ΤΟ ΞΕΚΙΝΗΜΑ ΤΗΣ ΚΡΙΣΗΣ

VICKY WARD

ΕΚ∆ΟΣΕΙΣ ΠΑΠΑ∆ΟΠΟΥΛΟΣ

ΤΟ ΞΕΚΙΝΗΜΑ ΤΗΣ ΚΡΙΣΗΣ

Η ΠΤΩΣΗ ΤΗΣ LEHMAN BROTHERS

Τίτλος πρωτοτύπου: The Devil’s Casino

Συγγραφέας: Vicky Ward

Μετάφραση: Ράνια Μπουμπουρή - Ανδρέας Σοκοδήμος Επιστημονική επιμέλεια: Νίκος ΡούσσοςΤυπογραφική διόρθωση: Ουρανία Βράτολη

Copyright © 2010 by Vicky Ward. All rights reserved.Originally published by John Wiley & Sons, Inc., Hoboken, New Jersey

© 2010, Εκδόσεις Κυριάκος Παπαδόπουλος Α.Ε. για την ελληνική γλώσσα

Η πνευματική ιδιοκτησία αποκτάται χωρίς καμιά διατύπωση και χωρίς την ανάγκη ρήτρας απαγο-ρευτικής των προσβολών της. Κατά το Ν. 2387/20 (όπως έχει τροποποιηθεί με το Ν. 2121/93 και ισχύει σήμερα) και κατά τη ∆ιεθνή Σύμβαση της Βέρνης (που έχει κυρωθεί με το Ν. 100/1975), απαγορεύεται η αναδημοσίευση, η αποθήκευση σε κάποιο σύστημα διάσωσης και γενικά η ανα-παραγωγή του παρόντος έργου με οποιονδήποτε τρόπο ή μορφή, τμηματικά ή περιληπτικά, στο πρωτότυπο ή σε μετάφραση ή άλλη διασκευή, χωρίς γραπτή άδεια του εκδότη.

Πρώτη έκδοση: Νοέμβριος 2010 με τον τίτλο ΤΟ ΚΑΖΙΝΟ ΤΟΥ ∆ΙΑΒΟΛΟΥ με ISBN 978-960-484-162-2

∆εύτερη έκδοση: Ιούλιος 2011 με τον τίτλο Η ΠΤΩΣΗ ΤΗΣ LEHMAN BROTHERS

EK∆ΟΣΕΙΣ ΠΑΠΑ∆ΟΠΟΥΛΟΣΚαποδιστρίου 9, 144 52 Μεταμόρφωση Αττικήςτηλ.: 210 2816134, e-mail: info@epbooks.gr

ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙOΜασσαλίας 14, 106 80 Αθήνα, τηλ.: 210 3615334

www.epbooks.gr

ISBN 978-960-484-224-7

Στους γιους μου, Ορλάντο και Λόρκαν Ντουλ. Χωρίς το γέλιο σας, τις αγκαλιές και την καλοσυνάτη υπομονή σας, δεν θα υπήρχε το «ενοχλητικό βιβλίο της μαμάς».

Το νέο, για δέξου αφέντη σου που εδώ μυαλό σου φέρνει

Που δε σαλεύεται ποτέ απ’ όποιο Τόπο ή Χρόνο.Τι τούτο στέκει ο Τόπος του, μια και μπορεί να φκιάξειΚι αυτή την Κόλαση Ουρανό και Κόλασην τα Ουράνια!*ΤΖΟΝ ΜΙΛΤΟΝ, Χαμένος Παράδεισος, 1:252-255

*Μετάφραση Χρ. Γαλατόπουλου, Εκδ. Γκοβόστης, 1990. (Σ.τ.Μ.)

