26

2

Պ Ս Հ լ Տ Օ Ն Ա Կ Ա Ն ա մ ս ա գ ի ր

Հ ա յ ր ա պ ե տ ա կ ա ն ա թ ո ռ ո վ

Ս . է 9 , 1ք Ի Մ է * յ Ի

у * е м » . т 7 7 ч*» 4 Ո : . լ

Գ Ր Հ % Հ ք 1%

' յ ձ г м г ; ՝ ^

р ո Վ. И и ч կ ո > и и к ^

Խ Մ Բ Ա Գ Ր Ա Կ Ա Ն- Ա մա նոր և ип1ГР Մ նուն4 • •

« * М ’Й З Й Й Й Й«ոււնի հեոա գրերը . . •

Փրկ-ի հրա շա փ ա ռ Լ Ս. Ծ ն ն դ յա ն տ ո ն ի ա ռ թ ի վ Ա մ ե ն ա յն Հ ա յո ց Ծ ա յո ա - գու յն-Պ ա տ րիա րք ե Կ ա թ ողիկոս ն ո ր ի ն Սուրբ Օ ձություն Տ 5 . Ղ ա գ գ ե ն Ա ] ա . ր ա պ ե « ի և Г » Ч Р ե կ ե ղ ե ց ի ն ե ր ի հ ո գ ե ո ր պ ե տ ե ր ի մ ի ?և փ ո խ ա ­ն ա կվ ա ծ ողջույնի հ ե ռ ա գ ր ե ր ն ու գ ր ո ւթ յո ւն ն ե ր ը .

ւ ս ա ս ա փ լ Սուրբ - ? р М “ '1,5 » " ' 6, ^ Л 9 8В Х Тգ ո լ ՛ն Պ ա տ րիա րք ե Կ ա թ ողիկոս ն ո ր ի ն Ս ոս-р Օ ձ ութ յուն Տ . Տ Վ ա զ - ՜ У Ա Հ ա յր ա պ ե տ ի և ն վ ի ր ա պ ե տ ա կ ա ն Ա թ ո ո ն ե ր է ո ւ ա ո ա շ ն ո Ր դ ա -

Րանների միշև փ ո խ ա ն ա կ վ ա ծ ո ղ շո ւ յն ի հ ե ռ ա գ ր ե ր ն ո , գ ր ո ւթ յո ւն ­

ները . . . ■ • • ՛

Հա յր ա պ ե տ ա կ ա ն նա ն ղ ի ս ա վ ո ր սոլրք պ ա տ ա ր ա գ Ա Г ш г п Ч Ս՛այր Տ ա հ ա - րում Ք ր ի ս տ ո ս ի հ ր ա շա փ ա ռ Ծ ն ն դ յա ն տ ո ն ի ա ո թ ի վ

Թուրքիայի հ ա յո ց նորընտ իր պ ա տ ր ի ա ր քի գ ա հ ա կ ւպ ո ւթ յա ն ա ո թ ի վ փ

խ ա ն ա կ վ ա ծ հ ե ո ա գ ր ե ր ը .

Ա մանորի Հ ա նդ եսը Հ ո գ և ո ր ճ ե մ ա ր ա ն ո ւ մ .....................................................

Մ Ա Յ Ր Ա Թ Ո Ռ Ո Ւ Մ ............................................................................................

Հա ղորդա գրութ յուն

եկ եղ եցի ներ ի Հ ա մ ա շ խ ա ր հ ա յի ն Խորհրդի ե ր ր ո ր դ հ ա մ ա գ ո ւ մ ա ր ը ,

ՊՐՈՖ. I . Ա Ճ Ա Ռ Յ Ա Ն - Միգյրոպ Մ ա շտ ո ց •

Հ. ճ . ՍԻՐՈԻՆԻ__ Օ ր մա նյա ն ե իր ժ ա մ ա ն ա կ ը , , . .

>. Ե Ղ Ի Ա Զ Ա Ր Յ Ա Ն - Հ ո վ հ ա ն ն ո ւ Կ ա ր ա պ ե տ ի վ ա ն ք ը և նրա վ ի մ ա գ ի ր Ա րձա նա գրութ յուն ները , ■ • • 1 • • ՚

հէ

■յ

15

17

21

22

25

27

2 Տ

31

47

л *(Ա*,ԴԱ««-8ՍԼ Դъ г п т - н г о х

Ա

Ի Մ Р Ա.Գ Ր Ո Ի Թ 8 а ъ и о в ь г

^ ա յ ա ա կ ա ն и и ռ . է 9 Մ հ ս ծ Ի ն

«Է Ջ Մ Ի Ա Ծ Ի Ն » ԱՄՍԱԳՐԻ Խ Մ Բ Ա Գ Ր Ո Ի 6«Ո Ի Ն

Армянская ССР, Эчмиадзин, Редакция журнала «Эчыиадаин»

Кс^осИоп (Зв 1а геуие „Е^сЬпйайхшв", Е<сЬпиа^гшв, А хт шв, Ս1էՏՏ.

■- Երևան, 19В2 թ.

ՀՐԱՄԱՆՍ.!1

Տ. Տ. « Լ Ա Զ Գ Ե ն Ի Ս. 1Ь Ս.Ջ4ւ И В ■1.ԵՀԱՓԱՌ ԵԻ ՍՐՐԱսՆԱԴՈՅՆ

ԿԱԹՈՂԻԿՈՍԻ Ա Մ եՆ Յ Ա ն ՀԱ ՅՈ Ց

Ի Մ Բ Ա Գ Ր Ա Կ Ա Ն

մսւնորի և Ք ր ի ս տ ո ս ի հ ր ա շ ա փ ա ռ Ս. Ծ ն ն դ յա ն տ ո ն ե ր ի խ ո ր հո ւր դը մ ի ա ն գ ա մ ևս ք ր ի ս տ ո ն յա ա շ­խ ա ր հ ի խ ո ր ի ն ո ւշ ա դ ր ո ւթ յո ւն ը , և մ ե ծ հ ո ւ յս ե ր ո վ , իր վ ր ա է

ր ն ե ո ո ւ մ : Ա յս ս ր բ ա զ ա ն օ ր ե ր ի ն , ա շ խ ա ր հ ո վ մ ե կ ն ո ր ի ց հոշսւկվում ե ն քր ի ս տ ո ն ե ա կ ա ն կրոնի խ ա ղ ա ղ ո ւ թ յա ն և հ ա մ ե ր ա շ խ ո ւ թ յա ն վեհ պ ա տ գ ա մ ն ե ր ը , պ ա տ գ ա մ ն ե ր , ո ր ո ն ց ա յն ք ա ն կ ա ր ի ք ո ւն ի ա շ խ ա ր հ ը , Ք ր ի ս տ ո ս ի ծ ն ն դ յա ն օ ր ե ր ի ց ա յս ք ա ն դ ա ր ե ր հ ե տ ո :

Ա մ ա ն ո ՜ր ե Ս. Ծ ն ո ՜ւն դ :ԺԱՄԱՆԱԿԻ և ԿՅԱ Ն Ք Ի մ ե ծ խ ո ր հ ր դ ի ա -

ոսւջ ե ն ք կ ա ն գ ն ե լ , նոր հ ո ւ յս ե ր ո վ , նոր ե ր ա զ ­ն ե ր ո վ , նոր խ ո հ ե ր ո վ :

Մի տ ա ր ի ևս ա ն ց ա վ մ ա ր դ կ ո ւ թ յա ն կ յա ն ­ք ի ց ' պ ա տ մ ո ւ թ յա ն գի ր կ ը :

Ա մ ա ն ո ր ի և Ս. Ծ ն ն դ յա ն հ ա ն դ ի ս ո ւ թ յո ւ ն ­ների և խ ո հ ե ր ի մ ե ջ , կ ա շո ւնչը Ա ս տ ո ւծ ո , հ ա վ ի տ ե ն ա կ ա ն ո ւ թ յա ն և հ ա վ ե ր ժ ի :

Հ ի ն տ ա ր վ ա մ ա յր ս ւմ ո ւտ ի ն և նոր ժ ա մ ա ­ն ա կնե ր ի ա ր շ ա լո ւ յս ի ն , մ ա ր դ կ ո ւ թ յո ւ ն ը մ տ ա ­ծ ո ւմ է գս ւ|ի ք ա ր և ո տ օ րերի մ ա ս ի ն , ն ա յո ւ մ է սւնվերսւղւսրձ Ա ՆՑԱ Ծ ԺԱՄԱՆԱԿԻՆ, ո ր իր հ ե տ ՀԱ Վ Ե ՐԺ Ի գ ի ր կ ն է տ ա ն ո ւմ մ ա ր դ կ ա ն ց շա տ եր ի ց ա վ ե ր ն ո ւ վ շ տ ե ր ը , ե ր ա զ ն ե ր ն ու ի ղ ձ ե ր ը , ի ն չպ ե ս ն ա և ո ւր ի շն ե ր ի եր ջա նկ ո ւ­թ յ ա ն ն ու հ ո ւ յս ե ր ը :

Ա շխ ա րհ իր տ ա գ ն ա պ ն ե ր ի և հ ո գ ս ե ր ի մ ե շ , իր հ ո ւ յս ե ր ի և ե ր ա զ ա ն ք ն ե ր ի մ ե շ մ ի շ տ էլ մ տ ա ծ ե լ է խ ա ղ ա ղ ո ւ թ յա ն և ե ր ջ ա ն կ ո ւ թ յա ն մ ա ս ի ն , հ ա վ ա տ ա ց ե լ է ա ր և ո տ և պ ա յ ծ ա ռ

ԳԱԼԻՔ ՕՐԵՐԻ և մ ի շ տ է լ հ ո ւ յս ո վ ո ւ հ ա վ ա ­տ ո վ է բ ա ց ե | նոր ժ ա մ ա ն ա կ ն ե ր ի ա ն ծ ա ն ո թ դ ո ս ւը :

վ ա ղ վ ա ն կ ա տ մ ա մ բ վ ա ո հ ո ւ յս ի , ա ն կ ո տ ­ր ո ւմ հ ա վ ա տ ի մ ե » է , որ ա շ խ ա ր հ ը ա վ ե լի է

գ ե ղ ե ց կ ա ն ո ւ մ և զ գ ա ց վ ո ւ մ է կ յա ն ք ի վեհու­թ յո ւն ն ո ւ ն պ ա տ ա կ ա ս լա ց ո ւ թ յո ւ ն ը , օրերի ե ր ա ժ շ տ ո ւթ յո ւն ն ո ւ ժ ա մ ա ն ա կ ի հ ա վ ի տ ե ն ա ­կ ա ն ո ւթ յո ւն ը և հ ա վ ե ր ժ ի բե ր կ ր ա ն ք ը :

Հ ր ա ժ ե շ տ տ ա լո վ ա մ ե ն ա ն գ ա մ ԱՆՑՆՈ՚Լ ՏԱ ՐՎ Ա Ն և ո ղ ջ ո ւ ն ե լո վ ՆՈՐ ՏԱ ՐԻ Ն , մա ր դ ի կ սիրելի ս ո վ ո ր ո ւ թ յո ւ ն ն ե ն ո ւ ն ե ց ե լ խ ո ր հ ր դ ա ­

ծ ե լո ւ ԺԱՄԱՆԱԿԻ և ԿՅԱՆՔԻ մ ա ս ի ն :ՆՈՐ ՏԱ Ր Ի Ն ՀԱՎ ԻՏԵ ՆԱ Կ Ա Ն ԺԱՄԱՆԱԿԻ

ՏՈՆՆ է ՄԱՐԴՈԻ ԿՅԱՆՔԻ Մ Ե Ջ , ԻՍԿ ՔՐԻՍ ­ՏՈՍԻ ԾՆՈՒՆԴԸ' ՀԱՎ ԻՏԵ ՆԱ ԿԱ Ն ԿՅԱՆՔԻ ՏՈ Ն Ը ' ԺԱՄԱՆԱԿԻ Մ Ե Ջ : Ք ր ի ս տ ո ն յա մ տ ա ­ծ ո ղ ո ւ թ յա ն հ ա մ ա ր ե ր բ ե ք է լ պ ա տ ա հ ա կ ա ն ո ւ-

Ծ ն ն դ յւհ ա ջ ո ր դ ա կ ա ն ո ւթ յո ւն ը , ժ ա մ ա ն ա կ ի և կ յա ն ք իթ յո ւ ն չ է ա մ ա ն ո ր ի և Ծ ն ն դ յա ն տ ո ն ե ր ի ա յս

ա յ ս հ ա վ ի տ ե ն ա կ ա ն ա ղ ե ր ս ը ;

«Ա ՀԱ Վ Ա Ս ԻԿ ԿԱՆԳՆԱԾ ԵՆՔ ՆՈՐ ՏԱՐԻԻ ՄԸ Ս ԵՄԻՆ,— գ ր ո ւմ է Վ ե հ ա փ ա ռ Հ ա յ ր ա պ ե - տը հո ւն վ ա ր ի 6 - ի ն Մ ա յր Տ ա հ ա ր ո ւ մ ա ր տ ա ­ս ա ն ա ծ Ծ ն ն դ յա ն իր բ ո վ ա ն դ ա կ ա լ ի ց քա ր ո զ իմ ե ջ , — Ա ՇԽ Ա Ր ՀԻ Ե վ ՄԱ ՐԴԿԱ ՅԻՆ ԿՅԱՆՔԻ ՄԵՋ ՆՈՐ ԺԱՄԱՆԱԿԻ Շ Ր Ջ Ա Ն Մ Ը ՍԿԻԶՐ ԿԱՌՆԵ, Ե վ ՄԵՐ Գ ԻՏԱ Կ ՑՈ Ւ Թ ՅԱ Ն ՀՈ ՐԻԶՈ ­ՆԻՆ Վ Ր Ա ՆՈՐ Ա ՐԵՎ Մ Ը ԿԾԱԳԻ: Ա ՐԵՎ ՄԸ ՆՈՐ ՀՈԻՅՍԵՐՈՒ, ՆՈՐ ՏԵՍԻԼՔՆԵՐՈԻ, ՆՈՐ ՍՊԱՍՈԻՄՆԵՐՈԻ: Ե վ ՄԵՐ Ս ՐՏԵՐ Ը ԿՋԵՐ­ՄԱՆԱՆ ՈՒ ԿԶՈՐԱՆԱՆ Կ ՅԱ Ն Ք Ի ՆՈՐ Ա Վ ՅՈ Ւ- Ն Ո վ , Ա Շ Խ Ա Տ Ա Ն Ք Ի ՆՈՐ ԵՌԱՆԴՈՎ, ՆՈՐ ԼԱ­ՎԱ ՏԵՍՈ ՒԹ ՅԱ Մ Բ:

ԵՎ ԱՅՍ ՄԵԾ ՍՊԱՍՈՒՄՆԵՐՈՒ ՊԱՀՈՒՆ, ՄԵՐ Հ Ա Վ Ա Տ Ք Ի ԼՈՒՅՍ ՐԱՐսՈՒՆՔՆԵՐԵՆ ՄԵՐ ՀՈԳԻՆԵՐԵՆ ՆԵՐՍ ԿԾԱԹԵ ՀՐԱ ՇԱ ԼԻ Ա Վ ԵՏԻ­ՍԸ Ա Ս ՏՎ Ա Ծ Ա Ռ Ա Ք ' « Փ Ա ՜Ռ Ք Ի ՈԱՐսՈՒՆՍ

19 6 2

ս.ս տ ո ™ ո յ , з ы а д г ь г и п п м ч - м , , ի т -

« ? ս 35 » ЖЯ Й ? Й ! Й 4В Ь Ь Ч ԱսԳէՈՈՒՆ

2 ше т ^ » ^ У г % з й :

№ Е Т ' Ж ? » “ " ' ՚ ” ™ ւէս п г 1,

“ М и 7 յ » ^ 3 Й й й

V А ч - г

:Ц \ « Ա . « « - * ■ ч յ ղ * гЬл г ՛ ьճ ն է ՝ «հեծութեսւմբ և ցա ւօք » : 2 ա վ ի տ ե ֊6աեան ժա մա նա կի մեշ մ ա ր դ կ ա յի ն կ յա ն ք իա նցա վորո ւթյո ւնը , ս ա հ մ ա ն ա փ ա կ վ ո ղ ը ձ մ ո և հուսա հա տ ութ յուն ե ն պ ա ա Տ ա ո ե լ

մարդուն: Մարդու և նրա < Р г ЙЬг М Ь? է ’ “ Г սակայն շարունակվում է ժ ա մ ա ն ա կ ի հ ա վ ե ր ­ժա կա ն յ ւ ն ե լո ւ թ յա ն հոսա նքը : Ե վ մա ր դ ո ւ գերա գո ւյն կոչումն է հա վ ե ր ժ ա կ ա ն ա յդ յա մ ա ն ա կ ը լց ն ե է ա զ ն ի վ գ ո ր ծ ե ր ո վ , ա շիւա - տա նքով, ե տ եղ զ ր ա վ ե լ ժ ա մ ա ն ա կ ի հ ա վ ե ր ­ժության մեշ:

Ք ր իստ ոնյա ա շխ ա րհի հ ա մ ա ր Ք րիստ ոս մի օ ր , « ի լրումն ժ ա մ ա ն ա կ ա ց » , հ ա յտ ն վ ե ց աշխարհում, մ ա ր դ կ ո ւթ յա ն հ ա մ ա ր որպ ես անսպ ա ո կ յա ն ք ի ա ղ բ յո ւ ր . «Ո ր դ ի ք մ ա ր դ - կան օրհնեցէք, զի վ ա ս ն մ ե ր մ ա ր մ ն ա ց ա ւ » : Քրիստոս ա շխ ա րհ բ ե ր ե ց խ ա ղ ա ղ ո ւթ յա ն , երջանկության, հ ա վ ե ր ժ ո ւթ յա ն պ ա տ գ ա մ ը , որ մա րդը ապրի լի ա ր ժ ե ք կ յա ն ք ո վ , ս տ ե ղ ­ծա գործի ա զա տ , ա պ րի վ ե հ գ ա ղ ա փ ա ր ն ե ր ո վ ե գործերով ե կ յա ն ք ը դ ա րձնի օր հ ն ո ւթ յո ւն , բա րիք, իր ե գա լիք բո լո ր սերունդն երի հ ա ­մար:

ԺԱՄԱՆԱԿՆԵՐԻ Մ ԵՋ, ՔՐԻՍՏՈՍԻ ՀԱՎԵՐ­ԺԱԿԱՆ ԾՆՈՒՆԴԸ ՎԵՐԱԾՆՈՒՆԴՆ է ՄԱՐԴՈԻ: ՔՐԻՍՏՈՍԻ ԾՆՈԻՆԴՈՎ ԿՆՔՎԵՑ ԽԱՂԱՂՈՒ­ԹՅԱՆ ԵՎ ՀԱՎԵՐԺՈՒԹՅԱՆ Դ Ա ՇԻՆ ՔԸ Ա ՍՏՈՒ- ԾՈ ԵՎ ՄԱՐԴՈՒ ՄԻՋԵՎ:

«Ե Վ ՀԻՍ ՈՒՍ Ա ՀԱ ՎԵՐՍՏԻՆ ԿԾՆԻ,— ա -սում է Վ եհա փ ա ռ Հա յր ա պ ե տ ո Ծ ն ն դ յա ն իրքա րոզում ,— ԵՎ ՄԵԾ ԱՎԵՏԻՍԸ Վ Ե ՐՍ ՏրՆ ԿՀԱՅՏՆՎԻ ՄԵՐ ՀՈԻՍԱ83ԱԼ ՀՈԴԻՆԵՐՈՒՆ: ԶԻ ԱՅՍՕՐ ԱԼ ՄԵՐ ՀՈԳԻՆԵՐԸ ԾԱՐԱՎԻ ԵՆ ՄԵԾ ԵՎ ՍՔԱՆՉԵԼԻ ԽՈՐՀՈՒՐԴԻ ՜ՀԱՅՏՆՈՒ­ԹՅԱՆ, Ե վ ՆՈՒՅՆՔԱՆ ԾԱՐԱՎԻ' ԽԱՂԱՂՈՒ­ԹՅԱՆ ԵՎ ՍԻՐՈ ԹԱԳԱՎՈՐՈՒԹՅԱՆ ԵՐԿՐԻ ՚ԼՐԱ>:

Ահա ա յս պ ի ս ի ս ր տ ա գ ի ն խ ո հ ե ր ո վզ գ ա ց մ ո ւ ն ք ն ե ր ո վ , ք ր ի ս տ ո ն ե ա կ ա ն վաոլ հ ա - Յ ա ա ո վ դ ի մ ա վ ո ր ո ւ մ է իր նոր տ ա ր ի ն ե I . Ծնունդը հ ա վ ա տ ա ց յա լ հ ա յ ժ ո ղ ո վ ո ւր դ ը I. Մ ա յ ր Հ ա յ ր ե ն ի ք ո ւ մ և՜ Ս փ յո ս ւք ի ը նդա րձա կ

տ °Մ ե ր ^ ժ ո ղ ո վր դ ի » մ ե ր Հ ա յր ե ն ի ք ի ե մ եր Ե- ե ե ո ե զ ո ւ հ ա մ ա ր բ ո լո ր վ ե ց հ ա վ ա տ ո վ ու հո ւ յ­ս ո վ , ա շ խ ա տ ա ն ք ո վ ու ս խ ր ա գ ո ր ծ ո ւ թ յո ւ ն ն ե ­

րով հա րուստ ևս մ ի տ ա ր ի ;Մեր ժ ո ղ ո վ ո ւր դ ը , իր վ ե ր ա ծ ն վ ա ծ Մ ա յր

Հ ա յ ր ե ն ի ք ո ւ մ , ն ո ր տ ա ր ի ն ե Ս. Ծնունդը դ ի ­մ ա վ ո ր ո ւմ է ա ր դ ա ր հ պ ա ր տ ո ւ թ յա մ բ , ս տ ե ղ ­ծ ա գ ո ր ծ ե խ ա ղ ա ղ ա շ խ ա տ ա ն ք ի պ ա յմ ա ն ն ե ­րում , մ շ ա կ ո ւ յթ ի , տ ն տ ե ս ո ւ թ յա ն ա ն ը ն դ հ ա տ ա հ մ ա ն խ ո ս տ ո ւ մ ն ա լի ց պ ա յմ ա ն ն ե ր ո ւ մ :

Ա ն զ ն ո ղ 1 9 6 1 թ վ ա կ ա ն ը ե ղ ա վ մ ե ր Եկե­ղ ե ց ո ւ , մ ե ր Հ ա յր ե ն ի ք ի և մ ե ր ժ ո ղ ո վ ր դ ի հա­մ ա ր ի ր ա դ ա ր ձ ո ւ թ յո ւ ն ն ե ր ո վ հա ր ո ւս տ ա ա -րի: ս ե ո ք բ ե ր վ ա ծ ա յ դ բ ո լո ր նվա հոէմ ներր Է , ա վ ե լի ե ն ա մ ր ա պ ն դ ո ւ մ մ ե ր Հ ա յր ե և ի է ի , մ ե ր ժ ո ղ ո վ ր դ ի հ զ ո ր ո ւ թ յո ւ ն ը : Բարի ս ե ր մ ն ա ­ց ա ն ի ն մ ա ն ե ր գ ո վ ո ւ ա պ ա գ ա յի վ ա ո հ ո ւ յ ­ս ե ր ո վ ց ա ն ո ւմ Է հ ա յ ժ ո ղ ո վ ո ւր դ ը , իսկ մ ա ր - դ ա ց յ ա լ Փ րկիչը ա հ ե ց ն ո ւ մ Է մ ե ր հ ա յր ե ն ի բ ե ր ք ը , ը ս տ Ա վ ե տ ա ր ա ն ի վ կ ա յո ւ թ յա ն ' « Ը ն դ մ ի ո յ ե ր ե ս ո ւ ն , ը ն դ մ ի ո յ վ ա թ ս ո ւ ն և ընդ

մ ի ո յ հ ա ր ի ւր » :«Ա Յ Ս Տ Ե Ղ , ՄԵՐ ԺՈՂՈՎՈՒՐԴԻՆ ՈՒ ԵԿԵՎԵ-

ՑԻԻՆ ԾՈՑԻՆ Մ Ե Ջ ,— ա ս ո ւ մ Է Վ եհ ա փ ա ո Հ ա յր ա պ ե տ ո ,— ԿՏԻՐԵ ԸՂՁ՛ԱԼԻ ԽԱՂԱՂՈՒ­ԹՅՈՒՆ: ԱՅՍՕՐ, ՄԵՐ ՎԵՐԱԾՆԱԾ Հ Ա ՅՐԵ Ն Ի - Ք Ի , ՄԵՐ Մ Ա ՅՐ ՀԱ Յ Ա Ս ՏԱ Ն Ի Մ Ե Ջ , ՈՒՐ ՈՐ ՄԱՐԴՈՒ ՍԻՐՏ Մ Ը ԿԲԱԲԱԽԵ, ԽԱՂԱՂՈՒ­ԹՅՈՒՆ ԿՏԵՆՉԱ ԵՎ Խ ԱՂԱ ՂՈ ՒԹՅԱՄ Բ ԿԳՈՐ- ԾԵ- Ա ՅՍ ՏԵ Ղ ԽԱ Ղ Ա Ղ ՈՒ Ա Պ Ա ՀՈ Վ ԿԱՊՐԻ ՄԵՐ ԺՈՂՈՎՈՒՐԴԸ, ԽԱ Ղ Ա Ղ ՈՒ ԱՊԱՀՈՎ ԿԱՊՐԻ ՄԵՐ Ս. ԵԿԵՂԵՑԻՆ: Ա Յ Ս ՏԵ Ղ , ՀԱՅ Հ Ա Ր Ա Զ Ա Տ Պ ԵՏՈ ՒԹ ՅԱ Ն ՀՈՎԱՆԻԻՆ ՆԵՐՔԵՎ, ՉԿԱՆ Վ ՏԱ ՆԳ Ն ԵՐ, ՉԿԱՆ ԽՌՈՎՈՒԹՅՈՒՆ­ՆԵՐ, ՉԿԱՆ ՀԱԿԱՄԱՐՏՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ Հ Ա Յ Ր Ե ­ՆԱԲՆԱԿ ԵՂՐԱՅՐՆԵՐՈԻ ՀԱ Ն ՐԱ ՅԻ Ն ԿՅԱՆ­ՔԻՆ Մ Ե Ջ : ԲՈԼՈՐԸ ԿԱՊՐԻՆ ՀԱՅՐԵՆԻ ՆՈՒՅՆ ԿՏՈՒՐԻՆ ՏԱ Կ , ՄԻԱԽՈՐՀՈՒՐԴ ՈԻ ՄԻԱԿԱՄ, ԵՎ ԿԱ ՇԽ Ա ՏԻՆ Ա Մ ԵՆՔԸ ՄԵՐ Մ Ա ՅՐ ԵՐԿՐԻ ԲԱՐԳԱՎԱՃ ՈԻՄԻՆ ԵՎ ԾԱՂԿՈԻՄԻՆ ՀԱ ­ՄԱՐ, ԿԱ ՇԽ Ա ՏԻՆ ԻՐԵՆՑ ԿՅԱՆՔԻՆ ԲԱՐՕ­ՐՈՒԹՅԱՆ, ԻՐԵՆՑ ԶԱՎԱԿՆԵՐՈԻՆ ԵՐՋԱ Ն­ԿՈՒԹՅԱՆ ԵՎ Ա ԶԳ Ի Ա ՊԱ ԳԱՅԻՆ ՀԱ Մ Ա Ր: ՀԱ Ց Պ Ե Տ Ք Է ԸԼԼԱԼ ԵՎ Հ Ա Յ Ո Ց Պ ԱՏՄ ՈՒԹ ՅԱՆ ԶԳԱՑՈՒՄ Ը ՈՒՆԵՆԱԼ, ՀԱՍԿՆԱԼ ԵՎ Գ Ն Ա ՀԱ - ՏԵԼ ԿԱՐԵՆԱԼՈՒ Հ Ա Մ Ա Ր , ԹԵ Ի * Ն 9 ԿՆՇԱՆԱ­ԿԻ ՄԵԶԻ' ՀԱՅԵՐՈԻՍ Հ Ա Մ Ա Ր ' ԽԱ Ղ Ա Ղ ՈՒ ԱՊԱ ՀՈՎ ՈԻ ՄԻԱԿԱՄ ԱՊՐԻԼ ՀԱ ՅՈ Ց Ա Շ ­ԽԱՐՀԻՆ Մ Ե Ջ » :

Ա զ գ ա յի ն - ե կ ե ղ ե ց ա կ ա ն տ ե ս ա կ ե տ ի ց ևս 1961 թ վ ա կ ա ն ը ե ղ ա վ ա ր դ ո ւ յա ն ա վ ե տ ե հ ա -

.

196*2* ---------

* վ ե տ հի շա տ ա կե լի տ ա ր ի : Ա մ ե ն ա յն Հ ա յո ց Հ ս ւ յր ա պ ե տ ի ա ն մ ի ջ ա կ ա ն ղ ե կ ա վ ա ր ո ւ թ յա ն տ ա կ , Մ ա յր Ա թ ո ռ ո ւմ և ն ե ր ք ի ն թ ե մ ե ր ո ւ մ , ]սաւլսււլ և ա ր դ յո ւն ա վ ե տ պ ա յմ ա ն ն ե ր ի մեջ ը ն թ ա ց ա վ մ ե ր ե կ ե ղ ե ց ա կ ա ն կ յա ն ք ը : Շ ա ր ո ւ­ն ա կ վ ե ց ի ն Ս՛այր Ա թ ո ո ի ս ա հ մ ա ն ն ե ր ի մեջ և ն ր ա ն ի ց դուրս շ ի ն ա ր ա ր ա կ ա ն ա շ խ ա տ ա ն ք ­ն ե ր ը : I' մ ե ծ ո ւր ա խ ո ւթ յո ւն բ ո վ ա ն դ ա կ Ա զգ ի , վ ե ր ա բ ա ց վ ե ց Մ ա յր Ա թ ո ո ի նոր տ պ ա ր ա ն ը : Ազդիս վ ե հ ա փ ա ռ Հ ա յր ս ւպ ե տ ը բսւրեհսւնեց ա ն ձ ա մ բ մ ա ս ն ա կ ց ե լ Պ ր ա գ ա յի Հ ա մ ս ւ ք ր ի ս - տ ո ն ե ա կ ա ն հ ա մ ա շ խ ա ր հ ա յի ն հ ա մ ա գ ո ւ մ ա ­րին, հս տ ա կ կ ե ր պ ո վ հ ն չ ե ց ն ե լ ո վ Հ ա յ Ե կ ե - դ ե ց ո ւ խ ա ղ ա ղ ա ս ի ր ա կ ա ն և մ ա ր դ ա ս ի ր ա կ ա ն ձ ա յն ը : Օ գո ս տ ո ս ի ն , վ ե հ ա փ ա ռ Հ ա յր ս ւպ ե տ ը Ս. էջմ իսւծնի օ ր հ ն ո ւթ յո ւն ն ու հ ա յր ա պ ե տ ա ­կան ո ղ ջ ո ւ յն ն ե ր ը ա ն ձ ա մ բ տ ա ր ա վ Թ ուրքիսւ- յո ւ մ ա պ ր ո ղ Ի ր գ ա վ ա կ ն ե ր ի ն :

«Ա Յ Ո , ՄԵՆՔ Ք Ա Ջ Գ Ի ՏԵ Ն Ք , Թե ՄԵՐ ՆՎԻ­ՐԱՊԵՏԱԿԱՆ Ա ԹՈՌ ՆԵՐԸ, ԻՆՉՊԵՍ Ե վ ՄԵՐ ԲՈԼՈՐ ԹԵՄԵՐԸ ԻՐԵՆՑ Ժ Ո վ Ո վ Ո Ի Ր Դ Ո վ , ԿՄՆԱՆ Հ Ա Յ ԵԿԵՂԵՑԻ!* ՍԻՐՈ ՄԻՈՒԹՅԱՆ Մ ԵՋ, ԱՆՍԱՍԱՆ ՀԱ Վ Ա ՏԱ Ր Մ Ո Ւ Թ ՅԱ Մ Բ Դ Ե­ՊԻ ԱՄ ԵՆԱՅՆ ՀԱ Յ Ո Ց Մ Ա ՅՐ Ա Թ Ո Ռ Ը .-

5

ա սում է վ ե հ ա փ ա ռ Հ ա յր ա պ ե տ ը Ծ ն ն դ յա ն Իր ք ա ր ո գ ո ւ մ ե ա վ ե լա ց ն ո ւ մ .— ՍՓՅՈՒՌՔԻ ՄԵՋ ՄԵՐ ՍՈՒՐԲ Հ Ա Վ Ա Տ Ք Ը ԿԵՆԴԱՆԻ ՊԱ­ՀԵԼՈՒ, ՄԵՐ ՆՈՐ ՍԵՐՈԻՆԴՆԵՐՈԻՆ ՀԱ ՅՈ Ւ ­ԹՅԱՆ ՈԳԻՆ ՓՈԽԱՆՑԵԼՈՒ ՄԻԱԿ ՃԱ ՆԱ ­Պ Ա Ր ՀԸ ՄԵՐ ԵԿԵՂԵՑԻԻ ԱՄՐԱԿՈՒՌ ՄԻՈՒ­ԹՅՈՒՆՆ է ԵՎ ՇԻՆԱՐԱՐ ՈՒ ՀԱ Մ Ե ՐԱ Շ Խ

ԳՈՐԾԱԿՑՈՒԹՅՈՒՆԸ' ՆՎ ԻՐԱՊ ԵՏԱԿԱՆ ՄԵՐ ԲՈԼՈՐ ԱԹՈՌՆԵՐՈՒ Մ Ի Ջ Ե վ , Ս. ԷՋՄ ԻԱԾՆԻ ՕՐՀՆՈՒԹՅԱՄ Բ»:

Թ ո՛ղ նոր տ ա ր վ ա ա ռ ա վ ո տ ը ե. Ս .Ծ ն ն դ յա ն լո ւ յս ը մ ի շ տ պ ա յ ծ ա ռ մ ն ա ն մ ե ր Հ ա յր ե ն ի ք ի վ ր ա , մ ե ր ժ ո ղ ո վ ր դ ի Ս մ ե ր Ե կ ե ղ ե ց ո ւ վրա :

Թ ո՛ղ 1 9 6 2 թ վ ա կ ա ն ը լի ն ի բ ո վ ա ն դ ա կ ա շ­խ ա ր հ ի Լ հ ա յ ժ ո ղ ո վ ր դ ի հ ա մ ա ր մ ա ն ա վ ա ն դ , խ ա ղ ա ղ ո ւ թ յա ն , հ ա յր ե ն ա շ ի ն ո ւ թ յա ն , մ ի ա ս ­ն ա կ ա ն ո ւթ յա ն տ ա ր ի :

Թ ո՛ղ 1 9 6 2 թ վ ա կ ա ն ը լինի մ եր Ս. Ե կեղ ե­ցու հ ա մ ա ր հ ո գ ե ո ր նոր վ ե ր ս ւգ ա ր թ ո ն ք ի , խ ա ­ղ ա ղ Լ հ ո գ ե շ ա հ ա շ խ ա տ ա ն ք ի ե ա զ գ ա յի ն - ե կ ե ղ ե ց ա կ ա ն մ ի ա ս ն ո ւ թ յա ն տ ա ր ի :

Շ ն ո ր հ ա վ ո ՜ր նոր տ ա ր ի , հ ա վ ա տ ա ց յա լ ե ղ ­բ ա յր ն ե ր ե ք ո ւ յր ե ր :

«Ք Ր Ի Ս ՏՈ Ս Ծ Ն Ա Դ ԵԻ Յ Ա Յ Տ Ն Ե Ց Ա ՜Ի » :

է յ! Ս՛ I՛ Ս. Ծ !■ Ն

И к И Г И к Ъ ' И К Р И »

ш т т « ь т м ю ч а ш л т ш д а *

М , Щ И ) \ № 1®Ф Д О М » Ш И » Ф!М1№ Ю ^ « . | . Վ 1 * է » է И * ! » * * *

5 > Վ И М Ф А Ш ь Ш Ш Ш Ш И )

Ш Н

т ш н ! ^ т г з ж ш 1 Հ ա ւ ս գ ա է

ձՍ ՑԿ Ա Կ Ա Ն ՍՍՈ Գ Ե Ր Ա Գ Ո Ւ Յ Ն Ս Ո Վ Ե ՏԻ Ն Ա խ Ա Գ Ա ձ Ո Ի թ Յ Ա Ն

Ն Ա Ի Ա Գ Ա *. ՄԵԾԱՐԳՈ Պ Ա Ր Ո Ն Ա Ո Ո Ւ Շ Ա Ն Յ Ա Ն Ի Ն

0 Р Ь 4 . и . Ъ

Ն որ տ արվա ա ռ թ ի վ հ ա ն ե ց ե ք ը ն դ ո ւն ե լ , մ ե ծ ա հ ա ր գ Ն ա խ ա գ ա հ , Մ եր ա ն ­

կեղծ շնորհա վորա նքները Ս յա վ ա գ ո ւ յն բ ա ր ե մ ա ղ թ ո ւ թ յո ւ ն ն ե ր ը :

Մ ա ղթում ե նք &եգ ա ն ձ ա մ բ ե մ ե ր բ ա ր ե խ ն ա մ կ ա ռ ա վ ա ր ո ւ թ յա ն բ ո լո ր ա ն ­

դա մներին ք ա շ ա ո ո ղ չո ւթ յո ւն և Տ ե ր հ ա յր ե ն ա շ ե ն գ ո ր ծ ո ց հ ա ջ ո ղ ո ւթ յո ւն : Թո՜ղ

առա չիկա տա րին ,ի ն ի Մ ա յՐ Հ ա յր ե ն ի ք ի ե Ս ո վե տ ա կա ն մ ե ծ Մ ի ո ւթ յա ն հ ա մ ա ր

նոր վ ե ր ե լք ի , բա ր օ ր ո ւթ յա ն ե ե ր ջ ա ն կ ո ւթ յա ն տ ա ր ի , հ ա մ ա յն ա շխ ա ր հ ի խ ա ­

ղա ղ ո ւթ յա մ բ :

Օր հնո ւթ յա մ բ՝

« Լ Ա Զ Գ Ե ՞ ե Ս.ԿԱԹՈՂԻԿՈՍ ԱՄԵՆԱՅՆ ՀԱՅՈՑ

է ^ Ս ՚Ի Ա Ծ Ի Ն

է Я 1ք !• Ա Ա I' Ն

ձ Ա Յ Կ Ա Կ Ա Ն ՍՍք> Մ Ի Ն Ի Ս Տ Ր Ն Ե Ր Ի Ս Ո Վ ե Տ Ի Ն Ա խ Ա Գ Ա ձ Մ ԵԾ Ա ՐԳ Ո Պ Ա Ր Ո Ն Ք Ո 2 Ի Ն Յ Ա Ն Ի Ն

Ա Г Ե Վ Ա 4.Հ ա ն ե ց ե ք բնղ ո ւն ե լ Ս՛եր ջե ր մ շ ն ո ր հ ա վ ո ր ա ն ք ն ե ր ը նոր տ ա ր վ ա ս տ թ ի վ : Մ ա ղ թ ո ւմ ե ն ք Ջ եղ ա ն ձ ա մ բ Լ մ ե ր բ ա ր ե խ ն ա մ կ ա ռ ա վ ա ր ո ւ թ յա ն բո|ու՝

ա ն դ ա մ ն ե ր ի ն քա ջա ռ ո ղ ջո ւթ յո ւն ե հ ա յր ե ն ա ն վ ե ր շի ն ա ր ա ր ղ ո ր ծ ո ց հա ջողու­թ յո ւ ն : Ս՛նում ենք մ ի շտ ա ղ ո թ ո ղ մ եր վ ե ր ա ծ ն վ ա ծ Մ ա յր Հ ա յր ե ն ի ք ի ծ ա ղ կ մ ա ն , ս ո վ ե տ ա կ ա ն ե ղ բ ա յր ա կ ա ն ժողու|ուրղներ ի բ ա ր օ ր ո ւ թ յա ն և ա մ բ ո ղ ջ ա շխ ա րհի խ ա ղ ա ղ ո ւթ յա ն հա մա ր ;

Օ ր հ ն ո ւթ յա մ բ '

Վ Ա Ն Գ Ե Ն Ս.՚|Այ4-|1Ղ1>«ւՈՍ Ա Մ Ե Ն Ա ՅՆ Հ Ա Յ Ո Յ

է .V 1Г I- II. ՕԻՆ

ՍՍՈՄ Մ Ի Ն Ի Ս Տ Ր Ն Ե Ր Ի Ս Ո Վ Ե Տ Ի Ն Ա Ո Ը Ն թ Ե Ր Կ Ր Ո Ն Ա Կ Ա Ն Պ Ա & Տ Ա Մ Ո Ի Ն Ք ն Ե Ր Ի Ի Ո Ր ձ Ր Դ Ի Ն Ա Ի Ա Գ Ա ձ

Պ Ա Ր Ո Ն Ա. Ա. Պ Ո Ի 8 Ի Ն Ի Ն

1г о и ՚ւ վ ււ

Հ ա ն ե ց ե ք լւնղոյնե | Մեր ա ն կ ե ղ ծ շն ո ր հ ա վ ո ր ա ն ք ն ե ր ն ու բ ա ր ե մ ա ղ թ ո ւ ­թ յ ո ւ ն ն ե ր նոր տ ա ր վ ա աււթիվ:

Ջ ե ր մ ա պ ե ս ա ղ ո թ ո ւ մ ե ն ք աո Ա ս տ վ ա ծ , ո ր պ ե ս զ ի ( .ա լի ք նոր տ ա ր ի ն |ի - նի ս ո վ ե տ ա կ ա ն ժ ո ղ ո վ ո ւր դ ների հ ա մ ա ր խ ա ղ ա ղ ո ւ թ ,ա ն , բա ր օ ր ո ւթ ւա ն I. ե ր ­ջ ա ն կ ո ւթ յա ն տ ա ր ի Ս ո վ ե տ ա կ ա ն Մ ի ո ւթ յա ն նոր ծ ա ղ կ մ ա ն տ ա ր ի , ա մ ո ո ո » |Աշխարհոսք կ ա յո ւն խ ա ղ ա ղ ո ւ թ յա ն տ ա րի:

Օ ր հն ո ւթ յա մ բ՛

լ 1 . Ա 9 . Գ Ե Ն Ա

լ ս | ք հ | | հ | ւ 1 '1ԱԹՈՂԻԿՈ11 Ա Մ ԵՆՅԱ ՑՆ ՀԱՅՈՅէ х ս ո ս о ի Ն

ձ Ա Յ Կ Ա Կ Ա Ն ՍՍՈ Մ Ի Ն Ի Ս Տ Ր Ն Ե Ր Ի Ս Ո Վ Ե Տ Ի Ն Ա Ո Ը Ն Թ Ե Ր ձ Ա Յ Ե Կ Ե Ղ Ե Ց Ո Ի Գ Ո Ր Ծ Ե Ր Ի խ Ո Ր ձ Ր Դ Ի Ն Ա խ Ա Գ Ա ձ

Մ Ե Ծ Ա Ր Գ Ո Պ Ա Ր Ո Ն Գ Ա Ս Պ Ա Ր Յ Ա Ն Ի Ն

II Ր И ս 1>

Նոր длա ր վա ա ո թ ի վ հ ա ն ե ց ե ք ր նղսւնԼ , Ս՛եր և Ս՛այր Ա թ ո ո ի ա մ բ ո ղ ջ մ ի ա ­բ ա ն ո ւ թ յա ն ջ ե ր մ ա գ ի ն շ ն ո ր հ ա վ ո ր ա ն ք ն ե ր ը ա ն ձ ա մ բ ս ե ՚ղ և պ ա տ վ ա ր ժ ա ն խ ո ր - ո րրդ իդ բ ո լո ր ա ն դ ա մ ն ե ր ի ն :

Ա ղ ո թ ո ւմ ե ն ք ա ո Ա ս ա վ ա ծ , ո ր 1 9 6 2 թ վ ա կ ա ն ը լինի մ եր երերի ու մե.- ւհւղովրղի աոսւվե) բ ա ր օ ր ո ւ թ յա ն ե խ ա ղ ս ւ ղ ա ր յա ն տ ա ր ի:

Օ ր հնո ւթ յա մ բ՛

Հ Ա Զ Գ Ե Ն Ա 'ւՍ.ԹՈղ1-1|Ո1| Ա Մ ԻՆԱՅՆ Հ Ա Յ (13

к Л1г I* а ս ի ն

Ш Л Л 1 Ш Ч ЛЦ.ЗП8 ԿԱԹՈՂԻԿՈՍ 1 Ա Տ Ո 1 , Ա - Ի նԷ Ջ Մ Ի Ա Ծ Ի Ն

* * * - « » Ч М - ^ : Հ : Հ ո ^ է ձ ձ -

" է դ " լ » ,1“ է Ւ - Ո - 1 - Р Л - Ь Р -

ГЬ,,Х Г ; Г ^ й Х “ ь Н « * Ь , — 1 « . 1 - Ч — * М “ 1 >■՝'

5 . а п п к с и ъ в а ъ

ՀԱՅԿԱԿԱՆ ԱՍՕ ԳԵՐԱԳՈԻՅՆ ՍՈՎԵՏԻ

ՆԱԽԱԳԱՀՈՒԹՅԱՆ ՆԱ ԽԱ ԳԱՀ

|, ր I) .Լ ս Ն

Հա ւկա կա ն ՍՍՌ Մ ի նի ստ ր ն եր ի Ս ովետ ի և ա ն ձ ա մ բ ի մ ա ն ա ն ի ց շ ն ո ր ­

հա կա լո ւթ յո ւն ե մ հ ա յտ ն ո ւ մ նոր տ ա ր վա ս ե ր շնո ր հ ա վ ո ր ա ն ք ի և բ ա ր ե մ ա , , -

թ ութ յունն էրի հա մա ր :Ջ ե ր մ ո ր ե ն շն ո ր հ ա վ ո ր ե լո վ ս ե ր նոր տ ա ր ի ն , ց ա ն կ ա ն ա մ ե մ Տ ե գ ք ա ջա -

ււոո»ութ]ուն և բա ր օ ր ո ւթ յո ւն :Ա . Ք Ո ս ի - Ս Ց Ս - է .

ՀԱՅԿԱԿԱՆ ՍՍՌ ՄԻՆԻՍՏՐՆԵՐ!1

ՍՈՎԵՏԻ ՆԱ ԽԱ ԳԱՀ

Н Ր Ь վ, Ս. Ն

Հ ա յկ ա կ ա ն ՍՍՌ Մ ի նի ստ ր ն եր ի Ս ո վ ե տ ի ն ա ճ ը ն թ ե ր Հ ա յ Ե կ ե ղ ե ց ո ւ գ ո ր ծ ե ­

րի խորհրդի ե ա ն ձ ա մ բ ի մ ա ն ո ւնի ց ջե ր մ ո ր ե ն շն ո ր հ ա վ ո ր ո ւմ ե մ Տ ե ր նոր տ ա ­

րին: Թող նոր տ ա ր ին լինի ս ո վ ե տ ա կ ա ն ժ ո ղ ո վ ր դ ի ե ա մ բ ո ղ ջ մ ա ր դ կ ո ւթ յա ն

խ ա ղ ա ղ ո ւթ յա ն տ ա րի:սեր քա ջա ռողջությա ն ե բա ր օ ր ո ւ թ յա ն լա վ ա գ ո ւ յն ց ա ն կ ո ւթ յո ւն ն ե ր ո վ ՝

Ս. Գ Ա Ս Պ Ա Ր Ց Ա ՚ եՀԱՅԿԱԿԱՆ ՍՍՌ ՄԻՆԻՍՏՐՆԵՐԻ ՍՈՎԵՏԻՆ ԱՌԸՆԹԵՐ

Հ Ա Ց ԵԿԵՂԵ8ՈԻ ԳՈՐԾԵՐԻ ԽՈՐՀՐԴԻ ՆԱԽԱԳԱՀ

1 У 6 2է л II !• II II I1 Ь

Д Щ Щ ф Ц Ш 1ե Վ Ш- М Э Д С Ш Ь 8Ш » Ш М Р И К Ш Г Ш Ш > Д О Л 8 М М Ш М Ъ Щ Я Р № №

1& Վ Ш О Д О Д к О Д ф № № № Ф Ш М № Ф Ш ь М И М Ь

8. 8. ш. д а ? » »> վ տ ա ա ՚ ա տ д а н и м * « » и п м у к

տ ա ա փ ո յ ա ^ м и ш г о п

ш * м ш т

Մ ՈՍԿՎԱՅԻ Ե Վ ձ Ա Մ Ա Յ Ն ՌՈԻՍԻՈ Պ Ա Տ Ր Ի Ա Ր ՔՆ Ո Ր Ի Ն Ս Ր Բ Ո Ի թ Յ Ո Ի Ն Ա Լ Ե Ք Ս Ի Ի Ն (ՄՈՍԿ4Ա),

Տ Ի Ե Զ Ե Ր Ա Կ Ա Ն Պ Ա Տ Ր Ի Ա Ր Ք Ն Ո Ր Ի Ն Ս Ր Բ Ո Ի թ Յ Ո Ի ՆԱ թ Ե Ն Ա Դ Ո Ր Ա Ս Ի Ն (ՍՏԱՄԲՈԻԼ),

Ա Լ Ե Ք Ս Ա Ն Դ Ր Ի Ա Յ Ի Ե Վ ձ Ա Մ Ա Յ Ն Ա Ֆ Ր Ի Կ Ա Յ Ի Պ Ա Տ Ր Ի Ա Ր Ք Ն Ո Ր Ի Ն Ս ՐԲ Ո Ի1»ՅՈ ԻՆ Ք Ր Ի Ս Տ Ա Փ Ո Ր Բ ֊ Ի Ն {ԱԼԵՔՍԱՆԴՐԻՍ,),

Ա Ն Տ Ի Ո Ք Ի Ե Վ ձ Ա Մ Ա Յ Ն Ա Ր Ե Վ Ե Լ Ք Ի Պ Ա Տ Ր Ի Ա Ր ՔՆ Ո Ր Ի Ն Ս Ր Բ Ո Ի թ Յ Ո Ի Ն թ Ե Ո Դ Ո Ս Ի Ո Ս Ի Ն (ԴԱՄԱՍԿՈՍ),

ձ Ա Մ Ա Յ Ն Վ Ր Ա Ց Պ Ա Տ Ր Ի Ա Ր Ք ֊Կ Ա թ Ո Ղ Ի Կ Ո ՍՆ Ո Ր Ի Ն Ս Ր Բ Ո Ի թ Յ Ո Ի Ն Ե Փ Ր Ե Մ Բ ֊Ի Ն {ԹԲԻԼԻՍԻ),

Ք Ե Ն Տ Ր Բ Ե Ր Ի Ի Ա ՐՔԵ Պ ԻՍ Կ Ո Պ Ո Ս , ձ Ա Մ Ա Յ Ն Ա Ն Դ Լ Ի ՈԵՊ ԻՍ Կ Ո Պ Ո Ս Ա Պ Ե Տ Ե Վ Մ Ի Տ Ր Ո Պ Ո Լ Ի Տ Ո Ե Մ Զ Ի Ի Ն {ԼՈՆԴՈՆ),

Ո Ո Ի Մ Ի Ն ՕՐԹՈԴՈՔՍ Ե Կ ե Ղ Ե Ց Ո Ի Պ Ա Տ Ր Ի Ա Ր ՔՆ Ո Ր Ի Ն Ս Ր Բ Ո Ի թ Յ Ո Ի Ն ձ Ո Ի Ս Տ Ի Ն Ի Ա Ն Ի Ն {ԲՈ ԻԽ ԱՐԵՍ Տ),

Բ Ո Ի Լ Ղ Ա Ր Ի Ա Յ Ի Ե Կ Ե Ղ Ե Ց Ո Ի Պ Ա Տ Ր Ի Ա Ր ՔՆ Ո Ր Ի Ն Ս Ր Բ Ո Ի թ Յ Ո Ի Ն Կ Ի Ր Ի Լ Ի Ն (ՍՈՖԻԱ ),

Ս Ե Ր Բ Ի Ա Ց Ի Պ Ա Տ Ր Ի Ա Ր Ք Ն Ո Ր Ի Ն Ս Ր Բ Ո Ի թ Յ Ո Ի Ն ձ Ե Ր Մ Ա Ն Ի Ն(ԲԵԼԳՐԱԴ),

Ա թ Ե Ն Ք Ի Ե Վ ձ Ա Մ Ա Յ Ն ձ Ե Լ Լ Ա Դ Ա Յ Ի Մ Ի Տ Ր Ո Պ Ո Լ Ի ՏՆ Ո Ր Ի Ն Ս Ր Բ Ո Ի թ Յ Ո Ի Ն թ Ե Ո Կ Լ Ի Տ Ո Ս Ի Ն {ԱԹԵՆՔ),

Ե Թ Ո Վ Պ Ա Կ Ա Ն Ե Կ Ե Ղ Ե Ց Ո Ի Պ Ա Տ Ր Ի Ա Ր ՔՆ Ո Ր Ի Ն Ս Ր Բ Ո Ի թ Յ Ո Ի Ն Բ Ա Ս Ի Լ Ի Ո Ս Ի Ն {ԱԴԴԻՍ-ԱԲԱԲԱ).

ձ Ն Դ Կ Ա Կ Ա Ն Մ Ա ԼԱ ԲԱ Ր Ե Կ Ե Ղ Ե Ց Ո Ի ԿԱԹՈՂԻԿՈՍՄ Ա Ր Բ Ա Ս Ի Լ Ի Ո Ս Դ Ե Վ Ա Ր Դ Ե Ս Ե Բ ֊Ի Ն (ԿԵՐԱԼԱ),

Լ Ա Տ Վ Ի Ա Կ Ա Ն ՍՍՌ Ա Վ Ե Տ Ա Ր Ա Ն Ա Կ Ա Ն - Լ Ո Ի թ Ե Ր Ա Կ Ա Ն Ե Կ Ե Ղ Ե Ց Ո Ի Ա ՐՔԵ Պ ԻՍ ԿՈ Պ Ո Ս Դ Ո Ի Ս Տ Ա Վ Տ Ո Ի Ր Ս Ի Ն (ՌԻԳԱ).

Է Ս Տ Ո Ն Ա Կ Ա Ն ՍՍՈ Ա Վ Ե Տ Ա Ր Ա Ն Ա Կ Ա Ն ֊Լ Ո Ի թ Ե Ր Ա Կ Ա Ն Ե Կ Ե Ղ Ե Ց Ո Ի Ա Ր Ք Ե Պ Ի Ս Կ Ո Պ Ո Ս Յ Ա Ն Կ Ի Յ Վ Ի Տ Ի Ն ( ՏԱԼԼԻՆ),

Մ Ի Փ թ Ա Ր Յ Ա Ն Ո Ի Ի Տ Ի Ա Բ Բ Ա ձ Ա Յ Ր Դ Ե Ր ձ Ա Ր Դ Ե Լ Ի ձ Ա Յ ՐՍ Ր Ա Պ Ի Ո Ն Վ Ա Ր Դ Ա Պ Ե Տ Ո Ի Լ Ո Ի ձ Ո Ճ Յ Ա Ն Ի Ն (4ԵՆ ԵՏԻԿ ),

Մ խ ի թ Ա Ր Յ Ա Ն Ո Ի խ Տ Ի Ա Բ Բ Ա ձ Ա Յ Ր Դ Ե Ր Ա Պ Ա Յ Ծ Ա Ո ձ Ա Յ ՐՄԵՍՐՈՊ Վ Ա Ր Դ Ա Պ Ե Տ ձ Ա Պ Ո Տ Յ Ա Ն Ի Ն (Վ ԻԵՆՆԱ ),

Ե Կ Ե Ղ Ե Ց Ի Ն Ե Ր Ի ձ Ա Մ Ա Շ խ Ա Ր Ա Յ Ի Ն Ի Ո Ր ձ Ր Դ ԻԸ Ն Դ ձ Ա Ն Ո Ի Ր Ք Ա Ր Տ Ո Ւ Ղ Ա Ր Դ Ո Կ Տ . Վ Ի Լ Յ Ա Մ

Վ Ի Ս Ս Ե Ր Տ Դ Ը ձ Ո Ի Ֆ Տ Ի Ն Լ Ժ Ը Ն Ե Վ ):Ս իրԼցյսւլ Ե ղ բ ա յր Ս՜եր ի Ք ր ի ս տ ո ս .

Ն ար տ ա ր վ ա ս ե մ ի ն , սուրբ մ տ ա ծ ո ւ մ ն ե ր ո վ ու ս պ ա ս ո ւ մ ն ե ր ո վ կ դ ի մ ա վ ո ­ր ե ն ք մ ե ր Տ ի ր ո ջ Ա ՚Փ ր կ չ ի Ծ ն ն դ յա ն ւոոնլւ ե Ս. է ջ մ ի ա ծ ն ե ն կ շն ո ր հ ա վ ո ր ե ն ք ս ե զ ե ր կ ն ա ւի ն մ ե ծ ա վ ե տ ի ս ո վ ՝

«ՈԵՐնՒՐ ԽԱԴւԼԴՈՒԹւ՚ւ-Ն. I- 1Ր11.ՐԴի1| Д Ы ՈՒԹԻԻՆ»:

հա ղսպ ույ

է .0 Ս՜ I' Ա *г I' լ

" * „լ Е Т Й 1 Ж

- ^ а з л » » - « » * - * ■ !” ; ՝ ; \ ™ !ի քո՚ Տէ'” < * * ՛ ՃԻԱ 2,:С ТП РД И П Р « п и 1՞ ի (г1штпц.

Վ Ա Զ Գ Ե - Ա աՈԱՑՐԱԳՈԻՅՆ Պ Ա ՏՐԻ Ա Ր Ք Ե 4 ԿԱԹՈՂԻԿՈՍ

ԱՄԵՆԱՅՆ ՀԱ ՅՈ Ց

Է я 1Г Ի Ա » I* Ն

Ո.ՈՐԻՆ Ս. Օ Ծ Ո Ի թ Յ Ո Ի Ն Տ- Տ- Վ Ա Տ Գ Ե Ն Ա Ծ Ա Յ Ր Ա Գ Ո Ւ ՅՆ Պ Ա Տ Ր Ի Ա Ր Ք Ե Վ ԿԱԹՈՂԻԿՈՍ Ա Մ Ե Ն Ա Յ Ն ձ Ա Յ Ո ՑՍ Ս .Չ 1 Ս . ՜ ա Է Ջ Ս՜ Ի Ա Ծ I- Ն

№ ^ 4 ա վ ե տ ո ւմ Է Ա ստ վ ա ծո ր դ ո ւ հ ա շ ա յ ի հ ա յտ ն ո ւ թ յո ւ ն ը I. ծնունդը, ու-պեսդի մ ե ն ք ժ ա ռ ա ն գ ե ն ք ե ր կ ն ա յի ն կ յա ն ք ը ե կ ո յ է ա ն ո ւ մ մ ե զ

фШ 7 Й 1и 5п Ги % ԵԻ Ց Ա Յ Տ Ն Ե Ց Ա ՜Ի » : •Մ ա ն կ ա ց յա , Ք ր ի ս տ ո ս ը , տ ե ս ա ն ե լի և ա ն տ ե ս ա ն ե ,ի ա շխ ա րհ ի Տերր^ թա ,

ա ռ ա տ ա ց ն ի ^ ր օրհնությունը մ ե զ ոոլորիս վ ր ա , ո ր փ ա ռ ա բ ա ն ո ւ մ ե ն ք К

ծ նա նոր և թ ող տ ա ր ա ծի մ եր վ ր ա Իր ս ե ր ը , մ շ տ ա պ ե ս հ ա զ ե ց ն ի մ ե ր ծ ա ր ա ­վը, տարածելու] Իր շնորհը մ եր վ ր ա , մ խ ի թ ա ր ո ւ թ յա ն և ո ւր ա խ ո ւթ յա ն զ գ ա ց -

մ ա ն ք ո վ : I. ւ 1 1 #ւ_Ողջունում ե մ Տ ե ղ , Ա ն ց յ ա լ դ ի Տ ե ր , Ս րրա ղնսւգույն Կ ա թ ո ղ ի կ ո ս , մեւ*

Փրկշի՝ Հիսուս Ք ր ի ս տ ո ս ի Ծ ն ն դ յա ն տ ո ն ի ա ո թ ի վ , ե մ ա ղ թ ո ւ մ ե մ ս ե զ հո գ ե կ ա նխ ա ղա ղություն ’ ա ռ ո ղ ջ ո ւթ յա մ բ ա ն ց կ ա ց ն ե լո ւ հ ա մ ա ր մ ե ծ տ ո ն ի սուրբ օր ե ր ը :

Թող Տե ր ը մ ե զ օրհնի խ ա ղ ա ղ ո ւ թ յա մ բ ե Ս. Ծ ն ն դ յա ն տ ո ն ի շնո ր հ ն ե ր ո վ :Ի Քրիստոս սիրով ս ե զ հա նդեպ ա ն կ ե ղ ծ հ ա ր գ ա ն ք ն ե ր ո վ '

Ա Ա Ե Ք Ս ԻՊ Ա ՏՐԻԱ ՐՔ Մ Ո Ս Կ 4Ա ՅԻ ԵՎ ՀԱ Մ Ա ՅՆ ՌՈԻՍԻՈ

|г ո и կ ч Ա

Թ անկագին Ե ղ բա յր մ եր ի Ք ր ի ս տ ո ս .Ե ղ բա յր ա կա ն ս ի ր ո վ հ ա ճ ե ց ե ք ը ն դ ո ւն ե լ մ եր ս ր տ ա գ ի ն շն ո ր հ ա վ ո ր ա ն ք ­

ները և լա վ ա գ ո ւ յն բա ր ե մ ա ղ թ ո ւթ յո ւն ն ե ր ը մ ե ր Փ րկչի ' Ք ր ի ս տ ո ս ի Ծ ն ն դ յա ն մ ե ծ և հա նդիսա վոր տ ո ն ի , ի ն չպ ես և ա մ ա ն ո ր ի ա ո թ ի վ :

Ջ ե ր մ ա պ ե ս հ ա յց ո ւ մ ե ն ք մ ա ն կ ա ց յւս լ Փ ր կ չ ի ց . ո ր պ ե ս զ ի Ր ե թ ղ ե հ ե մ յս ւն փ առա վոր գի շե ր վա հր ե շտ ա կ ն ե ր ի ա վ ե տ ի ս ո վ խ ա ղ ա ղ ո ւ թ յո ւ ն և հա հութ յուն պարգևի ներքին հ ա կ ա մ ա ր տ ո ւթ յո ւն ն ե ր ո վ տ ա ն ջվո ղ մ ա ր դ կ ո ւ թ յա ն :

«Փ Ա ՞Ռ Ք Ի ՐԱՐսՈԻՆՍ ԱՍՏՈԻԾՈՅ ԵԻ ՅԵՐԿԻՐ ԽԱՂԱՂՈԻԹԻԻՆ, Ի ՄԱՐ­ԴԻԿ ՀԱՃՈԻԹԻԻՆ»:

Եվ թ ո ղ Ա մենա կա ր ողը ա ր ժ ա ն ա ց ն ի մ ե զ ս ե զ հետ մ ի ա ս ի ն դ ի մ ա վ ո ր ե լո ւ ա յս տոնը բ ա զ ո ւմ տ ա րիներ խ ա ղ ա ղ ո ւ թ յա մ բ , ք ա ջ ա ռ ո ղ ջ ո ւթ յա մ բ և բ ա ր օ ր ո ւ ­թ յ ա մ բ :

Մ ն ա մ ք ս ի ր ո վ ի Ք ր ի ս տ ո ս Ա ս տ վ ա ծ՛

Թ Ե Ո Դ Ո Ս Ի Ո Ս ЦՊ Ա ՏՐԻԱ ՐՔ ԱՆՏԻՈՔԻ Ե*1 ՀԱ Մ Ա ՅՆ ԱՐԵ>1.Ե1.Ք1'

դ п. մ и и 1. ո и

է Л Ս' Ի и. и !■ Ն I I

Ա մ ե ն ո ղ ո ր մ և մ ա ր զա ս ե ր ն Ա ս տ վ ա ծ նորի ց ա ր ժ ա ն ա ց ր ե ց մ ե գ ողջունելու մ ի մ յա ն ց մ ե ծ տ ոնի՝ մ եր Փ ր կ ի չ Հ ի ս ո ւս Ք ր ի ս տ ո ս ի Ծ ն ն դ յա ն ա ռ թ ի վ : « Ա ս տ ո ւ ա ) գ ն ա ա ո ա ւե յ բս ւր ձ ր ա ց ո յց ե շնորհեսւց ն մ ա ա ն ուն ո ր ի վ ե ր է քա ն զ ա մ ե ն ս ւ յն

ա նո ւն : Զի յա ն ո ւ ն Յիսուսի Ք ր ի ս տ ո ս ի ա մ ե ն ա յն ծո ւնր կ ր կ ն ե ս ց ի ' երկնա ւոր ա ց և երկրա ւոր ա ց ե ս ա նւ յս ւր ս ւմ ե տ ա կ ա ն ա ց» (Փիւիպ - Р 9 — Ю ) !

Օւնկնղրեն ք հր ե շտ ա կ ն ե ր ի խ ո ս ք ե ր ը և հ ա վ ա տ ո վ բ ա զ մ ա պ ա տ կ ե ն ք մ եր աւլոլ. քներր և ա մ ա ,ն ա շխ ա ր հ ի խ ա ղ ա ղ ո ւ թ յա ն հ ա մ ա ր հ ո ւս ա լո վ , որ Ա ս -

տ ուծո ս ե ր բ թ ո ւ յ յ չի տա ա շխ ա ր հ ը ա տ ո ղ ն ե ր ի ն ' ի ր ա կ ա ն ա ց ն ե լ ա շխ ա ր հ ի խ ա ­ղ ա ղ ո ւ թ յա ն խ ա ն գ ա ր ո ւմ ը :

Քրիստոււի Ս. Ծ ն ն ղ յա ն տ ոնի ուրա խ ս ա թ ի վ , ը ն դ ո ւ ն ե ց ե ք , երջա նիկ Հ ա յր , մ ե ր Ի բե ր ի ա կ ա ն -*Լ ր ա ց ա կ ա ն ե կ ե ղ ե ց ո ւ և մ ե ր շ ն ո ր հս ւվո ր ո ւթ յո ւն նե ր ը :

Թո՛դ Տե ր ը օրհնի ա շխ ա ր հ ը Իր ո ղ ո ր մ ո ւ թ յս ւ մ բ ե ք ա ղ ց ր ա ց ն ի սիրտ ը ա յն մ ա ր դ կ ա ն ց , ո ր ո ն ք չա ր ո ւթ յո ւն ե ն մ տ ա ծ ո ւ մ : Թո դ Ա ս տ վ ա ծ սւոսւ ք ի Իր օրհ­

ն ո ւթ յո ւն ը Իր 11ուրբ ե կ ե ղ ե ց ո ւ ե մ ե ր բո լո ր ի ւ|րա, ո ր պ ե ս զի հ ա վ ա տ ո վ և ն ր շ - մւսրտ ութ յւսմ բ ծ ա ռ ա յ ե ն ք Հ ա յր ե ն ի ք ի ն ե Ի ր I I . ե կ ե ղ ե ց ո ւ ն :

Մ ն ա մ ս ր տ ա ն ց ս ե զ սիրող

Ե Փ 1*ԵՄ РՊԱՏՐԻԱՐՔ-ԿԱԹ Ո ՂԻԿՈ Ս ՀԱ Մ Ա ՅՆ Վ Ր Ա 8

|1 I՛ Ի Լ Ի II Ի

Ա 1. Ր Ո Ս ւ ՚բ ո ա ւ ո ւ ն , սիրեզւսււ ե ղ բ ա |ր ի Ք ր ի ս տ ո ս .« Փ Ա ՌՔ Ի 1: 4.1'Ա11 ԻՆՍ ԱԱՏ11ՒԾՈՅ ԵԻ ՑեՐԿԻՐ ԽԱՂԱ՛ԼՈՒ ԹԻԻՆ, Ի ՄԱՐԴԻԿ

Հ1Ա 11ԻԹ ԻԻՆ » ( Ղ ա կ . П 1 4 ) :ե ր բ օ ր հ ն յա լ Կույս Մ ա ր ի ա մ ը ծն ո ւն դ տ վ ե ց Ի ր Ա ս տ վ ա ծ ո ր դ ո ւն , ծ ն ն դ յա ն

ա ո ա ջին օրը կ ա տ ա ր վ ե ց ի ն հի ն մ ա ր գ ա ր ե ո ւ թ յո ւ ն ն ե ր ը , Ա ս տ վ ա ծ ա յ ց ե լ ե ց Իր ժ ո ղ ո վ ր դ ի ն և Րա նը բ ն ա կ վ ե ց մ ա ր դ կ ա ն ց մ ե ջ : Մ ա նուկ Հի ս ո ւս ի օ ր ո ր ո ց ը ա յ ց ե - Iողները տ ե ս ա ն բ ա ց վ ա ծ ե ր կ ի ն ք ը և լս ե ց ի ն ա ն հ ա մ ա ր հր ե շտ ա կ ն ե ր ի երգը՜ « Փ ա ՜ ո ք ի բ ա ր ձ ո ւն ս Ա ստ ո ւծո յ ե (ե ր կ ի ր խ ա ղ ա ղ ո ւ թ ի ւ ն , ի մ ա ր դ ի կ հ ա ն ո ւ յ յի ւն > : Իր խ ա չի ա ր ք ա յա կ ա ն գ ա հ ը բ ա ր ձ ր ա ն ա լո լց ա ռ ա ջ , Տ ե ր ը ա ս ա ց Իր ա շ ա կ ե ր տ ­ն ե ր ի ն , որ Իքնը թ ե ե բ ա ժ ա ն վ ե լո ւ է ն ր ա ն ց ի ց , բ ա յ ց Իր խ ա ղ ա ղ ո ւ թ յո ւ ն ը մ նս ւ- |ո լ է ն ր ա ն ց վ ր ա , և ն ր ա ն ք ե ր բ ե ք չ պ ե տ ք է վ ա խ ե ն ա ն : «Խ ա ղ ա ղ ո ւթ ի ւն թ ո ղ ո ւմ ձ ե զ , խ ա ղ ա ղ ո ւթ ի ւն գ ի մ տ ա մ ձ ե զ . մ ի ' խ ո ո վ ե ս ց ի ն ս ի ո ո ք ձեր ե մ ի զ ա ն գ ի - ա ե ս ց ե ն (Ց ո վ հ . Ժ Դ 2 7 ) : Ա յդ նո ւ յն գ ի շ ե ր ը , ն ա խ ք ա ն Իր չա ր չա ր ա ն ք ը , Նա ա ղ ո ­թ ե ց Իր ա շ ա կ ե ր տ ն ե ր ի մ ի ո ւ թ յա ն հ ա մ ա ր , « ս ի ա մ ե ն ե ք ի ն մ ի ի ց ե ն , ո ր պ է ս դու Հ ա յ ր յ ի ս ե ես ի ք ե զ , զ ի և ն ո ք ա ի մ ե զ ի ց ե ն , զ ի ե ա շխ ա ր հ հ ա ւա տ ա ս ց է ե թ է ղու ա ո ա ք ե ց ե ր զ ի ս » ( Յ ո վ հ . ժ է 2 1 ) :

Պ ո ղ ո ս ա ռ ա ք յա լ ը ե փ ե ս ա ց վ ո ց գ ր ա ծ թ ղ թ ո ւ մ մ ե զ պ ա տ մ ո ւ մ է, թ ե ի ն չ - ւզես Փ րկչի մ ա հ ը վ ե ր ա հ ա ս տ ա տ ե ց Ա ստ ո ւծո և մ ա ր դ ո ւ մ ի ջ և ա յ ն խ ա ղ ա ղ ո ւ­թ յո ւ ն ը , ո րը խ զ վ ե լ էր մ ա ր դ կ ո ւ թ յա ն մ ե ղ ք ե ր ո վ . « Զ ի ն ա է խ ա ղ ա ղ ո ւթ ի ւն մ ե ր . որ ա ր ա ր զ ռ ր կ ո ս ե ա ն մ ի և. զ մ ի ջ ն ո ր մ ն ց ա ն կ ո յն ք ա կ ե ա ց > (եվւես . Р 1 4 ) :

Ա յս պ ե ս Իր ծ ն ն դ յ ա մ բ , կ յա ն ք ո վ ե. մ ա հ վ ա մ բ մ եր օ ր հ ն յա լ Փ ոկիչր բ ե ր ե ց մ ա ր ղ կ ա ն ց մ ե ջ խ ա ղ ա ղ ո ւ թ յա ն խ ո ս տ ո ւ մ ը , խ ա ղ ա ղ ո ւ թ յո ւ ն Իր հ ե տ և ո ր դ ն ե ր ի մեջ և խ ա ղ ա ղ ո ւ թ յո ւ ն մ ա ր ղ կ ա ն ց ս ր տ ե ր ի մ ե ջ :

Ա շխ ա ր հն ա յս օ ր պ ա ռ ա կ տ վ ա ծ է ա ն վ ս տ ա հ ո ւ թ յա մ բ և վ ա խ ո վ , և մ ա ր դ ­կ ո ւ թ յա ն մ ե ղ ք ե ր ը մ ի շ տ խ ռ ո վ ո ւ մ ե ն խ ա ղ ա ղ ո ւ թ յո ւ ն ը , ո րը բ ե ր ե լո ւ ե կ ա վ Ք ր ի ս ­տ ո ս : Մեր ա ն կ ե ղ ծ պ ա ր տ ք ն է , ո ր ա շ խ ա ր հ ի ժ ո ղ ո վ ո ւր դ ն ե ր ը մ ի ա ս ն ա բ ա ր ա շ­խ ա տ ե ն հ ա ս կ ա ց ո ղ ո ւ թ յո ւ ն գ ո յ ա ց ն ե լ ա զ գ ե ր ի մ ի ջ և , ո ր պ ե ս զ ի մ ա ր դ ի կ կ ա ր ե ­

նան ա պ ր ե լ Ա ստ ուծո ա շ խ ա ր հ ո ւ մ և ծ ա ռ ա յե ն ի ր ե ն ց Ա րա րչին ա յ ն խ ա ղ ա ղ ո ւ ­թ յա ն մ ե ջ , որը բ ե ր ե լո ւ ե կ ա վ Ն ա :

Մ ենք ա ղ ո թ ո ւմ ե ն ք ն ա և , ո ր Ա ստ ո ւծո ժ ա մ ա ն ա կ ի մ ե ջ և Նրա կ ա մ ե ց ա ծ մ ի ջ ո ց ն ե ր ո վ , բ ո լո ր ն ր ա նց մ իջև , որ ո ն ք կ ր ո ւմ ե ն Ք ր ի ս տ ո ս ի ա ն ո ւն ը , ն շ մ ա ր -

ա ղ ոթեց մեր Փքկիչը: ա ս -ա քա ն Ա ո ւր ք ր ի ս տ ո ն յա մ ա ր դ ո ւ ս ը ր -

, ц г ^ Г ^ : . Х с է , 1 ; ի ա Հ է « ^ - . . . թ ի յ տ ս ™ » * . յ . т > 4Ь,.ս,ո .մ բնա կվի ա յս 1 - ‘ - V և ո զ ո ր ա ց ն ո ւ մ 1, Ա ստ ուծո ծսւոա -

է քան 4 ^ ե ն ^ ն մ ի ա « ( ԻւԻպ- յ ա ն ա կ 4&ի ա ո ժ ա մ ւս յն յա ն ա խ ո ւթ ի ւն

^ յ տ փ ա հ է ա կ ա է ն — . * . * * * • » -

ոա ցն գոոծէ ի մ ե ց (Р Կորնթ. Դ 1 7 ) : . . .Ա,ս ս ա » օրերին թ ո ղ ա մ ե ն ա կ ա ր ո ղ ն Ա ս տ վ ա ծ առատւ օ ր հ նո ւթ յո ւնն ե ր

, սւրգևի ЙЬгп Ս. օ ձ ո ւթ յա ն . а Ь г հ ա մ ա յն հ ո գ և ո ր ա կ ա ն ո ւթ յա ն և ժ ո ղ ո վ ր դ ի ն :“ I “ " Զ եդ սիրող ե ղ բ ա յր ի Ք րի ս տ ո ս ՝

Մ Ա 8* 1. Ռ Ե Մ Զ ԻԱՐՔԵՊԻՍԿՈՊՈՍ Ք ե Ն Տ Ր Ր ե Ր Ի Ի .

եՊԻՍԿՈՊՈՍԱՊեՏ եվ. ՄԻՏՐՈՊՈԼԻՏ ՀԱ Մ Ա ՅՆ ԱՆԳԼԻՈ

Ամբողջ սրտ ով ց ա ն կ ա ն ո ւմ ե ն ք ս ե ր դ Ս ր բո ւթ յա ն լի ա կ ա տ ա ր ւսոողջու- р յուն, երկա ր կ յա ն ք հո գև ո ր ո ւր ա խ ո ւթ յո ւն ն ե ր ո վ , և Սեր ա ռ ա ք ե լա կ ա ն գ ո ր ­

ծերին բա րեհա ճող կ ա տ ա ր ո ւմ ո վ : Տ ա ր Ա ս տ վ ա ծ , որ նոր տ ա ր ո ւմ ՝ 1 9 6 2 - ի ն . վերջնա կա նապ ես ի ր ա գ ո ր ծ վ ա ծ տ ե ս ն ե ն ք խ ա ղ ա ղ ո ւթ յո ւն ը ա շխ ա ր հ ի և բա ր ի կա մ ե ցո ղ ո ւթ յո ւնը բո լո ր ժո ղ ո վ ո ւր ղ ն ե ր ի միջև:

ե ղ բա յր ա կ ա ն սիրո ո ղ ջա գ ո ւր ո ւմ ո վ , մ ն ա մ ք ա ղ ո թ ո ղ աո Փրկիչն Ք ր ի ս տ ո ս , վւսսն ձեր Ս. եկեղեցո ւ ա ն ս ա ս ա ն ո ւթ յա ն :

Հ Ո Ի Ս Տ Ի ն Ի Ա ՚ նՊ Ա ՏՐԻԱ ՐՔ ՌՈԻՄԻՆԻԱՅԻ

ւ՛ ււ I՛ ь Ա ր ե ս Տ

Սերդ Ս ր բո ւթ յա ն .

