Развіццё адукацыі, навукі і культуры

Заканадаўчая база ў галіне культуры

1991 г. – Закон “Аб культуры”.1998 г. – створаны Фонд Прэзідэнта РБ па падтрымцы культуры і мастацтва.з 1997 г. – прэмія за духоўнае адраджэнне.з 1998 г. – спецыяльная прэмія Прэзідэнта ў галіне культуры, навукі і педагагічнай дзейнасці.

Мерапрыемствы ў галіне культуры

з 1994 г. – Дзень беларускага пісьменства.2009 г. – Год роднай зямлі.з 2010 г. – “Культурная сталіца Беларусі”:• 2010 г. – Полацк;• 2011 г. – Гомель.• 2012 г. – Нясвіж.• 2013 г. – Магілёў.• 2014 г. – Гродна.• 2015 г. – Брэст.• 2016 г. – Маладзечна.

Статус беларускай мовы

Пачатак 1990-х гг. – павышэнне сферы ўжывання, атрыманне статуса дзяржаўнай.

Але!з сяр. 1990-х гг. – падзенне ўплыву беларускай мовы. 2009 г. – рэформа правапісу.

Афармленне сістэмы адукацыі

1991 г. – закон “Аб адукацыі”: кожны мае права атрымаць адукацыю.Суцэльная пісьменнасць насельніцтва:2009 г. – только 0,4% людзей ад 15 гадоў непісьменныя.

Сістэма адукацыі

1999 г. – Праграма развіцця нацыянальнай сістэмы адукацыі да 2010 г.:• 10-гадовая базавая школа,• 12-гадовая сярэдняя школа.

з 2008 г. – вяртанне да 11-гадовай сярэдняй школы.

Установы адукацыі

Вышэйшыя.

Сярэдне-спецыяльныя і прафесійна-тэхнічныя

Сярэднія

Дашкольныя

Стан вышэйшай адукацыі

45 дзяржаўных і 10 прыватных ВНУ. 2 ступені вышэйшай адукацыі:1. Спецыялісты;2. Магістры.

Балонскі працэсСтварэнне агульнай адукацыйнай прасторы ў Еўропе. Зараз – 48 дзяржаў.Сутнасць працэсу:Павышэнне акадэмічнай мабільнасці;Увядзенне агульнай сістэмы заліковых акадэмічных адзінак

(крэдытаў);Самакіраванне і дэідэалагізацыя адукацыі;Павышэнне ролі самастойнай працы студэнтаў. 2015 г. – Беларусь далучылася да Балонскага працэсу на асаблівых умовах.

Міжнароднае супрацоўніцтва ў адукацыі• Рост колькасці замежных студэнтаў у Беларусі;• Філіалы расійскіх універсітэтаў;• Сумесныя ВНУ: Беларуска-расійскі універсітэт у Магілёве.

Кодэкс аб адукацыі

2011 г. – прыняты.Замацоўвае асноўныя заканадаўчыя нормы, звязаныя з адукацыйным працэсам.

Утварэнне грамадства ведаўРысы:Важная роля навукі і тэхнікі;Веды – галоўны фактар развіцця грамадства;Істотнымі з’яўляюцца аналітычныя здольнасці;Шырокамаштабная інфарматызацыя грамадства.

Арганізацыйны стан навукі

1990-я гг. – памяншэнне колькасці навукоўцаў больш чым у 2 разы.з 1991 – фонд фундаментальных даследаванняў.2007 г. – 1-ы з’езд навукоўцаў Беларусі.2014 г. – 2-і з’езд навукоўцаў Беларусі.

Дасягненні навукоўцаў: дакладныя навукі

• Мікрасхемы для метада радыёчастотнай ідэнтыфікацыі;• Суперкамп’ютэры “Скіф”;• 2005 г. – стварэнне парка высокіх

тэхналогій.• 2000 г. – Нобелеўскую прэмію па

фізіцы атрымаў Ж. Алфёраў.• 2012 г. – запуск Беларускага

касмічнага апарата і беларускага касманаўта А. Навіцкага ў космас.• Медыцына: дасягненні ў галіне

трансплантацыі.

