Жұмыс бағдарламасыpsu.kz/arm/upload/umk_pdf/68711.pdfЖұмыс...

Нысан Жұмыс бағдарламасы ПМУ ҰС Н 7.18.2/06

Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі

С. Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті

Дене шынықтыру және спорт кафедрасы

ЖҰМЫС БАҒДАРЛАМАСЫВалеология пәнінең

Барлық мамандықтарының студенттеріне арналған

Павлодар

Мамандықтың бойынша Нысанэлевтивтік пәндер каталогы ПМУ ҰС Н 7.18.1/08 негізінде әзірленген пәннің жұмыс бағдарламасына бекіту парағы

БЕКІТЕМІН ОІ жөніндегі проректор

__________Н.Э.Пфейфер 200___ж «___»_________

Кұрастырушы: аға оқытушы Балтабаев Е.С. оқытушы Токтарбаев Д.Г.-С.

Дене шынықтыру және спорт кафедрасы

ЖҰМЫС БАҒДАРЛАМАСЫ

валеология пәні бойынша

жалпы орта білім, кәсіптік орта білім базасындағы күндізгі оқу түрібарлық мамандытардың студенттеріне арналған

Жұмыс бағдарламасы жұмыстың оқу жоспары және мамандықтыңэлективті пәндер каталогы негізінде әзірленген барлықмамандытардың студенттеріне арналған, С.Торайғыров атындағы ПМУҒылыми кеңесінің отырысында бекітілген 200 ж «___» ______ , №___хаттама

Кафедра отырысында ұсынылған 200_ж. «___»_________________№_____хаттама

Кафедра меңгерушісі ________________Ю.А.Мастобаев

факультетінің оқу-әдістемелік кеңесімен құпталған Химиялық технологияларжәне жаратылыстану200__ж. «__» ______ ,№ хаттама

ОӘҚ төрағасы_____________ У. Д. Буркитбаева

КЕЛІСІЛДІФакультет деканы__________К.К. Ахметов 200 _ж «____»________

ЖжӘҚБ ҚҰПТАЛДЫ

ЖжӘҚБ бастығы__________________А.А.Варакута 200__ ж«____»_______

1. Пәннің мақсаты мен міндеттері

Пәннің мақсаты: Болашақ мамандарға теориялық білім мен практикалық тәжірибеде

қажеттілігін көрсету: қоршаған адамдардың және өз денсаулығын толығыменқадағалау, салауатты өмір сүру.

Пәннің міндеттері:Қысқаша жазу жұмыстарды жазу үй тапсырма ол сіздердің

аналитикалық қабілеттіліктеріңізді, сыншылық оқу және жазу дағдылардыдамиды. «Денсаулық» және «ауру» ұғымдарын түсініп ашу, сонымен қатартабиғат пен өзіміздің сезіміңіз арасындағы байланыс. Адамның мінез –құлығы мен оның психологиялық ерекшелігі әсер ету мүмкіндігін анықтау.Әлеуметтік орта және жеке тұлға денсаулығы арасындағы байланыстыанықтау. Әлеуметтік зиянды әсерлерді болдырмау. Алуан түрлі жыныстықжолмен берілетін аурулардың пайда болу тарихын қарастыру, белгілері, өтуіжәне емдеу жолдары.

Пәнді игеруде студенттер білуге тиісті: «Денсаулық», «ауру» дегеніміз не;Қандай факторлар адам денсаулығына әсер етеді;Шынықтырудың теориялық әдістемелері.

Пәнді игеруде студенттер істей білуге тиісті:Өз ағзасының қызметінің жеке тұлғалық ерекшеліктерін біле тұра алған

білімдерді теориялық әдістемелерді пайдалана отырып өз денсаулығыннығайту керек болған жағдайда алғашқы көмек көрсету.

2. Пререквизиттер: Валеология курстың мазмұнын меңгеруі мектеп курстың мөлшерінде алған білімдерге негізделеді

БиологияЭкологияВалеология

Пәннің тақырыптық Нысан жоспары ПМУ ҰС Н 7.18.2/10

3. Пәннің мазмұны

3.1 ПӘННІҢ ТАҚЫРЫПТЫҚ ЖОСПАРЫ№ Тақырыптардың атауы Сағаттар саны

Дәрістер Тәжірибеліксабақтар

СӨЖ

1 Валеологияға кіріспе. Негізгітүсініктер. Салауатты өмір салты.

1 1 3

2 Адам денсаулығы 1 1 3

3 Жас пен жынысқа байланыстыадам денсаулығыныңпараметрлері, көрсеткіштері жәнеоның резервтік мүмкіндіктері

1 1 4

4 Салауатты өмір сүру салты жәнеоның компоненттері

1 1 4

5 Сексология негіздері 1 1 4

6 Денсаулықтың гигиеналықнегіздері

1 1 4

7 Отбасы өмірінің валеологиялықнегіздері

1 1 4

8 Оптималды (келелі) тамақтанудыңнегіздері

0,5 0,5 4

Барлығы: 7,5 7,5 30

3.2 Дәрістік сабақтардың мазмұны

№ Тақырыптар Мазмұны Сағаткөлемі

1. Валеологияға кіріспе.Негізгі түсініктер.Салауатты өмір салты

Валеология пәні, міндеті, мақсаты менәдістері. Валеологияның ғылымретінде пайда болуы. Валеологияныңнегізін салушылар. Валеологияныңбасқа ғылымдармен байланысы.Валеология ғылымының салалары;медициналық, әлеуметтік,педагогикалық.

