1. ยาธาตุบรรจบ 1. 2. 2...4 กร ม 4 กฤษณา แก น ท ม...

33
บัญชี ๑ แนบท้ายประกาศกระทรวงสาธารณสุข เรื่อง หลักเกณฑ์ วิธีการ และเงื่อนไขของผลิตภัณฑ์สมุนไพรขายทั่วไป ยาจากสมุนไพร ประเภทตำรับยาแผนไทย 1. ยาธาตุบรรจบ 1. ชื่อยา ยาธาตุบรรจบ ชนิดผง ชนิดแคปซูล 2. สูตรตำรับยา ยาผง บรรจุผงยาธาตุบรรจบ ซองละ 500 มิลลิกรัม หรือ 1 กรัม ยาแคปซูล บรรจุผงยาธาตุบรรจบ แคปซูลละ 250 หรือ 500 มิลลิกรัม 2.1 ตัวยาสำคัญ ลำดับ ตัวยา ส่วนที่ใช้ ชื่อวิทยาศาสตร์ ของพืชที่ให้เครื่องยา ชื่อละติน ของเครื่องยา น้ำหนักยา 104 กรัม 1 สมอไทย เนื้อผล Terminalia chebula Retz. Terminaliae Chebulae Pericarpium 16 กรัม 2 โกฐก้านพร้าว รากและ เหง้า Neopicrorhiza scrophulariiflora (Pennell) Hong Neopicrorhizae Scrophulariiflorae Radix et Rhizoma 8 กรัม 3 กระวาน ผล Wurfbainia vera (Blackw.) Skornick. & A.D.Poulsen (Amomum krervanh Pierre ex Gagnep) Wurfbainiae verae Fructus (Amomi krervanh Fructus) 4 กรัม 4 กานพลู ดอกตูม ก่อน บาน Syzygium aromaticum (L.) Merr. & L.M. Perry Caryophylli Flos 4 กรัม 5 การบูร - Camphor Camphora 4 กรัม 6 โกฐเขมา เหง้า Atractylodes lancea (Thunb.) DC. Atractylodis Lanceae Rhizoma 4 กรัม 7 โกฐเชียง ราก แขนง Angelica sinensis (Oliv.) Diels Angelicae Sinensis Radix Lateralis 4 กรัม 8 โกฐพุงปลา ปุ่มหูด Terminalia chebula Retz. Terminaliae Chebulae Galla 4 กรัม 9 โกฐสอ ราก Angelica dahurica ( Hoffm.) Benth . & Hook . f . ex Franch . & Sav . var . dahurica Angelicae Dahuricae Radix 4 กรัม

Transcript of 1. ยาธาตุบรรจบ 1. 2. 2...4 กร ม 4 กฤษณา แก น ท ม...

Page 1: 1. ยาธาตุบรรจบ 1. 2. 2...4 กร ม 4 กฤษณา แก น ท ม ราลง Aquilaria crassna Pierre ex Lecomte หร อ Aquilaria. malaccensis

บญช ๑ แนบทายประกาศกระทรวงสาธารณสข เรอง หลกเกณฑ วธการ และเงอนไขของผลตภณฑสมนไพรขายทวไป

ยาจากสมนไพร ประเภทตำรบยาแผนไทย

1. ยาธาตบรรจบ

1. ชอยา ยาธาตบรรจบ ชนดผง ชนดแคปซล 2. สตรตำรบยา

ยาผง บรรจผงยาธาตบรรจบ ซองละ 500 มลลกรม หรอ 1 กรม ยาแคปซล บรรจผงยาธาตบรรจบ แคปซลละ 250 หรอ 500 มลลกรม

2.1 ตวยาสำคญ ลำดบ ตวยา สวนทใช ชอวทยาศาสตร

ของพชทใหเครองยา ชอละตน

ของเครองยา นำหนกยา 104 กรม

1 สมอไทย เนอผล Terminalia chebula Retz.

Terminaliae Chebulae Pericarpium

16 กรม

2 โกฐกานพราว รากและเหงา

Neopicrorhiza scrophulariiflora (Pennell) Hong

Neopicrorhizae Scrophulariiflorae Radix et Rhizoma

8 กรม

3 กระวาน ผล Wurfbainia vera (Blackw.) Skornick. & A.D.Poulsen (Amomum krervanh Pierre ex Gagnep)

Wurfbainiae verae Fructus (Amomi krervanh Fructus)

4 กรม

4 กานพล ดอกตมกอนบาน

Syzygium aromaticum (L.) Merr. & L.M. Perry

Caryophylli Flos 4 กรม

5 การบร - Camphor Camphora 4 กรม 6 โกฐเขมา เหงา Atractylodes lancea

(Thunb.) DC. Atractylodis Lanceae Rhizoma

4 กรม

7 โกฐเชยง รากแขนง

Angelica sinensis (Oliv.) Diels

Angelicae Sinensis Radix Lateralis

4 กรม

8 โกฐพงปลา ปมหด Terminalia chebula Retz.

Terminaliae Chebulae Galla

4 กรม

9 โกฐสอ ราก Angelica dahurica (Hoffm.) Benth. & Hook.f. ex Franch. & Sav. var. dahurica

Angelicae Dahuricae Radix

4 กรม

Page 2: 1. ยาธาตุบรรจบ 1. 2. 2...4 กร ม 4 กฤษณา แก น ท ม ราลง Aquilaria crassna Pierre ex Lecomte หร อ Aquilaria. malaccensis

ลำดบ ตวยา สวนทใช ชอวทยาศาสตร ของพชทใหเครองยา

ชอละตน ของเครองยา

นำหนกยา 104 กรม

10 ขง เหงา Zingiber officinale Roscoe

Zingiberis Officinalis Rhizoma

4 กรม

11 ดอกจนทน เยอหมเมลด

Myristica fragrans Houtt.

Myristicae Macis 4 กรม

12 ดปล ชอผล Piper retrofractum Vahl Piperis Retrofracti Fructus

4 กรม

13 เทยนขาว ผล Cuminum cyminum L. Cumini Cymini Fructus 4 กรม 14 เทยนดำ เมลด Nigella sativa L. Nigellae Sativae

Semen 4 กรม

15 เทยนแดง เมลด Lepidium sativum L. Lepidii Sativi Semen 4 กรม

16 เทยนเยาวพาณ ผล Trachyspermum ammi (L.) Sprague

Trachyspermi Ammi Fructus

4 กรม

17 เทยนสตตบษย ผล Pimpinella anisum L. Pimpinellae Anisi Fructus

4 กรม

18 เปราะหอม เหงา Kaempferia galanga L. Kaempferiae Galangae Rhizoma

4 กรม

19 พมเสนตน ใบ Pogostemon cablin (Blanco) Benth.

Pogostemonis Cabinis Folium

4 กรม

20 ลกจนทน เมลด Myristica fragrans Houtt.

Myristicae Semen 4 กรม

21 ลกผกชลา ผล Coriandrum sativum L. Coriandri Sativi Fructus

4 กรม

22 สมลแวง เปลอกตน

Cinnamomum bejolghota (Buch.-Ham.) Sweet

Cinnamomi Bejolghotae Cortex

4 กรม

2.2 สวนประกอบ ไมม

3. ทมาของตำรบยา ประกาศกระทรวงสาธารณสข เรอง ยาสามญประจำบานแผนโบราณ พ.ศ. 2556

4. สรรพคณ บรรเทาอาการทองอด ทองเฟอ บรรเทาอาการอจจาระธาตพการ ทองเสยชนดทไมเกดจากการตดเชอ

เชน อจจาระไมเปนมกหรอมเลอดปน และทองเสยชนดทไมมไข 5. ขนาดและวธใช

5.1 ชนดผง 5.1.1ขนาดบรรจซองละ 1 กรม

Page 3: 1. ยาธาตุบรรจบ 1. 2. 2...4 กร ม 4 กฤษณา แก น ท ม ราลง Aquilaria crassna Pierre ex Lecomte หร อ Aquilaria. malaccensis

ผใหญ กนครงละ 1 ซอง ละลายนำกระสายยาหรอนำตมสก (ควรใชขณะยงอนอย) วนละ 3 ครง กอนอาหาร เชา กลางวน เยน เมอมอาการ

5.1.2 ขนาดบรรจซองละ 500 มลลกรม เดก อาย 6-12 ป กนครงละ 1 ซอง ละลายนำกระสายยาหรอนำตมสก (ควรใช

ขณะยงอนอย) วนละ 3 ครง กอนอาหาร เชา กลางวน เยน เมอมอาการ กระสายยาท ใช กรณแกทองอด ทองเฟอ ใชกระเทยม 3 กลบ ทบชงนำรอนหรอใชใบกะเพรา ตมเปนนำกระสายยา กรณบรรเทาอาการอจจาระธาตพการ ทองเสยชนดทไมเกดจากการตดเชอ เชน อจจาระไมเปนมกหรอมเลอดปน และทองเสยชนดทไมมไข ใชเปลอกแคหรอเปลอกสะเดา หรอเปล อกลกทบทมตม แทรกกบนำปนใสเปนนำกระสายยา

5.2 ชนดแคปซล 5.2.1 ขนาดบรรจแคปซลละ ๕๐๐ มลลกรม ผใหญ กนครงละ 2 แคปซล วนละ 3 ครง กอนอาหาร เชา กลางวน เยน เมอมอาการ 5.2.2 ขนาดบรรจแคปซลละ 250 มลลกรม เดก อาย 6-12 ป กนครงละ 2 แคปซล วนละ 3 ครง กอนอาหาร เชา กลางวน เยน เมอมอาการ

6. ขอหามใช หามใชในหญงตงครรภ และผทมไข

7. คำเตอน ไมม

8. ขอควรระวง - ควรระวงการกนรวมกบยาในกลมสารกนเลอดเปนลม (anticoagulant) และยาตานการจบตวของ

เกลดเลอด (antiplatelet) - ควรระวงการใชยาอยางตอเนอง โดยเฉพาะอยางยงในผปวยทมความผดปกตของตบและไต เนองจาก

อาจเกดการสะสมของการบรและเกดพษได - ในกรณทองเสยชนดทไมเกดจากการตดเชอ ใชไมเกน 1 วน หากอาการไมดขน ควรปรกษาแพทย

9. อาการไมพงประสงค ไมม

10. ขนาดบรรจ 10.1 บรรจซองทกนความชน แลวบรรจซองลงในกลอง จำนวนไมเกน 30 ซอง (นำหนกผงยาซองละ 500 มลลกรม หรอ 1 กรม) 10.2 บรรจในขวดพลาสตกหรอขวดแกว จำนวนไมเกน 120 แคปซล หรอบรรจแผงบลสเตอรไมเกนแผงละ ๑๐ แคปซล (นำหนกผงยาแคปซลละ 250 หรอ 500 มลลกรม)

2. ยาหอมนวโกฐ 1. ชอยา ยาหอมนวโกฐ ชนดผง 2. สตรตำรบยา ยาผง บรรจผงยาหอมนวโกฐ ซองละ 1 กรม

Page 4: 1. ยาธาตุบรรจบ 1. 2. 2...4 กร ม 4 กฤษณา แก น ท ม ราลง Aquilaria crassna Pierre ex Lecomte หร อ Aquilaria. malaccensis

2.1 ตวยาสำคญ ลำดบ ตวยา สวนทใช ชอวทยาศาสตร

ของพชทใหเครองยา ชอละตน

ของเครองยา นำหนกยา 212 กรม

1 กระดอม ผล* Gymnopetalum chinense (Lour.) Merr.

