1

2

ه هاي نر ننيقوا

کنت التز

را با داشنت سه "نظريه سياست بني امللل "کتاب والتز

ه های يبه منظور بررسی نظر ،: اولدسيهدف در ذهن می نو

افتهای مرتبط با موضوع که به ي امللل و رهنيت بسايس

ک يبه منظور ساخت ،دومدارند. نظری امهيت داعيهنوعی

ات حاضر يهای نظريل که کم و کاست امللنياست بيه سينظر

به منظور بررسی برخی کاربردهای ،را جربان کند و سوم

نيل به اين اهداف الزم برای مقدمهه ساخته شده. ينظر

ش آهنا می يط الزم برای آزماوشر تبينيات و ينظرتشريح اين

باشد.

I

ه"يه "نظرژ امللل وانياست بيان سيدانشجو1

اغلب را

فراتر ف حمض يهر کاری که از توص اي اشاره بهبرآزادانه

فقط به کاری که آنرابه کار می برند و به ندرت رودمی

. ارجاع مي دهند لسفه علم را برآورده سازدفن يمواز

ف يازمند آن است که تعارين ،اهدافی که بدنبال آن هستم

ه و قانون به دقت انتخاب شوند. در يدی نظريه های کلژوا

مي توان ه ياز نظرتقريبا قابل قبول ف يتعر که دو ايلح

اي ف ساده از قانون به طور گسرتدهيک تعري ارائه منود،

ها را برقرار ريان متغي روابط منينا. قوه استرفته شديپذ

مقاديرمی هستند که می توانند يها مفاهريمتغ .می سازند

:است به اين شكل ک قانونيان يند. بريمتفاوتی به خود گ

ا يک ينده يمنا (الف)ی که يجا (،بآنگاه ) (لفا)اگر

1 Theory

2

وابسته باشد. اگر رينده متغمناي (ب) مستقل و ريچند متغ

قانون مطلق است. ،باشد نامتغري (ب)و (الف)ان يرابطه م

از درجه بااليي از ثبات برخوردار باشد بدون اگر رابطه

،ستينکه ثابت نايغم ريعل اينكه كامال نامتغري باشد،

با (ب) آنگاه (الف) ر: اگد بودخواهشكل ن يون به اقان

كه ک قانون فقط مبتنی بر رابطه ای يکس. ياحتمال ا

بلکه مبتنی بر رابطه ای است ،منی باشديكبار يافت شده

را اجياد مي ن انتظار يافت شده است. تکرار اي اکه مکرر

با آنگاه ددا کنينده پيرا در آ (الف) شخصیکه اگر كند

عی يافت. در علوم طبي درا هم خواه (ب)ل مشخصی احتما

وم ـلـضرورت هستند. درع متوجه قويًا احتمال نيحتی قوان

ا ـنی بينکه افراد دارای درآمد معياجتماعی گفنت ا

ه يانيک بيی می دهند ساخنت أر اه دمکراهتـی بصاحتمال مشخ

ه بر حسی کمرت از ضرورت داللت يه قانون است. کلمه شبيشب

ک قانون يه يه منی تواند شبيانيببا اين وجود يك دارد.

ار مکرر و موثق يبسبه صورت رابطه اين باشد مگر آنکه

نده يآن در آ وثوقافت شده باشد که انتظار يدر گذشته

ی باالست. نسببا احتمال

ی يدسته ها ها يا ه ها جمموعهينظر ،فيک تعريبنا بر

ه اص می باشند. بخ هديا پديک وضع ي مربوط به نياز قوان

ان يم رابطه ايممکن است ، بر درآمد عالوهمثال عنوان

ک طرف ين شان از ياسی والديی دهندگان و تعهد سأالت ريحتص

اگر د. شوگر برقرار ياز طرف د ،ی که آهنا می دهندأيو ر

قوانني احتمال توأمان در نظر گرفته شوند، مهبستگي بيشرتي

هاي مستقل( و انتخاب حزب بني خصائص رأي دهندگان )متغري

)متغري وابسته( يافت مي شود. بنابراين نظريه ها پيچيده

تر از قوانني هستند. اما فقط از حلاظ كميت چنني مي

3

باشند. ميان قوانني و نظريه ها هيچ تفاوت نوعي ظاهر مني

شود. اين تعريف از نظريه، خواست بسياري از دانشمندان

ند نظريه را از طريق مجع علوم اجتماعي است كه بتوان

آوري فرضيه هاي بدقت بررسي شده به هم مرتبط سازند.

داستان زير نوع تفكر بيشرت دانشمندان سياسي را در مورد

نظريه نشان مي دهد:

هومر ديوارهاي تروا1

)شهر تروا در مشال غربي آسياي

صغري كه مركز جنگلهاي داستاني تروا بوده است( را با

امت توصيف مي كند. اگر حساب او درست باشد، هشت فوت ضخ

هزار سال بعد يك شخص بايد قادر به پيدا كردن چنان

ديوارهايي با حفاري دقيق باشد. اين فكر در دوران

جواني به ذهن هنري شلمان2

خطور كرد و در دوران

ميانسايل، او اين نظريه را در معرض آزمايش جتربي گذاشت.

كارل دويچ3

ن را به عنوان منونه اي از اينكه اين داستا

چگونه نظريه هاي مدل جديد آزمايش مي شوند، مورد

(.169-168: 1996استفاده قرار مي دهد )

يك نظريه از يك فرض متولد مي شود و اگر آن فرض

-تصديق شود عملي مي گردد. دويچ نظريه هاي ساده اگر

جه مورد تو " نظريه هاي خاص"آنگاه شكل را حتت عنوان

قرار مي دهد كه از اين پس ممكن است در يك نظريه عمده

حماط گردند. او سپس مثاهلاي ديگري مي آورد و به اين

منظور از يك سؤال بله يا خري، به مست يك سؤال ""چه

مقدار"" مي رود. ما بايد سعي كنيم مقدار سهمي كه

))متغريهاي خمتلف(( در نتيجه داده شده دارد را دريابيم.

1 Troy

2 Heinrich Schleimann

3 Karl Deutsch

4

چيزي احتماال در چنني طرز فكري سودمند است و چه چه

چيزي سودمند نيست؟ پر واضح است كه يك ضريب مهبستگي حيت

باال، باعث تضمني وجود يك رابطه علي مني شود. با اين

وجود دو برابر كردن ضريب، از نظر تكنيكي ما را در

بيان اينكه روي درصد معيين از تغيري حساب كرده امي، جماز

سازد. بنابراين اعتقاد به اينكه يك ارتباط علي مي

واقعي شناسايي و اندازه گريي شده است، تصور اينكه

رابطه ميان يك متغري مستقل و يك متغري وابسته اجياد شده

است و فراموش كردن اينكه فقط چيزي در مورد نقاط و خط

سري كشيده شده ميان آهنا روي كاغذ گفته شده است آسان

است.

ارائه اين سؤال كه ""آيا مهبستگي ساختگي

است؟"" درست است اما پرسش را به طور كامل مطرح مني

كند. مهبستگي ها نه ساختگي و نه حقيقي هستند، آهنا

فقط اعدادي مي باشند كه يك شخص با اجنام عمليات

ساده رياضي بدست مي آورد. يك مهبستگي نه ساختگي و

اي كه ما از آن استنباط نه حقيقي است، اما رابطه

مي كنيم مي تواند يكي از آن دو باشد. فرض كنيد يك

نفر قانوني را ارائه مي كند، مثال از طريق برقراري

رابطه دقيق ميان ميزان فشار وارده به يك ارابه و

ميزان حركت آن. رابطه برقرار شده در صورت ثابت

فعل نگه داشنت شرايط و اندازه گريي دقيق، فقط يك

مشاهده است، قانوني كه پيوسته معترب باقي مي ماند.

توضيحي كه در مورد رابطه فشار و حركت ارائه شد،

بسته به اينكه ما به ارسطو، گاليله يا نيوتن رجوع

متفاوت باشد. پذيرش غري كنيم مي تواند كاماًل

انتقادي يك عدد كه تعيني كننده ارتباط باشد اولني

5

از آن پرهيز كرد. اجنام اين كار خطري است كه بايد

نسبتا ساده است. مشكل بعدي مهم تر و سخت تر مي

باشد.

حيت اگر ما خود را از طرق خمتلف راضي كرده

باشيم كه يك مهبستگي داللت بر يك ارتباط ،كه به طور

قابل اطمينان مسلم است، دارد اما هنوز دليلي كه

رده امي. ما بتواند آن ارتباط را توضيح دهد ذكر نك

كه فيزيك -و تنها از طريقي -علت را از طريقي

ارسطويي در مورد رابطه ميان فشار و حركت توضيح مي

دهد بيان كرده امي. از حلاظ عملي، علم به مهبستگي

زياد ميان فشار و حركت بسيار سودمند است. اين

دانش توصيفي مي تواند داليلي درباره اصول حركت

ي تواند به مهان اندازه به راحيت ارائه دهد. اين م

بطور فاحش گمراه كننده باشد، كه ثابت شد هست.

