အႏၱရာယ္ဇံု - Online Burma Library · Kyauk Phyu SEZ...
12
အႏၱရာယ္ဇံု ေရႊဓါတ္ေငြ႔ပိုက္လိုင္းႏွင့္ ေရနံပုိက္လိုင္းမားစတင္သည့္ ရခိုင္ ကမ္းရိုးတန္းေဒသတြင္ တရုတ္ႏိုင္ငံက ဧရာမစက္မႈဇံုႀကီးတစ္ခုကို တည္ေဆာက္ရန္ စီစဥ္ေနျခင္းသည္ ရခိုင္ျပည္သူေထာင္ပါင္းမား စြာ၏ လူမႈဘဝမားကို ထိခိုက္ပက္စီးေစလိမၼည္။ တဖန္ ဤစီမံကိန္း ေၾကာင့္ပင္လင္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ဒုတိယအႀကီးမားဆံုး လမုေတာႀကီး မွာလည္း လံုး၀ပက္သုန္းသြားႏိုင္မည္ျဖစ္ပါသည္။ စတုရန္းကီလိုမီတာ(၁၂ဝ)ကယ္ဝန္းမည့္ အထူးစီးပြားေရးဇံု ကို ေကာက္ျဖၿမိ႕နယ္၌ တရုတ္ႏိုင္ငံပိုင္ CITIC Group ကုမၸဏီက တာဝန္ယူတည္ေဆာက္မည္ျဖစ္သည္။ လက္ရိွအခိန္တြင္ အေရွ႕အ လယ္ပိုင္းေဒသႏွင့္ အာဖရိကတို႔မွ ဆိုက္ကပ္လာမည့္ ေရနံတင္ သေဘၤာမားအတြက္ ကမၻာ့(၁၁)ခုေျမာက္ အႀကီးမားဆံုး ေရနက္ ဆိပ္ကမ္းတစ္ခုကို တရုတ္ႏိုင္ငံက မေဒးကၽြန္းတြင္ တည္ေဆာက္ လက္ရိွသည္။ ထို႔ျပင္ CITIC ကုမၸဏီသည္ ကီလိုမီတာ ၈ဝဝ ရွည္လွားမည့္ ေကာက္ျဖ-တရုတ္ အျမန္ရထားလမ္းကို ႏွစ္(၅ဝ) BOT သေဘာတူ ညီခက္အရ တည္ေဆာက္မည္ျဖစ္သည္။ ဤရထားလမ္းကို ေဖါက္ လုပ္ျခင္းျဖင့္ အိႏၵိယသမုဒၵရာမွ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ျဖတ္သန္းသြားမည့္ တရုတ္တို႔၏ ကုန္သြယ္ေရးလမ္းေၾကာင္းကို ပိုမို၍အဆင္ေျပလြယ္ကူ ေခာေမြ႔ေစမည္ျဖစ္သည္။ အေရွ႕ေတာင္အာရွတြင္ တရုတ္၏ အၾကီး မားဆံုးစီမံကိန္းျဖစ္ေသာ ရထားလမ္းႏွင့္ အထူးစီးပြားေရးဇံုတို႔ အတြက္ ရင္းႏွီးျမတ္ႏွံမႈပမာဏမွာ(၃၅)ႏွစ္အတြင္း အေမရိကန္ေဒၚလာ (၁၀၉) ဘီလီယံ ရိွမည္ျဖစ္သည္။ ဓါတ္ေငြ႔ပိုက္လိုင္းႏွင့္ ေရနက္ဆိပ္ကမ္းတည္ေဆာင္ျခင္းတို႔ က လယ္ယာေျမအေျမာက္အမား သိမ္းပိုက္ခံရမႈတို႔ကိုျဖစ္ေပၚေစ ခ့ၿပီျဖစ္သည္။ ယခုခိန္တြင္လည္း အထူးစီးပြားေရးဇံု တည္ေဆာင္ရန္ အတြ က္ အနည္းဆံုး ေဒသခံေကးရြာေပါင္း(၄၀)ခန္ ႔ ေျပာင္းေရြ ႕ခံရမည့္ အေျခအေနႏွင့္ ရင္ဆိုင္ေနရၿပီျဖစ္သည္။ ေဒသခံျပည္သူ အမားစုမွာ ေရနံ၊ဓါတုစက္ရံုႏွင့္ သတၱစက္ရံုတို႔မွ ထြက္ရိွလာမည့္ အဆိပ္သင့္ စြန္႔ပစ္ပစၥည္းမားႏွင့္ ပတ္ဝန္းကင္ညစ္ညမ္းမႈမား၏ အႏၱရယ္ကိုစိုးရိမ္ မကင္းျဖစ္ေနၾကသည္။ သို႔ေသာ္လည္း စီမံကိန္းႏွင့္သက္ဆိုင္သည့္ သတင္းအခက္အလက္မားကို ေဒသခံမားထံသို႔ အသိေပးျဖန္႔ေဝျခင္း လံုးဝမရိွေပ။ ျမန္မာနိုင္ငံတြင္ ဤက့သို႔ေသာ စီမံကိန္းမားကို အေကာင္ ထည္ေဖၚ မေဆာင္ရြက္မီ ျပည္သူလူထုႏွင့္ သဘာဝပတ္ဝန္းကင္ကို အကာအကြယ္ေပးႏိုင္ရန္အတြက္ ခိုင္မာတိကေသာ ဥပေဒမားကို ျပဌာန္းရန္ အေရးတႀကီး လိုအပ္ေနသည္။ ဧရာမ တရုတ္စက္မႈဇံ ုႀကီးက ရခိ ုင္ကမ္းရိ ုးတန္းေဒသကိ ု ၿခိမ္းေျခာက္ေနေလၿပီ ရခိုင့္ေရနံေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖြ႕မွထုတ္ေ၀သည္ (ဒီဇင္ဘာ-၂၀၁၂)
Transcript of အႏၱရာယ္ဇံု - Online Burma Library · Kyauk Phyu SEZ...