Gymnopetali Fructus

4 กรม

2 กระลำพก แกน ทมราลง

Excoecaria agallocha L. หรอ Euphorbia antiquorum L.

Excoecariae Agallochae Lignum หรอ Euphorbiae Antiquori Lignum

4 กรม

3 กระวาน ผล Wurfbainia vera (Blackw.) Skornick. & A.D. Poulsen (Amomum krervanh Pierre ex Gagnep)

Wurfbainiae verae Fructus (Amomi krervanh Fructus)

4 กรม

4 กฤษณา แกน ทมราลง

Aquilaria crassna Pierre ex Lecomte หรอ Aquilaria. malaccensis Lam.

Aquilariae Resinatum Lignum

4 กรม

5 กานพล ดอกตมกอนบาน

Syzygium aromaticum (L.) Merr. & L.M. Perry

Caryophylli Flos 4 กรม

6 โกฐกระดก ราก Aucklandia lappa Decne

Aucklandiae Lappae Radix

4 กรม

7 โกฐกานพราว รากและเหงา

Neopicrorhiza scrophulariiflora (Pennell) Hong

Neopicrorhizae Scrophulariiflorae Radix et Rhizoma

4 กรม

8 โกฐเขมา เหงา Atractylodes lancea (Thunb.) DC.

Atractylodis Lanceae Rhizoma

4 กรม

9 โกฐจฬาลมพา สวนเหนอดน

Artemisia annua L. Artemisiae Annuae Herba

4 กรม

10 โกฐชฎามงส รากและเหงา

Nardostachys jatamansi (D.Don) DC

Nardostachyos Radix et Rhizoma

4 กรม

11 โกฐเชยง รากแขนง Angelica sinensis (Oliv.) Diels

Angelicae Sinensis Radix Lateralis

4 กรม

12 โกฐพงปลา ปมหด Terminalia chebula Retz.

Terminaliae Chebulae Galla

4 กรม

13 โกฐสอ ราก Angelica dahurica (Hoffm.) Benth. &

Angelicae Dahuricae Radix

4 กรม

Page 5: 1. ยาธาตุบรรจบ 1. 2. 2...4 กร ม 4 กฤษณา แก น ท ม ราลง Aquilaria crassna Pierre ex Lecomte หร อ Aquilaria. malaccensis

ลำดบ ตวยา สวนทใช ชอวทยาศาสตร ของพชทใหเครองยา

ชอละตน ของเครองยา

นำหนกยา 212 กรม

Hook.f. ex Franch. & Sav. var. dahurica

14 โกฐหวบว เหงา Ligusticum sinense Oliv. cv. Chuanxiong

Chuanxiong Rhizoma

4 กรม

15 ขอนดอก แกน ทมราลง

Mimusops elengi L. หรอ Lagerstroemia floribunda Jack

Mimusopsis Elengi Lignum หรอ Lagerstroemiae Floribundae Lignum

4 กรม

16 จนทนแดง หรอ ลกจน

แกน (จนทนแดง)

หรอ แกนทมราลง

(ลกจน)

Pterocarpus santalinus L. f. หรอ Dracaena cochinchinensis (Lour.) S. C. Chen

Santali Rubri Lignum หรอ Dracaenae Cochinchinensis Lignum

4 กรม

17 จนทนเทศ แกน Santalum album L. Santali Albi Lignum 4 กรม 18 ชะลด เปลอก

เถา Alyxia reinwardtii Blume

Alyxiae Reinwardtii Cortex

4 กรม

19 ชะเอมเทศ รากและเหงา

Glycyrrhiza glabra L. Glycyrrhizae Glabrae Radix et Rhizoma

4 กรม

20 ดอกจนทน เยอหมเมลด

Myristica fragrans Houtt.

Myristicae Macis 4 กรม

21 เทยนเกลดหอย เมลด Plantago ovata Forssk.

Plantaginis Ovatae Semen

4 กรม

22 เทยนขาว ผล Cuminum cyminum L. Cumini Cymini Fructus 4 กรม 23 เทยน

ขาวเปลอก ผล Foeniculum vulgare

Mill. Foeniculi Dulcis Fructus

4 กรม

24 เทยนดำ เมลด Nigella sativa L. Nigellae Sativae Semen

4 กรม

25 เทยนแดง เมลด Lepidium sativum L. Lepidii Sativi Semen 4 กรม 26 เทยนตากบ ผล Carum carvi L. Cari Carvi Fructus 4 กรม 27 เทยน

ตาตกแตน ผล Anethum graveolens L. Anethi Graveolens

Fructus 4 กรม

28 เทยนเยาวพาณ ผล Trachyspermum ammi (L.) Sprague

Trachyspermi Ammi Fructus

4 กรม

Page 6: 1. ยาธาตุบรรจบ 1. 2. 2...4 กร ม 4 กฤษณา แก น ท ม ราลง Aquilaria crassna Pierre ex Lecomte หร อ Aquilaria. malaccensis

ลำดบ ตวยา สวนทใช ชอวทยาศาสตร ของพชทใหเครองยา

ชอละตน ของเครองยา

นำหนกยา 212 กรม

29 เทยนสตตบษย ผล Pimpinella anisum L. Pimpinellae Anisi Fructus

4 กรม

30 บอระเพด เถา Tinospora crispa L. Hook. f. & Thomson

Tinosporae Crispae Caulis

4 กรม

31 บวหลวง เกสรเพศผ

Nelumbo nucifera Gaertn.

Nelumbinis Stamen 4 กรม

32 บนนาค ดอก Mesua ferrea L. Mesuae Ferreae Flos 4 กรม 33 เปราะหอม เหงา Kaempferia galanga L. Kaempferiae

Galangae Rhizoma 4 กรม

34 แฝกหอม ราก Ophiopogon intermedius D.Don

Ophiopogonis intermedis Radix

4 กรม

35 พกล ดอก Mimusops elengi L. Mimusopsis Elengi Flos

4 กรม

36 มะขามปอม เนอผล Phyllanthus emblica L. Phyllanthi Emblicae Pericarpium

4 กรม

37 มะล ดอก Jasminum sambac (L.) Aiton

Jasmini Sambaci Flos

4 กรม

38 ราชดด ผล Brucea javanica (L.) Merr.

Bruceae Fructus 4 กรม

39 ลกจนทน เมลด Myristica fragrans Houtt.

Myristicae Semen 4 กรม

40 ลกผกชลา ผล Coriandrum sativum L. Coriandri Sativi Fructus

4 กรม

41 สน แกน Pinus merkusii Jungh. & de Vriese หรอ Pinus kesiya Royle ex Gordon

Pini Merkusii Lignum หรอ Pinus Kesiyae Lignum

4 กรม

42 สมอพเภก เนอผล Terminalia bellirica (Gaertn.) Roxb.

Terminaliae Belliricae Pericarpium

4 กรม

43 สมลแวง เปลอกตน

Cinnamomum bejolghota (Buch.-Ham.) Sweet

Cinnamomi Bejolghotae Cortex

4 กรม

44 สกข แกน Maclura cochinchinensis (Lour.) Corner

Maclurae Cochinchinensidis Lignum

4 กรม

Page 7: 1. ยาธาตุบรรจบ 1. 2. 2...4 กร ม 4 กฤษณา แก น ท ม ราลง Aquilaria crassna Pierre ex Lecomte หร อ Aquilaria. malaccensis

ลำดบ ตวยา สวนทใช ชอวทยาศาสตร ของพชทใหเครองยา

ชอละตน ของเครองยา

นำหนกยา 212 กรม

45 สารพดพษ ผล Sophora tomentosa L. Sophorae Tomentosae Fructus

4 กรม

46 สารภ ดอก Mammea siamensis T. Anderson

Mammeae Siamensis Flos

4 กรม

47 หญาตนนก ทงตน Digitaria ciliaris (Retz.) Koeler

Digitoriae Ciliaridis Herba

4 กรม

48 แหวหม เหงา Cyperus rotundus L. Cyperi Rhizoma 4 กรม 49 อบเชยญวน เปลอก

ตน Cinnamomum loureiroi Nees

Cinnamomi Loureirii Cortex

4 กรม

50 ขง เหงา Zingiber officinale Roscoe

Zingiberis Officinalis Rhizoma

3 กรม

51 เจตมลเพลงแดง

ราก Plumbago indica L. Plumbagonis Indicae Radix

3 กรม

52 ชาพล ราก Piper sarmentosum Roxb.

Piperis Sarmentosi Radix

3 กรม

53 ดปล ชอผล Piper retrofractum Vahl

Piperis Retrofracti Fructus

3 กรม

54 สะคาน เถา Piper wallichii (Miq.) Hand.-Mazz.

