Ị TRƯỜNG TIỀN TỆ 2 cao tom luoc TTTC thang 4-2017.pdfquý 1/2017, nhưng các nhà lãnh...
Transcript of Ị TRƯỜNG TIỀN TỆ 2 cao tom luoc TTTC thang 4-2017.pdfquý 1/2017, nhưng các nhà lãnh...
MỤC LỤC
A. THỊ TRƯỜNG TIỀN TỆ .................................................................. 2
I. Thị trường tiền tệ - tín dụng ..................................................... 2
II. Thị trường ngoại hối và vàng ................................................... 8
B. THỊ TRƯỜNG VỐN ....................................................................... 23
I. Thị trường chứng khoán ......................................................... 27
II. Thị trường Bất động sản ......................................................... 42
C. PHẢN HỒI CHÍNH SÁCH ............................................................ 46
Báo cáo tóm lược TTTC tháng 4/2017
2
A. THỊ TRƯỜNG TIỀN TỆ
I. Thị trường tiền tệ - tín dụng
Thị trường tiền tệ - tín dụng thế giới
Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) đã quyết định giữ nguyên
lãi suất sau cuộc họp 2 ngày. Đúng với dự báo của thị trường, Ủy
ban Thị trường Mở Liên bang (FOMC) đã nhất trí giữ lãi suất ở mức
0.75-1%. Bên cạnh đó, tuyên bố của Fed còn cho thấy sự hoài nghi
về nền kinh tế Mỹ - vốn chỉ tăng trưởng 0.7% trong quý 1/2017.
Chỉ số chi tiêu tiêu dùng cá nhân lõi (core PCE) tăng trưởng
với tốc độ 2% trong 3 tháng đầu tiên của năm 2017, theo báo cáo
Chính phủ trong ngày thứ Sáu tuần trước. Trong khi đó, chỉ số giá
tiêu dùng lõi (core Consumer Price) lại giảm nhẹ trong tháng
3/2017.
Mặc dù nền kinh tế tăng trưởng với tốc độ chậm chạp trong
quý 1/2017, nhưng các nhà lãnh đạo Fed dường như không tỏ ra lo
sợ trước điều này. Họ nhận thấy tốc độ tăng trưởng sẽ hồi phục –
điều này đã cho họ tự tin để tiếp tục nâng lãi suất trong khoảng thời
gian còn lại của năm nay.
Bản tuyên bố cho biết: “Ủy ban cho rằng việc tăng trưởng
chậm lại trong quý 1/2017 có thể chỉ là tạm thời và tiếp tục kỳ vọng
rằng với sự điều chỉnh từ lập trường chính sách tiền tệ, hoạt động
Báo cáo tóm lược TTTC tháng 4/2017
3
kinh tế sẽ tăng trưởng với tốc độ vừa phải, các điều kiện thị trường
lao động sẽ được cải thiện hơn nữa và lạm phát sẽ ổn định quanh
mức 2% trong trung hạn”. Được biết, Fed đã nâng lãi suất 2 lần kể
từ cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ - lần gần nhất là trong tháng 3/2017
– và được dự báo sẽ thực hiện một đợt nâng lãi suất vào tháng
6/2017. Theo CNNMoney, hiện Phố Wall dự báo xác suất Fed nâng
lãi suất vào tháng 6 tới là 67%.Trong các dự báo được công bố trong
tháng 3/2017, các quan chức Fed đưa ra dự định nâng lãi suất thêm
2 lần trong năm nay./.
Liệu Fed có thực sự muốn giảm lãi suất hay không? Đây sẽ
là một dấu hiệu cho thấy ngân hàng trung ương nghĩ nền kinh tế Mỹ
đang trong tình trạng tồi tệ hơn nhiều người tưởng, và có thể khởi
đầu cho hàng loạt dấu hiệu đáng báo động. Fed cũng đang được hỗ
trợ nhờ lãi suất trái phiếu dài hạn – thường được xem là tiêu chuẩn
cho các khoản cho vay thế chấp cũng như các khoản cho vay tiêu
dùng và doanh nghiệp khác – vẫn ở mức thấp bất chấp các đợt nâng
lãi suất gần đây của Fed. Điều này làm việc vay tiền trở nên rẻ hơn.
Vì vậy Fed không nhất thiết phải hoảng loạn. Tốc độ tăng
trưởng kinh tế có thể không tốt như mong muốn. Tuy nhiên, có khả
năng là tăng trưởng kinh tế sẽ được cải thiện dần dần và cũng không
ai lo sợ về sự trở lại của lạm phát.
Báo cáo tóm lược TTTC tháng 4/2017
4
Các ngân hàng trung ương đang từ bỏ đồng euro trước nỗi lo
lắng về sự bất ổn chính trị, tốc độ tăng trưởng ảm đạm và chính sách
lãi suất âm của Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB). Và họ
chuyển sang ủng hộ đồng bảng Anh như một phương án dài hạn và
ổn định hơn.
Hơn 2/3 thành phần tham gia thăm dò đã thay đổi tỷ trọng
phân bổ trong danh mục.
Các ngân hàng trung ương ở thị trường mới nổi và đang phát
triển – một số đó là một trong những ngân hàng có lượng dự trữ lớn
nhất trên thế giới – có nhiều khả năng sẽ loại bỏ hoàn toàn tỷ trọng
đồng euro hơn là các ngân hàng trung ương ở các nền kinh tế phát
triển.
Tính cho tới nay, quyết định rời khỏi EU của Anh vẫn không
ảnh hưởng tới sự phổ biến của đồng bảng Anh như là một đồng tiền
để đầu tư, trong đó 71% thành phần khảo sát cho rằng tính hấp dẫn
của đồng bảng vẫn không giảm trong dài hạn.
Mặc dù các nhà lãnh đạo ngân hàng trung ương cho biết họ
sẽ tỏ ra cẩn trọng nhiều hơn về hoạt động đầu tư vào đồng bảng Anh
trong vài năm tới, nhưng kết quả của cuộc thăm dò cho thấy rằng
nhiều người tin Brexit có thể đem lại một cơ hội để đa dạng hóa
danh mục trong tương lai. Gần 80% thành phần tham gia cho biết
Báo cáo tóm lược TTTC tháng 4/2017
5
việc Donald Trump thắng cử không làm thay đổi quan điểm chung
về đồng USD.
Chỉ hơn 1/3 thành phần khảo sát – trong đó 50% đến từ thị
trường mới nổi – cho biết mối lo ngại về Eurozone xuất phát từ sự
bất ổn ngày càng gia tăng ở châu Âu khi các đảng phái phản đối EU
trỗi dậy mạnh mẽ.
Bên cạnh đó, chính sách lãi suất âm của ECB được cho là
một yếu tố dẫn tới việc thoái vốn khỏi đồng euro. Chính sách này –
vốn được thực hiện kể từ mùa hè năm 2014 – đã dẫn tới các lời phàn
nàn từ các ngân hàng tư nhân ở khu vực châu Âu. Cụ thể, họ cho
rằng chính sách này đã làm giảm bớt lợi nhuận của họ. Lãi suất tiền
gửi ở khu vực eurozone hiện là âm 0.4%.
Biểu đồ 1: Lãi suất đồng USD và EUR trên Thị trường liên ngân
hàng London tháng 4/2017
EUR USD
Báo cáo tóm lược TTTC tháng 4/2017
6
Nguồn: www.homefinance.nl
Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BoJ) đã nâng các dự báo
kinh tế của mình tại cuộc họp chính sách ngày thứ Năm, nhưng vẫn
giữ nguyên chính sách tiền tệ như dự báo của thị trường. Cụ thể,
BoJ nâng dự báo tăng trưởng GDP thực trong năm tài chính 2017-
2018 từ 1.5% lên 1.6%.
Được biết, Ngân hàng Trung ương đã và đang theo đuổi
chính sách kiểm soát đường cong lợi suất – vốn được đưa ra trong
cuộc họp cuối tháng 9/2016.BoJ đã thiết lập lợi suất mục tiêu cho
trái phiếu Chính phủ Nhật Bản kỳ hạn 10 năm (JGB) ở mức gần 0%,
và sẵn sàng can thiệp vào thị trường để giữ lợi suất này khớp với
mục tiêu đề ra.
Hiện BoJ sẽ chấp nhận làm bất kỳ điều gì để thúc đẩy lạm
phát, đồng thời cho biết sẽ duy trì lập trường dễ dàng cho đến khi
lạm phát vượt mức mục tiêu 2% và được duy trì ổn định.BOJ hiện
(0,35000)
(0,30000)
(0,25000)
(0,20000)
(0,15000)
(0,10000)
(0,05000)
-
1/3 11/3 21/3
KH 1 tháng KH 3 tháng
KH 6 tháng KH 12 tháng
0,00000
0,20000
0,40000
0,60000
0,80000
1,00000
1,20000
1,40000
3/4 13/4 23/4
KH 1 tháng KH 3 thángKH 6 tháng KH 12 tháng
Báo cáo tóm lược TTTC tháng 4/2017
7
cam kết giữ lợi suất trái phiếu Chính phủ Nhật Bản kỳ hạn 10 năm
quanh mức 0%, nhưng các nhà phân tích dự báo động thái tiếp theo
của BOJ sẽ là bắt đầu thu hẹp quy mô chính sách tiền siêu rẻ của
mình và họ kỳ vọng ngân hàng trung ương này sẽ nâng mục tiêu lợi
suất lên.
“Nếu nền kinh tế Nhật Bản được kích thích quá mức, BOJ
sẽ phải nâng mục tiêu lợi suất trái phiếu Chính phủ kỳ hạn 10 năm
lên để hạ nhiệt nền kinh tế”, ông Hamada dự báo.Ông cũng nhắc lại
rằng BOJ không cần phải khư khư giữ nguyên mục tiêu lạm phát
2% của mình trong một môi trường mà thị trường việc làm đã chật
cứng và nền kinh tế Nhật Bản đang có xu hướng hồi phục. “Miễn là
thị trường việc làm đạt được mức toàn dụng nhân công và hoạt động
sản xuất thuận lợi thì lạm phát giá hầu như không còn là mục tiêu cơ
bản nữa, mục tiêu giá chỉ là một mục tiêu thứ yếu”.
Theo Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc, dự trữ ngoại tệ của
nước này trong tháng 3/2017 đã tăng 3,9 tỷ USD lên 3.010 tỷ USD,
tháng tăng thứ hai liên tiếp, khi đồng nhân dân tệ ổn định.Số liệu
trên thấp hơn mức dự kiến 3.011 tỷ USD mà hãng tin Bloomberg
News đưa ra trước đó. Số liệu trên được công bố trong bối cảnh Chủ
tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đang có mặt tại Florida để tham dự
cuộc gặp thượng đỉnh với Tổng thống Mỹ Donald Trump - người
Báo cáo tóm lược TTTC tháng 4/2017
8
cáo buộc Trung Quốc hạ giá đồng nội tệ để thúc đẩy xuất khẩu và
dọa sẽ tuyên bố nước này thao túng tiền tệ.
