TONG LIEN eOAN LAO DONG VIET NAMLIEN DOAN LAO DONG TiNH BiNH DUONG

s6: ol3~ILDLD, Vlvphd! hanh ad cuong tuyen truyenky niem 50 ndm chiin thdng trdn aduella Hai qudn nhdn dan Viet Nam

CONG HOA xA HOI CHU NGHiA VIET NAM. . .DQcl~p - Tl! do - H~nh phuc

Binh Duang, ngay 28 thang 7ndm 2014

Kinh giri:- LDLD cac huyen, thi xa, thanh pho;- Cong doan nganh va cac c~p nrong duong;- Cong dean thuoc Cong dean nganh Trung uong quan ly;- Cong dean co sa true thuoc;- Tap chi Lao dQngBinh Duong,

Can cir Cong van s6 1088/HD-CT ngay 15 thang 7 nam 2014 cua Hai doan129 - Quan chung Hai quan vS viec tuyen truyen ky niem 50 nam chien thang trand~u cua Hai quan nhan dan Viet Nam va Cong van s6 1333 - CV/TG, ngay 23thang 7 nam 2014 cua Ban Tuyen giao Tinh uy Binh Duong vS viec phat hanh "D~cuong tuyen truy~n kY ni¢m 50 nam Ngay truy~n th6ng dimh thAng trc;inddu ellaHdi quan nhan dan Vi¢t Nam va quan, dan mi~n Bac (ngay 02 va 05/8/1964 _ngay 02 va 05/8/2014" do Phong Chinh tr~H:ii doan 129 H:ii quan bien so~m;

Lien doan Lao dQng tinh gui dSn cae c~p cong doan van ban "DJ clfO'ngtuyen truyJn ky niem 50 nom Ngay truyJn thang danh thiing tr{in dau eua Hiliquan nhan dan Vi~t Nam" dS lam tai li~u, ph\1c V\1cong tac tuyen truySn. DS nghieae c~p cong doan nhanh chong triSn khai t6 chuc tuyen truySn, ph6 biSn dSn caecong doan co sa tr\fc thuQc va tuyen truySn sau rQng trong can bQ, doan vien congdoan va cong nhan lao dQng. (Kem theo'D~ cuO'ng tuyen truydn).1

Tran tn;mg!

No"i nhq.n:- Nhu tren;- LUll VP, Ban TG.

TM. BANTHUONG Vl)_____~6 CHU T!CH

DE CUONG TUYEN TRUYENKy ni~m 50 nam Ngay truyen th6ng danh th~ng tr~n diucua Hili quan nhfin dan Vi~t Nam va qufin, dan mi~n B~e

Cngay 02 va 05/1964 - ngay 02 va 05/8/2014)

I. AM MUlJ CVA BE ouoc MY MO RQNG CHIEN TRANH RA MIEN BAC;QUYET TAM CHIEN LUcrC eVA DANG TA VA TINH THAN CHIEN BAu DUNGcAM eVA BQ D()J HAl Qu1NNHANDANVI~T NAM. .

1. Am muu, thii do~n ciia d~ qu6e My ohiim mo- rQog ehi~o tranh ra mi~o B~cVi~t Nam. .

Nhtrng thang cu6i nam 1963, v~n d~ Vi~t Nam ngay cang tro nen nang bong d6ivoi gioi dm quyen My. Bi th~t bai lien tiSp tren chien tnrong mien Nam, de quoc Mybuoc phai thay gifra dong, h~u thuftn cho cuoc dao chinh phS be anh em T6ng thong taysai Ngo Dinh Diem va Ngo Dinh Nhu (ngay 111111963). Sau dao chinh, tinh hinh chinhtri a Sid Gon khong nhtrng khong duoc cai thien rna cang tra nen t6i t~ r6i ren han. BQntay sai moi tiep tuc dftu da, l~t d6 Ifrnnhau va khong ch5ng do n6i nhUng cu(>cti~n congn6i d~y m~nh me clia quan va dan taoTrong khi d6, h,rc lugng cach m~ng ngay cang dugccling c6, phat tri~n va giitnh nhi~u thAng 19i tren cac chi~n truang.

Nh~m Clru van Sl! th~t b~i khong th~ tranh kh6i cua chi~n lugc "Chiin tranh aqcbi¢t", de qu6c My quyet diM dAym~nh chien tranh xam lugc mien Nam b~g mQtchi~nlugc mai va rna cu(>cphi~n tranh pha ho~i d5i v6i mien BAc, nO'irna chung cho la "gt5cri" cua cach m~ng, la h~u thufrn cua cach m~g mi~n Nam, dS tri~t tieu cong cUQcxaydl,mg chu nghia xa h(>iami~n B~c, ngan ch?n SI!chi vi~n cua mi~n BAccho mien Nam vangan ch?il SI!giup do cua cac nu6c cho cach m~ng Vi~t Nam. Thang 2 nam 1964, T6ngth5ng My Gion XO'll da thong qua "chu071gtrinh thit nghi¢m 4 thang" g6m 3 nQi dungchu y~u:

- "Ke ho~ch hanh quan 34A" (ke ho~ch do tham b~g may bay chi~n lugc U2, b~tcac cong dan mi~n B~c Vi~t Nam dS khai thac tin tinh bao, sfr d\mg cac d(>inhay du phaho~i va cac cu(>ctien cong cua bi~t kich illhuang bi~n) "nh~m gay tan ph a, t6n th~t n?ilgn~ ve kinh te va pha r6i Ha NQi" va dugc tang len trong su5t nam 1964.

Ma cac cu(>cti~n cong clia khong quan Lao do CIA t6 chuc nh~ chuin bi cho rnarQng han niia ke ho~ch nem born mien BAcVi~t Nam.

- "Ke ho~ch De so to", t6 chuc cac cu(>ctu§n tra b~g tau khu tI1lcMy a khu Vlfevinh BAcBQ, nh~m thu th~p tin ruc tinh bao phl,lcV\l cho cac ho~t dQng trong khuon kh6Ke ho~eh 34A, h(>trg cac cu(>cti~n cong clia hai quan Nam Vi~t Nam vao bb biSn mi~nBAc.

ThI!Cch~t day la chuang trinh ho~t d(>ngpho truong suc m~nh va tim cO-d~ gaychien tranh pha ho~i mi~n B~c cua d~ qu6c My.

Ngay 17 thang 4 nam 1964,BQ tu l~nh H~m d(>iThai Binh Duang My dua ra k~ho~ch danh pha cac tuy~n v~ chuy~n chien lugc cua ta ch~y dQc bien gim Vi~t Nam _Lio, Vi~t Nam - Campuchia nh~m ngan ch?n Sl!chi vi~n illB~c vao Nam. K~ ho~ch naydugc mang ten Oplan 37 dl! dinh thl!c hi~n qua 3 giai do~n:

Giai ilor;m 1:Troy kich Vi~t c(>ngqua bien gio-iLao va Campuchia.Giai ilor;rn 2: Ma cac CU9Coanh kich va dung min danh pha cae m\)c tieu da dlJ

dinh trong nQidia mi~n BAe.Giai aoc;m 3: Tang euang oanh t~c m~nh me va lien Wc eh6ng mi~n B~c.T6ng th6ng My Gion xcm da:yeu du B(>Ngo~i giao va BQ Qu6e phong My so~m

thao k€ ho~ch hanh dQng tUng buac, k€t hgp ca ho~t dQng chinh tIi va quan S\l"ch6ng l~imi~n B~c Vi~t Nam; so~n dll thao nghi quy€t nhilm tim ki€m Sl!phe ehu~n eua Qu6c hQicho vi~e rna rQng cae ho~t dQngquan SIl a Dong Duang.

1

Theo chi thi cua Gion X011, HQid6ng Tham rmru tnrong lien quan My thong qua k~hoach dung khong quan, hai quan danh pha 94 muc tieu tren mien B~c mroc ta (gem 12diem nut giao thong v~n tai, kho, cang, ben bai; 9 khu vue san bay; 53 khu yVCquan su; 8khu yVCcong nghiep; 12 duong bay trinh sat vii trang). Dir kien thuc hien k~ hoach qua 4giai dean trong 13 tuAn (mot sb tai lieu truac ghi 12 ngay). Trong do, giai doan 1 (3tuan): TAncong lien tuc tren cac tuyen giao thong, cac khu yVCquan Sl,Iphia Nam vituyen 20. Giai doan Z (6 tuan): co l~p B~c Vi~t Nam bfulg each pha huy cac tuy~n duongs~t lien h~ voi Trung Quoc. Giai doan 3 (2 tudn): Co l~p B~c Vi~t Nam bang each phahuy cac co sa kho cang, ben bai, cac khu hru trtr va cung cApdan duqc, xang dAua RaiPhong _Ha NQi. Giai do<:tll4(2 tutin): Pha huy tAtca cac mvc tieu con l~i trong danh sachbao g6m cac khu cong nghi~p, khu khai thac.

Bimg cach thuc ti~n hanh leo thang tUng buac vai quy mo tang d§n va tinh chAtngay cang ac li~t. Dung hili quan khoa ch~t cira bi~n mi€n B~c. Dung may bay cua khongquan va cua hili quan ma cac chi~n dich danh pha ven bi~n, cac rnl,1ctieu trong nQi dia,san tim cac dm cu Hili quan B~c Vi~t d~ tieu di~t ll,ICluQ11gtim thuy€n chi~n dAuco khanang can tra buac ti~n cong cua chung. Dung may bay tha thuy 10i, bom ill truOng d~phong toa cac cang song, cira bi~n. D6ng thai trang bi hi~n d~i cho hai quan ngl,1yk~t hQIJch6ng pha mi~n B~c. D~ qu6c My hy v<;mg"HaN¢i se phdi "qujJgc5i" trong vong 2 din

6 thang".D~n thing 5 nam 1964, k~ ho~ch xuc ti~n chi~n tranh pha ho~i rni€n B~c dil duQ'cd~ qu6c My hoan tAt.R~ th6ng can Cll'khong quan, hili quan b6 tri g§n rni€n B~c nuac tad€u dil duqc bao dam sfu1sang nh~n l~nh (R~m dQi7, can Cll'Da Nimg, san bay Ubon vaCo R~t a Thai Lan, Guam a Thai Binh DUO'Ilg).

D~ thlJc hi~n k~ ho~ch danh pha mi€n B~c b~ng khong quan va hai quan vai mQt"kich bim" dil duqc chuftn bi ill truac, d~ qu6c My xac dinh phili "co m¢t chiin dichkhieu khich Bdc Vi?t Nam" d~ t~o ca. Va hQ dil tinh toan d.i "ca" Ayn~m trong khuonkh6 cua K~ ho:;tehD€ so to la phu hQ'PnhAt.

Ngay ill ngay 2 thang 3 nam 1964, My cho tau khu trl,1Ctu~n ti~u ven bi~n mi~nB~e Vi~t Nam vira trinh sat vira tham do ta va lam h~u thu~n cho hili quan ng\lYdanh phacae dao va vilng dan cu ven bi~n cae tinh Khu 4; cho may bay do tham vimg trai, cho tautha bi~t kieh, hang tam ly ehi~n a cac cira song, ven bi~n va truy€n dO'Ilkich d9ng gaychi~n tranh tam ly; cho tau khu trl,1C,tuAnduang vao sat ba do tham va quAyr6i, pha ho~i,b~t CDCngu dan ... gay hoang mang trong nhan dan.

Buac sang thang 7, cac ho~t dQng khieu khich cua My ca.ng gia tang hon. Chungvila dAym~nh cac ho:;ttdQng tren bi~n, tren trai va pha ho~i tren dftt li€n, wa reu rao seoanh t~cmi~n B~c Vi~t Nam d~ gay chu y cua du lu~.

