Γενικά μεταδεδομένα -...

32
Π.3.2.1 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες, σύμφωνα με συγκεκριμένες προδιαγραφές, που αντιστοιχούν σε 30 διδακτικές ώρες ανά τάξη Νεοελληνική Γλώσσα ΣΤ΄ Δημοτικού Τίτλος: «Το ημερολόγιο της Άννας Φρανκ» ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ ΓΟΥΡΝΙΚΗ ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ & ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ Θεσσαλονίκη 2013

Transcript of Γενικά μεταδεδομένα -...

Page 1: Γενικά μεταδεδομένα - greek-language.grproteas.greek-language.gr/files/document/arxeia/gourniki_to_ hmerologio... · Πόλεμος και Ειρήνη του βιβλίου

Π.3.2.1 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες, σύμφωνα με συγκεκριμένες προδιαγραφές, που αντιστοιχούν σε

30 διδακτικές ώρες ανά τάξη

Νεοελληνική Γλώσσα

ΣΤ΄ Δημοτικού

Τίτλος:

«Το ημερολόγιο της Άννας Φρανκ»

ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ ΓΟΥΡΝΙΚΗ

ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ & ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ

Θεσσαλονίκη 2013

Page 2: Γενικά μεταδεδομένα - greek-language.grproteas.greek-language.gr/files/document/arxeia/gourniki_to_ hmerologio... · Πόλεμος και Ειρήνη του βιβλίου

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΕΡΓΟΥ

ΠΡΑΞΗ: «Δημιουργία πρωτότυπης μεθοδολογίας εκπαιδευτικών σεναρίων βασισμένων σε ΤΠΕ και δημιουργία εκπαιδευτικών σεναρίων για τα μαθήματα της Ελληνικής Γλώσσας στην Α/βάθμια και Β/βάθμια εκπαίδευση» MIS 296579 (κωδ. 5.175), - ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ ΠΡΑΞΗ, στους άξονες προτεραιότητας 1-2-3 του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση», η οποία συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και εθνικούς πόρους. ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ: Ι .Ν. ΚΑΖΑΖΗΣ ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ: ΒΑΣΙΛΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΑΔΗΣ ΠΑΡΑΔΟΤΕΟ: Π.3.2.1. Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες, σύμφωνα με συγκεκριμένες προδιαγραφές, που αντιστοιχούν σε 30 διδακτικές ώρες ανά τάξη. ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΠΑΡΑΔΟΤΕΟΥ: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΗΣ Υπεύθυνοι υπο-ομάδας εργασίας γλώσσας στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση Κώστας Ντίνας & Σωφρόνης Χατζησαββίδης ΦΟΡΕΑΣ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ: ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ http://www.greeklanguage.gr Καραμαούνα 1 – Πλατεία Σκρα Τ.Κ. 55 132 Καλαμαριά, Θεσσαλονίκη Τηλ.: 2310 459101 , Φαξ: 2310 459107, e-mail: [email protected]

ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας & Θρησκευμάτων

MIS: 296579 – Π.3.2.1: Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες ΣΤ΄ Δημοτικού «Το ημερολόγιο της Άννας Φρανκ»

Σελίδα 2 από 32

Page 3: Γενικά μεταδεδομένα - greek-language.grproteas.greek-language.gr/files/document/arxeia/gourniki_to_ hmerologio... · Πόλεμος και Ειρήνη του βιβλίου

Α. ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ

Τίτλος

Το ημερολόγιο της Άννας Φρανκ

Δημιουργός

Μαργαρίτα Γουρνίκη

Διδακτικό αντικείμενο

Νεοελληνική Γλώσσα

(Προτεινόμενη) Τάξη

Στ΄ Δημοτικού

Χρονολογία

Ιούλιος 2013

Διδακτική/θεματική ενότητα

«Γλώσσα Στ΄ Δημοτικού», τεύχος γ΄, ενότητα 17: Πόλεμος και Ειρήνη, υποενότητα:

Σκέψεις ενός παιδιού για τον πόλεμο.

Διαθεματικό

Ναι

Εμπλεκόμενα γνωστικά αντικείμενα

Άλλα γνωστικά αντικείμενα

Αγγλικά

Αισθητική Αγωγή: Μουσική

Ιστορία

Χρονική διάρκεια

10-12 ώρες

ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας & Θρησκευμάτων

MIS: 296579 – Π.3.2.1: Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες ΣΤ΄ Δημοτικού «Το ημερολόγιο της Άννας Φρανκ»

Σελίδα 3 από 32

Page 4: Γενικά μεταδεδομένα - greek-language.grproteas.greek-language.gr/files/document/arxeia/gourniki_to_ hmerologio... · Πόλεμος και Ειρήνη του βιβλίου

Χώρος

Εντός σχολείου: αίθουσα διδασκαλίας, εργαστήριο πληροφορικής, σχολική

βιβλιοθήκη

Προϋποθέσεις υλοποίησης για δάσκαλο και μαθητή

Οι μαθητές θα πρέπει να γνωρίζουν να ανοίγουν και να κλείνουν αρχεία επεξεργασίας

κειμένου, να αντιγράφουν και να επικολλούν επιλεγμένα κείμενα και εικόνες, να

δημιουργούν διαφάνειες στο πρόγραμμα κατασκευής και παρουσίασης διαφανειών

και να γνωρίζουν τη βασική χρήση μιας ή περισσοτέρων μηχανών αναζήτησης στο

διαδίκτυο. Ο εκπαιδευτικός θα πρέπει να είναι εξοικειωμένος με τη χρήση όλων των

παραπάνω, με τη χρήση του διαδικτύου και με τη βασική λειτουργία των λογισμικών

που προτείνονται στο σενάριο. Για τη χρήση του ψηφιακού προσωπικού

ημερολογίου, θα πρέπει ο εκπαιδευτικός να έχει κάνει εγγραφή στην αντίστοιχη

ιστοσελίδα. Το σχολείο θα πρέπει να διαθέτει είτε οργανωμένο εργαστήριο

πληροφορικής είτε έναν φορητό υπολογιστή για κάθε ομάδα, πρόσβαση στο

διαδίκτυο και διαδραστικό πίνακα ή μηχάνημα προβολής.

Εφαρμογή στην τάξη

Το συγκεκριμένο σενάριο είναι πρόταση διδασκαλίας.

Το σενάριο στηρίζεται

Το σενάριο αντλεί

Το σενάριο είναι πρωτότυπο στη σύλληψη.

Β. ΣΥΝΤΟΜΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ/ΠΕΡΙΛΗΨΗ

Στο σενάριο οι μαθητές μαθαίνουν τι σημαίνει προσωπικό ημερολόγιο, τα ιδιαίτερα

γνωρίσματα της ημερολογιακής γραφής και πληροφορίες για το ημερολόγιο της

Άννας Φρανκ. Διαβάζουν αποσπάσματα από το «Ημερολόγιο της Ά. Φρανκ» και

ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας & Θρησκευμάτων

MIS: 296579 – Π.3.2.1: Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες ΣΤ΄ Δημοτικού «Το ημερολόγιο της Άννας Φρανκ»

Σελίδα 4 από 32

Page 5: Γενικά μεταδεδομένα - greek-language.grproteas.greek-language.gr/files/document/arxeia/gourniki_to_ hmerologio... · Πόλεμος και Ειρήνη του βιβλίου

μελετούν τόσο το ιστορικό πλαίσιο μέσα στο οποίο γράφτηκαν όσο και γενικότερα

στοιχεία και πληροφορίες γύρω από το Ολοκαύτωμα των Εβραίων. Μελετούν τον

φάκελο «φασισμός» του ΕΚΕΒΙ, βλέπουν βίντεο για τα ανθρώπινα δικαιώματα,

ακούν μουσική από το «Μαουτχάουζεν» του Ι. Καμπανέλλη, γνωρίζουν τον πίνακα

του Πικάσο «Γκουέρνικα» και κατασκευάζουν το παζλ της ειρήνης.

