2o ΓΕΛ ΠΕΥΚΗΣ

ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ: «ΘΕΑΤΡΟ ΚΑΙ ΝΕΟΙ,

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ ΚΑΙ ΔΡΑΣΗ».

Ομάδα: Επίδαυρος

Ερευνητικό ερώτημα ομάδας: Ο σκοπός και τα είδη του θεάτρου

Όνομα καθηγητή: κα. Ληξουριώτη

Ονόματα μαθητών: Γρέγου Ελένη, Κουτσικάκη Μαριέλα

Δεδούσης Βασίλης, Λαβδανίτη Ιφιγένεια, Χαϊκάλης Ορέστης

ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ: 2013-2014

ΥΠΟΘΕΜΑ: ΜΑΥΡΟ ΘΕΑΤΡΟ/ ΜΠΑΛΕΤΟ

Το μαύρο θέατρο πρωτοεμφανίστηκε ως θεατρική άποψη στις αυτοκρατορικές αυλές της

Ασίας. Η πρώτη του δομή αποτελούνταν από το "μαύρο δωμάτιο" ή "μαύρο κουτί" το οποίο

εμφάνιζε μία μικρή σκηνή επενδυμένη με μαύρο ύφασμα, η οποία φιλοξενούσε μέσα της,

ηθοποιούς - μαριονετίστες, ντυμένους στα μαύρα. Η μαύρη ενδυμασία, τους επέτρεπε να

κινούν διάφορα αντικείμενα κάτω από φωτισμό κεριών, δίνοντας την ψευδαίσθηση ότι

αιωρούνται. . Κα τάλοιπα αυτών των τεχνικών συναντά ακόμα κανείς στο Ιαπωνικό

κουκλοθέατρο Μπούνρακου και στις μαριονέτες της Κίνας.

Η τεχνική αυτή εξαπλώθηκε στην Ευρώπη, όπου έμεινε παραγκωνισμένη για αιώνες αλλά

αναβίωσε πριν 45 χρόνια στην Τσεχοσλοβακία. Το 1961 ο Jiri Srnec ίδρυσε το Μαύρο

Θέατρο της Πράγας όταν, με αφορμή τη διατριβή του στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών

του Κρατικού Κονσερβατουάρ και της Ακαδημίας Θεάτρου της Πράγας, άρχισε να

πειραματίζεται με το black light και τις εφαρμογές του στη θεατρική σκηνή.

Η ευφυής καινοτομία και θαυματοποιός τεχνική του μαύρου θεάτρου ξεκινώντας από το

εγχείρημα του σκηνοθέτη Jiri Srnec βασίζεται στο μαύρο σκηνογραφικό χώρο και στην

ενδυματολογική άποψη του μαύρου βελούδου. Οι ηθοποιοί-χορευτές εμφανίζονται επί σκηνής

επιμελώς καλυπτόμενοι από αυτό το ύφασμα. Το μαύρο σε συνδυασμό με το βελούδο δίνει

ένα αποτέλεσμα πλήρης απορροφητικότητας του φωτός. Αυτήν τη φυσική παρατήρηση "του

μαύρου πάνω στο μαύρο" και στο συμπερασματικό αποτέλεσμα του αόρατου έκαναν ο Jiri

Srnec και οι συνεργάτες του και προχώρησαν στην τέχνη που λέγεται μαύρο θέατρο.

Η μαγεία έρχεται να συμπληρώσει και να τελειοποιήσει αυτό το επί σκηνής θαύμα, καθώς οι

θεατές δεν μπορούν να αντιληφθούν και να εξηγήσουν την κίνηση διαφόρων αντικειμένων

που χειρίζονται οι ηθοποιοί - χορευτές.

Στο μάτι του θεατή γίνεται αντιληπτό μόνο ως ένα τυχαίο παιχνίδι εναλλαγής του ορατού

με το αόρατο, (μια και βλέπουν ανθρώπους και αντικείμενα να αιωρούνται στις τρεις

διαστάσεις,αυτόνομα).

