01 Naslovne - Prva strana izvjestaj o izvrsenim... · 2012. 9. 25. · Godišnji izvještaj...

CRNA GORA

DRŽAVNA REVIZORSKA INSTITUCIJA

DRI Broj: 4011 – 06 – 1180/2

GODIŠNJI IZVJEŠTAJ

o izvršenim revizijama i aktivnostima

Državne revizorske institucije Crne Gore

za period oktobar 2010 – oktobar 2011. godine

Podgorica, oktobar 2011. godine

Godišnji izvještaj Državne revizorske institucije za period oktobar 2010 – oktobar 2011. godine

Strana 3

SADRŽAJ

1. Uvodni dio - Opšte napomene 5.

I IZVJEŠTAJ O REVIZIJI ZAVRŠNOG RAČUNA BUDŽETA CRNE GORE ZA 2010. GODINU 9.

1. Mišljenje sa predlogom preporuka i mjera 11. 2. Osnovne informacije o reviziji Završnog računa 20. 3. Primici 26. 4. Izdaci 37.

4.1. Tekući budžet 37. 4.2. Izvršenje transakcija finansiranja 46. 4.3. Kapitalni budžet 53.

5. Budžet državnih fondova 59.

II IZVODI IZ KONAČNIH IZVJEŠTAJA O IZVRŠENIM POJEDINAČNIM REVIZIJAMA U 2010 - 2011. GODINI 63.

1. Izvod iz Izvještaja o kontrolnoj reviziji Ministarstva turizma 65.

2. Izvod iz Izvještaja o reviziji Godišnjeg finansijskog izvještaja Uprave za imovinu i revizije efektivnosti evidentiranja državne imovine za 2010. godinu

75.

3. Izvod iz Izvještaja o reviziji Godišnjeg finansijskog izvještaja Ministarstva uređenja prostora i zaštite životne sredine za 2010. godinu

91.

4. Izvod iz Izvještaja o reviziji Godišnjeg finansijskog izvještaja JP Radio televizija Crne Gore za 2010. godinu 101. 5. Izvod iz Izvještaja o kontrolnoj reviziji Nacionalne turističke organizacije Crne Gore 125.

6. Izvod iz Izvještaja o reviziji sredstava donacije Kraljevine Danske (projekat - „Program razvoja organske poljoprivrede u Crnoj Gori“)

133.

7. Izvod iz Izvještaja o reviziji Godišnjeg finansijskog izvještaja Zavoda za školstvo za 2010. godinu 141. 8. Izvod iz Izvještaja o reviziji Godišnjeg finansijskog izvještaja Instituta za javno zdravlje za 2010. godinu 147. 9. Izvod iz Konačnog izvještaja o reviziji Godišnjeg finansijskog izvještaja i revizije efektivnosti Fonda za manjine za 2010. godinu 155.

10. Izvod iz Konačnog izvještaja o reviziji Godišnjeg finansijskog izvještaja Agencije za elektronske medije za 2010. g. 165. 11. Izvod iz Konačnog izvještaja o reviziji Godišnjeg finansijskog izvještaja Potrošačke jedinice Sudstvo za 2010. g. 171. 12. Izvod iz Izvještaja o reviziji Završnog računa budžeta Opštine Tivat za 2010. godinu 181. 13. Izvod iz Izvještaja o reviziji Godišnjeg finansijskog izvještaja Apotekarske ustanove Crne Gore za 2010. godinu 187. 14. Izvod iz Izvještaja o reviziji Završnog računa budžeta Opštine Kotor za 2010. godinu 199.

III NALAZI I PREPORUKE DRŽAVNE REVIZORSKE INSTITUCIJE 207.

1. Planiranje, evidencija i finansijski iskazi 209. 2. Prihodi 211. 3. Tekući izdaci 214. 4. Transakcije finansiranja 215. 5. Evidencija imovine i obaveza 216. 6. Revizija efikasnosti programa 217. 7. Kapitalni budžet 217. 8. Revizije opština, javnih preduzeća i javnih ustanova 219.

IV OSTALE AKTIVNOSTI DRŽAVNE REVIZORSKE INSTITUCIJE 223.

1. Saradnja sa Skupštinom, Vladom Crne Gore, državnim organima i civilnim društvom 225.

2. Mišljenje Evropske komisije o zahtjevu za članstvo Crne Gore u Evropskoj Uniji (2010. godine) - realizacija preporuka u oblasti eksterne revizije

226.

3. Jačanje kapaciteta Državne revizorske institucije kroz donošenje razvojnih dokumenata 228. 4. Međunarodna i regionalna saradnja 229. 5. Upravljanje ljudskim resursima 231. 6. Informacioni sistem 233. 7. Planirane aktivnosti Institucije i završne napomene 233.


Strana 5

Senat Državne revizorske institucije, na osnovu člana 144 Ustava Crne Gore, člana 38, a u vezi sa članovima 18 i 19 Zakona o Državnoj revizorskoj instituciji (»Sl. list CG« br. 28/04, 27/06, 78/06 i 17/07) na sjednici održanoj 20. oktobra 2011. godine, usvojio je:

GODIŠNJI IZVJEŠTAJ

O IZVRŠENIM REVIZIJAMA I AKTIVNOSTIMA DRŽAVNE REVIZORSKE INSTITUCIJE CRNE GORE

ZA PERIOD OKTOBAR 2010 – OKTOBAR 2011. GODINE

1. OPŠTE NAPOMENE

Ustavom Crne Gore Državna revizorska institucija (u daljem tekstu Institucija) definisana je kao samostalni i vrhovni organ državne revizije, koja vrši reviziju zakonitosti i uspješnosti upravljanja državnom imovinom i obavezama, budžetima i svim finansijskim poslovima subjekata čiji su izvori finansiranja javni ili nastaju korišćenjem državne imovine.

Senat Državne revizorske institucije, na sjednici održanoj 24. decembra 2010. godine, donio je Godišnji plan revizije za 2011. godinu. Pored revizije Završnog računa budžeta Crne Gore za 2010. godinu, u izvještajnom periodu završene su i sljedeće revizije, po vrstama:

Opšte revizije

Naziv subjekta revizije Status revizije

Ministarstvo uređenja prostora i zaštite životne sredine

Okončana i objavljena revizija

Javni radio difuzni servis- RTCG Okončana i objavljena revizija

Revizija sredstava donacije Kraljevine Danske – Projekat ‘Program razvoja organske poljoprivrede u Crnoj Gori’

Okončana i objavljena revizija

Institut za javno zdravlje Okončana i objavljena revizija

Zavod za školstvo Okončana i objavljena revizija

Sudstvo (Sudski savjet, Viši sud Bijelo Polje i Osnovni sud Podgorica) Okončana i objavljena revizija


Strana 6

Agencija za elektronske medije Okončana i objavljena revizija

Opština Kotor Okončana i objavljena revizija

Opština Tivat Okončana i objavljena revizija

Apotekarska ustanova Crne Gore Okončana i objavljena revizija

Revizije pravilnosti, efikasnosti i efektivnosti – (revizije uspješnosti)


Uprava za imovinu Okončana i objavljena revizija

Fond za manjine Okončana i objavljena revizija

Kontrolne revizije


Ministarstvo turizma Okončana i objavljena revizija

Nacionalna turistička organizacija Okončana i objavljena revizija

U izvještajnom periodu Institucija je, pored revizije Završnog računa budžeta za 2010. godinu, završila 14 pojedinačnih revizija. U odnosu na pojedinačne revizije, iskazana su dva pozitivna mišljenja (Agencija za elektronske medije i Revizija sredstava donacije Kraljevine Danske – Projekat ‘Program razvoja organske poljoprivrede u Crnoj Gori’), devet uslovno pozitivnih mišljenja od kojih su dva uslovno pozitivna za finansijsko izvještavanje i negativna u dijelu revizije efektivnosti ( Uprava za imovinu i Fond za manjine), kao i jedno negativno mišljenje (Javni radio difuzni servis- RTCG). U istom periodu izvršene su i dvije kontrolne revizije Ministarstva turizma i Nacionalne turističke organizacije. Konstatovano je da su subjekti revizije od ukupno 11 preporuka u potpunosti realizovali četiri preporuke, pet djelimično, a dvije nijesu realizovane.


Strana 7

Institucija je u izvještajnom periodu po prvi put prihvatila prijedlog inostranog partnera i izvršila reviziju doniranih sredstava za ‘Program razvoja organske poljoprivrede u Crnoj Gori’ koji je finansiran od strane Vlade Crne Gore i Vlade Kraljevine Danske. Predstavnici Projekta- OADP Programa razvoja organske poljoprivrede- istakli su zahvalnost na profesionalnom i predanom radu na ovoj reviziji. U izvještajnom periodu, shodno Godišnjem planu revizija za 2011. godinu, započet je rad i na revizijama presjeka, odnosno selektivnoj reviziji, i to:

Revizije presjeka

Predmet revizije Status revizije

Vlada Crne Gore, Komisija za koncesije i organi nadležni za naplatu javnih prihoda

Revizija u toku

Vlada Crne Gore, Ministarstvo finansija- državne garancije izdate od strane Vlade CG

Revizija u pripremnoj fazi

Shodno članu 19 Zakona o Državnoj revizorskoj instituciji, u Godišnjem izvještaju u izvještajnom periodu oktobar 2010 - oktobar 2011. zastupljeni su, pored izvoda iz revizije Završnog računa budžeta za 2010. godinu, i izvodi iz četrnaest pojedinačnih revizija.

Kao i u prethodnim godinama, i u 2011. godini Državna revizorska institucija bilježi rast broja izvršenih revizija u odnosu na prethodnu godinu. U izvještaju revizije Završnog računa budžeta za 2010. godinu izrađeno je 20 preporuka i mjera, dok je u konačnim izvještajima iz pojedinačnih revizija, subjektima revizije izrađeno ukupno 121 preporuka. Za sve izvršene revizije konačni izvještaji su dostavljeni subjektima revizije i organima koji vrše nadzor nad njima. Izvještaji su integralno objavljeni na veb sajtu Državne revizorske institucije www.dri.co.me. Godišnji izvještaj Državne revizorske institucije za 2011. godinu predstavlja objedinjenu i sažetu cjelinu svih realizovanih aktivnosti u okviru djelatnosti Državne revizorske institucije u izvještajnom periodu.

Realizacija preporuka Skupštine Crne Gore usvojenih povodom Zakona o Završnom računu budžeta CG za 2009. godinu, shodno Zaključku Skupštine CG, obradjena je u posebnom dokumentu, koji je dostavljen Odboru za ekonomiju, finansije i budžet Skupštine CG.

U prvom dijelu Godišnjeg izvještaja pod nazivom »Izvještaj o reviziji Završnog računa budžeta Crne Gore za 2010. godinu«, dat je izvještaj o reviziji Završnog računa budžeta Crne Gore. U drugom dijelu, pod nazivom »Izvodi iz izvještaja o izvršenim pojedinačnim revizijama u 2011. godini« dati su izvodi iz 14 revizija u kojima su prezentirani najbitiniji nalazi, preporuke i mjere za otklanjanje uočenih nepravilnosti u poslovanju subjekata revizije, obuhvaćenim pojedinačnim revizijama u periodu oktobar 2010 – oktobar 2011. godine.


Strana 8

U trećem dijelu Godišnjeg izvještaja DRI, pod nazivom »Nalazi i preporuke Državne revizorske institucije«, u skladu sa članom 19 zakona date su ocjene u kojim bitnim slučajevima nijesu ispoštovani propisi i pravila o budžetu i ekonomskim poslovima države, bitne primjedbe na uočene nedostatke kod subjekata revizije i mjere koje se preporučuju.

U četvrtom dijelu izvještaja pod nazivom »Ostale aktivnosti Državne revizorske institucije« prezentirana je saradnja sa Skupštinom i Vladom Crne Gore, međunarodna saradnja, aktivnosti Institucije na formiranju tijela za reviziju uspjeha, kao i druge aktivnosti Državne revizorske institucije za period oktobar 2010. – oktobar 2011. godine. Posebno u dijelu ovog Izvještaja obradjene su aktivnosti Državne revizorske institucije na realizaciji preporuka iz Mišljenja Evropske komisije koje se odnose na eksternu reviziju, kao i preduzete aktivnosti u sklopu Projekta Evropske unije koji realizujemo u saradnji sa Njemačkom organizacijom za tehničku saradnju (GIZ), na jačanju i razvoju stručnih kapaciteta uz korišćenje postojećih resursa. Istovremeno, posebno važnim smatramo naše aktivnosti na formiranju revizorskog tijela za IPA sredstva kao nezavisnog u skladu sa preporukama Evropske komisije.

U Mišljenju Evropske komisije za 2011.godinu, prepoznate su i podržane aktivnosti naše Institucije, te je i uslijedilo i pozitivno mišljenje u kome je naznačeno da “Crna Gora ostvaruje napredak u oblasti finansijske kontrole, posebno u dijelu interne i eksterne revizije. U pogledu eksterne revizije, može se govoriti o daljem napretku.“

Državna revizorska institucija je član Međunarodne organizacije vrhovnih revizorskih institucija - INTOSAI, kao njen 187. punopravni član i EUROSAI, međunarodnu organizaciju koja okuplja vrhovne revizorske institucije Evrope, kao njen 49. punopravni član.

Međunarodna saradnja Institucije u izvještajnom periodu, nakon prijema u INTOSAI i EUROSAI, dalje je intenzivirana i odvijala se kroz bilateralnu saradnju i podrškom regionalnim inicijativama. Razmjena znanja i iskustava, pokretanje i učešće u regionalnim inicijativama, te zajedničkim projektima sa članicama INTOSAI i EUROSAI, doprinijeće produbljivanju međunarodne saradnje kao jednog od dugoročnih ciljeva Institucije.

I DIO

IZVJEŠTAJ O REVIZIJI

ZAVRŠNOG RAČUNA BUDŽETA CRNE GORE ZA 2010. GODINU

Vrsta revizije: Opšta revizija Subjekat revizije: Ministarstvo finansija - Vlada Crne Gore Predmet revizije: Završni račun budžeta Crne Gore za 2010. godinu Trajanje revizije: 140 revizorskih dana Sastav Kolegijuma: Miroslav Ivanišević, predsjednik Senata – rukovodilac Kolegijuma

dr Milan Dabović, član Senata – član Kolegijuma


Strana 11

Državna revizorska institucija (u daljem tekstu Institucija) na osnovu člana 9. Zakona o Državnoj revizorskoj instituciji i Odluke Kolegijuma I, nadležnog za reviziju Završnog računa budžeta Crne Gore, izvršila je reviziju Predloga Završnog računa budžeta Crne Gore za 2010. godinu. Revizija je izvršena u skladu sa Zakonom o Državnoj revizorskoj instituciji, Uputstvom o metodologiji rada Državne revizorske institucije, Poslovnikom Državne revizorske institucije i Međunarodnim standardima revizije za javni sektor (INTOSAI). Na osnovu Zapisnika o reviziji Završnog računa budžeta Crne Gore za 2010. godinu, urađen je Izvještaj o reviziji Predloga završnog računa budžeta Crne Gore za 2010. godinu (u daljem tekstu Izvještaj), koji je usvojio Kolegijum I. Izvještajem su obuhvaćeni svi bitni elementi na osnovu kojih je nadležni Kolegijum Institucije 30. septembra 2011. godine donio sljedeće

M I Š LJ E NJ E

SA PREDLOGOM PREPORUKA I MJERA

Revizijom pravilnosti Predloga završnog računa budžeta Crne Gore za 2010. godinu u najvećoj mjeri su potvrđeni iskazani iznosi u Završnom računu, izuzimajući dio koji se odnosi na neizmirene obaveze iz prethodnog perioda. Pored evidencije iskazane u Glavnoj knjizi Državnog trezora, revizijom su objelodanjeni dodatni podaci koji se nalaze u evidenciji potrošačkih jedinica, čime je obezbijeđen adekvatan obim i kvalitet informacija o svim relevantnim i materijalno značajnim segmentima, vezanim za trošenje budžetskih sredstava.

Utvrđeno činjenično stanje i nalazi revizije predstavljaju razumnu osnovu na kojoj je nadležni Kolegijum zasnovao mišljenje o Predlogu završnog računa budžeta Crne Gore za 2010. godinu. Revizijom je utvrđeno da su sve transakcije evidentirane na osnovu vjerodostojne dokumentacije u vremenu u kojem su nastale, ali i da su utvrđena odstupanja koja se odnose na primjenu pojedinih propisa kod izvršenja budžeta. Odredjena odstupanja se odnose na neadekvatno planiranje, visok nivo preusmjeravanja sredstava, evidenciju, korišćenje diskrecionih prava, stepen ostvarenja naplate poreskih prihoda i izvršenje kapitalnog budžeta. Revizijom je takođe utvrđeno da nalazi iz pojedinačnih revizija koje zahtijevaju izmjene u finansijskim iskazima potrošačkih jedinica nijesu inkorporirane u završnim računima budžeta Crne Gore. U skladu sa nalazima revizije i iskazanim nivoom nepravilnosti, nadležni Kolegijum, na Predlog završnog računa budžeta Crne Gore za 2010 godinu daje:

USLOVNO POZITIVNO MIŠLJENJE

U skladu sa iskazanim primjedbama i rezervama nadležni Kolegijum povodom revizije Predloga završnog računa budžeta Crne Gore za 2010. godinu daje sljedeće preporuke: 1. Planiranje, evidencija i finansijski iskazi

Budžet za 2010. godinu neadekvatno je planiran posebno u dijelu zarada i ostalih ličnih primanja. Neadekvatno planiranje dovelo je do visokog nivoa preusmjeravanja planiranih iznosa kod potrošačkih jedinica, kao i nedosljedno korišćenje preusmjeravanja preko tekuće budžetske rezerve. Veliki broj potrošačkih jedinica u prvoj iteraciji je preusmjeravao sredstva na tekuću budžetsku rezervu do iznosa od 10% i nakon toga odmah iz tekuće budžetske rezerve isti iznos vraćao u korist sopstvenog budžeta. Ova transakcija je u skladu sa zakonom, ali istovremeno omogućava da potrošačka jedinica značajno uvećava pojedine izdatke u odnosu na prvobitno planirane. Takođe, u 2010. godini u pojedinim slučajevima nastavljena je praksa nenamjenskog korišćenja sredstava, kao i decentralizacija fiskalnog sistema.


Strana 12

Budžet za 2010. godinu nerealno je planiran i u dijelu „sopstvenih prihoda“ koje direktni korisnici budžeta zadržavaju i koristeći član 32 a Zakona o budžetu (Sl. list RCG, br. 42/01, 44/01, 71/05, Sl. list CG, br. 12/07, 73/08, 53/09, 46/10 i 49/10) ove prihode koriste za diskrecionu potrošnju. Svakako da sticanje „sopstvenih prihoda“, ukoliko se poštuje princip sveobuhvatnosti planiranja, zahtijeva da se ova sredstva planiraju budžetom i da se iskažu kroz Predlog Završnog računa budžeta Crne Gore a to znači da moraju biti evidentirana u glavnoj knjizi trezora.

Gotovina na kraju 2009. godine iskazana je u iznosu od 167.108.055,81€, a ukupni primici 1.373.703.653,26€, tako da su raspoloživa sredstva za finansiranje javne potrošnje iznosila 1.540.811.709,07€. Od ukupno raspoloživih sredstava potrošeno je 1.438.614.766,14€ a gotovina na kraju godine iznosila je 102.196.942,93€. Gotovina na kraju 2010. godine manja je u odnosu na početno stanje gotovine za 64.911.112,88€. Strukturu prenešenih sredstava iz 2009. godine predstavljaju depoziti budžeta Crne Gore bez državnih fondova u iznosu od 137.134.229,81€, sredstva Fonda PIO u iznosu od 29.931.839,65€ i Fonda zdravstvenog osiguranja u iznosu od 41.986,35€.

Revizijom Predloga završnog računa budžeta Crne Gore za 2010. godinu, ustanovljeno je da je Ministarstvo finansija u skladu sa zakonom iskazalo deficit budžeta za 2010. godinu u iznosu od 112.249.753,00€. Ministarstvo finansija je u skladu sa članom 10. Zakona o godišnjem budžetu države („Sl. list RCG“ br.74/09), evidentiralo sudska rješenja na propisani način. Kod revizije Predloga završnog računa budžeta Crne Gore za 2010. godinu, Državna revizorska institucija iskazuje rezervu na iznos od 14,118.064,40€. Naime, Završnim računom iznos od 14.118.064,40€ proknjižen je kao povećanje obaveza i istovremeno smanjenje obaveza iz prethodnog perioda. Međutim, revizijom je utvrđeno da su navedene gotovinske isplate izvršene u 2010. godini i da je dospjeće ovih isplata nastalo u istoj fiskalnoj godini, te kao takve imaju karakter tekućih izdataka.

Revizijom je konstatovano da pojedine potrošačke jedinice Budžeta i dalje imaju otvorene žiro račune kod poslovnih banaka koji se ne nalaze u pregledu dostavljenom od strane Ministarstva finansija. Na način trošenja ovih sredstava iskazujemo rezervu zbog toga što ova potrošnja nije iskazana kroz Predlog Završnog računa budžeta Crne Gore.

Preporuke:

a) Prilikom planiranja budžeta Ministarstvo finansija mora dosljedno poštovati načelo sveobuhvatnosti i tačnosti u dozvoljenim zakonskim odstupanjima.

b) Neophodno je izvršiti izmjene i dopune Zakona o budžetu u dijelu preusmjeravanja i onemogućiti da se jednom preusmjerena sredstva ponovo vraćaju potrošačkoj jedinici. Takođe, neophodno je obavezati potrošačke jedinice da planiraju „sopstvene prihode“ i potrošnju po tom osnovu iskažu kroz Završni račun Budžeta Crne Gore.

c) Direktni korisnici budžeta su u pojedinim slučajevima registrovani u Privrednom sudu i kao takvi koriste budžetska sredstva a svoje poslovanje usklađuju sa zakonima koji su relevantni za komercijalni sektor. Takođe je neophodno izvršiti izmjene Zakona o budžetu kojim bi se obavezali svi direktni korisnici budžeta, bez obzira na način registracije, da se moraju pridržavati Zakona o budžetu i podzakonskih propisa donesenih u skladu sa ovim zakonom.


Strana 13

d) Neophodno je da Ministarstvo finansija precizno uredi evidenciju neizmirenih obaveza i ovu liniju izdataka koristiti u skladu sa godišnjim zakonima o budžetu.

e) Ministarstvo finansija će izmjenama Zakona o budžetu uskratiti mogućnost direktnim korisnicima budžeta da koriste komercijalne račune, koji nijesu sastavni dio konsolidovanog računa trezora i obavezati sve korisnike ovih računa da u skladu sa ekonomskom klasifikacijom, na propisanim obrascima, za 2010. godinu dostave izvještaje o potrošnji sa ovih računa nadležnom radnom tijelu Skupštine, a posebno Institut za standardizaciju i Akreditaciono tijelo Crne Gore.

2. Prihodi

Revizijom je utvrđeno da kod povraćaja poreza na dodatu vrijednost ne postoji konzistentnost u postupku povraćaja više ili pogrešno uplaćenih sredstava. Kod svih zahtjeva za povraćaj ne vrši se inspekcijski nadzor osnovanosti zahtjeva već se povraćaj vrši na osnovu uvida u analitičku karticu. Međutim, naknadnim vršenjem inspekcijskog nadzora kod poreskog obveznika u značajnom broju slučajeva analitičke kartice se koriguju. Po godišnjem izvještaju o radu Poreske uprave u 2010. godini izvršeno je 980 kontrola obračuna i uplate poreza na dodatu vrijednost, pri čemu je u 858 kontrola izvršena korekcija u iznosu od 29.203.138,45€ odnosno, u 87,6% izvršenih kontrola.

Poreska uprava je tokom 2010. godine izvršila 415 kontrola obračuna i uplate poreza na dobit gdje je 329 kontrola sa korekcijom poreza na dobit, odnosno, 79,3% pri čemu je korekcija u iznosu od 8.649.985,17€. Broj kontrola poreza na dobit u odnosu na ukupan broj kontrola iznosi 17,9% što smatramo nedovoljnim imajući u vidu veliki broj kontrola sa korekcijom i značajan iznos korigovane poreske obaveze. Kada su u pitanju operateri mobilne telefonije i pravna lica koja se bave prometom nafte i naftnih derivata sa aspekta poreza na dobit pravnih lica utvrđeno je sljedeće:

1) kod pravnih lica koja se bave pružanjem usluga mobilne telefonije inspekcijski nadzor u dijelu poreza na dobit nije vršen u 2010. godini

2) kod pravnih lica koja se bave prometom nafte i naftnih derivata izvršene su samo četira inspekcijska nadzora pri čemu je u tri slučaja nadzor prošao bez nepravilnosti a u jednom je izvršena korekcija u iznosu od 3.700,00€.

Revizijom poreza na promet nepokretnosti utvrđena je neažurnost i nedovoljna saradnja između državnih organa kod naplate ovog poreza. Organi koji se bave ovjerom ugovora o prometu nepokretnosti između fizičkih lica primjerak istih ne dostavljaju poreskom organu ili to čine sa izvjesnim zakašnjenjem, što predstavlja problem, imajući u vidu da je shodno članu 8. Zakona o porezu na promet nepokretnosti („Sl. list RCG“ broj 69/03 i „Sl. list CG“ broj 17/07) poreska osnovica tržišna vrijednost nepokretnosti u trenutku njenog sticanja. Poreska obaveza nastaje, shodno članu 13. istog zakona, danom zaključenja ugovora, a poresku obavezu poreski obveznik plaća u roku od 15 dana od dana dostavljanja rješenja u skladu sa članom 15. navedenog zakona. Najveći dio nenaplaćene obaveze po osnovu poreza na promet nepokretnosti odnosi se na promet nepokretnosti između fizičkih lica gdje je veliki broj lica koje je teško pronaći, pa poreski organ ne može obezbijediti blagovremenu naplatu.

Prema izvještaju Državnog trezora o naplati koncesionih naknada u 2010. godini, koje su u nadležnosti Poreske uprave, naplaćeno je 19.174.822,93€ a budžetom planirana vrijednost iznosila je 24.661.134,41€ ili 77,75 % od plana.


Strana 14

U postupku revizije naknada za korišćenje mineralnih sirovina, kod pojedinih pravnih lica utvrđeno je da su ista zaključila Ugovor o pravu na eksploataciju mineralne sirovine sa Vladom CG. Ugovori su zaključeni na period od 10 godina. Ugovorima je između ostalog bilo precizirano plaćanje akontativnog dijela koncesione naknade (plaća se u dvije jednake polugodišnje rate - prva do 30.juna a druga do 31. decembra tekuće godine) dok se konačni obračun koncesione naknade utvrđivao rješenjima nadležnog Ministarstva ekonomije, u toku prvog kvartala tekuće za prethodnu godinu. Istekom roka na koji je navedeni koncesioni ugovor bio zaključen, Poreska uprava se u više navrata obraćala nadležnom Ministarstvu za dobijanje informacije da li je okončan postupak zaključivanja ugovora o produženju prava na eksploataciju mineralnih sirovina. Ministarstvo za ekonomski razvoj je obavijestilo Poresku upravu da su koncesionari podnijeli zahtjev za produženje prava na eksploataciju mineralnih sirovina i da je Komisija za provjeru navoda iz zahtjeva i prateće dokumentacije dala prijedlog za produženje prava na eksploataciju i sačinila Nacrt odluke o produženju prava, koji je upućen Komisiji za koncesije i BOT aranžmane. Poreska uprava je obaviještena da Komisija za ekonomsku politiku i finansijski sistem Vlade Crne Gore nije razmatrala i odlučivala o preporuci i prijedlogu odluke, dostavljenim od strane Komisije za koncesije i BOT aranžmane. Dostava ugovora Komisiji za koncesije se vrši sporo ili se ugovori nikako ne dostavljaju. Tako od Uprave za šume, Uprave za igre na sreću i opština, nije dostavljen ni jedan ugovor Komisiji za koncesije.

Konstatovano je da se izmjenama Zakona o igrama na sreću od 18.12.2007. godine u članu 69.a kod utvrđivanja postupka naplate varijabilnog dijela koncesione naknade primjenjuju odredbe zakona kojim je uređena poreska administracija, što znači da se na kašnjenje uplate fiksnog dijela ne obračunava kamata. Iz navedenog razloga nemoguće je u poreskom knjigovodstvu odvojiti uplate po osnovu fiksnog i po osnovu varijabilnog dijela kako bi se stornirale kamate za neblagovremeno uplaćeni fiksni dio naknade. Poreska uprava je do navedenih izmjena Zakona o igrama na sreću po automatizmu obračunavala kamatu zbog neblagovremenog plaćanja javnih prihoda (i na fiksni i na varijabilni dio) shodno članu 95. Zakona o poreskoj administraciji.

Revizijom su utvrđeni i problemi po pitanju adekvatnosti visine poreskog zaduženja za pojedine poreske obveznike. Kada su u pitanju poreska potraživanja poreski organ bi morao da ažurira evidenciju o poreskom dugu i raščisti nepostojeća i nenaplativa potraživanja. Treba istaći da je značajno učešće tzv. „nenaplativog poreskog duga“ (pogrešne uplate, zastarjelost, neki poreski obveznici - fizička lica nijesu među živima, neki poreski obveznici su brisani iz registra, neki su prestali sa radom a nemaju nikakve imovine i sl.) ali je evidentno i da Poreska uprava nedovoljno koristi instrumente prinudne naplate i obezbiieđenja naplate poreza. Konstatovano je da nije dovoljna pažnja posvećena naplati poreskog duga kod poreskih obveznika koji duži niz godina ne iskazuju ili ne plaćaju poreske obaveze a ostvaruju veoma značajne prihode kao što su: advokati, privatne zdravstvene ustanove, arhitekte, vlasnici otpada polovnih automobila i trgovci polovnim automobilima, servisi za opravke koji su dosta često trgovci na malo rezervnim djelovima i slično. Kod nekih poreskih obveznika se ne vrši inspekcijski nadzor, iako godinama ne iskazuju prihode (ugostitelji) a kod nekih se ne vrši naplata pa prijeti opasnost od zastare.

Preporuke:

a) S obzirom na potrebu jačanja efikasnosti naplate javnih prihoda preporučujemo kadrovsko jačanje Poreske uprave i intenzivnije zapošljavanje nedostajućeg kadra.


Strana 15

b) U skladu sa odredbama Zakona o poreskoj administraciji neophodno je da Ministarstvo finansija propiše bliže uslove i način povraćaja poreza na dodatu vrijednost. Takođe je neophodno dodatno definisati norme koje propisuju kada da se vrši inspekcijski nadzor i do kojeg iznosa nije neophodno vršiti kontrolu, vodeći računa o racionalnosti postupka. Definisanje ovih normi doprinijelo bi principijelnosti prilikom donošenja adekvatnih odluka.

c) Preporučujemo Poreskoj upravi da poveća broj kontrola kod naplate poreza na dobit, posebno kod velikih poreskih obveznika koji imaju monopolski položaj ili značajnu funkciju u snabdijevanju stanovništva. Potrebno je, kod istih intenzivirati kontrole i pojačati kvalitet inspekcijskog nadzora uz istovremeno sagledavanje svih troškovnih pozicija koje utiču na finansijski rezultat, a samim tim i na poreske obaveze prema državi.

d) Neophodno je uspostaviti efikasniju saradnju nadležnih organa uprave i njihovu međusobnu koordinaciju i dosljedno sprovoditi procedure obračuna koncesionih naknada kako bi se Poreskoj upravi omogućilo da sprovodi potpunu i efikasnu kontrolu i naplatu poreskih prihoda, u skladu sa propisima kojima je regulisana poreska administracija. Takođe je neophodno obezbijediti dosljednu primjenu Zakona o koncesijama, kako bi svi davaoci koncesija blagovremeno dostavljali Komisiji za koncesije i drugim nadležnim organima po primjerak od svakog zaključenog ugovora o koncesijama.

e) Preporučuje se Poreskoj upravi da kod naplate poreskih prihoda koristi zakonom predviđene instrumente naplate i obezbijeđenja naplate poreza. U narednom periodu je neophodno da se ažurira evidencija o poreskom dugu i raščiste nepostojeća i nenaplativa potraživanja i istovremeno intenzivira inspekcijski nadzor i veća pažnju posveti naplati realnog poreskog duga kod poreskih obveznika koji duži niz godina ne iskazuju ili ne plaćaju poreske obaveze a ostvaruju veoma značajne prihode.

3. Tekući izdaci

Revizijom je utvrđeno da Ministarstvo rada i socijalnog staranja i Uprava za antikorupcijsku inicijativu nemaju planiranu budžetsku poziciju 4129 – Ostale naknade pa su naknade zaposlenim za rad u radnim grupama u Ministarstvu u utvrđenom iznosu od 13.416,80€ i Upravi u utvrđenom iznosu 13.526,75€ isplaćivane sa budžetske pozicije 4139 – Ugovorene usluge bez obračuna poreza, doprinosa i prireza.

Na poziciji ostale naknade Komisija za kontrolu postupka javnih nabavki je iskazala izdatke u visini od 31.776,00€, za isplatu naknada članovima radne grupe. Na isplaćena sredstva nije vršen obračun poreza, doprinosa i prireza.

Za isplaćene naknade po ovim osnovama u 2010. godini u Poreskoj upravi i Upravi carina su obračunavali samo porez na dohodak fizičkih lica i prirez porezu na dohodak, ali ne i doprinose za obavezno socijalno osiguranje.

Revizijom izvršenom kod Ministarstva ekonomije utvrđeno je da jedan broj službenika Ministarstva prima naknade za rad u komisijama i radnim grupama za poslove koji mogu da se urade u redovnom


Strana 16

radnom vremenu. Sredstva za te naknade su isplaćivana sa pozicije 4139 - Ugovorene usluge. Članom 9. Odluke Vlade o kriterijumima za utvrđivanje visine naknade za rad članova radnih tijela i timova ili drugog oblika rada (“Sl. List CG” br.13/10), propisano je da se naknade isplaćuju na teret ostalih ličnih primanja.

Kod Komisije za koncesije konstatovana je i praksa, da se sredstva sa pozicije 4139 - ugovorene usluge odobravaju za isplatu naknada za rad članovima Komisije, rashoda za službena putovanja i rashoda za reprezentaciju i da nijesu knjižena na odgovarajuće račune.

Komisija za kontrolu postupka javnih nabavki je sa pozicije 4139 – ugovorene usluge vršila plaćanja i za izdatke koji se odnose na isplatu ostalih ličnih primanja, naknada i nagrada članovima radne grupe. Od ukupno uzorkovanog sa ove pozicije (22.238,70 €) samo se 6.498,44 € odnosi na rashode za koje je Pravilnikom o jedinstvenoj klasifikaciji računa za budžet Republike, budžete vanbudžetskih fondova i budžete Opština, propisano da se isplaćuju sa ove pozicije.

Revizijom je utvrđeno da su kod Direkcije za željeznice sa pozicije 4139 – ugovorene usluge vršena plaćanja za nabavku dva putnička automobila ukupne vrijednosti 29.960,00€, računarske opreme vrijednosti 9.715,99€, kancelarijskog namještaja vrijednosti 9.574,70€, naknada za rad komisija i radnih grupa i nagrada radnicima. Takođe je i Komisija za kontrolu postupka javnih nabavki sa ove pozicije vršila plaćanja i za izdatke koji se odnose na isplatu ostalih ličnih primanja, naknada članovima radne grupe u iznosu, naknada zaposlenima i članovima radne grupe zbog povećanog obima posla, materijalna pomoć zaposlenima, isplata ličnih primanja za zaposlene po ugovoru o djelu, isplata naknade za usluge čišćenja prostorija, doprinos PIO u iznosu od 21.295,28 €. Sa pozicije 4151 – kamate rezidentima vršeni su i prenosi sredstava na ime kamate uplaćene na račun likvidnosti Ministarstva finansija, po osnovu emisije Državnih zapisa, u iznosu od 1.869.630,51€, kao i sredstva za troškove emisije državnih zapisa po osnovu obračuna CBCG. Takođe je isplaćen i iznos od 45.030,00€, po osnovu troška kredita, u visini 0,75% od iznosa kredita uvećano za iznos poreza na usluge, a u skladu sa Ugovorom o kreditu br. LD/10050/00082 od 25.02.2010, u iznosu od 6.000.000,00€, zaključenim između Erste banke ad Podgorica i Vlade Crne Gore - Ministarstva finansija. Kredit je namijenjen za završetak radova na zgradi Uprave policije u Podgorici. Kapitalnim budžetom Direkcije javnih radova za 2010. godinu predviđen je kreditni izvor finansiranja za završetak radova na ovoj zgradi, u iznosu od 6.000.000,00€ što je trebalo predvidjeti i Odlukom o zaduživanju za 2010. godinu.

Sa pozicije 4152 – kamate nerezidentima u toku 2010. godine, najznačajnji iznos sredstava po osnovu kamata uplaćen je prema Credit Suisse International po osnovu Ugovora o zajmu potpisanom 30.07.2009. godine. U okviru sredstava prenijetih za kamatu, u ukupnom iznosu od 7.534.742 €, uplaćena su i sredstva po osnovu ostalih troškova u iznosu od 432.494,91 € (pravničke naknade, troškovi u vezi sa promjenom denominacije i konverzijom i troškovi PDV).

Revizijom budžetske pozicije 417 - subvencije testiran je uzorak u iznosu od 100% izvršenja na ovoj poziciji. Komisija Ministarstva je vršila kontrolu subvencije tako što je dostavljene fakture Elektroprivrede za utrošenu struju upoređivala sa uslovima definisanim ugovorima o subvenciji i izrađivala rješenja na osnovu kojih je uplaćivana subvencija. U 2010. godini plaćene su subvencije KAP-u u iznosu od 18.978.117,40€, Željezari u iznosu od 2.102.367,20€ i Socijalno ugroženim domaćinstvima 2.576.263,07 €.


Strana 17

Preporuke:

a) Preporučuje se obezbeđenje dosljedne primjene Odluke o kriterijumima za utvrđivanje visine naknada za rad članova radnih tijela i timova ili drugog oblika, kao i da se takav rad obavlja poslije redovnog radnog vremena i van okvira redovnih radnih zadataka. Izdatke za rad u radnim grupama neophodno je planirati i isplaćivati sa pozicije 4129 – Ostale naknade ukoliko radnu grupu sačinjavaju stalno zaposlena lica. Primanja zaposlenih po osnovu naknada za rad u raznim radnim grupama i komisijama imaju karakter prihoda koji su ostvareni od zaposlenja, ili su upodobljeni sa radnim odnosom, ukoliko ih isplaćuje isti poslodavac i za ova primanja postoji obaveza poslodavca da obračuna i uplati porez na dohodak fizičkih lica i doprinose za obavezno socijalno osiguranje.

b) Preporučuje se da se za sve vladine komisije i radna tijela sredstva za rad planiraju na budžetskom razdjelu Generalnog sekretarijata Vlade. U tom slučaju ta radna tijela ne bi trebala da podnose posebne finansijske izvještaje, a i izbjeglo bi se da svako od ovih radnih tijela formira svoju posebnu stručnu službu što dovodi do neracionalnog uvećavanja troškova.

c) Preporučuje se budžetskim korisnicima da u cilju realnijeg iskazivanja budžetske potrošnje ostvarene izdatke iskazuju na pozicijama predviđene Pravilnikom o jedinstvenoj klasifikaciji računa za budžet Republike, budžet van budžetskih fondova i budžete opština.

d) Na osnovu izvršene revizije subvencija i uvida u dokumentaciju i iz ranijih godina smatramo da Vlada treba još jednom da preispita dalju politiku davanja subvencija i njihovu strukturu s aspekta opravdanosti benefita za državu.

4. Transakcije finansiranja

U dijelu završnog računa budžeta koji se odnosi na transakcije finansiranja, a na poziciji neizmirenih obaveza, evidentirana je nenamjenska potrošnja za realizaciju kapitalnih izdataka koji su trebali biti realizovani preko Direkcije za saobraćaj i Direkcije javnih radova u okviru kapitalnog budžeta. S obzirom da direkcije nijesu planirale projekte čije je dospijeće naplate u 2010.godini, to je odlukama Vlade CG plaćanje obaveza po tom osnovu preusmjereno na neizmirene obaveze. Ovim putem dolazi do nenamjenskog trošenja sredstava i situacije da kapitalni izdaci budžeta nijesu izvršeni i da se istovremeno neplanirani kapitalni izdaci realizuju putem neizmirenih obaveza. Vršena su sljedeća plaćanja: - za izvođenje radova na izgradnji puta Risan – Žabljak otplaćena obaveza iznosi 2.599.416,08€, dionica: Šavnik-Grabovica-tunel“Ivica“, u skladu sa Ugovorom br. 13/09 od 16.09.2009. godine (vrijednost ugovorenih radova iznosi 17.546.059,64€, način plaćanja: u roku od 7 godina. - za izvođenje radova na izgradnji zaobilaznice oko Bijelog Polja, otplaćena obaveza iznosi 1.800.793,77€, u skladu sa Ugovorom br. 19/08 od 05.06.2008. godine (vrijednost ugovorenih radova iznosi 13.806.085,54€, način plaćanja: u roku od šest godina). - za izvođenje radova na izgradnji mini zaobilaznice Kolašina, otplaćena obaveza iznosi 3.138.044,76€, u skladu sa Ugovorom 17/08 od 29.05.2008. godine (vrijednost ugovorenih radova iznosi 1.999.520,77€, način plaćanja: u roku od 3 godine).


Strana 18

- izgradnja puta Risan – Žabljak dionica: ulaz u tunel „Ivica“- Motički gaj – Žabljak (KM3+090.5 – KM16+683.17) u skladu sa Ugovorom br.05/08 od 24.04.2008. godine (način plaćanja: u roku od 8 godina, a u skladu sa Aneksom br.1. Ugovora od 27.06.2008. godine: način plaćanja: u roku od 7 godina). - za izvođenje radova na rekonstrukciji magistralnog puta M-2 Podgorica - Petrovac, otplaćena obaveza iznosi 2.880.000,00€. - za izvođenje radova na izgradnji magistralnog puta Risan-Grahovo-Žabljak, otplaćena obaveza iznosi 2.595.415,99€.

Obaveze Direkcije javnih radova, u iznosu od 1.626.286,78 €, odnose se uglavnom na obaveze prema izvođačima radova iz prethodne godine po ispostavljenim situacijama u tekućoj godini. Iskazivanje obaveza na poziciji 463 – otplata obaveza iz prethodnih godina, izvršeno je u skladu sa Zaključcima Vlade Crne Gore, broj 03-2750 od 08.04.2010.godine. Obzirom da su privremene situacije ispostavljene u tekućoj godini, trebalo ih je planirati i iskazati kroz kapitalni budžet, na računu 441 - kapitalni izdaci.

U 2010. godini uočava se povećanje datih garancija Vlade Crne Gore za pružanje podrške preduzećima u cilju prevazilaženja finansijskih problema i omogućavanja kontinuiranog poslovanja. Najveći iznosi garancija dati su Kombinatu aluminijuma a.d. Podgorica, u iznosu od 131.680.000,00 € i Željezari a.d. Nikšić, u iznosu od 26.300.000,00 €. U 2010.godini nijesu vršena plaćanja po osnovu datih garancija. U 2011. godini izvršeno je plaćanje, u iznosu od 26.300.000,00 €, po osnovu date državne garancije Željezari a.d. Nikšić. Preporuke:

a) Smatramo da je sve izdatke koji su dospjeli za naplatu u 2010. godini, po osnovu ugovora za izvođenje javnih radova, trebalo planirati i izvršavati u okviru kapitalnog budžeta kod Direkcije javnih radova i Direkcije za saobraćaj. Za eventualne hitne i nepredviđene izdatke, u skladu sa zakonom, mogla su se koristiti sredstva tekuće i stalne budžetske rezerve.

b) Zbog rizika realizacije datih državnih garancija i mogućnosti njihovog pretvaranja u javni dug, preporučuje se Vladi Crne Gore da se prilikom planiranja i izdavanja novih državnih garancija pridržava obaveza utvrđenih zakonom i Strategijom za upravljanje dugom.

5. Kapitalni budžet Revizijom izvršenom kod Direkcije javnih radova utvrđeno je da nije započeta izgradnja regionalnih sanitarnih deponija i postrojenja za preradu otpadnih voda planiran u iznosu od 13.469.000,00 € iz razloga nezavršenih pripremnih poslova odnosno, procedura dobijanja urbanističko tehničkih uslova, nepribavljanja saglasnosti na projektnu dokumentaciju, neobavljenih revizija, niti obezbjeđenih građevinskih dozvola od strane budućih korisnika deponija i postrojenja, tako da nisu stvoreni uslovi za realizaciju kreditnih linija. Kreditna sredstva u iznosu od 2.000.000,00 € od EIB banke i donatorska sredstva u iznosu od 8.100.000,00 €, iz IPA fondova - implementacija III komponente su bila obezbijeđena za realizaciju projekata: Sanitarne deponije i Postrojenja za prečišćavanje otpadnih voda. Međutim, ovi projekti nisu realizovani, obzirom da su navedena sredstva planirana za radove na predmetnim projektima, koji su još uvijek u fazi pripreme - izrada i revizija tehničke dokumentacije.) Nije započet ni projekat Postrojenja za prečišćavanje otpadnih voda Crnogorsko primorje planiran u iznosu od 2.470.000,00 € obzirom da nisu stvoreni pravni i tehnički uslovi.


Strana 19

Revizijom izvršenom kod Direkcije za saobraćaj utvrđeno je da je ova potrošačka jedinica izvršila prijevremena plaćanja dobavljačima, za obaveze iz ugovora koje će se realizovati u narednoj budžetskoj godini: Za rekonstrukciju puta Boan – Bukovica, u skladu sa Ugovorom br. 01-7618/1 od 26.08.2010.godine, dat je avans u iznosu od 10% od vrijednosti Ugovora, odnosno, 98.291,28 €. Međutim, pored već ugovorenog avansa revizijom je utvrđeno da je izvođaču po avansnoj situaciji br. 2 od 21.12.2010.godine dat avans u iznosu od 500.000,00€. Rekonstrukcija puta Tomaševo – Pavino Polje, po Ugovoru br. 01-6959/1 od 15.07.2010.godine dat avans po Ugovoru od 10% na iznos od 246.184,11 €. Međutim, pored već ugovorenog avansa revizijom je utvrđeno da je izvođaču po avansnom računu br. 2 od 21.12.2010.godine dat avans u iznosu od 800.000,00€. Rekonstrukcija puta Tuzi – Božaj, po Ugovoru br. 01-10955/1 od 27.12.2010.godine predvidjen je avans od 10%. Međutim, revizijom je utvrđeno da je isplaćen avans u iznosu od 20%.

Revizijom je utvrđeno da izgradnja poletno sletne staze na sportskom aerodromu „Kapino Polje“ nije predviđena Zakonom o budžetu za 2010. godinu. Iako je planom budžeta bila predviđena rekonstrukcija puta Berane – Lubnice izvršena je rekonstrukcija dionice Kolašin – Jezerine. Odlukom Vlade br. 03-2866 od 22.04.2010. godine obezbijeđena su finansijska sredstva za JU Zavod Komanski most u iznosu od 250.000,00€. Revizijom je utvrđeno da radovi na Specijalnom zavodu „Komanski most“ nijesu predviđeni Zakonom o budžetu za 2010. godinu.Takođe, Odlukom Vlade br. 03-9544 os 04.11.2010. godine zadužena je Direkcija javnih radova da za opremanje Muzičke škole u Nikšiću obezbijedi sredstva u iznosu od 80.000,00 €, s pozicije izgradnja i rekonstrukcija objekata obrazovanja, iako ovi projekti nijesu predviđeni Zakonom o budžetu za 2010. godinu. Preporuke:

Godišnjim zakonom o budžetu, neophodno je obezbijediti realnije planiranje Kapitalnog budžeta, transparentan opis poslova i izvršiti detaljnu razradu projekata po fazama radi obezbjeđenja njihove realizacije u budžetskoj godini za koju se kandiduju. Smatramo da je izvršiocima Kapitalnog budžeta neophodno dati jasne instrukcije od nadležnih ministarstava da bez planske dokumentacije, urbanističko tehničkih uslova i revidirane projektne dokumentacije ne kandiduju nijedan projekat za finansiranje iz kapitalnog budžeta. Takođe, smatramo da je neophodno svim projektima na određenom kodu obezbijediti posebne podkodove što bi olakšalo analitičko praćenje i razdvajanje svakog troška.

Preporučuje se da Direkcija za saobraćaj ne vrši avansno plaćanje dobavljačima, iz razloga što se avansnim plaćanjem kreditiraju dobavljači i nerealno se iskazuju budžetski izdaci. Takođe, izmjene ugovorenih obaveza dovode do narušavanja načela ravnopravnosti ponuđača u prethodno sprovedenim postupcima javnih nabavki. Direkcija za saobraćaj i Direkcija javnih radova u saradnji sa Ministarstvom finansija treba da pojačaju nadzor nad izvršenjem Kapitalnog budžeta radi obezbjeđivanja realnijeg planiranja i realizacije Kapitalnog budžeta po dinamici utvrđenoj budžetskim planom potrošnje. Takođe je neophodno obezbijediti da se sredstva utvrđena za realizaciju faze izgradnje koriste samo nakon završetka faze pripreme u Kapitalnom budžetu. Preporučuje se Vladi da obezbijedi poštovanje godišnjih zakona o budžetu, a njihove izmjene sprovodi u postupku i na način predviđen zakonom.


Strana 20

Zakonski osnov, cilj i predmet revizije Završnog računa budžeta Crne Gore za 2010. godinu Na osnovu člana 4. i 9. Zakona o Državnoj revizorskoj instituciji (»Sl. list RCG« br. 28/04, 27/06, 78/06 i 17/07 u daljem tekstu Zakon o Državnoj revizorskoj instituciji) i člana 51. Zakona o budžetu (»Sl. list RCG« br. 40/01, 44/01, 71/05, 12/07, 73/08, 53/09, 46/10 i 49/10 u daljem tekstu Zakon o budžetu), a u skladu sa Međunarodnim revizorskim standardima (INTOSAI) i Godišnjim planom revizije za 2011. godinu, izvršena je revizija Završnog računa budžeta Crne Gore za 2010. godinu (u daljem tekstu: Završni račun). Razlozi vršenja revizije Revizija se vrši radi obezbjeđivanja bitnih informacija vezanih za ispitivanje pravilnosti poštovanja propisa kod evidencije i rasporeda prihoda, izvršavanja izdataka, knjiženja i dokumentovanja izvršenih transakcija, izvještavanja i upravljanja finansijskom i nefinansijskom imovinom i obavezama. Cilj

Osnovni cilj revizije je prikupljanje vjerodostojnih dokaza za izvještavanje o značajnim činjenicama koje se odnose na pravilnost (zakonitost) rada odgovornih lica kod korisnika budžetskih sredstava i objektivnost prikazanih javnih prihoda i javnih rashoda u Završnom računu. Predmet Predmet revizije je Završni račun urađen u skladu sa članom 51. Zakona o budžetu i članovima 1, 2, 3 i 4 Pravilnika o jedinstvenoj klasifikaciji računa za budžet republike, budžete vanbudžetskih fondova i budžete opština (»Sl.list RCG« br. 35/05, 37/05 i 81/05) i članom 6. Pravilnika o načinu pripreme, sastavljanja i podnošenja finansijskih izvještaja budžeta, državnih fondova i jedinica lokalne samouprave (»Sl. list CG« br. 32/10 i 14/11).

Obuhvat revizije Revizijom Završnog računa pored dokumentacije i izvještaja koji su kontrolisani u Ministarstvu finansija – Državnom trezoru, obuhvaćeni su pojedinačni finansijski izvještaji, evidencije i dokumentacija po potrošačkim jedinicama. Revizija pojedinačnih finansijskih izvještaja zasnovana je na kontroli poštovanja propisa koji se odnose na procedure izdavanja i formiranja dokumentacije, vođenja knjigovodstva i usaglašavanja sa glavnom knjigom Državnog trezora sa ciljem provjere potkrijepljenosti izvršenih transakcija sa odgovarajućim dokumentima. Revizija je izvršena kod sljedećih potrošačkih jedinica budžeta:

1. Predsjednik Crne Gore 2. Ministarstvo finansija

2.a.Rezerve 3. Ministarstvo ekonomije 3.a.Fond za energetsku efikasnost 4. Ministarstvo rada i socijalnog staranja 5. Poreska uprava 6. Uprava carina 7. Uprava za antikorupcijsku inicijativu


Strana 21

8. Uprava za sprečavanje pranja novca i finansiranje terorizma 9. Uprava za vode 10. Lučka uprava 11. Sekretarijat za zakonodavstvo 12. Direkcija za saobraćaj 13. Direkcija javnih radova 14. Direkcija za željeznice 15. Savjet za privatizaciju 16. Akreditaciono tijelo 17. Institut za standardizaciju 18. Komisija za kontrolu postupka javnih nabavki 19. Komisija za koncesije 20. Fond rada 21. Fond PIO 22. Fond Zdravstva

Računovodstveni sistem budžeta Računovodstveni sistem budžeta Crne Gore organizovan je na gotovinskoj osnovi shodno odredbama člana 2 i 47. Zakona o budžetu, člana 1. Pravilnika o načinu pripreme, sastavljanja i podnošenja godišnjih finansijskih izvještaja budžeta, državnih fondova i jedinica lokalne samouprave i Uputstva o radu Državnog trezora („Sl. list CG“ br. 80/08, 02/09 i 45/10). Računovodstveni sistem zasnovan je na evidencijama u Glavnoj knjizi trezora, koja se vodi u Ministarstvu finansija i knjigovodstvima koja se vode po potrošačkim jedinicama. Potrošačke jedinice na osnovu svojih evidencija o izdacima (plaćanjima) i primicima na kraju godine sastavljaju godišnji finansijski izvještaj koji se dostavlja Ministarstvu finansija – Državnom trezoru do 31. marta tekuće godine za prethodnu godinu. Glavna knjiga Državnog trezora i finansijski izvještaji potrošačkih jedinica predstavljaju dokumentacionu osnovu za izradu Završnog računa. Revizijom je utvrđeno da je obavezu dostavljanja godišnjih finansijskih izvještaja Ministarstvu finansija – Državnom Trezoru imalo 133 potrošačke jedinice budžeta.

Revizijom je utvrđeno da nijesu formirana tri organa koja su ušla u državni budžet za 2010. godinu iako je očigledno da su stvorene pravne pretpostavke za formiranje istih, pa se preporučuje Vladi Crne Gore da kod formiranja državnih organa poštuje proceduru predviđenu članom 24. i 25. Zakona o državnoj upravi i Uredbe o organizaciji i načinu rada državne uprave. Revizijom je utvrđeno da nisu do kraja regulisana pravila evidencije i odnosi budžetskih korisnika koje u svom finansijskom poslovanju koriste modifikovanu gotovinsku i obračunsku osnovu (Fond zdravstva, Institut za standardizaciju i Akreditaciono tijelo) sa Ministarstvom finansija – Državnim trezorom. Naime, Institut za standardizaciju i Akreditaciono tijelo imaju svojstvo pravnog lica, poslovne knjige vode po sistemu dvojnog knjigovodstva u skladu sa Zakonom o računovodstvu i reviziji („Sl.list 69/05 i 80/08“)1 i Pravilnikom o analitičkom kontnom okviru za pravna lica, a dostavljaju finansijske izvještaje u skladu sa Pravilnikom o načinu sastavljanja i podnošenja finansijskih izvještaja budžeta, državnih fondova i jedinica lokalne samouprave. Revizijom je utvrđeno i da nije vršeno usaglašavanje između Glavne knjige trezora i Glavnih knjiga Instituta za standardizaciju i Akreditacionog tijela, što je rezultiralo iskazivanjem različitih podataka o potrošnji budžetskih sredstava za fiskalnu 2010. godinu od strane navedenih budžetskih korisnika u odnosu na podatke Glavne knjige trezora.

1 Zakon o računovodstvu i reviziji u članu 1. stav 3 precizira „ovaj zakon se ne primjenjuje na subjekte koji se finansiraju iz budžeta i vanbudžetskih fondova.


Strana 22

Preporučuje se da Institut za standardizaciju i Akreditaciono tijelo svoje finansijsko poslovanje usklade sa Zakonom o budžetu, Uputstvom o radu državnog trezora, Pravilnikom o načinu sastavljanja i podnošenja finansijskih izvještaja budžeta, državnih fondova i jedinica lokalne samouprave i Pravilnikom o načinu pripreme, sastavljanja i podnošenja finansijskih izvještaja, nezavisnih regulatornih tijela, pravnih lica, akcionarskih društava i društava sa ograničenom odgovornošću u kojima država ili opštine imaju većinski udio u vlasništvu („SL.list CG“, br.12/08 i 35/10). U skladu sa odredbama Uputstva o radu Državnog trezora, tačke 120 – 123 i članom 2. stav 3. Pravilnika o načinu sastavljanja i podnošenja finansijskih izvještaja budžeta, državnih fondova i jedinica lokalne samouprave, budžetski korisnici su obavezni da Ministarstvu finansija na propisanom obrascu sačine izjavu o potrošnji budžetskih sredstava nakon isteka fiskalne godine. Ministarstvo finansija je dopisom br. 06-1811/1, od 27.05.2011. godine, dostavilo DRI pregled računa budžetskih korisnika otvorenih kod poslovnih banaka za posebne namjene koji su otvoreni uz saglasnost Ministarstva finansija,shodno odredbama člana 12. Zakona o budžetu. Međutim, prilikom vršenja revizija kod potrošačkih jedinica Budžeta, revizori su konstatovali da pojedine potrošačke jedinice Budžeta imaju otvorene žiro račune kod poslovnih banaka koji se ne nalaze u pregledu dostavljenom od strane Ministarstva finansija. U sljedećoj tabeli dat je pregled računa po potrošačkim jedinicama koji nisu evidentirani kod Ministarstva finansija:

S obzirom da se sredstva za rad Savjeta za privatizaciju obezbjeđuju isključivo iz Budžeta, smatramo da bi Vlada Crne Gore trebala da preispita svrhu otvaranja više računa i formiranje depozita na njima i obezbijedi uslove za vršenje nadzorne funkcije Ministarstva finansija u izvršenju budžeta.

U skladu sa Zakonom o standardizaciji (Sl. list CG br. 13/08) i Zakona o akreditaciji (Sl. list CG br. 13/08) formirani su Institut za standardizaciju CG i Akreditaciono tijelo CG kao samostalne neprofitne organizacije, iako osim budžetskih ostvaruju i druge prihode. Tako, Institut za standardizaciju osim budžetskih prihoda ostvaruje i druge prihode: prodajom standarda, srodnih dokumenata i drugih publikacija, naplatom članarine, naplatom usluga i iz drugih izvora. Revizijom izvršenom kod Instituta za standardizaciju utvrđeno je da je Upravni odbor Instituta donio Odluku br. 42/VIII/9 od 14.12.2009.godine, kojom je utvrđeno da se po isteku svake poslovne godine, neutrošena finansijska sredstva dobijena iz Budžeta Crne Gore, prebacuju na podračun Instituta i usmjeravaju u razvoj Instituta. Međutim, dio ovih izdataka u iznosu od 269.911,20€ je utrošen za kupovinu stana,što predstavlja kapitalni, a ne tekući izdatak. Smatramo da ovaj izdatak nije realizovan u skladu sa budžetom opredijeljenim namjenama, i da je u ovom slučaju Upravni Odbor prekomjerno koristio svoja ovlašćenja te da je prekršio Zakon o budžetu. Takođe, struktura potrošnje iskazana po Završnom računu Budžeta ne odgovara strukturi potrošnje iskazane po Završnom računu potrošačke jedinice i smatramo neophodnim da Institut za standardizaciju detaljno informiše Ministarstvo finansija i nadležno tijelo Skupštine o potrošnji budžetskih sredstava u prethodnim godinama.


Strana 23

Preporučujemo Vladi Crne Gore kao osnivaču samostalnih neprofitnih organizacija da sagleda pravni status ovih organizacija i usaglašenost Odluke o osnivanju sa Ustavom i Zakonom o standardizaciji i Zakonom o akreditaciji. Takođe je neophodno zakonom definisti i nadzornu funkciju države nad ovim subjektima. Budžetski korisnici morali bi se striktno pridržavati odredbi Zakona o budžetu i podzakonskih propisa donijetih u skladu sa navedenim Zakonom. Iz tog razloga smatramo da u potpunosti treba obezbijediti primjenu zakonskih odredbi koje obezbjeđuju transparentniju potrošnju javnih sredstava, jačanje fiskalne discipline i onemogućavanje nenamjenske potrošnje, diskrecionim odlukama budžetskih korisnika.

Uticaj preusmjeravanja sredstava na budžetski plan U skladu sa članom 35. u budžetu je vršeno preusmjeravanje planiranih sredstava u okviru potrošačkih jedinica po programima i izdacima iskazanim po ekonomskoj klasifikaciji, kao i između potrošačkih jedinica. Ukupna preusmjerenja u 2010. godini iznosila su 83.142.026,22. U narednoj tabeli su prikazane potrošačke jedinice na koje se odnosi oko 83% ukupnih preusmjerenja u 2010. godini:

Preusmjeravanje sredstava vršeno je na osnovu rješenja Ministarstva finansija na osnovu zaključaka Vlade. Analizom rješenja o preusmjeravanju karakteristična su ona sprovodena na način da se sredstva preusmjere sa jednog ili više izdataka na poziciju tekuće rezerve, a zatim se istim rješenjem vrate u istu potrošačku jedinicu na druge pozicije. Ovakva rješenja o preusmjeravanju evidentirana su kod Uprave policije, Ministarstva odbrane i Sudstva, a sprovode se radi izbjegavanja prekoračenja Zakonom određene granice od 10% izdatka sa kojeg se vrši preusmjeravanje. Takođe je uočljiv ogroman broj ovih rješenja (npr. sa kapitalnih izdataka na rashode za materijal i usluge ili sa više pozicija na izdatke za bruto zarade i doprinose na teret poslodavca i sl.) što ukazuje na nerealno planirane budžete potrošačkih jedinica, odnosno, nedostatke u procesu pripremanja i planiranja budžeta. Karakterističan primjer nerealnog planiranja predstavlja budžet Agencije za zaštitu ličnih podataka koji je rješenjima o preusmjeravanju uvećan za 270%. Ukazujemo i na činjenicu da su tokom godine vršene nedozvoljene fiskalne transakcije u dijelu budžetskih preusmjerenja. Naime, pojedini subjekti revizije uz saglasnost Ministarstva finansija vršili su preusmjerenja iznad zakonom dozvoljenog iznosa.


Strana 24

Izvršenje Budžeta Crne Gore za 2010. godinu U Završnom računu u članu 1. iskazano je sljedeće stanje:

Formalno tehničkom provjerom iskazanih podataka u prethodnoj tabeli konstatovano je da su izvori finansiranja uravnoteženi sa korišćenjem sredstava u toku 2010. godine.

Sredstva prenešena iz prethodne godine.................................167.108.055,81 Primici.....................................................................................1.373.703.653,26 Ukupno..................................................................................1.540.811.709,07 Izdaci......................................................................................1.438.614.766,14 Gotovina na kraju godine..........................................................102.196.942,93 Ukupno..................................................................................1.540.811.709,07 Razlika u iskazanoj gotovini na početku i kraju perioda.......64.911.112,88

Gotovina na kraju 2009. godine iskazana je u iznosu od 167.108.055,81€2, a ukupni primici 1.373.703.653,26€, tako da su raspoloživa sredstva za finansiranje javne potrošnje iznosila 1.540.811.709,07€. Od ukupno raspoloživih sredstava potrošeno je 1.438.614.766,14€ a gotovina na kraju godine iznosila je 102.196.942,93€. Gotovina na kraju 2010. godine manja je u odnosu na početno stanje gotovine za 64.911.112,88€. Strukturu prenešenih sredstava predstavljaju depoziti budžeta Crne Gore bez državnih fondova u iznosu od 137.134.229,81€, sredstva Fonda PIO u iznosu od 29.931.839,65€ i Fonda zdravstvenog osiguranja u iznosu od 41.986,35€.

Finansijski izvještaji budžeta Ministarstvo finansija je u skladu sa članom 16. Zakona o budžetu iskazalo deficit za 2010. godinu u iznosu od 112.249.753€ što je prikazano u narednoj tabeli:

2 Sredstva prenešena iz prethodne godine umanjena su za 15.969.443,23€ koja su prenijeta Investiciono razvojnom fondu koji je u međuvremenu formiran, van sistema budžeta Crne Gore.


Strana 25

Revizijom Predloga završnog računa budžeta Crne Gore za 2010.godinu, ustanovljeno je da je Ministarstvo finansija u skladu sa zakonom iskazalo deficit budžeta za 2010. godinu u iznosu od 112.249.753,00€. Ministarstvo finansija je u skladu sa članom 10. Zakona o godišnjem budžetu države („Sl.list CG“ br. 87/09), evidentiralo sudska rješenja na propisani način. Nakon izvršene revizije Predloga završnog računa budžeta Crne Gore za 2010. godinu, Državna revizorska institucija iskazuje rezervu na iznos od 14,118.064,40 €. Naime, Završnim računom iznos od 14.118.064,40 € proknjižen je kao povećanje obaveza i istovremeno smanjenje obaveza iz prethodnog perioda. Međutim, revizijom je utvrđeno da su navedene gotovinske isplate izvršene u 2010. godini i da je dospijeće ovih isplata nastalo u istoj fiskalnoj godini, te kao takve imaju karakter tekućih izdataka.


Strana 26

PRIMICI

U sljedećoj tabeli dat je pregled planiranih i ostvarenih budžetskih prihoda u 2010 godini:

U članu 1. Završnog računa iskazani su primici budžeta Crne Gore u iznosu od 1.373.703.653,26€ što u odnosu na 1.571.257.245,20€ ostvarenih u 2009. godini iznosi 197.553.592€ ili 7,95% manje. Budžetski prihodi su zbog ekonomsko finansijske krize oscilirali, tako da je zbog smanjenih ekonomskih aktivnosti vidan pad naplaćenih poreza u odnosu na 2009. godinu, u iznosu od 36,64 mil.€ (porez na dobit, porez na dodatu vrijednost i porez na zarade zaposlenih) dok doprinosi zbog njihovog uvećanja na teret zaposlenog bilježe rast od 40,03 mil.€. Budžetski prihodi su se najvećim dijelom formirali iz osnovnih izvora finansiranja, ali i takođe i iz pozajmica u iznosu od 225,44 mil.€ radi pokrivanja budžetskog deficita i redovnog finansiranja domaćeg i inostranog duga. Svakako da zabrinjava porast javnog duga u iznosu od 376 mil.€ u poslednje dvije godine, što zahtijeva preispitivanje politike javne potrošnje u Crnoj Gori i njenog budućeg finansiranja putem povećanja javnog duga.


Strana 27

Evidencija javnih prihoda koje naplaćuje poreska uprava

Naplata izvornih javnih prihoda (porezi, takse i naknade) u Crnoj Gori realizuje se preko Poreske uprave (grupa računa 820) Uprave carina (grupa računa 805), Ministarstva unutrašnjih poslova i javne uprave (grupa računa 825), Uprave policije (grupa računa 840) i računa ministarstava, drugih organa uprave i pravosuđa (grupa računa 832).

Naredbom o načinu uplate javnih prihoda3 propisana je, grupa računa 820 - za uplatu i način uplate javnih prihoda (porezi, doprinosi, takse i dr), koje naplaćuje Poreska uprava.

Poreska uprava nakon dostavljenih izvoda od Centralne banke o dnevnim promjenama na računu, vrši identifikaciju po vrsti prihoda i po uplatiocima. Nakon toga, sredstva se svakodnevno elektronskim putem prenose sa uplatnog, na centralni racun Drzavnog trezora, preko Prihodne izjave primaoca.

Po zbirnom pregledu prihoda po Eko-kodovima Poreske uprave kao primaoca, kao i po izvještaju Centralne banke, utvrđen je ukupni priliv novčanih sredstava u iznosu od 828.100.935,80€. Pojašnjavamo da je ovdje riječ o ostvarenoj neto naplati, dakle, naplati umanjenoj za povraćaj poreskog kredita, kompenzacija sa fondom PIO i CDA, više uplaćenih doprinosa i pogrešnih uplata.

Ministarstvo finansija (Državni trezor) po prispjeću Prihodne izjave, vrši raspodjelu sredstava na prihode: Državnog budžeta, Opština, Zajednice opština, Egalizacionog fonda i JU “Morsko dobro”. Po evidenciji Glavne knjige Državnog trezora, od ukupnog priliva sredstava po Prihodnim izjavama Poreske uprave, u iznosu 828.100.935,80€ iznos od 785.538.102,46€ predstavlja primitke Budžeta Crne Gore4, a 42.562.833,34€ su primici opština, Egalizacionog fonda, JU “Morsko dobro” i Zajednice opština. Raspored sredstava korisnicima koje je izvršio Državni trezor prikazan je u sljedećoj tabeli:

3 Naredba o načinu uplate javnih prihoda3 ("Sl. list RCG", br. 82/04, 010/05, 32/05, 49/05, 51/05, 76/05, 82/05, 11/06, 17/06, 35/06, 81/06, 42/07, 53/07 i "Sl. list Crne Gore", br. 06/07, 06/08, 39/08, 56/08, 72/08, 81/08, 22/09, 30/09, 42/09, 47/09, 71/09, 84/09, 04/10, 11/10, 33/10, 46,10, 72/10, 07/11, 17/11) 4 U primitke budžeta su uračunati i prihodi državnih fondova koji su integrisani u sistem Državnog trezora (Fond PIO, Fond za zdravstveno osiguranje i Zavod za zapošljavanje CG)


Strana 28

Revizijom Završnog računa budžeta za 2010. godinu poseban osvrt je urađen za sljedeće javne prihode:

-porez na dodatu vrijednost -porez na dobit pravnih lica, -porez na pomet nepokretnosti -prihod od koncesija,

Porez na dodatu vrijednost

Planom budžeta u 2010. godini je planirana naplata poreza na dodatu vrijednost u iznosu od 398.857.369,87€ a ostvarena je u iznosu od 364.177.041,46€ odnosno 91,31% planiranog iznosa. Od ovog iznosa Poreska uprava je u okviru svojih nadležnosti izvršila naplatu i prenos sredstava od PDV – Državnom trezoru u iznosu od 142.816.805,61€.

Povraćaj poreza na dodatu vrijednost je vršen po Rješenjima poreske uprave u ukupnom iznosu od 81.964.327,12€. Od toga iznosa 12.441.951,18€ je vraćeno sa računa na kojem se kod Centralne banke evidentira priliv sredstava koje naplaćuje Poreska uprava. Rješenja o povraćaju u ukupnom iznosu od 69.522.375,94€ Poreska uprava je dostavila Ministarstvu finansija na izvršenje, zato što u momentu donešenih rješenja na računu nije bilo sredstava.

U izjavi primaoca koja iskazuje prilive novčanih sredstava, Poreska uprava dostavlja Ministarstvu finansija razliku između naplaćenog i vraćenog poreza na dodatu vrijednost. Izjava ne sadrži povraćaj navedenog iznosa koje je Ministarstvo finansija preuzelo na izvršenje, odnosno, za taj iznos nisu umanjena sredstva sa računa Poreske uprave.

Kod povraćaja poreza na dodatu vrijednost konstatuje se nepostojanje konzistentnosti u postupku povraćaja više ili pogrešno uplaćenih sredstava. Kod svih zahtjeva za povraćaj ne vrši se inspekcijski nadzor osnovanosti zahtjeva već se povraćaj vrši na osnovu uvida u analitičku karticu. Međutim, naknadnim vršenjem inspekcijskog nadzora kod poreskog obveznika u značajnom broju slučajeva analitičke kartice se koriguju. Po godišnjem izvještaju o radu Poreske uprave u 2010. godini izvršeno je 980 kontrola obračuna i uplate poreza na dodatu vrijednost, pri čemu je u 858 kontrola izvršena korekcija u iznosu od 29.203.138,45€ odnosno, u 87,6% izvršenih kontrola. Shodno članu 50. stav 5. Zakona o porezu na dodatu vrijednost (“Službeni list RCG” broj 65/01...16/07) bliže uslove i način povraćaja ulaznog PDV-a trebalo je donijeti Ministarstvo finansija a koje u postupku revizije nije pruženo na uvid.

Smatramo da je neophodno dodatno definisati norme koje propisuju kada da se vrši inspekcijski nadzor i do kojeg iznosa nije neophodno vršiti kontrolu vodeći računa o racionalnosti postupka. Definisanje ovih normi doprinijelo bi principijelnosti prilikom donošenja odluka da li da se vrši inspekcijski nadzor kao osnov za povraćaj PDV kredita s ciljem jačanja inspekcijskog nadzora kod velikih poreskih obveznika.

Zakonskim rješenjima su utvrđeni rokovi za povraćaj više ili pogrešno uplaćenih sredstava. U periodu do 01.08.2010. godine, u izvjesnom broju slučajeva, povraćaj se vrši u dužem roku od propisanog, pri čemu se novčana sredstva usitnjavaju, što negativno utiče na autoritet nadležnih državnih organa. Istovremeno nije principijelno zadržavanjem sredstava ugrožavati likvidnost poreskih obveznika. Po mišljenju revizora, zakonom utvrđeni rokovi bi se morali poštovati ili ih treba korigovati.


Strana 29

Porez na dobit pravnih lica

Planom budžeta u 2010. godini je planirana naplata poreza na dobit u iznosu od 49.581.328,00 € a ostvarena je u iznosu od 20.270.971,71€ odnosno 40,92% planiranog iznosa. Ministarstvo finansija nije planiralo fiskalne efekte nastale izmjenom Zakona o porezu na dobit pravnih lica (“Sl. list RCG” br. 86/09) kojim je ukinuto akontativno plaćanje poreza na dobit u tekućoj godini na bazi obaveze iz prethodne godine, što je značajno uticalo na neispunjenje budžetskog plana.

S druge strane, obzirom na trend rasta društvenog bruto proizvoda i okolnost da je značajan broj pravnih lica riješio pitanja tzv.” tehnoloških viškova zaposlenih” stoji očekivanje da obveznici poreza na dobit postignu bolji poslovni rezultat, a time i veću obavezu poreza na dobit pravnih lica.

Dug po osnovu poreza na dobit rezidentnih pravnih lica na dan 01.01.2010 iznosio je 13.482.975,63€, dok je na dan 31.12.2010. godine iznosio 7.853.269,35€.

Poreska uprava je tokom 2010. godine izvršila 415 kontrola obračuna i uplate poreza na dobit gdje je 329 kontrola sa korekcijom poreza na dobit, odnosno 79,3%, pri čemu je korekcija u iznosu od 8.649.985,17€. Broj kontrola poreza na dobit u odnosu na ukupan broj kontrola iznosi 17,9% što smatramo nedovoljnim, imajući u vidu veliki broj kontrola sa korekcijom i značajan iznos korigovane poreske obaveze.

Kada su u pitanju specifične djelatnosti- operateri mobilne telefonije i pravna lica koja se bave prometom nafte i naftnih derivata sa aspekta poreza na dobit pravnih lica utvrđeno je sljedeće:

1) kod pravnih lica koja se bave pružanjem usluga mobilne telefonije, inspekcijski nadzor u dijelu poreza na dobit nije vršen u 2010. godini.

2) kod pravnih lica koja se bave prometom nafte i naftnih derivata izvršena su samo četiri inspekcijska nadzora, pri čemu je u tri slučaja nadzor prošao bez nepravilnosti a u jednom je izvršena korekcija u iznosu od 3.700,00€.

Smatramo, da posebno kod velikih poreskih obveznika koji imaju značajnu funkciju u snabdijevanju stanovništva: operateri mobilne telefonije, distributeri nafte i naftnih derivata i električne energije, treba intenzivirati kontrole i pojačati kvalitet inspekcijskog nadzora uz istovremeno sagledavanje svih troškovnih pozicija koje utiču na finansijski rezultat, a samim tim i na poreske obaveze prema državi.

Porez na promet nepokretnosti

Porez na promet nepokretnosti predstavlja zajednički prihod budžeta Crne Gore i budžeta lokalnih samouprava. Zakonom o porezu na promet nepokretnosti (Sl.list RCG br. 69/03 i Sl.list CG BR. 17/07, 73/10 i 40/11) ovaj prihod se dijeli po formuli: Budžetu Države 30%, budžetima lokalnih samouprava 50% i Egalizacionom fondu 20%. Prema podacima Poreske uprave iskazanim u Izjavama primaoca i po Izvještaju Državnog trezora koji vrši raspored sredstava korisnicima, bruto naplata prihoda od poreza na promet nepokretnosti u 2010. godini je iznosila 16.461.447,95€.

Zakonom o izmjenama i dopunama zakona o finansiranju lokalne samouprave (Sl. list CG br.74/10 opštinama pripada 80% poreza na promet nepokretnosti na njenoj teritoriji. S obzirom da se ova odredba primjenjuje od 01.01.2011. godine neophodno je izvršiti i usaglašavanje između navedenih zakonskih odredbi. Po podacima Poreske uprave, dug po osnovu poreza na promet nepokretnosti na dan 31.12.2010.godine iznosi 20.978.882,32€.


Strana 30

Po postojećim zakonskom rješenjima uknjižba novostečene nepokretnosti može se izvršiti bez dokaza o plaćenom porezu na promet nepokretnosti što dovodi do velikog broja prometa nepokretnosti „van dohvata“5 poreskog organa i bez plaćanja poreskih obaveza6.

Revizijom je utvrđena neažurnost i nedovoljna saradnja između državnih organa kod naplate ovog poreza. Organi koji se bave ovjerom ugovora o prometu nepokretnosti između fizičkih lica, primjerak istih ne dostavljaju ili to čine sa izvjesnim zakašnjenjem, što predstavlja problem, imajući u vidu da je shodno članu 8. Zakona o porezu na promet nepokretnosti („Sl. list RCG“ broj 69/03 i „Sl. list CG“ broj 17/07) poreska osnovica tržišna vrijednost nepokretnosti u trenutku njenog sticanja. Poreska obaveza nastaje, shodno članu 13. istog zakona, danom zaključenja ugovora, a poresku obavezu poreski obveznik plaća u roku od 15 dana od dana dostavljanja rješenja u skladu sa članom 15. navedenog zakona.

Najveći dio nenaplaćene obaveze po osnovu poreza na promet nepokretnosti se odnosi na promet nepokretnosti između fizičkih lica, gdje je veliki broj lica koje je teško pronaći, pa poreski organ ne može obezbijediti blagovremenu naplatu.

Smatramo neophodnim da se radi lakše identifikacije nepokretnosti i poreskih obveznika uspostavi saradnja između notarske službe (koji vrše ovjeru ugovora) i Uprave za nekretnine (koja vrši uknjižbu nepokretnosti) sa Poreskom upravom, kako bi ova blagovremeno dobijala podatke o prometu nepokretnosti i pokretala postupak za razrez i naplatu ovog poreza. Takođe, smatramo da je poreski organ dužan da u slučaju izbjegavanja plaćanja ovog poreza u skladu sa zakonskim rješenjima, koristi mogućnosti da izvrši naplatu ili obezbijedi naplatu instrumentom založnog prava i time ubrza i obezbijedi naplatu javnih prihoda. Prihodi od koncesija

U skladu sa članom 4. Zakona o koncesijama, koncesija je definisana kao pravo korišćenja prirodnog bogatstva, dobra u opštoj upotrebi i drugog dobra od opšteg interesa koje je u državnoj svojini, ili obavljanja djelatnosti od javnog interesa, uz plaćanje koncesione naknade od strane koncesionara ili pružanje finansijske naknade ili druge podrške koncesionaru za ostvarivanje odgovarajućeg javnog interesa. Koncesiona naknada za koncesije koje daje Vlada, prihod je budžeta Crne Gore.

Prema izvještaju Državnog trezora o naplati koncesionih naknada u 2010. godini, koje su u nadležnosti Poreske uprave, naplaćeno je 19.174.822,93€ a budžetom planirana vrijednost iznosila je 24.661.134,41€ ili 77,75 % od plana.

Postavlja se pitanje objektivnosti i kvaliteta plana naplate tekućih prihoda Poreske uprave, imajući u vidu težinu ekonomske situacije. Mišljenje revizora je da se često, kada je u pitanju planiranje naplate javnih prihoda, radi o ad hoc planovima bez jasnih kriterijuma i indikatora. Pri takvoj ekonomskoj situaciji planiranju naplate javnih prihoda neophodno je prići sa mnogo više opreza da se ne bi dešavalo da se planovi naplate ostvaruju sa više od 100% s jedne strane, a da imamo porast poreskog

5 Navodimo primjere gdje je poreski obveznik iz Podgorice prenio u 2011. godini poresku obavezu iz prethodnog perioda u iznosu od 178.240,00€ pri čemu je je u toj godini poreski organ naplatio iznos od 123.844,28€ a ostao je nenaplaćen, do momenta vršenja revizije, iznos od 53.003,08€. Poreski organ je imao zakonsku mogućnost da u postupku prinudne naplate poreske obaveze radi obezbjedjenja poreskog potraživanja, na imovini poreskog obveznika zasnuje založno pravo, što nije učinio. Dug po osnovu poreza na promet nepokretnosti u iznosu od 100.614,00€ datira još iz 2008. godine. 6Po analitičkoj kartici drugog poreskog obveznika, takođe iz Podgorice, evidentiran je dug po osnovu poreza na promet nepokretnosti u iznosu od 108.141,23€ od osnovnog duga koji je iznosio 148.886,10€ koji datira od 21.04.2010. godine. Ni u ovom slučaju poreski organ nije iskoristio zakonske mogućnosti da obezbijedi naplatu poreske obaveze.


Strana 31

duga u značajnom obimu. U sljedećoj tabeli su prikazane koncesione naknade koje je naplatila Poreska uprava i koje je nakon toga Državni trezor rasporedio korisnicima7.

Revizijom koja je izvršena kod Ministarstva ekonomije, Uprave za vode i Poreske uprave obuhvaćeni su sljedeći koncesioni prihodi:

- Naknade za korišćenje mineralnih sirovina - Naknada za korišćenje voda - Naknada za izvađeni materijal iz vodotoka - Naknada za zaštitu voda od zagađivanja - Naknada za priređivanje lutrijskih igara na sreću - Naknada za priređivanje posebnih igara na sreću

Prihodi od koncesionih i drugih naknada u skladu sa članom 28. Zakona o finansiranju lokalne samouprave predstavljaju zajednički prihod budžeta Crne Gore i budžeta lokalnih samouprava. U 2010. godini opštinama je pripadalo 30% prihoda od koncesionih i drugih naknada za korišćenje prirodnih bogatstava koja se nalaze na njihovim teritorijama8. Naknade za priređivanje igara na sreću pripadaju budžetu države.

Naknade za korišćenje mineralnih sirovina Na osnovu izvršene revizije u Ministarstvu ekonomije i upoređivanja sa podacima iz revizije Poreske uprave o naplati koncesionih naknada koja se paralelno odvijala, uočeni su problemi sa kontrolom, obračunom i naplatom ovog prihoda budžeta. Takođe je uočeno da saradnja i razmjena informacija između nadležnih državnih organa nije na potrebnom nivou. Ugovorima sa koncesionarima je definisan i propisan stalni dio koncesione naknade (plaća se na osnovu zaključenih ugovora bez donošenja rješenja i bez obzira da li se vrši eksploatacija) i promjenljivi dio koji se obračunava po formuli: proizvedena količina x tržišna cijena x utvrđeni procenat koncesione naknade (plaća se na osnovu rješenja Ministarstva).

