М. Лордкипанидзе, И. Чхеидзе,Т. Чимакадзе

КНИГА ДЛЯ УЧИТЕЛЯ

К учебнику

Р У С С К И Й Я З Ы К

для грузинских школ

s VIII

Издательство АРТАНУДЖИТбилиси 2012

grifi mieniWa 2012 wels ssip ganaTlebis

xarisxis ganviTarebis erovnuli centris

(brZaneba # 375, 18. 05. 2012) mier

3

ISBN 978-9941-421-72-3© gamomcemloba `artanuji~, 2012.

m. lorTqifaniZe, i. CxeiZe, T. CimakaZe

r u s u l i e n a s VIII

maswavleblis wigni

gamomcemloba artanuji

Tbilisi 2012

M. Lortkipanidze, I. Chkheidze, T. Chimakadze

RUSSIAN S VIII

Teacher's Book

ARTANUjI Publishers

Tbilisi 2012

gamomcemloba artanujiTbilisi, ilia WavWavaZDis gamz. 5. tel.: 291 22 83.www.artanuji.ge artanuji@artanuji.ge

artanuji Publishers5 ilia Chavchavadze Ave., Tbilisi, Georgia. Tel.: (995 32) 291 22 83.

redaqtori Tamar CimakaZe

Editor Tamar Chimakadze

соДЕРЖАНИЕ

swavlebis Sedegebi da indikatorebi ........................................ 6

Цели и задачи учебника ................................................................... 23

Cодержание учебника ...................................................................... 27

Некоторые стратегии, используемые при проведенииактивных уроков ............................................................................... 32

Карта и содержание учебника в соответствии со стандартом ..... 37

Сценарии уроков .............................................................................. 44

Критерии и выведение оценки ........................................................ 83

Ключи к тестам ................................................................................. 85

Дополнительный материал для педагогов ..................................... 94

Тексты на прослушивание ............................................................... 116

4 5

Книга для учителя-обязательный компонент учебно-методического комплекта, состоящего из учебника «Русский язык», «Тетради», «Книги для учителя» и аудиоприложения (CD).

Цель данного пособия-обеспечить учителей русского языка учебно-методическим материалом, необходимым для организации и управле-ния учебным процессом на восььмом этапе обучения русскому языку по учебнику «Русский язык», VIII уровень.

В пособии освещены цели и задачи учебника, темы и грамматиче-ский материал, рубрики, имеются таблицы «Cоответствие содержания учебника результатам Стандарта», наглядно демонстрирующие объем учебного материала, необходимый для проработки в каждой учебной теме; сценарии уроков, рекомендации по проведению интерактивных уроков, тесты на повторение пройденного материала и тесты на слуша-ние.

В «Тетради» ученики выполняют задания к каждой теме.

Существующий Стандарт изучения иностранных языков на базовом и среднем уровне обучения поделён не по классам, а по уровням знания (владения) языка.

Одно из направлений стандарта – практическое применение ино-странного языка – связано с постановкой и стремлением к достижению вполне определённой цели – воспитать человека, способного общаться и сотрудничать с гражданами – носителями разных культурно-языковых традиций.

Навыки и умения, приобретённые учениками в результате обучения чтению, письму и говорению, согласно Стандарту, должны в резуль-тате облегчить ученикам процесс коммуникации на бытовом или дело-вом уровнях. Для этого грамматика, речевые функции, лексика, право-писание входят уже не в содержание программы, а непосредственно в стандарт. Таким образом, следуя Стандарту, авторы учебника и педагоги помогут ученикам наиболее функционально развивать навыки и умения в процессе изучения иностранного языка.

6 7

სწავლის შედეგები და ინდიკატორები

უცხოური ენა

VIII დონე (ს.VIII)

წლის ბოლოს მისაღწევი შედეგები მიმართულებების მიხედვით:

მოსმენა კითხვა წერაუცხ.ს.VIII.1. მოსწავლეს შე­უძლია მოის­მინოს და გაიგოს კომპლექ სური ში ნაარსის მრა­ვალ ფეროვანი აუდიო/ ვიდეოჩა­ნა წერები აქ ტუა­ლურ ან მისთვის საინტერესო თე­მატიკაზე (მაგ., შე მეცნებითი ხა­სიათის გადაცემა, დებატები, ზეპი­რი გამოსვლა, რე პორტაჟი, ტე ლე ჟურნალი, ლექ ცია და სხვა).უცხ.ს.VIII.2. მოსწავლე მი მარ­თავს სხვადასხვა სტრატეგიას მოს მე ნილი შინაარსის უკეთ გასაა ზრებლად.

უცხ.ს.VIII.3. მოსწავლეს შეუძლია წა იკითხოს და გაი გოს საგაზეთო პუბ ლი ­კა ციები, რომ ლებიც შე იცავენ გარ კვე ულ თვალ საზ რისს, მსჯე­ლობას კონკრეტულ პრობ ლემასთან და­კავ შირებით (მაგ., რეკ ლამის როლი თანა მედროვე საზო­გადოების ევოლუ­ციაში, გარემოს და­ბინ ძურება, სა მომ ხმა­რებლო საზოგადოება, ძალადობა სკოლებში და სხვა).უცხ.ს.VIII.4. მოსწავლეს შეუძ ლია წაიკით ხოს, გაიგოს და გააანალიზოს საგან მა­ნათლებლო ინტერე­სებთან დაკავში რე­ბუ ლი უცხოე ნო ვანი ტექს ტები (მაგ., სა­მეცნიერო­პოპულა­რუ ლი სტატია, ესე, საგაზეთო პუბლი­კაცია, ბუკლეტი, რე­პორტაჟი და სხვა).

უცხ.ს.VIII.8. მოსწავლეს შეუძლია დაწეროს სხვადასხვა სახის ტექსტი (ესე, სტატია სასკოლო ან ახალგაზრდული ჟურნალისთვის) აქტუალურ თემაზე/საკითხებზე (მაგ., კომპიუტერულ თამაშებზე, განსხვავებებზე თაობებს შორის და სხვა).უცხ.ს.VIII.9. მოსწავლეს შეუძლია დაწეროს საქმიანი წერილი უკმაყოფილების გამოხატვის მიზნით (მაგ., წერს წერილს ახალგაზრდული ჟურნალის რედაქციას, რომელმაც არასწორი ინფორმაცია გამოაქვეყნა; წერს ტურისტულ ბიუროს, რომლის დაპირებები არ შეესაბამებოდა რეკლამას და სხვა).

მოსმენა კითხვა წერაუცხ.ს.VIII.5. მოსწავლეს შეუძლია წაიკითხოს, გაიგოს და გააანა ლიზოს მხატვრული ტექსტები (მოთხრობა, ნოველა, მინიატურა, პოეზიის, თანამედროვე პროზის ნაწყვეტები).უცხ.VIII.6. მოსწავლეს შეუძლია გააანალიზოს ტექსტი სტრუქტუ რული და ენობრივი მახასია თებლების მიხედვით.უცხ.ს.VIII.7. მოსწავლე ფლობს და იყენებს სტრატეგიებს ტექსტის სიღრმი სეულად შესწავლის მიზნით.

უცხ.ს.VIII.10. წერისას მოსწავლეს შეუძლია შექმნას ტექსტის სტრუქტურა, ფლობს და იყენებს საბაზისო ენობრივ­გრამატიკულ უნარ­ჩვევებს. უცხ.ს.VIII.11. მოსწავლე ფლობს და იყენებს წერის ეფექტურ სტრატეგიებს წერის პროცესის ყველა (მოსამზადებელ, ტექსტის შედგენის, ტექსტის გაუმჯობესების) ეტაპზე.

8 9

წლის ბოლოს მისაღწევი შედეგები და მათი ინდიკატორები:

მიმართულება: მოსმენა(მოსმენის უნარის გასავითარებლად გამოიყენება სასწავლო მიზნით

შექმნილი აუდიოჩანაწერები.)უცხ.ს.VIII.1. მოსწავლეს შეუძლია მოისმინოს და გაიგოს კომპლექსური

შინაარსის მრავალფეროვანი აუდიო/ვიდეოჩანაწერები აქტუალურ ან მისთვის

საინტერესო თემატიკაზე (მაგ., შემეცნებითი ხასიათის გადაცემა, დებატები, ზეპირი გამოსვლა, რეპორტაჟი, ტელეჟურნალი, ლექცია და სხვა).