Ս. Ծ ն ն դ յա ն գ ի շե ր ը հ ր ե շ տ ա կ ա յի ն փ ա ռ ա բ ա ն ո ւ թ յո ւ ն ը նո ր ի ց հ ի շ ե ց ն ո ւմ է մ եղ Րեթ ղ եհեմ ի հո վ ի վ ն ե ր ի ւսվետ իսը « մ ե ծ ո ւ ր ա խ ո ւ թ յա ն » մ ա ս ի ն , որ Դ ա վ թ ի քա ղա քում ծն վեց Փ րկիչը, « ո ր է օ ծ ե ա լ Տ է ր » ( Ղ ա կ . В 1 0 — 1 1 ) : Մեր հ ո գ ի ն ե ր ի

մեջ տ ա կ ա վ ի ն հնչում ե ն հր եշտ ա կ ն եր ի քա ջա լե ր ա կ ա ն ե ր գ ը ' « Փ ա ՜ ռ ք ի բ ա ր - ձունս Ա ստ ուծոյ ե յե ր կ ի ր խ ա ղ ա ղ ո ւթ ի ւն , ի մ ա ր դ ի կ հ ա ն ո ւթ ի ւն » (Ղ ո ւկ . Р 1 4 ) :

Իսկ Փրկչի խ ոն ա ր հո ւթ յո ւն ը մ ե ղ հոգեւղես ւղ ա ր տ ա վ ո ր ե ցն ո ւմ Լ հսւղթսւհսւրե| աշխարհի ո ւնա յն ո ւթ յո ւն ը :

Ոգեշնչված բա ն ի վ ն Ա ստ ո ւծո , ե ր ա ն ե լի ա ռ ա ք յա լը հ ա յտ ն ե ց մ ե ծ խ ո ր ­հուրդը. « ե լ 1 ՚ա նն մ ա ր մ ի ն ե ղ և ե բ ն ա կ ե ա ց ի մ ե գ և սւեսսւք գւիառս նորա'

քառս իբրև ղՄ իա ծն ի ա ո ի Հ օ ր է , լի շնորհօք և ն շ մ ս ւր ւո ո ւթ ե ա մ բ» ( Յ ո վ հ . 14):

Քրիստոսի լո ւս ա պ ա յծա ռ ծն ունդը պ ս ա կ ո ւմ է Ա ստ ուծո որդ ի ներ ի Ա ն ը ն­կալությունները նշմ ա ր տ ո ւթ յա ն ե խ ա ղ ա ղ ո ւ թ յա ն մ ա ս ի ն Նրա մ ի ջ ո ց ո վ , որին

աստւ[ածատես մ ա րգա րեներ ը ա ն ւ[ա ն եցի ն « ճ շ մ ա ր տ ո ւ թ յա ն ա ր ե գ ա կ » , Ք ր ի ս ­տոս, մ եր Ա ստ վա ծ» :

Մ ա ն կ ա ց յա լ Քրիստ ոսը մ տ ն ա մ է մ եր հո գ ե կ ա ն սւահարը, ո ւ ՚պ ե ս ղ ի լո ւսա ­վորի մ եր խ ո հե ւ ՚ն ու զ գ ա ց մ ո ւն ք ն ե ր ը ի Ր ա ս տ վ ա ծ ա յի ն լուսսւվորութ)|սւ(» լույսով:

Ո ղջա նելով Տե ր դ Ս րբո ւթ յա նը ի մ և Ս. Սինոդի ա ն ո ւն ի ց , շն ո ր հա վո ր ո ւմ Ա! Քրիստոսի Ծ ն ն դ յա ն լո ւս ա պ ա յծա ռ տոնը և նո ր ' 1 9 6 2 թ վ ա կ ա ն ը , խ ոնսւր-

1962 է я ս ի а » !• ն__________ ՚ ____

հւսբար ա ղ ո թ ե լո վ Մանուկ Ք ր ի ս տ ո ս ի ն , п г Իր ա ո ա տ շնորհը բ ա շ խ ի ЙЬгп Ս ր բո ւթ յա ն , ս ե ր մ ի ա բ ա ն ո ւ թ յա ն ե ք ր ի ս տ ո ս ա ս ե ր Տո տ ի վ ր ա :

Խ ն դ ր ա մ ե մ Տձեր ս ր տ ա գ ի ն ա ղ ո թ ք ն ե ր ը , որով մ ն ա մ Սերդ Ս ր բո ւթ յա ն (шииигЯ ե ի ՏԷր Ь | ]р ш |р Լ ձսւոսւյա կից '

Կ Ի ( ' I' I,Պ Ա ՏՐԻ Ա Ր Ք ՐՈԻԼՂԱՐԻԱ31-

II II !Ь I- ս.

Տ1երդ Ս ր բո ւթ յո ւն .Մեծ ե ա ն ույք յւվ ս տ ա ց ա ն ք ողջույններ՛ով և բ ա ր ե մ ա ղ թ ո ւ թ յո ւ ն ն ե ր ո վ սեր

ս ի ր ա լի ,՝ ն ա մ ա կ ը ; Խ նդրում ե մ հ ա ն ե ց ե ք ը ն դ ո ւն ե լ մ ե ր շն ո ր հ ա կ ա լո ւթ յո ւն ն ե ­րը: Մ ե ն ք ե ր ա խ տ ա պ ա ր տ ե ն ք ս ե ր դ Ս ր բ ո ւթ յա ն ա յ ն ա զ ն վ ո ւ թ յա ն հ ա մ ա ր , ո ր

հի շո ւմ ե ք Մ ե զ և մ ե ր ե կ ե ղ ե ց ի ն Ս. Ծ ն ն դ յա ն ա յ ս մ ե ծ տ ո նի ա ո թ ի վ ; Մ եկու­ս ա ց ա ծ մ եր ե կ ե ղ ե ց ո ւ հ ա մ ա ր մ ե ծ մ խ ի թ ա ր ո ւ թ յա ն ա ղ բ յո ւ ր Է ի մ ա ն ա լ , ո ր

Տ ե ր դ Ս րբո ւթ յո ւն ը և 2 ե ր պ ա տ կ ա ռ ե լի ե կ ե ղ ե ց ի ն մ տ ա ծ ո ւ մ ե ք I» ա ղ ո թ ո ւմ մ ե ր մ ա ս ի ն Հ ա յա ս տ ա ն ո ւ մ ; Մեր մ ա ղ թ ա ն ք ն ու ա ղ ո թ ք ն Է ն ա և , որ ա մ ե ն ա կ ա ր ո ղ ն Ա ս տ վ ա ծ ց ո ղ ի Տ ե ր դ Ս ր բ ո ւ թ յա ն , ի ն չպ ե ս նաև. ս ե ր ե կ ե ղ ե ց ո ւ ե պ ի ս կ ո պ ո ս ն ե ր ի , հ ո գ և ո ր ա կ ա ն ո ւթ յա ն Ա հ ա վ ա տ ա ց յա լն ե ր ի վ Րա խ ա ղ ա ղ ո ւ թ յո ւ ն , ո ւր ա խ ո ւթ յո ւն !, ե ր ջ ա ն կ ո ւթ յո ւն ա յ ս նոր տ ա ր ո ւմ , ի ն չպ ե ս ն ա և գ ա լի ք տ ա ր ի ն ե ր ո ւմ :

Թ ող նա , որ օ ր հ ն յա լ Ս. Կույս՜ Ս ՚ա ր ի ա մ ի ց մ ա ր դ ա ց ա վ մ եր վւրկությսւն ՈսւմաՐ, մ ի շտ |ի ն ի Ա մ ն ա Սերդ Ս ր բո ւթ յա ն հ ե տ ;

ս ե ր ե դ ր ա յր ի Ք ր ի ս տ ո ս '

Բ Ա Ս Ի Լ Ի Ո ՍԿԱԹՈՂԻԿՈՍ ՀՆԴԿԱԿԱՆ ՄԱԼԱՈԱՐ ԵԿԵՂԵՑՈՒ՛■ ււ ր ս. լ ա

Ս՜եր Տ ե ր Հ ի ս ո ւս Ք ր ի ս տ ո ս ի Ա ս տ վ ա ծ ա ն ա յտ ն ո ւ թ յս ւ ն ո ւրա խ ա լի տոնի ւս ռթ ի վ , ս ե ր դ Ս ր բ ո ւ թ յա ն հ ղ ո ւմ ե ն ք մ ե ր ջե ր մ շնո ր հւս վո ր ա նքներ ն ու բ ա ­ր ե մ ա ղ թ ո ւ թ յո ւ ն ն ե ր ը ;

«Ք Ր Ի Ս ՏՈ Ս ԾՆ Ա ՜Ւ եԻ Յ Ա Յ Տ Ն Ե Ց Ա Ի » :Հ ա ն ե ց ե ք ը ն դ ո ւն ե լ ն ա և մ եր ջեր մա գին՜ շն ո ր հ ա վ ո ր ա ն ք ն ե ր ը և խ ա ղ ա ՜

յս ւ թ յա ն ու ք ա ջ ա ռ ո ղ ջո ւթ յա ն մ ա ղ թ ա ն ք ն ե ր ը նո ր տ ա ր վա ա ո թ ի վ ս ե զ . Սեր ի ա բ ս ւն ո լթ յա ն և հ ա վ ա տ ա ց յա լ ժ ո ղ ո վ ր դ ի ս :

Հ ա ն ձ ն ե լո վ մ ե ր անձը ս ե ր սուրբ ս ւդ ո թ ք ն ե ր ի ն , մ ն ա մ ք ս ե զ ե դ բ ա յ ր |ւ Ք ր ի ս տ ո ս և ա դ ո թ ա կ ի ց ՝

Հ ե Ր Մ Ա ՆՊ Ա Տ Ր Ի Ա Ր Ք ՍԵՐԲԻԱՑԻ

I՛ II I. Դ I ' II գ

Ը ն դ ո ւ ն ե ց ե ք ի մ ս ր տ ա գ ի ն շնո ր հս ւվ ո ր ո ւթ յո ւն ն ե ր ը մ ե ր Փ ր կ ;ի ' Ք ր ի ս տ ո ս ի ծ ն ն դ յա ն ա ո թ ի վ և լ ա վ ա գ ո ւ յն բ ա ր ե մ ա ղ թ ո ւ թ յո ւ ն ն ե ր ՝ ս ե ր կ յա ն ք ի ե ր կ ա ր ո ւ­թ յա ն , ա ո ոդջո ւթ յսւն և բ ա խ տ ա վ ո ր ո ւ թ յա ն հ ա մ ա ր նոր տ ա ր ո ւմ :

Գ Ո Ւ Ս Տ Ա Վ Տ Ո ԻI ՛ Ս1.ԱՏ4.ԻԱԿԱՆ Սէ11հ ԱՎԵՏԱՐԱՆԱԿԱՆ ԼՈՒԹԵՐԱԿԱՆ

ԵԿԵՂԵՑՈՒ ԱՐՔԵՊԻՍԿՈՊՈՍ|ь ւ՚դ и

14

1УИ2է о 1Г !• ււ » !• ն ___________ ____________

յ “ 11,“ յ Ы а Ц Я“ ‘ г“ ™ т 1 и ш гр ա շխ ա տ ա նքներ ի մե շ : ^ (- .ք աւ.ո թ ո ւմ ե ն ք Աս ա ո ա վ ե լ ա շ-

Ոտք դ ն ե լո վ ^ Т ш ^ ш г ո ր պ ե ս զի ե կ ե ղ ե ց ի ն ե ր ը , խ ա ղ ա ղ պ ա յմ ա ն ն ե ր ի

՝ ” ь н ա , Տ խ " г р

8 Ա ն Կ | 1 # Վ Ի Տ

ա Տ Ո Ն Ա Կ Ա Ն ՍՍՌ ԱՎԵՏԱՐԱՆԱԿԱՆ ԼՈԻԹԵՐԱԿԱՆ ԷՍծ11նԱ4Ս.Ն ԷԿԵՂԵՑՈԻ ԱՐՔԵՊԻՍԿՈՊՈՍ

Տ - ԱԼ Ս ՚ ն . ՜

՛ Շ ն ո ր հ ա վ ո ր ո ւ մ ե ն ք ն ա - տ ա ր ի ն , ց ա ն կ ա ն ո ւ մ ե ն ք ք ա ք ա ո ո ղ ք ո ւ թ յ ո , ն , խ ա -

4 ա դ ո ւ թ յ ա ն գ ո Ր ծ ո . մ а в м и л щ ш т 2 , Ա * Ի № Դ Ե ,

ՄՈՒՖՏԻ Վ Ե Ա ԻՋԱ Տե

|1ԱՔ Ո Ի

‘Լեհավւսւ՜ո Տեր.Հ հ ս ո ա ի Ս. Ծ ն նդ ե ա ն ւԱ վսօրյա կին ս ւմ ե ն ա ք ա ղ ցր հ ն չե ցի ն ինձի և Ս խ ի -

ռա րւա ն ա ս տ վ ա ծա պ ա հ Ո ւս տ ի ս բո լո ր միսւբսւններուն ս ե ր ա յն ք ա ն թ ա ն կ ա ­գին ՜ե սիրալիր տ ո ղ ե ր ը , ո ր ո ն ց մ ո վ կ բ ա ր ե հ ա հ ե ի ք ս ե ր ս ր տ ե ռ ա ն դ ն ? ն ո ր հ ա - վորութ յունները ղ ր կ ե լ մ ե զ ի խ ա ղ ա ղ ո ւ թ յա ն քա ղ ց ր պ ա տ գ ա մ ո վ , զոր ե ր բ ե մ ն Որեշտակաց սուրբ Ն Ա ը լ ս ե ց ա ց ^ թ ղ ե ն ե մ ի ե ղ ա ն ի կ հ ո վ ի վն ե ր ո էն :

4 ե հ ա փ ա 'ո Տ ե ր , հ ա ն ե ց ե ք Դուք ա լ փ ո խ ա դ ա ր ձ ր ն դ ո ւն ի լ ա մ ե և ս ա շ ե ր մ ա - գհն 7ն ո րհա վորութ յուններր և ե ո ա ն դ ո ւն մ ա ղ թ ա ն ք ն ե ր ը , և վս տ ա հ ե ղ ե ք , ո ր

մենք ալ ե ր կինք կ բա ր ձ ր ա ցն ե ն ք մ ե ր ա ղ ո թ ք ն ե ր ը , հ ա յց ե լ ո վ մ ա ն կ ա ց յա լ Փ րկ;են, ո ր Ի ր ա ն ն ա ո սիրով ե բ ա ր ե գ թ ո ւ թ յա մ բ պ ա ր գ և ն ս ե զ ի Իր ե ր կ ն ա յի ն |ի ա ոա տ շնորքներն ու պ ա ր գ և ն ե ր ը ե ր կ ա յն ո ւ ե րշա նի կ տ ա ր ի ն ե ր ո ւ վ ա ր դ ա - դ ե ղ պ ս ա կո վ , ո ր պ ե ս զ ի , լո ւս ա վ ո ր վ ա ծ ու զ ո ր ա ց ա ծ ս ւն ո ն ց մ ո վ , կ ա ր ե ն ա ք Հ ի - սուսի ա ս տ վ ա ծ ա յի ն սուրբ իղ ձ եր ո ւն հ ա մ ա ձ ա յն և մ ե ր սուրբ հ ա յր ե ր ո ւ գ ծ ա ծ• ա վ ի զ ե ն աււաքնորդե| մ ե ր Ա գգ հ ն գ ա վ ա կ ն ե ր ը :

Թ ող վերա հա ս ա մ ա ն ո ր ո վ Ա ստ վ ա ծ պսւրգևե բո լո ր ա շ խ ա ր հ ի և մ ա ն ա ­վա նդ մ եր կարոտ Ա զգ ի ն ա ն ձ կ ա փ խ ա ղ ա ղ ո ւ թ յո ւ ն ը , ո ր պ ե ս զ ի դ ա ր մ ա ն ե լո վ հին վե ր ք ե ր ը ու կո ր ո ւս տ ներ ը , դ ի մ ե ն ք դ ե պ ի կ յա ն ք ի բ ա ր օ ր ո ւ թ յո ւ ն , մշա կու­թ ա յի ն և քա ղ ա քա կր թ ա կ ա ն ւ|երսւշինություն՝ ր ա ր ո յա կ ա ն վ ե ր ե լք ո վ :

Ա մենա խ ոնա րհ հա ր գ ա ն ք ո վ ո ւ ս ի ր ո վ կ մ ն ա մՏ ե ր դ Վ ե հ ա փ ա ո Տ ե ր ո ւ թ յա ն խ ո ն ա ր հ ծաոսւ՛

Ս1՚Ս.ՊԻՈՆ Ո1ՎՈՒձՈՃ81Ու

ԱՐՔԵՊԻՍԿՈՊՈՍ Ե 4 ԸՆԴՀԱՆՈՒՐ Ա ՐՐԱ ՄԽ ԻԹԱ ՐՅԱՆ ՄԻԱՈԱՆՈԻԹՅԱՆ

■ւ.սնհտի||, и. т.аяи.п . . .

« ա ՚> з д . т д о ш н ь ш »

о т т а ш в г д о м т р в д м м ъ ш м к г а

' № « М О Д » » Ю Т Ъ Ш И » 0 М № 1 М 1 1 М

տ . տ . Վ Ա ձ է Դ ՚ ե ^ е ® ա տ

՚ե * լ г а д р м т ш г о д о д ю э д д о » №

и м ш т т т л ш » и г м у ь ^ м в д к в д а д и м г

л о д м л ш д т м а д т о д * ш ) ! № ® 1 т ш

Ա Մ Ե Ն Ա Պ Ա Տ Ի Վ Տ- Ե Ղ Ի Շ Ե Պ Ա Տ Ր Ի Ա Ր Ք Ի Ն . ԵՐՈԻՍԱՂԵՄ- Ա Մ Ե Ն Ա Պ Ա Տ Ի Վ Տ . Շ Ն Ո Ր ձ Ք Պ Ա Տ Ր Ի Ա Ր Ք Ի Ն , Ս Տ Ա Մ Բ Ո Ի Լ Ա Մ Ե Ն Ա Պ Ա Տ Ի Վ Տ- խ Ա Դ Ա Ր Ք Ե Պ Ի Ս Կ Ո Պ Ո Ս Ի Ն , Բ Ե Տ Ր Ո Ի թ .

Բ Ա Ր Ե Խ Ն Ա Մ ԲՈԼՈՐ թ Ե Մ Ա կ Ա Լ Ա Ո Ա 2 Ն Ո Ր Դ Ն Ե Ր Ի Ն :Ս իրեց յսւլ ե ղ բ ա յր И'Ьг ի Ք ր ի ս տ ո ս .Ն որ տ ա ր վ ո ս ե մ ի ն սուրբ մ տ ա ծ ո ւ մ ն ե ր ո վ ե ս պ ա ս ո ւ մ ն ե ր ո վ կ դ ի մ ա վ ո ր ե ն ք

մ եր Տի ր ո ջ և Փ րկչի Ծ ն ն դ յա ն տ ոնը և ա ս տ վ ա ծ ա կ ս ւո ո ւ յց Իջման տ ե ղ ե ն ' II. էջմ ի ս ւծ նե ն , Ս եօի կ բ ե ր ե ն ք մ ե ծ ա վ ե տ ի ս ը ե ր կ ն ա յի ն ՝

« 8 ԵՐԿԻՐ ԽԱՂԱ՛ԼՍԻԹԻԻՆ, Ի ՄԱՐԴԻԿ Հ Ա Ճ Ս Ի Թ Ի հ Ն » :Խ ա ղ ա դ ո ւթ յո ւն Զ ե ղ ի և Սեր ե կ ե ղ ե ց ի ն ե ր ո ւ ն , ե հ ա մ ա յն մ եր հ ա վ ա տ ս ւ ց -

յ ա լ ժ ո ղ ո վ ո ւր դ ի ն : Խ ա ղ ա ղ ո ւթ յո ՜ւն Սեր ա ս պ ն ջ ա կ ա ն բա ր ի ե ր կ ր ի ն ու ժ ո դ ո - վո ւր ղ ի ն , խ ա ղ ա ղ ո ւ թ յո ՜ ւ ն ա մ բ ո ղ ջ ա շ խ ա ր հ ի ն , բո լո ր ա դ դ եր ո ւն :

* ղԻ*1 ե ղ ի ց ի ն ա ղ օ թ ք ի մ ա ՚պ է ս խունկ սսւաջի քո, Տ է ՚ր » (Ս ա ղ մ , Ճ Ի Ա 2 ) : Ս. Ծ ն ն ղ յա ն ա ս տ վ ա ծ ա ո ա ք ւղատղամլւ թ ող ա ռ ա վ ե լ խ ո ր ա ր մ ա տ ն ե ր ա ր -

ոա կե մ ա ր ղ ո ց ե ժ ո ղ ո վ ո ւր դ ն ե ր ո ւ ս ր տ ե ր ե ն նե ր ս , ե 1 9 6 2 տ ա ր ի ն թ ո ղ դ ա ոնա

տ ա ն ո СПГ ԱյՈ' ն |Г |?' մ ա ” 1Կո11»յ,,1®1? 1 Լ " |Ի խ ա ղ ա ղ ո ւ թ յո ւ ն ե ե ր ջ ա ն կ ո ւթ յո ւն

-Այս ա ղ ո թ ք ր Մեր շ ր թ ն ե ր ո ւն , Լուսավորեի Ս. Ա թ ո ո ե ն կ օ ր հ ն ե ն ք օՍ եո, ա ր ժ ա ն ա պ ա տ ի վ հ ո գ և ո ր հ ո վ ի վ ն ե ր ը , թ ե մ ա կ ա ն - ե կ ե ղ ե ց ա կ ա ն վ ա ր չո ւ թ յա ն դ Ո ա ր դա րժա ն ա ն դ ա մ ն ե ր ը ե մ ե ծ ա հ ա ր գ ե ր ե ս փ ո խ ա ն ն ե ր ն ու խ ո ր հ ր դ ա կ ա ն ն ե ­րը, ե կ ե դ ե ց ա ն վ ե ր տ ի կ ն ա ն ց , եր |>սսսսա րղա ց մ ի ո ւ թ )ա ն 3 ա ն դ ա մ ն ե ր ը ե դպ րսա դ ա ս ե ր ը , ս ւդդա յիքլ-մ շա կու թ ա յի ն , հ ա յր ե ն ա ս ի ր ա կ ա ն ե բ ա ր ե ս ի ր ա կ ա ն կ ա դ 1 մ ա կ ե ր պ ո ւ թ յա ն ց ա ն դ ա մ ն ե ր ը , հ ա յկ ա կ ա ն վա ր ժ ա ր ա ն ն ե ր ո լ ե կ ի ր ա կ ն օ ր յա ղ պ ր ո ց ն ե ր ո ւ ա ղ ն ի վ մ շ ա կ ն ե ր ը ե սի ր ա սո ւն ա շ ա կ ե ր տ ն ե ր ը , ի ն չպ ե ս և մ ա ն ա ­վ ա ն դ Մեր բո լո ր հ ա վ ա տ ա ց յա լ և հ ա ր ա ղ ա տ գ ա վ ա կ ն ե ր ը , մ ա ղ թ ե լո վ ա մ ե ն ո ւդ

ա ր և շա տ տ ա ր ի ն ե ր ' ք ա ջ ա ռ ո ղ ջ ո ւ թ յա մ բ և ա ո ա ք ի ն ի դ ործերու հ ա ջ ո ղ ո ւ թ յա մ բ : Ե վ « Դ ո ւ ք , ե դ բ ա ր ք , մ ի ' ձ ա ն ձ ր ա ն ա յք գ բ ա ր ի ս գ ո ր ծ ե | » , «Եւ ինք ն Տեր

ս ա դ ա ղ ո լթ ե ա ն ց տ ւսցէ Սեղ խ ա ղ ա ղ ո ւ թ ի ,ն յա մ ե ն ա յն . ժ ա մ ե ւ ա մ ե ն ա ,ն ի ր ս » (I1 Թե ս ա ղ . Դ 14 , 1 6 ) :

Շ ՆՈ ՐՀԱ Վ Ո ՜Ր ՆՈՐ « Ա Ր Ի ԵՎ ՍՈԻՐՌ ԾՆՈԻՆԴ:

Հ ա յր ա պ ե տ ա կ ա ն օ ր հ ն ա թ ւ ա մ ր ՝

Վ Ա Ջ Գ Ե ն II.Ծ Ա 8Ր Ա Գ Ո Ի 8Ն Պ Ա Տ Ր Ի Ա Ր Ք ԵՎ ԿԱԹՈՂԻԿՈՍ

ԱՄԵՆԱՅՆ ՀԱ ՅՈ Ցи Ա ՅՐ Ц.М1П- Ս. М 1 Л Ч Ш М ,

Ն մ ա ն օ ր ի ն ա կ շ ն ո ր հ ա վ ո ր ա կ ա ն գ ր ո ւթ յո ւն ն ե ր ո ւ ղ ա ր կ վ ե ց ի ն ն ա և թ ե մ ա կ ա ն և կ ե ն տ ր ո ն ա կ ա ն խ ո ր հ ո լր դ ն ե ր ի ն , Հ ա յկ ա կ ա ն Բ ա ր ե գ ո ր ծա կ ա ն Ը ն դ հ ա ն ո ւր Մ իու­թ յ ա ն Կ ե ն տ ր ո ն ա կ ա ն վ ա ր չ ո ւ թ յա ն ն ա խ ա գ ա հ պ ր . Ա լե ք ս (ք ա ն ո ւկ յա ն ի ն ( Ն յո ւ -

յ ո ր ք ) , Գ ա լո ւս տ Կ յո ւ լպ ե ն կ յս ւն հի մ ն ւս ր կ ո ւթ յս ւն Կ ե ն տ ր ո ն ա կ ա ն խ ն ա մ ա կ ա լո ւ ­թ յա ն մ ե ծ ա հ ա ր գ ն ա խ ա գ ա հ դոկւո. <Ьщ 1, դ ե Ա դերեդո Պ ե ր տ ի գ ա ո | |ւն (Լ ի ս ա - ր ո ն ) . Մ ա յր Ա թ ոո Ս. Լ՚ջմիւււծնի տ պ ա ր ա ն ի հ ա ն ձ ն ա խ մ բ ի նա իւադա հ պ ր . հ ր -

1Ц ш Б ш Ь |ш Ч .Ь և մ շ ա կ ո ւ թ ա յի ն , Լ ի կ -դրամի հա նձն ա ժո ղ ո վի ն (Р I Р / ‘ զ ա ն ա զ ա ն կ ա զ մ ա կ ե ր պ ո ւ թ յո ւն ն ե ր ի ն .

Ь Г и З Г Г г З З * մ ^ ? ք5 ^ ն ւ % ն Ա ծ ա ն ո թ տ զ զ ա յի ն դ ե մ ք ե -Ս՜աւ1-ին՜:

ш в п Ж лиепаԷՋՄԻԱԾԻՆ

II г Г п , . | , Լ Ս Ծ ն ն դ յա ն ա ոնհրուն ա ո թ ի վ փ ո խ ա դ ա ր ձ ա բ ա ր կ ն հ ր կ ա յա ց - Ամանու ի և . “ Գյ .քԱաըունուրւան ա ն ո ւ ն ո վ մ ե ր ս ր տ ա գ ի ն շ նո ր -

էենք ի մ Ա Սրրոց ևաԿ“ ք_յո _ ե9նք ա մ ե ն ա կ ա ր ո ղ Ա ս տ ո ւծ ո , ո ր Սերդ Ս ր բ ո ւթ յա ն քա ւվո ո ՚է թ յո ւ Ր Կ ՚ ւ լ երջա նիկ տ ա ր ի ն ե ր հ ա ջ ո ղ ո ւթ յո ւն ն ե ր ո վ լե ց ո ւն , ե

& ? и ш С ;;1 Г п Г Рш ^ ^ / Х Г Հ ո Ա թ ո ո Ս- է ջ մ ի ա ծ ն ի ն :

ԵԴ.ԻՇԵ ՊԱՏՐԻԱՐՔи ա ի и а Ղ и и ՜

Ս. Ծ ն ն դ յա ն տ ոնին ա ո թ ի վ բո լո ր ի ս ա ն ո ւ ն ո վ կ շն ո ր հ ա վ ո ր ե ն ք «Լեհգ ե կա ոա քենք մ ե ր ո ր դ ի ա կ ա ն ս ե ր ը : Մ ա ր դ ա ց յա լ Փ ր կի չը ա շ խ ա ր հ ի ն խ ա ղ ա դ ո ւ- թւուն ու Վեհիդ երկար տ ա ր իներ պ սւրզեե :п Թ ա գ * ՊԱՏՐԻԱՐՔI I տ и . 1Г I ' II Ի Լ

Մեր Փրկչին Հիսուսի Ք ր ի ս տ ո ս ի Ծ ն ն դ յա ն ե Ա ս տ վ ա ծ ա հ ա յտ ն ո ւ թ յա ն տ ո ­նին ա ո ի թ ո վ ջե ր մ ա զ ի ն շ ն ո ր հ ա վ ո ր ո ւթ յո ւն ն ե ր ե բ ա ր ե մ ա ղ թ ո ւ թ յո ւ ն ն ե ր Սերդ վ ե հ ա փ ա ռ ո ւթ յա ն թ ա ն կ ա գ ի ն կ ե ն ա ց ե Ա թ ո ո ի բ ա ր ե զ ա ր դ ո ւ թ յա ն :

ԽԱԴ ԱՐՔԵՊԻՍԿՈՊՈՍ|< II Տ I ' II ի н - •

Ա մ ե ն ա յն Հ ա յո ց վ ե հ ա փ ա ռ Հ ա յր ա պ ե տ ի ա ն ո ւ ն ո վ ս տ ա ց վ ե ց ի ն ն ա և բ ա զ ­մ ա թ ի վ ա յ լ շն որհա վորա կա ն հեոսւգրեր և ն ա մ ա կ ն ե ր , ա մ ե ն ա ջ ե ր մ և հսւրգա -■ իո զ գ ա ց մ ո ւն ք ն ե ր ո վ գ ր վ ա ծ , ա ր տ ա ս ա հ մ ա ն ի ե ն ե ր ք ի ն մ ե ր բ ո լո ր թ ե մ ե ր ի ց , թ ե մ ա կ ա լ ա ռ ա ջն ո ր դ ն ե ր ի ց , ա գ գ ա յի ն - ե կ ե ղ ե ց ս ւ կ ա ն ե մ շ ա կ ո ւ թ ա յի ն կա գմպ -, կ ե րա| ու թ յուն ն ե ր ի ց , հա յ և օտ ա ր պ ա շ տ ո ն ա կ ա ն ա նձնա վո ր ո ւթ յո ւննէր ի ց '-

աՅՐԱՊԵՏՇԿՈՆ : օ%*ւիս» վ օ ր и п ьр и պ շ տ ո ր շ գ ե ՛լ * շ ր ո &1ГИЗР ՏՇԺՇՐ*հ«* ^ՐՒՍՏՈՍԻ 2,ՐՍծնՓՇ1հ

ձ ն ն Գ Յ Ո ն * О Ъ Ь Շ 1 հ Թ հ « Լ

Հ ո ւ ն վ ա ր ի 6 - ի ն , շ ա բ ա թ օ ր , Մ ա յր Ա թ ո ֊ ռ ո ւ մ տ ո ն վ ե ց Ք ր ի ս տ ո ս ի հ ր ա շ ա փ ա ռ Ս.

^ Ծ ն ն դ յա ն տ ո ն ը , մ ե ծ հ ա ն դ ի ս ո ւ թ յա մ բ և ա -

վ ա ն դ ա կ ա ն շ ո ւ ք ո վ ։Ա ռ ա վ ո տ յա ն ժ ա մ ե ր գ ո ւ թ յո ւ ն ը պ ա շ տ վ ե ց

Մ ա յր Տ ա ճ ա ր ո ւ մ , մ ա ս ն ա կ ց ո ւ թ յա մ բ Մ ա յր Ա թ ո ռ ի ո ղ ջ մ ի ա բ ա ն ո ւ թ յա ն և ո ւ ս ա ն ո ղ ո ւ ­

թ յա ն ։Ժ ա մ ր 1 2 - ի ն , Վ ե հ ա փ ա ռ Հ ա յր ա պ ե տ ը Վ ե ­

հ ա ր ա ն ի ց ա ռ ա ջ ն ո ր դ վ ո ւ մ է Մ ա յր Տ ա ճ ա ր ե կ ե ղ ե ց ա կ ա ն թ ա փ ո ր ո վ և ա մ պ հ ո վ ա ն ո ւ տ ա կ , մ ա տ ո ւ ց ե լո ւ Ս. Ծ ն ն դ յա ն պ ա տ ա ր ա դ ր ։

ք *ե և ա մ ե ն կ ո ղ մ ձ յո ւ ն է ր , բ ա յ ց ձ մ ե ռ վ ա պ ա յծ ա ռ ա ր և ը բ ա ց ա ռ ի կ ջ ե ր մ ո ւ թ յո ւ ն էր հ ա ղ ո ր դ ե լ և ' բ ն ո ւ թ յա ն և ՛ մ ա ր դ կ ա ն ց ։

Մ ա յր Տ ա ճ ա ր ը /ի ք ն է ա ղ ո թ ա վ ո ր հ ա վ ա ­տ ա ց յա լն ե ր ի և ո ւ խ տ ա վ ո ր ն ե ր ի բ ա զ մ ո ւ ­թ յ ա մ բ ։ Տ ա ճ ա ր ի զ ա ն գ ե ր ը , ա վ ե տ ա վ ո ր և վ ե հ , հ ն չ ո ւ մ ե ն մ ե ծ խ ո ր հ ր դ ի ն ե ր շ ն չ մ ա ն

տ ա կ IՀ ա յր ա պ ե տ ա կ ա ն ս ո ւ ր բ պ ա տ ա ր ա գ ի ժ ա ­

մ ա ն ա կ , Ս . Ս ե ղ ա ն ի ն ս պ ա ս ա ր կ ո ւ մ ե ն գ ե ր ա ­շ ն ո ր հ Տ . Ս ա հ ա կ և գ ե ր ա շ ն ո ր հ Տ . Հ ա յկ ա ­զ ո ւ ն ս ր բ ա զ ա ն ն ե ր ը , հ ո գ ե շ ն ո ր հ Տ . Մ ո ւշ ե ղ , Տ . Գ ր ի գ ո ր , Տ . Մ ե ս ր ո պ , Տ . ն ե ր ս ե ս ա բ ե ղ ա ­ն ե ր ը և Մ ա յր Ա թ ո ռ ի ս ա ր կ ա վ ա գ ն ե ր ի ա մ -

բ ո ղ ջ դ ա ս ը ։Մ ա յր Ա թ ո ռ ի ե ր գ չ ա խ ո ւ մ բ ը , Հ ո գ և ո ր ճ ե ­

մ ա ր ա ն ի ն ա խ կ ի ն ս ա ն , դ ի ր ի ժ ո ր հ ո ր ե ն Հ ա ­կ ո բ յա ն ի ղ ե կ ա վ ա ր ո ւ թ յա մ բ , հ ա ջ ո ղ ո ւ թ յա մ բ կ ա տ ա ր ո ւմ է ս ո ւ ր բ պ ա տ ա ր ա գ ի Կ ո մ ի տ ա ս (ա ն ե ր գ ե ց ո ղ ո ւ թ յո ւ ն ը ։

« Հ ա յր մ ե ր ս - ի ց ա ռ ա ջ Վ ե հ ա փ ա ռ Հ ա յր ա - պ ե տ ը Ք ր ի ս տ ո ս ի Ս . Ծ ն ն դ յա ն մ ե ծ խ ո ր հ ր դ ի ա վ ե տ ի ս ը տ ա լո վ Հ ա յ Ե կ ե ղ ե ց ո ւն և բ ո վ ա ն ­դ ա կ հ ա յո ւ թ յա ն , խ ո ս ո ւ մ է բ ո վ ա ն դ ա կ ա ­լ ի ց և ո գ ե շ ո ւ ն չ ք ա ր ո ղ օ ր վ ա տ ո ն ի հ ա մ ա ­մ ա ր դ կ ա յի ն հ ո գ և ո ր բ ա ր ո յա կ ա ն մ ե ծ ն շ ա ­ն ա կ ո ւ թ յա ն մ ա ս ի ն , հ ա մ ե մ վ ա ծ կ ր ո ն ա բ ո ւ յր և հ ա յր ե ն ա շ ո ւ ն չ խ ո հ ե ր ո վ , ո ր ը ն ո ւ յն գ ի շ ե ր ձա յ ն ա ս փ ռ վ ո ւ մ է Ե ր և ա ն ի ռ ա դ ի ո կ ա յա ն ի ց .

« Յ ա ն ո ւ ն Հ օ ր և Ո ր դ ա յ և Հ ո գ ւ ո յն Ս ր բ ո յ» : Ա մ ե ն :

Ս ի ր ե ց յս դ հ ա վ ա տ ա ց յա լ զ ա վ ա կ ն ե ր Ս եր.Ա հա վ ա ս ի կ կ ա ն գ ն ա ծ ե ն ք նոր տսւրիի մ ը

ս ե մ ի ն :Ա շխ ա ր հի ե. մ ա ր դ կ ա յի ն կ յա ն ք ի ն մ ե ջ նոր

ժ ա մ ա ն ա կ ի շրջա ն մ ը ս կ ի զ բ կ ա ո ն ե , ե մ ե ր գ ի տ ա կ ց ո ւ թ յա ն հ ո ր ի զ ո ն ի ն վ ր ա նոր ա ր և մը կ ծ ա գ ի : Ա րե մ ը նոր հ ո ւ յս ե ր ո ւ , նոր տ ե ս ի լք - ն ե ր ո ւ , նոր ս պ ա ս ո ւ մ ն ե ր ո ւ : Եվ մ ե ր ս րտ երը կ ջ ե ր մ ա ն ա ն ո ւ կ զ ո ր ա ն ա ն կ յա ն ք ի նոր ա - վ յո ւ ն ո վ , ա շ խ ա տ ա ն ք ի նոր ե ո ա ն դ ո վ , նոր լա ­վ ա տ ե ս ո ւ թ յա մ բ :

Ե վ ա | ս մ ե ծ ս պ ա ս ո ւմ ն ե ր ո ւ պ ա հ ո ւ ն , մեւ՝ հ ա վ ա տ ք ի լո ւ յս բ ա ր ձ ո ւ ն ք ն ե ր ե ն , մ ե ր հ ո - գ ի ն ե ր ե ն ներս կ ծ ա թ ե հր ա շա լի ա վ ե տ ի ս ը ա ս տ վ ա ծ ա ռ ա ք '

« Փ Ա ՜Ռ Ք Ի ՐԱՐսՈԻՆՍ Ա Ս ՏՈ Ի Ծ Ո Յ, 6 Ե Ր - Կ1*Ր ԽԱՂԱՂՈԻԹԻԻՆ, I' ՄԱՐԴԻԿ >Ա ՃՈ Ի- ԹԻԻՆ»:

Ա յս պ ա տ գ ա մ ո վ ա շ խ ա ր հ կ ո ւզ ա մ եր Փ ր կի չը Հ ի ս ո ւս , հ ո ւ յս ի և լո ւ յս ի հոր գոն՛ե ր լ>անա|ով մ ա ր գ ո ց ե ա զ գ ե ր ո ւ ն բո յո ր ՛

Ы 1 ". 1ՈԱ Լ Դ ԳՐԱԴ-ՄՀՀ

է о и |. а « !• ւ 196 2

18

ղությ

^ աւ)եւհն գուօհ մ ե ր огЬ гш Ь , ա վելի քան Ь г р Ь $ մ ա ո ^ կ և ժ ո ղ ո վ ո ^ ե . , ? р и -|ПР նորիզոններու ա ա կ , իր ե ն ց հ ա յա ց ք ն ե -

Ւ„.հ երնհնք ս և ե ռ ա ծ , կսւղերսես.« Տ ո ^ Մ ե Զ , Տ Է 'Ր , Զ հ Ա Ղ Ա Ղ Ո Ի Թ Ի Ո , # Ո » :

ժողովուրդներ ու ա յս ա ղ երսը կուղղվի նա և, աւս ա ն գ ա մ ի բ ր և պ ա Տա ն ջ, պ ն տ ո ւ- ա ա ն ց ՜ ղ ե կ ա վ ա ր ն ե րուն, հա ս ա ր ա կա կա ն Լ ր ծ ի ք ի աոսւջնորդներուն, գ ի տ ո ւ թ յա ն ց Ա արվեստի գ ո ր ծ ի չ ն ե ր ի ն , ի ն չպ ես ե ե կ ե ղ ն -ցիներուն և հ ո գ և ո ր ա կ ա ն ն ե ր ո վ , որպ եսզիանոնք բոյորր ի ր ենց ղ ի ր ք ե ր ե ն և ի ր ենց մ ի - օոգներոժ Խ ա փ ա ն ե ն պ ա տ ե ր ա զ մ ի ե ա մ բ ս ւ- ներո, որպ եսզի ա ն ո ն ք կ ա ս ե ց ն ե ն ե ի վերջո արգիւեն ս պ ա ո ա զ ի ն ո ւթ յա ն ց ա ր շա վը և բ ռ ­ար պ ե տ ո ւթ յա նց հ ա մ ա ր պ ա ր տ ա դ ի ր կ ա ­նոն դա րձնեն՝ խ ա ղ ա ղ մ ի ջոցներով լուծումը ա մեն տ եսակի մ ի ջ ա զ գ ա յի ն հ ա ր ց ե ր ո ւ և

ւ|եներու:Նա խ խաղւսդությունր պ ե տ ք է ա պ ա հ ո վե |

ե ապա ա ջխ ա տ ի լ լուծելու ա մ ե ն տեսսւկ!> ա ն հա ս կ ա ցո ղ ո ւթ յո ւն ն եր ը , որ ո ն ք կ ա ն ա յ ­սօր և կ ա մ կրնա ն նորեր ծ ա գ ի լ վ ա ղ ը :

Այս մա րդա սիրա կա ն ս ր բ ա զ ա ն պ ա յք ա ր ի ն մեջ կարևոր ղ ե ր կրնա ն ս տ ա ն ձ ն ե ) , ե պ ե տ ք է ստ անձնեն նան. ե կ ե ղ ե ց ի ն ե ր ը և հոգևորսւ կանությունը:

Խոսելու] մ եր ե կ ե գ ե ց ի ի ' Հ ս ւ յա ս ա ա ն յա |ց Ա ռա քելա կա ն Սուրբ Ե կեղեցիի մ ա ս ի ն , ս ը ր - տի մ խ ի թ ա ր ո ւթ յա մ բ պ ե տ ք է հ ա ս տ ա տ ե ն ք , թե սւն իր գլուխը ունե ն ա լո վ Մ ա յր Ա թոո Սուրբ էջմ ի ա ծ ի ն ը , մ ի շտ ա ղ ո թ ո ղ ե ղ ա ծ է ու աշխ ա տ ա նք տ ա ր ա ծ է հօգո ւտ խ ա ղ ա ղ ո ւ­թ յա ն դա տ ին: Ա յս ո ւղ ղ ո ւթ յա մ բ Հ սւ յա ս- տ ա ն յա յց Ե կեղեցիի վերջին ա ր տ ա հ ա յտ ո ւ­թյունը ե ղ ա վ Մեր մ ա ս ն ա կ ց ո ւթ յո ւն ը Պրա ­գ ա յի Ք րիստ ոնեա կա ն հ ա մ ա շ խ ա ր հ ա յի ն հ ա ­մա գումա րին, ո ր նվի ր վ ա ծ Է ր ա շխ ա ր հ ի խ ա ղա ղութ յա ն պ ա հ պ ա ն մ ա ն ս ր բ ա զ ա ն գ ո ր ­ծի ն: Մ ենք ա ն ձ ա մ բ , ի ն չպ ես ե մ ե ր պ ա տ վ ի ­րա կությա ն ա ն դ ա մ ն ե ր ը , մ ի ջ ա զ գ ա յի ն ա յս հա մա գում ա րին բա րձր հ ն չե ցո ւց ի ն ք Հ ա յ Ь - կեգեցիի խ ա ղ ա ղ ա սի ր ա կ ա ն ե մ ա ր դ ա ս ի ր ա ­կա ն ձա յն ը :

Մ ենք հ ա յ տա ա յր ե ց ի ն ք և ա յս օ ր ա լ կկրկնենք, թ ե «ԿԱՐԵԼԻ 9Է ԽԱ՚ԼԱՂՈԻԹԵԱՆ ԻԴԵԱԼԸ ԱՆՋԱՏԵԼ ՔՐԻՍՏՈՍԻ ԱՎԵՏԱՐԱ­ՆԵՆ: ՔՐԻՍՏՈՆԵՈՒԹՅՈՒՆԸ ԻՆՔԸ ԽԱՂԱՂՈՒ­ԹՅԱՆ •ԼՌԱՔԵԼՈԻԹՅՈՒՆ ՄԸՆ Ւ ՄԱՐԴԿԱ­

ՅԻՆ ԱՇԽԱՐՀԻՆ Մ Ե Տ : ՀԵՏԵՎ.ԱՐԱՐ ԸՆԴԴԻ­ՄԱՆԱԼ Պ Ա ՏԵՐ Ա Զ Մ Ի Ն Պ Ի ՏԻ ՆՇԱՆԱԿՍ ՀՊԱՏԱԿԻԼ ԱՍՏՈՒԾՈ Կ Ա Մ Ք Ի Ն »:

Ահա թե ինչո՞ւ Ք ր ի ս տ ո ս ի Ե կե ղ ե ց և ն Ա|ետ1 է ո ւն ե ն ա իր հա տ ո ւկ ու վհուսկա ն կ ե ց վ ա ծ ­քը Ա իր ա ն շ փ ո թ խ ո ս ք ը : Ան պ ե տ ք է հ ր ա ­պ ա ր ա կ գ ա իր գա ղսւվսսրսւկա ն, բ ա ր ո յա կ ա ն բո վ ա ն դ ա կ հ զ ո ր ո ւ թ յա մ բ Ա իր գ ո ր ծ ե լո ւ բ ո ­լոր հ ն ա ր ա վ ո ր ո ւթ յո ւն ն ե ր ո վ , լո ւ ս ա վ ո ր ե լա 1. իր գ ո ր ծ ե լո ւ բ ո լո ր հ ն ա ր ա վ ո ր ո ւ թ յո ւ ն ն ե ր .^ . ա .ւա *ն ո ր դ ե լո ւ հ ա մ ա ր մ ա ր դ կ ո ւ թ յա ն ի փ ղ հը ե օ գ ն ե լո ւ հ ա մ ա ր բ ո լո ր ի ն , к մ ւսնա վա ևղ պ ե տ ո ւթ յա ն ց ղ ե կ ա վ ա ր ն ե ր ո ւն ' ի խ ն դ ի ր խ ա - „ ա գ ո ւ թ ւ ա ն թ ա գ ա վ ո ր ո ւ թ յա ն ' տ ա ո ա պ յա [ ձ , ս ա շ խ ա ր հ ի ն վ ր ա : Ա յս ո ւհ ե տ ե բ պ ո ր ըա յլև ս թ ո ղ չ մ տ ա ծ ե ն հ ա ղ թ ա ն ա կ ն ե ր ո ւ մ ա ­ս ի ն , ա յ լ խ ա ղ ա ղ ո ւ թ յա ն մ ա ս ի ն մ ի ա յն : Ա տ ո մ ս ւփ ն մ ե ր դ ա ր ա շ ր ջա ն ի ն , խ ա ղ ա ղ ո ւ­թ յա ն պ ա հ պ ա ն ո ւմ ը մ ա ր դ կ ա յի ն բ ա ր ո յա կ ա ­նի մ ե ծ ա գ ո ւ յն հա ղ թ ա ն ա կ ը պ ի տ ի ը լ լա : Խ ա - ո ա ո ո ւթ յա ն պասս] ի г ա ն ե ն ц т г и ե լւնւյւ)եւ1 ա յդ պ ա տ վ ի ր ա ն ի ն չկա ք ր ի ս տ ո ն ե ո ւթ յո ւն , >կսւ Հի ս ո ւս ի Ա վ ե տ ա ր ա ն :

Ք ր ի ս տ ո ն յա ն ե ր ը չե ն կ ր ն ա ր ե ր կ ո ւ տ ե ս ա կ մ տ ա ծ ե լ ա յ ս հ ա ր ց ի ն կ ա տ մ ա մ բ : Կարելի չէե կ ե ղ ե ց ի ե ն ներս խ ա ղ ա ղ ո ւ թ յո ւ ն ք ա ր ո զ ե լ , ի ս կ ե կ ե ղ ե ց ի ե ն դուրս ա յ լ բ ա ն :

Ա մ ր ա ց ո ւր մ ե գ , Տ ե ՛ր Ա ս տ վ ա ծ մ ե ր , և ա ր ­ժ ա ն ի ըրե մ ե զ ' խ ա ղ ա ղ ո ւ թ յա ն Ք ո ւ կ ա մ ք դ կա տ ա ր ե լո ւ :

Խ ա ղ ա ղ ո ւ թ յո ՜ւ ն ա մ ե ն գ ն ո վ : Խ ա ղ ա ղ ո ւ­թ յո ՜ ւ ն բո լո ր ի հ ա մ ա ր : Խ ա ղ ա ղ ո ւ թ յո ՜ ւ ն ա յ ժ մ և մ ի շ տ :

Ս ի ր ե լի ' հ ա վ ա տ ա ց յա լն ե ր , խ ա ղ ա ղ ո ւ թ յո ւ ն մ ա ղ թ ե ն ք ն ա ե մ ե ր Ա զգ ի ն ե մ եր Ե կ ե ղ ե ց ի ի ն :

Փ ա ՜ո ք տ ի ր ո ջը , ո ր ա յս տ ե ղ , մ ե ր ժ ա լո վ ո ւր - դ ի ն ու Ե կ ե դ ե ց ի ի ն ծ ո ց ի ն մ ե ջ կ տ ի ր ն ը ղձա լի խ ա ղ ա ղ ո ւ թ յո ւ ն ը : Ա յս օ ր , մ ե ր վ ե ր ա ծ ն ա ծՀ ա յր ե ն ի ք ի , մ ե ր Մ ա յր Հ ա յա ս տ ա ն ի մ ե ջ , ուր ո ր մ ա ր դ ո ւ ս ի ր տ մ ը կ բ ա բ ա խ ե , խ ա ղ ա ղ ո ւ­թ յո ւ ն կ տ ե ն չա ե. խ ա ղ ա ղ ո ւ թ յա մ բ կ գ ո ր ծ ե : Ա յս տ ե ղ խ ա ղ ա ղ ո ւ սւպսմավ կ ա ա ր ի մ ե ր ժո­ղ ո վ ո ւր դ ը , խ ա ղ ա ղ ու ա պ ա հ ո վ կ ա պ ր ի մ ե ր Սուրբ Ե կ ե ղ ե ց ի ն : Ա յս տ ե զ , հ ա յ հ ա ր ա զ ա տպ ե տ ո ւ թ յա ն հով ս ւն ի ի ն ներքԱ, չկ ա ն վ տ ա ն գ ­ն եր , չկ ա ն խ ռ ո վ ո ւ թ յո ւ ն ն ե ր , չկ ա ն հ ա կ ա ­մ ա ր տ ո ւ թ յո ւ ն ն ե ր հ ա յր ե ն ա բ ն ա կ ե ղ բ ա յ ր ն ե - րու հ ա ն ր ա յի ն կ յա ն ք ի ն մ ե ջ : Բոլորը կ ա պ - ր ի ն հ ա յր ե ն ի ն ո ւ յն կ տ ո ւր ի ն տ ա կ , մ ի ա խ ո ր ­հուրդ ու մ ի ա կ ա մ , ե կ ա շ խ ա տ ի ն ա մ ե ն ք ը մ ե ր Մ ա յր ե ր կրի բ ա ր գ ա վ ա հ ո ւմ |ւն ե ծ ա գ - կ ո ւմ ի ն հ ա մ ա ր , կ ա շ խ ա տ ի ն ի ր ե ն ց կ յա ն ք ի ն բ ա ր օ ր ո ւ թ յա ն , ի ր ե ն ց զ ա վ ա կ ն ե ր ո ւն ե ր ջ ա ն ­կ ո ւ թ յա ն ե Ա զ գ ի ա պ ա գ ա յի ն հ ա մ ա ր : Հ ա յ պ ե տ ք է ը ւ յա լ ե հ ա յո ց պ ա տ մ ո ւ թ յա ն զ գ ա ­ց ո ւմ ը ունենսւ|, հ ա ս կ ն ա լ և. գ ն ա հ ա տ ե ) կարենա լու հ ա մ ա ր , թ ե ի ՞ն չ կնշսւնա կե մԱ-.

ւ՚յւյշ է ջ 1Г ւ՛ и. и I- ъ 1«

• զ ի ՝ հ ա յե ր ո ւս Տ ա մ ա ր ' խ ա ղ ա ղ ո լ ա պ ա հ ո վ ու մ ի ա կ ա մ ա պ ր ի լ Հ ա յ ո ց Ա շխ ա ր հի ն մ եջ : ե վ ա վ ե լի ն տ ա կ ա վ ի ն , մ ե ր օ ր ե ր ո ւն , Հ ա յ ա ս ­տ ա ն ի Ս՜եր զ ա վ ա կ ն ե ր ը կ ա ր ո տ ո վ կ մ տ ա ծ ե ն ն ա և ի ր ե ն ց պ ա ն դ ո ւխ տ ե ղ բ ա յր ն ե ր ո ւ ն և քույր երուն մ ա ս ի ն , և ս ի ր ո վ կ ս պ ա ս ե ն , ո ր

սւնոնք բ ո լո ր ը , ա ր և ո տ ք ա ր ի օր մ ը , գ ա ն բ ն ա կ ե լո ւ հ ա ր ա զ ա տ Հ ա յր ե ն ի Հ ո ո ի վրա , ն ո ւ յն հա րկի տ ա կ , ա պ ր ե լո ւ և ա շխ ա տ ե լո ւ հ ա մ ա ր վ ե ր ա ծ ն ա ծ Հ ա յ Հ ա յր ե ն ի ք ի փ ա ո ք ի ն հա մ ա ր : Ս՛եր ա մ բ ո ղ շ ժ ո ղ ո վ ո ւր դ ը ա յս տ ե ղ ց ն ծ ո ւ թ յա մ բ դ ի մ ա վ ո ր ե ց Հ ա յա ս տ ա ն ի կ ա ­ռ ա վ ա ր ո ւ թ յա ն ո ր ո շ ո ւ մ ը , ո ր ո վ ա վ ե տ ի ս տ ր վե ց ւս վ , թ ե 1 9 6 2 - ե ն ս կ ս յա լ պ ի տ ի շա ­րունա կվի հ ա յր ե ն ա դ ա ր ձ ո ւ թ յո ւ ն ը և Սւ ւ յո ւ ո - քի Մեր զ ա վ ա կ ն ե ր ը հ ե տ զ հ ե տ ե նոր քա րա ­վ ա ն ն ե ր կ ա զ մ ա ծ , պ ի տ ի դ ի մ ե ն դ ե պ ի իր ե ն ց Մ ա յր Երկիրը Հ ա յա ս տ ա ն :

Մ ե ն ք , ի բ ր և Հ ա յ ո ց Հ ա յր ա պ ե ա , անհուն գ ո հ ո ւ ն ա կ ո ւ թ յա մ բ կ ո ղ շո ւն ե ն ք ա յ ս ո ր ոշումը և կ օ ր հ ն ե ն ք Մեր պ ա ն դ ո ւխ տ զ ա վ ա կ ն ե ր ը դ եպ ի Մ ա յր Հ ա յր ե ն ի ք բ ե ր ո ղ բ ո լո ր ն ա մ բ ա - ները:

Հ ա յր ե ն ի ա պ ա հ ո վ ո ւ խ ա ղ ա ղ ե ր կ ն ք ի տ ա կ , խ ա ղ ա ղ Է ու ա պ ա հ ո վ ն ա և մ ե ր հ ո գ և ո ր - ե կ ե ղ ե ց ա կ ա ն կ յա ն ք ը : Ա յս տ ե ղ , մ ե ր հ ա վ ա տ ­քի տ ա ն ի ն մ ե ջ , չկ ա ն ե ր կ պ ա ռ ա կ ո ւ թ յո ւ ն ­ներ, չկա ա ն մ ի ա բ ա ն ո ւ թ յա ն : Ա յս տ ե ղ մ ե րե կ ե ղ ե ց ի ն , Մ ա յր Ա թ ո ռ Սուրբ Է շ մ ի ա ծ ն ո վ . ա վ ե տ ա ր ա ն ա կ ա ն սիրո և մ ի ա ս ն ո ւ թ յա ն ո - դ ի ո վ գ ո տ ե պ ն դ վ ա ծ , ն վ ի ր վ ա ծ է շի նա ր ա ր ա շ խ ա տ ա ն ք ի , ա շ խ ա տ ա ն ք , ո ր ո ւն ա ր դ յո ւ ն ք ­ն երը ա հ ա վ ա ս ի կ ձեր ա չ ք ե ր ո վ կ տ ե ս ն ե ք դո ւք , ս ի ր ե լի հ ա յս ւս տ ա ն ց ի զ ա վ ա կ ն ե ր Մ եր: ե վ ա յ դ ա ր դ յո ւն ք ն ե ր ը կ տ ե ս ն ե ն ն ա և հ ե ռ ա ­վոր ա փ ե ր ո ւն վ ր ա բ ն ա կ ո ղ Մ ե ր գ ա վ ա կ ­ն ե ր ը , ե ր բ ո ւխ տ ի կ ո ւ գ ա ն Սուրբ է ջ մ ի ա ծ ի ն : Մեր ն ե ր ք ի ն ե կ ե ղ ե ց ա շ ե ն կ յա ն ք ը և Ս՛այր Ա թ ո ռ ի ս վ ե ր ս ւշ ի ն ո ւթ յո ւն ը պ տ ո ւղ ն ե ր ե ն մ ա ­ն ա վ ա ն դ մ ե ր կ յա ն ք ի խ ա ղ ա ղ ո ւ թ յա ն , մ ի ա ս ­ն ո ւթ յա ն և հ ա մ ե ր ա շ խ գ ո ր ծ ա կ ց ո ւ թ յա ն , մ ե ր ե ր կ ր ի ն մ ե շ ս տ ե ղ ծ վ ա ծ ն պ ա ս տ ա վ ո ր , օ ր ի ­ն ա կա ն և զ ո ր ծ ն ա կ ա ն պ ա յմ ա ն ն ե ր ո ւ ն ե ր ք և :

Ա վ ա ՜ ղ , ս ա կ ա յ ն , ն ո ւ յնը կ ա ր ե լի չէ ը ս ե լ ա ր տ ա ս ա հ մ ա ն ի մ ե ր ե կ ե ղ ե ց ա կ ա ն կ յա ն ք ի ն վ ե ր ա բ ե ր յա լ :

Ա յո , Մ ե ն ք քա ջ գ ի տ ե ն ք , թ ե մ ե ր ն վ ի ր ա ­պ ե տ ա կ ա ն Ա թ ո ռ ն ե ր ը , ի ն չպ ե ս և մ ե ր բո լո ր թ ե մ ե ւ ՚բ ի ր ե ն ց ժ ո ղ ո վ ո ւր դ ս ւ[, կ մ ն ա ն Հ ա յ ե կ ե ղ ե ց ի ի սիրո մ ի ո ւ թ յա ն մ ե շ , ա ն ս ա ս ա ն հ ա վ ա տ ա ր մ ո ւ թ յա մ բ դ ե պ ի Ա մ ե ն ա յն Հ ա յո ց Մ ա յր Ա թ ո ռ ը : Ս ա կ ա յն մ ե ր մ խ ի թ ա ր ո ւ թ յո ւ ­նը կ ա տ ւս ր յա լ պ ի տ ի ը լ լա ր , ե թ ե օ տ ա ր ո ւ­թ յա ն մեշ ո ր և է ե կ ե ղ ե ց ի , ո ր և է հ ա յ մսւրղ հեռու չ մ ն ա յի ն Սուրբ է շ մ ի ա ծ ն ի շ ն ո ր հ ն ե ր ե ն և Մեր հա յր ւս կ ա ն ս ի ր ո գ գ ա ց ո ւ մ ն ե ր ե ն : Ս փ յո ւռքի մ ե շ մ եր ց ա վ ե ր ը դ ա ր մ ւս ն ե յո ւ ,

մ ե ր սուրբ հ ա վ ա տ ք ը կ ե ն դ ա ն ի ռ յա հ պ ա ն ե - լու , մ ե ր նոր ս ե ր ո ւն դ ն ե ր ո ւն հ ա յո ւ թ յա ն ո գի ն փ ո խ ա ն ց ե լո ւ մ ի ա կ հ ա ն ա պ ա ր հ ը մ ե ր Ե կե- ղ ե ց ի ի ա մ ր ա կ ո ւ ռ մ ի ո ւ թ յո ւ ն ն է և շի նա ր ա ր ու հ ա մ ե ր ա շ խ գ ո ր ծ ա կ ց ո ւ թ յո ւ ն ը ' ն վ ի ր ա պ ե ­տ ա կ ա ն մ ե ր բո լո ր Ա թ ո ո նե ր ո ւ մ ի շ և , Սուրբ է շ մ ի ա ծ ն ի օ ր հ ն ո ւ թ յա մ բ :

Մ ե ն ք ե ր բ ե ք պ ի տ ի չ դ ա դ ր ի ն ք լա վ ա տ ե ս ը լ լա լե , վ ա ս ն զ ի կ հ ա վ ա տ ա ն ք հ շ մ ա ր տ ո ւ - թ յա ն և մ ե ր ժ ո ղ ո ւ |ուրդի ո ղ ջ մ տ ո ւ թ յա ն : Հ ե ­տ և ա բ ա ր , կ ա ն ք ո ւ կ մ ն ա ն ք ա ղ ո թ ո ղ վսւսն խ ա ղ ա ղ ո ւ թ յա ն և մ ի ո ւ թ յա ն մ ե ր Սուրբ Ե կե- ղ ՚ե ց ի ի ն և հ ա մ ա յն մ ե ր պ ա ն դ ո ւխ տ ժ ո ղ ո - վ ո լր դ ի ն :

ճ շ մ ա ր ի տ կ ը ս ե ն ք ձ ե զ ի բ ո լո ր ի դ , ս ի ր ե լի ­նե՞ր Մ եր, թ ե մ ե ն ք ա յս տ ե ղ , Հ ա յր ե ն ի սալւս- հ ո վ հ ո ղ ի , ա յս ս ր բ ա ց ա ծ քա րերո ւ վ ր ա ա - մո ւր կ ա ն գ ն ա ծ , և ն ե ր շ ն չվ ա ծ սուրբ գ զ ա - ց ո ւ մ ն ե ր ո վ , օր ու գի շե ր զ բ ա ղ ա ծ մ ե ր շ ի ն ա ­ր ա ր ա կ ա ն ա շխ ա տ ա նքներում ո ւ ա պ ա գ ա յի ծ ր ս ւզ ի ր ն ե ր ո վ , հ ա վ ա տ ա ց ե ք , ո չ ս իրտ ո ւ - նի ն ք և ո չ ա| ժւսմսւնա կ' զ բ ա ղ ե լո ւ հ ա յ ժո - ղ ո վ ո լր դ ի հ ա մ ա ր ի ր ա կ ա ն ի մ ա ս տ ե ու սւր- ժ ե ք ե զուրկ տ ա ր ա ձ ա յն ո ւ թ յո ւ ն ն ե ր ո վ և ա ւ ՚- վ ե ս տ ա կ ա ն ո ր ե ն ս տ ե ղ ծ վ ա ծ կ ա ց ո ւ թ յո ւ ն ն ե ­ր ո վ , ո ր ո ն ք կձգտինւ ե ր կ ա ր ա ձ գ ե լ Ս փ յո ւռքի մ ե ր ե կ ե ղ ե ց ի ի պ ա ո ւս կ տ յա լ վ ի ճ ա կ ը , հա կւս- ո ա կ հ ա յ ժ ողով ուրդի կ ա մ ք ի ն : Ո վ ո ր հ ա յ է Լ հ ա վ ա տ ք ունի իր Ա զ գ ի ն ու Ս կեղեցի ին ն ե ր կ ա յի ն ո ւ ա ւղ ա գ ա յի ն ն կ ա տ մ ա մ բ , թող ծո ւն կի գա Փ րկչի Ի ջմ ա ն Սուրբ Ս եղա նի ա - ռ ա ջ Մ ե զ ի հ ե տ մ ե կ տ ե ղ , զ ի բ ո լո ր ս , ուր ո ր

ալ գ տ ն վ ի ն ք ա շխ ա ր հ ի վ ր ա և ի ն չ ա ն ո ւն ա| կ ր ւ ն ք և ի ն չ տ ի տ ղ ո ս ն ե ր ո վ ալ- զ ա ր դ ա ր վ ի ն ք , հ ա վ ա ս ա ր ա պ ե ս հ ա ր ա զ ա տ և հ ո գ ե ծ ի ն զա ­վ ա կ ն ե ր ն ե ն ք էուսո Խ որան ա ս տ վ ս ւծ ա կ ա - ո ո ւ յց Սուրբ է շ մ ի ա ծ ն ի :

Եվ հ ի շ ե ՞ն ք ա ն գ ա մ մ ը և ս Ա ռ ա ք ե լ Դ սւվ- ր ի ժ ե ց ի ի մ ա ր գ ա ր ե ա շ ո ւն չ խ ո ս ք ե ր ը . « Ի վ ե - Ր ա յ Ա ջո յն և էջմ իսւծնի ա մ ե ն ա յ ն Ա զգ ն Հ ա ­յ ո ց կ ա ս լե ա լ կ ա յ » :

Սիրելի ' և հ ա վ ա տ ա ց յա լ ժ ո ղ ո վ ո ւր դ .Փրկ^ի Մ ն ն դ յա ն խ ո ր հ ո ւր դ ո վ լո ւս ա վ ո ր վ ա ծ

ու ս ր տ ո վ մ ա ն կ ա ց ա ծ և ո գ ե շ ն չ վ ա ծ նոր հ ո ւ յ ­ս ե ր ո վ ո ւ տ ե ս ի լք ն ե ր ո վ , դ ի մ ե ն ք դ ե պ ի 1 9 6 2 - ի նոր տ ա ր ի ն , ո ւ խ տ ե լո վ ա ն զ ա մ մ ը և ս ՝ մնաց հ ա վ ա տ ա ր ի մ խ ա ղ ա ղ ո ւ թ յա ն և ի մ ա ր դ ի կ հ ա - հ ո ւ թ յա ն ե ր կ ն ա ռ ա ք պ ա տ գ ա մ ի ն , և ա պ րի| ու գ ո ր ծ ե լ Ա ս տ ո ւծ ո , ե կ ե ղ ե ց ի ի և Ա զ զ ի ս ի - րու[ ա յ ժ մ և հ ա վ ի տ յա ն :

Թ ող Սուրբ Ծ ն ն ղ յա ն շ ն ո ր հ ք ն ե ր ո վ ա շ­խ ա ր հ խ ա ղ ա ՞ղ մ ն ա , և ա ռ ա վ ե լ ա մ ր ա ն ա բ ա ր ե կ ա մ ո ւ թ յա ն , ե ղ բ ա յ ր ո ւ թ յ ա ն ո գ ի ն ժ ո - ղ ո վ ո ւր դ ն ե ր ո ւ ս ր տ ի ն մ եջ :

Թ ո ղ Ա ստ ո ւծո ո ղ ո ր մ ա թ յո ւ ն ը իջնե բ ո լ ո - ր իդ վ ր ա ք ա ղ ց ր ո ւ թ յա մ բ և ի բ ր և ա պ ա հ ո վ ու կ ե ն ա ր ա ր հովւսնի ձ ե զ սլահե ու ւղա հպ ա նե

„ ձ ի ս - ձ , - Ц — Ц լ ք - ր ^ է ՜ ա- Աշտ”

Տ 5 ? Ք & ձ Р4 4 [ » г * « շ » ; ձէ

1 Р Г ? ? Л - В| Ц У ^ Ա ա,, т -

“ ե ն ք խ ա ծ մ ա ղ ր ա ն ք ն ե ո «սոա ա , մ ա ղ թ ա ն ք -

“ « м м ы ю ь » ь ^ а 7 г и м 1 Р Ь 8 а г п м :>1111Հ1ԼՀՈԻն Կ Ա ՏԷՔ Մ Խ ԻԹ Ա Ր սօՍ .! НМ?

