#11

6
goris macne # 1 1 ( 1 3 5 ) , 18 - 24 ma rti , 2013 wel i yovelkvireuli gazeTi fasi 20 TeTri (gagrZeleba meore gverdze ) ombudsmeni regionebSi arsebuli viTarebis gacnobas iwyebs `yvela yvelaze~ _ moxdeba Tu ara patimrebis gacvla saqarTvelos axalma xelisu- flebam `sasoflo-sameurneo ko- operativebis Sesaxeb~ kanonpro- eqti SeimuSava, romlis sajaro ganxilva qveynis yvela regionSi moewyo. proeqtis Tanaxmad, kanoni sasoflo-sameurneo kooperativebis dafuZnebasa da funqcionirebasTan dakavSirebul samarTlebriv urT- ierTobebs daaregulirebs, saxelm- wifo xels Seuwyobs sasoflo- sameurneo kooperativebs, aseve, mis wevrebs saSualeba eqnebaT, isarge- blon dabalprocentiani kredite- biTa da grantebiT. kooperativi _ wevrTa SromiT saqmianobaze dafuZnebuli an wevrTa meurneobis ganviTarebisa da Semo- savlebis gadidebis mizniT Seqmnili saqarTvelos regionuli ganvi- Tarebisa da infratsruqturis sa- ministrom, parlamentis regionuli politikisa da TviTmmarTvelo- bis komitetis xelmZRvanelebTan erTad, decentralizaciisa da TviTmmarTvelobebis ganviTarebis strategiis principebi SeimuSava. dokumentSi weria, rom moqmedi sistema sazogadoebisTvis adek- vatur momsaxurebas da gadaw- yvetilebebis miRebis procesSi, maT CarTulobas ver uzrunve- lyofs, rac, problemebis mogva- rebis nacvlad, damatebiTi sirTu- leebis warmoSobas uwyobs xels. swored amitom, saqarTvelos xe- lisuflebam SeimuSava strategia, sasoflo-sameurneo nominaluri baraTebis darigeba daiwyo (gagrZeleba meore gverdze ) mTavrobam decentralizaciisa da TviTmmarTvelobebis ganviTarebis strategia SeimuSava (gagrZeleba meore gverdze ) saqarTveloSi sasoflo-sameurneo kooperativebi Seiqmneba (gagrZeleba meore gverdze ) ( ix. mexuTe gverdze ) sagazafxulo programis far- glebSi, sasoflo-sameurneo ba- raTebis darigebis procesi, agrovadebis gaTvaliswinebiT, saqarTvelos sxvadasxva regionSi, paralelurad mimdinareobs. sof- lis meurneobis saministros in- formaciiT, pirvel etapze mx- olod kombinirebuli baraTebi, meore etapze ki, nominaluri ba- raTebi darigda. Sida qarTlis masStabiT, saso- flo-sameurneo baraTebis darigeba gasul kviras daiwyo. nominaluri baraTebi, sasoflo-samurneo dan- iSnulebis nivTebisa da inventaris SeZenas iTvaliswinebs. goris mu- nicipalitetis gamgeobis soflis meurneobis samsaxuris ufrosma, `uflebebis darRvevis yvelaze meti SemTxveva regionebSia~, _ ga- nacxada ombudsmenma gorSi stum- robisas. uCa nanuaSvilma Seqmnili viTarebis detalurad gacnobis da adamianis uflebebis darRvevis faqtebze ukeT reagirebis mizniT, regionebSi gasvla daiwyo. sax- alxo damcveli `demokratiuli CarTulobis centrSi~, arasamTav- robo organizaciebis, mediisa da xelisuflebis warmomadgenlebs Sexvda. ombudsmenTan Sesaxvedrad is adamianebic mividnen, vinc Tv- lis, rom maTi uflebebi dRemde uxeSad irRveva. politikuri niS- niT samsaxurebidan gaTavisufle- bulebi, socialurad daucveli ojaxebis problemebi, bavSvTa da qalTa uflebebi _ is ZiriTadi sakiTxebi aRmoCnda, rac Sekre- bili sazogadoebis msjelobis sa- gani gaxda. Sexvedris monawilee- bma, saxalxo damcvels uflebaTa darRvevis konkretuli faqtebic gaacnes. yuradReba gamaxvilda kon- fliqtis zonaSi, kerZod ki, e.w. sazRvrispira soflebSi macxovre- belTa mdgomareobaze. `am adamian- ebs, xSirad, sakuTar kar-midamoSi gadaadgilebac ki ezRudebaT, maTi uflebebi yoveldRiurad irRveva da es sakiTxi gansakuTrebul yu- radRebas moiTxovs~, _ ganacxades nanuaSvilTan Sexvedrisas qa- rTlelebma. aRniSnul sakiTxTan dakav- SirebiT, ombudsmenma ramdenime siaxlezec isaubra: `Cveni inicia- tivis Tanaxmad, sul male, qar- Tul-osur da qarTul-afxazur molaparakebebSi saxalxo damcve- lis warmomadgenelic CaerTveba, romelic konfliqtis zonebSi adamianis uflebebis sakiTxebze gaamaxvilebs yuradRebas. adamianis uflebebis darRvevis Tvalsaz- risiT, Sida qarTli rTuli regio- nia, amas sazRvrispira soflebis mosaxleobis mdgomareobac emateba, amitom vfiqrobT am mimarTulebiT yuradRebis gansakuTrebiT gamax- vilebas. garda amisa, gaZlierdeba Cveni regionuli ofisebi, radgan, saqvelmoqmedo warmodgena bavSvebisTvis

Transcript of #11

Page 1: #11

goris macne#11 (135), 18 - 24 marti, 2013 weli yovelkvireuli gazeTi fasi 20 TeTri

(gagrZeleba meore gverdze)

ombudsmeni regionebSi arsebuli

viTarebis gacnobas iwyebs

`yvela yvelaze~ _ moxdeba Tu ara patimrebis gacvla

saqarTvelos axalma xelisu-flebam `sasoflo-sameurneo ko-operativebis Sesaxeb~ kanonpro-eqti SeimuSava, romlis sajaro ganxilva qveynis yvela regionSi moewyo. proeqtis Tanaxmad, kanoni sasoflo-sameurneo kooperativebis dafuZnebasa da funqcionirebasTan dakavSirebul samarTlebriv urT-ierTobebs daaregulirebs, saxelm-wifo xels Seuwyobs sasoflo-sameurneo kooperativebs, aseve, mis wevrebs saSualeba eqnebaT, isarge-blon dabalprocentiani kredite-biTa da grantebiT.

kooperativi _ wevrTa SromiT saqmianobaze dafuZnebuli an wevrTa meurneobis ganviTarebisa da Semo-savlebis gadidebis mizniT Seqmnili

saqarTvelos regionuli ganvi-Tarebisa da infratsruqturis sa-ministrom, parlamentis regionuli politikisa da TviTmmarTvelo-bis komitetis xelmZRvanelebTan erTad, decentralizaciisa da TviTmmarTvelobebis ganviTarebis strategiis principebi SeimuSava. dokumentSi weria, rom moqmedi sistema sazogadoebisTvis adek-vatur momsaxurebas da gadaw-yvetilebebis miRebis procesSi, maT CarTulobas ver uzrunve-lyofs, rac, problemebis mogva-rebis nacvlad, damatebiTi sirTu-leebis warmoSobas uwyobs xels. swored amitom, saqarTvelos xe-lisuflebam SeimuSava strategia,

sasoflo-sameurneo nominaluri

baraTebis darigeba daiwyo

(gagrZeleba meore gverdze)

mTavrobam decentralizaciisa da

TviTmmarTvelobebis ganviTarebis

strategia SeimuSava

(gagrZeleba meore gverdze)

saqarTveloSi sasoflo-sameurneo

kooperativebi Seiqmneba

(gagrZeleba meore gverdze)(ix. mexuTe gverdze)

sagazafxulo programis far-glebSi, sasoflo-sameurneo ba-raTebis darigebis procesi, agrovadebis gaTvaliswinebiT, saqarTvelos sxvadasxva regionSi, paralelurad mimdinareobs. sof-lis meurneobis saministros in-formaciiT, pirvel etapze mx-olod kombinirebuli baraTebi, meore etapze ki, nominaluri ba-raTebi darigda.

