BÖLÜM 2 ANATOMİDE KASLAR24 ANATOMİDE KASLAR BÖLÜM 2 25

ì ANATOMİDE ÖNEMLİ KASLAR

} M. pectoralis major... Elin karþý omuza deðdirilmesini saðlar. (Sarýlma, kucaklama hareketi)

} M. serratus anterior... M. trapezius’la beraber kolun 1100’den yukarý kaldýrýlmasýnda rol oynar. Tek baþýna scapulayý dýþa çeker.

} M. pectoralis minor... Scapulaya protraksiyon ve depresyon hareketini yaptýrýr.

} M. subclavius... Clavicula’yý stabilize eder, axiller damar-sinir paketini ( a. axillaris) korur.

} M. latissimus dorsi...: Kola omuz ekleminde en kuvvetli extension, adduksiyon ve iç rotasyon yaptýran kastýr.

} M. serrutus posterior superior... Kaburgalarý kaldýrarak inspirasyona destek olur.

} M. serratus posterior inferior... Kaburgalarý deprese ederek ekspirasyona destek olur.

} M. levator costarium... Kaburgalarý kaldýrarak inspirasyona destek olur.

} M. deltoideus (orta lifleri)... Omuz ekleminde kolun en kuvvetli abdüktörüdür.

} M. supraspinatus... Kolun ilk 15o’lik abduksiyonu, yani kolun ilk kalkma hareketini baþlatýr.

} M. teres minor: Kola omuz ekleminde en kuvvetli dýþ rotasyon yaptýran kastýr.

} M. subscapularis... Rotatar cuff kaslarýndan tuberculum minore yapýþan tek k astýr. (Diðerleri tuberculum major humeride sonlanýr.)

} M. biceps brachii... Ön kola, dolayýsýyla ele en kuvvetli supinasyon yaptýrýr.

} M. brachialis... Ön kolun en kuvvetli fleksör kasýdýr.

} M. coracobrachialis... Koltuk altýna birþey sýkýþtýrmaya yarar. N. musculocutaneus bu kasý deler. Ön kol üzerinde etkisizdir.

} M. triceps brachi... Ön kolun en kuvvetli ekstansör kastýr.

} M. pronator teres... N. medianus ön kola girerken bu kasýn iki baþý arasýndan geçer.

} M. pronator quadratus... Ön kola pronasyon hareketini baþlatan kastýr.

} M. palmaris longus... Karpal tünelden geçmeyen tek kastýr. Aponeurosis palmarise tutunarak sonlanýr.

} M. flexor digitorum profondus... Epicondilus medialisten baþlamaz. Distal falankslar üzerine sadece bu kas etkilidir.

} M. brachioradialis... Ön kol arka grup kaslarýndan olup ve siniri n. radialis olup ön kola fleksiyon yaptýran tek kastýr. Ayrýca supinasyondaki kola pronasyon, pronasyondaki kola supinasyon yaptýrýr.

} M. supinator...: N. radialis ön kola bu kasý delerek girer. Ön kola supinasyon yaptýrýr.

} M. adduktor pollicis... Baþ parmak kaslarýndan olup n. ulnaris tarafýndan innervasyon saðlanan tek kastýr.

} M. interossei dorsales... II., III., IV., parmaklara abduksiyon yaptýrýr.

} M. interossei palmares... II., IV., V. parmaklara adduksiyon ve ekstansiyon yaptýrýr.

} M. gluteus maximus... Uyluðun en kuvvetli ekstansör kasýdýr. Otururken kalkmada rol oynar.

} M. gluteus medius... Uyluðun en kuvvetli abdüktör kasýdýr. Sinirinin felcinde Trandelenburg arazý görülür.

} M. priformis... Femurun torakanter major’unun en tepesine yapýþýr.

} M. quadratus femoris... Uyluða dýþ rotasyon yaptýrýp, foramen ischiadicum minor’dan geçerek gluteal bölgeye gelir.