Piperis Wallichii Caulis

3 กรม

55 พมเสน - Borneol Borneolum 1 กรม * ผลกระดอมไมใชผลสก เนองจากผลสกจะมพษ

2.2 สวนประกอบ ไมม

3. ทมาของตำรบยา ตำราเวชศกษา แพทยศาสตรสงเขป เลม 1 พระยาพศณประสาทเวช ร.ศ. 127

4. สรรพคณ แกลมวงเวยน คลนเหยน อาเจยน (ลมจกแนนในอก) ในผสงอาย แกลมปลายไข (หลงจากฟนไขแลวยง

มอาการ เชน คลนเหยน วงเวยน เบออาหาร ทองอด และออนเพลย)

5. ขนาดและวธใช กนครงละ 1-2 ซอง ละลายนำกระสายยาหรอนำตมสก (ควรใชขณะยงอนอย) เมอมอาการ ทก 3-4

ชวโมง ไมควรเกนวนละ 3 ครง กระสายยาทใช - แกลมวงเวยน คลนเหยน อาเจยน (ลมจกแนนในอก) ในผสงอาย ใชนำลกผกช (15 กรม) หรอเทยน

ดำ (15 กรม) ตมเปนนำกระสายยา

Page 8: 1. ยาธาตุบรรจบ 1. 2. 2...4 กร ม 4 กฤษณา แก น ท ม ราลง Aquilaria crassna Pierre ex Lecomte หร อ Aquilaria. malaccensis

- แกลมปลายไข ใชกานสะเดา (33 กาน หรอ 15 กรม) ลกกระดอม (7 ลก หรอ 15 กรม) และเถาบอระเพด (7 องคล หรอ 15 กรม) ตมเปนนำกระสายยา 6. ขอหามใช

หามใชในหญงตงครรภ และผทมไข 7. คำเตอน

ไมม 8. ขอควรระวง

- ควรระวงการกนรวมกบยาในกลมสารกนเลอดเปนลม (anticoagulant) และยาตานการจบตวของเกลดเลอด (antiplatelet)

- ควรระวงการใชยาในผปวยทแพละอองเกสรดอกไม 9. อาการไมพงประสงค

ไมม 10. ขนาดบรรจ

บรรจซองทกนความชน แลวบรรจซองลงในกลอง จำนวนไม 30 ซอง (นำหนกผงยาซองละ ๑ กรม)

3. ยาวสมพยาใหญ 1. ชอยา ยาวสมพยาใหญ ชนดผง ชนดแคปซล 2. สตรตำรบยา

ยาผง บรรจผงยาวสมพยาใหญ ซองละ 1 กรม ยาแคปซลชนดแขง บรรจผงยาวสมพยาใหญ แคปซลละ 250 มลลกรม

2.1 ตวยาสำคญ ลำดบ ตวยา สวนทใช ชอวทยาศาสตร

ของพชทใหเครองยา ชอละตน

ของเครองยา นำหนกยา 108 กรม

1 ดปล ชอผล Piper retrofractum Vahl Piperis Retrofracti Fructus

54 กรม

2 ดอกจนทน เยอหมเมลด

Myristica fragrans Houtt.

Myristicae Macis 8 กรม

3 ลกจนทน เมลด Myristica fragrans Houtt.

Myristicae Semen 8 กรม

4 ลกผกชลา ผล Coriandrum sativum L. Coriandri Sativi Fructus

8 กรม

5 กระวาน ผล Wurfbainia vera (Blackw.) Skornick. & A.D.Poulsen (Amomum krervanh Pierre ex Gagnep)

Wurfbainiae verae Fructus (Amomi krervanh Fructus)

2 กรม

Page 9: 1. ยาธาตุบรรจบ 1. 2. 2...4 กร ม 4 กฤษณา แก น ท ม ราลง Aquilaria crassna Pierre ex Lecomte หร อ Aquilaria. malaccensis

ลำดบ ตวยา สวนทใช ชอวทยาศาสตร ของพชทใหเครองยา

ชอละตน ของเครองยา

นำหนกยา 108 กรม

6 กานพล ดอกตมกอนบาน

Syzygium aromaticum (L.) Merr. & L.M. Perry

Caryophylli Flos 2 กรม

7 โกฐเขมา เหงา Atractylodes lancea (Thunb.) DC.

Atractylodis Lanceae Rhizoma

2 กรม

8 โกฐจฬาลมพา

สวนเหนอดน

Artemisia annua L. Artemisiae Annuae Herba

2 กรม

9 โกฐเชยง รากแขนง Angelica sinensis (Oliv.) Diels

Angelicae Sinensis Radix Lateralis

2 กรม

10 โกฐสอ ราก Angelica dahurica (Hoffm.) Benth. & Hook.f. ex Franch. & Sav. var. dahurica

Angelicae Dahuricae Radix

2 กรม

11 โกฐหวบว เหงา Ligusticum sinense Oliv. cv. Chuanxiong

Chuanxiong Rhizoma

2 กรม

12 ขงแหง เหงา Zingiber officinale Roscoe

Zingiberis Officinalis Rhizoma Preparata

2 กรม

13 บอระเพด เถา Tinospora crispa (L.) Hook. f. & Thomson

Tinosporae Crispae Caulis

2 กรม

14 พญารากขาว ราก Albizia lucidior (Steud.) I.C. Nielsen

Albiziae Lucidioris Radix

2 กรม

15 วานนำ เหงา Acorus calamus L. Acori Calami Rhizoma

2 กรม

16 สมอเทศ เนอผล Terminalia chebula Retz.

Terminaliae Chebulae Pericarpium Importa

2 กรม

17 สมอไทย เนอผล Terminalia chebula Retz.

Terminaliae Chebulae Pericarpium

2 กรม

18 สมลแวง เปลอกตน Cinnamomum bejolghota (Buch.-Ham.) Sweet

Cinnamomi Bejolghotae Cortex

2 กรม

19 อบเชย เปลอกตน Cinnamomum iners Reinw. ex Blume หรอ Cinnamomum verum J. Presl

Cinnamomi Cortex 2 กรม

Page 10: 1. ยาธาตุบรรจบ 1. 2. 2...4 กร ม 4 กฤษณา แก น ท ม ราลง Aquilaria crassna Pierre ex Lecomte หร อ Aquilaria. malaccensis

2.2 สวนประกอบ

ไมม 3. ทมาของตำรบยา

ตำราเวชศกษา แพทยศาสตรสงเขป เลม 1 พระยาพศณประสาทเวช ร.ศ.127 ประกาศคณะกรรมการพฒนาระบบยาแหงชาต เรอง บญชยาหลกแหงชาต บญชยาจากสมนไพร พ .ศ.

2562 4. สรรพคณ

บรรเทาอาการทองอด ทองเฟอ จกเสยด 5. ขนาดและวธใช

5.1 ชนดผง กนครงละ 1 ซอง ละลายนำตมสก (ควรใชขณะยงอนอย) หรอผสมนำผง ทก 4 ชวโมง เมอมอาการ

5.2 ชนดแคปซล กนครงละ ๔ แคปซล ทก ๔ ชวโมง เมอมอาการ 6. ขอหามใช

หามใชหญงตงครรภ และผทมไข 7. คำเตอน

ไมม 8. ขอควรระวง

- ควรระวงการกนรวมกบยาในกลมสารกนเลอดเปนลม (anticoagulant) และยาตานการจบตวของเกลดเลอด (antiplatelet)

- ควรระวงการใชรวมกบยา phenytoin, propranolol, theophylline และ rifampicin เนองจากตำรบนมชอผลดปล (ดอกดปล) ในปรมาณสง 9. อาการไมพงประสงค

ไมม 10. ขนาดบรรจ

10.1 ชนดผง บรรจซองทกนความชน แลวบรรจซองลงในกลอง จำนวนไมเกน 30 ซอง (นำหนกผงยาซองละ ๑ กรม)

10.2 ชนดแคปซล บรรจในขวดพลาสตกหรอขวดแกว หรอบรรจแผงบลสเตอรไมเกนแผงละ ๑๐ แคปซล จำนวนไมเกน ๑๒๐ แคปซล (นำหนกผงยาแคปซลละ ๒๕๐ มลลกรม)

4. ยามนทธาต 1. ชอยา ยามนทธาต ชนดผง ชนดแคปซล 2. สตรตำรบ

ยาผง บรรจผงยามนทธาต ซองละ 500 มลลกรม ยาแคปซลชนดแขง บรรจผงยามนทธาต แคปซลละ 250 มลลกรม

2.1 ตวยาสำคญ

Page 11: 1. ยาธาตุบรรจบ 1. 2. 2...4 กร ม 4 กฤษณา แก น ท ม ราลง Aquilaria crassna Pierre ex Lecomte หร อ Aquilaria. malaccensis

ลำดบ ตวยา สวนทใช ชอวทยาศาสตร ของพชทใหเครองยา

ชอละตน ของเครองยา

นำหนกยา 93 กรม

1. ขงแหง เหงา Zingiber officinale Roscoe

Zingiberis Officinalis Rhizoma Preparata

9 กรม

2. เบญกาน ปมหด

Quercus infectoria G. Olivier

Querci Infectoriae Galla

9 กรม

3. กระเทยม หว Allium sativum L. Allii Sativi Bulbus 3 กรม 4. กานพล ดอกตม

กอนบาน Syzygium aromaticum (L.) Merr. & L.M. Perry

Caryophylli Flos 3 กรม

5. การบร - Camphor Camphora 3 กรม 6. โกฐเขมา เหงา Atractylodes lancea

(Thunb.) DC. Atractylodis Lanceae Rhizoma

3 กรม

7. โกฐจฬาลมพา สวนเหนอดน

Artemisia annua L. Artemisiae Annuae Herba

3 กรม

8. โกฐเชยง รากแขนง Angelica sinensis (Oliv.) Diels

Angelicae Sinensis Radix Lateralis

3 กรม

9. โกฐสอ ราก Angelica dahurica (Hoffm.) Benth. & Hook.f. ex Franch. & Sav. var. dahurica

Angelicae Dahuricae Radix

3 กรม

10. โกฐหวบว เหงา Ligusticum sinense Oliv. cv. Chuanxiong

Chuanxiong Rhizoma

3 กรม

11. จนทนแดง หรอ ลกจน

แกน (จนทน

แดง) หรอ แกนทมรา

ลง (ลกจน)

Pterocarpus santalinus L. f. หรอ Dracaena cochinchinensis (Lour.) S. C. Chen

Santali Rubri Lignum หรอ Dracaenae Cochinchinensis Lignum

3 กรม

12. จนทนเทศ แกน Santalum album L. Santali Albi Lignum 3 กรม 13. เจตมลเพลง

แดง ราก Plumbago indica L. Plumbagonis

Indicae Radix 3 กรม

14. ชาพล ราก Piper sarmentosum Roxb.

Piperis Sarmentosi Radix

3 กรม

15. ดปล ชอผล Piper retrofractum Vahl Piperis Retrofracti Fructus

3 กรม

16. เทยนขาว ผล Cuminum cyminum L. Cumini Cymini Fructus

3 กรม

Page 12: 1. ยาธาตุบรรจบ 1. 2. 2...4 กร ม 4 กฤษณา แก น ท ม ราลง Aquilaria crassna Pierre ex Lecomte หร อ Aquilaria. malaccensis

ลำดบ ตวยา สวนทใช ชอวทยาศาสตร ของพชทใหเครองยา

ชอละตน ของเครองยา

นำหนกยา 93 กรม

17. เทยนขาวเปลอก

ผล Foeniculum vulgare Mill.

Foeniculi Dulcis Fructus

3 กรม

18. เทยนดำ เมลด Nigella sativa L. Nigellae Sativae Semen

3 กรม

19. เทยนแดง เมลด Lepidium sativum L. Lepidii Sativi Semen

3 กรม

20. เทยนตาตกแตน

ผล Anethum graveolens L. Anethi Graveolens Fructus

3 กรม

21. พรกไทยลอน เมลดจากผลสก

Piper nigrum L. Piperis Nigri Semen 3 กรม

22. โมกมน เปลอกตน Wrightia pubescens R. Br.

Wrightiae Pubescencis Cortex

3 กรม

23. ลกจนทน เมลด Myristica fragrans Houtt.

