STT ti: 01Tn ti: L THUYT TRT T PHN HNG V CU TRC VN TRONG DOANH NGHIPThng tin thnh vinSTTH v tnCh k

05Nguyn Hoi Bo

09L Hng Chu

26Nguyn Cm Hng

96ng Th Phi Yn

I. TNG QUAN V CU TRC VN TRONG DOANH NGHIP1. Khi nim v thnh phn ca cu trc vna. Khi nimCu trc vn ca doanh nghip l quan h t l gia ton b n phi tr v vn ch s hu c tnh t bng cn i k ton ca doanh nghip.b. Cc thnh phn trong cu trc vn ca doanh nghipCu trc vn ca mt doanh nghip gm hai thnh phn chnh l n phi tr v vn ch s hu, trong :N phi tr: Trn bng cn i k ton ca doanh nghip, N phi tr bao gm khon phi tr ngn hn v di hn. V cu trc vn l di hn nn n c xem xt y l nhng khon phi tr di hn.Khon mc phi tr di hn bao gm cc khon phi tr ti chnh nh phi tr ngi bn di hn, vay v n di hn ( tri phiu, tri phiu chuyn i) v khon phi tr hot ng nh cc khon d phng mt vic, d phng phi tr di hn, cc khon thu thu nhp c hon li C hai loi ny u l ngha v ti chnh di hn lm doanh nghip s pht sinh mt dng tin ra trong tng lai nhng i vi khon phi tr ti chnh th doanh nghip phi tr ph trong khi khon phi tr hot ng l khon chim dng hp php khng tn ph.Vn ch s hu: Bao gm ngun vn kinh doanh , li nhun cha phn phi,cc loi qu chuyn dng ( qu u t pht trin, qu d phng ti chnh,)2. Cc ch tiu phn nh cu trc vn ca doanh nghipCh tiu c s dng ph bin nghin cu cu trc vn l ch tiu t sut n v t sut n trn vn ch s hu.

Ch tiu ny cho bit mc ti tr ti sn ca doanh nghip bng cc khon n , ngha l cho bit bao nhiu phn trm ti sn ca doanh nghip c hnh thnh bng n phi tr . Khi t sut n cng cao th mc ph thuc ca doanh nghip vo ch n cng ln tnh t ch ca doanh nghip cng thp.

Ch tiu t sut n trn vn ch s hu hay cn gi l n cn n th hin mc m bo n bi vn ch s hu, phn nh tnh t ch ti chnh, nng lc ti chnh, kh nng ch ng ca doanh nghip v ngun vn kinh doanh.3. Khi nim cu trc vn ti uMt cu trc vn c coi l ti u khi chi ph s dng vn trung bnh (WACC Weighted Average Cost of Capital) thp nht, khi , gi tr doanh nghip t c l ln nht.4. Mi quan h gia cu trc vn v gi tr doanh nghipCu trc vn ca mt doanh nghip quyt nh chi ph s dng vn bnh qun (WACC) ca doanh nghip . Chi ph s dng vn bnh qun ca doanh nghip l t sut sinh li i hi ti thiu i vi mi d n u t ca doanh nghip, v cng l t sut chit khu xc nh gi tr ca doanh nghip d. V vy , cu trc vn c nh hng rt ln n gi tr ca mt doanh nghip . Mt cu trc vn hp l s lm tng gi tr doanh nghip v ngc li.

II. CC L THUYT V CU TRC VN DOANH NGHIP1. L thuyt v cu trc vn theo quan im ca Modigliani v MillerM hnh ny nhm phn tch tc ng ca thu v chi ph s dng vn ln s thay i c cu ca doanh nghip.a. Trng hp khng c thuCc gi nh:(1) Khng thu thu nhp doanh nghip v thu thu nhp c nhn(2) Khng c chi ph giao dch(3) Khng c chi ph ph sn v chi ph khn kh ti chnh(4) Li sut tin vay ca c nhn v doanh nghip l nh nhau(5) Th trng vn l th trng hon hoMnh s 1: Trong iu kin khng c thu gi tr cng ty c vay n (VL) bng gi tr ca cng ty khng vay n (VU), ngha l VL=VU.Mnh s 2: Li nhun yu cu trn vn c phn c quan h cng chiu vi mc s dng n by ti chnh hay t s n.