7 Revizijom je utvrđeno da je Poreska uprava proslijedila 828.100.935,10€ Državnom trezoru, kao i da je taj iznos raspoređen korisnicima. Međutim, razlika u podacima upućuje na uplate na neodgovarajuće račune. 8Zakonom o izmjenama i dopunama zakona o finansiranju lokalne samouprave(Sl. list CG br.74/10 opštinama pripada 70% prihoda od koncesionih i drugih naknada za korišćenje prirodnih bogatstava koja se nalaze na njenoj teritoriji, osim prihoda od koncesione naknade za korišćenje luka od koje opštini pripada 20%. Ova odredba se primjenjuje od 01.01.2011. godine.


Strana 32

Prema izvještaju Ministarstva ekonomije – Odsjek za rudarstvo, ukupni iznos planirane koncesione naknade za eksploataciju mineralnih sirovina iznosio je 1.572.612€ i to stalni dio u iznosu 1.537.006€ i akontacioni dio u iznosu 35.606€. Ukupan iznos obračunate koncesione naknade za eksploataciju mineralnih sirovina u 2010. godini iznosio je 2.364.840€ i to stalni dio u iznosu od 1.537.006€ i promjenljivi dio u iznosu od 827.834€. Prema podacima Poreske uprave koja se bavi naplatom ovog prihoda i podacima Glavne knjige trezora, pozicija – 71424 naknade za korišćenje mineralnih sirovina, ukupno naplaćeni iznos ove naknade iznosi 1.232.571,68€ koji je raspoređen korisnicima budžeta i opštinama.

U godišnjem izvještaju o koncesijama Odsjeka za rudarstvo navodi se da je obračunom obuhvaćeno 27 koncesionara od ukupno 32 kojima su dodijeljene koncesije ugovorima. Nadzor nad eksploatacijom mineralnih sirovina nije adekvatan i u značajnoj mjeri zavisi od dobre volje koncesionara koliko će da prijavi izvađenog materijala iz nalazišta za obračun konačnog iznosa naknade. Ima više koncesionara koji ne dostavljaju podatke o izvađenim količinama9 i ne plaćaju ni stalni dio naknade, iako neispunjavanje obaveza iz ugovora povlači raskid ugovora. U nekim ugovorima uopšte nije utvrđena obaveza plaćanja varijabilnog dijela naknade10 koja zavisi od količine izvađenog materijala. Izostavljanje odredbe o plaćanju varijabilnog dijela naknade omogućava neograničenu eksploataciju prirodnog bogatstva bez adekvatne naknade za državu.

Neki ugovori sa koncesionarima su odavno istekli. Međutim, i pored toga što su pojedini koncesionari podnijeli zahtjev za produženje ugovora i Ministarstvo proslijedilo predlog prema Vladi – Komisiji za koncesije, Vlada do sada nije donijela odluku o produžetku ovih ugovora. U Ministarstvu ekonomije objašnjavaju da zbog isteka važenja ugovora ne postoji pravni osnov za obračun i naplatu koncesione naknade. Smatramo da, nezavisno od toga da li je isteklo važenje ugovora, ako koncesionar eksploatiše prirodno bogatstvo, treba mu obavezno obračunavati koncesionu naknadu i ispostaviti rješenje za njeno plaćanje.

U postupku revizije, kod pojedinih pravnih lica utvrđeno je da su isti zaključila Ugovor o pravu na eksploataciju mineralne sirovine sa Vladom CG. Ugovori su zaključeni na period od 10 godina. Ugovorima je između ostalog bilo precizirano plaćanje akontativnog dijela koncesione naknade (koji se plaća u dvije jednake polugodišnje rate - prva do 30.juna a druga do 31. decembra tekuće godine) dok se konačni obračun koncesione naknade utvrđivao rješenjima nadležnog Ministarstva ekonomije, u toku prvog kvartala tekuće, za prethodnu godinu.

Istekom roka na koji je navedeni koncesioni ugovor bio zaključen, Poreska uprava se u više navrata obraćala nadležnom Ministarstvu za dobijanje informacije da li je okončan postupak zaključivanja ugovora o produženju prava na eksploataciju mineralnih sirovina. Ministarstvo za ekonomski razvoj je obavijestilo Poresku upravu da su koncesionari podnijei zahtjev za produženje prava na eksploataciju mineralnih sirovina i da je Komisija za provjeru navoda iz zahtjeva i prateće dokumentacije dala prijedlog za produženje prava na eksploataciju i sačinila Nacrt odluke o produženju prava, koji je upućen Komisiji za koncesije i BOT aranžmane. Poreska uprava je obaviještena da Komisija za ekonomsku politiku i finansijski sistem Vlade Crne Gore nije razmatrala i odlučivala o preporuci i prijedlogu odluke, dostavljenim od strane Komisije za koncesije i BOT aranžmanene.

Do momenta vršenja ove revizije „sporni“ koncesioni ugovori o produženju prava na eksploataciju mineralnih sirovina nisu dostavljeni Poreskoj upravi. Poreska uprava je na osnovu rješenja nadležnog ministarstva zadužila koncesionare po osnovu naknade za korišćenje mineralnih sirovina za 2006. i

9 U pitanju su 3(tri) koncesionara 10 Ugovor br.01-4935 od 25.11.2005 i Anex br.01-8/191 od 26.10.2010.godine


Strana 33

2007. godinu, a za naredne godine nije, iako postoje notorne činjenice da koncesionari i dalje obavljaju djelatnost11.

Po postojećoj organizaciji poslova u Poreskoj upravi, Centrala u Podgorici zadužuje obveznike posebnih naknada za korišćenje mineralnih sirovina, dok se poslovima naplate bave područne jedinice, pri čemu je njihova komunikacija otežana. Preporuka revizora je da se funkcije poreskog zaduživanja i naplate objedine, odnosno, da područne jedinice vrše i zaduženje i naplatu, a da Centrala obavlja poslove nadzora i koordinacije čime bi se postigla veća ažurnost i brzina.

Poreski organ je imao zakonsku mogućnost da u postupku prinudne naplate poreske obaveze radi obezbjedjenja poreskog potraživanja, na imovini poreskog obveznika zasnuje založno pravo što nije učinio. Poreska uprava može, konačno, iskoristiti zakonsku mogućnost shodno Zakonu o stečaju da kod nadležnih sudova podnese zahtjev, odnosno, prijedlog za otvaranje stečajnog postupka zbog neizmirenih poreskih obaveza, u cilju naplate poreskih obaveza, pa i koncesionih naknada.

Kada je u pitanju davanje, obračun koncesija i koncesionih naknada i nadzorna funkcija Ministarstva ekonomije revizijom je utvrđeno da sistem internih kontrola pokazuje slabosti i loše funkcioniše u praksi. U ovoj oblasti Ministarstvo treba hitno da reaguje i unaprijedi postojeće procedure ili donese nove. Neophodno uspostaviti kvalitetniji nadzor nad izvršenjem ugovora o koncesijama i preispitati sve ugovore o koncesijama, a svaki ugovor u kojem koncesionar ne ispunjava obaveze prema državi treba raskinuti. Tako bi se ukinula praksa po kojoj od dobre volje koncesionara zavisi da li će plaćati koncesionu naknadu i kolika će biti visina obračunate koncesione naknade. Nadzor bi trebao da se sastoji od redovnog mjerenja i evidentiranja izvađenog rudnog bogatstva od strane inspektora i kontrolora na teretnim rampama i mjesečnog zaduženja koncesionara za utvrđeni iznos koncesione naknade. Takođe je neophodno ostvariti bolju saradnju sa Poreskom upravom i redovno joj dostavljati rješenja o obračunu stalnog i varijabilnog dijela koncesione naknade radi preduzimanja radnji predviđenih Zakonom o poreskoj administraciji. Naknada za korišćenje voda

Utvrđene obaveze po osnovu ovih naknada za 2010.godinu, a na osnovu konačnih rješenja koja su donesena od strane Uprava za vode iznose 2.450.025,20. Naplata naknade, kamata, zastarjelosti i kontrola plaćanja vodnih naknada je u nadležnosti Poreske uprave uz primjenu propisa kojima je regulisana poreska administracija. Uprava za vode je po propisanoj proceduri, jedan primjerak rješenja kojima su utvrđene obaveze za iznos ovih naknada za 2010. godinu, dostavila Poreskoj upravi.

Uvidom u analitičke kartice dobavljača, koje vodi Poreska uprava, utvrđeno je da su po dostavljenim rješenjima, izvršena zaduženja obveznika naknade za 2010.g, dok je po evidenciji Glavne knjige trezora, naplaćen prihod po osnovu ove naknade za 2010.godinu, pozicija – 71411 naknade za korišćenje voda, iznosio 2.220.878,49 koji je raspoređen korisnicima, budžetu i opštinama. Naknada za izvađeni materijal iz vodotoka

Obračunate naknade za 2010.godinu po pojedinačnim rješenjima koja je izdala Uprava za vode po sklopljenim ugovorima i na propisan način dostavila Poreskoj upravi, iznose 404.962,83€.

11 U postupku izjašnjenja na preliminarni izvještaj Završnog računa, Državnoj revizorskoj instituciji su dostavljeni zaključci Vlade br.03-7859 i 03-7860 od 01.09.2011.godine na osnovu kojih će se izvršiti produženje prava na eksploataciju za ova dva koncesionara.


Strana 34

Po evidenciji Glavne knjige trezora, uplaćeni prihodi po osnovu ovih naknada za 2010.g, pozicija –71412 naknade za izvađeni materijal iz vodotoka, iznosi 271.059,04€ koji je raspoređen korisnicima budžetu i opštinama.

Revizijom je utvrđeno da su Vodne saglasnosti za 2010. g. na osnovu kojih su donesena Rješenja za utvrđivanje naknade za izvađeni materijal iz vodotoka, zbog nedonošenja podzakonskih akata izdate sa zakašnjenjem, odnosno 30.07.2010.godine.

Uprava nije zbog propisanih procedura mogla blagovremeno zaključiti ugovore i donijeti rješenja za 2010.g. Iz tog razloga je Vlada CG Zaključkom br. 03-6795 od 29.07.2010.godine zadužila Upravu za vode da postupak davanja saglasnosti za eksploataciju rječnih nanosa (šljunak i pijesak) produži radi postupka usvajanja i dodjele koncesija za eksploataciju u cilju ostvarenja planiranih prihoda, po osnovu naknada od eksploatacije rječnih nanosa. Uprava je postupila saglasno Zaključku i izdala vodne saglasnosti za one korisnike koji su imali sklopljene ugovore za 2009.godinu. Naknada za zaštitu voda od zagađivanja

Obračunate naknade za 2010.godinu po pojedinačnim rješenjima koja je izdala Uprava za vode po sklopljenim ugovorima i na propisan način dostavila Poreskoj upravi, iznose 700.215,11€. Po evidenciji Glavne knjige trezora, uplaćeni prihodi po osnovu ovih nanada za 2010.g, pozicija – pozicija – 71413 naknade za zaštitu voda od zagađivanja, iznosi 391.489,00 koji je raspoređen korisnicima budžetu i opštinama. Utvrđene nepravilnosti kod vodnih naknada

Nadzor nad sprovođenjem Zakona o finansiranju upravljanja vodama, kao i propisa donijetih na osnovu ovog zakona vrši Ministarstvo poljoprivrede, Poreska uprava i nadležni organ lokalne uprave, u okviru svojih nadležnosti, preko ovlašćenih lica. Poslove inspekcijskog nadzora vrši Ministarstvo poljoprivrede i nadležni organ lokalne uprave preko svojih inspektora za vode. U sprovođenju nadzora inspektor za vode ima pravo da pregleda poslovne knjige i izvrši kontrolu izvođenja radova obveznika vodnih naknada. Kod obračuna, naplate i nadzora nad ovim naknadama sistem pokazuje slabosti:

Često se u praksi dešava da poreski obveznici kasne sa dostavom godišnjeg izvještaja o realizaciji ili isti uopšte ne dostavljaju Upravi za vode radi konačnog obračuna vodnih naknada.

Nema dovoljno inspekcijskog kadra, kako bi se obezbijedio adekvatan inspekcijski nadzor i obezbijedila ažurnost naplate prihoda po ovom osnovu (dva inspektora za vode u Ministarstvu poljoprivrede). U toku 2010. godine, u godišnjem Izvještaju o radu Ministarstva poljoprivrede i Uprave za vode, nema izvještaja o izvršenom inspekcijskom nadzoru u ovoj oblasti. Uvjerenje revizora je da zbog nadostatka raspoloživog inspekcijskog kadra, kao i činjenice, što nijesu zakonom precizno propisane, nadležnosti, procedure i odgovornosti, nadzor u ovoj oblasti se vrši nedovoljno.

Kao jedan od bitnih razloga stoji i činjenica da je u u Upravi sistematizovano 7 radnih mjesta, a po predlogu novog Pravilnika o sistematizaciji, na koji Vlada nije dala saglasnost potrebno je 17 izvršilaca.

U dijelu kontrole naplate naknada, za koju je nadležna Poreska uprava, nije uspostavljen dovoljno efikasan sistem koji bi omogućavao blagovremenu i efikasnu naplatu.

Revizijom je utvrđeno da se još uvijek nisu stvorili sistemski uslovi za davanje u zakup javnog vodnog dobra i vodnih objekata i sistema, kao i ostvarivanje prihoda po tom osnovu.


Strana 35

Na osnovu izvršene revizije vodnih naknada smatramo da je neophodno:

Uspostaviti sistem efikasnijeg praćenja kontrole podataka na osnovu kojih se vrši godišnji obračun koncesione naknade, kao i dinamika plaćanja iz potpisanih ugovora.

Obezbijediti da nadzor, provjeru i praćenje cjelokupnog rada koncesionara tokom trajanja koncesionog ugovora, vrše inspektori za oblast voda, što znači da u okviru organa koji vrši nadzor, treba planirati i sistematizovati potreban broj radnih mjesta za poslove inspekcijskog nadzora i ista popuniti stručnim kadrom.

Propisati procedure kojima bi se uspostavila efikasnija saradnja nadležnih institucija i njihova međusobna koordinacija, kako bi se Poreskoj upravi omogućilo da sprovodi potpunu i efikasnu kontrolu i naplatu vodnih naknada, u skladu sa propisima kojima je regulisana poreska administracija.

Ubrzati procedure za donošenje propisa kojim će se definisati javno vodno dobro i preuduzeti radnje da se kao takvo evidentira kod nadležnog organa Uprave, da bi se omogućili davanje istog u zakup i ostvarivanje prihoda po tom osnovu.

Koncesije od igara na sreću

Zakonom o budžetu CG za 2010. godinu ovi prihodi su planirani na budžetskoj poziciji 7144 – Naknade za priređivanje igara na sreću u iznosu od 5.173.466,83€ a ostvareni su u iznosu od 6.380.752,96€ i to:

Naknada za priređivanje lutrijskih igara na sreću.....................153.288,33€ Naknada za priređivanje posebnih igara na sreću..................6.227.464,63€

Iako je plan budžeta ispunjen sa 123,34°% revizijom ovog prihoda budžeta prema podacima Poreske uprave ukupan dug po osnovu naknada za priređivanje igara na sreću na dan 31.12.2010. godine iznosi 983.601,54€ i to za naknade za priređivanje igara na sreću 18.635,74€, a za naknade za priređivanje posebnih lutrijskih igara na sreću 964.965,80€. Međutim, zbog nekonzistentnosti sistema naplate ovih prihoda ove podatke treba uzeti sa rezervom.

Uprava za igre na sreću dostavlja Poreskoj upravi Ugovore o utvrđenim iznosima koncesione naknade za priređivanje igara na sreću. Na osnovu dostavljenih ugovora, evidentiraju se zaduženja u poreskom knjigovodstvu, što predstavlja osnov za naplatu koncesione naknade. Naknada se sastoji iz fiksnog i varijabilnog dijela koje je poreski obveznik dužan da uplati u zakonom propisanom roku, i to na isti uplatni račun.

U slučaju neblagovremene uplate poreskih obaveza po osnovu plaćanja fiksnog dijela koncesione naknade, ne mogu se primijeniti odredbe Zakona o poreskoj administraciji i vršiti obračun kamate12. Poreski organ u ovom slučaju to ne može učiniti jer ne dobija rješenje od Uprave za igre na sreću, koje je osnov za naplatu koncesione naknade, a na osnovu ugovora ne može preduzimati mjere naplate i prekršajni postupak protiv onih subjekata koji ne plaćaju koncesionu naknadu ili je plaćaju sa zakašnjenjem. Postupak prinudne naplate preduzima se tek kada poreski obveznik poresku obavezu nije platio prilikom podnošenja poreske prijave, odnosno, kada je poresko rješenje postalo izvršno.

Poreski organ pokreće postupak prinudne naplate donošenjem zaključka o prinudnoj naplati poreske obaveze.

12 Mišljenje Ministarstva finansija – Sektor za poreski i carinski sistem


Strana 36

Na osnovu izmjena Zakona o igrama na sreću od 18.12.2007. godine članom 69.a utvrđeno je da se na postupak utvrđivanja i naplate varijabilnog dijela koncesione naknade primjenjuju odredbe zakona kojim je uređena poreska administracija, što znači da se na kašnjenje uplate fiksnog dijela ne obračunava kamata. Iz navedenog razloga nemoguće je u poreskom knjigovodstvu odvojiti uplate po osnovu fiksnog i po osnovu varijabilnog dijela, kako bi se stornirale kamate za neblagovremeno uplaćeni fiksni dio naknade. Poreska uprava je do navedenih izmjena Zakona o igrama na sreću po automatizmu obračunavala kamatu zbog neblagovremenog plaćanja javnih prihoda (i na fiksni i na varijabilni dio) shodno članu 95. Zakona o poreskoj administraciji.

Shodno članu 51. Zakona o poreskoj administraciji plaćanje poreske obaveze vrši se po sljedećem redoslijedu: 1) troškovi postupka ; 2) kamata; 3) porez. Uočljivo je i da je varijabilni dio koncesione naknade za priređivanje igara na sreću neznatan u odnosu na fiksni dio naknade. Mišljenje revizora je da bi se otvaranjem novog uplatnog računa na koji bi se vršila uplata fiksnog dijela naknade omogućilo efikasnije ažuriranje stanja poreskih obaveza kod uplatioca posebnih naknada od igara na sreću.

Preporučujemo da se stvori pravni osnov za zaduženje poreskih obveznika – priređivača na igre na sreću kako bi se za eventualno neplaćanje ili neblagovremeno plaćanje poreskih i drugih obaveza protiv istih mogla sprovesti prinudna naplata, prekršajni postupak ili druge mjere predviđene Zakonom o poreskoj administraciji. Na ovaj način bi poreski obveznici koji se bave priređivanjem igara na sreću dobili isti status kao i ostali poreski obveznici. Mišljenje revizora je da je mnogo logičnije, i isplativije po budžet izmijeniti odredbe člana 69.a Zakona o igrama na sreću i uvesti obavezu obračunavanja i plaćanja kamate zbog neblagovremenog plaćanja i za fiksni dio koncesione naknade.

S obzirom na činjenicu da priređivači igara na sreću ostvaruju značajne prihode, takođe bi bilo neophodno intenzivirati inspekcijski nadzor kod ovih poreskih obveznika imajući u vidu neznatno učešće varijabilnog dijela koncesione naknade u ukupnom iznosu koncesione naknade, kao i preispitati visinu koncesione naknade. Registar ugovora o koncesijama

Revizijom izvršenom kod Komisije za koncesije ostvaren je uvid u djelovodnik Komisije i Registar ugovora o koncesijama. Konstatovano je da Komisija za koncesije nije na vrijeme formirala Registar ugovora o koncesijama u elektronskoj formi i da registar sadrži evidenciju svega 88 ugovora o koncesijama. Dostava ugovora Komisiji za koncesije se vrši sporo ili se ugovori nikako ne dostavljaju. Tako od Uprave za šume, Uprave za igre na sreću i opština nije dostavljen ni jedan ugovor Komisiji za koncesije.

Preporučuje se da svi davaoci koncesija u skladu sa članom 46. Zakona o koncesijama („Sl.list CG“ br. 08/09) dostave Komisiji za koncesije i drugim nadležnim organima po primjerak od svakog zaključenog ugovora o koncesijama. Poreski dug

Revizijom su utvrđeni i problemi po pitanju ažurnosti i tačnosti evidencija Poreske Uprave za pojedine poreske obveznike. Kada su u pitanju poreska potraživanja poreski organ bi morao da ažurira evidenciju o poreskom dugu i raščisti nepostojeća i nenaplativa potraživanja. Treba istaći da je značajno učešće tzv. „nenaplativog poreskog duga“ (pogrešne uplate, zastarjelost, neki poreski obveznici - fizička lica nisu među živima, neki poreski obveznici su brisani iz registra, neki su prestali sa radom a nemaju nikakve imovine i sl.) ali je evidentno i da Poreska uprava nedovoljno koristi instrumente prinudne naplate i obezbjeđenja naplate poreza što bi morala da čini. Preporuka revizora je


Strana 37

da se posebna pažnja posveti naplati poreskog duga kod poreskih obveznika koji duži niz godina ne iskazuju ili ne plaćaju poreske obaveze a ostvaruju veoma značajne prihode kao što su: advokati, privatne zdravstvene ustanove, arhitekte, vlasnici otpada polovnih automobila i trgovci polovnim automobilima, servisi za opravke koji su dosta često trgovci na malo rezervnim djelovima i slično. Kod nekih poreskih obveznika se ne vrši inspekcijski nadzor, iako godinama ne iskazuju prihode (ugostitelji) a kod nekih se ne vrši naplata pa prijeti opasnost od zastare.

U momentu vršenja revizije u Poreskoj upravi u Područnoj jedinici Podgorica-Filijala za inspekcijski nadzor Podgorica, poslove poreskog inspektora obavljalo je 37 (trideset i sedam) službenika od sistematizacijom predviđenih 81 (osamdeset i jedan). S obzirom na potrebu jačanja efikasnosti naplate javnih prihoda, preporučujemo kadrovsko jačanje Poreske uprave, naročito sa službenicima sa posebnim znanjima, vještinom i iskustvom. IZDACI - Tekući budžet

U sljedećoj tabeli dati su podaci o tekućem budžetu.

Izvještaj o novčanim tokovima prikazuje prilive i odlive gotovine za period 01.01.2010.-31.12.2010. godine. Ukupni primici i izdaci po INT – u odgovaraju podacima iskazanim u glavnoj knjizi trezora.

Plan izdataka Budžeta utvrđen je Zakonom o budžetu Crne Gore za 2010. godinu (“Službeni list CG” br. 87/09) u iznosu od 649.752.299,40€ a preusmjeravanjem sredstava budžetski plan je umanjen za 26.787.570,66 ili 2,47 %, tako da su izdaci tekućeg budžeta Crne Gore za 2010. godinu iskazani u iznosu od 622.964.728,94€, što predstavlja 97,53% u odnosu na konačni plan.


Strana 38

Bruto zarade i doprinosi na teret poslodavca

Na računu bruto zarade i doprinosi na teret poslodavca evidentiraju se zahtjevi za plaćanja i sva plaćanja koja se odnose na neto zarade, poreze, opštinske prireze i doprinose koji se plaćaju na i iz ličnih primanja. Izdaci po osnovu bruto zarada zaposlenih planirani su zakonom o budžetu u iznosu od 270.564.626,13€. Preusmjeravanjem sredstava plan je uvećan na 277.474.805,21€, dok je izvršenje iznosilo 274.718.630,93€ ili za 24.902.985,55€ više u odnosu na 2009. godinu. Dakle, i pored uvedenih mjera ograničenja zapošljavanja nije se uspio zaustaviti porast izdataka na ovoj budžetskoj poziciji. Do povećanja izdataka ove budžetske pozicije je došlo zbog oporezivanja ostalih ličnih primanja - toplog obroka i regresa i preusmjeravanja oporezovanog dijela na poziciju bruto zarade i doprinosi na teret poslodavca, ali i isplata zaposlenih po ugovoru o djelu sa ove budžetske pozicije. Smatramo da Vlada Crne Gore treba u narednom periodu da sagleda pitanje zapošljavanja po osnovu ugovora o djelu i izdataka po tom osnovu i obezbijedi da se na taj način ne narušavaju principi politike zapošljavanja.

Revizijom je utvrđeno da jedan broj potrošačkih jedinica budžeta neredovno predaje Poreskoj upravi obrazac OPD 1 - mjesečni Izvještaj o isplaćenim ličnim primanjima za zaposlene. Takođe su utvrđena i značajna zakašnjenja potrošačkih jedinica budžeta prilikom predaje obrasca OPD 3 - godišnji Izvještaj o uplaćenim porezima i doprinosima svih zaposlenih. Neblagovremeno podnošenje navedenih izvještaja, za koje se inače vrše redovne uplate poreza i doprinosa, dovode do nerealnog stanja preplate na analitičkim karticama državnih organa, po osnovu uplaćenih poreza i doprinosa na lična primanja,a samim tim i u knjigovodstvu Poreske uprave. Kod pojedinih potrošačkih jedinica obrasce OPD – 1 podnose potkorisnici budžetskih sredstava (škole, ustanove i dr.), a uplatioci sredstava su resorna ministarstva. U praksi dolazi do situacije da su stanja na analitičkim karticama budžetskih korisnika nerealno iskazana jer su potkorisnici budžetskih sredstava u dugu a resorna ministarstva u preplati.

Smatramo neophodnim da poreski organ ostvari saradnju sa državnim organima kod kojih postoje takva odstupanja i intenzivira aktivnosti na rasknjižavanju(razduženju) više uplaćenih obaveza po osnovu poreza na dohodak fizičkih lica i izvrši zaduženja (uplatu) na stvarne korisnike.

Ostala lična primanja

Kod ove grupe računa evidentiraju se zahtjevi za plaćanje i plaćanja koja se odnose na: topli obrok, godišnji odmor, zimnicu, stanovanje i odvojen život, prevoz, naknade skupštinskim poslanicima, akademijske dodatke, jubilarne nagrade, otpremnine i ostale naknade. Izdaci po osnovu ostalih ličnih primanja zaposlenih Zakonom o budžetu planirani su u iznosu od 25.237.730,16€, rješenjima o preusmjerenju sredstava plan je umanjen za 5.614.886,61€ tako da je konačni plan iznosio 19.622.843,55€. Izvršenje je iznosilo 18.369.345,82 eura ili 93,61% od budžetskog plana. Na odnos između Zakonom planirane i ostvarene potrošnje uticao je i član 14. Zakona o budžetu Crne Gore za 2010. godinu kojim je zbog oporezivanja toplog obroka i regresa predviđeno preusmjeravanje oporezovanog dijela u korist izdataka grupe računa 411, odnosno, u korist izdataka:

4112 – Porez na zarade, 4113 – Doprinosi na teret zaposlenog, 4114 – Doprinosi na teret poslodavca, 4115 – Opštinski prirez.

Revizijom ove budžetske pozicije je utvrđeno da kod isplate ostalih ličnih primanja koja se odnose na rad u radnim grupama ili drugom obliku rada, i dalje postoji praksa da pojedine potrošačke jedinice ne obračunavaju poreze i doprinose ili ih ne obračunavaju u punom iznosu i prilikom svake isplate.


Strana 39

Na poziciji ostale naknade, Komisija za kontrolu postupka javnih nabavki je iskazala izdatke u visini od 31.776,00€, za isplatu naknada članovima radne grupe. Na isplaćena sredstva nije vršen obračun poreza, doprinosa i prireza.

Revizijom je utvrđeno da Ministarstvo rada i socijalnog staranja i Uprava za antikorupcijsku inicijativu nemaju planiranu budžetsku poziciju 4129 – Ostale naknade pa su naknade zaposlenim za rad u radnim grupama u Ministarstvu u utvrđenom iznosu od 13.416,80€ i Upravi u utvrđenom iznosu 13.526,75€ isplaćivane sa budžetske pozicije 4139 – Ugovorene usluge bez obračuna poreza, doprinosa i prireza.

Za isplaćene naknade po ovim osnovama u 2010. godini u Poreskoj upravi i Upravi carina su obračunavali samo porez na dohodak fizičkih lica i prirez porezu na dohodak, ali ne i doprinose za obavezno socijalno osiguranje.

Odredbama člana 14. Zakona o porezu na dohodak fizičkih lica („Sl. list RCG“ broj 65/01,37/04,78/06 i“ Sl. list CG“ broj 86/09) propisano je da se ličnim primanjima koja podliježu plaćanju poreza na dohodak fizičkih lica smatraju zarade, odnosno, naknade zarada ostvarene u skladu sa propisima kojima se uređuje radni odnos i primanja po osnovu naknada i drugih primanja koja poslodavac, pored zarade,isplaćuje zaposlenom.

Odredbama člana 4. tačka 25. Zakona o doprinosima za obavezno socijalno osiguranje („Sl. list CG“ broj 13/07,79/08,86/09 i 78/10),propisano je da zaradu zaposlenog predstavlja bruto zarada koja obuhvata zaradu za obavljeni rad i vrijeme provedeno na radu, uvećanu zaradu, naknadu zarade i druga lična primanja koja podliježu plaćanju poreza na dohodak fizičkih lica, utvrđena zakonom, kolektivnim ugovorom i ugovorom o radu, osim otpremnina, solidarnih i socijalnih pomoći, naknada za odvojeni život i jubilarnih nagrada.

Izdatke za rad u radnim grupama neophodno je planirati i isplaćivati sa pozicije 4129 – Ostale naknade. Primanja zaposlenih po osnovu naknada za rad u raznim radnim tijelima i komisijama imaju karakter prihoda koji su ostvareni od zaposlenja, ili su upodobljeni sa radnim odnosom, ukoliko ih isplaćuje isti poslodavac i za ova primanja postoji obaveza poslodavca da obračuna i uplati porez na dohodak fizičkih lica i doprinose za obavezno socijalno osiguranje.

Provjera izdataka za materijal i usluge Kod grupe računa 413 - Rashodi za materijal i usluge, evidentiraju se zahtjevi za plaćanja i plaćanja, koja se odnose na materijal, službena putovanja, reprezentaciju, energiju, telefonske i poštanske usluge, bankarske provizije, usluge prevoza i ugovorene usluge. Izdaci po osnovu rashoda za materijal i usluge Zakonom o budžetu planirani su u iznosu od 130.712.045,37€, rješenjima o preusmjeravanju plan je umanjen za 2.035.390,45€ tako da je konačni plan iznosio 128.676.654,82€. Izvršenje je iznosilo 103.444.041,25€ ili za 25.232.613,57€ odnosno, 19,61 % manje od plana. Nakon izvršene provjere zadatog uzorka na ovoj budžetskoj poziciji utvrđene su sljedeće nepravilnosti:

Rashodi za materijal

Na računu 4131 – rashodi za materijal evidentiraju zahtjevi za plaćanja i plaćanja koja se odnose na: kancelarijski materijal, sitan inventar, sredstva higijene, rezervni djelovi, materijal za posebne namjene, publikaciju i časopise, materijal za proizvodnju i usluge i ostalo. Utvrđene nepravilnosti su:

Komisija za kontrolu postupka javnih nabavki je sa ove pozicije vršila plaćanja i za izdatke koji se odnose na isplatu ostalih ličnih primanja, naknada i nagrada članovima radne grupe. Od ukupno


Strana 40

uzorkovanog sa ove pozicije (22.238,70 €) samo se 6.498,44 €, odnosi na rashode za koje je Pravilnikom o jedinstvenoj klasifikaciji računa za budžet Republike, budžete vanbudžetskih fondova i budžete Opština, propisano da se isplaćuju sa ove pozicije.

Ugovorene usluge

Na računu 4139 - ugovorene usluge evidentiraju se zahtjevi za plaćanja i plaćanja koja nastaju zaključivanjem ugovora a u funkciji su obavljanja djelatnosti potrošačke jedinice, a odnose se na advokatske i pravne usluge, konsalting usluge, izrada projekata i studija, usavršavanje zaposlenih, usluge prevođenja, štampanja i umnožavanja, medijske i promotivne usluge, usluge revizije, osiguranja i ostale usluge.

Revizijom izvršenom kod Ministarstva ekonomije utvrđeno je da jedan broj službenika Ministarstva prima naknade za rad u komisijama i radnim grupama za poslove koji mogu da se urade u redovnom radnom vremenu. Sredstva za te naknade su isplaćivana sa pozicije 4139 - Ugovorene usluge. Članom 9. Odluke Vlade o kriterijumima za utvrđivanje visine naknade za rad članova radnih tijela i timova ili drugog oblika rada (“Sl. List CG” br.13/10), propisano je da se naknade isplaćuju na teret ostalih ličnih primanja.

Revizijom izvršenom kod Komisije za koncesije utvrđeno je da Komisija nije podnijela finansijski izvještaj Ministarstvu finansija za 2010. godinu. Konstatovana je i praksa, da se sredstva sa pozicije 4139 - ugovorene usluge odobravaju za isplatu naknada za rad članovima Komisije, rashoda za službena putovanja i rashoda za reprezentaciju i da nijesu knjiženja na odgovarajuće račune.

Preporučuje se da se za sve vladine komisije i radna tijela sredstva za rad planiraju na budžetskom razdjelu Generalnog sekretarijata Vlade. U tom slučaju ta radna tijela ne bi trebala da podnose posebne finansijske izvještaje, a i izbjeglo bi se da svako od ovih radnih tijela formira svoju posebnu stručnu službu što dovodi do neracionalnog uvećavanja troškova.

Revizijom je utvrđeno da su kod Direkcije za željeznice sa ove pozicije vršena plaćanja za nabavku dva putnička automobila ukupne vrijednosti 29.960,00€, računarske opreme vrijednosti 9.715,99€, kancelarijskog namještaja vrijednosti 9.574,70€, naknada za rad komisija i radnih grupa i nagrada radnicima. Takođe je i Komisija za kontrolu postupka javnih nabavki sa ove pozicije vršila plaćanja i za izdatke koji se odnose na isplatu ostalih ličnih primanja, naknada članovima radne grupe u iznosu, naknada zaposlenima i članovima radne grupe zbog povećanog obima posla, materijalna pomoć zaposlenima, isplata ličnih primanja za zaposlene po ugovoru o djelu, isplata naknade za usluge čišćenja prostorija, doprinos PIO u iznosu od 21.295,28 €.

Zakonom o budžetu Crne Gore za 2010. godinu („Sl. list CG“ br. 87/09), za potrošačku jedinicu - Lučka uprava, nisu planirana sredstva za energiju, pa su rashodi za gorivo u iznosu od 3.700,00€ evidentirani na računu 41399-Ostale usluge. U narednom periodu neophodno je u skladu sa članom 21. Zakona o budžetu planirati i procijeniti sve izdatke i izvore finansiranja i rashode za gorivo planirati na poziciji 4134 – Rashodi za energiju.

Rashodi za kamate

Na računu 4151 - Kamate rezidentima evidentiraju se zahtjevi za plaćanje i plaćanja koja se odnose na izdatke koje zajmoprimac plaća rezidentnom zajmodavcu u rokovima utvrđenim ugovorima o kreditu, kao i kamate za docnije u isplati. Izvršenje na ovoj poziciji iznosi 5.702.722,56 €. Testiran je uzorak od 4.433.864,71 €, odnosno 77,75% izvršenja. Izdaci za kamate rezidentima realizovani su u većem iznosu od planiranih za 74,93 %.


Strana 41

Plaćena kamata rezidentnim bankama uglavnom se odnosi na plaćenu kamatu Crnogorskoj komercijalnoj banci, Erste banci, NLB Montenegro banci. Prenosi sredstava „Crnogorskoj komercijalnoj banci“ ad Podgorica, izvršeni su shodno Ugovorima zaključenim sa Fondom penzijsko invalidskog osiguranja.

Sa ove pozicije vršeni su i prenosi sredstava na ime kamate uplaćene na račun likvidnosti Ministarstva finansija, po osnovu emisije Državnih zapisa, u iznosu od 1.869.630,51 €, kao i sredstva za troškove emisije državnih zapisa po osnovu obračuna CBCG.

Sa ove pozicije isplaćen je i iznos od 45.030,00 €, po osnovu troška kredita, u visini 0,75% od iznosa kredita uvećano za iznos poreza na usluge, a u skladu sa Ugovorom o kreditu br. LD/10050/00082 od 25.02.2010, u iznosu od 6.000.000,00 €, zaključenim između Erste banke ad Podgorica i Vlade Crne Gore - Ministarstva finansija. Kredit je namijenjen za završetak radova na zgradi Uprave policije u Podgorici. Kapitalnim budžetom Direkcije javnih radova za 2010. godinu predviđen je kreditni izvor finansiranja za završetak radova na ovoj zgradi, u iznosu od 6.000.000,00 € što je trebalo predvidjeti i Odlukom o zaduživanju za 2010. godinu.

U cilju realnog iskazivanja izdataka po osnovu plaćenih kamata rezidentima, neophodno je provizije, naknade i ostale troškove bankarskih usluga planirati i iskazati na pozicije predviđene Pravilnikom o jedinstvenoj klasifikaciji računa za budžet Republike, budžet vanbudžetskih fondova i budžet opština.

Kamate nerezidentima

Na računu 4152 - Kamate nerezidentima evidentiraju se zahtjevi za plaćanje i plaćanja koja se odnose na izdatke koje zajmoprimac plaća zajmodavcu u rokovima utvrđenim ugovorima o kreditu, kao i kamate za docnje u isplati. Izvršenje na ovoj poziciji iznosi 24.365.161,46 €. Testiran je uzorak od 23.120.082.17 €, odnosno 94,89% izvršenja. Izvršenje na ovoj poziciji veće je za 91,56 % u odnosu na planirana sredstva. Prenosi sredstava nerezidentnim bankama u 2010. godini iskazani su u sljedećoj tabeli: R.br. Valuta Kreditor Izvršenje 1. EUR Medjunarodna banka za obnovu i razvoj- IBRD 4.053.719 2. EUR Credit Suisse international 7.534.742 3. EUR Evropska investiciona banka -EIB 2.189.869 4. EUR Zemlje članice Pariskog kluba kreditora 3.680.639 5. EUR Evropska banka za obnovu i razvoj -EBRD 398.632 6. EUR Medjunarodna organizacija za razvoj -IDA 402.536 7. EUR Medjunarodna finansijska organizacija -IFC 257.307 8 EUR Evropska zajednica 216.332 9. EUR Njemačka Kreditna banka za obnovu -KFW 428.133 10. EUR Vlada Mađarske 90.208 11. EUR Societe Generale 99.126 12. EUR EUROFIMA 933.080 13. EUR Ceska Eksportna Banka 897.351 14. EUR Erste banka Paris 2.661.903 15. EUR Banka za razvoj Savjeta Evrope- CEB 30.139 16. EUR Poljski kredit 43.773 17. EUR Francuski kredit 76.176 18. EUR Austrijski kredit 371.496 Ukupno: 24.365.161


Strana 42

U toku 2010. godine, najznačajniji iznos sredstava po osnovu kamata uplaćen je prema Credit Suisse International, po osnovu Ugovora o zajmu potpisanom 30.07.2009. godine. U okviru sredstava prenijetih za kamatu, u ukupnom iznosu od 7.534.742 €, uplaćena su i sredstva po osnovu ostalih troškova u iznosu od 432.494,91 € (pravničke naknade, troškovi u vezi sa promjenom denominacije i konverzijom i troškovi PDV).

Smatramo da je izdatke za bankarske provizije i ostale troškove, neophodno evidentirati na odgovarajuće račune u skladu sa Pravilnikom o jedinstvenoj klasifikaciji računa za budžete Republike, budžete vanbudžetskih fondova i budžete opština, kako bi izdaci za kamate bili realno prikazani.

Provjera izdataka za subvencije

Na ovoj grupi računa evidentiraju se zahtjevi za plaćanja i plaćanja koja se odnose na izdatke koji imaju za cilj razvoj određenih djelatnosti, održavanje cijena proizvoda na nivou adekvatnom kupovnoj snazi potrošača tih proizvoda, olakšanje uvoza stranih proizvoda ili izvoza domaćih proizvoda. Izdaci po osnovu rashoda za subvencije Zakonom o budžetu planirani su u iznosu od 43.572.779,60€, a rješenjima o preusmjerenju umanjen za 3.604.305,82€, tako da je konačni plan iznosio 39.688.473,78€. Izvršenje na ovoj poziciji iznosilo je 38.735.362,68€ što je za 953.111,10€ odnosno 2,40 % manje od plana.

Revizijom koja je izvršena kod Ministarstva ekonomije utvrđeno je da je preko ovog ministarstva isplaćen najveći dio subvencija u iznosu od 25.415.747,67€. Revizijom je testiran uzorak u iznosu od 100% izvršenja na ovoj poziciji.Komisija Ministarstva je vršila kontrolu subvencije tako što je dostavljene fakture Elektroprivrede za utrošenu struju upoređivala sa uslovima definisanim ugovorima o subvenciji i izrađivala rješenja na osnovu kojih je uplaćivana subvencija. U 2010. godini plaćene su subvencije KAP-u u iznosu od 18.978.117,40€13, Željezari u iznosu od 2.102.367,20€ i Socijalno ugroženim domaćinstvima 2.576.263,07 €.

KAP- Pregled uplata subvencije za utrošenu električnu energiju u 2010. godini

GODINA MJESEC IZNOS (€) 2009 decembar* 1.174.952,86

2010

januar 1.319.607,98

februar 1.564.111,37

mart 1.450.461,65

april 1.325.131,70

maj 1.907.742,05

jun 1.995.168,58

jul 1.947.747,01

avgust 1.593.382,54

septembar 1.662.174,77

oktobar 1.409.289,26

novembar 1.628.347,63

decembar* 1.702.227,44

UKUPNO za 2010 19.505.391,98 UKUPNO Budžet 2010 18.978.117,40

13Iznos subvencije za decembar 2009. godine uplaćen je na teret Budžeta za 2010. godinu, a iznos za decembar 2010. je uplaćen na teret Budžeta za 2011.godinu, iz razloga što su računi za decembar tekuće godine ispostavljani u januaru naredne godine.


Strana 43

Subvencija za KAP za utrošenu električnu energiju je određena zaključkom Vlade br.03-12523/2 od 17.12. 2009. godine i Ugovora o poravnanju, za period 2009.- 2012.godine u ukupnom iznosu od 60.000.000,00€. Za protekle dvije godine uplaćeno je 38.364.055,84 €.

ŽELJEZARA14- Pregled uplata subvencije za utrošenu električnu energiju u 2010.godini: novembar 2009* 175.254,79

decembar 2009* 227.785,62

januar, februar, mart 2010 318.254,37

april, maj 2010 331.852,25

jun 2010 159.338,77

jul 2010 135.678,22

avgust 2010 112.521,89

septembar 2010 146.260,77

oktobar 2010 209.038,90

novembar 2010 286.381,62

decembar 2010 152.533,04

UKUPNO za 2010* 1.851.859,83

UKUPNO BUDŽET 2010 2.102.367,20

Subvencija Željezari za utrošenu električnu energiju je određena zaključcima Vlade br.03-8941 iz 2006. godine i br.03-2194 iz 2007. godine za period 2007.- 2011.godine u visini razlike između cijene za količine električne energije koju plaća Željezara u skladu sa Ugovorom o realizaciji subvencijie br 01-2553/12 od 28.12. 2007. godine i cijene koju utvrdi Regulatorna agencija za energetiku.

Subvencije socijalno ugroženim domaćinstvima : decembar 2009 * 977.437,32

januar 2010 166.669,20

februar 2010 140.015,89

mart 2010 147.606,87

april 2010 139.373,89

maj 2010 138.125,79

jun 2010 136.895,54

jul 2010 140.100,72

avgust 2010 142.422,76

septembar 2010 142.026,87

oktobar 2010 148.316,55

novembar 2010 157.271,67

decembar 2010 * 173.522,23

UKUPNO 2010 1.772.347,98

UKUPNO BUDZET 2010 2.576.263,07

14 Iznos subvencije za novermbar i decembar 2009. je uplacen na teret Budžeta za 2010. godinu, a iznos za decembar 2010. na teret Budžeta za 2011. godinu.


Strana 44

Elektroprivreda je Ministarstvu za socijalno ugrožena domaćinstva dostavljala na disku snimljen pregled pojedinačnih subvencija socijalno ugroženim domaćinstvima po opštinama,kao i zbirni račun za plaćanje subvencije.

Dio sredstava sa ove pozicije u iznosu od 1.250.000,00€ dat je kao pozajmica sindikatu Željezare za plate, na osnovu zaključka Vlade broj: 03-11278 od 28.12. 2010.godine. Uvođenjem stečaja u Željezaru, Ministarstvo je prijavilo ovu pozajmicu kao potraživanje iz stečajne mase.

Za stečaj AD „Minel promet“, na osnovu zaključka Vlade br-03-5409 od 24.06.2010.godine, uplaćeno je 299.000€, za realizaciju socijalnog programa.

Revizijom je utvrđeno da je iznos od 210.000,00€ uplaćen 24.12. 2010. godine JP »Regionalni vodovod crnogorsko primorje« za rekonstrukciju Cetinjskog vodovoda, na osnovu zaključaka Koordinacionog odbora za inplementaciju Akcionog plana za rješavanje vodosnabdijevanja Cetinja. S obzirom da budžetom za 2010. godinu ovaj izdatak nije planiran na poziciji subvencije, trebalo ga je isplatiti sa pozicije rezervi uz odgovarajući zaključak Vlade.

Na osnovu izvršene revizije subvencija i uvida u dokumentaciju i iz ranijih godina, smatramo da Vlada treba još jednom da preispita dalju politiku davanja subvencija i njihovu strukturu. Davanja za socijalne programe, subvencije, garancije na zaduživanje i odlaganje obaveza prema državi za poreze i doprinose zahtijevaju sveobuhvatnu analizu i određivanje granice do koje država treba da poreskim obveznicima, s jedne strane oprašta obaveze koje oni imaju prema državi, a s druge strane istim poreskim obveznicima daje subvencije i garancije za zaduživanje, u iznosima koji mogu ugroziti finansijsku stabilnost budžeta, a samim tim i države.

Tekuća budžetska rezerva

Na grupi računa 471 – Tekuća budžetska rezerva, evidentiraju se zahtjevi za plaćanja i plaćanja koja se odnose na sve izdatke nastale po osnovu isplata iz tekuće budžetske rezerve. Rezerve su predviđene za finansiranje hitnih i nepredviđenih izdataka tokom fiskalne godine. Zakonom o budžetu CG za 2010. g planirana su sredstva tekuće budžetske rezerve u iznosu od 9.369.603,18. Zaključcima Vlade o preusmjeravanju u toku 2010. godine je izvršeno preusmjeravanje sredstava sa drugih potrošačkih jedinica, na poziciju 4710- tekuća budžetska rezerva u iznosu od 13.280.426,98 i sa pozicije 4710- tekuća budžetska rezerva na druge potrošačke jedinice u iznosu od 10.115941,69, tako da je u konačnom, plan uvećan za 3.164.485,29, odnosno, tekući budžet tekuće budžetske rezerve za 2010. g iznosi 12.534.088,47. Bilo je preusmjeravanja koja su vršena, sa programa i pozicija jedne potrošačke jadinice (u obimu većem od 10%), na poziciju tekuća rezerva, a zatim ta ista sredstva su preusmjeravana na drugu poziciju iste potrošačke jedinice. Smatramo da je neophodno izvršiti izmjenu i dopunu člana 35. Zakona o budžetu kojim bi se zabranila preusmjerenja izvršena na navedeni način.

Potrošnja je odobravana odlukama Vlade Crne Gore, odlukama Užeg kabineta Vlade i odlukama Komisije za raspodjelu dijela sredstava tekuće budžetske rezerve. Sredstva su odobravana radi davanja pomoći fizičkim licima za: liječenje, poboljšanje materijalne situacije i školovanje. Takođe su vršene i isplate za pomoć pravnim licima, državnim organima i ostali vidovi pomoći. Testiran je uzorak od 8.940.193,90 odnosno, 72,58% realizovanih izdataka. Revizijom testiranih pozicija utvrđeno je da:

Postoje slučajevi gdje je Komisija za raspodjelu dijela sredstava tekuće budžetske rezerve, na istoj sjednici, po istom pojedinačnom zahtjevu i po istom osnovu, donosila više pojedinačnih odluka o dodjeli sredstava, što nije u skladu sa zakonom.


Strana 45

Uvidom u dokumentaciju, na osnovu koje su vršena plaćanja, utvrđeno je da je bilo plaćanja za izdatke, kao što su: rješavanje stambenih pitanja, naknade za rad komisija, nabavka opreme, nabavka vozila, koji se ne mogu smatrati hitnim i nepredviđenim, što je u suprotnosti sa čl.33. Zakona o budžetu i Pravilnikom o bližim kriterijumima za korišćenje sredstava tekuće i stalne budžetske rezerve.

Stalna budžetska rezerva

Zakonom o budžetu CG za 2010. planirana su sredstva stalne budžetske rezerve u iznosu od 1.000.000,00, a izvršena u iznosu od 272.640,00 odnosno 27,26 %.Testiran je uzorak od 272.640,00 odnosno 100%. Sredstva sa ove pozicije su isplaćivana za izdatke koji pripadaju poziciji tekuća budžetska rezerva bez rješenja o preusmjeravanju tih sredstava.

Revizijom sredstava opredijeljenih za tekuću budžetsku rezervu utvrđeno je djelimično nenamjensko trošenje ovih sredstava, odnosno, njihovo trošenje za namjene koje ne predstavljaju hitan i nepredviđen izdatak. U narednom periodu je neophodno obezbijediti namjensko korišćenje sredstava iz tekuće reserve,uz smanjenje diskrecionih ovlašćenja za njeno korišćenje.

Isplata gotovine iz Državne blagajne

Procedure u vezi sa isplatom gotovog novca iz Državne blagajne regulisane su u čl. 150. do 163. Uputstva o radu Državnog trezora (»Sl. List CG« br. 80/08; 02/09 i 45/10) i Uredbom o naknadama i drugim primanjima državnih službenika i namještenika. U 2010. godini preko Državnog trezora obezbijeđeno je podizanje gotovine za potrebe potrošačkih jedinica u iznosu od 5.123.716,11€, što u odnosu na 5.886.250,19€ utrošenih 2009. godine iznosi 762.534,08€ manje i predstavlja nastavak trenda u smanjenju transakcija gotovim novcem.

Državna imovina

Državna revizorska institucija je u 2010. godini izvršila opštu reviziju godišnjeg finansijskog izvještaja za 2010. godinu Uprave za imovinu sa osvrtom na evidenciju državne imovine15. U postupku revizije koja se odnosila na efektivnost evidentiranja državne imovine utvrđeno je da nije obezbijeđena primjena Zakona o državnoj imovini i da ne postoji ustanovljeni registar državne imovine i pored proteka zakonom i podzakonskim aktom utvrđenog roka za njegovo ustanovljenje.

Neophodno je da Ministarstvo finansija u saradnji sa organom državne uprave, nadležnim za informaciono društvo izradi program elektronske obrade podataka za vođenje posebnih evidencija, registara i jedinstvene evidencije državne imovine u što kraćem roku i preda ga na upotrebu Upravi za imovinu.

Javne nabavke

U postupku revizije konstatovano je da i dalje postoji praksa kod pojedinih potrošačkih jedinica budžeta da: - nije imenovan službenik za javne nabavke što nije u skladu sa članom 30. Zakona o javnim nabavkama (’’Sl.list RCG’’ br. 46/06) - nije donešen plan javnih nabavki, iz razloga što je iznos plana ispod 100.000,00€, što predstavlja pogrešnu primjenu čl. 27. st 1. Zakona o javnim nabavkama,

15 Izvještaj je integralno objavljen na sajtu Državne revizorske institucije www.dri.co.me iz kog razloga nećemo detaljnije elaborirati utvrđeno činjenično stanje.


Strana 46

- nije vođeno evidentiranje javnih nabavki koje se sprovode putem neposrednog sporazuma, ili podaci o neposrednim sporazumima nisu tačn, što nije u skladu sa članovima 78. i 84. Zakona o javnim nabavkama. IZVRŠENJE TRANSAKCIJA FINANSIRANJA Transakcije finansiranja u skladu sa članom 1. Zakona o buždetu CG za 2010. godinu planirane su na budžetskoj poziciji 46 – Otplata dugova u iznosu od 127.863.123,55€ a izvršeni su u iznosu od 215.814.749,59€, odnosno 68,78% više od plana, kod sljedećih potrošačkih jedinica:

Otplata hartija od vrijednosti i kredita rezidentima

Na poziciji 4611 - Otplata hartija od vrijednosti i kredita rezidentima, evidentiraju se zahtjevi za plaćanja koja se odnose na sve izdatke nastale po osnovu isplata kojima se vrši otplata duga po osnovu emitovanih hartija od vrijednosti i korišćenih kredita od rezidentnih finansijskih institucija.Na ovoj poziciji izvršenje je iznosilo 56.807.566,53 €, testiran je uzorak od 56.807.566,53 € odnosno 100,00% izvršenja na ovoj poziciji. Ova pozicija realizovana je za 318,73% što ukazuje na nerealno godišnje planiranje budžetskih sredstava za ove namjene. Sa ove pozicije izvršeni su sljedeći prenosi sredstava:

Sredstva u iznosu od 725.801,73 € prenijeta su NLB Montenegro banci a.d.Podgorica, shodno Ugovoru o kreditu br. KR 2007/6326. 1 od 16.05.2007. god, zaključenim između NLB Montenegro banke a.d. Podgorica i Opštine Budva za realizaciju Programa Direkcije javnih radova – uređenje terena sa infrastrukturnim priključcima i radove na opremanju objekta Osnovne škole u Budvi – Opština Budva i Ugovoru o građenju br. 06-768 od 04.04.2007. zaključenim izmedju Direkcije javnih radova i GP Cetinje d.o.o. U odnosu na planirani iznos više je prenijeto 0,086 mil. €.

Za isplatu obaveza Prema Telekomu Crne Gore a.d. Podgorica opredijeljeno je 740.656,20 € u skladu sa planiranim sredstvima. Obaveza je nastala shodno Ugovoru o prenosu udjela (osnivačkih prava u Radio difuznom centru d.o.o. Podgorica) zaključenim između Telekoma Crne Gore AD Podgorica i Vlade Republike Crne Gore od decembra 2004. godine.

Za isplatu obaveza izvođaču radova, po osnovu Ugovora od 29.11.2005. godine zaključenim sa Direkcijom javnih radova za radove na mostu Rasovo Bijelo Polje, uplaćen je iznos od 281.250,00 €, do visine sredstava predviđenih planom.

Za isplatu obaveza prema Crnogorskoj komercijalnoj banci a.d. Podgorica shodno Ugovoru o kreditu od 06.10.2008. godine zaključenim sa izvođačem radova za realizaciju programa Direkcije javnih radova,


Strana 47

Izrada Glavnog projekta i izvođenje radova na rekonstrukciji postojećeg objekta za potrebe regionalne škole za Državnu upravu (RESPA) u iznosu od 741.343,14 € u skladu sa planiranim sredstvima,

Za relizaciju programa Direkcije za saobraćaj, vršena su sljedeća plaćanja:

- u iznosu 2.599.416,08 €, za izvođenje radova na izgradnji puta Risan – Žabljak dionica: Šavnik-Grabovica-tunel“Ivica“, u skladu sa Ugovorom br. 13/09 od 16.09.2009. godine (vrijednost ugovorenih radova iznosi 17.546.059,64 €, način plaćanja: u roku od 7 godina.

- u iznosu 1.800.793,77€, za izvođenje radova na izgradnji zaobilaznice oko Bijelog Polja, u skladu sa Ugovorom br. 19/08 od 05.06.2008. godine (vrijednost ugovorenih radova iznosi 13.806.085,54 €, način plaćanja: u roku od šest godina).

- u iznosu 3.138.044,76 €, za izvođenje radova na izgradnji mini zaobilaznice Kolašina, u skladu sa Ugovorom 17/08 od 29.05.2008. godine (vrijednost ugovorenih radova iznosi 1.999.520,77 €, način plaćanja: u roku od 3 godine) izgradnja puta Risan –Žabljak dionica: ulaz u tunel „Ivica“- Motički gaj – Žabljak (KM3+090.5 – KM16+683.17) u skladu sa Ugovorom br.05/08 od 24.04.2008. godine (vrijednost ugovorenih radova iznosi 21.181.802,19 €, način plaćanja: u roku od 8 godina, a u skladu sa Aneksom br.1. Ugovora od 27.06.2008. godine: način plaćanja: u roku od 7 godina) ;

- u iznosu 2.880.000,00 €, za izvođenje radova na rekonstrukciji magistralnog puta M-2 Podgorica- Petrovac, dionica I: Ulica Vojisavljevića – Raskršće za aerodrom; dionica II: Raskršće za aerodrom – Golubovci (početak obilaznice); dionica III: Obilaznica Golubovaca, u skladu sa Ugovorom br. 27/08 od 18.12.2008. godine (vrijednost ugovorenih radova iznosi 36.771.688,45 €, način plaćanja: u roku od 7 godina).

- u iznosu 2.595.415,99 €, za izvođenje radova na izgradnji magistralnog puta Risan-Grahovo-Žabljak: dionica Dragalj Polje - Grahovo, (L:7KM), u skladu sa Ugovorom 04/08 od 13.03.2008. godine (vrijednost ugovorenih radova iznosi 6.245.666,48 €, način plaćanja: u roku od 7 godina), dionica Grahovo – Osječenica (L=7,975 km), u skladu sa Ugovorom br.34/08 od 18.12.2008. godine (vrijednost ugovorenih radova iznosi 11.592.60,11 €, način plaćanja: u roku od 7 godina) dionica Osječenica – Vilusi (L: 5,52km) u skladu sa ugovorom br. 36/08 od 18.12.2008.godine (vrjednost ugovorenih radova iznosi 6.999.638,90 €, način plaćanja: u roku od 7 godina); - izvođenje radova na izgradnji mini zaobilaznice Nikšić, dionica: Brlja-Petlja 2-Grebice-Duklo, u skladu sa Ugovorom br. 10/08 od 31.03.2008. godine (vrijednost ugovorenih radova iznosi 3.680.731,54 €, način plaćanja: u roku od 4 godine).

- u iznosu od 2.014.644,30 €, a shodno Zaključku Vlade br.03-808 od 18.02.2010. godine i Aneks-u I Ugovora o preuzimanju i konverziji duga u akcijski kapital.

Smatramo da je izdatke po osnovu Ugovora za izvođenje radova, za realizaciju programa Direkcije javnih radova i Direkcije za saobraćaj trebalo predvidjeti i iskazati na računu 441- kapitalni izdaci.

Ostala plaćanja sa pozicije 4611 vršena su za sljedeće namjene:

- Za otplatu glavnice na 182-državne zapise III i IV emisije opredijeljen je iznos od 9.068.000,00 €.

- Za otplatu glavnice po kreditima Fonda za penzijsko i invalidsko osiguranje prenijeta su sredstva, u iznosu od 25.999.135,02 €, za otplatu obaveza banke Fonda za zdravstveno osiguranje po kredititu kod NLB Montenegro banke prenijeta su sredstva u iznosu od 1.343.728,89 €.


Strana 48

Otplata hartija od vrijednosti i kredita nerezidentima

Na poziciji 4612 – Otplata hartija od vrijednosti i kredita nerezidentima, evidentiraju se zahtjevi za plaćanja i plaćanja koja se odnose na sve izdatke nastale po osnovu isplata kojima se vrši otplata duga po osnovu emitovanih hartija od vrijednosti i korišćenih kredita nerezidentnih finansijskih i nefinansijskih institucija. Na ovoj poziciji izvršenje je iznosilo 45.342.776,32 €, testiran je uzorak od 45.342.776,32€ ili 100% izvršenja na ovoj poziciji. U cilju praćenja otplate duga po osnovu emitovanih hartija od vrijednosti i korišćenih kredita nerezidentnih finansijskih i nefinansijskih institucija, kao i uporedivosti podataka iskazanih u Izvještaju o ino – dugu sa podacima iz Sistema za upravljanje dugom, izvršen je i uvid u sve kredite koji se odnose na isplate prema kreditorima IBRD, Credit Suisse International, EIB I Pariskom klubu kreditora. Prenosi sredstva nerezidentnim bankama u 2010. godini prikazani su u sljedećoj tabeli: R.br. Valuta Kreditor Izvršeno u 2010. god 1. EUR Međunarodna banka za obnovu i razvoj-IBRD 8.173.025 2. EUR Credit Suisse Iternational 15.554.000 3. EUR Evropska investiciona banka-EIB 1.566.667 4. EUR Pariski klub kreditora 3.613.878 5. EUR Banka za razvoj Savjeta Evrope- CEB 484.042 6. EUR Evropska banka za obnovu i razvoj-EBRD 926.257 7. EUR Međunarodna finsnijska institucija -IFC 1.230.483 8. EUR Standard & Poors 36.045 9. EUR Njemačka Kreditna agencija za obnovu- KFW 1.798.868 10. EUR Vlada Mađarske 529.195 11. EUR Societe Generale Paris 532.325 12. EUR Česka Eksportna Banka 5.867.077 13. EUR Erste Group Bank AG 3.750.000 14. EUR Učlanjenje u MMF 10.007 15. EUR Učlanj. u banku za razvoj Savjeta Evrope- CEB 437.382 16. EUR Učlanjenje u grupaciju Svjetska banka 488.903 17. EUR Republika Poljska 344.622

EUR Ukupno 45.342.776 Osim prenosa sredstava ino kreditorima na ime otplate glavnice vršeni su i prenosi sredstava po osnovu obaveze - članstva Međunarodnim institucijama.

Revizijom je utvrđeno da je prema Pariskom klubu povjerilaca prikazano 93.531,29€ više od ugovorene obaveze. Razlika u više prikazanom iznosu obaveza prema Pariskom klubu povjerilaca, u iznosu od 93.531,29€, u podacima u Izvještaju o državnom dugu Crne Gore na dan 31.12.2010. godine, u odnosu na podatke iskazane u Sistemu za upravljanje dugom nastala je usljed izvršenih plaćanja prema KFW- u po osnovu B tranše u 2010. godini, u iznosu od 90.049,68 €, koja su evidentirana ali naknadno verifikovana, odnosno, potvrđena u Sistemu za upravljanje dugom, dok je preostali dio razlike nastao usljed korišćena kursne liste br.248 od 28.12.2010. godine u podacima u Izvještaju, dok je u Sistemu za upravljanje dugom konverzija urađena prema kursnoj listi br.250 od 30.12.2010. godine.

U cilju realnog prikazivanja otplaćenih obaveza prema ino kreditorima, ostale izdatke nastale po osnovu članarina Međunarodnim institucijama neophodno je planirati i iskazivati na odgovarajućim računima shodno Pravilniku o jedinstvenoj klasifikaciji računa za budžet Republike, budžet vanbudžetskih fondova i budžete opština.


Strana 49

Postojeći informacioni sistem, dobijen kao grant Ministarstva finansija Bosne i Hercegovine, koji koristi Odsjek za upravljanje dugom, predstavlja objedinjeni sistem praćenja ino duga od povlačenja sredstava po osnovu kreditnih zaduženja, preko evidentiranja podataka iz plana za otplatu kamate, provizije i ostalih pratećih troškova zaduženja, evidentiranja otplate obaveza prema ino kreditorima. Na osnovu podataka unijetih u sistem mogu se dobiti Izvještaji o zaduženjima,o izvršenim plaćanjima prema ino kreditorima i podaci o stanju duga. Navedeni sitem ispoljava i određena ograničenja usljed nedostatka tehničkog osoblja za održavanje sistema, kao i nedovoljno prilagođenih formi izvještavanja savremenim potrebama, dok se evidencija domaćeg duga vrši u Excel programu.

Zbog navedenog, smatramo da je u cilju unaprjedjenja evidencija i izvještavanja u Odsjeku za upravljanje dugom neophodno obezbijediti licencirani informacioni sistem za evidenciju ino i domaćeg duga.

Ministarstvo finansija, u toku godine, dijelom je vršilo usaglašavanje potraživanja i obaveza prema ino kreditorima. Smatramo da bi usaglašavanje obaveza i potraživanja sa kreditorima trebalo vršiti najmanje jedan put godišnje.Takođe, u skladu sa Strategijom za upravljanje dugom cilj upravljanja dugom je finansiranje rashoda državnog budžeta uz maksimalno smanjenje troškova duga.

Otplata garancija

Na poziciji 462 – otplata garancija, evidentiraju se zahtjevi za plaćanja i plaćanja koja se odnose na sve izdatke nastale po osnovu otplate duga po osnovu datih garancija. Prema prezentiranim podacima na strani 508 i 509 Završnog računa, dat je pregled izdatih ino garancija u 2010. godini u iznosu od 313.376.508,41€ i izdatih domaćih garancija u 2009. i 2010. godini u iznosu 42.170.000,00€.

U 2010. godini uočava se povećanje datih garancija Vlade Crne Gore za pružanje podrške preduzećima u cilju prevazilaženja finansijskih problema i omogućavanja kontinuiranog poslovanja. Najveći iznosi garancija dati su Kombinatu aluminijuma a.d. Podgorica, u iznosu od 131.680.000,00 € i Željezari a.d. Nikšić, u iznosu od 26.300.000,00 €.

U 2010.godini nisu vršena plaćanja po osnovu datih garancija.

U 2011. godini izvršeno je plaćanje u iznosu od 26.300.000,00 €, po osnovu date državne garancije Željezari a.d. Nikšić.

Za pomoć implementaciji Plana restrukturiranja Željezare a.d. Nikšić, shodno Rješenju Komisije za kontrolu državne pomoći, broj:01-S/1 od 03.02.2010. godine, a u cilju održavanja poslovanja i likvidnostii Željezare a.d. Nikšić, nakon sprovođenja plana restrukturiranja u dijelu organizacije, kadrova i finansijskog položaja preduzeća, Vlada Crne Gore izdala je garanciju Željezari a.d. Nikšić u iznosu od 26.300.000,00 € za zaduženje kod Suisse international.

Obzirom da Željezara a.d. Nikšić nije ispoštovala obaveze prema Credit suisse, u 2011. godini sredstva u iznosu od 26.300.000,00 € isplaćena su sa pozicije 462 otplata garancija, po osnovu date garancije. U Željezari a.d. Nikšić u međuvremenu je pokrenut postupak stečaja.

Odluku o zaduživanju i davanju garancija Crne Gore za 2010. godinu („Službeni list CG“, br. 31/10) Vlada Crne Gore je donijela 04.06.2010. godine, dok je Odluku o izmjenama Odluke o zaduživanju i davanju garancija Crne Gore za 2010. Vlada Crne Gore donijela na sjednici održanoj 27. januara 2011. godine, dakle, nakon isteka budžetske godine. U sljedećoj tabeli dat je prikaz po kreditima i izdatim garancijama kod kojih je došlo do izmjena shodno Odluci o izmjenama Odluke o zaduživanju:


Strana 50

Odluka o zaduživanju

Odluka o izmjenama odluke o zaduživanju

Član 1 IBRD- Projekat“Zaštita osjetljivih turističkih oblasti“ 3.500.000,00 € 4.500.000,00 € EIB- Projekat otpadne vode 17.500.000,00 € 16.500.000,00 € Član 2 Kombinat aluminijuma Podgorica 85.320.000,00 € 82.000.000,00 € Brodogradilište Bijela 5.880.000,00 € 0 Za iznos dodatnih sredstava zajmoprimac i kreditor će biti naknadno određeni

6.700.000,00 € 1.000.000,00 €

Potrebe „Pobjeda“ AD Podgorica 0 3.500.000,00 € JP “ Regionalni Vodovod“ Crnogorsko primorje Budva 0 7.000.000,00 € Potrebe „Mi-Rai“ doo Niksić 0 800.000,00 € Potrebe „ Gradir Montenegro“ doo Nikšić 0 3.600.000, 00 €

Ukupno: 118.900.000,00 € 118.900.000,00 € Smatramo da je Odluku o izmjenama Odluke o zaduživanju i davanju garancija Crne Gore za 2010. godinu trebalo donijeti u tekućoj godini kako bi se u odnosu na izmjene blagovremeno postupalo16.

Zbog rizika realizacije datih državnih garancija, posebno datih garancija KAP-u, i mogućnosti njihovog pretvaranja u javni dug, preporučuje se Vladi Crne Gore - Ministarstvu finansija:

- da se uz mjere opreza vrši planiranje i izdavanje novih državnih garancija, - da se u skladu sa Strategijom za upravljanje dugom u analizu održivosti duga uključuju i očekivani troškovi po osnovu garancija, što do sada nije bio slučaj, - da se u Budžetu Crne Gore na poziciji garancije planiraju sredstva, po osnovu datih garancija, zbog mogućnosti njihove realizacije (aktiviranja), - da se garancije daju za prioritetne projekte važne za opšti društverno- ekonomski i regionalni razvoj države, - da se državne garancije u cilju podrške privredi izdaju preduzećima čiji finansijski izvještaji i poslovna politika garantuju uredno izmirivanje kreditnih obaveza, - da se ne daju garancije preduzećima koja uredno ne izmiruju obaveze prema državi, - da se ne daju garancije preduzećima koje će se koristiti za tekuće izdatke ili pokrivanje gubitaka u poslovanju, - da se kroz pravnu regulativu donesu dodatni kriterijumi prema kojima će se definisati sredstva obezbjeđenja prilikom donošenja Odluke o izdavanju državne garancije. Otplata obaveza iz prethodnog perioda Na poziciji 463 - Otplata obaveza iz prethodnog perioda evidentiraju se zahtjevi za plaćanja i plaćanja koja se odnose na sve izdatke nastale po osnovu isplata kojima se izmiruju obaveze starije od godinu dana. Izvršenje na ovoj poziciji iznosilo je 113.664.406,74€, a testiran je uzorak od 87.146.852,17 € odnosno 76,77 % izvršenja na ovoj poziciji. Otplata obaveza iz prethodnih godina realizovana je u većem iznosu za 75,55% u odnosu na planirane. Prenosi sredstava sa ove budzetske pozicije odnose se na sljedeće planom predviđene isplate:

16 Predlog Odluke o izmjeni odluke o zaduživanju i davanju garancija Crne Gore za 2010. godinu Ministarstvo finansija je dostavilo Vladi Crne Gore na odlučivanje 28.12.2010. godine dok je Odluka usvojena 27.01.2011.godine.


Strana 51

Po osnovu vanredne isplate penzija korisnicima PIO, shodno Zakonu o obeštećenju korisnika prava iz penzijsko invalidskog osiguranja, („Službeni list CG“, broj 40/08-4). Sredstva su u skladu sa rješenjima Ministarstva finansija prenošena na račune komercijalnih banaka koje su vršile isplatu krajnjim korisnicima. Isplate dijela duga po osnovu devizne štednje građana, uzrokovane primjenom Zakona o regulisanju obaveza i potraživanja po osnovu ino duga i devizne štednje građana („Sl. list RCG“ br.55/03 i 11/03) Zakona o isplati devizne štednje građana položene kod ovlašćenih banaka sa sjedištem van Republike Crne Gore („Sl. list RCG br, 81/06), Uredbe o konverziji devizne štednje građana u obveznice (''Službeni list RCG'' broj 42/04) i na osnovu Zakona o isplati deviznih sredstava građana položenih kod Dafiment banke AD Beograd i Banke privatne privrede DD Podgorica položenih preko preduzeća Jugoskandik DD Beograd („Službeni list CG“, broj 20/08). Isplatu devizne štednje građanima, u ime Ministarstva, vršile su ovlašćene banke shodno Ugovoru o zastupanju u poslovima isplate devizne štednje građana. Po osnovu otkupa obveznica PIO kojima su isplaćeni računi za utrošenu električnu energiju. Isplate po osnovu prijevremenog otkupa obveznica restitucije, a u skladu sa Zakonom o povraćaju oduzetih imovinskih prava i obeštećenju. Sa ove pozicije izvršena je isplata obaveza prema Ericsson Nikola Tesla d.d. Zagreb u skladu sa Zaključkom Vlade od 12.03.2009. godine i Ugovoru o isporuci i montaži operativno komunikacione opreme za opremanje centra 112, zaključenim između Vlade Crne Gore, Ministarstva untrašnjih poslova i javne uprave i Ericsson Nikola Tesla d.d. Ostale isplate sa pozicije 4630, uglavnom se odnose na sljedeće: Otplata neizmirenih obaveza u ukupnom iznosu od 24.372.120,27 €, za robu i usluge prema dobavljačima sa stanjem na dan 31.12.2009. godine, u skladu sa Zaključcima Vlade, najvećim dijelom vršene su za sljedeće potrošačke jedinice Budžeta države: Fond za zdravstveno osiguranje, Ministarstvo prosvjete, Ministarstvo unutrašnjih poslova i javne uprave, Sudstva Crne Gore, Uprave za imovinu, Zavoda za izvršenje krivičnih sankcija, Vrhovno državno tužilaštvo i Direkciju javnih radova. Obaveze Direkcije javnih radova, u iznosu od 1.626.286,78 €, odnose se uglavnom na obaveze prema izvođačima radova iz prethodne godine po ispostavljenim situacijama u tekućoj godini. Iskazivanje obaveza na poziciji 463 – otplata obaveza iz prethodnih godina, izvršeno je u skladu sa Zaključcima Vlade Crne Gore, broj 03-2750 od 08.04.2010.godine. Obzirom da su privremene situacije ispostavljene u tekućoj godini, trebalo ih je planirati i iskazati kroz kapitalni budžet, na računu 441 - kapitalni izdaci. Obaveze Direkcije javnih radova najvećim dijelom odnose se na isplate sljedećim izvođačima radova: - u iznosu od 250.000,00 € za izvedene radove po konačnom obračunu na izgradnji objekta zgrade Vlade u Podgorici. Ugovorom o cesiji sredstva su prenijeta prema drugom dobavljaču, - u iznosu od 230.276,67 € za izvedene radove po konačnom obračunu na izgradnji objekta zgrade Vlade u Podgorici. Ugovorom o cesiji sredstva su prenijeta prema drugom dobavljaču, - u iznosu od 194.633,01 €, za izvedene radove po konačnom obračunu na izgradnji objekta nove zgrade Vlade u Podgorici,


Strana 52

- u iznosu od 597.236,72 €, po osnovu konačnog obračuna izvedenih radova na izvođenju završnih zanatskih i instalaterskih radova, kao i radova na ugradnji mobilijara u prostorijama posebne namjene Vlade Crne Gore u Podgorici, - u iznosu od 99.744,86 €, za izvedene radove po konačnom obračunu na modernizaciji lokalnih puteva u MZ Trepča, opština Andrijevica, - u iznosu od 100.000,00 €, za izvedene radove na rekonstrukciji Bulevara”13.jul” u Nikšiću, po ispostavljenoj situaciji iz 2009. godine. Otplata neizmirenih obaveza potrošačkih jedinica po osnovu poreza na zarade zaposlenih i doprinosa za obavezno socijalno osiguranje, na dan 31.12.2009. godine, u skladu sa Zaključcima Vlade, izvršena je u iznosu od 14.525.584,77 €. Isplata u iznosu od 2.000.000,00 €, prema Opštini Tivat izvršena je u skladu sa Protokolom o regulisanju međusobnih odnosa po osnovu Ugovora o dugoročnom zakupu zemljišta na poluostrvu Luštica zaključenim između Vlade Crne Gore i Opštine Tivat i u skladu sa Zaključcima Vlade. Obaveze prema Opštini Tivat, u iznosu od 2.000.000,00 € trebalo je planirati i iskazati na poziciji 431- Transferi institucijama, pojedincima, nevladinom i javnom sektoru. Otplata duga prema Glavnom gradu Podgorica, u iznosu od 2.154.600,00 €, po osnovu rješavanja imovinsko pravnih odnosa, izvršena je u skladu sa Zaključcima Vlade, broj. 03-11119 od 23.12.2010. godine, Sudskim poravnanjem od 24.12.2010. godine i dopisom Zaštitnika imovinsko pravnih interesa Crne Gore od 27.12.2010. godine. Navedena obaveza je nastala po osnovu zauzimanja i gradnje objekta „Ispitnog centra“ na zemljištu koje je predmet spora, katastarskim parcelama broj.2244/1 i 2242 upisanih u Listu nepokretnosti br.612 KO Podgorica ukupne površine 3.420 m2. Vlada je istovremeno ovlastila Ministarstvo finansija da sa budžetske pozicije 4630 - otplata obaveza iz prethodnih godina izvrši prenos sredstava prema budžetu Glavnog grada Podgorica. Obaveze prema Glavnom gradu, u iznosu od 2.154.600,00 €, za zemljište koje je predmet spora a koje je zauzeto po osnovu izgradjenog objekta „Ispitnog centra“, trebalo je planirati i iskazati na poziciji 441 – Kapitalni izdaci. Otplata duga prema Glavnom gradu Podgorica, u iznosu od 859.664,00 €, u skladu sa Zaključcima Vlade Crne Gore, broj 03-4478 od 13.05.2010. godine po osnovu usaglašenog predloga Glavnog grada i Ministarstva finansija za razmjenu imovine, shodno odredbama člana 31. Zakona o državnoj imovini („Sl.list CG“,br.21/09), kao i druge predloge za rješavanje međusobnih imovinsko pravnih odnosa. Shodno tački 5. Zaključaka Vlade Crne Gore navedeno je da: uplata obaveza koje su nastale do 15.08.2009. godine u iznosu od 859.664,00 € prema Glavnom gradu izvršiće se sa pozicije 4630 – otplata obaveza iz prethodnih godina. Otplata obaveza JP Radio i Televizije Crne Gore preuzetih shodno Zaključcima Vlade Crne Gore br. 03-13114 od 22.01.2009. godine izvršena je u iznosu od 175.337,94 € po osnovu obaveza za doprinose od nezaposlenosti. Obaveze a.d. Pobjeda u iznosu od 1.436.406,00 €, izvršene su shodno Zaključcima Vlade broj 03-7082 od 04.06.2009. godine, na ime poreza na dodatu vrijednost i poreza na dohodak fizičkih lica. Isplata obaveza a.d. Pobjeda u iznosu od 1.500.000,00€, shodno Zaključcima Vlade Crne Gore, broj 03-5497 od 24.06.2010. godine kojim je Vlada Crne Gore usvojila Predlog modela restrukturiranja i preuzela dug AD „Pobjeda“ po osnovu poreza na dodatu vrijednost, poreza na dohodak fizičkih lica,


Strana 53

poreza na ostala lična primanja i doprinosa na obavezno socijalno osiguranje, na zarade zaposlenih i na druga lična primanja, zaključno s majskom zaradom iz 2010. godine.Obzirom da obaveze prema AD“Pobjeda’’, u iznosu od 1.500.000,00€ nisu planirane Zakonom o budzetu za 2010. godinu, isplate po ovom osnovu, trebalo je izvršiti sa pozicije 471- Tekuća budžetska rezerva, u skladu sa odredbama člana 4. Pravilnika o bližim kriterijumima za korišćenje stedstava tekuće i stalne budžetske rezerve. Isplata sredstava u iznosu od 1.126.181,33€, u skladu sa Zaključcima Vlade Crne Gore od 17.12.2009. godine, kojim između ostalog Vlada preuzima obaveze Rudnika boksita, a.d. Nikšić, po osnovu doprinosa za PIO, doprinosa za zdravstvo, doprinosa za nezaposlenost, i po osnovu reprograma duga Fondu PIO. Navedene obaveze trebalo je iskazati na teret Tekuće budžetske rezerve, shodno odredbama člana 4. Pravilnika o bližim kriterijumima za korišćenje sredstava tekuće i stalne budžetske rezerve. Na poziciji 4630 - otplata obaveza iz prethodnih godina evidentirali su se izdaci po osnovu provizije koje obračunava CBCG. Izdatke po osnovu isplate provizije CBCG neophodno je planirati i evidentirati na poziciji 413-7-1 –bankarske usluge - provizije, a u skladu sa Pravilnikom o jedinstvenoj klasifikaciji računa za budžet Republike, budžet vanbudžetskih fondova i budžete opština. U 2010. godini, sa budžetske pozicije 4630 - obaveze iz prethodne godine, vršene su isplate po osnovu izdataka nastalih u tekućoj godinii, shodno Zaključcima Vlade. U skladu sa pozitivnim zakonskim propisima i shodno Pravilniku o jedinstvenoj klasifikaciji računa za budžet Republike, budžet vanbudžetskih fondova i budžet opština, na poziciji 4630 - obaveze iz prethodne godine, iskazuju se izdaci nastali u prethodnoj godini. Izdatke nastale u tekućoj godini, u iznosu od 4.626.181,34 €, kao i tekuće izdatke po osnovu isplate provizije CBCG i isplate po osnovu kapitalnih izdataka u iznosu od 3.680.886,78€, trebalo je planirati i iskazati prema vrsti izdatka kroz pripadajuće budžetske pozicije. KAPITALNI BUDŽET

Kapitalni budžet je u skladu sa članom 1. Zakona o budžetu CG za 2010. godinu planiran u iznosu od 120.810.000,00€ a rješenjima o preusmjerenju sredstava plan je uvećan za 145.000,00€ tako da je konačni plan iznosio 120.955.000,00€. Izvršenje je iznosilo 63.250.368,91€, odnosno, za 57.704.631,09€ ili 52,29 %od budžetskog plana. Kapitalni budžet se izvršava preko Direkcije za saobraćaj koja je nadležna za upravljanje, razvoj, gradnju, rekonstrukciju, održavanje i zaštitu državnih puteva i Direkcije javnih radova koja vrši stručne poslove u vezi sa izgradnjom i rekonstrukcijom infra strukturnih objekata i objekata od javnog interesa, čiju izgradnju finansira Republika.

Zbog velikog broja projekata zastupljenih planom budžeta za 2010. godinu i ograničenošću ljudskih resursa DRI revizija kapitalnog budžeta je obuhvatila samo dio projekata povjerenih na izvršenje Direkciji za saobraćaj i Direkciji javnih radova. Kapitalni budžet Direkcije za saobraćaj Kapitalni budžet Direkcije za saobraćaj planiran je u iznosu od 57.950.000,00€ a rješenjima o preusmjerenju plan je umanjen za 1.745.000,00€, tako da je konačni plan iznosio 56.205.000,00€. Izvršenje je iznosilo 24.806.626,57€, odnosno za 31.398.373,43€ manje ili 44,13% od budžetskog plana. Revizijom izvršenom kod Direkcije za saobraćaj izvršena je provjera sljedećih projekata:


Strana 54

Na projektu 761- Rekonstrukcija regionalnih i magistralnih puteva predviđena su sredstva u visini od 8,5 mil.€. Izvršenje iznosi 6.317.812,16€, od čega je testirano 98,31% ili 6.211.069,02€. Planirana je bila rekonstrukcija sljedećih putnih pravaca: Boan – Bukovica, Berane – Lubnice, Murino – Čakor, Tuzi – Božaj, Slijepač most – Tomaševo – Pljevlja/ dionica Pavino Polje – Kovren, Vladimir – Sukobin i Kosanica - Bobovo. Revizijom je utvrđeno: Za rekonstrukciju puta Boan – Bukovica, u skladu sa Ugovorom br. 01-7618/1 od 26.08.2010.godine, izvođaču radova dat je avans u iznosu od 10% od vrijednosti Ugovora, odnosno 98.291,28 €. Međutim, pored već ugovorenog avansa revizijom je utvrđeno da je izvođaču po avansnoj situaciji br. 2. od 21.12.2010.godine dat avans u iznosu od 500.000,00€.

