1 ly luan chung ve luat kt
65
Transcript of 1 ly luan chung ve luat kt
Quyền kinh doanh của cá nhân. Pháp luật kinh doanh VN trong thời kỳ đổi
mới kinh tế?◦ Luật đầu tư nước ngoài 1987◦ Luật DNTN và Luật Công ty 21/12/1990, có hiệu
lực 1/4/1991◦ Hiến pháp 1992◦ Luật doanh nghiệp 1999◦ Luật doanh nghiệp 2005
Hiến Pháp VN 1992, chế độ kinh tế , quyền kinh doanh.
Hệ thống pháp luật Việt Nam. Luật ban hành các VBQPPL 2008.
Điều 15 hiến pháp VN: “Nhà nước thực hiện nhất quán chính sách
phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Cơ cấu kinh tế nhiều thành phần với các hình thức tổ chức sản xuất, kinh doanh đa dạng dựa trên chế độ sở hữu toàn dân, sở hữu tập thể, sở hữu tư nhân, trong đó sở hữu toàn dân và sở hữu tập thể là nền tảng.”
1.1 Quan ñieåm nhaø nöôùc veà kinh teá :
Nhà nước bảo đảm sự bình đẳng trước pháp luật của các doanh nghiệp không phân biệt hình thức sở hữu và thành phần kinh tế; thừa nhận tính sinh lợi hợp pháp của hoạt động kinh doanh.
Hệ thống các qui phạm pháp luật điều chỉnh các quan hệ pháp luật phát sinh trong đời sống kinh tế của xã hội
1.2 Phaùp luaät kinh teá:
• Việc tổ chức và quản lý hoạt động kinh doanh (luật hành chính, kinh tế)
• Trong việc cấp, phát, huy động vốn, ngân sách, Thuế, báo cáo tài chính… (luật tài chính)
• Việc tạo việc làm và sử dụng lao động (luật lao động)
• Sử dụng đất đai (luật đất đai)• Dân sự, hình sự, tố tụng, luật quốc tế….
Phạm vi điều chỉnh:
Ngành luật độc lập trong hệ thống pháp luật Việt Nam
Hình thành trong nền kinh tế kế hoạch hóa (khoảng những năm 70 của TK 20)
Du nhập từ pháp luật các nước XHCN
1.3 Khái niệm Luaät kinh teá
• Tổng thể các qui phạm pháp luật điều chỉnh các quan hệ xã hội phát sinh trong quá trình hình thành, hoạt động, tổ chức và thực hiện các hoạt động kinh doanh của các chủ thể kinh doanh.
1.3 Luaät kinh teá
2. ÑOÁI TÖÔÏNG ÑIEÀU CHÆNH
NHAØ NÖÔÙC
CHUÛ THEÅ KINH DOANH
CHUÛ THEÅ KINH DOANH (qh noäi boä)
QH tố tụng
CHUÛ THEÅ KINH DOANH
Vd: việc thành lập doanh nghiệp, báo cáo hoạt động với nhà nước, thông báo thay đổi, tăng giảm vốn …
- Xin phép thực hiện hành vi kinh doanh (giấy phép)
- người kinh doanh đảm bảo tuân thủ các qui định về hoạt động kinh doanh.
2.1 Quan heä phaùt sinh giöõa caùc CQ quaûn lyù kinh teá cuûa nhaø nöôùc vôùi caùc chuû theå kinh doanh:
Chuû theå tham gia coù ñòa vò phaùp lyù khaùc nhau, khoâng bình ñaúng.
Moät beân laø cô quan quaûn lyù cuûa nhaø nöôùc.
Cô sôû phaùp lyù laøm phaùt sinh quan heä naøy laø caùc vaên baûn quaûn lyù nhaø nöôùc
2.1 Quan heä phaùt sinh giöõa caùc CQ quaûn lyù kinh teá cuûa nhaø nöôùc vôùi caùc chuû theå kinh doanh:
vd: mua baùn vaät tö, saûn phaåm, cung caáp dòch vuï…
2.2 Quan heä phaùt sinh trong quaù trình saûn xuaát kinh doanh giöõa caùc chuû theå kinh doanh:
Phaùt sinh tröïc tieáp trong quaù trình hoaït ñoäng kinh doanh.
Muïc ñích kinh doanh kieám lôïi nhuaän. Phaùt sinh giöõa caùc chuû theå kinh
doanh, coù ñòa vò phaùp lyù ñoäc laäp, bình ñaúng vôùi nhau.