Γ. ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Σύλληψη και θεωρητικό πλαίσιο

Το ημερολόγιο είναι ένα κείμενο με προσωπικό χαρακτήρα (Λεξικό Λογοτεχνικών

Όρων 2007). Ένα άτομο καταγράφει γεγονότα, σκέψεις και συναισθήματα της

προσωπικής του ζωής για προσωπική χρήση χωρίς αυτό να σημαίνει πως δε γίνεται

αναφορά σε γενικότερα προβλήματα της εποχής. Κύρια γνωρίσματά του είναι ο

προσωπικός, εξομολογητικός του χαρακτήρας, η ελλειπτική και συχνά

συναισθηματική γραφή και το οικείο ύφος. Ο συγγραφέας απευθύνεται συχνά στον

εαυτό του ή στους άγνωστους μελλοντικούς αναγνώστες του και επιδιώκει να

διατηρήσει στη μνήμη σημαντικά γεγονότα της ζωής του.

Εξαιτίας του προσωπικού και οικείου ύφους του το ημερολόγιο μπορεί να

αποτελέσει προσιτό τρόπο γραφής για παιδιά που έχουν μαθησιακές δυσκολίες.

Επομένως, δραστηριότητες τέτοιου είδους εμπλέκουν τους μαθητές όλων των

επιπέδων στη μαθησιακή διαδικασία της συγγραφής προσωπικών σκέψεων και

συναισθημάτων με ευχάριστο και παιγνιώδη τρόπο.

Παράλληλα, η μελέτη ιστορικών γεγονότων που συγκλόνισαν την ανθρωπότητα

είναι μια καλή αφορμή, για να ξεδιπλώσουν οι μαθητές τους προβληματισμούς τους

και να γίνουν κριτικοί αναγνώστες και, γιατί όχι, ενεργοί πολίτες στο μέλλον.

Το σενάριο επιδιώκει να συνδυάσει την ιστορική γνώση και τους σύγχρονους

προβληματισμούς με ακαδημαϊκές γνώσεις για τη γλώσσα, τον κόσμο και τις

δυνατότητες των νέων τεχνολογιών.

ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας & Θρησκευμάτων

MIS: 296579 – Π.3.2.1: Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες ΣΤ΄ Δημοτικού «Το ημερολόγιο της Άννας Φρανκ»

Σελίδα 5 από 32

Page 6: Γενικά μεταδεδομένα - greek-language.grproteas.greek-language.gr/files/document/arxeia/gourniki_to_ hmerologio... · Πόλεμος και Ειρήνη του βιβλίου

Δ. ΣΚΕΠΤΙΚΟ-ΣΤΟΧΟΙ ΚΑΙ ΣΥΝΔΥΑΣΜΟΣ ΤΟΥΣ

Γνώσεις για τον κόσμο, αξίες, πεποιθήσεις, πρότυπα, στάσεις ζωής

Οι μαθητές/τριες επιδιώκεται:

• να μάθουν ποια είναι η Ά. Φρανκ και τις συνθήκες μέσα στις οποίες γράφτηκε

το ημερολόγιό της

• να νιώσουν ενσυναίσθηση για ιστορικά ή λογοτεχνικά πρόσωπα

• να μάθουν για το Ολοκαύτωμα των Εβραίων

• να πάρουν πληροφορίες για τις πληθυσμιακές ομάδες που υπήρξαν θύματα

των Ναζί

• να γνωρίσουν τα πιο σημαντικά ημερολόγια που εκδόθηκαν στην Ελλάδα

• να γνωρίσουν σημαντικούς Έλληνες καλλιτέχνες που δημιούργησαν το έργο

τους με αφορμή την εξόντωση των Εβραίων ή τις ναζιστικές θηριωδίες

γενικότερα

• να μάθουν για τα ανθρώπινα δικαιώματα άλλοτε και τώρα

• να προβληματιστούν για τα ανθρώπινα δικαιώματα στην εποχή μας

• να εξοικειωθούν με την κοινωνική διάσταση της γνώσης

Γνώσεις για τη γλώσσα

Οι μαθητές/τριες επιδιώκεται:

• να μάθουν τι σημαίνει προσωπικό ημερολόγιο ως κειμενικό είδος

• να μάθουν τη διαφορά ανάμεσα στο προσωπικό ημερολόγιο και τη βιογραφία

ως κειμενικά είδη

• να γνωρίσουν τα ιδιαίτερα γνωρίσματα της ημερολογιακής γραφής

• να συντάξουν σελίδες προσωπικού ημερολογίου

• να μάθουν τη χρήση των ρητορικών ερωτήσεων

• να μάθουν να αντλούν συγκεκριμένες πληροφορίες από ένα κείμενο

• να μάθουν τη χρήση των πλαγιότιτλων

• να μάθουν να μελετούν το περιεχόμενο ενός κειμένου

ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας & Θρησκευμάτων

MIS: 296579 – Π.3.2.1: Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες ΣΤ΄ Δημοτικού «Το ημερολόγιο της Άννας Φρανκ»

Σελίδα 6 από 32

Page 7: Γενικά μεταδεδομένα - greek-language.grproteas.greek-language.gr/files/document/arxeia/gourniki_to_ hmerologio... · Πόλεμος και Ειρήνη του βιβλίου

• να μάθουν να «ξεκλειδώνουν» ένα κείμενο

• να μάθουν να συνδέουν τις πληροφορίες ενός κειμένου με το ιστορικό πλαίσιο

της συγγραφής του

• να αποκτήσουν νέο λεξιλόγιο

• να μάθουν να αξιολογούν τα θετικά και αρνητικά στοιχεία ενός κειμένου

Γραμματισμοί

Οι μαθητές/τριες επιδιώκεται:

• να επεκτείνουν τις γνώσεις τους σχετικά με τη χρήση του προγράμματος

παρουσιάσεων διαφανειών

• να επεκτείνουν τις γνώσεις τους σχετικά με τη χρήση του προγράμματος

επεξεργασίας κειμένου

• να επεκτείνουν τις γνώσεις τους σχετικά με τη χρήση εντολών όπως η

αντιγραφή, επικόλληση, εκτύπωση

• να εξοικειωθούν με την πρόσβαση σε συγκεκριμένους ιστότοπους

• να εξοικειωθούν με τη χρήση περιβαλλόντων εννοιολογικής χαρτογράφησης

• να εξοικειωθούν με τη χρήση συγκεκριμένου λογισμικού κατασκευής παζλ

• να εξοικειωθούν με τη χρήση συγκεκριμένου λογισμικού γραφής ημερολογίου

Διδακτικές πρακτικές

Διερευνητική – Ανακαλυπτική μάθηση και Ομαδοσυνεργατική διδασκαλία

Ε. ΛΕΠΤΟΜΕΡΗΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ

Αφετηρία

Η αφορμή για τη δημιουργία του σεναρίου προήλθε μέσα από τα ενδιαφέροντα των

μαθητών: τα ανθρώπινα δικαιώματα στην εποχή μας, τα δικαιώματα συγκεκριμένων

πληθυσμιακών ομάδων, η δημοκρατία, ο φασισμός κ.ά. καθώς και από τις

δυνατότητες που προσφέρει η ενότητα Πόλεμος και Ειρήνη του βιβλίου «Γλώσσα Στ΄

Δημοτικού».

ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας & Θρησκευμάτων

MIS: 296579 – Π.3.2.1: Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες ΣΤ΄ Δημοτικού «Το ημερολόγιο της Άννας Φρανκ»

Σελίδα 7 από 32

Page 8: Γενικά μεταδεδομένα - greek-language.grproteas.greek-language.gr/files/document/arxeia/gourniki_to_ hmerologio... · Πόλεμος και Ειρήνη του βιβλίου

Σύνδεση με τα ισχύοντα στο σχολείο

Το σενάριο συνδέεται άμεσα με το κείμενο «Σκέψεις ενός παιδιού για τον πόλεμο»

από το «Ημερολόγιο της Άννας Φρανκ», το οποίο βρίσκεται στη «Γλώσσα Στ΄

Δημοτικού», τεύχος γ΄, ενότητα 17: Πόλεμος και Ειρήνη.

