პროცესორის მთავარი მახასიათებელი არის ის, თუ რომელი მწარმოებლის დამზადებულია, AMD თუ INTEL-ის.

პროცესორის (CPU) მახასიათებლები

პროცესორის ტიპი და მოდელი

მწარმოებელი

მწარმოებელი ეს არის კომპანია, რომელიც როგორც წესი რამდენიმე ქარხანას და კვლევით ცენტრს ფლობს, რომელიც აწარმოებს ამა თუ იმ კლასის პროცესორს. თვითონ პროცესორები მოხმარების მიხედვით შეგვიძლია დავყოთ ოთხ ძირითად კლასად, პირველი და ყველაზე ძვირი არის სერვერული პროცესორები, ძირითადად ამ კლასის პროცესორები ჩვეულებრივი მომხმარებლებისთვის არ არის განკუთვნილი. შემდეგ შეიძლება ცალკე კლასად განვიხილოთ სამაგიდო სტანდარტული პროცესორები, ცნობილი სახელი intel Pentium 4. ბიუჯეტური მოდელები, რომლებიც როგორც წესი წარმოადგენენ ძირითადი კლასის შესუსტებულ, ან შეკვეცილ ვერსიას  და საბოლოო კლასი არის მობილური პროცესორები. ეს კლასი ბოლო 2-3 წელია აქტიურად მიიწევს წინ და სამაგიდო კომპიუტერებს არაფრით არ ჩამოუვარდება.

მწარმოებლები

პროცესორებს არ აწარმოებს მხოლოდ ერთი ფირმა. პროცესორებს არა ერთი ფირმა თუ ქვეყანა აწარმოებს. სამაგიდო პროცესორების მწარმოებელი ფირმები არიან (ან იყვნენ) : VIA, Intel, IBM, AMD და სხვა. ამ ბოლო დროს პროცესორების წარმოებას ჩინეთიც შეუდგა, მაგრამ ჯერჯერობით მათი სიმძლავრეები საკმაოდ სუსტია, თან ისინი მხოლოდ ჩინეთის შიდა ბაზრისთვისაა განკუთვნილი. აქედან ყველაზე ცნობილია ორი ფირმაა: კომპანია intel-ი და კომპანია AMD. 

intel

მაშ ასე გვახსოვს  ძირითადი კლასები, შევუდგეთ განხილვას:სერვერული პროცესორები - intel  itanium, intel itanium2,

intel Xeon, სამაგიდო პროცესორები - intel Pentium 4, intel Pentium

D, intel Core Solo, intel Core Duo, intel Core 2 Duoბიუჯეტური პროცესორები - intel Celeronმობილური პროცესორები - intel Pentium M, intel Celeron

M, intel Core Solo, intel Core Duo

დაწვრილებით: http://www.intel.com/products/processor/index.htm?iid=prod+prod_processor

სერვერული პროცესორები (Intel)

როგორც ვთქვით ეს არის ორი ძირითადი დასახელება intanium და Xeon. პირველი პროცესორი განკუთვნილია სპეციალური გამოთვლებისთვის, მასზე ჩვეულებრივ ოპერაციულ სისტემას ვერ დავაინსტალირებთ, რადგან მისი ბრძანებები სულ სხვა ინსტრუქციებით მოქმედებენ, გამოიყენება ძირითადად დიდი კლასტერული (ანუ მრავალი  კომპიუტერისა თუ პროცესორის ერთაინობა) სისტემების აგებისას რომლებსაც არნახული გამოთვლითი სიმძლავრეები აქვთ, ყველაზე ხშირად გამოიყენება ატომური ენერგეტიკისთვის საჭირო გამოთვლებში როგორც წესი ასეთ სისტემაში გაერთიანებულია 1024, ან მეტი პროცესორი.  როგორც წესი ამ პროცესორის მიღება  ბევრი ქვეყნისთვის მიუწვდომელია, როგორც პოლიტიკური, ასევე ფინანსური მიზეზების გამო.

სერვერული პროცესორები (Intel)

სერვერის კლასისთვის განკუთვნილია პროცესორი XEON-ი რომელიც სპეციალურად ამ საქმისთვის არის შექმნილი, მუშაობს ჩვეულებრივი სამაგიდო ოპერაციული სისტემების ქვეშ, შეიძლება გამოიყენებოდეს მრავალ პროცესორული სისტემა, ან კლასტერული სისტემა. ხშირად რატომღაც ითვლება რომ ამ პროცესორის ბაზაზე შეიძლება გრაფიკული სადგურის აგება. თუმცა, მისი პირველადი დანიშნულებაა სერვერი და ნაკადების განაწილება. იმის გამო რომ სერვერულ ტექნოლოგიაში სასურველია პროცესორის მთელი სიმძლავრე ერთმა პროცესმა არ შეჭამოს, ხდება პროცესების გადანაწილება, შედეგად ერთ პროცესს 25-50%-ზე მეტი რესურსის მიღება ფიზიკურად არ შეუძლია, ამიტომ რეალურად სრული წარმადობის მიღება სამუშაო სადგურებში შეუძლებელია.

სამაგიდო პროცესორები  (Intel)

ეს არის პროცესორების ის კლასი რომელიც ყველაზე ხშირად გვაინტერესებს და ვყიდულობთ, თუმცა თვითონ მწარმოებელი კომპანიები უფრო დიდ ფულს სერვერულ პროდუქციაში შოულობენ.  აქ განვიხილავთ ბოლო პროცესორებს Pentium 4, Pentium D,  Core Solo, Core Duo. 

პირველი რაც უნდა ვიცოდეთ რა არის ტაქტიკური სიხშირე. ამ კლასის პროცესორები იწყება 1,3 გიგაჰერცით და მთავრდება 3,8 გიგაჰერცით, intel-ის გადაწყვეტილებით 4 გიგაჰერციანი ზღვარი გადალახული არ იყო შედეგად გიგა და მეგა ჰერცების რბოლა ამით შეწყდა. შემდეგი უნდა ვიცოდეთ პროცესორის ბირთვები, თავიდან ეს პროცესორი გამოდიოდა სამი ბირთვით Willamette, Northwood და Presscot, სამივეს თავიანთი შესაძლებლობები და პლიუს მინუსები ჰქონდა.

Socket

არსებობს საკმაოდ ბევრი სახეობა სოკეტებისა: Socket 423,  ანუ 423 ფეხიანი ბუდე, შესაბამისად 423 ფეხი ჰქონდა პროცესორს, შემდეგი გამოვიდა ახალი სტანდარტი Socket 478 და ბოლოს გამოვიდა Socket 775. დღეს აქტუალური არის Socket 775 ანუ მეორენაირად LGA 775, თუმცა აქა იქ შეიძლება შეგხვდეთ შედარებით ძველი სტანდარტი Socket 478.  პროცესორებს გააჩნიათ 800 მეგაჰერციანი სისტემური სალტე, ეს არის დეტალი, ანუ ხიდი, რომელიც აკავშირებს ერთმანეთს დედა დაფას პროცესორს, მეხსიერებას ვიდეო სისტემას და სხვა მოწყობილობებს, რაც მეტია ამ სისტემური სალტის სიხშირე მით უფრო მეტი  ინფორმაცია გადაიცემა ერთ წამში.  ბოლო თაობის პროცესორებში ანუ CONROE-ს ბირთვში გამოიყენება LGA 775 სოკეტი და 1066 მეგაჰერციანი სისტემური სალტე, ეს რაც შეეხება CORE 2 Duo-ს, ხოლო Pentium 4 და Pentium D ძირითადად იყო 800 მეგაჰერციანი, შედარებით სუსტი დღეისათვის არის 533 მეგაჰერციანი,

გარდა Socket ტიპის პროცესორებისა იყო აგრეთვე Slot ტიპის პროცესორები. არსებობდა Slot-1, Slot-2 (Intel-ის პროცესორებისთვის) და Slot-A (AMD პროცესორებისთვის).ასეთი პროცესორები იყვნენ დამაგრებულები პატარა პლატაზე და ეს პლატა ჯდებოდა მათთვისგანკუთვნილ დედაპლატის Slot-ში.