اعداد ممكن است توضيح دهند چه چيزي در جهان مي

گذرد، اما هر چقدر هم بطور مطمئن يك توصيف را با

اعداد دقيق توضيح دهيم هنوز آنچه را كه توصيف

كه هر كرده امي توضيح نداده امي. آمار نشان مني دهد

چيزي چگونه كار مي كند يا بر هم سوار مي شود.

آمار و ارقام فقط توصيفاتي به شكل عددي مي باشند.

اين شكل اقتصادي است زيرا آمارها جهان را از طريق

ساخته پرداخته كردن منونه هاي گرفته شده از آن

توصيف مي كنند. آمارها به علت تنوع عمليات دقيق

ود سودمندند. برخي از اين كه مي تواند اجنام ش

عمليات نيز مي توانند به منظور بررسي امهيت برخي

ديگر مورد استفاده قرار گريد. به هر حال نتيجه

توصيفي از يك خبش از جهان است و نه توضيح آن.

6

عمليات آماري مني توانند شكايف كه ميان توصيف و

توضيح قرار دارد را پر كنند. كارل دويچ ما را به

تنظيم يا باز تنظيم يك قضيه بر حسب احتمال و ))

گفنت اينكه چه مقدار از نتيجه توسط يك عامل و چه

مقدار از آن توسط عوامل ديگر توضيح داده شود و يا

( 1996: 220اينكه نتيجه اصال مستقل و آزاد است(( )

توصيه مي كند. اگر ما آن توصيه را دنبال كنيم،

ي رفتار كرده امي. ما در مهانند فيزيكدانان ارسطوي

اين صورت اين مسئله را اينگونه مورد توجه قرار

خواهيم داد كه گويي يك نفر سعي كند بگويد به چه

ميزان حركت يك ارابه ناشي از فشار و شيب است و

اينكه به چه ميزان حركتش با اصطكاكها كند مي شود.

اينجا ما مهچنان در حال تفكر مشروط به شرايط

نتايج عماًل از اين طريق. ر و متمايل هستيممتوات

سودمندي قابل دستيابي هستند، هر چند دانشجويان

سياست بني امللل به طور نا اميد كننده اي عاجز از

ارائه شواهد براي چنني تالشهايي حيت در معناي عملي

آن هستند. اگر اطالعات مفيد آشكار شوند، وظيفه سخت

مهچنان باقي است. تر، درك معين نظري آهنا،

مهانگونه كه انسان شناس ساختارگرا لويي اسرتاس 1

بيان مي دارد، "توهم اسقراء باور"2

اين عقيده است كه

حقيقيت بدست آمده است و توضيح از طريق مجع كردن داده

هاي بيشرت و بيشرت و آزمايش موارد بيشرت و بيشرت قابل

بيشرتي را دستيابي است. اگر ما داده هاي بيشرت و

گردآوري كنيم و ارتباط هاي بيشرت و بيشرتي را برقرار

1 Levi-Strauss

2 Inductivist Illusion

7

ما به دانسنت چيزي دست نيافته سازمي، علريغم اين، هنايتًا

امي. ما فقط در آخر داده هاي بيشرت و بيشرت و جمموعه هاي

مرتبط بزرگرتي را خواهيم داشت. داده ها هرگز خود سخن

ريكايي سي.اس.پرسمني گويند. مهانطور كه عملگراي آم3

يكبار گفت، " جتربه مستقيم نه مسلم و نه غري مسلم است،

اين فقط هست. اين هيچ -زيرا چيزي را تصديق مني كند

خطايي را شامل مني شود چون بر چيزي جز ظاهر خود داللت

ندارد. به مهني دليل هيچ اطميناني هم فراهم مني كند."

) نقل شده از ناگل4

اده ها، وقايع (. د1956: 150

اينها دانش مسلم يك چيز -منايان، ارتباط هاي آشكار

نيستند. آهنا مي توانند معماهايي باشندكه يك روز

بتوانند توضيح داده شوند. آهنا مي توانند چيزهاي بي

امهييت باشند كه اصال نياز به توضيح دادن ندارند.

اگر ما مسري استقراء باور را دنبال كنيم، ما فقط

به پاره اي مسائل مي توانيم بپردازمي. اين اعتقاد كه

اجزاء مي توانند مجع شوند و به عنوان متغريهاي مستقلي

مورد توجه قرار گريند كه تأثريات مجعي شان دليل بر سهم

مشخص آهنا در حركت يك متغري وابسته مي باشد، متكي بر

نيم ويل چيزي بيش از اميان مني باشد. ما مي دانيم چه مجع ك

مني دانيم كه آيا مجع زدن عمل مقتضي هست يا خري. تعداد

عناصري كه مي توانند به عنوان خبش هاي يك مسئله در نظر

گرفته شوند و مهچنني تعداد راههايي كه از طريق آهنا اين

عناصر مي توانند تركيب گردند، بي هنايت است. كسي مني

بي با بي هنايت تواند نه بطور مشاهده اي و نه بطور جتر

بودن موضوع ها و تركيب ها كار كند. در مثال زير، رس

3 C.S.Peirce

4 Nagel

8

اشيب1

يك اخطار مناسب را ارئه مي دهد. فيزيكدانان جنوم

نفر هستند. 20000بدنبال توضيح وضع دسته هاي ستاره با

اشيب اظهار مي كند كه شروع كننده "فقط خواهد گفت كه مي

اهد داد، مثال خط سري خواهد بداند دسته چه كاري اجنام خو

اجزاء را مي خواهد. اگر اين علم به هر حال بتواند به

او داده شود اين مي تواند به شكل جلدهاي زيادي از

جداول عددي در آيد، و او بعد در مي يابد كه واقعا

متام آنرا مني خواست". اشيب نتيجه مي گريد، مسأله اين است

اهيم بدانيم بدون كه چگونه دريابيم واقعا چه مي خو

(. 1956: 113اينكه "" در جزئيات بي فايده غرق شومي"" )

شعار قدميي ""دانش براي خود دانش"" يك شعار جذاب است،

احتماال به اين علت كه شخص مي تواند مشغول شود و در عني

حال از سؤال سخت ""دانش براي چه؟"" حذر كند. زيرا

ارتباط ها هرگز حقايق خودشان صحبت مني كنند؛ زيرا

توضيح خودشان را در بر ندارند يا آنرا به طور قطع

ارائه مني كنند؛ سؤال بايد پيش رو قرار گرفته شود.

آنگاه كه شخص در مي يابد كه موضوعات احتمايل دانش بي

هنايتند، انديشه ""دانش براي خود دانش"" جذابيت و در

واقع معين خود را ، از دست خواهد داد.

ين وجود دانشجويان سياست امروزه، تعهدي قوي با ا

نسبت به استقراء نشان مي دهند. آنان موارد متعددي را

بررسي مي كنند به اين اميد كه ارتباط ها و الگوها

ظهور يابند و اينكه آن ارتباط ها و الگوها ""حقيقيت

را آشكار -حقيقيت كه اغلب ذكر مي شود -كه آجناست""

متكي به اين الزام است كه ين اميد ظاهرًاخواهد ساخت. ا

دانش با امور مسلم آغاز مي شود و اينكه استقراء مي

1 Ross Ashby

9

تواند آهنا را آشكار سازد. اما ما هرگز مني توانيم با

اطمينان بگوئيم كه وضعييت كه به طور استقرايي به آن

رسيده امي با يك چيز واقعي دز عامل خارج مطابقت دارد.

وان واقعيت در مورد آن تفكر مي كنيم آنچه ما به عن

خودش يك مفهوم پيچيده ساخته شده و باز سازي شده

دوراهناست. واقعيت از انتخاب ما و تنظيم مطالب كه با

كميت ناحمدود در دسرتس هستند ناشي مي شود. اين سؤال را

كه ما چگونه مي توانيم تصميم بگريمي چه مطاليب را انتخاب

ا را منظم كنيم، هيچ رويه استقرايي مني كنيم و چگونه آهن

تواند پاسخ دهد. براي اينكه خود مسئله عبارتست از

دريافنت معياري كه توسط آن استقراء بتواند به طور مفيد

پردازش شود.

آهنايي كه بطور غريب اعتقاد دارند كه دانش با امور

مسلم آغاز مي شود، نظريه ها را به عنوان بناهايي از

تصور مي كنند كه مي توانند به طور استقرايي حقيقت

ساخته شوند. آهنا نظريه ها را به عنوان فرضيه هايي كه

تصديق و مرتبط شده اند تعريف مي كنند. اما دانش جتربي

مهيشه مسئله ساز است. جتربه اغلب ما را گمراه مي كند.

