Бїгінгі нґмірде:«Шыєыс» наєыз əскери ќимыл алаѕына айналды

5-бетСабаќтастыќ

9-бетАдам əлеуеті:уаќыт жəне мїмкіндік

10-бетБиыл киік ќатыгездікті кґтермес

12-бет

№38 (28766)26 АҚПАН

ЖҰМА2016 ЖЫЛ

Қазақстан Республикасының ЗаңыБір тараптан Еуразиялыќ экономикалыќ одаќ пен

оєан мїше мемлекеттер жəне екінші тараптан Вьетнам Социалистік Республикасы арасындаєы

еркін сауда туралы келісімді ратификациялау туралы2015 жылғы 29 мамырда Бурабайда жасалған Бір тараптан Еуразиялық

экономикалық одақ пен оған мүше мемлекеттер жəне екінші тараптан Вьетнам Социалистік Республикасы арасындағы еркін сауда туралы келісім ратификациялансын.

Қазақстан Республикасының Президенті Н.НАЗАРБАЕВ

Астана, Ақорда, 2016 жылғы 24 ақпан. № 461-V ҚРЗ

Қазақстан Республикасының Заңы Ќазаќстан Республикасы мен Ўлыбритания жəне

Солтїстік Ирландия Ќўрама Корольдігі арасындаєы ќылмыстыќ істер бойынша ґзара ќўќыќтыќ кґмек

туралы шартты ратификациялау туралы2015 жылғы 3 қарашада Лондонда жасалған Қазақстан Республикасы

мен Ұлыбритания жəне Солтүстік Ирландия Құрама Корольдігі арасындағы қылмыстық істер бойынша өзара құқықтық көмек туралы шарт ратификациялансын.

Қазақстан Республикасының Президенті Н.НАЗАРБАЕВ

Астана, Ақорда, 2016 жылғы 24 ақпан. № 460-V ҚРЗ

Сонау да сонау əлімсақтан, ғұн-сақтан тамыр тартқан түп-тегімізді түгел шо-лып өткенде бекзат бабалардың, абзал аналардың ұрпағы екеніміз көңілге шуақ құяды. Көне қытай дереккөздерінде, араб жəне Еуропа жиһанкездерінің жазбала-рында да Ұлы Даланы айдыны кең, ай-быны зор, алау жүректі халықтың ме-кендеп жатқаны айтылады. Бауырлас қырғыздың əлемдік эпосы «Манасында» да қазақтың ақ пейілі мен батырлығы та-лай-талай жылы лебізді жыр шумақтарына арқау болғанын білеміз. Қазақ өміріне, халқымыздың көне махаббат жырла-рына орыстың ұлы ақыны А.Пушкин қызығушылық танытса, поляктың үлкен ақыны Г.Зелинский «Қазақ» атты кере-мет дастан жазған. Əлбетте, одан бергі ғасырлардың жүзінде халқымыздың қадір-қасиеті, ізгілік-мейірімі, ерлігі мен өрлігі,

салт-дəстүрі хақында өзге ұлттар өкілдері тарапынан жазылған өлең-жырлар, поэма-лар, басқа да көркем туындылар том-том кітаптарға жүк болғаны да анық.

Əрине, соның бəрі халқымыздың жақсылығынан. Тар кезде де, құдайға шүкір, бүгінгідей бар кезде де қазақ ешкімге «əй, кəпір» атанған емес. Əрқашан «Адамзаттың бəрін сүй, бауырым деп» деген хакім Абайдың қағидасынан тай-мады. Өзі де тауқымет тарта жүре, зобалаң заманда бастарына қиын-қыстау іс түскен қиямет тағдырлы ондаған халықтарды күннен шашыраған нұр бейнелі алып шаңырағының астында паналатты, жанының дарқандығына саялатты, жарты нанын бөліп жеді. Сол пейіліне сай, Қазақ Елі Тəуелсіздік алғанда Қазақстанды мекендеп жатқан он сан этностар мен ұлыстар қазақтармен

бірге қуанды. Одан беріде Елбасының салиқалы саясатының арқасында еліміз тұрақтылық пен тыныштық айлағына, жайлылық пен бірлік мекеніне, құт-берекенің өрісіне, бауырмалдық пен бақуаттылықтың кенішіне айналды. Сол үшін де дарқан жүректі, ізгі тілекті, бар-шаны бауыр санаған шапағатшыл да ша-рапатшыл ел иесі, жер иесі қазақ халқына айтылар алғыс та телегей-теңіз. Мемлекет басшысының 1 наурызды Алғыс айту күні деп жариялауы осындай ақ тілектердің арнасын ағытып жібергендей. Олай бол-са, қазақстандық чешен ақыны Зинаида ЧУМАКОВАНЫҢ өзінің туған Отаны Қазақстанға, қазақ халқына арнаған шашу жырларына зер салыңыздар, құрметті оқырман.–––––––––––––––––(Өлеңдер топтамасын 5-беттен оқисыздар).

Достық дастаны

Сонау да сонау əлімсақтан, ғұн-сақтан салт-дəстүрі хақында өзге ұлттар өкілдері бірге қуанды. Одан беріде Елбасының

Достық дастаны

Алєысымды айтамын, Ќазаќ Елі!

Фарида БЫҚАЙ,«Егемен Қазақстан».

Облыстағы өндірісті Ақсу қаласының өнеркəсіп секторын «Еуразиялық энергетикалық кор-порация» АҚ, «Ферроқорытпа зауы ты» АҚ құрайды. Қалада 70 мың халық тұрады. Қалалық əк імд ікте əлеуметт ік пой-ыз қонақтарының қатысуымен дөңгелек үстел басында ұлтаралық

келісім, елдегі тұрақтылық, өр кен-деу, тəуелсіздік талаптары аясын-да əңгімелесу өтті. Дөңгелек үстел басында еліміздегі Неміс қауым-дастығының төрағасы Алек-сандр Дедерер, «Мəңгілік Ел» ма мандандырылған əлеу мет тік пойызының жетекшісі Рус лан Барбасов сөз сөйлеп, бұл са пар-дың мəн-мақсатына тоқталды.

(Соңы 6-бетте).

«Мəѕгілік Ел» пойызы – Аќсуда

Астанадан 15 ақпанда ел Тəуелсіздігінің 25 жылдығына орай сапарға шыққан «Мəңгілік Ел» əлеуметтік пойызы Өскемен мен Семейді аралап, Кереку өңіріне атбасын тіреген еді. Сапарлатып келе жатқан əлеуметтік пойызды əуелі Ақсу қаласының əкімдігі, Қазақстан халқы Ассамблеясы мен қоғамдық ұйымдардың өкілдері, жергілікті жастар бастап, қала тұрғындары қарсы алды.

Өз өніміңді шығар, өз өніміңді тұтын. Сонда жатқа қарап жалтаңдамайсың, өзгеден күтіп елеңдемейсің. Бүгінгі нарықтық кезеңнің талабы осы, дағдарысқа қарсы тұрудың қалқаны да осы. Сондықтан, Мемлекет басшысы отандық өнім мəселесіне айрықша назар аударып, қолдау көрсетіп келеді. Осы тұрғыда ауыз су тапшылығы бар Маңғыстау өңірінде жаңалықты жайттың ха-бары бар, ол – Маңғыстау облысының Маңғыстау ауданында минералды су шығаратын жаңа нысан ашылуға жақын.

Өзгеріс өлшемі – өндіріс

Тəуелсіздік-25

Ґѕірдегі отандыќ ґнім● Сайлау – саясат сынағы

Тасќынєа тосќын ќою ќажет

Кеше Үкімет үйінде Пре мьер-Министрдің бі-рінші орынбасары Ба қыт-жан Сағынтаев орта лық жəне жергілікті атқа ру органдарының 2016 жыл-дың су тасқыны кезеңіне дайындығы мəселелері бойынша селекторлық кеңес өткізді, деп хабарла-ды Премьер-Министрдің баспасөз қызметі.

Қазіргі уақытта рес пуб-ликаның су қоймаларында күзгі су тасқынын өткізу үшін сыйымдылық мүм кін діктері бар. Су тасқынының алдын алу жəне жою үшін ЖЖМ, инерт ті мате риалдар қоры дайын дал-ды, елді мекендерде қар шы -ғару жұмыс тары жүргі зілуде.

Тасқын суларды гидротех-ни калық ғимараттардан апат-сыз өткізу, өзендер бассейн-дері учас келерінде алдын алу іс-шараларын жүргізу мақса-тын да тасқынға қарсы тиесілі комиссия құрылды.

Қарағанды, Ақмола жəне басқа да облыстар су тасқы ны-нан зардап шеккен 2015 жылғы наурыз-сəуір оқиғаларының қайталануына жол бермеу үшін барлық қажетті шаралар-ды қабылдау қажет, деп атап өтті Бақытжан Сағынтаев.

Осыған байланысты Пре-мьер-Министрдің бірінші орын басары өңір əкімдіктеріне орта лық мемлекеттік орган дар-мен бірлесіп тасқын жағ дайына күн сайынғы монито ринг пен бақылау жүргі зуді, арнайы жəне инже нер лік техника-ны тасқын қаупі бар жерлер-ге жақын шоғыр лан дыруды, көп ір лерд і , арық-канал жүйе лерін, өзен ар наларын, гидротех ни ка лық ғимараттар мен қорға ныс бөгет терін қар суы мен тас қын сулардың үлкен көле мін өткізуге дайындау-ды, халықпен елді мекендерді су басып қалу қаупі төнген жағдай да мінез-құлық ережесі бойын ша түсінік жұмыстарын жүр гізу ісін ұйымдастыруды тапсырды.

Лəйла ЕДІЛҚЫЗЫ,«Егемен Қазақстан».

«Zakon.kz» ақпараттық пор-талының бас редакторы Қайрат Шайхиев: «Еліміз маңызды сая си оқиғаның қарсаңында тұрғанын білесіздер. 20 наурыз күні Қазақстанда Парламент Мəжілісі мен барлық деңгейдегі мəслихаттар депутаттарының сайлаулары өтеді. Бүгінде үгіт-насихат іс-шаралары баста-лып кетті. Осыған байланысты «Zakon.kz» ақпараттық порта-лы алдағы сайлауға жəне оның өткізілу барысына баға беру үдерісіне қатысу туралы шешім қабылдады. Біз өзімізге серіктес ретінде «Қоғамдық келісім» зерттеу институтын таңдадық», – дей келе, электоратты кезең

барысында сайлаушылар ара-сында сауалдама жүргізілетінін, бұл ел тұрғындарының сайлауға, саяси науқанға қатысып отырған үміткерлерге қатысты хабардар болып, ақпарат алуына мүмкіндік беретінін жеткізді.

«Қоғамдық келісім» зерттеу институтының атқарушы дирек-торы Айгүл Сəдуақасова да елде маңызды саяси науқанның жүріп жатқанына тоқталды. «20 наурыз күні «Қоғамдық пікір» зерттеу институты өзінің зерттеу-сарап-тау жұмыстарын ұйымдастырып, сайлау учаскелерінен шыққан сайлаушылар арасында сауалдама жүргізеді. Бұл – жалпы стандарт-ты əдіс. Қазақстанда ғана емес, барлық елде де осындай тəжірибе бар. Осы зерттеу əдісі бойынша əрбір бесінші сайлаушы сайлау

учаскесінен белгілі бір кандидатқа дауыс беріп шыққаннан кейін ар-найы сауалдамаға қатысып, жауап береді. Оған Қазақстан бойынша барлық облыстар жəне Астана мен Алматы қалаларының сай-лаушылары қамтылады. Соның ішінде еліміз бойынша 110 сайлау учаскесін қамтуды көздеп отыр-мыз», – деді ол.

Сондай-ақ, олардың ара-сында облыс орталықтары мен Астана жəне Алматы қалаларынан 56 сайлау учаскесі , шағын қалалардан 28 сайлау учаскесі, сонымен қатар, ауылдық округ-терден 26 сайлау учаскесі іріктеліп алынғанын айтты. Ал зерттеу-ге қатысу үшін Қазақстанның барлық өңірінен 200-ге жуық сұхбаттасушы қамтылмақ екен. «Негізгі қорытындылар жалпыла-ма түрде заңмен бекітілген ереже-лерге сəйкес, сол күннің соңында ғана беріледі. БАҚ үшін 21 нау-рыз күнгі түнгі сағат 00.00-де сауалдаманың қорытындысы ар-найы айтылатын болады», – деді Ə. Сəдуақасова.

АСТАНА.

Кездесу барысында халықаралық ЭКСПО-2017 көрмесін өткізуге дайындық барысы талқыланды.

Қазақстан Президенті В.Лос сер-талеске алдағы іс-шараны ұйымдастыру мəсе лелеріне ұдайы көңіл бөліп отыр-ғаны үшін алғыс айтты.

– Сіздің келуіңіздің жəне жұмы сы-мызға баға беруіңіздің біз үшін маңызы зор. Мен құрылыс пен дайындық бары-сын үнемі қадағалап отырмын, жұмыс кестесінен кешеуілдеу жоқ. Қазір көрме нысандарын мазмұндық тұрғыдан жаб дықтау алдыңғы орынға шықты. Құрылыс жұмыстарын жыл аяғына дейін бітіріп, тікелей ЭКСПО-2017 көр -месін өткізуге дайындықты бастау мін-деті қойылып отыр, – деді Мемлекет басшысы.

В.Лоссерталес дайындық жұ-мыс тары барысымен танысып ,

ЭКСПО-2017 көрмесінің халықаралық қатысушыларының жиналысына қатысу үшін келгенін айтты.

– Құрылыс алаңын көргеннен кейін-гі керемет əсерімді Сізге жеткізгеніме қуаныштымын. Архитектуралық көз-қарас тұрғысынан барлық ғимарат тар үйлесімді, ал функциялық тұрғыдан бəрі ойластырылған əрі ыңғайлы са-лынуда. Құрылыс кідіріссіз, тіпті, кес теден оза жүргізіліп жатыр. Негіз-гі мазмұндық жабдықтау бағ дар лама-сы өте салиқалы əрі айқын, енді па-вильондардың ішкі сапалық мазмұны оған жауапты компанияларға байла-нысты, – деді Халықаралық көр мелер бюросының бас хатшысы Висен те Лос-серталес. –––––––––––––––––––

Суреттерді түсіргендерС.БОНДАРЕНКО, Б.ОТАРБАЕВ.

Кездесу барысында Еуразиялық эконо-микалық одақты дамыту, бірлестіктің үшінші елдермен экономикалық қарым-қатынастар аясын кеңейту мəселелері, сондай-ақ, ЕАЭО-ға мүше елдердің жаһандық нарықтарда қалыптасқан ахуал жағдайындағы ортақ іс-қимыл стратегиясы талқыланды.

Мемлекет басшысы Т.Саркисянның ЕЭК алқасындағы төрағалығы əлемдік эконо ми-кадағы күрделі кезеңге тап келгенін, мұндай жағдайда өсімнің жаңа мүмкіндіктерін табу оңай еместігін айтты.

– Алайда, бұл кедергілердің бəрі Еура-зия лық экономикалық одақтың жұмысымен байланысты емес. Біздің интеграциялық бірлестігіміздің түпкі нəтижесінде пайдалы болатынына менің еш күмəнім жоқ. Оның үстіне, бүгінде көптеген елдер ЕАЭО-ға мү ше болуға немесе онымен ортақ еркін сауда ай мағын құруға тілек білдіріп отыр. Дағдарыс – уақытша құбылыс, ал біздің экономи каларымыздың жалпы əлеуеті мен нарық тың көлемі қала береді, – деді Нұрсұлтан Назарбаев.

Сонымен қатар, Қазақстан Президенті ин те грациялық бірлестікке мүше болу мүм-кін діктерді пайдалануды ғана емес, оның да муына үлес қосу қажеттігін де білдіре-тінін айтты.

Т.Саркисян Нұрсұлтан Назарбаевтың ЕАЭО-ның жалпы даму стратегиясы бо-йынша ұстанымы елеулі мəнге ие екенін, өйт кені, Қазақстан Президентінің бастама-сы мен идеялары осы бірыңғай еуразиялық кеңіс тіктің негізі болғанын атап өтті.

ЕЭК алқасының төрағасы интеграциялық үдерістерге Қазақстан басшылық жасайтын жылы даму тың серпін алатынына сенім білдірді.

Т.Саркисян ЕАЭО органдарына Қазақстан Президентінің Одаққа мүше мемлекеттердің басшыларына арналған үндеуін егжей-тегжейлі зерделеу тапсырылғанын, сондағы негізгі жайттарды жүзеге асыру үшін тиісті жоспар құрылғанын айтты.

Сондай-ақ, Мемлекет басшысына ЕЭК ал қасының қазіргі қызметінің негізгі бағыт-тары туралы баяндалды.

Гүлайым ШЫНТЕМІРҚЫЗЫ, «Егемен Қазақстан».

Индустриялық-инновациялық даму мем ле-кеттік бағдарламасы шеңберінде Маңғыстау об лысының екінші бесжылдығына арналған индустрияландыру картасын жасақтау жəне жаңа жобаларды енгізу жұмыстарына сəйкес, «Шетпе Сулары LTD» жауапкершілігі шектеулі

серіктестігінің жалпы құны 225 млн. теңгені құрайтын минералды су шығаратын зауы-ты инвестициялық жобасы таяу күндері іске қосылмақ. Бұл жоба Маңғыстау облысының аймақтық үйлестіру кеңесінің 2015 жылдың мау-сымында қаралып, аймақтық индустрияландыру картасына енген болатын.

(Соңы 6-бетте).

Сауалдама – таѕдаунəтижесініѕ кґрсеткіші

Қазақстан Президенті жанындағы Орталық коммуникациялар қызметінде «Zakon.kz» ақпараттық порталы мен «Қоғамдық келісім» зерттеу институты өкілдерінің қатысуымен брифинг өтті. Брифинг сайлау науқаны аясында əлеуметтік зерттеулер жүргізудің барысына арналды.

Даєдарыс – уаќытша ќўбылыс Дайындыќ барысы дəйім назардаЕлбасы Нұрсұлтан Назарбаев Еуразиялық экономикалық комис-

сия алқасының төрағасы Тигран Саркисянмен кездесті, деп хабарлады Президенттің баспасөз қызметі.

Мемлекет басшысы Нұрсұлтан Назарбаев Халықаралық көрмелер бюросының бас хатшысы Висенте Лоссерталеспен кездесті, деп хабар-лады Президенттің баспасөз қызметі.

www.egemen.kz2 26 ақпан 2016 жыл

Орталық сайлау комиссиясының кешегі отырысында ОСК «2016 жылғы 20 наурызға тағайындалған Қазақстан Республикасы Парламенті Мəжілісі депутаттарының кезектен тыс сайлауына жəне мəслихаттары депутаттарының кезекті сайлауына халықаралық ұйымдар мен шет мемлекеттің байқаушыларын аккредиттеу туралы» қаулы қабылдады.

Əлисұлтан ҚҰЛАНБАЙ,«Егемен Қазақстан».

«Осы қаулыға сəйкес Орталық сайлау комиссиясы Қазақстан Рес публикасы Сыртқы істер ми-нистрлігінің ұсынуы бойын-ша үш халықаралық ұйымнан жə не бір шет мемлекеттен 103

бай қаушыны аккредиттеді, – деді ОСК мүшесі Татьяна Охлоп-кова. – Олардың үшеуі – Амери-ка Құрама Штаттарынан, 97 бай-қау шы – ТМД-ның байқаушылар миссия сынан. Оның ішінде 33-і – ТМД-ға қатысушы мемлекет тер-дің Парламентаралық Ассам бле я-сынан жəне 7-еуі Беларусь жəне

Ресей Одағының Парламенттік жи-на лысынан, ал 3 байқаушы – Ис-лам ынтымақтастығы ұйымынан».

Биылғы жылғы 25 ақпандағы жағдай бойынша, Ортсайлауком екі халықаралық ұйымның мис-сия ларынан (ЕҚЫҰ/ДИАҚБ жəне ТМД), бір халықаралық ұйым нан (Ислам ынтымақтастығы ұйы мы) жəне шет мемлекеттен 155 бай-қаушыны аккредиттеді. Соны-мен қатар, Қазақстан Респуб ли-касының Сыртқы істер министрлігі кешегі күнгі жағдай бойынша 25 мемлекеттен шетелдік бұқаралық ақпарат құралдарының 105 өкілін аккредиттеді. Ал Ортсайлауком шет мемлекеттер мен халықаралық ұйымдардың байқаушыларын аккредиттеуді 2016 жылғы 14 наурызға дейін жүзеге асырады.

Жылқыбай ЖАҒЫПАРҰЛЫ,«Егемен Қазақстан».

Бұдан бұрын хабар лаға ны-мыздай, бұл жиынға əлемнің 102 мемлекетінен жəне 14 халық-аралық ұйымнан 300-ге тарта де-легат қатысты. Бүгінгі күнге дейін елордада өтетін ЭКСПО-2017 көрмесіне 75 мемлекет жə не 14 халықаралық ұйым қатысатын-дығын растаған болатын. Халық-аралық қатысушылар жиыны кезін де Астанадағы көрмеге қаты су туралы 13 келісімге қол қойыл ды. Тəуелсіздік сарайын-да өт кен халықаралық жиынның алғаш қы күні Ресей Федерациясы мен Қы тай Халық Республикасы Астана ЭКСПО-2017 көрмесіне қатыса тын дығы туралы келісімге қол қойды.

Халықаралық қатысушылар жиынының екінші күні оған қаты сушыларға коммуникация-лар жəне көрмені ілгерілету бо-йын ша жобалар, мəдени ойын-сауық бағ дар ламалары таныс-тырылды. Жан-жақты пікір алы-сулар барысында бұл жобалар мен бағдарламаларды одан əрі жетілдіру мəселелері тілге тиек етілді. Алқалы жиын барысында көрмеге қатысу туралы ұжымдық келісімдерге қол қою рəсімі одан əрі жалғасты. Халықаралық қа-ты сушылар жиналысының екінші

күні елор дада өтетін ЭКСПО-2017 көрме сіне қа тысуын растаған тағы 10 ел ке лісімге қол қойды. Бұл мем ле кеттер дің қатарында Мо нака, Вьет нам, Венгрия жəне басқалар бар.

Түс ауа Орталық коммуни-кациялар қызметінде «Астана ЭКСПО-2017» Халықаралық маман дан дырылған көрмесіне қаты су шы лардың екінші жина-лысы ның қорытындысы бойын-ша бас пасөз мəслихаты болып өтті. Оған Халықаралық көр-мелер бюро сының бас хатшы-с ы В и с е н т а Л о с с е р т а л е с , ЭКСПО-2017 көр месіндегі Қы-тай Ха лық Респуб ликасы секция-сы ның комиссары Ван Цзинь-ч жэнь, ЭКСПО-2017 көр месін-дегі Француз Республикасы сек -ция сының комиссары Паскаль Лоро жəне Астана ЭКСПО-2017 халықаралық мамандан дырылған көрмесі хатшылы ғының директо-ры Аян Ере нов қатысты. Өз сөзінде Ви сента Лоссерталес ха лықаралық жиын ға қаты сушылар көрме қала -шығы құры лысын аралап көрге нін жəне құ рылыстың жүргі зілу мер-зімі мен сапасына толық қана ғат-тан ған дық тарын атап көрсетті. Астана ЭКСПО-2017 көрмесінің ашы луы на 15 ай уақыт қалды. Аста нада өткен екі күндік халық-ара лық жиын барысында біз көр-меге дайындық барысымен жəне

осы бір жауапты шараға қатыс-ты мəселелердің барлы ғымен жан-жақты танысып, тал қы -ладық. ЭКСПО көрмесіне дай-ын дық мəселесі жоспарға сай бел гіленген межеде жүзеге асу-да. Біз осы басқосу барысын да көр ме қалашығы нысан дары ның құрылысын, болашақ павильон-дардың контентін, қатысу шы-лардың өз павильондарын дайындауға қатысты атқара -тын жұмыстарын жəне басқа мəселелерді талқыладық. Жоға -ры ұйымшылдықпен өткі зіл-ген жиналыс барысында біз қа-зақстандық əріптес тері міздің халықаралық көрмені өткі зу мəселелерін ерекше жауап -кер шілікпен жəне ыждағат ты көзқараспен жүргізіп отыр ғанына көз жеткіздік», деп атап көрсетті Халықаралық көрмелер бюро-сының бас хатшысы. Одан əрі баспасөз мəслихатына қаты су-шылар журналистердің тара-пынан қойылған көптеген сұрақтарға жауап берді.

ЭКСПО-2017 көрмесіндегі Қытай Халық Республикасының комиссары Ван Цзиньчжэнь əлем елдерінің ішінде электр энергия-сын ең көп тұтынатын Қытай мемлекеті екенін атап көрсете келіп, өз елінде жаңғырмалы э н е р г и я к ө з д е р і н д а м ы т у мəселесіне барынша басымдық беріп отырғанын айтты. «Қазір Қытайда жасыл технологияны дамыту мақсатында арнайы жо-спар қабылданған. Бұл салаға мемлекет тарапынан ауқымды инвестиция бөлінуде. Біз алдағы уақытта қоршаған ортаны ластап,

ауаға таралатын көмірқышқыл га-зын 30 пайызға дейін қысқартуды көздеп отырмыз. Бұл тек Қытай үшін ғана емес, бүкіл əлем үшін елеулі көрсеткіш болып табыла-ды», деді Ван Цзиньчжэнь. Астана ЭКСПО-2017 көрмесіне Қытай елінен қанша туристер келуі мүмкін деген сұраққа орай ол бұл бағытта үлкен жұмыстар жүргізіліп жатқанын, көрші Қазақстан елінде өтіп жатқан жаһандық шараға Қытай жұртшылығының ерекше қызығушылық танытатындығын атап көрсете келіп, көрме өткізілетін кезеңде Қытайдан Қазақстанға 75 мыңнан астам ту-ристер келуі мүмкін деген болжа-мын айтты.

«Адамзат болашағы жаң-ғыр малы энергия көздерінің дамуы мен тікелей байланы-сты. ЭКСПО-2017 көрмесінің негізгі та қырыбы «Болашақтың энергия сы» екендігі белгілі. Енде-ше халықаралық көрме өтетін кезеңде Қазақстан əлем дік ин-новациялар мен техноло гия-лардың орталығына айнала-ды. Дүниежүзінде жер көле мі жағынан 9-шы орынды иеле нетін Қазақстан аумағында таби ғат-тың небір кереметтері бар. Та-биғаттың осы бір тартуын əлем туристерінің игілігіне айнал-дыруға ЭКСПО-2017 көрме-сінің қосатын үлесі зор болатын-дығына сен імд ім ін» , дед і ЭКСПО-2017 көрмесіндегі Фран-цуз Республикасының комисса ры Паскаль Лоро. Баспасөз мəс ли-хатына қатысушылар журналис-тер тарапынан қойылған сұрақ-тарға толық та мəнді жауап берді.

Кеше Астанада Қазақстан Рес пуб-ликасының Сыртқы істер министрі Е р л а н Ы д ы р ы с о в Ұ ж ы м д ы қ қауіпсіздік шарты ұйымының (ҰҚШҰ) Бас хатшысы Николай Бордюжаны қабылдады, деп хабар-лады осы ведомствоның баспасөз қызметі.

Кездесу барысында əңгімелесушілер халықаралық ахуалдың көкейкесті мəселелері туралы, сондай-ақ, ҰҚШҰ-ға мүше мемлекеттердің ұжымдық қауіпсіздігін қамтамасыз етудегі ұйымның рөлі туралы пікір алмасты. ҰҚШҰ Бас хатшысы 2015 жылы қабылданған ҰҚШҰ Ұжымдық қауіпсіздік кеңесі шешімдерінің жүзеге асырылу барысы жəне ҰҚШҰ-ның дағдарыстық əрекет ету жүйесін дамытуға көзқарастар туралы хабарлады.

Е.Ыдырысов пен Н.Бордюжа үстіміздегі жылғы ұйым шеңберіндегі ірі іс-шаралардың кестесі мен ұсынылатын күн тəртібін, атап айтқанда, шілдеде өтетін Сыртқы істер министрлері кеңесі мен күзде өтетін ҰҚШҰ-ның Мемлекет басшылары деңгейіндегі Ұжымдық қауіпсіздік кеңесінің күн тəртібін қарастырды.

Əңгімелесушілер, сондай-ақ, ҰҚШҰ-ға мүше мемлекеттердің терроризм-мен жəне діни экстремизммен күрес

сала сындағы ынтымақтастығын ұлғайту, түрлі халықаралық алаңдарда тиісті бір-лескен ұсыныстарды ілгерілету перспек-тиваларын талқылады. Е.Ыдырысов атап өткендей, мұндай ынтымақтастық біздің ұйым шеңберіндегі өзара байланыстардың жаңа қырын ашады жəне Қазақстан Пре-зиденті Н.Ə.Назарбаев БҰҰ-ның Бас Ассамблеясында өткен жылдың қыр-күйегінде ұсынған БҰҰ қолдауымен Жа-һан дық антитеррорлық коалиция (желі) құру жөніндегі бастаманы жүзеге асыруға жағдай жасайтын болады.

Онда Ұлттық экономика ми нистрі Е.Досаев «Қазақстан Республикасының 2016-2020 жыл дарға арналған əлеуметтік-эконо микалық даму болжамы ту ралы» жəне «Қазақстан Респуб-ликасының Ұлттық қорынан 2016-2018 жылдарға арналған кепілдендірілген трансферт ту-ралы» Заңға өзгеріс енгізу тура-лы» заң жобасы бойынша баян-дама жасады. Министр биыл-ғы макроэкономикалық көрсет-кіштерді Үкімет Қазақстан эконо-микасының дамуына сыртқы жағымсыз факторлардың əсерін ескере отырып түзеткенін хабар-лады. Үкімет есептеулерінің негі зіне 2016 жылғы АҚШ дол-ларының 300-ден 360 теңгеге дейінгі бағамының өзгерісі алын-ды. Мұнайдың бағасы барреліне 30 доллар деңгейінде болжанып отыр, сондай-ақ, металл бағасы 2015 жылғы деңгейдің 15,0 пай-ызына дейін төмендеуі күтілуде.

Ұлттық экономика ми нис-тр лігінің есептеулері бойынша,

2016 жылы Ішкі жалпы өнім 0,5 пайызды, жан басына шаққанда ІЖӨ 6,9 мың АҚШ долларын (2015 жылғы қарашадағы көр-сет кіш терден 1,6 мың долларға төмен) құрады.

2016 жылы ауыл шаруашылығы өнімдерінің жалпы көлемінің өсімі, Е.Досаевтың болжамы бойынша, 3,5 пайыз болды, ал өнеркəсіп өндірісінің көлемі 2,0 пайызға төмендеді. Мұнай өндіру көлемі 74,0 миллион тоннаны құрады. «2016-2018 жылдарға арналған республикалық бюджет тура-лы» Қазақстан Республикасының З а ң ы н а ө з г е р і с т е р м е н толықтырулар енгізу туралы» заң жобасының мазмұны туралы Қаржы министрі Бақыт Сұлтанов хабардар етті . Баяндамада айтылғандай , з аң жобасы Мемлекет басшысының тапсырма-сына сəйкес дағдарысқа қарсы ша-раларды іске асыруды қаржымен қамтамасыз ету міндеттерін ше-шуге жəне негізгі көрсеткіштердің өзгеру жағдайында бюджетті

теңдестіруге арналған. Ұсынылып отырылған нақтылаулар эко-номика мен бизнестің түйінді салаларын, орта жəне шағын бизнесті жəне агроөнеркəсіп кешені субъектілерін кредиттеу, өңірлерде инфрақұрылым жəне мектептер салу, транспорттық инфрақұрылымды дамыту жəне көлемді жобалардың құры лысын қолдауға бағытталып отыр. «Тұрғын үй жинақтаушы құры-лыс банкінің» салымшыларына өтемақы төлеу бюджеттің əлеу-меттік бағытталуын көрсететін шығыстардың бірі болып табы-лады.

Б.Сұлтанов сөзінің соңында бюджеттің əлеуметтік бағдары сақталғанын атап өтті. Ұсынылып отырылған шығыстар кредиттеуді ұлғайтуға, ірі жобаларды аяқ тауға, өңірлердің қаржысын тұрақ-тандыруға, халықтың жұмыс пен қамтылуын қолдауға, тұр ғын үйлерді салуға жəне жалпы іс кер-лік белсенділікті арттыруға жағ-дай туғызады.

Отырыста Ұлттық банк төра-ғасының орынбасары міндетін атқарушы Олег Смоляков «Ақ-ша-кредит саясаты туралы» баян-дама жасады. Ағымдағы жағ-дайларда Ұлттық банктің ақ-ша-кредит саясатын жəне Үкі-меттің фискалдық саясатын үй-лес тіру макроэкономикалық

тұрақ тылықты қамтамасыз ету-дегі негізгі факторлардың бірі болып табылатынын атап өтті. 2016 жылғы қаңтардың қоры-тындысы бойынша инфляция жыл дық көрсеткіш бойынша 14,4 пайызды құрады. Ұлттық банк-тің 2016 жылға арналған негіз-гі міндеті инфляция деңгейін тұрақтандыру жəне белгіленген 6-8 пайыз дəлізге жедел оралу болып табылады. Инфляцияны 2020 жылға қарай 4 пайызға дейін төмендету орта мерзімді бағдар болып қалады.

Баяндамада атап өтілгендей, Ұлттық банк еркін өзгермелі айыр-бастау бағамы саясатын ұстанатын болады. Бұл бір жағынан, ал-тын-валюта активтерін сақтап қалады, ал екінші жағынан, отандық өндірушілердің бəсекеге қабілеттілігін қолдап отырады.

О.Смоляков үкімет енгізген өзгерістерге қолдау білдірді, өйт-кені макроэкономикалық тұрақ-тылық пен теңестірілген жəне орнықты бюджетті қамтамасыз етпейінше Ұлттық банкі алдында тұрған міндеттерді табысты шешу мүмкін емес.

Депутаттар заң жобала ры бо йынша жұмыстарды коми-тет тердің отырыстарында жəне жұмыс топтарында одан əрі жал-ғас тырады, деп хабарлады Сенат-тың баспасөз қызметі.

Соңғы жылдары Қазақстан Республикасы Үкіметінің жанын дағы республикалық терми-нология ко миссиясының мұ рындық болуы -мен мемле кеттік тілдегі тер мин дер қо рын толықтыру орай ын да бір қатар ілкімді жұмыс-тар атқа ры лып келеді. Со ның нəти жесін де атал ған терминологиялық комис сия өткен жылдың 6 қа зан дағы оты рысында тізбеге ұсы-ныл ған тер миндердің бір парасын қарап, бе-кітіп беріп, қолданысқа жолдады.

Бекітілген терми но ло гиялық тіз бедегі иннова-ция, индустрия салалары бойынша – 179, төтенше жағ дайлар бойынша – 95, көлік жəне қатынас жол-дары бойынша – 846, математика саласы бойын-ша – 279, механика жəне ма шинатану саласы бойынша – 282, барлығы – 1745 термин сөздер ендігі жерде мемлекеттік тілдің игілігіне қызмет ететін болады. Термин сөздерді қалыптастырып, осы ретте өзіндік ізденістер жасап, терминкомға ұсыну кезінде салалық министрліктер мен ве домстволардың да белсенділік танытып отырғанын атап өт кен жөн. Айталық, аталмыш тіз беге Инвестициялар жəне даму ми нис трлігі та-рапынан 22, Ішкі істер министрлігі тарапы нан 23 термин сөздер кіргізілген.

Рес публикалық терми но логиялық ко-миссия бекі тіп ұсынған осы терминдер тіз-бесін «Егемен Қазақстан» газе тінің сайты-нан оқи аласыздар.

«Егемен-ақпарат».

Терминдер ќоры толыќты

Жаћандыќ шараєа дайындыќ жоєары

Тəуелсіздік сарайында екі күнге созылған ЭКСПО-2017 халықаралық ма мандандырылған көрмесіне қаты-

сатын мемлекеттер мен компаниялардың халықаралық қаты сушыларының екінші жиналысы өз жұмысын аяқтады.

Ґзгерістер таныстырылдыКеше Парламент Сенатында палата Төрағасының

орынбасары Асқар Бейсенбаевтың қатысуымен «2016-2018 жылдарға арналған республикалық бюджет туралы» Заңға өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» жəне «Қазақстан Республикасының Ұлттық қорынан 2016 – 2018 жылдарға арналған кепілдендірілген трансферт туралы» Заңға өзгеріс енгізу туралы» заңдардың жобалары таны-стырылды.

● Демократия – даму даңғылы

Ынтымаќтастыќтыѕ жаѕа ќырлары талќыланды

Облыстық сайлау комис-сиясының хабарына қарағанда, биылғы сайлауда депутат болғысы келетін үміткерлердің қатарында жастар көп. Мысалы, облыстық м ə с л и х а т д е п у т а т т ы ғ ы н а н үміткердің орта жасы 46 бол-са, қалалық жəне аудандық мəслихаттарда 42 жасты құрапты. 470 үміткердің жоғары білімі, 131-інің арнайы орта білімі бар. Ал 36 үміткер орта мектеп бітірген.

Үміткерлердің 198-і əйел, 439-ы ер адамдар. Мəслихаттардағы орындар үшін қазақ, орыс, укра-ин, неміс, белорус, молдаван, че-шен, əзербайжан, башқұрт, армян, қарақалпақ, қырғыз, өзбек, корей ұлтының өкілдері сынға түспек көрінеді.

– Үміткерлердің арасында мұғалім, инженер, энергетик, ме-ханик, байланысшы, құрылысшы, қаржы-экономика саласының

қызметкерлері, кооперативтер мен шаруа қожалықтарының өкілдері, дəрігерлер мен заңгерлер, м е м л е к е т т і к ұ й ы м д а р м е н кəсіпорындардың қызметкерлері, коммерциялық құрылымдар өкілдері, əкімдік аппараты мен мəслихат қызметкерлері, сая-си партиялар мен үкіметтік емес ұйымдар өкілдері бар. Сондай-ақ, бір зейнеткер мен уақытша жұмыссыз екі адам да депутаттықтан үмітті, – дейді сайлау комиссиясының хатшысы Əлия Сабырханова.