Rekonstrukcija puta Tomaševo – Pavino Polje, po Ugovoru br. 01-6959/1 od 15.07.2010.godine izvođaču radova data avans od 10% na iznos od 246.184,11 €. Međutim, pored već ugovorenog avansa revizijom je utvrđeno da je izvođaču po avansnom računu br. 2. od 21.12.2010.godine dat avans u iznosu od 800.000,00€.

Rekonstrukcija puta Tuzi – Božaj, po Ugovoru br. 01-10955/1 od 27.12.2010.godine sa izvođačem radova predvidjen je avans od 10%. Međutim, revizijom je utvrđeno da je isplaćen avans u iznosu od 20%. Iako je planom budžeta bila predviđena rekonstrukcija puta Berane – Lubnice izvršena je rekonstrukcija dionice Kolašin – Jezerine. Ugovor br. 01-7225/1 je zaključen 06.08.2010.godine sa preduzećem Tehnoput – Podgorica. Projekat Vladimir – Sukobin i projekat Kosanica – Bobovo nijesu otpočinjani u 2010.godini.

Na projektu 764 – Eksproprijacija zemljišta za izgradnju autoputa Bar – Boljare predviđena su sredstva u visini od 4,0 mil.€. Izvršenje iznosi 3.118.934,76€ od čega je testirano 96,59% ili 3.012.496,82€. Revizijom su utvrđena odstupanja od predviđenih procedura za utvrđivanje javnog interesa za eksproprijaciju i kod isplate sredstava za eksproprijaciju.

U skladu sa članom 14. Zakona o eksproprijaciji, Vlada Crne Gore je donijela odgovarajuće Odluke o utvrđivanju javnog interesa za eksproprijaciju nepokretnosti za izgradnju autoputa Bar – Boljare. Dana 21.10.2010. god. Direkcija za saobraćaj CG je podnijela Upravi za nekretnine PJ Podgorica dopunu predloga za eksproprijaciju nepokretnosti za izgradnju autoputa Bar - Boljare za KO Duške 21.10.2010. godine, a za KO Lutovo 17.12.2010.godine bez prethodno donijete odluke Vlade Crne Gore o


Strana 55

utvrđivanju javnog interesa za eksproprijaciju tih nepokretnosti. Napominjemo da direkcije kao organi državne uprave nemaju nadležnosti da obavljaju normativnu djelatnost, već te nadležnosti pripadaju Vladi i ministarstvima. Revizijom je konstatovano da postupak isplate za eksproprijaciju zemljišta za izgradnju autoputa Bar - Boljare nije vršen u skladu sa Uputstvom o načinu i postupku isplate sredstava sa računa depozita za eksproprijaciju (Sl.list.RCG“ br. 78/06 od 22.12.2006) jer sredstva nisu deponovana na poseban račun Ministarstva finansija – depozit za eksproprijaciju, već su direktno uplaćivana vlasnicima nepokretnosti koja je ekspropriisana. Takođe, budžetska potrošnja na ovom projektu nije realno iskazana ni u Glavnoj knjizi trezora ni u Završnom računu budžeta na strani 252. Revizijom je utvrđeno da su Zaključkom Vlade CG br.03-6437 od 22.jula 2010.godine, sa ovog projekta opredijeljena sredstva u iznosu od 1.000.000,00€ za eksproprijaciju nepokretnosti za izgradnju mosta Port Milena u Ulcinju – projekat 756 Rješavanje uskih grla na saobraćajnoj mreži Crne Gore. Od ovog iznosa fizičkom licu isplaćen je iznos od 171.640,00€, a iznos od 828.360,00€ deponovan je na račun Ministarstva finansija – depozit za eksproprijaciju. Smatramo da je u ovom slučaju došlo do prebacivanja sredstava sa jednog projekta na drugi, nepotrebno i mimo zakonom utvrđene procedure. Na projektu 756 - Rješavanje uskih grla na saobraćajnoj mreži Crne Gore, za izgradnju mosta Port Milena u Ulcinju planirano je 5.850.000,00€ iz opštih prihoda budžeta, dok je izvršenje iznosilo 2.828.638,59€ odnosno 48,35%, što znači da je na ovom projektu bilo opredijeljeno sasvim dovoljno sredstava. Izdatke za eksproprijaciju nepokretnosti za izgradnju mosta Port Milena u Ulcinju, u iznosu od 1.000.000,00 treba reklasifikovati na način što će se umanjiti izdaci u navedenom iznosu na projektu 764 – Eksproprijacija zemljišta za izgradnju autoputa Bar – Boljare a uvećati izdaci na projektu 756 - Rješavanje uskih grla na saobraćajnoj mreži Crne Gore.

Na projektu 765 – Izgradnja nadvožnjaka u Baru predviđena su sredstva u visini od 600.000,00€ koliko iznosi i izvršenje. Testiran je uzorak u iznosu od 100%. Kontrolom dokumentacije i ispostavljenih situacija utvrđeno je sljedeće:

Opština Bar i Direkcija za saobraćaj sklopili su sporazum br.01-5861/1 od 21.06.2010. godine, u skladu sa Budžetom za 2010.godine, o sufinansiranju radova na izgradnji nadvožnjaka u Baru. Po ovom sporazumu, obaveza Direkcije za saobraćaj je bila da iz kapitalnog budžeta za 2010. godinu obezbijedi za realizaciju ovog projekta sredstva u iznosu od 600.000,00€, a opština Bar iz sopstvenog budžeta do iznosa ukupne vrijednosti završenih radova na ovom projektu. Prva privremena situacija shodno Sporazumu jeste avans u iznosu od 20% ugovorenih radova, u iznosu od 279.466,97€ uplaćena na žiro račun preduzeća 28.06.2010. godine, dok je ostatak u iznosu od 320.537,30€ uplaćen 29.12.2010.godine. Međutim, budžetska potrošnja na ovom projektu nije realno iskazana ni u Glavnoj knjizi trezora ni u Završnom računu budžeta na strani 253. Revizijom je utvrđeno da je za realizaciju ovog projekta iz budžeta Crne Gore utrošeno još 500.000,00€ preko projekta 764 - Eksproprijacija zemljišta za izgradnju autoputa Bar-Boljari. Zaključkom Vlade CG br.03/9950 od 18.11.2010.godine, odobrena su sredstva u iznosu od 500.000,00€ za naknadu ekspropriisanog zemljišta za izgradnju nadvožnjaka u Baru. Sredstva su isplaćena AD“Put“ Bar u iznosu od 453.720,00€ i fizičkim licima iz Bara, iznos od 10.000,00€ i 30.750,00€. Ovi izdaci nisu bili predviđeni Zakonom o budžetu za 2010. godinu i predstavljali su dio obaveza Opštine Bar u realizaciji ovog projekta. Takođe, izdatke za eksproprijaciju zemljišta za izgradnju autoputa Bar – Boljare, u iznosu od 500.000,00€ treba reklasifikovati na način što će se umanjiti izdaci u navedenom iznosu na projektu 764 – Eksproprijacija zemljišta za izgradnju autoputa Bar – Boljare a uvećati izdaci na projektu 765 – Izgradnja nadvožnjaka u Baru.


Strana 56

Na projektu 766 – Program rekonstrukcije raskrsnica budžetom za 2010. godinu predvidjena su sredstva u visini od 2.500.000,00€ a izvršenje je iznosilo 1.823.242,31 ili 72,93% koliko iznosi i izvršenje. Testiran je uzorak u iznosu od 100%. Planirana je bila rekonstrukcija sljedećih raskrsnica: Krtolska raskrsnica,Radanovići, Lastva Grbaljska, Jaz, Danilovgrad (Bralenovica), Cetinje, Ribarevina, Ulcinj - Sukobin, Virpazar i Budva – Zavala. Kontrolom dokumentacije i ispostavljenih situacija utvrđeno je da su u 2010. godini sa ovog projekta vršena plaćanja za rekonstrukciju:

- Krtolske raskrsnice,........................................................izvođaču isplaćen iznos od 475.411,40€

..............................za geotehničke radove izvođaču u iznosu od 5.290,74€ - Raskrsnica Danilovgrad............. ....................................izvođaču isplaćen iznos od 457.644,72€ - Za eksproprijaciju fizičkom licu iz Tivta........................................................ iznos od 15.832,38€ - Za izgradnju poletno sletne staze sportskog aerodroma „Kapino Polje“ u

Nikšiću izvođaču isplaćen iznos od...........................................................................869.062,65€ Vlada Crne Gore je donijela Zaključak br.01- 3706 od 29.04.2010. godine kojim je određeno da Direkcija za saobraćaj obezbijedi 250.000,00€ sa pozicije Rekonstrukcija regionalnih i magistralnih puteva u CG - projektni kod 761, za izgradnju poletno sletne staze „Kapino Polje“. Na predlog Ministarstava finansija Vlada je donijela zaključak da se izmijeni prethodni zaključak i da Direkcija sa pozicije projekta 766 - Rekonstrukcija raskrsnica izvrši plaćanje u iznosu od 869.062,65€ što je i učinjeno 24.12.2010. godine. Revizijom je utvrđeno da izgradnja poletno sletne staze na sportskom aerodromu „Kapino Polje“ nije predviđena Zakonom o budžetu za 2010. godinu. Članom 11. Zakona o budžetu određeno je da se nijedan izdatak sa Konsolidovanog računa trezora ne smije isplatiti ako nije odobren Zakonom o budžetu. Revizijom je utvrđeno da je Vlada Crne Gore na osnovu Zaključka br. 03-6437 od 22.07.2010. godine odobrila preusmjeravanje sredstava u iznosu od 2.000.000,00€ sa kapitalnog projekta 770 – Izgradnja autoputa Bar – Boljare na kapitalni projekat 769 - Obilaznica Rožaje. Izvođaču radova je isplaćeno 2.688,435,21€ iako je ugovorom predviđen model finansiranja radova od strane izvođača na period od 4. godine. Kapitalni budžet Direkcije javnih radova Kapitalni budžet Direkcije javnih radova planiran je u iznosu od 62.850.000,00€ a rješenjima o preusmjerenju plan je uvećan za 1,9 mil.€, tako da je konačni plan iznosio 64.750.000,00€. Izvršenje je iznosilo 38.443.742,24€, odnosno za 26.306.257,58€ manje, ili 59,37% od budžetskog plana. Kroz reviziju Završnog računa budžeta izvršena je provjera sljedećih projekata:


Strana 57

Uočava se da cjelokupno odobrena sredstva za realizaciju kapitalnih projekata nisu u potpunom iznosu realizovana iz sljedećih razloga:

Nije započeta izgradnja regionalnih sanitarnih deponija i postrojenja za preradu otpadnih voda, planiran u iznosu od 13.469.000,00 € iz razloga nezavršenih pripremnih poslova, odnosno, procedura dobijanja urbanističko tehničkih uslova, nepribavljanja saglasnosti na projektnu dokumentaciju, neobavljenih revizija, ni obezbijeđenih građevinskih dozvola od strane budućih korisnika deponija i postrojenja, tako da nisu stvoreni uslovi za realizaciju kreditnih linija. Nije započet ni projekat Postrojenja za prečišćavanje otpadnih voda Crnogorsko primorje, planiran u iznosu od 2.470.000,00 € obzirom da nisu stvoreni pravni i tehnički uslovi. Na projektu 805 – Izgradnja, rekonstrukcija i adaptacija objekata kulture predviđena su sredstva u visini od 6,3 mil, rješenjima o preusmjerenju plan je umanjen za 78.800,00€ tako da je konačni plan iznosio 6.221.200,00€. Izvršenje je iznosilo 5.493.839,09€ od čega je testirano 98,68% ili 5.421.438,11€. Zakonom o budžetu za 2010. godinu planirano je:

1.000.000,00 za Muzički centar – rekonstrukcija i adaptacija Doma vojske u Podgorici, 5.000.000,00 za objekte kulture na Cetinju, 500.000,00 za objekte kulture na sjeveru Crne Gore, za aktivnosti koje su odložene rebalansom budžeta za 2009. godinu a odnose se na opštine: Berane, Bijelo Polje i Pljevlja.

Smatramo da u godišnjem Zakonu o budžetu nije izvršena detaljna (i fazna) razrada projekata koji će se realizovati u 2010. godini i da se u obrazloženju budžeta moraju precizirati objekti i vrste radova: adaptacija, rekonstrukcija ili izgradnja, koji se planiraju izvesti. Na projektu 812 - Projekti očuvanja životne sredine Zakonom o budžetu za 2010. godinu za izgradnju stambenih objekata planirano je 14.810.000,00€. Rješenjima o preusmjerenju plan je umanjen za 471.000,00€ tako da je konačni plan iznosio 14.339.000,00€. Izvršenje je iznosilo 2.351.741,96€ od čega je testirano 86,22% ili 2.027.018,26€. Odnos konačnog plana i izvršenja dat je u sljedećoj tabeli:


Strana 58

Kreditna sredstva u iznosu od 2.000.000,00 € od EIB banke i donatorska sredstva u iznosu od 8.100.000,00 €, iz IPA fondova - implementacija III komponente su bila obezbijeđena za realizaciju projekata: Sanitarne deponije i Postrojenja za prečišćavanje otpadnih voda. Međutim, ovi projekti nijesu realizovani obzirom da su navedena sredstva planirana za radove na predmetnim projektima, koji su još uvijek u fazi pripreme - izrada i revizija tehničke dokumentacije. Na projektu 819 - Izgradnja i rekonstrukcija objekata socijalnog staranja Zakonom o budžetu za 2010. godinu planirano je 733.000,00€. Rješenjima o preusmjerenju plan je uvećan za 154.200,00€ tako da je konačni plan iznosio 887.200,00€. Izvršenje je iznosilo 773.446,40€ od čega je testom obuhvaćeno 100% izdataka. Odlukom Vlade br. 03-2866 od 22.04.2010. godine zadužena je Direkcija javnih radova da u saradnji sa Ministarstvom rada i socijalnog staranja i Ministarstvom finansija preusmjeravanjem sredstava sa pojedinih kapitalnih projekata obezbijedi finansijska sredstva neophodna za rekonstrukciju paviljona „A“ u JU Zavod Komanski most u iznosu od 250.000,00€. Revizijom je utvrđeno da radovi na Specijalnom zavodu „Komanski most“ nijesu predviđeni Zakonom o budžetu za 2010. godinu. Članom 11. Zakona o budžetu je određeno da se nijedan izdatak sa Konsolidovanog računa trezora ne smije isplatiti ako nije odobren Zakonom o budžetu.

Na projektu 821 – Izgradnja i rekonstrukcija objekata obrazovanja Zakonom o budžetu za 2010. godinu planirano je 12.130.000,00€. Rješenjima o preusmjerenju plan je uvećan za 1.612.000,00€ tako da je konačni plan iznosio 13.742.000,00€. Izvršenje je po glavnoj knjizi trezora iznosilo 6.384.343,59€ dok je za projekte obrazovanja utrošeno još 1.534.538,92€ iz ino – kredita ali ova potrošnja nije iskazana na budžetskom razdjelu Direkcije za saobraćaj. Testom je obuhvaćeno 100% izdataka.

Vlada je Odlukom br.03-6254 od 01.07.2010.godine odobrila sredstva u iznosu od 270.000,00€ za sanaciju požara Studentskog doma na Cetinju. Takođe, Odlukom Vlade br. 03-9544 od 04.11.2010. godine zadužena je Direkcija javnih radova da za opremanje Muzičke škole u Nikšiću obezbijedi sredstva u iznosu od 80.000,00 €, s pozicije izgradnja i rekonstrukcija objekata obrazovanja, iako ovi projekti nisu predviđeni Zakonom o budžetu za 2010. godinu.

Rezime revizije Kapitalnog budžeta

Iako je revizija kapitalnog budžeta obuhvatila samo dio projekata povjerenih na izvršenje Direkciji za saobraćaj i Direkciji javnih radova, revizijom su ipak utvrđeni nedostaci u planiranju, nedovoljna transparentnost kapitalnog budžeta, kršenje odredbi Zakona o budžetu u njegovom izvršenju, avansna plaćanja u iznosima većim od ugovorenih i slab nadzor Ministarstva finansija nad izvršenjem kapitalnog budžeta. Polazeći od utvrđenih nepravilnosti u realizaciji Kapitalnog budžeta predlažemo mjere i preporuke u cilju jačanja sistema internih kontrola i daljeg unapređenja rada na izvršenju Kapitalnog budžeta:


Strana 59

Godišnjim zakonom o budžetu, neophodno je obezbijediti realnije planiranje Kapitalnog budžeta, transparentan opis poslova i izvršiti detaljnu razradu projekata po fazama, radi obezbjeđenja njihove realizacije u budžetskoj godini za koju se kandiduju. Takođe, smatramo da je neophodno svim projektima na određenom kodu obezbijediti posebne kodove što bi olakšalo analitičko praćenje i razdvajanje svakog troška. Smatramo da je izvršiocima Kapitalnog budžeta neophodno dati jasne instrukcije od nadležnih ministarstava da bez planske dokumentacije, urbanističko tehničkih uslova i revidirane projektne dokumentacije ne kandiduju nijedan projekat za finansiranje iz kapitalnog budžeta. Revizijom izvršenom kod Direkcije za saobraćaj utvrđeno je da je ova potrošačka jedinica izvršila prijevremena plaćanja dobavljačima, za obaveze iz ugovora koje će se realizovati u narednoj budžetskoj godini. Smatramo da bi ustanovljavanje ovakve prakse kod ugovora sa odloženim plaćanjem, trebalo odmah prekinuti17. Preporučuje se da Direkcija za saobraćaj ne vrši avansno plaćanje dobavljačima, iz razloga što se avansnim plaćanjem kreditiraju dobavljači i nerealno se iskazuju budžetski izdaci. Takođe, izmjene ugovorenih obaveza dovode do narušavanja načela ravnopravnosti ponuđača u prethodno sprovedenim postupcima javnih nabavki.

Vlada je svojim zaključcima mijenjala odredbe zakona o budžetu vršeći preusmjeravanja sredstava na projekte koji nijesu predviđeni budžetom ili u iznosima većim od propisanih. Preporučuje se Vladi Crne Gore da je neophodno obezbijediti poštovanje Zakona o budžetu, a njegove izmjene i dopune sprovoditi u postupku i na način predviđen zakonom.

Preporučujemo Direkciji javnih radova i Direkcija za saobraćaj da u saradnji sa Ministarstvom finansija pojačaju nadzor nad izvršenjem Kapitalnog budžeta, radi obezbjeđivanja realnijeg planiranja i realizacije Kapitalnog budžeta po dinamici utvrđenoj budžetskim planom potrošnje. Takođe je neophodno obezbijediti da se sredstva utvrđena za realizaciju faze izgradnje koriste samo nakon završetka faze pripreme u Kapitalnom budžetu, kao i da se obezbijedi kvalitetnije izvještavanje Ministarstva finansija o stepenu izgrađenosti objekta.

BUDŽET DRŽAVNIH FONDOVA Izdaci budžeta državnih fondova iskazani su u posebnom dijelu budžeta i obuhvataju izdatke koje su ostvarili Fond PIO, Fond za zdravstveno osiguranje, Zavod za zapošljavanje CG i Fond za obeštećenje. S obzirom da se ne radi o opštoj reviziji državnih fondova, koja bi iziskivala angažovanje značajnog dijela ljudskih resursa DRI, revizija je ograničena na pojedine segmente radi sagledavanja strukture isplata državnih fondova i usaglašenosti sa pozitivnopravnim propisima.

Izdaci državnih fondova su Zakonom o budžetu za 2010. godinu planirani u iznosu od 527.548.211,43€. Zbog nedostatka sredstava na pojedinim budžetskim pozicijama vršena su preusmjerenja sredstava iz tekućeg budžeta i sredstava rezervi tako da je konačni plan uvećan na 538.401.640,56€ ili za 2,02°%. Izdaci budžeta državnih fondova su izvršeni u iznosu od 536.584.918,80€, što predstavlja 99,66% ili 1.816.722€ manje od konačnog plana.

17 Revizijom Završnog računa budžeta za 2008. godinu, utvrđeno je da je Direkcija za saobraćaj vršila avansna plaćanja.


Strana 60

Organizacioni propisi Pravilnikom o unutrašnjoj organizaciji i sistematizaciji radnih mjesta u Fondu PIO i Fondu za zdravstveno osiguranje formirana je organizaciona jedinica – Služba za internu reviziju. Međutim, nije formirana unutrašnja revizija na način predviđen Zakonom o sistemu unutrašnjih finansijskih kontrola u javnom sektoru (Sl. list RCG br. 73/09, 20/11) i Uredbom o uspostavljanju unutrašnje revizije u javnom sektoru (Sl. list RCG br. 23/09). Neophodno je izvršiti izmjenu Pravilnika o unutrašnjoj organizaciji i sistematizaciji radnih mjesta u Fondu PIO i Republičkom fondu za zdravstveno osiguranje i definisati organizacionu jedinicu za unutrašnju reviziju18 sa sistematizovanim radnim mjestima, shodno zvanjima unutrašnjih revizora i uslovima koje treba da ispunjavaju unutrašnji revizori19. Opis poslova unutrašnjih revizora treba uskladiti sa međunarodnim standardima unutrašnje revizije i sa Zakonom o sistemu unutrašnjih finansijskih kontrola u javnom sektoru. Takođe, Kolektivni ugovor Republičkog fonda za zdravstveno osiguranje je neophodno dopuniti odredbom o načinu njegovog objavljivanja kako je to određeno Zakonom o radu (član 151. tačka 4, Sl. list CG br. 49/08) i Zakonu o objavljivanju propisa i drugih akata (član 2. stav 2, Sl. list CG br. 05/08). 418 - Ostali izdaci Kod Fonda za zdravstveno osiguranje ostali izdaci iskazani su u iznosu od 104.721,00 € i po Pravilniku o jedinstvenoj klasifikaciji računa za budžet Republike, budžete vanbudžetskih fondova i budžete opština treba da se odnose na komunalne naknade, kazne, takse i ostale izdatke koji pripadaju ovoj grupi računa. Revizijom je utvrđeno da su sa ove pozicije vršene i isplate, naime,jednokratne novčane pomoći zaposlenima za novogodišnje praznike u iznosu od 20.600,00 € Preporučuje se Fondu za zdravstveno osiguranje da izdatke isplaćuje u skladu sa propisanim procedurama i da ih nakon toga evidentira na računima koji su propisani Pravilnikom o jedinstvenoj klasifikaciji računa za budžet Republike, budžete vanbudžetskih fondova i budžete opština („Sl. list RCG“ br. 37/05 i 81/05). 423 - Prava iz oblasti penzijskog i invalidskog osiguranja U sljedećoj tabeli dat je pregled korisnika prava iz oblasti penzijskog i invalidskog osiguranja po njihovoj strukturi:

18 Uredba o uspostavljanju unutrašnje revizije u javnom sektoru, član 2. (Sl. list RCG br. 23/09) 19 Uredba o zvanjima unutrašnjih revizora, član 2 i 3 (Sl. list RCG br 23/09)


Strana 61

4231 – Starosna penzija Izdaci za starosne penzije početnim planom su iznosile 161.955.000,95 €, ali usljed zakonskog usklađivanja, došlo je do rasta mjesečnih izdataka na ovoj poziciji. Na rast starosnih penzija uticao je i rast broja penzionera, koji je po podacima iz isplatne baze sa 45.138 penzionera u januaru porastao na 46.889 penzionera u decembru 2010.godine. U cilju obezbjeđivanja sredstava neophodnih za isplatu ovih penzija nedostajuća sredstva u odnosu na početni plan su se obezbjeđivala preusmjeravanjem sredstava u skladu sa članom 35. Zakona o budžetu, tako da je konačan plan za ovu vrstu izdataka iznosio 170.973.071,49 €. Tokom 2010.godine izvršena je isplata obeštećenja u skladu sa Zakonom o obeštećenju u aprilu i oktobru 2010.godine u iznosu od 1/6 ukupno obračunatog prava. 4233 – Porodična penzija Porodične penzije su vrsta prava koje nakon smrti ostvaruju članovi porodice (bračni drug,djeca) uz ispunjenje zakonskih uslova i to od adekvatnog osiguranika (iz radnog odnosa) i od korisnika penzije. U 2010.godini i ove penzije (kao i sva druga primanja) su se usklađivale shodno Zakonu i to u januaru (-0,55%) i u julu (5,1%) što je uticalo na rast ovih mjesečnih izdataka. Rast broja korisnika ove vrste prava nije značajno uticao na rast ovih mjesečnih izdataka po ovom osnovu, jer po podacima iz isplatne baze, u 2010.godini nije bilo značajnog mjesečnog rasta broja ovih penzionera, koji je sa 28.039 penzionera u januaru, porastao na 28.203 penzionera u decembru 2010.godine. U cilju obezbjeđenja sredstava neophodnih za isplatu ovih penzija nedostajuća sredstva u odnosu na početni plan, koji je iznosio 65.348.400,00 € su se obezbijedila preusmjeravanjem sredstava tako da je konačan plan za ovu vrstu izdataka iznosio 70.681.417,40 €, a izvršenje 70.518.574,40 €. Tokom 2010.godine izvršena je isplata obeštećenja u skladu sa Zakonom o obeštećenju. 4311-Transferi javnim institucijama Transferi javnim institucijama kod Fonda za zdravstveno osiguranje iskazani su u iznosu od 143.418.968,90€ i odnose se na finansiranje zdravstvenih ustanova u kojima osiguranici ostvaruju pravo na zdravstvenu zaštitu na primarnom, sekundarnom i tercijarnom nivou, kao i za usluge primarne stomatološke zdravstvene zaštite. Nakon pruženih zdravstvenih usluga, ustanove dostavljaju Fondu fakture sa prilogom koji sadrži obračun troškova. U odjeljenju za računovodstvo se razdvajaju troškovi po vrsti i upoređuju sa predviđenim cjenovnikom. Fond za zdravstveno osiguranje je u skladu sa Granskim Kolektivnim ugovorom za zdravstvenu i socijalnu djelatnost uplaćivao potkorisnicima sa svog budžetskog razdjela (domovima zdravlja, KBC-u i Montefarmu) sredstva za isplatu troškova prevoza zaposlenih za januar i februar 2010. godine. Troškovi prevoza nisu predviđeni u pomenutom aktu. Ugovori sa stomatološkim ambulantama o pružanju stomatoloških usluga nisu zaključivani u 2010. godini uz predhodno upućen poziv davaocima usluga za dostavljanje ponuda, nego su sačinjavani aneksi na ugovore iz 2009.godine. Preporučuje se Fondu za zdravstveno osiguranje da ostala lična primanja budžetskim potkorisnicima treba isplaćivati u skladu sa Granskim Kolektivnim ugovorom za zdravstvenu i socijalnu djelatnost. Preporučuje se Fondu za zdravstveno osiguranje da je u skladu sa član 51. i 52. Statuta RFZZO i Zakonom o zdravstvenom osiguranju član 99 – 102. neophodno godišnje zaključivati ugovore sa davaocima stomatoloških usluga uz predhodni poziv za dostavljanje ponuda.


Strana 62

Transferi javnim institucijama kod Fonda PIO iskazani su u iznosu od 54.769,55€. Revizijom je utvrđeno da su sa ove budžetske pozicije vršena plaćanja za ugovorene usluge. S obzirom da Transferi javnim institucijama predstavljaju plaćanja bez odgovarajućeg protivčinjenja preporučuje se Fondu PIO da izdatke za ugovorene obaveze planira i evidentira na računima propisanim članom 5. Pravilnika o jedinstvenoj klasifikaciji računa za budžet Republike, budžete vanbudžetskih fondova i budžete opština.

II DIO

IZVODI

IZ KONAČNIH IZVJEŠTAJA O IZVRŠENIM POJEDINAČNIM REVIZIJAMA

ZA PERIOD OKTOBAR 2010 - OKTOBAR 2011. GODINE

IZVOD

IZ IZVJEŠTAJA O KONTROLNOJ REVIZIJI

MINISTARSTVA TURIZMA

Vrsta revizije: Kontrolna revizija Subjekat revizije: Ministarstvo turizma Predmet revizije: Kontrola realizacije preporuka sadržanih u Konačnom izvještaju DRI o

reviziji Ministarstva turizma i zaštite životne sredine (DRI br. 40113-02-80/17 od 07. 10.2009. god.)

Trajanje revizije: 70 revizorskih dana Sastav Kolegijuma: mr Branislav Radulović, član Senata – rukovodilac Kolegijuma

g. Dragiša Pešić, član Senata – član Kolegijuma


Strana 67

OOSSNNOOVVNNII EELLEEMMEENNTTII KKOONNTTRROOLLNNEE RREEVVIIZZIIJJEE MMIINNIISSTTAARRSSTTVVAA TTUURRIIZZMMAA

11..11.. PPRRAAVVNNII OOSSNNOOVV ZZAA VVRRŠŠEENNJJEE RREEVVIIZZIIJJEE Državna revizorska institucija Crne Gore (u daljem tekstu DRI) predmetnu reviziju izvršila je u skladu sa:

- čl. 144 Ustava Crne Gore („Sl. list CG“ br. 01/07); - član 4 Zakona o Državnoj revizorskoj instituciji, („Sl. list RCG“ br. 28/04, 27/06, 78/06 i 17/07); - Godišnjim planom revizija Državne revizorske institucije broj 4011-06-01/10, donesenim od strane

Senata 24.12.2010. godine. - Odlukom o vršenju kontrolne revizije Kolegijuma u sastavu mmrr BBrraanniissllaavv RRaadduulloovviićć ((RRuukkoovvooddiillaacc

KKoolleeggiijjuummaa)) ii DDrraaggiiššaa PPeeššiićć ((ččllaann KKoolleeggiijjuummaa)) od 12.01.2011. god. (broj: 40113-02-36). - Poslovnikom Državne revizorske institucije („Sl. list RCG“ br. 50/07) i - Međunarodnim standardima za reviziju javnog sektora (INTOSAI).

11..22.. PPRREEDDMMEETT II CCIILLJJ RREEVVIIZZIIJJEE

Predmet revizije su: kontrola realizacije preporuka sadržanih u Konačnom izvještaju DRI o reviziji

Ministarstva turizma i zaštite životne sredine za 2008. godinu (DRI broj 40113-02-80/17 od 07.10.2009. godine) zaklučno sa 31.12.2010. god.

provjera tačnosti navoda datih u Informaciji o realizaciji preporuka koju je sačinilo Ministarstvo turizma (br. 01-117/3, od 31.01.2011. godine) i

godišnji finansijski izvještaj Ministarstva turizma za 2010. godinu, u cilju sagledavanja poslovanja subjekta revizije, posebno u dijelu konstatovanih nepravilnosti utvrđenih revizijom Godišnjeg finansijskog izvještaja Ministarstva turizma i zaštite životne sredine za 2008. godinu.

Cilj revizije je dobijanje izvještaja o realizaciji sprovođenja preporuka datih od strane DRI u Izvještaju o reviziji Godišnjeg finansijskog izvještaja Ministarstva turizma i zaštite životne sredine za 2008. godine.

11..33.. OOPPŠŠTTII PPOODDAACCII OO SSUUBBJJEEKKTTUU RREEVVIIZZIIJJEE Subjekat revizije je organ državne uprave – MINISTARSTVO.

Subjekt revizije (ministarstvo) je u periodu za koji su utvrdjene nepravilnosti i u periodu vršenja revizije obavljalo djelatnost pod nazivom - Ministarstvo turizma i zaštite životne sredine. Starešina ograna bio je ministar PPrreeddrraagg NNeenneezziićć (2008 i 2009. godina).

Subjekat revizije je u periodu koji je predmet kontrolne revizije i u kome je bilo dužno sprovesti preporuke obavljao djelatnost pod nazivom - Ministarstvo turizma. Starešina organa bio je ministar PPrreeddrraagg NNeenneezziićć (2010. godina).

Uredbom o organizacji i načinu rada državne uprave („Sl. list Crne Gore“, br. 07/11 od 28.01.2011 god.) subjekt revizije sada obavlja djelatnost kao - Ministarstvo održivog razvoja i turizma. Starešina organa je ministar mr Predrag Sekulić.


Strana 68

DIO II UTVRĐENO ČINJENIČNO STANJE I REZULTATI Revizija Godišnjeg finansijskog izvještaja Ministarstva turizma i zaštite životne sredine za 2008. godinu (DRI br. 40113-02-80/17 od 07.10.2009. godine) ukazala je na postojanje nepravilnosti i nedostataka u načinu upravljanja javnim sredstvima. Nadležni Kolegijum, sačinio je revizioni izvještaj 07.10.2009. god. u kojem su na osnovu utvrdjenog činjeničnog stanja, kkoonnssttaattoovvaannee nneepprraavviillnnoossttii ii ddaattee pprreeppoorruukkee uu cciilljjuu nnjjiihhoovvoogg oottkkllaannjjaannjjaa. Revizionim izvještajem predviđen je rok (6 mjeseci) u kojem subjekat revizije trebao da izvijesti Državnu revizorsku instituciju o preduzetim mjerama po izrađenim i dostavljenim preporukama. Ministarstvo turizma je sačinilo Informaciju o realizaciji preporuka sadržanih u Izvještaju Državne revizorske institucije i istu dostavilo DRI 01.02.2011. godine. Kontrolnom revizijom realizacije preporuka DRI utvrdjeno je činjenično stanje koje je pokazalo u kojoj mjeri je subjekat revizije, zzaakklljjuuččnnoo ssaa 3311..1122..22001100.. ggooddiinnee,, realizovao ranije date preporuke. PREPORUKA: br. 1 UU IIzzvvjjeeššttaajjuu DDRRII oo rreevviizziijjii ggooddiiššnnjjeegg ffiinnaannssiijjsskkoogg iizzvvjjeeššttaajjaa MMiinniissttaarrssttvvaa ttuurriizzmmaa ii zzaaššttiittee žžiivvoottnnee ssrreeddiinnee zzaa 22000088 ggooddiinnuu uu pprreeppoorruuccii bbrr.. 11 kkoonnssttaattoovvaannoo jjee ddaa::

„Nije zastupljeno uredno i ažurno računovodstvo, posebno u dijelu dosljedne primjene propisa koji uređuju oblast računovodstva, prije svega Pravilnika o jedinstvenoj klasifikaciji računa za budžet Republike, budžete vanbudžetskih fondova i budžete opština (»Sl. list RCG« br. 81/05) kao i nepostojanje prateće dokumentacije za pojedine rashode kojom se pravdaju utrošena sredstva pa samim tim računovodstvo Ministarstva ne obezbjeđuje adekvatnu evidenciju o izvršenju budžeta, pa je potrebno da Ministarstvo uspostavi uredno i ažurno računovodstvo (koje je osnova za izradu pouzdanih finansijskih izvještaja) kao i da dosljedno primjenjuje propise koji uređuju oblast računovodstva, (prije svega Pravilnik o jedinstvenoj klasifikaciji računa za budžet Republike, budžete vanbudžetskih fondova i budžete opština), kao i da obezbijedi da sve rashode prati odgovarajuća dokumentacija u cilju pravdanja utrošenih sredstava.“

Utvrđeno činjenično stanje o realizaciji preporuke br. 1 PPrrooggrraamm AAddmmiinniissttrraacciijjaa Kontrola realizacije preporuka je izvršena testiranjem uzorka u iznosu 2.242.488,77 ili 84,94% ukupnih izdataka programa Administarcija.

Uzorak je pokazao da su na poziciji 4132 – rashodi za službena putovanja evidentirani izdaci koji se odnose na usluge organizacije dogadjaja „Bijeg na snijeg“ i to u iznosu 8.570,20 ili 21.17% ukupnih izdataka na ovoj poziciji, što nije u skladu sa Pravilnikom o jedinstvenoj klasifikaciji računa za budžet Republike, budžete vanbudžetskih fondova i budžete opština.


Strana 69

PPrrooggrraamm RRaazzvvoojj ttuurriissttiiččkkiihh ppootteenncciijjaallaa Kontrola realizacije preporuka je izvršena testiranjem uzorka u iznosu 213.334,95 ili 36,64% ukupnih izdataka programa Razvoj turističkih potencijala. Uzorak je pokazao da su:

na poziciji 4132 – službena putovanja evidentirani izdaci koji se odnose na sufinansiranje

događaja „Bijeg na snijeg“ u iznosu 6.105,43 ili 8,94% ukupnih izdataka na ovoj poziciji, što nije u skladu sa Pravilnikom o jedinstvenoj klasifikaciji računa za budžet Republike, budžete vanbudžetskih fondova i budžete opština.

na poziciji 4139-ugovorene usluge evidentirani izdaci za isplatu novčanih sredstava zaposlenim u visini tri zarade po osnovu priznanja za uspjeh u radu, usluge smještaja, fiksnu i mobilnu telefoniju, gorivo, ugostiteljske usluge u ukupnom iznosu 20.093,97 ili 8,49% ukupnih izdataka na ovoj poziciji, što nije u skladu sa Pravilnikom o jedinstvenoj klasifikaciji računa za budžet Republike, budžete vanbudžetskih fondova i budžete opština.

PPrrooggrraamm TTuurriissttiiččkkaa ddjjeellaattnnoosstt Kontrola realizacije preporuka je izvršena testiranjem uzorka u iznosu 1.892.205,40 ili 81,38% ukupnih izdataka programa Turistička djelatnost.

Provjera uzorka pokazala je da su na poziciji 4132 – rashodi za službena putovanja evidentirani izdaci koji se odnose na naknade za rad u radnom timu i sponzorstvo i to u iznosu 7.746,25 ili 45,43% ukupnih izdataka na ovoj poziciji, što nije u skladu sa Pravilnikom o jedinstvenoj klasifikaciji računa za budžet Republike, budžete vanbudžetskih fondova i budžete opština.

Utvrdjeno je da je sa pozicije 4139 – ugovorene usluge placeno 7.768,22 izdataka na ime troskova za avio karte, kao i da je podignuto 19.000,00 gotovine na ime vanrednih avansa za sluzbena putovanja, što nije u skladu sa Pravilnikom o jedinstvenoj klasifikaciji računa za budžet Republike, budžete vanbudžetskih fondova i budžete opština.

Revizijom je utvrdjeno da su sve transakcije evidentirane hronološki, na osnovu vjerodostojne računovodstvene dokumentacije.

Rezultat kontrolne revizije za preporuku br. 1

RReevviizziijjoomm jjee uuttvvrrđđeennoo ddaa jjee MMiinniissttaarrssttvvoo ttuurriizzmmaa oobbeezzbbiijjeeddiilloo ddaa ssvvee zzaahhttjjeevvee zzaa ppllaaććaannjjaa ((rraasshhooddee)),, uu cciilljjuu pprraavvddaannjjaa uuttrrooššeenniihh ssrreeddssttaavvaa,, pprraattii ooddggoovvaarraajjuuććaa ddookkuummeennttaacciijjaa.. MMeeđđuuttiimm,, ssuubbjjeekktt rreevviizziijjee,, zzaakklljjuuččnnoo ssaa 3311..1122..22001100.. ggoodd.. nniijjee jjoošš uuvviijjeekk oobbeezzbbiijjeeddiioo ddoosslljjeeddnnuu pprriimmjjeennuu pprrooppiissaa kkoojjii uurreeđđuujjuu oobbllaasstt rraaččuunnoovvooddssttvvaa,, pprriijjee ssvveeggaa PPrraavviillnniikkaa oo jjeeddiinnssttvveennoojj kkllaassiiffiikkaacciijjii rraaččuunnaa zzaa bbuuddžžeett RReeppuubblliikkee,, bbuuddžžeettee vvaannbbuuddžžeettsskkiihh ffoonnddoovvaa ii bbuuddžžeettee ooppššttiinnaa,, ššttoo zznnaaččii ddaa jjee pprreeppoorruukkaa bbrr.. 11 nniijjee uu ppoottppuunnoossttii rreeaalliizzoovvaannaa..


Strana 70

PREPORUKA: br. 2 i br. 3

UU IIzzvvjjeeššttaajjuu DDRRII oo rreevviizziijjii ggooddiiššnnjjeegg ffiinnaannssiijjsskkoogg iizzvvjjeeššttaajjaa MMiinniissttaarrssttvvaa ttuurriizzmmaa ii zzaaššttiittee žžiivvoottnnee ssrreeddiinnee zzaa 22000088 ggooddiinnuu uu pprreeppoorruuccii 22.. ii 33.. kkoonnssttaattoovvaannoo jjee ddaa::

„Planiranje rashoda Ministarstva nije urađeno sa realno utvrđenim iznosima potrebnim za izvršenje definisanih ciljeva i zadataka, pa je potrebno da Ministarstvo realnije vrši planiranje rashoda, kako ne bi, kao u kontrolisanom periodu, došlo do značajnijeg prekoračenja plana za pojedine pozicije rashoda (službena putovanja, javne nabavke, honorari za radne grupe itd.)“, i „Nepoštovanje odredbi Zakona o budžetu, Godišnjeg zakona o budžetu i Uputstva o radu državnog trezora u dijelu prekoračenja budžetom dodijeljenih sredstava kao i slučajevi nenemjenskog trošenja sredstava, pa je potrebno da Ministarstvo obezbijedi striktno poštovanje i primjenu odredbi pomenutih zakona i onemogući nenamjensko trošenje sredstava.“

Utvrđeno činjenično stanje za preporuku 2 i preporuku 3 DRI Kontrolnom revizijom utvrđene su sljedeće nepravilnosti: Program Turisticka djelatnost Kontrolom izdataka obuhvacenih uzorkom utvrdjeno je da je sa pozicije 4139 – ugovorene usluge

isplaceno 4.896,80 EUR na ime ugostiteljskih usluga. Rashodi za reprezentaciju su u okviru ovog programa planirani u iznosu 1.510,90 koliko je i izvrseno. Placene ugostiteljske usluge sa pozicije Ugovorene usluge predstavljaju rashode za reprezentaciju i iznose 324% u odnosu na Zakonom o budzetu odobrena sredstva za rashode za reprezentaciju.

Revizijom je utvrdjeno da je sa pozicije 4139 – ugovorene usluge placeno 7.768,22 izdataka na ime troskova za avio karte i da je podignuto 19.000,00 gotovine na ime vanrednih avansa za sluzbena putovanja. Ukupan iznos (26.768,22) izdataka za sluzbena putovanja koji je je placen sa pozicije ugovorene usluge predstavlja 156,98% planiranih i izvrsenih (17.051,63) izdataka na ime rashoda za sluzbena putovanja.

Program Razvoj turistickih potencijala Kontrolom izdataka obuhvacenih uzorkom utvrdjeno je da je sa pozicije 4139- ugovorene usluge

isplaceno: - 57.607,38 za usluge smjestaja1 zaposlenih na sluzbenom putu što predstavlja 84,31%

planiranih izvršenih ili 83,76% Zakonom o budžetu odobrenih rashoda za službena putovanja

- 4.731,38 za gorivo što predstavlja 34,79% Zakonom o budžetu odobrenih rashoda za energiju

- 3.250,14 za troskove fiksnih i mobilnih telefona što predstavlja 35,85% Zakonom o budžetu odobrenih rashoda za telefonske usluge

- 1.343,80 za ugostiteljske usluge – Zakonom o budžetu nijesu odobrena sredstva za reprezentaciju

1 Smjestaj se odnosi na turisticke inspektore


Strana 71

Kontrolom uzorkom obuhvaćenih izdataka utvrđeno je da je sa sva tri programa sa pozicije 4139 – ugovorene usluge, licima zaposlenim u Ministrastvu isplaćivana naknada za rad u radnim timovima. Sredstva za naknadu rada u radnim timovima nijesu planirana u okviru grupe 412-ostala lična primanja.

Rezultat kontrolne revizije za preporuku br. 2 i preporuku br. 3

RReevviizziijjoomm jjee uuttvvrrddjjeennoo ddaa MMiinniissttaarrssttvvoo ttuurriizzmmaa nniijjee iizzvvrrššiilloo rreeaallnnoo ppllaanniirraannjjee iizzddaattaakkaa zzaa 22001100 ggooddiinnuu,, ššttoo jjee ddoovveelloo ddoo zznnaaččaajjnniijjeegg pprreekkoorraaččeennjjaa ppllaanniirraanniihh iizznnoossaa zzaa ppoojjeeddiinnee ppoozziicciijjee rraasshhooddaa ((rraasshhooddii zzaa sslluužžbbeennaa ppuuttoovvaannjjaa,, rraasshhooddii zzaa rreepprreezzeennttaacciijjuu,, rraasshhooddii zzaa tteelleeffoonnsskkee uusslluuggee,, rraasshhooddii zzaa eenneerrggiijjuu,, nnaakknnaaddaa zzaa rraadd uu rraaddnniimm ttiimmoovviimmaa))..

UUttvvrrđđeennoo jjee ii nneeppooššttoovvaannjjee ooddrreeddbbii ZZaakkoonnaa oo bbuuddžžeettuu,, GGooddiiššnnjjeegg zzaakkoonnaa oo bbuuddžžeettuu ii UUppuuttssttvvaa oo rraadduu ddrržžaavvnnoogg ttrreezzoorraa ((pprreekkoorraaččeennjjee bbuuddžžeettoomm ooddoobbrreenniihh ssrreeddssttaavvaa zzaa ppoojjeeddiinnee rraasshhooddee ii nneennaammjjeennsskkaa ppoottrrooššnnjjaa))..

IIzz pprreetthhooddnniihh kkoonnssttaattaacciijjaa pprrooiizziillaazzii ddaa pprreeppoorruukkaa bbrr.. 22 ii pprreeppoorruukkaa bbrr.. 33 nniijjeessuu rreeaalliizzoovvaannee.. PREPORUKA: br. 4 UU IIzzvvjjeeššttaajjuu DDRRII oo rreevviizziijjii ggooddiiššnnjjeegg ffiinnaannssiijjsskkoogg iizzvvjjeeššttaajjaa MMiinniissttaarrssttvvaa ttuurriizzmmaa ii zzaaššttiittee žžiivvoottnnee ssrreeddiinnee zzaa 22000088 ggooddiinnuu uu pprreeppoorruuccii bbrr.. 44 kkoonnssttaattoovvaannoo jjee ddaa::

„Novčana sredstva za rad pojedinih radnih grupa i komisija isplaćena bez odgovarajućeg akta (odluke, rješenja) kojim se utvrđuje sastav, poslovi i rokovi za rad radne grupe, kao i način utvrđivanja visine naknada za rad u istim, pa je potrebno da Ministarstvo ubuduće, bez izuzetka, obezbjedi primjenu čl. 69 Uredbe o organizaciji i načinu rada državne uprave (“Sl. list CG”, br. 59/09) kao i da preispita opravdanost formiranja pojedinih komisija i radnih grupa koje čine samo jedan zaposleni ili koje su formirane za obavljanje poslova koji su u opisu radnih zadataka zaposlenih u Ministarstvu.“

Utvrđeno činjenično stanje povodom preporuke br. 4

U postupku kontrolne revizije kontrolisan je rad 8 radnih timova oformljenih u Ministarstvu turizma čiji su članovi primali mjesečne nadoknade u 2010. godini. Osim rješenja o isplatama, kojima se članovima tima utvrđuje pravo na mjesečnu naknadu, za 5 timova dostavljene su i odluke ministra o njihovom formiranju kojima se utvrđuje njihov sastav, poslovi, rokovi, sredstva za rad, izvještavanje.

Državnom revizoru, u toku postupka kontrole, nijesu prezentirane odluke o formiranju sledećih radnih timova: 1. Radni tim za praćenje i evidenciju turističkog prometa, praćenje rezultata poslovanja turističke

privrede i vođenje evidencije broja turista i smještajnih kapaciteta (isplate za prva četiri mjeseca 2010. godine) i

2. Radni tim za rad na razvojnim projektima održivog, nautičkog i planinskog turizma i rad na na realizaciji razvojnih projekata definisanih Master planom (isplate za prva četiri mjeseca 2010. godine).


Strana 72

O realizaciji ovih projekata (izuzev u jednom slučaju) radni timovi nijesu podnosili pismene izvještaje već su to činili usmeno na kolegijumima. Na obavezu sačinjavanja i podnošenja izvještaja obavezuje ih čl. 3 Odluke o formiranju radnog tima „članovi radnog tima su u obavezi da nakon realizacije zadatka sačine i dostave izvještaj o radu radnog tima ministru turizma“ kao i član 5 stav 2 Odluke o kriterijumima za utvrđivanje visine naknade za rad članova radnih tijela i timova ili drugog oblika rada („Sl. list CG“, br. 13/10 od 12. 03. 2010. godine) „pravo na naknadu može se ostvariti samo ako je sačinjen i dostavljen izvještaj o radu radnog tima“.

Odlukama o obrazovanju radnih timova (čl. 4) navedeno je da će se sredstva za rad radnih timova isplaćivati na teret ostalih ličnih primanja Ministarstva turizma. Uvidom u dokumentaciju utvrđeno je da su se sredstva za rad ovih radnih grupa isplaćivala sa pozicije 4139 – ugovorene usluge. Zakonom o budžetu Crne Gore za 2010. godine, u okviru grupe 412 – ostala lična primanja, Ministarstvu turizma nijesu odobrena sredstva za naknadu za rad u radnim timovima.

Isplaćene naknade nijesu ni oporezivane iako predstavljaju lična primanja što je u suprotnosti sa Zakonom o porezu na dohodak fizičkih lica2 i Uputstvom o načinu obračunavanja i plaćanja poreza i doprinosa iz i na lična primanja po osnovu zaposlenja 3. Na ovaj propust ukazano je i predhodnim Izvještajem.

Rezultat kontrolne revizije za preporuku br. 4

KKoonnttrroollnnoomm rreevviizziijjoomm jjee uuttvvrrđđeennoo ddaa jjee uu vveeććiinnii sslluuččaajjeevvaa sspprroovveeddeenn ddiioo aakkttiivvnnoossttii uu cciilljjuu rreeaalliizzaacciijjee ddaattee pprreeppoorruukkee,, aa kkoojjaa ssee ooddnnoossii nnaa ddoonnooššeennjjee ooddlluukkaa oo ffoorrmmiirraannjjuu rraaddnniihh ttiimmoovvaa..

MMiinniissttaarrssttvvoo ttuurriizzmmaa,, mmeeđđuuttiimm nniijjee uu ssvviimm sslluuččaajjeevviimmaa uu kkoojjiimmaa jjee bbiilloo dduužžnnoo pprreedduuzzeelloo rraaddnnjjee kkoojjee bbii ddoovveellee ddoo rreeaalliizzaacciijjee ddaattee pprreeppoorruukkee,, ooddnnoossnnoo oottkkllaannjjaannjjaa nneepprraavviillnnoossttii uu ppoossttuuppkkuu ffoorrmmiirraannjjaa rraaddnniihh ggrruuppaa,, aa kkoojjee ssuu kkoonnttrroollnnoomm rreevviizziijjoomm ppoonnoovvoo uuttvvrrđđeennee..

KKoonnttrroollnnoomm rreevviizziijjoomm kkoonnssttaattoovvaannoo jjee ddaa jjee ii ttookkoomm 22001100 ggooddiinnee ii ddaalljjee bbiilloo zzaassttuupplljjeennoo nneeooddggoovvaarraajjuuććee iizzvvjjeeššttaavvaannjjee ((ššttoo nniijjee uu sskkllaadduu ssaa ooddlluukkoomm oo ffoorrmmiirraannjjuu ii ooddlluukkoomm oo kkrriitteerriijjuummiimmaa zzaa uuttvvrrđđiivvaannjjee vviissiinnee nnaakknnaaddee zzaa rraadd ččllaannoovvaa rraaddnniihh ttiijjeellaa ii ttiimmoovvaa iillii ddrruuggoogg oobblliikkaa rraaddaa)),, kkaaoo ii ffoorrmmiirraannjjee rraaddnniihh ggrruuppaa zzaa oobbaavvlljjaannjjee ppoosslloovvaa kkoojjii ssuu ssee mmooggllii oobbaavvlljjaattii uu ookkvviirruu rreeddoovvnniihh aakkttiivvnnoossttii uu sskkllaadduu ssaa PPrraavviillnniikkoomm oo uunnuuttrraaššnnjjoojj oorrggaanniizzaacciijjii ii ssiisstteemmaattiizzaacciijjii rraaddnniihh mmjjeessttaa

SShhooddnnoo nnaavveeddeennoomm pprreeppoorruukkaa bbrr.. 44 nniijjee uu ppoottppuunnoossttii rreeaalliizzoovvaannaa.. PREPORUKA: br. 5 UU IIzzvvjjeeššttaajjuu DDRRII oo rreevviizziijjii ggooddiiššnnjjeegg ffiinnaannssiijjsskkoogg iizzvvjjeeššttaajjaa MMiinniissttaarrssttvvaa ttuurriizzmmaa ii zzaaššttiittee žžiivvoottnnee ssrreeddiinnee zzaa 22000088 ggooddiinnuu uu pprreeppoorruuccii 55 kkoonnssttaattoovvaannoo jjee ddaa::

„Nepridržavanje odredbi Zakona o javnim nabavkama (čl. 19, 27, 77) prilikom nabavke roba i usluga, pa je potrebno da se Ministarstvo, prilikom nabavke roba i usluga, striktno pridržava odredbi pomenutog Zakona, posebno kada se radi o primjeni metode neposrednog sporazuma i javna sredstva trošiti u skladu sa istim.“

2 „Sl. list CG“, br.86/09 od 25. 12. 2009. godine 3 „Sl. list CG“, br. 04/10 od 22. 01. 2010. godine


Strana 73

Utvrđeno činjenično stanje za preporuku br. 5

Ministarstvo turizma je Planom javnih nabavki za 2010. godinu planiralo javne nabavke u vrijednosti 5.008.734,58 od čega se 2.175.000,00 odnosi na sredstva iz donacija a 2.833.734,58 na sredstva iz budžeta.

Prema Izvještaju o realizovanim javnim nabavkama u 2010. godini koji je sačinilo Ministarstvo turizma realizovane su javne nabavke u vrijednosti 1.862.416,40 što predstavlja 37,19% plana. Ovolika disproporcija između planiranih i realizovanih javnih nabavki je u najvećoj mjeri uzrokovana činjenicom da su nabavke usluga (konsultantske usluge) za koje su sredstva obezbijeđena iz donacija uvrštene u Plan javnih nabavki za 2010. godinu (2.175.000,00) ali njihova realizacija (2.168.120,00) nije dio Izvještaja o realizovanim javnim nabavkama. Nabavka konsultantskih usluga iz sredstava donacija je na osnovu mišljenja Komisije za kontrolu postupka javnih nabavki br. 40-1/2008 od 25.01.2008. godine izuzeta iz primjene Zakona o javnim nabavkama, u skladu sa članom 3 stav 2 tačka a („nabavke koje se vrše po osnovu međunarodnog sporazuma ili ugovora zaključenog između Republike i jedne ili više država i međunarodnih organizacija, a koje se odnose na isporuke roba, pružanje usluga, izvođenje radova, kojim je predviđena zajednička primjena ili realizacija projekta od strane država potpisnica“).

Struktura realizovanih javnih nabavki, prema vrsti postupka, iskazanih u Izvještaju o realizovanim javnim nabavkama je data u tabeli 4:

Tabela br. 4.

VRSTA POSTUPKA REALIZOVANA VRIJEDNOST %

OTVORENI POSTUPAK 679,758.00 36.50%

PREGOVARAČKI POSTUPAK 1,050,657.00 56.41% ŠOPING METODA 9,997.65 0.54% NEPOSREDNI SPORAZUM 122,003.82 6.55%

UUKKUUPPNNOO 11,,886622,,441166..4477 110000..0000%% Nabavke realizovane otvorenim postupkom javnih nabavki iznose 36,50% ukupno realizovanih javnih nabavki, dok u odnosu na planirana sredstva za javne nabavke za 2010. godinu (5.008.734,58) taj procenat iznosi 13,57%.

Čl. 77. Zakona o javnim nabavkama je propisano da je naručilac obavezan da se pridržava uslova i načina nabavke određenih ovim zakonom prema utvrđenim vrijednostima i ne smije dijeliti predmet javne nabavke tokom budžetske ili finansijske godine s namjerom izbjegavanja primjene ovog zakona i propisanog postupka javne nabavke. Ministarstvo turizma je u 2010. godini u više navrata dijelilo predmet javne nabavke (kancelarijski materijal, press cliping, prevoz putnika, avio karte) i izbjeglo sprovodjenje propisanog postupka nabavke prema utvrđenim vrijednostima.

Čl. 19. Zakona o javnim nabavkama predviđena su tri vrijednosna razreda na osnovu kojih naručilac sprovodi postupak javne nabavke. U slučajevima kada vrijednost javne nabavke iznosi od 2.000 do 10.000 eura za nabavku roba i usluga (II vrijednosni razred), naručilac sprovodi šoping metodu. Ministarstvo


Strana 74

turizma je u više slučajeva kada je vrijednost nabavke roba i usluga iznosila više od 2000 eura4 nabavku sprovelo neposrednim sporazumom čije je sprovodjenje propisano za nabavke roba i usluga kada vrijednost javne nabavke iznosi do 2.000 (I vrijednosni razred), što nije u skladu sa čl. 19 Zakona o javnim nabavkama. Rezultat kontrolne revizije za preporuku br. 5

Kontrolnom revizijom je utvrđeno da je Ministarstvo turizma sprovelo dio aktivnosti u cilju

realizacije date preporuke DRI kada je u pitanju pravilna i potpuna primjena Zakona o javnim nabavkama.

Međutim, u postupku vršenja kontrolne revizije utvrđeno da je Ministarstvo turizma i u 2010 godini sprovelo određeni broj nabavki koje nijesu u skladu sa čl. 19 i čl. 77 Zakona o javnim nabavkama.

SShhooddnnoo nnaavveeddeennoomm pprreeppoorruukkaa 55 nniijjee uu ppoottppuunnoossttii rreeaalliizzoovvaannaa. Dio III ZAKLJUČNE KONSTATACIJE I OCJENE Na bazi sprovedene kontrolne revizije i analize Izjašnjenja subjekta revizije (br. 01-117/5 od 19.05.2011. god.) na Preliminarni izvještaj DRI, a u skladu sa članom 50. Poslovnika Državne revizorske institucije, nakon nadležni Kolegijum DRI u sastavu: mmrr BBrraanniissllaavv RRaadduulloovviićć (rukovodilac Kolegijuma) i DDrraaggiiššaa PPeeššiićć (član Kolegijuma), na sjednici održanoj 24-tog maja 2011 godine usvojio je:

KKOONNAAČČAANN IIZZVVJJEEŠŠTTAAJJ

oo kkoonnttrroollnnoojj rreevviizziijjii MMiinniissttaarrssttvvaa ttuurriizzmmaa

KKoolleeggiijjuumm DDRRII jjee nnaa oossnnoovvuu sspprroovveeddeennoogg rreevviizzoorrsskkoogg ppoossttuuppkkaa ii uuttvvrrđđeennoogg ččiinnjjeenniiččnnoogg ssttaannjjaa,, ttee iizzjjaaššnnjjeennjjaa ssuubbjjeekkttaa rreevviizziijjee,, uuttvvrrddiioo ddaa::

SSuubbjjeekkaatt rreevviizziijjee,, zzaakklljjuuččnnoo ssaa 3311.. 1122.. 22001100.. ggooddiinnee,, NNIIJJEE RREEAALLIIZZOOVVAAOO PPRREEPPOORRUUKKEE

ssaaddrržžaannee uu KKoonnaaččnnoomm iizzvvjjeeššttaajjuu DDRRII oo rreevviizziijjii MMiinniissttaarrssttvvaa ttuurriizzmmaa ii zzaaššttiittee žžiivvoottnnee ssrreeddiinnee zzaa 22000088.. ggooddiinnuu,, ((DDRRII bbrroojj 4400111133--0022--8800//1177 oodd 0077..1100..22000099.. ggooddiinnee))..

OOdd 55 pprreeppoorruukkaa DDRRII,, ččiijjaa jjee rreeaalliizzaacciijjaa bbiillaa pprreeddmmeett kkoonnttrroollee ddvviijjee pprreeppoorruukkee nniijjeessuu rreeaalliizzoovvaannee,, aa ttrrii ssuu ssaammoo ddjjeelloommiiččnnoo rreeaalliizzoovvaannee..

OObbiimm ii kkaarraakktteerr uuttvvrrđđeenniihh nneepprraavviillnnoossttii ii nneeddoossttaattaakkaa nnaallaažžee:: DDaa ssee ssaa uuttvvrrđđeenniimm nneepprraavviillnnoossttiimmaa ii nneeddoossttaacciimmaa uu rreeaalliizzaacciijjii pprreeppoorruukkaa,, kkrroozz uuppuuććiivvaannjjee

KKoonnaaččnnoogg iizzvvjjeeššttaajjaa oo rreevviizziijjii,, uuppoozznnaa MMiinniissttaarrssttvvoo ooddrržžiivvoogg rraazzvvoojjaa ii ttuurriizzmmaa kkaaoo pprraavvnnii sslljjeeddbbeenniikk ssuubbjjeekkttaa rreevviizziijjee,, kkoojjee jjee dduužžnnoo iizzvvjjeessttiittii DDrržžaavvnnuu rreevviizzoorrsskkuu iinnssttiittuucciijjuu oo rraalliizzaacciijjii iissttiihh ddoo kkrraajjaa bbuuddžžeettsskkee 22001111.. ggooddiinnee..

4 Račun br. 368/010 od 27.12.2010. godine u iznosu 2.710,00; račun br. 09-300-001198 od 29.12.2009. godine u iznosu 5.665,00; račun br.

1911/10 od 19.01.2010. godine u iznosu 2.889,44; račun br. 1933/09 od 19.01.2010. godine u iznosu 4.560,44; račun br. 13/10 od 31.03.2010. godine u iznosu 4.700,00; račun br. 93/2010 od 23.08.2010. godine u iznosu 2.518,00.

IZVOD

IZ IZVJEŠTAJA O REVIZIJI GODIŠNJEG FINANSIJSKOG IZVJEŠTAJA

UPRAVE ZA IMOVINU I REVIZIJE EFEKTIVNOSTI EVIDENTIRANJA

DRŽAVNE IMOVINE ZA 2010. GODINU Vrsta revizije: Opšta revizija i revizija efektivnosti evidentiranja državne imovine Subjekat revizije: Uprava za imovinu Predmet revizije: Godišnji finansijski izvještaji Uprave za imovinu za 2010. godinu Trajanje revizije: 90 revizorskih dana Sastav Kolegijuma: mr Branislav Radulović, član Senata – rukovodilac Kolegijuma

g. Miroslav Ivanišević, predsjednik Senata – član Kolegijuma


Strana 77

DIO I - OSNOVNI ELEMENTI REVIZIJE GODIŠNJEG FINANSIJSKOG IZVJEŠTAJA I REVIZIJE EFEKTIVNOSTI EVIDENTIRANJA DRŽAVNE IMOVINE UPRAVE ZA IMOVINU ZA 2010. GODINU

1.1. PRAVNI OSNOV ZA VRŠENJE REVIZIJE Pravni osnov za vršenje revizije Godišnjeg finansijskog izvještaja i revizije efikasnosti evidentiranja državne imovine Uprave za imovinu (u daljem tekstu – subjekta revizije) sadržan je u:

Ustavu Crne Gore, član 144 („Sl. list CG“ br. 01/07); Zakonu o Državnoj revizorskoj instituciji, član 4 („Sl. list RCG“ br. 28/04, 27/06, 78/06 i 17/07); Godišnjem planu revizije Državne revizorske institucije, donesenom od strane Senata 24.12.

2010. godine, (br. 4011-06-01/10); Odluci o vršenju revizije Kolegijuma II od 17.01. 2011 godine (br.40113-02-35).

Revizija subjekta revizije izvršena je u skladu sa:

Poslovnikom Državne revizorske institucije („Sl. list RCG“ br. 50/07) i Međunarodnim standardima za javni sektor (INTOSAI).

1.2. PREDMET REVIZIJE Predmet revizije su Godišnji finansijski izvještaji Uprave za imovinu za 2010.godinu.

- Izvještaj o novčanim tokovima III i - Izvještaj o neizmirenim obavezama.

1.3. VRSTA I CILJ REVIZIJE Shodno Detaljnom planu revizije, izvršena je kod subjekta revizije opšta revizija (revizija pravilnosti), u cilju sveobuhvatnog uvida u finansijski menadžment i revizija efektivnosti evidentiranja državne imovine.

1.4. OPŠTI PODACI O SUBJEKTU REVIZIJE

U skladu sa članom 69 Zakona o državnoj imovini („Sl. list Crne Gore“, br. 21/09), kojim je predviđeno osnivanje organa uprave nadležnog za poslove imovine, osnovana je 2009. godine, Uredbom o organizaciji i načinu rada državne uprave („Sl. list CG“, br. 59/09,15/10) Uprava za imovinu, kao pravni sljedbenik Uprave za zajedničke poslove državnih organa.

- Sjedište Uprave za imovinu je ulici Jovana Tomaševica br. 2 Podgorica - Direktor je Mevludin Nuhodžić, pomoćnik direktora je Blažo Šaranović.


Strana 78

1.4.1. DJELATNOST NNaa oossnnoovvuu ZZaakkoonnaa oo iimmoovviinnii ((ččll.. 2200)) ii UUrreeddbbee oo oorrggaanniizzaacciijjii ii nnaaččiinnuu rraaddaa ddrržžaavvnnee uupprraavvee ((ččll.. 3366)),, UUpprraavvaa zzaa iimmoovviinnuu vvrrššii sslliijjeeddeeććee ppoosslloovvee::

- vođenje jedinstvene evidencije državne imovine u skladu sa međunarodnim računovodstvenim standardima;

- vođenje registra državne imovine; - staranje o namjenskom korišćenju državne imovine; - brigu o imovini koja po sili zakona postaje državna imovina; - investiciono i tekuće održavanje zgrada državnih organa, reprezentativnih objekata državnih organa i

diplomatsko konzularnih predstavništava Crne Gore u inostranstvu; - podnošenje zahtjeva i praćenje poslova upisa u katastar koji se odnose na parcelizaciju, razgraničenje,

razmjenu, pripremanje nacrta ugovora i praćenje njihove realizacije; - vršenje naplate zakupa; - obezbjeđivanje uslova za zaštitu imovine; - obavljanje i drugih poslova u vezi sa državnom imovinom po nalogu Vlade i Ministarstva finansija; - usaglašavanje podataka iz svoje evidencije sa podacima iz katastra nepokretnosti; - popis imovine bivših društveno političkih organizacija i obezbjeđivanje njenog upisa u katastar

nepokretnosti; - staranje o upisu imovine u svojini Crne Gore u katastar nepokretnosti; - vođenje evidencije zaključenih ugovora o sticanju i raspolaganju nepokretnim i pokretnim stvarima i

drugim dobrima veće vrijednosti u državnoj imovini; - dostavljanje izvještaja Ministarstvu finansija u elektronskoj formi u rokovima predviđenim zakonom; - vrši pomoćne poslove neophodne za funkcionisanje i rad državnih organa, kao i druge poslove koji su joj

određeni u nadležnost. Nadzor nad zakonitošću i cjelishodnošću rada Uprave za imovinu, shodno članu 62 Uredbe o organizaciji i načinu rada državne uprave vrši Ministarstvo finansija, koje istovremeno vrši nadzor, nad primjenom Zakona o državnoj imovini (čl. 62 Zakona).

1.4.2. UNUTRAŠNJA ORGANIZACIJA I SISTEMATIZACIJA Pravilnikom o unutrašnjoj organizaciji i sistematizaciji radnih mjesta Uprave za imovinu, donešenim u skladu sa djelokrugom utvrdjenim Uredbom o organizaciji i načinu rada državne uprave sistematizovana su radna mjesta za 271-og službenika i namještenika (uključujući direktora i dva savjetnika).

Pravilnik je donešen sa osam mjeseci zakašnjenja u odnosu na uredbu i načelno prihvaćen od strane Ministarstva finansija 20.07.2010. godine. Revizijom je utvrđeno da je broj stvarno zaposlenih izvršilaca u decembru 2010. godine bio 228 ili manje za 43 izvršioca u odnosu na Pravilnik.

Od ukupnog broja izvršilaca jedno lice je zaposleno na određeno vrijeme u trajanju od dvije godine na radno mjesto savjetnik/ca starješine uz Saglasnost Ministarstva finansija, dok 13 izvršilaca (po područnim jedinicama iz bivše Uprave za zajedničke poslove čiji je Uprava za imovinu pravni slijedbenik), nije raspoređeno po Pravilniku.


Strana 79

1.1.2. RAČUNOVODSTVENI SISTEM

Osnovni propisi koji regulišu računovodstveno poslovanje budžetskih korisnika su:

- Zakon o budžetu (“Sl. list RCG” br. 40/01...71/05, “Sl. list CG” br 12/07...49/10); - Pravilnik o jedinstvenoj klasifikaciji računa za budžet Republike, i budžete vanbudžetskih fondova i

budžete opština (“Sl. list RCG” br. 35/05, 37/05 i 81/05) i - Pravilnik o načinu sačinjavanja i podnošenja finansijskih izvještaja budžeta, državnih fondova i

jedinica lokalne samouprave (“Sl. list CG” br.32/10). Računovodstveni sistem na gotovinskoj osnovi čini evidencija u Glavnoj knjizi, koja je povezana sa SAP-om (softver Državnog trezora) i predstavlja dokumentacionu osnovu za izradu Godišnjeg finansijskog izvještaja. Odgovorno lice za vođenje računovodstva i sastavljanje finansijskih izvještaja je Vojislava Raspopović. Kartonom deponovanih potpisa, novčanim sredstvima odobrenim Budžetom, raspolažu lica ovlašćena za punovažno potpisivanje, uz upotrebu pečata i to:

- Vojislava Raspopović u svojstvu službenika za odobravanje i - Zarija Vujović u svojstvu službenika za ovjeravanje.

DIO II - OPŠTA REVIZIJA 2.1. FINANSIJSKO IZVJEŠTAVANJE Shodno Pravilniku o načinu sačinjavanja i podnošenja finansijskih izvještaja budžeta, državnih fondova i jedinica lokalne samouprave (“Sl.list CG” br.32/10) Uprava za imovinu je Ministarstvu finansija dostavila Godišnje finansijske izvještaje za 2010. godinu i to:

- Izvještaj o novčanim tokovima III, - Izvještaj o neizmirenim obavezama i

2.1.1. Izvještaj o novčanim tokovima


Strana 80

Po Izvještaju o novčanim tokovima III ukupno ostvareni izdaci u iznosu od 11.967.161,00€, su identični sa podacima Glavne knjige, a čine ih izdaci za Programe: Administracija i Zajednički poslovi u iznosu od 10.695.161,00€ i izdaci po Programu: Sredstva za rješavanje stambenih potreba u iznosu od 1.272.000,00€. 2.1.2. Preusmjeravanje sredstava Po bazi podataka Glavne knjige Državnog trezora: Ukupni iznos preusmjerenih sredstava po Zaključcima Vlade CG i po Rješenjima Ministarstva finansija sa programa Uprave je 1.123.200,52 €, od čega je 766.000,00 € preusmjereno na potrošačke jedinice budžeta i tekuću budžetsku rezervu: 2.2. PRIMICI Uprava za imovinu se u 2010. godini finansirala iz opštih budžetskih prihoda i po tom osnovu ostvarila primitke u iznosu od 10.695.453,81 €. Po Zakonu o budžetu Crne Gore za 2010. godinu planirana su sredstva:

- Za Program Zajednički poslovi u iznosu od 10.221.269,13 €, - Za Program Administracija u iznosu od 2.051.346,84 €

Planirani ukupni Budžet u 2010. godini u iznosu od 12.272.615,97€ raspodijeljen je po Programima sa razdjela 40508, a na razdjelu 40110 Stambena politika, planirano je da Uprava vrši isplatu sredstava za rješavanje stambenih potreba u iznosu od 820.000,00€.

2.3. IZDACI

Po Glavnoj knjizi Državnog trezora, koja je identična sa Glavnom knjigom Uprave za imovinu, Uprava je po Programima Zajednički poslovi i Administracija, ostvarila izdatke u iznosu od 10.695.161,20 €, što je u odnosu na plan manje za 12,85 % ili u nominalnom iznosu za 1.577.454,77 €.

2.3.1. Izdaci po Programima Pregled i struktura planiranih i ostvarenih izdataka po ekonomskoj klasifikaciji u 2010.g. zaProgram: Zajednički poslovi:


Strana 81

U odnosu na ukupno planirana sredstava za Program: Zajednički poslovi izvršenje je 87,52%, ili u nominalnom iznosu manje za 1.275.617,44 €. Pregled i struktura planiranih i ostvarenih izdataka po ekonomskoj klasifikaciji u 2010.g. za Program: Administracija:

Od ukupno planiranih sredstava za Program: Administracija izvršenje je 85,29% ili u nominalnom iznosu manje za 301.837,33 €.

2.3.2. PROGRAM ADMINISTRACIJA

2.3.2.1. Izdaci za bruto zarade i doprinose na teret poslodavca

Ukupni izdaci bruto zarada i doprinosa na teret poslodavca po Glavnoj knjizi iznose 1.208.064,30€, što čini 99,44% ostvarenja u odnosu na plan. Uvidom u personalne dosijee utvrđeno je da su zaposleni svrstani u platne razrede na osnovu kojih im je utvrđen koeficijent shodno Zakonu o zaradama državnih službenika i namještenika ("Sl. list Crne Gore", br. 86/09).

2.3.2.2. Ostala lična primanja

Ukupni ostvereni izdaci na ime ostalih ličnih primanja iznose 152.279,19 €, što čini 84,60 % u odnosu na plan. Revizijom je utvrđeno nepoštovanje člana 35, stav 3, Zakona o budžetu, po kome potrošačke jedinice mogu preusmjeriti planom odobrena sredstva u visini do 10%.

Nepravilnosti se odnose na:

Preusmjeravanja sredstava po Rješenjima Ministarstva finansija sa računa naknada za topli obrok u iznosu od 14.645.75 €, što čini 17,99% planom odobrenih sredstava.

Preusmeravanja sredstava po Rješenjima Ministarstva finansija sa računa naknada za godišnji odmor u iznosu od 18.970,64 €, što čini 37,49% planom odobrenih sredstava.


Strana 82

Preusmjeravanje sredstava na račun ostalih naknada iznose 43.584,13 €, od čega za iznos od 12.397,18 € koji se odnosi na sredstva sa računa rashoda za materijal, državnom revizoru nijesu dostavljena Rješenja Ministarstva finansija. Planirana sredstva na datom računu iznose 24.000,00 €, dok ostvarenje iznosi 64.166,03 €. Od ukupnog izdatka na ime otpremnina isplaćeno je 57.166,03 € po Odluci Vlade o visini otpremnine državnih službenika i namještenika za zaposlene za čijim radom je prestala potreba u skladu sa članom 106 i 107 Zakona o državnim službenicima i namještenicima.

2.3.2.3. Izdaci za material i usluge

Ukupno ostvareni izdaci za material i usluge Programa Administracija iznose 335.282,56 €, što čini 59,28% od planiranih sredstava. Testom obuhvaćeni uzorci od ukupnih izdataka iznose 276.486,78 €, ili 82,46%. Revizijom su utvrđene nepravilnosti na sljedeće računske pozicije: Na računu rashoda za material (4131):

- Gotovinska nabavka voća i povrća sa pijace u iznosu od 7.000,00 €;

Na računu rashoda za službena putovanja (4132): - Revizijom je utvrđeno kašnjenje u pravdanju putnih naloga, što je u suprotnosti sa članom 36,

stav 1 Uredbe o naknadama i drugim primanjima državnih službenika i namještenika.

Na računu ugovorenih usluga (4139) - Kod izdataka vezanih za isplate po rješenjima za komisije, obuhvaćene uzorkom u iznosu

3.100,00 €, nijesu plaćeni doprinosi, porezi i prirezi, shodno Zakonu o porezu na dohodak fizičkih lica i Uputstvu o načinu obračunavanja i plaćanja poreza i doprinosa iz i na lična primanja. Navedeni izdaci predstavljaju lična primanja zaposlenih i kao takvi nijesu knjiženi u skladu sa Pravilnikom o jedinstvenoj klasifikaciji računa za budžet republike, budžete vanbudžetskih fondova i budžete opština.

Iznos od 30.522,98 € se odnosi na uplate studentskoj zadruzi “ Podgorica” po osnovu Ugovora o poslovno tehničkoj saradnji o angažovanju studenata i nezaposlenih lica, za obavljanje povremenih poslova i poslova iz redovne djelatnosti. Način angažovanja nezaposlenih lica u obavljanju redovnih poslova i neisplaćeni doprinosi za obavezno socijalno osiguranje nijesu u skladu sa Zakonom o radu i Zakonom o doprinosima za obavezno socijalno osiguranje. 2.3.3. PROGRAM ZAJEDNIČKI POSLOVI Ukupni ostvareni izdaci Programa Zajednički poslovi iznose 8.945.651,69 €, ili 87,52% od planiranih.Testom obuhvaćeni uzorci u odnosu na ukupne izdatke iznose 7.697.706,84 €, ili 86,05%.

Revizijom su utvrđene nepravilnosti na slijedeće računske pozicije:

Na računu izdataka za telefonske usluge (4135) - Izvršeno je preusmjeravanje 60.000,00 €, ili 13,62% od planiranog iznosa što nije u

skladu sa članom 35, stav 3 Zakona o budžetu. Sredstva su prenešena u okviru datog


Strana 83

programa na račun 4139 – ugovorene usluge. Nerealnost planiranja je evidentna: kod izdataka za telefonske usluge jer je od planiranog iznosa ostvareno 38,62%, a kod izdataka za ugovorene usluge plan je premašen za 41,92%.

Na računu ugovorenih usluga (4139) - Kod izdataka koji su obuhvaćeni uzorkom u iznosu od 12.500,00 €, a koji su vezani za

pojedine uplate po rješenjima za članove komisija, nijesu plaćeni doprinosi, porezi i prirezi, shodno Zakonu o porezu na dohodak fizičkih lica i Uputstvu o načinu obračunavanja i plaćanja poreza i doprinosa iz i na lična primanja. Utvrđeni izdaci predstavljaju lična primanja zaposlenih i kao takvi nijesu knjiženi u skladu sa Pravilnikom o jedinstvenoj klasifikaciji računa za budžet republike, budžete vanbudžetskih fondova i budžete opština.

- Za ukupno ostvarene izdatke na nivou Uprave u iznosu od 194.966,63 €, za angažovana nezaposlena lica preko Studenske zadruge “Podgorica“, na ime zarada i toplog obroka, nijesu u skladu sa Zakonom o radu i sa Zakonom o obaveznom socijalnom osiguranju isplaćeni doprinosi.

Na računu izdataka za tekuće održavanje (4142) - Uzorkom obuhvaćeni izdatak u iznosu 14.084,00 € se odnosi na isplate po rješenjima za

komisije, za koje nijesu plaćene obaveze shodno Zakonu o porezu na dohodak fizičkih lica i Uputstvu o načinu obračunavanja i plaćanja poreza i doprinosa iz i na lična primanja. Evidentirani izdaci predstavljaju lična primanja zaposlenih i kao takvi nijesu knjiženi u skladu sa Pravilnikom o jedinstvenoj klasifikaciji računa za budžet republike, budžete vanbudžetskih fondova i budžete opština.

Na računu izdataka za zakup (4161) - Izdaci za zakup poslovnih prostora i za obezbjeđenje objekata državnih organa iznose

1.020.131,26 €, osim razgraničenja sa opštinama u iznosu od 1.102.312,85 € po Odluci o kriterijumima i uslovima za razgraničenje troškova između Republike i jedinica lokalne samouprave po osnovu korišćenja poslovnog prostora od strane republičkih organa ("Sl.list RCG", br. 27/07).

Utvrđene nepravilnosti zakupa:

a. Izdatak u ukupnom iznosu od 136.009,96 € se odnosi na dostavljene račune na ime fizičke zaštite objekata i imovine. Ugovor o poslovnoj saradnji sa S.U.P. „Zaštita“ je zaključen 09.06.2003. godine na vrijeme od 12 mjeseci.

b. Izdaci za zakup poslovnih prostora parlamentarnih političkih partija iznose 140.848,11 €. Osnov izdataka je Međustranački dogovor o uslovima, načinu i postupku obezbjeđivanja i korišćenja prostora za rad parlamentarnih stranaka u Republici Crnoj Gori od 20.12.1993. godine. Na osnovu navedenog dokumenta, sklopljena su četiri ugovora, od kojih su tri sa fizičkim licima i jedan sa Agencijom za izgradnju i razvoj Podgorice.

Državni revizor je mišljenja da su izdaci zakupa poslovnih prostora za rad parlamentarnih partija neosnovani, obzirom da su po Zakonu o budžetu za 2010. godinu za rad parlamentarnih partija obezbijeđeni transferi u iznosu od 2.100.000,00 €.


Strana 84

2.4. JAVNE NABAVKE

Planom javnih nabavki Uprave za imovinu za 2010. godinu predviđene su nabavke u ukupnom iznosu od 6.279.000,00 €, i to za:

- robu u iznosu od 2.015.000,00 €, - radove u iznosu od 1.334.000,00 € - usluge u iznosu od 2.930.000,00 €

Utvrđeno činjenično stanje: U postupku revizije je utvrđeno, da je realizacija izdataka javnih nabavki u odnosu na plan manja za 3.832.044,47 €, pri čemu su po dobavljačima utvrđena prekoračenja u odnosu na ugovorene vrijednosti, kao i manja realizacija u odnosu na ugovorene vrijednosti. Po izjašnjenju subjekta revizije na Preliminarni Izvještaj DRI, za određenu grupu dobavljača, prekoračenje u iznosu od 103.065,82€ realizovanih izdataka u odnosu na ugovorene, čine sprovedeni neposredni sporazumi, zbog hitnosti u rješavanju potreba državnih organa, dok je za drugu grupu dobavljača ukupni iznos ostvarenih izdataka u odnosu na ugovorene vrijednosti je manji za 186.420,72 €. Utvrđenie razlike između planiranih, ugovorenih i ostvarenih nabavki , ukazuju na nerealnost u

planiranju i u sprovođenju postupaka javnih nabavki. Subjekat revizije je izvršio nabavke u iznosu od 413.828,96 €, bez sprovođenja postupaka javnih

nabavki, uz saglasnost Komisije za kontrolu postupaka javnih nabavki (br. 415-1 od 13.05. 2010. god.). Naime, Komisija za kontrolu postupaka javnih nabavki u navedenom aktu, dozvolila je subjektu revizije, izuzeće od primjene Zakona o javnim nabavkama, pozivom na član 3.

