Χριστίνα Ε. Ευαγγέλου Τομέας E-Learning Ερευνητικό...

49
Παρουσίαση Διδακτορικής Διατριβής Ολοκλήρωση Συστημάτων Υποστήριξης Ομαδικών Αποφάσεων και Διαχείρισης Οργανωσιακής Γνώσης Χριστίνα Ε. Ευαγγέλου Τομέας E-Learning Ερευνητικό Ακαδημαϊκό Ινστιτούτο Τεχνολογίας Υπολογιστών Πανεπιστημιούπολη, 26500 Ρίο, Αχαΐα [email protected] Αθήνα, 21 Ιουνίου 2006

description

Παρουσίαση Διδακτορικής Διατριβής Ολοκλήρωση Συστημάτων Υποστήριξης Ομαδικών Αποφάσεων και Διαχείρισης Οργανωσιακής Γνώσης. Χριστίνα Ε. Ευαγγέλου Τομέας E-Learning Ερευνητικό Ακαδημαϊκό Ινστιτούτο Τεχνολογίας Υπολογιστών Πανεπιστημιούπολη, 26500 Ρίο, Αχαΐα chriseva@ cti .gr. - PowerPoint PPT Presentation

Transcript of Χριστίνα Ε. Ευαγγέλου Τομέας E-Learning Ερευνητικό...

Page 1: Χριστίνα Ε. Ευαγγέλου Τομέας  E-Learning Ερευνητικό Ακαδημαϊκό Ινστιτούτο Τεχνολογίας Υπολογιστών

Παρουσίαση Διδακτορικής Διατριβής

Ολοκλήρωση Συστημάτων Υποστήριξης Ομαδικών Αποφάσεων

καιΔιαχείρισης Οργανωσιακής Γνώσης

Χριστίνα Ε. ΕυαγγέλουΤομέας E-Learning

Ερευνητικό Ακαδημαϊκό Ινστιτούτο Τεχνολογίας Υπολογιστών

Πανεπιστημιούπολη, 26500 Ρίο, Αχαΐα [email protected]

Αθήνα, 21 Ιουνίου 2006

Page 2: Χριστίνα Ε. Ευαγγέλου Τομέας  E-Learning Ερευνητικό Ακαδημαϊκό Ινστιτούτο Τεχνολογίας Υπολογιστών

2

Επιβλέπων

Καρακαπιλίδης N., Αναπλ. ΚαθηγητήςΤμήμα Μηχανολόγων και Αεροναυπηγών Μηχανικών, Πανεπιστήμιο Πατρών

Μέλη τριμελούς Αδαμίδης Εμ., Επικ. ΚαθηγητήςΤμήμα Μηχανολόγων και Αεροναυπηγών Μηχανικών, Πανεπιστήμιο Πατρών

Δέντσορας Αργ., Αναπλ. ΚαθηγητήςΤμήμα Μηχανολόγων και Αεροναυπηγών Μηχανικών, Πανεπιστήμιο Πατρών

Μέλη επταμελούς Αβούρης Ν., ΚαθηγητήςΤμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Τεχνολογίας Υπολογιστών, Πανεπιστήμιο

Πατρών

Παπαθεοδώρου Θ., ΚαθηγητήςΤμήμα Μηχανικών Ηλεκτρονικών Υπολογιστών και Πληροφορικής, Πανεπιστήμιο

Πατρών

Πέππας Π., Αναπλ. ΚαθηγητήςΤμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων, Πανεπιστήμιο Πατρών

Χρυσολούρης Γ., ΚαθηγητήςΤμήμα Μηχανολόγων και Αεροναυπηγών Μηχανικών, Πανεπιστήμιο Πατρών

Ημερομηνία έγκρισης: 15 Δεκεμβρίου, 2005

Στοιχεία διατριβής

Page 3: Χριστίνα Ε. Ευαγγέλου Τομέας  E-Learning Ερευνητικό Ακαδημαϊκό Ινστιτούτο Τεχνολογίας Υπολογιστών

3

Το πρόβλημα

• Αντιμετωπίζονται ως χωριστές διαδικασίες• Υποστηρίζονται από διαφορετικούς τύπους

εργαλείων λογισμικού

Διαχείριση Οργανωσιακής

Γνώσης

Υποστήριξη Λήψης Ομαδικών Αποφάσεων

Περιβάλλοντα Συνεργασίας

Page 4: Χριστίνα Ε. Ευαγγέλου Τομέας  E-Learning Ερευνητικό Ακαδημαϊκό Ινστιτούτο Τεχνολογίας Υπολογιστών

4

Στόχος

• Ολοκλήρωση– Σε επίπεδο διαδικασιών – Σε επίπεδο υποστήριξης από εργαλεία

λογισμικού

Διαχείριση Οργανωσιακής

Γνώσης

Υποστήριξη Λήψης Ομαδικών Αποφάσεων

Περιβάλλοντα Συνεργασίας

Page 5: Χριστίνα Ε. Ευαγγέλου Τομέας  E-Learning Ερευνητικό Ακαδημαϊκό Ινστιτούτο Τεχνολογίας Υπολογιστών

5

Χάρτης πλοήγησης

Περιβάλλοντα Συνεργασίας

Υποστήριξη Λήψης

Ομαδικών Αποφάσεων

Διαχείριση Οργανωσιακή

ς Γνώσης

Οντολογίες

Το Προτεινόμεν

ο Πλαίσιο Ολοκλήρωση

ς

Tο Προτεινόμεν

ο Εργαλείο

Λογισμικού

ΑνασκόπησηΒιβλιογραφίας

Κενά και Προβλήματα

Η Προτεινόμενη Προσέγγιση

Ολοκλήρωσης

Σύνοψη & Συμβολή

Page 6: Χριστίνα Ε. Ευαγγέλου Τομέας  E-Learning Ερευνητικό Ακαδημαϊκό Ινστιτούτο Τεχνολογίας Υπολογιστών