մ ի ա բ ա ն լ ե ր ո ի ք ՝ Խ ^ ^ 1 : 1; \ ] ԻԱՐՐոԱ3Րլ |յ|. ա ս տ ո ի ա ծ խ ա ղ ա ղ ո ի թ ե ա ն է ի ս ի ր ո յ ե -ՂԻՑԻ ԸՆԴ 2 Ь Я » (Р Կ ո ր նթ . Ժ Դ ս ) :

Ա մե ն :ՇՆՈՐՀԱՎՈՐ ՆՈՐ ՏԱ Ր Ի ԵՎ ՍՈԻՐՐ

ԾՆՈԻՆԴ»:Հ ա վ ա ր ս , ս ո ւր բ պ ա տ ա ր ա գ ի , Վ ե հ ա փ ա ռ

Հ ա յր ա պ ե տ ի հ ա ն դ ի ս ա դ ր ո ւ թ յա մ բ , Հ Վ ա Գ Ս ե ՜ո ա նի բ ե մ ի ՜ ա ռ ա ւ կ ա տ ա ր վ ո ւմ է Ջ ր օ ր հ ն յա ց ս ր բ ա զ ա ն կ ա ր գ ը , Ի հ ի շա տ ա կ Ք ր ի ս տ ո ս ի մ կ ր տ ո ւթ յա ն Հ ո ր դ ա ն ա ն գ ե տ ո ւ մ , Հ ո վ հ ա ն ­

ն ե ս Մ կ ր տ չի ձ ե ռ ք ո վ ։Վ եհ ա փ ա ռ Հ ա յր ա պ ե տ ը Ջ ր օ ր հ ն յա ց ա ր ա ­

ր ո ղ ո ւթ յա ն ժ ա մ ա ն ա կ ը ն թ ե ր ց ո ւ մ է Ս. Ր ա ր ս ե ղ Կ ե ս ա ր ա ց ո ւ «Օ ր հ ն ո ւթ ի ւն չ ր ո յ » մ ե ծ

ա ղ ո թ ք ը ։Ապա Մ ա յր Տա ճ ա ր ո ւմ , ս ա րկա վ ա գների

երգեցիկ խ ո ւմ բը , դա շն և ո գ ե լի ց , հ ն չե ց ­նում է , « Ո ՛վ զ ա ր մ ա ն ա լի ։։, СГԱ յս օ ր ձ ա յն ն հայրականյ> մ կ ր տ ո ւթ յա ն տ ա ղ եր ը ։

Ա յն ո ւհ ե տ և հ ա վ ա տ ա ց յա լն ե ր ը շ ե ր ։է ե ռ ա ն - ղ որ են վ ե ր ց ն ո ւ մ ե ն Ք ր ի ս տ ո ս ի մ կ ր տ ո ւ թ յա ն

չո ւ ր ը , հ ո գ ե պ ե ս պ ա յծ ա ռ ա ց ա ծ ն ա և օ ր վ ա

մ ե ծ տ ո ն ի խ ո ր հ ր դ ո վ ։Ջ ր օ ր հ ն ե ք ի ս ր տ ա ռ ո ւ չ ա ր ա ր ո ղ ո ւ թ յո ւ ն ի ց

հ ե տ ո , Ն ո ր ի ն Ս . Օ ծ ո ւ թ յո ւ ն ը , հ ա վ ա տ ա ց յա լ­ն ե ր ի ս ր տ ա գ ի ն ա ղ ո թ ք ն ե ր ի և բ ա ր ե մ ա ղ թ ո ւ ­թ յո ւ ն ն ե ր ի տ ա կ , ա ռ ա շ ն ո ր դ վ ո ւ մ Է Վ ե հ ա ր ա ­ն ի Ծ ա ղ կ յա դ ա հ լի ճ ը , ը ն դ ո ւ ն ե լո ւ Ս. Ծ ն ը ն -դ յա ն շ ն ո ր հ ա վ ո ր ո ւ թ յո ւ ն ն ե ր ը ։

Ծ ա ղ կ յա դ ա հ լի ճ ո ւ մ , Հ ա յր ա պ ե տ ա կ ա ն Իր Գ ա հ ի վ ր ա բ ա զ մ ա ծ , Վ ե հ ա փ ա ռ Հ ա յր ա պ Լ ֊ տ ը գ ո հ ո ւ ն ա կ ո ւ թ յա մ բ ը ն դ ո ւ ն ո ւ մ Է Մ ա յր Ա թ ո ռ ի մ ի ա բ ա ն ո ւ թ յա ն , Գ ե ր ա գ ո ւ յն Հ ո գ և ո ր Խ ո ր հ ր դ ի , Հ ո գ և ո ր ճ ե մ ա ր ա ն ի վ ե ր ա տ ե ս չո ւ ­թ յա ն , դ ա ս ա խ ո ս ա կ ա ն կ ա զ մ ի և ո ւս ա ն ո ղ ո ւ­թ յա ն , վ ա ն ք ի պ ա շ տ ո ն ե ո ւ թ յա ն և ա յլ պ ա շ ­տ ո ն ա կ ա ն ա ն ձ ն ա վ ո ր ո ւ թ յո ւ ն ն ե ր ի ս ր տ ա գ ի ն շ ն ո ր հ ա վ ո ր ո ւ թ յո ւ ն ն ե ր ը Ք ր ի ս տ ո ս ի հ ր ա շ ա ­փ ա ռ և Ս■ Ծ ն ն դ յա ն տ ո ն ի ո ւր ա խ ա ռ ի թ ո վ ։

Ա յն ո ւ հ ե տ և խ ո ս ք ա ռ ն ե լո վ , Վ ե հ ա փ ա ռ Հ ա յր ա պ ե տ ը Ի ր շ ն ո ր հ ա կ ա լո ւ թ յո ւ ն ն ո ւ գ ո ­հ ո ւ ն ա կ ո ւ թ յո ւ ն ն Է հ ա յտ ն ո ւ մ ե ղ ա ծ շ ն ո ր հ ա ­վ ո ր ա ն ք ն ե ր ի և բ ա ր ե մ ա ղ թ ո ւ թ յո ւ ն ն ե ր ի հ ա ­մ ա ր , ա պ ա օ ր հ ն ո ւմ Է Ա զ դ ն ո ւ Ե կ ե ղ ե ց ի ն , Հ ա յր ե ն ի ք ն ո ւ ժ ո ղ ո վ ո ւ ր դ ը և մ ա ղ թ ո ւ մ ա շ ­խ ա ր հ ի ն խ ա ղ ա ղ ո ւ թ յո ւ ն և ա զ գ ե ր ի ն ' հ ա շ ­տ ո ւ թ յո ւ ն , հ ա մ ե ր ա շ խ ո ւ թ յո ւ ն ։

Ժ ա մ ը 4 - ի ն , Վ ե հ ա ր ա ն ի ս ե ղ ա ն ա տ ա ն ը , Մ ա յր Ա թ ո ռ ի մ ի ա բ ա ն ո ւ թ յո ւ ն ը , Գ ե ր ա գ ո ւ յն Հ ո գ և ո ր Խ ո ր հ ր դ ի և վ ե ր ս տ ո ւ գ ի չ հ ա ն ձ ն ա ժ ո ­ղ ո վ ի ա ն դ ա մ ն ե ր ը , ո ւխ տ ա վ ո ր ն ե ր Ա ր գ ե ն տ ի ­ն ա յի ց և Ռ ո ւ մ ի ն ի ա յի ց և ա յ լ պ ա շ տ ո ն ա կ ա ն ա ն ձ ի ն ք ս ե ղ ա ն ա կ ի ց ե ն լի ն ո ս է Վ ե հ ա փ ա ռ Հ ա յր ա պ ե տ ի ն ։

Ն ո ր ի ն Մ. Օ ծ ո ւթ յա ն « Պ ա հ պ ա ն ի չ » - ո վ վ ե ր ֊ շ ա ն ո լմ Է ը ն դ ո ւ ն ե լո ւ թ յո ւ ն ը ։

ԹՈԻՐՔԻԱ8Ի ՀԱ 8Ո8 նՈՐԸնՏԻՐ ՊԱՏՐԻԱՐՔ ՍՄԵՆԱ4ԱՏԻՎ Տ. ՇՆՈՐՀՔ ԱՐՔԵՊԻՍԿՈՊՈՍ ԳԱԱ)ԻՍՏ8ԱՆ

հծՈ Ւ^-Դ Ա Ա ^տ ւ ՜ Ղ ԳՐԱԴԱՐԱՆ

ա # տ д а ® ® ш к ш * ш м о д т

Ш И К Ф № Ш И Ш Д О М Р Ы *

Ա Մ Ե Ն Ա Պ Ա Տ Ի Վ Տ- Ծ Ն Ո Ր ձ Р- Ա ՐՔԵ Պ ԻՍ ԿՈ Պ Ո Ս Գ Ա Լ Ո Ի Ս Տ Յ Ա Ն . Պ Ա Տ Ր Ի Ա Ր Ք ձ Ա Յ Ո Ց 1&ՈԻՐՔԻՈ

Ս Տ Ա Մ Р п кԱ ն խ ա ռ ն հ ր հ վ ա ն ք ո վ և ե ղ բ ա յր ա կ ա ն սիրով կ շն ո ր հ ա վ ո ր ե ն ք ս ե ր ը նտ ր ո ւ­

թ յո ւն ը Ա. գ ա հ ա կ ա լո ւ թ յո ւ ն ը ի բ ր և Պ ա տ ր ի ա ր ք Ր ՚ռ ւր ք ի ո հ ա յո ց :Ս. Լուսաւխրշի ա ն մ ա ր կ ա ն թ ե ղ ի ա ռ ա ջ կ ա ղ ո թ ե ն ք , ո ր Տ ե ր ը Զ ե ղ ի երկա ր

տ ա ր ի ն ե ր պ սւրգևե ե Տ1եգի ը լ լա մ ի շ տ օ գ ն ա կ ա ն , ո ր պ ե ս գ ի ս ե ր պ ա տ մ ա կ ա ն Ա թ ո ռ ի ն վ ր ա բ ա գ մ ս ւ ծ , խ ա ղ ա ղ ո ւ թ յա մ բ և ք ա ղ ց ր ո ւ թ յա մ բ հ ո վ վ ե ք Տ ե ր ա ս տ ­վ ա ծ ա ս ե ր պ ա տ վ ա կ ա ն ժ ո ղ ո վ ո ւր դ ը :

Ա յս ո ւր ա խ ա ո ի թ ո վ ս ե գ ի կ շ ն ո ր հ ե ն ք ա ր ք ո ւ թ յա ն պ ա տ ի վ , մ ս ւղ թ ե |ո վ , որ ղ ա յն կ ր ե ք ա ր և շա տ օ ր ե ր ո վ , ե ր ջա ն ի կ հ ո վ վ ա պ ե տ ո ւ թ յա մ բ :

II. է ջմ ի ս ւծ ն ե ն ո ղ ջ ո ՜ւ յն և օ ր հ ն ո ւ թ յո ՜ւ ն ս ե ր դ Ա մ ե ն ա պ ա տ վ ո ւ թ յա ն , հո­գևոր դ ա ս ո ւն , ե կ ե ղ ե ց ա կ ա ն վ ա ր շ ո ւ թ յա ն ց և մ ի ո ւթ յո ւն ն ե ր ո ւն և հ ա մ ա յն Մեր հ ա վ ա տ ա ց յա լ գ ա վ ա կ ն ե ր ո ւ ն :

Տ ե ր մ ս ր տ ո վ կ ա ղ ո թ ե ն ք ն ա և ա ռ Ա ս տ վ ա ծ ս ե ր բ ա ր ե խ ն ա մ ե ր կ ր ի ն և ս ե ր ա թ ո ռ ա ն ի ս տ մ ե ծ ք ա ղ ա ք ի ն բ ա ր օ ր ո ւ թ յա ն և խ ա ղ ա ղ ծ ա ղ կ ո ւ մ ի ն հա մ ա ր :

Կհսւջորդե Մ եր կ ո ն դ ա կ ը :«11'ԼՈՐՄՈԻԹԻԻՆ ԱՍՏՈԻԾՈՅ 1)Ի ՇՆՈ ՐՀՔ ՏԷ Ա Ռ Ն ՄԵՐՈՅ ՅԻՍՈԻՍԻ

Ք ՐԻՍ ՏՈ Ս Ի Է Ղ Ի 8 Ի Ն ԸՆԴ &Ե9.»;Ա մեն;

• Լ Ա Զ Գ Ե ՞ ե Ս.Ծ Ա ՅՐ Ա Դ Ո Ի ՅՆ Պ Ա Տ Ր Ի Ա Ր Ք ԵՎ ԿԱԹՈՂԻԿՈՍ

Ա Մ ԵՆԱՅՆ Հ Ա Յ Ո 827 դԼկսւեմրԼո 1901

Ս. ԷՋՄ ԻԱ Ծ ԻՆ

Ն Ո Ր Ի Ն Ս. Օ Ծ Ո Ի թ Յ Ո Ի Ն Տ . Տ- Վ Ա Ն Գ Ե Ն Ա ֊Ի Ն

է Զ 1Г1- II Ծ Ի ՆՊ ե տ ա կ ա ն գ ո ր ծ ո ղ ս ւ թ յո ւ ն ք ա վ ա ր տ ե ց ա ն :

Պ ա տ ր ի ա ր ք ի գ ա հ ա կ ա |ո ւ թ յո ւ ն ը հո ւն վ ա ր 3 - ի ն :Ո րդիա կա ն ա կ ն ա ծ ա ն ք ո վ ՝

ԱՐԱՍ՛ ԱՎ.ԱԳ Ք Ա ՀԱ Ն Ա Պ Ա ՏՐԻԱ ՐՔԱ Կ Ա Ն ՓՈԽԱՆՈՐԴ

2 П . |Ы |И .Ь .< р Ь |- 1 » Ո 1 11ՏԱՄՐՈ1Ղ

Ա Մ Ա է յ Ո Ր Ի ձ ( 1 1 > Դ Ե Ս Ը ձ Ո Գ Ե Վ Ո Ր Ճ Ե Մ Ա Ր Ա Ն Ո Ւ Մ

1 9 6 1 թ վ ա կ ա ն ի վ ե ր շ ի ն օ ր ն է> ԿԻրա ԿՒ>

ո ե կ տ ե մ բ ե ր ի 3 1 - ը ։Հ ո գ և ո ր ճ ե մ ա ր ա ն ի վ ե ր ա տ ե ս չո ւ թ յո ւ ն ը ,

դ ա ս ա խ ո ս ա կ ա ն կ ա զ մ ը և ա մ բ ո ղ ջ ո ւ ս ա ն ո ­ղ ո ւթ յո ւն ը , գ ո հ ա ց ո ւց ի չ ա ր դ յո ւ ն ք ն ե ր ո վփ ա կ ա ծ ո ւս ո ւմ ն ա կ ա ն տ ա ր վ ա ա ռ ա ջ ի ն կ ի ­ս ա մ յա կ ի ք ն ն ո ւ թ յո ւ ն ն ե ր ը , ճ ե մ ա ր ա ն ի հ ա ն ­դ ի ս ա ս ր ա հ ո ւմ , ա մ ա ն ո ր ի ա վ ա ն դ ա կ ա ն ս ե ­ղ ա նն ե ր ի շուրջ բ ո լո ր վ ա ծ , հ ր ա ժ ե շ տ ե ն տ ա -ւի ս ա ն ց ն ո ղ 1 9 6 1 թ վ ա կ ա ն ի ն և ն ո ր հ ո ւ յ­ս ե ր ո վ ու հ ո ւ յզ ե ր ո վ , ն ո ր ե ռ ա ն դ ո վ և հ ո գ ե ­շա հ խ ո հ ե ր ո վ ո ւ բ ա ր ի ց ա ն կ ո ւ թ յո ւ ն ն ե ր ո վ դ ի մ ա վ ո ր ո ւմ ն որ տ ա ր ի ն , 1 9 6 2 թ վ ա կ ա ն ը ՛

Ե ր ե կ ո յա ն ժ ա մ ը 8 ֊ն Է ։ Վ ե հ ա փ ա ռ Հ ա յ ­ր ա պ ե տ ը , ՛շր ջա պ ա տ վա ծ Մ ա յր Ա թ ո ռ ի մ ի ա ­բ ա ն ո ւ թ յա ն , Գ ե ր ա գ ո ւ յն Հ ո գ և ո ր Խ ո ր հ ր դ ի և Վ ե ր ս տ ո ւգ ի չ հ ա ն ձ ն ա ժ ո ղ ո վ ի ա ն դ ա մ ն ե ր ո վ , հ ա ն դ ի ս ա վ ո ր ա պ ե ս մ ո ւտ ք Է գ ո ր ծ ո ւ մ Հ ո գ և ո ր ճ ե մ ա ր ա ն և ջ ե ր մ , ց ն ծ ա գ ի ն ծ ա փ ե ր ո վ և ե ր ի տ ա ս ա ր դ ա կ ա ն ժ պ ի տ ն ե ր ո վ ը ն դ ո ւն վ ո ւմ վ ե ր ա տ ե ս ո ւչ ս ր բ ա զ ա ն հ ո ր , դ ա ս ա խ ո ս ա կ ա ն կ ա զ մ ի ։ ո ւս ա ն ո ղ ո ւթ յա ն , վ ա ն ք ի պ ա շ տ ո ­ն ե ո ւթ յա ն և Մ ա յր Ա թ ո ռ ի ա մ բ ո ղ ջ ա շ խ ա տ ա ­վ ո ր ո ւթ յա ն կ ո ղ մ ի ց ։

Մ ա յր Ա թ ո ռ ի հ ա մ ե ս տ բ ա ր ի ք ն ե ր ո վ զ ա ր ­դ ա ր վ ա ծ ա մ ա ն ո ր ի ս ե ղ ա ն ը օ ր հ ն ո ւմ Է Վ ե ­հ ա փ ա ռ Հ ա յր ա պ ե տ ը ։ Ս ե ղ ա ն ի շուրջ հ ա վ ա ք ­վ ա ծ են ա վ ե լի ք ա ն 1 5 0 հ ո գ ի ՝ մ ի ա բ ա ն , ո ւ­ս ա ն ո ղ , պ ա շտ ո ն յա և բ ա ն վ ո ր , ի ր ե ն ց ւղա րտ քը կ ա տ ա ր ա ծ մ ա ր դ կ ա ն ց գ ո հ ո ւն ա ­կ ո ւ թ յա մ բ , ո ր ո ն ք ա ր դա ր խ ղ ճ մ տ ա ն ք ո վ , մ ա ք ո ւր ս ր տ ո վ ո ւր ա խ ա ն ո ւմ են և դ ի մ ա վ ո ­ր ո ւմ նոր տ ա ր ի ն , Մ ա յր Հ ա յր ե ն ի ք ի հ ողի

վրա , հ ա մ ա զ գ ա յի ն ա յս ն վ ի ր ա կ ա ն հա ստ ա ­տ ո ւթ յա ն մ ե ջ , որ հ ա յ ժ ո ղ ո վ ր դ ի Ս ր բո ւթ յո ւն Ս րբո ց Ս. Է ջմ ի ա ծի նն Է , ս ի ր ո վ և ե ր ա խ տ ա ­գ ի տ ո ւթ յա մ բ ա ռ լց վ ա ծ դ ե պ ի Հ ա յ Ե կեղեցո ւ դա րա վ որ ն ա խ ա մ ե ծ ա ր ա յս Ա թ ոռը և նրա ա ր ժ ա ն ա վ ո ր , ա ռ ա քե լա շա վ ի ղ Ա թ ոռա կա լըՆորին Ս. Օ ծ ո լթ յո ւն Տ . Տ . Վ ա զգ ե ն Ա Ա մ ե ­ն ա յն Հ ա յո ց Հ ա յր ա պ ե տ ը ,

Վ եհա փ ա ռ Հ ա յր ա պ ե տ ի ա ղ ո թ ք ի ց հ ե տ ո , ս կ ս վ ո ւմ Է հա նդ ե ս ը Հ ա յկ ա կ ա ն ՍՍՌ Պ ե ­տ ա կա ն Հ ի մ ն ի ն վ ա գ ո վ ։

Ա յն ո ւհ ե տ և վ ե ր ա տ ե ս ո ւչ ս ր բա զ ա ն ը հ ա ն ­դ ես վ գ ա լի ս Հ ե տ և յա լ ո ւղ ե ր ձ ո վ .

«Ա ս տ ո ւծ ո օ գ ն ո ւթ յա մ բ տ ա րի մ ը ն ա լ բ ո ­լո ր ե ց ի ն ք , լա ր վ ա ծ ա շխ ա տ ա ն քի , ա ղ ո թ ք ի ե ուս մ ա ն բ ե ղ մ ն ա վ ո ր տ ա րի մ ը , ա յս սուրբ Հա ս տ ա տ ո ւթ յա ն մ ե ջ ։

Ժ ա մ ա ն ա կ կ ո չվ ո ղ շրշա ն ի մ ե ջ , տ ա րին կ ա ր ծե ք , թ ե հ ա մ ր ի չ մ ը ը լ լա , ո ր ո մ ։ հ ա ­տ իկ ներ ը մ ե ն ք մ ե ր ձ ե ռ ք ո վ հա ռա ջ կ մ ղ ե ն ք , ա ռ ա ն ց ա ն դ ր ա դ ա ռ ն ա լո ւ։ թ ե ա յդ հ ա տ ի կ ­ները կ պ ա կ ս ե ց ն ե ն մ ե ր ա պ ր ե լի ք օրերու թ ի վ ը - և ա հա օր մ ր ն ա լ մ ե ն ք մ ե զ ի կ գտ ն ե ն ք հա մ րի չին վ ե ր ջ ա վ ո ր ո ւթ յա ն ը . ՏՋ ր ա ր ւո ք պ ա ­տ ե ր ա զմ ն պ ա տ ե ր ա ղ մ ե ց ա ք Я։

Ա յս պ ե ս է ահա կ յա ն ք ը մ ա ր դ ո ւն , ա յս ի ն ք ն ա շխ ա տ ա ն քի , պ ա ր տ ա կ ա ն ո ւթ յա ն կ յա ն ք մ ը # Ժ ա մ ա ն ա կ ի մ ե չ , օր ե ր ո ւ հա ջո ղ ո ւթ յա ն մ ե շ , մ ե ր թ կ ո ւն ե ն ա ն ք ե ր ջա ն կ ո ւթ յա ն պ ա ­հ ե ր , մ ե ր թ խ ո չը ն դ ո տ ն ե ր մ ե ր ա ռ ա ջ, մ եր ա շխ ա տ ա նքներոմ ւ մ ե շ , բ ա յց կ յա ն ք ը ե ր ­բ ե ք կ ա ն գ չա ռ ն ե ր և մ ե ն ք ա ռա ջ կ ե ր թ ա ն բ մ ի շտ դեպ ի վ ե ր ։

1902 I я Մ I՛ Ա. И I՛ ն 23

Վ ե հ ա փ ա ՛ռ Տ ե ր , Դ ո ւք ն ա հ ա պ ե տ ն եք Հ ա յա ս տ ա ն Հ ա յց Ե կ եղ եցի ւի ա յս մ ե ծ և ս ո ւր բ տ ա ն ։ Ա ն ց ն ո ղ յո ւ ր ա ք ա ն չ յո ւ ր օր կ ս պ ա ռ ե Ջէեզ։ թ ե ՛ ֆ ի զ ի կ ա պ ե ս և թ ե ' մ տ ա ­վ ո ր ա պ ե ս ։ Դ ո ւք հ ա ն գ ի ս տ չ ո լն ի ք , Դ ո ւք ա ն ձ ­ն ա կ ա ն կ յա ն ք չ ո ւ ն ի ք , Դ ո ւք ա մ բ ո ղ ջ ո ւ թ յա մ բ ն վ ի ր ո ւ մ ե ք ։ պ ա ր տ ա կ ա ն ո ւ թ յո ւ ն Ս ե ր ժ ո ղ ո - վ ո ւր ղ ի , մ ե ր ե կ ե ղ ե ց ի ի հ ա մ ա ր , Ա յդ շա տ Iա վ կ տ ե ս ն ե ն ք մ ե ն ք ՝ Ձ ե զ շ ր շ ա պ ա տ ո ղ ն ե ր ս ։Դ ո ւք , ո ր պ ե ս Լ ա յր ա պ ե տ Հ ա յո ց , Հ ա յ Ե կ ե - ղ ե ց ի ի և հ ա յ ժ ո ղ ո վ ո ւ ր ղ ի հ ո դ ե ր ո վ ա մ ե ն ա ­շա տ ծ ա ն ր ա բ ե ռ ն վ ա ծ ա ն ձ ն ե ք ։ Պ ա ն դ ո ւխ տ մ ե ր ժ ո ղ ո վ ո ւ ր դ ը , ա մ բ ո ղ շ ա շ խ ա ր հ ի մ ե շ ց ը ր - վ ա ծ , ո ւ ղ ղ ա ծ է ի ր հ ա յա ց ք ն ե ր ը դ ե պ ի Ս. է շ մ ի ա ծ ի ն ե ա յս տ ե ղ ե ն կ ս ւկ ն կ ա /ե լո ւ յս ե հ ո գ ի ի փ ր կ ո ւ թ յո ւ ն ։ Ե վ ա յս օ ր մ ա ն ա վ ա ն դ , 4 . է շ մ ի ա ծ ի ն ր ի ր հ ո գ և ո ր , ա զ գ ա յի ն ա ռ ա ք ե -

ր ս թ յա ն բ ա ր ձ ո ւ ն ք ի ն վ ր ա է ն ո ր ե ն ։ շ ն ո ր հ ի վ Ձ ե ր հ ա յր ե ն ա շ ե ն , ե կ ե ղ ե ց ա ն վ ե ր ա ռ ա ջ ն ո ր ­դ ո ւ թ յա ն և գ ո ր ծ ո ւ ն ե ո ւ թ յա ն ։

в Ա չք ա մ ե ն ե ց ո ւ ն ի Ք ե զ հ ա յի ն ս ։Ա մ ա ն ո ր ի ա յս խ ո ր հ ր դ ա վ ո ր պ ա հ ո ւն մ ե ն ք ,

բ ո լո ր ա յս տ ե ղ հ ա վ ա ք վ ա ծ ն ե ր ս , ի բ ր և գ ո ր ­ծ ա կ ի ց ն ե ր ը Ջ ե ր դ Վ ե հ ա փ ա ռ ո ւ թ յա ն , ա ն գ ա մ մ ը ն ա լ կ վ ե ր ա ն ո ր ո գ ե ն ք մ ե ր ո ւ խ տ ը ' կ ա ­տ ա ր ե լո ւ մ ե ր պ ա ր տ ա կ ա ն ո ւ թ յո ւ ն ն ե ր ր խ ղ ճ ի մ տ ո ք , հ ա մ ա զ գ ա յի ն ա յս հ ա ս տ ա տ ո ւ թ յա ն մ ե շ , որ Մ ա յր Ա թ ո ռ Ս. է ջ մ ի ա ծ ի ն ն է ։

Վ ե հ ա փ ա ՛ռ Տ ե ր , կ ա ղ ա ն դ ի ա յս հ ա ն դ ի ­ս ա վ ո ր ե ր ե կ ո յի ն , ե ս , հ յս ն ո ւն Մ. է շ մ ի ա ծ ն ի Հ ո գ և ո ր ճ ե մ ա ր ա ն ի դ ա ս ա խ ո ս ա կ ա ն կ ա զ մ ի և ա մ ր ո ղ շ ո ւ ս ա ն ո ղ ո ւ թ յա ն , կ շ ն ո ր հ ա վ ո ր ե մ ս ե ր ն ո ր տ ա ր ի ն ՝ մ ա ղ թ ե լո վ 2 ե զ ե ր կ ա ր կ յա ն ք և ա ր և ո տ օ ր ե ր , հ ո վ վ ե լո ւ մ ե ր Ս . Ե - կ ե ղ ե ց ի ն և ժ ո ղ ո վ ո ւ ր դ ը ե ր կ ա ՜ր ո ւ ե ր կ ա ՛ր տ ա ր ի ն ե ր ։

Հ ո գ և ո ր ճ ե մ ա ր ա ն ի ա մ բ ո ղ շ ա ն ձ ն ա կ ա զ մ ի կ ո ղ մ ե ն մ ե ր ս ր տ ա գ ի ն շ ն ո ր հ ա կ ա լո ւ թ յո ւ ն ն ե ­ր ը ն ա և մ ե ր հ ա յր ե ն ի կ ա ռ ա վ ա ր ո ւ թ յա ն և ա ն ո ր ն ե ր կ ա յա ց ո ւ ց է չ ն ե ր ո ւ ն , Գ ե ր ա գ ո ւ յն Հ ո գ և ո ր Խ ո ր հ ո ւր դ ի ա ն դ ա մ ն ե ր ո ւ ն , Մ ա յր Ա ՛ թ ո ռ ի մ ի ա բ ա ն ո ւ թ յա ն , պ ա շ տ ո ն ե ո ւ թ յա ն և բ ո լ ո ր ա ն ո ն ց ։ ,ո ր ո ն ք ա ռ ա ն ց ս ա կ ա ր կ ե լո ւ , ի - ր ե ն ց ծ ա ռ ա յո ւ թ յո ւ ն ը կ բ ե ր ե ն մ ե ր գ ո ր ծ ի ն ։

Հ ո տ ն կ ա յս , բ ո լո ր ս մ ի ա ս ի ն , Հ ա յա ս տ ա ն ի ա ն ո ւշ գ ի ն ի ո վ լե ց ո ւ ն մ ե ր բ ա ժ ա կ ը բ ա ր ձ ր ա ց ­ն ե ն ք մ ե ր ս ի ր ե լի Վ ե հ ա փ ա ռ Հ ա յր ա պ ե տ ի կ ե ն ա ց ը , և ա մ ե ն ք ս մ ա ք ո ւ ր ս ր տ ո վ ա ղ ո ­թ ե ն ք , « ՛ո ր պ ե ս զ ի լռ ե ն պ ա տ ե ր ա զ մ ն ե ր ը . դ ա դ ա ր ի ն թ շ ն ա մ ի ն ե ր ո լ հ ա ր ձ ա կ ո ւ մ ն ե ր ը » , և

ե ր կ ր ի վ ր ա տ և ա պ ե ս կ ա յո ւ ն ա ն ա ն ս ե ր ը , ա ր ­դ ա ր ո ւ թ յո ւ ն ը և խ ա ղ ա ղ ո ւ թ յո ւ ն ը » ։

Բ ո լո ր ն ե ր կ ա ն ե ր ը հ ո տ ն կ ա յս բ ա ժ ա կ են բ ա ր ձ ր ա ց ն ո ւ մ Մ ա յր Ա թ ո ռ ի հ ա վ ե ր ժ ո ւ թ յա ն և Վ ե հ ա փ ա ռ Հ ա յր ա պ ե տ ի կ ե ն ա ց ը , ծ ա փ ե ր ի զ վ ա ր թ հ ն չ յո ւ ն ն ե ր ի տ ՛ա կ։ Ա մ ր ո ղ շ դ յս հ լի ճ ո վ մ ե կ ւ/եհ ու հ ա ն դ ի ս ա վ ո ր հ ն չ ո ւ մ ( Մ ա յր Ա ­

թ ո ռ ի հ ո գ և ո ր հ ի մ ն ը ' « է շ Մ ի ա ծ ի ն ն ի Հ օ ր է օ շա րականըւ

Ի ր Գ ա հ ի ց բ ա ր ձ ր ա ն ո ւ մ է Վ ե հ ա փ ա ռ Հ ա յ ­ր ա պ ե տ ը , ո ւր ա խ և բ ա ր ձ ր տ ր ա մ ա դ ր ո ւ թ յա ն մ ե շ , ն ո ր տ ա ր վ ա խ ո հ ե ր ո վ և գ ա /ի ք է / ա - վ ե լի պ ա յծ ա ռ օ ր ե ր ի լա վ ա տ ե ս ո ւ թ յա մ բ հ ա ­մ ա կ վ ա ծ ւ բ ա ժ ա կ բ ա ր ձ ր ա ց ն ե լո ւ Մ ա յր Հ ա յ ­ր ե ն ի ք ի և ն ր ա բ ա ր ե խ ն ա մ կ ա ռ ա վ ա ր ո ւ թ յա ն , Հ ա յր ե ն ի ք ի և Ս փ յո ւ ռ ք ի բ ո վ ա ն դ ա կ հ ա յ ժ ո ­ղ ո վ ր դ ի կ ե ն ա ց . ս ր տ ա գ ի ն բ ա ր ե մ ա ղ թ ո ւ ­թ յո ւ ն ն ե ր ո վ , 1 9 6 2 թ վ ա կ ա ն ի հ ա յր ե ն ա դ ա ր ­ձ ո ւ թ յա ն հ ա յր ե ն ա շ ե ն , խ ո ս տ ո ւ մ ն ա լի ց հ ե ­ռ ա ն կ ա ր ն ե ր ո վ խ ա ն դ ա վ ա ռ ։

Վ ե հ ա փ ա ո Հ ա յր ա պ ե տ ը խ ո ս ո ւմ - է հ ո ւ յս ո վ , հ ա վ ա տ ո վ , Մ ա յր Ա թ ո ռ Ս . է շ մ ի ա ծ ն ի , մ ե ր Ե կ ե ղ ե ց ո ւ , մ ե ր ժ ո ղ ո վ ր դ ի , մ ե ր Հ ա յր ե ն ի ք ի պ ա յծ ա ռ ա պ ա գ ա յի մ ա ս ի ն ։ Ա մ ր ո ղ շ դ ա հ ­լի ճ ը ո գ և ո ր վ ա ծ , թ և ա ռ ա ծ , հ ո տ ն կ ա յս ծ ա ­փ ա հ ա ր ո ւմ է , ջ ե ր մ ո ր ե ն բ ա ժ ա ն ե լո վ Վ ե հ ա ­փ ա ռ Հ ա յր ա պ ե տ ի ս ր տ ի ց բ խ ա ծ տ պ ա վ ո ր ի չ և ա զ դ ո ւ խ ո հ ե ր ն ո ւ զ դ ա ց մ ո ւ ն ք ն ե ր ր ։

Ա մ ա ն ո ր ի ա յս ս ե ղ ա ն ն ե ր ի շուրջ ս տ ե ղ ծ ­վ ո ւ մ է ջ ե ր մ , հ ա յկ ա կ ա ն մ թ ն ո լո ո տ ։ Հ ո գ և ո ր ճ ե մ ա ր ա ն ի ե ր գ չ ա խ ո ւ մ բ ը ց ն ծ ա գ ի ն է ր գ ո ւ մ Է « Ա յս օ ր տ օ ն Է Ս . Ծ ն ն դ յա ն » տ ա ղ ը , « Լ ո ւ ռ գ ի շ ե ր , ս ո ւր բ գ ի շ ե ր в հ ո գ և ո ր ե ր դ ը , « Ե ր գ խ ն ջ ո ւ յք ի » , « Ս ե ղ ա ն ն Է ա ռ ա տ » , <” &// ի մ ՛Ա ­

ն ո ւշ Հ ա յա ս տ ա ն ի » խ մ բ ե ր գ ե ր ը ։ Բ ա ր ե շ ն ո ր հ Կ ա յծ ա կ ս ա ր կ ա վ ա գ ը ա ր տ ա ՚յ ա ն //< մ Է (հԱ~ ղ ո թ ք վ ա ղ վ ա ն ս ե մ ի ն ա ռ ջ և » ( Վ ա հ ա ն Թ ե ք ե ­յ ա ն ) , Ղ ե ո ն դ Վ ա ր դ ա ն յա ն ը ' « Ա ղ ո թ ք ծ ա ռտ ն կ ե լո ւ մ ա ս ի ն » ( ֆ ա վ ե ն Ս յո ւ ր մ ե լ յա ն ) , Գ ր ի գ ո ր Բ ո ւ ն ի ա թ յա ն ը ՝ « 0 ր ա ց ո լ յ յ а - ը ( Գ ե - ղ ա մ Ս ա ր յա ն ) , ի ս կ Գ ր ի գ ո ր Ա գ ը լյա Ն ը ՝ « ն ա ի ր յա ն դ ա լա ր ր ա ր դ ի տ -ն ( Հ ա մ ո Ս ա հ - յա ն ) ։

ճ ե մ ա ր ա ն ի ո ւ ս ա ն ո ղ ն ե ր ի մ ա ն դ ո լի ն ի ս տ - ն ե ր ի խ մ բ ա կ ը կ ա տ ա ր ո ւմ Է մ ի շ ա ր ք ժ ո ղ ո - վ ը ր դ ա կ ա ն և Կ ո մ ի տ ա ս յա ն ե ր դ ե ր ։

Р լս ա ր ա ն ի ո ւս ա ն ո ղ Վ ռ ա մ շ ա պ ո ւ հ Ջ ի ՝ հ ա ն յա ն ը կ ա ր դ ո ւ մ Է Վ ե հ ա փ ա ռ Հ ա յր ա պ ե - տ ի ն ո ւ ղ ղ վ ա ծ ո ր դ ի ա կ ա ն ե ր ա խ տ ա գ ի տ ո ւ ­թ յա ն և շ ն ո ր հ ա կ ա լո ւ թ յա ն զ գ ա ց մ ո ւ ն ք ն ե ր ո վ դ ր վ ա ծ հ ե տ և յա լ ս ր տ ա գ ի ն ո ւ ղ ե ր ձ ը ,

« Վ ե հ ա փ ա ՛ռ Տ ե ր .

Հ ա ն դ ի ս ա վ ո ր ա յս պ ա հ ը ո ւ ր ա խ ո ւ թ յա ն , հ ո ւ զ մ ա ն , ք ա ղ ց ր ն ե ր շ ն չ ա ն ք ի , ա յ լ և բ ա զ ո ւ մ խ ո ր հ ր դ ա ծ ո ւ թ յո ւ ն ն ե ր ի ա ռ ի թ տ վ ո ղ մ ի պ ա հ Է մ ե զ հ ա մ ա ր , ո ր ո վ հ ե տ և ա շ խ ա տ ա ն ք ի , ո ւս ­մ ա ն մ ի տ ա ր ի և ս ա ն ց կ ա ց ր ե ց ի ն ք ա յս ս ո ւր բ ո ւ նվ_ի ր ա կ ա ն հ ա ր կ ի տ ա կ , մ ի տ ա ր ի , որ լա ր վ ա ծ ջ ա ն ք ե ր ի մ ի ջ ո վ մ ե զ ա ռ ա ջ ն ո ր դ ե ց զ գ ա լի հ ա ջ ո ղ ո ւ թ յո ւ ն ն ե ր ի ։ Մ ե ն ք շ ո ւ տ ո վ ո տ ք ե ն ք դ ն ե լո ւ ն ո ր տ ա ր վ ա ս ե մ ի ն ' հ ա մ ա ր ձ ա կ դ ի մ ե լո ւ հ ա մ ա ր դ ե պ ի ա պ ա գ ա ն ։ Ի ս կ ա յդ

ա պ ա գ ա ն փ ո ր ձ ո ւ թ յո ւ ն ն ե ր ո վ ո ւ ա ն ա կ ն կ ա /- ն ե ր ո վ լ ե ց ո ւ ն ա ն ծ ա ն ո թ ն Է մ ե ղ հ ա մ ա ր .

к յյ Ս |. Ա. В !• Ъ1У62

24

И 1 Ь և ս մ ե զ կ ս պ ա ս ե ն դ ժ վ ա ր ո ւ թ յ ո ւ ն ն ե րԱ յնտ ե ղ և ս յ г 4 “ է յ ե բ ա յ ց դ ր ա ն ք ,

֊ե ն կ ա ր ո ղ հ ո ւս ա հ ա - ի հ ա ր կ ե . մեզ. . / . ' . Մ ե ն ք , Ա ս տ ո ւծո օ գ ն ա - տ ե ց ն ե լ ո լ ը Կ Հ у ը ծ ո ւ թ յա ն հ ա յր ա կ ա ն

կաէ ա1 ք , Ճ 7 1 Հ ,

ո ն ռ ո ւն վ ա ծ ս ո վ ո ր ո ւ թ յա ն , թ ո ւ յ լ տ վ ք

Ըի ս ր տ ե Հ ո դ ա վ ո ր ե լ Տ ե ր դI տ ա ր ի ն , մ ա ղ թ ե լո վ , որ Տ ե ր ը թ յո ւն պ ա յլգ և ի ձ ե ր ր » ,ո ր բ ա ր ի , ա զ ն ի վ , ա զ գօգո ւտ ո ւ հ ա յր ե ն ա շ ե ն գ ո ր ծ ե ր ի ն ,

ՎՈրպեՓԱաՀ ո գ և ո ր 'ճ ե մ ա ր ա ն ի ս ա ն ե ր մ ե ն քս ո ւ ր բ պ ա ր տ ա կ ա ն ո ւ թ յ ո ւ ն ո ւ ն ե ն ք ծ ա ռ ա յ ե լ

մ ե ր Ա զ գի ն և մ ե ր Ե կ ե ղ ե ց ո մ ւ , Ի սկ Ա զ գ ի ն Ե կ ե ղ ե ց ո ւն ծ ա ռ ա յե լ մ ե զ հ ա մ ա ր կ ո ւմ Ւ ծ ա ռ ա յե լ ն ա և մ ե ր Հ ա յր ե ն ի ք ի ն , Մ ե ն ք ա յդ ս ի ր ե լի ո ւ ք ա ղ ց ր պ ա ր տ ա կ ա ն ո ւթ յո ւն ը կ ա տ ա ր ե լո ւ հ ա մ ա ր , ա ռ ա յժ մ պ ա տ ր ա ս տ ֊ Լ ւմ ե ն ք թ ե ■ հ ո գ ե պ ե ս , թ ե ի մ ա ց ա պ ե ս ֊Լ բ ա ն ո ւ մ մ ե ծ ա շ խ ա տ ա ն ք են Կա տ " ? ՈՀ մ ե ր ո ւս ո ւց ի լն ե ր ը . ն ր ա ն ք ձ գ տ ո ւ մ ե ն մ ե զա վա ն դ ե լ ա յն լա վ ը , ո ր ը . մ ե ն ք հ ա մ ո զ վե ն ք , մ ե զ կ օ գ ն ի ա պ ա գ ա յո ւ մ ,

Շ ն ո ր հ ա կ ա լո ւթ յո ւն ն ր ա ն ց , " Ր " ն* 1ա ն Ք չ են խ ն ա յո ւ մ կ ր թ ե էո ւ մ ե ր հ ո գ ի ն և մ ի տ ք ը ։

Ա յս հ ո ւզ ի չ պ ա հ ի ն . թ ո ւ յ լ տ վ ե ք շն ո ր հ ա վ ո ր ե լ Ձ ե զ , ս ի ր ե լի ՛ ո ւս ո ւց ի չն ե ր , ն ո ր տ ա ր - մա ա ռ թ ի վ ց ա ն կ ա ն ա լո վ ք ա ջ ա ռ ո ղ ջ ո ւ թ յո ւ ն և երկա ր տ ա ր ի ն ե ր ի ա ն խ ո ն ջ ա շ խ ա տ ա ն ք .

Ա յս ա ռ թ ի վ շ ն ո ր հ ա կ ա լա կ ա ն խ ո ս ք ո ւն ե ն ք ն ա և մ ե ր ս ի ր ե լի վ ե ր ա տ ե ս ո ւչ ս ր բ ա զ ա ն հ ո ­ր ը ՝ Հ ա յկ ա զ ո ւն ա ր ք ե պ ի ս կ ո պ ո ս Ա բ ր ա հ ա մ ­յա ն ի ն . որն ի , , հ ա յր ա կ ա ն խ ն ա մ ք ն ե ր ո վ , բ ա ­րի և շ ի ն ի չ խ ո ր հ ո ւր դ ն ե ր ո վ , ի ր ա ն դ ո ւլ հ ո ­գ ա տ ա ր ո ւթ յա մ բ ա շ խ ա տ ո ւմ է մ ե ր մ ե ջ կ ե ր -

տ ե լ մ ա ր դ ը , հ ո գ և ո ր մ ա ր դ ը ։Շ ն ո ր հ ա վ ո ր ո ւմ ե ն ք Ձ ե ր ն որ տ ա ր ի ն և ս ,

ս ր բ ա զ ա ն հ ա յր , մ ա ր թ ե լո վ Ձ ե զ . ք ա ջ ա ռ ո ղ ջ կ յա ն ք և ն ո ւ յն պ ի ս ի ՜ե ր ի տ ա ս ա ր դ ա կ ա ն ա - վ յո լ ն , ո ր ո վ Դ ո ւք ա յժ մ է լ ղ ե կ ա վ ա ր ո ւ մ եք

Հ ո գ և ո ր ճ ե մ ա ր ա ն ը ։Վ ե հ ա փ ա ՛ռ Տ ե ր .Շ ն ո ր հ ա կ ա լ ե ն ք ն ա և Ձ ե ր դ Ս. Օ ծ ո ւթ յա ն

հ ա յր ա կ ա ն գ ո ւր գ ո ւր ա ն ք ն ե ր ի ց և խ ն ա մ ք ն ե- ր ի ց , ա յն հ ո գ ա տ ա ր ո ւթ յո ւն ի ց ՛ ո ր ո վ Դ ուք շր շա պ ա տ ե լ ե ք մ ՛ե զ ա ն ի ց յո ւ ր ա ք ա ն չ յո ւ ր ի ն ւ

Շ ն ո ր հ ա կ ա լո ւթ յա ն պ ա ր տ ք ո ւն ե ն ք ն ա և մ ե ր հ ա յր ե ն ի կ ա ռ ա վ ա ր ո ւթ յա ն և ի ր ն ե ր ­կ ա յա ց ո ւց ի չ ն ե ր ի ն , Գ ե ր ա գ ո ւ յն Հ ո գ և ո ր Խ ո ր ­

հ ր դ ի ա ն դ ա մ ն ե ր ի ն , պ ա տ վ ա ր ժ ա ն մ ի ա բ ա ­

ն ո ւ թ յա ն և Մ ա յր Ա թ ո ռ ի ը ո վ ա ն ղ ա կ պ ա շ ­տ ո ն ե ո ւ թ յա ն , ո ր ո ն ք լ ե ն զ լա ն ո ւ մ ի ր ե ն ց օ- ժ ա ն դ ա կ ո ւ թ յո ւ ն ը կ ր թ ա կ ա ն մ ե ր գ ո ր ծ ի մ ե ջ ֊

՛Շ ն ո ր հ ա վ ո ր ո ւ մ ե ն ք Ձ ե ր բ ո լո ր ի ն ո ր տ ա ր ի ն մ ա ղ թ ե լո վ հ ա ջ ո ղ ո ւ թ յո ւ ն ն ե ր գ ա լի ք տ ա ր ո ւմ

Հ ա վ ա ր տ շ ն ո ր հ ա կ ա լա կ ա ն և շ ն ո ր հ ա վ ո ր ա ­կ ա ն ա յս խ ո ս ք ե ր ի , թ ո ւ յլ տ վ ե ք , Վ ե հ ա փ ա ո Տ ե ր . ի դ ի մ ա ց ո ւս ա ն ո ղ ե ղ բ ա յր ն ե ր ի ս , մ ա տ չ ե լ ի հ ա մ բ ո ւ յր Ձ ե ր Ս . և օ ծ յա է Ա ջ ո ւ յն . մ ի շ տ Լ ա վ ա գ ո ւ յն մ ա ղ թ ա ն ք ն ե ր ո վ <

Շ ն ո ր հ ա վ ո ՛ր ն ո ր տ ա ր ի , Վ ե հ ա փ ա ռ Տ ե ր » , Ա մ ա ն ո ր ի ա յս ս ե ղ ա ն ն ե ր ի շ ո ւր ջ հ ո ւզ ի չ ,

ջ ե ր մ ե լո ւ յթ ն ե ր ե ն ո ւ ն ե ն ո ւ մ ն ա և գ ե ր ա շ ն ո ր հ Տ . Մ ա հա կ ա ր ք ե պ ի ս կ ո պ ո ս ը , դ ի վ ա ն ա պ ե տ Հ . Ա ռ ա ք ե լյա ն ը , Գ ր ի գ ո ր Ր ե ք մ ե զ յա ն ը և

խ մ բ ա գ ի ր Ա . Հ ա տ ի տ յա ն ը ։Վ ե ր ա տ ե ս ո ւչ ս ր բ ա զ ա ն ը գ ր ա կ ա ն կ ա ղ ա ն դ ­

չ ե ք ն ե ր է բ ա ժ ա ն ո ւ մ մ ի ա բ ա ն ո ւ թ յա ն ա ն դ ա մ ­ն ե ր ի ն , դ ա ս ա խ ո ս ն ե ր ի ն և ո ւս ա ն ո ղ ն ե ր ի ն , շ ա տ դ ի պ ո ւկ և հ ա ջ ո ղ բ ն ո ւ թ ա գ ր ո ւ մ ն ե ր ո վ .

Վ ե ր ա տ ե ս ո ւչ ս ր բ ա զ ա ն հ ո ր հ ր ա վ ե ր ո վ

ո տ ք ի է կ ա ն գ ն ո ւ մ Վ ե հ ա փ ա ռ Հ ա յր ա պ ե տ ը ՝ Իր օ ր հ ն ո ւ թ յո ւ ն ն ո ւ ն ո ր տ ա ր վ ա ս յա տ գ ա մ ր տ ա լո ւ բ ՛ո լո ր ն ե ր կ ա ն ե ր ի ն ։

ն ո ր ի ն Մ. Օ ծ ո լթ յո ւ ն ը հ ա յր ա կ ա ն ի մ ա ս ­տ ա լի ց խ ր ա տ ա կ ա ն ն ե ր է տ ա լի ս մ ի ա բ ա ­ն ո ւ թ յա ն , ո ւ ս ա ն ո ղ ո ւ թ յա ն և պ ա շ տ ո ն ե ո ւ թ յա ն ' է 'I ա վ ե լի ն վ ի ր ո ւ մ ո վ , հ ա վ ա տ ո վ և խ ա ն ­դ ա վ ա ռ ո ւ թ յա մ բ ա շ խ ա տ ե լո ւ , գ լո ւ խ բ ե ր ե լ ո . հ ա մ ա ր Մ ա յր Ա թ ո ռ ի ա ռ ա չ կ ա ն գ ն ա ծ կ ա ­ր և ո ր գ ո ր ծ ե ր ը , ա զ գ ա յի ն ծ ր ա գ ր ե ր ի ի ր ա ­գ ո ր ծ ո ւ մ ը , հ ո գ ե պ ե ս և ի մ ա ց ա պ ե ս ա ճ ե լո ւ , վ ե ր ա ն ո ր ո գ վ ե լո ւ հ ա մ ա ր ' լա վ ա գ ո ւ յն ս ծ ա ­ռ ա յե լո ւ Ա ս տ ո ւ ծ ո լն _ ժ ո ղ ո վ ր դ ի ն և Հ ա յ ր ե ն ի ֊ ք ի ն ։

Վ ե հ ա փ ա ռ Հ ա յր ա պ ե տ ը Իր ե ռ ա ն դ ո վ , ի - ր ա վ լա վ ա տ ե ս ո ւ թ յա մ բ խ ա ն դ ա վ ա ռ ո ւ մ , գ ո ­տ ե պ ն դ ո ւ մ է բ ո լո ր ի ն , վ ս տ ա հ ո ւ թ յո ւ ն , հ ա ­վ ա տ ն ե ր շ ն չ ե լռ վ Մ ա յր Ա թ ո ռ ի ա պ ա գ ա ե - կ ե ղ ե ց ա կ ա ն , հ ա յր ե ն ա ն վ ե ր ա ռ ա ք ե լո ւ թ յա ն ն կ ա տ մ ա մ բ .

Վ ե հ ա փ ա ռ Հ ա յր ա պ ե տ ը ա մ ա ն ո ր ի Իր պ ա տ գ ա մ ը վ ե ր ջ ա ց ն ո ւ մ է բ ո վ ա ն դ ա կ ա շ ­խ ա ր հ ո ւ մ խ ա ղ ա ղ ո ւ թ յա ն վ ե ր ջ ն ա կ ա ն հ ա ղ ­թ ա ն ա կ ի բ ա ր ե մ ա ղ թ ո ւ թ յո ւ ն ն ե ր ո վ .

Վ ե հ ա փ ա ռ Հ ա յր ա պ ե տ ը ն ո ր տ ա ր ի ն դ ի մ ա - վ ո ր ո ս ք է Հ ո գ և ո ր ճ ե մ ա ր ա ն ո ւ մ .

Ո ւշ գ ի շ ե ր ի ն , Վ ե հ ա փ ա ռ Հ ա յր ա պ ե տ ի « Պ ա հ պ ա ն ի ր - ո վ և խ մ բ ո վ ի ն ե ր գ վ ա ծ « Հ ա յր

՛մ ե ր ձ )-ո վ վ ե ր ջ ա ն ո ւ մ է ն ո ր տ ա ր վ ա ն ն վ ի ր ­վ ա ծ ա յս ն շ ա ն ա կ ա լի ց հ ա վ ա ՛ք ո ւ յթ ը ,

Ս Ա Յ Ր Ա Թ Ո Ռ Ո Ի մ

1 9 6 1 Թ Վ Ա Կ Ա Ն Ի Դ Ե Կ ՏԵ Մ Բ Ե Ր Ի 2 1 ֊Ի Ն ,Հ Ի Ն Գ Շ Ա Բ Թ Ի , Հ ո գ և ո ր ճ ե մ ա ր ա ն ի դ ա հ լի ճ ո ւ մ , դ ա ս ա խ ո ս ե ց ա մ ե ր ի կ ա հ ա յ մ տ ա վ ո ր ա կ ա ն , Բ ո ս տ ո ն ի « Պ ա յք ա ր В թ ե ր թ ի խ մ բ ա գ ի ր պ ր . Ա ն դ ր ա ն ի կ Ա ն դ ր ե ա ս յա ն ր , а Հ ա յ Ե կ ե ղ ե ց վ ո դ ե ր ը մ ե ր պ ա տ մ ո ւ թ յա ն ը ն թ ա ց ք ի ն ]) ն յո ւ թ ի

շ ո ւ ր ջ ։Հ ա ր գ ե լի դ ա ս ա խ ո ս ը զ ե կ ո ւ ց ե ց Հ ա յ Ե կ ե ­

ղ ե ց ո ւ կ ա տ ա ր ա ծ ա զ գ ա ն վ ե ր և ե կ ե ղ ե ց ա շ ե ն գ ե ր ի մ ա ս ի ն , մ ե ծ ա պ ե ս շ ն ո ր հ ա կ ա լ թ ո ղ ն ե ­

լո վ ն ե ր կ ա ն ե ր ի ն ,Գ ա ս ա խ ո ս ո ւ թ յա ն ն ե ր կ ա է ր Վ ե հ ա փ ա ռ

Հ ա յր ա պ ե տ ը ։

Դ Ե Կ ՏԵ Մ Բ Ե Ր Ի 2 4 - Ի Ն , Կ Ի Ր Ա Կ Ի , Մ ա յր Տ ա ­ճ ա ր ո ւմ պ ա տ ա ր ա գ ե ց հ ո գ ե շ ն ո ր հ Տ . Մ ո ւշե ղ վ ա ր դ ա պ ե տ Պ ե տ ի կ յա ն ը ։

Ս ուրբ պ ա տ ա ր ա գ ի ն ներ կ ա էր Վ եհա փ ա ռ Հ ա յր ա պ ե տ ը ։

Դ Ե Կ ՏԵ Մ Բ Ե Ր Ի 2 4 - Ի Ն , , Կ Ի Ր Ա Կ Ի , Ե ր և ա ն իՍ. Ս ա ր դ ի ս Ե կ ե ղ ե ց ո ւ մ պ ա տ ա ր ա գ ե ց գ ե ր ա ­

շ ն ո ր հ Տ . Հ ա յկ ա զ ո ւ ն ա ր ք ե պ ի ս կ ո պ ո ս Ա բ ր ա ­հ ա մ յա ն ը , բ ն ա բ ա ն ո ւ ն ե ն ա լո վ а Ա յլ օ ր ի ն ա կ ւի շ ի ր հ ա լա տ ա ց ե լո ց բ ա ն ի ւ ք , դ ն ա ց ի ւ ք , հ ա - ւա տ ո վ և սիրովX )։

Դ Ե Կ ՏԵ Մ Բ Ե Ր Ի 2 5 - Ի Ն յ Ե Ր Կ Ո Ւ Շ Ա Բ Թ Ի , տ ո նտ Ս ր բ ո յն Ս տ ե փ ա ն ո ս ի ն ա խ ա վ կ ա յի ն և ա ռ ա ­ջ ի ն մ ա ր տ ի ր ո ս ի ն ]) ։ Ա յս օ ր տ ո ն ն է ն ա և Մ ա յր Ա թ ո ռ ի ս ա ր կ ա վ ա գ ն ե ր ի ։

Մ ա յր Տ ա ճ ա ր ո ւ մ պ ա տ ա ր ա գ ե ց և օ .Ա տ ե- փ ա ն ո ս ա յր ի մ ա ս տ ո ւ ն յ> բ ն ա բ ա ն ո վ ք ա ր ո ­զ ե ց Հ ո գ և ո ր ճ ե մ ա ր ա ն ի վ ե ր ա տ ե ս ո ւ չ գ ե ր ա ­շ ն ո ր հ Տ . Հ ա յկ ա զ ո ւ ն ա ր ք ե պ ի ս կ ո պ ո ս Ա բ ր ա ­հ ա մ յա ն ը , Մ ա յր Ա թ ո ռ ի ս ա ր կ ա վ ա գ ն ե ր ի ն և Հ ո գ և ո ր ճ ե մ ա ր ա ն ի ո ւ ս ա ն ո ղ ն ե ր ի ն տ ա լո վ գ ե ղ ե ց ի կ խ ր ա տ ն ե ր , ն մ ա ն վ ե լո ւ հ ա մ ա ր Ս. Ա տ ե փ ա ն ո ս ի ն , ո ր պ ե ս տ ի պ ա ր ս ա ր կ ա վ ա գ ի ։

Հ ա վ ա ր տ ս ո ւր բ պ ա տ ա ր ա գ ի , ս ա ր կ ա վ ա գ ֊ ն ե ր ր բ ա ր ձ ր ա ց ա ն Վ ե հ ա ր ա ն և Վ ե հ ա փ ա ռ Հ ա յր ա պ ե տ ի Ա ջը հ ա մ բ ո ւ ր ե լո վ ս տ ա ց ա ն

Ն րա օ ր հ ն ո ւ թ յո ւ ն ն ե ր ը ։

Ժ ա մ ը 3 - ի ն , ճ ե մ ա ր ա ն ի ս ե ղ ա ն ա տ ա ն ը , ի պ ա տ ի վ ս ա ր կ ա վ ա գ ն ե ր ի , տ ր վ ե ց ճ ա շ կ ե ­ր ո ւ յթ , ո ր ի ն ն ե ր կ ա է ի ն Մ ա յր Ա թ ո ռ ի մ ի ա - բ ա ն ո ւ թ յո ւ ն ը , Հ ո գ և ո ր ճ ե մ ա ր ա ն ի ո ւ ս ո ւ ց չա ­կ ա ն կ ա զ մ ը , ո ւ ս ա ն ո ղ ո ւ թ յո ւ ն ը և վ ա ն ք ի

պ ա շ տ ո ն ե ո ւ թ յո ւ ն ը ։

ճ ա շ ի ժ ա մ ա ն ա կ բ ա ր ե մ ա ղ թ ո ւ թ յա ն խ ո ս ­ք ե ր ա ս ա ց ի ն գ ե ր ա շ ն ո ր հ Տ . Հ ա յկ ա զ ո ւ ն ա ր ք ­ե պ ի ս կ ո պ ո ս ը , հ ո գ ե շ ն ո ր հ Տ . Ն ե ր ս ե ս ա բ ե ­ղ ա ն , պ ր . Ա- Հ ա տ ի տ յա ն ը , պ ր . Գ . Գ յո ւ լ յա - ն ր և պ ր . Ս . Ա ն թ ո ս յա ն ը ։ Ս ա ր կ ա վ ա գ ն ե ր ի ա ն ո ւ ն ի ց պ ա տ ա ս խ ա ն խ ո ս ք ա ս ա ց բ ա ր ե ­շ ն ո ր հ Պ ե տ ր ո ս ս ա ր կ ա վ ա գ Բ ե ր բ ե ր յա ն ը ։

Դ Ե Կ ՏԵ Մ Բ Ե Ր Ի 3 1 — Ի Ն , Կ Ի Ր Ա Կ Ի , Մ ա յր Տ ա ­ճ ա ր ո ւ մ պ ա տ ա ր ա գ ե ց հ ո գ ե շ ն ո ր հ Տ . Գ ր ի գ ո ր

ա բ ե ղ ա Ե ղ ի ա յա ն ը ։Ս ո ւր բ պ ա տ ա ր ա գ ի ն ն ե ր կ ա է ր Վ ե հ ա փ ա ռ

Հ ա յր ա պ ե տ ը ։

* * «

1 9 6 2 Թ Վ Ա Կ Ա Ն Ի Հ Ո Ւ Ն Վ Ա Ր Ի 1 - Ի Ն , Ե Ր ­Կ Ո Ւ Շ Ա Բ Թ Ի , Կ Ա Ղ Ա Ն Դ ԵՎ Տ Ա Ր Ե Մ Ո Ւ Տ , Մ ա յրՏ ա ճ ա ր ո ւ մ պ ա տ ա ր ա գ ե ց և ք ա ր ո զ ե ց գ ե ր ա ­շ ն ո ր հ Տ . Հ ա յկ ա զ ո ւ ն ա ր ք ե պ ի ս կ ո պ ո ս Ա բ ր ա ­հ ա մ յա ն ը ' 1 Տ է ր , ե թ է զ շ ր թ ո ւ ն ս ի մ բ ա ն ա ս ,

բ ե ր ա ն ի մ ե ր գ ե ս ց է զ օ ր հ ն ո ւ թ ի ւ ն ս ք ո ս բ ն ա ­

բ ա ն ո վ ։Հ ա վ ա ր տ ս ո ւ ր բ պ ա տ ա ր ա գ ի , Վ ե հ ա փ ա ռ

Հ ա յր ա պ ե տ ի ն ա խ ա գ ա հ ո ւ թ յա մ բ , տ ե ղ ի ո ւ­ն ե ց ա վ Հ ա յր ա պ ե տ ա կ ա ն մ ա ղ թ ա ն ք , ո ր ի ց հ ե տ ո հ ա վ ա տ ա ց յա լն ե ր ը հ ա մ բ ո ւ ր ե ց ի ն Վ ե ­հ ա փ ա ռ Հ ա յր ա պ ե տ ի Ս . Ա ջը և ս տ ա ց ա ն

Ն րա օ ր հ ն ո ւ թ յո ւ ն ն ե ր ը ։

Վ ե հ ա փ ա ռ Հ ա յր ա պ ե տ ի ն թ ա փ ո ր ո վ Վ ե ­հ ա ր ա ն ա ռ ա ջ ն ո բ դ ե լո ւ ց հ ե տ ո , դ ե ր ա շ ն ո ր '■

26ԷՏ |ք М1 ЧМ 1 90 2

հ ա փ ա ռ Հ ա յր ա պ ե տ ի ն որ ս ՛ա ր ի ն ,

* » «

հ ո ւ ն վ ա ր ի 5 - ի ն , ո ւ ր բ ա թ , 'ք ր ր յշ ւ ՀԾ ն նդ եա ֊ս ե Ա ս տ ո ւ ա ծ ա յ ա յ տ ն ո ւ թ ե ա ն Տ ա ո

մ ե ր ո յ Յ ի ս ո ւս ի Ք ր ի »ա ո ս ի ա ,ճ ո ա ռ ա լ ^ յց ի ս ո ւր բ պ ա տ ա ր ա գ ը * ա " Հ

ց ե ց գ ե ր ա շ ն ո ր հ Տ . Հ ա յկ ա զ ո ւն ա ր ք ե պ ի ս կ ո ­

պ ոս Ա բ ր ա հ ա մ յա ն ը .Ա վ ա ր ա ս ո ւր բ պ ա տ ա ր ա գ ի կ ա տ ա ր վ ե ց

ն ա խ ա տ ո ն ա կ ։Ա պ ա , Վ ե հ ա փ ա ռ Հ ա յր ա պ ե տ ը թ ա փ ո ր ո վ ,

« Խ որհուրդ մ ե ծ և ս ք ա ն չ ե լի » շա ր ա կ ա ն ի ե ր ­

գ ա կ ց ո ւ թ յա մ բ ա ռ ա ջ ն ո ր դ վ ե ց Վ ե հ ա ր ա ն , ո ր ֊տ ե ., ը ն թ ե ր ց վ ե ց Ծ ն ն դ յա ն Ա վ ե տ ա ր ա ն ը ,

Ե ր ե կ ո յա ն , վ ա ն ք ի ս ե ղ ա ն ա տ ա ն ը , տ ր վ ե ց խ թ մ ա ն ա վ ա ն դ ա կ ա ն ճ ա շ կ ե ր ո ւ յթ ,

ՀՈ Ւ Ն Վ Ա Ր Ի 7 - Ի Ն , Կ ԻՐԱ Կ Ի, « յի շ ա տ ա կ մ ե ­

ռ ե լ ո ց » ։Մ ա յր Տ ա ճ ա ր ո ւ մ պ ա տ ա ր ա գ ե ց հ ո գ ե շ ն ո ր հ

Տ . Ն ե ր ս ե ս ա բ ե ղ ա Պ ո զ ա պ ա լյա ն ը ,

Ս ո ւր բ պ ա տ ա ր ա գ ի ն ն ե ր կ ա էր Վ ե հ ա փ ա ռ Հ ա յր ա պ ե տ ը ։

Հ ա վ ա ր տ ս ո ւր բ պ ա տ ա ր ա գ ի տ ե ղ ի ո ւ ն ե ­ց ա վ Հ ո գ ե հ ա ն գ ս տ յա ն պ ա շ տ ո ն а վ ա ս ն հ ա մ օ - ր է ն ն ն շ ե ց ե լ ո ց » ։

Հ Ա Ղ Ո Ր Դ Ա Գ Ր Ո Ւ Թ Յ Ո Ւ Ն

Նորին Ս. Օ ձութ յուն Տ . Տ- «Լսւգգեն Ա Կ ա թ ո ղ ի կ ո ս Ա մ ե ն ա յն Հ ա յ ո ց , ր ն ղ ա -

ո ա շ ե լո վ Ե կ ե ղ ե ց ի ն ե ր ի Հ ա մ ա շ խ ա ր հ ա յի ն Խորհրդի հ ր ա վ ե ր ի ն , ո ր պ ե ս ն ե ր կ ա ­

յա ց ո ւ ց ի չ ն շ ա ն ա կ ե ց գ ե ր ա շն ո ր հ Տ . Դ ե ր ե ն ի կ ե պ ի ս կ ո պ ո ս Փ ո լա դ յա ն ի ն , որր

հա նուն Հ ա յա ս տ ս ւ ն յա յց Ե կ ե ղ ե ց ո ւ , ն ո յե մ բ ե ր ի 1 9 - ի ց մ ի ն չ և դ ե կ տ ե մ բ ե ր ի 6-ր

մ ա ս ն ա կ ց ե ց Դ ե լհ ի ո ւմ գ ո ւ մ ա ր վ ա ծ Ե կ ե ղ ե ց ի ն ե ր ի Հ ա մ ա շ խ ա ր հ ա յի ն Խորհրղի

հ ա մ ա գ ո ւ մ ա ր ի ն ' ղ ի տ ո ր դ հ յո ւր ի հ ա ն գ ա մ ա ն ք ո վ :

ԴԻ4.1Ո ւ ՄԱՏ!1 ԱԹՈՌԻ15 ւ)հկտեւ1ր1ււփ 1961 р.

Ա. « Մ Ի Ա Ծ Ի 1 .

ԵԿԵՂԵՑԻՆԵՐԻ 1Ա1աՇ1սԱՐ1ԱՅԻՆ քսՈՐձՐԴԻ ^ Ե Ր Ր Ո Ր Դ ձԱՄԱԳՈԻՄԱՐԸ

Ք ր ի ս տ ո ն ե ա կ ա ն Ե կ ե ղ ե ց ի ն ե ր ի Հ ա մ ա շ ­

խ ա ր հ ա յի ն Խ որ հ րդ ի ե ր ր ո ր դ < ձ մք ^ ս 7 ձ տ ե ո ե է " ձ ե ց ե լ 1 9 6 1 թ վ ա կ ա ն ի ն ո յե մ բ ե ր իյ ց . ի ց մ ի ն չև դ ե կ տ ե մ բ ե ր ի 6 - ը Հ ն դ կ ա ս տ ա ­նի մայրաքաղաք Ն յո ւ ֊Դ ե լ հ ի ո ւ մ ,

Ե կ ե ղ ե ց ի ն ե ր ի Հ ա մ ա շ խ ա ր հ ա յ ի ն

ա ռ ա շի ն հ ա մ ա գ ո ւմ ա ր ը տ եղխ Է ո ւ ն ե ց ե լ 1 9 4 8 Օ մ ա կ ա նի ն Ա մ ս տ ե ր դ ա մ ո ւմ , ի ս կ ե ր կ ր ո ր դ ը1 9 5 4 թ վ ա կ ա ն ի ն Ա Մ ն ֊ի Է վ ե ն ս տ ո ն ք ա ղ ա -

Բ Ե կ ե ղ ե ց ի ն ե ր ի Հ ա մ ա շ խ ա ր հ ա յի ն Խ ո ր հ ր դ ի ե ր ր ո ր դ հ ա մ ա գ ո ւմ ա ր ի ն , Ա մ ե ն ա յն Հ ա յո ց Վ եհ ա փ ա ռ Հ ա յր ա պ ե տ ի բ ա ր ձ ր կ ա ր գ ա դ ր ո ւ-0 ,ա մ բ և հ ա ն ո ւն Հ ա յա ս տ ա ն յա յ ց Ա ռ ա ք ե լա ­կ ա ն Ե կ ե ղ ե ց ո ւ և Մ ա յր Ա թ ո ռ Ս . Է շ մ ի ա ծ ն ի ,

մ ա ս ն ա կ ց ե լ Է ո ր պ ե ս դ ի տ ո ր դ հ յո ւ ր Ա դ դ ի ս - Ա բ ե բ ա յի ա ս տ վ ա ծ ա բ ա ն ա կ ա ն ճ ե մ ա ր ա ն ի տ ե ս ո ւչ գ ե ր ա շն ո ր հ Տ . Դ ե ր ե ն ի կ ե պ ի ս կ ո պ ո ս Փ ո լա տ յա ն ը , ո ըի Վ ե հ ա փ ա ռ Հ ա յր ա պ ե տ ի ն հ ղ ա ծ զ ե կ ո ւց ա գ ր ի ց ք ա ղ վ ա ծ ա բ ա ր տ ա լի ս ե ն ք որոշ տ ե ղ ե կ ո ւթ յո ւն ն ե ր հ ա մ ա գ ո ւմ ա ր ի օ ր ա ­կ ա ր գի և գ ո ր ծ ո ւն ե ո ւթ յա ն վ ե ր ա բ ե ր յա լւ

Ն ո յե մ բ ե ր ի 1 9 - ի ն , կ ի ր ա կ ի օ ր , հ ա ն դ ի ս ա - վոր ի ր ա դ ր ո ւթ յա ն մ ե շ բ ա ց վ ո ւ մ Է Ե կ ե ղ ե ց ի ­ներ ի Հ ա մ ա շ խ ա ր հ ա յի ն Խ ո ր հ ր դ ի ե ր ր ո ր դ հ ա մ ա գ ո ւմ ա ր ը ե կ ե ղ ե ց ա կ ա ն մ ա ս ն ա վ ո ր պ ա շ տ մ ո ւն ք ո վ , չ ա մ ր ա ն ա կ ո չվ ա ծ հ ս կ ա յա ­կ ե ր տ վ ր ա ն ի ն ե ր ք ո ։ Հ ա մ ա գ ո ւ մ ա ր ի բ ա ց մ ա ն հ ա ն դ ի ս ո ւթ յա ն ն ե ր կ ա Է ե ղ ե լ 1 5 ООО մ ա ր դ ։

Ա յն ո ւհ ե տ և հ ա մ ա գ ո ւմ ա ր ը ի ր ն ի ս տ ե ր ն ո ւ ժ ո ղ ո վ ն ե ր ը դ ո ւմ ա ր ե լ Է Վ ի գ ի ա ն Բ հ ա վ ա ն ի (Գ ի տ ո ւթ յա ն ս ր ա հ ) ե ռ ա հ ա ր կ փ ա ռ ա կ ե ր տ շ ե ն ք ո ւմ ։

Հ ա մ ա գ ո ւմ ա ր ի ա ռ ա շի ն ն ի ս տ ո ւմ , ք վ ե ն ե ­ր ի բ ա ց ա ր ձ ա կ մ ե ծ ա մ ա ս ն ո ւ թ յա մ բ , Ե կ ե ղ ե ­ց ի ն ե ր ի Հ ա մ ա շ խ ա ր հ ա յի ն Խ ո ր հ ր դ ի ն ո ր ա ն ­դ ա մ ն ե ր են ը ն դ ո ւն վ ե լ 2 3 ե կ ե ղ ե ց ի ն ե ր , ա յդ թ վ ո ւ մ Ռ ուս Պ ր ո վ ո ս լա վ Ե կ ե ղ ե ց ի ն , Բ ո ւլղ ա ­ր ա կ ա ն , Ռ ո ւմ ի ն ա կ ա ն և Լ ե հ ա կ ա ն Օ ր թ ո դ ո ք ս Ե կ ե ղ ե ց ի ն ե ր ը ։

Ե կ ե ղ ե ց ի ն ե ր ի Հ ա մ ա շ խ ա ր հ ա յի ն Խ ո ր հ ր դ ի ն Օ ր թ ո դ ո ք ս Ե կ ե ղ ե ց ի ն ե ր ի ա ն դ ա մ ա կ ց ո ւ թ յա մ բ Է կ ո ւմ ե ն ի կ շ ա ր ժ ո ւ մ ը մ ե ծ ա ն ո ւ մ է և զ ո ր ա ­

ն ո ւ մ ։ Մ ի ն չև ե ր ր ո ր դ հ ա մ ա գ ո ւ մ ա ր ը Ե կ ե ղ ե ­ց ի ն ե ր ի Հ ա մ ա շ խ ա ր հ ա յի ն Խ ո ր հ ո ւր դ ն ո ւն ե ր 1 7 5 ա ն դ ա մ ։ Ա յժ մ ա ն դ ա մ ն ե ր ի թ ի վ ը բ ա ր ձ ­

ր ա ց ե լ է 1 9 8 - ի ։Ե կ ե ղ ե ց ի ն ե ր ի Հ ա մ ա ՛շ խ ա ր հ ա յի ն Խ ո ր հ ր դ ի

ե ր ր ո ր դ հ ա մ ա գ ո ւ մ ա ր ի ն պ ա շ տ ո ն ա պ ե ս ն ե ր ­

կ ա ե ն ե ղ ե լ 5 7 7 պ ա տ գ ա մ ա վ ո ր ն ե ր 1 9 8 ա ն ­դ ա մ ե կ ե ղ ե ց ի ն ե ր ի կ ո ղ մ ի ց . 1 0 8 խ ո ր հ ր դ ա ­կ ա ն ն ե ր , հ ր ա վ խ ր վ ա ծ Ե կ ե ղ ե ց ի ն ե ր ի Հ ա մ ա շ ­

խ ա ր հ ա յի ն Խ ո ր հ ր դ ի Կ ե ն տ ր ո ն ա կ ա ն կ ո մ ի տ ե ի կ ո ղ մ ի ց , ո ր պ ե ս մ ա ս ն ա գ ե տ ն ե ր մ ի շ ե կ ե ղ ե ց ա ֊ կ ա ն հ ա ր ց ե ր ի , 1 2 0 հ յո ւ ր ե ր ' ա ն դ ա մ և ո չ ա ն ­

գ ա մ ե կ ե ղ ե ց ի ն ե ր ի կ ո ղ մ ի ց , 1 0 3 ե ր ի տ ա ­ս ա ր դ ն ե ր ' Ե կ ե ղ ե ց ի ն ե ր ի Հ ա մ ա շ խ ա ր հ ա յի ն Խ ո ր հ ր դ ի ա ն դ ա մ ե ր ի տ ա ս ա ր դ ա կ ա ն տ ա ր բ ե ր կ ա զ մ ա կ ե ր պ ո ւ թ յա ն ց ա ն ո ւ ն ի ց , 4 6 դ ի տ ո ր դ ­

ն ե ր ' ո ր ո ն ք ն ե ր կ ա յա ց ն ո ւ մ ե ն Ե կ ե ղ ե ց ի ն ե ր ի Հ ա մ ա շ խ ա ր հ ա յի ն Խ ո ր հ ր դ ի ո չ ա ն դ ա մ ե կ ե ­

ղ ե ց ի ն ե ր և կ ր ո ն ա կ ա ն ա յլ հ ա ր ա ն վ ա ն ո ւ ­թ յո ւ ն ն ե ր , 2 7 5 թ ղ թ ա կ ի ց ն ե ր ' ո ր ո ն ք ն ե ր կ ա ­յա ց ն ո ւ մ ե ն կ ր ո ն ա կ ա ն և ա շ խ ա ր հ ի կ մ ա մ ո ւ ­

լս ՛Հ ա մ ա գ ո ւ մ ա ր ո ւ մ խ ո ս ե լո ւ և ք վ ե ա ր կ ե լս ։

ի ր ա վ ո ւ ն ք ե ն ո ւ ն ե ց ե լ մ ի ա յն 5 7 7 պ ա շ տ ո ն ա ­կ ա ն պ ա տ գ ա մ ա վ ո ր ն ե ր ը ։

Ե կ ե ղ ե ց ի ն ե ր ի Հ ա մ ա շ խ ա ր հ ա յի ն Խ ո ր հ ր դ ի Ն յո լ- Դ ե լհ ի ի հ ա մ ա գ ո ւ մ ա ր ո ւ մ ա ռ ա շ ի ն ա ն ­գ ա մ ն ե ր կ ա ե ն ե ղ ե լ դ ի տ ո ր դ ի հ ա ն գ ա մ ա ն ք ո վ հ ի ն գ կ ա թ ո լի կ Հ ո գ և ո ր ա կ ա ն ն ե ր ւ Սա թ ո լի կ Ե կ ե ղ ե ց ի ն մ ե ծ հ ե տ ա ք ր ք ր ո ւ թ յա մ բ է հ ե տ ե ֊

վ ո ւ մ Ե կ ե ղ ե ց ի ն ե ր ի Հ ա մ ա շ խ ա ր հ ա յի ն հ ո ր - հ ը ր դ ի գ ո ր ծ ո ւ ն ե ո ւ թ յա ն ։ Վ ե ր շ ե ր ս կ ո թ ո լի կ ա ս տ վ ա ծ ա ր ա ն ն ե ր և Ե կ ե ղ ե ց ի ն ե ր ի Հ ա մ ա շ ­խ ա ր հ ա յի ն Խ ո ր հ ր դ ի ղ ե կ ա վ ա ր ա ն դ ա մ ն ե ր կ ա զ մ ա կ ե ր պ ե լ ե ն ո չ պ ա շ տ ո ն ա կ ա ն խ ո ր հ ր ր -

դ ա կ ց ո ւ թ յո ւ ն ն ե ր , հ ա տ կ ա պ ե ս Հ ա վ ա տ ի I,

Կարպի հ ա ր ց ե ր ի շ ո ւ ր ջ ։Հ ա մ ա գ ո ւ մ ա ր ի ա շ խ ա տ ա ն ք ն ե ր ո ւ մ մ ե ծ և

կ ա ր և ո ր տ ե ղ Է հ ա տ կ ա ց վ ե լ հ ա ս ա ր ա կ ա ց կ ր ո ն ա կ ա ն պ ա շ տ ա մ ո ւ ն ք ն ե ր ի , ա ղ ո թ ք ն ե ր ի , II. Գ ր ո ց ը ն թ ե ր ց ո ւ մ ն ե ր ի ։

ն ո յե մ բ ե ր ի 2 6 - ի ն մ ա տ ո ւ ց վ ե լ Է ա ն դ լի - կ ա ն ծ ե ս ո վ ս ո ւր բ պ ա տ ա ր ա գ և 1 5 0 0 հ ո գ իս ո ւր բ հ ա ղ ո ր դ ո ւ թ յո ւ ն և ն ս տ ա ց ե լ 3 0 ա ն դ ֊ ,ի կ ա ն հ ո գ և ո ր ա կ ա ն ն ե ր ի ձ ե ռ ք ո վ ։ Օ ր թ ո ­դ ո ք ս ն ե ր և լո ւ թ ե ր ա կ ա ն ն ե ր ս ա կ ա յն չե ն մ ա ս ն ա կ ց ե լ ս ո ւր բ հ ա ղ ո ր դ ո ւ թ յա ն ։ Պ ա տ ա ­

ր ա գ ի ն ն ե ր կ ա Է ե ղ ե լ Ք ե ն տ ր բ ե ր ի ի Ա ր ք ե պ ի ս ­

կ ո պ ո ս ը ։Ն ո յե մ բ ե ր ի 2 8 - ի ն ս ո ւր բ պ ա տ ա ր ա գ ե ն մ ա ­

տ ո ւց ե լ մ ի ա բ ն ա կ Հ ն դ ի կ - Մ ա լա բ ա ր Ե կ ե ղ ե ­ց ո ւ հ ո գ և ո ր ա կ ա ն ն ե ր ը , 3 0 - ի ն ' լո ւ թ ե ր ա կ ա ն ­ն ե ր ը և դ ե կ տ ե մ բ ե ր ի 1 - ի ն ' հ ո ւ յն օ ր թ ո ­

դ ո ք ս ն ե ր ը ։Տ ա ր ր ե ր ե կ ե ղ ե ց ի ն ե ր ի կ ո ղ մ ի ց կ ա տ ա ր վ ա ծ

ա յս ս ր բ ա զ ա ն ա ր ա ր ո ղ ո ւ թ յո ւ ն ն ե ր ի ն ն ե ր կ ՛ս

և ն ե ղ ե լ մ ի շ տ մ ե ծ թ վ ո վ ժ ո ղ ո վ ա կ ա ն ն ե ր , հ յո ւ ր ե ր , ս տ ե ղ ծ ե լո վ ք ր ի ս տ ո ն ե ա կ ա ն ե կ ե ղ ե ­ց ի ն ե ր ի ա ռ ա ջ ի ն դ ա ր ե ր ի ն հ ա տ ո ւկ մ ի ո ւ թ յա ն

ե ս ի ր ո հ ո գ և ո ր մ թ ն ո լո ր տ ՛Հ ա մ ա գ ո ւ մ ա ր ի ա մ բ ո ղ ջ ■ տ և ո ղ ո ւ թ յա ն ը ն ­

թ ա ց ք ո ւ մ , ն ի ս տ ե ր ի ց ա ռ ա ջ և հ ե տ ո , կ ա տ ա ր ­վ ե լ ե ն հ ա ս ա ր ա կ ա ց պ ա շ տ ա մ ո ւ ն ք ն ե ր բ ո լ ո ­ր ի մ ա ս ն ա կ ց ո ւ թ յա մ բ և մ ա ն ա վ ա ն դ Ս. Գ ր ո ց ը ն թ ե ր ց ա ն ո ւ թ յո ւ ն հ ա մ ա պ ա տ ա ս խ ա ն մ ե կ ­ն ո ւ թ յա մ բ և օ ր վ ա ն հ ա տ ո ւկ պ ա տ գ ա մ ո վ ։

Ե կ ե ղ ե ց ի ն ե ր ի Հ ա մ ա շ խ ա ր հ ա յի ն Խ ո ր հ ր դ ի

ա յս ե ր ր ո ր դ հ ա մ ա գ ո ւ մ ա ր ի հ ի մ ն ա կ ա ն թ ե ­մ ա ն ե ղ ե լ Է «Հ Ի Ս Ո Ի Ս Ք Ր Ի Ս Տ Ո Ս Ա Շ Խ Ա Ր Հ Ի

Լ Ո Ւ Յ Ս Ը »,Հ ա մ ա գ ո ւ մ ա ր ի բ ո լ ո ր պ ա տ գ ա մ ա վ ո ր ն ե ր ը

ի ր ե ն ց ե լո ւ յթ ն ե ր ո ւ մ յ ե յ տ ե / ե ն ա յն ճ շ մ ա ր ի տվ կ ա յո ւ թ յո ւ ն ը , ո ր Ք Ր Ի Ս Տ Ո Ս Մ Ի Ա Յ Ն Մ Ի Ժ Ո ­

Ղ Ո Վ Ր Դ Ի , Մ Ի Ա Զ Գ Ի Կ Ա Մ Դ Ա Ս Ա Կ Ա Ր Գ Ի , Մ Ի Ե Ր Կ Ր Ի Կ Ա Մ Մ Ի Ժ Ա Մ Ա Ն Ա Կ Ա Շ Ր Ջ ՜Ա Ն Ի ԼՈ Ւ ՅՍ Ը Չ Է , ԱՅԼ ԲՈ ԼՈ Ր Դ Ա Ր Ե Ր Ի ԵՎ ԲՈԼՈՐ Ս Ե Ր Ո Ւ Ն Դ ­

Ն Ե Ր Ի ,Ք ր ի ս տ ո ն ե ա կ ա ն Ե կ ե ղ ե ց ի ն , ո ր ն ի ր ծ ո ­

ց ո ւ մ ո ւն ի ա յդ Լ Ո Ւ Յ Ս Ը և ք ա ր ո զ ո ւ մ Է ա յն ո ւ տ ա ր ա ծ ո ւ մ , պ ե տ ք Է վ ե ր ա ք ն ն ո ւ թ յա ն ե ն ­թ ա ր կ ի ի ր ե ն , տ ե ս ն ե լո ւ հ ա մ ա ր , թ ե ի ս կ ա ­պ ե ս , ո ր պ ե ս Ե կ ե ղ ե ց ի , ի ր կ ո չ մ ա ն և ա ռ ա ք ե ­

լո ւ թ յա ն բ ա ր ձ ր ո ւ թ յա ն վ ր ա ՜ Է ա յս օ ր ա շ ­խ ա ր հ ի ն ե ր կ ա պ ա յմ ա ն ն ե ր ո ւ մ , թ ե թ ա ք ց ն ո ւ մ Է ա յդ ԼՈ Ւ ՅՍ Ը « ը ն դ գ ր ո ւ ա ն ա ւ » ։

Հ ա մ ա գ ո ւ մ ա ր ո ւ մ մ ի ա ձ ա յն ը ն դ ո ւ ն վ ո ւ մ Է ո ր ո շ ո ւ մ ա յն մ ա ս ի ն , որ Ք ր ի ս տ ո ս ի ց ս տ ա ­ց ա ծ ա յղ լ ո ւ յ ս ը պ ե տ ք չ է պ ա հ վ ի գ ր վ ա ն ի տ ա կ և ո չ է լ կ ա թ յւ ղ ի կ ե ն ե ր ի գ մ բ ե թ ն ե ր ի տ ա կ ։ ա յլ ճ ա ռ ա գ ա յթ ե լո ւ է բ ո լո ր հ ո գ ի ն ե ր ի մ ե ջ ե րււյո ր ե ր դ ի կ ն ե ր ի վ ր ա ե ր ե ք ո ւ ղ ղ ո ւ թ յա մ բ .