Đây là lần đầu tiên kể từ tháng 4/2016 kho dự trữ ngoại tệ
của Trung Quốc tăng hai tháng liên tiếp sau nhiều tháng giảm khi
Trung Quốc bán đồng USD để ngăn đà giảm giá của đồng nhân dân
tệ do dòng vốn chảy ra khỏi nước này khi nền kinh tế trong nước
giảm tốc.
Theo Cơ quan Quản lý Ngoại hối Trung Quốc (SAFE), trong
quý I/2017 dự trữ ngoại tệ giảm 1,4 tỷ USD, nhưng mức giảm vẫn
thấp hơn hai quý trước đó do sức ép của tình trạng thoái vốn dịu
dần. Trên cơ sở đó SAFE dự đoán kho dự trữ ngoại tệ sẽ trở nên ổn
định hơn trong thời gian tới khi nền kinh tế vẫn duy trì tốc độ tăng
trưởng tương đối nhanh và thặng dư tài khoản vãng lai vẫn ở trong
biên độ hợp lý.
Thị trường tiền tệ - tín dụng trong nước
Sau một thời gian ngắn hạ nhiệt, lãi suất liên ngân hàng đã
quay trở lại mặt bằng 4,6% - 4,9% được thiết lập từ tháng 3. Đến
ngày 21/4, lãi suất liên ngân hàng tiếp tục đứng ở mức cao với lãi
suất qua đêm tăng 35 điểm cơ bản, lấy lại toàn bộ mức giảm trong
tuần trước và chốt ở mức cao nhất tuần là 4,6%. Tương tự, kỳ hạn 1
tuần cũng tăng 30 điểm lên 4,7%.
Báo cáo tóm lược TTTC tháng 4/2017
9
Nhiều phân tích cho thấy, đang có sức ép lên mặt bằng lãi
suất, đặc biệt là trong bối cảnh sức ép lãi suất huy động tăng, gây
khó giảm lãi suất cho vay. Bên cạnh đó, việc trong thời gian qua,
một số ngân hàng thương mại đã phát hành chứng chỉ tiền gửi kỳ
hạn hấp dẫn (8-9,2%) đối với kỳ hạn từ 3 -7 năm như Sacombank,
VIB, Ngân hàng Nam Á, Ngân hàng Bưu điện Liên Việt… cho thấy
các ngân hàng đang chịu áp lực về nguồn vốn trung dài hạn. Việc
các ngân hàng đẩy mạnh phát hành chứng chỉ tiền gửi các kỳ hạn
dài có nguyên nhân trực tiếp từ quy định tại Thông tư 06. Theo đó,
tỷ lệ nguồn vốn ngắn hạn cho vay trung dài hạn sẽ giảm từ 60%
xuống còn 50% kể từ năm 2017 và xuống 40% vào năm 2018.
Tính đến giữa tháng 4, tín dụng trung và dài hạn chiếm
55,2% tổng tín dụng và tăng khoảng 2,75%. Thống kê một số ngân
hàng tăng lãi suất trong quý 1/2017 cho thấy tỷ lệ vốn ngắn hạn cho
vay trung dài hạn bình quân khoảng 45,35% cao hơn mức trần quy
định 40% sẽ được áp dụng vào năm 2018.
Trong khi đó, có một số ngân hàng giảm nhẹ lãi suất huy
động. Theo đánh giá của Ủy ban Giám sát tài chính Quốc gia
(NFSC), hiện tượng trên chủ yếu mang tính cục bộ và tính mùa vụ
(tương tự trong quý 1/2016).
Cụ thể, NFSC cho rằng, thanh khoản của toàn hệ thống mặc
dù kém dồi dào hơn do tăng trưởng tín dụng nhanh hơn huy động,
Báo cáo tóm lược TTTC tháng 4/2017
10
song thanh khoản của hệ thống vẫn ở mức an toàn: ước tính đến hết
quý 1/2017, tín dụng tăng khoảng 3,2% (cùng kỳ 2016 là 3,04%),
mức tăng cao nhất trong 5 năm trở lại đây và cao hơn tốc độ tăng
của huy động vốn (khoảng 3%).
Theo thống kê từ NHNN, một số NHTM đã điều chỉnh giảm
lãi suất huy động VND từ 0,1-0,3%. Cụ thể, NHTM Việt Nam
Thịnh Vượng, NHTM Quốc tế giảm 0,1-0,3%/năm các kỳ hạn;
NHTM Bản Việt giảm 0,1% kỳ hạn 6 tháng, kỳ hạn từ 18 tháng đến
60 tháng; NHTMCP Việt Nam Thương tín giảm 0,1-0,3%/năm kỳ
hạn 7 tháng, 12 tháng, 15 tháng;.... NHNN nhận định thanh khoản
của hệ thống vẫn đang trong trạng thái khá dồi dào, việc các ngân
hàng tăng/giảm lãi suất huy động là do nhu cầu về vốn của mỗi ngân
hàng.
Tỷ giá diễn biến tương đối ổn định, thanh khoản thị trường
tốt, các giao dịch ngoại tệ diễn ra bình thường, các nhu cầu hợp lý,
hợp pháp của tổ chức, cá nhân đều được hệ thống ngân hàng đáp
ứng đầy đủ, kịp thời: Trong điều hành, NHNN tiếp tục điều hành tỷ
giá trung tâm linh hoạt, kết hợp điều tiết linh hoạt nghiệp vụ thị
trường mở, duy trì thanh khoản và lãi suất VND liên ngân hàng ở
mức hợp lý nhằm hỗ trợ ổn định tỷ giá và không gây sức ép đến lãi
suất thị trường 1(huy động vốn từ dân cư, tổ chức). NHNN đã điều
hành linh hoạt tỷ giá trung tâm và điều tiết VND hợp lý để hỗ trợ ổn
Báo cáo tóm lược TTTC tháng 4/2017
11
định tỷ giá, nhờ đó tỷ giá vẫn thấp xa so với mức trần và từ giữa
tháng 3 bắt đầu giảm và ổn định.
Tính đến tháng 4, tín dụng trung và dài hạn chiếm 55,2%
tổng tín dụng và tăng khoảng 2,75%. Thống kê một số ngân hàng
tăng lãi suất trong quý 1/2017 cho thấy tỷ lệ vốn ngắn hạn cho vay
trung dài hạn bình quân khoảng 45,35% cao hơn mức trần quy định
40% sẽ được áp dụng vào năm 2018.
Liên quan đến gói tín dụng 100 nghìn tỷ đồng cho phát triển
nông nghiệp công nghệ cao theo chỉ đạo Chính phủ. NHNN vừa có
Quyết định về chương trình cho vay khuyến khích phát triển nông
nghiệp ứng dụng công nghệ cao, nông nghiệp sạch. Theo đó, đối
tượng vay vốn (sau đây gọi là khách hàng) bao gồm pháp nhân và cá
nhân có nhu cầu vay vốn để thực hiện dự án, phương án sản xuất –
kinh doanh nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, nông nghiệp sạch
theo tiêu chí xác định chương trình, dự án nông nghiệp ứng dụng
công nghệ cao, nông nghiệp sạch quy định tại Quyết định số
738/QĐ-BNN-KHCN ngày 14/3/2017 của Bộ Nông nghiệp và Phát
triển nông thôn.
Quyết định nêu rõ, NHTM cho khách hàng vay vốn để thực
hiện chương trình, đảm bảo phù hợp với nguyên tắc cho vay, vay
vốn và điều kiện vay vốn quy định tại Điều 4 và Điều 7 Thông tư số
39/2016/TT-NHNN ngày 30/12/2016 của NHNN.
Báo cáo tóm lược TTTC tháng 4/2017
12
Về lãi suất cho vay, NHTM cho vay đối với các nhu cầu vốn
ngắn, trung và dài hạn bằng đồng Việt Nam của khách hàng để thực
hiện chương trình với lãi suất cho vay thấp hơn từ 0,5%/năm đến
1,5%/năm so với mức lãi suất cho vay thông thường cùng kỳ hạn
của NHTM, phù hợp với quy định tại Thông tư 39/2016/TT-NHNN
ngày 30/12/2016 của NHNN.
Nguồn vốn cho vay chương trình do các NHTM cân đối từ
nguồn vốn huy động trên thị trường để thực hiện. Mức cho vay do
NHTM và khách hàng thỏa thuận phù hợp với quy định tại Điều 12
Thông tư 39/2016/TT-NHNN ngày 30/12/2016 của NHNN.
Về tài sản bảo đảm cho khoản vay, NHTM và khách hàng
thỏa thuận việc áp dụng biện pháp bảo đảm tiền vay hoặc không áp
dụng biện pháp bảo đảm tiền vay phù hợp với quy định của pháp
luật; Khách hàng vay vốn theo chương trình được sử dụng tài sản
hình thành từ vốn vay làm tài sản đảm bảo cho khoản vay theo quy
định của pháp luật.
Liên quan đến việc cơ cấu lại thời hạn trả nợ và cho vay
mới, Quyết định quy định, khách hàng khó khăn trong việc trả nợ
vay do nguyên nhân khách quan, bất khả kháng được NHTM chủ
động xem xét: Cơ cấu lại thời hạn trả nợ để phù hợp với khả năng
trả nợ của khách hàng. Khi cơ cấu lại thời hạn trả nợ, NHTM cho
vay được giữ nguyên nhóm nợ 01 lần đối với một khoản nợ; Cho
Báo cáo tóm lược TTTC tháng 4/2017
13
vay mới để phục hồi sản xuất – kinh doanh đối với khách hàng có
dự án, phương án sản xuất – kinh doanh khả thi.
Căn cứ quy định hiện hành và khả năng tài chính của mình,
NHTM xem xét thực hiện các biện pháp hỗ trợ khác (bao gồm cả
miễn, giảm lãi vay, lãi quá hạn; ưu tiên thu nợ gốc trước thu nợ lãi
sau) nhằm giúp khách hàng khắc phục khó khăn, phục hồi sản xuất
– kinh doanh.
Quyết định cũng quy định rõ quyền lợi và trách nhiệm của
khách hàng và của các NHTM. Cụ thể khách hàng được hưởng các
chính sách khuyến khích phát triển nông nghiệp ứng dụng công
nghệ cao, nông nghiệp sạch quy định tại Quyết định này; Cung cấp
đầy đủ thông tin theo yêu cầu của NHTM và chịu trách nhiệm về
tính chính xác của các thông tin đã cung cấp; Sử dụng vốn vay đúng
mục đích và thực hiện đúng các cam kết trong hợp đồng tín dụng,
hoàn trả nợ gốc và lãi vay theo đúng quy định; Khách hàng chịu sự
kiểm tra, giám sát của NHTM trong quá trình vay vốn, sử dụng vốn.
Các NHTM dành nguồn vốn để cho vay các dự án nông
nghiệp ứng dụng công nghệ cao, nông nghiệp sạch của khách hàng
theo quy định của Quyết định này. Đồng thời tiết giảm chi phí hoạt
động để giảm lãi suất cho vay, nhằm hỗ trợ khách hàng phát triển
nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, nông nghiệp sạch.
