iiFau Alanga'inga Faolu Ana Ala'anga Kwara'ae

The New Testament and Genesis in the Kwara'ae language of the Solomon IslandsNiu Testament na Stat long langguis Kwara'ae

copyright 2003 Wycliffe Bible Translators, Inc.Language: Kwara'aeTranslation by: SITAGThis translation is made available to you under the terms of the Creative Commons Attribution-No Derivatives license 4.0.You may share and redistribute this Bible translation or extracts from it in any format, provided that:

You include the above copyright and source information.You do not make any derivative works that change any of the actual words or punctuation of the Scriptures.

Pictures included with Scriptures and other documents on this site are licensed just for use with those Scriptures anddocuments. For other uses, please contact the respective copyright owners.2017-11-14UpdateseBible.orgPDF generated using Haiola and XeLaTeX on 17 Nov 2018 from source files dated 2 Sep 2018100e8c4b-3c10-5adf-8b7e-9b5cdcfb9b38

https://www.wycliffe.orghttp://www.ethnologue.org/language/kwfhttp://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0/https://eBible.org/find/details.php?id=kwfhttps://eBible.org

Contents

Jenesis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1Matthew . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53Mark . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 95Luke . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 121John . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 164Acts . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 194Rom . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2301 Korint . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2472 Korint . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 264Galesia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 275Efesus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 281Filipae . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 287Kolose . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2911 Tesalonika . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2952 Tesalonika . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2991 Timoti . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3012 Timoti . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 306Titus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 310Filemon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 313Hebrus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 315James . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3281 Peter . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3332 Peter . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3381 John . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3412 John . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3453 John . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 346Jude . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 347Reveleson . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 349

Jenesis 1:1 1 Jenesis 1:8

JENESISNa sata i Genesis nee fadalana nee uri: Na safalilana ru ki taifau. Na buka nee alaa sulia ru mai ua i

nao ki ana kaidai God saungainia ru ki taifau saena magalia. Ma buka nee ka alaa logo sulia kaidai Godnia saungainia na ngwae, fainia na fulilana mai taangaa saena magalia, ma kulu ka nonifii mai saenataangaa leleka ka dao i taena.

Na buka nee, nia aemae mai sulia fulilana na magalia nee mai i nao ma sulia logo nee God ili uanaadoa fainia ngwae ma noaa nia kasi mamalo faasia faarongoa ania liana fuana ngwae nia ki. Genesisnee too ana ro mae alaanga inotoa ki. Etana fai boi alaanga ita mai ana bali buka tai ru leleka kasui ana bali buka akwala ma tai ru. Nia alaa sulia na kaidai God nia saungainia magalia fainia na ngwaenee kira eta tua saena na magalia. Nia alaa logo sulia sa Adam fainia i Eve, sa Kein ma sa Abel, fainiasa Noa ma na faka doe ba nia saungainia. Nia alaa logo sulia na fera keta ato ba ngwae ki kira iliili uanasaungailana i Babilon.

Ruana fai boi alaanga ana na buka nee nia ita ana bali buka akwala ma ro ru ka dao ana lima akwalaru afu ki. Na bali buka nee nia too ana aemae sulia fuui ngwae nee i Israel ki, kira futa olitada. Nafainaonao kira nee sa Abraham, na ngwae nee na fitoonga nia ana God ngasingasia liu. Ma nia karoosulia fatalana God. Buri ana nia ka aemae lau sulia ngela nia sa Aesak fainia koo nia sa Jakob neekira saea logo ani sa Israel. Ngwae nee sa Jakob too ana akwala ngela ma ro ngela nee na fuui ngwae iIsrael ki kira futa olitada.

Ana suilana na buka nee, na aemae alaa naa sulia sa Josef, ta ngela ana sa Jakob. Ru nee fuli fuana saJosef nee kwaiia tala fuana sa Jakob fainia ngela nia ki ma na tuaa nia kira ka leka uana saena fanoa iEjipt.

Ru doe saena aemae nee ki nee sulia ru nee God nia fulia fuana fuui ngwae nia. Na etangilana bukanee, aemae sulia kaidai God nia saungainia magalia nee, ma na suilana God ka fata alangai fainia fuuingwae nia ana kaidai ki taifau nee nia ke tagi lea sulia fuui ngwae nia. Na aemae saena na buka neeki idufai leka sulia God fainia na ru nee God nia fulii ki, ma ka alaa logo sulia na kwai matalangai angaGod ana ru noaa iri saga ki. Ma God ka nangasia logo na fuui ngwae nia. God nia talaia fuui ngwaenia, ma nia ka afida logo. Ma nia ka faatainia logo na falafala lea nia ki saena maurilada. Na buka neefulangainia faamamanalana fuui ngwae i Israel fuana afilana na ngwae nee kira futa i burida ki fasi irifaamamanalada ke ngasi, ma ka teo tari ma noaa kasi funu.Na aemae saena na buka nee ki nii uri:

God nee saungainia na magalia nee fainia na ru ki taifau saena. 1:1-2:15Na taangaa nia eta fuli mai saena magalia nee ma na ngwae ki taifau kira ka nonifii. 3:1-24.Na isuisua sulia sa Adam leleka dao ana sa Noa. 4:1-5:52Na aemae sulia sa Noa fainia na fai asi doe ba kurua fanoa ki taifau. 6:1-10:32Na fai lalafe keta liu ngwae ki saungainia i Babilon. 11:1-9.Na aemae sulia ngwae ki ita ana sa Siem leleka ka dao ana sa Abraham. 11:10-32Na aemae sulia uulu koo bora kulu ki sa Abraham, sa Aesak, ma sa Jakob. 12:1-35:29.Na aemae sulia fuui ngwae sa Esau na ngela i nao sa Aesak. 36:1-43.Na aemae sulia sa Josef fainia ngwae futa nia ki. 37:145:28Sa Jakob fainia ngwai ngela nia kira tua i Ejipt 46:155:26.

