13-IN-33-GE-TRC-A-1013 Training Course on Management ... › download › APO-Article... ·...

46
รายงานการเข้าร่วมโครงการเอพีโอ_GP_Atittaya_11 Oct. 2013.docAtiittaya หน้า 1 ของ 46 รายงานการเข้าร่วมโครงการเอพีโอ 13-IN-33-GE-TRC-A-1013 Training Course on Management Consultancy for Green Productivity ระหว่างวันที 2-13 กันยายน 2556 Tokyo and Osaka ประเทศ Japan จัดทาโดย อาทิตยา วีรกาญจนา Senior Consultant, Quality Management สานักงานพัฒนาองค์กรและนวัตกรรม บริษัท เอสซีจี เคมิคอลส์ จากัด วันที13 ตุลาคม 2556

Transcript of 13-IN-33-GE-TRC-A-1013 Training Course on Management ... › download › APO-Article... ·...

Page 1: 13-IN-33-GE-TRC-A-1013 Training Course on Management ... › download › APO-Article... · 13-IN-33-GE-TRC-A-1013 Training Course on Management Consultancy for Green Productivity

รายงานการเขารวมโครงการเอพโอ_GP_Atittaya_11 Oct. 2013.docAtiittaya หนา 1 ของ 46

รายงานการเขารวมโครงการเอพโอ 13-IN-33-GE-TRC-A-1013

Training Course on Management Consultancy for Green Productivity

ระหวางวนท 2-13 กนยายน 2556 ณ Tokyo and Osaka

ประเทศ Japan

จดท าโดย อาทตยา วรกาญจนา Senior Consultant, Quality Management ส านกงานพฒนาองคกรและนวตกรรม

บรษท เอสซจ เคมคอลส จ ากด วนท 13 ตลาคม 2556

Page 2: 13-IN-33-GE-TRC-A-1013 Training Course on Management ... › download › APO-Article... · 13-IN-33-GE-TRC-A-1013 Training Course on Management Consultancy for Green Productivity

รายงานการเขารวมโครงการเอพโอ_GP_Atittaya_11 Oct. 2013.docAtiittaya หนา 2 ของ 46

สวนท 1 ขอมลทวไปของโครงการ 1.1 รหสและชอโครงการ

รหสโครงการ : 13-IN-33-GE-TRC-A-1013 ชอโครงการ : Training Course on Management Consultancy for Green Productivity

1.2 ระยะเวลา 12 วน ตงแตวนท 2-13 กนยายน 2556

1.3 สถานทจด โตเกยวและโอซากา ประเทศญป น

1.4 ชอเจาหนาทเอพโอประจ าโครงการ Mr. Daisuke Horibe, Project Manager, International Cooperation Department, JPC Ms. Mariko Kamiuchi, Project Manager, International Cooperation Department, JPC

Mr. Kritchai Anakamanee Program Officer, Industry Department, APO Ms. Madoka Asai, Project Assistant, Industry Department, APO Ms. Reiko ABE, Interpreter (English) Ms. Yuriko Matsuda, Interpreter (English)

1.5 จ านวนวทยากรบรรยาย วทยากรหลก ม 4 ทาน คอ 1. Mr. Susumu KOBAYASHI

Management Consultant, Japan Productivity Center 2. Mr. Kunihiro ITO

Counsellor, International Cooperation Dept., Japan Productivity Center 3. Mr. Haruichi WATANABE

EHSS (Environment, Health and Safety, and Social) Consulting Group, Propharm Japan Co.,Ltd.

4. Dr. Suporn KOOTTATEP International Expert for Asian Productivity Organization

1.6 จ านวนผ เขารวมโครงการและประเทศทเขารวมโครงการ

มผ เขารวมโครงการทงหมด 18 คน มาจากทงหมด 15 ประเทศ คอ กมพชา ไตหวน ฟจ อนเดย อนโดนเซย เกาหล ลาว มาเลเซย มองโกเลย เนปาล ปากสถาน ฟลปปนส ศรลงกา เวยดนาม และประเทศไทย

Page 3: 13-IN-33-GE-TRC-A-1013 Training Course on Management ... › download › APO-Article... · 13-IN-33-GE-TRC-A-1013 Training Course on Management Consultancy for Green Productivity

รายงานการเขารวมโครงการเอพโอ_GP_Atittaya_11 Oct. 2013.docAtiittaya หนา 3 ของ 46

สวนท 2 สรปเนอหาจากการเขารวมโครงการ 2.1 วตถประสงคของโครงการคอ เพออบรมใหมความร และสามารถใหบรการเปนทปรกษาเชงการจดการทเกยวกบ Green Productivity (GP) ได รวมถงการเพมผลตใหดขน และการปองกนสงแวดลอม

2.2 สรปเนอหาทไดจากการฟงบรรยาย

มเนอหาทงหมด 6 หวขอ คอ หวขอท 1 วตถประสงคของ JPC (Japan Productivity Center) ทมตอ Green Productivity โดย Mr.

Diasuka HORIBE, Project Manager, International Cooperation Department, JPC หวขอท 2 โครงสรางโดยรวมของบรษททปรกษาดานการจดการ (Overall framework of management

consultancy) โดย Mr. Susumu KOBAYASHI, Management Consultant, JPC หวขอท 3 หลกการของ GP และการน าไปปฏบตเพอใหเกดผลส าเรจ (Implementation) หวขอท 4 การบรหานงานเพอเพมผลผลต โดย Mr. Kunihiro ITO, Counsellor, International

Cooperation Dept., JPC หวขอท 5 การประยกตใช Material Flow Cost Accounting เพอลดการใชทรพยากร และ การเกดของ

เสยในกระบวนการ โดย Mr. Juan Haruichi WATANABE, EHSS (Environment, Health and Safety, and Social) Consulting Group

หวขอท 6 หลกการของ Green Productivity โดย Dr. Suporn KOOTTATEP, International Expert for Asian Productivity Organization ซงจะอธบายเนอหาสาระในแตละหวขอตามล าดบ ดงน หวขอท 1 วตถประสงคของ JPC (Japan Productivity Center) ทมตอ GP

Green Productivity (GP) เปนกลยทธทท าไปพรอมกบการเพมผลผลต และ การปองกนสงแวดลอม เพอการพฒนาเศรษฐกจและสงคมโดยรวม ซงมองคประกอบ 3 ดาน คอ เรมตนจากการฟงเสยงของลกคาเพอสราง “คณภาพ” (Quality), การเพมผลก าไร (Profitability) ดวยการปรบปรงตวแปรขาเขา (Input) โดยทตองรกษาสงแวดลอม เพอใหเปนการพฒนาอยางยงยน (Sustainable Development)

จดเรมตนของ GP คอ การเพมผลตดวยกลยทธการลดตนทน ซงส าหรบประเทศญป นนน การเพมผลตเปนกลยทธทจ าเปนอยางยงในการสรางประเทศขนมาใหม ในชวงหลงสงครามโลกครงท 2

JPC (Japan Productivity Center) กอตงเมอ 1955 เปนองคกรทไมมงหวงผลก าไร (Non Profit Organization) ประกอบดวยสมาชก 3 ฝาย คอ แรงงาน ผบรหาร และ กลมสถาบนการศกษา เพอใหเกดความเปนกลาง มพนกงาน 260 คน และมสมาชก 2000 รายโดยมาจากบรษทตางๆ 67% (23% ใน 67% เปน SME) กรรมการแรงงาน 15% และภาคอนๆ 18%

รายไดหลกมาจากการท าธรกจ (อบรม และเปนทปรกษา) 90.2%, Government Consignment 7.5% และคาธรรมเนยมการเปนสมาชก

กจกรรมหลกของ JPC คอ

Page 4: 13-IN-33-GE-TRC-A-1013 Training Course on Management ... › download › APO-Article... · 13-IN-33-GE-TRC-A-1013 Training Course on Management Consultancy for Green Productivity

รายงานการเขารวมโครงการเอพโอ_GP_Atittaya_11 Oct. 2013.docAtiittaya หนา 4 ของ 46

- การจดอบรมและสมมนา - การใหค าปรกษา - การวจยการเพมผลต - การจดการคณะกรรมการ (Committee Activity) - การสรางความสมพนธระหวาง Labor and Management - การตรวจใหการรบรอบ Japan Quality Award - การรวมมอกนระหวางประเทศ

ค านยามของ Productivity ไมไดมความหมายแคบตามแบบ Technical Concept แตความหมายกวางแบบ Social Concept ดงน “การเพมผลผลตอยเหนอสงทงหมด เปนทศนคตของจตใจ ทคนหาการปรบปรงสงทมอยแลวในปจจบนใหดขนอยางตอเนอง โดยมพนฐานบนความเชอทวา ทกคนสามารถท าวนนใหดกวาเมอวาน และยงดขนในวนพรงน”

- หวขอท 2 โครงสรางโดยรวมของบรษททปรกษาดานการจดการ (Overall framework of management consultancy)

JPC บรการใหค าปรกษาของผาน Solution Center ของ Consulting Department เพอชวยเหลอลกคาในการแกไขปญหาดานการบรหารงาน (Managerial Problem-Solving)

Consulting Department มวสยทศน ภาระกจ และ นโยบาย ดงน Mission: ใหบรการชวยเพมผลผลตใหลกคาผานการใหค าปรกษาและการอบรม ลกคาของเราประกอบดวย

บรษทเอกชน บรษทตวแทนสาธารณะ (Public Agencies) องคกรและมลนธตางๆ Policy: สรางกลมคนงานทมความรทสามารถแขงขนได โดยการรบความไววางใจจากทงตวบคคลและจาก

องคกรบรษทในงานทมคณคาของเรา ธรกจหลก แบงเปน 3 กลม คอ การใหค าปรกษาดานการบรหาร , การพฒนาทปรกษาดานการบรหาร และการ

ใหการศกษาและการอบรม ดงรป

ป 2012 มทปรกษาจ านวน 41 ทาน แบงเปน 4 ระดบ คอ ต าแหนง จ านวน คณสมบตทตองการ

1. หวหนาทปรกษาระดบบรหาร (Chief Executive Management Consultant)

2 - เปนตวแทนบชอง JPC - มประสบการณในการท างานเปน Executive Management Consultant (2) อยางนอย 10 ป

2. ทปรกษาระดบบรหาร (Executive Management Consultant)

22 - มประสบการณในการท างานเปน Senior Management Consultant (3) อยางนอย 10 ป - คดเลอกจากบคคลทมความรและผลงานดเยยม

3. ทปรกษาอาวโส (Senior Management Consultant)

15 - มประสบการณในการท างานเปน Management Consultant (4) อยางนอย 2 ป - คดเลอกจากบคคลทมความสามารถเพยงพอทจะปฎบตหนาท

4. ทปรกษา (Management Consultant) 2 - สรรหาจากบคคลทส าเรจหลกสตรการพฒนาทปรกษาดานการบรหาร

คณลกษณะของทปรกษา

Page 5: 13-IN-33-GE-TRC-A-1013 Training Course on Management ... › download › APO-Article... · 13-IN-33-GE-TRC-A-1013 Training Course on Management Consultancy for Green Productivity

รายงานการเขารวมโครงการเอพโอ_GP_Atittaya_11 Oct. 2013.docAtiittaya หนา 5 ของ 46

จรรยาบรรณของทปรกษาของ JPC

1. เราคอทปรกษาดานการบรหารของ JPC ทตองรณรงคการเพมผลผลตผานบรการใหค าปรกษาทสอดคลองกบหลกการแนะน า 3 ขอของการเพมผลต

2. เราตองพฒนาคณสมบตในฐานะทปรกษาใหดยงขนเสมอ 3. เราตองด าเนนการเพอผลประโยชนทยงยนระยะยาวของลกคาของเรา 4. เราตองตงเปาหมายทจะใหผบรหารและพนกงานของลกคาไมเพยงแตจะใหเทคนคการบรหารงาน

เบองตนเทานน แตตองสามารถทจะเขาใจและประยกตใชหลกการหรอกฎพนฐานไดอยางเพยงพอ ซงจะท าใหผบรหารและพนกงานสามารถพฒนาตนเองหลงจากทปดการใหค าแนะน าแลว

5. เราจะใหบรการทปรกษาเฉพาะกบบรษทหรอองคกรทเรามนใจประสทธภาพของการใหค าปรกษา โดยไมค านงประเภทของอตสาหกรรม และขนาดของบรษท