Dem 30 thang 7 nam 1964, chung cho tau bi~t kich ng\Iy b~n phao bua bai len daoHon Me (Thanh Hoa), Hon Ngu (Ngh~ An). Ngay 1 va 2 thang 8, cac may bay T28 cuaphai hfru Lao duqc My huy dQng b~n pha d6n bien phong N~m c~n va lang NOQngDe ami~n tay tinh Ngh~ An.Ngoai khai vinh B~c BQ, tau khu tf\lCMa d6c cua My ti~p Wc ti~n v~ phia B~c,xam pb~m hai ph~n cua mrac Vi~t Nam dan chu cqng boa va gay ra mQt s6 V\l khieulu,.ichd6i vai thuy~n danh ca cua ngu dan mi~n B~c. D~c bi~t dem 31 thang 7 r<;lngsang Ithang 8 nam 1964, tau khu tf\lc Ma d6c da ti~n VaGvilng bi~n Quang Binh d~ thu th~p tinmc tinh bao va khieu khich IlJc lUQ'IlgHai quan nhan dan Vi~t Nam, co luc chung VaGcach dong dea Ngang khoang 8 hai ly, vi ph~ lanh hlii cua taoUai quan sat cua Hai quanta a dec Ngang nhin ra s6 hi~u 731 cua tau Ma d6c.

Ngay 2 thang 8 nam 1964 tau Ma d6c bi tau phong loi cua Hlii quan ta ti~n congdanh du6i bU9C chung phai rut ra khoi vling bi~n cua Vi~t Nam, tbi ngay I~p ruc My Ianti~ng vu cao "tau ph6ng lai eua Vi~t Nam vo c& cang kieh tau Ma ct6c eua My dang di

2

tren vung bi~n qu6c t~...", va "B~c Viet Nam khieu khich trang tron, Bk Viet Nam da:vipharn luat phap quoc tL.". D~ nhtrng loi vu cao d6 co sire thuyet phuc han d6i voi nhandan My va du IU?n quoc t~, hom sau, Gion xon lenh cho tau khu true T60c no gioi cungkhu true Ma d6c ti~p tuc vao vinh B~c BQ,nhanh chong tao ra "S\I kien thir hai" nham lftyco "tnmg phat hai quan Bie Vi~t Nam". Dem mong 4 thang 8 nam 1964, My da:dung len"S\}'kien vinh Bac BQ", eho tau khu true Ma d6c va tau Y60e no gioi a vung bien quoc t~phat tin hieu bi tful cong, vira hanh trinh vira d6ng 10~tbful cac loai phao ra xung quanh,rbi ngay l?p rue nha cam quyen My a l~u nam g6e lu loa len rang: "MQt cuoc ti~n conge6 y thu hai trong dem t6i eua cac tau tu~ tra Bic Vi~t Nam dil danh vao tau Ma d6c vaT60c nO'gioi trong khi hai khu tfl,lCnay dang th\}'chi~n tu~ tra thubng l~ a vinh B~e B9trong hAiph~ qu6c t~ each khoting 65 d~rn (g~n 105km) nai g~n ba bi~n nhftt".

Cai gQi la "s\}'ki~n Vinh Bic BQ" do giOi cAm quySn My d\Iilg len th\Ic chftt Ia biad~t, c6 tinh lira d6i nhan dan My nh~m d€ thong qua cho duQ'cban nghi quy~t cua Qu6chQiMy v~ cac ho~t dQng quan S\l'(1Vi~t Narn, duQ'cgQi la "nghi quy~t vinh Bic BQ",mQtnghi quy~t rna thuQllg nght SIMy Uay ni rnozO', bang 0 ri gan dil mo ta nhu m9t ban"tuyen chi~n d~ ngay tru6c". D61a dubng huang, chinh sach cua chinh quy~n My d6i v6iVi~t Narn duQ'c tinh toan cho vi~c leo thang rna rQng chi~n tranh chu khong phAi la bfttnga hay la rnQt "SlJ tra dlia". Chinh hQc giADanien En b61:cua Hoa Ky dil khfuIg dinh:ThlJC chftt cUQctftn cong rnang tinh "trA dlia" hJC lUQ1lgHAi quan nhan dan Vi~t Nam chiIa cai CO'rna dubng cho cu9c chi~n tranh d~rn mau cua My a Vi~t Nam, mQt phAn cua k~ho~ch gia tang ap llJc quan SlJtren mi~n Bic rna Hoa Ky dil thea du6i tir dAunarn 1964.

23 gia 30 phut (gia Oa sinh ton) ngay 4 thang 8 nam 1964, T6ng th6ng My Gionxon tuyen b6 tren dai truy~n hinh My vS vi~c ra l~nh cho cac l\}'cluc;rngquan SlJcua Myc6 "hAnh dQng tra lai..." d6i vO'iBic Vi~t Nam.

Nhu V?y hi, vO'inhUng fun muu, thu do~ tham dQc, c6 tinh cua nhil c~m quy~n Mynhu th~, thi "slJ ki~n viM Bic B9" sam hay mUQncling se xAy ra, d~ t~o "cai c6" choho~t d9ng rna rQng chi~n tranh cua My ra rni~n Bic nuO'ctao

2. Quy~t tam chi~n hrQ'c ella Dang taThang 12 narn 1963, Ban Chftp hanh Trung uong Bang (kh6a III) hQP HQi nght Ik

th(r 9 ban v~ rnQt s6 vAn d~ qu6c t~ va tinh hinh nhi~m Vl,l cach rn~ng a rni~n Nam. HQinghi dil phan tich tinh hinh so sanh IlJc luc;rng tren chi~n truang mi~n Narn va v?chphuong huang, nhi~rn Vl,l ti~n len lam thftt b~i hoan toan chi~n luQ'c "Chiin tranh agebi~t" cua My. D6ng thai, hQinghi cling chi r5: Chung ta phAicAnhgiac, sfu1sang d6i phov6i truang hc;rpMy rn~o hi~rn rna rQng chi~n tranh b~g chi~n luQ'c "Chiin tranh C1:lC b9", vi v?y, phAi quan tri~t phuong cham "chi~n tranh lau dai, d6ng thai tranh thu thai cO'gianh thing lQ'itrong thm gian khong lau l~rn". Trung uong xac dinh "di~u quan trQngnhAt, quy€t dinh nhAt trong bAtClltruang hc;rpnao v~n phAi n6 IlJc tang cubng 19c luc;rngcua ta v~ mQi rn~t, d~e bi~t la 1lJcluc;rngquan S\I". Tir d6 dil d~ ra phuong huang choQuan dQixay dlJl1g,nang cao suc m?nh chi~n dAubAov~ rni~n Bie, tang cubng Igc luc;rngchu IlJc va dAy rn:;tnh tac chi~n t?P trung a rni~n Narn, cimg toan dan danh b~i eUQc"Chiin tranh agc bi?!" cua d~ qu6c My va s~n sAng danh th~g My n~u chung rna rQngchi~n tranh ra mi~n B~e.

Thl,lc hi~n chu truong eua DAng, d~ chu dQng bAo v~ mi~n B~c, ngay 9 thang 1nam 1964, BQ T6ng tham muu t6 chuc hQi nghi ph6ng khong nhan dan toim mi~n Bielfin thu nh~t d€ ban cae bi~n phap danh b:;ticac cUQct?P kich cua may bay dich.

Ngay 27 va 28 thang 3 nam 1964, Chu tich H6 Chi ,Minh tri~u t?P HQi nghi chinhtn d~c bi~t. HQi nghi nay duqe eoi nhu "H9i nghj Dien Hong" cua dan t.Qctr,ong thai d?imaio Dg hQi nghi c6 cac d6ng chi lanh d:;toDAng, Nha nuO'e,M~t tr?n To quae Vi~t Namva han 300 d:;tibi~u 1anhUng can bQ lao thanh, nhUng nha ho?t dQn~ chinh tri duqe r;nandan yeu quy, nhUng nguai tieu bi~u cho cac gi6i, cae nganh, d?i bieu anh hung, ehien S1

thi dua, tri thirc ti~n bQva nhan S1 yeu mroc... dai dien cho d6ng bao cac dan toe, ton giaotrong eft mrcc. Sau khi nghe va thao luan bao cao chinh tri do Chu tich H6 Chi Minh trinhbay, toan th~hQinghi da:bieu thi sir dean k~t nhat tri xung quanh Ban Ch~p hanh Trungirong Dang va Chu tich H6 Chi Minh, quyet tam chien diu bao v~ mi~n Bac, d~y rnanhcuoc chi~n tranh each mang giai phong mien Nam, thong nh~t T6 quoc. Tai hoi nghi, H6Chu tich da chi r5 am rmru va hanh dQng chien tranh xam hroc cua d~ qu6c My, khangdinh th~t bai cua cuoc "Chiin tranh tlgc biet" la khong th~ tranh khoi. Nguoi tuyen b6"Hien nay, bon hi~u chien My va be Iii tay sai m&i cua chung l;;tiba hoa h6 hao "B~cti~n"! Nhung chung phai hi~u r~ng: N~u d~ qu6c My li€u Hnh dQngd~n mi€n B~c thi nh~tdinh chung se th~t bl;litham h~i. Vi nhan dan ca nu&c ta se kien quy~t danh ll;lichung; vicac nu&c xa hQichu nghia va nhan dan ti~n bQtoan th~ gi&ise h~t suc ung hQ ta; vi nhandan My va cac nu&c d6ng minh cua My se phan d6i chung". Va NguiJi da keu gQi "m6inguiJi phai lam vi~c b~ng hai dS d€n dap ll;lid6ng bao mi€n Nam ru9t thit", d6ng thiJi yeucAu: "Quan d(li va cac lvc lm;mgvii trang nhan dan phai luon s~n sang chi~n d~u, bao v~T6 qu6c, gift gin tr~t tv tMan, kien quy~t d~p tan mQihanh d(lng cua d~ qu6c My va taysai cua chung".

Thang 6 nam 1964, B(l Chinh tri Trung uang £hing ra chi thi "tang cuiJng sk sangchi~n d~u, pha tan am muu khieu khich, drum pha mi€n B~c cua kh6ng quan dich". Chithi neu r5: "Oic hrc IU(mg vu trang tren miJn Rac phai san stmg chiin tlciu, hen quyitlieu di¢t tlich niu chung xtim phgm miJn Rac". T6ng Tham mUll tru6ng da ra l~nh baod(lng s~n sang chi~n d~u va chi thi "Hai qulin nhanh chong chudn bi m9i mgt tli chiintlciu bao v¢ vimg biin, tuyin ven ba, cac hai cang, cu.-asong va din CLl; nhanh chongchuyin m()i sinh hogt clla tlO'rlvi sang thai chiin "

d Quan chung Hai quan, quan tri~t Nghi quy~t Trung uang va LOi keu gQi cua H6Chu tich, ddu thang 4 nam 1964, ThuiJng Vl,lDang uy Quan chung. <faquy~t dinh tri~nkhai dQ'tsinh hOl;ltchinh td sau r(lng nh~ lam chuy~n bi~n nh~ thuc tu tuemg trong toanQuan chung tru&c tinh hinh yeu cdu nhi~m Vl,l maL Thvc hi~n ill tuemg chi dl;lO:"sk sangkhi co l~nh lit di, co dich la danh; nhi~m Vl,l a dau cung lam, kh6 khan m~y cung vuqt; kedich nfiOcung danh, danh la phai tieu di~t". D6ng thai xay dvng tinh thk doan k~t giupnhau ti~n bQ,dch ClJC hQct~p, dAyml;lnhthi dua "Ba nh~t", hang hai ghi ten di chi~n d~uva thi dua gianh dan vi quy~t th~g.

Ddu thang 5 nam 1964, Dang uy Quan chung Hai quan ra nghi quy~t lanh d:;tonh~m tl;lod9ng Ivc ml;lnhme, chu d(lng chuftn bi t6t mQim~t, timg buac dua Quan chUngchuy~n vao trl;lngthai sk sang chi~n d~u vai quy~t Himcao nh~t.