Το μαύρο θέατρο εμπεριέχει όλα τα χαρακτηριστικά ενός διεθνούς θεάματος και

απευθύνεται σε όλους τους πολιτισμούς, μια και παρακάμπτεται ο λόγος και η επικοινωνιακή

του γλώσσα βασίζεται στην κίνηση, στην ακουστική και στην παντομίμα.

Είναι μοναδικά τα συναισθήματα που σου βγάζει το μαύρο θέατρο μια και ξεφεύγει από την

επιμελημένη προσπάθεια του συμβατικού θεάτρου να απεικονίσει επί σκηνής την καθημερινή

πραγματικότητα. Αυτή είναι και η διαφορά του από το χιλιοειπωμένο μέσα από διάφορα

θεατρικά ρεύματα και σκηνοθετικές προτάσεις, συμβατικό θέατρο, εδώ στοχεύεται και

επιτυγχάνεται η κατάρρευση του πραγματικού, η αναβίωση της μεγαλόπρεπης

ψευδαίσθησης.

Είναι ένα θέαμα πλημμυρισμένο από κίνηση, χρώμα και μουσική. Είναι μία ανάσα γέλιου και

εφορίας στην ψυχρή και απρόσωπη τεχνοκρατική εποχή που ζούμε.

Αυτό που ουσιαστικά συμβαίνει πάνω στη σκηνή είναι η δημιουργία μιας οφθαλμαπάτης,

που οφείλεται στους επιμελώς καλυμμένους καλλιτέχνες και στην απορροφητικότητα του

φωτός που προκαλεί το μαύρο βελούδο. Έτσι, όταν εμφανίζονται οι άλλοι -ορατοί αυτή τη

φορά- ηθοποιοί, διαδραματίζονται χορευτικές κινήσεις των έμψυχων αλλά και των άψυχων

όντων, χωρίς ο θεατής να καταλαβαίνει τι το προκαλεί αυτό! Το παιχνίδι με τις απίθανες και

λεπτεπίλεπτες ισορροπίες, η τεχνική ακρίβεια ορατών και αοράτων προσώπων και η

εκπομπή υπεριώδους ακτινοβολίας (UV), κάνουν την παράσταση να μοιάζει με ένα ιδιότυπο

φανταστικό τσίρκο. Και ενώ τα αντικείμενα έχουν τη δική τους ανεξάρτητη βούληση και ζωή,

οι ηθοποιοί-χορευτές «αφηγούνται» στο θεατή την ιστορία τους μέσα από την παγκόσμια

γλώσσα της παντομίμας.

Σήμερα οι πιο γνωστοί θίασοι που ασχολούνται με το μαύρο θέατρο και το διαδίδουν σε όλα

τα μήκη και τα πλάτη της γης είναι βασικά τρεις: «Ta fantastika», «Image Theatre» και «Jiri

Srec Black Theatre of Prague»

.

Τα «Φανταστικά» είναι ένας θίασος που προέκυψε από τη συγχώνευση δύο παλαιότερων

ομάδων. Ιδρύθηκαν πριν δέκα χρόνια από τον Petr Kratochvil και τον Pavel Marek σαν το

μοναδικό μαύρο θέατρο στις Ηνωμένες Πολιτείες. Ο Πέτρ και η σύζυγός του Μιλάντα, που

έχουν συμπράξει με πολλά θέατρα στην Πράγα, ζουν στις ΗΠΑ αφότου έφυγαν από την

Τσεχοσλοβακία αναζητώντας πολιτική και καλλιτεχνική ελευθερία. Περίπου τον ίδιο καιρό ο

πρώην συνάδελφος και φίλος τους, Πάβελ Μάρεκ, ξεκίνησε ένα καινούριο θέατρο στην

Πράγα, το Pan Optikum. Μετά την Βελούδινη Επανάσταση του 1989 στην Τσεχοσλοβακία,

τα δύο θέατρα δημιούργησαν ένα νέο θίασο, με το εν λόγω όνομα. Τα «Ta fantastika» έχουν