အႏရာယဇ
ေရႊဓါတေငြ႔ပကလငးႏငေရနပကလငးမားစတငသညရခငကမးရးတနးေဒသတြင တရတႏငငက ဧရာမစကမႈဇႀကးတစခကတညေဆာကရနစစဥေနျခငးသညရခငျပညသေထာငပါငးမားစြာ၏လမႈဘဝမားကထခကပကစးေစလမၼည။တဖနဤစမကနးေၾကာငပငလင ျမနမာႏငင၏ ဒတယအႀကးမားဆး လမေတာႀကးမာလညးလး၀ပကသနးသြားႏငမညျဖစပါသည။ စတရနးကလမတာ(၁၂ဝ)ကယဝနးမည အထးစးပြားေရးဇက ေကာကျဖၿမ႕နယ၌တရတႏငငပင CITIC Groupကမၸဏကတာဝနယတညေဆာကမညျဖစသည။ လကရအခနတြင အေရ႕အလယပငးေဒသႏင အာဖရကတ႔မ ဆကကပလာမည ေရနတငသေဘၤာမားအတြက ကမၻာ(၁၁)ခေျမာက အႀကးမားဆး ေရနကဆပကမးတစခက တရတႏငငက မေဒးကၽြနးတြင တညေဆာကလကရသည။ ထ႔ျပငCITICကမၸဏသညကလမတာ၈ဝဝရညလားမညေကာကျဖ-တရတအျမနရထားလမးကႏစ(၅ဝ)BOTသေဘာတညခကအရ တညေဆာကမညျဖစသည။ ဤရထားလမးက ေဖါကလပျခငးျဖင အႏၵယသမဒၵရာမ ျမနမာႏငငက ျဖတသနးသြားမညတရတတ႔၏ကနသြယေရးလမးေၾကာငးကပမ၍အဆငေျပလြယကေခာေမြ႔ေစမညျဖစသည။အေရ႕ေတာငအာရတြငတရတ၏အၾကးမားဆးစမကနးျဖစေသာရထားလမးႏငအထးစးပြားေရးဇတ႔အတြကရငးႏးျမတႏမႈပမာဏမာ(၃၅)ႏစအတြငးအေမရကနေဒၚလာ(၁၀၉)ဘလယရမညျဖစသည။ ဓါတေငြ႔ပကလငးႏင ေရနကဆပကမးတညေဆာငျခငးတ႔က လယယာေျမအေျမာကအမား သမးပကခရမႈတ႔ကျဖစေပၚေစခၿပျဖစသည။ယခခနတြငလညးအထးစးပြားေရးဇတညေဆာငရနအတြကအနညးဆးေဒသခေကးရြာေပါငး(၄၀)ခန႔ေျပာငးေရြ႕ခရမညအေျခအေနႏငရငဆငေနရၿပျဖစသည။ေဒသချပညသအမားစမာေရန၊ဓါတစကရႏင သတစကရတ႔မ ထြကရလာမည အဆပသငစြန႔ပစပစၥညးမားႏငပတဝနးကငညစညမးမႈမား၏အႏရယကစးရမမကငးျဖစေနၾကသည။ သ႔ေသာလညး စမကနးႏငသကဆငသညသတငးအခကအလကမားကေဒသခမားထသ႔အသေပးျဖန႔ေဝျခငးလးဝမရေပ။ ျမနမာနငငတြင ဤကသ႔ေသာ စမကနးမားက အေကာငထညေဖၚ မေဆာငရြကမ ျပညသလထႏငသဘာဝပတဝနးကငကအကာအကြယေပးႏငရနအတြက ခငမာတကေသာ ဥပေဒမားကျပဌာနးရနအေရးတႀကးလအပေနသည။
ဧရာမတရတစကမႈဇ ႀကးကရခ ငကမးရ းတနးေဒသက
ၿခမးေျခာကေနေလၿပ
ရခငေရနေစာငၾကညေရးအဖြ႕မထတေ၀သည(ဒဇငဘာ-၂၀၁၂)
Kyauk Phyu SEZ
ေကာကျဖၿမ႕နယသည ျမနမာျပညအေနာကဖကေဒသ ရခငျပညနယမာတညရပါသည။ ကၽြနး၏အကယအဝနးမာ စငကာပႏငငအရြယအစားေလာကရၿပး၊ ခန႔မနးေျခလဥးေရမာ၂၀၀,၀၀၀ခန႔ရသည။ေကာကျဖၿမ႕နယတြငျမစေခာငးအငးအငမားအလြနေပါမားပါသည။ ကၽြနးေနျပညသမား၏ အဓကအသကေမြးဝမးေကာငးမာ လယယာစကပးေရးႏငငါးဖမးလပငနးမားျဖစသည။တခနကဤေဒသသညေအးခမးတညၿငမေသာ ေကးလကေဒသတစခ ျဖစခေသာလညး ယခအခါ ေရႊသဘာဝဓါတေငြ႔ႏငေရနပကလငးစမကနးမားေၾကာငေဒသခကၽြနးေနျပညသမား၏လမႈဘဝမာလၿခမႈအျပညအဝမရေတာပါ။စမကနးမားေၾကာငလယယာေျမသမးပကခရမႈ၊ငါးဖမးလပငနးမား ပကသနးလာမႈတ႔ေၾကာငး ေဒသချပညသမားမာ တျခားေနရာမားသ႔ေရြ႕ေျပာငးသြားရသညထပငျဖစလာရပါသည။
TAB
TAB
TAB
TAB
ၿခမးေျခာကခေနရေသာေကးလကေနျပညသမား
ေထာကပ ႔ေရးလပငနး
(၂၄စတရနးကလမတာ)
•ေလယဥကြငးတးခ႕မႈ။•တနခန(၃၀၀,၀၀၀)ရေသာကနတငသေဘၤာႀကးမားဆကကပႏငရနအတြကတနခနသနး(၂၅၀)ခႏငရညရေသာကနတင၊ကနခဆပကမး။•ပငလယဆပကမး။•ရထားလမးႏငကနတနခန(၁၀)သနးသေလာငႏငမညကနေလာငဧရယာ။
ၿမ႕ျပေနရာ
•မဂါဝပ(၂၀၀၀)ထပလပမညဓါတအားေပးစကရ(ေလာငစာရငးျမစကေဖၚျပထားျခငးမရ)။•စကမႈဇေရဆးေရညစႏငအညစအေၾကးစြန႔စကရ။•လေနဧရယာမား၊စးပြားေရးအခကအခာေနရာမား၊ေဆးရမား၊ေကာငးမားႏငခရးသြားလာေရးေနရာမား။
စကမႈဇ ဧရယာ(ကလမတာ၄၀)
ေရနခကစကရႏငေရနဓါတစကရ•တစႏစလငေရနတနခန(၁၀)သနးသန႔စငထပလပမည။•တစႏစလငအသလငးတနခန(၈၀၀၀၀၀)ထတလပမည။•တျခားေသာေရနဓါတတတကနပစၥညးမား(တစႏစလငတနခန(၁.၅)သနးထတလပမည။)•ဓါတေျမၾသဇာ၊သဘာဝဓါတေငြ႔ရညႏငတျခားကနပစၥညးမား(တစႏစလငတနခန(၃)သနးကထတလပမည။)
သတစကမႈလပငနးမား
(၁၄စတရနးကလမတာ)
•တစႏစလငသႏငသမဏတနခန(၅)သနးထတလပမည။•တစႏစလငသန႔စငၿပးသတတနခန(၃၀၀၀၀၀)ထတလပမည။
ေရေၾကာငးဝနေဆာငမႈစကမႈလပငနးမား(၃စတရနးကလမတာ)
• ေဒသတြငးသေဘၤာလငးမားက ဝနေဆာငမႈေပးရန ႏငသေဘၤာေဟာငးမားမပစၥညးမားက ေရာငး ခရနအတြကသေဘၤာကငးႏစခကတညေဆာငမည။
ကနပစၥညးထပလပမႈစကမႈလပငနးမား(၁၁စတရနးကလ မ တာ)
•စကပးေရးႏငေရထြကပစၥညးမား၊ေကာကမကရတနာႏငသစမား။•အထညအလပ၊သတ၊ပလကစတပ၊ေမာေတာကားအစတအပငးႏငလပစစပစၥညးမား။
5 km
RAMBREEISLAND
Logistic Cluster
Industrial Cluster
Reserved Area
Gas pipeline
Oil pipeline
Mangrove forest
Road
City ClusterLogistic Cluster
Industrial Cluster