Báo cáo tóm lược TTTC tháng 4/2017
14
Bên cạnh đó, các NHTM phải xây dựng kế hoạch triển khai
và có văn bản hướng dẫn cho vay khuyến khích phát triển nông
nghiệp ứng dụng công nghệ cao, nông nghiệp sạch thống nhất trên
toàn hệ thống; Đẩy mạnh công tác truyền thông về chương trình cho
vay khuyến khích phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao,
nông nghiệp sạch của ngân hàng; tạo điều kiện thuận lợi để khách
hàng đủ điều kiện được tiếp cận vốn vay, đảm bảo công khai, minh
bạch;
Trên cơ sở kết quả cho vay và đề nghị của NHTM, NHNN
sẽ xem xét quyết định việc loại trừ dư nợ cho vay trung, dài hạn
theo chương trình của các NHTM khi tính tỷ lệ tối đa của nguồn vốn
ngắn hạn được sử dụng để cho vay trung và dài hạn theo quy định
của NHNN.
Biểu đồ 2: Diễn biến lãi suất trên thị trường liên ngân hàng
tháng 4/2017
Báo cáo tóm lược TTTC tháng 4/2017
15
Nguồn: sbv.gov.vn
Nhìn đồ thị cho thấy, lãi suất bình quân trên thị trường liên
ngân hàng đi ngang trong cả tháng. Lãi suất liên ngân 3 tuần đầu
tháng có xu hướng giảm khá mạnh (biên độ từ 0,26% - 0,98%) đối
với tất cả các loại kỳ hạn. Cụ thể, lãi suất trung bình kỳ hạn qua đêm
giảm 0,26% về mức 4,55%/năm; lãi suất trung bình kỳ hạn 1 tuần
giảm 0,98% về mức 3,73%/năm và lãi suất trung bình kỳ hạn 2 tuần
giảm 0,93% về mức 3,82%/năm. Lãi suất liên ngân hàng giảm cho
thấy thanh khoản hệ thống tuần qua bắt đầu cân bằng trở lại.
Đến tuần cuối tháng 4, Lãi suất liên ngân hàng tuần qua có
xu hướng tăng mạnh (biên độ từ 0,37% - 1,09%) đối với tất cả các
loại kỳ hạn. Cụ thể, lãi suất trung bình kỳ hạn qua đêm tăng 0,37%
0,00
1,00
2,00
3,00
4,00
5,00
6,00
3/4 8/4 13/4 18/4 23/4 28/4
KH Qua đêm KH 1 tuần KH 2 tuần KH 1 tháng
Báo cáo tóm lược TTTC tháng 4/2017
16
đạt mức 4,92%/năm; lãi suất trung bình kỳ hạn 1 tuần tăng 1,09%
lên mức 4,82%/năm và lãi suất trung bình kỳ hạn 2 tuần tăng 1% đạt
mức 4,82%/năm.
Lãi suất huy động bằng VND phổ biến ở mức 0,3-5,2%/năm
đối với tiền gửi không kỳ hạn và có kỳ hạn dưới 1 tháng; 5,3-
5,7%/năm đối với tiền gửi có kỳ hạn từ 1 tháng đến dưới 6 tháng;
5,8-6,6%/năm đối với tiền gửi có kỳ hạn từ 6 tháng đến dưới 12
tháng; kỳ hạn trên 12 tháng ở mức 6,7 %-7,7%/năm.
Trên thị trường mở, NHNN đã có 1 tuần hút ròng và 3 tuần
bơm ròng trong tháng 4 (xem biểu đồ 3).
Biểu đồ 3: Diễn biến thị trường mở tháng 4/2017
-8.000
4.023
9.977
7.000
-10.000
-8.000
-6.000
-4.000
-2.000
-
2.000
4.000
6.000
8.000
10.000
12.000
3/4 - 7/4 10/4 - 14/4 17/4 - 21/4 24/4 - 28/4
Nghiệp vụ mua kỳ hạn (tỷ đồng) Nghiệp vụ bán tín phiếu (tỷ đồng)
Khối lượng bơm/ hút ròng (tỷ đồng)
Báo cáo tóm lược TTTC tháng 4/2017
17
Nguồn: Tổng hợp
Tuần đầu tiên, NHNN đã bơm mới 24.000 tỷ đồng qua kênh
OMO trong khi đó lượng vốn đáo hạn trong tuần đạt 32.000 tỷ
đồng. Do vậy, 8.000 tỷ đồng đã được NHNN hút ròng qua kênh này.
Trong khi đó, NHNN không phát hành tín phiếu đối với tất cả các
loại kỳ hạn. Diễn biến này cho thấy thanh khoản hệ thống ngân hàng
đang dần dư thừa trở lại.
Tuần thứ 2, NHNN đã bơm mới 28.023 tỷ đồng qua kênh
OMO trong khi đó lượng vốn đáo hạn trong tuần đạt 24.000 tỷ
đồng. Do vậy, 4.023 tỷ đồng đã được NHNN bơm ròng qua kênh
này. Trong khi đó, NHNN không phát hành tín phiếu đối với tất cả
các loại kỳ hạn.
Tuần thứ 3, NHNN đã bơm mới 38.000 tỷ đồng qua kênh
OMO trong khi đó lượng vốn đáo hạn trong tuần đạt 28.023 tỷ
đồng. Do vậy, 9.977 tỷ đồng đã được NHNN bơm ròng qua kênh
này. Trong khi đó, NHNN không phát hành tín phiếu đối với tất cả
các loại kỳ hạn.
Tuần cuối tháng 4, NHNN đã bơm mới 31.000 tỷ đồng qua
kênh OMO trong khi đó lượng vốn đáo hạn trong tuần đạt 38.000 tỷ
đồng. Do vậy, 7.000 tỷ đồng đã được NHNN hút ròng qua kênh này.
Báo cáo tóm lược TTTC tháng 4/2017
18
Trong khi đó, NHNN không phát hành tín phiếu đối với tất cả các
loại kỳ hạn. Diễn biến này cho thấy thanh khoản hệ thống ngân hàng
đang dần trở về trạng thái dư thừa
II. Thị trường ngoại hối và vàng
1. Thị trường ngoại hối
Chỉ số USD Index trong tháng 4 diễn biến với xu hướng đi
ngang nửa đầu tháng sau đó giảm mạnh ở giai đoạn cuối tháng. Chỉ
số đạt mức cao nhất tại 101.01 ngày 10/4và thấp nhất tại 98.84 ngày
25/4
Biểu đồ 4 : Diễn biến chỉ số Dollar tháng 04/2017
Báo cáo tóm lược TTTC tháng 4/2017
19
Nguồn: www.marketwatch.com
Tổng thống Mỹ Donald Trump đã khiến đồng USD giảm
mạnh trong ngày 12/4. Cụ thể, đồng USD đã hạ 0.7% trong ngày thứ
Tư, sau khi ông Trump nói với the Wall Street Journal rằng đồng bạc
xanh đang trở nên quá mạnh.
Đồng USD đã chạm mức cao nhất trong 13 năm ngay sau khi
Donald Trump giành chiến thắng trong cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ -
đã diễn ra vào ngày 08/11/2016. Đây được xem là một dấu hiệu cho
thấy nhà đầu tư tin tưởng nước Mỹ sẽ tăng trưởng nhanh hơn so với
các phần còn lại của thế giới. Thế nhưng, hiện đồng USD có thể đang
trở nên quá mạnh. Tổng thống Mỹ bày tỏ lo ngại rằng các doanh
nghiệp Mỹ, đặc biệt là các nhà sản xuất, sẽ không có khả năng cạnh
tranh trên thương trường quốc tế. Các hàng hóa Mỹ trở nên đắt đỏ
hơn so với hàng hóa của châu Âu hay của Nhật Bản khi giá trị của
đồng bạc xanh lên quá cao.
Vào ngày 18/4, chỉ số đồng USD (ICE U.S. Dollar Index) –
thước đo diễn biến của đồng USD so với 6 đồng tiền chủ chốt khác –
lùi 0.7% xuống 99.59, dao động gần mức thấp nhất trong phiên là
99.48. Vàng và đồng USD thường di chuyển ngược chiều, vì đồng
USD suy yếu có thể làm tăng tính hấp dẫn của vàng do kim loại quý
được neo giá theo đồng bạc xanh. Bên cạnh đó, lợi suất trái phiếu
Chính phủ dao động tại mức thấp nhất kể từ tháng 11/2016, qua đó
Báo cáo tóm lược TTTC tháng 4/2017
20
giúp làm tăng nhu cầu vàng vì kim loại quý không đem lại lợi suất.
Và chứng khoán Mỹ, vốn thường ngược chiều với vàng, cũng đang
chịu nhiều áp lực.
Đồng EURO, Dù được xem là đồng tiền rủi ro nhất trên hành
tinh, nhưng sau vòng đầu tiên của cuộc bầu cử Tổng thống Pháp,
đồng euro bỗng chốc trở thành đồng tiền ưa thích của mọi nhà đầu tư.
Goldman Sachs dự báo đồng euro sẽ tăng gần 4% sau khi vòng bỏ
phiếu đầu tiên tại Pháp diễn ra đúng với kỳ vọng của nhà đầu tư.
Công ty Pacific Investment Management lại có một quan điểm “mang
tính xây dựng hơn” về đồng tiền này và Nomura Holdings còn
khuyến nghị nhà đầu tư mua vào đồng tiền này. Còn BlackRock và
JPMorgan Asset Management đều ủng hộ cổ phiếu châu Âu khi rủi ro
chính trị đã giảm sút. Bên cạnh đó, BlueBay Asset Management đã
thêm chứng khoán châu Âu vào danh mục của mình.
Tính tới ngày thứ 26/4, đồng euro đã leo dốc 1.3% sau vòng
đầu tiên của cuộc bầu cử Tổng thống Pháp, đồng thời chạm đỉnh 5
tháng tại mức 1.0951 USD. Chỉ số chung của 600 công ty lớn nhỏ
thuộc khu vực châu Âu, Stoxx 600, tăng 2.8% trong cùng kỳ. Còn
chênh lệch lợi suất giữa trái phiếu Chính phủ kỳ hạn 10 năm của Pháp
và Đức đã thu hẹp còn 47 điểm cơ bản, giảm từ mức 84 điểm trong
tháng 2/2016.
Thị trường ngoại hối trong nước
Báo cáo tóm lược TTTC tháng 4/2017
21
Tỷ giá được áp dụng tại các ngân hàng thương mại đứng ở
mức 22.739 đồng/USD ngày 29/4. So với ngày 31/12/2016, tỉ giá
này chỉ tăng 0,1%.Nếu so rộng ra với các bản tệ khác trong khu vực
và thế giới được nêu ở bảng trên, có thể thấy, trừ tỉ giá của đồng
PHP của Philippines, tỉ giá tiền đồng của Việt Nam (VND) ít biến
động nhất, nói cách khác là ổn định nhất trong số các đồng bản tệ
này.
