คำนำ · 13 13 กรณีแก้ไขข้อมูลนักเรียน สามารถด าเนินการได้ดังนี้ คลิก
คลิก Download บทที่ 1 พันธุศาสตร์
Transcript of คลิก Download บทที่ 1 พันธุศาสตร์
![Page 1: คลิก Download บทที่ 1 พันธุศาสตร์](https://reader034.fdocuments.net/reader034/viewer/2022050706/5566be74d8b42aac288b4900/html5/thumbnails/1.jpg)
บทท่ี 1 พันธุศาสตร ์
เนื้อหา
3. ค าศัพท์ทางพันธุศาสตร์
2. การศึกษาของเมนเดล
1. ประวัติของเมนเดล
จัดท าโดย นางสาวณิชัชฌา อาโยวงษ์ ครูกลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์
4. โจทย์พันธุศาสตร ์
ภาพจาก http://midnight-midnight02.blogspot.com/2010/01/1_19.html
![Page 2: คลิก Download บทที่ 1 พันธุศาสตร์](https://reader034.fdocuments.net/reader034/viewer/2022050706/5566be74d8b42aac288b4900/html5/thumbnails/2.jpg)
จุดประสงค์การเรียนรู้
http://www.thaigoodview.com/library/contest2552/type2/science04/27/contents/genetics-0735.html
ผลการเรียนรู้
1. สืบค้นข้อมูล วิเคราะห์ อภิปราย อธิบาย และสรุปการค้นพบกฎการถ่ายทอดทางพันธุกรรมของเมนเดล
![Page 3: คลิก Download บทที่ 1 พันธุศาสตร์](https://reader034.fdocuments.net/reader034/viewer/2022050706/5566be74d8b42aac288b4900/html5/thumbnails/3.jpg)
เพิ่มเติมรายละเอียด
ประวัติของเมนเดล
เกรเกอร์ เมนเดล (พ.ศ. 2365-พ.ศ. 2427) บิดาทางพันธุศาสตร์ เกิดที่ เมืองไฮน์เซนดรอฟ ประเทศออสเตรีย เป็นบุตรชายคนเดียวในจ านวนพี่น้อง 3 คน ของครอบครัวชาวนาที่ยากจน โดยต่อมา เมนเดลได้ไปบวชแล้วได้รับต าแหน่งรับผิดชอบดูแลสวน ในปี พ.ศ. 2390
![Page 4: คลิก Download บทที่ 1 พันธุศาสตร์](https://reader034.fdocuments.net/reader034/viewer/2022050706/5566be74d8b42aac288b4900/html5/thumbnails/4.jpg)
เพิ่มเติมรายละเอียด
MENDEL AND THE GENE IDEA
เมนเดลไดศ้ึกษาการถ่ายทอดพันธุกรรม ซึ่งเป็นพื้นฐานส าคัญของสิ่งมีชีวิตโดยวิธกีารทางวิทยาศาสตร์ (Scientific methods) ทุกขั้นตอน ท าให้เกิดสาขาวิชาชวีวิทยาแขนงใหม่ เรียกว่า วิชาพันธุศาสตร ์(Genetics)
![Page 5: คลิก Download บทที่ 1 พันธุศาสตร์](https://reader034.fdocuments.net/reader034/viewer/2022050706/5566be74d8b42aac288b4900/html5/thumbnails/5.jpg)
เพิ่มเติมรายละเอียด
เมนเดลศึกษาลักษณะทางพันธุกรรมของต้นถั่ว 3 รุ่น คอืรุ่นพ่อแม่ ดอกสีม่วง และดอกสีขาว รุ่นลูกผสม F1 ดอกม่วงทั้งหมด และเมื่อ F1 ผสมกันเอง จะได้รุ่น F2 ซึ่งมีอัตราส่วนของดอกสีม่วง : สีขาว = 3:1
MENDEL’S EXPERIMENT
![Page 6: คลิก Download บทที่ 1 พันธุศาสตร์](https://reader034.fdocuments.net/reader034/viewer/2022050706/5566be74d8b42aac288b4900/html5/thumbnails/6.jpg)
เพิ่มเติมรายละเอียด
ตารางแสดงผลการทดลองของเมนเดล MENDEL’S EXPERIMENT