6

Περιβάλλοντα Συνεργασίας• Πρακτικές συνεργασίας

– Δραστηριότητες μέσω των οποίων τα μέλη μιας ομάδας στα οποία έχει ανατεθεί μια κοινή εργασία

• Ανταλλάσσουν στην πράξη τις θεωρητικές τους γνώσεις ή απόψεις για την επίτευξη του κοινού στόχου

• Εξετάζουν στοιχεία του παρελθόντος• Αναζητούν πηγές γνώσης

– Η γνώση των ατόμων που συμμετέχουν σε συλλογικές εργασίες ενισχύεται από τη συμπληρωματική γνώση και τις δεξιότητες των υπολοίπων

– Συζητήσεις (βασισμένες σε επιχειρηματολογία)

• Κοινότητες Πρακτικής– Ομάδες ατόμων που έχουν το αίσθημα της “κοινότητας”

λόγω της ύπαρξης κοινού σκοπού ή/και ενδιαφερόντων

• Εργαλεία υποστήριξης συνεργασίας– Η οπτική αναπαράσταση της συνεργασίας των μελών μιας ομάδας

μπορεί να συνεισφέρει στην αποδοτική αναπαράσταση και διαμοιρασμό της γνώσης

Page 7: Χριστίνα Ε. Ευαγγέλου Τομέας  E-Learning Ερευνητικό Ακαδημαϊκό Ινστιτούτο Τεχνολογίας Υπολογιστών

7

• Χρήση διαφορετικής ορολογίας και μέσων έκφρασης των απόψεων

• Πληροφορίες/γνώσεις χάνονται, ξεχνιούνται, ή δεν συσχετίζονται σωστά μεταξύ τους

• Καθοδήγησης του προτύπου (pattern), του χρονισμού, και του περιεχομένου των σχετικών συζητήσεων

• Χειρισμού της διανομής της γνώσης των μελών της ομάδας

• Οργανωσιακή και κοινωνική διάσταση

• Ανάγκες – Υποστήριξης στη Λήψη Ομαδικών Αποφάσεων– Διαχείρισης της γνώσης των ληπτών αποφάσεων σε

ατομικό και οργανωσιακό επίπεδο

Κενά και προβλήματα

Page 8: Χριστίνα Ε. Ευαγγέλου Τομέας  E-Learning Ερευνητικό Ακαδημαϊκό Ινστιτούτο Τεχνολογίας Υπολογιστών

8

Χάρτης πλοήγησης

Περιβάλλοντα Συνεργασίας

Υποστήριξη Λήψης

Ομαδικών Αποφάσεων

Διαχείριση Οργανωσιακή

ς Γνώσης

Οντολογίες

Το Προτεινόμενο

Πλαίσιο Ολοκλήρωσης

Tο Προτεινόμενο

Εργαλείο Λογισμικού

ΑνασκόπησηΒιβλιογραφίας

Κενά και Προβλήματα

Η Προτεινόμενη Προσέγγιση

Ολοκλήρωσης

Σύνοψη & Συμβολή

Page 9: Χριστίνα Ε. Ευαγγέλου Τομέας  E-Learning Ερευνητικό Ακαδημαϊκό Ινστιτούτο Τεχνολογίας Υπολογιστών

9

Λήψη Αποφάσεων (i)

• Η διαδικασία της Λήψης Αποφάσεων στους σύγχρονους οργανισμούς αποτελεί συχνά μια εξαιρετικά σύνθετη και μη καλά δομημένη διαδικασία, που συνήθως ανατίθεται σε μια ομάδα ατόμων που αντιπροσωπεύουν διαφορετικές λειτουργίες τους

• Οι Λήπτες Αποφάσεων καλούνται να προτείνουν και να εξετάσουν μια πληθώρα εναλλακτικών λύσεων, λαμβάνοντας υπόψη τις αναμενόμενες βραχυπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες επιδράσεις τους στον οργανισμό

Page 10: Χριστίνα Ε. Ευαγγέλου Τομέας  E-Learning Ερευνητικό Ακαδημαϊκό Ινστιτούτο Τεχνολογίας Υπολογιστών

10

Λήψη Αποφάσεων (ii)

Η επιτυχία ενός οργανισμού ή μιας επιχείρησης σε σχέση με τον ανταγωνισμό απορρέει από την ικανότητα λήψης καλύτερων αποφάσεων, τη δυνατότητα υλοποίησης των αποφάσεων αυτών και την ταχύτητα της διαδικασίας.

(McLaughlin, 1995)

Μια απόφαση θεωρείται ως κομμάτι γνώσης, καθώς η λήψη μιας απόφασης είναι ουσιαστικά το αποτέλεσμα της σύνθεσης και επεξεργασίας πληροφορίας και γνώσης για την παραγωγή νέας γνώσης.

(Holsapple & Whinston, 1996)

Η ποιότητα, η ταχύτητα και η δυνατότητα υλοποίησης μιας απόφασης μπορούν να διασφαλισθούν όταν η σωστή γνώση είναι διαθέσιμη στους σωστούς ανθρώπους, στο σωστό χρόνο και στη σωστή μορφή.