God saungainia na magalia1 Ana etangilana, God saungainia afutana na magalia ma na mamanga. 2Na magalia nia fioroa, ma na

kafo doe ka fungu fafia, ma mae rodo ka buta fafia. Ma na Mangona God tua ma ka asua fafona na kafoneeri.*

Na etana asoa3Ma God ka fata uri, Madakolaanga ke dao naa mai. Unaeri goo na madakolaanga ka fuli naa diia

nama nee nia saea. 4Ma God ka saelea fainia na madakolaanga, ma nia ka alua naa na dangi ma na rodokera ka tua matali. 5Ma nia ka faasata na madakolaanga neeri ani na Asoa, ma nia ka saea na maerodoneeri ani na Rodo. Ma na asoa neeri ka sui naa. Ma na asoa neeri naa nee na etana asoa ana namagalia.

Na ruana asoa6-7 Ma God ka fata lau uri, Alua ta kula ke teo i safitana na kafo neeri iri ke daroia na kafo ka teo i

lifua ma na kafo ka teo i olofa. Ma na kula neeri ka rae mai diia God nia oga. Na kula neeri nia fuliama kafo ka daroia ta kafo ka teo i lifua ma ta kula ka teo i olofa. 8Ma nia ka faasata kula neeri ani namamanga. Ma na asoa neeri ka sui, na ruana asoa ana magalia.

Na uula asoa* 1:2 nama oko saiana rokisilana uri: Ana etangilana, kaidai God talaae fuana saungainia afutana na magalia ma na mamanga, na magaliania fioroa, ma na kafo doe ka fungu fafia, ma mae rodo ka buta fafia. Ma na Mangona God tua ma ka asua fafona na kafo neeri.

Jenesis 1:9 2 Jenesis 2:39 Ma God ka fata lau uri, Kafo looko teo i olofana mamanga, muke fiku taifau fasi iri kula langa langa

ke rae mai, ma na ru neeri ka fuli diia nama ba nia saea. 10Ma nia ka saea na kula langa langa neeri aniaAno, ma nia ka saea na kafo neeri ania na Asi. Ma God ka lisia na raoa nia ma nia ka saelea fainia.

11Ma God ka fata lau uri, Rumatamata marako too too ki taifau, muke bulao ana ano nee. Ma na anoka too nama ana ru matamata marako too too ki taifau fainia maga ru kira ki. Ma na maga ru neeri kike alu lau na ru nee kira leka faasia. Ma ru neeri ki ka fuli nama diia nee nia saea. 12Na ru matamatamarako oro ki nee tae mai ma ka bulao mai na ano nee, ma na maga ru kira ki ka alu lau na ru nee kiraleka faasia. Ma God ka lisia na raoa nia ma nia ka saelea fainia. 13 Iu na asoa neeri ka sui naa, na uulaasoa ana magalia neeria.

Na faina asoa14 Ma God ka fata lau uri, Madakolaanga ki muke rae mai i lofana mamanga iri muke daroia na

dangi ma na rodo. Na ru nee ki fuana faatailana asoa ki, ma fai ngali ki, ma na kaidai ki. 15Na ru neeki ke baa teo i lifua saena na mamanga ma kike rara mai i ano fasi iri ka too ana madakolaanga. Ma namadakolaanga neeri ki ke fuli nama diia nia saea naa. 16Nia ka saungainia madaafi ka sina ngasingasiafasi iri ka sina ana asoa ki. Ma nia ka saungainia na madamo nee nia noaa kasi sina ngasingasia diia namadaafi, fasi iri ke sina ana rodo. Ma nia ka saungainia lau goo na bulubulu ki. 17 Iu God aluda kira katua saena na mamanga ma kira ka rara mai i ano fasi iri ke too ana madakolaanga. 18 Iu na madaafiinau ana sinaa ana na asoa, ma na madamo ka inau ana sinaa ana rodo. Ma kera ka toolangainia dangika matali faasia na rodo. Ma God ka lisia na raoa nia ma nia ka saelea fainia. 19 Iu ma asoa neeri ka sui,ma na faina asoa ana magalia neeria.

Na limana asoa20 Ma God ka fata lau uri, Na ia matamata tootoo ki, muke tua saena asi ma muka faafungua. Ma na

fai noo matamata tootoo, muke tua muka lofo kwailiu saena na mamanga. 21Nia ka saungainia ia doeki saena asi, ma gwai ia matamata tootoo ki logo nee kira faafungua na asi. Ma nia ka saungainia na fainoo matamata tootoo ki. Ma God ka lisia na raoa nia ma nia ka saelea fainia. 22Ma nia ka faaleada maka fata uri ada, Na gwai ia ki, nia lea fuamua muke alu ngela oro amua fasi iri kamu ke faafungua asinee. Ma na fai noo ki logo, nia lea fuamua muke too ana ngela oro ki, fasi iri muke baa oro lau. 23 Iuma asoa neeri ka sui, niaa na limana asoa ana magalia.

Na onona asoa24 Ma God ka fata lau uri, Na ru mauri ki, kamu ke tua saena ano nee. Nia ke too nama ana ru aeaela

ki i fanoa, ma na ru aeaela doe ki ma na ru aeaela tiitii ki saenamasuua. Ma na ru neeri ki ka tae maika diia nama nee nia saea. 25 Nia ka saungainia ru matamata ki nee kira too ana mauria nee kira tuasaena ano nee. Nia ka saungainia ru aeaela i fanoa ki, ma na ru aeaela doe ki ma na ru aeaela tiitii kisaena masuua. Ma God ka lisia na raoa nia ma nia ka saelea fainia.

26 Ma God ka fata lau uri, Nia lea fuana kuke saungainia ngwae ki fasi iri kira ka diia logo kulua, makira usulia kulua taifau naa. Kira ke baa gwaungai fafia na ia ki, fainia fai noo ki, ma na ru aeaelai fanoa ki, ma ma na ru aeaela doe ki ma na ru aeaela tiitii ki saena masuua. 27 Unaeri God kasaungainia na ngwae ki fasi iri kira ka diia logo niaa, ma kira usulia niaa taifau naa. God nia saungainiangwae ki ania ngwangwane ma na kini.

28 Ma God ka faaleadaroo ma ka fata uri fuadaroo, Nia lea fuana koroo ke too ana ngela oro ki irikike baa tua ana kula ki taifau saena magalia. Ma moke aana fafia ru ki taifau saena magalia. Nau ku alukoroo ke gwaungai fafia na ia ki, fainia na fai noo ki, ma ru ki taifau nee kira mauri ma kika tua saenana magalia nee.

