ОДРЖАНА ПЕТТА СЕДНИЦА НА ГЕНЕРАЛНОТО

СОБРАНИЕ НА ЗЕЛС

U MBAJT SEANCA E PESTË E KUVENDIT GJENERAL

TË BNJVL-së

СЕДНИЦИ НА КОМИТЕТОТ НА СОВЕТИТЕ

SEANCA TË KOMITETIT TË KËSHILL AVE

ГЛАСИЛОЗАЕДНИЦА НА ЕДИНИЦИТЕ

НА ЛОКАЛНАTA САМОУПРАВА

НА РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА

Април / Prill

2015

G A Z E T ЁBASHKЁSIA E NJЁSIVE TЁ

VETЁQEVERISJES LOKALE TЁ

REPUBLIKЁS SË MAQEDONISЁ

Г Л А С И Л О G A Z E T E..

2

тел. +389 (0) 2 30 99 033 / факс: +389 (0) 2 30 61 994ул. Копенхагенска бр. 5, п. фах 32, 1000 Скопје, Република Македонија

contact@zels.org.mk, www.zels.org.mkИзвршен директор на ЗЕЛС - Душица Перишиќ

Заменик извршен директор на ЗЕЛС - Ардита Дема - МехметиУреднички колегиум - Весна Арсовска - Динковска, Виктор Арнаудоски

Дизајн, подготовка за печатeње и печатење - Европа 92Лекторира - Момент мал; Превод - Арта Абази, Висар Полику и Валентина Трајко

ЗАЕДНИЦА НА ЕДИНИЦИТЕ НА ЛОКАЛНАТА САМОУПРАВАНА РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА

BASHKЁSIA E NJЁSIVE TЁ VETЁQEVERISJES LOKALE TЁ REPUBLIKЁS SЁ MAQEDONISЁtel. +389 (0)2 30 99 033 / fax: +389 (0)2 30 61 994rruga. Кopenhagenska nr. 5, F.P. 32, 1000 Shkup, Republika e Maqedonisёcontact@zels.org.mk, www.zels.org.mkDrejtor ekzekutiv i BNJVL-sё - Dushica PerishiqZёvendёs drejtor ekzekutiv - Ardita Dema - MehmetiBordi redaktues - Vesna Arsovska - Dinkovska, Viktor ArnaudoskiDizajnim, përgatitje për shtyp dhe shtypje - Evropa 92 Lektoron – Moment mall; Përkthim – Arta Abazi, Visar Poliku dhe Valentina Trajko

Të nderuar,

Në muajin prill, Kuvendi Gjeneral i BNJVL-së, organi më i lartë i Bashkësisë mbajti seancën e tij të pestë. Delegatët diskutuan mbi sfidat aktuale me të cilat ballafaqohen pushtetet lokale gjatë ekzekutimit të kompetencave të tyre dhe parashtruan një numër të madh propozimesh lidhur me tejkalimin e tyre. Kryetari i BNJVL-së, Koce Trajanovski, para të pranishmëve paraqiti llogaridhënie për aktivitet dhe rezultatet e arritura të Bashkësisë në vitin paraprak, ndërsa delegatët shqyrtuan dhe miratuan Raportin financiar për vitin 2014. Në këtë seancë u shënua ditëlindja e 43-të e BNJVL-së. Në Statutin e BNJVL-së data „26 Prill“ përcaktohet si „Ditë e BNJVL-së“ dhe „Ditë e

komunave“, që është caktuar sipas ditës kur në vitin 1972 është mbajtur Kuvendi themelues i Bashkësisë së dikurshme të qyteteve dhe komunave në Republikën e Maqedonisë.

Në këtë muaj aktivitete të rëndësishme pati edhe Komiteti i këshillave, që është një ndër katër organet më të rëndësishme të BNJVL-së, krahas Kuvendit Gjeneral, Bordit drejtues dhe Bordit mbikëqyrës së Bashkësisë. Komiteti i këshillave mbajti dy seanca, prej të cilave një është konstitutive dhe në të cilën për kryetar të këtij trupi u zgjodh Trajçe Donev, kryetar aktual i Këshillit të komunës së Kisella Vodës, ndërsa për nënkryetar – Hisen Xhemaili, kryetar i Këshillit të komunës së Tetovës. U diskutua mbi Rregulloren për punë, si dhe për përcaktimin e aktiviteteve në Programin për punë. Në mbledhje anëtarët e trupit në fjalë ngrenë iniciativë që kryetarët e këshillave të komunave, nga çdo rajon në veçanti të diskutojnë për përcaktimin e një modeli më të volitshëm përmes së cilit këshilltarët në mënyrë aktive do të përfshihen në punën e organeve tjera të BNJVL-së dhe u propozua të ngrehet iniciativë para Kuvendit Gjeneral lidhur me ndryshimet në Statutin e BNJVL-së.

Projekti i Kisella Vodës - „Biomasa në vend të naftës për ngrohjen e kopshtit „8-mars“ në Përzhino për efikasitet energjetik dhe zvogëlim të CO2 dhe emisioni i gazeve“ – është aplikacioni i ranguar më së miri dhe i zgjidhur na Stafi teknik, pas thirrjes së BNJVL-së për komunat, për financimin e projekteve për efikasitet energjetik. Kjo shpallje u realizua në kuadrin e projektit rajonal „Efikasiteti energjetik në asociacionet e komunave“ (EeMA) në të cilin merr pjesë BNJVL kurse në përgatitje është edhe Udhëzuesi me drejtime të rëndësishme dhe informacione për këtë lëmi.

Në hapësirat e BNJVL-së u mbajt takimi konsultativ i përfaqësuesve të komunave, në lidhje me Ligjin për gjelbërim urban, i iniciuar nga qyteti i Shkupit, me të cilin duhet të sigurohet cilësi më e lartë jetese, në kuadrin e të cilit merr pjesë edhe përfaqësimi i gjelbërimit në mjediset urbane.

BNJVL në muajin prill ishte organizatore e takimit të Bordit këshillëdhënës të projektit „Liderët lokalë në Evropën Juglindore“. Ky projekt zbatohet edhe në tre vende duke përfshirë gjithsej 15 pilot – komuna dhe qëllimi i tij është përmirësimi i kapaciteteve për menaxhim dhe lidership nga komunat dhe ndërmarrjet komunale për ujësjellje, me përkushtim të veçantë mbi përmirësimin e shërbimeve komunale dhe kapaciteteve për shfrytëzimin e mjeteve ndërkombëtare të ndara.

Në aktivitetet e rregullta të BNJVL-së edhe këtë muaj u organizuan një sërë trajnime, takime për aktivitetet e projekteve që realizohen nga BNJVL, por gjithashtu u publikua edhe „Raporti vjetor i BNJVL-së për vitin 2014“. Për gjithë aktivitetet e përmendura, informacione më të detajuara mund të lexoni në këtë numër të Gazetës së BNJVL-së.

Me respekt, Dushica PerishiqDrejtor Ekzekutiv i BNJVL-së

Почитувани,

Во месец април, Генералното собрание на ЗЕЛС, нај-високиот орган на Заедницата, ја одржа петтата седница. Делегатите дискутираа за актуелните предизвици со кои се соочуваат локалните власти при извршувањето на своите надлежности и изнесоа поголем број предлози за нивно надминување. Претседателот на ЗЕЛС, Коце Трајановски, пред присутните даде отчет за активностите и постигнати-те резултати на Заедницата во претходната година, а деле-гатите го разгледаа и го усвоија и Финансискиот извештај за 2014 година. На оваа седница беше одбележан 43-от роденден на ЗЕЛС. Во Статутот на ЗЕЛС датумот „26 Ап-рил“ е утврден како „Ден на ЗЕЛС“ и „Ден на општините“, кој е определен според денот кога во 1972 година било одржано осно-вачкото Собрание на тогашната Заедница на градови и општини на Ре-публика Македонија.

Во овој месец значајни активности имаше и Комитетот на советите, кој е еден од четирите најзначајни органи на ЗЕЛС, покрај Генералното собрание, Надзорниот одбор и Управниот одбор на Заедницата. Коми-тетот на советите одржа две седница, од кои едната беше конститутивна и на која за претседател на ова тело беше избран Трајче Донев, актуелен претседател на Советот на општина Кисела Вода, а за потпретседател- Хисен Џемаили, претседател на Советот на општина Тетово. Се дискути-раше за Деловникот за работа, како и за утврдување на активностите во Програмата за работа. На состаноците членовите на ова тело покренаа иницијатива претседателите на советите на општините, од секој регион поединечно, да дискутираат за утврдување на најповолен модел, преку кој советниците активно ќе се вклучат во работењето на другите органи на ЗЕЛС и беше предложено да се покрене иницијатива до Генералното собрание за на измени во Статутот на ЗЕЛС.

Проект на општина Кисела Вода- „Биомаса наместо нафта за греење во градинката „8-март“ во Пржино за енергетска ефикасност и намалу-вање на ЦО2 и емисија на гасови“– е најдобро рангираната апликација, избрана од страна на техничкиот тим, по повикот на ЗЕЛС до општините за финансирање на проекти за енергетска ефикасност. Овој оглас се ре-ализираше во рамките на регионалниот проект „Енергетска ефикасност во асоцијациите на општините“ (ЕеМА) во кој учествува ЗЕЛС, а во под-готовка е и изработка на Прирачник за значајни упатства и информации од оваа област.

Во просториите на ЗЕЛС, се одржа консултативен состанок на претставници од општините, за Предлог-законот за урбано зеленило, инициран од градот Скопје, со кој треба да се обезбеди повисок квали-тет на живеење, во чии рамки влегува и застапеноста на зеленилото во урбаните средини.

ЗЕЛС во април беше организатор на првиот состанок на Советодав-ниот одбор на проектот „Локалните лидери во Југоисточна Европа“. Овој проект се спроведува и во уште три земји и се опфатени вкупно 15 пилот-општини, а има за цел подобрување на капацитетите за менаџирање и лидерство на општините и општинските водоводни претпријатија, со по-себен фокус на подобрувањето на општинските услуги и капацитетите за искористување на доделените меѓународни средства.

Во рамките на редовните активности на ЗЕЛС и овој месец беа орга-низирани низа обуки, состаноци за активностите од проектите што ги ре-ализира ЗЕЛС, а беше публикуван и „Годишен извештај на ЗЕЛС за 2014 година“. За сите овие активности, подетални информации можете да прочитате во овој број на Гласилото на ЗЕЛС.

Со почит, Душица Перишиќ Извршен директор на ЗЕЛС

Во текот на месец април, Комитетот на советите одржа две седници во просториите на административната зграда на ЗЕЛС. Првата, конститутивната седница на ова тело на ЗЕЛС се одржа на 3 април, 2015 година, а втората на 28 ап-рил 2015 година. На конститутивната седница, за претсед-ател на ова тело беше избран Трајче Донев, кој е претседа-тел на Совет на општина Кисела Вода, а за потпретседател беше избран Хисен Џемаили, актуелен претседател на Со-ветот на општина Тетово. Изборот на целосната листа на членови на Комитетот на советите, кој според Статутот на ЗЕЛС брои вкупно 12 члена, беше комплетирана од Управ-ниот одбор на ЗЕЛС, на седмата седница, што се одржа на 26 март, 2015 година.

Членови на Комитетот на советите при ЗЕЛС за пери-одот 2013-2017 година:

Александар Колев Велес -Вардарски регион

Ранко Давитков Пробиштип -Источен регион

Дајанчо Ефтимов Василево -Југоисточен регион

Ирена Мишева Град Скопје

Хисен Џемаили Тетово -Полошки регион

Никола Димески Прилеп -Пелагониски регион

Башким Машкули Дебар -Југозападен регион

Максим Димитриевски Куманово - Североисточен регион

Трајче Донев Кисела Вода - Скопски регион

Гордана Коњановска Охрид

Николче Миовски Радовиш

Мирибане Ајредини Липково

Gjatë muajit prill, Komiteti i këshillave mbajti dy seanca në hapësirat e ndërtesës administrative të BNJVL-së. Seanca e parë konstitutive e këtij trupi të BNJVL-së, u mbajt më 03 prill, 2015, ndërsa e dyta më 28 prill 2015. Në seancën konstitutive, për kryetar të këtij trupi u zgjodh Тrajçe Donev, që është kryetar i Këshillit të komunës së Kisella Vodës, ndërsa për nënkryetar u zgjodh Hisen Xhemaili, kryetar aktual i Këshillit të komunës së Tetovës. Zgjedhja e listës së plotë të anëtarëve të Komitetit të këshillave, e cila sipas Statutit të BNJVL-së numëron 12 anëtarë, u kompletua nga Bordi drejtues i BNJVL-së në seancën e shtatë, që u mbajt më 26 mars, 2015.

Anëtarët e Komitetit të këshillave pranë BNJVL-së për periudhën 2013-2017:

Аleksandar Kolev Veles – Rajoni i Vardarit

Ranko Davitkov Probishtip – Rajoni Lindor

Dajanço Eftimov Vasilevë - Rajoni Juglindor

Irena Misheva Qyteti i Shkupit

Hisen Xhemaili Теtovë – Rajoni i Pollogut

Nikolla Dimeski Prilep – Rajoni i Pellagonisë

Bashkim Mashkulli Dibër – Rajoni Jugperëndimor

Маksim Dimitrievski Kumanovë-Rajoni Verilindor

Тrajçe Donev Kisella Vodë- Rajoni i Shkupit

Gordana Konjanovska Оhër

Nikollçe Miovski Radovish

Miribane Ajredini Likovë

ТРАЈЧЕ ДОНЕВ И ХИСЕН ЏЕМАИЛИ ИЗБРАНИ ЗА ПРЕТСЕДАТЕЛ И ПОТПРЕТСЕДАТЕЛ НА КОМИТЕТОТ НА СОВЕТИТЕ ПРИ ЗЕЛС

ТRAJÇE DONEV DHE HISEN XHEMAILI U ZGJODHËN PËR KRYETAR DHE NËNKRYETAR TË KOMITETIT TË

KËSHILLAVE TË BNJVL-SË

3

Присутните членови на Комитетот на советите беа информирани за обврските, правата и надлежностите на ова тело, утврдени во Статутот на ЗЕЛС. На состано-кот беше покрената иницијатива, претседателите на со-ветите на општините, од секој регион поединечно, да дискутираат за утврдување на најповолен модел, преку кој советниците активно ќе се вклучат во работењето на другите органи на ЗЕЛС. Беше изнесено дека поради из-мените на Статутот на ЗЕЛС, пред повеќе години, кога беше укинат Домот на советниците, во голема мера се маргинализирала вклученоста на советниците во рабо-тата на ЗЕЛС. Затоа беше предложено изнаоѓање на ста-тутарно решение за обезбедување на поголема вклуче-ност и одлучување на советниците во другите органи на ЗЕЛС.