Đồ thị 5: Diễn biến thay đổi tỷ giá USD/VND
trong tháng 04/2017
Nguồn: Vietcombank.com
22.640
22.660
22.680
22.700
22.720
22.740
22.760
22.780
22.800
4/3 4/5 4/7 4/9 4/11 4/13 4/15 4/17 4/19 4/21 4/23 4/25 4/27
Tỷ giá
Tỷ giá
Báo cáo tóm lược TTTC tháng 4/2017
22
Sau khi tăng mạnh vào phiên 25/4, giá mua bán USD tại hầu
hết các NHTM ngày 26/04 đi ngang sau những biến động tăng giảm
mạnh ở các phiên giao dịch trước đó
Trên thị trường ngoại tệ, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam
công bố tỷ giá trung tâm áp dụng cho ngày 26/04/2017 là 22,343
đồng/USD, giảm nhẹ 1 đồng/USD so với chốt phiên giao dịch cuối
ngày hôm trước. VietinBank tăng giá mua USD 5 đồng, đưa mức
giá giao dịch gần hơn với Vietcombank và BIDV. Đồng bảng xanh
tại cả 3 ngân hàng này được mua bán ở khoảng 22,710 – 22,790
đồng/USD. Eximbank là nhà băng điều chỉnh giảm giá USD mạnh
nhất trong số các ngân hàng thống kê, giảm 10 đồng ở cả chiều mua
và chiều bán. Còn tỷ giá Sacombank cũng giảm nhẹ 2 đồng ở cả hai
chiều mua-bán. Giá USD yết tại hai ngân hàng này lần lượt ở mức
22,680 – 22,780 đồng/USD và 2,712 – 22,795 đồng/USD. Ngược
lại, VPBank tăng giá mua USD thêm 10 đồng, đồng USD tại ngân
hàng này được mua bán ở mức 22,690 – 22,800 đồng/USD./.
Nhìn lại diễn biến từng tuần cho thấy, tuần đầu tiên, tỷ giá
giao dịch trung bình tại các ngân hàng thương mại có xu hướng
giảm mạnh (75,6 đồng), về mức 22.694 VND/USD. Trong khi đó,
tỷ giá trung tâm có bước tăng mạnh (32,8 đồng, lên mức 22.294,8
VND/USD).
Báo cáo tóm lược TTTC tháng 4/2017
23
Tuần thứ 2, tỷ giá giao dịch trung bình tại các ngân hàng
thương mại có xu hướng giảm mạnh (23,6 đồng), về mức 22.670,4
VND/USD. Trong khi đó, tỷ giá trung tâm có bước tăng mạnh (24,8
đồng, lên mức 22.319,6 VND/USD)
Tuần thứ 3, tỷ giá giao dịch trung bình tại các ngân hàng
thương mại có xu hướng tăng mạnh (56,8 đồng), lên mức 22.727,2
VND/USD. Trong khi đó, tỷ giá trung tâm có bước tăng nhẹ (7
đồng, lên mức 22.326,6 VND/USD).
Tuần cuối, tỷ giá giao dịch trung bình tại các ngân hàng
thương mại có xu hướng tăng nhẹ (13,4 đồng), lên mức 22.740,6
VND/USD. Trong khi đó, tỷ giá trung tâm cũng có bước tăng 18
đồng, lên mức 22.344,6 VND/USD.
2.Thị trường vàng
Thế giới
Thị trường vàng thế giới trong tháng 4 năm 2017 diễn biến
với xu hướng chính là tăng trong nửa đầu tháng và giảm dần ở giai
đoạn cuối tháng. Trong tháng, giá vàng (giao ngay tại thị trường
NewYork) lên cao nhất tại mức 1.289,2 USD/oz ngày 18/4 và thấp
nhất là 1.251,6 USD/oz ngày 6/4. Tính chung cả tháng, giá vàng thế
giới đã tăng 1,05%.
Báo cáo tóm lược TTTC tháng 4/2017
24
Biểu đồ 7: Diễn biến giá vàng thế giới tháng 4/2017
Nguồn: kitco.com
Nguyên nhân chủ yếu khiến giá vàng liên tục phi mã trong
những ngày qua là do thị trường chứng khoán thế giới đang phục
hồi và sự suy yếu của đồng USD. Bên cạnh đó, tình hình tại Trung
Đông (giữa Syria và Israeli) trở nên căng thẳng đã đẩy giá dầu tăng
cao. Hiện giá dầu vẫn tiếp tục vững ở mức 76 USD/thùng.
Trên thị trường thế giới, các nhà đầu tư dường như đã quên
những lo ngại về các căng thẳng của Mỹ với Bắc Triều Tiên và Nga.
Song song đó, thị trường chứng khoán tăng điểm thu hút sự quan
tâm của nhà đầu tư nên giảm sự trú ẩn an toàn vào vàng. Một lý do
khác - cũng được coi là nhân tố tác động khá lớn đến thị trường
vàng - đó là nhu cầu tiêu thụ vàng đang tăng mạnh cho mùa lễ hội
và mùa cưới ở các nước châu Á và Trung Đông, điển hình là Ấn Độ.
Báo cáo tóm lược TTTC tháng 4/2017
25
Theo dự đoán của Hội đồng Vàng Thế giới (GWC), tiêu thụ vàng
của Ấn Độ sẽ vượt ngưỡng 1.000 tấn trong năm nay; trong đó chủ
yếu là vàng trang sức. Giới phân tích và các nhà giao dịch cho rằng
giá vàng được đẩy lên do những căng thẳng địa chính trị liên quan
đến Triều Tiên và lo ngại về vòng một cuộc bầu cử Tổng thống
Pháp. Cụ thể, Quỹ ủy thác vàng (SPDR) phiên vừa qua đã mua thêm
0,17% so với mức trữ lượng hiện có của quỹ, nâng khối lượng vàng
nắm giữ lên 860 tấn.
Về tương quan giữa 2 thị trường, chênh lệch giá đã có lúc
xuống đến mức kỉ lục là 1,5 triệu đồng khi giá thế giới tăng còn giá
quý kim trong nước vẫn đứng yên. Tuy nhiên, cho đến hiện tại,
chênh lệch đã được nới rộng lên là 1,95 triệu đồng/lượng (theo tỷ
giá ngân hàng Vietcombank lúc 11h30 ngày 27/04).
Chính trị trên thế giới không thể nào giải quyết ngay tức
khắc, triển vọng về giá vẫn còn tích cực và giá vàng trong nước
cũng đang xuôi theo dòng xu hướng tăng. Tuy nhiên, thị trường là
điều không ai đoán được các nhà đầu tư cần có những nhận định
hợp lý, để có các quyết định đầu tư đúng đắn nhất.
Trong nước
Báo cáo tóm lược TTTC tháng 4/2017
26
Trong tháng 4, giá vàng trong nước diễn biến với xu hướng
chính là tăng. Giá vàng SJC tăng mạnh nhất lên 37,09 – 37,37 triệu
đồng/lượng (mua vào – bán ra) ngày 15/4 và thấp nhất tại 36,3 –
36,52 triệu đồng/lượng (mua vào – bán ra) ngày 3/4. Tính đến cuối
tháng 4, chỉ số giá vàng tăng 1,01% so với tháng trước; tăng 3,01% so
với tháng 12/2016 và tăng 5,74% so với cùng kỳ năm trước. Chênh lệch
giá vàng trong nước và thế giới tại thời điểm cuối tháng được nới
rộng lên là 1,95 triệu đồng/lượng (theo tỷ giá ngân hàng
Vietcombank lúc 11h30 ngày 27/04).
Biểu đồ 8: Diễn biến giá vàng trong nước tháng 4/2017
Nguồn: sjc.com.vn
Có thể thấy xu hướng giá trong nước đang có những xoay
chuyển khá tích cực. Theo Trung tâm phân tích thị trường thuộc
Báo cáo tóm lược TTTC tháng 4/2017
27
Công ty Vàng bạc Đá quý Bảo Tín Minh Châu, giá vàng trong nước
đang xu hướng tăng mạnh biến thiên nhịp nhàng cùng sự biến động
của vàng thế giới. Theo lời khuyên của các chuyên gia và nhiều nhà
đầu tư giàu kinh nghiệm, người dân và nhà đầu tư cần cẩn thận hơn
khi mua, bán, quan sát kỹ thị trường trước các quyết định mua, bán
số lượng lớn. Còn người dân mua vàng theo nhu cầu tự nhiên thì
vẫn có thể mua bình thường./.
B. THỊ TRƯỜNG VỐN
I. Thị trường chứng khoán
1. Thị trường chứng khoán thế giới
Biểu đồ 8: Biến động các chỉ số số Dow Jones công nghiệp (▬),
Nasdaq tổng hợp (▬) và S&P500 (▬) trong tháng 4/2017
Nguồn: Finance.yahoo.com
Báo cáo tóm lược TTTC tháng 4/2017
28
Trong tháng 4, Dow Jones tăng 1.3%, S&P 500 nhích 0.9%
và Nasdaq Composite tăng đến 2.3%. Chứng khoán Mỹ giảm nhẹ
trong ngày thứ Sáu cuối cùng của tháng 4, sau khi dữ liệu cho thấy
tốc độ tăng trưởng kinh tế của Mỹ thấp nhất trong 3 năm trong quý
đầu tiên. Tuy nhiên, các chỉ số chính đều tăng trong tháng 4, trong
đó, Nasdaq Composite tăng tháng thứ 6 liên tiếp, đây là chuỗi tăng
điểm dài nhất trong gần 4 năm.
Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) tăng trưởng 0.7%, thấp hơn
dự báo tăng 1.2% của các chuyên gia kinh tế, khi chi tiêu tiêu dùng
chỉ tăng vừa đủ và doanh nghiệp đã đầu tư ít hàng tồn kho hơn. Tốc
độ tăng trưởng của nền kinh tế ở mức 2.7% trong quý 4/2016.
Dữ liệu tăng trưởng không quá tích cực là thông tin xấu đối
với chính quyền Tổng thống Donald Trump sau cam kết sẽ thúc đẩy
tăng trưởng kinh tế và góp phần làm tăng lo ngại về các chính sách
cắt giảm thuế suất, nới lỏng quy định và gia tăng chi tiêu Chính phủ
- nguyên nhân chính cho đà leo dốc hậu bầu cử của chứng khoán – ít
nhất sẽ bị trì hoãn. Trong cuộc họp báo tại Nhà Trắng, Bộ trưởng
Tài chính Steven Mnuchin và Giám đốc Kinh tế Quốc gia của Nhà
Trắng Gary Cohn đã thông báo kế hoạch cắt giảm thuế doanh
nghiệp, điều chỉnh thuế thu nhập cá nhân và loại bỏ hầu hết quy
định khấu trừ cho những người giàu.
Báo cáo tóm lược TTTC tháng 4/2017
29
Tuy nhiên, kế hoạch không đề cập đến nhiều chi tiết quan
trọng, bao gồm các mức thu nhập sẽ được áp dụng trong hệ thống
thuế mới, mức thuế áp dụng một lần cho lợi nhuận của doanh
nghiệp kinh doanh ở nước ngoài đưa vào trong nước…
Cổ phiếu Amazon và Alphabet đã hỗ trợ vào đà tăng của
Nasdaq Composite trong ngày thứ Sáu 28/4/2017. Cụ thể, cổ phiếu
Amazon tiến 0.7% lên 924.99 USD/cp, còn cổ phiếu Alphabet vọt
3.7% lên 924.52 USD/cp sau báo cáo lợi nhuận hàng quý tốt hơn dự
báo. Tổng lợi nhuận của các công ty thuộc S&P 500 được dự kiến
tăng 13.6% trong quý 1/2017, tốt nhất kể từ năm 2011, theo dữ liệu
của Thomson Reuters.