6. เราตองตดสนใจจากจดยนทตรงกบวตถประสงคและความจรง 7. เราตองมเกยรตและเชอใจได แตตองไมพยายามทจะท างานใดๆทเกนความสามารถ เราตองเปดใจ

ยอมรบความชวยเหลอ และการสนบสนนจากทปรกษาทานอน แมภายหลงจากการเรมตนของการใหบรการทปรกษาไปแลวกตาม

8. เราตองเกบรกษาเอกสารอางองและขอมลทไดรบในระหวางการท างานอยางเครงครด เราตองไดรบการอนญาตจากลกคากอน จงจะสามารถเผยแพรเอกสารอางองและขอมลนนได

9. เราตองอธบายเกยวกบวตถประสงค ขอบขาย และคาใชจายของการใหบรการทปรกษา และตองไดรบการยอมรบจากลกคาดวย

10. เราจะไมเรยกรอง ชกชวน ชกจงชน า หรอแนะน าบคลากรใหรจกกน 11. เมอลกคาสงซอหรอเรมน าเครองมอ เครองจกร หรอสงใดๆ เขามากตาม เราจะไมเรยกรอง ชกชวน ชกจง

ชน า หรอแนะน าอะไรเพอประโยชนของบคคลใดๆทนอกเหนอจากลกคา 12. เราตองไมเผยแพรสมรรถภาพทางธรกจ (Business Performance) ของเรา และตองไมวจารณทปรกษา

ทานอน หรอกลมอน ธรกจกลมท 1 การใหค าปรกษาดานการบรหาร (60%)

Page 6: 13-IN-33-GE-TRC-A-1013 Training Course on Management ... › download › APO-Article... · 13-IN-33-GE-TRC-A-1013 Training Course on Management Consultancy for Green Productivity

รายงานการเขารวมโครงการเอพโอ_GP_Atittaya_11 Oct. 2013.docAtiittaya หนา 6 ของ 46

ลกษณะของธรกจการใหค าปรกษาของ JPC เปนดงภาพดานลาง

ซงจะขออธบายรายละเอยดของงานทง 3 สาขาทใหบรการดงน (1) การใหค าแนะน าทวไป

มขนตอนคราวๆ ดงรป

และมกระบวนการการละเอยดดงรป

โครงสรางของเครองมอทใชในการวนจฉยการบรหารงานขององคกร เปนไปตามรป

Page 7: 13-IN-33-GE-TRC-A-1013 Training Course on Management ... › download › APO-Article... · 13-IN-33-GE-TRC-A-1013 Training Course on Management Consultancy for Green Productivity

รายงานการเขารวมโครงการเอพโอ_GP_Atittaya_11 Oct. 2013.docAtiittaya หนา 7 ของ 46

(2) การใหค าแนะน าดานบคคลากรและองคกร

(3) การใหค าแนะน าเพอปรบปรงกระบวนการ ขอบขายการใหบรการกวางขวางเรมตงแตการตลาด การออกแบบ การผลต จนถงการจดซอ ดวยเทคนคผสมผสานทเหมาะสมทงดานการบคคล วตถ เครองมอ และขอมล เพอใหองคกรบรรลวตถประสงคเรองการลด Lead time การลดวตถคงคลง การเพมผลต การปรบปรงคณภาพ และการลดคาใชจาย ดงรป

Page 8: 13-IN-33-GE-TRC-A-1013 Training Course on Management ... › download › APO-Article... · 13-IN-33-GE-TRC-A-1013 Training Course on Management Consultancy for Green Productivity

รายงานการเขารวมโครงการเอพโอ_GP_Atittaya_11 Oct. 2013.docAtiittaya หนา 8 ของ 46

ธรกจกลมท 2 การพฒนาทปรกษาดานการบรหาร (12%) หลกสตรมาตรฐานท JPC ใหบรการเพอพฒนาทปรกษาดานการบรหาร ม 3 หลกสตรตามตาราง

Page 9: 13-IN-33-GE-TRC-A-1013 Training Course on Management ... › download › APO-Article... · 13-IN-33-GE-TRC-A-1013 Training Course on Management Consultancy for Green Productivity

รายงานการเขารวมโครงการเอพโอ_GP_Atittaya_11 Oct. 2013.docAtiittaya หนา 9 ของ 46

ธรกจกลมท 3 การใหการศกษาและการอบรม (28%) หลกสตรทวไปทใหบรการอบรมแบบสาธารณะ และทงภายในบรษทลกคาซงมหลากหลายมากมาย ทงเรอง

ระบบและเทคนคหรอเครองมอการบรหารงาน ซงจะไมขอกลาวรายละเอยดในทน

หวขอท 3 หลกการของ GP และการน าไปปฏบตเพอใหเกดผลส าเรจ (Implementation) Kaizen ในภาษาญป น มความหมายวา “การปรบปรง” หรอ “การเปลยนแปลงเพอใหดขน” ดงนน

Kaizen คอ กจกรรมทจะเพมผลผลตโดยการใชทรพยากรทมอยเดม ดวยการปรบปรงมาตรฐานการท างาน ปรบปรงกระบวนการโดยมงเนนทการก าจดความสญเสย ซงหลกการนสามารถประยกตใชไดในเรองการผลต การด าเนนธรกจ และการบรหารงานในบรษทขนาดเลกถงขนาดกลาง (Small Medium Enterprises: SMEs)

เปนททราบกนโดยทวไปวา Kaizen ถอเปนศลปะของญป นเพอการปรบปรงอยางตอเนอง โดยมเทคนคและเครองมอทเกยวของหลากหลาย ดงรป

เมอเปรยบเทยบ Kaizen กบเรอง Innovation จะพบวาแตกตางกนคอ Kaizen เปนการสะสมของการ

ปรบปรงขนเลกๆ อยางตอเนอง ในขณะท Innovation ตองใชเงนลงทน และเทคโนโลยใหมเขามารวมดวย ซงตองมการจดท าเปนมาตรฐาน (Standardization) ชวยรกษาระดบของการปรบปรงไมใหตกต าลงมา มรายละเอยดของการเปรยบเทยบดงรป และตาราง

ตามหลกการของการปรบปรงอยางตอเนองนน ตองสะสมเปนเวลานานระดบหนงจงจะเหนผลอยาง

ชดเจน ดงตวอยางในกราฟดานลาง พบวาถาท า Continuous Improvement เพมขน 20% ทกป ตอเนองกน 10 ป จะไดผลการพฒนาเพมขน 6 เทาตว และถาท าตอเนองไปถง 30 ป จงพฒนาเพมขน 237 เทาตว ตามรป

Page 10: 13-IN-33-GE-TRC-A-1013 Training Course on Management ... › download › APO-Article... · 13-IN-33-GE-TRC-A-1013 Training Course on Management Consultancy for Green Productivity

รายงานการเขารวมโครงการเอพโอ_GP_Atittaya_11 Oct. 2013.docAtiittaya หนา 10 ของ 46

สวนเรอง Green Productivity (GP) จะรณรงคทงเรองการเพมผลต และการปองกนผลกระทบ

สงแวดลอมดวย ดงรป โดยในดานการเพมผลผลตกใช Kaizen เพอการปรบปรงอยางตอเนอง สวนเรองการปองกนสงแวดลอมนน กเปนแนวคดทตองพจารณาไปพรอมกนกบการท า Kaizen เพอใหไมกระทบ หรอกระทบตอสงแวดลอมนอยทสด เพอใหการพฒนานนเปนไปอยางยงยน (Sustainable Development)

ปจจยส าคญสความส าเรจของ GP คอ

- ความมงมนของผบรหาร >> ผบรหารตองมภาวะผน า - วฒนธรรมขององคกรและการมสวนรวมของพนกงาน >> ประยกตใชเทคนคและเครองมอพนฐาน เชน

5S, 7 Wastes, QC-Quality Control, IE-Industrial Engineering และ GP - ระบบการประเมนผลสมรรถภาพ >> ประยกตใช MFCA-Material Flow Cost Accounting - การอบรมและการใหการศกษาเพอสรางความรและทกษะ - ระบบการปรบปรงอยางตอเนอง >> Kaizen

Page 11: 13-IN-33-GE-TRC-A-1013 Training Course on Management ... › download › APO-Article... · 13-IN-33-GE-TRC-A-1013 Training Course on Management Consultancy for Green Productivity

รายงานการเขารวมโครงการเอพโอ_GP_Atittaya_11 Oct. 2013.docAtiittaya หนา 11 ของ 46

ขอบขายทมงเนนในโปรแกรม GP ไดแก - หวงโซอปทานสเขยว (Green Supply Chain) >> ใชอ านาจการสงซอของบรษทในการรณรงค GP - การจดการทรพยากรน า >> แนวทางสรางสรรคทจะใชทรพยากรของโลกใหมประสทธภาพแมนย าทสด - ประสทธภาพของการใชพลงงาน >> ปรบปรงการใชทรพยากรเพอลดตนทนและการปลอยมลพษ - การจดการของเสยทเปนของแขง >> การลดปรมาณทแหลงก าเนด การบ าบด และการน ากลบมาใชใหม - การพฒนาชมชนรวมกบ GP >> การพฒนาอยาง

ยงยนและปรบปรงคณภาพชวตของทกคนเปนเปาหมายปลายทาง

แนวทางในการเพมผลผลตใหมากขน คอการท า GP

ดวยการ Integrate ระบบทเกยวกบแนวทาง Productivity และ Environmental ไปพรอมๆ กน ดงรป แนวทาง Kaizen ผานหลกการ GP

- ประยกตใชประสบการณและความรทสงสมมาในองคกร - แกไขปญหาอยางเปนระบบทวทงองคกร - ประยกตใชทงแนวทาง Inductive และ Deductive - ประยกตใชเทคนคการแกไขปญหาพนฐาน และเทคนคทงายทจะเขาใจ เชน 5ส, 7ความสญเสย, 5 Why

และเครองมอ GP - น าไปปฏบตโดยทกคนในองคกรมสวนรวม - ไมตองใชเงนลงทนมาก และไมตองใชเทคโนโลยดานวศวกรรมทเปนนวตกรรม

หลกการพนฐานของ Kaizen คอ

- คดใหไดวา จะท าอยางไรใหงานนเกดขนไดจรง - เลยนแบบวธการของผอนทสามารถท าไดดแลว (อาจใช Web, รปภาพ หรอ VDO) - จดล าดบความส าคญโดยใช ABC analysis (หลกการเหมอน Pareto) - น าระบบการควบคมแบบมองเหนได (Visual Control) มาใช - ประยกตใชกลองถายรป วดโอ และเครองคอมพวเตอร - ยอมรบวาความลมเหลวคอผลของความพยายาม - อภปรายกนวาอะไรคอสงทผดพลาดบนพนฐานของขอมล ไมใชหาผท าผดพลาด

ประโยคตองหามส าหรบองคกรทก าลงรณรงคกจกรรม Kaizen ไดแก

- เราเคยคดแบบนแลว แตมนไมสามารถน ามาใชได - การลดการสญเสย 10% นนเปนไปไมได - ไมมก าลงพลเพยงพอ - ไมมเงนเพยงพอ

Page 12: 13-IN-33-GE-TRC-A-1013 Training Course on Management ... › download › APO-Article... · 13-IN-33-GE-TRC-A-1013 Training Course on Management Consultancy for Green Productivity

รายงานการเขารวมโครงการเอพโอ_GP_Atittaya_11 Oct. 2013.docAtiittaya หนา 12 ของ 46

ขนตอนในการแกไขปญหา ม 6 ขนตอนดงรป

ขนตอนท 1 การคนหาปญหาและคดเลอกเรองทจะปรบปรง ประกอบดวย 5 ขนตอนยอย แลวจงพจาณาหาเรองทส าคญทสดมาปรบปรงตอไป

- จดใหมการเดนตรวจโรงงงานโดยผบรหาร - น ากจกรรม 5S มาใช

- ท าการส ารวจและเกบขอมล เชน แผนผงโรงงาน ผงของระบบ Facility และผงกระบวนการผลตตามรป

Page 13: 13-IN-33-GE-TRC-A-1013 Training Course on Management ... › download › APO-Article... · 13-IN-33-GE-TRC-A-1013 Training Course on Management Consultancy for Green Productivity

รายงานการเขารวมโครงการเอพโอ_GP_Atittaya_11 Oct. 2013.docAtiittaya หนา 13 ของ 46

- ตรวจสอบรายงานการผลตรายวน รวมถงขอมลปรมาณการผลต คณภาพ เครองมอหยดท างาน - ตรวจสอบหาความสญเสย 7 ประการ (การขนสง สนคาคงคลง การเคลอนไหว การรอคอย การผลตมาก