1

2. Адам денсаулығы Денсаулық – болмыстың өте үлкенмәселесі. Денсаулықты сақтау,күшейту және қалыптастырудақоғамның әлеуметтік қажеттілігі.«Денсаулық» ұғымы. Жеке адамныңжәне қоғамның денсаулығы.Физикалық, психикалық, әлеуметтікденсаулық. Қоғам денсаулығыныңкөрсеткіштері. Соматикалық,психикалық, әлеуметтік денсаулық.Денсаулыққа әсер ететін факторлар.

1

3. Жас пен жынысқабайланысты адамденсаулығыныңпараметрлері,көрсеткіштері жәнеоның резервтікмүмкіндіктері.

Адам өмірін жас кезеңдерге бөлу.Балалар мен жас өспірімдердіңанатомиялық және физиологиялықерекшеліктері, олардың өсу мен дамузаңдылықтары. Балалардыңфизикалық жағдайын, жеке өздерінетән типологиялық тұлғалыққасиеттерін, организмніңфункционалдық жағдайын анықтауәдістері. Әйел организімініңфизиологиялық кезеңдерініңерекшеліктері. Репродуктивтік – ұрпақжалғастыру – денсаулықты сақтаудыңвалеологиялық негіздері

1

4. Салауатты өмір сүрусалты және оныңкомпоненттері

«салауатты өмір сүру салты» (СӨС)түсінігі. Денсаулық пен СӨС-тің өзарабайланысы. СӨС-тің принциптері меншарттары. СӨС-тің көрсеткіштері мен

1

критерийлері5. Сексология негіздері Сексология тарихы. Сексологияның

әлеуметтік – құқықтық мәселелері.Өнегелі жыныс тәрбиесі. Өнегеліжыныс тәрбиесінің мақсаттары.Өнегелі жыныс тәрбиесініңқағидалары.

1

6. Денсаулықтыңгигиеналық негіздері

Гигиена – салауатты өмір салтыныңнегізі. Жеке адам гигиенасы. Ұйқымен демалысты, күн режимін тиімдіұйымдастыру. Дене шынықтыру жінешынығу. Гигиеналық тәрбиелік.Тамақтану гигиенасы. Тамақтан уланужәне оның алдын алу жолдары.

1

7. Отбасы өмірініңвалеологиялықнегіздері

Жанұя және психикалық денсаулық.Жанұяның типтері мен формалары.Некелік қатынастың құқықтықнегіздері. Ерлі-зайыптылардыңпсихологиялық сәйкестігі туралы.Жанұяны жоспарлау. Жанұядағыкеліспеушілік (конфликт) себептерімен әсерлері.

1

8. Оптималды (келелі)тамақтанудың негіздері

Тамақтану және оның денсаулықтықалыптастырудағы рөлі.Тамақтанудың физиологиялықнегіздері. Ретті, жүйелі, мөлшерлітамақтану. Балалар тамағынақойылатын негізгі талаптар. Артықдене салмағының себептері.

0,5

Барлығы 7,5

3.3 Тәжірибиелік сабақтардың мазмұны



Денсаулық қоры. Адам күрделікибернетикалық жүйе ретінде

1

2. Адам денсаулығы Салауатты өмір сүру салтынқалыптастырудың негізгі бағыттарымен жолдары. Денсаулыққа әсерететін негізгі факторлар.

1


Қазақстанның техногендібиогеохимиялық провинциялары жәнетұрғындардың денсаулығы

1


СӨС-тің принциптері мен шарттары.СӨС-тің көрсеткіштері менкритерийлері

1

5. Сексология негіздері Өнегелі жыныс тәрбиесі. Өнегеліжыныс тәрбиесінің мақсаттары.Өнегелі жыныс тәрбиесініңқағидалары.

1


Гигиена – салауатты өмір салтыныңнегізі. Жеке адам гигиенасы.

1


Жастарға адамгершілік жіне руханитәрбие беру

1


Рационалды тамақтану бойыншамедициналық нұсқау құрастыру.

0,5

Барлығы 7,5

3.4 Студенттің өздік жұмысының мазмұны

№ Тақырыптар Мазмұны Бақылаутүрі жәнеформасы

Сағаткөлемі

1. Валеология пәні,міндеттері менәдістері

Студенттерді физикалықдесаулықты бағалауәдісімен таныстыру

Сызбанұсқа,ауызша

3

2. Адам денсаулығы Студенттерді балалар менжасөспірімдердіңфизикалық даму деңгейінанықтау әдістерментаныстыру


3

3. Жас пен жынысқабайланысты адамденсаулығыныңпараметрлері,көрсеткіштеріжәне оныңрезервтікмүмкіндіктері.