ПАВЛОДАР.

Бақберген АМАЛБЕК, «Егемен Қазақстан».

Семинарға қатысқан рес-пуб ликалық қоғамдық комис-с и я н ы ң м ү ш е с і Т а м а р а Ширмер комиссия сайлауалды науқанының демо кратия лық қағидалар талаптарына сай ұйымдастырылуына, азамат -тардың еркін пікір ұстаны мын қамтамасыз етуге септесе -тіндігін атап көрсетті.

– Сайлауды байқау жөніндегі республикалық қоғамдық комис-сия (СБРҚК) өзінің 10 жылдан астам қызметінде саяси бей та-раптық, ашықтық жəне əділдік қағидаттарын ұстанып келеді, – деді Т.Ширмер. – Комиссия құрамы елімізге белгілі, құрметті азамат-тардан, өзіндік пікірі қалыптасқан қ о ғ а м қ а й р а т к е р л е р і н е н , ғалымдардан, сарапшылардан, зиялы қауым жəне бұқаралық ақпарат құралдары өкілдерінен іріктелген. Комиссияның өңірлік

буындарының əлеуеті де зор. Біздің негізгі мақсатымыз – сай-лау науқанының ашықтығын, сондай-ақ, сайлаушылар мен үміткерлердің конституциялық қ ұ қ ы қ т а р ы н ы ң с а қ т а л у ы н қамтамасыз ету.

Комиссия мүшелері Қазақ-стан азаматтарын сайлаудың заң-дық нормаларға сай, жалпыға ортақ құқықтық негіздердің қатаң сақталуы жағдайында өтетін-дігінен кеңінен ақпараттан ды-рылуын жəне бұл нормалардың мүлтіксіз орындалуын қамтамасыз етуге тиісті. Əрбір азамат сайлауға қатысуы жəне өзінің азаматтық ұстанымдарын еркін білдіруге мүм кіндік алуы шарт. Бейтарап қоғам дық бақылау электораттық жағдайға оң ықпал етіп, тұрғын-дардың саяси-құқықтық мəде-ниетінің артуына жағдай жасай-ды. Біздің ұйымдық-практикалық жоспар-кестеміз бойынша осын-дай семинарлар, дөңгелек үстел мəжілістері өткізіліп, байқау ісі

барлық сайлау учаскелерінде жүргізілетін болады.

СБРҚК облыстық филиалының төрағасы Ғосман Төлеғұл облыс қалалары мен аудандарынан келген байқаушыларға қойылып отырған міндеттер туралы кеңінен түсінік берді: «Байқаушы – сайлаудың өткізілуі барысын қадағалаушы əрі тікелей куəгер, – деді ол. – Қоғамдық ұйымның мүшесі алды-мен өз міндетіне адал болуы керек. Біз қоғамның атынан əрекет етеміз, сондықтан, əділдікті, ашықтықты, адалдықты қамтамасыз етіп, сай-лау барысы мен дауыстарды са-нау кезінде орын алуы мүмкін келеңсіздіктердің алдын алуымыз қажет».

Семинарды ұйымдас тыру-шылар оған қатысушылардың пікір лерін тыңдап, сұрақтарына жауап қайтарды. Комиссия мүшелері кездесудің алғашқы күнінде Көкшетау қаласындағы №1 жəне №3 мектептерде, «Дос-тар» мəдениет сарайында орна-ласқан сайлау учаскелері мен округтеріндегі жұмыспен таныс-ты. Кеше олар Бұланды жəне Ақ-көл аудандарында семинар өткізді.

Ақмола облысы.

Денсаулыќ саќтау жїйесі кеѕінен жетілдірілетін болады

Фарида БЫҚАЙ,«Егемен Қазақстан».

Облыс орталығында респуб ли-калық жəне облыстық қоғам дық комиссиялар өз жұмыс тарын баста-ды. Комиссия мүше лері үміткер-лердің сайлауалды штабтарының, сайлау комиссияларының заң шеңберінде жұмыс жасауларын қадағалайды. Сайлау барысының қалай өтіп жатқанынан хабардар болғысы келіп, өтініш білдірген, заңды жақсы білетін еліміздің

əрбір азаматы байқаушы бола ала-ды. Комиссия төрағасы Ильдар Қалиевтің айтуынша, жалпы сайлау барысын байқайтын бұл облыстық комиссия 2005 жылы құрылған.

Комиссия мүшелері бұған дейін өткен еліміздегі Президент жəне Парламент сайлаулары кезінде белсенді қызметтерімен танылды. Яғни, сайлау бары-сын байқау, билік, бұқаралық ақпарат құралдары, саяси пар-тиялар жəне халықаралық мис-сиялармен үнқатысу барысында

қоғамдық алаңдар ұйымдастыру шаралары жасалды. Биылғы сай-лау барысында комиссия мүшелері тұрғындарды Сұлтанмахмұт Торай ғыров атындағы мемлекеттік уни верситеттің 106-аудиториясын-да қабылдауда.

Ал сайлауға дейін облыстық қоғамдық комиссия мүшелері түрлі шаралар ұйымдастыруда. Бір кабинаға бірнеше адамның кірмеуін, бюллетеньді суретке түсіріп, əлеуметтік желілерде жа-риялау, жақын туысы үшін дауыс беру сияқты қателіктерді болдыр-мау үшін байқаушыларға арналған арнайы семинар-тренингтер өтуде.

– Мақсат – сайлауда дауыс беруге құқы бар əр адамды ел үшін маңызды саяси шарадан тыс қалдырмау, – дейді Ильдар Қалиев.

Байќаушылар дайын

Таєы 103 шетелдік байќаушыны аккредиттеді

Еліміздегі Парламент Мəжілісі мен барлық деңгейдегі мəслихаттар сайлауларында облыстық қоғамдық комиссия құрамындағы 569 байқаушы дауыс беру барысын бақылайды.

Їміткерлер арасында тїрлі ўлт ґкілдері бар

Ќадаєалаушы əрі куəгер«Ақмола Медиа Орталығында» сайлау науқанын

байқау жөніндегі республикалық қоғамдық комиссияның облыстық филиалы жергілікті байқаушылармен семинар-тренинг өткізді. Оның басты мақсаты əділ сайлау мен сайлау науқанының ашықтығын қамтамасыз ету болып табылады.

Рауан ҚАЙДАР,«Егемен Қазақстан».

Жиын барысында вице-ми-нистр Мемлекет басшысының 2016 жылғы 15 қаңтарда 2016-2019 жылдарға арналған «Денсаулық» мемлекеттік бағдарламасына қол қойғанын еске салды. Аталмыш бағдарламаның негізгі бағыттары халықтың денсаулығын қорғауға негіз болатын қоғамдық денсаулық сақтау жүйесін дамыту, алғашқы медициналық-санитарлық кө -мекті жетілдіру, халықтың сұ -ранысына қарай барлық ден-саулық сақтау қызметтерін біріктіру, ме дициналық қызметтің сапасын арттыру, денсаулық

сақтау жүйесінің қаржылық тұ-рақ тылығын реттеу болып табы-лады. Сондай-ақ, халық ара лық озық тəжірибеге сəй кес, ден-саулық сақтау жүйесін дамы-туға негіз ретінде Қоғамдық ден-саулық сақтау жүйесі құры латын болады. Халық арасында сала-матты өмір салтын насихаттау шараларын жүргізу, жұқпалы ау рулар жəне психикалық ауыт-қуларға ұшыраған азаматтар-ды ба қылау, эпидемиологиялық қауіп сіздік пен денсаулықты қор ғау салаларындағы заңна-ма ның сақталуын бақылау құры латын жүйенің атқаратын негіз гі міндеттеріне жатады. Ви це-министрдің айтуынша,

оқу шы ларды сауықтыруға да баса назар аударылатын бола-ды. Мем ле кеттік бағдарламаның аясында оқу шы ларға арналған сауықтыру шара ларының жыл бойғы күнтізбесін жасау жоспар-ланып отыр.

Сонымен қатар, Елжан Бір-танов 2015 жылы Қазақстанда тіркелген клиникалық тиімділігі дəлелденген дəрілік заттардың тізімі туралы ақпарат беретін жəне əрбір тауар атауының шекті бағасы көрсетілген Ұлттық дəрілік форму-ляр жасалғанын мəлімдеді.

Сөз соңында ол 2019 жылға қарай халықты электрондық ден-сау лық төлқұжатымен жəне элек-трондық госпиталдаумен қамта ма-сыз ету 50 пайызға, бірегей желіге қо сылған медициналық ұйымдар үлесі 80 пайызға жететінін хабар-лады.

Бұл туралы кеше Президент жанындағы Орталық комму-никациялар қызметінде өткен брифингте Денсаулық сақтау жəне əлеуметтік даму вице-министрі Елжан Біртанов мəлімдеді.

www.egemen.kz 326 ақпан 2016 жыл

САЙЛАУ-2016

Асқар ТҰРАПБАЙҰЛЫ,«Егемен Қазақстан».

Делегация құрамында «Нұр Отан» партиясы Саяси кеңесі бюросының мүшесі А.Башмаков, «Агрофирма Ро-дина» ЖШС құрылтайшысы жəне дирек-торы И.Сауэр, Парламент Мəжілісінің V ша қырылымының депутаттары С.Быч-кова мен Б.Смағұл бар.

Делегация сапары алдымен «Зен-ченко и К» командиттік серік тесті гі нің сүт өңдеу зауыты ұжымымен кез де су ден

басталды. Мұнда кəсіпорын жұмыс-шы лары үшін барлық жағдай жасалса, орта ша жалақы 80 мың теңгеден асады. Кез десу барысында партияның сайлау-алды бағдарламасында аграрлық сектор-ды дамытуға көңіл бөлінгендігі ерек ше аталды.

«Біздің елімізде нағыз еңбекқор аза мат тардың жетістікке жетуіне бар-лық мүм кіндіктер бар. Мемлекеттің шаруаларға жасап отырған жағдайын мей лінше пайдаланып, тынымсыз тер төк сең, өз еңбегіңнің жемісін көресің.

Елі міздің гүлденуіне өз үлесін қосып жат қан нағыз іскер азаматтарға «Нұр Отан» партиясы да əрқашан қолдау көр-сетуге дайын», – деді РСШ мүшесі Абай Тасболатов.

Тағы бір ерекше атап өтерлігі, Дос-тық үйіне кездесуге облыстағы этно мə-дени бірлестіктердің 300-ден астам өкілі жиналыпты. Этномə дени бірлестіктер қоғамдық-саяси өмір ге белсенді ара-ласып келеді. Тіпті, Ре сейдің көршілес облыс тарымен мəде ниет аралық байла-ныс тығыз қалыптасқан. Ассам блея баста масымен М.Қозыбаев атын дағы СҚМУ-де ҚХА кафедрасы, кол ледж-дерде «Бейбітшілік жəне келісім» орта-лықтары жəне Петропавл қала сының мектептерінде 20 этноклуб ашылған.

Партия Төрағасы Нұрсұлтан Назар -баев тың елімізде этносаралық бейбіт -шілік тің бірегей үлгісін қалыпта с тыр -ғаны, ал ел халқы Ассам блеямен бірге түрлі этностар арасындағы бей біт-шілікті одан əрі дамытуға жə не ны ғай-туға күш сала беретіні ерекше атал ды. Кездесу барысында «БАР БАНГ» күрдтер қауымдастығы» ҚБ төра ғасы Рашид Надиров бізде ешкім ұлты на, керек десеңіз, түр-түсіне қарап бөлінбейтіндігін ерекше айтты. «Қоғам дық келісім» КММ директоры Əсемгүл Ес қожа өз ойын бы-лайша жеткізді: ««Нұр Отан» партия-сы өзінің сайлауал ды бағдарламасында бірлікті бірінші кезекке қоюуы өте орын-ды. Бұл – біздің басты құндылығымыз».

Солтүстік Қазақстан облысы.

Солтїстіктегі жылышырайлы жїздесулер«Нұр Отан» партиясының республикалық

сайлауалды штабы кеше Солтүстік Қазақстан облысында болып, құрамына танымал сая-саткерлер, қоғам қайраткерлері, кəсіпкерлер мен спортшылар кірген үгіт-насихат тобы бірқатар кездесулер өткізіп, партияның сайлау-алды «Қазақстан-2021: Бірлік. Тұрақтылық.

Жасампаздық» бағдарламасын жан-жақты талқылады.

Жақсыбай САМРАТ,«Егемен Қазақстан».

Қылқалам өнерінің Қазақстанда қау-лап өрістеуіне социалистік қоғамның кең өріс ашқанын еске ала отырып, депу таттықтан үміткерлер қазір ондай қолдау дың жоқ екенін атап өтті. Сонымен қатар, кеңестік кезең суретшілерінің еңбек даңқын арттыру, коммунистік идея лар ды, жарқын болашақты қалың қауым ға тарату жолындағы еңбектерін жоға ры бағалады.

Əсіресе, партия төрағасы Владислав Косарев бұл тарапта кеңінен көсіліп, қыл қалам өнері билік тарапынан əрқа-шан да қолдауды қажет ететінін айт-ты. Бү гінгі таңда осы тарапқа бөлінген бюд жет қаражаты тиісті нəтижелер бере ал май отыр. Егер нəтижелі болса, Əбіл-хан Қастеев, Сахи Роман, Гүлфайруз Ис маилова жəне т.б. сияқты еліміз ғана емес, алыс шетелдерге танылып жат қан су ретшілер неге жоқ, деді ол. Соны мен қатар, ол кеңестік кезең идеоло гия сы-ның тəсілдерімен батыстық қыл қалам

өне рін, олардың ұстанған еркін дік, аван-гард тық позицияларын сына ды. Сөзі нің қоры тын дысында ол қылқа лам өнері нің қызмет керлерін өздеріне дауыс бе руге шақырды.

ҚКХП Алматы қалалық комитетінің же текшісі Магеррам Магеррамов ком-мунистер Батыстың мəдениетті, бар лық өнерді пайда табу құралына айнал дырып жібергеніне қарсы екенін айтты. «Батыс мəдениеті бизнестің саласы на айналып

кетті. Ол материалдық құн ды лықты ғана жоғары қоятын болды. Ал біз қо ғам ды өзіміздің бай мəдение тіміз бен тəрбие-леуіміз керек», – деді М.Магер рамов.

ҚКХП атынан Парламент Мəжілісі депутаттығынан тағы бір үміткер, бесін-ші сайланымның депутаты Ирина Смир-нова да өзінің сөзінде Батыс мəдениетіне біршама сындар айтып, «бұл факторлар тұлғаның рухани дамуына кері əсерін тигізіп отырғанын» атап көрсетті.

Кездесу барысында коммунистер музейдегі кеңес авангардизмі сурет ші-лері нің экспозициясын да тамашалады. Оларға К.Юон, П.Кончаловский, П.Ко-рин, А.Пластов жəне т.б. кеңестік кезең сурет шілерінің туындылары біршама жақсы əсер етті.

Салтанат соңында коммунис тер му-зей əкімшілігіне алғыстарын біл діріп, мұражайдың тұлға қалып тас тыруда жəне рухани құндылық тарды сіңіруде алатын орнын ерекше атап өтті.

АЛМАТЫ.

Коммунистер ќашанда ґнерді ќолдайды

Қазақстанның Коммунистік халық партиясынан (ҚКХП) Мəжіліс депутаттығына кандидаттар тізіміне енгізілгендер кеше Алматыдағы Əбілхан Қастеев атындағы қылқалам өнері шеберлерінің музейінде бо-лып, осындағы қызметкерлердің алдында өздерінің үгіт-насихат жұмыстарын жүргізді.

Нұрбол ƏЛДІБАЕВ,«Егемен Қазақстан».

Қала тұрғыны, ІІ топтағы мүгедек Мейіс хан Ботантаева өзінің 10 жыл-дан бері əкімдікте 540-болып тұр ғын үй кезегінде тұрғанын, бірақ кезегі нің жылжымайтындығын, қала тұрғы ны Аида Дударева Талдықорған қала сын-дағы Үйтас саяжайында тұрған тұр-ғын дардың ауыз-судың жоқтығын ай-тып, осы мəселе туралы бірнеше рет əкім дікке арыз-шағым түсіргенімен, еш қан дай нəтиже болмағанын, Ескел-ді ауданының тұрғыны Ораз Сыды қов

талай жылдан бері қоғамдық жұмыс-тар да жүріп, аралықта қысқартуға ұшы-рап, жұмыссыз жүргенін айтып, көмек сұрады.

Қала тұрғыны Ғабдірашит Қадыров баласының талай жылдан бері əскери қызметте болып, бір түсініксіз оқиғадан кейін заңсыз сотталып кеткенін айтып, «Ақ жол» демократиялық партия сы-нан көмек сұрады. Қала тұрғыны Бақыт Сейітжанова жеке кəсіпкер ретін де өзінің салық төлеу жағынан түсін беу-шілік болып жатқанын айтты. Тал ды қор-ғандық Роза Дарханова тұрғын үй сатып алу барысында заң білмеушіліктің əрі

өзгеге сенім артудың салдарынан шы-ғынға батқанын жеткізді.

Қоғамдық қабылдауға келген аза-мат тардың бəрі де тиісінше сауалдары-на қанағаттанарлық жауаптарын алып қайтты.

Ал осының алдында «Ақ жол» пар-тиясының басқарма мүшесі Нұрлан Жа зыл беков бастаған топ өздеріне бұрын нан таныс «Алматы бояулары» атты өндіріс орнын аралаған еді. Себе-бі, осыдан 2 жыл бұрын аталған кəсіп-орын ақжолдықтардың араласып, ықпал етуі мен мемлекеттік бағдарламаға сəй-кес түрлі қажеттіліктеріне жарату үшін бюд жеттен қаражат алған-тын.

Осы өндіріс орнында 150 адам тұ-рақты жұмыс істеп, айына 60 мың тең-геден жоғары жалақы алып отырғаны өз алдына бөлек əңгіме. Жалпы, Рима Саулықова басқаратын «Алматы бояу-лары» ЖШС тəулігіне 20 мың тонна-дан астам 18 түрлі бояу шығарады. Қуанарлығы сол, отандық өндіріс орны-на қажетті шикізат та өз елімізден сатып алы нып, өңделеді. Қазақстан бойынша жол белгілерін бояуға қажетті бояулар тек осы өндіріс орнынан ғана сатып алынатындығын Нұрлан Жазылбеков ерекше айтты.

Қорыта айтқанда, «Ақ жол» демо кра-тиялық партиясының өкілдері Талды-қор ғандағы «Алматы бояулары» ЖШС жұ мыс шылары өздерін қолдайтын-дарына үміт білдірді.

Алматы облысы.

Сауалдарына – ўєыныќты жауапКеше «Ақ жол» демократиялық

партиясының мүшелері – Мəжіліс депутаттығынан үміткерлер Нұрлан Жазылбеков пен Дмитрий

Васильев Талдықорған қаласында, қоғамдық қабылдау өткізді. Қоғамдық қабылдауға Талдықорған қаласы мен іргесіндегі аудандардан 22 адам келіп, өздерін толғандырған тақырыпта сауалдарын қойды.

Жолдыбай БАЗАР,«Егемен Қазақстан».

Партияның республикалық қоғамдық штабы өткізген шараға танымал ға лым-дар Сейіт Қасқабасов, Ғарифолла Есім, Тұрсын Жұртбай, жазушылар Əлі бек Асқаров, Асқар Алтай, Марат Мə жи-тов, Қуаныш Жиенбаев, ақындар Жанат Əскербекқызы, Дəулеткерей Кəп ұлы, Маржан Ершу жəне басқа да қалам-герлер, сондай-ақ, жастар қатысты.

Бірінші кезекте сөз алған «Ауыл» пар тиясының төрағасы Əли Бектаев

ұйым ның қазіргі таңда атқарып жатқан жұ мы сына тоқтала келіп, «Халықтың тари хы мен мəдениетін есепке алмай, этнос тық дамудың түп-тамырын, қазақы мəде ниеттің рухани, адамгершілік басым құндылықтарын түсінбей бүгінгі Қазақ-станның өркендеуі мүмкін емес», – деді.

Одан кейін сөз кезегі тиген «Ауыл» партиясының мүшесі, Парламент Мəжі-лісінің депутаттығынан үміткер, жазу-шы, Мемлекеттік сыйлықтың лауреаты Əлібек Асқаров Қазақстанның өр кениетті елдермен терезесі тең, əлемдік мəдениет сахнасында өзіндік орны бар мемлекетке

айналғанын, республи камызда ұлттық құндылықтарды жаң ғыр туға баса назар аударылып келе жат қанын сөз ете отырып: «Егер біздің бойымызда адамгершілік пен иман ды лықтың бір белгісі болса, ол – қара пайым қазақ ауылының өнегесі, бер-ген тəрбиесі. Қысқасы, ауыл бізге қарыз емес. Ендігі жерде ауылға біз қарызбыз. Көп шілігіміз ата сақалымыз аузымызға түс кенше сол қарызды ұмытып кеткен сияқ тымыз. Ендеше, бел шешіп, білек сыба нып ауылға көмек қолын созатын кез келді. Қарызымызды қайтаратын, пары зымызды өтейтін уақыт туды деп білемін», – деді.

Басқосуда Сейіт Қасқабасов, Ғари-фол ла Есім жəне басқалар сөз сөйлеп, ұл ты м ыздың болмысына, қазақ ауыл-дарының бүгіні мен келешегі жөнінде əсерлі əңгіме өрбітті. Олардың айтуын-ша, қазақ мəдениеті əлемдік мəдениетке өшпестей із қалдырған, сондай-ақ, қайталан бас бірегей қоғамымызды ұйысты рушы институт болған. Бұдан бөлек, жиынға қатысушылар əлем дегі мемлекеттік символдар мен белгі лер, сая-си терминдер Ұлы Да лада қалып тас қа-нын, бұл өз кезегінде дала перзент терін-де дамыған мемлекеттік құры лым ның болғандығын айғақтайтынын атап өтті.

Айта кетейік, жиын барысында «Ауыл» партиясына жаңа мүшелер қа-был дау рəсімі болды. Нақтылай айтқан да, Дəулеткерей Кəпұлы баста ған бірқатар жас ақындар «Ауыл» партиясына қабылданды.

АСТАНА.

Зиялы ќауыммен əсерлі əѕгімеКеше Астанада «Ауыл» халықтық-демо кра-

тиялық патриоттық партиясының орталық кең-сесінде «Қазақтың төл мəдениетінің жалпы адам-зат игілігіне үлесі» атты дөңгелек үстел өтті. Сай-лау науқанының үгіт-насихат жұмыстары аясын-

да ұйымдастырылған басқосуда халқымыздың мəдени тамырлары, ұлттық салт-дəстүріміздің жаһандану кезеңіндегі маңызы тұрғысында сөз болды.

Қайрат ƏБІЛДИНОВ,«Егемен Қазақстан».

Баспасөз мəслихатына ЖСДП сайлау-алды штабының төрағасы Айдар Əлібаев, «Қазақстандағы парламентаризмді да-мыту қоры» қоғамдық бірлестігінің жетекшісі Зəуреш Батталова, «Семей» қозғалысының жетекшісі Болатбек Əбдікəрім, «Кенесары хан» қоғамдық бір лес тігінің жетекшісі Уəлихан Қайса-ров, ЖСДП Қарағанды облыстық филиа-лының төрайымы Мəкилə Тоқсамбаева жəне басқа да ЖСДП мүшелері қатысты.

Баспасөз мəслихатында ЖСДП сай лауалды штабының төрағасы, пар-тия төралқасының мүшесі, Қазақ стан Республикасы Парламенті Мəжі лі сінің депутаттығына кандидат Ай дар Əлібаев Жалпыұлттық социал-демо кра тиялық партиясы алдағы сайлауда тұр ғын дардан жеткілікті көлемде дауыс алуға күш жұмсайтынын айтты.

Қазіргі таңда ЖСДП сайлауға қызу дайындықты бастап кетіпті. Дайын-дық кезеңінің бірнеше сатысы артта қалған. Мəселен, Жалпыұлттық со циал-демократиялық партиясы сайлау алды науқанының ресми түрдегі қатысушысы атан ған, партия атынан сайлауға түсетін

үміткерлердің бəрі тіркеуден өткен. Олардың саны – 23. Сондай-ақ, қа зіргі таңда өңірлерге партияның үгіт-наси-хат ма териалдары, үнпарақтар мен пла-кат тар, партияның сайлауалды бағдар-ламасы таратылған. Сонымен қатар, партия басшылығы мен кандидаттар еліміздің түкпір-түкпіріндегі сайлаушы-лармен кездесулер өткізуді жоспарлап отыр екен.

«ЖСДП өзінің көп жыл бойы ұсынып келе жатқан аса қажетті өзгерістер жос-парын жүзеге асыруды мақсат етіп, Қазақстанды экономикалық жағынан пəр менді, табысты, əлеуметшіл, жауап-кер шілігі жоғары, еркін, тұрақтылығы

мығым, тəуелсіздігі орнықты мемлекет ету үшін Парламент Мəжілісі сайлауы-на қа тысады. Сондай-ақ, өзіміздің бүкіл тəжірибемізді халықаралық социал-де-мократия идеясының үздік жетістіктерін біріктіре отырып жоғарыда аталған мін-деттерді іске асыру үшін қажетті шара-лар кешенін жүзеге асыруды мақ сат етеміз. Қа зақстандағы жəне шетел дер дегі мен шікті «көлеңкеден» шыға рып, оның ие лерінің қатаң есеп беруін бел гі леу қа-жет», – деп мəлімдеді баспасөз мəс ли ха-тына қатысқан социал-демократтар.

Баспасөз мəслихаты барысында ЖСДП мүшелері республикалық жəне жергілікті бұқаралық ақпарат құралдар өкілдерінің тараптарынан қойылған сұрақтарға жауап беріп, алдағы сайлау-да өздерінің белгілі бір табысқа қол жеткізетіндіктеріне сенімді екендіктерін тілге тиек етті.

ҚАРАҒАНДЫ.

Дайындыќ жайы айтылєан басќосуКеше Қарағанды қаласында Жалпыұлттық социал-

демократиялық партиясы баспасөз мəслихатын өткізді. Жиында партия мүшелері алдымыздағы 20 наурыз-да болатын кезектен тыс сайлауға деген дайындық жұмыстарын егжей-тегжейлі айтып берді.

Оралхан ДƏУІТ,«Егемен Қазақстан».

Олар Айша бибі кесенесіне тəу етіп, «Көне Тараз» археологиялық саяба ғын-дағы нысандармен танысты. Аталған са-я бақ ЭКСПО-2017 халықаралық көр ме-сінің бағ дарламасына енгізіліп, турис тер ағынын осы аймаққа бағыттау жоспар-ланған. Көне мұрағаттардың сарап-шы ларымен кездесу барысында «Бір-лік» партиясының Жамбыл облыстық филиалының жетекшісі Асқар Сыздықов бүкіл əлемде туризм экономиканың табысты көзі екендігін атап өтті жəне оны елімізде де дамыта түсу керектігіне тоқталды. Бұл өз кезегінде шағын жəне орта бизнесті көтеру арқылы еліміздің жалпы дамуына əсер етеді.

Тарихқа көз жүгіртсек, ортағасырлық Тараз қаласы Қазақстан тарихындағы ең ірі саяси, мəдени, сауда, əкімшілік орталығы болған. Осынау əулиелі өлкеде ежелгі дəуірлерден, орта ғасырлардан, кейінгі тарихымыздан жеткен ұзын саны 1000-нан асып жығылатын тарихи-мəдени мұралар бар. Сəулет өнерінің ор-та ға сырлық інжу-маржаны Айша бибі,

Қарахан, Дəуітбек кесенелері, киелі Тек тұрмас, Ақыртас сарай кешені, Қали Жү ністің «Шығыс моншасы» секіл-ді баға жетпес жəдігерлер Тараз қала-сына ерекше көрік беріп, жылдан-жыл-ға туристердің қызығушылығын арт-тырып келеді. Əулиеата өңіріндегі бұл ке шендердің біразы ЮНЕСКО-ның бү-кілəлемдік мəдениет тізіміне енген.

Партия өкілдері, сонымен қатар, мем лекеттің туристік инфрақұрылымды дамы ту жөніндегі шараларын қолдай-тын дығын жеткізді. Соның арқасында

танымал туристік маршруттар жаңар-тылып, жол бойындағы сервистік қызмет дамып отыр. Шынында «Батыс Еуропа – Батыс Қытай» автодəлізі қала іргесінен өтеді. Демек, туристердің ағылып келуіне қолайлы жағдай бар. Яғни, ендігі міндет – түрлі дəуірлердегі Ұлы Жібек жолының бір пұшпағы Тараздың бет-бейнесін мəдени қабаттарды аршу арқылы жарқырата көрсетіп, оның бар болмысын халыққа қауыштыру.

– Еліміздегі тарихи орындарды қорғап, мəдени нысандарды көбейтіп, жағ дай жасау, туризм мəселесінің да-мып, кең қанат жаюына əсер ету «Бір-лік» партиясының сайлауалды бағдар-ламасындағы басты мақсаттардың бірі, – деді бұл жөнінде «Бірлік партия сы» Жам был облыстық филиалы төраға сы-ның орынбасары Шахизада Ибрайым.

Жамбыл облысы.

«Бірлік» туризмді дамытуєа шаќырадыƏрбір мемлекеттің өркениеттілігін оның мəдени

мұраға деген көзқарасына қарай танып-бағамдауға бо-лады. Қазақстанның туристік əлеуетін дамыту жəне сырттан келетін туризмнің деңгейін көтеру «Бірлік» са-яси партиясының басты назарындағы мəселелердің бірі болып отыр. Осыған орай партия мүшелері мемлекеттің Жібек жолы бойындағы тарихи орталықтарды жаңғырту

бағдарламасына енгізілген Жамбыл облысына сапар шекті.

26 ақпан 2016 жылwww.egemen.kz4

Уақыт талабымен үндескен

● Əкім есеп берді. Ел не деді?

Өңірге инвестиция тартуға күш салынады

Архимед Мұхамбетовтің Қостанай облысы тізгінін ұстағанына əлі жарты жыл болған жоқ. Облыс экономикасы мен əлеуметтік өмірін жете зерттеп, сенімді қадамдар жасап үлгерген əкім облыс жұртшылығы өкілдері алдында өткен жылы өңірдегі біткен істер мен алдағы жоспар-лар, мақсаттар туралы айтып берді.

Нəзира ЖƏРІМБЕТОВА,«Егемен Қазақстан».

Қазір де облыстың өнер кəсіп сала-сына əлемдік нарықтағы шикізат ба-ғасының төмен құлдырауы, Ресей мен Қытай экономикасының баяулауы əсер етуде. Соның салдары нан об-лыс өнеркəсібінің көлемі 18 па йызға, өнім өңдеу саласында өндірістік көр-сеткіш 10 пайыздай төмендеді. Мұ ның барлығы шикізатты ғана емес, машина құрастыру, тамақ өнеркəсібі салаларын-да өнімді сатудың қиындығынан орын алды. Тек ірі өндірістен облыста ме-таллургия өнеркəсібінің өндіріс қуаты артты. Аталған саланың даму қарқыны 10 пайызға артып, есепті мерзімде 41 млрд. теңгенің өнімі шығарылды. Бұл «ЕвразКаспианСталь» кəсіпорнының белсенді жұмысының арқасында мүмкін бол ды. Мұнда 276 мың тонна көлемінде құрылыс прокаты шығарылды, бұл 2014 жыл ғы деңгеймен салыстырғанда 3 есе артық.

Дағдарыс екен деп экономиканы шегіндіруге болмайды. Аймақ бас-шысы бұл үшін тек облыс қана емес, республика экономикасына ықпалы бар Соколов-Сарыбай кен өндіру бір лестігі, «Қазақстан алюминийі» акционерлік қоғамының филиал да-ры, «Қостанай минералдары», «Вар-варинское», «ЕвразКаспианСталь», «Жас қанат-2006», «АгромашХолдинг» «Ақ-Тас СК» секілді ірі өндіріс кəсіп-орындары жөнінде Инвестициялар жəне даму министрлігімен бірлесіп, пробле-малы мəселелерді шешу жұмыстары қол ға алынатындығынан хабардар етті. Со нымен қатар, экономикадағы дағдарыс əкелген дімкəстікті жазудың бірден-бір жолы өңірге инвестиция тарту екенін айтты əкім. Өткен жылы облыстағы негізгі капиталға 167 мил-лиард теңге тартылды. Бірақ бұл 2014 жылға қарағанда 16 пайызға кем бо-латын. Сонымен қатар, өткен жы -лы бюд жет қаражатынан қаралған жо балардың 40 пайызы қысқарды. Бірақ өңірді өндірістік-инновациялық

дамыту мемлекеттік бағдарламаларын жүзеге асыру жалғасын тауып келеді. Индустрияландыру картасы бойынша өткен жылы 4 кəсіпорын қатарға қо сы-лып, олардан 126 адам жұмыс тапты. 2016 жылы 11 инвестициялық жоба жү зеге асырылады деп отыр. Архимед Бекежанұлы келгелі шетел инвестор-ларын өңірге тікелей тарту ісін қолға алды. Ресей мен Қытай инвесторлары атқаратын 9 жоба дайындалу үстінде. Шетел инвестициясын тарту арқылы өңір де керамикалық плиталар зауыты, жылыжай кешендері, полиграфиялық өндіріс, жаңа машина маркаларын құрас-тыру секілді жұмыстар жүзеге асатын болады. Ауыл шаруашылығына да ин-вестиция, оның ішінде шетелдік инве-стиция тартылады. Əкім шағын жəне орта бизнестің дамытылатынына да сендірді. Облысаралық ет кластерін құру өңірдің ауыл шаруашылығындағы айту-лы қадам, жылы жаңалық болып отыр. Ақтөбе, Қостанай, Батыс Қазақстан об-лыстары жəне Inalca Eurasia Holdings GesmbH арасындағы мəміле ет экспорты əлеуетін арттыруға мүмкіндік туғызатын болады. Ет кластерінің аясында осы үш облыста бордақылау алаңдары, асыл тұқымды мал ша руашылықтары, шаруа қожалықтары құрылады.

Экономикалық əлеуеті мықты облыс-та əлеуметтік мəселелер де жетіп артыла-ды. Бүкіл елді мекеннің 10,5 пайызы ғана көгілдір отынды пайдаланады. Биыл 8 елді мекенге газ барады. Ал ауызсу мен жол, баспана да Қостанай өңіріндегі өт кір мəселелердің бірі. Мемлекеттік тұрғын үй қорынан баспана алу кезегінде 23,1 мың адам кезекте тұр, оның 11 мыңы Қостанай қаласынан алғысы келеді. Əкім есеп беріп болған соң, оған алғашқы қойылған сұрақ та нақ осы тұрғын үй мəселесі туралы болды. Қостанай қаласының тұрғыны Екатерина Медель биыл Қостанайда əлеуметтік қанша үй салынатынын, өт-кен жылғы секілді ипотекалық компа-ниялар желісі арқылы қостанайлықтарға берілер жеңілдіктер туралы білгісі келді. Архимед Бекежанұлы өзге өңірлерге қарағанда Қостанайда əлеуметтік баспа-налар салудың аздығын бірден айтты. Өткен жылы барлығы 249 мың шаршы метр тұрғын үй пайдалануға берілсе, соның 16 мың шаршы метрден астамы ғана бюджет қаржысына салынды. Ол қазір 2017 жылы салынатын үйлерге құжаттар дайындау жұмысы жүріп жат -қандығын жеткізді. Соңғы кезде Қос-танайда ауладағы бос жерге көп қа батты үйлер сала беру əдетке айналған. Тіпті, үйлердің жиілігінен адамдардың тынысы тарылғандай, балаларға ойнайтын жер қалмайды. Облыс əкімі осылай мінгесе салынғалы жатқан үйлердің құры лы сын бастауға тыйым салғанын айтты. Құ рыл-тайшылар салатын жаңа үйлер кең, жаңа жерлерден түсетін болады.

Облыс əкімі баяндамасында басым-дықты экономиканы дамытуға арна са, оған келіп түскен сауалдар негізінен əлеу-меттік мəселелерді қозғады. Жол дардың жағдайы, мектептердің жөнделуі, стади-ондар мен спорт мектептерінің жағдайы, кейбір құқықтық мəселелер қамтылды. Əкім аға буын өкілдері қойған сауалға сəйкес Ыбырай Алтынсариннің 175 жылдығына орай кемеңгер ағар тушының кесенесі қайта жөнделетінін жеткізді.

Облыс əкімі жұртшылық алдын-да берген есебінің соңында «Көркейе бер, Қостанай!» ак циясының тұсауын кескенін де хабарлады. Акция шеңберінде туған жерден жырақта жүрген түлектерді туған жерді көркейтуге тарту ісі жүзеге асатын болады.

Қостанай облысы.

Сенім жүгі – салмақты

Темір ҚҰСАЙЫН,«Егемен Қазақстан».

Осы мерзім аралығында облыс бас-шысы өзінің алға қойған мақсаттарын тындырымды орындауға, ел мен Елбасы сенімінен шығуға ұмтылғаны көпшілікке белгілі. Осы тұжырымды оның соңғы бір жыл ішінде атқарған қызметіне қатысты да айта аламыз. Облыс басшы-сы ретінде оған тəн басты қасиет шұғыл шешімін күтіп тұрған мəселелерді жолға қоюға ұмтылысы деуге болады. Екі арада алыс болашақтағы өңірдің даму перс пективалары да ұдайы наза-рында жүретіні байқалады. Біз білетін облыс басшысы Нұрлан Ноғаевқа тəн тағы бір жақсы қасиет жыл сайынғы дəстүрге айналған есепті бір күндік іс деп қарамайтыны. Мысалы, жыл ба-сында аудан əкімдері есеп бере бастаған кезде ол арнайы елге шығып, оның бəріне қатысуды əдетке айналдырған. Əрі ел-жұртты толғандырып жүрген мəселелерді жергілікті жерде шешу-ге əдеттенген. Аудан əкімдері есебіне жал ғыз бармайды. Облыстағы жетекші басқарма, департамент басшыларын ерте жүретіні мəселенің шешімі тез табылу-ына септігін тигізуде.