ქეშ მეხსიერება

ეს არის პროცესორის ერთ-ერთი ძირითადი ნაწილი. ქეშ მეხსიერება იყოფა ორ ნაწილად  L1 და L2. პირველი დონის ანუ L1  მეხსიერება ყოველთვის ნაკლებია L2 დონის ქეშ მეხსიერებაზე, როგორც წესი პირველი დონის მეხსიერება გამოიყენება პროცესორის მიერ გამოთვლებისას. L2 მეხსიერება კი აკეთებს ოპერატიული მეხსიერების ყველაზე ხშირად გამოყენებადი ელემენტების რეზერვირებას, ასევე ამ მეხსიერებაში ხდება საჭირო ინფორმაციის აკუმულირება, ანუ თუ ცოტახანში პროცესორს რაღაც მონაცემი დასჭირდება და ეს უკვე წინასწარაა ცნობილი, ასეთი მონაცემები მაქსიმალურად თავსდება ამ მეხსიერებაში. ქეშ მეხსიერება ოპერატიულისგან განსხავავებით მუშაობს პროცესორის ბირთვის სიხშირის სიჩქარეზე. მოკლედ პროცესორის და მეხსიერების სიხშირე და სიჩქარე ერთნაირია, ამის გამო მასში ინფორმაციის დამუშავება უფრო ჩქარა ხდება, ვიდრე ოპერატიულ მეხსიერებაში. შესაბამისად რაც უფრო მეტია ეს მეხსიერება და შიგნით შენახული მონაცემები მით უფრო ჩქარა დაამუშავებს პროცესორი დავალებას.

Pentium4 -ისთვის თავიდან L2 მეხსიერების მოცულობა იყო 256 კილობაიტი (Willamette-ის ბირთვი), შემდეგ ახალი ბირთვის გამოსვლისას და 2 გიგაჰერციანი ზღვარის გადალახვასთან ერთად ქეშ მეხსიერების მოცულობა 2-ჯერ გაიზარდა და შეადგინა 512 კილობაიტი (Northwood), ბოლო თაობის ბირთვში L2 ქეშ მეხსიერების მოცულობა გაიზარდა 1 მეგაბაიტამდე, თუმცა ეს ყველაფერი ეხება ერთ ბირთვიან პროცესორებს, არ დაგვავიწყდეს, რომ ბოლო 1 წელია საკმაოდ აგრესიულად შემოიჭრა ჩვენს რეალობაში ორბირთვიანი პროცესორები, ამ შემთხვევაში პროცესორის ქეშ მეხსიერება კიდევ გაიზარდა და გახდა 2 ბირთვიანი პროცესორის შემთხვევაში 2 მეგაბაიტი, თუმცა რამდენიმე ბოლო მოდელის ერთბირთვიან პროცესორებსაც ჰქონდათ ინტეგრირებული 2 მეგაბაიტი ქეშ მეხსიერება, ეს რა თქმა უნდა მათ წარმადობას ცოტათი, მაგრამ მაინც ზრდიდა 1 მეგაბაიტიან პროცესორებთან შედარებით.

ქეშ მეხსიერება

გარდა ამისა ახალ Northwood-ის გამოჩენასთან ერთად და 2,4 გიგაჰერციანი ზღვარის გადალახვასთან ერთად პროცესორებში გამოჩნდა ახალი ტექნოლოგია სახელად HT (Hiper Threading). ეს ტექნოლოგია შესაძლებლობას იძლევა L2 დონის ქეშ მეხსიერებაში მოხდეს მეორე ლოგიკური პროცესორის ემულირება. შედეგად სისტემის მიერ ასეთი პროცესორი ორბირთვიან ან ორპროცესორიან სისტემად აღიქმება. ეს intel_ის განმარტებით იძლება 30%-მდე წარმადობის მომატებას, რეალურად ადგილი აქვს 10-12%-იან ზრდას. ჯამში მეორე ლოგიკური პროცესორი ეს არის პირველი ძირითადი პროცესორის გამოუყენებელი და დროებით თავისუფალი სეგმენტები, მათ ტყუილა გაჩერებას ჯობია მათი რესურსი გამოყენებული იყოს. ეს საკმაოდ წარმატებული პროექტი აღმოჩნდა და დღემდე ლეგენდების საფუძველია, თუმცა როგორც ვთქვით 10%-მეტ წარმადობას ვერ მიიღებთ.

დღეისათვის აქტუალური ახალი ბირთვი Core 2 Duo გამოდის 2 და 4 მეგაბაიტი ქეშ მეხსიერებით. 4 ბირთვიან პროცესორებს აქვთ 8, 12 მეგაბაიტი ქეშ მეხსიერება, მოგვიანებით კი 16 მეგაბაიტი ქეშ მეხსიერება.

სამაგიდო ბიუჯეტური პროცესორები  (Intel)

ძირითადად ამ კლასში შედის Celeron-ის პროცესორები, იმის გამო, რომ პროცესორები მუშაობისას აშკარად დაბალ შედეგებს იძლევა და იმის გამო, რომ ახალბედამ ინფორმაცია არ იცის ბევრის მიერ ჩათვლილია რომ სიტყვა Celeron-ს არაფერი აქვს საერთო Pentium-ის სახელგანთქმულ სიმძლავრესთან და თვითონ კომპანია Intel-თან. პროცესორების კლასი Celeron-ი გამოშვებულია კომაპნია intel-ის მიერ და არის pentium-ის შესუსტებული ვერსია. შინაარსი აქ შემდეგია: გამოვიდა ახალი კლასი, მაგალითად  Pentium 4, მას აქვს გარკვეული ბუდე, მონაცემები, სტანდარტები, რომელიც არათავსებადია ძველი სტანდარტების პროცესორებთან. მაგრამ პროცესორი არის ძლიერი და როგორც წესი ძვირი ღირს. ამ დროს როგორც წესი წყდება ძველი თაობის პროცესორების მასიური წარმოება, მაგრამ მომხმარებლების მოთხოვნა არ წყდება, იმისათვის რომ  არ მოხდეს ძველის გამოშვებაზე აქცენტირება, წარმოებაში ეშვება შესუსტებული პროცესორი, რომელიც შედარებით იაფი ღირს (2-ჯერ, ზოგჯერ 3-ჯერ იაფი), მაგრამ ახალ სტანდარტს ექვემდებარება სიახლეებით, ბუდის ზომებით, კონტაქტების რაოდენობით.

სამაგიდო ბიუჯეტური პროცესორები  (Intel)

კომაპნია intel-მა Celeron-ის პროცესორები გამოუშვა კომპანია AMD-ს ბიოჯეტური ბაზრის დასაპყრობად. ანუ ერთი პერიოდი intel-ის პროცესორები ძლიერი და ძვირი იყო, ეკავა გარკვეული სეგმენტი, სამაგიეროდ AMD-ს პროცესორები იაფი ღირდა და ნაკლები წარმადობით გამოირჩეოდა, ამიტომ უფრო ბიუჯეტური ბაზარი ეკავა. კომპანია intel-მა მოინდომა ბაზრის ამ სეგმენტის დაპყრობაც, შედეგად გამოჩნდა შეკვეცილი შესაძლებლობების პროცეოსრი, დღეს მას ვიცნობთ სახელით Celeron.

Celeron-ის პროცესორები როგორც წესი ხასიათდებიან მიმდინარე Pentium-ის კლასის პროცესორზე 4-ჯერ ნაკლები L2 ქეშ მეხსიერების რაოდენობით, 2-ჯერ ნაკლები სისტემური სალტის სიხშირით და HT ტექნოლოგიის მხარდაჭერა არ გააჩნიათ. დანარჩენი კი ჩვეულებრივი intel Pentium-ის იდენტურია.