Студенттерді организмніңфункционалдық жағдайынанықтау әдістермен жәнежеке адамның үйлесімдідамуын бағалаументаныстыру


4

4. Салауатты өмірсүру салты жәнеоныңкомпоненттері

СӨС-тің принциптері меншарттарымен таныстыру

Ауызша 4

5. Сексологиянегіздері

Өнегелі жыныс тәрбиесініңқағидаларын білу

Ауызша 4

6. Денсаулықтыңгигиеналықнегіздері

Сабақ кестесіне, мектепжиһаздарын және сыныптаоқушылардың дұрысорналасуына гигиеналықбаға беру

Жазбаша 4


Отбасын жоспарлау менотбасы өміріндегі мінез–Рационалды тамақтануқұлық нормаларыментаныстыру

ауызша 4

8. Оптималды(келелі)тамақтанудыңнегіздері

Студенттерді рационалдыдұрыс тамақтануға үйрету

Жазбаша,ауызша

4

Барл

30

ығы


№р/с

СӨЖ Есеп берутүрі

Бақылаудыңформасы мен түрі


1 Дәрістік сабақтарғадайындық

Сабақтарға қатысу 8

2 Тәжірибеліксабақтарғадайындық

Конспект Тәжірибелік сабаққажіберілім

8

3 Рефератты орындау Реферат Рефератты қорғау 74 Бақылау іс-

шараларынадайындық

Бақылаужұмысы

АБ1, АБ2 7

Барлығы 30

Реферат тақырыптары1. Ұтымды тамақтану – денсаулық кепіліӘдебиет: [28, 36, 39]2. Зиянды әдеттер. Алдын алу шаралары. Әдебиет: [1, 2, 4,7]3. Шылым шегу. Никотиннің ағзаға тигізетін әсерлері. Әдебиет: [1, 2, 4,7]4. Алкоголь, адам ағзасына тигізетін әсері. Алдын алу шаралары.Әдебиет: [1,2,4,7]5. Есірткі. Нашақорлықпен күрес. Әдебиет: [1,2,4,7]6. Қозғалыс - өмір ұзақтылығының негізі. Әдебиет: [14,21]7. Жасанды түсік. Әйел ағзасына жасанды түсіктің тигізетін әсері.Әдебиет: [1,2,4,7]8. Тұқым қуалайтын аурулар.Әдебиет: [16,23,29,37,38]9. Қант диабеті. Диагностика. Емдеу жолдары.Әдебиет: [21,29]10. Семірудің алдын-алу жолдары.Әдебиет: [28, 39]11.Миокард инфарктісі. Алдын алу жолдары.Әдебиет: [29,38]12. Туберкулез. Диагностика. Емдеу жолдары. Алдын алу шаралары.Әдебиет: [29,38]13. ЖИТС – ХХІ ғасырдың мәселесі.Әдебиет: [7,17]14. Жыныстық қатынас арқылы берілетін аурулардың алдын алу

шаралары.Әдебиет: [1-5,7,17-20]

Мамандықтың (тардың)жұмыс бабындағы оқу Нысанжоспарынан үзінді көшерме ПМУ ҰС Н 7.18.1/10

Мамандықтың ( тардың) жұмыс бабындағыоқу жоспарларынаң үзінді көшірме

Барлық мамандықтарының студенттеріне арналған

Валеология пәні

Оқуформасы

Бақылауформасы

Білімалушылардыңжұмыс көлемі,

сағатпен

Курс және семестр (сағаттарды)бойынша сағаттарды бөлу

барлығы 1 курс1-2 семестр

емти

хан

сына

қ

кр

жал

пы

ауд

СӨ

Ж

лек

тәж

СӨ

Ж

СО

ӨЖ

лек

тәж

СӨ

Ж

СО

ӨЖ

күндізгі ЖОБ, АКБ негізінде

45 15 30 7,5 7,5 30

45 15 30 7,5 7,5 30

Әдебиет

Негізгі1. Билич Б.Н., Назарова Л.В. «Основы валеологии» - С. – Пб., 1997, - 246 с. 2. Вайнер Э.Н. «Валеология» - М.: Флинта. Наука, 2001, - 416 с.3. «Валеология – наука о здоровье» Учебно-методическое пособие. Под ред.

Соколова А.Д., Абишева З.С. – Алматы: «Ғылым», 1999, - 140 с.4. Дубровский В.И. «Валеология. Здоровый образ жизни» - М.: «Флинта»,

1999, - 560 с.5. Приходько Н.Г., Лукьяненко М.В. «Валеология: курс лекций» - Алматы:

«Аркаим», 2002, - 496 с.

Қосымша6. Аветисов Э.С. «Гимнастика для глаз» // «Здоровье», 1988, № 10.7. «Азбука СПИДа» под ред. М.Адлера. – М.: «Мир», 1991.8. Башмаков А.И., Чернов В.К. «Экстренная доврачебная помощь» - Алма-

ата: «Казахстан», 1990.9. Белозеров Е.С. «Лекарство – друг, лекарство – враг». – Алма-Ата, 1982.10.«Валеология» // 2001, №3, стр. 69-94; №4, С.63-84.11.Васечкин В.И. «Справочник по массажу» - М.: «Медицина», 1990.12.«Вопросы психологии» // 1987, № 2,5; 1991, №4.13.«Гигиенические требования к видеодисплейным терминалам, ЭВМ и

организации работы» - СанПиН, № 9-131, РБ 2000 от 10.10.2000.14.Грин Н., Стаут У., Тейлор Д. «Биология» - М.: «Мир», 1996.15.Изард И. «Эмоции человека» - М., 1980.16.Инге-Вечтомов «Генетика с основами селекции» - М., 1991.17.Исаев Д.Н., Каган В.Е. «Половое воспитание и психогигиена пола у