Tir ngay 6 thang 7 niim 1964 toan Quan chUngHai quan da:chuy~n sang trl;lDgthaithai chi~n. Truac nhiing hanh d(lng khieu khich pha hOl;lingay cang tang cua My ngvy avling bi~n Khu 4, B(l ill l~nh Quan chung quy~t dinh thanh l~p Sa chi huy ti€n phuang tl;lican cu song Gianh do d6ng chi d?i ta Nguy~n Ba Phat, Ph6 ill l~nh Quan chung phl,ltrachd~ trvc ti~p lanh dl;lO,chi dC;lOcae don vi Khu tudn phong 2 tac chien va hi~p d6ng v&icacIvc luqng cua Quan khu 4 bao v~ vling bi~n phia nam. BiSu d(lng m(lt s6 am tuAnti~u euaKhu tudn phong 1 VaGtang cubng ho;;ttd9ng a vling bi~n Khu 4 va l~nh cho cac phan dQitim tudn ti~u cua Khu tuAnphong 2 rai cang sa tan ra cac kIm neo, vira tang cuang hukluy~n ky thu~t, chien thu~t, vira nang cao canh giac, ngvy trang chu dao dS phong dicht~p kieh b~ng duiJng khong va bi~t kieh nguai nhai. Cac tau ph6ng loi a tr:;tngthai sksang chien diu cao. Cac dan vi phao ba bi~n chuy~n tr~ng thai s~n sang chien d~u d.p 2.Cac ca quan, dan vi tren biJ khAntruong xay dlJDghAmhao, cong sv phong tranh va d3.nhdich. Can bQ, ehi~n S1 dang nghi phep duqc gQi vS dan vi lam nhi~m V\l. Cu6i thang 7niim 1964mQicong tac chu~n bi chi~n dau eua Quan chung da:ca ban hoan thanh.

4

3. Di~n bi~n chi~n diu va tinh than dung cam ella Hili quan nhan dan Vi~tNam trong tr~n danh ngay 2 va 5 thang 8 nam 1964.

a) Danh duBi tau khu true Ma d6c My trong ngay 2 thang 8.Dem 31 thing 7 rang sang ngay 1 thang 8 nam 1964, tau khu true Ma d6c cua My

xam pham van vung bien Quang Binh, sau d6 tien len phia B~c, di~u tra cac mang hroi b6phong cua ta a khu VlJC den Ngang, Hon Mat, Hon Me, Lach Truong. Co noi tau nay dieach bo chi khoang 6 .hai 11',vong di vong lai nhieu lful de quan sat tham do hrc hrong vasu b6 phong cua taoT~t ca cac hanh d9ng tren cua tau Ma d6c My dSu bi cac dan vi ra da,quan sat m~t cua ta thea d5i chat che va kip thai bao cao len dp tren,

Can cir van Chi thi cua B9 t6ng Tham rmru va tinh hinh heat dong cua tau khu truedich, B9 ill lenh Hai quan da giao nhi~m V\l cho Tieu dom 135 khfin tnrang lam cong tacchufin bi, dam bao m9i m~t va ti~n hanh l~p ngu loi cho Phan dQi 3 de sftn sang lamnhi~m V\l chi~n dftu. D~n 23 gia ngay 1 thing 8, Phan d9i 3 l~p xong ngu loi va hoan tfttmQi cong tac chufin bi. f)~n 0 gia 15 philt ngay 2 thang 8, Phan d9i 3 duqc l~nh rai cangV~ Hoa (Quang Ninh) bi m~t hanh quan van Hon N~ (Thanh H6a) dS phl)c kich d6ndanh tau khu trl)Ccua dich. Vi gi6 mua dong b~c, song cAp4, cAp5 nen d~n 8 gia 30 philtngay 2 thang 8, Phan d9i 3 mai tai Han N~. T~i day da co 2 tau tuftn ti~u T146 va T142cua Khu TufuJphong 1 do d6ng chi TrAnDinh Chi, Phan dQi tnr6ng Phftn dQi 4 chi huy,dang neo d~u a tay nam da~. Phftn d9i tau phong loi van tha neo thea dQi hinh phongkhong a phia nam Han N~ m9t hai IY. Ca ba tau cho h~ c9t ang ten ra-da va t6 chuc ngl)Ytrang. f)~n 10 gia 30 philt, chi huy bien dQi tau tuful ti~u 6 tau T146 thong bao cho tau333 bi~t dp tren l~nh cho phan d9i tau phong loi hanh quan van Han Me ngay. Chi huyPhan dQi 3 da chi d~o cac tau nhanh ch6ng thu neo va co d9ng van Han Me. 2 tau tuktiSu T146 va T142 cung dugc l~nh cling di vai Phan d9i 3 tau phong loi, nhung do t6c d9tau tuAn ti~u thftp han nen th6ng nh§t cae tau ph6ng loi eu van truac. Phan dQi 3 da vand~n Hon Me lilc 12 gia 30 philt, tha neo 6 vi tri tay b~c dao va ti~n hanh nmy trang chaca. 40 philt sau thi bien dQi tau tuftn ti~u cling van d~n Han Me.

13 gia 30 philt ngay 2 thing 8, tau khu trl)CMa d6c My xam phl;lm vao khu VlJCHan Me - L~ch TruOng, cach Hon Me 9 hai ly, S6 chi huy ti~n phuang I~nh cho bien d9itau tuk tiBuxu§t kich. Hai tau T142 va T146 di thea hu60g dong b~c nh~m d~n khu biendang co tau cua dich ho~t d9ng. 20 philt sau, Phan d9i.3 tau phong loi duqc l~nh xuftt kichthea hu60g hai tau tuftn tiBu, d~n 14 gia 10 thi du6i kip bien dQitau tuftn ti~u, sau do cactau ph6ng loi tang t6c d9 vugt len truac tim tau Ma d6c clla dich.

Do t6c a9 ch~m han va thong tin lien I~c khong bao dam nen cac tau tuftn ti~u saudo aa khong d~n kip de ph6i hqp chi~n dftu cling tau phong loL

Trong lilc nay, tau Ma dbc My aa 6 phia dong Han N~, phuang vi 115°, Cl)'ly 27hai ly va Phan dQi 3 cach tau Ma a6c 13,7 hai IY. Khi phat hi~n dugc tau dich, cft ba tauph6ng loi tang v~n tbc ti~p c~ m\lc tieu. Tim khu trt.Icdich thdy co 3 tau tbc dQcao dangti~p c~n thi cung tang v~n t6c ch~y ra xa. Phan d9i 3 vftn nh~m hu60g m\lc tieu ti~n taLKhi cac tau cua ta can cach 6 hfti Iy thi tau dich dung phao 160 b~n d6n d~p v€ phia d9ihinh tau phong loi. M~c cho dich b~n phao ngan ch~n, cac tau cua ta vftn dung cam ti.~nlen phia truac, vira v~n dQng chu chi tranh d~n vira nhanh chong rut ngan qr ly chiemI~nhvi trf c6 19i dS cong kic,h ngu loi. Chi huy ~nr&ngphan dQi l~nh ~ho tau 333 tang v~ntoc ch~n tau dich l~i, t~o dieu ki~n thu~n 19i de hai tau 336 va 339 tan congo Khi tim 339tiSp c~n dugc g6c 110° m~n ph~litau khu irt.Ic,ct,rly 10 lien.(1 hai ly = 19 lien), phao thu14,5mm b~t dAuphat hoa v~ phia tau dich trong khi tau tiep tl,lc rut ngan khoang each,van d~n Cl)'ly 7-8 lien thi Thuy~n tnremg Nguy~n v~ Gian h~ l~nh ph6ng n$u loi d~ tieudi~t dich va chuy~n hu60g rai khoi khu VlJ~ tac chien. Luc nay tren trai xuat hi~n 5 maybay dich lao d~n t~p kich, mQt tnii r6c ket ban trung khoang may chinh; phao thu 14,5mmva chi~n SI may hy sinh; tim 339 phai tha troi each tau dich khoang 3 hid ly VIlat~p trung

5

dap lila, sua chua hong h6c vira ngoan cirong chien d~u danh tra may bay dich bang sung14,Smm va sung trung lien. Sau khi tau 339 ph6ng ngu loi, tau 336 ti~p tuc ti~p can a g6cman ~hai tau dich 110 d<)d~n 120 dQ,cir ly 6-7 lien thi ph6ng ngu loi, sau d6 ~iam t6c dQchuyen huang roi khoi khu V1!Ctac chien. Ngay luc d6, dan phao tim dich ban trung tau336, Thuyen tnrong Pham Van T\I hy sinh. Mac du dang bi thuong nhung kh6ng d~ chamtr~, ThuY~9-ph6 Nguyen Van Chuan tir boong sau chay len dai chi huy vira chi huy chiendau vira dieu khien tau co dQngra khu V1!Ctau 339 dang tha troi.

Ti~p thea tau 336, tau 333 ti€p c~ vao vi tri cong kich ngu lei. Voi tinh thk quyetHimchien dftu d~n cling, Phan dQitnrong kiem Thuyen tnrong Nguyen Xuan BQt da chidao phao thu 14,5mm bim q,!et len m~t boong tau dich va ti~p tuc cho tau ca dQng rutngan khoang cach, khi vao den vi tri cong kich a goc m~n phili tau dich 80°, C\l ly 6 lienthi ph6ng ngu loi; sau d6 vila rai khu V1!Ctac chi~n vira ti~p tl,lcbin quet len m~t boongtilU dich. Tau khu tI1,lCcua dich b6c kh6i, khong phat hoa nua va chuy~n huang thao ch~yra vling bi~n qu6c t€.

Ngay hIc d6, 4 may bay cua dich ti~p tl,lclao d€n tftn cong vao cac tau cua Phan dQi3. Tau 333 va 336 vila ca dQngvira n6 sung danh tra. Vai tinh thk chi~n dftu dung cam,ngoan cuang, can b<),chi~n si cac tau da t~p trung hoa h,rcbfu1chay 1 may bay rai ngayxu6ng bi~n va blln bi thuang 1 chi~c; hai chi~c con l~i v<)iva rai khoi khu VVC chi~n dftu.Trong tr~n chi€n dAunay, tau Ma d6c cua dich da bi trung d~n, hu hong m9t s6 trang thi~tbi, phai rut ch~y ra khai xa; 1 may bay bi blin rai va 1 bi thuang. V€ phia ta, hai tau 336va 339 bi hu hong mQt s6 may mac, trang bi; 4 d6ng chi hy sinh, 6 d6ng chi bi thuang.

Sau 9 nam xay d\I11g,day 1atr~n delutien Hai quan nhan dan Vi~t Nam ra quanchi~n dAutI1,l'cti~p vai tau chi~n Ian va nhi€u may bay h;,~nd~i cua d~ qu6c My. Vai s6IU<Jl1gtau it va nbo be, c6 nhi~u h~ ch~ v€ tinh nang kY thu~t, l~i trong tinh hu6ng chi€ndftu hom tom dQc l~p, khong c6 l\lc luqng h6 trg, nbung can bQ, chi€n si ta da anh dungkicn cuang ti~n cong tau khu tI1,lcva danh tra may bay cua d!ch; khfug dinh y chi damdanh, quy€t danh thfu1ggi~c My xam lugc clla quan dan mi€n Blic noi chung va cua Haiquan nhan dan Vi~t Nam n6i rieng. Dola lai canh cao d6i v61hai quan, khong quan Myn~u chung ti~p we xam ph~m vao vling bi~n, vimg trai eua Vi~t Nam thi nhAt dinh se bigiang tra thich dang.

b) Danh tra may bay My trong ngay 5 thang 8.Ngay sau khi tau Ma d6c bi danh du6i khoi vilng bi~n cua ta trong ngay 2 thang 8

nam 1964, thi dem m6ng 4 thang 8 nam 1964, b9n dAuso trong chinh quy€n My d5 dl}l1glen eai gQila "sl! ki~nvtnhBac B(J" lftyca d~ rna chi~n dich 'ira dua" mang ten "Mid tenxuyen". Ngay 5 thang 8, chung su d\mg t6i da hrc luqng may bay a hai bien dQi tau sanbay Can xten lay san va Ti can de ro ga g6m hang ch\lc may bay tiem kich va cuang kichhi~n d~i, chia lam 3 dqt bftt nga tftn cong gelnnhu cling m9t luc vao cac m\lc tieu kinh t€va heluh~t cac can CU, kho tang, nai tru d~u tau ella Hai quan ta su6t dQcven bi~n ill songGianh (Quang Binh); eua Hoi, Vinh, B~n Thuy (Ngh~ An); L~ch TruOng (Thanh Hoa)d€n Bai Chay (Quang Ninh), hong tieu di~t I\lCluqng Hai quan clla ta, rna dAuk€ ho~chgay chi~n tranh pha ho~i quy mo Ian d6i vai mi€n B~e nuae ta rna chung da v~ch sful illtruac.