2 ANATOMİDE KASLAR

BÖLÜM 2 ANATOMİDE KASLAR24 ANATOMİDE KASLAR BÖLÜM 2 25

} M. iliopsoas... Uyluðun en kuvvetli fleksör kasýdýr. Farklý adlarla anýlan iki baþa sahiptir. (m. iliacus, m. psoas major) Yatar pozisyondan oturur pozisyona geçmede etkilidir.

} M. sartorius... Hem uyluða hemde bacaða fleksiyon yaptýrýr. Uyluða dýþ, bacaða iç rotasyon yaptýrýr.

} M. quadriceps femoris... Dört baþlý kastýr. Ýçlerinden M. rectus femoris kasý bacaða ekstansiyon ilave olarak uyluða fleksiyon yaptýrýr. Bacaðýn en kuvvetli ve tek ekstensör kasýdýr.

} M. pectineus... Canalis femoralisin karýn boþluðuna bakan anulus femoralisi arkada bu yapý tarafýndan sýnýr-landýrýlýr.

} M. adduktor magnus... Uyluðun en kuvvetli adduktor kasýdýr. Ayný zamanda dýþ rotasyon yaptýran tek adduktor kastýr.

} M. tibialis anterior... Ayaðýn en kuvvetli invertör (supinatör) kasýdýr.

} M. peroneus tertius... M. extansör digitorum longus’un bir parçasýdýr. Bacak ön kompartman kaslarý arasýnda yer alýp ayaða dorsifleksiyon yaptýrýr.

} M. peroneus longus... Ayaðýn en kuvvetli evertör (pronatör) kasýdýr. Ayak kubbesinin çökmesini önler.

} M. flexor hallucis longus... Bacak arka bölgesi derin kaslarýnýn en büyüðüdür.

} M. tibialis posterior... Ayaðýn medial longitudinal kemerini yukarýdan askýya alýr. Ayak kubbesinin çökmesini önler.

} M. orbicularis oculi... Göz kapaklarýnýn sfinter kasýdýr.

} M. corrugator supercili... Kaþlarý birbirine yaklaþtýr. (kaþ çatan kas)

} M. buccinator... Yanaðýn esas kasýdýr.Üfleme, ýslýk çalma, emme gibi fonksiyonlar görür. Ductus parotideus tarafýndan delinir. “Üfletici kas” da denir.

} M. pterygoideus lateralis... Çiðneme kaslarýndan çeneyi açan kastýr.

} M. obliquus inferior... Zinn halkasýn’dan baþlamayan (lakrimal kemikten baþlar) gözü hareket ettiren tek kastýr. Göze elevasyon, abduksiyon dýþa rotasyon (ekstorsiyon) yaptýrýr.

} M. genioglossus... Dilin “güvenlik kasý” olarak bilinir. Dili öne çeker ve aþaðýya bastýrýr.

} M. bulbospongiosus... Miksiyonun son bölümünde kasýlarak üretra içinde kalan idrarý boþaltýr. Vaginusmustan sorumlu esas kastýr.

} M. ischiocavernosis... Penisin ereksiyon durumunu devam ettirir.

} M. levator ani... Pelvis döþemesinin esas kasýdýr.

} M. cricothyroideus (m. anticus - TENSOR KAS)... Plica vocalisi uzatarak daraltan ve plicayý geren tek kastýr. Ayrýca n. laryngeus superior’dan innerve olur.

} M. cricoarytenoideus posterior (m. posticus - ABDUKTOR KAS)... Rima glottisi (mizma aralýðý) geniþleten tek kastýr. Ses yarýðýný geniþletir.

} M. aryepiglotticus... M. arytenoideus obliquus’un devamý þeklinde uzanan bu kas gýrtlak giriþini kapatýr.