Kết thúc phiên giao dịch ngày thứ Sáu 28/4/2017, chỉ số
Dow Jones lùi 40.82 điểm (tương đương 0.19%) xuống 20,940.51
điểm, chỉ số S&P 500 mất 4.57 điểm (tương đương 0.19%) còn
2,384.2 điểm và chỉ số Nasdaq Composite hạ 1.33 điểm (tương
đương 0.02%) xuống 6,047.61 điểm.
Số cổ phiếu giảm vượt số cổ phiếu tăng trên sàn New York
theo tỷ lệ 1.59:1. Trên sàn Nasdaq, tỷ lệ này là 1.76:1.
Khoảng 6.94 tỷ cổ phiếu được chuyển nhượng trên các sàn
giao dịch của Mỹ, cao hơn mức bình quân phiên trong hơn 20 phiên
vừa qua là 6.55 tỷ./.
Báo cáo tóm lược TTTC tháng 4/2017
30
Biểu đồ 9: Biến động các chỉ số FTSE 100 (▬), DAX (▬),
và CAC 40 (▬) trong tháng 4/2017
Trên thị trường tiền tệ, đồng euro đã có lúc bật tăng lên mức
1,0951 USD/euro tại London, mức cao nhất kể từ đầu tháng
11/2016, trước khi quay đầu giảm nhẹ.
Đồng tiền chung này vẫn nhận được sự ủng hộ bởi tâm lý lạc
quan về cuộc bầu cử tại Pháp cùng những đồn đoán rằng ECB có
thể bắt đầu thu hẹp chương trình nới lỏng tiền tệ trong bối cảnh các
nền kinh tế Khu vực sử dụng đồng tiền chung châu Âu (Eurozone)
tiếp tục phục hồi. Thị trường chứng khoán châu Âu ngày 28/4, các
chỉ số chính thay đổi không nhiều. Cụ thể, chỉ số FTSE 100 tại
London (Anh) gần như không thay đổi so với thời điểm đóng cửa
phiên hôm trước và giữ ở mức 7.237,56 điểm. Chỉ số DAX 30 trên
Nguồn: Finance.yahoo.com
Báo cáo tóm lược TTTC tháng 4/2017
31
sàn Frankfurt (Đức) tiến 0,1% lên 12.472,80 điểm và chỉ số CAC 40
tại Paris (Pháp) giảm khoảng 0,1% xuống 5.276,66 điểm so với mức
đóng phiên hôm 27/4.
Biểu đồ 10: Biến động các chỉ số Nikkei 225 (▬), Hang
Seng (▬),và Kospi Composite (▬) trong tháng 4/2017
Sau phát biểu của Tổng thống Mỹ Donald Trump về khả
năng sẽ đàm phán lại hay ngừng thỏa thuận thương mại với Hàn
Quốc trong phiên cuối cùng của tháng 4 đồng won Hàn Quốc suy
yếu đi. Chỉ số MSCI khu vực châu Á - Thái Bình Dương (trừ Nhật
Bản) giảm 0,15%, song tính chung cả tuần thứ 4 trong tháng 4 chỉ
số này vẫn tăng 1,7%. Thị trường chứng khoán Nhật Bản đi xuống
trong phiên cuối tháng trước một kỳ nghỉ lễ ngắn, khi các nhà đầu tư
Nguồn: Bloomberg.com
Báo cáo tóm lược TTTC tháng 4/2017
32
ít tiến hành giao dịch trước thông tin Ngân hàng trung ương Nhật
Bản sẽ duy trì các chương trình kích thích rất lớn của họ. Cụ thể, chỉ
số Nikkei 225 giảm 0,29% (55,13 điểm) xuống 19.196,74 điểm.
Tính chung cả tuần, chỉ số Nikkei 225 ước tăng 3,09%. Tại thị
trường Hàn Quốc, chỉ số KOSPI giảm 0,18% (4,02 điểm) xuống
2.205,44 điểm. Trong khi tại Australia, chỉ số S&P/ASX 200 tăng
0,04% (2,60 điểm) lên 5.924,10 điểm. Tuy nhiên, tại Trung Quốc,
chỉ số Shanghai Composite ở Thượng Hải nhích thêm 0,08% lên
3.154,66 điểm. Còn ở thị trường Hong Kong, chỉ số Hang Seng
khép phiên giảm 0,34% xuống 24.615,13 điểm, do các nhà đầu tư
bán ra kiếm lời sau cả tuần tăng điểm.
Hầu hết các thị trường chứng khoán châu Á đều giảm điểm
do các nhà đầu tư bán ra thu lời sau một tuần thị trường tăng điểm
liên tục.
2. Thị trường chứng khoán trong nước
Thị trường chứng khoán niêm yết:
Trong bối cảnh kinh tế vĩ mô trong nước ổn định, hoạt động
tái cơ cấu nền kinh tế đang được đẩy mạnh, Chính phủ tiếp tục triển
khai các giải pháp cải thiện môi trường kinh doanh và nhiều chính
sách phát triển thị trường chứng khoán có tác động tích cực.
Moody's Investors Service vừa công bố triển vọng tín nhiệm của
Báo cáo tóm lược TTTC tháng 4/2017
33
Việt Nam. Cụ thể, Moody’s xếp hạng tín nhiệm nhà phát hành và
trái phiếu không đảm bảo có ưu tiên cao (senior unsecured debt) của
Việt Nam ở mức B1, đồng thời thay đổi triển vọng tín nhiệm của
Việt Nam từ “ổn định” sang “tích cực”.
Sở dĩ, Moody’s đưa ra triển vọng tích cực về Việt Nam là vì:
* Dòng FDI vào dồi dào – được thúc đẩy bởi cuộc cải cách
kinh tế đang diễn ra – sẽ tiếp tục góp phần đa dạng hóa nền kinh tế
và cải thiện thành quả kinh tế so với các quốc gia có cùng mức xếp
hạng tín nhiệm.
* Sự ổn định vĩ mô và môi trường bên ngoài vẫn được duy
trì.
* Tăng trưởng kinh tế lạc quan và môi trường vĩ mô ổn định
sẽ giúp duy trì khoản nợ Chính phủ ở mức hiện tại.
Đồng thời, Moody’s nâng mức trần đối với xếp hạng nợ và
tiền gửi bằng đồng nội tệ của Việt Nam từ Ba1 lên Baa3. Trong khi
đó, mức trần đối với xếp hạng nợ và tiền gửi bằng đồng ngoại tệ duy
trì ở mức Ba2 và B2; đối với nợ và tiền gửi bằng ngoại tệ ngắn hạn
ở mức “Đầu tư không tốt” (Not Prime).
Yếu tố đầu tiên: Dòng FDI đổ vào Việt Nam sẽ cải thiện sức
mạnh kinh tế
Báo cáo tóm lược TTTC tháng 4/2017
34
Yếu tố đầu tiên khiến Moody’s thay đổi triển vọng là dòng
FDI mạnh sẽ tiếp tục duy trì thành quả kinh tế của Việt Nam so với
các quốc gia khác. Dòng FDI cho phép Việt Nam đa đạng hóa nền
kinh tế của mình và giành thị phần trong hoạt động thương mại quốc
tế, qua đó góp phần vào triển vọng tăng trưởng GDP mạnh và bền
vững.
Sự gia tăng tính cạnh tranh và thực hiện cải cách đã hỗ trợ
dòng vốn FDI ròng bình quân ở mức 5.2% GDP trong giai đoạn
2014-2016. Việt Nam cũng được hưởng lợi từ việc tham gia vào các
thỏa thuận thương mại tự do trong vài năm gần đây, qua đó thúc đẩy
tự do hóa nền kinh tế.
Và nhờ có sự cải thiện trong môi trường đầu tư, Việt Nam đã
tăng bậc xếp hạng lên thứ 60 trong 138 quốc gia dựa trên báo cáo về
chỉ số Global Competitiveness Index giai đoạn 2016-2017 của Diễn
đàn Kinh tế Thế giới , tăng từ thứ 70 trong báo cáo năm 2013-2014.
Bên cạnh đó, xét theo chỉ số Doing Business Indicators của Ngân
hàng Thế giới (WB), Việt Nam cũng nâng bậc xếp hạng từ thứ 99
(trong năm 2014) lên thứ 82 trong 190 quốc gia trong năm 2017.
Dòng vốn FDI đổ vào Việt Nam đã thúc đẩy việc hình thành
vốn cố định, qua đó cho phép xuất khẩu nước này tăng trưởng vượt
trội trong khu vực và so với các quốc gia khác. Việt Nam đã trở
thành một nút thắt quan trọng hơn trong chuỗi cung ứng thuộc lĩnh
Báo cáo tóm lược TTTC tháng 4/2017
35
vực thiết bị điện tử, đặc biệt là điện thoại di động, khi các khoản đầu
tư nước ngoài giúp đa dạng hóa nền kinh tế hướng tới hoạt động sản
xuất giá trị gia tăng cao hơn. Và kết quả là, thị phần xuất khẩu của
Việt Nam trên thế giới gần như tăng gấp đôi, từ 0.7% (năm 2013)
lên 1.2% trong năm 2016.
Với sự cải thiện không ngừng trong cơ sở hạ tầng, sự tăng
trưởng nhanh chóng của dân số trong độ tuổi lao động, và việc thúc
đẩy cải cách để hỗ trợ FDI của Chính phủ, Moody’s kỳ vọng Việt
Nam sẽ tăng trưởng mạnh ở mức 6.3%/năm cho tới năm 2019.
Yếu tố thứ 2: Ổn định vĩ mô và môi trường bên ngoài
Cùng với tăng trưởng kinh tế mạnh, Moody’s kỳ vọng sự ổn
định vĩ mô sẽ được duy trì.
Được biết, thời kỳ tăng trưởng kinh tế nhanh chóng trước
năm 2012 đã đi kèm với lạm phát cao, thâm hụt lớn trong tài khoản
vãng lai, biến động tỷ giá và sự tăng trưởng nóng của thị trường bất
động sản. Sau khi rơi xuống mức thấp nhất trong năm 2015, lạm
phát tại Việt Nam đã tăng trở lại. Cụ thể, lạm phát chạm mức 5%
trong quý đầu của năm 2017, sau khi ở mức bình quân 2.7% trong
năm 2016 và 0.6% trong năm 2015.
Trong năm 2017, Moody’s kỳ vọng lạm phát sẽ ở dưới mức
mục tiêu 5%.
Báo cáo tóm lược TTTC tháng 4/2017
36
Bên cạnh đó, Việt Nam đã ghi nhận 6 năm liên tiếp có thặng
dư trong cán cân vãng lai nhờ hoạt động xuất khẩu tăng trưởng
mạnh và dòng kiều hối ổn định.