შედეგი თვალსაჩინოა, თუ მოსწავლე:• ამოიცნობს საკომუნიკაციო სიტუაციას (თანამოსაუბრეებს, თემას,

საკითხებს);• ამოიცნობს გადაცემის მიზანს (რას ემსახურება: მსმენელის

ინფორმირება, გართობა, კრიტიკა, გამოხმაურება და სხვა) და ადრესატს (ვისთვის არის განკუთვნილი);

• გამოკვეთს გადაცემის მთავარ საკითხებს;• ამოიცნობს წამყვანის/მონაწილეების მიერ გამოთქმულ პოზიციებს,

თვალსაზრისებს, შეხედულებებს ამა თუ იმ საკითხთან დაკავში­რებით;

• განარჩევს მთავარ საკითხს არამთავარისაგან;• არგუმენტებს აკავშირებს შესაბამის თვალსაზრისებთან; • ამოიცნობს მონაწილეთა განწყობილებებს, ემოციებს, ტონს;• ამოიცნობს არსებულ სხვადასხვა ინფორმაციას შორის ლოგიკურ

კავშირებს (მიზეზშედეგობრივი, პირობითი, დათმობითი და სხვა);• ავტორის თვალსაზრისს მიჯნავს რესპონდენტის/მონაწილის

თვალსაზრისისაგან;• სხვადასხვა სახის ინფორმაციას აკავშირებს საკუთარ გამოცდილე­

ბასთან და ამის საფუძველზე გამოაქვს დასკვნები.

უცხ.ს.VIII.2. მოსწავლე მიმართავს სხვადასხვა სტრატეგიას მოსმენილი შინაარსის უკეთ გასააზრებლად.

შედეგი თვალსაჩინოა, თუ მოსწავლე:• ცოცხალი მეტყველების/ჩანაწერის მოსმენისას იშველიებს არა­

ვერ ბალურ ელემენტებს (ხმის ტემბრი, ინტონაცია, მიმიკა, ჟესტი­

ლაპარაკი კულტურათა დიალოგი

უცხოური ენის პრაქტიკული

გამოყენება (მედიაცია)

დიალოგური მეტყველებაუცხ.ს.VIII.12. მოსწავლეს შეუძლია წარმოადგინოს ზეპირი მოხსენება (პრეზენტაცია) აქტუალური საკითხის, პრობლემის გარშემო.უცხ.ს.VIII.13. მოსწავლეს შეუძლია თავი გაართვას ყოფით საკომუნიკაციო სიტუაციას.მონოლოგური მეტყველებაუცხ.ს.VIII.14. მოსწავლეს შეუძლია საუბარი მისთვის საინტერესო/სასურველ თემაზე (საყვარელ გადაცემაზე, ფილმზე, გმირზე, მოგზაურობაზე და სხვა).უცხ.ს.VIII.15. მოსწავლე ფლობს და მეტყველებისას იყენებს ენობრივ­გრამატიკულ უნარ­ჩვევებს.უცხ.ს.VIII.16. მოსწავლე ფლობს სტრატეგიებს სამეტყველო ამოცანების ეფექტურად გადაჭრის ხელშესაწყობად და ზეპირი მეტყველების უნარის გასაუმჯობესებლად.

უცხ.ს.VIII.17. მოსწავლე იჩენს ინტერესს და ავლენს ტოლე­რანტულ დამოკი­დებულებას კულ ტურუათა თავისე ბურე­ბების მიმართ.

უცხ.ს.VII.18.მოსწავლეს შეუძლია თარგმნოს უცხოენოვანი წყაროები/ ტექსტები ან დაამუშაოს ისინი სხვა დაინტერესებულ პირთათვის (მაგ., თანაგ უნ დე­ლისთვის), ან შემდგომი გამო­ყენებისათვის.

10 11

კულაცია, სხვადასხვა ტიპის ხმაური, ლოგიკური მახვილები, ილუსტრაცია, სქემა);

• ამოიცნობს უცნობი სიტყვების, გამოთქმების მნიშვნელობას ნაც­ნობ ელემენტებზე დაყრდნობით (საკომუნიკაციო სიტუაცია, კონ­ტექსტი);

• ინიშნავს უცნობ სიტყვებს მათი მნიშვნელობების გასარკვევად;• ადარებს სხვების მიერ შერჩეულ ხერხს და გამოაქვს დასკვნა, თუ

რომელი მიდგომა იყო ეფექტური;• მიზნის შესაბამისად ცვლის მოსმენის სტრატეგიას: ზოგადი

შინაარსის გასაგებად ეყრდნობა ნაცნობ სიტყვებს, არავერბალურ ელემენტებს და ამოიცნობს საკომუნიკაციო სიტუაციას, კონტექსტს, სასაუბრო თემას;

• კონკრეტული ინფორმაციის ამოსაცნობად შეარჩევს კონკრეტულ საყრდენებს, მათზე ამახვილებს ყურადღებას საჭირო ინფორმაციის გასააზრებლად;

• იყენებს სქემატური ჩანიშვნების ტექნიკას ინფორმაციის დასახა­რისხებლად;

• აღწერს, რა ხერხით/გზით მოახერხა მოსასმენი ამოცანის გადაჭრა; • უყურებს და უსმენს მისთვის საინტერესო უცხოურ ტელე/რადიო

გადაცემებს, ფილმებს;• მოსასმენი ამოცანების გადაჭრისას იყენებს სხვა ენაზე მიღებულ

გამოცდილებას;• იხსენებს, სხვა საგნებში რა ტიპის სტრატეგია გამოუყენებია

ინფორმაციის მოსმენისას, ადარებს ძველ და ახალ გამოცდილებას, გამოაქვს დასკვნები;

• მსჯელობს, რომელ სასწავლო თუ ცხოვრებისეულ სიტუაციაში შეიძლება გამოადგეს გამოყენებული/განხილული სტრატეგიები.

მიმართულება: კითხვა

უცხ.ს.VIII.3. მოსწავლეს შეუძლია წაიკითხოს და გაიგოს საგაზეთო პუბლიკაციები, რომლებიც შეიცავენ გარკვეულ თვალსაზრისს, მსჯელობას კონკრეტულ პრობლემასთან დაკავშირებით (მაგ., გარემოს დაბინძურება, სამომხმარებლო საზოგადოება, ძალადობა სკოლებში და სხვა).

შედეგი თვალსაჩინოა, თუ მოსწავლე:• ამოიცნობს პუბლიკაციის ადრესატს (ვისთვის არის განკუთვნილი);• ამოიცნობს პრობლემატიკას;• ამოიცნობს განსხვავებულ ასპექტებს, რომლებითაც პრობლემები

განიხილება;• ამოიცნობს პრობლემის წარმომშობ მიზეზებს, მოსალოდნელ

შედეგებს;• ამოიცნობს განსხვავებულ თვალსაზრისებს, მტკიცებულებებს;• ამოიცნობს ფაქტებს, მოვლენებს და აკავშირებს სათანადო

თვალსაზრისებთან, მტკიცებულებებთან;• განარჩევს ერთმანეთისაგან ფაქტს, ვარაუდს, პროგნოზს, შეფასებას;• გამოხატავს საკუთარ პოზიციას განხილულ საკითხთან

მიმართებაში.

უცხ.ს.VIII.4. მოსწავლეს შეუძლია წაიკითხოს, გაიგოს და გააანალიზოს საგანმანათლებლო ინტერესებთან დაკავშირებული უცხოენოვანი ტექსტი (მაგ., სამეცნიერო­პოპულარული სტატია, ესე, საგაზეთო პუბლიკაცია, ბუკლეტი, რეპორტაჟი და სხვა).

შედეგი თვალსაჩინოა, თუ მოსწავლე:• ტექსტს ყოფს შინაარსობრივ ნაწილებად (ქვეთემებად);• ამოიცნობს ტექსტის ზედაპირზე (ექსპლიციტურად) მოცემულ

ინფორმაციას (ფაქტი, მოვლენა, აზრი, მოქმედების დრო და ადგილი და სხვა);

• გამოყოფს თვალსაზრისებს, შეხედულებებს ამა თუ იმ საკითხთან დაკავშირებით და გამოყოფს თითოეულთან დაკავშირებულ არგუ­მენტებს;

• განარჩევს მთავარ საკითხს არამთავარისაგან, გამოყოფს მთავარ საკითხთან დაკავშირებულ კონკრეტულ დეტალებს;

• განარჩევს ერთმანეთისაგან ფაქტს, ვარაუდს, პროგნოზს, შეფასებას;• ამოიცნობს ტექსტის სხვადასხვა ნაწილს შორის არსებულ ლოგიკურ

კავშირებს (მიზეზშედეგობრივი, პირობითი, შეპირისპირებითი, ქრონოლოგიური, ინდუქციური და სხვა) და, ტექსტიდან გამომდინარე, გამოაქვს დასკვნა;

• აკავშირებს ტექსტში მოცემულ ინფორმაციას საკუთარ გამოც­დილებასთან და ამის საფუძველზე გამოაქვს დასკვნა;

• გამოაქვს დასკვნა მთლიანი ტექსტის გააზრების საფუძველზე;

12 13

• ამოკრებს კონცეპტუალურ ინფორმაციას (გაცხრილავს თითოეულ აბზაცს დეტალების, მაგალითების, ავტორისეული შეფასებებისაგან და ამ გზით აყალიბებს თეზისებს ტექსტის აბზაცებიდან).