Беше истакнато дека ЗЕЛС традиционално, на но-воизбраните градоначалници и членови на советите на општините, по спроведените локални избори и консти-туирањето на општинските совети, им доставува беспла-тен примерок на „Прирачник, водич низ надлежностите за новоизбраните градоначалници и членови на советите на општините“. со тоа се овозможува покомплетно запоз-навање со надлежностите на локалната власт и улогата на советникот во нејзиното спроведување. За поцелосно информирање за континуираните активности на Заедни-цата, за советниците, секој месец се доставува и беспла-тен примерок од Гласилото на ЗЕЛС и тоа на македонски и на албански јазик, а на веб страната на ЗЕЛС се обја-вуваат сите позначајни документи и извештаи од рабо-тењето на другите тела на ЗЕЛС, од изготвените анализи и проекти. Беше предложено активностите на советите да бидат повеќе застапени во месечно Гласило.

Присутните беа информирани дека ЗЕЛС го започна подготвувањето на новиот Стратегиски план за периодот 2016- 2020 година, за што ЗЕЛС изготви прашалник, кој беше доставени до сите претседатели на совети. Во него тие имаа можност да ги изнесат своите забелешки за ра-ботењето на ЗЕЛС, но и да дадат предлози кои може да бидат инкорпорирани при подготвувањето на овој зна-чаен документ за Заедницата. На овој начин ЗЕЛС пов-торно, активно ги вклучува советниците во креирањето на целите кон кои ЗЕЛС ќе се развива во наредните пет години.

Членовите на Комитетот на советници беа инфор-мирани за иницијативата на ЗЕЛС доставена до Владата на Република Македонија, до Министерството за финан-

Në seancën konstitutive të Komitetit të këshillave, të pranishmit u informuan mbi obligimet, të drejtat dhe kompetencat e trupit në fjalë, që u përcaktuan në Statutin e BNJVL-së. Në mbledhje u ngre iniciativë që kryetarët e këshillave të komunave, nga çdo rajon në veçanti, të diskutojnë lidhur me përcaktimin e një modeli më të volitshëm, përmes së cilit këshilltarët në mënyrë aktive do të përfshihen në punën e organeve tjera të BNJVL-së. U përmend se për shkak të ndryshimeve që u bënë para shumë vitesh në Statut, kur tashmë ishte abroguar Shtëpia e këshilltarëve, në një masë të madhe ishte margjinalizuar përfshirja e këshilltarëve në punën e BNJVL-së. Prandaj u propozua gjetje e një zgjidhjeje statusore lidhur me sigurimin e përfshirjes më të madhe dhe vendim-marrjen e këshilltarëve në organet tjera të BNJVL-së.

U përmend se BNJVL në mënyrë tradicionale për kryetarët e sapo zgjedhur të komunave si dhe anëtarët e këshillave të komunave, pas zgjedhjeve lokale të zbatuara dhe konstituimit të këshillave komunale u dërgon ekzemplarë falas të botimit „Doracak udhëzues drejt kompetencave për kryetarët e komunave dhe anëtarët e këshillave të komunave” me ç’rast u mundëson njohje të plotë të kompetencave të pushtetit lokal dhe rolin e tyre në zbatimin e saj. Për një informim më të plotë të këshilltarëve lidhur me aktivitetet e vazhdueshme të bashkësisë çdo muaj parashtrohet ekzemplar falas për këshilltarët nga Gazeta e BNJVL-së dhe atë në maqedonisht dhe shqip, ndërsa në internet faqen e BNJVL-së, publikohen

4

сии и до Министерството за труд и социјална политика, а поврзана со Законот за придонеси од задолжително со-цијално осигурување. Во неа се предлага избраните лица и тоа конкретно советниците во општините (членови на Советот на општина), да бидат изземени од категоријата обврзник за плаќање придонеси, односно истите да не-маат обврска за плаќање на придонеси за задолжител-но пензиско и инвалидско осигурување, ниту обврска за плаќање на придонеси за задолжително здравствено осигурување по основ на овој закон. И градот Скопје има изготвено ваква иницијатива, која преку ЗЕЛС дополни-телно ќе се достави до ресорните министерства.

На втората седница, членовите на Комитетот разме-нија информации и иницијативи изнесени на состаноци-те што ги организирале во рамките на својот плански ре-гион со претставници на општинските совети. Членовите го разгледаа Деловникот за работа на ова тело, при што укажаа дека изборот на втор потпретседател на Комите-тот ќе се изврши на следната седница. На оваа седница повторно беше отворено прашањето за поголема вклуче-ност на советниците во управувачките тела на ЗЕЛС: Ге-нерално собрание, Управен одбор и Надзорен одбор, при што предложија да се подготви иницијатива до Генерал-ното собрание на ЗЕЛС за измена на Статутот. Исто така, беше договорено ова тело, на следниот состанок да из-готви и Програма за работа, за чија содржина претходно ќе се дискутира на состаноци со претставниците на сове-тите на општините од регионите.

të gjitha dokumentet dhe raportet më të rëndësishme nga puna e trupave tjerë të BNJVL-së, si dhe analizat dhe projektet. U propozua që aktivitetet e këshillave të jenë më të përfaqësuara në Gazetën mujore.

Të pranishmit u informuan se BNJVL filloi me përgatitjen e Planit të ri strategjik për periudhën 2016- 2020, me ç’rast BNJVL hartoi një pyetësor, i cili i’u dërgua gjithë kryetarëve të këshillave. Në të kryetarët e këshillave mund t’i shënonin vërejtjet e tyre për punën e BNJVL-së por edhe të jepnin propozime, të cilat mund të inkorporohen gjatë përgatitjes së këtij dokumenti të rëndësishëm të Bashkësisë. Në këtë mënyrë BNJVL përsëri në mënyrë aktive i përfshin këshilltarët në krijimin e qëllimeve drejt të cilave BNJVL do të zhvillohet në pesë vitet e ardhshme.

Anëtarët e Komitetit të këshillave u informuan për iniciativën e BNJVL-së, e dërguar në Qeverinë e Republikës së Maqedonisë, në Ministrinë e financave dhe në Ministrinë për punë dhe politikë sociale në lidhje me Ligjin për kontribute nga sigurimi shoqëror i detyruar. Në të propozohet që personat e zgjedhur, më konkretisht këshilltarët e komunave (anëtarë të Këshillit të komunës), të përjashtohen nga kategoria detyrues për pagimin e kontributeve, gjerësisht të njëjtat të mos kenë obligim për pagimin e kontributeve për sigurim të detyruar për pension dhe invaliditet as edhe obligim për pagimin e kontributeve për sigurim shëndetësor të detyruar në bazë të këtij ligji. Edhe Qyteti i Shkupit ka hartuar një iniciativë të këtillë, e cila nëpërmjet BNJVL-së plotësisht do të dërgohet në ministritë resore.

Në seancën e dytë, anëtarët e Komitetit shkëmbyen informacione dhe iniciativa të parashtruara në mbledhjet e ndryshme që kanë organizuar në kuadër të rajoneve të tyre planifikuese me përfaqësuesit e këshillave komunale. Anëtarët e shqyrtuan Rregulloren për punë të trupit në fjalë, me ç’rast përmendën se zgjedhja e nënkryetarit të dytë të Komitetit do të kryhet në seancën e ardhshme. Në këtë seancë u hap edhe çështja për përfshirjen e këshilltarëve në organet udhëheqëse të BNJVL-së: Kuvendi gjeneral, Bordi drejtues dhe Bordi mbikëqyrës, me ç’rast propozuan të hartohet iniciativë për Kuvendin gjeneral të BNJVL-së në lidhje me ndryshimin e Statutit të BNJVL-së. Gjithashtu u dakordua që ky trup, në mbledhjen e ardhshme të hartojë edhe Programin për punë, për përmbajtjen e së cilit paraprakisht do të diskutohet në mbledhjet me përfaqësuesit e këshillave të komunave nga rajonet.

të gjitha dokumentet dhe raportet më të rëndësishme

5

УСВОЕНИ ИЗМЕНИ ВО ДЕЛОВНИКОТ НА МРЕЖАТА НА ПРОТИВПОЖАРНИ ЕДИНИЦИ НА ЗЕЛСU MIRATUAN NDRYSHIMET NË RREGULLOREN E RRJETIT TË NJËSIVE ZJARRFIKËSE TË BNJVL-SË

Мрежата на противпожарни единици на ЗЕЛС на 3 ап-рил, 2015 година, во просториите на ЗЕЛС тренинг центарот, одржа седница на која беа усвоени измените и дополнувања-та на Деловникот за работа на мрежата. Присутните члено-ви по дискусијата се договорија со мрежата да претседава Претседателство, како колективен орган, составен од 8 чле-на избрани од страна на осумте плански региони во Републи-ка Македонија. За измените и дополнувањата на Деловникот гласаа сите претставници од мрежата од ТППЕ.

Колективното Претседателство ќе се конституира на посебна седница кога сите осум статистички региони ќе из-берат свој претставник на записник кој ќе го достават до ЗЕЛС. Претседателството на мрежата избира претседател и заменик-претседател кои истовремено се и претседател и заменик – претседател на мрежата.

Се очекува со вака изменетиот Деловник да се постиг-не уште поголема ефикасност на мрежата и поголемо етаб-лирање на прашањата кои ги засегаат противпожарните единици од целата земја, пред надлежните органи и инсти-туции во земјава.

Rrjeti i njësive zjarrfikëse të BNJVL-së, më 03, prill, 2015, në hapësirat e Qendrës së Trajnimeve të BNJVL, mbajti seancë në të cilën u miratuan ndryshimet dhe plotësimet e Rregullores për punën e rrjetit. Anëtarët e pranishëm pas diskutimit u dakorduan që me Rrjetin në fjalë të kryesojë Kryesia, si një organ kolektiv, i përbërë nga 8 anëtarë të zgjedhur nga ana e tetë rajoneve planifikuese në Republikë e Maqedonisë. Për ndryshimet dhe plotësimet e Rregullores votuan të gjithë përfaqësuesit e rrjetit të NJTZF.

Kryesia kolektive do të konstituohet në seancë të veçantë kur tetë rajonet statistikore do të zgjedhin përfaqësuesin e tyre të procesverbalit që do t’a parashtrojnë në BNJVL. Kryesia e Rrjetit zgjedh Kryetarin dhe Zëvendës-Kryetarin të cilët njëkohësisht janë edhe Kryetar dhe Zëvendës-Kryetar të Rrjetit.

Pritet që me një rregullore të ndryshuar në këtë mënyrë të arrihet një efikasitet më i madh i Rrjetit, përfaqësim të mbarë Republikës në Rrjet dhe etablim të çështjeve të cilat i tangojnë njësitë zjarrfikëse para organeve dhe institucioneve kompetente në vend.

6

ИЗНЕСЕНИ ЗАБЕЛЕШКИ ЗА АКТИТЕ ЗА СИСТЕМАТИЗАЦИЈА НА РАБОТНИТЕ МЕСТА ВО ОПШТИНИТЕ

U PARASHTRUAN VËREJTJE LIDHUR ME AKTET PËR SISTEMATIZIMIN E VENDEVE TË PUNËS NË KOMUNA

Во просториите на ЗЕЛС тренинг центарот, на 3 ап-рил, 2015 година, беше организирана средба на која при-суствуваа група на претставници од одделенијата за чо-вечки ресурси од локалните власти од земјава. Средбата беше иницирана со цел заедничко разгледување на од-редени одредби, кои произлегуваат од Законот за врабо-тените во јавниот сектор и Законот за администрација. Присутните ги изнесоа дилемите со кои се соочуваат при спроведувањето на постапките и подготвувањето на до-кументите утврдени со овие закони, а особено беше по-тенцирана потребата за утврдување на унифициран пристап при изработката на актите за систематизација на работните места во општините. Утврдените спорни одредби, во сублимирана форма, ЗЕЛС ги достави до на-длежното Министерство за информатичко општество и администрација.

Дел од забелешките се од правен карактер, а дел од техничка природа, односно се однесуваат на надополну-вање на урнекот за систематизација на работните мес-та, поставен на веб страницата на МИОА. Беше укажано дека во самиот урнек недостасуваат видовите сертифи-кати и потврди, воведени со измената на Законот за ад-министративни службеници. Изнесена е дилемата дали е посоодветно, во член 6 од урнекот да бидат цитира-ни општите услови од Законот за вработените во јавни-от сектор, бидејќи општите услови кои се предвидени за вработените, се извлечени само за административните службеници. Укажано е на одредена колизија на рабо-тените места на пожарникарите, утврдени во каталогот на работни места, со оние што се предвидени со Зако-нот за пожарникарство. Побарано е допрецизирање во поглед на дефиницијата за „работното искуство во стру-ката“, од Законот за административните службеници, а беа изнесени и забелешки во однос на обврската за сер-тификат за странски јазик, што е поврзано со постапката за унапредување на вработените и друго.

Në hapësirat e Qendrës së Trajnimeve të BNJVL-së, më 03 prill, 2015, u organizua takim në të cilin morrën pjesë një grup përfaqësuesish nga seksionet për resurse njerëzore nga pushtetet lokale nga vendi. Takimi u iniciua me qëllim të shqyrtimit të përbashkët të dispozitave të caktuara,të cilat rrjedhin nga Ligji për të punësuarit në sektorin publik dhe Ligji për administratë. Të pranishmit i parashtruan dilemat me të cilat ballafaqohen gjatë zbatimit të procedurave dhe hartimi i dokumenteve të përcaktuara me këto dy ligje, ndërsa veçanërisht u potencua nevoja për përcaktimin e një qasjeje të unifikuar gjatë hartimit të akteve për sistematizim të vendeve të punës nëpër komuna. Pas një diskutimi disaorësh, u parashtruan dispozitat e kontestueshme, të cilat në formë të sublimuar, BNJVL i dërgoi në Ministrinë kompetente për shoqëri informatike dhe administratë.