Sida qarTlis masStabiT, saso-flo-sameurneo baraTebis darigeba gasul kviras daiwyo. nominaluri baraTebi, sasoflo-samurneo dan-iSnulebis nivTebisa da inventaris SeZenas iTvaliswinebs. goris mu-nicipalitetis gamgeobis soflis meurneobis samsaxuris ufrosma,

`uflebebis darRvevis yvelaze meti SemTxveva regionebSia~, _ ga-nacxada ombudsmenma gorSi stum-robisas. uCa nanuaSvilma Seqmnili viTarebis detalurad gacnobis da adamianis uflebebis darRvevis faqtebze ukeT reagirebis mizniT, regionebSi gasvla daiwyo. sax-alxo damcveli `demokratiuli CarTulobis centrSi~, arasamTav-robo organizaciebis, mediisa da xelisuflebis warmomadgenlebs Sexvda. ombudsmenTan Sesaxvedrad is adamianebic mividnen, vinc Tv-lis, rom maTi uflebebi dRemde uxeSad irRveva. politikuri niS-niT samsaxurebidan gaTavisufle-bulebi, socialurad daucveli ojaxebis problemebi, bavSvTa da qalTa uflebebi _ is ZiriTadi sakiTxebi aRmoCnda, rac Sekre-bili sazogadoebis msjelobis sa-gani gaxda. Sexvedris monawilee-bma, saxalxo damcvels uflebaTa darRvevis konkretuli faqtebic gaacnes. yuradReba gamaxvilda kon-fliqtis zonaSi, kerZod ki, e.w. sazRvrispira soflebSi macxovre-

belTa mdgomareobaze. `am adamian-ebs, xSirad, sakuTar kar-midamoSi gadaadgilebac ki ezRudebaT, maTi uflebebi yoveldRiurad irRveva da es sakiTxi gansakuTrebul yu-radRebas moiTxovs~, _ ganacxades nanuaSvilTan Sexvedrisas qa-rTlelebma.

aRniSnul sakiTxTan dakav-SirebiT, ombudsmenma ramdenime siaxlezec isaubra: `Cveni inicia-tivis Tanaxmad, sul male, qar-Tul-osur da qarTul-afxazur molaparakebebSi saxalxo damcve-lis warmomadgenelic CaerTveba, romelic konfliqtis zonebSi adamianis uflebebis sakiTxebze gaamaxvilebs yuradRebas. adamianis uflebebis darRvevis Tvalsaz-risiT, Sida qarTli rTuli regio-nia, amas sazRvrispira soflebis mosaxleobis mdgomareobac emateba, amitom vfiqrobT am mimarTulebiT yuradRebis gansakuTrebiT gamax-vilebas. garda amisa, gaZlierdeba Cveni regionuli ofisebi, radgan,

saqvelmoqmedo warmodgena bavSvebisTvis

Page 2: #11

2 #11 (135), 18 - 24 marti, 2013 weli goris macne

(dasasruli)

(dasasruli)

sasoflo-sameurneo nominaluri

baraTebis darigeba daiwyo

mTavrobam decentralizaciisa da

TviTmmarTvelobebis ganviTarebis

strategia SeimuSavaboben, rom warmodgenili proeqti garkveul kiTxvebs badebs.

marika mRebriSvili (sazogadoe-ba `bilikis~ aRmasrulebeli di-reqtori): `vfiqrob, mniSvnelovani siaxlea, adamianebi Tavad CaerTvebi-an gadawyvetilebebis miRebis pro-cesSi. Tumca, Cemi azriT, proeqti daCqarebuladaa SemuSavebuli da daxvewas saWiroebs. arasamTavrobo organizaciebis roli dakvirveba da monitoringi iqneba, SevxvdebiT mosaxleobas da mivawvdiT informa-cias aRniSnuli siaxleebis Sesaxeb. garkveuli winadadebebi ukve miva-wodeT regionuli ganviTarebis sa-ministros partnior oprganizacias da imedia, am rekomendaciebs gaiT-valiswineben.~

saministrom reformis mosa-lodneli Sedegebic gaTvala, rac dokumentSic aisaxa. koncefciaSi weria, rom reformis ganxorcilebis Sedegad, adgilobrivi mniSvnelobis sakiTxebis gadawyvetis procesSi moqalaqeebis CarTulobis done gaizrdeba; gaumjobesdeba sazoga-doebrivi momsaxurebis miwodebis xarisxi; Camoyalibdeba ordoniani TviTmmarTveloba da a.S.

reformis gegmis Tanaxmad, mim-dinare wels momzaddeba sakanonmde-blo baza, moewyoba sajaro ganx-ilvebi; gaimarTeba soflis krebebi da Sesabamisi organoebi, sofleb-Si dagegmili proeqtebis Sesaxeb, gadawyvetilebebs miiReben; dasaxle-bebSi arCeul sazogadoebriv sab-WoebTan gaimarTeba sakonsultacio Sexvedrebi. rac Seexeba momaval wels, 2014-Si, municipalitetebSi, trening-programis ganxorcieleba igegmeba; aseve, moxdeba resursebis inventarizacia; reformis fargleb-Si, cvlilebebi igegmeba dargobriv da specialur sakanonmdeblo-nor-matiul aqtebSic.

mariam gigaSvili

romlis amosavali principi mo-qalaqeebis gaaqtiureba da TviTm-marTvelobis procesSi aqtiuri CarTulobaa. proeqtis Tanax-mad, yvela dasaxlebul punqtSi, sazogadoebrivi TviTmmarTvelobis Camoyalibeba igegmeba, rac, varau-doben, rom demokratiis xarisxs mniSvnelovnad aamaRlebs.

municipalur TviTmmarTvelo-bebs, gegmis mixedviT, eqskluzi-uri ufleba-movaleobebi mieniWeba, romlis ZiriTadi nawilis ganxor-cieleba 2014 wlis adgilobrivi TviTmmarTvelobis arCevnebis Sem-deg daiwyeba. cvlilebebi Seexeba samxareo administraciebsac, kanon-mdeblobiT ganisazRvreba mxaris xe-lisuflebis eqskluziuri uflebe-bi. garda amisa, yvela municipalur TviTmmarTvel erTeulsa da samx-areo administracias damoukide-beli biujeti eqneba.

Tamaz SergelaSvili (regionu-li ganviTarebisa da infrastruq-turis ministris moadgile): `saqa-rTvelos mTavrobam gansazRvra ZiriTadi principebi TviTmmarTv-elobis reformis mimarTulebiT. daviwyeT am koncefciis ganxilvebi, rogorc adgilobrivi TviTmmarTv-elobebis warmomadgenlebTan, aseve, arasamTavrobo organizaciebTan. pirveli Sexvedra gorSi gavmarTeT. Cveni reformis ZiriTadi mimar-Tuleba TviTmmarTvel qalaqebzea gaTvlili, am mxriv, mniSvnelovania, rom TviTmmarTveloba gorSic arse-bobdes, sakuTari arCeuli xelisu-flebiT, funqciebiT, damoukide-beli finansuri SesaZleblobebiT, rac qalaqis problemebis droul da operatiul mogvarebas Seuwyobs xels.~

rac Seexeba damswre sazogadoe-bis Sefasebebs, adgilobrivebi am-

sazogadoeba, romlis amocanaa mis wevrTa interesebis dakmayofileba da igi mimarTuli ar aris upi-ratesad mogebis miRebaze (saqarT-velos kanoni „mewarmeTa Sesaxeb”, muxli 60).

ganviTarebuli qveynebis gamoc-dileba cxadyofs, rom koopera-tiuli sistema sakmao warmatebiT funqcionirebs. saqarTveloSi, ko-operativebis funqcionirebis gamoc-dileba arsebobs, Tumca, rogorc amboben, postsabWoTa qveynebSi, kooperativis mcneba araswori in-terpretaciiT iyo gagebuli da Sesabamisad, xalxic naklebadaa in-formirebuli am gaerTianebis Ses-axeb. saqarTveloSi, kooperativi, Rarib glexTa gaerTianebad moiaz-reba da Sesabamisad, am gaerTianebis mimarT, garkveuli skepticizmic arsebobs.

kanonproeqtis Tanaxmad, koop-erativis wevroba nebayoflobiTia da misi mmarTveloba demokratiul principebs emyareba. saxelmwifo, kooperativebis xelSewyobisa da ganviTarebisTvis, specialuri pro-eqtebis SemuSavebas gegmavs, aseve, gaTvaliswinebulia sagadasaxado Se-RavaTebis dadgena da kooperativebi-sTvis konsultaciebisa da rekomen-daciebis usasyidlod gacema.

`Sida qarTlis regionuli gan-viTarebis saagentos erT-erT pri-oritets soflis meurneobis gan-viTareba warmoadgens. sxvadasxva adgilobirvi da saerTaSoriso organizaciis kvlevebis gaziarebiT, davadgineT, rom, am dargSi, Zalian bevri problemaa dagrovili. aqedan gamomdinare, vfiqrobT, xelsayreli iqneba, Tu xeli Seewyoba koopera-tivis Camoyalibebas. aseve, CvenTvis mniSvnelovania, rom didi interesia mTavrobis mxridan kooperativebTan dakavSirebiT. gasaTvaliswinebelia is garemoebac, rom am gaerTianebis wevrebi isargebleben sxvadasxva SeRavaTiT. Cveni partniorebis dax-

saqarTveloSi sasoflo-sameurneo

kooperativebi Seiqmneba

marebiT SevZeliT, dainteresebuli fermerebisTvis xuTdRiani saleq-cio kursis SeTavazeba, sadac, maT, dagegmili siaxleebisa da sazR-vargareT arsebuli gamocdilebis Sesaxeb miiRes informacia~, _ miTxra Sida qarTlis regionuli ganviTarebis saagentos xelmZR-vanelma, eka jafiaSvilma.

qarTlel fermerebs, mewarmeebsa da biznesmenebs, germanuli orga-nizaciis (DGRV) warmomadgenlebma, xuTdRiani seminari SesTavazes, sa-dac swored ganviTarebul qveynebSi arsebuli realobis Sesaxeb uambes da biznesgegmebis SemuSavebaSic dae-xmarnen. Sexvedris bolo dRes ki, saswavlo kursis dros wamoWrili problemebi moismines da seminaris monawileebs garkveuli rekomenda-ciebic misces. Sexvedraze koopera-tivebis Seqmnis araerTma msurvelma warmoadgina proeqti, sadac detal-urad iyo gawerili rogorc Sede-gebi, aseve, mosalodneli riskebi.

