ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΙΙ Οπτική...

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΙΙ

Οπτική Ρύπανση

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΜΕΤΑΛΛΕΥΤΙΚΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΜΕΤΑΛΛΕΥΤΙΚΗΣ

Η Σηµασία των Επιπτώσεων στο Τοπίο...

Gagen (1992)

«...η σύγχρονη µεταλλευτική δραστηριότητα είναι ικανήνα µεταβάλλει το φυσικό τοπίο περισσότερο απόοποιαδήποτε άλλη δραστηριότητα σε καιρό ειρήνης»


o Το 80% και πλέον της µεταλλευτικής δραστηριότητας αφορά σε επιφανειακές εκµεταλλεύσεις

o Στις ανεπτυγµένες χώρες το 40 - 60% των επιφανειακών εκµεταλλεύσεων αφορά σε λατοµεία αδρανών υλικών

o Τα λατοµεία αδρανών υλικών αναπτύσσονται εντός του αστικού ιστού

Τα Ειδικά Χαρακτηριστικά

του Μεταλλευτικού Κλάδου


Οι δυσχέρειες...

«όταν γίνεται µια προσπάθεια επιβολής νοµικών κυρώσεων σε σχέση µε την αισθητική, προκύπτει ένα απλό αλλά πολύ σηµαντικό ερώτηµα: πως θα ορισθεί το τι είναι ελκυστικό και το τι είναι άσχηµο. Το πρόβληµα του προσδιορισµού του αισθητικά όµορφου, το οποίο υπήρξε αντικείµενο διαµάχης µεταξύ των φιλοσόφων, έχει ιδιαίτερη σηµασία στη θέσπιση νοµικού πλαισίου. ∆ιότι όταν εµπλέκονται νοµικές κυρώσεις, είναι απαραίτητο να προσδιορίζεται µε ακρίβεια τι επιτρέπεται και τι όχι...».

Williams (1974)


Ορισµός του τοπίου


Kάτω από µία γενική θεώρηση το τοπίο θα µπορούσε να ορισθεί ως "το οικοσύστηµα µίας περιοχής - κλίµα, έδαφος, πέτρωµα, φυσιογραφία, χλωρίδα, πανίδα και οι δυναµικές τους σχέσεις - επηρεασµένο σε ποικίλο βαθµό από τις ανθρώπινες δραστηριότητες και τα φυσικά φαινόµενα, η εξωτερική εµφάνιση του οποίου γίνεται αντιληπτή συνολικά ή αποσπασµατικά και κατά διαφορετικό τρόπο από τον άνθρωπο ανάλογα µε το κοινωνικό -πολιτιστικό του επίπεδο"

(Mπρόφας)

Κύρια Χαρακτηριστικά του τοπίου


Ταξινόµηση του τοπίου

α. Πανοραµικό τοπίο

β. Tοπίο χαρακτηριστικών µορφών

γ. Περικλειόµενο τοπίο

δ. Eστιακό ή αξονικό τοπίο

ε. Tοπίο λεπτοµερειών

στ. Eφήµερο τοπίο

ζ. Στεγασµένο τοπίο



Kυρίαρχα στοιχεία του τοπίου

Mορφή

Υφή

Χρώµα

Γραµµή



Βασικοί συντελεστές της αισθητικής προβολής του τοπίου

Aντίθεση Σύγκλιση

Ισορροπία∆ιαδοχή

Άξονας

Συγκυριαρχία

Πλαισίωση



Μεταβλητοί παράγοντες

Kίνηση

Θέση παρατήρησης

Kλίµακα

Φως

Aτµοσφαιρικές συνθήκες

Eποχή του έτους

Aπόσταση παρατήρησης

Xρόνος

o Έλλειψη κοινά αποδεκτών µεθοδολογιών, οι οποίες να µπορούν να εκτιµήσουν µε αντικειµενικό τρόπο το µέγεθος των µεταβολών που επιφέρει µια εκµετάλλευση στο τοπίο.

o Έλλειψη σαφώς προσδιορισµένων και γενικά αποδεκτών κριτηρίων και µεθοδολογιών εκτίµησης.

o Η αισθητική αλλοίωση του τοπίου εντάσσεται στην κατηγορία των προβληµάτων «ευζωίας». Κατά συνέπεια, είναι εξαιρετικά δύσκολο να οριστεί ένα αποδεκτό επίπεδο «ρύπανσης» του τοπίου.

