H. Frat (Not 1: Parentez iindeki rakamlar kitabn orjinal sayfa numarasdr. Sayfa numaralar o sayfann sonunu iaretler)Tasfiyeci srecin son aamas: (Not 2: Dipnotlar yazda kullanlan yere parantez iinde kk puntolarla eklenmitir.)ParlamentarizmEKSEN YAYINCILIKEKSEN Basm Yayn Ltd. ti. Mollaeref Mah., Turgut zal Cad. Fatih/stanbul Tel: 0 212 621 74 52 Fax: 0 212 534 95 90http://wvvw.kizilbayrak.net(1)****************************************************Bask tarihi: Haziran 2007Bask: Step AjansISBN: 978-975-7271-41-3(2)****************************************************H. FratTasfiyeci srecin son aamas:Parlamentarizm(3)...(4)****************************************************NDEKLER11 nsz 15 Sunu yerine... Marksizm ve burjuva temsili kurumlar 21 Marksizm, burjuva temsili kurumlar ve parlamentarizm Reformist solda Zeytin Dal tartmas 37 I. Zeytin Dalna hazrlanan reformist sol Prodisini aryor...45 Ek metin: Trkiyeye zg Zeytindal47 II. l domu politikann aydnlatt gerekler 56 III. Reformist solda Zeytin Dal heyecan ve sknts66 IV. Seim tartmalar ve liberal tutarszlklar 76 V. Dnn devrimcileri ile reformistleri ayn safta 82 Metin ii ek: Tkenen kk-burjuva devrimcilii Liberal solun yerel seim perianl 87 I. Yerel ynetimler ve liberal hayaller 104 II. Yerel iktidarlama hayalleri ve yerel ynetim gerei121 III. Parlamenter avanakln dipsiz kuyusu 136 IV. Sosyalist reformizm ya da sosyal-demokrasi 153 Ek 1: BDSPnin Yerel Seim Bildirgesi (ubat 2004) 162 Ek 2: Topran Belediyeletirilmesi ve Belediye Sosyalizmi - V. . Lenin Ciddiyetsizliin son perdesi (MLKP eletirisi)171 I. Ciddiyetsizliin son perdesi 182 II. Krt sorununda kuyruku izgiye resmi dn 192 III. Kuyruku srkleniin ideolojik temelleri 208 IV. Kuyruku srkleniin ideolojik temelleri (Devam...)(5)225 IV. Blme Ek 1: Krt ulusunun her dzeyde birlii ne anlama gelir?226 IV. Blme Ek 2: Siyasal zm aray ve ulusal harekette yn deiimi228 IV. Blme Ek 3: Siyasal zm tartmas: erdikleri ve gizledikleri 231 V. Reformist solla ortak zeminde buluma248 V. Blme Ek l: Sandakinin boaltt yeri doldurarak daha da saa kayma249 V. Blme Ek 2: 3 Kasm seimleri ve solda iki izgi 252 VI. Birlik Devrimi izgisi ve bugnk MLKP gerei 267 VI. Blme Ek 1: Genel sol hareketin deil solun devrimci kanadnn birlii 270 VI. Blme Ek 2: Solda belirgin saflama ve devrimci glerin birlii sorunu 273 VII. Bu kafayla nc deil ancak kuyruku olunur... 289 VII. Blme Ek: Emeki semtlerin ehresinde nemli deiiklikler...291 VIII. Bu kafayla nc deil ancak kuyruku olunur... (Devam...) Solda ciddiyet ve samimiyet bunalm 303 I. Geleneksel solda ciddiyet ve samimiyet bunalm 318 II. Geleneksel sol ve TKP Ek 1: Liberal solda durum 335 Dzen ii atlaklar ve atlaklardaki sol 352 Reformist solda durum 364 SHP solculuu Ek 2: G ve eylem birlii tartmalar 383 G birliinin sorunlar ve komnistlerin grevleri 389 Devrimci g ve eylem birlii 403 G ve eylem birliinin sorunlar-I 416 Devrimci g ve eylem birliinin sorunlar-II(6)

****************************************************nszOkura Seimler ve Sol Hareket kitabyla birlikte sunulan ve onunla ayrlmaz bir btn oluturan bu kitabn sol hareket zerine en temel mesaj, bu nsz izleyen Sunu Yerine metninde verilmitir. Bu metnin temel fikri ise bir bakma balnda zetlenmitir: Tasfiyeci rmenin Son Aamas: Burjuva Parlamentarizmi. Bu, yaklak olarak kitabn da baldr.Tasfiyecilik, der Lenin, kk derinlerde olan toplumsal bir olgudur, liberal burjuvazinin kar-devrimci ruh haliyle, demokratik kk-burjuvazideki dalma ve paralanmayla ayrlmaz biimde baldr. Solda tasfiyeciliin 12 Eyll kar-devrimi ile birlikte dizginlerinden boalmas, bu bilimsel tanmn nda tm anlamn bulmaktadr. 12 Eyll kar-devriminin en dolaysz toplumsal-siyasal sonucu, tam da demokratik kk-burjuvazideki dalma ve paralanma oldu. 70li yllarn ikinci yars, ufku demokrasi ve bamszl amayan demokratik kk-burjuvazinin(7) devrime cokulu bir katlm dnemiydi. 12 Eyll kar-devrimi sreci, bu ayn kesimde devrimden yz evirme, devrimci mcadeleden ve rgtten kitlesel kaa sahne oldu. Ve bu, geleneksel sol hareketin o gnden bugne btn bir evrimini dolaysz olarak belirledi.Bu erevede geleneksel sol hareketin 12 Eyll kar-devrimini izleyen btn bir tarihi bir bakma tasfyeciliin tarihidir. Marksist ilkelere ve ideolojik baka artk tmden yabanclam olanlara ilk bakta pek sert, hatta belki de inkarc grnebilen bu yargy kantlamak, gerekte bugn artk herhangi bir glk tamamaktadr. Bunun iin kapsaml ideolojik zmlemelere de gerek yoktur. Kald ki komnistler bunu zamannda, denebilir ki tasfiyeci srelerin kendini da vurduu belli bal aamalarda, ideolojik eletiri yoluyla zaten yapm da bulunmaktadrlar. Fakat gelinen yerde artk bu trden uzun boylu abalara gerek yoktur. Sradan bir kimsenin plak gzle yapabilecei basit kyaslamalar bile gerein ne olduunu btn akl ile ortaya koymaya yeter, stelik fazlasyla.Bugnn DPsini alnz ve faist askeri darbenin gerekletii sradaki Devrimci Yol hareketi ile karlatrnz. Aynsn bugnn EMEPi ile 12 Eyll ncesinin TDKPsi ve bugnn SDPsi ile gemi dnemin KSD'si arasnda yapnz. Bunu, bu ayn kyaslamay, dnemin nispeten byke saylabilen teki baz akmlar (TKEP vb.) zerinden de yapabilirsiniz. Bununla da kalmaz, ayn eyi Krt soluna geniletebilir, bata PKK olmak zere dnn, 80 ncesinin devrimci-demokrat Krt akmlar ile onlardan bugn geriye kalan ne varsa onunla kyaslama iinde de yapabilirsiniz. Btn bu kyaslamalar size nereden nereye gelindii, dolaysyla ideolojik ve rgtsel tasfiyeciliin bugnk aamadaki plak bilanosunu verir. Dnn devrimci akmlar bugnn dzen ii sol akmlarna dnmlerdir, bugnn plak gerei artk budur. Bu akmlarn devrimle artk hibir ba kalmam, sosyalizmle ilikileri en iyi durumda ii bo bir duygusal sylem derekesine inmi(8)tir.Fakat sorun bundan da ibaret deildir. Tasfiyeci dalga 90l yllarn ikinci yarsnda yeni biimler kazand ve geleneksel solun hereye ramen devrimde srar eden kesimlerinde yeni tahribatlara yolat. Dolaysyla benzer kyaslamalar bu dnem iin de yaplabilir. rnein 1994 ylnda partileen MLKPnin kuruluuna temel oluturan en temel ilkeleri ve grleri, bunlar ieren belgeleri alnz ve bugn izlemekte olduu izgi ile karlatrnz, arada konum ve kimlik deiimi anlamna gelebilecek temel nemde farklar olduunu grmekte glk ekmezsiniz. (Elinizdeki kitabn ilgili blmlerinde bu, yer yer ayrntlara da inilerek, devrimci eletiri yoluyla somut olarak kantlanm bulunmaktadr.)3 Kasm 2002 seimleri ise geleneksel solun toplam tarihinde kelimenin tam anlamyla gerek bir dnm noktas oldu. Neredeyse tamam 71 Devrimci kndan kk alan irili ufakl bir dizi grup, bu seimler evresinde en baya bir parlametarizm anlay ve hayaliyle ortaya ktlar ve o gnden bugne buna yeni boyutlar kazandrdlar. 71 Devrimci k tm tarihsel anlamn, dzen kurumlarna bel balamaktan, bu erevede parlamenter hayallerden koparak devrim yolunu tutmakta bulmutu. Her kesimiyle tasfiyeci sol devrim yolundan kopuunu sonunda en bayasndan bir parlamentarizme vardrarak, tarihi kopu ncesi noktaya dnd. Parlamentarizmden koparak devrimcileenler, ona dnerek bylece devrimci dnemlerinden geriye hibir iz brakmam oldular. Ama temel nemde bir farkla; 60l yllarn parlamentarizmi dnemin modern sosyal uyan ortamnda yeniden dou halindeki bir solun ilk saf ve ham, dolaysyla masumiyet ykl aamasn temsil ediyordu, oysa bugnn parlamentarizmi bir rme ve tkeni srecinin tepe noktasn...Seimler ve Sol Hareket kitabyla birlikte elinizdeki kitap, geleneksel sol harekette 12 Eyll kar-devrimi ile balayan kkl bir konum ve kimlik deiimi srecinin bu son aamasn ele alyor.(9)***

(8)

(9)

Ayn konu ve srecin iki ayr kitap halinde verilmesi, bir bakma eldeki materyalin hacminden gelen bir zorunluluk olmutur. Fakat buna ramen kitaplardan her birinin ierii kendi iinde belli bir manta da oturmaktadr. Seimler ve Sol Hareket kitab daha ok seim srelerini genel politik sreler iinde ele alan ve bunun sol hareketin seim politikalarnn deerlendirilmesi ve eletirisiyle birletiren metinleri ierirken, Tasfiyeci Srecin Son Aamas: Parlamentarizm kitabnn arln sol hareketin belli kesimleriyle ideolojik polemikler oluturuyor. Bununla birlikte sola ilikin deerlendirmeler hakknda btnsel bir fikir sahibi olmak isteyen okurun iki kitab birarada incelemesi gerekir. Daha ok sol hareket konulu deerlendirmelere ilgi duyacak olan okura, bu kitabn yansra hi deilse Seimler ve Sol Hareket kitabnn sol hareket konulu metinlerini incelemesini neriyoruz.Elinizdeki kitapta metinler kronolojik olarak deil, fakat kitabn temel amacna uygun bir mantk iinde sunulmulardr. Konusuna gre birbirinden ara blmler halinde ve birer i kapakla ayrlan kitabn her bir blm, tekilerden bamsz olarak, kendi bana da incelenebilir. Belki bir tek ilk blm (Marksizm ve Burjuva Temsili Kurumlar) ile Ciddiyet ve Samimiyet Bunalm balkl ara blm bunun dnda tutulabilir. lki kitaptaki eletiri ve deerlendirmelerin ilkesel erevesini ve sonuncusu sola ilikin tm bu deerlendirme ve tartmalarn bir bilanosunu, bu anlamda son sz'n vermektedir.***Gndemdeki 22 Temmuz seimleri vesilesiyle kaleme alnan bir yaznn belirli bir blmn oluturan ilk metin, Marksizm ve Burjuva Temsili Kurumlar, balnn da kolayca akla getirebilecei gibi, burjuva temsili kurumlara ilikin marksist ilke ve grlerin zet bir sunumudur. Bu sunum tasfiyeci liberal solun ilke yoksunu parlamentarizmi kadar, her eye ramen devrimcilikte srar eden fakat birok temel meselede olduu gibi burjuva temsili kurumlara yaklam konusunda da Marksizmin bir hayli uzanda(10)bulunan devrimci-demokrat akmlarn yanlglarna da bu vesileyle iaret etmektedir.2006 bahar sonunda beklenmedik biimde gndeme gelen ve ok gemeden de geride kalan erken seim tartmalar esnasnda liberal solda yaanan tartmalar konu alan Reformist Solda Zeytin Dal Tartmas balkl dizi yaz, o gne zg geici bir tartma temasn vesile ederek, bir kez daha tasfiyeci solun liberal ve parlamentarist grlerini irdelemektedir. Dizi yazdaki eletiride de nemle belirtildii gibi, bu tr tartmalarda liberal solun iki temel davran zellii zellikle ne kmaktadr. lkin birlik, ittifak, solun baars vb. zerine tm bu tartmalar hep de seimler vesilesiyle gndeme gelmekte ve seim konusu gndemden kar kmaz da hzla geride kalmaktadr. Liberal solun siyaset ve mcadele ufkunun parlamentarizm eksenli olduunun dikkate deer bir baka iaretidir bu. kinci olarak, bu tartmalarn ekseninde hep de Krt hareketi durmakta, tartmann ana temasn ve erevesini her zaman kendi bana o belirlemektedir. Zeytin Dal tartmas zerinden sondan bir nceki rneini grdmz bu olgu, imdi, 22 Temmuz seimleri vesilesiyle, bu kez kendini bamsz aday politikas zerinden gstermektedir. 28 Mart seimleri esnasnda ayn ey Karayaln liderlii ve SHP ats, onu nceleyen seimlerde ise DEHAP Bloku zerinden yaanmt. 3 Kasm seimleriyle birlikte sreklileen bu davran izgisi, liberal solun parlamentarizmi ancak kuyruku bir izgide yaayabildiinin dolaysz bir gstergesidir. Reformist Solda Zeytin Dal Tartmas ortak balkl makaleler serisi bu liberal tutarszlklar deiik ynleriyle irdelemekte ve bunu Krt sorununda bamsz devrimci snf politikasnn ilkesel anlam ve erevesi gibi temel nemde bir sorunla birletirmektedir.Kitabn bir sonraki blmn oluturan Liberal Solun Yerel Seim Perianl balkl metin 28 Mart 2004 seimleri vesilesiyle kaleme alnmtr ve parlamentarizmin EMEP eksenli bir eletirisidir. Fakat konu, ilkin yerel ynetimler sorununu genel(11)erevesiyle ve Trkiyedeki durumuyla ele alarak ve ikinci olarak da, liberal solun SHP ats politikasn hedefleyerek, EMEPe ynelik snrl bir eletiri olma zelliini amaktadr. Dahas eletirideki asl kapsam ve kalc yn de budur. Buna ramen konu EMEP zerinden ele alnmsa eer, bunun gerisinde 3 Kasm 2002 seimlerinde ktidara yryoruz! diyebilen bu reformist evrenin, bu ayn parlamenter avanakl, 28 Mart 2004 yerel seimleri vesilesiyle, yerel seimlerde yerel iktidarlama ve bunu gelecein genel seimlerinde genel iktidarlamaya balama sylemine vardrabilmi olmasdr.Bir sonraki ara blm, Ciddiyetsizliin Son Perdesi balkl 8 blmlk dizi yaz, btnyle bir MLKP eletirisidir. lk bakta bu nispeten kapsaml metnin liberal solun parlamentarizmini ele alan bir kitapta yer almas artc grnebilir. Oysa eletiri incelendiinde ve bu, MLKPnin sonraki sreci ve birbirini izleyen son seim dnemindeki gr ve davranlaryla birletirildiinde, bu metnin yerinin tam da buras olduu aklkla grlebilecektir. Liberal solla davran birlii ve bu temelde liberallemi Krt hareketinin kuyruunda srklenme, uzun yllardan, fakat zellikle de 3 Kasm seimlerinden beri, MLKPnin izledii izginin en belirgin zelliidir. Eletirinin 3 Kasm seimlerinin ardndan kaleme alnmas da bu adan artc deildir.mral teslimiyetini izleyen 3 Kasm seimleri iki eyi birarada gsterdi. lkin solda onyllar bulan bir evrimin en nemli kazanmlarndan biri olan devrimci-reformist ayrmasnn gelinen yerde MLKP asndan artk ilkesel ve politik anlamn yitirdiini; ve ikinci olarak, ki temelde ilkinin mantksal ve btnsel bir uzantsdr bu, mral teslimiyeti ertesinde eski kuyruku izgiye yneltilen yarm yamalak zeletirel tutumun terkedildiini, liberallemi biimiyle Krt hareketinin kuyruunda srklenme izgisine geri dnldn. Bu ikisi birarada MLKPnin tasfiyeci bir izgiye kaydn kesinletirmi ve doal olarak onu komnistlerin ideolojik hedefi haline getirmitir.(12)

