Педагог-психологтар: Р.А.Сакипкалиева

«Менің көршім...» танысу тренингі

Нұсқау: Берілген парақтардың бір бетіне атын, екінші бетіне лақап атын жазу керек.

Парақшаларды араластырып, суырады. Көршілерін тауып, бір-бірімен танысады.

Кейін ортада көршісін бәріне таныстырады.

«Отбасы адамның

жақсылық жасауға

үйрететін ең бірінші

әлеуметтік ортасы»

В.А.Сухомлинский

Жеке тұлғалық дағдарыс

• Зияткерлік

• Эмоционалдық

• Тәндік

Қоғамдық дағдарыс

• Экономикалық

• Саяси

• Отбасылық

• Білімділік

Экологиялық дағдарыс

• Климаттық

• Ресурстық

• Табиғи

Дағдарыстың себебі:

Адамның рухани –

адамшершілік

тұрғыда ашығуы.

Адасу Ш.А.Амонашвили

Мәңгілік жалпыадамзаттық құндылықтар

Ақиқат

Сүйіспеншілік

Дұрыс әрекет

Ішкі тыныштық

Қиянат жасамау

Отбасы құндылықтары Отбасылық құндылықтар дегеніміз - бір-бірін сүйіп қосылған жанұялардың отбасын сақтау үшін қолданатын ежелден келе

жатқан салт-дәстүрі. Әрбір отбасының өз құндылықтары болады. Ол құндылықтар ежелден бері келе жатқан немесе

жаңадан шығарылған құндылықтар болуы мүмкін. Бұдан басқа адамдар отбасылық құндылықтарды басты 3 топқа бөледі.

Олар дәстүрлі , қазіргі , тәрбиелі отбасылық құндылықтар деп аталады.

Дәстүрлі отбасылық құндылықтарАдамдар отбасылық құндылықтар дегенді естігенде көз алдарына бірден құндылықтар

түсіп , бір-бірімен ортақ тіл таба алады. Бірақ дәстүрлі отбасылық құндылықтардың әртүрлі болғанына байланысты

адамдар осы тақырыпта ортақ тіл таба алмайды.

Дәстүрлі отбасылық құндылықтар дегеніміз -қарт адамдардың жас отбасыға берген ақыл-кеңестері. Қазіргі таңдағы жас

отбасылардың ажырасу статистикасы өскеніне байланысты жас отбасыларға олардың дәстүрлі отбасылық

құндылықтары туралы теледидардан, ғаламтордан көруге болады. Әр отбасыда бұл құндылықтар әртүрлі. Бірақ олардың

ұқсас жақтары да бар. Мысалы, кез-келген жанұяда дінді сақтау, некені бұзбау, ұрпақ жалғастыру, баларды тәрбиелеу деген

дәстүрлі отбасылық құндылықтар ортақ болады.

Қазіргі отбасылық құндылықтар

Қазіргі таңдағы отбасылар бұрынғы салт-дәстүрді ұстануда. Бірақ сол ұстанымның өзгеруіне байланысты олар әр

отбасыда әртүрлі. Ол ұстанымның өзгеру себептері заманның өзгеруіне байланысты. Себебі әр замандағы адам әртүрлі.

Мысалы, бұрынғы замандағы отбасы құндылықтарымен қазір өмір сүру мүмкін емес. Бұрын адамдар әйелдеріне орамалды

сыйға тартса, қазіргі жас отбасылар бір-біріне гүл немесе көйлек сыйлайды.

Сонымен қатар қазіргі отбасылық құндылықтарға махаббат, сенім, түсіністік және т.б жатады.

Тәрбиелі отбасылық құндылықтар

Отбасылардың басты мақсаты бақытты ғұмыр кешу. Адамдар некеге тұрғанда көптеген жанжалдарды бастарынан

өткереді. Бірақ олар өз қателерін кешіріп, қайта бірге болады. Оларды біріктіретін құндылық тәрбиелік отбасылық

құндылықтардың бірі болып табылады.

Тәрбиелі отбасылық құндылықтарға құрмет, естеліктер жатады.

Қазіргі қоғамдағы отбасылық

құндылықтардың, жастардың

бойында адамгершілік

қасиеттердің жоғалуы,

тәрбиенің төмендеуінің өте кең

өріс алуы көрініс табуда.

Балалар өз бойынан ата - анасының бар болмысын көрсетсе, керісінше ата - аналар да

өмірінің жалғасын балаларынан көреді.

Отбасындағы кез келген жағдаятта ата - ана мен үйдің үлкендері бала алдындағы сөздері

мен іс - әрекеттерінде әдептілік танытқаны жөн. Мысал ретінде алатын болсақ, ата - ана

арақ пен темекінің көптеген зияндығын біле тұра, баланың құлағына соны құя тұра,

балалардың көзінше өздері арақ ішіп, үсті - үстіне темекі тартса, одан ешқандай жақсы

тәрбие ала алмайтыны анық нәрсе. Мұндай жағдайда бала басқа өмірді аңсайды, не

болмаса теріс беріліп отырған тәрбиеге тез бой алдырады. Ал егер осы теріс жолға бала

мүлде бет бұрып кетсе, онда бәйтеректің бір бұтағы қисық өскені дей беріңіз.

Болашағында бақытсыз қыз бен келешегі жоқ бұзақы ұл осыдан шығады. Сонда кінәні

кімнен іздейміз?

Осы жерде тағы бір айта кетерлік жайт, ата - ананың бір - бірімен болған қарым -

қатынасы. Мәселен, біздің халықта ер адамды ұлық тұтқан.. Ол – үйдің отағасы,

балалардың әкесі. Үйде анасы жұбайын құрмет тұтып, оның абыройын балаларының

алдында көтеріп ұстаса, бала да әкесіне ұқсап, беделді болып өсуге ұмтылады.

Керісінше, әке де зайыбына жылы сөйлеп, оны «ана» деп құрметтесе, балалар ананың

өмірдегі құдіретін түсініп, оның көңіліне қаяу салмауға тырысады.

Ал ата - аналар тәрбиесі әдістерін іріктеу мен қолдануда мына

жағдайларды ескеруі керек деп ойлаймын.

1. Әрбір ата - ана өз баласының болмысын жете тани білуі қажет.

2. Ата - аналардың жеке тәрбиесі мен беделі, отбасында

орнатқан қатынастар сипаты.

3. Ата - аналардың тәрбиелік істерінің бірлігі, іс - әрекеттер

әдістерінің басымдығы болуы.

4. Ата - аналардың педагогикалық мәдениеті, тәрбиелік

ықпаладардың қыр- сырларын үйренуі, тұрмыстық

қажеттілікке айналдыру.

5. Отбасылық тәрбие ережелері.