----

Milieu-aansprakelijkheid en milieuverzekering bij openbare werken: rol van opdrachtgever en aannemer

Bert Daneels 17 november 2010

Inhoud1. Milieurisico’s 3

2. Milieurisico’s onvoldoende verzekerd - tekortkomingen klassieke verzekeringspolissen14

3. Oplossingen in milieupolis21

4. Expertise Vanbreda 33

2 /

Milieurisico’s

Betrokken partijen: schadeveroorzaker of schadelijder

4 /

(Milieu)schades

5 /

- Reeds bestaande & nieuwe- Gekende & nog niet gekende- Accidentele & graduele- On-site & off-site

Milieurisico’s (1)

6 /

Milieurisico’s (2)

Reiniging van tanks, leidingen, machines &

andere onderhoudswerken (verven, lassen, olie

verversen, garagewerkplaats, carwash, …)

Menselijke fout, vergissing, nalatigheid, …

Opzettelijke daden van werknemers, staking

Vandalisme of sabotage door derden

Zware regenval, overstroming, …

7 /

Geluidshinder door transport (werfverkeer),

machines, pompen, compressoren, …

Geurhinder !!!!

oEenmalig incident of continue hinder

Asbest & lood

Giftige schimmels

Licht-radioactieve stoffen:

oMeettoestellen

Milieurisico’s - aannemingswerken / bouwwerken (1)

Graafwerken – bouwwerken - bemalingen - …

oGrondwaterstanddaling

oWijziging van grondwaterstroming

oVerdichting, vernatting, verdroging, inklinking, eutrofiëring, structuurverstoring

oAantrekken van reeds bestaande naburige bodem of grondwaterverontreiniging

oOpgepompt (reeds verontreinigd) water van bouwwerf wordt rechtstreeks in waterloop

geloosd

8 /

Milieurisico’s - aannemingswerken / bouwwerken (2)

Mogelijke aansprakelijkheid van bouwheer/opdrachtgever voor verontreiniging veroorzaakt door

(onder)aannemers

oGebrek aan toezicht, controle op werken van (onder)aannemers

oFoutieve, slechte keuze van (onder)aannemers

oFinancieel onvermogen / faillissement van (onder)aannemers

oOntoereikende verzekeringspolissen van (onder)aannemers

oFout van (onder)aannemers is niet aan te tonen / of niet aan te tonen wie van de

(onder)aannemers fout heeft begaan of verontreiniging heeft veroorzaakt

9 /

Milieurisico’s - bodemsaneringsdeskundige

10 /

Milieurisico’s - andere aandachtspunten

Omgevingsfactoren (potentiële schadelijders)

oNaburige bedrijven

oNatuurgebieden

oBevaarbare waterloop

Aan- en verkoop van (potentieel vervuilde) gronden

11 /

Oorzaken van milieurampen

Bron: ACS 2008

Oorzaken van milieurampen

Fout van w erknemer18%

kw aad opzet10%

natuurverschijnsel4%

controleverlies over processen

4%

andere oorzaak8%

brand - ontploff ing8%

Falen van materiaal (corrosie, breuk)

48%

Falen van materiaal (breuk) Fout van werknemer kwaad opzet

brand - ontploffing natuurverschijnsel controleverlies over processen

andere oorzaak

Bron: ACS 2008

Toename van milieurisico’s en aansprakelijkheid

Steeds méér, strengere en vaak wijzigende nationale en internationale wetgevingEuropese Richtlijnen (vb. schade aan de biodiversiteit) Nationale - lokale wetgeving

Steeds meer bestekken & gunningen vereisen (ruime) waarborg voor milieuschade

Corporate governance (deugdelijk bestuur) “Claims” gevoelige maatschappij Toenemend publiek “milieu”bewustzijn

Meer (media)belangstelling voor milieu – biodiversiteit Optreden van milieuorganisaties

Milieurisico’s onvoldoende verzekerdTekortkomingen klassieke verzekeringspolissen

Burgerrechtelijke Aansprakelijkheid (BA) polisPluspunten Minpunten

Schade Dekking voor schade aan derden

Géén dekking voor eigen schade (kosten van grond- of grondwatersanering, noch voor eigen bedrijfsstilstand).Verontreiniging is - in principe - het grootst op uw eigen site.