1 . Վ Կ Ա Յ Ո Ւ Թ Յ Ա Մ Բ , ա յս ի ն ք ն ա մ ե ն ո ւ ր ե ք և ա մ ե ն ո ւ ր հ ռ չ ա կ ե լ Ք ր ի ս տ ո ս ի Ա վ ե տ ա ր ա ն ը ո ր պ ե ս բ ա ր ի լո ւ ր , ն ո ր մ ե թ ՛ո դ ն ե ր ո վ , ն ո ր մ ի ­ջ ո ց ն ե ր ո վ , գ ո ր ծ ա ր ա ն ն ե ր ո ւ մ , վ ա ճ ա ռ ա ս ր ա հ ­ն ե ր ո ւ մ . ը ն տ ա ն ի ք ն ե ր ո ւ մ , հ ա ս ա ր ա կ ա կ ա ն ա յլ վ ա յր ե ր ո ւ մ կ ա զ մ ա կ ե ր պ ե լո վ ի պ ա հ ա ն ­

ջ ե լ հ ա ր կ ի ն ք ա ր ո զ չա կ ա ն փ ո ք ր խ մ բ ա կ ն ե ր ։2 . ԾԱՌԱՅՈՒԹՅԱՄԲ, ա յսինքն քա րոզել й

պ ա շ տ պ ա ն ե լ ա շ խ ա ր հ ի բ ո լո ր ժ ո ղ ո վ ո ւր դ ն ե ր ի ի ր ա վ ա հ ա վ ա ս ա ր ո ւ թ յո ւ ն ը , ց ե ղ ա յի ն ա ր դ ա ­ր ո ւ թ յո ւ ն ը , վ ե ր ա ց ն ե լ ց ե ղ ա յի ն բ ո լո ր խ տ ր ա ­կ ա ն ո ւ թ յո ւ ն ն ե ր ը , պ ա շ տ պ ա ն ե լ մ ա ն ա վ ա ն դ հ ա ր ս տ ա հ ա ր վ ա ծ ժ ո ղ ո վ ո ւ ր դ ն ե ր ի ն , կ ո ղ մ ­ն ա կ ի ց լ ի ն ե լ զ ի ն ա թ ա փ մ ա ն , ա պ ա հ ո վ ե , խ ղ ճ ի և կ ա մ ք ի ա զ ա տ ո ւ թ յո ւ ն , օ գ ն ե լ տ ն տ ե ­ս ա պ ե ս ա ղ ք ա տ ե կ ե ղ ե ց ի ն ե ր ի ն և ե ր կ ր ն ե ր ի ն ։

3 . Մ Ի Ո Ւ Թ Յ Ա Մ Բ , ա յս ի ն ք ն ե կ ե ղ ե ց ի ն ե ր ըպ ե տ ք է մ ի մ յա ն ց ճ ա ն ա չ ե ն փ ո խ ա դ ա ր ձ ս ի ­

ր ո վ և գ ն ա հ ա տ ո ւ թ յա մ բ , կ ե ն դ ա ն ի հ ա ղ ո ր ­դ ա կ ց ո ւ թ յո ւ ն պ ա հ ե ն մ ի մ յա ն ց հ ե տ հ ա ս ա ­ր ա կ ա ց պ ա շ տ մ ո ւ ն ք ն ե ր ի մ ի ա ս ն ա կ ա ն կ ա -

տ ա ր ո ւ մ ո վ , Ս . Գ ր ո ց մ ի ա ս ն ա կ ա ն ը ն թ ե ր ց ո ւ ­մ ո վ և ս ե ր տ ո ղ ո ւ թ յա մ բ , հ ա մ ա յն ա կ ա ն ա ղ ո թ ­ք ո վ և մ ի ո ւ թ յո ւ ն ը ա մ ր ս ւպ ն դ ե ն փ ո խ ա դ ա ր ձ ա յց հ լո ւ թ յո ւ ն ն ե ր ո վ , հ ա ս ա ր ա կ ա ց վ կ ա յո ւ ­թ յա մ բ և գ ր ա կ ա ն ո ւ թ յա ն փ ո խ ա ն ա կ ո ւ մ ո վ ։

Ա յն ո ւ հ ե տ և հ ա մ ա գ ո ւ մ ա ր ի պ ա տ գ ա մ ա վ ո ր ­ն ե ր ը « ՀԻ Ս Ո Ի Ս Ք Ր Ի Ս Տ Ո Ս Ա Շ Խ Ա Ր Հ Ի Լ Ո Ւ Յ Ս »հ ի մ ն ա կ ա ն թ ե մ ա յի շ ո ւր ջ խ ո ս ե լո ւ , խ ո ր հ ր դ ա ­ծ ե լո ւ հ ա մ ա ր բ ա ժ ա ն վ ո ւ մ ե ն «Վ Կ Ա Յ Ո Ւ ­Թ Յ Ո Ւ Ն ». «Ծ Ա Ռ Ա Յ Ո Ւ Թ Յ Ո Ւ Ն » և «Մ Ի Ո Ւ ­Թ Յ Ո Ւ Ն » ե ր ե ք խ ո շ ո ր ե ն թ ա խ մ բ ե ր ի , ո ր ո ն ք ե ր կ ա ր խ ո ր հ ր դ ա կ ց ո ւ թ յո ւ ն ն ե ր ի ց , վ ի ճ ա բ ա ն ո ։ թ յ ո լն ն ե ր ի ց հ ե տ ո , հ ա մ ա գ ո ւ մ ա ր ի ն ե ն բ ե ­ր ո ւ մ ի ր ե ն ց ե զ ր ա կ ա ց ո ւ թ յո ւ ն ն ե ր ն ո ւ բ ա ն ա ­

ձ և ե ր ը ։Ա յս հ ա ն ձ ն ա ժ ո ղ ո վ ն ե ր ի մ ե ջ է , որ մ ա ն ­

ր ա մ ա ս ն կ ե ր պ ո վ և հ ա ն գ ա մ ա ն ո ր ե ն ք ն ն ո ւ ­թ յա ն ե ն ա ռ ն վ ո ւ մ ք ր ի ս տ ո ն ե ա կ ա ն Ե կ ե ղ ե ց ո ւ ի ս կ ա կ ա ն կ ո չ մ ա ն և ա ռ ա ք ե լո ւ թ յա ն հ ե տկ ա պ վ ա ծ «Վ Կ Ա Յ Ո Ւ Թ Յ Ա Ն » , « Ծ Ա Ռ Ա Յ Ո Ւ ­Թ Յ Ա Ն » և «Մ Ի Ո Ւ Թ Յ Ա Ն » հ ա ր ց ե ր ը և պ ա տ ­ր ա ս տ վ ո ւ մ ե ն կ ո չ ե ր ։ պ ա տ գ ա մ ն ե ր , ա ր դ ի ա շ խ ա ր հ ը հ ո ւ զ ո ղ կ ր ո ն ա կ ա ն , հ ա ս ա ր ա կ ա ­կ ա ն , տ ն տ ե ս ա կ ա ն , գ ի տ ա կ ա ն և ք ա ղ ա ք ա ­

՛կ ա ն հ ա ր ց ե ր ի շ ո ւ ր ջ ,Ա յն ո ւ հ ե տ և հ ա մ ա գ ո ւ մ ա ր ի ա ռ ա ջ ի ն ն ի ս ­

տ ո ւ մ ո ր ո շ ո ւ մ է ը ն դ ո ւ ն վ ո ւ մ Ե կ ե ղ ե ց ի ն ե ր ի Հ ա մ ա շ խ ա ր հ ա յի ն Խ ո ր հ ո ւր դ ը և Մ ի ջ ա զ գ ա յի ն Մ ի ս ի ո ն ե ր ա կ ա ն Խ ո ր հ ո ւր դ ը մ ի ա վ ո ր ե լո ւ մ ա ­ս ի ն ։ Ս ր ա ն ի ց հ ե տ ո Մ ի ջ ա զ գ ա յի ն Մ ի ս ի ո ն ե ­ր ա կ ա ն Խ ո ր հ ո ւր դ ը կ ո չ վ ե լո ւ է Ե կ ե ղ ե ց ի ն ե ր ի Հ ա մ ա շ խ ա ր հ ա յի ն Խ ո ր հ ր դ ի Մ ի ս ի ո ն ե ր ա կ ա ն և Ա վ ե տ ա ր ա ն լա կ ա ն բ ա ժ ա ն մ ո ւ ն ք , 1 1 5 հ ո գ ո ւ ց բ ա ղ կ ա ց ա ծ մ ի հ ա ն ձ ն ա ժ ո ղ ո վ ի հ ը ս - կ ո ղ ո ւ թ յա ն և ղ ե կ ա վ ա ր ո ւ թ յա ն տ ա կ ։

я,и

11102

■ և ց հ ն ե ր ի ընկերություն է, որը լ վ ա ն ո ւ մ է Տեր Հիսուս Քրիստոսին որպես “ “ " Վ " * է Փրկի, ըստ Ս. Գրոց ե աշխատում է միասին իրագործել իր Հասարակաց կոչումը ի փառսԱստուծո Հոր, Որդվույն և Հոգվույն Ս րբո ,.

Հա մագումարում ընդունվում է նաև ^ կոչ ուղղված բոլոր ոչ անդամ եկեղեցիների միանալու Եկեղեցիների Հա մա շխա րհա յին

Խորհրդին։Երրորդ հ ա մ ա գ ո ւ մ ա ր ո ւ մ տ ե ղ ի ե ն ո ւ ն ե ­

ն ո ւ մ ն ա և ը ն տ ր ո ւ թ յ ո ւ ն ն ե ր ։

Ընտրվում են Եկեղեցիների Հա մա շխ ա րհա ­յին Խորհրդի վեց նախագահներ, 4 -ը հոգևո­րական և 2 -ը աշխարհական, որոնք կպաշ- տոնավարեն մինչև Եկեղեցիների Հա մա շ­խարհային Խորհրդի չորրորդ համսւգումարը, որը կայանալու է 1 9 6 7 - 1 9 6 8 թվա կա նինԱ ֆ ր ի կ ա յ ո ւ մ կ ա մ Ա վ ս տ ր ա ւ ի ա յ ո ւ մ ։

Եկեղեցիների Հա մա շխա րհա յին Խորհրդի հոգևորական նախագահներն են Քենտ րբերիի Արքեպիսկոպոս դոկտ. Մ ա յքլ Ռ եմզին, Հ յո ւ­սիսային և Հա րա վա յին Ամերիկաների Հույն Օրթոդոքս Եկեղեցու առա չնորդ գերաշնորհ Տ . Հակոբոս արքեպիսկոպոսը, Հոգպուրի (Հնդկաստա ն ) Հիսլոպ կոլեշի նախագահ Դավիթ-Մովսեսը և Գերմանական Ավետա­րանական Լութերական Եկեղեցու նախագահ

դոկտ . Մ . Ն յո լ ֊Մ ե ւլե ր ը , Իսկ աշխարհական նախա գա հներն են Նիգերի ա յի Ա րևելյա ն նահա նգների ընդհա նուր կա ռա վա րիչ սըրՖրա նսիս Իբիա մը և ԱՄՆ-ի մեթոդիստ հա մա յնքի ա նդա մ Չ ա ր լզ Փա րլին,

Երրորդ հա մա գումա րում ընտ րվել է նաև Եկեղեցիների Հա մա շխ ա րհա յին Խորհրդի Կենտրոնական նոր կոմիտ ե 100 ա նդա մնե­ր ո վ , որոնցից 8 5 -ը հոգևորա կա ններ են'5 -ը կա նա յք, իսկ 1 0 -ը ' աշխարհա կա ն։

Սույն հա մա գումա րում ընտ րվել է նաև1 6 հոգուց բա ղկա ցա ծ Եկեղեցիների Հա մա շ­խ ա րհա յին Խորհրդի գործա դիր կոմիտ ե։

Հա մա գումա րը փ ա կվելուց առաջ ընդուն­վ ո ւմ է պ ա տ գա մ, ուղղվա ծ ա նդա մ եկեղեցի , ներին, ուր շեշտ վում է , թ ե արդի աշխարհի պ ա յմա ններում քրիստ ոնեա կա ն եկեղեցինե­րի հա մար էական և հիմնա կա ն հա րցը մ ի ­մ յա ն ց հետ հա մա գործա կցելն է ա րդա րու­թ յա ն , ա զա տ ությա ն, հա վա սա րությա ն սկըղ- բոլնքների վրա , ա զգերի և ժողովուրդն երի միշև խ ա ղա ղությա ն և հա մերա շխ ությա նստ եղծմա ն հա մա ր։

Հա մա գումա րը փ ա կվում է դեկտ եմբերի6 -ի ն ։

Եկեղեցիների Հա մա շխ ա րհա յին Խորհրդի երրորդ հա մա գումա րը մ ե ծ իրա դա րձություն է բովա նդա կ քրիստ ոնեա կա ն աշխարհի կյա նքում և արդի պ ա յմա ններում , որպես կարևոր ք ա յլե ր ի ց մեկը քրիստ ոնեա կա ն ե ֊ կեղեցի՛ների սիրո և մ իութ յա ն նոր փորձերի։

Պ 11 Տ մ Ա - Բ Ա ն 11 Ս Ի Ր Ա И Ա ն

ՊՐՈՖ. Լ . Ս.ՃԱՌՅԱՆ

Մ Ե 0 Ր Ո Պ Մ Ա Շ Տ Ո Ց *Գ Լ ՈԻ к Տ Ա Ա Ն հ Ր ե Ք Ա Ր Ո Ր Դ

Ս Ա ՚ձԱ Կ Ի ԵՎ. Մ ԵՍ ՐՈ Պ Ի Վ Ա խ ճ Ա Ն Ը

§ 1

Եթե Ս ա հա կին և Մ ե ս ր ոպ ի ն է ր վ ե ր ա պ ա հ ­վա ծ տ ե ս ն ե լ ա ռա ջին ա ն գ ա մ մ ե ր երկրի մ տ ա վ ո ր ու գր ա կա ն ծ ն ո ւն դ ը , ի ր ե ն ց է ր վ ե ­ր ա պ ա հ վ ա ծ ն ո ւյն պ ե ս տ ե ս ն ե լ Հ ա յա ս տ ա ն ի ք ա ղ ա քա կա ն ք ա յք ա յո ւ մ ը ' Ա ր շա կ ո ւն յա ց պ ե տ ո ւթ յա ն կ ո ր ծ ա ն ո ւմ ը ։ Շ ա տ ա շխ ա տ եցII ա հ ակ ա ր գ ե լե լո ւ հ ա մ ա ր ա յգ կ ո ր ծ ա ն ո ւմ ը . բ ա յց գ ե պ ք ե ր ը ի ր ե ն ի ց շա տ ուժ ե ղ է ի ն ։ Հ ա յ- ր ա պ ե տ ի հ ո ր դ ո ր ն ե ր ը , խ ր ա տ ն ե ր ն ու ս պ ա ռ ­ն ա լի ք ն ե ր ը ա ն ղ ո ր մ ն ա ց ի ն ս ա ն ձ ե լո ւ կ ա մ կ ա ն գ ն ե ց ն ե լո ւ հ ա մ ա ր ը մ բ ո ս տ կ ր ք ե ր ը ։ Ար՜ շ ա կ ո ւն յա ն տ ե ր ո ւթ յո ւն ը կ ո ր ծ ա ն վ ե ց և ա յն ո ր ի ց ս կ ս վ ե ց հ ա յո ց դա ր ա վ ո ր ս տ ր կ ո ւթ յա ն ծ ա ն ր լո ւ ծ ը ։ Ք ա ղ ա ք ա կ ա ն կ յա ն ք ի հետ կ ո ր ծ ա ն վ ե ց ն ա և ե ր կ ր ի գրա կա ն կ յա ն ք ը . Ե դա րի ա յն գրա կա ն հ ս կ ա յա կ ա ն շա ր ժ ո ւմ ը կ ա ն գ ա ռ ա վ , և ե թ ե հ ա յո ւթ յո ւն ը մ ն ա ց ա յ­նո ւհ ե տ և , ի շն ո ր հ ս իր ա ն շա տ ու ա ն կա խ կ ր ո նա կա ն Կ յա ն ք ի և ի ր ս ե փ ա կ ա ն լե զ վ ի ու գրի է ր ։

Փ ա ր պ ե ցի ն և Խ ո ր ե ն ա ցի ն բ ա վ ա կ ա ն ը ն ­դա րձա կ կ ե ր պ ո վ պ ա տ մ ո ւմ ■ ե ն ա յս տ խ ուր դ ե պ քե ր ը , ո ր ո ն ց մ ա ս ի ն և ո չ ի ս կ ա կնա ր-

Շ ա ր ո ւն ա կ վ ա ծ *է { մ ի ա է ի ն է ա մ ս ա գ ր ի 1 9 5 4 թ վ ա կ ա ն ի

X I , X I I , 1 9 5 5 թ վ ա կ ա ն ի I , И , I I I , I V , 1 9 5 8 թ վ ա կ ա ն ի

I , I I , IV — V , V I I I т * 1 Х , X I— X I I և 1 9 8 1 թ վ ա կա ն ի

էհԱ I, Ժ Բ հ ա մ ա ր ն ե ր ի թ է

կութ յոսն ունի Կ ո ր յո ւն ' Մ ա շտ ո ցի հ ա մ ա ռ ո ­տ ա խ ոս կ ե ն ս ա գ ի ր ը ։ Բ ա յց ո ր ո վ հ ե տ և հ ի շ յա լ գ ե պ ք ե ր ը ն ե ր ք ն ա պ ե ս ա նձուկ կա պ ա կցո՛ւ­թ յո ւն ո ւն ե ն Մ ես րո պ ի կ ե ն ս ա գ ր ո ւթ յա ն հ ե տ , ուս տ ի հ ա ր կ ա վո ր ենք հ ա մ ա ր ո ւմ հա մ ա ռո տ կ ե ր պ ո վ ա մ փ ո փ ե լ ա յս տ ե ղ ։

Խ ո սը ով Գ -ի ե ր կ րո ր դ ա ն գ ա մ ո ւթ ա մ յա թ ա գ ա վ ո ր ո ւթ յո ւն ի ց հ ե տ ո , Հ ա յա ս տ ա ն ի վրա թ ա գ ա վ ո ր Էր ն շ ա ն ա կ վ ա ծ Հ ա զ կ ե ր տ ի որդին Շ ա պ ո ւհ , Շ ա պ ուհի փ ա խ ո ւս տ ի ց և ս պ ա ն ո ւ­

թ յո ւ ն ի ց հ ե տ ո , ն ա խ ա ր ա ր ն ե ր ի խ ն դ ր ա ն ք ո վ , Վ ռ ա մ թ ա գ ա վ ո ր ե ց ր ե ց Վ ռ ա մ շա պ ո ւհի որդի Ա ր տ ա շե ս ի ն ։ Սա ի գ ա մ ո լ և վ ա վ ա շո տ մ ե կ ը լի ն ե լո վ , նա խ ա ր ա ր ն ե ր ը վ ե ր ջա պ ե ս զ զ վ ե ց ի ն ն ր ա ն ի ց և Ս ա հա կին դ ի մ ե լո վ բող ոքեց/.ւն

նրա դ ե մ ։ Ե թե հ ա վ ա տ ա ն ք Փ ա ր պ ե ց ո ւն , ն ա ­խ ա ր ա ր ն ե ր ի պ ա հա նջն ա յն Էր, որ Ս ահակ գ ա հ ա զո ւր կ ա ն ե լ տ ա ր Ա րտ ա շե սի ն , ա ն ­շուշտ նրա տ եղ մ ի ուրիշին գ ա հ բ ա ր ձ ր ա ց ­ն ելու հ ա մ ա ր ։ Ա մ ե ն և ի ն չի ե ր և ո ւմ ն ա խ ա ­ր ա ր ն ե ր ի խ ո ս ք ե ր ի մ ե ջ գ ո ն ե ա մ ե ն ա փ ո ք ր մ ի տ ո ւմ հ ա յո ց թ ա գ ա վ ո ր ո ւթ յո ւն ը կ ո ր ծ ա ն ե - լո ւ և պ ա րսիկ վ ե ր ա կ ա ց ո ւ բ ե ր ե լ տ ա լո ւ• ը ն դ հ ա կ ա ռ ա կ ը , նր ա նք ա վ ե լի ն ա խ ա ն ձ ա ­խ ն դ ի ր են հ ա յո ց բ ա ր ո յա կ ա ն կ յա ն ք ի սԸՐ՛ բ ո ւթ յա ն և պ ա հ ա ն ջո ւմ ե ն . ար ա յդ ս ր բ ո ւ­թ յո ւն ը խ ա ն գ ա ր ո ղ ը հ ե ռ ա ց վ ի ։ « Ա րդ ք ե զ ն ա խ պ ա րտ Է, — ա ս ո ւմ են նր ա նք Ս ա հա ­կ ի ն , — ա յս պ ի ս ի ա նհնա րի ն ա դեսւից խ րնդ-

1У62

.42

. հ ն ա ՜ և բ ա ռ ն ա լ Ի ‘ք ի ք յ 4 . * № Ի Ա1'

Փսւրպեցու ի յ նախարարները

< անյ7 ք ճ Սահակին միանալու իրենց ^ Ժ ^ ը ա խ ո Լ ո լ պարսից թ ^ Վ Հ “ . ՈՀ Արտաշեսին և գահազուրկ անելով նրան. պարսիկ մի վերա կա ցու բերել տալու( Լ ր ե ն ա ց ի , Գ կ գ )>

Սահակ ա շխ ա տ եց նա խ հ ա մ ո զ ե լ նա ­խ ա րա րներին, ՚ որ հետ կ ա նգնեն ա յսպ ի սի

նպ ա տ ա կից, բ ա յց երբ տ եսա 'ք-1 է ք “ ՚ * ա նդրդվելի մ ն ա ց ք ն , ք ա շվ ե ց ի ր Ի " լ9Ը * լո լ և ա պ ա շ խ ա ր ե ի հա մա ր . Մ ի ք ա ն ի օր հետ ո, նա խ ա րա րները նորի ց հ ա վ ա ք վ ե ի և իր ե նց պա հա նջի վրա պ ն դ ե ց ի ն . Սահակ դա րձյա լ հորդորեց ն ր ա ն ց , ոՐ ի րեն ց մտ քի ց և Ա ստ ուծուն ա ղ ո թ են Ա րա ա շե-

սի դա րձի հա մա ր, բ ա յց ա յս հորդորներն էլ օգուտ չո ւն ե ցա ն , ա յն ժա մա նա կ Սահակ ռ ա ցեիբա ց հրա ժա ր վեց նա խ ա ր ա ր ներ ինմիա նա լուց ո ր ով նր ա նք ս տ ի պ վ ե ցի ն Սուր- մա կ ա նուն մ ի ե ր ե ց ի հետ դի մ ե լ պ ա րսից դուռը' ա մ բա ստ ա նելու Ա րտ ա շեսի մ ա ս ի ն • Վռա մ կա նչեց Ա րտ ա շեսին ու Ս ա հակին երկու կողմերն Էլ լս ե լո ւ հա մա ր , Ա րտ ա շե­սին ի բր ե ա մ բա ս տ ա ն յա լ և Ս ա հակին ի բր և վկա ։ Արտաշես մ ե ր ժ ե ց իր մա սի ն եղա ծա մ բա ս տ ա նութ յունները, ի ս կ Ս ահակ ո չ մ ի ա յն վ կ ա յո ւթ յո ւն չտ վ ե ց , ա յլև խ իս տ պ ա ­տ ա սխ ա ններով զ ա յր ա ց ր ե ց թ ա գ ա վ ո ր ի ն . Գործը հա կա սութ յա ն ը ն կ ն ե լո վ , նա խ ա ր ա ր ­ները ա ռա ջա րկեցին մ ]ն չ և իսկ հ ր ա ժ ա ր ե ց ­նել Ա րտ ա շեսին և մ ի պ ա րսիկ վ ե ր ա կ ա ցո ւ նշա նա կել. Ա յս բ ա ն ը սիրով ը ն դ ո ւն ե ց Վ ռա մ և Ա րտ ա շեսին գա հ ը նկ ե ց ա ն ե լո վ , տ եղը Վ եհմիհրշա պ ուհ ա նուն մ ի պ ա րսիկ մա րզպ ա ն նշա ն ա կեց, և Ս ա հակին էլ կ ա թ ո ­ղիկոսութ յունից ղ ր կ ե լո վ , Սուրմա կ ե ր ե ց ի ն ՛ նրա տ եղ դրա վ.

Ա յսպ ես վերշա ցա վ հ ա յո ց Ա րշա կունի թ ա ­գա վորութ յունը, որի կ ո րծա նո ւմ ը թ ե և պ ա ր­սից զորա վոր պ ետ ո ւթ յո ւն ն էր պ ա տ ր ա ս տ ել, բ ա յց վերջին ր ոպ եի պ ա տ ա սխ ա նա տ ու դ ե ­ր երից մ ե կ ն էլ Սահակի վրա է ը ն կ ն ո ւմ ։՛ Ա ր՜ ւոձսշեսի դ ե մ ծա գ ա ծ ա պ ս տ ա մ բ ո ւթ յո ւն ը եր կ - րին նպ ա ստ ա վոր մի հ ետ և ա նք տ ա լու գ ո ւյն ն ուներ, Սահկւկ եթե չկ ա ր ո ղ ա ցա վ հ ո ր դորներո վ ա ռա ջքն ՜ա ռ նե լ ա պ ս տ ա մ բո ւթ յա ն՝,' պ ա ի- տական է ր . հա կվել ա պ ս տ ա մ բներ ի կող? մը և խ ո հ ե մ ո ւթ յո ւն ը ե ր բե ք ձ ե ռ ք ի ց չ թ ո ղ ­նելով , ա շխ ա տ ել մի ա ր ժա նա վո ր հա ջորդ ընտ րե/ տ ա լու, Բ ա յց ա յս պ ե ս չա ր ա վ Սահակ

և կրոնա կա ն . ն ա խ ա պ ա շա ր մ ո ւն ք ո վ միշտ ա ն հպ ելի մ ի ա ն ձ ն ա վ ո ր ո ւթ յո ւն հ ա մ ա ր ե լո վ թ ա գ ա վ ո ր ի ն , պ ա տ ճ ա ռ ե ղ ա վ կ ր քե ր ր փ ո ­թ ո ր կ ե լո ւ, որի ց ա վ ա լի ա ր դ յո ւն քը թ ե իր ա նձի և թ ե ՛ թ ա գ ա վ ո ր ի ի ս պ ա ռ ա նկումն

ե ղ ա վ , § 2 ՜ ֊ ՜' ֊ ' ՜ ' 4 '

Ս ահակի տ եղ հ ա յր ա պ ե տ նշա նա կվ եց Ս ուրմա կը, որ իր ա ն վ ա յե լ բա ր ք ի հա մա ր մի տ ա րի հետ ո հ ա լա ծ վ ե ց ն ա խ ա ր ա ր ն ե ր ի ց ՛ Նրան հ ա ջո ր դ եց Բ րքիշո ա նուն ա ս ո ր ի ն , որի ա պ օրինի վ ա ր մ ո ւն ք ն ե ր ի ն ն ո ւյն պ ե ս չկ ա ­ր ո ղ ա ն ա լո վ հ ա ն դ ո ւր ժ ե լ ն ա խ ա ր ա ր ն ե ր ը , ե- ր ե ք տ ա րի հետ ո խ ն դ ր ե ց ի ն Վ ռ ա մ ի ց գ ա հ ը ն ­կեց ա ն ե լ նր ա ն ։ Բ րքիշոյ ի ց Հե տ ո Վ ռա մ ն շա ն ա կ ե ց Շ մ վ ե լ ՜ասո՜րուն, որի ը ն տ ր ո ւ­թ յա ն պ ա ր ա գա ներ ի մ ա ս ի ն լո ւռ է Փ ա ր պ ե ֊ ց ի ն , ի ս կ Խ ո ր ե ն ա ցի ն (Գ կ ե ) հ ե տ և յա լ տ ե ­ղ ե կ ո ւթ յո ւն ն ե ր ն է տ ա լիս ,

բ ր ք ի 1 ոյ ի ց Հե տ ո նա խ ա ր ա րն ե ր ը երկուսի բ ա ժ ա ն վ ե ց ի ն , ա ռա ջին խ ո ւմ բ ը Վ ռ ա մ ի մ ոտ պ ա տ գ ա մ ա վ ո ր ո ւղ ա ր կ ե ց Վ ա չե Ա րծրունուն

և Հ մ ա յա կ Ա ջոցա ի շ խ ա ն ի ն , խ ն դ ր ե լո վ , որ թ ա գ ա վ ո ր ը ա թ ո ռ ա կ ա լ նշա ն ա կ ե ր ում որ ո ւզ ե ն ա ր , ի ս կ ե ր կ րո ր դ խ ո ւմ բ ը ուղա րկեց Մ ա նեճ Ա պ ա հունուն. և Ս պ ա նդա րա տ Ա րշա - ր ունո ւն ՝ Ս ա հա կին կ ա թ ո ղ ի կ ո ս խ նդ ր ե լո ւ հ ա մ ա ր ։ Ս ա հա կի հ ա մ ա ր պ ա տ գ ա մ ա վ ո ր ու­ղ ա ր կ ե ց ն ա և Հ ո լն ահա յա ս տ ա ն ի Ա նա տ ո / զ ո ­ր ա վ ա ր ը Կ ո ւկ ա յա ռի ճ ի Հ ա վ ո ւկ ի շխ ա ն ի ն , խ ն դ ր ե լո վ , որ ե թ ե Վ ռ ա մ ի ն հա ճ ելի չէ Ս ա * հա կի ն կ ա թ ո ղ ի կ ո ս ն շա նա կ ե լ Պ ա ր ս կ ա հ ա ֊ յա ս տ ա ն ի հ ա մ ա ր , թ ո ղ նշա նա կի Հ ո ւ ն ս ւ Հ ա ֊ յա ս տ ա նի հ ա մ ա ր ։ Վ երջա պ ես հ ա յո ց բ ո լո ր եպ ի ս կ ո պ ո ս ն ե ր ը մ ի ա ն ա լո վ Մ ես ր ոպ ի հ ե տ •. պ ա տ գ ա մ ա վ ո ր ո ւղ ա ր կ ե ց ի ն Տիյոուկ ք ա հ ա ­ն ա յի ն ,՛ որ Մ ո վ ս ՚ի ս ի կ ի ո ր դ ի ն էր> Վ ա նա նդ գ ա վ ա ռ ի Զ ա րի շա տ ք ա ղ ա ք ի ց ։ Ս րա նք Սա­հ ա կ ի ն Էին խ ն դ ր ո ւմ ն շա նա կե լ կա թողիկ՛ոս՛ Վ ռ ա մ լս ե ց ե ր կ ու կ ո ղ մ ե ր ն Էլ, Շ մ վ ե լի ն ն շա ն ա կ ե ց եւպ իսկո ՚պ ոօա պ ետ , ի ս կ Ս ա հա ­կ ին՝ Շ մ վ ե լի հ ա վ ա ն ո ւթ յա մ բ եպ իսկոպ ոս ձ ե ռ ն ա դ ր ո զ I И

Շ մ վ ե լ կ ա թ ո ղ ի կ ո ս ն ս տ ե լո վ ք ա վ ե լի վա տ վիճա կ բ ռ ն ե ց ք ա ն ի ր ե ր կ ո ւ ն ա խ ո ր դ ն ե ր ը , նա չէ ր թ ո ղ ն ո ւմ , որ վ ա խ ճ ա ն յա լ ե պ ի ս կ ո ­պ ո սն ե րի փ ո խ ա ր ե ն Ս ա հակ ն ո ր ե ր ի ն ձ ե ռ ն ա - դ ր ե ր , ի ս կ կ ենդ ա նի եպ իս՛կոպ ոսների է լ ի ն չ - ք ը չն չի ն պ ա տ ճ ա ռ ա բ ա ն ո ւթ յա մ բ խ լո ւմ է ր ։ Ա յս պ ի ս ո վ . բ ո լո ր ե պ ի ս կ ո պ ո ս ն ե ր ը ա տ ե ցի ն նրա ն. 1ոհ Հ ե ռ ա ց ա ն ն ը ա ն ի ց . ա ս պ ա րեզը մ ն ա ց ի ր ե ն }ււ,Սյւլրմ:ակ1էնւ . հ -հ '-■֊

Ա յս վ_իճա)լի մ ե ջ Ս ահակ և Մ եսրոպ ա ֊ մ ե ն (լին չկ ՚ա ն ե ց ա ն ՛ ի ր ե ն ց գ ո ր ծ ո ւն ե ո ւթ յո ւն ի ց ,ա յլ ' ա շխ ա տ ե ցի ն ՝ ՛միշտ՛ «զ հ ՚ո գ և ո ր ' կա թ նն դ ի ե ց ո ւց ա ն ե լ մ ա ն կ ա ն ց Ե կ ե ղ ե ց ւո յ» . Սահակ ք ա շվ ե ց և գ ո ր ծ ե ց Բ ա գրև ա նդ գա վա ռում՛,

, 1902 է у 1Г I- II. II ի 1, 33

ի ս կ Մ ՚եսրոպ ին ն շա նա կ ե ց Վ ա զա րշա պ ա - տ ի Մ ա յր Ե կ ե ղ ե ց ո ւմ (Խ ո ր ե ն ա ց ի , Գ կ զ ) ։

Շ մ վ ե լ հ ի ն գ տ ա րի պ ա շտ ո նա վ ա ր ե լո ւց հետ ո մ ե ռ ա վ • ա յն ժ ա մ ա ն ա կ հ ա յ ն ա խ ա ­ր ա ր նե ր ը հ ա վ ա ք վ ե ց ի ն Ս ա հա կի մ ո տ ե խ ն դ ր ե ց ի ն ։ որ ը ն դ ո ւն ի ը ն դ հ ա ն ո ւր հ ա յր ա ­պ ե տ ո ւթ յո ւն ը , խ ո ս տ ա ն ա լո վ ա մ ե ն կերպ ա շխ ա տ ել և կ ա թ ո ղ ի կ ո ս ո ւթ յա ն հա ս տ ա տ ո ւ­թ յո ւն ը բ ե ր ե լ տ ա լ Վ ռ ա մ ի ց ։ Ս ահակ բ ա ց ե ի - ր ա ց մ ե ր ժ ե ց և հ ր ա ժ ա ր վ ե լո վ ա շխ ա ր հ ա յի ն ա մ են զ բ ա ղ մ ո ւն ք ի ց ' տ վ ե ց ի ր ե ն ա ղ ո թ ք ի և ո ւս ո ւց մ ա ն , ո ր ո վ հ ե տ և մ ի ն չև ա յն ժ ա մ ա նա կ կ ր ո ն ա վ ո ր ն ե ր ը չէ ի ն ո ւզ ո ւմ բ ն ա վ հե ռ ա նա լ ն ր ա ն ի ց և մ ի շտ պ ա րա պ էի ն նրա մ ո տ . ո՜Ել յա յն մ հ ե տ է ա մ փ ո փ ե ա լ զ ի ն ք ն ա ռ ա ք ի - ն ւո յն յա մ ե ն ա յն ա շխ ա ր հ ա ծուփ ղ բօ ս ա ն ա ց , ա ղ օթ ի ց մ ի ա յն պ ա րա պ էր և վ ա ր դ ա պ ե տ ո լ- թ ե ա ն . վ ա ս ն զ ի բ ա զ ո ւմ ք յե պ ի ս կ ո պ ո ս ա ց և յա յ լո ց ի պ ա տ ո լա կ ա ն ք ա հ ա ն ա յի ց ո չ ե ր բ ե ք ժ ո ւժ ե ի ն տ և ե լ և մ ե կ ո ւս ա ն ա լ ի մ շ տ ա ­բ ո ւխ ա զ բե ր է վ ա ր դ ա պ ե տ ո ւթ յա ն ս ր բ ո յն , ուր .ո ւրեք և դ ի պ է ր , ի յո ս տ ա ն ի և կ ա մ ի հ ո վ ս » «Փ ա ր պ ե ց ի , էշ 1 0 2 ) ։

§ 3

ն ո ւ յն ժ ա մ ա ն ա կ ն ե ր ը Ս ա հակ ծա ն ր հ ի ­վ ա ն դ ա ց ա վ Բ ա գ ր և ա ն գ ո ւմ . և ո ր ո վ հ ե տ և պ ա ր ս ի ց բա ն ա կ ր Բա դա վա նի վրա էր հ ա ր ­ձ ա կ վ ե ի ն ր ա ն ց Ն ե ղ ո ւթ յո ւն ն ե ր ի ց ա զ ա տ ե լո ւ հ ա մ ա ր , Ս ա հա կի ա շա կ ե ր տ ն ե ր ը փ ո խ ա դ ր ե ­ց ի ն ն ր ա ն Բլուր կ ա մ Բ /բ ո ց ա ց գ յո ւղ ը , ի բ ր և ա վ ե լի ա պ ա հ ո վ և զ ե ր ծ տ ե ղ I Ա յս գ յո ւղ ը ա յս օ ր է/ ծ ա ն ո թ է Յ ա հ ն ի թ ե փ ե ա ն ո ւն ո վ և ի ր ո ք որ մ ե ծ պ ո ղ ո տ ա յի ց հ ե ռ ո ւ, լե ռ ն երի ս տ ո րո տ ը ք ա շ վ ա ծ , մ ն ո ւմ է մ ի ա ն կ յո ւն ո ւմ(Օ ր մ ա ն յա ն , «Ա զ գ ա պ ա տ ո ւմ » Ա , էշ 3 1 9 ) ։Կ ո ր յո ւն , ա ռ ա ն ց ա յս մ ա ն ր ա մ ա ս ն ո ւթ յո ւն - ներր ն շա ն ա կ ե լո ւ, պ ա տ մ ո ւմ է , թ ե Սա- հա կ շա տ խ ո ր ծ ե ր ո ւթ յա ն մ եշ վ ա խ ճ ա ն վ ե ց Յ ա զ կ ե ր տ ի թ ա գ ա վ ո ր ո ւթ յա ն ա ռ ա շին տ ա ­ր ի ն , Р ш գ ր և ա ն գ գա վ՛ա ռի Բ լր ո ց ա ց գ յո ւղ ո ւմ , ն ա վ ա ս ա ր դ ա մ ս ի 3 0 - ի ն , չո ր ե ք շ ա բ թ ի , ճիշտ ի ր ծ ն վ ա ծ օ ր ը , ա ր և ե /յա ն ժ ա մ ը 2 - ի ն ։ (Փ ա ր պ ե ց ի , հ ր ա տ • Վ ե ն ե տ ի կ , էք 1 0 3 և Փ ոքր Կ ո յ։յո ւն , էշ 2 8 < գ ն ո ւմ ե ն « յե ր ր ո ր դ ժ ա մ ո ւ » , ի ն չպ ե ս գ ր վ ա ծ է ն ա և Կ որյունի երկու ձ ե ռ ա գ ր ե ր ի ց մ ե կ ի լո ւս ա ն ց ք ո ւմ ։ Բ ա յց սա ճիշտ չ է , ո ր ո վ հ ե տ և Փ ա րպ եց.ոլ ձ ե ռ ա գ ր ե - ր ը Կ որ յունի հետ ունեն «ե ր կ ր ո ր դ » ը ն թ ե ր ց ­վ ա ծը և ա յս պ ե ս է նոր հ ր ա տ ա ր ա կ ո ւթ յո ւ­ն ը , էշ 3 7 ) ։

Փ ա ր պ ե ց ո լ պ ա տ մ ո ւթ յա մ բ , ի ր վ ա խ ճ ա ն ի ժ ա մ ա ն ա կ , մ ա հ վ ա ն ա ն կ ո զ ն ի շուրջը բ ո - Iո ր վ ա ծ էի ն ի ր ե ր ե ք թ ո ռ ն ե ր ր ' Վ ա րդա ն, Հ մ ա յա կ և Հ ա մ ա զ ա ս պ յա ն ' Մ ա մ ի կ ո ն յա ն ե ր ե ք ե ղ բ ա յր ն ե ր , ո ր ո ն ք ծ ն վ ա ծ էին Մ ա հա ­

կի Ս ա հ ա կ ա ն ո ւյշ ա ղ ջկ ա ն ի ց , ա մ ո ւս ն ա ց ա ծ Հ ա մ ա զա սպ Մ ա մ ի կ ո ն յա ն ի շխ ա նի հ ե տ ։ Եվ ո ր ո վ հ ե տ և Ս ա հակ ա ր ու զ ա վ ա կ չո ւն ե ր , ուս տ ի ի ր ա մ բո ղ ջ կ ա լվ ա ծ ն ե ր ը ն ր ա ն ց հա նձ- ն ե ց ' ի ժ ա ռ ա ն գ ո ւթ յո ւն Մ ա մ ի կ ո ն յա ն ց ե ղ ի ՛ Հ ե տ ո բ ա ր ձ ր ա ց ր ե ց ի ր ձ ե ռ ք ե ր ը , օր հ նե ց ն ր ա ն ց , պ ա տ էէիրեց հա ս տ ա տ ո ւն պ ա հել մ ի շտ Լ ուսա վորչի դ ա վ ա ն ո ւթ յո ւն ը , որի ք ա ­ր ո զ ո ւթ յա ն և ո ւս ո ւց մ ա ն հ ա մ ա ր ա յն ք ա ն ա շխ ա տ ա նք է ր թ ա փ ե լ ի ն ք ը ։

Ս ա հա կի հ ո ւղ ա ր կ ա վ ո ր ո ւթ յո ւն ը փ ա ռ ա վո ր ճ ա մ բ ո ր գ ո լթ յո ւն ե ղ ա վ . ի ր պ ա տ վա կա ն մ ա ր մ ի ն ը վ ե ր ց ր ի ն բ ո լո ր ի ր ձ ե ռ ք ի տ ա կ ս ն վ ա ծ ու ս ո վ ո ր ա ծ ա շա կ ե ր տ նե ր ը , որոնց

գ լխ ա վ ո ր ն էր Ե րեմիա ս ա ր կ ա վ ա գ ա պ ե տ ։ ն ե ր կ ա էին ն ա և Ս ա հա կի հա ր ս ը ՝ Դ ուստ ր կ ա մ Դ ստ րիկ տ ի կ ին ը (ը ս տ Ա ս ո ղ ի կ ի , էշ 7 7 , Դ խ տ ի կ ), որ Վ ա րդա ն Մ ա մ ի կ ո ն յա ն իԿինն է ր , մ ի խ ո ւմ բ ն ա խ ա ր ա ր նե ր և բ ա զ ­մ ա թ ի վ ժ ո ղ ո վ ո ւր դ ։ Ա յս ա մ բ ո ղ ջ խ ո ւմ բը

ճ ա ն ա պ ա ր հ ը ն կ ա վ Բ լր ո ց գ յո ւղ ի ց և ս ա ղ ­մ ո ս ն ե ր ո վ ու հ ո գ և ո ր ե ր գ ե ր ո վ , մ ի շտ ց ե ր ե կ ը ճ ա մ բ ո ր դ ե լո վ , մ ի ք ա ն ի օր հ ե տ ո հ ա ս ա վ Տ ա ր ո ն ի Ա շտ իշա տ գ յո ւ ղ ը , որ Ս ա հա կի բ ն ի կ գ յո ւղ ն էր և ուր ա ն ց է ր կ ա ց ր ե լ ի ր մ ա ն ­կ ո ւթ յո ւն ը ։ Ա յս գ յո ւղ ի մ ե ջ հ ա ն գ չե ց ր ի ն նրա մ ա ր մ ի ն ը , ո ր ի զ հ ե տ ո ա մ ե ն մ ա ր դ դա րձա վ ի ր տ ե ղ ր ։

«Կ ո ր յո ւն ի խ ո ս ք ե ր ի ց ա յն պ ե ս է ե ր և ո ւմ , թ և Ս ա հա կի մ ա ր մ ի ն ը գ յո ւղ ի ե կ ե ղ ե ց ո ւ մեջ թ ա ղ վ ե ց . « Ե լ ա ն դ ի մ ա ր տ ի ր ո ս ա կ ա ն խ ո ­ր ա ն ի ն յա ր կ ե ղ ս ր բ ո ց ն , հ ա նդ ե ր ձ ա մ ե ն ա յն ա նուշա հոտ խ ն կ օ ք ե գ ե ա լ և կ ն ք ե ա լ ք ր ի ս - տ ո ս ա դ ր ո շմ կ ն ք ո վ ն և զ օ ր ի ն ա լո ր յիշատակ<ն ի վ ե ր ա յ կ ա տ ա ր ե ա լ, ա յն ո ւհ ե տ և ի լր ա ք ա ն -չ ի ՚ր դ ա ռ ն ա յի ն я ( Կ ո ր յո ւն , էջ 2 5 ) ։ Բ ՚ա յ ց ր ս տ Փ ւսր պ ե ցոլ ե կ ե ղ ե ց ի ն հետ ո շ ի ն վ ե ց Սա­հա կի գ ե ր ե զ մ ա ն ի վ ր ա , որ թ ա ն կ ա գ ի ն ս պ ա ս ն ե ր ո վ զ ա ր դ ա ր ե ց ի ն . հետ ո հ ի մ ն ե ց ի ն նա և մ ի ա բ ա ն ն ե ր ի հ ա մ ա ր վ ա ն ք , ն ո ւյն պ ե ս տ ոն հ ա ս տ ա տ ե ց ի ն , և ա մ ե ն տ ա րի ն ա վ ա ­սա ր դ ա մ ս ի 3 0 - ի ն , մ ո տ ե ր ք ի ց և հ ե ռ ո ւն ե ր ի ց ա ն հ ա մ ա ր ժ ո ղ ո վ ո ւր դ գ ա լո վ տ ո ն ո ւմ էր Ս ա հա կի մ ա հ վ ա ն հ ի շա տ ա կ ը ։ «Ո ւր և շի ն ե ա / ե կ ե ղ ե ց ի մ ե ծ ա պ ա յծ ա ռ և վ կ ա յա ր ա ն ս ր բ ո յն զ ա ր դ ա ր ե ց ի ն պ ա տ ո լա կա ն և մ ե ծ ա ղ ի ն ս պ ա ֊ ս ո ւք . հ ի մ ն ա ց ո լց ե ա լ կ ա ն գ ն ե ց ի ն ի տ եղւոջն վ ա ն ս բ ա զ մ ո ւթ ե ա ն պ ա շ տ օ ն է ի ց . կ ա ր գ ե ա լ դ ա ր մ ա ն ս ա ն պ ա կա ս պ տ ղ ո ց ի հ ա ն գ ի ս տ ա - ռ ա վ ե լե ա լ ե զ բ ա յր ո ւթ յե ա ն ն , ժ ո ղ ո վ ս տ ա րևո- ր ա կ ա ն ս ա շ խ ա ր հ ա յո ր դ ո ր բ ա զ մ ո ւթ ե ա մ բ հ ա ս տ ա տ ե ց ի ն ի տ ե ղ ւո ջն , որ ը ս տ ժ ա մ ա ն ա ­կի բ ա զ մ ա մ բ ո խ ժ ո զ ո վ բ գ օ ք կ ա մ ա լո ր յօ ժ ա - ր ո ւթ ե ա մ բ ՝ ա զ ա տ ք և կ տ ր ի 1 ոյ ժ հ ե ռ ա լո ր տ ե ղ ե ա ց դ ի մ ե ա /ք յօ ր կ ա ր գ ա դ ր ո ւթ ե ա ն նորատ օ ն ե ն » (Փ ա ր պ ե ց ի ։ էջ 1 0 4 — 1 0 5 ) , « յե ր կ ո լս ն

է յ յ Մ 1‘ 0. Ա I' Ն1962

3 4

նավ*«"ՐԴԻ - * * - » * (Ф" РР է!

\ г у № ‘ н - 1

7 Г & Р Ж & ' & “ " ? Т -թ ւան մեծագույն երախտավորի ՈՀ Կ" Ր. Սահակի գերեզմանին շատ մոտ է ԱշտիշատիՄ ա յր Ե կեղեցին, որի հի մ քե ր ը ևմնացորդները դեռ տեսնվում են (Օըմա նյա ն, « Ա զգա պ ա տ ում» , Ա ։ 3 2 0 ) ։

§ 4

Սահակի մա հից հետ ո, իր ձե ռ ք ի տ ա կ ս ո ­վորող բո լո ր կրոնա վորները ց ր վ ե ց ի ն գ ա ­վա ռները, ուր վա նքեր շի ն ե լո վ , մ Ի ո ւ ­թ յո ւն ն ե ր հա ստ ա տ եցին (հ ո ր ե ն ա ց ի , Գ կ է ) .

Իսկ երանելին Մեսրոպ՛ որ ներկա չէր Սա­հակի մահվան և հուղա րկա վորությա ն, լսե-,ո վ իր ա վա գ ը նկ երա կցի մ ա հ ը , խ ո ր տ ը ր տ ֊ մ ութ յա ն և ծա նր ա թ ա խ ի ծ սուգի մ եշ ընկա վ՛ Չկա ր ա յլևս ա յն հա յր ա կա ն ք ա ղ ց ր ձ ա յն ը ,որ իր եռա նդուն գ ո ր ծունե ութ յա ն ժ ա մ ա ­նակ քա ջա լերութ յուն և տ խ ուր վ ա յր կ յա ն ­ներում մ խ ի թ ա րո ւթ յո ւն էր տ ա լիս , որ իրկորովի գ ո ր ծ ա կ ցո ւթ յա մ բ և հեղինա կա վոր հրա մա նով իրեն ա ջա կցութ յուն էր ց ո ւ յց

տ ա յիս ։ Հ ա յո ց թ ա գ ա վ ո ր ո ւթ յո ւն ր կ ո ր ծ ա ն ­վա ծ, Հ ա յո ց Հա յր ա պ ե տ ո ւթ յո ւն ը ա նա րժա ն ա նձերի ձեռքը խ ա ղա լիք դա րձա ծ և քա ­հա նա յա պ ետ ութ յա ն վերջին շա ռա վ իղն էլ հա նգուց յա լ։ Ո ՜վ պ իտ ի կա րող ա նա ր ա յլև ս մխ իթ ա րել տ ա ռա պ յա լ ու հուսա կտ ուր ծ ե ֊ ր ունո լն ։ Եվ թ ե և ա յս խ որունկ տ խ ր ո ւթ յո ւ­նը չէր թ ո ղ ն ո ւմ իրեն մ ի վ ա յր կ յա ն զ վ ա ր ­թ ա ն ա լ, բ ա յց պ ա րտ ա կա նութ յա ն ձա յն ը կենդա նի էր և զ ո ր ե ղ ։ Սահակի մ ա հի ց հե­տո, Հա յրա պ ետ ա կա ն Ա թոռի տ եղա պ ա հու­թ յո ւն ը Վ ա ղա րշա պ ա տ ում հ ա ն ձն վ ե լ էր Մ եսրոպ ին։ Ա յս մա սի ն վ կ ա յո ւմ է Կորյուն՝ շա տ հա կիրճ մ ի ա կնա րկո վ. « և զ վ ե ր ա կ ա -ցո լթ ի ւնն ս ր բո յ ե կ ե ղ ե ց ւո յ' շնո րհօքն Ա ս- տ ո ւծո յ ա ռա նց պ ա կա սոլթ եա ն տ ա ն էր » ։Նման մ ի վ կ ա յո ւթ յո ւն էլ ունի Փ ա րպ եցին. «Ե լ յե տ Վե3 ա մ ս ո յ կա տ ա րմա ն Ս ր բո յն Ս ա հա կա յ' վա խ ճա ն ե ցա լ ե ր ա ն ելի ն Մ ա շ­տ ո ց .. . զ ո ր ո յ զհետ յա ջո ր դ ե ա ց զ Ա թ ո ռ Հա յր ա պ ետ ո լթ եա ն ա շխ ա րհիս Հ ա յո ց , հ ր ա - ւէա նա լ երա նելւո յն Մ ա շտ ոցի' Ս ուրբն Յ ո վ - սէվէ (Փ ա ր պ ե ց ի , Էջ 3 8 ) ։ Եթե Հ ո վ ս ե փ կա - թողիկոսր հա ջորդում Է Մ ա շտ ոցին և ա յն Էլ հենց Մ ա շտ ոցի հր ա մ ա ն ո վ , ո ւր ե մ ն Մ ա շ­տ ոցը հովվա պ ետ Է։ Ա յս ն ո ւյն ր ա վ ե յի

հ ա յտ ն ի կ ե ր պ ո վ գ տ ն ո ւմ ենք Մ եսրոպ ե ր ե ­ց ի վեր ջո ւմ դ ր վ ա ծ մ ի ծ ա ն ո թ ո ւթ յա ն մ եջ. «Յ ա ռ ա ջ քա ն զ վ ա խ ճ ա ն ե լն Ս ա հա կա յ կ ա ­թ ո ղ ի կ ո ս ի , տ ա յր զ տ ե ղ ա պ ա ^ ո ւթ ի ւն Ա թ ո- ռ ո յն Ս ր բո յն Գ րի գոր ի ' Մ ե ս ր ո պ ա յ վ ա ր դ ա ­պ ետ ին և Մ եսրոպ տ ա յր Յ ո վ ս է փ ե ր ի ց ո ւ» , Գ ա նձա կեցին էլ հ ա ս տ ա տ ում է ն ո ւ յն ը . «Եւ Ս ուրբն Սահակ կ ա լե ա լ գհ ա յր ա պ ե տ ո ւթ ի ւն ն ա մ ս յի ս ո ւն և մ ի ; և փ ո խ ի խ ա ղ ա ղ ա կ ա ն մ ա - հ ո ւա մ բ ի կա րգս հ ր ե շ տ ա կ ա ց ։ Տո ւե ա լ զԱ թոռն ց ս ո ւր բն Մ ե ս ր ո պ . յո ր և նա ի ն ո յն ա մ ի ելից զ կ ե ն ց ա ղ ս յի շա տ ա կ բա ր ի թ ո ղ ե ա լ ա պ ա գ ա ­յ ի ց . Ի “ ԿզՐա ն ա ռա ջին Յ ա զ կ ե ր տ ի ն պ ա րսիցա ր ք ա յի ն , ո ր դ ւո յն Վ ռ ա մ ա յ եր կ ր ո ր դ ի , և ա ռ նո ւ զ ա թ ո ռ ն Ս ուրբն Յ ո վ ս է փ ա շա կերտ ն ո ց ա » (է ջ 1 9 — 2 0 ) ։ Վ երջա պ ես ուրի շն եր , ի ն չ . պ ես Փ ա ր պ ե ցո ւ պ ա տ մ ա ծ ի ց էլ կ ա ր ելի է ե զ ­ր ա կ ա ց ն ե լ, ուղղա կի կ ա թ ո ղ ի կ ո ս կ ա մ հ ա յր ա ֊

պ ետ են դ ա ր ձ ն ո ւմ Մ ե ս ր ո պ ին . ա յս պ ե ս « Յ ա յս մ ա ւ ո ւ ր ք » - ը . «Ե ւ ն ս տ ա լ Ս ուրբն Մ ես ­ր ոպ յե տ նորա կ ա թ ո ղ ի կ ո ս վ ե ց ա մ ի ս » (Հ ո ռ ի Р ) . «Ե ւ յե տ նորա յա ջ ո ր դ ե ա ց զ Ա թ ո ռ ն Հ ա յ­ր ա պ ե տ ա կ ա ն ս ուրբ հ ա յր ն հ ա ս ա ր ա կա ց և վա ր դ ա պ ետ ն ճ շմ ա ր տ ո ւթ ե ա ն մ ե ծ ն Մ եսրոպ »(Մ ե հ ե կ ի Ժ Գ )։ Ն ա և «Պ ա տ մ ո ւթ ի լն տ ես լեա ն

Ս. Ս ա հ ա կ ա յ» ( ձ ե ռ • Կա րին յա ն , № 1 7 5 7 , էջ 2 8 բ ) . «Ե լ զհ ե տ նորա (Ս ա հ ա կ ա յ) յ ա ֊ ջորդէ զ Ա թ ո ռ Հ ա յր ա պ ե տ ո ւթ ե ա ն ն սուրբ վա ր դա պ ետ ն և թ ա ր գ մ ա ն ի չն Մ եսրա լպ գ ր ա ս տ ե ղ ծ ն , որ և Մ ա շթ ո ց ա ն ո ւա ն ե ց ա ւ»։ Ա յս պ ես է ը ն դ ո ւն ո ւմ ն ա և Ֆ ն տ գ լյա ն ( « Ա ֊ ն ա հ ի տ », 1 9 0 5 , էջ 2 4 1 և Կ ո ր յո ւն , էջ 6 4 )և տ ա լիս է սրա հ ա մ ա ր հ ե տ և յա լ պ ա տ ճ ա ­ռ ա բ ա ն ո ւթ յո ւն ն ե ր ը . 1 ) Ս ա հա կի մ ա հի ց հ ետ ո Մ ե ս ր ոպ ից ա վ ե լի ա ր ժ ա նա վ ո ր մ ա րդ չկ ա ր , ո ր պ ե ս զի նրա ն տ րվեր կ ա թ ո ղ ի կ ո ս ա ­կա ն պ ա տ ի վ ը . 2 ) ըս տ Կ որ յունի , Մ եսրոպ Ս ա հա կի մ ա հ ի ց հ ե տ ո Հ ա յա ս տ ա ն ի ա մ են կ ո ղ մ ը հ ո վ վ ա կ ա ն խ ր ա տ ա կ ա ն թ ղ թ ե ր է ու­ղ ա ր կել և սա ուրիշ պ ա շտ ո ն չ է , ե թ ե ոչ հ ա յր ա պ ե տ ի ։

Բ ա յց ի ն չպ ե ս ը ն դ ո ւն վ ա ծ է մ եր պ ա տ ­մ ո ւթ յա ն մ ե ջ , ե ր և ի Մ ես ր ոպ ա յս պ ի ս ի բա ր ձ ր ա ս տ իճա նի հա ս ա ծ չէ և վ ե ր ո հ ի շ յա լ տ ե ղ ե կ ո ւթ յո ւն ն ե ր ր լո կ չա փ ա զ ա ն ց ո ւթ յո ւն ­ն ե ր են ի ր տ ե ղ ա պ ա հ ա կ ա ն պ ա շտ ո ն ի ։ Ա. Զ ա մ ի ն յա ն ( « Հ ա յո ց Ե կ ե ղ ե ց ո ւ պ ա տ մ ո ւ­թ յո ւ ն » , Ա , Էհ 6 8 ) , ը ն դ ո ւն ե լո վ երկուսի միքին ձ և ը , ա ս ո ւմ է , որ « Մ ա հա կից հետ ո կ ա թ ող իկո ս է դ ա ռ ն ո ւմ , թ ե և ոչ ձ ե ռ ն ա դ ր ո ւ­թ յա մ բ , Մ ես րո բ Մ ա շտ ո ց ը , որ ա ր դեն Ս ա ֊ հա կի Բ ա գրև ա նդ ե ղ ա ծ ժ ա մ ա ն ա կ նս տ ո ւմ էր Վ ա ղա րշա պ ա տ ում» ։

Ի նչպ ես է լ լի ն ի , Մ եսրոպ մ ի ն չև վերքին ր ո պ ե ն չթ ե ր ա ց ա վ ի ր ջ լա տ վ ա ծ ո ւժ ե ր ը ն վ ի - ր ե լ Ա զգի ն և ժ ո ղ ո վ ր դ ի ն , ա վ ետ ա ր ա նա կ ա ն ք ա ր ո զ ո ւթ յո ւն ը ե Հ ա յր ա պ ե տ ա կ ա ն Ա թոոի

է Я ս՜ ի а о ւ* ն

տ ե ղ ա պ ա հ ութ յո ւնը ա ն խ ա փ ա ն և ա ռա նց պ ա կ ա ս ո ւթ յա ն ա ռա ջ տ ա ր ա վ մ ի ն չև վ ե ր ջ ։ Ա շխ ա տ ե ց։ ջա նք գ ո ր ծ դ ր ե ց , որ ա մ ե ն մա րգ բա ր ո ւթ յա ն ճա նա պ ա րհի մ ե շ ա ն խ ա խ տ մնա ւ Տ ե ս ա վ , թ ե մ ո տ էր նա և ի ր վ ա խ ճ ա ն ը , ուստ ի կ տ ր եց իր ա չք ե ր ի ց ք ո ւնը և գ ի շե ր ց ե ր ե կ պ ա ս ո վ, ա ղ ո թ ք ն ե ր ո վ ու հ ո գ և ո ր ե ր գ ե ր ո վ էր պ ա ր ա պ ո ւմ , ճ գ ն ա վ ո ր ա կ ա ն խ ս տ ա մ բ ե ր կ յա ն ք էր ա ն ց կ ա ց ն ո ւմ և զ գ ո ւշա ց ն ո ւմ ա- մ ե ն ք ի ն ' պ ա հե լո ւ ա ս տ վ ա ծ ա յի ն պ ա տ վ ի ր ա ն ­ն ե ր ը ։

§ 5

Եվ մ ի ն չդ ե ռ Մ եսրոպ ա յս պ ե ս մ ո տ ա վ ո ր ն ե ­րին խ ո ս ք ո վ ու հ ե ռ ա վ ո ր ն ե ր ի ն խ ր ա տ ա կա ն թ ղ թ ե ր ո վ հոր դոր էր կ ա ր դ ո ւմ , մ ա հ վ ա ն հի վ ա ն դ ո ւթ յո լն ը վրա հա ււա վ և ծե ր ո լն ի ն ա ն ­կ ո ղ ի ն ը ն կ ա վ ւ Իր հ ի վ ա ն դ ո ւթ յա ն գ ո ւ յժ ը ց ն ց ե ց ա մ բ ո ղ ջ ե ր կ ի ր ը , և ա մ ե ն կ ո ղ մ ի ց իր մ ո տ թ ա փ վ ե ց ի ն ա շա կ ե ր տ ն ե ր , կ ր ո ն ա վ ո ր - ն ե ր , ի շխ ա ն ն ե ր ու ն ա խ ա ր ա ր ն ե ր , Ահա ա /ևոր ծե ր ո ւն ի ն պ ա ռ կ ա ծ է ի ր մ ա հ ճ ի մ ե շ . ի ր ս ի ֊ ր ե /ի ն ե ր ը իր շուրշն են պ ա տ ե լ, ահա Հ ո վ ս ե փ ե ր ե ց ը , ա հա Ի ո ղ ի կ , Մ եսրոպ Մ ա շտ ո ցի ս ի ­ր ե լա գ ո ւ յն և գ յխ ա վ ո ր ա շա կ ե ր տ ն ե ր ը . հա լ ն ա խ արա կա կա ն դ ա ս ի ց ներ կ ա են Վա հա ն Ա մ ա տ ո ւնի ' Մ ե ծ Հ ա յա ս տ ա ն ի հ ա զ ա ր ա պ ե ­տ ը , Հ մ ա յա կ Մ ա մ ի կ ո ն յա ն ' ք ա շն Վ ա րդա նի ե ղ բ ա յր ն ու Ս ա հա կի թ ո ռ ը , բ ո լո ր ն է լ Մ ե ս - րո պ ի ձ ե ռ ք ի տ ա կ ս ն վ ա ծ և ո ւս ա ծ ա ն ձ ե ր ։ Մ ի թա Նի օ ր վ ա կ ա ր ճ ա տ և հ ի վ ա ն դ ո ւթ յո ւն ի ց հ ե տ ո , ե ր բ հ ա ս ա ծ է ր ա ր դեն կ յա ն ք ի վեր շի ն վ ա յր կ յա ն ը . Մ եսրոպ թ ե թ և ա ց ա վ հ ա ն կ ա ր ծ ու ս թ ա փ վ ե ց ի ր ց ա վ ե ր ի ց , և հ ո գ ո ւ ա ն դո ր ր խ ա ղ ա ղ ո ւթ յա ն մ ե շ , և ի ր բ ո լո ր ա շա կ ե ր տ ն ե ­ր ի ն ե ր կ ա յո ւթ յա ն ը , կ ա ն գ ն ե ց ի ր ա ն կո ղ նի վ ր ա , և ի ր ս ո ւր բ ձ ե ռ ք ե ր ը ե ր կ ի ն ք բ ա ր ձ ր ա ց ­ն ե լո վ , օ ր հ ն ե ց վ ե ր շի ն ա ն գ ա մ ի ր ժ ո ղ ո վ ո ւր ­դ ը , ա ս տ վ ա ծ ա յի ն օ գ ն ա կ ա ն ո ւթ յո ւն ը հ ա յց ե ց

ն ր ա ն ց հ ա մ ա ր և բ ո լո ր ի ն էլ Ա ստ ուծո շն ո ր հ ­նե ր ին հ ա ն ձ ն ե ցւ Եվ եր ր դ ե ռ ձ ե ռ ք ե ր ը ե ր կ ի ն ք կ ա ր կ ա ռ ա ծ ' ա ղ ո թ ք էր մ ա տ ո ւց ո ս է , ա ս ո ւմ Է Կ ո ր յո ւն ը , ա հա ս ք ա ն չե լի մ ի տ ե ս ի լք ե ր և ա ց ե ր կ ն ք ի ց . խ ա չա ն մ ա ն շո ղ շո ղ ո ւն մ ի լո ւ յս ծ ա գ ե ց ա յն ա պ ա ր ա ն ք ի վ ր ա , ուր Էր Մ ե ս ­ր ո պ . ա մ ե ն մ ա ր դ ի ր ա չք ո վ տ ե ս ա վ ա յդ լո լքս ն ու հիա ցա վխ Եվ ա յդ լո ւ յս ի ց ո լա ց մ ա ն մ ե շ , ա մ ե ն ք ի ն ս եր և մ ի ա բ ա ն ո ւթ յո ւն պ ա տ -

վ ի ր ե լո ւց հ ե տ ո , մ ե ր ձ ա վ ո ր ն ե ր ի ն ու հ ե ռ ա ­վ ո ր ն ե ր ի ն օ ր հ ն ո ւթ յա մ բ պ ս ա կ ե լո ւց հ ե տ ո , ա ս տ վ ա ծ ա լի ն ա ղ ո թ ք ն ե ր ի մ ե շ փ /ե ց ի ր շ ո ւն ­չը ' Հ ա ւա ս տ ա ն ի գր ա կա ն կ յա ն ք ի ն ծն ո ւնդ տ վ ո ղ Հ ա յր ը ։

Ա(սւգե,ւ վա խ ճա նվեց Մեսրոպ ' Ա յրա րա տ ՝ յա ն գա վա ոի Վաղարշապասւ քա ղա քում,

Ս ա հա կի վ ա խ ճ ա ն ի ց վ ե ց ա մ իս հ ե տ ո , Մ ե­հ ե կ ա ն ա մ ս ի տ ա ս ն ե ր ե ք ի ն (ը ս տ Փ ոքր Կո­ր յո ւն ի ' Էշ 3 1 , տ ա ս ն յո թ ի ն ) ։

§6

Խ որեն ա ր ին ( և ն ր ա ն ի ց ա ռ ն ե լո վ ПՅ ա յս -մ ա ւո ւր քռ , Մ ե հ ե կ ի ԺԳ ե «Պ ա տ մ ո լթ ի ւն Ս. Ս ա հ ա կ ա յ» ' в Ս ոփ երը}), Բ , Էշ 3 6 ) պ ա տ մ ո ւմ ե ն , թ ե Մ ես ր ոպ ի մ ա ր մ ի ն ը ո ւ ր թ ա յլե լո ւ մ ա ­սին խ ռ ո վ ո ւթ յո ւն Ա ա ն հ ա մ ա ձ ա յն ո ,թ յո ւն ծ ա գ ե ց ժ ո ղ ո վ ր դ ի մ ե շ . ե ր ե ք կ ո ւս ա կ ց ո ւթ յա ն

բ ա ժ ա ն վ ե ց ի ն , ա ռա ջի ն խ ո ւմ բ ն ո լդ ո ս է Էր տ տ ն ե , Տ ա ր ո ն ' Մ ես ր ո պ ի բ ն ի կ գ ա վ ա ռ ը , ե ր կ ֊

Հ ա ր գ ն ո ւզ ո ւմ Էր տ ա ն ե լ Գ ողթ ն գ ա վ ա ռ ը ' որ ա ռա ջին ա ն գ ա մ ը ն տ ր ե լ Էր Մ եսրոպ ք ս ՚ր ո - ս ո ւթ յա ն հա մ ա ր (ը ս տ « 9 ա յս մ ա ւ ո ,ր ք » ֊ի թ ա - ո ե ,ո ւ Մ ա ս բ ե վ ա ն ք ո լմ ), ի ս կ երր ո ր դ խ ո ւմ բը ուղում ՛ Էր թ ա ղ ե լ Վ ա ղ ա ր շա պ ա տ ո լմ , ս ր բե ր ի գ ե ր ե զ մ ա ն ն ե ր ի մ ո տ , Բ ա յց ք ա ջն Վ ա հա ն Ա մ ա տ ո ւն ի , որ ա յն ժ ա մ ա ն ա կ Հ ա յո ց Ա շխ ա ր­հի հա զա ր ա պ ե տ Էր ն շա ն ա կ վ ա ծ պ ա ր ս ի ց տ ե­ր ո ւթ յա ն կ ո ղ մ ի ց , ե ր ե ք կ ո ւս ա կ ց ո ւթ յա ն դ եմ Էյ հ ա ղ թ ո ղ հա ն դիս ա ն ա լո վ , հ ա ջո ղ ե ց Մ ե ս ր ո ­պ ի Մ ա ը մ ի նր ի ր ս ե փ ա կ ա ն գ յա ղ ը ' ՕշակVI։ւ

փ ո խ ա դ ր ե լո ւ ։Ի սկ Կ որ յուն (է ջ 2 7 ) , ի ն չպ ե ս և Փ ա ր պ ե ցի

(է շ 1 0 5 ) , шкшЪд ա յսպ իսի տ ա րա ձա յնս, թ յուններ հիշելու, պ ա րզա պ ես հա յտ նոսէ են ,թ ե Վ ա հա ն Ա մ ս ս ո ո լն ի և Հ մ ա յա կ Մ ա մ /՛կ ո ն- յա ն մ ա ր մ ի ն ը Օշա կա ն փ ո խ ա դ ր ե ց ի ն ,

Փ ա ռ ա վ ո ր ե ղ ա վ հ ո ւղ ա ր կ ա վ ո ր ո ւթ յո ւն ը , ն ե ր կ ա Էր կ ր ո ն ա վ ո ր ն ե ր ի և ա շխ ա ր հ ա կ ա ն ­ների ա հ ա գի ն մ ի բ ա զ մ ո ւ թ յո ւ ն , թ ա վ ՚ո ր ր ճ ա ­նա պ ա ր հ ը ն կ ա վ Վ ա ղա րշա պ ա ա ից և վա ռա ձ կ ա ն թ ե ղ ն ե ր ո վ ու բ ո ր բ ո ք ա ծ ջա հ ե ր ո վ , >• ս ա ղ մ ո ս ն ե ր , օ ր հ ն ո ւթ յո ւն ն ե ր ու հ ո գ և ո ր եր­գ ե ր ե ր գ ե լո վ , դ ի մ ե ց դ ե ՛ս ի Օ էա ևա ն, որ Է ի մ ի ա ծ ն ի ց ե ր ե ք ժ ա մ վ ա ճսւնսւա ւսրհ հ ե ռ ա վ ո ­ր ո ւթ յո ւն ա ն ի դեպ ի հ յո ւ ս ի ս ։ Ո ո ջև ի ց ղնում էր ա յն խ ա չա ն մ ա ն լո ւ յս ո , որ Մ եսրոպ ի վ ա խ ճ ա ն ե լո ՚լ պ ա հին ծ ա գ ե լ էր , Օշա կա ն հ ա ս ն ե /ո վ , մ տ ա ն մ ա տ ո ւռ ր և ա յն տ ե ղ պ ա տ ' շա ճ ե կ ե ղ ե ց ա կ ա ն ա ր ա ը ող ութ յռ ,ն ն ե ր կ ա տ ա ­ր ե լո ւց հ ե տ ո , մ ա ր մ ի ն ը հ ո ղ ի ն հ ա ն ձ ն ե ց ի ն ։ Եվ լո ւ յս ը , որ մ ի ն չև ա լն տ ե ղ ա ռ ա ջն ո ր դ ն / Լր դ ա գ ա ղ ի ն , ա ն հ ե տ ա ց ա վ ', ա յն ո ւհ ե տ և և ա մ ե ն մ ա ր դ ի ր տ ե ղ ը վ ե ր ա դ ա ր ձ ա վ ,

* Сиис Մ ա լխ ա ս յա ն ի , ա շ խ ա ր հ ա ր ա ր թ ա ր գ մ ա ն ո ւ ­

թ յո ւ ն Аէ ո ր ե ն ա գ ո ւ , ծ ա ն ո թ ո ւ թ յո ւ ն 3 4 4 , ա յդ ց ո լա ց ո ղ

չ ո ւ յս ր , շ ա տ բ ն ա կ ա ն ր ա ց ա տ ր ո ւ թ յս ւ մ ր , Էր V դ ա գ ա ղ ի

վ ր ա դ ր վ ա ծ ո ղ ո ր կ ա ր ծ ա թ ե խ ա չ ի ց ո ր ս ց ո ւ մ ը օ դ ի մ ե ջ

խ ա ղ ա ղ ե ղ ա ն ա կ ե ն , ա ր ե գ ա կ ի ճ ա ռ ա գ ա յթ ն ե ր ի տ ա կ ւ—

Տ ե ՞ս և հ . Տ ե ր ֊Մ ի ն ա ս յա ն ի գ ր ա ծ ը , ^ Բ յո ւ ր ա կ ն յ> , 1 8 9 8 ,

Է է Տ 3 1 բ ,

иյ յ յ ւ ք ի Ա ծ Ի ' ' 196 2

“ц ? « Հ ա յ ա ս տ ա ն » , էշ 1 9 1 ) թ ե և գի տ ե , որ Մ ես­րոպի գերեզմա նը Օ շ ա կ ա ն ո ւ մ ն Է, բ ա յց ն ո ւ յ ֊ն ո Հ ն ո ւ մ է նա և Մշո Հ ա ց ի կ կա մ Խ ա սիկգյուղում, որ Մեսրոպի ծննդա վա յրն է . Ահ հո խոսքերը. «Յեկեղեցւոշ ղեդշս է գերեզմա ն ^ ո / Մ ե ս ր ո պ ա յ . յա յս եկեղեցի երդնուն մինչև ցա յսօր քուրդք ե եէզիտիք շուրշա կի ռնակեսձլբ յերդմունս իւրեանց ասե ով,Տհա ոէթէլ Խասիկ. ա յս ի ն ք ն Ո ւխ տ ^ Կ ա1- կա մ Տ է ՚ր է լ Խ ա սիկ, ա յս ի նք ն ե կ ե ղ ե ցի Հ ա ց ե ֊ կ ա յ. նա և տ ա նին ը ն ծ ա յ և պ ա ր գ և »։

Մի Տիչ ավելի հյյյնգա մա նորեն է Ւ " սում Հ . Ներսես Սարդս յա ն ( էՏեղա զրութիւնք իՓոքր և ի Մ ե ծ Հ ա յս » , Վ ենեա իկ. 1 8 6 4 Էշ2 3 6 ֊ - 2 3 7 ) , որ ն ո ւյն գ յո ւղ ո ւմ գ տ ն ե լո վ Ս- Մ եսրոպ ին ն վի րվա ծ ա յդ ե կ ե ղ ե ց ի ն , կա րծում Է թե Մ եսրոպ ի նշխ ա րների մ ի մ ա սը ա յն ­տեղ Է թ ա ղ վ ա ծ կա մ նո ւյն ի ս կ ե կ թ ա դ ր ո լմ Է. թ ե ա ռա } Մ եսրոպ ի մ ա րմ ինը ա յն տ ե ղ Է թ ա ղ ­վել և հետ ո տ ա րվել Օշականւ Ահա իր խ ո ս ­քերը. в Ը ն դ մենա ստ ա նս Մ շոյ հա մ/սրելի Էր ա րդեօք և ե կ ե ղ ե ցի ն Ս րբո յն Մ ես ր ո պ ա յ ի գիւղն Հ ա ց ի կ ի հիւսիսա կողմ ն Մ ե ղ ր ա գե տ ո յ ի մէշ դա շտ ին, թ էպ էտ չի ք ա յժ մ կա նգուն ոչ եկեղեցի ե ո ' մա տ ուռն մ ի փ ո ք ր ի կ , ա յլ երևի աւերակ նորա . և ա ռ նմ ա քա ր ը ն կ էց մ ի հեռի ա յլ տ եղի որշապ ատ եա լ ի վա րկպ ա ր ա զի ք ա ֊ ր ՚ս ն ց և ի միշի կոտ որք գ ե ր ե զմ ա ն ա ք ա ր ի բա ց օ թ ե ա յ ի ս պ ա ռ և պ ա տ ուեա լ ի բ ն ա կ չա ց ։ Թերևս մա սն մ ի ի նշխ ա յոսց ս ր բ ո յն ա վ փ ո - փ եալ իցէ ի տ եղւոշն, կ ա մ նա խ ա ստ են թ ա - ղեա լ ի բր և ի հ ա յր ե ն ի գի ս լն իւր յո ր ո ւմ ծնեա Լն Էր, և ա պ ա փ ոխ ա դր եա լ յՕ շա կա ն դիւղ յԱ ր փ գա ծոտ ն գա լա ռ ի » ։ Ա յս պ ի սի մ ի ենթ ա դրութ յուն ս ա կ ա յն չունի բ ն ա վ հ ի մ ք , քա նի որ պ ա տ մա գի րների վ կ ա յո ւթ յա մ բ չի հա ստ ա տ վում ։ Հ ա ց ի կ ի Ս. Մ եսրոպ ե կ ե ղ ե ցի ն պա րզա պ ես ն վ ի ր վ ա ծ Է նրա ա ն վ ա ն , ինչպ ես ուրիշ զա նա զա ն վ ա յր ե ր ո ւմ գ տ ն վ ա ծ հ ա մ ա ­նուն եկ ե ղե ցի նե ր ։

Ա յստ եղ թ ո ղ ներ վ ի ի ն ձ մ ե շ բ ե ր ե լ Խ որե- նա ցո լ ներ բող ը Սահակի և Մ եսրոպ ի մ ա ս ի ն , որ ա յնք ա ն ք ա ղ ց ր Է հ ն չո ւմ ն ո ւյն ի ս կ հա ­զա րա վոր տ ա րիներ հետ ո .