giorgi WoniSvili (saqarT-velos soflis meurneobis ganvi-Tarebis fondis gamgeobis Tavmj-domare): `erTia, roca calkeuli fermeri raRacas awarmoebs, magram, sasoflo-sameurneo dargSi, yov-elTvis Cndeba problema, romelsac

mxolod fermeri ver gadawyvets. amas raRac gaerTianeba da jgufi sWirdeba. swored problemebis garSemo gaerTiandnen fermerebi da Seiqmna kooperativebi, ramac komerciuli Sinaarsi SeiZina. am droisTvis ki, msoflios ganviTa-rebul qveynebSi, uZlieresi ko-operativebi arsebobs da swored maTi muSaobis specifika gagvacnes. saqarTveloSic aris, ra Tqma unda, msgavsi gaerTianebebi, Tumca, iseTi popularuli ver gaxda. axla rasac gvTavazobs saxelmwifo, sasoflo-sameurneo kooperativebis Sesaxeb SemuSavebuli kanonproeqtis Tanax-mad, Zalian seriozuli SeRavaTebia gaTvaliswinebuli. vTvli, rom es aris SesaniSnavi stimuli, koopera-tivebis Camoyalibebis ideis waxal-isebisTvis~.

fermerebisa da dainteresebuli samoqalaqo sazogadoebis SeniS-vnebis da winadadebebis gaTval-iswinebis mizniT, kanonproeqtis sajaro ganxilvebi saqarTvelos yvela regionSi ukve Catarda. Se-sabamisad, kanonproeqtis saboloo saxe ukve Camoyalibebulia da parlaments sagazafxulo sesiaze gansaxilvelad waredgineba.

mariam gigaSvili

(dasasruli)

(dasasruli)

giorgi xidaSelma gviTxra, rom am droisTvis, damatebiTi siebis Sedgena xdeba, sadac im adamianebis dafiqsireba mimdinareobs, vinc pirvelad siaSi ar aRmoCnda.

giorgi xidaSeli: `baraTebis adresatamde mitanas soflis rwmunebulebi uzrunvelyofen. garkveuli sirTuleeebia siebTan dakavSirebiT. axla mimdinareobs damatebiTi siebis Sedgena, rom-lebsac soflis meurneobis samin-istroSi gadavgzavniT. glexebis mxridan garkveul ukmayofilebas iwvevs is aqti, rom bevrma maTganma, sakuTari miwis nakveTi, baraTebis darigebamde daamuSava. amitom, soflis rwmunebuli valdebulia, rom Seamowmos, daamuSava Tu ara im pirma sakuTari miwa programis amoqmedebamde. aseT SemTxvevaSi baraTs Tanxa emateba.~

saxelmwifos mxridan, sul, daxmarebas 640000-ze meti mi-wis mesakuTre miiRebs. programaSi CaerTvebian is glexebi, vinc 0-dan 5 heqtris CaTvliT sasoflo-sameurneo daniSnulebis miwis na-kveTs floben.

programa miwis mesakuTreTa sam kategorias moicavs. 0,25 ha-mde miwis mflobelebi 300 laris Ri-

rebulebis nominalur baraTebs mi-iReben. 0,25-dan 1,25 heqtris CaTv-liT miwis mesakuTreebs, 510 laris Rirebulebis kombinirebuli saso-flo-sameurneo baraTi gadaecemaT. kombinirebuli baraTi ori komponen-tisgan Sedgeba, esaa niadagis xvna, gafxviereba da sasoflo-sameurneo daniSnulebis inventaris SeZena 300 laris farglebSi. 510 laris Rire-bulebis baraTs fermerTa is kat-egoriac miiRebs, vinc 1,25 heqtrze gaSenebul mravalwlian nargavebis farTobs flobs da aRniSnuli TanxiT, sasoflo-sameurneo daniS-nulebis saqonlisa da inventaris

SeZenas SeZleben. agreTve, 1,25-dan 5 heqtramde farTobis mqone fermer-ebs 640 laris Rirebulebis nomi-naluri baraTi gadaecemaT, riTac, mxolod saqonlisa da inventaris SeZenas SeZleben.

baraTiT mosargebleebs maT-Tvis sasurveli Sxam-qimikatebisa Tu inventaris SeZena, specialur maRaziebSi SeuZliaT. aRniSnuli maRaziebis SerCevas da maTTan xelSekruleebis gaformebas ki, soflis meurneobisa da sursaTis saministros specialuri fondi awarmoebs.

Tea axalkaci

uflebebis darRvevis yvelaze meti SemTxveva, swored regionebSi fiqsirdeba da reagirebis Tval-sazrisiT, saWiroa, meti resursi swored adgilebze gadanawildes~.

`yvela yvelaze~ _ am principiT patimrebis gacvlis iniciativaze saqarTvelos saxalxo damcvel-ma gorSi gamarTul Sexvedrazec gaamaxvila yuradReba. `rogorc iciT, ori kviris win, gavaJRereT iniciativa tyveebis gacvlis Tao-baze. Cemi informaciiT, cxinvalSi 12-mde qarTvelia dakavebuli. am iniciativaze saubari patimrobaSi myof marek dudaevTan Sexvedris Semdeg daviwyeT. faqts dadebiTi gamoxmaureba mohyva osuri sazoga-doebis mxridanac. miuxedavad imisa, rom saqarTvelos xelisuflebis mxridan, es procesi dawyebuli jer araa da saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministros komentari ar gaukeTebia, imedi maqvs, rom sakiTxi dadebiTad gadawydeba. vfiqrob, es nabiji mniSvnelovnad Seuwyobs xels qarTul-osur sazogadoebas Soris ndobis aRdgenas. dudaevs 23 weli hqonda misjili, man 9

ombudsmeni regionebSi arsebuli

viTarebis gacnobas iwyebs`yvela yvelaze~ _ moxdeba Tu ara patimrebis gacvla

weli ukve moixada da migvaCnia, rom es periodi sruliad sakmari-sia imisTvis, rom mas patimrobis vadad CaeTvalos~, – ganacxada om-budsmenma.

`axalgazrda iuristTa aso-ciaciis~ goris ofisis xelmZR-vaneli, qeTi bebiaSvili, ombuds-menis regionebSi gasvlas Zalze mniSvnelovnad Tvlis: `imisTvis, rom adamianis uflebaTa pirvelma damcvelma informacia adgilze mi-iRos, Zalzed mniSvnelovania uSu-alod am adamianebTan Sexvedra da saubari imisTvis, rom realurad Seafasos mdgomareoba da Semdgom, es yvelaferi sakuTar angariSSi rekomendaciebis saxiT asaxos~.

saqarTvelos saxalxo damcve-li uCa nanuaSvili goris demokra-tiuli skolis („niderlandebis instituti mravalpartiuli de-mokratiisTvis”) msmenelebsac Sex-vda da demokratiuli ganviTarebis procesSi samoqalaqo sazogadoe-bis rolze gaamaxvila yuradReba. ombudsmeni samoqalaqo seqtorTan aqtiur TanamSromlobas da maTi rCevebis da mosazrebebis gaTval-iswinebas gegmavs.

ia TinikaSvili

Page 3: #11

3#11 (135), 18 - 24 marti, 2013 weligoris macne

mimdinare saswavlo wels, saqarTvelos ganaTlebisa da mec-nierebis saministrom kidev erTi siaxle gaaJRera. zogadsaganmana-Tleblo skolebSi, mmarTvelobis axali struqtura, saskolo olqi iqmneba. aRniSnuli modelis mixed-viT, saskolo olqSi ramdenime skola gaerTiandeba da Sesabamisad, mis centralizebul marTvaSi, sas-kolo olqis saxiT, axali rgoli CaerTveba. ganaTlebisa da mec-nierebis ministrma, axali modeli, pedagoebsa da Jurnalistebs ukve warudgina.

`saministro, ganaTlebis axali standartebisa da Sefasebis kri-teriumebis SemuSavebas ganagrZobs. amasTan, vcdilobT, skolebSi, yve-la moswavles Tanamedrove stan-dartebi SevuqmnaT. rac Seexeba saganmanaTleblo resurscentrs, igi, kvlav inarCunebs saswavlo dawesebulebisTvis saganmanaTle-blo, iuridiuli da finansuri daxmarebis aRmomCenis funqcias da ganaxorcielebs moswavleTa da maswavlebelTa monitoringis kontrols. axladdanergili, dam-atebiTi mmarTvelobiTi rgolis funqcia ki, saskolo politikis dagegmva da ganxorcieleba iqneba,~ _ ganacxada giorgi margvelaSvil-ma proeqtis wardgenisas.

amJamad, saqarTvelos masSta-biT, 2048 kerZo da sajaro skola funqcionirebs, romlebic, savarau-dod, 250-300 saskolo olqSi gaerTiandebian. TiToeuli danayo-fi, saSualod, aT skolas moemsax-ureba. rac Seexeba saskolo olqis mmarTvelobis sistemas, is cxra wevrisgan dakompleqtdeba, sadac eqvsi wevri arCeuli iqneba, dan-arCen sams ki, ganaTlebisa da mec-nierebis saministro, adgilobrivi TviTmmarTveloba da saganmanaTle-blo resurscentri waradgenen.

aRniSnuli proeqtis detalu-rad ganxilva ukve dawyebulia da ori kviris ganmavlobaSi gagrZel-deba. masSi CarTvis saSualeba, nebi-smier dainteresebul pirs eqneba. msurvelebi, sakuTari winadadebebis, SeniSvnebis da rekomendaciebis mi-wodebas eleqtronuli misamarTis: [email protected] meSveobiT SeZleben. Semosuli mosazrebebis ganxilvis Semdeg, misi pilotireba sajaro skolebSi daiwyeba.

