1 Hyrje ne Mikroekonomi Kapitul

36
© 2003 Prentice Hall Business Publishing Economics: Principles and Tools, 3/e O’Sullivan/Sheffrin Prepared by: Fernando Quijano and Yvonn Quijano C H A P T E R 1 Hyrje: Hyrje: Ç Ç ka është Ekonomiksi? ka është Ekonomiksi? Besnik Krasniqi

Transcript of 1 Hyrje ne Mikroekonomi Kapitul

Page 1: 1 Hyrje ne Mikroekonomi Kapitul

© 2003 Prentice Hall Business Publishing Economics: Principles and Tools, 3/e O’Sullivan/Sheffrin

Prepared by:

Fernando Quijano and Yvonn Quijano

C H A P T E R

1

Hyrje:Hyrje:ÇÇka është Ekonomiksi?ka është Ekonomiksi?

Besnik Krasniqi

Page 2: 1 Hyrje ne Mikroekonomi Kapitul

2© 2003 Prentice Hall Business Publishing Economics: Principles and Tools, 3/e O’Sullivan/Sheffrin

Çka është Ekonomiksi ?

• EkonomiksiEkonomiksi studion zgjedhjet mes studion zgjedhjet mes alternativave, të bëra nga njerëzit të cilët alternativave, të bëra nga njerëzit të cilët ballafaqohen me rrallësinë.ballafaqohen me rrallësinë.

• RrallësiaRrallësia është një situatë në të cilën është një situatë në të cilën burimet janë të kufizuara por që mund të burimet janë të kufizuara por që mund të përdoren në mënyra të ndryshme; përdoren në mënyra të ndryshme; kështu që një mall apo shërbim duhet të kështu që një mall apo shërbim duhet të sakrifikohet për një tjetër.sakrifikohet për një tjetër.

Page 3: 1 Hyrje ne Mikroekonomi Kapitul

3© 2003 Prentice Hall Business Publishing Economics: Principles and Tools, 3/e O’Sullivan/Sheffrin

Zgjedhjet e Shoqërisë

• Vendimet e prodhuesve, Vendimet e prodhuesve, konsumatorëve dhe qeverisë konsumatorëve dhe qeverisë përcaktojnë se si një sistem ekonomik u përcaktojnë se si një sistem ekonomik u përgjigjet tre pyetjeve themelore:përgjigjet tre pyetjeve themelore:

1.1. Cfarë produkte prodhojmë ne?Cfarë produkte prodhojmë ne?

2.2. Si i prodhojmë këto produkte?Si i prodhojmë këto produkte?

3.3. Kush i konsumon këto produkte?Kush i konsumon këto produkte?

Page 4: 1 Hyrje ne Mikroekonomi Kapitul

4© 2003 Prentice Hall Business Publishing Economics: Principles and Tools, 3/e O’Sullivan/Sheffrin

Faktorët e prodhimit

1.1. Burimet natyrore:Burimet natyrore:

Gjëra të krijuara nga veprat e natyrës Gjëra të krijuara nga veprat e natyrës sikurse toka, uji, mineralet, rezervat e sikurse toka, uji, mineralet, rezervat e karburanteve dhe gazit, burimet që karburanteve dhe gazit, burimet që rigjenerohen dhe që nuk rigjenerohen.rigjenerohen dhe që nuk rigjenerohen.

Faktorët e prodhimitFaktorët e prodhimit janë burimet që janë burimet që përdoren për të prodhuar mallra dhe përdoren për të prodhuar mallra dhe shërbime:shërbime:

Page 5: 1 Hyrje ne Mikroekonomi Kapitul

5© 2003 Prentice Hall Business Publishing Economics: Principles and Tools, 3/e O’Sullivan/Sheffrin

Faktorët e prodhimit

2.2. Puna:Puna:

Aftësitë njerëzore, fizike dhe mendore, Aftësitë njerëzore, fizike dhe mendore, që përdoren nga punëtorët në që përdoren nga punëtorët në prodhimin e mallrave dhe shërbimeve.prodhimin e mallrave dhe shërbimeve.

