การจดการและพฤตกรรมตางวฒนธรรม135-402 Cross-Cultural Management

หวขอท 11 การสอสารตางวฒนธรรม

• ภาษา : เครองมอในการสอสาร • การสอสารและองคประกอบของการสอสาร • การสอสารขามวฒนธรรม • วฒนธรรมกบการสอสาร

ภาษา : เครองมอในการสอสาร

ภาษา

• ภาษาพด

• ภาษาเขยน

• ภาษาทาทาง

• ภาษามอ

วจนภาษา

อวจนภาษา

• ภาษาเฉพาะวงการ : ภาษาราชการ ภาษากฎหมาย ภาษากว

• ภาษาของกลมชน เชอชาต หรอประเทศ : ภาษาไทย ภาษาองกฤษ ภาษาจน ภาษาญปน

วธการสอภาษา

• การเปลงเสยง

• ท าสญลกษณดวยภาพหรอตวอกษร

• การท าอากปกรยาตางๆ

ภาษาเปนเครองมอในการสอสาร และเปนเครองหมายแสดงถงความเปนชาต

ขอเทจจรงเกยวกบภาษา

• ภาษาทใชในโลกนมกวา 7,000 ภาษา ประมาณ 150-200 ภาษาทมคนพดมากกวา 1 ลานคน

• ภาษาทมคนพดมากทสด คอ Mandarin Chinese, English, Spanish, Hindi, Arabic, Bengali, Russian, Portuguese, Japanese, German and French (ทมา: UNESCO)

• ภาษาทยากทสด : ความยากของภาษาขนอยกบความใกลเคยงกนระหวางภาษาทเรยนกบภาษาแมของผเรยน

พบวาภาษาทยากทสดส าหรบผทพดภาษาองกฤษเปนภาษาแม ไดแก Arabic, Cantonese, Mandarin Chinese, Japanese and Korean

การสอสารและองคประกอบของการสอสาร

การสอสาร

• เปนการสงขอมล การแลกเปลยนความคด การสอความหมายถงกนและกน

• ปจจยตอความส าเรจของการสอสาร – ลกษณะของการสอสาร

– การตความสาร

– สภาพแวดลอมเมอไดรบสาร

– การรบรของผรบสาร

– ความสามารถในการสอสาร

– ภาษา เนองจากภาษาทใชกนมอยมากมาย และแตละภาษากมภาษายอยอก

องคประกอบของการสอสาร

ผสงสาร

สาร

สอ

ผรบสาร

ผลของการสอสาร

การสอสารขามวฒนธรรม

ลกษณะของการสอสารขามวฒนธรรม (Cross-cultural communication)

• (Interracial communication)

การสอสารระหวางเชอชาต

• (Intercultural communication)

การสอสารระหวางวฒนธรรม

• (International communication)

การสอสารระหวางประเทศ

การสอสารกบคนตางชาต

ตางวฒนธรรม

ตางภาษา ยากยงกวาการสอสารกบคนในสงคมเดยวกน

ภาษาและวฒนธรรม

• ภาษาเปนสงทส าคญส าหรบวฒนธรรมทจะชถงความเปนกลมทเหมอนกน

• บางประเทศมภาษาทใชเปนทางการมากกวา 1 ภาษา การใชภาษาไมตรงกบกลมเปาหมายมผลตอความส าเรจในการเจรจาตอรอง

• ทกภาษามขอจ ากดในการสอสาร ไมสามารถสอความหมายไดครบถวนตามทตองการ โดยเฉพาะเมอมการแปลความจากภาษาหนง ไปสอกภาษาหนง

• ภาษาเปนสงสะทอนความคด และเปนตวก าหนดรปแบบทางวฒนธรรม

ระดบความตางทางวฒนธรรมเปนอปสรรคตอการสอสารในระดบทตางกน • ระหวางคนญปนกบประเทศกลมลาตนยโรป วฒนธรรมของแต

ละฝายทตางกนมาก เปนอปสรรคในการสอสาร • การปฏสมพนธระหวางคนลาตนดวยกน พบวาอปสรรคในการ

สอสารระหวางสองฝายคอนขางจะผอนคลายเมอตดตอสอสารกน เพราะมวฒนธรรมทคลายกนทงทสองประเทศไมคอยถกชะตากน แตในยามตดตอพดคยกนแลวแทบไมมอปสรรคเลย เพราะคลายกน มความเขาใจในวฒนธรรมของอกฝาย

หวขอท 5 การจดการและพฤตกรรมตางวฒนธรรม 14

บรบททางภาษา

• ภาษาทมบรบทต า (Low Context)

