1

Հոգևոր կայքէջ - www.ter-hambardzum.com

ԶԱՐՄԱՆԱԼԻ ՊԱՏՄՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

<< Քանի որ Նրանից, Նրանով եւ Նրա համար է ամեն բան: Նրան փա~ռք

յաւիտեանս: Ամէն >>: (Հռոմ. 11:36)

<<…քանզի ոչ հոգևոր մարդը Աստծո հոգուց եկած ճշմարտութիւնները չի

ընդունում, որոհհետեւ այդ յիմարութիւն է նրա համար. Եւ չի կարող հասկանալ, քանզի հոգեւոր կերպով են քննւում դրանք>> :

(Ա. Կորնթ. 2: 14)

2

ԶԱՐՄԱՆԱԼԻ ԲԺՇԿՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ՍՈՒՐԲ ԳԵՂԱՐԴՈՒՄ

Դարեր ի վեր Գեղարդա վանքը եղել է հայ հավատացյալների սիրված

սրբավայրերից մեկը: Այնտեղ դարրեի ընթացքթում շատ ու շատ բժշկություններ են

կատարևվել: Հիմա էլ շարունակվում են այդ բժշկումները: Բազում զարմանալի պատմություններ կան կապված այս սրբավայրի հետ: Երբ ես սուրբ Գեղարդի վանահոր պարտականություններն էի կատարում (2009-2010թթ.), շատ անգամ եմ

ականատես եղել, թե ինչպես մարդիկ Երևանից և հանրապետության այլ վայրերից եկել են վանքի հրաշալի հատկություններով օժտված ջրից տանելու:

Շատերն են պատմել, որ իրենք երիտասդրդ ժամանակ զավակ չենունեցել,

ուխտի են եկել ս. Գեղարդ և հասել իրենց նպատակին: Հիմա պատմեմ մի պատմություն, որի ականատեսն եմ եղել ես: Ծնողները վանք

էին բերել 7-8 տարեկան մի տղայի: Պատարագից առաջ մոտեցան ինձ, խնդրեցին

խոստովանեցնել, որ հետո Հաղորդություն ստանա: Հետո ասացին, որ մի տարի առաջ բժիշկները երեխայի մոտ հայտնաբերել են դիաբետ կամ շաքարախտ կոչվող սարսափելի հիվանդությունը: Ծնողները երեխային բերել են Գեղարդ, լողացրել

“Սուրբ Ավազան” եկեղեցու ջրով, իսկ ավանդությունը մեզ հայտնում է, որ այդ եկեղեցու ջուրը օրհնել է դեռևս Գրիգոր Լուսավորիչը: Տղային լողացրել են, նաև խմեցրել ժայռից բխող ջրից: Այս ամենից հետո երեխան իրեն լավ է զգում, իսկ երբ

հաջորդ օրը գնում է հիվանդանոց՝ հերթական ստուգման, պարզվում է, որ հիվանդության հետքն անգամ չի մնացել:

Մի այլ դեպքի մասին: Մի տիկին մոտեցավ ինձ և խնդրեց, որ իր ձեռքի

ամանների մեջ եղած ջուրը օրւնեմ: -Իսկ ջուրը որտեղի՞ց եք վերցրել,- հարցրեցի ես: -Եկեղեցու ավազանից:

-Եթե այդպես է,- ասացի,- այդ ջուրն արդեն օրհնված է, այն ժամանակին օրհնել է մեր հավատքի հայրը՝ Գրիգոր Լուսավորիչը:

Հետո կինը լաց լինելով սկսեց պատմել, որ իր եղբայրը գտնվում է

հիվամնդանոցում, շատ ծանր վիճակում է և ապրում է միայն բժշկական սարքերի օգնությամբ:

Մեկ շաբաթ անց կինը նորից այցելեց, հանդիպեց ինձ և պատմեց հետևյալը.

Այդ ջուրը տանում են հիվանդանոց, դրանով լվանում են հիվանդի երեսը, ուզում են մի քիչ էլ խմեցնել, բայց բժիշկները թույլ չեն տալիս, ասելով, թե այդ ջուրը կարող է ավելի վատացնել նրա վիճակը: երկար խնդրելուց հետո թույլ են տալիս միայն, որ

բամբակը թրջեն ու դնեն հիվանդի շուրթերին: Դրանից հետո զարմանալի բան է կատարվում: Հիվանդի վիճակը փոխվում է դեպի լավը, նա գիտակցության է գալիս, սկսում է խոսել:

3

Դրանից հետո երեք շաբաթ անընդմեջ նրանք գալիս էին վանք, որպեսզի սուրբ

ջուր վերցնեն: Որոշ ժամանակ չեկան, անցան ամիսներ, նորից տեսա այդ կնոջը և նա հայտնեց,

որ հիվանդն արդեն ապաքինվել է, ոտքի է կանգնել և նույնիսկ աշխատանքի է

գնում: ՀԱՅՐ ՇՆՈՐՀՔ ԱԲԵՂԱ ՍԱՐԳՍՅԱՆ

Գրի է առնված 2012թ. աշնանը ԻՆՉՊԵՍ ԲՈՒԺՎԵՑ ԱՂՋԿԱ ԱՉՔԸ

2007թ. Վերջերին էր՝ սուրբ Ծննդյան տոների նախօրյակին, երբ ես ծառայումէի

Ֆրանսիայում: Ասորի մի ընկեր ունեի, որի հետ որոշեցինք գնալ իրենց համայնքին

պատկանող եկեղեցի: Փոքր եկեղեցի էր Մոնֆեռմե քաղաքում: Եկեղեցում բազմաթիվ հավատացյալներ կային, որոնց մեջ մի կին՝ իր հիվանդ

աղջիկա հետ: Աղջկա աչքէն էր ցավում և կինը բազմիցս դիմել էր բժիշկներին, նաև

եկեղեցի էր այցելել… Երեխայի ձախ աչքը չէր տեսնում և նա Պատարագի ժամանակ անընդհատ

հեծկլտում ու լաց էր լինում: Ասորի եկեղեցում սովորություն կա Պատարագի

ընթացքում բժշկության համար աղոթքին զուգահեռ օրհնած, սուրբ ջուր ցողել: Համարյա Պատաչագի վերջն էր և Պատարագիչը ջուր ցողեց: հանկարծ

բազմության միջից մի հիացական, բարձր ճիչ լսվեց: Երբ Պատարագն ավարտվեց և

դուրս եկանք, տեսանք աղջնակին: Նրա աչքի այտուցը նստել էր և չտեսնողաչքը սկսել էր տեսնել: Ես հատուկ ասել չեմ կարող. Օրհնած ջրի մի կաթի՞լ ընկավ աղջկա վրա, թե՞ աղոթքի զորությունն էր:

Ես ընդամենը 2-3 տարվա հոգևորական էի և կյանքիս մեջ 1-ին անգամ ականատեսա եղա նման զարմանալի դեպքի: Ճիշտ է, այն ոչ թե Հայ Առաքելական եկեղեցում էր, այլասորի, բայց Ասված Ինքը գիտե, թե որտեղ և երբ ցույց տա Իր

զորությունը: ԻՆՉՊԵՍ ՓՇՐՎԵՑ ԲՈՒԴԴԱՅԻ ԳԼՈՒԽԸ

2009թ. Սկիզբն էր, Բելգիայի մայրաքաղաք Բրյուսելում: Սուրբ Ծննդյան Պատարագից հետո սովորաբար ժողովուրդը հավաքվում է միակ հայկական եկեղեցու բակում և խնդրում, որ հոգևորականը գնա իրենց տուն՝ տնօրհնեքի:

հավատացյալներից մեկը շատ էր խնդրում, որ գնայի իր տունն օրհնելու: - Տանս մեջ հաճախ են դժբախտություններ պատահում,- ասում էր,- այսօր

անպայման պիտի մեր տուն գնանք:

Չնայած նրան, որ շատ էի զբաղված, խոստացա: Գնացինք: Մտանք տուն: Հյուրասենյակն էր, դիմացը՝ փակ պատշգամբ և էր

երևում, թե այնտեղ ինչ կար: Տեսա< որ տան մեջ բազմաթիվ աչքի ուլունքներ և նման

բաներ կան: բոլորը հավքել տվեցի, օրհնած խաչ նվիրեցի, հետո սկսեցի տնօրհնեքի կարգը: «Խորհուրդ մեծ» -ի 1-ին տունը վերջացրի և երբ «Խաղաղություն ամենեցուն» ասացի, մի սարսափելի դղրդոց լսվեց: բոլորը վապեցան: Ճիշտն ասած,

ես էլ վախեցա: «Երևի ինչ-որ բան պայթեց»,- մտածեցի: տանեցիները վազեցին պատշգամբ, ես էլ՝ հետբնրը: Տեսանք՝ սեղանի վրայից Բուդդայի գլուխը ընկել է հատակին ու փշուր-փշուր է եղել: Գլուխը կլիներ երևի փոքր գլոբուսի մեծության: Այն

դրված էր եղել սեղանի վրա, հաստատուն տեղում, բայց ընկել էր գետնին ու փշրվել: Մինչև հիմա չեմ հասկանում. Սեղա՞նն էր շարժվել, թե՞ զարմանալի բան էր

կատարվել:

Ասեմ, սակայն, որ տանտերը և նրա ընտանիքի անդամները, որ քրդախոս հայեր էին, հավատում էին, որ հրաշք է տեղի ունեցել և մոտ չորս-հինգ կիրակի անընդհատ եկեղեցի էին այցելում: Մասնակցում էին Պատարագին, Հաղորդություն ստանում:

4

ԲԺԺԱՆՔԸ՝ ԵՐԵԽԱՅԻ ՁԵՌՔՈՒՄ

2005 թվականին էր: Նոր էի ձեռնադրվել: Հոգևորականներից մեկի հետ տնօրհնեքի էինք գնացել Էջմիածնի գյուղերից մեկում: Դրանից առաջ մարդը մի քանի անգամ եկեղեցի էր եկել, բողոքել, թե իր գործերը չեն հաջողվում:

-Ինչ գործ բռնում եմ, ձախ է գնում,- տնքացել էր նա,-երևի տանը թուղթ ու գիր կա: Տանեցիներն, իհարկե, ենթադրում էին, բայց չգիտեին՝ այդ “թուղթ ու գիր”

կոչվածը հաստա՞տ կա, թե՞ միայն իրենց ենթադրությունն է:

Մի խոսքով, տնօրհնեքի կարը կատարեցինք, նստեցինք ճաշակելու և հանկարծ նրանց տան 3-4 տարեկան երեխան ներս մտավ՝ երկու ձեռքը վեր պարզած:

-Մայրիկ, գտա, գտա~:

-Ի՞նչ գտար,- զարմացավ մայրը: Մեծ եղավ զարմանքը, երբ տեսանք, որ երեխայի ձեռքերի մեջ բժժանքներ են:

ՄԱՀՄԵԴԱԿԱՆԻ ՄԿՐՏՈՒԹՅՈՒՆԸ Բրյուսելում ինձ մոտեցավ մի մահմեդական երիտասարդ, թե. -Ես ցանկանում եմ մկրտվել:

-Ինչու՞,- հարցրեցի: -Ես սիրած հայ քրիստոնյա աղջիկ ունեմ, ցանկանում եմ հետը ամուսնանալ: -Չէ,-ասացի,- ես դրա համար քեզ չեմ մկրտի,- դու գնա, քաղաքացիական կարգով

գրանցիր ամուսնությունդ: -Չէ,- համառեց նա,- իմ հորեղբայրներն էլ են քրիստոնյա կանանց հետ

ամուսնացած:

Մերժեցի, բայց ամբողջ գիշեր խիղճս տանջեց, կարծես հանցանք գործած լինեի: Առավոտյան ժամը վեցն անց կես տղան զանգահարեց.

-Քահանա,- ասում է ֆրանսերեն,- մի բան կպատմեմ, կուզես հավատա, կուզես՝

չէ: Երազիս մեջ մեկը եկավ, ինձ մկրտեց, ջուրը ցանեց վրաս ու ասաց.”Ինչ որ երազիդ մեջ տեսար, գնա, նույնն էլ եկեղեցում արա”:

-Ախր ես քեզ մկրտել չեմ կարող,- ասացի,- դու մահմեդական ես, դրա համար

հարկավոր է, որ ես հրաման ունենամ եպիսկոպոսից: Դրանից հետո ամեն օր զանգահարում էր և նույն երազն էր պատմում: Մի օր էլ

ընկերուհին զանգեց.

-Հայր սուրբ,- ասաց,- խնդրում եմ իրեն մկրտեք և պատմեց, որ այդ տղայի տան բոլոր անդամները հերթով նույն երազն են տեսել: նախ հայրը, հետո մայրը, եղբայրները, քույրը: Նույն երազը, ինչ որ տեսել էր տղան: Երազի մեջ ասես նրանց

հայտնում էին, որ տղան պիտի մկրտվի: Ես դրա մեջ Նախախնամության մատը տեսա ու համաձայնեցի մկրտել: Որպեսզի հանկարծ քրիստոնյա և մահմեդական համայնքների միջև հանկարծ հակասությունը չսրվի, մկրտության արարողությունը

կատարեցինք փակ եկեղեցում: Հավելեմ, որ տղան լիբանանցի արաբ էր՝ Հիշամ անունով: Մկրտվելիս իր անունն

ինքը ընտրեց՝ Աբդել Ասեհ,որ կարծեմ Մեսիայի ծառա է նշանակում:

ՇԱՀԵ ԱԲԵՂԱ ԱՆԱՆՅԱՆ Գրի է առնվել 2011թ. մարտի 10-ին

ԿԻՆԸ ՍՊԱՍՈՒՄ ԷՐ ՀԱՂՈՐԴՈՒԹՅԱՆ

Մի օր առավոտյան զանգահարեց մեր հայերից մեկը (Ինչու եմ ասում հայերից,

որովհետև Կորդոբայի ժողովուրդը նույնպես շատ է սիրում մեր եկեղեցական -

5

ազգային ավանդությունները, և ինձ հաճախ են հրավիրում տարբեր արիթներով):

Ուրենմն զանգահարեց և ասաց, որ իր մորաքույրը հիվանդանոցում, վերակենդանացման բաժնում է, անգիտակից է, փրկություն չկա: Մարդը խնդրում էր, որ գնայի, վերջին հաղորդությունը տայի մեռնողին: Հարազատների ուղեկցությամբ

գնացի հիվանդանոց, մտա սենյակ, ամեն ինչից պարզ երևում էր, որ կնոջը փրկություն չկա:

Խոստովանությունը կարդացի, հաղորդության փոքրիկ փշրանք դրեցի բերանի

մեջ, հազիվ ասացի ,,Սա եղիցի քեզ ի քավութիւն եւ ի թողութիւն մեղաց,, , երբ սրտի աշխատանքը ցույց տվող մեքենան գրանցեց սրտի կանգ առնելը: Կինը մահացել էր: Եկան բժիշկները, զննեցին և մահ արձանագրեցին: Կնոջ հարազատները, ես

նույնպես, ապշած իրար էինք նայում, զարմացած այդ հրաշքի համար: Կինը սպասել էր, մինչև որ Տիրոջը վերջին անգամ իր մեջ ընդուներ և հետո նոր ավանդեր հոգին: Սա ներկաների համար մեկ անգամ ևս վկայություն եղավ, թե ինչքան մեծ է

Հաղորդության Խորհրդի ուժը: Փառք Աստծուն:

ԱՍՏՎԱԾՆԵՐԻ ԱՍՏՎԱԾԸ Տղաս վեց տարեկան է, սրանից մի քանի տարի առաջ ինձ միշտ ասում էր

,,Հայրիկ դու Աստված ես,, : Հարցնում էի ինչու, պատասխանում էր ,, Դու ամեն օր Աստծո տանն ես լինում, միշտ Աստծուց ես խոսում,,:Որքան էլ բացատրում էի, թե, ես Աստված չեմ, այլ տեր հայր, և իմ գործն է միշտ խոսել Աստծու մասին և եկեղեցում

լինել, բան դուրս չէր գլիս: Անցած տարի մեզ այցելեց Վեհափառ Հայրապետը: Այցելությունը

կազմակերպելու ընթացքի մեջ էի, ամեն պահի ասում էի.