2.4.1. Nadzor menadžmenta kod izvršenja nabavki ugovorenih radova i usluga 2.4.1.1. Odsjek za investiciono i tekuće održavanje

Menadžment uprave nije internim aktima obezbijedio metode i postupke praćenja izvršenja ugovorenih radova i usluga. Po izjavi odgovornog lica, izvođenje navedenih radova i usluga je praćeno redovnim izlaskom na teren. O eventualno utvrđenim nedostacima je usmeno obavještavan rukovodilac. Nakon završenog posla, lice koje je izvršilo nadzor, potpisuje dostavljenu fakturu dobavljača. 2.4.1.2. Odsijek za ugostiteljstvo i upravljanje reprezentativnim objektima

Pružanje ugostiteljskih usluga se vrši po cjenovnicima Uprave za zajedničke poslove iz 2006 i

2008. godine. Osim činjenice da nijesu izvršene izmjene cjenovnika, utvrđeno je da po pojedinim nijesu određene norme, odnosno jedinice mjere po cijeni.

Komisija za godišnji popis imovine je utvrdila stanje zaliha robe na kraju 2010. godine u iznosu od 97.276,64 € i rashod od 9.394,93 €, pri čemu je i utvrđen višak u iznosu od 12.460,58 €, u odnosu na knjigovodstvenu vrijednost.

Fakturisana realizacija u 2010. godini iznosi 617.259,72 €, od čega je naplaćeno 142.981,37 €, ili manje za 474.278,35 €.


Strana 85

DIO III - REVIZIJA EFEKTIVNOSTI EVIDENTIRANJA DRŽAVNE IMOVINE

3.1. UTVRĐENO ČINJENIČNO STANJE

Revizija efektivnosti ima za cilj da utvrdi odnos između ostvarenih rezultata i postavljenih ciljeva kod kontrolisanog subjekta. Subjekt revizije djeluje efektivno “ukoliko realizacija njegovih aktivnosti vodi ka ostvarivanju utvrđenih i očekivanih rezultata”. U predmetnoj reviziji Uprave za imovinu, u dijelu koji se odnosi na efektivnost poslovanja predmetnog subjekta, cilj revizije je bio da se utvrdi na koji način se vrši evidencija državne imovine od strane za to nadležnog organa - Uprave za imovinu.

Uprava za imovini bila je dužna da, shodno članu 70. Zakona o imovini uspostavi jedinstvenu evidenciju nepokretnosti u roku od 90 dana od dana isteka roka iz čl. 66. i 67. Zakona o imovini, tj. najkasnije se sistem evidencije državne imovine morao uspostaviti do marta 2010. godine. Za poslove vođenja registra državne imovine (shodno članu 17. Uredbe o načinu vođenja evidencije pokretnih i nepokretnih stvari i o popisu stvari u državnoj imovini („Sl. list CG“ br 13/10), bilo je neophodno da program elektronske obrade podataka za vođenje posebnih evidencija, registara i jedinstvene evidencije pripremi Ministarstvo finansija, u saradnji sa organom državne uprave nadležnim za informaciono društvo.

PPoossttuuppkkoomm rreevviizziijjee (zaključno sa 02.04.2011. godine) uuttvvrrđđeennoo jjee ddaa UUpprraavvii zzaa iimmoovviinnuu oodd

nnaaddlleežžnniihh MMiinniissttaarrssttaavvaa uu sskkllaadduu ssaa nnaavveeddeenniimm ččllaannoomm UUrreeddbbee,, nniijjee oobbeezzbbiijjeeđđeenn aaddeekkvvaattaann pprrooggrraamm ((ssooffttvveerr)),, ššttoo pprreeddssttaavvlljjaa oossnnoovvnnii uusslloovv zzaa uussppoossttaavvlljjaannjjee eevviiddeenncciijjee ddrržžaavvnnee iimmoovvnnii,, sshhooddnnoo ZZaakkoonnuu oo iimmoovviinnii..

Kako do samog okončanja postupka terenske revizije nije došlo do uspostavljanja, zakonom utvrđenog, programa za evidenciju državne imovine, to u postupku revizije (kako je bilo planirano Detaljnim planom za sprovodjenje revizije) nije bilo moguće izvršiti cjelovitu provjeru:

1) kvaliteta funkcionisanja informacionog sistema Uprave za imovinu; 2) utvrđivanje efikasnosti korišćenja ljudskih i finansijskih resursa; 3) mjere uspješnosti kontrolnih i drugih postupaka, kod subjekata revizije u cilju otklanjanja

eventualnih uočenih nedostataka u postupku evidencije.

1. Funkcionisanje informacionog sistema za evidenciju državne imovine;

Uprava za imovinu je početkom 2011. godine preduzela aktivnosti u cilju formiranja sopstvenog programa za evidenciju državne imovine, do obezbjeđivanja adekvatnog softvera za jedinstvenu evidenciju od strane nadležnih ministarstava. Po pristiglim izvještajima o popisu pokretne i nepokretne imovine za 2010. godinu, od samo dijela subjekata koji su shodno Zakonu dužni da dostavljaju podatke, izvršena je obrada dostavljenih podataka, po kojima ukupna vrijednost državne imovine iznosi 117.731.150,42 €.


Strana 86

Ukupna vrijednost državne imovine je evidentirana po osnovu: - 49 popisnih lista državnih organa i - 5 popisnih lista javnih ustanova od kojih većina nije dostavljena do kraja februara tekuće godine, kako je utvrđeno članom 50 Zakona o državnoj imovini.

Na dan okončanja terenske revizije od strane državnog revizora (02-gog. april 2011. godine) niti jedna jedinica lokalne samouprave nije Upravi za imovini dostavila zakonom utvrđene popisne liste.

Polazeći od činjenice da je Uprava za imovinu od sredine januara 2011. godine počela da za evidenciju državne imovine koristi sopstveni program (do izrade programa od strane nadležnih ministarstava) državni revizor ukazuje na potrebu:

-- oobbeezzbbjjeeđđeennjjaa aaddeekkvvaattnnee iinnffoorrmmaattiiččkkee zzaaššttiittee pprriivvrreemmeennoogg pprrooggrraammaa zzaa eevviiddeenncciijjuu ddrržžaavvnnee iimmoovviinnee kkoojjii jjee iizzrraaddiillaa UUpprraavvaa zzaa iimmoovviinnuu;;

-- pprreecciizznnoo uuttvvrrđđiivvaannjjee pprroocceedduurraa uunnoossaa ii kkoorriiššććeennjjaa ppooddaattaakkaa kkaaoo ii lliiccaa kkoojjaa mmoogguu iimmaattii pprriissttuupp bbaazzii,, ooddnnoossnnoo vvrrššiittii uuppiiss ii ddrruuggee rraaddnnjjee;;

- ddoorraadduu oovvoogg pprrooggrraammaa kkoojjii bbii mmoorraaoo,, sshhooddnnoo ččllaannuu 4422 ZZaakkoonnaa oo iimmoovviinnii,, ppoorreedd ppoossttaavvlljjeennee ppoosseebbnnee eevviiddeenncciijjee zzaa ppookkrreettnnee ii nneeppookkrreettnnee ssttvvaarrii ddaa ssaaddrržžii ii ppoosseebbnnuu eevviiddeenncciijjuu zzaa ddrruuggaa ddoobbrraa,, oossiimm ssttvvaarrii zzaa ppoosseebbnnee nnaammjjeennee;;

- uu ddjjeelluu eevviiddeennttiirraannjjaa nneeppookkrreettnnee iimmoovvnnee,, oottvvoorriittii ppoosseebbnnuu rruubbrriikkuu kkoojjaa bbii ssee ooddnnoossiillaa nnaa ppooddaattkkee oo nneeppookkrreettnniimm ssttvvaarriimmaa kkoojjee ssuu sstteeččeennee zzaajjeeddnniiččkkiimm uullaaggaannjjiimmaa.

Poseban problem u pogledu privremenog registra je činjenica da isti ne sadrži sve podatke (rubrike) koje su predviđene čl. 47. Zakona o imovini, koji uređuje „sadržaj registra“ nepokretnosti. Tako nedostaju rubrike u kojima bi se, shodno Zakonu evidentirali:

- podaci o nepokretnoj stvari (mjesto, ulica, broj, katastarska opština, katastarska parcela, broj liste nepokretnosti, površina zemljišta, površina objekta, službenost, teret i ograničenja);

- osnov sticanja prava; - vrijednost nepokretne stvari u momentu evidentiranja, procijenjena od organa uprave

nadležne za nekretnine ili drugog ovlašćenog organa i druge podatke značajne za vođenje evidencije.

2. Utvrđivanje efektivnosti korišćenja ljudskih i finansijskih resursa;

Od ukupno sistematizovanih 15 (petnaest) radnih mjesta u Sektoru za evidenciju i informisanje zaposlena su četiri izvršioca. Revizijom je utvrđeno da: zzbboogg nneeddoovvoolljjnnoogg kkaaddrroovvsskkoogg ppootteenncciijjaallaa ii zzbboogg ooččeekkiivvaannjjaa ssooffttvveerraa oodd ssttrraannee nnaaddlleežžnniihh

mmiinniissttaarrssttaavvaa,, nniijjeessuu sspprroovvoođđeennee aakkttiivvnnoossttii vveezzaannee zzaa kkoorriiššććeennjjee rraassppoolloožžiivviihh lljjuuddsskkiihh rreessuurrssaa.. aa ssaammiimm ttiimm nniijjeessuu sspprroovvoođđeennii kkoonnttrroollnnii ii ddrruuggii ppoossttuuppccii ssaa cciilljjeemm oottkkllaannjjaannjjaa eevveennttuuaallnniihh uuooččeenniihh nneeddoossttaattaakkaa..


Strana 87

3. Mjere uspješnosti kontrolnih i drugih postupaka, kod subjekata revizije u cilju otklanjanja eventualnih uočenih nedostataka u postupku evidencije. - Revizijom je utvrđeno da subjekat revizije:

nneemmaa pprrooppiissaannee uunnuuttrraaššnnjjee pprroocceedduurree uu cciilljjuu kkoonnttrroollee zzaakkoonniittoossttii ii pprraavviillnnoossttii ppoossttuuppkkaa eevviiddeenncciijjee ddrržžaavvnnee iimmoovviinnee;;

nnee sspprroovvooddii iinntteerrnnee kkoonnttrroollee uu cciilljjuu oottkkllaannjjaannjjaa eevveennttuuaallnniihh uuooččeenniihh nneeddoossttaattaakkaa uu ppoossttuuppkkuu oobbeezzbbjjeeđđiivvaannjjaa ddookkuummeennttaacciijjee ii eevviiddeennttiirraannjjaa ddrržžaavvnnee iimmoovviinnee..

U postupku revizije je takođe utvrđeno, da državni organi i jedinice lokalne samouprave, nijesu u skladu sa članom 61 stav 2 Zakona o državnoj imovini Upravi za imovinu, dostavljali zaključene ugovore o sticanju i raspolaganju nepokretnim i pokretnim stvarima i drugim dobrima veće vrijednosti u državnoj imovini, radi vođenja evidencije u skladu sa zakonom.

Dio IV - MIŠLJENJE, ZAKLJUČCI I PREPORUKE

NNaa bbaazzii uuttvvrrđđeennoogg ččiinnjjeenniiččnnoogg ssttaannjjaa ii zzaappiissnniikkaa ddrržžaavvnniihh rreevviizzoorraa,, aa uu sskkllaadduu ssaa ččllaannoomm 5500.. PPoosslloovvnniikkaa DDrržžaavvnnee rreevviizzoorrsskkee iinnssttiittuucciijjee,, nnaaddlleežžnnii KKoolleeggiijjuumm uu ssaassttaavvuu mr Branislav Radulović ((rruukkoovvooddiillaacc KKoolleeggiijjuummaa)) ii g. Miroslav Ivanišević ((ččllaann KKoolleeggiijjuummaa)),, nnaa ssjjeeddnniiccii ooddrržžaannoojj 2211..0066..22001111.. ggoodd.. nnaakkoonn rraazzmmaattrraannjjaa IIzzjjaaššnnjjeennjjaa ssuubbjjeekkttaa rreevviizziijjee ((bbrr..0022110011//885588 oodd 2277..0055..22001111.. ggoodd..)) ii pprriihhvvaattaannjjaa nnaallaazzaa rreevviizzoorraa,, uussvvoojjiioo jjee::

KONAČAN IZVJEŠTAJ oo rreevviizziijjii GGooddiiššnnjjeegg ffiinnaannssiijjsskkiihh iizzvvjjeeššttaajjaa ii rreevviizziijjii eeffiikkaassnnoossttii eevviiddeennttiirraannjjaa ddrržžaavvnnee iimmoovviinnee

UUpprraavvee zzaa iimmoovviinnuu zzaa 22001100.. ggoodd.. ii ddoonniioo sslljjeeddeeććee::

MIŠLJENJE SA PRIJEDLOGOM PROPRUKA I MJERA

aa)) RReevviizziijjoomm GGooddiiššnnjjeegg ffiinnaannssiijjsskkoogg iizzvvjjeeššttaajjaa UUpprraavvee zzaa iimmoovviinnuu zzaa 22001100.. ggoodd.. uuttvvrrđđeennoo jjee ddaa nnee

ppoossttoojjee mmaatteerriijjaallnnoo zznnaaččaajjnnee ggrreešškkee iillii ooddssttuuppaannjjaa kkoodd zzvvaanniiččnnoo pprreezzeennttiirraanniihh ffiinnaannssiijjsskkiihh iizzvvjjeeššttaajjaa,, kkaaoo ii ddaa ssuu ffiinnaannssiijjsskkee ttrraannssaakkcciijjee,, nnaa oossnnoovvuu kkoojjiihh ssuu ssaaččiinnjjeennii ffiinnaannssiijjsskkii iizzvvjjeeššttaajjii ppoottkkrriijjeepplljjeennii ooddggoovvaarraajjuuććoomm ddookkuummeennttaacciijjoomm.. RReevviizziijjoomm ssuu uuttvvrrđđeennii ii ooddrreeđđeennii nneeddoossttaaccii uu ddiijjeelluu iinntteerrnnee rreegguullaattiivvee,, rraaččuunnoovvooddssttvveenniihh eevviiddeenncciijjaa,, ssiisstteemmaa iinntteerrnniihh kkoonnttrroollaa,, nnaaddzzoorraa,, sspprroovvoođđeennjjaa ppoossttuuppaakkaa jjaavvnniihh nnaabbaavvkkii kkoojjii nneemmaajjuu mmaatteerriijjaallnnoo zznnaaččaajjaann kkaarraakktteerr,, aallii zzaahhttjjeevvaajjuu ddaa ssuubbjjeekktt rreevviizziijjee uu nnaarreeddnnoomm ppeerriioodduu sspprroovveeddee ooddggoovvaarraajjuuććee mmjjeerree sshhooddnnoo iizzrraađđeenniimm pprreeppoorruukkaammaa uu cciilljjuu nnjjiihhoovvoogg oottkkllaannjjaannjjaa.. UU sskkllaadduu ssaa nnaavveeddeenniimm nnaaddlleežžnnii KKoolleeggiijjuumm iizzrraažžaavvaa -- uusslloovvnnoo ppoozziittiivvnnoo mmiiššlljjeennjjee..

bb)) RReevviizziijjoomm eeffeekkttiivvnnoossttii eevviiddeennttiirraannjjaa ddrržžaavvnnee iimmoovviinnee rreevviizziijjoomm jjee uuttvvrrđđeennoo ddaa ssuubbjjeekkaatt rreevviizziijjee

nniijjee oossttvvaarriioo cciilljjeevvee ii zzaaddaattkkee kkoojjee jjee zzaakkoonnooddaavvaacc uuttvvrrddiioo ZZaakkoonnoomm oo iimmoovviinnii,, ppaa ssttooggaa iissttii uu kkoonnttrroolliissaannoomm ppeerriioodd nniijjee vvrrššiioo ssvvoojjuu ddjjeellaattnnoosstt uu sskkllaadduu ssaa nnaaččeelloomm eeffeekkttiivvnnoossttii..


Strana 88

aa)) RReevviizziijjaa pprraavviillnnoossttii ffiinnaannssiijjsskkiihh iizzvvjjeeššttaajjaa UUpprraavvee zzaa iimmoovviinnuu::

1. Konstatovano je da organizaciona struktura Uprave za imovinu nije u cjelosti popunjena odgovarajućim radnim mjestima (nepopunjeno je 43 radna mjesta), što ima poseban uticaj na uslove evidentiranja državne imovine. Vršeno je angažovanje nezaposlenih lica preko Studentske zadruge za obavljanje poslova iz redovne djelatnosti, pri čemu nije obezbijeđeno plaćanje doprinosa za obavezno socijalno osiguranje.

PPoottrreebbnnoo jjee uu ssaarraaddnnjjii ssaa MMiinniissttaarrssttvvoomm ffiinnaannssiijjaa oobbeezzbbjjeeddiittii uusskkllaađđeennoosstt bbrroojjaa iizzvvrrššiillaaccaa ssaa PPrraavviillnniikkoomm oo uunnuuttrraaššnnjjoojj oorrggaanniizzaacciijjii ii ssiisstteemmaattiizzaacciijjii rraaddnniihh mmjjeessttaa..

ZZaa aannggaažžoovvaannjjee nneezzaappoosslleenniihh lliiccaa,, nneeoopphhooddnnoo jjee oobbeezzbbiijjeeddiittii pprriimmjjeennuu ZZaakkoonnaa oo rraadduu ii ZZaakkoonnaa oo oobbaavveezznnoomm ssoocciijjaallnnoomm oossiigguurraannjjuu..

2. Utvrđeno je da izdaci za naknade članovima komisija nijesu adekvatno knjiženi, i da za iste nijesu obračunati i plaćeni doprinosi, porezi i prirezi.

NNaakknnaaddee ččllaannoovviimmaa kkoommiissiijjaa jjee nneeoopphhooddnnoo kknnjjiižžiittii uu sskkllaadduu ssaa PPrraavviillnniikkoomm oo jjeeddiinnssttvveennoojj kkllaassiiffiikkaacciijjii rraaččuunnaa zzaa bbuuddžžeett rreeppuubblliikkee,, bbuuddžžeettee vvaannbbuuddžžeettsskkiihh ffoonnddoovvaa ii bbuuddžžeettee ooppššttiinnaa..

SShhooddnnoo ZZaakkoonnuu oo ppoorreezzuu nnaa ddoohhooddaakk ffiizziiččkkiihh lliiccaa ii UUppuuttssttvvuu oo nnaaččiinnuu oobbrraaččuunnaavvaannjjaa ii ppllaaććaannjjaa ppoorreezzaa ii ddoopprriinnoossaa iizz ii nnaa lliiččnnaa pprriimmaannjjaa nneeoopphhooddnnoo jjee vvrrššiittii oobbrraaččuunn ii ppllaaććaannjjee ddoopprriinnoossaa,, ppoorreezzaa ii pprriirreezzaa..

3. Revizijom utvrđeno nepostojanje internih akata koji uređuju nadzor rada u Odsjeku za investiciono i tekuće održavanje i zahtijevaju da se:

UU sskkllaadduu ssaa PPrraavviillnniikkoomm oo nnaaččiinnuu ii ppoossttuuppkkuu uussppoossttaavvlljjaannjjaa ii sspprroovvoođđeennjjaa ffiinnaannssiijjsskkoogg uupprraavvlljjaannjjaa ii kkoonnttrroollaa,, uu cciilljjuu oobbeezzbbjjeeđđeennjjaa uussppjjeeššnnoogg sspprroovvoođđeennjjaa ppoosslloovvaa iizz zzaakkoonnoomm ddaattee nnaaddlleežžnnoossttii,, uussppoossttaavvii ii sspprroovveeddee ffiinnaannssiijjsskkoo uupprraavvlljjaannjjee ii kkoonnttrroolluu nnaa oossnnoovvuu PPllaannaa zzaa uussppoossttaavvlljjaannjjee ffiinnaannssiijjsskkoogg uupprraavvlljjaannjjaa ii kkoonnttrroollaa,, kkoojjii nnaarrooččiittoo ttrreebbaa ddaa ssaaddrržžii::

aa)) aakkttiivvnnoossttii zzaa uussppoossttaavvlljjaannjjee ffiinnaannssiijjsskkoogg uupprraavvlljjaannjjaa ii kkoonnttrroollaa,, bb)) lliiccaa zzaadduužžeennaa zzaa sspprroovvoođđeennjjee aakkttiivvnnoossttii ii cc)) rrookkoovvee zzaa sspprroovvoođđeennjjee aakkttiivvnnoossttii..

UU cciilljjuu uussppoossttaavvlljjaannjjaa ii sspprroovvoođđeennjjaa ffiinnaannssiijjsskkoogg uupprraavvlljjaannjjaa ii kkoonnttrroollaa ppoottrreebbnnoo jjee:: aa)) ddoonnooššeennjjee iinntteerrnniihh ppiissaanniihh pprraavviillaa ii pprroocceedduurraa nnaa oossnnoovvuu zzaakkoonnaa ii ddrruuggiihh pprrooppiissaa;; bb)) iiddeennttiiffiikkoovvaannjjee ii pprrooccjjeennaa rriizziikkaa uu ooddnnoossuu nnaa zznnaaččaajjnniijjee ppoosslloovvnnee pprroocceessee ii

aakkttiivvnnoossttii;;

4. Konstatovana je neusklađenost plana javnih nabavki sa finansijskim izvršenjem, kao i potreba dosljedne primjene Zakona o javnim nabavkama, prilikom nabavke roba, usluga i izvršenja radova, zbog dokazanih razloga krajnje hitnosti. Stoga subjekat revizije treba da ubuduće:

Uskladi plan javnih nabavki sa finansijskim planom radi obezbjeđivanja zakonitog i transparentnog trošenja javnih sredstava i obezbjedi dosljednu primjenu Zakona o javnim nabakama.


Strana 89

bb)) RReevviizziijjaa eeffeekkttiivvnnoossttii eevviiddeennttiirraannjjaa ddrržžaavvnnee iimmoovviinnee 1. U postupku revizije koja se odnosila na efektivnost evidentiranja državne imovine utvrđeno je

da nije obezbjeđena primjena Zakona o državnoj imovini i da ne postoji ustanovljeni registar državne imovine i pored protoka zakonom i podzakonskim aktom utvrđenog roka za njegovo ustanovljenje. Potrebno je da Ministarstvo finansija u saradnji sa organom državne uprave nadležnim za

informaciono društvo izradi program elektronske obrade podataka za vođenje posebnih evidencija, registara i jedinstvene evidencije državne imovine u što kraćem roku i preda ga na upotrebu Upravi za imovinu.

SSuubbjjeekktt rreevviizziijjee ttrreebbaa ddaa ddoo oobbeezzbbjjeeđđeennjjaa,, zzaakkoonnoomm uuttvvrrđđeennoogg pprrooggrraammaa zzaa eevviiddeenncciijjuu ddrržžaavvnnee iimmoovviinnee,, pprriilliikkoomm kkoorriiššććeennjjaa ssvvoogg ((pprriivvrreemmeennoogg)) pprrooggrraammsskkoogg rrjjeeššeennjjaa ddaa:: oobbeezzbbiijjeeddii aaddeekkvvaattnnuu iinnffoorrmmaattiiččkkuu zzaaššttiittuu pprriivvrreemmeennoogg pprrooggrraammaa zzaa eevviiddeenncciijjuu

ddrržžaavvnnee iimmoovviinnee kkoojjii jjee iizzrraaddiillaa UUpprraavvaa zzaa iimmoovviinnuu;; pprreecciizznnoo uuttvvrrđđiivvaannjjee pprroocceedduurraa uunnoossaa ii kkoorriiššććeennjjaa ppooddaattaakkaa kkaaoo ii lliiccaa kkoojjaa mmoogguu

iimmaattii pprriissttuupp bbaazzii,, ooddnnoossnnoo vvrrššiittii uuppiiss ii ddrruuggee rraaddnnjjee;; iizzvvrrššii ddoorraadduu ssvvoogg pprrooggrraammsskkoogg rrjjeeššeennjjaa kkoojjee bbii mmoorraalloo,, sshhooddnnoo ččllaannuu 4422 ZZaakkoonnaa

oo iimmoovviinnii,, ppoorreedd ppoossttaavvlljjeennee ppoosseebbnnee eevviiddeenncciijjee zzaa ppookkrreettnnee ii nneeppookkrreettnnee ssttvvaarrii ddaa ssaaddrržžii ii ppoosseebbnnuu eevviiddeenncciijjuu zzaa ddrruuggaa ddoobbrraa,, oossiimm ssttvvaarrii zzaa ppoosseebbnnee nnaammjjeennee;;

ddaa uu ddiijjeelluu eevviiddeennttiirraannjjaa nneeppookkrreettnnee iimmoovvnnee ddooddaa uu bbaazzii ppooddaattaakkaa ii ppoosseebbnnuu rruubbrriikkuu kkoojjaa bbii ssee ooddnnoossiillaa nnaa ppooddaattkkee oo nneeppookkrreettnniimm ssttvvaarriimmaa kkoojjee ssuu sstteeččeennee zzaajjeeddnniiččkkiimm uullaaggaannjjiimmaa..

2. U postupku revizije utvrđeno je da nijesu sprovođeni kontrolni i drugi postupci sa ciljem

otklanjanja eventualnih uočenih nedostataka u postupku evidentiranja i dostavljanja podataka koji se odnose na državnu imovinu, zbog nepopunjenosti odgovarajućim kadrom sektora za evidenciju državne imovine i činjenice da od strane nadležnih ministarstava nije izrađen i dostavljen softver za evidenciju imovine. Subjekat revizije treba da utvrdi unutrašnje procedure u cilju kontrole zakonitosti i

pravilnosti postupka evidencije državne imovine; Subjekat revizije treba da sprovodi interne kontrole u cilju otklanjanja eventualnih uočenih

nedostataka u evidentiranju državne imovine i u postupku obezbjeđivanja dokumentacije od za to odgovornih organa.

SSuubbjjeekkaatt rreevviizziijjee ttrreebbaa ddaa ddoo kkrraajjaa rriijjeeššii ppiittaannjjee kkaaddrroovvoosskkoogg ppooppuunnjjaavvaannjjaa SSeekkttoorraa zzaa eevviiddeenncciijjuu ddrržžaavvnnee iimmoovviinnee;;

3. U postupku revizije utvrđeno je državni organi i jedinice lokalne samouprave koji daju u zakup

državnu imovinu ili vrše njeno sticanje ili prodaju ne dostavljaju zaključene ugovore Upravi za imovinu u cilju vođenja evidencije, shodno članu 61 stav 2 Zakona o imovini. Potrebno je da Ministarstvo finansija, kao organ nadležan za nadzor nad primjenom

Zakona o državnoj imovini, preduzme radnje u cilju pokretanja prekršajnih postupaka, prema subjektima koji ne vrše dostavu podataka Upravi za imovinu, shodno čl. 61. Zakona.

IZVOD


MINISTARSTVA UREĐENJA PROSTORA I ZAŠTITE ŽIVOTNE SREDINE

ZA 2010. GODINU Vrsta revizije: Opšta revizija Subjekat revizije: Ministarstvo uređenja prostora i zaštite životne sredine Predmet revizije: Godišnji finansijski izvještaj za 2010. godinu Trajanje revizije: 90 revizorskih dana Sastav Kolegijuma: mr Branislav Radulović, član Senata – rukovodilac Kolegijuma



Strana 93

OOSSNNOOVVNNII EELLEEMMEENNTTII RREEVVIIZZIIJJEE GGOODDIIŠŠNNJJEEGG FFIINNAANNSSIIJJSSKKOOGG IIZZVVJJEEŠŠTTAAJJAA MMIINNIISSTTAARRSSTTVVAA UURREEĐĐEENNJJAA PPRROOSSTTOORRAA II ZZAAŠŠTTIITTEE ŽŽIIVVOOTTNNEE SSRREEDDIINNEE ZZAA 22001100.. GGOODDIINNUU

11..44.. PPRRAAVVNNII OOSSNNOOVV ZZAA VVRRŠŠEENNJJEE RREEVVIIZZIIJJEE Pravni osnov za vršenje revizije Godišnjeg finansijskog izvještaja Ministarstva uređenja prostora i zaštite životne sredine (u daljem tekstu – subjekta revizije) sadržan je u:

Ustavu Crne Gore, član 144 („Sl. list CG“ br. 01/07); Zakonu o državnoj revizorskoj instituciji, član 4 („Sl. list RCG“ br. 28/04, 27/06, 78/06 i 17/07); Godišnjem planu revizije Državne revizorske institucije, donesenom od strane Senata

24.12.2010. god. (br. 4011-06-01/10); Odluci o vršenju revizije Kolegijuma II od 12.01.2011. god. (broj: 40113-02-33).

Revizija subjekta revizije vršena je u skladu sa:

Poslovnikom Državne revizorske institucije („Sl. list RCG“ br. 50/07) i Međunarodnim standardima za javni sektor (INTOSAI).


Predmet revizije je GGooddiiššnnjjii ffiinnaannssiijjsskkii iizzvvjjeeššttaajj Ministarstva uređenja prostora i zaštite životne sredine za 2010. godinu (Izvještaj o novčanim tokovima III i Izvještaj o neizmirenim obavezama).

11..66.. OOPPŠŠTTII PPOODDAACCII OO SSUUBBJJEEKKTTUU RREEVVIIZZIIJJEE

- Subjekat revizije je organ državne uprave – ministarstvo. - Starješina organa u 2010.(kntrolisanoj) god. bio je ministar Branimir Gvozdenović. - Sjedište Ministarstva uređenja prostora i zaštite životne sredine je bilo u Podgorici, Rimski trg 46.

U zadnje tri godine Ministarstvo se transformisalo više puta od Ministarstva turizma i zaštite životne sredine, preko Ministarstva uređenja prostora i zaštite životne sredine do Ministarstva održivog razvoja i turizma.

11..77.. UUNNUUTTRRAAŠŠNNJJAA OORRGGAANNIIZZAACCIIJJAA MMIINNIISSTTAARRSSTTVVAA UURREEĐĐEENNJJAA PPRROOSSTTOORRAA II ZZAAŠŠTTIITTEE ŽŽIIVVOOTTNNEE

SSRREEDDIINNEE Pravilnikom o unutrašnjoj organizaciji i sistematizaciji radnih mjesta Ministarstva uređenja prostora i zaštite životne sredine (br. 01-6170/7 od 16. 10. 2009. God.), donešenim u skladu sa djelokrugom utvrdjenim Uredbom o organizaciji i načinu rada državne uprave (Sl. list Crne Gore", br. 59/09, 15/10), sistematizovano je 194 službeničkih i namješteničkih mjesta.

Revizijom su utvrđene slijedeće nepravilnosti:

U Odjeljenju za unutrašnju reviziju Pravilnikom su sistematizovana 2 radna mjesta suprotno članu 18 Zakona o sistemu unutrašnjih finansijskih kontrola u javnom sektoru ("Sl. list CG", br. 73/08) kojim je propisano, da jedinica za unutrašnju reviziju ne može imati manje od tri unutrašnja revizora sa rukovodiocem jedinice za unutrašnju reviziju.


Strana 94

Po osnovu ugovora o djelu u 2010. godini angažovano je 65 lica, od kojih je 40 lica angažovano za obavljanje poslova koji su sistematizovani Pravilnikom o organizaciji i sistematizaciji radnih mjesta, što je suprotano članu 165 Zakona o radu. Tokom 2010. godine, ista lica su zasnovala radni odnos na određeno vrijeme po osnovu Zaključka Vlade (br.03-2612/2 od 08. 04. 2010. godine), po kojem je određeno, da se radni odnos u svim potrošačkim jedinicma, koje se finansiraju iz budžeta može zasnovati na određeno vrijeme, maksimalno do dvije godine.

DIO II UTVRĐENO ČINJENIČNO STANJE

22..11.. FFIINNAANNSSIIJJSSKKOO IIZZVVJJEEŠŠTTAAVVAANNJJEE

Ministarstvo uređenja prostora i zaštite životne sredine je dostavilo na uvid Godišnje finansijske izvještaje za 2010. godinu na obrascima 3 i 4 i to:

-- IIzzvvjjeeššttaajj oo nnoovvččaanniimm ttookkoovviimmaa IIIIII ii -- IIzzvvjjeeššttaajj oo nneeiizzmmiirreenniimm oobbaavveezzaammaa..

Analizom dostavljenih izvještaja utvrđeno je da podaci dati u Izvještaju o novčanim tokovima III, a tiču se izvršenja, odgovaraju podacima dobijenim iz Državnog trezora kao i podacima iz Glavne knjige subjekta revizije vezano za prihode iz Budžeta i rashode nastale po tom osnovu.

2.1.1. IZVJEŠTAJ O NOVČANIM TOKOVIMA

Po Zakonu o budžetu za 2010 . godinu („Sl. list CG“ br. 87/09) odobrena sredstva subjektu revizije iznose 22.162.117,68 €. Po godišnjem Izvještaj o novčanim tokovima III iskazana planirana sredstava u iznosu od 20.626.567,18 € se odnose na tekući budžet nakon izvršenih preusmjeravanja sredstava u ukupnom iznosu od 2.115.480,04 €, u skladu sa članom 35 stav 1 Zakona o budžetu.


Strana 95

Kod računovodstvene evidencije Ministarstva u postupku revizije su utvrđene nepravilnosti koje se odnose na:

-- nneeddoosslljjeeddnnuu pprriimmjjeennuu Pravilnika o jedinstvenoj klasifikaciji računa za budžet Republike, i budžete vanbudžetskih fondova i budžete opština, što ima za posljedicu revizijom utvrđenu nenamjensku potrošnju u ukupnom iznosu od 664477..444444,,5566 €€..

-- eevviiddeenncciijjaa iizzvvrrššeennjjaa ppoo oossnnoovvuu ssrreeddssttaavvaa oodd kkrreeddiittaa zzaa Projekat „Rukovođenje i upravljanje zemljišnom administracijom“ (LAMP) u aranžmanu između Svjetske banke i Vlade Crne Gore, po Glavnoj knjizi je na teret sredstava od donacija u ukupnom iznosu od 273.137,09 €. Utvrđena nepravilnost je zahtijevala izmjenu Godišnjeg Izvještaja o novčanim tokovima III u interesu tačnosti kkoonnssoolliiddoovvaanniihh ffiinnaannssiijjsskkiihh iizzvvjjeeššttaajjaa nnaa nniivvoouu ddrržžaavvee..

Dati prikaz Izvještaja o novčanim tokovima III je izmijenjen u odnosu na Izvještaj koji je dat u preliminarnim nalazima DRI. Subjekat revizije je dostavio na zahtjev DRI u periodu izjašnjenja na preliminarni Izvještaj izmijenjeni INT u dijelu koji se odnosi na kolonu 3 a tiče se računovodstvenih grešaka kod iskazivanja planiranih primitaka od donacija i kredita, kao i planiranih kapitalnih izdataka. Ispravljena greška je usaglašena sa evidencijom Glavne knjige Državnog trezora. INT je izmijenjen i po koloni 5 koja se tiče utvrđene nepravilnosti u iskazivanju i knjiženju izvršenja po osnovu sredstava od kredita i donacija. Za datu izmjenu do zaključenja Konačnog izvještaja DRI, nije dostavljen dokaz o izmjeni baze podataka Glavne knjige Državnog trezora za iznos od 273.137,09 €.

22..11..22.. PP RR II MM II CC II

Revizijom je utvrđeno da se Ministarstvo u 2010. god. finansiralo iz opštih budžetskih prihoda, namjenskih prihoda, donacija i kredita po tom osnovu ostvrilo primitke u iznosu od 9.962.044,54 €:

Od ukupno planiranih sredstava budžeta, realizovano je 44,95 % ili u numeričkom iskazu manje za 12.200.073,04 €.

2.1.3. I Z D A C I Ministarstvo evidentira rashode po ekonomskoj klasifikaciji na gotovinskoj osnovi. Plan i izvršenje izdataka za 2010. god. ostvaren je kroz programski budžet kojeg čine pet osnovnih programa i to: Životna sredina i komunalni razvoj, Uređenje prostora, građevinarstvo i stambeni razvoj, Administracija, Međunarodne aktivnosti i Inspekcijski nadzor.

Upoređenjem ostvarenih izdataka na nivou Ministarstva sa planom po Zakonu o budžetu za 2010.godinu, izvršena su prekoračenja koja se odnose na: naknade za stanovanje i odvojen život, rashode za telefonske usluge, tekuće održavanje opreme, subvencije i transfere, što ukazuje na nerealnost u planiranju.


Strana 96

Revizijom utvrđene nepravilnosti Programa Administracija se odnose na:

a) Račun ugovorenih usluga: Evidentirani rashodi na ime: službenih putovanja, telefonskih i poštanskih usluga, rashodi

za kancelarijski materijal, reprezentaciju, održavanje opreme, nadoknade za rad u komisijama i radnim grupama, po ekonomskoj klasifikaciji ne pripadaju poziciji ugovorenih usluga. Rashodi po navedenim osnovima sa iznosom od 26.448,00 € učestvuju sa 25,84% u testiranom iznosu i predstavljaju nenamjensku potrošnju.

Za rad u radnim grupama i komisijama sa ove pozicije isplaćeno je 18.120,00 €. Isplaćene naknade su u suprotnosti sa Zakonom o porezu na dohodak fizičkih lica i Uputstvom o načinu obračunavanja i plaćanja poreza i doprinosa iz i na lična primanja po osnovu zaposlenja;

b) Račun ostalih izdataka: Ukupno izvršenje na datum računu je 11.996,34 € od čega je u postupku revizije uzorkom

obuhvaćeno 11.913,20 €, pri čemu je utvrđeno da je u cjelosti izvršena nenamjenska potrošnja, obzirom da evidentirani izdaci po Pravilniku o jedinstvenoj klasifikaciji računa ne pripadaju datoj poziciji.

Revizijom utvrđene nepravilnosti Programa Životna sredina i komunalni razvoj se odnose na:

a) Račun rashoda za materijal Metodom uzorka kod obrađenih izdataka u iznosu od 13.659,52 € utvrđena je

nenamjenska potrošnja sredstava u iznosu od 3.466,49 €, koja se odnosi na troškove reprezentacije i fotokopiranja. Ovakav način evidentiranja rashoda nije u skladu sa Pravilnikom o jedinstvenoj klasifikaciji računa.

b) Račun ugovorenih usluga nenamjenska potrošnja sredstava u iznosu od 154.030,78 €, koja se odnosi na:

službena putovanja (17.051,28 €), reprezentaciju (6.533,75 €), zakup poslovnog prostora (900,00 €), isplate za radne grupe (85.360,00 €), rate za vozilo (4.981,59 €), za nabavku: kesa (8.703,29 €), kontejnera (22.449,96 €), metalnih koševa (6.467,20 €), mašina za čišćenje (1.583,71 €).

Shodno zaključku Vlade broj 03-5733 od 01. 07. 2010. godine sa ove pozicije izvršena su plaćanja za robe i usluge Hidrometeorološkog zavoda (Sektor za hidrografiju i okeanografiju). Navedenim zaključkom Vlada je zadužila Ministarstvo uređenja prostora i zaštite životne sredine da sa programa Životna sredina i komunalni razvoj , sa pozicije 4139- ugovorene usluge uplati sredstva u iznosu od 89.800,00€ za potrebe realizacije plana aktivnosti Sektora za hidrografiju i okeanografiju Hidrometeorološkog zavoda.

Metodom uzorka obuhvaćeno je 80.308,95 € ovih sredstava i utvrđeno je da se od navedenog iznosa na nabavku opreme odnosi 70.071,55 €, a na usluge 10.071,55 € (usluge carinjenja i izvođenja radova na plovnim sredstvima). Plaćanja za robu su vršena na osnovu dostavljenih faktura dobavljača koji su proslijeđeni od strane HMZ-a Ministarstvu na plaćanje. Izvršena plaćanja imaju za posljedicu nerealni prikaz izdataka u Godišnjim finansijskim izvještajima Ministarstva i Hidrometeorološkog zavoda.


Strana 97

Licima koja su angažovana na graničnim prelazima, za sprovođenje naplate eko naknada, u toku 2010. godine, po osnovu zaključenih ugovora o djelu, isplaćen je neto iznos od 552.150,40 €, ali za ista nije vršena isplata poreza i doprinosa shodno Zakonu o radu i Zakonu o doprinosima za obavezno socijalno osiguranje.

Revizijom utvrđene nepravilnosti Programa Uređenje prostora, građevinarstvo i stambeni razvoj se odnose na:

a) Račun rashoda za materijal Kontrolom je od 95,24% izdataka koji su obuhvaćeni uzorkom, utvrđena nenamjenska

potrošnja u iznosu od 11.934,75 € a odnosi se račune za telefonske usluge, što nije uskladu sa Pravilnikom o jedinstvenoj klasifikaciji računa za budžet Republike, budžete vanbudžetskih fondova i budžete opština („Sl. list RCG“ br. 35/06, 37/05 i 81/05).

b) Račun ugovorenih usluga

U postupku revizije po utvrđenim uzorcima za iznos od 2.771.261,26 € (bez gotovine) izvršena je kontrola izdataka u vrijednosti od 2.430.887,54 € ili 87,72%, pri čemu je utvrđena nenamjenska potrošnja sredstava u ukupnom iznosu od 161.068,47 €, a koja se odnosi na izdatke vezane za: službena putovanja (avio karte, putni troškovi, troškovi smještaja) u iznosu od 61.821,64 €; za nabavku kancelarijskog materijala u iznosu 13.255,73 €; za rad u radnim grupama u iznosu 31.982,40 €; za kupvinu suvenira u iznosu 1.784,25 €; za ugostiteljske usluge u iznosu 5.224,45 €; za nabavku motornog vozila u iznosu 47.000,00 €,

Izdaci u iznosu od 273.137,09 € su evidentirani kao izdaci od sredstava donacija dok je revizijom utvrđeno da se odnose na sredstva od kredita Svjetske banke za Projekat „Rukovođenje i upravljanje zemljišnom administracijom“ (LAMP).

c) Račun transfera nevladinim organizacijama, političkim partijama, strankama i udruženjima

U postupku revizije je utvrđeno da je sa ove pozicije uplaćeno za SO Žabljak 12.000,00 € ili 93,30% izvršenja, a što nije u skladu sa Pravilnikom o jedinstvenoj klasifikaciji računa za budžet Republike, budžete vanbudžetskih fondova i budžete opština („Sl. list RCG“ br. 35/06, 37/05 i 81/05).

d) Račun za transfere pojedincima

U postupku revizije uzorak je obuhvatio 29.480,73 ili 97,59% plaćenih izdataka pri čemu je utvrđeno da se cjelokupni iznos odnosi na evidenciju izdataka za: jednokratne socijalne pomoći, stipendije, povlastice, sredstva za lična primanja pripravnika i sredstva za prekvalifikaciju zaposlenih, što nije u skladu sa Pravilnikom o jedinstvenoj klasifikaciji računa za budžet Republike, budžete vanbudžetskih fondova i budžete opština.

e) Račun za transfere opštinama

U postupku revizije je izvršena kontrola cjelokupnih izdataka pri čemu je utvrđeno da evidencija izdatka u iznosu od 194.930,00 € nije u skladu sa Pravilnikom o jedinstvenoj klasifikaciji računa za budžet Republike, budžete vanbudžetskih fondova i


Strana 98

budžete opština. Navedeni iznos se odnosi na isplete za: Agenciju za promociju stranih investicija Crne Gore u iznosu 68.000,00 €; Arhitektonski fakultet u iznosu 15.000,00 € i Nevladine organizacije u iznosu od 111.930,00 €.

Revizijom utvrđene nepravilnosti Programa Međunarodne aktivnosti se odnose na:

a) Račun za ugovorene usluge U postupku revizije od ukupnog iznosa bez gotovine od 630.537,68 €, uzorakom je

obuhvaćeno 555.155,23 € ili 88,04 % izvršenih plaćanja, pri čemu je utvrđeno da evidentirani iznos od 35.304,67 € nije u skladu sa Pravilnikom o jedinstvenoj klasifikaciji računa, jer se odnosi na izdatke za službena putovanja.

3.1. JAVNE NABAVKE Planom javnih nabavki za 2010. godinu predviđene su nabavke za robu, radove i usluge u vrijednosti od 23.420.000,00 €, koje su veće u odnosu na ukupni odobreni budžet za 1.257.882,42 €. Iznos planiranih javnih nabavki je veći od ukupnog odobrenog budžeta iz razloga što je osim nerealnog planiranja Ministarstvo u svoj Plan javnih nabavki uvrstilo kapitalne radove u iznosu 15.010.000,00 € čiji je izvođač Direkcija javnih radova. Subjekat revizije nije dozvolio da se navedeni propusti u planiranju javnih nabavki ponove u planiranju za 2011. godinu. U toku godine Ministarstvo je sa 6 amandmana izvršilo izmjenu planiranih javnih nabavki čime se uvećava vrijednost na 26.880.000,00 €. Po Izvještaju o realizovanim javnim nabavkama ukupna vrijednost javnih nabavki iznosi 3.387.704,10 € a čine ih: Revizijom utvrđene nepravilnosti: Amandmanom (br. 3 od 29.04.2010. godine) plan javnih nabavki je uvećan za vrijednost od

170.000,00 € što nije u skladu sa članom 27 Zakona o javnim nabavkama („Sl. list RCG“ broj 46/06), po kome je utvrđeno da “svaki naručilac koji u narednoj budžetskoj i poslovnoj godini namjerava da izvrši javnu nabavku, čiji iznos prevazilazi 100.000 €, dužan je da donese i objavi, na način predviđen ovim zakonom, plan javne nabavke najkasnije do kraja prethodne godine”.

Dio Izvještaja koji se odnosi na nabavke realizovane neposrednim sporazumom nije tačan jer ne sadrži sve nabavke realizovane neposrednim sporazumum u 2010. godini;

Osim navedenog utvrđeno je nepoštovanje Zakona o javnim nabavkama: - Za izdatke na ime usluga štampe, kopiranja, koričenja, narezivanja CD-a jednom dobavljaču

je isplaćeno 43.524,03 €; - Za izvršene usluge po osnovu tri ispostavljena računa, jednom dobavljaču je isplaćeno

5.850,00 €; - Za izdatke na ime nabavke računarske opreme jednom dobavljaču je isplaćeno 16.635,83€;


Strana 99

4.1. IZDACI PO OSNOVU UGOVORA O DJELU

Fizičkim licima po osnovu zaključenih ugovora o djelu (osim lica koja su angažovana za naplatu eko-naknada) u 2010. godini isplaćeno je 297.816,22 €. Zaključeni ugovori o djelu se odnose na poslove koji uglavnom nijesu van djelatnosti Ministarstva. Navedene nepravilnosti nijesu u skladu sa članom 165 Zakona o radu po kome: „poslodavac može sa određenim licem da zaključi ugovor o djelu, radi obavljanja poslova koji su van djelatnosti poslodavca, a koji imaju za predmet samostalnu izradu i opravku određene stvari, samostalno izvršenje određenog fizičkog ili intelektualnog posla...“ DIO III - MIŠLJENJE, ZAKLJUČCI I PREPORUKE

Na bazi utvrđenog činjeničnog stanja i analize Izjašnjenja subjekta revizije (br.01-117/11 od 26.07.2011. god.), a u skladu sa članom 50. Poslovnika Državne revizorske institucije, nadležni Kolegijum u sastavu mr Branislav Radulović (član Senata – rukovodilac Kolegijuma) i dr. Milan Dabović (član Senata - član Kolegijuma), na sjednici održanoj 29.07.2011. godine usvojio je KONAČAN IZVJEŠTAJ o reviziji Godišnjeg finansijskog izvještaja Ministarstva uređenja prostora i zaštite životne sredine za 2010. god. i izrekao:

USLOVNO POZITIVNO MIŠLJENJE na finansijske izvještaje kontrolisanog subjekta,

sa sljedećim ocjenama, zaključcima i p r e p o r u k a m a :

1. Proces planiranja rashoda Ministarstva nije urađen kvalitetno sa realno utvrđenim iznosima

potrebnim za izvršenje definisanih ciljeva i zadataka. Bilo je potrebno realno planiranje rashoda da nebi došlo do značajnijih prekoračenja plana

za pojedine pozicije rashoda ka što su: naknade za stanovanje i odvojen život, rashode za telefonske usluge, tekuće održavanje opreme, subvencije i transfere.

2. Revizijom je utvrđeno nepoštovanje Pravilnika o jedinstvenoj klasifikaciji računa za budžet

Republike, budžete vanbudžetskih fondova i budžete opština („Sl. list RCG“ br. 35/06, 37/05 i 81/05) u djelu evidencije izvršenja od sredstava kredita na pogrešnoj poziciji, kao i slučajevi nenemjenskog trošenja sredstava. Za utrošena sredstava od kredita koja su knjižena na teret pozicije sredstava od donacija u

ukupnom iznosu od 273.137,09 €, neophodna je bila izmjena Godišnjeg Izvještaj o novčanim tokovima III u interesu tačnosti kkoonnssoolliiddoovvaanniihh ffiinnaannssiijjsskkiihh iizzvvjjeeššttaajjaa nnaa nniivvoouu ddrržžaavvee.. UU oossttaavvlljjeennoomm ppeerriioodduu zzaa iizzjjaaššnnjjeennjjee nnaa pprreelliimmiinnaarrnnii IIzzvvjjeeššttaajj DDRRII ssuubbjjeekkaatt rreevviizziijjee jjee ddoossttaavviioo iizzmmiijjeennjjeennii IIzzvvjjeeššttaajj oo nnoovvččaanniimm ttookkoovviimmaa IIIIII,, aallii nnee ii ddookkaazz oo iizzmmjjeennii bbaazzee ppooddaattaakkaa GGllaavvnnee kknnjjiiggee..

UUttvvrrđđeennaa jjee nneeaaddeekkvvaattnnaa eevviiddnneecciijjaa ppoojjeeddiinniihh iizzddaattaakkaa ppoo ssvviimm pprrooggrraammiimmaa ssuubbjjeekkttaa rreevviizziijjee kkoojjaa uu uukkuuppnnoomm iizznnoossii 664477..444444,,5566 €€ ii uukkaazzuujjee nnaa ččiinnjjeenniiccuu ddaa ssee bbuuddžžeettsskkaa ssrreeddssttvvaa nniijjeessuu u cjelini namjenski koristila.


Strana 100

3. Utvrđeno je angažovanje 40 (četrdeset) lica po osnovu ugovora o djelu za obavljanje poslova koji su sistematizovani Pravilnikom o organizaciji i sistematizaciji radnih mjesta Ministarstva.

Neophodno je bilo obezbijediti zapošljavanje novih lica u skladu sa Pravilnikom o organizaciji i sistematizaciji radnih mjesta uz primjenu odredbi Zakona o državnim službenicima i namještenicima.

Angažovanje lica po ugovoru o djelu zahtijeva poštovanje člana 165 Zakona o radu.

4. Revizijom je konstatovano nepridržavanje pojedinih odredbi Zakona o javnim nabavkama („Sl. list RCG“ broj 46/06). Po Planu javnih nabavki izmedju ostalog planirano je 15.010.000,00 € za realizaciju projekata kapitalnog budžeta. Obzirom da je za realizaciju kapitalnog budžeta nadležna Direkcija javnih radova, i da je na ovaj način planirani budžet javnih nabavki veći od ukupno planiranog budžeta Ministarstva za 2010. godinu, sredstva za realizaciju kapitalnog budžeta (osim dijela koji finansira Ministarstvo), nije trebalo uvrstiti u plan javnih nabavki Ministarstva. Amandmanom (br. 3 od 29.04.2010. godine) plan javnih nabavki je uvećan za vrijednost od 170.000,00 € što nije u skladu sa članom 27 Zakona. Dio Izvještaja o javnim nabavkama koji se odnosi na nabavke realizovane neposrednim sporazumom nije tačan jer ne sadrži sve nabavke realizovane neposrednim sporazumum u 2010. godini. Konstatovano je nepridržavanje Zakona o javnim nabavkama prilikom nabavke roba i usluga u ukupnom iznosu od 66.009,86 €, sve navedeno ukazuje na činjenicu da je:

SSuubbjjeekkaatt rreevviizziijjee bbiioo uu oobbaavveezzii ddaa oossiigguurraa ppoottppuunnuu pprriimmjjeennuu ZZaakkoonnaa oo jjaavvnniimm nnaabbaavvkkaammaa kkoojjii rreegguulliiššee ppoossttuuppaakk nnaabbaavvkkee rroobbaa,, uusslluuggaa ii iizzvvoođđeennjjaa rraaddoovvaa..

SSuubbjjeekkaatt rreevviizziijjee jjee ttrreebbaaoo ddaa uusskkllaaddii ppllaann nnaabbaavvkkii ssaa ffiinnaannssiijjsskkiimm ppllaannoomm rraaddii oobbeezzbbjjeeđđiivvaannjjaa zzaakkoonniittoogg ii ttrraannssppaarreennttnnoogg ttrrooššeennjjaa jjaavvnniihh ssrreeddssttaavvaa..

IZVOD


JP RADIO TELEVIZIJA CRNE GORE ZA 2010. GODINU

Vrsta revizije: Opšta revizija Subjekat revizije: JP RADIO TELEVIZIJA CRNE GORE Predmet revizije: Godišnji finansijski izvještaj za 2010. godinu Trajanje revizije: 90 revizorskih dana Sastav Kolegijuma: mr Branislav Radulović, član Senata – rukovodilac Kolegijuma



Strana 103

DDIIOO II -- OOSSNNOOVVNNII EELLEEMMEENNTTII RREEVVIIZZIIJJEE GGOODDIIŠŠNNJJEEGG FFIINNAANNSSIIJJSSKKOOGG IIZZVVJJEEŠŠTTAAJJAA JJPP RRTTCCGG ZZAA 22001100.. GGOODDIINNUU

1.1. PRAVNI OSNOV ZA VRŠENJE REVIZIJE

Pravni osnov za vršenje revizije Godišnjeg finansijskog izvještaja Javnog preduzeća Radio Televizija Crne Gore (u daljem tekstu – subjekta revizije ili RTCG) sadržan je u:

Ustavu Crne Gore, član 144. („Sl. list CG“ br. 01/07); Zakonu o Državnoj revizorskoj instituciji, član 4. („Sl. list RCG“ br. 28/04, 27/06, 78/06 i 17/07); Godišnjem planu revizije Državne revizorske institucije, donesenom od strane Senata 24.12. 2010.

godine, (br. 4011-06-01/10); Odluci o vršenju revizije Kolegijuma II od 14.04. 2011 godine (br.40113-02-170).

Revizija subjekta revizije vršena je u skladu sa: Poslovnikom Državne revizorske institucije („Sl. list RCG“ br. 50/07) i Međunarodnim standardima za javni sektor (INTOSAI).

1.2. PREDMET REVIZIJE Obzirom da RTCG vodi računovodstvenu evidenciju i sastavlja finansijske iskaze u skladu sa Zakonom o računovodstvu i reviziji („Sl. list CG“, br. 06/95, 80/08 i 32/11) koji propisuje primjenu Međunarodnih računovodstvenih standarda (MRS) i Međunarodnih standarda finansijskog izvještavanja (MSFI) predmet revizije su Godišnji finansijski iskazi RTCG za 2010. godinu i to:

- Bilans stanja; - Bilans uspjeha; - Bilans novčanih tokova i - Iskaz o promjenama neto imovine (kapitala).

1.3. VRSTA I CILJ REVIZIJE Državna revizorska institucija, shodno Godišnjem planu revizije, izvršila je kod subjekta revizije opštu reviziju (reviziju pravilnosti) u cilju sveobuhvatnog uvida u finansijski menadžment. Cilj opšte revizije je izricanje mišljenja o istinitosti i vjerodostojnosti Godišnjih finansijskih izvještaja i pravilnosti (zakonitosti) transakcija o kojima isti izvještavaju. Prvi cilj je izricanje mišljenja o istinitosti i vjerodostojnosti finansijskih izvještaja, što podrazumijeva

pravilnost podataka iskazanih u istim. Drugi cilj je pravilnost poslovanja koja se odnosi na ispitivanje finansijskih transakcija i odluka u

vezi sa prihodima i rashodima, radi utvrđivanja da li su odnosne transakcije izvršene u skladu sa zakonom, drugim propisima, datim ovlašćenjima i za planirane svhe.

1.4. METODE REVIZIJE U ODREĐIVANJU RIZIKA I PROCJENE MATERIJALNOSTI Revizija je izvršena u skladu sa internim planskim dokumentom revizije. Predmetna revizija, pored standardnih metoda revizije, uključila je i ispitivanje dokaza na bazi provjere uzoraka, kojima su prikupljeni podaci i informacije objelodanjeni u finansijskim izvještajima.


Strana 104

Određivanje uzorka vršeno je korišćenjem metodologije za određivanje uzorka, u skladu sa Metodološkim uputstvom za određivanje uzorka u postupku revizije pri čemu je:

- Inherentni rizik (Ri) procijenjen sa koeficijentom 21,73%, - rizik kontrole (Rk) 54,40%, - procjena rizika revizije (Rr) od 0,59%. - rizik otkrivanja (Ro) izveden po formuli Ro = Rr/(Ri x Rk) iznosi 5%, što obezbjeđuje sigurnost

revizije da će se sa 95 % otkriti eventualne greške i nepravilnosti.

U odnosu na utvrđenu materijalnost od 1,17% po nahođenju načelnika Sektora uzorak je proširen na 82,51%, što znači da je od ukupnih rashoda u iznosu od 12.498.627 € uzorak obuhvatio rashode u nominalnom iskazu od 10.312.116,12 €, čime su se sa razumnim uvjeravanjem mogle otkriti greške ili nepravilnosti u radu JP RTCG.

1.5. OPŠTI PODACI O SUBJEKTU REVIZIJE Subjekat revizije (RTCG) shodno Zakonu o privrednim društvima je registrovan u Centralnom registru Privrednog suda 06.08.2002.godine, pod registarskim brojem 8-0002993/001 kao USTANOVA. Osnivač Javnog preduzeća Radio Televizija Crne Gore je država. Prava osnivača u ime države vrši Savjet RTCG, u skladu sa zakonom. Skraćeni naziv Javnog preduzeća je RTCG. Sjedište RTCG je u Podgorici, Bulevar Revolucije 19.

1.6. DJELATNOST

Shodno Zakonu o javnim radio - difuznim servisima Crne Gore (“Sl. list CG”, br. 79/08) javni radio-difuzni servisi Crne Gore su: Radio Crne Gore i Televizija Crne Gore. Osnovnu djelatnost RTCG ostvaruje proizvodnjom i emitovanjem:

- dva programa Radija Crne Gore, posredstvom zemaljske mreže radio-difuznih FM i ST predajnika na nacionalnom nivou,

- dva programa Televizije Crne Gore, posredstvom zemaljske mreže radio-difuznih predajnika na nacionalnom nivou i emitovanjem sopstvenog radio i televizijskog programa posredstvom satelita.

RTCG može u skladu sa zakonom, proizvoditi i emitovati i druge radijske i televizijske programe i obavljati i druge djelatnosti, kojim se doprinosi potpunijem korišćenju kapaciteta preduzeća i stvaranju uslova za obezbjeđivanje, kvalitetnih javnih radio-difuznih servisa u interesu građana. Dužna je da uz primjenu, visokih standarda profesionalne etike i kvaliteta, bez bilo kojeg oblika diskriminacije ili socijalne različitosti, proizvodi i emituje programske sadržaje. RTCG može emitovati programe Radija Crne Gore i Televizije Crne Gore posredstvom interneta. Promjena osnovne djelatnosti i privatizacija ne mogu se obaviti bez saglasnosti Skupštine Crne Gore (u daljem tekstu: Skupština).


Strana 105

1.7. ORGANIZACIJA I SISTEMATIZACIJA RTCG samostalno uređuje unutrašnju organizaciju i način rada, saglasno sa Zakonom i Statutom. Ima dvije poslovne i dvije organizacione jedinice:

Radio Crne Gore i Televiziju Crne Gore

Zajednički organizacioni djelovi, koji opslužuju poslovne jedinice su:

o Marketing i o Zajednički tehničko-tehnološki i opšti poslovi

Akt o unutrašnjoj organizaciji i sistematizaciji radnih mjesta donosi Savjet RTCG, dok su Kolektivnim ugovorom (br. 01-1379 od 09.04.2010. god.) regulisani prava, obaveze i odgovornosti zaposlenih iz radnog odnosa (u daljem tekstu zaposleni) i JP RTCG (u daljem tekstu poslodavac) i međusobni odnosi potpisnika Ugovora. Potpisnici Kolektivnog ugovora su predsjednik reprezentativne organizacije Sindikata RTCG, Generalni direktor i predsjednik Savjeta RTCG, što nije u skladu sa članom 150. tačka 4. Zakona o radu ("Sl. list CG", br.49/08, 26/09, 88/09, 26/10) po kojem je predviđeno da Kolektivni ugovor kod poslodavca u javnom preduzeću, ustanovi ili drugoj javnoj službi, čiji je osnivač država, zaključuju reprezentativne organizacije sindikata, direktor i Vlada.

1.8. UPRAVLJANJE I RUKOVOĐENJE

Organi RTCG su:

1) Savjet RTCG i 2) Generalni direktor RTCG.

Savjet je dužan da, najkasnije do kraja juna tekuće godine, stavi na uvid javnosti, putem web-sajta RTCG:

1) Izvještaj o radu RTCG za prethodnu godinu, sa posebnim osvrtom na primjenu programskih standarda i ostvarivanje obaveza utvrđenih zakonom;

2) Izvještaj o finansijskom poslovanju RTCG za prethodnu godinu, koji posebno sadrži podatke o korišćenju finansijskih sredstava ostvarenih iz dijela opštih prihoda budžeta Crne Gore i sredstava iz budžeta Crne Gore za realizaciju programskih sadržaja;

3) Izvještaj ovlašćenog revizora o finansijskom poslovanju RTCG.

Na sjednici Savjeta (održanoj 21. 06. 2011. god.) usvojen je Izvještaj o izvršenoj reviziji finansijskih iskaza nezavisnog revizora za 2010. godinu. Na sjednici Savjeta (27. 06. 2011. god.) jednoglasno su usvojeni dopunjeni Izvještaji o ostvarivanju programa Radija i Televizije za 2010. godinu, dok Izvještaj o finansijskom poslovanju za 2010. godinu nije usvojen uz obrazloženje, da će biti predmet razmatranja nakon završene kontrole od strane Poreske uprave i Državne revizorske institucije. Na istoj sjednici Savjeta donešena je i odluka da se Izvještaj o finansijskom poslovanju RTCG za 2010. godinu objavi na sajtu do 30.06.2011. godine (zapisnik Savjeta broj 01-3702). Po Statutu RTCG od 16.10.2009. godine donešenim od strane Savjeta RTCG čl. 99. je utvrđeno da će se slijedeća opšta akta donijeti, a postojeća uskladiti u roku od 120 dana od dana stupanja na snagu ovog Statuta nakon objavljivanja na web-sajtu.


Strana 106

1) Pravilnik o programskim principima i profesionalnim standardima; 2) Programska dokumenta; 3) Etički kodeks; 4) Pravilnik o autorskim i izvođačkim pravima i naknadama; 5) Pravilnik o planiranju, proizvodnji, emitovanju i arhiviranju programa; 6) Pravilnik o poslovnoj tajni; 7) Pravilnik o oglašavanju i sponzorstvu u programima; 8) Pravilnik o obavljanju finansijskih i računovodstvenih poslova; 9) Pravilnik o unutrašnjoj organizaciji; 10) Pravilnik o sistmatizaciji radnih mjesta; 11) Pravilnik o zaštiti na radu; 12) Pravilnik o zaštiti od požara; 13) Pravilnik o naknadama putnih i drugih troškova zaposlenih; 14) Pravilnik o upotrebi motornih vozila; 15) Pravilnik o šifriranju knjigovodstvene dokumentacije; 16) Pravilnik o disciplinskoj i materijalnoj odgovornosti; 17) Pravilnik o rješavanju stambenih pitanja.

Od navedenih 17 (sedamnaest), državnom revizoru je dostavljeno 11 (jedanaest) postojećih akata od kojih su usklađeni samo Pravilnik o unutrašnjoj organizaciji, Pravilnik o sistmatizaciji radnih mjesta i Programska dokumenta. Pravinik o naknadama putnih troškova za službena putovanja je usklađen sa Granskim kolektivnim ugovorom za informativnu, grafičku i izdavačku djelatnost, ali je donešen od strane Upravnog odbora, što zahtijeva usklađivanje sa propisama i donošenje istog od strane Saveta RTCG. Isto se odnosi i na Pravilnik o zaštiti na radu koji ju osnovi u saglasnosti sa Zakonom o zaštiti na radu, ali nema i formalni legitimitet.

Pravinici donešeni u ranijim periodima od strane Upravnog odbora u odnosu na vrijeme vršenja revizije nijesu usklađeni sa odgovarajućim zakonima i propisima i to:

1) Pravilnik o računovodstvenim politikama; 2) Pravilnik o rješavanju stambenih potreba zaposlenih; 3) Pravilnik o nadležnostima, odgovornostima i kompetentnom radu u RTCG; 4) Pravilnik o šifrovanju dokumentacije; 5) Pravilnik o autorskim i interpretatorskim pravima i naknadama u RTCG; 6) Pravilnik o upotrebi motornih vozila u RTCG;

Od navedenih 6. pravilnika Pravilnik o autorskim i interpretatorskim pravima i naknadama u RTCG je čak utemeljen na osnovu Zakona o autorskim i srodnim pravima „Službeni list Srbije i Crne Gore“ broj 61/04.

1.9. FINANSIRANJE

Shodno čl. 15. Zakona o javnim radio-difuznim servisima RTCG stiče sredstva:

1) iz dijela opštih prihoda budžeta Crne Gore; 2) proizvodnjom i emitovanjem reklamnih sadržaja; 3) proizvodnjom i prodajom audiovizuelnih djela (emisija, filmova, serija i dr,) i nosača zvuka i slike, koji su u

interesu javnosti; 4) iz sponzorstva programskih sadržaja; 5) organizovanjem koncerata i drugih priredbi; 6) iz budžeta Crne Gore; 7) iz drugih izvora u skladu sa zakonom.


Strana 107

Dio II - UTVRĐENO ČINJENIČNO STANJE

2.1.1 RAČUNOVODSTVENA POLITIKA I FINANSIJSKO IZVJEŠTAVANJE

Subjekat revizije primjenjuje Pravilnik o računovodstvenim politikama koji je donešen 2005. godine, odlukom Upravnog odbora, na osnovu Statuta, a u skladu sa Zakonom o računovodstvu i reviziji (“Sl.list RCG” br. 6/02), koji je prestao da važi, donošenjem Zakona o računovodstvu i reviziji ("Sl. list RCG", br. 69/05, "Sl. list CG", br. 80/08). Po članu 1 važećeg Zakona je predviđeno da se ovaj Zakon ne primjenjuje na subjekte koji se finansiraju iz budžeta i vanbudžetskih fondova. Računovodstvena obračunska osnova koju primjenjuje subjekat revizije, sprovodi se preko starog informativnog sistema „COBOL” koji nije adekvatno rješenje u odnosu na savremena softverska rješenja. Primjena Kontnog okvira je neadekvatna u odnosu na novi “Pravilnik o kontnom okviru i sadržini računa u kontnom okviru za privredna društva i druga pravna lica“ Instituta sertifikovanih računovođa Crne Gore na osnovu Uredbe o izmjeni Uredbe o povjeravanju poslova organa državne uprave nadležnog za poslove računovodstva i revizije („Sl. list RCG“ broj 44/07 i 33/10). Obzirom da je država osnivač Javnog preduzeća Radio i Televizija Crne Gore, i da su Zakonom o budžetu za 2010. godinu opredijeljena sredstva u iznosu od 7.797.027,59 € i sredstva Budžeta preko Ministarstva kulture u iznosu od 1.400.000,00 € subjekat revizije bi trebao primjenjivati:

Pravilnik o jedinstvenoj klasifikaciji računa za budžet republike, budžete vanbudžetskih fondova i budžete opština ("Sl. list CG", br. 35/05, 37/05, 81/05).

Propisima Crne Gore za RTCG kao direktnog korisnika Budžetskih sredstava od 2009. godine (osim sredstava koja se prenose preko Ministarstva kulture) nije utvrđen organ za vršenje nadzora nad potrošnjom odobrenih sredstava, a samim tim nije jasno ni definisan način podnošenja finansijskih izvještaja.

Na osnovu izvršene analize u postupku revizije je utvrđeno, da je RTCG je za 2008. 2009. i 2010. godinu utrošila budžetska sredstva u ukupnom iznosu od 38.105.245,68 € i nakon svega za 2010. godinu po iskazima Bilansa uspjeha ostvarila gubitak sa uračunatom amortizacijom (632.160) u iznosu od 1.233.806,00 €.

Od ukupnog iznosa utrošenih budžetskih sredstava, na osnovu informacija o finansijskim problemima RTCG, koje su date od strane Ministarstva kulture, sporta i medija, donešen je Zaključak Vlade CG (03-13114 od 22.01.2009. god.) o otpisu i preuzimanju obaveza RTCG, zaključno sa 31.12. 2008. godine, kao i projektovani troškovi poslovanja za 2009. godinu kako je to dato u slijedećem tabelarnom prikazu:


Strana 108

Po pregledu otpisanih i preuzetih obaveza i po stanju neizmiranih obaveza za 2008. godinu sa projekcijama troškova za 2009. godinu u postupku revizije je utvrđeno da se na preuzete projektovane obaveze za 2009. godinu odnose izdaci za dobavljače u iznosu od 1.316.986,00 €, za zaposlene i članove organa upravljanja 355.000,00 €.

U postupku revizije je utvrđeno stanje ukupnih neizmirenih obaveza u iznosu od 130.818,58 €, koje su evidentirane na dan 01.01.2010. godine a koje se odnose na period od 2002. zaključno sa 2008. godininom, što znači da informacije o stanju neizmirenih obaveza koje su dostavljene Ministarstvu kulture, nijesu vjerodostojne ili nijesu otpisane preuzimanjem obaveza po Zaključku Vlade CG:

2.2 FINANSIJSKO POSLOVANJE Finansijsko poslovanje JP RTCG obavlja preko komercijalnih računa kod poslovnih banaka čije je stanje po bankarskim izvodima na dan 31.12.2009. i 31.12.2010. godine dato u sljedećem tabelarnom pregledu:

Stanje dato u tabelarnom pregledu po osnovu izvoda poslovnih banaka usaglašeno je sa stanjem po bazi podataka Glavne knjige RTCG.


Strana 109

U postupku revizije su mimo datih žiro računa poslovnih banaka utvrđene i sljedeće finansijske transakcije:

RTCG zaključuje Ugovor o kratkoročnom kreditu sa Atlasmont bankom (br. 50513139556/10 od 18.10.2010. god.) za kratkoročni kredit u iznosu od 858.256,00 €. Kredit se odobrava na rok od 12 mjeseci, uz grace period od 6 mjeseci. Otplata će se vršiti u 6 jednakih mjesečnih rata u iznosu od 143.042,67 €, počev od 18.05.2011. godine. Po članu 5 Ugovora nije precizirana namjena kredita, a po izjavi odgovornog lica u subjektu revizije, navedeni ugovor je sklopljen sa ciljem izmirenja obaveza iz ranijih perioda prema “FIESTA INVESTIMENTS LTD” iz Švajcarske za zakup satelitskih kapaciteta za prenos programa RTCG. Ugovor je sklopljen 25. decembra 1998. godine na period od 6 godina. Državnom revizoru nije dostavljen dokaz o produžetku ugovora, a odluku o kreditnom zaduženju kod Atlasmont banke je donio Savjet RTCG na sjednici održanoj 25.06.2010. godine. Ugovorom o preuzimanju duga br. 08-2129/1 od 29.06.2011. godine između Vlade CG i RTCG, Vlada CG preuzima obaveze po osnovu kredita kod Atlasmont banke u iznosu od 858.256,00 €.

Po Glavnoj knjizi subjekta revizije nijesu za 2010. godinu iskazene obaveze i imovina po osnovu kredita u iznosu od 858.256,00 € što se odražava na tačnost Bilansa stanja kao i Bilansa novčanih tokova.

Između RTCG i UEFA Europa League zaključen je Ugovor 19. maja 2009. godine za prenos fudbalskih mečeva i pratećih sadržaja uz obavezu RTCG da se za sezonu 2009/10, 2010/11 i 2011/12 uplati po 80.000,00 € (ukupno 240.000 eura). Za izvršenje ugovorenih obaveza zaključen je Ugovor o davanju garancije (br.17-01/3449 od 23.07.2009. god.) između PRVE BANKE AD PODGORICA i RTCG sa rokom važenja garancije do 30.06.2012. godine. Sredstvo obezbjeđenja naplate po ovom Ugovoru je obaveza nalogodavca da dostavi garantu 7 blanko akceptiranih sopstvenih mjenica sa mjesečnim pismom i 12 ovlašćenja za ispostavljanje naloga za naplatu. Po bankarskim izvodom otvorenih stavki evidentno je da je garant za nalogodavca ispunio obavezu za sezonu 2009/10. i uplatio 80.000,00 €. Date transakcije se kod subjekta revizije vode vanbilansno. Ugovor između RTCG i UEFA ppoottppiissaann jjee oodd ssttrraannee ggeenneerraallnnoogg ddiirreekkttoorraa bbeezz pprreetthhooddnnee ssaaggllaassnnoosstt SSaavvjjeettaa RRTTCCGG ššttoo nniijjee uu sskkllaadduu ssaa ttaaččkkoomm 1199.. ččllaann 3344 uu ttoomm ppeerriioodduu vvaažžeeććeegg SSttaattuuttaa RRTTCCGG..

2.3 FINANSIJSKO IZVJEŠTAVANJE

Za poslovnu 2010. godinu sačinjeni su godišnji finansijski iskazi: - Bilans uspjeha, - Bilans stanja, - Bilans novčanih tokova i - Iskaz o promjenama neto imovine.

Na osnovu godišnjih finansijskih iskaza finansijski kontrolor u subjektu revizije je sačinio Godišnji izvještaj o finansijskom poslovanju za 2010. godinu koji je dostavljen Savjetu RTCG na razmatranje i usvajanje. Izvještaj o finansijskom poslovanju za 2010. godinu po Zapisniku sa sjednice Savjeta RTCG nije usvojen uz obrazloženje, da će biti predmet razmatranja nakon završene kontrole od strane Poreske uprave i Državne revizorske institucije. Za razliku od godišnjeg izvještaja Savjet je po Zapisnicima sa sjednica (br. 01-2728 i 01-6144) usvojio tromjesečne, šestomjesečne i devetomjesečne izvještaje o finansijskom poslovanju za 2010. godinu.


Strana 110

2.3.1 BILANS USPJEHA

Subjekat revizije je sačinio Bilans uspjeha za perod od 01.01. do 31.12.2010. godine po kojem ostvareni prihodi iznose 11.286.486 € dok su poslovni rashodi sa troškovima amortizacije 12.498.627,00 €, što znači da je (sa neto finansijskim efektom koji predstavlja pozitivne i negativne kursne razlike iz preračuna sredstava) ostvareni gubitak u iznosi 1.233.806,00 €.

2.3.1.1 PRIHODI

Ostvarenje prihoda u odnosu na finansijski plan za 2010. god. dati su u sljedećem tabelarnom prikazu:

Učešće prihoda po izvorima u ukupnoj strukturi data je u grafičkom prikazu:

Od ukupno ostvarenih prihoda, sopstveni prihodi od marketinga kao osnovne poslovne aktivnosti RTCG u 2010. godini iznose 1.215.119,76 €:

2.3.1.2 RASHODI RASHODI ZA BRUTO ZARADE I DOPRINOSE NA TERET POSLODAVCA

U postupku revizije je utvrđeno je da je ukupni broj zaposlenih u RTCG na dan 31.12.2010. godine bio 747 (sedamsto četrdeset sedam), odnosno za 63 (šesdeset tri) više zaposlenih lica, što ukazuje na nedosljednu primjenu Pravilnika o sistematizaciji radnih mjesta.


Strana 111

Ukupni izdaci za neto zarade, doprinose, poreze i prireze u odnosu na plan dati su u sljedećem tabelarnom pregledu:

NETO ZARADE

Po podacima Glavne knjige ukupni rahod za neto zarade je 4.108.685,01 €, za zaposlene čiji broj je u toku godine varirao od 736 do 749.

Revizijom utvrđene nepravilnosti su da: Sklopljeni ugovori o radu Generalnog direktora RTCG, kao i direktora Televizije, Radija,

Zajedničkih tehničko-tehnoloških i opštih poslova i Marketinga nije u skladu sa članom 23 Zakona o radu i ako se u preambuli ugovora poziva na isti. Po stavu 1 tačka 11 navedenog člana Zakona, utvrđeni su osnovni elementi sadržaja ugovora koji osim iznosa osnovne zarade treba da sadrži visinu koeficijenta i elemente za utvrđivanje radnog učinka, naknade zarada, uvećane zarade i druga primanja zaposlenog. Po Pravilniku o sistematizaciji su za navedena lica utvrđeni koeficijenti.

Za generalnog direktora, direktora Televizije i direktora Ztt i opštih poslova, ugovorena je neto zarada koja se uvećava za minuli rad.

Za direktora Radija Ugovorom nije precizirana zarada, već se obračun ličnog dohotka vrši na osnovu odobrenog Izvještaja za obračun ličnog dohodka za odgovarajući mjesec, od strane generalnog direktora.

Revizijom utvrđeni ukupni iznos neto zarada za navedena četiri člana rukovodećeg tima u toku 2010. godine je 138.672,00 €, a sa obrčunatim obavezama na zarade, rashodi RTCG po datim osnovima iznose 202.067,00 €. Prosječna mjesečna zarada generalnog direktora je 3.429,00 €, direktora Televizije 2.232,00 €, direktora Radija 1.877,00 €, direktora ZTT poslova 2.768,00 € i direktora Marketinga 1.250,00 €.

U toku godine, osim u decembru, vršena je isplata uvećanih zarada (varijabilni dodatak) u iznosu

oko 787.000,00€, bez donešenog opšteg akta o utvrđenim normativima i kriterijumima za vrednovanje ostvarenih rezultata, standarda, kvaliteta i drugih kriterijuma i mjerila na osnovu kojih se mjeri ostvareni rezultat rada, što nije u skladu sa članom 16 Granskog kolektivnog ugovora za informativnu, grafičku i izdavačku djelatnost ("Sl. list RCG", br. 74/04 od 08.12.2004). Po istom članu je uređeno da ako nijesu utvrđeni normativi i kriterijumi za vrednovanje ostvarenih rezultata, smatra se da je zaposleni, za radno vrijeme provedeno na radu, ostvario normalni radni učinak.

Revizijom utvrđene nepravilnosti se odnose na isplate otpremnina za sporazumni prestanak radnog odnosa u iznosu od 103.170,00€, koje su izvršene na osnovu donešenih Odluka. U preambuli istih se poziva na član 141 Zakona o radu, u kom se kaže da poslodavac može zaposlenima isplatiti otpremninu za sporazumni raskid, ali pošto kod sporazumnog raskida radnog odnosa nema imperativnog zakonskog osnova za ostvarivanje otpremnine, to ista u cjelosti podliježe plaćanju poreza.


Strana 112

Nagrade u iznosu od 25.820€ su isplaćene po Odlukama na ime doprinosa u radu. Za navedena lična primanja zaposlenih nijesu obračunate obaveze shodno Zakonu o porezu na dohodak fizičkih lica i Uputstvu o načinu obračunavanja i plaćanja poreza i doprinosa iz i na lična primanja.

Izdaci u iznosu od 102.274,61€ se odnose na: poklon čestitke za Osmi mart, novogodišnje paketiće, isplate za rođenje djeteta, isplate pomoći za ublažavanje negativnih posljedica elementarnih nepogoda, isplate za rješavanje stambenog pitanja, nadoknade za učešće u komisijama, isplate po sudskim presudama u iznosu od 47.033,78 € koje se odnose na neizmirene obaveze prema zaposlenima po osnovu: autorskih prava, naknada za prevoz iz 2007,2008 i 2009.godine, naknada materijalne štete za period prekida radnog odnosa.

Isplate za rješavanje stambenog pitanja su vršene po Odluci br. 01-2965 od 06.07.2010. godine u skladu sa Pravilnikom o izmjenama i dopunama Pravilnika o rješavanju stambenih potreba zaposlenih. Pravilnik o rješavanju stambenih potreba zaposlenih se u preambuli poziva na član 6 i 7 Zakona o etažnoj svojini, koji je stupanjem na snagu Zakona o svojinsko pravnim odnosima (“Sl.list CG” br. 19/09) prestao da važi.

Za isplaćene nadoknade za učešće u komisijama u iznosu od 11.240,00 € koje predstavljaju lična primanja nijesu obračunate obaveze shodno Zakonu o porezu na dohodak fizičkih lica i Uputstvu o načinu obračunavanja i plaćanja poreza i doprinosa iz i na lična primanja.

OBAVEZE PREMA DOBAVLJAČIMA

a) Dobavljači u inostranstvu

Po Glavnoj knjizi ukupno iskazane obaveze prema dobavljačima u inostranstvu iznose 1.501.329,12€ sa uračunatim početim stanjem od 180.808,45€. Neizmirene obaveze sa 31.12. 2010. godine su 801.470,98€. Od ukupno iskazanih neizmirenih obaveza u početnom stanju u iznosu od 180.808,45 €, na period

od 2002 godine zaključno sa 31.12.2008. godine se odnosi 68.017,74 €. Zaključkom Vlade CG iz 2009. godine preuzete su obaveze prema dobavljičima RTCG po dostavljenim informacijama o neizmirenim obavezama zaključno sa 31.12.2008. godine. Navedena tvrdnja po podacima Glavne knjige subjekta revizije o postojanju duga za navedeni period na dan 01.01.2010. godine ukazuje na nepouzdanost dostvljenih informacija ili na netačno rasknjižavanje preuzetih obaveza.

b) Dobavljači u zemlji

Po Glavnoj knjizi ukupno iskazane obaveze prema dobavljačima u zemlji iznose 2.032.535,10€ sa uračunatim početim stanjem od 224.123,51 €. Neizmirene obaveze sa 31.12. 2010. godine su 496.335,89€. Kao i kod prethodne grupe dobavljača utvrđeno je postojanje neizmirenih obaveza na dan

01.01.2010. godine koje su nastale u periodu od 2003. zaključno sa 2008. godinom u iznosu od 57.553,67€.

U okviru nastalih obaveza po osnovu autorskih i TV prava, na bazi revizorskog uzorka, evidentirano je da je u 2010 godini RTCG zaključila dva ugovora sa FSCG i to:


Strana 113

1) Ugovor o ekskluzivnoj poslovnoj saradnji (br. 3374 od 12.08.2010. godine) kojim FSCG ekskluzivno ustupa TV prava RTCG za emitovanje utakmica “A” reprezentacije i mlade reprezentacije. Na ime ustupljenih TV prava FSCG ima pravo da koristi marketinški prostor koji će se obračunavati po Cjenovniku RTCG. U tački 5 Ugovora definisana je da ugovorene strane sadržaj ugovora tretiraju kao poslovnu tajnu od trećih lica, osim predstavnika organa vlasti koji vrše zakonske kontrole.

2) Ugovor o poslovnoj saradnji br. 3373 od 12.08.2010. godine kojim su subjektu revizije ustupljena TV prava za za prenos utakmica Prve lige i Kupa FSCG. 28.12.2010. godine potpisan je Anex ovog Ugovora kojim je dopunjen član 10 u dijelu obaveza RTCG.