Αξιοποίηση των ΤΠΕ

Στο σενάριο οι μαθητές αξιοποιούν τις δυνατότητες των νέων τεχνολογιών ως εξής:

• συμπληρώνουν εννοιολογικούς χάρτες

• χρησιμοποιούν συγκεκριμένες σελίδες στο διαδίκτυο για την άντληση και

επεξεργασία πληροφοριών

• χρησιμοποιούν τον επεξεργαστή κειμένου και το πρόγραμμα παρουσιάσεων

και διαφανειών

• χρησιμοποιούν λογισμικό για τη δημιουργία ψηφιακού προσωπικού

ημερολογίου

• χρησιμοποιούν λογισμικό για τη δημιουργία παζλ

• χρησιμοποιούν διαδικτυακούς τόπους για να αναπαραγάγουν ψηφιακές ταινίες

Κείμενα

Λογοτεχνικά κείμενα

«Απόσπασμα από το Ημερολόγιο της Ά. Φρανκ», στο σχολικό βιβλίο «Κείμενα

Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Β΄ Γυμνασίου»

«Σκέψεις ενός παιδιού για τον πόλεμο», από το σχολικό βιβλίο «Γλώσσα Στ΄

Δημοτικού»

Άλλα Κείμενα

«Πόλεμος και τέχνη: η Γκουέρνικα του Πικάσο» του Μ. Σκορδούλη

«Η γερμανική επίθεση και ο Β΄ Παγκόσμιος πόλεμος», από το σχολικό βιβλίο

«Ιστορία του νεότερου και σύγχρονου κόσμου – Στ΄ Δημοτικού»

Εθνικό Κέντρο Βιβλίου, φάκελος «φασισμός»

ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας & Θρησκευμάτων

MIS: 296579 – Π.3.2.1: Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες ΣΤ΄ Δημοτικού «Το ημερολόγιο της Άννας Φρανκ»

Σελίδα 8 από 32

Page 9: Γενικά μεταδεδομένα - greek-language.grproteas.greek-language.gr/files/document/arxeia/gourniki_to_ hmerologio... · Πόλεμος και Ειρήνη του βιβλίου

«Στρατόπεδο συγκέντρωσης Μάουτχαουζεν», λήμμα στη Βικιπαίδεια

«Μαουτχάουζεν (μουσική)», λήμμα στη Βικιπαίδεια

«Γκουέρνικα», λήμμα στη Βικιπαίδεια

«Οικουμενική Διακήρυξη για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα.»

Ιστοσελίδες

Πύλη για την Ελληνική Γλώσσα, Λεξικό της κοινής νεοελληνικής

Ψηφιακό σχολείο, «Λεξικό λογοτεχνικών όρων»

Ψηφιακό σχολείο, «Γραμματική της Νεοελληνικής Γλώσσας Α΄ Β΄ Γ΄ Γυμνασίου»

Πύλη για την Ελληνική Γλώσσα, ρητορικές ερωτήσεις

http://penzu.com/, ηλεκτρονικό προσωπικό ημερολόγιο

stixoi.info, στίχοι του τραγουδιού «Άσμα ασμάτων»

http://www.jigsawplanet.com/, κατασκευή ψηφιακού παζλ

Βίντεο

«Οι εβραίοι της Θεσσαλονίκης – Γερμανική Κατοχή», απόσπασμα από το

ντοκυμαντέρ Χρονικό της Εθνικής Αντίστασης, ΕΡΤ, 1985.

«Animation of Anne Frank – The graphic biography»

«Ο μεγάλος δικτάτορας» (απόσπασμα), Τσάρλι Τσάπλιν, 1940.

«Education for death», Walt Disney, 1943. (δες στο συνοδευτικό υλικό)

Ιστορία των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, βίντεο από τον διεθνή οργανισμό «Ενωμένοι

για τα ανθρώπινα δικαιώματα»

«Άσμα ασμάτων» των Ι. Καμπανέλλη και Μ. Θεοδωράκη, μουσικό βίντεο

Διδακτική πορεία/στάδια/φάσεις

1ο διδακτικό δίωρο

Ο/Η εκπαιδευτικός διαβάζει μεγαλόφωνα το απόσπασμα από το ημερολόγιο της Ά.

Φρανκ που βρίσκεται στο ψηφιακό βιβλίο «Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Β΄

Γυμνασίου». Αμέσως μετά, οι μαθητές διαβάζουν το κείμενο σιωπηρά και ακολουθεί

ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας & Θρησκευμάτων

MIS: 296579 – Π.3.2.1: Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες ΣΤ΄ Δημοτικού «Το ημερολόγιο της Άννας Φρανκ»

Σελίδα 9 από 32

Page 10: Γενικά μεταδεδομένα - greek-language.grproteas.greek-language.gr/files/document/arxeia/gourniki_to_ hmerologio... · Πόλεμος και Ειρήνη του βιβλίου

συζήτηση για το περιεχόμενο του ημερολογίου και τη συγγραφέα του. Στη συνέχεια,

οι ομάδες των μαθητών εργάζονται σύμφωνα με τις οδηγίες του 1ου φύλλου εργασιών

(βλ. και σχετικό αρχείο στον φάκελο συνοδευτικού υλικού). Σε αυτό, θα έχουν την

ευκαιρία να εντοπίσουν τα μορφολογικά στοιχεία της ημερολογιακής γραφής, να

διαβάσουν σχετικές πληροφορίες στο λεξικό λογοτεχνικών όρων από το ψηφιακό

σχολείο καθώς και στο λεξικό της κοινής νεοελληνικής και να εξοικειωθούν

σταδιακά με τη δομή και το ύφος ενός ημερολογίου.

2ο και 3ο διδακτικά δίωρα

Ο/Η εκπαιδευτικός προβάλλει στην οθόνη το κείμενο του

ψηφιακού σχολείου «Σκέψεις ενός παιδιού για τον πόλεμο».

Διαβάζει μεγαλόφωνα το κείμενο και παροτρύνει τους

μαθητές να μαντέψουν το πρόσωπο της φωτογραφίας. Οι

μαθητές καταθέτουν τις προηγούμενες εμπειρίες και

γνώσεις τους για την Ά. Φρανκ στην ολομέλεια και κατόπιν

σε ομάδες ανοίγουν το 2ο φύλλο εργασιών (βλ. σχετικό αρχείο και στον φάκελο

συνοδευτικού υλικού), όπου αναλαμβάνουν να ψάξουν πληροφορίες στους

διαδικτυακούς τόπους που προτείνονται.

Οι ομάδες ανακοινώνουν στην ολομέλεια τις σημειώσεις τους και καταθέτουν

τους προβληματισμούς και τα ερωτήματα που τους γεννήθηκαν από το πληροφοριακό

υλικό που συγκέντρωσαν. Στη συνέχεια, βλέπουν όλοι μαζί μέσα από ένα τρίλεπτο

animated video τη βιογραφία της Ά. Φρανκ1. Σε αυτό, εκτός των άλλων, βλέπουν την

κυριαρχία των ναζί στο μεγαλύτερο μέρος της Ευρώπης και μαθαίνουν για το μίσος

των τελευταίων προς τους εβραίους.

1 Η αφήγηση είναι στα αγγλικά, αλλά εξαιτίας της μικρής διάρκειάς του θα μπορούσε ο/η εκπαιδευτικός να μεταφράζει στους μαθητές κατά τη διάρκεια της προβολής. Εάν δεν υπάρχει αυτή η δυνατότητα, μπορεί να συνδράμει στο μεταφραστικό έργο ο/η εκπαιδευτικός της αγγλικής γλώσσας.

ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας & Θρησκευμάτων

MIS: 296579 – Π.3.2.1: Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες ΣΤ΄ Δημοτικού «Το ημερολόγιο της Άννας Φρανκ»

Σελίδα 10 από 32

Page 11: Γενικά μεταδεδομένα - greek-language.grproteas.greek-language.gr/files/document/arxeia/gourniki_to_ hmerologio... · Πόλεμος και Ειρήνη του βιβλίου

Κατόπιν, διαβάζουν σιωπηρά το κείμενο από το βιβλίο τους και βάζουν

πλαγιότιτλους σε κάθε παράγραφο. Διαπιστώνουν ότι οι δυο πρώτοι παράγραφοι

αφορούν σε προσωπικές μαρτυρίες της ηρωίδας από τη ζωή της στην πόλη πριν

κλειστεί στο κρησφύγετό της και οι τρεις τελευταίες σε σκέψεις, προβληματισμούς

και συναισθήματα που γεννήθηκαν από τη φρίκη του πολέμου. Αποφασίζουμε να

προσεγγίσουμε το κείμενο σε δύο φάσεις. Στην πρώτη θα ασχοληθούμε με τα

ιστορικά γεγονότα και στη δεύτερη θα προσπαθήσουμε να «συνομιλήσουμε» με τις

σκέψεις της ηρωίδας για τον πόλεμο.

Από το βιβλίο ιστορίας της ΣΤ΄ Δημοτικού, οι μαθητές διαβάζουν το κείμενο

«Το Ολοκαύτωμα των Εβραίων» (σ. 210). Στην ολομέλεια συζητάμε για το

Ολοκαύτωμα και παρατηρούμε τις φωτογραφίες που πλαισιώνουν το κείμενο. Στη

συνέχεια, βλέπουμε και σχολιάζουμε όλοι μαζί ένα πεντάλεπτο απόσπασμα από το

ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ «Χρονικό της Εθνικής Αντίστασης», στο οποίο μαθαίνουμε για

τους διωγμούς των Εβραίων στη Θεσσαλονίκη. Κατόπιν, οι μαθητές ανοίγουν το 3ο

φύλλο εργασιών (βλ. και σχετικό αρχείο στον φάκελο συνοδευτικού υλικού) και κάθε

ομάδα ερευνά ένα διαφορετικό ερώτημα. Στο φύλλο αυτό οι μαθητές έχουν τη

δυνατότητα να μελετήσουν κείμενα -από τον φάκελο «ρατσισμός» του ΕΚΕΒΙ- για

την εξόντωση των Εβραίων και άλλων πληθυσμιακών ομάδων από τους ναζί, να

παρατηρήσουν φωτογραφίες από τις θηριωδίες τους, να απαντήσουν σε ερωτήματα,

να ψάξουν πληροφορίες στο διαδίκτυο, να κατασκευάσουν διαφάνειες παρουσίασης

της δουλειάς τους κ.ά. Όταν οι μαθητές ολοκληρώσουν την εργασία τους,

κοινοποιούν στην ολομέλεια τις πληροφορίες και τα στοιχεία που μελέτησαν και

ακολουθεί συζήτηση.

Μετά από αυτό βλέπουμε όλοι μαζί το δεκάλεπτο βίντεο κινουμένων σχεδίων

του W. Disney «Education for death» (1943), το οποίο αφηγείται με ευφάνταστο και

πολύ αποκαλυπτικό τρόπο τη διαδικασία μέσω της οποίας ένα νεογέννητο

Γερμανόπουλο γίνεται φανατικός ναζιστής. Μετά την προβολή του, οι μαθητές

ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας & Θρησκευμάτων

MIS: 296579 – Π.3.2.1: Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες ΣΤ΄ Δημοτικού «Το ημερολόγιο της Άννας Φρανκ»

Σελίδα 11 από 32

Page 12: Γενικά μεταδεδομένα - greek-language.grproteas.greek-language.gr/files/document/arxeia/gourniki_to_ hmerologio... · Πόλεμος και Ειρήνη του βιβλίου

συζητούν για όσα είδαν στο βίντεο και επιχειρούν να εκφράσουν τη δική τους άποψη

σχετικά με τα ερωτήματα της Ά. Φρανκ για τον πόλεμο.

Στην επόμενη δραστηριότητα, μαθητές και εκπαιδευτικός παρακολουθούν ένα

ολιγόλεπτο απόσπασμα από την ταινία του Τ. Τσάπλιν «Ο μεγάλος δικτάτορας»

(1940), στο οποίο ο ήρωας της ταινίας εκφωνεί έναν συγκλονιστικό λόγο ενάντια

στην καταπιεστική, βάρβαρη και απάνθρωπη εξουσία των τυράννων: υπερασπίζεται

την αγάπη, την αλληλεγγύη, την ευτυχία και την ομορφιά ενάντια στην πλεονεξία, το

μίσος, τη δυστυχία και τον θάνατο. Μετά την προβολή του, μαθητές και

εκπαιδευτικός σχολιάζουν τις θέσεις του ήρωα και εκφράζουν ερωτήματα και θέσεις.

Στη συνέχεια, οι ομάδες συμπληρώνουν τις δραστηριότητες του 4ου φύλλου εργασιών

(βλ. και σχετικό αρχείο στον φάκελο συνοδευτικού υλικού).

Σύμφωνα με αυτές, οι μαθητές πρέπει να εντοπίσουν και να συμπληρώσουν σε

αντίστοιχους εννοιολογικούς χάρτες (βλ. σχετικά αρχεία στον φάκελο του

συνοδευτικού υλικού) τις θετικές ή αρνητικές λέξεις που ακούγονται στο παραπάνω

βίντεο και στη συνέχεια να βρουν τον ορισμό τους στο Λεξικό της κοινής

νεοελληνικής. Οι ομάδες διαβάζουν στην ολομέλεια τους ορισμούς και τα

παραδείγματα που βρήκαν στο λεξικό και στη συνέχεια γίνεται συζήτηση γύρω από

τη χρήση και τη σημασία των λέξεων αυτών στην εποχή μας.

ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας & Θρησκευμάτων

MIS: 296579 – Π.3.2.1: Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες ΣΤ΄ Δημοτικού «Το ημερολόγιο της Άννας Φρανκ»

Σελίδα 12 από 32

Page 13: Γενικά μεταδεδομένα - greek-language.grproteas.greek-language.gr/files/document/arxeia/gourniki_to_ hmerologio... · Πόλεμος και Ειρήνη του βιβλίου

4ο διδακτικό δίωρο

Το τέταρτο δίωρο ξεκινά με έναν καταιγισμό ιδεών γύρω από τη φράση «ανθρώπινα

δικαιώματα». Ο/Η εκπαιδευτικός προβάλλει στη μεγάλη οθόνη τον παρακάτω

εννοιολογικό χάρτη και καλεί τους μαθητές να τον συμπληρώσουν (βλ. φάκελο

συνοδευτικού υλικού, αρχείο «ανθρώπινα δικαιώματα.isf»).

Στη συνέχεια, βλέπουμε όλοι μαζί το δεκάλεπτο βίντεο «Η ιστορία των ανθρωπίνων

δικαιωμάτων» από την ιστοσελίδα του διεθνούς, μη κερδοσκοπικού οργανισμού

«Ενωμένοι για τα ανθρώπινα δικαιώματα». Το βίντεο δίνει την ευκαιρία στους

μαθητές να μάθουν την ιστορία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων από την αρχαιότητα

έως σήμερα και να προβληματιστούν για τα ανθρώπινα δικαιώματα στην εποχή μας.

Μετά την προβολή του, ελέγχουμε στην ολομέλεια τον εννοιολογική χάρτη που

φτιάξαμε και συμπληρώνουμε τα ανθρώπινα δικαιώματα που ακούστηκαν στο βίντεο

αλλά δεν υπάρχουν στον χάρτη. Εάν υπάρχει η χρονική δυνατότητα, ξαναβλέπουμε

το βίντεο και ο/η εκπαιδευτικός κάνει παύση της προβολής στα σημεία που πιστεύει

πως θα πρέπει να συζητηθούν ή όπου αλλού ζητήσουν οι μαθητές.