- Վեհափառն է գալու, Վեհափառն է գալու: Մի օր տղաս հարցրեց. ,,Հայրիկ, Վեհափառն ո՞վ է,, : Փորձեցի հինգ տարեկան

երեխային հասկանալի ձեւով բացատրել:

Ասացի ,, Նայիր, տղաս, հայրիկը տեր հայր է, հայրիկի պես շատ տեր հայրեր կան, ուրեմն Վեհափառը ինձ նման բոլոր տեր հայրերի մեծն է, ղեկավարը,, : Նայեց երեսիս ու ասաց. ,,Ուրեմն Վեհափառը Աստվածների Աստվա՞ծն է...........,, : Ինչ

կարո էի ասել:Այսպիսին է մանկան տրամաբանությունը:

ԵՐԵՄԻԱ ՔԱՀԱՆԱ ԽԱՉԱՏՐՅԱՆ Արգենտինա, Կորդոբա

ԻՆՉՊԵՍ ԱՌՈՂՋԱՑԱՎ ԷԴՈՒԱՐԴԸ

2004 թվականի սեպտեմբերին Վոլգոգրադում այցելեցի մի հայի տուն՝ Կարգ

Հիվանդաց կատարելու: Տանն ապրում էին 5 հոգի՝ ամուսինները և իրենց երեք

երեխաները: Ասեմ, որ փոքրը՝ աղջիկը, 4 տարեկան էր: Հայրը պարկած էր անկողնում, իսկ հատակին դրված էր մի մեծ բաժակ, որի մեջ հիվանդը պարբերաբար արյուն էր թքում: Բժիշկները նրան մի երկու ամսվա կյանք էին

խոստացել: Շատ հուզվեցի, երբ իմ աղոթքի պահին նրա կինն ու երեխանրերը նույնպես սկսեցին աղոթել, այն էլ ծունկի եկած: Բնականաբար, ամենահուզիչը ամենափոքր աղջկա աղոթքն էր: Հիվանդն արդեն 6 օր հաց չէր կերել, քանի որ

փակվել էր կերակրափողը: Միայն բամբակով ջուր էին քսում կապտած շուրթերին: Մի խոսքով, արդեն պարզ է, թե ինչպիսի վիճակ էր այդ տանը: Տխուր էր պատկերացնել, որ երեխաները կորբանան, իսկ կինը կդառնա այրի:

6

Բայց պատահեց Աստված չի թողնում Իրեն հուսացողներին: Մեծ եղավ

զարմանքս, երբ 10 օր անց այդ հիվանդ մարդն իր ընտանիքով եկավ եկեղեցի: Ավելացնեմ, որ իմ իրենց տուն այցելելուց հետո, կինն ու երեխաները ամեն օր գալիս էին եկեղեցի և միասին աղոթում էինք Էդուարդի համար:

Նրա առաջին խնդրանքը եղավ. -Ինձ աղոթքներ սովորացրու:

Իսկ 2008թ., երբ ես առաջին անգամ ուխտի գնացի Երուսաղեմ, Էդուարդն

ուխտավորների խմբի մեջ էր: Երուսաղեմից հետո էլ միասին եկանք Հայաստան՝ Մյուռոնօրհնեքին:

Հիմա Էդուարդը դարձել է իսկական քրիստոնյա: Ամեն կիրակի իր ընտանիքով

գալիս է Պատարագի: Նրա երկու տղաները եկեղեցում դպրություն են անում: Այս դեպքն առիթ դարձավ, որպեսզի մի քանի մարդիկ նույնպես դարձի գան: Փառք Տիրոջը, որ նման զարմանալի դեպքերով մեզ ցույց է տալիս Իր սերն ու զորությունը:

ՏԵՐ ՄԱՂԱՔԻԱ ՔԱՀԱՆԱ ՕՀԱՆՅԱՆ ՌԴ, ք. ԿԻՐՈՎ

Գրի է առնված 2012թ. 21-ը մայիսի ՋՐՀՈՐԻ ՕՐՀՆՈՒԹՅԱՆ ԿԱՐԳ

Դեպքը, որի մասին ուզում եմ պատմել, տեղի է ունեցել մոտավորապես 1995

կամ 1996 թվականին, երբ հայրս՝ Տեր Գեղամ քահանա Քեսաբլյանը Էջմիածնի սուրբ

Աստվածածին եկեղեցու վանահայրն էր: Ես դպրոցական էի, բայց շատ էի սիրում եկեղեցին, հաճախ էի գնում հորս մոտ,

մասնակցում սուրբ Պատարագին կամ եկեղեցական մյուս արարողություններին:

Եկեղեցին գեղեցիկ այգի ուներ բազմաթիվ պտզատու ծառերով: Այդ տարի գարնանը հայրս բազմաթիվ նոր ծառեր ու թփեր էր տնկել: Հատկապես ուշադիր էր ու խնամքոտ նորատունկ վարդի թփերի նկատմամբ: Եկեղեցու մոտ այգին ջրելու

ջրհոր կար, բայց այդ տարի ջրհորը չոր էր, ջուր չկար: Հորս խնդրանքով մի երկու անգամ Մայր աթոռն օգնեց, մեքենայով ջուր բերեցին, այգին ջրեցին, բայց ինչքա՞ն կարելի էր մեքենայով ջուր բերել:

Հայսր անընդհատ մտմտռում էր, թե ինչ հնարով կարելի է այգին, և հատկապես նորատունկ վարդի թփերը, փրկել չորանալուց

Միաբաթ օր էլ, երեկոյան ժամերգությւնից հետո, մեզ, իրեն օգնող երեխաներիս

կարգադրեց, որ ժամաշապիկները չհանենք: -Միասին ջրհորի մոտ պիտի գնանք,- ասաց,- ջրհորի օրհնության կարգ պիտի

կատարենք:

Հիշել էր, որ «Մաշտոցի» մեջ ջրհոր օրհնելու կարգ կա և որոշել էր այդ կարգը կատարել՝ Աստծո ողորմածությամբ չորացած ջրհորը բացելու համար: փակագծերի մեջ ասենք, որ «Մաշտոցի» մեջ ամենաքիչ բացվող էջերից մեկն է դա, քանի որ

հիմա ո՞վ է նման կարգ կատարում: Մի խոսքով, գնացինք ջրհորի մոտ: պարտիզխանին կարգադրեց մի դույլ ջուր բերել: Վերջինս թերահավատ քմծիծաղով բերեց ջուրը և դրեց ջրհորի մոտ:

Ավետարանով, բուրվառով, մոմով… կանգնեցինք ջրհորի կողքին և Տեր հայրը ջրհորի օրհնության կարգ կատարեց, հետո օրհնած ջուրը լցրեցինք ջրհորի մեջ: Հաջորդ առավոտյան եկեղեցի եկանք և մեզ դիմավորեց պարտիզպանը:

-Տեր հայր,- ասաց,- չեք հավատա, եթե ասեմ, թե ինչ է եղել: -Ի՞նչ,- հետաքրքրվեց հայրս: -Գնանք, ցույց տամ,- ասաց ու մեզ առաջնորդեց ջրհորի մոտ:

Գնացինք և տեսանք, որ ջրհորը լի էր ջրով: Պարտիզպանը չափեց: Ջուրը ջրհորի մեջ բարձրացել էր երեք մետր և դա այն դեպքում, երբ շրջակա տների ջրհորները շարունակում էին չոր մնալ:

7

ՀՈՎՀԱՆՆԵՍ ՔԱՀԱՆԱ ՔԵՍԱԲԼՅԱՆ Գրառվել է 2011թ մարտի 16-ին

ՄԱՀԱՄԵՐՁԻ ՄԿՐՏՈՒԹՅՈՒՆԸ

ՄԻ քանի տարի առաջ, երբ Մայր Աթոռում ծառայում էի իբրև հյուրընկալ: ԱՄՆ դեսպանատան աշխատողներից մեկն ինձ խնդրեց իր անկողնային հիվանդ մորը մկրտել: Նա ասաց, որ մայրը մինչև ծանր վիճակի մեջ հայտնվելը խնդրել էր իրեն,

որ մի հոգևորական հրավիրի իրենց տուն իրեն մկրտելու համար: Որդին ուշացրել էր մոր խնդրանքը կատարելը և երբ մոր առաողջական վիճակը ծայրահեղ էր արդեն, որոշել էր դիմել իմ օգնությանը: Ես էլ իմ հերթին Հայր Վարդան աբեղա

Նավասարդյանին խնդրեցի միասին գնալ և մկրտել այդ կնոջը: Բանն այն է, որ ես այդ ժամանակ դեռևս սարկավագ էի:

Եվ մենք գնացինք...

Երբ մտանք ներս, տեսանք որ տատիկն անշարժ պառկած է: Հայր Վարդանն ասաց.

-Մայրիկ, մենք եկել ենք քեզ մկրտելու:

Մեծ եղավ որդու զարմանքը, երբ հիվանդը շշնջաց. - Շնորհակալություն: Բանն այն է, որ մայրը երկու ամիս էր, ինչ չէր խոսում: Հայր Վարդանը սկսեց

արարողությունը: Կինը, որ երկու ամիս անշարժ պառկած էր, իր մեջ ուժ գտավ և խաչակնքվեց: Մկրտությունն ավարտելուց հետո մի քանի րոպե խոսեցինք տանեցիների հետ, Հայր սուրբը նաև տունն օրհնեց և ուղևորվեցինք էջմիածին: Դեռ

Երևանից դուրս չէինք եկել, երբ որդին զանգահարեց և հայտնեց, որ մայրը մահացել է...

Ես շատ էի զարմացել, փաստորեն խեղճ կինը հոգին չէր ավանդում, քանի որ

սպասում էր Մկրտության սուրբ խորհրդին: ՏԱՐՈՆ ՔԱՀԱՆԱ ԹԱԴԵՎՈՍՅԱՆ

Գրառվել է 2012թ. մայիսի 28-ին ԵՊԻՍԿՈՊՈՍԱԿԱՆ ՊԱՆԱԿԵԻ ԶՈՐՈՒԹՅՈՒՆԸ

Սարկավագ էի: Մեր եկեղեցու Եպիսկոպոսներից մեկի հետ պիտի Սուրբ պսակի

արարողության մասնակցեինք: Ազատ էի և մինչև նշանակված ժամը շատ ժամանակ

կար, դրա համար վերցրեցի անհրաժեշտ զգեստներն ու պարագաները և այցելեցի եկեղեցուն մոտ գտնվող շատ մոտ ազգականիս տուն: Ասեմ, որ շատ սովորական հայ ընտանիք է, հավատքի հարցերում ոչ մի տեսակ ընդգծվածություն չկա: Միով

բանիվ՝ սովորական մոմ վառող ժողովուրդ: Տանը փոքրիկ կար, կլիներ երևի 5-6 տարեկան: Ջերմում էր ուժեղ: Ջերմությունը 39-40 աստիճանի էր հասնում: Մոտեցա որ համբուրեմ, երեխան տզտզաց, սկսեց կամակորություն անել: Հասկանալի է,

հիվանդ էր: Գրպանումս Սրբազանի պանակեն էր, ասացի՝ հանեմ փայլփլուն սիրուն բան է երեխան կարող է ուրախանա, դրանով խաղա: Ասեցի. “Նայիր, ինչ սիրուն բան է”... Միանգամից խլեց ձեռքիցս ու ասաց. «Վա~խ, Հիսուսը» և սկսեց անհագուրդ

կերպով համբուրել պատկերը: Սկզբում պատահականորեն չշեշտեցի, որ ընտանիքը, որտեղ երեխան մեծանում էր, վստահաբար նրան ոչ մի տեսակ հոգևոր դաստիարակություն չէր տվել: Դրա համար էլ ես ափ ի բերան մնացի, երբ երեխան

եպիսկոպոսական զարդի մեջի «կնոջն ու երեխային» /իմ թյուր կարծիքով այդպես պիտի ընկալեր նա/ ճանաչեց ուրպես Քրիստոս... և նման բարեպաշտություն դրսևորելով կհամբուրեր պատկերը... Զարմանքս 1000-ապատվեց, երբ 10 րոպե

8

հետո փոքրիկը մի կողմ նետեց վերմակն ու ոտքի ելավ: Մայրը իրար խառնվեց.

“Բալես, պառկիր, ախր ջերմությունդ 40 աստիճան ա, քեզ չի կարելի ոտքի վրա մնալ”:

Բայց փոքրիկը մեծի վճռականությամբ ասաց. «Մամ, գնում եմ դուրս՝ խաղամ,

լավ եմ, ջերմությունը գնաց»: Որքան մեծ եղավ մեր զարմանքը, երբ ջռրմաչափը ցույց տվեց, որ երեխան իսկապես ջերմություն չունի: Տեսնելով այս դեպքը մտածեցի.” Պանակեն գուցե թե մեծերիս աչքին կարող է խաղալիք թվալ, բայց

մաքուր հոգու տեր երեխաների համար այն մեծ զորւթյուն ունի:

ՏԵՐ ՀՈՒՍԻԿ ՔԱՀԱՆԱ ՍԱՐԳՍՅԱՆ Գրառվել է 2012թ. հուլիսին

ԴԻՎԱՀԱՐԸ 2010թ. օգոստոսի շոգ կեսօր էր: Հաղարծնի վանքի բակում վանահայր հայր

Արիստակեսն սպասում էր մի հավատավոր ընտանքի: Նրքնա գալու էին, որպեսզի

մկրտեն իրեն 7-8 տարեկան երկու տղաներին: Ես սպասավորում էի վանքում և պատրաստում էի մկրտությաննն անհրաժեշտ

պարագաները: վերջապես նրանք եկան, Հայր սուրբն սկսեց մկրտությունը:

Խորհրդակարգի հենց սկզբից ուշադրությունս գրավեց մոմակիրներից մեկը, որ նույնպես այդ ընտանիքի զավակ էր: Նա իր սևեռուն հայացքը չէր կտրում Հայր Սուրբի ձեռաց խաչից և նրա աղոթող շուրթերից: Աղոթքի բառերը, խաչը ասես

վայրկյան առ վայրկյան ավելացնում էիչն տղայի սարսափը: Իսկ երբ Հայր Սուրբը մյուռոն խառնեց մկրտության ջրին, տղայի անհանգստությւննավելի մեծացավ: Եվ այդ անհանգստությունը մոլեգնության փոխվեց, երբ Սուրբ ջրից մի քանի կաթիլ

ցայտեց մոմակիր տղայի վրա: Նա աղաղակելով իրեն խփեց եկեղեցու սյունին, ապա ջղագարվելով ընկավ հատակին:

Հասկանալի է, որ դա առաջացրեց ներկաների անհանգստությունը: Մարդիկ

իրար խառնվեցին: -Տեր Աստված, դու օգնիր: -Հետևս գնա, սատանա, աղաղակում էին ներկաները:

Պատանու աղաղակներն ու ջղաձգումները շարունակվեցին այնքան ժամանակ, մինչև որ Հայր սուրբ սկսեց համապատասխան աղոթքներ կարդալ դիվահարի վրա: Վերջապես նա սթափվեց, լրջացավ:

Եկեղեցում նարկա բոլոր մարդիկ՝ և տղայի ազգականները, և օտարները լաց էին լինում և հեծեծում էին: Նույնիսկ հաղթանդամ տղամարդիկ չէին կարողանում թաքցնել իրենց հուզմունքն ու արցունքները:

ՀԱՐՈՒԹՅՈՒՆ ՖՐԱՆԳՈՒԼՅԱՆ Ք. Դիլիջան, 1-ին փողոց, 3-րդ տան բնակիչ, հեռ. 0268 2-22-51

Գրի է առնված 2010թ. դեկտեմբերին

ԻՆՁ ՈՒԺ ՏՎՈՂ ՁԱՅՆԸ

Ես փոքր տարիքից եկեղեցի էի հաճախում և տարիների հետ ամրանում էր հավատքս: Ես աստծո հովանու ներքո ինձ հանգիստ ու վստահ էի զգում:

2010թ. ընդունվեցի Սևանի Վաղգենյան հոգևոր դպրանոց, բայց ուսանող

դառանալուս հենց 1-ին օրերից հետս զարմանալի ու տարօրինակ բան կատարվեց: Ասես հավատս կորավ, ես խոր հիասթափության մեջ ընկա: Բանն այնտեղ հասավ, որ մտածեցի թողնել դպրանոցն ու հառանալ:

9

Մի անգամ երեկոյան ժամերգության ժամանակ սրտանց աղոթեցի Աստծուն և

խնդրեցի, որ Ինքը որոշի իմ հետագա անելիքը և որևէ նշանով հուշի, թե ինչ անեմ՝ շարունակե՞մ ուսումս, թե՞ թողնեմ, հեռանամ:

Եվ ահա, հենց այդ օրվանից, երբ ես պառկեցի քնելու, ինչ-որ մեկը, իսկ ավելիւ

ճիշտ՝ ինչ-որ ձայն ինձ սկսեց հույս տալ և ամրացնել հավատի մեջ: ձայնն ինձ այցելեց 5 օր: Ամեն անգամ, անկողին մտնելուցս հետո ինձ հանգստացնում, հույս էր տալիս և ամրացնում էր հավատի մեջ: օրը օրին ես վստահություն էի ձեռք բերում:

Հինգ օրից հետո այլևս այդ ձայնը չլսեցի: Ես դա համարում եմ Աստծո ձայնը, Նրա ողորմածության նշամը և այժմ ինձ շատ հանգիստ ու վստահ եմ զգում:

ՍՊԱՐՏԱԿ ԻՍՐԱՅԵԼՅԱՆ Վազգենյան դպրանոի 1-ին լսարանի սան Արմավիրի մարզ, գ. Ապագա

Գրի է առնված 2010թ. դեկտեմբերին

ԻՄ ԶԱՐՄԱՆԱԼԻ ԵՐԱԶԸ Իմ նախնիները հագևորականներ են եղել: Ես մանկուց ցանկանում էի

շարունակել մեր տոհմի ավանդույթը, մանավանդ, որ շատ էի սիրում Աստծուն և հարգում էի հոգևորականությանը:

Սակայն ծնողներս, մանավանդ հայրս, ուզում էր, որ ես ոստիկան դառնամ:

Ավարտելուս տարին քննություն հանձնեցի, բայց Ոստիկանական ակադեմիա չընդունվեցի: բավարար միավորներ չէի հավաքել: Ծնողներս պնդեցին, որ մյուս տարի նույնպես փորձեմ: Չէի ցանկանում, բայց չուզեցի նրանց կամքին հակառակ

գնալ: Պարապում էի ակադեմիա ընդունվելու համար, բայց Աստծուն աղոթում էի, որ ինձ հոգևարական դարձնի: Եվ ահա, ահդ օրից սկսած ես 3 անգամ երազ տեսա: Առաջին անգամ տեսա, իբր թե քննության եմ գնում, սակայն մեքենան

Ոստիկանական ակադեմիայի մոտ կանգ չառավ, այլ դուրս եկավ Երևանից և գնաց, կանգնեց էջմիածնում՝ Մայր տաճարի մոտ: երկրորդ երազիս մեջ իբրև թե ես կանգնած էի ոստիկանապետի և մի քանի այլ բարձրաստիճան ոստիկանների հետ,

բայց նրանցից առանձնացա և գնացի, մտա մոտակա եկեղեցին: Ամեն անգամ արթնանում էի առավոտյան, գիշերվա երազս համարելով իմ

ցանկության հետևանք, աշխատում էի ուշադրություն չդարձնել դրա վրա: բայց

առավել տարօրինակ ու զարմանալի էր տեսածս 3-րդ երազը: Մեր տանը կախված է Քրիստոսի նկարը: Երազիս մեջ այդ նկարից լույս էր ելնում,

որ շատ նման էր Սուրբ Գրքում նկարագրված Ադտվածային լույսին: Այդ Լույսից ձայն

էր գալիս և Լույսը խոսում էր ինձ հետ ու ասում, որ ես պետք է հոգևորական դառնամ:

Այդ երազներից տարակուսած՝ չգիտեի անելիքս, սակայն մեկ շաբաթ անց

հայտարարություն եղավ, որ Ոստիկանական ակադեմիայում կարող են ընդունելության քննություններ հանձնել միայն այն անձինք, ովքեր ծառայել են բանակում:

Դրանից հետո համոզեցի ծնողներիս ու դիմեցի Հոգևոր դպրանոց: ՀԱՐՈՒԹՅՈՒՆ ՔԵՇԻՇՅԱՆ

Վազգենյան դպրանոցի 1-ին լսարանի սան Ք. Երևան

Գրառված է 2012թ. դեկտեմբերին

10

ԹԵ ԻՆՉՊԵՍ <<ՄԱՀԱՑԱ>> ԵՍ

Մինչ այ սդեպքը ես լսել էի հոգու գոյության, մանավանդ, նրա անմահ լինելու

մասին, բքայց, ինչպես ամենմարդ, ես նույնպես կասկածում էի:

Լինում է, չէ՞, որ միտքդ ինչ-որ բան է ասում, իսկ դու կասկածում եսս: Բայց իմ պատկերացումը փոխվեց, փոխվեց նաև աշխարհայացքս այն բանից հետո, երբ “մահացա” : Բժիշկներն ու գիտությունը այդ վիճակը “Կլինիկական մահ” են

անվանում: 2008թ. հունիսի 24-ն էր՝ Երևանում ապրող Արմենուհի մորաքրոջս թոռան՝ փոքրիկ

Վարդանի քառասունքահանի և մկրտության օրը: Մինչ մեր հարազատներն ու

բարեկամները գտնվում էին Ս. Երրորդություն եկեղեցում, ես և մորաքրոջս որդին զբաղված էինք նման դեպքերում ամանապատասխանատու համարվող գործով՝ խորոված պատրաստելով:

Այնտեղ, որտեղ մեր խորովածի կրակն էր, արևից պատսպարված չէր: Արևը մի կողմից, կրակը՝ մյուս, իրենց գործ արել էին: Բայց ես ուշադրություն չէի դարձնում և երբ մերոնք եկեղեցուց եկան, արդեն գործ ավարտել էինք:

-Կարմրել, շառագունել ես,- ինձ տեսնելով անհանգստացավ մայրս, բայց ես ուշադրություն չդարձրեցի: Հո առաջին անգամը չէ՞ր, որ արևի տակ էի մնացել: Արարատյան դաշտի կիզիչ արևին մանկուց եմ սովոր:

Բայց վիճակս ավելի վատացավ, երբ մի երկու գավաթ գինի խմեցի: Զգացի, որ աչքերիս առաջ սևանում է, բայց մտածեցի, թե կանցնի: Քեռուս տղան՝ Հակոբը, տեսնելով վիճակս, ինձ լոգարան առաջնորդեց: Ես խնդրեցի ինձ մենակ թողնել և

դուռը ներսից կողպեցի: Ծանր էի շնչում, թթվածնի պակաս էի զգում, սիրտս ասաս կանգ էր առել: Հետո ծնկներս թուլացան և աչքերիս առաջ ամեն ինչ սևացավ…

Երբ Հակոբը տեսնում է, որ ես ուշանում եմ, ձայնէ տալիս: Իսկերբ տեսնում են, որ

չեմ արձագանքում, կոտրում են լողասենյակի դուռը և ինձ հանում են այդտեղից: Տեսնում են, որ սիրտս չի բաբախում ուես մեռած եմ:

Իսկ հիա այն մասին, թե այդ պահն ինչպես զգացի ես:

Ես տեսա իմ մարմինը՝ մահճակալին պառկած: Ես երբևէ, ինձ կողքից, այն էլ պառկած, չէի տեսել: Մի բառով ասեմ՝ տեսքս տարօրինակ էր: բոլորն իրար էին խառնվել: Մայրս լաց էր լինում, հայրս երկուձեռքով բռնել էր գլուխը: Երևի

պատկերացնումէր, որ ինձ կորցրեց: Ասեմ, որ մի քանի տարի առաջ մահացել էր եղբայրս՝ 13-ամյա Հակոբը:

Ես կողքից տեսնում էի, թե ինչպես մորաքրոջս հարևանուհին փորձում էճնճումս

չափել, բայց ոչ սրտի զարկ էր զգում, ոչ էլ զարկերակային ճնշում: Սկզբում ես մի քիչ շփոթված էի այդ վիճակից, չէի հասկանում, թե ում մարմինն է

մահճակալի վրայինը, ովքեր են մարմնի շուրջը խռնված, լաց լինող, վշտահար

մարդիկ: Ես կանգնած էի նրանց մեջ, բայց տարօրինակն այն էր, որ նրանք ինձ չէին տեսնում, իսկ ես զարմանալիորեն անտարբեր էի նրանց վշտին, լաց ու կոծին: Անսովոր խաղաղություն էի զգում, թվում էր, թե ես իմ հարազատներին երբևէ չեմ

ճանաչել, ասես նրանք ինձ համար օտար լինեին: Ինչ-որ մի ձայն, սակայն, ինձ հուշում էր, որ ես դեռևս պատրաստ չեմ: Ըստ

երևույթին գործած մեղքերս էին պատճառը:

Մի այլ զարմանալի բան. Կանգնածների մեջ հանկարծ տեսա տարիներ առաջ մահացած եղբորս՝ հակոբին: Մի տեսակ ոչ երկրային և անսովոր պարզություն ու պայծառություն կար նրա դեմքին: Նույն Հակոբն էր՝ իմ մանկության հուշերի մեջ

մնացած եղբայրս, բայց անսովոր էր դեմքի արտահայտությունը և նրանից բխող աներկրային լույսը:

11

Այդ պահին մորաքույրս մտավ սենյակ և հայտնեց, թե շտապ օգնության մեքենա

ուր որ էտեղ կհասնի: Բայց բոլորը հասկանում էին, որ ինձ այլևս ետ բերել հնարավոր չէ, որ ես մեռած եմ:

Հենց այդ պահին ինձ մոտեցավ Հակոբը, բռնեց ձեռքս և հանգիստ ձայնով ասաց.

-Դու իզուր ես եկել, դեռևս քո ժամանակը չի հասել: … Եվ ես, ի զարմանս բոլոր ներկաների, պառկած տեղից վրա նստեցի, բացեցի

աչքերս և բարձր ձայնով ասացի.

-Շտապ օգնության մեքենան ետ ուղարկեք, ամեն ինչ լավ է լինելու: Բոլորը ապշահար եղան: Ես, որ մի քիչ առաջ “մեռած” էի, կենդանացել էի: Մի կարևոր դիտարկում. Ես այդ վիճակում չէի կարող լսել (գոնե մարմնի

ականջներով), թե մարդիկ ինչ են խոսում, ինչպես են չափում ճնշումս ու սրտիս զարկերն ստուգում, ինչպես են շտապ օգնություն կանչում… Բայց ես այդ ամենին տեղյակ էի, ասացի՝ ինչպես:

“Վերակենդանանալուց” հետո ես ցանկացա մենակ մնալ: Երևանից մենակ գնացի իմ հայրենի Բերքանուշ գյուղ: նախ գերեզմանոց՝եղբորս շիրիմին այցի գնացի, հետո տուն:

Չմոռանամ ասել, որ դեպքից հետո, մի 3-4ժամ անդադար բարձրաձայն լաց էի լինում: Ո՞վ իմանա, գուցե թե ադամորդու մեղքերս այդպես էին մաքրվում Աստվածային նախախնամությամբ:

Ես, որ մինչ իմ “մեռնելը” նույնիսկ վախենում էի մահվան մասին մտածել և թերահավատությամբ էի վերաբերվում հոգու գոյությանը, սկսեցի ավելի հանգիստ և առավել լուրջ վերաբերվել այդ հարցերին:

ՄԵՍՐՈՊ ԱՇՈՒՐՅԱՆ Արտաշատի շրջանի Բերքանուշ գյուղ

Վազգենյան դպրանոցի 2-րդ լսարանի սան Գրառված է 2010թ նոյեմբերին

ՔՐՈՋՍ ՓՐԿԵՑ ԵՐԱԶՈՒՄ ՀՆՉԱԾ ՁԱՅՆԸ Այս դեպքը կատարվել է քրոջս հետ, տարիներ առաջ, երբ նա երեխա էր,

փորձանքից փրկվել էր երազում հնչած զգուշացնող ձային շնորիվ: -Այդ գիշեր դրսում սաստիկ քամի էր, բոլորս քնած էինք,- հետագյում պատմում էր

նա,- կեսգիշերին մոտ, քնած տեղս հանկարծ տղամարդկային մի ձայն ինձ

ասաց.”Վեր կաց, նստիր”: Այդ զգուշացնող հրամանը կրկնվեց երեք անգամ: Ես քնից վեր թռա և նստեցի տեղում, սակյն դեռևս չէի հասկացել, թե ինբձ հետ ինչ է կատարվում, և ինչ ձայն էր լսածս, երբ քամու զարկից կոտրվեց պատուհանի

ապակին և ընկավ ուղիղ բարձիս վրա՝ այնտեղ, որտեղ մեկ րոպե առաջ իմ գլուխն էր:

Իմ ճիչը լսելով տանեցիներն արթնացան, բայց երբ իմացան կատարվածը, փառք

տվեցին Աստծուն: ԿԱՐԵՆ ՀԱՄԲԱՐՁՈՒՄՅԱՆ

Սևանի Վազգենյան հոգևոր դպրանոի 1-ին լսարանի սան Գրառված է 2011թ. հունվարի 12-ին

ՏԵՍԱ ՔՐԻՍՏՈՍԻՆ Իմ կյանքում շատ զարմանալի դեպքեր են եղել, սակայն ամնենազարմանալին և

հրաշալին այն էր, որ տեսա Հիսուս Քրիստոսին: Պատարագի ժամանակ հանկարծ տեսա Նրան՝ սպիտակ զգեստներով, արտառոց և աներկրային փայլով: Մի

12

զարմանալի ուրախություն և հուզմունք իջավ վրաս: Հիմա էլ շատ անգամ

Պատարագի ժամանակ զգում են Նրա անտեսանելի, բայց իրական ներկայությունը: ԼՈՒՍԻՆԵ ՍԵԴՐԱԿՅԱՆ

Ք. Ապարան Գրառված է 2011թ. հունվարին

ՏԻՐԱՄՈՐ ՀՐԱՇԱԼԻ ՊԱՏԿԵՐՆ՝ ԻՄ ՏԱՆ ՊԱՏԻՆ

1991թ. նոյեմբերի 7-նէր: տանը մենակ էի և հեռուստացույց էի նայում: հանկարծ իմ ներսում ձայն հնչեց.”Նայիր դիմացի պատին”: Հայացքս թեքեցի էկրանից և պատին լուսավորված պատկեր տեսա՝ Սուրբ Տիրամայրն էր, Մանուկ Հիսուսին

գրկած, իսկ կողքին մի տղամարդ էր ծնկած, որ իմ կարծիքով Հովսեփն էր: Պատկերացրեք իմ ցնծությունն ու ուրախությունը: Ես սկզբում կարծում էի, թե այդ

հայտնությունը միայն ինձ համար է, սակայն ժամանակն անցնումէր, իսկ պատկերը

չէր ջնջվում: Այդ մասին ասացի ուրիշներին: Եղան մարդիկ, ովքեր թերահավատությամբ նայեցին, նույնիսկ ծիծղաեցին վրաս.

-Ով գիտե, վառարանի ծխից է առաջացել, իսկ դու քո երևակայության մեջ

Տիրամոր պատկեր ես համարել: Ես արցունքն աչքերիս սկսեցի մաքրել, սրբել պատը, սակայն պատկերը չանցավ

և մինչև օրս էլ մնում էի մ տան պատին:

ԳՈՀԱՐ ՍՈՂՈՄՈՆՅԱՆ Ք. Ապարան

Գրառված է 2011թ. հունվարին “ԱՆՄԱՀԱԿԱՆ ՋՈՒՐԸ”

Թոռնիկս՝ 2,5 տարեկան Նարեն հիվանդ էր: Ցավում էր կոկորդը: Մի քանի

անգամ բժշկի էինք տարել, դեղեր տվել, բաց ապարդյուն:

2011թ. հունվարի 6-ի Սուրբ Ծննդյան Պատարագից հետո, ինչպես միշտ, Ջրօրհնեքի արարողություն եղավ: Ջրօրհնեքի ջուր տվեցինք նաև Նարեին: Խմեց առավոտյան և երեկոյան: Հաջորդ առավոտյան արթնացավ և անգինայից հետք

անգամ չէր մնացել: Այցելության եկած բժիշկը զարմացավ, եր երեխան այդքան արագ առողջացել է,

իսկ Նարեն օրհնած ջրի անունը “Անմահական ջուր” դրեց:

ԷԴԻԿ ԱՐԶՈՒՄԱՆՅԱՆ Ք. Սևան

Գրառված է 2011թ. հունվարի 10-ին

ԲԱԶՈՒՄ ԵՆ, ՏԵՐ, ԶԳՈՐԾՍ ՁԵՌԱՑ ՔՈՑ

Երբ կատարվում էին “Սուրբ Հռիփսիմե” եկեղեցու նարքին հարդարման

աշխատանքները, Մկրտությն ավազանի վերևում՝ պատին երևացին,

13

սրբապատկերներ, որոնց մեջ հստակ ընդգծվում էր Աստվածամոր պատկերը: Այժմ

պատի այդ հատվածը ներկված չէ և յուրաքանչյուր եկեղեցի այցելող կարող է այն տեսնել:

Բիյսկ քաղաքոում մեր հայրենակից Աշոտ Մեխանաջանյանի տանը պահվող

սրբապատկերը տեղափոխում են մեկ այլ տեղ: Այդ պահից սկսած նրա ընտանիքը հայտնվում է անհանգիստ վիճակում: Նախկին տերեը ստիպված սրբապատկերը ետ են վերադարձնում և զարմանքով նկատում են, որ այն սենյակի վարագույրների

վրա, ուր փակցված էր այն, փաքրիկ խաչապատկերներ են հայտնվել: Այս ամենին մենք ինքներս ենք ականատես եղել, տնօրհնեք կատարել և համոզվել, որ այդ խաչի պատկերները մարդու ձեռքի գործ չեն:

Մի անգամ եկեղեցի բերեցին մի նորածին երեխայի, որին բժիշկները յոթ օրվա կյանք էին խոստացել: Լինելով աստվածավախ մարդիկ, ծնողները համաձայնեցին երեխային մկրտել: Մկրտությունից մեկ ամիս անց եկեղեցի եկան երեխային բուժող

բժիշկները: Զարմացած էին, որ երեխան բժշկվել էր և գտնվում էր կատարյալ առողջ վիճակում: Ծնողների խնդրանքով չենք հայտնում երեխայի և իրենց անունները:

Մի օր իր հարազատների հետ բժշկական վերջին ստուգումներից առաջ

աղոթելու համար եկեղեցի եկավ մի կին, որ գլխի ուռուցք ուներ:Հոգեբանական դժվար զրույց տեղի ունեցավ: Որոշեցինք օրհնել Մկրտության ավազանի աղբյուրկ ջուրը և տվեցինք, որ նա խմի: Մեկ շաբաթ անց կինն աննկարագրելի ուրախությամբ

եկեղեցի եկավ հայտնելու, որ բժիշկները բավական մանրակրկիտ քննություն են կատարել և ոչ մի ուռուցք չեն հայտնաբերել:

Վստահ ենք, որ նման պատմություններ բոլոր եկեղեցիներում և Տիրոջը

հավատացող յուրաքանչյուր մարդու հետ կարող են կատարվել: Կամքը մերն է՝ կրող ենք հավատալ կամ չհավատալ, բայց փաստ էոր այս ամենով մենք ավելի ենք զորանում, և Տիրոջն ուղղված մեր աղոթքներում խոստովանում՝ բազում են, Տեր

զգործս ձեռաց Քոց”: ՏԵՐ ՄԵՍՐՈՊ ՔԱՀԱՆԱ ՀԱԿՈԲՅԱՆ

“Հայաստանյայց եկեղեցի” “Армянская церковь” Հայ Առաքելական եկեղեցու Նոր նախիջևանի և Ռուսաստանի հայոց

թեմի ամսաթերթ, 2010թ. մայիս, թիվ 5

ՍԱԼՈՐԻ ԾԱՌՆ ՈՒ ՄԱԳԱՂԱԹԻ ԹԵՐԹԸ

Այս դեպքը տեղի է ունեցել ավելի քան 35 տարի առաջ: Պապս քահանա էր, մեծ գրքեր ուներ, մագաղաթե մատյաններ: Այդ գրքերի

համար նրան գյուղում “մատյան” մականունով էին կանչում: Սովի տարիներին

մերոնք այդ մատյաններից մեկը վաճառել, թե՞ հացով էին փոխանակել, իսկ մյուսը մնացել էր: Պապիս մահից հետո մեր՝ Գեղարքունիքի մարզի Ծովագյուղից քեռիս Սևան քաղաք էր տեղափոխվել և Մատյանն էլ տարել էր հետը:

Նոր տուն տեղափոխվելուց տարիներ անց քեռուս տան հետևում սալորի մի ծառ աճեց: Բայց զարմանալին սալորի ծառը չէր, այլ այն, որ առանց պատվաստելու, այդ ծառը երկու տեսկի սալոր էր տալիս՝ սև և շեկ: Հետո, սալորենին մեծացավ,

բարձրացավ և սկսեց ստվեր նետել տան վրա: Դրանից տունը խոնավանում էր: Քեռիս որոշում է ծառի ճյուղերի մի մասը կտրել: բարձրանում է ծառի վրա, սկսում է կտրել ճյուղերը և… զարմանլի բան. Թուլանում է ողջ մարմինը, այլևս չի կարողանում

ներքև իջնել: Մի կերպ իջեցնում են ծառից: Եվ այդպես թուլացած, անկողնյին հիվանդ՝ մնում է մեկ տարի: Մի օր էլ երազում գալիս է մի մարդ ու խստորեն ասում.

14

-Դու որ իմ ճյուղերը կտրեցիր, չիմացա՞ր, որ դա ծառ չէր, այլ ես էի,- և քեռուս

զարմանքը բանի տեղ չդնելով շարունակում է,- արմատիս մոտ փորիր, իմ թերթերից մեկն այնտեղ է, հանիր:

Արթնանում, երազը պատմում է տանեցիներին:

-Ես վախենում եմ, ես չեմ փորի,- ասում է քեռուս տղան,հետո հորը գրկում, տանումէ ծառի բնի մոտ: Քեռիս նստած տեղը սկսում է փորել և արմատների մոտից հանում է Մատյանի թերթը:

-Հայրիկ, ավարտեցի՞ր, գա՞մ քեզ տանեմ տուն,- հարցնւոմ է որդին: -Չէ, էլ ի՞նչ տանես,- ասում է քեռիս, վեր է կենում և ասես երբեք հիվանդ չէր եղել,

սեփական ոտքով գալիս է տուն:

*** Ցավոք, այդ մատյանը հետագայում կորավ քեռուս տանից:

ՍՈՒՐԲ ՎԱՐԴԱՆԻ ՀՐԱՇՔԸ

Դեպքը տեղի է ունեցել հեռավոր 1937 թվականին՝ Ստալինյան բռնությունների

ամենաթուդ շրջանում: Այդ տարի մայրս նոր ծննդկն է լինում, իսկ մեր “օթախում”

ապրելիս է լինում մեր գյուղի դպրոցի տնօրենը: Հայտնի չէ, թե ում մատնությամբ, Ներքին գործերի բաժնի աշխատակիցները գիշերովգալիս են տնօրենին տանելու: Գիշերով թակում են սրահի դուռը: Այդ սրահի մեջ էին բացվում և մեր սենյակի, և

“օթախի” դռները: Տնօրենը, բնականաբար, դուրս չի գալիս, հայրս տանը չի լինում և մայրս է գալիս դուռը բացելու: Մինչև ճրագը վառում, մինչև հասնում է դռանը… զայրացած միլիցիոներները զարկում, խորտակում են դուռը և մայրս մնում է ընկած

դռան տակ: Վախը մի կողմից, հարվածը՝ մյուս… խեղճ կինն ուշագնաց է լինում և ընկած մնումէ սրահում; տնօերնին ձերբակալում, տանում են, իսկ մայրս անդամալույծ, կեսմարդ է դառնում: Չի կարողանում շարժվել, տան գործ անել:

Հայրս ամեն առավոտ, գործի գնալուց առաջ մորս տանում, թողնում էհորանց տունը, իսկ երեկոյան բերում է տուն:

Մի առավոտ էլ մայրս նստածէ լինում մեր դռանը, երբ տեսնում է, որ գյուղի

հայտնի խելապակաս մի աղջիկ եղանը ուսին դաշտ է գնում: -Տեր Աստված,- լաց է լինում խեղճը,- ես Զորոյի չափ է՞լ չկամ: Ախր ես ինչպե՞ս

անդամալույծ մնամ ու իմ մատղաշ երեխեքին խնամել չկարողանամ:

Ասում, լաց էլինում և հանկարծ տեսնում է, որ մի ծերունի է կանգնած իր առաջ: -այնքան նման էր սկսեսրայրիս եղբորը,- հետագայում հիշումէր մայրս, որ ես

կարծեցի, թե ինքնէ: Ոտքերիս ուժ տվեցի, պատը բռնելով փորձեցի ոտքիկանգնել:

Ախր ես ջահել հարս էի ու ադաթի ուժով պարտավոր էի ոտքի կանգնել ծեր մարդու առաջ: Մի խոսքով, փորձեցի ոտքի կանգնել, իսկ ծերունին ասաց.