(11)

3 Kasm seimleri srecinde en akl almaz parlamenter hayallerle biraraya yan liberal solun saflarnda MLKP de yer alabilmitir. lkesel ve ideolojik deil fakat tmyle pratik nedenlerle (seilebilir yerlerden kendisine aday kontenjan alamamas!) sonuta blokun dnda kal bu gerei deitirmemektedir. (Olaylarn buna ilikin seyri buradaki eletiri iinde ayrntlar ile gsterilmitir.) Fakat i bununla da kalmad, MLKP ayn tasfiyeci oportnist tutumu ve tutarszlklar 28 Mart ve gndemdeki 22 Temmuz seimleri vesilesiyle ve neredeyse ayn biimlerde yineledi. Bu yinelemeler olmasayd, dahas bu tasfiyeci oportnizm kendini u son seim vesilesiyle en kaba biimde ortaya koymasayd, bu metne yine de liberal solu hedef alan bu kitapta yer verilmezdi. Fakat olup bitenler bize bir tercih imkan brakmamtr. Yllar bulan ve giderek de oturan izgi, MLKPnin ciddi bir konum ve kimlik deiimi yaadn artk giderek daha ak hale getirmitir. Burada okura sunulan eletiri, bunu ak ve somut kantlara dayanarak yllar ncesinden ortaya koymutu. Aradan geen yllar bu eletiriyi snam ve yazk ki tmyle dorulamtr.Solda Ciddiyet ve Samimiyet Bunalm balkl metin Temmuz 2003 tarihlidir ve bir bakma 3 Kasm dnemecinin ardndan devrimci ve reformist kanatlaryla geleneksel solun bir bilanosunu ortaya koymaktadr. Bu zellii nedeniyle, tarih olarak bu kitaptaki baz temel metinleri ncelese de, burada onlara bir son sz olarak okunmaldr.Kitabmzn iki de ek blm var. Bunlardan ilki, Liberal Solda Durum, 3 Kasm seimlerini nceleyen dneme ilikin sol hareket konulu baz deerlendirmelerdir. Liberal solun dzen ii atlaklarda kendine politik yaam alan bulmaya ynelik gr ve tutumlarn ele alan birletirilmi yaz ile DPdeki bunalm ve blnmeyi konu alan birletirilmi iki yaz, bu blmn esas ieriini oluturmaktadr. Bunlar, 1988 ylna ait olup da solun o gnden bugne olan evrimi bakmndan bizce fazlasyla aydnlatc olan bir yaz tamamlamaktadr.(13)kinci ek blm, G ve Eylem Birlii Tartmalar, 1996 ylna ait drt temel metinden olumaktadr. erii incelendiinde, bu tartmalarn bugn hala gncelliini koruduu grlecektir. Seim dnemleri her seferinde hararetli birlik ve ittifak tartmalarna sahne olduuna gre, bu metinler seimleri konu alan bir derlemeyi dolaysz olarak ilgilendirmekte ve kendi ynnden tamamlamaktadr.Seimler ve Sol Hareket kitabyla birlikte incelenmesi nerisini zellikle yineleyerek, Solda Tasfiyeciliin Son Aamas: Parlamentarizm kitabnn soldaki okurun, zellikle de devrimi ve devrimci ilkeleri nemseyen okurun ilgisini ekeceine ve incelemekte gerekli dikkat ve sabr gsterirse gerekli yarar fazlasyla elde edeceine inanyoruz.20 Haziran 2007(14)

(16)

(17)