Reserved Area
(future expansion)
၂ဝဝ၉ ခႏစ ဒဇငဘာလႏင ၂ဝ၁၁ ခႏစ ေဖေဖၚဝါရလတ႔တြင တရတႏင ျမနမာတ႔သည ေကာကျဖ စးပြားေရးႏငနညးပညာဖ႔ြၿဖးတးတကေရးဇ တညေဆာကေရးအတြက နားလညမႈစာခၽြနလႊာမားက သေဘာတလကမတေရးထးခၾကသည။ျမနမာႏငင၏အမးသားစမကနးႏငစးပြားဖြ႕ၿဖးတးတကေရးဝနႀကးဌာနႏငသေဘာတထားေသာအဆပါနားလညမႈစာခၽြနလႊာမားအရCITICGroupကမၸဏကေရနကဆပကမးတစခ၊ရထားလမး၊ေလယာဥကြငးႏငစကမႈဇမားပါဝငမညအထးစးပြားေရးဇတစခကတညေဆာကမညျဖစသည။ CITICGroup၏လကေအာကခကမၸဏတစချဖစေသာCITICေဆာကလပေရးကမၸဏလမတက(CITICConstructionCompanyLimited)ကလညးစစတပႏငဆကစပေနသညျမနမာထးကမၸဏ ႏင စမကနးတြငပးေပါငေဆာငရြကလပကငရနအတြက တျခားစာခပမားကလညး သေဘာတ လကမတထားၿပးျဖစသည။CITIC ေဆာကလပေရး ကမၸဏ၏ ႀကတငေလလာခကအရ အထးစကမႈဇ၌ ကနဥးရငးႏးျမတႏမႈအတြက အေမရကနေဒၚလာ(၈.၃)ဘလယလအပမညျဖစၿပး၊ႏစေပါငး(၃၅)ႏစအတြငးတြငစစေပါငးရငးႏးျမတႏမႈပမာဏမာအေမရကနေဒၚလာ(၈၉.၂)ဘလယရမညျဖစသည။စကမႈဇအတြကေျမေနရာ(၁၂၀)တရနးကလမတာ(ဧက၃၀၀၀၀)ႏငကမးရးတနးေရလမးအတြကေရမကႏာျပငစတရနးကလမတာ(၇၀)ကအသးျပသြားမညျဖစသည။
ေကာကျဖအထးစးပ ြားေရးဇ စ မ က န း
Kyauk Phyu
Rail way:
စမကနးတြငေကာကျဖၿမ႕မတရတႏငငေတာငပငး၊ယနနျပညနယရလသ႔ဆကသြယမညကလမတာ(၈၀၀)ရညလားမည ရထားလမးတစခပါဝငသည။ ရထားလမးအတြကျမနမာရထားပ႔ေဆာငေရးဝနႀကးဌာနႏင တရတႏငင Railways Engineering Corporation တ႔ကႏစဥးသေဘာတနားလညမႈစာခၽြနလႊာက၂၀၁၁-ခႏစ၊ဧၿပလတြငလကမတေရးထးခၾကသည။ရထားလမးသညအမး၊ မငးဘး၊ မေကြး၊ မႏေလး၊လားရႈး ႏင မဆယ ၿမ႕မားသ႔ ျဖတသနးသြားမညျဖစသည။အေမရကနေဒၚလာဘလလ(၂ဝ)ကနကမညဤရထားလမးက၂၀၁၅ခႏစတြငတညေဆာကေဖါကလပၿပးစးရနစစဥထားေလသည။
နားလညမႈစာခၽြနလႊာအရ တရတႏငငသည ရထားလမးက ေငြေၾကးမတည ေဆာကလပၿပးရာစႏစတဝက (ႏစေပါငး၅၀)ၾကာေအာငထ အသးျပသြားမညျဖစသည။ ၎ေနာကပငးမထရထားလမးအား ျမနမာအစးရထသ႔ လႊေျပာငးေပးမညျဖစသည။ အဆပါကာလ၌ ရထားလမးႏငပတသက၍အလပအကငေနရာခထားေရးကစၥႏငဘ႑ာေငြေၾကးဆငရာကစၥအဝဝတ႔ကတရတကမၸဏမားလကထ၌သာထနးခပထားမညျဖစသည။
အျမနရထားမားမာတစနာရ(၁၇၀)ကလမတာျမနႏႈနးျဖငခတေမာငးၿပး၊ ကနတနခန(၄၀၀၀)သယယပ႔ေဆာငႏငမညျဖစသည။တဖန၂၀၁၀ခႏစတြငႏစႏငငသေဘာတလကမတေရးထးခေသာနားလညမႈစာခၽြနလႊာအရေကာကျဖႏငရလအၾကားအေဝးေျပးကားလမးမႀကးတစခကလညး ေဖါကလပရနအစအစဥမား ရေနၿပျဖစသည။ သ႔ရာတြင ကားလမးေဖါကလပမညလမးေၾကာငးအတအကကမသရရေသးပါ။
ေကာက ျဖ-တရတရထားလမးႏ င ကားလမး
Gas pipeline
Oil pipeline
Mangrove forest
City Cluster
Logistic Cluster
Industrial Cluster
၂၀၁၂ ေႏာငးပငးတြင ျမနမာအလပသမားေရးဝနႀကးဌာန ဒဝနႀကး ဥးျမငသနးက အထးစးပြားေရဇစမကနးတြင ဂပနအငဂငနယာကမၸဏNipponKoeiCo.,Ltd.ပါဝငပတသကေနမႈကရနကနၿမ႕အစညးအေဝးတစခ၌ေဆြးေႏြးတငျပသြားခသည။ဂပနကမၸဏသညစကပးေရးႏငလေနဧရယာမားအတြကအဓကလပေဆာငမညျဖစသည။သ႔ေသာလညးNip-ponKoei(ေအာကေျမပ)ပါဝငပတသကေနမႈသညCITICGroupခမထားသညစမကနးအစအစဥ(စာမကႏာ၃ကရႈပါ)ႏင ဆကစပမႈရသလား သ႔တညးမဟတ ဆကစပမႈရပါက မညသ႔မညပ ဆကစပေနသလ၊ တဖန ဂပနကမၸဏစမကနးေလလာမႈအတြကမညသကေငြေၾကးေထာကပခသလစသညသတငးအခကအလကမားကစမကနးေဒသမျပညသလထ၊အရပဖကလ႔အဖြ႔အစညးမားသ႔မဟတႏငငေရးပါတမားအားအသေပးထတျပနေပးရမညျဖစသည။
ဂပနကမၸဏပါဝငပတသကမႈ
၂၀၀၆ခႏစတြငတရတသမၼတဟဂငေတာငး၏“ကမၻာလးျဖန႔ၾကက”ေၾကြးေၾကာသျဖငတရတပငအထးစးပြားေရးဇမားကမၻာႏငငအႏ႔တးပြား လာေစရန မဟာဗဟာတစရပက ခမတခပါသည။ မဟာဗဟာ ၏ အဓကရညရြယခကမားမာတရတ၏ကနစညႏင ဝနေဆာငမႈ မားအတြက ေစးကြကရာေဖြရန၊ တရတကနပစၥညး တဆပမား ေစးကြကဝငရနႏငတရတ၏ႏငငျခားရငးႏးျမတႏမႈတးတကလာေစရနတ႔ျဖစပါသည။၂၀၁၀-ခႏစတြငတရတႏငအာဆယႏငငမား ၾကားလြတလြပစြာကနသြယခြငသေဘာတစာခပ (Free Trade Agreement) ကလကမတေရးထးခၾကပါသည။၎စာခပကတရတႏင အာဆယႏငငမားၾကားတြင စးပြားကနသြယမႈမကလးမားက ဖနတးေပး ခသည။ ေကာကျဖစမကနးသညအေရ႕ေတာငအာရတြငတရတ၏ပထမဆးေသာအထးစးပြားေရးဇစမကနးတစချဖစလမၼည။စမကနးႀကတငေလလာမႈအရဆရလင ပ႔ကနအတြက ဥးစားေပးထပလပမည စကမႈဇထတကနပစၥညးမားအတြက အာဆယေစးကြကကအဓကရညရြယထားေလသည။ေကာကျဖအထးစးပြားေရးဇကတရတႏငငသ႔ရထားလမး၊ေရႊဂတ(စ)ပကလငးႏငေရနပကလငးတ႔ျဖင ဆကသြယမညျဖစၿပး တရတတ႔အတြက အႏၵယသမဒၵရာသ႔ မဟာဗဟာေျမာက ဝငေပါကတခကလညးရရသြားလမၼည။ ျမနမာျပညကျဖတလက သဘာဝသယဇာတႏင ကနပစၥညးမားက လြယကေခာေမြ႕စြာတငပ႔ႏငျခငးကလညးတရတတ႔အတြက မာလကာေရလကၾကားကျဖတသနးေနရေသာ ကလမတာ(၁၂၀၀)ရညလားေသာခရး(သ႔မဟတ)သေဘၤာျဖငတစပတခန႔ခတေမာငးရေသာခရးကေရာငရားႏငမညျဖစသည။အထးစးပြားေရးဇကေရန၊ဓါတ၊သကသ႔ေသာသဘာဝသယဇာတမားကလညးသန႔စငထပလပမညျဖစသည။၎မတဆငပလစစတတမား၊ေမာေတာကားအစတအပငးမားႏငအလကထရြနးနစပစၥညးမားကပါထပဆငထတလပမညျဖစသည။