Faktorët e prodhimitFaktorët e prodhimit janë burimet që janë burimet që përdoren për të prodhuar mallra dhe përdoren për të prodhuar mallra dhe shërbimeshërbime ::

Page 6: 1 Hyrje ne Mikroekonomi Kapitul

6© 2003 Prentice Hall Business Publishing Economics: Principles and Tools, 3/e O’Sullivan/Sheffrin

Faktorët e prodhimit

3.3. Kapitali fizik:Kapitali fizik:

Të gjitha makinat, ndërtesat, pajisjet, Të gjitha makinat, ndërtesat, pajisjet, rrugët dhe objektet tjera të bëra nga rrugët dhe objektet tjera të bëra nga qeniet njerëzore për të prodhuar mallra qeniet njerëzore për të prodhuar mallra dhe shërbime.dhe shërbime.

Faktorët e prodhimitFaktorët e prodhimit janë burimet që janë burimet që përdoren për të prodhuar mallra dhe përdoren për të prodhuar mallra dhe shërbimeshërbime ::

Page 7: 1 Hyrje ne Mikroekonomi Kapitul

7© 2003 Prentice Hall Business Publishing Economics: Principles and Tools, 3/e O’Sullivan/Sheffrin

Faktorët e prodhimit

4.4. Kapitali njerëzor:Kapitali njerëzor:

Njohuritë dhe aftësitë e fituara nga një Njohuritë dhe aftësitë e fituara nga një punëtor nëpërmjet edukimit dhe punëtor nëpërmjet edukimit dhe eksperiencës.eksperiencës.

Faktorët e prodhimitFaktorët e prodhimit janë burimet që janë burimet që përdoren për të prodhuar mallra dhe përdoren për të prodhuar mallra dhe shërbimeshërbime ::

Page 8: 1 Hyrje ne Mikroekonomi Kapitul

8© 2003 Prentice Hall Business Publishing Economics: Principles and Tools, 3/e O’Sullivan/Sheffrin

Faktorët e prodhimit

5.5. Ndërmarrësia (aftësitë sipërmarrëse)Ndërmarrësia (aftësitë sipërmarrëse)

Aftësia për të koordinuar prodhimin dhe Aftësia për të koordinuar prodhimin dhe shitjen e mallrave dhe shërbimeve. shitjen e mallrave dhe shërbimeve. Ndërmarrësit rrezikojnë dhe shpenzojnë Ndërmarrësit rrezikojnë dhe shpenzojnë kohë dhe para në një biznes pa ndonjë fitim kohë dhe para në një biznes pa ndonjë fitim të garantuar.të garantuar.

Faktorët e prodhimitFaktorët e prodhimit janë burimet që janë burimet që përdoren për të prodhuar mallra dhe përdoren për të prodhuar mallra dhe shërbimeshërbime ::

Page 9: 1 Hyrje ne Mikroekonomi Kapitul

9© 2003 Prentice Hall Business Publishing Economics: Principles and Tools, 3/e O’Sullivan/Sheffrin

Lakorja e kufirit të mundësive të prodhimit (KMP)

• Lakorja KMP tregon Lakorja KMP tregon kombinimet e mundshme kombinimet e mundshme të mallrave dhe shërbimeve të mallrave dhe shërbimeve në dispozicion të një në dispozicion të një ekonomie, nëse të gjitha ekonomie, nëse të gjitha burimet prodhuese janë të burimet prodhuese janë të shfrytëzuara tërësisht dhe shfrytëzuara tërësisht dhe në mënyrë eficiente.në mënyrë eficiente.

Page 10: 1 Hyrje ne Mikroekonomi Kapitul

10© 2003 Prentice Hall Business Publishing Economics: Principles and Tools, 3/e O’Sullivan/Sheffrin

Lakorja e kufirit të mundësive të prodhimit (KMP)

• Kur ekonomia është Kur ekonomia është në pikën në pikën ii, burimet , burimet nuk janë të nuk janë të shfrytëzuara shfrytëzuara tërësisht dhe/ose tërësisht dhe/ose ato nuk janë të ato nuk janë të përdorura me përdorura me efikasitet.efikasitet.