เกนความจ าเปน การท างานมากเกนความจ าเปน และปรมาณของเสย) ขนตอนท 2 การระบสาเหตทเปนไปได การศกษาเพอการปรบปรงงาน GP ควรท าตามหลกการ 3 จรง คอ ความจรง สถานทจรง ของจรง แลวท าการแยกแยะขอมล (Data stratification) ดวยการใช Work Flow Analysis หรอ Process Analysis ขนตอนท 3 การวเคราะหปจจยทเปนสาเหตทแทจรง ดวยการใชเครองมอผงกางปลา ทงแบบ Know Why เพอหาสาเหต และแบบ Know How เพอหาวธการปรบปรง

การสงเกตสงทเกดขนอยางละเอยด ใหพจารณาความสมพนธของสงตางๆ ตอไปน

- วตถดบ >> มการเปลยนแปลงชนด หรอ suppliers หรอไม - เครองมอเครองจกร >> มเครองจกรเดยวทท าใหเกดของเสยมากกวาเครองจกรอนหรอไม หรอ ปญหาจะ

เกดขนในสภาวะเฉพาะหรอไม เชน หลงจากการเรมเดนเครอง (Startup) - วธการ >> วธการแตกตางกนระหวางบคคลทแตกตางกนหรอไม - ผปฏบตงาน >> มพนกงานทท าผลตภณฑไดดกวาคนอนหรอไม - เวลา >> ปญหาเกดเฉพาะชวงบางเวลาใน 1 วน หรอบางวนใน 1 สปดาหหรอไม หรอวาปญหาเกดแบบ

เรอรง (Chronically) หรอแบบนานๆ ครง (Sporadically) หรอแบบการเปลยนแปลงฉบพลน (Sudden Change) ซงเปรยบเทยบรปแบบการเกดไดตามกราฟในรป

Page 14: 13-IN-33-GE-TRC-A-1013 Training Course on Management ... › download › APO-Article... · 13-IN-33-GE-TRC-A-1013 Training Course on Management Consultancy for Green Productivity

รายงานการเขารวมโครงการเอพโอ_GP_Atittaya_11 Oct. 2013.docAtiittaya หนา 14 ของ 46

ขนตอนท 4 การน าไปปฏบต - เมอมแนวคดส าหรบการปรบปรงเกดขน ตองทบทวนดวยการทดลองใชกอน - ถาไมมนใจวาวธการใหมนจะมประสทธผล

การทดลองใชในสายการผลตทเปนตนแบบ (Model line) ทสภาวะทดทสด

- กอนทดลอง ตองตดสนใจวาขอมลอะไรทตองเกบมาเพอประเมนผล

- และในการน าไปปฏบตจรง ตองตงเปาหมายใหชดเจน และมเปาหมายกลางทางยอยๆ ดวย (Milestone)

ขนตอนท 5 การประเมนผล ใชหลกการของ ABC Analysis ในการเปรยบเทยบเปาหมายกอนการปรบปรง (Before) และ ผลลพธหลงการปรบปรง (After) โดย ABC Analysis คลายกบหลกการ Pareto คอ แกปญหาหลกเพยง 20% จะเกดผลลพธ 80%

ขนตอนท 6 การจดท าใหเปนมาตรฐาน (Standardization) เมอวธการใหมไดถกพสจนแลววามประสทธผล ตองน ามาจดท าเปนมาตรฐาน วตถประสงคของ Standardization คอสภาวะการผลตทพนกงงานทกคนสามารถทจะปฏบตไดตามวธการใหมนได ดวยการสรางขนตอนการท างานมาตรฐาน (SOP: Standards Operating Procedure) และการอบรม หวขอท 4 การบรหารงานเพอเพมผลผลต โดย Mr. Kunihiro ITO, Counselor, International Cooperation Dept., JPC

การเพมผลผลตผาน 5S คอ ความตงใจทก าจดความสญเสย (Muda) ดวยการจดการสถานทท างานใหสะอาด มระเบยบ และ

รกษาวนยเปนสงจ าเปนทจะท าใหท างานไดด ขนตอนแรกของการท า 5S คอการแยกแยะสงของกอนจดการ

Page 15: 13-IN-33-GE-TRC-A-1013 Training Course on Management ... › download › APO-Article... · 13-IN-33-GE-TRC-A-1013 Training Course on Management Consultancy for Green Productivity

รายงานการเขารวมโครงการเอพโอ_GP_Atittaya_11 Oct. 2013.docAtiittaya หนา 15 ของ 46

ประโยชนทไดรบจาก 5S

- การปฏบตงานสะดวกขน - สงแวดลอมในการท างานปลอดภยและถกสขลกษณะ - การบ ารงรกษาเชงปองกนทเหมาะสม - พนกงานมความภมใจในงานของพวกเขา

ทายทสด จะไดผลลพธเรอง คณภาพทสงขน ผลผลตทมากขน และตนทนทต าลง ความส าเรจของ 5S ขนอยกบ

ความเปนผน าของผบรหารสงสด

การมสวนรวมของพนกงานทกคน

โปรแกรมทท าใหมองเหนได (Visual Program) ส าหรบทกคนทจะเขาใจ

ความครบถวนและประสทธภาพของการปรบปรงเรมตงแตการท าความสะอาด การตรวจสอบ และ การปองกน ดงน

- ความสกปรก เปน ความสะอาด - อนตราย เปน ปลอดภย - กลนเหมน เปน กลนหอม - แตกช ารด เปน ซอมสภาพดแลว - ไกล เปฯ ใกล - ยาก เปน งาย

อะไรคอ ความสญเสย หรอ “Muda”? การก าจดความสญเสย เปนเปาหมายพนฐานของระบบการผลตใดๆ กตาม ความสญเสย หรอ “Muda”

คอสงใดๆ กตามทไมมคณคา หรอไมสรางคณคาเพม ความสญเสยคออะไรบางอยางทลกคาจะไมจายคาราคาเพอมน เราตองก าจดความสญเสยในทกรปแบบ

ออกจากผลตภณฑไมวาดวยวธการใดๆ กตาม จนกระทงเหลอแตสวนทมคณคาเทานน กญแจส าคญคอการทจะคนหาความสญเสย และหยดความสญเสยนน

มความสญเสยอย 2 ชนด คอความสญเสยทมองเหนได (Obvious Wastes) และ ความสญเสยทซอนเรน (Hidden Wastes) สงส าคญคอการคนหาและก าจดความสญเสยประเภทซอนเรน ซงมกจะเปนสวนทมากกวาประเภททมองเหนได

Page 16: 13-IN-33-GE-TRC-A-1013 Training Course on Management ... › download › APO-Article... · 13-IN-33-GE-TRC-A-1013 Training Course on Management Consultancy for Green Productivity

รายงานการเขารวมโครงการเอพโอ_GP_Atittaya_11 Oct. 2013.docAtiittaya หนา 16 ของ 46

ขนตอนในการก าจดความสญเสย >> อะไรทไมสามารถวดได กจะปรบปรงไมได 1. ท าใหมองเหนไดความสญเสย 2. ตระหนกถงความสญเสย 3. อธบายเรองความสญเสยได 4. วดความสญเสยได 5. ก าจดหรอลดความสญเสย

“Muda” “Muri” “Mura” ท าใหเกดความไรประสทธภาพและตนทนสงในกระบวนการใดๆ กตาม นอกจาก Kaizen จะก าจดและปองกน “Muda” (ความสญเสย) ออกไปแลว ยงสามารถก าจด

และปองกน “Muri” (มากเกนไป) และ “Mura” (ความไมสม าเสมอ) ดวย Muri หมายถง การใชงานทเกนความสามารถ ทงเรองเครองจกร สงอ านวยความสะดวก หรอ

บคลากร แรงผลกดนหรอความเครยดนน จะท าใหเกดเครองจกรเสยหาย ของเสย ความลาชา และแมแตความพนาศ

Mura หมายถง ความไมสม าเสมอในปรมาณการผลต และ ความเรวของการผลต ความผนผวนเนองจากแผนการผลตทสงและต ามากจะเปนสาเหตมชวงเวลาทมภาระเกนก าลง (Overload) และชวงทวางเปลาประโยชน (Idle time) แนวทางหนงทจะลด Mura คอการปรบแผนการผลตใหเรยบสม าเสมอ (Production Leveling) หรอ Heijunka

ยกตวอยางงานการยกลง 20 ลงตอวน ตามรป - ถาใช Forklift กจะเปนความสญเสย (Muda หรอ

Waste) เพราะใชทรพยากรมากเกนความจ าเปน - ถาใชคนยก กจะเปนการใชงานเกนก าลงของคน

(Muri or Overload) - ถาใชรถเขน จะเปนวธการเหมาะสมทสด - ถาบางวนใช Forklift บางวนใชคนยก บางวนใช

รถเขน กจะเกดความไมสม าเสมอ เปน Mura หรอ Unevenness

ความสญเสยม 7 ประเภท ไดแก การผลตมากเกนไป (Overproduction), ของเสย (Defects), การรอคอย

(Waiting), การขนสง (Transportation), การเคลอนไหว (Motion), สนคาคงคลง (Inventory), และขนตอนทมากกเกนไป (Over-processing)

Page 17: 13-IN-33-GE-TRC-A-1013 Training Course on Management ... › download › APO-Article... · 13-IN-33-GE-TRC-A-1013 Training Course on Management Consultancy for Green Productivity

รายงานการเขารวมโครงการเอพโอ_GP_Atittaya_11 Oct. 2013.docAtiittaya หนา 17 ของ 46

ซงจะอธบายรายละเอยดประเภทดงน Waste 1. การผลตมากเกนไป (Overproduction)

หมายถง การผลตมากเกนกวา หรอผลตเรวกวาทลกคาตองการ โดยทวไป ถาปรมาณการผลตจรงมากกวาแผนทวางไว สวนผลตจะภมใจ แตดวยหลกการ

น การผลตมากกวาแผนเปนความสญเสยทเลวรายทสด การผลตมากเกนไป เปนความสญเสยทแยทสด เพราะ

o เปนสาเหตท าใหเกดความสญเสยอก 6 รายการทเหลออยดวย o ซอนความสามารถทแทจรง ท าใหตดสนใจผดพลาด เชน ตองลงทนเพมก าลงการ

ผลตทไมจ าเปน o ซอนของเสย เชน กรณท 1 Process A ผลตสนคาเทากบแผน คอ 100 หนวย

แลวมของเสย 2 หนวย สงไปให Process B กจะเหนปญหา และท าการแกไข ในทางตรงกนขาม กรณท 2 Process A ผลตมากกวาแผน คอผลต 120 หนวย แลวเกดของเสย 2 หนวย เหลอ 118 หนวย สงไปให Process B กจะไมเหนปญหา เพราะยงมของเพยงพอ คอ 100 หนวย จงไมมการท ารายงาน และไมไดแกปญหา ดงรป

หลกฐาน คอ มของระหวางกระบวนการผลตตงวางไวเฉยๆ และ มสนคาส าเรจรปคงคลง

วางตงไวเปลาประโยชน สาเหต เกดจาก Batch Size ใหญ, กระบวนการผลตทเชอถอไมได, การวางแผนผลตไมด,

การคาดการณ (Forecast) อปสงคไมถกตอง และ การกระต นปรมาณ (Volume Incentives) เชน ยอดขาย หรอการสงซอ

กจกรรม Kaizen จะปองกน Overproduction ไดดวยการปรบสมดลของอปสงค (Demand) และอปทาน (Supply)

Waste 2. ของเสย (Defects) นยามของ Defect คอ ผลตภณฑหรอบรการทไมตรงความตองการของลกคา หมายถง กระบวนการทผลตของเสย การะบวนการทซอมของเสยหรอท าซ า วตถดบทใชไป

เปลาประโยชนในการผลตของเสย และการท าซ า ความสญเสยจากการทตองเขาไปแกไข หรอท างานเพมตอผลตภณฑและบรการนน เมอใช

กฏงายๆของการค านวณตนทน คอ คณตนทนของการของเสย (scrap) ดวย 10 กจะไดตนทนทแทจรงของธรกจ

Page 18: 13-IN-33-GE-TRC-A-1013 Training Course on Management ... › download › APO-Article... · 13-IN-33-GE-TRC-A-1013 Training Course on Management Consultancy for Green Productivity