ထးထေရးဒငးကမၸဏ(HtooTradingCompany)သည ျမနမာႏငငသားပငထးကမၸဏ(HtooGroupofCompanies)၏ လကေအာကခကမၸဏခြတစချဖစသည။ ကမၸဏ၏စအးအႏင မနးနငးဂငးဒါရကတာမာဥးေတဇျဖစသည။ေတဇသညယခငစစေခါငးေဆာငဥးသနးေရႊႏငေအာကလႊတေတာဥကဌသရေရႊမနးတ႔ႏင နးစပသတစေယာကျဖစသည။ ထးထေရးဒငးကမၸဏသည ေနျပညေတာၿမ႕တညေဆာကေရး
လပငနးတြငလညး ပါဝငပတသကခသညအျပင၊ တျခားလပငနးမားျဖစေသာ စကပးေရး၊ သယယပ႔ေဆာငေရး၊ သတတးေဖၚေရး၊ ေဟာတယႏငခရးသြားလာေရးလပငနး စသညတ႔ကလညး လပေဆာငေနသည။ သရေရႊမနး၏သားေအာငသကမနးမာလညးထးထေရးဒငးကမၸဏ၏ဒါရကတာအျဖစလပကငေနသညအျပငထးကမၸဏ(HGC)တြငလညးဒါရကတာဘတအဖြ႕ဝငတစေယာကျဖစေနေပသည။
CITIC Group သည တရတႏငင၏ အႀကးမားဆးေသာ ႏငငစကမၸဏႀကးမားအနက တစချဖစၿပး ၁၉၇၉ခႏစတြင တညေထာငခေသာ ကမၸဏတစချဖစသည။၂၀၀၉-ခႏစ ဘ႑ာေရးႏစတြင CITIC Group၏ဘ႑ာဝငေငြမာ အေမရကနေဒၚလာ (၂၂) ဘလယရခၿပး၊ ကမၻာ(၄၁၅)ခေျမာက အႀကးမားဆးစးပြားေရးေကာပေရးရငးတစခအျဖစကမၻာေကာFortuneမဂၢဇငး၏(Fortune၅၀၀)စာရငးတြငသတမတထားသည။
CITICကအဓကလပေဆာငေသာလပငနးမားမာ ေငြေၾကးဆငရာဝနေဆာငမႈမား၊ကနပစၥညးရငးႏးျမတႏမႈ၊ စမကနမားေဆာငရြကမႈ၊စြမးအငႏငသဘာဝသယဇာတလပငနးမား၊အေျခခအေဆာကအဥးမား၊သယယပ႔ေဆာငေရးလပငနးမားႏငစကပစၥညးထပလပမႈတ႔ျဖစၾကသည။CITICေဆာကလပေရကမၸဏသညCITICGroupကအျပညအဝပငဆငထားေသာကမၸဏခြ၄၄ခအနကတစချဖစၿပးအာဖရက၊ေတာငအေမရက၊အေရ႕အလယပငးႏင အာရအလယပငးေဒသတ႔တြငလပကငလကရသည။
CITICGroupကမ ၸဏ
ထးထေရးဒငးကမ ၸဏ(HtooTradingCompany)
NipponKoeiကမၸဏလမတကသညဂပနႏငငအငဂငနယာအတငပငခကမၸဏတစချဖစသည။ဤကမၸဏသညစြမးအငစမကနးမားႏငစမကနးအေျခခအေဆာကအဥးလပငနးတ႔ကအဓကေဇာကခလပကငေနသည။NipponKoeiသည၁၉၈၁ခႏစကတညကပငျမနမာျပညရအျငငးပြားဖြယရာစမကနးမားျဖစၾကသညတာဆနး၊ရရြာ၊တနသၤာရေရကာတာစမကနးမားႏငတျခားေသာစမကနးမားအတြကစမကနးႀကတငေလလားမႈမားက
ျပလပလာခသည။
NipponKoeiကမၸဏလမတက
တရတကအဘယေၾကာင ေကာကျဖအထးစးပ ြ ါ းေရးဇ က တညေဆာကခငတာလ
”ေဒၚႀကးပငတေျမအတြက ေလာေၾကးထကဝကျဖစတ ျမနမာကပေငြ (၆၀၀,၀၀၀) ကပရေသးတယ။ကနတထကဝကကဘယေတာရမယဆတာလမသရဘး။ ရတေငြကလညးကမၸဏသမးယသြားတေျမတနဖးရ႕သးပတစပေလာကပရတယ။ကနတေလာေၾကးေတြကေတာ အကငပက အစးရဝနထမးေတြက ေဒၚႀကးေျမက တျခားသေတြနာမညတပၿပးထတယသြားၾကတယ”ဟရတနာရြာကလယေျမအသမးခရေသာအသက(၆၀)ခန႔မနးမႀကးတစဥးေျပာျပထားသည။(ရခငေရနေစာငၾကညေရးအဖြ႔အငတာဗး၊ေမလ၊၂၀၁၂)
“ေလာေၾကးေငြေပးတာေတြက လယေျမရ႕ကာလတနဖးန႔ မကကညဘး။ သတ႔ေပးတေငြေတြန႔အျခားလယတစကြကကလညးဝယလ႔မရဘး။တစေယာကမသတ႔လယေျမေတြက ဆးရႈးမခလၾကပါဘး။ သတ႔လပေနတပစေတြက ငါတ႔ရ႕ဘဝကနစျမပသတ ေနတာန႔အတတျဖစေနတယ။ တေလာကလးက ဒလယေျမေတြန႔ပ ရနးကနလာၾကတာပါ။ အခဒေျမေတြမရလ႔ရရငေရ႕ဆကဘယလလပၿပးရပတညရမယဆတာေတာငမသေတာပါဘး။”ဟေဒသခလယသမားတစဥးကေျပာျပသည။(ရခငေရနေစာငၾကညေရးအဖြ႔အငတာဗး၊ေမလ၊၂၀၁၂)
“ပထမေတာကၽြနေတာလယေျမကသမးယဖ႔ဆၿပးသေဘာတညခကတစခ လကမတလာထးခငးလ႔ ကၽြနေတာက မထးဘးလ႔ျငငးလကတယ။ ဒါေပမ လကမတမထးလ႔ရရင ခကခငးဖမးမယလ႔ ရေတြကMOGEန႔CNPCဝနထမးေတြေရ႕မာတငကၽြနေတာကၿခမးေျခာကၾကတယ။ ဒါေၾကာငကၽြနေတာ လညးေရြးစရာလမးမရတာေၾကာငေၾကာကေၾကာကန႔ပလကမတထးေပးလကရတယ။”ဟမေဒးကၽြနးမလယသမားတစေယာက ေျပာၾကားေလသည။(ရခငေရနေစာငၾကညေရးအဖြ႔အငတာဗး၊ေမလ၊၂၀၁၀)
အထးစးပြားေရးဇကတညေဆာကျခငးသညလကရေဖါကလပေနေသာတရတ-ျမနမာေရနႏငဓါတေငြ႕ပကလငးမားထကအဆေပါငးမားစြာဆးကးမားကျဖစေပၚေစလမၼည။ဧရာမစကမႈဖြ႕ၿဖးတးတကမႈျဖစေပၚျခငးသညလယသမားမားႏငတငါသညမား၏ လမႈဘဝအတြကအတားအဆးတရပျဖစလာပါမည။သ႔ေသာလညး စမကနးအတြကထေဒသခလယသမားမားႏငတငါသညမားကႀကတငအသေပး၊ေဆြးေႏြးတငပငမႈမားမျပလပခၾကပါ။