(Hibbard, 1997)Τα Συστήματα Υποστήριξης Ομαδικών Αποφάσεων αποτελούν εφαρμογές της Πληροφορικής, οι οποίες έχει διαπιστωθεί ότι συμβάλλουν στην αύξηση της αποδοτικότητας και της αποτελεσματικότητας της ομαδικής επίλυσης προβλημάτων και λήψης αποφάσεων διαμέσου της συστηματικής διάχυσης πληροφοριών/γνώσης.

(DeSanctis & Gallupe, 1987; Turban & Aronson, 2001)

Page 11: Χριστίνα Ε. Ευαγγέλου Τομέας  E-Learning Ερευνητικό Ακαδημαϊκό Ινστιτούτο Τεχνολογίας Υπολογιστών

11

Υποστήριξη στη Λήψη Αποφάσεων

• Θέματα • Ανάλυσης και Αξιολόγησης στα πλαίσια της

διαδικασίας

• Ανάπτυξης λογισμικού

• Μέθοδος εργασίας– Κριτική θεώρηση σχετικών προσεγγίσεων

– Μελέτες περίπτωσης

– Καταγραφή “λέξεων - κλειδιά”

– Έμφαση στις ανάγκες των χρηστών

Page 12: Χριστίνα Ε. Ευαγγέλου Τομέας  E-Learning Ερευνητικό Ακαδημαϊκό Ινστιτούτο Τεχνολογίας Υπολογιστών

12

Η διαδικασία της Λήψης Αποφάσεων

Καθορισμός αντικειμένου της απόφασης & εναλλακτικών

λύσεων

Καθορισμός μιας συνεπούς οικογένειας κριτηρίων

Ανάπτυξη υποδείγματος σύνθεσης των κριτηρίων

Υποστήριξη της απόφασης

Στάδιο 1ο

Στάδιο 2ο

Στάδιο 3ο

Στάδιο 4ο

• Διακριτά προβλήματα•Επιλογής•Κατάταξης•Ταξινόμησης•Περιγραφής

• Συνεχή προβλήματα

• Μοναδική σύνθεση των κριτηρίων

• Σχέσεις Υπεροχής• Αλληλεπιδραστικές • Πολυκριτήριος

Μαθηματικός Προγραμματισμός

• Πολυκριτήρια Θεωρία Χρησιμότητας

• Θεωρία Σχέσεων Υπεροχής• Αναλυτική-Συνθετική

Προσέγγιση

• Ανάλυση Ευαισθησίας• “What-if analysis”

Page 13: Χριστίνα Ε. Ευαγγέλου Τομέας  E-Learning Ερευνητικό Ακαδημαϊκό Ινστιτούτο Τεχνολογίας Υπολογιστών

13

Πολυκριτήρια Ανάλυση Αποφάσεων• Μέθοδος εργασίας:

– 4 διαφορετικές προσεγγίσεις και αντίστοιχα εργαλεία λογισμικού– Εξαγωγή συμπερασμάτων με βάση τις ανάγκες των χρηστών

Page 14: Χριστίνα Ε. Ευαγγέλου Τομέας  E-Learning Ερευνητικό Ακαδημαϊκό Ινστιτούτο Τεχνολογίας Υπολογιστών

14

Κενά και προβλήματα

• Προβλήματα υποστήριξης της συνεργασίας των ληπτών αποφάσεων

– Θέματα έκφρασης, επικοινωνίας και διαπραγμάτευσης

– Διαφορετικοί στόχοι, ερμηνείες, ενδιαφέροντα, περιορισμοί και προτεραιότητες Προβλήματα ανεπαρκούς ή υπερβολικής πληροφόρησης

• Προβλήματα επιλογής μεθόδων ανάλυσης και αξιολόγησης

– Πληθώρα μεθόδων

– Χρονικοί περιορισμοί

• Έλλειψη προσεγγίσεων ή/και εφαρμογών διαχείρισης γνώσης σε σχετικά περιβάλλοντα

Page 15: Χριστίνα Ε. Ευαγγέλου Τομέας  E-Learning Ερευνητικό Ακαδημαϊκό Ινστιτούτο Τεχνολογίας Υπολογιστών

15

Το προτεινόμενο πλαίσιο Υποστήριξης Αποφάσεων

Απόφαση

Διασαφήνιση Περιβάλλοντο

ς απόφασης

Μοντελοποίηση

διαδικασίας λήψης

αποφάσεων

Έκφραση τωναπόψεων τωναποφασιζόντω

ν

Αποτίμηση των

δεδομένων

ΕυκαιρίαΣτόχος

Πρόβλημα

Νέα Γνώση

ΔιαχείρισηΓνώσης

• Επαναληπτική διαδικασία 4ων βημάτων• Υποστήριξη καθ’ όλη τη διαδικασία• Έμφαση στη διανομή και επαναχρησιμοποίηση της γνώσης

Page 16: Χριστίνα Ε. Ευαγγέλου Τομέας  E-Learning Ερευνητικό Ακαδημαϊκό Ινστιτούτο Τεχνολογίας Υπολογιστών

16

Χάρτης πλοήγησης

Περιβάλλοντα Συνεργασίας

Υποστήριξη Λήψης

Ομαδικών Αποφάσεων

Διαχείριση Οργανωσιακής

Γνώσης

Οντολογίες

Το Προτεινόμενο

Πλαίσιο Ολοκλήρωσης

Tο Προτεινόμενο

Εργαλείο Λογισμικού

ΑνασκόπησηΒιβλιογραφίας

Κενά και Προβλήματα

Η Προτεινόμενη Προσέγγιση

Ολοκλήρωσης

Σύνοψη & Συμβολή

Page 17: Χριστίνα Ε. Ευαγγέλου Τομέας  E-Learning Ερευνητικό Ακαδημαϊκό Ινστιτούτο Τεχνολογίας Υπολογιστών

17

Διαχείριση Γνώσης

Διαχείριση Γνώσης είναι η προσέγγιση από το χώρο της Διοίκησης η οποία με εργαλεία από το χώρο της Πληροφορικής επιτρέπει τη συλλογή, επεξεργασία και οργάνωση της γνώσης για την υποστήριξη των δραστηριοτήτων μιας επιχείρησης, όπως η λήψη αποφάσεων.