უცხ.ს.VIII.5. მოსწავლეს შეუძლია წაიკითხოს, გაიგოს და გააანალიზოს მხატვრული ტექსტი (მოთხრობა, ნოველა, მინიატურა, პოეზიის, თანამედროვე პროზის ნაწყვეტები).

შედეგი თვალსაჩინოა, თუ მოსწავლე:• ამოიცნობს მთხრობელს, მთავარ და მეორეხარისხოვან პერსონაჟებს;• ამოიცნობს ტექსტის ზედაპირზე (ექსპლიციტურად) მოცემულ

ინფორმაციას (სად და როდის ხდება მოქმედება; გამოკვეთს დროისა და სივრცის მიმანიშნებელ დეტალებს და სხვა);

• განმარტავს პერსონაჟთა ქცევის მოტივს და აფასებს მათ საქციელს;• ამოიცნობს პერსონაჟებს შორის არსებულ ურთიერთობებს;• ახასიათებს პერსონაჟებს როგორც ექსპლიციტურად მოცემულ

ინფორმაციაზე დაყრდნობით, ისე შინაარსის გააზრების საფუძ­ველზე;

• ნაწარმოებში გამოყოფს სიუჟეტის განვითარების საფეხურებს (დასა­წყისი, კვანძის შეკვრა, განვითარება, კულმინაცია, კვანძის გახს ნა, დასასრული);

• ამოიცნობს მოვლენათა და პერსონაჟთა ავტორისეულ შეფასებებს;• ამოიცნობს ლექსის ლირიკულ გმირს ან მოტივს;• ავლებს პარალელს ქართულ ენაზე შესწავლილ მხატვრულ

ტექსტებთან სხვადასხვა პარამეტრით (მაგ., პერსონაჟის ტიპი, გადმოცემული განწყობილება, ჟანრი, პრობლემატიკა და სხვა).

უცხ.VIII.6. მოსწავლეს შეუძლია გააანალიზოს ტექსტი სტრუქტურული და ენობრივი მახასიათებლების მიხედვით.

შედეგი თვალსაჩინოა, თუ მოსწავლე:• გამოყოფს წამყვან, დამატებით და შემაჯამებელ აბზაცებს,

განსაზღვრავს დამატებითი აბზაცის ფუნქციას (მაგ., წინა აბზაცში გადმოცემული აზრის გაშლა/დაზუსტება, მიზეზების ახსნა, მაგალითის მოყვანა);

• განსაზღვრავს, რა ფორმით არის გადმოცემული სხვისი ნათქვამი (პირდაპირი/ირიბი);

• ამოიცნობს და აჯგუფებს ამა თუ იმ საკითხისადმი სხვადასხვა ტიპის დამოკიდებულების გამომხატველ ენობრივ ფორმულებს (მაგ., კარგია, მომხრე ვარ/წინააღმდეგი ვარ, თუმცა. . . ; მართალია, მაგრამ . . . ; არა მგონია. . . ; არ ვეთანხმები. . . ; მე მგონი, და სხვა);

• ამოიცნობს ფრაზებსა და სიტყვებს, რომლებიც ეხმარება მკითხველს, გამიჯნოს ფაქტი შეფასებისაგან/დამოკიდებულებისაგან/თვალსა­ზრისისაგან (განკერძოებული სიტყვები და გამოთქმები, სხვადასხვა მოდალობის გამომხატველი ზმნები);

• ამოიცნობს დროისა და სივრცის აღმნიშვნელ სიტყვებს, კონსტ­რუქციებს;

• ერთი ტექსტის ფარგლებში გამოყოფს ტექსტის ფუნქციურ ტიპებს (თხრობას, აღწერას, მსჯელობას) და მიუთითებს შესაბამის ნიშნებზე (მაგ., აღწერისას ­ ზედსართავებისა და მიმღეობების სიჭარბე, ზმნე ბის ნაკლები რაოდენობა; თხრობისას ­ ზმნების სიჭარბე, მოქმედების თანამიმდევრულობა და მისი მარკერები და სხვა);

• შესაბამის მარკერებზე დაყრდნობით მიუთითებს, სად იწყება და სად მთავრდება სიუჟეტის განვითარების საფეხურები (კვანძის შეკვრა, მოქმედების განვითარება, კულმინაცია და კვანძის გახსნა);

• ამოიცნობს და სათანადოდ განმარტავს დროული მიმართების სახეებს (თანადროული, წისმსწრები, მერმინდელი მოქმედებები) და ამ მიმართების გამომხატველ საშუალებებს (მაგ., შესაბამის კავშირებს, ზმნათა ფორმებს, მთავარი და დამოკიდებული წინადადებების წყობას, მისათითებელ სიტყვებს მთავარში და სხვა);

• ამოიცნობს ლოგიკური კავშირების (მიზეზის, შედეგის, მიზნის, ოპოზიციის, პირობითობის) გამომხატველ მარტივ და რთულ ენობრივ სტრუქტურებს;

• ამოიცნობს აზრობრივი გადაბმის ენობრივ­გრამატიკულ საშუა­ლებებს (მაგ., ანაფორულ ნაცვალსახელებსა და ზმნიზედებს, სი­ტყვის ლექსიკურ და სემანტიკურ განმეორებებს, სინონიმურ და ანტონიმურ ჩანაცვლებებს, ზმნა­შემასმენლის დრო­კილოთა ფორმებს და სხვა);

• ახასიათებს ტექსტს ან მის მონაკვეთს მეტყველების პროცესში მო­ნა წილე პირების რაოდენობის მიხედვით (მონოლოგი, დიალო გი, პოლილოგი);

14 15

• კონკრეტულ ენობრივ ნიშნებზე დაყრდნობით მიუთითებს, გვხვდე­ბა თუ არა ტექსტში ავტორისეული მეტყველება და მოვლე ნების ავტორისეული შეფასება;

• მშობლიურ ენაში მიღებული გამოცდილების საფუძველზე აღნი­შნავს, რა მხატვრულ­გამომსახველობითი ხერხები (ეპითეტი, შედარება, მეტაფორა, ალეგორია, გაპიროვნება, პარალელიზმი და სხვა) გამოიყენება ტექსტში.

უცხ.ს.VIII.7. მოსწავლე ფლობს და იყენებს სტრატეგიებს ტექსტის სიღრმისეულად შესწავლის მიზნით.

შედეგი თვალსაჩინოა, თუ მოსწავლე:• იყენებს მშობლიურ ან სხვა ენაში მიღებულ გამოცდილებას ტექსტის

სტრუქტურისა და შინაარსის გასაანალიზებლად;• პირველ რიგში, ტექსტს თვალს გადაავლებს ­ აკვირდება სათაურებს,

ქვესათაურებს, რუბრიკებს, ტიპოგრაფიულ სახესხვაობებს, ილსუტრაციებს და სხვა;

• იხსენებს, რა იცის ტექსტში მოცემულ თემატიკასთან დაკავშირებით;• სვამს იმ კითხვებს, რომლებზე პასუხსაც ელოდება ტექსტიდან;• მთლიანობაში ეცნობა ტექსტს ინფორმაციების მოძიების მიზნით,

ამ ეტაპზე არ ჩერდება უცნობ სიტყვებზე, განსხვავებული სიმბოლოებით აღნიშნავს ტექსტში არსებით საკითხებს, რომლებსაც უნდა მიუბრუნდეს მათი გაღრმავების მიზნით, საკვანძო სიტყვებს და სხვა;

• მიუბრუნდება გაუგებარ ადგილებს, ცდილობს კონტექსტის მიხედვით ამოიცნოს სიტყვების მნიშვნელობები;

• ლექსიკონში ეძებს იმ სიტყვის მნიშვნელობებს, რომლებიც გაუგებარია;

• გამოყოფს მთავარ და მეორეხარისხოვან იდეებს: მთავარ იდეებს აყალიბებს სათაურების სახით, მეორეხარისხოვანს – ქვესათაურების სახით;

• განსაზღვრავს მეორეხარისხოვანი იდეების ფუნქციას – მთავარი იდეის გაშლა, ილუსტრირება, მიზეზების ახსნა და სხვა;

• ინფორმაციის დასახარისხებლად იყენებს სქემატური ჩანაწერების ტექნიკას (სქემატური გეგმა იერარქიული სტრუქტურით, განტოტებული სქემა, საკვანძო სიტყვების ცხრილი და სხვა);

• სქემატურ ჩანაწერებზე დაყრდნობით აღადგენს ტექსტის შინაარსს საკუთარი სიტყვებით;

• მსჯელობს, რომელ სასწავლო თუ ცხოვრებისეულ სიტუაციაში შეიძლება გამოადგეს სქემატური ჩანაწერების სტრატეგიები.

მიმართულება: წერა

უცხ.ს.VIII.8. მოსწავლეს შეუძლია დაწეროს სხვადასხვა სახის ტექსტი (ესე, სტატია სასკოლო ან ახალგაზრდული ჟურნალისთვის) აქტუალურ თემაზე/საკითხებზე (მაგ., კომპიუტერულ თამაშებზე, განსხვავებებზე თაობებს შორის და სხვა).