ამ კლასის პროცესორი გამოიყენება ნებისმიერ საქმიანობაში, ანუ: მარტივი თამაშები (აქ იგულისხმება არა მარტო ოპერაციული სისტემის თამაშები, უბრალოდ მოძრაობა და სიჩქარე ისეთი კომფორტული არ იქნება როგორც Pentium-ის შემთხვევაში, შეიძლება გაჭირვებით  3D პროგრამებში მოდელირება, თუმცა მოდელირებული საგნის რენდერი საკმაოდ დიდი ხნით გაიჭიმება. უპრობლემოდ შეიძლება არქივირება, ინტერნეტში მოგზაურობა, სიმღერების და ფილმების მოსმენა და ნახვა, სურათების დათვალიერება და ასე შემდეგ, მოკლედ ეს არის იდენტური Pentium-ის პროცესორი, შედარებით ნელი რეაქციით და დაბალი ფასით.

მობილური პროცესორები  (Intel)

მობილური პროცესორების თემა ბოლო 3 წელია აქტუალური გახდა, მანამდე მობილურ სისტემებში ანუ ნოუთბუქებში ჩვეულებრივი, სამაგიდო პროცესორები გამოიყენებოდა. კომპანია intel-ი პირველი შეუდგა კონკრეტულად მობილური პლატფორმებისთვის პროცესორების შემუშავებას და  პირველი Pentium M-ი შექმნა. პროცესორი აგებული იყო Pentium 3-ის ბირთვის გათვალისწინებით, ოღონდ, რა თქმა უნდა, უამრავი რამ იყო შეცვლილი. გაჩნდა ახალი შესაძლებლობა, როდესაც პროცესორს საქმე არ აქვს, იგი თავის სიხშირეს აგდებს, ამით სითბოც ნაკლები გამოიყოფა და ენერგიაც ნაკლები იხარჯება. გარდა ამისა შეიცვალა ბუდე და კონტაქტების რაოდენობა, სამაგიდო პროცესორებისგან განსხვავებით გამოიყენება 479 კონტაქტიანი ბუდე. პროცესორს აქვს საკმაოდ დაბალი სიხშირე, მაგრამ საკმაოდ მაღალი წარმადობა. ასე მაგალითად, 1,7 გიგაჰერციანი Pentium M-ი თავისი წარმადობით უტოლდება 2,8-3,0 გიგაჰერციან Pentium 4-ს.  ამასობაში ენერგია მოიხმარება 21 ვატი, ნაცვლად 130 ვატისა. პროცესორს პირველად გაუჩნდა 2 მეგაბაიტიანი L2 დონის ქეშ მეხსიერება, მხოლოდ იმის შემდეგ, რაც ფაქტად იყო აღიარებული, რომ მობილურ სისტემაში გაორმაგებულმა ქეშ მეხსიერებამ წარმადობის ზრდა გამოიწვია, მოხდა სამაგიდო პროცესორებშიც ქეშ მეხსიერების 2 მეგაბაიტამდე გაზრდა.

რა თქმა უნდა ამ პროცესორებშიც გამოჩნდა ბიუჯეტური ვერსია, ეს არის Celeron M-ი, მაჩვენებლები აქაც თითქმის იგივეა, მაგრამ აქაც შეზღუდულია ქეშ მეხსიერება, 512 კილობაიტი 2 მეგაბაიტის ნაცვლად. გარდა ამისა ბიუჯეტურ მოდელში არ არის გათვალისწინებული პროცესორის სიხშირის ჩამოგდების ტექნოლოგია. ასე რომ Celeron M-ი უფრო მეტ ენერგიას მოიხმარს, ვიდრე Pentium M-ი. 

AMD-ს პროდუქცია

გადავიდეთ კომპანია  AMD-ს პროცესორებზე. მაშ ასე გვახსოვს  ძირითადი კლასები, შევუდგეთ

განხილვას: სერვერული პროცესორები - Opteron სამაგიდო პროცესორები - AMD Athlon 64, AMD Athlon

64 X2 Dual-Core, AMD Athlon 6x FX ბიუჯეტური პროცესორები - AMD Sempron მობილური პროცესორები - Mobile AMD Sempron,

Mobile AMD Athlon 64, AMD Turion 64 Mobile, AMD Turion 64 X2 Mobile

დაწვრილებით:http://www.amd.com/us-en/Processors/ProductInformation/

0,,30_118,00.html

სერვერული პროცესორები  (AMD)

ამ კომპანიას სერვერულ სეგმენტში მხოლოდ ერთი კლასის პროცესორი აქვს, მუშაობს ჩვეულებრივ ოპერაციულ სისტემებთან, intel Itanium-ისგან განსხვავებით აქ არანაირი სუპერ ბრძანებები არ გამოიყენება, აქვს ბევრი დადებითი მხარე. პროცესორს სჭირდება განსხვავებული კლასის ბუდე, რომელიც 940 კონტაქტისგან შედგება. თუმცა არის მოდელები, რომლებიც 939 კონტაქტიან ბუდეში ჯდება, ეს კი სამაგიდო სისტემების ანალოგია. შედეგად ამ პროცესორის გამოყენება შეიძლება როგორც  სერვერის, ასევე  ძლიერი სამაგიდო სისტემისთვის, პროცესორს მართლაც შთამბეჭდავი სიმძლავრეები გააჩნია, რის გამოც ძალიან ძლიერ კონკურენციას უწევს intel-ის შესაბამისი კლასის პროდუქციას, ერთი პერიოდი ჰოლივუდის ბევრმა სტუდიამ სწორედ AMD-ს სერვერულ პროცესორზე შეაჩერა არჩევანი, დღეს სიტუაცია ცოტათი შეიცვალა, მაგრამ აშკარად არა AMD-ს სასარგებლოდ. პროცესორები უნივერსალურია როგორც სერვერული გადაწყვეტილების, ასევე სამაგიდო სისტემებისთვის, ასე ვთქვათ გრაფიკული და სამუშაო სადგურებისთვის. 

პროცესორებს აქვთ 1 ან 2 მეგაბაიტი L2 დონის ქეშ მეხსიერება. იმის და მიხედვით, თუ რამდენი ბირთვი გამოიყენება. ასევე პროცესორს აქვს სხვადასხვა სისტემურ სალტესთან მუშაობის შესაძლებლობა. არის 800 და 1000 მეგაჰერციანი ვერსიები. საერთო ჯამში შეიძლება ითქვას, რომ intel-ი, რომელიც ახლა გადადის მასიურად 1066 მეგაჰერციან სისტემურ სალტეზე, AMD-მ ამ კომპონენტში კონკურენტი აშკარად დაჩაგრა. ორბირთვიანი სერვერული პროცესორის ფასი თითქმის იდენტურია სამაგიდო ორპროცესორიანი სისტემის ფასის, ასე რომ სურვილის შემთხვევაში სახლში უპრობლემოდ შეგიძლიათ საკმაოდ ძლიერი პროცესორი დაიდგათ.