ՍահակՈր մա հկա նա ցո ւ ծ ն ե ա լ, ա նմա հ զիւրն

յիշա տ ա կ եթ ո ղ , պ ա տ ուեա ց զ պ ա տ կեր ն, պ ա տ կա ռեա ց ի կոչնա կա նէն, փ ոխ ա նո ր դ եա ց զկեա նս ն, և ա յս ք ա ն կ ե ն ցա զ ա վ ա ր ե ա ց ' իբր ղի ոչ պ ա կ ա ս ո ւթ ի ձ իրիք մ ա ս ն ի ծե ր ո ւ- թ ե ն է ն եղ ա ն իլ, և ոչ յա խ տ ի ց ա ռ ը ն դ ո լն ի լ։ Ջ ո ր մ է պարտ էր մ ե զ հրաշա փա ռա գունիլա ն ցա նել բա ն ի ւ ըստ ա ր ժա նի հօրն դրուա - տ ի ց , ա յլ ղի մ ի ՛ յեր կա ր ութ ի ւն ճ ա ռի ցս լի ց ի

ձա նձրութիւն ը ն թ ե ր ց ո ղ ա ց , ա յլո ւ մ տ ե ղ ւո յ և ժա մ ա նա կի զ ա յն ո ս ի կ թ ո ղ ց ո լք ՝ ա ր տ ա ք ո յ ա յս ց գ ր ո ց , ուր » կ զ բ ա նէ հ բ ա ւի ր ե ց ա ք ա ռ­նե լ թ ե լա դ ր ո ւ թ ի ձ ։

Մ եսրոպԳ ե ր ա զա ն ցե ա լ ք ա ն զ ա մ ե ն ա յն , որք զ ա յն ո ։

ժ ա մ ա ն ա կ ա լ էին ա ռ ա ք ի ն ի ք : Ք ա ն զ}։ ա մ-բա ր տ ա ւա ն ո ւթ ի ւն և մ ա ր դ ա հ ա ճ ո լթ ի ւն ի ն ո ­րա վա րս տ եղի գ տ ա ն ել ե ր բ ե ք ոչ կա բ ա ց ի ն , ա յլ հեղ ո ւ լա լա կ ա մ և բա ր ե խ ո ր հ ո ւր դ գ ա լո վ , և ե ր կ ն ա յն ո ց ն զ ա ր դ ա ր ե ա լ ս ո վ ո ր ո լթ ե ա մ բ ք զի նքն բ ո լո ր ի ց ց ո ւց ա ն է ր ։ Վ ա սն զ ի գ ո յր տ ե ս լե ա մ բ հ ր ե շտ ա կ ա կ ա ն , մ տ օ ք ծն ն դ ա կ ա ն , բա ն ի ւք պ ա յծ ա ռ , գ ո ր ծ ո վ ք ժ ո ւժ կ ա լ, մ ա ր մ ­ն ո վ ա ր տ ա փ ա յլե ա լ, ս ա ր ա ս ի լք ա ն ճ ա ռ , խ ո ր հ ր դ ա կ ց ո ւթ ե ա մ բ մ ե ծ , հ ա ս ս տ ո վ ո ւղիղ , յո ւ ս ո վ հ ա մ բ ե ր ո ղ , ս ի ր ո վ ա ն կ ե ղ ծ ա լո ր , ու­ս ո ւց ա ն ե լո վ ա ն ձ ա ն ձ ր ո յթ ։ Ա յլ վա ս ն ղի զ բ ո ֊ լո ր ուղ ղ ո ւթ ի ւնս նորա ոչ բ ա ս ս կ ա ն ե մ ա ս ե լ, ի հա նգիս տ նորա ն շխ ա ր ա ցն դ ա ր ձո լցի ցզբանսէ

§ 7

Կ որյուն պ ա տ մ ո ւմ Է, թ ե Մ եսրոպ ի մ ա հ ­վ ա ն ի ց ե ր ե ք տ ա ր ի հ ե տ ո (Փ ո ք ր Կ ո ր յո ւն , Էշ 3 4 , ա ս ո ւմ Է . « յե տ ա մ ս ո ց ե ր ի ց ա ն ց ե լո ց » , որ ա նշուշտ գ ր չա գր ա կ ա ն ս խ ա լ Է և պ ե տ ք Է ո ւղ ղ ե լ սււքսւց_), Վ ա հա ն Ա մ ա տ ունի ի շխ ա ն ը , ի պ ա տ ի վ Մ ե ս ր ո պ ի , « ք ր ի ս տ ո ս ա ս ե ր փ ո ւթ ո վ կ ա ն գ ն ե ց ր ե ց ս ք ա ն չե լի մ ի խ ո ր ա ն » , որ տ ա ­շա ծո ք ա ր ե ր ո վ ք ա ն դ ա կ վ ա ծ Էր։ Բ ա յց թ ե ի ն չ պ ե տ ք Է հա ս կ ա ն ա լ ա յս տ ե ղ խ ո ր ա ն բ ա ռ ո վ ՝ կա րոտ Է բ ա ց ա տ ր ո ւթ յա ն ։ Ա յս բ ա ռ ո վ ա ռ ­հա ս ա ր ա կ հ ա ս կ ա ցե լ ե ն մ ա տ ո ւռ , ո ր ո վ ի բր թ ե Վ ա հա ն Ա մ ա տ ո ւնի ն Մ եսրոպ ի գ ե ր ե զ մ ա ­նի վ ր ա մ ա տ ո ւռ Է կ ա ն գ ն ե լ, ի ն չպ ե ս որ Փ ոքր Կ որ յուն (Է շ 3 4 ) ա ս ո ւմ Է հ ա յտ ն ա պ ե ս , «կ ա - մ ե ց ա ւ տ ա ճա ր փ ա ռ ա ց ա նուա նն Ա ս տ ո ւծռ յ շի ն ե լ յա նոմն Ս ր բո յ Վ ա ր դ ա պ ե տ ի ն »։ Բ ա յց ք ա ն ի որ Մ եսրոպ ա ր դ ե ն մ ա տ ո ւռ ի (մ ա ր ւո ի - г п и ш г ш ь^ ) մեշ Էր թ ա ղ վ ա ծ , չի կ ա ր ո ղ « մ ա ­տ ո ւռ » ն շա ն ա կ ո ւթ յո ւն ը ա րդա րա նա լ• և տ ե ­ղիք Էլ չկ ա կ ա ր ծ ե լո ւ , թ ե Վ ա հա ն ա ռա շին մ ա տ ո ւռ ը ք ա ն դ ա ծ և ե ր կ ր ո ր դ ա ն գ ա մ մ ի ո լ-

ր ի շը շ ի ն ա ծ լի ն ի ։ Ո ւստ ի պ ե տ ք Է ը ն դ ո ւն ե լ, թ ե խ ո ր ա ն բ ա ռ ն ունի ի ր ա յժ մ յա ն ս ո վ ո ր ա ­կա ն ի մ ա ս տ ը , ա յ6 Է «ս ե ղ ա ն ե կ ե ղ ե ց լո յ» ։ Հ ե ­տ և ա բա ր Վ ա հա ն Ա մ ա տ ո ւնի ի շխ ա ն ը ա յն մ ա տ ո ւռ ի մ ե շ մ ի ն ո ր խ ո ր ա ն Է ա վ ե լա ց ր ե լ հ ա ն ուն Ս. Մ ե ս ր ո պ ի ։ Ա յս խ ո ր ա ն ի ներսը գ ր ա վ Մ ես ր ոպ ի գ ե ր ե զ մ ա ն ը , մ յո ւս ն ա հ ա ­տ ա կ նե ր ի գ ե ր ե զ մ ա ն ն ե ր ի հ ե տ , ս եղ ա ն ի հ ա ­մ ա ր պ ա տ ր ա ս տ ե լ տ վ ե ց ո ս կ ե ղ ե ն , ա ր ծ ա թ ե ­ղ ե ն և ա կ ն ա զ ա ր դ ս պ ա ս ն ե ր . և Մ ես ր ո պ ի ա - շա կ երտ Բ ՛ա դիկին, ուրիշ մ ի ք ա ն ի ա շա կ ե ր ­տ ա կ ի ցնե ր ի հ ե տ , ն շ ա ն ա կ ե ց ի բ ր վերա կա ցու

* և սպ ա սա վոր ն ո ւյն վ կ ա յա ր ա ն ի ։ Ա յն ո ւհ ե տ և Ա յրա րա տ գ ա վ ա ռ ի ժ ո ղ ո վ ո ւր դ ը մ ե ծ բ ա զ մ ո ւ ­թ յա մ բ գ ա լի ս էր ա մ ե ն տ ա ր ի ' տ ո ն ե լո լ Ս. Մ ես րո պ ի հ ի շա տ ա կ ը , որ մ ի ն չև ա յժ մ է լ շա ­ր ո ւն ա կ վ ո ւմ է ։

Մ եսրոպ ի գ ե ր ե զ մ ա ն ը և խ ո ր ա ն ը կ ա ն գ ն ե ­լո ւց հետ ո (ն յո ւթ ա ՛կ ա ն հ ի շա տ ա կ ա ր ա ն ), Մ եսրոպ ի ա շա կ ե ր տ նե ր ը մ տ ա ծ ե ց ի ն նա և մ ե ծ վ ա ս տ ա կ ա վ ո ր ի բ ա ր ո յա կ ա ն հի շա ­տ ա կ ա ր ա նն էլ կ ա ն գ ն ե լ, ա յն է գրել նրա կ ե ն ս ա գ ր ո ւթ յո ւն ը , մ ի պ ա տ ի վ , որ մ ի ն չև ա ն ­դ ա մ Ս ահակ կ ա թ ո ղ ի կ ո ս ի ն չէ ր տ ր վ ա ծ և որ գա ր ուց ի դա րս պ իտ ի փ ա ռ ա բա ն ե ր Մ եսրո­պ ի ա ն ո ւն ը ։ Ո ւ՜մ կ ա ր ելի էր հ ա նձնա ր ա ր ել ա յդ ա շ խ ա տ ո ւթ յո ւն ը ։ Ա շա կերտ ները ը ն տ ր ե ­ց ի ն Կ ո ր յո ւն ի ն , որ բ ա ց ի է ջմ ի ա ծ ն ի վ ա ր դա ­պ ետ ա րա ն ի ս ա ն լի ն ե լո ւ ց , եր կ ա ր ժ ա մ ա նա կ ա ր բա ն յա կ և գ ո ր ծ ա կ ի ց էր ե ղ ե լ Մ եսրոպ ին և լա վա տ եղ յա ՛կ էր բ ո լո ր ա ն ց ո ւդ ա ր ձ ի ն ։ Հ ո վ - ս ե փ , ժ ա մ ա ն ա կ ի կ ա թ ո ղ ի կ ո ս ը , ո ր ն ո ւյն պ ե ս ա շա կերտ էր ե ղ ա ծ Մ ե ս րո պ ի ն և դա սը նկեր Կ ո ր յո ւն ի , հ ր ա մ ա յե ց սրա ն գ ր ե լ ա յդ գ ի ր ք ը ՚ Նրա ն ք ա ջ ա լե ր ե ց ի ն ն ա և մ յո ւս ա շա կե ր տ ա ­կ ից ը ն կ ե ր ն ե ր ը և Կ որյուն հ ա ն ձ ն ա ռ ա վ ։ Ի - ր ե ն ենք պ ա րտ ա կա ն «Վ ա ր ք Մ ա շտ ոցի ս գ ի ր ­ք ը , որ թ ե և հ ա մ ա ռ ո տ , բ ա յց մ ի ա կ ս տ ո ւ յգ և ա մ փ ո փ պ ա տ մ ո ւթ յո ւն ն է հ ա յո ց գր ե ր ի գ յո ւ ­տ ի ( ա յս մ ա ս ի ն տ ե ս Գ. Փ ա ռ ն ա կ = Ֆ ն տ ր գ - լ յա ն , «Ա ն ա հ ի տ » , 1 9 3 1 , էջ 5 8 ) ։

§ 8Վ ա հա ն Ա մ ա տ ո ւնի ի շ խ ա ն ի ց մ ի ն չ և ա յժ մ

չէր կ ա ր ո ղ Մ ես ր ոպ ի Տ ա ճ ա ր ն ու խ ո ր ա նը ա ն ա ղա րտ մ ն ա լ, ա ն շուշտ շա տ ա ն գ ա մ ն ե ր ա վ ե ր վ ա ծ ու ն ո ր ո գ վ ա ծ ե ն , բ ա յց բ ո լո ր ա յս ն ո ր ո գ ո ւթ յա ն ց պ ա տ մ ո ւթ յո ւն ը ա վ ա ն դ վ ա ծ չէ մ ե զ ։ Ե կ ե ղ ե ց ո ւմ ա յժ մ գ ո յո ւթ յո ւն ո ւն ե ց ո ղ ա ր ձ ա ն ա գ ր ո ւթ յո ւն ն ե ր ը 1 2 8 6 թ վ ա կ ա ն ի ց ա յն կ ո ղ մ չե ն ա ն ց ն ո ւմ , ուս տ ի հ ն ա դ ո լյն ժ ա մ ա ­նա կի մ ա ս ի ն տ ե ղ ե կ ո ւթ յո ւն չո ւն ե ն ք ։ Ա լիշա ն ( « Ա յր ա ր ա տ » , էջ 1 8 9 ) , կ ա ր ծ ո ւմ է , որ ա ռ ա ­ջի ն ա վ ե ր ո ւմ ը պ ա տ ա հ ա ծ պ ի տ ի լի ն ի գ ո ւց ե խ ո ր ա ն ի շ ի ն ո ւթ յո ւն ի ց 11 տ ա րի հ ե տ ո , Վ ա ­հա նի հ ա կ ա ռ ա կ ո ր դ Վ ա սա կի ձ ե ռ ք ո վ , որին հ ե տ և ո ղ ո լր ա ց յա լ հ ա յե ր ը , ուրիշ ա ր քունի ձ մ ե ր ո ց ն ե ր ի հ ե տ , ա վ ե ր ե ց ի ն ն ա և «զ ա մ ո լր ն Օ շա կա ն» ը ս տ Ե ղ ի շե ի ։ Բ ա յց Ա լիշա ն ա վ ե ­լա ց ն ո ւմ է ա ն մ ի ջ ա պ ե ս , ո ր ե թ ե ա յս պ ե ս ե- ղ ա ծ է լ լի ն ե ր , ի հ ա ր կ ե Վ ա հա ն կ ա մ ի ր պ ա ­յա զ ա տ ը , հ ա յ ն ա խ ա ր ա ր ն ե ր ի գ ե ր ե դ ա ր ձ ի ն , ա ն պ ա տ ճա ռ ն ո ր ո գ ա ծ պ ի տ ի լի ն ե ր ։

Ա րդի ա ր ձ ա ն ա գ ր ո ւթ յո ւն ն ե ր ը ’ գ ր ե թ ե բ ո ­լո ր խ ո ս ո ւմ ե ն Օ շա կա ն գ յո ւղ ի ա պ ա հ ա ր կ ո լ- թ յ ա ն մ ա ս ի ն , շն ո ր հ ի վ Ս ա հմա դին ի շ խ ա ն ի , որ կ ա ր ո ղ է Ա նիի ք ա ղ ա ք ա գ լո ւխ ը լի ն ե լ ։ Ո րովհետ և ա յս ա ր ձ ա ն ա գ ր ո ւթ յա ն ց մ ե ջ տ ա ­

ճա րի ն ո ր ո գ ո ւթ յո ւն չի հ ի շ վ ա ծ , ե ն թ ա դ ը ր - վ ո ւմ է , թ ե ա ր դ ե ն նոր էր և կ ա մ ք ի չ ժ ա մ ա ­նա կ ա ռա ջ ն ո ր ո գ վ ա ծ էր ն ո ւ յն ի շխ ա ն Սահ- մ ա դ ի ն ի ձ ե ռ ք ո վ ։ Ա յս պ ի ս ի մ ի ն ո ր ո գ ո ւթ յո ւն հ ի շ վ ա ծ է ի բ ր 1 2 7 7 թ վ ա կ ա ն ի ն , բ տ յց թ ե ո ՛ւր է հ ի շ վ ա ծ ' հ ա յտ ն ի չ է ի ն ձ ։

Ա յն ո ւհ ե տ և դ ա ր ձ յա լ կ ո ր ծ ա ն վ ե ց տ ա ճա րը և Փ ի լի պ ոս կ ա թ ո ղ ի կ ո ս Ա ղ բա կ ե ց ի ն նո ր ո - գ ե ց (ն ո ր ո գ ո ւթ յո ւն ը ս կ ս ա վ 1 6 3 9 թ վ ի ն և ա վ ա ր տ վ ե ց 1 6 4 5 թ վ ի ն ) ։ Ա ռա ք ել վա ր դա պ ետ Դ ա վ ր ի ժ ե ց ի հ ա մ ա ռ ո տ կ ե ր պ ո վ պ ա տ մ ո ւմ է հ ի շ յա լ ն ո ր ո գ ո ւթ յո ւն ը հ ե տ և յա լ ձ և ո վ . « Ա յլ և զ հ ո յո կ ա պ և զ լա յն ա ն ի ս տ և ղ բա ր ձ ր ա բե ր ձ տ ա ճ ա ր փ ա ո ա ց ն Ա ս տ ո ւծ ո յ, ղ հա նգս տ ա ր ա ն Մ ե ծ ի Վ ա րդ ա պ ե տ ի ն Մ ե ս ր ո վ բ ա յ ա յն ո ր ի կ , որ ե գի տ ղ գ ի ր ս Հ ա յո ց , որ պ էս բ ա ն ք պ ա տ - մ ութ հա ն նորա ճ ա ռ ե ն , թ է տ ա ր եա լ հ ա ն գ ո ւ- ց ի ն գնա ի գ ի ւղ ն , ո ր ա նո ւա նի Օ շա կա ն, ա րդ ' ա յս տ ա ճա ր հ ա նգ ս տ ա ր ա ն ի Ս ր բո յն Մ ես րով­բ ա յ վ ա ր դ ա պ ե տ ի ն ի վ ա ղ ժ ա մ ա ն ա կ ա ց բ ո ­վ ա նդ ա կ տ ա ն ի ք ն փ լո լղ ե ա լ ի ջե ա լ է ր , և մ ի ­ա յն ա ւա գ խ ո ր ա ն ն էր մ ն ա ց ե ա լ ծ ա ծ ո ւկ , և ի ժ ա մ ա ն ա կ ս կ ա թ ո ղ ի կ ո ս ո ւթ ե ա ն ի<֊Բո 1 սուրբ հ ա յր ե պ ե տ ն Փ իլի պ պ ոս ս կ ս ա լ զ ա յն ևս ն ո - ր ո գ ե լ , որ և կ ա տ ա ր ե ա ց բ ա զ ո ւմ ծա խ ի ւք և ա շ խ ա տ ո ւթ ե ա մ ր , խ ր ա տ ե ա լ ք ա ր ի ւ և մ ա ծ ո ւ- ց ե ա լ կ ր ով մ ի ն չև ա ւա ր տ ե ա ց զրո վա նդ ա կն ի թ ո ւա կ ա ն ի ս մ ե ր ո յ Ռ Ղ Դ * (Ա ո ա ք ե լ Դ ա վ ֊ ր ի ժ ե ց ի , «Պ ա տ մ ո ւթ ի ւն Հ ա յո ց » , տ պ . 1 8 8 4 ,

գ լ. Ի Զ , էջ 2 7 0 - 2 7 1 ) ։Փ ի լի պ ո ս կ ա թ ո ղ ի կ ո ս ի կ ա ն գ ն ե ց ր ա ծ տ ա ՜

ն ի ք ը դ ա ր ձ յա լ փ ուլ գ ա լո վ , գ ր ե թ ե 2 0 0 տ ա րի հ ե տ ո թ ե թ և փ ա յտ ա հ ա ր կ մ ի ծ ա ծ կ ո ւ յթ շի ն ­վ ե ց , որ Ն երսես կ ա թ ո ղ ի կ ո ս ո ւզ ո ւմ էր վ ա յե - լո ւչ կ ե ր պ ո վ ն ո ր ո դ ե լ, բ ա յց ժ ա մ ա ն ա կ չո ւ­ն ե ց ա վ ։ Ա յս գ ո ր ծ ը գ ե ղ ե ց ի կ կ ե ր պ ո վ կ ա տ ա ­ր ե ց Գ և ո ր գ Դ Մ ե ծ ա գ ո ր ծ կ ա թ ո ղ ի կ ո ս Պ ոլսե- ց ի ( Ս ա մ ա թ ի ա ց ի ) ։

1 8 7 2 թ վ ա կ ա ն ի ն Գ ևորգ կ ա թ ո ղ ի կ ո ս կ ո ն ­դա կ հ ա ն ե ց , ո ր ո վ հ ր ա վ ի ր ո ւմ էր հ ա յ ժ ո ղ ո - վ ը ր դ ի ն օ գ ն ե լ ի ր ա յս ձ ե ռ ն ա ր կ ո ւթ յա ն ։ Ն ո ւյն թ վ ի ն «Ա ր ա ր ա տ » ա մ ս ա գ ր ո ւմ (հ ո ւ լի ս , էջ 2 8 5 — 2 8 6 ) հ ր ա տ ա ր ա կ վ ե ց մ ի փ ո ք ր հ ո ղ վ ա ծ ' «Դ ա մ բ ա ր ա ն և ե կ ե ղ ե ց ի Ս ուրբ Մ ե ս ր ո վ բ

թ ա ր գ մ ա ն չի հՕ շա կա ն» , ո րի մ ե ջ ծ ա ն ո լց վ ո ւ ,] է , թ ե ն ո ւ յն ե կ ե ղ ե ց ո ւ շ ի ն ո ւթ յա ն հա մ ա ր ն շ ա ն ա կ վ ա ծ է հա տ ուկ հ ա ն ձ ն ա ժ ո ղ ո վ Օ շա կա ­ն ի գ յո ւղ ա ց ի ն ե ր ի ց , թ ե Օ շա կա նցիք բ ա վ ա ­կ ա ն նպ ա ստ մ ա տ ո ւց ե լ ե ն ա յս գ ո ր ծ ի ն և թե շ ի ն ո ւթ յո ւն ը պ ի տ ի ս կ ս վ ի 1 8 7 3 թ վ ի դ ա ր ն ա ն ։ Շ ի ն ո ւթ յո ւն ը վ ե ր ջ ա ց ա վ 1 8 7 9 թ վ ի ն և կ ա ­տ ա ր վ ե ց հ ա ն դ ի ս ա վ ո ր օ ծ ո ւմ ։

1 8 8 2 թ վ ի ն Մ ես ր ոպ ի գ ե ր ե զ մ ա ն ի վրա դ ը ր ՜ վ ե ց կ ճ յա տ ա պ ա ն ա ք ա ր » Ղա Րա բ ա ղի ա ռ ա ջ ­ն ո ր դ Պ ո լս ե ց ի Ա ն դ ր ե ա ս ե պ ի ս կ ո պ ո ս ի ծ ա խ ­ս ո վ և կ տ ա կ ո վ , և Ս մ բ ա տ յա ն ց Մ եսրոպ ե-

է й II I' ,լ р •' Ն1УВ2?

? Տ ' Մ հԱ ՐՈ Վ ՐԱ Յ Թ Ա Ր Գ Մ Ա Ն 2 Ի Ն , Կ Ա ֊ ! ь Օ հ Ր Ա Յ Դ Ա Մ Բ Ա Ր Ա Ն Ի Ս ՅԱՆՈԻՆ

Տ & Տ Տ

9 Ա Մ Ի Ն 1 Տ Տ 2 ԵԻ Հ Ա Յ Ո Ց Ռ Յ Լ Ա » :նույն թվին և նույն Մեսրոպ եպ իսկոպ ո­

սի ձեռքով նորակերտ զանգակատան գը մ - բեթի վրա կա նգնվեց մարդաչափ Բ ^ Ր ^ ՜ թ յա մ բ մի խ ա չ, որ նվիրել էր տփղիսեցի Ալեքսանդր Ր ՚ա յիրեա նց,

§ 9Իր ա րդի վիճա կում Ա. Մ եսրոպ ի տ ա ճ ա ֊

ՐՐ միջա կ մ ե ծ ո ւթ յա մ բ մ ի շե ն ք է , ս ո վ ո ­րա կա ն գ յուղա կա ն ե կ ե ղ ե ցի ն ե ր ի ց շա տ ա ֊ վ ե լի գ ե ղ ե ց ի կ , բ ա յց ն վ ա զ վ ա յե լո ւչ քա նմ ե ծ քա ղա քն երի ե կ ե ղ ե ց ի ն ե ր ը ։ Պ ա տ երը, որ կա րծում ե ն , թ ե հին շի ն վ ա ծք ի մ իա կ մ նա ցորդն ե ն , բա վա կա ն բա ր ձ ր ե ն . նրա նց մ ի ջոցը , ՈՐ առա շ ա ռա նց ս յո ւն ե ր ի է ր , բ ա ­վա կա ն ընդա րձա կ է ։ Ը ե և Կ որյունի պ ա տ ­մ ո ւթ յա ն մ եշ շատ խ ո րա ններ ի մ ա սի ն խ ո ս ք է էինում , բ ա յց ա յժ մ կա մ ի ա յն մ ի սեղա ն , որի տակ գտ նվո ւմ է Ս. Մ եսրոպ ի դ ա մ բ ա ­ր ա նը, մուտ քը գ տ ն վ ե լո վ բ ե մ ի աշ կ ո ղ մ ը , „ւր դրվում է ը ն թ ե ր ցվ ա ծ ն ե ր ի գ ր ա կա լը ։ Կան նո ւյնպ ես երկու ա վ ա նդ ա տ ն ե ր , խ ո ր ա ­նի երկու կ ո ղ մ ե ր ո ւմ , որոնք ըս տ Ա լի շա ն ի

կարող են լինել Կորյունի հիշա տ ա կա ծ խ ո­րա նները, Ա մբողջ շենքը շինվա ծ է սևագույն հրա բխ ա յին քա րից (տ ո ւ ֆ ), որ Երևանի, Վաղարշապաւոի և շրջա կա յքի մեջ շատ ա ֊ Ոատ է և շինութ յա նց մեջ շատ սովորական, Առհասարակ Օշական գյուղի և Ս. Մեսրո -

պ ի. տաճարի ու գերեզմա նի վրա խ ոսել են '1 . Ի ն ճ ի ճ յա ն , «Ս տ ո ր ա գ ր ո լթ ի ւն Հ ի ն Հ ա -

յ ա ս տ ա ն ե ա յ ց X , Վ ե ն ե տ ի կ , 1 8 2 2 , է ջ 4 3 9 ,

2 . ն ույնի «ն ո ր Հա յա ս տ ա կ », էջ 2 6 6 (շա տհ ա մ ա ռ ո տ ) ։

3 . Հովհա ննես եպ իսկոպ ոս Շա հխ ա թուն- յա ն ց , «Ստորագրութիւն Կ աթուղիկէ էջ- միա ծնի և հինգ գա ւա ռա ցն Արարատայււ,էջմիա ծին, 1 842 , Р , էջ 7 6 — 8 1 ,

4 . Ա/իշան, а Ա յրա րա տ օ, Վ ենետիկ, 1 890 , էջ 188 — 1 9 3 , ուր էջ 193 տ րվա ծ է նաև «Ե կեղեցի և գերեզմա ն Մ. Մ եսրովպ ա յ յՕ- շա կա ն» նկա րը',

Ա Մ Փ Ո Փ Ո Ւ Մ

1 . Ն ա խ ա ր ա ր ն ե ր ը ա մ բ ա ս տ ա ն ո ւ մ են պ ա ր ս ի ց թ ա գ ա վ ո ր ի ա ռ ա ջ ե Ա րտ ա շեսի ն թ ա գ ա վ ո ր ո ւ թ յո ւ ն ի ց ո ւ Սսւհակին կ ա թ ո ղ ի ­կ ո ս ո ւ թ յո ւ ն ի ց գ ց ո ւ մ ե ն : — 2 . Սահակ գ ա հ ա ­զուրկ և Մ ես ր ո պ շ ա ր ո ւն ա կ ո ւմ ե ն իր ե նց կ ր թ ա կ ա ն գ ո ր ծ ը : — 3 . Սահակ վւս խ հ ա ն վ ե - լո վ , թ ա ղ վ ո ւ մ Է Ա շ տ ի շ ա տ ո ւմ :— 4 . Մեսրոպ դ ա ո ն ո ւ մ Է տ ե ղ ա պ ա հ կ ա թ ո ղ ի կ ո ս ո ւ թ յա ն : — 5 . 4 ե ց ա մ ի ս հ ե տ ո Մ եսրոպ վ ա խ ճ ա ն վ ո ւմ Է :— 6 . Թ ա ղ վ ո ւմ Է Օ շ ա կ ա ն ո ւմ :— 7 . Ղսւ- հա ն Ա մ ա տ ո ւն ի ն 3 տ ա ր ի հե տ ո նրա վրա կ ա ն գ ն ո ւ մ Է մ ի խ ո ր ա ն :— 8 . Ս. Մեսրոպ ի տ ա հ ա ր ը ն ո ր ո գ վ ե լ Է մ ի քա նի ա ն գ ա մ : — 9 . Տա հ ա ր ի նկ ա ր ա գ ր ո ւթ յո ւն ը :

Գ Լ Ո Ւ Խ Տ Ա Ս Ն Տ Ո Ր Ս Օ Ր Ո Ր Գ

Տ Ո Ն . Ա Ն Ո Ւ Ն ԵՎ. Պ Ա Տ Կ Ե Ր Ս. Մ ԵՍՐՈՊԻ

§ 1

Ինչպ ես վ ե ր և ո ւմ տ ես ա նք, Կ որյունի ՚ և Փ ա րպ եցու վ կ ա յո ւթ յա մ բ , Ս ահակի և Մ ես ­րոպ ի մա հվա ն նույնի ս կ հա ջորդ տ ա րուց սկսա ծ, հ ա յ ժողովուրդը ս ո վ ո ր ո ւթ յո ւն դա րձրեց երկու ս ր ր ա ցյա լ ա նձերի մ ա հ վ ա ն հիշա տ ա կը տ ո ն ե լո լ. Երբ մ ե ր ե կ ե ղ ե ցա կ ա ն մ ա տ յա ն ներ ը կ ա ր գ ա վ ո ր վ ե ցի ն , ի նչպ ես Շ ա ­րա կա նը, Գ՛անձարանը և Հ ա յս մ ա վ ո ւր ք ը , երկու սրբերի հա մա ր էլ պ ա տ շա ճա վոր ա ֊ ղո թ ք ն ե ր հ ո ր ի ն վ ե ց ի ն . Շա րա կա նի մեջ մ ո ւծ վ ե ց «Կ ա նոն Ս րբոց Ւ ա ր գ մ ա ն չա ց Տ -ը ' «Ո րք զա րդա րեցինв և ա յլն (տ ե ՛ս «Զ ա յն ա - գրեա լ Շ ա րա կա նն, Վ ա ղա րշա պ ա տ , 1 8 7 5 , էջ 8 2 7 — 8 3 3 ) . Գ ա նձա րա նի մ ե ջ մ ո ւծ վ ե ցերկու ընդա րձա կ գա նձ, ս ր ա ն ցի ց ա ոա ջինն

է « Գ ա ն ձ թ ս ւ ր դ մ ա ն չ ա ց ն » , ո ր ն ս կ ս վ ո ւ մ է

ա յ ս ■ բ ա ռ ե ր ո վ . « Ր ա ր ձ ր ե ա / դ ա ն ք ն ի ն , բ ն ա լ ի ց

1 Վևհավւաւէ Վ ա զ դ ե ն Ա Հ ա յր ա պ ե տ ի Հ ո գ ա ծ ո ւթ յա մ բ

և Մ ի լա ն ո յո ւմ բ ն ա կ վ ո ղ Թ որ գ ո մ և Հ ա յկ Ղ ա զ ա ր ո ս- յա ն ե ղ բ ա յր ն ե ր ի բ ա ր ե ր ա ր ո ւ թ յա մ բ , 1 9 6 0 թ վ ա կա նին

վ ե ր ա ն ո ր ո գ վ ե ց Օշա կա ն ի Ս , Մ ես րոպ Մ ա շտ ոց ե կ ե ղ ե ­

ց ի ն ։ Բ ա ր ե կ ա ր գ վ ե ց ե կ ե ղ ե ց ո ւ ն ե ր ս ը , սա լա հա տ ա կ ­

վ ե ց Հ ա ր ա վ ա յի ն մ ա յթ ը և պ ա րսպ ա պ ա տ վեցւ Ս , Մ ե ս ­

րո պ ի դ ա մ բ ա բ ա ն ը ձ և ա վ ո ր վ ե ց և վ ր ա ն դ ր վ ե ց բա զա լտ ե

շի ր մ ա ք ա ր ж ՍՈՒՐԲ ՄԵՍՐՈՊ Մ Ա Շ Տ Ո Ց , 3 6 1 — 4 4 0 »

ա ր ձ ա ն ա գ ր ո ւթ յա մ բ ։ Մ ա ր մ ա ր ե Հին տ ա պ ա նա քա րը

մ ն ո ւմ է դ ա մ բ ա ր ա ն ո ւմ ։ ԴամբարսՀՏւ տ ա նող ն ա խ ա ­

ս ե ն յա կ ը վ ե ր ա կ ա ռ ո ւց վ ե լ է , ա յն տ ե ղ զ ե տ ե ղ վ ե լ է Հ ո ւ- . շա րձա ն ք ա ր , ո ր ի վր ա վ ա ր ա գ ր վ ե չ է Մ ե ս ր ո պ յա ն ե ր ­

կ ա թ ա գ ի ր ա յբ ո ւբ ե ն ը (տ ե 'ս ж է շ մ ի ա ծ ի ն » ա մ ս ա գ ի ր ,

19 6 1 թ . , X Ա , կշ 3 7 — 3 9 ) ։ — Կ Մ Բ .։

լր ո ւթ ի ւն , ր ա ւա կ ա ն ռ ւթ ի ւն օ , և որի ս կ զ բ ն ա ­տ ա ռերը հ ո ղ ո ւմ ե ն «Բ ա ն ք ա ր ո զ ի ց » : Ա յսգա ն ձի հ եղ ի նա կ ն ու հ ո ր ի ն մ ա ն թ վ ա կ ա նը հ ա յտ ն ի լե ն ։ Ո ւթերորդ տ ա ն մ ե ջ հ ի շվ ո ւմ է

Հ ո վ հ ա ն ն ե ս Կ ո ՚ղեոնը.

Հ ա զ ա ր աւք կ ա պ ա ծ ,Գ ա զա նն ա ր ձ ա կ ա ծ ,ԸււՐ Կոզեոն ա ս ա ց ,Ա յժ մ կ ա տ ա ր ա ծ » և ա յլն ։

Ս րա նից հ ե տ և ո ւմ է , թ ե գա ն ձը դ ր վ ա ծ է ՚ ԺԱ դ ա ր ո ւմ ։ ԺԲ դ ա ր ո ւմ Ն երսես Շ նո րհ ա լի ն

սրա վրա ա վ ե լա ց ր ե լ է մ ի փ ոքր հ ո ր դ ո ր ա կ , ո րին կ ց վ ա ծ է հ ե տ ո ի ր Վ ի պ ա ս ա ն ո ւթ յո ւն ի ց2 3 ե ր կ տ ո ղ ։

Ե րկրորդ գա ն ձն է « Գ ա ն ձ Ս ա հ ա կ ա յ և Ս ՚ե ս ր ո պ ւս յ» , ի ն ն ո տ ն յա ն լա փ ո վ , որի հ ե ­ղ ի ն ա կ ն է Ա ռա քել վ ա ր դ ա պ ե տ , ի ն չպ ե ս որ տ ներ ի ս կ զ բն ա տ ա ռ ե ր ն էլ հ ո դ ո ւմ ե ն «Ա - ռ ա ք ե լէ » ։ (Ա յո երկու զ ա ն ձ ե ր ը տ ե ՛ս է ջ մ ի ա ֊ ծն ի նա խ կ ի ն ձ ե ռ ա գ ր ա տ ա ն ( ա յժ մ Ե րևա նի Պ ետ ա կա ն մ ա տ ե ն ա դ ա ր ա ն ) Կա րին յա ն А՞ 4 3 ձ ե ռ ա գ ր ո ւմ , էջ 1 5 0 - 1 5 4 և 3 1 8 — 3 2 1 ) ։

Մ ի եր ր որ դ գա ն ձ ևս կա Գ և ո ր գ ա նուն գ ա ն ձ ա ս ա ցի ա ն ո ւն ո վ , որ մ ե ջ է բ ե ր ո ւմԱ լի շա ն , « Յ ո ւշի կ ք я , Ա , էշ 3 2 6 — 3 2 7 և հ ե ­տ և յա լն է .

Ո ՜վ ա ն վ ե հ ե ր փ ո ւ թ ո յն ս յն զ ո ւթ ե ա ն 'Ի զիւտ հ ա ն հ ա ր ո յ ս ր բ ո ց թ ա ր գ մ ա ն չ ա ց ն . Խ որհին ս տ ե զ ծ ա ն ե յ տ ա ո ս զ ծ ա գ ր ա ց , Նշա նա կ խ օ ս ի ց հ ա յկ ա կ ա ն լէ զ ո ւի ս ,Որով վ ա զ ա ն ց ե ա լ ք ն յի շա տ ս ւկ ի ն ,Եւ մ ե կ ն ե ս ւ |ք ն ' դ է մ յս ւն դ ի մ ա ն խ օ ս հ ն :Տ ա յս հ ո զ զ ա ր թ ո ւ ց ե ա լ ս ք ա ն չե լի ն Ս ահակ, Զ ա ր մ ն վ ե ց ե ր ո ր դ Ս ր բ ո յն Գ ր ի գ ո ր ի ,9 .սո յն ա ո նովսււ ե զ ո յ գ ը ն դ ն մ ի ն Ա ս տ ա ա ծ ա բ ա ն ս ւկ հ ա յր ն Սուրբ Մ ե ս ր ո վ պ . Որ և զղ ձա լի պ ա ր զ և ս տ սւոիցն Ընկսւ|սււ յԱ ս ա ո ւ ծ ո յ ի մ ե ծ գ թ ո ւթ ե ւս ն ց ն :1 ե ՚ր Ք ր ի ս տ ո ս , պ ա հ պ ա ն ի ) ս ւշա կերտ ա օս ե րջա նիկ ս ր բ ո ց թ ա ր գ մ ա ն չ ա ց ն , ս ւղ ա չե մ ք:

Գ ր ա ւո ր ա կ ա ն տ ա ռ ի ց ա ո լր մ ա մ բ Մ ե ծ ա պ է ս ի ւն դ ա յր Տ է ր ն Սուրբ Ս ահակ. 1’ ս կ ո յն ձեո նսւր կէր ի թ ա ր զ մ ա ն ո լթ ի ւ ն Մ ա ր գ ա ր է ա կ ա ն ն ա ս տ ո ւ ա ծ ի ւ օ ս ո ւ թ ե ա ն ց . Ժ ո դ ո վ ե ա լ մ ա ն կ ո ւն ս ի վ ա ր ժ դ պ ր ո ւթ ե ա ն , Ա հ ե ց ո ւց ա ն է ր զո ւսո ւմ ն ի մ ա ս տ ի ց , Ջ ա մ բ ե լո վ զկսւթն ն շ ա ն ա գ ր ս ւցն 'Ա ո նէր վ ա ր դ ա պ ե տ ս և պ ա տ մ ա բ ա ն ո ղ ս ,Զի յսւջորդք հ ա ր ա ն ց ն վ ա ր դ ա պ ե տ ա ց ' լ ի ց ի ն ս ւշա կնր տ քն պ ա յ ծ ա ո ա զ ո յ ն ք :Լե'ր Ք ր ի ս տ ո ս , պ ա հ պ ա ն ի չ ա շա կե ր տ ս ւցս Երջա նիկ ս ր բ ո ց թ ա ր գ մ ա ն չ ա ց ն , ա ղ ա չ ե մ ք :

Եւ ևս ի զ օ ր ս ւգ ո յն զօՐութ|ո|1 գ ն ա լո վ Դ րա ա ր ա կ ա ն ի ն վ ա ր ժ ի ց կ ր թ ո ւթ ի ւն .

Պ ա ր զ գ ր ա գ ի տ ո ւթ ի լն ն զ ա ր գ ա ն ա լո վ Ի ք ե ր թ ո ղ ա կ ա ն ն ա ր ուեստ յա ո ս ւջի լր .Որոց ա ո ա ջին մ ե զ հ ա յր ք ե ր թ ո ղ ա ց

Պ ա յծ ա ո ն Մ ո վ սէս ա յն Խ ո ր ե ն ա ցի ն ,Ն ա խ կի ն ա շա կ ե ր տ Ս ր բ ո յն Մ ե ս ր ո վ պ ա յ,Ի քերս բ ա յի ց հ զ օ ր քա ն գ ն ա ,

Հ ա մ ս ւզ օր ն մ ի ն ՝ Յ ո վ ս է փ Պ ա ղ ն ա ց ի , ն ո ր ո ւն վ ա ր ժ ա կ ի ց Ե զնա կ Կ ո ղ բ ա ց ի ,Ա ն յա դ թ ն Դ ա ւի թ ե Սուրբն Կորիւն,Եւ մ ի ա հ ա մ ո ւ ռ դ ա ս ք ե ր ա կ ա ն ա ց ն ,

Որք ա ս տ ո ւա ծ ե ղ է ն վ ա ր դ ա պ ե տ ա թ ե ա մ բ Փ ս ւր թ ա մ ա ց ս ւց ի ն զ Հ ա յա ս տ ա ն ե ա յս ;Լե'ր Ք ր ի ս տ ո ս , պ ա հ պ ա ն ի չ ա շա կերտ ս ւցս Ե րջա նիկ ս ր բ ո ց թ ա ր գ մ ա ն չ ա ց ն , ա ղ ա չ ե մ ք :

« 3 ա յս ա ւո ւր ք »- ո ւմ լո ր ս հի շա կ ա գր ո ւ-թ յո լն ո ւնե նք ա յս ս ր բե ր ի մ ա ս ի ն ' Ն ա վա ­ս ա րդ Լ Հ ո ռ ի Р , Տ ր ե ժ է և Մ ե հե կ ի Ժ Գ ,

ի ն լպ ե ս որ խ ո ս ե լ ենք ա ր դ են վ ե ր և ո ւմ ։Նոր ժ ա մ ա կ ա ր գ ո ւթ յա ն մ ե ջ Ս ա հա կի և

Մ եսրոպ ի տ ո ն ե ր ը տ ա ր վա մ ե չ ե ր ե ք ա ն ­գ ա մ ե ն պ ա տ ա հ ո ւմ , ա ռ ա ջի նը ն վ ի ր վ ա ծ է «Ս ր բ ո յն Ի ս ա հ ա կ ա յ Պ ա րթ և ի Հ ա յր ա պ ե տ ի ն մ ե ր ո յ» , ե ր կ ր ո ր դ ր ' «Ս ր բ ո ց թ ա ր գ մ ա ն չա ց ն մ ե ր ո ց Ս ա հ ա կա յ և Մ ե ս ր ո վ բ ա յа , իսկ ե ր ր ո ր ­դ ը ' «Ս ր բ ո ց թ ա ր գ մ ա ն լա ց վ ա ր դ ա պ ե տ ա ց ն մ ե ր ո ց Մ ե ս ր ո վ պ ա յ, Ե ղ ի շէի , Մ ով սի ս ի ք ե ր ­թ ո ղ ի ն , Դ ա լթ ի ա ն յա ղ թ փ ի լի ս ո փ ա յի ն , Գ րի­գ ո ր ի Ն ա ր ե կ ա ց ւո յն և Ն երսիսի Կ լա յե ց լ ո յ ն » ։ Ա ոա ջին երկուսը հ ն ա գ ո ւ յն տ ո նե ր ի շա ր ո ւ­ն ա կ ո ւթ յո ւն ն ե ն , իսկ վ ե ր ջի ն ի հա մ ա ր կ ա ­ր ո ղ ե ն ք ա պ ա հ ո վ ո ւթ յա մ բ ա ս ե լ, ո ր ԺԲ դ ա ­ր ի ց հ ե տ ո է դ ր վ ա ծ , ի ն լպ ե ս ց ո ւ յց է տ ա /իս Ն երսես Շ ն ո ր հ ա /ո ւ հ ի շա տ ա կ ո ւթ յո ւն ը ։ Երեք տ ո ն ե ր ի մ ե ջ ա մ ե ն ի ց ա վ ե լի կ ա ր և ո ր ն ու ն շա ն ա վ ո ր ը ե ր կ ր ո ր դ ն է , որ հ ա մ ա ր վ ո ւմ է Ս ա հա կի և Մ ես րո պ ի հ ա ն դ ի պ մ ա ն օր ը , Ռ ահ դետ ի ա վ ւին ։ Ս րա նից հետ ո դ ա լի ս է ա ռ ա - ջի ն տ ո ն ը • իսկ ա մ ե ն ի ց ն վ ա ղ ա ր ժ ե ք ո ւն ե ց ո ­ղը երր ո ր դ ն է ։ Ա յս վ ե ր ջի ն ը հի շա տ ա կո ւ­թ յո ւ ն ն է Ե— ԺԲ դ ա ր ե ր ի ց պ ա տ ա հ ա բա ր հ ա ­վ ա ք վ ա ծ ա յլև ա յլ ա ն ձ ե ր ի , ո րո ն ք ի րա ր հես ։ ո ր և ի ց ե կա պ լո ւ ն ե ն ։ Ե րեք տ ո նե ր ն է լ ը ն դ ­հա ն՛րա պ ես հ ա մ ա ր վ ա ծ չէ ի ն հ ա ն դ ի ս ա վ ո ր տ ո ն ա կ ա ն օ ր ե ր , մ ի ա յն շա տ ա վ ե լի հ ե տ ո , ե ր բ մ ե ր ա զ գ ա յի ն գ ի տ ա կ ց ո ւթ յո ւն ը հ ա ղ ­թ ե ց կ ր ո ն ա կ ա ն գ ի տ ա կ ց ո ւթ յա ն , տ ե ղ ֊տ ե ղ ս կ ս ե ց ի ն տ ո ն պ ա հել (կ ի ր ա կ ի բ ռ ն ե լ ) վ ե ր ո ֊ հ ի շ յա լ ե ր կ ր ո ր դ տ ո ն ա խ մ բ ո ւթ յա ն օ ր ը . թ ե Պ ոլիս և թ ե ' Կովկա ս տ պ վ ա ծ օ ր ա ց ո ւ յց ն ե ր ի մ ե ծ մ ա ս ի մ ե ջ ա յդ օրը ն շա ն ա կ վ ե ց խ ա շո վ . Ի զ մ ի ր յա ն մ ր ց ա ն ա կ ա բ ա շ խ ո ւթ յա ն հ ա ն գ ե -

սը ո ր ո շ վ ե ց կ ա տ ա ր ել մ ի շտ ա յդ օ ր ը . 1 8 8 2 թ վ ա կ ա ն ի ն Տ փ ղի ս ի հ ա յո ց ա ռ ա ջի ն ը ն դ ­հա նո ւր ո լս ո ւցւա կ ա ն ժ ո ղ ո վ ր վ ճ ռ ե ց ա (դ օ - ր ը հ ա մ ա ր ե լ զուտ դ պ ր ո ց ա կ ա ն տ ո ն և կ ա ֊ տ ա ր ել ա շա կերտ ւս կա ն հ ա ն դ ե ս ։

է յ» 1Г |. Ս Ս Ի 1'Ո102

ժ ւ ջ & է Հ Հ ձ ? ւ գ ձ ձ

պատահում է միշտ Ч Ы " Р П և . Հ " ? ՜վ ո լմ է հունիսի 1 1 - ի ց մ ի ն չև < " յ Ժ » Ի 1 6 ՜ Հ ֊իսկ եՐՐոՐԴ1յ ' տատանվում է հոկտ եմբերի3 -ի ց մ ի նչև ն ո յե մ բ ե ր ի 7 ֊ը ։

Ս. Մ եսրոպ ի բո ւն տ ո ն ա խ մ բո ւթ յո ւն ը ր կ -

Р. № А - * » и " ն է ՚" ր . կա “ , : ճ " սԷ Օշական ի ուխտագնացությունը դեպի Ս- Մեսրոպի գերեզմա նը .

§ 2

Ա յստ եղ դնում ե մ * կա նոն Ս րբոց թ ա ր գ ­մա նչա ցն» շա րա կա նը, որ ըս տ Սահակ վ ա ր ­դա պետ Ա մ ա տ ունու ո ւս ո ւմ նա ս ի ր ո ւթ յա ն , հնա պ ես եղել Է * Կանոն Մ եսրոպ վ ա ր դ ա պ ե­տ ի ,, Հեղ ինա կն Է' ա ռա շին մ ա սի («Ո ր ք զ ա ր դ ա ր ե ց ի ն »)' Վ ա րդա ն վա րդա պ ետ (Ժ Գ դ ա ր ), իսկ երկրորդ մ ա սի կ կ ՚ք լ հ լ ա - գորե» ) , որ ըստ ա յս մ ա վելի հին Է, Հ ո վ ­հա ննես Մ ա նդա կոմւին (Ե դ ա ր ), կ ա մ ըստ ա յլո ց Խ որենա ցին և կա մ Շ իրա կ ա ցի ն (տ ե ս Սահակ վա րդա պ ետ Ա մա տ ունի, а Պ ա րա կա ­նոն շա րա կա ններ» , Էշ 1 3 8 — 1 3 9 ) ։

ՇԱՐԱԿԱՆ ՍՐԲՈՑ Թ ԱՐԳՄԱՆ2Ա8

ՕՐՀՆՈԻԹԻԻն

Որք գսւրդւսրեցին տ նօրինաբսւր գիմսւստսա ն ե ղ ի ն ,

Հ ա ս տ ա տ ե լո վ յե ր կր ի ը գ գ ի ո կ ե ն դ ա ն ի ,Հովուել ըգհօւո նոր Ի ս ր ա յելի ,ե ր դով քա ղցրութ եա ն հնչմսւմբ գԱստուսւծ

օ ր հ ն ե ս ցո ւք :

Որք ղերկրսււոր մ ե ծ ո ւթ ի ւն փ ա ո ա ց խ աւա րկ ո չե ց ի ն ,

Աս|սւփնելով ի յ ո յ ս ա ն մ ա հ փ ե ս ա յի ն ,Անհսւո Բանին ա ր ժ ա ն ի ե ղ ե ն ,Երդով քա ղ ցր ո ւթ ե ա ն հնշմսւմբ գԱսսաւսւծ

օր հ ն ե ս ցո ւք :

Ու՛ գօրութեսւմբ Հ օ ր ի մ ա ս տ ո ւթ ե ա ն էինա ն եղի

Հ ա ս տ ա տ ե ցի ն ղ Ա թ ո ո Ս ր բո յն Գ րիգորի՝ Թ արգմսւնութեամբ նշսւնագրութեան, եր գ ո վ քա ղցրութ եա ն հնչմսւմբ գԱսսաւսւծ

օ ր հ ն ե ս ց ո ւք : Որք նորափետուր բա ն ի ւ գա ր դ ա ր ե ա լ

պ ա յծ ա ո ա գ գ ե ց ս ւն , ե կ ե ղ ե ցի ք Հա յա ս տ ա ն ն ա յց ,Ի ձեււբն Ս ր բո յն Ս ա հա կա յ,երգով քա ղցրութեա ն հնչմսւմբ գԱսսաւսւծ

օ ր հ ն ե ս ց ո ւք :

4 1 1 ___________________________________Ո ր - թ ա գ ա ա ր ա ց ա գ գ ա ց ե ա գ ա ն ց գ ե ր ա գ ո ւ յն

ցուցինԱ ր փ ի ա փ ա յլ գ ե ր գ ս հ ո գ և ո ր ս ,Ը ն ա ր ե ա լ դ ա ս ո ւց վ ե ր ի ս Սիովսի,Ա ն մ ա տ ո յց լո ւս ո յն ե ր կ ր պ ա գ ե ս ց ո ւ ք :

Որ Խ ո ր հ ր դ ե ա մ բ հշմսւրիտ լո ւսո յ փ ա ո ա ցա նեղին

Ն կ ա ր ա գ ր ե ց ա ւ մ ե գ գիր կ ե ն դ ա ն ի 4 8 ա ր գ ա ն դ մ ա ք ո ւր մ ե ծ ի ն Մ ե ս ր ո վ պ ա յ . Ա ն մ ա տ ո յց լո ւ ս ո յն ե ր կ ր պ ա գ ե ս ց ո ւք :

Որք ղ ծ ա ծ կ ե ա լ խ ո ր հո ւր դսւս ս ա ւսւ ծ գ ի աո ւթե ա ն

Տ ն օ ր ի ն ա բ ա ր յ ա յ տ ն ե ա լ ծ ա ն ո ւց ի ն 'Հ ա ն գ ո յն Ս ր բո յ մ ե ծ ի ն Մ ո վ ս է ս ի ,Ա ն մ ա տ ո յց լո ւ ս ո յն ե ր կ ր պ ա գ ե ս ց ո ւք ;

Որ յօ ր ի ն ա կ հշմսւրիտ ս ի ր ո յ սուրբա ո ա ք ե լո յն

Ա ղ բ ե ր ա բ ա ր ի ձ ե գ էսւցաւ'Հ ո գ ի շ ն ո ր հա ց բ ղ խ ո ւ մ ն ա ն ս պ ս ա ,Ա ն մ ա տ ո յց լո ւ ս ո յն ե ր կ ր պ ա գ ե ս ց ո ւք :

Որ ե ր կ ո ք ո ւ մ բ ք սուրբ լուսսււորչօք տ ա ն սԹ ո ր գ ո մ ա յ

Հ ա ս տ ա տ ն ց ե ր ղ Ե կ ե ղ ե ց ի ս Հ ա յա ս տ ա ն ե ա յց , Զ լո յս ի մ ա ս տ ի ց ի մ ե գ ծ ա գ ե լո վ ,Մ ա դ թ ա ն օ ք ս ո ց ա , Ք ր ի ս տ ո ՛ս , խ ն ա յե լս ՜ ի

մ ե գ :

ՀԱ Ր ՑՍ քա նչելսւգործ Ա ստ ո ւա ծ,Որ ց ո ւ ց ե ր գ ս քս ւն չե |հ ս ք ո սւգգի մ ա ր դ կ ա ն , Օր հնեմք գ ք ե գ , Տ է ր Ա ս տ ո ւա ծ հ ա ր ց ն մ ե ր ո ց :

Որ ի ձ ե ո ն ե ր ա ն ե լի վ ա ր դ ա պ ե տ ի ն Ա րա րեր ո գ ո ր մ ո ւ թ ի ւ ն ք ո սւգգի մ ա ր դ կ ա ն , Օ ր հնեմք գ ք ե գ , Տ է ր Ա ս տ ո ւա ծ հ ա ր ց ն մ ե ր ո ց :

Որ ս ո վ ա ւ լո ւ ս ա ա ր ե ց ե ր գ տ ի ե գ ե ր ս ,Ս որին բ ա ր ե խ օ ս ո ւ թ ե ա մ բ պ ա հ ե լս ’ գմեգ- Օրհնեմք գ ք ե գ , Տ է ր Ա ս տ ո ւա ծ հա ր ցն մ ե ր ո ց :

Հ ր ե շտ ա կ ե ր և ե ց ա ր ի յե ր կ ր իԵ լ վ ա ր ս ո ւն էի ր Ա ս ս ա ւծ ո յ հ ա ն ո յա կ ա ն ,Յ իշես շիր գ մ ե գ ա ն դ ա դ ա ր , ե ր ա ն ե լի ՜ սուրբ

վ ա ր դ ա պ ե տ , Որ ըն դ հր ե շտ ա կ ս օր հ նես գԱսսաւսւծ

յա փ տ ե ա ն :

Ս տ ա ց ո ղ ե ղ ե ր պ ա ա ո ւի ր ա ն ա ց ՍուրբՀ ո գ ա յ ն ,

Եւ ա պ ր ե ց ա ր ի հ ա ղ բ ի ց հր ա պ ո ւր ո ղ ի ն , Կ ա տ ա ր ե ց ե ր գա ււա քին ութիւն , ե ւ փ ո խ ե ց ա ր ի հ ա ն գ ի ս տ ն յ ա փ ա ե ն ի ց :

Ա րդ, ե կ ա ՜ յք ա մ ե ն ե ք ե ա ն մ ի ա բ ա ն Ա ո ցո ւք օ ր ի ն ա կ հ գ ն ո ւթ ե ա ն գ ե ր ա ն ե լի ն ,Զի ն մ ա ն ե ս ց ո ւ ք վ ա ր ո ւց նորա , եւ փ ո խ ե ս ց ո ւ ք ի կ ե ա ն ս ն յա ւ ի տ ե ն ի ց :

ւ տ է у. Ս I' II ս Ի 1. л

ՈԴ.ՈՐՄԵԱ

Որ զշնորհս ս ւս տ ո ւա ծա յի ն ա ո ի վեր ո ւստիշեսւլ յե ր կ ն ի ց ՝

Պ ւսր զեեցեր հ ի ւս ի ս ա կ ա ն ա ց ս ,Յ ա յտ ն ե ա լ տ ե ս լե ա մ բ ի ձ ե ո ն սուրբ

վ ա ր դ ա պ ե տ ի ն ,Ա ղ ա չա ն օք սորա ո ղ ո ր մ ե ա ' մ ե զ , Աստուսւծ:

Որ դ ա ն մ ս ւր մ ի ն պ ա ր ո ւն ա կ ո ղ բ ա ն ի , Զ զ ր ա ւո ր ա կ ա ն զի մ ս ւստ ս Հ ո գ ւ ո յն ,Շ ն ո ր հ ե ցե ր ո ր դ տ ց Թ ո ր զ ո մ ս ւ յ ՝ յ ա յ տ ն ե ա լ

տ ե ս լե ա մ բ ,

Ի ձ ե ո ը ն սուրբ վ ա ր դ ա պ ե տ ի ն ,Ա դա շա նօք и п г ш ո ղ ո ր մ ե ա ' մ ե ղ , Ա ստ ո ս ս ծ :

Որ զ զ ի տ ո ւթ ի ւն քո ղ ե ր կ ն ա յի ն Եւ զ հ ո զ ե ո ր քո զ ի մ ա ս տ ո ւթ ի ւն Ա ռ ա տ ա պ ե ս ծ ա ւ ա լե ց ե ր յ ն կ ե ղ ե ց ի ս Հ ս ւ յա ս -

տ ա ն ե ա յց ,Ի ձեո ն ս ր բ ո ց թ ս ւ ր զ մ ա ն չ ա ց ,Ա ղւսչա նօք и п г ш ո ղ ո ր մ ե ա ' մ ե ղ , Աստուսւծ:

ՏԷՐ ՅԵՐԿՆԻՑ

Աննսւոելի շ ն ո ր հ օ ք լց ե ա լ Ի յիշաւոսւկի սուրբ վ ա ր ղ ա պ ե տ ի ն Խ ն ղ ր ե մ ք ի ք է ն ,ՏԷր , կ ե ց ո ' ղ ա ն ձ ի ն ը ս մ ե ր :

Եւ զհդ ն ո ւթ ի ւն ս ր բ ո յ վ ա ր դ ա պ ե տ ի ն Ը ն կա ւցո ւք ի սի ր տ ս մ ե ր հ ա ւա տ ո վ , Բ ս ւր ե խ օս ո ւթ ե ա մ բ ս ո ր ա ,ՏԷր, կ ե ց ո ’ ղ ա ն ձ ի ն ը ս մ ե ր :

Դ սւսա ւորեա լ ը ն դ ա ն մ ա ր մ ն ա կ ա նբ ա ղ մ ո ւ թ ի ւ ն ս ն ,

Եւ ի Ս ր բո յ Հ ո գ ա յ ն է պ ս ա կ ե ա լ,Ի ձ ե ո ն ս ո ր ի ն բս ւր ե խ օ ս ո ւթ ե ա ն ,ՏԷր, կ ե ց ո ' ղ ա ն ձ ի ն ը ս մ ե ր :

ՄԱՆԿՈԻՆՔ

Ն մ ա ն ե ա լ Մ ո վ ս է ս ի , տ է 'ր վ ա ր դ ա պ ե տ , Բ ե ր ե լո վ ղդիր օ ր ի ն ա ց ,Ի Հ ա յա ս տ ա ն ա շ խ ա ր հ ,П гш | լո ւս ա ւո ր ե ց ա ն սւղղ ո ր դ ա ց

Թ ո ր ղ ո մ ա յ:

Ք ա ն զ ի նա ա ր մ ա ն ա ա ր ե ց ա ւԿ ա լ ի Ս ի ն է ա կ ա ն փ ա ո ա բ ա ն ո ւ թ ե ա ն .է ւ ընկսւլեա յ պ ա տ գ ա մ ր ս կ ե ն դ ա ն ի ս ՝Տ ա յր Ի ս ր ա յէ լե ա ն բ ա ն ա կ ի ն ,Որով լո ւ ս ա ա ր ե ց ա ն ա ղ դ ո ր ղ տ ց

Յսւկովբսւյ: Արդ աղաչեմք\ դքոյին հե ղութի ւ՚նդ, աէր• . у. . ՚ ՝ - վարդապետ,Բարեխօսեա ս ւ ռ Հ ա յւ \ ի յեսկինս, <֊ • •վասն քո տօնոդացս, ; ֊ ■Ք ա ն զ ի քե յո ւս ա ւո ր ե ց ա ն մ ա ն կ ո ւն ք Սոս*բ

հ կ ե ղ ե ց ւ ո յ :

(Դ ժ վ ա ր ի մ ա ց տ եղերի բա ց ա տ ր ո ւթ յո ւն ը տ ե ՛ս Ա վ ե տ ի ք յա ն , « Բ ա ցա տ ր ո ւթ ի ւն Շ ա րա - կ ա ն ա ցս , էշ 5 4 8 — 5 5 2 ) ։

Շ ա տ ա վ ե լի կա րճ և գ ե ղ ե ց ի կ է՝

ՇԱՐԱԿԱՆ ՍՐԲՈՅՆ ՍԱՀԱԿԱՅ ՀԱ Յ Ո Ց Հ Ա Յ Ր Ա Պ Ե ՏԻ

Որ յ ա ր մ ա տ ո ց հ ա ր ց ն ս ր բ ո ց մ ե զ զ ա ւա զ ա նբւլխեցեր,

Ը զԻ ս ա հ ա կ սուրբ հ ա յր ա պ ե տ ' հ ո վ ո ւե լը զ հ օ տ ք ո , Ք ր ի ս տ ո ս ,

Որ զ խ ա ւա ր ն ա ն զ ի տ ո ւ թ ե ա նՀ ա յա ս տ ա ն ե ա յ ց բ ս լո ւծե ր ,

Ջ ի մ ա ս տ ո ւթ ե ս ւն ծ ա զ ե ա լ զ լո յս ս ո վ ա ւ ո ր դ ա ցԹ ո ր զ ո մ ա յ,

Որ զ հ ա ն դ ե ր ձ ե ա լ խ ո ր հ ո ւր դ ք ո , ՏԷր,տ ե ս լե ա մ բ ս ր բ ո յ ն ծ ա ն ո ւ ց ե ր ,

Յ ի շա տ ա կ ի սորա ը ն կ ա 'լ զ տ օ ն ո ղ ա ց սա դ ա չա ն ս :

§ 3

Մ ես րո պ ի վրա խ ո ս ո ղ մ ա տ ե ն ա գ ի ր ներր ե ր կ ու տ ա ր բե ր ա ն ո ւն ն ե ր ե ն տ ա ւիս ի ր ե ն , ա յն է Մ ես րոպ ե Մ ա շտ ոց ( կ ա մ երկուսի զ ա ն ա զա ն ձև եր ն էլ ի ն կ ա տ ի ա ռնելովդ Մ ես- ր ո բ , Մ ե ս ր ո վ ր , Մ ե ս ր ո վ պ , Մ ա ս ր ո վ պ , և Մ ա շ- թ ո ց , Մ ա շգ ո ց , Մ ա ժ դ ո ց ) ։ Ա յս ե ր կ ո ւ ա ն ո ւն ­ների գ ո ր ծ ա ծ ո ւթ յո ւն ը շա տ զ ա ր մ ա ն ա լի է , Կ որյուն ը ն դ ա մ ե ն ը ո ւթ ն ա ն գ ա մ հ ի շո ւմ է ն ր ա ն և մ ի շտ էլ կ ո չո ւմ է Մ ա շ թ ո ց . ա յս պ ե ս էշ 6 , 9 (ե ր կ ի ց ս ) , 1 4 , 2 1 , 2 5 , 2 6 , 2 7 . Կո­

ր յո ւն ի մ ե շ ՄեսՐՈպ ա ն ունր գ տ ն ո ւմ ենք մ ի ա յն մ ի ա ն գ ա մ , ա յն է գր ք ի խ ո ր ա գ ր ո ւմ . «Պ ա տ մ ո ւթ ի ւն վ ա ր ո ւց և մ ա հ ո ս ս ն ս ր բ ո յ ա ռն ե ր ա ն ե լւո յ Մ ես ր ո վպ ա յ վ ա ր դ ա պ ե տ ի մ ե ր ո յ թ ա ր դ մ ա ն չի » . բ ա յց ա նշուշտ ա յս վ ե ր տ ա ռ ո ւ­թ յո ւն ը ո ւր ի շի ց է դ ր վ ա ծ և ն շա ն ա կ ո ւթ յո ւն չունի ւ Կ ո ր յո ւն ի բ ն ա գ ր ո ւմ պ ի տ ի լի ն ե ր պ ա ր - ղ ա պ ե ս «Վ ա ր ք Մ ա շ թ ո ց ի » , ի ն չպ ե ս դ ր ե լ է Ֆ ն տ դ լյա ն ' Կ ո ր յո ւնի հ ր ա տ ա ր ա կ ո ւթ յա ն խ ո ­ր ա գ ր ո ւմ (Ե ր ո լս ա ղ ե մ , 1 9 3 0 ) , Փ ա ր պ և ց ի ն , որ Կ ո ր յո ւն ի հե տ և ո ղ ն է , ն ո ւ յն պ ե ս նր ա ն ճ ա ն ա ­չո ւ մ է Մ ա շ թ ո ց ա ն ո ւն ո վ , ա յս պ ե ս էշ 3 3 , 3 5 (ե ր կ ի ց ս ) , 3 6 , 3 7 , 3 9 (ե ր կ ի ց ս ) , 4 1 ( ե ր կ ի ց ս ) , 4 2 , 4 3 ( ե ր կ ի ց ս ) , 4 4 , 4 6 , 2 0 5 , ի ս կ Մ ա շտ ոց գ ր չո ւ թ յա մ բ ՝ էշ 1 0 5 , 1 0 6 . ո ւր ե մ ն ր ն գ ա մ ե ն ի1 7 ա ն գ ա մ ։ Փ ա ր պ ե ց ո ւ մ ե շ Մ ե ս ր ո վ բ ձև ր կա 4 ա ն գ ա մ , ա յն է էշ 3 9 , 4 0 Հ ե ր կ ի ց ս ) և 41.. բ ա յց ս ր ա ն ք գ տ ն վ ե լո վ Խ ո ր ե ն ա ցո ւց նոր ա ր ­տ ա գ ր վ ա ծ մ ա ս ի մ ե շ , կ ե ղ ծ ե ն և մ ե ն ք հ ի ­շ ե ց ի ն ք մ ի ա յն ա մ բ ո ղ շ ո ւթ յա ն հ ա մ ա ր ։ Խ ո- ր ե ն ա ց ի ն գ ո ր ծ է ա ծ ո ւմ մ ի շտ Մ ե ս ր ո պ ձ և ը , •որ ՛ ունի 3 9 ա ն դ ա մ , ա յս պ ե ս գ /ո ւխ Խ է' 3 ա ն գ ա մ , Խ Ւ ' 2 , ԾԲ' 3 , ԾԳ' 4 , Ծ Դ ' 2 , Ծ է ' 9 , Ծ Ը' 2 , V 5 , ԿԱ ' 4 , ԿԵ' 1 , Կ Տ ' 1 և Կ է' 3 ա ն դ ա մ ։ Մ ի տ եղ մ ի ա յն (գ ի ր ք Р '//՛ ո փ1՛

ս Ծ I- ն 1902

Ս՜սոաոց. «Ե կ լե ս ի ա ս տ է գ ի ր ք Ե ս ւե բ ի Կ ես ա -ր ա ց ւո յք զ ո ր ս ե տ թա րգմա նել ե ր և ե լ ի վար-ոապեան Մաշտոց ի հա յ լե զ ո Հ .