آنگونه كه هنري هرتز1

گفت " آنچه كه از جتربه بر مي

: 357تواند دوباره توسط جتربه ملغي شود"" ) خيزد مي

واقعي نيست. (. هيچ چيزي مهواره هم جتربي و هم كاماًل1894

موضوعي كه توسط امانوئل كانت2

پايه گذاري شد و اكنون

بطور گسرتده حداقل توسط دانشمندان طبيعي پذيرفته شده

است. از آجنائيكه دانش جتربي بطور بالقوه در گسرتدگي

اهي است، بدون يك راهنمايي ما نه مي توانيم نامتن

بدانيم چه اطالعاتي مجع آوري كنيم نه اينكه چگونه آهنا

1 Heinrich Hertz

2 Immanuel Kant

10

را در كنار هم قرار دهيم تا قابل درك شوند. اگر مي

توانستيم بطور مستقيم جهاني را كه توجه ما را جلب مي

كند دريابيم، هيچ نيازي به نظريه نداشتيم. يك نفر مي

ر قابل اطمينان راه خود را از ميان راههاي توانست بطو

فقط با راهنمايي نظريه كه به معين [ناحمدود پيدا كند

]دوم تعريف مي شود.

نظريه ها تنها جمموعه اي از قوانني نيستند بلكه

اصوال بيانيه هايي هستند كه اين قوانني را توضيح مي

، ايساك 1961: 80-81دهند ) مقايسه كنيد با ناگل 3

(. نظريه ها به حلاظ كيفيت از قوانني 1969: 139-138

متفاوت هستند. قوانني ارتباطهاي ثابت يا حمتمل را

شناسايي مي كنند. نظريه ها نشان مي دهند كه چرا آن

ارتباطها بدست مي آيد. هر واژه توصيفي در يك قانون

وابسته به آزمايشات مبتين بر مشاهده و جتربه مستقيمًا

عالوه بر واژه هاي توصيفي، نظريه ها شامل عقايد است.

نظري مي باشند. نظريه ها مني توانند فقط از طريق قياس

ساخته شوند، زيرا عقايد نظري فقط مي توانند ابداع

شوند، نه اينكه كشف شوند. ارسطو حركت واقعي را مورد

حبث قرار داد، يعين به نسبت بني تالش بكار رفته و حركت

-كه هر دو موضوعات جتارب مشرتك هستند –شده اجياد

پرداخت. گاليله گامهاي برجسته اي در فاصله گرفنت از

دنياي واقعي، به منظور توضيح آن برداشت. ارسطو معتقد

بود كه اشياء به طور طبيعي در حالت سكون هستند و براي

به حركت درآوردن آهنا تالش الزم است. گاليله فرض كرد كه

سكون و هم حركت دوراني يكنواخت طبيعي هستند و هم حالت

اينكه يك شئي در نبود نريوهاي خارجي در يكي از اين دو

3 Issak

11

حالت باقي مي ماند. نيوتن يك حركت يكنواخت در خط راست

را تصور كرد. نظريه اي كه او براي توضيح آن ابداع

كرد، عقايد نظري مهچون تكيه گاه جرم، شتاب حلظه اي،

و زمان مطلق را مطرح ساخت كه هيچ يك از آهنا نريو، فضا

مني تواند مورد مشاهده قرار گريد يا به طور جتربي معني

گردد. در هر قدم، از ارسطو تا گاليله و نيوتن عقايد

نظري برجسته تر شدند كه از جتربه حس ما دورتر است.

يك عقيده نظري مي تواند يك مفهوم باشد، مثل نريو.

اشد مثل اين فرض كه جرم روي يك تكيه گاه يا يك فرض ب

متمركز است. يك عقيده نظري چيزي را توضيح مني دهد يا

پيش بيين مني كند. ما و مهچنني نيوتن مي دانيم كه جرم بر

روي تكيه گاه متمركز نيست. اما اين درايت نيوتن نبود

كه فرض كرد اينگونه است، زيرا فرض ها بيان حقيقت مني

هنا نه غلط و نه درست اند. عقايد نظري توجيه باشند. آ

خود را در موفقيت نظريه هايي كه آهنا را به كار مي

گريند مي يابند. در مورد قوانني معنادار ما سؤال مي

كنيم: "" آيا آهنا درست هستند؟"" در مورد نظريه ها ما

سؤال مي كنيم: "" قدرت تبييين آهنا چقدر است؟"" نظريه

ذبه نيوتن يك تبيني يگانه از پديده آمساني و عاملگري جا

زمني را فراهم منود. قدرت آن در تعداد نتايج و قوانني

جتربي متفاوت قبلي است كه توانستند در يك نظام تبييين

قرار گريند، و در تعداد و گسرته فرضيه هاي جديد اجياد

شده يا ارائه شده توسط نظريه قرار دارد. فرضيه هايي

وبت به قوانني جتربي جديدي منجر شدند.كه به ن

ارسطو نتيجه گرفت كه "" يك جسم در نظر گرفته شده

مي تواند در يك زمان مقرر طي مسافيت متناسب با تالش

12

اجنام شده از جاي خود خارج گردد"" ) توملني1

49 :

(. خواه توسط مكانيك قدمي خواه جديد، مهبستگي 1961

ست قلمداد مي شود. اما نزديك ميان فشار و حركت در

چگونه مي توان آنرا توضيح داد؟ چنان حقايقي ثابت

مانده اند؛ اما نظريه هايي كه توضيحشان در مورد اين

حقايق مكفي قلمداد شده اند به صورت ريشه اي تغيري

يافته اند. قوانني ""موارد مشاهده"" هستند. نظريه ها

ح آهنا"" هستند. ""روندهاي ذهين ارائه شده به منظور توضي

نتايج جتربي ثابت هستند. نظريه ها حيت اگر بنحوي مناسب

مورد محايت قرار گريند تداوم ندارند ) آندرد2

242-29 :

(. قوانني باقي مي مانند در حاليكه نظريه ها در 1957

آمد و شدند.

كه كلمه ""نظريه"" ددليلي مني بين والتز از آجنا كه

ان يك جمموعه از دو يا چند قانون را با تعريف آن به عنو

: نظريه د، معين دوم اين واژه را اختاذ مي منايدهدر ده

ها، قوانني را توضيح مي دهند. اين معين مطابق با كاربرد

كه بيشرت مرتبط با [آن در قسمت اعظم نظريه سنيت سياسي

مني باشد. اين معين مطابق ] تفسري فلسفي است تا تبيني نظري

اين واژه در علوم طبيعي و در برخي علوم با تعريف

اجتماعي خبصوص اقتصاد مي باشد. اين تعريف مهچنني

برآورنده نياز به يك مفهومي است كه مبني فعاليت توضيحي

است كه مدام درگري آن هستيم. به منظور فراتر رفنت از

""حقايق مشاهده "" آنطور كه ما سر سختانه خواهان

ئله تبيني باشيم الزام به تبيني نه آنيم، بايد درگري مس

حمصول يك كنجكاوي بي هدف به تنهايي است و نه مبتين بر

1 Toulmin

2 Andrade

13

ميل به پيشگويي صرف، بلكه مهچنني ناشي از ميل به كنرتل

يا حداقل داشنت امكان آن مي باشد. پيش بيين مبتين بر

آگاهي تداوم منظم ارتباطات مدون شده در قوانني مي

اي طلوع و غروب را مي توان بطور باشد. وقوع پديده ه

قابل اطميناني فقط بر اساس يافته هاي جتربي و بدون

استفاده از نظريه ها و توضيح آهنا پيش بيين كرد. پيش

بيين مطمئنا مي تواند سودمند باشد: نريوهايي كه دو جسم

را به مست يك تصادف سوق مي دهند، شايد غري قابل دسرتسي

انيم تصادف را پيش بيين كنيم، حداقل باشند، اما اگر بتو

، ما خود مي توانيم از درگريي در آن اجتناب كنيم. مضافًا

اغلب عالقمند به توانايي در اعمال درجه اي از كنرتل

هستيم. به اين علت كه قانون مني گويد چرا ارتباط خاصي

برقرار مي گردد، مني تواند به ما بگويد كه آيا مي

ل كنيم يا نه و يا اينكه چگونه مي توانيم كنرتل اعما

توانيم به آن مبادرت ورزمي. براي اين مقاصد ما

نيازمند يك نظريه هستيم.

يك نظريه علريغم آنكه مرتبط با دنيايي است كه

درباره آن توضيحات خواسته مي شود، مهيشه از آن دنيا

جمزاء باقي مي ماند. "" واقعيت"" نه با يك نظريه و نه

كه مي تواند آنرا نشان دهد، سازگار نيست. به با مديل

اين علت كه دانشمندان سياسي اغلب فكر مي كنند كه هبرتين

مدل، آن است كه واقعيت را با بيشرتين دقت انعكاس دهد،

كه در اين مورد حبث بيشرتي مورد نياز است.