Στη συνέχεια, οι μαθητές σε ομάδες, σύμφωνα με τις οδηγίες του 5ου φύλλου

εργασιών (βλ. και σχετικό αρχείο στον φάκελο συνοδευτικού υλικού), μεταβαίνουν

στο ψηφιακό προσωπικό ημερολόγιο της ιστοσελίδας http://penzu.com/ και γράφουν

τις σκέψεις και τους προβληματισμούς τους γύρω από τα ανθρώπινα δικαιώματα.

ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας & Θρησκευμάτων

MIS: 296579 – Π.3.2.1: Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες ΣΤ΄ Δημοτικού «Το ημερολόγιο της Άννας Φρανκ»

Σελίδα 13 από 32

Page 14: Γενικά μεταδεδομένα - greek-language.grproteas.greek-language.gr/files/document/arxeia/gourniki_to_ hmerologio... · Πόλεμος και Ειρήνη του βιβλίου

5ο διδακτικό δίωρο

Το δίωρο ξεκινά με την παρουσίαση του μελοποιημένου ποιήματος «Άσμα ασμάτων»

των Ι. Καμπανέλλη και Μ. Θεοδωράκη από το έργο του Ι. Καμπανέλλη

«Μαουτχάουζεν» με τη φωνή της Μ. Φαραντούρη. Στη συνέχεια, διαβάζουμε τους

στίχους τους τραγουδιού και πληροφορίες για το έργο «Μαουτχάουζεν» από τη

Wikipedia. Με αφορμή τις παραπάνω δραστηριότητες, συζητάμε για τους δύο

μεγάλους δημιουργούς και τη συμβολή τους στην πνευματική ζωή της χώρας μας

τόσο κατά την περίοδο της κατοχής όσο και γενικότερα.

Στη συνέχεια, τίθεται το ερώτημα για τον ρόλο των καλλιτεχνών κατά τη μαύρη

περίοδο του ναζισμού στην Ευρώπη και αναζητούμε πληροφορίες στο διαδίκτυο για

το μεγαλειώδες έργο του Π. Πικάσο, «Γκουέρνικα». Προβάλλεται στη μεγάλη οθόνη

ο πίνακας «Γκουέρνικα» και ο/η εκπαιδευτικός κάνει μια μικρή παρουσίαση του

έργου και του καλλιτέχνη. Ακολουθεί συζήτηση και οι πρώτες σκέψεις των παιδιών

στη θέαση του έργου. Στη συνέχεια, ο/η εκπαιδευτικός διαβάζει μεγαλόφωνα το

άρθρο «Πόλεμος και τέχνη: η Γκουέρνικα του Πικάσο» του Μ. Σκορδούλη, το οποίο

αναφέρεται τόσο στα ιστορικά γεγονότα που ενέπνευσαν τον Πικάσο όσο και στα

καλλιτεχνικά στοιχεία της σύνθεσης. Με αφορμή το κείμενο του Σκορδούλη,

συζητούνται θέματα όπως:

• η επιλογή των χρωμάτων,

• η καλλιτεχνική έκφραση της βίας και της κτηνωδίας του πολέμου,

• η εικαστική απεικόνιση του πόνου και της δυστυχίας,

• η αλληγορία του έργου,

• η χρήση της τεχνικής που θυμίζει παζλ κλπ.

Στη συνέχεια, οι μαθητές εργάζονται ομαδικά στις δραστηριότητες του 6ου φύλλου

εργασιών (βλ. και σχετικό αρχείο στον φάκελο συνοδευτικού υλικού) και φτιάχνουν

τα δικά τους ψηφιακά παζλ με θέμα την ειρήνη.

ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας & Θρησκευμάτων

MIS: 296579 – Π.3.2.1: Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες ΣΤ΄ Δημοτικού «Το ημερολόγιο της Άννας Φρανκ»

Σελίδα 14 από 32

Page 15: Γενικά μεταδεδομένα - greek-language.grproteas.greek-language.gr/files/document/arxeia/gourniki_to_ hmerologio... · Πόλεμος και Ειρήνη του βιβλίου

ΣΤ. ΦΥΛΛΟ/Α ΕΡΓΑΣΙΑΣ

1ο Φύλλο εργασιών

Μεταβείτε στο Λεξικό της κοινής νεοελληνικής που βρίσκεται στην Πύλη για την

Ελληνική Γλώσσα καθώς και στο Λεξικό λογοτεχνικών όρων του ψηφιακού σχολείου

(σ. 78-79) και αναζητήστε πληροφορίες για το «ημερολόγιο». Μελετήστε τις

πληροφορίες και απαντήστε γραπτώς (στο τετράδιο ή στον υπολογιστή) στα

παρακάτω:

1. Τι εννοούμε με τον όρο «ημερολόγιο»;

2. Σε τι διαφέρει το ημερολόγιο από την

αυτοβιογραφία;

3. Τι γνωρίζετε για τα ημερολόγια του

ποιητή Γ. Σεφέρη;

Μεταβείτε στη Γραμματική της Νεοελληνικής Γλώσσας των Σ. Χατζησαββίδη και Α.

Χατζησαββίδου (σ. 177 και 181) που θα βρείτε στο ψηφιακό σχολείο, καθώς και στη

σελίδα της Πύλης για την Ελληνική Γλώσσα που αφορά στις ρητορικές ερωτήσεις και

απαντήστε γραπτώς (στο τετράδιο ή στον υπολογιστή) στα παρακάτω:

1. Ποια είναι τα γλωσσικά στοιχεία που

περιέχουν τα προφορικά κείμενα; Γράψτε

ένα παράδειγμα προφορικού λόγου από το

ημερολόγιο της Ά. Φρανκ.

2. Ποια είναι τα γλωσσικά στοιχεία που

ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας & Θρησκευμάτων

MIS: 296579 – Π.3.2.1: Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες ΣΤ΄ Δημοτικού «Το ημερολόγιο της Άννας Φρανκ»

Σελίδα 15 από 32

Page 16: Γενικά μεταδεδομένα - greek-language.grproteas.greek-language.gr/files/document/arxeia/gourniki_to_ hmerologio... · Πόλεμος και Ειρήνη του βιβλίου

περιέχουν τα γραπτά κείμενα; Γράψτε ένα

παράδειγμα γραπτού λόγου από το

ημερολόγιο της Ά. Φρανκ.

3. Μελετήστε τα τρία είδη ύφους της

Νεοελληνικής Γραμματικής (σ. 181) και

σκεφτείτε σε ποιο είδος ανήκει το

απόσπασμα από το ημερολόγιο της Ά.

Φρανκ και γιατί.

4. Στο ημερολόγιο της Ά. Φρανκ

παρατηρήστε την ημερομηνία, την αρχική

προσφώνηση και το κλείσιμο του

κειμένου. Σε ποιο άλλο είδος γραφής

χρησιμοποιούμε παρόμοια δομικά

στοιχεία; Σε ποιο πρόσωπο απευθύνεται το

κείμενο της Ά. Φρανκ και γιατί;

5. Στην πρώτη παράγραφο η Ά. Φρανκ

κάνει μια ερώτηση. Υπογραμμίστε την και

σκεφτείτε σε ποιον απευθύνεται. Στη

συνέχεια, διαβάστε πληροφορίες για τις

ρητορικές ερωτήσεις στην Πύλη για την

Ελληνική Γλώσσα και εξετάστε εάν η

ερώτηση της Ά. Φρανκ ανήκει στην

κατηγορία αυτή.

6. Διαβάστε ένα άλλο απόσπασμα από το

ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας & Θρησκευμάτων

MIS: 296579 – Π.3.2.1: Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες ΣΤ΄ Δημοτικού «Το ημερολόγιο της Άννας Φρανκ»

Σελίδα 16 από 32

Page 17: Γενικά μεταδεδομένα - greek-language.grproteas.greek-language.gr/files/document/arxeia/gourniki_to_ hmerologio... · Πόλεμος και Ειρήνη του βιβλίου

ημερολόγιο της Ά. Φρανκ που βρίσκεται

στο ψηφιακό βιβλίο γλώσσας της ΣΤ΄

Δημοτικού και εντοπίστε και καταγράψτε

δυο τρεις ρητορικές ερωτήσεις.

ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας & Θρησκευμάτων

MIS: 296579 – Π.3.2.1: Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες ΣΤ΄ Δημοτικού «Το ημερολόγιο της Άννας Φρανκ»

Σελίδα 17 από 32

Page 18: Γενικά μεταδεδομένα - greek-language.grproteas.greek-language.gr/files/document/arxeia/gourniki_to_ hmerologio... · Πόλεμος και Ειρήνη του βιβλίου

2ο φύλλο εργασιών

Το επόμενο τεύχος του ηλεκτρονικού περιοδικού του

σχολείου σας θα κάνει ένα εκτενές αφιέρωμα στο

Ολοκαύτωμα των Εβραίων από τους ναζί. Η τάξη σας

επέλεξε να παρουσιάσει την προσωπικότητα της Άννας

Φρανκ, η οποία στη διάρκεια του Δεύτερου Παγκόσμιου

Πολέμου έγραψε τις σκέψεις της για τον πόλεμο στο

ημερολόγιό της, ενώ κρυβόταν από τους Γερμανούς κατακτητές. Κάντε κλικ στη

διπλανή φωτογραφία για να διαβάσετε περισσότερα για τη ζωή της Ά. Φρανκ και στη

συνέχεια μεταβείτε στη σελίδα Το ημερολόγιο της Ά. Φρανκ για να πάρετε

πληροφορίες για το ημερολόγιό της. Όταν ολοκληρώσετε τη μελέτη σας,

συμπληρώστε τον παρακάτω πίνακα και χρησιμοποιήστε το υλικό σας για να κάνετε

μια παρουσίαση στο αρχείο παρουσιάσεων με κείμενο και εικόνες:

Πότε και πού γεννήθηκε;

Πότε και πού πέθανε;

Ποια ήταν η εθνικότητα και

το θρήσκευμά της;

Σε ποια πόλη έγραψε το

ημερολόγιό της;

Γιατί αναγκάστηκε η

οικογένειά της να κρυφτεί;

Πού κρυβόταν;

Πόσο καιρό;

Μετά τη σύλληψη της

οικογένειας από τη

ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας & Θρησκευμάτων

MIS: 296579 – Π.3.2.1: Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες ΣΤ΄ Δημοτικού «Το ημερολόγιο της Άννας Φρανκ»

Σελίδα 18 από 32

Page 19: Γενικά μεταδεδομένα - greek-language.grproteas.greek-language.gr/files/document/arxeia/gourniki_to_ hmerologio... · Πόλεμος και Ειρήνη του βιβλίου

Γκεστάπο, πού βρέθηκε η Ά.

Φρανκ;

Τι περιγράφει το ημερολόγιο

της Άννας Φ.;

Αφού συμπληρώσετε τον πίνακα, μεταβείτε στη σελίδα timetoast, όπου μπορείτε να

δείτε πώς αποτυπώθηκε (από κάποιον χρήστη της σελίδας) η ακολουθία των

παραπάνω γεγονότων στη γραμμή του χρόνου.

ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας & Θρησκευμάτων

MIS: 296579 – Π.3.2.1: Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες ΣΤ΄ Δημοτικού «Το ημερολόγιο της Άννας Φρανκ»

Σελίδα 19 από 32

Page 20: Γενικά μεταδεδομένα - greek-language.grproteas.greek-language.gr/files/document/arxeia/gourniki_to_ hmerologio... · Πόλεμος και Ειρήνη του βιβλίου

3ο φύλλο εργασιών

Α. Μεταβείτε στον φάκελο «φασισμός» του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου (ΕΚΕΒΙ) και

επιλέξτε, από την ενότητα Β, το άρθρο «Aπό τον αντισημιτισμό και την αντιεβραϊκή

πολιτική στη μαζική εξόντωση και τα στρατόπεδα συγκέντρωσης». Διαβάστε την

ενότητα «Γενοκτονία στην Ευρώπη» και απαντήστε προσεκτικά στα παρακάτω

ερωτήματα:

Πόσοι Εβραίοι έχασαν τη ζωή τους κατά

τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου πολέμου;

Πότε ξεκίνησαν οι διώξεις των Εβραίων

και γιατί ο μισός εβραϊκός πληθυσμός της

Γερμανίας μετανάστευσε;

Γιατί οι ναζί έστειλαν αποσπάσματα

θανάτου (Ες-Ες) να δολοφονήσουν

κομμουνιστές και εβραίους στην

Ουκρανία και σε άλλες χώρες της

Βαλτικής;

Τι γνωρίζετε για το πρόγραμμα

συστηματικής εξόντωσης των Εβραίων

στα στρατόπεδα συγκέντρωσης;

Β. Μεταβείτε στον φάκελο «φασισμός» του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου (ΕΚΕΒΙ) και

επιλέξτε, από την ενότητα Β, το άρθρο «Στρατόπεδα συγκέντρωσης». Παρατηρήστε

προσεκτικά τις φωτογραφίες και, στη συνέχεια, μεταβείτε στη Wikipedia για να

βρείτε πληροφορίες για το στρατόπεδο συγκέντρωσης Μάουτχαουζεν. Γράψτε ένα

μικρό κείμενο με τις πιο σημαντικές πληροφορίες που θα διαβάσετε. Φτιάξτε ένα

φύλλο παρουσίασης, στο πρόγραμμα παρουσίασης διαφανειών, με εικόνες και

πληροφορίες.

ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας & Θρησκευμάτων

MIS: 296579 – Π.3.2.1: Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες ΣΤ΄ Δημοτικού «Το ημερολόγιο της Άννας Φρανκ»

Σελίδα 20 από 32

Page 21: Γενικά μεταδεδομένα - greek-language.grproteas.greek-language.gr/files/document/arxeia/gourniki_to_ hmerologio... · Πόλεμος και Ειρήνη του βιβλίου

Γ. Μεταβείτε στον φάκελο «φασισμός» του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου (ΕΚΕΒΙ) και

επιλέξτε, από την ενότητα Β, το άρθρο «Εγκλήματα των Γερμανών και των

συνεργατών τους στις χώρες που κατέκτησαν». Διαβάστε για τα εγκλήματα των ναζί

στη Σοβιετική Ένωση και την Κρήτη και παρατηρήστε προσεκτικά τις φωτογραφίες

που αποτυπώνουν τις θηριωδίες των γερμανών ναζί. Στη συνέχεια, κατασκευάστε δύο

διαφάνειες παρουσίασης με το πρόγραμμα παρουσίασης διαφανειών που υπάρχει

στην επιφάνεια εργασίας σας: στην πρώτη παρουσιάστε με κείμενο και εικόνα τα

εγκλήματα στην πρώην Σοβιετική Ένωση και στη δεύτερη τα εγκλήματα που έγιναν

στην Κρήτη.

Δ. Μεταβείτε στον φάκελο «φασισμός» του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου (ΕΚΕΒΙ) και

επιλέξτε, από την ενότητα Β, το άρθρο «Εξόντωση των Τσιγγάνων και άλλων

πληθυσμιακών ομάδων». Μελετήστε το κείμενο και απαντήστε προσεκτικά στα

παρακάτω ερωτήματα:

Ποιες πληθυσμιακές ομάδες έπεσαν

θύματα της ναζιστικής θηριωδίας;

Ποιες θηριωδίες έγιναν εναντίον των

αναπήρων;

Ποιες θηριωδίες έγιναν εναντίον των

τσιγγάνων Σίντι και Ρομά;

ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας & Θρησκευμάτων

MIS: 296579 – Π.3.2.1: Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες ΣΤ΄ Δημοτικού «Το ημερολόγιο της Άννας Φρανκ»

Σελίδα 21 από 32

Page 22: Γενικά μεταδεδομένα - greek-language.grproteas.greek-language.gr/files/document/arxeia/gourniki_to_ hmerologio... · Πόλεμος και Ειρήνη του βιβλίου

4ο φύλλο εργασιών

1. Διαβάστε το παρακάτω απόσπασμα από τον «Μεγάλο δικτάτορα» και εντοπίστε τις

λέξεις (ουσιαστικά, επίθετα και ρήματα) ή φράσεις που εκφράζουν θετικά ή αρνητικά

συναισθήματα και ιδέες. Στη συνέχεια συμπληρώστε τους αντίστοιχους

εννοιολογικούς χάρτες που θα βρείτε στην επιφάνεια εργασία σας.