-Աղջիկ ջն, ես հասա քեզ օգնության, էլ չվախենաս:

-Դու, դու… ո՞վ ես,- վախից կակազում է խեղճ կինը: -Մի վախենա,- ասում է,- ես Սուրբ Վարդանն եմ: Դու կանչեցիր, ես էլ հասա քեզ

օգնության: Ամեն տարի ինձ համար մատաղ կանես: Կբերես Ալափարս՝ իմ մատուռը,

իսկ եթե այնտեղ գալ չկարողանաս, կտանես ձեր գյուղ՝ ավզով ախպուր, որտեղ իմ քույրն է թաղված:

Ասում է ու մինչ մայրս աչքերը կթարթեր, անհետանում է:

“Դե որ այդպես է,- մտածում է մայրս,- արիփորձեմ կանգնել”: Փորձում է և զարմանալի բան, ոտքերն ու թևերը ասես երբեք էլ թուլացած չեն եղել: Մտնումէ սրահ, հետո հացատուն, վառում է թոնիրը, կաթը դնում է վրան: Մի խոսքով…

իրիկունը հայրս գալիս է տուն և զարմանում: Այսինքն ամեն ինչ՝ ինչպես հեքիաթում, ամեն ինչ՝ հեքիաթի նման…

15

Դրանից հետա մայրս աեողջանումէ: Եվ ամեն տարի,մինչև իր մահը, մայրս

մատաղ էր տանում կամ Ալափարս, կամ մեր գյուղի Ավզով ախպուր: ՎԱՐՍԻԿ ԳՈՒԼԱՆՅԱՆ

Գեղարքունիքի մարզ, գ. Ծովագյուղ Գրառված է 2011թ. մայիս 24-ին

ԹՈՌԱՆ ԱՂՈԹՔԸ

Աստվածավախ կին է մայրս: Նա Աստծո սերը և հավատքի մասին իր գիտելիքները ժառանգել է իր պապ Հակոբից: Խորհրդային տարիներին, երբ ամենուր աստվածամերժություն էր, մայրս եկեղեցի էր հաճախում: Ճիշտ է, երկար

չէր մնում, բայց և այնպես հասցնում էր իր աղոթքը հղել Տիրոջ առաջ: Ինչ պատմելու եմ՝ տեղի է ունեցել շուրջ 25 տարի առաջ: Մորս Հակոբ պապը

մահամերձ է լինում: Մայրս՝ երիտասարդ աղջիկ, հերթապահում է պապի մահճի մոտ:

Պտտվում է նրա շուրջը և հիշում է նրա խրատը. -Եթե Աստծուց որևէ բան ես խնդրում սրտանց, Նա անպայման կատարում է,

միայն թե ճիշտ խաչակնքվիր և ճիշտ ասա “Հայր մեր”-ը:

Այս հիշելով մայրս ծնկի է գալիս և աղոթում է. -Տեր աստված, Հիսուս քրիստոս, խնդրում եմ պապիս մի տարիէլ կենդանի

պահիր,- արցունքով լի աչքերն ուղղում է մահամերձի վրա և շշնջում.

-Հավատում եմ, Տեր Աստված, որ պապիս ողջ ես թողնելու: Ասենք, որ հավաքվել էին բոլոր բարեկամները, նույնիսկ հոգացել թաղման

ծախսերը, քանզի բոլորը համոզվածէին, որ Հակոբ պապը մահանալու է: Սակայն

անցնում էին ժամերը, իսկ պապիկը… Որաշ ժամանակ անց պապը խնդրում է իրեն մենակ թողնել, քանի որ քունը տանում է:

-Միայն Ալվարդս թող մնա,- հազիվ շշնջում է նա:

Բոլորը տարակուսած իրար են նայում. ջահել աղջկան ինչպե՞ս թողնել մահամերձի մոտ, բայց կատարում են հիվանդի կամքը: Ինչևէ: Մայրս մնում է, մինչև որ պապիկը քնում է, հետո ինքը ծածկում է դուռը և դուրս է գալիս սենյակից:

Պապիկը քնում է մինչև լուսաբաց, իսկ լուսաբացին արթնանում, նստում է անկողնում՝ ասես ոչինչ էլ չէր պատահել: Բոլորը զարմանում են, բացի մորիցս: Մայրս փութով դուրս է գալիս տանից ու գնում է եկեղեցի, որպեսզի իր գոհությունն ու

փառաբանությունը վերառաքի առ Տեր: … Իսկ Հակոբ պապը ապրեց ևս մեկ տարի և մահացավ մեկ տարի անց՝ ճիշտ

նույն օրը: Երեկոյան գնաց քնելու, իսկ առավոտյան վեր չկացավ:

ԳՈՐՏՆՈՒԿՆԵՐՆ ԱՆՑԱՆ

Իմ աջ ձեռքի վրա գորտնուկներ կային: Ինչ բժշկական միջոցներ օգտագործեցի՝ չօգնեց:

Վերջապես, երբ մի անգամ մորս հետ եկեղեցի գնացի, մորս խնդրեցի, որ ինձ հետ

Աստծուն աղոթի, որ այդ գորտնուկները վերացնի: Ես ձեռքս հպեցի եկեղեցու պատին և ամբողջ հոգով խնդրեցի Տիրոջը, որ բուժի այդ փոքրիկ ցավը:

Անցավ մի որոշ ժամանակ և գորտնուկները վերացան, ասես իսկի չէին էլ եղել:

ԳԱԳԻԿ ՀՈՎՀԱՆՆԻՍՅԱՆ Ք. ԵՐԵՎԱՆ, ԴԱՎԻԹԱՇԵՆ թաղամաս, ԴՕՍԱԱՖ-ի շենք

Գրառվել է 2009թ.

16

ՓՐԿԵՑ “ՀԱՅՐ ՄԵՐ”-Ը

2007թ. ամռանն էր: Քեռուս և մեր ընտանիքները հանգստանում էին Սև ծվի

ափին՝ Նովոմիխայելովսկում:

Մի օր, իսկ ավելի ստույգ՝ հուլիսի 7-ին, լողափում էինք: Ծովը ծփում էր, ալիքները բավական բարձր էին: Քեռուս տղան՝ Գրիգորը կանգնած էր ափի մոտ և խաղում էր ալիքների հետ: Ինքն էլ չիմացվ ինչպես եղավ, որ ալիքները ոտքի

տակից ավազը տարան և սկսեց խեղդվել: Տեսնելով այդ, ես օգնության հասա: Քանի որ նրանից մեծ էի, փորձեցի վեր բարձրացնել: Սակայն 11 տարեկան Գրիգորը խեղդվողին յուրահատուկ վարքագծով փաթաթվեցինձ: Ինքը ջրից վերև էր, ես՝ ջրի

տակ: Հիմա էլ ես սկսեցի խեղդվել: Զգացի, որ շունչս կտրվում է, գիտակցությունը լքում է ինձ: հանկարծ հիշեցի Տերունական աղոթքը, բայց քանի որ գիտակցությունս մթագնումէր, ամբողջ աղոթքը հիշել չկարողացա: Մտքիս մեջ ասացի միայն “Հայր” և

“Ամեն”: Այսինքն աղոթքի առաջին ու վերջին բառերը: Հենց ասացի, զագցի, որ Գրիգորը ինձ փաթաթած ձեռքերն արձակեց: Ես

ազատվեցի: Այդ պահին նաև մեզ օգնության հասան ափից:

Տարիներ են անցել, բայց ես այդ օրհասական պահը չեմ մոռացել և համոզված եմ, որ “Հայր մեր”-ը փրկեց մեզ:

ԻՆՉՊԵՍ ԱՆՁՐԵՎ ՏԵՂԱՑ

Սուրնբ գիրքը պատմում է, թե ինչպես Եղիա մարգարեն աղոթքով 3 տարի և վեց ամիս փակեց երկինքը և անձրև չեկավ, իսկ դրանից հետա աղոթեց և երկինքն անձրև տվեց ( Գ. Թագ. 18: 29-46, Ղուկ. 4: 25-30):

2008թ. ամռանը կարծես երկինքը փակված լիներ մեր գյուղի վրա: Ռուսաստանի դաշնության Դոնի Ռոստովի մարզի Մյասնիկյանի շրջանի Չալդր հայաբնակ գյուղում այդպիսի երաշտ չէր եղել: Ամեն ինչ չորացել էր: Հողը, բույսերը, կենդանիներն ու

մարդիկ անձրև էին երազում: Լավ հիշում եմ՝ Եղիական պահքի օրերն էին: Տեր Թադևոս քահանան որոշեց

ջրհորն օրհնել և անձրև խնդրել Տիրոջից: Թափորով, շարականներուսաղմոսներ

երգելով եկեղեցուց գնացինք ջրհորի մոտ: դույլով ջուր հանեցինք և քահանան համապատասխան աղոթքով Տիրոջը խնդրեց գթալ և անձրև տալ չորացած հողին:

Երկինքը անամպ ու կապույտ էր, նայում էիր և հավատդ չէր գալիս, թե կարող է

անձրև գալ: Բայց հանկարծ զարմանալի բանն տեղի ունեցավ: Ինչպես Եղիայի ժամանակ, երկնքում առաջացավ մի ամպ, հետո ամբողջ երկինքը պատեց ամպերով ու հորդառատ անձրև եկավ:

Մենք նայում էինք երկինք և ոմանց այդ ամպը Հրեշտակի պատկերով էր երևում: ( Տես լուսանկարը)

17

ՄՅՈՒՌՈՆ ՀԱՅՊԱՐՅԱՆ ՌԴ ԴՈՆԻ ՌՈՍՏՈՎԻ մարզի Մյասնիկյանի շրջանի Չալդր գյուղ

Սևանի Վազգենյան դպրանոցի 1-ին լսարանի սան Գրառված է 2011թ. նոյեմբերի 11-ին

ԻՆՉՊԵՍ ՀԱՄՐԱՑԱՎ ՊԱՊՍ

Դեպքը տեղի է ունեցել 1990 կամ 1991 թվականին: Ես այդ ժամանակ կլինեի 9-10 տարեկան տղա: Մի օր պապիկս՝ Յաշա Գալստյանը հանդից տուն եկավ սարսափած և այլայլված: Խոսել չէր կարողանում: Մերոնք իրար խառնվեցին՝

մտածելով երևի հանդում գել ու գազան կամ գող ու հարամի է տեսել, որ այդպես վախեցել է:

Ուզում էր հարցերին պատասխանել, բայց խոսել չէր կարողանում: Այդպես մի

կերպ անցկացրեց գիշերը, իսկ առավոտյան նշաններով հասկացրեց, թե ուզում է, որ իրեն տանենք հարևան Յաղդան գյուղ: Հայրս մեքենա ճարեց: պապիկս, ես ու հորեղբորս աղջիկը՝ մարիամը նստեցինք ու գնացինք հարևան գյուղ: պապիկս

նշաններով հասկացրեց, թե ուզում է գնալ այնտեղի Ս. Սարգիս մատուռը: Երբ հասնաք, նա մտավ ներս, մտքում աղոթեց, մոմ վառեց: Երբ դուրս եկավ, սկսեց խոսել: հետո պատմեց, թե իր հետ ինչ էր կատարվել:

Սարում անասուն պահելիս մտնում է մեր հանդում գտնվող փոքրիկ մատուռը: Նստում է որոշ ժամանակ, հետո պառկում է այդտեղ ու քնում է: Ասեմ, որ նա այնքան էլ չէր հավատում Աստծուն: Ո՞վ իմանա, մատուռում ի՞նչ մտքեր են այցի

գալիս նրան: Քնում է և երազում մի սարսափելի վիշապ է հայտնվում ու սպառնում է: Պապիկս սարսափում է, իսկ վիշապն ասում է, թե սրբության հետ անհարգալից վարվելու համար նրան պատիժ է տալու:

“Կհամրանաս,- ասում է,- խոսել չես կարողանա այնքան ժամանակ, մինչև որ գնաս հարևան գյուղի ս. Սարգիս մատուռում աղոթե ու մոմ վառես”:

ՍԱՐԳԻՍ ԳԱԼՍՏՅԱՆ Լոռու մարզ, գ. Աղեկի

18

Վազգենյան դպրանոցի 2-րդ լսարանի սան

ՔԱՂՑԿԵՂԻ ԲՈՒԺՈՒՄԸ

1999 թվականին սկեսրոջս կրծկում նորագոյացություն հայտնաբերվեց: Դիմեցինք

բժշկի, բայց բժիշկները հրաժարվեցին վիրահատել, քանի որ հիվանդությունն արդեն

երրորդ փուլում էր և չարորակ ուռուցքն իր թելերն էր տարածել նաև մյուս օրգաններում:

Քիմիա նշանակեցին: Երեք անգամ քիմիա ստանալուց հետո այնքան վատացավ

վիճակը, որ նա հրաժարվեց մյուս կուրսերն ընդունելուց և ճարահատված որոշեց դիմել ժողովրդական բժշկության միջոցներին: Ինչ ասում էին անում էր՝ էլ բուսական տարբեր թուրմեր, էլ սպիտակ նավթ, էլ… Հետևանքը այն եղավ, որ ուռուցքը

դարձավ բաց վերք: Մի օր առաջարկեցի դիմել քահանային: Եղան մարդիկ, որ ծաղրեցին ինձ, թե՝

բժշկությունը ոչինչ անել չի կարողացել, քահանան ի՞նչ պիտի անի: Ես համառեցի,

քանզի գիտեի, որ բուժողը ոչ թե քահանան կամ մարդն է, այլ Աստված, իսկ Աստծո բարեգթությանը սահման չկա այնպես, ինչպես որ սահման չկա Նրա հնարավորություններին: Ես համառեցի և Արթիկի Լմբատավանքի Տեր Լևոն

քահանային խնդրեցինք այցելել հիվանդ սկեսրոջս ու Խոստովանության կարգ կատարել:

2012 թվականին էր, Մեծ պահքի օրերին, սկեսրոջս վիճակը ծանր էր՝ պառկած

էր անկողնում, իսկ աջ ձեռքը ուռել ու թուլացել էր: Զանգահարեցի Տեր Լևոնին և նրա հետ գնացինք հիվանդին այցելության: Մի քիչ նստեցինք, զրուցեցինք հոգևոր թեմաներով: Հիվանդի մոտ էին նաև նրա քույրերը, ներկա էր նաև տեգրոջս կինը,

նրա երկու որդիները: Տեր Լևոնը արարողություն կատարեց, Հիվանդաց աղոթքներ: Դրանից հետո

հիվանդին ու քահանային մենակ թողեցինք: Տեր հայրը խոստովանեցրեց նրան,

հետո Հաղորդություն տվեց: Երբ մենք դրանից հետո սենյակ մտանք, տեսանք, որ սկեսուրս իրեն լավ է զգում:

Նա շատ էր զարմացել, որ իր թուլացած և անգործության մատնված աջ ձեռքով

կարողացել էր խաչակնքել:Իինքն իրեն ակնհայտորեն լավ ու թեթևացած էր զգում: Այդ օրվանից սկսեց նրա վիճակը բարելավվել: Մի որոշ ժամանակ անց նաև ուռուցքից առաջացած վերքը փակվեց և հիմա նա կարոանում է ձեռքը շարժել, իր

ամենօրյա գործերն անել: Փառք Աստծո:

ՎԱՐԴՈՒՀԻ ՄԿՐՏՉՅԱՆ Ք. Արթիկ, Գրի է առնված Տեր Լևոնի միջոցով

ԹԵ ԻՆՉ ՊԱՏՄԵՑ ԹՈՒՐՔԻԱՅԻՑ ԵԿԱԾ ՄԱՐԴԸ

Ես քահանայի որդի եմ: Հայրս ծառայում է Վիրահայոց թեմում՝ Տեր Հուսիկ քահանան է: Նրա մոտ հաճախ են տարբեր մարդիկ գալիս, պատմում զանազան անհավատալի դեպքեր ու տարբեր եղելություններ: Մի անգամ հորս մոտ էր եկել մի

տղա, որ Թբիլիսիի բնակիչ է, բայց ինչ-ինչ պատճառներով գնացել էր Թուրքիա և աշխատում էր այնտեղ:

Ահա թե ինչ պատմեց նա:

19

-Ես աշխատում էի Ստամբուլ քաղաքում: Մի անգամ, երբ աշխատանքից տուն

եկա և գիշեը քնած էի, հանկարծ իմ սենյակի դուռը ուժեղ բախեցին: Արթնացա, վեր կացա տեղիցս: Ինչ-որ մեկն ինձ կանչում էր մորս ձայնով ու խնդրում էր, որ բաց անեմ սենյակի դուռը: “Մայրս է”,- անցավ մտքովս, բայց նույն վայրկյանին հիշեցի, որ

մայրս Վրաստանում է՝ Թբիլիսիում ու սարսռացի: Արթուն էի, քնած չէի, որ ասեի, թե երազ եմ տեսնում, բայց կանչողը մայրս էր: Մտածեցի, թե նրա հետ հաստատ մի վատ բան է կատարվում, որ նրա ձայնն եմ լսում, բայց ոչ միայն ձայնն էի լսում, այլև

դռան հետևում կանգնած ինչ-որ մեկը կար: Մտածեցի. ”Սա չարի արածն է”,- ու խաչակնքեցի դուռը, հետո բացեցի: Մարդ չկար, բայց դռան վրա անհավատալի կերպով մնացել էր խաչի նշանը, ասես արյունի վրա գծած: Եկա, պառկեցի, թվում էր՝

ուր որ է քնելու եմ, բայց նորից ձայն լսեցի: Այս անգամ իմ գործատիրոջ աղջկա ձայնը: Աղջիկն ինձ ձայն էր տալիս ասես լուսամուտի տակ կանգնած: “Լավ, սա ինձանից ի՞նչ է ուզում”,- մտածեցի սրտնեղած ու մոտեցա պոտուհանին: Տեսա, որ

իրոք, իմ գործատիրոջ աղջիկը կանգնած է պատուհանի տակ, բայց հանկարծ ասես նրա դիմակը պատռվեց ու տակից երևաց տարաշխարհիկ մի էակ, որը հետո աներևույթ դարձավ:

Կարծում եմ, որ դա մարդկության թշնամու խաղն էր ինձ հետ: Ես ում էլ որ պատմեմ այդ մասին, հաստատ չի հավատա: Իրոք, մարդն ինչպե՞ս հավատա նման բանին, եթե սեփական աչքով չի տեսել:

Ես սա լսել եմ իմ ականջով, Թուրքիայից եկած այդ մարդու շուրթերից, որի անունը ցավոք չեմ հիշում:

ԵՂԻՇԵ ՀԱՐՈՒԹՅՈՒՆՅԱՆ Թբիլիսի քաղաքի բնակիչ

Սևանի Վազգենյան հոգևոր դպրանոցի 1-ին լսարանի սան Գրի է առնված 2012թ սեպտեմբերի 25-ին

ՄԵՐ ԳՅՈՒՂԻ ՀՐԱՇԱԳՈՐԾ ՄԱՏՈՒՌԸ

Մեր՝ Առատաշեն գյուղի մատուռը դարերի պատմություն չունի: Այն կառուցված է

1917-1918 թվականներին, բայց Աստծո զորությամբ բազմաթիվ

հրաշագործություններ են կատարվում այնտեղ: Շատ են այն մարդիկ, ովքեր գիշերով կամ թեկուզև ցերեկոքվ տեսել են մատուռի Սրբին՝ սպիտակ հանդերձներով: Մարդիկ այնքան են սիրում իրենց գյուղի սրբատեղին, որ ամեն

տարի նշում եննրա տոնը, որտը կոչվում է<Սրբի տոն>: Ամենտարի այդ օրը հազարավոր մարդիկ են այցելում մոեր գյուղ, մատաղ են անում… Մի խոսքով: Պատմելիքս վերաբերում է 2009 թվականին:

Այդ տարի <Սրբի օրը>, երբ օրն արդեն երեկոյացել էր և համարյա մարդ չկար, մի մարդ բերեցին մեքենայով: Ես պատանի էի և մատուռի մերձակայքում էի: Այդ մարդը իջավ մեքենայից, շատ դժվարությամբ ոտքերը փոխելով մոտեցավ

մատուռին: Չգիտեմ, թե ինչ էր պատահել նրան: Արդյոք բնածի՞ն արատի հետևանք էր նրա կաղությունը, վերքի, թե՞ հիվանդության, բայց տեսա, որ շատ դժվարությամբ էր քայլում: Նա մտավ ներս, մոմ վառեց և երկար ժամանակ աղոթում էր: Հետո դուրս

եկավ և ոտքերը դարձյալ դժվարությամբ փոխելով մոտեցավ մատուռի մոտի ծառին: Առաջ անցնելով ասեմ, որ մատուռի մոտ մի ծառ կա, ինչպես որ մեր շատ սրբավայրերի մոտ, որից հիվանդները կապում են իրենց հագուստի մասերը:

Անշուշտ դա հեթանոսական սովորություն է և բուժողը ոչ թե ծառը կամ մատուռի շեռնքն են, այլ Աստված, բայց դա ուրիշ հարց է: Անդրադառնալով պատմությանն

20

ասենք, որ մարդը մոտեցավ ծառին, իր թաշկինակը կախեց նրանից, հետո մեքենա

նստեց ու գնաց: Մեկ շաբաթ անց նա նորից ուխտ եկավ մատուռ: Այս անգամ նկատելիորենավելի

լավ էր քայլում: Մտավ ներս, նորից մոմ վառեց, աղոթեց երկար, իսկ երբ դուրս եկավ,

տեսա, որ այլևս չի կաղում: Բժշկվել էր: Դրա պատճառը, կարծում եմ առաջին հերթիօն նրա մեծ հավատն էր

Աստծո նկատմամբ և հետո մեր մատուռի հրաշագործ զորությունը:

ԱԼԲԵՐՏ ԱՎԱԳՅԱՆ Գյուղ Առատաշեն

Գրառված է 2012թ. դեկտեմբերի 4-ին ԱՆԴԱՄԱԼՈՒՅԾԸ ՍԿՍԵՑ ՔԱՅԼԵԼ

Դեպքը տեղի է ունեցել 2003 թ. ամռանը Կեչառիսում: Վանք էին եկել

ամուսիններ, իրենց հետ բերելով երեխային, որ անդամալույծ էր և չէր կարողանում

քայլել: Նրանք գրկել էին երեխային ու կանգնել գավթի որմնանակարի առաջ: Որմնանկարում պատկերված են Հիսուս Քրիստոսը, Մարիամ Աստվածածինը և Հովհաննես Մկրտիչը: Երեխան կլիներ 11-12 տարեկան: Ծնողները երեխային

գրկած կանգնել էին նկարի առաջ ու լաց էին լինում: Նրանք տարված էին աղոթքով ու ասես ոչինչ չէին նկատում:

Հանկարծ երեխան շարժվեց հոր գրկում և նրան խնդրեց, որ իրեն գետնին դնի:

հայրը, աղոթքով տարված ասես չհասկացավ, թե ինչ է անում ու երեխային իր գրկից իջեցրեց:Երեխան սկսեց կաղալով քայլել: Ծնողներն ուշօրեք հասկացան կատարվածը , հասկացան, որ երեխան սկսեց քայլել և այս անգամ սկսեցին ավելի

ուժգին լաց լինել, բայց արդեն ուրախությունից: ԳԵՎՈՐԳ ՍԱՐԿԱՎԱԳ ՀԱԿՈԲՅԱՆ

Կեչառիսի վանական համալիրի սարկավագ Գրառված է 2012թ. նոյեմբերի 23-ին

Դեպքը տեղի է ունեցել մոտ երեք տարի առաջ՝ 2009թվականին, Արտաշատի

սուրբ Մարիանե եկեղեցում: Եկեղեցի բերեցին մոտ երեսուն տարեկան մի կնոջ, որը

ջղաձգվում էր, ժամանակ առ ժամանակ կատարում անկանոն շարժումներ, անկապ բացականչություններով ցնցումէր օդն ու ներկա գտնվողներին: Մի քքանի հոգի, հավանաբար հարազատներից, բռնել էին նրա թևերից, թույլ չտալով փախչել

եկեղեցուց: Տեր Մկրտիչն սկսեց աղոթել նրա համար, որի ընթացքում կինը ավելի

սաստկացրեց ջղաձգումները, նույնիսկ ընկավ գետնին: Իսկ երբ տեսավ խաչը,

սկսեց աղաղակել սարսափահար եղած, ջղաձգվեց այնպես, կարծես մեռավ: Իսկ քահանան աղոթում էր և վերջապես Աստծո զորությամբ ու ողորմությամբ կինն ասես հանդարտվեց ու հանգստացավ: Նրա դեմքը հագնած ու խաղաղ արտահայտություն

ստացավ: Հետո մոտեցավ ու համբուրեց խաչը, որից մի քիչ առաջ սարսափում էր ու

փախչում:

Հետո քահանայի օրհնությունն ստանալով վերադարձավ տուն:

ՍԱՄՎԵԼ ՊԱՊԻԿՅԱՆ ՍԵՎԱՆԻ ՎԱԶԳԵՆՅԱՆ ԴՊՐԱՆՈՑԻ 1-ԻՆ

21

ԼՍԱՐԱՆԻ ՍԱՆ

Գրառված է 2012թ. նոյեմբերին

ՀԱՎԱՏՈՒ՞Մ ԵՍ ԱՍՏԾՈՒՆ

1988թ. դեկտեմբերի 7-ի ահեղ երկրաշարժը շատ բան փոխեց մարդկանց կյանքում: Շատերը հարազատներ ու բարեկամներ կորցրին, շատերն էլ իրենք ճաշակեցին աղետի հասցրած դառնությունները: Հիմա էլ կան մարդիկ, ում կյանքը

բաժանվում է երկու մասի՝ նախքան երկրաշարժը և երկրաշարժից հետո: Այդպիսի մարդկանցից մեկն էլ Գյումրեցի Գոհարիկ Առաքելյանն է: Հենց նրա <Կիսաբաց լուսամուտներ> հաղորդաշարում արած պատմությունն էլ որոշեցինք գրի առնել,

քանի որ այդ պատմութունը զարմանալի է ու հետաքրքիր:- -1988թ. երկրաշարժի օրերին ես աշխատում էի կարի ֆաբրիկայում,- պատմեց

կինը,- դեկտեմբերի 7-ը սովորական աշխատանքային օր էր: հանկարծ ցնցում

զգացի ու մինչ կհասկանայի, որ երկրաժշարժ է, շենքը քանդվեց ու ես մնացի ծածկասալերի տակ: Առաջին պահ աղմուկ-աղաղակի, փլվածքի փոշու մեջ թաղված՝ չհասկացա՝ ինչ կատարվեց: Ոչ միայն ես, այլև շատերը կարծում էին, թե

ադրբեջանցիները հարձակվեցին Հայաստանի վրա: Չմոռանանք, թե 1988 թ. ինչ լարված հարաբերությունն էին Հայաստանի ու Ադրբեջանի միջև: Հետո կամաց-կամաց հասկացա, որ շենքը փլվել է ու ես հայտնվել եմ ծածկասալերի տակ: Կողքիս

Զվարթ մորաքույրն էր, որ աշխատում էր այդ նույն արտադրամասում: Հանկարծ զգացի, որ նա իր ձեռքը դրել է բերանիդս ու սեղմում է: ուզույմ եմ ետ քաշել, բայց չեմ կարողանում: Խնդրում եմ.

-Ի՞նչ կիլինի, ձեռքդ ետ քաշիր, ախր խեղդվում եմ: Չեմ հասկանում, որ խեղճ կինը սեղմվել է ծածկասալերի տակ ու … Լսում եմ, թե

քաղաքն ինչպես է աղմկում, մարդիկ առաջին շոկից միքիչ ուշքի եկած հարազատ ու

բարեկամ են փնտրում: Օգնություն եմ կանչում, բակց դրսում մնացած մարդկանց աղմուկը թույլ չի տալիս, որ ձայնս լսեն:

Վախենում եմ, բետոնի բեկորները սեղմումեմ ինձ ու շունչս կտրվում է: Բացի այդ

տանջում է ծարավը: Փոշին լցվել է բերանս, կոկորդս չորացել է ու ձայնս դուրս չի գալիս: Բայց կանչում եմ, լալիս եմ ու կանչում: Ինչևէ: Զգացի, թե ինչպես երկու տղա եկան, կանգնեցին ծածկասալի վրա, նրանց ձայնը լսեցի ու սկսեցի ձայն տալ:

Լավ էր, լսեցին, մարդիկ հավաքվեցին ու սկսեցին քանդել: Ջարդեցին բետոնը կամաց-կամաց անցք բացեցին ու .

-Գոհարիկ ջան, ձեռքդ տուր :

Հավաքվել էին մերոնք՝ ամուսինս, սկեսրայրս, հերանքս: Մայրս, որ այն ժամանակ ինձ հետ էր աշխատում, մնացել էր փլվածքի տակու մահացել, բայց այն ժամանակ ես դեռ չգիտեի այդ մասին: Ինչևէ: Փորձեցի ձեռքս շարժել, բայց դա շատ դժվար էր:

Ի՞նչ իմանայի, թե մարմինս սեմվել է բետոնի կտորների տակ ու արյունս կանգ է առել մարմնիս առանձին մասերի մեջ: Ու հետո, երբ ինձ հանեցին, սկսեց մարմինս ուռչել: Կարծեցին՝ մեռնելու եմ: Այդ ժամանակ, ամուսինս եկավ լացելով խնդրեց, թե.

-Գոհարիկ ջան, կյանքիդ մեռնիմ, մի մեռի: Ես իհարկե չէի ուզում մեռնել,բայց ի՞նչ անեի, երբ մարմինս ուռել էր ահավոր և

հատկապես ձեռքերս:

Ինձ տեղափոխեցին Մոսկվա: Ինչ քաշեց իմ խեղճ մարմինը այդ ժամանակ: Քառասուն օր մարմինս և հատկապես ձեռքերս ուռած էին: Հետո սկսեց մաշկս փոխվել: Մի խոսքով մի ահավոր բան էր: Բայց սարսափելին այն էր, որ ուզումէին

ձախ ձեռքս կտրել: Ինչո՞ւ: Քանի որ արյուն չէր խաղում մեջը և գանգրենա էր սկսվել: Բժիշկս շատ լավ մարդ էր՝ Իլյա Իսակովիչ անունով: Համոզում էր ինձ, թե մի

վախենա, ձեռքդ կվիրահատենք ու լավ կզգաս: Այդպես բերեցին վիրահատարան,

22

միացրեցին կաթիլային համակարգը և սկսեցին պատրաստել վիրահատության: Ես

այն ժամանակ այդքան էլ չէի հավատում Աստծուն, բայց աղոթում էի: Ահա վիրահատության պատրաստելու ժամանակ էլ հանկարծ վիրահատարան մտան ու Իյլա Իսակովիչին լուր տվեցին, թե.

-Սպիտակից մի աղջիկ են բերեկ, որի վիճակը ծատ ծանր էու առանց ձեր բրիգադի ոչինչ անել հնարավոր չէ:

Ինձ թոցեին այդպես ու իրենք գնացին, քանի որ իմ վիճակն այդքան էլ ծանր չէր

ու վիրահատել կարելի էր նաև մի քիչ ավելի ուշ : Բայց կաթիլայինը կմիացրած թողեցին ու վազեցին, նստեցին վերելակ ու չգիտեմ որ հարկ իջան: Ես ութերորդ հարկում էի:

Պառկած եմ, նայում եմ վերևում վառվող լույսերին ու մտքիս մեջ կանչում եմ Աստծուն: Չեմ ուզում,որ թևս անդամահատեն, շատ-շատ եմ տանջվել ու… Մի խոսքով, ծանր վիճակում գտնվող մարդն ի՞նչ կաղաչի Աստծուն: Հանկարծ տեսա,

որ վերևում վառվող լուսարձակի լույսերը մի տեսակ փոխվեցին, կարծես ծիածան լիներ: Հետո ուժեղ փակվեց վիրահատարանի դուռը: Ես նորից սարսափեցի: Չլինի՞ նորից երկրաշարժ է: Հետո տեսա, որ վիրահատարան մտան սպիտակ խալաթավոր

երկու աղջիկ ու մի տղամարդ, որ մորուք ուներ ու շատ լուրջ էր: Աղջիկներն այնքան գեղեցիկ էին: Ռուս բուժքույրերը առանց այն էլ շատ գեղեցիկ են, բայց սրանց գեղեցկությունն աննկարագրելի էր: Քող կար գլխներին, երկար ծամերով,

աղոթնոցները թևերին: Աղջիկները մարնկամարդ էին, իսկ հետների տղամարդը՝ երկար մորուք ուներ:

-Դուք ո՞ր բաժանմունքից եք,- հարցնում եմ նրանց ,- դուք ինչքան գեղեցիկ եք:

Մնացեք մոտս,- խնդրում եմ, քանի որ նրանց ներկայությամբ ես ինձ թեթև էի զգում ու վախս անցել էր: Աղջիկները ժպտում էին ու չէին խոսում, իսկ տղամարդը մոտեցավ ու խոսեց.

-Գոհարիկ,- ասաց,- դու Աստծուն հավատո՞մ ես: Հարցրեց հայերեն ու ես զարմացա, բայց ավելի շատ հայերեն խոսքը

չզարմացրեց, այլ նրա հայացքը և աչքերը.

-Դու Աստծուն հավատու՞մ ես,- հարցրեց, ու ես լաց եղա: -Բա որ Աստված կա, իմ ձեռքն ինչու՞ են ուզում կտրել, ես ի՞նչ վատ բան եմ

արել,- հարցրեցի:

-Դու հավատա Աստծուն,- ասաց լուրջ ու խիստ,- հավատա: Ասաց ու պտտվեց շուրջս, հետո եկավ, կանգնեց գլխավերվերևս, ձեռքերը իրար

միացրած երեք անգամ բարձրացրեց ու իջեցրեց գլխիս վրա: Հիշում եմ դեմքը,

հիշում եմ նաև թևի վրա փաթաթած տեր ողորմյան, որից կախված խաչը տարուբերվում էր :

Ու ես քնել եմ: Ամեն ինչ մոռացած քնել եմ:

Իսկ քույրերը, որ բժշկի հետ գնացել էին ծանր հիվանդի մոտ, հանկարծ հիշում են, որ ինձ թողել են կաթիլայինի տակ: Եթե գիտեք, այն ժամանակ կաթիլային համակարգը պետք էր ժամանակին անջատել, որպեսզի հանկարծ երակի մեջ օդ

չգնար ու հիվանդը չմեռներ: Հիմա այդպես չէ: Ինչևէ: Բուժքույրը հիշել էր և վազել էր վիրահատարան, որտեղ պառկած էի ես, բայց վերելակի լույսն անջատվել էր ու ինքը մնացել էր մեջը: Մինչև նրա ձայնը լսել, եկել վերելակը միացրել ու նրան միջից հանել

էին, ահագին ժամանակ էր անցել: Հետո եկել ու վիրահատարնի դուռը բացել չէին կարողացել: Զարմանալի բան՝ ահագին տանջվել էին, մինչև որ կարողացել էին վիրահատարնի դուռը բացել ու… Տեսել էին, որ ես հանգիստ քնած եմ: Զարմանալին

այդ չէր, այլ այն, որ թևս սկսել էր աշխատել: Այն թևս, որ մի քիչ առաջ սարսափելի վիճակում էր և ոչ մի հույս չկար բուժելու, հիմա արդեն շարժվում էր և արյունը սկսել էր շրջանառություն կատարել նրա մեջ:

Ինձ վիրահատարանից հանեցին, դրեցին սայլակի մեջ, քանի որ քայլել չէի կարողանում, ու տարան բժշկի սենյակը: Իսկ ես անընդհատ մի բան էի խոսում: Խոսում էի ինձ այցելած աղջիկներիկ գեղեցկության մասին և ուզում էի, որ նրանք ու

23

այն Մարդը գան ինձ մոտ: Ես դեռևս գլխի չէի ընկել, որ նրանք այս աշխարհից ու

այդ հիվանդանոցից չեն: Երբ բժշկիս պատմեցի նրանց մասին, անմիջապես հասկացավ ինչն ինչոց է,

հանեց բժշկական կանաչ գլխարկը և ծնկեց ու ձեռքերը վերև բարձրացնելով

աղոթեց: Դա 1988 թվականն էր, երբ եկեղեցին դեռևս այսքան հարգի չէր: Իլյա Իսակովիչը

աղոթում ու դա Աստծո հրաշք էր համարում, քանի որ ինքը լավ գիտեր, որ իմ թևը, և

ինչու միայն թևս, սովորական բժշկությամբ բուժել հնարավոր չէր: Դա Աստծո հրաշքն էր: Իսկ թե ինձ այցելածներն ովքեր էին, ես ասել չեմ կարող:

Հրեշտակնե՞ր էին, սրբե՞ր:

Դրանից հետո անցավ մի երեք օր ու ես խլացա: Հիմա էլ խուլ եմ, բայց Աստծո ողորմածությամբ ապրում եմ:

Ըստ <Կիսաբաց լուսամուտներ> հաղորդաշարի 2012թ. դեկտեմբերի 7-ի հաղորդման

Ռոզա Հակոբյնը ծնվել է Արցախի Հադրութի շրջանի Պառավխաչ գյուղում: Հանգամանքների բերումով հիմա ապրում է Հրազդանում: Հավատավոր կին է նա ու թեև այժմ 82 տարեկան է, բայց նույն ջանադրությամբ շարունակում է պաշտել

Տիրոջը, աղոթել, ուխտ գնալ… մի խոսքով, երկրի վրա ապրել հավատավորի իր կյանքը:

Նրա կյանքում բազմաթիվ զարմանալի ու հետաքրքրական դեպքեր են եղել

կապված հոգևորի հետ, որոնցից մի քանիսը ցանկանում ենք ներկայացնել այստեղ:

ԻՆՉՊԵՍ ՍԿՍԵՑԻ ԱՎԵՏԱՐԱՆ ԿԱՐԴԱԼ

Գարունը նոր էր բացվել, կանաչել էին սար ու դաշտ: Սիրտս ձգտում էր դեպի դաշտերը: Ասես մի աներևույթ ձայն ինձ ասումէր.”Գնա դաշտ, բանջար քաղելու”: Գնացի մոտակա գետակի ափը: Գետը գարնան ձնհալիս հետո հանդարտվել էր ու

զուլալ ջրերն առած՝ գնում էր աշխարհի ծովերին խառնելու: Ոտքս ցեխոտվեց, կռացա, որ գետի ջրով լվանամ և հանկարծ սաես մեկն ասեր՝ դիմացդ նայիր: հենց դիմացս մի մեծքար էր, վրան՝ խաչ և գրեր.”Այստեղ է գտնվում սուրբ Հովհաննեսը”:

Այդ ժամանակ ես Աստվածաշունչ չէի կարդացել դեռևս, բայց հավատում էի: Ղարաբաղում թեժ կռիվներ էին: Ես չոքեցի այդ խաչքարի մոտ ու սկսեցի աղոթլ:

Աղոթում էի Ղարաբաղի համար, աշխարհի խաղաղությանհամար էի աղոթում: Այդ

ժամանակ չգիտեմ դրսից, թե՞ իմ ներսում մի ձայն լսեցի. -Տերը միշտ հայ ժողովրդի հետ է: -Տերը դու՞ ես,- հարցրեցի նրան:

-Ոչ ասաց,- կգնաս եկեղեցի, այնտեղ քահանայի միջոցով քեզ գիրք կտամ և դու ամեն ինչ կիմանաս:

Գնացի Կոնդի Ս. Հովհաննես եկեղեցի՝ Պատարագին մասնակցելու: Հետո մի կին,

որը նույնպես հավատավոր էր, ինձ ասաց, թե այսօր Ս. Գևորգի տոնն է ու լավ կլինի, եթե գնանք Նորագավիթ Ս. Գևորգ եկեղեցի: Գնացինք: Պատա րագի ավարտից հետո մոտեցա Տեր Աթանաս քահանային ու պատմեցի տեսիլքս: Ասացի.

-Ես Ձեղ փող տամ, կուզեք՝ անձնագիրս թողնեմ Ձեզ մոտ, ինձ մի հատ Աստվածաշունչ տվեք, տանեմ, կարդամ: Եթե վաճառել չեք կարող, տվեք, տանեմ, կարդամ, հետո կվերադարձնեմ:

Տեր հայրը ոչ անձնագիրս վերցրեց, ոչ դրամ և ինձ մի Նոր կտակարան նվիրեց: Այդպես ես սկսեցի Ավետարան կարդալ ու ավելի մոտիկից իմանալ Աստծո խոսքը:

24

ԵԿԵՂԵՑՈՒ ԴՌԱՆ ՀՐԱՇՔԸ

Պատմությունս վերաբերվում է1985, թե՞ 1986 թվականին: Այդ ժամանակ

Քրիստոսի հավատքը դեռևս ինչպես հարկն է չէր վերահաստատվել մեր երկրում:

Ընկերուհիներիս հետ գնացի Հրազդանի Ջրառատի եկեղեցի: Ճիշտ է, եկեղեցին պահեստ էր, բայց նրա մոտ խաչքարեր կայնին և կարելի էր աղոթել ու մոմ վառել:

Խաչքարերի մոտ ծնկի եկանք, բայց հանկարծ զարմանալի բան կատարվեց:

Եկեղեցու դուռը բացվեց: Առաջին պահ կերծեցինք՝ մեջը մարդ կար, բայց հետո մոտեցանք ու տեսանք, որ ներսում մարդ չկա: Մտանք ներս, խորանը մաքրեցինք, մոմ վառեցինք, աղոթեցինք ու դուրս եկանք: Եվ…զարմանալի բան՝ եկեղեցու դուռն

ինքն իրեն փակվեց: Փորձեցինք նորից բացել, չհաջողվեց: Չգիտեմ, հրա՞շք էր, թե ինչ: Մարդիկ սա լսելով կարող է չհավատան կամ

զարմանան, բայց եղածը իրականություն է:

Ո՞Վ ԷՐ ԽՈՐՀՐԴԱՎՈՐ ԿԻՆԸ

Ես հաճախ եմ ուխտ գնում: Սիրում եմ այս կամ այն սրբին այցելել, խնդրել նրա բարեխոսությունը: հաճախ եմ այցելում նաև Սուրբ Հռիփսիմեին: Մի անգամ առավոտ շուտ գնացի նրա անունը կրող եկեղեցի:

Մոտեղա Սուրբ Գերեզմանին և հանկարծ տեսա, որ նրա գերեզմանաքարի վրա լույս էր ցոլում: Աներկրային լույս, իսկ կողքին մի քողավոր կին էր կանգնած: Նրա զգեստները սպիտակ էին ու փայլուն: Չգիտես ինչու մեջս ցանկություն առաջացավ

փարվել նրան, բայց չհաջողվեց: Նա նայեց ինձ ու ասաց. -Շարունակիր աղոթել,- ու անհետացավ: Ես մտածում եմ, թե իմ տեսածը սուրբ Հռիփսիմեն էր, բայց ի՞նչ իմանաս Աստծո

ճանապարհները: Գրառված է Սևանի Վազգենյան հոգևոր դպրանոցի 1-ին Լսարանի սան Նարեկ Հակոբյանի միջոցով, 2012թ.

Դեկտեմբերին

Ինչ է պատմում անդրշիրիմյան աշխարհից վերադարձածը Սույն իրական պատմությունը ներկայացնում ենք ընթերցողին` կոչ անելով

հավատքի եւ փրկության աստվածահաստատ Առաքելական Սուրբ Եկեղեցու կամարների ներքո:

Կ. Իկսկուլը նախահեղափոխական Ռուսաստանի տիպիկ երիտասարդ

մտավորականներից էր: Նա մանուկ հասակում մկրտվել եւ մեծացել էր ուղղափառ միջավայրում, բայց, ինչպես այն ժամանակ ընդունված էր մտավորականների շրջանում, կրոնին վերաբերվում էր սառնասրտորեն: Նա երբեմն այցելում էր

եկեղեցի` նշելու Սուրբ Ծնունդը կամ Զատիկը, նույնիսկ տարին մեկ անգամ հաղորդություն էր ստանում, բայց ուղղափառության մեջ շատ բաներ համարում էր հնացած սնահավատություն, այդ թվում նաեւ անդրշիրիմյան կյանքի մասին

ուսմունքը: Նա վստահ էր, որ մահվամբ մարդու կյանքն ավարտվում է: Շուտով Իկսկուլը հիվանդացավ թոքաբորբով: Հիվանդությունը ծանր էր եւ

երկարատեւ: Վերջապես նրան հիվանդանոց տեղափոխեցին: Մոտալուտ մահվան

մասին չէր մտածում, այլ հույս ուներ ապաքինվելու եւ անցնելու կիսատ թողած գործերին:

25

Մի առավոտ նա հանկարծ իրեն լավ զգաց: Հազն անհետացավ, ջերմը թողեց:

Նա մտածեց, որ վերջապես ապաքինվել է, բայց ի զարմանս նրա` բժիշկներն սկսեցին անհանգիստ վազվզել, նույնիսկ թթվածին բերեցին: Հետո նա սկսեց դողալ եւ համակվեց շրջապատի նկատմամբ լիակատար անտարբերությամբ:

Ստորեւ հատվածաբար ներկայացնում ենք նրա վկայությունն իր հոգու անդրշիրիմյան ճանապարհորդության մասին.

«Ողջ ուշադրությունս կենտրոնացավ ինձ վրա` Ասես երկվություն առաջացավ`

Հայտնվեց ներքին` գլխավոր մարդը, որը լիովին անտարբեր էր արտաքինի` մարմնի եւ այն ամենի նկատմամբ, ինչ կատարվում էր դրա հետ. տարօրինակ էր տեսնել ու լսել ամեն ինչ եւ միեւնույն ժամանակ ամեն ինչի հանդեպ օտարություն զգալ: Ահա

բժիշկը հարց է տալիս, իսկ ես լսում ու հասկանում եմ, բայց չեմ պատասխանում. ես նրա հետ խոսելու պատճառ չունեմ:

Հանկարծ մի սարսափելի ուժ ինձ ձգեց ներքեւ` դեպի հողը. Ես այս ու այն կողմ

էի նետվում: -Մեռնում է,- ասաց բժիշկը: Ես ամեն ինչ հասկանում էի, բայց չվախեցա: Հիշեցի կարդացածներս այն մասին, որ մահը ցավ է պատճառում: Ես ցավ չէի զգում, բայց ինձ համար, ծանր էր ու տհաճ. ինչ-որ բան ինձ ներքեւ էր ձգում: Զգում էի, որ

մի բան պետք է անջատվի: Ես ազատվելու ջանք գործադրեցի եւ հանկարծ թեթեւություն զգացի: Ինձ համակեց անդորրը, հանկարծ թեթեւացա: Ապա հանգստություն զգացի:

Այն, ինչ կատարվեց դրանից հետո, հիշում եմ շատ պարզ: Ես կանգնած էի սենյակի կենտրոնում: Ինձանից աջ` անկողնու մոտ, կիսաշրջանաձեւ կանգնած էին բժիշկներն ու բուժքույրերը: Ինձ համար զարմանալի էր, թե նրանք ինչ են անում

այնտեղ. չէ՞ որ ես այնտեղ չէի, այլ այստեղ: Մոտեցա, որ նայեմ: Անկողնում պառկած էի ես: Տեսնելով նմանակիս` չվախեցա, այլ միայն զարմացա, թե ինչպե՞ս է դա հնարավոր: Ես ցանկացա ձեռք տալ ինձ. ձեռքս անցավ մարմնիս միջով, ինչպես

դատարկության միջով. ասես սուզվեց դատարկության մեջ: Ուրիշներին դիպչել նույնպես չհաջողվեց: Հատակը չէի զգում: Ես կանչեցի բժշկին, բայց նա չարձագանքեց: Ես հասկացա, որ լրիվ մենակ եմ եւ խուճապի մեջ ընկա:

Նայելով մարմնիս` մտածեցի. «Չլինի՞ մահացել եմ»: Բայց դա դժվար էր պատկերացնել: Ախր ես առաջվանից ավելի կենդանի էի. ամեն ինչ զգում ու հասկանում էի: Որոշ ժամանակ անց բժիշկները պալատից դուրս եկան, իսկ երկու

բուժակներ կանգնած զրուցում էին իմ հիվանդության ու մահվան մասին: Այդ ժամանակ դայակը, շրջվելով սրբապատկերի կողմը, խաչակնքեց եւ արտասանեց սովորական աղոթքը. «Դե, հոգիդ թող լույսերում լինի. հավերժ արքայություն»: Հենց

նոր էր արտասանել այդ բառերը, երբ կողքիս հայտնվեցին երկու հրեշտակներ: Նրանցից մեկին ես անմիջապես ճանաչեցի. իմ Պահապան-հրեշտակն էր: Իսկ մյուսն անծանոթ էր: Թեւերիցս բռնելով` հրեշտակներն ուղիղ պատի միջով ինձ պալատից

հանեցին փողոց: Մայրամուտ էր: Ձյան խոշոր փաթիլները հանգիստ իջնում էին հողին: Ես

տեսնում էի դա, բայց ցուրտ կամ ջերմաստիճանի փոփոխություն չէի զգում: Մենք

սկսեցինք արագ բարձրանալ: Մեր վերելքին զուգահեռ իմ տեսադաշտում բացվում էր ավելի ու ավելի լայն տարածություն, եւ վերջապես այն այնպիսի ահռելի ծավալներ ստացավ, որ ինձ համակեց այդ անծայրածիր անապատի առջեւ իմ`

ոչնչություն լինելուս սարսափելի գիտակցումը: Դրա մեջ իհարկե դեր ունեին տեսողության որոշ առանձնահատկություններ: Նախ` խավար էր, բայց ես ամեն ինչ հստակ տեսնում էի. ուրեմն իմ տեսողությունը խավարի մեջ տեսնելու ունակություն

էր ստացել: Երկրորդ` ես հայացքով այնպիսի տարածքներ էի ընդգրկում, որպիսիք սովորական տեսողությամբ չէի կարողանա նկատել:

Ժամանակի գաղափարը մարեց իմ մտքում, եւ չգիտեմ` որքան ժամանակ էինք

այդպես բարձրացել, երբ հանկարծ հեռվում անհասկանալի աղմուկ լսվեց, ապա, ինչ-որ տեղից հայտնվելով, աղմուկ-աղաղակով սկսեց մեզ մոտենալ գռեհիկ արարածների ամբոխը: «Դեւերը», - անսովոր արագությամբ գլխի ընկա ես եւ

26

քարացա ինչ-որ առանձնահատուկ, մինչ այդ ինձ անհայտ սարսափից:

Շրջապատելով մեզ` նրանք սկսեցին գոռալով պահանջել, որ ինձ հանձնեն իրենց. սրանք ուզում էին ինձ բռնելու եւ հրեշտակների ձեռքից փախցնելու ելք գտնել, բայց հավանաբար չէին համարձակվում դա անել: Այդ աննկարագրելի աղմուկի մեջ, որը

նույնքան նողկալի էր լսելու համար, որքան նրանց տեսքը` նայելու, ինձ երբեմն հաջողվում էր որսալ առանձին բառեր եւ արտահայտություններ:

«Նա մե՛րն է. նա Աստծու՛ն է ուրացել» - հանկարծ գրեթե միաբերան գոռացին

նրանք եւ այնպիսի լկտիությամբ նետվեցին մեզ վրա, որ վախից մի պահ դադարեցի մտածել: «Դա սուտ է, սուտ է», - ուշքի գալով ուզում էի գոռալ ես, բայց ճկուն հիշողությունս կապեց լեզուս: Ինչ-որ անհասկանալի ձեւով ես հանկարծ հիշեցի մի

աննշան իրադարձություն, որը կապված էր իմ պատանեկության շրջանի հետ, եւ որը, թվում է, չպետք է կարողանայի հիշել:

Ես հիշեցի, թե ինչպես մի անգամ` դեռ ուսանելուս տարիներին, հավաքվել էինք

ընկերներիցս մեկի տանը եւ զրուցելով մեր դպրոցական գործերի մասին` անցանք ուրիշ` բարձր թեմաների, որոնց շուրջ հաճախ էինք զրուցում:

Ես ընդհանրապես անորոշ բաներ չեմ սիրում,- ասում էր ընկերներիցս մեկը,-

իսկ դա լրիվ անհնար բան է: Ես կարող եմ հավատալ ինչ-որ բնական երեւույթի` թեկուզեւ գիտության կողմից չուսումնասիրված, ավելի ճիշտ` նույնիսկ չտեսնելով ակնհայտ դրսեւորումներ` կարող եմ ենթադրել դրա գոյությունը, որովհետեւ դա

կարող է աննշան լինել կամ ձուլվել ուրիշ ուժերի ու աննկատ մնալ, բայց հավատալ Աստծուն` որպես Անձի եւ ամենազոր Էության, հավատալ, երբ ոչ մի տեղ չեմ տեսնում այդ Անձի բացահայտ դրսեւորումները, արդեն անհեթեթություն է: Ինձ

ասում են` հավատա: Բայց ինչու՞ պիտի հավատամ, երբ նույն ձեւով կարող եմ չհավատալ, որ Աստված կա: Ախր էդպես չի՞: Ու հնարավոր է` Նա գոյություն էլ չունի,- արդեն ուղիղ ինձ դիմեց ընկերս:

Հնարավոր է` եւ չունի, - շշնջացի ես: Այդ արտահայտությունը բառի բուն իմաստով «դատարկ խոսք էր»: Ընկերոջս

անհեթեթ դատարկաբանությունը չէր կարող իմ մեջ կասկած առաջացնել Աստծո

գոյության վերաբերյալ: Ես նույնիսկ առանձնապես չէի էլ հետեւում զրույցին, բայց ահա պարզվեց, որ այդ դատարկ խոսքն անհետ չի կորել. ես պիտի արդարանայի, պաշտպանվեի ինձ ներկայացվող մեղադրանքներից: Այդ մեղադրանքը հավանաբար

իմ հոգու կորստյան ամենից հիմնավոր փաստարկն էր դեւերի համար. նրանք դրանից ասես նոր ուժ ու համարձակություն ստացան ինձ վրա հարձակվելու համար եւ արդեն անտանելի աղմուկով պտտվում էին մեր շուրջը` փակելով մեր

ճանապարհը: Ես հիշեցի աղոթքի մասին ու սկսեցի աղոթել` օգնության կանչելով այն սրբերին,

որոնց գիտեի եւ որոնց անունները կարողացա մտաբերել: Բայց դա չէր

սարսափեցնում իմ թշնամիներին: Ես` խղճուկ անբանս, միայն անունով քրիստոնյաս, թերեւս առաջին անգամ հիշեցի Նրա մասին, Ով համարվում է քրիստոնյաների Բարեխոսը:

Բայց հավանաբար սրտագին էր իմ աղերսը դեպի Նա, այնքա՛ն սարսափած էր հոգիս, որ հազիվ էի հիշել ու տվել Աստվածամոր անունը, երբ մեզ պարուրեց ճերմակ մառախուղը, որն արագ քողարկեց մեզանից դեւերի անճոռնի ամբոխը:

Նրանք կորան իմ տեսադաշտից նախքան մեր հեռանալը: Նրանց գոռում - գոչյունը դեռ երկար ժամանակ լսելի էր, բայց ես ենթադրեցի, որ հետապնդողները հետ են մնացել, որովհետեւ նրանց ձայները գնալով թուլանում էին:

Սարսափն այնպես էր կաշկանդել ինձ, որ ես չէի գիտակցում, թե արդյոք այդ ահավոր հանդիպման ժամանակ մենք շարունակու՞մ էինք թռչել, թե՞ միառժամանակ կանգ էինք առել: Շուտով մեր առջեւ բացվեց անծայրածիր երկինքը, եւ ես հասկացա,