Myristicae Semen 3 กรม

24. ลกผกชลอม ผล Cnidium monnieri L. Cnidi monnieri Fructus

3 กรม

25. ลกผกชลา ผล Coriandrum sativum L. Coriandri Sativi Fructus

3 กรม

26. สมลแวง เปลอกตน Cinnamomum bejolghota (Buch.-Ham.) Sweet

Cinnamomi Bejolghotae Cortex

3 กรม

27. สะคาน เถา Piper wallichii (Miq.) Hand.-Mazz.

Piperis Wallichii Caulis

2 กรม

2.2 สวนประกอบ ไมม

3. ทมาของตำรบยา สตรตำรบทใกลเคยงตำรบน พบในตำราเวชศกษา แพทยศาสตรสงเขป เลม 1 พระยาพศณประสาทเวช

ร.ศ. 127 ประกาศกระทรวงสาธารณสข เรองยาสามญประจำบานแผนโบราณ พ.ศ. 2556 ประกาศคณะกรรมการพฒนาระบบยาแหงชาต เรอง บญชยาหลกแหงชาต บญชยาจากสมนไพร พ.ศ.

2562 4. สรรพคณ

บรรเทาอาการทองอด ทองเฟอ แกธาตไมปกต 5. ขนาดและวธใช 5.1 ชนดผง

Page 13: 1. ยาธาตุบรรจบ 1. 2. 2...4 กร ม 4 กฤษณา แก น ท ม ราลง Aquilaria crassna Pierre ex Lecomte หร อ Aquilaria. malaccensis

5.1.1 ผใหญ กนครงละ 2 ซอง ละลายนำตมสก (ควรใชขณะยงอนอย) วนละ 3 ครง กอนอาหาร เชา กลางวน เยน

5.1.2 เดก 6-12 ป กนครงละ 1 ซอง ละลายนำตมสก (ควรใชขณะยงอนอย) วนละ 3 ครง กอนอาหาร เชา กลางวน เยน

5.2 ชนดแคปซล 5.2.1 ผใหญ กนครงละ ๔แคปซล วนละ ๓ ครง กอนอาหาร เชา กลางวน เยน 5.2.2 เดก 6-12 ป กนครงละ 2 แคปซล วนละ 3 ครง กอนอาหาร เชา กลางวน เยน

6. ขอหามใช - หามใชในเดกอายตำกวา 1 ป เนองจากเปนยารสรอน ทำใหลน ปากแสบรอนได - หามใชในหญงตงครรภ และผทมไข

7. คำเตอน ไมม

8. ขอควรระวง - ควรระวงการกนรวมกบยาในกลมสารกนเลอดเปนลม (anticoagulant) และยาตานการจบตวของ

เกลดเลอด (antiplatelets) - ควรระวงการใชยาอยางตอเนอง โดยเฉพาะอยางยงในผปวยทมความผดปกตของตบและไต เนองจาก

อาจเกดการสะสมของการบรและเกดพษได 9. อาการไมพงประสงค

ไมม 10. ขนาดบรรจ

10.1 ชนดผง บรรจซองทกนความชน แลวบรรจซองลงในกลองจำนวนไมเกน 30 ซอง (นำหนกผงยาซองละ ๕๐๐ มลลกรม)

10.2 ชนดแคปซล บรรจในขวดพลาสตกหรอขวดแกว จำนวนไมเกน 120 แคปซลหรอบรรจแผงบลสเตอรไมเกนแผงละ ๑๐ แคปซล (นำหนกผงยาแคปซลละ ๒๕๐ มลลกรม)

5. ยาประสะเจตพงค 1. ชอยา ยาประสะเจตพงค ชนดผง ชนดแคปซล 2. สตรตำรบ

ยาผง บรรจผงยาประสะเจตพงค ซองละ 1 กรม ยาแคปซลชนดแขง บรรจผงยาประสะเจตพงค แคปซลละ 250 มลลกรม

2.1 ตวยาสำคญ ลำดบ ตวยา สวนทใช ชอวทยาศาสตร

ของพชทใหเครองยา ชอละตน

ของเครองยา นำหนกยา 66 กรม

1. เจตพงค ราก Croton crassifolius Geiseler

Crotonis Crassifolii Radix

33 กรม

2. ขา เหงา Alpinia galanga (L.) Willd.

Alpiniae Galangae Rhizoma

16 กรม

Page 14: 1. ยาธาตุบรรจบ 1. 2. 2...4 กร ม 4 กฤษณา แก น ท ม ราลง Aquilaria crassna Pierre ex Lecomte หร อ Aquilaria. malaccensis

ลำดบ ตวยา สวนทใช ชอวทยาศาสตร ของพชทใหเครองยา

ชอละตน ของเครองยา

นำหนกยา 66 กรม

3. บอระเพด เถา Tinospora crispa L. Hook. f. & Thomson

Tinosporae Crispae Caulis

2 กรม

4. พรกไทยลอน เมลดจากผลสก

Piper nigrum L. Piperis Nigri Semen 2 กรม

5. ระยอม ราก Rauvolfia serpentina (L.) Benth. ex Kurz

Rauvolfiae Serpentinae Radix

2 กรม

6. กระวาน ผล Wurfbainia vera (Blackw.) Skornick. & A.D.Poulsen (Amomum krervanh Pierre ex Gagnep)

Wurfbainiae verae Fructus (Amomi krervanh Fructus)

1 กรม

7. กรงเขมา ราก Cissampelos pareira L. var. hirsuta (Buch. ex DC.) Forman

Cissampelotis Pareirae Radix

1 กรม

8. กานพล ดอกตมกอนบาน

Syzygium aromaticum (L.) Merr. & L.M. Perry

Caryophylli Flos 1 กรม

9. การบร - Camphor Camphora 1 กรม 10. เกลอสนเธาว - Sodium chloride Natrii Chloridum

“Sintao” 1 กรม

11. ดอกจนทน เยอหมเมลด

Myristica fragrans Houtt.

Myristicae Macis

1 กรม

12. ใบกระวาน ใบ Laurus nobilis L. Lauri Nobilidis Folium

1 กรม

13. พญารากขาว ราก Albizia lucidior (Steud.) I.C. Nielsen

Albiziae Lucidioris Radix

1 กรม

14. ลกจนทน เมลด Myristica fragrans Houtt.

Myristicae Semen 1 กรม

15. สมอทะเล ผล Shirakiopsis indica (Willd.) Esser

Shirakiopi Indicae Fructus

1 กรม

16. หวา เปลอกตน Syzygium cumini (L.) Skeels

Syzygii Cumini Cortex

1 กรม

* เกลอสนเธาวทใชเปนเกลอภเขาหรอเออด เชน เกลอสนเธาวจากอำเภอบอเกลอ จงหวดนาน, อำเภอนาแหว จงหวดเลย และอำเภอบานดง จงหวดอดรธาน

2.2 สวนประกอบ ไมม

Page 15: 1. ยาธาตุบรรจบ 1. 2. 2...4 กร ม 4 กฤษณา แก น ท ม ราลง Aquilaria crassna Pierre ex Lecomte หร อ Aquilaria. malaccensis

3. ทมาของตำรบยา สตรตำรบทใกลเคยงตำรบน พบในตำราเวชศกษา แพทยศาสตรสงเขป เลม 1 พระยาพศณประสาทเวช

ร.ศ.127 ประกาศกระทรวงสาธารณสข เรอง ยาสามญประจำบานแผนโบราณ พ.ศ. 2556 ประกาศคณะกรรมการพฒนาระบบยาแหงชาต เรอง บญชยาหลกแหงชาต บญชยาจากสมนไพร พ.ศ.

2562 4. สรรพคณ

แกกษยจกเสยด ขบผายลม

5. ขนาดและวธใช 5.1 ชนดผง กนครงละ 1 ซอง ละลายนำตมสก (ควรใชขณะยงอนอย) วนละ 2 ครง กอนอาหาร เชา

เยน 5.2 ชนดแคปซล กนครงละ ๒-๔ แคปซล วนละ ๒ ครง กอนอาหาร เชา เยน

6. ขอหามใช หามใชในหญงตงครรภ และผทมไข

7. คำเตอน ไมม

8. ขอควรระวง ควรระวงการใชยาอยางตอเนอง โดยเฉพาะอยางยงในผปวยทมความผดปกตของตบและไต เนองจาก

อาจเกดการสะสมของการบรและเกดพษได 9. อาการไมพงประสงค

ไมม 10. ขนาดบรรจ

10.1 ชนดผง บรรจซองทกนความชน แลวบรรจซองลงในกลอง จำนวนไมเกน 30 ซอง (นำหนกผงยาซองละ ๑ กรม)

10.2 ชนดแคปซล บรรจในขวดพลาสตกหรอขวดแกว จำนวนไมเกน ๑๒๐ แคปซล หรอบรรจแผงบลสเตอรไมเกนแผงละ ๑๐ แคปซล (นำหนกผงยาแคปซลละ ๒๕๐ มลลกรม)

6. ยามหาจกรใหญ 1. ชอยา ยามหาจกรใหญ ชนดผง ชนดแคปซล 2. สตรตำรบ

ยาผง บรรจผงยามหาจกรใหญ ซองละ 500 มลลกรม ยาแคปซลชนดแขง บรรจผงยามหาจกรใหญ แคปซลละ 250 มลลกรม

2.1 ตวยาสำคญ ลำดบ ตวยา สวนทใช ชอวทยาศาสตร

ของพชทใหเครองยา ชอละตน

ของเครองยา นำหนกยา 114 กรม

1 กระพงโหม ใบ Oxystelma esculentum L. f. Sm.

Oxystelmae esculenti Folium

60 กรม

Page 16: 1. ยาธาตุบรรจบ 1. 2. 2...4 กร ม 4 กฤษณา แก น ท ม ราลง Aquilaria crassna Pierre ex Lecomte หร อ Aquilaria. malaccensis

ลำดบ ตวยา สวนทใช ชอวทยาศาสตร ของพชทใหเครองยา

ชอละตน ของเครองยา

นำหนกยา 114 กรม

2 ยาดำ ยางจากใบ Aloe vera (L.) Burm. f. หรอ Aloe ferox Mill.

Aloin Preparata 8 กรม*

3 กระเทยม หว Allium sativum L. Allii Sativi Bulbus 2 กรม 4 กระวาน ผล Wurfbainia vera

(Blackw.) Skornick. & A.D.Poulsen (Amomum krervanh Pierre ex Gagnep)

Wurfbainiae verae Fructus (Amomi krervanh Fructus)

2 กรม

5 กานพล ดอกตมกอนบาน

Syzygium aromaticum (L.) Merr. & L.M. Perry

Caryophylli Flos 2 กรม

6 โกฐกระดก ราก Aucklandia lappa Decne

Aucklandiae Lappae Radix

2 กรม

7 โกฐกานพราว รากและเหงา

Neopicrorhiza scrophulariiflora (Pennell) Hong

Neopicrorhizae Scrophulariiflorae Radix et Rhizoma

2 กรม

8 โกฐเขมา เหงา Atractylodes lancea (Thunb.) DC.

