRODA JURY DZIECIĘCEGO za najlepszy film animowany przeglądu Stowarzyszenia Filmowców

Polskich „55 lat polskiej animacji dla dzieci”, 22 Międzynarodowy Festiwal Filmów Młodego Widza

„Ale kino”, Poznań / 2004

NAGRODA ZŁOTA KRESKA dla TV Studia Filmów Animowanych w Poznaniu, „za wielki wkład i

rozwój polskiego filmu animowanego, który przyniósł nieskończoną ilość sukcesów polskiej sztuce

filmowej” [tu: „O największej kłótni”], przyznana przez Komitet Organizacyjny oraz Jury VI

Ogólnopolskiego Festiwalu Autorskich Filmów Animowanych OFAFA'2000, Kraków / 2000

DYPLOM UZNANIA za realizację filmu, 10th Cairo International Children Film Festival, Kair / 2000

10

II NAGRODA GŁÓWNA dla reżysera filmu, Zbigniewa Koteckiego, I Biesiada z Filmem

Dokumentalnym i Animowanym „DAF 2000”, Szczecin / 2000

NAGRODA POZNAŃSKIE SREBRNE KOZIOŁKI dla najlepszego filmu animowanego, Konkurs

Krajowy XVIII Międzynarodowego Festiwalu Filmów dla Dzieci „Ale Kino!”, Poznań / 2000

NAGRODA POZNAŃSKIE KOZIOŁKI dla autora najlepszego opracowania plastycznego w filmie

animowanym – Maria Balcerek – Konkurs Krajowy XVIII Międzynarodowego Festiwalu Filmów dla

Dzieci „Ale Kino!”, Poznań / 2000

NAGRODA POZNAŃSKIE KOZIOŁKI za animację – Krzysztof Brzozowski, Adam Wyrwas - Konkurs

Krajowy XVIII Międzynarodowego Festiwalu Filmów dla Dzieci „Ale Kino!”, Poznań / 2000

NAGRODA POZNAŃSKIE KOZIOŁKI za muzykę – Marcin Pospieszalski - Konkurs Krajowy XVIII

Międzynarodowego Festiwalu Filmów dla Dzieci „Ale Kino!”, Poznań / 2000

WYRÓŻNIENIE MARCINEK za reżyserię filmu – Zbigniew Kotecki – Jury Dziecięce Konkursu

Krajowego XVIII Międzynarodowego Festiwalu Filmów dla Dzieci „Ale Kino!”, Poznań / 2000

WYRÓŻNIENIE MARCINEK za opracowanie plastyczne – Maria Balcerek – Jury Dziecięce Konkursu

Krajowego XVIII Międzynarodowego Festiwalu Filmów dla Dzieci „Ale Kino!”, Poznań / 2000

NAGRODA POZNAŃSKIE KOZIOŁKI dla autora najlepszego opracowania plastycznego w filmie

animowanym – Maria Balcerek - Konkurs Międzynarodowy XVIII Międzynarodowego Festiwalu

Filmów dla Dzieci „Ale Kino!”, Poznań / 2000

WYRÓŻNIENIE MARCINEK dla filmu, Jury Dziecięce Konkursu Międzynarodowego XVIII

Międzynarodowego Festiwalu Filmów dla Dzieci „Ale Kino!”, Poznań / 2000

DRUGA NAGRODA w kategorii filmów animowanych, Millenium Film Festival of Fine Arts, Szolnok,

Węgry / 2000

NAGRODA GŁÓWNA za najlepszy film animowany, 5th International Short Film Festival, Siena, Italy

/ 2000

NAGRODA SREBRNA KRESKA za szczególne walory artystyczne, VI Ogólnopolski Festiwal

Autorskich Filmów Animowanych OFAFA'2000, Kraków / 2000

NAGRODA PRASOWA - MOJE OSCARY, przyznana przez Prof. Marka Hendrykowskiego: „Jan

Zamojski (scenarzysta), Zbigniew Kotecki (reżyser, autor zdjęć) i Ewa Sobolewska (kierownik

produkcji) za film „O największej kłótni” z cyklu „14 bajek z królestwa Lailonii Leszka

Kołakowskiego” zrealizowany w Telewizyjnym Studiu Filmów Animowanych w Poznaniu” / 1999

11

FRAGMENTY RECENZJI:

/.../ „W zapusty obejrzeliśmy film „O największej kłótni”. Jesteśmy (tj. ja i moja żona

Tamara) zachwyceni. To jest doprawdy znakomite dzieło i mogę się pysznić, że częściowo się do

niego przyczyniłem. Tamara powiedziała od razu, że właściwie to szkoda, że to idzie w telewizji, bo

jest to tak piękne dzieło malarskie, że chciałoby się różne jego fragmenty powiesić na ścianie.

