1. kafli
description
Transcript of 1. kafli
HlíðaskóliHelga Snæbjörnsdóttir
Hreint efni - efnablanda
Efni er hreint ef hægt er að skrifa formúlu þess, t.d. vatn, H2O eða vetni - H
Efnablöndur er svo blanda margra efna, t.d. djús, mjólk ofl.
HlíðaskóliHelga Snæbjörnsdóttir
Frumefni
Eru byggingareiningar alls efnis í heiminum. Eiga tákn; Einn stóran staf eða einn stóran
staf og einn lítinn. H – vetni Cl - klór
Er raðað í töflu sem nefnist lotukerfi
HlíðaskóliHelga Snæbjörnsdóttir
Efnasambönd
Efnasamband er efni sem er samsett úr ákveðnum frumefnum í ákveðnum hlutföllum.
t.d. matarsalt NaCl eða vatn H2O Hlutföll frumefna í öllum efnasamböndum eru
föst. Nefnist það Lögmálið um föst hlutföll
frumefna í efnasamböndum
HlíðaskóliHelga Snæbjörnsdóttir
Efnaformúlur
Efnasamband hefur fasta samsetningu og þar af leiðandi ákveðna formúlu.
H20 - vatn
C6H12O6 - glúkósi
HlíðaskóliHelga Snæbjörnsdóttir
Hamskipti
Hamur efnis er þrennskonar loftkenndur hamur (lofthamur) fljótandi hamur (vökvahamur) fastur hamur (storkuhamur)
Ís er fast efni vatn er vökvi vatnsgufa er loft
HlíðaskóliHelga Snæbjörnsdóttir
Hamskipti frh.
Þegar efni fara úr einum ham í annan, er talað um hamskipti
fast efni -> vökvi = bráðnun vökvi -> lofti = gufun loft -> vökva = þétting vökvi -> föstu efni = storknun
HlíðaskóliHelga Snæbjörnsdóttir
Táknin s, l og g
Þegar við þurfum að vera viss um í hvaða ham efnið er þegar við erum að vinna með það setjum við tákn hamsins í sviga fyrir aftan formúlu efnisins.
s = solid (fast efni) l = liquid (vökvi) g = gas ( loftkennt) H2O(l) er því vatn meðan H2O(s) er ís.
HlíðaskóliHelga Snæbjörnsdóttir
Efnajöfnur
Hægt er að tákna efnabreytingar með efnajöfnum.
T.d. er bráðnun íss lýst á eftirfarandi hátt:
H2O(s) → H2O(l)
HlíðaskóliHelga Snæbjörnsdóttir
Bræðslumark og suðumark
Bræðslumark er hitastigið þar sem ákveðið efni fer úr föstum ham í vökvaham.
Suðumark er hitastigið þar sem ákveðið efni fer úr vökvaham í loftkenndan ham.
Bræðslumark vatns er .......... Suðumark vatns er...............
0°C
100°C
HlíðaskóliHelga Snæbjörnsdóttir
Tafla 1.3 bls. 14
Tafla 1.4 Bræðslu- og suðumark nokkurra efna.Efni Bræðslumark
(°C)Suðumark (°C)
vetni - 259 - 253
etanól - 117 78,5
vatn 0 100
járn 1535 2750
kvikasilfur - 39 357
volfram 3407 5555