Мысалы, біз биыл облыс əкімі қа-тысқан Қаратөбе ауданының əкімі Асхат Шахаровтың тұрғындарға берген есебіне қатысқан едік. Сонда бір куə болғанымыз Нұрлан Ноғаевтың аты-на бірде-бір сауал берілмеді. Бұл нені көрсетеді? Бұған дейін ақиқат түйін ретінде айтылып жүргендей сұрақ екі жағдайда берілмейді. Біріншіден, бəрі де түсінікті болған жағдайда. Екіншіден, ел ішінде халықтың көңілінен шығатын біраз шаралардың басы қайырылып қалған жағдайда. Əсіресе, əлеуметтік-тұрмыстық проблемалар түбегейлі ше ші мін тапқан кезде. Шынында да республиканың ең шалғай аудандарының бірі – Қаратөбеде елді мекендердің газ құбырына қосылу көрсеткіші жүз пайыз-ды құрағаны, барлық жолдарға күрделі жөндеулер жүргізілгені жəне халық күнделікті тұтынатын өнімдер жергілікті

жерде өндіріліп жатқаны осы сөзіміздің бір дəлелі.

Облыс əкімі Нұрлан Ноғаев өз есе-бінде республиканың батыстағы қақ-пасы – Ақжайықта өткен жылы ат қа-рылған сан алуан істерге жан-жақ ты, əрі терең талдаулар жасады. Құр де рек-терді тізбелеуге емес, сарабдал са рап-тамалар мен салыстыруларға, орын алған олқылықтар мен кемшіліктерден са бақ алуға жəне өңір экономикасының басты сипатын айқындауға арналған об лыс басшысының есебі жөнінде ел не деді?

Дəулеткерей Құсайынов, Батыс Қазақстан облыстық мəдениет бас-қармасының басшысы:

– Биылғы облыс əкімінің есеп беру жиынына облыстың түкпір-түкпірінен жəне Орал қаласынан үш мыңға жу-ық адам қатысты. Осы кезге дейін рес публикадағы облыс əкімдерінің есебіне тізім бойынша алдын ала бел-гіленген мемлекеттік қызметшілер мен «штаттағы адамдар» ғана барады деген түсінік қалыптасқаны жасырын емес. Нұрлан Асқарұлы өзінің халықтың қалың тобымен кездесуі кезінде осы түсініктің тас-талқанын шығарды. Кездесу өтетін орын жəне оның өтетін уақыты БАҚ арқылы бірнеше дүркін тұрғындарға хабарланды. Кім есепке

келемін, қатысамын десе, оның жолын ешкім қаққан жоқ. Бұл басшының об-лыс халқына деген үлкен сенімі деп түсінуіміз керек. Ал сенім тек біржақты болмайды. Халықтың басшыға сенім жүктейтіні секілді басшының халыққа деген де сенімі болады. Айтайын де-геніміз, осы жолы облыс басшысының өзі басқарып жүрген тұрғындарға деген сенімі айқын көрінді. Сенім жүгі қай тараптан алғанда да салмақты емес пе?!

Шаһидолла Əбуғали, Жаңақала ау-дан дық қоғамдық кеңестің төрағасы:

– Біз шалғайдағы аудан тұрғындары облыс əкімінің есебіне қатысты өз ой-пікірлеріміз бен ұсыныстарымызды алдын ала жіберуге немесе электрон-ды пош та арқылы жолдауға мүмкіндік алдық. Бұған қоса облыс басшысының ел-жұрт алдындағы есепті баяндамасының тұжы рымдары облыстық газеттерде жарияланды. Осы арқылы айтатын ой-ымыз бен беретін сұрағымызды алдын ала қорытып, жинақтауға мүмкіндік алдық. Бұған қоса, кеше өзіміз тыңдаған есептің кең ауқымдылығы мен сындарлы сипаты, көкейкесті мəселелерді айна-лып өтпей, оған қатысты облыс əкімінің нақты да тұжырымды ой толғағаны бəріміздің көңілімізден шықты.

Виктор Фомин, Батыс Қазақстан облыстық балалар мен жасөспірімдер орталығының директоры:

– Мен Нұрлан Асқарұлын интел-лектуалдық деңгейі жоғары бас-шы деп есептеймін. Өңір басшысы-на соқпайтын, оны айналып өтетін мəселелер мен проблемалар болмай-ды. Нұрлан Асқарұлы соның бəрін те-рең зерделеп, соған сəйкес қай кезде де тиянақты шешім қабылдайтынын байқап жүрміз. Оның бүгінгі мыңдаған облыс жұртшылығының алдында бер-ген есебінде де өңірге жаны ашитыны, оның басты патриоты екендігі, қазіргі күрделі кезеңде облыс экономикасына қан жүгіртіп дағдарыстан алдырмай-жұлдырмай алып шығуға деген талпы-нысы айқын көрінді. Талпынды деу аз. Өйткені, бүгінгі есептен ұққаным – об-лыста өнімдерді өңдеу мен ұқсату ісінде біраз істер тындырылыпты. Мен осыған қуандым. Ал тікелей жасөспірімдер мен балалар туризмі саласына келсек, мұнда да облыс басшысының қолдауымен көп іс тындырылды. Бұл жөнінде өңір республикадағы базалық деңгейге көтерілді.

Батыс Қазақстан облысы.

Нұрлан Ноғаевтың есімі батысқазақстандықтарға сонау 2007 жыл-дан бері жақсы таныс. Өйткені, ол осы жылы облыс əкімінің орын-басары болып бекітілді. 2012 жылдың 20 қаңтарында Президент Жарлығымен Батыс Қазақстан облысының əкімі болып тағайындалды. Бұл күннен есептегенде ол кеше Орал өңірінің жұртшылығына өзінің бесінші есебін бергеніне көз жеткіземіз. Талас жоқ, аталған уақыт бірқатар істердің басын қайырып, өңірді алға дамытудың стратегия-сын белгілеуге, өзі бастаған істердің нəтижесін көруге молынан жетеді.

Н.Погодин атындағы об-лыстық орыс драма театрына жи налған жұртшылық аймақ басшысы Ерік Сұлтановтың дəстүрлі есебін тыңдап, өңірдің əлеуметтік-экономикалық, руха-ни даму бағдарламаларына жан-жақты қанығып, проблемалар мен келелі мəселелерді шешудің нақты жолдарымен танысты.

Өмір ЕСҚАЛИ,«Егемен Қазақстан».

Баяндамашы өткен жылдың қоры-тындысы бойынша экономикада оң үрдістің сақталып, макроэкономикалық көрсеткіштердің өсімі қамтамасыз етілгенін атап өтті. Жалпы өңірлік өнімнің нақты өсімі 856 миллиард теңгені құраған. Бюджет тиімділігін арттыру мақсатымен шығыстар оң-тай лан дырылып, əлеуметтік сала ны-сан дарының, тұрғын үйлердің жəне ин женерлік-коммуникациялық инфра-құрылымдардың құрылысын аяқтауға жұмсалған. Негізгі капиталға инвести-ция тарту көрсеткіші 28,4 пайызға өсіп, 154 миллиард теңгеге жеткен.

Облыста агроөнеркəсіптік кешен негізгі сала болып саналады. Рес пуб-ликадағы өндірілетін сапалы астықтың үштен бірі өңірге тиесілі. Ауыл шаруа-шылығы өнімдерінің көлемі 7,5 пайызға өсіп, 311,1 миллиард теңге, еңбек өнім-ділігі 14 пайызға артып, 1,1 миллион теңге құраған. Бұл салада экономикалық белсенді тұрғындарының 40 пайызы еңбек етеді. Жыл өткен сайын маши-на-трактор паркі жаңаланып келеді. Былтыр 14 миллиард теңгеге жоғары өнімді 1127 жаңа техника бірлігі сатып алынған.

Ерік Хамзаұлы Елбасы астық өн-дірісін əртараптандыру жөнінде нақты міндеттер қойғанын айта келіп, бұл бағытта атқарылып жатқан шараларға тоқталды. Майлы дақылдарды – 469,7 мың, жемазықтық дақылдарды 653,6 гек тарға ұлғайту белгіленген. Есепті жиын да ауылшаруашылық дақылдары тұқымдарын ауыстыру, жаңарту, аудан-дастыру жайына ерекше екпін түсірілді. Ерте жəне орташа пісу тобындағы тұ-қым сұрыптарын кеңінен пайдалану жө ніндегі ғалымдар мен мамандардың ұсыныстарын қолдау қажеттігі айтыл-ды. Өйткені, жыл сайын 1,5 миллион

тонна астық, 150 мың тонна ұн, 200 мың тоннадан астам майлы дақылдардың жақын жəне алыс шетелдерге экспорт-талатынын ескерсек, мəселенің маңыз-дылығы айтпаса да түсінікті.

Е.Сұлтановтың жан-жақты баяндаған бір мəселесі мал шаруашылығы болды. «Ірі қара малы етінің экспорттық əлеуетін дамыту» жобасы шеңберінде былтыр 3,1 мың басқа арналған бордақылау алаң-дары, 1,8 мың басқа лайықталған асыл тұқымды мал репродукторлары ашы-лып, сыртқа шығарылған ет көлемі 969,2 тоннаны құраған. «Сыбаға», «Құлан», «Алтын асық» бағдарламалары бой-ынша 10864 мал жеткізілген. Алда ет өндіруді 93 мың, сүтті 510 мың тонна, жұмыртқаны 601 миллион данаға дейін өсіру, мемлекеттік бағдарламалар ая-сында 13871 бас мал сатып алу мін дет -тері тұр. Ауыл шаруашылығы өнімдерін қайта өңдеу саласында да ай тарлықтай өзгерістер бар. Осы сала бойынша 1 миллиард теңгеден астам инвестиция құйылып, 5 жоба пайдалануға берілген. Келешекте 138 миллиард теңгеден астам инвестиция салу арқылы 60 жобаны жүзеге асыру көзделген.

Жалпы өңірлік өнімді қалып тас-тыратын негізгі салалардың бірі – өнер-кəсіп. Оның өсу қарқыны елімізде 6-шы орын алумен сипатталады. Машина жасау өндірісінің көлемі 18, 4 пайызға өскен. Жергілікті тауар өндірушілер ұлттық компаниялармен 81 миллиард теңгеге ұзақмерзімді келісімшарттар жа сасқан.

Баяндамашының айтуынша, Индус-трияландыру картасының екінші

бес жылдығы шеңберінде 100 миллиард теңгеден асатын 60-тан астам, оның ішінде биыл 4,4 миллиард теңгенің 12 жобасын жүзеге асыру белгіленген. Бұл қадамдар 500-ден астам жаңа жұмыс орындарын ашуға мүмкіндік береді. Тоқтап тұрған кəсіпорындардың қызметін жандандыру үшін «Қайта қалпына келтіру» жол картасы түзілген. Тізімге 13 кəсіпорын ен гізілген. Об-лыста 34 мыңнан астам шағын жəне орта бизнес субъектісі жұмыс істеп, 110 мыңнан астам адамды тұрақты жұ-мыспен қамтып отыр. «Бизнестің жол картасы-2020» бағдарламасы аясын-да 2,5 миллиард теңге игерілген. 251 кəсіпкерлік субъектінің өтінімі ма-құлданған. 145 несиенің сыйақы мөл-шерін субсидиялауға 6,8 миллиард, 65 несиені кепілдендіруге 847 милли-он теңге бағытталған. Ерік Хамзаұлы жыл аяғына дейін аталмыш бағдарлама шеңберінде 1 мыңнан астам жұмыс ор-нын құру, шағын жəне орта кəсіпкерлік субъектілері санын 36 мың бірлікке, өнім өндіру көлемін 370 миллиард тең-геге, жұмыс істейтіндер санын 115 мың адамға, сөйтіп, кəсіпкерлік үлесін 27 пайызға дейін арттыру талабын қойды.

Тұрғындар алдында автомобиль жол-дары жəне көлік мəселелері де егжей-тегжейлі қарастырылды. Олай болатын жөні бар. Ұзындығы 7530 шақырымға созылатын республикалық, облыстық, жергілікті маңызы бар тасжолдардың жар тысына жуығы қайтадан қалпына келтіруді қажет етеді. Сол себепті бо-лар, əкімге қойылған ауызша, жазбаша сауалдардың көбі осы жайтқа қатысты өрбіп, ағымдық, күрделі жөндеулерге қаражат бөлу сұрастырылғанын айта кеткен жөн. Жолдарды жөндеу жəне оны ұстау жұмыстарына 5,2 миллиард теңге бөлініп, 150 мыңнан артық тұрғыны бар 210-нан астам елді мекенді байланыс-тыратын күрежолдар жақсартылған. Биыл 360 шақырым жолды жөндеуге 5,6 миллиард теңге қарастырылған. Оның ішінде 143 шақырымдық Астана – Петропавл автомобиль жолын қай -та жаңарту жобасы аяқталады. Елді мекендерді сапалы ауыз сумен қам-тамасыз етуге 4,4 миллиард теңге бағыт-талған. Өңірлерді дамытудың 2020 жылға дейінгі бағдарламасы аясында 33 жоба жүзеге асырылған. 27 мыңнан астам солтүстікқазақстандық жұмысқа орналастырылған. Қолданылған шаралар жұмыссыздық деңгейін 4,8 пайызға, та-бысы ең төмен тұрғындардың үлесін 3,7 пайызға дейін азайтуға мүмкіндік берген.

Есепті кездесу аяқталғаннан кейін жазбаша жəне ауызша сұрақтарға əкім тарапынан қанағаттанарлық жауаптар берілді.

Солтүстік Қазақстан облысы.

Əкімдердің облыс тұрғындары алдында жылды қорытындылап есеп беру міндеттілігіне сай, Маң-ғыстау облысының əкімі Алик Айдарбаев өзінің есепті баяндама-сын жария етті.

Гүлайым ШЫНТЕМІРҚЫЗЫ,«Егемен Қазақстан».

Есепте əкім 2015 жылы Маңғыстау облысын əлеуметтік-экономикалық тұрғыда дамыту үшін жасалған жұмыс-тарды, көрсеткіштерді баяндап берді.

Өңір экономикасының дамуы 1,2%-ға өсті. Адам басына шаққандағы өңір лік өнім көрсеткіші бойынша об-лысымыз республикада 4-ші орында. Өндірістік өнеркəсіп көлемі 1,6 трлн.теңгені немесе нақты көлем индексі 96%-ды құрады. 2015 жылы соңғы үш жыл ішінде бірінші рет табиғи газ өндірісі 24%-ға өсіп, оның көлемі 2,5 млрд.шаршы метрді құрады, деген об-лыс əкімі, бұл көрсеткішке Бейнеу ау-данында «Шағырлы-Шөмішті» газ кен орнының іске қосылуы нəтижесінде қол жеткізілгендігін атап өтті.

Маңғыстау облысындағы мұнай өндіруші компаниялар өткен жылы 18,5 млн. тонна мұнай өндірген, сон-дай-ақ, мұнай бағасының əлемдік нарық тағы төмендеуіне байланысты, бұрғылау жəне жөндеу жұмыстарына арналған шығыстар қысқартылған.

Энергоресурстар бағасының төмен-деуі біздің мұнай компания ларының қызметіне де əсерін тигізді. Сондықтан, мұнай компанияларының қаржы жағ-дайын төмендетпеу мақсатында, өт-кен жылы біз олардың салықтық төлем дерін азайту мəселелері бой-ынша нақты шаралар қабылдадық. Атқарылған жұ мыстар нəтижесінде бүгінгі таңға экспорттық кеден салы-ғының мөлшері тоннасына 80 дол-лардан 40 долларға дейін төмендеді. Ал, осы жылдың нау рызынан бастап мұнайдың əлемдік нарықтағы бағасына сəйкес, кеден салығы өзгертіледі, деді А.Айдарбаев.

А.Айдарбаевтың есебінде облыс-тағы жергілікті жəне респуб ликалық

маңыз дағы жол құрылысы мəселесі қамтылды. Маңғыстау облы сының транзиттік əлеуетін кеңейтіп, теңіз арқылы да, құрлық ар қылы да əлемнің бірқатар елдеріне шығып кете алатын қақпа ретінде мүмкіндігін лайықты пайдалану үшін жасалып жатқан жұ-мыстар таныс тырылды.

Индустрияландыру картасының бесжылдығын қорытындылап, был-тыр екінші бесжылдықтың жария-лан ғандығын айтқан облыс əкімінің айтуынша, осы мерзім ішінде Маң-ғыстауда 225 млрд. теңгені құрайтын 33 жоба жүзеге асырылып, 3 мыңнан астам жұмыс орны құрылған. Жаңа бесжылдықтың алғашқы жылы, яғни былтыр өңірде 700 жаңа жұмыс орнын ұсынған 50 млрд. теңгенің 11 жобасы енгізілген. Өңірде жұмыс жасайтын «Жаңаөзен сүт зауыты», «Берекет-Ф», «Ақтау сүт» жəне «Милина фуд про-дакшен» компаниялары сынды сүт өнімдерін өндіретін 4 ірі кəсіпорын өз тауарларымен өңір сұранысының 30%-ын қамтамасыз етіп, жергілікті қамтуды көбейтуге үлестерін қосып келеді. Сондай-ақ, облыстағы 116 ша-р уа қожалығы тұтынушыларын жеміс-жидек жəне бақша өнімдерімен 50 пайызға қамтамасыз етеді. «Бейнеу астық терминалы», «Мага бред» жəне «Берекет-Ф» сияқты 2 ірі зауыты жəне 30-ға жуық нан пісіруші орындар

нан өнімдері жəне ұнмен ішкі сұ-ра нысты 100%-ға қамтамасыз етіп отыр. Маңғыстау облысындағы іргелі істердің қатарында «Ақтау теңіз пор-ты» арнайы экономикалық аймағынан салынған «Азерсун» өндіріс жəне логис тикалық орталығын, «Софи Мед-групп» көпсалалы клиникасын, Ақтау теңіз солтүстік терминалын ата ды.

Əкімнің айтуынша, аймақтың да-муында тұрғын үйлер құрылыстары белсенді бағыттардың бірі болып та-былады. Құрылыс жұмыстары есепті мерзімде 180 млрд. теңгені құрап, сала-да инвестиция көлемі 8 пайызға өскен. Облыста 645 мың шаршы метр тұрғын үй пайдалануға берілген, бұл 2014 жылмен салыстырғанда 10%-ға көп. Бұл жұмыстар нəтижесінде 5 мыңнан астам тұрғындар жаңа баспанаға ие болған.

Маңғыстау өңіріндегі маңызды мəсе лелердің бірі – ауызсу. А.Айдар-баевтың есебінен бұл тұрғыда облыс-тың елді мекендерін орталықтандырыл-ған сумен қамтамасыз ету жұмыстары кезең-кезеңімен іске асырылуда екен-дігін білдік. «Ақ бұлақ» бағдар ламасы аясында 20 млрд. теңге инвестиция салынған 57 жоба жүзеге асырылған. Соңғы үш жылда облыс тұрғындарын ауызсумен қамту 70 пайызға жеткен.

А.Айдарбаев Түпқараған, Бейнеу, Маңғыстау, Қарақия, Мұнайлы ау-дандары мен Ақтау, Жаңаөзен қала-ларының даму барысына қысқаша тоқталып өтті. Сондай-ақ, өңірдің ауыл шаруашылығы, азық-түлік та-уар ларының баға индексі, өңірлік тұ рақтылық қоры, шағын жəне орта кəсіпкерлікті дамыту, тұрғын үй құ-рылысы, мəдениет, денсаулық сақтау, білім беру жəне туризм салалары, жұ-мыс сыз жастардың мəселесімен айна-лысатын «Жаңа серпін» бағдарламасы туралы баяндады.

Есеп беру соңы əдеттегідей сұрақ-жауапқа ұласып, арнайы ашыл ған орталықтарға келіп түскен сауалдарға он күн ішінде жауап бері летіндігі ай-тылды.

Маңғыстау облысы.

Атқарылған істер аз емес,ол алдағы уақытта да жалғасын табады

26 ақпан 2016 жыл www.egemen.kz 5

ШашуҒасырлардан келе жатқан дəстүр бұл,Шаштым шашу жан-жағыма –Шаштым нұр!

Міне – саған, алтын-күміс,Тасқын жыр!Тек қазаққа біткен дəстүр – бұл!

Шашу – Далам,Көк кілемдей ашылған,Шашу – Ғалам,Сен де ауыз ти шашудан!

Ырыс ортақ саған-дағы,Маған да,Дерт болмасын,Өрт болмасын Ғаламда!

Мына дүние –Махаббат пен Шапағаттың мекені,Адамзатқа Алла ырзығы жетеді!

Аударған Серік АҚСҰҢҚАРҰЛЫ.

Қазақстан, жайнай бер, алтын Отан!

Бабалардың байырғы салтына тəн –Батыр бізді думанға, алтыбақан!

Байтақ дала бөленіп салтанатқа –Жетсін үні шаттықтың шартарапқа.

Жастайымнан бұл өлке жұмақ маған,«Дударай» ғой жүрегім ұнатқан əн.

Қазақтардың білемін салт-ырымын,Домбыраның сүйемін жарқын үнін.

Тербелеміз, тебеміз алтыбақан,Қазақстан, жайнай бер, алтын Отан!

Ізгілікке бөленіп алып далам,Көгінен кетпесін күй қалықтаған.

Жер бетінде жоқ мұндай сая жайлы,Алтыбақан жанымды аялайды.

Аударған Қуаныш АХМЕТОВ.

АлтыбақанСауық, сайран ақпейіл халқыма тəн,Жан жүректі баурайды шалқыған əн.Маған ыстық балауса қыз күнімненАйлы кеште тербелген алтыбақан.

Бұл өлкенің ғажайып сұлулығынЖеткізе алса жақсы ғой ғұмыр-жырым.«Дударайды» сызылтқан Мариямдай,Мен де əнге қосқанмын өмір сырын.

Домбыра үнін жүрекке тыңдатамын,Қуанышқа, мұңға да шын батамын.Алтыбақан басында өткен түндерАлыс қалды, сыйлап тек нұр, шапағын.

Өстім, өндім қазақтың даласында,Қазақстан ұқсайды анашыма.Алтыбақан тербелсе айлы кеште,Көңілім менің түспейді сабасына.

Жетпейді ғой еш нəрсе бағасына,Шын достықты балаймын бар асылға.Қайран жастық дегендей қолын бұлғап:«Алтыбақан тебуге барасың ба?»

Барармын-ау, мынау ай баяғыдай,Жылжымайды енді ол баяу бұлай.Ғашықтардың жүрегін табыстырып,Тербелші, алтыбақан, аяулым-ай!

Аударған Ибрагим БЕКМАХАНҰЛЫ.

Қазақтың дәстүріБұл дəстүр көне жырдай естіледі,Шашудың күміс нұрдай есті лебі.Қазақтың көріп осы жомарттығын,Төріме шық, той тойла, қонақ, бүгін.

Халықтың даналығын, дарқандығынБір ғана шашудан-ақ аңғардым мың.«Шашудан ауыз тиген бақытты» деп,Менің де тілімде жүр жақұт тілек.

Əжелер кұрт, ірімшік, теңге шашып,Ақындар термелеткен əнге басып.Осындай сəтті айтшы бұйыратын,Шашулар шаттық болып құйылатын.

Ғажайып мұның бəрі тойда мынау,Болмасын тосын мінез, ойда қылау.

Бейбіт күннің жарқырап шашулары,Жақындай түс, арманның асулары.

Аударған Қуаныш АХМЕТОВ.

ТойбастарДəстүр бұл қанға сіңген өте əріден,Береді дарқандыққа Отаны дем.Алдымен той-думанда шашыладыМол шашу. Сосын берер бата кілең.

Тəтті мен теңге ұшады халайыққа,Кімге дөп, кімге қиыс, ал, анықта.Керемет жарасады той бастайтынҚазақы осы дəстүр далалыққа.

Түсінер қылықты қыз, саналы ұлы,Халықтың жатыр мұнда даналығы.Кəдімгі тау мен дала перзентініңОсында дархандығы, даралығы.

Ақ жаңбыр дерсің шашу құйылған кеп,Ағытар ақ тілегін жиылған көп.Аппақ жол жайып салсын пендесіне,Аллаға ешкім сенбей сыйынған жоқ!

Дəстүрдің жоқ ескісі, жоқ есері,Танымдық, тəрбиелік мол əсері.Төбеден теңге жауған ғажайып сəт –Шашуға табылмас еш теңесері.

Аударған Қуаныш АХМЕТОВ.

НаурызКиіз үйдің кергенде керегесін,Қазан асып, келтіріп берекесін,Адамдардың жүздері күлімдейді,Қарсы алып көктемнің мерекесін.

Алтыбақан тербеліп, құстай қалқып,Сұлу сазды əуенмен көкке шалқып.Мөлдір тамшы үндері естіледіƏуедегі аспадай қойған тартып.

Түрлі бояу құбылып сəнін беріп,Биіктейді асқақ үн əуенге еріп.Баяғыдай халық та тойлап жатырМəз-мейрам боп, тамаша күйге еніп.

Палуандар той-думан төріне озып,Жекпе-жекке шығады арқа қозып.

Жүйрік тұлпар сайланып сыйлығынаЖеңімпазды анықтар болған озық.

Жирен жүйрік тұлпарға қамшы ұрмай,Шабады жігіттер де мойын бұрмай.Жүйрік аттар желменен жарысады,Қорқыныштың не екенін керек қылмай.

Тоймен кіріп халықтың берекесі,Əр қадамға бөлініп, сый бересі.Достық деген білмейді шекараны,Баққа бөлеп Наурыздың мерекесі.

Аударған Қамажай ДОСТАНБЕКОВА.

ҚұсмұрынЖүрісі бəсеңсіп пойыздың,Жылт етті бекет те түн тіліп.Ай сүйген көк белден ой үздім,Жанарым жарыса ұмтылып.

Құсмұрын, жанымның жарасыӨзіңде сақтаулы, бол берік.Ғұмыр мен балалық арасыЖалғаса, жүгірді жолға еріп.

Боз таңмен таласа мен еккенКөктерек, көркіңнен таймашы.Шетен, бозқараған желектенАйырылмай, ауламда жайнашы.

Анау бір тар соқпақ жететінБіздің үй алдына, иіліп...Жаңғырды-ау жүректе бекетім,Жаныма ақ сəуле құйылып.

Тəу етем өзіңе, о, Далам,Жан тартып, баурыңа басқан ең.Қыспаққа алғанда зобалаң,Жұртыма сен құшақ ашқан ең.

Өзіңнен кете алман, қарашы,Тұрса да тағдырым жол беріп....Ғұмыр мен балалық арасыЖалғаса, жүгірді жолға еріп.

Аударған Кенжебай АХМЕТОВ.

Ақ батаБокалдың сыңғыры деме сен,Ақ бата – сөз нұры құны артқан.Ақсақал ақылы ол кеңесер,Ғасырлар нақылы ол мұнартқан.

Лебіндей жүзіңді шарпығанЖүректі жылытқан жалынның.Ақ бата – ақ тілеу аңқыған,Ақ бата – жарлығы жаныңның.

Қадірлі іс басташы, жетесің,Ақ бата серігің сенің де.Жұбайлар қиярда некесін,Ақ бата айтуы тегін бе?

Ақ жол деп айтылар өсиетШуақ боп шашылар адалдық.Ақсақал жүзінде қасиетАқ бата – саған құт, маған құт.

Ұрпаққа қалдырған дастан молДостарға ақ тілеу арна, адам.Ақ бата – өткенге бастар жолБаба мен баланы жалғаған.

Аударған Ғазиз ЕШТАНАЕВ.

Достық дастаны

Алєысымды айтамын, Ќазаќ елі! Ғабит ІСКЕНДЕРҰЛЫ,

«Егемен Қазақстан».

Соңғы бірер жылдың көлемінде елімізде ауқымды түрде «Айбалта» оқу-жаттығу жиыны өткізіліп келеді. Біздің осы жолғы Семей қаласына іссапарымыз да «Айбалта-2016» оқу-жаттығуын өткізу ниеті мен жоспарына сəйкес «Шығыс» полигонындағы əзірлікпен таны-су болмақшы. Елордадан əуеге көтерілген əскери ұшақ бір жарым сағаттан соң «Жаңа Семей» аэродро-мына табанын тигізді.

Ұшақтан түсе салысымен əскери тікұшақтардың оқу-жаттығуға əзірлік барысымен таныстық. Авиациялық базаның командирі, полковник Талғат Сыздықов: «Оқу-жаттығуға «Жаңа Семей» аэродромында орналасқан авиациялық топ, яғни Ми-8, Ми-17, Ес-145 тікұшақтары жеке құраммен бірге алдымызға қойған міндетті орындау үшін сақадай сай тұр. Əскери авиацияның міндеті – құрлық əскерлеріне алдыңғы шепте қолдау көрсетіп, десантшыларды межелі жерге жеткізу. Сондай-ақ, заңсыз құрылымдардың көзін жою болып табылады. Қазіргі уақытта 26 ақпанда өтетін ауқымды əскери жаттығуға даярлығымызды пысықтап жатыр-мыз», – деп мəлімдеді.

Эскадрилья командирі, майор Азамат Нұрахметов те берілген тап-сырманы мүлтіксіз орындап, құр-лық əскерлерін шұғыл тиесілі жерге жеткізіп, оларды əуеден сүйемел-деуге əзір екендіктерін айтты. Бел-гі ленген нысананы дер кезінде жоя-тын дықтарына да сенімді.

Семей қаласында орналасқан əскери авиация базасынан шыға бере, «Абай жолы» арқылы тікелей «Шығыс» полигонына жол тарттық. Ұлы ақынның кіндік кескен жеріне бастайтын сара жолдың 40-шы шақы-рымына таяу маңда əскери поли-гон орналасқан. Жол бастаушы лар айтпаса, қар қымтаған даладағы по-лигонды «ə» дегеннен аңғара қою қиын. Əскери техникалар түгелдей дерлік қар түстес аппақ жамылғымен көмкерілген, жанына жақын барған кезде ғана зеңбірек-гаубицаның тұмсықтары шошайып тұрғанын байқайсыз. «Жау» аңғармайтын кейіпке енген оқу-жаттығудың бас ты талаптарының бірі бұл, қарсы ластың көзіне түсіп қалмау.

Журналистер мінген автобус далалық əскери қалашықтағы сырт көзге байқала бермейтін, сыртқы жамылғысы ғана емес, бетпердесі де ақ түсті есік алдындағы күзетшілер тұрған тұсқа келіп бір-ақ тоқтады. Сөйтсе, командалық пункт осын-да орналасқан көрінеді. Бүкіл оқу-жаттығудың жүзеге асуы осында жоспарланып, операцияны бастауға бұйрық осы жерден беріледі.

Командалық пунктте оқу-жат-тығуға қатысушы командирлердің жиыны өтіп жатыр. ҚР ҚК Құрлық əскерлері, ҰҚК Шекара қызметі, ІІМ Ұлттық ұланы мен ҚР Əуе қор ғанысы күштері бөлімдері мен құрамаларының басқару органдары арнайы опера-цияны жоспарлау үстінде. Бүгінгі оқу-жаттығудың ерекшелігі əскерлер арнайы операцияны ұйымдастыру жəне өткізу жөніндегі мəселелерді пысықтауды аяқтап, қорғаныс опера-циясын жоспарлауға кірісті.

«Шығыс» полигонындағы жағдай қыс мезгілі болғанына қара мас тан, нағыз əскери қимылдарға сай деп айтарлықтай. Əскери техника лар-дың орналасуы өз алдына, сон дай-ақ, қосалқы қызмет түрлері де түгелдей осында көрсеті леді. Əскери техника-ларды жөндеу дей сіз бе, істен шыққан құрал-жаб дық тардың ақауын реттеу дейсіз бе, оларға жанар-жағармай құю дей сіз бе, барлығы далалық жағдай ға бейімделген. Биылғы оқу-жатты ғу жиынының бір ерекшелігі, əске ри лер қыс мезгілінде бірлесе жұмыс істеуге машықтанады.

Биылғы оқу-жаттығу кезінде же-ке құрам далалық жағдайда жұмыс жасайды. Жедел басқару үшін əскерлерді автоматтандырылған басқару элементтері бар коман-далық-штабтық машиналарды, па-латкаларды, далалық ас үйлер мен автономды электр агрегаттарын қолдана отырып, жауынгерлік қыз-мет жəне тыныс-тіршілікті қам-тамасыз етудің барлық түрлері бар басқару пункттері қанат жайды.

«Біздің алдымызға басты міндет – құрамның əскери қуаттылығын арттыру, штабтар қызметінің өзара

үйлесімділігін қамтамасыз ету. Оқу-жаттығу армиямыздың əскери даярлығын, біздің қабілетімізді көр сетеді, штабтарымызды, əскер-лерімізді əзірлеуге жəне соғыс қимыл дарына жақын жағдайда əскери операцияларды жоспарлауға дайындайды, – деді «Шығыс» өңірлік қолбасшылығы əскерлерінің қолбасшысы, генерал-майор Мұрат Бектанов. – Қыстың өз талабы бар: жұмысқа саперлік бөлімдер белсенді түрде тартылған, жер қазатын ма-шиналар, ауыр инженерлік техни-ка жұмылдырылған. Сарбаздардың тамағы мен тұрмысына қажетті ша-руаны ұйымдастыру да үлкен рөл атқарады».

«Біздің мақсатымыз – шека-ра шебін күзетуді күшейту, басқа да Қарулы Күштерімізге айтылған мақсатқа сəйкес жол ашып беру. Мысалы, бүгінгі күнде оқу-жаттығу жоспарына сəйкес шекарашылар 40 шақырым аумақтағы шекараны күзетеді. Əрине, басты мақсат заңсыз күш құрылымдарының шекарадан өтуіне жол бермеу болып табыла-ды», – дейді Ұлттық қауіпсіздік комитеті Шекара қызметінің бас штаб бастығының бірінші орынба-сары, полковник Жəнібек Төлебаев.

«Ұйымдасқан күш ретінде ар-миядағы адамдардың қимыл-əрекеті, күштің бағытталуы жəне мақсатқа ұмтылушылығы əскери парыз-ды терең түсінуге негізделеді де, бағынуға, командованиеге сүйенеді», дегені бар еді атақты Бауыржан Момышұлының. Командалық пункт-тен шыққаннан кейін əскери па-рызды терең түсінгендердің ғана əскери тəртіппен кез келген жағдайға бейімделетініне көз жеткізгендей болдық. «Шығыс» полигонындағы оқу-жаттығуға əзірліктен осыны байқадық.

Кезінде еліміздің оңтүстігіне жоңғарлар шабуыл жасағанда шығыс пен батыстан қазақ жасақтары хабар-ды ести сала атқа қонып, бес қаруын асынып, шұғыл көмекке аттанбап па еді. Бүгінде де шығыс өңіріндегі əскери полигонға елдің оңтүстігінен, батысынан əскерлер келіп, шарт-ты жаудың көзін жою операциясы-на қатысып отыр. Əне, Ақтөбеден келген артиллеристер калибрі 1500 миллиметрлік гаубица Д-20-ның ұңғысын шаңнан, майдан тазалап жатыр. Əрбір атыс алдында ұңғыны осылайша тазаламаса болмайды. Ал тазаланған зеңбірегіңіз 17 шақырым 400 метр аралығындағы нысананы қағып түсіреді.

Жоғарыда «Айбалта-2016» оқу-жаттығуы алғаш рет қысқы уақытта соғыс қимылдарына жақындатылған жағдайда өткізіліп жатқанын айтқан болатынбыз. Оқу-жаттығу ақпанның 22-сі мен 28-і аралығында ұдайы орналасу пункттерінде, «Шығыс», «Сарыөзек» жəне «Спасск» поли-гондары мен қозғалу бағдарларында өтеді. Барлығы оқу-жаттығуға 5 мыңдай адам, 1 500-ден аса бірлік қару-жарақ пен əскери техника жəне шамамен 30 бірлік авиациялық тех-ника тартылып отыр. Біз «Шығыс» полигонындағы оқу-жаттығуға əзірлік жөнінде баяндадық. Ал 26 ақпан күні «Шығыс» полигоны нағыз əскери қимыл алаңына айналатыны сөзсіз.

● «Айбалта-2016»

«Шыєыс» наєыз əскери ќимыл алаѕына айналды

ІССАПАР АЛДЫНДАҒЫ ОЙ. Жақында ғана бұқаралық ақпарат құралдарында əлемдегі əскерлердің əлеуетіне байланысты ақпарат жарияланған еді. «2016 жылғы жаһандық əскери қуаттылық рейтингісін» түзгендер нақты деректі қайдан алғанын қайдам, осы рейтинг бойынша Қазақстан 66-орынға жайғасыпты. Орталық Азия елдері ішінде Өзбекстан бізден 12 саты жоғары тұр...

ІССАПАРДАН ОРАЛҒАНДАҒЫ ОЙ. Анабір жылдары қорғаныс саласының былық-шылығынан былайғы жұрт түңіліп, əскери қуатымыздың əлеуетіне сызат түсе бастап еді. Соңғы кездегі бір-біріне жалғасқан əскери дабылдар мен оқу-жаттығулар қазақ əскерінің стратегиялық жəне тактикалық мүмкіндігін айғақтай бастаған тəрізді. Ақпанның арқыраған аязында нағыз далалық əскери қалашықта əскери басшылықтың талаптарын жүзеге асы-рып жатқан əскерлердің қимылынан осыны аңғардық.

АСТАНА – СЕМЕЙ – АСТАНА.

Зинаида ЧУМАКОВА

26 ақпан 2016 жылwww.egemen.kz6

Қанат СЕЙДҒАПБАРОВ,Бас прокуратураның əлеуметтік-экономикалық саланың заңдылығын қадағалау департаментінің бастығы.

Көлік құралдары санының жылдан жылға көбеюі жолдағы қауіпсіздікті қамтамасыз етудің бұрыннан бар проблемаларын одан сайын арт-тыра түсті. Əрине, уəкілетті ор-гандар жолдағы жағдайды оңалту, жол-көлік оқиғаларын ескерту, жол жүрісі қауіпсіздігін қамтамасыз ету мақсатында белгілі бір шаралар-ды қабылдауда, сөйтіп жұмыс істеу əдістері жақсаруда, профилактикалық іс-шаралар жүргізілуде, нормативтік-құқықтық база жетілдірілуде.