รายงานการเขารวมโครงการเอพโอ_GP_Atittaya_11 Oct. 2013.docAtiittaya หนา 18 ของ 46

หลกฐาน คอ สงสนคาไมตรงเวลา มผลตภณฑทเสย หรอมการท างานซ า สาเหต ไดแก การรบความตองการของลกคาไมถกตองชดเจน วธการผลตไมชดเจน

กระบวนการผลตไมสามารถท าได ขาดการควบคมกระบวนการผลต พนกงานไมมทกษะ การอบรมและวธการท างานไมเพยงพอ และ ผขายวตถดบไมมความสามารถ

กจกรรม Kaizen คอ การท าใหดตงแตแรกเพอปองกนการเกดของเสยและการท างานซ า (Rework)

Waste 3. การรอคอย (Waiting) ความสญเสยของการรอคอย คอ เวลาวางเปลาประโยชนใดๆ ทเมอมกระบวนการสอง

อยางทแมไมขนแกกน แตกไมสามารถท าใหพรอมกนไดอยางสมบรณ นยาม คอ คนทวางงาน เครองทปลอยวาง หรอ เวลารอคอย หลกฐาน คอ การรอคอยวตถดบ และการรอคอยการซอมบ ารง สาเหต คอ กระบวนการทไมสมดล กระบวนการทเชอถอไมได แรงงานทไมยดหยน การ

ขาดแคลนวตถดบหรอลาชา

Kaizen ทใช คอ การปรบสายกระบวนการ (ดงรปซาย)、 TPM (Total Productive Management), การเพมทกษะของพนกงานใหท างานไดหลายอยาง (Multi-Skill) (ดงรปขวา) และการวางแผนการผลต

Waste 4. การขนสง (Transportation) ของเสยจากการขนสง คอ การเคลอนยายวตถทไมสอดคลองกบกระบวนการเพมมลคา

โดยตรง กระบวนการผลตควรจะใกลเคยงก กบทศทางการไหลของวตถใหมากทสดเทาทจะเปนได นยาม คอ การเคลอนวถตทไมจ าเปน และ การเคลอนเครองมอและอปกรณทไมจ าเปน หลกฐาน คอ ผลตภณฑหรอชนสวนก าลงถกเคลอน และ ระยะเวลาการผลตทยาวนาน

(Long Lead-time) สาเหต ไดแก การวางผงการท างานทไมด สายการผลตไมสมดล ทศทางการไหลทซบซอน

และการมสถานทเกบหลากหลายท หลกการของการขนสง

Page 19: 13-IN-33-GE-TRC-A-1013 Training Course on Management ... › download › APO-Article... · 13-IN-33-GE-TRC-A-1013 Training Course on Management Consultancy for Green Productivity

รายงานการเขารวมโครงการเอพโอ_GP_Atittaya_11 Oct. 2013.docAtiittaya หนา 19 ของ 46

อธบายแตละหลกการทง 5 หลกการดงน

4.1 การท าใหระยะทางสนลง (Majime) Majime หมายถง การลดระยะทางระหวางเครองจกร หรอกระบวนการใหสนลง จะท าใหเกดการลดการขนสง และ ลดงานในกระบวนการ

4.2 การก าจดการขนสงซ า เชน กอนปรบปรง เมอตดแผนโลหะแลวจะ

วางไวบนพนรอบๆ เครองตด แลวจงยกไปวางบน Pallet และหลงการปรบปรง จะน า Pallet มาวางไวขางเครองตด เมอตดแผนเสรจแลว กเรยงไวบน Pallet ไดทนท

4.3 การใชแรงโนมถวงโลก ซงเปนแรงทเสถยรและประหยดพลงงาน เชน สายพาน

4.4 หลกการประหยดพนท กฏในการใชพนทวางใน 3 มต และบนพน เชน การลดพนทโดยการเพมความจ (Bulk) การวางบนพนโดยตรง การวางวตถทง 3 มต การใช Pallet และ กลอง เปนตน

Page 20: 13-IN-33-GE-TRC-A-1013 Training Course on Management ... › download › APO-Article... · 13-IN-33-GE-TRC-A-1013 Training Course on Management Consultancy for Green Productivity

รายงานการเขารวมโครงการเอพโอ_GP_Atittaya_11 Oct. 2013.docAtiittaya หนา 20 ของ 46

4.5 การก าจดรอยเชอมตอทไมจ าเปน เชน การกองเกบสนคาคงคลง ดวยหลกการ First-in First-out ถาวางกองแบบตอเนอง ทก Pallet เชอมตอกนตลอด จะท าใหเมอตองขนของออกไปใชตองขนยายของดานหนาออกกอน แตถาหากจดวางกองแบบทไมมรอยเชอมตอ แตเปนลกษณะทเปนแถวเดยว รถ Forklift สามารถเขามาวางและเอาของออกได กจะลดความสญเสย ดงรป

Waste 5. การเคลอนไหว (Motion) ของเสยของการเคลอนไหว คอการเคลอนไหวของคน หรอเครองมอทไมไดเพมคณคาของ

ผลตภณฑและบรการ ค านยาม คอ การเคลอนทหรอเคลอนไหวทไมจ าเปนของคนงาน หรอของเครองมอ หลกฐาน คอ การเคลอนทของคนงานทไมรวาเพออะไร การนงขณะท างาน สถานทวาง

เครองมอทไมเหมาะสม สาเหต มาจาก การวางแผนผง หรอการเกบวางของไมด, การไมจดระเบยบของสถานทท างาน

และสถานทเกบของ และ วธการท างานทไมไดจดท าเปนมาตรฐาน หรอไมชดเจน เครองทน ามาใชปรบปรง คอ MODAPTS (MODular Arrangement of Predetermined Time

Standards) ซงเปนระบบทใชส าหรบงานการวด (Measuring Work) โดยไมตองใชนาฬกาจบเวลา บางครงเรยกวา “Time and Motion” มขนตอนดงน

ตวอยางของการเคลอนไหวและการสญเสย o การเคลอนไหวนว มอ และแขน

ความสญเสยจากการเคลอนไหวขณะท างาน นบจากเวลาทเคลอนไหว เปนหนวย MOD คอ 1MOD = 0.129 นาท ยงเคลอนไหวมาก กเสยเวลามาก นบเปนจ านวนเทาของ MOD เชน เคลอนไหวแคนวมอ เสยเวลา 1 MOD หรอ M1 ไปจนถงเคลอนไหวทงแขนและยดหวไหลดวย เสยเวลา 5 MOD หรอ 5M ดงรป

Page 21: 13-IN-33-GE-TRC-A-1013 Training Course on Management ... › download › APO-Article... · 13-IN-33-GE-TRC-A-1013 Training Course on Management Consultancy for Green Productivity

รายงานการเขารวมโครงการเอพโอ_GP_Atittaya_11 Oct. 2013.docAtiittaya หนา 21 ของ 46

o การหยบจบ และการวาง (Grasp & Put Motion) การจบแบบสมผส ไมเสยเวลา = G0 การจบดวยนว เสยเวลา 1 MOD = G1 การจบทยาก เสยเวลา 3 MOD = G3 การวางแบบไมตองด ไมเสยเวลา = P0 การวางแบบระวงทตองด เสยเวลา 2 MOD = P2 การวางอยางถกตอง เสยเวลา 5 MOD = P5

ตวอยางของการค านวณและเปรยบเทยบ

o ในการท างานประกอบสนคา 1 ชน ตองใชเวลา 5 วนาท o กรณท 1 ชนสวนทจะประกอบถกล าเลยงมาทางสายพานทมระยะหางจากตว

คนท างานประมาณ 50 cm. o กรณท 2 ชนสวนทจะประกอบถกล าเลยงมาทางสายพานทมระยะหางจากตว

คนท างานประมาณ 30 cm.

o ต าแหนงการท างานแบบไหนจะดทสด ซงตองค านวณดวยวธการของ MOD

กรณท 1 ชนสวนอยหางจากตว 65 cm. คนงานตองยนแขนสดหวไหลไปหยบของ กคอ M5 แตละ MOD คอ 0.13 วนาท จงเสยเวลายนมอออกไป 5*0.13 = 0.65 วนาท/ครง เมอจะท าสนคา 1 ชน ตองยนแขนไปหยบ และหยบของกลบมา เสยเวลา 2 ครง และใชเวลาประกอบอก 5 วนาท จะใชเวลารวม (2*0.65)+5 = 6.3 วนาท/ชน ซงในวนหนงท างาน 8 ชวโมง * 3600 วนาท กจะท าใหไดผลผลตตอวน = 4571 ชนตอวน สวนใน กรณท 2 ชนสวนหางจากตว 30 cm. ท าใหคนงานยนแขนออกไปแคระดบขอศอก คอ M3 เสยเวลา 3*0.13 = 0.39 วนาท/ครง เมอค านวณเหมอนกบกรณท 1 จะไดผลผลตตอวน = 4983 ชนตอวน สรปวาการวางแผนผงการท างานแบบท 2 จะเพมผลผลต 412 ชนตอคนตอวน

Page 22: 13-IN-33-GE-TRC-A-1013 Training Course on Management ... › download › APO-Article... · 13-IN-33-GE-TRC-A-1013 Training Course on Management Consultancy for Green Productivity

รายงานการเขารวมโครงการเอพโอ_GP_Atittaya_11 Oct. 2013.docAtiittaya หนา 22 ของ 46

Waste 6. สนคาคงคลง (Inventory) การเกบมากเกนความจ าเปน ของวตถดบ ชนสวน ของทอยระหวางกระบวนการผลต (WIP:

Work In Process) และสนคาส าเรจรป (Finished Goods) สนคาคงคลงจะซอนเรนความสญเสยรปแบบอนๆ สนคาคลง เปนตวชวดการไหลของวตถในกระบวนการผลตวาดหรอไม และเปนตวชวดของ

องคกรทใชประเมนวาประหยดเพยงพอหรอไม นยาม คอ การทมของวถตดบ หรอ WIP มากเกนความจ าเปน หลกฐาน คอ สนคาคงคลงทไมจ าเปน ทสะสมขณะกอน หรอ หลงกระบวนการผลต สาเหต คอ ขาดมาตรฐานเรองการหาความตองการของวตถดบ , การผลตทมากเกนไป

สายการผลตทไมสมดล (Line Imbalance), Big Batch size, Long Lead time, การวางแผนการผลตทไมด, การจดระเบยบไมด (Poor Housekeeping), การทผขายไมสามารถสงของใหตรงเวลา (JIT: Just In Time)

กจกรรม Kaizen คอ การปรบปรงความสมดลของสายการผลต (Line Balance Improvement) ซงเปนวธการปรบปรงประสทธภาพการท างาน สามารถก าจดความสญเสยจากการรอคอย (Waiting time) ใน Assembly line และ ลด WIP Inventory ระหวางกระบวนการผลตได

ซงจะขอยกตวอยางการแกไขปญหา 2 รายการคอ Stock และ Line Imbalance o Stock ตองระบรหสและปรมาณของคงคลง ดงรป

o Line Imbalance ท าใหเกด Inventory Loss และ Waiting Loss จากรปจะเหนกรณ

ตวอยางมกระบวนการ 4 ขนตอนดวยพนกงาน 4 คน ซงแผนผงท างานไมสมดล ท าใหมการตองรอคอยขนตอนกอนหนา และ เปาหมายของแตละคนกแยกกน จงมงจะท าผลผลตของตน จงม WIP ของแตละ Process คอนขางมาก และชวงเวลาการผลต (Production Lead Time) คอนขางยาว ดงรป

Page 23: 13-IN-33-GE-TRC-A-1013 Training Course on Management ... › download › APO-Article... · 13-IN-33-GE-TRC-A-1013 Training Course on Management Consultancy for Green Productivity

รายงานการเขารวมโครงการเอพโอ_GP_Atittaya_11 Oct. 2013.docAtiittaya หนา 23 ของ 46

ตวอยางของการปรบปรง (Kaizen) ม 4 แบบ คอ 1. การปรบปรงกระบวนการผลต ใหทศ

ทางการไหลสม าเสมอ และก าหนด Line capacity (จ านวนชนตอวน) ซงในทนคอ 48 ชนตอวน เพอใหทกขนตอนท าไดใกลเคยงกน ไมมากเกนไป และไมท าใหคนหลงตองรอ

2. การปรบกระบวนการผลตใหสม าเสมอโดยการปรบทศทางการผลตจาก I-Shape ใหเปน U-Shape และสอนใหพนกงานม ท ก ษ ะ ห ล า ย อ ย า ง (Multi-Skill) สามารถใหคนทรออยทขนตอนท 4 ไปชวยท างานแทนคนทขนตอน 1 ได