![Page 7: คลิก Download บทที่ 1 พันธุศาสตร์](https://reader034.fdocuments.net/reader034/viewer/2022050706/5566be74d8b42aac288b4900/html5/thumbnails/7.jpg)
เพิ่มเติมรายละเอียด
MENDEL’S CONCLUTION
1. การถ่ายทอดลักษณะหนึ่งลักษณะใดของสิ่งมีชีวิตถูกควบคุมโดยปัจจัย (factor) เป็นคู่ๆ ต่อมาปัจจัยเหล่านั้นถูกเรียกว่า ยีน (gene) 2. ยีนที่ควบคุมลักษณะต่างๆ จะอยู่กันเป็นคู่ๆ และสามารถถา่ยทอดไปยัง รุ่นต่อไปได้ 3. ลักษณะแต่ละลักษณะจะมียนีควบคุม 1 คู ่โดยมียีนหนึ่งมาจากพ่อและ อีกยีนมาจากแม่ 4. เมื่อมีการสร้างเซลล์สืบพันธุ์ (gamete) ยีนที่อยู่เป็นคู่ๆจะแยกออกจาก กันไปอยู่ในเซลล์สืบพันธ์ุของแต่ละเซลล์และ ยีนเหล่านั้นจะเข้าคู่กันได้
ใหม่อีกในไซโกต
![Page 8: คลิก Download บทที่ 1 พันธุศาสตร์](https://reader034.fdocuments.net/reader034/viewer/2022050706/5566be74d8b42aac288b4900/html5/thumbnails/8.jpg)
เพิ่มเติมรายละเอียด
MENDEL’S CONCLUTION
5. ลักษณะทีไ่ม่ปรากฏในรุน่ F1 ไม่ได้สญูหายไปไหนเพียงแต่ไม่สามารถ แสดงออกมาได ้6. ลักษณะทีป่รากฏออกมาในรุ่น F1 มีเพียงลักษณะเดียวเรียกวา่ ลักษณะเด่น (dominant) ส่วนลักษณะที่ปรากฏในรุ่น F2 และ มีโอกาสปรากฏในรุ่นตอ่ไปได้นอ้ยกว่า เรียกว่า ลักษณะด้อย
(recessive) 7. ในรุ่น F2 จะได้ลักษณะเดน่และลักษณะด้อยปรากฏออกมาเป็น อัตราส่วน เด่น : ดอ้ย = 3 : 1
![Page 9: คลิก Download บทที่ 1 พันธุศาสตร์](https://reader034.fdocuments.net/reader034/viewer/2022050706/5566be74d8b42aac288b4900/html5/thumbnails/9.jpg)
• กฎข้อที่ 1 ของเมนเดล (Mendel’s Law of Segregation)
มีใจความว่า “ ยีนแต่ละคู่ที่ควบคุมแต่ละลักษณะทางพันธุกรรม ของสิ่งมีชีวิต จะแยกตัวจากกันเป็นอิสระไปสู่เซลล์สืบพันธุ์แต่ละเซลล์ ”
กฎของเมนเดล
![Page 10: คลิก Download บทที่ 1 พันธุศาสตร์](https://reader034.fdocuments.net/reader034/viewer/2022050706/5566be74d8b42aac288b4900/html5/thumbnails/10.jpg)
• กฎข้อที่ 2 ของเมนเดล (Mendel’s Law of Independent Assortment)
มีใจความว่า “ ในการสร้างเซลล์สบืพันธุ์ จะมีการรวมกลุ่มของหน่วยควบคุมลักษณะทางพันธุกรรม (ยีนเดียวของทุกยีน) ซึ่งการรวมกลุ่มนีเ้กดิขึ้นอย่างอิสระ ”
![Page 11: คลิก Download บทที่ 1 พันธุศาสตร์](https://reader034.fdocuments.net/reader034/viewer/2022050706/5566be74d8b42aac288b4900/html5/thumbnails/11.jpg)
![Page 12: คลิก Download บทที่ 1 พันธุศาสตร์](https://reader034.fdocuments.net/reader034/viewer/2022050706/5566be74d8b42aac288b4900/html5/thumbnails/12.jpg)
กฎการถา่ยทอดทางพนัธุกรรม มี 2 ข้อ ได้แก ่• Law of segregation • Law of independent assortment
สรุป
![Page 13: คลิก Download บทที่ 1 พันธุศาสตร์](https://reader034.fdocuments.net/reader034/viewer/2022050706/5566be74d8b42aac288b4900/html5/thumbnails/13.jpg)