مدل به دو طريق اساسي استفاده مي شود. به يك معين،

يه را منايش مي دهد. به معناي ديگر يك مدل، يك نظر

واقعيت را روشن مي سازد در عني حال كه آنرا ساده مي

از طريق حذف يا از طريق كسر ]ساده سازي [سازد، يعين

14

مقياس. اگر چنان مديل از واقعيت بيش از حد احنراف يابد،

بي فايده خواهد شد. مدل هواپيما بايد شبيه يك

ا اين وجود قدرت تبيني، با حركت هواپيماي واقعي باشد. ب

كردن از ""واقعيت "" بدست مي آيد نه با ايستادن در

نزديك آن. توصيف كامل مي تواند كمرتين قدرت تبييين را

دارا باشد، در حاليكه يك نظريهء داراي ظرافت بيشرتين

آن را داراست. دومي مي تواند بنا بر تصور فيزيك بيش

ت باشد. منحرف شدن از واقعيت از حد خارج شدن از واقعي

ضرورتا خوب نيست، اما تا وقيت كه يك نفر بتواند آنرا

به طريق هومشندانه اي اجنام دهد، فقط مي تواند توصيف

كند نه تبيني. از اينرو جيمز كنانت1

يكبار علم را به

عنوان ""يك مسئوليت پويا در جهت پايني آوردن درجه جتربه

(. يك مدل 1952: 62عريف كرد )گرايي در حل مسائل"" ت

از يك نظريه حدودا به اندازه نظريه اي كه آنرا نشان

مي دهد از واقعيت خارج خواهد بود. در مدل سازي يك

نظريه، شخص بدنبال روشهاي داللت كننده بر ترسيم نظريه

است، و نه واقعييت كه با آن سروكار دارد. در نتيجه

نظري كه از طريق بيان هاي مدل، نظريه را مهرا با عقايد

اورگانيسمي، مكانيكي، رياضي و يا طرق ديگر ضرورتا حذف

شده را منايش مي دهد.

برخي دانشمندان سياست در مورد مدهلاي نظري چنان مي

نويسند گويي آهنا از نوع مدل هواپيما هستند. مثال آهنا

حمور سياست بني امللل را مورد انتقاد –ابتداء مدل دولت

قرار مي دهند به اين علت كه فرضا بيشرت و بيشرت از

واقعيت خارج شده است. سپس سعي مي كنند كه با جديت

مدهلايي بسازند كه واقعيت را هر چه بيشرت و كاملرت مانند

1 James Conant

15

آينه نشان دهد. اگر تالشهاي آهنا موفقيت آميز باشد، مدل

ه و دنياي واقعي يكي و يكسان مي شدند. اشتباه اجياد شد

برخالف آنچه كه امانوئل كانت بطور بسيار متقاعد كننده

اي عليه آن هشدار داده است، كه عبارتست از: تصور

اينكه آنچه در نظريه درست است در عمل مني تواند

اينگونه باشد. مهانطور كه كانت به خوبي متوجه شد،

هشدار او بر اينكه نظريه و عمل يكي هستند داللت نداشت.

شي از واقعيت را توضيح مي دهد و در نتيجه از نظريه خب

واقعييت كه توضيح مي دهد متفاوت است. اگر اين تفاوت

حفظ شود آشكار مي گردد كه استقراء از امور قابل

مشاهده به تنهايي مني تواند نظريه اي را ترسيم كند كه

آنچه را كه مشاهده شده تبيني كند. "" يك نظريه مي

مايش شود ""، مهانطور كه آلربت تواند با جتربه آز

انشتاين1

يكبار گفت: "" اما هيچ راهي براي ساخت يك

نظريه از طريق جتربه وجود ندارد"" ) ذكر شده در هريس2

(. ادعاي اينكه دستيابي به يك نظريه به طور 1970: 121

استقرايي ممكن است به مثابه آنست كه ما مي توانيم

سباب توضيحات آهنا طرح ريزي پديده ها را قبل از اينكه ا

شود، درك كنيم.

موضوع رد استقراء نيست بلكه اين پرسش است كه چه

مني تواند اجنام چه چيزي را چيزي را استقراء مي تواند و

دهد. استقراء در سطح فرضيه ها و قوانني استفاده مي شود

تا در سطح نظريه ها. قوانني از نظريه ها متفاوت اند، و

هنا در متايز ميان طريقي كه از آن قوانني مي تفاوت آ

توانند كشف شوند و طريقي كه از آن نظريه ها بايد

ساخته شوند انعكاس مي يابد. فرضيه ها ممكن است از

1 Albert Enstein

2 Harris

16

نظريه ها استنباط گردند. اگر آهنا كامال به طور قاطعانه

تصديق شوند قوانني ناميده مي شوند. فرضيه ها مهچنني مي

ور استقرايي بدست آيند. باز، اگر آهنا به توانند به ط

طور قاطعانه تصديق شوند قوانني ناميده مي شوند. پايني و

باال آمدهناي جزر و مد توسط بابلي هاي قدمي با درسيت هر

چه بيشرت تا پايان قرن نوزدهم پيش بيين شد. دانش بسيار

قابل اطمينان نسبت به حركت قانون مانند جزر و مدها

قادر به توضيح آهنا نكرد. فرضيه ها در مورد شخص را

ارتباط اين با آن، هر چقدر هم كامل تصديق شوند نظريه

ها را متولد مني سازند. ارتباط ها هرگز به طور قطع

شامل و يا ارائه دهنده توضيح شان مني باشند.

لكن استقراء به تنهايي به مرگ نظري ختم مي شود،

وعي درك از ارتباطهاي معمايي با اين وصف ما نياز به ن

چيزها و اتفاقات هستيم قبل از اينكه بتوانيم نگران

ساخنت نظريه ها باشيم. در عني حال ما به يك يا چند

نظريه نياز دارمي، به اين منظور كه بدانيم بدنبال چه

نوع داده ها و ارتباطهايي مي باشيم. به نظر مي رسد كه

د، و در عني حال دانش مي دانش بايد مقدم بر نظريه باش

تواند از نظريه نشأت گريد. اين خيلي شبيه معماي

پيشنهاد شده توسط اين قضيه افالطوني است كه ما مني

توانيم چيزي را بدانيم مگر آنكه مهه چيز را بدانيم.

اگر اين گفته را بطور حتت الفظي معين كنيم به ورطه

فته را به نااميدي مي افتيم. ويل در عوض اگر اين گ

مثابه بيان اسرتاتژيك مسئله دستيابي به دانش در نظر

بگريمي، آنگاه معناي آن چيزي بيش از بيان مشكالتي كه در

هر حوزه بر سر راه قرار گرفنت در مسري فكري كه منتهي به

درجه اي از پيشرفت شود خنواهد بود.

17

اگر استقراء راه رسيدن به يك مسري سودمند نيست پس

كدام است؟ جهش از قانون به نظريه، از ساخنت آن را

فرضيه ها به توضيح آهنا، مني تواند از طريق تلقي اطالعات

به عنوان شواهد و تالش براي دستيابي بيشرت چنني شواهدي

اجنام گريد. اين جهش مني تواند از طريق ادامه پرسيدن

اينكه چه چيزي با چه چيزي ارتباط دارد اجنام شود، بلكه

ي تواند با سعي در پاسخ به سؤاالتي از قبيل ""چرا اين م

رخ داد؟""، ""چگونه آن چيز كار مي كند؟""، ""چه چيزي

علت چه چيزي است؟""، ""چگونه اينها با هم مرتبط مي

گردند؟"" اجنام شود.

اگر يك نظريه نه منايي از حقيقت و نه باز توليد

است ذهين از يك واقعيت است، پس چيست؟ يك نظريه تصويري

عرصه يا حوزه حمدود فعاليت. يك نظريه منايشي است از

سازمان يك حوزه و ارتباطهاي ميان خبشهاي متشكله آن

) مقايسه كنيد با بولتزمن1

(. مصاحل بي هنايت هر 1905

حوزه اي را مي توان به راههاي خمتلف پايان ناپذيري

ي عوامل سازمان داد. يك نظريه حاكي از آن است كه برخ

از ساير عوامل مهم تر هستند و رابطه ميان آهنا را مشخص

مي سازد. در عامل واقع هر چيزي به هر چيز ديگري مربوط

است و يك حوزه مني تواند از ساير حوزه ها جدا شود.

ررسي ب نظريه يك حوزه را از ساير حوزه ها به منظور

ي است عقالني آن جدا مي كند. جدا كردن يك حوزه پيش شرط

براي ساخت يك نظريه كه آنچه را درون آن حوزه جريان

دارد توضيح دهد. اگر اين پيش شرط فراهم نشود، و اين

البته يك احتمال است، آنگاه ساخت يك نظريه غري ممكن

است. پرسشي كه در مورد مهه نظريه ها مطرح است، اين

1 Boltzman

18

نيست كه آيا جدا كردن يك حوزه واقع گرايانه است يا

، بلكه سودمندي اين جداسازي مورد سؤال است. معيار خري

سودمندي يك نظريه قدرت توضيح و پيشگويي آن نظريه

است .