Schade aan biodiversiteit

/ Géén dekking voor schade aan biodiversiteit.(complementair – compensatoir herstel)

Verontreiniging Dekking voor plotse en accidentele verontreiniging

Géén dekking voor graduele (geleidelijke) verontreiniging (roestvorming, lekkende tank, normale bedrijfsactiviteiten (= het gewone zuiveren), afvalwaterlozing, uitstoot, …)

Géén dekking voor historische pollutie

Objectieve aansprakelijkheid

/ Véél milieuwetgeving = objectieve (foutloze) aansprakelijkheid. Niet gedekt in BA polis.

Bij verstrenging van wetgeving

/ Geen automatische dekking in BA polis.

Sublimiet / Opletten voor lage sublimieten voor pollutie

ABR-polis

Pluspunten Minpunten

Verontreiniging Dekking voor plotse en accidentele verontreiniging

Géén dekking voor graduele (geleidelijke) verontreinigingVoorbeeld: roestvorming, lekkende tank, normale bedrijfsactiviteiten (= het gewone zuiveren), afvalwaterlozing, uitstoot, …

Géén dekking voor historische pollutie

Schade Dekking voor schade aan derden

Géén dekking voor eigen schade Voorbeeld: kosten van grond- of grondwater- sanering, noch voor eigen bedrijfsstilstand.Verontreiniging is - in principe - het grootst op uw eigen site.

Brandpolis

Pluspunten Minpunten

Verzekerd risico

Indien verzekerd risico dekkingVoorbeeld: brand, explosie

Indien géén verzekerd risico géén dekkingVoorbeeld: vergeten afsluitkraan dicht te draaien

Verzekerd voorwerp

Bedrijfsgebouw, koop- waar en machines zijn verzekerde voorwerpen

Grond is géén verzekerd voorwerp. bodem- en oppervlakte- of grondwaterverontreiniging is niet gedekt

Opruimings-kosten

Opruiming van puin (stenen, dakplaten)

Geldt niet voor grond- of grondwatersanering

Schade aan derden

/ - Uitsluiting voor schade aan derden die te maken heeft met pollutie- Uitsluiting in waarborg ‘verhaal van derden’ voor schade aan bodem, lucht en oppervlakte- en grondwater

Schade aan biodiversiteit

/ - Uitsluiting goederen die aan niemand toebehoren (vb. waterlopen, grondwater, …)

BA Auto

Pluspunten Minpunten

Verkeers-risico

Alle schade veroorzaakt door een

verkeersrisico is gedekt

Quid schade aan biodiversiteit? Rechtspraak afwachten.

Uitbatings-risico

/ Géén dekking --> zie minpunten BA-polis

Bestuurdersaansprakelijkheidspolis (D&O)

Pluspunten Minpunten

Schade / Uitsluiting voor lichamelijke en materiële schade (saneringskosten)

Verdedigings-kosten

Soms wel dekking voor

verdedigingskosten (advocatenkosten)

Opletten voor lage sublimieten

Leemtes in klassieke verzekeringspolissen

BA Brand MilieuOn-site saneringskosten

Off-site saneringskosten plots & accidenteel

gradueel

Lichamelijke, materiële en immateriële schade aan derden

(on-site & off-site)

plots & accidenteel

gradueel

Schade aan de biodiversiteit (conform Europese Richtlijn Milieuschade)

Bedrijfsstilstand / bedrijfsverlies van uw eigen bedrijf (tijdens saneringswerken)

Aansprakelijkheid naar aanleiding van transport / vervoerde goederen / afval (on site)