Trong :kE: Li nhun yu cu hay li nhun k vng trn vn c phnkD: Li sut hay chi ph s dng nk0: Chi ph s dng vn khi cng ty s dng 100% vn c phnD : Gi tr n hay tri phiu ca cng ty pht hnhE : Gi tr vn c phn ca cng tyKhi mt doanh nghip tng s dng n trong c cu vn th ri ro mt kh nng thanh ton m doanh nghip gp phi cng gia tng. Do , l nhun trn vn c phn cng phi tng ln.Nh vy, trong trng hp khng c thu th cu trc vn ca doanh nghip khng nh hng n gi tr doanh nghip.b. Trng hp c thuMnh s 1: Trong trng hp c thu thu nhp cng ty, gi tr cng ty c vay n (VL) bng gi tr cng ty khng vay n (VU) cng vi hin gi ca l chn thu.

Trong :VL: Tng gi tr ca doanh nghip s dng nVU: Tng gi tr ca doanh nghip khng s dng nD : Tng s n s dngT : Thu sut thu thu nhp doanh nghipKhi cng ty vay n th tit kim c thu do li ch tm chn thu t li vay.Nh vy, vic s dng n lm tng gi tr doanh nghip. S dng n cng nhiu th gi tr doanh nghip cng tng v gia tng n ti a khi doanh nghip c ti tr 100% n.Mnh s 2: Trong trng hp c th, li nhun yu cu trn vn c phn c quan h cng chiu vi mc s dng n by ti chnh hay t s n , mi quan h ny c din t bi cng thc:

2. L thuyt nh i cu trc vn Khi t s n gia tng lm pht sinh mt loi chi ph, gi l chi ph khn kh ti chnh, lm gim i s gia tng gi tr ca cng ty c vay n. n mt thi im no ca t s n, chi ph khn kh ti chnh s vt qua li ch ca l chn thu, khi y gi tr cng ty c vay n bt u gim xung. L lun tng t, chi ph s dng vn trung bnh ca cng ty bt u tng ln.Theo Jensen v Meckling (1976), cu trc vn ti u c xc nh ti thi im m khon li t thu c c do ti tr cn bng vi chi ph do ti tr bng n. Gi tr ca doanh nghip lc ny l:

Cu trc vn ti u trong trng hp ny l cu trc vn gm mt phn n v mt phn vn ch s hu, khi li ch t mt ng n tng thm va b tr s gia tng ca chi ph khn kh ti chnh d tnh.3. L thuyt trt t phn hng (The Pecking order Theory)Theo thuyt trt t phn hng (Myers, 1984), doanh nghip thch s dng ngun ti tr ni b hn( li nhun gi li). Sauk hi dung ht li nhun gi li, doanh nghip mi bt u s dng cc ngun ti tr t bn ngoi. Bt u t cc chng khon n an ton trc ( n vay) sau mi n chng khon lai tp ( tri phiu c th chuyn i). Khi dng ht n, doanh nghip mi s dng n vn c phn thng.Th t u tin s dng ngun ti tr ca doanh nghip theo thuyt trt t phn hng nh sau:1. Li nhun gi li2. Vay n trc tip3. N c th chuyn i4. C phn thng5. C phn u i khng chuyn i6. C phn u i c th chuyn iL thuyt trt t phn hng bt ngun t thng tin bt cn xng (theo Myers v Majluf, 1984). l tnh trng cc gim c doanh nghip c nhiu thng tin v tim nng tng trng , cng nh ri ro v cc gi tr ca doanh nghip hn cc nh u t bn ngoi.Do , thng tin t ban gim c ca doanh nghip khi truyn ra ngoi s c cc nh u t din gii theo nhiu cch khc nhau. iu ny c gi l s pht tn hiu ( theo Ross, 1977). Pht tn hiu l hnh ng ca ban qun l doanh nghip a ra nhm cung cp cho cc nh u t bn ngoi bit c cc nhn nh ca ban qun l v trin vng ca cng ty.So vi l thuyt nh i ca cu trc vn , trt t phn hng khng c t l n/ vn c phn thng mc tiu xc nh, bi v c hai loi vn c phn thng ng hai u khc nhau ca bng trt t phn hng: li nhun gi li ng u bng trt t phn hng, trong khi vn c phn thwpwngf ng cui bng trt t phn hng.V so vi l thuyt nh i ca cu trc vn, trt t phn hng tuy km thnh cng trong vic gii thch s khc bit trong t l n ca cc ngnh, nhng li thnh cng trong vic gii thch s khc bit trong t l n gia cc cng ty trong cng mt ngnh. Trt t phn hng gii thch ti sao trong cng mt ngnh, cc cng ty c li nhun cao thng c t l n rt thp ( tri ngc vi l thuyt nh i ca ca cu trc vn l cng ty c li nhun cng cao th kh nng vay mn cng cao v li nhun b nh thu c khu tr cng nhiu th cng nn vay n c hng li ch ca tm chn thu). Theo thuyt trt t phn hng, cc cng ty c li nhun cao c th t ti tr bng ngun vn ni sinh ca h (li nhun gi li) m khng cn n ti tr t bn ngoi rt tn km. iu ny gii thch cho mi tng quan nghch trong ngnh gia kh nng sinh li v n by ti chnh.Tuy Trt t phn hng v nh i cu trc vn l hai l thuyt cnh tranh vi nhau nhng cc chng c thc nghim u ng h cho c hai l thuyt ny. Cc nghin cu kim nh liu l thuyt trt t phn hng hay l thuyt nh i cu trc vn c mt s d on tt hn cho cu trc vn ca doanh nghip u a ra ktlun ng h cho c hai l thuyt ny (theo Shyam, Sunder v Myers, 1999; Fama v French, 2002).III. CC NHN T NH HNG HNG N CU TRC VN CA DOANH NGHIP1. c im nn kinh tKhi mt doanh nghip inh hng c con ng pht trin trong di hn ca mnh , doanh nghip phi hoch nh mt cu trc vn hp l. Bt k mt cu trc ti chnh hay mt cu trc vn no cng nn xy dng da trn c s nhng d bo v trin vng kinh t, tuy vy, nhng d bo ny ch c ngha ti mt thi im nht nh trong khi tnh hnh kinh t th lun vn ng khng ngng. Do , nhng nh qun tr cn thc c cc bin ng ca th trng c bin php iu chnh cu trc vn ca doanh nghip mt cch hp l. Cho nn , khi xem xt cc c im ca nn kinh t, doanh nghip cn lu nhng vn sau:a. Trin vng ca nn kinh k: Khi doanh nghip d kin trin vng kinh doanh gia tng, iu c ngha l nhu cu ti sn phc v sn xut kinh doanh v vn ti tr vic mua cc ti sn ny cng s gia tng. Mt trin vng m rng quy m sn xut, m rng th phn th trng mt cch nhanh chng i hi doanh nghip phi c kh nng tip cn c cc knh huy ng vn mt cch d dng. V th, khi trin vng nn kinh t thay i, chnh vic xy dng mt cu trc vn c linh hot v hp l hay khng s quyt nh cc kt qu rt khc nhau.b. Trin vng th trng vn: Nu nhng nh hoch nh d bo rng trong tng lai chi ph s dng vn s gia tng, h s mong mun tng nghing n by ti chnh ngay tc khc. Tri li, mt d kin li sut st gim c th khuyn khch doanh nghip tm hon quyt nh vay tin, nhng vn phi duy tr cu trc vn sao cho doanh nghip c kh nng tip cn cc ngun ti tr mt cch d dng hn trong tng laic. Thu sut: Chi ph li vay l mt khon chi ph c khu tr thu, mt ng thi nhm gia tng thu sut p dng s lm tng mong mun s dng n so vi cc loi vn khc. Ni c th hn, khi thu sut tng, doanh nghip s c khuynh hng gia tng ngun ti tr n tn dng li ch t tm chn thu v ngc li. Thu sut thu thu nhp c nhn cng tc ng n vic s dng li nhun sau