შედეგი თვალსაჩინოა, თუ მოსწავლე:• აკეთებს შესავალს, გამოკვეთს განსახილველ საკითხს/ საკითხებს;• გადმოსცემს ნიშანდობლივ ინფორმაციას განსახილველ საკითხებ­

თან მიმართებაში;• გადმოსცემს განხილული საკითხის შესახებ არსებულ სხვადასხვა

შეხედულებას და განმარტავს მათ;• გამოხატავს საკუთარ დამოკიდებულებას, თვალსაზრისს საკითხი­

სადმი;• პირადი გამოცდილებიდან კონკრეტული მაგალითის მოხმობით

განმარტავს საკუთარ დამოკიდებულებას;• გამოაქვს დასკვნა;• ასათაურებს ესეს/სტატიას;• წერისას იცავს აზრობრივ თანამიმდევრობას;• მკაფიოდ და გასაგებად აყალიბებს აზრს.

უცხ.ს.VIII.9. მოსწავლეს შეუძლია დაწეროს საქმიანი წერილი უკმა ყოფილების გამოხატვის მიზნით (მაგ., წერს წერილს ახალგაზრდული ჟურნალის რედაქციას, რომელმაც არასწორი ინფორმაცია გამოაქვეყნა; წერს ტურისტულ ბიუროს, რომლის მომსახურება არ შეესაბამებოდა რეკლამას და სხვა).

შედეგი თვალსაჩინოა, თუ მოსწავლე:• იცავს ფორმალურ მხარეს (სათანადო ადგილას მიუთითებს

ავტორისა და ადრესატის პირად მონაცემებს, კოორდინატებს, თარიღს, მიმართვისა და გამომშვიდობების ფორმულებს);

16 17

• დეტალურად აღწერს სიტუაციას;• გამოხატავს უკმაყოფილებას, აღშფოთებას;• სიტუაციის გამოსასწორებლად იძლევა კონკრეტულ წინადადებებს,

შეთავაზებებს;• მკაფიოდ და გასაგებად აყალიბებს აზრს.

უცხ.ს.VIII.10. წერისას მოსწავლეს შეუძლია შექმნას ტექსტის სტრუქ­ტურა, ფლობს და იყენებს საბაზისო ენობრივ­გრამატიკულ უნარ­ჩვევებს.

შედეგი თვალსაჩინოა, თუ მოსწავლე:• მიზნიდან გამომდინარე, შეარჩევს ტექსტის სათანადო სრუქტურას,

სწორად იყენებს აბზაცს და სხვა სტრუქტურულ მაორგანიზებლებს (სათაურს, ქვესათაურს, რუბრიკას და სხვა);

• იყენებს ნება­სურვილის, რჩევა­დარიგების გამომხატველ ენობრივ კონსტრუქციებს, ფორმულებს;

• თავისუფლად იყენებს ზმნის ფორმებს ახლანდელი, მომავალი და წარსული დროის გამოსახატად;

• თავისუფლად იყენებს მარტივ ენობრივ სტრუქტურებს ლოგიკური კავშირების (მიზეზის, შედეგის, მიზნის, ოპოზიციის, პირობითობის) გამოსახატად;

• იცავს არგუმენტირებული მსჯელობის სტრუქრურას ­ თეზისი, არგუმენტი, დასკვნა;

• საკომუნიკაციო სიტუაციის/მიზნის შესაბამისად იყენებს ნასწავლ ენობრივ კონსტრუქციებს, კლიშეებს, ფორმულებს;

• იყენებს ემოციების, დამოკიდებულების, შთაბეჭდილების გამო­მხატველ ენობრივ საშუალებებს (ლექსიკურ ერთეულებს, მყარ შესიტყვებებს, კლიშეებს, ენობრივ კონსტრუქციებს);

• თავისუფლად იყენებს მარტივ ენობრივ სტრუქტურებს მოქმედებათა თანადროულობისა და თანამიმდევრულობის (წინმსწრები/მერმინდელი მოქმედებები) გამოსახატად;

• პიროვნების, საგნის, მოვლენის დახასიათებისას ირჩევს შესაფერის ენობრივ საშუალებებს (განსაზღვრებებს, შედარებებს, მიმღეობებს);

• ტექსტის შექმნისას იცავს აზრობრივი გადაბმის შესაბამის ენობრივ­გრამატიკულ საშუალებებს (მაგ., ანაფორულ ნაცვალსახელებსა და ზმნიზედებს, სიტყვის ლექსიკურ და სემანტიკურ განმეორებებს,

სინონიმურ და ანტონიმურ ჩანაცვლებებს, ზმნა­შემასმენლის დრო­კილოთა ფორმებს და სხვა);

• ერთი აზრობრივი ნაწილიდან მეორეზე გადასასვლელად იყენებს სათანადო სიტყვებსა და ენობრივ ფორმულებს (მაგ., შესაბამისად, მაგალითად, ამას გარდა, ამდენად და სხვა);

• მართებულად აკავშირებს მისათითებელ სიტყვებსა და წევრ­კავშირებს (მაგ., ის. . . , რომელიც; ისინი . . . , რომლებიც);

• იყენებს პირდაპირი და ირიბი ნათქვამის გადმოსაცემ ენობრივ საშუალებებს;

• აღწერა­დახასიათებისას იყენებს სხვადასხვა ტიპის შედარებას;• იცავს პუნქტუაციისა (რთულ წინადადებაში, დიალოგის

გადმოცემისას) და მართლწერის ნორმებს;• პირობის, ალბათობის, ვარაუდის გამომხატველ წინდადებებში

იყენებს სათანადო სინტაქსურ კონსტრუქციებს;• იყენებს სუბიექტური დამოკიდებულების გამომხატველ ენობრივ­

გრამატიკულ საშუალებებს (ჩართულს, დანართს, განკერძოებულ სიტყვებსა და გამოთქმებს და სხვა).

წერის სტრატეგიები

უცხ.ს.VIII.11. მოსწავლე ფლობს და იყენებს წერის ეფექტურ სტრატეგიებს წერის პროცესის ყველა (მოსამზადებელ, ტექსტის შედგენის, ტექსტის გაუმჯობესების) ეტაპზე.

შედეგი თვალსაჩინოა, თუ მოსწავლე:• დასმული საკომუნიკაციო ამოცანის გათვალისწინებით,

მეხსიერებაში მოიძიებს საჭირო ინფორმაციას, ანუ გაააქტიურებს საჭირო ცოდნას (როგორც ენობრივს, ისე რიტორიკულსა თუ სიუჟეტთან დაკავშირებულს);

• საჭიროების შემთხვევაში, რესურსებში მოიძიებს დამატებით ინფორმაციას;

• მიმართავს გონებრივ იერიშს და ჩამოწერს ყველა იდეას, რომლებიც საწერ თემატიკასთან დაკავშირებით მოუვა აზრად;

• შეარჩევს ინფორმაციებსა და იდეებს, მოიფიქრებს, თუ როგორ დააკავშირებს მათ ერთმანეთთან, ანუ შეიმუშავებს გეგმას;

• წერს ტექსტს გეგმაზე დაფუძნებით;

18 19

• ტექსტის წერის პროცესში მუდმივად აკვირდება ნაწერს, განსჯის, რამდენად ახერხებს სათქმელის გასაგებად და თანამიმდევრულად გადმოცემას, საჭიროების შემთხვევაში შეაქვს ცვლილება ­ ახდენს გეგმის თავისებურ რეორგანიზებას, ამატებს ან აკლებს ინფორმაციას და სხვა;

• ნაწერის შესწორებისას მუდმივად ინარჩუნებს კომუნიკაციას თავის მკითხველთან, ცდილობს ადრესატის ანუ პოტენციური მკითხველის თვალთახედვით შეაფასოს, რამდენად ეფექტურად აისახა ნაწერში საკომუნიკაციო მიზანი;

• ასწორებს იმ ენობრივ და შინაარსობრივ ხარვეზებს, რომლებმაც შეიძლება მკითხველს პრობლემები შეუქმნას და გარკვეულწილად შეაფერხოს კომუნიკაცია. შესაბამისად, ამატებს ან ამოიღებს სიტყვას, წინადადებას, ტექსტის ერთ მონაკვეთს, ასწორებს გრამატიკულ ან ორთოგრაფიულ შეცდომებს;

• ცდილობს გაამდიდროს ნაშრომი ახალი ინფორმაციით, სხვაგვარად დააჯგუფოს რამდენიმე იდეა, ნაწილობრივ ან მთლიანად შეცვალოს გეგმა, სიღრმისეულად შეცვალოს ტექსტი და სხვა;

• ხარისხიანი პროდუქტის შესაქმნელად მუდმივად ითვალისწინებს შესაბამისობას ადრესატს, საკომუნიკაციო მიზანსა და ტექსტს შორის;

• აკითხებს თანაკლასელს, მისი შენიშვნების გათვალისწინებით აუმჯობესებს ნაწერს;

• გადაათეთრებს ნაწერს;• იხსენებს, სხვა საგნებში რა ტიპის სტრატეგია გამოუყენებია ტექსტის

შედგენისას, ადარებს ძველ და ახალ გამოცდილებას, გამოაქვს დასკვნები;

• მსჯელობს, რომელ სასწავლო თუ ცხოვრებისეულ სიტუაციაში შეიძლება გამოადგეს გამოყენებული სტრატეგიები.