სამაგიდო პროცესორები  (AMD)

თავის დროზე AMD პროდუქცია წარმადობაში მოიკოჭლებდა, ამიტომ მას უფრო ბიუჯეტური სეგმენტი ჰქონდა ათვისებული, მაგრამ როდესაც მოსისხლე კონკურენტი ბაზრის ამ სეგმენტშიც შემოიჭრა, AMD-ს სხვა გზა არ ჰქონდა და იძულებული გახდა ეფიქრა ძლიერ სეგმენტში გადასვლაზე. შედეგად მოხდა წლების მანძილზე ახალი არქიტექტურის შემუშავება, ღამეების თენება, აურაცხელი თანამშრომლის განთავისუფლება, რომ გამონთავისუფლებული თანხები კვლევაში ყოფილიყო გამოყენებული. კომპანია ლამის კვარტალს კვარტალზე წაგებით ხურავდა, მაგრამ მოახერხა და გამოუშვა სანაქებო AMD Athlon 64. ამ პროცესორში ყველაფერი იყო ჩადებული. შემთხვევით პროცესორს რომ არ გაემართლებინა, კომპანია გაკოტრდებოდა და დღეს პროცესორების ბაზარზე ერთი ძირითადი ძვირადღირებული მონსტრი გვეყოლებოდა. საბედნიეროდ არქიტექტურამ გაამართლა, მოკლედ, AMD-მ მიიღო რეალურად კონკურენტუნარიანი პროცესორი, შეიჭრა მაღალი დონის პროცესორების სეგმენტში და intel-ს ბაზრის საკმაოდ დიდი ნაწილი დააკარგვინა. ახალ პროცესორში ძალიან დიდი როლი შეასრულა 64 ბიტიანი ბრძანებების არსებობამ. მაგრამ ეს იყო ფსიქოლოგიური დარტყმა. ანუ იფიქრე ფართოდ, რაღა დროის 32 ბიტიანი პროცესორებია, აი 64 ბიტიანი და გეხსნება აურაცხელი შესაძლებლობა. რეალურად კი 64 ბიტიანი ინსტრუქციები იძლევა მხოლოდ ერთს -  უფრო მეტი ოპერატიული მეხსიერების აღქმის შესაძლებლობას.

რეალურად ასეთმა პროცესორმა რომ დაამუშავოს 64 ბიტიანი ბრძანებები, საჭიროა 64 ბიტიანი ოპერაციული სისტემა. რაც არ უნდა გასაკვირი იყოს, ასეთი იმ დროს არ არსებობდა.  ასე თუ ისე მომუშავე 64 ბიტიანი ოპერაციული სისტემები მხოლოდ 2 წლის თავზე გამოჩნდა, მაგრამ მათ მასიურად დღემდე არავინ იყენებს, რადგანაც შედარებით ნელია 32 ბიტიან პროგრამებთან მუშაობისას, 64 ბიტიანი პროგრამები კი ჯერჯერობით ძალიან ცოტაა.    

სამაგიდო პროცესორები  (AMD)

პროცესორს პლიუსად ეთვლება ერთი ფრიად საინტერესო შესაძლებლობა. მას შეუძლია 32 ბიტიან რეჟიმში მუშაობა, მაგრამ თუ საჭიროება მოითხოვს (ანუ არსებობს შესაბამისი გარსი), გადადის 64 ბიტიან რეჟიმში. სხვათაშორის ბევრს ავიწყდება ის, რომ 64 ბიტიანი პროცესორი პირველს AMD-ს არ გამოუშვია. პირველი იყო intel itanium-ი, მაგრამ Athlon 64-ისგან განსხვავებით მას მხოლოდ 64 ბიტიან გარსში შეეძლო მუშაობა, რამაც მისი ვიწრო სპეციალიზაცია განაპირობა..

კურიოზი 64 ბიტთან იმდენად ძლიერი იყო, რომ როდესაც 1 წლის წინ კომპანია intel-მა თავის პროცესორებშიც ჩაამატა 64 ბიტიანი ინსტრუქციების მხარდაჭერა, ბევრმა ჩათვალა, რომ ეს არ იყო რეალური 64 ბიტიანი პროცესორი, იმიტომ რომ არავინ არ იცოდა რეალურად 64 ბიტი რას ნიშნავდა. intel-მა მხოლოდ 2 წლის თავზე გააქტიურა ხსენებულ ბირთვში 64 ბიტიანი ინსტრუქციების მხარდაჭერა, ზუსტად მაშინ როდესაც პირველი 64 ბიტიანი Windows-ები გამოჩნდა). მეტი რა უნდა ყოფილიყო ჩამატებული არავინ იცის, მაგრამ ინფორმაციის არ არსებობის გამო და ლეგენდების გამო ძალიან ბევრს (ბევრ წამყვან ვაი სპეციალისტსაც კი) სჯეროდა რომ 64 ბიტიანი ინსტრუქციები მხოლოდ AMD-ს პრეროგატივაა და სხვა კომპანია მას ვერ უზრუნველყოფს, ამასობაში სამომხმარებლო პროცესორებისთვის იგივე 64 ბიტიანი ინსტრუქციებით აღჭურვილი პროცესორები პირველად IBM-მა გამოუშვა, რომლებიც Apple MAC-ში გამოიყენებოდა, უბრალოდ იმის გამო, რომ მათ მსოფლიო ბაზრის მხოლოდ 2%-ი ეკავათ.

სამაგიდო პროცესორები  (AMD)

სუპერ გარღვევა აღმოჩნდა კომპანია AMD-ს ორბირთვიანი პროცესორები. ის intel-ს ასწრებდა ახალი პროდუქციის ანონსირებას, რითაც ბაზრის დიდ ნაწილს ჩაიგდებდა ხელში, მაგრამ შეცდომა დაუშვა - ანონსირების თარიღი ადრე დაასახელა. ამით ისარგებლა intel-მა და ზუსტად 5 დღით დაასწრო. თუმცა საერთო ჯამში მაინც AMD აღმოჩნდა მოგებული. მისი პროცესორები უფრო ნაკლებად ხურდებიან და მეტი წარმადობა აქვთ  (უფროსწორედ ხურდებოდნენ. და მეტი წარმადობა ჰქონდათ. დღეს Core 2 Duo-ს პროცესორები უფრო გრილია და ჩქარია).

AMD-ს ახალ პროცესორებს გაუჩნდათ ერთი თავისებურება. მათი ბირთვის სიხშირე ვერაფრით ვერ ეწეოდა intel-ის სიხშირეს. ეს იმიტომ, რომ AMD-მ სხვა ტექნოლოგია აირჩია. არა მეგაჰერცების უზომო ზრდა, არამედ ერთ ტაქტში უფრო მეტი ამოცანის შესრულება. შედეგად უფრო დაბალი სიხშირის AMD-ს პროცესორები წარმადობით იგივე შედეგს იძლეოდნენ, რასაც მაღალი სიხშირის intel-ის პროცესორები.  იმისათვის, რომ მომხმარებლისთვის რაღაც პარალელი გაევლოთ და მიეხვედრებინათ, AMD იძულებული იყო ახალი ათვლის სისტემა შემოეღო, რათა მეგაჰერცებზე გადარეული მომხმარებლებისთვის თავისი პროდუქციის intel-ისთან შედარების საშუალება მიეცა. ამიტომ პროცესორების აღნიშვნა ორი მეთოდით მიმდინარეობს, ბირთვის სიხშირე  პლიუს PR რეიტინგი.

PR რეიტინგი ნიშნავს, რომ ეს პროცესორი კლასით და წარმადობით მიუხედავად თავისი ბირთვის დაბალი სიხშირისა უტოლდება intel-ის ამა და ამ სიხშირის პროცესორს. მაგალითად მოდელი AMD Athlon 64 3200+ ნიშნავს, რომ იგი წარმადობით მოგცემთ იგივე შედეგს, რასაც მოგცემდათ  3.2 გიგაჰერციანი intel Pentium 4. რეალური ტესტებისას 3200+ არ უდრის 3,2 გიგაჰერციან P4-ს, იგი უტოლდება 3,0 გიგაჰერციან P4-ს. შესაბამისად 3000+ რეალურად უტოლდება 2,8 გიგაჰერციან P4-ს თუმცა ცოტათი მასზე ჩქარია და ასე შემდეგ. 