Atractylodis Lanceae Rhizoma

2 กรม

9 โกฐพงปลา ปมหด Terminalia chebula Retz.

Terminaliae Chebulae Galla

2 กรม

10 โกฐสอ ราก Angelica dahurica (Hoffm.) Benth. & Hook.f. ex Franch. & Sav. var. dahurica

Angelicae Dahuricae Radix

2 กรม

11 ขมนออย เหงา Curcuma sp. “Khamin Oi” Khamin Oi Rhizoma 2 กรม 12 ชะเอมเทศ รากและ

เหงา Glycyrrhiza glabra L. Glycyrrhizae

Grabrae Radix et Rhizoma

2 กรม

13 ดอกจนทน เยอหมเมลด

Myristica fragrans Houtt.

Myristicae Macis 2 กรม

14 เทยนขาว ผล Cuminum cyminum L. Cumini Cymini Fructus

2 กรม

15 เทยนขาวเปลอก

ผล Foeniculum vulgare Mill.

Foeniculi Dulcis Fructus

2 กรม

16 เทยนดำ เมลด Nigella sativa L. Nigellae Sativae Semen

2 กรม

Page 17: 1. ยาธาตุบรรจบ 1. 2. 2...4 กร ม 4 กฤษณา แก น ท ม ราลง Aquilaria crassna Pierre ex Lecomte หร อ Aquilaria. malaccensis

ลำดบ ตวยา สวนทใช ชอวทยาศาสตร ของพชทใหเครองยา

ชอละตน ของเครองยา

นำหนกยา 114 กรม

17 เทยนแดง เมลด Lepidium sativum L. Lepidii Sativi Semen 2 กรม 18 เทยนเยาวพาณ ผล Trachyspermum ammi

(L.) Sprague Trachyspermi Ammi Fructus

2 กรม

19 มะขามปอม เนอผล Phyllanthus emblica L. Phyllanthi Emblicae Pericarpium

2 กรม

20 ลกจนทน เมลด Myristica fragrans Houtt.

Myristicae Semen 2 กรม

21 ลกผกชลา ผล Coriandrum sativum L. Coriandri Sativi Fructus

2 กรม

22 สมอไทย เนอผล Terminalia chebula Retz.

Terminaliae Chebulae Pericarpium

2 กรม

23 สมอพเภก เนอผล Terminalia bellirica (Gaertn.) Roxb.

Terminaliae Belliricae Pericarpium

2 กรม

24 สารสม - Anhydrous aluminium ammonium sulfate

Alumen Anhydricus 2 กรม*

25 โหระพา ใบ Ocimum basilicum L. Ocimi Basilici Folium

2 กรม

* นำหนกของตวยาทผานการเตรยมวตถดบกอนใชปรงยาตามขอ ๔ แลว 2.2 สวนประกอบ

ไมม 3. ทมาของตำรบยา

สตรตำรบทใกลเคยงตำรบน พบในตำราเวชศกษา แพทยศาสตรสงเขป เลม 1 พระยาพศณประสาทเวช ร.ศ.127

ประกาศกระทรวงสาธารณสข เรองยาสามญประจำบานแผนโบราณ พ.ศ. 2556 ประกาศคณะกรรมการพฒนาระบบยาแหงชาต เรอง บญชยาหลกแหงชาต บญชยาจากสมนไพร พ.ศ.

2562 4. สรรพคณ

แกลมทราง แกอาการทองอด ทองเฟอ 5. ขนาดและวธใช

5.1 ชนดผง 5.1.1 กรณแกลมซาง เดกอาย 1-6 ป กนครงละ 1–2 ซอง ละลายนำตมสก (ควรใชขณะยงอนอย) วนละ

2 ครง กอนอาหาร เชา เยน 5.1.2 กรณแกอาการทองอด ทองเฟอ

Page 18: 1. ยาธาตุบรรจบ 1. 2. 2...4 กร ม 4 กฤษณา แก น ท ม ราลง Aquilaria crassna Pierre ex Lecomte หร อ Aquilaria. malaccensis

เดกอาย 1-12 ป กนครงละ 1–3 ซอง ละลายนำตมสก (ควรใชขณะยงอนอย) วนละ 2 ครง กอนอาหาร เชา เยน

5.2 ชนดแคปซล เดกอาย 6-12 ป กนครงละ 2-6 แคปซล วนละ 2 ครง กอนอาหาร เชา เยน

6. ขอหามใช ไมม

7. คำเตอน ไมม

8. ขอควรระวง - ควรระวงการกนรวมกบยาในกลมสารกนเลอดเปนลม (anticoagulant) และยาตานการจบตวของ

เกลดเลอด (antiplatelet) - หากรบประทานแลวมอาการทองเสย ควรหยดรบประทานยา

9. อาการไมพงประสงค ไมม

10. ขนาดบรรจ 10.1 ชนดผง บรรจซองทกนความชน แลวบรรจซองลงในกลอง จำนวนไมเกน 30 ซอง (นำหนกผง

ยาซองละ ๕๐๐ มลลกรม) 10.2 ชนดแคปซล บรรจในขวดพลาสตกหรอขวดแกว จำนวนไมเกน ๑๒๐ แคปซล หรอบรรจแผง

บลสเตอรไมเกนแผงละ ๑๐ แคปซล (นำหนกผงยาแคปซลละ ๒๕๐ มลลกรม)

7. ยาธรณสนฑะฆาต 1. ชอยา ยาธรณสนฑะฆาต ชนดผง ชนดแคปซล 2. สตรตำรบยา

ยาผง บรรจผงยาธรณสนฑะฆาต ซองละ 500 มลลกรม ยาแคปซลชนดแขง บรรจผงยาธรณสนฑะฆาต แคปซลละ 250 มลลกรม

2.1 ตวยาสำคญ ลำดบ ตวยา สวนทใช ชอวทยาศาสตร

ของพชทใหเครองยา ชอละตน

ของเครองยา นำหนกยา 160 กรม

1 พรกไทยลอน เมลดจากผลสก

Piper nigrum L. Piperis Nigri Semen 96 กรม

2 ยาดำ ยางจากใบ Aloe vera (L.) Burm. f. หรอ Aloe ferox Mill.

Aloin Preparata 20 กรม*

3 การบร - Camphor Camphora 6 กรม 4 มหาหงค ยางจาก

ราก Ferula assa-foetida L.หรอ Ferula foetida L

Assafoetidae Gumi 6 กรม*

Page 19: 1. ยาธาตุบรรจบ 1. 2. 2...4 กร ม 4 กฤษณา แก น ท ม ราลง Aquilaria crassna Pierre ex Lecomte หร อ Aquilaria. malaccensis

ลำดบ ตวยา สวนทใช ชอวทยาศาสตร ของพชทใหเครองยา

ชอละตน ของเครองยา

นำหนกยา 160 กรม

5 สมอไทย เนอผล Terminalia chebula Retz.

Terminaliae Chebulae Pericarpium

6 กรม

6 รงทอง ยางจากตน

Garcinia hanburyi Hook.f.

Gambogia Resina 4 กรม*

7 ผกแพวแดง ทงตน Arnebia euchroma (Royle) I.M. Johst.

Arnebiae Euchromae Herba

2 กรม

8 มะขามปอม เนอผล Phyllanthus emblica L. Phyllanthi Emblicae Pericarpium

2 กรม

9 กระดาดขาว หว Alocasia macrorrhizos (L.) G.Don, “KRADAT KHAO”

Alocasiae Alba Cormus

1 กรม

10 กระดาดแดง หว Alocasia macrorrhizos (L.) G.Don, “KRADAT DAENG”

Alocasiae Rubra Cormus

1 กรม

11 กลอย หว Dioscorea hispida Dennst.

Dioscoreae Hispidae Cormus

1 กรม

12 กานพล ดอกตมกอนบาน

Syzygium aromaticum (L.) Merr. & L.M. Perry

Caryophylli Flos 1 กรม

13 โกฐกระดก ราก Aucklandia lappa Decne

Aucklandiae Lappae Radix

1 กรม

14 โกฐเขมา เหงา Atractylodes lancea (Thunb.) DC.

Atractylodis Lanceae Rhizoma

1 กรม

15 โกฐนำเตา รากและเหงา

Rheum palmatum L., Rheum officinale Baill., Rheum. tanguticum Maxim. ex Balf.

Rhei Radix et Rhizoma

1 กรม

16 ขงแหง เหงา Zingiber officinale Roscoe

Zingiberis Officinalis Rhizoma Preparata

1 กรม

17 เจตมลเพลงแดง ราก Plumbago indica L. Plumbagonis Indicae Radix

1 กรม

18 ชะเอมเทศ รากและเหงา

Glycyrrhiza glabra L. Glycyrrhizae Grabrae Radix et Rhizoma

1 กรม

Page 20: 1. ยาธาตุบรรจบ 1. 2. 2...4 กร ม 4 กฤษณา แก น ท ม ราลง Aquilaria crassna Pierre ex Lecomte หร อ Aquilaria. malaccensis

ลำดบ ตวยา สวนทใช ชอวทยาศาสตร ของพชทใหเครองยา

ชอละตน ของเครองยา

นำหนกยา 160 กรม

19 ดอกจนทน เยอหมเมลด

Myristica fragrans Houtt.

Myristicae Macis 1 กรม

20 ดองดง ราก Gloriosa superba L. Gloriosae Superbae Radix

1 กรม

21 เทยนขาว ผล Cuminum cyminum L. Cumini Cymini Fructus

1 กรม

22 เทยนดำ เมลด Nigella sativa L. Nigellae Sativae Semen

1 กรม

23 บก หว Amorphophallus paeoniifolius (Dennst.) Nicolson

Amorphalli Paeoniifolii Cormus

1 กรม

24 เรว ผล Amomum uliginosum K.D. Konig

Amomi Uliginosi Fructus

1 กรม

25 กระวาน ผล Wurfbainia vera (Blackw.) Skornick. & A.D.Poulsen (Amomum krervanh Pierre ex Gagnep)

Wurfbainiae verae Fructus (Amomi krervanh Fructus)

1 กรม

26 ลกจนทน เมลด Myristica fragrans Houtt.

Myristicae Semen 1 กรม

* นำหนกของตวยาทผานการเตรยมวตถดบกอนใชปรงยาตามขอ ๔ แลว 2.2 สวนประกอบ

ไมม 3. ทมาของตำรบยา

ประกาศกระทรวงสาธารณสข เรองยาสามญประจำบานแผนโบราณ พ.ศ. 2556 ประกาศคณะกรรมการพฒนาระบบยาแหงชาต เรอง บญชยาหลกแหงชาต บญชยาจากสมนไพร พ.ศ.