****************************************************Sunu verine...Tasfiyeci rmenin son aamas: Burjuva parlamentarizmi3 Kasm seimleri sol hareket tablosunun yeni bir dzeyde netlemesinde ok nemli bir dneme noktas olmutu. 71 Devrimci Hareketinin uzants olan ve 70li yllarda genel planda iyi-kt devrimci bir konumda bulunan halk kk-burjuva hareketin balca temsilcileri, 12 Eyll sonrasnda girdikleri tasfiyeci rme srecini, bir dizi aamann ardndan 3 Kasmda nihayet parlamentarizme ak geile noktalamlard. Geleneksel solun nemli bir kesiminde byk umutlara ve heyecanlara vesile olan reformist DEHAP Bloku bu geiin platformu olmu, seim baars beklentisiyle depreen burjuva liberal hayaller iktidara yryoruz! trnden sylemlerde ifadesini bulmutu.(15)Bu, 60l yllarda bagsteren modern toplumsal hareketlilik iinde kendini bulan yakn dnem sol hareketinin tarihinde gerekten de temel nemde bir dnm noktasyd. Parlamentarizme bu ak gei, 60l yllarn TP oportnizmine dn anlamna gelmekteydi. Yine de buradaki bu dn tanm yanltc olmamaldr. TP, tm kaba oportnizmine ramen, solun tarihi iinde ilerici bir gelimeyi temsil ediyordu. Oysa bugn parlamentarizme dn yaayanlar, ayn tarih iinde liberal bir rmeyi temsil ediyorlar. TP ahsnda yaanan, dzenden sol bir ayrmann ve giderek devrimci bir kopumann bulak bir ilk filizlenmesiydi. Oysa liberal sol ahsnda imdilerde yaananlar, dzenle yeniden barmann ve giderek onunla btnlemenin son admlarn temsil etmektedir. TPle balayan sol uyan, zamanla barndan devrimci akmlar karm, reformizmi ve burjuva parlamentarizmini geride brakmay olanakl klan tarihsel nemde teorik ve pratik ilerlemeler yaratmt. Oysa bugn dzenle btnlemeye varan tasfiyeci liberal rme, bu teorik ve pratik kazanmlarla zaten yllardr koparlan balarn artk biimsel/duygusal planda da bir yana braklmas anlamna gelmektedir.Btn bunlar esas ynnden daha 3 Kasmda yeterli lde ak bir ifade kazanm bulunuyordu. Komnistler, genellikle olduu gibi, byk nem tayan bu dnm noktasn da zamannda tehis etmekle kalmadlar, ak deerlendirmelere ve ilkeli bir mcadeleye de konu ettiler. Oysa hala da devrimci olmak iddiasndaki teki sol evreler tarafndan bu yaplmad, yaplamad. lerinden bazlar elbette bu oluumun reformist niteliini vurguladlar, bu erevede ona eitli eletiriler de ynelttiler. Fakat bu admn ve bununla yaratlan cereyann devrimci hareket ve devrimci snf mcadelesi iin anlamn, yaratt tasfiyeci basnc ve tahribat, yerli yerine oturtamadlar. Dolaysyla bunun gerektirdii ak, tok, ilkeli ve cepheden bir mcadelenin hedefi haline getiremediler. Eletirilerin erevesi, olaan dnemin olaan bir yanl politikasn eletirmenin tesine geemedi. Soruna bu snrl ve yzeysel(16)bakn da bir sonucu olarak, ayn evreler, dnsel plandaki eletirilerine ramen pratikte reformist-parlamentarist bloka kar hayrhah bir tavr takndlar (dolayl olarak destekleyici tutumlara girdikleri bile sylenebilir). Meydan bu denli bo bulmann da verdii rahatlk ve imkanlarla, sonuta reformist-parlamentarist blok, solun nemli bir blmn ardndan srklemekle kalmad, mzmin boykotuluk nedeniyle bir bakma kendiliinden bu rzgarn dnda kalanlarn bile rtl biimler iinde pratik desteini alm oldu.Baz evreler ise blokun ilkesel ve ideolojik znden ve ilevinden ok biimleni tarzna ilikin eletirileri ne kardlar. Seimleri izleyen gnlerde baka biimler iinde fakat znde ayn trden bir cepheleme nerdiler. Bir de imdi olduu gibi Karayaln engeline taklp da bu engel nihayet aldnda ise bu kez liste pazarlklarna ilikin zaman skklna kurban gidenler vard. Bylelerininki, imdi de dikkate deer yeni bir rneini grmekte olduumuz gibi, reformizme kar ilkesel bir tutumdan ok iin iinde dolaysz olarak dzen partilerinin bulunmasna duyulan politik ve psikolojik bir tepkinin ifadesiydi. Reformist-parlamentarist platformun kendisi sorun olmuyor, ama bizzat bu platformun ilkesel ve mantksal bakmdan olanakl ve zorunlu hale getirdii sosyal-demokrat evrelerle ittifaka tepki gsteriliyordu. Bunun ilkesel bir muhalefet noktas olmadn 3 Kasm'da SHPye muhalefet edip de 28 Martta bu kez onu sorunsuz olarak benimseyen EMEP rnei zerinden somut olarak grm bulunuyoruz. (Nitekim hala da Karayaln engeline taklanlar, bugn gelinen yerde, itirazlarnn ilke olarak sosyal-demokratlarla ittifaka deil fakat ittifaktaki hegemonya sorununa olduunu, bakalarn geree saygya arrlarken dile getirmi bulunuyorlar. Bu, gelecekteki benzer bir engelin almasn bugnden kolaylatrmaya ynelik temel nemde bir n adm saylmaldr).Sonuta, 3 Kasm srecinde, hala da iyi-kt devrimcilikte srar etme gayretinde olan geleneksel halk akmlarn neredeyse t(17)mnde, sorunu tarihsel anlam, ideolojik-ilkesel z ve gncel politik ilevi zerinden deerlendiren ve bunu gerektirdii etkili bir mcadelenin konusu haline getiren ak ve ilkeli bir tutuma rastlanmad. Bunu rastlant saymyoruz ve kk-burjuva demokrasisinin bir ynyle her zaman liberalizme ak yapsal ideolojik kimliinden ayr grmyoruz.(Yerel Seimler ve Sol Hareket'ten..., Ekim, Say: 234, ubat 2004)(18)****************************************************Marksizm, burjuva temsili kurumlar (Haziran 2007)(19)...(20)****************************************************Marksizm, burjuva temsili kurumlar ve parlamentarizm(...)Son yllarda seimler solun tablosunu daha iyi anlayabilmek, kimin gerekte ne olduunu ve nerede durduunu daha ak biimde grebilmek iin paha biilmez veriler sunmaktadr. u veya bu parti ya da grubun gerek konumunun, bilincinin ve yneliminin ne olduunu daha ak, somut ve kesin biimde anlamak istiyorsanz, seimler dnemindeki tutum ve politikasna baknz, o parti ya da grubun gereini btn akl ile grme olana bulursunuz.Bu dnce ilk bakta biraz artc grnebilir, seimler ve burjuva temsili kurumlara ilikin tutum ve politikann bir siyasal parti ya da grubun gerek konum ve ynelimini anlamann temel lt haline getirilmesi abartl bulunabilir. Oysa bu, devrimcilik ile her trden oportnizmi ayrmada gerekten de temel nemde ve amaz bir lttr. Bunu anlayabilmek iin, II. Enternasyonal par(21)tilerinin ve onlarn modern izleyicileri olarak ou ada revizyonist partilerin, tam da, burjuva legalitesinin esiri olmann yan-sra burjuva parlamentarizm batana battklar iin zaman iinde devrim ve sosyalizm dncesi ve pratii ile her trl balarn yitirdiklerini aklda tutmak gerekir. Ve bunu daha da iyi anlayabilmek iin, Marksizmin burjuva dzen altnda seimlerin ve burjuva temsili kurumlarn ele alnna ilikin temel ilke ve yaklamlarna dnp yeniden ve daha derinlemesine bakmak gerekir.Solda tasfiyeci oportnizmin en kaba ve yontulmam parlamenter hayallerle kendini bir kez daha ortaya koyduu yeni bir seim evresinde, marksist dnya grnn bu temel nemde ilke ve yaklamlar ana izgileriyle zetlemek bu adan zellikle yararl ve gereklidir. Bu bize, artk iyiden iyiye dzen zeminine yerlemi bulunan 12 Eyll rn tasfiyeci oportnizm ile onun bir dnemdir ardndan srklediklerinin durumunu olduu kadar, bugn hereye ramen devrimcilikte srar eden evrelerin bu ayn konulardaki kaba tutarszlklarn da grme olana verecektir.Yapacamz bu zet daha ok, konunun en can alc ynlerini, bizzat bilimsel devrimci teorinin kurucularnn en zl pasajlar zerinden sunmaktan ibaret olacaktr.Burjuva parlamentosu ve burjuva dzen altnda genel oyKonuya burjuva parlamentosu ve onun oluumunun temel arac olarak genel oyun ele alnndan balyoruz.Burjuva parlamentosu, zellikle demokratik biim ya da grnt iindeki hallerde, burjuva devlet ve ynetim aygtnn temel kurumlarndan biri olarak grnr ve genel oy yoluyla halkn iradesinin somutlanp temsil edildii kurum olarak sunulur. Grne gre burjuva dzeninin yasama (ve parlamentoya dayanan ve gya onun tarafndan da denetlenen hkmet yoluyla da yrtme) kapsamndaki iler buradan, halkn seilmi temsilcileri eliyle(22)yrtlr. Burjuva parlamentosu, onun dzenin ileyii iindeki yeri ve ilevi sradan kitlelere byle sunulur; kitlelerin bilincinde millet iradesinin temsiline dayal parlamenter yanlsamalar bu yolla oluturulur ve zaman iinde kkletirilir.Oysa der Lenin, Devlet ve htilal'de, Marks ve Engelsin devlet ve burjuva parlamentarizmine ilikin dncelerini zmlerken ve bu zmlemeyi o gnn burjuva dnyasnn verileri ve Rusyadaki devrimin deneyimleriyle de birletirirken, Amerikadan svire'ye, Fransadan ngiltereye, Norvee vb. dek, herhangi bir parlamenter lkeyi dnnz; asl iler hep devlet daireleri, bakanlklar, kurmay kurullar tarafndan yrtlr. Parlamentolarda, yalnzca saf halk aldatma ereiyle, gevezelikten baka bir ey yaplmaz.Demek ki sadece Trkiye gibi gerek bir burjuva demokrasisi uygulamasn hibir zaman yaamam ve bu nedenle de parlamenter kurumlarn en gdk, snrl ve sakatlanm biimiyle varolduu lkelerde deil, fakat bir ksm byk burjuva devrimlerini yaam en demokratik cumhuriyetlerde bile parlamento, genel oyla ortaya kan millet iradesine dayal olarak devlet ilerinin yrtld temel ynetim aygt deil, fakat yalnzca bu yolla, bu trden bir yanlsamayla sradan kitleleri aldatmann bir aracdr. Devlet aygtnn ve ynetim ilerinin temeli her yerde militarist kurumlar ve brokrasidir ve devlet ileri her yerde, en demokratik cumhuriyetlerde bile, bu kurumlar zerinden yrr, yrtlr.kinci temel konu, parlamenter oluumun temel arac olarak genel oyun anlam ve ilevidir. Burjuva devletinin brokratik ve militarist niteliinin hi deilse o dnemin nde gelen bir ksm lkesinde henz ada dnemdeki denli kklemedii bir evrede yaayan Marks ve Engels, burjuva dzen altnda genel oyun anlam ve ilevi konusunda her trden oportnist yanlsamay ilelebet ykacak denli ak ve kesin konumulardr. Marks, Paris Komn zerine nl zmlemesinde, burjuva dzen altnda genel oy hakknn temel ilevinin, her ya da alt ylda bir, parlamentoda(23)halk ynetici snfn hangi yesinin 'temsil edeceini ve ayaklar altna alacan kararlatrmaktan ibaret olduunu syler (Fransada i Sava). Ayn konuda Engels ise, devletin kkeni zerine temel eserinde unlar syler: ... yleyse, genel oy hakk, ii snfnn olgunluunu lmeyi salayan gstergedir. Bugnk devlet iinde bundan daha ok hi bir ey olamaz ve hi bir zaman da olmayacaktr (Ailenin, zel Mlkiyetin ve Devletin Kkeni).Burjuva dzen altnda genel oy hakkna dayal seimlere ve burjuva temsili kurumlara ilikin bu marksist bilimsel yaklamlarn nda dnp 3 Kasm 2002 seimlerinden beri refonnist solda yaananlara baknz. Muhtemel bir seim baars zerine kurulan hayaller, bu baarya atfedilen anlamlar zerine dnnz, bu size 12 Eyll'n bugn artk tasfiyeci bir tortuya dnm rn olarak reformist soldaki ideolojik kn ve rmenin boyutlarn verecektir.3 Kasm 2002 seimlerinde Emek, Bar ve Demokrasi Blokuunda birleen bu tasfiyeci yn, burjuva siyasal araneda olumu boluun solu iktidara ardn, en azndan ona hkmet orta olma ans tandn syleyebilmi, parlamenter hayallerle herkesten daha fazla sersemlemi durumdaki EMEP temsilcileri ii iktidara yryorz! sylemine vardrabilmilerdi. 28 Mart (2004) yerel seimlerinde ise, eski bir MF memuru ve zel sava sulusu olan Karayaln liderliindeki Demokratik Gbirliinde biraya gelen ayn reformist blok, bu kez ngiliz fabianlarndan miras belediye sosyalizmi hayalleriyle ortaya km, ii arla vardrmay bir kez daha kimseye brakmayan ayn EMEP yneticileri, bu kez yerel iktidarlama ve bunu da ilk genel seimlerde gndeme gelebilecek bir genel iktidarlamaya basamak yapma sylemlerini kullanabilmilerdir.imdi ise ayn parlamentarist tasfiyeci izgi, artk her trl ilke ve lnn bir yana brakld, program ve politikaya ilikin tatsz sorunlarn saflar blecei kaygsyla kategorik olarak tartma d tutulduu, tm tartmann adaylarn nasl saptanaca(24)ve kimlerden oluaca ekseninde srdrld, buna ilikin ak gizli hararetli tartma ve pazarlklarn yapld bamsz adaylar bloku zerinden srdrlmektedir. Bu ilkeden yoksun ekilsiz yeni blokta tm kayglar ne edip edip meclise bir grup sokmaya endekslenmekte, 23 Temmuz sabah yeni bir Trkiyeye uyanmak zerine tatl hayaller kurulmakta, ilerinden bazlar ii meclise sokulacak grubun glge kabine gibi alarak gelecein iktidar iin halka gven vermek olana bulacan sylemeye vardrabilmektedir.Seimler ve parlamentodan devrimci amalarla yararlanmak...Burjuva dzen altnda seimlerin ve burjuva temsili kurumlarn ele alnna ilikin temel marksist ilke ve yaklamlarn ortaya konulmasna, seimlerden ve burjuva parlamentosundan devrimci amalarla yararlanma sorunuyla devam etmek istiyoruz.Bu nc temel noktann kendine zg nemi, devrimle her trl ban oktan kesmi bulunan reformist solun gelinen yerde burjuva parlamentarizmine nasl adapte olduunu tm akl ile ortaya koymas kadar, hala da devrimcilikte srar eden baz kk-burjuva devrimci-demokrat akmlar ahsnda tersinden kendini gsteren, belki daha masum fakat ayn lde tutarsz ve devrim davas iin zararl tutumuna da k tutmasdr. Bir baka ifadeyle, szkonusu olan seimlere ve genel olarak burjuva temsili kurumlara yaklam olunca, ortadaki sorun, geleneksel solun reformist kesimleriyle ve son yllarda onlarn kuyruundan ayrlmamay bir kimlik ve izgi haline getirmi (bylece devrimcilikleri de giderek tartmal hale gelmi) bulunan baz kk-burjuva devrimci-demokrat kesimlerle snrl kalmamaktadr. Geleneksel solun bugn hala devrimcilikte srar eden kesimlerinde yaanan, kendini dne kadar boykotuluk olarak gsteren ve artk mzmin bir boykotulukla da mazur gsterilemeyen, iin aslnda seimler gibi nemli(25)bir siyasal evreyi elleri brnde geirmekten baka pratik bir anlam ve sonucu da olmayan politikaszlk ve edilgenlik de, sorunun teki yzn oluturmaktadr.Konuya ilikin en zl dnce, Lenin tarafndan, Marksizmin temel nemde taktik ilkeleri ve Rusyadaki devrimin deneyimleri zerinden sol komnistlerle tartma iinde, u ekilde dile getirilmitir: Burjuva parlamentosunu ve btn teki gerici kurumlar datmaya gcmz yetmedii srece, bu kurumlarda almak zorundasnz, zellikle hala papaz takmnn aldatt ve kr koullarnn aptallatrd iiler mevcut olduu iin, bu kurumlarda almalsnz. Bunu yapmazsanz gevezeden baka bir ey deilsiniz. (Sol Komnizm...)Bu ortaya koyu, her trl kaama ortadan kaldracak aklkta, yalnlkta ve kesinliktedir. Lenin buna ramen hibir ak kap brakmamak iin, Rusya rneini verir, Rusyaya ilikin devrimci deneyime nemle dikkat eker. Boleviklerin en ar gericillik koullarnda bile seimlerden ve arlk Dumas krssnden devrimci amalar iin, ynlarn devrimci bilincini ve rgtlenmesini devrimci iktidar hedefi dorultusunda gelitirmek iin nasl yararlanmay baardklarn rnekleyerek vurgular. O arlk dumas ki, en kaba ve akl almaz biimde kstlanm ve snrlanm bir gdml burjuva parlamentosu rnei idi. ylesine ki, Duma seimleri tek dereceli genel ve eit oya bile dayanmyordu; bir byk toprak aasnn oyu 3 ehir burjuvasnn, 15 kylnn ve 45 iinin oyuna eitti.Btn bunlar yeterince aktr ve kukusuz herkese de iyi kt bilinmektedir. Fakat buna ramen bugnn devrimci gruplar byk bir blmyle, her seim dneminde olduu gibi bugn seim dneminde de elleri brnde olaylar izlemek yolunu tutuyorlar. Dne kadar bunun gerekesi boykot taktii idi ve bu szde taktik 12 Eyll ncesinin yeni dneme sorgulanmam olarak aktarlan bir kt mirasyd. Fakat bugn srmekte olan apolitizm artk boykot adna bile savunulamyor, siyasal yaamn younlat,(26)kitlelerin siyasal parti ve glerin temel sorunlara ilikin gr ve politikalarna ilgisinin olaan dnemlere gre nispeten artt bir dnemi kelimenin en tam anlamyla bir politik edilgenlik iinde geirmektedirler. Devrimi, devrimcilii temsil ettiklerini iddia ettikleri halde bu nemli evrede meydan devrime en byk zarar veren reformist-tasfyeci sola brakmaktadrlar.Lenin, birok yerde ve tm Rusya devrim deneyiminin genelletirilmi sonularn da ieren yukarda andmz eserinde, boykotun ancak geni emeki ynlarn devrimci atlm ile, bu atlmn bir devrime doru trmand bir gelime durumu ile birlikte bir anlam olabileceini aklkla vurgulamtr. 