детей» - Л.: «Медицина», 1979.18.Исанов К.Ш. «Обеспечение безопасности жизнедеятельности человека» -

Алматы, 1999.19.Колесов В.Е. «Беседы о половом воспитании» - М.: «Педагогика», 1988.20.Кон И.С. «Половые различия и дифференциация социальных ролей» - М.,

1975.21.Косицкий Г.И. «Физиология человека» - М.: «Медицина», 1972.22.Леонтьев А.Н. «Потребности, мотивы и эмоции» - М., 1971.23.Лобашев «Генетика» - М., 1973.24.Малахов Г.П. «Целебная сила: биоритмология и уринотерапия» - М., С.-

Пб., «Комплект», Т.З., 1994.25.Маркова А.В. «Полная энциклопедия народной медицины» - С-Пб.:

«Сова», М.: «Эксмо», 2002.

26.Маркова А.П. «Лечение медом» - Ростов-на-Дону: «Феникс», 2002.27.Меерсон Ф.З. «Адаптация, стресс и профилактика» - М., 1981.28.Погожева А.В. «Пищевые волокна в лечебно-профилактическом

питании // Вопросы питания, 1998, № 1.29.«Популярная медицинская энциклопедия» - М.: «Медицина!, 1978.30.Приходько Н. «Безопасность жизнедеятельности» - Алматы: ВШП

«Әділет»31.«Психологический журнал» // 2002, № 2, 3, 4.32.Санри Т. «Японский пальцевый массаж» - С-Пб.: «Весь», 2002.33.Селье Г. «Стресс без дистресса» - М., 1982.34.Снок Б. «Ребенок и уход за ним» - Алма-Ата, 1988.35.Стратегия развития «Казахстан 2030.36.Тутельян В.А. «Стратегия разработки, применения и оценки

эффективности БАД к пище» // Вопросы питания, 1996, №1.37.Фомин Н.А. «Физиология человека» - М.: «Просвещение», 1995.38.Хрипкова А.Г. «Анатомия, физиология и гигиена человека», 1975.39.Шарманов Т.Ш. Проблемы питания. Социально-гигиенические

аспекты //Актуальные проблемы здравоохранения, их социально-гигиенические аспекты. – Алматы, 1994.

Пәннің жұмыс бағдарламасын Нысан келісу парағы ПМУ ҰС Н 7.18.1/11

Пәннің жұмыс бағдарламасын келісу парағы

_____Валеология_____(пәннің толық атауы)

2009-2010 оқу жылына

КЕЛІСІМ ПАРАҒЫМамандандыруш

ы кафедраКафедра

меңгерушісі А.Ж.Т.

Қолы Келісімдеген күн

1 2 3 4

«Валеология» пәні бойынша аралық және қорытынды бақылауларғаарналған сұрақтар тізімі:

1. Валеология пәні, мәндеттері2. Тыныс алу жолдарының аурулары3. Адамның еңбек қаблеттілігіне әсер ететін факторлар4. Денсаулық туралы түсіні, олардың түрлері5. Майда еритін витаминдер6. Жынысты жолмен таралатын аурулар7. Денсаулыққа әсер ететін факторлар8. Еңбекке қаблеттілік және шашау (күн, жұма, жыл ішінде)9. Инфекциялық ауруларды алдын алу10. Салауатты өмір салты туралы түсінік11. Күн режимі және ол қандай факторларға тәуелді12. Рационалды тамақтануда қажетті өнімдер13. Салауатты өмір салтының қажеттілігі14. Рационалды тамақтану15. Инфекциялыө аурулардың таралу жолдары16. Ауа тамшы арқылы таралатын аурулар. Мысал.17. Нашақорлық18. Темекі шегу19. Адам денсаулығын сауықтыру жұмыстары20. Организмнің шынығуы21. Биололиялық ритмер22. Адамның жеке гигиенасы23. Иммунитет және оның түрлері24. Ақуыздардың адам организмдегі маңызы25. Еңбекке қаблеттілік, оның түрлері26. Залалды әдеттерді алдын алу27. Аборт28. Денсаулықты қалыпты ұстауда қажетті витаминдер29. СПИД ауру30. Ұйқы гигиенасы және ұйқысыздық31. Қозғалу активтілігі – салауатты өмір салтының факторы ретінде32. Иммунитетке әсер ететін факторлар33. Тыныс алу жолдарының аурулар. Профилактика34. Физикалық даму – денсаулықтың көрсеткіші ретінде35. Құрамында «С» витамині бар өнімдер, организм үшін оның маңызы