(Prusak, 2001)

Η γνώση ορίζεται ως “η εμπειρία, οι αξίες, η σχετική με το περιεχόμενο πληροφορία και οι εκτιμήσεις των ειδικών, τα οποία παρέχουν ένα πλαίσιο για την αξιολόγηση και την εμπέδωση νέων εμπειριών και πληροφορίας”. Συχνά ενυπάρχει όχι μόνο σε έγγραφα και αρχεία, αλλά και στις ρουτίνες, πρακτικές και νόρμες ενός οργανισμού.

(Davenport & Prusak, 1998)

Από τη σκοπιά της πληροφορικής, η γνώση θεωρείται ως μια εξελιγμένη μορφή πληροφορίας ή/και δεδομένων, η οποία αν αξιοποιηθεί κατάλληλα για επιχειρηματικούς σκοπούς μπορεί να επιφέρει πλεονεκτήματα και οφέλη.

(Beckett et al., 2000)

Τα Συστήματα Διαχείρισης Γνώσης, δηλαδή τα βασισμένα στη χρήση ηλεκτρονικών υπολογιστών συστήματα για την αναπαράσταση, εκμαίευση, διανομή και επεξεργασία της γνώσης, δεν είναι πια θέμα επιλογής μιας επιχείρησης, αλλά ένα από τα πιο σημαντικά της “κομμάτια”, το οποίο της προσδίδει ανταγωνιστικό πλεονέκτημα.

(Alavi & Leidner, 2001; Clark & Starkey, 1988; Horwitch, 1986; Skyrme, 1999)

Page 18: Χριστίνα Ε. Ευαγγέλου Τομέας  E-Learning Ερευνητικό Ακαδημαϊκό Ινστιτούτο Τεχνολογίας Υπολογιστών

18

Διαχείριση της οργανωσιακής γνώσης

• Θέματα – Απόκτησης/εκμαίευσης, αναπαράστασης,

επεξεργασίας, αποθήκευσης και διανομής γνώσης στα πλαίσια της διαδικασίας λήψης ομαδικών αποφάσεων

– Ανάπτυξης λογισμικού

• Μέθοδος εργασίας– Κριτική θεώρηση σχετικών προσεγγίσεων

– Καταγραφή “λέξεων - κλειδιά”

– Έμφαση στις ανάγκες των χρηστών

Page 19: Χριστίνα Ε. Ευαγγέλου Τομέας  E-Learning Ερευνητικό Ακαδημαϊκό Ινστιτούτο Τεχνολογίας Υπολογιστών

19

Κενά και προβλήματα

• Η ανθρώπινη γνώση, και ιδιαίτερα η άρρητη (μη κωδικοποιημένη), είναι καθοριστικής σημασίας και πρέπει να αξιοποιηθεί πλήρως

• Η εκάστοτε εφαρμογή διαχείρισης γνώσης πρέπει να μπορεί να προσαρμόζεται στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των χρηστών που καλείται να εξυπηρετήσει

• Τα περισσότερα Συστήματα Διαχείρισης Γνώσης δέχονται αρνητική κριτική γιατί οι διεργασίες διαχείρισης γνώσης δεν είναι σύμφωνες με τις πρακτικές της κοινότητας

• Σημαντικό πρόβλημα της Διαχείρισης Γνώσης είναι η ανθρώπινη συμμετοχή στις σχετικές διαδικασίες

Page 20: Χριστίνα Ε. Ευαγγέλου Τομέας  E-Learning Ερευνητικό Ακαδημαϊκό Ινστιτούτο Τεχνολογίας Υπολογιστών

20

Απόκτηση γνώσης από διαδικασία

αποφάσεων

Εκμαίευση γνώσης από

λήπτες αποφάσεων

Λήψη αποφάσεων

Προφίλ ληπτών

αποφάσεων

ΓνώσηΕπεξεργασία

γνώσηςΑποθήκευση

γνώσηςΔιανομή γνώσης

Πρότυπα διαδικασίαςαποφάσεων

Το προτεινόμενο πλαίσιο Διαχείρισης Γνώσης

Page 21: Χριστίνα Ε. Ευαγγέλου Τομέας  E-Learning Ερευνητικό Ακαδημαϊκό Ινστιτούτο Τεχνολογίας Υπολογιστών

21

Χάρτης πλοήγησης

Περιβάλλοντα Συνεργασίας

Υποστήριξη Λήψης

Ομαδικών Αποφάσεων

Διαχείριση Οργανωσιακής

Γνώσης

Οντολογίες

Το Προτεινόμενο

Πλαίσιο Ολοκλήρωσης

Tο Προτεινόμενο

Εργαλείο Λογισμικού

ΑνασκόπησηΒιβλιογραφίας

Κενά και Προβλήματα

Η Προτεινόμενη Προσέγγιση

Ολοκλήρωσης

Σύνοψη & Συμβολή

Page 22: Χριστίνα Ε. Ευαγγέλου Τομέας  E-Learning Ερευνητικό Ακαδημαϊκό Ινστιτούτο Τεχνολογίας Υπολογιστών