Page 11: 1 Hyrje ne Mikroekonomi Kapitul

11© 2003 Prentice Hall Business Publishing Economics: Principles and Tools, 3/e O’Sullivan/Sheffrin

Lakorja e kufirit të mundësive të prodhimit (KMP)

• Pika Pika gg është e është e dëshirueshmë sepse dëshirueshmë sepse sjell më shumë nga të sjell më shumë nga të dy të mirat, mirëpo e dy të mirat, mirëpo e paarritshme duke paarritshme duke marrë parasysh sasinë marrë parasysh sasinë e burimeve që kemi në e burimeve që kemi në dispozicion.dispozicion.

Page 12: 1 Hyrje ne Mikroekonomi Kapitul

12© 2003 Prentice Hall Business Publishing Economics: Principles and Tools, 3/e O’Sullivan/Sheffrin

Lakorja e kufirit të mundësive të prodhimit (KMP)

• Pika Pika dd është një nga është një nga kombinimet e kombinimet e mundshme të mallrave mundshme të mallrave të prodhuara kur të prodhuara kur burimet janë të burimet janë të shfrytëzuara tërësisht shfrytëzuara tërësisht dhe me efikasitet.dhe me efikasitet.

Page 13: 1 Hyrje ne Mikroekonomi Kapitul

13© 2003 Prentice Hall Business Publishing Economics: Principles and Tools, 3/e O’Sullivan/Sheffrin

Rrallësia dhe lakorja e mundësive të prodhimit

• Për të rritur sasinë e Për të rritur sasinë e mallrave ushqimore mallrave ushqimore për 10 ton, ne duhet për 10 ton, ne duhet të sakrifikojmë 100 të sakrifikojmë 100 ton të mallrave për ton të mallrave për veshmbathje.veshmbathje.

Page 14: 1 Hyrje ne Mikroekonomi Kapitul

14© 2003 Prentice Hall Business Publishing Economics: Principles and Tools, 3/e O’Sullivan/Sheffrin

Lakorja e kufirit të mundësive të prodhimit (KMP)

• Lakorja KMP është Lakorja KMP është konkave ndaj origjinës, konkave ndaj origjinës, sepse burimet nuk janë sepse burimet nuk janë të adaptueshme në të adaptueshme në mënyrë të përkryer ndaj mënyrë të përkryer ndaj prodhimit të dy të prodhimit të dy të mallrave.mallrave.

• Përderisa sa ne rrisim Përderisa sa ne rrisim prodhimin e një malli, ne prodhimin e një malli, ne sakrifikojmë sakrifikojmë në mënyrë në mënyrë progresive progresive më shumë më shumë nga malli tjetër.nga malli tjetër.

Page 15: 1 Hyrje ne Mikroekonomi Kapitul

15© 2003 Prentice Hall Business Publishing Economics: Principles and Tools, 3/e O’Sullivan/Sheffrin

Zhvendosja e lakores së kufirit të mundësive të prodhimit

• Për të rritur Për të rritur prodhimin e një malli prodhimin e një malli pa zvoglimin e pa zvoglimin e prodhimit të mallit prodhimit të mallit tjetër, lakorja KMP tjetër, lakorja KMP duhet të zhvendoset duhet të zhvendoset djathtas.djathtas.

Page 16: 1 Hyrje ne Mikroekonomi Kapitul

16© 2003 Prentice Hall Business Publishing Economics: Principles and Tools, 3/e O’Sullivan/Sheffrin

Zhvendosja e lakores së kufirit të mundësive të prodhimit

• Lakorja KMP Lakorja KMP zhvendoset djathtas si zhvendoset djathtas si rezultat i:rezultat i:1. Rritjes së burimeve të

ekonomisë,

2. Risive teknologjike që rrisin rezultatet e arritura nga burimet në dispozicion..

Page 17: 1 Hyrje ne Mikroekonomi Kapitul

17© 2003 Prentice Hall Business Publishing Economics: Principles and Tools, 3/e O’Sullivan/Sheffrin

Zhvendosja e lakores së kufirit të mundësive të prodhimit

• Nga pika Nga pika dd, një , një shtesë e 200 ton të shtesë e 200 ton të mallrave për mallrave për veshmbathje ose 20 veshmbathje ose 20 ton të mallrave ton të mallrave bujqësore janë tani bujqësore janë tani të mundshme (ose të mundshme (ose ndonjë kombinim ndonjë kombinim mes tyre).mes tyre).