36. Алкоголь, алкоголизмнің себептері мен даму сатылары37. Минералды элементтердің рационалды тамақтануда маңызы38. Сабақ кестесіне баға беру әдісі39. Токсикомания40. Дененің артық салмағы және артериялық гипертония41. Биологиялық жасты анықтау42. Залалды әдеттер, пайда болу себептері43. Организм үшін ақуыздар мен майлардың маңызы44. Денсаулыққа әсер ететін факторлар45. Физикалық дамуды бағалау әдісі46. Физикалық даму – денсаулықтың көрсеткіші ретінде47. Допинг48. Қазақстан Республикасындағы денсаулық көрсеткіші49. Сабақ кестесін бағалау әдісі50. Жынысты жолмен таралатын аурулар: сифилис, гонорея, СПИД51. Биологиялық ритмдер52. Адамның жеке гигиенасы53. Иммунитетті жоғарлату әдістері54. Отбасын құруды жоспарлау55. Денсаулық туралы түсінік, олардың түрлері56. Рационалды тамақтану57. Аборт58. Биологиялық жасты анықтау59. Гигиена – салауатты өмір салтының негізі60. Нашақорлық61. Денсаулыққа әсер ететін факторлар62. Токсикомания63. Қазақстан Республикасындағы денсаулық көрсеткіші64. Күн режимі65. Жүрек – қан тамырларының аурулары66. Иммунитетке әсер ететін факторлар67. Салауатты өмір салты туралы түсінік68. СПИД ауру69. Аборт және оны алдын алу70. Организм үшін ақуыздар мен майлардың маңызы71. Дененің артық салмағы және артериялық гипертония72. Жалпақ табандылықты анықтау73. Еңбекке қаблеттілік74. Организмнің шынығуы75. Бой – салмақ арақатынасын бағалау

1 Оқытушылар туралы мәліметтер және байланысу ақпараттары Оқытушы туралы мәлімет және байланыс ақпараты:ФКС кафедрасының аға оқытушысыБалтабаев Ержан СъездовичФКС кафедрасының аға оқытушысыТоктарбаев Дархан Габдыл-СаматовичКафедра ПМУ-дің А корпусында осы мекен-жай бойынша орналасқан: Ломовкөшесі, 64 үй, байланыс телефоны: 673669 ішкі 11482 Пән туралы мәліметтер «Валеология» педогогикалық бағыттағы мамандақтарды дайындаудамаңызды орын алатын пәндердің бірі.

3 Пәннің еңбек сыйымдылығы

Сем

естр

Кре

дитт

ар с

аны

Аудиториялық сабақ түрлері бойыншабайланыс сағаттарының саны

Студенттің өздікжұмысының сағат

саны Бақылаутүрлері

барлы-ғы

дәріспракти-

казертха-налық

студия-лық

жеке барлығы СОӨЖ

1 1 45 7,5 7,5 - - - 30 15 -2 1 45 7,5 7,5 - - - 30 15 -

Бар-лығы

4 Пәннің мақсаты және міндеттері Болашақ мамандарға теориялық білім мен практикалық тәжірибеде

қажеттілігін көрсету: қоршаған адамдардың және өз денсаулығын толығыменқадағалау, салауатты өмір сүру.

Пәннің міндеттері:Қысқаша жазу жұмыстарды жазу үй тапсырма ол сіздердің

аналитикалық қабілеттіліктеріңізді, сыншылық оқу және жазу дағдылардыдамиды. «Денсаулық» және «ауру» ұғымдарын түсініп ашу, сонымен қатартабиғат пен өзіміздің сезіміңіз арасындағы байланыс. Адамның мінез –құлығы мен оның психологиялық ерекшелігі әсер ету мүмкіндігін анықтау.Әлеуметтік орта және жеке тұлға денсаулығы арасындағы байланыстыанықтау. Әлеуметтік зиянды әсерлерді болдырмау. Алуан түрлі жыныстықжолмен берілетін аурулардың пайда болу тарихын қарастыру, белгілері, өтуіжәне емдеу жолдары.

5 Білімге, икемділікке және дағды-машықтарға қойылатын талаптарПәнді игеруде студенттер білуге тиісті: «Денсаулық», «ауру» дегеніміз не;Қандай факторлар адам денсаулығына әсер етеді;Шынықтырудың теориялық әдістемелері.

Пәнді игеруде студенттер істей білуге тиісті:Өз ағзасының қызметінің жеке тұлғалық ерекшеліктерін біле тұра алған

білімдерді теориялық әдістемелерді пайдалана отырып өз денсаулығыннығайту керек болған жағдайда алғашқы көмек көрсету.

6 Пререквизиттер: Осы пәнді меңгеру үшін төмендегі пәндерді меңгеру кезінде алынған білім, икемділік және дағды-машықтар қажет: биология, экология

7 Постреквизиттер пәнді меңгеру кезінде білім, икемділік және дағды-машықтар келесі пәндерді меңгеруі үшін қажет: дене шынықтыру

8 Тақырыптық жоспар№ Тақырыптардың атауы Сағаттар саны

Дәрістер Тәжірибеліксабақтар

СӨЖ

1 Валеологияға кіріспе. Негізгітүсініктер. Салауатты өмір салты.

1 1 3

2 Адам денсаулығы 1 1 3

3 Жас пен жынысқа байланыстыадам денсаулығыныңпараметрлері, көрсеткіштері жәнеоның резервтік мүмкіндіктері

1 1 4

4 Салауатты өмір сүру салты жәнеоның компоненттері

1 1 4

5 Сексология негіздері 1 1 4

6 Денсаулықтың гигиеналықнегіздері

1 1 4

7 Отбасы өмірінің валеологиялықнегіздері

1 1 4

8 Оптималды (келелі) тамақтанудыңнегіздері

0,5 0,5 4

Барлығы: 7,5 7,5 30

9 Пәннің қысқаша сипаттамасыЖеке денсаулық деңгейін талдау мен болжауды, валеологиялық

білімдерін денсаулық сақтаумен нығайтуда қолдануды, денсаулыққа зияндыжағдайларда лайықты таңдау жасай білуді, оқу, ғылыми және анықтамалықәдебиеттермен дербес жұмыс істей білуді қалыптастырады.