Περιεχόμενα

Τα πρόσωπα της ιστορίας . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12Πρόλογος . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21

Μέρος 1ο: Τα Παλικάρια του Ποντερόζα1. Ένα μακρύ, καυτό καλοκαίρι . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 322. Η αρχή . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 423. Ο αρχηγός . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 544. Η «εκπόρθηση εκ των έσω» . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 685. Slamex . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 866. H αναγέννηση του φοίνικα . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1027. Ημέρα ανεξαρτησίας . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1178. Το «Στιλέτο» . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1389. Οι ειδοί του Μαρτίου . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 148

10. Οι επικήδειοι . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 159

Μέρος 2ο: Ο θάλαμος με τον αντίλαλο11. Ο ρωσικός χειμώνας . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17212. Νοικοκυρές της Lehman σε απόγνωση . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20213. Τα μικρά λιοντάρια . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21514. 11η Σεπτεμβρίου . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22415. Ένας άλλος Τζο . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 255

16. Στα φώτα της δημοσιότητας . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28117. Ο θυσιαστήριος αμνός . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29618. Το ανατέλλον ποσό από την Κορέα . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30919. Η κρεατοελιά στη μύτη της Lehman . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32020. Η «πλημμύρα» . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34721. Το κλείσιμο των βιβλίων . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 364

Επίλογος . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 373 Ένα σημείωμα για τις πηγές . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 380Βιβλιογραφία . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 387

Τα πρόσωπα της ιστορίαςΒασικοί πρωταγωνιστές

Ρίτσαρντ Σ. «Ντικ» Φουλντ ο Νεότερος, διευθύνων σύμβουλος (CEO) της Lehman. Αν και σε νεαρή ηλικία δεν είχε κατορθώσει σημαντικά πράγ-ματα, ο Φουλντ το 1969 βρήκε δουλειά στη Lehman ως trader χρεογράφων μικρής διάρκειας.

Τζόζεφ Μ. «Τζο» Γκρέγκορι, πρόεδρος και γενικός διευθυντής επι-χειρήσεων (COO) της Lehman. Ο Γκρέγκορι ξεκίνησε τη σταδιοδρομία του στη Lehman το 1968 ως μαθητευόμενος για το καλοκαίρι, σε ηλικία δεκαέξι χρόνων. Εκείνη την εποχή κούρευε το γκαζόν στο σπίτι του κορυφαίου trader της Lehman, του Λιου Γκλίκσμαν.

Τ. Κρίστοφερ «Κρις» Πέτιτ, πρόεδρος και γενικός διευθυντής επιχει-ρήσεων (COO) της Lehman. Απόφοιτος της Σχολής του Γουέστ Πόιντ, παρα-σημοφορημένος παλαίμαχος του Βιετνάμ. Εντάχθηκε στο δυναμικό της εται-ρείας το 1977 και ανέβηκε σταδιακά τα σκαλιά της ιεραρχίας μέχρι το 1997.

Η Lehman της περιόδου 1984-1994:η εποχή της Slamex

Μέλη του διοικητικού συμβουλίου της Amex ή της Shearson που αναφέρονται στο βιβλίοΝτέιβιντ ΚάλβερΧένρι ΚίσινγκερΝτίνα Μέριλ (ηθοποιός)

12

13

Τζον ΜπερνΡίτσαρντ ΦέρλοντΠρόεδρος Τζέραλντ Φορντ

CEOΣάνφορντ Ι. «Σάντι» ΒέιλΛιούις Λ. «Λιου» ΓκλίκσμανΧάρβεϊ Σ. Γκόλαμπ Χάουαρντ Λ. «Χ» ΚλαρκΠίτερ Α. ΚοένΤζέιμς Ντ. Ρόμπινσον Τζ. Τόμλινσον «Τομ» Χιλ

∆ιευθυντικά στελέχηΡόναλντ Α. ΓκάλατινΡόμπερτ «Μπομπ» ΜίλαρντΕντιμότατος Πέρεγκριν ΜονκρίφΤζέιμς Σ. Μπόσχαρτ Γ΄Τζέφρι ΛέινΘίοντορ «Τέντι» Ρούσβελτ Ε΄Πίτερ Τζ. Σόλομον Χέρμπερτ Φράιμαν

∆ιοικητικά στελέχηΤζεφ Βάντερμπικ, προήχθη σε επικεφαλής του τμήματος τίτλων σταθερού εισοδήματος κι έπειτα των κεφαλαιαγορών Τζέιμς «Τζιμ» Βίντσι, προσωπάρχης του ΠέτιτΠολ Γουίλιαμς, επικεφαλής τμήματος μετοχώνΆλαν Κάπλαν, τμήμα τραπεζικής Στίβεν «Στιβ» Κάρλσον, διευθυντής τμήματος αναδυομένων αγορών