2014 жылғы 20 қазаннан бас-тап «Жол жүрісі туралы» заң қолданысқа енгізілді, ол жол жүрісін ұйымдастыру тиімділігін арттыруға бағытталған. Жаңа заңда мүдделі мемлекеттік органдардың құзыреті нақты айқындалды жəне жол жүрісі үрдістерін мемлекеттік басқару жүйесі жетілдірілді. Зияткерлік көлік жүйе лері жəне жолдар мен жаңа кө лік құрал дарын бағалаудың ұлттық жүйесі енгізілді. Жол жүрісі қауіпсіздігі, оның ішінде, жолдарды салу кезінде, оларды қайта жөндеу барысында да жол қозғалысы аудиті институты енгізілді. Сонымен қатар, қолданыстағы заңнаманы «Жол жүрісі туралы» заңның жаңа редакциясымен сəйкестікке келтіру үшін бірқатар заңдарға түзетулер енгізілді. Атап, айтқанда, əкімшілік айыппұлдарды уақтылы төлеуге ынталандыратын нормалар енгізілді, елдімекендердің құрылысын салу кезінде аумақты көліктік жоспарлау бойынша міндетті талаптар белгіленді.

Ал жол жүрісі қауіпсіздігі сала-сын дағы заңдардың орындалуын

қадағалау прокуратура органдары қызметінің басым бағыттарының бірі болып табылады. Бұл саладағы заңдылықты қамтамасыз ету үшін тұрақты түрде тексерулер жүргізіледі, проблемалы мəселелерге талдау жасалады. Жолдардағы апаттар са-нын төмендетуге мүмкіндік беретін ұтымды əдістерді енгізу мақсатында əлемдік тəжірибе зерделенеді жəне олардың неғұрлым тиімділерін пайда-лану жөнінде шаралар қабылданады. Мысалы, Бас прокуратура апаттылық картасын əзірледі, оны уəкілетті органдар ең апатты учаскелерді айқындауға жəне осы жерлерде жол-көлік оқиғалары болуы себептері мен шарттарын жою үшін шаралар қабыл-дау мақсатында пайдалана алады. Жол-көлік оқиғаларының ал дын алу-дағы кешенді ұстаным, орталық жəне жергілікті атқарушы органдардың күштерін біріктіру жəне олардың жол жүрісі саласындағы əрекеттерін үйлестіру жолдардағы жағдайды жақсартуға мүмкіндік берді.

Сөйтіп, жүргізілген талдау көр-сеткендей, көліктің жыл сайын ұлғаюына қарамастан, 2015 жылы жол-көлік оқиғаларының саны 2014 жылмен салыстырғанда 7,3%-ға (20 378-ден 18 890-ға) төмендеген, олар-да зардап шеккендер саны 7,1% (28 527-ден 26 508-ге) азайған. Жол-көлік оқиғаларындағы өлім саны 5,1%-ға азайған. Бірақ осы қоғамдық көліктермен болатын жол-көлік оқиғалары үлкен қауіп төндіріп отыр.

Сондықтан, өткен жылы про-куратура органдары жол поли-циясы жəне көліктік бақылау ор-гандарымен бірлесіп автомобиль көлігімен жолаушылар тасымалын ұйымдастыру саласында кең ауқымды тексеру жүргізді. Сонда жол-көлік оқиғаларының басты себебі – тасымалдаушылардың жауапсыздығы

екендігі анықталды. Тіпті, кейбір қоғамдық көлік жүргізушілері үшін ережелерді бұзу əдеттегі жағдай бо-лып табылады. Нақтырақ айтқанда, заңды тасымалдауды жүзеге асыра-тын автобустың/шағын автобустың əрбір екінші жүргізушісі жол жү рісі ережелерін бұзғаны үшін əр түрлі жауапкершілікке тартылды. Оларды даярлау сапасы да сын көтер мейді. Əрбір үшінші оқу орны басшы-ларының, оқытушыларының жəне оқыту шеберлерінің біліктілігі заң талап тарына сəйкес келмейді. Тексе-румен қамтылған оқу орын дарының барлығында дерлік жүргі зу шілерді сапасыз оқыту дерегі анықталды.

Жолаушылар тасымалы нарығы, əдетте, ұйымдастырылмаған жəне стихиялық сипатқа ие, себебі заңсыз жолаушылар тасымалын жүзеге асырудың көптеген дерегі анықталды. Заңсыз жолаушылар тасымалын жүзеге асырудың 2 мыңнан астам фактісі анықталды, рейдтік іс-шаралар барысында тоқтатылған əрбір үшінші автобус жағдайы қойылған талаптарға сай келмейді. Қолданыстағы заңнама нормаларын бұзып, жолаушылар мен жүк тасымалын жүргізген 3 мыңнан астам автобус пен шағын автобустар анықталды. Тексеріс қорытындысы бойынша 3,5 мыңға жуық əкімшілік құқық бұзушылық туралы іс қозғалды. Нəтижесінде рейстер мен бағдарлардан 125 ав-тобус алынды. Аталған мəселе Парламент депутаттарының, Ішкі істер жəне басқа да министрлік өкілдерінің қатысуымен өткен Бас прокуратураның кеңейтілген алқа отырысында қаралды. Талдау нəтижелері бойынша Үкіметке, Парламент Мəжілісіне жолдардағы жағдайды жақсарту жөнінде нақты ұсыныстар көрсетілген хаттар жол-данды.

Құқық қорғау қадамдары

Жол жїрісі сапасын арттыру – ќауіпсіздікті ќамтамасыз етеді

департаментінің бастығы.

(Соңы. Басы 1-бетте).

Пойыз құрамы бір күн бойы ақсулықтарға қызмет көрсетіп, сұрақ тарына жауап берді. Қаралған мəселелердің ішінде 5 сұраққа ерек-ше на зар аударылып, бақылауға алын ды. Əлеуметтік, халыққа қыз-мет көрсету мəселелері, ауыл шаруа-шылығы жəне бизнеске қатысты сұ рақ тар бойынша тұрғындарды қабыл дау жүргізілді. Ақсулықтар дəрігер лердің қабылдауында болды. Ал ұйым дастырушылардың айтуын-ша, құрамында 100-ге жуық мүшесі бар, 9 вагоннан тұратын пойыз да кəсіп керлер палатасының маман-дары, əлеу меттік қорғау жəне денсау-лық сақ тау саласының өкілдері,

спорт шылар, өнер адамдары бірге келеді.

– Жалпы, пойыз сапары бары-сында біздің мамандар құрамы ауы-сып, жаңарып отырады. Мақсат – ауылдықтардың, соғыс ардагерлері мен мүмкіндігі шектеулі адамдардың өтініш-тілектеріне құлақ асып, құқық-тық жəне медициналық тұрғыда кеңес беру. Жеке кəсібін ашып, бизнесін бастағысы келетін адамдарға да көмек көрсетіледі. Мəдени-спорт тық шаралар, концерттік бағдар ламалар ұсынылады, – деді «Мəңгілік Ел» əлеу меттік пойызының жетекшісі Р.Барбасов.

– Біздің қаламызда қоғамдық келі-сім, əділет жəне мемлекеттік қыз мет көрсету, бизнес жəне кəсіпкерлік,

ауыл шаруашылығы, медициналық мəселелер бойынша кеңестер алу, білім беру, еңбек шарттары мен еңбек ті қорғау мəселелері жөнінен тұрғын дарға арналып ашылған ар-найы кеңес алаңдарында жалпы 325 сұрақ қойы лып, 300-ден астам тұрғын дəрі герлердің қабылдауынан өтті, – деді қалалық ішкі саясат бөлімінің маманы Əлия Омарова.

Түстен кейін пойыздың келу құрметіне орай Ақсудың Сəбит Дөнентаев атындағы мəдениет са-райында концерттік бағдарлама көрсетілді. Пойыз сапары əрі қарай облыс орталығы – Павлодарда, Екібастұз қаласында жалғасады.

Павлодар облысы.

«Мəѕгілік Ел» пойызы – Аќсуда

(Соңы. Басы 1-бетте).

Зауытта минералды су шығару технологиясының жəне суды құятын пластик шөлмектерді дайындау құрылғыларын реттеу жұмыстары қарқынды жүргізілуде.

Құрылыс жұмыстары 2014 жылы бастау алған зауыттың жер көлемі 0,7 га құрайды. Қазіргі таңда өндірісті іске қосу мақсатында толыққанды жұмыстар жүргізілуде. Зауытта минералды судың газдалған жəне газдалмаған түрде шығарылуы қарас-тырылған. Өнім əртүрлі сыйым-дылықтағы 0,5 литр, 1 литр, 1,5 литр, 5 литр, 6 литр жəне 19 литр ыды-старда шығарылады. Барлық плас-тик ыдыстар да осы зауытта дайын-далады. Дайын өнім «Шайыр суы» жəне «Мөлдір су Шайырдан» атты екі маркада шығатын болады. Конвейер сағатына 0,5 литр – 2200 дана, 1 литр – 2000 дана, 1,5 литр – 1800 дана, 5 литр – 120 дана, 6 литр – 110 дана

жəне 19 литр 100 дана өнім шығаруға қауқарлы. Бүгінгі таңда зауытқа аудандағы əлеуметтік жағдайы төмен отбасылардан 14 адам жұмысқа тартылған. Алдағы уақытта зауыт іске қосылған соң, ауданнан қосымша 15 адам жұмысқа қабылданбақ, дейді зауытта атқарылып жатқан жұмыстармен таныстырған өндіріс басшысының орынбасары Рафхат Қорабаев.

Зауыт жұмысына кəсіпкерлер пала-тасы тарапынан, зауыт басшысына су өніміне Қазақстан Республикасының мемлекеттік стандарт сертифика-тын алу жөнінде, жұмысқа аудан тұрғындарын «Жұмыспен қамтудың жол картасы-2020» бағдарламасы бойынша қабылдау туралы жəне тағы сондай басқа да мəселелерді шешу жөнінде кеңестер берілді.

Шайыр ауылына барып, зауыттың құрылыс-жабдықтау жұмыстарымен танысып шыққан өңірлік кəсіпкерлер палатасының директоры Жаңбырбай

Доспаев, шалғай ауылдардағы кəсіпкерлердің басқа облыстарға, алыс-жақын шетелдерге танылуына күш салуға дайын екендігін жеткізді.

– Ең бастысы, осындай қолынан іс келетін азаматтарға СТ-KZ сер-тификатын алу мəселесін тез арада шешіп беруге дайынбыз. Аталмыш сертификат арқылы олар арнайы экономикалық аймақтарда əрекет етуіне болады, сондай-ақ, өз тауарла-рын өзге елдерде таратып, мемлекеттік сатып алу кезінде артықшылыққа ие болу мүмкіндіктеріне қол жеткізеді. Экспортқа жөнелтілетін тауардың шығу тегін анықтап, халықаралық нарық жағдайына бейімделуге бет бұруына ықпал етуге дайынбыз, – деді Ж.Доспаев.

Маңғыстаудың шалғай ауылын-да шаруасын бастаған жігіттер өз кəсіптері елдің нəсібіне айналады деп күтуде.

Маңғыстау облысы.

Өзгеріс өлшемі – өндіріс

Ґѕірдегі отандыќ ґнім

– Мысыр Президенті Əбдел Фаттах Ас-Сисидің Қазақстанға са пары қар саңында екіжақты сая си бай ланыстардың қазіргі жағ дайына қандай баға берер едіңіз?

– Үстіміздегі жылғы 6 наурызда Қазақстан мен Мысыр арасында дипломатиялық байланыстардың орнатылғанына 24 жыл то-лады. Осы мерзім ішінде көптеген іс-ша ралар жүзеге асырылды: жоға ры деңгейдегі саяси үнқатысу қа лып тасты, сауда-экономикалық қарым-қатынастар жолға қойылды, мəдени-гуманитарлық ынтымақтастық дамуда. Осылардың əрқайсысы бойынша көптеген жобалар жүзеге асырылды, болашаққа бағытталған үлкен жоспарлар күтіп тұр.

Каир Қазақстан Президенті Нұрсұлтан Назарбаевтың 1993 жылғы ақпанда ресми сапар жасаған бірінші араб елінің астанасы болғандығын, онда сол жылдың сəуір айын-да бірінші рет араб əлемінде Қазақстанның Елшілігі ашылғанын атап өткен жөн. Содан бері Мысыр Қазақстан үшін араб жəне мұсылман əлеміндегі басты серіктестерінің біріне айналды. Өз кезегінде Астана да өзінің белсенді сыртқы саясатымен жəне елдің ішкі дамуындағы жетістіктерімен халықаралық аренада құрмет пен сенімге ие болып, Каирдың бұрын ғы кеңестік кеңістіктегі жəне жалпы Азиядағы маңызды саяси жəне эко-номикалық серіктесі болып үлгерді.

Осы орайда Қазақстанның Мы сыр Президенті Əбдел Фаттах Ас-Сисидің осы лауазымға сай лан ғаннан бергі ресми сапар-мен келетін Орталық Азиядағы бірінші, ТМД елдері ішінде Ресейден кейін гі екінші ел болып отырғаны кездей соқтық емес. Бұдан бұрын да Мы сыр басшысы Ресейді есептеме-генде, КСРО тарағаннан кейін құрылған жаңа тəуел сіз мемлекеттерге бір-ақ рет 2006 жылы барған-тын, ол да Аста на болатын.

Біздің екі ел өз аймақтарында жетекші рөл атқарады, көптеген халықаралық жəне аймақтық проблемалар бойынша ұстанымдары да ұқсас. Өздерінің сыртқы саясатында халықаралық құқық нормаларын берік ұстанып, барлық мемлекеттермен өзара құрмет пен теңдік қа ғи даттары негізінде қарым-қа ты настарды дамытуға ұмтылыс таны туда.

Біздің елімізде соңғы жылдары қандай қиын жағдай орын алса да, екі ел арасында саяси үнқатысу үзілген емес. Бірінші кезекте осыны атап өткім келеді.

– Сіз сөзіңізде соңғы жылдары Мы сыр қиын кезеңдерді басынан кешті деп айтып қалдыңыз. Мысырдың қазіргі жағдайын қалай бағалайсыз жəне елді тығырықтан шығарудағы Мысыр басшылығы тара-пынан жасалып жатқан бүгінгі шаралар туралы не айтасыз?

– Иə, Таяу Шығыста «араб көк темі» деген атпен белгілі рево люция лық оқиғалардың күні бүгінге дейін Мысырда жүргізіліп келе жатқан саяси жəне əлеуметтік-экономикалық үдерістерге өз əсерін тигізіп отырғаны рас. Дегенмен, бүгінгі Мысыр басшылығы өзінің алдында тұрған сыртқы жəне ішкі саясаттағы өзекті мəселелерді белсенді əрі табанды əрекеттерімен ойдағыдай шешуде.

Барлық ауыртпалықтарға қара мастан, Мысыр араб əлемінің, Таяу Шығыс пен Африка мемлекет терінің арасында халықаралық істерде өзіндік беделі мен салмағы бар ба-сты елдердің бірі жəне беделдісі ретінде қала беруде. Бұған бай араб монархиялары мен Батыс пен Азияның жетекші елдерінің, сондай-ақ, Ресейдің белсенді жан-жақты ынтымақтастықты дамытуға қызығушылық танытып отырғаны айқын дəлел. Сонымен қатар, Каир жариялаған көп векторлыққа негізделген жаңа сыртқы саяси бағыттың ойдағыдай іске асырыла бастағанын атап өту керек, онда Азия бағытына басымдық берілген.

Жақын болашақта Мысыр ауыл шаруашылығының қажеттілігі үшін 1,5 млн. феддан жерді (1 феддан – 4200 шар-шы метр) игеруді, атом электр станса-сын, Суэц каналы аймағында халықаралық өндірістік-логистикалық хаб салуды жəне т.б. бірқатар ірі жобаларды іске асыруды ойластыруда. Бұған қоса, мега жобалардың бірі жаңа əкімшілік ор талық салу болмақ. Осы тұрғыдан алған да, Мысыр тарапы аста-наны кө шірудегі қазақстандық тəжіри беге қызығушылық танытып отыр.

– Сіз Қазақстан мен Мысыр арасын-дағы қазіргі сауда-экономикалық қаты-настарға қандай баға берер едіңіз?

– Жалпы, байланыстарымызды дамытуға үлкен əлеует бар деп есептеймін. Өзіңіз байқап отыр ғандай, екі ел арасындағы саяси ынтымақтастық жоғары дең гейде

дамуда, қазір алдымызда екі жақты сауда-экономикалық қарым-қатынастарға соны серпін беру мін деті тұр. Біз 2015 жылдың қоры тындысы бойынша шамамен 50 млн.доллар құраған тауар ай налымы көлемін бірнеше есе ұл ғайтуымыз, сондай-ақ, инвес-ти циялық-экономикалық ынты мақ тастықты жандандыруымыз қажет.

Сауда-экономикалық жəне инвес ти-ция лық ынтымақтастықтың перспектива-лы бағыттары ретінде фармацевтикалық, тоқыма өнім дері, ауыл шаруашылығы са-ласын, туризм, ғарыш секторларын, қа-зақстандық бидай экспор тын қарас тыруға болады. Осыған байланысты екі елдің биз-нес қауымдастығымен жоспарлы жұмыстар жүргізілуде.

Қ а з і рг і ке зд е Қазақстан нары-ғында бірқатар мысырлық ком паниялар жұмыс істеуде. Со нымен қатар, «Cairo Poultry Company» («Americana Group» компаниясының еншілесі) компаниясы-мен Алматы облысында құс шаруашылығы өнеркəсібін ұйымдастыру, сондай-ақ, тағы бір мысырлық компаниямен Каспий теңізі жағасында «Кендірлі» туристік курорттың құрылыс жобасын инвестициялау мəселесі бойынша келіссөздер жүргізілуде.

Былтыр «Қазақстан ғарыш сапары» ҰК» АҚ пен Мысырдың Қа шықтықтан зондтау жəне ға рыш ғылымдары жөніндегі ұлт тық басқармасы», сондай-ақ, «Ға рыш кеңістігін пайдалану жəне қашықтықтан зондтау бойынша Мысыр компаниясы» арасында ынтымақтастық туралы бірқатар құжаттарға қол қойылды.

Ə.Ф.Ас-Сисидің Астанаға ресми сапа-ры шеңберінде Қазақстан-Мысыр Іскерлік кеңесінің отырысы өтеді. Оның құрамы екіжақты ынтымақтастық орнатуға шы-найы қызығушылық танытып отырған компанияларды енгізу арқылы жақында толықтай жаңартылды. Бизнес-форумға 20-дан астам ірі мысырлық компаниялар қатысады деп күтілуде. Олардың арасында қазақстандық бидайды сатып алуға мүдделі, Қазақстан нарығына мысырлық тауарлар-ды əкелетін, сондай-ақ, инвестиция салуға ниетті компаниялар жүр. Мəселен, «Medical Union Pharmaceuticals» компаниясы біздің елде дəрі-дəрмек шығаратын зауыт салуға қызығушылық танытып отыр.

Қазақстандық тараптан да үлкен қызы-ғушылық бар. Аталған шараға 40-тан астам, солардың қатарында «ҚТЖ Экспресс» АҚ, «Батуми Теңіз порты» АҚ сияқты ірі көліктік-логистикалық, тоқыма өндірісі, фармацевтикалық, туристік, қызмет көрсету, ауылшаруашылық, сондай-ақ би-дай өндірумен айналысатын отандық компа-ниялар қатысады.

Мысыр жылына миллиондаған тонна астық сатып алатын əлемдегі ең үлкен астық импорттаушы мемлекет, ал Қазақстанның осы ауылшаруашылық өнімін экспортаушылар көшбасшыларының қатарына кіретіні мəлім. Осыған орай, мысырлық тарап Жерорта теңізіндегі Думъят жəне Алек сан дрия кеме-жайларында өз астық терминалдарын сатып алуды немесе салуды ұсынып отыр. Бұл тек Мысырға ғана емес, басқа да Аф рика елдеріне астық жеткізу үшін кең мүмкіндіктер ашары анық. Қа зақстандық компаниялар аталған ұсыныстарға қызығушылық танытады деген үміттемін.

– Қазіргі кезде Қазақстан мен Мысыр арасындағы мə дени-гуманитарлық ынты-мақ тас тықтың жағдайы қандай, бас қаша айтқанда, осы сала бойынша бір-бірімізге қандай қызығушылықтар бар?

– Біздің елдеріміз арасын да дипломатиялық қарым-қаты нас тардың орнағанына небəрі 24 жыл өткеніне қарамастан, халық тары-мыздың тарихи байланыстары ғасырлармен өлшенеді. Мысыр ды 17 жыл бойы билеген жəне мұсылман əлемі тарихында елеулі

рөл атқарған Ұлы Даланың перзенті Сұлтан Бейбарысқа мысырлықтар үлкен құрметпен қарайды. Екі халықтың арасындағы достықты барынша нығайтудың белгісі ретінде біздің Үкімет Каирдегі Сұлтан Бейбарыс мешітін қалпына келтіруге атсалысуда. Мəмлүктер дəуірінде қазіргі Қазақстан аумағынан басқа да көптеген ірі тұлғалар шыққан, олардың тағдыры мен қызметін біздің тарихшылары-мыз зерттеуі тиіс.

Жалпы, екі ел халықтарының өзара қызығушылық танытуы мен бір-біріне ұмтылысы тари хи, мəдени жəне рухани ортақтыққа негізделген. Орталық Азия-дан шыққан көптеген атақты орта ға сырлық ғалымдар мен ақындардың араб тілінде сөйлеп, жазғандығы бел гілі. Олардың жарқын өкілдері нің бірі – Əбу Насыр əл-Фараби. Мы-сыр мұрағаттарында қазақ халқы ның тарихы-на қатысты көпте ген мағлұматтар бар. Ғылы-ми-зерттеу жұмыстарын жүргі зу мақсатымен Каирге келіп тұра тын біздің ғалымдарға қажет мағлұматтарды қазіргі Мысыр билігі ешбір кедергісіз ұсынуда.

Мысыр үкіметінің көмегімен салынған Алматыдағы «Нұр-Мүбəрак» Қазақ-мысыр ислам университеті қазіргі кезде дұрыс бағыттағы теологиялық білім беретін, білікті діни кадрлар даярлайтын орталыққа айнал-ды. Біз қазір мысырлық тараппен бірлесе отырып, аталған жоғары оқу орнының ең үздік студенттерін Əл-Азһар университетінің соңғы курстарына қабылдау жəне дипло-мын алу бойынша жұмыстар жүргізудеміз. Аталған жетекші ислам университетінде білім алудың толық циклын өту үшін қазір 10-12 жыл қажет.

Қазіргі кезде əртүрлі мысырлық жоғары оқу орындарында 250-ге жуық қазақстандық студент білім алуда. Əл-Фараби атындағы ҚазҰУ жəне басқа да қазақстандық жоғары оқу орындары мен Каир, Айн-Шамс, Əл-Миния, Танта, Зақазиқ университеттері ара-сында ынтымақтастық орнатылған. Мысыр Сыртқы істер министрлігі жанын дағы Серіктестікті дамыту жөніндегі агенттіктің ұйымдас тыруымен Мысырда əртүрлі сала-ларда 1500-ден астам қазақстандық маман арнайы курстардан өтті.

Өткен жылы Елшілік баста ма сымен екі елдің қарым-қатынас тарын нығайту жəне дамытуды көздеген «Қазақстанның достар тобы» қоғамдық бірлестігі құ рылды. Оның құрамына екі ел халық тары арасындағы жан-жақты қарым-қатынастарды тереңдетуге өз үлесін қосуға ниеттенген мысырлық көрнекті саяси жəне қоғам қайраткерлері, бизнесмен-дер мен журналистер кірді.

Мысыр жəне жалпы араб қауымын қазақ халқының тарихымен таныстыру мақсатында өткен жылы Қазақ хандығының 550 жылдығын атап өту шеңберінде біз І.Есенберлиннің «Көшпенділер» трилогиясының бірінші томын араб тіліне аударып, Каирде басып шығардық. Биыл қалған екі томын басып шығару жоспарда тұр.

Біздің астанамыздағы көше лердің бірі Мысырдың ұлы жазушысы Таха Хусейн атымен аталады. Өз кезегінде, Каирдің белгілі аудандарының бірінде қазақтың ұлы ағартушысы əрі ойшылы Абай Құнанбаевтың атында көше бар. Бұған қоса, биыл біз Мысыр астанасында Абай ескерткішін ашуды жос-парлап отырмыз.

– Мысыр Президенті Əбдел Фаттах Ас-Сисидің Қазақстанға сапа рынан қандай нəтиже күте сіз? Жалпы, Қазақстан мен Мы сыр арасындағы ынтымақ тас тықта қандай салаларда үлкен жетістіктерге қол жеткізуге болады деп санайсыз?

– 2014 жылы Елбасымыз өзі нің А.Ф.Ас-Сисиге оның Еги пет Президенті болып сайлану құрметіне орай жолдаған құттық-тауында «Қазақстанның Мысыр ды Ислам əлеміндегі маңыз ды серіктестерінің бірі ретін де қарастыратыны жəне елдері-міз арасындағы екіжақты ынтымақ тас-тықтың одан əрі нығаюына жəне көпжақты құрылымдар шеңбер інде өзара əрекеттесуді күшей туге мүдделілігі» атап өтілген еді. Осыған орай, Мысыр басшы сының Астанаға жасайтын рес ми сапарының екіжақты қарым-қатынастарға соны серпін береті ніне жəне барлық саладағы серік тестіктің жаңа бағыттарын анық тайтынына сенімдіміз. Жəне де Жоғары Мəртебелі Ə.Ф.Ас-Сисидің біздің елге келуі Мысыр билігінің Астанамен ынтымақтастықты барынша кеңейтуге деген ұмтылысын көрсетіп отыр.

– Əңгімеңізге рахмет. Əңгімелескен

Самат МҰСА,«Егемен Қазақстан».

● Əлем жəне Қазақстан

Каир Астанамен байланысын арттыруєа ўмтыладыЌазаќстан Республикасыныѕ Египет Араб Республикасындаєы Тґтенше жəне ґкілетті елшісі Берік АРЫНМЕН əѕгіме

Астанадағы мемлекеттік қызмет саласындағы өңірлік хаб басқарушы комитетінің төрағасы Əлихан Байменов пен Қазақстандағы БҰҰ «Даму» бағдарламасының тұрақты

өкілінің орынбасары Мунхтуя Алтангерел семинарды ашып, жылы лебіздерін білдірді.

Семинарда «Даму» бағдар-ламасының уропа жəне ТМД елдері бойынша Ыстамбұлдағы

өңірлік орталығының инно-вациялар бойынша маманы Милица Бегович Ра доевич пен халықаралық Nesta аға менеджері Джулио Куад-жиотто инновациялық орта-ны құру жəне оны ілгерілету тəсілдерін, осы саладағы ғаламдық заманауи үдерістер туралы баяндады. Бұлардың соңғысы əлемнің көптеген мемлекеттеріне, оның ішінде Ұлыбританияның ұйымдары мен мемлекеттік мекемелеріне инновация бойынша кеңес

беретін компания болып та-былады.

Семинарда инновациялық тенденциялар, оларды анық-тау жолдары мен даму мақ-сатында оларды қолдану, түр-лі бизнес-модельдерді тү сі ну, инновациялық қызмет түрі ретінде гранттар беру меха-низмдері, бағдарлама жəне жоба қызметінде инновациялық құралдарды қолдану тəсілдері талқыланды.

Руслан ИГІЛІК.

Инновациялыќ ортаны дамыту тəсілдеріќазаќстандыќ мемлекеттік ќызметкерлер назарына ўсынылды

Астанадағы мемлекеттік қызмет саласындағы өңірлік хаб БҰҰ-ның «Даму» бағдарламасымен бірлесе оты-рып, жауапты мемлекеттік қызметшілеріне арналған «Инновациялық ортаны ілгерілету» тақырыбында семи-нар өткізді. Оған Инвестициялар жəне даму министрлігі, Ұлттық экономика министрлігі, Білім жəне ғылым министрлігінің инновациялық даму мəселелерінен ма-мандар қатысты.

26 ақпан 2016 жыл www.egemen.kz 7

1

ҮКІМЕТҮКІМЕТ

Думан АНАШ,«Егемен Қазақстан».

Жуырда Шығыс Қазақстан облысы-ның əкімі Даниал Ахметов жұмыс сапа-рымен Қырғызстан жəне Тəжікстан респуб ликаларында болды. Өңір басшы-сы сапарының негізгі мақсаты – жақын елдердің өңірлерімен сауда-эконо-микалық байланыстарды тереңдету жəне «БИПЭК АВТО-АЗИЯ АВТО» холдин гінің өнімдерін аталған елдер-дің нарығына шығару мəселесін талқы-лау болды. Аймақ басшысының төраға-лығымен барған қазақстандық де-легация сапар аясында Қырғызстан Республикасы премьер-министрінің орынбасары Олег Панкратовпен жəне Тəжікстан премьер-министрінің орын-басары Азим Иброхиммен келісімдер жүргізді. Душанбеде Шығыс Қазақстан облысы мен Тəжікстан ынтымақтастығы бойынша өзара пайдалы бағыттардың келешегі белгіленді. Ауыл шаруашылығы минис трі Махмадтоир Зокирзода жəне тəжік стандық іскер топтар өкілдерінің қа тысуымен өткен кездесулерде облыс басшысы тау-кен, түсті металлургия, энер гетика, машина жасау, автомо-биль құрастыру жəне агроөнеркəсіптік кешенді дамыту салаларындағы өңірдің жетістіктері мен мүмкіндіктерін баян-дады. Тараптар сауда-экономикалық қатынастарды тереңдету мəселелерін

қарап, аталған елдердің аумағында Lada автокөліктерінің бөлшек саудасы жəне сатудан кейінгі қызмет көрсету, дис-трибуция мəселелерін егжей-тегжейлі пысықтады. Даниал Ахметов Шығыс Қазақстан облысының жалпы өңірлік өнімдерінің басым бөлігін (7 млрд. АҚШ доллары) автокөлік жасау саласындағы өнімдердің құрайтынын жеткізді. Атал-ған саладағы жылдық айналым 1,3 млрд. АҚШ долларынан асады. «БИПЭК АВТО-АЗИЯ АВТО» компаниялар тобы оңтүстіккореялық, француздық, ресейлік жəне чехиялық сауда белгілерімен бар-лығы 30-дан астам түрлі кластағы авто-көліктерді шығарады. Осы орайда облыс əкімі шығысқазақстандық холдинг тің тəжікстандық нарыққа шығуына мүд-делілік білдірді. Яғни, компаниялар тобы Тəжікстанда кең көлемде автодилерлер торабын, қызмет көрсету орталықтарын ұйымдастыруға əзір. Келісімдердің нəтижесінде «БИПЭК АВТО-АЗИЯ АВТО» холдингінің Тəжікстан нарығына шығуы бойынша нақты ұсыныстар əзірлеу мақсатында аталған елдерге жақын арада жұмыс топтары жіберілмек.

Естеріңізге сала кетсек, 2015 жылдың қазан айында Орталық Азия елдеріндегі Lada автокөліктерінің дистрибуция құқығына «БИПЭК АВТО-АЗИЯ АВТО» холдингі ие болған еді. Қазақстан мен Ресей президенттерінің кездесуі шеңберінде қазақстандық «БИПЭК

АВТО-АЗИЯ АВТО» компаниялар тобы мен ресейлік «АВТОВАЗ» ААҚ басшы-лары біріккен іс-қимыл туралы келісімге қол қойған. Əріптестер Қырғызстан, Өзбекстан, Түрікменстан, Тəжікстан жəне Моңғолия елдерінің нарығына та-уар жеткізуші инфрақұрылымды өзара біріге отырып, дамытуға келіскен бо-латын. Бұдан бұрын осы іспетті келісім Ресейдің Сібір жəне Орал федераль-ды округтерінің нарығына қатысты қабылданған. Осылайша, «БИПЭК АВТО-АЗИЯ АВТО» Еуразиялық экономикалық одақтың автокөлік нарығына шығу жоба-сын сəтімен жүзеге асыра білген алғашқы қазақстандық компания болып отыр. 2015 жылы қазақстандық холдинг Ресейдің 11 қаласынан 15 жекеменшік автоорталық ашып, сату желісін құрды. Қазақстандық холдингтің келісім жасасқан аумағы 7 мемлекетті, оның ішінде Қазақстан мен Ресейдің азиялық бөлігін қамтиды. Бүгінде бұл кəсіпорынның қамтыған нарығы аумағындағы халықтың жалпы есебі 84 миллионнан асып отыр. Яғни, холдингтің Қазақстанның маңа йында қалыптастырған өткізу жəне қызмет көрсету желісі Өскемен қаласын дағы «АЗИЯ АВТО Қазақстан» АҚ ала ңында салынып жатқан толық циклді авто өндіріс инфрақұрылымының экспорт тық негізіне қызмет етеді деген сенім бар.

ӨСКЕМЕН.

Гүлайым ШЫНТЕМІРҚЫЗЫ,«Егемен Қазақстан».

Бұрын сенбілік кездерінде макула-тура жинап, тапсыратын едік. Жазылып біткен оқушы дəптерлері мен сурет дəптер лері, мұғалімдер бөлмесінен шық-қан құшақ-құшақ қағаздарды абыр-сабыр көп шілік көлікке тиейтін, ал көлік олар-ды əлдеқайда алып кетуші еді. Беріліп, бел сене жұмыс жасап жүрсек те, ол қағаз дарды қайда апарады, не істейді – мəнісін түсіне бермейтінбіз. «Қағазды қайта дан өңдеп, əртүрлі нəрселер жасай-ды» деп түсін діретін интернаттағы бізден жоға ры сыныптарда оқитын оқушылар жасы ның үлкендігіне салып білгішсіне сөйлеп.

Кейін білдік, рас екен. Бірақ, маку-латура жинау сап тыйылды – қопыраған қағаздар ауыл-үй арасына шашылып, желмен бірге жүйтки жүгіріп, шаңмен бірге көкке қалықтай көтеріліп барып,

жерге құлдилай құлаған соң, əр шөптің басына ілінген қоқысқа айналды. «Қазір неге макулатура жинамайды екен? Сан-сапат қағазды қайта өңдеп, одан халықтың тұтынуына қажетті нəрсе жасайтын орындар неге жоқ?» де-ген ой келетін. Жуырда Маңғыстау облысының Мұнайлы ауданы аумағында ашылған жаңа «Ақтау қағаз зауыты» ЖШС осы ойдың жауабын ұсынды. Дəретхана қағазын дайындайтын цех сұранысқа ие өнімді өндіретін өңірдегі ғана емес, батыс аймақтағы бірден-бір жаңа кəсіпорынның бірі.

– 2007 жылдан бастап дəрігерлік қалдықтарды жоюмен айналыстық. Бізге өңірдегі кəсіпорын, мекемелер жиі хабарласып, макулатурасын тапсыруға ниет білдіретін. Осы кездерде маған пайдаланылған қағаздарды қайта өңдеу туралы ой келді. Кешікпей өз қаржыма жабдықтар сатып алып, орнаттым. Өңір-дегі мемлекеттік органдар, ірі мұнай

компаниялары мен ескірген мұрағат қағаздарын өңдеу арқылы дəретхана қағаздарын шығара бастадық, – дейді «Ақтау қағаз зауыты» жауапкершілігі шектеулі серіктестігінің директоры Сұңғат Еділбаев.

Зауыт жұмысы бірте-бірте еңсесін тіктеп, жұмыс көлемі мен өнім көлемін ұлғайтып келеді. Басшылық енді техни-калық қажеттіліктерге пайдаланылатын қағаз сүлгілер дайындауды жоспарлап отыр. Жаңа сүлгі мұнайшылар, жүргі-зушілер мен өндірісте жұмыс жасайтын-дар үшін қолайлы жəне ол қазіргі қолда-ныстағы жұққан майды, қолды сүртетін шүберекті алмастыратын болады. Сон-дай-ақ, қағаз салфеткалар мен үй тірлігі-не арналған қолорамалдарды шығарып, əртүрлі көңіл көтеру орындарына ұсын-бақ. Сапа жағынан жоғары, құны жағы-нан арзан болатын өнімді отандастары-мыз тұтынады деген сенім бар. Қазіргі таңда тəулігіне 8 сағат жұмыс жа сайтын цехта жақын күндері жұмыс орын дары-ның санын көбейтіп, тəулік бойы жұмыс жасау жолдары жоспарланып отыр.

Қаржылық жағдайға байланысты салқын цех ішіне жылуды алмастыра-тын газ жүйесін орнатуға мүмкіндік туды. Жұмыс орнының салқын бо-луы жұмысшылардың толыққанды жұмыс жасауына мүмкіндік бермей, сол арқылы өнім өндіруге əсер ететіні белгілі. Осы келеңсіздікті ауыздықтау үшін Ақтау қағаз зауыты басшылығы «Даму» кəсіпкерлікті дамыту қорына ха-барласып, шағын жəне орта кəсіпкерлікті қолдауға бағытталған «Даму-Өндіріс» мемлекеттік бағдарламасына қатысты. Нəтижесінде Қазақстанның халық банкі арқылы жеңіл пайызбен 40 млн. теңге көлемінде несие алуға қол жеткізсе, банк жалпы сомадан 17,5 млн. теңге алғашқы траншты бөлді. Оған арнайы жабдықтар алып, орналастырған кəсіпкер екінші траншпен бөлінетін қаржыға макулатура жəне дайын өнімдер үшін қойма салуды көздеп отыр.

Жоқтан бар жасап, кетікке кірпіш болу ел дамуына үлес қосам деген жан-ның мұраты. Макулатурадан өнім жасап отырған кəсіпкер азаматтың өнімі ел қажетіне жарайтыны анық.

Маңғыстау облысы.

Сатыбалды СƏУІРБАЙ,«Егемен Қазақстан».