စမကနးေျမပအရစမကနးမာစတရနးကလမတာ(၁၂၀)ကယဝနးမညျဖစသည။ထ႔ေၾကာငးေဒသခေကးရြာ(၄၀)ေကာခန႔ႏင ေကာကျဖၿမ႕ရ လေနရပကြကတစပတေဒသတ႔မာ အတငးအဓမၼ ေျပာငးေရြ႕ခရမညျဖစသည။ စမကနးေၾကာငလယယာေျမအေျမာကအမားဆးရႈးသြားမညျဖစၿပးေဒသချပညသေထာငေပါငးမားစြာတ႔မာစမကနး၏တကရကဆးကးမားက ရငဆငလာရမညျဖစသည။သ႔ေသာလညး စမကနးတညေဆာကေရးႏငစပလဥး၍ ေဒသချပညသလထ၊ ေဒသခအစးရအာဏာပငတ႔ကႀကတငသတငးေပးျခငး၊ထသတ႔ႏငေဆြးေႏြးတငပငျခငးစသညတ႔ကမျပလပခၾကပါ။ပကလငးစမကနးႏင ၎ႏငဆကစပေနသည စမကနး အေျခခအေဆာကအဥးမား တညေဆာကရန အတြကလညး အဖးတနလယယာေျမဧကေထာငေပါငးမားစြာသမးပကခလကရၿပျဖစသည။သမးပကခလယယာေျမအမားစမာအတငးအဓမၼသမးပကခခရျခငးျဖစပါသည။
လယယာေျမသမးပ ကမ ႏ င ရပရြာမားအားေနရာေျပာငးေရႊ႕မ
လမဘ၀မားပကစးျခငး
အထးစကမႈဇကေဒသတြငးအလပအကငသစ(၁၀၀,၀၀၀)ေကာကဖနတးေပးမညဟCITIC၏စမကနးႀကတငေလလာမႈတြငေဖၚျပထားသည။သေသာလညး စကမႈဇစကမႈလပငနးမားအတြကလအပသညလပငနးကၽြမးကငမႈႏငကမၻာအႏ႔တရတကမၸဏမား၏ အလပသမားငားရမးခန႔ထားမႈ ပစမားကၾကညလင စကမႈဇအတြက အလပသမားအမားစမာေကာကျဖျပငပမ ေသသခမဟပေသာသမားသာျဖစေပလမၼည။ အလပအကငဖနးတးေပးမႈႏငစပလဥး၍ တရတ-ျမနမာေရနႏင သဘာဝပကလငးတညေဆာကမႈက ဥပမာျပလကၿပျဖစသည။ ေရနႏငသဘာဝဓါတေငြ႔ပကလငးစမကနး၌တရတ၊အႏၵယႏငျမနမာျပညအလယပငးမအလပသမားမားကအဆငျမငအလပအကငမားေပးေနခနတြငေဒသခမားမာလပခလစာနညးပါးေသာ သန႔ရငးေရးလပငနးႏင လမးေဖါကလပေရးလပငနးကသ႔ေသာ ယာယလပငနးမားတြငသာလပကငေနၾကရသည။ ထ႔ျပင လယယာေျမမားပကစး ဆးရႈးမႈေၾကာငး ေဒသခရြာသားမားမာ အမနးခငးႏငငမားသ႔ေရြ႕ေျပာငးအလပသမားမားအျဖစသြားေရာကၿပးအလပလပကငေနၾကရသည။
စကမႈဇအတြက ကနတငဆပကမးမားႏင ကမးရးတမးစကမႈလပငနးမား တညေဆာကေနျခငးက ကမးရးတမးေရလမးဧရယာအနညးဆးစတရနးကလမတာ၇၀ခန႔ကတကရကဆးကးသကေရာကမႈရလမၼညျဖစသည။တနခန၃၀၀၀၀၀ထရေသာကနတငသေဘၤာႀကးမားစဥဆကမျပတဝငထြကေမာငႏငမႈႏငေရနကဆပကမးလမးေၾကာငးထရေရနကငါးဖမးလပငနးတ႔ေၾကာင ေဒသတြငးနဂရေနေသာ အေသးစားငါးဖမးလပငနးမားမာ ပကသနးလာႏငေျခရသည။ သေဘၤာမားႏင စကမႈလပငနးမားမ အဆပသငစြန႔ပစပစၥညးမားႏင ညစညမးမႈမားမာလညး ငါမးစတမားႏင ေဒသတြငး သဘာဝေဂဟစနစတ႔က အႏရာယျပေပလမၼည။ ေရႊသဘာဝဓါတေငြ႔ရာေဖြတးေဖၚမႈႏင သႏာေကာကတနးမားက မငးခြၿပးတညေဆာကခရေသာ ေရေအာကပကလငး တညေဆာကေရးလပငနးတ႔ေၾကာင ငါးမးစတမား တမေကာသြားခရၿပးေဒသခတငါသညမား၏ငါးဖမးလပငနးမားကလညးပတပငတားျမစခေလသည။
“ေရနကဆပကမးစလ႔တညေဆာကကတညးကပငယခငကလလြတလြတလပလပငါးဖမးခြငမရေတာဘး။စမကနးမတငခငကငါးဖမးထြကတငးျမနမာကပေငြ႔(၁)သနး၊(၂)သနးထေအာငအျမတရတယ။ တခါတခါကပေငြ၅သနးထေတာငရတယ။ အခဆရင ဆဖးေတာငအႏငႏငပရေတာတယ။ ဒတငးဆရင ဘယလမ ေရ႕ဆကရပတညလ႔မရနငေတာဘး”ဟ မေဒးကၽြနမတငါသညတစဥးေျပာၾကားသည။(ရခငေရနေစာငၾကညေရးအဖြ႔အငတာဗး၊ဇြနလ၊၂၀၁၂)
“ကၽြနေတာတ႔မာဘာမဆကလပစရာအလပဆလ႔ မရေတာဘး။ ဒါေတာငသတ႔ကကၽြနေတာတ႔အတြကအလပအကငရရေရးကဥးစားေပးလပေပးတာေတြမရဘး။ ေဒသခေတြထက တျခားေနရာကလာတသေတြက ဥးစားေပးအလပခန႔တာေတြက ေတြ႔ေနရတယ။ အလပသမားတစေယာကရ႕တစေန႔တာလပအားဆရငလညး ျမနမာကပေငြ ၁၅၀၀ကပ (အေမရကနေဒၚလာ ၁.၈)ေလာကသာရတယ။ ဒေငြန႔ မသားစအတြက ထမငးတစနပေတာငဝယစားလ႔မရဘး။ ကၽြနေတာတ႔လယေျမေတြေပၚမာလာၿပး အေဆာကအဥးေတြ တညေဆာကေနတာကလကခရ မယလ႔ဆတာဟာ ေတာေတာကခကပါတယ။ ၿပးေတာ ကၽြနေတာတ႔မာ ဘဝရပတညေရးအတြကသငေတာေကာငးမြနတအလပဆလ႔ဘာရယမမရဘး”ဟ ေရနႏငဓါတေငြ႔စမကနးေၾကာငလယယာေျမဆးရႈးခလကရေသာလယသမားတစဥးေျပာျပပါသည။(ရခငေရနေစာငၾကညေရးအဖြ႔အငတာဗး၊ေမလ၊၂၀၁၂)
ေကာကျဖၿမ႕နယက ေဒသချပညသမားသည ႏစစဥႏစတငး ေျခာကေသြ႔ရာသ ကနခါနးမာ ေရျပတလပမႈဒါဏကဆးဆးဝါးဝါး ရငဆငေနၾကရပါသည။ အထးသျဖင ဤကသ႔ ေရရားပါးျပတလပမႈဒါဏက မသားစတြင ေရသယ၊ေရခပအလပကလပကငရသည အမးသမးမားက ခၾကရပါသည။ ေကာကျဖတြင တညေဆာကရနစစဥေနသည စကမႈဇလပငနးကသ႔ေသာစကမႈလပငနးမားသညေရဒလေဟာအသးၿပးလပေဆာငရေသာလပငနးမားျဖစပါသည။ေကာကျဖအထးစကမႈဇသညတစေန႔လင ေရခပမာဏကဗမတာ (၃.၆)သနးခန႔ (သ႔မဟတ)တစႏစလငကဗမတာ (၁၃၂၄)သနးခန႔ကအသးျပလမၼညဟခန႔မနးထားပါသည။ဤျပနာသညပတဝနးကငရစကပးေျမမားကဆးကးသကေရာကေစမညအျပငေဒသချပညသတ႔၏ေန႔တဓဝလမႈဘဝကလညးဆးဆးဝါးဝါးထခကေစမညျဖစသည။
အလပအကငအခြင အေရးဘယသေတြအတြကလ