29 Sui God ka fata lau uri, Rongoa basi, ru matamata marako too too ki taifau fainia maga ru kira kima na fuai ru kira ki, nau ku aluda taifau naa fuamuroo. Na ru neeri ki, kike kwatea fanga fuamuroo.30Bore ma nau ku alua ru matamata marako too too ki taifau nii fanga fuana na ru mauri ki taifau saenaano nee: na ru aeae ki, na fai noo ki, ma na ru aeaela tiitii ki saena masuua. Iu na ru neeri ki fuli kadiia nama ba nia saea. 31Ma God ka lisia na raoa nia ki taifau ma nia ka saelea liu fainia. Na onona asoaana magalia naa neeria.

21 Unaeri na raoa God ki ana saungailana na mamanga ma na ano fainia na ru nee teo saeni ki nii sui

naa.Na fiuna asoa

2 Na raoa neeri God fulia ka sui naa, ma na fiuna asoa nia ka mamalo. 3Ma nia ka faalea fiuna asoa,ma ka toolangainia fiuna asoa ana wiki nia abu, osiana nia mamalo naa, duungana na raoa nia fuanasaungailana na ru ki taifau nia sui naa.

God nia saungainia na ngwangwane eta eta fainia na kini eta eta 1:14 nama kaidai ana fangaa ki 1:26 Ana kaidai nee God saungainia na ngwae, nia saungainia fuana ngalilana na falafala nia kitalana.

Jenesis 2:4 3 Jenesis 3:7

4Na aemae sulia Godnee saungainia naa namamangamana ano fainia na ru ki taifau nee tua adaroonia uri:

Ana kaidai nee Iawe na God nia saungainia na mamanga fainia na ano ma na ru nee teo adaroo ki,5noaa ta ru iri bulao ua ana na ano, osiana noaa nia kasi kwatea ua na uta, ma ka noaa ua ta ngwae neeke oo ua ta oola. 6Namae busu ki goo nee kwate ma ano ka ngwangasioraa. 7 Iu na God Iawe ngalia nabuli ano ma ka saungainia ani tai ngwae, ma nia ka ufi sulia ngongorana fasi iri nia ka too ana mauria.Unaeri mala nee ngwae ka fii mauri.

8 Sui, i bali ana fanelana madaafi ana tai kula nee kira saea ani i Iden, na God Iawe nia sasi akau anatai kula lea liu, ma nia ka ngalia na ngwae nee nia saungainia, ma nia ka kwate nia ka tua ana. 9Ma niaka alua na ai matamata tootoo oro ki saena kula neeri. Ma na ai neeri ki lisilada lea/kwanga liu ma nafuai ru ki ka lea liu fuana anilani. Ma saena tofongana kula neeri, ta ro ai lau nee kera uu i neeri. Taai nee fufuana ke kwate ngwae ke mauri, ma tai nee fufuana ke kwatea ma ngwae ki ka saiana tae neetaa ma tae nee lea.

10 Iu tai kafo nia busu mai i Iden ma nia ka afe saena oola neeri iri ke faangwangasiora. Ana kaidaina kafo neeri nia afe naa kwau faasia i Iden, nia ka alu lau ta fai kafo matamata. 11 Etana kafo nee kirasaea ani i Pison nee afe kwau saena kula kira saea ani i Havila, kula nee gol lea liu nia ana. 12Ma golneeri nia sikasika liu. Ma na ru moko lea liu nee kira saea ani beliam teo i Havila, ma na fau lisilana lealiu nee kira saea ani oniks teo i neeri logo. 13Ma ruana kafo nee kira saea ani i Gihon, ma nia ka afekwailiu saena fanoa i Kus. 14Ma uula kafo nee kira saea ani i Taegris nia teo karangi ana fanoa i Asiria,ana bali uana fanelana sina. Ma faina kafo nee kira saea ani i Iufretes.

15 Iu na God Iawe ngalia ngwae neeri ma ka alua nia ka tua ana kula lea neeri fasi iri nia ka oo i saenama ka lia sulia na ru nee teo i neeri ki. 16Ma na God Iawe ka fata totongai uri fuana, Oke ania fuai ruki ana ai ki saena na kula nee. 17 Bore ma tai ai goo nee nia abu noaa oe kosi ania fuai ru ki ana. Naai nee ke kwatea ma ngwae ki ka saiana tae nee taa ma tae nee lea.* Diia oko ania na fuai ru ki ana ainee, oke baa mae nama ana asoa neeri.

18 Ma na God Iawe ka fata uri, Noaa nia iri lea fuana ngwae nee ke tua taifilia. Nia lea fuana naisaungainia nama ta tai ngwae kwaima fuana nee totolia ke kwaiafi ana. 19 I nao, na God Iawe ngalina buli ano ka saungainia ania na ru aeaela ki nee ke leka fafona ano, fainia fai noo ki nee kike lofokwailiu i lifua saena mamanga. Niniari, Iawe ngalida mai fuana ngwae neeri fasi iri nia lisia na ngwaefaasatada. Na satai ru nee ngwae nee ke saeda ania nee nii teo tari naa unaeri. 20Na ngwae ka faasatana ru aeaela ki i fanoa, ma na ru aeaela ki saena masuua, ma na fai noo ki logo. Bore ma noaa nia iridao toona ta ru nee ka kwaima ma ka kwaiafi ana ngwae. 21Goo, na God Iawe ka kwatea ngwae neeri kamaliu liu. Sui nia ka lafua tai suli karokaro ana ma ka fono logo usia kula nee nia lafua mai faasia ana.22Ma nia ka ngalia suli karokaro neeri, ma ka saungainia tai kini, ma nia ka ngalia mai fuana na ngwaeneeri.

23 Ma kaidai ngwae neeri lisia nia ka fata uri fuana God, Reala kwa! Niaa diia logo naua! Na sulinasaka mai ana suliku, na sulina saka mai ana suliku, ma nonina ka saka mai ana noniku. Satana naa neekini, osiana nia saka mai ana ngwangwane.

24 Duungana ru neeri, ngwae ke faasia na maa nia fainia tea nia, ma ka tua ratai fainia na afe nia, makera ke alua naa tai manataanga diia tai ngwae goo. 25Ma na ngwae neeri fainia afe nia kera ka dadaragoo adaroo, ma noaa kera kasi eke goo anidaroo talada.