Өңір басшысы жиналғандар ал-дында сөйлеген сөзінде бүгінгі күні əлемдік экономикада қалыптасқан күрделі жағдайда бірлесіп, стра те-гиялық тұрғыдан ортақ ойласып жəне ақылмен жұмыс істеу қа жеттігін атап көрсетті. Бұл үшін ірі кəсіпорындардың, тауар өнді ру шілердің, шағын жəне орта биз нес пен басқа да шаруашылық құры-лымдарының жұмыстарын үй ле сімді жүргізу қажеттігін атап өтті.

Бердібек Сапарбаев сонымен қатар, экономикалық дағ да рыстың əлеуметтік төлем дер дің – жəрдемақылар мен жеңіл -дік тер дің, сондай-ақ, ұйымдарда еңбек -ақының кешігіп төленуіне себеп бола алмай тынын қадап айт ты. Жыл қорытын-дысы бойынша жұ мыссыздық облыстың эко номи калық белсенді тұрғын дарының 4,9 пайызын құрай ды, бұл көр сеткіш жалпы рес пуб ли ка лықтан 0,2 пайызға төмен. Мем лекеттік бағ дарламаларды жүзеге асыру нəтижесінде жаңа жұмыс орын дары құрылды, еңбек ұжым да ры ара сында тұрақтылық сақталуда.

Сонымен бірге, өңір басшысы Қазақ-стан бойынша, оның ішін де Ақтөбенің де негізгі саласы өнеркəсіптің экономикалық сипат тағы сыртқы теріс əсерлерден қа-шып құтыла алмағанын жасырған жоқ.

Облыс бұл ретте экспортқа бағытталған. Сондықтан да əлемдік дағдарыс нəти-жесінде 2014 жылмен салыстырғанда өндіріс көлемі 4,5 пайызға төмендеді.

Жиында кəсіпорынның өт кен жылғы өндірістік бағдар ламаларының жəне ұжымдық келісімшарттың орында-лу барысы талқыланды. Өз кезегінде «Ақтөбе хром қосындылары зауыты» АҚ басқарма төрағасы Алексей Хи-мич кəсіпорынның 2015 жылғы негізгі жұмыс қорытындыларына тоқталды. Оның айтуынша, зауыт ұжымдық еңбек келісімшартында жазылған барлық шарт-тарды жəне өздеріне алған əлеуметтік міндеттемелерін орындаған.

Ол сондай-ақ, зауыт жұмыс істейтін

қазақстандық құрамның үлесі бүгінгі күні 66 пайыздан жоғары екенін атап көрсетті.

Облыс əкімі жиын барысында зауыт жұмысшыларының сұрақтарына жауап бере отырып, бүгінгі күні атқарушы би-лік пен бизнес құрылымдары арасында өнімдердің бірқатар түрлеріне бағаларды реттеу туралы бірнеше меморандумға қол қойылғандығын мəлімдеді. Өңір басшысы кəсіпорын басшылығына өн дірістік қуаттарды одан əрі өсіру, қазақстандық құрамды дамыту жəне бизнестің əлеуметтік жауапкершілігін арттыру жөнінде тапсырма берді.

Ақтөбе облысы.

Фарида БЫҚАЙ,«Егемен Қазақстан».

Облыс əкімдігінде өңірдің ірі кə сіп-орындары арасында өнді ріс үрдістерін тұрақтандыру, жұмыс пен қамтуды үй-лестіру жəне жұмыс шылардың еңбек құқық тары мəселелері бойынша өзара ынты мақтастық туралы мемо рандумдарға қол қойыл ды. Құжатқа қол қойған кəсі-п орындардың қатарында «Қазақстан алюминийі» АҚ, «Қазақстан электролиз зауыты» АҚ, «Еуразиялық энергетикалық

корпорация» АҚ, «Қазхром» ТҰК АҚ фи лиа лы Ақсу ферроқорытпа зауыты, «Пав лодар мұнай-химия зауыты» АҚ, Екі бастұздағы ГРЭС-1, ГРЭС-2 ЖШС-лар, «Богатырь Көмір» ЖШС секілді алып өндірістер бар.

– Біздің негізгі міндетіміз – экономи-каның қазіргі кездегі даму деңгейі мен жұ мыс орындарын сақтай отырып, ша-ғын жəне орта бизнесті қолдауға бағыт-талған шараларды жүзеге асыру, – деп атап өтті облыс əкімі Қанат Бозымбаев.

Айтса айтқандай, бұл өндірістік алып

кəсіпорындардың бəрінде де мыңдаған адам еңбек етуде. Қазір кəсіпорындар не гізінен өндіріс орындарында жаңарту, жаңғырту жұмыстарымен айналысу-да. Жаңа технологиялар енгізілді, бұл өндірісте еңбек өнімділігінің артуына əсер етеді. Сонымен бірге, эко логиялық, қоршаған ортаны қорғау жағдайларында электр сүз гілер орнатып, көгалдандыру жұмыс тары жалғасуда. Өндіріс орын-дарына жастар көптеп келуде. Кəсіп орын-дарда дуалды оқуы ту жүйесі бо йынша көптеген кəсіптік-тех никалық колледж тү-лектері əрі білім алып, əрі өнді ріс тік тə жі -рибеден зауыттарға келіп өтуде. Бұл да жа-стар үшін жұмыс орында ры ның кепілдігі. Сон дықтан, қол қойыл ған екіжақты мемо-рандумдар бары сында жұмыс орындарын сақтау қа жеттілігіне баса назар аударылды.

Яғни, облыс əкімдігі кəсіп орын дардың өндірістік күрделі мəселелерін шешу, ин-вестициялар тарту мен инновациялар ды енгізу шараларын қарастырады. Сонымен қатар, жұмыс беруші мен кəсіподақтың қатысуымен əлеуметтік əрекеттестік пен ең бек қа тынастарын реттеуге, жұмыс-шы лар ды өңірлік еңбек нарығында сұра-нысқа ие мамандықтар бойынша қайта даяр лау мен кəсіби оқытуды жүргізуге жəр демдеседі. Меморандумда айтыл-ған дарды орындау, оны жүзеге асыру бойынша жұмыстар жүргізеді. Бұл күн-дері облыста өндіріс үрдістерін тұрақ-тандыру, жұмыс орындарын сақ тау жəне жұмысшыларды жұмыспен қамту бо-йынша 1546 меморандумға қол қойылды.

ПАВЛОДАР.

Қайрат ƏБІЛДИНОВ,«Егемен Қазақстан».

Қазіргі таңда баса көңіл бөлетін мəселенің бірі – өндірістік кəсіп-орындардағы жұмыс орындарын сақтап қалу. Бүгінгі қиыншылық ке зінде нан жеп отырған жұмысы нан айырылған адамнан өткен бей бақ жоқ. Жəне де мұның кесірі ең алдымен əлеуметтік тұрақ ты лыққа тиеді. Міне, осы өзекті мəселенің алдын алу үшін Қараған-ды облы сының басшылығы қолда ғы бар мүмкіндіктің бəрін қарасты рып, жан-жақты шаралар қабыл дап жатыр. Осының бір мыса лы ретінде, Қара ғанды облысы ның əкімдігі мен өңірдегі ірі өндірістік кəсіп орындардың аймақтағы эконо миканың дамуы мен əлеуметтік тұрақтылықты сақтап қалу жөніндегі

өзара ынтымақтастық меморандумына қол қойған іс-əрекетін айтуға болады.

Ірі кəсіпорындар демекші, бұ лардың қатарында «АрселорМиттал Теміртау» АҚ, «Қазақмыс» Кор по рациясы» ЖШС, «Жəйрем тау кен-байыту комбинаты» АҚ, «Қар цемент» АҚ, «Теміртау электр метал лургия комбинаты» АҚ, «Nova Цинк» ЖШС сынды алпау ыт ком-паниялар бар. Жалпы, ме мо ран думға 23 ірі кəсіпорын қол қойды.

Сондай-ақ, ірі өндірістік кəсіп-орындар Қарағанды облысын да ғы шағын жəне орта бизнес сала сындағы өндірушілерді қолдауға даяр екендіктерін білдірді. Соның нəтижесінде тауар са-тып алу, жұмыс жəне қызмет көрсетуге

тапсырыс беру арқылы жалпы сома-сы 52,2 млрд. теңге болатын бірқатар меморандумдарға қол қойылды.

Негізі, бұл жұмыстарды облыс тық əкімдік тұрақты түрде жүргізіп келеді. Бүгінгі күннің өзінде облыс та өндірістік үдерістерді тұрақ тандыру, бизнестің ұзақ мерзімді орнықтылығы мен жұмыс-керлердің еңбек құқықтарын қамтамасыз ету мəселелері бойынша əкімдік пен жұмыс берушілер жəне кəсіподақтар ара-сында 2993 өзара ынтымақтастық мемо-рандумына қол қойылған. Мұның ішінде 171 ірі жəне 461 орта кəсіпорындармен ме морандум міндеттері тура лы келісімге қол жеткізілді. Бұл дегеніңіз, облыста тіркелген ірі жəне орта кəсіпорындардың 100%-ын құ райды. Ал кіші кəсіп орын-дармен қол қойылған мемо ран думдардың саны 2361-ге жеткен. Осы игі шаралардың нəтиже сін де, меморандум бойынша мой-нына міндеттеме алған кəсіп орындардағы 300 мың жұмыс орнын сақтап қалуға мүмкіндік туды. Бұл жай ғана құрғақ сөз, құн сыз құжат емес. Меморандумда келісіл ген шарттардың орындалуын об-лыс əкімдігі үнемі қадағалап отырады.

Меморандумдардың мазмұны облыстың алдында тұрған əлеу меттік-экономикалық міндеттерді есепке ала отырып түзілген. Егер де өндіріс көлемі азайып, еңбеккерлер жұмысынан айыры-лып қалар күн туып жатса тараптардың, атап айтқанда, атқарушы билік, жұмыс беруші жəне кəсіподақтардың іс-əрекеті меморандум құжаттарында тайға таңба басқандай етіп көрсетілген. Яғни, бүгінгі күнде меморандум – өндірістік даму мен əлеуметтік тұрақтылықтың ара жігін ажыратпай ұстап тұрған құнды да маңызды құжат.

ҚАРАҒАНДЫ.

Дағдарыс жағдайындағы жергілікті атқарушы биліктің басты міндеті кəсіпорындарда жұмысшылардың қысқаруына жол бермеу болып табылады. Облыс əкімі Бердібек Сапарбаев Ақтөбе хром қосындылары зауыты басшылығы жəне жұмысшыларымен кездесу барысында осы мəселеге айрықша назар аударды.

Күрделі кезеңнің маңызды міндеттері

Жұмыс орындары сақталуы тиіс

Меморандум – маңызды құжат

Қалдық қағаздар кәдеге жарап тұр

Отандық автокөліктер Орталық Азия нарығына шығарылады

«Егемен Қазақстан».

«Егемен Қазақстан».

«Егемен Қазақстан».

26 ақпан 2016 жылwww.egemen.kz8

ҮКІМЕТҮКІМЕТ

Орталық мемлекеттік органдардың интернет-сайттары:Қазақстан Республикасының Үкіметі www.government.kz

Ішкі істер министрлігі mvd.gov.kz

Қорғаныс министрлігі www.mod.gov.kz

Білім және ғылым министрлігі www.edu.gov.kz

Сыртқы істер министрлігі www.mfa.gov.kz

Денсаулық және әлеуметтік даму министрлігі www.mzsr.gov.kz

Қаржы министрлігі www.minfin.kz

Әділет министрлігі www.adilet.gov.kz

Мәдениет және спорт министрлігі www.mki.gov.kz

Ауыл шаруашылығы министрлігі minagri.gov.kz

Мемлекеттік қызмет істері министрлігі www.kyzmet.gov.kz

Ұлттық экономика министрлігі www.minplan.gov.kz

Инвестициялар және даму министрлігі www.mid.gov.kz2

Нұрбай ЕЛМҰРАТОВ,«Егемен Қазақстан».

Қазандық өте қарапайым жа-сал ған. Оны қолдану да оңай. Бір ерек шелігі, салынған көмір кəдімгі пештердегі сияқты астынан бастап жанбайды. Керісінше, жоғарыдан төменге қарай жанады. Мұндай жағдайда көмір тез тұтанумен қатар, қа зандық бойындағы судың лезде қайнап шығып, жылу желі-сінің жылдам ысуына əсері мол болады. Бұған қоса қазандық көмір таң дамайды. Тіпті, көмір қалды-ғының өзін жағып, жылуды бір қа лыпта ұстауға қабілетті. Айтқан-дай, бұл қазандықтың тағы бір артықшылығы автоматты түрде үй ішінің жылуын өзі бақылап, керекті температураны жасап отырады. Мамандар мен осы қазандықты 2-3 жылдан бері тұтынып отырған адамдардың сөзіне илансақ, үйдің шатыры мен есік-терезесі жақсы қымталған болса жəне қабырғасы талапқа сай келсе бір рет салынған отын адамның араласуынсыз 5 тəулікке дейін жанатын көрінеді.

Ұстаханаға барып, жұмысымен танысқан шағымызда белгілі айтыс-кер ақын Балғынбек Има шевқа кезігіп қалдық. «Өз еліміз дің аза-маттары осындай игі іс істеп отыр-ғанына дəн риза болып жүр мін. Бірер жыл бұрын үй тұрғы зып, оны жылытатын қазандық ізде-дік. Бірқатар сала мамандары мен түрлі қазандықтарды пай да ла-натын қарапайым тұтыну шы лар-дың пікірін сұрап білдік. Əркім əрқалай кеңес берді. Сөйтіп жүр-генде «Каз котелпром» туралы есі тіп, оны іс жүзінде пайдала-нып отырған азаматтардың үйінде болып, жылу жүйесінің қолай-лылығы мен жайлылығын пайым-дап көрдік. Осыдан кейін ғана цехқа келіп, қазандықты жасап жатқан мамандармен сөйлестік. «Қалаған қазандығыңызды жар-ты ай көлемінде жасап, жеткізіп, орнатып береміз. Оған қоса қалай пайдалану керектігін арнайы ма-манымыз барып үйретіп, өзі іске қосады. Бір жыл бойына тегін сервистік қызмет көрсетіледі», деді. Сөздерінде тұрды. Əйткен-мен алғашқы күндері бір-екі рет қана мазалағаным болмаса, кейін гі істі өзіміз дөңгелетіп əкет тік. Нə ти-жесінде, «бітер істің басына, жақсы келер қасына» демек ші, тағы бір үй тұрғызған бауыры мызға кеңес айтып, осында ертіп келіп отыр ған жөніміз бар», деді айтыскер ақын.

Қалыңдығы «бестік» (5 мил-лиметр) темірмен жасалатын қа-зан дықтың дəнекерлеушілері өте

тəжірибелі мамандар. Басым көп-шілігі «Астана локомо тив құрас-тыру зауыты» кəсіпорынында тəжі-рибеден өтіп, біліктіліктерін жо-ғары деңгейде шыңдаған. «Қазан-дық жамылғысын бір деммен үзіліс-сіз дəнекерлеп шығу керек. Мұндай

жағдайда «бестік» темірді тоқтаусыз бір қалыпты дəнекерлеп шығу тым қиын. Мұны дəнекерлеушінің мықтысы ғана істей алады. Себебі, қалыптан айнып кідірістейтін болса тесік қалуы мүмкін. Қазандықтың ішкі жамылғысынан иненің жасуын-дай болса да тесік қалса, бірнеше маманның бірнеше күнгі еңбегі еш болады. Оған қоса бағасы жоғары жалпақ темір ысырап болады», деді сервис бөлімінің шебері Талғат Құлқашев.

Цех озық технологиямен жаб-дықталған. Қазандықты жасау ба-рысында Американның Worker, Германияның Bosch, Жапонияның Makita, Hitachi атты жабдықтары темірді кесуге жəне июге пайда-ланылады. Жалпы, қазандықтың шетелдік жəне отандық өзге жы-лыту құрылғыларынан артық-шы лығы көп. Мəселен, неміс пен чехтың Қазақстанға əкеліп жатқан қазандықтары іріктелген көмір таңдайды. Себебі, Еуропада ешбір елде көмір қазып алынып сол орын-нан тікелей тұтынушыға емес, оны езіп, қайтадан собықтай-собықтай

етіп түйіршіктеліп қайта жа-сап шығаратын зауыттарға жө-нелтіледі. Осындай отынға арналған еуропалық қазандықтар қазақтың қайта өңделмеген қилы көміріне қақалып қала береді.

Шағын зауыт көктем мен жаз-күз айларында 50-ден астам адам-ды жұмыспен қамтып, қыстың күні 15-шақты сервистік қызмет көрсететін персоналды ғана қал-дырады. «Себебі, қыс маусымында қазандыққа тапсырыс берушілер тым аз болады. Ал енді технология-ны жаңғыртып, қазандықтың жы-лыту тиімділігін үздіксіз жетілдіріп отыру ісі бір тоқтамайды. Бес-алты рационализатор əрі жоғары білімді инженерлеріміз бар. Қазандықтың қазақстандықтарға жайлы əрі пай-далы болуы үшін олар үнемі ой жұмысында. Осының арқасында қазандық жылуының 85-90 пайы-зын үйде қалдыруға қол жеткіздік. Сондай-ақ, күл түсетін орынның өзін сулы жабылғымен қаптап, оның да жылуын қазандық ішінде

қалатындай еттік. Əйтпесе, кəдімгі үй пештерінің шы-ғарған жылуының 40 пайыз-ға жуығы осы күлсалғыш арқылы мұржадан шығып далаға кетеді. Мұны қара -пай ым тұтынушы аңғара бер-

мейді. Соның салдарынан отын көп жа ғылып, мол шығынға

алып келеді», деп түсіндірді сервис бө лімнің бастығы Мақсат Бекбосынов.

Қазіргі уақытта «Казкотелпром» зауытында қазандықтың пошы-мын түрлендіру жұмысы жүріп жатыр екен. «Алдағы жаз мау-сымынан бастап бағаны біршама икемді етумен бірге, оны екіге немесе үшке бөліп төлейтіндей жағдайды қарастырып отырмыз. Сонда тұтынушыларымызға қар-жылай жеңілдік болады деп ой-лаймыз. Бұған қоса, қазандықты дөң гелек етіп жасау ісін де қолға алып жатырмыз. Оны жүзеге асыруға Германиядан əкелін ген жабдығымыз толық мүмкін дік береді. Ал мемлекеттік бағдар ла-маларға қатысып жеңілдетілген несие алуға келсем, біз мұндай əрекетке бармай отырмыз. Себебі, мұсылман дінінде үстемемен не-сие беру де, алу да жат қылық. Сон дықтан, жайлап болса да өз мүмкіндіктерімізге қарай дами-мыз. Бұған қоса еш уақыт ісімізді жарнамаламаймыз. Негізінен тұтынушыларымыз біздің сапалы қызметімізді көріп риза болған адамдардан есітіп, біліп келеді», деді сауда бөлімінің бастығы Жанбота Алшынбаев.

Тəуелсіздігіміздің жиырма бес жылдық торқалы тойы қарсаңында Сырым Дат ұлы ауданында болып қайтқан едік. Іс са пардан өте жақсы əсер мен оралдық. Өйткені, Сырым елінде елеулі істер мен өркен ді өз-герістер мол екен.

Ауданның басты экономикасы ауыл шаруашылығына негізделген. Соның ішінде өңірде бүгінде төрт түлік мал өсіру басым сипатқа ие. Өнімділігі аз, тұқымы мен тұр-қы төмен əрі селекциялық-гене-тикалық шаралардан тыс қалған жай малдан гөрі, саны азырақ

болса да асыл тұқымды мал өсіру əлдеқайда тиімді екені басы ашық ақи қат. Сырымдықтар осындай ұста ным ға арқа сүйеп отыр екен. Егер мысал келтіре кетер бол сақ, 2013 жылға дейін ауданда асыл тұқымды мал өсіретін бір ғана шаруашылық болса, қазір олардың саны алтыға жетіпті.

Мал семірту мен бордақылау кешендері де жаңа үлгіде бой кө терген. Малшыларға арнал-ған тұр ғын үйлер де айнадай жар қырайды. Тағы бір сүйсі нер-лік жайт, жапан далада асыл тұ-қымды мал өсіріп отырған ағай-ындылардың дені баламалы энер-гияны пайдалануға көшіп ті. Соның ең бастысы – күн тақ тайшалары арқылы алынатын қуат көздері. Бұл əрі арзан, əрі тиімді, ең ба-стысы, шаруашылықтың тұтына-тын қажеттілігіне жетеді дейді олар. Сонымен бірге, ел еңбек-кер лері мал өсіруге «Сыбаға», «Алтын асық» жəне «Құлан» бағдарламаларының үлкен көмегі тигенін ризашылық сезіммен ай-тып берді.

Бұдан бес-алты жыл бұрын Сырым ауданы тұрғындарының көгілдір отынды тұтыну деңгейі бар мен жоқтың арасында бо-латын. Ал биыл пайыздық көр-сеткішпен алғанда оның көлемі 92-ге жетіпті. Əрине, бұл өте та-маша нəтиже. Үлкен əлеуметтік жоба. Оның құны 1 миллиард 523 миллион теңге құрайды. Осыған

дейінгі табиғи газ құбырларының ұзындығы 189 шақырымға жет-кі зілген. Тек соңғы бір жылдың ішінде тұрғындардың газды пайда-лану деңгейі отыз пайызға өсіпті.

– Дүниенің рахаты көгілдір отын емес пе?! Ешқандай машақат көрмейсің. Көмір тасымайсың, күл шығармайсың. Газ – ең таза отын. Тек бір тал сіріңкені тар-тып жіберсең болғаны, көгілдір отын маздап ала жөнеледі. Əйтсе де оны тек ғимаратты жылыта-тын, үйді қыздыратын, тамақ əзірлейтін жай ғана отын деп

қарас тырсақ, ұшқарылыққа ұрынар едік. Газ сонымен бірге, шағын кəсіпкерлікті дамыту үшін өте қолайлы жағдай туғызады, – деді бізге Сырым ауданының əкімі Абат Шыныбеков.

Расында да, шалғайдағы елді мекендерге газ құбыры жет-кізілген соң Сырым елінде шағын кəсіпкерлікке бет бұрушылар қатары көбейе түсіпті. Сонымен бірге, шағын несие алуға тілек білдірушілер саны да күрт өсіпті. Айталық, тек өткен жылдың өзінде табаны күректей 43 миллион теңге шағын несие алуға бөлінгені осы сөзіміздің дəлелі. Қысқасы, Сырым елінде бұл іс отбасын қаржыдан тарықтырмаудың мүмкіндігі ғана емес, сонымен бірге, көрші аудан-дармен іскерлік байланыстар жəне өзара қарым-қатынастар жасаудың басты жолы да болып отыр.

Сырым ауданы Батыс Қа-зақстан облысының Қаратөбе,

Шыңғырлау жəне Теректі аудан-дарымен, Ақтөбе облысының Қобда жəне Ойыл аудандарымен, əрі Атырау облысының Қызыл қоға ауданымен шектеседі. Ай тайын дегеніміз, бұған дейін аталған көршілес ау дандар арасында тек мəдени-көпшілік байланыстар, концерттік бағдарлама алмасу-лар ғана болып келсе, өткен жыл-дан бастап шағын кəсіпкерлікпен шұғылдану нəтижесінде əзір өнімдер алмасу тəжірибесі орныға бастапты.

Бұл не деген сөз? Мысалы,

сырымдық кəсіпкерлер бүгінде жергілікті құрылыс индустриясын құрып темір-бетон бұйымдары мен өрнек тастар, шеңберлер жəне ағаштан жасалған жиһаздар əзірлеуді қолға алыпты. Аудан аумағындағы тоғандарда балық-тың бірнеше түрлері өсірілуде. Жылыжайлар да жасақталған. Қолөнермен айналысушылар да аз емес. Мұнда аттың ер-тұрман жабдықтарын жасайтын шеберлер де жеткілікті көрінеді.

Сырым елі, соның ішінде ау-дан орталығы Жымпиты кенті Самара-Шымкент халықаралық автомобиль жолының бойында орналасқан. Бұл екі арада көлік тасқыны күндіз-түні үзіл мейді. Бұл фактор сервистік қызметті дамытуға жəне жол бойында демалатын орындар – кемпинг-тер мен қонақ үйлер құрылысын салуға, дəмханалар мен асхана-лар жүйесін дамытуға қолайлы

ахуал туғызды. Солай болып та жүр. Айталық аудандағы «Жі-бек жолы» ЖШС-нің жетек-шісі Ғанимат Нұрмұханов бір-неше ғимараттан тұратын ав-токешен құрылысын аяқтап қалыпты. Ал жергілікті кəсіпкер Бейбіт Тахамбетов тұрғызған «Алашорда» қонақ үйінде оған келушілерге туғызылған жағдай үлкен қалалардағы үш жұлдызды отельден бір мысқал кем түспейді. Мұндай мысалдар жеткілікті.

Осының бəр і ішкі жəне сырт қы инвестициялық қара-жат тар есебінен іске асуда. Бү-гінгі күні инвестициялық тар-тылымдылықты туғыза білудің орны ерекше деуге болады. Осы тұрғыда жергілікті бюджетке иек арта бермей, сырттан қаражат тартуға икемділік танытып жүрген аудан əкімі Абат Шыныбеков пен оның орынбасары Асыланбек Сарқұловтың тындырымдылығы да атап айтуға тұрарлықтай. Қаржыны көп қажет ететін саланың бірі – автожол құрылысы. Бұл тұрғыда да бюджеттік сомаларға қоса ин вестициялық қаражаттар тартылып отырағаны тағы бір мерей. Соның нəтижесінде Орал-Жымпиты-Қаратөбе бағытындағы 25 шақырымдық қатқыл табанды жолға күрделі жөндеу жүргізілді. Аудан аумағындағы Бұлдырты ауылына дейін кірме жол да тақтайдай тегістелді.

Сырым елі тұрғындары тəуел-сіздіктің қадір-қасиетін жақсы түсінеді. ХХ ғасырдың жиыр-ма сыншы жылдарын да осы топы рақта Батыс Алаш орда үкі меті құрылып, оның көсем-дері Жаһанша жəне Халел Дос-мұхамбетовтер Қазақстанның дер-бес ел болуын ту етіп көтерді. Сол кезде утопия болған осы арманға олардың кейінгі ұрпақтары қол жеткізді. Тəуелсіздіктің бағасы мен құндылығына ештеңе тең келмейді. Сондықтан да азаттыққа жету жолында қол бастаған кө-сем Сырым Датұлының бүгінгі ұрпақтары өздерінің ерен еңбек-терін Тəуелсіздіктің 25 жылдық құрметіне арнағанды жөн санай-ды. Біз осы киелі жерден облыс орталығына аттанар кезде олар осы тілектерін Отанымыздың бас басылымы арқылы жеткізуді ама-наттап еді.

Біз соны орындауға тырыстық. Əлбетте аманатқа қиянат жасауға болмайды.

Батыс Қазақстан облысы,Сырым ауданы.

Сарыарқаның сақылдаған сары аязын сездірмейтін қазандық Астанада жасалып жатыр. Оны өндіріске шығарған отандық жаңашылар «дұрыс пайдаланған жағдайда қазандық кемінде 15 жыл жұмыс істейді» деп кепілдік беріп отыр. «Казкотелпром» шағын зауыты елордасындағы Технопарктің 21-цехына орналасқан.

Жылуы мол, шығыны аз қазандық

Өмір ЕСҚАЛИ,«Егемен Қазақстан».

«ЗИКСТО» зауыты ширек ға-сырға жуық теміржол саласына жүк ва гондары мен платфор малар шыға румен айналысып келеді. Осы уақыт бедерінде біраз тə жіри бе жинақтап, бəсекеге қабі летті отан-дық өнімдер игеру жөнінде еліміз-дегі жетекші кəсіп орындардың біріне айналып отыр. Алайда, соңғы кез-дердегі əлемдік қаржы дағдары-сының салқыны салдарынан инно-вациялық технологияларды өнді ріске енгізу мəселесінде біраз қиын дық-тардың туындағаны рас. Əсіресе, Ресей секілді алпауыт мемлекетпен бəсе келестікке шыдау оңай емес. Ты ғырықтан шығу жолдарын қан-ша қарастырғанмен, мемлекеттің қолдауынсыз алға ілгерілеу қиын. «Қазақстан темір жолы» Ұлттық компаниясы» АҚ президенті Асқар

Мамин Қызылжар өңірінде болған жұмыс сапарында Жол даудағы тапсырмаларға сəйкес экономиканың жеке секторларын дамытудың ар-найы қабылданған бағдарламасы шеңберінде аталмыш кəсіпорында жиын өткізді. Онда «Вагон парктерін жаңғырту» жобасы бойынша жүзеге асырылатын басым бағыттар талқыға салынып, өзекті мəселелер аясында ой-пікірлер алмасылды.

А.Мамин өз сөзінде Үкімет ва-гон құрастыру үшін 17,5 милли-ард теңге бөлгенін, негізгі салмақ Қызылжар өңірінің ауыр машина жасау жұмысшы-қызметкерлеріне түсетінін, сол себепті платформа-лар мен бидай тасымалдау вагон-дарын құрастыру үшін жергілікті жерлерден жоғары белсенділік, зор ұйымдастырушылық талап етілетінін атап көрсетті. Облыс əкімі Ерік Сұлтанов вагон паркін жаңарту саласында өңір мүмкіншілігі жоғары

екенін, екіжақты тиімді əріп тестік қарым-қатынасты дамыту ойда-ғыдай орындалатынын жеткізді.

«ЗИКСТО» АҚ-тың бас ди-ректоры Валерий Спицын өнімнің өзіндік құнын төмендету, сапасын арттыру бағытында атқа рылып жатқан жұмыстар жөнін де əңгі -меледі. Оның айтуын ша, 25 тонна-лық вагондарды жөн деуден өткізу-дің диагностикалық орта лығын құру белгіленген. Бүгінде лицензиялық шарттар əзірленген. Ресейлік «Урал-вагонзавод» АҚ-пен келісім орнату арқылы жобаның екі нұсқасы жүзеге асырылатын болады. Оның ішінде жүк көтеру ауқымдылығы жоғары жартылай вагондардың үлесі мол.

Кездесуден кейін «Петропавл ауыр ма шина жасау зауыты», «Ки ров атындағы зауыт», «»Мұ-най маш» АҚ-тар мен «ГРИБО» ЖШС-нің өнімдері қойыл ған көрме тамаша ланды. «Петропавл ауыр машина жасау зауыты» АҚ-тың темір жол компаниясымен байла-нысы өзгелерге үлгі ретінде ұсы-ныл ды. Оның бас директоры Қуа-ныш Бишімов он жылдан бері мемлекеттік тапсырыспен жұмыс істейтіндерін, мемлекет тарапынан көрсетілген қолдаудың арқасында өнім көлемі арта түскенін мəлімдеді.

Солтүстік Қазақстан облысы.

Сырым елінде елеулі іс көп

Бүгінгі таңда қоғамда эко-номи каға, бизнеске деген қызы-ғушылық артып, жеке өз кəсібімен айналысқысы келетін азаматтар қатары көбейіп келеді. Ал кез кел-ген істі бастау үшін, ең алдымен, ол жа йында толық əрі шынайы ақпарат алу қажет. Бірақ, осы кəсіпті бастағысы келгендер қазақ тіліндегі сапалы ақпаратқа қол жеткізе ала ма? Осы салаларды дамытудың бір құралы ретін де қазақ тілін қалайша тиімді қол дануға болады?

Экономика қоғамдық өмір дің маңызды саласы екеніне күн делікті өміріміз куə. Адам еңбегінің игілігі материалдық құндылықтардан көрініс табады.

Тəуелсіз ел болғалы Қазақ-стан ның өз экономикасы қалып-тасып, əлемдік қауымдастықтан ла йықты орнын алуға ұмтылып келеді. Алайда, дербес даму жо-лын таңдап, дамыған елдер қата-рына қосылудың тетіктерін енді іздестіре бастағанда, қаржы-эко но-микалық қиындықтар килігіп кетті.

Дегенмен, «дағдарыс қай ке-зеңде де тек қауіп-қатер ғана емес, жаңа мүмкіндіктер көзі» (Н.Назарбаевтың «Қазақстан жаңа жаһандық нақты ахуалда: өсім, ре-формалар, даму» атты Қазақстан халқына Жолдауы). Бұл мұнай, түрлі пайдалы қазбаларды сатудан түсетін қаржыға сеніп жайбарақат жата бермей, дамудың басқа жол-дарын іздестіру дегенді білдірсе керек. Демек, жасырынып жатқан мол мүмкіндіктің басты көзі – адам капи талын іске қосатын сəт келді.

Ал осының бəріне қол жеткізу үшін болашақ кəсіпкер таңдаған

саласы жайлы деректер мен мə-ліметтер іздейтіні сөзсіз. Бүгінгі қазақстандық ақпарат нарығында қалыптасқан жағдаят бойын-ша қазақ тіліндегі ақпараттың шектеулі екендігі бəрімізге белгілі. Бүгінгі күні Қазақстандағы эко-номика мен бизнестің негізгі тілі – орыс тілі. Интернет-сайттардың қазақ тілді контенті де негізінен ресми тілден аударылған мате-риалдарды құрайды. Əсіресе, кəсіпкерлерді, жалпы қауымды қы зықтыратын экономика, биз-нес тақырыбындағы ақпа рат-тық-сараптамалық материалдар, құзыретті тұлғалардың сұхбат-тары, аса қажетті мəліметтер кө-біне ресми тілде жарияланады.

Міне, дəл осы нарықтық сала-да қазақ тілі іскерлік, кəсіпкерлік қатынастардың бір бөлшегіне, жалпы бизнестің қарым-қатынас тіліне айналуы үшін не істеу керек деген сұрақ тіл мамандарын да, же-келеген азаматтарды да, қоғамдық ұйымдарды да толғандырып келеді. Əсіресе, қоғамдық бірлестіктер осы мəсе ленің шешімін табуға белсенді атсалысуда. Соның бір нақты үлгісі – «Дегдар» қоғамдық келі сімді қолдау қоры жаны-нан ашылған «Тil-audit.kz» сай-ты мемлекеттік органдардың, ұлттық компаниялардың, бизнес ұйымдарының ресми интернет-сайттарындағы қазақ тілінің қол данысына назар аударып, кемшіліктер мен жетістіктерді са-раптап, ұсыныстар жасап отырады. Айталық, мұнай-газ, энергетика саласындағы компаниялардың ресми сайттарына жүргізілген

мониторинг барысында анық-талғандай, қаралған 25 ком-панияның 8-інде қазақ тілді па-рақша жоқ. Көпшілік сайттарда сапасыз аударма, қазақ тіліндегі ақпараттың жұтаңдығы, тер-мин қолданудағы қателіктер жиі кездеседі.

Қалыптасқан жағдаятқа зер салсақ, экономика саласында қазақ тілін ілгерілете жылжытудың тиім-ді формаларын іздестіру қажет сияқты. Жоғарыда атал ған кем-шіліктерді жоюдың бір жолы – бизнестегі кəсіби комму ника-цияның қазақ тілді үлгісін құру.

Қазақ тілінің қолданысындағы өте бір түйткілді тұс – терминоло-гия мəселесі. Əлі күнге дейін эко-номика, бизнес саласына тəн тер-миндер бірізділікке түспей келеді. Мұның бір себебі, терминдерді қалыптастыру мəселесінде бір-ауыз дылық жоқ. Бір терминнің өзі бірнеше нұсқада қолданыла береді. Сондықтан, арнайы тер-миндердің бастапқы мəнін сақтай отырып аудару қажет деп са-наймыз. Терминдерді қабылдау кезінде оның ең сəтті нұсқасын дұрыс таңдау немесе икемге кел-мейтін, аудармасы мағынасын аш пайтын кейбір сөздерді сол қал-пында қалдырған да дұрыс сияқты.

Оған қоса, дəл қазіргі таңда қоғамда экономикаға, бизнес-ке деген қызығушылық қатты күшейіп тұр. Оларға ең алдымен кəсіпкерліктің жай-жапсарын түсіндіріп беретін ақпарат ке-рек. Осындай салалық ақпарат бере алатын ұйымның бірі – «Атамекен» Ұлттық кəсіпкерлер

палатасы. Оның басты міндеті – елдегі кəсіпкерлікті дамытуға бағыт-бағдар беру, қолдау көрсету, кедергілерді жою, ақпаратпен қамтамасыз ету. Қауымдастықтың қызметі ресми интернет-сайт арқылы да жүргізіледі. Еліміздегі жалпы үрдіске сай қауымдастық сайты да негізінен ресми тілдегі ақпаратқа басымдық беріп келді. Ілгерілеушіліктер бар. Палата өз сайтының қазақша парақшасын талапқа сай жүргізуге ықылас танытып отыр. Соның бір дəлелі ретінде ҰКП-да биылғы жылдың басынан бері «Атамекен-Бизнес-Тіл» жобасы өз жұмысын баста-ды. Бұл – отандық бизнестің қазақ тіліне бет бұруының көрінісі жəне қолдауға əбден лайық бастама.

Жобаның мақсаты – тұтыну-шы ларға ұсынылатын қазақ ті-лін дегі ақпараттың сапасы мен көле мін арттыру, экономикалық термин дерді бір ізге түсіру, ең бас тысы, қазақ тілін аударма тіл ден толыққанды қолданыс тіліне айналдыру. Ең бастысы, сең қозғалды, «Атамекен» ҰКП-да бизнесті қазақша сөйлету ісі баста-лып кетті, ресми сайттың қазақ ша парақ шасында қазақ тілінде жүр-гізілген сұхбаттар мен пікірта лас-тар, бейнероликтер орнын тапты.

Осындай бастамалардың биз-нес-қауым тарапынан кең қолдау тауып, таратылуы қоғамның мате-риалдық мүддесін ұлттық мүд-демен үйлестіріп, соған қызмет етуге алып келеді.

Дина ИМАМБАЕВА,«Тil-audit.kz» сайтының

редакторы.

Темір ҚҰСАЙЫН,«Егемен Қазақстан».

Бизнес ұлттық тілге бет бұрды

Вагон паркі жаңғыртылады

«Егемен Қазақстан».

26 ақпан 2016 жыл www.egemen.kz 9

Айгүл СЕЙІЛОВА,«Егемен Қазақстан».