نظريه ها هر چند جدا از جهان جتربه و مشاهده

نيستند، فقط بطور غري مستقيم با آن مرتبط اند. از

اينرو بسياري گفته اند صحت2

نظريه ها هرگز قابل اثبات

قيقت مورد سؤال است آنگاه ما در حوزه نيست. اگر ح

قانون هستيم و نه نظريه. گفته جيمز كنانت شيمي دان كه

""يك نظريه فقط توسط نظريه اي هبرت ملغي مي شود"" مؤيد

(. به مهني ترتيب گفته جان 1947: 98اين واقعيت است. )

ردر پالت3

فيزيكدان كه ""وقيت ما به تركيبهاي عظيم واحد

ومي، فشار جربگرايي علمي ضعيف و اتفاقي مي نزديك مي ش

گردد"" هم مصداق اين واقعيت است. چرا كه آهنا فقط

كشفيات نيستند، بلكه آهنا ابداعات هنرمندانه شكل گرفته

(. اين گفته 1956: 75شده توسط سليقه و سبك نيز هستند )

ها متاما مي توانند به عنوان تفاسريي بر دليل هنري

پونكر1

رياضي دان مشهور، كه اگر يك توضيح مكانيكي

براي يك پديده را بتوان فراهم كرد پس براي متامي پديده

ها اين امر امكانپذير است، باشد. نظريه ها يك واقعيت

را مي سازند، اما هيچ كس مني تواند مهيشه بگويد كه اين

متام واقعيت است. بنابراين ما هم با بي هنايت بودن داده

و هم بي هنايت بودن توضيحات آهنا مواجه هستيم، مشكل ها

مضاعف است. حقايق نظريه ها را تعيني مني كنند. ممكن است

بيش از يك نظريه با هر جمموعه اي از حقايق تطبيق كند.

2 Truth

3 John Rader Platt

1 Henri Poincare

19

نظريه ها حقايق را به طور صحيح توضيح مني دهند، ما

هرگز مني توانيم مطمئن باشيم كه يك نظريه خوب توسط يك

نظريه ديگر جايگزين خواهد شد.

هستند و كه نظريه ها چه تا اينجا والتز گفته است

نظريه ها چگونه ساخته مي چه نيستند، اما نگفته است که

شوند. چگونه آهنا ساخته مي شوند؟ هبرتين جواب كوتاه اما

غري سودمند اين است: ""خالقانه2

"". اين طرح مسئله است

نه شخص ميان مشاهدات و جتربيات و بدون حل كردن آن. چگو

نظريه هايي كه آهنا را توضيح مي دهند حركت مي كند؟

طوالني ترين روند دردناك آزمون و خطا به ساخت يك نظريه

منتهي خنواهد شد مگر آنكه در نقطه اي بصريتي برجسته و

عقيده اي خالق ظهور يابد. ما مني توانيم بگوييم چگونه

لد مي شودبلكه فقط مي توانيم بگوييم بصريت يا عقيده متو

آهنا درباره چه چيز هستند. آهنا درباره سازماندهي موضوع

مورد نظر خواهند بود. آهنا معين روابط غري قابل مشاهده

آهنا درباره ارتباطها و داليلي [را انتقال خواهند داد.

كه معين توسط آهنا در مورد چيزهاي مشاهده شده اجياد مي

. يك نظريه وقايع ديده شده و ]هند بودشود خوا

ارتباطهاي ثبت شده مني باشد، اما در عوض توضيح آهناست.

فرمول شتاب جسم در حال سقوط آزاد، توضيح مني دهد كه

جسم چگونه سقوط مي كند. براي توضيح بايد به فيزيك

كالسيك نسبت به كل نظام نيوتوني يا جمموعه اي از مفاهيم

ازماني از دنياي فيزيكي كه در آن به هم مرتبط، س

اتفاقات مرتبط طبيعي يا ضروري تلقي مي شوند مراجعه

منود. هرگاه نظام و مبناي سازماندهي آن درك شود آنگاه

پديده ها توضيح داده مي شوند. متام اين مطالب را خبوبي

2 Creatively

20

مي توان در گفته ها يي كه ورنر هايزنربگ1

به ولفگانگ

پائويل2

خالصه منود: "" معناي فهميدن احتماال نسبت مي دهد

چيزي بيش از داشنت آن مفاهيم و ايده ها كه تشخيص اين

امر كه تعداد زيادي از پديده هاي خمتلف اعضاي يك كل

(.1971: 33منسجم هستند الزم هستند، مني باشد"" )

توسط يك نظريه امهيت آنچه مشاهده شده بيان مي شود.

طوري تنظيم مي كند كه بطور يك نظريه پديده ها را

متقابل وابسته به هم ديده شوند. حقايق متفاوت را طور

ديگري مرتبط مي سازد، نشان مي دهد كه چگونه تغيريات در

يك خبش از پديده ها ضرورتا مستلزم تغيرياتي در ساير

خبشها مي باشد. ساخنت يك نظريه نيازمند جتسم الگويي است

ابل رؤيت نيست. الگو جمموع اجزاي آجنا كه هيچ الگويي ق

دنياي روزمره ما مني باشد. حقايق علمي در مقايسه با

متام چيزهايي كه بطور قابل تصور مي توانند درون نظام

هاي تبييين آورده شوند بسيار خاص و اندك اند. بنابراين

يك نظريه بايد از طريق ساده سازي ساخته شود. كه آن از

اي، خواه ايساك نيوتن يا آدام طريق تصور هر نظريه

امسيت3

به منظور جستجوي توضيح نه از -خواه تصور بديل

طريق ساده سازي، بلكه باز توليد دقيق از طريق توصيف

جامع آشكار مي شود. ساده سازي ها عناصر درگري را آشكار

مي سازند و روابط ضروري علت و وابستگي متقابل داشنت را

شنهاد مي كنند كه آهنا را از كجا يا پي -نشان مي دهند

جستجو كنيم.

حيت توسط كساني كه آهنا را نوشته اند، ظهور نظريه

ها جز از راههايي نامطمئن و تأثري پذير گرايانه مني

1 Werner Heisenberg

2 Wolfgang Pauli

3 Adam Smith

21

توانند توصيف گردند. به هر صورت، عناصر نظريه ها مي

توانند شناسايي شوند. مشكل حركت از حدسيات علي مبتين

بتين بر حقايق به مست قاعده سازيهاي نظري بر مطالعات م

كه شخص را به مست مشاهده واقعيات به طرق خاصي هدايت

كند، در مهه حوزه ها جتربه مي شود. براي فائق آمدن بر

اين مشكل، ساده سازي مورد نياز است. اين امر عمدتا از

( با جداسازي، كه نياز 1چهار طريق زير حاصل مي گردد:

عمال و واكنشهاي عده كمي از عوامل و به مالحظه ا

نريوها، به رغم اينكه ساير چيزها ضمنا يكسان مي ماند،

( با انتزاع، كه نياز به كنار گذاشنت برخي 2دارد،

( با جتمع، 3چيزها به منظور متركز بر ساير چيزها دارد،

كه نياز به روي هم رخينت عناصر خمتلف مطابق معيارهاي

( با آرمان گرايي كه 4ديف نظري دارد، برگرفته شده از ه

نياز پرداخنت به امور به شيوه اي كه به حد كمال و يا

حد مشخصي رسيدن را مفروض مي دارد حيت اگر هيچ كدام از

آهنا ممكن نباشد. ابزار ساده سازي هر چه باشد، هدف يافنت

گرايش مركزي در ميان جمموعه اي مغشوش از گرايشات، به

ايي كردن اصل هدايت كننده است، حيت اگر اصول منظور شناس

ديگري هم در كار باشند و نيز با هدف جستجوي عوامل

اساسي در جايي كه عوامل بسيار زيادي براي مشارش وجود

دارند.

عالوه بر ساده سازي ها يا شكل هاي شبيه آهنا، نظريه

ها فرضيه هاي نظري را جمسم مي سازند. تصور اينكه جرم

يه گاهي متمركز است، كشف ژهنا، ذرات فرا هسته اي بر تك

نوتروهنا، قرار دادن منافع ملي و تعريف ملت ها به

عنوان بازيگراني يكپارچه و هدفدار، مثاهلايي از فرضيه

هاي معمول مي باشند. نظريه ها تركييب از بيانيه هاي

22

توصيفي و نظري مي باشند. بيانيه هاي نظري عناصر غري

نظريه هستند. عناصر نظري آزادانه يا حقيقي يك

بواهلوسانه ارئه مني شوند. آهنا آنطور كه افسانه ها براي

جنات نظريه ها اخرتاع شدند به شيوه قرون باستاني يا

ميانه ارائه مني شوند. آهنا تنها وقيت ارائه مي شوند كه

توضيح را ممكن سازند. ارزش انديشه نظري توسط سودمندي

ه آن انديشه خبشي از آن است مورد قضاوت قرار نظريه اي ك

مي گريد. انديشه هاي نظري ما را قادر به معين دادن به

داده ها مي سازند، داده ها آن آزادي را كه انديشه هاي

نظري اجياد مي كنند حمدود مي سازند. نظريه پردازان

فرضيه هايشان را خلق مي كنند. اينكه آيا آهنا قابل

يا نه وابسته به اعتبار ساختار علمي است قبول هستند

كه آهنا خبشي از آن هستند.

ساخت نظريه ها شامل چيزي بيش از اجراي عمليات

اجازه داده شده بر اساس داده هاي مشاهده شده منطقًا

است. با استقراء چيزي را مني توان توضيح داد، به اين

يه هاي علت كه نتايج استقراء به طور منطقي به دنبال قض

اوليه مي آيد. استقراء ممكن است جواهباي مشخصي دهد اما

چيز جديدي ارائه مني دهد. آنچه از طريق استقراء بدست

مي آيد، از قبل يا در قضيه هاي نظري اصلي يا در قضيه

هاي جتربي فرعي مرتبط با موضوعات مشاهده شده قبلي،

ا چيز وجود دارد. قياس ممكن است جواهباي جديد دهد، ام

مشخصي ارائه مني دهد. اضافه كردن بر تعداد مشاهدات خاص

هرگز مني تواند درسيت يك بيانيه جهانشمول را تأئيد كند.