22

Οντολογίες

• Μέθοδος εργασίας: – Καταγραφή “λέξεων - κλειδιά” από όλες τις

σχετικές με το αντικείμενο της διατριβής επιστημονικές περιοχές

– Εντοπισμός των κοινών σημείων και σχέσεων

Οι Οντολογίες είναι ιεραρχικές δομές γνώσης, όπου τα αντικείμενα ή οι έννοιες που απαρτίζουν την οντολογία κατατάσσονται σε κατηγορίες και υπο-κατηγορίες, ανάλογα με τις βασικές τους ιδιότητες

(Genesereth & Nilsson, 1987)

Αποτελούν ένα αποτελεσματικό μέσο για την επίτευξη κοινής κατανόησης διαφόρων περιοχών γνώσης και την επαναχρησιμοποίηση τμημάτων γνώσης μεταξύ ομάδων ατόμων αλλά και εφαρμογών

(Duineveld et al., 2000)

Page 23: Χριστίνα Ε. Ευαγγέλου Τομέας  E-Learning Ερευνητικό Ακαδημαϊκό Ινστιτούτο Τεχνολογίας Υπολογιστών

23

Βασικές έννοιες της οντολογίας KAD

Λήψη Αποφάσεων

Επιχειρηματολογία

Απόκτηση & Διανομή Γνώσης

γνώση

γνώση

επιχείρημα

απόφαση

απόφ

αση

επιχ

είρη

μα

Page 24: Χριστίνα Ε. Ευαγγέλου Τομέας  E-Learning Ερευνητικό Ακαδημαϊκό Ινστιτούτο Τεχνολογίας Υπολογιστών

24

Το προτεινόμενο μοντέλο οντολογίας ΚΑD

XML

OWL

Page 25: Χριστίνα Ε. Ευαγγέλου Τομέας  E-Learning Ερευνητικό Ακαδημαϊκό Ινστιτούτο Τεχνολογίας Υπολογιστών

25

Συμπεράσματα (i)

• Σε ένα περιβάλλον ομαδικής λήψης αποφάσεων, για την κοινή αποδοχή του αποτελέσματος, είναι απαραίτητη η προσεκτική διαχείριση τόσο της μοντελοποίησης όσο και της ανάλυσης του προβλήματος

• Η γνώση, όταν αυτή αξιοποιείται για την επίλυση των προβλημάτων, τον καθορισμό των στόχων και την αξιοποίηση των ευκαιριών ενός οργανισμού μπορεί να αποτελέσει το μεγαλύτερο ανταγωνιστικό του πλεονέκτημα

• Η ανάπτυξη οντολογιών κρίνεται απαραίτητη για την επίτευξη κοινής κατανόησης της δομής της πληροφορίας/γνώσης μεταξύ τόσο των ανθρώπων όσο και των σχετικών εφαρμογών λογισμικού

Page 26: Χριστίνα Ε. Ευαγγέλου Τομέας  E-Learning Ερευνητικό Ακαδημαϊκό Ινστιτούτο Τεχνολογίας Υπολογιστών

26

Συμπεράσματα (ii)

• Παρά το γεγονός ότι τόσο η ανάγκη υποστήριξης των αποφάσεων, όσο και η απαίτηση διαχείρισης της γνώσης ενός οργανισμού έχουν σαφέστατα διατυπωθεί και κατά περίπτωση αντιμετωπισθεί (όχι πάντα με επιτυχία)

• Ελάχιστες απόπειρες έχουν γίνει έως τώρα για μια ολοκληρωμένη θεώρηση του θέματος

– Δεν υπάρχει ένα σύστημα που να αντιμετωπίζει επαρκώς την πληθώρα των αναγκών των χρηστών σε σχετικά περιβάλλοντα

Η αύξηση της ανταγωνιστικότητας ενός οργανισμού μπορεί να επιτευχθεί μέσα από την εκμετάλλευση του κεφαλαίου γνώσης της κατά τη διάρκεια της λήψης αποφάσεων.

(Courtney, 2001; Bolloju et al., 2002)

Page 27: Χριστίνα Ε. Ευαγγέλου Τομέας  E-Learning Ερευνητικό Ακαδημαϊκό Ινστιτούτο Τεχνολογίας Υπολογιστών

27

Χάρτης πλοήγησης

Περιβάλλοντα Συνεργασίας

Υποστήριξη Λήψης

Ομαδικών Αποφάσεων

Διαχείριση Οργανωσιακής

Γνώσης

Οντολογίες

Το Προτεινόμενο

Πλαίσιο Ολοκλήρωσης

Tο Προτεινόμενο

Εργαλείο Λογισμικού

ΑνασκόπησηΒιβλιογραφίας

Κενά και Προβλήματα

Η Προτεινόμενη Προσέγγιση

Ολοκλήρωσης

Σύνοψη & Συμβολή

Page 28: Χριστίνα Ε. Ευαγγέλου Τομέας  E-Learning Ερευνητικό Ακαδημαϊκό Ινστιτούτο Τεχνολογίας Υπολογιστών

28

Η προτεινόμενη προσέγγιση

• Ολοκλήρωση διαδικασιών– Εννοιολογικό επίπεδο– Λειτουργικό επίπεδο

Δόμηση & Αξιοποίηση της Επιχειρηματολογίας Πλαίσια Λήψης Αποφάσεων Μηχανισμοί Αξιολόγησης

Προφίλ των ληπτών αποφάσεων Υποκίνηση της συμμετοχής Επαναχρησιμοποίηση της γνώσης

Page 29: Χριστίνα Ε. Ευαγγέλου Τομέας  E-Learning Ερευνητικό Ακαδημαϊκό Ινστιτούτο Τεχνολογίας Υπολογιστών