М.Жұмабаев атындағы Əдеби бір-лестіктің жетекшісі, филология ғы лым-дарының докторы, профессор Рақым-жан Тұрысбек ең алдымен талант иесін өзгелерден ерекшелендіріп тұрған дара қасиетіне маңыз берді.

«Жамбылды ерекшелендіріп тұрған ақындық өнері , жыраулығы мен жыршылығы. Ол өзіне дейінгі арнаны байытты. Оның суырыпсалмалығының өзі бөлек бір тақырып. Ақынның 100 жылдығында жазушы Сапарғали Бегалиннің «Жамбыл» деген еңбегі жарық көрді. Ол Жəкеңді көзімен көрген адам. Сол еңбегінде Жамбылды шын мəнінде халықтың адамы, туабітті зор талант иесі еді деп көрсетеді. Өз жұрты мен нағашы жұртында ақындық, əншілік-күйшілік арнаның болғанын жазады. Жалпы, ақын туралы естеліктердің қай-қайсысынан да біз болмысы бөлек тұлғаны танимыз. Сондай-ақ, бір айта кететін нəрсе – жу-ырда «Қазақстан» телеарнасы 4 серия-лы «Жамбыл» тарихи драмасын түсірді. Оны ақынның туған күні, яғни 28 ақпан қарсаңында арнадан көрсетеді», – деді ол.

Филология ғылымдарының кан-дидаты, Еуразия университетінің до-центі Болат Қорғанбеков Жамбыл Жабаев шығармашылығының бүгінге дейін өз деңгейінде танылмай келе жатқанын əңгіме арқауына айналдыр-ды. «Біріншіден, қоғамда ауыз əде-биетін архаизм деп қарайтын түсінік болса, екіншіден, Жамбыл тұлғасын түсінбеушілік бар. Сондықтан, айсбергтің сыртқа шығып тұрған бөлігін ғана көретініміз сияқты, біз оның тұлғасының кішкене ғана бөлігін танып жүрміз. Оның көптеген шығармалары бізге жеткен жоқ», – деген ғалым Жамбылдың ақындығы бір төбе, жыршылық, жыраулық өнері бір төбе екенін жеткізді. Оның «Алпамыс», «Шора батыр», «Мұңлық-Зарлық» дас-тандарын жырлағанын, бірақ, қазақтар арасында қағазға түспегенін, есесіне бұл деректердің қырғыздарда бар екенін алға тартты. Оның себептерін де айтты. Б.Қорғанбеков Жамбыл

шы ғармашылығының тартымды бо-латын себебін ақынның рухани ілімді меңгергендігімен түсіндірді. Жамбылдың бізге беймəлім қадір-қасиеттері көп екенін, оны зерттей түсу қажеттігін де ескертті.

«Дарын» мемлекеттік жастар сый-лығының иегері, ақын Дəулеткерей Кəпұлы Жамбылдан бата алған халық ақыны, композитор Кенен Əзірбаевтың «Жамбыл жыр» атты дастанынан үзін-ділер орындап, халық ақынының əдеби хатшылары жазып қалдырған біршама естеліктермен бөлісті.

Жалпы, дөңгелек үстел магистрант-тар мен студенттер үшін ұйым дасты-рылғандықтан, шараға олар өте белсенді қатысты. 1-курс магистранттары Айбек Қали, Мұқият Қойшыбай, сондай-ақ, Еуразия гуманитарлық институтының студенті Мереке Жұмабеков халық ақынына өлең арнаса, Айдана Сариева, Гүлжайна Алтынбекова, Айтолқын Молдабекова Жамбылдың атақты «Өтеген батыр», «Сұраншы батыр» дас тандары мен айтыстары негізінде баян дама жа-сады. Сондай-ақ, Қажығали Боранбай кезінде халық ақынын Одақ көлемінде танымал еткен «Ленинградтық өренім» өлеңін нəшіне келтіре оқып берді.

Университеттің 3-курс сту дент-тері Райымбек Сафиоллаев, Көркем Орынжай, Айжан Қапезова да Жам был өлеңдерін жатқа оқып, шараның ажарын аша түсті. Студенттер Бейімбет Сейілхан мен Дəулет Жəлелов айтыс жасады. Халық ақынының қытай қазақтарына танылуы да баяндама арқауына ай-налды. Сонау 1955 жылдары өлеңдері қытай тіліне аударылып, 1980 жыл-дардан бастап қазақ оқулықтарына шығармалары енген Жамбылдың танымалдығы қытай қазақтары арасын-да өте жоғары. Дөңгелек үстел соңында Əдеби бірлестіктің жетекшісі, профес-сор Р.Тұрысбек халыққа арқа сүйеген, халық мүддесін жоғары қоя білген таланттың шығармашылығы қай заман-да да өзектілігін жоғалтпайтынын айтып, магистранттар мен студенттерді Жамбыл шығармашылығының зерттелмеген тұстарына назар аударуға шақырды.

Жекешелендіру объектілерін сату Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2011 жылғы 9 тамыздағы № 920 қаулысымен бекітілген Жекешелендіру объектілерін сату қағидасына (бұдан əрі – қағида) сəйкес жүзеге асырылады.

Аукцион 2016 жылғы 15 наурызда Астана қаласының уақыты бойынша сағат 10.00-ден бастап 17.00-ге дейін www.gosreestr.kz Мемлекеттік мүлік тізілімінің веб-порталында (бұдан əрі – тізілім) өткізіледі.

Сауда-саттықтың бағаны төмендету əдiсiмен аукционға мына объекті қойы-лады:

1. Ұйым атауы: «Баспалар үйі» АҚ.Ұйымның орналасқан жері: Қазақстан

Республикасы, Алматы қ., Бостандық ау-даны, Абай даңғылы, 143.

Қызмет түрі: бұқаралық ақпарат құралдары, баспа жəне полиграфия сала-сында өндірістік-шаруашылық қызметті жүзеге асыру. Баспа өнімдерін шығару, сатып алу жəне сату. Баспа өнімдерін тұтынушыларға қызмет көрсетудің жаңа технологиялары мен нысандарын жетілдіру, енгізу, əзірлеу.

Сатылатын акциялардың мемле-кеттік пакетінің мөлшері, жарғылық капиталдан % жəне акциялар саны: 100 %, 533 557 жай акция.

Бастапқы баға: 2 066 777 845 теңге.Ең төменгі баға: 1 033 388 923 теңге.Кепілдік жарна: 63 630 000 теңге.Ескертпе: «Азаматтық қорғаныс тура-

лы» 2014 жылғы 11 сəуірдегі Қазақстан Рес публикасының Заңы 23-бабының 3-тар мағына сəйкес иеліктен шығаруға жатпайтын алаңы 300 шаршы метр аза маттық қорғаныстың қорғану үй-жайы (бомбадан паналайтын жер) бар. Сонымен қатар, аталған Заңның 23-ба-бының 6-тармағына сəйкес азаматтық қор ғаныстың объектілері мен мүлкі бар заңды тұлға қайта ұйымдастырылған немесе таратылған жағдайда, азаматтық қор ғаныстың объектілері мен мүлкін əзірлікте ұстап тұру жəне нысаналы пайдалану жөніндегі міндеттер, сондай-ақ оларды құру мен жинақтау жөніндегі тапсырмалар азаматтық қорғаныс объектілері мен мүлкінің жаңа меншік иелеріне өтеді.

Сауда-саттықтың бағаны төмендету əдiсiмен аукцион өткізудің тəртібі

Аукционға жіберілген қатысушыға тізілімнің веб-порталы беретін аукцион

нөмірі бойынша аукцион залына кіруге рұқсат беріледі.

Аукционға қатысушылар аукцион бас талғанға дейін бір сағат ішінде ЭЦҚ мен аукцион нөмірін пайдалана оты-рып аукцион залына кіреді. Аукцион жекешелендіру объектісінің бастапқы құнын аукцион залында автоматты түрде орналастыру жолымен сауда-саттықты өткізу туралы хабарламада көрсетілген Астана қаласының уақыты бойынша басталады:

1) егер аукцион басталған сəттен ба-стап екі минут ішінде қатысушылардың бірде-біреуі аукционда жекешелендіру объектісін сатып алу ниетін растамай-тын болса, жекешелендіру объектісінің бастапқы бағасы қағиданың 46-тармағына сəйкес белгіленген қадамға азаяды;

2) егер баға азайғаннан кейін екі ми-нут ішінде қатысушылардың бірде-біреуі жекешелендіру объектісін сатып алу ниетін растамайтын болса, жекешелендіру объектісінің соңғы жарияланған бағасы белгіленген қадаммен азаяды.

Жарияланған баға бойынша жеке-шелендіру объектісін сатып алу ниетін бірінші болып растаған қатысушы бағаны төмендету аукционының жеңімпазы бо-лып танылады жəне осы жекешелендіру объектісі бойынша аукцион өткізілді деп танылады;

3) егер жекешелендіру объектісінің бағасы белгіленген ең төменгі мөлшерге жетсе жəне қатысушылардың бірде-біреуі жекешелендіру объектісін сатып алу ниетін растамаса, онда аукцион өткізілмеді деп танылады.

Аукционды өткiзу кезiнде жеке ше-лендiру объектiсiнiң бастапқы бағасы жеке шелендіру объектісінің алғашқы бағасына тең болады.

Егер сауда-саттықтың аукционға ба-ғаны төмендету əдiсiмен қолдана оты-рып өткізілген аукцион аяқталатын сəтте сағат 17.00-де аукцион жеңімпазы айқын далмаса, онда осы жекешелендіру объектісі бойынша аукцион өткізілмеді деп танылады.

Əрбір сатылған жекешелендіру объек-тісі бойынша аукцион нəтижелері аук ци-он нəтижелері туралы электрондық хат-тамамен ресімделеді, оған сатушы жəне жеңімпаз ЭЦҚ-ны пайдаланып сауда-саттық өткiзiлген күнi тізілімнің веб-порталында қол қояды.

Аукцион нəтижелері туралы хаттама

аукцион нəтижелерін жəне жеңімпаз бен сатушының жекешелендіру объектісін сату бағасы бойынша сатып алу-сату шартына қол қою міндеттерін белгілейтін құжат болып табылады. Жеңімпазбен сатып алу-сату шартына аукцион өткізілген күннен бастап күнтізбелік он күннен аспайтын мерзімде қол қойылады.

Тендерге мына объект шығарылады:Тендер 2016 жылғы 15 наурызда Ас-

тана қаласының уақыты бойынша сағат 10.00-де www.gosreestr.kz Мемлекеттік мүлік тізілімінің веб-порталында (бұдан əрі – тізілім) өткізіледі.

Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау жəне əлеуметтік даму министрлігінің «Республикалық орта медицина жəне фар-мацевтика қызметкерлерін даярлау жəне қайта даярлау колледжі» республикалық мемлекеттік қазыналық кəсіпорны.

Ұйымның орналасқан жері: Қазақ стан Республикасы, Алматы қаласы, Ш.Қал-даяқов көшесі, 54.

Қызмет түрі: мемлекттік жалпыға мін-детті білім беру стандарттарына сəйкес білімді орта медицина жəне фармацевти-ка мамандарын даярлау. Орта медицина жəне фармацевтикалық мамандарының біліктілігін арттыру жəне оларды қайта даярлау. Əдістемелік, ғылыми-зертеу жұмыстарын ұйымдастыру жəне жүргізу.

Қазақстан Республикасы Денсау лық сақтау жəне əлеуметтік даму минис тр-лігінің «Республикалық орта медицина жəне фармацевтика қызметкерлерін даярлау жəне қайта даярлау колледжі» рес публикалық мемлекеттік қазыналық кə сіпорны мүліктік кешен ретінде саты-лады.

Сатып алушы Қазақстан Респуб-ликасы Денсаулық сақтау жəне əлеу-меттік даму министрлігінің «Респуб-ликалық орта медицина жəне фар-мацевтика қызметкерлерін даярлау жəне қайта даярлау колледжі» респуб-ликалық мемлекеттік қазыналық кəсіп орнының азаматтық құқықтары мен міндеттемелерінің құқықтық мирасқоры болып табылады.

Бастапқы бағасы: 962 584 000 теңге.Кепілдік жарнасы: 63 630 000 теңге.Тендер шарттары:1) 7 (жеті) жыл ішінде техникалық жəне

кəсіби, орта (медициналық) білім саласын-да қызмет бейінін сақтау;

2) 7 (жеті) жыл ішінде техникалық жəне кəсіби, орта (медициналық) білім

саласында бағдарламаларды іске асыру мақсатында өндірістік жəне əлеуметтік инфрақұрылым объектілерін пайда-лану;

3) 7 (жеті) жыл ішінде жылжымайтын мү лік объектілеріне қатысты мəмілелерді (қайта сату, кепілге қою, басқаруға беру жə не т.б.) тек мемлекеттік мүлік жөніндегі уəкілетті органның жазбаша келісімі бой-ынша ғана жасау;

4) сатып алушы «Заңды тұлғаларды мем лекеттік тіркеу жəне филиалдар мен өкіл діктерді есептік тіркеу туралы» 1995 жылғы 17 сəуірдегі Қазақстан Рес пуб-ликасы Заңының 16-бабына сəйкес Қа-зақстан Республикасы Денсаулық сақтау жəне əлеуметтік даму министрлігінің «Республикалық орта медицина жəне фар-мацевтика қызметкерлерін даярлау жəне қайта даярлау колледжі» республикалық мемлекеттік қазыналық кəсіпорнының қызметін тоқтатуды мемлекеттік тіркеуді жүзеге асырады.

Тендер өткізу тəртібіЕгер тендерге тiркелген қатысу шы-

лардың саны екеуден аз болса, онда жеке-шелендiру объектiсi бiр ғана қатысушыға сатылуы мүмкiн, үшiншi сауда-саттықты қоспағанда тендер өтпеді деп жария ла-нады.

Егер тендер өтпеді деп жарияланса, сату шы тендердің өткізілмегені туралы актіге қол қояды.

Тендерге қатысуға өтінімдерді ашу сау да-саттықты өткізу туралы хабарла-мада көрсетілген күн мен уақыт келгенде тізілімнің веб-порталы арқылы автоматты түрде жүргізіледі.

Жекешелендiру объектiсi үшiн ең жоғары бағаны ұсынған қатысушы тендердiң жеңiмпазы деп танылады. Егер тендерде екi жəне одан көп қатысушының ұсынысы бірдей ең жоғары бағаны қамтитын бол-са онда осы қатысушылардың арасында қатысушылардың басқа өтінімдерінен өтінімі бұрын қабылданған қатысушы тендердің жеңімпазы болып танылады.

Тендердің жеңімпазы сауда-саттық нəтижелері туралы электрондық хаттамаға қол қою үшін электрондық почта арқылы сауда-саттық нəтижелері туралы хабар-дар етіледі.

Сауда-саттық нəтижелері туралы хат-тама тізілімнің веб-порталында қа лып-тастырылады, оған сауда-саттық өткі-зілетін күні сатушы мен тендердің жеңім-пазы ЭЦҚ пайдалана отырып қол қояды.

Сауда-саттық нəтижелерi туралы хатта-ма тендердің нəтижелерi мен жеңiмпаздың жəне сатушының тендер нəтижесi болып табылатын шарттармен жекешелендiру объектiсiн сатып алу-сату шартына қол қою міндеттемесін тiркейтiн құжат болып табылады. Жеңімпазбен сатып алу-сату шартына сауда-саттық нəтижелерi тура-лы хаттамаға қол қойылған күннен бастап күнтізбелік он күннен аспайтын мерзімде қол қойылады.

Егер жеңімпаз сауда-саттық нəтижелері туралы электрондық хаттамаға не сатып алу-сату шартына көрсетілген мерзімдерде қол қоймаған жағдайда, сатушы ЭЦҚ-ны пайдалана отырып, тізілімнің веб-порталында сауда-саттық нəтижелерінің күшін жою туралы актіге қол қояды жəне осы жекешелендіру объектісі сауда-саттыққа қайтадан шығарылады.

Тендер жəне аукционға қатысу шы-ларын тіркеу хабарлама жария ланған күннен бастап 2016 жылғы 15 наурызда сағат 08.00-де аяқталады.

Тендерге жəне аукционға қатысу үшін мыналарды:

1) жеке тұлғалар үшін: жеке сəйкес-тендіру нөмірін (бұдан əрі – ЖСН), тегін, атын, əкесінің атын (бар болса);

2) заңды тұлғалар үшін: бизнес сəйкес-тендіру нөмірін (бұдан əрі – БСН), толық атауын, бірінші басшының тегін, атын, əкесінің атын (бар болса);

3) кепілдік жарнаны қайтару үшін екінші деңгейдегі банктегі есеп айырысу шотының деректемелерін;

4) байланыс деректерін (почталық ме-кенжайы, телефоны, факс, е-mail) көрсете отырып тізілімнің веб-порталында алдын ала тіркелу қажет.

Жоғарыда көрсетілген деректер өзгер-ген кезде қатысушы бір жұмыс күні ішінде тізілімнің веб-порталына енгізілген деректерді өзгертеді.

Тендерге жəне аукционға қатысушы ретінде тіркелу үшін қатысушының ЭЦҚ қойылған объект бойынша сауда-саттыққа қатысуға өтінімді тізілімнің веб-порталында тіркеу қажет.

Акционерлік қоғамның жарғылық капиталынан 25 %-дан астам мемле-кетке тиесілі акцияларды сату кезінде – сауда-саттыққа қатысу үшін өтінімді тір кеу үшін акционерлік қоғамдар акция-ларының мемлекеттік пакеті сауда-сат-тыққа қойылатын акционерлік қоғам осы сауда-саттыққа қатысуға ниет білдірген

акционерлік қоғамның акцияларына ие емес екендігін растауы тиіс, ал жеңімпаз қатысушының акцияларына иелік ететін акционерлік қоғамдар туралы ақпаратты қамтитын акционерлер тізілімінен (хабарламаның жариялану сəтінде) үзінді-көшірмені ұсынады.

Тендерге қатысушылар:1) тендерге қатысушы қол қой ған,

тізілімнің арнайы бөлінген веб-па-рақ шасында электрондық конвертке жүктелетін баға ұсынысының;

2) сауда-саттықты өткізу туралы ха-барламада көрсетілген қатысушыларға (сатып алушыға) қойылатын қосымша талаптарға сəйкестігін растайтын құжат-тардың электрондық (сканерленген) көшірмелерін қоса бере отырып, сауда-саттық шартымен келісуді қамтитын өтінімді тіркейді.

Тендердің немесе аукционның жеңім-пазы сатып алу-сату шартына қол қой-ған кезде сатушыға салыстырып тек-серу үшін мынадай құжаттардың:

1) жеке тұлғалар үшін: паспорттың неме се жеке тұлғаның жеке басын куəлан-дыратын құжаттың;

2) заңды тұлғалар үшін: заңды тұлғаны мемлекеттік тіркеу (қайта тіркеу) туралы куəліктің не анықтаманың;

заңды тұлға өкілінің өкілеттіктерін куə-ландыратын құжаттың, сондай-ақ заңды тұлғаның өкілі паспортының немесе оның жеке басын куəландыратын құжаттың түпнұсқаларын міндетті түрде көрсете отырып, олардың көшірмелерін не нота-риат куəландырған көшірмелерін ұсынады.

Шетелдік заңды тұлғалар қазақ жəне/немесе орыс тілдерінде нотариат куəлан-дырған аудармасы бар құрылтай құжат-тарының нотариат растаған көшірмелерін ұсынады.

Тендердің жəне аукционның жеңімпазы сатушыға сатып алу-сату шартына қол қойған кезде өтінімге тіркелген құжат-тардың тұпнұсқаларын не нотариатта куəландырылған көшiрмелерін ұсынады.

Құжаттардың түпнұсқалары салы-стырып тексерілгеннен кейін бір жұмыс сағаты ішінде қайтарылады.

Кепілдік жарна мынадай деректемелерге енгізіледі: ЖСК KZ529261501102032004, « Қ а з к о м м е р ц б а н к » А Қ - д а , Б С К KZKOKZKX, төлем мақсатының коды 171, бене фициар коды 16, төлем алушы: «Ақпа раттық-есептеу орталығы» АҚ, БСН 050540004455.

Аукционға, тендерге қатысуға өтінім тіркелгеннен кейін тізілімнің веб-порталы үш минут ішінде өтінім берілген сату объектісі бойынша кепілдік жарнаның түсуі туралы мəліметтердің тізілімнің дерекқорында болуы тұрғысынан автомат-ты түрде тексеру жүргізеді.

Қатысушының қағиданың 28 жəне 29-тармақтарында көрсетілген талаптарды сақтамауы, сондай-ақ арнайы транзиттік шотына сауда-саттықты өткізу туралы ха-барламада көрсетілген кепілдік жарнаның сауда-саттық басталғанға дейін екі сағат бұрын түспеуі тізілім веб-порталының өтінімді қабылдаудан бас тарту үшін негіз болып табылады.

Тізілімнің дерекқорында арнайы тран-зиттік шотқа кепілдік жарнаның түскені туралы мəліметтер болған жағдайда, тізі-лімнің веб-порталы өтінімді қабылдау жəне қатысушыны тендерге жіберуді жүзеге асырады. Тізілімнің дерекқорында бірыңғай оператордың арнайы транзиттік шотына кепілдік жарнаның түскені ту-ралы мəлімет болмаған жағдайда, тізілім веб-порталы қатысушының өтінімін кері қайтарады.

Тізілімнің веб-порталы автоматты тек-серу нəтижелері бойынша тізілімнің веб-порталында көрсетілген қатысушының электронды мекенжайына өтінімді қабыл-дау не өтінімді қабылдаудан бас тарту себептері туралы электрондық хабарлама жібереді.

Тізілімнің веб-порталы аукционға қа-тысу үшін электрондық өтінімді кері қайтарған қатысушының аукцион нөмірін сауда-саттықты өткізу басталғанға дейін кемінде екі сағат бұрын жояды.

Осыған байланысты, арнайы транзиттік шотқа кепілдік жарнаның уақтылы түсуі мақсатында Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігінің Мемлекеттік мүлік жəне жекешелендіру комитеті өтінім бергенге дейін бір жұмыс күнінен ке-шік тірмей кепілдік жарнаны төлеу ұсынымын жасайды.

Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігінің Мемлекеттік мүлік жəне жекешелендіру комитетінің орналасқан жері: Астана қ., Жеңіс даңғылы, 11, 905-кабинет.

Тендер жəне аукцион өткізу туралы қосымша ақпаратты www.gosreestr.kz сайтында қарауға болады немесе 8 (7172)717184, 717189, 717280 телефон-дары арқылы алуға болады.

НАЗАР АУДАРЫҢЫЗ, САУДА-САТТЫҚ!Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігінің Мемлекеттік мүлік жəне жекешелендіру комитеті республикалық меншік объектілерін сату бойынша сауда-саттық өткізу туралы хабарлайды

Нұрбол ƏЛДІБАЕВ, «Егемен Қазақстан».

Армандай білу де адами құндылықты аңғартады. Сол арманға жету уақыты белгіленсе, мақсат болып шығатыны тағы бар. Ерте ме, кеш пе адам ар ма-нының орындалғаны қандай ға нибет! ХІХ ғасырда Алатаудың баурайын-да Қосай деген ел ағасы өмір сүріпті. Бірсөзділігімен ел ынтымағын сақтап, ұрпақ сабақтастығын жалғап, үрім-бұтағы қазақтың бүтіндігіне, бейқұт өмір сүруіне себепші болуын армандапты. Əлбетте, сөз бен іс қабысу үшін елдің өз қолы өз аузы-на жетіп, берекесі кіріп отырса құба-құп. Ол тірлік бейнетпен келетінін сұңғыла жан жете сезініп, ішкі ойына жетудің бір қадамы Алатаудың сан сілемінен шығатын Қарақыстақ өзенінің бір арна-сын атамекені болған аядай ауылға бұрып, халық кəдесіне асыруды мақсат тұтыпты. Алғашқы қадамы өзенді сан бұрала ағуға мəжбүрлейтін бес белдің тұмсықтарын кесе икемге келтіре ағызуды да жобалап-ты Бірақ жаугершілік заман ол ойды іске асыруға мүмкіндік бермейді. Амал нешік. Жылжып жылдар өтеді. Ел аузында айты-лып жүрген баба арманын араға екі ғасыр салып, ұрпағы Бигелді ұста бес бірдей белді асыра арық қаздырып орындауға ниет етеді. Көрігін қыздыра темірден түйме түйген ұста өзіне де еліне де кетпен соғып, су патшасы Сүлейменнің рухына сыйына Қосай баба жобасы бойынша іске кіріседі. Сондағы ел аузында қалған бір ақиқат Бигелді ұста қанында бар бекзаттығына басып кетпенін жігіттеріне көтертіп қояды екен. Сондай сəтте екі жігіттер леп-тепшіп ұстаның кетпенін көтеріп жүре тінін ел жыр ғып айтады. Сөйтіп, араға екі ғасыр салып Қосай баба арманы орын далады. Бұл 1890 – 1895 жылдары-тын.

Қосай баба тумалары атамекеніне айналдырған аядай ауылдың іргесінен өзен арналай ағып, ел егін егіп, диқан-шылықты кəсіп етіп тұрақтаған уақыттан бері Бұрған ауылы атанады. Өзенді бұрудан шыққан сөз ғой. Сөйтіп, асыл арманның орындалуына атадан балаға жеткен жүрек үні себеп болады. Сүйегі асыл бабаның мейірімділігі, əрқандай оқиғаны адамгершілікпен зерделей, екшей алудаға сұңғылалығы адами құндылығын танытып, қаны арқылы ұрпағының бойына дарығандығын уақыт атты төреші көрсетті. Қашанда қалт айтпайтын халық нақты өмірде болған жайтқа сүйенетіні ақиқат. Бабасының арманын орындаған Бигелді ұстаға Алланың рақымы түсіп, жасы тура алпысқа толғанда зайыбы өмірге балпанақтай ұл əкеледі. Бұл 1936 жылы еді. Құдайдың бергені. Ұлға азан шақырып Сəдуақас деп ат қояды.

Сол сəбиге кейін Жамбыл бабаның мейірімі түседі. Аудан орталығынан келе жатқан қарт ақын бірде Бигелдінің

ауылына тоқтапты. Сонда ұста Жəкеңе жаны қалмай қызмет көрсетеді. Қойған сұрақтарына бар пейілімен жауап беріп, алма бағы мен қырманды аралатады. Атқа қонарда Жамбыл баба: «Батаменен ер көгерер, жауынменен жер көгерер», деп мынадай жыр жолдарын айтқан екен:

«Келгенімде бағана-ақ,Алдымнан шықтың ағалап.Өскелең мен екеуің,Атымды бердің тағалап.Батамды бердім балаңа,Еңбегіңді бағалап.Өмір жасы ұзақ боп,Жақсыны жүрсін жағалап». Ақын атасы бата берген сол бала

ұстаның ат ұстары Сəдуақас еді. Бас-

тауыш сыныпты Бұрған ауылынан оқып, орта мектепті Қарақыстақта бітірген ол жас кезінен өзеннің қос жағасына орналасқан екі ауылды жалғастыратын көпір салуды армандапты. Иə, неге екенін ешкім ашып айта алмайтын бір еренсіздік еді бұл. Сөйтіп, аядай ауыл əу бастан-ақ тасада қалған. Екі елді мекеннің арасы 3-4 шақырым ғана жер. Бұрған ауылының балалары бастауыш сынып-тан соң Қарақыстаққа қатынап оқуға мəжбүр. Ел болып салатын шағын көпірді көктемде тасыған су бұйым құрлы көрмей бұзып кете береді. Қалыптасқан əдет қой, жұрт баяғыдай еренсіз. Ересектері кішілерін жолға тас тамай өзеннен арқалап өткізіп, өмір көші алға жылжи береді.

Сəдуақас аға Бигелдиев мектеп қабырғасынан шыққан соң, тұрмыс тауқыметін тартып, бақташы болды. Зерделі жан күнделікті тірлікпен қалып қоймай, əдеби кітаптарды жас тана жатып оқитын əдет тапты. Күні бойы мал соңында жүріп оқығанын ой елегінен өткізіп, сарап-тап, саралаудан еш жалықпайтын. Қайта

ойы ұшталып, өрісте ауыл қарттарымен жолыға қалса тосын сауалдар қойып ой-ландырып тас тайтыны да бар-тын. Қазақы болмысты күнде көріп жүр. Көргенінен түйгені көп қариялардан суыртпақтай сыр тартып, ел аузындағы оқиғаларды сұрай беретін. Сосын оңашада сол əңгімелерді екшегенді ұнататындығы бар.

Бақташы болып жүріп жүрек қа-лауымен жан жары Айсұлуға қосылды. Отау құрып үлкен жауапкершілікті сезіну арқылы қолына қалам алды. Кешқұрым əйтеуір бір себеппен ой тұнығына бой-лай отырып, ақ қағазға күріштей етіп сөз маржандарын тізе беретін, тізе беретін. Құдайға шүкір, сол туындылар бірнеше жинақ болып, оқырмандарына

жеткен. Шығармашылығы туралы сөз қозғарда естелік айтушылар ойла-рын саралағанымызда тапқыр сөз иесі болғанын, елді əдемі əзілдерімен-ақ мой-ындатып тастайтынын аңғардық. Көсіле жазған туындыларының оқиғалары оқыс, ойы тұнық, əлбетте тақырыбы тың болғанын да сол ел айтуда.

Өстіп жүріп Сəдуақас аға Бигелдиев ҚазМУ-дің журналистика факультетіне сырттай оқуға түседі. Заманымыздың заңғар жазушысы, ғұлама ғалым Мұхтар Əуезовтен дəріс алады. Мұның өзі мақтаныш əрі екінің бірінің маңдайына жазылмаған бақ емес пе?! Сөйтіп, іс-теп жүрген жұмысынан қол үзбей журналистикадағы деңгейін көтере, дамы-та түсу мақсатымен Сұлтанғали Садырбаев секілді зерделі ғалыммен тығыз байланыс орнатады. Содан университет дипломын алған соң Жамбыл аудандық «Атамекен», кейін Күрті аудандық «Шұғыла» газет-терінде қызмет істейді.

Дене бітімі тау тұлғалы болса да жүрегі нəзік те сезімтал жан бірде-бір

адамның көңіліне қаяу түсірмегенін оны білетіндер жарыса айтады. Жоғарыдағы екі газетте 45 жыл қызмет істеп, 25 ша-қырым жердегі Бұрған ауылына қыстың суығына қарамай қара тонын қымтанып алып мотоциклімен қатынап жүреді. Сонда орта жолдағы ауылдарда тұратын əріптес інілерін де кезегімен мінгестіріп ала кететінін жұрт əлі ұмытпайды.

Уақыт өте келе Сəдуақас ағаның ба-лалары ержетті. Олар өзі туып-өс кен жерге, момақан елге қалайда шапағатын тигізуді ойлады. Сонда Бұр ған мен Қарақыстақ ауылдарының ара сын жал-ғап, үлкеннің де кішінің де ал ғы сына бөлейтін көпір салу жөніндегі əке ар-маны жақындап, тіпті қол созым жерде тұрғандай сезілетін. Сəдуақас аға секілді төменгі сынып оқушыларын ертелі-кеш тау өзенін кешіп арқалап өткізудің сан машақатын көрген ұлы Махабат қызметке іліккенде əке арманын іс-жүзіне асырды. Сөйтіп, Жамбыл ауда-нында басшы болғанда көпір салғызуға мұрындық болып, игі дəстүрді жалғады.

Осыдан кейін əке өсиетіне адал Махабат ауылдағы сары топырағы езіліп жататын көшелердің барлығын да тегістеп, тас төсеп, асфальт жол салуға қолұшын берді. Көргендіктің тағы бір дəлелі ретінде Бұрған атты аядай ауыл балаларын көрші Қарақыстақтағы орта мектепке сабылтпай, Сəдуақас Бигелдиевтің өзіміз жоғарыда атын атаған ұлы, бүгінде Алматы облысы əкімінің бірінші орынбасары қызметін атқарып жүрген Махабат Сəдуақасұлы бастаған 6 перзенті бірлесе тізе қосып, осы жерге заман талабына сай мектеп пен балабақша кешенін салып берді. Оны естіген жан қуанып, алғыстарын ағытқанын сол ел мақтана айтады. Əкелерінің еңбегін елі бағалап, заңнама талабына сай құжаттарын реттестіріп, Бұрғандағы білім ордасын Сəдуақас Бигелдиев атындағы мектеп-балабақша деп атады.

Əсілі, тектілік жайдан жай кез-кел-ген ұрпақтың бойына қона бермейді. Ертегілер əлемінен ой тамызық ала оты-рып, нақты өмірден мысал келтірсек біздің кейіпкерімізді оның ұста əкесі ал-пыс жасында көрген ғой. Содан соң жыр алыбы Жамбыл оған бата берген. Бүгін оның ұрпақтарына ел алғыс айтып отыр. Осының бəрінде бір сабақтастық бар. Сəдуақас аға Бигелдиевтің фотосуретіне көзіміз түскенде ойымызға осы жолдар түзіліп түсе берді.

Алматы облысы.––––––––––

Суретте: жыр алыбы Жамбыл баба бата берген Сəдуақас Бигелдиев (жоғарыда).

Жамбыл – 170

Жїзге дейін жїрегі жыр деп соќќан

Жыр алыбы Жамбылдан бата алєанСəдуаќас Бигелдиев туралы бір їзік сыр

Сабаќтастыќ«Егемен Қазақстан».

Жуырда Л.Н.Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университетінде Қазақ əдебиеті кафедрасының ұйымдастыруымен Жамбыл айлығының аясын-да «Өлең-жырдың алыбы» деген тақырыппен дөңгелек үстел өтті. Оған Қазақ əдебиеті кафедрасының 1-курс магистранттары мен студенттері, сондай-ақ, Еуразия гуманитарлық институтының бір топ студенттері қатысты. Осы орайда кітап көрмесі ұйымдастырылды.

26 ақпан 2016 жылwww.egemen.kz10

ХАЛЫҚ ТҰРМЫСЫН ҚАЛАЙ ЖАҚСАРТАМЫЗ?

Елбасының осы мəселе бойынша алға қойып отырған мақсаты соңғы кездері əлемнің алдыңғы қатарлы елдерінде барған сайын белең ала түскен басты трендтермен əбден үндес. Жуықта болып өткен Давос форумында əлемнің ірі экономикалық са-рапшылары мен ғалымдары осы уақытқа дейін кез келген елдің экономикалық

дамуын айқындаушы басты көрсеткіші болып келген ІЖӨ көрсеткіші жөнінде əңгіме қозғап, елдердің ендігі дамуында басты негізге тек осы көрсеткіштің ғана алынуы мүлдем жеткіліксіз екендігін, себебі, ендігі кезекте бұл көрсеткіштің өзі экстенсивті дамуды қамтамасыз ету құралына айналғандығын қадап тұрып айтты. Сарапшылардың пайым-дауынша, ІЖӨ-нің жалпы өсім деңгейі ел ішіндегі дамудың нақты жағдайын аша алмайды. Сондықтан бірқатар са-рапшылар халықтардың бай мен кедейге бөлінуі барған сайын белең ала бастаған қазіргі əлемде бұл тəжірибеден бас тар-тып, оның орнына халықтың жалпы тұрмысын жақсарту мəселесіне қарай ой-ысуы қажеттігін алға тартты.

Əрине, бұл мəселе аяқ астынан көтеріліп отырған жоқ. Əлемнің алдыңғы қатарлы саясаткерлері мен экономистері мемлекеттің əлеуметтік-экономикалық жағдайына ықпал етудің тетіктері, бүкіл материалдық игілік көздері мен ақыл-ой ресурстары бірте-бірте мемле-кет қолынан сусып шығып, əлемнің əр шалғайында табысты жұмыс істеп жатқан трансұлттық корпорациялардың, түрлі қаржы топтарының қолына қарай ойы-са бастағандығын бұрын да байқаған. Бұл үдеріс əбден өрши келе бай елдің халықтарының да тұрмыстық аражігінің ашылуына, яғни біреудің байып, екінші біреудің кедейленуіне алып келуі мүмкін. Сондықтан дамыған елдерде қазіргі күні мемлекеттің табыстылығы орта тапқа жатқызылатын халық үлесінің көбеюімен, азаматтардың кіріс құ рылым-дарының өзгеруімен (тамаққа, тұрғын үйге, білімге жəне басқа да қажеттілікке жұмсалатын шығындар құрылымдары), сондай-ақ, Джинни коэффициентімен (ең бай жəне ең кедей адамдар кірісіндегі айырмашылықтар) айқындала бастады. Міне, бұл өлшем дердегі жаңа жетістіктер жалпы эконо микалық өсімге де оң ықпал ететіндігі айқын.

Сол секілді Елбасының «Қазақ-стан-2050» Стратегиясы сынды ұзақ мерзімге арналған саясатынан жəне сол саясатты жүзеге асырудың тиімді құралы болып отырған 5 институттық реформа бойынша «100 нақты қадам» Ұлт Жоспарынан туындайтын міндеттер елімізде орта таптың көбеюіне барынша жағдай туғызуды көздейді. Ал елімізде қолға алынған индустрияландыру ісі ел жағдайын көтере келе осы мақсатқа қызмет ететін болады.

Жалпы, Жер бетінде постиндус-трия лық қоғамды құру ісіне белсене кіріс кен адамзат қауымының алдыңғы қатарлы елдері оны құрғақ жерден ор-натып жатқан жоқ. Ол қоғам қазіргі индустриялық негіздерден өсіп шығып келеді жəне адамзатты шикізатқа тəуел-діліктен құтқарудың, интенсивті дамуға қол жеткізудің өзіндік бір жолы болып та былады. Оның экономикалық тұрғы дан беретін пайдасы да өте зор болмақ. Мə-селен, белгілі бір түсінік қалыптастыру үшін айта кетейік, жаңа ақпараттық тех-нологияларды жасаушы Apple компания-сында шамамен алғанда 80 мың адам еңбек етеді екен. Осы 80 мың адам 2014 жылы 39 миллиард доллардың пайда-сын берген. Ал құрамында 460 мың адам еңбек ететін атақты «Газпромның» бір жылда беретін пайдасы ең əрі кеткенде 5-6 миллиард доллар ғана. Мұндағы тағы бір үлкен айырмашылық, Apple адамзат ұмтылып отырған жаңа қоғамды құру ісіне қатысушы компания болса, «Газпромның» шикізат ресурстарын өндіруші компания екендігі белгілі. Шикізат көзін тегін пайда-ланып отырғанның өзінде «Газпромның» Apple көтерілген қазіргі биікке шыға алуы қиын. Себебі Apple-нің басты байлығы оның мамандары, яғни адам капиталы

болып табылса, «Газпромның» басты байлығы шикізат көзі болып табылады. «Газпромды» шикізаттан айырса, ол өмір сүре алмайды.