παρουσιάσει στη χώρα μας «Τα ταξίδια του Γκιούλιβερ» και την «Αλίκη στη χώρα των

θαυμάτων», την οποία μάλιστα έχουν εμπλουτίσει με μια νέα ευρεσιτεχνία ιπτάμενου

συστήματος, όπου προβάλλονται στη σκηνή ταινίες κινουμένων εικόνων σε διάφορες

διατάξεις. Το «Jiri Srec Black Theatre of Prague» είναι εξίσου διάσημο για τις παραγωγές του

και παρευρίσκεται σε Φεστιβάλ Μαύρου Θεάτρου ανά τον κόσμο με κλασσικά έργα όπως «ο

Μαγικός Αυλός» του Mozart και ο «Πήτερ παν». Τέλος, το «Image Theatre» έχει επισκεφτεί τη

χώρα μας με το «Cabinet» και το «Kaleidoscope».

Ξεφεύγοντας κατά πολύ από τα διάφορα θεατρικά ρεύματα και τις σκηνοθετικές

τεχνοτροπίες του συμβατικού θεάτρου, το μαύρο θέατρο όχι μόνο δεν μεταφέρει την

ανθρώπινη καθημερινότητα επί σκηνής αλλά μάλλον φλερτάρει με το σουρεαλισμό.

Πλαισιωμένο με εντυπωσιακά χρώματα και ανάλογη με την περίσταση μουσική, φέρνει στα

χείλη μας το γλυκό χαμόγελο της ψευδαίσθησης και γιατί όχι της… απάτης

http://pacific.jour.auth.gr/emmeis/?p=1249

http://www.multitravel.gr/prague-guide/prague-black-theatre.html

ΜΠΑΛΕΤΟ

Λίγα λόγια:

Το μπαλέτο (ή μπαλλέτο, αλλά και κλασικός χορός) είναι είδος χορού, με

καταγωγή από την Ιταλία του 15ου αιώνα, το οποίο αργότερα εξελίχθηκε στη σκηνική του

μορφή, κυρίως στη Γαλλία και τη Ρωσία. Στην πρώιμη μορφή του απουσίαζε η χρήση

σκηνικών και λάμβανε χώρα σε μεγάλες αίθουσες συναθροίσεων, όπου οι θεατές

καταλάμβαναν τις θέσεις μπροστά και εκατέρωθεν της σκηνής. Έκτοτε έχει εξελιχθεί σε

είδος χορού υψηλών τεχνικών απαιτήσεων, με δική του ορολογία και δομική σύσταση. Η

μουσική συνοδεία είναι κατά κύριο λόγο από το ρεπερτόριο της κλασικής μουσικής, ενώ

πολλοί συνθέτες έχουν γράψει μουσική ειδικά γι' αυτόν τον σκοπό. Το μπαλέτο

διδάσκεται σε σχολές ανά τον κόσμο, σε καθεμία από τις οποίες εναποτίθενται στοιχεία

του πολιτισμού και της ιδιοσυγκρασίας του κάθε λαού. Ο χορός αυτός καθαυτός

καθορίζεται στα βήματα και τις κινήσεις του, ως μέρος μιας διεργασίας που

ονομάζεται χορογραφία, η οποία με τη σειρά της εκτελείται από επαγγελματίες του

χώρου και περιλαμβάνει άλλες μορφές καλλιτεχνικής έκφρασης, όπως την ηθοποιία και

τη μιμητική. Θεωρείται μία από τις πλέον υψηλόβαθμες τέχνες, που απαιτεί πολυετή

εξάσκηση ώστε να φτάσει κανείς σε επαγγελματικό επίπεδο. Η πιο γνωστή και δημοφιλής

απόχρωση του μπαλέτου είναι αυτή που αναπτύχθηκε την εποχή του Ρομαντισμού (το

λεγόμενο Ballet blanc =λευκό μπαλέτο), κατά την οποία το βάρος πίπτει στην κορυφαία