Një pjesë e vërejtjeve janë në formë juridike, ndërsa një pjesë në formë teknike, respektivisht kanë të bëjnë me plotësimin e shembullit për sistematizim të vendeve të punës, të vendosur në ueb faqen e MSHIA. U përmend se në vetë shembullin e dhënë mungojnë llojet e certifikatave dhe vërtetimeve të vendosura me ndryshimin në Ligjin për nëpunësit administrativ. U parashtrua dilema se a është më e përshtatshme që në nenin 6. nga Shembulli në fjalë të citohen kushtet e përgjithshme nga Ligji për të punësuarit në sektorin publik, pasi që kushtet e përgjithshme të cilat janë parashikuar për të punësuarit, janë tërhequr vetëm për nëpunësit administrativë. U përmend se në kolizion të caktuar të vendeve të punës të zjarrfikësve, të përcaktuara në Katalogun e vendeve të punës, me ato që janë parashikuar me Ligjin për zjarrfikës, u kërkua qartësim në drejtim të definicionit për „përvojë pune në profesion”, nga Ligji për nëpunësit administrativë, ndërsa u parashtruan edhe vërejtje lidhur me obligimin për certifikatë për gjuhë të huaj lidhur me procedurën për avancim të të punësuarve etj.

7

ОБУКА ЗА ЕЛЕКТРОНСКО ПОСТАПУВАЊЕ ПО БАРАЊЕ ЗА ПРИКЛУЧОК НА ДИСТРИБУТИВНАТА МРЕЖА ЗА ЕЛЕКТРИЧНА ЕНЕРГИЈАTRAJNIM PËR VEPRIM ELEKTRONIK PAS KËRKESËS PËR LIDHJE NË RRJETIN DISTRIBUES TË ENERGJISË ELEKTRIKE

Во согласност со Мрежните правила, донесени врз основа на Законот за енергетика, од 1 април, 2015 годи-на, инвеститорите кои одобрението за градење го доби-ле по електронски пат се должни постапката за добивање на согласност за приклучок на дистрибутивната мрежа за електрична енергија да ја водат по електронски пат, преку информацискиот систем „ Е-одобрение за градење“.За оста-натите инвеститори кои добиле одобрение за градење пред воведување на електронскиот начин на издавање на одо-бренија, сè уште постои можноста за избор за поднесување на барање и во хартиена форма. Во тој контекст, ЗЕЛС извр-ши адаптација на постојниот електронскиот систем, па се-кој подносител, откако ќе се регистрира на системот, може да избере едно од седумте видови на барања и истите да ги упати до ЕВН: » Барање за зголемување на одобрената максимална ед-

новремена моќност; » Барање за изградба на нов објект на потрошувач кој се

приклучува на дистрибутивна мрежа; » Барање за измена од еднофазен во трифазен приклу-

чок; » Барање за измена од трифазен во еднофазен приклу-

чок; » Барање за обединување на мерно/и место/а; » Барање за поделба на мерното место; » Барање за приклучок на друга категорија корисник,

согласно со член 27 од Мрежните правила за дистри-буција на електрична енергија.

За користење на овој нов електронски модул, во рам-ките на ЗЕЛС тренинг центарот, на 8 април, 2015 година, ЗЕЛС организира обука за претставниците од ЕВН Македо-нија, распоредени во две групи од по триесетина вработе-ни. Присутните беа запознаени со законските норми и со електронската алатка www. gradezna-dozvola.mk, за чие одржување е задолжен ЗЕЛС. Потоа, тие и практично ре-ализираа цела постапка на електронското поднесување на барање и постапување по истото, по електронски пат.

Në pajtim me rregullat e Rrjetit, të miratuara konform Ligjit për energjetikë, nga 1 prilli i vitit 2015, investitorët të cilët kanë marrë leje për ndërtim në rrugë elektronike janë të obliguar që procedurën për marrjen e pëlqimit për lidhje në rrjetin distribues për energji elektrike të udhëhiqet në mënyrë elektronike, nëpërmjet sistemit informatik „E-leje për ndërtim“. Investitorët e tjerë që kanë marrë leje për ndërtim para vendosjes së mënyrës elektronike të dhënies së lejeve, akoma ekziston zgjedhja opsionale për parashtrimin e kërkesave edhe në formë prej letre. Në këtë kontekst BNJVL ka kryer adaptimin e sistemit elektronik ekzistues, me qëllim që secili parashtrues pasi të regjistrohet në sistem mund të zgjedhë një nga shtatë llojet e kërkesave dhe të njëjtat t’i dërgojë në EVN: » Kërkesë për zmadhimin e forcës përçuese njëkohore

maksimale të aprovuar » Kërkesë për ndërtimin e objektit të ri të konsumatorit i

cili lidhet në rrjetin distribues » Kërkesë për ndryshim të lidhjes njëfazore në lidhje

trefazore » Kërkesë për ndryshim nga lidhje trefazore në lidhje

njëfazore » Kërkesë për bashkimin e vendit/ve matës/se » Kërkesë për ndarjen e vendit matës » Kërkesë për lidhje të kategorisë së dytë të shfrytëzuesit,

konform nenit 27 nga Rregullat e rrjetit për distribuimin e energjisë elektrike

Për shfrytëzimin e këtij moduli të ri elektronik, në kuadër Qendrës së trajnimeve të BNJVL-së, më 8 prill të vitit 2015, BNJVL organizoi trajnim për përfaqësuesit e EVN Maqedonisë, të ndarë në dy grupe me nga tridhjetë të punësuar. Të pranishmit u njohën me normat ligjore dhe me veglën elektronike www.gradezna-dozvola.mk për mirëmbajtjen e së cilës është përgjegjëse BNJVL. Më pas ata edhe praktikisht realizuan një procedurë të tërë të parashtrimit elektronik të kërkesës dhe veprim sipas së njëjtës në rrugë elektronike.

8

ЗЕЛС ОРГАНИЗИРАШЕ ОБУКИ ЗА КОРИСТЕЊЕ НА НОВИОТ ИНФОРМАЦИСКИ СИСТЕМ „Е –УРБАНИЗАМ“BNJVL ORGANIZOI TRAJNIME PËR SHFRYTËZIMIN E SISTEMIT TË RI INFORMATIK "E-URBANIZËM"

Од 1 мај, 2015 година, изработувањето и спроведување-то на постапките за донесување на урбанистички планови, регулациски планови на генерални урбанистички планови, урбанистичко – планска документација и урбанистичко - проектна документација, ќе се врши исклучиво по електрон-ски пат. За оваа намена, Министерството за транспорт и вр-ски обезбеди електронски систем „Е –урбанизам“, преку кој ќе се спроведуваат сите постапки за донесување на планска документација во земјава. Овие активности ќе се реализи-

Nga 1 maji i vitit 2015, përpilimi dhe zbatimi i procedurave për miratimin e planeve urbanistike, planeve rregulluese të planeve urbanistike gjenerale, dokumentacionit planifikues urbanistik – dokumentacionit planifikues dhe dokumentacionit projektues urbanistik, do të zbatohet vetëm në rrugë elektronike. Për këtë dedikim Ministria për transport dhe lidhje siguroi sistemin elektronik „E – Urbanizëm“, përmes së cilit do të zbatohen të gjitha procedurat për miratimin e dokumentacionit planifikues në vend. Këto aktivitete do

ИСПИТ ЗА КАНДИДАТИ ЗА ВЕРИФИКАТОРИ ЗА ПРОГРАМАТА БФЦ СЕЕPROVIM PËR KANDIDATËT PËR VERIFIKUES LIDHUR ME PROGRAMIN BFC SEE

Шест пријавени кандидати од Република Македонија полагаа писмен испит за утврдување на степенот на нив-ното познавање на Програмата БФЦ СЕЕ – Сертификација на општини со поволно деловно опкружување во Југоисточ-на Европа. Испитот беше реализиран на 1 април, 2015 го-дина во просториите на ЗЕЛС тренинг центарот во Скопје, а го спроведоа партнерските ин-ституции ЗЕЛС и ССК, кои се спроведувачи на програмата во Република Македонија. Преку тестот треба да се утврди сте-пенот на познавањето на про-грамата, на критериумите, на содржината на изготвените из-вештаи и на валидноста на при-ложениот доказен материјал на општините кои се пријавиле да се стекнат со Сертификат на БФЦ СЕЕ општина. Полагање-то на испитот следеше по одржувањето на обука на која присуствуваа сите пријавени кандидати од регионот, а која се одржа на 24 февруари, 2015 година, во Белград.

Кандидати кои ќе ги исполнат потребните услови на тес-тот ќе се стекнат со сертификатот за верификатор на програ-мата БФЦ СЕЕ и ќе бидат ангажирани во спроведувањето на верификацијата на општините од земјите од регионот, кои се пријавија во втората фаза од реализирањето на програмата.

Програмата БФЦ СЕЕ минатата година за прв пат спро-веде обуки и за полагање на евалуатори, а оваа година ги ре-ализира обуката и испитот за верификатори на програмата. На овој начин, се обезбедува силен печат на професионал-ност на целиот процес на стекнување на регионалниот сер-тификат за поволно деловно опкружување на пријавените општини, односно се потврдува дека општините кои ќе се стекнат со овој сертификат навистина имаат високо ниво на исполнетост на критериумите, како општини кои ги насочиле своите капацитети за обезбедување на пријателски пристап кон стопанствениците и потенцијалните инвеститори.

Gjashtë kandidatë nga Republika e Maqedonisë patën provim me shkrim për përcaktimin e shkallës së nivelit të njohjes së Programit BFC SEE – Certifikatë e komunave me qarkim të volitshëm afarist në Evropën Juglindore. Provimi u realizua më 1 prill, 2015 në hapësirat e Qendrës së Trajnimeve

të BNJVL-së në Shkup, ndërsa e zbatuan institucionet partnere BNJVL dhe LOE, të cilët janë implementues të Programit në Republikën e Maqedonisë. Përmes testit duhet të përcaktohet shkalla e njohjes së programit, kritereve, përmbajtjes së raporteve të hartuara dhe vlefshmëria e materialit dëshmues të komunave të cilat janë paraqitur për më

fituar Certifikatë të komunës BFC SEE. Provimi u zhvillua pas mbajtje së trajnimit në të cilin morrën pjesë të gjithë kandidatët e paraqitur nga rajoni, e që u mbajt më 24 shkurt, 2015, në Beograd.

Kandidatët të cilët i plotësojnë kushtet e nevojshme të testit do të fitojnë certifikatë për verifikues të programit BFC SEE dhe do të angazhohen në zbatimin e verifikimit të komunave nga vendet në rajon, të cilët janë paraqitur në fazën e dytë nga realizimi i Programit.

Programi BFC SEE vitin e kaluar për herë të parë zbatoi trajnime edhe për provimin e evaluatorëve, ndërsa këtë vit realizon trajnimin dhe provimin për verifikues të Programit në fjalë. Në këtë mënyrë sigurohet vulë e fuqishme e profesionalizmit të mbarë procesit për të fituar certifikatë rajonale për qarkim të volitshëm afarist të komunave të paraqitura, respektivisht vërtetohet se komunat të cilat do të fitojnë një certifikatë të këtillë kanë nivel të lartë të plotësimit të kritereve, si komuna të cilat kanë drejtuar kapacitetet e tyre për sigurimin e qasjes miqësore ndaj afaristëve dhe investitorëve potencialë.

9

раат во согласност со измените во Законот за просторно и урбанистичко планирање (Сл. Весник на РМ бр. 199/2014 и 44/2015). Постапките за изработување и донесување на ур-банистичка документација кои започнале пред да влезат во сила законските измени, односно пред 1 мај, 2015 година, ќе се довршат според старите законски одредби.

Во тој контекст, во периодот од 14 до 16 април, 2015 го-дина, за претставниците од општините, ЗЕЛС организира-ше обуки за користење на новиот информациски систем – „ Е –урбанизам“. Обуката се реализираше во просториите на ЗЕЛС тренинг центарот, а беа поканети по неколку претста-вници од секоја општина: раководител на сектор/одделение за планирање на просторот и најмалку уште еден службе-ник. Присутните, преку подготвените процесни дијаграми, се запознаа со софтверот, при што детално се задржаа на процесот на донесување на Детален урбанистички план (ДУП), како една од најчестите постапки при донесување на урбанистичко – планска документација.

Во информацискиот систем, целиот процес е поделен на три сегменти. Првиот - „Општина“, ги опфаќа постапките што ги презема општината, како иницијатор на започнување на постапката за донесување на урбанистичко-планска до-кументација. Вториот е „Планер“, каде постапките се одне-суваат на електронско прикачување на ажурирани подлоги, а третиот „Надворешни институции“, преку кој, по барање за доставување на информации, мислења или податоци, се овозможува вклучување на релевантните институции во постапката. Станува збор за Катастарот на недвижности на Република Македонија, министерствата за: животна среди-на и просторно планирање, за култура, за одбрана, за транс-порт и врски и друг надлежни органи и институции.

На обуката присуствуваше и претставник од Министер-ството за транспорт и врски, со кого присутните претставни-ци од општините дискутираа за новините, утврдени со нови-от Закон за просторно планирање, поврзани со постапките кои ќе се применуваат од 1 мај, оваа година.

të realizohen konform ndryshimeve të Ligjit për planifikim urbanistik dhe hapësinor (Gazeta Zyrtare e RM-së nr. 199/2014 dhe 44/2015). Procedurat për përpilimin dhe miratimin e dokumentacionit urbanistik që kanë filluar para se të hyjnë në fuqi ndryshimet ligjore, gjerësisht para 1 majit të vitit 2015 do të mbarojnë sipas dispozitave ligjore të vjetra.