მიმართულება: ლაპარაკიდიალოგური მეტყველებაუცხ.ს.VIII.12. მოსწავლეს შეუძლია წარმოადგინოს ზეპირი მოხსენება

(პრეზენტაცია) აქტუალური საკითხის, პრობლემის გარშემო.შედეგი თვალსაჩინოა, თუ მოსწავლე: • ასახელებს თემას;• შესავალ ნაწილში წარმოადგენს, გამოკვეთს პრობლემას;• გამოკვეთს პრობლემის გამომწვევ მიზეზებს;

• მოჰყავს ფაქტები, მაგალითები;• საუბრისას იყენებს ვიზუალურ მასალას; • საუბრობს მიზეზ­შედეგობრივ კავშირებზე;• გამოხატავს თავის დამოკიდებულებას კონკრეტული ფაქტისადმი,

მოვლენისადმი;• წარმოადგენს პრობლემის გადაჭრის გზებს;• გამოაქვს დასკვნა;• საუბრისას იცავს აზრობრივ თანამიმდევრობას;• მკაფიოდ და გასაგებად აყალიბებს აზრს.

უცხ.ს.VIII.13. მოსწავლეს შეუძლია თავი გაართვას ყოფით საკო­მუნიკაციო სიტუაციას.

შედეგი თვალსაჩინოა, თუ მოსწავლე:• მომზადების გარეშე მონაწილეობს როლურ თამაშებში, სიმულაციურ

სიტუაციებში, რომლებიც ჩვეულ ყოფით სიტუაციას ასახავს;• წინასწარი მომზადების საფუძველზე მონაწილეობს ისეთ

სიმულაციურ სიტუაციებში, რომლებიც მოულოდნელ, უჩვეულო სიტუაციას ასახავს, რომლის დროსაც საჭირო ხდება თავის გამართლება, გაპროტესტება.

მონოლოგური მეტყველება

უცხ.ს.VIII.14. მოსწავლეს შეუძლია საუბარი მისთვის საინტერესო/სასურველ თემაზე (საყვარელ გადაცემაზე, ფილმზე, გმირზე, მოგზაურობაზე და სხვა).

შედეგი თვალსაჩინოა, თუ მოსწავლე:• აკონკრეტებს საუბრის თემას;• აკეთებს მცირე რეზიუმეს წაკითხულის, ნანახის, მოსმენილის

გარშემო;• გადმოსცემს საკუთარ დამოკიდებულებას, განწყობას, თვალ საზ­

რისს;• მოსაზრების, დამოკიდებულების გადმოსცემისას გამოკვეთს მის­

თვის მნიშვნელოვან დეტალებს;• საუბრობს მომავლის გეგმებზე, სურვილებზე, ოცნებებზე.

უცხ.ს.VIII.15. მოსწავლე ფლობს და მეტყველებისას იყენებს ენობრივ­გრამატიკულ უნარ­ჩვევებს.

20 21

შედეგი თვალსაჩინოა, თუ მოსწავლე:• საკომუნიკაციო სიტუაციის შესაბამისად იყენებს ნასწავლ ენობრივ

კონსტრუქციებს, კლიშეებს, გამოთქმებს, ფორმულებს;• ინტერაქციისას სათანადოდ იყენებს ფამილარულ და თავაზიან

ფორმულებს;• იყენებს ნასწავლ ლექსიკას;• თავისუფლად იყენებს მარტივი (გაუვრცობელი, გავრცობილი) და

თანწყობილი წინადადებების სტრუქტურას;• ახერხებს ქვეწყობილი წინადადებების გამოყენებას (მაგ.,

განსაზღვრებითი დამოკიდებული წინადადება); • იყენებს სათანადო მაქვემდებარებელ კავშირებს;• იცავს სინტაქსურ მიმართებებს ნასწავლ ენობრივ კონსტრუქციებში;• სწორად იყენებს ნასწავლი ზმნების კონსტრუქციას;• თხრობისას ცდილობს მართებულად გამოიყენოს ზმნის ნასწავლი

ფორმები წარსული, ახლანდელი და მომავალი დროის გამოსახატად;• მართებულად იყენებს პოზიციის/დამოკიდებულების გამომხატველ

სიტყვებსა და ენობრივ ფორმულებს;• ამბის გადმოცემისას სწორად იყენებს მოვლენათა თანამიმდევრობის

გამომხატველ სიტყვებს (მაგ., ჯერ, შემდეგ, ბოლოს);• სათანადოდ იყენებს ირიბი ნათქვამის გამომხატველ ფორმებს; • კითხვის დასმის, თხოვნის, ბრძანების, გრძნობების გადმოცემისას

იცავს სიტყვათა რიგს და ამ მოდალობებისათვის დამახასითებელ ინტონაციას.

ლაპარაკის სტრატეგიები

უცხ.ს.VIII.16. მოსწავლე ფლობს სტრატეგიებს სამეტყველო ამოცანების ეფექტურად გადაჭრის ხელშესაწყობად და ზეპირი მეტყველების უნარის გასაუმჯობესებლად.

შედეგი თვალსაჩინოა, თუ მოსწავლე:• წინასწარ ამზადებს საჭირო რესურსს, თავს უყრის მოდელებს,

გამოთქმებს, კლიშეებს, საკვანძო სიტყვებს;• აუდიტორიის წინაშე გამოსვლამდე გადის რეპეტიციას;• გაუგებრობის შემთხვევაში ითხოვს განმარტებას, ნელა და

გარკვევით წარმოთქმას, გამეორებას;

• სიტყვის დავიწყების/არცოდნის შემთხვევაში იყენებს საკომპენსაციო საშუალებებს (მაგ.: მიმიკას, ჟესტიკულაციას, პერიფრაზირებას /აღწერს ნაგულისხმევ საგანს ან მიუთითებს, რაში გამოიყენება და სხვა);

• სამეტყველო ამოცანების გადასაჭრელად იყენებს სხვა ენებზე მიღებულ გამოცდილებას;

• აანალიზებს იმ ფაქტორებს, რომლებმაც ხელი შეუწყო წარმატების მიღწევაში ან გამოიწვია წარუმატებლობა ზეპირი გამოსვლის დროს და მასწავლებელთან ერთად ისახავს გამოსწორების გეგმას.

მიმართულება კულტურათა დიალოგი

უცხ.ს.VIII.17. მოსწავლე იჩენს ინტერესს და ავლენს ტოლერანტულ დამოკიდებულებას კულტურული თავისებურებების მიმართ.

შედეგი თვალსაჩინოა, თუ მოსწავლე:• იყენებს მედიასაშუალებებს (ტელევიზიას, ინტერნეტს, მობილურს,

და სხვა) სხვა კულტურის შესახებ ინფორმაციის შესაგროვებლად და ცოდნის გასამდიდრებლად;

• მსჯელობს ტექსტებში ასახული ფასეულობებისა და შეხედულებების შესახებ და გამოხატავს თავის დამოკიდებულებას შესაბამისი არგუმენტების მოყვანით (მაგ., ფაქტები ლიტერატურიდან, ისტო­რი იდან, პირადი გამოცდილებიდან და სხვა);

• განიხილავს ტექტში მოცემულ ინფორმაციას იმ კულტურის კონტექსტში, რომელშიც ის შეიქმნა;

• განმარტავს პერსონაჟთა ქცევის მოტივს მოცემულ გარემოში და აკეთებს პროგნოზს, როგორ მოიქცეოდა იგი განსხვავებულ სოციოკულუტურულ და კულტურულ გარემოში;

• ამოიცნობს სტერეოტიპულ შეხედულებებს, აანალიზებს და წარმოადგენს მათ წარმომშობ მიზეზებს, მაგალითების მოშვე­ლიებით ასაბუთებს მათ უსაფუძვლობას;

• აანალიზებს სიტუაციებს, რომლებშიც სოციოკულტურულ თავისე­ბურებათა გაუთვალისწინებლობის გამო წარმოიქმნება გაუგებრობა ან კონფლიქტური გარემო: ამოიცნობს და ასახელებს მიზე ზებს, განსაზღვრავს სიტუაციის განმუხტვის გზებს;

• აანალიზებს კულტურულ თავისებურებათა გაუთვალისწი ნებ­ლობით წარმოქმნილ კონფლიქტურ სიტუაციას, ამოიცნობს და

22 23

ასახელებს მიზეზებს, განსაზღვრავს კონფლიქტის მოგვარების გზებს;

• იკვლევს გარშემომყოფთა ენობრივ­კულტურული იდენტობას, აგროვებს საინტერესო მასალებს მათი წარმომავლობის, ოჯახური ისტორიის, ზნე­ჩვეულებების შესახებ.