Մա; ւոո ց ձևը գա նում ենք նա և ուրիշ հ ն ա -» հ հ ո ա տ ա կ ա գ ր ո ւ թ յ ա ն ց մ ե շ . ի ն չ պ ե ս

Ո ո վ Հ ա ն ն ե ս Ի մ ա ս տ ա ս ե ր Օ ձ ն ե ց ո ւ մ ո տ . « ւ

կա մ զորս ի մ էն շի ց ա ստ ի Հ ո գ ի ն Ս ուրբ զ ա ր ֊ ռ ' .Կնեւ օենի ա ռ ա շնո յն լո ւսա լո րի չք ,

* « “ - * *ւքոդոոռ և զ ա մ ե ն ե ս ի ն զ ը ն տ ր ե ա լ ս ն զ ա ր -

1 ա ն ե ա կ ս ն ո ց ո ւ ն և զ գ ո ր ծ ա կ ի ց ս , զ Ե զ ն ա կ և Լ յ լ ս ն » ( ^ ա ռ ը ն գ գ է մ ե ր յա ւթ ա կ ա ն ա ց ,, ^ Մ ա տ ե ն ա գ ր ո ւ թ ի ւ ն ք Յ ո վ հ ա ն ն ո ւ Օ ձ ն ե ց ւ ո յ » ,

Վենետիկ, 1833 , էշ 6 6 ) . - Եզնիկ Կողբա-ոու 0Ո 0Ի մ ե շ ' ո ւղղվա ծ իր ո ւսուցչին. «Ե զն կ ա յ ա ո Մ ա շգոց» («Կ ն ի ք հ ա ս ս տ ո յ, էշ 1 3 0 , տ ե՛ս և Ս ա ր գսյա ն, «Ա գ ա թ ա ն գ ե ղ ո ս և իր բա զմ ա դ ա ր յա ն գ ա ղ տ ն ի ք ը », էշ 3 8 3 ) . —3 . Պրոկղի և Ա կա կի թ ղ թ ա կ ց ո ւթ ե ա ն ց մ ե շ ' Սահակի և Մ եսրոպ ի հ ե տ , որ տ ես ա նք վերը (ը ս տ «Գ ի ր ք . թ ղ թ ո ց օ , էշ 1 , 9 և ա յլն )- —4 . а:Ցովհա ն իմա ստ ա սիրի Հ ա յո ց Կ ա թուղի­կոսի սա կս ժ ո ղ ո վ ո ց , որ եղ ե ն ի Հ ա յք » ( « Ց ո վ - սէփ ա շա կերտ Մ ա շգոց ի և Ս ր բո յն Ս ա հ ա ֊ կ ա յօ) , « Գիրք թ ղ թ ո ց » , էշ 2 2 0 , թ ե և սրա նից 4 տ ող վերև ա սում է «ե ր ա ն ե լի ն Մ ե ս ր ո պ »----5 . « Ա բրա հա մու Հ ա յո ց Կա թուղիկոսի աո. Կիլրիոն Վրա ց Կ ա թուղիկոս' թ ո ւղ թ ե ր ր ո ր դ В («Ն ա խ երա նելին Սուրբ Գ րիգոր և ա պ ա Մ ա շ- գ ո ց » («Գ ի ր ք թ ղ թ ո ց » , էշ 1 8 0 ) ։ Ն ույնըկրկնվում է Ոլխտանեսի պ ա տ մությա ն մեշ,էք 8 4 ___7 . Հ ո ւն ա ց Փ ոտ պ ա տ րիա րքիՀիշա տ ա կա րա նում' М а Б ^ ш Ь ю З ( ուղղել ^ 8 Տէ0 ս 2 1 0 Տ^ ձև ո վ , տ ե՛ս ա յս մ ա սի ն Ա դոնց, «Հա ն դ ես ա մ ս օ ր յա », 1 9 2 5 , էշ 1 9 5 ) ։

Ա յս բո լո ր ի ց ե րև ում է , թ ե հին և բն ի կ ա նունն է Մ ա շտ ոց կ ա մ Մ ա շթ ո ց, որ հետ ո Խ որենա ցոլ մ ոտ դ ա ռն ո ւմ է Մ եսրոպ ։ Խ որե- նա ցուց հետ ո եկող մ ա տ ե նա գ ի ր ն ե ր ի մ ե շ ե ր ­կու ձևերն էլ ա նխ տ իր գ ո ր ծ ա ծ վ ո ւմ ե ն , բ ա յց միշտ ա ռ ա վե լո ւթ յունը տ րվո ւմ է Մ եսրոպ ձևին, ա յնպ ես որ ա յժ մ մ եր ժ ո ղ ով ուրդ ի մ եշ Մաշտոց ա նունը բ ն ա վ գ ո յո ւթ յո ւն չո ւն ի , բ ա յց սովորա կա ն է Մ եսրոպ : Ա յս էլ է նշա ն,թե հինն է Մ ա շտ ոց:

Մեսրոպ ա նվա ն հե տ ն ո ւթ յա ն դ ե մ խ ո ս ե լ է Հ . Հովհա ննես Ւ ո ր ո ս յա ն , «Բ ա զ մ ա վ ե պ դ , 1 8 9 7 , էշ 3 0 6 , ի բր փ ա ստ բ ե ր ե լո վ երկու հին հա մա ր վա ծ գ րվա ծքնե ր , ա ռ ա շի ն ' Եզնիկ Կող­բա ց ո լն ը ն ծ ա յվ ա ծ « Ն շա նա գիր կա րդա ց բա ն ի ր ն Ե զն կ ա յ» գ ր վա ծքի հիշա տ ա կա րա նր, ուր Մ եսրոպ ա նունն է տ րվո ւմ սո լր ր ին• « Եւ կա րգք գ ո ր ծո ցն Գրիգորի ն որ ո գեա լ ա ր ա մ բ մ ի ո վ երա նե/եա ւ տ ա ր օն ա ց լո յ ' ո ր ո ւմ ա նուն Մ եսրովբ ճ ա ն ա չէ ր » ։ Ե րկրորդ' Շ ա հա պ իվա նի ժող ո վ ի ( գո ւմ ա ր վա ծ 4 4 7 թ վ ա կ ա ն ի ն , Հ ո վ ս ե փ կա թողիկոսի ն ա խ ա գ ա հ ո ւթ յա մ բ) կպնրնն1ւ-

ր ի ն ա խ ե ր գ ա ն ք ը , ուր ն ո ւ յն պ ե ս Մ ե ս ր ո վ բ ձևն է գ ո ր ծ ա ծ վ ա ծ . « Հ ո գ ե լի ց և հ ո գ ե ձ ի ր ճ շմ ա ր - տ ա ս էր վ ա ր դ ա պ ե տ ի ն Մ եսրոպ ա յ, որ լո լս ա - ւորեա ց զե ր կիր ն Հ ա յո ց վ ա ր դ ա պ ե տ ո ւթ յա մ բի ւր ո վ » (հ ր տ . Ղ լա ճ յա ն , էշ 9 7 ) ։ Ա յս երկուհ ա տ վա ծնե ր ի դ ե մ մ ե ն ք ա ՛յս մ ի ա յն կա րող ե ն ք հ ի շ ե ց ն ե լ, թ ե ա ռ ա շի ն ը է դ ա ր ի ց է և զուր է վ ե ր ա գ ր ե լ Ե զնի կ Կ ո ղ բա ց ո ւն , երկրորդի հ ա ր ա զ ա տ ո ւթ յո ւն ը դ ե ռ ճ շգ ր տ վ ա ծ չէ և ա ն վս տ ա հելի մ ի հ ա տ վ ա ծի հա մ ա ր վ ս տ ա ­հե լի գ ր վ ա ծ ն ե ր ն է լ կ ա ս կ ա ծի ե ն թ ա ր կ ե լ խ ո ­հ ե մ ո ւթ յո ւն չ է ։ Ը ն դ հ ա կ ա ռ ա կ ը , պ ետ ք է , որ վ ե ր ի հ ի մ ա ն վ ր ա , ա յդ ա շխ ա տ ո ւթ յո ւն ը հա ­մ ա ր վ ի հ ե տ ի ն գ ո ր ծ , և ե թ ե մ ի ն չև ի ս կ հ ա ս ­տ ա տ վի նրա հ ա ր ա զ ա տ ո ւթ յո ւն ը , գ ո նե հ ե տ ­նա բա ր ս ր բ ա գ ր վ ա ծ ։

Շ ա տ ե ր ե րկ ո ւ ա ն ո մ ւնե րի մ ե շ զ ա ն ա զ ա ն ո ւ­թ յո ւն դ ն ե լո ւ հ ա մ ա ր ե ն թ ա դ ր ե լ ե ն , թ ե սրբի ի ս կ ա կ ա ն ա նունն է Մ ե ս ր ո պ , ի ս կ Մ ա շթոց մ ի ա յն մ ա կ ա ն ո ւն է ։ Ա յս պ ե ս Մ եսրոպ ե ր ե ց , «Պ ա տ մ ո ւթ ի ւ ն Ս ր բո յն Ն ե ր ս ի ս ի » , էշ 8 3 , գ ր ո ւմ է ■ « Ը ն դ ն մ ա և ա շա կերտ ն ի լր Մ ես ­ր ո վ բ , որ ա ն ո ւա ն ե ցա ւն Մ ա շ գ ո ց » . ն ո ւյն պ ե ս էշ 1 1 0 . «Ե ւ ո ւնկ ն դնէր ն մ ա Մ ես ր ո վ բ ա շա ­կ երտ ն ի ւր , որ ա ն ո ւա նե ցա ւն Մ ա շ գ ո ց » ։

(Մ ե ս ր ո պ ե ր ե ց ի հ ա մ ա ր բ ն ա կ ա ն էր մ տ ա ծ ե լ ա յս պ ե ս , ք ա ն ի որ ի ր ա ն ունն էլ Մ եսրոպ է ր ) ։ Ահա սրա հ ա մ ա ր է , որ նորեր ը ե րկ ո ւ ա ն ո ւն ­ների հ ա ր ա դ ր ո ւթ յա մ բ ս կ ս ե ց ի ն ա ս ե լ Մ ես- ր ո պ ֊Մ ա շ տ ո ց < Կա է լ , որ ը ն դ հ ա կ ա ռ ա կը Մ ա շտ ոց ձև ը հ ա մ ա ր ո ւմ է ա ն ո ւն , ի ս կ Մ ես ­ր ո պ մ ա կ ա ն ո ւն ։ Ա յս պ ե ս է Օ ր բ ե լյա ն , գ լուխ Ժ Դ . « Ց ո լց ի ց ե զ կ ր կ ի ն լո ւսա ւո րո ւթ ի ւն ա յս ր ա շխ ա րհի ի ձ ե ռ ն ս ո ւր բ և յո գ ն ե ր ա ն ե ա լն ա ռն Մ ա շտ ո ց ի ' Մ ես րոպ կ ո չե ց ե լո յ» ։ Գ ա րա գա շ- յա ն , «Ք ն ն ա կ ա ն պ ա տ մ ո ւթ յո ւն » , Դ , է յ 2 2 , կ ա ր ծ ո ւմ է , որ Մ եսրոպ լի ն ի ա շխ ա րհա կա ն ա ն ո ւն , ի ս կ Մ ա շթ ո ց ի բ ր ե կ ե ղ ե ց ա կ ա ն տ ի տ ­

ղ ո ս ։ Ս. վա ր դ ա պ ե տ Պ ա ր ո ն /ա ն , «Ե ր կ ր ա ­գ ո ւն դ » , 1 8 8 6 , էշ 4 8 6 — 4 8 7 , Մեսրովյւ հ ա մ ա ­ր ե լո վ ա ս ո ր ե ր ե ն բ ա ռ , կ ա ր ծ ո ւմ է , թ ե ա յս տ ի տ ղո ս ը տ ր վ ա ծ պ ի տ ի լի ն ի Մ ա շտ ո ցի ն ' Ա ս որ ի ք ա ր ա ծ ճ ա մ բ ո ր դ ո լթ յա ն ժ ա մ ա ն ա կ , Ե դ ե ս ի ա յի Բ ա բե լա ս ե պ ի ս կ ո պ ո ս ի ց , ե ր բ Մ ե ս ­ր ոպ դ ա ռ ն ա լո վ Ս ա մ ո ւս ա տ ի ց , հա շո ղ ել էր գ տ ն ե լ հ ա յե ր ե ն նշա ն ա գ ր ե ր ը և ն ե ր կ ա ­յա ց ն ե լ Բ ա բ ե լա ս ի ն ։ Օ ր մ ա ն յա ն էլ կ ա ր ծ ո ւմ է , թ ե ա շխ ա ր հ ա կ ա ն ա նունն է Մ ա շտ ո ց, որ ձ ե ռ ն ա դ ր ո ւթ յա ն ժ ա մ ա ն ա կ դա րձրի ն Մ եսրոբ ( ա յն է ' Տ է ր Ս ե ր ո վ բէ) ( « Ա զգա պ ա տ ո ւմ » , Ա,

էշ 2 6 8 ) . ի ս կ Ն ա հ ա պ ե տ յա ն (« Բ ա զ մ ա վ ե պ » , 1 9 1 3 , է շ 1 4 7 ) ը ն դ ո ւն ե լո վ Մ ա շտ ո ցը հի ն ա ն ո ւն , Հ ո ւն ա ս տ ա ն ո ւմ Ա տ տ իկոս պ ա տ րի ա ր ­ք ի կ ո ղ մ ի ց տ ր վ ա ծ է հ ա մ ա ր ո ւմ Մ եսրոպ ա ն ո ւն ը ' ե կ լե զ ի ա ս տ ի կ ո ս ձ ե ռ ն ա դ ր վ ա ծ ժ պ -г մ ա ն ա կ ։

■ 111ՍՃн 4

» Ս ա կա յն բ ո լո ր ա յս մ ե կ ն ո ւթ յո ւն ն ե ր ը չո ւ­ն ե ն բ ն ա վ պ ա տ մ ա կ ա ն հ ի մ ք և մ ն ո ւմ ե ն մ ի շտ ե ր կ բ ա յե լի ւ Գ ա ր ա ղա շյա նի մ ե կ ն ո ւ­թ յո ւ ն ն էլ հ ի մ ն վ ա ծ է ա ն ս տ ո ւյգ ս տ ո ւգ ա բ ա ­ն ո ւթ յա ն ւ[րա , որ պ ի տ ի տ ե ս ն ե ն ք ք ի չ հ ե տ ո ։

§ 4Ի ՜ն չ են ն շա նա կո ւմ ա ր գ յո ք ս տ ո ւգ ա բա ն ո ­

ր ե ն Մ եսրոպ և Մ ա շտ ո ց բ ա ռ ե ր ը ։ Ս րա նց հ ա մ ա ր հնո ւց ի վ ե ր ա ռ ա չա ր կ վ ա ծ ե ն զ ա ն ա ­զա ն ս տ ո ւգ ս -բ ա ն ո ւթ յո լն ն ե ր , որոնք ա վ ե լո ր դ չե ն ք հ ա մ ա ր ո ւմ Հ ի շե լ ա յս տ ե ղ •

ա - «Պ ա տ մ ո ւթ ի ւն վ ա ս ն Ս ր բո յն Ս ա հա կա յ հ ա յր ա պ ե տ ի ն և Մ ե ս ր ո վ բ ա յ վ ա ր դ ա պ ե տ ի ն в( « Ս ոփ երքв , Р , Վ ե ն ե տ ի կ , 1 8 5 3 ) , է չ 4 1 , Մ ե ս ր ո վ բ բ ա ռ ը հ ա ն ո ւմ ս ե ր ո վ բ ե բ ա ռ ի ց , մի ա կ ն ա ր կ ո ւթ յա մ բ , որ դ ժ վ ա ր չէ հ ա ս կ ա ն ա լ. « Իսկ ի ն որ ո ւմ ս մ ե զ մ ի ա յն շն ո ր հ ե ց ա լ գիր յԱ ս տ ո ւծ ո յ ի ձ ե ռ ն Ս ր բո յն Ս ա հ ա կ ա յ, որ խ ն դ ո ւթ ի ւն կ ո չի և մ ե ծ ի ն Մ ե ս ր ո վ բ ա յ ս ր ո վ - բ է ա տ ե ս ն ա ն ո ւա ն օ ։ — Ս ա հակ կ ա մ Իսա հա կ < ե բ ր ա յե ր ե ն կ ա մ 1 зХ аЦ , որ հ ա ն վ ո ւմէ БХЦ « ծ ի ծ ա ղ ե լ , կ ա տ ա կ ե լ в ա ր մ ա տ ի ց( л е в е ш и в , Н е Ь г . а : Н а п й ^ 5 г Ь > , Ь е 1р г 1 8 ,1 9 2 1 , էշ 3 1 2 ) . իսկ Մ ե ս ա բ հ ա մ ա ր ո ւմ է ի բ ր ' |Гш г (ո ր է ա ս ո ր ե ր ե ն « տ է ր » + ) ս ե ր ո վ բ է :

Ա յս մ ե կ ն ո ւթ յո ւն ը ը ն դ ո ւն ո ւմ է նա և Ս. վա ր դ ա պ ե տ Պ ա ր ո ն յա ն (տ ե ՛ս մ ի ք ի չ վ ե ր ը ) , որ ը ս տ ա յս մ Մ եսրու|բ ձ և ը հ ա մ ա ր ո ւմ է հ ա ր ա զ ա տ , ի ս կ Մ ե ս ր ո պ ' նրա ժ ո ղ ո վ ր դ ա ­կ ա ն ա ղ ա վ ա ղ ո ւթ յո ւն ը ։ ն ո ւ յն պ ե ս Հ . Բ . Ս ար- գ ի ս յա ն ( « Ա գ ա թ ա ն գ ե ղ ո ս և ի ր բ ա զ մ ա դ ա ր ­յա ն գ ա ղ տ ն ի ք ը В , է չ 4 0 4 ) , ո ր կ ա ր ծ ո ւմ է , թե Մ ա ր -Ս ր ո վ բ « Տ է ր Ս ե ր ո վ բէ в մ ի պ ա տ վ ա ն ո ւն է , որ ա ս ո ր ի ն ե ր ը տ վ ի ն Մ ա շտ ո ց ի ն , ի ն չպ ե ս հ ո ւյն ե ր ը տ վ ի ն ե կ կ լե ս ի ա ս տ ի կ ո ս տ ի տ ղ ո ս ը ։ Ն ո ւյն ը ը ն դ ո ւն ո ւմ և պ ա շտ պ ա ն ո ւմ է դ ա ր ձ ­յա լ Ֆ ն տ գ լյա ն , « Հ ա ն դ ե ս ա մ ս օ ր յա в , 1 9 2 6 , էչ 2 7 0 ։

բ . Կ ա րա պ ետ ե պ ի ս կ ո պ ո ս Ս ա ս ն ա ցի , «Ն ե ր բ ո ղ ե ա ն յա ղ ա գ ս վ ա ր ո ւց և մ ա հ ո լա ն Ս. Վ ա րդ ա պ ետ ին Մ ե ս ր ո վ բ ա յ» (Վ ա ղ ա ր շ ա - պ ա տ , 1 8 9 7 , է չ 6 6 ) Մ ե ս ր ո բ մ ե կ ն ո ւմ է «տ է ր ս ո ւր բ և ս ե փ ա կ ա ն » , ա յն է ա ս ո ր ե ր ե ն մ ա ր « տ է ր » + հ ա յե ր ե ն սուրբ բ ա ռ ե ր ո վ . հ ա յտ ն ի չ է թ ե ո ր տ ե ղ ի ց է հ ա ն ո ւմ «ս ե փ ա կ ա ն տ -ը ։

գ . Վ ա րդա ն պ ա տ մ ի չ մ ե կ ն ո ւմ է «կ ա ն ա - չա ց ե ա լ, յա ր ա զ ո լա ր ճ և բ ե ր կ ր ե ա լ» . « Մ ե ս ­ր ո պ ա յ, որ է կ ա ն ա չա ց ե ա լ, ա յս ի ն ք ն յա ր ա - զ ո ւա ր ճ և բ ե ր կ ր ե ա լ, հօր մ ե ր ո ւմ տ ե ղ ի և յի - շա տ ա կ ը ն դ ա ռ ա լե լ ս ո ւր բ ս ն , և մ ե զ ա ղ ս ֊ թ ի ւք նորա ո ղ ո ր մ ո ւթ ի ւն և գ ի տ ո ւթ ի ւն յԱ ,ւ- տ ո ւծ ո յ ի հ ա մ ա ր ա շա կե ր տ ա ց նո ր ա և հ ո գ և ­ա ր ո ր դ ո ց » ։ Ա յս տ ե ղ հ ր ա տ ա ր ա կ ի չը ճ շտ ի վ գ ո լշա կ ե լ է հ ե ղ ի ն ա կ ի ս տ ո ւգ ա բ ա ն ո ւթ յո ւն ը , որ է ա ր ա բե ր ե ն ГПаБГиГ « ո ւր ա խ в ( « ի ս ե մ ա ­կ ա ն լե զ ո լա ց ս տ ո ւգ ա բ ա ն ե լո վ , մ ե ս Ր Ո ւ Ր

բե ր կ ր ե ա լ լս ի յա ր ա բ ա ց ի ն » ) ։

43

դ . Պ ա տ վ ե լի Գ ա լուստ Թ ի ր յա ք յա ն , ի ն չ ­պ ես լս ե լ ե մ , Մե ս ր ո բ հ ա մ ա ր ո ւմ է հ ա յե ր ե ն սուրբ բ ա ռ ի ա ր ա բա կ ա ն ի ս մ - ի մ ա ֆ ո 'ւ լ կ ա զ մ վ ա ծ ա ն ց յա լ դ ե ր բ ա յը , ո ր ո վ բ ա ռ ը ն շա ն ա կ ո ւմ է « ս ր բ ա ց ե ա լ» ։

ե . Ա . Մ . Գ ա ր ա գ ա շյա ն , «Ք ն ն ա կ ա ն պ ա տ ­մ ո ւ թ յո ւ ն » , Գ , է չ 1 9 3 և Դ , է չ 2 2 , Մ եսրոբ մ ե կ ն ո ւմ է պ ա րսիկ բ ա ռ ե ն մ ի ւշ ր ի ֆ , որ կնշա նա կ ե դպ իր կ ա մ ք ա ր տ ո ւղ ա ր », իսկ Մ ա շթ ո ց « հ ո ւ յն բ ա ռ ե ն МОЦТО? կ ն շա ­նա կե բ ա ր ձ ր ո ւթ յո ւն в ։ Ա յս ս տ ո ւգ ա բա ն ո ւ­թ յո ւն ը կ ր կ ն ո ւմ է Ե. Թ ո փ չյա ն , «Մ ե ս ր ո պ Մաշտոցտ տ ե տ ր ա կ ո ւմ , է չ 7 ։

զ . Մ ի ա բա ն (Գ ա լո ւս տ Տ ե ր -Մ կ ր տ չյա ե ) Մ ա շտ ո ց բ ա ռ ը հ ա ն ո ւմ էր մ ա շ տ ե լ «խ լե լ, ք ա յք ա յե լ , թ ա փ ե լ» , մ ա շտ ի ] «մ ա զ ե ր ը թ ա - փիլտ բ ա յե ր ի ց , ի բ ր մ ա շ տ ո ց «մ ա զ ե ր ը ք ե ր ե ­լո ւ , պ ո կ ե լո լ գ ո ր ծ ի ք , մ ա զ խ ի լ» , հ ե տ ո դ ա ր ­ձ ա ծ հա տ ուկ ա նուն ( լս ե լ ե մ ա ն ձ ա մ բ ի ր ե ­ն ի ց 1 9 0 0 թ վ ա կ ա ն ի ն ) ։ ն ո ւ յն ը ն ա և Խ ա լա թ - յա ն , Я -А рм янск . А рш аК И И Д Ы л, է չ 3 1 6 , բ ա յց ե ն թ ա դ ր ե լո վ , թ ե մ ա շ տ ե յ բ ա յը մ ի ո ւ ֊ րիշ ն շա ն ա կ ո ւթ յո ւն էլ կ ա ր ո ղ էր ո ւն ե ց ա ծ լի ն ե ր

է . Ս. վ ա ր դ ա պ ե տ Պ ա ր ո ն յա ն («Ե ր կ ր ա ­գ ո ւ ն դ » , 1 8 8 5 , է չ 4 9 0 ) Մ ա շտ ո ց բ ա ռ ը հ ա մ ա ­ր ո ւմ է ո չ թ ե բ ո ւն ա ն ո ւն Մ ե ս ր ո պ ի , ա յլ ը ն դ ­հ ա կ ա ռ ա կ ը ա նուն Ծ ի ս ա ր ա ն ի , ո ր ից ա ն ց ե լ է հ ե տ ո հ ե ղ ի ն ա կ ի ն ։ Ը ս տ Պ ա ր ո ն յա ն ի մ ա շ ­տ ո ց «զ ե ն դ ե ր ե ն մ ա զ դ բ ա ռ ն է , որ է մ ե րս ի մ ա ս տ , ի մ ա ս տ ո ւն և կ ա մ մ ե զ դ , որ կ ն շա ­նա կե ե ր գ , զ ո հ , և որուն լծ ո ր դ ն է պ ա շտ , պ ա շտ ո ն , կ ա մ ե բ ր ա յե ր ե ն մ ա շ ծ ո ր , որ կ ն շա ­նա կե «ա ղ ո թ ա գ ի ր ք Տ ։

ը . Ա վ գ ե ր յա ն ( «Լ ի ա կ ա տ ա ր վ ա ր ք ս ր բ ո ց » , Ե, է չ 2 8 ) մ ե կ ն ո ւմ է հ ե տ և յա լ ձ և ո վ . « Ե լ էր ա ռա չ ի ն և ս ո վ ո ր ա կ ա ն ա ն ո ւն ս ուրբ վ ա ր ­դ ա պ ե տ ի ս Մ ա շտ ո ց կ ա մ Մ ա շթ ո ց . ի ս կ Մ ե ս - ր ո պ ն ա ն ո ւն ե ղ և յո ր չո ր չո լն յա լե լե ա լ ի բր և մ ա կ ա ն ո ւն , թ ե ր և ս զ կ ն ի վ ա ր գ ա պ ե տ ո լ՝

թ ե ա ն ն , ո ր պ էս թ է մ ե ծ Ր ա բո ւն ս տ ո ւգ ա բա - ն ե լի , կ ա մ Մշու ր ա բ բ ի » :

թ . Ա լի շա ն (« Շ ն ո ր հ ա լի և պ ա ր ա գա յ ի ւր В, Վ ե ն ե տ ի կ , 1 8 7 3 , է չ 4 5 1 ) հ ա ն ո ւմ է մա շտ ա ր մ ա տ ի ց , որ «ս ր բ ա զ ա ն ն շա ն ա կ ո ւթ յո ւն մ ր պ ի տ ի ո ւն ե ն ա , թ ե ր և ս հ ո մ ա ն ի շ մշտ իկ բ ա ռ ի ն , ո ր կ ն շա ն ա կ ե օ ր հ ն յա լ չր ո ց ց ա ն ի չ գ ո ր ծ ի ն կ ա մ ճ յո ւ ղ ը » ։

ժ . Ֆ ն տ գ լյա ն , ն ա խ «Ա ն ա հ ի տ » , 1 9 0 5 , է չ 7 1 , ծ ի ծ ա ղ ո ւմ է մ ա շ տ ո ց « ճ ա ղ ա տ В ս տ ո ւգ ա ­բ ա ն ո ւթ յա ն վ ր ա . ա յս մ ա ր դ ո ւ զ ա ն ա զա ն հ ա տ կ ո ւթ յո ւն ն ե ր ի մ ե չ մ ի ա յն ճ ա ղ ա տ լ ի ն ե ՜ ­լը ա չքի ը ն կ ա վ , հ ա ր ց է տ ա լի ս ն ա , և կա մ ա յս մ ա ր գ ը ճա ղա տ է ծ ն վ ե լ , որ հ ե ն ց ս կ ը ղ - բ ի ց Մ ա շտ ոց ե ն դ ր ե լ ա ն ո ւն ը ։ Հ ե տ ո , « Հ ա ն ­դ ե ս ա մ ս օ ր յա » , 1 9 2 6 , է չ 2 6 8 , Մ ա շտ ո ց կ ա ­պ ո ւմ է ի ր ա ն յա ն Магйак ա ն վ ա ն հ ե տ . Մ ա շտ ո ցի ա ր մ ա տ ն է մ ա շտ = М а г е ! , ի ն չպ ե ս

I յ( Ս' Ի Ս. I) !• Ն

է շ Ս ՜ ի Ա . Օ Ի է >1ՍԱ2

44

1այ>> 19ՀԵ ' էջ ^ .гоСг! բա ռերի հա մ ե մ ա -մ ե ր ժ ո ւմ Է յ “ } ձ - մ ա ժ դ ձևերի հետ ( « Հ ա ն ֊տ ություեը т а г » « и я

ք - . Д ' " « ւ տ ш а г а - ^ " ^հ ա մեմա տ ո ւթ յո ւնը և Մ ա շտ ոց բ ա ռ ը մ ի ա ց ­նում Է Ք ֊™ ' ա ն վ ա ն հ ե տ , որ ըս տ Հ ե ֊րոգոտ ի ( V I I 7 9 ) Ք ս ե ր քս ե ս ի զորա կա ն ներից

մ եկի ա նունն Էր* 1 0 9 7 А•>2п . «Հ ա ն դ ե ս ш * м о п ш * Ш 7 , Ь

2 7 8 , Մեսրոբ ստ ուգա բա նում Է իրա Ր № \ ™ > Մ ի հ ր , մ ե հ + Տ է ձ \ ս բ ա ռ ե ր ի ց , որով Մ ե ս ր ո բ ճ Л Ш г а - Б Г З У а նշա նա կո ւմ Է

с Միհրին գովող կա մ Միհրից Գ ՞Վ Վ "**-հմ մ տ զենդերեն ЙиГЗБГОЬ «Гվա տ ա խ ոս »

ձևԱ յս բո լո ր ը կա մ ա յա կա ն մ ե կ ն ո ւթ յո ւն ն ե ր են և գիտ ութ յա ն հա մա ր ա յն ք ա ն ա ր հ ա մ ա ր ­հելի , որ լա ր ժ ե նո ւյնի ս կ նրա նց հ ե ր ք մ ա մ բ

ղԲս 1 Վկա'յն եթե ա նհնա ր Է ի մ ա ն ա լ ա յս բ ա ­ռերի ս տ ուգա բա նո ւթ յունը , կ ա րելի Է գ ո ն ե ո ֊րոշել , թ ե ա յս բ ո լո ր գ ր չո ւթ յա ն ց մ ե շ , որ վ ե ­

րը հ հ ե ց ի ն ք . Ո՛րն Է ուղիղ՛Ա դոնց, «Հ ա ն դ ե ս ա մ ս օ ր յա յ> 1 9 2 5 ,

և 1 9 2 7 Էշ 2 7 5 , հին ձևը հա մ ա ր ո ւմ Է Ս ա ժ ֊ ոոս, ինչպ ես ունի Պ րոկղի թ ո ւղ թ ը , ո րի ց ա - ռա ,ա ո ա վ հետ ո Մ ա շտ ո ց: Իսկ «Հ ա ն դ ե սա մ ս օ ր յա * 1 9 2 7 , Էշ 2 7 7 , ՄեսՐոբ ա վ ե լի հինԷ հա մա րում ք ա ն Մ եսրոպ , հ ի մ ն վ ե լո վ «Կ նիք հ ա լա տ ո յյ> ֊ի վր ա , որ Պրոկղի թ ղ թ ի մ եշ ունի Մ եսրոբ ձև ը , Մ ա րկվա րտ Էլ գրո ւմ Է միշտ Մ ա շթոց: Բ ա յց կա րելի չէ բ ն ա վ հ ի մ ն վ ե լ Պրոկղի թ ղ թ ի վր ա , ա ս ե լո վ , թ ե նա հին է , որովհետ և Կորյունն էլ ա յն ք ա ն հին է , ո ր ­քա ն Պրոկղի թ ո ւղ թ ը , Բոլորն է լ հա ս ա ծ ենմ եղ հետ ին ա ր տ ա գ ր ո ւթ յո ւննե ր ո վ , որոնք բն ա վ ա ր ժեք չունեն հնչա կա ն տ ե ս ա կ ե տ ո վ .

Գ ա լով Մ եսրո՞պ թ ե Մ եսրոբ ձև ի ն , ի մ կա րծիքն ա յն է , որ նա խ նա կա ն և հա ր ա ­զա տ ձևն է Մ եսրոպ . ապ ա դա րձել է Մ ես­րոբ , նմ ա ն ո ւթ յա մ բ մ ի խ ո ւմ բ ֊ ո բ հա նգո ղ ա նձնա նու ննե ր ի , որոնք ե ն Ք ե ր ո բ , Ս եր ո բ , Յ ա կոբ, Զ ե ն ո բ , Յ ո բ . սրա նք գ ր վ ո ւմ ե ն նա և Ք ե ր ո վ բ , Ս երովբ, Յ ա կ ո վ բ , Յ ո վ բ , ուստ ի Մ եսրոպն էլ ե ր բե մ ն դա ոնում է Մ ե ս ր ո վբ :

„ § 5 •Ո րքա ՜ն ցա նկ ա լի էր ունենա լ նկա րներն

ա յն վե հ ա նձերի, որոնք մ ե ր դ պ ր ո ւթ յա ն պ ա տ ճա ռն ե ղ ա ն , ա ր դ յո ք հն ո ւթ յո ւն ը խնսո­յա ’ ծ է մ ե զ մեր երկրի ա ՛նհայտ մ ի խ ո ր շո ւմ ծա ծկ ե լո վ ա յդ սուրբ ա նձերի մ ի ք ա ն դ ա կ ը . Ի ՛ն չ պ իտ ի տ ա ն ա ր դ յո ք Ա րտ ա շա տ ի, հին

Վ ա ղա րշա պ ա տ ի , Դ վ ի ն ի , ք աՐ "նք և Փ - հին վ ա յր ե ր ի ա պ ա գա մ ա նր ա կ ր կ ի տ պ ե ղ ո ւ մ ֊Ъեոո , հա վա տ ա ր հ ո ւս ա խ ա բո ւթ յո ւն , թԼբա վա ր ա ր հ ա յտ ն ո ւթ յո ւն ը մ ե ր հին կ յա ն ք ի ,որ խ ո ւլ ա վ ե ր ա կ ն ե ր ի խ ո ր ը ք ն ո ւմ է . Ս պ ա . ս ե լո վ , որ շուտ ծա գ ե ր ա յն երշա նի կ օրերի ա ո և ր , մ ե ն ք խ ո ս ե ն ք ա յս տ ե ղ հ ա մ ա ռ ո տ ի վ

ա յն նկ ա ր ն երի մ ^ ։ Ա Ր^ Ր և , ձ ա պ ա '։բ ա կ ի վրա, դ ր վ ա ծ ե ն Ս ա հա կի և Մ եսրոպ ի

ա ն ո ւն ո վ ,Ս ա հա կից հ ա յտ ն ի է ի ն ձ մ ի ա յն երեք

նկ ա ր ■ ա ռա ջինը հ ր ա տ ա ր ա կ վ ա ծ է Հ . Հ . Р п - ո ոսւա ն ի «Ը ն տ ի ր Հ ա յկ ա զ ո լն ք » ա շխ ա տ ո ւ­թ յա ն մ ե շ (Վ ե ն ե տ ի կ , 1 8 9 1 ) , էշ 1 4 8 , Նկարըն ե ր կ ա յա ց ն ո ւմ է Ս ա հա կին ՝ զ գ ե ս տ ա վ ո ր յալ հ ա յր ա պ ե տ ա կ ա ն զ գ ե ս տ ո վ և նս տ ա ծ գա հի վ ր ա . գ լո ւխ ը ս ա ղ ա վ ա ր տ , ունի շուրշա ռ և խ ա չա զ ա ր դ փ որ ուրա ր, հ ե տ և ը դ ր վ ա ծ է գ ա ­

վ ա զ ա ն ը . ձա խ ձ ե ռ ք ո ւմ բ ռ ն ե լ է մ ի գի ր ք և

մ ի գ ր ի չ> Ի ԱԿ ա 1 ԿՈ1 մ Հ ն ս տ ա ծ ^ մ ա ն ո ւկ միհ ր ե շտ ա կ ' ձ ե ռ ք ի ն բ ռ ն ա ծ թ ա ն ա ք ա մ ա ն , վ ե ­ր և ի ց ծ ա գ ո ւմ է լո ւ յս և լո ւ յս ի մ ե շ կ ա խ վա ծ է Ա ս տ վ ա ծա շո ւն չը , Ն կա րը ս տ ո ր ա գ ր վ ա ծ է ОВЕЙОШ 111Տ-1 որ փ ո ր ա գ ր ո ղ ի տ ա լա ցո ւ

ա նունն է ։Ե րկրորդ նկա րը գ տ ն վ ո ւմ է էշմ ի ա ծ ն ի

թ ա ն գ ա ր ա ն ո ւմ , ն կ ա ր ի չ Պ ետ րոս Ա րա պ յա նը, 1 8 9 5 թ վ ա կ ա ն ի ն , ն ե ր կ ա յա ց ն ո ւմ է Սա հա ­կ ի ն , որ գ ր ա ս ե ղ ա ն ի ա ռ ա շ, մ ի ո տ ք ը ծ ն կ ա ­

չ ո ք , գ ր ո ւմ է «Պ ա ր գ և ա տ ո ւն ա մ ե ն ե ց ո ւն » յա ր ա կ ա ն ը . ս ե ղ ա ն ի տ ա կ թ ա փ վ ա ծ են զ ա ­ն ա զ ա ն գ ր ք ե ր , բա ր ձ ր ո ւմ կ ա խ վ ա ծ է Խ ա չե­լո ւթ յա ն պ ա տ կ ե ր ը , Ա մ բո ղ շո ւթ յո ւն ը ա ննշա ն տ պ ա վ ո ր ո ւթ յո ւն է թ ո ղ ն ո ւմ ,

Ե րրորդ ն կ ա ր ը շա տ ա վ ե լի տ ա ր ա ծ վ ա ծ է . մ ա ն ա վ ա ն դ որ ա ռ ա ն ձի ն թ ե ր թ ի վրա - մ ե ծ դ ի ր ք ո վ դ ր վ ա ծ էր է շ մ ի ա ծ ն ի Տա ճ ա ր ի Ա վա դ Խ որա նի ա շ ա կ ո ղ մ ը , & ե ո ՛վ է պ ա տ րա ստ ել ա յս նկա րի ն ա խ ա տ ի պ ը , հ ա յտ ն ի չ է ի ն ձ , բ ա յց պ ե տ ք է որ բա վ ա կ ա ն հին լի ն ի . Փ ա ­փ ա գ ո ղ ն ե ր ը կ ա ր ո ղ ե ն տ ե ս ն ե լ «Լ ո ւ յս » օ ր ա ­ց ո ւ յց ի 1 9 0 4 տ ա ր վա մ ե շ կ ա մ Հ . ճ ա ղ ա ր - բ ե գ յա ն ց ի « Հ ա յո ց պ ա տ մ ո ւթ յա ն » մ ե շ , տ պ . Շ ո ւշի , -1 8 9 5 , էշ 5 3 — 5 4 ։ Նկա րը ն ե ր կ ա յա ց ­ն ո ւմ է Ս ա հա կին գ լխ ա բ ա ց , կրոնա վորա կա ն

հա ս ա ր ա կ կ ա պ ա յո վ , ծ ն կ ի վրա բ ռ ն ո ւ մ է մի գիր՛ք, որ կ ա ր ծ ե ս կ ա ր դ ո ւմ է . ձա խ կ ո ղ մ ո ւմ խ ա ռ ն ի խ ո ւռ ն թ ա փ վ ա ծ ե ն թ ղ թ ե ր , գ ր ի չ, գ ա ՝ վ ա զ ա ն և ա յլն . Պ ե տ ք է ա ս ե լ, որ ա յս վերքին ե րկ ո ւ ն կ ա ր ն ե ր ը շա տ ա վ ե լի ա նհա շող են ք ա ն ա ռ ա շի ն ը , ե ր ե ք ի մ ե շ է լ բ ո լո ր ո վ ի ն պ ա ­կ ա ս ո ւմ է ա յն վ ե հ և ա զ դ ե ց ի կ կեր պ ա ր ա ն քը , Ի րո վ երևա կ ա յո ւմ ե ն ք Ս ա հա կին։. Մ ա նա ­վ ա ն դ վ ե ր շի նը հ ա ս ա ր ա կ , ս ո վո ր ա կ ա ն մի ծե ր ո ւկ ի ց տ ա ր բ ե ր ո ւթ յո ւն չո ւն ի .

; 196 2 է л и- ь а & ի т.

Մ ե ս բո պ ի ց ի ն ձ հ ա յտ ն ի է վ ե ց ն կ ա ր , ո - ր ո ն ք ըն դհ ա նր ա պ ե ս ա վ ե լի հ ա չո ղ ե ն թա ն ն ա խ ո ր դ ն ե ր ը ։ Ա ռա ջինը գ տ ն վ ո ւմ է դ ա ր ձյա լ Հ . Հ . Թ ո ր ո ս յա ն ի «Ը ն տ ի ր Հ ա յկ ա ղ ո լ ն ք » ֊ի մ ե ջ , էշ 1 6 4 , ն ո ւ յն ի տ ա լա ց ի О в Е Ю Ш 1Ո§ք.ա նուն ա նձի փ ո ր ա գ ր ո ւթ յա մ բ ։ Ծ երոմւի Մ ես- րո պ ը նս տ ա ծ է գ լխ ա բ ա ց , ա ռջևը կա թ և ա վ ո ր մ ա նո ւկ մ ի հ ր ե շտ ա կ , որ տ ա խ տ ա կի վրա գրո ւմ է Ա , Р , Գ և ա յլն . Մ եսրոպ ի կ րծքի վրա շրջա նա կա ձև լո ւ յս է ց ո լո ւ մ . ո տ նե ր ի մ ո տ թ ա փ վ ա ծ ե ն գ ր ք ե ր , թ ա ն ա ք ա մ ա ն , վա ր դ ա պ ե տ ա կ ա ն ս ա ղա վա րտ ու դա վա ղ ա ն ։

Ե րկրորդը գ տ ն վ ո ւմ է ԺԲ դ ա րում գր վա ծ ա յն հ ռ չա կ ա վ ո ր մ ա գ ա ղ ա թ յա Ա վետ ա րա նի կ ա զ մ ի վ ր ա , որ Գ ևորգ Դ կ ա թ ո ղ ի կ ո ս ը ն վ ի ֊ ր ե ց ռ ո ւս ա ց Ա լե ք ս ա ն դ ր Բ կ ա յս ե ր , ի ր թ ա ­գ ա վ ո ր ո ւթ յա ն 2 5 - ա մ յա հ ո բ ե լյա ն ի ա ռ թ ի վ ։ Ա վետ ա րա նը թ ե և հ ի ն , բ ա յց կ ա զ մ ը նոր պ ա տ ր ա ս տ ե լ տ ր վ ա ծ է ր , գ ե ղ ե ց ի կ զա ր դ ա ­ն կ ա ր ն ե ր ո վ , չո ր ս ա ն կ յո ւն ն ե ր ո ւմ կա ն Բ ՚ա - դ ե ո ս ի , Բ ա ր թ ո ղ ի մ ե ո ս ի , Լ ուսա վորչի և Մ ե ս ­ր ո պ ի ն կ ա ր ն ե ր ը . մ ե ջ տ ե ղ ո ւմ ն կ ա ր վ ա ծ է Դ ա ստ ա ռա կը ' Ք ր ի ս տ ո ս ի պ ա տ կ ե ր ո վ ։ Մ ե ս ­

րոպ գ տ ն վ ո ւմ է ա մ ե ն ա վ ե ր ջի ն տ ե ղ ը , ա յն է աջ կ ո ղ մ ը , տակէի ա ն կ յո ւն ո ւմ (ժ ա մ ա ն ա կ ի կ ա ր գ ո վ ճիշտ Է ի ր տ ե ղ ը ) ։ Գ լուխ ը դ ր վ ա ծ Է վ ե ղ ա ր , ե ր կ ու ձ ե ռ ք ե ր ն Էլ բ ե ռ ն ա վ ո ր վ ա ծ մ ի - մ ի գ ր ք ո վ ։ Ա մ բո ղ ջ կ ա զ մ ի պ ա տ կե ր ը հրա - տ ա ր ա կ ե ց «Փ ա ր ո ս Հ ա յա ս տ ա ն ի » թ ե ր թ ը ( Рտ ա ր ի, 1 8 8 0 , Մ ո ս կ վ ա , Էջ 8 9 ) ։

Ե րրորդ ն կ ա ր ը , որ Մ ե ս ր ո պ ի հ ա յտ ն ի նկ ա ր ն երի մ ե ջ ա մ ե ն ի ց տ գ ե ղ ն Է, գ տ ն վ ո ւմ Է Գ և ո ր գ Դ կ ա թ ո ղ ի կ ո ս ի հ ա ս տ ա տ ո ւթ յա ն հ ր ո ­վա ր տ ա կ ի մ ե ջ , տ ր վ ա ծ ռ ո ւս ա ց Ա լե ք ս ա ն դ ր Բ կ ա յս ր ի ց ։ Մ ես ր ոպ ի ն կ ա ր ը գ տ ն վ ո ւմ Է հ ր ո ­վ ա ր տ ա կ ի աջ կ ո ղ մ ը , վ ե ղ ա ր ո վ ու վ ա ր դ ա պ ե ­տ ա կ ա ն գ ա վ ա զ ա ն ո վ , մ ի ձ ե ռ ք ո վ բ ռ ն ա ծ Է Ա վ ե տ ա ր ա ն , ի ս կ մ յո ւ ս ձ ե ռ ք ո վ մ ի տ ա խ տ ա կ , ո րի վրա ն կ ա ր վ ա ծ Է ա մ բ ո ղ ջ ա յբ ո ւ բ ե ն ը ։ Վ ե ր և ը ' ա ջ ա կ ո ղ մ ի ց լո ւ յս Է ց ո լո ւ մ , ո ր ի ց ա ր . տ ա փ ա յլո ւմ ե ն Մ ես րո պ ի կ ր ծ ք ի վրա Ա> Ь, Է, Ը , Ի , Ո, 0 ձ ա յն ա վ ո ր ն ե ր ը ։ Ա յդ ն կ ա ր ր 1 8 6 6 թ վ ի ց Է,

Չ ո ր ր ո ր դ ն կ ա ր ը , որ գ տ ն վ ո ւմ Է Է ջմ ի ա ծն ի թ ա ն գ ա ր ա ն ո ւմ և 1 8 9 6 թ վ ա կ ա ն ի ն ն կ ա ր վ ա ծ է Պ ետ րոս Ս րա պ յա ն ն կ ա ր չի ձ ե ռ ք ո վ , ն ե ր ­կ ա յա ց ն ո ւմ է Մ ե ս ր ո պ ի ն ' ծ ն կ ա չո ք և բ ա զ ­կ ա տ ա ր ա ծ ա ղ ո թ ե լի ս , չո ր ս կ ո ղ մ ո ւմ ա մ պ ե ր են կ ո ւտ ա կ վ ա ծ , լո ւ յս ը ց ո լո ւ մ է վ ե ր և ի ց և նրա մ ի ջ ի ց ց ա յտ ո ւ մ են Ա , Ь , Է, П, Ի , Ո ձ ա յ­ն ա վ ո ր ն ե ր ը ։ Դ ի մ ա ց ի ս ե ղ ա ն ի վ բ ա ե ր կ ու գի ր ք կա դ ր ա ծ և ո լո ր վ ա ծ մ ի մ ա գ ա ղ ա թ ։ Ա նշուք նկա ր է ։

Հ ի ն գ ե ր ո ր դ նկա րը ա մ ե ն ի ց ա վ ե լի տ ա ր ա ծ­վ ա ծ ն է և Ս ա հա կի ե ր ր ո ր դ ն կ ա ր ի ի բ ր և ը ն ­կ ե ր , նրա ն մ ա ն , ա ռ ա ն ձ ի ն թ ղ թ ի վ ր ա , մ ե ծ

դ ի ր ք ո վ տ պ վ ա ծ և հ ա ն վ ա ծ է վ ա ճ ա ռ ք ի ։ ն կ ա ր ը շա տ ա վ ե լի հա ջող է քա ն մ յո ւս բ ո լո ­ր ը ։ Մ ես րոպ կ ր ո ւմ է սև ա հ եր գ ռ ո լղ մ ա զ ե ր և ս և կա րճ մ ո ր ո լք . գ լո ւխ ը բ ա ց , վ ի զ ը մ ե ր կ , հ ա գ ա ծ վ ա ր դ ա պ ե տ ա կ ա ն պ ա ր զ վ ե ր ա ր կ ո ւ, ձա խ ձ ե ռ ք ը պ ա բ զ ա ծ կ ր ծք ի վ ր ա , ա չքե ր ը հ ա ռ ա ծ դ ե պ ի ե ր կ ի ն ք , կ ա ր ծե ս ա յն տ ե ղ ի ց ն ե ր շ ն չվ ե լո վ , ա ջ ձ ե ռ ք ո վ գ ր ո ւմ է ծն կ ի ն դրա ծ թ ղ թ ի ։[р ш հ ա յե ր ե ն գ ր ե ր ը ։ Վ ա յե լո ւչ է Մ ե ս ­ր ոպ ի դի ր քն ու կ ե ր պ ա ր ա ն ք ը , ա չք ե ր ի ե ր կ ֊ նա ս լա ց հ ա յա ց ք ը , վ զ ի և ձ ե ռ ք ե ր ի վ բ ա ց ց վ ա ծ ջղ ե րը բա վ ա կ ա ն ց ո ւ յց ե ն տ ա լի ս ա յն ն վ ի ր ա կ ա ն ա ն ձի ս ր բ ո ւթ յո ւն ը , վ ե հ ո ւթ յո ւն ը և գ ո ր ծ ո ւն ե ո ւթ յա ն ե ռ ա ն դ ը ։ Ա յս ն կա րը կա Ե. Բ ՜ոփ չյա նի «Մ ե ս ր ո պ Մ ա շտ ո ց » տ ետ րա կի ս կ ի զ բ ը , «Լ ո ւ յս » օ ր ա ց ո ւ յց ի 19 0 4 տ ա րվա մ ե ջ , ի ն չպ ե ս և Հ • ճ ա ղ ա ր բ և դ յա ն ց ի « Հ ա յո ց պ ա տ մ ո ւթ յա ն » մ ե ջ (Շ ո ւ շ ի , 1 8 9 5 ) , էջ 5 3 — 5 4 ։ Վ երջա պ ես օ ծ վ ա ծ գ տ ն վ ո ւմ էր էջմ ի ա ծ ն ի Տ ա ճ ա ր ո ւմ , Ա վա գ Խ որա նի ձա խ կ ո ղ մ ը , որի հա կա ռա կ կ ո ղ մ ն էլ գ տ ն վ ո ւմ էր Ս ա հա կի ե ր ­ր ո ր դ նկ ա ր ը ։

Բ ա յց ա յս բ ո լո ր ի ց շա տ ա վ ե լի գ ե ղ ե ց ի կ ու շա տ ա վ ե լի հ ո ւզ ի չ է Մ ես ր ո պ ի ա յն ն կ ա ­ր ը , որ նկ ա ր ե լ է ն կ ա ր ի չ Ս ա գ ի ն յա ն ը . սրա ի ս կ ա կ ա ն ը գ տ ն վ ո ւմ էր Օշա կա ն ի Ս. Մ եսրոպ ե կ ե ղ ե ց ո ւ մ ե ջ , խ ո ր ա ն ի ձա խ կ ո ղ մ ը . իսկՍ մբա տ յա ն ի լո ւս ա ն կ ա ր չո ւթ յա մ բ հ ր ա տ ա ­րա ՛կվա ծ է Ա րա մ Մ ե լ յա ն ի « Հ ա յո ց մ ե ծ վ ա ր ­դ ա պ ետ Ս ուրբ Մ ե ս ր ո պ » ա շ խ ա տ ո ւթ յա ն ս կ ի զ բ ը (Բ ՚ի ֆ է ի ս ։ 1 8 8 3 ) ։ ն կ ա ր ի մ ե ջ , աջ կ ո ղ մ ո ւմ , կ ո ւտ ա կ վ ա ծ ե ն ս և -ս և ա մ պ ե ր , ա մ պ ե ր ի ց ա յն կ ո ղ մ լո ւ յս է ց ո լո ւ մ , ա ս տ վ ա ­ծ ա յի ն Աջը դուրս է կ ա ր կ ա ռ վ ե լ ա մ պ ե ր ի մ ի ­

ջի ց և հ ա ն գ չո ւմ է ա յն տ ա խ տ ա կ ի վ ր ա , որ լո ւ յս ի մ ե ջ կ ա խ վ ա ծ է և որի վրա ն ո ւ յն Աջը դ ր ե լ է ա մ բ ո ղ ջ ա յբ ո ւ բ ե ն ը ։ Ա յս հրա շա լի ե ր և ո ւ յթ ի ա ռ ջև , Մ ես րոպ ծո ւն ր է ի ջե լ և զ ա ր հ ո ւր ա ծ ն ա յո ւ մ է տ ե ս ի լք ի ն ։ Մ եսրոպ ի գ լո ւխ ը բ ա ց է . ս պ իտ ա կ մ ա զ ե ր ը և ա լե հե ր մ ի ր ո ւս ը ք ա մ ի ն դե պ ի հ ե տ է ց ր վ ո ւ մ , հ ա գ ե լ է վ ա ր դ ա պ ե տ ա կ ա ն շո ւր ջա ռ և վ եր ա ր կ ո ւի կ ր ծք ի վրա ճ ա ռ ա գ ա յթ ո ւմ ե ն Ա , Ե, Է, Ը , Ի, Ո, 0 (վ ե ր ջ ի ն ը ս խ ա լմ ա մ բ դ ր վ ա ծ Ի ֊ի տ ե ղ ), մ ի մ ե ծ գ ի ր ք և վ ա ր դ ա պ ե տ ա կ ա ն գ ա վ ա զ ա ­նը ը ն կ ե լ ևն դ ե տ ի ն , ա մ բո ղ ջ ը հ ո ւզ յա լ մի վ ա յր կ յա ն ի զ ո ր ե ղ ա ր տ ա հ ա յտ ո ւթ յո ւն ն է։

§ 6

Վ ե ր ո հ ի շ յա լ ի ն ը նկ ա ր ն երը զո ւտ ա ր դ յո ւն ք ե ն ե ր և ա կ ա յո ւթ յա ն և ձ և ա կ ե ր պ վ ա ծ ե ն վ ե ր ­ջի ն ժ ա մ ա ն ա կ ն ե ր ո ւմ , բ ա յց ա ր դ յո ք հ ն ե ՜ր ն ի ն չպ ե ս էի ն ե ր և ա կ ա յե լ ն ո ւ յն ս ր բ ա զ ա ն ա ն ­ձ ե ր ի ն և ՛ա ր դ յո ք ն ր ա ն ց տ վ ա ծ նկա րը ճ ը շ- մ ա րտ ո ւթ յա ն ա վ ե լի մ ո տ ի կ չէ ր ։ Ա յս

է я Ս՜ !• Ս. Ծ I' Ъ 19(52

-л;

համար մտածեցի գ ի ֊

~ոոն„ յե ք հուսամ էր ԳԸտ

Հ7աև ւտՏրՀի ս в-'-ԿԻ ո-( « А » Դե 7ատ զբա ղվա ծ են ա յլևա յլ

Ё Ц 'м ю ա л - ' - - " ՝ - » * ‘ * - յ ՜հա մեմա տ ությա մբ, գիտ են, թե ի լպի

ձ մ եծ կապակցություն կա ա յս նկարներիմ Լ Նրանք գրեթե մեծա վ մա սա մբ իրարիցեն արտանկարված, ա յնպ ես որ Կ *Բ եձ է մտա ծել, թե մի նոր Շարականի կամ «Յ ա յս մ ա ւո ւր ,» ֊ի մեշ եղած նկարը հնի շա ­րունակությունն ու կրկնությունն է , Ա յս մտ -

ծումով մեր որոնած նկարներն էլ պիտի Ժ ֊ նեին հնագույն ժամանակի մնա ցորդ, ուստի իրականին շատ ավելի մոտ , կամ նույնիսկ իրականը, որ կարելի պիտի լիներ գտ նե, եթե նկարի վըա բանասիրական աշխատանքներ կատարվեին,

էշմ իա ծնի ձեռա գրա տ ա ն մ եշ Մ եսրոպ ի նկարն ունեն Շ ա րա կա ններից ԿաՐԻնձ աձցուցա կի Л 'Л? 1 5 7 3 , 1 5 7 5 , 1 5 7 9 , 1 5 8 3 , 1 5 8 7 և 1 6 1 7 ձեռա գրերը, * Ս. Բ ՚ա ր դ մ ա ն չա ցՏ շ ա ­րա կա նի լուսա նցքի վր ա . բ ա յց ա յս բո լո ր ն էլ շատ ա ննշա ն գ ծա գր ո ւթ յո մ ւ ո ւնե նա լո վ ,

ա րժա նի չե ն մա նրա մ ա սն հի շա տ ա կո ւթ յա ն ,Ա յսպ ես է նա և Կ ա րինյա ն М 1 4 9 5 « Յ ա յ ս մ ֊

ա ս,ւՐք » - ի մ ե շ , էշ 6 3 , խ ա զ մ զ վ ա ծ Մ եսրո- պ ը, Բա յց կա րելի է հի շե լ Կա րինյա նЛ? Л> 1 4 8 8 , 1 4 9 2 , 1 4 9 8 , 1 5 0 1 և Գ ևորգյա ն Л? 571 ռՅա ս մ ա լո ւր ք »-նե ր ի մ եշ ն կ ա ր վ ա ծ Սահակի և Մ եսրոպ ի նկա րն երը, որ ո ն ք ա վ ե ­լի հա շող ե ր և ո ւյթ ո ւնե ն ։ Ա յս նկա րներր

գտ նվում են ս ե պ տ ե մ բե ր 9 , 1 7 (ե ր կ ի ց ս ) , ն ո յե մ բ ե ր 2 5 և փ ետ րվա ր 1 9 օր ե ր ո ւմ .

Ս եպ տ եմբերի 9 -ի ն գ տ ն վ ո ւմ է Սահակի նկա րը. Л? Л? 1 4 9 2 և 1 4 8 8 ն ե ր կ ա յա ց ն ո ւմ եննույն ձև ով. Սահակ լուսա պ ս ա կվ ա ծ կ ա ն գ ­

նա ծ է , սպ իտ ա կ մ ա ղ ե ր ո վ , սպ իտ ա կ մ ո ր ո ւ- ք ո վ , կա րմիր շուրշա ռով, որի տ ա կից հա դել է դեղին գ ո ւյն ո վ մ ի զ գ ե ս տ , խ ա չե ր ո Վ յ Ի ո ւ­

րա ր ունի ,[ր ա ն , ձեռքը բ ռ ն ա ծ է ուղիղ կ ո թ ովգա վա զա ն, Л5 1 4 9 8 ևս ն ո ւյն ն է ։ մ ի ա յն ա~

ռա նց գա վ ա զա նի , № 1 5 0 1 շա տ տ ա րբեր ձևով է . Սահակ ա յս տ ե ղ երիտ ա սա րդ է . սև

մ որո ւքով և երկա ր մ ա զ ե ր ո վ ■ գ լխ ի ն ունի կա պ ույտ սա ղա վա րտ , հ ա գ ա ծ է կա նա չ զգե ս տ , վրա ն բա լի գ ո ւյն ո վ շո լր շա ռ, ձ ե ռ ք ը բ ռ ն ա ծ կորա գլուխ գա վա զա ն և Ա վետ ա րա ն,

Ս եպ տ եմբերի 1 7 -ի ն նկա րվա ծ են Սահակ և Մ եսրոպ մ իա ս ին. Л? Л5 1 4 8 8 և 1 4 9 2 ձ ե ռ ա ­գրերում երկուսը կ ա նգնա ծ են կ ո ղ ք-կ ո ղ քի

և թ և -թ և ի , լո ւս ա պ ս ա կ վ ա ծ , շո ւր շա ռ ո վ և ու­ր ա ր ո վ . մ ի ն ա վ ե լի ծե ր է (Ս ա հ ա կ ) և մ յո ւս ը ա վ ե լի երի տ ա ս ա ր դ (Մ ե ս ր ո պ ), X , 1 4 9 Տձ ե ռ ա գ ր ո ւմ Մ եսրոպ մ ե ն ա կ է , լո ւս ա պ ս ա կ ­վ ա ծ , ս և ա հ եր , ս և ա մ ո ր ո ւս և զ գ ե ս տ ա վ ո ր վ ա ծ ,

Ն ո ւյն որր Л? Л? 1 4 8 8 և 1 4 9 2 ձեռա գրերրն ե ր կ ա յա ց ն ո ւմ ե ն նա և Մ եսրոպ ի տ ե ս ի լք ը , Մ եսրոպ ա լե հ ե ր , լո ւս ա պ ս ա կ վ ա ծ ծ ե ր ունի ,

հ ա գ ա ծ կ ա ր մ ի ր հա սա րա կ շա պ իկ և կա ­պ ո ւյտ վ ա ր տ ի ք , ծո ւնր է ի շե լ մ ի սա րի գ ա ­

գ ա թ ի ն . վ ե ր և ո ւմ , ա մ պ ե ր ի մ ե շ նս տ ե լ է Հ ա յր Ա ստ վա ծ, ն ո ւ յն պ ե ս կ ա ր մ ի ր շա պ ի կ ո վ . Ն րա նից ս տ ա ցե լ է Մ եսրոպ ա յբո ւբե ն ի տ ա խ տ ա կ ը , որ ձ ե ռ ք ե ր ո վ բ ա ր ձ ր ա ց ր ե լ է ,

Ն ո յե մ բ ե ր ի 2 5 - ի ն նկ ա ր վ ո ւմ է դ ա րձյա լ Մ եսրոպ մ ե ն ա կ . № Л> 1 4 8 8 և 1 4 9 2 ձ ե ռ ա գ ր ե ­

ր ո ւմ մ ի ծե ր ո ւն ի է լո ւս ա պ ս ա կ վ ա ծ , հ ա ս ա ­րա կ զ գ ե ս տ ն ե ր ո վ , ձ ե ռ ք ի ն մ ի գ ի ր ք , որի վրա

կ ա ր դ ա ց վ ո ւմ ե ն <г Գ ի տ ա ցի ք որ ի յա ռա շа բ ա ռ ե ր ը , № 1 4 9 8 ձ ե ռ ա գ ր ո ւմ զգե ս տ ա վ ո ր վ ա ծ է Մ եսրոպ և ձ ե ռ ք ի ն ունի գ ա վ ա զ ա ն .

Փ ետ ր վա ր ի 1 9 -ի ն Մ եսրոպ ն կ ա ր վ ո ւմ է ն ո ւյն պ ե ս մ ե ն ա կ . № № 1 4 8 8 և 1 4 9 2 ձ ե ռ ա ­գրերի մ ե շ ե ր ի տ ա ս ա ր դ , լո ւս ա պ ս ա կ վ ա ծ, վ ե ղ ա ր ո վ և գ ա վ ա զ ա ն ո վ , ձ ե ռ ք ի ց կ ա խ վ ա ծ է մ ի թ ո ւղ թ , ուր կ ա ր դ ո ւմ ե ն ք (էելի ի ՀօրԷ և

ե կ ի » ։ № 5 7 1 ձե ռ ա գ ի ր ը ունի ա յս 1 լուսա պ ը- ս ա կ վ ա ծ , շո ւր շա ռ ո վ , ուրա րով և ձ ե ռ ք ի ն մի

գի ր ք բ ռ ն ա ծ ,Թ ա վ ր ի ղ ո ւմ կ ա մ ի ձ ե ռ ա գ ի ր («Յ ա ղ ա գ ւ ,

ա ս տ ո ւա ծա յի ն բա ց ա ր ձ ա կ կ ա տ ա ր ե լո լ- թ ե ա ն ց օ , 1 8 2 6 թ վ ա կ ա ն ի ց , ս ե փ ա կ ա ն ո ւթ յո ւն

Տ ի գ ր ա ն Մ ե /ի ք ֊Զ ո հ ր ա բ յա ն ց ի ) , որի ս կիզբը դ ր վ ա ծ է Մ ես ր ոպ ի տ ե ս ի լք ի մ ե ծ ա դ ի ր ն կ ա ­

ր ը , Ա յս ն կ ա ր ը բ ո լո ր ո վ ի ն ն ո ւ յն ն յո ւթ ն ո ւնի ,ի ն չ ո ր Մ եսրոպ ի վ ե ց ե ր ո ր դ ն կ ա ր ը , բ ա յց

ն ր ա ն ի ց շա տ ա վ ե լի ա ն ա ր վ ե ՚ւտ ու ա նճա շա կ ձ և ո վ է ն կ ա ր վ ա ծ ,

Ա Մ Փ Ո Փ Ո Ւ Մ

1. Սաճակ Ա Մ ես ր ո պ տ ո ն վ ո ւ մ ե ն ե կ ե ղ ե ­

ց ո ւ մ տ ա ր ին ե ր ե ք ա ն գ ա մ : — 2 . Ա յս ա ո թ ի վ կ ա հա տ ո ւկ շ ա ր ա կ ա ն :— 3 . Հ ն ա գ ո ւ յն ա նունն

է Մ ա շ տ ո ց , որ հ ե տ ո դ ա ր ձ ա վ Մ ե ս ր ո պ .—4 . Ա յս բսւոնրի ծ ա գ ո ւ մ ը հ ա յտ ն ի չ է . կան բ ա զ մ ա թ ի վ ս խ ա լ մ ե կ ն ո ւ թ յո ւ ն ն ե ր :— 5 . Սա-

հ ա կ ի ց հ ա յտ ն ի ե ն 3 նկա ր, Մ ե ս ր ո պ ի ց 6 ն կ ա ր : 6 Բոլոր նկ ա րները ե ր և ա կ ա յա կ ա ն են,

նոր ն կա րի չների ձ ե ո ք ո վ կ ա զ մ ա ծ , հ ի ն նկ ա ր ­ներ կ ա ն Տ ա ր ա կ ա ն ն ե ր ո ւ մ և « Յ ա յ ս մ ա ւ ո ւ ր ք » - ներում :

(Շ ա ր ո ւն ա կ ե լի )

ձ . ճ . Ս Ի Ր Ո Ւ Ն Ի

0 Ր 0 4 Լ Ն 6 Ա 1 > Ե Վ ԻՐ Ժ Ա Մ Ա Ն Ա Կ Ը *14 . «9 Ի Լ 1 )*-Ե Ն Հե ՏՈ

էէՉիլեյւ բա ռին հա յերենը չկ ա ։Երբեմն նորրնձա ներուն սովորա կա ն քա ­

ռա սունքն Է ա ն, երբ ա նոնք հոգևոր կյա նք մտ նելե ա ռա ջ, պահ մ ր կա ռա նձնա նա ն ա շ­խարհը մ ոռնա լու հա մա ր հողեղեն իր վա- յե լքներուն և իր հուղումներուն մ ե ջ , և իրենց հողին բա նա լու հա մա ր նոր աշխարհի մ ր , ուր կիրքերր ա յլևս տեղ չունինւ

Ուրիշներու հա մա ր պ արղա պես ա պ ա շ­խ ա րա նքի կարճ շրջան մրն Է, ղոր կա նցնեն ի րենց խ ուցին մ եջ , չա րչա րելով իրենց խ եղճ հոգին իր մ եղքի պ ահերուն հա մա ր, և ա ր ե ֊ վոլն ե լլելով ղա րձյա լ ջինջ ու մ ա քրվա ծ։

«Չ ի լե »-ն տա րրեր եղա վ Օրմա նյա նի հա ­մ ա ր։ Ան իր խ ուցը մտ ա վ որպ եսզի պահ մը մոռնա կիրքերը, որ ղոլրսն են , բ ա յց և ա նոնց ժխորը միշտ լսե պ ատուհա նին տա կ, սփ ոփ ա նք փնտռև ա նցյա լի ն խ որքր, բ ա յց և չկրնա ճողոպ րիլ օրվա ն հո գերեն, խ ա ղ ա ֊ ղիլ փ որձե, բ ա յց միշտ փ ոթորկա ծ մնա , ճգնելու փոխա ն տ քնի, և ա յս բոլորը ք ա ռա ­սուն ՛օր չէ , ա յլ չորս տա րիներ ու դեռ ա վ ե լի ... ։

Եվ սա կա յն ան ալ ելա վ (Гչի լե օ -ե ն ։Համի՛ղի լուծին տա կ ճ զ մ վ ա ծ խ եղճ հո-

գևորա կա նր չէր , որ իր խ ուցը մ տ եր էր ա մ- բողջ շրջանի մ ը մեղքը շա լկա ծ, իր փ ոխ ա ­

* Շ ա ր ո ւ ն ա կ վ ա ծ ո կ ք մ ի ա ձ ի ն ։ ա ժ ս ա դ ր ի 1 9 6 1

թ վ ա կ ա ն ի Д ! Л * Ե - ի ց , Я - 1 'В . Է-1'В ■ Օ - Ի օ ՛ Р ' / 'В ՛ Ժ Ա - 1 'Я ,ի Ժ Ր - ի ց ,

ր ե ն , Ժ ա մա նա կը ք ա վ ե ր էր մ ե ղ ք ե ր ը , որ ի ր ե ն վ ե ր ա գ ր ե ր էի ն , և ե թ ե ի ն ք ն ա լ ո ւն ե ­ց ե ք էր ի ր ո ք մ ե ղ ք ե ր ՝ ղ ա նո ն ք ա լ ի ն ք ն էր ք ա վ ե ր լի ո ւլի , բ ե ղ ո ւն ա յն վ ա ս տ ա կ ո վ , զոր խ ո ւց ե ն դուրս կ բե ր ե ր հ ե տ ը ։

Խ ղ ճո վ հա նդ ա ր տ էր և հ ո գ վ ո վ հպ ա րտ , ե ր բ վ ե ր ս տ ի ն կ մ տ ն ե ր ա զ գ ա յի ն կ յա ն ք ի մ ե ջ ։

Օ ր մ ա ն յա ն ա զ գ ա յի ն կ յա ն ր ի մ ե ջ կ մ տ ներ- կ ր կ ի ն ի ս կ ա պ ե ս ո գ և ո ր ի չ պ ա հ ո ։ մ ը ։ Բ ա ց ա ֊ ո իկ Ա՛յն պ ա հ եր ե ն մ ե կ ն էր հ ա յ ժ ո ղ ո վ ո ւր - դի Կ յա ն ք ի ն մ ե ջ , ե ր բ կ խ ա ղ ա ղ ե ի ն մ ե կ ե ն կ ր ք ե բ ը մ ե ծ հ ո գ ե ր ո ւ ա ռ ջ և ։ Հ ա յկ ա կ ա ն դա տ ն է ր , որ կ ա ր ծ ա ր ծ վ ե ր ա յդ ս/ա հուն ա վ ե լի ք ա ն 1 5 տ ա ր ի մ ո ռ ա ց ո ւթ յա ն մ ա տ ն վ ա ծ ը լ-

լա լե հ ե տ ո ։ Հ ա յ ժ ո ղ ո վ ո ւր դ ը պ ա հ մ ր մ ե կ սիրտ էր դ ա ր ձ յա լ ա յդ օր ե ր ո ւն , ո ր ո վ հ ե տ և շա տ բ ո ւռ ն էր ե ղ ե ր հ ո ւս ա խ ա բո ւթ յո ւն ը օ ս ­մ ա ն յա ն ա զ ա տ ո ւթ ե ն ե ն և շա տ խ ո ր էր մ տ ա - տ ա ն ջո ւթ յո ւն ր , որ ա մ ե ն հ ա յո լ ներ ս ր կա ր

վ ա ղ վ ա ն հ ա մ ա ր , Գ րեթ ե ն ո ւ յն ա յն օր եր ո ւն , ե ր բ Ա զ գ ա յի ն ժողա Լը ա նպ ա րտ կ ա ր ձա կ եր նա խ կ ի ն պ ա տ ր ի ա ր քը ի ր վբա բ ա ր դ վ ա ծ մ ե ղ ա դ ր ա ն ք ն ե ր ե ն , Ա զ գ ա յի ն Եր ե ս փ ո խ ա ն ա - կա ն ժ ո ղ ո վ ը կ ո ր դ ե գ ր ե ր Հ ա յկ ա կ ա ն դ ա տ ը ։

Օ ր մ ա ն յա ն ա ն պ ա ր տ ո ւթ յա ն վ ճ ի ռ ս տ ա ­ց ա ծ է ր 1 9 1 2 դ ե կ տ ե մ բ ե ր 2 1 / 1 9 1 3 հ ո ւն վա ր 3 - ի ն ։ Ե րեք ա մ ի ս հ ա զ ի վ ա ն ց ա ծ է ր , ե ր բ 1 9 1 3 մ ա ր տ 1 4 /2 7 - ի ն Ե կ ե ղ ե ց ա կ ա ն հ ա մ ա - դ ո լմ ա ր ր ա զ գ ա յի ն ե ր ե ս փ ո խ ա ն կընտ րեր գ ա յն ։ Պ ա շտ ոնա կա ն ի ր մ ո ւտ ք ն էր ա յս ա զ

АЛ Ъ № " % Т н ե ո ռ Օ րմա նյա ն ի ր հա նդի-

■ * * » * ֊

ղՂ : դ % ղ հ ; վ

՚ ? - Т ;Ր ' " ք ” ' 11 , ո ւ „ , д г , . պ ա տ ա հ ա ծ

Հ ք ,րի: էд а ч . Х < " ' ь

№ , փ ո ղ ո ց ի ի ր մ ենա րա ն ի ն մ ե ջ , Ա նոր

երկրորդ ա յց մ ը պԻտԻ տ ա 1Ի " ШРЬ * * ? ե~ / „ , /Р 7 3 - А « г « Г « » Ь * “ / Ь դ ա սա խ ո ս ելո ւհրա վիրելու հա մա ր Ես ա յա ն ս ա ն ո ւց մ ի ու Լ ա ն կ ո ղ մ ե , Ա յս ա նդա մ ա րդեն հ ա մ ա ր . ձ Լ կ կմտ նեի ներս , որով հետ և Օ րմա նյա ն

նոր մ ա րդ էր ա ր դ են <

Բերայի Եսայան սանուց միութ յունը,1912-են սկսյա լ, դա սա խոսությա նց շարք մր կկազմակերպեր ամառները մա սնա վո­րապես գավառ ներեն արձակուրդով Պոլիս եկող հայ ուսուցիլներուն հա մա ր, Դ ասա խ ո ֊ սե,ո լ կհրավիրեինք ա յն օրերու լա վա գույն մտավորականները։ Ո ւզեցինք, որ ա յն տա­րին Օրմանյանն ալ քա նի մը դասախոսու- թյուն ստանձե մ յուս դասախոսներու շա ր­քին, ու ինձ վիճա կեցա վ դիմումը ը նել,

Օ րմա նյա ն ա նմիջա պ ես ը ն դ ո ւն ե ց մ եր ա ռ,ւջա ր կր , և հա ջորդա կա ն ե ր ե ք դ ա ս ա խ ռ ս ո ւթ յուններ ը ր ա վ Ե սա յա ն վա րժա րա նին մ ե ջ , ուր տ եղի կունենա ր մ ե ր դ ա ս ը ն թ ա ց - ք ը , իր դ ա սա խ ո ս ո ւթ յա նց ն յո ւթ ն էր « Հ ա յ Ե կեղեցվո հ ա ր ա բե րո ւթ յուննե ր ը ուրիշ ե կ ե - ղեցի ներո ւ հ ե տ I , ն յո ւթ , զոր ա յն ք ա ն լա ր ­վա ծ ուշա դ րո ւթ յա մ բ մ ո ի կ ը ր ի ն ուն կ ն դի ր •

48__________ ________________ _____ները, որովհետև ո չ ոք պիտի չկրնա ր ա յն -

‘ ն հմ տ ո ւթ յա մ բ զա րգա ցնել զ ա յն , որքան զ ա ր գ ա ց ո ղ Օ րմա նյա ն, երեք փոքր ժա մե­րով մեջ վ ե ր ա ծ ե լո վ բա զմ ա թ իվ դարեր.

Հ ր ա պ ա ր ա կ ա յի ն իր ա ռա ջի ն ե լո ւ յթ ն էր ա յս , հոր մ ե հե տ ե Ա զգը ա ն պ ա տ ա սխ ա նա տ ու հ ռ չա կ ա ծ էր զ ա յն ի ր պ ա տ րի ա ր քո ւթ յա ն տ ա ս ներկու տ ա ր ի նե ր ո ւն հ ա մ ա ր , կ ա մ , ի ն չ­պ ե ս որ ո մ ա ն ք կ ը ս ե ի ն , ն ե ր ա ծ էր ա նոր, Պ ետ ք է դ ե ռ ժ ա մ ա ն ա կ ա ն ցն ե ր , որ պ ես զի Ա զգ ը , ա յս ա ն գ ա մ ա ռ ա ն ց չա կ ե ր տ ի , դա - տ եր զ ա յն ի ն ք ն ա լ, ա նպ ա րտ ն ե ր կ ա յա ց ն ե ­լո վ զ ա յն պ ա տ մ ո ւթ յա ն ա ռջև ,

1 9 1 3 տ ա ր ի ն ն որ հա ն գ ր վ ա ն մ ը ն էր իրկ յա ն ք ի ն մ ե ջ , Լռեր էի ն ի ր հ ա կ ա ռ ա կ ո ր դ ն ե ­ր ը , ու լե զ ո ւն բ ա ց վ ե ր էր ա ր դ են ի ր բ ա բ ե - կ ա մ ն ե ր ո ւն ։

1 9 1 3 հուլիս 1911 օ գ ո ս տ ո ս ի ն Ա զգ ա յի նժ ո ղ ո վ ի ն կ ո ղ մ ե , Վ ա հա ն Թ ե ք ե յա ն , Պ ա տ վի- Օ ր մ ա ն յա ն ը , պ ա շտ ո ն , զոր ա ն կ մ ե ր ժ ե ր ս ա ­կ ա յն , փ ա փ ա գ ե լո վ а վ ա ր չա կ ա ն ա սպ ա րեզ!,

հ ե ռ ո ւ մ ն ա լ» ՝67,Մ յո ւս կ ո ղ մ ե հ ր ա վ ե ր ն ե ր կստ ա նա ր գ ա -

վ ա ռ ա կ ա ն պ ա շտ ո ն նե ր ո ւ հ ա մ ա ր , Ա ռա ջին ա ն գ ա մ Ա դա նա ն էր , որ իր հ ա վ ա ն ո ւթ յո ւն ր կ խ ն դ ր ե ր ա ռ ա ջն ո ր դ ը ն տ ր ե լո ւ՝հ ա մ ա ր զ ա յն , բ ա յց ա ն կ մ ե ր ժ ե ր ,

ն ո ւ յն տ ա ր վա ն ն ո յե մ բ ե ր 3 /1 6 -ի ն Ե գի պ ­տ ոս ի Գ ա վա ռ ա կա ն ժ ո ղ ո վ ը , ա ռ ա ն ց ա նոր հ ա վ ա ն ո ւթ յո ւն ն ի սկ հ ա ր ց ն ե լո ւ, ա ռա ջնորդ կընտ ր եր զ ա յն Ե գիպ տ ոսի հ ա յո ց թ ե մ ի ն , և ս ա կ ա յն ն ո ւ յն պ ե ս կ մ ե ր ժ ե ր , հա կա ռ ա կ եղա ծ կ ր կնա կ ի ս տ ի պ ո ւմ ն ե ո ո մ ւ,

Օ ր մ ա ն յա ն կ մ ե ր ժ ե ր ն ա և Պ ողոս Նուպ ա ր փ ա շա յի հ ր ա վ ե ր ը Փ ա ր ի զ ե ր թ ա լո ւ և գոր- ծա կ ց ե լո ւ ի ր ե ն Հ ա յկ ա կ ա ն դ ա տ ին ս տ ա ցա ծ

նոր փ ո ւլին մ ե ջ .Հ ա ջո ր դ տ ա ր ի , 1 9 1 4 փ ետ րվա ր 28113

մ ա ր տ ի ն , Ա զ գ ա յի ն ժ ո ղ ո վ ը վ ե ր ս տ ի ն զ ա յն կդներ լի ա զ ո ր պ ա տ վ ի ր ա կ ո ւթ յա ն մ ը , որուն մ ա ն յա ն ա յս ա ն գ ա մ կ ը ն դ ո ւն ե ր , և մա րտ 1 9 /1 ա պ ր ի լի ն կ ը ն տ ր վ ե ր ա ռ ա *ի ն ա տ ենա -

պ ե տ ,Ե րեկվա ն ք ա ր կ ո ծ յա լն էր , որ ք ա յլ ա ռ

ք ա յլ կ բա ր ձ ր ա ն ա ր Տ ա ր պ յա ն ժ ա յռ ե ն վ ե ր ։

15 . Դ Ե Պ Ի . . . ՓԱՆԱՄԱ

Փ ա նա մա ն Երուսա ղԻմն էր , — ա ն գ ա մ մը ևս հիշելու հա մա ր պ ա տ մ ա կա ն մ ն ա լո ւ կ ո չ­վ ա ծ ա յն մ ա կդ ի ր ը , ո ր ո վ Ա զ գ ա յի ն ժ ո ղ ով ի ն մեջ որա կվա ծ էր Ե րոսւա ղեմի չա րա բա ս տ ի կ խ նդիրը , Հ ՚ ՜

Օ րմա նյա նին վ ի ճ ա կ վ ա ծ էր ա յդ խ նդիրը ա րծա րծել ժ ա մ ա նա կի ն, ե ր բ դ ե ռ կ գտ ն վե ր Vա տ րիա րքա կա ն Ա թոռի վրա , և հ ի մ ա , հա գիվ վերստ ին մ տ ա ծ պ ա շտ ոնա կա ն կ յա ն ­

ք ի մ ե ջ , ի ր ե ն կ վ ի ճ ա կ վ ե ր հ ի մ ա ա լ հ ա շվ ե ­հա րդա րի ե ն թ ա ր կ ե լ զ ա յն ;

Ա զ գ ա յի ն վ ա ր չո ւթ յո ւն ը զ ի ն ք ը գլուխ կ ը նտ ր ե ր Կ րոնա կա ն ժ ո ղ ո վ ի ա նդա մդ Օր- կ ը ն կ ե ր ա ն ա ր , ՜ Ա զ գ ա յի ն -ե ր ե ս փ ո խ ա ն ա կ ա ն ժ ո ղ ո վ ը Կ րոնա կա ն ժ ո ղ ո վ ի ա ն դ ա մ ՜կ ը ն ա ր ե ր ր ա կ ո ւթ յա ն եր րո ր դ ա ն դ ա մ ն էր փ ա ս տ ա բա ն

■67 ռ Խ ո Հ ք և խ ո ս ք » , 1 ք 3 0 1 ,

•|1)В2է X 1Г I՛ II II ի ւ. I!)