T~i vling bi~n Cua HQiva thfmh ph6 Vinh, luc 12 gia 20 phut ngay 5 thang 8, mQtt6p 8 ehi€c may bay dich lo~i F8U, AD4, AD6 lao vao nem born, b~n pha khu V\IeSa d~uthuQc thanh ph6 Vinh va din cu Hai quan a Cua Hoi. Cae tau eua Pharr doi 7 va Phan dQi5 d5 bao dQngkip thai, nhanh ch6ng tri~n khai dQi hinh ehi~n d§.uph6i hqp vai l\le luqngphong khong a khu V1!Cdanh tra may bay dieh. Tr~n chi€n dftu di€n ra quy~t li~t. Cac tauclla Hai quan vila ca dQng tranh born d;;meua dich vila t~p trung hoa h,re ken lu&i luagiang tra may bay My. Trong tr~n chi~n diu nay, cac h,rc luqng vii trang da b~n chay 2may bay gi?c My, trong do tau T187 eua Khu tu~n phong 2 da b~n ehay 1 chi~c rai xu6ng

•6

bien each dong nam Hon Mat 2km.Tai Cira Roon va cang Gianh, hie 12 gia'30 phut, 8 chiec may bay dich bay illphia

bi~n vao deo Ngang chia lam 2 t6p, mot t6p lao xuong bin tau do dac 527 cua hili quandang lam nhiem vu 6 Cira Roon, mot t6p khac vong theo day Truong San len thirongnguon song Gianh r6i lao xuong bin pha cang Gianh. Tau do dac 527 va cac tau T181,T183 (Phan dQi 7); T173, T175, T177 (Phan dQi 6) thuoc Khu tuan phong 2 da kip thaichat xich neo, nhanh ch6ng co dong chien d~u, phoi hop voi hrc IUQ11gphong khong, danquan tv v~ anh dung danh tra cac dQ1cong kich cua may bay dich, Sau 25 phut chien d~u,bQ d9i ta dlI bin chay 1 may bay roi xuong bi~n phia dong nam Cira Gianh va bin bithuong 1 chiec khac.

Tai vung bien Hon Gai, Bai Chay (Quang Ninh), luc 14 gio 40 phut, mQt t6p 8ehiSc may bay illhirong bien Long Chau lao vao nem born, bin r6c ket t§n eong cae taueua Hili quan ta dang neo d~u 6 Cua L\lc. Cac tilU da:vila chiSn d~u vila ea dQng ra vinhH1;lLong d~ lQi d\lng S1)'che chin eua cae nui da lam m~t tac d\lng danh pha cua dich. Cactau T144, T134, T122, T124 va tau 225 san ngAm thuQc Khu tuAnphong 1 va din cu HHquan Ba:i Chay da:ph6i hqp vai Ti~u doan phong khong 217 va h,rc lugng phong khongcua tv v~, cong an dia phuang bin rai 2 may bay My, bit s6ng ten gi~e lai, trung uy Anva ret.

T1;livimg bi~n L1;lchTnrang (Thanh H6a), 2 tau ph6ng loi 333, 336 eung cac tautuAn ti~u T130, T132, T146 a khu trU d~u duge l~nh s~n sang chi~n d~u. Luc 14 gia 45phut, 4 may bay AD6 lao illhUOngdong bie vao bin pha hai tau T130 va T132. Ti~p d6chung t~p trung 8 chiSc AD4 danh eac tau 333, 336 va T146. Cae tau da: ph6i hgp n6sUng kip thai danh tra may bay dieh bin rai 2 may bay gi~c My, b~n bi thuang 2 chi~ckhae.

Luc 16 gia 18 phut, dieh cho 11 chi~c may bay F8U lao vao bin pha cang GianhIAnthu hai. 6 chi~c lao xu6ng cong kich tau T175 a Hon La; 5 chi~c khae lao vao danhpha ciing Gianh. Cac tau trong tu th~ s~ sang chi~n d~u da:kip thai nl> sling, ngay 101;ltd1;lndAu da:b~n chay 1 chiSc may bay dich. <) Hon La, can bQ, chi~n si tau T175 chi~nd~u danh tra 6 may bay dich rAt dung cam. Tau bi trung d1;lnb6e chay, mrac tran vaokhoang, mQt s6 d6ng chi hy sinh, Thuy~n truang bi thucrng n~g, nhung t~t ca v~n kieneuang bam vi tri vila chi~n d~u vila CUu chua tau, di~u khi~n ca dQng tau vao dugc ba kipthai. Lile 16 gia 40 philt cimg ngay, dich ti~p tl,lecho 8 chi~c may bay khac lao vao danhpha cac tr~ dia phao bao v~ cang Nghi Phue va thanh ph6 Vinh. Cac tau eua Hai quan da:ph6i hgp danh tra quy~t li~t, bUQcchung phai rai kh6i khu Vl)'C.

Cimg vui 11)'clugng phong khong ba thu quan va nhan dan dia phucrng, bQdQiHaiquan da:chi~n d~u anh dung danh tra khong quan va hai quan cua My ngay 2 va 5 thang 8nam 1964. Trong th~ tr~n chi~n tranh nhan dan d~t d6i khong, ngay tr~n dAu, ta da mUlltri, dung cam, kien euang dcinhtra, bk rai 8 may bay phan 11)'chi~n d1;licua My, bin bithuong nhi~u chi~e khac. Gay cho bQn dAu s6 d~ qu6c My bi b~t nga boi da:bi t6n th~tIan.

Bi t6n th~t IOn ngay trong tr~ dAu cua k~ h01;lchrna rQng chi~n tranh xam lugcnhung nhUng nguai cAmquy~n aMy lue d6 v~n l~y him dic y vi h9 da ki~m dugc co d~kh&i S1)'eUQcchi~n tranh pha h01;lib~ng khong quan, hai quan ra mi~n Bic Vi~t Nam. Vadi nhien vi~c "trimg ph1;lt"11)'clugng tau be nh6 eua Hai quan Bic Vi~t trong mQt tr~nkhong duqc, chung ti~p tl,lc"trirng ph1;lt"ca mi~n Bie Vi~t Nam. Ti! d6 eU9c chi~n tranhpha h01;licua My da:dAnleo tai n~c thang tN dinh eua tQi ac va eu6i cling chung dlI chuQc19y thit b?i nh\lC nha, bi quan dan ta danh b?i hoan toan uy th~ eua khong hrc ~oa Kyb~ng chi~n th~ng lich su "Ha NQi - E>i~nBien Phil tren khong" 12 ngay dem cuoi thang12 nam 1972 tren b~u trai Ha NQi. I'll 5 thang 8 nam 1964 d~n 17 thang 1 nam 1973, c64.181 ehi~c may bay trong d6 c6 68 B52, 13 F 1 1 1 cua d~ qu6c My bi bin ehay tren

7

mien B~e Vi~tNam.Cung voi thanh tich danh du6i tim khu true Ma d6e ngay 2 thang 8, chien thang

ngay 5 thang 8 narn 1964 tro thanh chien cong dfru tieu bieu, rna dfru trang su anh hungtrong lich sir xay dung, chien dAu, chien thang va tnrong thanh cua Hili quan nhan danViet Nam. V6i chien cong ve vang ngay 2 va 5 thang 8 nam 1964, bQ dQi Hai quan dadiroc Dang, Nha nuoc, Quoc hoi tang thuong 1 Huan chuang Quan cong hang Nhi, 5Huan chuang Quan cong hang Ba, 142 Huan chuang Chien cong cac hang cho cac dan viva can bo, chien S1l~p cong xuat s~c. Trung uong Doan Thanh nien Lao dQng Viet Namt~g tu6i tre Hai quan 20 1£1co "Chien cong oanh li~t - Truyen thong ve vang".

Ngay 7 thang 8 nam 1964, BQQu6c phong t6 chuc L~ tuyen duang cong tn;mgcuabQdQiHai quan va Phong khong - Khong quan, Chu tich H6 Chi Minh d~n dl! va khenngqi: "Cae ehu dff ehi€n dAu rAt dung ciim, dff b~n rai 8 ehi€c may bay cua My va b~nhong ba chi~c,... Cae chu dffb~t s6ng phi cong My, daub du6i tau chi€n My ra kh6i vlingbi€n nu6c taoNhu v~y 1arAt t6t". Va ngay 5 thang 8 nam 1965, nhan dip Icy ni~m mQtnam ngay truy~n th6ng danh thiing tr~ d~u, Bac H6 dff giri thu khen b(>d(>iHai quan:"Tuy con non tre, nhung nha co sv lanh d?o sang su6t cua Dang, Sl! tin yeu giup do cuanhan dan, S\Ic6 g~ng khong ngirng cua minh, Hili quan dff anh dung chi€n diu, tich Cl!Cdi~t dieh, b~n rai may bay va danh du6i tau chi€n My, doan k€t l~p cong, bao v~ nhandan, bflOv~ vting trai va vling bi6n eua T6 qu6e. Cac ehu dff neu cao truy~n th6ng anhhung eua dan tQeta".

Tf\l"cti€p theo d5i tr~ chi€n dAudanh tra may bay My cua Hili quan ta t?i vlingbi€n, vling ttai Biii Chay (Quang Ninh) ehi~u ngay 5 thang 8 nam 1964, Thu tu6ng Ph?mVan D6ng dffbiSu duang chi€n cong cua Hai quan: "Toi rAttl! hao v~ tinh th~n chi~n dftucua Hai quan taoChi~n thfulg nay cua cac d6ng chi co y nghla to 160 l~m, toi se bao caov&iTrung uang Bang va Chinh phu nhfmg di~u tai nghe, m~t thAy v~ tinh than anh dungtuy~t vai eua cae d6ng chi". Va, kbi d€n thflm Phan d(>i3 tau ph6ng loi vila danh du6i taukhu trI,lcMa d6c cua d€ qu6e My tra v~, B?i tu6ng Nguy~n Chi Thanh, uy vien BQChinhtri, Chu nhi~m T6ng C\lC Chinh tft dffbi6u duang: "Tinh thAnchi€n dAudung earn eua caed6ng chi th€ hi~n y chi quy€t chi€n, quy€t thiing, dam danh va bi~t dauh thfulg ke thu honta v~ nhi~u m~t, bi~u hi~n tinh than kien quy~t chAphanh m~nh l~nh' thvc hi~n nhi~m V\ltri~t dt, dung cam vamUll tri cua b(>d(>iHili quan, giang m(>tdon vao uy th€ cua hili quanMy, d6ng thai c6 vii m?nh me Y chi dam daub va quy~t tam daub thrmg gi~c My xamlugc cua quan va dan ca nu6c ta".