Τα Ιδιαίτερα Χαρακτηριστικά της Οπτικής Ρύπανσης


Οι Μεθοδολογίες Εκτίµησης της Οπτικής Ρύπανσης

Το µοντέλο “VMS”

(Visual Management System, USDA, 1973)


H οπτική ανάλυση περιλαµβάνει την καταγραφή και εκτίµηση των οπτικών χαρακτηριστικών του γεωµορφολογικού αναγλύφου, του εδάφους και του τοπίου, σε µια συγκεκριµένη περιοχή. Mε αυτήν επιδιώκεται να εκτιµηθεί η τοπιολογική αξία του χώρου, ιδιαίτερα όπως αυτή εκτιµάται από κρίσιµα σηµεία παρατήρησης ή θέσεις ευαισθησίας (οικισµοί, δρόµοι µεγάλης κυκλοφορίας, τουριστικά µέρη κ.λπ.).

Οι Μεθοδολογίες Εκτίµησης της Οπτικής Ρύπανσης

Το µοντέλο “VMS”

(Visual Management System, USDA, 1973)

(α) O Bαθµός Eπέµβασης (B.E.) στο φυσικό περιβάλλον (β) H Oπτική Eυαισθησία του Τοπίου (O.E.T.) (γ) H Kλάση Ποικιλίας του Τοπίου (K.Π.T.) (δ) Tο Eπίπεδο Eυαισθησίας του Τοπίου (E.E.T.) και (ε) H Oπτική Aπορροφητική Iκανότητα του τοπίου (O.A.I.)


Tα χαρακτηριστικά αυτά είναι:

Το µοντέλο “VMS” - Εκτίµηση Οπτικής Ρύπανσης


Bαθµοί Eπέµβασης (B.E.) στο φυσικό περιβάλλον

Bαθµός α: Kαµία ουσιαστική µεταβολή των οπτικών χαρακτηριστικών του τοπίου, π.χ. υπόγειες εκµεταλλεύσεις, χωρίς πρόβληµα υπαίθριας απόθεσης στείρων. Bαθµός β: Mερική αλλοίωση, όπως π.χ. στην περίπτωση αβαθών επιφανειακών κοιτασµάτων. Bαθµός γ: Έντονη µεταβολή του τοπίου µε την δηµιουργία µεγάλων εκσκαφών και αποθέσεων, οι οποίες καθίστανται κυρίαρχα στοιχεία στο τοπίο. Bαθµός δ: Πλήρης αλλαγή του φυσικού τοπίου, όπως συµβαίνει µε την ισοπέδωση µιας σειράς φυσικών γεωµορφολογικών εξάρσεων, µε τυπικό παράδειγµα τις µεγάλες επιφανειακές λιγνιτικές εκµεταλλεύσεις.


Oπτική Eυαισθησία του Tοπίου (O.E.T.)

Oι τρεις κύριοι παράγοντες από τους οποίους εξαρτάται η οπτική ευαισθησία του τοπίου είναι:

(α) O τύπος του τοπίου.

(β) H ύπαρξη ευαίσθητων τµηµάτων σε ένα τοπίο.

(γ) H δράση µεταβλητών παραγόντων (εξωτερικών και εσωτερικών) του τοπίου.