} M. epicranius’un pars frontalisi... Yüzde “hayret ifadesi” uyandýran kas

} M. risorius... Gülmede rol aynayan kas (güldürücü kas)

} M. trapezius... Sýrttaki en yüzeysel kastýr. “Barfiks kasý” olarak bilinir.

} M. stapedius... orta kulakta bulunan ve insan vücudundaki en küçük iskelet kasýdýr. N. facialis tarafýndan inerve edilir, stapes kemikçiðinin aþýrý titremesini ve iç kulaðýn yüksek sesler esnasýnda zedelenmesini önler. Paralizisinde “hiperakuzi” görülür, stapez kemiði daha labil olur.

} M. tensor tympani... Orta kulaktýr, n. trigeninusun n. mandibularis dalý tarafýndan inerve edilir, manibrium mallei’yi mediale çekerek membran tympaniyi gerer.

} M. dilalator pupillae... Göze “midriasis” yaptýrýr. Sempatik inervasyona sahiptir.

} M. sphichter pupillae... Göze “myosis” yaptýrýr. Parasempatik inervasyona sahipir.

} M. ciliaris... Akomodasyon kasýdýr. Kontrakte olunca suspensor ligamentler gevþer, lens küresel þekline döner, tersi durumda da lens geniþler, incelir. Parasempatik inervasyona sahiptir.

} Müller Kası... Göz kapaðýný kaldýrýr, sempatik inervasyona sahiptir. Göz kapaðýný kaldýran diðer bir kas olan m. levator palpebrea superior ise 3. kranial sinir tarafýndan innerve edilir.

BÖLÜM 2 ANATOMİDE KASLAR26 ANATOMİDE KASLAR BÖLÜM 2 27

ì ÖZET KAS BİLGİSİ “TAKTİK ANATOMİ” M. YILDIRIM’DAN ALINMIŞTIR.

MİMİK KASLARI

§ M. epicranius m. occipitofrontalisventer frontalis : Glabella ve arcus superciliaris hizasında deri ve derialtı dokusuna tutunur; kasılması “hayret ifadesi”sini

uyandırır.§ M. corrugator supercilii : Kaşları birbirine yaklaştırır; “kaş çatan kas”.§ M. orbicularis oculi : M. levator palpebrae superioris’ in antagonistidir; göz kapaklarını kapatır.§ M. depressor supercilii : Kaşların iç bölümünü aşağıya çeker; hüzün ifadesi yaratır.§ M. risorius : Gülme, tebessüm kası.§ M. levator anguli oris (m. caninus) : Kasılması, küçümseme mimiğini yaratır.§ M. buccinator : Yanağın esas kası olup Üfleme, ıslık çalma ve emme hareketini yaratır; duc. parotideus tarafından

delinir.

ORTA KULAK VE GÖZ YUVARLAĞI KASLARI

• M. stapedius : Orta kulak’ta yer alan işitme kaslarından olup insan vücudundaki en küçük iskelet kasıdır. Kasıldığında stapes’ in tabanını oval pencere (fenestra vestibuli)’ den uzaklaştırarak yüksek seslerin iç kulağa geçişini kontrol eder. N. facialis tarafından innerve edilir; felcinde hiperakuzi oluşur.

• M. tensor tympani : Orta kulak’ta yer alan işitme kaslarından biri olup membrana tympani’ yi gerer. CN V – n. mandibularis tarafından innerve edilir; felcinde hipoakuzi görülür.

• M. tarsalis superior (Müller kası) : Göz kapağını kaldıran bir kas olup, sempatik innervasyona sahiptir (göz kapağını kaldıran diğer kas m. levator palpebrae superioris’ i CN III innerve eder).

• M. sphincter pupillae : Iris’ teki sirküler kaslar olup, kasıldığında miyozis (pupilla’ nın daralması) gerçekleşir. İnnervasyonu, Edinger-Westphal çekirdeği (parasempatik) → N. oculomotorius (CN III) ganglion ciliare → nervi ciliares breves hiyerarşisi ile gerçekleşir.