«Валеология» - денсаулық туралы негізгі ұғымдарды, денсаулықсақтайтын және бұзатын факторларды, денсаулықтың жас және жыныстықерекшеліктерін, салауатты өмір салтын ұстанудың қарапайым гигиеналықталаптарын, сауықтарудың дәстүрлі және дәстүрлі емес әдістерініңтеориялық негіздерін анықтайды.10 Курстың компоненттері

3.2 Дәрістік сабақтардың мазмұны



Валеология пәні, міндеті, мақсаты менәдістері. Валеологияның ғылымретінде пайда болуы. Валеологияныңнегізін салушылар. Валеологияныңбасқа ғылымдармен байланысы.Валеология ғылымының салалары;медициналық, әлеуметтік,педагогикалық.

1

2. Адам денсаулығы Денсаулық – болмыстың өте үлкенмәселесі. Денсаулықты сақтау,күшейту және қалыптастырудақоғамның әлеуметтік қажеттілігі.«Денсаулық» ұғымы. Жеке адамныңжәне қоғамның денсаулығы.Физикалық, психикалық, әлеуметтікденсаулық. Қоғам денсаулығыныңкөрсеткіштері. Соматикалық,психикалық, әлеуметтік денсаулық.Денсаулыққа әсер ететін факторлар.

1


Адам өмірін жас кезеңдерге бөлу.Балалар мен жас өспірімдердіңанатомиялық және физиологиялықерекшеліктері, олардың өсу мен дамузаңдылықтары. Балалардыңфизикалық жағдайын, жеке өздерінетән типологиялық тұлғалыққасиеттерін, организмніңфункционалдық жағдайын анықтауәдістері. Әйел организімініңфизиологиялық кезеңдерініңерекшеліктері. Репродуктивтік – ұрпақ

1

жалғастыру – денсаулықты сақтаудыңвалеологиялық негіздері


«салауатты өмір сүру салты» (СӨС)түсінігі. Денсаулық пен СӨС-тің өзарабайланысы. СӨС-тің принциптері меншарттары. СӨС-тің көрсеткіштері менкритерийлері

1

5. Сексология негіздері Сексология тарихы. Сексологияныңәлеуметтік – құқықтық мәселелері.Өнегелі жыныс тәрбиесі. Өнегеліжыныс тәрбиесінің мақсаттары.Өнегелі жыныс тәрбиесініңқағидалары.

1


Гигиена – салауатты өмір салтыныңнегізі. Жеке адам гигиенасы. Ұйқымен демалысты, күн режимін тиімдіұйымдастыру. Дене шынықтыру жінешынығу. Гигиеналық тәрбиелік.Тамақтану гигиенасы. Тамақтан уланужәне оның алдын алу жолдары.

1


Жанұя және психикалық денсаулық.Жанұяның типтері мен формалары.Некелік қатынастың құқықтықнегіздері. Ерлі-зайыптылардыңпсихологиялық сәйкестігі туралы.Жанұяны жоспарлау. Жанұядағыкеліспеушілік (конфликт) себептерімен әсерлері.

1


Тамақтану және оның денсаулықтықалыптастырудағы рөлі.Тамақтанудың физиологиялықнегіздері. Ретті, жүйелі, мөлшерлітамақтану. Балалар тамағынақойылатын негізгі талаптар. Артықдене салмағының себептері.

0,5

Барлығы 7,5

3.3 Тәжірибиелік сабақтардың мазмұны



Денсаулық қоры. Адам күрделікибернетикалық жүйе ретінде

1

2. Адам денсаулығы Салауатты өмір сүру салтынқалыптастырудың негізгі бағыттарымен жолдары. Денсаулыққа әсерететін негізгі факторлар.

1


Қазақстанның техногендібиогеохимиялық провинциялары жәнетұрғындардың денсаулығы

1


СӨС-тің принциптері мен шарттары.СӨС-тің көрсеткіштері менкритерийлері

1

5. Сексология негіздері Өнегелі жыныс тәрбиесі. Өнегеліжыныс тәрбиесінің мақсаттары.Өнегелі жыныс тәрбиесініңқағидалары.

1


Гигиена – салауатты өмір салтыныңнегізі. Жеке адам гигиенасы.

1


Жастарға адамгершілік жіне руханитәрбие беру

1


Рационалды тамақтану бойыншамедициналық нұсқау құрастыру.

0,5

Барлығы 7,5


№ Тақырыптар Мазмұны Бақылаутүрі жәнеформасы


1. Валеология пәні,міндеттері менәдістері

Студенттерді физикалықдесаулықты бағалауәдісімен таныстыру


3

2. Адам денсаулығы Студенттерді балалар менжасөспірімдердіңфизикалық даму деңгейінанықтау әдістерментаныстыру


3

3. Жас пен жынысқабайланысты адамденсаулығыныңпараметрлері,көрсеткіштеріжәне оныңрезервтікмүмкіндіктері.