Ngay 2 va 5 thang 8 nam 1964 tra thanh m(>tm6c son co y nghla quan tn;mg,Whao trong Hch sir cua Quan chung Hai quan va Hch su khang chi~n ch6ng My, cUunu6eeua nhan dan ta, tra thanh ngay "truy~n th6ng danh th~ng tr~ dAu" cua Hili quan nhandan Vi~t Nam d6ng thai cung la "ngay truy~n th6ng danh thrmg tr~n dAu" cua quan, danmi~n B~e trong ch6ng chi~n tranh pha ho?i cua khong quan, hai quan d~ qu6e My xam

lugc.II. Y NGIDA LICH sir, NHUNG BAI HQC KINH NGHI~M RiJT RA TUCHIEN

TRANG T~ DAu NGAY 2 VA 5 THANG 8 NAM 1964.1.Y nghia lich sir._ Chi~n th~ng tr~n dfru ngay 2 va 5 thang 8 nam 1964 la chi~n th~ng eua sue m?nh

ehinh tri tinh thfrn toan dan tQc, chi~n th~ng eua Y chi quy~t tam chi~n dftu dam danh,quy~t danh va bi~t danh th~ng gi~c My xam lugc cua Hai quan nhan dan Vi¢t Nam va ellaquan dan miSn B~e nu6e ta; Iibi~u tugng eua biln lInh Vi~t Nam kien cuemg b~t khuftt,eua dan tQeyeu W do, dQcl~p, khong bao gia chiu khuAtph\lc tnr6c ke thu xam IUQ'e;ellatri tu~, long yeu nu6c, cam thu gi~e va ngh~ thu~t qufm Sl!Vi~t Nam Gugc k~ thua, phattri~n trong thai d?i H6 Chi Minh.

_ Chi~n thing ngay 2 va 5 thang 8 nam 1964 dff to thim them truySn th6ng ella8

.-Quan d9i nhan dan Viet Nam anh hung; ti~p tuc khang dinh S\I dung din trong lanh dao,chi dao chien hroc tai tinh, sang suot cua Trung irong Dang va Chu tich H6 Chi Minhngay illkhi My tien hanh cuoc chien tranh xam luge Viet Nam. Dong thai khang dinh v~S\I ren luyen ban linh, y chi quyet tam, long dung cam kien cuong, tinh th~ canh giaceach mang, chu d<)ng,rmru tri sang tao, virot qua kh6 khan gian khc, ac liet cua b<)d9iHai quan, quyet tam danh thing ke thu rnanh hon ta nhieu lin, e6 trang bi vii khi hien dai,khi chung lieu llnh xam pham chu quyen vung troi, vung bien cua I6 quoc xff hoi chunghia,

_ Chien thang tran ddu ngay 2 va 5 thang 8 nam 1964 13.thang IQ'i cua duong 16ichien tranh nhan dan toan dan, toan di~n, t\I I\Ic canh sinh, d\Ia vao sue minh Ia chinh;cua ngh~ thu~t quan Sl,l"I~y y~u danh m~, I~y it dich nhi~u", danh dich b&ngvfi khi,trang bi ky thu~t hi~n c6; la thikg lqi cua tri thong minh va long dung cam eua quan danta trong CU9C dQ suc quy~t li~t vai sue m~nh eua hai quan va khong quan hi~n d~i euagi~cMY·

_Chi~n thing tr~ chi~n ddu ngay 2 va 5 thang 8 nam 1964 la chi~n cong tieu bi~uddu tien c6 y nghia h~t sue quan trQng, t~o ti~n d~ thu~n 19i, c6 vii d<)ngvien khi th~ ti~ncong cua quan va dan ta quy~t tam danh b~i cac buac "leo thang" chi~n tranh cua d~ qu6cMy, bao v~ vfrng chiic h~u phuong Ian mi~n Biic, sat canh cling ti~n tuy~n IOnmi~n Namt~o nen sue m~nh t6ng hQ'Peua eaeh m~g d~ danh thing My, ng\lY, giai ph6ng mi~nNam, thfmg nhAtdAtnuac.

_ Chi~n thiing tr~ ddu ngay 2 va 5 thang 8 nam 1964 t~o dUQ'cti~ng vang Ian trenth~ giai v~ dan t<)cVi~t Nam nh6 be nhtmg da h~ g\lCuy th~ cua "khong h,lc Hoa Ky"ngay ill tr~ ddu chung ti~n hinh rna r<)ngchi~n tranh ra mi~n Biic Vi~t Nam, dff dem I~ilong tin va ni~m ph~ khai cho hang tri~u nguai dang dAutranh cho d9C l~p dan t<)c,danchu, hoa binh va ti~n b9 tren th~ giai.

2. Nh~g bili hQc kinh n~hi~m. •Tr~ dau ra quiin danh thang ngay 2 va 5 thang 8 nam 1964 dffde l~i cho chung ta

nhi~u bai hQc quy bau c6 gia tn ly lu~ va th\ICti€n sau siic khong chi d6i v&i lich sir macon c6 y nghia gia tri sau siic, thi~t thl,lc v&ihi~n nay va lau dai sau nay. D6 la:

a. Luon giao d¥c quan trift sau sac tinh hinh yeu cau nhifm v~, xay dlplg banlinh chinh trj virng vimg, j chi quyit tam chiin dllU cao, holIn thimh xufIt sac nhifm V!ltrong m{Jitinh huDng.

Bay la bai hQc c6 y nghia gia tn to 100va khong bao gia cu duqc rut ra ill th\Ic t~chi~n thfug tr~ ddu ngay 2 va 5 thang 8 nam 1964. B6 la yeu cdu quan trQng mang tinhnguyen tiic trong qua trinh quan ly, ghio d\lc, huAn luy~n, ren luy~n, b5i duang b<)d<)ivaxay dvng don vi· .

Chinh vi duqc giao d\lc, ren Iuy~n t6t ill truac nen khi huac VaGtr~ chi~n d~uthl,lc stJ ngay 2 va 5 thang 8 nam 1964, du la ldn ddu tien nhung mQi can b<),chien si dilkhong h~ nao nung tru&c nhUng thir thaeh kh6c Ii~t cua tr~n dQsuc v&ike thu c6 vfi khi,trang bi ky thu~t hi~n d~i va han ta g~p nhi~u ldn. Ngay ill khi xay dl,lllg, hu~n luy~ntrong di~u ki~n hoa binh, ben c~ vi~c thuemg xuyen t6 chuc hQc t~p, giao d\lc quan tri~ttinh hinh nhi~m V\l chung va yeu ciu nhi~m V\l C\lth~ cua don vi, cac tau va phan d<)idilchu trQng giao d\lc xae dinh trach nhi~m cho h<)d<)i,neu cao tinh thin s~n sang chi~n d~u,s[n sang lam nhi~m V\l; giao d\lc tinh thftn yeu nuac, yeu T6 qu6c, long cam thu gi~c vanhUng am muu, thu do~n xao quy~t eua ke thu, v~ tuang quan l\Ic luqng gifra ta va dich,nhUng thu~n Iqi, kh6 khan cua ta, xay dl,lllgY chi quy~t tam, khong sq kh6 khan gian kh6va nhUng thir thach ac li~t, s~n sang hy sinh vi nghla IOn; khong sC! ke dich m~nh hon ta,xay dlp1g y chi chi~n dAukien euemg, qua cam, tinh thdn quy~t chi~n quy~t th~ng; phathuy dan ehu trf tu~ d~ tim ra cach danh th~ng ke dich c6 vfi khi trang bi ley thu~t hi~n d;:ti.Cling v&i d6, cac don vi all chu trQng giao d\lc v~ truy~n th5ng danh gi~c eua cha eng, v~

- 9

nhnng tarn guong dung cam hy sinh cua can bQ, chi~n S1 va nhan dan trong khang chienchong Phap cling nhu trong chong My, Nguy a mien Nam; giao due hoc t?P, huan luyenv~ cac phuong an chien d~u cua ta ... Qua do xay dung ban linh chinh tri vtrng vang, tinhthan tich CI,l'C, chu dQng s~n sang danh dich va quy~t tam danh thang dich trong b~t kytinh huong nao, d6ng thai tao duoc niem tin vtrng ch~c VaGkha nang danh thing dS quocMy cung voi vii khi hien dai cua chung va khuyen khich dQng vien bQdQi rrnru tri tim ranhirng each danh sang tao, dQcdao d~ gianh thang loi.

Tnroc nhtrng di€n bien cua tinh hinh, yeu cau nhiem vu trong thai ky moi, doi hoicac c~p can quan triet day du y ngrua gia tr! sau s~c va thiSt thvc cua bili hQc quan trQngnay d~ giao d\lc, b6i duOng, huk luy~n bQ d(>iluon chu d(>ngphat huy cao nh~t ySu t6chinh tri tinh thk, biSn thanh suc m:;mhv~t chdt to Ian lam co sa cho thvc hi~n thing lqinhi~m V\l trong mQi tinh hu6ng. D~c bi~t, trong tinh hinh hi~n nay khi rna chiSn tranhcong ngh~ cao da hi~n hfiu tren th~ gi&i, thi clIng vai giao d\lc v~ tinh hinh nhi~m V\l,truy~n th6ng, xay dt,mg y thuc canh giac, y chi quy€t tam, long yeu nuac, chi cam thugi?c... thi can phai chu trQng giup bQdQi luon bam sat tinh hinh, n~m vfrng am mUll, thudo~ va kha nang cua dich, hi~u ro tinh nang k:Y thu?t, chiSn thu?t cua timg lo~i phuongti~n, vii khi, trang bi rna chung co th~ su d\mg d~ co co sa tinh toan cac y€u t6 k:Y thu?ttrong tac chi~n cua ta cho phu hqp. D6ng thai n~m vl1'ngY dinh quySt tam cua dp tren vakhil nang C\lth~ cua dan vi d~ Iva chQncach sir d\lng Ivc luqng va di~u hanh chi huy chodung yeu cau, bao dam gianh th~ng IQ'itrong tUng tr?il chiSn ddu.

b. Luon neu cao tinh than canh gilic, chu d9ng, tich qrc bao dam san sangchi€n dau va chi€n dau thdng i(1i, khong di bi bat ngil t~ongbat kY tinh hu~ng nao.

Day Ia bai hQc thuang xuyen quan trQng, la yeu cau co tinh nguyen tae trong giaod\lc, hUdn luy~n, ren luy~n b(>dQi, mQt trong nhihlg co sa bflOdam cho gianh th~ng lqingay illdiu tr?n ehi~n ddu. , '

Chinh vi neu cao tinh than canh giac, chu dQng, tich qrc trong nam, phan tich tinhhinh di€n bi~n tren chi~n truCmgva dv bao dung am mUll, thu do~n cua dich, nen Trunguong Dang, Chu tich H6 Chi Minh va Quan uy Trung uong, BQ QU6cphong da sOmchid~o chuAnbi s~n sang d~ d?p tan am mlIUrna rQng chi~n tranh danh pha cua d~ qu6c Myra mi€n B~c, nen quan dan ta da chu dQngtrong xay dt,mg cac tr?il dia, Ivc IUQ"Ilgphongkhong nhan dan, kip thai ph6i hqp vai Hili quan danh tra may bay dich ngay 5 thing 8nam 1964.

Do Quan chUng da chu d(>ngtang cuang b6 tri Ivc lUQ"IlgkSt hqp giUa cac dai rada, tr~m quan sat va trinh sat k:Y thU?t d~ n~m tinh hinh dich, quan ly vfrng ch~c tinh hinhm?t bi~n; kip thai phat hi~n va thea doi sat cac ho~t dQng cua tau thuy€n dich xam ph(,lm,dbng thai tich cvc chuAnbi mQim~t cil chinh tn tinh th§.n, co sa V?t chdt, vii khi phuongti~n trang bi ky thu?t va hudn luy~n, di€n t?P cac phuong an d~ bilOdilm cho s~n sangchiSn ddu. Nen khi col~nh chi~n d~u la tri~n khai thvc hi~n nh?il nhi~m V\l duqc ngay.