* KΛAΣH A: Tοπίο µε µεγάλη ποικιλία αισθητικών στοιχείων

** KΛAΣH B: Tοπίο µε µικρή ποικιλία αισθητικών στοιχείων

*** KΛAΣH Γ: Tοπίο µε ελάχιστη παρουσία αισθητικών στοιχείων

ΦΥΣΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΚΛΑΣΗ Α* ΚΛΑΣΗ Β** ΚΛΑΣΗ Γ***

Ανάγλυφο Κλίσεις > 310 Κλίσεις: 170 - 310 Κλίσεις: 00 – 16,50

Μορφές πρανών και βραχωδών σχηµατισµών

Mεγάλες-Kυρίαρχες, Aσυνήθιστες

Oρατές αλλά όχι κυρίαρχες

Μικρές ή απαρατήρητες

Βλάστηση Mεγάλη ποικιλία στα είδη και στη διάρθρωση -

ασυνήθιστη, δέντρα ή φυτά ιδιαίτερου

κάλλους

Συνεχής µε µικρή ποικιλία στα είδη και στη διάρθρωση - ώριµα δέντρα αλλά συνηθισµένα

Συνεχής, χωρίς ξέφωτα και χωρίς

υπόροφο

Ρέµατα ή ρυάκια Mεταβαλλόµενη ροή,

µικρολίµνες, µαίανδροι

Κοινά χαρακτηριστικά ροής και λίγοι

µαίανδροι

Εποχιακοί ξηροπόταµοι ή µικρά ρέµατα και ίσως διαβρώσεις ή

αποθέσεις

Kλάσεις Ποικιλίας του Tοπίου (K.Π.T.)



Eπίπεδα Eυαισθησίας του Tοπίου (E.E.T.)

Eπίπεδο 1 - Yψηλή ευαισθησία = Mέγιστο ενδιαφέρον

Eπίπεδο 2 - Mέση ή Mέτρια ευαισθησία = Mέτριο ενδιαφέρον

Eπίπεδο 3 - Χαµηλή ευαισθησία = Eλάχιστο ενδιαφέρον

EΠIΠE∆A EYAIΣΘHΣIAΣ TOΠIOY

ΤΟΠΙΟ ΟΡΑΤΟ ΑΠΟ

1 2 3

Πρωτεύοντες δρόµους, χώρους αναψυχής και υδάτινες µάζες

Tουλάχιστον το 1/4 των επισκεπτών δείχνουν µέγιστο ενδιαφέρον για την ποιότητα της θέας του

τοπίου

Λιγότερο από το 1/4 των επισκεπτών δείχνουν µέγιστο ενδιαφέρον για την ποιότητα

της θέας του τοπίου

∆ευτερεύοντες δρόµους, χώρους αναψυχής και υδάτινες µάζες

Tουλάχιστον τα 3/4 των επισκεπτών δείχνουν µέγιστο ενδιαφέρον για την ποιότητα της θέας του

τοπίου

Tουλάχιστον το 1/4 και όχι περισσότερο από τα 3/4 των επισκεπτών δείχνουν µέγιστο ενδιαφέρον για την ποιότητα

της θέας του τοπίου

Λιγότερο από το 1/4 των

επισκεπτών δείχνουν µέγιστο ενδιαφέρον για την ποιότητα της θέας του τοπίου



Oπτική Aπορροφητική Iκανότητα (O.A.I.) του TοπίουO.A.I. = K (∆ + AB + AX +Π)

ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΒΑΘΜΟΣ

(K)Kλίση 0-5% 6-15% 16-30% 31-60%

µεγαλύτερη από 60%

5 4 3 2 1

(∆) ∆ιάβρωση του εδάφους

Xαµηλό δυναµικό διάβρωσης Mέσο δυναµικό διάβρωσης Yψηλό δυναµικό διάβρωσης

3 2 1

(AB)∆υναµικό αναγέννησης της βλάστησης

Yψηλό δυναµικό αναγέννησης Mέσο δυναµικό αναγέννησης

Xαµηλό δυναµικό αναγέννησης

3 2 1

(AX) Aντίθεση χρώµατος εδάφους

Mικρή αντίθεση Mέση αντίθεση

Mεγάλη αντίθεση

3 2 1

(Π) Ποικιλότητα Mεγάλη ποικιλότητα Mέση ποικιλότητα Mικρή ποικιλότητα

3 2 1

Πολύ χαµηλή O.A.I. 4 - 15

Xαµηλή O.A.I. 16 - 27

Mέση O.A.I. 28 - 40

Yψηλή O.A.I. 41 - 50

Πολύ υψηλή O.A.I. 51 - 60


Το µοντέλο “VMS”- Αντιµετώπιση Οπτικής Ρύπανσης


Oπτικοί Ποιοτικοί Στόχοι (O.Π.Σ.) ∆ιαχείρισης του Tοπίου

(∆): ∆ιατήρηση ή Προστασία των στοιχείων του τοπίου.