29

Το προτεινόμενο Πλαίσιο Ολοκλήρωσης

ΑπόφασηΔιασαφήνιση

Περιβάλλοντος απόφασης

Μοντελοποίηση διαδικασίας

λήψης αποφάσεων

Δομημένη επιχειρηματολογία

Αποτίμηση των δεδομένων

ΕυκαιρίαΣτόχος

Πρόβλημα

Απόκτηση γνώσης από διαδικασία

αποφάσεων

Εκμαίευση γνώσης από

λήπτες αποφάσεωνΠροφίλ ληπτών

αποφάσεων

ΓνώσηΕπεξεργασία

γνώσηςΑποθήκευση

γνώσηςΔιανομή γνώσης

Πρότυπα διαδικασίαςαποφάσεων

Page 30: Χριστίνα Ε. Ευαγγέλου Τομέας  E-Learning Ερευνητικό Ακαδημαϊκό Ινστιτούτο Τεχνολογίας Υπολογιστών

30

Το προτεινόμενο Πλαίσιο Επιχειρηματολογίας

Στόχος

ΠροτεινόμενηΕναλλακτική 1

Επιχείρημα Υπέρ ή Κατά 1

ΣχετιζόμενοΚριτήριο

ΠροτεινόμενηΕναλλακτική 2

ΠροτεινόμενηΕναλλακτική n

Επιχείρημα Υπέρ ή Κατά 2

Επιχείρημα Υπέρ ή Κατά n

ΣχετιζόμενοΚριτήριο

ΣχετιζόμενοΚριτήριο

Θέμα της συζήτησης

Γνωστικό αντικείμενο

Ο βασισμένος σε δομημένη επιχειρηματολογία διάλογος θεωρείται ότι μπορεί να συνεισφέρει στην ανοιχτή, διαλεκτική διαδικασία συνεργατικής διατύπωσης και ανάλυσης των υπό θεώρηση θεμάτων.

(Buckingham Shum, 2003)

Page 31: Χριστίνα Ε. Ευαγγέλου Τομέας  E-Learning Ερευνητικό Ακαδημαϊκό Ινστιτούτο Τεχνολογίας Υπολογιστών

31

Δραστηριότητες ανεξάρτητες & δραστηριότητες σχετικές με το γνωστικό αντικείμενο της απόφασης

Αξιολόγηση

Ανεξ

άρ

τη

το τ

ου γ

νω

στικ

ού

αντικ

ειμ

ένου

μέρ

ος τ

ης Ο

ντολογία

ς

Σχετ

ικό μ

ε το γ

νω

στικ

ό

αντικ

είμ

ενο

μέρ

ος τ

ης

Οντολογία

ς

Διαδικασίες ανεξάρτητες γνωστικού αντικειμένου

Διαδικασίες σχετικές με γνωστικό αντικείμενο

Οπτική Αναπαράσταση

Λήψη Αποφάσεων

Επιχειρηματολογία

ΔιαχείρισηΓνώσης

γνώση

γνώση

επιχείρημα

απόφαση

απόφ

αση

επιχ

είρημα

Μηχανισμοί Αξιολόγησης

Πλαίσια Λήψης ΑποφάσεωνΜοντελοποίησ

η

Page 32: Χριστίνα Ε. Ευαγγέλου Τομέας  E-Learning Ερευνητικό Ακαδημαϊκό Ινστιτούτο Τεχνολογίας Υπολογιστών

32

Λήψη Αποφάσεων για τη Χάραξη Στρατηγικής

• H χάραξη στρατηγικής είναι ένα ιδιαίτερα αντιπροσωπευτικό και εξαιρετικής σημασίας πρόβλημα ομαδικής λήψης ημιδομημένων ή μη-δομημένων αποφάσεων των σύγχρονων οργανισμών και επιχειρήσεων

• Θεωρητικά Πλαίσια Λήψης Αποφάσεων– Θεώρηση της επιχείρησης με βάση τους πόρους

(RBV)– Δυνάμεις – Αδυναμίες – Ευκαιρίες – Απειλές (SWOT)– 5 Δυνάμεις του Porter

Η χάραξη στρατηγικής είναι μια διαδικασία λήψης αποφάσεων κατά την οποία οι πόροι του οργανισμού αντιστοιχούνται στις ευκαιρίες που προκύπτουν από το ανταγωνιστικό περιβάλλον.

(Andrews, 1971)

Page 33: Χριστίνα Ε. Ευαγγέλου Τομέας  E-Learning Ερευνητικό Ακαδημαϊκό Ινστιτούτο Τεχνολογίας Υπολογιστών

33

Το προτεινόμενο Πλαίσιο Ενίσχυσης της Συμμετοχής (i)• Θεωρία Κοινωνικο-Τεχνολογικών Συστημάτων• Θεωρία Θετικής και Αρνητικής Ενίσχυσης

Παράγοντες οργανωσιακού περιεχομένου

Page 34: Χριστίνα Ε. Ευαγγέλου Τομέας  E-Learning Ερευνητικό Ακαδημαϊκό Ινστιτούτο Τεχνολογίας Υπολογιστών

34

Το προτεινόμενο Πλαίσιο Ενίσχυσης της Συμμετοχής (ii)

Παράγοντες τεχνολογικού περιεχομένου

Page 35: Χριστίνα Ε. Ευαγγέλου Τομέας  E-Learning Ερευνητικό Ακαδημαϊκό Ινστιτούτο Τεχνολογίας Υπολογιστών