3Na ngwae fainia afe nia kera aburongo ana fatalana God

1 Iu ana ru ki taifau nee God Iawe nia saungainida na fai loi naa nee tai ru nee nia kwaatafa liu fuanaosoa. Unaeri ana tai asoa, na fai loi leka mai ma ka saefilo uri ana kini neeri, Uri ma nia mamananee God nia saea fuamuroo noaa koroo kasi ania fufuana ai ki taifau saena oola nee?

2 Ma kini neeri ka fata uri, Noaa uiri iira lau. Keroo ke ania goo amiroo fufuai ru ki ana ai kisaena oola nee, 3 bore ma God ka saea, Tai ai nee uu goo saena tofongana oola nee noaa koroo kasiania nama koroo kasi sama toona fuai ru ki ana. Si diia koroo oia ru abu neeri koroo ke baa mae.

4 Bore ma fai loi neeri nia fata lala uri, Alaanga neana noaa iri mamana. Koroo kasi mae goo. 5Godfata unaeri osiana nia saiana ka sui naa, si diia koroo ania fuai ai neana, maamuroo ke baa ifi, makoroo ke baa diia logo niaa, ma koroo ka sai logo ana falafala nee taa ki ma na falafala nee lea ki logo.

6 Na kini nee nia lisia na ai nee lisilana lea liu, ma fuai ru ki bore ka lea logo fuana anilani. Ma niaka oga liua naa nee nia ke kwaatafa. Goo nia ka ngalia naa ti fuai ru ana ai neeri, ma ka ania naa, mania ka kwatea logo fuana arai nia, ma nia ka ania logo. 7 Tona goo ma maadaroo ka ifi naa, ma kera kalia saiana nee keraa tua dadara naa. Kaidai neeri kera ka taia naa rai figi ki, ma kera ka toro naa aniifafidaroo.* 2:17 nama Na fufuana nee kwatea ma ngwae ki talada ka filia tae nee taa ki ma tae nee lea ki. This means that people can choose tolive apart from God and not obey His Word. People can choose what is good and bad for themselves. But living apart from God and disobeyingHis word brings death. God is the only sourse of life.

Jenesis 3:8 4 Jenesis 4:7

8Ma nia saulafi naa, na God Iawe nia liliu logo ana ana kula neeri, kera rongoama kera ka leka ago naaadaroo faasia God i safitana na ai ki ana kula neeri. 9 Bore ma na God Iawe nia ri kwau uana na ngwaeneeri ka uri, Se, uri ma aeo naa i fai kwa?

10 Ma na ngwae neeri olisia ma ka uri, Iu nau ku rongoa oko leka mai, ma nau ku mau, ninia nau kuleka ku ago i nee, osiana nau ku dadara.

11 Unaeri ma God ka fata uri fuana, Uri ma sa tai nee saea nee oko dadara kwa? Uri ma oko aniafuana ai ba nau ku luia koroo kasi ania?

12 Ma na ngwae neeri ka fata uri, Iu, bore ma na kini ba oko alua ka tua fai nau ninia kwatea fuai ainee fuaku, ma nau ku ania naa.

13 Unaeri goo na God Iawe ka fata ana na kini neeri ka uri, Fauta nee oko sasi uri kwa?Ma na kini neeri ka fata uri, Na fai loi naa ninia soke nau kwate ma nau ku ania fuana ai nee.

God matalangainida14 Iu na God Iawe nia fata uri fuana fai loi neeri, Duungana nee oko sasi ru nee, na afitaianga ke

dao toomu. Ana ru aeaela ki taifau, aeo goo nee oke too ana afitaianga nee. Nia ka ita ana kaidainee, oke ango naa ania olofamu, ma oke ania naa gegeo ana ano sulia bongi firi leleka ka dao ana kaidaioke mae. 15Nai baa kwatea kini nee ke ailangai koroo kwailiu, moke tuani fuali lamuroo tootoo kasimango. Na kwalafa oe ma na kwalafa kini nee kera ke tua ani malimae anga adaroo. Ma na kwalafa niake baa bulia ngisia gwaumu, ma oke baa alea buira aena.

16 God ka fata lau uri fuana kini nee, Nai baa kwate ke afitai fuamu ana kaidai oke ina. Oke baafii liu ana kaidai oke faafuta ngela. Sui ka unaeri bore ana, oke oga nama amu na arai oe, ma nia kegwaungai fuamu.*

17 Unaeri God ka fata lau uri fuana ngwangwane neeri, Ana kaidai nee, nai baa faalia ano nee ketaa naa, duungana oko rongo sulia fatalana afe oe, ma oko ania naa fuana ai ba nau ku luia faasionoaa oe kosi ania. Ana kaidai firi anamaurilamu, oke baa inau naa ana rao laga ulafu anga uana fangalamu. 18Na kwalo ngarangaraa ki ma na ai taa ki kike bulao mai saena na ano. Oke baa ania goo amuna ru nee bulao ki saena ano. 19 Oke baa rao laga ulafu, ma oko idaida, fasi iri na ano ke too ana fangaleleka ka dao ana kaidai oke mae, ma na nonimu ke oli saena na ano ninia nau ku saungainio mai ana.Nau ku saungainio ana na ano, ma oke baa oli lau saena na ano.

20 Ma satana na ngwae neeri nee sa Adam. Ana kaidai neeri nia ka saea na afe nia ani i Eve, osiananiaa naa nee na tea na ngwai toa mauri ki.

21 Iu na God Iawe saungainia ifi fuadaroo ana uliulina na ru mauri aeaela ki, ma ka faatoroda rooania.

God alua sa Adam ma i Eve i maa faasia na kula lea neeri22 Ma na God Iawe ka fata uri, Kaidai nee na ngwae nia rae mai ka diia naa kulua, osiana nia sai

naa ana falafala taa ki ma na falafala lea ki. Kaidai nee kulu kasi alaania noaa nia kasi ngalia lau fuairu ki faasia na ai ana mauria. Si diia nia ania fuai ru ki ana na ai nee, noaa nia kasi mae naa.