OOvvii uuggoovvoorrii nnee ssaaddrržžee pprreecciizznnee ffiinnaannssiijjeekkee oobbaavveezzee ssttrraannaa uuggoovvoorrnniiccaa ii ppoo mmiiššlljjeennjjuu ddrržžaavvnnoogg rreevviizzoorraa ppoossttaavvlljjaa ssee ppiittaannjjee oopprraavvddaannoossttii ddaa ssee oovvee vvrrssttee uuggoovvoorraa pprrooggllaaššaavvaajjuu ppoosslloovvnnoomm ttaajjnnoomm..

SPROVEDENE KOMPENZACIJE

Po Glavnoj knjizi su evidentirane sljedeće ukupno sprovedene kompezacije :

Po datom pregledu, evidentno je da RTCG sprovodi znatan dio kompezacija, kojim se za usluge marketinga izmiruju obaveze koje se odnose na potrošnju električne energije, za telefonske usluge, usluge osiguranja, poštanske usluge. Kompezacijama se vrši nabavka itisona, namještaja, auta, pića, prehrambrenih i hemijskih proizvoda, električnih aparata i usluga po raznim osnovima što podliježe primjeni Zakona o javnim


Strana 114

2.3.2 BILANS STANJA

Iskazi dati po Bilansu stanja su vjerodostojni u odnosu na evidenciju Glavne knjige.

STALNA IMOVINA Struktura sadašnje vrijednosti stalne imovine u iznosu od 40.522.676 € iskazana po Bilansu stanja je vjerodostojna sa evidencijom Glavne knjige.

Subjekat revizije je za 2010. godinu izvršio popis i procjenu cjelokupne imovine. Izvještaj o popisu i procjeni sredstava i njihovih izvora sa stanjem na dan 31.12.2010. godine sačinile su Komisije, čiji članovi su imenovani Odlukom br.01-4994 od 18.11.2010. godine.

Za procjenu tržišne vrijednosti poslovne zgrade RTCG i zemljišta, angažovana je Uprava za nekretnine Crne Gore o čemu je dostavljen Izvještaj o procjeni (br.958-101-846/2010 od 16.07.2010.god) po kojem je ukupna vrijednost korisnog prostora zgrade RTCG 23.670.028,00 € a vrijednost zemljišta 13.122.400,00 € (16.403 m2).

Revizijom je utvrđeno da izvršeni popis i procjena državne imovine nije dostavljen Upravi za

imovinu, što je obaveza po Zakonu o državnoj imovini. Na osnovu Izvještaja o popisu i date evdencije stalne imovine po Glavnoj knjizi revizijom je utvrđeno da:

Evidencija izvršene procjene vrijednosti poslovne zgrade nije izvršena u skladu sa MRS 16

“Nekretnine postrojenja i opreme”, odnosno nije izvršeno vrijednosno usklađivanje knjigovodstvene evidencije sa procjenom. Cilj knjiženja je bio da se izvrši eliminisanje ispravke vrijednosti u cjelini uz svođenje nabavne vrijednosti na procijenjenu fer vrijednost, ali nije izvršeno eliminisanje ispravke vrijednosti od 01.01.2010.godine do dana kad je izvršena procjena, čime je precijenjena ispravka vrijednosti.


Strana 115

Isti Računovodstveni standard nije primijenjen ni kod vrijednosnog usklađivanja knjigovodstvene vrijednosti opreme sa procjenom popisne komisije, jer nije na odgovarajući način izvršeno eliminisanje ispravke vrijednosti, a pri tom popisom nije procijenjena vrijednost opreme koja je nabavljena u 2010. godini, pa se revizijom ne može utvrditi efekat na finansijske iskaze.

Po dostavljenim Izvještajima Komisija konstatuje da nije izvršila procjenu vrijednosti majstorske violine “Guarneries” iz 1762 godine i umjetničkih slika. Violina je kao antikvitet po Sporazumu o ustupanju – preuzimanju u novembru 2010. godine uz saglasnost Savjeta RTCG data Muzičkom centru na korišćenje za period od dvije godine.

Popisom utvrđene zalihe fonoteke koju čine gramofonske ploče (20871 kom.), magnetofonske muzičke trake (3.95 kom.), CD-ea (3.727 kom), mini disk (35 kom) i snimljene video trake (16670 kom.) vode se vanbilansno bez utvrđene finansijske vrijednosti.

Po Glavnoj knjizi se vodi evidencija stambenog prostora u vrijednosti od 17.520,94 €, za koju je revizijom utvrđeno da nije adekvatna, obzirom da se na osnovu raspoložive dokumentacije u vlasništvu RTCG nalaze sljedeći stambeni prostori u stambenoj zgradi 387-III Konik:

- 18 (osamnaest) dvosobnih, - 8 (osam) jednosobnih i - jedna garsonjera.

Obzirom da je u postupku revizije utvrđeno da je RTCG stanove stambene zgrade na Koniku

izdala pod zakup i da su Rješenja o porezu na nepokretnost naslovljena na RTCG, to je ista u obavezi da utvrdi pravo svojine, izvrši procjenu, uknjižbu nekretnina kod Uprave za nekretnine, i obezbijedi knjigovodstvenu evidenciju navedene imovine za koju je izvjesno da je državna.

OBRTNA SREDSTVA

Potraživanja od kupaca Potraživanja od kupaca u iznosu od 1.612.225,00 € su po Bilansu stanja iskazana vjerodostojno sa evidencijom Glavne knjige. Od ukupnog iznosa evidentiranih potraživanja na kupce u zemlji se odnosi 1.217.504,62 €. Revizijom je utvrđeno da se potraživanja od kupaca u zemlji u iznosu od 684.180,39 € evidentirana na dan 01.01.2010. godine odnose na period od 2003. zaključno sa 2008. godinom. U postupku ravizije, od potraživanja navedenog perioda u iznosu 684.180,39 €, uzorkom su obuhvaćena potraživanja RTCG od 22 (dvadeset dva) pravna lica, čije je učešće u navedenoj vrijednosti 61,81% ili u nominalnom iskazu 422.887,73 €. Menadžment RTCG bez obzira na stanje nenaplaćenih potraživanja zakljiučno sa 2008. godinom nastavlja poslovnu saradnju od navedenog broja sa 12 (dvanaest) pravnih lica u toku 2009 i 2010. godine. Nenaplaćena potraživanja na kraju 2009. godine iznose 501.735,97€, a na kraju 2010. godine 455.953,61€ dok naplaćena potraživanja iznose 207.082,76 € od čega se na sprovedene kompenzacije odnosi 97.729,59 €.


Strana 116

Po navedenom činjeničnom stanju subjekat revizije je bio u obavezi da zbog smanjene mogućnosti naplate potraživanja postupi u skladu sa MRS 39 “Finansijski instrumenti: Priznavanje i vrednovanje” i da izvrši ispravku vrijednosti navedenih potraživanja zbog kojih je precijenjen poslovni rezultat.

Kašnjenje kupca u izmirivanju obaveza je najčešći razlog zbog kojeg može doći do ispravke vrednosti, odnosno do obezvrjeđivanja potraživanja. Poslije izvršenog popisa potraživanja, na osnovu popisnih lista neophodno je pristupiti procjeni naplativosti iskazanih potraživanja. Za datu procjenu treba donijeti Pravilnik o računovodstvenim politikama sa utvrđenim kriterijumima.

KRATKOROČNE OBAVEZE IZ POSLOVANJA

Ukupne neizmirene obaveze RTCG prema dobavljačima sa 31.12.2010. godine iznose 1.327.080,23 €.

Menedžment RTCG nije Statutom predvidio donošenje internog akta kojim bi se obezbijedila

politika upravljanja finansijskim rizikom, kako bi se osiguralo izmirenje obaveza u ugovorenim rokovima, zbog čega je izložena visokom riziku poslovanja i povećanju troškova zbog plaćanja kamata i troškova po eventualno pokrenutim sudskim sporovima.

Obaveze poreza na dobit Zaključkom Vlade CG od januara 2009. godine otpisane su i preuzete obaveze RTCG u iznosu od 16.316.230,09 €. Po Godišnjim izvještajima od dozvoljenog iznosa subjekat revizije je knjigovodstveno oprihodovao za 2008. godinu iznos od 9.714.695,00 €, za 2009. god. iznos od 5.355.819,00 € a za 2010. godinu iznos od 322.143,00 € i po tom osnovu iskazao dobitak za 2008. i 2009. godinu.

Tabelarni prikaz gubitka i dobitka po Bilansima uspjeha prethodnih perioda:

RTCG je u 2007. godini poslovala sa gubitkom od 1.238.648 €, što je povećalo gubitak prethodnih

perioda sa 6.769.345 € na 8.007.993 € (gubitak u 2006. god. je iznosio 3.631.025 €). Otpisom preuzetih obaveza od Države u 2008. godini se poslovalo sa dobitkom od 5.044.072 €,

čime je smanjen gubitak prethodnog perioda sa 8.007.993 € na 2.963.921 €. Otpisom preuzetih obaveza od Države u 2009. godini poslovalo se sa dobitkom od 4.287.493 €

čime se eliminisao gubitak prethodnog perioda, ali se u 2010. godini i sa otpisom preuzetih obaveza od 322.143,00 € ostverio gubitak od 1.233.806,00 €.


Strana 117

Prijava poreza na dobit za 2009. godinu sa utvrđenom obavezom od 305.568,00 €, podnešena je nadležnom poreskom organu sa izvjesnim zakašnjenjem jer se očekivalo mišljenje Ministarstva finansija za opravdanost obaveze plaćanja poreza na dobit.

Po dopisu Ministarstva finansija br. 04-3084/1 nije definisan status RTCG kao obveznika poreza na dobit. Navedi se da: “ukoliko je RTCG poreski obveznik shodno članu 2 Zakona o porezu na dobit pravnih lica, onda je u obavezi da plati porez na ostvarenu dobit. Utom slučaju u poresku osnovicu se uključuje i vanredni prihod. Ukoliko RTCG ima poreski status shodno odredbama člana 6 Zakona o porezu na dobit pravnih lica i obavlja neprofitnu djelatnost, onda nije poreski obveznik u tom smislu zakona, osim ako obavlja profitnu ili djelimično profitnu djelatnost”. U napomeni je navedeno da poreski organ na bazi vjerodostojne dokumentacije poreskog obveznika utvrđuje njegov poreski status. Blagajna

Blagajna RTCG je u 2010. godini raspolagala sa gotovinom u iznosu od 1.155.537,70 €. Od raspoloživih sredstava utrošeno je 1.150.186,04 € pa je saldo gotovine na kraju godine 5.351,74 €. U ukupnoj strukturi isplaćene gotovine iz blagajne učešće troškova za službena putovanja je 38,16%, dok je učešće naknada za topli obrok, regres i prevoz 45,04%.

Po putnim nalozima koji su obuhvaćeni uzorkom utvrđeno je:

- neažurno pravdanje putnih troškova, - nepodnošenje izvještaja sa službenih putovanja.

2.4. JAVNE NABAVKE RTCG je Planom javnih nabavki za 2010. godinu predviđela nabavku u iznosu od 3.081.300,00 €. Prema Izvještaju o dodijeljenim javnim nabavkama relizovalno je 819.950,20 € kroz postupke javnih nabavki. U sljedećoj tabeli je data struktura realizovanih javnih nabavki po vrsti sprovedenog postupka javne nabavke:

Vrijednost javnih nabavki realizovanih neposrednim sporazumom u iznosu 281.885,48 € predstavlja 34,38% ukupnog godišnjeg realizovanog budžeta za javne nabavke. Članom 78 Zakona o javnim nabavkama („Sl.list RCG“, br. 46/06) propisano je da je naručilac dužan da obezbijedi da ukupna godišnja vrijednost nabavki ralizovanih neposrednim sporazumom ne prelazi 10% njegovog ukupnog godišnjeg budžeta za nabavke.

Kompenzacijama su u toku godine vršene nabavke robe i usluga u vrijednosti od 81.403,70 € a da pri tom nijesu primijeni Zakonom propisani postupci javnih nabavki.


Strana 118

2.5. SUDSKI SPOROVI Na osnovu Izvještaja dostavljenog od strane nadležne službe RTCG tokom 2010. godine, pred nadležnim sudovima, vođena su ukupno 53 sudska spora u kojima je stranka u postupku RTCG. Od ovog broja kao tužilac RTCG se pojavljuje u 12 sporova. Tokom 2010. godine vođeno je 40 sudskih sporova u kojima je RTCG u svojstvu tuženika. Izuzev u jednom sporu, koji se vodi pred Trgovinskim sudom u Beogradu (vrijednost spora 85.354,00€), svi ostali sporovi su parnični i vode se pred osnovnim sudovima u Crnoj Gori. U najvećem broju ovih sporova tužioci su zaposleni RTCG. Sporovi su vođeni po različitim osnovama: radi naknade štete, duga, isplate troškova prevoza, toplog obroka, regresa, korekcija zarade, raspodjele stanova,... Po osnovu evidencije iz Glavne knjige subjekta revizije (konto 743599) tokom 2010. godine, po pravnosnažnim i izvršnim sudskim presudama, zaposlenim u RT CG isplaćen je iznos od 47.033,78 €. Nadležna služba i zastupnici koji vode sudske sporove u ovoj fazi nijesu u mogućnosti procijeniti krajnji ishod svih navedenih sporova, tako da finansijski iskazi ne sadrže rezervisanja i korekcije po tom osnovu. 2.6. UNUTRAŠNJA REVIZIJA Pravilnikom o sistematizaciji radnih mjesta, u kabinetu Generalnog direktora sistematizovano je radno mjesto internog revizora čija obaveza je da: prati i kontroliše primjenu zakonskih propisa i internih akata preduzeća, kontroliše finansijsko-materijalno poslovanje RTCG, ukazuje na zapažene pojave nesavjesnog poslovanja, podnosi izvještaje i daje nalaze o utvrđenom činjeničnom stanju i dokumentovano ukazuje na nedostatke i manjkavosti, čuva dokumentaciju iz oblasti interne revizije, obavlja i druge poslove po nalogu neposrednog rukovodioca. Intrni revizor je 04.05.2011. godine, Generalnom direktoru dostavio Izvještaj o radu internog revizora za 2010. godinu. U izvještaju se navodi da je rad internog revizora bio skoncentrisan na tome da RTCG vodi računovodstvene evidencije i sastavlja finansijske izvještaje u skladu sa Zakonom o računovodstvu i reviziji Crne Gore i implementaciji Međunarodnih računovodstvenih standarda. O ovim aktivnostima nijesu pravljeni pisani izvještaji jer su se sve aktivnosti sprovodile u direktnoj saradnji sa šefom službe finansija i šefom službe knjigovodstva. Naloge za vršenje kontrole interni revizor dobija od Generalnog direktora. U toku 2010. godine bila su dva konkretna zahtjeva od strane Generalnog direktora za vršenje kontrole, od kojih je jedan vezan za kontrolu održavanja auta, putnih troškova i potrošnju goriva, a drugi na proveru pređenih kilometara i provjeru podataka o konkretnim licima koja koriste službena vozila. Interni revizor je u toku 2010. godine bio angažovan kao predsjednik komisije za procjenu vrijednosti opreme.


Strana 119

Pravilnik o sistematizaciji RTCG nije usklađen dijelom sa Zakonom o sistemu unutrašnjih finansijskih kontrola u javnom sektoru ("Sl.list CG",br.73/08) koji se tiče sljedećeg:

- Jedinica za unutrašnju reviziju mora biti funkcionalno i organizaciono odvojena od drugih organizacionih jedinica subjekta. Funkcionalna nezavisnost ostvaruje se nezavisnim planiranjem, sprovođenjem i izvještavanjem o obavljenim unutrašnjim revizijama. Rukovodilac jedinice za unutrašnju reviziju i unutrašnji revizor mogu obavljati samo poslove unutrašnje revizije.

- Jedinica za unutrašnju reviziju ne može imati manje od tri unutrašnja revizora sa rukovodiocem jedinice za unutrašnju reviziju.

Zbog složenosti poslova i zadataka subjekta, potrebno je izraditi dodatno metodološko uputstvo za obavljanje unutrašnje revizije, kojim se detaljnije i bliže razrađuju metodi koji se koriste u postupku revizije.

Dio III - MIŠLJENJE, ZAKLJUČCI I PREPORUKE

Na bazi utvrđenog činjeničnog stanja i razmatranja Izjašnjenja subjekta revizije na preliminarni Izvještaj DRI (01-4292 od 16.09.2011. god), a u skladu sa članom 50. Poslovnika Državne revizorske institucije, nadležni Kolegijum u sastavu mmrr BBrraanniissllaavv RRaadduulloovviićć (član Senata - rukovodilac Kolegijuma) i gg.. MMiirroossllaavv IIvvaanniiššeevviićć (predsjednik Senata - član Kolegijuma), na sjednici održanoj 20.09.2011. god. usvojio je:

KKOONNAAČČNNII IIZZVVJJEEŠŠTTAAJJ o reviziji Godišnjeg finansijskih izvještaja

JP Radio Televizija Crne Gore za 2010. god. i donio sljedeće:

M I Š L J E N J E

Revizijom je utvrđeno da postoje nedostaci u primjene pravne regulative, nepostojanje internih akata ili njihova neusklađenost, ne funkcioniše sistem internih kontrola, varijabilni dio zarada isplaćivan je bez adekvatnog pravnog osnova i utvrđenih normativa i kriterijuma za vrednovanje ostvarenih rezultata, selektivna je primjena Zakona o javnim nabavkama, ne postoji adekvatna računovodstvena politika kojom bi se obezbjedila politika upravljanja finansijskim rizikom, postoji visoka zaduženost i veliki iznos nenaplaćenih potraživanja, nije izvršen popis i procjena djela imovine, finansijski izvještaji nijesu po svim bitnim pitanjima prikazali tačan finansijski položaj i finansijsko poslovanje nije bilo u svim materijalno značajnim aspektima usklađeno sa važećom regulativom i međunarodnim računovodstvenim standardima. Iz navedenih razloga nadležni Kolegijum DRI povodom predmetne revizije izražava – negativno mišljenje.

SA PRIJEDLOGOM PREPORUKA I MJERA

1. JP Radio Telelevizija Crne Gore se do 2009. godine finansirala iz Budžeta posredstvom Ministarstva kulture, sporta i medija, zaključivanjem ugovora za realizaciju posebnih programskih sadržaja. Ugovom su uređivana međusobna prava i obaveze a prenos sredstava je vršen mjesečno u jednakim ratama. Za svaki prenešeni dio sredstava, RTCG je Ministarstvu dostavljala izvještaj o utrošenim sredstavima, čime je bila obezbijeđena i kontrola potrošnje.


Strana 120

Od 2009. godine i donošenja Zakona o radio difuznim servisima Crne Gore utvrđeno je da se finansiranje RTCG iz budžetskih, osim preko Ministarstva, vrši i iz opštih prihoda budžeta Crne Gore preusmjeravajem sredstava na godišnjem nivou u visini 1,20% od tekućeg budžeta, utvrđenog zakonom o budžetu za određenu godinu. Izmjenom načina ffiinnaannssiirraannjjaa nniijjee iizzvvrrššeennaa iizzmmjjeennaa ii ddooppuunnaa pprrooppiissaa kkoojjii bbii oobbeezzbbiijjeeddiillii nnaaččiinn kkoonnttrroollee ppoottrrooššnnjjee jjaavvnniihh ssrreeddssttaavvaa kkaaoo ii nnaaččiinn ppooddnnooššeennjjaa ffiinnaannssiijjsskkiihh iizzvvjjeeššttaajjaa, osim objave na web-sajtu.

Revizijom je utvrđeno da je RTCG kontinuirano u prethodnom periodu poslovala sa gubitkom, koji je zaključno sa 2007. godinom dostigao iznos od 8.007.993 €. Zaključkom Vlade Crne Gore iz 2009. godine o otpisu i preuzimanju obaveza u iznosu od 16.316.230,09 €, koje se odnose na dug zaključno sa 2008. i projekciju obaveza za 2009. god. sanirani su finansijski problemi iz navedenog perioda.

RTCG je za 2008. 2009. i 2010. godinu sa redovnim prenosom i sa preuzetim obavezama utrošila državnog novca u ukupnom iznosu od 38.105.245,68 € a ostvarila sopstvene prihode u iznosu od 7.414.127,32 €, i pri tome u 2010. godini ponovo poslovala sa gubitkom. Navedeni pokazatelji ukazuju da je:

NNeeoopphhooddnnoo jjee kkrroozz ppoossttuuppaakk iizzmmjjeennaa ii ddooppuunnaa zzaakkoonnaa pprreecciizznniijjee uuttvvrrddiittii nnaaččiinn ffiinnaannssiirraannjjaa RRTTCCGG bbuuddžžeettsskkiimm ssrreeddssttvviimmaa ii ppoosseebbnnoo nnoorrmmiirraattii nnaaddlleežžnnoosstt ii ooddggoovvoorrnnoosstt uu ppoossttuuppkkuu iizzvvjjeeššttaavvaannjjaa ii kkoonnttrroollee nnjjiihhoovvee ppoottrrooššnnjjee..

2. Članom 79 Statuta RTCG od 16.09.2009. godine utvrđeno je obaveza donošenja 17 (sedamnaest)

opštih akata, a po članu 99 Statuta da će se donijeti opšta akta a postojeća uskladiti sa statutom u roku od 120 dana od njegovog stupanja na snagu. Revizijom je utvrđeno da su od 11 opštih akata, koji su dostavljeni državnom revizoru usklađena samo tri.

NNeeoopphhooddnnoo jjee uu sskkllaadduu ssaa nnoovviimm SSttaattuuttoomm kkoojjii jjee ddoonneeššeenn 2288..1122.. 22001100.. ggooddiinnee ddoonniijjeettii ii uusskkllaaddiittii ssaa zzaakkoonnoomm ii ddrruuggiimm pprrooppiissiimmaa ssvvaa ooppššttaa aakkttaa ssuubbjjeekkttaa rreevviizziijjee..

3. Pravilnikom o sistematizaciji RTCG predviđena su radna mjesta za 684 lica, dok je revizijom

utvrđeno da je na dan 31.12.2010. godine bilo zaposleno 747, što znači 63 više od predviđenog broja. Ne taj način uprava RTCG nije uzela u obzir da su se od sopstvenih prihoda koji su ostvareni u 2008. 2009. i 2010. godini mogle jedino finansirati neto zarade (bez doprinosa na teret poslodavaca), koje bi u prosjeku mjesečno po zaposlenom iznosile oko 276 €.

SSuubbjjeekktt rreevviizziijjee ttrreebbaa ddaa ssee uu ssaarraaddnnjjii ssaa nnaaddlleežžnniimm mmiinniissttaarrssttvvoomm ssiisstteemmsskkii rriijjeeššii pprroobblleemm vviišškkaa zzaappoosslleenniihh,, ššttoo bbii bbiioo jjeeddaann oodd eelleemmeennaattaa oobbeezzbbjjeeđđeennjjaa uusslloovvaa zzaa ddaalljjuu ffiinnaannssiijjsskkuu ooddrržžiivvoosstt RRTTCCGG..

4. Revizijom je utvrđeno da Kolektivni ugovor RTCG nema pravni legitimet obzirom da su potpisnici ugovora predsjednik reprezentativne organizacije Sindikata RTCG, Generalni direktor i predsjednik Savjeta RTCG, što nije u skladu sa članom 150 tačka 4 Zakona o radu, po kojem je predviđeno da Kolektivni ugovor kod poslodavca u javnom preduzeću, ustanovi ili drugoj javnoj službi, čiji je osnivač država, zaključuju reprezentativne organizacije sindikata, direktor i Vlada.


Strana 121

NNeeoopphhooddnnoo jjee ddaa ssuubbjjeecctt rreevviizziijjee uu nnaajjkkrraaććeemm rrookkuu ddoonneessee nnoovvii KKoolleekkttiivvnnii uuggoovvoorr kkoojjii bbii bbiioo uu sskkllaadduu ssaa ččllaannoomm 115500 ZZaakkoonnaa oo rraadduu..

5. Računovodstvena evidencija subjekta revizije je regulisana primjenom Pravilnika o računovodstvenim politikama koji je donešen 2005. godine, odlukom Upravnog odbora, na osnovu Statuta, a u skladu sa Zakonom o računovodstvu i reviziji (“Sl.list RCG” br. 6/02), koji je prestao da važi, donošenjem Zakona o računovodstvu i reviziji ("Sl. list RCG", br. 69/05, "Sl. list CG", br. 80/08). Zakon o računovodstvu i reviziji se ne primjenjuje na subjekte koji se finansiraju iz budžeta i vanbudžetskih fondova (čl. 1 stav 3.). Knjigovodstvena evidencija RTCG se sprovodi primjenom zastarjeleg “Cobol” sistema” što predstavlja otežavajuću okolnost.

Neophodno je da subjekat revizije:

OObbeezzbbjjeeddii pprriimmjjeennuu PPrraavviillnniikkaa oo jjeeddiinnssttvveennoojj kkllaassiiffiikkaacciijjii rraaččuunnaa zzaa bbuuddžžeett rreeppuubblliikkee,, bbuuddžžeettee vvaannbbuuddžžeettsskkiihh ffoonnddoovvaa ii bbuuddžžeettee ooppššttiinnaa ((""SSll.. lliisstt CCGG"",, bbrr.. 3355//0055,, 3377//0055,, 8811//0055)) ii MMeeđđuunnaarrooddnniihh rraaččuunnoovvooddssttvveenniihh ssttaannddaarrdd zzaa jjaavvnnii sseekkttoorr;;

OObbeezzbbiijjeeddii kkoodd ffiinnaannssiijjsskkoogg iizzvvjjeeššttaavvaannjjaa pprriimmjjeennuu PPrraavviillnniikkaa oo nnaaččiinnuu ssaaččiinnjjaavvaannjjaa ii ppooddnnooššeennjjaa ffiinnaannssiijjsskkiihh iizzvvjjeeššttaajjaa bbuuddžžeettaa,, ddrržžaavvnniihh ffoonnddoovvaa ii jjeeddiinniiccaa llookkaallnnee ssaammoouupprraavvee ((""SSll.. lliisstt CCrrnnee GGoorree"",, bbrr.. 3322//1100))..

6. Revizijom je utvrđena nepouzdanost računovodstvene evidencije, koja se tiče izbjegavanja knjiženja kreditnog zaduženja u iznosu od 858.256,00 €, što dovodi u pitanje tačnost iskaza po Bilansu stanja i Bilansu novčanih tokova. Takođe je utvrđena nepouzdanost ili u informacijama koje su dostavljene Ministarstvu kulture sporta i medija o stanju neizmireni obaveza zaključno sa 2008. godinom ili u netačnom rasknjižavanju obaveza do navedenog perioda koje je preuzela Država Zaključkom Vlade Crne Gore u ukupnom iznosu od 16.316.230,09 €. Po računovodstvenoj evidenciji na dan 01.01.2010. godine neizmirene obaveze u periodu od 2002. zaključno sa 2008. godinom iznose 130.818,58 €.

SSuubbjjeekkaatt rreevviizziijjee bbiioo jjee dduužžaann ddaa uuggoovvoorreennaa kkrreeddiittnnaa ssrreeddssttvvaa eevviiddeennttiirraa uuzz ppuunnuu pprriimmjjeennuu MMRRSS 3322 ““FFiinnaannssiijjsskkii iinnssttrruummeennttii:: OObbjjeellooddaannjjiivvaannjjee ii pprriikkaazziivvaannjjee””.. PPrriimmjjeennaa oovvoogg ssttaannddaarrddaa oobbeezzbbjjeeđđuujjee ddaa kkoorriissnniiccii ffiinnaannssiijjsskkiihh iizzvvjjeeššttaajjaa bboolljjee rraazzuummiijjuu zznnaaččaajj bbiillaannssnniihh ii vvaannbbiillaannssnniihh ffiinnaannssiijjsskkiihh iinnssttrruummeennaattaa nnaa ffiinnaannssiijjsskkii ppoolloožžaajj,, uussppjjeeššnnoosstt ii ttookkoovvee ggoottoovviinnee..

7. Ugovori o radu generalnog direktora RTCG, kao i direktora Televizije, Radija, Zajedničkih tehničko-

tehnoloških i opštih poslova i Marketinga nijesu u skladu sa Zakonom o radu i ako se ugovor poziva na isti. Za generalnog direktora, direktora Televizije i direktora Ztt i opštih poslova, ugovorena je neto zarada koja se uvećava za minuli rad. Za direktora Radija Ugovorom nije precizirana zarada, već se obračun ličnog dohotka vrši na osnovu odobrenog Izvještaja za obračun ličnih dohodaka za odgovarajući mjesec, od strane generalnog direktora. Po Pravilniku o sistematizaciji su za navedena lica utvrđeni koeficijenti.


Strana 122

SSuubbjjeekkaatt rreevviizziijjee dduužžaann jjee ddaa nnaavveeddeennee uuggoovvoorree uusskkllaaddii ssaa ččllaannoomm 2233 ssttaavv 11 ttaaččkkaa 1111 ZZaakkoonnaa oo rraadduu,, kkoojjiimm ssuu uuttvvrrđđeennii oossnnoovvnnii eelleemmeennttii ssaaddrržžaajjaa uuggoovvoorraa,, kkoojjii oossiimm iizznnoossaa oossnnoovvnnee zzaarraaddee,, ttrreebbaa ddaa ssaaddrržžii vviissiinnuu kkooeeffiicciijjeennttaa ii eelleemmeennttee zzaa uuttvvrrđđiivvaannjjee rraaddnnoogg uuččiinnkkaa,, nnaakknnaaddee zzaarraaddaa,, uuvveeććaannee zzaarraaddee ii ddrruuggaa pprriimmaannjjaa zzaappoosslleennoogg..

8. Zaposlenima u RTCG su u kontrolisanom periodu vršene isplate po više osnova, bez usaglašenosti sa važećim propisima. Za sve mjesece osim decembra, bez donešenog opšteg akta, isplaćena je uvećana zarada (varijabilni dodatak) u iznosu oko 787.000,00 €. Vršene su isplate otpremnina za sporazumni prestanak radnog odnosa u iznosu od 103.170,00 €. Nagrade u iznosu od 25.820 € na ime doprinosa u radu. Za učešće u komisijama je isplaćeno 11.240,00 €. Isplate za rješavanje stambenog pitanja su vršene po Pravilniku o izmjenama i dopunama Pravilnika o rješavanju stambenih potreba zaposlenih. Osnovni Pravilnik se poziva na član 6 i 7 Zakona o etažnoj svojini, koji je stupanjem na snagu Zakona o svojinsko pravnim odnosima (“Sl.list CG” br. 19/09) prestao da važi.

SSuubbjjeekkaatt rreevviizziijjee dduužžaann jjee ddaa zzaa iissppllaattuu vvaarriijjaabbiillnnoogg ddiijjeellaa zzaarraaddee ddoonneessee ooppššttii aakktt kkoojjii ttrreebbaa ddaa jjee uussaaggllaaššeenn ssaa ččll.. 1166 GGrraannsskkoogg kkoolleekkttiivvnnoogg uuggoovvoorraa zzaa iinnffoorrmmaattiivvnnuu,, ggrraaffiiččkkuu ii iizzddaavvaaččkkuu ddjjeellaattnnoosstt ((""SSll.. lliisstt RRCCGG"",, bbrr.. 7744//0044)),, ppoo kkoojjeemm ttrreebbaa uuttvvrrddiittii nnoorrmmaattiivvee ii kkrriitteerriijjuummee zzaa vvrreeddnnoovvaannjjee oossttvvaarreenniihh rreezzuullttaattaa,, ssttaannddaarrddee,, kkvvaalliitteett ii ddrruuggee kkrriitteerriijjuummee ii mmjjeerriillaa nnaa oossnnoovvuu kkoojjiihh ssee mmjjeerrii oossttvvaarreennii rreezzuullttaatt rraaddaa.. ((PPoo iissttoomm ččllaannuu jjee uuttvvrrđđeennoo,, ddaa aakkoo nniijjeessuu uuttvvrrđđeennii nnoorrmmaattiivvii ii kkrriitteerriijjuummii zzaa vvrreeddnnoovvaannjjee oossttvvaarreenniihh rreezzuullttaattaa,, ssmmaattrraa ssee ddaa jjee zzaappoosslleennii,, zzaa rraaddnnoo vvrriijjeemmee pprroovveeddeennoo nnaa rraadduu,, oossttvvaarriioo nnoorrmmaallnnii rraaddnnii uuččiinnaakk))..

PPoo ččllaannuu 114411 ZZaakkoonnaa oo rraadduu ppoossllooddaavvaacc mmoožžee zzaappoosslleenniimmaa zzaa ssppoorraazzuummnnii pprreessttaannaakk rraaddnnoogg ooddnnoossaa iissppllaattiittii oottpprreemmnniinnuu,, aallii ppooššttoo kkoodd ssppoorraazzuummnnoogg rraasskkiiddaa rraaddnnoogg ooddnnoossaa nneemmaa iimmppeerraattiivvnnoogg zzaakkoonnsskkoogg oossnnoovvaa zzaa oossttvvaarriivvaannjjee oottpprreemmnniinnee,, iissttaa ppooddlliijjeežžee ppllaaććaannjjuu ppoorreezzaa..

ZZaa lliiččnnaa pprriimmaannjjaa nnaa iimmee ddoopprriinnoossaa uu rraadduu zzaappoosslleenniihh ii zzaa uuččeeššććee uu kkoommiissiijjaammaa,, nneeoopphhooddnnaa jjee pprriimmjjeennaa ZZaakkoonnuu oo ppoorreezzuu nnaa ddoohhooddaakk ffiizziiččkkiihh lliiccaa ii UUppuuttssttvvuu oo nnaaččiinnuu oobbrraaččuunnaavvaannjjaa ii ppllaaććaannjjaa ppoorreezzaa ii ddoopprriinnoossaa iizz ii nnaa lliiččnnaa pprriimmaannjjaa..

ZZaa rrjjeeššaavvaannjjee ssttaammbbeenniihh ppoottrreebbaa zzaappoosslleenniihh nneeoopphhooddnnoo jjee ddoonnooššeennjjee PPrraavviillnniikkaa zzaa rrjjeeššaavvaannjjee ssttaammbbeenniihh ppoottrreebbaa kkoojjii ććee bbiittii uussaaggllaaššeenn ssaa ZZaakkoonnoomm oo ssvvoojjiinnsskkoo pprraavvnniimm ooddnnoossiimmaa..

9. Revizijom je utvrđeno da subjekat revizije ne preduzima adekvatne aktivnosti za rješavanje

problema naplate potraživanja i izmirenja obaveza. Potraživanja od kupaca na dan 31.12.2010. godine iznose 1.612.225,00 €. Po evidenciji Glavne knjige, potraživanja u početnom stanju, odnosno na dan 01.01.2010. godine od kupaca u zemlji iznose 684.180,39 € za period od 2003. zaključno sa 2008. godinom. Stanje neizmirenih obaveza sa 31.12.2010. godine je 1.327.080,23 €, od čega je u početnom stanju, odnosno na dan 01.01.2010. godine evidentiran dug u iznosu od 130.818,58 € a koji se odnosi na period od 2002. zaključno sa 2008. god.

SSuubbjjeekkaatt rreevviizziijjee jjee bbiioo uu oobbaavveezzii ddaa zzbboogg ssmmaannjjeennee mmoogguuććnnoossttii nnaappllaattee ppoottrraažžiivvaannjjaa ppoossttuuppii uu sskkllaadduu ssaa MMRRSS 3399 ““FFiinnaannssiijjsskkii iinnssttrruummeennttii:: PPrriizznnaavvaannjjee ii vvrreeddnnoovvaannjjee”” ii ddaa iizzvvrrššii iisspprraavvkkuu vvrriijjeeddnnoossttii nnaavveeddeenniihh ppoottrraažžiivvaannjjaa zzbboogg kkoojjiihh jjee pprreecciijjeennjjeenn ppoosslloovvnnii rreezzuullttaatt..


Strana 123

NNaakkoonn iizzvvrrššeennoogg ppooppiissaa ppoottrraažžiivvaannjjaa,, nnaa oossnnoovvuu ppooppiissnniihh lliissttaa nneeoopphhooddnnoo jjee pprriissttuuppiittii pprrooccjjeennii nnaappllaattiivvoossttii iisskkaazzaanniihh ppoottrraažžiivvaannjjaa.. ZZaa ddaattuu pprrooccjjeennuu ttrreebbaa ddoonniijjeettii PPrraavviillnniikk oo rraaččuunnoovvooddssttvveenniimm ppoolliittiikkaammaa ssaa uuttvvrrđđeenniimm kkrriitteerriijjuummiimmaa..

ZZbboogg uuttvvrrđđeennoogg ssttaannjjaa dduuggaa nneeoopphhooddnnoo jjee ddoonnooššeennjjee iinntteerrnnoogg aakkttaa kkoojjiimm bbii ssee oobbeezzbbiijjeeddiillaa ppoolliittiikkaa uupprraavvlljjaannjjaa ffiinnaannssiijjsskkiimm rriizziikkoomm,, ddaa bbii ssee oossiigguurraalloo iizzmmiirreennjjee oobbaavveezzaa uu uuggoovvoorreenniimm rrookkoovviimmaa ii iizzbbjjeeggaaoo vviissookk rriizziikk ppoosslloovvaannjjaa ii ppoovveeććaannjjaa ttrroošškkoovvaa zzbboogg ppllaaććaannjjaa kkaammaattaa ii ttrroošškkoovvaa ppoo eevveennttuuaallnnoo ppookkrreennuuttiimm ssuuddsskkiimm ssppoorroovviimmaa..

10. Revizijom su utvrđene nepravilnosti u evidenciji i popisu imovine koja se odnosi na poslovnu

zgradu RTCG, stanove i opremu. Izvršena procjena vrijednosti poslovne zgrade i opreme nije evidentirana u potpunosti dosljedno sa MRS16 “Nekretnine postrojenja i opreme”. Nije izvršena procjena novonabavljene opreme, nijesu procijenjeni pojedini djelovi popisane imovine, dok stanovi nijesu ni popisani ni procijenjeni.

NNeeoopphhooddnnoo jjee iizzvvrrššiittii ppooppiiss ii pprrooccjjeennuu ccjjeellookkuuppnnee ddrržžaavvnnee iimmoovviinnee,, aa kknnjjiiggoovvooddssttvveennuu eevviiddeenncciijjuu uusskkllaaddiittii ssaa MMRRSS1166 ““NNeekkrreettnniinnee ppoossttrroojjeennjjaa ii oopprreemmee””..

NNeeoopphhooddnnoo jjee ddaa ssee iizzvvrrššeennii ppooppiiss ii pprrooccjjeennaa vvrriijjeeddnnoossttii ccjjeellookkuuppnnee ddrržžaavvnnee iimmoovviinnee ddoossttaavvii UUpprraavvii zzaa iimmoovviinnuu uu sskkllaadduu ssaa ZZaakkoonnoomm oo ddrržžaavvnnoojj iimmoovviinnii..

11. Revizijom je utvrđeno da je RTCG toku 2010. godine preko blagajne utrošila gotovine u iznosu od

1.150.186,04 €, u čemu je učešće izdataka za topli obrok, regres i prevoz 45,04%.

PPoottrreebbnnoo jjee iinntteerrnniimm pprraavviilliimmaa oobbeezzbbiijjeeddiittii ssvvoođđeennjjee ggoottoovviinnsskkiihh iissppllaattaa zzaa ppooddmmiirriivvaannjjee kkoonnttiinnuuiirraanniihh ffiinnaannssiijjsskkiihh ppoottrreebbaa,, kkoojjee ssee nnee mmoogguu eeffiikkaassnnoo oobbaavvlljjaattii pprreekkoo uuoobbiiččaajjeennoogg ssiisstteemmaa ppllaaććaannjjaa..

12. Revizijom je utvrđeno i nepoštovanje Zakona o javnim nabavkama („Sl. list RCG“, br. 46/06), koje se tiče sljedećeg: Vrijednost javnih nabavki realizovanih neposrednim sporazumom predstavlja 34,38% ukupnog godišnjeg realizovanog budžeta za javne nabavke, a članom 78 Zakona propisano je da je naručilac dužan da obezbijedi da ukupna godišnja vrijednost nabavki ralizovanih neposrednim sporazumom ne prelazi 10% njegovog ukupnog godišnjeg budžeta za nabavke. Kompenzacijama su u toku godine vršene nabavke robe i usluga u vrijednosti od 81.403,70 € a da pri tom nijesu primijeni Zakonom propisani postupci javnih nabavki.

SSuubbjjeekkaatt rreevviizziijjee dduužžaann jjee ddaa kkoodd nnaabbaavvkkee rroobbee rraaddoovvaa ii uusslluuggaa oobbeezzbbjjeeddii ddoosslljjeeddnnuu pprriimmjjeennuu ZZaakkoonnaa oo jjaavvnniimm nnaabbaavvkkaammaa..

13. Pravilnik o sistematizaciji RTCG nije usklađen dijelom sa Zakonom o sistemu unutrašnjih finansijskih kontrola u javnom sektoru ("Sl.list CG",br.73/08) koji se tiče osnivanja radnog mjesta internog revizora pri kabinetu Generalnog direktora. Interni revizor je u toku 2010. godine angažovan na poslovima godišnjeg popisa imovine što je u suprotnosti sa navedenim Zakonom.

PPoottrreebbnnoo jjee PPrraavviillnniikk oo ssiisstteemmaattiizzaacciijjii uusskkllaaddiittii ssaa ZZaakkoonnoomm,, kkoojjiimm jjee uuttvvrrđđeennoo ddaa JJeeddiinniiccaa zzaa uunnuuttrraaššnnjjuu rreevviizziijjuu mmoorraa bbiittii ffuunnkkcciioonnaallnnoo ii oorrggaanniizzaacciioonnoo ooddvvoojjeennaa oodd ddrruuggiihh oorrggaanniizzaacciioonniihh jjeeddiinniiccaa ssuubbjjeekkttaa.. JJeeddiinniiccaa zzaa uunnuuttrraaššnnjjuu rreevviizziijjuu nnee mmoožžee iimmaattii mmaannjjee oodd ttrrii uunnuuttrraaššnnjjaa rreevviizzoorraa ssaa rruukkoovvooddiioocceemm jjeeddiinniiccee zzaa uunnuuttrraaššnnjjuu rreevviizziijjuu..


Strana 124

RRuukkoovvooddiillaacc jjeeddiinniiccee zzaa uunnuuttrraaššnnjjuu rreevviizziijjuu ii uunnuuttrraaššnnjjii rreevviizzoorr mmoogguu oobbaavvlljjaattii ssaammoo ppoosslloovvee uunnuuttrraaššnnjjee rreevviizziijjee..

ZZbboogg sslloožžeennoossttii ppoosslloovvaa ii zzaaddaattaakkaa ssuubbjjeekkttaa,, ppoottrreebbnnoo jjee iizzrraaddiittii ddooddaattnnoo mmeettooddoolloošškkoo uuppuuttssttvvoo zzaa oobbaavvlljjaannjjee uunnuuttrraaššnnjjee rreevviizziijjee,, kkoojjiimm ssee ddeettaalljjnniijjee ii bblliižžee rraazzrraađđuujjuu mmeettooddii kkoojjii ssee kkoorriissttee uu ppoossttuuppkkuu rreevviizziijjee..

OObbiimm ii kkaarraakktteerr uuttvvrrđđeenniihh nneepprraavviillnnoossttii ii nneeddoossttaattaakkaa nnaallaažžee::

DDaa ssee ssaa uuttvvrrđđeenniimm nneeddoossttaacciimmaa uu rraadduu ssuubbjjeekkttaa rreevviizziijjee kkrroozz uuppuuććiivvaannjjee KKoonnaaččnnoogg iizzvvjjeeššttaajjaa

oo rreevviizziijjii uuppoozznnaa SSkkuuppššttiinnaa CCrrnnee GGoorree,, MMiinniissttaarrssttvvoo ffiinnaannssiijjaa ii MMiinniissttaarrssttvvoo kkuullttuurree..

DDaa ssuubbjjeekktt rreevviizziijjee uu rrookkuu oodd 66 mmjjeesseeccii iizzvviijjeessttii DDrržžaavvnnuu rreevviizzoorrsskkuu iinnssttiittuucciijjuu oo pprreeuuzzeettiimm mmjjeerraammaa ppoo iizzrraađđeenniimm ii ddoossttaavvlljjeenniimm pprreeppoorruukkaammaa..

IZVOD

IZ IZVJEŠTAJA O KONTROLNOJ REVIZIJI

NACIONALNE TURISTIČKE ORGANIZACIJE CRNE GORE

Vrsta revizije: Kontrolna revizija Subjekat revizije: Nacionalna turistička organizacija Crne Gore Predmet revizije: Kontrola realizacije preporuka sadržanih u Konačnom izvještaju DRI o

reviziji Nacionalne turističke organizacije Crne Gore (DRI br. 40113-02-35/12 od 28.06.2010. god.)

Trajanje revizije: 50 revizorskih dana Sastav Kolegijuma: mr Branislav Radulović, član Senata – rukovodilac Kolegijuma



Strana 127

OOSSNNOOVVNNII EELLEEMMEENNTTII KKOONNTTRROOLLNNEE RREEVVIIZZIIJJEE NNAACCIIOONNAALLNNEE TTUURRIISSTTIIČČKKEE OORRGGAANNIIZZAACCIIJJEE CCRRNNEE GGOORREE

11..11.. PPRRAAVVNNII OOSSNNOOVV ZZAA VVRRŠŠEENNJJEE RREEVVIIZZIIJJEE

Državna revizorska institucija Crne Gore (u daljem tekstu DRI) predmetnu reviziju izvršila je u skladu sa: - čl. 144 Ustava Crne Gore („Sl. list CG“ br. 01/07); - član 4 Zakona o Državnoj revizorskoj instituciji, („Sl. list RCG“ br. 28/04, 27/06, 78/06 i 17/07); - Godišnjim planom revizija Državne revizorske institucije broj 4011-06-01/10, donesenim od strane

Senata 24.12.2010. godine. - Odlukom o vršenju kontrolne revizije Kolegijuma u sastavu mmrr BBrraanniissllaavv RRaadduulloovviićć ((RRuukkoovvooddiillaacc

KKoolleeggiijjuummaa)) ii DDrraaggiiššaa PPeeššiićć ((ččllaann KKoolleeggiijjuummaa)) od 12.01.2011. god. (broj: 40113-02-36). - Poslovnikom Državne revizorske institucije („Sl. list RCG“ br. 50/07) i - Međunarodnim standardima za reviziju javnog sektora (INTOSAI).


DRI je 2010. godine izvršila reviziju godišnjeg finansijskog izvještaja Nacionalne turističke organizacije Crne Gore (uu ddaalljjeemm tteekkssttuu NNTTOO iillii ssuubbjjeekkaatt rreevviizziijjee) za 2009. godinu i utvrdila postojanje nepravilnosti i nedostataka u radu subjekta revizije. Izvještajem o reviziji, kroz izradjene preporuke, ukazano je na mjere koje subjekat revizije treba da preduzme u cilju otklanjanja utvrdjenih nepravilnosti. Subjektu revizije je ostavljen rok do 31.03.2011. godine da izvijesti DRI o preduzetim mjerama po izrađenim i dostavljenim preporukama.

Predmet kontrolne revizije su: kontrola realizacije preporuka sadržanih u Konačnom izvještaju DRI o reviziji NTO za 2009.

godinu (DRI broj 40113-02-35 od 08.06.2010. godine) provjera tačnosti navoda datih u Obavještenju (br. 01-117/3, od 31.01.2011. godine) o realizaciji

preporuka koje je dostavila NTO

Cilj revizije je sticanje uvjerenja da li su i u kojoj mjeri, aktivnosti koje je preduzeo subjekat revizije dovele do:

- otklanjanja nepravilnosti i nedostataka i - dobijanje izvještaja o realizaciji preporuka datih od strane DRI u Izvještaju o reviziji Godišnjeg

finansijskog izvještaja NTO za 2009. godinu.

11..33.. OOPPŠŠTTII PPOODDAACCII OO SSUUBBJJEEKKTTUU RREEVVIIZZIIJJEE

NTO je osnovana Odlukom Vlade Crne Gore od 14. septembra 2006. godine („Sl.list RCG“, br. 63/06 i 03/07). Organi upravljanja NTO su:

1. Skupština 2. Izvršni odbor 3. Predsjednik i 4. Nadzorni odbor

Starješina organa u periodu vršenja revizije kojom su utvrđene nepravilnosti (2009 i 2010 godina), kao i u periodu vršenja kontrolne revizije (2011 godina) je direktor Saša Radović.


Strana 128

DIO II UTVRĐENO ČINJENIČNO STANJE I REZULTATI Revizijom Godišnjeg finansijskog izvještaja Nacionalne turističke organizacije Crne Gore za 2009. godinu (DRI broj 40113-02-35 od 08.06.2010. godine) utvrđeno je postojanje nepravilnosti i nedostataka u načinu upravljanja javnim sredstvima.

Nadležni Kolegijum, usvojio je revizioni izvještaj u kojem su na osnovu utvrdjenog činjeničnog stanja, konstatovane nepravilnosti i date preporuke u cilju njihovog otklanjanja. Revizionim izvještajem predviđen je rok (do 31.03.2011.) u kojem je subjekat revizije bio dužan da izvijesti Državnu revizorsku instituciju o preduzetim mjerama po usvojenim preporukama. Nacionalna turistička organizacija je sačinila obavještenje o realizaciji preporuka sadržanih u Izvještaju Državne revizorske institucije i isto dostavila DRI 01.02.2011. godine.

Sprovođenje kontrolne revizije je zahtijevalo terenski rad u trajanju od 25.07. do 29.07.2011. godine, radi utvrdjivanja činjeničnog stanja, na osnovu kojeg je ocijenjeno u kojoj mjeri je subjekat revizije realizovao preporuke. PREPORUKA: br. 1 UU IIzzvvjjeeššttaajjuu DDRRII oo rreevviizziijjii ggooddiiššnnjjeegg ffiinnaannssiijjsskkoogg iizzvvjjeeššttaajjaa NNaacciioonnaallnnee ttuurriissttiiččkkee oorrggaanniizzaacciijjee CCrrnnee GGoorree zzaa 22000099.. ggooddiinnuu uu pprreeppoorruuccii bbrr.. 11 kkoonnssttaattoovvaannoo jjee ddaa jjee:: „Nacionalna turistička organizacija Crne Gore obavljala djelatnost bez konstituisanih organa upravljanja i bez usvojenih Statuta i Pravilnika o unutrašnjoj organizaciji i sistematizaciji.“ Utvrđeno činjenično stanje o realizaciji preporuke br. 1

Konstitutativna sjednica Skupštine NTO CG na kojoj je izabran Izvršni i Nadzorni odbor i usvojen Statut održana je 23. 04. 2010. godine.

Izvršni odbor NTO CG je u skladu sa ovlašćenjima definisanim Statutom NTO CG („Sl. list CG, br. 26/10), na sjednici od 20.10.2010. godine donio Pravilnik o unutrašnjoj organizaciji i sistematizaciji radnih mjesta u NTO CG (akt broj 02-221/16).

Koeficijenti složenosti poslova su odredjeni Odlukom o utvrđivanju vrijednosti najniže cijene rada i koeficijenata za radna mjeta zaposlenih u NTO CG (akt broj 02-221/17 od 20.12.2010.). Koeficijenti koji se primjenjuju shodno ovoj Odluci nijesu u potpunosti u skladu za Zakonom o zaradama državnih službenika i namještenika, jer za 4 radna mjesta koeficijenti su veći od koeficijenata odredjenih Zakonom o zaradama državnih službenika i namještenika. Državni revizor podsjeća da je Zakonom o budžetu za 2009, 2010 i 2011. godinu, u dijelu obrazloženje, precizno navedeno da se sredstva za zaposlene u NTO CG planiraju u skladu sa Zakonom o zaradama državnih službenika i namještenika.

Statutom NTO CG nije (kako je predviđeno Zakonom o turističkim organizacijama) uređena organizacija, prava i dužnosti kao i način poslovanja i finansiranja predstavništava NTO u inostranstvu. Organizacija, prava i dužnosti kao i način poslovanja i finansiranja predstavništava NTO u inostranstvu uređeni su Pravilnikom o radu i poslovanju turističkih predstavništava NTO CG u inostranstvu, donijetom 20.10.2010. godine na sjednici Izvršnog odbora NTO CG.


Strana 129

Rezultat kontrolne revizije za preporuku br. 1 RReevviizziijjoomm jjee uuttvvrrđđeennoo ddaa ssuu kkoonnssttiittuuiissaannii,, uu sskkllaadduu ssaa ZZaakkoonnoomm oo ttuurriissttiiččkkiimm oorrggaanniizzaacciijjaammaa

((„„SSll.. lliisstt RRCCGG““ bbrr.. 1111//0044 ii 4466//0077)),, oorrggaannii uupprraavvlljjaannjjaa NNTTOO,, kkaaoo ii ddaa jjee ddoonniijjeett PPrraavviillnniikk oo uunnuuttrraaššnnjjoojj oorrggaanniizzaacciijjii ii ssiisstteemmaattiizzaacciijjii rraaddnniihh mmjjeessttaa.. IIzzvvrrššnnii ooddbboorr NNTTOO jjee ddoonniioo PPrraavviillnniikk oo rraadduu ii ppoosslloovvaannjjuu ttuurriissttiiččkkiihh pprreeddssttaavvnniiššttaavvaa NNTTOO CCGG uu iinnoossttrraannssttvvuu.. KKooeeffiicciijjeennttii sslloožžeennoossttii ppoosslloovvaa uu NNTTOO CCGG ssuu ooddrreeddjjeennii OOddlluukkoomm oo uuttvvrrddjjiivvaannjjuu vvrriijjeeddnnoossttii nnaajjnniižžee cciijjeennee rraaddaa ii kkooeeffiicciijjeennaattaa zzaa rraaddnnaa mmjjeessttaa.. SShhooddnnoo nnaavveeddeennoomm ddrržžaavvnnii rreevviizzoorr cciijjeennii ddaa pprreeppoorruukkaa 11 nniijjee uu ccjjeelloossttii rreeaalliizzoovvaannaa,, ii ttoo uu ddiijjeelluu ppuunnee pprriimmjjeennee ZZaakkoonnaa oo zzaarraaddaammaa ddrržžaavvnniihh sslluužžbbeenniikkaa ii nnaammjjeešštteenniikkaa ((„„SSll.. lliisstt CCGG““ bbrr.. 8866//0099))..

PREPORUKA: br. 2

UU IIzzvvjjeeššttaajjuu DDRRII oo rreevviizziijjii ggooddiiššnnjjeegg ffiinnaannssiijjsskkoogg iizzvvjjeeššttaajjaa NNTTOO zzaa 22000099.. ggooddiinnuu uu pprreeppoorruuccii 22.. .. kkoonnssttaattoovvaannoo jjee ddaa:: „NTO ne primjenjuje Pravilnik o jedinstvenoj klasifikaciji računa za budžet, budžete vanbudžetskih fondova i budžete opština („Sl.list RCG“ br. 81/05), djelomično primjenjue Pravilnik o načinu pripreme, sastavljanja i podnošenja finansijskih izvještaja budžeta, državnih fondova i jedinica lokalne samouprave („Sl.list CG“ br. 21/09 i 14/10) i Uputstvo o radu državnog trezora („Sl.list CG“ br. 80/08). Utvrđeno činjenično stanje za preporuku br. 2

Uvidom poslovnu dokumentaciju subjekta revizije utvrđeno je da NTO u 2011. godini računovodstvenu evidenciju vodi u skladu sa Pravilnikom o jedinstvenoj klasifikaciji računa za budžet Republike, budžete vanbudžetskih fondova i budžete opština („Sl.list RCG“ br. 81/05), na gotovinskoj odnosno modifikovanoj gotovinskoj osnovi. NTO je sastavila i Ministarstvu finansija podnijela finansijski izvještaj za prvu polovinu 2011. godine na obrascu Izvještaj o novčanim tokovima IV, u skladu sa Pravilnikom o načinu pripreme, sastavljanja i podnošenja finansijskih izvještaja budžeta, državnih fondova i jedinica lokalne samouprave („Sl.list CG“ br. 21/09 i 14/10). Rezultat kontrolne revizije za preporuke br. 2

RReevviizziijjoomm jjee uuttvvrrddjjeennoo ddaa jjee NNaacciioonnaallnnaa ttuurriissttiiččkkaa oorrggaanniizzaacciijjaa CCrrnnee GGoorree uu kkoonnttrroolliissaannoomm ppeerriioodduu vvooddiillaa rraaččuunnoovvooddssttvveennuu eevviiddeenncciijjuu ii iizzvvjjeeššttaavvaallaa uu sskkllaadduu ssaa vvaažžeeććiimm pprrooppiissiimmaa ii uu ppoottppuunnoossttii rreeaalliizzoovvaallaa pprreeppoorruukkuu bbrroojj 22..

PREPORUKA: br. 3

UU IIzzvvjjeeššttaajjuu DDRRII oo rreevviizziijjii ggooddiiššnnjjeegg ffiinnaannssiijjsskkoogg iizzvvjjeeššttaajjaa NNTTOO CCGG zzaa 22000099.. ggooddiinnuu uu pprreeppoorruuccii bbrroojj 33.. kkoonnssttaattoovvaannoo jjee ddaa::

„„Računi NTO kod poslovne banke nijesu otvoreni u skladu sa Uputstvom o radu državnog trezora. NTO se nije pridržavala Uputstva o radu državnog trezora u dijelu da svaka faza kontrole izdataka mora biti dokumentovana pravilno ispunjenim obrascem – zahtjevom za plaćanje, već se zahtjevima za plaćanje prenose sredstva sa računa trezora na račun NTO kod poslovne banke. NTO nije usvojila pravilnike o internim kontrolnim postupcima sa ciljem uvodjenja pravila, postupaka i smjernica za sisteme finansijskog upravljanja i kontrole.“


Strana 130

Utvrđeno činjenično stanje za preporuku br. 3 Kontrolnom revizijom je utvrđeno da računi NTO kod poslovnih banaka, nijesu otvoreni u skladu sa odredbama člana 12 Zakona o budžetu i Uputstvom o radu državnog trezora. Plaćanje izdataka ne vrši se zahtjevom za plaćanje, već se zahtjevima za plaćanje prenose sredstva sa Konsolidovanog računa trezora na račun NTO kod poslovne banke, sa koga ona vrši plaćanje shodno svojim potrebama. Uputstvom o radu državnog trezora (tačka 39) je propisano da sve faze kontrole izdataka moraju biti dokumentovane pravino ispunjenim obrascem – zahtjevom za plaćanje. NTO je imenovala lice za uspostavljanje, sprovođenje i razvoj finansijskog upravljanja i kontrola, ali nije uspostavila sistem unutrašnjih finansijskih kontrola i unutrašnju reviziju na jedan od načina predviđenih članom 18 Zakona o sistemu unutrašnjih finansijskih kontrola u javnom sektoru („Sl.list CG“, br. 73/08, 20/11). Rezultat kontrolne revizije za preporuke br. 3

RReevviizziijjoomm jjee uuttvvrrđđeennoo ddaa rraaččuunnii NNTTOO kkoodd ppoosslloovvnniihh bbaannaakkaa nniijjeessuu oottvvoorreennii uu sskkllaadduu ssaa ZZaakkoonnoomm oo bbuuddžžeettuu,, ppllaaććaannjjee iizzddaattaakkaa ssee nnee vvrrššii zzaahhttjjeevvoomm zzaa ppllaaććaannjjee kkaaoo ii ddaa nniijjeessuu uussppoossttaavvlljjeennii ssiisstteemm uunnuuttrraaššnnjjiihh ii ffiinnaannssiijjsskkiihh kkoonnttrroollaa ii uunnuuttrraaššnnjjaa rreevviizziijjaa.. SShhooddnnoo nnaavveeddeennoomm ooccjjeennaa ddrržžaavvnnoogg rreevviizzoorraa jjee ddaa jjee NNTTOO ssaammoo ddjjeelliimmiiččnnoo rreeaalliizzoovvaallaa pprreeppoorruukkuu bbrroojj 33..

PREPORUKA: br. 4 UU IIzzvvjjeeššttaajjuu DDRRII oo rreevviizziijjii ggooddiiššnnjjeegg ffiinnaannssiijjsskkoogg iizzvvjjeeššttaajjaa NNTTOO CCGG zzaa 22000099.. ggooddiinnuu uu pprreeppoorruuccii 44 kkoonnssttaattoovvaannoo jjee ddaa jjee:: „ NTO osim priliva iz budžeta imala prilive iz drugih izvora koji nijesu prikazani u Izvještaju o novčanim tokovima III. Revizijom je utvrdjeno da je NTO finansirala izdatke iz sopstvenih izvora, koji nijesu prikazani u Izvještaju o novčanim tokovima III. Izvještaj o novčanim tokovima III nije sastavljen na osnovu podataka iz Glavne knjige NTO, već na osnovu podataka o izvršenju budžeta, iz Glavne knjige trezora.“ Utvrđeno činjenično stanje povodom preporuke br. 4

Kontrolnom revizijom je utvrđeno da je NTO sastavila i Ministarstvu finansija podnijela finansijski izvještaj za prvu polovinu 2011. godine na obrascu Izvještaj o novčanim tokovima IV, u skladu sa Pravilnikom o načinu pripreme, sastavljanja i podnošenja finansijskih izvještaja budžeta, državnih fondova i jedinica lokalne samouprave („Sl.list CG“ br. 21/09 i 14/10). U finansijskom izvještaju za kontrolisani period, NTO je prikazala osim primitaka iz budžeta, i sopstvene i namjenske prihode, kao i sve izdatke, bez obzira da li su finansirani iz priliva budžeta, sopstvenih ili namjenskih prihoda.

. Rezultat kontrolne revizije za preporuku br. 4

RReevviizziijjoomm jjee uuttvvrrđđeennoo ddaa jjee NNaacciioonnaallnnaa ttuurriissttiiččkkaa oorrggaanniizzaacciijjaa CCrrnnee GGoorree uu ffiinnaannssiijjsskkoomm iizzvvjjeeššttaajjuu zzaa kkoonnttrroolliissaannii ppeerriioodd oobbjjaavviillaa ssvvee pprriimmiittkkee ii ssvvee iizzddaattkkee,, bbeezz oobbzziirraa ddaa llii ssuu ffiinnaannssiirraannii iizz bbuuddžžeettaa iillii ddrruuggiihh iizzvvoorraa ii uu ppoottppuunnoossttii rreeaalliizzoovvaallaa pprreeppoorruukkuu bbrroojj 44..


Strana 131

PREPORUKA: br. 5 UU IIzzvvjjeeššttaajjuu DDRRII oo rreevviizziijjii ggooddiiššnnjjeegg ffiinnaannssiijjsskkoogg iizzvvjjeeššttaajjaa NNTTOO CCGG zzaa 22000099.. ggooddiinnuu uu pprreeppoorruuccii 55.. kkoonnssttaattoovvaannoo jjee ddaa::

„NTO klasifikuje prihode i rashode u skladu sa kontnim okvirom za privredna društva, pa nije moguće realizovana sredstva pratiti po programima utvrđenim Budzetom. Takodje, uvidom u računovodstvenu dokumentaciju, na osnovu koje se vršilo plaćanje izdataka, utvrdjeno je da su pojedina plaćanja vršena bez prateće dokumentacije ili na osnovu dokumentacije iz koje se ne može jasno utvrditi veza izmedju plaćenog izdatka i aktivnosti NTO.“ Utvrđeno činjenično stanje za preporuku br. 5 Kontrolnom revizijom je utvrđeno da Nacionalna turistička organizacija Crne Gore u 2011. godini klasifikuje prihode i rashode u skladu sa Pravilnikom o jedinstvenoj klasifikaciji računa za budžet Republike, budžete vanbudžetskih fondova i budžete opština („Sl.list RCG“ br. 81/05), tako da je moguće realizovana sredstva vezati za pojedine programe odnosno planirane namjene. Izvršena je kontrola izdataka evidentiranih na računima grupe 413 – rashodi za materijal i usluge i 416 – renta. Kontrola je izvršena na uzorku vrijednosti 529.496,36 ili 69,05 % ukupnih izdataka evidentiranih na računima grupe 413 i 416. Utvrđeno je da za svaki izdatak postoji odgovarajuća računovodstvena dokumentacija. Rezultat kontrolne revizije za preporuku br. 5

RReevviizziijjoomm jjee uuttvvrrđđeennoo ddaa jjee NNaacciioonnaallnnaa ttuurriissttiiččkkaa oorrggaanniizzaacciijjaa CCrrnnee GGoorree pprriimmjjeennoomm ooddggoovvaarraajjuuććiihh pprrooppiissaa oommoogguuććiillaa pprraaććeennjjee rreeaalliizzoovvaanniihh iizzddaattaakkaa uu ooddnnoossuu nnaa kkoonnkkrreettnnee pprrooggrraammee ii nnaammjjeennee ii ttaakkoo uu ppoottppuunnoossttii rreeaalliizzoovvaallaa pprreeppoorruukkuu bbrroojj 55..

PREPORUKA: br. 6 UU IIzzvvjjeeššttaajjuu DDRRII oo rreevviizziijjii ggooddiiššnnjjeegg ffiinnaannssiijjsskkoogg iizzvvjjeeššttaajjaa NNTTOO CCGG zzaa 22000099.. ggooddiinnuu uu pprreeppoorruuccii 66.. kkoonnssttaattoovvaannoo jjee ddaa jjee:: „NTO u većem broju slučajeva vršila nabavke usluga putem neposrednog sporazuma, suprotno članu 19 Zakona o javnim nabavkama i suprotno Osnovnim načelima javnih nabavki. U dokumentaciji koja se odnosi na sprovedene pregovaračke postupke bez prethodnog objavljivanja poziva nema Zapisnika o pregledu, ocjeni, i uporedjivanju ponuda, koji pored ostalog treba da sadrži i obrazloženje za dodijeljeni broj bodova, komparativni prikaz ocjene i analize ponuda, rang listu ponudjača itd, što nije u skladu sa članom 70. Zakona o javnim nabavkama.” Utvrđeno činjenično stanje za preporuku br. 6 Kontrolnom revizijom je utvrđeno da je NTO u kontrolisanom periodu sprovela dva otvorena postupka javnih nabavki i četiri postupka šoping metodom. Otvoreni postupci javnih nabavki se odnose na izbor najpovoljnijih ponuđača za uzimanje u zakup poslovnog prostora i za snadbijevanje avio kartama.


Strana 132

Sprovedeni postupci šoping metodom se odnose na usluge štampe, produkcije i opremanje poslovnog prostora. Uvidom u dokumentaciju koja se odnosi na sprovedene postupke javnih nabavki nijesu utvrđene nepravilnosti prilikom nabavke roba i usluga. Dio izdataka koje je obuhvatio kontrolisani uzorak se odnosi na sprovedene postupke javnih nabavki iz prethodnog perioda (organizacija manifestacije WBA, održavanje call centra, održavanje web portala). Subjekat revizije je, u skladu sa preporukom Državne revizorske institucije, sproveo aktivnosti u cilju potpune primjene Zakona o javnim nabavkama. Ocjena državnog revizora je da je, u odnosu na period kada su utvrđene nepravilnosti u primjeni Zakona o javnim nabavkama, a imajući u vidu specifičnost djelatnosti kojom se bavi, subjekat revizije značajno unaprijedio svoje poslovanje u smislu usklađenosti sa propisima koji regulišu sistem javnih nabavki. Rezultat kontrolne revizije za preporuku br. 6

RReevviizziijjoomm jjee uuttvvrrđđeennoo ddaa jjee NNaacciioonnaallnnaa ttuurriissttiiččkkaa oorrggaanniizzaacciijjaa CCrrnnee GGoorree uu kkoonnttrroolliissaannoomm ppeerriioodduu oobbeezzbbiijjeeddiillaa,, pprriilliikkoomm nnaabbaavvkkee rroobbaa ii uusslluuggaa,, ppuunnuu pprriimmjjeennuu ZZaakkoonnaa oo jjaavvnniimm nnaabbaavvkkaammaa,, ooddnnoossnnoo pprriilliikkoomm sspprroovveeddeenniihh ppoossttuuppaakkaa jjaavvnniihh nnaabbaavvkkii uu kkoonnttrroolliissaannoomm ppeerriioodduu rreeaalliizzoovvaallaa jjee pprreeppoorruukkuu bbrroojj 66..

Dio III ZAKLJUČNE KONSTATACIJE I OCJENE Na bazi sprovedene kontrolne revizije, zapisnika državnih revizora i razmatranja Izjašnjenja subjekta revizije na Preliminarni izvještaj DRI (br. 40113-02-36/12 od 19.09.2011. godine), a u skladu sa članom 50 Poslovnika Državne revizorske institucije, nadležni Kolegijum DRI u sastavu: mmrr BBrraanniissllaavv RRaadduulloovviićć (rukovodilac Kolegijuma) i DDrraaggiiššaa PPeeššiićć (član Kolegijuma), na sjednici održanoj 05. oktobra 2011. godine usvojio je:

KKOONNAAČČNNII IIZZVVJJEEŠŠTTAAJJ oo kkoonnttrroollnnoojj rreevviizziijjii NNaacciioonnaallnnee ttuurriissttiiččkkee oorrggaanniizzaacciijjee CCrrnnee GGoorree

Kolegijum DRI je na osnovu sprovedenog revizorskog postupka, analize izjašnjenja subjekta revizije i utvrđenog činjeničnog stanja utvrdio: SSuubbjjeekkaatt rreevviizziijjee,, zzaakklljjuuččnnoo ssaa 3300.. 0066.. 22001111.. ggooddiinnee,, jjee uu zznnaaččaajjnnoojj mmjjeerrii rreeaalliizzoovvaaoo pprreeppoorruukkee

ddrržžaavvnnee rreevviizziijjee ssaaddrržžaannee uu KKoonnaaččnnoomm iizzvvjjeeššttaajjuu DDRRII oo rreevviizziijjii NNTTOO zzaa 22000099.. ggooddiinnuu ((DDRRII bbrroojj 4400111133--0022--3355 oodd 0088..0066..22001100.. ggooddiinnee))..

OOdd 66 pprreeppoorruukkaa DDRRII,, ččiijjaa jjee rreeaalliizzaacciijjaa bbiillaa pprreeddmmeett kkoonnttrroollee 44 pprreeppoorruukkee ssuu uu ppoottppuunnoossttii rreeaalliizzoovvaannee,, ddookk ssuu 22 pprreeppoorruukkee rreeaalliizzoovvaannee ddjjeelliimmiiččnnoo..

Obim i karakter utvrđenih nepravilnosti i nedostataka nalaže: Da se sa utvrđenim nepravilnostima i nedostacima u realizaciji preporuka, kroz upućivanje

Konačnog izvještaja o reviziji upozna Ministarstvo održivog razvoja i turizma. Da subjekat revizije u roku od 3 mjeseca izvijesti Državnu revizorsku instituciju o preduzetim

mjerama u cilju potpune realizacije preporuka.

IZVOD

IZ IZVJEŠTAJA O REVIZIJI SREDSTAVA DONACIJE KRALJEVINE DANSKE

(PROJEKAT - „PROGRAM RAZVOJA ORGANSKE POLJOPRIVREDE U CRNOJ GORI“)

Vrsta revizije: Revizija pravilnosti izvršenih isplata sa posebnog bankovnog računa za

iznos donatorskih sredstava, kao i računa Državnog trezora u Crnoj Gori Subjekat revizije: Ministarstvo poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede (MPŠV) nosilac

projekta „Program razvoja organske poljoprivrede u Crnoj Gori“ Predmet revizije: Predmet su finansijske transakcije pristiglih sredstava od strane danske

Vlade i transakcije Dražavnog trezora Crne Gore u skladu sa Dopisom OADP - Program razvoja organske poljoprivrede MAFWM-DANIDA br.06-4016-68 od 04.03.2010 godine iz komponente konkurentnosti, odnosno aktivnosti koje treba da dovedu do rezultata 2.1-Uspostavljanje programa grantova za investiranje u organsku proizvodnju

Trajanje revizije: 45 revizorskih dana Sastav Kolegijuma: dr Milan Dabović, član Senata – rukovodilac Kolegijuma



Strana 135

Državna revizorska institucija (u daljem tekstu Institucija) na osnovu člana 4. Zakona o Državnoj revizorskoj instituciji i Odluke Kolegijuma nadležnog za reviziju, izvršila je reviziju sredstava donacije Kraljevine Danske za finansiranje Projekta „Program razvoja organske poljoprivrede u Crnoj Gori“. Revizija je izvršena u skladu sa Poslovnikom Državne revizorske institucije, Uputstvom o metodologiji rada Državne revizorske institucije i Međunarodnim standardima revizije za javni sektor (INTOSAI/EUROSAI). Na osnovu ček liste o reviziji, urađen je I Z V J E Š T A J O REVIZIJI SREDSTAVA DONACIJE KRALJEVINE DANSKE (PROJEKAT- „PROGRAM RAZVOJA ORGANSKE POLJOPRIVREDE U CRNOJ GORI “) do 31.12.2010 godine, koji je usvojio nadležni Kolegijum. Izvještajem su obuhvaćeni svi bitni elementi na osnovu kojih je nadležni Kolegijum Institucije usvojio sljedeće

MIŠLJENJE Na osnovu utvrđenog činjeničnog stanja, konstatovano je da u periodu od početka realizacije Programa do 31.12. 2010. godine u dijelu koji se odnosi na Komponentu 2-Komponenta konkurentnosti i Rezultata 2.1-Formiranje programa investicionih grantova za organsku proizvodnju nije bilo nepravilnosti koje bi ukazivale na povredu procedura propisanih Priručnikom za grant šemu i ostalih programskih dokumenata. U skladu sa nalazima revizije nadležni Kolegijum je po predmetnoj reviziji iskazao POZITIVNO MIŠLJENJE.

Smatramo da je potrebno navesti manje nepravilnosti koje se odnose na sljedeće: Šest aplikacija je uslovno odobreno, što nije u skladu sa Priručnikom za grant šemu. Od uslovno

odobrenih aplikacija tri aplikacije izabarane metodom uzorka su kontrolisane u procesu revizije. Kontrolom Registra aplikacija utvrđeno je da od tri kontrolisane aplikacije, kod dva aplikanta ne postoji dokumentovan dokaz o ispunjenju uslova, dok je jedan aplikant ispunio uslov koji je dat kod ocjene aplikacija i po osnovu čega je Komisija uslovno odobrila aplikacije.

Sredstva iz državnog budžeta, namijenjena sufinansiranju Programa za razvoj organske poljoprivrede, planirana su na poziciju 4139 - Izdaci za ugovorene usluge, a isplaćena sa pozicije 4171 - Subvencije za proizvodnju i pružanje usluga u iznosu od 23.338,89 €, što nije u skladu sa planiranim sredstvima.

I OPŠTI DIO 1.1 Pravni osnov za vršenje revizije Pravni osnov za vršenje revizije sredstava donacije Kraljevine Danske za finansiranje Projekta „Program razvoja organske poljoprivrede u Crnoj Gori“ sadržan je u Ustavu Crne Gore,1 Zakonu o Državnoj revizorskoj instituciji,2 Godišnjem planu revizija za 2011. godinu, donešenom od strane Senata Državne revizorske institucije3 i Odluci o vršenju revizije donacije za Program razvoja organske poljoprivrede (OADP) po Projektu Kraljevine Danske.4

Postupak revizije je sproveden u skladu sa Poslovnikom Državne revizorske institucije,5 Uputstvom o metodologiji rada Državne revizorske institucije6 i Međunarodnim standardima revizije za javni sektor (INTOSAI/EUROSAI). U procesu revizije prije svega poštovani su standardi koji zahtjevaju planiranje i vršenje revizije na način kojim će se steći razumno uvjerenje za zasnivanje mišljenja. 1 „Sl. list CG“, broj 01/07 2 „Sl. list CG“, broj 28/04, 27/06 i 78/06 3 DRI: broj 4011-06-01/10 od 01.januara 2011. godine 4 DRI- SR 40113-03-1300 od 17.11.2011. godine 5 „Sl. list RCG“, broj 50/07 6 „Sl. list RCG“, broj 02/05


Strana 136

1.2 Vrsta i cilj revizije

Institucija je sprovela reviziju pravilnosti izvršenih isplata sa posebnog bankovnog računa za iznos donatorskih sredstava, kao i računa Državnog trezora u Crnoj Gori. Nosilac projekta je Ministrastvo poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede (u daljem tekstu MPŠV). Cilj revizije je da se iskaže nazavisno mišljenje o usklađenosti sistema upravljanja i realizacije programskih aplikacija sa programskom dokumentacijom i Priručnikom za grant šemu koji je sačinjen za Komponentu 2- Komponenta konkurentnosti i Rezultata 2.1- Formiranje programa investicionih grantova za organsku proizvodnju7. Ovako postavljeni cilj revizije zahtijeva verifikaciju pristiglih finansijskih sredstava od strane Ministarstva inostranih poslova Kraljevine Danske na bankovnom računu Crnogorske komercijalne banke AD Podgorica broj: 2345011-77-02010658, koja su putem Državnog trezora, isplaćena primaocima, kao i verifikaciju izdataka isplaćenih iz budžeta, odnosno, na teret MPŠV od početka trajanja projekta a zaključno sa 31.12.2010. godine. 1.3 Predmet i obuhvat revizije Predmet i obuhvat revizije su finansijske transakcije pristiglih sredstava od strane danske Vlade i transakcije Dražavnog trezora Crne Gore u skladu sa Dopisom OADP - Program razvoja organske poljoprivrede MAFWM-DANIDA8 br.06-4016-68 od 04.03.2010 godine iz komponente konkurentnosti, odnosno aktivnosti koje treba da dovedu do rezultata 2.1-Uspostavljanje programa grantova za investiranje u organsku proizvodnju, prema sljedećem tabelarnom pregledu:

Program investicionih grantova se finansira iz: grant sredstava u iznosu od 750.000,00 €; sredstava MPŠV u iznosu od 250.000,00 € i sredstava korisnika u visini od 40% ukupne vrijednosti investicije. 1.4 Program razvoja organske poljoprivrede u Crnoj Gori

Pravni osnov za implementaciju Programa razvoja organske poljoprivrede u Crnoj Gori je:

Memorandum o razumijevanju između Vlade Kraljevine Danske i Vlade Crne Gore o implementaciji Programa razvoja organske poljoprivrede (OADP), (u daljem tekstu Memorandum);

Program razvoja organske poljoprivrede u Crnoj Gori, (u daljem tekstu Program); Priručnik za grant šemu iz decembra 2009 godine, (u daljem tekstu Grant šema); 7 Program razvoja organske poljoprivrede Crna Gora 2009-2011 i Priručnik za grant šemu iz decembra 2009. godine 8 Maziv preuzet iz citiranog dopisa


Strana 137

U okviru Programa susjedstva Vlada Kraljevine Danske je opredijelila 15 miliona DKK za razvoj organske poljoprivrede u Crnoj Gori za period januar 2009 – decembar 2011. godina. Danska pomoć se realizuje kao razvojni program pod nazivom “Program razvoja organske poljoprivrede (OADP)”. Cilj Programa je da podrži razvoj organske poljoprivrede i potrošnju organskih proizvoda na domaćem tržištu, kroz sektor turizma, kao i izvoz organskih proizvoda. Budžet projekta iznosi 2.250.000,00 €, od čega je Vlada Kraljevine Danske dodijelila 2.000.000,00 €, dok učešće Ministarstva poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede Crne Gore iznosi 250.000,00 €. Donator: Ministarstvo inostranih poslova Kraljevine Danske Budžet projekta: 2.250.000,00 € Partneri: Ministarstvo poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede i Biotehnički fakultet Trajanje projekta: jun 2009 - maj 2012. godina Aktivnosti na realizaciji Programa razvoja organske poljoprivrede otpočele su 2. juna 2009. godine. Osnovana je Kancelarija projekta, zaposlen nacionalni savjetnik i asistent na Programu i imenovani su članovi Upravnog odbora. Programom upravlja Stalni viši ekspert za organsku poljoprivredu, kojeg je imenovalo Ministarstvo inostranih poslova Danske, a Kancelarija programa je smještena na Biotehničkom institutu. Stalni viši savjetnik je odgovoran za upravljanje i implementaciju Programa. Odgovornost za realizaciju Programa snosi Upravni odbor programa i Ministarstvo poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede Crne Gore. Sačinjen je Memorandum o razumijevanju između Vlade Kraljevine Danske i Vlade Crne Gore o implementaciji Programa razvoja organske poljoprivrede (OADP), koji propisuje uslove za sve programske aktivnosti kao i za međunarodno osoblje i njihove porodice, tj. one koji nemaju crnogorsko državljanstvo. Urađen je Priručnik za grant šemu koji je stavljen na raspolaganje svima koji su se obavezali da će biti sertifikovani organski proizvođači. Investicioni aranžmani su fokusirani na biljnu proizvodnju, preradu i distribuciju, uz prioritete za proizvodnu, preradu i distribuciju voća i povrća. Šema nije namijenjena za kupovinu inputa kao što su sjeme i đubriva ili za marketing promociju. Program razvoja organske poljoprivrede uključuje dvije komponente i to: 1. komponenta institucionalnog razvoja 2. komponenta konkurentnost U skladu sa srednjoročnim planom Programa i imajući u vidu razvoj sektora organske poljoprivredne proizvodnje, u narednoj godini grantom će se podržati i investicije iz stočarske organske proizvodnje, prerade i distribucije. Računovodstvena evidencija se vodi na gotovinskoj osnovi, a računovodstvena dokumenta su iskazana u euro valuti. Napominjemo da nabavke imovine i inventara koje vrši korisnik, a koje treba da budu usaglašene sa smjernicama za nabavku iz Grant priručnika nijesu predmet naše revizije. Revizija je planirana i pripremljena na način da se otkriju eventualne greške i provjeri adekvatnost primjene Programom utvrđenih pravila ponašanja. U tom smislu sačinjena je ČEK LISTA za provjeru usaglašenosti procedura dobijanja granta sa Grant priručnikom.