του χορού (τη λεγόμενη πρίμα μπαλαρίνα), που ως πρωταγωνιστικός ρόλος αποκλείει

την ανάδειξη σχεδόν όλων των άλλων· καλείται να εκτελέσει δύσκολες τεχνικές, που

περιλαμβάνουν κατακόρυφη κίνηση στηριζόμενη στα δάκτυλα του ποδιού (en

pointe), πιρουέτες και λοιπές ακροβατικές κινήσεις δεξιοτεχνίας, ενώ έχει καθιερωθεί η

ένδυσή της με τη λεγόμενη γαλλική τουτού (κοντό φόρεμα από λευκό τούλι που αφήνει

εκτεθειμένους τους μηρούς και επιτρέπει έτσι την ελευθερία κινήσεων). Η εξέλιξη του

μπαλέτου περιλαμβάνει τα είδη του εξπρεσιονιστικού και νεοκλασικού μπαλέτου, αλλά

και στοιχεία του σύγχρονου χορού.

Ετυμολογία

Η λέξη balletto προέρχεται από τη ιταλική γλώσσα, στην οποία είναι υποκοριστικό της λέξης ballo (εξ'ού και μπάλος στα ελληνικά), που σημαίνει χορός, και που με τη σειρά της ανάγεται στη λατινική λέξη ballo ή ballare, που σημαίνει χορεύω.[1][2] Η λατινική αποτελεί παραφθορά του ελληνικού ρήματος βαλλίζω, που έχει ταυτόσημη σημασία.[3][4]

Ιστορικά στοιχεία

Στις απαρχές του μπαλέτου κατά την Ιταλική Αναγέννηση, ο εν λόγω χορός αποτέλεσε χορευτική

παράφραση της ξιφασκίας· σύντομα εξήχθη στη γαλλική αυλή της Αικατερίνης των Μεδίκων, ενώ

επί Λουδοβίκου ΙΔ΄ τα επί μέρους στοιχεία του καθορίστηκαν από τον Πιέρ Μπωσάν (Pierre

Beauchamp). Το 1661 ιδρύεται ο πρώτος χορευτικός θίασος (το λεγόμενο Corps de ballet),

το Μπαλέτο της Όπερας των Παρισίων (Ballet de l'Opéra de Paris), ως παράρτημα στη Βασιλική

Ακαδημία Χορού (Académie Royale de la Danse)· στην «καθέλκυση» αυτή οφείλεται και η ευρεία

χρήση της γαλλικής γλώσσας στο λεξιλόγιο του μπαλέτου. Στον 18ο αιώνα, παρά τις

μεταρυθμίσεις του Ζαν-Ζωρζ Νοβέρ, το μπαλέτο εξέπεσε σε παρακμή στη Γαλλία μετα το 1830,

ωστόσο συνεχίστηκε στην Ιταλία, τη Ρωσία και τη Δανία. Επιστρέφει στο ευρωπαϊκό προσκήνιο

λίγο πριν τον Α΄Παγκόσμιο Πόλεμο, μέσω ενός ρωσικού θιάσου, τα περίφημα πλέον Ρωσικά

Μπαλέτα του Σεργκέι Ντιάγκιλεφ· ο εν λόγω θίασος αποτέλεσε καταφύγιο για πολλούς Ρώσους

χορευτές, σε μια εποχή που η ανησυχία και η πείνα ήταν σε έξαρση, αποτέλεσμα και

τηςΟκτωβριανής Επανάστασης των Μπολσεβίκων. Μαζί τους μεταλαμπάδευσαν στη Δυτική

Ευρώπη τους χορογραφικούς και υφολογικούς νεωτερισμούς, που άνθιζαν άλλοτε υπό τη βασιλεία

των Τσάρων.