•Գ և ո ր գ Կ յո ւր ե ղ յա ն ։ Ա սոնք Ե րուսա ղեմ կ ու- գ ա յի ն վերջնա կա նա պ ես հ ա ր թ ե լո ւ հա մ ա ր ա մ ե ն կ ն ճ ի ռ ' թ ն ճ ո ւկ ն ե ր ո ւ ա յս օջա խ ի ն մ ե ջ ։

Օ ր մ ա ն յա ն Ե րուսա ղեմ կ մ ե կ ն ե ր պ ա հու մ ր , ե ր բ հ ա յ ժ ո ղ ով ուրդ ը կ գ տ ն վ ե ր իր հ ո ւ յ­ս ե ր ի ա մ ե ն ե ն վ ա ռ հ ա ն գ ր վ ա ն ի ն մ ե ջ ,

I Երկու տ ա րի մ ա ք ա ռ ե լե հետ ո բա ր գ ա վ ա ճ կ յա ն ք ի մ ը հ ն ա ր ա վ ո ր ո ւթ յո ւն ն ե ր ը ա պ ա հ ո ­վ ե լո ւ հ ա մ ա ր , հ ա յ ժ ող ո վ ո ւր դը հ ա ս ա ծ ը լ ­լա լ կ կա ր ծե ր իր ե ր ա զն ե ր ո ւն Հ " Կ մ Հ ն ' Պ ե տ ո ւթ յո ւն ն ե ր ը ե րկ ո ւ տ ա րի վ ի ճ ե լն հետ ո հ ա յկ ա կ ա ն բա ր ե ն ո ր ո դ ո ւմ ն ե ր ո ւ մ ա ս ի ն , կըր- ց ե ր էին հ ա ս կ ա ց ո ղ ո ւթ յա ն մ ը գ ա լ իրա րու ՛միջև, և ղ ի ջելո ւ հ ա ր կ ա ղ ր ե լ թ ո ւր ք ը ։

Պ ետ ք է ը ս ե լ , որ ա ռա ջի ն ի սկ պ ա հեն չկ ր ց ա 'վ հ ա ս կ ց վ ի ւ Թ ե ք ե յա ն ի հ ե տ . Ա զգ ա ­յի ն վ ա ր չո ւթ յա ն և Ա զ գ ա յի ն Ե ր ե ս փ ո խ ա նա - կա ն ժողուԱ ։ լի ա զ ո ր ն ե ր ը չկ ր ց ա ն հա շ տ ե ց - ն ե լ ի ր ե ն ց ի ր ա վ ա ս ո ւթ յո ւն ն ե ր ը , և Թ ե ք ե յա ն շունչը Ե գիպ տ ոս ա ռ ա վ , (Ե ր ո ւս ա ղ ե մ ի խ ը ն - գիրը ո չի ն չ չէ ր կ ո ր ս ն ց ն ե ր Թ ե ք ե յա ն ի մ ե կ ֊I, ումով- բ ա յց հ ա յ դ ր ա կ ա ն ո ւթ յո ւն ը շա հե ո ա վ իը լա վ ա գ ո ւ յն դ ե մ ք ե ր ե ն մ ե կ ը , հ ա յա ­ջի նջ ե ղ ե ռ ն ի ն ժ ա մ ա ն ա կ Թ ե ք ե յա ն ա զա տ ե ր կ ի ր կ գ տ ն վ ե ր , և ս պ ա նդ ին զոհ չե ղ ա վ . Թ ե ք ե յա ն ա դ կե հ ե տ ո էր , որ տ վ ա վ իր զ մ ա յ­լե լի ք ե ր թ վ ա ծ ն ե ր ե ն շ ա տ ե ր ը )։

Պ ա տ վ ի ր ա կ ո ւթ յա ն ե ր ր ո ր դ ա ն դ ա մ ը ևս երկ ա ր չմ ն ա ց Ե ր ո ւս ա ղ ե մ ի մ ե ջւ Ան շուտ ո վ Պ ոլիս վ ե ր ա դ ա ր ձ ա վ , ա մ ի ս ի մ ը չա փ հին մ ո ւր հ ա կ ն ե ր ը , հ ր ո վ ա ր տ ա կ ն ե ր ն ու կ ա լվ ա - ծա դ ր ե ր ր պ ր պ տ ե լե և ա ն ո ց մ ե ա մ փ ո փ ո ւմ մ ը

ռա զե լե հե տ ո ։Օ ր մ ա ն յա ն մ ի ն ա կ ն էր ո ւր ե մ ն Պ ոլսո ի շ -

խ ա ն ո ւթ յա ն ց ի բ ր և ն ե ր կ ա յա ց ո ւց ի չ ։Ե րուս ա ղեմ ի իր գ ո ր ծ ո ւն ե ո ւթ յա ն ա կնա ր-

կ ե /ո վ Օ ր մ ա ն յա ն կ ը ս ե . «Շ ա տ գ ե ղ ե ց ի կ ծ ր ա գ ի ր ն ե ր ո վ և շա տ ր ն դ ա ր ձ ա կ մ ի տ ք ե ր ո վ ճ ա մ բ ա ե լա ծ էի Կ ո ս տ ա ն դ ն ո ւպ ո լի ս ե . տ իրող խ ն դ ի ր ն ե ր ը վ ե ր ջ ա ց ն ե լ, հա շվ ա կ ա ն կ ա ց ո ւ­թ յո ւն ը բ ա ց ա տ ր ե ի հ ա մ ե ր ա շխ ո ւթ յո ւն գ ո ­յա ց ն ե լ , մ ի ա բ ա ն ո ւթ յո ւն ը ո գ և ո ր ե լ, վ ա ն ա ­կա ն հ ո գ ի ն վ ա ռ ե լ, բա ր ե կ ա ր գ ո ւթ յո ւն ն ե ր ը լր ա ց ն ե լ , վ ա ր ժ ա ր ա ն ը բ ա ր ձ ր ա ց ն ե լ, և տ ի ­պ ա ր վ ա ն ք ի մ ր պ ա հ ա ն ջա ծ պ ա յմ ա ն ն ե ր ը լր ա ց ն ե լո վ ՝ ա ր ժ ա ն ա վ ո ր գ լո ւխ ի մ ր հ ա ն ձ ­

ն ե լ» ՝66։Պ ա րա գա ներ ը ս ա կ ա յն չժ պ տ ե ց ա ն իր

ա ռ ա ք ե լո ւթ յա ն և ի ր ծ ր ա դ ի ր ն ե ր ո ւն ։«Ե ր ո ւս ա ղ ե մ հ ա ս ա ծ ե մ 1 9 1 4 մ ա յի ս

6 1 1 9 - ի ն ։ Պ ա շտ ոնս է լի ա զ ո ր պ ա տ վ ի ր ա ­կ ո ւթ յո ւն , Ե ր ո ւս ա ղե մ ի խ ն դ ի ր ը վ ե ր ջ ա ց ն ե լո ւ և Ե րուս ա ղեմ ր կ ա ր գ ա դ ր ե լո ւ հ ա ն ձ ն ա ր ա ր ո ւ­թ յա մ բ , բ ա յց ի ն ը ա մ ի ս է , ն շա ն ա վ ո ր գոր ծ մ ր ե ղ ա ծ չ է , զ ի ը ն դ հ ա ն ո ւր պ ա ա ե ր ա ղ մ ր ե

Ա զ գ ա յի ն Պ ա տ ր ի ա ր քա ր ա նի ո ւղ ղ ո ւթ յո ւն ըդ ժ վ ա ր ա ց ո ւց ի ն գ ո ր ծ ո ւն յա դեր մ ը վ ա ր ե լ։ Ո ւստ ի լա վ ա գ ո ւ յն պ ա ր ա գա ն ե ր ո ւ ս պ ա ս ե ­լո վ , ա ռ ա յժ մ կ բա վ ա կ ա ն ա ն ա մ վա նա կա ն վ ա ր չո ւթ յա ն հ ս կ ե լ և ն ե ր ք ի ն հա ն դա րտ ո ւ­թ յո ւն ը պ ա հ ե լ» ,— կ գ ր ե ր 1 9 1 5 փ ետ րվա ր

1 2 /2 5 - ի նԱ ր դ ա րև , Օ ր մ ա ն յա ն նո ր էր գ ո ր ծ ի ձ ե ռ ­

նա ր կե ր Ե րո ւս ա ղ եմ ի մ ե ջ , ե ր բ խ ա ռ ն ա կի լ ս կս ա վ ա շխ ա ր հ ը ։ Ս ա ր ա յև ո յի ս պ ա ն ո ւթ յո ւ­նը կպ ա տ ա հեր հ ա յ ժ ո ղ ո վ ո ւր դ ի ն հա մ ա ր ճ ա կ ա տ ա գ ր ա կ ա ն պ ա հու մ ը . նոր էին ն շա ­ն ա կ վ ե ր զ ո ւ յգ մ ա ր զ պ ա ն ն ե ր ը ՝ Հ ո ֆ ն ու Վ ե ս թ ե ն ե ն գ ը , ո րո ն ք պ իտ ի ե ր թ ա յի ն հ ա յ ժ ո ղ ո վ ո ւր դ ի բ ա ր օ ր ո ւթ յա ն ճ ա մ բ ա ն հ ա ր ­թ ե լ ' հ ա յկ ա կ ա ն յո թ ը ն ա հ ա ն գ ն ե ր ո ւ բ ա ր ե ­կ ա ր գ ո ւթ յա ն հ ս կ ե լո վ ։ Պ ա տ ե ր ա զմ ի ա ռա ջին ո ո ւմ բ ր կ փ լց ն ե ր հ ա յկ ա կ ա ն հ ո ւյս ե ր ո ւն շ ե ն ­ք ը ։ Երկու մ ա ր զ պ ա ն ն ե ր ը ձ ե ռ ն թ ա փ կ ը լ/ա - յի ն ի ս կ ո ւ յն , բ ա ր ե ն ո ր ո դ ո ւմ ն ե ր ո ւ ծր ա զիր ր պ ա տ ա ռ -պ ա տ ա ռ կ ր լլա ր ա ն գ ա մ մ ր և ս , և ա մ պ ե ր ը կ դ ի զ վ ե ի ն հ ա յ հ ո ր ի զ ո ն ի ն վ ր ա ։

0՜Ա յս պ ի ս ո վ նա խ ն ա կ ա ն ծր ա դ ի ր ի ս հ ի - մ ե ր ր ք ա ր ո ւք ա ն դ կ տ ա պ ա լե ի ն , պ ա շտ ո ն ա ­կա ն զ ո ր ո ւթ յո ւն ը ա ն հ ն ա ր ո ւթ յա ն կ մ ա տ ն վ ե ր , ն յո ւթ ա կ ա ն զ ո ր ո ւթ յա ն ա կ եր ը ու խ ո ղ ո վ ա կ - ն ե ր ր կ խ ց վ ե ի ն , ա ն ձն ա կ ա ն և ա նհա տ ա կա ն գ ո ր ծ ո ւն ե ո ւթ ե ն ե , և ս ե ղ մ շրջա փ ա կին տ կ ա ­ր ա ց ա ծ ուժ ե ր ե ն զ ա տ ա ռ ձ ե ռ ն պ ա տ րա ստ մ ի ջ ո ց չէր մ ն ա ր , գ ե ղ ե ց ի կ ծր ա գ ի ր ն ե ր ր ե րա գ կ դ ա ռ ն ա յի ն ։

Ա յս բռ ն ա դ ա տ յա լ կ ա ց ո ւթ յա ն ա ռջև հա րկ կ ր լլա ր ի ն ք ն ի ր մ ե ջ ա մ փ ո փ ե լ, վ ա ն ա ­կ ա ն կ յա ն ք ի ն կ ա ն ո ն ա վ ո ր ո ւթ յո ւն ր ա պ ա հ ո ­վ ե լ , վ ա ր ժ ա ր ա ն ի ն ը ն թ ա ց ք ը չխ ա փ ա ն ե լ, նե ր ք ի ն հ ա մ ա ձ ա յն ո ւթ յո ւն ը պ ա հ պ ա ն ե լ, ե կ ե ­ղ ե ց ա կ ա ն պ ա շտ ա մ ո ւն ք ը թ ե ր ի չթ ո զ ո ւ լ, Ա թ ո ռ ի ն դ ի ր ք ը չվ տ ա ն գ ե լ, մ ի ջ ա դ ե պ ե ր ս տ ե ղ ֊ ծ ո ղ ն ե ր ո ւն ու գ լո ւխ վ ե ր ո ն ո դ ն ե ր ո ւն ա ս պ ա ­ր ե զ չտ ա /ւ . . .Ա ս կ ե ց ա վ ե )ի ն աւ չէ ր կրնա ր պ ա հա նքվիլ խ ա ն գ ա ր յա լ և խ ա թ ա ր /ա լ պ ա - ր ա ո ա ն ե ր ո լ բ ռ ն ա կ ա լ տ ի ր ա պ ե տ ո ւթ յա ն ն ե ր ­ք և » '70։

Օ ր մ ա ն յա ն Ե րո ւս ա ղ եմ իր բ ն ա կ ո ւթ յո ւն ը ս ա կ ա յն ա յլա պ ե ս օգ տ ա կ ա ր դ ա ր ձ ո ւց ,

Իր ա ռ ա ջի ն մ տ ա հո ո ո ւթ ւունն ե ղ ա վ ա ֊ ռոդ ջ հ ի մ ք ե ր ու վր ա դնեք ժ ա ռ ա ն դ ա վ ո ր ա ց վ ա ր ժ ա ր ա ն ը , որ բ ա զ մ ա թ ի վ տ ա ս ն /ա կ տ ա ­ր ի ն ե ր ն ի վե ր ա ն բա ղ ձ ա լի վ ի ճ ա կ ի մր մ ա տ ն վ ա ծ էր , դ ա ր ձ ա ծ էր բ ո լո ր ո մ ի ն ա ն ­պ տ ո ւղ , Օ ր մա նւա ն ո ւս ե ց հ ո գ և ո ր ճ ե մ ա ր ա ն ի վ ե ր ա ծ ե լ գ ա յն , ին>պ ես պ ա հ մ ր Փ ո ր ձ ե ր է ր ը ն ե / Գ և ո ր գ յա ն ճ ե մ ա ր ա ն ը եօմ ի ա ծն ի մ ե ջ , ի ն չպ ե ս որ հ ա ջ ո դ ե ց ա վ ը ն ե լ Ա ր մ ա յր ։

168 ւԽ ո Հ ււ ե ի ւո ս ք » , 3 2 9 ’

Ա ն ո , է { 2 ֊

1И1 «ք..,. կ ЯЗЯ.

է յ յ Մ ! • И Ս ! • ւ» 1962

Ուսուցչա կա ն ա սպ ա րեզին \ * ենզղա ցա ծ ծա րա վը պ իա ի Զ գ ե ց ն ե ր Ա ր * * 1 են բա ժ ն վ ե լե երկու տ ա սնյա կ տ ա րիներ Հ ե տ ո , իր ծերութ յա ն օրերուն, ե ր բ Ա զգը Ե րուսա ղեմք շա ծ էր զ Ի Կ Ը պ ի տ ո ն ո վ ֊ Իր Վ ^ ք Կ քհոռերուն յ ե չ ա ն գա մ , ուսուցչա կա ն ա մ բի ո նն էր, „ ր կա խ ա րդեց զի նքը կրկին»

Ահա թ ե Օ րմա նյա ն ա յս մ ա սի ն ինչ կորե. « Վ ա րժա պ ետ ությունը կ ա մ ուսուցչու- թ ա ւն ը ինձի բնա ծի ն ա խ տ մ ը դա ր ձա ծ է , և ա մեն պ ա շտ ոններուս մ ե ջ դպ րոցա կա ն զբա ղումներոլ լա յն բա ժ ի ն տ վ ա ծ ե մ ։ Տ ա ր ­բ ե ր չէր կրնա լ ր լլա լ Ե րուսա ղեմի պ ա շտ ոնն ալ, ուր ժ ա ռա ն գա վ ո րա ց վա րժա ր ա ն մը կա ր, շա տ հա մեստ ու պ ա րզ նա խ ա կր թ ա ­կան ծրա գիրովւ Ք ի չ մ ը շա ր ժ ո ւմ ա զդելուհա մա ր [ 1 9 1 4 ] մ ա յի ս 1 9 /1 հ ո ւն ի սե ն , ա յ­սինքն հա սնելիս եկու շա բա թ ե տ քը , սկսաշ ա բ ա թ ա կ ա ն ա զ ա տ դ ա ս ա խ ո ս ո ւ թ յ ո ւ ն ն ե ր

ր ն ե ի որուն մ ի ա բա ններ ն ա լ կա րևոր թ ի վ ո վ կունկնդրեին, Ն յութ ըն տ րա ծ էի Հ ա յ Եկե- ղ եցվո պ ա տ մութ յունն ու վ ա ր դ ա պ ե տ ո ւթ յո ւ­նըւ Իսկ ա վելի հիմ նա կա ն բ ա ն մ ը ը րա ծ ըլլա լու հա մա ր լր ա ցուցիչ դա սա րա ն բա ն ա - լՈլ ա շխ ա տ եցա , Հ ո 4 ի ս 2 8 1 1 0 օգ ո ս տ ո ս ի ն շրջա նա վա րտ ներ զ ա տ ե ց ի , և ա ռա շին հա ր- կա բա ժնի մեջ զ ե տ ե ղ ե ցի , և ս ե պ տ ե մ բե ր 2 5 /5 հոկտ եմ բեր ին ղա սա խ ոսել ս կս ա , ն յո ւթ ունենա լով Ա վետ ա րա նի ն ե ր ա ծո ւթ յո ւն , տ րա մա բա նութ յուն ու հ ո գ ե բ ա ն ո ւթ յո ւն , և բնա կա ն ու ջա տ ա գովա կա ն ա ս տ վ ա ծա բա ­նո ւթ յո ւն ։ Իսկ 1 9 1 5 հ ո կ տ ե մ բե ր 1 4 /2 7 -ի ն

ն ո ւյն տ ա րվո շրշա նա վա ր տ ն ե ր ե ն երրորդ դա սա րա ն մ ը կ ա զ մ ե ց ի , և ա ռա ջիններում սկսա տ ես ա կա ն ու ՛բա ր ո յա կ ա ն ա ս տ վ ա ծ ա ­բ ա ն ո ւթ յո ւն , ա ռ ա քե լա կ ա ն թ ղ թ ո ց ն ե ր ա ծո ւ­

թ յո ւ ն , գր ա բա ր ի վ ա ր ժ ո ւթ յո ւն և ա տ ե ն ա բա ­ն ո ւթ յո ւն . իսկ 1 9 1 6 հ ո կ տ ե մ բե ր 2 4 / 6 ն ո յե մ ­բ ե ր ի ն լր ա ց ո ւց ի չ դ ա սա ր ա նն ե ր ը կ ա մ լս ա ­

ր ա նն ե ր ը ե ղ ա ն ե ր ե ք , և ե ր կ ր ո րդ տ ա րվո ն յո լթ ե ր ո լ շա ր ո ւն ա կ ո ւթ ե ն ե ն զ ա տ ' կ ա նո ­ն ա գ ի տ ո ւթ յո ւն կ ա մ ե կ ե ղ ե ց ա կ ա ն օ ր ե ն ս գ ի ­տ ո ւթ յո ւն ալ ա վ ե լց ա վ ։ Ա յգ ուսուցչա կա ն ա շխ ա տ ո ւթ յո ւն ն ե ր ը կ ա տ ա ր ե ցի մ իշտ ս ի ր ա ­հոժ՛ար հ ա ն ձ ն ա ռ ո ւթ յա մ բ , ա ռ ա ն ց որևէ փ ո-

խ ա ր ի ն ո ւթ յա ն ։ Ո ւսուցչա կա ն զբա ղ ո ւմ ն ե ր ս դ ա դ ր ե ցա ն 1 9 1 7 ա պ ր իլ 1 2 /2 5 - ի ն , երբորդ պ ր ա նո ցի ա շա կ ե ր տ նե ր ը նոր օրեն քներո ւ զ ո ր ո ւթ յա մ բ զ ի ն վ ո ր ա գ ր վ ի / ու մ ե կ ն ի լ պ ա ր- տ ա վ ո ր վ ե ց ա ն » '1' ։

Երկու տ ա րի տ ևեր էր Օ ր մ ա նյա ն ի պ ա շ­տ ո ն ա կա ն դի ր քը Ե րուս ա ղեմ ի մ ե ջ , դժնդա կ պ ա յմ ա ն ն ե ր ո ւ տ ա կ ։

«Ե ր ո ւս ա ղ ե մ ի պ ա շտ ո ն ա վ ա ր ո ւթ յա ն մ ի - ջո ցը թ ե պ ե տ ե ր կ ու տ ա րի ե ր կ ա ր ե ց ա վ , բ ա յց պ ե տ ք է խ ո ս տ ո վ ա ն ի մ , թ ե ոչ պ ա ­հ ա ն ջվ ա ծի ն և ո չ փ ա փ ա գ ա ծի ս չա փ ա ր դ յո ւ­նա վ ո ր չէ ե ղ ա ծ » '71։

Դ ժնդա կ ա յգ պ ա յմ ա ն ն ե ր ո ւն մ ե ջ հօդս ց ն դ ա ծ էի ն իր հ յո ւս ա ծ ե ր ա զն ե ր ը , ու նոր դ ե պ քե ր պ իտ ի գ ա յի ն վ երջ տ ա լ դ ո ւ յզ ն ծ ա ­ռ ա յո ւթ յա ն ա լ, զ ո ր դ ե ռ կ ը ն ծ ա յե ր Երուսա- ղ ե մ ի ն ի հե ճ ո ւկ ս բ ո լո ր դ ժ վ ա ր ո ւթ յա ն ց ։

16. ՀԱՅԱՋԻՆՋ ՍԱՐՍԱՓՆԵՐՈԻ ՕՐԵՐՈԻՆ

Հա յա ջինջ սա րսա փ ները Օ ր մ ա նյա նը Երու- սա ղեմի մ ե ջ գ տ ա ն ։ Հ ա յ ժ ո ղ ո վ ո ւր դի պ ա տ ­մ ո ւթ յա ն ա մ ենեն եղերա կա ն պ ա հն սկսեր էր ։ Ազատ ա յլև ս ա մ են կա շկա նդ ում ե , ե ր ի ­տ ասա րդ թ ուրքերը հա ս ա ծ ը լլա լ կ ա ր ծե ցի ն Հա յկա կա ն դա տ ի մ ղ ձ ա վ ա նջեն ի ս պ ա ռ ա - ղա տ ելոլ վ ա յր կ յա ն ր ։ Պ ետ ք էր չք ա ն ա ր հա յ- ժողովուրդը ք ա ր տ ե զ ի ն վ ր ա յե ն , որպ եսզի խ ա ղա ղ ք ն ա ն ա յի ն և ա յ/և ս որևէ խ ո չը նդո տ չրւ/ա ր իր ե նց ց նո ր ք նե ր ր Թ ուրան տ ա նողճա մբուն վ ր ա ։ 1 9 1 5 ա պ րիլ 2 4 - ը ա զ դ ա ­նշան ե ղ ա վ ։ Ա յդ օրն էր , որ սկսա ն գ լխ ա - տ ե/ հ ա յ ժ ո ղով ուրդը, որպ եսզի մ ա ր մ ի ն ը ա վե/ի դ յո ւր ա վ հոշոտ են։

Թուրք կ ա ռ ա վ ա ր ո ւթ յո ւն ը , տ ա պ ա րը ի - ջեցնեւե հետ ո հ ա յ ժ ո ղ ո վ ուրդին ու չք ա ց ն ե - //, հետ ո ա րևմտ ա հա յ գա Ն գվա ծին ա վ ե /ի բա ն կ ե ս ը , վա չկա տ ուն հո տ եր ո լ վ ե ր ա ծե ց ա նոր մ նա ցո ր դ ա ր ր , ի ր ե ն ց ե րդիկին տակ ձդ ե/ո վ մ ի ա յն քա նի մ ը ք ա ղ ա քն ե ր ո լ հ ա յե ­րը , Դ ա մ ո կ/յա ն սուրը միշտ կա խ սա կա յն ւսնոնւյ ւէ1խ ուն ա ր

Թ ուրք կ ա ռ ա վ ա ր ո ւթ յո ւն ը ա յդ օրերուն էր , որ ո ւզ ե ց հ ա շվ ե հ ա ր դ ա ր ի ե ն թ ա ր կ ե լ նա և հ ա յ ա զ գ ա յի ն ի շ խ ա ն ո ւթ յո ւն ր ։ Ի նչ հարկ

ա յլև ս Հ ա յո ց Ա զ գ ա յի ն Ս ա հ մ ա ն ա դ րո ւթ յա ն , ե ր բո ր Հ ա յո ց Ա զգ չկ ա ր ։ Ի ՜ն չ հա րկ Պ ա տ ­ր ի ա ր քա ր ա ն մ ը Պ ո լի ս , հա տ մ ը ն ա լ Երոլ-

ս ա ղ ե մ , և ա ս ո ն ց կ ո ղ ք ի ն Կ ա թ ո ղի կ ոս ութ յո ւն մ ը ն ԼԱ I Կիլիկիո մ ե ջ , ի ՜ն չ հա րկ ա յս ք ա ն հ ո վ ի վ ն ե ր ո լ, ե ր բ ո ր հոտ չկ ա ր կ ա մ պ իտ ի չմ ն ա ր ։

Եվ ա հա բ ո լո ր ա յս պ ա շտ ո նն ե ր ը պ իտ ի մ ի ա ն ա յի ն Կ իլիկիո Ս ահակ կ ա թ ող իկոս ի ա ն ձի ն վ ր ա , որ պ ի տ ի եր թ ա ր Ե րուսա ղեմ

Ն ստ եր, վ ե ր ա պ ր ող ք ա ն ի մ ը հ ա յ հ ո գ և ո ր ա ­կ ա ն ն ե ր ն ս ի ն ո դ մ ը ո ւն ե ն ա լո վ ի ր կ ո ղ ք ի ն ,

և փ ո խ ա ն ո ր դ մ ը ն ա լ Պ ո լի ս , իսկ Ջ ա վեն պ ա տ րիա րքը թ ո ղ ե ր թ ա ր ա յլև ս հա նգիստ ը ն ե ր Բ ա ղ գ ա գ , իր . ը ն տ ա ն ի ք ի ն մ ո տ . . , ։

ւ*ւ гт/սոՀ/յ и խոս/», էք згг—згз,՚ յ 4 Անդ, է , 399,

; | (յ ( յշ է .V !Г (• 11 и I- Ն 51* __ !---------- • —------ -------- -------- -------------------------- ՜- "

Ա կնա ր կ/զո վ ի ր ա վա կա ն ա յս նոր վ/ւճա - կ ի ն , զ ո ր <гԵ րիտ ա սա րդ թ ո ւ ր ք » - ե ր ը կ պ ա ր ­տ ա գ ր ե ի ն հ ա յ տ ա ր ր ի ն ' մ ե կ հ ա ր վ ա ծո վ շ ն շե լո վ դ ա րերու ը ն թ ա ց ք ի ն ն վ ի ր ա գ ո ր ծ ­վ ա ծ օր ի նա կ ա ն կ ա ց ո ւթ յո ւն մ ը , Օ րմ ա նյա ն կգրե- оՀ ա յո ւ թ յա ն դ ե մ հ ա լա ծա ն ք բա ց ո ղ ը բա վ ա կ ա ն չս ե պ ե ց հ ա յ ա ն հ ա տ ն ե ր ո լ կ յա ն ­ք ի ն ու ի ն չք ե ր ո ւն , Հ ա յ Ե կ ե ղ ե ց վ ո պ ա շտ տ - մ ա ն ց ու հա ստ ա տ ութ յա ն ց դ ե մ ո ւղղ ել իր փ ք ի ն ն ե ր ր , և ն ո ւ յն ի ս կ պ ե տ ա կա ն ս կ զ բ ո ւն ­ք ո վ , նա խ ն ա կ ա ն ա վ ա ն դ ո ւթ յա մ բ ե կ ա յս ե ­

ր ա կ ա ն հր ո վ ա ր տ ա կո վ ճ ա ն չց վ ա ծ ու հա ս տ ա տ ­վ ա ծ հ ա յո ւթ յո ւն ը ո ւզ ե ց ի ր կ ա զ մ ե ն զ ր կ ե լ, ե ա ն ո ր նոր կ ա զ մ ա կ ե ր պ ո ւթ յո ւն մ ը տ ա լ, ո րո վ յո ւր կ ա ր և ո ր ո ւթ յո ւն ը կ ո ր ս ն ց ն ե , և , եթե հնա ր ը լլա ր , գ ո յո ւթ յո ւն ն ի ս կ վ տ ա ն գ ե ։ Ա յղ Ն պ ա տ ա կով կ ա զ մ վ ա ծ է Հ ա յ ո ց Կ ա թ ո ղ ի կ ո ­ս ո ւթ յա ն ու Պ ա տ ր ի ա ր ք ո ւ թ յա ն Կ ա ն ո ն ա գ ի ր ը , որ 1 9 1 6 հուլիս 1 9 /1 օ գ ո ս տ ո ս թ վ ա կ ա նը կ կ ր ե , և կ ա յս ե ր ու բ ո լո ր նա խ ա ր ա ր ն ե ր ո ւ ս տ ո ր ա դ ր ո ւթ յա մ բ վ ա վ ե ր ա ց վ ա ծ ք » 173ւ Ա ռ­ժ ա մ յա օր ե ն քի մ ը բ ն ո ւ յթ ը չո ւն ի ա ն , ա յլ պ ա ր զ ա պ ե ս կշնշե 1 8 6 3 - ի Ա զ գ ա յի ն Ս ա հ­մ ա ն ա դ ր ո ւթ յո ւն ը , հ ի մ ն ա կ ա ն նպ ա տ ա կ ո ւն ե ­ն ա լո վ թ ր ք ա հ ա յե ր ը Մ ա յր Ա թ ո ռ ե ն բ ա ժ ն ե լ, հ ա ս ա ր ա կ ո ւթ յա ն ա ռ շև յո ւ ր գ ո ր ծե ր ո ւն մ ի - շա մ տ ե /ո ւ դ ո ւռերը փ ա կ ե լ, ժ ող ո վ ր դ ա կ ա ն ք վ ե ա ր կ ո ւթ յո ւն ը ի ս պ ա ռ խ ա փ ա ն ե լ, և պ ա տ ­ր ի ա ր ք ա կ ա ն վ ա ր չո ւթ յա ն վրա Ա զդը հսկող և հ ա մ ա ր ա ռ ո ւ չճ ա ն չն ա լ» ։

Երբ Ս ահակ կ ա թ ո ղ ի կ ո ս , ա յս ա ն գ ա մ իր վրա ո ւն ե ն ա լո վ Թ ուրքի ս Ա մ ե ն ա յն Հ ա յո ց Պ ա տ րիա րքի տ ի տ ղ ո ս ը և ս , Ե րո ւս ա ղ ե մ կ ո ւ ֊ գա ր զ ե տ ե ղ վ ի լ, Օ ր մ ա ն յա ն ի դերը կ վերկ ա ­նա ր ա յլև ս Ս■ Հ ա կ ո բ ի վ ա ն ք ի ն մ ե շ ։ Ա տենիՆ Ս ահակ կ ա թ ո ղ ի կ ո ս ը ի ն ք ն էր ե ղ ե ր Օ ր մ ա ն ­յա ն ի հ ր ա մ ա ն ն ե ր ո ւն տ ա կ , ե ր բ ա ն Թ ո ւ ր ֊ քիո հ ա յո ց պ ա տ ր ի ա ր ք է ր , ի ս կ ի ն ք ը Մ եծի Տ ա ն ն Կիլիկիո մ ե ծ տ ի տ ղ ո ս ի ն ն ե ր ք և հ ո ­գ և ո ր պ ե տ մ ր Սիսի մ ե զ , որուն վրա Պ ոլիսը կ ի շխ ե ր վա ր չա պ ե ս ւ ն ո ւ յն ա յդ Օ ր մ ա ն յա ն ր , զո ր ե ր բ ե ք հ ա ն դ ո ւր ժ ա ծ չէ ր , հիմ ա պ ա րզ հ ո գ և ո ր ա կ ա ն մ ր ն էր ի ր ե ն ե ն թ ա կ ա , և ղ ա յն ս ի ն ո դ ի ա ն դ ա մ ի ս կ ն շա ն ա կ ա ծ չէ ի ն ։

Օ ր մ ա ն յա ն , ա յլև ս ի բ ր պ ա ր զ վ ա ն ա կ ա ն , ի ր հո գև ո ր պ ա ր տ ա կ ա ն ո ւթ յո ւն ն ե ր ը կ կ ա տ ա ­ր ե ր լր ի վ , մ ե կ կ ո ղ մ ե զ բ ա ղ ե լո վ ի ր գ ր ա ­կա ն ա շխ ա տ ա ն ք ն ե ր ո վ , և մ յո ւ ս կ ո ղ մ ե շ ա ­ր ո ւն ա կ ե լո վ իր դ ա ս ա խ ո ս ո ւթ յո ւն ն ե ր ը ա շա ­կ ե ր տ ո ւթ յա ն , որուն վրա ա վ ե լց ա ծ էին Ար- մ ա շի դ պ ր ե վ ա ն ք ի ն ա շա կ ե ր տ ն ե ր ն ա լ, նոր Ե րուսա ղեմ հ ա ս ա ծ ։ Դ ա ս ա խ ո ս ո ւթ յո ւն ն ե ր ըը ն դ հ ա տ վ ե ց ա ն ս ա կ ա յն 1 9 1 7 ա պ րիլ1 2 /2 5 - ի ն , ա շա կ ե ր տ նե ր ը զ ի ն վ ո ր ա գ ր վ ե լո ւ կ ա ն չվ ա ծ ը լլա լո վ , և ա ն կե հ ե տ ո Օ ր մ ա ն յա ն

1*3 հ>ոՀք> ե խ ւ ւս ր ս , ( * 3 3 ! / 1

ա մ բ ո ղ չա պ ե ս կ լա ն վ ա ծ մ ն ա ց գրա կա ն ա շ­խ ա տ ա ն ք ն ե ր ո վ ։

Պ ե տ ք է ը ս ե լ ա յս տ ե ղ , թ ե Ս ահակ կ ա թ ո ­ղիկոս մ ի ն ա կ ը չէ ր գ ա ր , ա ն ո ր հետ մ ի ա ս ի ն Ե րուս ա ղ եմ ի մ ե շ ուժի կ ա ն ց ն ե ր շո ւտ ո վ հին օր ե րո ւ իր օ ծ ա կ ի ց ը Ղ և ո ն դ Մ ա ք ս ո ւտ յա ն , Ա զգը տ ա ս ն յա կ տ ա ր ի ն ե ր հ ո դ ե ր ո վ բ ե ռ ն ա ­վ ո ր ե լն , դա տ վ և լև ու դ ա տ ա պ ա ր տ վ ե լ!,, ա յն ­ք ա ն վ ե ճ ու կ ռ ի վ ս տ ե ղ ծ ե լն հ ե տ ո , Օ ր մ ա ն­յա ն ի վ ա ղ ե մ ի կ ո շմ ա ր ը Ե ր ո ւս ա ղե մ ի ե լև ­մ ո ւտ ք ը ձ ե ռ ք կ ա ռ ն ե ր , մ ի ն չ Օ ր մ ա նյա ն կ կ ա ր ծ ե ր , թ ե իրեր ը ս կ ս ա ծ էին ի ր ե ն ց բ ն ա ­կ ա ն հունը մ տ ն ե լ Ս. Հ ա կ ո բ ի մ ե շ . Իր ղ ե ղ ֊ծ ո ւմ ն ե ր ա ն հ ա մ ա ր դա տ ա պ ա ր տ վ ա ծ մ րտ եր ու տ իրա կա ն դ ա ր ձ ա ծ էր կր կի ն վ ա ն ­քին մ ե շ Օ ր մ ա ն յա ն ի ա չքի ն տ ա կ , <гЛւապա- յա ն հ ո գ վ ո վ ս ր տ ո վ Մ ա քս ուտ յա ն ի կ ա պ ­վ ա ծ , և ո տ ք ո վ ձ ե ռ ք ո վ ա ն կ ե կ ա շ կ ա ն դ վ ա ծ , ո ՛չ ձ ե ռ ն ա ր կ ե ց և ո ՛չ մ տ ա բ ե ր ե ց ա րդի լե լ կ ա մ մ տ ա դ ր ո ւթ յո ւն դ ա ր ձնե լ հ ա շի վ պ ա - հ ա ն շ ե լո լ, և հ ա շի վ ք ն ն ե լո ւ պ ա յմ ա ն ն ա/ մ ո ռ ց ա վ , թ ե պ ե տ յո ւր ո ,Ա ։ Տ ն օ ր ե ն ժ ո ղ ո վ մ ը ն ա լ ա ն վ ա ն ե ց ա ն վ ա ն ա կ ա ն կ ե ր պ ո վ ։Ս ա ք ս ո ւտ յա ն ի բ ա ր ե կ ա մ ն ե ր ե ն դ ի տ ո ղ ո ւ­թ յո ւ ն չէ ր ս պ ա ս վ ե ր , իսկ նա խ կ ի ն հ ա շվ ե ­պ ա հա նջն եր ն ա լ, ժ ա մ ա ն ա կ ի ն դ ժ ն ե ո ւթ յա ն և ն ո ր կ ա զ մ ա կ ե ր պ ո ւթ յա ն հ ա ր վ ա ծի ն ն ե ր ք և , խ ո հ ե մ ո ւթ յո ւն ս ե պ ե ց ի ն լռ ե լ ու չխ ռսիլ> ք ա ­նի որ հ ա կ ա ռ ա կ ուժ մ ը չկ ա ր , ուս կի ց պ ա շ տ պ ա ն ո ւթ յո ւն հ ո լս ա ց վ ե ր . ի մ ա լ ո ւղ­ղ ո ւթ յո ւն ս ու հ ո ր դ ո ր ն ե ր ս ն ո ւ յն ե ղ ա ն , ա ն­պ տ ո ւղ ձ ե ռ ն ա ր կ ն ե ր !, զ գ ո ւշա ն ա լ և թ ո ղ ո ւլ, որ ժ ա մ ա ն ա կ ը , ե թ ե հ ա ս ն ի , ի ն ք ն կա րգա դրե ա ն կա ր գ ե ղ ե լո ւթ յո ւն ն ե ր ը »

Ե թ ե ի ր մ ե կ ո ւս ա ց մ ա ն դ ժ բ ա խ տ •օրերուն Օ ր մ ա ն յա ն հ ն ա ր ա վ ո ր ո ւթ յո ւն ո ւն ե ց ա վ գրչ1՛ ա շխ ա տ ա ն ք ո վ պ ա ր ա պ ե լո ւ և լր ա ց ո ւց երկու ր ն տ ի ր ե ր կ ե ր ' « Հ ա մ ա պ ա տ ո լ մ » ֊ն ու а Հ ա ­յո ց Ե կ ե ղ ե ց ի ճ -ն , և ե ր կ ո ւ ե ր ր ո ր դ մ ա ս ո վ ա վ ա ր տ ե ց ի ր ս տ վ ա ր ա գ ո ւյն գ ո ր ծ ը ' « Ա զ գ ա - պ ա տ ո ւմ տ -ը , Ե ր ո ւս ա ղե մ ի մ ե շ ի ր ե ն պ ա ր ­տ ա դ ր վ ա ծ դա դ ա ր ը ա ն օ գ տ ա գ ո ր ծ ե ց ա յս վ ե ր շի ն ա շխ ա տ ա ն քը լր մ ա ն հ ա ս ց ն ե լո ւ հ ա ­մ ա ր ։ Շ ա տ ա լ ա ն ի ր ա վ չէ ե ր բո ր ա մ ե ն չ ա ֊ ր ի ք ե բ ա ր ի ք մ ը կ ս պ ա ս ե ժ ող ո վ ր դ ա կ ա ն ի մ ա ս տ ո ւթ յո ւն ը , Օ ր մ ա ն յա ն Ե ր ո ւս ա ղ ե մ ի մ ե շ էր որ в Ա ղ գ ա պ ա տ ո ւմ տ ֊ը հ ա ս ց ո ւց մ ի ն չև 1 9 0 9 , և ս տ ի պ վ ե ց ա վ հ ո դ ա լ կ ա ն գ ա ռ ն ե լ, հ ա ր կ ա դ րվ ա ծ՛ ը լլա լո վ Ե ր ո ւս ա ղ ե մ են մ ե կ ն ի ր

Օ ր մ ա ն յա ն ի վե ր շի ն հ ա ն գ ր վ ա ն ը Դ ա մ ա ս - կ ո ս ն ե ղ ա վ . Ե րբ դ ա շն ա կ ի ց զ ո ր ք ե ր ը Ե րու- ս ա ղ և մ ի ս կ ս ա ծ էի ն մ ո տ ե ն ա լ, հ ո ն կ ե Դ ա - մ ա ս կ ո ս փ ո խ ա դ ր ա ծ է ի ն Ս ա հա կ կ ա թ ո ղ ի կ ո - սը ի ր ս ի ն ո դ ի ն ք ա ն ի մ ը ա ն գ ա մ ն ե ր ո ւն հ ե տ , ու բա ր ե հ ա ճ ե ր էի ն մ ի ա ս ի ն բ ե ր ե լ և

1՜« Ա ն դ , կ 3 4 7 .

52է « 1Г Ի Ա. ս I' Ն 1902

Օ ոմա նյա նը, Ան Դ ա մա սկոս կհա սներ 1 9 1 ' Ն ոյեմբեր 1 6 1 2 9 -ի ն , Ջ ա րդերը պ ա հ մ ը գա դ - բե ր էի ն , բ ա յը դիա կները կ մ ն ա յի ն դեռ

փ ռ վա ծ հ ա յո ց ա նցա ծ Հ " ’Վ երա պ րողները Նույն բա ն դժ բա խ տ է ի ն , որ

քա ն սպ ա նդին զոհ Հ ա ցո ղ ն ե ր ը , Մա հը կ ը ս -

պառՆար և ա ն ո ն ց , ,Թ շվա ռութ յունը փ ռ վ ա ծ էր Դ ա մա սկոսի

փ ռղոցներուն մ ե չ , երբ հ ա յ հ ոգև ո ր պ ետ երը հա սա ն, Խուց մ ը ն ա լ Օրմա նյա նիՆ շնորհե ոին, Գրիչ կա ղա մա ր բա վա կա ն ե ղ ա ն , որ ան դա րձյա լ սեղա նին վրա հա կի , շա ր ա ­

դրելու հա մա ր ի ն չ որ մ ոտ ա լուտ մ ա հը իրեն տ ուն կուտ ա ր. « Խ ոհք և խ ոսքտ -ը, զոր

լր ա ցո ւց Դ ա մ ա ս կ ո ս ի մ ե չ , ա րդա րև իր« հուսկ բ ա ն ք » - ն ե ղ ա վ ,

Օ ր մ ա ն յա ն ե ր բ ի ր « Խ ոհք և խ ո ս ք տ ֊ը կփ ա կեր Դ ա մ ա ս կ ո ս ի մ ե չ , ի ր հո գեվ ա ր քըկա պ րեր Ե ր ո ւս ա ղ ե մ ի դ ժ բ ա խ տ խ ն դ ի ր ը ,որուն լո ւծ մ ա ն հա մ ա ր տ քն ե ր ու պ ա յքա ր ե ր էր ե ր կ ու տ ա ս ն յա կ տ ա ր ի , ա յն ք ա ն թ շ ն ա ­մ ո ւթ յո ւն ն ե ր ս տ ե ղ ծ ե լո վ ի ր ե ն դ ե մ . Ք ի չ հե­տ ո, զ ի նա դ ա դ ա ր ի ն հ ե տ , կ ա զ ա տ ե ր Ե ր ո լ ֊ ս ա ղ ե մ ը իր վ ե ճ ե ր ե ն ու ի ր մ ե ղ ք ե ր ե ն ։ Պ ա յ- ք ա ր ն ե ր ո ւն գ լխ ա վ ո ր դ եր ա կա տ ա րն երը տ ա ­կ ա վ կ ն ո ս ր ա ն ա յի ն , մ յո լս ն ե ր ո ւն մ ե չ կիրքը կ խ ա ղա ղ եր ու Ս- Հ ա կ ո բ ի վ ա ն ք ե ն ներս բ ա ­րի շո ւն չ մ ը կ մ տ ն ե ր 1 9 2 1 -ի ն Դ ո լր յա ն Ե ղի­շե պ ա տ րիա րքի ն հ ե տ .

17 . ՕՐՄԱՆՅԱՆ ԵՎ Հ Ա Յ ՛ԱՊԱԳԱՆ

Մ եկը, որ իր բո վ ա նդ ա կ կ յա ն ք ը ա ն ց ու­ռա ծ էր հ ա յ ժողովուրդի հո ւզո ւմ նե բո ւն հետ , մա ս ա ռնելով ա նոր հո ւյս ե ր ո ւն և հո ւս ա խ ա - բո ւթ յա Ն ց, ա նոր վեր ելքի ճիգին և կ ս կ ի ծ ն ե ­ր ի ն , չէր կրնա ր չմ տ ա հ ո գ վ ի լ ա նոր ա պ ա ­գ ա յո վ ա լ, ա յն պ ի ս ի պ ա հու մ ը , ե ր բ հ ա յ ժողովուրդը գ ո հ տ վ ա ծ էր իր ա մ բ ո ղ չ կ ե ս ը , իսկ չա րդերեն վերա պ ր ողները կ գա լա ր վ ե ի ն հոգերու և ա նստ ուգութ յա ն մ ե չ , ե ր բ ա վ ե ­րա կ էր Հ ա յ Հ ա յր ե ն ի ք ը , ու հ ա յ ժ ո ղ ո վ ո ւր - գին բեկ ո րներ ը կ տ վ ա յտ ե ի ն հ ե ռ ա վ ո ր ա նա - պ ա տ ներուն մ ե չ .

Երբ 1 9 1 8 մ ա յի ս 4 /1 7 - ի ն ' ի ր « Խ ոհք և խ ո ս բ ճ ֊ը կա վա րտ եր Դ ա մա սկո սի մ ե չ , հ ա յ ժողովուրդը կա պ րեր իր հուս ա հա տ ութ յա ն ա մենեն դժնդ ա կ պ ա հը, ու մ շո ւշի մ ե չ էր անոր ա պ ա գա ն. Ա յդպ իսի պ ա հու մ ը Օր­մ ա նյա ն ի մ տ ա ծո ւմ ն ե ր ը չէ ի ն կրնա ր թ ա ­թա վուն չը լլա լ հոգեկա ն խ ո ր դ ա ռ ն ո ւթ յա մ բ .

Ա յն զա րհուրելի պ ա տ կեր ը, զ ո ր հ ա յ ժ ո - ղովուրդի բե կ ո ր ն ե ր ը կ ն ե ր կ ա յա ց ն ե ի ն «Խ ոհք և խ ոսքտ -ը գրի ա ռ ա ծ օրերո ւն, տ ես ա կ մը հոռետ ես ութ յուն ն ե ր շնչա ծ են ա նոր։ Տ ե ղ ­յա կ սա կա յն հ ա յ ժ ողովուրդի ա ն ց յա լի ն , երբ ան հա ճա խ ճ գ ն ա ժ ա մ երե և մ ա հ ա ցո ւ տ ա գնա պ ներն ա ն ցա վ ա յս պ ե ս և ա յն ո ւա մ ե ­ն ա յն ի վ հ ա չո ղ ե ց ա վ կրկին դուրս ց ա տ կ ե լ ա ն դա գա ղեն, շնոր հի վ իր հ ոգե կ ա ն կ որ ո ­վին ու ա պ րելու տ ևա կա ն կ ա մ ք ի ն , Օ րմա ն­յա ն կփ որձե հույսի տ ա ր տ ա մ կ ա յծ մ ը պ ա ­հել իյլ ներսը,

Ի նչ որ դժվա ր կ թ վի Օ րմա նյա նիՆ , ե լք մը գտ նել է ա յն մ ա ռա խ ուղի ն մ ե չե ն , որով շրչա պ ա տ վա ծ է , Ա յդ պ ա հուն դ ե ռ հ ա յ ժ ո ­ղովուրդը տ եղ յա կ չէ զա ր հ ո ւր ա նքի ն, որուն զոհն ե ղ ա վ , և ուժեր ո ւն , որոնք դ ե ռ կմ նա ն իրեն վա ղվա ն տ ոկա լու հ ա մ ա ր . Ա ն ծա նո թ են իրեն ն ույնպ ես պ ա յմ ա ն ն ե ր ը , որ ա յդ պահուն կա ն Ւ ո լր քի ո սա հմա նն երեն դուրս,

և հ ն ա ր ա վ ո ր ո ւթ յո ւն ն ե ր ը , ո ր ո ն ց կրնա հու­սա լ ո տ ք ի կ ա ն գ ն ե լո ւ հ ա մ ա ր կ ր կ ի ն ։

Օ ր մ ա նյա ն ա յդ մ ռ ա յլ պ ա հն է , որ կ ա պ ­րի ի ն ք ն ա լ, ե ր բ կ փ որձե մ տ ա ծ ե լ հ ա յ ժ ո ֊ ղ ո վ ուրդ ի ա պ ա գ ա յի ն մ ա ս ի ն ։ Ոչ լր ի վ տ ե ղ ­

յա կ է հ ա յ ժ ո ղ ո վ ո ւր դ ի հուսկ ուժերուն , որ ոն ք ճ ո ղ ո պ ր ե ց ա ն մ ե ծ ս պ ա ն դ ե ն , և ոչ դո ւր ս ի պ ա յմ ա ն ն ե ր ո ւն , որ ո ն ք կ ր նա ն ն պ ա ս ­տ ե լ, կ յա ն ք տ ա լու հ ա մ ա ր մ ա հ ա մ ե ր ձ ի մ ը ։

Եվ ս ա կ ա յն կփ որձե մ շո ւշի ն մ ե չե ն ճ ա մ ­բ ա մ ը գ տ ն ե լ, հ ա յ ժ ո ղ ո վ ո ւր դ ի ա պ ա գ ա յի ն մ ա ս ի ն գ ո նե ե ն թ ա դ ր ո ւթ յո ւն ն ե ր ը ն ե լո ւ , ք ա ­նի ի ր ո ւժ ե ր ը կ ն ե ր ե ն ի ր ե ն գ ր ի չ բ ռ ն ե լո ւ ։

«ն ե ր կ ա յն ո գև ո ր ո ղ ը ա պ ա դ ա յն է , և եթե հ ա յո ւն զ գ ա ց ո ւմ ն ա լ փ ն տ ռ ե ն ք , ի ր ա յս չա փ տ ա ռ ա պ ա ն քն ե ր ո ւն մ ե չ , ա պ ա գ ա յի ն ա կ ը ն ֊ կ ա լո լթ յո ւն ը պ ի տ ի գ տ ն ե ն ք ի բ ր և զ ի ն ք ը ո դ և ֊

վ ո ր ո ղ կ ե ն ս ա կ ա ն զ ո ր ո ւթ յո ւն ։ ն ե ր կ ա տ ա ­ռ ա պ ա նքը կսիր ե նկ ա տ ե լ ի բ ր և ե ր կ ա ն ց ց ա ­

վ ե ր , որ ո ն ց վ ե ր չը խ ն դ ո ւթ յո ւն պ իտ ի հա - չո ր դ ե , և պ իտ ի ուրա խ ա նա թ ե ' ծ ն ա ւ մ ա ր զ յա շի ւա ր հ , հ ա յ ա շխ ա րհը լո ւ յս տ ե ս ա վ ։ Ա յս տ ե ս ա կ ե տ ն ա լ ո ւր ե մ ն զ ն ն ե ն ք , ո չ թ ե լոկ զ գ ա ց մ ա ն ց և ը զ ձ ի ց շ ր չա ն ա կ ի ն մ ե չ փ ա կ ­

վ ե լո վ , ա յլ ք ա ղ ա ք ա գ ի տ ա կ ա ն պ ա րունա կեն և դ ի վ ա ն ա գ ի տ ա կ ա ն ե ղ ա ն ա կ ե ն ա լ ք ն ն ե լո վ , որչա փ մ ե ր մ ի տ ք ը կ զ ո ր ե , ա ն ց յա լը կ թ ե ֊ լա դ ր ե և ն ե ր կ ա յն կ տ ր ա մ ա դ ր ե ս 175.

Դ ժ վ ա ր է ր ա ն շո ւշտ , Օ ր մ ա նյա ն ի հա մ ա ր , ո րևէ կ ա ր ծ ի ք բ ա ն ա ձ և ե լ հ ա յ ժ ո ղ ով ուրդ ի ա պ ա գ ա յի ն մ ա ս ի ն ճիշտ ա յդ ե ր ե ր ո ւն , ի ն չ ­

պ ե ս ի ն ք ն կ խ ո ս տ յւվ ա ն ի , ը ս ե լո վ , ո ր «ա ս տ և ա յժ մ ո չ մ ե ր ձ ա վ ո ր ա ն ց յա լի ն հա մ ա ր ճ շտ վ ա ծ և վ ա վ ե ր ա ց վ ա ծ տ ե ղ ե կ ո ւթ յո ւն ն ե ր ո ւն ի մ և ոչ մ ո տ ա կ ա ա պ ա գ ա յի • հա մա ր

175 * հ ո հ ք և խ ո ս ք » , է յ 4 7 1 ։

• | ա ; շ к յ! 1Г Ի Ս. и I* Ъ 5 3X ' ” _________ ՜___________________________ __________ •___________ _________ _______________

" վս տ ա հ ե լի ու ա պ ա հ ո վ ծ ա ն ո թ ո ւթ յո ւն ն ե ր

ո ւն ի մ »17է.Եվ ս ա կ ա յն ա ն ս տ ի պ վ ա ծ կ զ գ ա ի ն ք -

ղ ի ն ք ի ր մ տ ա ծ ո ւմ ն ե ր ը թ ո ւղ թ ի ն հ ա ն ձ ն ե լո ւ, « ո չ ի ր ր և ս տ ո ւգ ո ւթ յո ւն և ո չ ի ս կ ի բ ր և մ ե ծ հ ա վ ա ն ա կ ա ն ո ւթ յո ւն , ա յլ լո կ ի բ ր և հի շա տ ա ­կ ո ւթ յո ւն մ ը » ։ Ա յն ո ւա մ ե ն ա յն ի վ շ ա հ ե կ ա ն ո ւ ֊ թ ե ն ե զուրկ չե ն ա յդ պ ա րզ ն շմ ա ր ն ե ր ն ա լ, ի բ ր և վ ե ր ջի ն մ տ ա ծ ո ւմ ն ե ր ը մ ա ր դ ո ւ մ ը , որ ա յն ք ա ն փ ո թ ո ր ի կ ն ե ր !։ ա ն ցա վ և ա ր դ են իր վերքին օրերը կ ա պ ր ի ,

Բ ՚ո ւր ք ե ր ո լ հետ հ ա մ ա կ ե ց ո ւթ յա ն մ ը գ ա ֊ ղա վւա րը ա յդ օր եր ո ւն ա լ կ հա ճ ա խ ե իր մ տ ա - ծո ւմ ն ե ր ո ւն ւ Ու կ տ ե ս ն ե ս , որ խ ո ր դ ա ռ ն ո ւ­թ յո ւ ն կա իր հ ո գ ի ի ն մ ե շ , ե ր բ կ մ տ ա ծե ե ր ­կ ո ւ ժ ո ղ ո վ ո ւր դ ն ե ր ո լ վ ա ղ վ ա ն կա պ երունւ Բ ա ցվ ա ծ վ ի հ ը շա տ խ ո ր է ր , ո ր պ ե ս զի զ ա յն կա ր ելի ը լլա ր լե ց ն ե լ ա յն ք ա ն դ յո ւր ի ն ։

« Կ ա րծող ներ կ ա ն , — կ ը ս ե Օ ր մ ա ն յա ն , — որ հ ա յո ւ ա պ ա դա բ ա ր օ ր ո ւթ յա ն մ ե կ հ ա վ ա ն ա ­կ ա ն գ ո ր ծ ի չը օ ս մ ա ն ց ի ն կ ա մ տ ա ճ իկ ը կրնա Ր1լա լ, և թ ե հ ա յո ւն ա ռ ջև մ ի ա կ բ ա ց ճ ա մ ­բ ա ն տ ա ճ ի կ ի ն փ ա ր ի լ ու տ ա ճ ի կ ե ն հուսա լն է ։ Ա րդ, ե թ ե տ ա ճ ի կ ը իր ա յս օ ր վ ա ն ք ա ղ ա ­ք ա կ ա ն ո ւթ յա մ բ պ ի տ ի մ ն ա , ա յդ ե ն թ ա դ ր ո ւ­թ յա ն հ ա վ ա ն ա կ ա ն ո ւթ յո ւն ը . կ ք ի չն ա , ա յժ ը մ - յա ն ք ա ղ ա ք ա կ ա ն ո ւթ յո ւն ը Թ ուրքի ա ը ս վ ա ծ տ ե ր ո ւթ յո ւն /1 ա մ բո ղ ջ ա պ ե ս թ ր ք ա ց ն ե լն է , հ ա յն ու ք ր ի ս տ ո ն յա ն բն ա ջի ն ջ ը ն ե լ կ ա մ ա ննշա նա կ գ ո յո ւ թ յա ն վ ե ր ա ծ ե լ, որ խ ո ս քի ն յո ւթ ի ս կ չկ ա ր ե ն ա ը լ լա լ » '77։

Հ ա կ ա ռ ա կ թ ո ւր ք ե ր ը չգ ր գ ռ ե լո լ իր ա վ ա ն ­դա կա ն ս կ զ բ ո ւն ք ի ն ու զ ա ն ո ն ք ս ի ր ա շա հ ե ­լո ւ ի ր վ ա ղ ե մ ի ք ա ղ ա ք ա կ ա ն ո ւթ յա ն , Օ րմ ա ն­յա ն ը ն դ վ զ ո ւմ ի ա հ ա վ ո ր պ ա հեր ո ւն ե ց ա ծ է հ ա յա ջի ն ջ ս ա ր ս ա փ ն ե ր ո լ օր եր ո ւն գ ա զ ա ն ա ­յի ն ա յն մ ե թ ո դ ն ե ր ո ւն ա ռ ջև , ո ր ո ն ց մ ո վ <гԵ րիտ ա սա րդ թ ո ւ ր ք » ֊ե ր ը խ ո ղ խ ո ղ ե ց ի ն հ ա յ ժ ո ղ ո վ ո ւր դ ը ։ Ան չի կ րնա ր մ ի և ն ո ւ յն ժ ա մ ա ­նա կ իր ս ր տ մ տ ո ւթ յո ւն ը զ ս պ ե լ ա յն կ ե ց ­վ ա ծ ք ի ն ա ռ ջև , զ ո ր խ ո ւ մ բ մ ը հ ա յե ր ա յդ օր եր ո ւն ո ւն ե ց ա ն , զ օ ր ա վ ի գ դ ա ռ ն ա լո վ հ ա յ դ ա հի ճ ներ ո ւն կ ա մ զ ա ն ո ն ք ա ր դ ա ր ա ց ն ե լո ւ փ որ ձ ե ր ո ւն ե ն ա լո վ ։ Բ ա ցա ս ա կ ա ն է ա ն ­շուշտ ի ր վ ե ր ա բ ե ր ո ւմ ր դ ե պ ի « Տ ա ճ ա ր » թ ե ր - թ ը , զ ո ր հ ր ա տ ա ր ա կ ո ղ ն ե ր ո ւն մ ե ջ հ ո գ և ո ր ա ­կ ա ն ն ե ր ա լ կ ա յի ն , ա վ ա ղ ։

« Հ ա յո ւ ն հ ա մ ա ր տ ա ճ կ ա կ ա ն ձ ե ռ ն տ վ ո ւ­թ յա ն գա ղ ա փ ա ր ը տ ա ր ա ծ ե լո ւ հա տ ո ւկ բ ե ­ր ա ն ե ղ ա վ Տանսւր ե ր բ ե մ ն ի կ ր ո ն ա թ ե ր թ ը , որուն կ ա ռ ա վ ա ր ո ւթ յո ւն ը . հա տ ո ւկ խ մ բ ա ­գ ր ո ւթ յո ւն ն ալ կ ա զ մ ե ց , ծ ա խ ք ն ա լ հ ո գ ա ց , ուղին ա լ պ ա տ ր ա ս տ ե ց , ս ա կ ա յն ա յն ա յն ­չա փ հա ռա ջ տ ա ր ա վ յո ւ ր պ ա շտ պ ա ն ա ծ կե-

1յ 8 է հ ո Հ ք և խ ո ս / * , է յ 4 в 5 ,

177 Ա ն դ . էք 4 7 7 ,

ա ը , որ վւոխ ա նա կ հ ա յը հր ա պ ո ւր ե լո ւ և գ գ վ ե լո ւ , ա նոր ա վ ե լի ս ի ր ե լի և ա վ ե լի սրտ ին մ ո տ կ ե տ ե ր ը ս կս ա վ ա ն ա ր գ ե լ, մ ի ն չև իսկ ա - նոր ա ռ ա քե լա կ ա ն ն վ ի ր ա պ ե տ ո ւթ յո ւն ը և ա նոր կ ր ո ն ք ի ն հ ի մ ն ա կ ե տ ը խ ա խ տ ե լո ւ ձ ե ռ ն ա ր ­կ ե ց , ա յն պ ե ս որ ե թ ե ա յս պ ի տ ի ը լլա տ ա ճ ­կա կա ն ձ ե ռ ն տ վ ո ւթ յո ւն ը , ա ն կ ե խ ո ր շե ցն ե լո ւ ք ա ն թ ե հր ա պ ո ւր ե լո ւ ծ ա ռ ա յա ծ պ իտ ի ը լլա ա նոր փ ա ս տ ա բա ն ը

Օ ր մ ա ն յա ն վ ե ր ա պ ա հ է ն ա և դեպ ի Եվյրո- պ ա ն . Փ ո ր ձ ա ռ ո ւթ յո ւն ը , զ ո ր ա ն ց յա լ տ ա ս ­նս /մ յա կ ն ե ր ը տ վ ի ն հ ա յ վ ա ր ի չն ե ր ո ւն , ս կ ե պ ­տ իկ ս տ ի պ վ ա ծ է ը ն ե լ զ ա ն ո ն ք դեպ ի բ ա ր ի ­ք ը , որ ե ր բ և ի ց ե Ե վ ր ո պ ա յե ն կ րնա ր գա / հ ա յ ժ ո ղ ո վ ո ւր դ ի ն ։ Օ ր մ ա ն յա ն ես ս կեպ տ իկ է բ ա ր ի ք ի ն մ ա ս ի ն , զոր ա ր և մ տ յա ն տ ե ր ո ւ­թ յո ւն ն ե ր ը կ ր ն ա յի ն բ ե ր ե լ հ ա յ ժ ո ղ ո վ ո ւր դ ի ն , ե ր բ ա նոր դա տ ը վ ե ր ս տ ի ն գա ր ի ր ե ն ց ս ե ­ղ ա նի ն վ ր ա ։

«Մ ի ն չև որ հ ա յտ ն ա պ ե ս չ ց ո լց վ ] ։ կ ա մ չտ ե ս ն վ ի , որ ե վ ր ո պ ա կ ա ն տ ե ր ո ւթ յո ւն ն ե ր Հ ա յա ս տ ա ն մ ը կ ա զ մ ե լո ւ կ ա մ Հ ա յա ս տ ա ն մ ը բ ա ր վ ո ք ե լո ւ մ ե ջ ի ր ե ն ց օգ ո ւտ մը ո լն ի ն , — կ ը ս ե Օ ր մ ա ն յա ն , — ո ՛չ խ ո ս քև ր ո ւն հնա ր է հ ա վ ա տ ա լ, և ո ՛չ խ ո ս տ ո ւմ ն ե ր ո լն վ ս տ ա հ ի ր Ա հա ի մ փ ո ր ձ ա ռ ա կ ա ն հա վ ա տ ք ի ա ռա ջի ն կ ե տ ը » ,7>,

Օ ր մ ա ն յա ն ի ն ք ն ա լ կ զ գ ա , որ չ ա փ ա ֊ զ ա ն ց մ ռ ա յլ դ ա ր ձա ն ի ր մ տ ա ծ ո ւմ ն ե ր ը հ ա յ ժ ո ղ ո վ ո ւր դ ի ա պ ա գ ա յի ն մ ա ս ի ն , և կ ր ր ՜ նա ն հ ո ւս ա հ ա տ ո ւթ յա ն մ ա տ ն ե լ և զ ա ն ո ն ք , ո ր ո ն ք օր մ ը պ ի տ ի կա ր դա ն ի ր ա յս խ ո ր - հ ր ր դ ա ծ ո լթ յո ւն ն և ր ը , «Ի մ հ ո դ վ ա ծ ս կ ա տ ա ր ­յա լ հ ո ռ ե տ ե ս ո ւթ յո ւն մ ը ե ղ ա վ , և ա մ ե ն ե ն ­թ ա դ ր ո ւթ յո ւն ն ե ր ը դ ժ վ ա ր ո ւթ յա ն ե ն թ ա ր կ ե ­լո վ , հ ա յո ւն ա պ ա գ ա յի ն ճ ա մ բ ա մ ը չթ ո ղ ա ծ ե ղ ա . ս ա կ ա յն ե ս ե ղ ե լո ւթ յո ւն ն ե ր ը հա ռա ջ բ ե ր ի , ա ն ց յա լե ն ա պ ա գ ա յն չա փ ե լ թ ե լա դ ր ե - ց ի , և փ ո ր ձ ա ռ ո ւթ յա մ բ գ ո ր ծ ն ա կ ա ն ր լո ւս ա ­բ ա ն ե լ ջ ա ն ա ց ի . Ի մ սիրտ ս ու մ ի տ ք ս ալ կ ր մ բ ո ս տ ա նա հ ո ւս ա բե կ գա ղ ա փ ա ր ն ե ր ո ւ դ ե մ , որ կ յա ն ք ե ր ը կ թ ո ւլց ն ե և ջի ղերը կ բ ն ­գա ր մ ա ց ն ե յ>'®°*

Եվ ա հա ի ր մ տ ա ծ ո ւմ ն ե ր ը կ պ լլվ ի ն հույ- ս ի շ ո ղ ի մ ը . «Մ յո ւ ս կ ո ղ մ ե ն գ ի տ ե մ , որ ա շ­խ ա ր հ ի մ ե ջ ա ն հնա ր բ ա ն չկ ա , ուս տ ի ա ն ­հ ա վ ա տ ա լի չ է , որ հ ա ն կ ա ր ծ ա կ ա ն մ տ ա յն ո ւ­թ յա ն մ ր և ս ի ր տ ի բ ո ւռ ն շա ր ժ ո ւմ ի ն ե ր ք և և հ ա մ ա կ ր ո ւթ յա ն ա ր տ ա կ ա ր գ ց ո լա ց ո ւ մ ի ղ օ- ր ո ւ թ յա մ բ ա յն պ ի ս ի լո ւծ ո ւմ մ ը արվփ որ ա ռ ա ջի ն տ ե ս ո ւթ յա մ բ դ ժ վ ա ր ի ն կ ա մ ա ն ­հ ն ա ր ի ն պ ի տ ի ե ր և ա ր ։ Ա յս պ ի ս ի մ ի վ ե ր ջ ա ­վ ո ր ո ւթ յա ն հ ա մ ա ր հ ա մ ա ձ ա յն ա կ ա ն մ ի ո ւ-

178 Ա ն դ ,

1»9 Ա ն դ , է շ 4 7 5 ,

'"(1 Ա ն դ , Է , 4 7 7 ,

54

1И1Й

կա ն * Ի ա ո է ղ , Լ ան գա վ ա ռներու ի ն ք -

к г ձք ьՀ հ ե ո հ ե ո վ ի ա յ ս օ ր Հ ա յ ա ս ե ր ն ե ր ո ւ բ ե ր ա -

? ը . * ե < т № հ“ մ ա կիր տ ե^ ւա ն° ծրա'

41,ինճ ր ա զյ > ե ր " * վ ^ ա վ ո ր ո ^ կ ,

հՐ Հ Լ Г “^ г ;X հ ա վ ա ն ա կ ա ն ւ № Լռ . Տ : ւ 1“ ֊հեռու,

֊ յ „ .է օր մը ի ր ա կ ա նո ւթ յո ւն պ ի- տ ւ р11 Р հ ո ւյս ո վ և ա կ ն կ ա լո ւթ յա մ բ սպ ա ­սենք ա յն օրվ ա ն, զի ո ՛վ որ կա պ րի, ելՔԸ

կտ եսնա ք Չ ա \ '1У га у е г г а > ‘ '*Երբ 1 9 1 8 մ ա յի ս ի ն Օ րմա նյա ն կ դ ա ռ ­

նա ր Պ ոլիս, նոր կ լի մ ա յի ն հետ տ ա կա վկփ ոխ վեին իր հոգեկա ն տ ր ա մ ա դ ր ո ւթ յո ւն ­ները ևս, Գ ա վա ռներու մ ե շ հ ա յ խ լյա կ ն ե ր ո ւ և տառապ ա նքի մ ի ա յն հա նդիպ եր է ր ։ Հ ի մ ա հոծ հ ա յո ւթ յո ւն մ ը կգտ ներ մ ա յր ա ք ա ղ ա քի ն մ ե չ, որ կրնա ր իր օրա պ ա հիկը շ ա հ ի լ։ 4 ո ֊ լիսն ալ դա ռն օրեր էր ա եսեր ս ո ւ յն չորս տ ա րվա ն մ ե չ . իր ծ ո ց ե ն խ լե ր ու տ ա րեր կոտ որեր էին մ տ ա վ ո ր ա կ ա ն ո ւթ յո ւն ը , և ա վ ե ­լի քա ն երեսուն հա զա ր հ ա յե ր ա քսոր էին ղրկեր, ու հիմա դ ա ր ձյա լ մ ղ ձ ա վ ա ն չը չէր փ ա րա տ ա ծ իր ներս ե ն , Եվ ա յն ո ւա մ ե ն ա յն ի վ հ ա յո ւթ յա ն դ ե ռ հ ո ծ թ ի վ մ ը կար հ ո ն , ու մ ե ծ բա ն էր ա յդ ա րդեն ա յնպ ի ս ի պ ա հու մ ը , երբ Թուրքիս հ ա յո ւթ ե ն ե ն բ ե կ ո ր ն ե ր մ ի ­ա յն մ ն ա ցե ր էի ն ։

Եվ ա սկե զասւ հ ա յտ ն ի էր , որ պ ա տ եր ա զ­մը իր վա խ ճա նին կ մ ո տ ենա ր տ ա կա վ , ա ր և­ե լյա ն ճա կա տ ը կսկսեր ա րդեն ճա րճա տ իլ, Գերմա նիո զինա կիցները ի ր ե ն ց դ ա ռ ն ո ւթ յո ւ­նը ա րդեն կ զ գ ա ց ն ե ի ն , ու բ ո լո ր ա ս ո ն ց շշուկները կսպ րդեին նա և Պ ոլիս, հ ո ւյս ի ա լիք մ ը պ տ տ ցն ե լո վ գա ղտ ուկ հո գի ներ ե ներսւ Եվ ա մ ե ն օրվա ն հետ բա ր ի ն որ լուր մը մա ն կոպ ա ր տ ունե տ ուն, ու չորս տ ա - րիե ի վեր հոգի ու տ վ ա յտ ա ն քի մ ե չ գ ա ­լա րվող հ ա յ հա րկերեն ներս դ ա ր ձյա լ կ հ յո ւս ­վեր երա զներու ո ս տ ա յն ը ։

Ա յս մ թ ն ո լորտ են չէր կրնա ր լվ ա ր ա կ վ ի լ Օրմանւան ա լ։ Չորս տ ա րի ա մ բ ո ղ չ ս ո ւգ ու կ սկիծ տ եսեր էր , և ա պ րեր էր չա ր դ երո ւն մ ո տ իկ ։ Հ ի մ ա ա րդեն լա վ ա տ ե ս ո ւթ յո ւն կ տ ե ս ­ներ շուրչը և հ ո ւյս ե ր ո վ կ լե ց վ ե ր ի ն ք ն ա լ։

Դ ե ռ ս եղմ էին կա պ երը Պ ոլսո մ ե չ ա ռչի օրերուն ։ Ս տ իպ վա ծ էր տ ա կա վին զ գ ո ւյշ ը լլա լ, որովհետ և մա րդիկ դ ե ռ կ վ ա խ ն ա յի ն իրա րու բա ց ։Ա ,լ, Իր մ իա կ մ տ ե ր ի մ ը բժ ի շկ Վ ա հրա մ Թ ո ր գ ո մ յա ն ն էր , հին օրերո ւ իր լա վ ա գ ո ւյն բա ր ե կ ա մ ն ե ր ե ն մ ի ն , և մ ե կ ր ա յն

" I «Խոհք և /ипирм, Հք 4781

ա զ ն ի վ և ա նձնվ եր հ ո գ ի ն ե ր ե ն , ո րո ն ք ե ր բև ի - ց ե ՛հ ա յտ ն վ ա ծ ը լլա ն մ ռ ա յլ օ ր ե ր ո ւ մ ե ջ ։

Օ ր մ ա ն յա ն հ ե տ ա քր ք ր վ ե ր էր ի մ ի չի ա յ­լո ց и и/ա ն դ են ճ ո զ ո պ ր ա ծ մ տ ա վ ո ր ա կ ա ն ն ե ­ր ո վ ։ Թ ո ր գ ո մ յա ն տ ա տ ա մ ս ե ր էր ի սկզբա ն ա ն ուններ տ ա լ, Ան դ ի տ եր ի մ մ ա ս ի ն , ե պ ա հա պ ա ն հր եշտ ա կի մ ը պ ես ա յց ի կոլ- գա ր ի ն ձ հա ճա խ թ ա ք ս տ ո ց ի ս մ ե չ ։ Երբ հ ա յտ ն ե ց ի ն ձ Օ ր մ ա ն յա ն ի հ ե տ ա քր ք ր ո ւթ յա ն մ ա ս ի ն , ը ս ի ա ն ո ր , թ ե կրնա ի մ ա նունս ալ տ ա լ ա ն վ ա ր ա ն ։ Եվ ա նկե հետ ո Օ րմա նյա նի ո ղ չո ւյն ն ե ր ը կ ս տ ա ն ա յի թ ա ք ս տ ո ց ի ս մ ե չ ։

Եվ օր մ ը ն ա լ Թ ո ր գ ո մ յա ն ե կ ա վ հա նդի, ս ա վ ո ր ձև ո վ մ ը ։ Օ ր մ ա նյա ն ո ւզ ե ր էր զ ա ­նա զա ն մ ա ր գ ո ց կ ա ր ծի քն ի մ ա ն ա լ ի ր մեկ տ ա րօրինա կ գա ղ ա փ ա ր ին մ ա ս ի ն ։

а Դ ի պ վ ա ծը Հ ա յա ս տ ա ն մ ը ս տ ե ղ ծ ե ց , — ը ս ե ր էր Օ ր մ ա ն յա ն .— բ ա յց ա յդ Հ ա յա ս տ ա ­նը չա պ ր ի ր . շա տ փ ո քր է ն ա խ , ու հետ ո պ ա շտ պ ա ն մ ը չո ւն ի , լա վ չը Ա ա ՜ր թ ո ւ ր ք ! , ֊ րուն ա ռ ա չա ր կ ե ն ք ղ ա յն մ ե ծ ց ն ե լ ի ր ե ն ց հ ո ղ ե ր ո վ , ու բ ո լո ր ի ն վրա թ ո ւր ք իշխ ա ն մր գ ն ե լ թ ա գ ա վ ո ր • • . » ։

Եվ Իր գ ա ղ ա փ ա ր ի ն ա ն հ ե թ ե թ ո ւթ յո ւն /։ ի ն ք ն ա լ զ գ ա լո վ , Օ ր մ ա նյա ն ա վ ե լց ո ւց ե ր էր.

<гՍ եպ ն թ ե զ ա ռ ա մ ա ծ մ ա ր դ ո ւ մ ը մ եկ ց ն ո ր ք ն է ա ս ր ս ա ծ ս .- . Ու հ ա շվ ե , թ ե ղա յս բ ն ա վ ալ չըսի

Ա նշուշտ , որ զ ա ռ ա մ ա ծ մ ա ր դ ո ւ մ ը մ եկ ց ն ո ր ք ն էր ա ս , և ա ն ո ր վրա ծի ծա ղ ի լ մ ի ա յն կ ա րելի է ր ։ Բ ա յց Թ ո ր գ ո մ յա ն , որ ի ր խ ո ր ­ք ի ն մ ե չ շա տ մ ի ա մ ի տ մ ա ր գ է ր իր գ ի տ ա ­կա ն պ ա շա րին հ ա կ ա ռ ա կ , ի ն չպ ե ս գի տ են բ ո լո ր գ ի ն ք ճ ա ն չց ո դ ն ե ր ը , լո ւր չի ա ռ ա վ Օր­մ ա ն յա ն ի կ ա տ ա կ ը ։

Հ ա ջո ր դ ՛օրն իսկ իշխ ա ն Մ ե չի դ էֆ ե ն դ ի ի կ ե ր թ ա , որ գ ա հ ա ժ ա ռ ա ն գ ի շխ ա ն էր ա յդ պ ա հուն և որուն հետ մ տ ե ր մ ա կ ա ն կա պ եր ուներ ի ն ք ը ի բ ր և ա ն ո ր ա ն ձնա կա ն բժ ի շկ ր եր կ ա ր տ ա ր իներ և ի վ ե ր , և ա նոր կ հ ա յտ նե Օ ր մ ա նյա ն ի գ յո ւտ ը ի բ ր և իր իսկ կ ո ղ մ ե ա- ռ ա չա ր կ վ ա ծ ։

Մ ե չի դ է ֆ ե ն դ ի , որ , ը ս ե ն ք ի մ ի չի ա յլո ց , շ փ ո ւմ ուներ հ ա յ դ ե մ ք ե ր ո լ հ ե տ , և ի ն ք ևս ա ր վ ե ս տ ա գ ե տ մ ա ր գ , չ ե ր մ հի ա ցո ղ էր Կո- մ ի տ ա ս ի ն և Թ ե ր լե մ ե զ յա ն ի ն ու հ ա յ հ ա նդ ի- ս ո ւթ յա ն ց ե ր բ ե մ ն ն երկ ա ի ս կ կ ը լլա ր , պ ա հ մ ը շա տ լո ւր չ ու խ ո ժ ո ռ մ տ ի կ կընե ա յս ա ն սպ ա ս ե լի ա ռ ա չա ր կ ը , հ ե տ ո , ք ի չ մ ը ա վ ե ­լի մ ե ղ մ ա ց ա ծ , կ հ ա ր ցն ե ,

— Հ ա յե ր ը հ ա մ ա ձ ա յն կ ը լլա ՜ն ա դ ո ր ., . ։— Մ ե ծ ե ր ա խ տ ա գ ի տ ո ւթ յա մ բ , — կպ ա -

տ ա ս խ ա ն ե Թ ո ր գ ո մ յա ն , — մ ա ն ա վ ա ն դ երբ դ ո ւք , որ վ ա ղ ը Ս ուլթա ն պ ի տ ի ը լլա ք , հ ա ­յո ց թ ա գ ա վ ո ր ը ն ե ք ձ ե ր մ ե կ զ ա վ ա կ ը ,, . ։

Պ ա հ մ ը նո ր ե ն կ կ ն ճ ռ ո տ ՚ի Մ ե չի դ է ֆ ե ն ­դիի դ ե մ ք ը , և ս ա կ ա յն կ պ ա յծ ա ռ ա ն ա շո ւ­

տ ո վ , և ա յս ա ն գ ա մ , ա ր դ են խ ա ն դ ա վ ա ռ ­վ ա ծ , ձ ա յն կ ո ւտ ա ներ ս ի ս ե ն յա կ ր ի ր ա ղուն.

— Ֆ ա ր ո ՚ւ ք , Ֆ ա ր ո ՚ւ ք , կ ե լ, ս ե ն ի է ր մ ե - նի լե ր ե վւա դիշա հ յա վ ւա ճ ա յը զ -- . ( а Ֆ ա ր ո ՚ւ ք , Ֆ ա ր ո ՚ւ բ , ե կ ո ւր , ք ե ղ հ ա յո ց թ ա ղ ա վ ո ր պ ի ­տ ի ը ն ե ն ք ։։) ։

Ա յս պ ես պ ա տ մ ե ց ի ն ձ ի Թ ո ր գ ո մ յա ն , ե ր - բ ո ր իշխ ա նի ն Ս կ յո լա ա րի պ ա /ա տ ե ն Բերա դ ա ր ձի ն , ե կ ա վ ուղղա կի ի ն ձ ալ « ա վ ե տ ի ս в տ ա լո ւ ... !