จีโนไทป์ และ ฟีโนไทป์
ลักษณะทั้ง 7 ของถั่วลันเตา
สีเมล็ด = สีเหลือง (เด่น) - สีเขียว (ด้อย)
ฟีโนไทป์
สีเมล็ด = YY , Yy - yy จีโนไทป์
homozygous dominant homozygous dominant heterozygous dominant homozygous dominant homozygous recessive heterozygous dominant
![Page 14: คลิก Download บทที่ 1 พันธุศาสตร์](https://reader034.fdocuments.net/reader034/viewer/2022050706/5566be74d8b42aac288b4900/html5/thumbnails/14.jpg)
วิธีการหาเซลล์สืบพันธุ์
ถั่วลันเตาต้นสูงพันธุ์แท ้ TT
ถั่วลันเตาต้นสูงพันธุท์าง Tt
ถั่วลันเตาต้นเตี้ย tt
สร้างเซลล์สืบพันธุ์ได้ 1 ชนิด คือ T
สร้างเซลล์สืบพันธุ์ได้ 2 ชนิด คือ
½ T และ ½ t
สร้างเซลล์สืบพันธุ์ได้ 1 ชนิด คือ t
![Page 15: คลิก Download บทที่ 1 พันธุศาสตร์](https://reader034.fdocuments.net/reader034/viewer/2022050706/5566be74d8b42aac288b4900/html5/thumbnails/15.jpg)
ทดสอบความเข้าใจ
จงหาเซลล์สืบพันธุ์ของสิง่มีชีวิตที่มีจีโนไทป์ต่อไปนี ้
1. AA
2. Ff
3. gg
4. AABB
![Page 16: คลิก Download บทที่ 1 พันธุศาสตร์](https://reader034.fdocuments.net/reader034/viewer/2022050706/5566be74d8b42aac288b4900/html5/thumbnails/16.jpg)
วิธีการหาเซลล์สืบพันธุ์ วิธีการแตกกิ่ง
ถั่วลันเตาเมล็ดกลม สีเหลือง
ถั่วลันเตาเมล็ดกลม สีเหลือง พันธุ์แท ้
RRYY R Y RY
สรุป ...................................................
![Page 17: คลิก Download บทที่ 1 พันธุศาสตร์](https://reader034.fdocuments.net/reader034/viewer/2022050706/5566be74d8b42aac288b4900/html5/thumbnails/17.jpg)
วิธีการหาเซลล์สืบพันธุ์ วิธีการแตกกิ่ง
ถั่วลันเตาเมล็ดกลม สีเหลือง
ถั่วลันเตาเมล็ดกลม (พันธุแ์ท)้ สีเหลือง (พันธุท์าง)
RRYy R
½Y
½y
½ RY
½ Ry
สรุป ...................................................
![Page 18: คลิก Download บทที่ 1 พันธุศาสตร์](https://reader034.fdocuments.net/reader034/viewer/2022050706/5566be74d8b42aac288b4900/html5/thumbnails/18.jpg)
วิธีการหาเซลล์สืบพันธุ์ วิธีการแตกกิ่ง
ถั่วลันเตาเมล็ดกลม สีเหลือง
ถั่วลันเตาเมล็ดกลม (พันธุท์าง) สีเหลือง (พันธุ์แท)้
RrYY ½R
½r
½ RY
½ rY
สรุป ...................................................
Y
Y
![Page 19: คลิก Download บทที่ 1 พันธุศาสตร์](https://reader034.fdocuments.net/reader034/viewer/2022050706/5566be74d8b42aac288b4900/html5/thumbnails/19.jpg)
วิธีการหาเซลล์สืบพันธุ์ วิธีการแตกกิ่ง
ถั่วลันเตาเมล็ดกลม สีเหลือง
ถั่วลันเตาเมล็ดกลม (พันธุท์าง) สีเหลือง (พันธุ์ทาง)
RrYy ½ R
½ r
½Y
½y
½Y
1/4 RY
½y
1/4 Ry
1/4 rY
1/4 ry
สรุป ...................................................