Τον 20ό αιώνα, το μπαλέτο αποτελεί μείζονα παράγοντα επιροής στο πλαίσιο του σκηνικού χορού

γενικότερα, και ταυτόχρονα διευρύνει τα υφολογικά του στοιχεία. Ο Αμερικανός χορογράφος

George Balanchine εδραιώνει αυτό που πλέον αναγνωρίζεται ως νεοκλασικό μπαλέτο, ενώ

περαιτέρω εξελίξεις περιλαμβάνουν τον σύγχρονο χορό, το μετα-στρουκτουραλιστικό μπαλέτο,

όπως κυρίως εκφράζεται μέσα από το έργο του Αμερικανού William Forsythe, ο οποίος εδρεύει

στη Γερμανία.

Κλασικό μπαλέτο

Το κλασικό μπαλέτο θεωρείται ως το πλέον δομημένο από τα είδη μπαλέτου, καθώς έχει ως

βάση τις παραδοσιακές χορευτικές τεχνικές. Οι παραλλαγές του έχουν καθοριστεί μέσα από

διάφορες σχολές, όπως τη Γαλλική Σχολή, τη Δανέζικη Σχολή Bournonville, την Ιταλική Σχολή

και τη Ρωσική Σχολή· τα βασικά στοιχεία αμφότερων των δύο τελευταίων εκφράζονται εν

πολλοίς στη διδακτική μεθοδολογία του Ιταλού χορογράφου και θεωρητικού Κάρλο Μπλάσις.

Πλάι στις δύο κυριότερες Σχολές, τη Γαλλική και τη Ρωσική, αξιομνημόνευτες θεωρούνται η

Σχολή Balanchine της Νέας Υόρκης και στην Αγγλία η Βασιλική Ακαδημία Χορού και το

Βασιλικό Μπαλέτο, που βασίζονται στη μέθοδο Cecchetti. Οι δε πρώτεςπουέντ ήταν στην

πραγματικότητα παπούτσια χορού (κοινώς λεγόμενες και μπαλαρίνες) με ενισχυμένη μύτη,

ώστε η μπαλαρίνα να μπορεί να σταθεί στα ακροδάκτυλα, δίνοντας την εντύπωση ότι

αιωρείται.

Σήμερα, υπάρχουν τρία διαφορετικά είδη παπούτσια για το μπαλέτο. Το πρώτο είναι οι

κλασσικές μπαλαρίνες όπου είναι απαραίτητες για όλες τις μπαλαρίνες. Στη συνέχεια είναι

τα καρακτέρ (charactères) όπου συνήθως τα φορούν οι μπαλαρίνες οι οποίες συμπλήρωσαν

τα πρώτα έτη διδασκαλίας και τέλος, είναι τα πουέντ (Pointe) που συνήθως χρησιμοποιούνται

σε υψηλότερο επίπεδο διδασκαλίας.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9C%CF%80%CE%B1%CE%B

B%CE%AD%CF%84%CE%BF

https://www.google.gr/search?q=balleto+wikipedia&client=firefox

-a&hs=S7I&rls=org.mozilla:en-

US:official&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ei=6xTcUv7oJ_CU0

QXgo4GoCA&ved=0CAkQ_AUoAQ&biw=1038&bih=667&dpr=1

#q=%CE%BC%CF%80%CE%B1%CE%BB%CE%AD%CF%84

%CE%BF&rls=org.mozilla:en-US:official&tbm=isch

Όπερα είναι το θεατρικό έργο που ενώνει τη σκηνική δράση με τη

μουσική. Στην Ελλάδα το είδος αυτό ονομάζεται και μελόδραμα. Η

όπερα γεννήθηκε στην Ιταλία τα τελευταία χρόνια του 16ου αιώνα.

Όμως οι καταβολές της ανήκουν στην αρχαιότητα. Τα χορικά των

αρχαίων ελληνικών τραγωδιών συνοδεύονταν από αυλό και μάλιστα τη

μουσική την έγραφαν πολλές φορές οι ίδιοι οι ποιητές. Υπήρχε έτσι

στενή σχέση μεταξύ λόγου και μέλους.