სამაგიდო პროცესორები  (AMD)

აქ მეორე სამწუხარო ფაქტი მოხდა, AMD აქამდე თავისი PR რეიტინგით ორიენტირებული იყო intel-ის პროცესორებზე და ეს სისტემა ამართლებდა მანამდე, სანამ Intel-მა უარი არ  განაცხადა უაზროდ მეგაჰერცების ზრდაზე და  4 გიგაჰერციანი ბარიერი აღარ გადალახა. AMD-მ მიღებული რეიტინგების სისტემა ვეღარ გააჩერა და დღეს გამოდის პროცესორები რეიტინგით 4200+, 4400+, 4800+, 5000+ და ასე შემდეგ. რეალურად მომხმარებელი ვეღარ იგებს, რომელი პროცესორი რისი ექვივალენტია იმიტომ, რომ intel-ის მეგაჰერცების საზომი ერთეული 3800 მეგაჰერცზე თავდება. შემდეგ intel-ი ორ ბირთვზე და ქეშ მეხსიერების გაზრდაზე გადავიდა, საბოლოოდ კი CORE 2 DUO-ს შემთხვევაში AMD-სავით დააგდო ბირთვის სიხშირე და წარმადობა გაზარდა (ანუ ერთ ტაქტში ამოცანების დამუშავების რაოდენობა გაზარდა). დღეს გაუგებარი სიტუაციაა. Core 2 Dou, რომელსაც აქვს ნომერი Core 2 Extreme X6800 უსწრებს წარმადობით ყველაზე ჩქარ ორბირთვიან X2-საც და FX პროცესორებსაც 50-70%-ით. ამასობაში ბირთვის სიხშირე არის 2,93 მეგაჰერცი. გაუგებარი ხდება, თუ რას უტოლდება AMD-ს თუნდაც 5200+-ის პროცესორი, როდესაც იგი მინიმუმ 50%-ით აგებს 2,93 გიგაჰერვიან intel-ის პროცესორთან.

გადავიდეთ დეტალებზე. პროცესორების დღევანდელი თაობა ძირითადად მუშაობს ორი ტიპის ბუდეზე. ესენია Socket 754 და Socket 939. თუმცა რამდენიმე დღის წინ მოხდა ახალ ბუდეზე გადასვლა რომელსაც დაერქვა AM2. სოკეტი  ითვალისწინებს 940 კონტაქტს, მაგრამ არათავსებადია ძველი სტანდარტის 940 კონტაქტიან ბუდესთან, რომელსაც იყენებს Opetereon-ის პროცესორები.  ახალი ბუდით AMD-მ თავის პროცესორებს შემატა ახალი DDR2 მეხსიერების მხარდაჭერა (თუმცა ამ მეხსიერების მხარდაჭერა intel-ის პროცესორებში 2 წელია უკვე რეალიზებულია), აქამდე მისი პროცესორები მხოლოდ DDR1 მეხსიერებასთან მუშაობდნენ.

სამაგიდო პროცესორები  (AMD)

AMD Athlon 64-ს აქვს ორი სისტემური სალტის მხარდაჭერა, ესენია 800 და 1000 მეგაჰერცი, ჩვეულებრივ ერთბირთვიან პროცესორს აქვს 512 კილობაიტი L2 ქეშ მეხსიერება (არსებობს 1 მეგაბაიტიანი L2 ქეშ მეხსიერების მქონე ერთბირთვიანი პროცესორები, მაგრამ 2 მეგაბაიტიანი ერთბირთვიანი მოდელები არ არსებობს), თუმცა მისი ნაკლებობა კომპენსირდება L1 დონის 128 კილობაიტი მეხსიერებით. ორბირთვიან პროცესორებში მეხსიერების მოცულობა თითო ბირთვზე აღწევს 1 მეგაბაიტს, საერთო ჯამში 2 მეგაბაიტი გამოდის. პროცესორები როგორც ერთ ბირთვიანი, ასევე ორ ბირთვიანი intel Conroe-ს გამოჩენამდე ლიდერის პოზიციაში იყვნენ და პრაქტიკულად ჩაგრავდნენ intel-ის ყველა შესაბამისი დონის პროცესორებს, განსაკუთრებით ეს სათამაშო სექტორს ეხებოდა (აქ გამოიყენებოდა სპეციალური ვერსიის პროცესორები FX ინდექსით), მაგრამ ამჯერად სიტუაცია შეიცვალა. ლიდერობა ისევ intel-ის ხელში გადავიდა. დროთა განმავლობაში შეიძლება სიტუაცია კვლავ შეიცვალოს, რადგან AMD მუშაობს ახალ ბირთვზე სახელად K8L. ჯერ მის შესახებ არაფერია ცნობილი გარდა AMD-ს სიტყვიერი შეპირებისა - პროცესორი ძლიერი იქნება. მანამდე კი კონკურენტულ ბრძოლაში გასაძლებად AMD მიმართავს ნაცად მეთოდს, აიაფებს პროცესორების ფასს და იძახის თუ იაფი მიჯდება, რატომ უნდა გავყიდო ძვირადო

სამაგიდო ბიუჯეტური პროცესორები  (AMD)

ისევე როგორც intel-ის შემთხვევაში, AMD-ს სჭირდებოდა ბიუჯეტური ბაზრის ათვისება. რისთვისაც იგივე მეთოდი იყო გამოყენებული, შედეგად ბაზარზე გამოჩნდა Sempron -ის პროცესორები. ეს პროცესორებიც AMD-ს ეკუთვნის, უბრალოდ განსხავავებული სახელი გამოიყენება იმის აღსანიშნად, რომ პროცესორი არის სუსტი და განეკუთვნება იაფიან კლასს.  სამწუხაროდ კომპანია AMD თავის დროზე ძალიან გაერთო ძლიერი პროცესორებით და ბიუჯეტური ბაზარი გვიან გაახსენდა (ფსიქოლოგიური ბარიერი, იყო, აქამდე სულ ბიუჯეტურზე იჯდა და როდესაც წელში გაიმართა სიტყვა ბიუჯეტურიო ყელში ჰქონდა ამოსული, ასე რომ სანამ გონს მოეგო ძირითადად ძლიერ პროცესორებს უშვებდა), შედეგად ბიუჯეტური სეგმენტი საკმაოდ ძლიერად იყო ათვისებული intel Celeron-ის მიერ. გამოშვებული Sempron თავიდან დიდი შეძახილებით იყო მიღებული, მაგრამ როდესაც გაირკვა რომ პროცესორს არ აქვს 64 ბიტიანი ინსტრუქციების მხარდაჭერა, აქვს მხოლოდ 256 კილობაიტი ქეშ მეხსიერება, რაც Celeron D-სთან შედარებით 2-ჯერ ნაკლებია, აქვს 333 მეგაჰერციანი სისტემური სალტის მხარდაჭერა (Celeron D-ს კი 533 მეგაჰერციანი სალტის მხარდაჭერა აქვს), არის ძველ Socket 754-ზე გათვლილი (სამწუხაროდ ამ სოკეტზე დედა დაფები სულ უფრო და უფრო ცოტა გამოდის), მომხმარებელმა იგი საშინელებად შერაცხა. 

მიუხედავად ამისა, პროცესორი თავის საქმეს აკეთებს ზუსტად ისევე, როგორც Celeron-ი თავის სექტორში. თუ თქვენი საქმიანობის არეალია ტექსტებზე მუშაობა, მუსიკის მოსმენა, სურათების დათვალიერება, კინოფილმების ყურება და ინტერნეტში სიარული, მაშინ ამ პროცესორზე მეტის ყიდვას ნამდვილად არ აქვს აზრი. რა თქმა უნდა, თუ თქვენ AMD-ს მომხრე ხართ. ასე რომ, გააჩნია თქვენს მოთხოვნებს.