![Page 20: คลิก Download บทที่ 1 พันธุศาสตร์](https://reader034.fdocuments.net/reader034/viewer/2022050706/5566be74d8b42aac288b4900/html5/thumbnails/20.jpg)
วิธีการหาเซลล์สืบพันธุ์ แบบใช้ตารางพันเนตต ์(Punnett’s Square)
![Page 21: คลิก Download บทที่ 1 พันธุศาสตร์](https://reader034.fdocuments.net/reader034/viewer/2022050706/5566be74d8b42aac288b4900/html5/thumbnails/21.jpg)
ทดสอบความเข้าใจ
จงหาเซลล์สืบพันธุ์ของสิง่มีชีวิตที่มีจีโนไทปต์่อไปนี้
1. AABB
2. WwXX
3. ggMm
4. AABBCC
5. AABbCCDd
![Page 22: คลิก Download บทที่ 1 พันธุศาสตร์](https://reader034.fdocuments.net/reader034/viewer/2022050706/5566be74d8b42aac288b4900/html5/thumbnails/22.jpg)
ความรู้เพิ่มเติม ตัวอย่างข้อสอบ O net
1. ข้อใดจัดเป็น Complete homozygous Dominant
ก. WwXX
ข. ggmm
ค. AABBCC
ง. AABbCCDd
![Page 23: คลิก Download บทที่ 1 พันธุศาสตร์](https://reader034.fdocuments.net/reader034/viewer/2022050706/5566be74d8b42aac288b4900/html5/thumbnails/23.jpg)
ความรู้เพิ่มเติม ตัวอย่างข้อสอบ O net
2. ข้อใดจัดเป็น Complete heterozygous
ก. eeffgg
ข. AABbCC
ค. XxYyZz
ง. AaBBCc
![Page 24: คลิก Download บทที่ 1 พันธุศาสตร์](https://reader034.fdocuments.net/reader034/viewer/2022050706/5566be74d8b42aac288b4900/html5/thumbnails/24.jpg)
ความรู้เพิ่มเติม ตัวอย่างข้อสอบ O net
3. สิง่มีชีวิตชนิดหนึ่งมีจโีนไทป์เป็น MMnnOoPp จะสร้างเซลล์สืบพันธุ์
ได้กี่ชนิด ก. 4
ข. 6
ค. 8
ง. 16
![Page 25: คลิก Download บทที่ 1 พันธุศาสตร์](https://reader034.fdocuments.net/reader034/viewer/2022050706/5566be74d8b42aac288b4900/html5/thumbnails/25.jpg)
ความรู้เพิ่มเติม (สูตรลัด)
สูตรการหาจ านวนชนิดของเซลล์สืบพันธุ์
จ านวนชนิดของเซลล์สืบพันธุ์ = 2n
เมื่อ n คือ จ านวนคู่ของยีนที่มสีภาพเฮเทอโลไซกัส
![Page 26: คลิก Download บทที่ 1 พันธุศาสตร์](https://reader034.fdocuments.net/reader034/viewer/2022050706/5566be74d8b42aac288b4900/html5/thumbnails/26.jpg)
โจทย์พันธุศาสตร์ การผสมโดยพิจารณา 1 ลักษณะ
เมนเดลท าการผสมถั่วลันเตา ฝักอวบ กับ ฝักแฟบ ซ่ึงมีสภาพเป็นโฮโมไซกัสทั้งคู่ จงหาอัตราส่วนจีโนไทป์และฟีโนไทป์ของลูกรุ่น F2
(monohybrid cross)
วิธีท า ก าหนดให้ F แทน อัลลีนที่ควบคุมลักษณะฝักอวบ f แทน อัลลีนที่ควบคุมลักษณะฝักแฟบ
P : FF (ฝักอวบ) x ff (ฝักแฟบ) G : F f
F1 : Ff (ฝักอวบ)
![Page 27: คลิก Download บทที่ 1 พันธุศาสตร์](https://reader034.fdocuments.net/reader034/viewer/2022050706/5566be74d8b42aac288b4900/html5/thumbnails/27.jpg)
โจทย์พันธุศาสตร์ การผสมโดยพิจารณา 1 ลักษณะ