Yếu tố thứ 3: Ổn định hóa nợ Chính phủ
Tăng trưởng kinh tế mạnh và sự ổn định vĩ mô sẽ tạo điều
kiện thuận lợi để ổn định nợ của Chính phủ.
Trong tương lai gần, hãng tín nhiệm này kỳ vọng nguồn thu
của Chính phủ sẽ tăng cùng với đà tăng của nhu cầu nội địa và giá
dầu quốc tế với điều kiện là Chính phủ Việt Nam không thông qua
bất kỳ đợt cắt giảm thuế doanh nghiệp nào nữa.
Sức mạnh tài khóa cải thiện cũng sẽ thay đổi cấu trúc tài trợ
đối với nợ Chính phủ. Chính phủ đang tăng sử dụng các nguồn tài
trợ bằng đồng nội tệ và nguồn tài trợ trong nước, qua đó làm giảm tỷ
trọng nợ bằng đồng ngoại tệ. Tỷ lệ này đã giảm từ 49.9% (năm
2013) xuống 39.8% trong năm 2016, qua đó làm giảm sự nhạy cảm
của Việt Nam với các cú sốc tỷ giá./.
Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 4/2017 không thay đổi
so với tháng trước. Trong 11 nhóm hàng hóa và dịch vụ chủ yếu
có 7 nhóm chỉ số giá tháng 4 tăng so với tháng trước. Chỉ số giá
tiêu dùng bình quân 4 tháng đầu năm 2017 tăng 4.80% so với
bình quân cùng kỳ năm 2016, thấp hơn mức bình quân 4.96%
Báo cáo tóm lược TTTC tháng 4/2017
37
của quý 1/2017. Chỉ số giá tiêu dùng tháng 4/2017 tăng 0.90%
so với tháng 12/2016 và tăng 4.30% so với cùng kỳ năm trước.
Lạm phát cơ bản tháng 4/2017 tăng 0.09% so với tháng trước
và tăng 1.50% so với cùng kỳ năm trước. Lạm phát cơ bản bình
quân 4 tháng đầu năm 2017 tăng 1.62% so với bình quân cùng
kỳ năm 2016.
Tính đến ngày 28/04/2017, chỉ số VN-Index đóng cửa ở mức
717,73 điểm. Chỉ số HNX-Index đóng cửa ở mức 89,54 điểm.Điểm
số ở cả 2 sàn tăng nhẹ trước kỳ nghĩ lễ với mức tăng 0,17% của
VNIndex và 0,25% của HNXIndex. Thanh khoản cũng duy trì khá
tích cực với GTGD trên sàn HOSE tăng 7,4% và trên sàn HNX
giảm nhẹ 1,2%.
Các cổ phiếu ngành dầu khí diễn biến kém tích cực trước xu
hướng giảm của giá dầu thế giới và lo ngại khi truyền thông đưa tin
về sự thay đổi lớn về nhân sự tại PVN; GAS giảm 0,5%, PVD và
PVS giảm tương ứng 4,6% và 2,8%
PVD có thời điểm đã giảm sàn trong phiên khi lãnh đạo của
doanh nghiệp cho biết PVD ghi nhận lỗ quý 1/2017 ước gần 200 tỷ
đồng tại ĐHCĐTN của công ty. Việc PVD lỗ nặng trong quý
1/2017 là điều đã được thị trường dự báo từ trước tuy nhiên điều có
lẽ làm nhà đầu tư lo ngại đó là nhận định từ ban lãnh đạo của PVD.
Báo cáo tóm lược TTTC tháng 4/2017
38
Tổng giám đốc của PVD đánh giá năm 2017 sẽ là năm khó khăn
nhất của công ty kể từ khi niêm yết và mục tiêu của PVD trong năm
nay chỉ là không lỗ, tuy nhiên với tình hình như hiện tại, khả năng lỗ
là rất cao. Với giá dầu trên 60$/thùng, tình hình của PVD sẽ khả
quan hơn và nếu giá dầu trên 70$/thùng thì hoạt động của PVD sẽ ở
mức ổn định, dù vậy thì cũng sẽ có độ trễ và trong vòng 2 năm mới
thấy được sự tăng trưởng.
Cổ phiếu ngành đường diễn biến tích cực với tâm điểm là hai
cổ phiếu BHS và SBT. Hai cổ phiếu này tăng mạnh trong thời gian
gần đây trước khả năng sáp nhập của hai công ty, tuy nhiên vấn đề
mà NĐT quan tâm nhất đó là tỷ lệ hoán đổi cổ phiếu BHS và SBT
thì vẫn chưa được các bên liên quan xác nhận. Chốt phiên, cả BHS
lẫn SBT đều đóng cửa tại mức giá trần.
Nhà đầu tư nước ngoài bán ròng nhẹ trên sàn HOSE trong
khi mua ròng trên sàn HNX. Giá trị bán ròng trên sàn HOSE đạt 14
tỷ đồng và giá trị mua ròng trên sàn HNX đạt 6,2 tỷ đồng. VNM,
ROS, GAS và CII là những mã được mua ròng tích cực nhất, trong
khi SSI, HPG, VIC là những mã bị bán mạnh.
Biểu đồ 11: Diễn biến hai chỉ số Vn-Index và HNX-Index trong
tháng 4/2017
Báo cáo tóm lược TTTC tháng 4/2017
39
Nguồn số liệu: HOSE, HNX
Tháng 4/2017, thị trường cổ phiếu niêm yết có 2 mã cổ phiếu
niêm yết mới là C69 của CTCP Xây dựng 1369 và VTJ của CTCP
Thương mại và Đầu tư Vi Na Ta Ba.
Tổng số chứng khoán niêm yết tại HNX tính đến thời điểm
cuối tháng 4 là 382 mã cổ phiếu, với tổng khối lượng niêm yết đạt
11.307 triệu cổ phiếu, tương ứng tổng giá trị niêm yết toàn thị
trường đạt xấp xỉ 113.077 tỷ đồng.
HNX Index dừng tại mức 89,54 điểm tại thời điểm đóng cửa
phiên giao dịch ngày 28/4/2017, giảm 1,41% so với thời điểm cuối
tháng trước. Giá trị vốn hóa thị trường đạt 167.941 tỷ đồng.
690
700
710
720
730
740
050
100150200250300
03
/04
07
/04
12
/04
17
/04
20
/04
25
/04
28
/04
KLGD (Triệu cp)
VN- Index (điểm)
78
81
84
87
90
93
0
20
40
60
80
03
/04
07
/04
12
/04
17
/04
20
/04
25
/04
28
/04
KLGD (Triệu cp)
HNX-Index (điểm)
Báo cáo tóm lược TTTC tháng 4/2017
40
Thanh khoản thị trường tăng so với tháng trước với tổng
khối lượng giao dịch đạt 1.093 triệu cổ phiếu, giá trị giao dịch tương
ứng đạt 12.145 tỷ đồng.
Tính bình quân, khối lượng giao dịch đạt 57,56 triệu cổ
phiếu/phiên và giá trị giao dịch đạt 639,25 tỷ đồng/phiên (tăng
13,75% về khối lượng giao dịch và 5,2% về giá trị giao dịch so với
tháng trước).
Tháng này, giao dịch của nhà đầu tư nước ngoài cũng tăng
so với tháng trước, với tổng cộng 63,12 triệu cổ phiếu được chuyển
nhượng, tương ứng giá trị giao dịch đạt 804,54 tỷ đồng, trong đó
giao dịch mua vào là 390,5 tỷ đồng, giao dịch bán ra là 413,9 tỷ
đồng.
Thị trường UPCoM:
Trong tháng 4/2017, Sở giao dịch chứng khoán Hà Nội
(HNX) đã tổ chức tổng cộng 04 phiên đấu giá. Kết quả cả 4 phiên
đã bán hết 100% số cổ phần đưa ra đấu giá. Cụ thể, tổng khối lượng
cổ phần đấu giá thành công trong 4 phiên này là 262.518.871.509 cổ
phần. Theo kế hoạch đấu giá được công bố tại Sở GDCK Hà nội,
trong tháng 5 tới, sẽ có 3 công ty tổ chức đấu giá tại HNX, bao gồm
Công ty cổ phần chế biến kinh doanh lương thực thực phẩm Hà Nội
Báo cáo tóm lược TTTC tháng 4/2017
41
ngày 8/5, Tổng công ty vật tư nông nghiệp (19/5), Tổng công ty
Viglacera (29/5).
Biểu đồ 12: Diễn biến chỉ số UPCoM-Index tháng 4/2017
Nguồn: HNX
Trên thị trường UPCoM có 18 mã cổ phiếu đăng ký giao
dịch mới trong tháng 4/2017 nâng tổng số doanh nghiệp đăng ký
giao dịch trên thị trường này lên 524 doanh nghiệp (tính đến ngày
28/4/2017).
Chỉ số UPCoM-Index đạt mức 57,62 điểm tại thời điểm
đóng cửa phiên giao dịch cuối tháng, tăng 0,2% so với thời điểm
cuối tháng trước. Toàn thị trường có 204,35 triệu cổ phiếu được
chuyển nhượng, tương ứng với giá trị giao dịch đạt 3.747 tỷ đồng.
55,055,556,056,557,057,558,058,559,0
05
101520253035
03
/04
04
/04
05
/04
07
/04
10
/04
11
/04
12
/04
13
/04
14
/04
17
/04
18
/04
19
/04
20
/04
21
/04
24
/04
25
/04
26
/04
27
/04
28
/04
KLGD (Triệu cp) UPCOM-INDEX (điểm)
Báo cáo tóm lược TTTC tháng 4/2017
42
Tính bình quân, khối lượng giao dịch đạt 10,75 triệu cổ
phiếu/phiên và giá trị giao dịch đạt 197,24 tỷ đồng/phiên (giảm 16%
về khối lượng giao dịch và 18,07% về giá trị giao dịch so với tháng
trước).
Tổng khối lượng giao dịch của nhóm cổ phiếu HNX30 đạt
719,82 triệu cổ phiếu, tương ứng với giá trị giao dịch đạt xấp xỉ 8,34
tỷ đồng, chiếm tỷ trọng 65,82% về khối lượng giao dịch và 68,72%
giá trị giao dịch toàn thị trường.
II. Thị trường Bất động sản
Tin nổi bật
Thị trường bất động sản (TTBĐS) tháng 4 tiếp nối sự sôi
động của tháng 3 khi nhiều phân khúc ồ ạt bung hàng. Căn hộ trung
cấp tiếp tục áp đảo nguồn cung thị trường căn hộ. Bên cạnh đó, đất
nền vẫn là phân khúc có mức tăng giá mạnh nhất trên thị trường.
Tháng 4, hai thị trường trọng điểm là Hà Nội và Tp.HCM
không có thêm dự án nhà giá rẻ mới. Nguồn cung thị trường tập
trung chính ở phân khúc trung cấp. Trong khi đó, số lượng dự án
cao cấp bung hàng chỉ bằng 1/3 so với các dự án trung cấp.