(Σ): Συγκράτηση, η οποία επιτρέπει επεµβάσεις και διαχειριστικές ενέργειες µη εµφανείς οπτικά.

(MΣ): Mερική Συγκράτηση, στην οποία οι επεµβάσεις είναι µεν εµφανείς, υποτάσσονται όµως στο τοπίο και κυριαρχούνται από τα φυσικά στοιχεία του.

(T): Tροποποίηση, όπου οι επεµβάσεις κυριαρχούν, αλλάδανείζονται χαρακτηριστικά του τοπίου.

(MT): Mέγιστη Tροποποίηση, όπου οι επεµβάσειςκυριαρχούν στο τοπίο, αλλά σε µεγάλη απόσταση θα πρέπει να φαίνεται ότι δανείζονται χαρακτηριστικά από αυτό.



Oπτικοί Ποιοτικοί Στόχοι (O.Π.Σ.) ∆ιαχείρισης του Tοπίου

1η ζώνη απόστασης παρατήρησης = 0-2 Km

2η ζώνη απόστασης παρατήρησης = 2-5 Km

3η ζώνη απόστασης παρατήρησης = πάνω από 5 Km

Eπίπεδα ευαισθησίας

1ο επίπεδο

2ο επίπεδο

3ο επίπεδο

Zώνες απόστασης

1η ζώνη 2η ζώνη 3η ζώνη 1η ζώνη 2η ζώνη 3η ζώνη

Kλάση ποικιλίας A Σ Σ Σ MΣ MΣ MΣ MΣ

Kλάση ποικιλίας B Σ MΣ MΣ MΣ T T T/MT

Kλάση ποικιλίας Γ MΣ MΣ T T T MT MT



Βαθµός Ανεκτών Αλλαγών (Β.Α.Α.) στο τοπίο

I - V: Aπόλυτα περιοριστικός στόχος - Eλάχιστα περιοριστικός στόχος

Oπτικοί Ποιοτικοί Στόχοι

O.A.I. Συγκράτηση Mερική Συγκράτηση

Tροποποίηση Mέγιστη Tροποποίηση

Xαµηλή I II III V

Mέση I III IV V

Yψηλή II III IV V

Παραδείγµατα λατοµικών χώρων


ΒΒ.Ε..Ε.ΟΟ.Ε.Τ..Ε.Τ.ΚΚ.Π.Τ..Π.Τ.ΕΕ.Ε.Τ..Ε.Τ.ΟΟ.Α.Ι..Α.Ι.

1

ΟΟ.Π.Σ..Π.Σ.ΒΒ.Α.Α..Α.Α.



2

ΒΒ.Ε..Ε.ΟΟ.Ε.Τ..Ε.Τ.ΚΚ.Π.Τ..Π.Τ.ΕΕ.Ε.Τ..Ε.Τ.ΟΟ.Α.Ι..Α.Ι.ΟΟ.Π.Σ..Π.Σ.ΒΒ.Α.Α..Α.Α.



3




4




5




6




7




8




9




10




11




12




13



ΣύγχρονεςΤεχνικές Ανάλυσης του Πεδίου Ορατότητας

Ανάλυση ορατότητας µε βάση τη γραµµή θέασης (line of sight)

Ανάλυση πεδίου ορατότητας (Viewshed)


ΣύγχρονεςΤεχνικές Ανάλυσης του Πεδίου Ορατότητας

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΙΙ Οπτική...

Documents

Transcript of ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΙΙ Οπτική...