Τζιμ Κάρμποουν, πρώτος αναπληρωτής του Κρις Πέτιτ Λίο Κόρμπετ, αναπληρωτής διευθυντής τμήματος μετοχώνΤζον Κόφλαν, γενικός διευθυντής τμήματος τίτλων σταθερού εισοδή- ματος Μάρθα Ντίλμαν, τμήμα πωλήσεωνΜπρους ΛέικφιλντΣτίβεν «Στίβι» Λέσινγκ, πρώτος αναπληρωτής του Τομ ΤάκερΡόμπερτ Μάτζα, διάδοχος του Στιούαρτ στη θέση του γενικού οικο- νομικού διευθυντήΠολ Νιούμαρκ, πρώτος αντιπρόεδρος και διευθυντής διαχείρισης διαθεσίμων της Lehman Commercial Paper Inc. (LCPI)Μάικλ Όντριτς, προσωπάρχης του Ντικ ΦουλντΜέρι Ανν Ράσμουσεν, διευθύντρια ανθρωπίνων πόρων Τόμας A. Ρούσο, διευθυντής νομικής υπηρεσίαςΚιμ Σάλιβαν, τμήμα πωλήσεωνΡόμπερτ Α. «Μπομπ» Σαπίρο, διευθυντής διοικητικών υπηρεσιώνΜελ Σάφτελ, διευθυντής επενδυτικής τραπεζικήςΤζον Φ. Σέσιλ, γενικός οικονομικός διευθυντής (κατόπιν και διευθυ- ντής διοικητικών υπηρεσιών)Ρίτσαρντ Μπ. Στιούαρτ, γενικός οικονομικός διευθυντήςΤόμας Χ. «Τομ» Τάκερ, τμήμα πωλήσεωνΡόμπερτ Α. «Μπομπ» Τζένιρς, διάδοχος του Σαπίρο ως διευθυντής διοικητικών υπηρεσιώνΝάνσι Χάμεντ, τμήμα ανθρωπίνων πόρων

14

15

Η Lehman της περιόδου 1994-2008: από την ανεξαρτησία στην κατάρρευση

∆ιοικητικά στελέχηΤζέρεμι Άιζακς, επικεφαλής CEO της Lehman Ευρώπης από το 2000 Μάντλιν Άντοντσικ, επικεφαλής διαχείρισης κινδύνωνΤζεφ Βάντερμπικ, επικεφαλής τμήματος τίτλων σταθερού εισοδήμα- τος, μετέπειτα αντιπρόεδρος Τεντ Γιανούλις, διευθυντής τμήματος ενυπόθηκων δανείωνΤοντ Γιορν, τμήμα κεφαλαίων αντιστάθμισης κινδύνωνΜάικ Γκέλμπαντ, διάδοχος του Μακντέιντ στο τμήμα τίτλων σταθερού εισοδήματοςΝτέιβιντ Γκόλντφαρμπ, γενικός οικονομικός διευθυντής, ακολούθως διευθυντής διοικητικών υπηρεσιών, ακολούθως διευθυντής παγκόσμιου τμήματος στρατηγικών συνεργασιώνΧόουπ Γκρίνφιλντ, επικεφαλής διεύθυνσης προσλήψεωνΤζορτζ Χέρμπερτ Γουόκερ ∆΄, διαχείριση επενδύσεωνΜαρκ Γουόλς, τμήμα ακίνητης περιουσίας Έριν Κάλαν, γενική οικονομική διευθύντριαΣτιβ Κάρλσον, διευθυντής τμήματος αναδυομένων αγορώνΆλεξ Κερκ, τμήμα τίτλων υψηλής απόδοσης – υψηλού κινδύνουΦραν Κίτρετζ, τμήμα φιλανθρωπιώνΜπρους Λέικφιλντ, Lehman Ευρώπης μέχρι το 1999Ίαν Λόουιτ, διευθυντής διαχείρισης διαθεσίμων, ακολούθως ένας εκ των δύο διευθυντών διοικητικών υπηρεσιών, ακολούθως γενικός οικονομικός διευθυντήςΚρίστιαν Μάισνερ, Lehman ΕυρώπηςΧιου «Σκιπ» Μακγκί, επενδυτική τραπεζικήΜάικλ Μακίβερ, ένας εκ των δύο επικεφαλής του τραπεζικού τομέα