Në këtë kontekst, në periudhën nga 14 deri më 16 prill të vitit 2015, për përfaqësuesit e komunave, BNJVL organizoi trajnime për shfrytëzimin e sistemit të ri informatik „E – Urbanizëm“. Trajnimi u realizua në hapësirat e Qendrës së trajnimeve të BNJVL-së dhe ishin të ftuar nga disa përfaqësues të çdo komune: udhëheqës i sektorit/seksionit për planifikimin e hapësirës dhe së paku edhe një nëpunës. Të pranishmit nëpërmjet diagrameve të përgatitur, në procese u njohën me softuerin dhe detajisht u mbajtën në procesin e miratimit të Planit urbanistik të detajuar (PDU) si një ndër procedurat më të shpeshta gjatë miratimit të dokumentacionit planifikues urbanistik.

Në sistemin informatik, procesi i përgjithshëm është i ndarë në tre segmente. Segmenti i parë - „Komuna“ i përfshin procedurat që ndërmerr komuna si iniciues i fillimit të procedurës për miratimin e dokumentacionit planifikues urbanistik. Segmenti i dytë është „Planifikuesi“, ku procedurat i dedikohen ngarkimit elektronik të bazave të azhurnuara kurse segmenti i tretë „Institucione të jashtme“, nëpërmjet të cilit pas kërkesës për dërgimin e informacioneve, mendimeve ose të dhënave, mundësohet përfshirja e institucioneve relevante në procedurë. Bëhet fjalë për Kadastrën e patundshmërive të Republikës së Maqedonisë dhe ministritë për: mjedis jetësor dhe planifikim hapësinor, kulturë, mbrojtje, transport dhe lidhje si edhe institucione dhe organe të tjera kompetente.

Në trajnim morri pjesë edhe një përfaqësues nga Ministria për transport dhe lidhje me të cilin përfaqësuesit e pranishëm nga komunat diskutuan mbi risitë të përcaktuara me Ligjin për planifikim hapësinor në lidhje me procedurat që do të zbatohen nga data 1 maj e këtij viti.

10

Генералното собрание на ЗЕЛС –највисокиот орган на Заедницата, на 27 април, 2015 година, во хотелот „Алексан-дар Палас“ ја одржа петтата седница. На оваа седница беше одбележан и 43-от роденден на ЗЕЛС, денот кога во 1972 го-дина е одржано основачкото Собрание на тогашната Заед-ница на градови и општини на Република Македонија –„26 Април“. Затоа овој ден во Статутот на ЗЕЛС е утврден како „Ден на ЗЕЛС“ и „Ден на општините“. Седницата се одржа во присуство на 58 делегати кои дискутираа за актуелните пре-дизвици од спроведувањето на надлежностите на локалните власти во земјава. Претседателот на ЗЕЛС, Коце Трајанов-ски, даде отчет за активностите и постигнатите резултати на ЗЕЛС во 2014 година, при што се разгледуваше и Финан-сискиот извештај за минатата година.

Трајановски, на почетокот на својот говор го честита-ше роденденот на ЗЕЛС и Денот на општините, посакувајќи Заедницата да биде силен поддржувач на локалната власт уште многу години. Во своето излагање за сработеното во 2014 година елаборираше според постигнатите резултати, во согласност со утврдените стратегиските цели на ЗЕЛС. Во таа насока, информираше дека се започнати активност-ите за донесување на нова Стратегија за периодот 2016-2020 година, за што минатата година е формирана петчле-на Комисија за изработка на Предлог –стратегија, која веќе започна со работа. Во делот на лобирањето, како основна стратегиска цел на ЗЕЛС, беше посочено дека вонредните парламентарни и претседателските избори минатата годи-на, предизвикаа одредено намалување на активностите во преговорите со надлежните министерства. Сепак ЗЕЛС под-несе голем број иницијативи и предлози за законски из-

Kuvendi Gjeneral i BNJVL-së – organi më i lartë i Bashkësisë, më 27 prill, 2015, në hotelin „Aleksandar Palas“ mbajti seancën e pestë. Në këtë seancë u shënua edhe ditëlindja e 43-të e BNJVL-së, dita kur në vitin 1972 u mbajt Kuvendi themelues i Bashkësisë së dikurshme të qyteteve dhe komunave në prani të 58 delegatëve të cilët diskutuan mbi sfidat aktuale nga zbatimi i kompetencave të pushteteve lokale në vend. Kryetari i BNJVL-së, Koce Trajanovski, paraqiti llogaridhënie mbi aktivitetet dhe rezultatet e arritura të BNJVL-së në vitin 2014, me ç’rast shqyrtoi Raportin financiar për vitin e kaluar.

Trajanovski, në fillim të fjalimit të tij të pranishmëve u’a uroi ditëlindjen e BNJVL-së dhe Ditën e komunave, duke dëshiruar që Bashkësia të jetë përkrahës i fortë i pushtetit lokal edhe shumë vite. Në fjalimin e tij për atë që është punuar në vitin 2014 elaboroi në bazë të rezultateve të arritura konform qëllimeve strategjike të përcaktuara të BNJVL-së. Në këtë drejtim i informoi të pranishmit se BNJVL filloi me aktivitet për miratimin e Strategjisë së re për periudhën 2016-2020. Në vitin 2014 u formua Komision pesëanëtarësh për hartimin e Propozim-Strategjisë, që tashmë ka filluar të punojë. Në pjesën e lobimit, si qëllim kryesor strategjik i BNJVL-së, u përmend se zgjedhjet e jashtëzakonshme parlamentare dhe presidenciale vitin e kaluar, shkaktuan zvogëlim të aktiviteteve në bisedimet me ministritë kompetente. Megjithatë, BNJVL dërgoi një varg iniciativash dhe propozimesh mbi ndryshimet ligjore, me ç’rast si sukses të veçantë përmendi ndryshimet në Ligjin për tokë bujqësore, me të cilat u sigurua që pushteti lokal të merr një pjesë të mjeteve nga qiraja e tokës bujqësore, në pronësi të shtetit. Efektet nga ndryshimet e këtilla, i ndjenë një numër i

ЗЕЛС СИЛЕН ПОДДРЖУВАЧ НА РАЗВОЈОТ НА ЛОКАЛНАТА ВЛАСТ

Генералното собрание на ЗЕЛС –највисокиот орган на

BNJVL – PËRKRAHËS I FORTË I ZHVILLIMIT TË PUSHTETIT LOKAL

Одржана петтата седница на Генералното собрание на ЗЕЛС

U mbajt seanca e pestë e Kuvendit gjeneral të BNJVL-së

11

мени, при што како посебен успех ги посочи измените во Законот за земјоделско земјиште, со кои се обезбеди локал-ната власт да добива дел од средствата од закупнината на земјоделското земјиште, во државна сопственост. Ефектите од овие измени, голем број на општини, особено руралните, го почувствуваа на почетокот на оваа година, кога нивните буџети беа зајакнати со овие дополнителни средства. Беше нагласена и соработката со Министерството за земјоделие, шумарство и водостопанство, со Агенцијата за финансиска поддршка во земјоделството и руралниот развој, а контину-ирано добра соработка ЗЕЛС има и со Министерството за транспорт и врски. Голема улога во делот на покренувањето на иницијативите и утврдувањето на предлозите за законски измени имаат професионалните Мрежи во ЗЕЛС, чие рабо-тење го поддржува стручната служба на ЗЕЛС. Во 2014 годи-на е формирана нова, 15-та мрежа по ред, Мрежа на даноч-ни инспектори и инспектори за наплата на комунални такси од единиците на локалната самоуправа. Општинската адми-нистрација во континуитет покажува зголемен интерес за формирање на нови мрежи и за приклучување во работата на постојните. ЗЕЛС, преку овие мрежи, успеа да канализи-ра една огромна енергија на општинската администрација и нејзиниот потенцијал да го насочи во креирање на натамош-но успешно развивање на децентрализацијата. За разлика од активностите на Мрежите во ЗЕЛС, посочи на потребата од поголема активност на Комисиите во ЗЕЛС, составени ис-клучиво од градоначалници.

Во однос на реализацијата на втората стратегиска цел на ЗЕЛС, зајакнувањето на капацитетите на општинската ад-министрација, беше потенцирано дека преку ЗЕЛС тренинг центарот, минатата година се реализирани обуки за над 1.600 претставници од општините, предвидени во Планот за обуки за 2014 година. Реализирани се и дополнителни обу-ки, во зависност од потребите на општините. Беше посочена големата заштеда што ја овозможува ЗЕЛС тренинг цента-рот за сите општини, како и високиот квалитет на обуките наменети за адекватно извршување на надлежностите од страна на општинската администрација.

ЗЕЛС обезбедува заштеда на средства за своите членки и со континуираното воведување на електронските услуги за граѓаните, преку воспоставување на нови информациски системи и истовремено нивно одржување. Во 2014 година, ЗЕЛС обезбеди уште три нови апликации: 1. Софтверската апликација за електронско водење на прекршочна постап-ка, согласно со Законот за јавна чистота 2.Информациски систем, наменет за електронско јавно надавање за спрове-дување на постапката за продажба и давање под закуп на движни и недвижни ствари и 3. Нова интернет страница, из-работена за информирање на општините, за избор на серти-фицирани модератори, при спроведувањето на граѓанската алатка „форуми во заедницата“. Всушност Трајановски на-гласи дека ЗЕЛС и локалните власти од нашата земја, станаа лидери во регионот, во користењето на електронски аплика-ции за обезбедување на услуги кон граѓаните. Показател за тоа е што во 2014 година, во ЗЕЛС, дојдоа повеќе делегации од регионот: од Србија, од Црна Гора, од Косово, а Проек-тот „ е- дозвола за градба“ стана првата „извозна “ алатка на ЗЕЛС, преку пренесувањата на искуствата во Република Ср-бија, што го реализираат претставници од ЗЕЛС.

Сè поголемо внимание Заедницата посветува на спро-ведувањето на четвртата стратегиска цел: обезбедување

12

madh komunash, veçanërisht ato rurale në fillim të këtij viti, kur buxhetet e tyre u përforcuan me këto mjete plotësuese. U përmend edhe bashkëpunimi me Ministrinë për bujqësi, pylltari dhe ekonomi të ujërave, me Agjensionin për përkrahje financiare në bujqësi dhe zhvillim rural, ndërsa bashkëpunim të mirë të vazhdueshëm BNJVL ka edhe me Ministrinë për transport dhe lidhje. Rol të rëndësishëm, në pjesën e ngritjes së iniciativave dhe përcaktim të propozimeve për ndryshimet ligjore patën edhe rrjetet profesionale të BNJVL-së, punën e të cilave e përkrah shërbimi profesional i BNJVL-së. Në vitin 2014 u formua rrjeti i ri i pesëmbëdhjetë me radhë, Rrejti i inspektorëve tatimorë dhe inspektorëve për arkëtim të taksave komunale nga njësitë e vetëqeverisjes lokale. Administrata komunale në vazhdimësi shfaq interesim të madh për formimin e rrjeteve të reja dhe për përfshirje në punën e atyre ekzistuese. BNJVL përmes këtyre rrjeteve, arriti të kanalizojë një energji tejet të madhe të administratës komunale dhe potencialin e saj t’a drejtojë ndaj zhvillimit të suksesshëm të mëtejmë të decentralizimit. Për dallim nga aktivitetet e Rrjeteve në BNJVL, përmendi nevojën për aktivitet më të madh të Komisioneve në BNJVL, të përbëra vetëm nga kryetarët e komunave.

Lidhur me realizimin e qëllimit të dytë strategjik të BNJVL-së, përforcimi i kapaciteteve të administratës komunale, u potencua se përmes Qendrës së Trajnimeve të BNJVL-së, vitin e kaluar u realizuan trajnime për mbi 1.600 përfaqësues të komunave, të parashikuara në Planin për trajnime për vitin 2014. U realizuan edhe trajnimet plotësues, varësisht nga nevojat e komunave. U përmend kursimi më i madh që e mundëson Qendra e Trajnimeve të BNJVL-së për të gjitha komunat, si dhe cilësia e lartë e trajnimeve të dedikuara për kryerjen adekuate të kompetencave nga ana e administratës komunale.

Kursimin e mjeteve për anëtaret e saj- BNJVL e siguron edhe me vendosjen e vazhdueshme të shërbimit elektronik për qytetarët, përmes vendosjes së sistemeve të reja informatike si dhe mirëmbajtjen e tyre. Në vitin 2014, BNJVL siguroi edhe tre aplikacione të reja: 1. Aplikacion softuerik për mbajtje elektronike të procedurës kundërvajtëse, konform Ligjit për higjienë publike 2. Sistem informatik, i dedikuar për ankand publik elektronik për zbatimin e procedurës për shitje dhe dhënie me qira të sendeve të tundshme dhe të patundshme dhe 3. Faqe e re interneti, e hartuar për informim të komunave lidhur me zgjedhjen e moderatorëve të certifikuar, me ç’rast zbatohet vegla elektronike „Forume në bashkësi“. Në të vërtetë Trajanovski theksoi se BNJVL dhe pushtetet lokale nga vendi jonë, u bënë liderë të rajonit, në shfrytëzimin e aplikacioneve elektronike për sigurimin e shërbimeve ndaj qytetarëve. Në vitin 2014, në BNJVL erdhën shumë delegacione nga rajoni, nga Serbia, Mali i Zi, Kosova, ndërsa projekti „e-leje për ndërtim“, u bë vegla e parë „eksportuese“ e BNJVL-së, respektivisht përfaqësuesit e BNJVL-së i bartin përvojat në Republikën e Serbisë.

Bashkësia vëmendje më të madhe i kushton zbatimit të qëllimit strategjik të katërt: sigurimi i shfrytëzimit më të madh të mjeteve nga Fondet e IPA-s, nga ana e pushteteve lokale. Janë organizuar shumë trajnime dhe këshillime, kurse në këtë temë u diskutua edhe në takimin e Komitetit të përbashkët konsultativ midis Maqedonisë dhe Komitetit të rajoneve të Bashkimit Evropian (KPK). U theksua se Bordi drejtues i BNJVL-së ngreu iniciativë për formimin e Qendrës konsultative për përkrahjen e komunave për IPA projektet, kurse BNJVL ndërmorri aktivitete

13

на поголемо искористување на средствата од ИПА фондо-вите, од страна на локалните власти. Организирани се по-веќе советувања и обуки, а на оваа тема се дискутираше и на состанокот на Заедничкиот консултативен комитет меѓу Република Македонија и Комитетот на регионите на Европ-ската унија (ЗКК). Беше посочено дека Управниот одбор на ЗЕЛС покрена иницијатива за формирање на Консултативен центар за поддршка на општините за ИПА проекти, а ЗЕЛС презема интензивни активности за информирање на опш-тините за објавите, за лобирањето, како и обезбедување на соодветна експертска услуга за општините-апликанти.