1905te byk bir frtna halinde ykselmekte olan devrim dalgasnn nn kesmek iin arlk tarafndan gndeme getirilen Buligin Dumasn boykot sorununu ortaya koyarken, Aktif boykot... ak, kesin ve dolaysz bir slogan olmadan dnlemez. Bu slogan silahl ayaklanma slogan olabilir demitir. Bu szler, boykot taktii ile ykselen devrim ve ynlarn iktidar ele geirmeye ynelik devrimci atlm arasndaki kopmaz ba ortaya koymaktadr ve boykot zerine her trden keskinlii lsnde ii bo sol gevezelie kapy kapatmaktadr.Lenin, ayn konuyuya ilgili olarak, daha sonraki yllarda ayn tarihi evre zerinden tasfiyecilerle tartrken de unlar sylemektedir: Boykot sorununun gerek tarihsel z uydu: Devrimci dalgann ykselmesine yardm edilmeli ve bu dalga arl devirmeye mi yneltilmeliydi, yoksa arln, danma dumas oyunuyla, ynlarn dikkatini baka yne evirmesine izin mi verilmeliydi? 1905teki bu deneyimi Sol Komnizm'de yeniden irdeleyen Lenin, bu boykot kararnn yn grevlerinin siyasi greve ve sonra da devrimci greve ve en sonunda da arla kar ayaklanmaya doru hzla dnt objektif durumun doru olarak hesap edilmi olmasndan tr verildiinin altn izmektedir.Bu konu zerinde nemle duruyoruz, zira baz devrimci ev(27)relerin ideolojik ve pratik olarak artk iler tutar yan kalmam bu szde taktii gelinen yerde yksek sesle deilse bile fiili bir tutum olarak srdrmelerinin kendilerinden teye sonular olmaktadr. rnein devrimci akmlarn 8 Martta ve 1 Maysta birleik bir devrimci inisiyatifle ortaya kmay baarmalar, reformist evreleri geri plana iterek ortaya anlaml bir devrimci mdahale koyma olana salyorken, bu ayn ey gemi seim dnemlerinde olduu gibi bugn de yaplamamakta, bylece meydan byk lde reformistlere kalmaktadr. Byle bir boluk ortamnda reformistler szde sosyalist hareket adna ortaya kmakta, devrimci akmlarn bir kesimini de kendi iine ya da yrngesine alabilen byk bir tasfiyeci basn oluturmakta ve bu yolla kitlelerin devrime yaknlk duyan kesimlerini karkla itmekte, bilincini bulandrmaktadrlar. Bu ayn yanl saplant, seimler gibi politik ilginin olaan dnemlere gre katbe kat artt bir zel evrede kitlelerin karsna birleik bir devrimci g olarak kmay, ortak devrimci adaylarla etkin bir devrimci siyasal kampanya rgtlemeyi, bylece seim dnemlerinden devrimci amalarla en iyi biimde yararlanmay da zora sokmakta, bu i neredeyse yalnzca komnistlerin srtna kalmaktadr.Szmona devrimci taktik adna srdrlen bu tmyle anlamsz, yararsz ve ilevsiz apolitik tutumu ak yrekli bir zeletirel deerlendirme ile terketmenin zaman oktan gelmitir ve gemektedir. Bugnn Trkiyesinde bu politikaszlk durumunu savunmann artk hibir olana, zerre kadar inandrc bir gerekesi kalmamtr. Burjuva legalitesinden yararlanmay zaaf lsne vardran, daha da ak yreklilikle sylersek legalizme boylu boyunca gmlen bu ayn kesimlerin, sra seimlerden ve burjuva temsili kurumlardan devrimci amalarla yararlanmaya geldiinde rejimin faist niteliini ileri srmelerini ciddiye almann, tutarl ve inandrc bulmann artk hibir olana kalmamtr. nemle ve aklkla yineliyoruz; bunda ne ciddiyet, ne tutarllk ve ne de inandrclk vardr. Bunun gerisinde olsa olsa gszlk duygu(28)sundan ve durumundan gelen bir politik edilgenlik ve iddiaszlk vardr. Meydan anlalmas g bir sorumsuzlukla tasfiyeci reformist akmlara brakmak, bu yolla burjuva snf dzeninin 12 Eyll rn lml solu glendirme politikas iin ileri kolaylatrmak vardr.Devrimci Marksizm ve liberal oportnizm arasndaki uurumNihayet en can alc noktaya, devrimci Marksizm ile burjuva parlamenter hayallerle sersemlemi her trden tasfiyeci oportnizm arasnda tam bir uurum demek olan temel ayrm noktasna geliyoruz. Seimlerden ve parlamentodan devrimci amalarla yararlanmak ne anlama gelir? Bunun somut anlam ve ierii nedir, olmazsa olmaz gerekleri nelerdir?nce bir kez daha Lenine bavuruyoruz: (...) Sosyal-Demokratlar iin seimler, zel bir siyasal ilem deildir, bin bir trl vaatte bulunarak sandalye kazanmaya almak deildir, ama snf bilinci olan proletaryann siyasal dnya grnn ilkelerini ve temel isteklerini savunmak iin zel bir frsattr. (Reformcularn ve Devrimci Sosyal-Demokratlarn Seim Bildirgeleri, Kasm 1912) (...) Seim iin' bildirge deil, ama devrimci sosyal-demokrat bildirgeyi uygulamak iin seimler! - i snfnn partisi konuya byle bakyor. Seimlerden bu amala esasen yararlandk, sonuna kadar da yararlanacaz. Rus Sosyal-demokrat i Partisinin devrimci bildirgesini, taktiklerini ve programn savunmak iin en gerici arlk Dumasn bile kullanacaz. Gerekten deerli olan bildirgeler, (...), hareketin tm sorunlarna tam yant veren, uzun srm devrimci uyandrma almalarn tamamlayan bildirgelerdir.... (Drdnc Duma Seimleri Arifesinde, Temmuz 1912) Demek ki devrimci bir snf partisi iin seimler, amac kitlelerin devrimci bilincini ve eylemini devrim hedefi dorultusunda(29)gelitirmek olan olaan devrimci almann, bu zel politizasyon dneminden de en etkin bir biimde yararlanarak srdrlmesi iin bir zel frsattan te bir ey deildir. (TKP bu devrimci marksist yaklam her seim dneminde zellikle ne karmakta, altn izmekte ve tasfiyeci oprtnizmin ideolojik tehiri eliinde kararllkla savunmakta ve son derece snrl olanaklarn en etkin bir biimde kullanarak pratikte uygulamaktadr). Her seim dneminde tm tartmay ve pazarlklar parlamentoya nasl ve ka kii sokarz eksenine kilitleyen tasfiyeci oportnizmin grmezlikten geldii, onlarn kuyruunda politika yapmay izgi haline getiren ve giderek onlara daha ok benzeyen szde devrimcilerin anlamad ya da anlamazlktan geldii de budur. Bu devrimci ama bir an ve bir nebze olsun hibir koltuk kaygsna feda edilmez, edilemez. Ancak bu devrimci izgide ve ama dorultusunda srdrlen alma sonuta kitlelerin oy destei ile ortaya koltuk imkan karrsa, bundan, yani parlamento krssnden de yine tmyle ayn devrimci amalar dorultusunda, yani proletaryann siyasal dnya grnn ilkelerini ve temel isteklerini savunmak iin, yararlanma yoluna gidilir. Bunun tesindeki her trl dnce, kayg, hesap ve pratik, en kaba ve iflah olmaz bir oportnizmin bir ifadesidir ve burjuva parlamantoculuunun u veya bu biiminin bir yansmasndan baka bir ey deildir.Fakat dnp 3 Kasm 2002 seimleri ve bugnk seimler zerinden sol alternatif ad altnda toplaan tasfiyeci gruplar ynna baknz, bu devrimci amacn zerresini gremezsiniz. Onlarda tm hesap ve kayglar koltuk hesabna, ne edip edip parlamentoya girmeye dayaldr. Pazarlklar buna gre yaplr, ittifaklar buna gre kurulur ya da son anda bu nedenle bozulur.Pazarlklarn buna gre yapanlar, bu kayg ve hesab seim politikasnn eksenine oturtanlar, doal olarak, proletaryann siyasal dnya grnn ilkelerini ve temel isteklerini savunmak, seimleri vesile ederek devrimci programn temel esaslarn ve stratejik amalarn ieren bir platform ortaya koymak trnden,(30)koltuk hesabna dayal birlik iin yalnzca sknt konusu olacak sorunlar bir yana brakrlar. Byleleri iin MF ve patronlara kar emekinin yannda yer almaya maddesiyle balayp evresel ykma kar durmaya maddesiyle biten bulank, mulak, hibir ak devrimci tanm ve anlam iermeyen, sradan bir sosyal-demokratn altna rahatlkla imzasn atabilecei 9-10 maddelik bir sosyal-demokrat platform koyup isteyenin istedii gibi yorumlamasna brakmak fazlasyla yeterlidir. Byleleri iin nemli olan, seimlerde koltuk elde etmeyi kolaylatracak tarzda en ok sayda parti, grup, evre ve kiiyi uzlatrabilmektir. Bu ise, olanaklysa ortaya hibir platform koymamay, ama eer bu kadar ok biimsiz kayor ve ortaya konulan szde sol alternatifi gln duruma dryorsa, bu durumda temel sorunlar, rnein devleti, devrimi, iktidar, kapitalist mlkiyeti, her biimiyle emperyalist egemenlii, hele hele de sosyalizmi, bir yana brakarak, daha tali baz siyasal- sosyal sorunlar zerinden ve her isteyenin istedii yere ekebilecei mulaklkta bir birletirici platformla yetinmeyi gerektirir. Nitekim halihazrda yaplmakta olan da budur. (Bamsz adaylar blokunun akl hocalar ve hararetli savunucular, ki bunlardan bir ksm Soros vakflaryla da balantl sradan burjuva liberallerinden te bir ey deildir, tm akl ile platforma ilikin sorunlara fazla taklmamak gerektiini, zira bunun ayrlktan baka bir sonu yaratmayacan sylemektedirler.)Peki btn bunlar ne iin? Elbette parlamentoya bir sol grup sokabilmeyi gvenceye alabilmek iin! yi ama marksist ilkelere ve devrim davasna bal her gerek devrimcinin annda parlamenter avanaklk olarak tehis edip mahkum edecei gr, tutum ve kayg bundan baka nedir ki? Bunu EMEP payna, DP payna, SDP payna, siyasal yaamda bir sfr olan baz ne olduu belirsiz ekilsiz evreler payna, yani 12 Eylln geride brakt tasfiyeci liberal tortu payna anlamak mmkn. Peki kendilerine hala da devrimci diyenler, hereye ramen imdilik hala byle de grlebilenler payna ne demeli? Seimler ve burjuva temsili kurumlar(31)karsndaki konum ve tutumun kimin gerekte ne olduunun amaz bir lt olduunu daha batan nemle vurgulam bulunuyoruz ve imdilik bunu burada bir kez daha yinelemekle yetiniyoruz.Solda parlamentarizmin teki yz: flah olmaz kuyrukulukBtn bunlarda kukusuz bir yenilik yok. 3 Kasm 2002 seimlerinden, yani soldaki tasfiyeci ykm ve srklenmenin bir ksm devrimci evreyi de iine alarak parlamentarizme evrildii andan itibaren durum btnyle budur ve dahas, her yeni seim bir ncekinden daha geri bir noktaya srklenmek anlamna gelmektedir.Fakat burada zellikle eklenmesi gereken bir baka temel nemde nokta var. Bu dnemin tm bu tasfiyeci sol gruplar yn payna ortak keseni, dzen ii bir izgiye kaydn yreklilikle ortaya koyan ve dzenle barp btnlemeyi temel kayg haline getirmi bulunan Krt hareketinin kuyruunda srklenmektir. Hatrlanaca gibi, 3 Kasm 2003 seimlerindeki Emek, Bar ve Demokrasi Bloku, gerekte tmyle Krt hareketi ekseninde ve DEHAP ats altnda bir araya gelmekti. 28 Martta yerel iktidarlama hedefiyle Karayaln liderliinde kurulan Demokratik Gbirlii, yine tmyle liberal Krt hareketinin bir politik tercihi idi ve solun kuyruku kesimi bu tercihe el mahkum boyun emiti. imdi 3. Cephe diye sunulan bamsz adaylar bloku da Krt hareketinin nne rlen utan verici seim barajlarn amak zere zorunlu olarak gndeme getirdii bamsz adaylar politikasna bir uyum abasndan baka bir ey deildir. Ve ok gemeden hep birlikte greceimiz gibi, Krt hareketinin kendi bana hareket etmesi durumunda bu 3. Cephe tmyle bolukta kalp kecek, daha seimler bitmeden de unutulup gidecektir.Dolaysyla olup bitenler, byk bir blmyle 12 Eyll ye(32)nilgisi ile balayan srecin tasfiyeci liberal bir rn olan bugnk reformist sol grup ve evreler ynnn bamsz varlk iddialarn tmyle yitirdiklerini gstermektedir. Onlar oktandr burjuva politikasnn yaratt boluklarda kendilerine yeni yaam alanlar aramakta ve bunu da parlamenter yaama katlabilmekte grmektedirler. Dzen solunun sol sylemle biimsel ban kesebilecek denli gericilemesi, onlar bu konuda ayrca cesaretlendirip heveslendirmektedir. Fakat bunu bile kendi bamsz konumlaryla yapabilecek bir g ve iradeden tmyle yoksun olduklarn yllarn olaylar gstermektedir. Krt hareketi neyi tercih ediyorsa onun ardndan srklenmek tam da bundan dolaydr. Ne de olsa iyi bir planla meclise 50den fazla sol parlamenter sokmak heves ve hayalleri de gerekte tmyle Krt halknn oylar zerinden yaplan hesaplara dayaldr.TKP: Bamsz devrimci snf izgisi!..Son iki seimde olduu gibi gndemdeki yeni seimlerde de solda ana tutum var. Bunlardan ilki liberal solun parlamentarist hesaplara ve hayallere dayal ilkesiz ve ekilsiz bamsz adaylar blokudur. kincisi geleneksel devrimci-demokrat gruplarn pasif boykotu tutumudur. ncs ise TKPde temsil edilen, marksist ilkelere ve devrimci amalara dayal bamsz devrimci snf tutumudur. Geleneksel devrimci-demokrat gruplarn tutumu politikaszlk ve politik edilgenlikten te bir anlam tamad iin gerekte ortada yalnzca iki ana izgi, biribirinden uurumla ayrlan iki temel tutum vardr. Krt hareketinin kuyruundaki her trden tasfiyeci liberal sol grupta ifadesini bulan reformist-parlamentarist izgi ve TKPde temsil edilen bamsz devrimci snf izgisi. Bu, bugn olduu gibi 3 Kasm 2002 genel seimleri ile 28 Mart 2004 yerel seimlerinde de byleydiPartimiz her konuda olduu gibi seimlere ve burjuva temsili kurumlara yaklam konusunda da daha en batan, ilk kndan(33)itibaren gemiin yanl ve arpk kk-burjuva anlaylaryla hesaplaan bir gelime izgisinin rn ve temsilcidir (Konu komnist hareketin 1987deki k belgelerinde btn akl ile yer almaktadr). Bu konuda ak ve berrak bir izgisi ve bu izginin bir dizi seimde hayata geirilmesinin salad nemli bir pratik deneyimi vardr. Gndemdeki seimlere de bu izgi temelinde ve bu deneyimlerin nda katlmaktadr. Seimleri iilerin ve emekilerin devrimci bilincini gelitirmenin, devrimci gr, ama ve iarlar kitleler iinde yaymann zel bir frsat olarak kullanmada imdi her zamankinden daha gl ve daha iddialdr.(...)(Seimler, sol hareket ve devrimci snf izgisi'nden..., Ekim, Say: 247, Haziran 2007, Bayaz)(34)