• M. dilatator pupillae : İris’ teki radier lifler olup kasıldığında midriyazis (pupilla’ nın genişlemesi) gerçekleşir. İnnervasyonu, medulla spinalis’ in T 1 – 2 segmentlerinden kaynak alan sempatik liflerce sağlanır.

• M. obliquus inferior : Zinn halkasından başlamayan (maxilla’ nın facies orbitalis’ inden başlar) tek ekstraokuler göz kası

olup; göz yuvarlağına ekstorsiyon yaptırır.

MANDIBULA’ YI DEPRESE EDEN KASLAR

• M. pterygoideus lateralis : Mm. masticatori (klasik çiğneme kasları) kapsamında, ağzı açan (mandibula’yı deprese eden) tek kastır.

• Mm. infrahyoidei• M. mylohyoideus• M. geniohyoideus• M. digastricus (venter anterior’ u)

BÖLÜM 2 ANATOMİDE KASLAR26 ANATOMİDE KASLAR BÖLÜM 2 27

DİL KASLARI

(m. palatoglossus hariç n. hypoglossus (CN XII) tarafından innerve edilir)

• M. genioglossus : Dil kaslarının en büyüğü olup; dili aşağıya bastırıp öne çeker; dilin geriye kaçmasını önlediği için “güvenlik kası” olarak da adlandırılır.

BOYUN KASLARI

• Platysma : Boyun mimik kası olup n. facialis tarafından innerve edilir.• M. scalenus anterior : Boyun kökündeki en önemli landmark (buluş oluşumu)’tır. Costa I’ e tutunur. Ön yüzü boyunca n.

phrenicus uzanır. Önünden v. subclavia geçer; arkasında interskalenik aralık yer alır.• M. rectus capitis posterior major, m. obliquus capitis superior ve m. obliquus capitis inferior arasında

trigonum subccipitale oluşur; bu üçgende a.v. vertebralis ve n. suboccipitalis (C 1 arka dalı) yer alır.

LARYNX KASLARI

• M. cricothyroideus (m. anticus, TENSOR KAS) : Plica vocalis’i gerer; n. laryngeus superior’ un r. externus’ u tarafından innerve edilir.

• M. cricoarytenoideus posterior (m. posticus, ABDUKTOR KAS) : Rima glottidis (ses yarığı)’ i genişleten tek – rakipsiz kastır; n. laryngeus recurrens tarafından innerve edilir.

GÖĞÜS KASLARI

• M. pectoralis major : Clavicula, sternum, I – VI. kaburgalar’ dan başlar; sulcus intertubercularis’ in lateral dudağı (crista tuberculi majoris)’nda sonlanır.Elin karşı omuza değdirilmesini sağlar (sarılma, kucaklama hareketi).

• M. pectoralis minor : Humerus’ a tutunmaz; scapula’ nın proc. coracoideus’ unda sonlanır.• M. subclavius : Hareket yönünden önemli bir kas değildir; clavicula’ yı stabilize eder ve aksiller damar – sinir paketini

korur.• M. serratus anterior (margo medialis scapula’ ye tutunur)• kolun hiperabduksiyonunda (110 ° nin üzeri) rol oynar (m. trapezius’ la beraber)• “boksör kası” olarak bilinir• siniri n. thoracicus longus• felcinde kanat scapula (scapula alata) oluşur.

SOLUNUM KASLARI

İnspirasyon kasları Ekspirasyon kasları- Diaphragma - Mm. intercostales interni- Mm. intercostales externi- M. serratus posterior inferior

BÖLÜM 2 ANATOMİDE KASLAR28 ANATOMİDE KASLAR BÖLÜM 2 29

- Mm. scaleni - M. subcostalis- M. serratus posterior superior - Karın anterolateral duvarı kasları- Mm. levatores costarum - M. quadratus lumborum

- M. scm.