Χωρίς αμφιβολία ο πρώτος μεγάλος σταθμός της όπερας είναι τα

έργα του Κλαούντιο Μοντεβέρντι. Με τις όπερες του "Ορφέας" (1607),

"Αριάνα" (1608) και "Επιστροφή του Οδυσσέα" (1641) καθιερώνει τον

τύπο της σοβαρής όπερας(opera seria). Χρησιμοποιεί πολύ το

ρετσιτατίβο, το οποίο είναι μία μελωδική αφήγηση για φωνή, την οποία

συνοδεύει ένα μικρό μουσικό σύνολο, συνήθως με την παρουσία

τσέμπαλου και βιολοντσέλου, ή μια ορχήστρα, ακολουθώντας όμως τις

διακυμάνσεις του λόγου. H όπερα ανθεί όχι μόνο στην Ιταλία αλλά και

στη Γαλλία με τον Λουλί (17ος αι.), που είναι ο δημιουργός της γαλλικής

ουβερτούρας (αγρό-γρήγορο-αργό), στην Αγγλία με τον Χένρι Πέρσελ

(17ος αι.), στην Γερμανία και στην Ισπανία. Έτσι συνειδητοποιείται ότι

τα καλύτερα θέατρα Όπερας βρίσκονται στις χώρες οπού άνθησε η

όπερα.

ΙΤΑΛΙΑ

TEATRO ALLA SCALA, MILANO

H Σκάλα του Μιλάνου είναι ίσως το πιο διάσημο θέατρο όπερας του

κόσμου, κι εκείνο που συνδέεται περισσότερο με την όπερα. Χτισμένο

το 1778 σε τέσσερα επίπεδα, «φιλοξενεί» συχνά τους Rossini, Bellini,

Donizetti και Verdi. Ένα από τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της La Scala,

είναι το κοίλο κανάλι κάτω από το ξύλινο δάπεδο της ορχήστρας. Αυτό

δίνει στο θέατρο την εξαιρετική ακουστική του. Ακόμη ο μεγαλοπρεπής

χώρος είναι για περισσότερο από 3000 άτομα

TEATRO LA FENICE

La Fenice( the Phoenix) στην Βενετία, είναι ένα από τα διασημότερα

θέατρα στη Ευρώπη. Εγκαινιάστηκε για πρώτη φορά το 1792 αλλά

καταστράφηκε 2 φορές λόγω πυρκαγιάς.

TEATRO DI SAN CARLO, NAPOLI

Kατασκευασμένο από τον βασιλιά Κάρολο των Βουρβόνων, αυτό το

θαυμάσιο κόκκινο και χρυσό θέατρο, εγκαινιάστηκε το 1737 και είναι το

παλαιότερο θέατρο που λειτουργεί ακόμη στον κόσμο. Μέχρι την

κατασκευή της Scala του Μιλάνου, αυτό ήταν το πιο διάσημο θέατρο

όπερας στην Ιταλία. Μερικές από τις πιο δημοφιλείς όπερες του

Gioachino Rossini, έκαναν πρεμιέρα στη σκηνή του.

Άλλα θέατρα όπερας είναι: Teatro Massimo, Παλέρμο

Tearo Comunale ,Mπολώνια

Τeatro Regio /Teatro Verdi, Πάρμα

Teatro Verdi , Πίζα

Teatro Regio ,Tορίνο

Teatro dell'opera, Ρώμη.

Γαλλία

Grand Théâtre,de Bordeaux

Το Grand Théâtre de Bordeaux , είναι ένα θέατρο σto Μπορντό της

Γαλλίας , όπου εγκαινιάστηκε για πρώτη φορά στις 17 Απριλίου το 1780.

The Grand Théâtre ήταν γνωστός ως ναός των Τεχνών και του Φωτός, με

νεοκλασική πρόσοψη έχοντας μια στοά με 12 Κορινθιακούς κίονες

όπου βρίσκονται 12 αγάλματα που αντιπροσωπεύουν τις εννέα Μούσες

και τρεις θεές (η Ήρα , η Αφροδίτη και η Αθηνά ).