Page 18: 1 Hyrje ne Mikroekonomi Kapitul

18© 2003 Prentice Hall Business Publishing Economics: Principles and Tools, 3/e O’Sullivan/Sheffrin

Tregu dhe Dora e Padukshme

• TreguTregu është një marrëveshje që lejon është një marrëveshje që lejon blerësit dhe shitësit për të këmbyer blerësit dhe shitësit për të këmbyer gjëra: një blerës këmben paratë për një gjëra: një blerës këmben paratë për një produkt; një shitës këmben një produkt produkt; një shitës këmben një produkt për paratë.për paratë.

• Adam Smith ka përdorur metaforën e Adam Smith ka përdorur metaforën e Dorës së Padukshme se si njerëzit duke Dorës së Padukshme se si njerëzit duke vepruar për interesin e tyre vetiak mund vepruar për interesin e tyre vetiak mund të promovojnë interesin e shoqërisë si të promovojnë interesin e shoqërisë si një tërësi.një tërësi.

Page 19: 1 Hyrje ne Mikroekonomi Kapitul

19© 2003 Prentice Hall Business Publishing Economics: Principles and Tools, 3/e O’Sullivan/Sheffrin

Mënyra ekonomike e të menduarit

• Ekonomiksi PozitivistEkonomiksi Pozitivist mirret me forcat mirret me forcat që ndikojnë në aktivitetin ekonomik, dhe që ndikojnë në aktivitetin ekonomik, dhe parashikojnë pasojat e veprimeve parashikojnë pasojat e veprimeve alternative. Ky i përgjigjet pyetjeve të tilla alternative. Ky i përgjigjet pyetjeve të tilla si: cfarë ishte, c’është apo c’do të si: cfarë ishte, c’është apo c’do të ndodhë?.ndodhë?.

• Ekonomiksi normativistEkonomiksi normativist përgjigjet në përgjigjet në pyetjen, Cfarë do të duhej të ndodhte? pyetjen, Cfarë do të duhej të ndodhte? Shumica e ekonomistëve i shmangen Shumica e ekonomistëve i shmangen pyetjeve normative.pyetjeve normative.

Page 20: 1 Hyrje ne Mikroekonomi Kapitul

20© 2003 Prentice Hall Business Publishing Economics: Principles and Tools, 3/e O’Sullivan/Sheffrin

Mënyra ekonomike e të menduarit

• Ekonomistët përdorin Ekonomistët përdorin supozimet thjehtëzuesesupozimet thjehtëzuese për të për të eleminuar detalet irrelevante eleminuar detalet irrelevante dhe për tu fokusuar në atë që dhe për tu fokusuar në atë që me të vërtetë ka rëndësi. me të vërtetë ka rëndësi. Supozimet janë një ndihmë për Supozimet janë një ndihmë për procesin analitik.procesin analitik.

Page 21: 1 Hyrje ne Mikroekonomi Kapitul

21© 2003 Prentice Hall Business Publishing Economics: Principles and Tools, 3/e O’Sullivan/Sheffrin

Mënyra ekonomike e të menduarit

• Supozimet thjeshtëzuese nuk janë Supozimet thjeshtëzuese nuk janë domosdoshmërisht realiste.domosdoshmërisht realiste.

• Ne përdorim harta, për shembull, për të Ne përdorim harta, për shembull, për të shkuar nga pika A në B, duke ditur që shkuar nga pika A në B, duke ditur që harta nuk është një përshkrim i saktë i harta nuk është një përshkrim i saktë i rrugës që kemi përpara, por vetëm një rrugës që kemi përpara, por vetëm një realitet i thjeshtësuar.realitet i thjeshtësuar.

Page 22: 1 Hyrje ne Mikroekonomi Kapitul

22© 2003 Prentice Hall Business Publishing Economics: Principles and Tools, 3/e O’Sullivan/Sheffrin

Mënyra ekonomike e të menduarit

• Shumica e analizave ekonomike Shumica e analizave ekonomike bazohen në dy supozime:bazohen në dy supozime:• Supozojmë që njerëzit veprojnë sipas Supozojmë që njerëzit veprojnë sipas

interesit të tyre personal, duke mos i interesit të tyre personal, duke mos i konsideruar ndikimet e veprimeve të tyre në konsideruar ndikimet e veprimeve të tyre në njerëzit tjerë.njerëzit tjerë.