ganaTlebisa da mecnierebis saministro, am programis para-lelurad, kidev erT axal pro-eqts _ `skolebis xelmisawvdo-moba~-s axorcielebs, romelic im sajaro skolebis moswavleTa transportiT uzrunvelyofas iT-valiswinebs, visac, skolamde mis-asvlelad, fexiT didi manZilis gavla uwevs. pirvel etapze, sas-kolo avtobusi, qveynis masStabiT, 190 sajaro skolas daeniSna. ga-sul kviras ki, am proeqtSi, kidev 140 zogadsaganmanaTleblo dawese-buleba CaerTo da Sedegad, trans-portiT uzrunvelyofili, 16000-mde moswavle gaxda (programis gansaxorcieleblad saministros biujetSi 2600000 laria gaTval-iswinebuli).

ganaTlebisa da mecnierebis saministros biujeti, wels, 61700000 lariTaa gansazRvru-li SegaxsenebT, rom masSi, samin-istrom, aRniSnuli proeqtebis garda, Tanxebi sajaro skolebis pedagogTa xelfasebis matebisa da studentTa stipendiebis gaorma-gebisTvisac gaiTvaliswina. aseve, gaizarda bakalavriatis studen-tebisTvis gaTvaliswinebuli gran-tis odenoba. momavali wlidan ki, Tanxebi doqturanturis student-Ta dafinansebisTvisac, erTi mil-ioni laris odenobiT gamoiyofa.

naTia xorbalaZe

soflad, sagazafxulo samuS-aoebi ukve dawyebulia. am droisT-vis, ZiriTadi aqcenti xvna-Tesvazea gadatanili, Tumca, isic gasaTval-iswinebelia, rom garkveuli drois Semdeg, rwyvis sezoni daiwyeba. miuxedavad imisa, rom sairigacio sistemebis saremonto samuSaoebi TiTqmis yovelwliurad mimdin-areobs, qarTlis teritoriis arc ise mcire nawils, sarwyavi wyali SeferxebiT miewodeba. Tumca, am problemis mosagvareblad, araerTi proeqtia SemuSavebuli. erT-erTi maTgani tinisxidis teritoriul organoSi Semavali soflebis gas-arwyavianebas gulisxmobs. mogex-senebaT, tinisxidSi, aRniSnuli problema, TiTqmis ori aTeuli welia, awuxebT. ukve Sedgenilia proeqti, romlis ganxorcielebis SemTxvevaSic, rwyvis sezonis daw-yebamde, sofels sarwyavi wyali uproblemod miewodeba.

amJamad, sofelSi, sarwy-avi wylis Sida qselis gawmen-diTi samuSaoebi mimdinareobs, romelsac adgilobrivi mo-saxleoba axorcielebs. saubno qselis mowesrigebis Semdeg, sairigacio sistemis darCenili nawili Sesabamisi teqnikiT gai-wmindeba, garda amisa, gaiWreba samasi metri sigrZis damatebiTi arxi da soflis is nawilic gas-arwyaviandeba, sadac wylis mi-yvana TiTqmis SeuZlebeli iyo. `Zalian bevri axalgazrda daudga gverdSi axal rwmunebuls, aseTi ram arc maxsovs. sarwyavi siste-mis reabilitacia mimdinareobs da rac yvelaze mTavaria, ad-gilobriv mosaxleobasTan erTad, TviTonac muSaobs. sofeli kmayo-filia axali gamgebliT da misi qmedebiTac~, _ miTxra sofel ti-nisxidis macxovrebelma, ruisis feriscvalebis sakaTedro taZris

margaret teTCeri, qeTevan wame-buli, ana franki, anjelina joli, _ dameTanxmebiT, sakmaod rTulia am adamianebze saubris erT TemaSi amowurva. isedac rTulia did ada-mianebze wera, miT ufro: franki, teTCeri, wamebuli dedofali...

qali _ aqtiuri moqalaqe _ am saTauris qveS Seecadnen mozardebi zemoxsenebul pirovnebebze sau-bars.

demokratiuli CarTulobis ce-ntrSi, saskolo-samoqalaqo prog-ramaSi monawile moswavleTa Temebis prezentacia gaimarTa. prezenta-cias, organizacia `bilikis~ aR-masrulebeli direqtori, marika mRebriSvili da Jurnalistikis studiis xelmZRvaneli, eka qoTo-laSvili uZRvebodnen. samuSao Tema, TiToeulma mozardma Tavad SearCia. maTi namuSevrebi ki, prezentaciis organizatorebma Seafases.

marika mRebriSvili: `vcdi-lobT, mozardebs mivawodoT in-formacia, Tu ras niSnavs, iyo aq-tiuri qali dRevandel cxovrebaSi da isini TviTon mixvdnen ra aris am aqtiurobisTvis aucilebeli. gvinda, rom rogorc gogonebi, aseve, biWebic fiqrobdnen, rogor SeiZleba mivaRwioT saqarTveloSi genderul Tanasworobas. es Teme-bi, vfiqrob, kargi dasawyisi da safuZvelia imisa, rom momavalSi, mozardebi, dafiqrdnen qalis, ro-gorc aqtiuri moqalaqis rolze.~

Sexvedraze, saskolo-samoqa-laqo klubebis wevrebma, qalTa uflebrivi mdgomareoba, isto-riul da Tanamedrove konteqstSi ganixiles. damswre sazogadoebam ki, aRniSna, rom yvela mamakacma unda gaigos, rom qali misi Tanas-woria.

qali _ aqtiuri moqalaqe

qeTevan bebiaSvili (saqarTvelos axalgazrda iuristTa asociaci-is goris ofisis xelmZRvaneli): `vfiqrob, dRes, qalis uflebebi ise aRar irRveva, rogorc wina periodSi, Tumca, Sida qarTlSi, ojaxuri Zaladobis faqtebi mo-matebulia, gansakuTrebiT, qa-lebis mimarT. kargia, mozardebi am sakiTxze rom muSaoben. mTavaria, adamianma TviTon aRiqvas, rom misi uflebebi irRveva da Tu irRveva, aucileblad unda daicvas.~

RonisZiebas, aRniSnul Temaze mo-muSave moswavleebis garda, adgilo-brivi xelisuflebis, arasamTavrobo organizaciebis warmomadgenlebi da sazogadoebrivad aqtiuri qal-batonebi eswrebodnen. organizacia `bilikSi~, sul TxuTmeti namuSeva-ri waradgines, aqedan, xuTi saukeTe-so Tema SeirCa. saskolo-samoqalaqo klubebis wevrebma, organizatorebs madloba gadauxades da aRniSnes, rom qalTa uflebebs daicaven da

aqtiuri moqalaqeebi gaxdebian.Tamar jabauri (XII sajaro

skolis moswavle): `qeTevan wameb-ulze movamzade Tema. am wmindanma, XVI saukuneSi, sarwmunoeba daicva da Seinaxa. am dros qalis roli ufro Semcirebuli iyo. maSin me-tad RvTismoSiSi iyo qali, vidre axla, XXI saukuneSi. wmindanad Seracxuli dedofali qeTevani mi-sabaZia da Cemi azriT, misi dam-saxurebacaa, rom dRes saqarTvelo marTlmadidebeli qveyanaa.~

RonisZieba, sazogadoeba `bili-kis~ samoqalaqo ganaTlebisa da pedagogTa gadamzadebis programis (USAID/ PH Interna�onal) farglebSi gaimarTa.

Sexvedris dasasruls, prezen-taciaze warmodgenili Temebis avtorebi, organizacia `bilikis~ direqtorma da Jurnalistikis studiis xelmZRvanelma fasiani saCuqrebiT daajildoves.

Tea axalkaci

tinisxidSi sairigacio problemebi mogvardebawinamZRvarma, dekanozma daviTma (berelaSvili).

programiT, erTi heqtari miwis gasarwyavianebisTvis, 1200-1500 laria gaTvaliswinebuli, tinisx-idis SemTxvevaSi ki, saSualod, 3000 lari daixarjeba. proeqti ukve Sedgenilia da saTave-nage-bobis samSeneblo samuSaoebi male daiwyeba.

daviT gorgiSeli (goris mu-nicipalitetis infrastruqturis ganviTarebis samsaxuris ufrosi): `am teritoriuli organos prob-lemebs Zireulad vicnob da namd-vilad rTuli pirobebia. sakmaod mciremiwiani sofelia da amas isic emateba, rom sarwyavi wyali TiTqmis ar miewodebodaT da mo-saxleoba mosavlis moyvanas ver axerxebda, Tumca, minda giTxraT, rom wels, es problema, sabolood mogvardeba.~

`Cvens sofels, sarwyavi wyali, TiTqmis 20-25 welia problemurad miewodeba. magram moxaruli var, rom wels, es problema, sabolood mogvardeba da rogorc tinisxidi, aseve, oTarSeni da Tedowmindis nawili, wyals SeuzRudavad mi-iRebs. samuSaoebSi adgilobrivebi arian CarTulebi,~ _ ambobs ti-nisxidis teritoriuli organos rwmunebuli beso berianiZe.

samuSaoebi ramdenime dRis win daiwyo, pirvel etapze gaiwmindeba sarwyavi arxis 8,5 km-iani monakveTi, Semdeg ki _ samSeneblo samuSaoe-bic daiwyeba. rogorc adgilobriv xelisuflebaSi acxadeben, rwyvis sezonis dawyebamde, sofels wyali Seuferxeblad miiReb.

mariam gigaSvili

skolebSi mmarTvelobis axali

struqtura iqmneba

samoqalaqo ganviTarebis saagen-tos (`sida~) warmomadgenlebi Sida qarTlSi moqmedi arasamTavrobo organizaciebis wevrebs Sexvdnen, sadac regionuli ganviTarebisa da infrastruqturis saministros mier inicirebuli kanonproeqtis Sesaxeb isaubres. Temis ganxilvaSi monawileobas, samoqalaqo sazoga-doebis regionuli qselis wevrebi: sazogadoeba `biliki~, `megobrobis xidi _ qarTlosi~, `invalidTa klubi~, `Zaladobisagan dacvis erovnuli pladformis komiteti~, saswavlo sainformacio centri `qarTli XXI~ da goris sainfor-macio centri iRebdnen.