Doprawdy majstersztyk. Ogromnie, ogromnie dziękuję. Z najlepszymi życzeniami na najbliższe

millenium.” Fragment listu Prof. Leszka Kołakowskiego do reżysera filmu z dnia 8.01.2000,

udostępniony za zgodą Autora

Od strony plastycznej najbardziej zachwyca lalkowe „O największej kłótni”, wzorowane na

obrazach Bruegla (scenografia - Maria Balcerek, wykonanie lalek – Dariusz Kalita, animacja lalkowa

– Krzysztof Brzozowski, Adam Wyrwas). Trudno zapomnieć wyrzeźbione wiatrem i deszczem

chłopskie twarze głównych bohaterów, błoto, kurz, gęstwiny, przez które wędrują, miasto

przypominające wieżę Babel. /.../ Bartosz Żurawiecki, „Gazeta Wyborcza” z dnia 02.2000

/.../ Ta prosta fabułka niesie w sobie filozoficzne przesłanie o nieuchronności

podejmowania wyborów i skazania na związane z nimi ryzyko i niepewność. Życie jest wiecznym

błądzeniem – zdają się sugerować spotkani na drodze ślepcy. Jednak film Koteckiego nie dlatego

jest niezwykły. Lateksowe lalki i scenografia z naturalnych tworzyw wg projektu Marii Balcerek

powstały z inspiracji malarstwem Pietera Bruegla St. I z ducha wielkiej literatury sowizdrzalskiej.

Ożywione ruchem kamery same w sobie są prawdziwymi dziełami sztuki. W bajce „O największej

kłótni” /.../ gra ponad 40 postaci. Jedną z najbardziej karkołomnych dla realizatorów, była scena

tańca, w której na planie znajdowało się jednocześnie kilkanaście postaci. Każda musiała się

poruszać we własnym rytmie, jednak taniec sprawił, że dodatkowo na ruch lalki nakładały się nowe

akcenty.” Mariola Wiktor „Gazeta Wyborcza” z dnia 6.12.1999

/.../ Odcinek „O największej kłótni” to przypowieść filozoficzna o wolności wyboru dróg

życiowych. Przed takim wyborem staje trzech braci, bohaterów filmu. Cała historia opowiedziana

jest w realiach bajki. Służy temu znakomita scenografia wzorowana na malarstwie Pietera Bruegla,

autorstwa Marii Balcerek, pracującej do tej pory w teatrze, która zaprojektowała lalki. Dla potrzeb

odcinka „O największej kłótni” powstało dziewięć dekoracji prawie naturalnej wielkości. Użyto do

nich m.in. kłosów zboża, gałęzi i naturalnych traw. /.../ Do filmu wykonano blisko 40 lalek – rzeźb

wyposażonych w możliwości mimiczne. Przy wykonaniu scenografii i lalek pracowała grupa

animatorów, plastyków i studentów wydziału animacji łódzkiej „filmówki”. AS „Gazeta Wyborcza” z dnia 4.12.1999 r.

/.../ „Dzięki użyciu unikatowej techniki lalkowej niesamowity świat z obrazów P. Bruegla

został urzeczywistniony, powołany do życia. Widz bez trudu rozpoznaje „Sianokosy”, „Żniwa”,

„Taniec chłopski”, „Ślepców” czy „Wieżę Babel”. Dzieła te ożywione w trójwymiarowej przestrzeni

nabierają niezwykłej plastyczności i nowych znaczeń. Lalki (wykonane z wielkim artyzmem z

lateksu) posiadają możliwość anatomicznego poruszania się. Każdym gestem, bardzo precyzyjną i

ekspresyjną mimiką twarzy odzwierciedlają nie tylko emocje bohaterów, lecz poszczególne

charaktery ludzkie. „O największej kłótni” to przypowieść o wolności wyboru, poszukiwaniu drogi

12

do realizacji własnych marzeń, niepewności ludzkiego losu. Bohaterowie tej alegorycznej

przypowieści, trzej bracia, Eino, Aho i Laje tracą ojcowiznę i możliwość dostatniego życia.

Wyruszając w poszukiwaniu miasta bogactwa i dobrobytu, stają na rozdrożu, nie mogąc

zdecydować, którędy kontynuować podróż. Czy narzucona przez najstarszego z braci droga (którą

po długiej kłótni poszli), była słuszna? Czy lepiej zginąć poszukując własnych marzeń, jak ten,

któremu życie w mieście wybranym przez brata wydało się zbyt ciężkie i monotonne? Co stało się z

najmłodszym, który wkrótce także postanowił szukać swojej ziemi obiecanej? Nigdy się nie

dowiemy. Morał przypowieści trzeba odnaleźć, jak rozwiązanie zagadki. Eino, Aho i Laje zdają się

reprezentować całą ludzkość, szukającą własnego szczęścia po omacku, co w filmie symbolizują

ślepcy, mijani po drodze przez braci. Jak potoczyłoby się nasze życie, gdybyśmy dokonali innych

wyborów? Obdarzeni świadomością własnej wolności, musimy wciąż dążyć do samorealizacji,

ciągle szukać szczęścia. Taka jest nasza natura i przeznaczenie. Takie jest przesłanie

Kołakowskiego, a za nim twórców tego fascynującego filmu.” Alicja Cichowicz „KALEJDOSKOP” Nr 12/99