ေရရားပါးျပတလပမ က ပ မ ဆ း၀ါးေစျခငး
ငါးဖမးဧရယာမားအေပၚဆ းက းသကေရာကမ
ေရနဓါတထတကနမားထတလပမႈ၊အသလငးထတလပမႈ၊ေရနဓါတႏငဆကစပေနသညထတကနမားထတလပမႈ၊သႏငသမဏထတလပမႈစေသာထတလပမႈျဖစစဥမားကCITICGroup၏စမကနးႀကတငေလလာခကတြငအေသးစတေဖၚျပထားျခငးမရပါ။ အဆပသငစြန႔ပစပစၥညး၊ ညစညမးမႈႏင မေတာတဆ အႏရာယျဖစေစမႈစေသာ ၿခမးေျခာကမႈအႏရယအမားအျပားကႀကတငျမငေနရေသာလညးCITICကမၸဏကေသာလညးေကာငး၊ျမနမာအစးရကေသာလညးေကာငးဆးကးသကေရာကမႈမားႏငစပလဥး၍ႀကတငေလလာဆနးစစမႈမားမျပလပခၾကပါ။
သႏငသမဏ
ဆလဖာဒငေအာကဆက၊ႏငထရဂငေအာကဆက၊ကာဗြနမေအာကဆကအပါအဝငမးခးတငမားမထပလပေသာေလထညစညမးမႈအမးနးယား၊ဆငယမႏက၊အဆပသငသတ၊ေျမေအာကေရအဆပသငမႈမားအပါမဝငေရဆးေရညစမား ေျမေအာကေရကအဆပသငေစမညသတရငးအညစအေၾကးန႔အမႈန႔မား
ဆလဖာဒငေအာကဆက၊ႏငထရဂငေအာကဆက၊ကာဗြနမေအာကဆကအပါအဝငမးခးတငမားမထပလပေသာေလထညစညမးမႈ အမးနးယား၊ဆငယမႏက၊အဆပသငသတ၊ေျမေအာကေရအဆပသငမႈ မးေလာငကၽြမးမႈႏငအႏရာယရဓါတပစၥညမားေပါကကြမႈ ေရနယဖတမႈ
ေရန၊အသလငး၊ဓါတေျမၾသဇာကသ႔ေသာေရနဓါတထပကနမား
တရတႏငငDalianXingingေရနဆပကမး၌ေရနပကလငးေပါကကြမႈေၾကာငတစပတအတြငးတြငစတရနးကလမတာ(၄၃၀)အကြာအေဝးကထေရနမားဖတစငပ႕ႏ႔သြားခသည။အဆပါေရနပကလငးကတရတႏငငအမးသားေရနေကာပေရးရငး(CNPC)ကစမခနခြလပကငေနျခငးျဖစသည။CNPCသညယၡသြယတနးေဖါကလပေနသညေကာကျဖ-တရတေရနႏငဓါတေငြ႔ပကလငးမားကလညး စမခန႔ခြေနေသာ ကမၸဏျဖစသည။ ေပါကကြမႈေၾကာင ပငလယထသ႔ ေရနစမးပမာဏတနခန(၁၅၀၀)ခန႔မာပငလယထသ႔ဖတစငသြားသညဟတရတအစးရအရာရမားကေျပာၾကားထားသည။သ႔ေသာလညးေရနယဖတမႈမ ငါးမားႏငပငလယငကမားအေပၚ မညသ႔မညပ ဆးကးသကေရာကမညဆသညက စးစမးေလလာမႈမားမလပခၾကပါ။
အႏရာယျဖစေစသညေရနဓါတစကမ လပငနးႏင သတစကမ လပငနးမား
Photo: AFP
ေကာကျဖ အထးစးပြားေရးဇသညထငးႏငငေတာငပငး၊ ရေယာငခရငရျပနာေပါငးစႏ င ႀက ေတြ႕ခရေသာမတတာဖတ(Map Ta Phut) စကမႈဇေျမပထက (၅ဆခန႔ ပႀကးသည။၁၉၈၈-ခႏစတြင တညေဆာကခေသာမတတာဖတ စကမႈဇတြင ေရနကဆပကမးတစခႏငထငးႏငငရအႀကးဆးျဖစေသာ ေရနဓါတ စကမႈလပငနးမားပါဝငသည။ ၁၉၉ဝ ခႏစ ကတညးကပငလေပါငး၂၀၀၀ ခန႔ ကငဆာႏငဆကစပေနသညေရာဂါမားေၾကာငအသကဆရႈးသြားျခငး၊ေရရားပါးျပတလတျခငး၊ေရထ၊ေေလထညစညမးျခငးတ႔ေၾကာငသဘာဝပတဝနးကငအဖြ႔အစညးမားႏင ေဒသခလ႔အဖြ႔အစညးမားသညအဆပါစကရမားအားပတေပးရနေတာငးဆတကပြဝငလာၾကေလသည။
လြနခေသာဆယစႏစမားတြငမတတာဖတစကမႈဇ၌မေတာတဆထခကမႈမားေရတြကမရႏငေအာငျဖစပြားခသည။၂၀၁၂ခႏစ ေမလ တြင ေနာကဆျဖစပြားခေသာ ထခကမႈတစခ၌ဆလင ပတပစၥညး မားထပလပေသာ ေရနဓါတစကရမမးေလာငကၽြမးေပါကကြမႈေၾကာငလ(၁၂)ဥးေသဆးခၿပး(၁၂၉)ဥးဒါဏရာရရခသည။ေနာကတေန႔တြငလညးအနးအနားရစကရတစခ၌ ဓါတရည ယဖတမႈေၾကာင အလပသမားေပါငး (၁၃၈) ဥးက ေဆးရးတငလကရသည။ ျပညသလထဆန႔ကငမႈေၾကာငထငးႏငငတြင ေရနဓါတစကရမားကအသစတဖန ေနာကထပခ႕ထြငရနမျဖစႏငေတာပါ။ထအႏယျဖစေစေသာ စကမႈလပငနးမားက ျမနမာႏငငထားဝယ အထးစးပြားေရးဇသ႔ ေျပာငးေရြ႕တညေဆာကသြားမညျဖစသည။“တခ႕စကမႈလပငနးေတြကထငးနငငမာထားရဖ႔မသငေတာတာေၾကာင….သတ႔ကျမနမာဘကကေျပာငးဖ႔ဆးျဖတခၾကတာပါ။”ဟထငးဝနႀကးခပေဟာငးအဘဆစစဝတဂာဂဝ(AbhisitVejjajiva)ကထားဝယစမကနးရငးႏးျမတႏမႈကရညညႊနးၿပးေျပာၾကားခသည။
ေကာကျဖၿမ႕နယႏင ရမးၿဗၿမ႕နယတ႔ရကမးရးတမးေဒသတ႔တြငေပါကေရာကေနေသာ ျမနမာဒတယ အႀကးမားဆး လမေတာႀကးသညအထးစကမႈဇေၾကာငကြယေပာကသြားေပလမၼည။လမေတာႀကးမားသညအဏၰ၀ါဇဝမးစတမားအတြကအေရးပါသညေနရာတစချဖစသညအျပင၊ ဆငကလနး၊ ဆနာမကသ႔ေသာ သဘာဝေဘးအႏရယတ႔မလညး အကာကြယေပးသည သဘာဝအတားဆးႀကးတစခသဖြယ တညရေနသည။ ေရန၊ဓါတႏငတျခားေသာစကမႈလပငနးမားမ အဆပသငစြန႔ပစပစၥညးမား၏ အႏရယတ႔ကဤထခကပကစးလြယေသာလမေတာေဂဟစနစအားအသစတဖနအစားထးမရႏငေအာငပကစးသြားေစလမၼည။
လမေတာမား ၿခမးေျခာကခေနရမႈ
မတတဖတ-ထငးႏ ငင
တျခားစကမဇ မားကေပးေသာသငခနးစာမား