Дасягненні навукоўцаў: гуманітарныя навукі

oЭнцыклапедычныя выданні: “Беларусы”, “ВКЛ” і г.д.;

oЗнаходкі археолагаў;oРэабілітацыя асуджаных

дзеячаў нацыянальнага адраджэння.

Сучаснае беларускае мастацтва

ЛітаратураТэма гістарычнай спадчыны беларусаў Л. Дайнека “Меч князя Вячкі”, “След ваўкалака” і

г.д.; Л. Рублеўская “Сэрца мармуровага анёла” і інш. Тэма вёскі В. Адамчык “Голас крыві брата твайго” (пра ЗБ); І. Чыгрынаў “Вяртанне да віны” і “Не ўсе мы

згінем” (пра час вайны); Г. Далідовіч “Заходнікі” (пра сучаснасць).

ЛітаратураТэма Чарнобыля І. Шамякін “Злая зорка”; С. Алексіевіч “Чарнобыльская малітва”. Тэма сучаснасціВ. Быкаў “Афганец” і інш.

Мастацтва• Адыход ад сац. рэалізму;• Увага да беларускай гісторыі, нацыянальных пытанняў;• Працягваюць развівацца старыя і ўзнікаюць новыя жанры.

В. Шкаруба «Восеньскае святло»

У. Стальмашонак «Партрэт А. В. Селіванава, Героя»

У. Стальмашонак «Партрэт Кірылы Арлоўскага»

У. Стальмашонак. «Аўтапартрэт»

У. Стальмашонак «Першы і апошні каралі ВКЛ»

Л. Шчамялёў «Зіма ў Мінску»

Л. Шчамялёў «Астрашыцкае возера»

Г. Вашчанка «Чарнобыльскі рэквіем»

Г. Вашчанка «Дума пра хлеб»

Г. Вашчанка «Грунвальдская бітва»

Г. Вашчанка «Леў Сапега ў Гальшанах»

Г. Вашчанка «К. Тураўскі»

А. Кішчанка «Чарнобыль»

А. Кішчанка «Габелен стагоддзя»

Тэатр

Гістарычная тэматыка“Князь Вітаўт”, “Чорная панна Нясвіжа”

А. Дударава;“Звон – не малітва” І. Чыгрынава (пра

Рагнеду);“Страсці па Аўдзею” У. Бутрамееў (пра

калектывізацыю);“Тутэйшыя” Я. Купала.

Тэатр

Творы класікаў беларускай і сусветнай літаратуры“Пан Тадэвуш”;“Хам”;“Пінская шляхта” і інш.

Опера і балет1996 г. – балет “Страсці (Рагнеда)” А. Мдзівані (пастаўлены Елізар’евым) прызнаны лепшым у свеце.

МузыкаДзяржаўны канцэртны аркестр пад кір. М. Фінберга;Фестывалі:• “Славянскі базар”;• “Магутны Божа”;• “Звіняць цымбалы і гармонік”;• «Беларускія фанфары» і інш. 2002 г. – зацверджаны гімн РБ.

КіноГісторыка-культурныя дакументальныя кінафільмы:• “Ліст да нашчадкаў” і “Жыві ў свабодзе”;• “Засталася душа яго тут”;• “Знойдзеш Бацькаўшчыну блізка” і інш.

Гістарычная тэма:• “У жніўні 44-га…”,• “Анастасія Слуцкая” і інш. з 1994 г. – фестываль “Лістапад”.

Помнікі

Рагнедзе і Ізяславу ў Заслаўі;

Н. Ордзе ў Іванава;М. Доўнар-Запольскаму ў

Рэчыцы;Я. Драздовічу ў Мінску і

інш.

Аднаўленне архітэктуры

Шагалаўскі квартал у Віцебску (праект);

Марыінскі кафедральны касцёл у Мінску;

Мірскі замак і г.д.