Во 2014 година ЗЕЛС учествуваше во реализација на по-веќе проекти насочени кон зајакнувањето на граѓанското учество и демократските процеси во локалната власт, транс-парентното работење и преземањето на превентивни анти-коруптивни активности, како и во областа на почитување-то и заштитата на човековите права и родовата еднаквост. Беа посочени активностите на ЗЕЛС за сертификацијата на форумските модератори, потоа активностите за реализа-цијата на новата фаза од спроведувањето на регионалната програма „Сертификација на општини со поволно деловно опкружување во Југоисточна Европа - БФЦ СЕЕ“. Нови чети-ри општини беа избрани на јавниот повик: Богданци, Гази Баба, Прилеп и градот Скопје. Од месец ноември, ЗЕЛС за-почна со реализација на нов проект: „Зајакнување на ка-пацитетите на општинските службеници и на локалните претставници за родово одговорно буџетирање#, со под-дршка од UN Women, тело на Обединетите нации. Во својот завршен дел од говорот Трајановски се осврна на транспа-

intensive për informimin komunave për shpalljet, lobimin si edhe sigurimin e shërbimit përkatës profesional për komunat që kanë aplikuar.

Në vitin 2014 BNJVL morri pjesë në realizimin e shumë projekteve të drejtuara në përforcimin e pjesëmarrjes së qytetarëve dhe proceset demokratike në pushtetin lokal, punën transparente dhe ndërmarrjen e aktiviteteve preventive dhe antikorruptuese, si edhe në fushën e respektimit dhe mbrojtjes të të drejtave të njeriut edhe barazia gjinore. U theksuan edhe aktivitetet e BNJVL-së për certifikimin e moderatorëve të forumeve, më pas aktivitetet për realizimin e fazës së re nga zbatimi i programit rajonal „Certifikimi i komunave me qarkim të volitshëm afarist në Evropën Juglindore – BFC SEE“. Katër komuna të reja u përzgjodhën në thirrjen publike: Bogdanci, Gazi Baba, Prilepi dhe Qyteti i Shkupit. Nga muaji nëntor, BNJVL filloi me realizimin e projektit të ri, „Përforcimi i kapaciteteve të nëpunësve komunalë dhe përfaqësuesve lokalë për buxhetim përgjegjës për barazi gjinore“, me përkrahje nga UN Women, trup i Kombeve të Bashkuara. Projekti do të zgjasë dy vjet“ – tha ai. Në pjesën e fundit të fjalimit të tij, Trajanovski u mbajt në transparencën e punës së BNJVL-së, e cila bazohet mbi zbatimin e parimeve të depolitizimit, barazisë së anëtareve, besimin, pavarësinë politike dhe profesionalizmin. BNJVL posaçërisht është e përkushtuar në sigurimin e komunikimit të ndërsjellë.

Drejtori ekzekutiv i BNJVL-së, Dushica Perishiq, e prezantoi Raportin financiar të BNJVL-së për vitin 2014. Në këtë pjesë u prezantuan aktivitetet e Bashkësisë për zbatimin në kohë të obligimit për pagesën e anëtarësisë ndaj BNJVL-së nga ana e komunave. Të pranishmit e miratuan Raportin e punës së

14

рентноста во работење на ЗЕЛС, која се темели на приме-ната на принципите на деполитизираност, рамноправност на членките, лојалност, политичка независност и професио-налност. ЗЕЛС особено се залага за обезбедување на двона-сочност во комуникацијата.

Извршната директорка на ЗЕЛС, Душица Перишиќ, го презентираше Финансискиот извештај на ЗЕЛС за 2014 го-дина. Во овој дел беа претставени активностите на Заедни-цата за навремено исполнување на обврската за плаќање на членарината кон ЗЕЛС од страна на сите општини. Прису-тните го усвоија и Извештајот за работата на ЗЕЛС, како и Финансискиот извештај за 2014 година.

Делегатите на седницата развија богата дискусија за предизвиците со кои се соочуваат во спроведувањето на надлежностите. И понатаму останува отворено прашањето со недостатоците на блок дотациите за образованието. Гра-доначалниците на Кочани, Карпош и Битола истакнаа дека спроведувањето на оваа надлежност станува сè поголем товар за локалната власт, бидејќи недостатокот на финан-сиски средства, општините го надополнуваат со средства од општинскиот буџет, предвиден за други намени. Беше по-тенцирано дека со постојните законски измени се врши до-полнително финансиско оптоварување на локалните вла-сти за нивно спроведување на наставниот процес, а притоа не се обезбедуваат дополнителни средства во блок дотаци-ите. Беше посочена потребата за иницирање на итна сред-ба со претставници од централната власт, односно ресор-ните министри за изнаоѓање на решенија за надминување на предизвикот, за да не се доведат општините во состој-ба да ја вратат оваа надлежност. Сите дискутанти потврдија дека измените на Законот на јавни набавки, во голем про-цент, ги блокираат активностите на општините, а особен проблем настанува со активностите на Советот за јавни на-бавки, кој само уште повеќе ја усложнува и онака долгата процедура. Од градоначалниците на општините Боговиње и Крива Паланка беше потенциран проблемот со одржување на локалните патишта. Од година на година тоа предизви-кува вистински финансиски проблеми, поради намалени-от процент од Фондот за патишта кој отпаѓа на општините. Беше заклучено да се реактивира барањето за враќање на акцизата што ја имаа општините во периодот пред 2008 го-дина за одржување на локалните патишта. Пријавените дис-кутанти говореа и за предизвиците при изработката на ур-банистичките планови. Со последните измени во Законот за просторно и урбанистичко планирање, постапката за доне-сување на Урбанистички планови се усложнува и предизви-кува дополнителни финансиски импликации. Беше укажано дека веќе е иницирана средба со министерот за транспорт и врски за разрешување и на овој проблем. Градоначални-кот на Валандово го истакна проблемот со недоволното фи-нансирање на противпожарните единици, при што нагласи дека се укинуваат и средствата кога некој се пензионира или од други причини престанува работниот однос, а за ново-вработениот на тоа место не се префрлаат истите средства. Недостаток на средства во оваа област има и за одржување на постојната и купување на нова опрема. Присутните ги ре-иницираа барањата на ЗЕЛС, општините да добиваат дел од средствата од концесијата или продажбата на природните ресурси, како пасишта, шуми, води што се на нивна терито-рија и нивно учество за поефикасно контролирање и упра-вување со истите.

BNJVL-së si edhe Raportin financiar për vitin 2014.Delegatët në seancë zhvilluan diskutim të gjerë për sfidat

me të cilat ballafaqohen gjatë zbatimit të kompetencave të tyre. Akoma mbetet hapur çështja që i dedikohet bllok dotacioneve për arsim. Kryetari i Koçanës, Karposhit dhe i Manastirit theksuan se zbatimi i kompetencës në fjalë bëhet barrë më e madhe për pushtetin lokal, sepse mungesën e mjeteve financiare komunat e plotësojnë me mjete nga buxheti komunal i paraparë për dedikime të tjera. U potencua se me ndryshimet e shpeshta ligjore bëhet ngarkesë plotësuese financiare për pushtetet lokale në lidhje me zbatimin e procesit mësimdhënës dhe krahas kësaj nuk sigurohen mjete plotësuese nga bllok-dotacionet. U potencua nevoja për inicimin e takimit urgjent me përfaqësues nga pushteti qendror, gjerësisht ministritë resore për gjetjen e zgjidhjeve me qëllim tejkalimi i sfidës që të mos gjenden komunat në situatë t’a kthejnë këtë kompetencë. Të gjithë diskutuesit vërtetuan se ndryshimet e Ligjit për furnizime publike në përqindje të madhe i bllokojnë aktivitet e komunave, kurse problem i madh shfaqet me aktivitetet e Këshillit për furnizime publike, i cili akoma më shumë e ndërlikon procedurën e gjatë. Kryetari i Bogovinës dhe i Kriva Pallankës potencuan problemin me mirëmbajtjen e rrugëve lokale. Nga viti në vit kjo shkakton probleme financiare të mëdha pikërisht për shkak të përqindjes së zvogëluar nga Fondi për rrugë i cili i përket komunave. U konkludua që nevojitet të riaktivizohet kërkesa për kthimin e akcizës së komunave që e patën në periudhën para vitit 2008, për mirëmbajtjen e rrugëve lokale. Diskutuesit e paraqitur i theksuan edhe sfidat që shfaqen gjatë përpilimit të planeve urbanistike. Me ndryshimet e fundit në Ligjin për planifikim hapësinor dhe urbanistik, procedura për miratimin e Planeve urbanistike ndërlikohet dhe shkakton implikime financiare plotësuese. U potencua se tashmë është iniciuar takim me ministrin për transport dhe lidhje për tejkalimin e këtij problemi. Kryetari i Vallandovës e theksoi problemin me financimin e pamjaftueshëm të njësive zjarrfikëse, me ç’rast theksoi se nuk dërgohen mjetet edhe në rastet kur dikush del në pension ose për arsye të tjera marrëdhënia e punës ndërpritet, kurse për të sapo punësuarin në atë vend pune nuk transferohen mjetet të njëjta. Mungesë të mjeteve në këtë lëmi ka edhe për mirëmbajtjen dhe blerjen e pajisjes së re. Të pranishmit i ri-iniciuan kërkesat e BNJVL-së që komunat të fitojnë një pjesë prej mjeteve nga koncesioni ose shitja e resurseve natyrore, si kullotat, pyjet, ujërat që gjenden në territoret e tyre dhe pjesëmarrja e tyre për kontroll më efikas si edhe menaxhim të të njëjtave.

15

СОСТАНОК НА СОВЕТОДАВНИОТ ОДБОР НА ПРОЕКТОТ „ЛОКАЛНИТЕ ЛИДЕРИ ВО ЈУГОИСТОЧНА ЕВРОПА“ ВО СКОПЈЕMBLEDHJE E BORDIT KËSHILLËDHËNËS TË PROJEKTIT „LIDERËT LOKALË NË EVROPËN JUGLINDORE“ NË SHKUP

Во рамки на проектот „Локални лидери во Југоисточна Евро-па“ во Скопје на 27 и 28 април, 2015 година се одржа првиот со-станок на Советодавниот одбор. Целта на проектот е да ги подобри капацитетите за менаџирање и лидерство на општините и општин-ските водоводни претпријатија, со посебен фокус на подобрување на општинските услуги и капацитетите за искористување на доделе-ните меѓународни средства.

Проектот се спроведува во четири пилот-земји: Македонија, Босна и Херцеговина, Хрватска и Србија. Вкупно 15 општини се из-брани како пилот–општини, каде ќе се тестираат серија на обуки кои ќе бидат развиени во рамки на проектот. Од Македонија во овој проект учествуваат општините: Велес, Охрид, Струга и Струмица. Целна група на проектот се градоначалниците, раководителите на секторите во општините, директорите и раководителите во јавните комунални претпријатија.

Како дел од проектот, од декември 2014 година до февруари 2015 година беше спроведено истражување, за да се утврдат пот-ребите на локалните власти за обуки кои би ги зголемиле капаци-тетите на јавните комунални претпријатија (надлежни за водоснаб-дување) и единиците на локалната самоуправа за спроведување на инфраструктурни проекти финансирани од меѓународните инсти-туции и банки. Истражувањето беше спроведено во сите 15 пилот општини, при што како испитаници беа опфатени вработени во 15 општини, исто толку јавни комунални претпријатија (испорачатели на водни услуги), 5 здруженија на локални власти, NALAS, IAWD, 4 меѓународни финансиски институции (SECO, KfW, WB, EBRD) и 4 консултанти, или вкупно 119 спроведени интервјуа со претставници на споменатите институции.

Резултатите од истражувањето беа преточени во Студија за проценка на потребите за обука, која е основа за развој на регио-налната шема за испорака на обуки, како и соодветните национал-ни шеми за испорака на обуки, односно за разработка на програми за испорака на обуките, како и подготовка на тематски модули со-гласно со наодите на истражувањето за пожелните форми на обука и методологиите. Состанокот на Советодавниот одбор беше иско-ристен да се потврдат обуките кои ќе бидат приоритет и ќе бидат вклучени во регионална шема за испорака на обуките, како и да се претстави досегашниот напредок во изработката на оваа шема од страна на меѓународниот експерт, г-ѓа Александра Прес.

Врз основа на регионална шема за испорака на обуките, ќе бидат дизајнирани пакети за обука, како и серија на обуки за обу-

Në kuadër të projektit „Liderët lokalë në Evropën Juglindore” në Shkup më 27 dhe 28 prill, u mbajt mbledhja e parë e Bordit Këshillëdhënës. Qëllimi i projektit është t’i përmirësojë kapacitetet për menaxhim dhe lidership të komunave dhe ndërmarrjeve komunale ujësjellëse, me fokus të veçantë në përmirësimin e shërbimeve komunale dhe kapaciteteve për shfrytëzimin e mjeteve ndërkombëtare të ndara.

Projekti zbatohet në katër pilot vende: Maqedoni, Bosnjë dhe Hercegovinë, Kroaci dhe Serbi. Gjithsej 15 komuna u zgjodhën për t’u pilotuar dhe testuar serinë e trajnimeve të cilat do të zhvillohen në kuadër të projektit. Nga Maqedonia janë këto komuna: Velesi, Ohri, Struga dhe Strumica. Grupi qëllimor i projektit janë kryetarët e komunave, udhëheqësit e sektorëve në komuna, drejtorët dhe udhëheqësit e ndërmarrjeve publike.