16

Χέρμπερτ «Μπαρτ» Μακντέιντ, τμήμα τίτλων σταθερού εισοδήματος και ακολούθως τμήμα μετοχών, αντικατέστησε τον Τζο Γκρέγκορι το 2008 Μορίν Μίσκοβιτς, τμήμα κινδύνων Άντριου Μόρτον, διάδοχος του Νάτζιοφ στο τμήμα τίτλων σταθερού εισοδήματοςΤζασζίτ «Τζέσι» Μπατάλ, αντικατέστησε τον Τάιρι ως επικεφαλής της Lehman Ασίας Στιβ Μπέργκερ, για σύντομο διάστημα ένας από τους επικεφαλής του τμήματος τραπεζικήςΣτίβεν Μπέρκενφελντ, διευθυντής παγκόσμιου τμήματος νομικών υπηρεσιών, συμμόρφωσης και εσωτερικού ελέγχου Τρέισι Μπίνκλεϊ, διευθυντής τμήματος ανθρωπίνων πόρωνΡότζερ Νάτζιοφ, τμήμα ευρωπαϊκών μετοχικών παραγώγων, κατόπιν διάδοχος του Γκέλμπαντ στο τμήμα τίτλων σταθερού εισοδήματοςΤζέρι Ντονίνι, διευθυντής τμήματος μετοχώνΚρις Ο’ Μίερα, γενικός οικονομικός διευθυντής και κατόπιν επικεφα- λής διαχείρισης κινδύνωνΡικ Ρίντερ, διευθυντής πιστώσεωνΤόμας Α. Ρούσο, διευθυντής νομικής υπηρεσίαςΜπενουά Σαβορέ, Lehman ΕυρώπηςΡόμπερτ «Ρομπ» Σάφιρ, παγκόσμια διεύθυνση μετοχώνΝτέιβιντ Στέινμετς, προσωπάρχης του Κρις ΠέτιτΣ. Ντάνιελ Τάιρι, επικεφαλής της Lehman Ασίας, αντικαταστάθηκε από τον ΜπατάλΜπράντλεϊ Τζακ, τομέας τραπεζικής, κατόπιν ένας εκ των δύο γενι- κών διευθυντών επιχειρήσεων (COO)Πάολο Τονούτσι, διευθυντής διαχείρισης διαθεσίμωνΈρικ Φέλντερ, αντικατέστησε τον Ρίντερ

17

Σκοτ Τζ. Φράιντχαϊμ, γραφείο προέδρου, κατόπιν διευθυντής διοικη- τικών υπηρεσιώνΜινγκ Χσου, αναλυτής

Στελέχη της Lehman που αξίζει να αναφερθούνΆντριου Γκάουερς, γραφείο ΤύπουΚέρι Κοέν, γραφείο Τύπου Ρος Λ’ Εσπεράνς, επενδυτική τραπεζικήΧόλι Μπέκερ, μετοχέςΜπάρμπαρα Μπερν, επενδυτική τραπεζική Μαριάν Μπούρκε, γραμματέας του Ντικ Φουλντ Λάρα Πέτιτ, τμήμα πωλήσεων Μάρνα Ρίνγκελ, βοηθός του Σκοτ ΦράιντχαϊμΠίτερ Σέρατ, Lehman ΕυρώπηςΚρέιγκ Σίφερ, πωλητής ομολόγων

Σύζυγοι κυριότερων στελεχών της LehmanΤερέζα ΓκρέγκοριΝίκι Γκόλοντ ΓκρέγκοριΝάνσι Ντορν ΓουόκερΣάντρα ΛέσινγκΜάρθα ΜακντέιντΜέρι Ανν ΠέτιτΣίλια Φέλτσερ ΣέσιλΧέδερ ΤάκερΚάριν ΤζακΜάικλ Τόμπσον, πρώην σύζυγος της Έριν Κάλαν Κάθλιν Φουλντ Ιζαμπέλ Φράιντχαϊμ