3. การปรบกระบวนการผลตใหสม าเสมอ

โดยการใชเครองมอเขามาชวย จะท าให Line capacity (Piece/Day) เพมขนดวย ในทนคอ 56 ชนตอวน โดยรวมงานของคนท 1 และ 4 ไวดวยกน ท าใหลดขนตอนจาก 4 เปน 3 ขนตอน และใชคนงานนอยลงดวย

4. การปรบกระบวนการผลตใหสม าเสมอโดยใชหลกการ Cell production คอ ทกคนจะท างานใหครบทง 4 ขนตอนใหเสรจสมบรณ โดยก าหนด KPI ขนต าไวคนละ 19 ชนตอวน กจะท าใหผลผลตรวม 57 ชนตอวน

Waste 7. ขนตอนทมากกเกนไป (Over-processing)

นยาม คอ กระบวนการใดๆ ของคนหรอเครองจกรทไมมมลคาเพม ซงท าไปโดยไมมจดประสงคทชดเจนวาจ าเปนจรงๆ หรอไม จงเปนการใสงานหรอตนทนลงในผลตภณฑมากเกนกวาคณคาทลกคาประเมน เชน การทาสในสวนทมองไมเหน การก าหนดคาทยอมรบไดทนอยเกนความจ าเปน การขดเงาทเกนกวาระดบทลกคาตองการ เปนตน

หลกฐาน คอ ผลตภณฑ คนงาน หรอเครองจกรทสงเกตไดวาท าเกนกวาความตองการของลกคา

Page 24: 13-IN-33-GE-TRC-A-1013 Training Course on Management ... › download › APO-Article... · 13-IN-33-GE-TRC-A-1013 Training Course on Management Consultancy for Green Productivity

รายงานการเขารวมโครงการเอพโอ_GP_Atittaya_11 Oct. 2013.docAtiittaya หนา 24 ของ 46

สาเหต คอ ขอก าหนดของลกคาไมชดเจน การเปลยนแปลงทางวศวกรรมบอยๆ วศวกรรมคณคา (Value Engineering) ไมเพยงพอ ขนตอนการปฏบตงานไมชดเจน และความไมชดเจนของมาตรฐานและขอจ ากด (Specification)

กจกรรม Kaizen คอ การท า 5S, การใชมาตรฐานการท างาน (SOP: Standard Operating Procedure) และการรวม SOP กบมาตรฐานคณภาพ

โดยสรป ความสญเสย 7 ประเภท เปนค างายๆ คอ “TIM WOOD” และแนะน าการแกไข ดงตาราง

หวขอท 5 การประยกตใช Material Flow Cost Accounting เพอลดการใชทรพยากร และ การเกดของเสยในกระบวนการ โดย Mr. Juan Haruichi WATANABE, EHSS (Environment, Health and Safety, and Social) Consulting Group Green Productivity ถกประกาศโดย APO ในป 1994 ซงสอดรบกบค าแนะน าเ รอง การพฒนาอยางยงยน (Sustainable Development) ของ Earth Summit ในป 1992 เปาหมายหลกของ GP คอ การเพมผลผลต และ การลดผลกระทบตอสงแวดลอมไปพรอมๆ กน

หลกการของ GP คอสมดล 3 ดานของคณภาพ ตนทน และสงแวดลอม

MFCA (Material Flow Cost Accounting) เปนเครองมอการบรหารสงแวดลอม ทชวยใหบรษทปรบปรงประสทธภาพดานตนทน และลดผลกระทบสงแวดลอม ซงเปน สองมมของ GP ใหเกดความสมดลดงรป

Page 25: 13-IN-33-GE-TRC-A-1013 Training Course on Management ... › download › APO-Article... · 13-IN-33-GE-TRC-A-1013 Training Course on Management Consultancy for Green Productivity

รายงานการเขารวมโครงการเอพโอ_GP_Atittaya_11 Oct. 2013.docAtiittaya หนา 25 ของ 46

ประโยชนทจะไดรบจาก MFCA คอ

การปรบปรงประสทธภาพของการใชวตถดบ การปรบปรงประสทธภาพของการใชพลงงาน

และการปลดปลอย CO2 การลดตนทน

ซ ง ผ ท ไ ด ร บผลประ โยช นน น ก ค อบ ร ษ ท และ สงแวดลอม (คนอนๆหรอชมชนทอยแวดลอมบรษท)

จากหลกการของ 3R เรมตงแตยอดจนถงฐานประมด คอ การลด (Reduce), การใชซ า (Reuse), และการน ากลบมาใชใหม (Recycle), การน ากลบมาใชใหมโดยใชความรอน และการก าจดของเสย พบวา Reduce จะมประสทธภาพของกระบวนการและสมรรถภาพดานสงแวดลอมดทสด ซงหลกการของ MFCA มจดมงหมายเพอ Reduce เชนกน จงถอวาเปนเครองมอทมประสทธภาพมาก

องคประกอบของ MFCA กประกอบไปดวย 3 สวนตามชอเครองมอ คอ Material, Flow และ Cost

Accounting ดงนน ความหมายของ MFCA คอ การไหลทางกายภาพของวตถ และการไหลของเงนหรอตนทน โดยมกระบวนการยอย 3 ขนตอนคอ การทบทวน Flow การไหล การวเคราะห Flow และการปรบปรง

คณลกษณะของ MFCA คอการท าใหมองเหนความสญเสยหรอตนทนทแทจรง ท าใหเหนปญหา และกระตนใหท าการแกไขปญหา บรษทจ านวนมากผลตของเสยมากกวาทเขาจะเชอ การรปรมาณของเสยและตนทนของของเสย จะชวยเหนคณคาของโอกาสทจะปรบปรง

Page 26: 13-IN-33-GE-TRC-A-1013 Training Course on Management ... › download › APO-Article... · 13-IN-33-GE-TRC-A-1013 Training Course on Management Consultancy for Green Productivity

รายงานการเขารวมโครงการเอพโอ_GP_Atittaya_11 Oct. 2013.docAtiittaya หนา 26 ของ 46

ค าศพททใชใน MFCA ไดแก Quantity Center คอศนยกลางของการวดตนทน ซงตองมการวดปรมาณ และใชค านวณเปน

ตนทนได เมอเปรยบเทยบกบหนวยตางๆ ในกระบวนการผลต อาจจะเปนขนตอนยอยในการผลต (Production Unit) เครองจกรหลก (Main Machine) หรอ ชดของเครองจกรกได

Input คอ สงทน าเขาไปในกระบวนการ (Process) หรอในทนกคอ Quantity Center ซงอาจจะเปนวตถดบ สารตางๆ พลงงาน แรงงาน และอนๆทตองใช

Output คอ สงทไดออกมาจากกระบวนการ ซงอาจจะเปนผลตภณฑทตองการ ของเสย ผลพลอยได หรอแมแตพลงงานทสญเสยไป

Input Material คอ วตถทใชน าเขาไปกระบวนการ เชน วตถดบ

Product คอ ผลตภณฑทไดจากกระบวนการ Material Loss คอ ความสญเสยดานวตถ เชน ของเสยทตองก าจด (Wastes), ผลตภณฑทไม

ผานมาตรฐาน (Defects), วตถทตกหลน (Spill) เปนตน ชนดของ Material Loss ม 3 ชนด คอ

ความสญเสยปกต (Normal Loss) เชน การอนเครองของเครองจกร ในชวงแรกๆ จะมความสญเสยเปนปกต ดงกราฟในรป ตองการคามาตรฐานเปนเสนทแดง การอนเครองแบบอดมคตจะมรปแบบเหมอนเสนสเหลอง และการอนเครองแบบทวไปจะมรปแบบเหมอนเสนสน าเงน ซงจะมความผนผวนในชวงแรกกอนทจะเขาสสภาวะนงทมาตรฐานทตองการ ท าใหเกดความสญเสยทกครงทเรมอนเครอง ถอเปนเรองปกต การปรบปรงความสญเสยประเภทน ตองใชหลกการประกนคณภาพ

ความสญเสยแบบไมปกต (Abnormal Loss) การปรบปรงความสญเสยน จะตองท าทกระบวนการผลต

ความสญเสยเชงทฤษฎ (Theoretical Loss) การปรบปรงความสญเสยน ตองใชวศวกรรม หรอ เทคโนโลยเขามาชวย เชน การเปลยนเครองจกรอนทดแทน

Page 27: 13-IN-33-GE-TRC-A-1013 Training Course on Management ... › download › APO-Article... · 13-IN-33-GE-TRC-A-1013 Training Course on Management Consultancy for Green Productivity

รายงานการเขารวมโครงการเอพโอ_GP_Atittaya_11 Oct. 2013.docAtiittaya หนา 27 ของ 46

เปรยบเทยบการบรหารงานแบบเดม (Conventional Management) และ MFCA

ถาเรารวมกบบรหารงานแบบเดม และ MFCA ได จะชวยท าใหบรษทประเมนคาใชจายทเกดขนเปรยบเสมอนเปนผลของกจกรรม

แนวทางของการบรหารสงแวดลอมแบบเดม และ MFCA แตกตางกนท แนวทางของการบรหารสงแวดลอมแบบเดมคดวาตองใชตนทนทสงขน เพอท าใหสมรรถภาพดานสงแวดลอมดขน ในขณะท MFCA ยงท าใหสมรรถภาพดานสงแวดลอมดขน (ดาน CSR และ Sustainability) กยงท าใหตนทนต าลง ตวอยางของการบรหารงานแบบเดม และตวอยางของการท า Material Balance

เมอเปรยบเทยบประสทธภาพดานการใชเวลา และการใช

วตถ จะพบวา การบรหารแบบใชฐานเวลา (Time-Based Management) จะมงเนนลดเวลาในการท างาน เพราะเวลาคอเงน ในขณะท MFCA มงเนนการลดวตถทตองใช ดงนน ทงสองหลกการนจงไมเหมอนกน อาจจะมสวนทเกยวของสมพนธกนเพยงบางสวนเทานน เชน เมอลดการใชวตถแลวจะชวยลดเวลาดวย

Page 28: 13-IN-33-GE-TRC-A-1013 Training Course on Management ... › download › APO-Article... · 13-IN-33-GE-TRC-A-1013 Training Course on Management Consultancy for Green Productivity

รายงานการเขารวมโครงการเอพโอ_GP_Atittaya_11 Oct. 2013.docAtiittaya หนา 28 ของ 46

วธการค านวณตนทนเปรยบเทยบระหวางการบรหารแบบเดม และ MFCA ตามหลกการของ MFCA ตองพจารณา Output ใหครบทกประเภท ไมใชแตเพยง Product ดงนน Water,

Wastewater, Emission to air และ Carbon emission กตองค านงดวย ยกตวอยาง กระบวนการผลตทตองใช

วตถดบ 100 ตน และใชพลงงานไฟฟา เพอผลตสนคาได 70 ตน ถาเปนการค านวณแบบเดม จะคดทงคาวตถดบและตนทนการผลตทงหมดเปนตนทนของสนคา Product ซงในทนคอ คาวตถดบ 100 ตน ราคา 650,000 USD และตนทนการผลต 350,000 USD รวมแลว คอ 1,000,000 USD ใหเปนตนทนของสนคา 70 ตน ดงรป

ในขณะท หลกการของ MFCA ตองประเมนตนทนเทากนตามสดสวน (Equivalent cost evaluation) ของ

ทง Product และ Output ทไมใช Product ซงอาจเปน Material loss ในรปแบบใดๆ กตาม ซงชนดของตนทนใน MFCA ไดแก

ตนทนวตถดบ (Material cost) คอ คาใชจายของสสารทตองใสเขาไปใน และ/หรอ ทออกจาก Quantity Center (QC) ใดๆ

ตนทนพลงงาน (Energy cost) เชน คาใชจายของไฟฟา เชอเพลง ไอน า ความรอน อากาศบบอด (Compressed air)

ตนทนระบบ (System cost) เชน คาใชจายแรงงาน คาซ าบ ารง คาเสอมราคา และคาขนสง

ตนทนการก าจดของเสย (Waste management cost) คอ คาใชจายในการขนยาย ก าจด Material Loss ทเกดขนใน QC ใดๆ

ดงนนในกรณตวอยางน นอกจากคา

วตถดบ 100 ตนราคา 650,000 USD ทตรงไปตรงมาแลว เราตองหาขอมลเพมเตมวา Processing cost 350,000 USD ประกอบดวยอะไรบาง ซงกคอคาด าเนนการ System cost 250,000 USD, คาพลงงานไฟฟา (Energy: Electricity 10 KW) 50,000 USD และ คาใชจายในการก าจดของเสย 50,000 USD รวมตนทนทงหมด 1,000,000 USD