Aansprakelijkheid naar aanleiding van transport / vervoerde goederen / afval (off-site)

plots & accidenteel

gradueel

Historische pollutie

Oplossingen in milieuverzekering

Milieuverzekering op maat

Contractors pollution liability (CPL): activiteiten bij derden

(aannemingswerken & dienstverlening)

Beroepsaansprakelijkheid (E&O): studie - advies – consultancy

Pollution legal liability (PLL): eigen sites

of een combinatie van

Project x - aansprakelijkheid

aannemingswerken

1/08/2010Aankoop terrein

1/12/2012Verkoop terrein

1/04/2011 1/04/2012

1tussen aankoop en

verkoop

2na verkoopAansprakelijkheid

Project x – risico’s en oplossing

aannemingswerken

1/08/2010Aankoop terrein

1/12/2012Verkoop terrein1/04/2011 1/04/2012

1tussen aankoop en

verkoop

2na verkoopAansprakelijkheid

Risico’s

Oplossing

- Verergering of verplaatsing van bestaande bodemverontreiniging- Nieuwe bodemverontreiniging- Lichamelijke & materiële schade aan derden (+ bedrijfsverlies)

“CPL-polis” (Contractors Pollution Liability)E&O (Beroepsaansprakelijkheid)

- Ontdekking van reeds bestaande verontreiniging (bv. terrein niet of onvoldoende gesaneerd)- Lichamelijke & materiële schade aan derden (+ bedrijfsverlies)

“PLL na verkoop-polis” (Pollution legal liability)

Wie sluit verzekeringscontract af? (1)

Wie sluit verzekeringscontract af? (2)

Verzekeringsnemer - verzekerden

Verzekeringsnemer:

Bouwheer/ opdrachtgever OF (hoofd)aannemer

Verzekerden:

Verzekeringsnemer

Alle organen, vennoten, bestuurders, wettelijke vertegenwoordigers,

leidinggevende aangestelden

Alle personeelsleden

Alle interimarissen, zelfstandigen, onderaannemers

Alle fysieke of rechtspersonen die wettelijk de burgerrechtelijke aansprakelijkheid

van de verzekeringsnemer in het gedrang kunnen brengen

Bijkomende verzekerden

Dochteronderneming van Verzekeringsnemer

Verzekeringswaarborgen (1)

Verzekeringswaarborgen (2)

Verzekeringswaarborgen (3)

Verzekeringswaarborgen (4)

Verdedigingskosten & expertisekosten

Reddingskosten

Dekking voor uw fout én foutloze (objectieve) aansprakelijkheid

Dekking voor verandering / verstrenging in wetgeving

Uitbreiding contractuele aansprakelijkheid: Contractuele overeenkomsten met opdrachtgever

Concessie-overeenkomsten

Leasing-overeenkomsten

Expertise Vanbreda Risk & Benefits

Expertise Vanbreda Risk & Benefits

Méér dan 15 jaar toonaangevend onafhankelijk milieumakelaar enconsultant voor het beheer van uw milieurisico’s Consultant

Analyse van site-specifieke factoren (van alle sites), specifieke milieurisico’s (risk mapping)

Benchmarking (waarborgbedragen, vrijstellingen, premie)Doorgedreven studie en vergelijking van polisinhoud (waarborgen, uitbreidingen,

absoluut minimum aan uitsluitingen)Studie van aanverwante polissen zoals BA Uitbating, brand (check dubbele dekkingen

of hiaten)Objectief advies

MakelaarOnderhandeling met verzekeraars – tegen de beste premiesIntensieve begeleiding vóór en tijdens afsluiten van polis & perfecte opvolging van

beheer tijdens polisduurOndersteuning, begeleiding en probleemoplossing bij (dreigende) schade door

competente schadebeheerders33 /

Uw milieuspecialist bij Vanbreda Risk & Benefits

Bert Daneels

Product Manager Environmental liability - Financial Lines

Bert.daneels@vanbreda.be

0032 3 217 54 13