მიმართულება: უცხოური ენის პრაქტიკული გამოყენება (მედიაცია)უცხ.ს. VIII.18. მოსწავლეს შეუძლია თარგმნოს უცხოენოვანი წყაროები/

ტექსტები ან დაამუშაოს ისინი სხვა დაინტერესებულ პირთათვის (მაგ., თანაგუნდელისთვის) ან შემდგომი გამოყენებისათვის.

შედეგი თვალსაჩინოა, თუ მოსწავლე:• აკეთებს უცხოენოვანი ტექსტის სქემატურ ჩანაწერებს და მასზე

დაყრდნობით სწავლების ენაზე ზეპირად გადმოსცემს ტექსტის მოკლე შინაარსს;

• წერს ტექსტის რეზიუმეს სწავლების ენაზე (ტექსტს ყოფს აზრობრივ მონაკვეთებად, აზრობრივი მონაკვეთები დაჰყავს ძირითად აზრამდე და ნათლად გადმოსცემს მას);

• ადგენს კონსპექტს (გამოყოფს მნიშვნელოვან ინფორმაციას, ამზადებს სქემატურ ჩანაწერს და მასზე დაყრდნობით საკუთარი სიტყვებით გადმოსცემს ინფორმაციას);

• წერილობით/ზეპირად თარგმნის არამხატვრულ ტექსტებს (რე­ზიუ მეს, სტატიას, მიმოხილვა, ინსტრუქცია და სხვა);

• თარგმნის მხატვრული ლიტერატურის პროზაულ თუ პოეტურ ნიმუშებს მშობლიურ ენაზე.

ЦЕЛИ И зАДАЧИ УЧЕбНИКА«РУссКИй ЯзыК», VIIIУРоВЕНь. В Министерстве Образования и Науки Грузии разработаны и готовы

к применению 8 уровней (базовый и средний) Стандарта изучения иностранных

языков.Каждый последующий уровень основан на предыдущем.Данный учебник соответствует VIII уровню – ს. VIII.В учебнике Русский язык ს. VIII. представлены все направления,

предусмотренные стандартом: чтение, письмо, говорение, слушание, диалог культур, умение учиться, практическое применение языка. Учи-тывая системность и последовательность изучения языка в предыдущие годы, а также то, что для сдачи единого национального экзамена аби-туриенты могут выбрать русский язык как иностранный, авторы реши-ли в учебнике Русский язык ს. VIII. сделать приоритетными чтение, письмо, говорение и практическое применение русского яэыка. Данный учебник содержит все типы экзаменационных заданий, развивает и за-крепляет навыки письма, создания эссе, деловых документов.

Следует отметить, что учебники VII, VIII уровней значительно от-личаются от предыдущих.Они представляют собой новый уровень, бо-лее сложный, где большое внимание уделяется стилистике.

В учебнике содержатся дифференцированные задания для сильных и слабых учеников.

Целью настоящего учебника является обучение русскому языку с помощью интерактивных методов.

Содержание учебника направлено на:1. обучение слушанию:– научить полностью и детально понимать разного типа прослу-

шанные аудиозаписи на актуальную или интересующую ученика тему

24 25

(познавательные программы, документальный фильм, тележурнал, дис-куссию);

– научить выбирать нужную стратегию для понимания незнакомых слов и выражений (контекст, интуиция, коммуникативная ситуация), для осмысления содержания текста;

– научить определять тип, тему, характер текста;– научить извлекать из текста необходимую информацию.

2. обучение чтению:– научить читать, правильно понимать и анализировать образова-

тельный текст (научно-популярную статью, эссе, газетную публика-цию);

– научить читать, понимать и анализировать художественный текст (рассказ, новеллу, поэзию, отрывок из современной прозы);

– научить анализировать текст;– использовать стратегии для глубокого изучения текста, – развивать технику чтения (первичное, углублённое, по ролям, чте-

ние с паузами, аналитическое и т. д.), – развивать навык работы над словарём, научить составлять инди-

видуальный мини-словарь;– научить правильно понимать предложенный текст: содержание

(факты и их последовательность), сюжетную линию и героев (главных и второстепенных)

– научить извлекать из текста нужную для разработки (написание характеристик, «портретов», небольших сочинений) информацию;

– научить делить текст на логически завершённые части;– научить определять ступени развития сюжета (завязка, развитие

действия, кульминация , развязка);– научить различать типы речи: повествование, описание, рассуж-

дение;– научить определять в тексте точку зрения (автора, героев), мнения

и находить связанные с ними аргументы;– научить схематическим записям для дифференциации информа-

ции и её дальнейшей разработки.

3. обучение письму:– научить писать текст на актуальную тему (эссе);– научить организации работы над эссе;– научить, опираясь на структуру эссе, создать план работы и писать

по плану;– научить использовать языковые и грамматические базовые навы-

ки письма;– научить использовать эффективные стратегии письма;– научить использовать изученную лексику и грамматические кон-

струкции для правильной передачи мысли при выполнении письменных заданий;

– научить связывать работу над письменной речью с работой над чтением и устной речью;

– научить излагать в письменной форме собственное мнение по конкретной проблеме на основе тщательно проработанного текстового материала;

– научить писать небольшую тему (характеристика, «портрет» героя и т.д.) по составленному плану;

– научить писать статью на тщательно проработанную тему по предложенной структуре;

– научить писать финал изученного художественного произведения и небольшой рассказ по составленному плану;

– научить писать сценарий по рассказу;– научить оценивать письменную работу других учеников по опре-

делённым критериям.

4. обучение говорению:– научить участвовать в интеракции на заданную тему, выражая

эмоции и собственное мнение;– научить поддерживать беседу на интересующую тему в игровых

или реальных ситуациях, используя тематическую лексику и лексико-грамматические конструкции;

– научить делать презентации на актуальную тему, используя всю необходимую лексику, а также изученные лексико-грамматические кон-струкции;

26 27

– обрабатывать их для дальнейшего применения.Для осуществления проектов разного типа необходимо развитие

следующих умений:– составлять критерии для создания того или иного проекта;– мобилизовывать все необходимые для каждого конкретного про-

екта навыки и использовать их для решения поставленных задач;– самостоятельно планировать работу, определять и распределять

функции между членами группы;– находить, выбирать и использовать нужную для каждого конкрет-

ного случая информацию;– выбирать форму презентации для каждого конкретного проекта;– осуществлять окончательную версию проекта и представлять его

в классе.

соДЕРЖАНИЕ УЧЕбНИКА.

Учебник «Русский язык» VIII УРоВЕНь для грузинских школ со-стоит из следующих тем:

1. «Я к вам пишу – чего же боле?…» (11 часов)2. «В числе погибших быть не желаю» (13 часов) 3. «Человек только воображает, что беспредельно властвует над ве-

щами.» (13 часов)4. «Это было, когда улыбался только мертвый, спокойствию рад.»

(13 часов)5. СМИ (10 часов)6. О’Генри «Персики» (12 часов)

Каждая из предложенных тем учебника включает в себя лексичеси-кие, грамматические задания и упражнения, при отборе которых авторы руководствовались Государственным Стандартом.

Грамматический и лексический материал становится доступным ученикам, благодаря наглядным таблицам и схемам, сопровождающим задания и упражнения разного типа. Они служат выработке умения ис-пользовать в речи и на письме изучаемые грамматические формы и кон-струкции, как на уровне предложения, так и на уровне текста.

– научить использовать в речи базовые языковые и грамматические навыки;

– научить использовать эффективные речевые стратегии.– научить связно пересказывать прочитанный текст и анализировать

его;– научить высказывать собственное мнение об увиденном, услы-

шанном или прочитанном и аргументировать его;– научить оценивать факты, явления, героев;– научить самостоятельно и обоснованно делать выбор (между пер-

сонажами или точками зрения);– научить правильно выражать эмоции и настроение во время ана-

лиза произведения;– научить высказываться во время обсуждения, обмена мнениями,

дискуссии, оценки поступков и мировоззрения героев изученных про-изведений.

5.Диалог культур:– развить толерантное отношение к культуре, традициям и обычаям

страны изучаемого языка;– вызвать интерес учеников к социокультурным особенностям жиз-

ни российских сверстников, находя сходство с грузинскими подростка-ми;

– вызвать интерес учеников к русской литературе (классике и со-временной).