Si pjesë e projektit nga dhjetori, 2014, u realizua hulumtim, që të përcaktohen nevojat e pushteve lokale për trajnimet të cilat do t’a rrisnin kapacitetin e ndërmarrjeve komunale publike (kompetente për furnizim me ujë) dhe njësitë e vetëqeverisjes lokale për zbatimin projekteve infrastrukturore financiare nga institucionet dhe bankat ndërkombëtare. Hulumtimi u zbatua në të gjitha 15 pilot komunat, me ç’rast si të anketuar u përfshinë të punësuarit në 15 komunat, aq sa edhe ndërmarrje publike komunale (dërgues të shërbimeve për ujin), 5 shoqata të pushteteve lokale, NALAS, IAWD, 4 institucione ndërkombëtare (SECO, KfW, WB, EBRD) dhe 4 konsulentë ose gjithsej 119 intervista të zbatuara me përfaqësuesit e institucioneve të lartpërmendura.

Rezultatet nga hulumtimi u përfshinë në Studimin për vlerësim të nevojave për trajnim, që është bazë për zhvillim të Skemës rajonale për dërgesë të trajnimeve si dhe skema adekuate nacionale për dërgimin e trajnimit, respektivisht për përpunimin e programeve për dërgesë të trajnimeve, si dhe përgatitje të moduleve tematike konform rezultateve nga hulumtimi për format e nevojshme të trajnimit si dhe metodologjitë e ndryshme. Mbledhja e Bordit Këshillëdhënës u shfrytëzua të vërtetohen trajnimet të cilat do të jenë prioritet dhe do të përfshihen në Skemën rajonale për dërgesë të trajnimeve, si dhe të prezantohet progres i deritanishëm për hartimin e të njëjtit nga ana e ekspertit ndërkombëtar, z-nja Aleksandra Pres.

Në bazë të Skemës rajonale për dërgesë të trajnimeve, do të dizajnohen paketa për trajnim. Përfshirë edhe serinë e Trajnimeve

16

ПРОЕКТОТ НА ОПШТИНА КИСЕЛА ВОДА –НАЈДОБРО РАНГИРАН ОД 29 ПРИСТИГНАТИ АПЛИКАЦИИ ЗА ЕНЕРГЕТСКА ЕФИКАСНОСТPROJEKTI I KOMUNËS SË KISELLA VODËS-PROJEKT I RANGUAR MË SË MIRI NGA 29 APLIKACIONET E ARRITURA PËR EFIKASITET ENERGJETIK

Проект на општина Кисела Вода- „Биомаса наместо нафта за гре-ење во градинката „8-март“ во Пржино за енергетска ефикасност и нама-лување на CO2 и емисија на гасови“– е најдобро рангираната апликација, избрана од страна на техничкиот тим (составен од претставници од ГИЗ, ЗЕЛС и независен експерт од оваа област), по повикот што го објави ЗЕЛС за општините, за финансирање на проекти за енергетска ефикасност.

Овој оглас се реализираше во нашата земја, во рамките на трета-та фаза од регионалниот проект „Енергетска ефикасност во асоцијаци-ите на општините” (Energy efficiency in municipal associations - ЕеМА), во кој учествува ЗЕЛС. Повик за општините за доставување на проекти за финансирање од областа на енергетска ефикасност, беше објавен на 24 јануари, 2015 година. До 19 февруари 2015 година во ЗЕЛС пристигнаа апликации од 29 општини. Општините имаа можност да аплицираат со еден или со повеќе проекти, при што во објавата беше назначено дека предвидениот максимален буџет со кој располага проектот изнесува 40.000,00 ЕУР (бруто), вклучувајќи ги и трошоците за надзор и пуштање во употреба.

Сите пристигнати апликации ги разгледуваше технички тим кој при првичната евалуација направи избор на четири проекти, во кои, освен проектот на општина Кисела Вода, во тесна конкуренција влегоа и:

Проектот на градот Скопје - „Тестирање на здрава животна среди-на во обновените објекти во градот Скопје- студија на случај во средното училиште Димитар Влахов “ ;

Проектот на општина Карпош- „Проект за реконструкција на систе-мот за осветлување на спортските комплекси во општина Карпош “;

Проектот на општина Битола - „Од земјата за децата”.По првичната евалуација, потоа следеше посета на лице место на

овие четири општини за утврдување на реалната состојба за спроведу-вањето на проектите. По втората евалуација, како најдобро рангиран беше оценет проект на општина Кисела Вода.

Пред објавувањето на огласот, ЗЕЛС испрати прашалник до сите општини со цел утврдување на областите во кои тие имаат интерес за ре-ализирање на проекти од енергетска ефикасност. Општините истакнаа дека се заинтересирани за финансирање на проекти за заштеда на енер-гија во јавни установи ( училишта, градинки, домови на култура.. ) замена на надворешните прозорци и врати, изолација на фасадите и покривните површини, во системите за греење, климатизација, вентилација, потоа во комуналниот дел, заштеда во јавното осветлување, воведување на обнов-ливи извори на енергија и друго.

Projekti i komunës së Kisella Vodës „Biomasa në vend të naftës për ngrohje në kopshtin 8-mars në Përzhino për efikasitet energjetik dhe zvogëlim të CO2 dhe emisioni i gazrave“– është aplikacioni i ranguar më së miri, i zgjedhur nga ana e Ekipit teknik, (i përbërë nga përfaqësues të GIZ, BNJVL dhe eksperti i pavarur nga kjo lëmi), në bazë të thirrjes së shpallur nga BNJVL për komunat, lidhur me financimin e projekteve për efikasitet energjetik.

Kjo shpallje u realizua në vendin tonë në kuadër të fazës së tretë të projektit rajonal „Efikasiteti energjetik në asociacionet e komunave“- „Energy efficiency in municipal associations (ЕеМА)“ në të cilin morri pjesë BNJVL. Thirrja për komunat lidhur me parashtrimin e projekteve për financim nga lëmia e efikasitet energjetik, u shpall më 24 janar, 2015. Deri më 19 shkurt të vitit 2015 dhe në të njëjtën u paraqitën 29 komuna. Komunat patën mundësi të aplikojnë me një ose më shumë projekte, me ç’rast në thirrjen në fjalë ishte theksuar se buxheti maksimal i paraparë me të cilin disponon projekti është 40.000,00 Euro (bruto) duke i përfshirë edhe shpenzimet për mbikëqyrje dhe lëshimi në përdorim.

Aplikacionet e arritura u shqyrtuan nga Stafi teknik i cili gjatë evaluimit parësor përzgjodhi këto katër projekte, në të cilat përveç projektit të komunës së Kisella Vodës në konkurrencë të ngushtë hynë edhe:

Projekti i Qytetit të Shkupit - „Testimi i mjedisit jetësor të shëndetshëm në objektet të rinovuara në Qytetin e Shkupit – studim rasti në shkollën e mesme Dimitar Vllahov“

Projekt i komunës së Karposhit - „Projekt për rikonstruksion të sistemit për ndriçim të komplekseve sportive në komunën e Karposhit“ –

Projekt i komunës së Manastirit - „Nga toka për fëmijët“Në evaluimin parësor vijonte vizitë në vendin e ngjarjes të këtyre

4 komunave me qëllim përcaktimi i gjendjes reale për implementimin e projekteve. Nga këto vizita me evaluim të dytë projekti i Kisella Vodës u vlerësua si projekti i ranguar më mirë.

Para shpalljes së thirrjes BNJVL dërgoi pyetësor në të gjitha komunat me qëllim përcaktimi i fushave për të cilat komunat kanë interes për realizimin e projekteve nga efikasiteti energjetik. U bë fjalë për projekte për kursimin e energjisë në institucionet publike (shkolla, çerdhe, shtëpi kulture...) ndërrimi i dyerve dhe dritareve të jashtme, izolimi i fasadave dhe sipërfaqeve të çatisë, në sistemin për ngrohje, kondicionim, ventilim, më tej në pjesën komunale, kursimi i ndriçimit publik, vendosja e burimeve ripërtëritëse të energjisë etj.

чувачи, за да се зголеми регионалната стручност за обука и да се обезбеди квалитетот на испорачаните обуки. Обуките кои ќе бидат развиени ќе бидат тестирани на национално ниво и соодветно ќе бидат прилагодени на националниот контекст.

Проектот се спроведува од страна на НАЛАС, во партнерство со ЗЕЛС, Сојузот на градови и општини на Федерацијата Босна и Херцеговина, Сојузот на градови и општини на Република Српска, Постојаната конференција на градови и општини на Република Ср-бија, Здружението на градови во Република Хрватска, Здружението на општини во Република Хрватска. Проектот е финансиски поддр-жан од Отворениот регионален фонд, Проект за модернизација на општинските услуги-ORF-MMS).

për trajnuesit që të rritet ekspertiza rajonale për trajnim dhe të sigurohet kualiteti i trajnimeve të dërguara. Trajnimet të cilat do të zhvillohen do të testohen në nivel nacional dhe në mënyrë adekuate do t’i përshtaten kontekstit nacional.

Projekti zbatohet nga ana e NALAS në partneritet me BNJVL-në, Lidhjen e qyteteve dhe komunave të Federatës së Bosnjës dhe Hercegovinës, Lidhjes së qyteteve dhe komunave të Republikës Sërpska, Konferenca e përhershme e qyteteve dhe komunave të Republikës së Serbisë, Shoqata e qyteteve në Republikën e Kroacisë. Projekti në mënyrë financiare përkrahet nga Fondi i hapur rajonal, Projekt për Modernizim të shërbimeve komunale - ORF-MMS.

për trajnuesit që të rritet ekspertiza rajonale për trajnim dhe të

17

ПОТПИШАН МЕМОРАНДУМ ЗА ПРОЕКТОТ „ЕНЕРГЕТСКА ЕФИКАСНОСТ ВО АСОЦИЈАЦИИТЕ НА ОПШТИНИТЕ“U FIRMOS MEMORANDUM PËR PROJEKTIN „EFIKASITET ENERGJETIK NË ASOCIACIONET E KOMUNAVE“

Заедницата на единиците на локалната самоуправа на Република Македонија е дел од регионалниот проект „Енер-гетска ефикасност во асоцијациите на општините“ (Energy efficiency in municipal associations - ЕеМА), кој го реализира ЗЕЛС, во соработка со Германската агенција за меѓунаро-ден развој- ГИЗ и Отворениот регионален фонд-ОРФ, фи-нансиран од Швајцарската агенција за развој и соработка (СДЦ) и Германското сојузно министерство за економска со-работка и развој (БМЗ). Проектот е дел од една поширока иницијатива за промоција и зајакнување на капацитетите на асоцијациите на локални власти од земјите од регионот, во спроведувањето на мерки на енергетска ефикасност, те-мелени на модел на оптимални трошоци и иновација, во со-гласност со законските одредби и националните акциски планови за енергетска ефикасност. Во проектот учествува-ат и асоцијациите од Албанија, од Србија, од Црна Гора, од Босна и Херцеговина и од Косово.

Во рамките на овој проект ЗЕЛС на 21 април 2015 во Под-горица, за време на деновите на енергетика, потпиша заед-нички меморандум за разбирање со сите партнери со кој сите вклучени страни изразуваат подготвеност за зајакнување на соработката во областа на енергетската ефикасност и обнов-ливите извори на енергија, како и подготвеност да придоне-сат во намалување на потрошувачката на енергија, зголему-вање на енергетската ефикасност и намалување на емисиите на штетни гасови. Со овој меморандум, сите партнери се фоку-сираат на размена на искуства со преземање на мерки за енер-гетска ефикасност, размена на знаења, зголемување на јавната свесност за ефектите од аплицирање на мерки за енергетска ефикасност, промовирање на улогата на асоцијациите на ло-калните власти во областа на енергетската ефикасност и под-дршка на општините за развој на акциони планови за енер-гетска ефикасност и други активности, со цел унапредување и промовирање на енергетската ефикасност.

Проектот се реализира во четири фази:

Фаза 1: изработка на При-рачник, наменет за општините, во кој ќе се утврдат законските обврски, но и можностите од об-ласта на енергетската ефикас-ност во земјава и во рамките на Европската унија, а се опфатени и начините за пријава и учество на Конвенцијата на градо-началници, како и придобивките од зачленувањето;

Фаза 2: размена на искуство помеѓу асоцијациите за зајакнување на капацитетите во областа на енергетиката и енергетската ефикасност;

Фаза 3: општините се пријавуваат за учество во реали-зација на пилот- проект за енергетска ефикасност;

Фаза 4: се однесува на зајакнување на капацитети на асоцијациите за лобирање и размена на добри практики од оваа област.

Bashkësia e njësive të vetëqeverisjes lokale të Republikës së Maqedonisë është pjesë e projektit rajonal „Efikasiteti energjetik në asociacionet e komunave“ (Energy efficiency in municipal associations - ЕеМА) i cili realizohet nga BNJVL në bashkëpunim me Agjencinë gjermane për zhvillim ndërkombëtar-GIZ dhe Fondi i hapur rajonal-ORF, i financuar nga Agjencia zvicerane për bashkëpunim dhe zhvillim (SDC) dhe Ministria federative gjermane për bashkëpunim ekonomik dhe zhvillim (BMZ). Projekti është pjesë e një iniciative më të gjerë për promovimin dhe përforcimin e kapaciteteve të asociacioneve të pushteteve lokale nga vendet e rajonit, në zbatimin e masave për efikasitet energjetik, të bazuara mbi modelin e shpenzimeve optimale dhe inovacionit, konform dispozitave ligjore dhe planeve kombëtare aksionale për efikasitet energjetik. Në këtë projekt marrin pjesë edhe asociacionet nga Shqipëria, Serbia, Mali i Zi, Bosnja dhe Hercegovina edhe Kosova.

Në kuadrin e këtij projekti BNJVL, më 21 prill të vitit 2015, në Podgoricë gjatë kohës së ditëve të energjetikës nënshkruan edhe memorandum të përbashkët për mirëkuptim me të gjithë partnerët, në sajë të të cilit të gjitha anët e përfshira shprehën gatishmërinë e tyre për të përforcuar bashkëpunimin në lëminë e efikasitetit energjetik dhe burimeve të ripërtërishme të energjisë si edhe të kontribuojnë në zvogëlimin e shpenzimeve për energji dhe zmadhim të efikasitetit energjetik dhe zvogëlim të emisioneve të gazit. Me këtë memorandum të gjithë partnerët fokusohen mbi shkëmbimin e përvojave me ndërmarrjen e masave për efikasitet energjetik, shkëmbimin e njohurive, zmadhimin e vetëdijes publike për rolin e asociacioneve të pushteteve lokale në lëminë e efikasitetit energjetik dhe dhënia e ndihmës komunave për zhvillimin e planeve aksionale për efikasitet energjetik dhe aktivitete të tjera me qëllim përparimi dhe promovimi i efikasitetit energjetik.