მობილური  პროცესორები  (AMD)

intel-ის თავბრუდამხვევი შედეგები, რომელიც კონკურენტმა Intel Pentium M-ის გამოშვებით და სუპერ წარმატებული პლატფორმა Centrino-ს შექმნით გამოიწვია, AMD-ს უყურადღებოდ არ დარჩენია, თუმცა იმავე სიმძლავრის და ისეთივე ნაკლებად ენერგო მოხმარების პროცესორის შექმნას საკმაოდ დიდი დრო დასჭირდა. რეალურად პროცესორი AMD Turion 64 არ აღმოჩნდა კონკურენტუნარიანი. აქ ბევრმა ფაქტორმა იმოქმედა, პირველი იყო ის, რომ შემოთავაზებული იყო არა მთლიანი ეკონომიური პლატფორმა, არამედ მხოლოდ პროცესორი, რომელიც რეალური ტესტებისას აშკარად ჩამორჩებოდა კონკურენტის პროცესორს ენერგიის ეკონომიაშიც და წარმადობაშიც, დღეს ამ კლასის პროცესორები არსებობს როგორც AMD-ს პროდუქციის მოყვარულების ალტერნატივა, მაგრამ არა Pentium M-ის სრული ჩანაცვლების ვარიანტი.  ასევე ეკონომ ვარიანტად გამოშვებული იყო მობილური Mobile AMD Sempron, რომელსაც დიდი ქება-დიდება არ შეხვედრია და დღეს უბრალოდ ფაქტის სახით არსებობს. 

სამწუხაროდ კომპანია AMD-ს ამჯერად პრობლემა შეექმნა არა მარტო მობილურ, არამედ სამაგიდო და სერვერულ პლატფორმებშიც. გასაგებია, რომ მთელი ძალები გადატყორცნილი იქნება სერვერული და სამაგიდო პროცესორების მოდერნიზაციაში, ნაკლებად ათვისებული მობილური ბაზარი კი სავარაუდოდ ყურადღების გარეშე დარჩება, კომპანია intel-ი კი ამ ბაზარზე საუცხოო აგრესიით მიიწევს წინ.

Clock Speed

პროცესორის Clock speed რომელიც ჩვეულებრივ იზომება MHz(მეგაჰერცებში) ან GHz-(გიგაჰერცებში) განსაზღვრავს პროცესორის წარმადობას. მაგრამ მარტო ეს არ განსაზღვრავს წარმადობას.მაგალითად 3.2GHz-იანი Prescote-ის ბირთვზე Pentium 4 არის 6.7%-ით სწრაფი 3.0GHz-იან Prescote-ის ბირთვიან Pentium 4-ზე. თუმცა 3.0GHz-იანი Celeron არის 2.8GHz-იან Pentium 4-ზე ნელი, იმიტომ რომ Celeron-ს აქვს 1.2 MB-იანი cache და იყენებს უფრო ნელ host-bus(FSB) სიჩქარეს.

Clock speed-ები არ არის მნიშვნელოვანი როდესაც ვადარებთ AMD-სა და Intel-ის პროცესორებს. AMD-ს პროცესორები მუშაობენ უფრო ნაკლებ clock speed-ზე ვიდრე Intel-ის პროცესორები, მაგრამ ასრულებენ 50%-ით მეტ სამუშაოს ერთ clock-ზე.მაგალითად AMD Athlon 64 2.0GHz-ს აქვს დაახლოებით იგივე წარმადობა რაც Penitum 4 3.0GHz-ს.

FSB(Front-Side Bus) --> Host-bus speed

Host-bus speed-ს ასევე ეძახიან FSB-ს. იგი განსაზღვრავს მონაცემთა გადატანის სიჩქარეს პროცესორსა და ჩიპსეტს შორის. რაც უფრო მაღალია FSB მით უფრო სწრაფი იქნება პროცესორის წარმადობა. FSB 400Mhz-ით ნიშნავს იმას, რომ მონაცემი შეიძლება გადაიგზავნოს 4-ჯერ ერთ clock speed-ში.

მაგალითად Intel-მა წარმოადგინა Pentium 4-ის პროცესორები, რომლებსაც აქვთ FSB 400, 533, 800 ან 1066 MHz.Pentium 4 2.8GHz-იანი პროცესორი 800MHz FSB-თი იქნება უფრო სწრაფი ვიდრე Pentium 4 2.8GHz-იანი პროცესორი 533MHz FSB-ით. შესაბამისად Pentium 4 2.8GHz-იანი პროცესორი 533MH-იანი FSB-თი იქნება უფრო სწრაფი, ვიდრე Pentium 4 2.8GHz-იანი პროცესორი 400MHz-იანი FSB-თი.Celeron-ებს აქვთ 400MHz ან 533MHz FSB.

Cache

Cache მეხსიერება ზრდის წარმადობას. Cache მეხსიერება მოქმედებს უფრო სწრაფად ვიდრე RAM-ი. როდესაც მიკროპროცესორი ამუშავებს მონაცემს, პირველად იგი იხედება Cache მეხსიერებაში და თუ იპოვის იქ მისთვის საჭირო მონაცემს, აღარ მოანდომებს უფრო მეტი დროის დახარჯვას მონაცემების წაკითხვაზე RAM-იდან.

ყველა პროცესორს აქვს ინტეგრირებული(ჩაშენებული) Cache მეხსიერება L1(Level 1 Cache). ხოლო არა ინტეგრირებულ cache-ს უწოდებენ External cache-ს, ასეთი ტიპის cache მეხსიერებას უწოდებენ L2(Level 2 Cache)-ს.

Process Size

Process Size განსაზღვრავს პატარა ელემენტების ზომას პროცესორზე. იგი იზომება nm(ნანომეტრებში). AMD და Intel-ი აგრძელებენ Process size-ს კლებას. Pentium II და ადრინდელი Athlon პროცესორები იყენებდნენ 350 ან 250nm პროცესს. Pentium III და Athlon-ის პროცესორები კი იყვნენ 180nm-იანები.პროცესორი რომელიც იყენებს უფრო ნაკლებ პროცესის ზომას, არის უფრო სწრაფი, მოიხმარს უფრო ნაკლებ დენს და გამოყოფს ნაკლებ სითბოს.სხვადასხვა პროცესორები შეიძლება იყენებდნენ სხვადასხვა პროცესის ზომას. მაგალითად Intel Pentium 4 პროცესორები შეიძლება იყენებდნენ 180, 130, 90, 65, 45 nm-ს, ხოლო AMD Athlon პროცესორები შეიძლება იყენებდნენ 250, 180 ან 130nm პროცესის ზომას.

როდესაც პროცესორი upgrade-ს გადაწყვეტთ, აირჩიეთ ნაკლებ nm-იული პროცესორი.

SSE3

SSE3(Streaming Single-Instruction-Multiple-Data (SIMD) Extensions 3), არის Intel-ის ტექნოლოგია, გამოიყენება Intel-ის და ზოგიერთ AMD-ს პროცესორებში. ეს არის დამატებითი ინსტრუქციების ნაკრები, რომელიც აჩქარებს გარკვეული ტიპის მონაცემების პროცესებს. ჩვეულებრივ ეს აჩქარება შეიმჩნევა ვიდეო ან სხვა multimedia პროცესებში. პროგრამებს რომლებსაც აქვთ SSE3-ის მხარდაჭერა, შეიძლება გაეშვას 10-15%-ით ან სულაც 100%-ით უფრო სწრაფად. რა თქმა უნდა ისეთ პროცესორებზე რომლებსაც ექნებათ SSE3-ის მხარდაჭერა.