Do thuang xuyen lam t6t cong tac ghio d\lc, xay dvng Y thuc canh giae, nh?il ro ammuu, thu dOl,lnthclmd<)c,ban ehdt pharr dQng,hi~u chiSn cua ke thu va t6 chuc cho bQdQiphM huy tri sang t(,lOnen bQdQida khong nhung khong bi ilnh huemg eua nhUng tu tuangtieu cvc sq vl1khf, trang bi k:Y thu?t hi~n d~i ella dS qu6c My rna trai lq_ida nh?n thue rotrach nhi~m, luon neu cao canh giac, co y chi quy~t Him chiSn ddu cao va tinh thin s~nsang chi~n dau t6t. Vi V?y, ngay 2 thing 8 nam 1964, m~c du tl1JC di~n vai tau khu tf\lcMa d6c co nhieu vli khi hi~n d?i va 1611han gftp nhi~u lin tau ta nhung can be>,chi~n S1 tavftn dung cam ti~n cong quySt tieu di~t ke dich; va do neu cao canh giac nen cac tau cuata khong bi bftt nga khi may bay dich t?P kich danh pha, meri nb sung kip thai danh tnlmay bay hi~n d~i eua dich va tieu di~t duqc 8 chiSc ngay trong tr?n ra quan chi~n d~u d~utien eua bQdQiHili quan.

Trong tinh hinh hi~n nay, truac ban ch~t khong thay obi cling nhl1'ngam mUll, thu10

doan chong pha vo cling hiem doc cua cac th~ hrc thu dich trong dieu kien phat trienmanh me cua cong nghe thong tin va sir hoi nhap quoc t~ sau rong, chung ta cang phai d~cao tinh thAn canh giac, khong mo h6 trong phan biet d6i nrong, d6i tac; nhay ben, s~csao v~ chinh tri, kien quyet d~u tranh, ngan chan cac bieu hien ttr nrong tieu cue va nhtmgluan di~u tuyen truyen, xuyen tac cling nhung don tam Iy hiem doc cua cac thS hrc thudich; chong tir tu6ng cho rang ta dff co vii khi, trang bi ley thuat hien dai nen chu quan,don gian, coi thirong dich; tich eire chu dong giao due, ren luyen bo dQi va luon c6 cacbi~n phap hi~u qua trong qufm Iy, bao v~ bi m~t, an toim, d6ng thai chub bi toan di~nmQim?t, nh~t la v~ xay dlJIlg y~u t6 chinh tri tinh thAn, hu~n Iuy~n nang cao trinh d(>,khanang quan Iy, khai thac su dvng cac lo~i vii khi, trang bi ley thu~t nh~t la vii khi, trang biky thu~t mai hi~n d~i va trinh d(>chi~n thu~t, t6 chuc chi huy, th1)'chfmh xu tri tinh hu6ngthea cac phuong an, dap (rng yeu cAusAnsang danh thiing ke dich trong b~t cu tinh hu6ngnao, cho dli chung co sir dvng vii khi cong ngh~ cao d~n muc nao.

c. Neu cao tinh than t{f IlfCtlf cu-irng,khdc ph,!c kho khan, gian kha, dam danh,quylt danh va bilt ilanh thdng ke thil xlim llt(1ctrong mpi di2u ki?n hoan conh cho dilchung co kho nang hun ta gap nhi2u lim.

Day la bai hQCco y nghia gia tri r~t quan trQng d6i v6i Quan chung ciing nhu toanquan va dan tao Chi~n thiing tr~ dftu ngay 2 va 5 thang 8 nam 1964 da ch(rng rninh trithong minh, long dung cam, tinh thAn 11)' 11)'c,11)' cuang vuQt qua nhfrng kho khan, thachthuc ac li~t, neu cao y chi khong bao gia chiu khu~t phvc d~ hoan thanh nhi~m V\l cua canbQ, chi~n si Hai quan nhan dan Vi~t Nam.

D(rng wac mot ke thll dftu so cua chu nghia d~ qu6c, mot th~ 11)'c160 la "sen dftrnqu6c tS" dfty nguy hi~m, xao quy~t, hon ta g~p nhi€u IAnca v~ ti€m l1)'ckinh tS, trang bivii khi ky thu~t va kinh nghi~m ho~t dong chiSn d~u tren bi~n (tau khu ttvc My r~t 1611,cohoa I\!'cm~nh, may bay t6c d(>cao, phuong ti~n trang bi ley thu~t hi~n d~i... trong khi tauphong Ioi cua ta nh6 be, trang bi ngu loi ch~m n6 trong di~u ki~n tac chiSn bi~n song giolan, cimg luc phai danh tra ca may bay, tau chiSn cua dich; vii khi trang bi ley thu~t chiSndAuphong khong h~n chS, khong co l\!'c Iuqng he) trq (2.8) ho?c co nhung khong nhi~u(5.8), nhung can bQ, chiSn si ta dffkhong nhUng khong sq rna con dam danh, quySt danhva quySt tam danh th~ng chung; chung ta dff biet khai thac nhUng di~m y~u, sO'h6' cuadich (xam ph~m trai phep tren vting bi~n, vilng trai cua ta nen sq ta giang tra, tau khUtrvcIan nen kha nang cO'd(>ngchiSn d~u kem, may bay ho~t dQng xa can cu nen nhien li~ukhong bao dam cho keo dai thai gian tac chiSn, ill xa dSn nen nh~ d~g m\lC tieuch~m ...), t~n d\mg thS m~ va vii khi trang bi hi~n co cua ta (long yeu nu6c n6ng nan,cam thil gi?c sau s~c, ai cling mu6n duqc di chiSn d~u I~p cong d~ tra thil cho d6ng baomi€n Nam dang hang ngay, hang gia bi My ngvy kim k~p va tan sat dff man. Chu dQngthea d5i mQihOf;ltd<)ngxaro ph<;lmcua tau dich, am mUll,y d6 gay chiSn tranh cua ke thti,chu dong d~ ra phuang an tac chi~n, tim thai cO'thu~n lqi nhit d~ danh dich d~t hi~u qua,buoc dich phlii chuy~n ill th~ chu dQng thanh bi dQng thee cach danh cua ta (nhu chQndanh tau dich 6' khu vuc Ron Me vira d~ chung VaGsau khu V\fCcua ta hon, hanh trinhdSn vi tri dqi co cua ta~ phong loi khong dai va h~n chS duqc anh huang cua song gio Iankhi tac chi~n; may bay dich chu dQngVaGt~n cong danh pha nhung If;libi ta lam cho phantan l\!'c IUQ11g,khong d~t hi~u qua nhu chUng mu6n, va bi ta tieu di~t).

Phat huy truy~n th6ng danh thing tr~n dftu, cac I\!'c IUQ11gtrong Quan chung Raiquan da v~n d\lng, phlit tri~n s~ng t~o bai ,hQcnar trong su6t cu(>ckhang ,chiSn ch6ng My,Clmnuac. D?c bi~t la trong 2 Ian danh thang chien tranh pha ho~i va chien dlch phong toatren song, bi~n mi~n Bic cua d~ qu6c My nhUng narn 196~-1968, 1972-1973,; trong chi~nd~u d?c cong; v~n tai chi vi~n chi~n truang thee dl!ang Ho Chi Minh tren bien; trong ~i,liph6ng cac dao va din Clrhlii quan ng\lY,... gop phan cling quan dan ca nuac gianh thanglqi trQn v~n gilii ph6ng rni~n Nam, th6ng nhfrt T6 qu6c.

11

,Trong cong cuoc d6i moi d~t mroc, truce tinh hinh nhieu di~n bien phirc tap, kho

luang va xu th~ cua chien tranh cong nghe cao tren th~ gioi. Th~m sau Y nghia gia tri cuabai hoc kinh nghiern tir tran d~u ngay 2 va 5 thang 8 nam 1964, chung ta c~n tiep tuc ticheire lam t6t hon nira viec quan tri~t ssu s~c tinh hinh, yeu du nhiern vu, neu cao tinh thAnnr lire, nr cuong, ra sire khac phuc kho khan trong hu~n luyen, xay dung hrc hrong, s[nsang chien d~u va chien d~u, khong ngirng b6i dirong, ren luyen nang cao trinh do moimat d~ bao dam ngang t~m yeu du nhiem vu, xirng dang la lire hrong nong c6t trong xaydung n~n qu6c phong toan dan va thS tr~ chiSn tranh nhan dan tren bi~n, g6p phk cimgtofm quan, toan dan bao v~ vfrng chiic chu quy~n vilng bi€n, hai dao, th~m h,le dia thienglieng cua T6 qu6c.

d. Phat huy suc m{lnh t{mg h(fp, trong do dpc bift coi trpng cong tac ta cl,UClanl! d{lq, chi huy va !,ii11!chiic l(l'c,lu(f1Ig, c!ti d{lo chpt clle timg giai dO(ln clla cu~cchien dilu, bao dam yeu to bi m~t bilt ngil, niim vimg thili cu, v~n dl)ng cach danh h(fpIj, d{lt hifu qua cao.

Thing lqi cua tr~n chiSn d~u Ia kSt qua tbng hqp cua nhi~u ySu t6 rna mQt trongnhUng ySu t6 gifr vai tro quan trQng Ia vftn d~ t6 chue Hinhd~o, chi huy, di8u hanh chi€ndAu,nang dQng, Iinh ho~t trong Slr dl,lng h,rc Iuqng va v~ dl,lngcae bi~n phap tac chiSndung thai co, c6 hi~u qua chiSn dAucao.

Tit thgc t6 chiSn d~u ngay 2 va 5 thang 8 nam 1964 da cho thAy, d~ cac tau chiSndAugianh thiing IQ'i,cimg vai vi~c tb chuc ph6i hqp hi~p d6ng ch?t che gifra mQi can bo,chiSn S1 trong tUng don vi, gifra cac don vi, h,rcIUQ11gv6i nhau, gifra cAptren v6i cApduaiva gifra cac m~t, cac linh Vl,ICho~t dong, chung ta con phai lam t6t cong tac tb chuc Ianhd~o, chi huy va di~u hanh chiSn dAu.Day Ia ySu t6 e6 vai tro hSt suc quan trQng d~ phathuy cao do suc m~ tbng hqp eua don vi trong qua trinh ehiSn dAu.Do v~y, cae cApuy,tb ehue dang tit cAptren dSn cac co sa phai Iuon quan tri~t nghiem chi thi, m~nh l~nh cuatren, co nghi quy~t lanh d~o kip thm, xay dl,IIlgY chi quySt tam, xae dinh ehu truong, bi~nphap Hinhd~o Cl,lth€, nhAt Ia trong xae dinh cae phuong an ehiSn dAu,bao dam eho tr~ndanh gianh thiing IQ'i.Cong tac tb ehue chi huy, di~u hanh phai tiSn hanh dAydu cae bu6c,tir niim tinh hinh, xay dl,IIlgkS ho~ch tac chi6n, quan tri~t nhi~m Vl), tb ehuc h,rc luqng, t6ehue bao dam eac m~t, xay dl,IIlgcac van ki~n chiSn dAu,ehuk bi m~nh I~nh chi thi··· d~uphai thl,Ichi~n nghiem ruc, dung thea yeu c~u nhi~m Vl) chiSn dAu.D6ng thai phai baodam tuy~t d6i gifr bi m~t; tiSn hanh d6ng bQ tren cae m?t d€ dieh khong phat hi~n duQ'cnhUng dAuhi~u cua ta ehuAnbi cho tr~ danh, nSu khong, ta se mAtdi nhUng IQ'ithS r~tquan trQng d~ gianh thiing IQ'i.