Sexvedris pirveli nawili, sazogadoebasTan urTierTobisa da komunikaciis Temaze gamarTul trenings daeTmo. romelzec, or-ganizaciebma, sakuTari saqmianobis warmoCenis da mediasTan efeqturi urTierTobebis Camoyalibebaze im-sjeles. meore sakiTxi ki, qveyanaSi mimdinare aqtualuri, sazogadoe-briv-politikuri Temebis ganxilva da masSi, NGO-ebis monawileobis perspeqtivebis gacnoba iyo.

reforma, romelic xelisu-flebis decentralizacias (mmarT-vel organoebad TviTmmarTvelo-bebis sabWoebis Seqmnasa da marTvis procesSi sazogadoebis maqsimalur CarTulobas) iTvaliswinebs, sa-varaudod, zafxulisTvis igeg-meba. am gadawyvetilebas naCqarevs uwodeben arasamTavroboebi. isini

miiCneven, rom sakiTxis irgvliv mosaxleobis naklebi informire-buloba garkveul gaugebrobas gamoiwvevs. amitom, ZiriTadad, in-formatoris, damkvirveblisa da monitorebis funqcias ikisreben.

`samoqalaqo sazogadoebis re-gionuli qselis mizani adgilo-brivi arasamTavrobo organizaciebisa da moqalaqeebis gaaqtiurebaa. raTa, erTiani ZalisxmeviT moxdes prob-lemebis mogvareba da xelisuflebis saqmianobis monitoringi. swored am mizniT ganvixileT kanonproeqti decentralizaciis Sesaxeb. amasTan dakavSirebiT `sida~ mTeli qveynis masStabiT gegmavs Sexvedrebs. samoqa-laqo diskusiebi regionebSi 25 mar-tamde gagrZeldeba, ormoci arasam-Tavrobo organizaciisgan movismenT konkretul winadadebebs da mosaz-rebebs. proeqtis meore etapze ki, am winadadebebis ganxilva, Sejereba da xelisuflebisTvis miwodeba moxde-ba,~ _ ganacxada ̀ sida~-s regionulma menejerma juba maruaSvilma.

amave organizaciis sazogadoe-basTan urTierTobis menejerma, kaxa maRraZem ki, CvenTan saubarSi aRniSna, rom regionuli samoqalaqo qselis ganviTarebisTvis, erTiani sakomunikacio velis Seqmnaze muS-aoben. aseve, igegmeba saitis amoq-medeba. am vebgverdiT sargebloba, qselis wevr organizaciebs, mosaz-rebebisa da winadadebebis gacvlas gauadvilebs.

naTia xorbalaZe

qveynis decentralizacia _

gamowvevebi da perspeqtivebi

Page 4: #11

4 #11 (135), 18 - 24 marti, 2013 weli goris macne

sabavSvo gverdi

1. ra iqmneba musikaluri bgerebiT?

2. romel cxovels aqvs yvelaze grZeli kiseri?

3. risgan Rebuloben bambas?

4. ra masalaze muSaobs durgali?

5. romeli xilis nayofs aqvs lebani?

viqtorina patarebisTvis

* * *mogvatara mTa-bari,adgils ki ar icvlis,ambebs mTeli qveynisassad vkiTxulobT? .........

* * *iTmina _ ver moiTmina, Tovls amouswro `yelgrZelam~am yvavils, ias megobarssaxelad hqvia ..........

gamocanebi

yvelaferi cxovelebze

gepardi katisebrTa ojaxis warmomadgeneli mtacebelia. gepardi, romelsac qarTulad avazas uwodeben, xmeleTis yvelaze swrafi cxovelia. gavrcelebulia afrikis, in-

doeTis, Sua aziis tramalebsa da udabnoebSi. misi sxeulis sigrZe 150 sm-s aRwevs, si-maRle ki, 100 sm-s. mozrdili avaza 40-65 kilograms iwo-nis. am cxovels Savi xalebiT

dafaruli moyviTalo bewvi aqvs. misi makeo-ba 95 dRemde grZel-deba. Sobs 2-4 lekvs. ZiriTadad, antilope-biT ikvebeba. xeze as-vla ar SeuZlia, dar-bis gansakuTrebulad swrafad (maqsimaluri siswrafe 120 km/sT-Si), Tumca, isic unda iTqvas, rom sakmaod male iRleba. sxva ka-

tisebri cxovelebisgan gansx-vavebiT, gepards Rriali ar SeuZlia da mxolod maRal, yvirilis msgavs bgerebs ga-moscems. velur bunebaSi avaze-bis sicocxlis xangrZlivoba daaxloebiT 12 welia, tyveo-baSi ki, ufro meti.

mamri avazebi, ufro xSir-ad Zmebi, formirebas qmnian. eseT formirebebs koaliciebs eZaxian. amgvar koaliciebs 6-jer ufro didi Sansi aqvT teritoriis mopovebis, vidre martoxela mamrs. miuxedavad maTi siswrafisa da nadirobis kargi unarisa, avazebs xSirad Cagraven sxva, ufro Zlieri mtaceblebi.

TeTri beli, Tavis mSoblebTan _ TeTr daTvebTan erTad, dedami-wis yvelaze TeTr kunZulze cxov-robda. weliwadis nebismier dros irgvliv Tovli ido da mudmivad yinavda. TeTr bels sxva feri ara-sodes enaxa, Tu cisfer cas da xandaxan gamoCenili mzis oqrosfer sxivs ar CavTvliT. mzeze Tovli ise brwyinavda, rom Tvalis gas-woreba daTvebsac ki uWirdaT. misi winaprebi ise ibadebodnen da kvde-bodnen, rom ar icodnen, arsebobda Tu ara am qveynad iseTi feradi da lamazi samyaro, romelSic, magali-Tad, Cven vcxovrobT.

wesiT, arc Cveni beli unda yofiliyo gamonaklisi, magram erTi ucnauri ambis Semdeg war-modgena Seecvala _ man sizmari naxa, saocari, lamazi, feradi siz-mari, romelSic xeebi mwvane iyo, yvavilebi _ wiTel-yviTeli, zRva _ lurji da yvelaferi erTad _ iseTi lamazi, iseTi lamazi, rom bels mosveneba daekarga. gaRviZe-bisTanave mouyva mSoblebs Tavisi sizmris Sesaxeb da sTxova, im qvey-anaSi wamiyvaneT, sadac aseTi fe-rebiao. Sewuxdnen daTvebi _ Cveni

saxli aq aris da versad ver wavalT. garda magisa, war-modgenac ar gvaqvs, aris Tu ara sadmes aseTi qveyanao, _ aiCeCes maT mxrebi.

daRonda beli, Zalian daRonda da atirda. Tvale-bidan Camogorebuli crem-lebi maSinve yinulis patara namcecebad iqca. uceb, sad iyo da sad ara, Tolia mo-frinda.

_ ram dagaRona, rad ti-ri? _ hkiTxa Toliam bels.

_ ferad qveyanaSi minda wasvla, _ SesCivla belma.

_ Sen saidan ici, rom aseTi qveyana arsebobs? _ gaocda To-lia.

_ vici, sizmarSi vnaxe. mec min-da lamazi ferebis naxva, _ moumata tirils belma.

Toliam amoioxra da sadRac gafrinda. gavida erTi dRe, ori, sami, oTxi da... Tolia isev dab-runda. niskartiT ucnauri kolofi moitana. kolofSi mrgvali, fera-di saRebavebi da funji ewyo. misca bels da uTxra.

_ axla SegiZlia Sen TviTon

moxato Seni kunZuli.gaixara belma. aiRo funji da

Tovlze yvavilebi miaxata. mere mwvane saRebviT balaxic daxata, buCqebic, male mTeli kunZuli gaaferada. irgvliv iseTi silamaze iyo, daTvebi gaocebas ver faravd-nen. gamxiarulda, aWrelda Sav-TeT-ri kunZuli. aqamde Tu mowyeniloba sufevda, axla yvela gamococxlda. yvelaze metad bels uxaroda.

aRar wuwunebda, aRarc samSob-los datovebaze fiqrobda da mx-olod karg ganwyobaze iRviZebda, radgan icoda, rom erTferovani siTeTre aRar mosWrida Tvals.

TeTri kunZuli da TeTri beli

gverdi moamzada ia TinikaSvilma

gepardi, igive avaza

`tyebanki~

ciyvma cikom `tyebankSi~pirobebi gaigoda kurdRelTan mivida,Wkua rom daarigos.

- xuTi cali kakaliSevitane Tavidan,wlis bolos ki aqedanerT tomaras gavitan!- maS, stafilos Sevitan,gamimarTlos egeba.erTi weli rom gava,me bostani mergeba!

meloti enoti

saparikmaxeroSiSemovida enoti.didi qudi exura,Turme iyo meloti.parikmaxer TxunelasuTxra: - Sen Tu miSveli!Tma rom aRar amomdis,Tavi damrCa SiSveli.Tmis amosvlis wamaliiqneb, rame icode?mudam qudiT davdivar,qveyanac rom iwvodes!..melot enots TxunelaWkuas ase arigebs:- Tma rad ginda, sjobiadagimzadeb parikebs.