Студенттерді организмніңфункционалдық жағдайынанықтау әдістермен жәнежеке адамның үйлесімдідамуын бағалаументаныстыру


4

4. Салауатты өмірсүру салты жәнеоныңкомпоненттері

СӨС-тің принциптері меншарттарымен таныстыру

Ауызша 4

5. Сексологиянегіздері

Өнегелі жыныс тәрбиесініңқағидаларын білу

Ауызша 4

6. Денсаулықтыңгигиеналықнегіздері

Сабақ кестесіне, мектепжиһаздарын және сыныптаоқушылардың дұрысорналасуына гигиеналықбаға беру

Жазбаша 4


Отбасын жоспарлау менотбасы өміріндегі мінез–Рационалды тамақтануқұлық нормаларыментаныстыру

ауызша 4

8. Оптималды(келелі)тамақтанудыңнегіздері

Студенттерді рационалдыдұрыс тамақтануға үйрету

Жазбаша,ауызша

4

Барлығы 30

№р/с

СӨЖ Есеп берутүрі

Бақылаудыңформасы мен түрі


1 Дәрістік сабақтарғадайындық

Сабақтарға қатысу 8

2 Тәжірибеліксабақтарғадайындық

Конспект Тәжірибелік сабаққажіберілім

8

3 Рефератты орындау Реферат Рефератты қорғау 74 Бақылау іс-

шараларынадайындық

Бақылаужұмысы

АБ1, АБ2 7

Барлығы 30

Реферат тақырыптары

1. Ұтымды тамақтану – денсаулық кепіліӘдебиет: [28, 36, 39]

2. Зиянды әдеттер. Алдын алу шаралары. Әдебиет: [1, 2, 4,7]

3. Шылым шегу. Никотиннің ағзаға тигізетін әсерлері. Әдебиет: [1, 2, 4,7]

4. Алкоголь, адам ағзасына тигізетін әсері. Алдын алу шаралары.Әдебиет: [1,2,4,7]

5. Есірткі. Нашақорлықпен күрес. Әдебиет: [1,2,4,7]

6. Қозғалыс - өмір ұзақтылығының негізі. Әдебиет: [14,21]

7. Жасанды түсік. Әйел ағзасына жасанды түсіктің тигізетін әсері.Әдебиет: [1,2,4,7]

8. Тұқым қуалайтын аурулар.Әдебиет: [16,23,29,37,38]

9. Қант диабеті. Диагностика. Емдеу жолдары.Әдебиет: [21,29]

10. Семірудің алдын-алу жолдары.Әдебиет: [28, 39]

11.Миокард инфарктісі. Алдын алу жолдары.Әдебиет: [29,38]

12. Туберкулез. Диагностика. Емдеу жолдары. Алдын алу шаралары.Әдебиет: [29,38]

13. ЖИТС – ХХІ ғасырдың мәселесі.Әдебиет: [7,17]

14. Жыныстық қатынас арқылы берілетін аурулардың алдын алу шаралары.

Әдебиет: [1-5,7,17-20]

Әдебиет

Негізгі1. Билич Б.Н., Назарова Л.В. «Основы валеологии» - С. – Пб., 1997, -246 с. 2. Вайнер Э.Н. «Валеология» - М.: Флинта. Наука, 2001, - 416 с.3. «Валеология – наука о здоровье» Учебно-методическое пособие. Под ред. Соколова А.Д., Абишева З.С. – Алматы: «Ғылым», 1999, - 140с.4. Дубровский В.И. «Валеология. Здоровый образ жизни» - М.: «Флинта», 1999, - 560 с.5. Приходько Н.Г., Лукьяненко М.В. «Валеология: курс лекций» - Алматы: «Аркаим», 2002, - 496 с.

Қосымша6. Аветисов Э.С. «Гимнастика для глаз» // «Здоровье», 1988, № 10.7. «Азбука СПИДа» под ред. М.Адлера. – М.: «Мир», 1991.8. Башмаков А.И., Чернов В.К. «Экстренная доврачебная помощь» - Алма- ата: «Казахстан», 1990.9. Белозеров Е.С. «Лекарство – друг, лекарство – враг». – Алма-Ата, 1982.10. «Валеология» // 2001, №3, стр. 69-94; №4, С.63-84.11. Васечкин В.И. «Справочник по массажу» - М.: «Медицина», 1990.12. «Вопросы психологии» // 1987, № 2,5; 1991, №4.13. Гигиенические требования к видеодисплейным терминалам, ЭВМ и организации работы» - СанПиН, № 9-131, РБ 2000 от 10.10.2000.14. Грин Н., Стаут У., Тейлор Д. «Биология» - М.: «Мир», 1996.15. Изард И. «Эмоции человека» - М., 1980.16. Инге-Вечтомов «Генетика с основами селекции» - М., 1991.17.Исаев Д.Н., Каган В.Е. «Половое воспитание и психогигиена пола у

детей» - Л.: «Медицина», 1979.18. Исанов К.Ш. «Обеспечение безопасности жизнедеятельности человека» - Алматы,1999. 19. Колесов В.Е. «Беседы о половом воспитании» - М.: «Педагогика», 1988.20. Кон И.С. «Половые различия и дифференциация социальных ролей» - М., 1975.21. Косицкий Г.И. «Физиология человека» - М.: «Медицина», 1972.22. Леонтьев А.Н. «Потребности, мотивы и эмоции» - М., 1971.23.Лобашев «Генетика» - М., 1973.