ИНДУСТРИЯЛАНДЫРУ МАҚСАТЫ – ЕҢБЕК ӨНІМДІЛІГІН АРТТЫРУ

Мемлекет басшысы Нұрсұлтан Назарбаевтың басшылығымен елімізде қолға алынған жаңа индустрияландыру

ісінің төтенше маңызы бар мəселе екендігі анық. Бірақ қоғамымызда осыны дұрыс түсіне білу жағы əлі де жетіспейтіндей.

Осыған индустрияландырудың екін-ші бесжылдығының алдында тұрған мақсаттар мысал бола алады. Орта мер-зімді сипаттағы бұл мақсаттардың негізгі мəні еңбек өнімділігін арттыру болып та-былады. Еңбек өнімділігін арттыру үшін өндіріске автоматтандырылған технологи-ялар енгі зілуі қажет. Ал бұл технологиялар адам күшін аз қажет етеді. Міне, осындай технологияларды енгізу нəтижесінде əлем бойын ша өнер кəсіптік салада өндірілетін өнім көлемі өсе түскенмен, керісінше, осы үде ріске қатысатын адамдар саны қыс-қарып келеді. Мəселен, АҚШ-та осындай себептерден 2008-2014 жылдар аралы-ғында өнеркəсіптік секторда еңбек ететін адамдардың саны 1 миллионға азайды.

Əлемнің дамыған елдерінде бастау алып отырған осынау ұзақ мерзімді трендке енді елімізді индустрияланды-ру бағытында жүзеге асырылу үстіндегі жұмыстар арқылы біздің Қазақстан да қосылды деп есептейміз. Міне, осы тұста бізге жаңа индустрияландыру бағдарламасы алдында тұрған басты мақсатты дұрыс саралап алу қажет се-кілді. Біздің ойымызша, мұндағы бас ты мақсат – елімізде əлемдік бəсекеге қабі-летті өңдеу секторын қалыптастыру. Рас, елімізде индустрияландыру бағытында жаңа кəсіпорындар ашылған сайын жаңа жұмыс орындары пайда болып жатады. Бірақ халықты жұмыспен қамту мақсаты жаңа индустрияландыру бағдарламасының негізгі міндеттерінің бірі ретінде қарастырылмауы керек. Өйт кені, кез келген өнеркəсіптік салада елі мізде бұрынғыға қарағанда авто мат-тандырылған, өндірісті басқару тетік тері компьютерлік желілер арқылы жүргі-зілетін жаңа кəсіпорындар іске қосыл-ған сайын сол салада еңбек ететін адам-дар саны бəрібір азая береді. Демек, индус трияландырудың екінші бесжыл-дығы аясында қолға алынған осы үдеріс екін ші жақтан алып қарағанда халық-ты еңбек пен қамту мақсатына қара-ма-қайшы келеді. Сондықтан да қазір-гі күні индустрияландыру бағдарла ма-ла рынан халықты еңбекпен қамтуды өсіру жөніндегі көрсеткіштерді алып тастаудың мүмкіндіктері қарас тырылуда. Халықты еңбекпен қамту мəселесін мемлекеттік саясаттың басқа бағыттары аясында, мəселен, əлеуметтік қорғау, инфрақұрылымдар құрылысы, урбани-зация, қызмет көрсету саласын дамыту се кілді бағдарламалар аясында қарас тыру көзделуде.

Міне, осы жерде бізге индустрия-ландыру мен жалпы кəсіпкерліктің ара-жігін де ажыратып алу қажет-ақ. Иə, жүріп жатқан индустрияландыру үдерісі еліміздегі кəсіпкерлік қозғалысты дамы-тып қана қоймай, сонымен қатар, оны жаңа сапаға көтереді. Оның үстіне, жаңа индустриялық бағыттағы кəсіпорынды ашушы адамның өзі кəсіпкер болып табылады. Бірақ мұның өзі еліміздегі кəсіпкерлердің бəрі бірдей индустриялық кəсіпорынның иесі болады деген сөз емес. Шын мəніне келгенде, кəсіпкер сөзінің мағынасы өте кең. Мəселен, шағын сауда дүкенін ұстаушы немесе сағат жөндеуші, етікші адамдар да кəсіпкер болып табыла-ды. Бірақ олар индустриялық кəсіпорын иесі емес қой. Демек, мемлекет елдегі еңбек өнім ділігін арттыру үшін бірінші кезекте индустриялық кəсіпорындардың дамуына, олардың жаңа технологияларға қол жеткізуіне жəне осы бағыттағы менеджерлік корпустың қалыптасуына қолдау көрсетуі керек. Өйткені бұл мə-селе эко номикамыздың бəсекелестік қабі летінің артуына, еліміздің заман ағы-мынан қалмауына ықпал етеді.

Ал жалпы кəсіпкерлік дегеніміз – қалың көпшілік. Кəсіпкерлікті дамыту дегеніміздің өзі сөздің тура мағынасына келгенде, халықтың өз қолын өз аузына

жеткізу, яғни шұғылданатын кəсіп та-уып беру деген сөз. Бұл жалпы бұқара халықтың əл-ауқатына тікелей əсер ететін мəселе.

КӘСІПКЕРЛІККЕ – КЕҢ ӨРІСДемек мемлекеттің жүзеге асырып

жатқан саясаты бойынша еліміздегі кəсіпкерлердің үлестік мөлшері қазіргідей 20-25 пайыз ғана емес, жалпы бұқара көпшілікке айналуы керек. Елімізде жұмыс істеуге қабілеті бар əрбір он адамның 7-8-інің өз кəсібі немесе маманданған жалда-малы жұмысы, яғни тіршілігінің өз көзі болуы керек. Абай атамыздың «Сенде бір кірпіш дүниеге, кетігін тап та бар қалан», деген өсиеті дəл осы жерге тура келетіндей. Демек, индустрияландыруға екпін берумен қатар, халықтың басым бөлігін жұмыспен қамтитын шағын кəсіпкерлікті дамыту ісі де мемлекет үшін аса өзекті мəселе.

Сондықтан, бұл жерде əңг іме тек индустрияландыру туралы ғана емес, сонымен қатар, Президенттің «Қазақстан-2050» Стратегиясында жəне «Ұлт Жоспары – қазақстандық арманға бастайтын жол» мақаласында Үкіметтің алдына қойған тапсырмаларын дұрыс саралау тұрғысынан да болып отыр. Мəселен, еліміздегі кейбір білікті сарап-шы мамандар 2025 жылға дейінгі ұзақ мерзімді экономикалық саясатты біз «Қазақстан-2050» Стратегиясын жүзеге асырудың аралық кезеңі ретінде айқындап алуымыз қажет деген ой айтады. Олардың ойынша, бұл кезеңдегі мемлекеттің бас-ты мақсаты – экономиканың жаңа драй-верін іске қосу, яғни индустрияландыру ісіне ерекше екпін беру. Ал оған біз кə-сіп керліктің қарқынды дамуы арқылы ғана қол жеткізе аламыз. Кəсіпкерліктің қарқынды дамуы қазақстандық орта таптың кеңеюі мен өсуі үшін жақсы негіз қалайды. Яғни, бұл жерге келгенде индус-трияландыру мен кəсіпкерлік бірі-бірін сіз өмір сүре алмайтын егіз ұғым секілді.

Көптеген сарапшылардың атап көр-сеткеніндей, елімізде кəсіпкерліктің кеңі-нен қанат жаюы үшін ең басты қажеттілік – билік органдарының өз міндеттеріне ба-рынша адал болуы. Əсіресе, сот билігінің əділ болуы кəсіпкерлік үшін ауадай қажеттіліктердің бірі болып табылады. Сот билігі қуатты құрал жəне əділдіктің негізгі өлшемдерінің бірі ретінде қарастырылған елде ғана кез келген азамат кəсіп жасауға батылдықпен бара алады жəне өз еңбегінің жемісін көреді.

Міне, сондықтан да Елбасының мақаласында негізгі екпін түсірілген сот жүйесін реформалау ісі қазіргі күні еліміз үшін ерекше маңызға ие болып отыр. Сот жүйесін реформалау кəсіпкерлер арасындағы нақты бəсекенің артуы-на ықпал етеді. Еліміздің сот жүйесіне кəсіпкерлер, жалпы халық нақты сенген жағдайда ғана мемлекеттік органдарда жиі кездесіп жататын кереғар шешімдердің ту-ындау көздері тұйықталады. Фискальдық жəне ақша-несие саясатына деген көзқарас пен ұстанымдар да өзгереді. Ол «нəрді сығып алудан» экономиканы ынталанды-ру бағытына қарай ауыса бастайды. Ақыр аяғында осылай трансформацияланудың синергетикалық тиімділігі жеке кəсіп-керлікті дамыту үшін негізгі алғы-шарттардың бірі болып табылатын жемқорлық деңгейінің төмендеуіне жəне инвестициялық ахуалдың жақсаруына ықпал етеді.

Елбасы стратегиясында адам ресурс-тарының сапасын жақсарту мəселесі əлеуметтік жүйені трансформациялау арқылы жеке қарастырылған. Бұл жүйе ме-дицина мен білім беру жəне тұрмысы на-шар топтарға көмектесу бойынша қажетті деңгейді қамтамасыз етіп қана қоймай, со-нымен қатар, еліміздің жаһандық бəсекеге қабілеттілігін арттырудың негізгі құралы да болуы тиіс.

Адам капиталы дегеніміз нақты мəніне

келгенде, бұл – қазіргі заманғы талап-тар бойынша жұмыс істей алатын, шет тілін (əсіресе, ағылшын тілін) меңгерген, денсаулығы дұрыс экономикалық белсенді адамдар тобы. Міне, нақ осы капитал еліміздің шынайы экономикалық ре-сурсына айналған кезде барып қана біз шикізатқа тəуелділіктен құтыла ала-мыз. Біз дің теңізге шығар жолы жоқ ел екенімізден туындайтын олқылықтар да ысырыла түседі.

Бұл айтылған ұзақ мерзімді міндеттер-дің бірқатары «100 нақты қадам» аясын-да қазірдің өзінде орындалуда. Дегенмен, осының барлығын қандай да бір құжат түрінде, мəселен, «Қазақстанның ұзақ мерзімді экономикалық саясаты» секілді шартты атауға ие болатын құжат түрінде бекітілгені жөн секілді. Мұнда бірақ бір-біріне байланысты болып келетін əртүрлі міндеттер мен салалық саясаттың жəне ведомстволық жоспарлардың орындалу жолдары нақты айқындалуы қажет.

ДАҒДАРЫСТАН КЕЙІНГІ ДАМУҚазіргі өмірдің қалыптасып келе

жатқан шындығына байланысты бір ескеретін мəселе – соңғы онжылдықтары шикізат ресурстарын сату жағдайының жақсаруынан туындаған Үкіметтің жəне Ұлттық банктің экономикалық блоктағы бөліп берушілік рөлінен бас тартатын кез жетті. Бұл саясат шикізат экспортынан түскен кірістер мен ақшаның артығын алып, оларды мемлекеттік органдар мен өңірлер арасында бөлумен шектеліп келді. Бұл модель артық ақша болған кезде жұмыс істеп тұрды. Ал қазіргі күні мұндай артық кіріс жоқ. Демек, мемлекеттік органдардың жұмыстың жаңа прадигмасына жедел көшуі – бұл еліміздің қазіргідей дағдарыс қаупі төнген кезеңде біздің неғұрлым дұрыс бағытқа бет бұрғандығымызды білдіреді.

Бұл жерде əңгіме дағдарыстан кейінгі дамуға негіз қалыптастыру туралы болып отыр. Бизнес пен мемлекеттік сектор-да шығындарды оңтайландыру, тиімсіз шығын көздерін негізгі капиталға инве-стициялау бағытында қайта бөлу жəне қызметкерлердің тиімділігі, маркетинг бағытында бірқатар жұмыстар тұр.

Мұнда автомобиль өндірісінің, агрохимияның, мұнай химиясының, түсті металлургияның сала құраушы ірі жобала-рын жалғастыру жəне аяқтау, соның ішінде мемлекеттің тікелей көмегін көрсетуді жалғастыру қажет. Бюджеттік қаражат өнімділік пен экспортты ынталандыруға, менеджменттің біліктілігін арттыруға, кадрларды əзірлеуге, аддиативті техноло-гияларды (роботтандыру, автоматтанды-ру, цифрландыру жəне тағы да осындай технологияларды) енгізуге бағытталуы тиіс.

Елбасы алға қойған экономика сала-сындағы реформаларға байланысты отандық кəсіпорындардағы шығындарды азайту мақсатында өндірісті жаңарту бағытында ынталандыру қажеттігі пай-да болуда. Əрине, олардағы өндіріс құралдары мен жүйелері жаңарған кезде еңбек өнімділігінің артып, осыған бай-ланысты өндірістен босаған кадрларды қайта оқыту жəне еңбекке орналастыру мəселесі бас көтереді. Қазіргі есептеулер бойынша еңбек өнімділігінің 10 пайыз ар-туы металлургия саласында 8 мың, химия саласында 2 мың қызметкердің жұмыстан босауына алып келеді. Сонымен, былайша айтқанда, өндірістегі тиімділік «құнының» əлеуметтік салаларға артатын салмағы жоғары болып табылады.

Осыған қарағанда «Жұмыспен қамтудың жол картасы-2020» бағ-дарламасы аясында кадрларды қайта оқыту жəне «Нұрлы Жол» аясында жол құрылысына қайта бағыттау жұмыстары жалғасады. Осы ретте ірі кəсіпорындармен бірлесе отырып олардың айналасында негізгі өндірісті жабдықтау жəне оған қызмет көрсетумен, сондай-ақ, жартылай

өңделген шикізат түрлерін дайын өнімге айналдырумен шұғылданатын шағын жəне орта кəсіпкерлік белдеуін құру қажеттігі пайда болатындығы түсінікті. Бұл жерде жергілікті биліктің əкімшілік ресурстары неғұрлым толығырақ пайдаланылғаны жөн. Əрбір əкімге өңірдегі ту ұстаушы кəсіпорындардың қасынан осындай бел-деулер құру жөнінде нақты тапсырмалар берілуі қажет деп ойлаймыз.

ЭКСПОРТТЫҢ ЖАҢА СЦЕНАРИЙЛЕРІ

2008 жылмен салыстырғанда 2014 жылы өңдеуші өнеркəсіп өнімдерінің экспорты 13 пайызға немесе 2,5 миллиард долларға дейін төмендеп кетті. Алайда, талдаулар бұл төмендеудің экспортқа шығарылатын базалық металдар бағасының төмендеуінен туын да ған дығын көрсетеді. Өйткені, метал лургиялық өнімдер өндірісінің көлемі 28 пайызға төмендеген. Экспорт көлемінің 13 пайызға төмендеуіне осы жағдайдың əсері мол болады. Ал, осыған керісінше, металлургиялық емес өңдеу секторы өзінің экспорт көлемін 1,1 миллиард долларға арттырып, 16 пайызға өсе түскен. Бұл жаңа индустрияландыру бағдарламасының тиімділігін көрсетеді.

Сондай-ақ, бұдан елдің экс порт-тық қоржынның бірте-бірте əрта рап-тандырылып келе жатқанын, сыртқы рыноктарға шығып, бəсекеге түсуші қазақстандық кəсіпкерлер қатарының арта түскендігін байқауға болады. Бұл трендті алдағы уақытта сақтап қана қоймай, оны одан əрі күшейте түсу өте маңызды болып табылады.

Осы ретте біз осы мақалаға мəліметтер жинау барысында «Индустрияны да-мытудың қазақстандық институты» АҚ-тың осы экспорт бағытында жасаған бірқатар қызықты талдауларына кез болдық. Институт сарапшыларының ин-дустрияландыру бағдарламасы аясында жасаған талдаулары елімізде экспорттық əлеуеті неғұрлым жоғары 5 саланың бар екенін көрсеткен. Олар – тағам өн-дірісі, түсті металлургия, автокөлік жа-сау, электротехника жəне мұнай-газ химия сы. Осылар бойынша Бүкілəлемдік банктің мамандарымен бірлесе отырып «гравитациялық модельдер» деп аталатын əдістемелік əзірленіпті.

Бұл модельдер төмендегідей фактор-ларды айқындайды: алдымыздан ашы-луы мүмкін рыноктардың көлемі мен мүмкіндіктерін, логистикасы мен негізгі сипаттамаларын (тілі, ақша саясаты, та-рихы, құқықтық заңдылықтарын) жəне басқа да факторлар. Осы факторларға жасалынған талдаулар есепке алынған жағдайда олар сыртқы рыноктар-да қазақстандық үлесті арттыруға көмектескен болар еді. 2019 жылға та-ман өнеркəсіптік өндіріс көлемін жəне тек ҮИИДМБ-ның басымдық берілген 14 секторы бойынша ғана экспорт көлемін 10 миллиард долларға дейін арттыруға əкелер еді.

Институт мамандарының пікірінше, мұнай-химия, машина жасау, түсті ме-таллургия салаларындағы экспортқа бағытталған, трансұлттық корпорация-лармен бірлесе отырып іске асырылған ірі жобалар 3,5 миллиард долларға дейін қосымша экспорттық түсім алу-ды қамтамасыз етеді. Егер тағам жəне электротехникалық өндірістерді алсақ, 2019 жылға таман олардың экспортынан тиісінше 2,5 жəне 1 миллиард доллардың қосымша кірісін алуға болады.

Институт мамандарының талдауы біздің өңделген өнімдерімізді негізгі им-порттаушы, металлургия мен мұнай сала-ларын қоспағанда, бұрынғысынша Ресей болып отырғандығын көрсеткен. Осыған байланысты сарапшылар жоғарыда сөз болған 10 миллиард долларды есепке алмағанның өзінде қосымша əлеуетті экспорттың 7 миллиард долларын осы елдің қаратуға болатындығын болжаған.

Əрине, Ресей секілді үлкен елден өзіңнің «əділетті үлесіңді» алуға қол жеткізу – бұл оңай дүние емес. Ол үшін Үкімет, мемлекеттік органдар, əкімдер болып, жан-жақты жұмыла жұмыс істеу қажет деп ойлаймыз.

Жалпы, «Индустрияны дамы-тудың қазақстандық институты» АҚ Инвестициялар жəне даму минис-трлігінің тапсырмасы бойынша өндеу өнеркəсібінің даму мүмкіндіктеріне қатысты тағы да бірқатар қызықты зерттеулер жүргізіпті. Бұл зерттеулер математикалық, экономикалық жəне статистикалық талдаудың алдыңғы қатарлы əдістемелеріне негізделген жəне шынайы жүргізілген. Осындағы материалдармен таныса келе бірінші бесжылдықта атқарылған жұмыстардың қорытындылары мен нəтижелері ту-ралы түсінігіміз біршама кеңейе түсті. Екінші бесжылдықта жекелеген мақсаттар мен өлшемдердің өзгеру себептерін де неғұрлым айқынырақ ұға түстік. Осы мақаланың жазылуына бір есептен алғанда аталған зерттеулермен танысуы-мыз да түрткі болғандығын атап өтсек артық болмас. Сондықтан мұндай пай-далы зерттеулер тек жиі жүргізіліп қана қоймай, сонымен қатар, бизнесмендер мен кəсіпкерлерге кеңірек мəлім болғанын да қалар едік. Өйткені, бұл зерттеулер өңірдегі кəсіпкерлер мен шенеуніктерге өнеркəсіптің даму проблемаларының қаншалықты терең екендігін ашып көрсетеді жəне оларды еңсерудің жолда-рын дұрыс таңдауға жəрдемдеседі.

ТҮЙІНЖаппай индустрияландыру саяса-

тының арқасында алып Қытай бас-аяғы ширек ғасырдың ішінде қарыштай дамыған өнеркəсіпті елге айналды. Қытайдың заманға сай индустрияланған кəсіпорындары жаңа заттарды жасап шығаруда бүкіл əлемнен тапсырыстар қабылдауға кірісті. Мəселен америкалық Apple компаниясы өзінің əлемде кеңінен тарап кеткен iPhone смартфондарын Америкада емес, Қытайда шығарады. АҚШ-тың өзінде смартфонның моделі мен дизайны жəне бағдарламалық қамту бөлігі əзірленіп, ол Қытайдағы Foxconn фабри-касына жеткізіледі. iPhone осы фабрика-да жасалады. Құрамында 1,2 миллионнан астам адам еңбек ететін бұл фабрика тек Apple-нің ғана емес, Батыс елдерінің басқа да алдыңғы қатарлы компанияларының тапсырыстарын орындауымен аты шығып келеді. Осыған қарап, кейбіреулер Батыс елдері өзінің индустриялық негіздерінен айырылып барады, кешікпей бұл елдер тығырыққа тіреледі деп байбалам салуда. Негізінде олай емес. Батыста қазір жаңа еңбек бөлінісі жүріп жатыр. Батыс елдері өздерінде ең тиімді, болашағы бар жəне экологиялық қауіпсіз өндіріс орындарын құрып, ескі өндірісті Азияға көшіруге ұмтылыс танытуда. Осындай саясаттың нəтижесінде АҚШ интеллектуалдық өнім өндіретін елге айналып келеді. Өндірістік технологиялар дамып, əлемге кеңінен тарай бастаған қазіргі кезеңде интеллектуалдық өнім дегеніміз, бұл – рентабельділігі ең жоғары өнім. Постиндустриялық қоғамның қалыптаса бастауының алғашқы белгісі.

«Цифрлық революция – бұл қазіргі əлем құрылымы үшін елеулі сынақ. Мысалы, цифрлық державалар 2020 жылға қарай 5 миллион жұмыс орнынан айы-рылуы мүмкін. Сондықтан біз баршаға қолжетімді білімге – балабақшадан бастап кəсіби білімге, қызметкерлерді оқытуға кеңінен инвестиция салуымыз қажет. Бұған мемлекет қана емес, əрбір адам қатысуы тиіс. Бизнес болашақты ойлауы керек, оқытып, жұмыс орындарын аша отырып, бос қаражатын соған салуы ке-рек», деді Қазақстан Президенті «Нұр Отан» партиясының жуықта болып өткен кезектен тыс ХVІІ съезіндегі сөзінде.

Иə, бұл өте ойландыратын мəселе. Демек, біз ендігі кезекте заманның жаңа сынақтарына жауап беру үшін адам ре-сурстарын дамыту ісіне ерекше назар ау-даруымыз қажет. Ол үшін мемлекет адал билік пен əділ сот жүйесін қалыптастыруы керек. Оның алғышарттары бізде бар. Ол – Елбасының 5 институттық реформа бой-ынша «100 нақты қадам» Ұлт Жоспары. Мұндай бастаманы Қазақстанның ТМД көлемінде бірінші болып қолға алғанына қуанамыз. Енді Үкімет осынау мемлекеттік қолдауға сүйеніп, отандық бизнестің жаңа шоғырын жəне білікті менеджментті қалыптастыруға бірінші кезекте мəн беруі керек. Бұған қазіргі жүріп жатқан жекешелендіру, жаңа инду-стрияландыру бағдарламалары арқау бола алады. Өз кезегінде бизнес Отанға адал қызмет етуге тиіс. Оның екі-ақ шарты бар. Бизнес иесі бірінші кезекте білікті жəне патриот болуы керек. Түркияны қазіргі деңгейге жеткізген – кəсіпкерлері мен халқының іскерлігі жəне патриоттығы. Осындай қасиет түркі əлемі атажұртының иесі біздің қазақ халқының бойында да бар деп есептейміз. Бауырым дегенде бауыры езілетін біздің халықтың бизнес өкілдері қазіргі мемлекеттік саясаттың қолдауына сүйене отырып жаңа кəсіпорындарды құруы керек жəне жұмысшыларға жақсы жалақы төлеуі керек. Бұған біздің елімізде толық мүмкіндік бар деп есептейміз. Əлемде жер ресурстары мен шикізат байлығына Қазақстандай бай ел аз. Бизнес иесінің жұмысшыға жасаған жақсылығы осының есебінен-ақ қайтады.

Сондықтан бізге қазіргі индустриялан-дыру саясатын одан əрі жалғастыру жəне оның амалдарын жылдан жылға жетілдіре беру керек. Біз осылай еткенде ғана адам ресурстарын толыққанды жəне жеделдете дамыта аламыз.

Талдамалық толғаныс

АДАМ ƏЛЕУЕТІ:уаќыт жəне мїмкіндік

«Егемен Қазақстан» газетінде жарияланған Мемлекет басшы-сы Нұрсұлтан Назарбаевтың «Ұлт Жоспары – қазақстандық арманға бастайтын жол» атты мақаласы өзінің маңызы жағынан біздің есімізге 1997 жылы жасалған атақты

Жолдауды салды. Ол Жолдауда елімізде ашылған мұнай кен орындарының, басқа да минералдық-шикізаттық ресурстардың беретін пайдасына сүйене отырып, ел экономикасын жедел дамы-ту, соның нəтижесінде əлемнің дамыған 50 елінің қатарына қосылу міндеті алға қойылған болатын. Ал «Қазақстан-2050» Стратегиясын жүзеге асырудың аса маңызды бағыттары туралы əңгіме қозғалып отырған бұл мақалада ендігі кезекте отандық экономиканы дамытудың басты құралы ретінде мұнай мен басқа да минералды шикізат ресурстары емес, адам капиталы алынған.

Сұңғат ƏЛІПБАЙ,«Егемен Қазақстан».

26 ақпан 2016 жыл www.egemen.kz 11

Кенжеболат ЖОЛДЫБАЙ,саясаттанушы.

Аудан əкімі Серік Тілеубаев ма-ған өзінің əлеуметтік жəне идеоло-гия саласы бойынша орынбасары қызметін ұсынғанында, шыны керек, жүдеген жаным жадырап сала берді əрі ол кісінің бұл шешімін өзгеге де-ген жанашырлығы, адами қамқорлығы деп қабылдадым. Негізінде, бұған дейін де Секеңнің ұлт жанашыры ре-тінде жасап жүрген игі істеріне қанық едім. Сондай шаралардың бірін мен тағы да сол облыстық «Қазақ тілі» қоғамында жүргенде бірге өткізгеніміз бар. Жезқазған əуежай басқармасының тікұшағымен Ұлытау аспанында төрт сағат ұшқанда «əуе десанты» құра-мында облыстық телерадио меке-месінің шығармашылық тобымен қатар əкім Серік Тілеубаев та болып, Ұлытау өңірінің тарихи-мəдени дүниелерін, көне əдеби мұраларын қамтитын толық көлемді бейнефильм жасауға мол септігін тигізді. Сол кезде ғой осы азаматтың тарихымызға, ана тілімізге, қазақи тəлім-тəрбиеге, ұлттық дəстүрге жəне өнерге деген салиқалы көзқарасы, парасатты ойлары тəнті еткені.

Сонымен, араға біршама уақыт са-лып, Ұлытауда жұмыс істеудің де сəті түсті. Өз басым бұған дейін бастық болып көрмесем де, талай басшыға серіктесіп, бірге жүргенім бар. Сол күн дерден түйгенім – басшының наны ылғи да тəтті бола бермейді екен. Бұған Серік ағамызбен қоян-қолтық қызмет істеген бір жарым жылдай уақытта тағы да бір көзім жетті. Бет қаратпас бораны мен аязы мол алты ай қыста, ыстығы жаныңды қуыратындай ала жазда елінің жағдайын ойлап, ау-дан экономикасын тұралатпай алып шығуы жолында Секеңнің аянбай еңбек еткені əлі жадымда. Халық жа-зушысы Шерхан Мұртазаның «Еге мен Қазақстан» газетінің 1999 жылғы 26 қаңтардағы «Əкімдер де ант берсін» атты мақаласында Серік тура лы мына-дай жолдар бар: «Мен білетін Ұлытауда көп жылдан бері үздік сіз əкім болып келе жатқан Серік Тілеубаев деген аза-мат бар. Əне, сол нағыз əкім. Əкіммін деп қоқыраймайды, қоқиланбайды.

Жер көлемі Қарағанды облысының үштен біріне жуығын алып жатқан шалғайдағы ауданның ұңғыл-шұң-ғылын, əрбір үйін, əрбір адамын, тіпті бала-шағасына дейін біледі. Кім нің жағдайы қандай, кім неге мұ қтаж; көп балалысы қайсы, қайсысы сау, қай-сысы дімкəс; қанша малы бар; кім өз күнін өзі көре алады, ал кімге көмек керек – міне, əкімнің бірінші міндеті...

Сондықтан да ауданның шаруасы шайқалған жоқ. Бəрі де баяғыда-ақ əділімен, адалынан жекешелендірілген. Бұрынғы колхоз, совхоздың дүние-мүлкі, малы, жері қиянатсыз, қитұр-қысыз бөлінген. Бүкіл ауданда бірде-бір клуб, бірде-бір кітапхана сатыл-маған, аукционға түспеген», – деп жазып еді Шерағаң.

Сонымен бірге, Серік Тілеубаев өзіне ғана тəн табандылықпен қоғамды жаңарту, рухани құндылықтарды анықтау, сақтау, дамыту сияқты аса күр делі мəселелермен де айналыс-ты. Мəселен, 1992 жылы Ұлытау тари хында тұңғыш рет дүниежүзілік Рутель жүйесі енгізіліп, əлемнің кез келген қаласымен əрбір шопан сөй-лесе алатындай мүмкіндік туды. Фран-цияның Тулуза қаласында 1993 жылы 50 мемлекет, 1500 фирманың қаты-суымен өткен Дүниежүзінің өн ді-рістік көрмесінде Жезқазған кен-металлургия комбинаты атынан Ұлы-тау ауданы қазақ үйін жасағымен тігіп бірінші орынды жеңіп алды жəне жыл сайын бұл көрмеге қатысып отыру үшін арнайы шақыру билетімен ма-рапатталды. Сондай-ақ, Серік Тілеу-баевтың Дүниежүзі қазақтарының І құрылтайына қатысушыларын Ұлы-тауда құрметпен күтіп алуына, қасиетті өлкеде халық бірлігі мен мемлекет тұтастығын айқындайтын ескерткіш орнату жөнінде Елбасы тарапынан

шешім қабылдануына сіңірген еңбегі айтарлықтай. Сонымен қатар, Алаша хан, Жошы хан, Домбауыл кесенелерін күрделі жөндеуден өткіздіріп, Ұлы-тауды халықаралық туризм орталығына айналдыру, «Қызылорда – Жезқазған – Ұлытау – Арқалық» теміржолын салу керек деген бастамалары да қа-ра пайым халықтың мұң-мұқтажын өтеу жолындағы ерекше ұмтылысы екен дігін ескерген жөн. Бұлар жайын-да Секең 2001 жылы жазылған өзі нің «Ұлытау – ұлттың ұясы» атты кіта-бында кеңінен əңгімелейді.

Айта берсек азамат аға туралы əң-гіме таусылмайды. Солардың ішінен халық қазанында қайнап шыққан, ана тілінің қайнарынан сусыны қанған Секеңнің өзім куə болған бір ісіне ерек-ше тоқталғым келеді.

Бірде Ұлытаудың тумасы, ақын, жазушы Батырбек Мырзабековпен əңгімелесіп қалып, осынау қасиетті өлкені былайғы дүйім жұртшылыққа барынша таныту мақсатында ар-найы журнал шығаруды ұйғардық. Бұл ойымызды Серік Тілеубайұлы бірден мақұлдады. Сөйтіп, «Өлке» баспасының директоры, үлкен жүректі азамат Мереке Құлкеновтің тікелей көмегі арқасында «Ұлытау» ұлттық, əдеби, мəдени, тарихи-этнографиялық журналы осы өңірдің сан ғасырлық та-рихын жұртшылыққа жүйелі жеткізуге өзіндік үлесін қоса бастады.

Елбасының Ұлытау төріндегі тол -ғауында осында тағдырлары то ғыс қан Асан қайғы, Алаша хан, Жошы хан, Едіге, Тоқтамыс, Əмір Темір, Керей мен Жəнібек, Қасым хан, Тəуке хан, Абылай хан, Кетбұға, Барақ, Төле, Қазыбек жəне Əйтеке билер, Бө ген-бай, Қабанбай, Кенесары сияқты ел бастаған көсемдер, сөз бастаған ше-шендер, қол бастаған батырлар өмір-лері жайлы өскелең ұрпақ санасына сіңіру керектігін ерекше атап өткені белгілі. Түптеп келгенде, бұл Серік Тілеу баевтың замана үнін, уақыт тыны сын сол кездің өзінде дөп баса біле тіндігін көрсетсе керек.

Əрине, шағын мақалада кейіп-керіміздің барлық қадір-қасиетін түгендеп шығу мүмкін емес. Бір нəрсе айқын. Іскер де тəжірибелі басшыға қандай да бір істің тізгінін берсең де, оның бағын жандырып, берекесін кіргізері сөзсіз ғой. Мұндай азаматтың алмайтын асуы, шықпайтын шыңы болмайды. Бүгінде жеті белестен аман-есен асып, ақсақал жастық ауы-лына ат байлаған Серік Тілеубаев ағамыздың өмір жолы оған толық куə. Елінің ықыласының белгісі ретінде Ұлытау ауданының құрметті азаматы атанса, мемлекет тарапынан «Құрмет» орденіне, Президенттің арнайы Алғыс хатына, басқа да көптеген дəрежелі марапаттарға ие болды.

Серік Тілеубайұлы өзіне деген тағ дырдың ең үлкен сыйын отба-сым деп санайды. Оның өмірінің өрісті болуы, қызметтерде көтерілген биіктері, дос-жолдастарының, сыр-лас, сыйлас азаматтарының көп бо-луына отбасының ұйытқысы Тамара Жүзбайқызының үлесі айтарлықтай десем, əсте қателеспеймін. Сонау 1969 жылы ауыл шаруашылығы инженері дипломына ие болған жас маман Серікпен қол ұстасып жаймашуақ Ала таудан табиғаты қатал Ұлытауға бет түзеген қазақтың қаршадай қызы өңірдің қытымыр ауа райына төтеп беріп, жарты ғасыр Секеңе үй-ішінің салмағын түсіртпеді. Ұрпақтары Гүл-жанат жəне Лаура есімді қыздарын, Ержан, Нұржан жəне Батыр атты ұл дарын ұлағатты, парасатты аза-маттар қатарында өсіріп жеткізді. Олар дың саналы, сапалы ержетулері Секеңе қосымша күш-қуат беріп, немерелерінің, жиендерінің, арма-нын, үмітін бір-біріне жетелетіп, ұрпақ тарына деген сенімін арттырып, қуаттандыра түсті. Бұдан асқан бақыт бар ма?

АСТАНА.

Өнеге Тағзым

Ґмір оты

1997 жылдың мамыр айы еді. Халықаралық «Қазақ тілі» қоғамының Жезқазған облыстық ұйымында қызмет атқарып жүрген кезім. Сəл бұрын осындағы те-лерадио мекемесімен бірлесіп мемлекеттік тілдің мəртебесін көтеруге үндейтін «Ұлытаудан ұран тасталды» атты телемара-фон өткізген болатынбыз. Мақсат – Ұлытаудан естілген дауыс Қазақстан таулары, қыраттары мен далаларында жаңғырып, бүкіл қазақстандықтарды серпілтіп, қалғып кеткенін оятып, шыққан жеріне қайта жетсін, деген тілек еді. Сөйтіп, шеруді Шыңғыстаудан бас-тауды жөн көрдік. Бірақ, сол мамыр айында Жезқазған мен Семей облыстары таратылып, бұл ойы-мыз іске аспай қалды. Бəріміз қайда барамыз, не істейміз де-ген оймен жұмыс іздей бастадық. Осы бір қиын-қыстау тұста Ұлытаудан телефон шалынып, мен үшін күтпеген ұсыныс түсті.

ХАБАРЛАНДЫРУ«ҚазТрансГаз Аймақ» АҚ атынан «ҚазТрансГаз Аймақ» АҚ Қызылорда өндірістік филиалы (120003, Қазақстан Республикасы, Қызылорда қаласы, Бейбарыс Сұлтан

көшесі, 1) автокөлік құралдары мен арнайы техникасын сату бойынша тендер өткізетінін хабарлайды

Автокөлік туралы мəліметтер:№ Автокөлік атауы Бастапқы бағасы (теңге) Қосымша ақпарат

Лот №1

ГАЗ-22171-5104 507 000 т. (02.10.2015 ж. бағалау актісі)

N 103 BE, шығару жылы 2004, қозғалтқыш көлемі/шаршы.см.-2285, отын түрі-бензин/газ, GPS-жоқ.

Лот №2

Шеберхана 475401 (РЖМ-52)

758 000 т.( 02.10.2015 ж. бағалау актісі)

N 715 BD, шығару жылы 2005, қозғалтқыш көлемі/ шаршы.см.-0, отын түрі-бензин/газ, GPS-бар.

Лот №3

ВАЗ-21213 203 000 т. (02.10.2015 ж. бағалау актісі)

N 107 BЕ, шығару жылы 2004, қозғалтқыш көлемі/шаршы.см.-0, отын түрі-бензин/газ, GPS-бар.

Өткізу нысанымен танысу күні, уақыты жəне реттілігі – танысу 04.03.2016 ж. жəне 11.03.2016 ж. сағат 10.00-12.00; «ҚазТрансГаз Аймақ» АҚ ҚӨФ-ға, Қызылорда қ., Бейбарыс Сұлтан көшесі, №1 мекенжайы, 4-қабат, №417 кабинетке хабарласу арқылы жүргізіледі.

Кепілдік жарна: өткізілетін нысан сомасының 10%-ы (кепілдік жарнаны енгізуді қамтамасыз ету көлемі мен мерзімдері жəне филиалдың банк шоты реквизиттері тендерлік құжаттамада көрсетілген).