2.2 Quan heä phaùt sinh trong quaù trình saûn xuaát kinh doanh giöõa caùc chuû theå kinh doanh:
Phaùt sinh chuû yeáu thoâng qua hôïp ñoàng.
Coù tính chaát taøi saûn.
2.2 Quan heä phaùt sinh trong quaù trình saûn xuaát kinh doanh giöõa caùc chuû theå kinh doanh:
Giữa các thành viên của một chủ thể kinh doanh và giữa thành viên với các bộ phận quản lý trong việc phân chia quyền quản lý, lợi nhuận, rủi ro…
Giữa các bộ phận, đơn vị trực thuộc, phân xưởng, phòng ban… của một chủ thể.
2.3. Quan heä kinh teá phaùt sinh trong noäi boä cuûa chuû theå kinh doanh:
Ñöôïc ñieàu chænh chuû yeáu thoâng qua qui cheá hoaït ñoäng noäi boä, ñieàu leä do töï baûn thaân chuû theå kinh doanh xaây döïng
Phuø hôïp vôùi caùc qui ñònh cuûa phaùp luaät.
2.3. Quan heä kinh teá phaùt sinh trong noäi boä cuûa chuû theå kinh doanh:
Xảy ra khi có các tranh chấp giữa các chủ thể mà các bên không thể tự mình giải quyết được.
Tòa án (kinh tế), trung tâm trọng tài thương mại, hội đồng trọng tài
2.4. Quan hệ tố tụng trong giải quyết các tranh chấp
Caùch thöùc maø nhaø nöôùc thoâng qua caùc vaên baûn phaùp luaät taùc ñoäng vaøo caùc quan heä thuoäc söï ñieàu chænh cuûa luaät kinh teá
3. PHÖÔNG PHAÙP ÑIEÀU CHÆNH
Caùc beân tham gia vaøo caùc quan heä kinh teá moät caùch bình ñaúng, treân cô sôû thoûa thuaän, thoáng nhaát yù chí.
Ñöôïc söû duïng phoå bieán nhaát trong quan heä kinh teá dieãn ra giöõa caùc chuû theå kinh doanh.
3.1 Bình ñaúng, thoûa thuaän
Ñieàu chænh caùc quan heä kinh teá phaùt sinh trong quaù trình quaûn lyù hoaït ñoäng kinh doanh.
Chuû theå khoâng coù vò trí phaùp lyù bình ñaúng vôùi nhau, moät beân laø cô quan quaûn lyù nhaø nöôùc veà kinh teá, moät beân laø caùc chuû theå kinh doanh.
Nhaø nöôùc ñöa ra caùc quyeát ñònh baét buoäc cho caùc chuû theå kinh doanh thöïc hieän.
(vd ñöa ra caùc ñieàu kieän kinh doanh, caùc haønh vi kinh doanh maø caù chuû theå khoâng ñöôïc pheùp thöïc hieän…)
3.2 Quyeàn uy
Ñònh höôùng phaùt trieån. Chính saùch öu ñaõi trong hoaït ñoäng
kinh doanh. Vd: hoã trôï trong kinh doanh, xuùc tieán
thöông maïi, hoã trôï chi phí, taïo ñieàu kieän veà thueá, ñaát ñai …
3.3 Ñònh höôùng, höôùng daãn:
Bao gồm: ◦Toå chöùc◦caù nhaân
Coù quyeàn vaø nghóa vuï tham gia vaøo caùc quan heä do luaät kinh teá ñieàu chænh (phần 2).
4. CHUÛ THEÅ LUAÄT KINH TEÁ
Bao gồm: ◦Tổ chức: cơ quan nhà nước, tổ chức kinh
tế.◦cá nhân: cá nhân kinh doanh, các cá
nhân khác.
4. CHUÛ THEÅ LUAÄT KINH TEÁ
Tham gia vào các quan hệ quản lý hoạt động kinh doanh
Thực hiện việc quản lý trong phạm vi thẩm quyền do nhà nước giao
4.1 Cô quan Nhaø nöôùc
Cô quan trung öông: Chính phuû, Boä, Cô quan ngang boä (ngaân haøng nhaø nöôùc)
Cô quan nhaø nöôùc ôû ñòa phöông: UBND, caùc sôû, phoøng ban …
4.1 Cô quan Nhaø nöôùc
Vd: doanh nghiệp, hợp tác xã Thỏa mãn các điều kiện luật định để tham
giam vào các quan hệ kinh doanh.