Cling tir chiSn thiing tr~ d~u da cho chung ta thAy r~ng trong cac tr~n danh trenbi~n vai bAtkY d6i tuqng tac ehiSn nao, thi vi~c niim thai co Ia vo cling quan trQng, phaibam sat tinh hinh, nitm vfrng vS dieh, phan tieh, dl,Ibao chinh xac nhUng gi c6 th€ xay ra,tir d6, tinh toan cae ySu t6 d~ tiSp c~n dieh duQ'cnhanh nhAt,bao dam duQ'cbi m~t, chiSmlInh vi tri co lqi d~ chap thai co tAncong dich d~t hi~u qua nhfit. D6ng thai bien dQichiSndAuphai biSt phat huy tinh nang Icy thu~t, chiSn thu~t eua con tau va cae lo~i vii khi, trangbi Icy thu~t tren tau d~ h~n chS thi~t h~i khi hoa ll,Ictit tau va may bay dich t~p kich.

Trong nhUng ngay d~u thang 8 nam 1964, mQiho~t dQng cua khu tfl)CMa d6c MyIuon bi ta bam sat. D~ tiSn cong dich co hi~u qua ta phai tinh toan khu Vl,ICnao tac chiSnc6 lQ'icho ta, khong co IQ"icho dich. Tau ta nho nen dt kho ho~t dQngtrong di~u ki~n thaiti~t xau, han nfra Iuqng dg tm nhien li~u co h~ nen thai gi,anho~t dong tren bi~n khongdUQ"cdai. Do v~y h,rachQn dung thai co la rAtquan trQng d~ bao dam vira tieu di~t dUQ"cdich, vira an toan cho cac Igc luqng eua tao

Quan tri~t v~n dl,lngbai hQc th\}"ct~ quan trQng nay cua tr~n chi~n d~u ngay 2 va 5thang 8 nam 1964, Hai quan nhan dan Vi~t Nam d1lphat huy cao dQsue m~nh t6ng hQ"P,thuang xuyen lam t6t cong tac t6 chuc lanh d~o, chi huy, v~n d\mg hQ"Ply, kip thai cac

12

phirong an, bao dam bi m~t b~t ngo, nam virng thai co danh dich, da: gianh duoc nhieuchien cong 1611trong chong My, ciru mroc va trong chien diu bao v~ T6 quoc nhtrng narn1975-1989 cting nhir trong cac nam tiep theo.

D~ luon chu dong bao dam phat huy t6t sire manh t6ng hop trong b~t cir diSu kien,hoan canh nao cac cap, nganh, dan vi trong quan chung d.n chu trong v~n dung thuc hienbai h9C nay cho phu hQPvoi thirc ti€n hu~ luyen, hoc t~p, s~n sang chien dAu,cong tac,xay dung don vi d~ khong ngirng dap irng yeu cAu nhiem vu cua don vi, Quan chungtrong tinh hinh moi.

e. Luiin giir vimg tinh ta chuc, tinh kj lu~t, doan kit hi?p dang va lam tat congttic chinh sach tTongchiin dau.

Ky lu~t la suc m~h cua Quan dQi.Gifr vfi'ng tinh t6 chuc, tinh ky lu~t la mQttrongnhUng net d~c trung cua quan dQi va la nguyen tAc trong duy tri di~u l~nh ky lu~t cuangmyi quan nhan, d~c bi~t trong chien d~u thi yeu cAutinh t6 chuc, tinh kY lu~t cang phaidugc th'!c hi~n nghiem ng~t. MQim~nh l~nh cua nguai chi huy, cac n~n nep, ehe do, di~ul~nh di~u l~ Quan dOi, di~u l~nh tau dugc thlJc hi~n nghiem la ea sa bao dam cho chiendiu thftng IQ'i.

Trong chien d~u ngay 2 thang 8 nam 1964, m~c du dang hu~ luy~n a xa can eunhtmg Ti~u doim 135 tau phong loi dll ehip hanh nghiem m~nh l~nh, nhanh ch6ng tra vSkhAn truang lam cong tac ehudn bi d~ kip thai len dUCrnglam nhi~m vv; du chua dugcph6 bien phuang an danh dich nhung v~ ch~p hanh nghiem l~nh xu~t kieh; m~t lien lc;tcvai cip tren v~ chu dQng tac chien. Trong tinh the bit 19i cho ta khi tau b~ bi thuang,m~t suc co dQng, cac tau con h;li dll t~p trung t6i da suc tien cong cua hoa l'!c bAntra dich,thu hut d6i phuang v~ phia minh, chia lua v&itau bc;tn,... Vi the, khi tau Ma d6c My chl;lykh6i wng bi~n cua ta, ba tau phong loi 333, 336, 339 tuy co bi t6n thit nhung vftn tra v~hb'dAy duo

Trong chi~n d~u vai may bay My ngay 5 thang 8, m~c du dang di lam nhi~m V\l atren baBlli Chay, khi thiy bao dong phong khong, chien SID6ng Qu6c Binh dll tim cachquay tra vS tau cung d6ng doi chien d~u danh tra may bay dich; hi thuang den IAnthu banhtmg vftn nen chiu dau, mot tay giii ruQt khong cho loi ra ngoai, mot tay lien t\lc ti~p dl;lncho d6ng dQichi~n diu den phut cu6i cung. Trong tr~ danh di~n ra ac li~t v&itau T175 aHon La, chi~n SINguy~n Van Vinh chua dAymot tu6i quan, bang minh du&i lim lua dl;lnd~ cap CUll thuang binh, ti~p dl;lncho d6ng dOi,khi tau bi trung dc;tn,c6 nguy ca bi chim,thuy~n truOng cho phep rai tim nhung Vinh dll bao cao: "Tau con thi toi con, dS nghithuy~n truOng cho toi dugc a ll;lichi~n dau t&icung" ... Chi co n~m viing diSu l~nh tau vatinh thAn tat ca vi con tau than yeu m6i co y chi va hanh dong cao ca nhu v~y. Va c6 r~tnhi~u tam guang khac th~ hi~n nghiem tinh t6 chuc, tinh kY lu~t va long dung cam, y chikien cUCrngtrong chi~n dau danh tra quan thu. Vila chi~n dau, vila tim mQi cach d~ kipthai bang bo cho thuang binh, bao v~ thi th~ cac li~t sl, c6 vii dong vien nhau ti~p t\lc giiivfrng Y chi chi~n diu tra thu cho d6ng chi d6ng doi.

Trong chien diu ngay 2 va 5 thang 8 nam 1964, cling cho chung ta thiy d~bao damth~ng lqi trong chi~n diu cAnphai luon xay dlJIlg va ph:it huy t6t m6i dom ket, hi~p d6ngch~t che gifra cac nganh, cac vi tri chi~n diu trong toan tau, gifra cac tau trong bien doi,trong C\lmchien diu, giiia Hai quan v&i cac dan vi IlJCIUQ11gvii trang t;-en ~ia ban va v~idang bo, chfnh quySn, nhan dan, dan quan du kich dia phuang; vira chien da? wa lam totcong tac chinh sach, nhit la chinh sach thuang binh, li~t S1. D6 la yeu cau mang tinhnguyen t~c thuCrngxuyen quan trQng d6i v&i dan vi trong qua trinh tht,rc hi~n nhi~m V\lchi~n d~u, huill luy~n, hQc t~p, cong tac, xay dlJIlg dan vi., ' ,

Ngay 5 thang 8 nam 1964, bQ dQiHai quan dll duqc SlJphoi hgp, chi vi~n chien daucua dan vi phong khong a dao Hon Ngu; tlJ v~ cang va dan quan xa Nghi Phuc; dan viphao ph6ng khong va dan quan cac xa Canh Duang, Quang Phuc, huy~n Quang Tr~ch,

13

Quang Binh; Ti€u doan phong khong 217, W v~ cang Hon Gai, Cong an nhan dan viitrang Quang Ninh ... va d.p uy, chinh quyen, nhan dan cac dia phuong kip thai he; trotrong viec cfrp ciru thuong binh, s~n sang hi€n mau, d6 dung thiet y€u cua gia dinh d~ ciruchua thuong binh nang, mai tang 1i~tS1, tiep dan cho bQ dQi chien d~u... EH gop phan taolucri hra danh may bay dich, lam nen chien thang tran d~u bk roi 8 may bay, ban bithuong nhieu chiec khac va b~t song giac lai cua d€ qu6c My.

Bai hoc quan trong nay duoc can bQ, chien S1 Hai quan luon v~n dung, phat huytrong qua trinh thuc hien nhiem vu chi€n d~u, phuc vu chi€n d~u su6t nhirng nam thangchong My, CUu mroc va baa v~ T5 qu6c th6ng nh~t. Hi~n nay trong di~u ki~n hoan canhmcri,bai h<;>cvfu1con nguyen gia tri ca v~ 1ylu~ va thlJCti~n. Cac dp, nganh, t~p th~, canhan trong don vi, Quan chung ck nghien Clm, v~ d\lng d€ phat huy co hi~u qua trongqua trinh th\lc hi~n nhi~m Vl,l, xay d\ffig don vi trong tinh hinh, yeu cAu nhi~m V\l giaido~ maLf.Khong ngimg nang cao trinh i/{j lam cluj kllOa hpc kY thuQ.tquan s¥', khai tluiesit d{lng hi?u qua cdc IO(li vii khi trang bi ky thuQ.thi?n co

Con nguai la ''t5ng hoa cua cac m6i quan h~" xa h<)i,hi chu th~, nhan t6 trung tamgifr vai tro quyBtdiM nh~t d6i vai 5lJv~ dQng, phat tri~n cua xa hQi.MQi nhan t6 khacco vai tro r~t quan tr<;>ng,lit phuong ti~n ph\lc V\l cho con nguai trong qua trinh thlJc hi~nm\lc dich cua minh. Vi v~y, con nguai phai luon n~m vfrng va phat huy tac d\lng cua caephuong ti~n m<)tcach co hi~u qua trong qua trinh v~n dQng, phat tri~n cua xa hQi.

Trong Quan dQi, d~ thlJc hi~n th~ng lqi cac nhi~m V\l, s~n sang chi~n d~u va chi~nd~u, nBu chi giao d\lc, xay d\ffig cho nguai quan nhan co ban linh chinh tri viing yang, ychi quy~t tam cao, tinh thAn trach nhi~m, s~n sang kh~c ph1,lckho khan, 5~n sang nh~nhi~m V\l, ... thoi thi chua du, rna d6ng thai phai b6i duang, giao d1,lccho nguai quan nhanco trinh dQ lam chu v~ khoa hQc ky thu~t, nh~t la khoa hQc kY thu~t quan SlJ,n~m vfrngcac nguyen t~c, phucmg an, phuong cham, w wOng chi d~o tac chi~n; co trinh dQv~ kYthu~t, chiBnthu~t quan SlJ,n~m viing tinh nang, tac d\lllg va sir d1,lngthanh th?o, phat huyco hi~u qua cac lo~i vU khi trang bi hi~n co. Do la yeu cAu co tinh nguyen t~c cao tronggiao d\lC,hu~ luy~n, b6i duang bQdQitra thanh nhUng nguai quan nhan du di~u ki~n d~thlJc hanh chuc trach nhi~m V\l.

Hai quan la quan chung chi€n d~u va ky thu~t, cac trang bi vi1 khi, khi tai, maymoc d~c bi~t la vii khi, trang bi kY thu~t a tren tau doi hoi phai co SlJhi~u bi~t mai sud\lng duqc. Khi chi€n d~u, tinh hu6ng di~n bi~n r~t nhanh va nay sinh nhi~u SlJc6 phuct~p rna luc binh thuang khong luang h~t duQ'c.SlJ tinh thong kY thu~t se lam cho thaa taccua ngum chi~n 5i nhanh nh~n, chinh xac, kip thai va·se t~o ra kha nang gianh th~ng lqicao. NBu khong n~m ch~c ky thu~t se dfrn d~n lung tUng, Vl,lllgv~, d~ 15'thai co tieu di~tdich, th~m chi con bi thuong vong.