Тендер арқылы сатуға ұсынылатын актив құны 100% көлемде, сату-сатып алу келісімшарты күшіне енген сəттен бастап 30 (отыз) күнтізбелік күн ішінде төленеді.

Тендер өткізу шарты, техникалық сипаттамалар жəне қатысушыларға қойылатын басқа да талаптар тендерлік құжаттамада көрсетілген.

Тендерлік құжаттама талаптарына сай келетін барлық қатысушылар тендерге жіберіледі. Тендерлік құжаттар көшірмесінің пакетін 16.03.2016 ж. сағат 17.00-ге дейінгі мерзімді қоса Қызылорда

қ., Бейбарыс Сұлтан көшесі,1 мекенжайы, 4-қабат, №417 кабинеттен, күн сайын сағат 10.00-17.00 (түскі үзіліс 13.00-14.30) демалыс жəне мереке күндерінен басқа уақыттарда алуға болады.

Қатысушы өкілінде тендерлік құжаттар көшірмесін алуға, тендерлік өтінім беруге, сондай-ақ, тендерлік өтінімдер конвертін ашу кезінде қатысуға сенімхат жəне жеке тұлғаны куəландыру құжатының көшірмесі болуы тиіс.

Тендерлік құжаттама қатысушыларға тегін ұсынылады. Тендерге қатысу бойынша өтінімдер конвертке салынып, «ҚазТрансГаз Аймақ» АҚ Қызылорда

өндірістік филиалына, Қызылорда қ., Бейбарыс Сұлтан көшесі, 1 мекенжайы, 4-қабат, №417 кабинетке ұсынылады (жолданады).

Тендерлік өтінімдерді ұсынудың соңғы мерзімі: 2016 жылғы 17 наурызда сағат 17.00-ге дейін келесі мекенжай бойынша: Қызылорда қ., Бейбарыс Сұлтан көшесі, №1, 417-кабинет (4-қабат).

Тендерге қатысуға берілген өтінімдері бар конверттер 2016 жылғы 18 наурызда сағат 10.00-де келесі мекенжайда ашылады: Қызылорда қ., Бейбарыс Сұлтан көшесі, №1, №417 кабинет (4-қабат).

Қатысушылар мен олардың өкілдері тендерлік өтінімдері бар конверттерді ашу кезінде қатысуына болады. Бұқаралық ақпарат құралдары өкілдерінің тендерлік комиссия отырысына қатысуға сенімхаты болуы тиіс.

Қосымша ақпарат пен анықтаманы (7242) 55-17-42,55-17-44, ішкі 2831 телефоны арқылы Қ.Абжаппаровадан алуға болады.

ОБЪЯВЛЕНИЕАО «КазТрансГаз Аймақ» в лице Кызылординского производственного филиа-

ла «КазТрансГаз Аймақ» (120014, Республика Казахстан, г.Кызылорда, ул. Султан Бейбарыс, №1) объявляет о проведении тендера по реализации автотранспортных

средств и спецтехники КПФ АО «КазТрансГаз Аймақ»Сведения о автотранспорте:

№ Наименование автотран-спорта

Начальная цена (тен-ге)

Дополнительная информация

Лот №1

ГАЗ-22171-5104 507 000 т. (02.10.2015 г. отчет оценки)

N 103 BE, год выпуска 2004,объем двиг/куб.см.-2285, вид топлива-бен-зин/газ, наличие GPS-нет.

Лот №2

Мастерская 475401 (РЖМ-52) 758 000 т. ( 02.10.2015 г. отчет оценки)

N 715 BD, год выпуска 2005,объем двиг/куб.см.-0, вид топлива-бензин/газ, наличие GPS-имеется.

Лот №3

ВАЗ-21213 203 000т. (02.10.2015 г. отчет оценки)

N 107 BЕ, год выпуска 2004,объем двиг/куб.см.-0, вид топлива-бензин/газ, наличие GPS-имеется.

Дата, время и порядок ознакомления с объектом реализации – ознакомление проводится 04.03. 2016 г. и 11.03.2016 г. с 10.00 по 12.00 часов путем обращения по адресу: г. Кызылорда, Султан Бейбарыс, №1, 4-этаж, каб. №417, КПФ АО «КазТрансГаз Аймақ».

Гарантийный взнос 10% от суммы реализуемого объекта (размер и сроки внесения обеспечения гаран-тийного взноса и реквизиты банковского счета филиала указаны в тендерной документации).

Цена актива предлагаемое на продажу через тендер оплачивается 100% размере в течение 30 (трид-цати) календарных дней с момента подписания договора купли-продажи.

Условия проведения, технические спецификации и другие требования, предъявляемые к участникам указаны в тендерной документации.

К участию в тендере допускаются все участники, отвечающие требованиям тендерной документации.Пакет копии тендерной документации можно получить в срок до 17.00 ч. 16.03.2016 года включитель-

но по адресу: г.Кызылорда, ул. Султан Бейбарыс, №1, кабинет 417 (4-этаж) ежедневно с 10.00 до 17.00 (обеденный перерыв с 13.00 до 14.30), за исключением выходных и праздничных дней.

Необходимо наличие у представителя участника доверенности на получение копии тендерной до-кументации, подачи тендерной заявки, а также на присутствие при вскрытии конвертов с тендерными заявками и копию документа удостоверяющего личность.

Тендерная документация предоставляется участникам бесплатно.Тендерные заявки на участие в тендере, запечатанные в конверты, представляются (направляют-

ся) участниками в Кызылординский производственный филиал АО «КазТрансГаз Аймақ» по адресу г. Кызылорда, ул. Султан Бейбарыс, №1, кабинет 417 (4-этаж).

Окончательный срок представления тендерных заявок до 17.00 часов 17 марта 2016 года по следу-ющему адресу: г. Кызылорда, ул. Султан Бейбарыс, №1, кабинет 417 (4 этаж).

Конверты с тендерными заявками на участие в тендере будут вскрываться в 10.00 часов 18 марта 2016 года по следующему адресу: г. Кызылорда, ул. Султан Бейбарыс, №1, кабинет 417 (4-этаж).

Участники, средства массовой информации и их представители могут присутствовать при вскрытии конвертов с тендерными заявками. Представители средств массовой информации должны иметь при себе доверенность на присутствие на заседании тендерной комиссии.

Дополнительную информацию и справку можно получить по телефону: (7242) 55-17-41, 55-14-44, вн.2831 Абжаппарова К.К.

Шығыс Қазақстан облысы, Өске мен қаласы, Абай даңғылы, 122-үй мекенжайы бойынша орналасқан «Əділ» акционерлік қоғамы, БИН 950 740 000 222

«Əділ-Сауда» ЖШС-нің 2016 жыл дың 22 ақпанында өткен акцио-нерлердің жалпы жиналысының хаттамасы негізінде, акционерлер құрамынан акцияларды жылжымайтын мүлік үлесіне ауыстыру арқылы шығуы туралы шешімін хабарлайды.

Қабылданған шешімге жəне акцияларды жылжымайтын мүлік үлесіне ауыстыру рəсіміне қатысты барлық талаптарды, наразылықтар мен ескер-тулерді мүдделі тұлғалар 2016 жыл дың 25 наурызына дейін «Əділ» АҚ ор наласқан жері бойынша білдіре алады.

«Əділ» АҚ-ның Директорлар кеңесі.

Қазақстан Республикасы, Астана қаласы, Қабанбай батыр даңғылы, 17 мекенжайы бойынша орналасқан «ҚазМұнайГаз» Барлау Өндіру» акционерлік қоғамы («Қоғам») осымен өзінің акционерлерін «ҚазМұнайГаз» Барлау Өндіру» АҚ Директорлар кеңесі 2016 жылдың 13 сəуірінде 10 сағат 30 минутта Қазақстан Республикасы, Астана қаласы, Қабанбай батыр даңғылы, 17-үй, 1201 конференц-зал мекен-жайы (Қоғамның атқарушы органының мекенжайы) бойынша мынадай күн тəртібімен акционерлердің кезектен тыс жалпы жиналысын өткізу туралы шешім қабылдағаны туралы хабардар етеді:

1) Директорлар кеңесінің сандық құрамын анықтау; 2) Директорлар кеңесінің өкілеттігі мерзімін

айқындау; 3) Директорлар кеңесінің мүшелерін сайлау; 4) Директорлар кеңесінің мүшелеріне олардың

өздерінің міндеттемелерін орындағаны үшін сыйақылар төлеудің жəне шығыстарын өтеудің мөлшері мен шарттарын айқындау.

Акционерлерді тіркеудің басталу уақыты – 2016 жылдың 13 сəуірі 09 сағат 30 минут.

Акционерлерді тіркеудің аяқталу уақыты – 10 сағат 15 минут.

Кворум болмаған жағдайда акционерлердің қайталама кезектен тыс жалпы жиналысы осы күн тəртібімен осы мекенжай бойынша 2016 жылдың 14 сəуірінде 10 сағат 30 минутта болады.

Акционерлердің кезектен тыс жалпы жиналысына қатысуға құқы бар акционерлердің тізімі жасалатын күні мен уақыты – 2016 жылдың 14 наурызы 23 сағат 59 минут.

Акционерлердің кезектен тыс жалпы жина-лысы бойынша материалдармен Қоғамның ғимаратында жиналыс өткізілетін күннен 10 күн бұрын: Астана қаласы, Қабанбай батыр даңғылы, 17, 13-қабат, 1313-кабинет мекенжайы бойынша жұмыс күндері сағат 9.00-ден 18.30-ға дейін, сондай-ақ с www.kmgep.kz сайтында танысуға болады.

«НГСК КазСтройСервис» АҚосы арқылы «Каспий Құбыры Консорциум-К»

АҚ-пен ірі мəмілеге қосымша келісімдер жасау туралы шешімдерді қоғамның Директорлар кеңесі қабылдағаны жөнінде барлық мүдделі тұлғалардың назарына жеткізеді.

«Халык-Казахинстрах Қазақстан Халық Банкінің Еншілес Сақтандыру Компаниясы» АҚ мынадай сериялы сақтандыру полистерінің жоғалуы туралы хабарлайды: NSZ1 №19962, 23034, 17980, 17699, 17839, 20125, 19984-19989, 17858, 17883, 17899; VZR№ 49691; ZIM№ 18660, 18503, 18554, 25955, 5213-5216; TIT№ 4759, 6592-6600; CAS7№ 11902, 7892-7900; жəне оларды жарамсыз деп саналуын сұрайды.

АО «Дочерняя Страховая Компания Народного Банка Казахстана Халык Казахинстрах» объявляет об утере страховых полисов серии: NSZ1№ 19962, 23034, 17980, 17699, 17839, 20125, 19984-19989, 17858, 17883, 17899; VZR№ 49691; ZIM№ 18660, 18503, 18554, 25955, 5213-5216; TIT№ 4759, 6592-6600; CAS7№ 11902, 7892-7900; просьба считать их недействительными.

«Халык-Лизинг» АҚ Директорлар кеңесі ірі мəміле жасасу туралы шешім қабылдады, мəміле жасалған күні – 23.02.2016 ж.

Павлодар облысы əкімінің аппараты Павлодар облысы əкімінің орынбасары Ғани Қалыбайұлы Сəдібеков пен оның зайыбы Жанар Əлібекқызына əкелері

Əлібек Сейітқамзаұлы ЫБЫРАЕВТЫҢқайтыс болуына байланысты қайғыларына ортақтасып көңіл айтады.

Қазақстан Республикасындағы Халықаралық Аралды құтқару қоры Атқарушы дирекциясының ұжымы биология ғылымдарының докторы Лилия Аминқызы Демееваға жұбайы

Ильгиз Хафизұлы ДЕМЕЕВТІҢмезгілсіз қайтыс болуына байланысты қайғысына ортақтасып көңіл айтады.

Əл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университетінің ұжымы ТҮРКСОЙ кафедрасының меңгерушісі, филология ғылымдарының кандидаты, доцент Асқар Əбдуəлиұлы Тұрғанбаевқа анасы

ҚАЛАМҚАСТЫҢқайтыс болуына байланысты орны толмас ауыр қайғысына ортақтасып көңіл айтады.

«Егемен Қазақстан» республикалық газеті» АҚ ұжымы басылымның бұрынғы қызметкері, Мақтаарал ауданының құрметті азаматы Жолбарыс Тілеуовке анасы, 101-ге келіп ауыл анасы атанған

Оразкүл ƏБДІҚАДЫРҚЫЗЫНЫҢқайтыс болуына байланысты қайғысына ортақтасып көңіл айтады.

Ш.Уəлиханов атындағы Тарих жəне этнология институтының басшылығы мен ұжымы институттың ғылыми қызметкері Өмірбек Қанайға əкесі

Қанай ДЕМЕУҰЛЫНЫҢқайтыс болуына байланысты қайғысына ортақтасып көңіл айтады.

Шығыс Қазақстан облысындағы Глубокое ауданының əкімі Қалиқан Байғонысов жəне мəслихат хатшысы Əкімғазы Баймолдинов Катонқарағай ауданының құрметті азама-ты, «Нұра-Астана» баспасының директоры Қайырды Назырбаевқа қызы

СƏУЛЕТТІҢмезгілсіз қайтыс болуына байланысты қайғысына ортақтасып көңіл айтады.

Егер сіз «Егемен Қазақстан» газетіне жарнама бергіңіз келсе, мына телефондарға хабарласыңыз:

Астана тел/факс 37-64-48, 37-60-49. Электронды пошта: egemen_adv@mail.ru.

Алматы 273-74-39, ф. 341-08-11. Электронды пошта: gulnurekkz@mail.ru.

В связи с утерей прошу считать недействительным кассовый аппарат марки МИНИКА 1102 Ф, заводской № 1213284, паспорт № 1213284, год 2003, зарегис-трированный на Ли Людмилу Григорьевну (ИИН 541219450048).

НАЗАР АУДАРЫҢЫЗ, ТҮЗЕТУ

Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігі Мемлекеттік мүлік жəне жекешелендіру комитетінің «Қызылорда мемлекеттік мү лік жəне жекешелендіру депар таменті» ММ «Егемен Қазақ стан» газетінің 2016 жылғы 24 ақпандағы №36 (28764) санында жарияланған республикалық меншіктегі объектіні кейіннен са-тып алу құқығынсыз сенімгерлік басқаруға беру жөнінде тендер өткізу туралы ақпараттық хабарламасына мынадай өзгеріс енгізіп:

екінші абзацтағы:«Тендер 2016 жылғы 10 наурызда

Қызылорда қаласы, Қонаев көшесі, 7А мекенжайы бойынша өткізіледі. Тендер өткізу уақыты: сағат 10.00-де.» деген сөздер мен сандар «Тендер 2016 жылғы 15 наурызда Қызылорда қаласы, Қонаев көшесі, 7А мекен-жайы бойынша өткізіледі. Тендер өткізу уақыты: сағат 10.00-де.» деген сөздермен жəне сандармен ауысты-рылып оқылуын сұрайды.

Қосымша ақпаратты (87242) 30-11-64 телефоны ар қы лы алуға болады.

Сүлеймен МƏМЕТ,«Егемен Қазақстан».

Əдебиеттегі өзіндік əле-мімен, өнердегі əн əуенімен, тумысы ерен, түр тұлғасы бөлек, көркімен талайдың кө-зін қарықтырып, топ жарған «Ойынды қой, інішегім, алға бас, Жарқыратып ақ нұрменен көңілді аш, Балалыққа жас миыңды алдатпа, Ғылым үй-рен, нұрға толсын кеудең жас», деп ұлт ұрпағына үн қа тып, үкімет басқарып тұр ғанда қазақ тіліне тұңғыш рет мемлекеттік мəртебе алып берген Сəкен Сейфуллин ке ше, яғни 1938 жылдың 25 ақ панында қатыгез қ о ғ а м н ы ң о ғ ы н а б а й л а -нып, өмірден озған еді. Сол күнге орай, ел ор дадағы ақын мұражайы ал дындағы еңселі ескерткіш қасында ұлы ақынды аста налықтар еске түсіріп, есімін ардақ тұтты. Алғашқы сөзді музей директоры, Мем-ле кеттік сыйлықтың лау-реаты, ақын Несіпбек Айтұлы алып, сол сұрапыл жылда-ры қатыгездіктің құрбанына ай налған Алаш арыстарын, соның ішінде Сəкен, Бейімбет, Ілиястар тағдырын тарата айт-ты. Сəкеннің табаны тиген Ақмолада азаттықтың Аста-насы бой көтергенін тілге тиек етті.

Ал белгілі қоғам қайраткері Оралбай Əбдікəрімов қазақ

тарихында 30-жылдардың ой-раны өшпейтінін, одан са-бақ алу керектігін тебірене қозғап, сұңқар Сəкен ақын өз анасының қолынан дəм татқанын, бұл жөнінде «Тар жол, тайғақ кешу» романын-да жазылғанын жеткізді. Ол сонымен қатар, бұл музейдің ашылуына Елбасы Нұрсұлтан Назарбаевтың тікелей ұйытқы болғанын да еске салды. Му-зейдің тұңғыш директоры Роза Асылбекова киелі орын ның ұрпақ тəрбиесіне қосып жатқан

үлесін, 1988 жылдан бері мұнда қа зақ зиялыларының дені бол-ға нын алға тартса, белгілі ақын Серік Тұрғынбекұлы ұл -ты мыздың жақсыларына мұн-дай музейдің керектігін еске салып, Талдықорғанда Ілияс Жансүгіровке арналған мұрағат барын, қара сөз дің хас шебері Бейімбет Май линге ондай игілікті іс атқарылмағанына өкініш біл діріп, сөз соңын Сəкенге арнаған «Жаным бе-зінді, Тəнім сезінді, Халқым, тыңдап қал, Соңғы сөзімді...

Азат жа нымды, Қазақы халым-ды, Ұғар бар болса...» деген өлең жолдарына ұластырды. Жұмамұрат Шəмші Сəкеннің ұлт руханиятына қосқан үлесін қозғаса, ақынның артында қал ған 15 əні мен 1 күйін жан-жақты зерттеп, түйінді бай лам жасап жүрген белгілі əнші Серік Оспанов Кəкімбек Са лықовтың сөзіне жазылған Мұратхан Егінбаевтың «Үш арыс» əнін жиналған көп-тің назарына ұсынды. Елор-дадағы №54 мектеп-ли цей дің

9 -сынып оқушысы М.Т і -леубергенова Сəкен Сей фул-линнің «Аққудың айырылуы» поэмасынан үзінді оқыса, №67 гимназияның 9-сынып оқушысы Ф.Қали «Ақсақ киік» əнін əуелетті.

Оқушылардың əдемі өне-рінен кейін кешегі Ақмола, бүгінгі Алаш астанасында Сəкен Сейфуллин атындағы мектеп бар шығар деген ойымыз ақталмады. Əркез сөз болғанымен, осы бір олқы тұс өз шешімін таппап-ты. Алғашқы өмірі ажарлы бас талғанымен, кейінгі тағ-ды ры «Сұңқардың баласын-дай торға түскен, Құланның құлынындай орға түскен», деп өзі аянышты тағдырын жырға қосқан ақын атына Ас-танадан бір мектеп бұйырса ардақтымызға көрсеткен құр-метіміз болары хақ. Тіпті, күні ертең іргелес тұрған №3 мек-теп ақын атымен аталып жатса, жас ұрпақтың ақын музейімен қарым-қа тынасы күшейетіні де анық. Ұлтымның болашағы, жұр тымның келешегі деп «ты-ныш жүрмей» оққа байланған Сəкен Сейфуллин аты бір бі-лім ұясында жаңғырады деген сенім зор.

Ақынды еске алу рəсі мі-нің соңында рухына құран бағышталып, таяуда ғана «Сыр сандық» деген атпен жарық көрген көлемді танымдық кітап-тың тұсаукесеріне жал ғасты.

Астаналыќтар арысын ардаќтады

ҚҰЛАҚТАНДЫРУ

26 ақпан 2016 жылwww.egemen.kz12 Қазақстан қалалары

Кино

Естідіңіз бе?

Талбесік

Жағымды жаңалық

www.egemen.kz12

Меншік иесі:“Егемен Қазақстан”

республикалық газеті”акционерлік қоғамы

ПрезидентСауытбек АБДРАХМАНОВ

Вице-президент – бас редакторЖанболат АУПБАЕВ

Вице-президентЕркін ҚЫДЫР

МЕКЕНЖАЙЫМЫЗ: 010008 АСТАНА, “Егемен Қазақстан” газеті көшесі, 5/13. 050010 АЛМАТЫ, Абылай хан даңғылы, 58 А.

АНЫҚТАМА ҮШІН: Астанада: АТС 37-65-27, Алматыда: 273-07-87.БАЙЛАНЫС: Астанада: факс (7172) – 37-19-87 Электронды пошта: egemenkz@maіl.ru. Интернет-редакция: ekazakhstan@mail.ruАлматыда: факс (727) – 273-07-87, электронды пошта – egemalm@mail.ru

МЕНШІКТІ ТІЛШІЛЕР:Астана – 8 (717-2) 37-54-21;Ақтау – 8 (701) 593-64-78;Ақтөбе – 8 (713-2) 56-01-75;Талдықорған – 8 (728-2) 27-05-70;Атырау – 8 (712-2) 31-74-13;

Көкшетау – 8 (716-2) 25-76-91;Қарағанды – 8 (721-2) 43-69-31;Қостанай – 8 (714-2) 39-12-15;Қызылорда – 8 (701) 772-70-74;Орал – 8 (775) 336-47-57;

Өскемен – 8 (778) 454-86-11;Павлодар – 8 (718-2) 54-31-56;Тараз – 8 (726-2) 43-37-33;Шымкент – 8 (701) 362-63-76;Петропавл – 8 (715-2) 50-72-50.

ЖАРНАМА-АҚПАРАТ БӨЛІМІ: Астанада – 8 (717 2) 37-60-49, факс – 37-64-48, egemen_adv@mail.ru Алматыда – 8 (727) 273-74-39, факс – 273-07-26, gulnurekkz@mail.ru

Материалдың жариялану ақысы төленген. Жарнама, хабарландырудың мазмұны мен мəтініне тапсырыс беруші жауапты.А

Газетті есепке қою туралы №01-Г куəлікті 2007 жылғы

5 қаңтарда Қазақстан Республи касының Мəдениет жəне

ақпарат министрлігі берген. «Егемен Қа зақ стан» республикалық газеті» АҚ ҚР СТ ИСО 9001-2009

Сапа менеджменті жүйесі. Талаптар» талаптарына сəйкес сертификатталған.

Индекс 65392. Аптасына 5 рет шығады. «Егемен Қазақстан» республикалық газеті» АҚ компьютер орталығында теріліп, беттелді. Көлемі 6 баспа табақ. Нөмірдегі суреттердің сапасына редакция жауап береді. «Егемен Қазақстанда» жарияланған материалдарды сілтемесіз көшіріп басуға болмайды. Тапсырыс 8921

Таралымы210 932 дана.

Газет мына қалалардағы:010000, Астана қ., Сілеті к-сі, 30, «ERNUR» Медиа холдингі» ЖШС,050000, Алматы қ., Гагарин к-сі, 93 А, «Дәуір» РПБК ЖШС,100008, Қарағанды қ., Сәтбаев к-сі, 15, «Типография Арко» ЖШС,110007, Қостанай қ., Мәуленов к-сі, 16, «Қостанай полиграфия» ЖШС,120014, Қызылорда қ., Байтұрсынов к-сі, 49, «Энергопромсервис» ПФ» ЖШС,130000, Ақтау қ., 22-м/а, «Caspiy Print» ЖШС,030010, Ақтөбе қ., Рысқұлов к-сі, 190, «А-Полиграфия» ЖШС, 060005, Атырау қ., Ж.Молдағалиев к-сі, 29 А, «Атырау-Ақпарат» ЖШС,160000, Шымкент қ., Т.Әлімқұлов к-сі, 22, «Ernur prіnt» ЖШС,140000, Павлодар қ., Ленин к-сі, 143, «Дом печати» ЖШС,080000, Тараз қ., Төле би д-лы, 22, «ЖБО «Сенім» ЖШС,090000, Орал қ., Достық-Дружба даң., 215 А, «WESTA» ЖШС,040000, Талдықорған қ., Алматы қаласы, Мұқанов к-сі, 223 В, «Алматы-Болашақ» АҚ,070002, Өскемен қ., Абай д-лы, 20, «Печатное издательство-агентство Рекламный Дайджест» ЖШС баспаханаларында басылып шықты.

Нөмірдің кезекші редакторы

Ғабит ІСКЕНДЕРҰЛЫ.

Газет Астана қ., Сілеті к-сі, 30, «ERNUR» Медиа холдингі» ЖШС-те басылды, тел. 99-77-77. Тапсырыс №38 ek

Шымкент

Айнаш ЕСАЛИ,«Егемен Қазақстан».

«Хабар» агенттігі сериал дар өн-дірісіндегі отандық на рық тың даму-ына өз үлесін қосу ды жалғастыруда. Атал мыш арна əзірлеп жатқан көк темгі тұсаукесердің бірі жаңа «Зəуре» сериалы. Бұл біз біле-тін баяғы Күлбике туралы ер тегі телехикаяның желісімен ұшта сады. Жаңа телесериалда өгей ше шенің қыспағына əбден шыдап келген қыз түптің түбінде тамаша адамға жолығып, бақытты болады ғой. Оған дейінгі осы заманның ертегісі кө рермендер үшін тартымды бо-луы тиіс. Қысқасы, телехикая нұс-қасында ауылда туып-өскен Зəуре есімді жас қыз туралы баян далады.

Оқиға желісіне Зəуренің өзіне сенімсіз қыздан жетістікке

жеткен, танымал дизайнерге ай-налу жолындағы шым-шытырық күрделі өмірі арқау болмақ.

Жұрт жақсы білетін «Зо лушка» ертегісінің қазақ стан дық нұсқа-сының кейіпкерін «Один из нас», «Он и она» сияқты жобаларға қа тысқан белгілі Динара Бақты-баева ой найды. «Он и она» филь-мін дегі рөлі арқасында Ди на-ра жұртшылыққа кеңінен та -нылған. Оның айтуынша: «Бұл бар лық қиыншылықтардан хан-зада құтқаратын Күлбикенің оқиғасы емес. Біздің оқиғада ме-нің кейіпкерім бəріне өз күші-мен, жігерімен, талантымен қол жеткізеді».

Сценарий авторы «Сүрбойдақ», «Тракторшының махаббаты» сияқты жобаларды өмірге əкелген Асқар Ұзабаев. Ал режиссері

«Махаббатым жү регімде-2» сери-алын түсірген Ернар Нұрғалиев. Сондай-ақ, те лехикаяда Нұрлан Төреханов, Венера Ниг матулина, Айнұр Ния зова, Жандос Айбасов, Артур Төлепов, Камалия Байтө-леуова ойнайды.

Шығармашылық топ сюжетті жарасымды əзілмен байытуға жə не актерлердің ойынын шы-тыр ман оқиғалар əрі сериядан се рияға өткен сайын қызықты бо латындай етіп жасауға сөз бер -ген екен. Сценарий барлық жас -тағы көрермендердің қызы ғу-шылықтарын ескере отырып жа-зылған көрінеді.

Мелодрамалық туынды түсіру идеясы «Хабар» агенттігіне тие-сілі. Жобаны іске асыруға «567 Creative Laboratory»продакшн ком паниясының тобы кіріссе, тү-сірілімдер Алматы жəне Талғар қалаларында жүргізілді.

АЛМАТЫ.

Бақтияр ТАЙЖАН,«Егемен Қазақстан».

Шымкенттік SCAT авиаком-паниясы наурыз айынан бас-тап Алматы – Шарм-эль Шейх – Алматы бағытындағы əуе қа ты насын ашуды жоспар-лап отыр. Көне Мысыр еліне əуе кеңістігі ашылатындығы жөнінде Инвестициялар жəне даму министрлігінің баспасөз қызметі осылай деп хабарлады. Өз кезегінде Fly Egypt əуе ком-паниясы Қазақстанға наурыз айынан бастап аптасына екі рет тұрақты рейстер ұшыруды көздеуде.

Қазақстанның Азаматтық авиациясы қажетті құжаттарын рəсімдегеннен кейін авиаком-панияға отыз күн аралығында рұқсат беріледі. Бүгінде екі ел арасындағы əуе кеңістігі қауіпсіздік мəселелерін шешу мақсатында Қазақстан туристік

қауымдастығының қатысуымен бірлескен жұмыстар жүргізіп жатыр.

Əуе кеңістігінің қауіпсіздік жүйесі Шарм-эль-Шейх ха лық-аралық əуежайы барлық талап-тарға сай деген қорытындыға келді. Оқырманға түсінікті болу үшін артқа шегінсек, өт-кен жылдың қазан айының со-ңында Мысыр жерінде Ресей ұшағы апатқа ұшырағаннан кейін Қазақстан мен Египет ара сында қатынайтын авиаком паниялардың қызметі тоқтаған болатын.

Бүгінде құрсаудай қысқан сең бұзылды. «Бармасаң келмесең, жат боласың», дейді халық да-налығы. Оның үстіне, араб кəсіп-керлері Қазақстанға ірі көлемде инвестиция салуда. Сондықтан Қазақстанға құшағы ашық елмен қайтадан байланыс орнатудың маңызы зор.

Оңтүстік Қазақстан облысы.

Нəзира ЖƏРІМБЕТОВА,«Егемен Қазақстан».

Қыр астынан көктемнің төбесі көрін гендей. Қарлы, ауыр қыстан кейін келетін көктем малға да, жанға да, тіпті, даладағы аңға да жеңіл бол-май тын түрі бар. Қазір облыста көк-темгі су тасқынына қарсы дайындық кү шейтілген. Қардың суы біраз əлек салатын секілді. Мұның сыртында ве-теринарлар мен экологтар, орман жəне аңшылық шаруашылығы аумақтық инспекциясының мамандары да киіктің келу қарсаңына өз саласы бойынша дайындықты тездетуді бастады.

Сəуір басталысымен Бетпақдала мен Сарыарқаға киіктер де келіп же-теді. Қостанай облысының Қарасу, Амангелді, Жангелдин, Науырзым, Əулиекөл аудандары киіктің жолын-да жатыр. Өткен жылы Қазақстанның киік үйірлері жайылатын үш облысы аумағында 150 мың бас «дала сұлуы» қырылды. Соның 129 мыңы Қостанай облысынан саналды. Айтпақшы, был-тыр келеңсіз жағдайдан кейін киіктің қаншасы тірі қалғаны əзірге белгісіз. Ол Қостанай облыстық орман жəне аңшылық шаруашылығы аумақтық инспекциясы сəуір-мамыр айларында

киіктерге санақ жүргізген соң анық-талады.

– Негізі, киіктерге санақ жыл сай-ын көктемде жүргізілетін. Өткен жылы экологиялық апаттың салдарынан оған үлгермедік. Биыл киіктің келуіне жəне төлдеуіне қарсы облыс өңірінде облыстық ішкі істер департаментімен,

«Охотзоопром» республикалық кəсіп-орнымен, «Алтын дала» резерваты-мен, тағы басқа да тиісті орындар-мен бірлесіп жұмыс жоспарын жасап отыр мыз. Киік төлдейтін кезде күзет күшейтіледі, жедел топтар құрылады, – дейді аталған инспекцияның бөлім меңгерушісі Боранбай Айтқожин.

Киіктің келуі қарсаңында облыс ве-теринарлары да алаңдаулы. Өйткені, былтыр киіктің қырылуына негізінен па-стереллез ауруы себеп деген пікір басым болды. Мұның үй малына жұқпауы үшін барлық шаралар жасалады. Сондықтан, киіктің жолындағы бес ауданда сəуір-мамыр айларына дейін үй малдарын пастереллезге қарсы вакцинациялау жұмысы кезек күттірмейтін мəселе бо-лып тұр.

– Өткен жылы киіктер жолында жатқан бес аудандағы малдың 30 пайы-зына вакцина егілген болатын. Биыл осы аймақтағы малды 100 пайыз вакцина-циялайтын боламыз, – дейді облыстық ветеринария басқармасының басшысы Берікжан Қайыпбай.

Əдетте, ақбөкен жылда өзінің ке-лу-кету жолын, төлдейтін мекенін өз герт пейді екен. Алайда, биыл қар-дың көптігінен су тасығандай бол-са, олар жылдағы орнынан ығысуы ықтимал. Мұның өзі киіктерді ба-қылау жұмысын қиындатуы мүмкін. «Даланың ботагөзіне» сұқ көзін қа-даған дала тағысы мен адам тағысы тағы бар. Өткен жылы қырылып жат-қан киіктің өзіне оқ атқандардың төрт оқиғасы тіркеліп, олардан 30 киіктің өлексесі табылған болатын. Мұның сыр тында полицейлер киік мүйізін сатудың 14 фактісін тіркеді. Биылғы киік тің үйірі мұндай қатыгездікті кө-терер ме екен?

ҚОСТАНАЙ.

Аспан тїсті кґзі бармысыќ єаламтор жўлдызына айналып тўр

Британиядан кезіккен аспан түстес көк-пеңбек тұнық көзі бар Коби деген мысық екі күннен бері күллі əлемнің əлеуметтік желі-лерінің нағыз жұлдызына айнала бастады.

Алғаш рет суреті «Фейсбукте» жарық көрген жануар туралы постыны қазірге дейін 6,5 мың адам оқып үлгерсе, «Инстаграмдағы» рəсімін 311 мың оқырман қарап шығыпты.

Қазір ағылшын журналистері Кобидің көзін америкалық атақты əнші Фрэнк Синатраға ұқсатып жатыр. Ал 1915-1998 жылдары өмір сүрген бұл актер əрі шоуменнің көзі тірісінде 9 рет «Грэммиді» жеңіп алғаны белгілі.

«Мысықтың адамға қарауы да сол атақты адамның стиліне қатты ұқсайды», – деседі деп жазады Huffi ngton Post газеті осыған орай.

Дамир ҚОЖАМҚҰЛ.

Думан АНАШ,«Егемен Қазақстан».

Жыл басында өскемендік тұрғындардың дəріханалардан тегін алып тұратын дəрі-дəрмегі тоқтап қалған еді. Жүрек-қан талмасымен, демікпемен ауыратын науқастар тегін дəрі алып тұратыны белгілі. Тіпті, кейбір тұрғындар қатерлі ісікке қарсы əлеуметтік препараттардың мүлдем тоқтап қалғанына байланысты дəрілерді жеке қаржысына сатып ала бастағанын жеткізген.

Фармацевтер арнайы жеңілдікпен берілетін дəрілерді тасымалдауға арналған тендердің əлі өткізілмегенін айтып, алаңдаған адамдардың көңілін аулаған болатын. Екі айға жуық уақыт өткенде, облыстық денсаулық сақтау басқармасы дəрі-дəрмек мəселесі шешілгенін жеткізді.

Облыстық денсаулық сақтау басқармасының басшысы Вадим Овсянниковтың айтуын-ша, ағымдағы жылдың 24 ақпанынан бастап бұл мəселелерге нүкте қойылды. Дəрілер дəріханаларға жеткізіле бастады. Кейбір

жерлердегі дəрілердің жетіспеушілігі немесе мүлдем жоқтығы, аталған жұмысқа жаңадан қосылған тасымалдаушылардың себебінен болуы мүмкін. Сондай-ақ, тіркеуде тұрған науқастардың арасында препараттарды алу үшін дəрігердің дəрі алуға беретін рұқсатнама қағазын тендерден кейін қайта алу туралы да сыбыс тараған-ды. Мұны тиісті мекеме жоққа шығарды.

– Тендер 15 ақпанда өткізілді. Дəрі алуға берілетін рұқсат қағаздың уақыты бойын-ша ешқандай шектеу жоқ. Яғни, қағаздың емделушіге қай уақытта берілгені маңызды емес. Дəріханадағы дəрі кез келген жағдайда берілуі тиіс, – деді Вадим Овсянников.

ӨСКЕМЕН.

Саєыздыѕ ќалдыєыкґптен бергі кїдікті сейілтті

Қытайдың Ухань қаласының тұрғыны ұлының өзінен туға-нына күмəн келтірген ер кісі оның тегін дəл анықтау үшін кəдімгі ауызға салып, шайнай-тын сағыздың көмегіне жүгініпті. Бұл кəріпті бұған мəжбүр еткен ұлы мен екеуінің дене бітімдері екі түрлі болып шыққаны екен.

Осы күндері жасы 18-ге то-лып, соқталдай жігіт болып қал-ған бозбаланың бойы сырық тай сызылып өсіп кетіпті. Оның үс-тіне жауырыны да қақпақтай болатын түрі бар. Сымдай тар-тылған жас жігіттің түрі де келбетті болса керек. Ал алаң көңіл əкесі бар болғыр со ның жар тысынан сəл асатындай қортық біреу көрінеді. Содан кейін күдік шақырмай көре гөр.

«Бала – əкеге күмəн, ше-шеге – аян» деген сөз бар ғой. Ен ді баласының бағанадай болған бойына қарап, жаны шыр қыраған əке бір күні əйелі мен баласының пайдаланған са-ғыздарының қалдықтарын жи-нап алып, қаладағы ДНК-ны тексеретін зертханаға келіпті. Сол жерде барлық құпияны сақтай отырып, ұлының кімнен туғанын анықтап беруді өтінеді. Ал лабораториялық зерттеу-лер арқылы анықталған тиісті белгілер өтініш жасаушы кісінің əйелі күйеуіне бұл жөнінен адал болғанын толық көрсетіп берген. Зертхана ұлының бойы ұзын, денесі үлкен болуын оның жақсы тамақтанатынымен, спортпен ұдайы шұғылданатынымен, са-ламатты өмір салтын ұс тана-тынымен жəне қазіргі заманғы акселерация қарқы нымен бай-ланыстырыпты.

Мұрат АЙТҚОЖА.

Бїгінгі кїнніѕ КїлбикесіЖаѕа əуе жолы

Ґскемендегі тегін дəріберу жїйесі ќалпына келтірілді

Мəссаған!

Солай ма?

Биыл киік ќатыгездікті кґтермесОсы тїз таєысы адамдардан ґздеріне оѕ кґзќарас ќалыптасќанын ќалайды

«Егемен Қазақстан».