thu ca doanh nghip. Cc c ng khng phi chu thu thu thu nhp cc nhn cho li nhun doanh nghip ca h, nhng h phi chu thu thu nhp trn phn li nhun khi nhn c tc. V vy, d kin gia tng thu thu nhp c nhn s kch thch doanh nghip s dng li nhun sau thu chi tr c tc nhiu hn hin ti, v trong tng lai, doanh nghip s gi li li nhun v s dng li nhun gi li nhiu hn ti tr tng trng. Vic gia tng t l li nhun gi li i hi nhng nh qun tr phi c s cn i ph hp trong hoch nh cu trc vn.2. Quy m doanh nghipQuy m c xem l du hiu u tin cc nh u t bn ngoi bit n doanh nghip . Mt doanh nghip c quy m ln s l li th trong nn kinh t th trng cnh tranh nh hin nay. Do , hu ht cc doanh nghip u hng ti vic m rng quy m tn dng li th quy m ln. nhng doanh nghip u hng ti vic m rng quy m tn dng l th quy m ln. Nhng doanh nghip t c quy m ln l kt qu ca mt qu trnh pht trin lu di, do c bit n nhiu v to c uy tn tr th trng; mt khc, mt quy m ln tng ng vi mt tim lc ti chnh vng mnh, doanh nghip cng c iu kin tip cn th trng ti chnh v cc t chc ti chnh tn dng hn cc doanh nghip c quy m nh. V vy, doanh nghip s d dng hn trong vic tm kim cc ngun ti tr.3. Cu trc vn ti snTrong mt th gii khng chc chn vi thng tin bt i xng th cu trc ti sn ca doanh nghip s c tc ng trc tip ln cu trc vn ca n cng ln. Cu trc ti sn c th c chia thnh ti sn c nh v ti sn lu ng. V mt l thut, khi tie l ti sn c nh chim t trng ln, doanh nghip c c hi th chp cc ti sn ny tip cn cc ngun vn bn ngoi.4. Hiu qu hot ngHiu qu kinh doanh o lng kh nng sinh li t hot sng kinh doanh ca doanh nghip thng qua cc ch tiu nh kh nng sinh li ti sn ( Return on Assets ROA), kh nng sinh li vn ch s hu (Return on Equity ROE).Theo l thuyt M&M cc doanh nghip c kh nng sinh li ln thng s dng n nh l mt ro chn thu thu nhp doanh nghip.5. Ri ro kinh doanhRi ro kinh doanh l nhng ri ro lin quan n nhng hot ng ca doanh nghip trong tng lai.Khi ri ro kinh doanh cng ln, nim tin ca cc nh u t vo doanh nghip khng cao, v vy kh nng tip cn cc ngun vn t bn ngoi thp.6. S tng trng ca doanh nghipL thuyt chi ph i din, tc tng trng cao gi kt qu kinh doanh kh quan, chnh v th cc c ng s khng mun chia s u th ny vi cc ch n.L thuyt trt t phn hng (Myers, 1984), doanh nghip c tc tng trng cao thng c nhu cu vn nhiu hn trong khi ngun li nhun gi li khng , vn vay s c s dng n.7. Hnh thc s hu ca doanh nghipS khc bit v hnh thc s hu trong cc loi hnh doanh nghip s b rng buc bi nhng quy nh c tnh php l v t cch php nhn, iu kin hot ng, c ch vn hnh v mc tiu hot ng. Do vy, mc ch, iu kin v kh nng tip cn cc ngun ti chnh ca mi doanh nghip c hnh thc s hu khc nhau l khac nhau.8. c im ring ca ti sn doanh nghipc im ring ca ti sn c th o lng bng t l gi vn hng bn/tng doanh thu thun hoc t l chi ph R&D/tng doanh thu. Cc cng ty c cc sn phm c o thng c n by ti chnh thp bi v nu cng ty b ph sn, th trng th cp c tnh cch tranh cho hng tn kho v cc thit b sn xut ca cng ty c th khng c. Nghin cu ca Titman v Wessels nm 1988 cng cho kt qu mi tng quan m gia t l n by ti chnh v c im ring ca sn phm dch v cung cp ca doanh nghip.9. Trit l qun lNu nh qun l doanh nghip l ngi bo th th h s hn ch vay n v u tin s dng ngun vn ni b hn ngun vn ti tr t bn ngoi. Cn nu nh qun l doanh nghip l ngi rng ri, ho phng, sn sang chp nhn ri ro th h s tin hnh vay n nhiu hn gia tng n by to ra nhiu li nhun hn.10. Chu k tng trngChu k tng trng ca doanh nghip thng c chia lm 4 giai on: khi s, tng trng, sung mn v suy thoi. Ti mi thi k pht trin khc nhau li co s thay i khc nhau cho ph hp vi tng thi k.Giai on khi s: doanh nghip c ri ro kinh doanh cao v th l do m cc nh u t b vn vo doanh nghip l bi mc tiu ca h l li vn. Do vy cc doanh nghip mi khi s bng vn c phn, nu hon ton khng c ti tr th cng tt.Giai on tng trng: ri ro kinh doanh ca doanh nghip st gim so vi giai on khi s nhng vn cn kh cao v th ngun ti tr cho doanh nghip trong giai on ny tip tc l vn c phn.Giai on sung mn: ri ro kinh doanh ca doanh nghip gim xung mc trung bnh. S thay i trong chin lc ti chnh ca doanh nghip l t hu nh ti tr hon ton bng vn c phn sang kt hp vi t trng ngy cng tng ti tr n c th lm tng ng k gi tr cho cc c ng trong giai on ny.Giai on suy thoi: ri ro kinh doanh tip tc gim so vi giai on trc dn n m hnh chin lc tng th cho rng t l ti tr tng trong giai on ny.