6. Практическое применение русского языкасвязано с постановкой и стремлением к достижению вполне опре-

делённой цели;– воспитать человека, способного общаться и сотрудничать с граж-

данами – носителями разных культурно-языковых традиций.Ученик– может использовать его в образовательных целях (писать статью,

эссе, создавать проекты различного типа и т. д.), – переводить иностранные источники, тексты,

28 29

В учебник вошли адаптированные авторами учебника фрагменты из произведений русских писателей и поэтов, тексты, содержащие инфор-мацию о разных странах, их истории и достопримечательностях, а так-же о проблемах подростков. В учебнике много литературных и позна-вательных текстов. Это служит выработке толерантности, возможности адаптироваться в иноязычной среде, а также росту коммуникативной и культурной компетенции.

Дотекстовые задания направлены на предварительную разработку определённых грамматических, лексических или тематических единиц, а также языковых моделей, которые в дальнейшем употребляются в тек-сте. А послетекстовые – разработке и закреплению данного материала.

Текстовые задания направлены на выработку следующих умений:– понимать и проникать в содержание текста с помощью аудирова-

ния и заданий разного типа на чтение;– выделять главную и второстепенную информацию, персонажей и

их действия;– восстановить в логической последовательности абзацы текста (по

заданному плану или без него);– озаглавить отдельные части текста по содержанию или конкрет-

ной проблематике;– связно и последовательно пересказать текст, используя изученные

грамматические конструкции и новые лексические единицы;– выражать собственное мнение, аргументируя его;– участвовать в работе в группах или в парах по принципу сотруд-

ничества;– самостоятельно планировать работу над проектом, распределяя

функции между членами группы;– выбрав соответствующую форму, делать презентации;– использовать все приобретённые навыки для успешного решения

поставленных задач;– писать небольшие темы, или эссе, максимально используя изучен-

ный лексико-грамматический материл, а так же навыки письма; – объективно оценивать работу других групп;– объективно оценивать степень усвоения предложенного в каждой

теме материала.

Определённый тип заданий (восстановление структуры текста, на-писание небольших тем и эссе, составление характеристик и т.д.) на-правлен на выработку как коммуникативных, так и навыков письма и говорения.

Учебник, построенный на данном принципе, основанный на сле-дующих направлениях – слушание, говорение, письмо, чтение, умение учиться, диалог культур и практическое применение иностранного язы-ка – позволит, по мнению авторов, достичь поставленных Государствен-ным Стандартом целей.

УЧЕбНый МАТЕРИАЛКаждая тема учебника «Русский язык» VIII уровня логически свя-

зана с предыдущей, содержит тексты (отрывок из произведения, сти-хотворение, газетная статья, биография, познавательный текст и т.д.), грамматический материал, лексические задания, различные рубрики, таблицы оценки, контрольные и проверочные задания.

Ученики учатся правильно формулировать вопросы, выполнять упражнения по образцу.

При отборе грамматического материала учитывался принцип ком-муникативной необходимости. В учебнике разрабатывается следующий грамматический материал:

1. Многочлен. Виды подчинения.2. Знаки препинания в многочленах.3. Односоставные предложения (Безличные предложения. Назыв-

ные предложения. Определенно-личные предложения. Неопределенно-личные предложения. Обобщенно-личные предложения.).

4. Определение.Согласованные и несогласованные определения.5. Обособленные определения.6. Обстоятельство.7. Обособление уточняющих обстоятельств места и времени.8. Обособленные обстоятельства.

Упор делается на синтаксическую синонимию.

30 31

ЛЕКсИЧЕсКИЕ зАДАНИЯПодберите к словам антонимы из текста.Вставьте слова из предыдущего задания в нужной форме. Найдите в тексте выражения, близкие по смыслу данным.Вставьте в предложения подходящие по смыслу выражения из ру-

брики «Поясните фразы» .Соедините схожие по смыслу слова и выражения.Соедините близкие по значению слова.Подберите и вставьте в предложения подходящие по смыслу слова. Скажите и запишите по-другому.Подумайте и подберите к словам подходящие в прямом и перенос-

ном смысле слова. Запишите словосочетания в нужной форме. Исполь-зуйте …

Найдите в тексте схожие по смыслу слова и выражения. Припишите к ним антонимы. Сделайте по образцу.

Подберите к фразам из левого столбика соответствующее слово из правого столбика.

Рубрики, представленные в учебнике.1. Рубрики, направленные на развитие навыка чтения и понима-

ние текстового материала:Читаем. Поясните. составьте вопросы самостоятельно. ответь-

те на вопросы. Доказываем факты. Подтвердите текстом! Это ин-тересно!

2. Рубрики, направленные на говорение:

Поговорите в классе. Готовимся к пересказу. Пересказываем текст! Подумайте и ответьте! Подумайте и скажите! Думаем! об-суждаем! обсудим! обсудите..., объясните Расскажите! Рассказы-ваем. Выразите своё мнение! Ваше мнение. Обмен мнениями

Выражаем позицию. Информация к размышлению.Аргументируйте! Думайте, отвечайте, аргументируйте! Первое впечатление.Ваше впечатление. Ваши предположения.

3. Рубрики, направленные на письмо:Пишем! Пишем эссе! Проект.создаём проект. Проект-акция

4. Рубрики, направленные на напоминание уже изученного или ос-воение нового грамматического материала:

Вспомните! запомните! Внимание! Пишите так!

5. Рубрики, направленные на использование изученного тематиче-ского материала в процессе сотрудничества друг с другом:

Работа в группах. Работа в парах. Мозговой штурм. Ролевая игра.

6. Рубрики, направленные на слушание:

слушаем. Прослушайте текст и … .Рубрика КОНТРОЛЬНОЕ ЗАДАНИЕ является суммирующим, за-

вершает тему или её определённый этап, помогает учителю понять, до-стигнута ли каждым учеником намеченная цель.

Рубрика ПРОВЕРОЧНЫЕ ЗАДАНИЯ служит проверке освоения лексико-грамматического материала, предложенного в учебнике.

32 33

НЕКоТоРыЕ сТРАТЕГИИ, ИсПоЛьзУЕМыЕПРИ ПРоВЕДЕНИИ ИНТЕРАКТИВНых УРоКоВ

РАбоТА В ГРУППАх.Ученики должны привыкнуть к рациональному использованию

времени, распределению функций. Работа в группах помогает им раз-вивать эти навыки. Это также способствует развитию сотрудничества. Работая в группе, ученики учатся слушать друг друга, прислушиваться к мнению сверстников, оценивать и критически мыслить. Они привыкают высказывать и обоснованно отстаивать свою точку зрения.

Как работать в группах:1. Класс делится на группы по 4-6 человек. (2-3 мин.)2. Ученикам предлагается общее задание. (2 мин.)3. Группа работает над предложенным заданием.4. Работа в группе не позволяет подавлять мнение членов группы,

она должна протекать без конфликта.5. Работает каждый ученик.6. Работа выполняется на отдельном листе.7. Время для выполнения задания ограничено (10-15минут).8. Дисциплина в группе должна быть высокой. Группа, в которой

ученики не сотрудничают, прекращает работу.9. Необходимо, чтобы каждая группа работала за одним столом.Во время групповой работы, педагог занимает пассивную позицию.

Он может направлять работу в нужное русло и наблюдать, но у учеников не должно создаваться впечатление, что их проверяют. До конца работы педагог остается нейтральным.

Разделение на группы может происходить по-разному:а) ученики с разными способностями;б) с учетом дружеских отношений;в) сформировать группу целиком из мальчиков или девочек;г) по принципу случайности.

Последнее деление приучает к взаимоотношению с разными пар-тнерами.

Деление на группы должно занять не более 2-3 минут.Желательно, чтобы группа сама выбрала ученика – презентатора.

Учитель определяет время для презентации (по 5 – 10 мин. каждой группе).

Чаще всего конфликты в группах происходят из-за разного характе-ра и темперамента учеников. Педагог не должен допустить конфликта.

Педагог должен определить форму оценки работ. Желательно, что-бы ученики сами оценили работу других групп.

Педагог заранее определяет как общее время работы, так и время для выполнения задания, проведения презентации и оценки.

ДИсКУссИЯ В КЛАссЕ.Дискуссия в классе эффективна. Она развивает навыки активного

участия и высказывания собственного мнения. Необходимо привить детям культуру проведения дискуссии. Ученики должны подчиняться следующим правилам:

1 Поднять руку, когда хочешь высказаться.2. Один говорит, другие слушают.3. Не прерывать говорящего.4. Не смеяться над мнением другого.5. Не быть пассивным.Ограниченный лексический запас не позволяет ученикам развязать

полноценную дискуссию, однако, надо научить их не стесняться выска-зывать свое мнение.

Дискуссия начинается с постановки проблемы, ознакомления со стихотворением или рассказом. Учитель задает вопросы: Что? Как? По-чему?

Ход дискуссии:1. Каждый ученик должен выступить.2. Каждое высказывание обсуждается3. Мнение каждого приемлемо.Педагог должен следить за ходом дискуссии и направлять в нужное

русло. Она должна служить достижению заранее намеченной цели.