Phân khúc cao cấp chiếm tỷ trọng thấp hơn so với phân khúc
trung cấp trong cơ cấu rổ hàng hóa của tháng. Hà Nội và Tp.HCM
trong tháng 4 không đón thêm dự án cao cấp mới. Trong tháng,
Báo cáo tóm lược TTTC tháng 4/2017
43
phân khúc này là đợt mở bán tiếp của những cái tên quen thuộc như
Vinhome Green Bay Mễ Trì, Ancora Residence, …
Thị trường căn hộ trong các tháng đầu năm ở Hà Nội và
Tp.HCM tăng giá khá chậm (từ 10 – 20%) so với thời điểm cuối
năm 2016. Đáng chú ý, sức mua đang gia tăng mạnh mẽ. Thị trường
giao dịch căn hộ sôi động nhất từ đầu năm đến nay. Tại Hà Nội, các
dự án tầm trung như Gelexia Riversie, FLC Garden City,… đều đạt
thanh khoản trên 70% trong đợt mở bán. Tại Tp.HCM, dự án Him
Lam Phú An, sau 2h mở bán, 236/238 căn hộ thuộc Block D đã có
chủ. Trong buổi lễ khai trương nhà mẫu The Western Capital (quận
6), hơn 800 căn hộ được đăng ký giữ chỗ.
Đất nền khu Đông, khu Tây Tp.HCM tiếp tục duy trì xu
hướng tăng giá kể từ đầu năm, tính tới cuối tháng 4, mức giá đã tăng
thêm 10-40% so với thời điểm cuối năm 2016. Đất nền quận 9 ở các
tuyến đường Đỗ Xuân Hợp, Lã Xuân Oai… tăng bình quân từ 60 –
120 triệu đồng/nền. Thực tế thị trường đất nền đang tăng đối với cả
phân khúc trung cao cấp và bình dân. Có nhiều lý do khiến giá đất
nền thời gian qua tăng nhanh. Thứ nhất là do yếu tố tâm lý. Nhiều
người cho rằng nguồn cung căn hộ thì nhiều nhưng đất nền sẽ ngày
càng co hẹp nên họ mua đất nền. Những thông tin như Nhà nước sắp
cấp sổ cho tách thửa, đại gia sắp làm “siêu dự án”, xây cầu, công
Báo cáo tóm lược TTTC tháng 4/2017
44
trình hạ tầng… cũng tạo hiệu ứng, tăng niềm tin cho nhà đầu tư săn
lùng đất nền. Thậm chí động lực tăng giá ở một số khu đơn giản chỉ
là… tin đồn hoặc ăn theo vùng lân cận. Thứ hai là đối với các nhà
đầu tư nhỏ trước đây chưa mạnh dạn đầu tư, song khi thị trường ấm
lên thì họ sẵn sàng bỏ ra vài trăm triệu đồng mua đất vùng ven để
đón sóng. Điều này cũng tạo ra làn sóng mua bán nhộn nhịp. Thứ ba
là nhà đầu tư thấy rằng lợi nhuận từ đất nền cao hơn so với lợi
nhuận đầu tư sản phẩm căn hộ. Điều này cũng tạo ra động lực để
sóng giá đất tăng mạnh và lan rộng hơn.
Trái ngược với sự tăng giá của đất nền, chiến dịch lập lại trật
tự vỉa hè ở hai đô thị Hà Nội và Tp.HCM khiến phân khúc nhà mặt
phố cho thuê có sự sụt giảm về giá và có khả năng sẽ còn giảm
trong thời gian tới khi các hộ kinh doanh muốn trả mặt bằng để tìm
vị trí thuận lợi hơn.
Trong bối cảnh kinh tế vĩ mô phát triển ổn định, thị trường căn hộ
tại Hà Nội và TP Hồ Chí Minh đều ghi nhận các hoạt động mở bán
mạnh mẽ. Tại Hà Nội, lượng mở bán mới đạt 9.174 căn; tại TP Hồ
Chí Minh 8.565 căn. Lượng mở bán mới được ghi nhận trên nhiều
địa bàn ở cả hai thành phố và ở tất cả các phân khúc. Ở phân khúc
văn phòng cho thuê tại Hà Nội, một số tòa nhà hạng B hoạt động
nhiều năm đang chào giá thấp hơn quý IV-2016 để cạnh tranh với
Báo cáo tóm lược TTTC tháng 4/2017
45
các tòa nhà mới hơn. Tại TP Hồ Chí Minh, một số dự án văn phòng
hạng B mới khai trương cũng đã đưa ra mức giá phù hợp, có ý nghĩa
dẫn dắt thị trường...
Thống kê từ Cục quản lý Nhà và Thị trường Bất động sản
(Bộ Xây dựng) cho thấy, tồn kho bất động sản tiếp tục giảm, nhưng
tốc độ giảm đã chậm lại. Lượng tồn kho chủ yếu là đất nền tại các
dự án xa trung tâm chưa có hạ tầng đầy đủ. Tính đến 20/4/2017,
tổng giá trị tồn kho bất động sản còn khoảng 28.369 tỷ đồng, giảm
2.654 tỷ đồng (giảm 8,55%) so với tháng 12/2016 và giảm 624 tỷ
đồng so với thời điểm 20/3/2017.
Ở phân khúc thương mại, vốn triển khai các dự án bất động
sản hiện nay chủ yếu vẫn là vốn tín dụng và huy động từ bán nhà ở
hình thành trong tương lai. Bởi vậy, việc quản lý chặt chẽ nguồn tín
dụng với nhà cao cấp là cần thiết nhưng phân khúc nhà ở giá rẻ, cần
có chính sách hình thành các gói vốn riêng, nhất là dành cho người
mua nhà.
Cục Quản lý nhà và Thị trường Bất động sản nhận định, mặc
dù hết quý 1, thị trường bất động sản vẫn duy trì ổn định, không có
nhiều biến động về giá cả, lượng giao dịch đang dần tăng so với
tháng đầu của năm 2017 nhưng phần lớn các giao dịch thành công
vẫn tập trung chủ yếu ở phân khúc trung và cao cấp. Lý giải về vấn
đề này, cơ quan quản lý nhà nước cho rằng, do nguồn cung trên thị
Báo cáo tóm lược TTTC tháng 4/2017
46
trường trong giai đoạn này vẫn tập trung tại phân khúc trung và cao
cấp, ít các dự án nhà ở giá rẻ. Bởi vậy, phần lớn giao dịch thành
công trên thị trường vẫn thuộc phân khúc trung và cao cấp. Thời
gian này thị trường không có thêm nhiều dự án nhà ở xã hội mới.
Nhận định:
Như vậy, so với tháng 3, thị trường BĐS đã có những tín
hiệu tích cực rõ rệt, lượng bán kỳ vọng tiếp tục đạt cao trong các
tháng tiếp theo, nhận định sẽ tăng trưởng cả 2 xu hướng mua đầu tư
và để ở. Phân khúc nhà trung bình sẽ là phân khúc thu hút sự quan
tâm của nhà đầu tư. Phân khúc nhà ở xã hội sẽ được tạo điều kiện
phát triển do có sự vào cuộc của Chính phủ, các tổ chức và các
doanh nghiệp.
C. PHẢN HỒI CHÍNH SÁCH
1. HNX ban hành Quy chế thành viên thị trường chứng khoán
phái sinh
Sở GDCK Hà Nội (HNX) vừa ban hành Quy chế thành viên
thị trường chứng khoán phái sinh (TTCKPS) tại HNX, quy định cụ
thể về yêu cầu hạ tầng công nghệ thông tin phục vụ giao dịch CKPS
và hồ sơ thủ tục đăng ký làm thành viên TTCKPS. Với việc ban
hành Quy chế này, hệ thống văn bản pháp quy về thành viên thị
trường về cơ bản đã hoàn tất để chuẩn bị cho ngày mở cửa
Báo cáo tóm lược TTTC tháng 4/2017
47
TTCKPS. Theo đó, các CTCK, NHTM cần có hạ tầng công nghệ
thông tin và phần mềm phục vụ giao dịch, thanh toán đáp ứng quy
định về hạ tầng công nghệ thông tin kết nối đến Sở GDCK và đảm
bảo yêu cầu kết nối với hệ thống giao dịch chứng khoán phái sinh
của Sở GDCK cũng như phải đáp ứng các quy định về quy trình
nghiệp vụ và hoàn thiện các bước về hồ sơ, thủ tục đăng ký. CTCK
phải có trang thông tin điện tử đảm bảo thực hiện việc công bố
thông tin giao dịch CKPS và thông tin công bố của CTCK.
Đối với CTCK, NHTM đã chấm dứt tư cách thành viên trên
TTCKPS, Quy chế cũng quy định về thời gian cần thiết để đăng ký
lại thành viên trong trường hợp bị chấm dứt tư cách thành viên tự
nguyện là 2 năm, trường hợp bị chấm dứt bắt buộc là 3 năm.
Bên cạnh đó, Quy chế còn quy định về quyền và nghĩa vụ
của CTCK, NHTM. Theo đó, CTCK có quyền nhận các thông tin
cung cấp theo hợp đồng ký kết với Sở GDCK. NHTM có quyền kết
nối và thực hiện giao dịch trên hệ thống giao dịch CKPS và sử dụng
các dịch vụ dành cho thành viên giao dịch đặc biệt do Sở GDCK
cung cấp. Các CTCK, NHTM có nghĩa vụ phải duy trì điều kiện làm
thành viên giao dịch, thành viên giao dịch đặc biệt theo quy định
của Nghị định 42/2015/NĐ-CP, Thông tư 11/2016/TT-BTC và Quy
chế thành viên TTCKPS. Đối với thành viên tạo lập thị trường, Quy
chế đã đưa ra các quy định chi tiết về hồ sơ và thủ tục, trong đó để
Báo cáo tóm lược TTTC tháng 4/2017
48
đăng ký trở thành thành viên tạo lập thị trường, các CTCK, NHTM
phải thử nghiệm chức năng yết giá, ký hợp đồng tạo lập thị trường
với Sở GDCK và đăng ký tài khoản thực hiện nghiệp vụ tạo lập thị
trường. Ngoài ra, Quy chế này cũng quy định chế độ báo cáo, chế
độ công bố thông tin đối với từng loại thành viên của TTCKPS, các
quy định về đại diện giao dịch, cách thức giải quyết tranh chấp, xử
lý vi phạm thành viên.
2. Tranh cãi quanh khoản thưởng cổ phiếu cho nhân viên
Phát hành cổ phiếu thưởng cho cán bộ, nhân viên được lãnh
đạo nhiều doanh nghiệp coi là biện pháp giữ người tài, song lại
khiến nhiều cổ đông lo ngại vì ảnh hưởng đến quyền lợi.