35

Χάρτης πλοήγησης

Περιβάλλοντα Συνεργασίας

Υποστήριξη Λήψης

Ομαδικών Αποφάσεων

Διαχείριση Οργανωσιακής

Γνώσης

Οντολογίες

Το Προτεινόμενο

Πλαίσιο Ολοκλήρωσης

Tο Προτεινόμενο

Εργαλείο Λογισμικού

ΑνασκόπησηΒιβλιογραφίας

Κενά και Προβλήματα

Η Προτεινόμενη Προσέγγιση

Ολοκλήρωσης

Σύνοψη & Συμβολή

Page 36: Χριστίνα Ε. Ευαγγέλου Τομέας  E-Learning Ερευνητικό Ακαδημαϊκό Ινστιτούτο Τεχνολογίας Υπολογιστών

36

Το προτεινόμενο εργαλείο λογισμικού

• Επιτρέπει:– Ανάπτυξη και οπτική αναπαράσταση δομημένης

Επιχειρηματολογίας

– Αποτελεσματική απόκτηση/εκμαίευση και διανομή της γνώσης

– Ανάλυση και αξιολόγηση των Αποφάσεων

• Βασίζεται:– Στο πρωτότυπο μοντέλο Οντολογίας KAD

– Σε πρωτότυπο Γράφο Συζήτησης

– Τεχνολογίες .NET και XML

Page 37: Χριστίνα Ε. Ευαγγέλου Τομέας  E-Learning Ερευνητικό Ακαδημαϊκό Ινστιτούτο Τεχνολογίας Υπολογιστών

37

Obligatory before accessing the program

view statistics

manage profile

login

modify a discourse

search a discourse

select a discourse

end a discourse

crea te a discourse

user

delete a discourse

<<extend>>

<<extend>>

<<extend>>manage a discourse

<<extend>>

Μοντελοποίηση - Χρήστες Μοντελοποίηση (i) : usertheGui theManager theDatabase

create a discourse

create a discourse<<login>>

show new discourse form

formulate

ok

ok

if values ok create discourse

show menu

visualize discourse

visualize discourse

sinon

go back to "fill in form"

end of science

if data are valid

if not cancel science

cancel

check values

get info

cancel

visualize the open discourse list

list visualization

end of science

show not valid fields

show not valid fields

get open discourse list

fill in the form

Obligatory before accessing the program

view statistics

manage profile

login

modify a discourse

search a discourse

select a discourse

end a discourse

crea te a discourse

user

delete a discourse

<<extend>>

<<extend>>

<<extend>>manage a discourse

<<extend>>

: usertheGui theManager theDatabase

create a discourse

create a discourse<<login>>

show new discourse form

formulate

ok

ok

if values ok create discourse

show menu

visualize discourse

visualize discourse

sinon

go back to "fill in form"

end of science

if data are valid

if not cancel science

cancel

check values

get info

cancel

visualize the open discourse list

list visualization

end of science

show not valid fields

show not valid fields

get open discourse list

fill in the form

theDatabase : DataBase

theDecisionModule : DecisionMakingFrameWorks

discussionPage : Gui

: user

theManager : Manager

treeDisc : Gui

validation : Gui

treeDisc2 : Gui

treeDisc3 : Gui

8: changeMenu( )12: changeMenu( )13: changeSum( )

16: redirect( )19: changeMenu( )41: changeMenu( )51: changeMenu( )

2:

7: 11: selectedNodeChanged( )

17:

18: 34: redirect( )44: redirect( )

35:

40:

45: 50:

1: openDiscourse_click( )15: delete_click( )

9: visualise le discours14: mise a jour de la page

20: question42: visualise le discours52: visualise le discours

10: selectNode( )

21: ok_click( )43: cancel_click( )

4: getDiscourse( )25: modifyDiscourse( )31: modifyDiscourse( )

37: getDiscourse( )47: getDiscourse( )

5: 26: 32: 38: 48:

23: executeSimpleAlgorithm( )29: executeSimpleAlgorithm( )

24: 30:

3: getDiscourseInfo( )

6:

22: deleteAlternative( )28: deleteSupport( )

27: 33:

36: getDiscourseInfo( )39:

46: getDiscourseInfo( )

49:

Page 38: Χριστίνα Ε. Ευαγγέλου Τομέας  E-Learning Ερευνητικό Ακαδημαϊκό Ινστιτούτο Τεχνολογίας Υπολογιστών

38

Μοντελοποίηση (ii) Μοντελοποίηση

Σχεσιακά μοντέλα

Διαγράμματα Οντοτήτων-Συσχετίσεων

Page 39: Χριστίνα Ε. Ευαγγέλου Τομέας  E-Learning Ερευνητικό Ακαδημαϊκό Ινστιτούτο Τεχνολογίας Υπολογιστών

39

Αρχιτεκτονική

ArgumentationGraph

Data LevelBusiness LevelPresentation Level

Knowledge Base•Past cases

•ProfilesInternet Browser

HTML/XML Model Base

•MCDA•Decision Domain

IndividualKnowledge

OrganizationalKnowledge

User Application server Data base server

Decision Support

Knowledge Management•Knowledge Acquisition

•Knowledge sharing•Profile generation

•Authorization Policy

Decisions

Page 40: Χριστίνα Ε. Ευαγγέλου Τομέας  E-Learning Ερευνητικό Ακαδημαϊκό Ινστιτούτο Τεχνολογίας Υπολογιστών

40

Γράφος Συζήτησης

• Εφαρμογή ASP.NET• Δομή: XML Schema• Εμφάνιση: XSLT

Page 41: Χριστίνα Ε. Ευαγγέλου Τομέας  E-Learning Ερευνητικό Ακαδημαϊκό Ινστιτούτο Τεχνολογίας Υπολογιστών