Strana 138

II NALAZ REVIZIJE I UTVRĐENO ČINJENIČNO STANJE Program razvoja organske poljoprivrede u Crnoj Gori sadrži dvije posebne procedure finansijskog upravljanja. Prva procedura se odnosi na sredstva za grantove iz komponente 2- Komponenta konkurentnosti (rezultati 2.1-Formiranje programa investicionih grantova za organsku proizvodnju i 2.2 - Formiranje programa grantova za Biotehnički institut9 ), koja se realizuje kroz odgovarajući nacionalni sistem u Crnoj Gori. Druga procedura se odnosi na finansiranje ostalih aktivnosti iz Programa i realizuje se preko odgovarajućeg računa, kojim rukovodi Viši ekspert. Fiskalna godina Programa prati fiskalnu godinu Budžeta u Crnoj Gori, tj. januar decembar. Budžet grantova Programa i ciklus planiranja prati ciklus planiranja Budžeta Crne Gore. Konstatovano je da je račun Programa, kojim rukovodi Viši ekspert, otvoren kao nerezidentni račun 23.06.2009. godine, kod Crnogorske komercijalne banke, broj: 2329011-102180474 i namijenjen je za finansiranje rezultata iz komponente 1 - Komponenta institucionalnog razvoja i rezultata 2.3.- Plasman i promovisanje organskih proizvoda iz komponente 2 - Komponenta konkurentnosti. Od otvaranja računa do dana 31.12.2010. godine ukupni prilivi na računu iznose 235.227,85 €, ukupni izdaci 205.352,66 €, dok stanje depozita na 31.12.2010. godine iznosi 29.874,85 €, a koji nijesu bili predmet detaljne provjere u postupku revizije od strane Državne revizorske institucije. 2.1 Planiranje i izvršenje budžeta Budžet Programa pripremljen po godinama za cijeli period trajanja projekta nalazi se u Početnom izvještaju Programa koji je urađen u septembru mjesecu 2009. godine i usvojen na prvoj sjednici Upravnog odbora u oktobru 2009. godine. Revizijom je utvrđeno da je Odjeljenje za organsku poljoprivredu u skladu sa Grant šemom izvršilo svoju obavezu i dostavilo budžet Finansijskoj službi MPŠV koji je uvršten u Plan budžeta za 2010. godinu kroz Agrobudžet. Planirana sredstva iz donacija Vlade Kraljevine Danske namijenjena realizaciji Programa razvoja organske poljoprivrede, uvrštena su u državni budžet za 2010. godinu u iznosu od 200.000,00 € na poziciji 4139- Izdaci za ugovorene usluge. Na istoj poziciji MPŠV, kroz godišnji budžet, je planiralo izdatke po osnovu sopstvenog učešća u realizaciji Programa razvoja organske poljoprivrede u iznosu od 60.000,00 €, tako da su ukupno planirana sredstva za ove namjene iznosila 260.000,00 €. Ministarstvo finansija je, u skladu sa Uputstvom o radu državnog trezora (“Sl. list CG” br. 45/10), na osnovu Zahtjeva MPŠV broj 320/08-0205-8969/7 od 10.02.2010. godine, otvorilo namjenski račun broj: 2345011-77-02010658, kod Crnogorske komercijalne banke a.d. Podgorica, pod nazivom “Program razvoja organske poljoprivrede (OADP)”. Sredstvima na računu raspolaže MPŠV, a Ministarstvo finansija je odgovorno za transfer sredstava krajnjem korisniku. Priliv sredstava na račun u iznosu od 200.000,00 € ostvaren je uplatom 08.03.2010. godine, po osnovu donacija, od danske Vlade. Isplata sredstava sa računa krajnjem korisniku, izvršena je na osnovu zahtjeva za plaćanja dostavljenih od strane MPŠV, koja zbirno iskazano iznose 70.016,66 €, dok je izdatak na ime provizije za usluge banke iskazan u iznosu od 140,04 €. Stanje depozita na dan 31.12.2010. godine, konfirmisano od strane poslovne banke, iznosi 129.843,30 €.

Ministarstvo finansija je, u roku predviđenom Grant šemom, izvršilo isplatu sredstava iz državnog budžeta u iznosu od 23.338,89 € na ime sopstvenog učešća u Program za razvoj organske poljoprivrede. 9 Komponenta 2/Rezultat 2.2 - Formiranje programa grantova za Biotehnički institut – nije bio predmet revizije


Strana 139

2.2 Upravljanje projektom Revizijom je obuhvaćen rad Upravnog odbora, kao organa upravljanja Programom, rad Savjetodavne službe, Komisije za ocjenu i Odjeljenja za organsku poljoprivredu. Takođe, revizijom je obuhvaćena finansijska administracija u MPŠV, gdje se vrši planiranje budžeta i obrada plaćanja od strane Ministarstva finansija, računovodstvena evidencija, kao i funkcionisanje sistema unutrašnje kontrole. Upravni odbor Programa je sastavljen od predstavnika partnera odgovornih za Program za razvoj organske poljoprivrede, u skladu sa programskim dokumentom. Upravni odbor je obavljao svoje zadatke i odluke donosio konsenzusom što je u skladu sa programskim dokumentom i drugim pravnim aktima koji se odnose na Program. Savjetodavna služba je u skladu sa Grant šemom izvršavala zadatke i to: Informisala ciljnu grupu o mogućnostima za dobijanje donacije, preduslovima za apliciranje i ocjenjivala opravdanost zahtjeva za investiranje. U skladu sa zahtjevom komponente 2. Programa - Komponenta konkurentnosti, u djelu Rezultata 2.1- Formiranje programa investicionih grantova za organsku proizvodnju, Savjetodavna služba je vršila kontinuiranu komunikaciju sa zainteresovanim poljoprivrednim proizvođačima i sa njima radila na izradi aplikacija. Komisija za ocjenu, u skladu sa Grant šemom, je vršila obradu aplikacija u smislu prihvatanja ili odbijanja zahtjeva za grant sredstva, a u cilju donošenja odluke o dodjeli granta. Revizijom su utvrđene manje nepravilnosti i to : da od kontrolisanih aplikacija (metodom uzorka kontrolisano je sedam aplikacija) tri aplikacije nijesu

obrađene u roku od 60 dana zbog započetih procedura u vremenu korišćenja kolektivnih godišnjih odmora,

da je šest aplikacija uslovno odobreno, što nije u skladu sa Grant šemom. Od šest uslovno odobrenih aplikacija, tri aplikacije, metodom uzorka su kontrolisane u procesu revizije. Kontrolom Registra aplikacija utvrđeno je da od tri kontrolisane aplikacije, kod dva aplikanta ne postoji dokumentovan dokaz o ispunjenju uslova, dok je jedan aplikant ispunio uslov koji je dat kod ocjene aplikacija i po osnovu čega je Komisija uslovno odobrila aplikacije.

2.3 Ministarstvo poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede Od 2005. godine u organizacionoj strukturi MPŠV se nalazi i jedinica za organsku poljoprivredu i zakonodavnu infrastrukturu za organsku poljoprivredu. Odjeljenje za organsku poljoprivredu je implementaciono tijelo MPŠV koje koordinira rad svih strana u Programu za razvoj organske poljoprivrede, u skladu sa programskim dokumentima. Odjeljenje za organsku poljoprivredu vodi Registar aplikacija i revizijom je utvrđeno da su sve aplikacije evidentirane u Registar aplikacija i da su ažurirane sve nastale isplate. Finansijska služba MPŠV obavljala je poslove finansijske operative na osnovu naloga dobijenih iz Odjeljenja za organsku poljoprivredu. Finansijska služba je u predviđenom roku, a u skladu sa Grant šemom, podnosila zahtjeve za plaćanja Ministarstvu finansija.


Strana 140

Sredstva donacija su planirana u državni budžet na poziciji 4139 - Izdaci za ugovorene usluge u iznosu od 200.000,00 € i plaćena su sa iste pozicije u iznosu od 70.016,00 €. Sredstva iz državnog budžeta, namijenjena sufinansiranju Programa za razvoj organske poljoprivrede, planirana su na poziciju 4139 - Izdaci za ugovorene usluge, a isplaćena sa pozicije 4171 - Subvencije za proizvodnju i pružanje usluga u iznosu od 23.338,89 €, što nije u skladu sa planiranim sredstvima. 2.4 Ministarstvo finansija Ministarstvo finansija je u skladu sa obavezama iz Grant šeme tehniki uredno izvršavalo naloge date od strane MPŠV. 2.5 Aplikacije Kao što je ranije navedeno, posebna pažnja revizije usmjerena je na: provjeru usaglašenosti procedura dobijanja granta sa Grant priručnikom, odnosno, provjeru

poštovanja i pridržavanja procedura i kriterijuma kod odobravanja grant sredstava korisnicima, a koje su propisane Priručnikom za grant šemu iz decembra mjeseca 2009. godine,

verifikaciju dokumentacije za plaćanje.

Revizijom je obuhvaćena kontrola aplikacija koje su odobrene i isplaćene korisnicima, kao i kontrola odobrenih aplikacija kod kojih se još nijesu stekli uslovi za prenos sredstava iz donacija kao ni sredstava iz državnog budžeta.

Od ukupno 13 odobrenih aplikacija, kontrolisano je sedam aplikacija i revizijom je utvrđeno da je za pet aplikacija izvršen prenos sredstava, dok je osam aplikacija odobreno, ali nije izvršena isplata sredstava. Od ukupno osam aplikacija koje su odobrene a nijesu isplaćene kontrolisane su dvije aplikacije i revizijom je utvrđeno da aplikanti nijesu ispunili obaveze predviđene Grant šemom, a koje zahtjevaju da se lični udio mora utrošiti u roku od 4 mjeseca nakon dobijanja obavještenja o prihvatanju zahtjeva jer u suprotnom aplikant gubi pravo na grant sredstva.

Revizijom je utvrđeno da su kontrolisane aplikacije odobrene u skladu sa procedurom koja je utvrđena Grant šemom i sa ostalim dokumentima donešenim u cilju realizacije Projekta “Razvoj organske poljoprivrede u Crnoj Gori”. Takođe, utvrđeno je da su korisnici grant sredstava, kojima su isplaćena sredstava (pet aplikacija) po odobrenim aplikacijama, ispoštovali utvrđenu proceduru i u datom roku obezbjedili svoj lični udio sredstava u finansiranju investicija.

Skrećemo pažnju da se protok dokumentacije između službi i odjeljenja ne evidentira u knjigama arhive, posebno dokumenta koja se prosleđuju elektronskim putem.

IZVOD


ZAVODA ZA ŠKOLSTVO ZA 2010. GODINU

Vrsta revizije: Opšta revizija – revizija pravilnosti Subjekat revizije: Zavod za školstvo Predmet revizije: Godišnji finansijski izvještaji Zavoda za školstvo za 2010. godinu Trajanje revizije: 40 revizorskih dana Sastav Kolegijuma: dr Milan Dabović, član Senata – rukovodilac Kolegijuma

mr Branislav Radulović, član Senata – član Kolegijuma


Strana 143

I OPŠTI DIO

1. Djelatnost i organizacija subjekta revizije Važećom Uredbom o organizaciji i načinu rada državne uprave za 2010. godinu10 utvrđeni su poslovi koji se odnose na Zavod za školstvo a odnose se na: utvrđivanje i obezbjeđivanje kvaliteta obrazovno-vaspitnog rada u ustanovama i obavljanje razvojnih, savjetodavnih, istraživačkih i stručnih poslova iz oblasti predškolskog vaspitanja i obrazovanja, osnovnog obrazovanja i vaspitanja, srednjeg i opšteg obrazovanja, opšteg obrazovanja u stručnom obrazovanju, obrazovanja i vaspitanja djece sa posebnim potrebama i vaspitanja u domovima učenika i utvrđivanja kvaliteta realizacije standarda obrazovno-vaspitnog rada u ustanovama; unapređivanje obrazovno-vaspitnog rada u ustanovama; praćenje analizu i razvoj obrazovnog sistema; pripremu obrazovno-vaspitnih i pedagoško-metodskih standarda udžbenika i priručnika; stručne poslove u pripremi obrazovnih programa, kataloga i standarda znanja, normativa i standarda nastavnih sredstava i opreme, istraživanje; organizovanje stručnog usavršavanja nastavnika i direktora; predlaganje mjera za razvoj pojedinih nivoa obrazovanja, novih nastavnih tehnologija i njihove primjene; poslove organizacije međunarodne saradnje, kao i druge poslove koji su mu određeni u nadležnost. U skladu sa članom 62. navedene Uredbe, nadzor nad zakonitošću i cjelishodnošću rada Zavoda vrši Ministarstvo prosvjete i nauke. Sjedište Zavoda je u Podgorici, ul. Vaka Đurovića bb, tel: 382 20 408 901 web site: www.zavodzaskolstvo. gov.me Vlada Republike Crne Gore je na predlog direktora Zavoda za školstvo, dana 12.07.2007. godine dala saglasnost na Pravilnik o unutrašnjoj organizaciji i sistematizaciji Zavoda za školstvo broj 01-541/3. Shodno navedenom Pravilniku organizacione jedinice Zavoda su: Sektor za unapređivanje obrazovanja, Sektor za nastavu i Služba za opšte poslove i finansije. U okviru sektora za unapređivanje obrazovanja su:

- Odsjek za istraživanje i razvoj obrazovnog sistema - Odsjek za međunarodnu saradnju i odnose s javnošću

U okviru Sektora za nastavu su: - Odsjek za utvrđivanje kvaliteta - Odsjek za kontinuirani profesionalni razvoj

Za izvršenje poslova iz djelokruga Zavoda predviđeno je 1 mjesto direktora i 84 službeničkih i namješteničkih mjesta. U 2010 godini Zavod je svoju djelatnost obavljao kroz tri programa i to :

1. Utvrđivanje i obezbeđivanje kvaliteta 2. Administracija 3. Unapređenje obrazovanja

2. Metode revizije, određivanje rizika i procjena materijalnosti

Revizija je planirana i izvršena u skladu sa INTOSAI i EUROSAI standardima, na način koji omogućava da se u razumnoj mjeri uvjerimo da li finansijski izvještaji Zavoda sadrže materijalno značajne greške i da li je poslovanje subjekta revizije usklađeno sa zakonskim i podzakonskim aktima i drugim propisima. Revizija uključuje sprovođenje postupaka u cilju pribavljanja revizorskih dokaza o iznosima i informacijama objelodanjenim u finansijskim izvještajima. 10 „SL.list CG“ br. 59/09, 15/10


Strana 144

Određivanje uzorka vršeno je korišćenjem metodologije za određivanje uzorka, u skladu sa Metodološkim uputstvom za određivanje uzorka u postupku revizije.11 Inherentni rizik (Ri) procijenjen je sa koeficijentom 36,18%, rizik kontrole (Rk) 53,70%, uz procjenu rizika revizije (Rr) od 0,97%. Shodno tome rizik otkrivanja (Ro) je izveden po formuli Ro = Rr/(Ri x Rk) i znosi 5,00%. Visok rizik revizije (rizik revizije se iskazuje u visini do 1%) je procijenjen polazeći od činjenice da se subjekat revizije prvi put kontroliše od strane Institucije, kao i zbog nedovoljne pouzdanosti u sistem unutrašnje kontrole. Uzorkom od 93,42% su obuhvaćeni izdaci subjekta revizije, s obzirom da se finansijske transakcije odvijaju preko sistema Državnog trezora, te subjekat revizije ne raspolaže sopstvenim prihodima koji mogu biti poseban predmet revizije. Smatramo da su pribavljeni dokazi dovoljni, odgovarajući i da obezbeđuju valjanu osnovu za izražavanje revizijskog mišljenja.

3. Sistem evidencije Sistem evidencije Zavoda zasniva se na gotovinskoj osnovi, a u skladu sa propisima koji regulišu računovodstveno poslovanje budžetskih korisnika. Zavod je povezan sa informacionim sistemom SAP (softver Državnog trezora u kome se evidentira trezorsko poslovanje). Zavod djelimično obezbjeđuje evidenciju nefinansijske imovine i obaveza. II OCJENA UTVRĐENOG ČINJENIČNOG STANJA SA PREPORUKAMA Revizija je planirana sa uzorkom od 81,33%, a izvršena na uzorku od 93,42% uz procjenu materijalnosti od 1,10% i stepenom sigurnosti uvjeravanja od 95,00%. Revizijom su utvrđene greške i nepravilnosti, koje su iznad materijalno dozvoljenih i iznose 67.029,18 €, odnosno sa 6,34 % učestvuju u uzorku iskazanom na nivou 93,42% ukupne populacije. Polazeći od konstatovanih nepravilnosti te njihovog učešća u ukupno iskazanom uzorku, nadležni Kolegijum daje USLOVNO POZITIVNO MIŠLJENJE i sljedeće preporuke: 1. Izvještaj o novčanim tokovim nije iskazan u skladu sa stvarno nastalim izdacima.

Subjekat revizije dužan je korigovati Izvještaj o novčanim tokovima III na način kako je to iskazano na strani 11 i 13 ovog Izvještaja. U skladu sa izvršenim korekcijama Zavod će o tome obavjestiti Ministarstvo finansija.

2. Subjekat revizije ima otvorene račune kod dvije poslovne banke o čemu je obavjestio Ministarstvo

finansija.

Subjekat revizije dužan je da pored obavještenja pribavi i saglasnost Ministarstva finansija za otvorene komercijalne račune ili uputi pismeni zahtjev za njihovim zatvaranjem ukoliko se ocijeni da bankarski računi nijesu potrebni za funkcionisanje Zavoda.

3. Subjekat revizije nema potpunu evidenciju obaveza, pa se revizor nije mogao uvjeriti u tačnost

iskazanih podataka. Revizijom je utvrđeno da u Izvještaju o neizmirenim obavezama za 2010. godinu nijesu prenijete neizmirene obaveze iz prethodnog perioda, kako su prikazane u Izvještaju o neizmirenim obavezama za 2009. godinu.

Subjekat revizije je u obavezi da u skladu sa Uputstvom o radu državnog trezora obezbjedi odgovarajuću evidenciju obaveza, odnosno registar primljenih faktura.

11 DRI broj 4011-03-1384 od 01.12.2009. godine.


Strana 145

4. Subjekat revizije se nije pridržavao Zakona o doprinosima za obavezno socijalno osiguranje, Zakona o porezu na dohodak fizičkih lica i Odluke o prirezu poreza na dohodak fizičkih lica, kod isplate ostalih ličnih primanja.

U vezi sa izdacima identifikovanim kao ostala lična primanja, subjekat revizije je dužan

obračunavati pripadajuće poreze i doprinose u skladu sa zakonima. 5. Službenik za javne nabavke i članovi Komisije za otvaranje i vrednovanje ponuda nijesu podnosili

izjave u pisanom obliku o postojanju ili nepostojanju slučajeva konflikta interesa.

Subjekat revizije dužan je pridržavati se stava 3. i 4. člana 14. Zakona o javnim nabavkama.

6. Ukupna godišnja vrijednost malih nabavki realizovanih putem neposrednog sporazuma prelazi

zakonski dozvoljenih 10% vrijednosti od ukupnog godišnjeg budžeta za nabavke, što nije u skladu sa članom 78. Zakona o javnim nabavkama. Subjekat revizije je nabavio računare i računarsku opremu u iznosu od 11.763,76 € na osnovu prethodno sprovedenog šoping metoda, što nije u skladu sa članom 19. Zakona. U Godišnji izvještaj o javnim nabavkama – neposredni sporazum, a u skladu sa članom 78. Zakona, nije uključen iznos od 10.463,60 €.

Subjekat revizije dužan je pridržavati se člana 19. i člana 78. Zakona o javnim

nabavkama.

IZVOD


INSTITUTA ZA JAVNO ZDRAVLJE ZA 2010. GODINU

Vrsta revizije: Opšta revizija – revizija pravilnosti Subjekat revizije: Institut za javno zdravlje Predmet revizije: Godišnji finansijski izvještaji Instituta za javno zdravlje za 2010. godinu Trajanje revizije: 50 revizorskih dana Sastav Kolegijuma: dr Milan Dabović, član Senata – rukovodilac Kolegijuma



Strana 149

I OPŠTI DIO

4. Osnivanje, djelatnost i organizacija subjekta revizije Na osnovu člana 142. Zakona o zdravstvenoj zaštiti12, Vlada Crne Gore je donijela Odluku o organizovanju Instituta za javno zdravlje13. U skladu sa članom 49. Zakona o zdravstvenoj zaštiti Institut je visokospecijalizovana zdravstvena ustanova na tercijarnom nivou zdravstvene zaštite čija je djelatnost usmjerena na očuvanje i unapređenje zdravlja građana. U obavljanju djelatnosti, a u skladu sa članom 49. Zakona, Institut za javno zdravlje: 1) prati i procjenjuje zdravstveno stanje stanovništva i kreira baze podataka za planiranje, praćenje i

evaluaciju svih javno - zdravstvenih aktivnosti i aktivnosti zdravstvene zaštite u Crnoj Gori; 2) identifikuje faktore rizika po zdravlje od zaraznih i hroničnih masovnih nezaraznih bolesti, uključujući

biološke, ekološke, socio - ekonomske faktore i stilove života i preduzima mjere za smanjenje njihovog uticaja ili njihovo eliminisanje;

3) izrađuje programe za prevenciju, otkrivanje i kontrolu zaraznih bolesti, učestvuje u njihovoj realizaciji i sprovođenju i vrši nadzor nad njihovom realizacijom na teritoriji Crne Gore, u skladu sa zakonom;

4. predlaže i sprovodi mjere za zaštitu i promociju zdravlja, a naročito u pogledu kontrole zdravstvene ispravnosti životnih namirnica, predmeta za opštu upotrebu, vode za piće, čvrstih i otpadnih materija, buke i zagađivanja vazduha;

5) analizira stanje i izvještava nadležne državne organe o infrastrukturi, kadrovskim resursima, aktivnostima, korišćenju i kvalitetu zdravstvene zaštite koje pružaju sve zdravstvene ustanove u Crnoj Gori;

6) obavlja funkcije referentne laboratorije za pojedine analize za čije je procedure akreditovan; 7) istražuje i razvija aktivnosti u oblasti javnog zdravlja, zdravstvenu politiku i kreira programe javnog

zdravlja; 8) organizuje dodiplomsku i poslijediplomsku edukaciju iz javno - zdravstvenih disciplina, kao i

aktivnosti kontinuirane edukacije iz drugih oblasti zdravstvene zaštite; 9) učestvuje u preventivnom nadzoru nad projektovanjem i izgradnjom građevinskih i drugih objekata i

u izradi prostornih i urbanističkih planova sa gledišta zaštite i unapređenja životne i radne sredine i zdravlja građana;

10) predlaže potrebne mjere u slučajevima vanrednih okolnosti, elementarnih nepogoda i epidemija većih razmjera i učestvuje u njihovom sprovođenju;

11) vodi evidencije iz oblasti zdravstvene zaštite i zdravstvene djelatnosti, saglasno posebnim propisima.

Članom 76. Zakona o zdrvstvenoj zaštiti utvrđeno je da zdravstvena ustanova stiče sredstva za rad: 1) od osnivača, u skladu sa aktom o osnivanju; 2) od Fonda; 3) iz budžeta Crne Gore, odnosno budžeta jedinice lokalne samouprave; 4) od pravnih i fizičkih lica pod uslovima određenim zakonom, aktom o osnivanju i statutom zdravstvene

ustanove; 5) iz sredstava dobrovoljnog osiguranja; 6) iz drugih izvora. Zdravstvene ustanove čiji je osnivač država sredstva iz stava 1 tač. 4, 5. i 6. ovog člana evidentiraju kao prihode, kroz konsolidovani račun koji se vodi u Ministarstvu finansija.

12 „Sl.list CG“, br. 39/04, 14/10 13 „Sl.list CG“, br. 79/04


Strana 150

Institut ima svojstvo pravnog lica i u pravnom prometu sa trećim licima za svoje obaveze odgovara cjelokupnom imovinom. Potvrdom o registraciji ustanove, registarski broj 8-0005753/004 Centralni registar Privrednog suda u Podgorici potvrđuje da je Zdravstvena ustanova Institut za javno zdravlje Crne Gore Podgorica registrovalo promjenu podataka dana 01.03.2010. godine, u skladu sa odredbama Zakona o privrednim društvima14, kao ustanova. U martu mjesecu 2005. godine Odbor direktora je donio Statut ZU Instituta za javno zdravlje15, dok je u septembru mjesecu 2010. godine Upravni odbor donio Izmjene i dopune Statuta Instituta za javno zdravlje, na osnovu odredaba Zakona o izmjenama i dopunama Zakona o zdravstvenoj zaštiti. Izmjenama i dopunama Statuta utvrđena je posebna organizaciona jedinica Instituta Centar za nauku, imenovan je Etički komitet i obrazovana Komisija za kontrolu zdravstvene zaštite. Upravni odbor Instituta za javno zdravlje je, u skladu sa Zakonom, Statutom i Poslovnikom o radu Upravnog odbora, na sjednici od 25.02.2010. godine donio Pravilnik o unutrašnjoj organizaciji i sistematizaciji radnih mjesta16. Pravilnikom je uređena organizacija Instituta, opis poslova centara i službi, sistematizacija radnih mjesta, uslovi za obavljanje poslova, broj izvršilaca, način popunjavanja radnih mjesta i obaveze neposrednih izvršilaca. Pored radnih mjesta utvrđenih Pravilnikom, u Institutu rade specijalizanti i pripravnici u skaldu sa potrebama za stručno usavršavanje. Pravilnikom o unutrašnjoj organizaciji utvrđene su organizacione jedinice i to:

Kabinet direktora Služba za administrativno stručne poslove

- Odsjek za pravne i kadrovske poslove - Odsjek za finansije, računovodstvo i nabavke - Odsjek za tehničke poslove

Centar za nauku Centar za razvoj zdravstvenog sistema Centar za promociju zdravlja Centar za kontrolu i prevenciju bolesti Centar za zdravstvenu ekologiju Centar za medicinsku mikrobiologiju

Pravilnikom o unutrašnjoj organizaciji i sistematizaciji radnih mjesta predviđeno je 198 radnih mjesta. Na dan 31.12.2010. godine u Institutu je zaposleno 155 izvršilaca na neodređeno vrijeme, 40 izvršilaca na određeno vrijeme i 6 pripravnika. Institut posjeduje žiro račune kod poslovnih banaka. Novčanim sredstvima na računima kod poslovnih banaka, na osnovu kartona deponovanih potpisa, raspolažu lica ovlašćena za punovažno potpisivanje. Novčanim sredstvima odobrenim budžetom za tekuću godinu raspolažu lica ovlašćena za punovažno potpisivanje u Institutu, a na osnovu kartona deponovanih potpisa za lica imenovana za službenika za odobravanje, ovjeravanje i blagajnu. Na osnovu Zakona o porezu na dodatu vrijednost, Institut je upisan u registar obveznika za PDV rješenjem Poreske uprave, Područna jedinica Podgorica broj 30/31-08180-6 od 09.10.2008. godine. Nadzor nad zakonitošću i cjelishodnošću rada Instituta, a u skladu sa članom 133. Zakona i člana 62. Uredbe o organizaciji i načinu rada državne uprave, vrši Ministarstvo zdravlja. Sjedište Instituta je u Podgorici, ul. Ljubljanska bb, tel: 382 20 412 888 web site: www.ijzcg.me

14„Sl. list RCG“ br. 6/02 15 Statut br:612-1720 od 25.03.2005. godine izmjne Statuta br:012-5392 od 28.09.2010. godine 16 Pravilnik o unutrašnjoj organizaciji i sistematizaciji radnih mjesta br.012-12513 od 10.03.2011.godine


Strana 151

5. Organi Instituta Upravni odbor Zakonom i Statutom Instituta utvrđeno je da Upravni odbor vrši funkciju upravljanja. Na osnovu člana 61. Zakona o zdravstvenoj zaštiti Vlada Crne Gore donijela je Rješenje o imenovanju Odbora direktora, broj 03-10956/3 od 26.11.2009. godine, koga čine sedam članova i to predstavnici osnivača i zaposleni u Institutu. Odlukom Upravnog odbora za predsjednika je izabran predstavnik Instituta, a za zamjenika predsjednika predstavnik Kliničkog centra Crne Gore. Upravni odbor je u 2010. godini održao pet sjednica na kojima je donosio odluke iz svoje nadležnosti. Odluke, koje su usvojene na sjednicama Upravnog odbora, a u skladu sa Poslovnikom o radu, su sastavni dio zapisnika sa održanih sjednica. Zapisnici su usvojeni na sledećoj sjednici, arhivirani i potpisani od strane lica koje je sačinilo zapisnik i predsjednika Upravnog odbora. Direktor instituta U skaldu sa članom 63. Zakona, direktora Instituta imenuje Vlada Crne Gore, na predlog ministra, na period od četiri godine, a najviše dva puta uzastopno. Direktor Instituta imenovan je Odlukom Vlade Crne Gore broj 03/9399 od 03.09.2009. godine. Direktor rukovodi, predstavlja i zastupa Institut. Direktor organizuje i vodi poslovanje Instituta, stara se o realizaciji planova i programa rada i odgovoran je za zakonitost rada i finansijsko poslovanje Instituta u okviru ovlašćenja utvrđenih Zakonom, Statutom i opštim aktima Instituta.

6. Sistem evidencije Institut za javno zdravlje, kao što je navedeno, se finansira iz sredstava budžeta i iz prihoda koje ostvaruje od obavljanja sopstvene djelatnosti. Shodno načinu finansiranja Institut vodi posebne računovodstvene evidencije i to:

1. Računovodstvenu evidenciju zasnovanu na gotovinskoj osnovi, za sredstva koja se Institutu prenose iz budžeta, u skladu sa Pravilnikom o jedinstvenoj klasifikaciji računa za budžet Republike, budžete vanbudžetskih fondova i budžete opština.17

2. Računovodstvenu evidenciju zasnovanu na obračunskoj osnovi, u skladu sa Zakonom o računovodstvu i reviziji,18kojom obezbjeđuje evidenciju prihoda i rashoda, finansijske i nefinansijske imovine, potraživanja, obaveza i kapitala. Institut obezbjeđuje i analitičku evidenciju (pomoćne knjige) osnovnih sredstava, evidenciju kupaca, dobavljača i zaliha.

7. Metode revizije, određivanje rizika i procjena materijalnosti

Revizija je planirana i izvršena u skladu sa INTOSAI i EUROSAI standardima, na način koji omogućava da se u razumnoj mjeri uvjerimo da li finansijski izvještaji Instituta sadrže materijalno značajne greške i da li je poslovanje subjekta revizije usklađeno sa zakonskim, podzakonskim aktima i drugim propisima. Revizija uključuje sprovođenje postupaka u cilju pribavljanja revizorskih dokaza o iznosima i informacijama objelodanjenim u finansijskim izvještajima.

17 “Sl. list RCG” br. 337/05, 81/05 18 “Sl. list CG” br. 69/05, 80/08


Strana 152

Određivanje uzorka vršeno je korišćenjem metodologije za određivanje uzorka, u skladu sa Metodološkim uputstvom za određivanje uzorka u postupku revizije.19 Inherentni rizik (Ri) procijenjen je sa koeficijentom 37,09%, rizik kontrole (Rk) 36,40%, uz procjenu rizika revizije (Rr) od 0,95%. Shodno tome rizik otkrivanja (Ro) je izveden po formuli Ro = Rr/(Ri x Rk) i znosi 7,00%. Visok rizik revizije (rizik revizije se iskazuje u visini do 1%) je procijenjen polazeći od činjenice da se subjekat revizije prvi put kontroliše od strane Institucije, kao i zbog nedovoljne pouzdanosti u sistem unutrašnje kontrole. Uzorkom od 79,13% su obuhvaćeni prihodi i rashodi Instituta. Smatramo da su revizijski dokazi koje smo pribavili dovoljni i odgovarajući i da obezbeđuju valjanu osnovu za izražavanje revizijskog mišljenja. II OCJENA UTVRĐENOG ČINJENIČNOG STANJA SA PREPORUKAMA Revizija je planirana sa uzorkom od 80,86%, a izvršena na uzorku od 79,13% uz procjenu materijalnosti od 1,11% i stepenom sigurnosti uvjeravanja od 93,00%. Polazeći od konstatovanih nepravilnosti nadležni Kolegijum je po predmetnoj reviziji izrazio USLOVNO POZITIVNO MIŠLJENJE i daje sljedeće preporuke: 1. Institut je, u aprilu 2010. godine donio Finansijski plan za navedenu godinu i revizijom je utvrđeno da je Finansijski plan, u skladu sa članom 16. Statuta Instituta za javno zdravlje, usvojen od strane Upravnog odbora. Finansijski plan usvojen od strane Upravnog odbora Instituta obuhvata širi koncept finansiranja od finansijskog plana koji je iskazan Godišnjim zakonom o budžetu države. Međutim, Institut predstavlja direktnog budžetskog korisnika i kao takav je dužan da svoje poslovanje uskladi u cijelini sa Zakonom o budžetu, odnosno, da svi prilivi i izdaci budu planirani u godišnjem zakonu o budžetu, a proces izvršenja mora biti u cijelini evidentiran u glavnoj knjizi trezora, a sva plaćanja se moraju odvijati preko konsolidovanog računa trezora u okviru Ministarstva finansija. Ukupno planirana sredstva Instituta u 2010. godini (sredstva iz budžeta i sredstva ostvarena obavljanjem sopstvene djelatnosti) iznose 3.901.938,00 € a ostvareni izdaci 3.746.621,62 €.

Institut je u obavezi da u skladu sa Zakonom o budžetu sprovede cjelovit i sveobuhvatan postupak planiranja budžeta i u utvrđenom roku podnese zahtjev za dodjelu budžetskih sredstava, koji je prethodno razmatrao i usvojio Upravni odbor Instituta.

2. Subjekat revizije ima otvorene račune kod poslovnih banaka, kako je dato na strani 13. Izvještaja.

Subjekat revizije je dužan da pribavi saglasnost Ministarstva finansija za otvorene

komercijalne račune ili uputi pismeni zahtjev za njihovim zatvaranjem, ukoliko se ocijeni da bankarski računi nijesu potrebni za funkcionisanje Instituta.

3. Usluge prema trećim licima koje nijesu obuhvaćene obaveznim zdravstvenim osiguranjem, Institut vrši na osnovu važećeg Cjenovnika usluga prema trećim licima, na koji je Ministarstvo zdravlja dalo saglasnost broj 03/50-1727 od 01.11.2004. godine. Cijena sanitarnih pregleda utvrđena je Odlukom o utvrđivanju cijena sanitarnih pregleda broj 01-2372 od 02.06.2003. godine. Odluku je, kao privremenu, donio direktor Instituta koji je u periodu donošenja odluke vršio dužnost direktora.

Navedena akta, potrebno je uskladiti sa članom 62. tačka 6. i 7. Zakona o zdravstvenoj zaštiti i sa tačkom 6. 7. Statuta Instituta za javno zdravlje.

19 DRI broj 4011-03-1384 od 01.12.2009. godine.


Strana 153

4. Izdaci za bruto zarade, porez i doprinose na teret poslodavca, u 2010. godini su planirani i isplaćeni iz sredstava Budžeta Crne Gore. Institut, kao potrošačka jedinica, vrši obračun zarada i podnosi zahtjeve za plaćanja Ministarstvu finansija. Uvidom u dokumentaciju, utvrđeno je da je u obračun zarada za 2010. godinu uračunat izdatak na ime naknada za prevoz radnika, a u obračun zarada za januar i februar mjesec 2010. godine uračunate su naknade za odvojen život i naknade za članove Upravnog odbora. Isplaćeni izdaci na ime naknada ne čine zarade i nijesu planirani Zakonom o budžetu za 2010. godinu. Institut nije na adekvatan način iskazao potrošnju u godišnjem zakonu o budžetu države u dijelu ličnih primanja, tako da je planirana sredstva za bruto zarade teretio za isplate naknada članovima Upravnog odbora, isplate za neknade za prevoz radnika i odvojeni život.

Subjekat revizije mora da vrši sveobuhvatno i analitički transparentno planiranje sredstava i da potrošnju uskladi sa godišnjim zakonom o budžetu države.

5. Subjekat revizije je isplatio nagradu po osnovu povećanog obima posla u iznosu od 1.410,78 € i nakande po odlukama o autorskom honoraru za lica zaposlena u Institutu, angažovana na realizaciji projekata u bruto iznosu od 90.298,65 € koje imaju tretman ličnih primanja. Na navedeni izdatak nijesu obračunate i plaćene obaveze u skladu sa propisima kojima se uređuju pitanja isplate zarada, naknada zarada, ugovorenih naknada i ostalih isplata koje imaju tretman ličnih primanja (Zakon o doprinosima za obavezno socijalno osiguranje, Zakon o porezu na dohodak fizičkih lica i Odluke o prirezu porezu na dohodak fizičkih lica).

U vezi sa izdacima identifikovanim kao ostala lična primanja, subjekat revizije je dužan obračunavati pripadajuće poreze i doprinose u skladu sa zakonima.

6. Nabavke osnovnih sredstava su vršene bez prethodno donešenih odluka od strane Odbora direktora, što nije u skladu sa članom 16. Statuta Instituta za javno zdravlje kojim je utvrđeno da Odbor direktora donosi investicione odluke i sprovodi u skladu sa Zakonom o javnim nabavkama.

Subjekat revizije treba da poštuje obaveze predviđene Statutom i da Upravni odbor donosi odluke o investicijama prije nabavke osnovnih sredstava.

7. U postupku revizije javnih nabavki utvrđene su nepravilnosti u dijelu primjene pojedinih odredbi Zakona o javnim nabavkama i to:

- Službenik za javne nabavke i članovi Komisije za otvaranje i vrednovanje ponuda nijesu podnosili izjave u pisanom obliku o postojanju ili nepostojanju slučajeva konflikta interesa, što nije u skladu sa članom 14. stav 3. i 4. Zakona o javnim nabavkama.

- Komisije za otvaranje i vrednovanje ponuda su, u dva otvorena postupka nabavki, formirane nakon donošenja Odluke o pokretanju postupka, što nije u skladu sa članom 31. stav 1. Zakona o javnim nabavkama.

- Ponude ponuđača u jednom otvorenom postupku su otvorene nakon isteka zakonskog roka za otvaranje ponuda, što nije u skladu sa članom 67. stav 1. Zakona o javnim nabavkama.

- Zapisnik o pregledu, ocjeni i upoređivanju ponuda, u jednom otvorenom postupku, ne sadrži potpise svih članova Komisije za otvaranje i vrednovanje ponuda, kao ni sve zakonski obavezne podatke, što nije u skladu sa članom 70. stav 7. Zakona o javnim nabavkama.


Strana 154

- Prilikom sprovođenja 9 postupaka putem šoping metode nijesu donešeni zakonom obavezni dokumenti i to: Odluka o pokretanju postupka i Zapisnik o otvaranju i izboru najpovoljnije ponude. U procesu sprovođenja nabavki male vrijednosti putem šoping metode potrebno je donositi odluke o pokretanju postupka i sačiniti zapisnike o otvaranju i izboru najpovoljnije ponude u skladu sa članom 28. stav 1. i članom 77. stav 2. Zakona o javnim nabavkama.

- U 8 postupaka putem šoping metode nijesu sačinjeni ugovori o javnoj nabavci. Naručilac treba da zaključi ugovor o javnoj nabavci sa ponuđačem čija je ponuda izabrana kao najpovoljnija, u skladu sa članom 74. Zakona o javnim nabavkama.

- Kod određenog broja nabavki putem šoping metode ostvareni izdatak je veći od vrijednosti utvrđene odlukama o nabavkama male vrijednosti.

- Revizijom, na testiranom uzorku rashoda, utvrđeno je da Institut kod nabavki u iznosu od 68.042,07 €, nije sproveo postupak javnih nabavki u skladu sa članom 18. Zakona o javnim nabavkama. Takođe, sprovedene postupke trbalo je uvrstiti u Godišnji izvještaj o javnim nabavkama u skladu sa članom 78. Zakona o javnim nabavkama.

Institut je u obavezi da primjenjuje odredbe Zakona o javnim nabavkama koji reguliše postupak nabavke roba, usluga i izvođenje radova u cilju zakonitog trošenja sredstava i na taj način proces nabavki učini ekonomičnim i transparentnim.

IZVOD IZ KONAČNOG IZVJEŠTAJA O REVIZIJI

GODIŠNJEG FINANSIJSKOG IZVJEŠTAJA I

REVIZIJE EFEKTIVNOSTI FONDA ZA MANJINE ZA 2010. GODINU

Vrsta revizije: Opšta revizija sa revizijom efektivnosti Subjekat revizije: Fond za manjine Predmet revizije: Godišnji finansijski izvještaj za 2010. godinu i efektivnost trošenja sredstava

za projekte Trajanje revizije: 45 revizorskih dana Sastav Kolegijuma: mr Branislav Radulović, član Senata – rukovodilac Kolegijuma



Strana 157

I OPŠTI DIO 1. OSNOVNI PODACI O SUBJEKTU REVIZIJE Fond za manjine osnovan je na osnovu čl. 36 Zakona o manjinskim pravima i slobodama, (Službeni list RCG, br.31/06 ; 51/06 i 38/07) i Odlukom o osnivanju Fonda za manjine (Službeni list Crne Gore br.13/08), u cilju pružanja podrške aktivnostima značajnim za očuvanje i razvoj nacionalnih, odnosno etničkih posebnosti manjinskih nacionalnih zajednica i njihovih pripadnika u oblasti nacionalnog, etničkog, jezičkog, kulturnog i vjerskog identiteta. Shodno članu 36 Zakona o manjinskim pravima i slobodama i Odluci o osnivanju, sredstva za rad Fonda za manjine se obezbjeđuju iz Budžeta Crne Gore i iz drugih izvora, u skladu sa zakonom. Budžetom se za ove namjene opredijeljuje najmanje 0,15% od ukupnih budžetskih sredstava umanjenih za budžet državnih fondova i kapitalni budžet. Članom 12 Odluke o osnivanju Fonda (Službeni list Crne Gore br.13/08), definisana je obaveza Fonda za manjine da Skupštini Crne Gore podnosi Godišnji izvještaj o radu i načinu raspodjele sredstava Fonda. Godišnji izvještaj o radu Fonda Upravni odbor Fonda utvrdjuje najkasnije do 15. februara tekuće godine za prethodnu kalendarsku godinu.

GGooddiiššnnjjii iizzvvjjeeššttaajj oo rraadduu FFoonnddaa zzaa 22001100.. ggooddiinnuu nniijjee uussvvoojjeenn oodd ssttrraannee UUpprraavvnnoogg ooddbboorraa ddoo ddoossttaavvlljjaannjjaa PPrreelliimmiinnaarrnnoogg iizzvvjjeeššttaajjaa FFoonndduu ((1133..0055..22001111..ggooddiinnee)) ii aakkoo jjee sshhooddnnoo ččll..1122 OOddlluukkee oo oossnniivvaannjjuu ffoonnddaa,, rrookk zzaa uussvvaajjaannjjee bbiioo 1155.. ffeebbrruuaarr 22001111.. ggooddiinnee..

Odluku o korišćenju sredstava Fonda donosi Upravni odbor Fonda za manjine, a u donošenju Odluke o raspodjeli sredstava Fonda učestvuju i savjeti manjinskih naroda i drugih manjinskih nacionalnih i etničkih zajednica, preko svojih predstavnika u Upravnom odboru Fonda. Sredstva opredijeljena državnim budžetom raspoređuju se za:

- finansiranje projekata i - sredstva za rad Fonda.

Sredstvima opredijeljenim za potrebe Fonda pokrivaju se obaveze poslovanja Fonda (nabavka sredstava i materijala za rad, zarade zaposlenih i drugi troškovi u skladu sa zakonom, drugim propisima i internim aktima Fonda. Fond je do donošenja Zakona o izmjenama i dopunama Zakona o manjinskim pravima i slobodama, sredstva za finansiranje projekata raspoređivao u skladu sa učešćem manjina u strukturi stanovništva Crne Gore, shodno rezultatima poslednjeg popisa stanovništva. Fond je obavezan da sredstva koristi u skladu sa načelima zakonitosti, ekonomičnosti i racionalnosti. 2. SISTEM UNUTRAŠNJIH KONTROLA Na osnovu izvršene revizije poslovanja Fonda za manjine utvđeno je da cjelokupni sistem internih kontrola, koji podrazumijeva skup postupaka i mjera koje preduzima rukovodstvo subjekta u cilju osiguranja tačnosti i pravilnosti evidentiranja finansijskih transakcija, njihovu punu usklađenost sa zakonima te efikasno trošenje državnog novca, nniijjee uuttvvrrđđeenn ii ppoossttaavvlljjeenn nnaa pprreecciizzaann ii eeffiikkaassaann nnaaččiinn.


Strana 158

Fond, shodno članu 35 Statuta, nniijjee ddoonniioo sopstveni Pravilnik o radnim odnosima, Pravilnik o disciplinskoj i materijalnoj odgovornosti i Pravilnik o arhivskom poslovanju do 31.03.2011.godine. Fond nniijjee iizzvvrrššiioo popunu radnih mjesta shodno Pravilniku o unutrašnjoj organizaciji i sistematizaciji, (60% sistematizovanih radnih mjesta nije popunjeno), jer nije dobio saglasnost Ministarstva finansija za popunjavanje sistematizovanih radnih mjesta. U kontrolisanom periodu (do XI mjeseca) jedino je u radnom odnosu bio direktor, što ukazuje da interne kontrole nisu ni mogle biti adekvatno sprovedene, te stoga FFoonndd nniijjee mmooggaaoo ssvvoojjee aakkttiivvnnoossttii sspprroovvooddiittii,, eeffiikkaassnnoo,, eekkoonnoommiiččnnoo ii eeffeekkttiivvnnoo.. Nedostatak kvalitetnog sistema internih kontrola i njegova nedovoljna primjena može imati negativan uticaj na racionalno upravljanje i poslovanje institucijom i namjensko trošenje budžetskih sredstava. 2.1. RAČUNOVODSTVENE EVIDENCIJE I FINANSIJSKI IZVJEŠTAJI Revizijom je utvrđeno da Fond za manjine ne obezbjeđuje potrebne računovodstvene evidencije prihoda, rashoda, imovine i obaveza u odgovarajućim računovodstvenim programima što nije u skladu sa Pravilnikom o jedinstvenoj klasifikaciji računa za budžet Republike, budžete vanbudžetskih fondova i budžete opština (“Sl. list RCG“ br. 35/05, 37/05 i 81/05), Uputstvom o radu državnog trezora i MRS za javni sektor. U toku postupka revizije utvrđeno da finansijsko - računovodstvene poslove za potrebe Fonda obavlja lice koje je angažovano po osnovu Ugovora o djelu. Potrebno je da finansijsko - računovodstvene poslove za potrebe Fonda obavlja zaposleni čije je radno mjesto sistematizovano Pravilnikom o unutrašnjoj organizaciji i sistematizaciji Fonda, a ne lice angažovano po osnovu ugovora o djelu. Neizvršavanjem računovodstvenih aktivnosti koje prethode izradi godišnjih finansijskih izvještaja u skladu sa računovodstvenim propisima, Fond se iizzllaažžee rriizziikkuu nneeeeffiikkaassnnoogg uupprraavvlljjaannjjaa ii rraassppoollaaggaannjjaa iimmoovviinnoomm ii jjaavvnniimm ssrreeddssttvviimmaa.. Saglasno Pravilniku o načinu pripreme, sastavljanja i podnošenja finansijskih izvještaja budžeta, državnih fondova i jedinica lokalne samouprave (“Sl.list CG”, br.32/10), Fond za manjine je dostavio Ministarstvu finansija sledeće finansijske izvještaje, i to:

Izvještaj o novčanim tokovima III i V Izvještaj o neizmirenim obavezama.

U postupku vršenja revizije utvrđeno je da je Fond u Izvještaju o novčanim tokovima III iskazao na poziciji primitaka i izdataka budžetska sredstva dodijeljena putem transfera u iznosu od po 989.669,64 €, a da u obrascu neizmirenih obaveza nneemmaa iisskkaazzaannoogg ssttaannjjaa nnaa ddaann 3311..1122..22001100.. ggooddiinnee..


Strana 159

MIŠLJENJE, ZAKLJUČCI I PREPORUKE Državna revizorska institucija je, na osnovu člana 4. Zakona o Državnoj revizorskoj instituciji i Odluke nadležnog Kolegijuma (broj 40113-04-34) izvršila reviziju Godišnjeg finansijskog izvještaja i reviziju efektivnosti Fonda za manjine za 2010. godinu. Revizija je izvršena u skladu sa Zakonom o Državnoj revizorskoj instituciji, Uputstvom o metodologiji rada Državne revizorske institucije, Poslovnikom Državne revizorske institucije i Međunarodnim standardima revizije za javni sektor (INTOSAI). Revizija je na osnovu uzorka ispitivala značajne transakcije koje potkrepljuju iznose u finansijskim izvještajima, usaglašenost sa zakonima i propisima, ocjenu sistema internih kontrola i finansijsko – računovodstveno poslovanje Fonda za manjine. Na bazi utvrdenog činjeničnog stanja i izjašnjenja subjekta revizije Fonda za manjine (broj 184/11 od 06.06.2011. godine) na izvještaj DRI (broj 40113-04--3-08 od 13.05.2011. godine), a u skladu sa članom 50. Poslovnika Državne revizorske institucije, nadležni Kolegijum za vršenje ove revizije u sastavu: mmrr BBrraanniissllaavv RRaadduulloovviićć – rukovodilac Kolegijuma i MMiirroossllaavv IIvvaanniiššeevviićć – član Kolegijuma, na sjednici održanoj dana 14.06. 2011. godine usvojio je:

KKOONNAAČČAANN IIZZVVJJEEŠŠTTAAJJ oo rreevviizziijjii GGooddiiššnnjjeegg ffiinnaannssiijjsskkoogg iizzvvjjeeššttaajjaa ii rreevviizziijjii eeffeekkttiivvnnoossttii ppoosslloovvaannjjaa

Fonda za manjine za 2010. godinu i donio sledeće:

MMIIŠŠLLJJEENNJJEE SSAA PPRRIIJJEEDDLLOOGGOOMM PPRREEPPOORRUUKKAA II MMJJEERRAA

a) Revizijom: Godišnjeg finansijskog izvještaja Fonda za manjine za 2010. godinu je utvrđeno

da nnee ppoossttoojjee mmaatteerriijjaallnnoo zznnaaččaajjnnee ggrreešškkee iillii zznnaaččaajjnnaa ooddssttuuppaannjjaa kkoodd zzvvaanniiččnnoo pprreezzeennttiirraanniihh ffiinnaannssiijjsskkiihh iizzvvjjeeššttaajjaa,, kkaaoo ii ddaa ssuu ffiinnaannssiijjsskkee ttrraannssaakkcciijjee nnaa oossnnoovvuu kkoojjee ssuu ssaaččiinnjjeennii ffiinnaannssiijjsskkii iizzvvjjeeššttaajjii ppoottkkrriijjeepplljjeennee ooddggoovvaarraajjuuććoomm ddookkuummeennttaacciijjoomm.. Na osnovu utvrđenog činjeničnog stanja konstatovani su i nedostaci u dijelu pravne regulative, računovodstvenih evidencija, sistema internih kontrola kao i u primeni Zakona o javnim nabavkama, koji zahtjevaju da Fond u narednom periodu sprovede odgovarajuće mjere i preporuke u cilju njihovog otklanjanja. Iz navedenih razloga nadležni Kolegijum je na reviziju Godišnjeg finansijskog izvještaja izrazio - uusslloovvnnoo ppoozziittiivvnnoo mmiiššlljjeennjjee..

b) Revizijom: Efektivnosti poslovanja Fonda utvrđeno je da Fond za manjine nniijjee uu ppoottppuunnoossttii

oossttvvaarriioo cciilljjeevvee koje mu je zakonodavac ustanovio. Fond za manjine nniijjee uuttvvrrddiioo kkrriitteerriijjuummee zzaa vvrreeddnnoovvaannjjee pprroojjeekkaattaa,, iinnddiikkaattoorree zzaa mmjjeerreennjjee uuččiinnaakkaa rreeaalliizzoovvaanniihh pprroojjeekkaattaa ii nniijjee oobbeezzbbiijjeeddiioo mmoonniittoorriinngg ((pprraaććeennjjaa)) ii eevvaalluuaacciijjuu ((ooccjjeennjjiivvaannjjee)) rreezzuullttaattaa rreeaalliizzoovvaanniihh pprroojjeekkaattaa, pa stoga svoje aktivnosti u potpunosti nniijjee vvrrššiioo uu sskkllaadduu ssaa nnaaččeelloomm eeffeekkttiivvnnoossttii.


Strana 160

PREDLOG MJERA I DATIH PREPORUKA ZA OTKLANJANJE UTVRĐENIH NEPRAVILNOSTI A) OPŠTA REVIZIJA (ZAKONITOSTI I ISTINITOSTI FINANSIJSKIH IZVJEŠTAJA) 11.. UUttvvrrđđeennii nneeddoossttaaccii uu ssiisstteemmuu iinntteerrnniihh kkoonnttrroollaa ((ooppššiirrnniijjee ddaattoo uu ppooggllaavvlljjuu IIII ttaaččkkaa 22..11)) ::

Sistem internih kontrola nije u potpunosti razrađen i definisan na jasan i precizan način; Fond nije donio sva predviđena opšta akta shodno članu 35. Statuta (Pravilnik o radnim

odnosima, Pravilnik o disciplinskoj i materijalnoj odgovornosti i Pravilnik o arhivskom poslovanju Fonda za manjine).

Fond nije izvršio popunu radnih mjesta shodno Pravilniku o unutrašnjoj organizaciji i sistematizaciji (60% sistematizovanih radnih mjesta je popunjeno iz razloga što nije dobio saglasnost Ministarstva finansija za popunjavanje sistematizovanih radnih mjesta.) U kontrolisanom periodu jedino je u radnom odnosu bio direktor, što ukazuje da interne kontrole nisu ni mogle biti adekvatno sprovedene, te stoga FFoonndd nniijjee mmooggaaoo ssvvoojjee aakkttiivvnnoossttii sspprroovvooddiittii,, eeffiikkaassnnoo,, eeffeekkttiivvnnoo ii eekkoonnoommiiččnnoo..

Nedostatak kvalitetnog sistema internih kontrola ili njegova nedovoljna primjena može imati negativan uticaj na racionalno upravljanje i poslovanje Fonda kao i namjensko trošenje budžetskih sredstava.

Potrebno je da Fond uspostavi sistem internih kontrola koji će preventivno otklanjati sve moguće slabosti i nepravilnosti kojim bi se osigurao kvalitet rada i efikasan sistem rukovođenja i nadzora, posebno u dijelu izvršenja budžeta.

Potrebno je donijeti opšta akata shodno čl. 35. Statuta Fonda i obezbjediti njihovu dosljednu primjenu, kao i doradu postojećih pravila i procedura koje se odnose na Pravilnik o utvrđivanju kriterijuma za vrednovanje projekta.

22.. UUttvvrrđđeennee nneepprraavviillnnoossttii uu ddiijjeelluu rraaččuunnoovvooddssttvvaa ((ooppššiirrnniijjee ddaattoo uu ppooggllaavvlljjuu IIII ttaaččkkaa 22..22)) Računovodstvo Fonda nije vršilo evidentiranje finansijskih transakcija u poslovnim knjigama na

način kako je to propisano računovodstvenim standardima i načelima i analitičkim kontnim planom za budžetske korisnike

Neizvršavanjem računovodstvenih aktivnosti koje prethode izradi godišnjih finansijskih izvještaja u skladu sa računovodstvenim propisima, Fond se izlaže riziku neefikasnog upravljanja i raspolaganja imovinom i javnim sredstvima.

Potrebno je da rukovodstvo Fonda preduzme aktivnosti kojim će otkloniti nepravilnosti u dijelu finansijsko-računovodstvenih poslova tj. da obezbijedi da se evidentiranje poslovnih promjena u Glavnoj knjizi, obavlja na način kako je to propisano računovodstvenim načelima i standardima i analitičkim kontnim planom za budžetske korisnike.

Potrebno je da Fond računovodstvene evidencije obezbjeđuje na modifikovano- gotovinskoj osnovi. To podrazumijeva evidentiranje prihoda i rashoda na gotovinskoj osnovi, a evidentiranje imovine (stalne i obrtne) i obaveza na obračunskoj osnovi, shodno Pravilniku o jedinstvenoj klasifikaciji računa za budžet države, budžete vanbudžetskih fondova i budžete opština (“Sl. list RCG“ br. 35/05, 37/05 i 81/05).


Strana 161

33.. UUttvvrrđđeennii nneeddoossttaaccii uu ddiijjeelluu rraassppooddjjeellee bbuuddžžeettsskkiihh ssrreeddssttaavvaa Upravni odbor Fonda za manjine, posebnom odlukom, izvršio je raspodjelu odobrenih

sredstava iz Budžeta za 2010. godinu za finansiranje projekata u ukupnom iznosu od 850.000,00€.

Za potrebe rada administracije Fonda utrošeno je 143.113,37€. Fond nniijjee ooppššttiimm aakkttoomm utvrdio procentualno učešće sredstava koje će koristiti za finansiranje

projekata i iznos sredstava za svoje potrebe u odnosu na odobrena bužetska sredstva.

Potrebno je da Fond opštim aktom utvrdi procentualno učešće sredstava za finansiranje projekata i sredstava za potrebe Fonda u odnosu na ukupno odobrena budžetska sredstva.

44.. UUttvvrrđđeennii nneepprraavviillnnoossttii uu pprriimmjjeennii ZZaakkoonnaa oo jjaavvnniimm nnaabbaavvkkaammaa ((ooppššiirrnniijjee ddaattoo uu ppooggllaavvlljjuu IIII iizzvvjjeeššttaajjaa ttaaččkkaa 22..66))..

Prispjele ponude za javne nabavke putem šoping metode nisu zavedene u djelovodniku Fonda; Datumi na dostavljenim ponudama ne odgovaraju rokovima koji su precizirani Zahtjevom za

dostavu ponuda; Ugovori su zaključivani prije isteka roka za podnošenje zahtjeva za zaštitu prava iz člana 88

Zakona o javnim nabavkama; Procijenjana vrijednost za zakup poslovnog prostora nije pravilno iskazana jer je ista data u

iznosu mjesečne zakupnine što nije u skladu sa Zakonom o javnim nabavkama; Fond je u 2009. godini vršio plaćanje roba i usluga prije zaključivanja ugovora. Nabavka roba i usluga primjenom neposrednog sporazuma nije vršena u skladu sa članom 78

Zakona o javnim nabavkama. Fond nije imenovao službenika za javne nabavke shodno članu 30 Zakona.

Fond prilikom nabavke roba i usluga putem neposrednog sporazuma treba da dosljedno

primjenjuje čl. 78. Zakona o javnim nabavkama, kojim je precizirano da ukupna vrijednost javnih nabavki sprovedenih putem neposrednog sporazuma ne prelazi 10 % ukupno izvršenih javnih nabavki.

Potrebno da Fond prilikom sprovođenja postupaka javnih nabavki malih vrijednosti (šoping metoda) dosledno primjenjue odrebe Zakona o janim nabavkama u svim fazama postupka.

Fond treba da pregovarački postupak bez prethodnog objavljivanja poziva za javno nadmetanje, kao najmanje transparentan postupak, koristi samo u izuzetnim i opravdanim slučajevima, kada ne postoji mogućnost da se javna nabavka sprovede primjenom jedne od ostalih vrsta postupaka.

B) REVIZIJA EFEKTIVNOSTI

55.. UUttvvrrđđeennee nneepprraavviillnnoossttii uu ddiijjeelluu kkoojjii ssee ooddnnoossii nnaa rraassppiissiivvaannjjee kkoonnkkuurrssaa ii pprroojjeekkttnnuu ddookkuummeennttaacciijjuu::

Fond za manjine je u prethodne dvije godine krajem godine raspisivao Konkurs za korišćenje sredstava i ako to nije bilo uslovljeno dinamikom otpuštanja budžetskih sredstava;

Konkursnom za 2010. godinu Fond nije precizirao obavezu podnosioca projekata da dostavljaju indikatore učinka;


Strana 162

Podaci o projektu koje sadrži konkursna prijava većinom ne obezbjeđuje licima koja donose odluke dovoljno informacija koje bi opravdale prihvatanje ili odbacivanje predloženog projekta iz razloga što su elementi prijave (ciljevi, sadržina i kriterijumi za utvrđivanje doprinosa projekta) dati opisno i uopšteno i ne sadrže razrađene indikatore za mjerenje rezultata;

Projektna dokumentacija pripadnika jedne nacionalne zajednice u većini slučajeva dostavljena je samo na jeziku te nacionalne zajednice bez prevoda, što dovodi u sumnju mogućnost ostalih članova da se upoznaju sa sadžajem projekta.

Potrebno je da Fond raspisuje konkurs za korišćenje sredstava shodno dinamici

otpuštanja budžetskih sredstava i da konkursom utvrdi obavezu podnosioca da sastavni dio konkursne prijave budu i indikatori učinka.

Indikatori moraju biti precizni, korisni, praktični i uporedivi tj. relevantni za mjerenje rezultata projekta.

Podnosioci projekata trebali bi projektnu dokumentaciju dostavljati Fondu pored jezika nacinalne manjine i na službenom jeziku Crne Gore.

66.. UUttvvrrđđeennii nneeddoossttaaccii uu ddiijjeelluu iizzvvjjeeššttaajjaa oo rreeaalliizzaacciijjii pprroojjeekkaattaa Uvidom u Izvještaje o realizaciji podržanih projekata za 2009. godinu utvrđeni su sledeći nedostaci, i to:

KKoorriissnniiccii ssrreeddssttaavvaa ddoossttaavviillii ssuu FFoonndduu iizzvvjjeeššttaajjee oo rreeaalliizzaacciijjii pprroojjeekkaattaa zzaa 22000099.. ggooddiinnuu,, ss ttiimm ddaa jjee SSrrppsskkaa nnaacciioonnaallnnaa zzaajjeeddnniiccaa uummjjeessttoo uu ffoorrmmii iizzvvjjeeššttaajjaa ssvvoojjee aakkttiivvnnoossttii pprreezzeennttiirraallaa uu ffoorrmmii ppuubblliikkaacciijjee ((kknnjjiiggee)).. IIzzvvjjeeššttaajjii oo rreeaalliizzaacciijjii pprroojjeekkaattaa ssuu nneekkoommpplleettnnii,, ppoovvrrššnnii,, iisskkaazzii ssuu ooppiissnnii ii bbeezz aaddeekkvvaattnniihh ffiinnaannssiijjsskkiihh ddookkaazzaa nnaa oossnnoovvuu kkoojjiihh bbii ssee mmooggllii uuttvvrrddiittii ssttvvaarrnnii ttrroošškkoovvii ppoo pprroojjeekkttuu ii nniijjeessuu uusskkllaađđeennii ssaa ččll..44 UUggoovvoorraa oo ffiinnaannssiirraannjjuu ii ssuuffiinnaannssiirraannjjuu pprroojjeekkaattaa ((kkoonnssttaattaacciijjaa ssee ooddnnoossii nnaa vviiššee oodd 5500%% iizzvvjjeeššttaajjaa))..

DDjjeelliimmiiččnnoo jjee iizzvvrrššeennaa rreeaalliizzaacciijjaa uuggoovvoorreenniihh oobbaavveezzaa kkoodd vveeććiinnee nnoossiiooccaa pprroojjeekkaattaa;; KKaaššnnjjeennjjee uu rreeaalliizzaacciijjii pprroojjeekkaattaa,, uukkaazzuujjee nnaa nneeddoovvoolljjnnoo uutteemmeelljjeenn pprriinncciipp ooddggoovvoorrnnoossttii

kkoorriissnniikkaa ooddoobbrreenniihh ssrreeddssttaavvaa.. Revizijom je utvrđeno da izvještaji o realizaciji projekata nijesu dostavljeni Fondu do okončanja terenskog rada tj. 10.03.2011. godine iz razloga što je raspodjela sredstava za realizaciju projekata izvršena krajem decembra 2010. godine a realizacija pojedinih projekata traje i do godinu dana.

Potrebno je da Fond za manjine utvrdi obavezu korisnika sredstava da izvještaje o realizaciji projekata dostavljaju u predviđenom roku, da izvještaji budu u jasnoj i standardizovanoj formi i da budu precizni;

Potrebno je da sastavni dio izvještaja budu vjerodostojne isprave za pravdanje troškova projekta (uplatnice, nalozi za isplatu, nalozi za prenos, situacije, računi, kontrolne trake fiskalne kase i druge isprave).

77.. UUttvvrrđđeennii nneeddoossttaaccii uu ddiijjeelluu pprraavvnnee rreegguullaattiivvee ((ooppššiirrnniijjee uu ppooggllaavvlljjuu IIIIII iizzvvjjeeššttaajjaa ttaaččkkaa 66))

Pravilnikom o utvrđivanju kriterijuma za raspodjelu sredstava nijesu jasno i precizno definisani kriterijumi kojim se konkretizuje namjena, sadržina i vrednovanje projekata.


Strana 163

Potrebno je da Fond za manjine Pravilnikom o utvrđivanju kriterijuma za raspodjelu sredstava, jasno i precizno definise kriterijume za vrednovanje projekata.

Potrebno je izmijeniti tačku 10. Pravilnika na način da su podnosioci projekata dužni dostaviti Fondu izvještaj o realizaciji u roku definisanom u ugovoru. U slučaju da ne izvrše ovu obavezu isti bi izgubili pravo da konkurišu za dobijanje sredstava za nove projekte.

88.. UUttvvrrđđeennee nneeddoossttaaccii uu ddiijjeelluu zzaakklljjuuččeenniihh uuggoovvoorraa

Fond za manjine je zaključivao Ugovore o finansiranju/sufinansiranju projekata, sa podnosiocima projekata tipskog karaktera koji na zadovoljavajući način ne definišu predmetne specifičnosti projekata. Naime, projekti koji se finansiraju imaju veoma različite, a u pojedinačnim slučajevima i vrlo specifične predmete, pa se kao takvi vrlo teško mogu podvesti pod tipskom formom ugovora.

Fond je vršio avansno plaćanje ukupno ugovorenog iznosa, korisnicima sredstava za finansiranje projekata ne poštujući dinamiku realizacije projekta.

Fond za manjine treba da ugovorom precizira dinamiku plaćanja u tranšama, prema

realizaciji pojedinih dijelova projekata i uspostavi kvalitetnu i efikasnu kontrolu kako bi se smanjio rizik od nenamjenskog i nezakonitog trošenja javnih sredstava.

99.. UUttvvrrđđeennii nneeddoossttaaccii uu ddiijjeelluu kkoojjii ssee ooddnnoossii nnaa mmoonniittoorriinngg ((pprraaććeennjjee)) ii eevvaauullaacciijjuu ((ooccjjeennjjiivvaannjjee)) Fond za manjine nije u kontrolisanom periodu obezbjedio praćenje aktivnosti realizacije podržanih

projekata, niti vršio procenjivanje rezultata istih tj. nije vršen monitoring i evaluacija. Zbog nevršenja od strane Fonda navedenih aktivnosti revizijom nije bilo moguće utvrditi da li su projekti u potpunosti realizovani i da li su njihovom realizacijom ostvareni planirani ciljevi.

Fond za manjine treba da obezbijedi praćenje aktivnosti koje se odnose na realizaciju projekata kao i ocjenjivanje rezultata istih, a ne samo da raspisuje konkurse, vrši izbor projekata i raspodjelu sredstava. Za ostvarivanje ovog cilja bilo bi svrsishodno izvršiti popunjavanje slobodnih radnih mjesta izvršiocima čiji su radni zadaci pored ostalog monitoring i evaluaciju projekata.

. ZAKLJUČNE KONSTATACIJE za reviziju efektivnosti rada Fonda

Državna revizorska institucija je pored opšte revizije (revizije pravilnosti i tačnosti) Godišnjeg finansijskog izvještaja izvršila i reviziju efektivnosti poslovanja Fonda za manjine za 2010. godinu. Cilj revizije efektivnosti je bio da se utvrdi da li je Fond za manjine obavljao poslove iz svoje nadležnosti i da li je te poslove obavljao na pravi način, tj. da li je izvršavanjem svojih osnovnih funkcija ostvarivao očekivane rezultate. Zbog nedostatka indikatora učinaka i ne obezbjeđivanja praćenja aktivnosti na realizaciji projekata i procjenjivanja rezultata istih od strane subjekta revizije fokus revizije stavljen je na reviziju efektivnosti tj. na ostvarivanje ciljeva Fonda.


Strana 164

Sumirajući glavne rezultate nakon izvršene revizije efektivnosti poslovanja, konstatuje se da Fond za manjine: nneemmaa pprreecciizznnoo uuttvvrrđđeennee kkrriitteerriijjuummee zzaa vvrreeddnnoovvaannjjee pprroojjeekkaattaa,, iinnddiikkaattoorree zzaa mmjjeerreennjjee uuččiinnaakkaa

rreeaalliizzoovvaanniihh pprroojjeekkaattaa,, kkaaoo ii ddaa nnee oobbeezzbbjjeeđđuujjee pprraaććeennjjee rreeaalliizzaacciijjee pprroojjeekkaattaa ii mmjjeerreennjjee rreezzuullttaattaa rreeaalliizzoovvaanniihh pprroojjeekkaattaa..

IIzzvvjjeeššttaajjii oo rreeaalliizzaacciijjii pprroojjeekkaattaa kkoojjee ddoossttaavvlljjaajjuu nnoossiiooccii pprroojjeekkaattaa FFoonndduu ssuu nneeppoottppuunnii,, ppoovvrrššnnii ii bbeezz vvaalljjaanniihh ffiinnaannssiijjsskkiihh ddookkaazzaa oo ttrroošškkoovviimmaa kkoojjii ssuu nnaassttaallii ppoo oossnnoovvuu nnjjiihhoovvee rreeaalliizzaacciijjee..

Na osnovu prethodno utvrđenih nedostataka konstatuje se da Fond za manjine nije u potpunosti ostvarivao ciljeve koje mu je zakonodavac utvrdio pa samim tim i sprovođenje svojih aktivnosti nniijjee vvrrššiioo uu sskkllaadduu ssaa nnaaččeelloomm eeffeekkttiivvnnoossttii.. U cilju povećanja efektivnosti rada Fond za manjine treba da:

kkrroozz uuttvvrrđđiivvaannjjee pprreecciizznniihh,, pprraakkttiiččnniihh ii uuppoorreeddiivviihh iinnddiikkaattoorraa uuččiinnkkaa ddaa jjaassaann ppuuttookkaazz nnoossiioocciimmaa pprroojjeekkaattaa uu kkoomm pprraavvccuu ttrreebbaa ddaa ddjjeelluujjuu,, ddaa bbii oossttvvaarriillii cciilljj kkoojjii ssee oogglleeddaa uu ooččuuvvaannjjuu ii uunnaapprreeđđeennjjuu nnaacciioonnaallnnoogg,, eettnniiččkkoogg,, kkuullttuurrnnoogg ii vvjjeerrsskkoogg iinnddeettiitteettaa nnaacciioonnaallnniihh zzaajjeeddnniiccaa;;

oobbeezzbbiijjeeddii mmoonniittoorriinngg ii eevvaalluuaacciijjuu,, ttjj.. pprraaććeennjjee aakkttiivvnnoossttii ii ooccjjeennuu rraazzuullttaattaa ppooddrržžaanniihh pprroojjeekkaattaa;; pprreezzeennttiirraa jjaavvnnoossttii ii oossnniivvaaččuu iizzvvjjeeššttaajj oo ooccjjeennii uussppjjeeššnnoossttii ssvvaakkoogg oodd rreeaalliizzoovvaanniihh pprroojjeekkaattaa nnaa bbaazzii

kkvvaalliittaattiivvnniimm ii kkvvaannttiittaattiivvnniimm ppookkaazzaatteelljjaa..


GODIŠNJEG FINANSIJSKOG IZVJEŠTAJA

AGENCIJE ZA ELEKTRONSKE MEDIJE ZA 2010. GODINU

Vrsta revizije: Opšta revizija Subjekat revizije: Agencija za elektronske medije Predmet revizije: Godišnji finansijski izvještaj za 2010. godinu Trajanje revizije: 45 revizorskih dana Sastav Kolegijuma: g. Dragiša Pešić, član Senata – rukovodilac Kolegijuma



Strana 167

I UVODNI DIO 1. OSNOVNI PODACI O SUBJEKTU REVIZIJE

"Agencija za radio-difuziju je osnovana 2003. godine, u skladu sa Zakonom o radio-difuziji ("Sl.list RCG", br. 51/02, 62/02, 46/04, 56/04, 77/06 i "Sl. list RG", br. 50/08, 79/08, 53/09). Agencija za radio-difuziju" je upisana u Centralni registar Privrednog suda u Podgorici pod registarskim brojem 10-0000015/001 dana 31.07.2003. godine. Sjedište "Agencije za radio-difuziju" je u Podgorici - Bul. Svetog Petra Cetinjskog 9. Saglasno Zakonu o elektronskim medijima („Sl. list Crne Gore“, br. 46/10 od 06.08.2010. godine) Agencija za radio-difuziju nastavlja da radi pod nazivom Agencija za elektronske medije. Agencija za elektronske medije preuzela je zaposlene, sredstva, opremu, prava i obaveze Agencije za radio-difuziju. Agencija za elektronske medije (u daljem tekstu: Agencija) je nezavisni regulatorni organ za oblast audiovizuelnih medijskih usluga (u daljem tekstu AVM usluga) koji vrši javna ovlašćenja u skladu sa Zakonom o elektronskim medijima. Organi Agencije su: Savjet Agencije i direktor Agencije. Agencija se finansira iz sledećih izvora: jednokratnih naknada za registraciju pružalaca audiovizuelnih medijskih usluga (AVM usluga); godišnjih naknada po osnovu izdatih odobrenja za pružanje AVM usluga (naknade za emitovanje,

naknade za pružanje AVM usluge na zahtjev); drugih izvora u skladu sa zakonom. Finansiranje Agencije vrši se u skladu sa finansijskim planom

koji za svaku godinu donosi Savjet, najkasnije tri mjeseca prije početka finansijske godine. 2. RAČUNOVODSTVENI SISTEM Revizijom je utvrđeno da Agencija za elektronske medije obezbjeđuje sledeće evidencije, i to: evidenciju prihoda, rashoda, imovine (stalne i obrtne), kapitala i obaveza. Agencija za elektronske medije evidentiranje prihoda i rashoda vrši na obračunskoj osnovi u skladu sa Zakonom o računovodstvu i reviziji ("Sl.list RCG" br.69/05 i" Sl.list CG" br. 80/08) i Pravilnikom o kontnom okviru za privredna društva i druga pravna lica

Shodno Pravilniku o načinu pripreme, sastavljanja i podnošenja finansijskih izvještaja nezavisnih regulatornih tijela, pravnih lica, akcionarskih društava sa ograničenom odgovornošću u kojima država ili opštine imaju većinski udio u vlasništvu ("Sl list CG " br 12/08 i 35/10) Agencija za elektronske medije je u obavezi da Ministarstvu finansija dostavi, najkasnije do 31. marta tekuće godine za prethodnu godinu Godišnji finansijski izvještaj, na sledećim obrascima:


Strana 168

Bilans uspjeha - na Obrascu BU po funkcionalnoj metodi i po prirodi troška u skladu sa Međunarodnim računovodstvenim standardima;

Bilans stanja - na Obrascu BS; Iskaz o promjenama neto imovine (kapitala) - na Obrascu IPK; Bilans novčanih tokova - na Obrascu BNT u skladu sa Međunarodnim računovodstvenim

standardima, Tabelu indikatora poslovanja - na Obrascu TIP.

Agencija za elektronske medije shodno važećem Pravilniku dostavila je Ministarstvu finansija Godišnji finansijski izvještaj za 2010. godinu na propisanim obrascima u zakonskom roku. Savjet Agencije za elektronske medije usvojio je Izvještaj o finansijskom poslovanju i Izvještaj o radu za 2010. godinu shodno članu 40 Zakona o elektronskim medijima i članu 50 Statuta Agencije.


Strana 169

Na bazi utvrđenog činjeničnog stanja i izjašnjenja Agencije za elektronske medije na Preliminarni izvještaj DRI a u skladu sa članom 50 Poslovnika Državne revizorske institucije, nadležni Kolegijum za vršenje ove revizije u sastavu Dragiša Pešić – član Senata (rukovodilac Kolegijuma) i Miroslav Ivanišević – predsjednik Senata (član Kolegijuma), na sjednici održanoj dana 23.06.2011. godine usvojio je KONAČAN IZVJEŠTAJ o reviziji Godišnjeg finansijskog izvještaja Agencije za elektronske medije za 2010. godinu i izrazio POZITIVNO MIŠLJENJE na predmetnu reviziju

MMIIŠŠLLJJEENNJJEE SSAA PPRREEDDLLOOGGOOMM PPRREEPPOORRUUKKAA II MMJJEERRAA

RReevviizziijjoomm jjee uuttvvrrđđeennoo ddaa nnee ppoossttoojjee mmaatteerriijjaallnnoo zznnaaččaajjnnee ggrreešškkee iillii zznnaaččaajjnnaa ooddssttuuppaannjjaa kkoodd zzvvaanniiččnnoo pprreezzeennttiirraanniihh ffiinnaannssiijjsskkiihh iizzvvjjeeššttaajjaa AAggeenncciijjee zzaa eelleekkttrroonnsskkee mmeeddiijjee zzaa 22001100.. ggooddiinnuu,, kkaaoo nnii bbiittnnee ppoovvrreeddee zzaakkoonnsskkiihh pprrooppiissaa kkoojjiimmaa ssee uurreeđđuujjee oorrggaanniizzaacciijjaa ii ddjjeellaattnnoosstt AAggeenncciijjee.. FFiinnaannssiijjsskkee ttrraannssaakkcciijjee ssuu ppoottkkrriijjeepplljjeennee ooddggoovvaarraajjuuććoomm ddookkuummeennttaacciijjoomm nnaa oossnnoovvuu kkoojjee ssuu ssaaččiinnjjeennii ffiinnaannssiijjsskkii iizzvvjjeeššttaajjii.. PPoorreedd ddaattoogg ppoozziittiivvnnoogg mmiiššlljjeennjjaa uukkaazzuujjeemmoo ii nnaa oonnee eelleemmeennttee kkoojjii ssuu ssaaddrržžaannii uu pprreegglleedduu mmjjeerraa ii ddaattiihh pprreeppoorruukkaa nnaaddlleežžnnoogg KKoolleeggiijjuummaa aa kkoojjee ssuu uussmmjjeerreennee nnaa uunnaapprreeđđeennjjee rraaddaa ssuubbjjeekkttaa revizije PREDLOG MJERA I DATIH PREPORUKA ZA UNAPREĐENJE RADA SUBJEKTA

11.. PPOOTTRRAAŽŽIIVVAANNJJAA U postupku revizije utvrđeno je da je Agencija za elektronske medije vanbilansno evidentirala potraživanje po osnovu fakturisane a ne naplaćene radio pretplate u iznosu od 5.221.000,00 € (4.805.852,20€ od pojedinih kategorija potrošača i 415.742,81€ od pravnih lica). Potraživanja su evidentirana shodno Ugovoru o pružanju usluga naplate radio - difuzne preplate u Crnoj Gori (Ug. broj 02-1490 od 26.06.2008. godine koji je zaključen između Agencije i Elektroprivrede Crne Gore a.d.) i Zapisniku o sravnjenju podataka o fakturisanoj i naplaćenoj realizaciji broj 02-842 od 30.12.2009. godine. Savjet Agencije je razmotrio mogućnost pokretanja postupka sudske naplate duga po osnovu radio-difuzne pretplate ali imajući u vidu da se radi o potraživanjima sa niskom izvješnošću sudske naplate i vrlo visokim troškovima jer se najveći dio potraživanja odnosi na potraživanje od pojedinih kategorija potrošača (domaćinstva) nije donio odluku o davanju saglasnosti o pokretanju postupka. Potrebno je da Agencija za elektronske medije zajedno sa Radio-televizijom CG kao

najvećim korisnikom navedenih potraživanja još jednom razmotri mogućnost pokretanja sudskog postupka za naplatu dospjelih potraživanja po osnovu radio pretplate, a u koliko se utvrdi neizvjesnost i neracionalnost za naplatu istih, preporučujemo da nadležni organ Agencije (Savjet) donese odluku o isknjižavanju navedenih potraživanja iz vanbilansnih evidencija.


Strana 170

Revizijom je utvrđeno da Agencija nije vršila evidentiranje potraživanja od Centra za socijalni rad i Fonda zdravstva po osnovu refundacije bolovanja, tako da revizor nije mogao utvrditi stvarni iznos potraživanja po ovom osnovu, jer mu nije prezentirana odgovarajuća knjigovodstvena dokumentacija, kao ni da li su prihodi evidentirani po ovom osnovu pravilno iskazani.

Potrebno je da Agencija za elektronske medije u svojim poslovnim knjigama obezbjeđuje

analitičku evidenciju svih potraživanja i obaveza u cilju pravilnog i sveobuhvatnog iskazivanja prihoda i rashoda na obračunskoj osnovi.

22.. EEVVIIDDEENNTTIIRRAANNJJEE IIMMOOVVIINNEE

U postupku revizije utvrđeno je da je Agencija za elektronske medije evidentiranje osnovnih sredstava vršila u excel tabelama. Takođe je utvrđeno da Agencija ne dostavlja podatke o pokretnoj i nepokretnoj imovini Upravi za imovinu shodno članu 50 Zakonu o državnoj imovini.Budući da je Država Crna Gora osnovala Agenciju za elektronske medije, i obezbijedila sredstva za početak njenog rada, Agencija je u obavezi da podatke o pokretnim i nepokretnim stvarima dostavlja Upravi za imovinu shodno članu 50 Zakonu o državnoj imovini. Državna revizorska institucija preporučuje Agenciji za elektronske medije da evidentiranje

osnovnih sredstava vrši u odgovarajućem računovodstvenom programu a ne u excel tabelama. Obezbeđivanje odgovarajućeg programa omogućilo bi Agenciji efikasnije evidentiranje osnovnih sredstava.

Potrebno je da Agencija shodno članu 50 Zakona o državnoj imovini dostavlja Upravi za imovinu podatke o pokretnim i nepokretnim stvarima.

33.. RRAADD II FFUUNNCCIIOONNIISSAANNJJEE AAGGEENNCCIIJJEE Za pravilan i efikasan razvoj tržišta komunikacija jedne države, te time i poboljšanje nacionalne konkurentnosti neophodno je postojanje i funkcionisanje posebnog regulatornog tijela tog tržišta. U cilju pravilnog i efikasnog razvoja tržišta komunikacija vlade širom svijeta pristupile su razmatranju mogućnosti konvergencije regulatornih tijela za emitovanje i telekomunikacije. Konvergencija ili spajanje institucija predstavlja jedno od najlogičnijih rješenja jer omogućava efikasniju regulaciju tržišta komunikacija. DRI je mišljenja da bi bilo racionalno da se nakon usvajanja novog zakonskog okvira koji

definiše razvoj elektronskih medija u Crnoj Gori u narednom periodu izvrši konvergencija (spajanje) Agencije za elektronske komunikacije i poštansku djelatnost i Agencije za elektronske medije. Postojeći način funkcionisanja istih, u značajnoj mjeri čini regulaciju tržišta komunikacija složenom, i ukazuje da je potrebno istražiti novi model regulacije koji bi vodio ka pojednostavljenju i ubrzanju regulatornih procesa.