Chinh vi duQ'chu~n luy~n, ren luy~n n~m vfrng kY thu~t, su d\lllg t6t cae va khi,trang bi kY thu~t hi~n co nen trong chi€n dliu ngay 2 va 5 thang 8 nam 1964 can b<),chi~nsi ta mai phat huy duQ'ckha nang cua cac lo~i va khi, dUng ca sung bQbinh k~t hqp vaisung phong khong tren tau d~ danh h,like dich (2/8) . Phao thu hy sinh, cac d6ng chi khacda nhanh chong thay th~ ti~p wc phat huy hoa h,rc danh tra may bay dich. Va khi tim bitrung d~n, may moc hu hong, da binh tinh Clm chua, khoi phl,lc suc s6ng cua con tau d~ti~p Wc CCI dQngchi~n d~u...

Trang m6i tr~n chi~n d~u, di~n bi~n thuemg di~n ra thea nhi~u dqt vai muc dQkh6c li~t, gay go, thai gian dai ng~n khac nhau. Khoang cach gifra hai dqt chi€n d~u la cahQidt quy d~ c~p uy, nguCrichi huy va tUng quan nhan v~n d\lng nhiing kib thuc sin c6dS kip thai rut kinh nghi~ill bao dam eho cong tac t6 chuc chi huy, xu tri tinh hu6ng, phathuy vai tro, vi trf chi~n d§.u cua minh va don vi minh duQ'c t6t hon. Th\fC t~ tr?n danhngay 2 thang 8 nam 1964, cac tau khong bao dam thong tin lien lC;lC nen khong c6 SlJ lien

14

he hoi Y rut kinh nghiem, do do, viec xu tri tinh huong trong ph6i hop tac chien chua chatche, khi hanh quan tro v~ bo ding khong thong nhat, chu dao. Trong khi do, ngay 5 thang8, ngay sau dot oanh kich dau tien cua may bay dich, nhieu tau 6 Khu tuan phong 2 da:tranh thu hQiy, rut kinh nghiem hi~p d6ng chien dAu,v~n dung ky thuat, chien thuat, eachdanh, b6 sung phucmg an tac chien, cung e6 quyet tam chien d~u nen khi may bay Myvao danh pha dot 2, cac tau da kip thai co dQng phan tan hrc hrong, t6 chirc quan sat, phathien muc tieu, t~p trung hoa hrc, phoi hop voi cac hrc hrong danh tra may bay dich dathieu qua cao, bao v~ ducc din CU, giam dtroc t3n that, thucmg vong; can bQ, chien SItnrong thanh them mot bu6e ca v~ y chi quy€t tam, tinh thftn va kinh nghi~m chi€n diu.Ngay sau dqt oanh kich cua dich a song Gianh, Cua HQi, Sa chi huy Quan chung da kipthai chi d?o Khu tuftn phong 1 va cac din cu a phi a B~c rut kinh nghi~m, neu cao canhgiac, sfu1sang chi€n dAudanh may bay dich nen khi chUng van t~p kich da:bi cac tau ph6ihgp v6i 19c IUQ11gphong khong ba thu quan a khu vt;rcn3 sung danh tra ngay illphut dau,kien quy~t b~t chung phai d~n tQi, da b~n chay 2 may bay, b~t s6ng ten gi~e lai dAu tientren mi~n B~e.

III. PIlAT HUY TRuvEN THONG DANH THANG TRAN DAu, xAY DUNGQUAN CHUNG HAI QUAN THEO HUONG CACH ~G, CHINH QUY, TINH NIiut,mtN D~, DAr UNG vm YED cAu NHI¥M VT} TRONG Sl}'NGIDtp BAo vt cHiJQUYEN BIEN, DAo, THEM Ll)C DIA THIENG LrENG CVA T6 Quoe.

Hi~n nay tinh hinh th€ gi6i vfu1khong ngirng bi~n dQng phue t~p, kho luang. M?cdu xu huang Ian lit hoa binh, hqp tac, song s\!' lien k€t chi ph6i va tranh gianh inh hu6ngcua cae nu6c Ian d6i v6i cac nu6c khac a cae khu vt;re, cUng v6i chi€n tranh C\lCbQ, xungd9t dan tQe, s~e tQc, ton giao, khung b6 va ch6ng khung b6, doi dan chu, nhan quy~n, Iykhai, ... gia tang gay m~t 3n dinh a nhi~u noi, t?O nen nhfrng ''vUng nang", gay chi€n tranhsir d\lng vii khi cong ngh~ cao, khi~n nhi~u qu6e gia, dan tQc tren th~ gi6i h~t sue quanng~i.

Dit nu6e ta offhoa binh, 0ge I~pva dang tren da phat tri~n, ngay eang rna rQng hQinh~p va hqp tac cung co lqi v6i nhi~u qu6e gia, vimg lanh th6 co ehB dQ ehinh tri khacnhau va nhi~u t6 ehuc qu6e t~, da thu duge nhfrng thanh t\lU quan tr<,mgtren nhi~u linhvt;rc, t~o ouge nhfrng thu~n Iqi rit co ban trong xay d\l'Dg,phat tri~n dit nu6c, bflOv~ T6qu6c. Song, chung ta v~n con khong it kho khan, thach thue Ian dan xen. Cac nguy co Ianrna Dang da chi ra v~ lien t\}ctae dQng, can tra ti€n trinh di len Clla dan tQc. T~ n?n thamnhiing, tieu cgc chua dugc kh~c ph\lc co hi~u qua cung v6i s\!'ch6ng pha tren nhi~u linhvt;rc cua cae th~ Ige thu oieh v6i nhfrng am mUll, thu do?n thuc d~y "!\f di~n bi~n" vacimg tinh vi, xao quy~t, Iuon de dQa d€n s\!' s6ng con eua eh~ dQ xii hQi chu nghla vathinh qua eua cach m<:lngdum s\!'lanh d?o cua Dang CQng san Vi~t Nam. Tren bi~n, ho~td9ng tranh chip chu quy~n v~ khong ngirng di~n ra v6i tinh chit, muc 09 nguy hi~mhan, nu6e ngoai ngay cang th~ hi~n cong khai am mUll, thu do~n banh tru6ng dQc chi~mbi~n Dong v6i nhfrng hanh oQngngang ngugc, tr~ng trgn, bit chip lich su, d?o Iy va lu~tphap qu6c t~, tuyen b6 chu quy~n va ap d?t phi Iy trong vilng bi~n thea "duang lucri bo"chi€m t6i 2/3 di~n tich bi~n Dong, bao g6m ca hai quk dao Hoang Sa, TruOng Sa, vilngbi~n DKI tren them l\lc dia phia Nam cua Vi~t Nam va vilng bi~n chu quy~n eua cacnu6e khac trong khu Vl;rC, lam gia tang muc dQ cang th~ng, phuc t<:lPcua tinh hinh trenbi~n Bong, tra thanh nm Iuon "nong" va h~t suc nh~y cam, anh hu6ng d~n moi truanghoa binh, 6n oinh va de dQa d~n an ninh chu quy~n qu6c gia tren khu V\lC biSn, dao euaT6 qu6e.

D~ dap ling yeu du nhi~m V\l, Hai quan nhan dan Vi~t Nam da co bu6c ngo?t m6itrong xay d\lTIg, phitt tri~n co du cac thanh phan Ivc Iugng tau m~t nuac, tau ng~m,Khong quan - Hai quan, ten Ilia d6i hai, B?c cong hai quan, Hai quan danh bQ... vaphuong ti~n, vU khf, trang bi ky thu~t hi~n d<:li.Song nhi~m V\l bao v~ chu quy~n bi~n,

15

..GaOva xay dung quan chung chinh quy, bien dai Gangd~t ra r~t nang n€; dir baa tinh hinhchung vin tiSp tuc di~n bien ding thang, quyet liet, kho luong va n~u ke dich c6 tinh gaychiSn tranh thi tinh chat, rmrc GQ5e vo cling khoc li~t boi khong tranh khoi chung 5e 3lrdung vii khi cong nghe cao.

Vi vay, phat huy truyen thong danh thang tr?n diu ngay 2 va 5 thang 8 nam 1964trong tinh hinh moi, toan quan, toan dan ta n6i chung va can bQ, chien 51 Hai quan nhandan Vi~t Nam n6i rieng phai neu cao tinh thin canh giac each mang, luon nam vtrng quylu~t "dung mroc di doi voi gift nucc" cua dan tQc va tham nhuan quan diem cua Dang"xay dung, phat trien dfrtnuac phai gk li~n vai bao v~ T6 qu6c"; n~ vilng va thvc hi~nt6t hai nhi~m V\l chiSn lugc: Xay dvng chu nghia xii hQi va bao v~ vfrng ch~c T6 qu6cVi~t Nam xli hQichu nghia. Trong d6, Hai quan vira tham gia xay dVng,phat tri~n kinh toxa hQi cua dfrtnuac, vira lam tron nhi~m V\l la Ivc luqng nong c6t, chu h.rc quan ly, baov~ v[mg chac chu quy~n, gift vfrng moi tmang hoa binh, an ninh tr?t tv tren cac vimgbi~n, dao~th€m h,lc dia cua T6 qu6c, bao dam sv 6n dinh d~ xay d\mg, phat tri~n theam\lc tieu "dan giau, nuac m~nh, xa hQidan chu, cong bfmg, van minh" rna Dang ta da d6

ra.***

Chi~n th~g tr~ diu ngay 2 va 5 thang 8 nam 1964 dii kh~c van lich su trong svnghi~p ch6ng My, CUu nuac cua Quan chung Rai quan va quan dan mi~n B~c mQt dium6c ve vang va d~ l~i cho chung ta nhi6u bai hQcvo cung quy gia. D6 la cO'sa ly lu~ vathvc ti~n quan trQng dS cac can bQ,chi~n si, cong nhan vien qu6c phong Hai quan nghH~ndID, v?n d\mg phat tri~n trong qua trinh t6 chuc thl,Ichi~n nhi~m V\l, xay dvng dan vi,quan chung trong di~u ki~n hofm canh mai.Ky ni~m 50 nam Ngay truy~n th6ng danh th~g tr~n diu (2 va 5 thang 8 nam 1964_2 va 5 thang 8 nam 2014) la mQt dip t6t d~ can be>,dang vien va nhfm dan on l~i truy~nth6ng v~ chiSn cong tieu bi~u xufrt s~c diu tien cua be>dQiHai quan va cua quan dan mi€nB~c trong khang chi~n ch6ng My, Clm nuac. Til d6 nang cao ni~m tv hao, tran trQng vaton vinh nhfrng cong lao, Sl,Ic6ng hi~n hy sinh cua cac th~ h~ di tmac, ti~p wc nhan len ynghia gia tri to 100 cua sl,Iki~n ljch su ve vang va nhUng bai hQc kinh nghi~m quy bautrong sv nghi~p xay d\II1g,bflOv~ T6 qu6c va xay dvn,g, phat triSn Itai quan nh~n danVi~t Nam cach m~ng, chinh quy, tinh nhu~, hi~n d~i. Tiep wc cung co xay d1,l11gniem tinvfrng ch~c, ban linh chinh tri, Y chi quy~t tam, neu cao tinh thin canh giac va each m~ngti~n cong cua mQican bQ, chi€n si, quan nhan chuyen nghi~p, cong nhan vien qu6c phongtrong Quan chung tich cvc thi dua "Phat huy truy~n th6ng, c6ng hi~n tai nang, xung danhB9 dQiC\l R6 _Ngum chi~n si Rai quan", vuan H~nhoan thanh thiing lcyi n;Qi nhi~m V\l,chu dQng s[n sang d?p tan mQi am mlIU,thu do~n cua ke dich tren hucmg bien, quan 1y vabilOv~ vfrng eh~e vilng biSn, da~, th~m l\lc dia thieng lieng eua T6 qu6c.

PHONG CHINH TRl HAl DoAN 129 HAl QUA.~(Bien so~n)

• 16