Δε θέλω να βασιλεύσω, ούτε να κατακτήσω κανέναν. Θέλω να

βοηθήσω όλο τον κόσμο. Εβραίους, χριστιανούς, μαύρους, λευκούς.

Όλοι επιθυμούμε την αλληλεγγύη. Ζώντας με την ευτυχία των άλλων,

κι όχι τη δυστυχία τους. Δε θέλουμε ούτε να μισούμε ούτε να

περιφρονούμε. Έχει χώρο για τον καθένα. Η γη είναι πλούσια και

μπορεί να θρέψει όλο τον κόσμο. Η ζωή μπορεί να είναι ελεύθερη κι

ωραία, αλλά χάσαμε αυτό το μονοπάτι. Η πλεονεξία δηλητηρίασε τις

ψυχές, ανύψωσε τους φραγμούς του μίσους, μας καταδίκασε στη

δυστυχία και στον σκοτωμό. Ορίζουμε την ταχύτητα αλλά κλεινόμαστε

στον εαυτό μας. Η μηχανοποίηση μας εξαρτοποιεί. Η επιστήμη μας,

μας έκανε κυνικούς και άξεστους. Σκεφτόμαστε πολύ, αισθανόμαστε

πολύ λίγο. Πιο πολύ κι από τις μηχανές, μας λείπει η ανθρωπιά. Πιο

πολύ από την επιδεξιότητα, η καλοσύνη. Χωρίς αυτές τις αρετές, η βία

θα κυριαρχήσει στη ζωή. Το αεροπλάνο και το ραδιόφωνο μας έφεραν

κοντά. Η φύση αυτών των εφευρέσεων αξιώνει την καλοσύνη και την

παγκόσμια αδερφοσύνη.

2. Μεταβείτε στο Λεξικό της κοινής νεοελληνικής και βρείτε τον ορισμό για όσες από

τις παραπάνω λέξεις δε γνωρίζετε τη σημασία τους. Για κάθε λέξη γράψτε ένα μικρό

κείμενο και ένα παράδειγμα.

λέξη ορισμός παράδειγμα

ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας & Θρησκευμάτων

MIS: 296579 – Π.3.2.1: Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες ΣΤ΄ Δημοτικού «Το ημερολόγιο της Άννας Φρανκ»

Σελίδα 22 από 32

Page 23: Γενικά μεταδεδομένα - greek-language.grproteas.greek-language.gr/files/document/arxeia/gourniki_to_ hmerologio... · Πόλεμος και Ειρήνη του βιβλίου

ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας & Θρησκευμάτων

MIS: 296579 – Π.3.2.1: Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες ΣΤ΄ Δημοτικού «Το ημερολόγιο της Άννας Φρανκ»

Σελίδα 23 από 32

Page 24: Γενικά μεταδεδομένα - greek-language.grproteas.greek-language.gr/files/document/arxeia/gourniki_to_ hmerologio... · Πόλεμος και Ειρήνη του βιβλίου

5ο φύλλο εργασιών

Η τάξη σας αποφάσισε να λάβει μέρος σε έναν πανευρωπαϊκό διαγωνισμό της

Ύπατης Αρμοστείας των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ με θέμα

«Εφαρμόζονται τα ανθρώπινα δικαιώματα στην εποχή μας;». Κάθε ομάδα ανέλαβε να

γράψει τις σκέψεις της γύρω από τα ανθρώπινα δικαιώματα με τη μορφή προσωπικού

ημερολογίου. Κάθε μέρα και για διάστημα μιας εβδομάδας ένα μέλος της ομάδας θα

γράφει τις σκέψεις του, τα ερωτήματά του, τους προβληματισμούς του γύρω από ένα

(διαφορετικό κάθε φορά) ανθρώπινο δικαίωμα. Όταν στο τέλος της εβδομάδας όλα τα

μέλη της ομάδας θα έχουν γράψει τις σκέψεις τους, θα εκτυπώσετε το ημερολόγιο για

να σταλεί στον διαγωνισμό.

Για την επιτυχία του έργου σας θα έχετε βοηθούς:

• όσα μάθατε για την ημερολογιακή γραφή και τη μορφή του ημερολογίου σε

προηγούμενα μαθήματα,

• τα αποσπάσματα από τα ημερολόγια της Ά. Φρανκ,

• όσα μάθατε για τις ρητορικές ερωτήσεις,

• το βίντεο για την ιστορία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων,

• τα 30 βιντεάκια ενός λεπτού για τα ανθρώπινα δικαιώματα από την

ιστοσελίδα «Ενωμένοι για τα ανθρώπινα δικαιώματα» και

• την Οικουμενική Διακήρυξη για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα.

Για να μελετήσετε το περιβάλλον στο οποίο θα εργαστείτε, μεταβείτε στο ψηφιακό

ημερολόγιο της σελίδας http://penzu.com/.

Πατώντας το σύμβολο αυτό θα ανοίξει η γραμμή μορφοποίησης του κειμένου, όπως

φαίνεται στην επόμενη εικόνα.

ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας & Θρησκευμάτων

MIS: 296579 – Π.3.2.1: Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες ΣΤ΄ Δημοτικού «Το ημερολόγιο της Άννας Φρανκ»

Σελίδα 24 από 32

Page 25: Γενικά μεταδεδομένα - greek-language.grproteas.greek-language.gr/files/document/arxeia/gourniki_to_ hmerologio... · Πόλεμος και Ειρήνη του βιβλίου

Από τη γραμμή μορφοποίησης μπορείτε να επιλέξετε το στυλ, το μέγεθος και το

χρώμα της γραμματοσειράς που σας αρέσει.

Αφού κάνετε τη μορφοποίηση, είστε έτοιμοι να γράψετε το κείμενό σας. Κάθε μέρα ο

μαθητής που θα γράφει το δικό του ημερολόγιο σκέψεων θα πρέπει να γράφει μια νέα

ημερομηνία και να προσφωνεί και πάλι τον φανταστικό αναγνώστη του. Μην

ξεχάσετε να σώζετε το κείμενό σας κάθε μέρα και να το εκτυπώσετε όταν

ολοκληρώσετε τις καταγραφές.

ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας & Θρησκευμάτων

MIS: 296579 – Π.3.2.1: Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες ΣΤ΄ Δημοτικού «Το ημερολόγιο της Άννας Φρανκ»

Σελίδα 25 από 32

Page 26: Γενικά μεταδεδομένα - greek-language.grproteas.greek-language.gr/files/document/arxeia/gourniki_to_ hmerologio... · Πόλεμος και Ειρήνη του βιβλίου

6ο φύλλο εργασιών

Βρείτε από το Google μια εικόνα, στην οποία να απεικονίζεται η ειρήνη έτσι όπως τη

φαντάζεστε, και κατεβάστε την στον υπολογιστή σας. Μεταβείτε στη σελίδα

http://www.jigsawplanet.com/ και χρησιμοποιήστε την εικόνα σας για να φτιάξετε

ένα ψηφιακό παζλ. Στην πρώτη σελίδα πατήστε το κουμπί create και επιλέξτε το

αρχείο με την εικόνα σας. Κατόπιν επιλέξτε τον αριθμό των κομματιών του παζλ που

θα φτιάξετε και τέλος πατήστε το κουμπί create στο τέλος της σελίδας.

Θα εμφανιστεί η σελίδα με τα κομμάτια της εικόνα σας. Πατήστε επάνω και

προσπαθήστε να τα μετακινήσετε.

ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας & Θρησκευμάτων

MIS: 296579 – Π.3.2.1: Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες ΣΤ΄ Δημοτικού «Το ημερολόγιο της Άννας Φρανκ»

Σελίδα 26 από 32

Page 27: Γενικά μεταδεδομένα - greek-language.grproteas.greek-language.gr/files/document/arxeia/gourniki_to_ hmerologio... · Πόλεμος και Ειρήνη του βιβλίου

Εάν τα καταφέρετε, η εικόνα που θα εμφανιστεί θα είναι κάπως έτσι:

Καλή επιτυχία!

ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας & Θρησκευμάτων

MIS: 296579 – Π.3.2.1: Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες ΣΤ΄ Δημοτικού «Το ημερολόγιο της Άννας Φρανκ»

Σελίδα 27 από 32

Page 28: Γενικά μεταδεδομένα - greek-language.grproteas.greek-language.gr/files/document/arxeia/gourniki_to_ hmerologio... · Πόλεμος και Ειρήνη του βιβλίου

Ζ. ΑΛΛΕΣ ΕΚΔΟΧΕΣ

Εάν υπάρχει η χρονική δυνατότητα, οι μαθητές μπορούν να παρακολουθήσουν μία

από τις ταινίες που έχουν γυριστεί με αφορμή το Ημερολόγιο της Ά. Φρανκ.

Ενδεικτικά αναφέρω την ταινία «The diary of Anne Frank» , η οποία έχει ανέβει στο

YouTube χωρίς ελληνικούς υπότιτλους αλλά υπάρχει η δυνατότητα να κατεβάσει ο

εκπαιδευτικός τους υπότιτλους ξεχωριστά και να τους ενσωματώσει ή να γίνει η

προβολή στο μάθημα των Αγγλικών με τη βοήθεια του/της εκπαιδευτικού της ξένης

γλώσσας.

Για επέκταση των δραστηριοτήτων που αφορούν το ημερολόγιο, ο/η

εκπαιδευτικός μπορεί να εμπλουτίσει τη διδασκαλία του/της με δραστηριότητες από

άλλα ημερολόγια, κυρίως παιδιών. Ενδεικτικά αναφέρω το «Ημερολόγιο της Ζλάτα»

που γράφτηκε κατά τη διάρκεια του πολέμου της Βοσνίας το 1991-93 από τη μικρή

Ζλάτα και δημοσιεύτηκε σε συνέχειες στον τοπικό τύπο. Στο Παράρτημα θα βρείτε

τις σχετικές οδηγίες για την αναζήτηση ημερολογίου από τον κόμβο της Πύλης για

την Ελληνική Γλώσσα.

Η. ΚΡΙΤΙΚΗ

Το τελευταίο δίωρο θα μπορούσε να γίνει στα μαθήματα της μουσικής και των

εικαστικών σε συνεργασία με τις αντίστοιχες ειδικότητες και να εμπλουτιστεί με

περισσότερες καλλιτεχνικές δραστηριότητες.

Στο τελευταίο φύλλο εργασιών οι μαθητές μπορούν να χρησιμοποιήσουν τον

πίνακα του Πικάσο «Παιδί με περιστέρι» που βρίσκεται στο “Ανθολόγιο

Λογοτεχνικών Κειμένων της Ε΄ και ΣΤ΄ Δημοτικού”.

Θ. BΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Κουτσογιάννης, Δ. 2007. Πρακτικές ψηφιακού γραμματισμού νέων εφηβικής ηλικίας και (γλωσσική) εκπαίδευση. Θεσσαλονίκη: Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας.

ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας & Θρησκευμάτων

MIS: 296579 – Π.3.2.1: Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες ΣΤ΄ Δημοτικού «Το ημερολόγιο της Άννας Φρανκ»

Σελίδα 28 από 32

Page 29: Γενικά μεταδεδομένα - greek-language.grproteas.greek-language.gr/files/document/arxeia/gourniki_to_ hmerologio... · Πόλεμος και Ειρήνη του βιβλίου

http://www.greek-language.gr/greekLang/modern_greek/studies/ict/teens/index.html [15.11.2010]

Kress, G. & T. Van Leeuwen. 2001. Multimodal Discourse. Λονδίνο: Arnold.

Kress, G. 2000. Σχεδιασμός του γλωσσικού προγράμματος σπουδών με βάση το μέλλον. Γλωσσικός Υπολογιστής 2. 111-124.

Παρίσης, Ι. & N. Παρίσης Ν. 2007. Λεξικό Λογοτεχνικών Όρων, Αθήνα: ΟΕΔΒ.

Πρόγραμμα Σπουδών για τη διδασκαλία της Νεοελληνικής Γλώσσας στην υποχρεωτική εκπαίδευση. 2011. Οδηγός για τον εκπαιδευτικό, Αθήνα. Διαθέσιμο στο: http://ebooks.edu.gr/2013/newps.php

ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας & Θρησκευμάτων

MIS: 296579 – Π.3.2.1: Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες ΣΤ΄ Δημοτικού «Το ημερολόγιο της Άννας Φρανκ»

Σελίδα 29 από 32

Page 30: Γενικά μεταδεδομένα - greek-language.grproteas.greek-language.gr/files/document/arxeia/gourniki_to_ hmerologio... · Πόλεμος και Ειρήνη του βιβλίου

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

Μεταβείτε στην αρχική σελίδα της Πύλης για την Ελληνική Γλώσσα και στη

συνέχεια από την ένδειξη «Νέα Ελληνική» επιλέξτε «Εργαλεία» και από εκεί

«Σώματα κειμένων» (όπως φαίνεται στην εικόνα):

Από τη σελίδα «Σώματα κειμένων» επιλέξτε «Τα διδακτικά βιβλία του Παιδαγωγικού

Ινστιτούτου»:

…και στη συνέχεια γράψτε τη λέξη «ημερολόγιο» στην Αναζήτηση και από το

«κειμενικό είδος/τύπος» επιλέξτε «ημερολόγιο».

ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας & Θρησκευμάτων

MIS: 296579 – Π.3.2.1: Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες ΣΤ΄ Δημοτικού «Το ημερολόγιο της Άννας Φρανκ»

Σελίδα 30 από 32

Page 31: Γενικά μεταδεδομένα - greek-language.grproteas.greek-language.gr/files/document/arxeia/gourniki_to_ hmerologio... · Πόλεμος και Ειρήνη του βιβλίου

Από τα αποτελέσματα της αναζήτησης επιλέξτε το P3186 (όπως φαίνεται στην

εικόνα) για να μεταβείτε στο κείμενο «Ένα ημερολόγιο από το Σεράγεβο»

Εάν θέλετε να διαβάσετε κι άλλα ημερολόγια, πατήστε πάνω στην ένδειξη

«Ημερολόγιο».

ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας & Θρησκευμάτων

MIS: 296579 – Π.3.2.1: Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες ΣΤ΄ Δημοτικού «Το ημερολόγιο της Άννας Φρανκ»

Σελίδα 31 από 32

Page 32: Γενικά μεταδεδομένα - greek-language.grproteas.greek-language.gr/files/document/arxeia/gourniki_to_ hmerologio... · Πόλεμος και Ειρήνη του βιβλίου

Πατώντας πάνω σε έναν οποιοδήποτε αριθμό θα μεταβείτε σε ένα κείμενο

ημερολογίου

Στην παραπάνω σελίδα μπορείτε να βρείτε ημερολόγια από τα κείμενα: «Το ψέμα»

της Ζ. Σαρή, τις «Μέρες» του Γ. Σεφέρη, «Το ημερολόγιο της αυτοβιογραφίας» του

Π. Μουλλά, «Λεωνής» του Γ. Θεοτοκά κ.ά.

ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας & Θρησκευμάτων

MIS: 296579 – Π.3.2.1: Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες ΣΤ΄ Δημοτικού «Το ημερολόγιο της Άννας Φρανκ»

Σελίδα 32 από 32