نظريه مفيد است زيرا فراتر از رهيافت ضرورتا بي مثر

استقرايي -فرضيه اي1

مي رود. هم قياس و هم استقراء در

1 Hypothetical-deductive

23

دن از آهنا ساخت يك نظريه ضروري هستند، اما استفاده كر

بطور تركييب فقط وقيت كه يك انديشه خالق ظهور كند، باعث

اجياد يك نظريه مي شود. پس وظيفه ساخنت نظريه ها و

وارسي آهنا مهم تر و پيچيده تر مي شود. رابطه ميان

نظريه و مشاهده، يا نظريه و واقعيت معماوار مي گردد.

ه مسئله به عنوان يك مثال از اين رابطه معماگونه، ب

تعريف واژه هاي به كار رفته در يك نظريه توجه كنيد.

معاني مشخص نظريه هاي خمتلف فيزيكي فضا، انرژي، نريوي

حركت آني و زمان را تصور كنيد. ظاهرا خارج از نظريه

اي كه در آن حضور دارند هيچ معنايي ندارد. )ناگل

1961:17 ،f127 ه (. آن انديشه هاي نظري كه توسط نظري

اي كه در آن حضور دارند براحيت درك مي شوند. در حوزه

سياست بني امللل، معاني متفاوتي را كه معموال لغات زير

دارند را تصور كنيد: قدرت، نريو، قطب، رابطه، بازيگر،

ثبات، ساختار و نظام. معاني اين واژه ها با توجه به

رهيافت استفاده كننده آهنا در مورد موضوع تغيري مي

يابد. اين در هر حوزه اي كه نظريه ها متناقض هستند

ضرورتا اينگونه است. تناقض نظريه ها تفاوهتايي را در

معاني واژگان آن نظريه ها اجياد مي كند. در سياست بني

امللل، مانند علوم اجتماعي، به طور كلي نظريه ها ضعيف

به نظر مي رسند. ضعف نظريه ها به عدم قطعيت معاني حيت

درون يك نظريه واحد مي اجنامد. در سياست بني امللل، خواه

به اين علت كه نظريه ها متناقض خواه ضعيف هستند، حبث و

نزديكي -جدل در مورد موضوعات مهم بسياري مانند

-وابستگي ملي، ثبات شكل خاصي از قدرت، سودمندي نريو،

سخت يا بي فايده مي گردند، در حاليكه از چيزهاي

وت صحبت مي شود واژگان مشابه به كار گرفته مي متفا

24

شوند. عدم متايل به پرداخنت به مسئله معنا به عنوان

مطاليب كه تنها از راه تصفيه و توضيح تفصيلي نظريه ها

امكانپذير است مانع حركت به سوي يافنت يك راه حل مي

شود. در عوض گرايش غالب گرايي به مست طرح مسئله به

كنيكي عملياتي كردن واژگان است. اما اين عنوان شكل ت

بي فايده است. هر يك از واژه هاي باال در بيشرتين معاني

كه گفتمان ما به آهنا مي خبشد مي توانند عملياتي شوند.

براي مثال چه ""قطبها1

"" را به عنوان بلوكها و چه به

عنوان قدرهتاي بزرگ تعريف كنيم، آهنا داراي مراجع جتربي

ي مي باشند. با هر دوي اين تعاريف، ""قطبها"" مي مشخص

توانند در بيان قوانني به واژگان توصيفي بدل شوند.

قابليت استفاده تكنيكي از واژگان، متأسفانه يك معيار

ضعيف است.

با وجود آسان بودن توجه به اينكه انديشه هاي نظري

توسط نظريه اي كه در آن حضور دارند تعريف مي شوند،

دم توجه به اينكه حيت واژگان توصيفي وقيت نظريه ها ع

تغيريمي كنند معاني متفاوتي مي گريند نيز آسان است.

استفن سي پپر2

به "" وابستگي متقابل نزديك ميان

( اشاره مي كند. توماس 1942: 324واقعيت و نظريه"" )

كوهن1

نشان مي دهد كه دقيقا چه چيزي از نظر تغيري

""روابط تشابه2

"" در هنگام گذار از يك نظريه به

نظريه ديگر رخ مي دهد. اجزاء متعلق به جمموعه هاي

متفاوت و يا يكسان در يك يك نظريه مي توانند توسط

نظريه ديگري در قالب مهان جمموعه ها و يا جمموعه هاي

متفاوت ديگري گروه بندي شوند/ مانند، جمموعه خورشيد،

1 Poles

2 Stephen C. Pepper

1 Thomas S. Kuhn

2 Similarity Relations

25

عد از كپرنيكماه، مريخ و زمني قبل و ب3

/. مهانگونه كه

كوهن اظهار مي دارد، اگر دو نفر به نظريه هاي متفاوتي

ملزم شوند، "" ما مني توانيم بگوييم كه حيت آن دو نفر

يك چيز را مي بينند )با اينكه آهنا( داده هاي مشاهبي

دارند، اما آنرا بطور متفاوت شناسايي يا تفسري مي

. ممكن است كسي اظهار تعجب (1970: 266 -276كنند."" )

كند كه آيا ما فقط آنچه را كه مي بينيم مي دانيم يا

فقط آنچه را كه مي دانيم مي بينيم؟ اذهان ما مني

توانند از متام چيزهاي بسياري كه ما در معاني گوناگون

مي بينيم چيزي بسازند و ثبت كنند. بنابراين ما به

مي، تا اينكه آنچه را ديدن آنچه جستجو مي كنيم متايل دار

كه درك ما از علل چيزها ما را بسوي آن راهنمايي مي

كند را دريابيم.

تغيريات يك نظريه باعث اجياد تغيرياتي هم در معاني

واژگان نظري و هم در واژگان حقيقي مي شود. نظريه ها

نه تنها واژگان را تعريف مي كنند، بلكه عملياتي را كه

راء شوند را نيز مشخص مي سازند. مي توانند بدرسيت اج

سوال عملياتي در اين معنا تنها سؤايل جزئي و يا تنها

سؤايل عملي است. اما در معنايي ديگر سوال عملياتي

اساسا سؤال مهمي است. نظريه ها نشان مي دهند كه چه به

چه مرتبط است و چگونه ارتباط اجياد مي شود. آهنا اين

كار مي كنند، چگونه يكديگر را معين را كه چگونه چيزها

تكميل مي كنند، ساختار يك حوزه حتقيق چه مي تواند

باشد، انتقال مي دهند. اگر سازمان يك حوزه، تعامالت

متغريهاي درون آن را حتت تأثري قرار دهد، دستكاري كردن

داده ها تا وقيت اين سؤال كه چگونه متغريها مي توانند

3 Copernicus

26

د، بيهوده است. با اين وجود مرتبط شوند پاسخ داده نشو

اعمال مرتبط به هم به گونه اي پيش مي روند كه گويي در

عرصه بني امللل، متغريها مستقيما به هم مرتبط اند بدون

آنكه حتت تأثري حمدوديتهاي ساختاري واقع شوند. گويي

پديده هايي كه ما با آهنا سروكار دارمي مهه در يك سطح

ر روي هم انباشته مي شوند بدون هستند. ضرايب مهبستگي ب

طرح اين پرسش كه كدام نظريه ها باعث مي شوند كه شخص

انتظار حصول چه نوع ارتباطي ما بني چه متغريهايي را

داشته باشد. كار بسياري به عبث اجنام گرفته زيرا سه

سوال كه بايد در آغاز هر حتقيق طرح شوند اغلب ناديده

ند از:گرفته مي شوند. آهنا عبارت

آيا موضوع حتقيق اجازه استفاده از روش فيزيك

آزمايش نسبتها و تعامالت دو متغري -كالسيك را مي دهد

در حاليكه ساير چيزها ثابت نگه داشته مي شوند؟

آيا موضوع حتقيق اين اجازه را به ما مي دهد كه

آمار را به شيوه اي كه از آن در مورد تعداد زيادي

تفاده مي شود به كار گريمي.از متغريها اس

آيا موضوع مطالعه هيچ يك از دو رهيافت را جماز مني

داند، بلكه در عوض يك رهيافت نظام وار نياز دارد؟

داراي سازماندهي اگر موضوع مطالعه هم پيچيده و هم

باشد جواب سوال آخر ""بله"" خواهد بود. پيچيدگي

سازماندهي شده، اگر واژه هاي وارن ويور1

را استفاده

از كاربرد شيوه هاي سنيت حتقيق جلوگريي مي كند -كنيم

(. شخص بايد رهيافيت را انتخاب كند كه مناسب 1947: 7-6)

موضوع باشد. قواعدي كه حتقيق يك نفر بوسيله آهنا پيش مي

رود از يك رهيافت تا رهيافت ديگري متغري است. "" روند

1 Warren Weaver

27

الندامناسب حتقيق""، مهانطور كه مارتني 1

گفته است، به

اين احتياج دارد كه شخص بدنبال منطق و رويه هايي باشد

(. 1972: 219 -221كه روش شناسي آن شخص اجياب مي منايد. )

اكثر دانشجويان سياست بني امللل "" روند ضروري حتقيق

"" را رعايت نكرده اند. از آن بدتر آنكه آهنا قادر به

هايشان چه مي تواند باشد درك اينكه روند ضروري حتقيق

نبوده اند. آهنا بيشرت نگران روش ها بوده اند و كمرت

نگران منطق استفاده از آهنا بوده اند. اين مسئله الويت

صحيح نگراني ها را معكوس مي سازد. به اين علت كه

زماني كه يك روش شناسي اختاذ مي گردد، انتخاب روشها

اين بي معين خواهد بود فقط يك مسئله تاكتيكي مي گردد.