23 Sui, na God Iawe ka alua naa ngwae neeri i maa faasia na kula lea neeri i Iden. Iu, God niasaungainia na ngwae ana na ano. Ma nia ka alua ngwae nee ka rao naa saena na ano nee, ma ka oofia naaoola nia ki. 24 I buri ana God ka alua ngwae neeri i maa, nia ka alua na ainsel ki ka folo usia bali uanafanelana sina ana kula lea neeri i Iden. Ma kira ka folo suli bongi firi ania sele ni ofoa ki. Na sele neeriki, na meamea ana mafula nee ke dua mai i maani, ma ka liu kalia kula neeri ma noaa kasi mamalo. NaGod Iawe nia sasi unaeri iri ka fonea na ngwae ki noaa kira kasi leka karangi mai ana na ai nee fufuanakwatea ngwae ke mauri firi.

4Sa Kein saungia sa Abel

1 Iu sa Adam fainia afe nia i Eve, keroa tua fiku naa leleka nia ka ina ma ka faafuta naa tai ngelangwane sa Kein.* Ma i Eve ka fata uri, Iu Iawe nia kwaiafi aku ninia nau ku ngali mai na ngela ngwane.2Ma i buri ana, nia ka faafuta lau ruana ngela ngwane sa Abel.

Ma kaidai sa Abel nia aana mai, nia ka sarea ma ka lia sulia na sipsip ki. Ma sa Kein ngwae ni rao saenaoola. 3Ana ta kaidai, sa Kein ka ngalia naa ti fanga saena oola nia, ka kwatee ani na foosi nia fuana Iawe.4 Bore ma sa Abel nia ngalia bibi sipsip eta futa ana na sipsip nia ki, ma nia ka saungia ka mae, ma nia kangalia na fasi ru saela ki, ma nia ka foosi ani fuana Iawe. Ma Iawe ka saelea liu fainia sa Abel ma na foosinia, 5borema noaa nia kasi ala goo fafia sa Kein fainia na foosi nee nia duafia. Unaeri sa Kein ka saetaaka lilisu liu naa, ma na maana ka rada naa.

6 Sui Iawe ka fata uri fuana sa Kein, Fauta nee oko saetaa liu ma maamu ka rada naa ira kwa? 7Diiaoke sasi na ru saga, namaamu bore ka lia sae lea logo. Borema diia oke aila ani sasi na ru saga, taangaanee nia diia ta ru kwasi nee tua karangi amu, ma ka kwaimaa kwali fuana faali lamu. Taangaa nee ogaliua ke liufio, bore ma oke liufia nama.* 3:16 nama Sui bore ana oke oga gwaungai fafi arai oe, nia ke aana fuamu. 3:20 Ana alaanga i Hebru, sa Adam fadalana neeNgwae etaeta. * 4:1 Ana alaanga i Hebru, Kein fadalana nee Ngali mai.

Jenesis 4:8 5 Jenesis 5:118 Ana tai asoa sa Kein fata uri fuana ngwae futa nia sa Abel, Koro leka saena oola. Ana kaidai keraa

tua saena oola, sa Kein ka fualia ngwae futa nia, ma ka saungia ka mae naa.9 Unaeri i buri ana, Iawe ka saefilo uri ana sa Kein, Uri ma ngwae futa oe sa Abel nia i fai?Bore ma sa Kein ka fata lala uri, Nau ku iri saiana. Uri ma na raoa nai lala nee fuana liaa sulia na

ngwae futa nau?10 Sui Iawe ka fata uri ana, Fauta nee oko sasi na ru taa nee kwa? Nau ku rongoa na abuna ngwae futa

oe inau ana angia mai fuaku faasia i ano, ma nia ka amasi nau fuana faasaga lana na ru nee! 11-12Kaidaioko saungia na ngwae futa oe, na abuna nia afe toli saena ano, ma na ano ka ifi fuana ngali lana abuna.Osiana ru neeri na afitai anga ke baa dao nama fafio. Kaidai oko oolia na oola oe, noaa nia kasi aluata fanga. I niniari noaa oe kosi too naa ana ta ano amu saena magalia nee sulia kaidai ki taifau anamaurilamu. Aeo ngwae naa fuana liu kwailiu anga, ma noaa oe kosi mango.

13 Goo, sa Kein ka fata uri fuana Iawe, Na kwaikwainga neana nia ato liu naa fuaku. 14 Kaidai neeoko lali nau naa faasia na ano nee ma noaa nau kusi tua lau ana kula nee oko tua ana. Ma kaidai kitaifau ana mauri laku, nai baa dau goo ani liu kwailiu anga naa. Ma si diia ta ngwae goo ana ke daotooku, ma nia ka saungi nau, nai mae naa!

15 Borema Iawe nia fata uri ana sa Kein, Noaa goo. Si diia ta ngwae saungio okomae, nai baa kwateakwaikwainga nia ke fiu fau ki ka liufia kwaikwainga oe. Sui, na Iawe ka alua maetoto ana, fasi iri diiata ngwae bore ana dao toona noaa nia kasi saungia ka mae. 16Goo, sa Kein ka leka naa kwau ana faasiakula Iawe nia tua ana. Ma nia ka tua naa ana bali ana fane lana madaafi ana i Iden na kula kira saea ani iNod.

Na ato kalea sa Kein17 Sa Kein fainia afe nia kera tua fiku naa, leleka afe nia ka ina naa, ma nia ka faafuta tai ngela ngwane,

kera ka faasata ani sa Enok. Ana kaidai neeri, sa Kein ka saungainia tai fanoa, ma ka saea ani i Enok suliasatana na ngela nari nia. 18 Sa Enok alua sa Irad. Sa Irad alua sa Mefujael. Sa Mefujael ka alua sa Metusael.Ma sa Metusael ka alua sa Lamek.

19 Arai nee sa Lamek, nia too ana ro afe ki i Ada ma i Sila. 20 I Ada faafuta ngela ngwane nee satanasa Jabal, ma na ngwae nee kira futa olitana sa Jabal ki, kira tua goo saena babala ki, ma na raoa kira neengwae kira sare buluka goo ma na nanigot ma na sipsip ki. 21 Na satana na ngwae futa sa Jabal nee saJubal, ma na ngwae nee kira futa mai olitana sa Jubal ki, kira sai lea liu ana kidili lana na gita ma fainiaufi lana au ki. 22Ma i Sila ka faafuta tai ngela ngwane nee satana sa Tubalken, ma na ngwae nee futaolitana sa Tubalken ki, kira sai lea liu ana saungailana na ru fuana raoa ki ania na barasi ma na aean. Nangwaingwaena sa Tubalken nee satana i Naama.