34 35

Дискуссию в классе можно провести, завершая тему.

МозГоВой шТУРМ.Мозговой штурм требует активности каждого ученика и позволяет

совместно решить общую проблему.Педагог сам выбирает тему и пишет ее на доске. Вопрос должен

быть четким и ясным. Каждый ученик высказывает свое мнение (добро-вольно). В это время недопустимы полемика или критика. Обсуждение происходит по окончании данного этапа. Важно не качество, а количе-ство идей. Все идеи записываются на доске. Ученикам дается время на обдумывание. После чего педагог и ученики обсуждают каждую идею, группируя схожие друг с другом мнения и выделяя противоречащие.

Педагог помогает ученикам прийти к логическому завершению моз-гового штурма.

РоЛЕВАЯ ИГРАРолевая игра служит оживлению урока и дает возможность проник-

новения в содержание текста, закрепления коммуникативной лексики. Во время небольшого импровизированного представления ученики должны творчески подойти к своим ролям. Педагог внимательно следит как за распределением ролей, так и за ходом игры в целом.

Данной возрастной группе ролевая игра дает возможность углу-биться в конкретную ситуацию, придав ей форму сюжета. И, главное, максимально использовать изученный лексический и грамматический материал.

ЧТЕНИЕ с ПАУзАМИМатериалом для использования данного приема служит повество-

вательный текст. Непременное условие – найти оптимальный момент в тексте для остановки.

Первая остановка. На данной стадии на основе лишь заглавия тек-ста и информации об авторе ученики должны предположить, о чем бу-дет текст.

Вторая остановка. Здесь, познакомившись с частью текста, учени-ки уточняют свое представление о материале. Обязателен вопрос: «Что будет дальше и почему?»

Третья остановка. Заключительная беседа. На этой стадии текст опять представляет единое целое. Формы работы могут быть различ-ными: письмо, дискуссия, совместный поиск, тезисы, выбор пословиц, творческие работы.

Такая работа с текстом развивает умение анализировать текст, вы-являть связь отдельных элементов (темы, образы, способы выражения авторской позиции), развивает умение выражать свои мысли, учит по-ниманию и осмыслению.

ДЕРЕВо ПРЕДсКАзАНИйПрием «Дерево предсказаний» заимствован у американского учите-

ля Дж. Белланса, работающего с художественным текстом. В оригинале этот прием помогает строить предположения по поводу развития сю-жетной линии в рассказе, повести. Правила работы с данным приемом таковы: ствол дерева – тема, ветви – предположения, что будет дальше. И, наконец, «листья» – обоснование этих предположений, аргументы в пользу того или иного мнения.

ТАбЛИЦА-сИНТЕзНа начальном этапе изучения текста (чтение текста), ученикам пред-

лагается подобрать ключевые слова, фразы, которые, как им кажется, могут быть опорными в тексте, предлагаемом для изучения. Учащиеся самостоятельно (или в группе) заполняют таблицу после прочтения или слушания текста.

КЛЮЧЕВЫЕ СЛОВА

(СЛО ВОСОЧЕТА-НИЯ) И ВЫРАЖЕ-

НИЯ

ИНФОРМАЦИЯ, ДОПОЛНЯЮЩАЯ

КЛЮЧЕВЫЕ СЛОВА И

ВЫРАЖЕНИЯ

ПОЧЕМУ ЭТА ЦИТАТА ВАЖНА

ДЛЯ МЕНЯ

36

Типы заданий по развитию навыков и умений соответственно уровню ს. VIII.

Все лексические и грамматические задания, входящие в учебник, служат развитию навыков и умений по всем направлениям стандарта.

Диалог культур – это направление стандарта разрабатывается практически во всём учебнике.

Учебный материал (учебник+тетрадь) содержит немногим более 72 уроков. На примере данных в учительской книге сценариев, педагог может рассчитывать, сколько уроков входит в каждую тему. КАРТА И соДЕРЖАНИЕ УЧЕбНИКА

В сооТВЕТсТВИИ со сТАНДАРТоМ

38 39

ТемаЛексико-грам.кон-струкции

Лексика Грамматика Тексты на ауди-рование Тексты на чтение

соответствие результатамстандарта

1 2 3 4 5 6 71. «Я к вам пишу – чего же боле?...»

Словарь:Доля,глушь,укор.Пояснитеговорят, вы нелюдим; рады простодушно; глушь забытого селенья; по сердцу я нашла бы друга

«Письмо Наполеона Жозефине»

«Письмо А. С. Пушкина Н.Гончаровой», «Письмо И.Тургенева Полине Виардо», «Письмо Татьяны к Онегину», SMS или письмо?

Направление аудирование ს.VIII.1, ს.VIII2.Направление чтение – ს.VIII.3, ს.VIII.4, ს.VIII.5, ს.VIII.6, ს.VIII.7.Направление письмо – ს.VIII.10, ს.VIII.11.Направление говорение – ს.VIII. 12, ს.VIII.13, ს.VIII.15, ს.VIII.16. Направление диалог культур – ს.VIII.17.Направление практическое применение – ს.VIII.18.

2. “В числе погибших быть не желаю”

Словарь: ломка», «завязать» , ООН. Поясните Возрастная группа; легенды о наркотиках.

Многочлен.Виды подчиненияЗнаки препинания в многочленах.Односоставные предложения.Безличные предложения.Назывные предложения.Определенно – личные предложения.Неопределенно – личные предложения.Обобщенно – личные предложения.

«Вся правда о наркотиках».

«Мифы о наркотиках».«Вся правда о наркотиках». Отрывки из рассказа М.Булгакова «Морфий»

Направление аудирование ს.VIII.1, ს.VIII2.Направление чтение – ს.VIII.4, ს.VIII.5, ს.VIII.6, ს.VIII.7.Направление письмо – ს.VIII.8, ს.VIII.10, ს.VIII.11.Направление говорение – ს.VIII.12, ს.VIII.13, ს.VIII.15, ს.VIII.16. Направление диалог культур – ს.VIII.17.Направление практическое применение – ს.VIII.18.

40 41

1 2 3 4 5 6 73. «Чело век только вообр-ажа ет, что бес предельно властвует над ве щами.»

Словарь: постигать ,упорно,трафарет.Поясните вбить в мозги; единое мышление; человеки – трафареты

Определение.Согласованные и несогласованные определения. Обособленные определения.

Э.Асадов «Модные люди».«Жизнь и воротник»(По рассказу Надежды Тэффи)

Направление чтение – ს.VIII.5, ს.VIII.6, ს.VIII.7.Направление письмо – ს.VIII.8, ს.VIII.10, ს.VIII.11.Направление говорение – ს.VIII.12, ს.VIII.13, ს.VIII.15, ს.VIII.16. Направление диалог культур – ს.VIII.17.Направление практическое применение ს.VIII.18.

4. «Это было, когда улыбался только мертвый, споко йствию рад.»

Словарь: стаж, право, расстрел.Поясните:классовый враг, сельское хозяйство, несовершен нолетний.

Обстоятельство Депортация народов».

Общая информация о репрессиях в России и СССР. Что же такое тота-литарный режим?А.Ахматова. Био-графическая справкаА.Ахматова «Рек-вием» (отрывки из поэмы)

Направление аудирование ს.VIII.1, ს.VIII2.Направление чтение – ს.VIII.4, ს.VIII.5, ს.VIII.6, ს.VIII.7.Направление письмо – ს.VIII.8, ს.VIII.10, ს.VIII.11.Направление говорение – ს.VIII.12, ს.VIII.13, ს.VIII.15, ს.VIII.16. Направление диалог культур – ს.VIII.17.Направление практическое применение – ს.VIII.18.

5. СМИ Словарь:текущий,бурный,насилие.Поясните заложило основу,текущие события, прочно обосновались.

Обособление уточняющих обстоятельств места и времени.

« Возни-кновение пер иоди-ческих изданий»

СМИ.Влияние средств массовой информации. Телевидение – за и против.

Направление аудирование – ს.VIII.1, ს.VIII2.Направление чтение – ს.VIII.4, ს.VIII.6, ს.VIII.7.Направление письмо – ს.VIII.10, ს.VIII.11.Направление говорение – ს.VIII.12, ს.VIII.13, ს.VIII.15, ს.VIII.16. Направление диалог культур – ს.VIII.17.Направление практическое применение – ს.VIII.18.

42 43

1 2 3 4 5 6 76. «Благословенна будь, новобрачная!»

Словарь:парят, оттенок, купидон.Поясните разгорелся аппетит; заморский гостинец; презрительный взгляд.

обособленные обстоятельства

о’Генри «Персики».

Направление чтение – ს.VIII.5, ს.VIII.6, ს.VIII.7.Направление письмо – ს.VIII.10, ს.VIII.11.Направление говорение – ს.VIII.12, ს.VIII.13, ს.VIII.15, ს.VIII.16. Направление диалог культур – ს.VIII.17.Направление практическое применение – ს.VIII.18.