Tan moduri iqneba,Tan iolic – xom mixvdi?daixurav, Tu ginda,Tu ar ginda – moixdi!

mela da kompiuteri

Turme, kompiuteriuyidia melias.uamisod, tyeSic kidRes cxovreba Znelia.dadga Tavis soroSi,internetic CarTo daaxla daRamebamdear aklia garToba.`CeTSi~ esaubrebalamaz-lamaz varikebs,zogs siyvaruls uxsnis dazogsac Wkuas arigebs.gadmowera TamaSi`supermela nadirobs~ –Taguniebs mindorSi

bdRviri unda adinos.monitoris cqeraSisul dakarga gonia,`mauss~ ise dahyurebs,mindvris Tagvi hgonia.pirze nerwyvi moadga,cotac kidev ewama,bolo-bolo „mausi“marTla SemoeWama.

vasil guleuri

zRaPApari

rebusebi

Txam

gaaferadeT

sa a Txe

melodia

Jirafs

mcenarisgan

xeze

kaklis

Page 5: #11

R

5#11 (135), 18 - 24 marti, 2013 weligoris macne

qalebi mudmivad Civian wonaze, asakis matebasa da sibereze, Tumca, sakvebi produqtebis sworad Ser-Ceva da Sesabamisad, e.w. vitaminebis saWiro raodenobiT miReba, Warb wo-nasac ewinaaRmdegeba da daberebis processac anelebs.

vitamini A, qalebisTvis, yvelaze sasargebloa. is aaqtiurebs kolage-nis gamoyofas, amkvrivebs da elas-tikurs xdis kans da icavs mas da-berebisgan. aumjobesebs mxedvelobas da xels uwyobs nivTierebaTa cvlas dietis dros. am vitamins didi ra-odenobiT Seicavs: rZe, saqonlis an frinvelis RviZli, kvercxis guli, naRebis karaqi, wiTeli da narinj-isferi xili da bostneuli, qacvi, gogra.

B jgufis vitaminebi organizms energiiT uzrunvelyofen, aZliereben nervul sistemas. vitamin B-s didi raodenobiT Seicavs: Tevzi, cexvili puri, nigozi, Txili, rZe, avokado, finiki, stafilo.

qalebisTvis gansakuTrebiT sa-

sargebloa vitamini B1 (foliumis mJava), romelsac Seicavs: parkosnebi, RviZli, ispanaxi.

vitamini C aqtiurad ebrZvis da-berebis process, aZlierebs imu-nitets. vitamin C-s didi raodeno-biT Seicavs: citrusebi, kivi, kenkra, xurma, marwyvi, vaSli, oxraxuSi, askili.

magniumi ki, aucilebelia gul-sisxlZarRvTa sistemis normaluri muSaobis da osteoporozis pro-filaqtikisTvis. mas didi raodeno-biT Seicavs: nigozi, Txili, banani, avokado, brinji.

kalciumi amagrebs Zvlovan sistemas, kbilebs da frCxilebs, awesrigebs sisxlis mimoqcevas. xels uwyobs wonaSi daklebas. Seicavs: rZis produqtebi, Tevzi, mwvanili, qoqosis rbilobi.

vitamini D-s meSveobiT organizmi iTvisebs kalciums. garda amisa, is ebrZvis kanis daavadebebs, awesrigebs gul-sisxlZarRvTa muSaobas, xels uSlis gasuqebas (cximebis dagrove-

bas). Seicavs: cximiani Tevzis jiSebi, Tevzis qoni, zRvis produqtebi da kvercxis guli.

vitamini E aris SesaniSnavi antio-qsidanti da aaxalgazrdavebs kans, icavs mas ultraiisferi sxivebis mavne zemoqmedebisgan; Seicavs: mcena-reuli zeTebi, gaRvivebuli xorbali, nigozi, Txili, avokado.

rkina aucilebelia anemiis pro-filaqtikisTvis. igi Warbadaa: xorc-Si, TevzSi, parkosnebSi, gargris CirSi, qiSmiSSi, marcvleulsa da vaSlSi.

fitonutrientebi aris sasarge-blo nivTiereba, romelsac Seicavs mcenareuli produqtebi. es niv-Tiereba ebrZvis Tavisufal radika-lebs, icavs organizms kibos daa-vadebis, Trombis warmoqmnisa da aTerosklerozisgan. fitonutrien-tebs Seicavs: pomidori, alubali, Jolo, yurZeni, kivi.

a.i.p. goris municipalitetis sazogadoebrivi jandacvis centri

R

qaluri vitaminebi

`siamayea, Tu ram godeba,roca yvavili qveynad bevria,magram ekalTan Tanacxovreba es mainc mxolod vardis xvedria.~

adamiani, romelmac qarTuli sazogadoeba _ baironis, lon-doneli mkiTxveli ki, galaqtionis Semoqmedebas aziara. mTargmneli, profesori, baironis sazogadoe-bisa da skolis damaarsebeli _ es, yvelasTvis saamayo qarTveli qalbatoni, inesa merabiSvilia.

yvelaferi 45 wlis win dai-wyo. erTi Cveulebrivi, goreli gogona, ivane javaxiSvilis sax-elobis saxelobis universitetis studenti gaxda. romelmac, jer kidev 10 wlis asakSi, pedagogis, liana baxtaZis gavleniT, ingli-suri kulturisa da enis brwyin-valed daufleba SeZlo. Semdeg, rogorc Tavad inesa merabiSvili ambobs, iyo baironis rTul da xan-grZliv gzaze siaruli. Sedegi? _ jer baironis skolis daarseba TbilisSi, Semdeg ki, imave mwerlis sazogadoebis Camoyalibeba.

romantikosi, romlisTvisac ar arsebobs gadaulaxavi winaRoba. `gorelebis siamaye~, pirovneba, romelmac zustad icis vis, sad da rodis stkiva _ ase afasebdnen inesa merabiSvils, mis Sesaxvedrad gamarTul saRamoze misuli mego-brebi.

RonisZieba, goris munici-palitetis moswavle-axalgazrdo-bis kulturul saganmanaTleblo centris administraciis organi-zebiT gaimarTa. klasikuri musika, filmi niWier qalbatonze da bevri emocia.

baironisadmi miZRvnili uamravi RonisZiebis paralelurad, SeuZle-belia, calke ar aRiniSnos lon-donuri, galaktionis dabadebidan 120 wlis iubilesadmi miZRvnili saRamo, romelsac qarTuli dia-sporisa da saelCos warmomadgen-lebTan erTad, lord baironis titulis mflobeli, lordi rob-ini da poetis pirdapiri STamoma-vali grafi litoni eswrebodnen. qalbatoni inesa ojaxur garemoSi. kadrebi poetesas, profesorisa

da mTargmnelis piradi arqividan, cnobilma qarTvelma reJisorma, merab kokoCaSvilma, erT filmSi gaaerTiana.

merab kokoCaSvili: `inesa, ara marto gorelebis, aramed mTeli saqarTvelos siamayea, ara imitom, rom igi Cemi megobaria. merwmuneT, aseTi adamianis gverdiT yofnas yvela inatrebs. am saxelovanma

qalbatonma, SeZlo da ara marto Tavad Seisisxlxorca baironis Semoqmedeba, aramed qarTvel mkiTx-velsac daexmara ingliseli poet-is siRrmiseul SecnobaSi. amasTan, moaxerxa, iseTi paralelebi gaev-lo tabiZisa da baironis poezias Soris, rom msgavseba, yvelasTvis TvalsaCino gaexada.~

nawyvetebi inesa merabiSvilis

Semoqmedebidan, qarTul da ingli-sur enaze, patara msaxiobebma gaa-cocxles. mayurebelTan, sityviT gamosvlisas, emociebi ver damala Tavad avtormac:

`simarTle giTxraT, aseT dax-vedras ar velodi, madloba yvela stumars, megobarsa da im adamians, vinc es araCveulebrivi saRamo maC-uqa. bevri gamosvla mqonia saqa-rTveloSic da qveynis farglebs gareTac, magram sakuTar qalaqSi rom mxvdebian ase, ormag bedniere-bas maniWebs. mTeli saRamos msvl-elobisas vaTvalierebdi stumrebs, uamrav nacnob saxesTan erTad, bevri ucnobic aRmovaCine, magram yvelasgan iseT siTbos da siyvar-uls vgrZnobdi... minda yvelas movefero da madloba gadavuxado mobrZanebisa da dafasebisTvis.~

saRamom sruli anSlagiT Caiara. RonisZiebis bolos iyo yvavilebi, cremli, uamravi samadlobeli si-tyva da ovacia. inesa merebaSvili, Tanaqalaqelebma, scenidan apl-odismentebiT gaaciles.

naTia xorbalaZe

inesa merabiSvilis saRamo mSobliur qalaqSi

saqvelmoqmedo warmodgena

bavSvebisTvis

`multi-pultis samyaro~ goris kulturul-saganmanaTleblo cen-tris scenaze _ Tojinebis Teat-rma, Cveni Tanaqalaqeli mozardebi-sTvis speqtakli `maSa da daTvi~ warmoadgina. es, gaxlavT pirveli qarTuli multiplikaciuri seria-lis tipis Teatraluri proeqti, romelzec eqskluziuri ufleba „multi-pultis samyarom“ moipova.