2562 4. สรรพคณ

แกกษยเสน เถาดาน ทองผก 5. ขนาดและวธใช

5.1 ชนดผง กนครงละ 1-2 ซอง ละลายนำตมสก (ควรใชขณะยงอนอย) วนละ 1 ครง กอนอาหารเชาหรอกอนนอน

5.2 ชนดแคปซล กนครงละ ๒-๔ แคปซล วนละ ๑ ครง กอนอาหารเชาหรอกอนนอน 6. ขอหามใช

หามใชในหญงตงครรภ ผทมไข และเดก 7. คำเตอน

Page 21: 1. ยาธาตุบรรจบ 1. 2. 2...4 กร ม 4 กฤษณา แก น ท ม ราลง Aquilaria crassna Pierre ex Lecomte หร อ Aquilaria. malaccensis

ควรระวงการใชในผสงอาย 8. ขอควรระวง

- ควรระวงการรบประทานรวมกบยาในกลมสารกนเลอดเปนลม (anticoagulant) และยาตานการจบตวของเกลดเลอด (antiplatelets)

- ควรระวงการใชยาอยางตอเนอง โดยเฉพาะอยางยงในผปวยทมความผดปกตของตบและไต เนองจากอาจเกดการสะสมของการบรและเกดพษได

- ควรระวงการใชรวมกบยา phenytoin, propranolol, theophylline และ rifampicin เนองจากตำรบนมพรกไทยในปรมาณสง 9. อาการไมพงประสงค

ไมม 10. ขนาดบรรจ

10.1 ชนดผง บรรจซองทกนความชน แลวบรรจซองลงในกลอง จำนวนไมเกน 30 ซอง (นำหนกผงยาซองละ ๕๐๐ มลลกรม)

10.2 ชนดแคปซล บรรจในขวดพลาสตกหรอขวดแกว จำนวนไมเกน ๑๒๐ แคปซล หรอบรรจแผงบลสเตอรไมเกนแผงละ ๑๐ แคปซล (นำหนกผงยาแคปซลละ ๒๕๐ มลลกรม)

8. ยามหานลแทงทอง 1. ชอยา ยามหานลแทงทอง ชนดผง ชนดแคปซล 2. สตรตำรบ

ยาผง บรรจผงยามหานลแทงทอง ซองละ 500 มลลกรม ยาแคปซลชนดแขง บรรจผงยามหานลแทงทอง แคปซลละ 250 มลลกรม

2.1 ตวยาสำคญ ลำดบ ตวยา สวนทใช ชอวทยาศาสตร

ของพชทใหเครองยา ชอละตน

ของเครองยา นำหนกยา 103 กรม

1 จนทนแดง หรอ ลกจน

แกน (จนทนแดง)

หรอ แกนทมรา

ลง (ลกจน)

Pterocarpus santalinus L. f. หรอ Dracaena cochinchinensis (Lour.) S. C. Chen

Santali Rubri Lignum หรอ Dracaenae Cochinchinensis Lignum

10 กรม

2 จนทนเทศ แกน Santalum album L. Santali Albi Lignum 10 กรม 3 พมเสนตน ใบ Pogostemon cablin

(Blanco) Benth. Pogostemonis Folium

10 กรม

4 มะกอก เมลด Spondias pinnata (L. f.) Kurz

Spondiatis Pinnatae Semen

10 กรม*

5 มะคำดควาย ผล Sapindus trifoliatus L. Sapindi Trifoliati Fructus

10 กรม*

Page 22: 1. ยาธาตุบรรจบ 1. 2. 2...4 กร ม 4 กฤษณา แก น ท ม ราลง Aquilaria crassna Pierre ex Lecomte หร อ Aquilaria. malaccensis

ลำดบ ตวยา สวนทใช ชอวทยาศาสตร ของพชทใหเครองยา

ชอละตน ของเครองยา

นำหนกยา 103 กรม

6 ยานาง ใบ Tiliacora triandra (Colebr.) Diels.

Tiliacorae Triandrae Folium

10 กรม

7 สะบามอญ เนอในเมลด

Entada phaseoloides (L.) Merr.

Entadae Phaseoloidis Semen

10 กรม*

8 สก แกน Tectona grandis L.f. Tectonae Grandidis Lignum

10 กรม*

9 หมกหอม - Chinese Medicinal Ink Atramento Seres Medica

10 กรม

10 หวายตะคา เถา Calamus caesius Blume

Calami Caesii Caulis 10 กรม*

11 เบยจน - Monetaria moneta Monetariae Monetae Concha

3 กรม*

* นำหนกของตวยาทผานการเตรยมวตถดบกอนใชปรงยาตามขอ ๔ แลว 2.2 สวนประกอบ

ไมม 3. ทมาของตำรบยา

ประกาศกระทรวงสาธารณสข เรอง ยาสามญประจำบานแผนโบราณ พ.ศ. 2556 ประกาศคณะกรรมการพฒนาระบบยาแหงชาต เรอง บญชยาหลกแหงชาต บญชยาจากสมนไพร พ.ศ.

2562 4. สรรพคณ

แกไข แกรอนในกระหายนำ แกหด และอสกอใส 5. ขนาดและวธใช

5.1 ชนดผง 5.1.1 ผใหญ กนครงละ 3-4 ซอง ละลายนำตมสก (ควรใชขณะยงอนอย) วนละ 2 ครง

กอนอาหารเชา เยน 5.1.2 เดก อาย 6-12 ป กนครงละ 1-2 ซอง ละลายนำตมสก (ควรใชขณะยงอนอย) วน

ละ 2 ครง กอนอาหารเชา เยน *กรณแกหด และอสกอใส ใหละลายนำรากผกชตม เปนกระสาย 5.2 ชนดแคปซล 5.2.1 ผใหญ กนครงละ 6-8 แคปซล วนละ 2 ครง กอนอาหารเชา เยน 5.2.2 เดก อาย 6-12 ป กนครงละ 2-4 แคปซล วนละ 2 ครง กอนอาหาร เชา เยน

6. ขอหามใช ไมม

7. คำเตอน ไมแนะนำใหใชในผทสงสยวาเปนไขเลอดออก เนองจากอาจบดบงอาการของไขเลอดออก

8. ขอควรระวง

Page 23: 1. ยาธาตุบรรจบ 1. 2. 2...4 กร ม 4 กฤษณา แก น ท ม ราลง Aquilaria crassna Pierre ex Lecomte หร อ Aquilaria. malaccensis

หากใชยาเปนเวลานานเกน 3 วน แลวอาการไมดขน ควรปรกษาแพทย 9. อาการไมพงประสงค

ไมม 10. ขนาดบรรจ

10.1 ชนดผง บรรจซองทกนความชน แลวบรรจซองลงในกลอง จำนวนไมเกน 30 ซอง (นำหนกผงยาซองละ ๕๐๐ มลลกรม)

10.2 ชนดแคปซล บรรจในขวดพลาสตกหรอขวดแกว จำนวนไมเกน ๑๒๐ แคปซล หรอบรรจแผงบลสเตอรไมเกนแผงละ ๑๐ แคปซล (นำหนกผงยาแคปซลละ ๒๕๐ มลลกรม)

9. ยาอำมฤควาท

1. ชอยา ยาอำมฤควาท ชนดผง 2. สตรตำรบ ยาผง บรรจผงยาอำมฤควาท ซองละ 500 มลลกรม

2.1 ตวยาสำคญ ลำดบ ตวยา สวนทใช ชอวทยาศาสตร

ของพชทใหเครองยา ชอละตน

ของเครองยา นำหนกยา 70 กรม

1 ชะเอมเทศ รากและเหงา

Glycyrrhiza glabra L. Glycyrrhizae Grabrae Radix et Rhizoma

35 กรม

2 โกฐพงปลา ปมหด Terminalia chebula Retz.

Terminaliae Chebulae Galla

7 กรม

3 เทยนขาว ผล Cuminum cyminum L. Cumini Cymini Fructus

7 กรม

4 มะขามปอม เนอผล Phyllanthus emblica L.

Phyllanthi Emblicae Pericarpium

7 กรม

5 ลกผกชลา ผล Coriandrum sativum L. Coriandri Sativi Fructus

7 กรม

6 สมอพเภก เนอผล Terminalia bellirica (Gaertn.) Roxb.

Terminaliae Belliricae Pericarpium

7 กรม

2.2 สวนประกอบ ไมม

3. ทมาของตำรบยา ประกาศกระทรวงสาธารณสข เรองยาสามญประจำบานแผนโบราณ พ.ศ. 2556 ประกาศคณะกรรมการพฒนาระบบยาแหงชาต เรอง บญชยาหลกแหงชาต บญชยาจากสมนไพร พ.ศ.

2562 4. สรรพคณ

แกไอ ขบเสมหะ 5. ขนาดและวธใช

Page 24: 1. ยาธาตุบรรจบ 1. 2. 2...4 กร ม 4 กฤษณา แก น ท ม ราลง Aquilaria crassna Pierre ex Lecomte หร อ Aquilaria. malaccensis

5.1 ผใหญ กนครงละ 2 ซอง ละลายนำกระสายยา (ควรดมขณะทยงอนอย) เมอมอาการ 5.2 เดก อาย 6-12 ป กนครงละ 1 ซอง ละลายนำกระสายยา (ควรดมขณะทยงอนอย) เมอมอาการ

6. ขอหามใช ไมม

7. คำเตอน ไมม

8. ขอควรระวง ไมควรใชนำมะนาวแทรกเกลอกบผปวยทตองจำกดการใชเกลอ

9. อาการไมพงประสงค ไมม

10. ขนาดบรรจ บรรจซองทกนความชน แลวบรรจซองลงในกลอง จำนวนไมเกน 30 ซอง (นำหนกผงยาซองละ ๕๐๐

มลลกรม)

10. ยาถายดเกลอฝรง 1. ชอยา ยาถายดเกลอฝรง ชนดแคปซล 2. สตรตำรบ ยาแคปซลชนดแขง บรรจผงยาถายดเกลอฝรง แคปซลละ 500 มลลกรม

2.1 ตวยาสำคญ ลำดบ ตวยา สวนทใช ชอวทยาศาสตร

ของพชทใหเครองยา ชอละตน

ของเครองยา นำหนกยา

117 กรม

1 ดเกลอฝรง - Magnesium sulfate heptahydrate

Magnesii Sulfas 60 กรม

2 ยาดำ ยางจากใบ

Aloe vera (L.) Burm. f. หรอ Aloe ferox Mill.