ตัวอย่างที่ 1 เมนเดลท าการผสมถั่วลันเตา ฝักอวบ กับ ฝักแฟบ ซ่ึงมีสภาพเป็น โฮโมไซกัสทั้งคู่ จงหาอัตราสว่นจีโนไทป์และฟีโนไทป์ของลูกรุน่ F2
(monohybrid cross)
วิธีท า F1 : x Ff (ฝักอวบ) Ff (ฝักอวบ)
G : ½ F, ½ f ½ F, ½ f
F2 : ¼ FF, ¼ Ff, ¼ Ff, ¼ ff ¼ FF, 2/4 Ff, ¼ ff
![Page 28: คลิก Download บทที่ 1 พันธุศาสตร์](https://reader034.fdocuments.net/reader034/viewer/2022050706/5566be74d8b42aac288b4900/html5/thumbnails/28.jpg)
โจทย์พันธุศาสตร์ การผสมโดยพิจารณา 1 ลักษณะ (monohybrid cross)
วิธีท า F2 : ¼ FF, 2/4 Ff, ¼ ff
ดังนั้น อตัราส่วนจีโนไทป์ของ F2 คือ FF : Ff : ff = 1 : 2 : 1
ดังนั้น อตัราส่วนฟีโนไทป์ของ F2 คือ ฝักอวบ : ฝักแฟบ = 3 : 1
ตัวอย่างที่ 1 เมนเดลท าการผสมถั่วลันเตา ฝักอวบ กับ ฝักแฟบ ซ่ึงมีสภาพเป็น โฮโมไซกัสทั้งคู่ จงหาอัตราสว่นจีโนไทป์และฟีโนไทป์ของลูกรุน่ F2
![Page 29: คลิก Download บทที่ 1 พันธุศาสตร์](https://reader034.fdocuments.net/reader034/viewer/2022050706/5566be74d8b42aac288b4900/html5/thumbnails/29.jpg)
โจทย์พันธุศาสตร์ การผสมโดยพิจารณา 2 ลักษณะ
เมนเดลท าการผสมถั่วลันเตา เมล็ดกลม สีเหลือง กับ เมล็ดขรุขระ สีเขียว ซึ่งมีสภาพเป็นโฮโมไซกัสทัง้คู ่จงหาอัตราส่วนจีโนไทป์และฟีโนไทป์ของลูกรุ่น F2
(dihybrid cross)
วิธีท า ก าหนดให้ R แทน อัลลีนที่ควบคุมลักษณะเมล็ดกลม (เด่น) r แทน อัลลีนที่ควบคุมลักษณะเมล็ดขรุขระ (ด้วย)
P : RRYY (กลม,เหลือง) x rryy (ขรุขระ,เขียว) G : RY ry
F1 : RrYy (กลม,เหลือง)
Y แทน อัลลีนที่ควบคุมลักษณะเมล็ดสีเหลือง (เด่น) y แทน อัลลีนที่ควบคุมลักษณะเมล็ดสีเขียว (ด้อย)
![Page 30: คลิก Download บทที่ 1 พันธุศาสตร์](https://reader034.fdocuments.net/reader034/viewer/2022050706/5566be74d8b42aac288b4900/html5/thumbnails/30.jpg)
โจทย์พันธุศาสตร์ การผสมโดยพิจารณา 2 ลักษณะ (dihybrid cross)
วิธีท า F1 : x RrYy (กลม,เหลือง) RrYy (กลม,เหลือง)
G : ¼ RY, ¼ Ry, ¼ rY, ¼ ry ¼ RY, ¼ Ry, ¼ rY, ¼ ry
F2 :
เมนเดลท าการผสมถั่วลันเตา เมล็ดกลม สีเหลือง กับ เมล็ดขรุขระ สีเขียว ซึ่งมีสภาพเป็นโฮโมไซกัสทัง้คู ่จงหาอัตราส่วนจีโนไทป์และฟีโนไทป์ของลูกรุ่น F2
ใช้ตารางพันเนตต์ (Punnett’s Square)
![Page 31: คลิก Download บทที่ 1 พันธุศาสตร์](https://reader034.fdocuments.net/reader034/viewer/2022050706/5566be74d8b42aac288b4900/html5/thumbnails/31.jpg)
¼ RY
¼ Ry ¼ rY ¼ ry ¼ RY
¼ Ry
¼ rY
¼ ry
1/16 RRYY 1/16 RRYy 1/16 RrYY 1/16 RrYy
1/16 RRYy 1/16 RRyy 1/16 RrYy 1/16 Rryy
1/16 RrYY 1/16 RrYy 1/16 rrYY 1/16 rrYy
1/16 RrYy 1/16 Rryy 1/16 rrYy 1/16 rryy
![Page 32: คลิก Download บทที่ 1 พันธุศาสตร์](https://reader034.fdocuments.net/reader034/viewer/2022050706/5566be74d8b42aac288b4900/html5/thumbnails/32.jpg)
R_Y_
สรุป