KARIN KASLARI

(innervasyon : T 7 – 11 nn. intercostales, n. subcostalis)

• M. rectus abdominis§ Intersectio tendinea§ dış kenarında, linea semilunaris = sulcus pararectalis = Spiegel çizgisi oluşur.• M. obliquus externus abdominis (lig. inguinale ve anulus inguinalis superficialis’ i oluşturur). Lig. inguinale kaynaklı

bağlar : Lig. lacunare (Gimbernat bağı), lig. pectineum (Cooper bağı), lig. reflexum (Colles bağı).• M. transversus abdominis (aponörozu, m. obliq. int. abd. aponörozu ile beraber tendo conjunctivus = falx inguinalis’

i oluşturur).

- M. quadratus lumborum

PELVİS VE PERİNE KASLARI

• M. levator ani : Diaphragma pelvis’ in esas kasıdır. M. pubococcygeus, m. puborectalis ve m. iliococcygeus olarak üç bölümü vardır.

• M. ischiocavernosus : Crus penis üzerinde sonlanır; centrum perinei’ ye tutunmaz. Penis ereksiyonunun devamına katkı sağlar.

• M. bulbospongiosus : Erkekte bulbus penis’ i sarar (üretra içinde kalan içeriği dışarı atar); kadında bulbus vestibuli’ nin

üzerinde olarak vagina’ yı dolanır (vaginismus’tan sorumlu kas).

SIRT KASLARI

• M. trapezius : En yüzeyel sırt kası; omuzun çökmesini önler; kolun 90° abduk. rol alır; innervasyon : CN XI)• M. latissimus dorsi : Temel tırmanma kası – barfiks kası; kola adduksiyon ve iç rotasyon yaptırır. Crista tuberculi

minoris’ te sonlanır. Siniri n. thoracodorsalis.• M. erector spinae (mm. transversocostales) : Asıl sırt kaslarının en önemli temsilcisidir. Üç bölümü vardır : M. iliocostalis, m.

longissimus, m. spinalis.

ÜST TARAF KASLARI

• M. deltoideus : Adduksiyon hariç kolun tüm hareketlerine katılır; 15-90° abduksiyonda rol oynar; omuz kabarıntısını yaratır; siniri : n. axillaris.

• SItS (rotator cuff) kasları : M. supraspinatus, m. infraspinatus, m. teres minor, m. subscapularis.• M. triceps brachii : Kolun arka komparmanının tek kası olup 3 başı vardır. Caput longum’ u tuberculum infraglenoidale’

den başlar; üç başın ortak sonlanma yeri olecranon’ dur. Önkolun en güçlü ekstensor kasıdır.

BÖLÜM 2 ANATOMİDE KASLAR28 ANATOMİDE KASLAR BÖLÜM 2 29

• M. biceps brachii : Caput breve’ si proc. coracoideus; caput longum’ u tuberculum supraglenoidale’ den başlar; ortak tendon, tuberositas radii’ de ve lacertus fibrosus aracılığı ile fascia antebrachii’ de sonlanır.Kola + önkola fleksiyon; önkola + ele supinasyon yaptırır. Siniri : n. musculocutaneus.

• M. brachialis : Tuberositas ulnae’ de sonlanır. Önkolun en güçlü (pm) fleksorudur. Siniri n. musculocutaneus.

ÖNKOL ÖN KOMPARTMAN KASLARI

Ön kompartman kasları (m. flex. carpi ulnaris ve m. flex. digit. prof.’un ulnar yarımını n. ulnaris; diğerlerini n. medianus innerve eder; yüzeyel grup ortak fleksor başlama yeri olan epicondylus medialis’ ten başlar)

• M. flexor digitorum superficialis (II – V. parmakların orta falankslarında sonlanır)• M. flexor digitorum profundus (II – V. parmakların distal falankslarının bazislerinde sonlanır)• M. pronator teres : İki başı arasından n. medianus geçer (pronator sendromu).