ျမနမာစစေခါငးေဆာငေဟာငး ဗလခပမႈးႀကးသနးေရႊသညတရတႏငင၏စးပြားေရးႀကးထြားလာမႈကအတယအားကကာေကာကျဖ၊ သလဝါႏင ထားဝယအထးစးပြားေရးဇမားတညေဆာကရနအတြက အစအစဥမားက ယခအစးရသစသ႔အပခပေရးအာဏာမလႊေျပာငးမစပၾကားကာလတြငအၿပးသတေဆာငရြကခသည။အေစာဆးတညေဆာကေနၿပျဖစေသာအထးစးပြားေရးဇမာ ျမနမာျပညအေရ႕ေတာငပငးေဒသရထားဝယအထးစးပြားေရးဇျဖစသည။စတရနးကလမတာ(၂၅၀)ကယဝနးေသာ ဤစမကနးေၾကာင ေဒသချပညသဥးေရ(၃၀၀၀၀)ခန႔မာ မမတ႔ေျမေပၚမ အတငးအဓမၼေျပာငးေရြခရမညျဖစသည။ ထငးႏငငသ႔ ဆကသြယေဖါကလပမည ေျခာကလမးသြား အေဝးေျပးလမးမႀကး ေဖါကလပမႈအတြကလညးျပညသမားမာမမတ႔ပငဆငေသာလယယာ၊ဥယာဥ၊ၿခေျမမားကလကလႊတဆးရႈးရမညျဖစသည။မမတ႔ေျမေပၚမအတငးအဓမၼႏငထတခရမႈႏငပတဝနးကငညစညမးေစမညစကရမားတညေဆာကမညအစအစဥမားကတန႔ျပနသညအေနျဖငထခကနစနာသညျပညသမားသည စးပြားေရးဇကကန႔ကြကဆႏၵျပမႈမားကဆငႏြခၾကၿပး၊ ေဒသႏငဗဟအစးရတ႔ထသ႔လညးကန႔ကြကစာမားေရးပ႔ကာသတ႔၏မေကနပမႈမားကထပေဖၚခၾကေလသည။သ႔ေသာလညးဗဟအစးရႏငႏငငျခားရငးႏးျမတႏသမား၏အကးစးပြားကခခဆန႔ကငရနအတြကေဒသအစးရတြငလပပငခြငနငငေရးအာဏာမရေခ။၂၀၁၁ ခႏစ၊ဇနနဝါရလတြင သမၼတဥးသနးစနသည ျပညသလထကန႔ကြကေတာငးဆမႈေၾကာင မဂါဝပ(၄၀၀၀)ထပလပမည ေကာကမးေသြးသး လပစစဓါတအားေပးစကရတညေဆာကေရးစမကနးမ မဂါဝပ (၄၀၀)သာထတလပမညလပစစဓါတအားေပးစကရစမကနးအျဖစသ႔တစဆငေလာေျပာငးလေပးခရေလသည။ထမမကေရနခကစကရတညေဆာကျခငးႏငလမး၊ေရေလာငကနမားအတြကလယယာေျမသမးပကခရမႈတ႔အတြကလညးျပညသမားမာဆကလကဆန႔ကငကန႔ကြကေနၾကတနးပငျဖစသည။
တရတႏငငတြငစကမႈဇမားေၾကာငျဖစေပၚေစေသာပတဝနးကငညစညမးမႈမားမာ ပတဝနးကငရ လ႔အဖြ႔အစညးမားနင သာဘဝပတဝနးကငကမားစြာ အႏရယျပေနသညဟ တရတႏငငသဘာဝပတဝနးကငအဖြ႔ခပကထတျပနေသာအစရငခစာတြငေဖၚျပထားသည။ထခကချပညသလထကလညး စကမႈဇ၏ဆးကးမားက ကယကယျပန႔ျပန႔ ဆန႔ကငကန႔ကြကေနၾကေလၿပ။ ၁၉၉၄- ခႏစတြင Da Xie အထးစးပြားေရးဇကCity Groupကမၸဏက စတငအေကာင ထညေဖၚတညေဆာကခသည။၎စးပြားေရးဇတြင ေကာကျဖအထးစးပြားေရးဇ၌ တညေဆာကရနစစဥေနေသာ ေရနဓါတစကမႈလပငနးမားႏင ဓါတစကမႈလပငနးမားကသ႔စကမႈ လပငနးမားပါဝငေနသည။ အျငငပြားဖြယျဖစေသာ အဆပါ Da Xieစမကနးသည အနးအနားရ သဘာဝပတဝနးကငႏင လမႈပတဝနးကငတ႔က မားစြားဆးရႈးေစခပါသည။ အဓကျပနာတစခမာ စကမႈဇ အတြကမႈလအစစစဥထားသညထက ေရပမာဏအမားအျပားကသးစြခ ျခငးျဖစၿပး၊ထအကးဆကေၾကာငပငလင ေဒသချပညသမား ေရရားပါးျပတလပမႈႏငရငဆငခၾကရသည။၂၀၀၅-ခႏစတြင အနးအနားရေကးရြားမားသညေရႀကးမႈအႏရယႏငရငဆငလာရၿပးအထးစးပြားေရဇအျပငဖကတြငကန႔ကြကဆႏၵျပပြတစချပလပခၾကၿပး၊ အရညအေသြးနမကသည ေရသြငးေရႏတစနစက အသးျပမႈအတြကလညး ကမၸဏမားက ျပငးျပငးထနထန ျပစတငေဝဖနခၾကေလသည။ ေနာကတစႏစခန႔အၾကာတြင အနးအနားရလယယာေျမမားႏင ျပညသလထေနထငရာေနရာမားသ႔ကလရငးပမာဏကလဂရမ(၁၀၀)ေကာယဖတမႈျဖစပြားခေလသည။ကလရငးေၾကာင(၁)ကလမတာအေဝးအတြငးရေသာေကာကပသးႏမားမာလညးပကစခရေလသည။ထသ႔ယဖတမႈျဖစပြားၿပးငါးရကအတြငးတြငအနးအနားရ ရြာသား(၆၇၈)ဥးမာ ကလရငးအဆပသငမႈေၾကာငး မႈးေဝျခငး၊ ေအာအျခငး၊ အေရးျပားယားယျခငးစေသာေဝဒနာမားေၾကာငေဆးရသ႔သြားေရာကၿပးေဆးကသမႈမားခခရေလသည။Da Xie အထးစးပြားေရဇက အဆပါကလရနယဖတမႈသတငးကထနခနၿပး မညသ႔မမျဖစသညဟနျဖင ကလရငးထတလပမႈကေနာကသးရကခန႔တငေအာငထဆကလကထပလပေနခသည။၂၀၀၇ခႏစတြငစစမးစစေဆးမႈတစရပကျပလပခၿပးသဘာဝပတဝနးကငအကးသကေရာကမႈဆငရာစစမးမႈအစရငခစာတစခကထတျပနခရာထအစရငခစာ၌စကမႈဇမေနာကထပျဖစေပၚလာသညေရနႏငဓါတယဖတမႈအႏရယတ႔ကလညးေလာကသြားေအာငျပလပေဆာငရြကမႈလးဝမရခဟေဖၚျပထားသည။
အနးအနားရၿမ႕ေပၚလမးမမားေပၚတြင ေထာငေပါငးမားစြာေသာျပညသတ႔က စကရေနရာေျပာငးေရြ႕ေပးရနဆႏၵျပေတာငးဆမႈ ျဖစပြားခၿပးေနာကတရတအာဏာပငမားက Dalian ရ ေရနဓါတစကရက ပတပစရင အမန႔ခမတခရသည
ထားဝယအထးစးပြားေရဇ
တရတႏ ငငရ DaXieစကမဇ
CITICကမၸဏက၎တ႔ကမၸဏ၏သဘာဝပတဝနးကငဥပေဒမားအပါအဝငျမနမာျပညတြငးဥပေဒမားႏငစခနစညႊနးမားက လကနာကငသးမညဟ စမကနးႀကတငေလလာမႈတြင ေဖၚျပထားသည။ သ႔ေသာလညး ျမနမာပါလမနက ၂၀၁၂-ခ မတလတြင အတညျပျပဌာနးလကေသာ သဘာဝပတဝနးကငဥပေဒတြင သဘာဝပတဝနးကငနင ျပညသလထကအကာအကြယေပးႏငသညအေရးပါေသာျပဌာနးခကမားကငးမေနသညကေတြ႔ရပါသည။ဥပေဒတြငသဘဝပတဝနးကင၊လမႈပတဝနးကငအကးသကေရာကမႈဆငရာသးသပေလလာမႈေကာကယျခငးအတြကအေသးစတစခန၊စညႊနးမားကထညသြငးျပဌာနးထားျခငးမရေခ။တဖန ျပညသလထကသတငးထတျပနေပးမညနညးစနစမား၊ကမၼာေရးသ႔မဟတလ႔အခြငအေရးဆငရာအကးသကေရာကမႈသးသပေလလာမႈေကာကယျခငး၊သဘာဝပတဝနးကငအကးသကေရာကမႈဆငရာအထးေလလာသးသပခကေကာကခမႈ (Strategic Environmental Assessment)(သ႔မဟပ) စြန႔ပစပစၥညး ရငးလငးေရးစမေဆာငရြကမႈ လပေဆာငခကမားကလညး ဥပေဒတြင ထညသြငးေဖၚျပထားျခငးမရေခ။ ထ႔ျပင ျမနမာႏငငဥပေဒတြငအစးရႏင ႏငငျခားရငႏးျမတႏသမားအေနျဖင ဖြ႔႔ၿဖးတးတကေရး စမကနးစာခပစာတမးဆငရာအေသးစတအခကအလကမားက ျပညသလထသ႔ ထတျပနေပးရမညဟ ျပဌာနးထားျခငးမရသကသ႔၊ ၎စမကနးမားမ ရရလာေသာ ဘ႑ာဝငေငြမားကလညး တာယခမႈ၊ တာဝနယမႈတ႔ျဖင ပြငလငးျမငသာစြာ စမခန႔ခြ လပေဆာငေစရနတြကၿပးျပညစေသာ လပထးလပနညးမားလညးမရပါ။ ဤသ႔ စခနစညႊနးမားကငးမေနျခငးကလညး အကငပကျခစားမႈကမားစြာျဖစေပၚေစပါသည။