กลม,เหลือง = 9 R_yy กลม,เขียว = 3 rrY_ ขรุขระ,เหลือง = 3 rryy ขรุขระ,เขียว = 1
อัตราส่วนจีโนไทป์ของ F2 มี 16 แบบ คือ อัตราส่วนฟีโนไทป์ของ F2 มี 4 แบบ คือ
![Page 33: คลิก Download บทที่ 1 พันธุศาสตร์](https://reader034.fdocuments.net/reader034/viewer/2022050706/5566be74d8b42aac288b4900/html5/thumbnails/33.jpg)
ลักษณะทางพันธุกรรมที่นอกเหนือ
กฏของเมนเดล
1. ลักษณะเด่นไม่สมบูรณ์ (Incomplete Dominant)
หมายถึง ยีนเด่น ข่ม ยีนด้อยไม่สมบูรณ์
![Page 34: คลิก Download บทที่ 1 พันธุศาสตร์](https://reader034.fdocuments.net/reader034/viewer/2022050706/5566be74d8b42aac288b4900/html5/thumbnails/34.jpg)
โจทย์พันธุศาสตร์
ในการผสมดอกลิ้นมังกร ดอกสีแดง กับดอกสีขาว พันธุ์แท้ทั้งคู ่จงหาอัตราส่วน จีโนไทป์และฟีโนไทป์ของลูกรุ่น F2 เมื่อก าหนดให้อัลลีนที่ควบคุมลักษณะสีดอก มีลักษณะ incomplete dominant
วิธีท า ก าหนดให้ R แทน อัลลีนที่ควบคุมลักษณะดอกสีแดง r แทน อัลลีนที่ควบคุมลักษณะดอกสีขาว
P : RR (แดง) x rr (ขาว) G : R r
F1 : Rr (ชมพู)
![Page 35: คลิก Download บทที่ 1 พันธุศาสตร์](https://reader034.fdocuments.net/reader034/viewer/2022050706/5566be74d8b42aac288b4900/html5/thumbnails/35.jpg)
โจทย์พันธุศาสตร์
วิธีท า F1 : x Rr (ชมพ)ู Rr (ชมพู)
G : ½ R, ½ r ½ R, ½ r
F2 : ¼ RR, ¼ Rr, ¼ Rr, ¼ rr ¼ RR, 2/4 Rr, ¼ rr
![Page 36: คลิก Download บทที่ 1 พันธุศาสตร์](https://reader034.fdocuments.net/reader034/viewer/2022050706/5566be74d8b42aac288b4900/html5/thumbnails/36.jpg)
โจทย์พันธุศาสตร์
F2 : ¼ RR, 2/4 Rr, ¼ rr
ดังนั้น อตัราส่วนจีโนไทป์ของ F2 คือ RR : Rr : rr = 1 : 2 : 1
ดังนั้น อตัราส่วนฟีโนไทป์ของ F2 คือ
สีแดง : สีชมพ ู: สีขาว = 1 : 2 : 1
![Page 37: คลิก Download บทที่ 1 พันธุศาสตร์](https://reader034.fdocuments.net/reader034/viewer/2022050706/5566be74d8b42aac288b4900/html5/thumbnails/37.jpg)
ลักษณะทางพันธุกรรมที่นอกเหนือ
กฏของเมนเดล
2. การข่มร่วมกัน (Co-dominant)
หมายถึง อัลลีนที่ควบคุมลักษณะเดียวกันเป็นลักษณะ
เด่นทั้งคู่
เช่น หมู่เลือดระบบ ABO
![Page 38: คลิก Download บทที่ 1 พันธุศาสตร์](https://reader034.fdocuments.net/reader034/viewer/2022050706/5566be74d8b42aac288b4900/html5/thumbnails/38.jpg)
หมู่เลือดระบบ ABO
มีอัลลีน 3 ชนิด คือ IA IB และ i
IA คือ อัลลีนที่ควบคุมการสร้างแอนติเจนชนิด A บน RBC
IB คือ อัลลีนที่ควบคุมการสร้างแอนติเจนชนิด B บน RBC
i คือ อัลลีนที่ไม่มีการสร้างแอนติเจนชนิด A และ B
บน RBC
![Page 39: คลิก Download บทที่ 1 พันธุศาสตร์](https://reader034.fdocuments.net/reader034/viewer/2022050706/5566be74d8b42aac288b4900/html5/thumbnails/39.jpg)
IA
IB
IAIB