Cuộc họp Đại hội đồng cổ đông của Công ty cổ phần
Container Việt Nam - Viconship (Mã CK: VSC) tiếp tục diễn ra với
những tranh luận tương tự nhiều năm gần đây, khi có ý kiến cổ đông
không đồng tình với ban lãnh đạo về phương án phát hành cổ phiếu
theo chương trình lựa chọn cho người lao động (ESOP), hay còn gọi
là thưởng cổ phiếu cho cán bộ, nhân viên. Với số lượng tối đa
900.000 cổ phần dự kiến năm nay, giá trị cổ phiếu ESOP tính theo
giá phát hành đạt khoảng 13,5 tỷ đồng, song nếu căn cứ theo thị giá
cổ phiếu VSC, con số này đạt gần 52 tỷ đồng. Một số ý kiến tại cuộc
họp cho rằng, câu chuyện ESOP của Viconship không phải giờ mới
được nói đến mà nhiều năm nay đã không được sự ủng hộ của cổ
Báo cáo tóm lược TTTC tháng 4/2017
49
đông, nguyên nhân là bởi doanh thu Viconship tuy tăng đều trong 4
năm nhưng lợi nhuận trồi sụt, hầu như không tăng trưởng. Mặc dù
tờ trình phát hành vẫn được thông qua nhưng tỷ lệ tán thành của cổ
đông chỉ đạt gần 75%, số còn lại không đồng tình hoặc không có ý
kiến. Trong khi đó, những tờ trình khác hầu hết được thông qua với
tỷ lệ 100%.
Câu chuyện tương tự cũng diễn ra sau cuộc họp cổ đông hồi
giữa tháng 3 của Công ty cổ phần Phú Tài (Mã CK: PTB). Dù kế
hoạch kinh doanh năm 2017 tiếp tục giữ tốc độ tăng trưởng 26,5%,
cổ tức cũng được hứa hẹn trả với tỷ lệ 30% (10% tiền mặt và 20%
cổ phiếu)... nhưng thị giá cổ phiếu PTB vẫn giảm 10% sau 1 tuần
diễn ra cuộc họp. Nguyên nhân theo một số nhà đầu tư là bởi quyết
định tiếp tục thực hiện phương án phát hành ESOP với tỷ lệ 5% cổ
phiếu đang lưu hành cho cán bộ công nhân viên của Phú Tài. Tỷ lệ
được đánh giá là khá cao so với nhiều công ty khác trên thị trường.
Nhiều cổ đông tỏ ra nghi ngại khi doanh nghiệp liên tục thực hiện
phát hành cổ phiếu theo chương trình lựa chọn dành cho người lao
động (ESOP).1
2http://kinhdoanh.vnexpress.net/tin-tuc/chung-khoan/tranh-cai-quanh-khoan-
thuong-co-phieu-cho-nhan-vien-3561245.html
Báo cáo tóm lược TTTC tháng 4/2017
50
Anh Phương, một nhà đầu tư có 5 năm kinh nghiệm trên thị
trường chứng khoán cho rằng việc các cổ đông phản ứng khi doanh
nghiệp đề xuất phát hành ESOP chủ yếu do lo ngại pha loãng cổ
phiếu, ảnh hưởng đến thị giá. Bên cạnh đó, việc thưởng bằng cổ
phiếu đều đặn qua các năm với lý do giữ người tài khiến nhà đầu tư
lo ngại có thể tác động tiêu cực đến động lực làm việc của nhân
viên.
Một cổ đông cá nhân của Viconship tại Đại hội mới diễn ra
đã chất vấn ban lãnh đạo: "Việc liên tục phát hành ESOP với mức
giá gần như cho không sẽ khiến nhân viên có tư tưởng phải có
ESOP mới gắn bó với công ty, điều này về lâu dài sẽ ảnh hưởng đến
động lực phát triển".
Tại Đại hội đồng cổ đông của Công ty cổ phần Đầu tư Thế
giới Di động (Mã CK: MWG) năm 2014, đại diện hai quỹ đầu tư là
Dragon Capital và Vietnam Holdings đều lên tiếng cho rằng tỷ lệ
phát hành ESOP 5% theo đề xuất của ban lãnh đạo MWG là quá
cao, sẽ khiến sở hữu của những quỹ này bị pha loãng. Trước đó, khi
Đại hội đồng cổ đông thường niên của Công ty Sữa Việt Nam
(Vinamilk - Mã CK: VNM) họp năm 2013, ông Lê Song Lai - thành
viên Hội đồng quản trị, đồng thời là đại diện cho phần vốn góp của
SCIC tại Vinamilk cũng không đồng tình với đề xuất phát hành
ESOP của ban lãnh đạo bởi lo ngại việc này sẽ làm pha loãng và ảnh
Báo cáo tóm lược TTTC tháng 4/2017
51
hưởng đến tỷ lệ sở hữu. Kế hoạch này phải đợi đến năm 2016 mới
được thông qua.
Theo một số nhà đầu tư chứng khoán, kế hoạch phát hành cổ
phiếu ESOP liên tục của một số doanh nghiệp cũng khiến bản thân
họ có sự nghi ngại về vấn đề quản trị trong dài hạn. "Việc phát hành
ESOP thông thường đến từ kết quả kinh doanh tăng trưởng, song
điều này có thể tạo động lực cho ban điều hành đặt kế hoạch thấp
xuống hoặc tìm cách làm đẹp hơn số liệu kế toán", một nhà đầu tư
chia sẻ.
Từ phía ban lãnh đạo doanh nghiệp, câu chuyện ESOP phần
lớn được đưa ra với mục tiêu "giữ người tài". Ông Nguyễn Việt Hòa
- Chủ tịch Viconship đã chia sẻ, mức lương bình quân của nhân viên
Viconship ở mức thấp so với các doanh nghiệp cùng ngành (hơn 10
triệu đồng mỗi tháng). Bản thân đơn vị này cũng thường xuyên bị
các công ty khác "câu" người tài.
Thực tế một số lãnh đạo doanh nghiệp cũng lên tiếng trấn an
cổ đông rằng, việc phát hành ESOP thường kèm theo nhiều điều
kiện ràng buộc như thời gian hạn chế chuyển nhượng, sẽ bị thu hồi
khi nhân viên nghỉ trước hạn hay yêu cầu về độ tuổi và thời gian gắn
bó. Quyền lợi của các cổ đông trong ngắn hạn, đặc biệt là lo ngại về
pha loãng cổ phiếu sẽ không xảy ra.
Báo cáo tóm lược TTTC tháng 4/2017
52
Tuy vậy, vấn đề này cũng khiến nhiều nhà đầu tư đặt ra câu
hỏi, tại sao không trực tiếp tăng thu nhập cho cán bộ công nhân viên
mà phải phát hành cổ phiếu ESOP (thường đi kèm với điều kiện hạn
chế chuyển nhượng 1-3 năm), khoản lợi ích những nhân viên nhận
được nhưng không thể hiện thực hóa ngay lập tức.
Theo một số chuyên gia tài chính, việc sử dụng công cụ
ESOP mặc dù đi kèm nhiều điều kiện ràng buộc nhưng đem lại
nhiều lợi ích cho ban lãnh đạo của doanh nghiệp - những người đề
xuất và được hưởng lượng cổ phiếu ESOP rất lớn (thường chiếm
30-60% tổng lượng phát hành và nhiều doanh nghiệp không công bố
chi tiết danh sách các cá nhân nhận ESOP).
Lợi ích đầu tiên là vấn đề thuế. Thông thường, doanh nghiệp
quyết định thưởng trực tiếp cho nhân viên, phần thuế thu nhập tối đa
phải chịu là 35% nhưng nếu thưởng ESOP, việc chuyển nhượng sau
thời gian hạn chế chỉ chịu mức thuế 0,1% giá trị giao dịch chứng
khoán.
Ngoài ra, hiện chuẩn mực kế toán Việt Nam không có quy
định về việc hạch toán chi phí phát hành ESOP, vốn được nhiều
doanh nghiệp sử dụng từ nguồn lợi nhuận sau thuế chưa phân phối.
Do vậy, so với phương án thưởng trực tiếp sẽ được ghi nhận vào chi
phí quản lý, làm giảm lợi nhuận thì phương án phát hành ESOP, do
Báo cáo tóm lược TTTC tháng 4/2017
53
không ghi nhận chi phí, việc này sẽ giúp doanh nghiệp giữ được kết
quả lợi nhuận cao hơn, số liệu tài chính theo đó cũng "đẹp hơn".
3. Doanh nghiệp Việt: Đông về số lượng, nhưng vẫn kém về chất
lượng
Quản trị công ty (QTCT) có vai trò rất lớn trong việc tăng
cường năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp (DN). Do đó, chất
lượng thực sự tăng trưởng của nền kinh tế cũng phụ thuộc rất nhiều
vào QTCT của DN. Tuy nhiên, hoạt động QTCT ở Việt Nam vẫn
còn nhiều điểm hạn chế và yếu kém. Nhiều lãnh đạo DN còn lẫn lộn
giữa QTCT với quản lý tác nghiệp. Việc thực hành quản lý theo
kiểu thuận tiện và sự thiếu vắng các yếu tố của QTCT làm cho năng
lực cạnh tranh của DN gặp nhiều hạn chế. DN lúng túng và chậm
phản ứng với sự thay đổi của môi trường kinh doanh, đặc biệt là
trong bối cảnh khủng hoảng tài chính. Các DN có QTCT tốt thì hiệu
quả, tính bền vững trong hoạt động, khả năng cạnh tranh và tính
minh bạch đều tốt hơn. Thực tế, trên thị trường chứng khoán, cũng
thấy rất rõ các DN phát triển tốt, có độ bền vững cao, thì phần lớn
đến từ các DN rất quan tâm tới chất lượng QTCT. Ở góc độ rộng
hơn, “chất lượng tăng trưởng của nền kinh tế cũng phụ thuộc rất
nhiều vào QTCT của DN. Nhằm nâng cao hơn nữa tính pháp lý về
vấn đề này, Bộ Tài chính, UBCKNN đã trình Chính phủ Nghị định
riêng về QTCT để DN tuân thủ tốt hơn. Một thông tin mới, tích cực
Báo cáo tóm lược TTTC tháng 4/2017
54
vào ngày 20/4/2017, tổ chức IFC phối hợp với UBCKNN đã thành
lập “Hội đồng Tư vấn Quốc gia về Quản trị công ty”. Đây là một nỗ
lực của tất cả các bên, từ cơ quan quản lý, cơ quan điều hành, cho
đến các khối tư nhân, tổ chức hội nghề nghiệp và các chuyên gia
nghiên cứu, giảng dạy trong và ngoài nước,…để phối hợp hành
động hướng chung cùng một mục tiêu là thúc đẩy hơn nữa vấn đề
QTCT tại Việt Nam.
Báo cáo tóm lược TTTC tháng 4/2017
55
Ghi chú
Xin vui lòng tham khảo thêm các “Báo cáo thị trường chứng
khoán” định kỳ hàng quý và các “Báo cáo chuyên đề” của phòng
Phân tích dự báo thị trường để có thêm thông tin và phân tích đầy
đủ.
Liên hệ
Phòng Phân tích & Dự báo Thị trường,
Trung tâm NCKH-ĐTCK (UBCKNN)
Số 234 Lương Thế Vinh, Từ Liêm, Hà Nội
Điện thoại: 04-35430667; Fax: 04-35535869
Email: [email protected]
Nhóm nghiên cứu
Ông. Phạm Quang Huy (TP)
Cn. Đỗ Huy Hoàng
Ths. Nguyễn Thị Trinh
CN. Bùi Tuyết Hạnh