(34)

(33)

****************************************************Reformist solda Zeytin Dal tartmas (Haziran-Temmuz 2006)(35)...(36)****************************************************-I-Zeytin Dalna hazrlanan reformist sol Prodisini aryor..Kendi Prodilerini karsnlarAbdullah calan son (14 Haziran 2006 tarihli) avukat grmesinde sz arasnda unlar sylyor: Ayrca seim iin de daha nce sylediim geni ittifak iin almalar devam etmelidir. talyadaki zeytin dal rnek alnabilir. Kendi Prodilerini karsnlar. Kendisinin de hatrlatt gibi, o bu ayn neriyi daha nceki grmelerinde de ortaya koymutu. 24 Mays tarihli grmede ayn konuda unlar sylenmiti: DTPye de nerim, geni katlml ve demokratik bir birlik yaratmallar. talya'daki Prodi pratiini rnek alabilirler. Yalnz birebir taklit deil, Trkiye koullarn da dikkate alarak daha geni bir taban esas almallar. Ancak ben kimin Prodi olacan syleyemem, belirlemem, kendi Prodilerini kendileri bulsunlar ve yaratsnlar. hafta arayla ayn nerinin neredeyse ayn biimde tekrarlanmas ve bunun zellikle kendi Prodilerini kendileri bulsunlar(37)vurgusuyla birletirilmesi, bu szlerin rastgele sarfedilmediini, ortada zerinde iyi dnlm nemli bir politika sorunu olduunu gstermektedir.Neden ille de talya rnei?Fakat neden srarla talya da, bir baka lke rnei deil? Bu sorunun yant sol eksenli seim ittifaklar zorunluluu olamaz herhalde. Zira yakn dnemde sol partilerin seim ittifakna dayal olarak hkmet ya da devlet bakan karmay baarm bir dizi baka lke rnei var. Perudaki son kesintiye kadar Latin Amerikann birok lkesinde son birka yldr neredeyse genellemi olan durum tam tamna buydu.calan benzer szlerle tekrarlayan PKK yneticilerinin de bu gerein bilincinde olduklar, fakat buna ramen srarla talyaya iaret ettikleri grlyor. 14 Haziran tarihli grmenin ieriinin kamuoyuna aklanmasndan birka gn sonra calann aklamalar ekseninde uzun bir rportaj yaynlanan ve DTPnin Zeytin Dal perspektifi ekseninde bir demokratikleme srecinin gelimesi iin youn bir aba iine girmesi gerek tiini vurgulayan Murat Karaylan, ayn konuya ilikin olarak unlar sylemektedir: ... Trkiye'nin her zamankinden ok daha fazla bir demokrasi hareketine ihtiya duyduu, toplumun byle bir eyi tercih edecei ok ak ortadadr. Bu konuda dnyann birok lkesinde gelien rnekler var. En arpcs talyadaki Zeytin Dal hareketidir.Neden en arpcsnn talyadaki rnek olduuna ilikin bir aklama yok bu szlerin devamnda. Fakat Zeytin Dal hareketinin irili ufakl sol ve sosyal-demokrat partilerin seimlere ynelik sradan bir ittifak olmak dnda gerekte hibir zellii ya da arpclnn olmadn biliyoruz, iin aslnda bu bir hareket falan da deildir, basite sol ya da sosyal demokrat partiler aras bir seim ittifakdr. Herhangi bir kitle hareketine, bunun rn dinamik bir taban rgtlenmesine dayanmas da szkonusu(38)deildir. Bundan dolaydr ki emee kar azgn bir saldry, diz boyu bir rml, her trden soygunu ve hrszl, Bush etesinin hizmetinde militarizmi ve sava, daha da nemlisi mafya ve gladio egemenliini simgeleyen Berlusconi karsnda, stelik onun yllar bulan ypranmlna ramen, kl pay denebilecek bir farkla zar zor seim baars salayabilmitir. Avrupann tannm dergilerine Baba diye kapak bile olmu bir mafya babas karsnda ikinci kere yenilmekten ucu ucuna kurtulabilmitir.Oysa Latin Amerika rnekleri bir dizi adan gerekten arpc ve dikkate deerdir. Hemen tmnde gl bir emeki kitle hareketi dinamiinin zerinden sol ittifaklar seim baars elde etmi, sol etiketli hkmetler baa gemitir. Bu kitle dinamizmi gl ve yaygn taban rgtlerine dayaldr ve halen de yer yer (rnein Venezellada olduu gibi) geleneksel ynetici snflarn devlet yaplanmasnda somutlanan gcn bir lde dengelemektedir. (Tabandan gelen bir kitle dinamizminin kendini fazlaca hissettirmedii nadir yerlerden biri Peru idi ve orada da sonu dikkate deer biimde baarszlk oldu).Dolaysyle, Trkiyenin geneline deilse bile, son zamanlarda kendini bir dizi k zerinden sergileyen Krt halk hareketi dinamizmine Latin Amerika rnekleri gerekte her bakmdan ok daha uygun dmektedir. Fakat calan ve onu aynen tekrarlayarak PKK yneticileri buna ramen bunlar grmezlikten gelmekte, srarla talyaya iaret etmektedirler. letiimin ulat gelime dzeyi sayesinde alabildiine klm dnyamzda bunu corafi yaknln cazibesine ya da avantajlarna yormann da olana yoktur. Gerekte Latin Amerikadaki seim baarlar Trkiyenin hi deilse siyasal yaamla ilgilenen emekileri arasnda talya ile kyaslanamaz lde ok daha fazla yank bulmakta, ilgi ekmektedir. Popler sermaye basn bile ne akar ne kokar grnmndeki Prodiden ok sk sk ABD kart klaryla gndeme gelen Chaveze yer vermekte, onun zerinden Latin Amerikadaki sol dalgaya iaret etmektedir.(39)

(40)

(39)

Prodiler neyi simgeliyor, kime hizmet ediyor?talya rneini Latin Amerika rnekleri karsnda farkl klan, dzen asndan tmyle zararsz ve sorunsuz oluudur. Israrla iaret edilen Prodi, dzen ve istikrar simgelemektedir. zala hayranln zellikle vurgulayan, ona zamannda neo-liberal bir iktisat profesr olarak danmanlk yapt bile sylenen, AKPnin seim baarsn AB emperyalizminin resmi bir yneticisi olarak heyecanla ve sempati ile karlayan, geleneksel anlamyla sosyal-demokrat bile olmayan, hrstiyan demokrat gelenekten gelen Prodi, gerekte talyan tekellerinin tipik bir temsilcisidir. Yaam talyan tekellerine st dzey idari ynetici ve politikac olarak hizmet vermekle gemitir.Daha 1970li yllarn ikinci yarsnda Hristiyan Demokrat Andreotti hkmetinin sanayi bakan idi. Bunu en nemli devlet tekellerinde uzun yllar sren birinci derecede yneticilik izledi. Hristiyan Demokrat kkenli bir politikac olarak 1996-98 ylnda Zeytin Dal hareketinin babakan oldu ve bunu be yl srecek Avrupa Komisyonu Bakanl (AB oluumundaki en nemli grev, sayn ki AB devlet bakanl!) izledi. AB bnyesinde emekilerin kazanlm haklarna yaygn saldrlar tam da onun dneminde hayata geirildi. Burada talyan emperyalizminin yansra AB emperyalizminin kollektif karlarna da sadakatle hizmette kusur etmedi. Berlusconiye kar kl pay olsun seimi kazannca, buna en ok da ABnin ekseni durumundaki Fransa ve Almanya egemenlerinin sevinmesi kukusuz bouna deildi.imdi talya solu adna fakat kesin olarak talyan tekelleri hesabna yeniden talya babakan. Berlusconinin brakt yerden srdryor bu ii. Kukusuz Berlusconi daha saldrgan ve pervasz idi; fakat te yandan kirli ve aibeli sicilinden dolay talyan tekelleri iin ciddi bir sknt kayna da saylrd. Oysa Prodi bu tatsz grnty gidermek gibi bir stnle de sahip. talyan(40)tekelleri daha ne isteyebilir ki? Tek sorun olsa olsa sol ittifakn sol kanad... Ne de olsa Prodi bu yzden 98de babakanlk koltuundan olmutu. Fakat bu da Prodinin kusuru deil, gerekte tipik bir yamal boha olan Zeytin Dal hareketinin kanlmaz handikapdr.Prodilere ideolojik ve ilkesel yaknlkAbdullah calan ve onu izleyerek PKK yneticileri byle bir rnekten Trkiyenin emekileri ve mazlum Krt halk iin en lml reform snrlarnda dahi ne gibi bir yarar umuyor olabilirler ki? Bu yant kolay bir soru deil. Zira devrim dncesini ve dolaysyla hedefini kategorik olarak terketmi bulunsalar da, varlk nedenlerini oluturan siyasal sorun yznden onlar kurulu dzenin hi deilse siyasal statkosunda baz deiimler talep etmek durumundadrlar ve nitekim ediyorlar da. Fakat bu kadar bile talyaya ve Zeytin Dalna deil daha uygun baka rneklere bakmay gerektirir. Oysa onlar, zellikle de bu dnce ve politikann kayna olarak calan, talyaya ve Zeytin Dalna iaret edip durmaktadr.Belli ki bunun siyasal bir anlam ve mesaj var. Emperyalist dnya sisteminin ve Trkiyenin kurulu dzeninin efendilerine temel sorunlara yaklam zerinden gven vermek, mraldan beri Abdullah calann deimez davran izgisidir. talyaya ve Zeytin Dalna iaret, lml bir sosyal-demokrat izgiye ballk mesajndan baka bir ey deildir. Bunun fazlaca artc bir yan da yoktur. Zira Abdullah calann kitaplatrlm savunmalar ve zellikle de sonuncusu tmyle bu ereveye oturmaktadr. Devrimi, devrimci snf mcadelesini kategorik olarak reddeden, zel mlkiyeti ve piyasa ekonomisini olumlayan, Avrupa tr demokrasiyi ycelten, sorunu salt devletin etki alann demokratik zgrlkler lehine snrlamak ve toplumun genel refah dzeyini emekileri bir para kayran bir izgide ykseltmek olarak koyan(41)bir bakas, klasik anlamyla tipik sosyal-demokrat bir izgiye oturmaktadr. Bu da uygulamada deilse bile genel sylem plannda Podilerin simgeledii izgi ve programla rtmektedir.Karayaln yerli bir Prodiden baka neydi ki?Trkiye gibi bir lkede tm glk, Krt sorunu gibi doas gerei rejimin temellerine dokunan bir sorundan kmaktadr. Krt sorununun yaratt zel handikap olmasa, o ok arpc bulunan Zeytin Dal rneini Trkiyeye uyarlamak demek, seimlere ynelik olarak CHP, DSP ve SHP gibi tipik dzen partilerinden DTP, DP ve EMEP gibi reformist sol partilere kadar geni bir ittifak kurmak demektir. Birincilerin asl ekseni oluturaca ve Prodilerini karaca byle bir ittifaka ikincilerin dolgu malzemesi olmasnn Trkiyenin emekilerine byk bir hayal krkl dnda kazandraca herhangi bir ey olamaz. Bu partilerin sicili tm akl ile ortadadr ve bu sicil onlarn tipik gerici dzen partileri olduuna tanklk etmektedir. Onlar tipik dzen partisi yapan hibir biimde yalnzca Krt sorunundaki gerici-oven tutumlar deildir. Tm de hkmette denenmi bu partiler emek ve halk dman neo-liberal politikalar da ayn pervaszlkla uyguladklarn gstermilerdir. Emperyalizme sadakatte teki dzen partileri ile ayn izgide hareket etmekte kusur etmemilerdir. Devrimcileri vahi katliamlarla F Tipi zindanlara doldurmakla vnebilmilerdir.Ve ilgintir, tm bu ar gerici politikalar hkmetteyken pervaszca uygulayan Blent Ecevit de, komaya girmesinin hemen ncesinde, talya'nn o ayn Zeytin Dal rneini Trkiyeye uyarlamaya ynelik neri ve abalarla kmt ortaya. Buna ynelik giriimler halen de srmektedir. Doal olarak bata DTP olmak zere Krt sorununa duyarl reformist sol kesimleri dlayarak. Fakat dzen solunu oluturan partiler Krt sorunundaki ar gerici tutumlarn birazck olsun esnetebilseler, bu alanda baz admlar(42)dan yana bir tutum sergilebilseler, arada sorun kalmayacak, Krt halknn btn bir birikimi bunlarn iinden kacak Prodilerin hizmetine gnl rahat bir biimde sunulacaktr. Nitekim son yerel seimlerde Karayaln zerinden bu yaplmtr da. Karayaln son yerel seimlerde reformist sol blokun kard bir yerli Prodiden baka neydi ki?Kendi bana bu bile talya rneine bouna iaret edilmediini, bunun bir rastlant olmadn, tersine sindirilmi yeni bakasnn doal ve mantksal bir sonucu olduunu gstermeye yeter herhalde.Tasfiyeci rmenin son aamas: Burjuva parlamentarizmiAbdullah calann nerisinin imdiden yeni bir seim havasna snmakta olduunu izlediimiz reformist sol blok iin saptanm bir politika olduu aktr. Krt hareketinin yedeinde parlamentarizme soyunan reformist solun bu politikay benimsemek zorunda olduu da. Konunun bizi asl ilgilendiren yn de budur. Ve bu ilgi reformist solun kendi akibetinden ok, geleneksel devrimci-demokrat hareketten geriye kalan zerinde yaratt tasfiyeci basntan trdr. Bu basn bir olgudur ve 2002 seimlerden itibaren somut olarak kendini gstermi, hareketin bir kesimini kendi girdab iine almay da baarmtr.12 Eyllden beri srekli bir biimde tasfiyeci savrulmalar iinde kan kaybeden geleneksel sol hareket iin 2002deki 3 Kasm seimlerinin yeni bir dnm noktasn iaretlediini nemle vurgulayageldik birok vesileyle. Reformist solun ana gvdesini oluturan partiler bu seimlerde ak bir parlamentarist izgiyle ortaya kmlar, kendilerinden teye irili ufakl geni bir sol gruplar yelpazesini de bu dorultuda pelerinden srklemilerdi.Olup bitenin anlamn, konuya ilikin olarak daha nce yaplm bulunan ve Tasfiyeci rmenin son aamas: Burjuva parla(43)mentarizmi alt bal tayan bir deerlendirmeden izleyelim:Bu, 60l yllarda bagsteren modern toplumsal hareketlilik iinde kendini bulan yakn dnem sol hareketinin tarihinde gerekten de temel nemde bir dnm noktasyd. Parlamentarizme bu ak gei, 60'l yllarn TP oportnizmine dn anlamna gelmekteydi. Yine de buradaki bu dn tanm yanltc olmamaldr. TP, tm kaba oportnizmine ramen, solun tarihi iinde ilerici bir gelimeyi temsil ediyordu. Oysa bugn parlamentarizme dn yaayanlar, ayn tarih iinde liberal bir rmeyi temsil ediyorlar. TP ahsnda yaanan, dzenden sol bir ayrmann ve giderek devrimci bir kopumann bulak bir ilk filizlenmesiydi. Oysa liberal sol ahsnda imdilerde yaananlar, dzenle yeniden barmann ve giderek onunla btnlemenin son admlarn temsil etmektedir. TP'le balayan sol uyan, zamanla barndan devrimci akmlar karm, reformizmi ve burjuva parlamentarizmini geride brakmay olanakl klan tarihsel nemde teorik ve pratik ilerlemeler yaratmt. Oysa bugn dzenle btnlemeye varan tasfiyeci liberal rme, bu teorik ve pratik kazanmlarla zaten yllardr koparlan balarn artk biimsel/duygusal planda da bir yana braklmas anlamna gelmektedir. (Parti Deerlendirmeleri-2, Eksen Yaynclk, s. 131-32)Yeni bir seim atmosferine girmekte olduumuz bir dnemde bu gerei nemle gznnde bulundurmak ve reformist sola kar ilkeli ve uzlamaz ideolojik mcadele hattn buradan kurmak zorundayz. Abdullah calann anlam ilk bakta tm akl ile grlebilecek kabalktaki Zeytin Dal ve yerli Prodi nerisine reformist soldan gecikmeksizin gelen ilk tepkiler, konunun nemini ayrca gstermektedir. Kald ki bu ilk tepkileri grmeye de gerek yoktu gerekte. Daha nce de ifade ettiimiz gibi, Trkiyenin reformist solu 28 Mart yerel seimlerinde yerli Prodi olarak Karayaln benimsemekle bu konuda en kritik eii zaten amt. Bu, 3 Kasmn da gerisine dmekti. imdi ise, hele de szkonusu olann genel seimler olduu da dnlrse, daha geri noktalara(44)savrulmalar beklenebilir.Sorun bunun pratikte byle yaanp yaanmayaca deildir. Pratikte ilerin nasl yaanaca, nerelere varaca, tmyle yerli Prodilerin tutumuna bal olacaktr. Onlar gerici-oven tutum ve kayglarla bundan geri dururlarsa, ilerin/ilikilerin fiili ehresi kukusuz farkl oluacaktr. Fakat bu yine de reformist solun benimseyip dolgu malzemesi olaca politikalarn anlamn ve nemini ortadan kaldrmayacaktr.****************************************************Ek metin:Reformist solda Zeytin Dal heyecan:Trkiyeye zg ZeytindalGnlerden beri pek ok ke yazar bir aratrma hakknda yorum stne yorum yapt. Prof. Kalaycolunun ynetiminde yaplan aratrma, zetle merkezin eridiini, toplumun saa kaydn, solun kldn, deneklerin en sada AKPyi ve en solda da DTPyi grdn ortaya koydu.Aratrmann btn verilerini ince eleyip sk dokuyarak yorumlayanlar, kamuoyu yoklamasnn, Trkiyede sol parti olarak Demokratik Toplum Partisini gsterdiini sessizlikle getiler.Demokratik Toplum Partisinin siyasal yelpazemizin solunda yer ald verisi, kendilerini solda sanan, ancak Krt sorunundaki milliyeti izgileri yznden halk tarafndan sol olarak kabul edilmeyen evreleri belli ki rahatsz etti. DTPyi Krt milliyetilii ile tanmlayanlar, onun Trkiyede solu en byk gle temsil ediyor olmasna armamallar. Bunun biricik anlam udur: zellikle son Diyarbakr serhildanndan bu yana Krt toplumu sola, Trk toplumu saa kayyor.Gnmzn Trkiyesinde tartlan konu, solun iktidar aday olup olamayacadr. CHP ve DSPden umut kesenler, bu soruya yant ararken, Trk toplumundaki saa kay durduracak somut bir zm yolu bulamyor. Milliyetilie kayan Trk toplumunda(45)yeniden g elde etmenin milliyetilie kay olduu grleri oktan iflas etmi bulunuyor.te byk yanklar uyandran aratrmann ortaya koyduu gerek de, zel olarak DTPyi ve genel olarak Krt toplumundaki sola kay hesaba katmayan her trl solu iktidar aday yapma giriiminin baarszla uramaya mahkum olduu gereidir.uras ok ak: Yllardan bu yana Krt sorununda takndklar milliyeti tutumlar nedeniyle, CHP ve benzeri partilerin, bugnk aamada Krt demokratik hareketiyle bir ittifaka girmeleri mmkn olamaz. Buna karlk, bu partilerin tabannda yeni bir oluumun umut yaratmas u etkene baldr: Kendi arasnda, her biri kendi bamsz parti ve rgtn koruyan sosyalist hareketin (SDP, DP, EMEP, ESP v.b.) federal bir parti iinde birlemesi, bu federal partinin de, bir bakma Krt demokratik hareketinin cephesi nitelii tayan Demokratik Toplum Partisi ile konfederal bir parti ats altnda ittifak iine girmesi...Byle bir durumun gereklemesi halinde, solun iktidar aday olmasn gnlden isteyen ve lider sultasndan bunalan sosyal demokrat evreler, bir rpda Krt hareketiyle dorudan ittifaka girmeyi gze alamasalar bile, bu ittifak salayan geni sosyalist birliin federal partisiyle ibirliine ynelebilirler.Trkiyeye zg Zeytindal koalisyonunun belki de en mmkn formu byledir.Dnelim: Bir an iin byle bir koalisyonun kurulduunu ve AKP rkekliinden bkm demokrat slamc evrelerin bu koalisyonla parlamento iinde ibirliine yneldiini ve ordu da iinde, Trkiyedeki tm kurumlar TBMMnin denetimine almak zere harekete getiini farzedelim...Ne olurdu? Siz yant dne durun. Ben size seimlerin eli kulanda diyeyim.Veysi Sarszen (lkede zgr Gndem, 17 Haziran 06)(46)****************************************************-II-l domu politikann aydnlatt gereklerAbdullah calann seimlere ynelik politikas beklenebilecei gibi PKK-DTP izgisindeki Krt hareketinde genel bir kabul grd ve baz tartmalar da birlikte getirdi. Reformist solun baz kesimleri bu tartmaya politikann Trkiye versiyonuna ilikin dnceleriyle katlrlarken teki bazlar tartmaya henz aktan katlm deiller. imdilik bu cretli nerinin kendileri iin yaratt skntlar daha dolayl bir biimde ortaya koymak yoluna gidiyorlar.