![Page 40: คลิก Download บทที่ 1 พันธุศาสตร์](https://reader034.fdocuments.net/reader034/viewer/2022050706/5566be74d8b42aac288b4900/html5/thumbnails/40.jpg)
IA
i
IAi
![Page 41: คลิก Download บทที่ 1 พันธุศาสตร์](https://reader034.fdocuments.net/reader034/viewer/2022050706/5566be74d8b42aac288b4900/html5/thumbnails/41.jpg)
i
IB
IBi
![Page 42: คลิก Download บทที่ 1 พันธุศาสตร์](https://reader034.fdocuments.net/reader034/viewer/2022050706/5566be74d8b42aac288b4900/html5/thumbnails/42.jpg)
i
i
ii
IA = IB > i
![Page 43: คลิก Download บทที่ 1 พันธุศาสตร์](https://reader034.fdocuments.net/reader034/viewer/2022050706/5566be74d8b42aac288b4900/html5/thumbnails/43.jpg)
หมู่เลือด (ฟีโนไทป)์ จีโนไทป์
A
B
AB
O
IAIA IAi IBIB IBi IAIB ii
![Page 44: คลิก Download บทที่ 1 พันธุศาสตร์](https://reader034.fdocuments.net/reader034/viewer/2022050706/5566be74d8b42aac288b4900/html5/thumbnails/44.jpg)
ตัวอย่างโจทย์ พ่อ หมู่เลือด เอบี แม่หมู่เลือด โอ จงหาอัตราส่วนของจีโนไทป์และฟีโนไทป์ของลูก
วิธีท า
P : IA IB G : ½ IA , ½ IB
F1 : ½ IAi , ½ IBi
x
ก าหนดให้ IA แทน อัลลีนที่ควบคุมการสร้างแอนติเจนชนิด A บน RBC ก าหนดให้ IB แทน อัลลีนที่ควบคุมการสร้างแอนติเจนชนิด B บน RBC ก าหนดให ้i แทน อัลลีนที่ไม่มีการสร้างแอนติเจนชนิด A และ B
ii i
ดังนั้น จีโนไทป์ของลูก คือ IAi : IBi = 1 : 1
ดังนั้น ฟีโนไทป์ของลูก คือ A : B = 1 : 1
![Page 45: คลิก Download บทที่ 1 พันธุศาสตร์](https://reader034.fdocuments.net/reader034/viewer/2022050706/5566be74d8b42aac288b4900/html5/thumbnails/45.jpg)
ตัวอย่างโจทย์ จงหาจีโนไทป์ของพ่อและแม่ เมื่อพบว่าลูก 4 คน มีหมู่เลือดไม่เหมือนกันเลย
วิธีท า หมู่เลือดของพ่อ หมู่เลือดของแม ่ หมู่เลือดของลูก
IAIA IAIA
IAi
IAIA IBIB IBIB IBIB
ii ½IAi , ½ii IBi ii ½IBi , ½ii IAIA IBi ½IAIB , ½IAi IAi IBi ¼IAIB , ¼IAi, ¼IBi , ¼ii
![Page 46: คลิก Download บทที่ 1 พันธุศาสตร์](https://reader034.fdocuments.net/reader034/viewer/2022050706/5566be74d8b42aac288b4900/html5/thumbnails/46.jpg)
ดังนั้น จีโนไทป์ของพ่อและแม่ คือ IAi และ IBi
![Page 47: คลิก Download บทที่ 1 พันธุศาสตร์](https://reader034.fdocuments.net/reader034/viewer/2022050706/5566be74d8b42aac288b4900/html5/thumbnails/47.jpg)
มัลติเปิลอัลลีน (Multiple alleles)
หมายถึง
อัลลีน มากกว่า 2 ตัว ควบคุมลักษณะทางพันธุกรรมเดียวกัน
เช่น ยีนที่ควบคุมระบบหมู่เลือด ABO มีอัลลีน 3 ตัว คือ IA IB และ i
![Page 48: คลิก Download บทที่ 1 พันธุศาสตร์](https://reader034.fdocuments.net/reader034/viewer/2022050706/5566be74d8b42aac288b4900/html5/thumbnails/48.jpg)