كه سفري را شروع كنيم كه ما را به درك پديده اي

برساند بدون سؤال كردن در مورد مسريهاي روش شناسانه كه

به آجنا ختم مي گردد. قبل از عازم شدن ما نياز احتمااًل

دارمي كه بپرسيم نقشه هاي نظري خمتلف از موضوع چه نشان

قت با كار كردن بدون هيچ مي دهد. اگر ما در پي اتالف و

انديشه اي در مورد اينكه كار فقط يك ورزش عضالني است

يا نه نيستيم، سؤاالت نظري بايد در شروع حتقيق مطرح

شوند.

II

به منظور آزمايش يك نظريه، شخص بايد كارهاي زير را

اجنام دهد:

بيان نظريه اي كه آزمايش مي شود. .1

استنباط فرضيه از آن. .2

1 Martin Landau

28

ا را در معرض آزمايش هاي جتربي يا مبتين بر فرضيه ه .3

مشاهده قرار دادن.

در برداشنت گامهاي دوم و سوم، تعاريف واژگان يافت .4

شده در نظريه اي كه آزمايش مي شود.

حذف يا كنرتل متغريهاي مزاحم كه مشمول نظريه حتت .5

آزمايش نيستند.

تدبري تعداد آزمايشات متفاوت و مورد نياز. .6

موفقيت آميز نباشد، پرسيد كه آيا اگر آزمايش .7

نظريه كامال مردود مي شود، به اصالح و بيان دوباره

نياز دارد، يا نياز به حمدودتر كردن عرصه ادعاهايش

در خصوص قدرت توضيح اش دارد.

شكست ظاهري يك نظريه مي تواند در نتيجه امتام ناقص

هر يك از اين گامها باشد كه تعدادي از آهنا نياز به

تأكيد خاص دارند. از آجنا كه فرضيه از يك نظريه اي كه

مورد آزمايش قرار گرفته استنتاج مي گردد ) چرا كه

راهي براي آزمايش نظريه بطور مستقيم وجود ندارد (، هر

فرضيه اي كه درسيت اش اثبات نشود منجر به بازبيين

دوباره عمليات دوم و هفتم خواهد شد. آيا فرضيه بطور

از نظريه استنتاج شد؟ چگونه و به چه اندازه صحيح

ابطال يك فرضيه بدرسيت اختاذ شده، نظريه را زير سؤال مي

برد. نتايج نامساعد آزمايشات نبايد منجر به رد سريع

نظريه ها شود و مهچنني نتايج مساعد نبايد منجر به پذيرش

آسان آهنا شود. حيت اگر متام آزمايشات موفقيت آميز

شخص بايد به خاطر داشته باشد كه يك نظريه فقط باشند،

در تناسب با تنوع و سخيت آزمايشات معترب مي گردد، و

اينكه درسيت هيچ نظريه اي بطور مطلق قابل اثبات نيست.

29

تالشهاي دانشمندان علوم سياسي در استنتاج فرضيه ها

از نظريه ها و آزمايش هاي آهنا به امري رايج بدل گشته

رت آزمايش ها اساسا به مهان روش اجنام مي شود. اند. بيش

بنابراين تالش دقيق تر به منظور آزمايش فرضيه ها مي

تواند به عنوان مثايل از چگونگي عدم توجه به موارد

ضروري باال باشد. سينگر1

، برمر 2

و استاكي 3

( شروع 1972)

يك تعداد فرمول هاي به طور كايف "كردند به ارزيابي

در مورد شرايط "، اما به حلاظ منطقي نامناسبقابل قبول

معيين كه گفته مي شوند در ارتباط با صلح و ثبات، يا

بطور جايگزين با جنگ و بي ثباتي قرار دارند. پس از

تثبيت، ""نقطه نظرات"" "" مكاتب 1

"" خمالف، آهنا مدهلاي

پيش بيين كننده "" كه در آن متركز توانايي درون جمموعه

ي بزرگ، تغيريات آن متركز و تغيريات توانايي ميان قدرهتا

قدرهتا سه متغري مستقل هستند، ارائه مي دهند. آهنا سپس

سياست -نتاجيي درباره اينكه آيا و چه وقت مدل "" توازن

ثبات "" پيش بيين هاي هبرتي مي سازد -""يا مدل "" قدرت

ز: يا نه، ارائه مي دهند. سؤاالت پرسيده شده عبارتند ا

آيا متركز بيشرت قدرت و تغيري سريع تر در رده بندي

قدرهتاي بزرگ منجر به آرامش و ثبات بيشرت سياست بني امللل

خواهد شد و يا برعكس ؟

نقايص عامل چنني جواب نا اميد كننده اي با مرور

جمدد فهرست قواعد آزمايش نظريه ها آشكار مي گردند.

كنندگان نظريه ها به نظر مي رسد بسياري از آزمايش

معتقدند مشكالت عمده در تدبري آزمايشات قرار دارند. در

عوض، شخص بايد سخت مصر باشد كه اولني مشكل بزرگ مربوط

1 Singer

2 Bremer

3 Stucky

1 Schooles

30

به دريافنت يا بيان نظريه هاي داراي دقت و شايستگي كايف

كه به آزمايش كردن بيارزد، است. تعداد كمي از نظريه

تعريف مي كنند و ارتباط هاي سياست بني امللل واژگان را

متغريها را بطور شفاف و منطقي مشخص مي سازند كه بتواند

آزمايش نظريه ها را ارزنده سازد. قبل از آنكه ادعايي

بتواند صورت گريد تا چيزي را آزمايش كرده باشد، شخص

بايد چيزي را براي آزمايش كردن داشته باشد. سينگر،

شان نتوانستند نظريه برمر و استاكي در امتحان مدهلاي

هايي را كه آهنا سعي كرده اند مدلسازي كنند را به

آزمايش گذارند. در مورد اينكه آيا نتايج بديل مورد

نظر جنگ است يا صلح مناقشه اي است بي ثباتي است يا

ثبات نظرياتي كه ظاهرا اين نويسندگان در ذهن دارند

كن است متناقض و مغشوش مي باشند. براي مثال شخص مم

علريغم بقانظامي را با ثبات بداند كه قادر به ادامه

ادامه جنگ باشد. سينگر و مهكاران او با اين وجود،

زيركانه سؤال مي كنند كه چه نتيجه اي بايد از مهسان

سازي جنگ و بي ثباتي و واهنادن اين فرض مورد انتظار

ت باشد. آهنا مني توانند توضيح دهند كه چگونه انتظارا

آهنا با انتظارات برگرفته شده از هر نظريه خاص ديگري

منطبق مي شود.

اين نويسندگان ادعا مي كنند كه "" فرمول هاي نظري

متناقض"" بطور نظاموار و كمي را ارزيابي مي منايند.

بر تعاريف معيين آهنا در مجع آوري داده هايشان، ضرورتًا

وان متغري مستقل از متغريهاي دخيل معطوف مي شوند. به عن

كليدي شان، آهنا متركز قدرت يا توانايي ها را انتخاب مي

كنند. آهنا به هيچ نظريه اي كه در واقع چنان متغريي را

هم از وجود چنني نظريه والتزبكار گريد اشاره مني كنند و

31

اي آگاه نيست. نظريه هاي معرويف كه با اين موضوعات

بزرگ يا به قطب بندي ها سروكار دارند به تعداد قدرهتاي

اشاره مي كنند. به عالوه "" قطب بندي1

""، بر مبناي

كشورها يا بلوك ها به صور خمتلف تعريف مي شود. ""

قطبها "" گاهي اوقات بر حسب توامننديهاي فيزيكي ملت ها

يا ائتالفها شرح داده مي شوند، گاهي اوقات با نگاه به

اوقات با تفويض يا الگوي روابط متقابل ملي و گاهي

دريغ موقعيت برتر به آهنايي كه يا توانايي رفنت راه خود

را دارند و يا ندارند. تا زماني كه تعاريف مغشوش،

مبهم و نوساني متغريها اصالح نشود، هيچ آزمايشي در مورد

هيچ چيز مني تواند بطور صحيح اجنام گريد. نويسندگان، با

هاي جديد خود را بدون حيت اين وجود، دل خبواهانه متغري

توجه به اينكه اين متغريها چگونه مي توانند جايگزين

انتظاري كه يك شخص از نتايج دارد، شوند ارائه داده

اند. علي رغم اينكه اين مسئله مهم حيت مورد حبث قرار مني

گريد، سينگر و مهكارانش اعالم مي كنند كه رابطه متقابل

درت از يكسو و جنگ از سوي ميان متغريهاي مرتبط به ق

ديگر انتظارات دو مكتيب كه آهنا بطور مبهم به آن اشاره

مي كنند را مورد تصديق يا عدم تصديق قرار مي دهد.