(Prodiler neyi simgeliyor, kime hizmet ediyor?)

Fakat bir noktadan itibaren bu tartmaya onlar da aktan katlmak zorundadrlar. Girmi bulunduklar burjuva parlamentarizmi izgisinde bu politika kendilerini dolaysz bir biimde ilgilendirmektedir, dolaysyla ondan uzak durma ya da onu sessizlikle geitirme olanaklar yoktur. Onlarda parlamenter hevesleri bu denli depretiren ve giderek yeni bir siyasal kimlik haline getiren tam da Krt hareketinin parlamenter gce de kanalize edilebilen kitle destei olduuna gre, yalnzca bundan dolay bile sonuta Krt hareketinden gelen Zeytin Dal nerisi ve yerli Prodi aray zerine ak bir tutum belirlemek zorundadrlar.(47)

(#)

(46)

(47)

Zeytin Daln iaret ettii kimlikBir nceki blmde genel izgileriyle gerekelendirmeye almtk; Zeytin Dal nerisi ve yerli Prodi aray, temel nemde bir politika sorunudur. ylesine ki, salt bu politikadan hareketle onu ortaya atanlarn siyasal konumu ve kimlii hakknda bir fikir edinmeniz olanakldr. Bu politikann iaret ettii konum ve kimliin en ayrdedici zelliklerinden biri dzen ii bir anayasal muhalefet izgisi, bir tekisi parlamenter baarya endekslenmi siyaset anlaydr. Ve dikkate deer bir biimde, bu ikisi birarada halihazrda reformist solun da ortak paydasn oluturmaktadr.Bu bize politikann sahibi Abdullah calan liderliindeki Krt hareketinin yeni konum ve kimlii hakknda da dolaysz bir fikir vermektedir. Krt hareketi iin bu konum ve kimliin belirsiz ya da tartmal bir yan kalmamtr. mral sonras deiimin Krt hareketinde yaratt sindirilmi yeni konum ve kimlik gerekte tam tamna budur. Atgzl takm bazlar hala da Krdistan devrimi zerine gzellemelerini srdrp bunu mzmin kuyruku izginin mazereti olarak kullanmaya alsalar da, gnmzn PKK-DTP izgisindeki Krt hareketi gerekte drt drtlk bir sosyal-demokrat hareket konumundadr. Ezilen ulus hareketi olmas onun zgn yann oluturmaktadr, fakat bu benimsenen yeni dnya gr ve felsefenin zn deitirmemektedir. Topluma, snflara, snf mcadelesine, devlete, demokrasiye, dnya sistemine, uluslararas ilikilere bak zerinden, zetle tm temel nemde toplumsal ve siyasal sorunlarn ele aln zerinden yansyan, sosyal-demokrat bir dnya grdr. Zeytin Dal nerisi ve yerli Prodi araynn Krt hareketinin genelinde bu denli kolay kabul grmesinin gerisinde de, benimsenmi ve sindirilmi bu yeni kimlik vardr. Tm sorun resmi dzen siyasetinin bu yeni kimlii kendi legalitesi iine almasnda zorlanmasndan kmaktadr. Bu zorlanmann gerisinde ise, uzun onyllarn inkarclndan ve zel olarak da son 20 yln kirli sava dneminden beslenen ar(48)gerici-oven birikimin yansra, blgesel bir karakteri olan ve zm blge apnda gndemde bulunan Krt sorununun dizginlenmesi kolay olmayan potansiyel dinamiklerinden duyulan yerinde korkular vardr. Krt sorunu blgesel deil de salt Trkiyeye zg bir sorun olsayd, bu denli lml ve uyumlu bir izgiye kaym bir Krt hareketi ile ilikilerin seyri byk lde baka olabilirdi. (u son dnemde yeniden sklkla tekrarlanan spanya rneinin Trkiyeden temel nemde bir fark tam da buradadr.)Bu ayn gereklik Zeytin Dal politikas ve yerli Prodi araynn da Trkiye gibi bir lkede daha batan l domas anlamna gelmektedir. Zeytin Dal talyadaki biimiyle tm lml sol ya da sosyal-demokrat partilerin seim baarsna endeksli bir politikann addr. Fakat talyann bir Krt sorunu, dolaysyla bu sorunun inkarc-oven bir izgide ekillendirdii bizdeki trden szmona sol ya da sosyal-demokrat partileri yoktur. Orada szkonusu olan toplumsal ve siyasal sorunlara ilikin olarak lml reformlar (neo-liberal politikalarn egemenlii nedeniyle bunlar gerekte lafta kalsa da) izgisine dayal bir ortak payda ekseninde kurulan bir seim ittifakdr. Bizde ise halen siyaset sahnesi bu tr sorunlar zerinden deil, rejimin yzyze bulunduu temel soranlar zerinden, zellikle de Krt sorunu zerinden ekillenmekte, gerek saflar buna gre olumaktadr. CHP ve DSPyi MHP ile, oven-inkarc devlet solunu faist akmla buluturan tam da budur.Politika ve nerinin sahibi Abdullah calan talya'daki Prodi pratiini rnek alabilirler. Yalnz birebir taklit deil, Trkiye koullarn da dikkate alarak daha geni bir taban esas almallar diye dursun, gerekte herkes Trkiyeye zg durumun tm akl ile bilincindedir. Abdullah calann ortaya att her neriyi kural olarak olduu gibi tekrarlayan PKK yneticileri bile bir yandan bu politikay hararetle savunup en arpc rnek olarak talyaya iaret ederlerken, te yandan ve tam da ayn deerlendirmelerin devamnda, Trkiyenin szde sosyal-demokrat solunun gerekte(49)sol olmadn ve dolaysyla Zeytin Dal politikasnn muhatab olamayacan sylemek zorunda kalyorlar.Zeytin Dal ya da l domu politikaDTP Kongresi vesilesiyle younlaan tartmalar iinde bunu hemen herkes bir biimde yinelemektedir. Kongrenin hemen ncesinde zgr Gndem'de yaynlanan ve tartmalara yolaan uzun rportajnda bu konulara da deinen Orhan Doann sylediklerine bu erevede daha yakndan bakabiliriz.DTP'yi yaatmak, sol-sosyal demokratlarn takiyyesiz AKPsi yapmak durumundayz diyen ve Trkiyenin iinde bulunduu artlarda sol-sosyal demokrat kulvarda birlik oluturmann ertelenemez bir acil bir grev olduunu vurgulayan Orhan Doan, kendisine yneltilen Nasl bir sol ittifak sorusuna u yant veriyor: Ben sol kulvarda siyaset yapan DP, SDP, EMEP gibi partileri asla kmsemiyorum. Verdikleri mcadeleyi saygyla karlyorum. Ama ne yazk ki son 15 ylda byme ve genileme adna ittifak yaptmz siyasi partiler, sol ve sosyal demokrat kulvarda birlik oluturacak yapdan uzaktlar. Hereyden nce sol yeniden tanmlanmal. (zgr Gndem, 22 Haziran 06)Orhan Doan uzun rportajnn btnnde olduu gibi burada da son derece ak ve kendi konumu ve kimlii zerinden gereki bir politik tutum sergiliyor. Sol-sosyal demokrat kulvarda birlik vurgusuyla Abdullah calann Zeytin Dal politikasnn mantn ve gereklerini ortaya koyarken, te yandan DP, SDP, EMEP trnden reformist partilerlerle bu ayn kulvarda yaplacak fazla bir ey olmadnnn altn iziyor. Kendisinin de ifade ettii gibi bu bir kmsemeden deil fakat reel-politik anlamnda gerekilikten geliyor. Zeytin Dal politikas temelde parlamento seimlerinde baar salamaya ynelik bir politika olduuna ve halen hkmette bulunan partinin karsna yeni bir politik alternatif olarak kmay gerektirdiine gre, DP, SDP, EMEP gibi oy destein(50)den yoksun bulunan ve parlamenter alanda tmyle Krt hareketinin eteine tutunarak bir eyler elde etmeyi uman partilerle yaplabilecek ne olabilir ki? PKK gelsin dosdoru meclise girsin, Abdulah calan serbest braklarak evinde gz hapsine alnsn diyerek kamuoyu nnde legal alandaki Krt politikaclarndan beklenmeyen bir dobralkla (ki bunun bir baka rnei Batman Belediye bakandr) konuan Orhan Doan, bu ayn dobral parlamentarizme soyunmu reformist solun gereini tm plakl ile ortaya koyarak da gstermi oluyor. Zeytin Dal politikas oyalayc bir tartma olarak deil de ciddi bir seim politikas/stratejisi olarak ortaya atlmsa eer, kukusuz Orhan Doan sylediklerinde tmyle hakl saylmaldr. Her zeminin ve politikann kendi mant, kendi gerekleri vardr. Zemin seimler ve parlamento ve politika da Zeytin Dal ise eer, DP, SDP, EMEP ve halen gnllerindeki legal partilerini kuramadklar iin ismi anlmayan reformist blokun teki bileenleriyle bu alanda ne yaplabilir ki gerekten?Ne var ki Orhan Doann hakll yalnzca Zeytin Dal politikasnn soyut mant snrlar iinde bir anlam tamaktadr, gerek yaamda ise durum tmyle bakadr. Zira sosyal-demokrat kulvarda AKPye kar birlik kurulmasn neren ayn Orhan Doan, bunun muhataplarna ilikin bir soruyu yantlarken CHP ve DSPyi kastederek unlar sylemek zorunda kalmaktadr: Onlarn sol ya da sosyal demokrat partiler olduklar doru deil bence. Ben son aklamalarna baktktan sonra Karayaln'n da DTPnin iinde olduu bir birlik esprisine scak bakacan sanmyorum...Bunlar yerinde deerlendirmelerdir, fakat Zeytin Dal politikasnn l doumunun da ac itirafdr. Syledikleri zimnen bu anlama geldii iindir ki Doan'a DP, SDP, EMEP vb. ile olmaz diyorsun, CHP ve DSPyi sol saymyorsun, Karayalnn da yan izdiine iaret ediyorsun, bu durumda geriye kim kalyor ki sorusu soruluyor. Onun bu ak soruya yant Trkiyede geni bir honutsuz kitle bulunduuna dair genel geer bir sosyolojik gz(51)lemden ibaret kalyor. Bu ise bir yanttan ok ayn amazn yeni dzeyde bir itiraf olmaktan teye gidemiyor.AB sorunu ve ad marjinal solOrhan Doanla yaplm rportajda konumuzla balantl iki nemli nokta daha var, ok ksa olarak bunlar da aktaralm. Bunlardan ilki sol-sosyal-demokrat ittifakn ilkeleri ve programna ilikin. zgr Gndem adna rportaj yapan Cengiz Kapmaz, yerinde bir tutumla Sol bileenler arasnda uzlama kolay olacak m? rnein AB konusu gibi... sorusunu yneltiyor Orhan Doana. 