GODIŠNJEG FINANSIJSKOG IZVJEŠTAJA

POTROŠAČKE JEDINICE SUDSTVO ZA 2010. GODINU

Vrsta revizije: Opšta revizija Subjekat revizije: Potrošačka jedinica Sudstvo Predmet revizije: Godišnji finansijski izvještaj za 2010. godinu Trajanje revizije: 60 revizorskih dana Sastav Kolegijuma: dr Milan Dabović, član Senata – rukovodilac Kolegijuma



Strana 173

I UVODNI DIO 1. ORGANIZACIJA I NADLEŽNOST POTROŠAČKE JEDINICE SUDSTVO Subjekt revizije je potrošačka jedinica Sudstvo sa posebnim osvrtom na Sudski savjet, Viši sud u Bijelom Polju i Osnovni sud u Podgorici. Pravosudni sistem je osnovan kao trostepeni sudski sistem. Sastoji se od petnaest osnovnih sudova, dva viša suda, Apelacionog suda, dva privredna suda, Upravnog suda i Vrhovnog suda. Osnivanje, organizacija i nadležnost sudova, uslovi za izbor sudija i sudija - porotnika, organizacija rada sudova, pravosudna uprava, finansiranje rada sudova i druga pitanja od značaja za uredno i blagovremeno funkcionisanje sudova uređuje se Zakonom o sudovima. Finansijska sredstva za rad sudova obezbjeđuju se u posebnom razdjelu budžeta Crne Gore. U nadležnosti je Sudskog savjeta da predlaže razdio godišnjeg budžeta za rad sudova, koji se u formi predloga dostavlja Vladi, da bi konačno bio usvojen na Skupštini Crne Gore. Radom suda rukovodi predsjednik suda, organizuje rad u sudu, vrši raspored poslova i preduzima mjere radi urednog i blagovremenog izvršavanja poslova.

Sudovi su:

1)Vrhovni sud Crne Gore; 2) Apelacioni sud Crne Gore; 3) Viši sud; 4) Upravni sud Crne Gore; 5) Privredni sud; 6) Osnovni sud.

2. RAČUNOVODSTVENE EVIDENCIJE Računovodstveno-finansijske poslove za potrebe potrošačke jedinice Sudstvo obavlja Biro za finansije koji se nalazi u okviru Sudskog savjeta (računovodstveni poslovi; blagajnički poslovi; izrada predloga sudskog budžeta od strane sudova; raspodjela sredstava sudovima; izvršenje budžetskih sredstava za potrebe Sudskog savjeta i svih sudova izrada Godišnjeg finansijskog izvještaja za potrošačku jedinicu Sudstvo itd.) Potrošačka jedinica Sudstvo računovodstvene evidencije obezbjeđuje na gotovinskoj osnovi. 3. SISTEM INTERNIH KONTROLA Interna kontrola je skup postupaka koje oblikuje uprava, rukovodioci i ostali zaposleni u cilju sticanja razumnog uvjerenja u pogledu postizanja ciljeva na područiju sljedećih kategorija:

1) efikasnost poslovanja, 2) pouzdanost finansijskog izvještavanja, 3) usklađenost s primjenjivim zakonima i propisima.


Strana 174

U postupku revizije, utvrđeno je da u potrošačkoj jedinici Sudstvo postoje određene slabosti u funkcionisanju sistema internih kontrola koje se odnose na sljedeće: sudstvo nije uspostavilo unutrašnju reviziju shodno članu 3 Uredbe o uspostavljanju unutrašnje revizije u javnom sektoru, nije donijelo interna akata kojima se regulišu prava, ograničenja i pravdanja pojedinih izdataka (potrošnja goriva, telefona, službena putovanja), i ne obezbjeđuje adekvatne računovodstvene evidencije imovine i obaveza. 4. FINANSIJSKI IZVJEŠTAJI Potrošačka jedinica Sudstvo je dopisom broj 222/2011 od 15.03.2011. godine dostavila finansijske izvještaje Ministarstvu finansija, u skladu sa članom 2 Pravilnika o načinu pripreme, sastavljanja i podnošenja finansijskih izvještaja budžeta, državnih fondova i jedinica lokalne samouprave (“Sl. list CG”, br. 32/10), na obrazcima 3 i 5 i to: Izvještaj o novčanim tokovima III i Izvještaj o neizmirenim obavezama. Potrošačka jedinica Sudstvo evidentiranje prihoda i rashoda vrši na gotovinskoj osnovi tj. u momentu uplate i isplate istih, dok evidentiranje obaveza vrši na obračunskoj osnovi tj. u momentu nastanka istih. Potrošačka jedinica Sudstvo ne obezbjeđuje analitičku evidenciju stalne imovine. Državna revizorska institucija na osnovu člana 4 Zakona o Državnoj revizorskoj instituciji i Odluke Kolegijuma nadležnog za reviziju, izvršila je reviziju Godišnjeg finansijskog izvještaja potrošačke jedinice Sudstvo za 2010. godinu Revizija je takođe izvršena u skladu sa Uputstvom o metodologiji rada Državne revizorske institucije, Poslovnikom Državne revizorske institucije i Međunarodnim standardima revizije za javni sektor (INTOSAI/EUROSAI). Na bazi utvrđenog činjeničnog stanja i izjašnjenja subjekta revizije potrošačke jedinice Sudstvo (Su.R.broj 670-1/11 od 14.09.2011. godine) na izvještaj DRI (broj 40113 - 04 -190/26 od 08.08. 2011. godine), a u skladu sa članom 50 Poslovnika Državne revizorske institucije, nadležni Kolegijum u sastavu: ddrr MMiillaann DDaabboovviićć – rukovodilac Kolegijuma i mr BBrraanniissllaavv RRaadduulloovviićć – član Kolegijuma, na sjednici održanoj dana 23.09.2011. godine usvojio je KKOONNAAČČNNII IIZZVVJJEEŠŠTTAAJJ oo rreevviizziijjii GGooddiiššnnjjeegg ffiinnaannssiijjsskkoogg iizzvvjjeeššttaajjaa ppoottrrooššaaččkkee jjeeddiinniiccee SSuuddssttvvoo zzaa 22001100..ggooddiinnuu ii ddoonniioo sslleeddeeććee ::

MIŠLJENJE sa predlogom preporuka i mjera Na osnovu utvrđenog činjeničnog stanja nadležni Kolegijum je na predmetnu reviziju izrazio - uslovno pozitivno mišljenje. Revizijom Godišnjeg finansijskog izvještaja utvrđeno je da ne postoje matarijalno značajne greške kod zvanično prezentiranih izvještaja, osim u dijelu na koji se daju sledeće preporuke i mjere :

1. Revizijom je konstatovano da Godišnjim zakonom o budžetu za 2010. godinu sredstva za rad potrošačke jedinice Sudstvo nijesu adekvatno planirana.U tom dijelu posebno se ističe nerealan plan vezan za zarade zaposlenih i ostala lična primanja zaposlenih, kapitalne izdatke i sredstva od donacija kod programa Sudstvo. Potrošačka jedinica Sudstvo je sredstva za zarade zaposlenih iskazana u okviru programa Sudstvo, putem preusmjerenja morala uvećati za 811.633,88€. Takođe, nijesu planirana ni sredstva za kapitalne izdatke pa je potrošačka jedinica Sudstvo vršila


Strana 175

nabavku opreme na teret pozicije tekuće održavanje građevinskih objekata i opreme (4142 i 4143). Sredstva donacija planirana su u iznosu od 1.150.000,00€ od kojih je realizovano 35.343,47€, čime je nerealno uvećan godišnji Zakon o budžetu Crne Gore za 2010. godinu (sredstva koja su planirana za potrošačku jedinicu Sudstvo).

Nerealno planirana struktura izdataka dovela je i do preusmjerenja sredstava koja se kreću od 11%

do 39%. Posebno ističemo preusmjerenja sredstava kod programa Sudstvo: naknade za topli obrok koje su planirane u iznosu od 78.045,00 €, a umanjene za 27.658,00€ ili 35,44%, naknade za godišnji odmor su planirane u iznosu od 44.698,50€ i umanjene za 16.176,63€, tj. 36,19%. Na isti način je vršeno preusmjerenje sredstava kod programa Administracija i to kod sledećih pozicija: naknade za topli obrok(4121), koje su planirane u iznosu 318.230,00€ i umanjene za 125.693,87€, tj 39,50%, naknade za godišnji odmor (4122),koje su planirane u iznosu 182.259,00€ i umanjene za 68.833,97€, tj 37,77%. U okviru istog programa vršeno je preusmjerenje sredstava iznad Zakonom dozvoljenog sa izdataka za službena putovanja za 11,04% i izdataka za električnu energiju 15,65%.

Državna revizorska institucija preporučuje potrošačkoj jedinici Sudstvo da pojača

administrativne kapacitete u dijelu planiranja Budžeta, i obezbijedi kroz godišnji Budžetski plan sredstva koja su adekvatna realnim potrebama za rad Sudstva. Takođe ističemo da se u slučaju većih odstupanja kod izvršenja Godišnjeg zakona o Budžetu u dijelu koji se odnosi na ovu potrošačku jedinicu, koriste zakonom dozvoljene procedure u skladu sa članom 7 i članom 33 stav 1 i 2 Zakona o Budžetu CG ("Sl.list CG" br. 12/07...49/10).

2. Nerealno planiranje sredstava za rad potrošačke jedinice Sudstvo u 2010. godini uticalo je na nenamjensko korišćenje Zakonom utvrđene strukture izdataka iskazanih po ekonomskoj klasifikaciji. Ističemo da je potrošačka jedinica Sudstvo u 2010. godini na teret pozicije 4139 - ugovorene usluge isplaćivala naknade sudijama i zapisničarima za rad u drugim sudovima u iznosu od 345.893,45€, kao i troškove za službena putovanja u iznosu od 13.737,30€. Sa ove pozicije vršeno je i podizanje gotovine u iznosu od 32.000,00€ za potrebe blagajne sudova. Nenamjenska potrošnja vršena je i sa pozicije 4135 - izdaci za telefonske usluge, pozicije 4142 - tekuće održavanje opreme i 4143 - tekuće održavanje građevinskih objekata. Cijeneći da postoji dodatno radno angažovanje sudija i da će ova aktivnost biti prisutna

i u narednom periodu, preporučujemo da potrošačka jedinica Sudstvo sredstva za ove namjene planira na poziciji 4129 - ostale naknade u skladu sa Pravilnikom o jedinstvenoj klasifikaciji računa za budžet republike, budžete vanbudžetskih fondova i budžete opština (Sl.list RCG" br 35/05...81/05), kao i da se u daljem izvršenju budžeta potrošačka jedinica Sudstvo pridržava Godišnjeg zakona o Budžetu. Za iznos nenamjenske potrošnje potrebno je da potrošačka jedinica Sudstvo izvrši korekciju Izvještaja o novčanim tokovima (INT III), i zvanično ga dostavi Ministarstvu finansija, kako bi se u skladu sa tim izvršla korekcija Predloga Zakona o završnom računu Budžeta Crne Gore za 2010. godinu.


Strana 176

3. Potrošačka jedinica Sudstvo, u dijelu javnih nabavki nije se pridržavala Zakona o javnim nabavkama jer je u toku 2010. godine izvršila nabavku roba, radova i usluga u iznosu od 750.251,89€, bez sprovođenja Zakonom propisanog postupka nabavke, što je suprotno članu 18 i 19 Zakona o javnim nabavkama. Veći dio ovih nabavki odnosi se na kancelarijski (potrošni i štampani) materijal, birotehničku opremu i tonere (411.000,00€) i nabavku i instaliranje opreme za uvođenje Pravosudnog informacionog sistema (PRIS-a). Potrošačka jedinica Sudstvo je za zakup poslovnog prostora za potrebe Upravnog suda Podgorica sprovela otvoreni postupak javne nabavke. U pozivu za javno nadmetanje je naznačeno da javna nabavka predviđa zaključivanje okvirnog sporazuma. Procijenjena vrijednost javne nabavke je utvrđena u iznosu od 14.500,00€ koliko iznosi mjesečni zakup. a ne u iznosu ukupne nabavke od 696.000,00€ za ugovoreni period od četiri godine, što nije u skladu sa članom 32 Zakona o javnim nabavkama kojim je precizirano da procijenjena vrijednost javne nabavke predstavlja ukupnu naknadu koju će naručilac platiti ponuđaču za robu, uslugu ili radove. Potrošačka jedinica Sudstvo je postupkom neposrednog sporazuma izvršila nabavku roba i usluga u iznosu od 64.484,41€ suprotno članu 32 Zakona o javnim nabavkama jer je tokom fiskalne godine dijelila predmet nabavke koji predstavlja jedinstvenu cjelinu, s namjerom izbjegavanja primjene Zakona i propisanog postupka nabavke. Nepoštovanje Zakona o javnim nabavkama od strane potrošačke jedinice Sudstvo djelimično je uslovljeno okolnošću da je Sudstvo tri puta raspisivalo tender za nabavku kancelarijskog (potrošnog i štampanog) materijala, birotehničke opreme i tonera. Raspisani tenderi su poništeni od strane Komisije za kontrolu postupaka javnih nabavki u sva tri slučaja. Potrošačka jedinica Sudstvo nije mogla dovesti u pitanje rad sudova zbog neadekvatno sprovedenih tenderskih procedura, pa je nabavku neophodnog materijala vršila bez sprovođenja postupka propisanog Zakonom. Uvažavajući činjenicu da se rad potrošačke jedinice Sudstvo nije mogao dovesti u

pitanje zbog neadekvatno sprovedenih tenderskih procedura, Državna revizorska institucija preporučuje potrošačkoj jedinici Sudstvo da u cilju striktne primjene Zakona o javnim nabavkama ubuduće obezbijedi adekvatno vrijeme za sprovođenje obaveznih procedura postupka javnih nabavki putem raspisivanja preciznih i jasnih tenderskih uslova.

4. U postupku revizije, utvrđeno je da u potrošačkoj jedinici Sudstvo postoje određene slabosti u funkcionisanju sistema internih kontrola koje se odnose na sljedeće: Sudstvo nije uspostavilo unutrašnju reviziju shodno članu 3 Uredbe o uspostavljanju unutrašnje revizije u javnom sektoru i nije donijela interna akata kojima se regulišu prava, ograničenja i pravdanja pojedinih izdataka (potrošnju goriva, telefona, službena putovanja), i ne obezbjeđuje adekvatne računovodstvene evidencije imovine i obaveza.

U cilju funkcionisanja sistema internih kontrola Državna revizorska institucija

preporučuje potrošačkoj jedinici Sudstvo da formira unutrašnju reviziju shodno članu 3 Uredbe o uspostavljanju unutrašnje revizije u javnom sektoru, da donese interna akta kojima se regulišu prava, ograničenja i pravdanja određenih izdataka, kao i da obezbijedi odgovarajuće evidentiranje imovine i obaveza.


Strana 177

5. Revizijom je na osnovu uzorka izvršena nezavisna potvrda salda većih dobavljača sa stanjem na dan 31.12.2010. godine. Uvidom u dostavljene konfirmacije utvrđena su značajna odstupanja kod pojedinih dobavljača. Potrebno je da potrošačka jedinica Sudstvo izvrši usaglašavanje obaveza sa svim

dobavljačima a naročito sa onim dobavljačima kod kojih su utvrđena veća odstupanja na osnovu pribavljenih konfirmacija.

6. U postupku revizije utvrđeni su nedostaci kod evidentiranja obaveza jer stručna služba potrošačke jedinice Sudstvo vrši evidentiranje obaveza po dobavljačima bez preuzimanja početnih stanja tj. stanja neizmirenih obaveza iz prethodnih godina. Tako evidentiranje ne obezbjeđuje adekvatnu evidenciju o ukupnim obavezama na kraju izvještajnog perioda.

U cilju sveobuhvatnog evidentiranja obaveza potrebno je da potrošačka jedinica

Sudstvo obezbijedi evidenciju obaveza koja će omogućiti prezentiranje podataka o stanju ukupno neizmirenih obaveza po dobavljačima na kraju tekuće godine, uključujući i obaveze iz prethodnih godina.

7. U postupku revizije je utvrđeno je da je potrošačka jedinica Sudstvo izvršila popis pokretne i nepokretne imovine sa stanjem na dan 31.12.2010. godine. Popis je izvršen po sudovima i izveštaji o popisu imovine dostavljeni su računovodstvenoj službi Sekretarijata Sudskog savjeta. Služba računovodstva na osnovu dostavljenih izvještaja sačinila je tabelarni pregled ukupne imovine potrošačke jedinice Sudstvo sa stanjem na dan 31.12.2010. godine. Kao izvor podataka o stanju stalne imovine potrošačke jedinice Sudstvo koriste se popisne liste i elektronske evidencije u excel tabelama. Potrošačka jedinica Sudstvo nije evidentirala nabavke imovine koje su vršene u toku godine u svojim računovodstvenim evidencijama, već je iste komisija za popis evidentirala u popisnim listama na kraju fiskalne godine, na osnovu stanja utvrđenog popisom i na osnovu faktura dobavljača koje su im prezentirane od strane službe računovodstva. Ovakav način evidentiranja može dovesti do pogrešnog i nepotpunog prikazivanja podataka o stanju imovine zbog neobezbijeđene knjigovodstvene evidencije, koja bi bila osnov za upoređivanje stvarnog sa knjigovodstvenim stanjem i utvrđivanja eventualnih razlika. U cilju sveobuhvatnijeg i kvalitetnijeg vršenja popisa i evidentiranja imovine Državna

revizorska institucija preporučuje potrošačkoj jedinici Sudstvo da prilikom vršenja popisa formira centralnu popisnu komisiju čiji zadatak bi bio da objedini popise svih sudova i sačini Izvještaj o popisu ukupne imovine na nivou potrošačke jedinice Sudstvo. Takođe je potrebno da Sudstvo obezbijedi evidentiranje imovine u momentu nabavke čime bi se omogućila valjana osnova za upoređivanje stvarnog stanja utvrđenog putem popisa sa knjigovodstvenim stanjem na kraju fiskalne godine.


Strana 178

8. U postupku revizije utvrđeno je da računovodstvena služba potrošačke jedinice Sudstvo podatke o prihodima koje ostvaruje po osnovu sudskih taksi, izrečenih kazni i troškova postupka iskazuje na osnovu podataka dobijenih iz Ministarstva finansija u ukupnom iznosu, bez analitičke evidencije po vrsti prihoda, uplatiocima i iznosima, te se iz ovog razloga nije moglo utvrditi da li su prihodi sveobuhvatno iskazani. Državna revizorska institucija preporučuje potrošačkoj jedinici Sudstvo da obezbijedi

kvalitetnu internu evidenciju i od Ministarstva finansija zahtijeva da dostavlja analitički izvještaj o uplatama prihoda koje Sudstvo ostvaruje po osnovu sudskih taksi, po osnovu izrečenih kazni i troškova postupka po vrsti prihoda, uplatiocima i iznosima, a u cilju obezbjeđivanja efikasnog i pouzdanog sistema kontrole naplaćenih prihoda i njihove sveobuhvatnosti.

9. Uvidom u rješenja o dežurstvu, primjenom metode slučajnog uzorka je utvrđeno da su u pojedinačnim slučajevima dežurstva određivana u trajanju od 30 dana. Zakonom o radu je propisano ograničeno radno vrijeme - 40 časovna radna nedelja, prekovremeni rad ograničen na 10 časova sedmično, a Zakon propisuje i odmore i odsustva u toku rada, sve u cilju zaštite zaposlenih, tako da određivanje dežurstava u trajanju od 30 dana nije u skladu sa Zakonom o radu. Potrebno je da potrošačka jedinica Sudstvo organizuje dežurstva na način propisan

odredbama Zakona o radu, kao i da autonomnim opštim aktom definiše i precizno razgraniči pojmove dežurstvo i pripravnost.

10. U postupku revizije je utvrđeno da je na dan 31.12.2010. godine kod pojedinih sudova u blagajni postajalo saldo gotovine, iz čega proizilazi da isti nijesu vršili uplatu neutrošenih avansa na konsolidovani račun shodno Uputstvu o radu Državnog trezora. Revizijom je takođe utvrđeno da su iz blagajni pojedinih sudova vršene isplate po osnovu troškova goriva, troškova registracije i održavanja vozila, isplate putnih troškova svjedocima i vještacima, nabavke kancelarijskog namještaja i sl. Shodno čl.162 Uputstva o radu državnog trezora ("Sl. list CG" br. 80/08...15/11)

neutrošena sredstva po osnovu avansa moraju se uplatiti do kraja fiskalne godine na račun Državnog trezora. U cilju smanjenja gotovinskih isplata Državna revizorska institucija preporučuje da se plaćanje većih izdataka (goriva, registracije vozila i sl.), vrši sa konsolidovanog računa Državnog trezora a ne gotovinski iz blagajne.

11. Revizijom je utvrđeno da se na ukupan iznos isplaćenih ostalih naknada od 715.355,51€ nije vršio

obračun i uplata poreza i doprinosa, shodno Zakonu o porezu na dohodak fizičkih lica i Zakona o doprinosima za obavezno socijalno osiguranje. Zakonom o porezu na dohodak fizičkih lica (“Sl. list RCG” br.65/01…80/04; Sl. list CG” br. 86/09) je propisano da se porez na dohodak plaća na prihode ostvarene po osnovu ličnih primanja, a da se ličnim primanjima smatraju naročito: zarade,


Strana 179

odnosno naknade zarada ostvarene u skladu sa propisima kojima se uređuje radni odnos, primanja po osnovu nagrada i druga primanja koja poslodavac pored zarade isplaćuje zaposlenom iznad iznosa utvrđenog članom 5a Zakona o porezu na dohodak fizičkih lica. Potrošačka jedinica Sudstvo prilikom isplate nagrada, naknada i drugih primanja

zaposlenim treba da vrši obračun poreza i doprinosa shodno Zakonu o porezu na dohodak fizičkih lica i Zakonu o doprinosima za obavezno socijalno osiguranje

Obim i karakter utvrđenih nepravilnosti i nedostataka nalažu da subjekt revizije do narednog izvještajnog perioda (31.03.2012.godine) obavijesti Državnu revizorsku instituciju o preuzetim mjerama po izrađenim i dostavljenim preporukama.

IZVOD

IZ IZVJEŠTAJA O REVIZIJI ZAVRŠNOG RAČUNA BUDŽETA

OPŠTINE TIVAT ZA 2010. GODINU

Vrsta revizije: Opšta revizija Subjekat revizije: Opština Tivat Predmet revizije: Završni račun budžeta Opštine Tivat za 2010. godinu Trajanje revizije: 60 revizorskih dana Sastav Kolegijuma: g. Dragiša Pešić, član Senata – rukovodilac Kolegijuma



Strana 183

1. Opšti podaci o subjektu revizije Opština Tivat je konstituisana i funkcioniše shodno Zakonu o lokalnoj samoupravi („Sl. list RCG“ br. 42/03, 28/04, 75/05, 13/06 i „Sl. list Crne Gore“ br. 88/09). Opština Tivat ima svojstvo pravnog lica, ima svoje prihode sa kojima slobodno raspolaže u skladu sa Zakonom o lokalnoj samoupravi i Zakonom o finansiranju lokalne samouprave („Sl. list RCG“ br. 42/03, 44/03, i „Sl list Crne Gore“ br. 05/08, 51/08 i 74/10), i državnu imovinu na korišćenje, upravljanje i raspolaganje u skladu sa Zakonom o državnoj imovini („Sl. list CG“, br. 21/09). Opština Tivat donosi: planove i programe razvoja, prostorne i urbanističke planove, program uređenja građevinskog zemljišta, budžet i završni račun budžeta, plan kapitalnih poboljšanja i investicionu politiku, planove i programe u pojedinim pravnim oblastima, program razvoja i zaštite životne sredine. Sjedište Opštine je u Tivtu. Skupština Opštine Tivat je predstavnički organ Opštine, koju čini 32 odbornika izabranih na period od 4 godine.

Predsjednik Opštine Tivat je Miodrag Kankaraš. Predsjednik je izvršni organ Opštine i izabran je 29.03.2009.g. na neposrednim izborima sa mandatom od 5 godina, shodno tada važećem Zakonu. Poslovi iz domena rada Opštine Tivat se vrše preko organa lokalne uprave koje čine: sekretarijati, direkcije, službe i komunalna policija. Organizacijom rada organa rukovodi Glavni administrator, koji, uz saglasnost Predsjednika Opštine, postavlja starješine organa, nakon sprovedenog javnog konkursa. Ukupan broj zaposlenih 31.12.2010.g. u organima lokalne uprave je bio 77, a zajedno sa Službom zaštite bilo je 92 zaposlenih. Lica ovlašćena za potpisivanje naloga za plaćanje su Predsjednik Opštine Miodrag Kankaraš i sekretar sekretarijata za finansije i ekonomski razvoj Ivan Novosel, pojedinačno. Opština ima zaključene ugovore o saradnji sa:

- Crnogorskom komercijalnom bankom, brojevi računa 510-7814-72 i 510-7689-59 i 510-8215-33;

- Atlas mont bankom, brojevi računa 505-4723-64 i 505-4723-64; - Prvom bankom Crne Gore (ranije Nikšićkom bankom),

broj računa: 535-5775-20.

Eksterni revizor sa kojim Opština ima ugovor za reviziju završnog računa budžeta Opštine za 2010.g. je VM Kod doo Podgorica. Opštinska javna preduzeća su: „Vodovod i kanalizacija“ i „Komunalno“, a opštinske javne ustanove su: „Centar za kulturu“ i „Sportska dvorana“.


Strana 184

2. Računovodstvene politike Računovodstvo se vodi na gotovinskoj osnovi. Prihodi i rashodi se evidentiraju na osnovu gotovinskih transakcija u izvještajnom periodu nezavisno od momenta nastanka poslovnog događaja. Za evidenciju obaveza i potraživanja primjenjuje se modifikovana gotovinska osnova tako da lokalna uprava raspolaže sa podacima nenaplaćenih potraživanja kao i tekućih obaveza. Opština Tivat vodi računovodstveno poslovanje u skladu sa Pravilnikom o jedinstvenoj klasifikaciji računa za budžet Republike, budžete vanbudžetskih fondova i budžete opština („Sl. list RCG“, br. 35/05, 37/05, 81/05).

3. Mišljenje sa pregledom utvrđenih konstatacija i datih preporuka Na bazi utvrđenog činjeničnog stanja i izjašnjenja Opštine Tivat (br. 0101-1051/1 od 17.08.2011.g.) na Izvještaj Državne revizorske institucije (br. 40112-05-40/12 od 28.07.2011.g.), a u skladu sa članom 50 Poslovnika Državne revizorske inistitucije, nadležni Kolegijum u sastavu Dragiša Pešić (član Senata i rukovodilac Kolegijuma) i mr. Branislav Radulović (član Kolegijuma), na sjednici održanoj 08.09.2011.g. usvojio je konačan izvještaj o reviziji Završnog računa budžeta Opštine Tivat za 2010. godinu.

Revizijom je konstatovano da ne postoje materijalno značajne greške ili značajna odstupanja kod zvanično prezentiranih finansijskih izvještaja Opštine Tivat za 2010. godinu. Takođe, revizijom je utvrđeno da Opština Tivat nema potpunu evidenciju nepokretne imovine i nema evidenciju pokretnih stvari prema računovodstvenoj vrijednosti što je dužna imati shodno Zakonu o državnoj imovini („Sl. list CG“, br. 21/09). Stoga je nadležni Kolegijum po predmetnoj reviziji izrazio USLOVNO POZITIVNO MIŠLJENJE.

1. Pravilnik o unutrašnjoj organizaciji i sistematizaciji radnih mjesta organa lokalne uprave Opštine

Tivat nije usklađen sa Odlukom o organizaciji i načinu rada lokalne uprave (“Sl. list Crne Gore – opštinski propisi“, br.20/10). Služba zaštite Opštine Tivat nije obuhvaćena pomenutim Pravilnikom.

Državna revizorska institucija preporučuje Opštini Tivat da ubrza proceduru usklađivanja Pravilnika o unutrašnoj organizaciji i sistematizaciji radnih mjesta organa lokalne uprave Opštine Tivat sa Odlukom o organizaciji i načinu rada lokalne uprave Tivat i uvrsti Službu zaštite Opštine Tivat u Pravilnik.

2. Predsjednik Opštine Tivat dao je saglasnost samo na Pravilnik o unutrašnjoj organizaciji i

sistematizaciji radnih mjesta Sekretarijata za finansije i ekonomski razvoj koji je usaglašen sa Odlukom o organizaciji i načinu rada lokalne uprave Tivat (“Sl. list Crne Gore – opštinski propisi“ br.20/10). Pravilnici za druge sekretarijate su pripremljeni ali do dana okončanja revizije nije data saglasnost.

Državna revizorska institucija preporučuje Opštini Tivat da se ubrza procedura izjašnjavanja Predsjednika Opštine Tivat na pravilnike o unutrašnjoj organizaciji i sistematizaciji radnih mjesta opštinskih sekretarijata.


Strana 185

3. Pravilnik o unutrašnjoj organizaciji i sistematizaciji radnih mjesta skupštinske službe iz 1999. godine prestao je da važi 2005. godine i od tada nije usvojen novi, tako da već 6 godina Skupštinska služba nema usvojenu sistematizaciju.

Državna revizorska institucija preporučuje Opštini Tivat da usvoji Pravilnik o unutrašnjoj organizaciji i sistematizaciji radnih mjesta skupštinske službe.

4. Centar za kulturu Tivat i Sportska dvorana Tivat koji imaju status opštinske javne ustanove i

koji sredstva obezbjeđuju preko transfera iz opštinskog budžeta, zadržali su svoj žiro račun.

Državna revizorska institucija preporučuje Opštini Tivat da završi proces konsolidacije lokalnih javnih finansija u dijelu trezorskog poslovanja na način što će opštinske javne ustanove Centar za kulturu Tivat i Sportska dvorana Tivat ugasiti svoje žiro-račune i finansijsko poslovanje početi da obavljaju preko konsolidovanog računa opštinskog trezora, shodno Uputstvu o radu trezora lokalne samouprave („Sl. list RCG – opštinski propisi“, br. 17/05), član 78.

5. U skladu sa odredbama Zakona o državnoj imovini („Sl. list CG“, br.21/09), Opština je dužna da

vodi evidenciju o imovini. Obaveza opštinske Direkcije za imovinu je da podnosi godišnji izvještaj Skupštini Opštine Tivat o stanju imovine. Izvještaj za 2010. godinu nije podnijet iz razloga što još uvijek ne postoji ustanovljena evidencija državne imovine na teritoriji Opštine Tivat.

Opština Tivat treba da obezbijedi punu primjenu Zakona o državnoj imovini („Sl. list CG“ br.21/09), naročito u dijelu uspostavljanja kompletne evidencije državne imovine na teritoriji Opštine Tivat.

6. Pokretna i nepokretna imovina koja je u vlasništvu Opštine Tivat: zemljište, građevinski objekti,

oprema i sitan inventar je fizički popisana 31.12.2010.g. Popis je izvršila Komisija imenovana od strane Predsjednika Opštine Tivat (rješenje br.0101-1463 od 22.11.2010.g.). Na uvid je dostavljen popisni materijal. Nije izvršena procjena vrijednosti nepokretne imovine i ne postoji evidencija pokretnih stvari prema računovodstvenoj vrijednosti tako da nije vršen ni obračun amortizacije pokretne i nepokretne imovine.

Opština Tivat treba da u najkraćem roku izvrši procjenu nepokretnosti i izvrši evidenciju pokretnih stvari prema računovodstvenoj vrijednosti shodno Zakonu o državnoj imovini („Sl. list CG“, br. 21/09), nakon čega treba redovno vršiti obračun amortizacije nepokretne i pokretne imovine uz pomoć adekvatne primjene informacionih tehnologija u tom procesu.


Strana 186

7. Tokom izvršenja budžeta Opštine Tivat za 2010. godinu došlo je do pogrešnog evidentiranja pojedinih rashoda ili do plaćanja na bazi nepotpune dokumentacije.

- sa pozicije 41319 Ostali rashodi za materijal i usluge izvršena je isplata finansijskih pomoći školama na teritoriji Opštine Tivat u iznosu od 2.740 eura, zatim isplata finansijske pomoći jednoj nevladinoj organizaiciji u iznosu od 3.600 eura i pomoći za njegu starih lica Zavodu za zapošljavanje Crne Gore u iznosu od 10.710 eura. Ukupan iznos plaćen na ime pomoći sa ove pozicije iznosi 17.050 eura.

- sa pozicije 41396 Medijske usluge i promotivne aktivnosti isplaćen je iznos prema dva dobavljača po 3.000 eura samo na osnovu dopisa, ugovor nije dat na uvid. Sa iste pozicije isplaćeno je 908 eura po osnovu putnog naloga iz blagajne SO Tivat.

- Nijesu dati na uvid ugovori o medijskim uslugama sa Centrom za kulturu za promotivne aktivnosti, isplaćeno je 70,5 hilj.eura u 2010. godini, i sa Turističkom organizacijom Tivta, isplaćeno je 6,9 hilj.eura u 2010. godini, takođe za promotivne aktivnosti.

- Isplaćen je račun u iznosu od 5.139 eura za izvršene usluge ispekcijskih organa iz 2009. godine sa pozicije 4139 Ugovorene usluge. Za plaćeni iznos trebalo je teretiti poziciju otplata obaveza iz prethodnih godina.

- Isplata u iznosu od 31 hilj.eura na glavni račun državnog trezora izvršena je po zahtjevu br.06-404/1 od 16.02.2010.g. od Ministarstva finansija Crne Gore za projekat vodosnabdijevanja i odvođenja otpadnih voda. Navedena isplata u iznosu od 31 hilj.eura kao obaveza iz prethodnog perioda trebala je biti evidentirana preko rn. 4630 – Obaveze iz prethodnog perioda.

- Iznos od 17 hilj.eura odnosi se na plaćanja po garanciji preduzeću za vodosnabdijevanje. Garancije po ovom osnovu nijesu bile prikazane kao obaveza u 2009.g. i 2010.g. u obrascu NEO.

- Obračunate kamate koje se odnose na 2010 godinu trebalo je iskazati na poziciji 415 - Kamate a obračunate kamate iz ranijih perioda je trebalo prikazati preko pozicije 463 - Otplata obaveza iz prethodnog perida. Iste su prikazane preko računa 4611 - Otplate kredita rezidentima.

Državna revizorska institucija preporučuje Opštini Tivat da, u skladu sa Pravilnikom o jedinstvenoj klasifikaciji računa za budžet Republike, budžete vanbudžetskih fondova i budžete opština („Sl. list RCG“, br. 35/05, 37/08 i 81/05) izvrši preknjižavanje rashoda na odgovarajuća konta u završnom računu budžeta za 2010. godinu, shodno datim preporukama. Takođe, Opština Tivat u narednom periodu treba da: izdatke po osnovu pomoći pravnim i fizičkim licima i organizacijama isplaćuje sa pozicije 431 Transferi institucijama, pojedincima, nevladinom i javnom sektoru; izdatke sa pozicije 41396 Medijske usluge i promotivne aktivnosti isplaćuje na osnovu potpisanih ugovora kojima će se precizirati medijske i promotivne usluge koje primalac budžetskih sredstava treba da izvrši za račun Opštine Tivat; izdatke koji se odnose na obaveze iz prethodnih godina knjiži na poziciji 463 Otplata obaveza iz prethodnih godina.

8. Javne nabavke realizovane putem otvorenog postupka javnih nabavki u opštini Tivat u 2009.

godini su ostvarene u iznosu od 14% u odnosu na ukupan plan javnih nabavki, plan je bio 3,640 mil.eura a ugovoreni iznos 502 hilj.eura. Javne nabavke realizovane putem otvorenog postupka u 2010. godini su ostvarene u iznosu od 10% u odnosu na ukupan plan javnih nabavki, plan je bio 4,652 mil.eura, a ugovoreni iznos 477 hilj.eura.

Državna revizorska institucija preporučuje opštini Tivat da prilikom izrade godišnjeg

plana javnih nabavki realno planira svoje potrebe i obim javnih nabavki putem otvorenog postupka javnih nabavki.

Obim i karakter utvrđenih nepravilnosti nalaže da Opština Tivat u roku od 6 mjeseci izvijesti Državnu revizorsku instituciju o preuzetim mjerama po izrađenim i dostavljenim preporukama.

IZVOD


APOTEKARSKE USTANOVE CRNE GORE ZA 2010. GODINU Vrsta revizije: Opšta revizija Subjekat revizije: Apotekarska ustanova Crne Gore, Podgorica Predmet revizije: Godišnji finansijski izvještaj za 2010. godinu Trajanje revizije: 90 revizorskih dana Sastav Kolegijuma: g. Dragiša Pešić, član Senata – rukovodilac Kolegijuma



Strana 189

1. Opšti podaci o subjektu revizije Apotekarska ustanova Crne Gore je osnovana Odlukom o organizovanju javnih ustanova u oblasti zdravstvene zaštite u Socijalističkoj republici Crnoj Gori, koju je Skupština SRCG donijela na sjednici od 15.05.1991.g. („Sl. list SRCG“, br. 21/91), kao Apotekarska ustanova Crne Gore – Titograd, sa organizacionim jedinicama u svim opštinama. Skupština je na sjednici od 02.08.1991.g. donijela Odluku o izmjenama i dopunama odluke o organizovanju javnih ustanova u oblasti zdravstvene zaštite u Republici Crnoj Gori („Sl. list SRCG“, br. 34/91), kojom su izvršene određene dopune djelatnosti Apotekarske ustanove i definisano svojstvo pravnog lica Ustanove. Djelatnost Apotekarske ustanove je od javnog interesa. Osnovna djelatnost Apotekarske ustanove je precizirana pomenutom Odlukom i Statutom Ustanove. Apotekarska ustanova:

- Snabdijeva stanovništvo, zdravstvene ustanove i preduzeća ljekovima, pomoćnim ljekovitim sredstvima i ostalim sredstvima za predohranu i liječenje kao i drugim sredstvima za unaprijeđenje i očuvanje zdravlja;

- Izrađuje magistralne ljekove i galenske pripravke; - Bavi se trgovinom na veliko ljekovima, sanitetskim materijalom, medicinskim i zdravstvenim

aparatima, instrumentima i priborom za potrebe zdravstva; - Obavlja spoljnotrgovinski promet, uključujući posredovanje i zastupanje u prometu roba; - Obavlja druge poslove vezane za osnovnu djelatnost.

Direktor Apotekarske ustanove je Budimir Stanišić.

Shodno Zakonu o privrednim društvima AU CG je upisana 13.08.2002.g. u Centralni registar Privrednog suda u Podgorici pod brojem 8-0006764/001, kao Apotekarska ustanova Crne Gore. Sjedište preduzeća je u Podgorici, Ljubljanska bb. Lice ovlašćena za raspolaganje finansijskim sredstvima Apotekarske ustanove, shodno kartonu deponovanih potpisa kod poslovnih banaka sa kojima Ustanova ima saradnju, su direktor Budimir Stanišić, Snežana Stanković i Radoman Dragaš. Apotekarska ustanova ima zaključene ugovore o saradnji sa:

- Crnogorskom komercijalnom bankom, broj računa 55105-603-09433414; - Podgoričkom bankom AD Podgorica, broj računa 55105-603-0-2208; - NLB Montenegrobankom, broj računa 907-53001-03; - Hipotekarnom bankom, broj računa 520-8218-59.

Statut Apotekarske ustanove je donesen od strane Upravnog odbora Ustanove, na osnovu Zakona o društvenim djelatnostima („Sl.list SRCG“, br.19/90) i Odluke o organizaciji javnih ustanova u oblasti zdravstvene zaštite u Socijalističkoj Republici Crnoj Gori od 10.02.1992.g. Na ovaj Statut Apotekarske ustanove dala je saglasnost Vlada Republike Crne Gore, broj 02-4093 od 23.01.1992.g. Izmjene i dopune Statuta je donio Upravni odbor Ustanove 29.07.1999.g. Na Izmjene i dopune Statuta je Vlada Republike Crne Gore dala saglasnost, broj 02-3097 od 29.09.1999.g. Od tada Statut Apotekarske ustanove nije mijenjan i usaglašavan sa Zakonom.


Strana 190

2. Računovodstvene politike Preduzeća Finansijski izvještaji Apotekarske ustanove Crne Gore su u skladu sa međunarodnim računovodstvenim standardima (MRS) i Zakonom o računovodstvu i reviziji („Sl. list RCG“, br. 69/05 i „Sl. list CG“, br. 80/08). Osnovna načela procjenjivanja bilansnih pozicija su nabavna cijena i cijena koštanja. Prihodi su vezani za realizaciju ljekova, roba i usluga u izvještajnom periodu. Poslovne rashode sačinjavaju svi troškovi vezani za izvršenje osnovne djelatnosti Apotekarske ustanove. Osnovna sredstva prikazuju se po nabavnoj vrijednosti umanjenoj za ispravku vrijednosti. Ukoliko postoji znatno odstupanje knjigovodstvene vrijednosti od tržišne vrijednosti vrši se svodjenje na fer vrijednost putem procjene u skladu sa MRS. Zalihe materijala prikazuju se po nabavnoj vrijednosti koju čine neto fakturna vrijednost i zavisni troškovi nabavke. Finansijski iskazi su pripremljeni po obračunskom principu.

3. Mišljenje sa pregledom utvrđenih konstatacija i datih preporuka

Na bazi utvrđenog činjeničnog stanja i izjašnjenja Apotekarske ustanove Crne Gore (br. 5070 od 07.09.2011.g.) na Izvještaj o reviziji Državne revizorske institucije (br. 40113-05-38/28 od 25.07.2011.g.), a u skladu sa članom 50 Poslovnika Državne revizorske institucije, nadležni Kolegijum u sastavu Dragiša Pešić (član Senata i rukovodilac Kolegijuma) i Miroslav Ivanišević (član Kolegijuma), na sjednici održanoj 03.10.2011. godine usvojio je konačan Izvještaj o reviziji godišnjeg finansijskog izvještaja Apotekarske ustanove Crne Gore za 2010. godinu.

Revizijom je konstatovano da nije definisan pravni status Apotekarske ustanove Crne Gore u skladu sa Zakonom o zdravstvenoj zaštiti („Sl. list RCG“ 39/04 i „Sl. list CG“ 14/10) i da postoji određeni broj nepravilnosti u finansijsko-računovodstvenoj evidenciji i sprovođenju poslovnih procedura. Stoga je nadležni Kolegijum po predmetnoj reviziji izrazio USLOVNO POZITIVNO MIŠLJENJE.

1. Revizijom je utvrđeno da Apotekarska ustanova Crne Gore u Zakonu o zdravstvenoj zaštiti („Sl. list RCG“ 39/04 i „Sl. list CG“ 14/10), kao osnovnom Zakonu koji reguliše oblast zdravstvene zaštite u Crnoj Gori, nema definisan pravni status kao javna zdravstvena ustanova.

Zakon o zdravstvenoj zaštiti („Sl. list RCG“ 39/04 i „Sl. list CG“ 14/10) ne definiše Apotekarsku Ustanovu Crne Gore kao oblik organizovanja farmaceutske djelatnosti. Shodno članu 42, stav 1 Zakona: „Apoteka je zdravstvena ustanova na primarnom nivou zdravstvene zaštite koja obavlja farmaceutsku zdravstvenu djelatnost.“


Strana 191

Vlada Crne Gore je donijela Odluku o mreži zdravstvenih ustanova u septembru 2010.godine („Sl. list CG“ br. 52/10) na osnovu člana 12 stav 4 Zakona o zdravstvenoj zaštiti („Sl. list RCG“ 39/04 i „Sl. list CG“ 14/10), odnosno 5 godina nakon predviđenog roka utvrđenog u članu 142 Zakona o zdravstvenoj zaštiti („Sl. list RCG“ 39/04). Odlukom o mreži zdravstvenih ustanova konstatuje se da apotekarsku djelatnost na primarnom nivou zdravstvene zaštite u Crnoj Gori čine 44 apoteke JAU „Montefarm“. Odlukom nije definisana Apotekarska ustanova Crne Gore kao javna zdravstvena ustanova. Javna zdravstvena ustanova pod nazivom „Montefarm“ nije registrovana u Centralnom registru privrednog suda iako Apotekarska ustanova koristi naziv „Montefarm“ u poslovnim aktivnostima. Državna revizorska institucija preporučuje Ministarstvu zdravlja Crne Gore da inicira

izmjene i dopune Zakona o zdravstvenoj zaštiti („Sl. list RCG“ 39/04 i „Sl. list CG“ 14/10) u cilju definisanja statusa Apotekarske ustanove Crne Gore kao javne zdravstvene ustanove ili da pokrene postupak transformacije Apotekarske ustanove kako bi se pravni status te Ustanove uskladio sa odredbama Zakona o zdravstvenoj zaštiti.

Državna revizorska institucija preporučuje Apotekarskoj ustanovi Crne Gore da u

poslovanju koristi registrovani naziv Apotekarska ustanova Crne Gore budući da naziv „Montefarm“ nije prepoznat u sudskoj registraciji Ustanove.

2. Statut Apotekarske ustanove Crne Gore je donesen 1992. godine a Izmjene i dopune Statuta 1999. godine. Pravilnik o sistematizaciji radnih mjesta Apotekarske ustanove je donesen 1992. godine a Izmjene i dopune Pravilnika o sistematizaciji radnih mjesta 1999. godine. Od tada Statut i Pravilnik o sistematizaciji radnih mjesta nijesu mijenjani i usaglašavani sa Zakonom.

Organi Apotekarske ustanove Crne Gore su konstituisani u skladu sa Zakonom o zdravstvenoj zaštiti („Sl. list RCG“ 39/04 i „Sl. list CG“ 14/10), iako taj Zakon ne prepoznaje Apotekarsku ustanovu kao javnu zdravstvenu ustanovu. Vlada Crne Gore primjenjuje Zakon o o zdravstvenoj zaštiti u dijelu koji se tiče izbora Direktora i Odbora direkora iako nije ispoštovan prethodni postupak predviđen Zakonom o zdravstvenoj zaštiti, član 60 stav 1, koji kaže da se broj članova odbora direktora zdravstvene ustanove određuje statutom, u zavisnosti od vrste i obima djelatnosti koje ustanova obavlja. Odredbe Statuta Apotekarske ustanove ne odražavaju stvarno stanje u Ustanovi po pitanju definisanja organa Ustanove, naziva i sastava organa upravljanja – Odbora direktora. Pravilnikom o sisitematizaciji radnih mjesta Apotekarske ustanove predviđeno je postojanje 39 apoteka a Ustanova ima 44 apoteke odnosno 5 apoteka više nego što je predviđeno Pravilnikom. Ukupno je na nivou Apotekarske ustanove sistematizovano 360 radnih mjesta. Prema izvještaju Ustanove, 31.12.2010.g. je bilo 317 zaposlenih na neodređeno i 75 zaposlenih na određeno vrijeme, ukupno 392 zaposlena, odnosno 32 zaposlena više nego što je predviđeno Pravilnikom o sistematizaciji radnih mjesta.


Strana 192

Državna revizorska institucija preporučuje Apotekarskoj ustanovi Crne Gore da, nakon rješavanja pravnog statusa kao javne zdravstvene ustanove u Crnoj Gori u Zakonu o zdravstvenoj zaštiti, pristupi proceduri donošenja novog Statuta Ustanove i novog Pravilnika o sistematizaciji radnih mjesta Ustanove koji bi na zakonom utemeljen način riješili pravna, organizaciona i ostala interna pitanja u Ustanovi.

3. Utvrđena je nedosljedna primjena pravnih propisa u Apotekarskoj ustanovi Crne Gore Odbor direktora Apotekarske ustanove Crne Gore, kojeg je Vlada Crne Gore izabrala u skladu sa članom 61 Zakona o zdravstvenoj zaštiti („Sl. list RCG“ 39/04 i „Sl. list CG“ 14/10) nije donio plan i program rada i razvoja Apotekarske ustanove niti godišnji finansijski plan Apotekarske ustanove za 2010. godinu, iako ima tu obavezu shodno članu 62 Zakona o zdravstvenoj zaštiti. Odbor direktora Apotekarske ustanove Crne Gore treba da obezbijedi punu primjenu

člana 62 Zakona o zdravstvenoj zaštiti („Sl. list RCG“ 39/04 i „Sl. list CG“ 14/10) i donosi plan i program rada Apotekarske ustanove i godišnji finansijski plan Apotekarske ustanove.

4. Osnivački kapital Apotekarske ustanove Crne Gore koji iznosi 2,560 mil.eura se smanjio za 1,194 mil.eura odnosno 47% usled kontinuiranog negativnog poslovnog rezultata Ustanove.

Poslovni prihodi Apotekarske ustanove iznosili su u 2010. godini 41,504 mil.eura i čine ih:

- prihodi od Fond za zdravstveno osiguranje Crne Gore koje ostvaruje na osnovu izdatih ljekova na ljekarski recept osiguranicima u iznosu od 13,665 mil.eura,

- prihodi od javnih zdravstvenih ustanova u Crnoj Gori, izdavanjem ljekova iz veledrogerije, što takođe plaća Fond za zdravstveno osiguranje Crne Gore u iznosu od 20,347 mil.eura.

- prihode od prodaje robe (farmaceutika i parafarmaceutika) građanstvu u iznosu od 5,271 mil.eura.

- ostali prihodi i prihodi od od izvršenih usluga u iznosu od 2,221 mil.eura. Poslovni rashodi Apotekarske ustanove iznosili su u 2010. godini 41,957 mil.eura. U okviru poslovnih rashoda, Fond za zdravstveno osiguranje je doznačio Apotekarskoj ustanovi iznos od 4,113 mil.eura za Zarade i ostala lična primanja u 2010. godini. Gubitak iz poslovanje u 2010. godini je ostvaren u iznosu od 453 hilj.eura. Državna revizorska institucija preporučuje Vladi Crne Gore, kao većinskom vlasniku

Apotekarske ustanove Crne Gore, da analizira postojeći status Ustanove i razmotri potrebu pokrića gubitka iz poslovanja putem dokapitalizacije ili privatizacije usljed smanjenja dijela osnivačkog kapitala.


Strana 193

5. Revizijom je utvrđeno da se finansijsko-knjigovodstvena dokumentacija u određenim slučajevima vodi neažurno

Odbor direktora Apotekarske ustanove Crne Gore je donio odluku br. 1085 od 28.02.2011.g. kojom se usvaja godišnji izvještaj Ustanove za 2010 godinu. Ukupni prihodi po navedenoj odluci su prikazani iznosom od 41,340 mil.eura a u knjigama su 41,603 mil.eura. Ukupni rashodi prikazani su u iznosu od 40,949 mil.eura umjesto 41,944 mil.eura. U odnosu na početno stanje bilansa uspjeha Apotekarske ustanove za 2010. godinu, revizijom je utvrđeno da je neophodno:

- izvršiti reklasifikaciju iznosa od 44 hilj.eura sa pozicije ostali poslovni prihodi na stavku prihodi od izvršenih usluga s obzirom da je pozicija popusti i povraćaji vezana za prihode iz redovnog, primarnog poslovanja.

- u odnosu na početno stanje pozicije poslovni rashodi u iznosu od 41,964 mil.eura izvršiti

reklasifikaciju na način da se 7 hilj.eura preknjiži na stavku troškovi kamata sa stavke ostali poslovni rashodi.

- u odnosu na početno stanje pozicije zarade i ostala lična primanja od 4,088 mil.eura izvršiti

reklasifikaciju na način da je 25 hilj.eura koji se odnose na troškove reprezentacije preknjižiti sa pozicije ostali poslovni prihodi jer troškovi reprezentacije pripadaju rashodima za zarade i ostala lična primanja.

Poziciju zarade i ostala lična primanja neophodno je korigovati u bilansu uspjeha Apotekarske ustanove za 2009. godinu. Iznos od 615 hilj.eura koji čine troškovi doprinosa na teret poslodavca preknjižen je na ostale poslovne rashode, tako da je pozicija zarade i ostala lična primanja smanjena sa 4,766 mil.eura na 4,151 mil.eura a ostali poslovni rashodi su povećani sa 669 hilj.eura na 1,284 mil.eura. Za iznos od 4,9 hilj.eura po osnovu faktura za utrošenu električnu energiju iz 2009. godine precijenjeni su troškovi za 2010 god. što se odrazilo na povećanje negativnog finansijskog rezultata u 2010. godini. Za iznos od 18 hilj.eura su podcijenjeni troškovi reprezentacije a precijenjeni troškovi režijskog materijala. Taj iznos se odnosi na ljekovi koji su dati bez nadoknade – kao sponzorstvo. Na poziciji pretplata po ino i domaćim dobavljačima evidentiran je iznos od 54 hilj.eura prema ŽRK „Budućnost“ koji se odnosi se na ranije periode i koji treba isknjižiti na teret troškova u 2010. godini. Na poziciji obaveza prema dobavljačima utvrđeno je da postoji neslaganja u poslovnim knjigama Apotekarske ustanove i dva dobavljača. Kod jednog dobavljača evidentirana je obaveza Apotekarske ustanove veća nego u poslovnim knjigama Ustanove za 155 hilj.eura a kod drugog dobavljača evidentirana je obaveza Apotekarske ustanove veća nego u poslovnim knjigama kod Apotekarske ustanove za iznos od 86 hilj.eura. Za iznos od 241 hilj.eura su podcijenjene obaveze u 2010 godini. Obaveze su u evidenciji Apotekarske ustanove proknjižene u 2011. godini. Na poziciji primljeni avansi utvrđeno je da je iznos od 65 hilj.eura nastao u ranijem periodu. Čine ga obaveze Apotekarske ustanove prema vojnoj pošti 6965 Podgorica. Treba ga oprihodovati u 2010. godini.


Strana 194

Na poziciji primljeni avansi utvrđeno je da nije dobro proknjižena obaveza Apotekarske ustanove prema Ministarstvu zdravlja Crne Gore po osnovu uplate od 164 hilj.eura za nabavku tamiflu kapsula. S obzirom da se radi o bespovratnim sredstvima za vrijednost dijela utrošenih kapsula treba smanjiti zalihe i povećati troškove a za isti iznos treba smanjiti obaveze prema Ministarstvu zdravlja i povećati prihod. Državna revizorska institucija preporučuje Apotekarskoj ustanovi Crne Gore da izvrši

predložene korekcije u svojim računovodstvenim evidencijama i da u budućem poslovanju dužnu pažnju posveti ažurnom vođenju računovodstvene evidencije.

6. Apotekarska ustanova Crne Gore nije evidentirala građevinski objekat Upravnu zgradu i objekat veledrogerije kod Uprave ze nekretnine Crne Gore, budući da je objekat izgrađen na zemljištu čiji je vlasnik Fond za zdravstveno osiguranje Crne Gore, koji sada osporava uknjižavanje i definisanje vlasništva nad zemljištem površine 6.800 m². Navedeno zemljište je Fond dao na korišćenje Apotekarskoj ustanovi na vremenski period od 10 godina. Dozvola za gradnju objekta glasi na Apotekarsku ustanovu.

Državna revizorska institucija preporučuje Ministarstvu zdravlja, Fondu za zdravstveno

osiguranje Crne Gore i Apotekarskoj ustanovi Crne Gore da ubrzaju radnje i procedure nephodne za rješavanje pitanja vlasništva nad zemljištem u cilju omogućavanja upisa upravne zgrade i objekta-skladišta veledrogerije u katastar nepokretnosti kod Uprave za nekretnine Crne Gore.

7. U postupku sprovođenja javnih nabavki tokom 2009.g. i 2010.g. došlo je do određenih propusta prilikom sprovođenja procedure predviđene Zakonom o javnim nabavkama („Sl. list CG“, br. 46/06).

- Apotekarska ustanova Crne Gore nije donijela godišnji finansijski plan za 2009. godinu koji je

trebao da posluži kao osnova za plan javnih nabavki za 2009. godinu.

- Nije dat na uvid godišnji plan nabavke ljekova za 2009. godinu koji je bilo dužno da donese Ministarstva zdravlja Crne Gore shodno odredbama Zakona o zdravstvenoj zaštiti i koji treba da posluži kao osnova za sprovođenje otvorenog postupka javne nabavke ljekova i medicinskog materijala („Sl.list RCG“ br .39/04 i „Sl.list CG“ 14/10).

- Apotekarska ustanova je dostavila je Direkciji za javne nabavke plan javnih nabavki za 2009. godinu, koji je zaveden 30.12.2008.g. pod brojem 6828, u ukupnom iznosu od 26,695 mil.eura.

Plan javnih nabavki za 2009.godinu (u hilj.eura) Pozicija Iznos Pozicija Iznos

Robe 26.370 Rashodi za materijal 26.675 Radovi 295 Rashodi za usluge 80 Usluge 30 Kapitalni izdaci 70 UKUPNO 26.695 UKUPNO 26.825


Strana 195

Ukupna vrijednost za robe, radove i usluge planirana je u iznosu od 26,695 mil.eura, dok rashodi za materijal, usluge i kapitalne izdatke iznose 26,825 mil.eura. Napravljena je greška u razvrstavanju planiranih vrijednosti po pojedinim vrstama i vrijednostima troška, tako da postoji neslaganje pojedinačnih izdataka i ukupnog iznosa. Nakon konstatacije da postoji neslaganje plana javnih nabavki, koji je dostavljen Direkciji za javne nabavke, dostavljen je drugi plan javnih nabavki zaveden 29.12.2008.g. pod brojem 6879, koji nije zaveden od strane Direkcije za javne nabavke.

Plan javnih nabavki za 2009.godinu Pozicija Iznos Pozicija Iznos


Prema tom planu bila je predviđena nabavka u ukupnom iznosu do 26,750 mil.eura.

- Apotekarska ustanova nije dostavila Direkciji za javne nabavke Crne Gore ispravan izvještaj o dodijeljenim javnim nabavkama za 2009. godinu, br. 1515 od 24.03.2010.g., jer su ugovorene vrijednosti za javni poziv 03/09 date na osnovu Odluke o dodjeli ugovora broj 4689 od 07.08.2009.g. u iznosu od 23,171 mil.eura i nijesu korigovane na osnovu Odluke o izmjeni odluke o dodjeli ugovora broj 5165 od 03.09.2009.g., u iznosu od 22,483 mil.eura, što je u suprotnosti sa Zakonom o javnim nabavkama, član 84.

- Apotekarska ustanova je dostavila pogrešan plan javnih nabavki za 2010. godinu Direkciji za javne nabavke, zbir prve kolone iznosi 34,130 mil.eura a druge 34,216 mil.eura.

Plan javnih nabavki za 2010.godinu (u hiljadama eura) Pozicija Iznos Pozicija Iznos


- Plan javnih nabavki za 2010. godinu je utvrđen bez finansijskog plana Apotekarske ustanove

za 2010. godinu. Ministarstvo zdravlja je donijelo godišnji plan nabavke ljekova za 2010. godinu u julu 2010. godine.

- Ukupno planirani iznos za nabavku roba kroz otvoreni postupak javne nabavke u 2010. godini je bio 23,086 mil.eura dok je ugovoreni iznos bio 18,628 mil.eura a za usluge planirani iznos je bio 24 hilj.eura a ugovoreni iznos 14,24 hilj.eura. Procjena vrijednosti javne nabavke planirana je u značajno većim iznosima u odnosu na ugovorene vrijednosti što nije u skladu sa Zakonom o javnim nabavkama, član 32.

- Apotekarska ustanova je izvršila je u 2009. godini nabavku komercijalne robe u vrijednosti od 4,006 mil.eura i u 2010. godini nabavku komercijalne robe u vrijednosti od 4,323 mil.eura bez sprovođenja postupka javnih nabavki, putem zaključivanja komercijalnih (kupoprodajnih) i komisionih ugovora.


Strana 196

Ministarstvo zdravlja Crne Gore je, shodno članu 9 Zakona o zdravstvenoj zaštiti („Sl. list RCG“ 39/04 i „Sl. list CG“ 14/10), dužno da utvrdi Plan godišnjih potreba za lijekovima, medicinskim sredstvima i opremom, u rokovima koji će omogućiti Apotekarskoj ustanovi Crne Gore da, shodno Zakonu o javnim nabavkama („Sl. list CG“, br. 46/06 odnosno „Sl. list CG“, br. 42/11), donese plan javnih nabavki za tekuću godinu.

Apotekarska ustanova Crne Gore je dužna da donese godišnji finansijski plan koji treba da posluži kao osnova za donošenje godišnjeg plana javnih nabavki.

Apotekarska ustanove Crne Gore je dužna da ažurno vodi dokumentaciju vezanu za proces planiranja, sprovođenja i izvještavanja postupka javnih nabavki.

Apotekarska ustanova Crne Gore treba da obezbijedi punu primjenu člana 2 Zakona o javnim nabavkama („Sl. list CG“, br. 46/06 odnosno „Sl. list CG“, br. 42/11) u dijelu nabavke lijekova i ostale farmaceutske i parafarmaceutske robe na način da se te nabavke obavljaju putem otvorenog postupka javnih nabavki, osim u dijelu poslovanja putem komisionih ugovora.

Apotekarska ustanova je dužna voditi računa o adekvatnoj procjeni vrijednosti javne nabavke, i sa tim u vezi preduzeti istraživanje tržišta dobavljača, kako ne bi dolazilo do značajne razlike između procijenjene i realizovane vrijednosti javne nabavke.

8. U postupku sprovođenja javnih nabavki tokom 2009.g. i 2010.g. došlo je do određenih propusta prilikom sprovođenja procedure predviđene Zakonom o javnim nabavkama („Sl. list CG“, br. 46/06) kod pojedinačnih postupaka javnih nabavki.

- Nabavka kancelarijskog materijala, br. 02/09. Ugovor o isporuci kancelarijskog materijala broj

2769/09, ne sadrži cijenu što je u suprotnosti sa Zakonom o obligacionim odnosima, član 470. Cijena je definisana aneksom ugovora u vrijednosti od 23,53 hilj.eura.

- Nabavka ljekova, medicinskih sredstava i farmaceutskih hemikalija za potrebe javnih zdravstvenih ustanova u Crnoj Gori čiji je osnivač Republika, br. 03/09. - Nakon sprovedenog postupka javne nabavke donesena je odluka o dodjeli ugovora broj

4689 od 07.08.2009.g. kojom se najpovoljnijem ponuđaču dodjeljuje ugovor za predmetnu javnu nabavku u ukupnoj vrijednosti od 67.639 eura. Ugovor je dostavljen ponuđaču na potpis ali do dana revizije nije bio potpisan sa tim ponuđačem, što je suprotno članu 74 Zakona o javnim nabavkama.

- Nije dostavljen na uvid Zapisnik o ponovnom pregledu, ocjeni i upoređivanju ponuda i Izvještaj o ponovnom postupku javne nabavke, nakon što je Komisije za kontrolu postupka javnih nabavki donijela je Rješenje broj 5903 od 12.10.2009.g. kojim je usvojena žalba zainteresovanog lica i poništena Odluka o dodjeli ugovora broj 4689 od 07.08.2009.g. najpovoljnijem ponuđaču, što je suprotno članu 101 Zakona o javnim nabavkama. Dostavljene su dvije odluke o izmjeni odluke o dodjeli ugovora br. 4689 od 07.08.2009.g. Prvom Odlukom, broj 5165 od 03.09.2009.g. je najpovoljnijem ponuđaču dodijeljen ugovor


Strana 197

za predmetnu javnu nabavku ukupne vrijednosti 421,84 hilj.eura. Druga Odluka, broj 5218 od 04.09.2009.g. ne sadrži tog ponuđača na listi ponuđača koji su ponudili najpovoljnije ponude. Sa tim dobavljačem potpisan je Ugovor na iznos od 421,84 hilj.eura, broj 5184 od 04.09.2009.g. od strane Apotekarske ustanove.

- Nabavka kancelarijskog materijala br. 02/10. Ugovor o isporuci kancelarijskog materijala broj 2262/10 koji je zaključen je sa najpovoljnijim ponuđačem ne sadrži cijenu. Cijena je definisana Aneksom ugovora u vrijednosti od 28,38 hilj.eura.

Apotekarska ustanova Crne Gore je dužna da poštuje dosljedno proces planiranja,

sprovođenja otvorenog postupka javnih nabavki i sačinjavanja Ugovora sa najpovoljnijim ponuđačima shodno Zakonu o javnim nabavkama („Sl. list CG“, br. 46/06 odnosno „Sl. list CG“, br. 42/11) i članu 470 Zakona o obligacionim odnosima („Sl. list CG“, br. 47/08 i 04/11).

9. Postupak javne nabavke za izbor najpovoljnije ponude za nabavku ljekova, medicinskih sredstava i farmaceutskih hemikalija za potrebe Javnih zdravstvenih ustanova u Crnoj Gori čiji je osnivač Republika za 2010. godinu broj 05/10 nije završen u 2010. godini već je Odluka o dodjeli Ugovora donesena i zavedena pod brojem 324 od 24.01.2011.g.

Državna revizorska institucija preporučuje Ministarstvu zdravlja, Fondu za zdravstveno

osiguranje Crne Gore, Direkciji za javne nabavke i Apotekarskoj ustanovi Crne Gore da sagledaju postojeća rješenja u Zakonu o javnim nabavkama („Sl. list CG“, br. 46/06 odnosno „Sl. list CG“, br. 42/11) vezana za proces nabavke lijekova sa pozitivne liste i daju preporuke za zakonsko definisanje specifičnosti za nabavku lijekova i ostalog medicinskog materijala, ukoliko takve specifičnosti bude utvrđene.

Državna revizorska institucija preporučuje Apotekarskoj ustanovi Crne Gore da

prilikom planiranja procesa javnih nabavki uzme u obzir ukupno vrijeme neophodno za sprovođenje otvorenog procesa javnih nabavki (priprema dokumentacije, objavljivanje oglasa, prikupljanje i vrednovanje ponuda, ugovaranje nabavke i žalbeni postupak po svakoj od ovih procesnih radnji) i faktor rizika koji nastaje usljed raspisivanja samo jednog postupka javne nabavke za ukupnu količinu ljekova, medicinskih sredstava i farmaceutskih hemikalija za potrebe Javnih zdravstvenih ustanova u Crnoj Gori čiji je osnivač Republika, kako bi otvoreni postupak javne nabavke mogao da bude realizovan u istoj godini.

IZVOD

IZ IZVJEŠTAJA O REVIZIJI ZAVRŠNOG RAČUNA BUDŽETA

OPŠTINE KOTOR ZA 2010. GODINU

Vrsta revizije: Opšta revizija Subjekat revizije: Opština Kotor Predmet revizije: Završni račun budžeta Opštine Kotor za 2010. godinu Trajanje revizije: 60 revizorskih dana Sastav Kolegijuma: g. Dragiša Pešić, član Senata – rukovodilac Kolegijuma



Strana 201

1. Opšti podaci o subjektu revizije Opština Kotor je konstituisana i funkcioniše shodno Zakonu o lokalnoj samoupravi („Sl. list RCG“, br. 42/03, 28/04, 75/05, 13/06 i „Sl. list Crne Gore“, br. 88/09 i 03/10). Na osnovu Zakona je donesen osnovni tekst Statuta Opštine 26.05.2004.g. („Sl. list RCG – opštinski propisi“, br. 14/05) koji je pretrpio izmjene i dopune 2008., 2009. i 2010. godine.

Organizacija, poslovi i način rada lokalne uprave Kotor utvrđeni su Odlukom o lokalnoj upravi („Sl. list RCG – opštinski propisi“, br. 11/05). Pravilnik o unutrašnjoj organizaciji i sistematizaciji poslova i radnih mjesta u organima lokalne uprave i službi glavnog administratora Opštine Kotor donesen je Odlukom Predsjednika Opštine br. 0901-5417/06 od 02.08.2006.g. Izmjene i dopune su donešene 04.07.2007.g. broj 0901-5428/07 i 03.08.2007.g. broj 0901-6236/07. i 02.07.2010.g. broj 0901-6977/10.

Poslovi iz domena rada Opštine Kotor se vrše preko organa lokalne uprave koje čine: sekretarijati i direkcije. Organizacijom rada organa rukovodi Glavni administrator, koji, uz saglasnost Predsjednika Opštine, postavlja starješine organa, nakon sprovedenog javnog konkursa.

Shodno Odluci o lokalnoj upravi („Sl. list RCG – opštinski propisi“, br. 11/05 i br. 09/07)) u Opštini Kotor je u 2010. godini funkcionisalo 6 sekretarijata i to:

- Sekretarijat za finansije i privredu; - Sekretarijat za opštu upravu; - Sekretarijat za urbanizam, građevinarstvo i komunalno - stambene poslove; - Sekretarijat za imovinsko – pravne poslove; - Sekretarijat za kulturu i društvene djelatnosti; - Sekretarijat za zaštitu prirodne i kulturne baštine.

Odluka o izmjeni odluke o organizaciji i načinu rada lokalne uprave („Sl. list RCG – opštinski propisi“, br. 11/05 i br. 09/07 i „Sl. list CG – opštinski propisi“, br. 13/11) donesena je 18.04.2011.g. i njom je izmijenjena organizacija lokalne uprave u odnosu na Odluku o lokalnoj upravi iz 2007. godine.

Odlukom o izmjenama i dopunama Odluke o organima uprave Skupštine Opštine Kotor br.01-822 od 02.03.1999.g. („Sl. list Opštine Kotor“, br. 1/99) kao posebna organizacija lokalne uprave osnovana je Direkcija za uredjenje i izgradnju Kotora.

Ukupan broj zaposlenih 31.12.2010. godine u organima lokalne uprave je bio 156.

Sjedište Opštine je u Kotoru.

Predsjednik Opštine je Marija Ćatović.

Lica ovlašćena za potpisivanje u 2010. godini bili su Predsjednica Opštine Marija Ćatović, potpredsjednik Opštine Željko Avramović i sekretarka sekretarijata za finansije i privredu Tijana Čađenović. Opština ima zaključene ugovore o saradnji sa:

- Crnogorskom komercijalnom bankom, broj računa 510-7915-60; - Hipotekarnom bankom, broj računa 520-291700-12; - Prvom bankom Crne Gore (ranije Nikšićkom bankom), broj računa: 535-5380-41;

- NLB Montenegrobankom, broj računa 530-17421-33. Eksterni revizor sa kojim Opština Kotor ima ugovor za reviziju završnog računa Budžeta Opštine Kotor za 2010. godinu je Milan Rakočević iz Podgorice.


Strana 202

2. Računovodstvene politike Računovodstvo se vodi na gotovinskoj osnovi. Prihodi i rashodi se evidentiraju na osnovu gotovinskih transakcija u izvještajnom periodu nezavisno od momenta nastanka poslovnog događaja. Stoga je i završni račun Budžeta Opštine Kotor sastavljen na gotovinskoj osnovi. Opština vodi računovodstveno poslovanje u skladu sa Pravilnikom o jedinstvenoj klasifikaciji računa za budžet Republike, budžete vanbudžetskih fondova i budžete opština („Sl. list RCG“, br. 35/05, 37/05, 81/05).

3. Mišljenje sa pregledom utvrđenih konstatacija i datih preporuka Na bazi utvrđenog činjeničnog stanja i izjašnjenja Opštine Kotor (br. 01-11722 od 07.10.2011.g.) na Izvještaj Državne revizorske institucije (br. 40112-05-41/13 od 30.09.2011.g.), a u skladu sa članom 50 Poslovnika Državne revizorske inistitucije, nadležni Kolegijum u sastavu Dragiša Pešić (član Senata i rukovodilac Kolegijuma) i dr. Milan Dabović (član Kolegijuma), na sjednici održanoj 19.10.2011.g. usvojio je konačan izvještaj o reviziji Završnog računa budžeta Opštine Kotor za 2010. godinu. Revizijom je konstatovano da ne postoje materijalno značajne greške ili značajna odstupanja kod zvanično prezentiranih finansijskih izvještaja Opštine Kotor za 2010. godinu. Međutim, revizijom je utvrđeno da Opština Kotor nije do kraja sprovela organizacionu transformaciju Direkcije za uređenje i izgradnju Kotora što je rezultiralo planiranjem primitaka i izdataka Opštine Kotor kroz dva dokumenta koje usvaja Skupština Opštine Kotor – Budžet Opštine Kotor i Finansijski plan Direkcije za uređenje i izgradnju Kotora, iskazivanjem izvršenja primitaka i izdataka kroz dva dokumenta – Završni račun Budžeta Opštine Kotor za 2010. godinu i Izvještaj o radu i finansijskom poslovanju Direkcije za uređenje i izgradnju Kotora za 2010. godinu i nezavršenim procesom konsolidacije trezora Opštine Kotor. Osim toga, utvrđen je određeni broj knjiženja na pogrešna konta u glavnoj knjizi trezora Opštine Kotor. Stoga je nadležni Kolegijum po predmetnoj reviziji izrazio USLOVNO POZITIVNO MIŠLJENJE.

1. Revizijom je utvrđeno da Završni račun Budžeta Opštine Kotor za 2010. godinu nije prikazao

sve primitke i izdatke Opštine Kotor, shodno članu 94, stav 2, Zakona o lokalnoj samoupravi („Sl. list RCG“ br. 42/03, 28/04, 75/05, 13/06 i „Sl list Crne Gore“ br. 88/09 i 03/10), zatim, članu 39 tačka 3 Zakona o finansiranju lokalne samouprave („Sl. list RCG“ br. 42/03, 44/03, i „Sl list Crne Gore“ br. 05/08, 51/08 i 74/10) i čl. 9, 10, 11 (u vezi sa članom 18), i članom 51 Zakona o budžetu („Sl. list RCG“ br. 40/01, 44/01, 28/04, 71/05, i „Sl list Crne Gore“ br. 12/07, 73/08, 53/09, 46/10 i 49/10), već su izdaci i primici Opštine Kotor iskazani kroz Završni račun Budžeta Opštine Kotor i kroz Izvještaj o radu i finansijskom poslovanju Direkcije za uređenje i izgradnju Kotora za 2010. godinu. Nijesu obuhvaćeni prihodi koje naplaćuje Direkcije za uređenje i izgradnju Kotora a koji su definisani kao sopstveni prihodi opštine shodno članu 5 i ustupljeni prihodi opštine shodno članu 25 Zakona o fianansiranju lokalne samouprave. Takođe, nijesu obuhvaćeni ukupni izdaci, bliže definisani u članu 10 Zakona o budžetu. Prihodi i izdaci Direkcije za uređenje i izgradnju Kotora su dostavljeni Skupštini opštine na usvajanje kroz Finansijski plan Direkcije za 2010. godinu i Izvještaj o radu i finansijskom poslovanju Direkcije za 2010. godinu.


Strana 203

Budžetom Opštine Kotor nijesu obuhvaćeni svi kapitalni izdaci Opštine Kotor. Dio kapitalnih izdataka se planira i realizuje preko Direkcije za uređenje i izgradnju Kotora i nije prikazan kroz Budžet Opštine Kotor i kroz Završni račun Budžeta Opštine Kotor već kroz Finansijski plan Direkcije za 2010. godinu i Izvještaj o radu i finansijskom poslovanju Direkcije za 2010. godinu.

Opština Kotor treba da obezbijedi punu primjenu Zakona o lokalnoj samoupravi, Zakona o finansiranju lokalne samouprave i Zakona o budžetu na način da sve Primitke i Izdatke Opštine Kotor planira u Budžetu Opštine Kotor i iskaže u Završnom računu Budžeta Opštine Kotor.

2. Primici i izdaci koje ostvaruje Direkcija za uređenje i izgradnju Kotora, kao poseban organ

uprave Opštine Kotor kome su Odlukom o izmjenama i dopunama odluke o organima lokalne uprave („Sl. list Opštine Kotor“ br. 01/99) ustupljeni sopstveni prihodi kao i zakonom ustupljeni prihodi Opštine Kotor, nijesu obuhvaćeni konsolidovanim računom trezora Opštine Kotor i evidentirani u glavnoj knjizi trezora što je suprotno čl. 11 i 18 Zakona o budžetu („Sl. list RCG“ br. 40/01, 44/01, 28/04, 71/05, i „Sl list Crne Gore“ br. 12/07, 73/08, 53/09, 46/10 i 49/10) i čl. 66 i 67 Zakona o finansiranju lokalne samouprave („Sl. list RCG“ br. 42/03, 44/03, i „Sl list Crne Gore“ br. 05/08, 51/08 i 74/10).

Državna revizorska institucija preporučuje Opštini Kotor da naplatu svojih prihoda vrši preko računa koji su sastavni dio konsolidovanog računa trezora i time obezbijedi da ukupni primici i izdaci budu planirani godišnjom odlukom o Budžetu Opštine Kotor i evidentirani u glavnoj knjizi trezora i završnom računu Budžeta Opštine Kotor, shodno Zakonu o budžetu i Zakonu o finansiranju lokalne samouprave.

3. Statut Direkcije za uređenje i izgradnju Kotora koji je donesen 1999. godine nije mijenjan u

dijelu koji se odnosi na status i izvore finansiranja (čl. 4,5 i 15), iako su u međuvremenu usvojeni novi Zakon o lokalnoj samoupravi i Zakon o finansiranju lokalne samouprave i Odluke o izmjenama i dopunama odluke o organima lokalne uprave („Sl. list Opštine Kotor“, br. 04/03 i 09/07).

Državna revizorska institucija preporučuje Opštini Kotor kao osnivaču Direkcije za uređenje i izgradnju Kotora da inicira usklađivanje Statuta Direkcije za uređenje i izgradnju Kotora sa Zakonom o lokalnoj samoupravi („Sl. list RCG“ br. 42/03, 28/04, 75/05, 13/06 i „Sl list Crne Gore“ br. 88/09 i 03/10), Zakonom o finansiranju lokalne samouprave („Sl. list RCG“ br. 42/03, 44/03, i „Sl list Crne Gore“ br. 05/08, 51/08 i 74/10) i Odlukom izmjenama i dopunama odluke o organima lokalne uprave („Sl. list Opštine Kotor“, br. 04/03 i 09/07) i da završi započetu organizacionu transformaciju Direkcije za uređenje i izgradnju Kotora.

4. Opština Kotor je uzimala kratkoročne pozajmice od Direkcije za uređenje i izgradnju Kotora i

knjižila ih na stavku ostali prihodi. Povraćaj pozajmica je evidentiran na stavci Ostali izdaci. Navedene transakcije nije pratila odgovarajuća dokumentacija.

Državna revizorska institucija preporučuje Opštini Kotor da kratkoročno zaduživanje realizuje u skladu sa čl. 61 i 63 Zakona o finansiranju lokalne samouprave i evidentira u skladu sa Pravilnikom o jedinstvenoj klasifikaciji računa za budžet Republike, budžete vanbudžetskih fondova i budžete opština („Sl. list RCG“, br. 35/05, 37/05, 81/05).


Strana 204

5. Opština Kotor ne posjeduje informacije o vrsti koncesija na osnovu kojih se vrši zaduženje, dospijeće i naplata koncesija na nivou Države kao ni vremenu koje protekne od momenta naplate na konsolidovani račun Državnog trezora do prenosa na račun trezora Opštine Kotor.

Državna revizorska institucija preporučuje Opštini Kotor da ponovo inicira obezbjeđenje informacija od Ministarstvu finansija Crne Gore o vrsti koncesija na osnovu kojih se vrši naplata, vremenu naplate i vremenu koje protekne od momenta naplate do prenosa na konsolidovani račun trezora Opštine Kotor u cilju realnog planiranja i upravljanja gotovinom.

6. Tokom izvršenja budžeta Opštine Kotor za 2010. godinu došlo je do pogrešnog evidentiranja

pojedinih rashoda ili do plaćanja na bazi nepotpune dokumentacije.

Opština Kotor ne vrši direktno plaćanja zakupa za parlamentarne političke partije već sredstva za ove potrebe transferiše političkim partijama i stoga je ovaj izdatak trebalo planirati na poziciji 4312- Transferi političkim partijama, strankama i udruženjima.

Realizacija izdatka ostali tekući rashodi za 55% više od planiranih sredstava u Budžetu Opštine Kotor je u suprotnosti sa članom 11 stav 3 Zakona o budžetu.

Pomoći za obnovu crkava treba knjižiti na poziciju 4312 Transferi, s obzirom da se ne radi o kapitalnim

izdacima Opštine Kotor već o pomoći Crkvi.

Sa pozicije Oprema za potrebe MZ Savina i MZ Vranovići utrošeno je 21 hilj.eura za niskonaponsku električnu mrežu.Ovaj izdatak treba knjižiti na poziciju 4311 Transferi javnim institucijama s obzirom da se ne radi o kapitalnim izdacima Opštine Kotor već o pomoći mjesnim zajednicama.

Opština Kotor treba da obezbijedi punu primjenu Pravilnika o jedinstvenoj klasifikaciji računa za budžet Republike, budžete vanbudžetskih fondova i budžete opština u pogledu knjiženja rashoda na odgovarajuća konta. Opština Kotor treba da obezbijedi punu primjenu člana 11 Zakona o budžetu na način da se nijedan izdatak sa Konsolidovanog računa trezora ne smije isplatiti ako nije odobren Budžetom Opštine Kotor.

7. Opština Kotor je izvršila transfer dijela kredita (ukupan iznos 1,8 mil.eura) u iznosu od 1

mil.eura na Direkciju za uređenje i izgradnju Kotora i knjižila taj izdatak na poziciju 441 Kapitalni izdaci. S ozbirom da Direkcija ne funkcioniše u sistemu konsolidovanog računa trezora Opštine Kotor i da potrošnja ovog organa uprave nije planirana Budžetom Opštine i da Opština Kotor nije realizovala kapitalni izdatak u iznosu od 1 mil.eura to je iznos od 1 mil. eura trebalo knjižiti na poziciju 4311 Transferi javnim institucijama umjesto na poziciju 441 Kapitalni izdaci.

Opština Kotor treba da obezbijedi punu primjenu Pravilnika o jedinstvenoj klasifikaciji računa za budžet Republike, budžete vanbudžetskih fondova i budžete opština u pogledu knjiženja rashoda na odgovarajuća konta.

8. Jedan od uočenih nedostataka u obrascu o neizmirenim obavezama (NEO) je taj što se u

evidencijama plaćanja prema bankama vode zajedno isplaćene obračunate kamate (iznos otplate u 2010. godini je prikazan sa 0) i otplate po glavnici kratkoročnih i dugoročnih kredita, što ima za posledicu otežano praćenje i usaglašavanje kredita sa bankama.


Strana 205

Opština Kotor treba da izvrši korekciju u obrascu neizmirene obaveze (NEO) na 31.12.2010. godine na način da obezbijedi posebnu evidenciju otplate kamata i glavnice na kratkoročne i dugoročne kredite tokom 2010. godine.

9. Sadašnja vrijednost opštinske zgrade iznosi 140 hilj.eura što je ispod tržišne vrijednosti tog

objekta na izuzetno atraktivnoj lokaciji (Stari grad Kotor). Nije izvršena procjena opštinske zgrade u skladu sa Medjunarodnim računovodstvenim standardima za javni sektor.

Opština Kotor treba da u najkraćem roku izvrši procjenu nepokretnosti – opštinske zgrade, shodno Zakonu o državnoj imovini („Sl. list CG“, br. 21/09 au skladu sa Medjunarodnim računovodstvenim standardima za javni sektor.

10. Plan javne nabavke Opštine Kotor za 2010. godinu iznosi 1,087 mil.eura. Javne nabavke

realizovane putem otvorenog postupka javne nabavke u 2010. godini su ostvarene u iznosu od 23 hilj.eura odnosno 2% u odnosu na plan javnih nabavki.

Državna revizorska institucija preporučuje opštini Kotor da prilikom izrade godišnjeg


11. U domenu upravljanja i primjene informacionih tehnologija u opštini Kotor su utvrđene sledeće

konstatacije:

Važna stavka planirana programom rada za 2010. godinu je instalacija domen kontrolera. Kako nije došlo do realizacije zbog nedostatka sredstava, ista stavka se ponavlja i u planu za 2011. godinu. Nabavka domen kontrolera će omogućiti upravljanje korisnicima i računarima, kao i poboljšanje rada računara u mreži.