64-bit support

2004 წლამდე ყველა პროცესორი იყო 32-ბიტიანი. 2004 წელს AMD-მ წარმოადგინა თავისი Athlon 64 პროცესორები, რომლებსაც ჰქონდათ 64 ბიტის მხარდაჭერა. AMD64 პროცესორები არიან თავსებადი 32-ბიტიანი პროგრამებთანაც. დღესდღეობით 64 ბიტი არ არის მნიშვნელოვანი ადამიანთა უმეტესობისთვის. Microsoft გვთავაზობს 64 ბიტიან Windows-ს და ასევე არის Linux-ის დისტრიბუტივები, რომლებსაც აქვთ 64 ბიტიანი პროცესორების მხარდაჭერა, მაგრამ სანამ 64 ბიტიანი პროგრამები არ გახდებიან უფრო პუპულარულები, 64 ბიტიანი პროცესორის გამოყენება desktop-ად არის მოუხერხებელი. Windows Vista-ს გამოსვლამ, რომელსაც ასევე აქვს 64 ბიტის მხარადაჭერა, შეიძლება შექმნას ბევრი 64 ბიტიანი პროგრამები.

Protected Execution

Athlon 64-ში AMD-მ წარმოადგინა ახალი ტექნოლოგია NX(No eXecute) და Intel-მაც მალევე წარმოადგინა XDB(eXecute Disable Bit). NX და XDB ემსახურებიან ერთი და იგივე მიზანს, საშუალება მისცენ პროცესორს განსაზღვრონ მეხსიერების თუ რომელი მისამართები არიან executable(შემსრულებლები) და რომლები არ არიან შემსრულებლები (non-executable). თუ რომელიმე კოდი ცდილობს გაეშვას არა-შემსრულებელ (non-executable) მეხსიერების ადგილში, პროცესორი დააბრუნებს(ამოაგდებს) შეცდომას ოპერაციულ სისტემაში. NX-ს და XDB-ს აქვთ კარგი პოტენციალი იმისა რომ შეამცირონ იმ დაზიანებების რიცხვი, რომლებიც გამოწვეულია ვირუსებისგან,worn-ებისგან, ტროიანებისგან და სხვა მსგავსი exploit-ებისგან,მაგრამ საჭიროებენ ოპერაციულ სისტემას რომელსაც აქვს protected execution-ის მხარდაჭერა. მაგალითად როგორიცაა:Windows Xp Service Pack 2-ით.

დენის კლების ტექნოლოგია

AMD და Intel-იც ორივე გვთავაზობს power reduction (ძაბვის კლება) ტექნოლოგიას, ზოგიერთი პროცესორის მოდელებში. საერთო ჯამში ეს ტექნოლოგია მუშაობს ასე: როდესაც პროცესორი არის ”უსაქმურ” მდგომარეობაში ან არის მსუბუქად დატვირთული, ამ დროს კლებულობს პროცესორის სიჩქარე (ამავდროულად სითბოს გამოყოფაც და დენის მოხმარებაც კლებულობს). Intel-ი ამ ტექნოლოგიას ეძახის EIST(Enhanced Intel Speedstep Technology). AMD კი უწოდებს მას Cool’n’Quiet-ს.

Dual-Core-ს მხარდაჭერა

2005 წელს ორივემ AMD-მაც და Intel-მაც ამოწურეს ის მაქსიმუმი რაც ერთ ბირთვიან პროცესორებს შეეძლო გაეკეთებინა. მშვენიერი გამოსავალი იყო რომ ჩაედგათ 2 პროცესორი 1 პროცესორის პაკეტში. კვლავ AMD-მ გამოიჩინა პირველმა ინიციატივა თავის Athlon 64 X2 სერიის პროცესორებში, რომლებშიც ინტეგრირებული იყო 2 Athlon 64-ის ბირთვი ერთ ჩიპში. ამის შემდეგ Intel-მაც დაიწყო dual-core პროცესორების წარმოება რომლებსაც დაარქვა Pentium D. ამ შემთხვევაში 2 Pentium 4 პროცესორი ჯდებოდა ერთ ჩიპში და არ იყო ინტეგრირებული როგორც ერთი პროცესორი.

AMD-ს ჰქონდა რამდენიმე უპირატესობა. მაგალითად როგორიცაა მაღალი წარმადობა და თავსებადობა ძველ სოკეტთ 939-ის Motherboard-ებთან.ხოლო Intel-ის dual-core პროცესორები არ იყვნენ თავსებადი ძველ Motherboard-ებთან.ისინი მოითხოვდნენ ახალი სერიის Motherboard-ებს და ახალ ჩიპსეტს. მეორე ის იყო რომ Intel-ის Dual-core პროცესორები გამოყოფდნენ ძალიან მაღალ სითბოს, მოიხმარდნენ ბევრ დენს.ამ შემთხვევაში Athlon 64 X2 პროცესორები იყვნენ უპირობო ლიდერები, თუმცა ეგ იყო რომ ძალიან ძვირი ღირდნენ.

HT(Hyper Threading) ტექნოლოგია

ზოგიერთ Intel-ის პროცესორს აქვს HT ტექნოლოგიის მხარდაჭერა. ეს საშუალებას აძლევს პროცესორს შეასრულონ 2 პროგრამის “thread” ერთდროულად. პროგრამები რომლებიც აღწერილია HT-ის გამოყენებაზე, შეიძლება გაეშვან 10%-30%-ით უფრო სწრაფად HT-იან პროცესორზე, ვიდრე პროცესორზე რომელსაც არ აქვს HT-ს მხარდაჭერა. HT პროცესორებს აქვს ერთი ბირთვი.

 

MMX (MultiMedia eXtensions)

Pentium-ის გამოსვლის შემდეგ Intel-მა წარმოადგინა ახალი ტექნოლოგია სახელად MMX. MMX-ით პროცესორებში ჩაამატეს 57 ახალი ინსტრუქცია, სადაც ახსნილია თუ როგორ უნდა იმუშაონ პროცესორებმა აუდიო, ვიდეო და გრაფიკებთან.

ოპერატიული მეხსიერება (RAM)

ოპერატიულ მეხსიერებაში ინახება ის მონაცემები რომელზეც პროცესორი ოპერირებს. იგი არის დროებითი მარაგი, რომელიც გამოიყენება CPU-ს მიერ. მასში თავსდება დროებითი ინფორმაცია და როდესაც კომპიუტერი გამოირთვება იშლება ეს ინფორმაციაც. როდესაც RAM-ეს მარაგი გაივსება კომპიუტერი ნელა იწყებს მუშაობას.

ოპერაციული სისტემა ან რომელიმე პროგრამა იტვირთება, ის იტვირთება ოპერატიულ მეხსიერებაში.

ოპერატიული მეხსიერება (RAM)

RAM-ისთვის განკუთვნილია 2 სახის სოკეტი. არსებობს: SIMM და DIMM. SIMM მოდული გამოიყენებოდა შედარებით ძველ კომპიუტერებში.

SIMM გამოიგონეს და დააპატენტეს WANG-ის ლაბორატორიებში. მის პირველ ვარიანტს ჰქონდა 30 პინი და იყო 8 ბიტიანი. SIMM-ის მეორე ვარიანტს ჰქონდა 72 პინი და იყო 32 ბიტიანი. იმისათვის რომ შეგვევსო პროცესორებისა და Memory მოდულების data bus, ზოგჯერ უნდა ჩაგვეყენებინა წყვილად.

მაგალითად 286 ან 386X სისტემებში (16 ბიტიანი data bus), უნდა ჩაგვეყენებინა 2-30 პინიანი SIMM.

386DX ან 486 სისტემებში (32 ბიტიანი data bus) უნდა ჩაგვეყენებინა 4 - 30 პინიანი.Pentium-ის სისტემებში (64 ბიტიანი data bus), გვჭირდებოდა 2 - 72 პინიანი SIMM.

სტანდარტული ზომები

30 პინიანი SIMM: - 256KB, 1 MB, 4 MB, 16 MB72 პინიანი SIMM: - 1 MB, 2 MB, 4 MB, 8 MB, 16 MB, 32 MB, 64 MB

ქვედა სურათზე მოცემულია 30 პინიანი SIMM (ზემოთ) და 72 პინიანი SIMM (ქვემოთ).