Projekti realizohet në katër faza dhe kjo:

Faza 1: Hartim i projektit të dedikuar për komunat në të cilin do të përcaktohen obligimet ligjore, por edhe mundësitë nga lëmia e efikasitetit energjetik në vend dhe në kuadër të Bashkimit Evropian, ndërsa u përfshinë edhe mënyrat për paraqitjen dhe pjesëmarrje në Konventën e

kryetarëve, si dhe përfitimet nga anëtarësimi në të. Faza 2: Shkëmbimi i përvojave ndërmjet asociacioneve

për përforcimin e kapaciteteve në lëminë e energjetikës dhe efikasitetit energjetik;

Faza 3: Komunat paraqiten për pjesëmarrje në realizimin e pilot-projektit për efikasitet energjetik.

Faza 4: I dedikohet përforcimit të kapaciteteve të asociacioneve për lobim dhe shkëmbim të praktikave të mira në këtë lëmi.

18

ПОДГОТОВКА НА ОБРАЗЕЦ ЗА СЛЕДЕЊЕ НА РАБОТАТА НА ФОРУМСКИТЕ МОДЕРАТОРИ

ЗЕЛС продолжува со поддршката на сертифицираните мо-дератори и преземањето на активности за подобрување на ква-литетот на нивната реализација на целиот процес на примена на алатката за граѓанско учество „Форуми во заедницата“. На 24 април, 2015 година, во просториите на ЗЕЛС тренинг цента-рот на покана на ЗЕЛС, а во соработка со Единицата за коор-динација на форумите, сертифицираните модератори одржаа работилница на која се разгледуваше содржината на предлог-образецот за набљудување на работата на модераторите при реализирањето на форумските сесии. Резултатите од монито-рингот ќе овозможат објективни информации за натамошно подобрување на целиот форумски процес и работата на моде-раторите. Образецот за мониторинг, ЗЕЛС и ЕКФ го развива-ат со цел воспоставување на што поквалитетно модерирање и претставува дел од утврдениот процес за сертификација на мо-дераторите. Образецот содржи еден општ дел и уште три дела кои се однесуваат на вештините и техниките кои ги користи мо-дераторот за време на сесијата, техниките и вештините кои ги користи во периодот меѓи сесиите и општа оценка за форумски-от процес. Во насока на обезбедување на адекватна применли-вост на оваа мониторинг форма во пракса, ЗЕЛС има и странска консултантска поддршка.

По конструктивната дискусија на сертифицираните моде-ратори, како и забелешките и предлозите на домашните кон-султанти, Димче Митрески и Бобан Шарковски, беше утврдена потребата од донесување на Упатство за пополнување на обра-зецот, кое ќе претставува водич на лицето кое ќе ја следи рабо-тата на модераторот. На работилницата придонес преку одре-дени насоки за преорганизирање на формата за следење даде и претставникот од Швајцарската агенција за развој и соработка, Ибрахим Мехмети. Беше договорено ЗЕЛС и ЕКФ да ја преци-зираат целокупната содржина на образецот, во согласност со изнесените забелешки од состанокот. Со тоа ќе се заокружи и последната фаза од сертификацијата на модератори која е по-делена во повеќе фази: пријава на кандидати, обука, полагање на писмен и устен испит, стекнување со сертификат и оваа по-следната-проверка на знаењето во текот на процесот на моде-рирање. Во текот на месеците јуни/јули 2015 година се очекува објавување на оглас за пријавување на нов круг на општини кои ќе се вклучат во Програмата „Форуми во заедницата“ за органи-зирање на буџетски форуми. При реализацијата на тие форум-ски сесии се планира да се реализира и првото следење на ра-ботата на модераторите, според обрасците и методите кои сега се дефинираат.

BNJVL vazhdon me përkrahjen e moderatorëve të certifikuar dhe ndërmarrjen e aktiviteteve për përmirësimin e cilësisë së realizimit të tyre në të gjithë procesin e zbatimit të instrumentit për pjesëmarrje qytetare „Forumet në bashkësi“. Më 24 prill të vitit 2015, në hapësirat e Qendrës së trajnimeve të BNJVL-së dhe me ftesë të BNJVL-së në bashkëpunim me Njësinë për koordinimin e forumeve, moderatorët e certifikuar mbajtën punëtori në të cilën u shqyrtua përmbajtja e propozim-formularit për ndjekjen e punës së moderatorëve gjatë realizimit të seancave të forumeve. Rezultatet nga monitorimi do të mundësojnë informacione objektive për përmirësimin e mëtejshëm të procesit të përgjithshëm të forumeve si edhe të punës së moderatorëve. Formulari për monitorim, BNJVL dhe NJKF e zhvillojnë me qëllim vendosja e moderimit sa më cilësor dhe paraqet pjesë nga procesi i përcaktuar i certifikimit të moderatorëve. Formulari përmban një pjesë të përgjithshme si edhe tre pjesë të tjera që i dedikohen aftësive dhe teknikave që përdor moderatori gjatë seancës, teknikat dhe aftësitë që përdor ai gjatë periudhës midis seancave dhe një vlerësim i përgjithshëm për procesin e forumit. Në drejtim të sigurimit të përdorimit adekuat të kësaj forme monitorimi në praktikë, BNJVL ka edhe përkrahje konsulente të huaj.

Pas diskutimit konstruktiv të moderatorëve të certifikuar, si edhe vërejtjeve dhe propozimeve të konsulentëve vendorë Dimçe Mitreski dhe Boban Sharkovski u përcaktua nevoja për miratimin e Udhëzuesit për plotësimin e formularit, i cili do të paraqesë udhëheqës për personin që do të monitorojë punën e moderatorit. Në punëtori kontribut të madh, nëpërmjet drejtimeve të caktuara për riorganizim të formës së monitorimit, dha edhe përfaqësuesi i Agjencisë Zvicerane për bashkëpunim dhe zhvillim, Ibrahim Mehmeti. U dakordua që BNJVL dhe NJKF t’a qartësojnë përmbajtjen e përgjithshme të formularit, konform vërejtjeve të shprehura në takim. Me këtë do të përmbyllet edhe faza përfundimtare e certifikimit të moderatorëve e cila është e ndarë në më shumë faza: paraqitja e kandidatëve, trajnim, dhënia e provimit me gojë dhe me shkrim, marrja e certifikatës dhe faza e fundit - kontrolli i njohurive gjatë procesit të moderimit. Gjatë muajve qershor/korrik të vitit 2015, pritet shpallja e thirrjes për paraqitjen e grupit të dytë të komunave që do të përfshihen në programin „Forumet në bashkësi“ për organizimin e forumeve buxhetorë. Gjatë realizimit të këtyre seancave të forumeve planifikohet që të realizohet edhe monitorimi i parë i punës së moderatorëve, sipas formularëve dhe metodave që definohen tani.

PËRGATITJA E FORMULARIT PËR NDJEKJEN E PUNËS SË MODERATORËVE TË FORUMEVE

19

ПУБЛИКУВАН „ГОДИШНИОТ ИЗВЕШТАЈ НА ЗЕЛС ЗА 2014 ГОДИНА“U PUBLIKUA „RAPORTI VJETOR I BNJVL-SË PËR VITIN 2014“

ЗЕЛС го публикуваше десеттиот по ред Годишен извештај на ЗЕЛС, што претставува дел од транспарентниот начин на ра-ботењето на Заедницата. Во рамките на осумте поглавја, на 60 страници, преку текст и слики се прикажани најзначајните ак-тивности и постигнатите резултати на Заедницата, остварени во текот на 2014 година. Сите активности кореспондираат со стра-тегиските цели на ЗЕЛС. Прикажани се активностите на лоби-рање и поднесените иницијативи за законски измени во полза на адекватно извршување на пренесените надлежности, потоа видот и бројот на реализираните обуки за зајакнување на капа-цитетите на општинската администрација, како и одржување-то и воведувањето на нови електронски алатки што ги користат општините за обезбедување на поквалитетни услуги за граѓани-те. ЗЕЛС секогаш има добра соработка со домашните и со стран-ските институции, при што се прикажани проектите кои се рабо-теле, организирањето на конференции и средби, а едно поглавје е посветено на финансискиот извештај на ЗЕЛС.

„Годишниот извештај на ЗЕЛС за 2014 годи-на“ е отпечатен на македонски, на ал-бански и на англис-ки јазик, како што тради-ционално се печатеше и во изминатите девет години. Го-динашниот тираж изнесува 240 примероци. Дел од публикациите веќе беа поделени на градоначални-ците, на петтата седница на Генералното собра-ние на ЗЕЛС, а останатите се наменети за домашни и странски институции, медиуми и други соработници на ЗЕЛС. „Годишниот извештај на ЗЕЛС за 2014 година“ е поставен на веб порталот на ЗЕЛС, www.zels.org.mk, на сите три јазици.

BNJVL publikoi Raportin vjetor të BNJVL-së, të dhjetin me radhë, që paraqet pjesë të mënyrës transparente të punës së Bashkësisë. Në kuadër të tetë kapitujve, në 60 faqe, përmes tekstit dhe fotografive janë paraqitur aktivitetet më të rëndësishme dhe rezultatet e arritura të Bashkësisë, të realizuara gjatë vitit 2014. Të gjitha aktivitetet korrespondojnë me qëllimet strategjike të BNJVL-së. U paraqitën aktivitet e lobimit dhe iniciativat e parashtruara për ndryshime ligjore në dobi të kryerjes adekuate të kompetencave të transferuara, pastaj lloji dhe numri i trajnimeve të realizuara për përforcimin e kapaciteteve të administratës komunale, si dhe vendosja e veglave të reja elektronike që i shfrytëzojnë komunat lidhur me sigurimin e shërbimeve më kualitative për qytetarët. BNJVL çdoherë ka bashkëpunim të mirë me institucionet vendore dhe të huaja, me ç’rast u paraqitën projektet të cilat janë punuar, organizimi i konferencave dhe takimeve, ndërsa një kapitull i është dedikuar edhe raportit financiar të BNJVL-së.

„Raporti vjetor i BNJVL-së për vitin 2014” është shtypur në shqip,

maqedonisht dhe anglisht, siç ka ndodhur deri më tani, në mënyrë tradicionale u shtyp

ky publikim. Këtë vit tirazhi përmban 240 ekzemplarë,

prej të cilëve një pjesë u është ndarë kryetarëve të komunave në seancën e pestë të

Kuvendit Gjeneral të BNJVL-së, ndërsa gjithashtu u janë dërguar edhe institucioneve vendore dhe atyre të huaja, mediave dhe bashkëpunëtorëve të BNJVL-së. „Raporti vjetor i BNJVL-së për vitin 2014“ është vendosur në ueb-portalin e BNJVL-së, www.zels.org.mk, në tri gjuhë.

i është dedikuar edhe raportit financiar të BNJVL-së.„Raporti vjetor i BNJVL-së për vitin

2014” është shtypur në shqip, maqedonisht dhe anglisht,

ky publikim. Këtë vit tirazhi përmban 240 ekzemplarë,

prej të cilëve një pjesë u është ndarë

„Годишниот извештај на

бански и на англис-ки јазик, како што тради-ционално се печатеше и во изминатите девет години. Го-динашниот тираж изнесува 240 примероци. Дел од публикациите

i është dedikuar edhe raportit financiar të BNJVL-së.

ЗЕЛС ОБЈАВИ ПОВИК ЗА НОВИ КАНДИДАТИ ЗА МОДЕРАТОРИ

Во рамките на Проектот „Сертификација на форумските модератори“, ЗЕЛС на 29 април, 2015 година, го објави трети-от повик за заинтересирани кандидати за полагање на испит и стекнување со сертификат за МОДЕРАТОР за спроведување на Форуми во заедницата. Огласот трае заклучно со 8 мај, 2015 година. Досега ЗЕЛС обезбеди со сертификат да се стекнат 27 модератори. Пријавените кандидати ќе треба да проследат во-ведна обука, а потоа ќе следи и полагање на испит за стек-нување со сертификат за модератор. Испитот се спроведува во два дела: писмен (20 прашања (компјутерски одбрани) кои ќе се полагаат по електронски пат) и устен дел (работа на слу-чај). За потребите на полагањето на испитот, ЗЕЛС подготви и Прирачник за полагање испит за сертифицирани форумски модератори, што ќе им биде доставен по електронска пошта на секој од пријавените кандидати по поднесувањето на до-кументите за пријавување за полагање на испитот. Подетални информации има на веб порталот на ЗЕЛС www.zels.org.mk.

BNJVL SHPALLI THIRRJE PËR KANDIDATË TË RI PËR MODERATORË

Në kuadër të projektit “Certifikimi i moderatorëve të forumit” BNJVL më 29 prill, 2015 shpalli thirrjen e tretë për kandidatët të interesuar për dhënien e provimit dhe marrjen e certifikatës për MODERATOR në lidhje me zbatimin e Forumeve në bashkësi. Thirrja mbaron më datë 8 maj të vitit 2015. Deri tani BNJVL ka siguruar me certifikatë të këtillë 27 moderatorë. Kandidatët e paraqitur duhet të ndjekin trajnim hyrës, pas së cilit do të vijojë provimi për marrjen e certifikatës për moderator. Provimi do të organizohet në dy pjesë: provim me shkrim që përbëhet nga përzgjedhja e 20 pyetjeve (me zgjedhje kompjuterike) të cilat do të jepen në mënyrë elektronike dhe provim me gojë (punë rasti). Për nevojat e dhënies së këtij provimi, BNJVL përpiloi edhe Doracak për dhënien e provimit për moderatorë të forumeve, i cili do t’u dërgohet në postë elektronike secilit kandidat të paraqitur, pas parashtrimit të dokumenteve për paraqitje për dhënien e provimit. Informacione më të detajuara do të gjeni në ueb portalin e BNJVL-së www.zels.org.mk.