18

Οι πρώτοι Lehman BrothersΧένρι, Εμάνιουελ και Μάγερ Λίμαν, ιδρυτέςΦίλιπ Λίμαν, διευθύνων εταίρος, 1901-1925Ρόμπερτ «Μπόμπι» Λίμαν, διαδέχτηκε τον πατέρα του, Φίλιπ, στη διεύθυνση της Lehman το 1925

Άλλοι «παίκτες» της αγοράςΝτέιβιντ Άινχορν, πρόεδρος της Greenlight CapitalΜπρους Βάσερσταϊν, αποβιώσας πρόεδρος του ∆.Σ. και CEO της LazardΜιν Γιούο-σουνγκ, CEO της Korea Development Bank Κένεθ Ντ. «Κεν» Λιούις, πρόεδρος, πρόεδρος του ∆.Σ. και CEO της Bank of AmericaΤζον Μακ, πρόεδρος του ∆.Σ. και CEO της Morgan StanleyΓκάρι Μπάραντσικ, εταίρος της Perella Weinberg Partners Τζέιμς Λ. «Τζέιμι» Ντάιμον, πρόεδρος του ∆.Σ. και CEO της JPMorgan ChaseΤζόζεφ Ρ. «Τζο» Περέλα, πρόεδρος του ∆.Σ. της Perella Weinberg PartnersΝτάνιελ Πόλακ, δικηγόρος του Κρις ΠέτιτΜαρκ Σάφιρ, εταίρος και υψηλόβαθμο στέλεχος επενδυτικής τραπε- ζικής της Thomas Weisel PartnersΡόμπερτ Κ. «Μπομπ» Στιλ, πρόεδρος και CEO της Wachovia, υφυ- πουργός Οικονομικών ΗΠΑΆντριου Τσίμερμαν, αναλυτής της SAC Capital

BarclaysΤζον Σ. Βάρλεϊ, CEOΜάικλ Κλάιν, ανεξάρτητος σύμβουλος της Barclays

19

Άρτσιμπαλντ Κοξ ο Νεότερος, πρόεδρος του ∆.Σ. της Barclays AmericasΤζέρι ντελ Μίσιερ, πρόεδρος του ∆.Σ. της Barclays CapitalΡόμπερτ Ε. «Μπομπ» Ντάιαμοντ ο Νεότερος, πρόεδρος του ∆.Σ. και CEO της Barclays CapitalΡιτς Ρίτσι, γενικός διευθυντής επιχειρήσεων της Barclays

Νομικοί Άντον Ρ. Βαλούκας, ανακριτής που διερεύνησε την υπόθεση πτώχευ- σης της LehmanΧ. Ρότζιν Κοέν, πρόεδρος του ∆.Σ. της Sullivan & Cromwell Βίκτορ Λιούκοφ, νομικός σύμβουλος της Cleary Gottlieb Steen & HamiltonΧάρβεϊ Ρ. Μίλερ, εταίρος της Weil, Gotshal & Manges, αυθεντία σε χρηματοπιστωτικά θέματα και αναδιαρθρώσεις Στιβ Ντανχάουζερ, πρόεδρος του ∆.Σ. της Weil, Gotshal & Manges Τζέιμς Μ. Πεκ, δικαστής, Πτωχευτικό ∆ικαστήριο των ΗΠΑ για το νό- τιο διαμέρισμα της Νέας Υόρκης Ντάνιελ Πόλακ, δικηγόρος του Κρις Πέτιτ∆ικηγορικό γραφείο Simpson, Thacher & Bartlett, νομικοί σύμβουλοι της Lehman, πρώην εργοδότες της Έριν Κάλαν