23 Sa Lamek nia ngu fuana ro afe nia ki ka uri, I Ada ma i Sila ro afe nau ki, moro sailinga lea maifuaku. Diia ta ngwae nama ta alako kwai nau, nai baa saungia ka mae. 24Diia ta ngwae saungia sa Keinka mae, God ke baa kwatea kwaikwainga nia ke fiu fau ki ka liufia kwaikwainga sa Kein. Bore ma, diia tangwae faalia naua, kwaikwainga nia ke fiu akwala ma fiu fau ki ka liufia kwaikwainga sa Kein.

Sa Set fainia ngwai ngela nia25 Sa Adam fainia afe nia i Eve keroa tua fiku nama adaroo ka leleka i Eve ka faafuta lau ta tai ngela

ngwane nee sa Set. Ma i Eve ka fata uri, God nia kwatea lau mai ta ngela ngwane lau fuaku, iri kadidifulia sa Abel ba sa Kein saungia ka mae naa. 26 Sui unaeri lau i buri ana, sa Set arai ma ka alua taingela ngwane ma ka faasata ani sa Enos. Ana kaidai neeri mala na ngwae ki ka fii talaae fuana foosiaGod ani satana Iawe.

5Na ato kalea Sa Adam talaae ana sa Set leleka mai ka dao ana sa Noa

1 Na aemae sulia kwalafa sa Adam nia uri:Ana kaidai nee God saungainia na ngwae ki fasi iri kira ka diia logo niaa. 2God nia saungainia ngwae

ki ania ngwangwane ma na kini. Ma nia ka faaleadaroo, ma nia ka saeda roo ani na Ngwae.3 Sa Adam tuatua ka dao ana 130 fai ngali ki sui, nia ka alua lau tai ngela ngwane nee diia logo niaa

talana. Ma nia ka saea na ngela neeri ania sa Set. 4 Sui sa Adam nia ka tua lau sulia 800 fai ngaliki, ma ana kaidai neeri nia ka alua lau ti ngela ngwane ma ti ngela kini lau. 5Ma ana kaidai niamae nia tua naa sulia 930 fai ngali ki.

6 Kaidai sa Set nia dao ana 105 fai ngali ki, nia ka alua sa Enos. 7 Sui sa Set ka tua lau sulia 807 fai ngali ki,ma nia ka alua lau ti ngela ngwane ma ti ngela kini lau. 8Ma ana kaidai nia mae nia tua naa sulia912 fai ngali ki.

9 Kaidai sa Enos nia dao ana 90 fai ngali ki, nia ka alua sa Kenan. 10Sui sa Enos ka tua lau sulia 815 fai ngaliki, ma ana kaidai neeri nia ka alua lau ti ngela ngwane ma ti ngela kini lau. 11Ma ana kaidai niamae nia tua naa sulia 905 fai ngali ki.

4:16 Ana alaanga i Hebru, i Nod fadalana nee Kula nee noaa ngwae kasi tua too ana. Nia liu kwailiu anga. 4:23 nama Nau kusaungia tai ngwae ka mae, duungana nia kwai nau. Nau ku saungia tai ngwae alako ka mae, osiana nia fuali nau. 4:25 Ana alaangai Hebru Set nee rongo lana diia fadalana nee Kwatea.

Jenesis 5:12 6 Jenesis 6:1612 Kaidai sa Kenan nia dao ana 70 fai ngali ki, nia ka alua sa Mahelalel. 13 Sui sa Kenan ka tua lau sulia 840

fai ngali ki, ma ana kaidai neeri nia ka alua lau ti ngela ngwane ma ti ngela kini. 14Ma ana kaidainia mae nia tua naa sulia 910 ngali ki.

15 Sa Mahelalel tua sulia 65 fai ngali ki ka sui, nia ka fii alua sa Jered. 16 Sui sa Mahelalel ka tua lau sulia830 akwala fai ngali ki, nia ka alua lau ti ngela ngwane fainia ti ngela kini lau. 17Ma ana kaidainia mae nia tua naa sulia 895 fai ngali ki.

18 Kaidai sa Jered nia tua ka dao naa ana 162 fai ngali ki, nia ka alua sa Enok. 19Sui sa Jered ka tua lau sulia800 fai ngali ki, ana kaidai neeri nia ka alua lau ti ngela ngwane ma ti ngela kini lau. 20Ma kaidainia mae, nia tua ka dao naa ana 962 fai ngali ki.

21 Kaidai sa Enok nia dao ana 65 fai ngali ki, nia ka alua sa Metusala. 22 Sui sa Enok ka tua lau sulia 300 faingali ki, ma nia ka donga God ana maurilana taifau. Ma nia ka alua lau ti ngela ngwane fainia tingela kini. 23-24Nia ka donga God ana manatalana taifau leleka God ka lafua faasia na magalia neekaidai nia mauri goo ana. Ma noaa ta ngwae kasi lisia naa. Ana kaidai neeri nia dao naa ana 365fai ngali ki.

25 Kaidai sa Metusala nia dao ana 187 fai ngali ki, nia ka alua sa Lamek. 26 Sui sa Metusala ka tua lau sulia782 fai ngali ki, ma nia ka alua lau ti ngela ngwane ma ti ngela kini. 27Ma kaidai nia mae, nia daonaa ana 969 fai ngali ki.

28 Kaidai sa Lamek nia dao ana 182 fai ngali ki, nia alua tai ngela ngwane. 29 Nia ka fata uri, Na ngelanee nia ke baa kwaiafi akulu, fasi iri kulu ka tai mamalo tiitii basi ana raoa ngasi kulu ki anaano nee, ninia Iawe matalangainia ka sui naa. Ma nia ka saea na ngela neeri ani sa Noa.* 30 Suisa Lamek tua lau sulia 595 fai ngali ki. Ma ana kaidai neeri nia ka alua lau ti ngela ngwane ma tingela kini lau goo. 31Ma kaidai nia mae nia dao naa ana 777 fai ngali ki.