• Supozojmë që njerëzit marrin vendime në Supozojmë që njerëzit marrin vendime në bazë të informatave.bazë të informatave.

Page 23: 1 Hyrje ne Mikroekonomi Kapitul

23© 2003 Prentice Hall Business Publishing Economics: Principles and Tools, 3/e O’Sullivan/Sheffrin

Hulumton marëdhënien mes dy variablave

• ““Ceteris paribus” nga Latinishtja do të thotë Ceteris paribus” nga Latinishtja do të thotë “të gjitha tjerat të pandryshueshme.” Për të “të gjitha tjerat të pandryshueshme.” Për të studiuar marrëdhënien mes dy variablave, ne studiuar marrëdhënien mes dy variablave, ne supozojmë që variablat tjera nuk ndryshojnë.supozojmë që variablat tjera nuk ndryshojnë.

• Supozimi Supozimi ““ceteris paribusceteris paribus”” përdoret përdoret për të hulumtuar marrëdhënien mes dy për të hulumtuar marrëdhënien mes dy variablave.variablave.

• Një Një variabëlvariabël është një matës i cili është një matës i cili mund të merr vlera të ndryshme.mund të merr vlera të ndryshme.

Page 24: 1 Hyrje ne Mikroekonomi Kapitul

24© 2003 Prentice Hall Business Publishing Economics: Principles and Tools, 3/e O’Sullivan/Sheffrin

Mikroekonomia

• MikroekonomiaMikroekonomia është shkenca mbi është shkenca mbi zgjedhjet që bëjnë konsumatorët, zgjedhjet që bëjnë konsumatorët, firmat, dhe qeveria dhe mënyrën se firmat, dhe qeveria dhe mënyrën se si zgjedhjet e tyre ndikojnë në tregun si zgjedhjet e tyre ndikojnë në tregun e një produkti apo shërbimi të e një produkti apo shërbimi të caktuar.caktuar.

Page 25: 1 Hyrje ne Mikroekonomi Kapitul

25© 2003 Prentice Hall Business Publishing Economics: Principles and Tools, 3/e O’Sullivan/Sheffrin

Mikroekonomia

• Analiza mikroekonomike mund të përdoret për Analiza mikroekonomike mund të përdoret për të:të:

1.1. Kuptuar se si funksionojnë tregjet dhe të Kuptuar se si funksionojnë tregjet dhe të parashikuar ndryshimet.parashikuar ndryshimet.

2.2. Marrë vendime personale dhe menaxheriale.Marrë vendime personale dhe menaxheriale.

3.3. Vlerësuar meritat e politikave publike.Vlerësuar meritat e politikave publike.

• Mikroekonomia përqëndrohet në analizat e Mikroekonomia përqëndrohet në analizat e njësive individuale ekonomike.njësive individuale ekonomike.

Page 26: 1 Hyrje ne Mikroekonomi Kapitul

26© 2003 Prentice Hall Business Publishing Economics: Principles and Tools, 3/e O’Sullivan/Sheffrin

Makroekonomia

Analiza mikroekonomike mund të përdoret për të:Analiza mikroekonomike mund të përdoret për të:• Kuptuar se si funksionon ekonomia Kuptuar se si funksionon ekonomia

kombëtare.kombëtare.• Kuptuar debatet kryesore mbi politikën Kuptuar debatet kryesore mbi politikën

ekonomike.ekonomike.• Marrë vendime ekonomike në bazë të Marrë vendime ekonomike në bazë të

informatave.informatave.

MakroekonomiaMakroekonomia është shkenca mbi është shkenca mbi ekonominë kombëtare si tërësi.ekonominë kombëtare si tërësi.

Page 27: 1 Hyrje ne Mikroekonomi Kapitul

27© 2003 Prentice Hall Business Publishing Economics: Principles and Tools, 3/e O’Sullivan/Sheffrin

Shtojca: Përdorimi i grafikëve dhe formulave

• Grafiku është një paraqitje vizuele e Grafiku është një paraqitje vizuele e marrëdhënies në mes të dy variablave.marrëdhënies në mes të dy variablave.