Page 29: 13-IN-33-GE-TRC-A-1013 Training Course on Management ... › download › APO-Article... · 13-IN-33-GE-TRC-A-1013 Training Course on Management Consultancy for Green Productivity

รายงานการเขารวมโครงการเอพโอ_GP_Atittaya_11 Oct. 2013.docAtiittaya หนา 29 ของ 46

ตามหลกการ Equivalent cost

evaluation จะค านวณตนทนของ Product จาก 70 ton ใน 100 ton หรอ 70% ของทกๆ ตนทน รวมเปน 665,000 USD และค านวณตนทนของ Material Loss 30 ton จาก 100 ton หรอ 30% ของทกๆประเภทตนทน ไดรวม 335,000 USD

ดวยการค านวณแบบน จะสามารถระบจดทควรปรบปรงในการลด Material Loss ได เชนการลดการใชน า การใชพลงงาน ลดการกอใหเกดของเสย น าเสย ลดการปลดปลอยคารบอน หรอสารอนๆ สอากาศ ซงนคอหวใจส าคญของ MFCA

เมอเปรยบเทยบ Profit / Loss ของการค านวณแบบเดม และแบบ MFCA ถาดจากบรรทดสดทายของ

Statement จะเหนวาเทากน แตถาพจารณาในรายละเอยดจะพบวา Cost of Sales นนประกอบดวย Product cost และ Material loss cost ดวย ดงตาราง

ดงนน ถาเราน า MFCA Analysis มาใช และด าเนนการปรบปรงโดยลดการใชพลงงานและลดของเสย

เชน ลดจาก 150,000 เปน 100,000 กจะท าใหเราไดก าไรมากขน ดงนน MFCA จงเปนเครองมอทใหมมมองทลกซงในการเพมความสามารถทางธรกจให Profit / Loss สงขน

Page 30: 13-IN-33-GE-TRC-A-1013 Training Course on Management ... › download › APO-Article... · 13-IN-33-GE-TRC-A-1013 Training Course on Management Consultancy for Green Productivity

รายงานการเขารวมโครงการเอพโอ_GP_Atittaya_11 Oct. 2013.docAtiittaya หนา 30 ของ 46

กฎของ MFCA จะถกก าหนดไวใน ISO 14051 เพราะสามารถเตมเตมชองวางระหวางมมมองดานคณภาพและเศรษศาสตร และมมมองดานสงแวดลอม

ISO 14000 เปนอนกรมมาตรฐานทเกยวกบการบรหารดานสงแวดลอม ซงมวตถประสงคหลกคอ

ลดผลกระทบสงแวดลอมในทางลบจากการด าเนนธรกจของบรษท

ปฏบตใหสอดคลองตามกฎหมาย กฏระเบยบ และความตองการตางทเกยวกบสงแวดลอม

ปรบปรงเรองขางตนอยางตอเนองไดส าเรจลลวง ความสมพนธระหวาง ISO 14051และมาตรฐานอนๆ ในอนกรม ISO 14000

คณะท างาน (Working Group: WC) ท 8

ด าเนนการเกยวกบ MFCA ภายใต Technical Committee: TC 207 ดงรปผงคณะกรรมการ

โครงสรางของ ISO 14051 ซงเปนกรอบการท างานของ MFCA

ขอบขาย - กรอบการท างานทวไป - ใชไดกวางขวางโดยไมขนกบชนดของสนคา หรอ ขนาดบรษท และอนๆ - ขยายการใชงานไดทงหวงโซอปทาน - ไมไดมไวเพอการขอการรบรอง

กฎเกณฑ

ค าศพทและค านยาม

วตถประสงคและหลกการของ MFCA

องคประกอบพนฐานของ MFCA

ขนตอนของการใช MFCA

ภาคผนวกตางๆ

Page 31: 13-IN-33-GE-TRC-A-1013 Training Course on Management ... › download › APO-Article... · 13-IN-33-GE-TRC-A-1013 Training Course on Management Consultancy for Green Productivity

รายงานการเขารวมโครงการเอพโอ_GP_Atittaya_11 Oct. 2013.docAtiittaya หนา 31 ของ 46

ซงจะขออธบายบางหวขอใน ISO14051 ดงน หลกการของ MFCA

เขาใจการไหลของวตถและการใชพลงงาน

การเชอมโยงขอมลทางกายภาพและขอมลการเงน

มนใจในขอมลกายภาพ ทงดานความถกตอง ความสมบรณ และ ความสามารถในการเปรยบเทยบกนได

การประมาณและการโอนตนทนไปยงความสญเสยวตถ (Material Loss)

องคประกอบพนฐานของ MFCA

Quantity Center : QC คอ ชดของจดวด

การสมดลวตถ (Material Balance) คอการตรวจสอบความสมดลระหวางผลตภณฑ และ การสญเสยวตถ

การค านวณตนทน

แบบจ าลองการไหลวตถ ท าโดยน าชดของ QC ตางๆ มาเชอมตอกน

ความสมพนธระหวาง MFCA กบ ISO 14000 และ ISO 9000 MFCA สามารถเตมเตมกจกรรมการบรหารงานแบบอนๆ ใหสมบรณ โดยเฉพาะการเนนมมมองเรองเศรษฐศาสตร มมมองเรองคณภาพ (ISO 9000) และ มมมองดานสงแวดลอม (ISO14000) การประยกตใช MFCA ในระบบการบรหารงานตามหลกการ PDCA ไดดงน

1. PLAN: ใชในชวงการวางนโยบาย การบรหารทรพยากร การตงวตถประสงค และตววดดานสงแวดลอมทมประสทธภาพ

2. DO: ใชในชวงด าเนนการตามกระบวนการ การวดผานตววดทเหมาะสม และการสรางผลตภณฑใหเปนจรง โดยสามารถเตมคาทางการเงนไปทกจกรรมทเกยวของกบสงแวดลอมได

3. CHECK: ใชในการตรวจประเมนระบบภายใน (Internal Audit : ISO 14001 ขอ 4.5.5), การตดตามความถกตองตามกฎอยางมเหตผล (Validations) และการทบทวนระบบ (Verification) ความรของการประเมนผลกระทบทเปนไปไดตอสงแวดลอมและผลกระทบดานการเงน จะสามารถเพมคณภาพของการประเมน และใหขอมลทเปนประโยชนส าหรบการตดสนใจ

Page 32: 13-IN-33-GE-TRC-A-1013 Training Course on Management ... › download › APO-Article... · 13-IN-33-GE-TRC-A-1013 Training Course on Management Consultancy for Green Productivity

รายงานการเขารวมโครงการเอพโอ_GP_Atittaya_11 Oct. 2013.docAtiittaya หนา 32 ของ 46

4. ACT: ใชในการปรบปรงอยางตอเนอง ปฎบตการปองกน และปฏบตการแกไข

การประยกตใช MFCA เขาไปวงจร PDCA เพอการปรบปรงอยางตอเนอง สามารถท าไดตามรป

MFCA ในบรบทของระบบการจดการสงแวดลอม (ISO14001:2004 หวขอม 4.3.1 และภาคผนวก A3.1)

การระบประเดนสงแวดลอมทส าคญ เชน การใชวตถดบและทรพยากรธรรมชาต และ การกอใหเกดของเสยและการจดการของเสย

MFCA เพมคณคาในองคกร ดวย - การเพมความโปรงใสและการประเมนทางการเงน ของการใชวตถดบและ

ทรพยากรธรรมชาต - การควบคมและการประเมนทางการเงน ของการท าใหเกดของเสยและการจดการของเสย - ความสามารถในพจารณา ประเดนอนๆ เชน กลน การปลดปลอยของเสยทางอากาศ ไดด

พอกบประเดนทเกยวกบการใชวตถ

Page 33: 13-IN-33-GE-TRC-A-1013 Training Course on Management ... › download › APO-Article... · 13-IN-33-GE-TRC-A-1013 Training Course on Management Consultancy for Green Productivity

รายงานการเขารวมโครงการเอพโอ_GP_Atittaya_11 Oct. 2013.docAtiittaya หนา 33 ของ 46

หวขอท 6 หลกการของ Green Productivity โดย Dr. Suporn KOOTTATEP, International Expert for Asian Productivity Organization

ค านยามของ GP คอ

กลยทธเพอการเพมผลผลตและสมรรถภาพดานสงแวดลอมเพอการพฒนาทางเศรษฐกจและสงคมอยางยงยน

การประยกตใชเครองมอการบรหารงานเพมผลผลตและสงแวดลอม รวมถงเทคนคและเทคโนโลยทเหมาะสมเพอลดผลกระทบสงแวดลอมทเกดจากกจกรรมขององคกรในการสรางผลตภณฑและบรการ

ท าไมเราตองการ GP…เพราะ

ปญหาสงแวดลอมมแนวโนมสงขน

สภาพอากาศเปลยนแปลงและโลกรอนขน (Climate Change & Global Warming)

Page 34: 13-IN-33-GE-TRC-A-1013 Training Course on Management ... › download › APO-Article... · 13-IN-33-GE-TRC-A-1013 Training Course on Management Consultancy for Green Productivity

รายงานการเขารวมโครงการเอพโอ_GP_Atittaya_11 Oct. 2013.docAtiittaya หนา 34 ของ 46

หลกฐานของ Climate Change & Global Warming อางองไดจากอณหภมเฉลยของโลกเพมขน และสาเหตเบองตนมาจากภาวะเรอนกระจก (Greenhouse Effect) เพราะการเพมขนของ “Greenhouse” gas เชน คารบอนไดออกไซด ซงเชอวาทงกจกรรมของมนษยและปรากฎการณธรรมชาตมสวนท าใหอณหภมเฉลยของโลกเพมขนเชนกน

ภาวะเรอนกระจก (Greenhouse Effect) เกดจาก

การทแสงอาทตยตกกระทบผวโลก บางสวนกสะทอนออกไป บางสวนกกลายเปนความรอน และเพราะมคารบอนไดออกไซดหรอกาซอนๆ ในบรรยากาศกจะดดจบความรอนไว ท าใหโลกรอนขน

ผลการศกษาการปลดปลอยกาซเรอนกระจกตอป

จากแหลงตาง ๆ (Annual Greenhouse Gas Emissions by Sector) เปนไปตามกราฟวงกลม จะเหนไดวา

แหลงปลดปลอยกาซเรอนกระจกมากทสดคอ โรงงานไฟฟา โรงงานอตสาหกรรม และ การขนสงตามล าดบ

กาซคารบอนไดออกไซด เกดจากโรงงานไฟฟา โรงงานอตสาหกรรม และ การขนสงตามล าดบ

กาซมเทน เกดจากภาคเกษตรกรรม การสรางเชอเพลงจากซากพชซากสตว และ การบ าบดของเสยตามล าดบ

กาซไนตรสออกไซด เกดจากภาคเกษตรกรรม การใชพลงงานชวภาพ และ การบ าบดของเสยตามล าดบ

ปรมาณกาซคารบอนไดออกไซดในบรรยากาศ เปนเวลา 650,000 ปทผานมาปรมาณกาซจะม

การเพมขนและลดลงตามธรรมชาต แตกไมเคยเกน 300 สวนในลานสวน แตตงแตป 1950 ซงเปนจดเรมตนของยคอตสาหกรรม ปรมาณกาซเพมขนอยางมากจนเกนเสนปกต ซงธรรมชาตไมสามารถปรบตวเองใหกลบเขาสสภาพเดมไดอกตลอดไป

Page 35: 13-IN-33-GE-TRC-A-1013 Training Course on Management ... › download › APO-Article... · 13-IN-33-GE-TRC-A-1013 Training Course on Management Consultancy for Green Productivity

รายงานการเขารวมโครงการเอพโอ_GP_Atittaya_11 Oct. 2013.docAtiittaya หนา 35 ของ 46

การทโลกมอณหภมเฉลยสงขน ท าใหน าแขงทขวโลกอารคตคละลาย มปรมาณลดลง จนกระทงหมขวโลกไมมทอยอาศย และมเหตการณน าทวมเกดขนทวโลก เชน ระดบน าทะเลเพมขนทเวนซ (Venice)