32 Kaidai sa Noa nia dao ana 500 fai ngali ki, nia alua uulu ngela ngwane ki. Ma nia ka faa satada ania saSiem, sa Ham, ma sa Jafet.

6Na tualana ngwae ki taa liu

1 Ana kaidai na ngwae ki oro naa saena na magalia nee, ma na kini oro ki kira futa logo, 2 na ngelangwane God ki kira lisia ngela kini Ngwae ki lisilada lea liu, ma kira ngali ta kini goo ada kira oga kikekorea, ma kika koreda tootoo naa.

3 Unaeri na Iawe ka fata uri, Noaa nia iri lea nee Mango aku ka teo tari ana ngwae ki. Kiraa nangwae saena magalia ki goo ninia nee ta asoa kike baa mae. Ita i taena kike baa tua goo sulia 120 faingali ki.

4 Ma ana kaidai neeri ma i buri ana logo, ngwae doe liu ki* kira tua logo saena magalia. Na ngwaeneeri ki futa ana kini Ngwae ki ba na ngela ngwane God ki kira ki koreda ma kika tuatua fainida i nao ki.Na ngwae doe liu neeri ki i nao, kiraa ngwae mala fuana fuanga ki, ma satada ka talo liu ana fanoa ki.

5 Ma kaidai neeri Iawe ka lisia na ngwae ana magalia kira taa liu naa. Kaidai ki taifau manataladangwae ki taifau ka taa. 6 Ma na manatana Iawe ka kwaimanatai liu naa. Nia manata sulia nee niasaungainida ma ka aluda saena magalia nee, ma na manatana ka dila liu naa sulia. 7 Sui Iawe ka fata lauuri, Nau kui baa faasuia na ngwae ba nau ku saungainida ki faasia na magalia nee. Ma na ru aeaelaki, fainia ti ru nee ango fafona ano, ma na fai noo ki logo, nai baa faasuida. Naua goo nee nau kusaungainida. Bore ma i taena nau ku manataida liu. 8 Bore ma sa Noa goo nee Iawe nia saelea liufainia.

Sa Noa saungainia tai faka doe liu9-10 Na aemae sulia sa Noa nia uri:Sa Noa too ana uulu ngela ngwane ki, ma satada nee sa Siem, sa Ham, ma sa Jafet. Sa Noa goo nee tai

ngwae nee tua oloolo, ma noaa nia iri fulia ta ru fuana ngalia kwai kwainga ana kaidai nia tua saenamagalia, ma nia ka donga God ana manatalana taifau.

11 Bore ma na ngwae ki taifau ana magalia, kira abula rora ka taa lilisu naa i naona God. Kira tuanifuli barea ma kika dau goo ani sau ngwaea. 12God lisia mai na magalia nee ki, lisilana taa ka lilisu naa,osiana na ngwae ki taifau na falafala kira ki taa liu naa. 13 Unaeri God ka fata uri fuana sa Noa, Osianana fanoa nini i ano nia fungu naa ani taangaa nee na ngwae ki fulia, nai baa faasuia ngwae ki taifau.Mamana liu, nai baa malangisia na magalia nee fainia na ngwae ki taifau. 14Nia nee oke ngalia na rebaai lea ki naa, ma oko saungainia tai faka doe liu, oke saungainia kala mae luma ki i saena, ma oko saiai saena ma i iila logo ania na buli saia ki. 15 Oke saungainia ketalana ke baa dao ana 135 mita. Ma rebalana ke dao ana 22 mita. Ma fanelana ke dao ana 13 mita.

16 Ma kaidai oko saungainia na luma ana na faka neeri, noaa oe kosi odoa i ninimana leleka ka daoi gwaofana. Oke alaania ro bali ninimana ki ke ifi goo ani. Gwauni ke rae ka bolo fainia tai oia. Okesaungainia uulu tatafe ki i saena, ma oko saungainia tai sina maa i ninimana.* 5:29 Ana alaanga i Hebru Noa nee rongo lana diia fadalana nee Kwaiafi. * 6:4 ngwae doe liu ki Nefilim lisia Numbas 13:33. 6:16 45 sentamita 6:16 decks

Jenesis 6:17 7 Jenesis 8:917 Nai baa kwateamai tai kafo afe doe liu ke funguliamagalia nee, kamumunia ru neemauri ki taifau

iri kike funu. Na ru saena na magalia nee ki ke baa mae tai taifau. 18 Bore ma ana kaidai nee nau kuibaa fata ani tai fau alangai anga fainio, nai baa tagi sulio saena na faka neeri ma fainia afe oe ma nauulu ngela oe ki fainia uulu afe kira ki. Kaumulu taifau muke rae saena faka neeri fasi iri muke mauri.19-20Ma oke baa ngalia ro fai noo ki saena na faka neeri, ma ro ru anga ana ru aeaela, ma na ru ki taifaunee mauri fafona ano nee. Na ru neeri ki oke baa ngalia ta tai ru ngwane fainia ta tai ru kini saena nafaka fai kaumulu iri kike mauri. 21Ma oke baa ngalia logo ti fanga i saena faka neeri ke totoli kaumuluma na ru nee kira mauri ki logo.

22 Sui sa Noa ka sasi naa sulia ru ki taifau nee God nia fata totongai fuana.7

God kwatea tai kafo afe doe liu ka faa kwaufia ru ki taifau1 Aia, God nia ka fata uri fuana sa Noa, Kaidai nee naa aeo fainia na afe oe ma na ngela koroo ki,

muke leka naa saena na faka nee, osiana nau ku lisia ka sui naa, tai aeo goo nee oko oloolo liu kaliufia na ngwae ki saena magalia nee. 2 Oke ngali akwala ma fai ru ana ru aeaela sikasika ki, ta fiu ru anaai ngwane ki, ma ta fiu ru ana ai kini ki. Ma oko ngalia logo ro ru anga ana ru nee noaa iri sikasika ki,ta tai ru ngwane fainia ta tai ru kini. 3Ma oko ngalia akwala ma fai ru ana ta noo bore ana. Ta fiu rungwane ma ta fiu ru kini. Oke sasi nama unaeri fasi iri nee kaidai na kafo ke gwau na ru neeri ki taifaukike kale ma kike alu ngela lau saena magalia taifau. 4 Kaidai nee, fiu asoa ki naa nee teo ma nau kuibaa kwate na uta doe ke dao mai, ma nia ke baa too sulia fai akwala asoa ma fai akwala rodo, ma nai baamalangisia na ngwae ki taifau ma fainia ru ki taifau nee nau ku saungainii saena na magalia nee.