Շ ա տ մ ե ծ ե ղ ա վ զ ա ր մ ա ն ք ս , եր բո ր տ ա ­ր ի ն ե ր հետ ո իր հի շա տ ա կն ե ր ր գրի ա ռա ծ ա տ են բժ ի շկ Թ ո ր գ ո մ յա ն ք ի չ մ ր տ ա րբեր կ պ ա տ մ ե ա յս տ ա ր օրի նա կ դ ե պ ք ը , ց ո ւ յց տ ա լո վ , որ գ ա ղ ա փ ա ր ը ի ր մ ե ի ս կ բ խ ա ծ է ե Օ ր մ ա նյա ն ը զ ա յն ի ր մ ե է որ ո ր դ ե գ ր ա ծ է ։

Թ ո ր գ ո մ յա ն ի ր հուշերուն մ ե ջ կ պ ա տ մ ե ա յն ո ւա մ ե ն ա յն ի վ , թ ե ա ոա ջա ր կ ր գ ա հ ա ժ ա ­ռ ա նգ ի շխ ա ն ի ն ն երկ ա յա ց ո ւց ա ծ է ի բ ր ե Օ ր ֊ մ ա ն յա ն ի կ ո ղ մ ե թ ե լա դ ր վ ա ծ , ե ր բ 1 9 1 8 ս ե պ տ ե մ բ ե ր 1 3 - ի ն ո ւն կ ն դ ր ո ւթ յա ն րն դո ւն- վ ա ծ է ի շ խ ա ն ե ն ։

«1սոսքս ա վ ա ր տ ե ց ի թ ե ո չ , ի շխ ա ն ր , հ ա ն կ ա ր ծ , նս տ ա ծ տ ե զ ե ն խ ե ն դ ի պ ես ց ա տ -

18 . ՍՐ1» 0Ր1ՐԱՆՅԱՆ

Եվ ա հա զ ի նա դ ա դ ա ր ր ւ Իր ս տ ե ղ ծա ծ ց ն ծ ո ւթ յա ն հ ե տ , ա ն բ ե ր ա վ նա և սուգ ու հ ո ղ ե ր ։ Պ ա տ ե ր ա զ մ ի ժ խ ո ր ի ն և ա ն ո ր հ ր ա - հրա ծ ս ա ր ս ա փ ն ե ր ո ւն մ ե ջ , մ ե ն ք չէ ի ն ք կրք՛­ց ա ծ չա փ ե լ ա ղ ե տ ը , որ պ ա յթ ե ր էր մ ե ր դ լխ ո ւն ։ Պ ետ ք էր զ ա ր զ ի ն ա դ ա դ ա ր ը , պ ա հ մ ր ժ խ ո րը գ ա դ ր ե ր , ո ր պ ե ս զ ի ա ղ ե տ ն զ գ ա ՝ յի ն ք լր ի վ , ու մ ե ր ղ ո հ եր ր հ ա շ վ ե ի ն ք ։ Թ իվ չո ւն ե ի ն զ ո հ ե ր ր . մ ե ն ք ս տ ի պ վ ա ծ է ի ն ք ո ղ - ջեր ր հ ա մ ր ե լ, ջա ր դեն ու հ ա ր ա կ ի ց ա ղ ե տ ն ե - ր ե ն ճ ո ղ ո պ ր ա ծ ն ե ր ը ։

Եվ ա հա դ ա վ ա ռ ն ե ր ե ն Պ ոլիս ս կս ա ն լ ե ց ֊ ՛Ա՛Լ ո ր բ ե ր ն ու տ ա ր ա գ ի ր ն ե ր ը ։ Շ շ մ ա ծ էի ն ք ր ո լո ր ս , ո ր ո վ հ ե տ և ա մ ե ն օր կ լա յն ն ա ր հոդր նոր կ ա ր ա վ ա ն ի մ ը հ ե տ ։ Զ ա ն ա զ ա ն հ ո ս ա ն ­ք ի մ ա ր դ ի կ կ ա զ մ ե ց ի ն ք ի ս կ ո ւ յն խ ա ռ ն մ ա ր ­մ ի ն մ ր , որ «Հ ա յկ ա կ ա ն լիդաՅ) ա նունը կ ր ե ց , զ ի ն ա դ ա դ ա ր ի ն հետ ս տ ե ղ ծ վ ա ծ ա յ­լա զ ա ն հ ո գ ե ր ո ւն հ ա մ ա ր , բ ա յց ա ն հ ր ա ժ ե շտ էր ո ւր ո ւյն կ ա զ մ ա կ ե ր պ ո ւթ յո ւն մ ը ո ր բե ր ո ւն ու տ ա ր ա դ ի ր ն ե ր ո ւն հ ա մ ա ր ա լ։

Ա յդ օր երո ւն է , որ պ ե տ ք զ գ ա ց վ ե ց ա վ Օ ր մ ա նյա ն ի ն ևս խ ո ր հ ո ւր ղ ի ն ։

Բ ժիշկ Թ ո ր դ ո մ յա ն ի հ ե տ պ ա շտ ո ն ու­նե ի ն ք Հ ա յկ ա կ ա ն լի գ ա յի կ ո ղ մ ե հ ր ա վ ի ֊ ր ե լ գ ի ն ք ն ա լ մ ե ր մ ե ջ , ու մ ա ս ն ա վ ո ր ա բ ա ր խ ն դ ր ե լ, որ ի ր ա ջ ա կ ց ո ւթ յո ւն ը բ ե ր ե Ա զգ ա ­յի ն խ ն ա մ ա տ ա ր ո ւթ յա ն , զ ո ր կ ծ ր ա գ ր ե ի ն ք կ ա զ մ ե ի ա նոր հ ա ն ձ ն ե /ո ւ հ ա մ ա ր հո դ ր տ ա ­ր ա գ ի ր ն ե ր ո վ ։, որ ո ն ք կհա ււնեին գ ա վ ա ո ն ե -

կ ե լո վ , ա ռ ա ջա ցա վ դեպ ի ի ն ձ . ա ոա ջին վ ա յր կ յա ն ի ն ա յն պ ե ս կ ա ր ծ ե ց ի , թ ե ա ռ ա ֊ ջա րկես ն ե ղ ա ց ա ծ ը լլա լո վ , ղիս դուրս պ իտ ի վ ա ն ե ր , մ ի ն չդ ե ռ ձ ե ռ ք ե ր ը ուսերուս վրա դ ն ե ­լո վ , « Ա յս ի նչ ս ք ա ն չե լի գա ղա փ ա ր է» , — ր ս ա վ В ։

Հ ե տ ո , ե ր բ Թ ո ր գ ո մ յա ն հ ր ա ժ ե շտ կ ա ռ ­ն ե ր , ի շխ ա նը ը ս ա ծ է ա ն ո ր .

(ГԲ ա րևներս տ ա ր ե ք Օ ր մ ա ն յա ն է ֆ ե ն դ ի ի ն և հ ա ղ ո ր դ ե ց ե ք ի ր ե ն , թ ե Մ եջիդ էֆ ե ն դ ի ն ա յս ա ռա ջա ր կի ն ուժ պ ի տ ի տ ա ու ա շխ ա ­տ ի ա ն ո ր հ ա ջո ղ ո ւթ յա ն ը » ։

Ց ն ո ր ք ն ե բր ևս վա ր դ ե ր ո ւ պ ես ե ն , կ ա պ ֊ ր ի ն ա ռ տ ո ւ մ ր մ ի ա յն . . . ։

Զ ի ն ա դ ա դ ա ր ի ն ա ր դ են բ ո լո ր ո վ ի ն տ ա ր բեր էր Օ ր մ ա նյա ն իր տ ր ա մ ա դ ր ո ւթ յա ն ց մ ե ջ ։ Ան ա ր դ են ս կ ս ա ծ էր հ ա վ ա տ ա / լո ւս ա վ ո ր ա պ ա ­գ ա յի մ ր հ ա յ ժ ո ղ ո վ ո ւր դ ի ն հ ա մ ա ր ։ Ա փսոս որ փ ա կ ա ծ է ր ա րդեն <гԽ ոհք և խ ո ս ք ֊ը Դ ա - մ ա ս կ ո ս ի մ ե ջ , և վ ե ր ս տ ի ն գ ր ի չ ձ ե ռ ք չա ռ ա վ Պ ոլիս հ ա ս ն ե լե հ ե տ ո , շա տ շա հ ե կ ա ն պ իտ ի ր լլա ր զ ի ն ք կ ա ր դա լ նոր օր ե ր ո ւ մ ա ս ի ն ա ր Վ երջին օրերո ւ ի ր մ տ ո ր ո ւմ ն ե ր ր շուրջի մ ա ր ղ ի կ ր մ ի ա յն գ իտ ցա նւ

կքՍ.ԺՆ41> 1ГЬЯ1П>

բ ե ն ս տ վ ա ր խ ո ւմ ր ե ր ո վ և հ ե տ զ հ ե տ ե երևա ն եք/ող ո ր բ ե ր ո ւն , ո ր ո ն ց թ ի վ ը կա ճ եր օր ե օ ր ։

Թ ո ր գ ո մ յա ն կ պ ա տ մ ե ի ր հուշերուն մ ե ջ . а 1 9 1 8 ն ո յե մ բ ե ր 1 4 - ի օրր գ ա ց ի իր մ ո տ , հետ ս ա ռ ն ե լո վ Հ . ճ . Ս իրունին և ո ւր ա խ ո ւ­թ յա մ բ տ ե ս ա ն ք , որ ս ր բա զ ա ն ր չմ ե ր ժ ե ց ն ե ր կ ա յա ց վ ա ծ ա ռ ա ջա ր կ ը ։ Օ ր մ ա ն յա ն ա ն ­մ ի ջա պ ե ս լծ վ ե ց ա վ գ ո ր ծ ի ն , ա ն ց ա վ նա խԳ ա գ ր դ յո ւղ 1 6 ն ո յե մ բ ե ր 1 9 1 8 , շ ա բ ա թ ե ր ե ­կ ո . հոն գ ի շե ր ե ց և հ ե տ և յա լ ա ռ ա վ ո տ , կ ի ­ր ա կ ի , Ս. Թ ա ղ ա վ ո ր ե կ ե ղ ե ց վ ո բ ե մ ե ն կ ա ր ­տ ա ս ա ն ե ր խ ի ս տ ս ր տ ա ռ ո ւչ ք ա ր ո զ մ ր , կոչ կ ը ն ե ր ժ ո գ ո վ ո է ր գ ի ն փ ոսթա լ ն պ ա ս տ ի ց հ ա ն ձ ն ա ժ ո ղ ո վ ն հ ա ս ց ն ե լ օ գ ն ո ւթ յա ն ա ռա տ գ ո ւմ ա ր ն ե ր , ո ր պ ե ս զ ի մ ե ր ծ ն ո ղ ա զ ո ւր կ , տ ա ­ռ ա պ ա ն ք ի մ ե ջ տ վ ա յտ ո ղ ո ր բ ու ո ր բ ո ւ հ ի ն ! ։ ֊ բ ր փ ր կ ե ի ն ք օտ ա ր ոտ ի ճի բա ն նե րե տ ։

Իր ա յս ք ա ր ո զ ը Օ րմա ն յա ն ի կա րա պ ի ե ր դ ը ե ղ ա վ ս ա կ ա յն ։ «Ս ր բ ա զ ա ն ը , — կ շ ա ր ո ւ ֊ նա կե Թ ո ր գ ո մ յա ն , — իր ա յս ք ա ր ո ղ ը կ ա մ կ ո չը ա յն ք ա ն հ ո ւզ ո ւմ ն ա լի ց կ ե ր պ ո վ ու հ ո ծ ա ր ցո ւն ք թ ա փ ե լո վ խ ո ս ա ծ է ե ղ ե ր , որ ե կ ե ­ղ ե ց վ ո ա վ ա ր տ ո ւմ ե ն ա ն մ ի ջա պ ե ս ՛Լերջը։ ս ա ս տ ի կ ս ա ր ս ո ւռ նե ր է զ գ ա ց ե լ։ ն վ ա ղ ե լո վ ս ։

Ա րդա րև ա յն ի ր ի կ ո ւն ն ի ս կ ա ն կ ո ղ ի ն կ ի յ­նա ր Օ ր մ ա ն յա ն , և ա ՛լ չէ ր վ ե ր ա կ ա ն գ ն ե ր ։ Ան հ ո ղ ի ն կ ա վ ա ն դ ե ր ն ո յե մ բ ե ր 6 /1 9 գ ի շ ե ր ը ։

Օ ր մ ա նյա ն ի ր ա չք ե ր ը կ փ ա կ ե ր պ ա հ ու մ ը , ե ր բ հ ա յ ժ ո ղ ո վ ո ւր դ ը մ ղ ձ ա վ ա ն ջ ն մ ր նոր կ ա ը թ ն նս ւր , ս գ ա վ ո ր ե հ յո ւծ ա ծ . բ յո ւ ր

է յյ 1Г |> Ա и հ Ն1НВ2

5 Ա - ------------ -------------------------------- ---------------

" I " ' 'м Я * * 3 $ ‘ /< •**^ Г է ո բ Լ մ յա ն ի հես ,, չէր > " * կ ե ր իք

բժի շկ թ " Ր *Հ * . լ ներուն հա մ ա ր , որոնք

գ ՛ * * * կ ե ն ս " լն ա ՜

ԿՈւթՎերշին ի ր ևո ւժեղ ով կուզեր ի նքն ալ բ ա ֊ ժին ա ձ ե լ ա յդ ճիդերուն մ ե շ , ո ր ո ն ց պ ե յ, էր լձվի լ ա մ ոքելու հա մա ր հ ա յ ժողովուրդի մնա ցո ր դ ա ցը , ե ղ բա յր ա կ ա ն ձեռք կ ա ր կ ա ­ռելու հա մա ր ա ա րա գիրներուն և որԲեր ո ւն , որոնք ա մեն օր կհա սնեին ԳաՎա շ նեձ ե ն ' Իր ուժերր սա կա յն դա վա ճ ա նեցի ն իրեն, կրցա վ ա յդ ճիդերուն մ ա ս ն ա կ ցի ր

Բ ա յց ան իր ա չքերը փ ա կ եց հուսա լից դեպ ի ՛իր ժողովուրդի ա պ ա դա ն, ա յդ ժ ո ղ ո ­վ ո ւ ր դ ն հա նդեպ իր պ ա րա քր կ ա տ ա ր ա ծ ըլլա /ու գ ո հ ո ւն ա կ ո ւթ յա մ բ ։

Դեռ ա ռիթը պ իտ ի ունենա նք նժա րը

գնել իր մտ քի վա ստ ա կը , և Հ ք Վ " ^ * ? * ՜ գը ա յնպ ես , ինչպ ես որ էր . Բ ա յց գ ե ր ե զ մ ա ն դրա ծ ա տ են գ ա յն , չենք կրնա ր բնո ր ո շո ւմ ը չը ն ե լ իր կ յա ն ք ի ն վերշին շրշա նին և ս , բ ա ­ցառիկ դեպ քերո վ լե ցո ւն տ ա ս ն ա մ յա կ , որ ոչ նվա զ կա րևոր շրշա ն մ ըն է ա նոր կ յա ն ք ի ն ուգործունեության մեշ։

Շրշա նը կհա տ կա նշե նա խ հա մ բեր ա տ ա ր ոգին մա րդու մ ը , որ ա յն ք ա ն ա մ ոթ ա լի ց ո ւյց ե ր ո լ և հ ա լա ծա նքն երո ւ, մ ե ղ ա դ ր ա ն ք ֊ ներու և ա մ բա ս տ ա ն ո ւթ յա ն ց , դա տ ու դա ­տ ա ստ ա նի պ ա հուն ա ն գ ա մ չի լք ե ր ի ր հ ո ­գեկա ն կոր ո վը , շիղերը կ ա մ լա ց ն ե և հ ո ւ յ- սոմ կսպ ա սե ա ր դա րո ւթ յա ն ժ ա մ ո ւն ։

Ան խ որհրդա նշա նն է նա և իր կ ր ա ծ հա լա - ծա նքներուն մ եշ իսկ ուժեդ մ ն ա ց ա ծ մ ա րդու մ ր , որ դ ա ո նա ն ա /ոլ պ ա տ ճա ռներ ո ւնի , բ ա յց որ քեն )Ի պ ա հեր Ա դգին դ ե մ , ա յլ իր ս ե ն յա կ ը կա ռա նձնա նա դուրսի ա ղմուկին դեմ փ ե ղ կ ե ­րը փ ա կա ծ ու դսպ ա ծ մ ա ր դ կ ա յի ն բ ո /ո ր հու­զումներն իր ներս ր , կփ որձե տ ք ն ո ւթ յա ն մ եշ մոռնա / բոլոր գ ա ռ ն ո ւթ յո ւն ն ե ր ր ։

Ան կխ որհրդա նշե վե ր 9ա պ ես ճի գր մ ա րդու մ ր , որ կմ ա քա ռի ժ ա մ ա նա կի ն դ ե մ , կհեգնե մա րգոց հա յհ ուչը , կփ որձե փ ա ստ երու հ ե ղ ե ­ղին մեշ խ եդդեւ բ ո /ո ր ն ա խ ա տ ի ն ք ն ե ր /։, և ա յս բո լո ր ի ն հես , մ ե կ տ ե ղ ա չքերուն ու մ բ ա ­ք ի ն լո ւյս ր ք ա մ ե լ հ ա յ մա տ ենա դոուքէյա ն րնծա բ ե ր ե /ո ւ հա մա ր ա յն ք ա ն թ ա նկա դհն երկեր, կ ա ր կ ա մ ե ց ն ե լո վ ա յս պ ե ս իր թ շ ն ա մ ի ­ները և հա կա ռա կորդներ/։ դա ր ձն ե/ո վ ա վ ե լի զուսպ , ու մ ի և ն ո ւյն ա տ են մ ո ռ ց ն ե լ տ ա /ով անոր ւ/րեպնհրր I։ մ ա ր դ կ ա յի ն բիծեր ր ւ

Ա ննշմա ր ա ն ց ա վ Օ ր մ ա ն յա ն ի մ ա հ ը , Ան ա չքե ր ը կփ ա կեր պ ա հու մ ը , ե ր բ կր կի ն փո թ ո ր ի կի մ ե շ Էր հ ա յ Կ յա ն ք ը , Զ ի նա դա դա րը գ ի ն ո վ ո ւթ յա ն օր ե ր էր բե ր ե ր հ ա յ ժ ո ղ ո վ ո ւր ­դ ն , ի ն չպ ե ս բ ե ր ա ծ Էր Օ ս մ ա նյա ն « ֊ո ւ ր - ր ի ե թ Լ ը տ ա սը տ ա րի ա ռ ա չ, Ա զա տ ո ւթ յա ն

խ ա բո ւս ի կ լո ւ յս ը դԻ Կ ը հ ա ն Կա; *ոեո Էր ա յն ա տ ե ն , մ ե կ պ ա հի մ ե շ մ ո ո ց ն ե ,Լ ա լո վ տ ա ռ ա պ ա ն քն ե ր ն ու հա լա ծա ն ք ն ե ր ը ,

ո ր ո ն ց նշա վ ա կ էր եղ եր Հ ա մ ի գ ի զա րհուրելի լո ւծի ն տ ա կ , ո ւ ա ն ձնա տ ուր ը ն ե լո վ զ ա յն հ ո ւյս ե ր ո ւ և ց ն ո ր ք ն ե ր ո ւ ։ Ա յդ պ ա հուն ո չ ոքի մ տ ք ե ն չէ ի ն ա ն ցե ր հ ո ւս ա խ ա բո ւթ յո ւն ն ե ր ը , որ ոն ք հ ե ղ ե ղ ի ն մ ա ն պ իտ ի սկսեին շուտ ով գ ա լ, և ա ղ ե տ ն ե ր ը , ո ր ո ն ց մ ե շ իր ց ն ո ր ք ն ե ր ը պ իտ ի ա ր թ ն ն ա յի ն ։

Տ ա ս ը տ ա րի հետ ո կրկին փ ո թ ո ր կ ա ծ էր հ ա յ ժ ո ղ ո վ ո ւր դ ը ։ Նոր հ ո ւյս ե ր ու նոր երա զներ ա ն գ ա մ մ ը ևս ա ր բ ե ց ո ւց ա ծ էին զ ա յն , մեկ վ ա յր կ յա ն ի մ ե շ մ ո ռ ց ն ե լ տ ա լո վ դ ա րձյա լ չորս տ ա ր ին ե ր ո ւ ա հ ա վ ո ր ս ա րս ա փ ն ե ր ը , և մ ի լի ո ն մ ը զո հ ե ր ո ւ ս ուգը և ս , Ց ն ո ր քն ե ր ը , զորս ա ն կ հ յո ւս ե ր մ տ ք ի ն մ ե շ , կսփ ոփ եին կ ա ր ծ ե ս վ ե ր ք ե ր ը , ու թ ե թ և կ ուգա ր բ ե ռ ը , զոր ժ ա ռ ա ն գ ե ր էր ա ղ ետ ն ե ր ե ն ։ Լուրչի կա ռներ ժ պ ի տ ը , ո ր ո վ Ե վրոպ ա ն կ ն ա յե ր ի ր ե ն ու կհա վա տ ա ր ա ն ո ր ծա փ ե ր ո ւն , ի ն չպ ե ս ա ն ­կ ե ղ ծ էր կ ա ր ծ ե ր « Ե րիտ ա սա րդ թ ո լր ք օ -ե ր ո ւ հ ա մ բ ո ւ յր ը տ ա սը տ ա ր իներ ա ռ ա շ ։ Չ ա փ ա ­զ ա ն ց կ ո ւր ց ա ծ էր ն ո ր ե ն , ո ր պ ե ս զի զ գ ա ր , թե ա յդ ժ պ ի տ ը շո ւտ ո վ կ րնա ր հ ե գ ն ո ւթ յա ն փ ո խ վ ի լ, ի ն չպ ե ս մ տ ք ե ն չէ ր կ րնա ր անցնեք ա յն ա տ ե ն , թ ե թ ո ւ յն կա ր « երիտ ա սա րդ թ ո ւր ք » հ ա մ բ ո ւ յր ի ն մ ե շ .

Ա յդ պ ի ս ի պ ա հու մ ը Օ ր մ ա նյա ն ս տ ի պ վ ա ծ էր մ ո ռ ց վ ի ր Կ ա նուխ էր դ ե ռ , ո ր պ ե ս զի մ ա ր ­դ իկ պ ա հ մ ը ե տ և դ ա ռ ն ա յի ն դ իտ ե լո ւ հա մա ր ճ ա մ բ ա ն , զ ո ր կ տ ր եր է ի ն ։ Ծ ա փ երուն և կ ե ց ­ց ե ն երուն պ ա հ ն էր տ ա կ ա վ ի ն , և ոչ մ եկուն հո գ ը ա նշուշտ չե ղ ա վ , ե ր բ հող ը կ դ ն ե ի ն ծե- ր ունի հ ո գ և ո ր ա կ ա ն մ ը , Ի ՜ն չ փ ո ւ յթ , որ տ ա ս ­նե ր կ ո ւ տ ա ր ի պ ա տ ր ի ա ր քո ւթ յո ւն էր ըրեր ա ն , և ա մ բ ո ղ շ կ յա ն ք մ ը տ ք ն ե ր ։ Ո րո՜ւն մ տ ք ե ն կ րնա ր ա ն ց ն ի լ ա յդ պ ա հո ւն , թե մ տ ք ի վ ա ս տ ա կ մ ը կ թ ո ղ ո լ ա ն ի ր ե տ ի ն , երբ ա յդ վ ա ս տ ա կ ը ծ ա ն ո թ ի ս կ չէ ր լր ի վ ։ Պ ետ ք ե ղ ա վ , որ գ ի ն ո վ ո ւթ յո ւն ը ա ն ց ն ի , ա ն դ ա մ մը ևս ց ն ո ր ք ն ե ր ը փ ա ր ա տ ի ն , խ ա ղ ա ղ ի ն կ երքեր ն ու հ ո ւզ ո ւմ ն ե ր ը , ո ր պ ե ս զ ի մ ե ր ա կնա րկը ե տ և դա ոնա ու զ ն ն ե ն ք մ ե ր կ տ ր ա ծ ճ ա մ բ ա ն ։ Ա յն ա տ են է , որ մ ե ր մ ի տ ք ր ե կ ա վ և Օ րմա ն- յա ն ը , ո ւզ ե ց ի ն ք ն ժ ա ր ը դ ն ե լ ա նոր ա լ կ յա ն ք ն ու գ ո ր ծ ր , և փ ո ր ձ ե ց ի ն ք ճ ա ն չն ա / նա և մտ քի և գրչի մ ա ր դ ը ա ն ո ր մ ե չ ։

(Շ ա ա ւ ն ա 1 |ե |ի )

Հ . ԱՂԻՍ.9.ԱՐՅԱՆ

ՀՈՎՀԱՆՆՈՒ ԿԱՐԱՊԵՏԻ ՎԱՆՔԸ ԵՎ ՆՐԱ ՎԻՄԱԳԻՐ ԱՐՁԱՆԱԳՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ

չ ւ , ո վ հ ա ն ն ո ւ Կ ա րա պ ետ ի ա ն վա ն / Հ վ ա ն ք ը գ տ ն վ ո ւմ է ա յժ մ յա ն Վ եգու

շր ջա ն ո ւմ , Զ ն ջ ռ լո լ գ յո ւղ ի ց մ ե կ կ ի - 1 լո մ ե տ ր ա չա փ դեպ ի հ յո ւս ի ս -ա ր և -

, մ ո ւտ ք ։ Վ ա նքը տ ե ղ ա դ ր վ ա ծ է մի հ ա ր թ ա կ ի վ ր ա , ո ր ը հ յո ւս ի ս ա յի ն կ ո ղ մ ի ց ե զ ե ր վ ո ւմ է բ ա ր ձ ր ա վ ա ն դ ա կ ո վ , իսկ մ յո ւս կ ո ղ մ ե ր ի ց ' լե ռ ն ա յի ն հ ե ղ ե ղ ա տ ի փ ոքրիկ ձ ո ­

ր ա կ ո վ ։Վ եդու շրջա նը կ ա զ մ ո ւմ է պ ա տ մ ա կ ա ն

Հ ա յա ս տ ա ն ի Ա յր ա ր ա տ յա ն նա հ ա ն գ ի ն ո ւ յ­նա նուն գ ա վ ա ռ ը ։ Ա վելի վ ա ղ ա յդ գա վ ա ռ ը կ ո չվ ե լ է Ո ւրծ և Ա ր ա ծ , ը ն դ որ ո ւմ Ո ւրծն ը ն դ գ ր կ ե լ է գ ա վ ա ռ ի լե ռ ն ա յի ն մ ա ս ը , իսկ Ա րա ծը ' դա շտ ՛ա յին ։

Պ ա տ մ ա կ ա ն ա ղ բ յո ւր ն ե ր ը ո չ մ ի տ ե ղ ե կ ո ւ­

թ յո ւ ն չե ն հ ա ղ ո ր դ ո ւմ ա յդ հե տ ա քր ք ր ա կա ն մ ե ն ա ս տ ա ն ի մ ա ս ի ն , ա յն ա չք ա թ ո ղ ե ն ա - րել ն ա և ճ ա ն ա պ ա ր հ ո ր դ ն ե ր ն ու տ ե ղ ա դ ի ր ­ն ե ր ը . մ ի ա յն Հ . Ղ և ո ն դ Ա լիշա նը սո ս կ թ ռ ո ւ­ց ի կ կ ե ր պ ո վ հ ի շա տ ա կ ո ւմ է նր ա ա նունը , Հ ո ւշա ր ձ ա ն ն ե ր ի վրա փ ո ր ա գ ր վ ա ծ ս ա կ ա ­վ ա թ ի վ ա ր ձ ա ն ա գ ր ո ւթ յո ւն ն ե ր ն է ի ա ն գ ա մա դոտ կ ե ր պ ո վ , լո ւ յս չե ն ս փ ռ ո ւմ նրա ա ն ց ­յա լ պ ա տ մ ո ւթ յա ն վ ր ա , Մ ի ա ր ձ ա ն ա գ ր ո ւ­թ յա ն հ ա մ ա ձ ա յն (ա ր ձ ա ն ա գ ր ո ւթ յո ւ ն Ա) վ ա ն ք ը հ ի մ ն ե լ ե ն Օ ր բ ե լյա ն ն ե ր բ ԺԴ դա րի ս կ զ բ ն ե ր ի ն , որպ ես ի ր ե ն ց տ ո հ մ ի գ ե ր ե զ մ ա ­ն ա տ ե ղ ի , Ա յդ ժ ա մ ա ն ա կ , ի ն չպ ե ս հ ա յտ ն ի է , Վ ե գ ի գ ա վ ա ռ ը գ տ ն վ ո ւմ էր Օ ր բ ե լյա ն ն ե - րի ի շ խ ա ն ո ւթ յա ն ն ե ր ք ո , Մ յո ւս ա ր ձա ն ա -

< 'Ա յ ր ա ր ա տ , բ ն ա շ խ ա ր հ Հ ա յա ա ո ա ն ե ա ,Տ > , ա ե ղ ա -

դ ր ե ա ց I . Ղ Ա ո կ վ ա ր դ ա պ ե տ Մ . Ա լի շ ա ն , Վ ե ն ե տ ի կ ,

1 8 9 0 թ . . կ 4 4 Տ -

դ ր ո ւթ յո ւն ն ե ր ը սոսկ ն ,լի ր ա տ վ ա կ ա ն ե ն , 1 5 9 3 թ վ ա կ ա ն ը կ ր ո ղ մ ի ա յլ ա ր ձա նա գ ր ո ւ­թ յո ւն ի ց (ա ր ձ ա ն ա գ ր ո ւթ յո ւ ն Ը ) ի մ ա ց վ ո ւմ է , որ ա յդ ժ ա մ ա ն ա կ շե ն է ե ղ ե լ մ ե ն ա ս տ ա ն ը , 1 7 2 5 թ վ ա կ ա ն ը Կրող մ ի ա յլ ա ր ձ ա ն ա գ ր ո ւ­թ յա ն (ա ր ձ ա ն ա գ ր ո ւթ յո ւն Ժ Ա ) կ ա ր ճ բ ո վ ա ն ­դ ա կ ո ւթ յո ւն ի ց հ ա ս կ ա ց վ ո ւմ է , որ ա յդ ժ ա ­մ ա ն ա կ վ ա ն ք ը ե ղ ե լ է ա վ ե ր ա կ և լք վ ա ծ վ ի ­ճ ա կ ո ւմ , Ա նկա ս կ ա ծ է , որ ա յդ մ ե ն ա ս տ ա ն ը ն ո ւ յն պ ե ս , ի ն չպ ե ս նրա ն մ ո տ ի կ գ տ ն վ ո ղմ յո ւ ս վ ա ն ք ե ր ը , ա վ ե ր վ ե ց ի ն 1 6 7 9 թ վ ա կ ա ­նի մ ե ծ եր կ ը ա շա ր ժ ի ժ ա մ ա ն ա կ .

Ս ա կ ա յն , ի ն չպ ե ս ե ր և ո ւմ է , 1 8 9 6 թ վ ա կ ա ­նի ն կ ա ռ ո ւց վ ա ծ վ ա ն ք ի մ ի ա բ ա ն ո ւթ յա նբ ն ա կ ե լի շ ե ն ք ե ր ը , 1 8 9 7 թ վ ա կ ա ն ի ն ' վա նքի պ ա ր իս պ ը և 1 8 9 8 թ վ ա կ ա ն ի ն ' հ ա ց ա հ ա տ ի ­կ ի հ ո ր ե ր ը , հ ա վ ա ն ա կ ա ն ե ն դ ա ր ձ ն ո ւմ , որ վ ա ն ք ը Ժ Թ դա րին որոշ ժ ա մ ա ն ա կ ո վ վ ե ր ա ­կ ա ն գ ն վ ա ծ պ ե տ ք է լի ն ի ։

Հ ո վ հ ա ն ն ո լ Կ ա րա պ ետ ի վ ա ն ք ը բ ա ղ կ ա ց ա ծ է մ ե կ ե կ ե ղ ե ց ո ւց , զ ա ն գ ա կ ա տ ն ի ց , դ ա մ բ ա - ն ա ս & ի ց , պ ա րս պ ա պ ա տ է , պ ա ր ս պ ի ց ներս պ ա հ պ ա ն վ ե լ են վ ա ն ք ի մ ի ա բ ա ն ո ւթ յա ն բ ն ա ­կ ե լի շ ե ն ք ե ր ի մ ն ա ց ո ր դ ն ե ր ը և փ ո ք ր ի կ գ ե ­

ր ե զ մ ա ն ո ց ը ։ե կ ե ղ ե ց ի ն ա ր ձ ա ն ա գ ր ո ւթ յո ւն ն ե ր ի մ ե ջ կ ո չ­

վ ո ւմ է ՚Ս պ ի տ ա կ ա վոր Ս. Ա ս տ վ ա ծա ծի ն և , ի ն չպ ե ս ց ո ւ յց է ս ա լի ս ե կ ե ղ ե ց ո ւ ն ե ր ս ո ւմ , հ ա ր ա վ ա յի ն պ ա տ ի վրա փ ո ր ա գ ր վ ա ծ ա ր ֊ ձ ա ն ա գ ր ո ւթ յո մ ւը (ա ր ձ ա ն ա գ ր ո ւթ յո ւ ն Ա ) , ա յն կ ա ռ ո ւց ե լ է Օ ր բե լյա ն Տ ա ր ս ա յի ճ Ի } Ի ա 4 ո ր դի Ջ ա լա լ ի շխ ա ն ի կին Գ ո ն ց ա ն 1 3 0 1 թ վ ա ­

կ ա ն ի ն ։ ,Ե կ ե ղ ե ց ի ն գ մ բ ե թ ա վ ո ր մ ի կ ա ռ ո ւց վ ա ծ ք է ,

որն ո ,ն ի րիւ եր կ ա ր ա ձի գ ուղիղ ք ա ռ ա ն կ յո լ-

5ՏԷՋ 1Г I' Л' ® ի ւսսշ

նի հա տ ա կա գիծ, Հա ր ա վա յի ն և < լ ^ Ի Հ ֊ , ն ա ս տ երը հ ե ր ս ի ց ' ա ր և մ տ յա ն Ա յր ե ր ի ն մոտ իկ ունեն ելուստ ներ, ո ր ո ն ց կ ի ց , ի ն չ­պ ես և ա րևելյա ն ա բսիդի Կ վ ո ՚լկիսա սյուները մ ի ա ն ա լ ո վ կ ա մ ա ր նե ր ո վ , ի ֊րենց վրա են կրում գ մ բ ե թ ը կլոր թ մ բ ո ւկ ո վ

և սրա ծա յր վեղա րովIԱ րևելյա ն ծա յր ո ւմ տ եղ ա գր վ ա ծ է կ ի սա ­

կլոր ա բս իդը ' բա ր ձը , ներս ը ն կ ա ծ բ ե մ ո վ .վերջինիս վրա կ ա ռ ուցվա ծ է պ ա տ ա ր ա գա ­մ ա տ ո ւյց քարե ս ե ղ ա ն ' կա մա րա կա պ բ ա ց ֊ վա ծքներ ունեցող ծա ծկ ա պ ա տ ո վ , Բ եմ ի հ ա ֊ րա վա ւին և հ յո ւս ի ս ա յի ն կ ո ղ մ ե ր ո ւմ տ ե ղ ա ­գրվա ծ են երկհա րկա նի խ ո ր ա ննե ր , ս տ ոորն

զա րդ եր ո ւն ե ցո ղ շր ջա ն ա կ ո վ , Մ ուտ քի ճ ա ­կա տ ա կա լ ք ա ր ը պ ա տ ա ծ է բա ր ձ ր ա ք ա ն դ ա կ , շա տ գ ե ղ ե ց ի կ ու ն ո ւր բ մ շ ա կ վ ա ծ ս ր բա պ ա տ ­կ ե ր ն ե ր ո վ , ո ւր , ծ ա ղ կ ե հ յո ւս -մ ա ն ր ա ն կ ա ր ֆ ո ­նի վ ր ա , պ ա տ կ ե ր վ ա ծ է Ա ստ վա ծա ծին ը բ ա զ մ ա ծ բ ա ր ձ ի վ ր ա ' Մ ա նուկ Հ ի ս ո ւս ը գ ը ր ֊ կ ի ն , ի ս կ կ ո ղ քե ր ին մ ի - մ ի հրեշտ ա կ կ ա ն գ ­ն ա ծ և ձ ե ռ ն ե ր ը տ ա ր ա ծա ծ դեպ ի Տ ի ր ա մ ա յ­ր ը , Դ րա նից վ ե ր և պ ա տ կ ե ր վ ա ծ է Ա դ ա մ ը , շուրջը բ ա զ մ ա պ ի ս ի կ ե ն դ ա ն ի ն ե ր ի գ լո ւխ ն ե ր , աջ կ ո ղ մ ո ւմ մ ե ծ տ ա ռ ե ր ո վ գ ր վ ա ծ է ԱԴ, Ըստ ե ր և ո ւյթ ի ն դրա շա ր ււն ա կ ո ւթ յո ւն ը ԱՄ ձ և ո վ պ ե տ ք է լի ն ե ր ձա խ կ ո ղ մ ո ւմ , ս ա կ ա յն չի ն կ ա տ վ ո ւմ г

ՀՈ -Ա Ա Ա Ո Ի ԿԱՐԱՊԵՏԻ Վ Ա ^ Ի (,'ՆԳ^ԱնՈԻՐ ՏԵՍՔԸ

հա րկի խ որա նների մ ո ւտ քերը բ ա ց վ ո ւմ են դեպ ի ա ր և մ ո ւտ ք' ե կ ե ղ ե ցո ւ մ ե ջ , ի ս կ վերին հա րկի խ ո ր ա ններ ը ' բ ե մ ի վ ր ա , ուր բ ա ր ձ ­րա նում են եռա ստ իճա ն քա րե ս ա ն դ ո ւղ քն ե ­ր ո վ ։ Ստորին հա րկի խ ո ր ա ններ ի ա ր և ե լյա ն պ ա տ երի մեջ փ ո րվա ծ ե ն կիսա կլոր փ ո ք ­րիկ ա բսիդներ, վերի հա րկի խ որ ա ն ներ ն ա բ ­սիդներ չունեն . Ա բսիդի կողերի պ ա տ երի մեջ կա ն մեկա կա ն մ ե ծ խ որշեր, ն ո ւյն ա ձ և մ ե ­կա կա ն փ ոքր խ որշեր էլ կա ն բ ո լո ր խ ո ր ա ն ­ների հա րա վա յին պ ա տ երի մ ե ջ ,

Միա կ մ ուտ քը ա ր և մ տ յա ն կ ո ղ մ ի ց է ' կ ի . սա կ/որ Հ -կա տ ա կս,, մ ե ծ բա րով և գծա վոր

ճ ա կ ա տ ա կ ա լ ք ա ր ի վրա ե ղ ա ծ ա ր ձա նա » գ ր ո ւթ յո ւն ը (ա ր ձ ա ն ա գ ր ո ւ թ յա ն Ժ) հ ա վ ա ս ­տ ո ւմ է , որ հ ի շ յա լ պ ա տ կե ր ը ք ա ն դ ա կ ե / է Ս ա րդիս վ ա ր դ ա պ ե տ ը .

Յ ո ւր ա ք ա ն չյո ւր պ ա տ ի կ ե նտ ր ոն ա կա ն մ ա ­ս ո ւմ բ ա ց վ ո ւ մ է մ ե կ ա կ ա ն ե ր կ ա ր ու նեղ լո ւս ա մ ո ւտ , դ ր ա ն ց հա մ ա պ ա տ ա ս խ ա ն մ ե ­կա կա ն լո ւս ա մ ո ւտ ն ե ր է լ բ ա ց վ ո ւմ են գ մ բ ե - թ ի թ մ բ ո ւկ ի մ ե ջ և մ ե կ ա կ ա ն փ ո ք ր լո ւս ա ­մ ո ւտ ն ե ր է լ յո ւր ա ք ա ն չյո ւր խ ո ր ա ն ի ա ր և ե լ­յա ն պ ա տ ի մ ե ջ , Ա ր և ե լյա ն և հ ա ր ա վ ա յի ն պ ա տ ե ր ի ց բ ա ց վ ո ղ լո ւս ա մ ո ւտ ն ե ր ը կ ա մ ա ր ա . կա պ դ ա ղ ա թ ո վ են և ունեն գ ծա վ ո ր շրջա *

(002к а ս՜ ի и. о ի 1. 5!)

ն ա կ ն ե ր . մ յո ւս բ ո լո ր Լ "աաք Ո ք երԼ " ւշ . ղ ա ն կ յո ւն են և ա ռ ա ն ց շր ջա ն ա կ ի , Գ մ բ ե թ ի թ մ բ ո ւկ ի լո ւս ա մ ո ւտ ն ե ր ի կ ո ղ քե ր ի ն մ ե ծ տ ա ­ռ ե ր ո վ փ ո ր ա գ ր վ ա ծ ե ն հ ե տ և յա լ փ ա կ ա գ ր ե ­ր ի հ յո ւս ի ս ա յի ն կ ո ղ մ ո ւմ Տ Ի Յ Շ ա ր և մ տ յա ն կ ո ղ մ ո ւմ ՓՈ Շ Չ . հ ա ր ա վ ա յի ն } » * * ' » “ 'Գ Հ. ա ր և ե ,յա ն կ ո ղ մ ո ւմ ԿՈ (վ ե ր ջ ի ն երկու տ ա ռը հ ո ղ մ ա հ ա ր վ ա ծ լի ն ե լո ւ հ ե տ և ա ն ք ո վ չի

կ ա ր դ ա ց վ ո ւմ )ւԵ կ ե ղ ե ցո ւ ն ե ր ս ո ւմ ը ն կ ա ծ է մ ի մ ե ծ ք ա ր ,

որի մ ի կ ո ղ ք ի վրա ե ղ ա ծ բ ա ր ձ ր ա կ ն կըպ ա տ կ ե ր ո ւմ է թ և ա տ ա ր ա ծ ա ր ծ ի վ ք խ ո յը ճ ա ն կ ե ր ո ւմ բ ռ ն ա ծ , Ա յգ բա ր ձր ա քա նդ ա կ պ ա տ կեր ը հ ա ն դ ի ս ա ն ո ւմ է Պ ռ ո շյա ն ն ե ր ի

՜՛­

Կ ա ռո ւցմ ա ն ս տ ո ւյգ ժ ա մ ա ն ա կ ը և թ ե ո վ ­ք ե ր ե ն ե գ ե լ նրա կ ա ռ ո ւց ո ղ ն ե ր ը , պ ա րզ չէ . հուշա ր ձա նի վրա փ ո ր ա գ ր վ ա ծ 1 3 4 6 թ վ ա ­կ ա նը կրող ն վ ի ր ա տ վ ա կ ա ն ա ր ձա նա գ ր ո ւ­թ յո ւն ը ( ա ւ ՚ձ ա ն ա է յա ւ թ յո ւ ն Ժ Բ ) հա վա ստ ում է , որ ա յն կ ա ռ ո ւց վ ա ծ պ ե տ ք է լին ի ԺԴ գ ա -ր ո ւմ , մ ի ն չև 1 3 4 6 թ վ ա կ ա ն ը ։

Դ ա մ բա ն ա տ ա ն հա տ ս կ ա գ ի ծ ը ա րտ ա քուստ ուղիղ ք ա ռ ա ն կ յո ւկ ի է , ն ե ր ս ի ց խ ա չա ձև ' ո ւղ ղ ա ն կ յո ւն խ ա չթ և ե ր ո վ , Ծ ա ծկ ը թ ա ղա կա պ է ' գ ա վ ի թ ն ե ր ի ծ ա ծ կ ի ն մ ա ն ո ւթ յա մ բ , ա ռ ա ն ց տ ա ն ի քի կ ե ն տ ր ո ն ո ւմ ե ղ ա ծ լո ւս ա ն ց ք ի , Մ իա կ մ ո ւտ ք ը հ յո ւս ի ս ա յի ն կ ո ղ մ ի ց հ' ե կ ե ղ ե ­ցո ւ մ ո ւտ ք ի դ ի մ ա ց , գ ո ր շ ա գ ո ւյն բա զ ա լտ ի

Հ11.Ա.ԱՆ11Ա» Կ Ա ՐԱ Պ Ե ՏԻ 4 Ա Ն Ք Ի Ս . Ա Ս ՏՎ Ա Ծ Ա Ծ Ի Ն ԻԿ ԻՂ եՅԻՆ Ь Ч ԴԱ Մ ՈԱ ՆԱ ՏՈ Ինէ!

տ ո հ մ ա ն ի շ ը ։ Հ ե տ ա զ ո տ ո ւթ յո ւն ն ե ր ը ց ո ւ յց են տ ա լի ս , որ ա յդ հ ն ա գ ի տ ա կ ա ն հ ե տ ա ք ը ր - քի ր բ ե կ ո ր ը պ ե տ ք է բ ե ր վ ա ծ լի ն ի վ ա ն ­ք ի ց ո չ հ ե ռ ո ւ գ տ ն վ ո ղ Կ ա րա խ ա չ դ յո ւ ­զ ի ց , ուր պ ա հ պ ա ն վ ե լ ե ն ը ն դ ա ր ձ ա կ ե կ ե ղ ե ­ց ո ւ մ ն ա ց ո ր դ ն ե ր և ուրիշ շա տ հ ո ւշա ր ձ ա ն ­ն ե ր , ո ր ո ն ց ն յո ւթ ը և մ շ ա կ մ ա ն ձև ը խ ի ս տ ն մ ա ն ե ն եկ եղեցո ւ. ն ե ր ս ո ւմ ե ղ ա ծ բ ե կ ո ր ի ն յո ւթ ի ն , որպ իսի հ ա ն գ ա մ ա ն ք ը վ կ ա յո ւ մ է մ ի խ ո շո ր ք ա ղ ա ք ա կ ա ն կ ե ն տ ր ո ն ի ե ր բ ե մ ն ի գ ո յո ւթ յո ւն ը ա յդ վ ա յր ո ւմ ։

Դ ա մ բ ա ն ա տ ո ւ ն ը գ տ ն վ ո ւմ է ե կ ե ղ ե ց ո ւ ա ր և- մ ը տ յա ն կ ո ղ մ ո ւմ , կ ի ս ա վ ե ր վ ի ճ ա կ ո ւմ ։

ս լա քա ձ և գ ա գ ա թ ո ւն ե ց ո ղ ճ ա կ ա տ ա կա լ ք ա ­ր ո վ ։ Ա ր և ե լյա ն պ ա տ ի մ ե շ բ ա ց վ ո ւմ է մ ի ե ր ­կա ր ու ն ե ղ լո ւս ա մ ո ւտ և մ ի կ լո ր լո ւս ա ն ց ք ։ Ն ո ւյն ա ձ և մ ի ե րկա ր ու ն ե ղ յո ւս ա մ ո ւտ է լ բ ա ց ­վ ո ւմ է հ ա ր ա վ ա յի ն պ ա տ ի մ ե շ ։ Տ ա ն ի ք ի ։Ա>ահ ե տ ա գ ա յո ւմ կ ա ռ ո ւց վ ա ծ է մ ա տ ռ ա ն մ ա ն մ ի

Փոքրիկ 2ենՔ։ ՊատերԻ Ր̂տսյքԻն անԿյուն՜ն ե ր ը գ լա ն ա ձ և ե ն , Ա մ բո ղ ջ շե ն ք ը կ ա ռ ո ւց ­վ ա ծ է կա թ ն ա դ ե ղ ն ա գ ո ւյն հ ա ն ք ա ք ա ր ի մ ա ­

ք ո ւր տ ա շ վ ա ծ ք ա ր ե ր ո վ ' կ ր ա շա ղ ա խ ո վ մ ա - ծ ո ւ ց վ ա ծ ։ Հ յո ւս ի ս ա յի ն պ ա տ ի վ բ ա ն կ ա տ ե ­լի է ո ւժ ե ղ ճ ե ղ ք , ո ր ը , հ ա վ ա ն ա բ ա ր , հ ե ­տ և ա ն ք է 1 6 7 9 թ վ ա կ ա ն ի ե ր կ ր ա շա ր ժ ի ։ Հ ա ­

^ Ո ֊Ա Ա ն է Ո Ի ԿԱՐԱՊԵՏԻ Վ.ԱՆՔԻ Ս . Ա Ս Տ4Ա Ծ Ա Ծ Ի Ն ԵԿԵՂԵ8ՈԻ Մ Ո ԻՏՔ Ի Վ ե Ր հ Վ Ի ԲԱՐՁՐԱ ՔԱ ՆԴԱ ԿՆԵՐԸ

խ ա չա ձև ' ուղղա նկյուն , կա րճ խ ա չթ և ե ր ո վ . Երկու հա րկերի ծա ծկ ն է լ թ ա ղա կա պ է , վ ե ­րին հա րկի տ ա նիքի կ ենտ րո նում բ ա ց վ ո ւմ է մ ի կլոր մ ե ծ ա ն ց ք , որի վրա որպ ես ծ ա ծ - կ ո ւյթ կ ա ռ ո ւցվ ա ծ է ե ղ ե լ ս յո ւն ա զ ա ր դ գ ը մ - բ ե թ ։ Վերջինիս ս յո ւն ե ր ի բ ն ե ր ը գ լա նա ձև ե ն , ունեն ուղղա նկյուն խ ա ր ի սխ նե ր ու խ ո յա կ ­

ներ, որոնց ա ն կյո ւնն եր ը զ ա րդ ա ր վա ծ են ստ ա լա կտ իտ ք ա նդ ա կն ե ր ով (գ մ բ ե թ ն ա մ ­բողջովին ք ա ն դա կվ ա ծ է , մ ի ա յն ս յո ւն ե ր ի խ ա րիսխ ներն են պ ա հպ ա ն վ ե լ' կ լո ր ա ն ցքի շուրջը),

Ստորին հա րկը մուտ ք չի ո ւն ե ց ե լ, ա յ, դա մբա նա տ ա ն ա ր և մ տ յա ն պ ա տ ը ք ա նդ ե լ և

Զ ա ն գ ա կ ա տ ա ն ա մ բ ո ղ ջ շե ն ք ը կ ա ռ ո ւց վ ա ծ է կա թ ն ա դ ե ղ ն ա գ ո ւյն հա ն ք ա ք ա ր ի մ ա քուր տ ա շվ ա ծ քա րերո վ [' կ ր ա շա ղ ա խ ո վ մ ա ծ ո լց - վ ա ծ . պ ա տ ե ր ը հ ա ր թ ե ն (ի ն չպ ե ս և դ ա մ բ ա ­ն ա տ ա ն ), ա ռ ա ն ց զ ա ր դ ա ր ա ն ք ն ե ր ի , մ ո ւտ ­

ք ի ճ ա կ ա տ ա կա լ ք ա ր ր և կ ո ղ ե ր ի ա մ բո ղ ջ ա ­կա ն ք ա ր ե ր ը գորշ բ ա զ ա լտ ի ց ենւ Ս ա լա հա ­տ ա կ վ ա ծ է ե ղ ե լ. վ ե ր ի հա ր կ ի տ ա ն ի քը Ա գ մ բ ե թ ի վ ե ղ ա ր ը պ ա տ ա ծ է ե ղ ե լ ս ա լա ք ա ր ե ­ր ո վ , Շ ե ն ք ը կ ի ս ա վ ե ր վ ի ճ ա կ ո ւմ է , ք ա ն դ ­վ ա ծ մ ա ս ե ր ը թ ա փ վ ա ծ ե ն տ ե ղ ո ւմ ' փ լա ­տ ա կ ներ ի ձ և ո վ .

Պ ա րի սպ ը ձ գ վ ո ւմ է հո ւշա ր ձա ններ ի խ մ բ ի շո ւր ջը ' ք ա ռ ա ն կ յո ւն ի ձ և ո վ , ա ր և ե լք ի ց դեպ ի

տակը ծա ծկ վա ծ է փ լա տ ա կներով , ուստ ի նրա ներսի բա վա ն դա կ ութ յո ւն ը պ ա րզ չ է .

^ ա ն գ ա կ ա ա ո ձ ը գտ նվում է դ ա մ բա ն ա ­տան ա ր ևմտ յա ն կ ո ղ մ ո ւմ նրա ն կից պ ես, ՈՐ վերջինիս ա ր և մ տ յա ն հանուր է երկու շենքեր ի հա մ ա ր ,

կա ռուցվել ^ կ ա ^ ը ե " Վ Հ Լ Լ բ ա ր նրա կա ռուցողները որոշ չ է , զ Բա յն նույնպ ես պ ետ ք Է կ ա ռ ո ւց վ ա ծ լի ն ի ԺԴ

" “՛Զանգա կա տ ունը կ ե ն տ ր ո ն ա գ մ բե թ , ե ր կ ­հա րկանի մ ի կա ռո ւցվա ծք Է, շա տ հ ե տ ա ­ք ր ք ր ա կ ա ն կա ռուցողա կա ն ձ և ե ր ո վ , Հ ա տ ա ­կա գիծը ա րտ ա քուստ քա ռա կուսի Է , նե րս ի ց

փ ոքրիկ մ ուտ ք են բ ա ց ե լ դ ե պ ի զ ա ն գ ա կ ա ­տ ա ն ս տ ո ր ին հ ա ր կ ը . Վ երի հա րկի մ ուտ քը ա ր և մ տ յա ն կ ո ղ մ ի ց Է, ուր բա ր ձր ա նա լի ս են

եղել փ ա յտ յա ս ա ն դ ո ւղ ք ո վ . Ե րկու երկա ր ու շա տ ն ե ղ լո ւս ա մ ո ւտ ն ե ր բ ա ց վ ո ւ մ են ս տ ո ­ր ի ն հա րկի հ ա ր ա վ ա յի ն պ ա տ ի մ ե ջ . մ ի փ ո ք ­ր ի կ , ո ւղ ղ ա ն կ յո ւն լուս ա մ ո ւտ Էլ բ ա ց վ ո ւ մ Է վերի հա րկի ա ր և մ տ յա ն պ ա տ ի մ ե ջ ' մ ո ւտ ք ի վ ե ր և ո ւմ , Զ ա ն գ ա կ ա տ ա ն շ ե ն ք ի կ ա ռ ուցո ւմ ը

հ ա ր մ ա ր ե ց վ ա ծ Է ա յն պ ե ս , որ դա մ բա նա տ ա ն տ ա ն ի քի վրա կ ա ռ ո ւց վ ա ծ մ ա տ ռ ա ն մ ա ն շ ե ն ­ք ը ծ ա ռ ա յի զա ն գ ա կ ա տ ա ն վ ե ր ի ն հա րկի հ ա ­մ ա ր որպ ես ա բ ս ի դ .

1 9 6 2

. ա ր և մ ո ւտ ք ե ր կ ա ր ո ւթ յա մ բ , Պ ա տ երը շա րվա ծ են տ եղա կա ն ա ն մ շա կ լե ռ ն ա ք ա ր ե ր ո վ , ց ե ­խ ո վ , Գ լխ ա վոր մ ո ւտ ք ը հ ա ր ա վ ա յի ն կ ո ղ մ ի ց է , որի մ ո տ ը ն կ ա ծ մ ի փ ո ք ր ի կ ք ա ր ի վբա փ ո ր ա գ ր վ ա ծ է . ' շ ի ն ե ց ի 1 8 9 7 ա մ ի » , Հ ա վ ա ­նա կա ն է , որ գա ե ղ ա ծ ւի ն ի մ ո ւտ ք ի վ ե ր և ո ւմ կ ա մ կ ո ղ քի ն և ա ն կ ա ս կ ա ծ վ ե ր ա բ ե ր ո ւմ է պ ա րսպ ի կ ա ռ ո ւց մ ա ն ը .

Մ ի ա բ ա ն ո ւ թ յա ն բ ն ա կ ե լի շեն քեր ը գ տ ն ը - վ ո ւմ ե ն պ ա րսպ ի ներս ո ւմ , վ ա ն ք ի հուշա ր ­ձա ններ ի խ մ բ ի ա ր և մ տ յա ն կ ո ղ մ ո ւմ ։ Բոլոր շե ն ք ե ր ն կ շա ր վ ա ծ են ն ո ւ յն տ եղ ա կա ն ա ն­մ շա կ Iհ ո ն ա ք ա ր ե ր ո վ ' ց ե խ ո վ , ե ղ ե լ են փ ա ։ ֊ տ ա ծ ա ծ կ , Կ ա ռո ւցվ ա ծ են 1 8 9 6 թ վ ա կ ա ն ի ն , որի վ ե ր ա բ ե ր յա լ ա ր ձ ա ն ա գ ր ո ւթ յո ւն ը փ ո ր ա ­գ ր վ ա ծ I, զա ն գ ա կ ա տ ա ն ա ր և մ տ յա ն կ ո ղ մ ո ւմ գ տ ն վ ո ղ ս ե ն յա կ ի ա ր և ե լյա ն պ ա տ ի մ ե չ դ ը լ ՚- վ ա ծ մ ի փ ոք ր ի կ ք ա ր ի վ ր ա , հ ե տ և յա լ Հ և ո վ(гշ ի ն ե ց ի 1 8 9 6 ա մ ի В,

Վ ա նքն ո ւն ե ց ե լ Է իր ա ո ա նձ ի ն ջր մ ուկը ջուրը կ ա վ ե թ ր ծ ա ծ խ ո ղ ո վ ա կ ն ե ր ո վ բ ե ր վ ա ծ Է ե ղ ե լ ա ր և մ տ յա ն կ ո ղ մ ի ց , ուր պ ա րս պ ի ց ն ե ր ս , ա ն մ ի ջա պ ե ս ա ր և մ տ յա ն պ ա տ ի ն կի ց պ ա հ պ ա ն վ ե լ Է ջր ա մ բ ա ր ը ՝ ն ե ր ս ի ց ծ ե փ ա ծ կ ր ա շա ղ ա խ ո վ , Վ երջինիս ա ր և ե լյա ն պատի տ ա կ գ ր վ ա ծ Է ք ա ր ի ց փ ո ր վ ա ծ ջրի մ ե ծ ա - վ ա զ ա ն ը . Պ ա րս պ ի ց գ ո ւր ս , գ լխ ա վ ո ր մ ո ւտ ­ք ի հ ա ր ա վ ա յի ն կ ո ղ մ ո ւմ ք ի չ ն ե ր ք և նկա տ - վ ո ւմ ե ն ք ա ր ի ց վ ա ր վ ա ծ ե րկ ո ւ մ ե ծ ջր ա վ ա ­զ ա ն ն ե ր ' հ ա վ ա ն ա բ ա ր ա ն ա ս ո ւն ն ե ր ի ն ջր ելու հ ա մ ա ր . Պ ա րսպ ի ներս ո ւմ , վ ա ն ք ի հուշա ր ­ձա նն երի և մ ի ա բ ա ն ո ւթ յա ն բ ն ա կ ե լի շե ն քե ր ի ա ր ա ն ք ո ւմ պ ա հ պ ա ն վ ե լ Է հա ցա հ ա տ ի կի ա մ բ ա ր ը ' կ ա ր ա ս ա ձ և հոր ի ն մ ա ն , ք ա ր ա շա ր , ն ե ր ս ի ց կ ր ա շա ղ ա խ ո վ ս վ ա ղ ա ծ ։ Բ երա նի ե զ ­ր ին դ ր վ ա ծ մ ի քա րի վրա փ ո ր ա գ ր վ ա ծ հ- в շ ի ն ե ց ա լ 1 8 9 8 ա մ ի » ,

Հ ո վ հ ա ն ն ո լ Կ ա րա պ ետ ի վ ա ն ք ի ն մ ո տ ի կ գ տ ն վ ո ղ Զ կ ռ լ ո ւ գ յո ւղ ո ւմ և նրա շ ր ջա կ ա յ­ք ո ւմ տ ա ր ա ծ վ ո ւմ են բ ա զ մ ա թ ի վ գ ե ր ե զ մ ա ■ ն ո ց ն ե ր ' մ ա հ ա ր ձ ա ն ն ե ր ո վ ու կ ո թ ո ղ ն ե ր ո վ I ա ռ ա ն ձ ի ն ' շ ք ե ղ ո ր ե ն ք ա ն ղ ա կ ա զ ա ր ղ վ ա ծ խ ա չա ր ձ ա ն ն ե ր . ն կ ա տ ե լի ե ն ն ա և ս ա հ մ ա . նա նիշ ք ա ր ե ր ։ Ա ռա ն ձն ա պ ես ը նդ ա ր ձ ա կ <

ՀՈՎ.ՀԱՆՆՈԻ Կ Ա ՐԱ Պ Ե ՏԻ Վ Ա Ն Ք Ի Գ եՐեՏՄ Ա Ն Ա ՏԱ Ն Ր. Խ Ա Չ Ք Ա Ր И Գ Ս ՐեԸՄ Ա ՆԱ ՔԱ Ր

գ յո ւղ ի հ ա ր ա վ ա յի ն կ ո ղ մ ո ւմ գ տ ն վ ո ղ գ ե ­ր ե զ մ ա ն ո ց ը , ուր կ ա ն բ ա զ մ ա թ ի վ մ ա հ ո ր - ձ ա ն -խ ա չա ր ձ ա ն ն ե ր , ո ր ո ն ք պ ա տ ա ծ ե ն զ ա ­ն ա զ ա ն ձև երի նո ւր բ մ շ ա կ վ ա ծ զ ա ր դ ա ք ա ն ­դ ա կ ն ե ր ո վ ։ Հ ա տ կ ա պ ե ս հ ե տ ա ք ր ք ի ր ու ա ր ­ժ ե ք ա վ ո ր են գ ե ր ե զ մ ա ն ա ք ա ր ե ր ի վրա- ք ա ն- դ ա կ ա ծ կ ե ն ց ա ղ ա յի ն պ ա տ կ ե ր ն ե ր ը ։ Ա յդ բ ո - լո ր ը վ կ ա յո ւմ ե ն , որ Զ ն ջռ լո ւն ե ղ ե լ Է Հ ա ­յա ս տ ա ն ի հ ն ա գ ո լյն և ն շա նա վո ր բ ն ա կ ա ­վ ա յր ե ր ի ց մ ե կ ը , իսկ թ ե ի ՜ն չպ ե ս Է նա կ ո չ- վ ե լ հ ն ո ւմ , հ ա յտ ն ի չ է ։

Վ Ի Մ Ա Գ Ի Ր Ա Ր ս Ա Ն Ա Գ Ր Ո Ի Թ Յ Ո Ի Ն Ն ե Ր Ր

( Մ ե շ ե ն ք բ ե ր ո ւ մ վ ե ր ծ ա ն վ ա ծ ձ և ո վ )

Ա . 1 )4ն Ղ ն8Ո Ի Ն նՐՍ Ո ՒՄ , Հ Ա Ր Ա Վ Ա Յ Ի Ն Պ Ա Տ Ի Վ.ՐԱ, ԼՈ ԻՍ Ա Մ Ո ԻՏԻ8 ՆԵՐՔՍՎ.

1. Թ Վ : Յ Ծ : Ա ս ս ա ւ ծ ո յ ա մ ե ն ա կ ա լ ի ն կ ա մ ա ւ ե ս Գ ո ն ց ա ա մ ո ւ ս ի ն հ գ ս ւ լր ի շ խ ա ն իՋ ա լ ս ւ լ ի ն , ո ո լ ո յ Տ ա ր ս ա ի հ ի ս . դ ո ւ ս տ ր Ի վ ա ն է ի , թ ո ո ի ն մ ե ծ ի ն Զ ա ք ա ր է ի

2 . Հ ս ւ ւ ո օ ս պ ա ր ա պ ե տ ի , ք ո յ ր ա մ ի ր ս պ ա ս ա լ ա ր Շ ա հ ա ն շ ս ւ հ ի , յ ի մ հ ա յ ր ե ն իոա րոուո օ Մ ո շ ա ղ բ ի լր ն գ ն ե ց ի վ ա ս ն ե ր կ ա ր կ ե ն ա ց գ լ խ ո ի մ Ջ ա լա լի ն ,

3 . ե ւ ո ր դ ո ց մ ե ր ո ց Տ ա ր ս ս փ հ ի ն ! Շ ա հ ա ն շ ա հ ի ե է լ ո ւ կ ո ւ մ ի ն : Զ ե կ ե ղ ե ց ի ս շ ի ն ե ­

ց ի ' ա ն ո ւ ա մ բ Ս պ ի տ ա կ ա ա ր Ա ս տ ո ւ ա ծ ա ծ ն ի ն ,4 . ո ր ի ձ ե ո ն ը ս տ հ ո գ ո յ ո ր դ ո յ մ ե ր Կ ի ր ա կ ո ս վ ա ր դ ա պ ե տ ի ն : Եւ ե տ ո ւ հ ա յ ր ե ­

ն ի ք ի մ գ ե ր ե ց մ ս ւ ն ա տ ա ն ս ց ի մ շ ի ն ա ծ գ ե ղ ն

է я Մ Ի ս » I ' ՝>62 --------------------------------------------------------------------------------

а . :Ս-: Ч ч » * - И * I » ՞ * Ь Ի ^ ' * Դ ^ է ^ ի կ է -

в . է ճ ՚ ՚ Կ н “4 й " •» й г“ '№: 'Гшрч* ' г յ ւ “ իմ ՝," В" ‘Ш“ Ւ մ վ “ ՜

7. Й | « « - Т Т # ' « — И 1 ՛ - Տ Ւ ֊ - Փ - Տ ’ « Ч — *

տ. « у Г я - ք Հ 1* " ք 4>ք “ М ч ч " 1"“ + “ 6է 1” մ ^

9 . ճ վ ձ ՞ ՚Տ ^ ւ |ս « 7 ^ “ 1" “ Տ '1մ“ սէ"№ 3 : “ ֊" « Գ է ՒՏե ս ւո ն է , սւմ էն:

10. Տ ի ո ս ց ո ւ գ ր ի * յ ի շ ե ց է ք ի Ք ր ի ս տ ո ս Յ ի ս ո ւ ս :

р ( ,կ Ե Ղ Ե 8 Ո Ի ՆԵՐՍ ՈՒՄ, Ա Ր Ս Ի Գ Ի Հ Յ Ո Ւ Ս Ի Ս Ա Յ Ի Ն Պ Ա Տ Ի Վ Ր Ա

1. Ա ն վ ա մ բ ե յո յս ո ւ ] Սուրբ Ա ս տ ո ւ ա ծ ա ծ ն ի ս . ո ղ ո ր մ ա թ ե ա մ բ ի մ պ ա ր ո է ա ց Ո

2 . վ ^ ե - է Գ ե ա ճ ի , ա ն ձ ա մ բ ^ և ՚ ՚ր ն չ ի լ ք ա շ խ ա տ ե ց ա ի շ ի ն ո ւ բ ի ւ ն վ ա ն ա ց ս

3 . \ ^ ^ Ս ա լ ք է ն ՞ ճ ա լ ն ^ ^ ա ա ո է ն մ ի ն չ ի ծ ա յ ր : Р : բ լ ր ի ն յ ի մ մ ե ո ո ն ա շ ն ո ր հ

մ ա ւր 1 ւնհ Գ ո ն ց ա է ն հ ա յ ր - . . . , .4 . ե ն ի ք ե կ ե ղ ե ց ո ւ ս : Ս պ ա ս ա ւո ր ք ս ո ր ա պ ա ր տ ի ն ի ն ձ պ ա տ ա ր ա գ գ ե կ ե ղ ն ց խ .

օ ն ո ր կ ւր ա կ էի ՚ն ե գ գ ա լո ւ ս տ Սուրբ5 . Հ ո գ ո յ ն ա ն խ ա փ ա ն : գ Ս ա ր տ հ ր ո ս ե գ Վ ա ր դ ի ո ս ը ն ձ ա ե կ ե ղ ե ց ո յ ս յ ի շ ե ց է ք :

Կ ա ա ա ր ի չք ա ւ ր հ ն ի ն ի Տ ե ս ւ ո ն է :

Դ . Ն Ո Ւ Յ Ն Տ Ե Ղ Ո Ւ Մ , Ն Ա Խ Ո Ր Դ Ի Ց Ն Ե Ր Ք Ե Վ , Շ Ա Ր Ո Ւ Ն Ա Կ Ա Բ Ա Ր .

0 4 . Հ ա յ ո ց 2 Գ ի տ ա ւն ի խ ա շ ի ն : Ա : պ ա տ ա ր ա գ Ա ս լ ա ն ա փ ի ն :Ա : Թ ա մ թ է '

վ ա ր դ ա պ ե տ ի ն մ ա լ ր ն :

գ ԵԿԵՂԵՑՈՒ ՆԵ ՐՍ Ո ՒՄ , Հ Յ Ո Ւ Ս Ի Ս Ա Յ Ի Ն Խ Ո Ր Ա Ն Ի Մ Ո Ւ Տ Ք Ի Վ Ե Ր Ե Վ Ո Ի Մ .

1. Ա ս տ ո ւա ծ գ ր ա յ Ա լա ն ա .2 . ի տ ա ւն ի Սուրբ Ս տ ե փ ա ն ո ս ի3 . :Դ : պ ա տ ա ր ա գ Վ ա ր դ ա ն ա :4 . Կ ա տ ա ր ի շք ն ա ւր հ ն ի ն ի Տ ե ս ւ ո ն է :

Ե. ՆՈՒՅՆ ՏԵ՛ԼՈՒՄ, Ն Ա Խ Ո Ր Դ Ի ԿՈ Ղ ՔԻ Ն .

1 . Յ ա յ ս մ խ ո ր ա ն ի պ ա տ ա ր ա գ2 . յ ո ր ո ա ն ո ւ ն հ ա ս ա ր ա կ ա ց3 . ա ո ն ե ն ն ա ն ա պ ա գ :

Ц. ԵԿԵՂԵՑՈՒ ՆԵՐՍՈՒՄ. ՀՅ Ո Ւ Ս Ի Ս Ա Յ Ի Ն Պ Ա Տ Ի Ե ԼՈՒՍՏԻ Ա Ր Ե Վ Մ Տ Յ Ա Ն Կ Ո Ղ Ի Վ Ր Ա .

1. Ի տ ա ւն ի Հ ո ի ւ ի ս ի մ ե ա ն ց2 . :Ա : Պ ա տ ա ր ա գ Մ ն ո ն ա յ .3 . Գ ա յ ի ա ն ե ա ն ց :Ա : պ ա տ ա ր ա գ Խ ա թ ա -4 . ն ա . ի տ ա ւն ի Խ սւչիցն :Ա : Գ ր գ -5 . ա բ ի ն :Ա : Ա ր ա գ գ ի ն : Ա : Ս ի ր ո ւն -0 . կ ա ն ն . . . . .

է . ԵԿԵՂԵՑՈՒ Ն Ե ՐՍՈԻՄ , Հ Ա Ր Ա Վ Ա Յ Ի Ն Պ Ա Տ Ի Ե Լ Ո Ի Ս Տ Ի Ա Ր Ե Վ Մ Տ Յ Ա Ն Կ Ո Ղ Ի Վ Ր Ա .

1. Ի տ ա ւն ի Ս ուրբ Գ ր ի գ ո ր ի2 . :Ա : պ ա տ ա ր ա գ Րուտ3 . վ ա ր պ ե տ ի ն ' ժ ր ա ջ ա ն4 . ա շ խ ա տ ո ղ ի ն :5 . Կ ա ա ա ր ի չք ն ա ւր հ ն ի ն Ա ս տ ո ւ ծ ո յ :

С . ՆՈՒՅՆ Տ Ե Ղ Ո Ւ Մ , Ն ԱԽ ՈՐԴԻ Մ Ո Տ , & Ե Ռ Ա Գ Ի Ր Տ Ա Ռ Ե Ր Ո Վ

1. ե ս Ս ուրբ Կ ա ր ա պ ե տ ի ս ծ ա ո ա յ Ե նա ւք ս2 . ա յս ր դ ա ս ի գ ր ե ց ի ՛ 0 “վ . :Г Ы и :Р :

1962

I * 1Г !• и и м , КЗ

Թ . Ե Կ նԴ ե8Ո Ի ՀՅՈ Ւ Ս ԻՍ Ա ՅԻՆ 4 Ա Տ Ի Վ Ր Ա . Ա ՐՏԱ Ք Ո Ւ Ս Տ

1 . վ ի ր ս ւ ւ ո ր ե ա լ շ ա տ մ ա ն ե կ ի վւուհ ա շ խ ա ր հ ն , -Գէ2 . ո չ մ ի տ ե ղ չգ տ ո ւս ւ ի հ ո գ ա յ ս դ ե ղ տ յ հ ա ր ն . Д3 . թ է բ ի ւ ր բ ժ ի շ կ լ ի ն ի ( ՛ ա յ ս ) ք ե ղ մ օ տ է հ ն ա ր ն , . Տ4 . հ ա յ ց ե մ Տ ե ա ո ն ի Մ օ ր է ղ ղ ո ւ տ ո ւ ր հ ո գ ա յ ս ղ Լ ղ : .0

Տ ո ղ ե ր ի վ ե ր ջ ո ւ մ ե ղ ա ծ ա ո ա ն ձ ի ն տ ա ռ ե ր ը փ ա կ ա գ ի ր ե ն և հ ա վ ա ն ա բ ա ր

ն շ ա ն ա կ ե ն « Գ է ո ր գ վ ա ր ղ ա պ ե տ յ ի շ ե ց է ք » :

,Ь. ԵԿԵՂԵՑՈՒ Մ Ո Ւ ՏՔ Ի Ճ Ա Կ Ա ՏԱ Կ Ա Լ Ք Ա ՐԻ ՇՈ ԻՐՋԸ

1)ս 1)ւսրղիււ ւ |ա ր ղ ա պ Լ տ ս ւ |ա ս ն յ ո յ ս ո յ հ ո ղ ո յ ի մ ո յ ն կ ա ր ե ց ի ղ ւ ղ ա տ կ ե ր ս :

* Ա . Ե Կ Ե Ղ Ե Տ Ո Ի Ա Ր Ե Վ Մ Տ Յ Ա Ն Պ Ա Տ Ի Վ Ր Ա . Ա Ր Տ Ա Ք Ո Ի 1 1 8 , Մ Ո Ւ Տ Ք ԻՀ Ա Ր Ա Վ Ա Յ Ի Ն Կ Ո Ղ Մ Ո Ւ Մ .

1)ս Կ ս ւ ս տ ա ն ղ գ ր ե ց ի ա յ ս թ վ ի ս , ի թ վ . Ռ Ճ Հ*)1:

•Ь Р . Դ Ա Մ Բ Ա Ն Ա Տ Ա Ն Ն Ե Ր Ս Ո Ւ Մ , Ա Ր Ե Վ Ս Լ ՅԱ Ն Պ Ա Տ ի Վ Ր Ա .

1. Յ ո ւ ս ա | ա մ ե ն ա կ ա ւ ի ն Ա ս տ ո ւ ծ ո յ ե ս է լ ի կ ո ւ մ ս , ո ր դ ի Ջ ա լ ա լ ի ն ո ր ղ ո ւ ն մ1.ձի Տ ա ր ս ա ի հ ի ն , ա վ ա ք ղ մ ե ր հ ա լա ւ հ ա յ ր ե ն ի . . . . տ ն ա կ ն ե ղ

2 . Շ ե ղ շ ի կ մ ե ր ի գ ե ր ե ղ մ ա ն ա տ ա ն ս ի լ ր : Դ : կ ո պ ա ր ո վ ս Ո ս տ ի ն ե Տ ր բ ի ն հ ո ղ ո վ

ո ւ ղ ի ն չ յ Ո ւ ր ծ ա յ ղ ի կ ա Տ ա ի ր ի ն հ ո ղ ո յ ն . . . ն ե ց ի ն3 . մ ե ծ ա ր տ Զ-ւսրուտն ո ր ո ւ ն Պ ո ւ ղ ն ն ո ք ն : Ա : ա յ ց ի

յ ա ս ն ի ո ր մ ե ր ղ ե ր ե ղ մ ա ն ա տ ա ն ս հ ա յ ր ե ն ի ք | ի ն ի մ ի ն չ ի կ ա տ ա ր ա ծ ա շ ­

խ ա ր հ ի : . ,4 . Ս ա ր ղ ի ս ւ լա ր ղ ա լղ ե տ ե մ ի ա բ ա ն ք ս խ ո ս տ ա ց ա ն ի տ ա ր ի ն : Ա : ք ա ռ ա ս ո ւ ն !

մ ե ց : Ով ի մ ե ր ո ց կ ա մ յս ւ ւտ ւս ր ս ւց ղ տ վ ե ա լ հ ա յ ր ե ն ի ք ս հ ա ն ե լ շ ա ն ա կ ա մ

հ ա ր կ5 . ղ ն է : 6 : Ժ : Ը : հ ա | ր ս ւ պ ե տ ս ւ ց ն ն ղ ո վ ա ծ է : Կ ա տ ա ր ի չ ք ն ա ւ ր հ ն ի ն ի Տ ե ա ո ն է :

Թ վ ի ն Ո Ե :

,М К «ԼՍ.ՆՔԻՑ Դ Ե Պ Ի Ա Ր Ե ՚Լ Ե Լ Ք , Ա Ո Ր Ա Կ Ի Ա Ա հ Ս 9.ՐԻՆ Գ Տ Ն Վ Ո Ղ է ո Ա Ա Ա Ր Յ Ա Ն Ի Վ Ր Ա .

ե ս Ա ր ա ն ս ւ ս ե ր է ց կ ա ն գ ն ե ց ի խ ա չ ս յ ի շ ա տ ա կ ծ ն ո ղ ա ց ի մ ո ց :

Ժ Դ . Տ Ն Տ Ո - Լ Ո Ի Գ Յ Ո Ւ Ղ Ի Հ Ա Ր Ա Վ Ա Յ Ի Ն Կ Ո Ղ Մ Ո Ւ Մ Գ Տ Ն Վ Ո Ղ Օ Ն Դ Ա Ր Տ Ա կ Գ Ե Ր Ե Զ Մ Ա Ն Ա Ց Ա Ն Մ Ի Մ Ա Հ Ա Ր Օ Ա ն 1 . Ա 9 Ք Ա Ր Ի Վ Ր Ա .

Խ ա չս բ ա ր ե խ ւ ս ւ ս Ա լ ղ ո ն ի ն . Թ վ . Ջ Ղ Թ :

Ժ Ե . Ն Ո Ւ Յ Ն Խ Ա Յ Ք Ա Ր Ի Հ Ա Ր Ա Վ Ա Յ Ի Ն Կ Ո Ղ Ի Վ Ր Ա .Ա ս ս ա ւս ւծ ո ղ ո ր մ ի Տ է ր Կ ի ր ա կ ո ս ի ն . Ա ն ղ ո ն ե ր ի ց ի ն խ ա չ ս ս ս գ ն ե ա :

ժ » . Ն Ո Ւ Յ Ն հ Ա Ա Ք Ա Ր Ի Ա Ռ Ն Վ Ո Ւ Մ Ա Ղ Ա Ծ Տ Ա Պ Ա Ն Ա Ք Ա Ր Ի Հ Յ Ո Ւ Ս Ի Ս Ա Յ Ի Ն Կ Ո Ղ Ի Վ Ր Ա -

|)ս Մ ա ր ի ա ն ս ղ ա լ ա յ ո վ կ ա ն գ ն ե ց ի գ խ ա չ ս ի մ ո ր ղ ի Ա լ դ ո ն ն ա ն ի ն :

« Ц . Ն Ո Ւ Յ Ն Տ Ա Պ Ա Ն Ա Ք Ա Ր Ի Հ Ա Ր Ա Վ Ա Յ Ի Ն Կ Ո Ղ Ի Վ Ր Ա

Ա յ ս կ հ ա ն գ ի ս տ Մ ո ւ ր ա տ ի ն . Ս ա ղ ի |մ ի ղ ի ն :