որ շարժվում ենք ու շարունակում բարձրանալ: Քիչ անց վերեւում երեւաց վառ լույսը, որը թերեւս նման էր մեր արեգակին, բայց

շատ ավելի պայծառ ու զորեղ էր: «Այնտեղ հավանաբար լույսի արքայությունն է: Այո,

27

հենց արքայություն, ուր տիրում է կատարյալ Լույսը, որն ստվեր չունի»,- խորհում էի

ես` տարօրինակ զգացումով կռահելով այն, ինչ չէի տեսնում: «Բայց ինչպե՞ս է հնարավոր լույս առանց ստվերի»,-միջամտեցին երկրային մտքերս:

Եւ ահա մենք հանկարծ սուրացինք դեպի Լույսի ոլորտը, եւ այն կուրացրեց ինձ:

Ես փակեցի աչքերս եւ ձեռքով ծածկեցի դեմքս, բայց դա չօգնեց, քանի որ ձեռքերս ստվեր չէին գցում: Բացի այդ, մի՞թե այդտեղ հնարավոր էր պաշտպանվել ձեռքի շարժումով: Մի՞թե այդտեղ հնարավոր էր այդ ձեւով պաշտպանվել:

Բայց տեղի ունեցավ այլ բան: Վերից իջած վեհահունչ, կամային եւ կասկածի նշույլից զուրկ ձայնն ազդարարեց. «Պատրաստ չէ»: Ապա` ակնթարթային դադար մեր սրընթաց թռիչքում եւ արագ անկում: Բայց նախքան կլքեինք այդ երկնային

կացարանը, ինձ թույլ տրվեց ճանաչել եւս մի երեւույթ: Այն պահին, երբ վերից հնչեց կարեւոր խոսքը, ասես ողջ աշխարհը, ամեն փոշեհատիկ եւ ատոմ արձագանքեցին համաձայնությամբ: Կարծես բազմամիլիոնանոց մի արձագանք կրկնեց այն`

ականջին անլսելի, բայց սրտի եւ մտքի համար շոշափելի ու հասկանալի լեզվով` արտահայտելով լիակատար համաձայնությունը հնչած խոսքի հետ: Այդ միակամությունն այնպես հիասքանչորեն ներդաշնակ էր, այնպես անմեկնելիորեն

խրախճալից, որ մեր բոլոր երկրային ուրախություններն ու հիացմունքները դրա համեմատությամբ ասես գորշ, անարեւ օրեր լինեին: Անկրկնելի երաժշտական ակորդով հնչեց այդ բազմամիլիոնանոց արձագանքը, եւ հոգիս ցնծաց ու կրակոտ

ցանկությամբ մղվեց միանալու այդ հիասքանչ ներդաշնությանը: Ես չհասկացա ինձ ուղղված այդ խոսքի իրական իմաստը, այսինքն` չհասկացա,

որ պետք է երկիր վերադառնամ եւ առաջվա նման ապրեմ այնտեղ: Ես կարծում էի,

թե ինձ տանում են մեկ այլ կացարան, եւ բողոքի թույլ զգացում էի ապրում, երբ իմ առջեւ սկզբում, ասես առավոտյան մշուշում, ուրվագծվեց քաղաքը, հետո արդեն ավելի հստակ ու պարզորոշ երեւացին ծանոթ փողոցներն ու իմ հիվանդանոցը:

Մոտենալով անշնչացած մարմնիս` Պահապան հրեշտակն ասաց. «Լսեցի՛ր Բարձրյալի Կամքը: - Ապա մատնացույց անելով մարմինս` հավելեց. - Մտի՛ր նրա մեջ եւ պատրաստվի՛ր»: Դրանից հետո երկու Պահապան հրեշտակներն էլ

անտեսանելի դարձան»: Այս ամենից հետո Կ. Իկսկուլը պատմում է մարմին վերադառնալու մասին,

մարմին, որը դիարանում էր արդեն 36 ժամ, նաեւ այն մասին, թե ինչպես բժիշկներն

ապշեցին` նրան ողջ տեսնելով: Շուտով նա մեկնեց մենաստան եւ իր երկրային կյանքն ավարտեց` որպես մենակյաց ճգնավո:

Աղբյուր՝ «Սյունյաց կանթեղ»

2012թ դեկտեմբեր 22

http://ter-hambardzum.com/news/2012-12-22-1366

1

Август 2012 Москва. После развода сильно и резко заболела. от нервного срыва кружилась голова и днем и ночью , бывало, что не могла и с кровати стать падала , но вот в таком состоянии даже не знаю как , это не обяснимо но я ходила на

работу , работала и все время молилась просила помощи у Богородицы.Болеть мне было совсем нельзя, нужно было заработать деньги , чтоб хотя бы заплатить за съемную квартиру иначе осталась бы на улице. Голова все кружилась и

кружилась но я в душе знала, что Бог со мною и все будет хорошо. однажды утром к головокружению еще и присоеденилась жуткая тошнота и рвота , реально меня это напугало. я вызвала скорую помощь . Врач после осмотра поставил диагноз -

28

Острое нарушение мозгового кровообращение , т.е предвсетники инсульта. В свои

28 лет услышать такое в чужом городе где нет у тебя ни одного близкого и родного человека это страшнее страшного.. Дома оставться было не возможно одной в таком состоянии , я согласилась поехать в больницу с собой взяла ложку

чайную, бокал и молитвослов. Привезли меня в больницу, лежала я там на сломанном стульчике наверное минут 40 , врач все обещал подойти но так я и не дождалась. Взяла свой пакет и выбижала из больницы. В первые секунды шла и в

голове звучали страшные слова а вдруг инсульт? но в какой то момент взяла себя в руки и начала молиться, сейчас я не понимаю как я могла дойти до метро , ехать час и потом пересесть в автобус и доехать до дома. Молилась я без остановки ,

пришла домой и легла спать . Спала очень долго , проснулась от голода. На следующее утро вышла на работу, чувствовала себя плохо слабость и головокружение не отступали, но я продолжала молится . Через несколько дней,

снится мне сон, что я иду рядом с какой то рекой рядом пальмы, вода не обычного цвета и как будто стоит и вдруг появляется один монах берет меня за руку и тихо говорит мне продолжай молиться за супруга своего и ты поднимешься в гору.

Проснулась , подумала, что я на правильном пути и продолжала молиться. Через некоторое время опять мне снится сон , что я в каком то большом храме нахожусь где очень много лампад горящих , хожу я по этому храму и чувствую, что этот

храм очень не похож на те церкви и монастыри в которых я бывала, вдруг почему то образовывается очередь с толпы людей и все подходят в начале к какой то каменной плите, вот и я стала . Когда до меня дошла очередь , появилась старая

монахинья которая протянула мне руку и спросила фотографию мужа принесла? да, действительно в руках у меня была фотография с супругом бывшим. Услышав ответ да, монахинья наклонила мою голову и вдруг я ощутила, что моя голова в

каком то круге, после я приложила фото и услышала слова: все будет хорошо, он к тебе вернется,ты только молись и верь. Вскочила я с кровати, забыв что голова кружиться . Вечером позвонила одной моей подруге которая работает в церкви и

рассказала я ей о своих снах. Вдруг она крикнула мне : Мариам!!!!!! я знаю , где это это Иерусалим и снилась тебе Галгофа и Иордан, мы с ней были в недоумении , я конечно всегда мечтала о Иерусалиме ,но в тот период у меня

были деньги только за уплату квартиры и еду. Утром пришла на работу нет никого девочка не вышла на работу пришлось отработать за двоих .Второй день опять нет напарницы и так я начала работать за двоих весь август месяц и в конце

месяца получила хорошую зарплату. Впереди , у меня было день рождение 12 сентября от одной мысли, что буду впервые отмечать одна день рождение сходила сума . Супруг же мой бывший хоть мы и развелись ,но всегда были как бы

вместе душою (наш развод это другая долгая история) он часто приходил ко мне и тут у меня появилась надежда , что мы отметим вместе, но нет не так то просто колдуны продолжали по заказу выполнять заказ. Супруг решил поехать на отдых 6

сентября вместе со своей бывшей подругой. Я тоже решила , поехать в Иерусалим , но как не зная языка с плохим самочувствие как и куда? И тут, раздается звонок из Киева мне позвонила одна монахиня , с которой я

познакомилась случайно в Москве по дороге в монастырь и сообщает мне , что собирается поехать в Иерусалим и там тоже помолиться за меня и все будет хорошо. Я спросила дату ее отъезда в начале она сказала 24 сентьября , меня

это не устроило так как я хотела именно 12 сентября , .Думала ехать может 24 сентября , а может лучше 12 . На следующее утро позвонила мне та матушка и обрадовала, что поездку их перенесли на ночь с 11 сентябрья на 12. Я , конечно

же тут же отправила деньги ей на путевку , чтоб поехать с ней.Но не тут то было , у меня резко ухудшилось душевное состояние , я металась из угла в угол, в душе было очень мерзко, что муж уезжает с ней и вдруг присев на пол я начала

29

молиться так слезно и так громко и так от души как никогда. Просила Богородицу

защитить меня, просила простой человеческой справедливости, все в молитве размышляла на тему как так может быть , что человек разбивший семью еще и окончательно хочет поиздеваться надо мною.... Наступило утро 11 сентября , я

улетела в Киев вся в слезах и с мыслями что он с ней отдыхает , что она семется надо мною и что то внутри меня ломало так что словами не передать.. Появлялись ужасные мысли, что нет Бога, что не помогают молитвы и не помогут,

я так плакала и чувствовала, что кто то пытается сломать мою веру. Взявь себя в руки продолжала помощи у Богородицы с верою, что меня она не оставит. Кстати, забыла сказать , что на кануне отъезда супруга я написала письмо Богородице,

где описала всю свою ситуацию, свои переживания и сомнения, написала как бы свое желание и боль а в конце Да будет воля твоя!!! Прилетела в Иерусалим, чудеса продолжались и там , но это другая история..... Приехав с поездки домой ,

бывший супруг заглянул в гости, был он как то озадачен и совсем не отдохнувший. в разговоре выяснилось, что прилетел он на отдых , а на следующий день пришлось ему вылететь обратно по работе срочно вызвали.. Вот вам и

услышанная молитва и спроведливость. По приезду из Иерусалима отношения наши еще больше окреплись , но пока еще мы не вместе. Кстати, оказавшися в храме Гроба Господни у меня было ощущение ,что я здесь уже была и больше

всего меня поразило то что , когда я поднялась на Галгофу толпа людей толкали друг друга страшной силой, монах греческий со злостью тоже выталкивал людей назад я не знаю как но я подкралась к этому месту и на удивление там я увидела

старую монахинию которая опустив голову молилась , после она поднялась со словамидавай быстрее детка а то не успеешь и своей рукой

2

Добрый вечер!!! Я родилась и выросла в Ереване, родители нас водили в церковь Сурб Саргис, практические каждое воскресенье. Сейчас я живу в Москве хожу в часовню Сурб Геворг. Образований у меня несколько. Закончила я медицинский

колледж в городе Волгограде, потом поступила в университет на факультет детской психологии и педагогики. Моим первым духовником является Тер Махакия Оганян, замечательный человек и духовник который был

основоположником моей духовной жизни. Переехав в Москву, очень я чувствовала голод духовный к которому уже более 8 лет привыкла, все время в душе переживала и Бог дал мне замечательного духовника Тер Мартироса

Берберяна, который сумел спасти мою душу и веру . Первое чудо! У моих родителей долгое время не было детей, мама моя все время молилась и вообще не смотря на то , что не была крещена она искренно

всегда верила в Бога и считала, что ее молитвы будут услышаны. После 5 лет ожиданий, мама моя забеременела и родила девочку, сама пообещала, что назовет именем святой , но не выполнила обещание папина сестра вмешалась в

дело и назвали сестру не так планировала мама. Девочка прожила 6 месяцев и внезапно умерла. После прошло пол года , маме моей приснился сон, что скоро забеременеет и родит дочь, но чтоб девочка жила есть одно условие придется

назвать ее Мариам. Мама испугавшись ,после смерти сестры на этот раз твердо решила выполнить обещание.,но папа был против хотел назвать Екатериной в честь своей бабушки, всю беременность родители спорили, но пере рождением

маме приснился еще раз тот старый человек с бородой который грозно напомнил маме про условие. Мама , перепугалась и даже сумела уговорить отца так родилась я. Прошло немного времени , вновь появился во сне тот человек маме и

30

сказал, ты не бойся если тебе скажут, что она умерла, она умрет но ее спасут...

Когда мне было 3 года, у меня была внезапная клиническая смерть, врачи сообщили родителям о моей смерти, мама вспомнила того старика и верила в чудо, вдруг один из реаниматологов выбежал с криком , мы ее смогли спасти, но

это скорее чудо потому ,что времени прошло больше чем положено.

2. ԻՆՉՊԵՍ “ՊԱՏԱՀԱԲԱՐ” ՈՒԽՏ ԳՆԱՑԻ ԵՐՈՒՍԱՂԵՄ 2012 թվականի օգոստոսին ամուսնուցս բաժանվելուց հետո ես ծանր հիվանդացա:

ներվային ստրեսից ուժեղ գլխապտույտներ ունեի: Լինում էր, որ նույնիսկ մահճակալից դժվարությամբ էի վեր կենում, բայց որքան էլ զարմանալի է, այդ վիճակում ես կարողանում էի աշխատանքի գնալ: Իմ կարծիքով ինձ օգնում էր

աղոթքը: Բայց շարունակեմ պատմությունս: Ես զղոթում էի Տիրամորը, մանավանդ, որ ինձ հիվանդանալ չէր կարելի: Եթե ես փոսղ չաշխատեի, չէի կարողանա վճարել բնակարանի վարձը և կհայտնվեի փողոցում:

Մի առավոտ, արդեն սովորական դարձած գլխապտույտին միացավ նաև սրտխառնոցը: Շատ վատ էի զգւմ և դա ինձ վախեցրեց: Շտապ օգնություն զանգահարեցի: Շտապ օգնության բժիշկը քննեց և ախտորոշեց ուղեղի արյան

շրջանառության խանգարում: Այսինքն ինսուլտի կամ կաթվածի հստակ նախանշան, իսկ ես 28 տարեկանէի և այդ տարիքում դա սարսափելի է: Ես ստիպված եղա հավաքել իրերս և շտապ օգնության մեքենայով տեղափոխվել հիվանդանոց: Ինձ

նստեցրին մի կիսաջարդված աթոռի վրա և ես սկսեցի սպասել: Ես սպասում էի, թե երբ կմոտենա բժիշկը, բայց նա չկար ու չկար, ասես բոլորը մոռացել էին ինձ: Ես այդպես սպասեցի մոտ 40 րոպե, բայց երբ տըեսա, որինձ չեն մոտենում,

հիասթափվեցի, վեր կացա, վերցրի իմ փոքրիկ կապոցն ու փախա հիվանդանոցից: Գլխիս մեջ հակասական մտքեր էին. Բա որ հանկարծ կաթված խփի, բա որ հանկարծ չկարողանամ հասնել մետրոյի կանգառ, բա որ… Եվ սկսեցի աղոթել:

Քայլու ու աղոթում էի անդադար: Թե ինչպես եմ մտել մետրո, հետո մետրոյից ինչպես եմ դուրս եկել, նստել ավտոբուս ու մի ժամ գնալուց հետո տուն հասել, Աստծուն է հայտնի միայն: բայց կրկնեմ, որ աղոթում էի անդադար: հետո հասել եմ տուն,

պառկել ու քնել եմ: Քնել եմ երկար:Արթնացա քաղցից: Հաջորդ առավոտյան նորից աշխատանքի գնացի, բացյ գլխապտույտներից ազատվել չէի կարողանում: Այս ամենի հետ չէր դադարեցնումաղոթելը: Որոշ ժամանակ անց երազիս մեջ տեսնում

եմ, որ հայտնվել եմ մի զարմանալի տեղում, ուր արմավենիներ կան, զարմանալի գույն ունեցող ջուր… Հետո ինձ է մոտենում վանականի հագուստով մեկն ու ցածր ձայնով պատվիրում է չդադարեցնել աղոթքը և աղոթել հատկապես ամուսնուս

համար: Հետո հայտնվեցի մի տաճարում, ուր բազմաթիվ մոմեր ու կանթեղներ էին վառվում: Այդ տաճարը նման չէր իմ հաճախած և ոչ մի եկեղեցու: Հետո ես հայտնվեցի ինչ-որ հերթի մեջ: Մարդիկ հերթ էին կանգնել ինչ-որ մեծ քարի առաջ:

Եվ երազիս մեջ հայտնվեց մի միանձնուհի, որը չգիտես ինչու ինձ հարցնում էր,թե ես ինձ հետ բերե՞լ եմ ամուսնուս լուսանկարը: Հետո իբր այդ միանձնուհին իբր նայեց ամուսնուս լուսանկարին ու ինձ հույս տվեց, որ ես եթե աղոթեմ ու հուսամ, ամուսինշս

անպայման կվերադառնա ինձ մոտ: Ես արթնանում էի քնից, բայց բանի տեղ չէի դնում այդ երազները, քանի որ հասկանալի է, իմ վիճակում գտնվող մարդը կարող է նման երազներ տեսնել: Բայց

այդ երազների մասին պատմեցի ընկերուհուս և նա զարմացած բացականչեց, թե դա հաստատ Երուսաղեմը, Հեորդանանն ու Գողգոթան են: Խոստովանեմ, որ ես շատ էի երազում Երուսաղեմում լինելու մասին, բայց այդ

ժամանակ իմ աշխատավարձը բավականացնում էր միայն սննդի ու բնակվարձի համար և ես ինձ նման շքեղություն թույլ տալ չէի կարող: բայց ահա գնացի աշխատանքի և պարզվեց, որ գործընկերս գործի չի եկել ու ես ստիպված եղա

31

մենակ աշխատել: Այդպես շարունակվեց ամբողջ մի ամիս: Ես, չնայած

գլխապտույտներիս ու վատ ինքնազգացողությանս, կարողնում էի աշխատել երկու հոգու փոխարեն: Ամսվա վերջում ես արդեն ունեի Երուսաղեմ մեկնելու դրամը և կարող էի ինձ նվեր մատուցել ծննդյանս օրվա առթիվ: Իմ ծննդյան օրը սեպտեմբերի

12-ն է և ես շատ էի ցանկանում հենց այդ օրը մեկնել Սուրբ քաղաք: Կարծես թե պատահական բան է, չէ՞, բայց ահա մի այլ “պատահականություն”: Այդ ժամանակ ինձ զանգահարեց իմ ծանոթ միանձնուհին Կիևից և հայտնեց, որ իրենք

պատրաստվում են խմբով մեկնել Երուսաղեմ, բայց սեպտեմբերի 24-ին: Ես տարակուսանքի մեջ ընկա, քանի որ ցանկանում էի Երուսաղեմ մեկնել հենց սեպտեմբերի 12-ին՝ իմ ծննդյան օրը: Որքան մեծ եղավ զարմանքս, երբ հաջորդ