• M. palmaris longus : Palma manus’ a ulaşıp (→aponeurosis palmaris), karpal tünelden geçmeyen tek kastır.

ÖNKOL DIŞYAN VE ARKA KOMPARTMAN KASLARISINIR : N. RADIALIS.

• Arka grup yüzeyel plan kaslarının ortak başlama yeri epicondylus lateralis’ tir.• M. brachioradialis : Önkola fleksiyon yaptırır – n. radialis tarafından innerve edilip ön kola fleksiyon yaptıran tek kas.• M. extensor carpi radialis longus (II. metakarp bazisinde sonlanır)

• M. extensor carpi radialis brevis (III. metakarp bazisinde sonlanır)

EL KASLARI

- Mm. lumbricales I – II (n. medianus) III - IV (n.ulnaris)- Mm. interossei dorsales I – IV (DAB)- Mm. interossei palmares I – III (PAD) (tüm interosseöz kasları n. ulnaris innerve eder)

ALTTARAF KASLARI

• M. iliopsoas (m. iliacus + m. psoas major) : Uyluğun en güçlü (pm) fleksör kasıdır; trochanter minor’da sonlanır.• M. gluteus maximus: Siniri : n. gluteus inferior; merdiven ve yokuş çıkarken + oturur pozisyondan kalkarken

aktiftir.Uyluğun en güçlü ekstansörüdür.• M. gluteus medius : Uyluğun en güçlü (pm) abduktor kasıdır (+medial rotasyon yaptırır).

• M. obturator internus : For. ischiadicum minus’ tan geçer.

UYLUK KASLARI

ÖN KOMPARTMAN (n. femoralis innerve eder)M. sartorius : Vücudun en uzun kası olup; hem uyluğa, hem de bacağa fleksiyon yaptırır.M. quadriceps femoris (bacağın güçlü ve tek ekstensor kasıdır)

BÖLÜM 2 ANATOMİDE KASLAR30

M. rectus femoris (spina iliaca anterior inferior’ dan başlar; uyluk fleksiyonunu sağlar)M. vastus lateralisM. vastus intermediusM. vastus medialisM. tensor fasciae latae (siniri : n. gluteus superior)

İÇYAN KOMPARTMAN (ADDUKTOR) KASLARI (İNNERVASYON : N. OBTURATORİUS)

ARKA KOMPARTMAN kasları (innervasyon : n. tibialis; iskiokrural kaslar, hamstring kaslar; tuber ischiadicum’dan başlarlar))M. biceps femorisM. semitendinosusM. semimembranosus* pes anserinus (m.sartorius, m. semitendinosus, m. gracilis tendonları oluşturur).

BACAK KASLARI

ÖN KOMPARTMAN kasları (innervasyon : n. peroneus profundus)

- M. tibialis anterior (os cuneforme mediale + os metatarsale I’ de sonlanır) : İnversiyon yaptırır (pm).

- M. peroneus tertius : M. ext. digitorum longus’ un bir parçasıdır.

DIŞYAN KOMPARTMAN kasları (innervasyon : n. peroneus superficialis)

- M. peroneus longus (os cuneforme mediale + os metatarsale I’ de sonlanır)

- M. peroneus brevis (tuberositas ossis metatarsi V’ te sonlanır) : Eversiyon yaptırır (pm)

ARKA KOMPARTMAN KASLARI(INNERVASYON : N. TIBIALIS)

- M. triceps surae – Achilles tendonu (tendo calcaneus) M. gastrocnemius M. soleus- M. tibialis posterior (os naviculare’ de sonlanır ): İnversiyon yaptırır (pm).

AYAK KASLARI

- M. quadratus plantae : Elde karşılığı yoktur; m. flex. accessorius olarak da adlandırılır.- Mm. lumbricales I – IV (m. flex. digit. longus’ un tendonlarından başlarlar)- Mm. interossei plantares I – III (PAD)- Mm. interossei dorsales I – IV (DAB)