• Marrëdhënia pozitive ekziston kur variablat Marrëdhënia pozitive ekziston kur variablat ndryshojnë në drejtim të njëjtë. Një rritje ndryshojnë në drejtim të njëjtë. Një rritje (rënie) në vlerën e njërës variabël rritë (rënie) në vlerën e njërës variabël rritë (zvogëlon) vlerën e variablës tjetër.(zvogëlon) vlerën e variablës tjetër.

• Marrëdhënia negative ekziston kur kur Marrëdhënia negative ekziston kur kur variablat ndryshojnë në drejtim të kundërt. variablat ndryshojnë në drejtim të kundërt. Një rritje (rënie) në vlerën e njërës variabël Një rritje (rënie) në vlerën e njërës variabël zvogëlon (rritë) vlerën e variablës tjetër. zvogëlon (rritë) vlerën e variablës tjetër.

Page 28: 1 Hyrje ne Mikroekonomi Kapitul

28© 2003 Prentice Hall Business Publishing Economics: Principles and Tools, 3/e O’Sullivan/Sheffrin

Shtojca: Marrëdhënia mes orëve të punës dhe të hyrave

• Supozojmë që një student merr të hyra javore Supozojmë që një student merr të hyra javore në vlerë prej 20 euro nga prindërit e tij dhe 4 në vlerë prej 20 euro nga prindërit e tij dhe 4 euro në orë nga puna e tij.euro në orë nga puna e tij.

• Raporti mes orëve të punës dhe të hyrave Raporti mes orëve të punës dhe të hyrave javore të studentit mund të përshkruhen javore të studentit mund të përshkruhen përmes formulës:përmes formulës:

w = 20€ + (4€ x orët e punës)w = 20€ + (4€ x orët e punës)

Page 29: 1 Hyrje ne Mikroekonomi Kapitul

29© 2003 Prentice Hall Business Publishing Economics: Principles and Tools, 3/e O’Sullivan/Sheffrin

Shtojca: Raporti në mes të orëve të punës dhe të hyrave

• Shprehja w = 20€ + (4€ x orët e punës) mund Shprehja w = 20€ + (4€ x orët e punës) mund të ilustrohet si ë vijim:të ilustrohet si ë vijim:

Orët e Orët e punës në punës në javëjavë

Të hyrat në Të hyrat në javëjavë

0 E 20

10 60

22 108

30 140

Page 30: 1 Hyrje ne Mikroekonomi Kapitul

30© 2003 Prentice Hall Business Publishing Economics: Principles and Tools, 3/e O’Sullivan/Sheffrin

Shotjca: Raporti në mes të orëve të punës dhe të hyrave

Llogaritja e pjerrësisë:Llogaritja e pjerrësisë:

• Pjerrësia në mes pikës Pjerrësia në mes pikës bb dhe dhe cc llogaritet si vijon: llogaritet si vijon:

w = 20€ + (4€ x orët e punës)w = 20€ + (4€ x orët e punës)

Pjerrësisa= diferenca Pjerrësisa= diferenca vertikale/diferenca horizontale vertikale/diferenca horizontale =48/12=4=48/12=4

Pjerrësia= diferenca vertikale mes Pjerrësia= diferenca vertikale mes pikave/diferenca horizontale mes pikave/diferenca horizontale mes pikavepikave

Page 31: 1 Hyrje ne Mikroekonomi Kapitul

31© 2003 Prentice Hall Business Publishing Economics: Principles and Tools, 3/e O’Sullivan/Sheffrin

Shotjca: Lëvizja përgjatë Lakores versus zhvendosja e lakores

• Ndryshimi në njërën Ndryshimi në njërën prej variablave i prej variablave i paraqitur në grafik paraqitur në grafik shkakton lëvizjen shkakton lëvizjen përgjatë lakores.përgjatë lakores.

• Ndrushimi në orët e Ndrushimi në orët e punës shkakton punës shkakton lëvizjen nga pika lëvizjen nga pika b b në pikë në pikë c c përgjatë përgjatë lakores.lakores.

w = 20€ + (4€ x orët e punës)w = 20€ + (4€ x orët e punës)

Page 32: 1 Hyrje ne Mikroekonomi Kapitul

32© 2003 Prentice Hall Business Publishing Economics: Principles and Tools, 3/e O’Sullivan/Sheffrin

Shotjca: Lëvizja përgjatë Lakores versus zhvendosja e lakores

• Ndryshimi në njërën Ndryshimi në njërën prej variablave që prej variablave që nuk është e paraqitur nuk është e paraqitur në grafik (e supozuar në grafik (e supozuar si fikse) zhvendosën si fikse) zhvendosën tërë lakoren.tërë lakoren.