առավոտյան միանձնուհին զանգահարեց ու ինձ հայտնեց, թե փոխվել է Երուսաղեմ մեկնելու ժամկենտը: Այժմ իրենք այնտեղ են մեկնելու հենց սեպտեմբերի 11-ի երեկոյան: զարմանալի պատահականություն է, այդպես չէ՞:

Բայց այդ ժամանակ չարը սկսեց պղտորել միտքս. Ի՞նչ Երուսաղեմ, Երուսղեմը քեզ ի՞նչ օգուտ կարող է տալ…. Աստված չկա, եթե նույնիսկ կա էլ, Նա քեզ վաղուց է թողել ու … Մի խոսքով, մտքեր, որոնց նպատակն է ամենկերպ ինձ հետու պահել

Սուրբ քաղաք կատարելիք իմ ուխտագնացությունից: Ես այնուամենայնիվ գանցի Կիև, իսկ այնտեղից խմբի հետ մեկնեցի Երուսաղեմ: Եվ “պատահականությունների” շարքը շարունակվեց նաև այնտեղ: Ես այնտեղ իրականում տեսա այն, ինչ տեսել էի

երազում: Տեսա, թե մարդիկ ինչպես էին հերթ կանգնել, ինչպես էր հույն վանականը գոտում հերթը խախտողների վրա:Տեսա նաև գլուխը կախ, աղոթող շար միանձնուհուն, որը գլուխը բարձրացրեց և գրեթե նույն բառերով դիմեց ինձ:

Ինձ համար իմ Երուսաղեմ ուխտագնացությունը երազիս կրկնությունը եղավ և ինձ հույս տվեց: Ես նաև հասկացա, որ մարդ պիտի մշտապես աղոթի: Կլինենպահեր,որբ քեզ կթվա,թե Աստվա քեզ չի լսում, բայց մի հուսահատվիր, Աստված մշտապես և

ամենուրեք է և միշտ լսում էԻրեն դիմող յուրաքանչյուր հավատացյալի:

1. ԶԱՐՄԱՆԱԼԻ ԴԵՊՔԵՐ, ՈՐ ԿԱՏԸԱՐՎԵԼ ԵՆ ՎԱՂՈՒՑ

Ես ծնվել և մեծացել եմ Երևանում: Մեր ընտանիքը հավատավոր ընտանիք էր: Ես համարյա ամեն կիրակի ծնողներիս հետ գնումէի Սուրևբ Սարգիս եկեղեցի: Հիմա ես

ապրում եմ Մոսկվայում և հաճախում Սուրբ Գևորգ եկեղեցի: Մի քանի կրթություն ունեմ. Նախ սովորել և ավարտել եմ Վոլգոգրադի բժշկական քոլեջը, հետո ընդունվել և ավարտել եմ Մանկավարժական համալսարանի Մանկավարժության և

մանկական հոգեբանության ֆակուլտետը: Իմ առաջին հոգևոր հայրը եղել է Տեր Մաղաքիա քահանա Օհանյանը, որն իսկական հոգևորական է: Ասեմ, որ նա սովորեկ և ավարտել է Սևանի վազգենյան հոգևոր դպրանոցը: Նա է այսպես ասած իմ հոգևոր

կյանքի հիմքերը դրել: հանգամանքների բերումով այժմ իմ հոգևոր հայրը Տեր Մարտիրոս քահանա Բերբերյանն է, որի քահանայական շնորհը նույնպես աստվածատուր է: Ես ասեմ, որ հիմա աբուժքույր եմ աշխատում նաև մանկական

հոգեբան եմ և իմ գործունեության մեջ հաճախ եմ հանդիպում զարմանալի դեպքերի, սակայն ես կշարադրեմ այն դեպքերը, որոնք տեղի են ունեցել անձամբ ինձ հետ:

Առաջին զարմանալի պատմությունը, որն ուզում եմ պատմել, կապված է իմ

ծնողների հետ: Նրանք երկար ժամանակ երեխա չեն ունեցել: Մայրս չնայած մկրտված չէր, բայց ապրում էր հավատավոր մարդու կյաքնով: Երկար աղոթքներից և հինգ տարի սպասելուց հետո նա հղիանում է և խոստանում է, որ ծնված երեխային

32

կտա որևէ սրբի անուն: Ծնվում է աղջիկ, բայց մայրս խոստումը կատարել չի

կարողանում, քանի որ գործին խառնվում է հորաքույրս և ստիպում երեխաիյն այլ անուն տալ: Աղջիկն ապրում էմիայն վեց ամիս ու մահանում: Ծնողներս համոզված էին, որ դրա պատճառը իրենց խոստումը ժխտելն էր:

Վեց ամիս անց անց մայրս նորից է հղիանում, բայց դրանից առաջ երազ է տեսնում, որի մեջ նրան հայտնվում է, թե ինքը շուտով նորից է հղիանալու և դուստր է ունենալու, բայց որպեսզի աղջիկը ողջ մնա մի պայման կա. Նրան պիտի Մարիամ

կոչեն: Մայրս, որ առաջին աղջկա մահից վախեցած էր, որոշում է անպայման կատարել երազում իրեն պատվիրվածը, սակայն դժվար է լինում հորս համոզելը, քանի որ նա ցանկանում էր որ աղջկան իր տատի անունով կոչեն՝ Եկատերինա:

Ողջ հղիության ընթացքում ծնողներս վիճել են, թե երչեխայի անուն ինչ պիտի դրվի, չնայած վստահ չեն եղել, որ անպայման աղջիկ պիտի ծնվի: Այդ վեճը տևել է այքն ժամանակ, մինչև որ մաորս երազում նորից չի գալիս սպիտակամորուս ծերունին ու

խստորեն հիշեցնում իրենց պայմանի մասին: Մայրս, որ շատ էր վախեցած, կարողանում է համոզել հորս: Անցնում է պահանջված ժամանակը և ծնվում եմ ես: Եվ պայմանի համաձայն ինձ Մարիամ են կոչում:

Անցնում էորոշ ժամանակ և մորս երազում նորից է հայտնվում նուն ծերունին ու նրան զգուշացնում է. -Երեխան կհիվանդանա և բանը կհասնի այնտեղ, որ նույնիսկ քեզ կասեն, թե

մահացել է, բայց չհավատաս: Եվ իրոք, երբ ես երեք տարեկան եմ լինում, ծանր հիվանդանում եմ: Ինձ հիվանդանոց են տանում և նույնիսկ կլինիկական մահ եմ տանումԼ Բժիշկները ծնողներիս հայտնում են, թե մահացել եմ:

-Ես ավելի շատ ոչ թե նրանց էի հավատում,- հետագայում պատմում էր մայրս,- այլ իմ տարիներ առաջ տեսած երազին ու երազումս հայտնված ծերունուն: Հավատում և աղոթում էի: Չնայած անցել էր ահագին ժամանակ և ոչ ոքչէր հավատում, թե

երեխային հնարավոր է վերականդանացնել, սակայն… -Մենք կարողացանք նրան հետ բերել,- ճիչով մորս աչքալուսանք են տալիս բժիշկները,- չնայած դա մարդու գործ չէր, այլ հրաշք:

Ահա այդպես, ես ծնվել, հիվանդացել, կլինիկական մահ եմ տարել ու այն աշխարհից վերադարձել հրաշալի կամ զարմանալի կիերպով ու դրանք ոչ մի կերպ չես կարող տեղավորել դեպքերի սովորականշարանի մեջ:

3. ԱՍՏՎԱԾԱՄՈՐ ԳՈՏՈՒ ՊԱՏՄՈՒԹՅՈՒՆԸ

Եվ այսպես, աես արդեն պատմել եմ, որ ապրում եմ հավատավոր մարդու կյանքով ու ամեն օր փառք եմ տալիս Աստծուն: ճիշտ է, ես հայ Առաքելական եկեղեցու

հետևորդ եմ, բայց նաև կապ ունեմ Ռուս Ուղղափառ եկեղեցու հետ, նրա հավատացյալների հետ էլ եմ շփվում, բացի այդ,կ երբ Ռուս եկեղեցում մեծ դեպքեր են լինում, ես մասնակցում եմ: սայդպսի կարևոր իրադարձություն էր, երբ 2011թ.

նոյեմբերին Մոսկվա բերեցին Սուրբ Տիրամոր գոտին: Հավատացյալների ծով բազմություն կար այդ ժամանակ: Մարդիկ ցանկանում էին խոնարհվել քրիստոնեական սրբությանը: Ասեմ, որ Աթոսի մենասկյացները նաև Գոտու

նմանությամբ գոտիներ էին պատրաստել, որոնք բաժանում էին հավատացյալներին: Ես վկայում եմ, որ ոչ միայն իսկական գոտուց, այլև այդ ՝ նրա նմանությամբ պատրաստած և աղոթքով մաքրված ու զորություն ստացած գոտիները մեծ

զորություն ունեին: անձամբ ինձ դա օգնեց: Բայց դրանից առաջ տեղի ունեցած պատմությանն անդրադառնամ: Երբ Գոտին բերեցին Մոսկվա, ես այդ ժամանակ Վոլգոգրադում էի և շատ էի ցանկանում գնալ ու

խոնարհվել այդ սրբությանը: Ասեմ, որ այդ ժամանակ ես ապրում էի իմ կյանքի ամենադժվար պահերից մեկը, բայց քանի որ դա խիստ անձնական բան է, չեմ ուզում այդ մասին խոսել:

33

Երբ ես եկ Մոսկվա, շատ մտերիմ մարդու մոտ տեսա Տիրամոր գոտու

կնկնօրինակը, որի մասին արդեն վերևում խոսեցի: Ես շատ ուրախացա, և քանի որ շատ էի ցանկանում դրա նույնիսկ մի փոքրիկ կտորն ունենալ, իսկ ինքս ձեռք բերել չէի կարող, նրան խնդրեցի կտրել ինձ համար մի փոքրիկ կտոր, բայց

հիասթափությունս ու զարմանքս մեխ եղավ, երբ մերժողական պատասխան ստացա: Ի՞նչ կարող էի անել ես աղոթելուց բացի.”Տեր Դու գիտես, թե ես ինչու էի ցանկանում

ունենալ Տիրամոր գոտու մի փոքրիկ կտորը, եթե Քեզ հաճելի է, խնդրում եմ օգնիր ինձ”: Այդ դեպքից անցավ երեք ամիս: Մի առավոտ ես հանկարծ որոշեցի ռուսական

եկեղեցի գնալ: Ճանապարհին ծանոթացա մի միանձնուհու հետ: Ի՞նչ կարող են զրուցել իրար հետ երկու հավատավոր կին. Աղոթքի մասին, հավատքի մասին, բայց Գոտու մասին ոչ մի խոսք չեղավ: Որոշ ժամանակ անց ես նրան հյուր կանչեցի: Նա

չմերժեց, եկավ և իր հետ նվեր բերեց: Ինչպես արդեն գուշակեցիք դա տիրամոր գոտու վերևում նկարագրած կրկնօրինակներից էր: Ով ինչ ուզում է ասի՝ ես դա համարում եմ հրաշք: Նաև, արդեն որերերդ անգամ,

համոզվում եմ, որ եթե դու անկեղծ հավատում ես Նրան և միբարի բան ես ցանկանում, Նա անպայման կատարում է քո ցանկությունը: 3

Пояс Богародицы привезли в Москву в ноябре 2011 года . Люди стояли толпами в нескольких рядов и даже сутками. привезли настоящий пояс , но там в маленькх пакетах с Афонской горы где монахи готовили другие

пояски в подарок всем верующим.Конечно же освященные . да, пояс был обычный , не похожий даже на оригинал, но очень обладал силою . Мне лично помогло. 22:51

Mariam Zargaryan Второе чудо! Когда в Москву привезли пояс Пресвятой Богородицы ,я очень

хотела попасть туда, но сама была в это время в Волгограде и как бы не успела, в душе очень мне хотелось туда попасть так как болела и в жизни был один из трудных моментов. Когда я приехала в Москву , вдруг у очень близкого человека

увидела этот поясок который там раздавали , я с радостью прибежала и попросила мне отрезать кусочек, на что в ответ услышала , нет не могу это мне подарили..... Я была в шоке и про себя подумала Господи только ты знаешь как и

для чего мне это было нужно, я очень хочу но как видишь никак... Прошло 3 месяца, я решила внезапно, что именно сегодня мне нужно поехать в монастырь. Собралась и пошла. По дороге в монастырь познакомилась с одной монахиней ,

говорили о молитвах , о вере, но о поясе не было и слово.. Прошло некоторое время, я пригласила ее в гости , она приехала и привезла мне подарок... Как вы догадываетесь подарком был Пояс Пресвятой Богородицы. Хочу сказать вот что,

если ты искренно веруешь и чего то хочешь, Бог всегда тебе даст.

Иерусалим 2012 , сентябрь. Так как я поломничествовала с группой из Киева ,

армянский предел не входил в программу, но я решила его ввести самостоятельно. Выйдя из Храма Гроба Господни , попросила экскурсовода объяснить где же находиться армянский квартал и храмы. В принципе было не так

уж и сложно найти. Направилась я в сторону армянского квартала, нашла родные просторы и конечно же пока я там все пересмотрела, помолилась прошло не мало времени. Теперь задача вернуться назад.. Задача оказалась не легкой , но я

34

отправилась в путь. До храма естественно я дошла без особых затруднений, а вот

дальше оказалось гораздо сложнее. я позвонила экскурсоводу, та мне так объясняла дорогу будто я в Иерусалиме живу. Шла я без настроения, ругала себя, что в школе плохо учила английский и.т.д. Так я шла , сама не зная куда , как

поняла с объяснений экскурсовода... Тут , я пока шла по этим торговым рядам продавцы со своими предложениями о покупках и подарках совсем меня измотали.. Вдруг я остановилась со словами ... Боже, скоро они уедут в Вифлием

в отель адрес которого тоже я не знаю .. Помоги мне Господи, просила я от души и с полной уверенностью ,что вот вот все будет хорошо. Не прошло и нескольких минут как я вдруг поворачивая голову увидела Вардапета Гевонда который очень

быстрым шагом направлялся куда то. Я тут крикнула. Барев дзез ! Вы же из армянской церкви? Вас случайно не Айр Гевонд зовут??? на все вопросы услышав ответ да, с моей души камень свалился.. Айр Сурб тоже спросил : кто я?

откуда я? я все рассказала и про то что потерялась тоже. Айр Сурб хоть и торопился ,велел следовать за ним так я шла вместе с ним уже со спокойной душою ,что уже все хорошо и я своих найду. Отец Гевонд, по дороге накормил,

напоил меня , помолился , позвонили нашли мою группу и проводил меня к ним. Вот такой вот был случай - эта встреча была для меня подарком судьбы, пока мы шли я на столькие вопросы получила ответы которые меня интересовали ,

объяснял он очень простыми словами которые были очень понятны и приняты именно душою. Встреча , с ним еще больше укрепила мою веру.Может кому то это и покажется случайной встречей, а для меня это самое настоящее чудо, что

Господь подарил мне такой шанс общаться с таким вот человеком.Который каждое утро своим Бари луйсом озаряет сердца многих верующих, а вечером рубрикой чтением укладывает нас спать.

4. ԻՆՉՊԵՍ ՄՈԼՈՐՎԵՑԻ ԵՐՈՒՍԱՂԵՄՈՒՄ

Ինչպես ասսացի վերևում, 2012թ. սեպտեմբերին ես ուխտագնացության մեկնեցի Երուսաղեմ: Եվ քանի որ ես Կիևի խմբի հետ էի մեկնել, ծրագրում հայկական նսրբավայրերը չէին նշված, իսկ ես անպայման ցանկանում էի այցելել հայկական

սրբավայրեր, քանզի հայ քրիստոնյան ինչպես կարող է այցելել Երուսաղեմ ու չլինի հայկական սրբավայրերում… Տիրոջ գերեզմանի վրա գտնվող սրբավյրերից դուրս գալով ես զբոսավարին

խնդրեցի բացատրել, թե ինճպես գնամ հայկական եկեղեցիներ: Որոշ բացատրությւններ ստանալով ես ուղղվեցի հայկական թաղամաս, գտա ինձ ծանոթ հորիզոններ, մի խոսքով զգացի այն, ինչ կզգա հայը հայկական միջավայրում: Ես

այնտեղ տեսա ամեն ինչ, ամեն տեղ աղոթեցի: Բնական է, որ շատ ժամանակ անցան: Հիմա ինձ համար խնդիր դարձավ վերադառնալը, մեր խմբին գտնելը: Ստիպված եղա զանգահարել մեր զբոսավարին, բայց նա այպես բացատրեց,

կարծես ես Երուսաղեմում էի ապրում ու ինձ համար իրենց գտնելը այդքան հեշտ էր: Գնումեմ քաղաքի փողոցներով անտրամադիր, աղոթումու դիմում եմ Տիրոջը, որ ինձ այս նեղ վիճակից հանի: հանդիմանում եմ ինքս ինձ՝ ինչու դպրոցոքւմ անգլերեն

լոզուն լավ չեմ սովորել, որ այսքան դժվարանում եմ: Թվումէ, մեր խումբն առանց ինձ կվերադառնա Կիև ու ես… ցավն այն էր, որ մեր խումբը ծուտով գնալու էր Բեթղեհեմ՝ հյուրանոց, որի հասցեն ես նույնպես չգիտեի: Նորից սկսեցի աղոթել և չէր անցել մի

քանի րոպե, երբ հայացքս բարձրացրի ու տեսա հայ հոգևորականի հագուստով մեկիին: հետագայում իմացա, որ նա Հայր Ղևոնդ վարդապետն է, իսկ այդ պահին ես նույնիսկ մոռացա, թե ինչպես են ողջունում կուսակրոն հոգևորականին ու հայերեն

ձայն տվեցի. -Բարև Ձեզ: Հոգևորականը կանգ առավ:

35

-Դուք հայկական եկեղեցու՞ց եք,- ասացի:

-Այո,- պատասխանեց: Ես հասկացա, որ Աստված այստեղ նույնպես լսեց իմ աղոթքը և հայ հոգևորականի հանդիպեցրեց ինձ՝ մոլորվածիս:

Ես Հայր սուրբին պատմեցի, թե ես ով եմ, ինչպես եմ հայտնվել այստեղ ու ինչպես եմ մոլորվել:Նրան խնդրեցի օգնել: Հայ սուրբը ոչ միայն զանգահարեց ու գտավ իմ խումբը, այլև ճանապարհին կերակրեց ինձ, հետո տարավ ու հասցրեց նրանց:

Ես նաև հավատքի վերաբերյալ բազմաթիվ հարցեր ուղղեցի նրան, որոնց նա պատասխանեց հասարակ ու հասկանալի լեզվով և հավատքի մեջ ավելի ամրապնդեց ինձ:

Ինչ խոսք, անհավատ մարդու համար սա կարող է թվալ պատահակն հանդիպում, բայց դաինձ համար Աստծո ուղղորդող ձեռք էր:

Մարիամ Զարգարյան Մոսկվա Գրառվել է 2013թ. հունվարի 24-ին