2002den bu yana reformist bloku oluturanlar arasnda bir dizi temel konu zerinden varolan fakat liberallere zg bir maharetle srekli biimde hasralt edilen ilkesel nemde gr ayrlklarna iaret eden bu soruya Orhan Doan, Ben marjinal sol hari, AB'ye kar kacak ada, evrensel bir sol anlay dnemiyorum yantn veriyor. Bu tipik bir sosyal demokrat yanttr ve gerekte bir btn olarak Krt hareketinin Trkiyenin devrimci ya da sosyalist olmak iddiasndaki sol hareketine, daha somut planda ise reformist blokun sosyalist bileenlerine yaklamn ortaya koymaktadr.AB Krt hareketi iin Krt sorununun zm erevesinde zerine hayaller kurulan bir politik proje olmaktan teye insanlk iin gelecei temsil eden bir uygarlk projesidir de. Bu zellii ile Abdullah calann kitaplarnda kendine genie yer bulmu, gelitirilen yeni sistemin gerekelendirilmesi erevesinde saysz olumlu atfn konusu olmu, buradan uyarlamalarla KADEK-Kongra Gel-PKK programlarnda gelecein insanlk zlemi ve hedefi olarak yceltilen demokratik uygarln halen gereklemi rnei olarak olumlanmtr.Dolaysyla ortada sanldndan da nemli bir ilke ve politika sorunu vardr. Reformist sol ittifak kendi liberal doasna yakr bir biimde bunun zerinden yllardr atlayp durmaktadr ama artk(52)ltfedip bu konuya blok adna bir aklama getirilmek durumundadr. Kald ki gndemde yeni bir seim var ve bu seimde kitlelerin karsna ortak bir tutumla kacak az-ok ciddi her oluumun AB gibi nemli bir politika sorununda mutlaka topluma ve kitlelere ak bir eyler sylemek zorunluluu vardr. Bunun sylenip sylenmeyeceini, sylenecekse eer nasl syleneceini bekleyip grmemiz gerekecek.Yerli Prodi arayna yerinde dzeltmeOrhan Doana sorulan teki soru ise yle: Peki bu sol ittifakn Prodisi kim olacak? Yant bize gre her adan dikkate deer, bu nedenle btnl iinde olduu gibi aktaryoruz: Belki de Evo Moralesi kim olacak? diye de sormak gerekebilir. Veya iinde De Clerk olacak m, Zapatero olacak m? Mevcutlar iinde bir Prodi tiplemesi gremedim, bilmiyorum. Muhtemelen bu yeni bir yz, belki de srpriz isim olacaktr. Gemite benzer alma yrtrken Sayn Celal Doan olabilirdi diye dnmtk. Ortaya koyduu vizyon Trk ve Krt halklarn buluturacak bir perspektif ieriyordu. Bir eyler mi kardk yoksa yanl m dnyoruz, bunu tarih gsterecektir.Trkiye gibi bir lkenin sol ittifak iin yerli Prodi aramak normal koullarda mantktan yoksundu ve biz geen sayda bunun zerinde genie durmutuk. Orhan Doan deneyimli ve zgn dnebilen bir politikac olarak kayna calan da olsa sorudaki mantkszl annda dzeltiyor. Belki de Evo Morales'i kim olacak? diye de sormak gerekebilir. diyor. Evo Morales bir kitle hareketi dalgasnn zerinden bakanla ykseldi. lla rnek aranacaksa bu talyadan ok Latin Amerika olmalyd diyen Kzl Bayrak' Orhan Doan da dorulam oluyor.Fakat bundan da nemli olan De Clerk ve Zapateroya yaplan atftr. lki rk Gney Afrika Cumhuriyetinde Aparheid dnemine son veren srecin beyaz temsilcisi, teki Katalonya iin(53)daha geni bir zerklii getiimiz gnlerde oylayan ve u gnlerde ETA ile bar grmeleri yapacak olan spanya babakan. Orhan Doan, bir kez daha son derece isabetli bir tutumla Krt hareketinin bugnk politikas zerinden iaret edilebilecek trden ahsiyetlere iaret ediyor.Ayn konuda, Prodi rnei konusunda, Kzl Bayrak'n geen saydaki yorumu yleydi:Abdullah calan ve onu izleyerek PKK yneticileri byle bir rnekten Trkiyenin emekileri ve mazlum Krt halk iin en lml reform snrlarnda dahi ne gibi bir yarar umuyor olabilirler ki? Bu yant kolay bir soru deil. Zira devrim dncesini ve dolaysyla hedefini kategorik olarak terketmi bulunsalar da, varlk nedenlerini oluturan siyasal sorun yznden onlar kurulu dzenin hi deilse siyasal statkosunda baz deiimler talep etmek durumundadrlar ve nitekim ediyorlar da. Fakat bu kadar bile talyaya ve Zeytin Dalna deil daha uygun baka rneklere bakmay gerektirir. Oysa onlar, zellikle de bu dnce ve politikann kayna olarak calan, talya'ya ve Zeytin Dal'na iaret edip durmaktadr.Fakat btn bunlardan daha da nemli olan, Orhan Doann Celal Doan hakknda syledikleridir. Gizlenemeyen bir zeletirel pimanlkla dile getirilen bu szler, ilkin mevcut Krt politikasnn mantna uygun dmektedir. Eline frsat getiinde ne yapp yapamayaca ayr bir sorun, fakat Celal Doan teki sosyal-demokrat ahsiyetlerden ayran yan Krt sorununa ve hareketine bilinen lml yaklamdr. Krt sorunu zerinde ykselen, varlk nedeni bu olan bir hareketin iinde yer alaca bir ittifak iin ille de bir yerli Prodi aranacaksa o ancak bu trden biri olabilir haliyle. Orhan Doann atf bir adan yerindedir.Fakat bir de sorunun teki bir yz var. Celal Doan mevcut sosyal-demokrat lider adaylar arasnda denebilir ki zal izgisinde gerek bir neo-liberaldir. Bu ise bir baka koldan bizi gerisin geri talyann Prodi rneine gtryor. Celal Doan Krt sorununa(54)duyarl bir tr yerli Prodi rneidir. Orhan Doan konumundaki bir Krt politikacsnn soruna tarihi tank tutacak denli nemli bir vurgu eliinde Celal Doana iaret etmesi bu adan rastlant da deildir.Bu tutum ve yaklam calana Morales zerinden getirilen dzeltmenin tm anlamn da ortadan kaldrmaktadr haliyle. Fakat bunun bir nemi yoktur. Zira bu sonu gerekte Krt hareketine bugn egemen olan siyasal anlay ve tercihin mantna tmyle uygundur. Krt kitlelerinin sosyal konum ve sorunlar ile mcadeleci dinamizmine uygun den gerekte Latin Amerika rnekleri olsa da, anayasal reformlara dayal bir izgide devletle ve dzenle barmay ve btnlemeyi semi bir Krt hareketi iin bu tr rnekler zc olmaktan ok sorun kaynadr. Oysa bir yerli Prodi rnei olarak Celal Doann simgeledii kimlik bir yandan Krt sorunu iin lml bir reform olana, te yandan ise dzenin yerli ve emperyalist efendileri iin bir gven kaynadr.calann arayp da bulun dedii yerli Prodiye uygun decek ideal politikac tipi konusunda bir fikir mi edinmek istiyorsunuz, kestirmeden Celal Doana baknz o halde!..(55)****************************************************-III- Reformist solda Zeytin Dal heyecan ve skntsReformist solda Zeytin Dal heyecanBurada arabala kardmz szleri Zeytin Dal zerine yazlarn ilkine ek olarak yaynladmz Veysi Sarszen imzal yazya (Trkiyeye zg Zeytindal) sunu bal olarak kullanmtk. Fakat bu szler Veysi Sarszenin yazsnn havasn ok iyi yanstyor olsa da reformist blokun teki baz bileenlerinin durumuna tam olarak uymuyor iin aslnda. Bazlar iin bu heyecan, seimlerin yaklamakta olduu bir dnemde skntnn artmas olarak dnmek duruma daha uygun dmektedir. Zira bu evreler hereye ramen Zeytin Dal politikasnn ve yerli Prodi araynn ne anlama geldiini bilebilecek ve bunun yarataca skntlar tartabilecek durumdadrlar. Reformist kimlie oturmakta ve bunu sindirmekte aldklar mesafe ne olursa olsun genel sylem plannda hala da devrimden, sosyalizmden, marksist ilkelere ballktan szedebilen, tabannn hi deilse bir ksmn da hala bu sylemler zerinden tutan evreler bunlar. Zeytin Dal politikasn ve yerli Prodi arayn bu sylemlerle badatrabilmek pek de kolay i deil, bunu onlar da ok iyi bilmektedirler. Duyduklar ve u sralar bir ucundan aa da vurduklar sknt buradan domaktadr.(56)Veysi Sarszenin saflarnda Genel Bakan Yardmcs olarak yer ald SDPnin (Sosyalist Demokrasi Partisi) ise byle bir sknts yok. Tersine ondan yansyan yeni bir seim ncesinde iin daha ok olumlu manada heyecandr. Trkiye solunun kuyruku kesiminin denebilir ki en kuyruku rneini oluturan SDPye gre Krt hareketi ne eylerse gzel eyler. Zeytin Dal politikasna ve yerli Prodi arayna yaklamlar da bunun bir rneidir. Krt sorununa gsterdikleri takdire deer ilgi ve bu ilginin somutlanm ifadesi olarak Krt hareketinin eteinde politika yapmak izgisi, bu evrenin halihazrda en byk vnc ve neredeyse biricik siyasal tesellisidir. O tm teki alanlardaki baarszln, gszln ya da yetersizliklerini bu zel alanda gsterdii tutumun salad znel tatminle dengelemeye almaktadr.Abdullah calan yaklamakta olan seimlerden hareketle ortaya Trkiyeye zg Zeytin Dal diye bir politika m koymutur, bu PKK-DTP izgisindeki Krt hareketinin kendisi kadar SDP iin de belirleyici bir erevedir artk. Onlara den kendilerini bu politikaya uyarlamak ve bu arada szkonusu politikann Trkiyeye zg yorumuna kendi cephelerinden katkda bulunmaktr.Genel Bakan Yardmcs Veysi Sarszenin yazs da bu davran erevesine oturmaktadr ve bu daha yaznn bal zerinden kendini gstermektedir. Genel sylem plannda hala da devrimcilikten ve sosyalizmden bahsedebilen bu insanlar, byle bir iddias olmayan fakat bamsz dnebilen sosyal-demokrat Krt aydn Orhan Doan kadar bile olamyorlar; Zeytin Dal politikasnn ve yerli Prodi araynn Trkiyenin emekisi ve mazlum Krt halk iin ne gibi bir anlam olabilir ki diye sormak ihtiyac duymuyorlar. Orhan Doan, amacnz ezilenlere umut alayacak bir sol alternatif rnei aramaksa Latin Amerika rneklerine baknz, Krt sorununa dzen ii bir zm bulmaksa gnmz spanyasna ya da 90l yllarn Gney Afrikasna baknz demek istiyordu. Oysa hala da devrimcilik taslamay srdrenler bu ka(57)darn bile yapamyor, ortaya atlan politikann genel erevesini olduu gibi benimseme yoluna gidiyorlar. talyada hristiyan demokrat kkenli bir neo-liberalin liderliinde gerekleen sol-liberal koalisyonu, solu iktidar aday yapmann bir modeli olarak kendilerince Trkiyenin koullarna uyarlyorlar.Fakat bunu salt Krt hareketinin yrngesinde politika yapmak zaafna balamak yine de yanltcdr. Temelde szkonusu olan bu partinin sol liberal ideolojik yaklamdr. Bu yaklam zellikle de sosyal-demokrasinin ele aln alannda gemiten kalma derin kklere de sahiptir. SDP, 70li yllarda Trkiye devrimci hareketinde CHPnin yaygn biimde faizmin koltuk denei olarak deerlendirildii bir dnemde bu ayn partiyle ilgili kaba hayaller besleyen bir grupsal kkenden gelmektedir. Onun nceli durumundaki hareket (Kurtulu) bu konuda dnemin devrimci akmlarndan ok bata TKP olmak zere dnemin revizyonist akmlarna yaknd. CHP ile ittifak politikas reformist TKP iin temel nemde bir politikayd, ulusal demokratik cephenin esas bu ittifaka ynelikti ve bu politika dnemin devrimci hareketi iinde yanksn Kurtulu ahsnda buluyordu. Bu, Kurtuluun dnemin revizyonist-reformist hareketiyle ideolojik yaknlnn tek alan da deildi. Tersine buradaki ideolojik zaafiyet belirgin biimde genel bir nitelik tamakta, tm temel sorunlar zerinden kendisini bir biimde gstermekteydi. Eski TKPli Veysi Sarszenin eski Kurtuluularla birlikte gnmz SDPsinde bulumas bu adan rastlant da deildir. Gemiteki ideolojik ve duygusal yaknln gnmze sembolik bir uzants saylmaldr bu.Buradan bakldnda Zeytin Dal politikasna bu denli rahat bir uyumu basite Krt hareketine uyum ihtiyacnn ifadesi saymak, SDP gereinin zn gzden karmak olur, buna ilikin dncemizi yineliyoruz. Unutmamak gerekir ki SDP eski Kurtulu bile deil, fakat onun 12 Eyll yenilgisi ve 89 knn sarsnts altnda devrimcilikten tmden kopmu liberal bir kalntsdr yalnzca. Dzen solu bu partinin geldii gelenek iin gemiten beri(58)zaten potansiyel bir mttefikti, kendisinin de tmden dzenin icazet alanna kayd bir dnemde bu haydi haydi byledir. Meselenin asl z budur. Dolaysyla liberal sol izgiye kaym Krt hareketi SDP iin bu tr politikalarn nedeni deil, fakat olsa olsa Krt sorununun salad duygusal zemin sayesinde bir tr manevi kalkandr. Nitekim gerekte 25 yl bulan tasfiyeci rmenin vard son