سرب با مسمومیت

LEAD POISONING

By: Firoozeh M,M.D

ويژگيهاي سرب سرب فلزی نرم دارای جالی فلزی، به رنگ سفید مایل

به آبی و چكش خواراست..دارای رسانایی پایین جریان برق است .مقاومت باالیی در برابر خوردگی دارد(Corrosion

resistance).فلز سرب عامل موثری برای جذب صدا است قابلیت پوشش براي اشعه يونيزان و تجهیزات اشعه

ایکس و در راکتورهای نوترونی برای جذب ارتعاش استفاده می شود.

فاقد ارزش بيولوژيك حياتي شناخته شده در بدنX همه انسان است.ولي ميتواند صدمات زيادي تقريبا

اعضاي بدن ، به ويژه كليه ها و دستگاه عصبي مركزي ( no proven safe lower limitداشته باشد. )

Lead (Pb++) در بدن رقابت باCa++, Fe ++

ي سربکاربردها در بیشترین کاربرد را روی و مس ، آلومینیوم ، آهناین فلز پس از

دارد.صنعت باطری های اسید- سرب ساختدر قدیمی هاي رنگ)در در رنگهاX از بود (.% وزن از سرب 50 تا گاها

در ميالدي 80 تا دهه 60 در آمریکا و به تدریج از دهه 1978سال .انگلستان ممنوع شد

رنگدانه های مورد استفاده در لعاب سرامیک و شیشهبدليل خاصیت باالي انعکاس نور برای ساخت لنز از اکسید سرب برای تولید شیشه های کریستالی ظریف و ظروف

بلور در اجزای الکترونیکی ، روکش کابل سازيمهمات ساخت آلياژهاي فلزي( و اتصاالت آنهالوله ها ( نمکهای سرب مثل ارسنات سرب برای ساخت حشره کشها استفاده

می شود. ساخت صفحات و موا نع در برابرX-rayتترا اتیل و تترا متیل سربصورتدر گازوئیل ، بنزین ب ( Anti knock

agent .)و در 1986دار در آمریکا از سال فروش بنزین سرب ممنوع شد1999اتحادیه اروپا از سال

تماس شغلي با سرب استخراج، تصفيه و پااليش

سرب باطري سازي، تعمير

اتومبيل يا كشتيتخريب و بازسازي پلها ساخت ظروف سفالي

لعاب دار لحيم كاري با سرب رش فوالد� جوشكاري يا بريخته گري نقاش ساختمان

لوله كشي ، لوله�ري ب

توليد مهمات ساخت شيشه هاي

رنگي صنايع چاپ توليد پالستيك و

محصوالت الستيكي ساختمان سازيصنايع شيميائي بازيافت قراضه هاي

فلزي

4

5

هوا )دود اگزوز منابعي نظير اتومبيل، ...(، آب، خاك، رنگها، و

بسياري منابع ديگر نيز به عنوان منبع هستند.حاوي سرب مطرح

مواجهه با آفت كش ها افزودن سرب به هروئين، اوپيوم و

آمفتامين ها به منظور افزايش وزن اين فرآورده ها مي تواند در مصرف خوراكي يا وريدي ايجاد مسموميت

نمايد

تماس محيطي با سرب

6

Lead Based Paint Products

7

8

9

جذب:جذب سرب از هر سه راه، تنفسی، گوارشی و

پوستی انجام می پذیرد.

( Inhalation)- جذب تنفسی 1 .ميزان جذب مرتبط با سايز پارتيكل است

برايdust يا lead fumes (<1µm) مهمترين راه جذب در مواجهات شغلي 50-70% ميزان مواجهه بصورت استنشاقي جذب مي

گردد. تنوع بين فردي بر اساس متغير هايي چون سرعت و

عمق تنفس،...

توکسیکوکینتیک

10

توکسیکوکینتیک- جذب گوارشی:2

10 -5در بالغين % 50 – 30در كودكان % .جذب گوارشي در اطفال بیشتر از بزرگساالن است

)رفتارهاي شايع دوران كودكي نظير دست بردن به دهان به طور مكرر و پيكا )خوردن مكرر مواد غيرغذايي ( خطر ورود سرب از طريق دستگاه گوارش را

در كودكان به طور قابل توجهي افزايش دهد.(

مهمترين راه جذب در مواجهات محيطي افزایش چربی مواد غذايي وکمبود کلسیم، آهن، فسفر

و روي در بدن، جذب سرب را از دستگاه گوارش افزایش می دهد.