– ภาษาทแสดงออกมาไดชดเอง สอความหมายโดยตรง

– ภาษาทางยโรปสวนใหญ เชน เยอรมน องกฤษ สแกนดเนเวย

• ภาษาทมบรบทสง (High Context)

– ภาษาทอธบายสงตางๆ โดยออมตองท าความเขาใจเพม

– ภาษาของแถบเอเชย เชน ญปน ไทย

สไตลการสอสารพนฐาน

• การสอสารโดยตรง (Direct communication)

– การสอสารแบบตรงประเดน ไมมเคลอบคลมในความหมาย

• การสอสารโดยออม (Indirect communication)

– การสอสารโดยมนย ตองตความ มองวาการพดอะไรตรงๆ เปนการไมสภาพ

• การสอสารแบบเปนทางการ / มพธรตอง (Formal communication) VS.การสอสารแบบไมเปนทางการ / ไมมพธรตอง (Informal communication)

– แตละชาตแตละภาษามระดบของการใชภาษาแบบเปนทางการกบไมเปนทางการตางกน เชน สหรฐอเมรกา มความเปนทางการนอยกวาชาตอน

การสอสารโดยไมใชภาษาพด

• การสอสารโดยทาทาง (Kinesics)

– การสอสารโดยกรยาทาทาง การเคลอนไหว

– การแสดงออกทางสหนา

– การใชมอประกอบทาทาง

• การโคงค านบ : หลายประเทศในเอเชย แสดงความเคารพ

• ยกเทาวางปนโตะ : คนอเมรกน = แสดงอาการผอนคลาย

คนเอเชย คนเยอรมน = กรยาไมสภาพ

คนอาหรบ = ถอเปนการดถกกน

• นวชและนวโปงแตะกนเปนรปวงกลม : โอเค (ตกลง)

คนญปน = เงน

คนบราซล = เรองลามก

• ยกนงโปงขน : คนอเมรกนม คนในยโรป = ทกอยางไปไดสวย

คนออสเตรเลย คนแอฟรกา = ความหยาบคาย

• ชนวชและกลางเปนรปตวว : = ชยชนะ

• ผงกหว : = ใช เหนดวย แต คนบลกาเรย = ไมใช

การสอสารโดยไมใชภาษาพด

• ระยะหางในการสอสาร (Proximics)

– หางกน 9 นว ไปจนถงมากกวา 20 นว

อเมรกาเหนอ ระยะประมาณ 20 นว

ละตนอเมรกา และอาหรบ ชอบยนคยกนแบบใกลชด

– การออกแบบส านกงาน

ญปน = จดโตะท างานของหวหนาใกลชดกบลกนอง

เยอรมน = จดใหมอาณาบรเวณ (พนทสวนตว) หางกนมากกวาพวก

อเมรกาเหนอ

การสอสารโดยไมใชภาษาพด

• การสมผส (Touching)

– คนลาตนยโรป และลาตนอเมรกา ยอมรบการสมผสมากกวากลมคนเยอรมนแองโกล หรอสแกนดเนเวย

• การจมพตทกทาย : ผชายชาวรสเซย ทกทายกน

• การสวมกอด : คนบราซล

• การจงมอกนระหวางเดน : นกเรยนหญงญปน

• การจบมอทกทาย : บางวฒนธรรมจบมอกนอยางแนน แตบางวฒนธรรมจบกนเบาๆ

ขอบเขตพนท (Fixed features of space)

• ขนาดของพนทแสดงถงสถานะ • ในสหรฐ ขนาดของหองท างาน / โตะท างาน เกาอ สอใหรวาผทเปนเจาของหองมสถานะหรออ านาจเพยงใด : หองเลกมอ านาจนอยกวา

• ในอนเดย ผบรหารระดบสง มทนงท างานรวมกบเจาหนาทระดบลางลงไปในหองแคบๆ เดยวกน

• สถานทแสดงถงคานยมและความรสก • คนอเมรกน : การไดไปเหนลนคอลนเมมโมเรยล อนสรณสถานสงครามเวยดนาม ใหอารมณความรสกถงความยตธรรม เสรภาพ การเสยสละ และการส านกในบญคณ

• คนญปน : การไดไปเยอนวดเซงกากจ โตเกยว แสดงความรสกถงภาระหนาท ความเสยสละ การมพนธะ ความมเกยรต

• สถานทเชอมโยงกบสญลกษณ • ในลาตนอเมรกา : ทหารเขาไปในเขตมหาวทยาลย แสดงถงการคกคามตอเสรภาพ (มความรสกเชงลบ)

• การจดสถานทท างานบงบอกถงวฒนธรรม • ในสงคมทใหความส าคญกบกลม มกมการจดทนงในทท างานใหรวมกน เชน ในญปน