การพฒนาความตระหนกรดานสงแวดลอม

(Development of Environmental Awareness) ตงแตป 1950 ซงเปนจดเรมตนของยคอตสหกรรม

มงเนนแตเรองการผลต และละเลยสงแวดลอม แตหลงจากนนกมการพฒนาขนมาเปนล าดบ ไดแกการเจอจางและปลอยทง การบ าบด การปองกน และในปจจบนจะเนนการเพมประสทธภาพเชงนเวศน (Eco-efficiency)

การจดการสงแวดลอม

โปรแกรมการลดของเสย (Waste Minimization Program)

การผลตทสะอาด (Cleaner Production)

การปองกนมลพษ (Pollution Prevention)

เทคโนโลยสะอาด (Cleaner Technology)

การเพมผลผลตสเขยว (Green Productivity)

การเพมประสทธภาพเชงนเวศน (Eco-efficiency)

Page 36: 13-IN-33-GE-TRC-A-1013 Training Course on Management ... › download › APO-Article... · 13-IN-33-GE-TRC-A-1013 Training Course on Management Consultancy for Green Productivity

รายงานการเขารวมโครงการเอพโอ_GP_Atittaya_11 Oct. 2013.docAtiittaya หนา 36 ของ 46

เมอเปรยบเทยบการจดการแบบเดมคอการปลอยทงทแหลงก าเนด (Source Reduction) และการปองกนมลพษ (Pollution Prevention) จะพบวาในระยะยาวแลว

อตสาหกรรมแบบเดม Conventional Manufacturing ทมการจดการแบบ Source Reduction ใชตนทนในการก าจดสงเพราะจะสรางของเสยออกมามาก และไดก าไรต าในทสด

ในขณะทอตสากรรมทมการผลตสเขยว (Green Productivity) ทมการจดการของเสยแบบ Pollution prevention และลดการใชวตถดบและสารทเปนพษ จะชวยใหประสทธภาพในการผลตดขน ใชตนทนในการจดการของเสยต า และท าใหผลก าไรมาก

ดงนน การพฒนาอยางยงยนจงเปนวสยทศนหรอแรงขบดนในการผลตสเขยว และบทบาทของบรษทขนาดเลกและขนาดกลางเปนปจจยทส าคญมากในการพฒนาอยางยงยนในภาคพนเอเซย

วธการของ GP ประกอบดวย 6 ขนตอน คอ ขนท 1 การเตรยมการเรมตน

การสรางทมงาน

การเดนส ารวจโรงงานและเกบขอมล ขนท 2 การวางแผน

การระบปญหาและหาสาเหต

การตงวตถประสงคและเปาหมาย ขนท 3 การสรางทางเลอกของ Green Productivity การประเมนและการจดล าดบความส าคญ

การสรางทางเลอกของ Green Productivity

การคดกรองทางเลอก และการจดล าดบความส าคญ ขนท 4 การด าเนนการตามทางเลอกของ GP

การสรางแผนการด าเนนการ GP

การน าทางเลอก GP ไปปฏบตใหเปนจรง

การอบรม การสรางความตระหนก และการพฒนาความสามารถ ขนท 5 การตดตามผลและการทบทวน

การตดตามและประเมนผลลพธ

การทบทวนระบบการจดการ

Page 37: 13-IN-33-GE-TRC-A-1013 Training Course on Management ... › download › APO-Article... · 13-IN-33-GE-TRC-A-1013 Training Course on Management Consultancy for Green Productivity

รายงานการเขารวมโครงการเอพโอ_GP_Atittaya_11 Oct. 2013.docAtiittaya หนา 37 ของ 46

ขนท 6 การท าให GP ยงยน

การรวมสงทเปลยนแปลงไปไวในระบบการจดการขององคกร

การระบปญหาใหม หรอปญหาทเกดเพม เพอการปรบปรงอยางตอเนอง 2.3 สรปเนอหาทไดจากการศกษาดงาน 4 บรษท เพอเรยนรแนวปฏบตทด (Best Practices) ในการประยกตใช GP ดงน (1) Yamada Manufacturing Co., Ltd. บรษท Yamada Manufacturing Co., Ltd. เปนบรษทขนาดเลก (SME: Small-Medium Enterprise) มพนกงานเพยง 17 คน กอตงเมอป 1959 เปนธรกจครอบครว และ CEO คนปจจบนเปนรนท 2 ของครอบครว (ลกของผกอตง) ท าธรกจเกยวกบการผลตเครองมออตสาหรกรรม โดยใชแผนสแตนเลสเปนวตถดบ จดเดนของโรงงานนคอ การท า 5S และ Kaizen เนองจาก CEO เปนผมวสยทศน เลงเหนประโยชนของระบบพนฐานของ 5S และ Kaizen จงมนโยบายทชดเจน และปลกฝงแนวความคดใหพนกงานทกคนใหตระหนกถงเรองนในการท างานเสมอ ดงตวอยางในรป

Page 38: 13-IN-33-GE-TRC-A-1013 Training Course on Management ... › download › APO-Article... · 13-IN-33-GE-TRC-A-1013 Training Course on Management Consultancy for Green Productivity

รายงานการเขารวมโครงการเอพโอ_GP_Atittaya_11 Oct. 2013.docAtiittaya หนา 38 ของ 46

จากการสงเกตการณ พบวา โรงงานคอนขางแออด เพราะพนทโรงงานนอย ในขณะทมเครองมออปกรณ และวตถดบรวมถง Work in Process คอนขางมาก อยางไรกตามพนทโรงงานสะอาดมาก นอกจากนทางโรงงานค านงถงเรองการประหยดพลงงานดวย โดยตงจดควบคมสงสด (Max. Demand Charge) ไวท 69 kW อยางไรกตาม หลอดไฟทใชในโรงงานยงเปนแบบ Halogen Lamp ทใชพลงงานสงมากถง 500-800 W ตอหลอด ซงควรเปลยนเปน Fluorescence Lamp ซงใชพลงงานเพยง 40 W ตอหลอด พลงงานทใชในการใหแสงสวางในโรงงาน ค านวณจาก จ านวนของหลอดฮาโลเจน จ านวน 20 หลอด แตละหลอดใชไฟฟา 500 W จงใชไฟฟารวม 10 kW พลงงานทใชในการใหแสงสวางในส านกงาน รวมทงหองประชม ค านวณจาก จ านวนของหลอดฟลออเรสเซนท จ านวน 24 หลอด แตละหลอดใชไฟฟา 40 W จงใชไฟฟารวม 0.96 kW ถาเปลยนหลอดฮาโลเจนเปนหลอดฟลออเรสเซนท จะลด Max demand charge ใหต าลง และลดการใชไฟฟาใหนอยลงดวย (2) Saraya Co., Ltd. - Iga Plant Saraya Co., Ltd. - Iga Plant เปนบรษทระหวางประเทศขนาดใหญ ผลตสารเตมแตงในยาและอาหารทมคณภาพสง มพนกงาน 201 คน ไดรบการรบรองระบบการจดการคณภาพ ISO 9001 และ ISO 13485 และระบบการจดการสงแวดลอม ISO 14001 บรษทใหการสนบสนนโปรแกรมดานสงแวดลอมเปนจ านวนมาก ทกๆปจะบรจาคเงน 1% ของยอดขายเพอโครงการอนรกษสงแวดลอม เชน ในประเทศมาเลเซย และยกานดา นอกจากนบรษทน าระบบการผลตทมงเนนคณคา (Value Producing Management) และกจกรรม 5ส. มาใชปฏบตเปนพนฐาน จากการสงเกตระหวางดงานพบวา - กจกรรม 5S โดยเฉพาะอยางยงการจดระเบยบท าไดดมาก - พนกงานทกคนชวยกนท าความสะอาดทกครงหลงจากจบงานทกกะ

Page 39: 13-IN-33-GE-TRC-A-1013 Training Course on Management ... › download › APO-Article... · 13-IN-33-GE-TRC-A-1013 Training Course on Management Consultancy for Green Productivity

รายงานการเขารวมโครงการเอพโอ_GP_Atittaya_11 Oct. 2013.docAtiittaya หนา 39 ของ 46

- Dust control program ท าไดดมาก - เครองมออปกรณทงหมดท าจากสแตนเลส สตล แทนการใชเหลก - ลกษณะการท างานทงหมด จะยนท างานใน Line การผลต ยกเวนงานทตองการความละเอยดมากๆ เชน การ

วเคราะหดวยเครองมอในหองปฎบตการทดสอบ - มถงมอ 3 ชนดใหเลอกใชตามสภาพการท างาน คอ ถงมอทวไปทใชในงานซอมบ ารงและการขนสง, ถงมอ

ปองกนเชอโรคทใชกบผลตภณฑ Food grade และถงมอปองกนเชอโรคใชกบผลตภณฑ Drug grade ซงตองเนนเรองความสะอาดเปนอยางยงยวด

บรษทใหความส าคญเกยวกบการใชพลงงาน จงตดตงแผน Solar Cell ทหลงคาอาคารทงหมดโดยเฉพาะอาคารคลงสนคา เพอสะสมพลงงานแสงอาทตยและแปลงเปนพลงงานไฟฟาเพอใชในโรงงาน บรษทใชพลงงานไฟฟา 85,000 kWh/Month หรอประมาณ 2833 kWh/Day ในขณะทแผง Solar ในขณะน สามารถสรางพลงงานได 40-50 kWh ตอวนเทานน หรอประมาณ 2% ของความตองการใชพลงงานตอวน บรษทจงมแผนทจะเพมแผง Solar cell เพอสรางพลงงานใหได 200,000 kWh/Year (547 kWh/Day) หรอประมาณ 20% ของความตองการใชพลงงานไฟฟาตอวน อยางไรกตาม พบวา บรษทยงไมไดใชหลอดไฟทประหยดพลงงาน หากประมาณการณคราวๆ วาพลงงานไฟฟาทใชเพอแสงสวางคดเปน 10% ของไฟฟาทใชไปทงหมด หรอกคอ 283.3 kWh/Day และหากคดเพยง 8 ชวโมงของเวลาท างาน จะตองใชพลงงาน 35.4 kW ซงปจจบนตองใชหลอดฮาโลเจน 70 หลอด ซงถาบรษทเปลยนหลอดไฟเปนหลอดประหยดแบบฟลออเรสเซนท จะสามารถใชพลงงานปรมาณนไดถง 1000 จด

(3) Toyo Seikan Kaisha, Ltd. - Ibaraki Plant Toyo Seikan Kaisha, Ltd. - Ibaraki Plant เปนโรงงานขนาดใหญ สรางในป 1917 เพอผลตกระปองอะลมเนยมเพอใชในประเทศและสงออก บรษทไดรบการรบรองระบบการจดการสงแวดลอม ISO 14001 และน าระบบการจดการของเสยมาใชปฏบตไดถกตองตามกฎหมายทเกยวของทงหมด นอกจากนบรษทยงไดน าระบบการเพมผลผลตโดยรวม (Total Productive Management: TPM) และ 5S มาใชปฏบตจรง

Page 40: 13-IN-33-GE-TRC-A-1013 Training Course on Management ... › download › APO-Article... · 13-IN-33-GE-TRC-A-1013 Training Course on Management Consultancy for Green Productivity

รายงานการเขารวมโครงการเอพโอ_GP_Atittaya_11 Oct. 2013.docAtiittaya หนา 40 ของ 46

กระบวนการผลตควบคมดวยระบบออโตเมตคทงหมด (Full Automatic Control) มพนกงานจ านวนนอยสามารถควบคมเครองจกรจ านวนมากได และสามารถผลตกระปองดวยความเรวสง ประเดนทเกยวกบสงแวดลอมไดแก

- มของเสย (กระปองทไมผานมาตรฐาน) ประมาณ 2-3% - ระดบเสยงในโรงงานคอนขางสงเกนกวาทกฎหมายก าหนด (100 dBA) ซงจากการสงเกตพบ

พนกงานอยในสถานทเสยงดงมากกวา 15 นาท ซงอาจเปนอนตรายตอหได - ปญหาทเกดขนบอยๆ คอ การรวไหลของน ามนจากเครองจกร - หลอดไฟทใชในกระบวนการผลตในโรงงานจะเปนแบบ Halogen ในขณะทในพนทอนๆ ใชหลอดไฟ

ฟลออเรสเซนท 32 วตต

(4) Panasonic Center, Osaka Panasonic Center, Osaka เปนโชวรมของการน าเทคโนโลยใหมส าหรบอนาคต และนวตกรรมมาใชในชวตประจ าวน โดยมหลกการทวา “ฟงเสยงของลกคาเพอท าใหความฝนและความสบายเปนจรงได” ดงนนจงมผลตภณฑจ านวนมากทออกแบบมาเพออนรกษสงแวดลอมของโลก เพอสรางคณคาใหลกคาและโลก เชน