4.2 Toå chöùc kinh teá
Ñieàu kieän
TOÅ CHÖÙC KINH TEÁ
THAØNH LAÄP
HÔÏP PHAÙP
TAØI SAÛN RIEÂNG
THAÅM QUYEÀN KINH TEÁ
Toàn taïi döôùi moät hình thöùc nhaát ñònh, thoâng qua moät thuû tuïc thaønh laäp nhaát ñònh.
◦ Vieäc thaønh laäp: ngöôøi ñaàu tö phaûi tieán haønh caùc thuû tuïc coâng khai hoùa hoaït ñoäng cuûa mình.
◦ Moät soá phaûi ñöôïc söï cho pheùp ñaëc bieät cuûa nhaø nöôùc: toå chöùc tính duïng, baûo hieåm, cho thueâ taøi chính, doanh nghieäp nhaø nöôùc.
Toå chöùc döôùi hình thöùc: coâng ty, doanh nghieäp nhaø nöôùc, HTX…
4.2.1 Thaønh laäp hôïp phaùp
Taøi saûn: ◦Laø cô sôû ñeå doanh nghieäp tieán haønh hoaït ñoäng
◦Laø söï chaáp nhaän ruûi ro trong hoaït ñoäng kinh doanh
◦Ñaûm baûo traû nôï cho caùc chuû nôï.
4.2.2 Coù taøi saûn rieâng
tài sản hình thành thông qua thủ tục cấp phát hoặc góp vốn của nhà đầu tư
Chủ thể phải có:◦ Quyền sở hữu◦ Hoặc◦ Quyền sử dụng tài sản.
4.2.2 Coù taøi saûn rieâng
Taäp hôïp caùc quyeàn vaø nghóa vuï trong hoaït ñoäng kinh doanh cuûa moät tổ chức kinh tế
Ñöôïc nhaø nöôùc qui ñònh vaø coâng nhaän cho toå chöùc ñoù.
Laø ranh giôùi giôùi haïn hoaït ñoäng cuûa chuû theå - phuø hôïp vôùi yeâu caàu quaûn lyù nhaø nöôùc.
4.2.3 Thaåm quyeàn kinh teá
Phụ thuộc:◦Chức năng, nhiệm vụ,◦Lĩnh vực hoạt động, ◦Phạm vi hoạt động và ◦Mục đính cụ thể của tổ chức đó.
4.2.3 Thaåm quyeàn kinh teá
Mang tính chaát chuyeân bieät, ñöôïc nhaø nöôùc trao cho phuø hôïp vôùi muïc ñích kinh doanh cuûa töøng chuû theå.
Không một tổ chức kinh tế nào có thẩm quyền giống nhau.
4.2.3 Thaåm quyeàn kinh teá
VBPL qui định về hoạt động của lọai hình chủ thể kinh doanh.
Lĩnh vực hoạt động (ngành, nghề kd) của chủ thể khi đăng ký với nhà nước - VBPL.
Văn bản chuyên biệt: GCNĐKKD, GPTL, Giấy phép, chứng chỉ...
Thỏa thuận của chủ đầu tư trong hoạt động thông qua một văn kiện (điều lệ, quyết định thành lập).
Caên cöù xaùc ñònh thaåm quyeàn kinh teá
Có năng lực hành vi dân sự đầy đủ. Có quyền hoạt động kinh doanh. Có đăng ký kinh doanh theo qui định. Có tài sản riêng và tự chịu trách nhiệm trên
khối tài sản đó.
4.3 Caù nhaân kinh doanh
Nhà khoa học, viện nghiên cứu, Hộ gia đình, Trường học, Tổ chức xã hội, chính trị (cơ quan đảng,
đoàn, mặt trận, hội từ thiện…)
4.5 Chủ thể khác
Chủ thể của luật kinh tế
Chủ thể
Tổ chức KINH Tế
Cá nhân KDCá nhân, TC
khác
Cơ quan NN quản lýKinh tế
Tố tụng
Cơ sở và nền tảng pháp lý cho hoạt động kinh doanh của các chủ thể
5. NGUỒN LUẬT KINH TẾ
Văn bản pháp luật chứa đựng những qui phạm pháp luật kinh tế
Tập quán: nguồn phụ Thói quen thương mại
Chú ý: các văn bản nội bộ
5. NGUỒN LUẬT KINH TẾ
Điều 3 Trong trường hợp pháp luật không quy định
và các bên không có thoả thuận thì có thể áp dụng tập quán;
Bộ luật dân sự 2005
Áp dụng tập quán nơi giao dịch dân sự được xác lập.