قواعد يك، دو و چهار با بي دقيت مورد بنابراين

غفلت قرار مي گريند. نظريه هايي كه آزمايش مي شوند

ممكن است از آهنا بيان مني شوند. اينكه چگونه فرضيه ها

استنتاج شده باشند توضيح داده مني شود. مشاهدات صورت

مي گريند و داده ها مجع آوري مي شوند بدون هيچ تالشي

براي تعريف متغريها آنگونه كه آهنا در نظريه هايي كه

احتماال با آن سروكار دارند، تعريف مي شوند. نويسندگان

1 Polarity

32

ويل آن چيز مني تواند ممكن است چيزي را به امتام رسانند

انتظارات هيچ مكتيب را مورد تصديق يا عدم تصديق قرار

دهد.

در مواجه با چنان ضعفهايي، شخص به سخيت مي تواند

باور داشته باشد كه اينجا، مهانگونه كه اغلب در

مقياسهاي مهبستگي در نظر گرفته شده توسط دانشجويان

ور احتمايل متغريهاي سياست بني امللل نيز رخ مي دهد، به حض

مزاحم توجهي مني شود. يك استثناء، يك قاعده، يا يك

نظريه را اثبات مني سازد، اما اگر چيزي استثنائي

بتواند نشان داده شود، اين امر ابطايل را هم فراهم مني

سازد. در مثال پيش روي ما، "" يافته هاي "" قرن

نويسندگان نوزدهم از قرن بيستم متفاوت است. اين تفاوت

را فقط بسوي آشكارترين حدس، در مورد اينكه چه چيزي

ممكن است در طريقي كه متغريها اساسا تعريف و به هم

مرتبط شدند غلط پيش رفته باشد، هدايت مي كند. قاعده

پنج بيشرت از قواعد پيش از آن مورد توجه قرار مني گريد.

نياز قاعده شش به يك تعداد آزمايشات خمتلف و دشوار

دارد. شخص ممكن است اين دستورالعمل را بيشرت از آنچه كه

معمول است مهم تلقي كند زيرا مدل فقط شامل سه متغري

بشدت شبيه هم و به طور دلبخواهانه انتخاب شده است و

نيز به اين علت كه نتايج آزمايشات نامتام هستند. كيفيت

گان را به مهراه با شك و ترديد نتايج، به هر حال نويسند

مست تدبري يا ارائه آزمايشات بيشرت كه ممكن است مدهلايشان

را به چالش دشوار بكشانند، هدايت مني كند.

قاعده هفتم دقت در استنتاج از نتايج منفي

آزمايشات را گوشزد مي كند. آيا آهنا نظريه را ابطال مي

سازند، اصالحش را ضروري مي كنند و يا عرصه ادعاها را

33

سازند؟ سينگر و مهكارانش چنان پرسشهايي را مورد حمدود

توجه قرار مني دهند. در عوض آهنا فقط در مورد مهبستگي

هاي متفاوت ميان متركز قدرت و جنگ در قرن نوزدهم و

بيستم گزارش ارائه مي دهند. نتايج آهنا به اندازه كايف

كم هستند، اما در هنايت چه چيز بيشرتي توانستند بگويند؟

ك هشدار كلي مبين بر احتياط به هشدارهاي قبلي بايد ي

افزود. اگر آزمايشات دقيق جتربي صورت گريد، شخص مي

تواند به حلاظ علمي بسيار راضي باشد. با اين وجود اگر

يك نظريه در واژه هاي كلي بيان شود و اگر انتظاراتي

را برانگيزد كه درون حمدوده اي كه قابل شناسايي اما

نه وسيع است قرار گريند، آنگاه به عمل آوردن متأسفا

استنتاج هاي دقيق و سعي در وارسي آهنا بطور جتربي، به

منزله قرار دادن وزني بيش از قدرت حتمل نظريه بر نظريه

است. آزمايش دقيق يك نظريه مبهم، متريين است در استفاده

از روشها و نه تالشي سودمند در جهت آزمايش نظريه. به

وه كاربرد زود هنگام آزمايشات دشوار، مي توانند عال

باعث شوند كه نظريه هاي كم توسعه يافته قبل از آنكه

اپتانسيل آهنا آشكار شود رد شوند. ) مقايسه شود ب

راپوپورت1

(. پس چه مي توان كرد؟ فقط هفت مرحله 1968

پيش رو گذاشته شده باال را به طرقي كه متناسب با نظريه

طي كنيد. بپرسيد كه نظريه باعث مي شود شخص موجود است

چه انتظاري داشته باشد، نه اينكه به طور دلبخواهانه

بر انتظاراتي كه داده ها و روشهاي شخص مي تواند از

عهده برآيد، معطوف باشد. قبل از اينكه درصدد تصفيه

استفاده دقيق از روشها برآمد بايد كه مشاهدات )اغلب

تظارات موجود مقايسه كرد. قبل از تارخيي( را با ان

1 Rapoport

34

اينكه يك نظريه، منطقي، جامع و قابل قبول نشان داده

شود، آنرا در معرض آزمايشات دقيق قرار دادن ابلهانه

است. اگر يك نظريه منطقي، جامع و قابل قبول تشخيص

داده شود، دقت و پيچيدگي آزمايشات بايد معطوف به دقت

شده از آن نظريه باشد.يا كليت انتظارات برگرفته

III

درگري معين نظريه و ساخت و آزمايش بنابر اين والتز

. نظريه ها از تالشها براي پايه گذاري استنظريه بوده

قوانني پديدار مني گردند، حيت وقيت آن تالشها موفق باشند.

ساخت نظريه يك وظيفه اوليه است. شخص بايد تصميم بگريد

متركز كند تا براي تدبري توضيحاتي كه بر روي چه چيزهايي

از الگوها و اتفاقات بني املللي كه توجه ما را جلب مي

داشته باشد. اعتقاد به اينكه ما مي فرصت خوبی كنند

توانيم بر خالف اين رويه عمل كنيم به معناي اختاذ اين

ديدگاه عميقا غري علمي است كه هر چيزي كه تغيري مي كند،

داشنت حداقل يك نظريه ناقص، ما مني متغري است. بدون

توانيم بگوييم، آنچه به توضيح نياز دارد چيست و چگونه

مي تواند توضيح داده شود و كدام داده ها چگونه تنظيم

يا عليه فرضيه ها لهشده اند تا اينكه به عنوان شاهدي

پذيرفته شوند. ) مقايسه كنيد با شفلر1

و 1967: 66-64

الكاتوس2

(. پيش رفنت با جستجوي ارتباطها 1970: 177-154

بدون حداقل دركي اندك از يك نظريه، مانند شليك تفنگ

در جهت كلي يك مقصد نامعلوم است. نه فقط ممكن است

مهمات زيادي قبل از به هدف زدن مصرف شود بلكه حيت، اگر

قلب هدف هم زده شود، هيچ كس متوجه خنواهد شد.

1 Scheffler

2 Lakatos

35

وند برقرار كردن ميان نتيجه مطلوب، آشكارا پي

مفاهيم نظري با تعدادي متغري است به منظور طرح

كه از آهنا فرضيه ها مي توانند استنباط و یتوضيحات

آزمايش شوند.

يادداشت ها

فقط اگر از طرق خمتلف بيانيه باال منود کهبايد دقت .1

شبيه قانون خواهد بود . شرايط بتواند وارسي شود

واند به اين شكل ظاهر شود. شخص غري حقيقي، مثال مي ت

)ب( در مقوله درآمد احتماال مجهوري خواه است: اگر

درآمد )ب( تا سطح مشخصي كاهش يابد، او احتماال

دموكرات خواهد شد. بطور دقيق تر، بيانيه قانون

وار اين انتظارات را بنا مي هند: اگر )ب( با

ل احتمال )ايكس(، )آر( باشد و اگر )الف( با احتما

)واي(، ) دي( مي باشد، سپس اگر )ب(، )الف( شود،

بنابراين او )دي( خواهد شد با احتمال )واي(.

دليل فقط توسط ناگل نشان داده مي شود اين .2

(. اين بايد اضافه شود كه 1961: 116) يادداشت

توضيحات بطور يكسان ساده و مفيد خنواهند بود.

ضيح امهيت به منظور يررسي رويه هاي آزمايش و تو .3

به استينكمب بنگريدآهنا1 (.1968: 2)فصل

مقاله به براي تفكرات بيشرت در مورد آزمايش كردن .4

بنگريد. پنج، قسمت سوم

1 Stinchcombe

36