41

Παράδειγμα χρήσης (i)

Πληροφορίες για τη Συζήτηση

Στόχος

ΕναλλακτικέςΕπιχειρήματα

Πληροφορίες για τα Στοιχεία Συζήτησης

Page 42: Χριστίνα Ε. Ευαγγέλου Τομέας  E-Learning Ερευνητικό Ακαδημαϊκό Ινστιτούτο Τεχνολογίας Υπολογιστών

42

Παράδειγμα χρήσης (ii)

Απόφαση

Page 43: Χριστίνα Ε. Ευαγγέλου Τομέας  E-Learning Ερευνητικό Ακαδημαϊκό Ινστιτούτο Τεχνολογίας Υπολογιστών

43

Αποθήκευση του περιεχομένου μιας συζήτησης

Thessaloniki Limited capacity of

existing distribution

center

Supporting activities

Transport goods to our nearby distribution center

Increase capacity

Thessaloniki Limited capacity of

existing distribution

center

Supporting activities

Transport goods to our nearby distribution center

Increase capacity

Page 44: Χριστίνα Ε. Ευαγγέλου Τομέας  E-Learning Ερευνητικό Ακαδημαϊκό Ινστιτούτο Τεχνολογίας Υπολογιστών

44

Χάρτης πλοήγησης

Περιβάλλοντα Συνεργασίας

Υποστήριξη Λήψης

Ομαδικών Αποφάσεων

Διαχείριση Οργανωσιακής

Γνώσης

Οντολογίες

Το Προτεινόμενο

Πλαίσιο Ολοκλήρωσης

Tο Προτεινόμενο

Εργαλείο Λογισμικού

ΑνασκόπησηΒιβλιογραφίας

Κενά και Προβλήματα

Η Προτεινόμενη Προσέγγιση

Ολοκλήρωσης

Σύνοψη & Συμβολή

Page 45: Χριστίνα Ε. Ευαγγέλου Τομέας  E-Learning Ερευνητικό Ακαδημαϊκό Ινστιτούτο Τεχνολογίας Υπολογιστών

45

Σύνοψη• Συγκερασμός και η διεύρυνση των δυνατοτήτων

που παρέχονται από υπάρχουσες προσεγγίσεις

• Συνδυασμός των επιμέρους προσεγγίσεων τόσο σε τεχνολογικό όσο και σε οργανωσιακό επίπεδο

• Πρόταση– Πλαισίων Ολοκλήρωσης

Υποστήριξης Ομαδικών Αποφάσεων Διαχείρισης Οργανωσιακής Γνώσης Ανάπτυξης Επιχειρηματολογίας Υποκίνησης της Συμμετοχής

– Μοντέλου Οντολογίας

– Εργαλείου λογισμικού για την εφαρμογή των παραπάνω σε πραγματικά περιβάλλοντα συνεργασίας

Page 46: Χριστίνα Ε. Ευαγγέλου Τομέας  E-Learning Ερευνητικό Ακαδημαϊκό Ινστιτούτο Τεχνολογίας Υπολογιστών

46

Συμβολή (i)

• Συνδυαστικός τρόπος προσέγγισης

• Υποστήριξη της διαδικασίας λήψης αποφάσεων μέσα από ένα συνδυασμό μοντέλων, μεθόδων και τεχνικών τα οποία βοηθούν τόσο στην ανάλυση μιας απόφασης, όσο και στη λήψη αυτής

• Συμπεράσματα και προτάσεις για επιλογή μεθόδων ανάλυσης και αξιολόγησης

• Ανάπτυξη πρωτότυπου μοντέλου οντολογίας για την καθιέρωση μιας κοινής γλώσσας επικοινωνίας και κοινών σημείων αναφοράς

Page 47: Χριστίνα Ε. Ευαγγέλου Τομέας  E-Learning Ερευνητικό Ακαδημαϊκό Ινστιτούτο Τεχνολογίας Υπολογιστών

47

Συμβολή (ii)

• Πρωτότυπος σχεδιασμός του περιβάλλοντος συνεργασίας

– Γράφος Συζήτησης

– Θέματα απόκτησης/εκμαίευσης, αναπαράστασης, επεξεργασίας, αποθήκευσης και διανομής γνώσης

• Διανομή της γνώσης μέσω ενός πρωτότυπου πλαισίου ενίσχυσης της συμμετοχής στις σχετικές διαδικασίες

Page 48: Χριστίνα Ε. Ευαγγέλου Τομέας  E-Learning Ερευνητικό Ακαδημαϊκό Ινστιτούτο Τεχνολογίας Υπολογιστών

48

Μελλοντικές ερευνητικές προεκτάσεις• Ενσωμάτωση θεωρητικών πλαισίων λήψης

αποφάσεων για τη μοντελοποίηση προβλημάτων ενός συνόλου διαφορετικών γνωστικών αντικειμένων

• Μηχανισμοί Αξιολόγησης – Ανάπτυξη– Αυτοματοποίηση της κλήσης του κατάλληλου ανάλογα

με το συγκεκριμένο πρόβλημα

• Ανάπτυξη και ενσωμάτωση διαφόρων τεχνικών απόκτησης/εκμαίευσης γνώσης

• Ενσωμάτωση δύο πρόσθετων δομικών ενοτήτων – Προσομοίωση– Βασισμένη σε περιπτώσεις συλλογιστική

Page 49: Χριστίνα Ε. Ευαγγέλου Τομέας  E-Learning Ερευνητικό Ακαδημαϊκό Ινστιτούτο Τεχνολογίας Υπολογιστών

49

Ευχαριστώ για την προσοχή σας