Theo tập quán tại địa điểm giao kết hợp đồng
Điều 126, 409 BLDS
là thói quen được thừa nhận rộng rãi trong hoạt động thương mại trên một vùng, miền hoặc một lĩnh vực thương mại, có nội dung rõ ràng được các bên thừa nhận để xác định quyền và nghĩa vụ của các bên trong hoạt động thương mại.
Tập quán thương mại
Điều 13. Nguyên tắc áp dụng tập quán trong hoạt động thương mại
Trường hợp pháp luật không có quy định, các bên không có thoả thuận và không có thói quen đã được thiết lập giữa các bên thì áp dụng tập quán thương mại nhưng không được trái với những nguyên tắc quy định trong Luật này và trong Bộ luật dân sự.
Luật thương mại 2005
Thói quen trong hoạt động thương mại là quy tắc xử sự có nội dung rõ ràng được hình thành và lặp lại nhiều lần trong một thời gian dài giữa các bên, được các bên mặc nhiên thừa nhận để xác định quyền và nghĩa vụ của các bên trong hợp đồng thương mại.
Thói quen thương mại
Điều 12. Nguyên tắc áp dụng thói quen trong hoạt động thương mại được thiết lập giữa các bên
Trừ trường hợp có thoả thuận khác, các bên được coi là mặc nhiên áp dụng thói quen trong hoạt động thương mại đã được thiết lập giữa các bên đó mà các bên đã biết hoặc phải biết nhưng không được trái với quy định của pháp luật.
5.1 Dựa trên hiệu lực của văn bản5.1.1 Văn bản luật5.1.2 Văn bản dưới luật
5.2 Dựa trên mức độ ưu tiên áp dụng:5.2.1 Văn bản pháp luật chung5.2.2 Văn bản pháp luật chuyên ngành
Phân loại văn bản QPPL:
5.1 Dựa trên hiệu lực của văn bản
Văn bản luật có hiệu lực cao hơn văn bản dưới luật
Hiến pháp Việt nam 1992, được sửa đổi năm 2001: nền tảng cơ bản của chế độ kinh tế (chương 2).
Luật: Bộ luật dân sự 2005, luật thương mại 2005, Luật doanh nghiệp 2005, luật phá sản 2004, bộ luật tố tụng dân sự 2004, luật đầu tư 2005, luật hợp tác xã 2003 …
5.1.1 Văn bản luật
Nghị quyết của quốc hội: Pháp lệnh: của UBTVQH: pháp lệnh trọng
tài thương mại 2003, PLHĐKT 1989 Nghị quyết, nghị định, quyết định của CP,
thủ tướng chính phủ Thông tư: của bộ, cơ quan ngang bộ. văn bản của HĐND, UBND của địa phương
5.1.2 Văn bản dưới luật
Áp dụng chung cho nhiều trường hợp, nhiều nhóm quan hệ xã hội khác nhau
Vd: Hiến pháp 1992, bộ luật dân sự 2005, luật đầu tư 2005, luật doanh nghiệp 2005
5.2.1 văn bản pháp luật chung
Áp dụng đặc thù cho từng ngành cụ thể: khoáng sản (luật khoáng sản…); ngân
hàng (luật ngân hàng nhà nước, luật các tổ chức tín dụng); bảo hiểm, chứng khoán, đất đai, hàng không dân dụng…
5.2.2 Văn bản pháp luật chuyên ngành
Ngân Hàng TMCP: luật Các tổ chức tín dụng và luật doanh nghiệp
Hợp đồng thương mại: Luật thương mại và Bộ luật dân sự
Hoạt động thương mại bị hạn chế: Luật thương mại và luật doanh nghiệp.
Hoạt động kinh doanh bảo hiểm: luật kinh doanh bảo hiểm và luật dn.
Kinh doanh chứng khoán: luật chứng khoán và luật doanh nghiệp.
Ví dụ:
Văn bản chuyên ngành được ưu tiên áp dụng trước văn bản chung.
Trong trường hợp chuyên ngành không qui định thì áp dụng văn bản chung.
Văn bản chuyên ngành không được mâu thuẫn với nguyên tắc chung của pháp luật.
Nguyên tắc áp dụng
1. Hiến pháp Vn 19922. Bộ luật dân sự 20053. Luật đầu tư 20054. Luật doanh nghiệp 20055. Luật thương mại 20056. Bộ luật tố tụng dân sự 20047. Luật trọng tài thương mại 20108. Luật phá sản 2004
Văn bản pl