- جذب پوستی:3جذب پوستي ترکیبات سرب به استثنای ترکیبات آلی آن

)مانند تترا اتيل سرب( ضعیف است. 11

توزیع سرب در بدن: متصل به گلبول های قرمز X عمدتا بخشي كه آزادانه در پالسما انتشار مي يابد در بافتهايي مانند

مغز، کبد، کلیه ، عضالت اسكلتي و سایر بافت های نرم توزيع مي گردد.

سرب براحتي از جفت عبور كرده و سبب مسموميت جنينمي شوند.

محل عمده ذخیره طوالنی مدت و رسوب سرب در استخوانها انجام می شود كه به مرور زمان با افزايش مواجهه ميزان

( 90آن افزايش مي يابد. ) حدود % سرب ذخيره در استخوانها در شرايطي چون شكستگي

استخوانها، عفونت ها، جراحي، ... از استخوان جدا و ايجاد مسموميت حاد مي كند.

توکسیکوکینتیک

12

دفع سرب بسيار آهسته از بدن دفع مي گردد

Maximum excretion is ~ 3.5µg/kg/dayIf intake > 3.5 µg/kg/day accumulation will occur

Lead half-life: in blood 35 daysin soft tissue weeks-monthsin bone 20 to 30 years

.از طريق كليه ها است X %( 90 )دفع عمدتا:راههاي ديگر دفع سرب از بدن

تعريق، پوسته ريزي از مو و %( 10مدفوع )و مجاري صفراوي ،ناخن، شير مادر

توکسیکوکینتیک

13

آثار سمی سرب در بدن: مكانيسم اصلي سميت

سرب در داخل سلول با باند شدن به گروههايسولفيدريل ، با عمل آنزيم هاي سلولي متعدد

)در Hemeتداخل مي كند، مانع از ساخت هموگلوبين گلوبولهاي قرمز( ، ساخت پروتئين

و اسيدهاي نوكلئيك مي گردد.

سرب در سلولها ، جاي کلسيم را گرفته و فعاليتاعضاء بدن را که کلسيم در آنها نقش اصلي دارد، مختل

مي کند ارتباط سلولهاي عصبي را با هم و با ساير سلولها ضعيف کرده و در نظم ضربان قلب و انقباض

عضالت و همچنين سالمت استخوانها و فعاليت کليه ها اختالل بوجود مي آورد.

14

ارگان سيستم هايي كه دچار آثار سميت مي :گردند

ایجاد آنمی )کم خونی( - سیستم خونساز : 1ناشی از کاهش عمر گلبول های قرمز، زردی و

رنگ پریدگی

التهاب بافت مغز، - سیستم اعصاب مرکزی :2آنسفالوپاتی سربی در کودکان، خواب آلودگی،

كاهش عملكرد هاي شناختي مغز (Memory,Learning و ) IQ ، اغماء و مرگكودكان بيشتر در معرض خطر آسيب سيستم )

اعصاب مركزي قرار دارند زيرا سد خوني ـ مغزي سالگي تكامل كافي پيدا نكرده و اين 3تا قبل از

باعث مي گردد تا مقادير بيشتري سرب بتواند وارد ( دستگاه عصبي مركزي گردد.

فلج عضالت - سیستم اعصاب محیطی :3ساعد، افتادگی مچ دست

فسفاتوری، گلوکزوری، آمینواسیدوری، عدم - کلیه :4دفع اسيد اوريك و ايجاد نقرس، نارسايي كليوي،

بدخیمی کلیه

ایجاد خط آبی یا - دهان و دندان و گوارش :5حاشیه بورتون، از دست رفتن دندان در سنین پایین، احساس طعم فلزی در دهان، کاهش اشتها، اختالل

در هضم غذا، دردهای کولیکی شکم و یبوست

افزایش فشار خون، میوکاردیت و - قلب و عروق :6فیبروز

اختالل در تولید اسپرم، - سیستم تولید مثل :7کاهش تستوسترون پالسما، مرده زایی، سقط جنین

ارگان سيستم هايي كه دچار آثار سميت مي :گردند

16

عالئم مسموميت ،مسموميت با سرب ) ساتورنيسم

بيماري كه در آن عالئم باليني به همراه پلمبيسم(:آزمونهاي آزمايشگاهي غير طبيعي ناشي از مواجهه

با سرب وجود داشته باشد.سطح خوني سرب باالتر از در شرايطي كه µg/dl

بروز عالئم افزايش مي ، احتمال گزارش شود40يابد.