- การบรหารการใชพลงงานในบานดวยการใชพลงงานทดแทน ดงรปดานลาง - ผลตภณฑทออกแบบมาเพอสงแวดลอม - อนๆ

Page 41: 13-IN-33-GE-TRC-A-1013 Training Course on Management ... › download › APO-Article... · 13-IN-33-GE-TRC-A-1013 Training Course on Management Consultancy for Green Productivity

รายงานการเขารวมโครงการเอพโอ_GP_Atittaya_11 Oct. 2013.docAtiittaya หนา 41 ของ 46

สวนท 3 ประโยชนทไดรบจากการเขารวมโครงการ 3.1 ประโยชนตอตนเอง

(1) ไดความรในมมกวางมากขน โดยเฉพาะเรองการผลตสเขยว (Green Productivity: GP) และความรในมมทลกลง ไดแก Material Flow Cost Accounting (MFCA)

(2) ไดประสบการณของคนอนทเปน consultant ภายนอก จะยากมากขนาดไหน และเหนตวอยางทเพอน consultant apply GP concept ไปใชในธรกจ หลากหลาย

(3) ไดเหน Best Practice ของบรษทชนน าในญป น (4) ไดเพอนใหม และ Networking ทจะไดชวยเหลอ แลกเปลยนความรกนอยางสม าเสมอตอไปในอนาคต

3.2 ประโยชนตอหนวยงานตนสงกด เนองจากบรษท เอสซจเคมคอลส จ ากด เปนบรษทแมของกลมปโตรเคมทถอหน 100 % โดยเครอซเมนต

ไทย (SCG) ซงมนโยบายอยางชดเจนทจะเปนบรรษทภบาลดานสงแวดลอม และการพฒนาระบบงานสความเปนเลศ ดงนน หนาททดฉนปฏบตอยคอการเปนทปรกษาใหบรษทในกลมปโตรเคมซงเนนพฒนาระบบบรหารคณภาพ ทค านงถงทงเรองการเพมผลผลต คณภาพ ความปลอดภยของพนกงาน ชมชน และสงแวดลอม ใหสอดคลองกบแนวนโยบายบรษทฯ โดยตรง ดงนนความรทไดจากการอบรมสมมนาครงน เปนประโยชนตอหนวยงานตนสงกดของดฉนในฐานะทปรกษาทปฏบตงานอยมดงน

1. สามารถใหค าปรกษาเรอง Green Productivity ใหแกบรษทในกลม เพอด าเนนการไปพรอมกบระบบการจดการคณภาพทวทงองคกร Total Quality Management (TQM) และ การจดการเพอเพมผลผลต Total Productivity Management (TPM) ใหสอดคลองกบการด าเนน

2. สามารถใหค าปรกษาแกบรษท ในการประยกตใช Green Productivity รวมกบระบบการจดการ ISO ทน ามาปฏบตอย คอ ISO 14000

3. สนบสนนการใชเครองมอ Material Flow Cost Accounting : MFCA เพอคนหาความสญเสยทซอนเรนอย และผลกดนโครงการปรบปรงของเสยจากโรงงานโดยใชหลก 3 R (Reduce, Reuse, Recycle , Replenish) เพอการเพมผลผลต และการสรางมลคาเพม ได

3.3 ประโยชนตอสายงาน หรอ วงการบรษททจดท าระบบ GP 1. สามารถเปนผสอนและทปรกษาใหพนกงานในบรษท รวมทงลกคา (Customers) ผขาย (Suppliers /

Vendors) ทางดาน คณภาพ และสงแวดลอม 2. เปนตวแทนบรษทฯ ในการเขารวมเปนคณะกรรมการของชมชนทตงอยรอบเขตโรงงาน เพอสนบสนน

ใหชมชนสามารถชวยเหลอตนเองได เชน การพฒนาความรเรอง Green Productivity ใหนกเรยน นกศกษาในชมชน และใหค าแนะน าการท าโครงงานตางๆ เพอดแลรกษาสงแวดลอมในชมชน เชน การลดการใช การแยกแยะ และจดการขยะของเสย เปนตน

3.4 กจกรรมการขยายผลทไดด าเนนการภายใน 1 เดอนหลงเขารวมโครงการ ดฉนไดใหค าแนะน าเรองการหาความสญเสยทซอนเรนในกระบวนการผลตของบรษทลกคา LLDPE ดวย

MFCA และเตรยมน าเรองการปรบปรงน าเสนออาจารยทปรกษาชาวญป น เพอน าเปนกรณศกษาของการตรวจประเมน TPM Advanced Special Award ของบรษทตอไป

Page 42: 13-IN-33-GE-TRC-A-1013 Training Course on Management ... › download › APO-Article... · 13-IN-33-GE-TRC-A-1013 Training Course on Management Consultancy for Green Productivity

รายงานการเขารวมโครงการเอพโอ_GP_Atittaya_11 Oct. 2013.docAtiittaya หนา 42 ของ 46

ผลการตรวจประเมนเบองตนของอาจารยทปรกษาชาวญป น พบวา กรณศกษาของลกคาน เปน case ทด และพรอมทจะใชตรวจประเมนจรงได อยางไรกตาม ยงมขอแนะน าใหปรบปรงเพมบางประการ ซงดฉนจะด าเนนการใหแลวเสรจภายใน 6 เดอน

3.5 กจกรรมการขยายผลทจะด าเนนการภายใน 6 เดอนหลงเขารวมโครงการ

ประสานงานกบอาจารยทปรกษาเฉพาะทางเรอง MFCA แลวปรบปรง case เพอใชตรวจประเมนจรงในเดอนมกราคม 2557 และขยายผลไปทโรงงานอนๆ ในบรษท และบรษทอนๆ ในกลมตอไป

สวนท 4 เอกสารแนบ 4.1 ก าหนดการฉบบลาสด (Program) วนจนทรท 2 กนยายน 2013 09.30-10.4 5 Briefing Session

- APO Orientation - Program Orientation - JPC Orientation

11.00-12.15 Presentation on “Training Course Objectives and Program Schedule Introduction” by Mr. Daisuke HORIBE

12.30-13.30 Welcome Luncheon hosted by APO Secretary-General 13.45-17.15 Presentation on “Overall Framework of Management Consultancy I”

by Mr. Susumu KOBAYASHI Venue: Conference Room, Asian Productivity Organization (APO) Address: Leaf Square Hongo Building, 2F 1-24-1 Hongo, Bunkyo-ku, Tokyo 113-0033 Phone: +81-3-3830-0416 Website: http://www.apo-tokyo.org วนองคารท 3 กนยายน 2013 09.00-12.30 Presentation on “Overall Framework of Management Consultancy II”

by Mr. Susumu KOBAYASHI 13.30-17.00 Presentation on “The Relation between Kaizen Activity and Green

Productivity” by Mr. Kunihiro ITO Venue: Japan Productivity Center (JPC) ส าหรบวนท 3-6, 11-13 กนยายน 2013 Address: 1-1 Shibuya 3-chome, Shibuya-ku, Tokyo 150-8307 1-24-1 Hongo, Bunkyo-ku, Tokyo 113-0033 Phone: +81-3-3409-1135 Website: http://www.jpc-net.jp

Page 43: 13-IN-33-GE-TRC-A-1013 Training Course on Management ... › download › APO-Article... · 13-IN-33-GE-TRC-A-1013 Training Course on Management Consultancy for Green Productivity

รายงานการเขารวมโครงการเอพโอ_GP_Atittaya_11 Oct. 2013.docAtiittaya หนา 43 ของ 46

วนพธท 4 กนยายน 2013 09.00-12.30 Presentation on “Production Management I”

by Mr. Kunihiro ITO 13.30-17.00 Paper Presentation by the Participants I

Facilitated by Mr. Kunihiro ITO วนพฤหสบดท 5 กนยายน 2013 09.00-12.30 Presentation on “Production Management II”

by Mr. Kunihiro ITO 13.30-17.00 Paper Presentation by the Participants II

Facilitated by Mr. Kunihiro ITO

วนศกรท 6 กนยายน 2013 09.00-12.30 Presentation on “Material Flow Cost Accounting”

by Mr. Juan Haruichi WATANABE 13.30-17.00 Presentation on “Green Productivity Concept”

by Dr. Suporn KOOTTATEP วนจนทรท 9 กนยายน 2013 09.00-12.30 Yamada Manufacturing Co., Ltd. Subjects: Activity for Productivity Improvement, Eco-Action 21

and Factory Tour Address: 41 Shinden Nakamachi 2-chome, Daito-shi, Osaka 574-0056 Phone: +81-72-871-0095 Website: http://www.yamada-ss.co.jp 13.30-16.30 Saraya Co., Ltd. Osaka Plant

Subjects: Eco-Friendly Supply Chain and Plant Observation Address: 24-12 Tamatecho, Kashiwara-shi, Osaka 582-0028 Phone: +81-6-6797-2525 Website: http://worldwide.saraya.com

Page 44: 13-IN-33-GE-TRC-A-1013 Training Course on Management ... › download › APO-Article... · 13-IN-33-GE-TRC-A-1013 Training Course on Management Consultancy for Green Productivity

รายงานการเขารวมโครงการเอพโอ_GP_Atittaya_11 Oct. 2013.docAtiittaya หนา 44 ของ 46

วนองคารท 10 กนยายน 2013 09.00-12.30 Toyo Seikan Kaisha, Ltd. Osaka Plant Subjects: Eco-Friendly Production Activities and Plant Observation Address: 29-3 Sumuyoshicho, Izumisano-shi, Osaka 598-0061 Phone: +81-724-64-3451 Website: http://www.toyo-seikan.co.jp/e/info/profile.html

14.00-15.30 Panasonic Center Osaka

Subjects: To Experience Eco-Friendly Space Address: Grand Front Osaka South B1F-2F,

4-20 Ofukacho, Kita-ku, Osaka 530-0011 Phone: +81-6-6377-1700 Website: http://panasonic.net/center/osaka/access วนพธท 11 กนยายน 2013 09.00-10.30 Key Learning point from Site Visit By Mr. Kunihiro ITO and Dr. Suporn KOOTTATEP 10.45-17.00 Presentation on “GP Application Case Study”

by Dr. Suporn KOOTTATEP วนพฤหสบดท 12 กนยายน 2013 09.00-10.30 Presentation of Action Plan by the Participants

Facilitated by Mr. Kunihiro ITO and Dr. Suporn KOOTTATEP วนศกรท 13 กนยายน 2013 09.00-10.30 Summing-up Session

Facilitated by Mr. Kunihiro ITO and Dr. Suporn KOOTTATEP 10.45-11.45 Examination and Evaluation by APO 11.45-12.15 Presentation of Certificates by APO 12.30-13.30 Farewell Party hosted by JPC

Page 45: 13-IN-33-GE-TRC-A-1013 Training Course on Management ... › download › APO-Article... · 13-IN-33-GE-TRC-A-1013 Training Course on Management Consultancy for Green Productivity

รายงานการเขารวมโครงการเอพโอ_GP_Atittaya_11 Oct. 2013.docAtiittaya หนา 45 ของ 46

4.2 เอกสารประกอบการประชม/สมมนา (Training Materials) (รายละเอยดตามเอกสารแนบชด A ทงหมด 167 แผน ) 4.3 ประวตโดยสงเขปของวทยากรบรรยาย (CV)

Mr. Susumu KOBAYASHI Management Consultant Japan Productivity Center Japan

Mr. Kunihiro ITO Counselor International Cooperation Department

Japan Productivity Center Japan Mr. Haruichi WATANABE EHSS (Environment, Health and Safety, and

Social) Consulting Group Propharm Japan Co.,Ltd. Japan

Dr. Suporn KOOTTATEP International Expert for Asian Productivity Organization

Thailand

4.4 รายงานกอนการเดนทาง (Country Paper) (รายละเอยดตามเอกสารแนบชด B ทงหมด 164 แผน) 4.5 เอกสารน าเสนอผลงานกจกรรมกลม (Green Productivity Case-Group Presentation) (รายละเอยดตามเอกสารแนบชด C ทงหมด 35 แผน)

Page 46: 13-IN-33-GE-TRC-A-1013 Training Course on Management ... › download › APO-Article... · 13-IN-33-GE-TRC-A-1013 Training Course on Management Consultancy for Green Productivity

รายงานการเขารวมโครงการเอพโอ_GP_Atittaya_11 Oct. 2013.docAtiittaya หนา 46 ของ 46