• บรษทแถบอเมรกาเหนอ มการแบงกนพนทเปนสดสวนแยกจากกนเปนอสระ

พนทสวนบคคล

• คนอเมรกาเหนอ ตองการพนทสวนบคคลทมาก เวลาพดคยกนจะยนหางกนประมาณ 18 นว หรอ ครงเมตร ถาใกลเกนไปจะรสกอดอด แตหากเปนคนทคนเคย สนทสนม กอาจเขาใกลกนมากขน

• คนลาตนอเมรกาและตะวนออกกลาง จะอยชดกน / มระยะหางทนอย

การสอสารทางธรกจขามวฒนธรรม

• ปญหาของการสอสารขามวฒนธรรม มกเกดขนเนองจากมการใชภาษาทสองในการสอสารกน (โดยเฉพาะภาษาองกฤษ) ในขณะททงสองฝาย หรอฝายใดฝายหนงไมคอยเกงในภาษานน

• คนตางชาตทสามารถสอสารโดยใชภาษาทองถนได จะเปนประโยชนในการตดตอและท าความเขาใจในวฒนธรรมของทองถนนนๆ ไดดกวา

การใชลาม

• เปนวธทชวยในการสอสารกบคนทพดตางภาษากน โดยเฉพาะในงานส าคญๆ ทจ าเปนตองท าความเขาใจใหถกตองตรงกน เชน การท าขอตกลง การท าสญญา การเจรจาตอรอง

• เนองจากลามตองท าหนาทในการแปลโดยตรงทนท จงตองเปนผทภาษาด มความรเชงเทคนค และรายละเอยดในเรองทคยกน สามารถท าความเขาใจและเกบประเดนไดด

การสอสารกบคนทไมไดพดภาษาองกฤษเปนภาษาหลก

• บรษทขามชาตมกประสบกบปญหาในการสอสารกบพนกงาน / คคา / ตลาด ทใชภาษาองกฤษเปนภาษาทสองหรอทสาม จงควรพยายามสอสารใหงายตอการเขาใจ

ขอแนะน าในการสอสารกบคนตางชาตใหเขาใจ

• ใชภาษาทงายทสดทงค าและความหมาย

• เลอกค าทแปลความหมายตรงไปตรงมา ไมก ากวม

• ใชไวยากรณแบบงายๆ

• พดดวยความชดเจน และมจงหวะหยด เพอใหผฟงตามทน

• หลกเลยงค าทเปนส านวนโวหาร

• หลกเลยงค าพดทผฟงตองใชจนตนาการอยางมาก

(Harris and Moram, 1991 อางใน การตลาดขามวฒนธรรม)

• ไมควรใชค าสแลง

• เลอกใชค าทผฟงนาจะคนเคย

• มการสรปเปนระยะๆ เพอย าความเขาใจ

• ลองทดสอบความเขาใจ โดยการเลยบเคยงบางเรองด แตอยาสอบถามตรงๆ

• หากพบวาอกฝายไมเขาใจ ควรพดซ าโดยใชค า-รปประโยคทงายยงขนอก

(Harris and Moram, 1991 อางใน การตลาดขามวฒนธรรม)