Aloin Preparata 12 กรม *

3 ขเหลก ทง 5 Senna siamea (Lam.) H.S. Irwin & Barneby

Sennae Siamea Omnis V

3 กรม

4 มะกา ใบ Bridelia ovata Decne. Brideliae Ovatae Folium

3 กรม

5 มะขาม ใบ Tamarindus indica L. Tamarindi Indicae Folium

3 กรม

6 สมปอย ใบ Acacia concinna (Willd.) DC.

Acaciae Concinnae Folium

3 กรม

7 หญาไทร ทงตน Leersia hexandra Sw. Leersiae Hexandrae Herba

3 กรม

8 ไผปา ใบ Bambusa bambos (L.) Voss

Bambusae Bambotis Folium

3 กรม

Page 25: 1. ยาธาตุบรรจบ 1. 2. 2...4 กร ม 4 กฤษณา แก น ท ม ราลง Aquilaria crassna Pierre ex Lecomte หร อ Aquilaria. malaccensis

ลำดบ ตวยา สวนทใช ชอวทยาศาสตร ของพชทใหเครองยา

ชอละตน ของเครองยา

นำหนกยา 117 กรม

9 คน เนอในฝก

Cassia fistula L. Cassiae Fistulae Pulpa

3 กรม

10 ขกาแดง ราก Trichosanthes tricuspidata (Lour.)

Trichosanthis Tricuspidatae Radix

3 กรม

11 ขกาขาว ราก Gymnopetalum scabrum (Lour.)

Gymnopetalum Scabri Radix

3 กรม

12 ตองแตก ราก Baliospermum solanifolium (Burm.) Suresh

Baliospermi Solanifolii Radix

3 กรม

13 เถาวลยเปรยง เถา Solori scandens (Roxb.) Sirich. & Adema

Solorii Scandenidis Caulis

3 กรม

14 หอม หว Allium ascalonicum L. Allii Ascalonici Bulbus

3 กรม

15 สมปอย ฝก Acacia concinna (Willd.) DC.

Acaciae Concinnae Fructus

3 กรม

16 สมอไทย เนอผล Terminalia chebula Retz.

Terminaliae Chebulae Pericarpium

3 กรม

17 สมอดง เนอผล Terminalia citrina (Gaertn.) Roxb. ex Fleming

Terminaliae Citrinae Fructus Pericarpium

3 กรม

* นำหนกของตวยาทผานการเตรยมวตถดบกอนใชปรงยาตามขอ ๔ แลว 2.2 สวนประกอบ

ไมม 3. ทมาของตำรบยา

ประกาศกระทรวงสาธารณสข เรองยาสามญประจำบานแผนโบราณ พ.ศ. 2556 ประกาศคณะกรรมการพฒนาระบบยาแหงชาต เรอง บญชยาหลกแหงชาต บญชยาจากสมนไพร พ.ศ.

2562 4. สรรพคณ

แกทองผก 5. ขนาดและวธใช

ครงแรก กน 2 แคปซล วนละ 1 ครง กอนนอน ถาไมถาย วนตอไป กนเพมเปน 3 แคปซล แตไมเกน 5 แคปซล ตอวน (ตามกำลงธาตหนกเบา)

6. ขอหามใช

Page 26: 1. ยาธาตุบรรจบ 1. 2. 2...4 กร ม 4 กฤษณา แก น ท ม ราลง Aquilaria crassna Pierre ex Lecomte หร อ Aquilaria. malaccensis

- หามใชในหญงตงครรภและเดก - หามใชนภาวะทางเดนอาหารอดตน (gastrointestinal obstruction/ileus) - หามใชในผปวยทมภาวะผดปกตเฉยบพลนททางเดนอาหาร (acute gastro-intestinal conditions)

เชน คลนไส อาเจยน 7. คำเตอน

ไมม 8. ขอควรระวง

- เนองจากเปนยาถายอยางแรง ไมควรใชยานในผปวยออนเพลยมากหรอมภาวะขาดนำ - เมอถายแลวใหเวนอยางนอย 2 วนแลวจงใชยานอกครง - ควรระวงการใชยาในผ ส งอาย และผ ป วยท ม ความผดปกตของไตหรอตบ ( renal/hepatic

impairment) เนองจากยามสวนประกอบของแมกนเซยม 9. อาการไมพงประสงค

ปวดเสยดทอง 10. ขนาดบรรจ

บรรจในขวดพลาสตกหรอขวดแกว จำนวนไมเกน 120 แคปซล หรอบรรจแผงบลสเตอรไมเกนแผงละ ๑๐ แคปซล (นำหนกผงยาแคปซลละ ๕๐๐ มลลกรม)

11. ยาหอมทพโอสถ 1. ชอยา ยาหอมทพโอสถ ชนดผง 2. สตรตำรบ ยาผง บรรจผงยาหอมทพโอสถ ซองละ 500 มลลกรม

2.1 ตวยาสำคญ ลำดบ ตวยา สวนทใช ชอวทยาศาสตร

ของพชทใหเครองยา ชอละตน

ของเครองยา นำหนกยา 142 กรม

1 กระจบ เมลด Trapa natans L. Trapae Natansis Semen

4 กรม

2 กระชาย เหงา Boesenbergia rotunda (L.) Mansf.

Boesenbergiae Rotundae Rhizoma

4 กรม

3 กระดงงา ดอก Cananga odorata (Lam.) Hook. f. et Thomson

Canangae Odoratae Flos

4 กรม

4 กฤษณา แกน ทมราลง

Aquilaria crassna Pierre ex Lecomte หรอ Aquilaria malaccensis Lam.

Aquilariae Resinatum Lignum

4 กรม

5 ขาตน แกน Cinnamomum illicioides A. Chev.

Cinnamomi Illicioidis Lignum

4 กรม

Page 27: 1. ยาธาตุบรรจบ 1. 2. 2...4 กร ม 4 กฤษณา แก น ท ม ราลง Aquilaria crassna Pierre ex Lecomte หร อ Aquilaria. malaccensis

ลำดบ ตวยา สวนทใช ชอวทยาศาสตร ของพชทใหเครองยา

ชอละตน ของเครองยา

นำหนกยา 142 กรม

6 คำไทย ดอก Bixa orellana L. Bixae Orellanae Flos

4 กรม

7 จนทนขาว แกน Santalum album L. หรอ Diospyros decandra Lour.

Santali Albi Lignum หรอ Diospyrotis decandrae Lignum

4 กรม

8 จนทนแดง หรอ ลกจน

แกน (จนทนแดง) หรอ

แกนทมราลง

(ลกจน)

Pterocarpus santalinus L. f. หรอ Dracaena cochinchinensis (Lour.) S. C. Chen

Santali Rubri Lignum หรอ Dracaenae Cochinchinensis Lignum

4 กรม

9 จนทนเทศ แกน Santalum album L. Santali Albi Lignum 4 กรม 10 จำปา ดอก Magnolia champaca

(L.) Baill. ex Pierre Magnoliae Champacae Flos

4 กรม

11 ชะลด เปลอกเถา

Alyxia reinwardtii Blume

Alyxiae Reinwardtii Cortex

4 กรม

12 ชะเอมเทศ รากและเหงา

Glycyrrhiza glabra L. Glycyrrhizae Grabrae Radix

4 กรม

13 ดอกจนทน เยอหมเมลด

Myristica fragrans Houtt.

Myristicae Majicis 4 กรม

14 บวจงกลน ดอก Nymphaea pubescens Willd.

Chongkonni Flos 4 กรม

15 บวหลวง เกสรเพศผ

Nelumbo nucifera Gaertn.

Nelumbinis Stamen 4 กรม

16 บนนาค ดอก Mesua ferrea L. Mesuae Ferreae Flos

4 กรม

17 เปราะหอม เหงา Kaempferia galanga L. Kaempferiae Galangae Rhizoma

4 กรม

18 ฝาง แกน Caesalpinia sappan L. Sappan Lignum 4 กรม 19 พกล ดอก Mimusops elengi L. Mimusops Elengi

Flos 4 กรม

20 มะล ดอก Jasminum sambac (L.) Aiton

Jasmini Sambaci Flos

4 กรม

21 ลกจนทน เมลด Myristica fragrans Houtt.

Myristicae Semen 4 กรม

Page 28: 1. ยาธาตุบรรจบ 1. 2. 2...4 กร ม 4 กฤษณา แก น ท ม ราลง Aquilaria crassna Pierre ex Lecomte หร อ Aquilaria. malaccensis

ลำดบ ตวยา สวนทใช ชอวทยาศาสตร ของพชทใหเครองยา

ชอละตน ของเครองยา

นำหนกยา 142 กรม

22 วานนำ เหงา Acorus calamus L. Acori Calami Rhizoma

4 กรม

23 สนเทศ แกน Platycladus orientalis (L.) Franco

Platycladi Orientalidis Cortex

4 กรม

24 สมลแวง เปลอกตน

Cinnamomum bejolghota (Buch.-Ham.) Sweet

Cinnamomi Bejolghotae Cortex

4 กรม

25 สารภ ดอก Mammea siamensis T. Anderson

Mammeae Siamensis Flos

4 กรม

26 สรามฤต เถา Cocculus laurifolius DC.

Cocculi Laurifoli Caulis

4 กรม

27 แหวไทย ราก Cyperus esculentus L. Cyperi Esculenti Radix

4 กรม

28 อบเชย เปลอกตน

Cinnamomum iners Reinw. ex Blume

Cinnamomi Cortex 4 กรม

29 โกฐกระดก ราก Aucklandia lappae DC.

Aucklandiae Lappae Radix

2 กรม

30 โกฐกานพราว เหงาและราก

Neopicrorhiza scrophulariiflora (Pennell) Hong

Neopicrorhizae Scrophulariiflorae Radix et Rhizoma

2 กรม

31 โกฐเขมา เหงา Atractylodes lancea (Thunb.) DC.

Atractylodis Lanceae Rhizoma

2 กรม

32 โกฐจฬาลมพา สวนเหนอดน

Artemisia annua L. Artemisiae Annuae Herba

2 กรม

33 โกฐชฎามงส รากและเหงา

Nardostachys jatamansi (D.Don) DC

Nardostachydis Radix et Rhizoma

2 กรม

34 โกฐเชยง รากแขนง

Angelica sinensis (Oliv.) Diels

Angelicae Sinensis Radix Lateralis

2 กรม

35 โกฐพงปลา ปมหด Terminalia chebula Retz.