Kreiranje e-mail naloga za sve zaposlene koji u svom radu koriste računar će poboljšati i olakšati internu komunikaciju.

Opština Kotor je opremljena dovoljnom količinom računarske opreme, ali s obzirom na njenu konfiguraciju i datume nabavke potrebno je planirati sredstva za postepeno obnavljanje.

Za veći broj aplikacija ne postoji otvoren korisnički nalog po svakom korisniku tako da treba za svakog korisnika kreirati korisnički nalog i šifru.

Neophodno je uticati na službenike svih organa lokalne uprave da u svom radu koriste Hermes (Informacioni sistem koji se koristi u Opštini Kotor i sastoji se od pet modula: Pisarnica, Organi rješavanja, Kadrovska evidencija, Evidencija i naplata lokalnih prihoda i Sms servis) i time omoguće povezivanje poslovnih procesa i korištenje istih baza podataka. Osim unosa podataka treba vršiti i povezivanje skeniranih dokumenata sa predmetom, pa će s obzirom da je ta opcija predviđena, rad biti kompletan.

Revizijom je utvrđeno da pojedini softveri koji se koriste za obavljanje određenih poslova u Opštini Kotor ne čine cijelinu. Na ovaj način se ne može uspostaviti jedinstveni informacioni sistem u Opštini, niti povezivati poslovni procesi, te koristiti iste baze podataka.

Potrebno je da Informacioni centar bude više uključen u nabavku i izbor softvera. Državna revizorska institucija preporučuje Opštini Kotor da donese strategiju i jača

kapacitete Informacionog centra Opštine u cilju izgradnje jedinstvenog informacionog sistema Opštine Kotor.

III DIO

NALAZI I PREPORUKE DRŽAVNE REVIZORSKE INSTITUCIJE


Strana 209

Senat Državne revizorske institucije, u skladu sa članom 19 i 26 Zakona o Državnoj revizorskoj instituciji (Sl. list RCG br. 28/04, 27/06 i 78/06, Sl. list CG br. 17/07), a u cilju daljeg unapređivanja sistema javnih finansija u narednom periodu, na osnovu Izvještaja o reviziji Završnog računa budžeta Crne Gore za 2010. godinu i 14 pojedinačnih izvještaja o izvršenim revizijama, utvrdio je sljedeće mjere koje se preporučuju Skupštini Crne Gore:

1. Planiranje, evidencija i finansijski iskazi Budžet za 2010. godinu neadekvatno je planiran posebno u dijelu zarada i ostalih ličnih primanja. Neadekvatno planiranje dovelo je do visokog nivoa preusmjeravanja planiranih iznosa kod potrošačkih jedinica, kao i nedosljednog korišćenja preusmjeravanja preko tekuće budžetske rezerve. Veliki broj potrošačkih jedinica u prvoj iteraciji je preusmjeravao sredstva na tekuću budžetsku rezervu do iznosa od 10% i nakon toga odmah iz tekuće budžetske rezerve isti iznos vraćao u korist sopstvenog budžeta. Ova transakcija je u skladu sa zakonom, ali istovremeno omogućava da potrošačka jedinica značajno uvećava pojedine izdatke u odnosu na prvobitno planirane. Takođe, u 2010. godini u pojedinim slučajevima nastavljena je praksa nenamjenskog korišćenja sredstava, kao i decentralizacija fiskalnog sistema.

Budžet za 2010. godinu nerealno je planiran i u dijelu „sopstvenih prihoda“ koje direktni korisnici budžeta zadržavaju i koristeći član 32 a Zakona o budžetu (Sl.list RCG, br. 42/01, 44/01, 71/05, Sl.list CG, br. 12/07, 73/08, 53/09, 46/10 i 49/10) ove prihode koriste za diskrecionu potrošnju. Svakako da sticanje „sopstvenih prihoda“, ukoliko se poštuje princip sveobuhvatnosti planiranja, zahtijeva da se ova sredstva planiraju budžetom i da se iskažu kroz Predlog Završnog računa budžeta Crne Gore a to znači da moraju biti evidentirana u glavnoj knjizi trezora. Revizijom Predloga završnog računa budžeta Crne Gore za 2010. godinu, ustanovljeno je da je Ministarstvo finansija u skladu sa zakonom iskazalo deficit budžeta za 2010. godinu u iznosu od 112.249.753,00€. Ministarstvo finansija je u skladu sa članom 10 Zakona o godišnjem budžetu države („Sl.list RCG“ br.74/09), evidentiralo sudska rješenja na propisani način. Kod revizije Predloga završnog računa budžeta Crne Gore za 2010. godinu, Državna revizorska institucija iskazuje rezervu na iznos od 14,118.064,40 €. Naime, Završnim računom iznos od 14.118.064,40 € proknjižen je kao povećanje obaveza i istovremeno smanjenje obaveza iz prethodnog perioda. Međutim, revizijom je utvrđeno da su navedene gotovinske isplate izvršene u 2010. godini i da je dospijeće ovih isplata nastalo u istoj fiskalnoj godini, te kao takve imaju karakter tekućih izdataka. Revizijom je konstatovano da pojedine potrošačke jedinice Budžeta i dalje imaju otvorene žiro račune kod poslovnih banaka koji se ne nalaze u pregledu dostavljenom od strane Ministarstva finansija. Na način trošenja ovih sredstava iskazujemo rezervu zbog toga što ova potrošnja nije iskazana kroz Predlog Završnog računa budžeta Crne Gore.

Prilikom planiranja budžeta Ministarstvo finansija mora dosljedno poštovati načelo sveobuhvatnosti i tačnosti u dozvoljenim zakonskim odstupanjima.

Neophodno je izvršiti izmjene i dopune Zakona o budžetu u dijelu preusmjeravanja i

onemogućiti da se jednom preusmjerena sredstva ponovo vraćaju potrošačkoj jedinici. Takođe, neophodno je obavezati potrošačke jedinice da planiraju „sopstvene prihode“ i potrošnju po tom osnovu iskažu kroz Završni račun Budžeta Crne Gore.


Strana 210

Direktni korisnici budžeta su u pojedinim slučajevima registrovani u Privrednom sudu i kao takvi koriste budžetska sredstva a svoje poslovanje usklađuju sa zakonima koji su relevantni za komercijalni sektor. Takođe je neophodno izvršiti izmjene Zakona o budžetu kojim bi se obavezali svi direktni korisnici budžeta, bez obzira na način registracije, da se moraju pridržavati Zakona o budžetu i podzakonskih propisa donesenih u skladu sa ovim zakonom.

Neophodno je da Ministarstvo finansija precizno uredi evidenciju neizmirenih obaveza i

ovu liniju izdataka koristiti u skladu sa godišnjim zakonima o budžetu.

Ministarstvo finansija će izmjenama Zakona o budžetu uskratiti mogućnost direktnim korisnicima budžeta da koriste komercijalne račune, koji nijesu sastavni dio konsolidovanog računa trezora i obavezati sve korisnike ovih računa da u skladu sa ekonomskom klasifikacijom, na propisanim obrascima, za 2010. godinu dostave izvještaje o potrošnji sa ovih računa nadležnom radnom tijelu Skupštine, a posebno Institut za standardizaciju i Akreditaciono tijelo Crne Gore.

Revizijom je konstatovano da Godišnjim zakonom o budžetu za 2010. godinu sredstva za rad potrošačke jedinice Sudstvo nijesu adekvatno planirana.U tom dijelu posebno se ističe nerealan plan vezan za zarade zaposlenih i ostala lična primanja zaposlenih, kapitalne izdatke i sredstva od donacija kod programa Sudstvo. Potrošačka jedinica Sudstvo je sredstva za zarade zaposlenih iskazana u okviru programa Sudstvo, putem preusmjerenja morala uvećati za 811.633,88€. Takođe, nijesu planirana ni sredstva za kapitalne izdatke pa je potrošačka jedinica Sudstvo vršila nabavku opreme na teret pozicije tekuće održavanje građevinskih objekata i opreme (4142 i 4143). Sredstva donacija planirana su u iznosu od 1.150.000,00€ od kojih je realizovano 35.343,47€, čime je nerealno uvećan godišnji Zakon o budžetu Crne Gore za 2010. godinu (sredstva koja su planirana za potrošačku jedinicu Sudstvo).

Državna revizorska institucija preporučuje potrošačkoj jedinici Sudstvo da pojača administrativne kapacitete u dijelu planiranja Budžeta, i obezbijedi kroz godišnji Budžetski plan sredstva koja su adekvatna realnim potrebama za rad Sudstva. Takođe ističemo da se u slučaju većih odstupanja kod izvršenja Godišnjeg zakona o Budžetu u dijelu koji se odnosi na ovu potrošačku jedinicu, koriste zakonom dozvoljene procedure u skladu sa članom 7 i članom 33 stav 1 i 2 Zakona o Budžetu CG ("Sl.list CG" br. 12/07, 49/10).

Institut za javno zdravlje je, u aprilu 2010. godine donio Finansijski plan za navedenu godinu i revizijom je utvrđeno da je Finansijski plan, u skladu sa članom 16. Statuta Instituta za javno zdravlje, usvojen od strane Upravnog odbora. Finansijski plan usvojen od strane Upravnog odbora Instituta obuhvata širi koncept finansiranja od finansijskog plana koji je iskazan Godišnjim zakonom o budžetu države. Međutim, Institut predstavlja direktnog budžetskog korisnika i kao takav je dužan da svoje poslovanje uskladi u cjelini sa Zakonom o budžetu, odnosno, da svi prilivi i izdaci budu planirani u godišnjem zakonu o budžetu, a proces izvršenja mora biti u cjelini evidentiran u glavnoj knjizi trezora, a sva plaćanja se moraju odvijati preko konsolidovanog računa trezora u okviru Ministarstva finansija. Ukupno planirana sredstva Instituta u 2010. godini (sredstva iz budžeta i sredstva ostvarena obavljanjem sopstvene djelatnosti) iznose 3.901.938,00 € a ostvareni izdaci 3.746.621,62 €.


Strana 211

Institut je u obavezi da u skladu sa Zakonom o budžetu sprovede cjelovit i sveobuhvatan postupak planiranja budžeta i u utvrđenom roku podnese zahtjev za dodjelu budžetskih sredstava, koji je prethodno razmatrao i usvojio Upravni odbor Instituta.

Subjekat revizije je dužan da pribavi saglasnost Ministarstva finansija za otvorene

komercijalne račune ili uputi pismeni zahtjev za njihovim zatvaranjem, ukoliko se ocijeni da bankarski računi nijesu potrebni za funkcionisanje Instituta.

JP Radio Televizija Crne Gore se do 2009. godine finansirala iz Budžeta posredstvom Ministarstva kulture, sporta i medija, zaključivanjem ugovora za realizaciju posebnih programskih sadržaja. Ugovom su uređivana međusobna prava i obaveze a prenos sredstava je vršen mjesečno u jednakim ratama. Za svaki prenešeni dio sredstava, RTCG je Ministarstvu dostavljala izvještaj o utrošenim sredstvima, čime je bila obezbijeđena i kontrola potrošnje. Od 2009. godine i donošenja Zakona o radio difuznim servisima Crne Gore utvrđeno je da se finansiranje RTCG iz budžetskih, osim preko Ministarstva, vrši i iz opštih prihoda budžeta Crne Gore preusmjeravanjem sredstava na godišnjem nivou u visini 1,20% od tekućeg budžeta, utvrđenog zakonom o budžetu za određenu godinu. Izmjenom načina ffiinnaannssiirraannjjaa nniijjee iizzvvrrššeennaa iizzmmjjeennaa ii ddooppuunnaa pprrooppiissaa kkoojjii bbii oobbeezzbbiijjeeddiillii nnaaččiinn kkoonnttrroollee ppoottrrooššnnjjee jjaavvnniihh ssrreeddssttaavvaa kkaaoo ii nnaaččiinn ppooddnnooššeennjjaa ffiinnaannssiijjsskkiihh iizzvvjjeeššttaajjaa, osim objave na veb sajtu. Revizijom je utvrđeno da je RTCG kontinuirano u prethodnom periodu poslovala sa gubitkom, koji je zaključno sa 2007. godinom dostigao iznos od 8.007.993 €. Zaključkom Vlade Crne Gore iz 2009. godine o otpisu i preuzimanju obaveza u iznosu od 16.316.230,09 €, koje se odnose na dug zaključno sa 2008. i projekciju obaveza za 2009. god. sanirani su finansijski problemi iz navedenog perioda. RTCG je za 2008. 2009. i 2010. godinu sa redovnim prenosom i sa preuzetim obavezama utrošila državnog novca u ukupnom iznosu od 38.105.245,68€ a ostvarila sopstvene prihode u iznosu od 7.414.127,32 €, i pri tome u 2010. godini ponovo poslovala sa gubitkom.

Neophodno je kroz postupak izmjena i dopuna zakona preciznije utvrditi način finansiranja RTCG budžetskim sredstvima i posebno normirati nadležnost i odgovornost u postupku izvještavanja i kontrole njihove potrošnje.

2. Prihodi

Revizijom je utvrđeno da kod povraćaja poreza na dodatu vrijednost ne postoji konzistentnost u postupku povraćaja više ili pogrešno uplaćenih sredstava. Kod svih zahtjeva za povraćaj ne vrši se inspekcijski nadzor osnovanosti zahtjeva već se povraćaj vrši na osnovu uvida u analitičku karticu.

Međutim, naknadnim vršenjem inspekcijskog nadzora kod poreskog obveznika u značajnom broju slučajeva analitičke kartice se koriguju. Po godišnjem izvještaju o radu Poreske uprave u 2010. godini izvršeno je 980 kontrola obračuna i uplate poreza na dodatu vrijednost, pri čemu je u 858 kontrola izvršena korekcija u iznosu od 29.203.138,45€ odnosno, u 87,6% izvršenih kontrola.


Strana 212

Poreska uprava je tokom 2010. godine izvršila 415 kontrola obračuna i uplate poreza na dobit gdje je 329 kontrola sa korekcijom poreza na dobit, odnosno, 79,3% pri čemu je korekcija u iznosu od 8.649.985,17€. Broj kontrola poreza na dobit u odnosu na ukupan broj kontrola iznosi 17,9% što smatramo nedovoljnim imajući u vidu veliki broj kontrola sa korekcijom i značajan iznos korigovane poreske obaveze. Kada su u pitanju operateri mobilne telefonije i pravna lica koja se bave prometom nafte i naftnih derivata sa aspekta poreza na dobit pravnih lica utvrđeno je sljedeće:

1) kod pravnih lica koja se bave pružanjem usluga mobilne telefonije inspekcijski nadzor u

dijelu poreza na dobit nije vršen u 2010. godini 2) kod pravnih lica koja se bave prometom nafte i naftnih derivata izvršena su samo četira

inspekcijska nadzora pri čemu je u tri slučaja nadzor prošao bez nepravilnosti a u jednom je izvršena korekcija u iznosu od 3.700,00€.

Revizijom poreza na promet nepokretnosti utvrđena je neažurnost i nedovoljna saradnja između državnih organa kod naplate ovog poreza. Organi koji se bave ovjerom ugovora o prometu nepokretnosti između fizičkih lica primjerak istih ne dostavljaju poreskom organu ili to čine sa izvjesnim zakašnjenjem, što predstavlja problem, imajući u vidu da je shodno članu 8 Zakona o porezu na promet nepokretnosti („Sl. list RCG“ broj 69/03 i „Sl. list CG“ broj 17/07) poreska osnovica tržišna vrijednost nepokretnosti u trenutku njenog sticanja. Poreska obaveza nastaje, shodno članu 13 istog zakona, danom zaključenja ugovora, a poresku obavezu poreski obveznik plaća u roku od 15 dana od dana dostavljanja rješenja u skladu sa članom 15 navedenog zakona. Najveći dio nenaplaćene obaveze po osnovu poreza na promet nepokretnosti odnosi se na promet nepokretnosti između fizičkih lica gdje je veliki broj lica koje je teško pronaći, pa poreski organ ne može obezbijediti blagovremenu naplatu. Prema izvještaju Državnog trezora o naplati koncesionih naknada u 2010. godini, koje su u nadležnosti Poreske uprave, naplaćeno je 19.174.822,93€ a budžetom planirana vrijednost iznosila je 24.661.134,41€ ili 77,75 % od plana. U postupku revizije naknada za korišćenje mineralnih sirovina, kod pojedinih pravnih lica utvrđeno je da su ista zaključila Ugovor o pravu na eksploataciju mineralne sirovine sa Vladom CG. Ugovori su zaključeni na period od 10 godina. Ugovorima je između ostalog bilo precizirano plaćanje akontativnog dijela koncesione naknade (plaća se u dvije jednake polugodišnje rate - prva do 30.juna a druga do 31. decembra tekuće godine) dok se konačni obračun koncesione naknade utvrđivao rješenjima nadležnog Ministarstva ekonomije, u toku prvog kvartala tekuće za prethodnu godinu. Istekom roka na koji je navedeni koncesioni ugovor bio zaključen, Poreska uprava se u više navrata obraćala nadležnom Ministarstvu za dobijanje informacije da li je okončan postupak zaključivanja ugovora o produženju prava na eksploataciju mineralnih sirovina. Ministarstvo za ekonomski razvoj je obavijestilo Poresku upravu da su koncesionari podnijeli zahtjev za produženje prava na eksploataciju mineralnih sirovina i da je Komisija za provjeru navoda iz zahtjeva i prateće dokumentacije dala prijedlog za produženje prava na eksploataciju i sačinila Nacrt odluke o produženju prava, koji je upućen Komisiji za koncesije i BOT aranžmane. Poreska uprava je obaviještena da Komisija za ekonomsku politiku i finansijski sistem Vlade Crne Gore nije razmatrala i odlučivala o preporuci i prijedlogu odluke, dostavljenim od strane Komisije za koncesije i BOT aranžmane.1 Dostava ugovora Komisiji za koncesije se vrši sporo ili se ugovori nikako ne dostavljaju. Tako od Uprave za šume, Uprave za igre na sreću i opština, nije dostavljen ni jedan ugovor Komisiji za koncesije.

1 Vlada CG je na sjednici od 28.07.2011. godine donijela odluke o produženju prava na eksploataciju mineralnih sirovina za dva koncesionara. Odluke su objavljene u „Sl. List Crne Gore“ br. 44/11 od 29.08.2011.godine.


Strana 213

Konstatovano je da se izmjenama Zakona o igrama na sreću od 18.12.2007. godine u članu 69.a kod utvrđivanja postupka naplate varijabilnog dijela koncesione naknade primjenjuju odredbe zakona kojim je uređena poreska administracija, što znači da se na kašnjenje uplate fiksnog dijela ne obračunava kamata. Iz navedenog razloga nemoguće je u poreskom knjigovodstvu odvojiti uplate po osnovu fiksnog i po osnovu varijabilnog dijela kako bi se stornirale kamate za neblagovremeno uplaćeni fiksni dio naknade. Poreska uprava je do navedenih izmjena Zakona o igrama na sreću po automatizmu obračunavala kamatu zbog neblagovremenog plaćanja javnih prihoda (i na fiksni i na varijabilni dio) shodno članu 95 Zakona o poreskoj administraciji. Revizijom su utvrđeni i problemi po pitanju adekvatnosti visine poreskog zaduženja za pojedine poreske obveznike. Kada su u pitanju poreska potraživanja poreski organ bi morao da ažurira evidenciju o poreskom dugu i raščisti nepostojeća i nenaplativa potraživanja. Treba istaći da je značajno učešće tzv. „nenaplativog poreskog duga“ (pogrešne uplate, zastarjelost, neki poreski obveznici - fizička lica nijesu među živima, neki poreski obveznici su brisani iz registra, neki su prestali sa radom a nemaju nikakve imovine i sl.) ali je evidentno i da Poreska uprava nedovoljno koristi instrumente prinudne naplate i obezbjeđenja naplate poreza. Konstatovano je da nije dovoljna pažnja posvećena naplati poreskog duga kod poreskih obveznika koji duži niz godina ne iskazuju ili ne plaćaju poreske obaveze a ostvaruju veoma značajne prihode kao što su: advokati, privatne zdravstvene ustanove, arhitekte, vlasnici otpada polovnih automobila i trgovci polovnim automobilima, servisi za opravke koji su dosta često trgovci na malo rezervnim djelovima i slično. Kod nekih poreskih obveznika se ne vrši inspekcijski nadzor, iako godinama ne iskazuju prihode (ugostitelji) a kod nekih se ne vrši naplata pa prijeti opasnost da zastare.

S obzirom na potrebu jačanja efikasnosti naplate javnih prihoda preporučujemo kadrovsko jačanje Poreske uprave i intenzivnije zapošljavanje nedostajućeg kadra.

U skladu sa odredbama Zakona o poreskoj administraciji neophodno je da Ministarstvo finansija propiše bliže uslove i način povraćaja poreza na dodatu vrijednost. Takođe je neophodno dodatno definisati norme koje propisuju kada da se vrši inspekcijski nadzor i do kojeg iznosa nije neophodno vršiti kontrolu, vodeći računa o racionalnosti postupka.

Preporučujemo Poreskoj upravi da poveća broj kontrola kod naplate poreza na dobit,

posebno kod velikih poreskih obveznika koji imaju monopolski položaj ili značajnu funkciju u snabdijevanju stanovništva. Potrebno je, kod istih intenzivirati kontrole i pojačati kvalitet inspekcijskog nadzora uz istovremeno sagledavanje svih troškovnih pozicija koje utiču na finansijski rezultat, a samim tim i na poreske obaveze prema državi.

Neophodno je uspostaviti efikasniju saradnju nadležnih organa uprave i njihovu

međusobnu koordinaciju i dosljedno sprovoditi procedure obračuna koncesionih naknada kako bi se Poreskoj upravi omogućilo da sprovodi potpunu i efikasnu kontrolu i naplatu poreskih prihoda, u skladu sa propisima kojima je regulisana poreska administracija. Takođe je neophodno obezbijediti dosljednu primjenu Zakona o koncesijama, kako bi svi davaoci koncesija blagovremeno dostavljali Komisiji za koncesije i drugim nadležnim organima po primjerak od svakog zaključenog ugovora o koncesijama.


Strana 214

Preporučuje se Poreskoj upravi da kod naplate poreskih prihoda koristi zakonom predviđene instrumente naplate i obezbjeđenja naplate poreza. U narednom periodu je neophodno da se ažurira evidencija o poreskom dugu i raščiste nepostojeća i nenaplativa potraživanja i istovremeno intenzivira inspekcijski nadzor i veća pažnja posveti naplati realnog poreskog duga kod poreskih obveznika koji duži niz godina ne iskazuju ili ne plaćaju poreske obaveze a ostvaruju veoma značajne prihode.

3. Tekući izdaci Revizijom je utvrđeno da je kod tekućih izdataka i dalje prisutna pojava da se naknade za rad u radnim grupama isplaćuju na teret ugovorenih usluga i za one članove koji su zaposleni kod tih budžetskih korisnika i istovremeno ne vrši obračun poreza, doprinosa i prireza. Pomenuta pojava registrovana je kod sljedećih subjekata revizije: Ministarstvo rada i socijalnog staranja, Uprava za antikorupcijsku inicijativu, Ministarstvo ekonomije i Komisija za kontrolu postupka javnih nabavki. Evidentirani su slučajevi nenamjenske potrošnje gdje se na teret ugovorenih usluga vrše isplate za službena putovanja, reprezentaciju i ostala lična primanja. Nenamjenska potrošnja prisutna je kod sljedećih subjekata revizije: Komisija za koncesije, Direkcija za željeznice i Komisija za kontrolu postupka javnih nabavki. Revizijom budžetske pozicije 417 - subvencije testiran je uzorak u iznosu od 100% izvršenja na ovoj poziciji. Komisija Ministarstva je vršila kontrolu subvencije tako što je dostavljene fakture Elektroprivrede za utrošenu struju upoređivala sa uslovima definisanim ugovorima o subvenciji i izrađivala rješenja na osnovu kojih je uplaćivana subvencija. U 2010. godini plaćene su subvencije KAP-u u iznosu od 18.978.117,40€, Željezari u iznosu od 2.102.367,20€ i Socijalno ugroženim domaćinstvima 2.576.263,07 €.

Preporučuje se obezbjeđenje dosljedne primjene Odluke o kriterijumima za utvrđivanje visine naknada za rad članova radnih tijela i timova ili drugog oblika, kao i da se takav rad obavlja poslije redovnog radnog vremena i van okvira redovnih radnih zadataka. Izdatke za rad u radnim grupama neophodno je planirati i isplaćivati sa pozicije 4129 – Ostale naknade ukoliko radnu grupu sačinjavaju stalno zaposlena lica. Primanja zaposlenih po osnovu naknada za rad u raznim radnim grupama i komisijama imaju karakter prihoda koji su ostvareni od zaposlenja, ili su upodobljeni sa radnim odnosom, ukoliko ih isplaćuje isti poslodavac i za ova primanja postoji obaveza poslodavca da obračuna i uplati porez na dohodak fizičkih lica i doprinose za obavezno socijalno osiguranje.

Preporučuje se da se za sve vladine komisije i radna tijela sredstva za rad planiraju na

budžetskom razdjelu Generalnog sekretarijata Vlade. U tom slučaju ta radna tijela ne bi trebala da podnose posebne finansijske izvještaje, a i izbjeglo bi se da svako od ovih radnih tijela formira svoju posebnu stručnu službu što dovodi do neracionalnog uvećavanja troškova.


Strana 215

Na osnovu izvršene revizije subvencija i uvida u dokumentaciju i iz ranijih godina smatramo da Vlada treba još jednom da preispita dalju politiku davanja subvencija i njihovu strukturu s aspekta opravdanosti i korisnosti za državu.

Kod Ministarstva uređenja prostora i zaštite životne sredine utvrđeno je angažovanje 40 (četrdeset) lica po osnovu ugovora o djelu za obavljanje poslova koji su sistematizovani Pravilnikom o organizaciji i sistematizaciji radnih mjesta Ministarstva.

Neophodno je bilo obezbijediti zapošljavanje novih lica u skladu sa Pravilnikom o organizaciji i sistematizaciji radnih mjesta uz primjenu odredbi Zakona o državnim službenicima i namještenicima.

Angažovanje lica po ugovoru o djelu zahtijeva poštovanje člana 165 Zakona o radu.

4. Transakcije finansiranja U dijelu završnog računa budžeta koji se odnosi na transakcije finansiranja, a na poziciji neizmirenih obaveza, evidentirana je nenamjenska potrošnja za realizaciju kapitalnih izdataka koji su trebali biti realizovani preko Direkcije za saobraćaj i Direkcije javnih radova u okviru kapitalnog budžeta. S obzirom da direkcije nijesu planirale projekte čije je dospijeće naplate u 2010.godini, to je odlukama Vlade CG plaćanje obaveza po tom osnovu preusmjereno na neizmirene obaveze. Ovim putem dolazi do nenamjenskog trošenja sredstava i situacije da kapitalni izdaci budžeta nijesu izvršeni i da se istovremeno neplanirani kapitalni izdaci realizuju putem neizmirenih obaveza. Vršena su sljedeća plaćanja: - za izvođenje radova na izgradnji puta Risan – Žabljak otplaćena obaveza iznosi 2.599.416,08 €, dionica: Šavnik-Grabovica-tunel“Ivica“, u skladu sa Ugovorom br. 13/09 od 16.09.2009. godine (vrijednost ugovorenih radova iznosi 17.546.059,64 €, način plaćanja: u roku od 7 godina. - za izvođenje radova na izgradnji zaobilaznice oko Bijelog Polja, otplaćena obaveza iznosi 1.800.793,77€, u skladu sa Ugovorom br. 19/08 od 05.06.2008. godine (vrijednost ugovorenih radova iznosi 13.806.085,54 €, način plaćanja: u roku od šest godina). - za izvođenje radova na izgradnji mini zaobilaznice Kolašina, otplaćena obaveza iznosi 3.138.044,76€, u skladu sa Ugovorom 17/08 od 29.05.2008. godine (vrijednost ugovorenih radova iznosi 1.999.520,77 €, način plaćanja: u roku od 3 godine). - izgradnja puta Risan –Žabljak dionica: ulaz u tunel „Ivica“- Motički gaj – Žabljak (KM3+090.5 – KM16+683.17) u skladu sa Ugovorom br.05/08 od 24.04.2008. godine (način plaćanja: u roku od 8 godina, a u skladu sa Aneksom br.1 Ugovora od 27.06.2008. godine: način plaćanja: u roku od 7 godina). - za izvođenje radova na rekonstrukciji magistralnog puta M-2 Podgorica- Petrovac, otplaćena obaveza iznosi 2.880.000,00 €. - za izvođenje radova na izgradnji magistralnog puta Risan-Grahovo-Žabljak, otplaćena obaveza iznosi 2.595.415,99 €.


Strana 216

Obaveze Direkcije javnih radova, u iznosu od 1.626.286,78 €, odnose se uglavnom na obaveze prema izvođačima radova iz prethodne godine po ispostavljenim situacijama u tekućoj godini. Iskazivanje obaveza na poziciji 463 – otplata obaveza iz prethodnih godina, izvršeno je u skladu sa Zaključcima Vlade Crne Gore, broj 03-2750 od 08.04.2010.godine. Obzirom da su privremene situacije ispostavljene u tekućoj godini, trebalo ih je planirati i iskazati kroz kapitalni budžet, na računu 441 - kapitalni izdaci. U 2010. godini uočava se povećanje datih garancija Vlade Crne Gore za pružanje podrške preduzećima u cilju prevazilaženja finansijskih problema i omogućavanja kontinuiranog poslovanja. Najveći iznosi garancija dati su Kombinatu aluminijuma a.d. Podgorica, u iznosu od 131.680.000,00 € i Željezari a.d. Nikšić, u iznosu od 26.300.000,00 €. U 2010.godini nijesu vršena plaćanja po osnovu datih garancija. U 2011. godini izvršeno je plaćanje, u iznosu od 26.300.000,00 €, po osnovu date državne garancije Željezari a.d. Nikšić.

Smatramo da je sve izdatke koji su dospjeli za naplatu u 2010. godini, po osnovu ugovora za izvođenje javnih radova, trebalo planirati i izvršavati u okviru kapitalnog budžeta kod Direkcije javnih radova i Direkcije za saobraćaj. Za eventualne hitne i nepredviđene izdatke, u skladu sa zakonom, mogla su se koristiti sredstva tekuće i stalne budžetske rezerve.

Zbog rizika realizacije datih državnih garancija i mogućnosti njihovog pretvaranja u javni

dug, preporučuje se Vladi Crne Gore da se prilikom planiranja i izdavanja novih državnih garancija pridržava obaveza utvrđenih zakonom i Strategijom za upravljanje dugom.

5. Evidencija imovine i obaveza U postupku revizije koja se odnosila na efektivnost evidentiranja državne imovine utvrđeno je da Uprava za imovinu nije obezbijedila primjenu Zakona o državnoj imovini i da ne postoji ustanovljeni registar državne imovine i pored protoka zakonom i podzakonskim aktom utvrđenog roka za njegovo ustanovljenje.

Potrebno je da Ministarstvo finansija u saradnji sa organom državne uprave nadležnim za

informaciono društvo izradi program elektronske obrade podataka za vođenje posebnih evidencija, registara i jedinstvene evidencije državne imovine u što kraćem roku i preda ga na upotrebu Upravi za imovinu.


Strana 217

6. Revizija efikasnosti programa- Fond za manjine U postupku revizije utvrđeno je da Fond za manjine u 2009. i 2010. godini nije preduzimao aktivnosti na praćenju realizacije podržanih projekata, i nije vršio procjenjivanje rezultata istih, tj. nije vršio monitoring i evaluaciju.

U cilju efikasnijeg poslovanja i racionalnijeg trošenja budžetskih sredstava Fond za manjine treba da obezbijedi praćenje aktivnosti koje se odnose na realizaciju podržanih projekata i ocjenjivanje ostvarenih rezultata istih, tj. da vrši monitoring i evaluaciju.

Fond za manjine u dijelu revizije efikasnosti programa treba da:

kroz utvrđivanje preciznih, praktičnih i uporedivih indikatora učinka da jasan putokaz nosiocima projekata u kom pravcu treba da djeluju, da bi ostvarili cilj koji se ogleda u očuvanju i unapređenju nacionalnog, etničkog, kulturnog i vjerskog identiteta nacionalnih zajednica;

obezbijedi monitoring i evaluaciju, tj. praćenje aktivnosti i ocjenu razultata podržanih projekata;

prezentira javnosti i osnivaču izvještaj o ocjeni uspješnosti svakog od realizovanih projekata na bazi kvalitativnih i kvantitativnih pokazatelja.

7. Kapitalni budžet Revizijom izvršenom kod Direkcije javnih radova utvrđeno je da nije započeta izgradnja regionalnih sanitarnih deponija i postrojenja za preradu otpadnih voda planiran u iznosu od 13.469.000,00 € iz razloga nezavršenih pripremnih poslova odnosno, procedura dobijanja urbanističko tehničkih uslova, nepribavljanja saglasnosti na projektnu dokumentaciju, neobavljenih revizija, niti obezbijeđenih građevinskih dozvola od strane budućih korisnika deponija i postrojenja, tako da nisu stvoreni uslovi za realizaciju kreditnih linija. Kreditna sredstva u iznosu od 2.000.000,00 € od EIB banke i donatorska sredstva u iznosu od 8.100.000,00 €, iz IPA fondova - implementacija III komponente su bila obezbijeđena za realizaciju projekata: Sanitarne deponije i Postrojenja za prečišćavanje otpadnih voda. Međutim, ovi projekti nisu realizovani, obzirom da su navedena sredstva planirana za radove na predmetnim projektima, koji su još uvijek u fazi pripreme - izrada i revizija tehničke dokumentacije. Nije započet ni projekat Postrojenja za prečišćavanje otpadnih voda Crnogorsko primorje planiran u iznosu od 2.470.000,00 € obzirom da nisu stvoreni pravni i tehnički uslovi. Revizijom izvršenom kod Direkcije za saobraćaj utvrđeno je da je ova potrošačka jedinica izvršila prijevremena plaćanja dobavljačima, za obaveze iz ugovora koje će se realizovati u narednoj budžetskoj godini:


Strana 218

Za rekonstrukciju puta Boan – Bukovica, u skladu sa Ugovorom br. 01-7618/1 od 26.08.2010.godine, dat je avans u iznosu od 10% od vrijednosti Ugovora, odnosno, 98.291,28 €. Međutim, pored već ugovorenog avansa revizijom je utvrđeno da je izvođaču po avansnoj situaciji br. 2 od 21.12.2010.godine dat avans u iznosu od 500.000,00€. Rekonstrukcija puta Tomaševo – Pavino Polje, po Ugovoru br. 01-6959/1 od 15.07.2010.godine dat avans po Ugovoru od 10% na iznos od 246.184,11 €. Međutim, pored već ugovorenog avansa revizijom je utvrđeno da je izvođaču po avansnom računu br. 2 od 21.12.2010.godine dat avans u iznosu od 800.000,00€. Rekonstrukcija puta Tuzi – Božaj, po Ugovoru br. 01-10955/1 od 27.12.2010.godine predviđen je avans od 10%. Međutim, revizijom je utvrđeno da je isplaćen avans u iznosu od 20%. Revizijom je utvrđeno da izgradnja poletno sletne staze na sportskom aerodromu „Kapino Polje“ nije predviđena Zakonom o budžetu za 2010. godinu.

Iako je planom budžeta bila predviđena rekonstrukcija puta Berane – Lubnice izvršena je rekonstrukcija dionice Kolašin – Jezerine. Odlukom Vlade br. 03-2866 od 22.04.2010. godine obezbijeđena su finansijska sredstva za JU Zavod Komanski most u iznosu od 250.000,00€. Revizijom je utvrđeno da radovi na Specijalnom zavodu „Komanski most“ nijesu predviđeni Zakonom o budžetu za 2010. godinu.Takođe, Odlukom Vlade br. 03-9544 os 04.11.2010. godine zadužena je Direkcija javnih radova da za opremanje Muzičke škole u Nikšiću obezbijedi sredstva u iznosu od 80.000,00 €, s pozicije izgradnja i rekonstrukcija objekata obrazovanja, iako ovi projekti nijesu predviđeni Zakonom o budžetu za 2010. godinu.

Godišnjim zakonom o budžetu, neophodno je obezbijediti realnije planiranje Kapitalnog budžeta, transparentniji opis poslova i izvršiti detaljnu razradu projekata po fazama radi obezbjeđenja njihove realizacije u budžetskoj godini za koju se kandiduju. Smatramo da je izvršiocima Kapitalnog budžeta neophodno dati jasne instrukcije od nadležnih ministarstava da bez planske dokumentacije, urbanističko tehničkih uslova i revidirane projektne dokumentacije ne kandiduju nijedan projekat za finansiranje iz kapitalnog budžeta. Takođe, smatramo da je neophodno svim projektima na određenom kodu obezbijediti posebne podkodove što bi olakšalo analitičko praćenje i razdvajanje svakog troška.

Preporučuje se da Direkcija za saobraćaj ne vrši avansno plaćanje dobavljačima, iz

razloga što se avansnim plaćanjem kreditiraju dobavljači i nerealno se iskazuju budžetski izdaci. Takođe, izmjene ugovorenih obaveza dovode do narušavanja načela ravnopravnosti ponuđača u prethodno sprovedenim postupcima javnih nabavki.

Direkcija za saobraćaj i Direkcija javnih radova u saradnji sa Ministarstvom finansija

treba da pojačaju nadzor nad izvršenjem Kapitalnog budžeta radi obezbjeđivanja realnijeg planiranja i realizacije Kapitalnog budžeta po dinamici utvrđenoj budžetskim planom potrošnje. Takođe je neophodno obezbijediti da se sredstva utvrđena za realizaciju faze izgradnje koriste samo nakon završetka faze pripreme u Kapitalnom budžetu. Preporučuje se da Vladi da obezbjedi poštovanje godišnjih zakona o budžetu, a njihove izmjene sprovodi u postupku i na način predviđen zakonom.


Strana 219

8. Revizije opština, javnih preduzeća i javnih ustanova Revizija Opštine Kotor Revizijom je utvrđeno da Završni račun Budžeta Opštine Kotor za 2010. godinu nije prikazao sve primitke i izdatke Opštine Kotor, shodno članu 94, stav 2, Zakona o lokalnoj samoupravi („Sl. list RCG“ br. 42/03, 28/04, 75/05, 13/06 i „Sl list Crne Gore“ br. 88/09 i 03/10), zatim, članu 39 tačka 3 Zakona o finansiranju lokalne samouprave („Sl. list RCG“ br. 42/03, 44/03, i „Sl list Crne Gore“ br. 05/08, 51/08 i 74/10) i čl. 9, 10, 11 (u vezi sa članom 18), i članom 51 Zakona o budžetu („Sl. list RCG“ br. 40/01, 44/01, 28/04, 71/05, i „Sl list Crne Gore“ br. 12/07, 73/08, 53/09, 46/10 i 49/10), već su izdaci i primici Opštine Kotor iskazani kroz Završni račun Budžeta Opštine Kotor za 2010. godinu i kroz Izvještaj o radu i finansijskom poslovanju Direkcije za uređenje i izgradnju Kotora za 2010. godinu.

Opština Kotor treba da obezbijedi punu primjenu Zakona o lokalnoj samoupravi, Zakona o finansiranju lokalne samouprave i Zakona o budžetu na način da sve Primitke i Izdatke Opštine Kotor planira u Budžetu Opštine Kotor i iskaže u Završnom računu Budžeta Opštine Kotor.

Primici i izdaci koje ostvaruje Direkcija za uređenje i izgradnju Kotora, kao poseban organ uprave Opštine Kotor kome su Odlukom o izmjenama i dopunama odluke o organima lokalne uprave („Sl. list Opštine Kotor“ br. 01/99) ustupljeni sopstveni prihodi i zakonom ustupljeni prihodi Opštine Kotor, nijesu obuhvaćeni konsolidovanim računom trezora Opštine Kotor niti evidentirani u glavnoj knjizi trezora, što je suprotno čl. 11 i 18 Zakona o budžetu („Sl. list RCG“ br. 40/01, 44/01, 28/04, 71/05, i „Sl list Crne Gore“ br. 12/07, 73/08, 53/09, 46/10 i 49/10) i čl. 66 i 67 Zakona o finansiranju lokalne samouprave („Sl. list RCG“ br. 42/03, 44/03, i „Sl list Crne Gore“ br. 05/08, 51/08 i 74/10).

Državna revizorska institucija preporučuje Opštini Kotor da naplatu svojih prihoda vrši

preko računa koji su sastavni dio konsolidovanog računa trezora i time obezbijedi da ukupni primici i izdaci budu planirani godišnjom odlukom o Budžetu Opštine Kotor i evidentirani u glavnoj knjizi trezora i završnom računu Budžeta Opštine Kotor, shodno Zakonu o budžetu i Zakonu o finansiranju lokalne samouprave.

Statut Direkcije za uređenje i izgradnju Kotora koji je donesen 1999. godine nije mijenjan u dijelu koji se odnosi na status i izvore finansiranja (čl. 4,5 i 15), iako su u međuvremenu usvojeni: novi Zakon o lokalnoj samoupravi i Zakon o finansiranju lokalne samouprave i Odluke o izmjenama i dopunama odluke o organima lokalne uprave („Sl. list Opštine Kotor“, br. 04/03 i 09/07).

Državna revizorska institucija preporučuje Opštini Kotor kao osnivaču Direkcije za uređenje i izgradnju Kotora da inicira usklađivanje Statuta Direkcije za uređenje i izgradnju Kotora sa Zakonom o lokalnoj samoupravi („Sl. list RCG“ br. 42/03, 28/04, 75/05, 13/06 i „Sl list Crne Gore“ br. 88/09 i 03/10), Zakonom o finansiranju lokalne samouprave („Sl. list RCG“ br. 42/03, 44/03 i „Sl list Crne Gore“ br. 05/08, 51/08 i 74/10) i Odlukom izmjenama i dopunama odluke o organima lokalne uprave („Sl. list Opštine Kotor“, br. 04/03 i 09/07) i da završi započetu organizacionu transformaciju Direkcije za uređenje i izgradnju Kotora.


Strana 220

Plan javne nabavke Opštine Kotor za 2010. godinu iznosi 1,087 mil.eura. Javne nabavke realizovane putem otvorenog postupka javne nabavke u 2010. godini su ostvarene u iznosu od 23 hilj.eura odnosno 2% u odnosu na plan javnih nabavki.

Državna revizorska institucija preporučuje opštini Kotor da prilikom izrade godišnjeg


Revizija Opštine Tivat Centar za kulturu Tivat i Sportska dvorana Tivat koji imaju status opštinske javne ustanove i koji sredstva obezbjeđuju preko transfera iz opštinskog budžeta, zadržali su svoj žiro račun.

Državna revizorska institucija preporučuje Opštini Tivat da završi proces konsolidacije

lokalnih javnih finansija u dijelu trezorskog poslovanja na način što će opštinske javne ustanove Centar za kulturu Tivat i Sportska dvorana Tivat ugasiti svoje žiro-račune i finansijsko poslovanje početi da obavljaju preko konsolidovanog računa opštinskog trezora, shodno Uputstvu o radu trezora lokalne samouprave („Sl. list RCG – opštinski propisi“, br. 17/05), član 78.

U skladu sa odredbama Zakona o državnoj imovini („Sl. list CG“, br.21/09), Opština je dužna da vodi evidenciju o imovini. Obaveza opštinske Direkcije za imovinu je da podnosi godišnji izvještaj Skupštini Opštine Tivat o stanju imovine. Izvještaj za 2010. godinu nije podnijet iz razloga što još uvijek ne postoji ustanovljena evidencija državne imovine na teritoriji Opštine Tivat.

Opština Tivat treba da obezbijedi punu primjenu Zakona o državnoj imovini („Sl. list CG“

br.21/09), naročito u dijelu uspostavljanja kompletne evidencije državne imovine na teritoriji Opštine Tivat.

Javne nabavke realizovane putem otvorenog postupka javnih nabavki u opštini Tivat u 2009. godini su ostvarene u iznosu od 14% u odnosu na ukupan plan javnih nabavki, plan je bio 3,640 mil.eura a ugovoreni iznos 502 hilj.eura. Javne nabavke realizovane putem otvorenog postupka u 2010. godini su ostvarene u iznosu od 10% u odnosu na ukupan plan javnih nabavki, plan je bio 4,652 mil.eura, a ugovoreni iznos 477 hilj.eura.

Državna revizorska institucija preporučuje opštini Tivat da prilikom izrade godišnjeg


Revizija Apotekarske ustanove Crne Gore

Revizijom je utvrđeno da Apotekarska ustanova Crne Gore u Zakonu o zdravstvenoj zaštiti („Sl. list RCG“ 39/04 i „Sl. list CG“ 14/10), kao osnovnom Zakonu koji reguliše oblast zdravstvene zaštite u Crnoj Gori, nema definisan pravni status kao javna zdravstvena ustanova.


Strana 221

Državna revizorska institucija preporučuje Ministarstvu zdravlja Crne Gore da inicira

izmjene i dopune Zakona o zdravstvenoj zaštiti („Sl. list RCG“ 39/04 i „Sl. list CG“ 14/10) u cilju definisanja statusa Apotekarske ustanove Crne Gore kao javne zdravstvene ustanove ili da pokrene postupak transformacije Apotekarske ustanove kako bi se pravni status te Ustanove uskladio sa odredbama Zakona o zdravstvenoj zaštiti.

Osnivački kapital Apotekarske ustanove Crne Gore koji iznosi 2,560 mil.eura se smanjio za 1,194 mil.eura odnosno 47% usled kontinuiranog negativnog poslovnog rezultata Ustanove.

Državna revizorska institucija preporučuje Vladi Crne Gore, kao većinskom vlasniku Apotekarske ustanove Crne Gore, da analizira postojeći status Ustanove i razmotri potrebu pokrića gubitka iz poslovanja putem dokapitalizacije ili privatizacije usljed smanjenja dijela osnivačkog kapitala.

U postupku sprovođenja javnih nabavki tokom 2009.g. i 2010.g. došlo je do određenih propusta prilikom sprovođenja procedure predviđene Zakonom o javnim nabavkama („Sl. list CG“, br. 46/06).

Apotekarska ustanova Crne Gore treba da obezbijedi punu primjenu člana 2 Zakona o javnim nabavkama („Sl. list CG“, br. 46/06 odnosno „Sl. list CG“, br. 42/11) u dijelu nabavke lijekova i ostale farmaceutske i parafarmaceutske robe na način da se te nabavke obavljaju putem otvorenog postupka javnih nabavki, osim u dijelu poslovanja putem komisionih ugovora.

Postupak javne nabavke za izbor najpovoljnije ponude za nabavku ljekova, medicinskih sredstava i farmaceutskih hemikalija za potrebe Javnih zdravstvenih ustanova u Crnoj Gori čiji je osnivač Republika za 2010. godinu broj 05/10 nije završen u 2010. godini već je Odluka o dodjeli Ugovora donesena i zavedena pod brojem 324 od 24.01.2011.g.

Državna revizorska institucija preporučuje Ministarstvu zdravlja, Fondu za zdravstveno osiguranje Crne Gore, Direkciji za javne nabavke i Apotekarskoj ustanovi Crne Gore da sagledaju postojeća rješenja u Zakonu o javnim nabavkama („Sl. list CG“, br. 46/06 odnosno „Sl. list CG“, br. 42/11) vezana za proces nabavke lijekova sa pozitivne liste i daju preporuke za zakonsko definisanje specifičnosti za nabavku lijekova i ostalog medicinskog materijala, ukoliko takve specifičnosti bude utvrđene.

Državna revizorska institucija preporučuje Apotekarskoj ustanovi Crne Gore da prilikom

planiranja procesa javnih nabavki uzme u obzir ukupno vrijeme neophodno za sprovođenje otvorenog procesa javnih nabavki (priprema dokumentacije, objavljivanje oglasa, prikupljanje i vrednovanje ponuda, ugovaranje nabavke i žalbeni postupak po svakoj od ovih procesnih radnji) i faktor rizika koji nastaje usljed raspisivanja samo jednog postupka javne nabavke za ukupnu količinu ljekova, medicinskih sredstava i farmaceutskih hemikalija za potrebe Javnih zdravstvenih ustanova u Crnoj Gori čiji je osnivač Republika, kako bi otvoreni postupak javne nabavke mogao da bude realizovan u istoj godini.


Strana 222

Agencija za elektronske medije Za pravilan i efikasan razvoj tržišta komunikacija jedne države, te time i poboljšanje nacionalne konkurentnosti neophodno je postojanje i funkcionisanje posebnog regulatornog tijela tog tržišta. U cilju pravilnog i efikasnog razvoja tržišta komunikacija vlade širom svijeta pristupile su razmatranju mogućnosti konvergencije regulatornih tijela za emitovanje i telekomunikacije. Konvergencija ili spajanje institucija predstavlja jedno od najlogičnijih rješenja jer omogućava efikasniju regulaciju tržišta komunikacija.

Državna revizorska institucija je mišljenja da bi bilo racionalno da se nakon usvajanja novog zakonskog okvira koji definiše razvoj elektronskih medija u Crnoj Gori u narednom periodu izvrši konvergencija (spajanje) Agencije za elektronske komunikacije i poštansku djelatnost i Agencije za elektronske medije. Postojeći način funkcionisanja istih, u značajnoj mjeri čini regulaciju tržišta komunikacija složenom, i ukazuje da je potrebno istražiti novi model regulacije koji bi vodio ka pojednostavljenju i ubrzanju regulatornih procesa.

IV DIO

OSTALE AKTIVNOSTI DRŽAVNE REVIZORSKE INSTITUCIJE


Strana 225

Državna revizorska institucija (u daljem tekstu: Institucija) u izvještajnom periodu, pored redovnih aktivnosti koji se odnose na realizaciju plana revizija, sprovodila je i aktivnosti na realizaciji preporuka Evropske komisije i postigla rezultate u dijelu daljeg institucionalnog razvoja i jačanja kapaciteta, a što je prepoznato i naznačeno i u Mišljenju Evropske komisije.1 Istovremeno, kroz preporuke relevantnih međunarodnih institucija prepoznata je uloga i značaj državne revizije i data snažna podrška daljem razvoju Institucije. Državna revizorska institucija je nastavila intenzivnu saradnju sa Skupštinom Crne Gore, posebno sa Odborom za ekonomiju, finansije i budžet.

Značajan napredak postignut je u dijelu izrade strateškog plana razvoja kao osnovnog dokumenta daljeg razvoja Institucije, kojim će se definisati primarne razvojne aktivnosti Institucije kako na planu daljeg kadrovskog jačanja tako i na unapredjenju kvaliteta rada Institucije u skladu sa zahtjevima međunarodnih revizorskih standarda i dobrom evropskom praksom. Najveći broj aktivnosti u dijelu izrade strateškog plana razvoja kao i drugih razvojnih dokumenata odvijao se u sklopu Projekta Evropske unije ’Jačanje eksterne revizije u Crnoj Gori’, koji realizuje Njemačka organizacija za tehničku saradnju (GIZ), kao i u saradnji sa Ministarstvom finansija i Delegacijom Evropske unije u Crnoj Gori.

Saradnja sa Skupštinom, Vladom Crne Gore, državnim organima i civilnim sektorom Državna revizorska institucija Crne Gore nastavila je intenzivnu i uspješnu saradnju sa Odborom za ekonomiju, finansije i budžet Skupštine Crne Gore, posebno na planu izrade izmjena Zakona o Državnoj revizorskoj instituciji, kao i kroz ostvarivanje svoje kontrolne i savjetodavne funkcije.

Saradnja Institucije, Skupštine i Vlade ima poseban značaj u sadašnjem trenutku na putu evropskih intergacija Crne Gore. Dalje jačanje saradnje Institucije i Odbora za ekonomiju, finansije i budžet Skupštine Crne Gore realizovaćemo kroz potpisivanje odgovarajućeg akta o načinu ostvarivanja saradnje Institucije i Odbora. Intenzivirana je saradnja sa nadležnim državnim organima, institucijama i civilnim sektorom, posebno sa Ministarstvom finansija, Državnim tužilaštvom, Upravom za sprječavanje pranja novca i finansiranja terorizma, Upravom za antikorupcijsku inicijativu, Komisijom za kontrolu postupka javnih nabavki, Upravom za kadrove, Poreskom upravom i drugim državnim organima. U izvještajnom periodu Institucija je bila otvorena za komunikaciju sa civilnim sektorom, kao i kroz ostvarivanje saradnje na realizaciji odredjenih projekata, tako i kroz dostavljanje informacija po osnovu Zakona o slobodnom pristupu informacijama. Posebno naglašavamo saradnju sa NVO ‘Institut Alternativa’,koja je rezultirala organizovanjem tri konferencije u kojima su aktivno učešće kako u pripremi materijala tako i na samim konferencijama imali predstavnici Državne revizorske institucije. Nakon održanih konferencija, NVO ‘Institut Alternativa’ publikovao je dva dokumenta: ‘Kontrola budžeta lokalnih samouprava’ i ‘Državna revizija u Crnoj Gori’. NVO ‘Institut Alternativa’ posebno je izrazila zainteresovanost u smislu participacije i saradnje kada je u pitanju izrada razvojnih dokumenata Institucije kao i izmjena i dopuna Zakona o DRI. 1 Mišljenje Evropske komisije o zahtjevu Crne Gore za članstvo u Evropskoj uniji, poglavlje 32 - finansijska kontrola, (COM(2010)670) od 09.11.2010. godine, Brisel.


Strana 226

Mišljenje Evropske komisije o zahtjevu za članstvo Crne Gore u Evropskoj Uniji (2010. godine) – realizacija preporuka u oblasti eksterne revizije U Analitičkom izvještaju iz Mišljenja Evropske komisije potencirana je uloga Državne revizorske institucija kao institucionalnog pokretača napretka u državnoj upravi i ukazano na potrebu daljeg jačanja sistema eksterne revizije i povećanju obima i kvaliteta revizija.

U cilju realizacije obaveza iz Mišljenja Evropske komisije, koji se odnosi na jačanje kapaciteta eksterne revizije u Crnoj Gori, Državna revizorska institucija pažljivo je izvršila razmjenu mišljenja o ovom pitanju sa najvažnijim predstavnicima domaćih i međunarodnih institucija, prije svega sa Odborom za ekonomiju, finansije i budžet Skupštine Crne Gore, Evropskom komisijom, SIGMA-om i Njemačkom organizacijom za tehničku saradnju (GIZ).

Obaveze iz Mišljenja Evropske komisije vezane za jačanje nezavisnosti i kapaciteta Državne revizorske institucije podrazumijevali su sljedeće aktivnosti:

Izuzimanje DRI iz Zakona o sistemu unutrašnjih finansijskih kontrola u javnom sektoru; Izuzimanje nezavisnog revizorskog tijela za reviziju IPA fondova iz okvira DRI; Ispunjavanje uslova iz Meksičke deklaracije koji se odnose na imunitet članova Senata DRI; Jačanje finansijske nezavisnosti DRI.

Izuzimanje DRI iz Zakona o sistemu unutrašnjih finansijskih kontrola u javnom sektoru U cilju ispunjavanja obaveza iz Mišljenja Evropske komisije u dijelu izuzimanja Državne revizorske institucije iz Zakona o sistemu unutrašnjih finansijskih kontrola u javnom sektoru, Vlada Crne Gore utvrdila je Prijedlog Zakona o dopunama Zakona o sistemu unutrašnjih finansijskih kontrola u javnom sektoru, koji je Skupština Crne Gore usvojila u martu tekuće godine( ‘Sl. list Crne Gore’ br. 20/11). Državna revizorska institucija aktivno je učestvovala u izradi ovog Zakona kroz predstavnika u Radnoj grupi. Sadržaj izmjena je u skladu sa preporukama iz Mišljenja Evropske komisije. Naime, poštovanje osnovnih zakonskih principa koji se odnose na sistem unutrašnjih finansijskih kontrola nisu izmijenjeni u odnosu na obavezu njihove primjene i poštovanja od strane Državne revizorske institucije i drugih institucija, već jedino izuzeti od obaveze podnošenja izvještaja Centralnoj jedinici za harmonizaciju Ministarstva finansija. Isti princip važi i za Skupštinu Crne Gore, Ustavni sud, sudske organe i državno tužilaštvo, Zaštitnika ljudskih prava i sloboda, nezavisna regulatorna tijela, akcionarska društva i druga pravna lica u kojima država ili opštine imaju većinski vlasnički udio. Ovim rješenjem je ojačana nezavisnost ovih institucija u odnosu na izvršnu vlast''.


Strana 227

Izuzimanje nezavisnog revizorskog tijela za reviziju IPA fondova iz okvira Državne revizorske institucije U okviru decentralizovanog sistema upravljanja Instrumentom pretpristupne pomoći, Sporazumom između Državne revizorske institucije i Vlade Crne Gore formirano je kao privremeno rješenje Revizorsko tijelo za reviziju IPA sredstava u okviru Državne revizorske institucija. Institucija je obezbijedila kadrovske, organizacione i materijalne resurse za formiranje ovog Tijela. S obzirom da prenos prava na upravljanje EU sredstvima podrazumijeva potpuno nezavisno funkcionisanje Revizorskog tijela, izmjenom Sporazuma, Vlada Crne Gore i Državne revizorske institucije su predvidjeli njegovo izmještanje iz okvira Državne revizorske institucije do kraja 2011. godine. Polazeći od toga, Vlada Crne Gore preuzela je obavezu predlaganja Zakona o Revizorskom tijelu. Ministarstvo finansija je formiralo Radnu grupu koja je pripremila Nacrt Zakona o Revizorskom tijelu, čije se donošenje očekuje do kraja tekuće godine.

Ispunjavanje uslova iz Meksičke deklaracije koji se odnose na imunitet članova Senata Državne revizorske institucije Evropska Komisija u funkciji jačanja nezavisnosti Državne revizorske institucija insistirala je na poštovanju međunarodnih revizorskih standarda- Meksičke Deklaracije, posebno po pitanju funkcionalnog imuniteta članova Senata. Uvažavajući navedeno, Državna revizorska institucija je Vladu i Parlament Crne Gore upoznala sa obavezama vezanim za izmjenu Ustava u dijelu garantovanja funkcionalnog imuniteta Predsjednika i članova Senata DRI. Vlada Crne Gore, kao i Odbor za ustavna pitanja i zakonodavstvo, koji je nadležan za izradu teksta Nacrta amandmana na Ustav Crne Gore, prihvatili su navedeni prijedlog za izmjenu Ustava Crne Gore, cijeneći da postoje opravdani razlozi u cilju ostvarivanja preporuka Evropske komisije. U skladu sa tim, predložena je i dopuna člana 144. Ustava Crne Gore, koja se odnosi na Državnu revizorsku institucija.

Jačanje finansijske nezavisnosti Državne revizorske institucije

Jačanje finansijske nezavisnosti Državne Revizorske Institucije i njeno definisanje na preciznijim osnovama podrazumjevalo je značajne aktivnosti, kroz analizu uporednih rješenja u evropskoj i regionalnoj praksi, i pronalaženju optimalnog modela, kojim bi se istovremeno uvažile preporuke Evropske komisije uz poštovanje našeg pravnog sistema. Senat Državne revizorske institucije, tokom decembra mjeseca 2010. godine, razmatrao je i podržao pokrenute aktivnosti Upravnog Odbora Projekta Evropske Unije ’Jačanje eksterne revizije u Crnoj Gori’ na implementaciji preporuka Evropske komisije koje se odnose na eksternu reviziju. Naime, Upravni Odbor Projekta Evropske Unije ’Jačanje eksterne revizije u Crnoj Gori’ s ciljem blagovremene realizacije preporuka Evropske Komisije, inicirao je formiranje Radne grupe za analizu i predlaganje mogućih rješenja, prije svega u pogledu formiranja nezavisnog organa za reviziju IPA sredstava kao i eventualnih izmjena Zakona o Državnoj revizorskoj instituciji.


Strana 228

Isto tako, u Akcionom planu za implementaciju preporuka iz Mišljenja i Analitičkog izvještaja Evropske komisije, kojim su kao nosioci aktivnosti na izmjeni Zakona o Državnoj revizorskoj instituciji- Odbor za ekonomiju, finansije i budžet Skupštine Crne Gore i Državna revizorska institucija, Senat Državne revizorske institucije formirao je Radnu grupu za analizu i predlaganje mogućih rješenja za izmjene Zakona o DRI. Radna grupa uradila je Nacrt Zakona o izmjenama i dopunama Zakona o Državnoj revizorskoj instituciji uz učešće crnogorskih eksperata za ovu oblast i Nacrt Zakona dostavila Odboru za ekonomiju, finansije i budžet Skupštine Crne Gore, koji je jednoglasno utvrdio Prijedlog Zakona o izmjenama i dopunama Zakona o Državnoj revizorskoj instituciji. U postupku izrade Zakona o izmjenama i dopunama Zakona o Državnoj revizorskoj instituciji, Državna revizorska institucija dostavila je isti Generalnom Direktoratu za budžet Evropske komisije na mišljenje, koji je dao svoje preporuke i posebno podržao izmjene odredbi koje se odnose na ostvarivanje finansijske nezavisnosti. Pored neophodnih korekcija vezanih za usaglašavanje sa Ustavom Crne Gore i drugim sistemskim zakonima, centralne izmjene Zakona o Državnoj revizorskoj instituciji predstavljaju izmjene vezane za dalje jačanje nezavisnosti Državne revizorske institucije (posebno finansijske nezavisnosti), uz istovremeno jačanje uloge Parlamenta kada je u pitanju utvrđivanje budžeta Državne revizorske institucije i zarada zaposlenih u Instituciji. Osnovni koncept izmjena Zakona polazi od dvije pretpostavke, i to je da predlog Budžeta DRI utvrđuje nadležno tijelo Skupštine, kao i da se zarade i druga primanja zaposlenih u Instituciju utvrđuju posebnim Zakonom. Cijenimo da se na ovaj način jača nezavisnost i upravljačka funkcija Državne revizorske institucije, jer Radno tijelo Skupštine Crne Gore dobija centralnu ulogu u utvrđivanju budžeta Institucije, a donošenjem posebnog zakona o zaradama i drugim primanjima članova Senata, revizora i ostalih zaposlenih u DRI stvoriće se povoljniji uslovi za dalje kadrovsko jačanje Institucije. Jačanje kapaciteta Državne revizorske institucije kroz donošenje razvojnih dokumenata U sklopu Projekta Evropske Unije ’Jačanje eksterne revizije u Crnoj Gori’ iz IPA programa za 2009. godinu, koji se realizuje u saradnji sa Njemačkom organizacijom za tehničku saradnju (GIZ), uspješno se sprovodi implementacija potprojekata:

Izrada Strateškog plana razvoja Institucije; Izrada Priručnika za finansijsku reviziju (reviziju pravilnosti), i Razvoj revizije uspjeha.

U sklopu potprojekata ’Izrada Strateškog razvojnog plana Institucije’, Senat Državne revizorske institucije prepoznao je potrebu i značaj donošenja strateškog plana razvoja Institucije. S tim u vezi, Senat Državne revizorske institucije opredijelio se da se izrada strateškog plana razvoja Institucije odvija u skladu sa međunarodnim dokumentima za izradu Strategije razvoja u kontekstu EU integracija. Ovo je podrazumjevalo da se prije utvrđivanja nacrta strateškog dokumenta, sprovede interno i eksterno ocjenjivanje dosadašnjeg rada Institucije.


Strana 229

Državna revizorska institucija je sprovela postupak internog ocjenjivanja dosadašnjeg rada Institucije i izradila Izvještaj o samoocjenjivanju Institucije. Na zahtjev Državne revizorske institucije, a uvažavajući iskustva VRI iz zemalja Jugoistočne Evrope u izradi strategija, međunarodna organizacija SIGMA prihvatila je zahtjev i sprovela je eksterno nezavisno kolegijalno ocjenjivanje Institucije. Ekspertski tim SIGMA izradio je Nacrt izvještaja o eksternom nezavisnom kolegijalnom ocjenjivanju rada Institucije. Urađena dokumenta, Izvještaj o samoocjenjivanju Institucije i eksternom kolegijalnom ocjenjivanju SIGMA-e biće osnova za definisanje ciljeva u Strateškom planu razvoja Institucije, koji će se izraditi do kraja 2011.godine. U sklopu potprojekta ’Izrade Priručnika za finansijsku reviziju (reviziju pravilnosti)’, Državna revizorska institucija uradila je nacrt smjernica za vršenje revizije- metodološko upustvo i isti je analiziran od strane eksperta Njemačkog Računskog Suda. Nacrt smjernica za vršenje revizije dopunjen je u skladu sa sugestijama eksperta GIZ-a. Senat Državne revizorske institucije odlučio je da se smjernice razviju u jednu sveobuhvatnu jedinstvenu cjelinu, koja će revizorima poslužiti kao priručnik u njihovom svakodnevnom radu. Očekuje se da će se metodologija usvojiti do kraja tekuće godine, kako bi se mogla primjenjivati u sljedećem revizorskom ciklusu. U sklopu potprojekta ’Razvoj revizije uspjeha’, u organizaciji Ureda za reviziju Bosne i Hercegovine i Švedske Nacionalne revizorske kancelarije, održana je radionica, na kojoj su prisustvovali državni revizori u cilju razvoja funkcije revizije uspjeha u Državnoj revizorskoj instituciji. Cijeneći neophodnost razvoja i ovog segmenta revizorskog posla, Državna revizorska institucija potvrdila je svoje opredjeljenje za reviziju uspjeha osnivanjem posebnog revizorskog tijela za razvoj revizije uspjeha u organizacionoj strukturi Državne revizorske institucije. Senat Državne revizorske institucije donio je odluku o formiranju istog Tijela u mjesecu maju tekuće godine. Ovo Tijelo ima zadatak da implementira procedure za reviziju uspjeha, da obavlja pilot revizije, kao i da izradi opšte smjernice za reviziju uspjeha sa mandatom do 2016. godine. U toku je kadrovsko popunjavanje Revizorskog tijela za revizije uspjeha. Međunarodna i regionalna saradnja Državna revizorska institucija Crne Gore je punopravni član Međunarodne organizacije vrhovnih revizorskih institucija (INTOSAI) od 2007. godine i Evropske organizacije vrhovnih revizorskih institucija (EUROSAI) od 2008. godine. Od samog osnivanja, Državna revizorska institucija Crne Gore realizuje međunarodnu saradnju sa vrhovnim revizorskim institucijama članicama INTOSAI-a i EUROSAI-a, međunarodnim organizacijama i drugim relevantnim institucijama kroz učešće na njihovim kongresima, seminarima, konferencijama i radionicama.


Strana 230

Državna revizorska institucija aktivno učestvuje u radu Međunarodne organizacije vrhovnih revizorskih institucija (INTOSAI) i Evropske organizacije vrhovnih revizorskih institucija (EUROSAI) i aktivnostima u njihovoj organizaciji koje imaju za cilj unaprijeđenje eksterne revizije javnog sektora i jačanje saradnje izmedju članica ovih organizacija. Delegacija Državne revizorske institucije, kao punopravan član INTOSAI-a, učestvovala je na XX Kongresu INTOSAI- Međunarodne organizacije vrhovnih revizorskih institucija, u novembru mjesecu 2010. godine u Johanesburgu. Predstavnici Državne revizorske institucije imali su više bilateralnih susreta sa predstavnicima vrhovnih revizorskih institucija INTOSAI-a i EUROSAI-a, s kojima su dogovoreni konkretni oblici saradnje usmjereni na oblast razmjene iskustava i znanja u cilju kvalitetnije kontrole javnog sektora. Na XX Kongresu INTOSAI-a posebno se raspravljalo o sljedećim temama: „Vrijednosti i dobrobit Vrhovnih revizorskih institucija“, i „Revizija životne sredine i održivog razvoja“. Državna revizorska institucija Crne Gore je član Mreže vrhovnih revizorskih institucija zemalja kandidata i potencijalnih kandidata za članstvo u Evropskoj uniji. Saradnja unutar Mreže vrhovnih revizorskih institucija zemalja kandidata i potencijalnih kandidata za članstvo u Evropskoj uniji odvija se putem sastanaka predsjednika Mreže, sastanaka službenika Mreže, tematskih radnih grupa, kao i obavljanja paralelnih i zajedničkih revizija. U organizaciji Evropskog Računskog Suda, Revizorskog Suda Turske i međunarodne organizacije SIGMA-e, održan je sastanak Predsjednika Vrhovnih revizorskih institucija zemalja kandidata i potencijalnih kandidata za članstvo u EU u mjesecu martu 2011. godine u Istanbulu. Delegacija Državne revizorske institucije Crne Gore aktivno je uzela učešće na ovom sastanku kroz izlaganje na temu ’Saradnje Vrhovne revizorske institucije i Parlamenta sa posebnim osvrtom na praćenje preporuka iz revizorskih izvještaja’, što je jedna od najbitnijih aktivnosti koje su na skupu prepoznate kao prioriteti u budućem radu Mreže. Na ovom sastanku posebno su potencirane aktivnosti u pogledu nezavisnosti Vrhovnih revizorskih institucija, odnosa sa Parlamentom, kao i kvaliteta revizija, što će imati uticaj na dalje jačanje kredibiliteta i institucionalnog razvoja Vrhovnih revizorskih institucija. Državna revizorska institucija izrazila je želju da bude domaćin Konferencije o važnosti odnosa između vrhovnih revizorskih institucija i Parlamenta, kao i drugih organa javne uprave, koja je planirana da se održi krajem 2012. godine ili početkom 2013. godine. Državna revizorska institucija Crne Gore uzela je učešće na redovnom sastanku Službenika za vezu Kontaktnog Odbora vrhovnih revizorskih institucija Evropske Unije sa Evropskim Računskim Sudom u periodu od 11. do 13. maja 2011. godine u Sofiji, na kojem zemlje kandidati i potencijalni kandidati za učešće u EU prisustvuju kao posmatrači. Sastanku Službenika za vezu Kontaktnog odbora Vrhovnih revizorskih institucija Evropske Unije prethodio je sastanak Službenika za vezu Mreže Vrhovnih revizorskih institucija zemalja kandidata i potencijalnih kandidata EU. Na ovom sastanku službenici za Mrežu dogovorili su se o narednim ključnim aktivnostima Mreže za period 2011-2013. godine, koje se tiču nezavisnosti Vrhovnih revizorskih institucija i njihovih odnosa sa Parlamentom, osiguranja kvaliteta revizije i revizije završnih računa budžeta i konsolidovanih finansijskih izvještaja. U Lisabonu, u periodu od 30. maja do 03. juna 2011. godine održan je VIII EUROSAI Kongres – Evropske organizacije vrhovnih revizorskih institucija. Delegacija Državne revizorske institucije Crne Gore uzela je učešće na VIII EUROSAI Kongresu. VIII EUROSAI Kongres bio je posvećen sljedećim temama: ’Izazovi, zahtjevi i odgovornosti rukovodećih lica u javnoj upravi i uloga vrhovnih revizorskih institucija’ kao i ’Revizija koju vrhovne revizorske institucije sprovode nad nezavisnim regulatornim agencijama’. U okviru prve teme Kongresa raspravljalo se o dvije podteme: ’Izazovi i zahtjevi


Strana 231

današnjice sa kojima se suočavaju rukovodeća lica u javnoj upravi’ i ’Uloga vrhovnih revizorskih institucija u odgovornostima rukovodećih lica u javnoj upravi’. U Beču, u periodu od 13. do 15. jula 2011. godine, predstavnici Državne revizorske institucije Crne Gore prisustvovali su XXI UN/ INTOSAI Simpozijum na temu ’’Efektivne prakse saradnje između vrhovnih revizorskih institucija i građana radi povećanja odgovornosti u javnom sektoru’’, koji je zajednički organizovan od strane Generalnog sekretarijata INTOSAI i Ujedinjenih nacija (UN). Na ovom Simpozijumu raspravljalo se o važnosti efektivne saradnje između vrhovnih revizorskih institucija i građana radi zaštite i povećanja transparentnosti, odgovornosti i dobrog upravljanja javnog sektora. Organizacija SIGMA, na zahtjev Senata Državne revizorske institucije obavila je nezavisno eksterno ocjenjivanje rada Institucije i shodno tome sastavila Nacrt Izvještaja. Svrha nezavisnog eksternog ocjenjivanja rada Institucije bila je davanje mišljenja i preporuka za moguće promjene i unapređenje s ciljem daljeg razvoja Institucije u skladu s međunarodnim revizorskim standardima i dobrom evropskom praksom, što će doprinijeti jačanju eksterne revizije i bolje pripreme Državne revizorske institucije za integraciju u evropsko okruženje. S tim u vezi, ekspertski tim SIGMA-e predstaviće konačan tekst Izvještaja o eksternom kolegijalnom ocjenjivanju Institucije početkom mjeseca novembra tekuće godine. Članovi delegacije Generalnog direktorata za budžet, kao i delegacije Evropske Unije u Crnoj Gori, posjetili su u više navrata Instituciju, kako bi se upoznali sa postignutim rezultatima Institucije na planu ispunjavanja preporuka iz Mišljenja Evropske Komisije koji se odnosi na razvoj eksterne revizije. Regionalna saradnja se ostvaruje i kroz uspješnu bilateralnu saradnju sa vrhovnim revizorskim institucijama iz okruženja kroz zajedničke seminare, uzajamne posjete, radionice, razmjenu znanja i iskustava. Državna revizorska institucija Crne Gore kontinuirano održava i intezivira bilaterarnu saradnju sa Računskim Sudom Republike Slovenije, Uredom za reviziju Republike Hrvatske, Uredom za reviziju Bosne i Hercegovine i Državnom revizorskom institucijom Republike Srbije. U organizaciji Državne revizorske institucije Republike Srbije, održana je regionalna konferencija državnih revizorskih institucija pod nazivom ’Regionalna iskustva i perspektive’ 12. i 13. septembra tekuće godine u Beogradu. Predstavnici Državne revizorske institucije Crne Gore učestvovali su u radu konferencije zajedno sa predstavnicima Vrhovnih revizorskih institucija iz regiona. Na ovoj konferenciji razgovaralo se o odnosu vrhovnih revizorskih institucija i Parlamenta, reviziji političkih stranaka, reviziji lokalnih vlasti, jačanju saradnje između vrhovnih revizorskih institucija, medija i javnosti, reviziji javnih preduzeća i reviziji finansijskih izvještaja. U narednom periodu Institucija će nastaviti stalne aktivnosti na planu daljeg jačanja međunarodne i regionalne saradnje s ciljem kvalitetnije razmjene iskustava i znanja iz oblasti revizije javnog sektora. Upravljanje ljudskim resursima Institucija je kroz izradu i donošenje normativnih akata stvorila uslove za obavljanje zakonom utvrđenih nadležnosti.


Strana 232

Pravilnikom o unutrašnjoj organizaciji i sistematizaciji radnih mjesta sistematizovano je 78 radnih mjesta. Za poslove revizije sistematizovano je 63, a administracije 15 radnih mjesta. U ovom izvještajnom periodu prosječan broj zaposlenih je 48. Broj zaposlenih na poslovima revizije je 35, a 13 u administrativnoj službi. U Instituciji je primljeno na pripravnički staž 2 lica, sa VSS, i u toku je prijem još dva pripravnika.

Pregled broja zaposlenih Ukupno Službenici u reviziji Administrativni službenici

Broj zaposlenih 2007 31 24 7





Posebnim aktom o formiranju Revizorskog tijela za reviziju IPA sredstava sistematizovano je 8 radnih mjesta od čega je u početnoj fazi 5 popunjeno. Revizorsko tijelo za reviziju IPA sredstava kao i Revizorsko tijelo za reviziju uspjeha u izvještajnom periodu ostvarivali su posebno za IPA sredstva visok stepen edukacije kroz realizaciju Projekta Evropske unije ‘Jačanje eksterne revizije u Crnoj Gori’. Cijenimo da će se do prenosa prava na Vladu Crne Gore na upravljanje EU sredstvima, ovo Tijelo osposobiti za nezavisno i samostalno vršenje revizije ovih sredstava.

Tokom 2010 - 2011. godine, Državna revizorska institucija Crne Gore otpočela je saradnju sa Međunarodnim centrom za informacione sisteme i reviziju (iCISA) Indije na planu specijalističkih obuka revizorskog kadra za pojedine vrste revizija, tako da je jedan predstavnik Institucije prisustvovao ovim edukacijama. U cilju edukacije odgovornih lica zaduženih za upravljanje i raspolaganje budžetskim sredstvima za period oktobar 2010 - oktobar 2011. godine, Državna revizorska institucija, odnosno Komisija za polaganje ispita za državnog revizora, organizovala je četiri roka za polaganje ispita za sticanje zvanja državnog revizora, shodno Pravilniku o načinu polaganja ispita za državnog revizora (»Sl. list RCG« br. 23/07). U ovom izvještajnom periodu, zvanje državnog revizora steklo je 13 državnih službenika, od čega su pojedini zaposleni i u drugim državnim organima i institucijama.

Institucija je podržala je opredjeljenje i prihvatila obavezu da finansira magistarske i doktorske studije državnim revizorima.

U cilju jačanja komunikacionih vještina zaposlenih u Državnoj revizorskoj instituciji, održavaju se časovi engleskog jezika.

U okviru »Programa stručnog usavršavanja državnih službenika i namještenika za 2010 - 2011 godinu«, Uprava za kadrove je kao i u prethodnom periodu angažovala predstavnike Državne revizorske institucije kao predavače na seminarima predviđenim ovim Programom.


Strana 233

Informacioni sistem Institucija je nastavila sa unapređenjem informacionog sistema s ciljem da se jednostavnije i brže vrše revizije, obrađuju podaci, vrši pretraga zahtijevanih informacija, kao i kvalitetnije razmjenjuju podaci u toku vršenja revizija. Informacioni sistem Institucije pruža veliku sigurnost čuvanja podataka i informacija o reviziji.

Informacioni sistem DRI (DMS – Document Management System) se sastoji od: Modula za upravljanje dokumentima i procesima u postupku revizije i Modula za kancelarijsko poslovanje. U toku 2011. godine izvršeno je novo testiranje na način što su kroz sistem unesene sve revizije rađene u ovoj godini. Na ovaj način su sagledani propusti i nedostaci sistema koji će biti otklonjeni postavljanjem nove verzije informacionog sistema koja se radi na naprednijoj platformi i biće postavljena do kraja 2011. godine. Osim standardnog softvera koji je instaliran na svim računarima u Državnoj revizorskoj instituciji se koristi i softver kanadske firme Caseware pod nazivom Idea, koji je namijenjen za prikupljanje, analizu i uzorkovanje podataka za reviziju.

Svi računari u Državnoj revizorskoj instituciji imaju instaliran Katalog propisa – registar i tekstovi važećih propisa i drugih akata, kao i Katalog opštinskih propisa – registar i tekstovi opštinskih propisa i drugih akata. Planirane aktivnosti Institucije i završne napomene Mišljenje Evropske komisije za 2011. godinu, sadrži posebno poglavlje koje se odnosi eksternu reviziju i na dosadašnje rezultate i razvoj Institucije: “U dijelu jačanja nezavisnosti Državne revizorske institucije, Zakon o PIFC-u je izmijenjen u mjesecu martu 2011. godine, na način da se DRI izuzela obaveze podnošenja godišnjeg izvještaja Ministarstvu finansija o sistemu finansijskog upravljanja i kontrole i o radu unutrašnje revizije. Državna revizorska institucija aktivno traži dodatne mjere kako bi osigurala svoju nezavisnost u skladu sa međunarodnim standardima. Kapaciteti DRI su u stalnom porastu. U pogledu revizije godišnjeg finansijskog izvještaja države, 13 pojedinačnih revizija su završene. Ali dok su sva radna mjesta u administraciji popunjena, 33% radnih mjesta za revizorski kadar su još uvijek slobodna. Potrebno je uložiti napore za usvajanje Zakona o Revizorskom tijelu, na osnovu koga će se formalno izdvojiti Revizorsko tijelo izvan okvira DRI i na taj način obezbijediti sredstva za rad Revizorskom tijelu u budućnosti. Mora se osigurati administrativna i upravljačka autonomija DRI.“ Polazeći od ovog mišljenja, Institucija će kao i do sada, aktivno participirati u postupku približavanja Crne Gore Evropskoj uniji sa primjenom najbolje međunarodne prakse i standarda, s ciljem daljeg uticaja na djelotvornije upravljanje javnim finansijama i njihov nadzor, odnosno ostvarivanje Zakonom utvrđenih ovlašćenja na planu izjašnjavanja o izvršenju budžeta i racionalnoj upotrebi sredstava koja su dodijeljena na korišćenje subjektima revizije, stanju državne imovine, zaduživanju i garancijama datim tokom godine.


Strana 234

Za dalji rad Institucije cijenimo važnim blagovremenu izmjenu Zakona o Državnoj revizorskoj institucija, posebno u dijelu ostvarivanje njene finansijske nezavisnosti i obezbjedjenja dovoljno sredstava za jačanje kadrovskih kapaciteta Institucije, a što je naznačeno i u Mišljenju Evropske komisije. Povećanjem kapaciteta Institucije, osnažiće se resursi posvećeni kontroli javnih finansija, a time i odgovornost subjekata revizije. Neophodan preduslov daljeg razvoja je donošenje strateškog plana razvoja koji se radi u saradnji sa organizacijom SIGMA i GIZ-om, izrada metodološkog upustva za finansijsku reviziju i razvoj revizije uspjeha, što će omogućiti kvalitetniju primjenu međunarodnih revizorskih standarda, usklađivanje i prilagođavanje načina i metodologije rada sa EU standardima. Razmjenom znanja i iskustava, učešćem u međunarodnim inicijativama, te zajedničkim projektima produbiće se međunarodna i regionalna saradnja kao dugoročni interes Institucije. Pored nastavka institucionalnog jačanja, zadatak Institucije u narednom periodu biće nastavak transparentnog informisanja Skupštine, Vlade i građana o načinu upravljanja sredstvima i imovinom, koje su predmet revizije. U tom smislu, Institucija će, kroz Strategiju razvoja Institucije do 2015. godine, utvrditi dalje pravce razvoja i aktivnijeg pozicioniranja, sa definisanjem konkretnih zadataka u cilju ostvarenja svoje osnovne misije. Uvažavajući postignuti napredak i sadašnji trenutak u razvoju ekonomskog i pravnog sistema Crne Gore, cijenimo da će izmjenama i dopuna zakona o Državnoj revizorskoj institucija biti zaokružen institucionalni okvir kvalitetne eksterne kontrole javnih finansija, odnosno stvoreni neophodni preduslovi za snažnu, kompetentnu, nezavisnu i vrhovnu instituciju eksterne revizije. Ustavno pozicioniranje Institucije kao samostalnog i vrhovnog organa državne revizije javnih finansija i državne imovine i njen konkretan rad i razvoj, doprinijeće da Institucija svojim radom i savjetima pomogne povećanju transparentnosti, zakonitosti i ekonomičnosti, u kontroli rada subjekata revizije i trošenja javnih sredstava.

01 Naslovne - Prva strana izvjestaj o izvrsenim... · 2012. 9. 25. · Godišnji izvještaj...

Documents

Transcript of 01 Naslovne - Prva strana izvjestaj o izvrsenim... · 2012. 9. 25. · Godišnji izvještaj...