ျပညသလထကအကာအကြယေပးႏ ငမညအေရးပါေသာျပဌာနးခကမား
စခနစညႊနးကငမ ေနမႈ
ဤျပဌာနခကသည စးပြားေရး၊လမႈေရး ကစၥရပမားပါဝငသည အလးစလႊမးၿခႏငမည သဘာဝပတဝနးကငအကးသကေရာကမႈဆငရာ အထးေလလာသးသပခကေကာကခမႈ တစရပျဖစသည။ ဤေလလာသးသပခက ေကာငခမႈစနစတြငအေကာငထညေဖၚလာမည စမကနးက နငငအမးသားမဝါဒေရးရာမားႏင ဆကစပထားၿပး၊ စမကနးအတြက အစားထးနငမညအရာမားက ေလလာမႈမားျပလပျခငးႏင ေရရညတညတခငၿမျခငးတ႔က အေရးတယေဆာငရြကလပေဆာငျခငးတ႔လညးပါဝငသည။
သဘာဝပတဝနးကင၊ လမႈပတဝနးကင၊ ကမၼာေရးႏင လ ႔အခြင ေရးဆ င ရာ ေလလာသးသပခကေကာကခမႈ(EIA,SIA,HIA,andHRIA)
ဤလပေဆာငမႈမားမာတညေဆာကလာမည စမကနးတစခေၾကာငျဖစေပၚလာမညအမးမးေသာအကးသကေရာကမႈမားအေပၚ ခြျခမးစတျဖာထားကာ က႑အလက ေကာကခထားေသာ ေလလာသးသတခက ေကာကခမႈမားျဖစသည။စမကနးမားတညေဆာကရနအတညျပသေဘာတညမႈမားမျပလပမအထကပါေလလာသးသတခကမားကေကာကခၿပးျပညသလထထသ႔ အသေပးထတျပနေပးရမည။ ထသ႔အသေပးထတျပနေပးမသာ သကေရာကလာမည ဆးကးမားကကာကြယျခငးသ႔မဟတေလာကသြားေအာငေဆာငရြကျခငးတ႔ကျပလပနငမညျဖစသည။
မညသညဖြ႔ၿဖးေရးစမကနးမဆ၎စမကနးမစတငမ စမကနးအစအစဥမားႏင ျပညသလထအေပၚသကေရာကလာမညစမကနး အကး ဆကမား၏ သတငးအခကအလက အျပညအစက ျပညသလထအား အသေပးထတျပနေပးရမည။ထသ႔ျပလပေပးမသာစမကနးအေပၚသေဘာတခြငျပခကႏငစပလဥး၍ၿခမးေျခာကအကပကငခရမႈမရဘျပညသလထအေနျဖင ေလလာသးသပ၊ေဆြးေႏြးႏငမညျဖစၿပး၊ စမကနးအတြကလအပသညေျပာငးလမႈမားသ႔မဟတကန႔သတခကမားကလညး ေတာငးဆႏငမညျဖစသည။ FPICက ကမၻာကလသမဂၢဌာေနတငးရငးသားမားဆငရာ အခြငအေရးေၾကျငာစာတမး(UNDRIP)ႏငႏငငတကာေငြေၾကးေကာပေရးရငး(IFC)တ႔အရအတညျပခမတထားျခငးျဖစသည။
သဘာဝပတဝနးကငအက းသကေရာကမ ႈဆ င ရာအထးေလလာသးသပခ ကေကာကခမ ႈ(StrategicEnvironmentAssessment)
လြတလပစြာႀကတငသရ နားလညထားသညသေဘာတညမႈ(FPIC)
ျမနမာႏငငထသ႔ ႏငငျခားရငးႏးျမတႏမႈမား အလးအရငးျဖင ဝငေရာကလာေနသညအတြက ျမနမာျပညသလထႏငသဘာဝပတဝနးကငကအေထာကကျပေစမညေရရညတညတခငၿမေသာဖြ႔ၿဖးတးတကမႈမးကအထးဥးစားေပးလပေဆာငရမည။ေကာကျဖအထးစးပြားေရးဇကသ႔ေသာစမကနးမားသညေဒသချပညသလထ၏လမႈဘဝႏငသဘာဝပတဝနးကငတ႔အတြကၿခမးေျခာကမႈတစရပျဖစသည။ျမနမာျပညတြငဤစမကနးမားကသ႔အလားတအႏရယျဖစေစသညစမကနးအမားအျပားရခၿပျဖစသည။ထ႔ေၾကာငေအာကေဖၚျပပါအႀကျပတကတြနးခကမားအတငးလကနာေဆာငရြကမႈမျပလပႏငသေရြ႕စမကနးကရပတန႔ထားရမညဟရခငေရနေစာငၾကညေရးအဖြ႔ကတစထစခယၾကညထားပါသည။
•CITICကမၸဏႏငျမနမာအစးရတ႔သညစမကနးႏငဆငသညအေသးစတအခကလကမားကျပညသလထအားအသေပးထတျပနေပးရမည။အထးသျဖငထခကခလ႔အဖြ႔အစညးမား၊သကဆငသညႏငငေရးပါတမားႏငအရပဖကအဖြ႔အစညးမားအားအဆပါစမကနးအခကအလကမားကထတျပနေပးရမညျဖစသည။•စမကနးမစတငမထခကခလအဖြ႔အစညးမားထမလြတလပစြာႀကတငသရနားလညထားသညသေဘာတညမႈက(FPIC)ကေတာငးခရမည။•သဘာဝပတဝနးကငအကးသကေရာကမႈဆငရာအထးေလလာသးသပခက(SEA)၊သဘာဝပတဝနးကင၊ လမႈပတဝနးကငႏငကမၼာေရးဆငရာအကးသကေရာကမႈေလလာသးသပခကမားကစမကနးမစတငမေကာကခၿပးျပညသလထထသ႔အသေပးထတျပနေပးရမည။•ေဒသတြငးထခကချပညသမားအေနျဖငမမတ႔၏အးအမ၊လယယာေျမမားကသတမတထားသည ေလာေၾကးေငြအေပၚစြန႔လြတ၊မစြန႔လြတဆသညတ႔ကအတငးအကပကငတြယမႈ(သ႔မဟတ)ၿခမးေျခာကမႈမား မရေစရဘလြတလပစြာေရြးခယပငခြငရေစရမည။•သဘာဝပတဝနးကင၊လ႔အခြငအေရးႏငလမႈဘဝကာကြာေစာငေရာကမႈမားျပလပရာတြငႏငငတကာစခနစညႊနးအတငးလကနာေဆာငရြကရမည။•အလပအကငဖနးတးေပးေရႏငစပလဥး၍ေဒသခအလပသမားအသးျပမႈကမညသ႔မညပဥးစားေပးေဆာငရြကမည၊ထလပသားမားအားမညသ႔မညပေလကငသငၾကားေပးမညဆသညတ႔ကတတကကေဖၚျပထားေသာအစအစဥတရပထားရရမည။•ဘ႑ဝငေငြမားကလညးပြငလငးျမငသာစြာကငတြယၿပး၊ျပညသလထထသ႔အသေပးထတျပနေပးရမည။
အၾကျပတကတြနးခကမား
www.arakanoilwatch.org/ contact: [email protected]