20

ПРЕДЛОЗИ ЗА ПОДОБРУВАЊЕ НА СИСТЕМОТ НА РАБОТЕЊЕТО НА ИНСПЕКЦИЈАТА ЗА ЖИВОТНА СРЕДИНАPROPOZIME PËR PËRMIRËSIMIN E SISTEMIT TË PUNËS SË INSPEKSIONIT PËR MJEDIS JETËSOR

Овластените инспектори за животна средина од локал-ната власт, во просториите на ЗЕЛС тренинг центарот, на 22 април, 2015 година дискутираа за можностите за подобру-вање на системот за спроведувањето на своите надлежности. Оваа работилница ја организираше ЗЕЛС и Државниот ин-спекторат за животна средина, преку твининг проектот за градење на капацитетите, финансиран од ЕУ.

На работилницата се разгледаа основните слабости на системот на инспекција во животната средина на локално, нои на централно ниво и се дискутираше за можностите за инкорпорирање на клучни промени во спроведувањето на комплетниот инспекциски надзор во областа која опфаќа заштита и зачувување на животната средина. Од Државни-от инспекторат за животна средина говореа за актуелната поставеност на инспекциски систем во оваа област, при што беа изнесени и размислувања и предлози за законски про-мени во правец на обезбедување на поголема ефикасност, како и применување на искуства од земјите на ЕУ. Од особе-на важност беа изнесените забелешки и предлози на ЗЕЛС, кои произлегуваат од секторите, од одделенијата за животна средина на општините, како и од овластените инспектори за животна средина. Соочувањето со практичната имплемента-ција на постојната законска регулатива, најнепосредно може да ги прикаже недостатоците и слабостите со кои тие се соо-чуваат при нивното применување на терен.

Промените во начинот на инспекција во животната сре-дина ќе се одвиваат во насока на законски интервенции, обезбедување алатки за подобрување на имплементацијата и спроведувањето на истите, обезбедување на листи за провер-ка, промена на пристапот на планирање на инспекциите со оценка на ризиците, оптимизирање на човечкиот потенцијал на локално ниво, интензивирање на активностите за градење на капацитети на локално ниво. Наведените активности тре-ба да дадат решение на детектираните слабости на инспек-цискиот систем, меѓу другото и на: непостоење на единствен систем на инспекција во животната средина, постоење на по-веќе одговорни лица (политички и технички) во инспекцијата на животната средина, голем број локални инспектори кои истовремено се и комунални инспектори и/или издавачи на дозволи, недостигот на финансиски средства за реализација на активности и потребни анализи.

Inspektorët e autorizuar për mjedis jetësor më 22 prill, 2015, në hapësirat e Qendrës së Trajnimeve të BNJVL-së, diskutuan mbi mundësitë për përmirësim të sistemit për zbatimin e kompetencave të tyre. Këtë punëtori e organizoi BNJVL dhe Inspektorati shtetëror për mjedis jetësor, përmes projektit për binjakëzim lidhur me ndërtimin e kapaciteteve, i financuar nga BE.

Në punëtori u shqyrtuan dobësitë kryesore të sistemit të inspektimin në mjedisin jetësor në nivel qëndror dhe atë lokal, si dhe u diskutua për ndryshimet potenciale kryesore të përshtatshme me to, në zbatimin e inspektimit në mjedisin jetësor. Pastaj, Inspektorati shtetëror për mjedis jetësor shfaqi mendimin lidhur me sistemin rrjedhës inspektues, si dhe propozimet për ndryshimet kryesore të cilat mund të konsiderohen për të përmirësuar sistemin në fjalë, në bazë të përvojës së vendeve të BE-së. Mjaft të rëndësishme ishin vërejtjet dhe propozimet e BNJVL-së që rrjedhin nga sektorët/seksionet për mjedis jetësor, përfshirë këtu edhe inspektorët e autorizuar për mjedis jetësor. Ballafaqimi me implementimin praktik të rregullativës ekzistuese ligjore, në mënyrë më të drejtpërdrejtë mund t’i paraqesë mangësitë dhe dobësitë me të cilat ballafaqohen ata gjatë zbatimit të tyre në teren.

Ndryshimet në mënyrën e inspektimit në mjedisin jetësor do të zhvillohen në drejtim të intervenimeve ligjore, sigurimin e veglave për përmirësim të implementimit dhe zbatimit të të njëjtave, sigurimin e listave për kontroll, ndryshim të qasjes së planifikuar të inspektimeve të rreziqeve, optimizmi i potencialit në nivel lokal, intensifikimi i aktiviteteve për ndërtim të kapaciteteve në nivel lokal. Aktivitetet e përmendura duhet të japin zgjidhje për dobësitë e detektuara të sistemit inspektues, mes tjerash edhe të: mosekzistimin e një sistemi të vetëm të inspektimit të mjedisit jetësor, mosekzistimi i një numri më të madh të personave përgjegjës (politikë dhe teknikë) në inspektimin e mjedisit jetësor, një numër i madh i inspektorëve lokalë të cilët njëkohësisht janë edhe inspektorë komunalë dhe/ose dhënës të lejeve, mungesa e mjeteve financiare për realizimin e aktiviteteve dhe analizave të nevojshme.

21

ЛОКАЛНИТЕ ВЛАСТИ ДИСКУТИРАА ЗА ПРЕДЛОГ -ЗАКОНОТ ЗА УРБАНО ЗЕЛЕНИЛОPUSHTETET LOKALE DISKUTUAN MBI PROPOZIM-LIGJIN PËR GJELBËRIM URBAN

На 24 април, 2015, во просториите на ЗЕЛС, се одржа консултативен состанок по Предлог- законот за урбано зе-ленило, инициран од градот Скопје. Потребата за обезбе-дување повисок квалитет на живеење, во чии рамки влегу-ва и застапеноста на зеленилото во урбаните средини кое е од значење за здравјето на луѓето, е причината поради која градот Скопје се заложи за уредување на урбаното зелени-ло преку законско нормирање. За основен стандард се смета дека 25 м²/зеленило по жител овозможува здраво и хумано живеење. Слична е и проекцијата за градот Скопје во Гене-ралниот урбанистички план од 2002-та, според која е предви-дено до 2020 година да има 18,5 м² зеленило по жител.

Претседателот на ЗЕЛС и градоначалник на град Ско-пје, Коце Трајановски, кој раководеше со состанокот, поба-ра консултации и стручно мислење од присутните учесници по предложените членови 8, 18, 19, 20, 23 и 34 од Предлог -законот за урбано зеленило, а се однесуваат на вклучу-вањето на зелените површини во урбанистичките, плански-те и техничките документации, минималниот процент на застапеност на зеленилото, како и за обезбедување сред-ства за финансирање на активностите за подигање и рекон-струкција на јавното зеленило на подрачјето на единиците на локалната власт.

Учесниците се согласија дека предвидувањата на зеле-ни површини треба да бидат составен дел-прилог на основ-ниот проект за изградба на објект, дека при изработката на детални урбанистички планови и на архитектонско-урба-нистичките проекти треба да се обезбеди помеѓу 10 и 30% од секоја градежна парцела за зелена површина, дека „акт за употреба на објект што се издава согласно со Законот“ не може да биде издаден за новоизградени објекти кај кои ќе се утврди дека не е реализирано зеленилото предвидено со проектот и дека средствата за финансирање за подигање и реконструкција на јавното зеленило на локално ниво ќе се обезбедуваат во износ од 2,5% од приходите од надоместо-кот за уредување на градежно земјиште од делот за заед-ничката комунална потрошувачка.

Заради зачувување на зелените површини во урбани-те центри во Република Македонија во рамките на одреде-ни стандарди, на зеленилото му се дава институционална заштита, со носење посебен Закон за урбано зеленило. Под урбано зеленило согласно со предлог-законот се подразби-раат зелените површини во границите на планскиот опфат на населено место град, како и зелените површини во не-посредна близина на градот, надвор од планскиот опфат, кои со посебен акт се дадени под надлежност на општините со седиште во град, како парк-шуми, спортско-рекреатив-ни центри и друго. Преку законското решение, се воведу-ва целосен систем за планирање, проектирање, подигање, одржување, заштита, користење и реконструкција на зеле-нилото, финансирање и управување со него, како и надзор над примената на овој закон. Во законот е предвидена об-врска за изработка на зелен катастар на градот, односно попис на целото зеленило, по број, вид и состојба. Внесен е стандардот од 25 м²/жител зелена површина. Во веќе из-градени блокови се прави компензација со поставување др-вореди и зеленило во жардињери, на покривите и фасади-

Më 24 prill, 2015, në hapësirat e BNJVL-së u mbajt mbledhje konsultative mbi propozim-ligjin për gjelbërim urban, i iniciuar nga Qyteti i Shkupit. Nevoja për sigurimin e cilësisë së lartë për jetë, e njëkohësisht duke pasur parasysh edhe rëndësinë e gjelbërimit për shëndetin e njerëzve, është shkaku për të cilin Qyteti i Shkupit u përpoq për rregullimin e gjelbërimit urban përmes zgjidhjes ligjore. Për standard kryesor konsiderohet se 25 m²/gjelbërim për banor mundëson jetë të shëndetshme dhe humane. I ngjashëm është projektimi për Qytetin e Shkupit në Planin Gjeneral urbanistik nga viti 2002, në bazë të të cilit është parashikuar qe deri më 2020 të ketë 18,5 m² gjelbërim për banor.

Kryetari i BNJVL-së, Koce Trajanovski i cili udhëhoqi mbledhjen, kërkoi konsultime dhe mendim profesional nga pjesëmarrësit e pranishëm në bazë të neneve 8, 18, 19, 20, 23 dhe 34 nga propozim-ligji për gjelbërim urban, ndërsa ka të bëjë me përfshirjen e sipërfaqeve të gjelbëruara në dokumentacionet urbanistike, planifikuese dhe teknike, përqindja minimale e përfshirjes së gjelbërimit, si dhe për sigurimin e mjeteve për financim të aktiviteteve për të ngritur dhe për rikonstruksion të gjelbërimit publik në rajonin e njësive të pushtetit lokale.

Pjesëmarrësit u dakorduan se parashikimet e sipërfaqeve të gjelbëruara duhet të jenë pjesë përbërëse-shtojcë e projektit kryesor për ndërtim të objektit, se gjatë hartimit të planeve detajuese urbanistike dhe të projekteve arkitekturore-urbanistike, duhet të sigurohet midis 10 dhe 30% nga çdo parcelë ndërtimore në sipërfaqe të gjelbër „akt për përdorim të objektit që jepet konform Ligjit“, nuk mund të jepet për objektet e sapondërtuara te të cilat do të përcaktohet se nuk është realizuar gjelbërimi i parashikuar me projekt dhe se mjetet për financim për të ngritur dhe rikonstruksion të gjelbërimit publik në nivel lokal do të sigurohen në shumë prej 2.5% nga të ardhurat e kompensimit për rregullim tokës ndërtimore për konsum të përbashkët komunal.

Për shkak të mbrojtjes së sipërfaqeve të gjelbërta në qendrat urbane në Republikën e Maqedonisë në kuadrin e standardeve të caktuara, gjelbërimit i jepet mbrojtje institucionale, me miratimin e Ligjit të ri për gjelbërim urban. Nën gjelbërim urban konform propozim-ligjit nënkuptohen sipërfaqet e gjelbërta në kufijtë e përfshirjes së planit në vendin e banuar, qytetit, si edhe sipërfaqet e gjelbërta në afërsi të madhe të qytetit, jashtë përfshirjes së planit, të cilët me akt të veçantë janë nën kompetencë të komunave me seli në qytet, si park-pyje, qendra sportive-rekreative e të tjera. Nëpërmjet zgjidhjes ligjore, vendoset sistemi i përgjithshëm për planifikim, projektim, ngritje, mirëmbajtje, mbrojtje, shfrytëzim dhe rikonstruksion i gjelbërimit, financimi dhe menaxhimi i tij, si edhe mbikëqyrja mbi zbatimin e këtij ligji. Në ligj është paraparë obligimi për përpilimin e kadastrës së gjelbër të qytetit, gjerësisht regjistrim i gjithë gjelbërimit, sipas numrit, llojit dhe gjendjes. Është vendosur standardi prej 25m²/banor sipërfaqe e gjelbër. Në blloqet tashmë të ndërtuara kryhet kompensimi me vendosjen e drunjve anash rrugëve

22

те. Предвидена е строга заштита на постојното зеленило, особено на капиталните примероци, независно од видот на сопственоста. Се утврдуваат стандарди и нормативи за пла-нирање, проектирање и одржување на зеленилото, како и носители на одржувањето.

На состанокот учествуваа претставници на 20-на опш-тини, Министерството за транспорт и врски на Република Македонија и пратеничката Лилјана Поповска, како офи-цијален предлагач на законот пред Собранието на Републи-ка Македонија.

kryesore dhe gjelbërim në zhardiniere, në çati dhe fasada. Është paraparë një mbrojtje rigoroze të gjelbërimit ekzistues, sidomos të shembujve kapitale, pavarësisht llojit të pronësisë. Përcaktohen normativa dhe standarde për planifikim, projektim dhe mirëmbajtje të gjelbërimit, si edhe mbajtës të mirëmbajtjes.

Në takim morrën pjesë përfaqësues nga 20 komuna, Ministria për transport dhe lidhje e Republikës së Maqedonisë dhe deputetja Liljana Popovska, si propozues zyrtar të ligjit para Kuvendit të Republikës së Maqedonisë.

23

24

ЗАЕДНИЦА НА ЕДИНИЦИТЕ НА ЛОКАЛНАТА САМОУПРАВА НА РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА - ЗЕЛС

тел. +389 (0)2 30 99 033 / факс: +389 (0)2 30 61 994ул. Копенхагенска бр. 5, п.фах 32, 1000 Скопје, Република Македонија

contact@zels.org.mk, www.zels.org.mk

BASHKЁSIA E NJЁSIVE TЁ VETЁQEVERISJES LOKALE TЁ REPUBLIKЁS SЁ MAQEDONISЁ - BNJVL

tel. +389 (0)2 30 99 033 / fax: +389 (0)2 30 61 994rruga. Kopenhagenska 5, P.N. 32, 1000 Shkup, Republika e Maqedonisë

contact@zels.org.mk, www.zels.org.mk