Terminaliae Chebulae Galla

2 กรม

36 โกฐสอ ราก Angelica dahurica (Hoffm.) Benth. & Hook.f. ex Franch. & Sav. var. dahurica

Angelicae Dahuricae Radix

2 กรม

37 โกฐหวบว เหงา Ligusticum sinense Oliv. cv. chuanxiong

Chuanxiong Rhizoma

2 กรม

Page 29: 1. ยาธาตุบรรจบ 1. 2. 2...4 กร ม 4 กฤษณา แก น ท ม ราลง Aquilaria crassna Pierre ex Lecomte หร อ Aquilaria. malaccensis

ลำดบ ตวยา สวนทใช ชอวทยาศาสตร ของพชทใหเครองยา

ชอละตน ของเครองยา

นำหนกยา 142 กรม

38 การบร - Camphor Camphora 1 กรม 39 เทยนเกลดหอย เมลด Plantago ovata

Forssk. Plantaginis Ovatae Semen

1 กรม

40 เทยนขาว ผล Cuminum cyminum L. Cumini Cymini Fructus

1 กรม

41 เทยนขาวเปลอก

ผล Foeniculum vulgare Mill.

Foeniculi Dulcis Fructus

1 กรม

42 เทยนดำ เมลด Nigella sativa L. Nigellae Sativae Semen

1 กรม

43 เทยนแดง เมลด Lepidium sativum L. Lepidii Sativi Semen 1 กรม 44 เทยนตากบ ผล Carum carvi L. Cari Carvi Fructus 1 กรม 45 เทยน

ตาตกแตน ผล Anethum graveolens

L. Anethi Graveolens Fructus

1 กรม

46 เทยนเยาวพาณ ผล Trachyspermum ammi (L.) Sprague

Trachyspermi Ammi Fructus

1 กรม

47 เทยนสตตบษย ผล Pimpinella anisum L. Pimpinellae Anisi Fructus

1 กรม

48 พมเสน - Borneol Borneolum 1 กรม 2.2 สวนประกอบ

ไมม 3. ทมาของตำรบยา

ประกาศกระทรวงสาธารณสข เรองยาสามญประจำบานแผนโบราณ พ.ศ. 2556 ประกาศกระทรวงสาธารณสข เรอง บญชยาหลกแหงชาต พ.ศ. 2562

4. สรรพคณ แกลมวงเวยน

5. ขนาดและวธใช กนครงละ 2-3 ซอง ละลายนำกระสายยา เมอมอาการ ทก 3-4 ชวโมง ไมเกนวนละ 3 ครง

กระสายยาทใช นำดอกไมหรอนำตมสก 6. ขอหามใช

ไมม 7. คำเตอน

ไมม 8. ขอควรระวง

- ควรระวงการกนรวมกบยาในกลมสารกนเลอดเปนลม (anticoagulant) และยาตานการจบตวของเกลดเลอด (antiplatelet)

Page 30: 1. ยาธาตุบรรจบ 1. 2. 2...4 กร ม 4 กฤษณา แก น ท ม ราลง Aquilaria crassna Pierre ex Lecomte หร อ Aquilaria. malaccensis

- ควรระวงการใชยาอยางตอเนอง โดยเฉพาะอยางยงในผปวยทมความผดปกตของตบ ไต เนองจากอาจเกดการสะสมของการบรและเกดพษได

- ควรระวงการใชยาในผปวยทแพละอองเกสรดอกไม 9. อาการไมพงประสงค

ไมม

10. ขนาดบรรจ บรรจซองทกนความชน แลวบรรจซองลงในกลอง จำนวนไมเกน 30 ซอง (นำหนกผงยาซองละ 500

มลลกรม)

12. ยาประสะกานพล 1. ชอยา ยาประสะกานพล ชนดผง ชนดแคปซล 2. สตรตำรบ

ยาผง บรรจผงยาประสะกานพล ซองละ 1 กรม ยาแคปซลชนดแขง บรรจผงยาประสะกานพล แคปซลละ 500 มลลกรม

2.1 ตวยาสำคญ ลำดบ ตวยา สวนทใช ชอวทยาศาสตร

ของพชทใหเครองยา ชอละตน

ของเครองยา นำหนกยา 240 กรม

1. กานพล ดอกตมกอนบาน

Syzygium aromaticum (L.) Merr. & L.M. Perry

Caryophylli Flos 125 กรม

2. ซก เปลอกตน

Albizia lebbeck (L.) Roxb.

Albiziae Lebbeck Cortex

10 กรม

3. ขมนชน เหงา Curcuma longa L. Curcumae Longae Rhizoma

8 กรม

4. ขาวสาร ราก Raphistemma pulchellum (Roxb.) Wall.

Raphistemma pulchelli Radix

8 กรม

5. กฤษณา เนอไม

แกน ทมราลง

Aquilaria crassna Pierre ex Lecomte หรอ Aquilaria. malaccensis Lam.

Aquilariae Resinatum Lignum

8 กรม

6. ลกจนทน เมลด Myristica fragrans Houtt.

Myristicae Semen 8 กรม

7. กระชาย เหงา Boesenbergia rotunda (L.) Mansf.

Boesenbergiae Rotundae Rhizoma

4 กรม

8. กระวาน ผล Wurfbainia vera (Blackw.) Skornick. &

Wurfbainiae verae Fructus

4 กรม

Page 31: 1. ยาธาตุบรรจบ 1. 2. 2...4 กร ม 4 กฤษณา แก น ท ม ราลง Aquilaria crassna Pierre ex Lecomte หร อ Aquilaria. malaccensis

ลำดบ ตวยา สวนทใช ชอวทยาศาสตร ของพชทใหเครองยา

ชอละตน ของเครองยา

นำหนกยา 240 กรม

A.D.Poulsen (Amomum krervanh Pierre ex Gagnep)

(Amomi krervanh Fructus)

9. กรงเขมา ราก Cissampelos pareira L. var. hirsuta (Buch. ex DC.) Forman

Cissampelotis Pareirae Radix

4 กรม

10. การบร - Camphor Camphora 4 กรม 11. กำมะถนเหลอง - Sulphur Sulphuris

4 กรม

12. โกฐกระดก ราก Aucklandia lappa Decne

Aucklandiae Lappae Radix

4 กรม

13. โกฐสอ ราก Angelica dahurica (Hoffm.) Benth. & Hook.f. ex Franch. & Sav. var. dahurica

Angelicae Dahuricae Radix

4 กรม

14. ขอาย เปลอกตน

Terminalia nigrovenulosa Pierre

Terminaliae Nigrovenulosae Cortex

4 กรม

15. แจง ราก Maerua siamensis (Kurz) Pax

Maeruae Siamensis Radix

4 กรม

16. เทยนขาว ผล Cuminum cyminum L. Cumini Cymini Fructus 4 กรม 17. เทยนดำ เมลด Nigella sativa L. Nigellae Sativae

Semen 4 กรม

18. ใบกระวาน ใบ Laurus nobilis L. Lauri Nobilidis Folium

4 กรม

19. เปราะหอม เหงา Kaempferia galanga L. Kaempferiae Galangae Rhizoma

4 กรม

20. แฝกหอม ราก Ophiopogon intermedius D.Don

Ophiopogonis intermedis Radix

4 กรม

21. เพกา เปลอกตน

Oroxylum indicum (L.) Benth. ex Kurz

Oroxyli Indici Cortex

4 กรม

22. ลกผกชลา ผล Coriandrum sativum L. Coriandri Sativi Fructus

4 กรม

23. วานนำ เหงา Acorus calamus L. Acori Calami Rhizoma

4 กรม

Page 32: 1. ยาธาตุบรรจบ 1. 2. 2...4 กร ม 4 กฤษณา แก น ท ม ราลง Aquilaria crassna Pierre ex Lecomte หร อ Aquilaria. malaccensis

ลำดบ ตวยา สวนทใช ชอวทยาศาสตร ของพชทใหเครองยา

ชอละตน ของเครองยา

นำหนกยา 240 กรม

24. ขง เหงา Zingiber officinale Roscoe

Zingiberis Officinalis Rhizoma

3 กรม

25. ดปล ชอผล Piper retrofractum Vahl Piperis Retrofracti Fructus

3 กรม

26. เจตมลเพลงแดง

ราก Plumbago indica L. Plumbagonis Indicae Radix

2 กรม

27. ชาพล ราก Piper sarmentosum Roxb.

Piperis Sarmentosi Radix

2 กรม

28. ไพล เหงา Zingiber montanum (J. Koenig) Link ex A Dietr.

Zingiberis Montani Rhizoma

2 กรม

29. สะคาน เถา Piper wallichii (Miq.) Hand.-Mazz.

Piperis Wallichii Caulis

2 กรม

30. พรกไทยลอน เมลดจากผล

สก

Piper nigrum L. Piperis Nigri Semen 1 กรม

2.2 สวนประกอบ ไมม

3. ทมาของตำรบยา สตรตำรบทใกลเคยงตำรบน พบในตำราเวชศกษา แพทยศาสตรสงเขป เลม 1 พระยาพศณประสาทเวช

ร.ศ. 127 ประกาศกระทรวงสาธารณสข เรอง ยาสามญประจำบานแผนโบราณ พ.ศ. 2556 ประกาศคณะกรรมการพฒนาระบบยาแหงชาต เรอง บญชยาหลกแหงชาต บญชยาจากสมนไพร พ.ศ.

2562 4. สรรพคณ

บรรเทาอาการปวดทอง จกเสยด แนนเฟอจากอาหารไมยอย เนองจากธาตไมปกต

5. ขนาดและวธใช 5.1 ชนดผง กนครงละ 1 ซอง วนละ 3 ครง หลงอาหาร เมอมอาการ กระสายยาทใช - ใชไพลเผาไฟใหพอสก ฝนกบนำปนใสเปนนำกระสาย - หากหานำกระสายไมไดใหใชนำตมสกแทน 5.2 ชนดแคปซล กนครงละ 2 แคปซล วนละ 3 ครง หลงอาหาร เมอมอาการ กระสายยาทใช - ใชไพลเผาไฟใหพอสก ฝนกบนำปนใสเปนนำกระสาย - หากหานำกระสายไมไดใหใชนำตมสกแทน

6. ขอหามใช หามใชในหญงตงครรภ และผทมไข

Page 33: 1. ยาธาตุบรรจบ 1. 2. 2...4 กร ม 4 กฤษณา แก น ท ม ราลง Aquilaria crassna Pierre ex Lecomte หร อ Aquilaria. malaccensis

7. คำเตอน ไมม

8. ขอควรระวง ควรระวงการใชยาอยางตอเนอง โดยเฉพาะอยางยงในผปวยทมความผดปกตของตบ ไต เนองจากอาจ

เกดการสะสมของการบรและเกดพษได 9. อาการไมพงประสงค

ไมม 10. ขนาดบรรจ

10.1 ชนดผง บรรจซองทกนความชน แลวบรรจซองลงในกลอง จำนวนไมเกน 30 ซอง (นำหนกผงยาซองละ ๑ กรม) 10.2 ชนดแคปซล บรรจในขวดพลาสตกหรอขวดแกว จำนวนไมเกน ๑๒๐ แคปซล หรอบรรจแผงบ

ลสเตอรไมเกนแผงละ ๑๐ แคปซล (นำหนกผงยาแคปซลละ ๕๐๐ มลลกรม)