การตความหมายจากทาทางและค าพด

• วฒนธรรมของเราเอง เราคนเคยและเขาใจโดยอตโนมต

• การทเราใชวฒนธรรมของเราไปตความวฒนธรรมอน เปนสงทพงระวง

• ประเดนทจะตองระวงคอ

– การเรยกชอคน จะเรยกชอสกล หรอเรยกชอตว และใชค าน าหนาชอวาอยางไร

– การแตงกายใหเหมาะสมกบโอกาส กาลเทศะ

– ชวงเวลาใดเปนวนหยด วนส าคญ หรอเทศกาลของประเทศนนๆ

– กรยามารยาททตางกน เชน การมองหนา การสบตา ทานง

– การใหของขวญ

– การสงสญญาณตางๆ

– มารยาทในการรบประทานอาหาร

วฒนธรรมกบการสอสาร

การสอสารระหวางประชม

ปญหาทเกดขน

• ปญหาทางภาษา

แกไข

• การเรยนภาษาของ ชาตนน

• การใชลามแปล

32

รปแบบการสอสารระหวางประชมทแตกตางกน

- คนอตาลชอบความกระจางชด

- คนฟนแลนดทชอบพดแตนอย

- คนเยอรมนพดตรงไปตรงมา

- คนฝรงเศสเปนผทชอบใชกลวธ ความสมเหตสมผล

- คนอเมรกาใตและสวเดนมกจะคยกนยดยาว

33

ทางดานการปฏบต : นสยการฟง

• การฟงมความแตกตางกนตามเชอชาต

• - บางชาตอาจเปนนกฟงทด เชน คนเยอรมน สวเดน

• - นกฟงทคอนขางแย เชน คนฝรงเศสและสเปน

•

34

เชอมชองวางการสอสาร

• บางครงการฟงกสามารถกอใหเกดปญหาได ตวอยาง การขายอปกรณเครองยนตของ โรลสรอยซ จะมการสงวศวกรไปอธบายการใชงานใหกบวศวกรใหกบประเทศตางๆทซอไปฟง ประเทศทใชภาษาองกฤษเปนภาษาหลกสามารถเขาใจไดงายกวาประเทศทมภาษาองกฤษเปนเพยงภาษาทสองการฟงอาจเกดปญหาในการสอสารใหเขาใจไดยากหรอเกดการเขาใจผดได

35

การโฆษณา

• เปนสงทมอทธพลตอการรบรของผฟง การโฆษณาและการจดการสงเสรมตางๆ มผลตอผรบฟงเปนอนมาก เชน คนเยอรมนเรยกไดวาเปนผทกระหายขอมล เปนคนทคอนขางจะเอาจรงเอาจงเสาะหาขอเทจจรงมากกวาทจะใชเพยงสโลแกนหรอใชค าหรๆสนๆ อยางคนอเมรกนชอบท ากน เชน การโฆษณาในสนามบนของคนอเมรกน

36

• First Bite at the Big Apple. Fly United Airlines.

คนเยอรมนบางคนเหนแลวไมเขาใจ Big Apple คออะไร ซงทจรงเปนชอเลนของนครนวยอรกทคนใหฉายากน จงแปลไดวา หากคณมานครนวยอรกเปนครงแรกละก บนกบเรา ยไนเตด แอรไลน

• การโฆษณาอยางนคนเยอรมนอาจรบไมได แลวจะตงค าถามวาท าไมถงตองบนกบสายการบน ยไนเตด แอรไลนดวย

ตางจากการโฆษณาของสายการบนลฟฮนซาของคนเยอรมน จะเหนไดตามนตยาสารตางๆและไดใหรายละเอยด หลกการ และเหตผลทรวบรวมได จากการโฆษณาถงความรบผดชอบ มคณภาพ มงมนรบใชหรอความพรอม

• 38

การใชภาษาในดานการจดการ

• เยอรมน

คนเยอรมนชอบการพดกระตนใหพนกงานท างานหรอรบฟงค าสงจากหวหนาไมใชอารมณขนเขามาแทรก ภาษาเยอรมนจะมความยาวและซบซอนของประโยค ท าใหผฟงตองฟงอยางระวงเพอทจะใหไดความหมายครบถวน คนเยอรมนเปนนกฟงทดทสดในโลก ภาษาทใชกจะมความเหมาะสม

39

• สหรฐอเมรกา

ผจดการจะถกมองวาเปนฮโรหรอจะถกมองไปในเชงบวกในการเปนผน า ซงมกเปนคนหนม ขยน และมงมน การใชภาษาจะแสดงถงพลงและความกระตอรอรนท าใหสามารถกระตนพนกงานใหท างานอยางหามรงหามค าและรวดเรวการเจรจาตอรองในรปแบบคนอเมรกนใหอสระกบผจดการ มอารมณขนและใชระบบประชาธปไตยในการท างาน

40

• องกฤษ

คนองกฤษ ผจดการจะกลาวตอลกนองในทาทเปนมตร มอารมณขนสงวนทาทค าพดใหดมทาทแบบสบายๆเพอใหเกดการท างาน การสงงาน ใหการยกยอง การพดสอดแทรก การวจารณและอาจมการวจารณตนเองดวย

41

การประชมภายใตวฒนธรรมทแตกตาง

• การจดการประชมมความแตกตางกน บางวฒนธรรมจดอยางเปนทางการและไมเปนทางการ

• คนเยอรมน สแกนดเนเวย และอเมรกนชอบการประชมตรงเวลา

• คนองกฤษ ฝรงเศส อตาล และสเปน มการแลกเปลยน ทกทาย พดคย สรางบรรยากาศกอนเรมเรองประชม

• คนญปนเกรนน า ดวยเรองทวไปกอน

42

บรรณานกรม

43

• บรรจง อมรชวน. CROSS-CULTURE วฒนธรรมขามชาตกบการบรหารและการเจรจาตอรอง. บรษท ส. เอเซยเพรส (1989), 2547.

• บรรจง อมรชวน. การตลาดขามวฒนธรรม. ส านกพมพ MDI, 2549.

• Cross cultural communication | Pellegrino Riccardi | TEDxBergen

https://www.youtube.com/watch?v=YMyofREc5Jk

การจดการและพฤตกรรมตางวฒนธรรม หวขอท 3