DIMM (Dual In-Line Memory Module)

მთავარი განსხვავება SIMM-სა და DIMM-ს შორის ის არის, რომ SIMM არის 32 ბიტიანი, ხოლო DIMM-ს 64 ბიტიანი. იმისათვის რომ Intel Pentium-ის 64 ბიტიანი data bus შეგვევსო, უნდა ჩაგვეყენებინა SIMM-ები წყვილად. ხოლო DIMM დაგვჭირდება ერთი. ასევე განსხვავება არის მოდულის კონტაქტებში.

არსებობს სხვადასხვა ტიპის DIMM-ები, ესენია:

* 72 პინიანი SO-DIMM * 100 პინიანი DIMM* 144 პინიანი SO-DIMM * 168 პინიანი DIMM * 184 პინიანი DIMM * 200 პინიანი SO-DIMM* 240 პინიანი DIMM

DDR DIMM 184pin/ 512MB/ PC3200 DDR DIMM 184pin/ 1GB/ PC3200

DDR-ის სიხშირეც იზომება MHz-ებში. თუ DDR-ს აქვს იარლიყი PC1600, მისი სიხშირე იქნება 1600 : 8 = 200.

სიჩქარე

SpeedsFor various technologies, there are certain bus and device clock frequencies that are standardized. There is also a decided nomenclature for

each of these speeds for each type.SDR SDRAM DIMMs - These first synchronous registered DRAM DIMMs had the same bus frequency for data, address and control lines. PC66 = 66 MHz PC100 = 100 MHz PC133 = 133 MHz DDR SDRAM (DDR1) SDRAM DIMMs - DIMMs based on Double Data Rate (DDR) DRAM have data but not the strobe at double the rate of

the clock. This is achieved by clocking on both the rising and falling edge of the data strobes. PC1600 = 200 MHz data & strobe / 100 MHz clock for address and control PC2100 = 266 MHz data & strobe / 133 MHz clock for address and control PC2700 = 333 MHz data & strobe / 166 MHz clock for address and control PC3200 = 400 MHz data & strobe / 200 MHz clock for address and control DDR2 SDRAM SDRAM DIMMs - DIMMs based on Double Data Rate 2 (DDR2) DRAM also have data and data strobe frequencies at double the

rate of the clock. This is achieved by clocking on both the rising and falling edge of the data strobes. The power consumption and voltage of DDR2 is significantly lower than DDR(1) at the same speed.

PC2-3200 = 400 MHz data & strobe / 200 MHz clock for address and control PC2-4200 = 533 MHz data & strobe / 266 MHz clock for address and control PC2-5300 = 667 MHz data & strobe / 333 MHz clock for address and control PC2-6400 = 800 MHz data & strobe / 400 MHz clock for address and control PC2-8000 = 1000 MHz data & strobe / 500 MHz clock for address and control PC2-8500 = 1066 MHz data & strobe / 533 MHz clock for address and control PC2-9600 = 1200 MHz data & strobe / 600 MHz clock for address and control DDR3 SDRAM SDRAM DIMMs - DIMMs based on Double Data Rate 3(DDR3) DRAM have data and strobe frequencies at double the rate of

the clock. This is achieved by clocking on both the rising and falling edge of the data strobes. The power consumption and voltage of DDR3 is lower than DDR2 of the same speed.

PC3-6400 = 800 MHz data & strobe / 400 MHz clock for address and control PC3-8500 = 1066 MHz data & strobe / 533 MHz clock for address and control PC3-10600 = 1333 MHz data & strobe / 667 MHz clock for address and control PC3-12800 = 1600 MHz data & strobe / 800 MHz clock for address and control

დაწვრილებით:http://en.wikipedia.org/wiki/DIMM

HDD (Hard Disk Drive)

HDD შედგება რამდენიმე ნაწილისგან: Platter-ი არის ფიზიკური ობიექტი, რომელიც პასუხისმგებელია

მონაცემების შენახვაზე. Platter-ები დამზადებულია არა-მაგნიტური მასალისგან, ჩვეულებრივ ეს არის შუშა ან ალუმინი, მაგრამ დაფარულია ძალიან თხელი ფენა მაგნიტური მასალისგან. პლატერები ტრიალებენ ძალიან მაღალ სიჩქარეზე. read/write თავაკი მოძრაობს დისკის ზედაპირზე და კითხულობს ან წერს ინფორმაციას დისკზე. ყველა პლატერს გააჩნია თავისი თავაკი. ყველა პლატერის მაგნიტური ზედაპირი დაყოფილია ძალიან მცირე ზომის რეგიონებად. ეს რეგიონები გამოიყენება ინფორმაციის ორობითად დაშიფვრისთვის.

Platter

Sectors

Platter-ები დაყოფილა ნაჭრებად, რომლებსაც ეწოდებათ Sector-ები. Track-ების და Sector-ების გადაკვეთისას იქმნება Sector block-ები - იგივე Sector-ები.ყველა Sector (ბლოკი) არის 512 ბიტიანი.პირველი Sector-ი ცნობილია როგორც Sector 1, მეორე Sector 2 და ა.შ.

Clusters

Sector-ების ჯგუფს ეწოდება Cluster. Cluster-ებში ინახება ფაილები. როდესაც დავაფორმატებთ partition-ს, ფაილური სისტემა განსაზღვრავს Cluster-ის ზომას partition-ის ზომის მიხედვით. მაგალითად 2GB FAT იყენებს 32K Cluster-ის ზომას. იგივე 2GB FAT32 partition-ი იყენებს 4K Cluster-ს.

გვქონდეს partition-ი 4K Cluster-ით ნიშნავს რომ 8 Sector-ი ქმნის Cluster-ს. დაიმახსოვრეთ რომ როდესაც ფაილი ჩაიწერება Cluster-ზე, იგივე Cluster-ის დაკავება არცერთ ფაილს აღარ შეეძლება. მაგალითად თუ გვაქვს 32K-იანი Cluster-ი და ჩავწერთ 3K-იან ფაილს HDD-ზე, ეს ფაილი ჩაიწერება ცარიელ Cluster-ზე, მაგრამ მხოლოდ 3K იქნება გამოყენებული და დარჩება ცარიელი 29K. ეს დარჩენილი 29K უკვე იქნება გამოუყენებელი. ვერანაირ ფაილს ვეღარ ჩავწერთ მასზე.

Performance

დისკის წარმადობა შეიძლება სხვადასხვანაირად გაიზომოს. ესენია:*ძებნის დრო – არის დრო რასაც ანდომებს read/write თავაკი გადაადგილებას ბოლო ტრეკამდე.*Latency – არის დრო რასაც ანდომებს read/write თავაკი შესაბამის სექტორზე გადასვლას. ეს იზომება მილიწამებში.*Access დრო – არის დისკის სრული სიჩქარე. ეს არის ძებნის დროს და Latency-ს კომბინაცია. რაც უფრო ნაკლებია Access დრო უფრო სწრაფია.*ბრუნვის სისწრაფე – არის სისწრაფე, რა სისწრაფითაც პლატერები ბრუნავენ. იზომება rotations per minute ანუ rpm-ში. რაც უფრო მაღალია rpm უფრო სწრაფია დისკი.

MBR(Master Boot Record)

MBR არის პირველი პლატერის პირველი ტრეკის პირველი სექტორი, მას უკავია ოპერაციული სისტემის ჩამტვირთავი კოდი, რომელიც აკონტროლებს სისტემის ჩატვირთვას.MBR-ს ასევე უკავია drive-ს დამახასიათებელი ნიშნები. როგორიცაა მაგალითად partition table. Boot პროცესის განმავლობაში სისტემა პოულობს primary partition-ს რომელიც არის გააქტიურებული.

საერთო ჯამში თუ რაიმე არასწორედ ხდება MBR-ში სისტემა ვერ ჩაიტვირთება.