พอลิยีน (Polygene)
หมายถึง
ยีนตั้งแต่ 2 คู่ขึ้นไป ควบคุมลักษณะทางพันธุกรรมเดียวกัน
เป็นการควบคุมลักษณะทางพันธุกรรม
ทีมีความแปรผันต่อเนื่อง
เช่น สีผิว สีตา น้ าหนัก ความสูง สีเมล็ด
ปริมาณการให้น้ านม
![Page 49: คลิก Download บทที่ 1 พันธุศาสตร์](https://reader034.fdocuments.net/reader034/viewer/2022050706/5566be74d8b42aac288b4900/html5/thumbnails/49.jpg)
หมายถึง
ยีนตั้งแต่ 2 คู่ขึ้นไป ควบคุมลักษณะทางพันธุกรรมเดียวกัน
![Page 50: คลิก Download บทที่ 1 พันธุศาสตร์](https://reader034.fdocuments.net/reader034/viewer/2022050706/5566be74d8b42aac288b4900/html5/thumbnails/50.jpg)
ตัวอย่างโจทย์ จงหาอัตราส่วนฟีโนไทป์และจีโนไทป์ของ Bพ่อ หมู่เลือด เอบี แม่หมู่เลือด โอ จงหาอัตราส่วนของจีโนไทป์และฟีโนไทป์ของลูก
วิธีท า
P : IA IB G : ½ IA , ½ IB
F1 : ½ IAi , ½ IBi
x
ก าหนดให้ IA แทน อัลลีนที่ควบคุมการสร้างแอนติเจนชนิด A บน RBC ก าหนดให้ IB แทน อัลลีนที่ควบคุมการสร้างแอนติเจนชนิด B บน RBC ก าหนดให ้i แทน อัลลีนที่ไม่มีการสร้างแอนติเจนชนิด A และ B
ii i
ดังนั้น จีโนไทป์ของลูก คือ IAi , ½ IBi = 1 : 1
ดังนั้น ฟีโนไทป์ของลูก คือ A : B = 1 : 1
![Page 51: คลิก Download บทที่ 1 พันธุศาสตร์](https://reader034.fdocuments.net/reader034/viewer/2022050706/5566be74d8b42aac288b4900/html5/thumbnails/51.jpg)
ยีนที่อยู่บนโครโมโซมเดียวกัน
ผสมพืชตระกูลถ่ัว
ดอกสีม่วง ละอองเรณูรี (ลักษณะเด่น)
ดอกสีแดง ละอองเรณูกลม (ลักษณะด้อย)
อัตราส่วนฟีโนไทป์ของ F2 ?
![Page 52: คลิก Download บทที่ 1 พันธุศาสตร์](https://reader034.fdocuments.net/reader034/viewer/2022050706/5566be74d8b42aac288b4900/html5/thumbnails/52.jpg)
ม่วง,ร ี = 9 ม่วง,กลม = 3 แดง,ร ี = 3 แดง,กลม = 1
อัตราส่วนฟีโนไทป์ของ F2 มี 4 แบบ
![Page 53: คลิก Download บทที่ 1 พันธุศาสตร์](https://reader034.fdocuments.net/reader034/viewer/2022050706/5566be74d8b42aac288b4900/html5/thumbnails/53.jpg)
ยีนที่อยู่ติดกันบนโครโมโซมเดียวกัน เรียกว่า ลิงค์ยีน(linked gene)
ผลไม่เป็นไปตามกฎของเมนเดล
โดยผลที่ได้ คือ 13.5 : 1 : 1 : 2.6
สภาพการณ์ของยีนที่อยู่ติดกันบนโครโมโซมเดียวกัน มีแนวโน้มเคลื่อนย้ายไปด้วยกัน เรียกว่า ลิงเกจ
(linkage)
![Page 54: คลิก Download บทที่ 1 พันธุศาสตร์](https://reader034.fdocuments.net/reader034/viewer/2022050706/5566be74d8b42aac288b4900/html5/thumbnails/54.jpg)
ยีนที่เป็นลิงเกจกัน จะเคลื่อนย้ายไปด้วยกัน ตลอดเวลา แต่ไม่ถาวรเสมอไป
ปรากฏการณ์ครอสซิงโอเวอร์
(Crossing over)
![Page 55: คลิก Download บทที่ 1 พันธุศาสตร์](https://reader034.fdocuments.net/reader034/viewer/2022050706/5566be74d8b42aac288b4900/html5/thumbnails/55.jpg)