aamadan baka bir ey olmayan burjuva parlamentarizminin btn bir kabal da Krt halkyla birlikte hareket etme demagojik duygusal sylemi iinde mazur gsterilmeye, enternasyonalizmin bir gerei olarak yutturulmaya allmyor mu?Abdullah calann kuru bir forml olarak ortaya att Zeytin Dal politikasnn vakit yitirmeksizin benimsenmesi ve Trkiye ye zg Zeytindal balkl yazlara konu edilmesine de tm bu gereklerin nda bakmak durumundayz.Solu iktidar aday yapmann nn tkayan handikapYazsna Trkiye toplumunun son yllarda giderek daha da saa kaydn saptayan bir akademik aratrmann sonularndan giren SDP Genel Bakan Yardmcs Veysi Sanszen, bu saptamaya zellikle son Diyarbakr serhildanndan bu yana Krt toplumu sola, Trk toplumu saa kayyor deerlendirmesiyle bir dzeltme getiriyor. Ayn aratrma sonularna gre Trkiye'de sol parti olarak Demokratik Toplum Partisinin grldne de vurgulu szlerle iaret ederek, btn bunlarla sz uraya balyor:Gnmzn Trkiyesi'nde tartlan konu, solun iktidar aday olup olamayacadr. CHP ve DSP'den umut kesenler, bu soruya yant ararken, Trk toplumundaki saa kay durduracak somut bir zm yolu bulamyor. Milliyetilie kayan Trk toplumunda yeniden g elde etmenin milliyetilie kay olduu grleri oktan iflas etmi bulunuyor. te byk yanklar uyandran aratrmann ortaya koyduu gerek de, zel olarak(59)DTP'yi ve genel olarak Krt toplumundaki sola kay hesaba katmayan her trl 'solu iktidar aday yapma giriiminin baarszla uramaya mahkum olduu gereidir.Bu szlerdeki temel tema, saa kayan Trkiyede solu (yeniden) iktidar aday yapma zerinedir. Veysi Sarszen bunun ilkin milliyetilie bavurularak ve ikinci olarak da sola eilimli nemli bir Krt kitlesine dayanan DTP dlanarak baarlmayacan anlatmaya alyor. Akademik bir aratrmann verilerinden ve onun yolat tartmalardan hareketle kendince dzen solunun amazlarn ortaya koyuyor. Millliyetilik yaparak ve DTPyi dlayarak solu iktidar aday yapamazsnz diyor, u sralar gericilikte dzen sayla yaran bildiimiz o dzen soluna. Bununla o, talyada baaryla uygulanan Zeytin Dal politikasnn Trkiyede nn tkayan temel engele de iaret etmi oluyor.Bu yaklam bize 2004 Mart yerel seimlerinde o gnn yerli Prodisi olan Murat Karayaln liderliinde bir araya gelebilmenin mantn da aklyor. O gnn SHPsinin bugnn CHP ve DSPsinden tek fark, o gnn DTPsi demek olan DEHAP hesaba katmasyd. Bugnn CHP ve DSPsi ayn eyi yapabilse, bunlarla birlikte Trkiyenin Zeytin Daln oluturmann nnde hi deilse ilke plannda herhangi bir engel kalmayacak. birliki byk burjuvazinin sol maskeli temsilcisi konumundaki bu partilerle yaplacak bir seim ibirlii, Trkiyede sola iktidar olmann kaplarn aacak.Bu dn mant u tespitin de dorulanmas demektir:Trkiye gibi bir lkede tm glk, Krt sorunu gibi doas gerei rejimin temellerine dokunan bir sorundan kmaktadr. Krt sorununun yaratt zel handikap olmasa, o ok arpc bulunan Zeytin Dal rneini Trkiye'ye uyarlamak demek, seimlere ynelik olarak CHP, DSP ve SHP gibi tipik dzen partilerinden DTP, DP ve EMEP gibi reformist sol partilere kadar geni bir ittifak kurmak demektir. (Zeytin Dalna Hazrlanan(60) Reformist Sol Prodisini Aryor..., Kzl Bayrak, 2006/24)Reformist solun hayalleri ve reel politikann gerekleriDn mant byle olmakla birlikte Krt sorunu handikapnn talya tr bir Zeytin Daln hi deilse bugnk aamada olanakl klamadnn farknda olan Veysi Sarszen, bylece bugnk koullarda olanakl olabilecek Trkiyeye zg Zeytindal sorununa geiyor. Zaman iinde solun iktidar aday olmasn gnlden isteyen ve lider sultasndan bunalan sosyal demokrat evreleri kazanmas ve kapsamas umulan Trkiye ye zg Zeytindaln yle formle ediyor:Kendi arasnda, her biri kendi bamsz parti ve rgtn koruyan sosyalist hareketin (SDP, DP. EMEP, ESP v.b.) federal bir parti iinde birlemesi, bu federal partinin de, bir bakma Krt demokratik hareketinin cephesi nitelii tayan Demokratik Toplum Partisi ile konfederal bir parti ats altnda ittifak iine girmesi... Abdullah calann federalizm ve konfederalizm zerine yeni terminolojisini onun Trkiyeye zg Zeytindal politikasna kendince uyarlamaya abalamak dnda formln buraya kadar olan ksmnda dikkate deer herhangi bir yan yok. Parlamenter yolla solu iktidar aday yapma sorununun tartld ve bunun da Zeytin Dal politikas olarak kavramlatrld bir yerde, SDP, DP, EMEP, ESP v.b.inden oluan federal partinin herhangi bir kymeti harbiyesi olmaz, doas gerei olamaz. Dnce ve hayallerini artk burjuva parlamentarizmi zerine kuranlar, onun buna ilikin gereklerini de hesaba katarak konumak zorundadrlar. Veysi Sarszen gibilerinin kaba tutarszl buradadr.Oysa Krt hareketinin kendisi bu konuda son derece gerekidir ve giderek daha ak konumaktadr. u sra Krt hareketinde eytann Avukat roln oynayanlardan biri olan Orhan Doann, ayaklar yerden kesik biimde kendilerine olmayacak roller atfedenlere nezaketi de elden brakmayarak hatrlatmaya(61)alt da bu olmutu. Ayn eyi daha diplomatik bir dille ve yine nezaketi elden brakmayarak u son gnlerdeki rportajlarnda DTP Genel Bakan Ahmet Trk de dne dne dile getirmektedir. DTP yneticileri, tam da seime ynelik ittifaklar erevesinde, dzen partileri iinden Krt sorununda bir para esneklik gsterebilecek muhataplar aramaktadrlar kendilerine. Bunu da bilinli bir tutumla sol ittifak yerine geni bir demokratik cephe oluturma formln tercih ederek dile getirmektedirler.Tm bunlar grmek isteyenlerin grebilecei aklktadr. Nitekim grenler ve yaratt sknty dile getirenler de var. Bunlardan biri, EMEPli Kiraz Biici, Bugne kadar en kt artlarda dahi Krtlere yakn durmay stratejik bir tercih olarak gren gleri bir kalem darbesiyle marjinal olarak damgalayan Orhan Doann szlerinden duyduu rahatszl gnlk Krt basnnda dile getirmek ihtiyac duydu (zgr Politika, 2 Temmuz 06). Bu szler Orhan Doann anlatmaya altnn zn anlamaktan uzaktr, fakat duyulan sknty da btn akl ile ortaya koymaktadr.Orhan Doan szkonusu partileri kmsemediini, verdikleri mcadeleye sayg duyduunu, fakat parlamenter mcadele alannda onlarla yaplabilecek bir ey de olmadn sylemiti ve bunda da kendi mant iinde tmyle haklyd. O bununla, kendini dzene uyarlam bir Krt hareketinin bunun gerektirdii ittifaklara ynelmesi gerektiini anlatmaya alyordu. Kald ki bunu u sra syleyen yalnzca o da deil; tersine, Krt hareketinden birok kimse bunu vesile doduka aka dile getiriyor. Tek koul, Krt sorununda bir nebze olsun esneklik gsterilebilmesidir. Ahmet Trkn son gnlerdeki rportajlarnda Turgut zal rneine olumlu atf da bu erevede fazlasyla aklaycdr. Ahmet Trk aka, yeter ki Krt sorununda belli bir almla ortaya ksnlar, biz dzen partileri arasnda ayrm yapmaz, bu alm yapan her kimse onunla ittifaka girer, hatta buna bile gerek grmeden onu dardan tek tarafl olarak tm gcmzle destekleriz(62)diyor. Bu, CHP ve DSP gerei ortadayken, 28 Mart seimlerinin yerli Prodisi Murat Karayaln bile onlara paralel bir tutuma meyletmiken, Trkiyeye zg Zeytin Dal politikasnn l domu bir politika olduu gereinin zimnen kabul edilmesidir. Legal Krt hareketinde artk Zeytin Dal yerine gitgide demokratik cepheden szedilmesinin gerisinde de bu var. Zira ilki sol etiketli bir partiler ittifakn dile getirirken, ikincisi bu tr bir ayrma dayanmayan ok daha esnek bir siyasal ilikiyi akla getirmektedir ve herhalde bu nedenle tercih edilmektedir.Krt hareketinin eteine tutunarak parlamenter heveslere kaplanlar bu gelimeleri saptamakta ve anlamakta isteksiz grnyorlar. Fakat onlar bu alanda Krt hareketi iin gitgide bir yk haline geldiklerini ve Krt hareketine ille de destek vereceklerse bunun bu tr heveslerden bamsz olmas gerektiini de artk anlamak zorundadrlar.Ahmet Trkle rportajnda ANF muhabiri bu gerei u aklkta formle etmekte bir saknca grmyor: Sol ittifaklar yapld ve baarya ulamad. ou kez legal Krt hareketinin sol partilerle yapt ittifaklarn oy oranlarn artrmaktan ziyade drd gibi bir gzlem de var toplumda... (Ahmet Trk rportaj, 4 Temmuz 2006). Bu gzlem kukusuz genelletirilmiyor, toplumdaki grlerden biri yumuaklnda dile getiriliyor. Yine de fonnlasyonun kendisi ve bunun kamuoyu nnde bir soru olarak DTP bakanna yneltilmesi ok ey anlatyor.te yandan bu grn etki alanna EMEPli Kiraz Biici ayrca tanklk ediyor. Orhan Doann dile getirdii marjinal yaklamn kastederek unlar sylyor: zellikle Trkiyedeki Krt basnnda bu etkinin gl bir karl var. Sk sk rnekleri yaanan bu mesafeli tutum yer yer provokatif nitelik kazanyor. Bunun son rnei DTP Kongresi'ne katlan EMEP Genel Bakan Levent Tzel ve SDP Genel Bakan Filiz Koali(nin) ertesi gn gazete tarafndan kongre katlmclar arasnda anlmamasyd. Aradan gnler gemesine ramen bu tutum dzeltilmedi...(63)Bu szlerde, zellikle de devamnda, naiflik lsnde bir duygusallk olmakla birlikte iaret ettii olgu yine de dikkate deerdir. Byk tartmalara ve yanklara konu edilen DTP kongresine katlm dnk blok mttefiklerinin gnlk Krt basnnda artk ad bile anlmyorsa bunun gerisinde bir neden olmaldr. Bunun Orhan Doann dile getirdikleriyle rten bir nitelikte olduunu ise bize EMEPli Kiraz Biicinin kendisi sylyor.Trkiyeye zg Zeytindal koalisyonu ya da fantaziler dnyas....Veysi Sarszenin szlerinin finaline geliyoruz. Reformist solun SDP, DP, EMEP, ESP v.b.nden oluacak olan federal partisi ile Krt demokratik hareketinin cephesi nitelii tayan Demokratik Toplum Partisinin konfederal bir parti ats altnda ittifak iine girmesi, ortaya konulan formln henz ilk kademesiydi. kinci kademe iinse unlar sylenmektedir:Byle bir durumun gereklemesi halinde, solun iktidar aday olmasn gnlden isteyen ve lider sultasndan bunalan sosyal demokrat evreler, bir rpda Krt hareketiyle dorudan ittifaka girmeyi gze alamasalar bile, bu ittifak salayan geni sosyalist birliin federal partisiyle ibirliine ynelebilirler.Trkiyeye zg 'Zeytindal' koalisyonunun belki de en mmkn formu byledir.lk kademe iin sylenenler calann yeni terminolojisine uyarlanm olmak dnda gerekte herhangi bir orijinalite tamyor. Bu tr bir birlik 2002 ve 2004 seimlerine ynelik reformist se