speqtakli „maSa da daTvi“ reJisorsa da samxatvro xelmZR-vanels, goCa xviCias ekuTvnis. igi ar warmoadgens rusuli multip-likaciuri filmis scenuri inter-pretaciis srul asls. qarTveli mayureblisTvis Seiqmna axali pie-sa, axali personaJebiTa da situa-ciebiT.

goCa xviCia: `eqskluziurad movipoveT licenzia saqarTveloSi da Cvens garda, sxvas ufleba ar aqvs am Temas Seexos. gvindoda, cota adre CamovsuliyaviT, ma-gram imdenad didi moTxovna iyo sxva qalaqebSi, aqamde ver movax-erxeT. axla, baqoSi mivdivarT. am speqtaklis meore sezons gazafx-ulze SevTavazebT mayurebels da aucileblad gestumrebiT. vfiqrob, patarebs Zalian moewonaT.~

RinisZieba, goris munici-palitetis moswavle-axalgazrdo-bis kulturul-saganmanaTleblo centris iniciativiTa da organize-biT Catarda. 700-kacian darbazSi sami warmodgena gaimarTa. speqtak-ls, devnili, socialurad daucve-li da unarSezRuduli patarebic

eswrebodnen. Tojinebis Teatris msaxiobebma, speqtaklis pirveli seria saxelwodebiT `survilebis asruleba” warmoadgines. `maSa da daTvis~ inscenirebuli warmodgen-iT kmayofili bavSvebi aRfrTovane-bas ver malavdnen.

nika kokauri (mayurebeli): `Za-lian visiamovne da momewona es speqtakli. minda, rom kidev Camov-idnen, radgan xSirad ver davdivar TbilisSi speqtaklebis sayure-blad.~

`maSa da daTvi” pirveli qarTu-li sabavSvo Teatraluri serialia, romlis warmodgenebic anSlagiT Catarda TbilisSi, quTaissa da ba-TumSi. Zalian mixaria, rom mogveca saSualeba, aseTi lamazi speqtakli goreli patarebisTvisac SegveTava-zebina. vapirebT, viTanamSromloT msgavs organizaciebTan. vfiqrob, mniSvnelovania, bavSvebs xarisxiani da kargi speqtakli miawodo,“ _ CvenTan saubarSi ganacxada goris municipalitetis moswavle-axal-gazrdobis kulturul-saganmana-Tleblo centris xelmZRvanelma, leqso valiaurma.

scenaris mixedviT, maSas sur-vilia, Sexvdes qarTuli mul-tiplikaciuri filmis „wuna da wruwunas“ mTavar moqmed gmirebs, maSas usruldeba es survili da stumrad nanatri personaJebi ewve-vian. gorel patarebs ki, imedi aqvT, rom aRniSnuli speqtaklis meore sezonsac ixilaven.

Tea axalkaci

mebocvreoba, saqarTveloSi, Tan-daTan momgebian dargad yalibdeba, es ganapiroba e.w. goliaTis jiSebis bocvrebis gavrcelebam, romle-bic maRalproduqtiulni arian ro-gorc xorcis gamosavlianobis, aseve, maRali Sobadobis kuTxiT. bocveris xorci ar Seicavs qolesterins, ami-tom didi moTxovnaa mis xorcsa da sxva produqtebze (bocveris qoni, bewvi). Sida qarTlSi arseboben sao-jaxo meurneobebi, sadac hyavT sakmao raodenobiT bocveri, Tumca, xorcis da sxva produqtebis realizeba mainc garTulebulia, amisTvis bocvrebis momravlebaa saWiroa, aRniSnuli saqmi-anobiT dakavebuli meurneebis koor-dinacia da maTi xelSewyoba mudmivi mimwodeblebi gaxdnen bocveris xor-ciT movaWre msxvili kompaniebisTvis. Sida qarTlis reginuli ganviTarebis saagento gegmavs mebocvreobiT da-kavebuli fermerTa moZiebas Cvens regionSi, mebocvreTa asociaciis Camoyalibebas da maT xelSewyobas meurneobis ganviTarebisa da produq-ciis realizaciis kuTxiT.

qvemoT mocemul statiaSi gTavazobT e.w. „goliaTis“ jiSis bocvrebis CamonaTvals da jiSur daxasiaTebas, Semdeg nomrebSi ki, mogawvdiT informacias sabocvre

meurneobebis racionaluri marTvis kuTxiT.

TeTri goliaTies jiSi, belgiasa da germaniaSi,

XIX saukunis bolos gamoiyvanes. axa-siaTebs mcire nayofiereba da susti sicocxlisunarianoba. zrdasrulis wona 4,5-5,1 kg; tanis sigrZe 60 sm. gul-mkerdis Semoweriloba ki, 37 sm-ia. iZleva 7-8 baWias. xorcis gamosavali 52-54%. bewvi xSiri da sufTa, Tvalebi muqi wiTeli, mrgva-li Tavi, grZeli yurebi da grZeli, ganieri fexebi aqvs..

SinSilaes jiSi, 1910 wels, safrangeT-

germaniaSi gamoiyvanes. aqvs swori yurebi, magari Zvlebi da momrgvale-buli zurgi. garemo pirobebis Zl-ieri amtania. mozrdilis wona 4,2-6,2 kg-mde meryeobs, zogjer ki, 7,8 kg-sac aRwevs. tanis sigrZe 55-65 sm, mkerdis Semoweriloba ki, 39 sm-ia. deda xasiaTdeba maRali rZianobiT, saSualod, Sobs 7-8 baWias, xorcis gamosavlianoba ki, 54-56%-ia.

axalzelandiuri TeTrigamoiyvanes amerikaSi, aqvs wvrili

Zvlebi, saSualo zomis Tavi, mokle, Txeli yurebi. Rrma da farTe mker-di, ganieri weli, msxvili da magari fexebi, masiuri TaTebi, xSiri bewvi.

Sobadoba _ 6-10 baWia. misi wona ki, 4,5-5kg. gaxlavT, xorcis gamosavali _ 58%.

kaliforniuli jiSies jiSi SinSilasa da axalzelan-

diuris SejvarebiT miiRes. aqvs msub-uqi Zvlebi; saSualo, Txeli yurebi; ganieri menjis Zvlebi. moiTxovs karg zoohigienur pirobebs.

nacrisferi goliaTies jiSi kargad egueba garemo pi-

robebs. Sobadoba _ 7-8 baWia, xas-iaTdeba uxvrZianobiT, tanis sigrZe 60-62 sm-ia. mkerdis garSemowerilo-ba 38 sm. wona 7kg-s aRwevs, xorcis gamosavlianoba ki, 60%. xasiaTdeba masiuri, magari yurebiT, tani grZeli da momrgvalo, bewvi naklebad xSiri aqvs.

venuri cisferies sabewve jiSi gaxlavT. tani

odnav wagrZelebuli, Zvlebi magari, Tavi da yurebi saSualo. xasiaTdeba xSiri, rbili, mocisfro da mbzin-vare bewviT. tyavs iyeneben natural-uri warmoebisTvis. tanis sigrZea 57 sm. gul-mkerdis Semoweriloba 36 sm. garemo pirobebis Zlieri amtania.

daatebiTi informaciisTvis Segi-ZliaT dagvikavSirdeT a.a.i.p. Sida qarTlis regionuli ganviTarebis

saagenotos 0 370 22 -42 -66

mebocvreoba – sasargeblo informacia

Page 6: #11

6 #11 (135), 18 - 24 marti, 2013 weli goris macne

aip `goris municipalitetis gazeT `goris macnes~ direqtori da

mTavari redaqtori ia TinikaSvili

pasuxismgebeli redaqtori: mariam gigaSvili

saredaqcio kolegia: Tea axalkaci, naTia xorbalaZe (Jurnalisti),

teqnikuri redaqtori: Salva muradaSvili

misamarTi: gori, stalinis gamziri #16.

tel.: 27-34-83. el. fosta: [email protected] rekvizitebi: ss `liberTi bankis goris filiali,~

saidentifikacio kodi 417873849, bankis kodi 220101463,

angariSi: GE40LB0115137390204000GYgazeTi ibeWdeba TbilisSi

* * *mamakacma sastumroSi no-

meri aiRo da sastumros Tanam-Sromels ekiTxeba:

– xom gamZle‚ magari sa-wolebi gaqvT?

gaocebulma klerkma dak-virvebiT axed-daxeda sakmaod gamxdar kacs:

– ki magram‚ amas ratom me-kiTxebiT?

– iciT‚ ra mZime sizmrebi maqvs?..

* * *– megrels ekiTxebian: _

Zuku‚ rame ro iyos‚ SeZlebdi qveynis marTvas?

– ratomac ara.– evrokavSirs uxelmZR-

vanelebdi?– SevZleb‚ ki...– mTel msoflios?– vera‚ naTesavebi ar meyo-

foda.* * *

mSoblebi vaxSmobisas qal-iSvils ekiTxebian:

– eka‚ Svilo‚ ratom ar dapatiJeb Sens saqmros? gavic-noT‚ davilaparakoT...

– mami‚ miTxra‚ Seni mSo-blebi nanaxi myavs da mainc mi-yvarxaro...

viqtorina moswavleTaTvis1. rodis gamoyofs mcenare Jangbads?2. sxeulis romeli dakarguli nawilis

regeneracia SeuZlia xvliks?3. vin aris cnobili tilos `Savi kva-

dratis~ avtori?4. vis uwodeben istoriis mamas?5. SeiZleba Tu ara nacris gamoyeneba

sasuqad?6. ra hqvia mxatvrebis sayvarel adgils parizSi?7. romeli qveynidan Camovida cameti asureli mama saqarT-

veloSi?8. ra gvaris iyo didi italieli fermweri rafaeli?9. ra ewodeba adamians, romelic uaryofs yovelgvar

amqveyniur siamovnebas?10. romel qalaqSi daibada qristefore kolumbi?

wina nomerSi gamoqveynebuli viqtorinis pasuxebi: gurgani, xamurabma, mzis, gangi, nineviaSi, CineTi, finikielebma,

wonis, somxeTSi, italiaSi.