( مسموميت حادAcute Lead Toxicity:) مواجهه با غلظتهاي باال حتي در مدت زمان كوتاه يا

دفعات محدود مواجهه منجر به بروز عالئم مسموميت مي گردد.

( مسموميت مزمنChronic Lead Toxicity :) در مواجهات با مقادير كم و دفعات زياد، در طوالني

مدت منجر به بروز عالئم مسموميت با شروع تدريجي مي گردد.

17

مسموميت حاد با سرب عمده عالئم ناشي از درگيري :

- سيستم عصبي مركزي )بي اشتهايي، سردرد، 1خستگي، ضعف، تشنج، انسفالوپاتي، كما و

مرگ( - دستگاه گوارش )بخصوص درد كوليكي شكم(2- نارسائي حاد كليه3- هموليز4

18

مسموميت مزمن با سرب ، عاليم مسموميت مزمن با سرب در کودکان، كاهش وزن

ضعف و كم خوني مي باشد. همچنين در كودكان تغييرات در رفتار و برخورد اجتماعي نيز مي تواند از عاليم اوليه

مسموميت به شمار رود. :در بزرگساالن انسفالوپاتي مزمن ) تغييرات شخصيتي، نقص عملكرد

شناختي( درگيري سيستم عصبي محيطي و افتادگي مچ دست )به

ندرت(عاليم گوارشي مبهم افزايش فشار خون نقرس نارسائي مزمن كليه خط سربي )آبي تيره ( بر روي بافت لثهسرطان كليه

19

20

تست های تشخیص مسمومیتبا سرب

( اندازه گیری ميزان سرب خونBlood lead level )

Zinc protoporphyrin (ZPP) ميزان free erythrocyteياprotoporphyrin

شمارش سلول های قرمز خون و هموگلوبين( تست هاي بررسي عملكرد كليويU/A , BUN ,Cr)X-RAY Fluorescence k band براي بررسي ميزان

ذخاير استخواني سرب در بدن

21

Lead Lines in LegsLead Lines in Legs

Notice the increased density on the metaphysis growth plate of the knee.

Lead Lines

22

23

OSHA Lead Standards for Air and Blood

حداكثر ميزان مجاز مواجهه در هوا در محيط هايشغلي:

50 µg / m3 :PEL Action level :30 µg / m3

حداكثر ميزان مجاز سرب خون در شاغلين (BLL:)

40 µg /dL

24

رعايت اصول بهداشت حرفه اي در مواجهه باair-born dust و فيوم استفاده از

وسايل حفاظت تنفسي تعويض لباس كار و وجود امكانات شستشوي بدن

هنگام ترك محل كارمكان تميز براي غذا خوردن رعايت استانداردهاي سطح سرب هوا و بررسي

سطح سرب خون در صورت لزوم

25

پيش گيري از بروز مسموميت با سرب در محيط كار

پيش گيري از بروز مسموميت با سرب در محيط كار

BLL<40 ماه6 : سنجش سطح سرب خون هر BLL>40 ماه تا 2 : سنجش سطح سرب خون هر

گردد.BLL<40زماني كه BLL>60 يا در ميانگين چندين آزمايش متوالي

BLL>50 : قطع مواجهه و هر ماه سنجش سطحسرب خون تا زماني كه در دو آزمايش متوالي

BLL<40گردد

26

درمان- قطع مواجهه1- شالتور تراپي ) داروهاي افزاينده سرعت دفع 2

ماده توكسيك( بسته به عالئم باليني بيمار و ميزان سرب خون

او

27

Lead Chelating

Ca-EDTA : 25 mg/kg/d , IV , for 5 day ( 1 gr in 250 cc DW5% during 1-2 hr once or twice a day)

DMSA : 10 mg/kg , IV ,TDS, for 5 day

(& 10 mg/kg ,BID, 14 day )

BAL : 25mg/kg/d for 6 dose deep IM28

Chelation therapy

If BLL > 80 µg/dl , specially when CNS & PNS envolvement exist .

If 60 < BLL < 80 , in selective patients .

If BLL< 60 µg/dl , Usually no chelation .

29

Good luck