24.Малахов Г.П. «Целебная сила: биоритмология и уринотерапия» - М.,С.- Пб., «Комплект», Т.З., 199425. Маркова А.В. «Полная энциклопедия народной медицины» - С-Пб.: «Сова», М.:»Эксмо», 200226. Маркова А.П. «Лечение медом» - Ростов-на-Дону: «Феникс», 2002.27. Меерсон Ф.З. «Адаптация, стресс и профилактика» - М., 1981.28.Погожева А.В. «Пищевые волокна в лечебно-профилактическом

питании // Вопросы питания, 1998, № 1.29.«Популярная медицинская энциклопедия» - М.: «Медицина!, 1978.30.Приходько Н. «Безопасность жизнедеятельности» - Алматы: ВШП

«Әділет»31.«Психологический журнал» // 2002, № 2, 3, 4.32.Санри Т. «Японский пальцевый массаж» - С-Пб.: «Весь», 2002.33.Селье Г. «Стресс без дистресса» - М., 1982.34.Снок Б. «Ребенок и уход за ним» - Алма-Ата, 1988.35.Стратегия развития «Казахстан 2030.36.Тутельян В.А. «Стратегия разработки, применения и оценки

эффективности БАД к пище» // Вопросы питания, 1996, №1.37.Фомин Н.А. «Физиология человека» - М.: «Просвещение», 1995.38.Хрипкова А.Г. «Анатомия, физиология и гигиена человека», 1975.39.Шарманов Т.Ш. Проблемы питания. Социально-гигиенические

аспекты //Актуальные проблемы здравоохранения, их социально-гигиенические аспекты. – Алматы, 1994.

«Валеология» пәні бойынша аралық және қорытынды бақылауларғаарналған сұрақтар тізімі:

3. Валеология пәні, мәндеттері4. Тыныс алу жолдарының аурулары5. Адамның еңбек қаблеттілігіне әсер ететін факторлар6. Денсаулық туралы түсіні, олардың түрлері7. Майда еритін витаминдер8. Жынысты жолмен таралатын аурулар9. Денсаулыққа әсер ететін факторлар10. Еңбекке қаблеттілік және шашау (күн, жұма, жыл ішінде)11. Инфекциялық ауруларды алдын алу12. Салауатты өмір салты туралы түсінік13. Күн режимі және ол қандай факторларға тәуелді14. Рационалды тамақтануда қажетті өнімдер15. Салауатты өмір салтының қажеттілігі16. Рационалды тамақтану17. Инфекциялыө аурулардың таралу жолдары18. Ауа тамшы арқылы таралатын аурулар. Мысал.19. Нашақорлық20. Темекі шегу21. Адам денсаулығын сауықтыру жұмыстары22. Организмнің шынығуы23. Биололиялық ритмер24. Адамның жеке гигиенасы25. Иммунитет және оның түрлері26. Ақуыздардың адам организмдегі маңызы27. Еңбекке қаблеттілік, оның түрлері28. Залалды әдеттерді алдын алу29. Аборт30. Денсаулықты қалыпты ұстауда қажетті витаминдер31. СПИД ауру32. Ұйқы гигиенасы және ұйқысыздық33. Қозғалу активтілігі – салауатты өмір салтының факторы ретінде34. Иммунитетке әсер ететін факторлар35. Тыныс алу жолдарының аурулар. Профилактика36. Физикалық даму – денсаулықтың көрсеткіші ретінде37. Құрамында «С» витамині бар өнімдер, организм үшін оның маңызы

38. Алкоголь, алкоголизмнің себептері мен даму сатылары39. Минералды элементтердің рационалды тамақтануда маңызы40. Сабақ кестесіне баға беру әдісі41. Токсикомания42. Дененің артық салмағы және артериялық гипертония43. Биологиялық жасты анықтау44. Залалды әдеттер, пайда болу себептері45. Организм үшін ақуыздар мен майлардың маңызы46. Денсаулыққа әсер ететін факторлар47. Физикалық дамуды бағалау әдісі48. Физикалық даму – денсаулықтың көрсеткіші ретінде49. Допинг50. Қазақстан Республикасындағы денсаулық көрсеткіші51. Сабақ кестесін бағалау әдісі52. Жынысты жолмен таралатын аурулар: сифилис, гонорея, СПИД53. Биологиялық ритмдер54. Адамның жеке гигиенасы55. Иммунитетті жоғарлату әдістері56. Отбасын құруды жоспарлау57. Денсаулық туралы түсінік, олардың түрлері58. Рационалды тамақтану59. Аборт60. Биологиялық жасты анықтау61. Гигиена – салауатты өмір салтының негізі62. Нашақорлық63. Денсаулыққа әсер ететін факторлар64. Токсикомания65. Қазақстан Республикасындағы денсаулық көрсеткіші66. Күн режимі67. Жүрек – қан тамырларының аурулары68. Иммунитетке әсер ететін факторлар69. Салауатты өмір салты туралы түсінік70. СПИД ауру71. Аборт және оны алдын алу72. Организм үшін ақуыздар мен майлардың маңызы73. Дененің артық салмағы және артериялық гипертония74. Жалпақ табандылықты анықтау75. Еңбекке қаблеттілік76. Организмнің шынығуы77. Бой – салмақ арақатынасын бағалау

Жұмыс бағдарламасыpsu.kz/arm/upload/umk_pdf/68711.pdfЖұмыс...

Documents

Transcript of Жұмыс бағдарламасыpsu.kz/arm/upload/umk_pdf/68711.pdfЖұмыс...