R-iT moniSnuli statia ibeWdeba dakveTiT

miniaturabrZnuli azrebi

* * *lao Zi: imisTvis, rom marTo saxelmwifo,

romelsac aTasi sabrZolo rgoli aqvs, unda iyo windaxeduli, samarTliani, zomieri moTxovnile-bebSi; giyvardes xalxi, icode dro, rodis unda miizido xalxi morCilebis Sesasruleblad.

* * *tolstoi: axalgazrdobaSi mTeli Zalebi

momavliskenaa mimarTuli da es momavali, ime-dis zegavleniT, mravalsaxeobasa da momxibvlel formebs iRebs; is emyareba ara warsulis gamocdilebas, aramed, bednierebis warmosax-viT SesaZleblobas.

* * *mamardaSvili: Turme, SeiZleba, Cveni sakuTari Tavis cixe Tavadve

viyoT; mgonia, rom cixe sxvisi aSenebulia da Cven mxolod Cagvsves am cixeSi, sinamdvileSi ki yvela cixe Cven agviSenebia da sakuTari Tavis monebi vyofilvarT. maSasadame, mona SeiZleba iyos sxva adami-anisa an sakuTari Tavisa, rogorc adamianisa.

* * *leonardo da vinCi: rogorc rbili tansacmeli gaciebisgan, aseve

TavSekaveba gicavs wyenisgan. gaimravle moTmineba da sulis simSvide da, rac unda mware iyos wyena, Sen ar Segexeba.

* * *melixani: qali or SemTxvevaSi brazobs mamakacze: roca masSi

mxolod qals xedaven da roca masSi qals ver xedaven.

* * *madam de stali: rac ufro ukeTesad vicnob mamakacebs, miT ufro

momwons ZaRlebi.

kulinaria

qurdi ufliswulierT xelmwifes sami vaJi hy-

avda. sxva simdidresTan erTad, mas erTi uZvirfasesi Tvalic hqonda. erTxel xelmwife avad gaxda da anderZad daibara: visac am uZvirfases Tvals vuanderZeb, Cemi sikvdilis Semdeg, swored is gamefdeso. xelmwife rom mokvda, is Tvali umcrosma Zmam moipara. bevri eZebes Zmebma Tvali, magram veRar ipoves. maSin, didebulebma urCies: ama da am qveyanaSi erTi gonieri xelmwife yofila, imasTan midiT da gapovninebTo. mividnen im saxelmwifoSi Zmebi da xelmwifes TavianTi ambavi moaxsenes. mefem aseTi igavi Tqva:

– erTma qalma erT Wabuks colqmrobis piroba daudo: niSan-ic misces erTmaneTs. qorwilamde qali erTma Wabukma ZaliT moitaca da masze jvari daiwera. qalma is Wabuki axlos ar gaikara: me Cemi

daniSnulisTvis fici maqvs micemuli da mis garda, sxva qmari ar mindao. am Wabukma qali Tval-margalitiTa da oqroTi morTo da kvlav Tavis daniSnuls mihgvara. daniSnulma RmerTs mad-loba Seswira, qali rom daubrunes. im vaJis motani-li ki, arc Tval-margaliti indoma da arc oqro.

bolos xelmwifem ikiTxa:

– am or vaJSi romeli ufro uWkuo yofilao?

– pirveli, radgan Tavi-si daniSnuli sxvas daaneba, – upasuxa ufrosma Zmam.

– meore ufro uWkuo yofila, rom qali Tavis daniSnuls ukan mihgvara, – upasuxa SuaTanam.

– pirveli saqmro mainc ufro uWkuo yofila, rom imdeni Tval-

margaliti da oqro ar moindomao, – Tqva umcrosma.

– Zvirfasi Tvali Sen mogipara-vso! – uTxra xelmwifem umcros Zmas, radgan mixvda, rom ZmebSi yvelaze xarbi is iyo.

saWiro masala: 1 Tavi xaxvi, 1 kbili niori, 2 naWeri qaTmis file, 2 s.k. karaqi, 1 s.k. zeTi, 2 s.k. mSrali tarxuna, 150 ml. qaTmis bulioni, 150 ml. sqeli naRebi an araJani, 2 kovzi limonis wveni, marili, pilpili – gemovnebiT.

momzadeba: tafaze gavacxeloT zeTi da 1 s.k. karaqi, davawyoT qaTmis file da 5 wuTis ganmavlobaSi orive mxridan SevbrawoT. 1 s.k. karaqi calke gavadnoT da davayaroT 1 s.k. tarxuna. tarxuniani karaqi movasxaT qaTmis naWrebs da movaTavsoT sacxobSi. vacxoT 180 gradusze gaxurebul RumelSi 15 wuTis ganmavlobaSi. wvr-ilad daWrili xaxvi da niori cximSi movSuSoT, davasxaT 150 ml. bostneulis bulioni, 150 ml. naRebi da movayaroT 1 s.k. tarxuna, vSuSoT 5 wuTis ganmavlobaSi. davumatoT pilpili, marili da limonis wveni. qaTami sufraze sousmosxmuli mivitanoT. gverdi moamzada ia TinikaSvilma

vatikani _ daxuruli qalaqi-saxelmwifo, romelic romis erT-erT raionSi mdebareobs. misi far-Tobi sul raRac 44 heqtaria. is 1929 wels daarsda da romis papi marTavs. oficialurad, vatikanis moqalaqe, 800-mde adamiania.

monako _ rigiT meorea yvelaze patara qveynebs Soris. bolo wleb-Si, misi farTobi zRvis daSrobis xarjze gaizarda da amJamad 2.02 kv. kilometrs aRwevs. monako msofli-oSi erT-erTi yvelaze mWidrod dasaxlebuli qveyanaa. mosaxleobis raodenoba 30000 adamians aRwevs.

nauru _ wynari okeanis samxreT nawilSi mdebareobs. misi farTobi 21.3 kv.km-s Seadgens. respublika nauru yvelaze patara kunZulo-vani saxelmwifoa msoflioSi. man, damoukidebloba, 1968 wels miiRo, Tumca, aborigenebi aq 3 aTasi wlis

ganmavlobaSi cxovrobdnen. naurus ar hyavs SeiaraRe-buli Zalebi.

tuvalu _ es qveyanac wynari okeanis samxreTiT mde-bareobs. adre, am kunZulebs elisis kunZulebi ewodeboda. mosaxleoba 10.5 aTasi ada-miani. bunebrivi resursebis ararsebobis gamo, tuvalu sxva saxelmwifoebis dax-marebis xarjze cxovrobs.

san-marino _ msoflioSi yvelaze Zveli damoukidebeli

saxelmwifoa. 301 wlis 3 seqtem-bers daarsebul san-marinoSi qvey-nis Semosavlebi xarjebs aWarbebs, ris gamoc, msoflioSi erT-erTi yvelaze mdidari qveyanaa. lixten-Steini avstriasa da Sveicarias So-ris mdebareobs. misi farTobi 160.4 kv. kilometria. qveyanaSi ufro

meti kompaniaa daregistrirebuli, vidre mosaxleobaa.

marSalis kunZulebi _ wynari okeanis centrSi mdebareobs, misi farTobi 181 kv.km-a, mosaxleoba ki, _ 62 aTasi. am patara saxelmwi-fom, aSS-gan, 1986 wels miiRo da-moukidebloba, Tumca, is, dRemde, mxolod amerikis daxmarebis xar-jze arsebobs.

seiSelis kunZulebi _ mada-gaskaris CrdiloeTiT, indoeTis okeaneSi mdebareobs. 115 kunZulisgan Semdgari qveyana 455 kv.kilometrs moicavs. qveyana qoqosisa da vani-lis eqsportis xarjze ganviTarda, Tumca, misi Semosavlis mTavari wy-aro turizmia.

maldivebi _ maldivis respub-lika indoeTis okeaneSi gaxlavT da yvelaze patara aziuri qveyanaa. farTobi 298 kv.km-ia, mosaxleoba

ki, _ 369 aTasi. Semosavlis mTavari wyaro, aqac tur-izmia.

federacia sen-kitsi da nevisi _ vest-indoeTSi, at-lantis okeaneSi mdebareobs. qveyana 2 kunZulzea gaSeneb-uli. es pirveli kunZulebia, sadac evropelebi dasaxld-nen. Semosavlis ZiriTadi wy-aro turizmia, Tumca, aseve, ganviTarebulia soflis meurneoba da sabanko saqme.

ganmavlobaSi cxovrobdnen. meti kompaniaa daregistrirebuli,

msoflios yvelaze patara qveynebi

saWiro masala:saWiro masala: 1 Tavi xaxvi, 1 kbili niori, 2 naWeri qaTmis 1 Tavi xaxvi, 1 kbili niori, 2 naWeri qaTmis saWiro masala: 1 Tavi xaxvi, 1 kbili niori, 2 naWeri qaTmis saWiro masala:saWiro masala: 1 Tavi xaxvi, 1 kbili niori, 2 naWeri qaTmis saWiro masala:

qaTami tarxuniT