∆ιαχειριστές πτωχεύσεωνΤζέιμς Γκίντενς, επίτροπος ρευστοποίησηςΤόνι Λόμας, εταίρος της PricewaterhouseCoopers και διαχειριστής της περιουσίας της Lehman στο ΛονδίνοΜπράιαν Μάρσαλ, επικεφαλής τομέα αναδιάρθρωσης και ένας εκ των δύο CEO της εταιρείας ανασυγκρότησης επιχειρήσεων Alvarez & Marsal LLC

20

Κυβερνητικά στελέχη

ΗΠΑΤίμοθι Φ. Γκάιτνερ, πρόεδρος της Κεντρικής Τράπεζας της Νέας Υόρκης, μετέπειτα υπουργός Οικονομικών Κέντρικ Ρ. Γουίλσον, σύμβουλος του υπουργού ΟικονομικώνΣ. Κρίστοφερ Κοξ, πρόεδρος του ∆.Σ. της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς των ΗΠΑΜπεν Σ. Μπερνάνκι, διοικητής της Κεντρικής Ομοσπονδιακής Τρά- πεζαςΝτέιβιντ Τζ. Νέισον, συνεργάτης του υπουργού Οικονομικών Μισέλ Ντέιβις, συνεργάτις του υπουργού ΟικονομικώνΧένρι Μ. Πόλσον ο Νεότερος, υπουργός ΟικονομικώνΣτίβεν Σάφραν, σύμβουλος του ΠόλσονΝταν Τζέστερ, σύμβουλος του Πόλσον

Ηνωμένο Βασίλειοσερ Κάλουμ Μακάρθι, πρόεδρος του ∆.Σ. της Αρχής Χρηματοπιστω- τικών Υπηρεσιών (FSA) Άλαστερ Μ. Ντάρλινγκ, υπουργός ΟικονομικώνΧέκτορ Σαντς, υψηλόβαθμο στέλεχος της FSA

21

Πρόλογος

Το πιο κρίσιμο ταλέντο που απαιτείται στον κόσμο των επιχειρήσεων είναι η ικανότητα να καταλαβαίνεις τους ανθρώπους. Πρέπει να ξέρεις τι τους πα-ρακινεί, ποια είναι τα δυνατά και ποια τ’ αδύνατα σημεία τους... Αν ξέρεις να κρίνεις χαρακτήρες, θα φτάσεις ψηλά. ∆ιαφορετικά, έχεις χάσει το παιχνίδι.

ΣΤΙΒΕΝ Α. ΣΒΑΡΤΣΜΑΝ (2009), τέως εταίρος της Lehman Brothers και σημερινός CEO του ομίλου Blackstone

Τι σκέφτομαι όταν θυμάμαι εκείνη την περίοδο, στη δεκαετία του 1980, όπου έπαιρνα συνεντεύξεις από τα στελέχη της Lehman; Ειλικρινά, είχα νιώσει ανα-κούφιση που δεν θα χρειαζόταν ποτέ ξανά να δω πολλούς από δαύτους. Όλοι τους πλην ελαχίστων εξαιρέσεων ήταν πλεονέκτες, εγωιστές, άτομα άκρως αντιπαθητικά.

ΚΕΝ ΟΛΕΤΑ (2009), συγγραφέας του Greed and Glory on Wall Street: The Fall of the House of Lehman (1986)

Οταν ξεκίνησα την έρευνά μου για τούτο το βιβλίο, νόμιζα ότι θα διη-γιόμουν την ανατριχιαστική ιστορία των τελευταίων μηνών του τέταρ-του μεγαλύτερου επενδυτικού οίκου των ΗΠΑ, της εταιρείας Lehman

Brothers, η οποία κόντευε να συμπληρώσει 160 χρόνια ζωής όταν άφησε την τελευταία της πνοή στις 15 Σεπτεμβρίου 2008.

Όταν κατέθεσε αίτηση πτώχευσης, οι αγορές πιστώσεων σε ολόκληρο τον κόσμο αναστατώθηκαν και ο Αμερικανός υπουργός Οικονομικών, Χέν-ρι Πόλσον ο Νεότερος, όπως και ο διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας των ΗΠΑ, Μπεν Σ. Μπερνάνκι, αντιλήφθηκαν έντρομοι ότι βρίσκονταν μπροστά