• Rritja në tRritja në të ardhura ë ardhura shkakton shkakton zhvendosjen e tërë zhvendosjen e tërë lakores lartë.lakores lartë.

w = 20€ + (4€ x orët e punës)w = 20€ + (4€ x orët e punës)

Page 33: 1 Hyrje ne Mikroekonomi Kapitul

33© 2003 Prentice Hall Business Publishing Economics: Principles and Tools, 3/e O’Sullivan/Sheffrin

Shtojca: Raporti negativ

• Supozoni një konsumator me një buxhet mujor prej 150 Supozoni një konsumator me një buxhet mujor prej 150 eurosh i cili blen CD dhe kaseta. eurosh i cili blen CD dhe kaseta.

Për cdo 5 CD të blera sasia e Për cdo 5 CD të blera sasia e kasetae të blera zvogëlohet kasetae të blera zvogëlohet për 10.për 10.

CD CD

e blerae blera

KasetatKasetat

e blerae blera

0 30

5 20

10 10

15 0

Pjerrësia = diferenca Pjerrësia = diferenca vertikale/diferenca horizontale = -vertikale/diferenca horizontale = -10/5=-2.10/5=-2.

Page 34: 1 Hyrje ne Mikroekonomi Kapitul

34© 2003 Prentice Hall Business Publishing Economics: Principles and Tools, 3/e O’Sullivan/Sheffrin

Shotjca: Raporti jolinear

• Ekziston një raport Ekziston një raport pozitiv jolinear pozitiv jolinear meskohës së mësimit meskohës së mësimit dhe notës së provimit.dhe notës së provimit.

• Lakorja paraqet një Lakorja paraqet një kthim zvogëlues të kthim zvogëlues të kohës së mësimit. Me kohës së mësimit. Me rritjen e kohës së rritjen e kohës së mësimit nota e provimit mësimit nota e provimit rritet me një shkallë rritet me një shkallë zvogëluese.zvogëluese.

Page 35: 1 Hyrje ne Mikroekonomi Kapitul

35© 2003 Prentice Hall Business Publishing Economics: Principles and Tools, 3/e O’Sullivan/Sheffrin

Shotjca: Raporti jolinear

• Ekziston një raport Ekziston një raport jolinear pozitiv mes jolinear pozitiv mes sasisë së drithërave të sasisë së drithërave të prodhuara dhe prodhuara dhe shpenzimeve të shpenzimeve të përgjithshme të përgjithshme të prodhimit.prodhimit.

• Me rritjen e sasisë, Me rritjen e sasisë, shpënzimet e shpënzimet e përgjithshme rriten me përgjithshme rriten me një shkallë rritëse.një shkallë rritëse.

Page 36: 1 Hyrje ne Mikroekonomi Kapitul

36© 2003 Prentice Hall Business Publishing Economics: Principles and Tools, 3/e O’Sullivan/Sheffrin

Shtojca: përdorimi i formulave për llogaritjen e vlerave

• Llogaritja e ndryshimeve në përqindje:

• Përdorimi i formulave për llogaritjen e vlerave që mungojnë::

• Ne mund ti aranzhojmë këto tri pjesë të kësaj formule për të vendosur varablën që mungon në anën e majtë. P.sh. Për të llogaritur diferencën në të hyra, duke ditur të dy pjesët tjera, ne mund ta aranzhojmë formulën si vijon:

Ndryshimi në përqindje= ndryshimi absolut/vlera fillestare Ndryshimi në përqindje= ndryshimi absolut/vlera fillestare

Pjerrësia = diferenca në të hyra / diferenca në orët e punësPjerrësia = diferenca në të hyra / diferenca në orët e punës

Diferenca në të hyra = pjerrësia x diferenca në orët e punësDiferenca në të hyra = pjerrësia x diferenca në orët e punës