5 Ma sa Noa ka sasi sulia ru nee God fata totongai fuana.6 Kaidai na kafo afe doe neeri dao ka mumunia ru ki taifau, sa Noa nia tua naa sulia 600 fai ngali ki.

7Ma niaa fainia afe nia, ma na uulu ngela nia ki fainia uulu afe kira ki, kira ka ruu naa saena na fakadoe neeri, kira ka ago naa faasia na kafo afe doe neeri. 8Ma ru aeaela nee sikasika ki, fainia ai noaa irisikasika ki, ma fai noo ki, ma ru angoango ki, 9 kika leka naa saena faka neeri fainia sa Noa, ma ru ki anaro rua, kika leka fiku. Ta tai ru ngwane fainia ta tai ru kini kira ka ruu naa diia nama nee God nia fatatotongai fuana sa Noa. 10Ma na fiu asoa ki i buri ana, na kafo afe doe liu afe ka fungulia na magalia.

11 Ana ruana madamo ana akwala asoa ma fiuna asoa ana fai ngali nee sa Noa nia dao naa ana onotalangai fai ngali ki, na kilu kafo ki saena ano nee nii ka ifi, ma kafo ka luluasa mai ka doe, ma mae utadoe ki ka too mai. 12Ma na uta neeri ka too too leleka ka dao ana fai akwala asoa ma fai akwala rodo.

13 Ma ana asoa neeri nama nee sa Noa fainia afe nia ma uulu ngela nia ki, sa Siem, sa Ham ma sa Jafet,fainia uulu afe kira ki, kira ka rae naa saena na faka neeri. 14 Ma kwalu kaela ru aeaela naa saenamagalia nee, kira leka naa saena na faka fainia sa Noa. Nia too ana ru aeaela i fanoa ki fainia ru aeaelaki taifau saena masuua, ai doe ki ma na ai tiitii ki, ma fai noo ki taifau, kira leka logo saena na fakaneeri. 15-16 Ru ki taifau nee kira too ana mauria kira leka ro rua, ai ngwane fainia ai kini, kira leka naasaena faka fainia sa Noa diia ba God saea. Ma kaidai kira tua taifau naa saena faka neeri, Iawe ka fononaa usia sina maa ana na faka.

17 Na kafo nee ka afe ka doe liu lau, ma nia ka fungu naa fafia magalia nee, leleka ka dao ana fai akwalaasoa ki. Ma kaidai kafo neeri fungu mai ka fungulia kula nee faka nia teo ana, ma kafo ka lafutainia naana faka nee, ma ka faolangainia, ma nia ka faofao ka leka leka naa ana. 18 Na kafo nee ka inau anafungua fafia magalia nee, ma faka nee nia faofao ka lea goo ana, 19 leleka kafo nee ka fungu fafia nafai ua ki, ma ka rae ka leleka ana. Gwauna fai ua ki bore ka fungu fafii ka ato liu. 20 Fafona ua ki kafofungu ka ato liu, nia koso ka dao karangia fiu mita ki. 21-23 Ru ki taifau nee too ana mangoi ru ki neekira tua ana magalia nini God saungainida, kaidai nee nia kuruda, ma kira ka mae taifau naa. Ngwaeki taifau fainia ru aeaela ki taifau ma na ru angoango ki fafona ano nee ma fai noo ki taifau, God niamalingainida taifau naa. Sa Noa goo fainia luuluua nia, ma ru ki taifau nee tua fainia saena faka doenee goo nee kira mauri. 24 Iu na kafo neeri fungu nama ana unaeri ka leka sulia tai talangai asoa malima akwala asoa.

81 Bore ma God nia manata nama toona ua sa Noa, ma na ru ki taifau nee kira tua fainia saena na faka

neeri, sui nia ka kwatea tai mae iru iru ka iru fafia kafo neeri, ma kafo ka talaae ka koso lau. 2 Nia kafono usia na kilu kafo ki saena ano, fasi iri kafo noaa kasi busu tafa naa mai, ma nia ka faasuia naa utadoe neeri. 3Ma kafo neeri ka etangia naa gwaunga leleka ka dao naa ana talangai asoa ma lima akwalaasoa. 4 Na faka doe neeri ka teo naa i gwauna ua doe i Ararat ki, ana akwala asoa ma fiuna asoa saenafiuna madamo. 5Na kafo ka idu ka koso lau, ma ana tangafula madamo ana fai ngali nee ana etana asoaana madamo, ti gwai ua talaae ka rae naa mai. 6 Buri ana fai akwala asoa ki lau, sa Noa ka ifingia namaa olofolo ana faka neeri, 7-8 osiana nia oga ke saiana fasi diia kafo neeri nia gwau naa ana kula neeri.Aia, nia ka kwatea kwau na tai fai noo doe nee satana na refen, ma ka faa lofotainia kwau. Bore ma fainoo neeri ka leka ana kula ki taifau, ma nia ka tuani lofo kwailiu goo ana, leleka ka dao ana kaidai kafoneeri gwau ka langa langa naa. Buri ana lau sa Noa ka kwatea lau kwau na bola, ma ka danga ania kalofo lau kwau, 9bore ma na bola neeri noaa kasi dao toona ta kula fuana tuaa, osiana na kafo fungu gooana ua fafia ano, ma nia ka oli lau mai saena na faka. Kaidai nia oli mai, sa Noa taga kwau limana sulia

Jenesis 8:10 8 Jenesis 9:22sinamaa olofolo, ma na bola neeri ka lofo mai, ma ka too ana limana. Ma sa Noa ka ngalia mai saena nafaka. 10Nia masia lau fiu asoa ki ka sui, nia ka fii danga lau kwau ania bola neeri. 11Ma ka saulafi naabola neeri ka oli lau mai, ma nia ka ngalia mai rai olif faolu ani kwakwana i neeri. Sa Noa ka sai uriana na kafo nee gwau karangi ka sui naa. 12Nia ka masia lau ta fiu asoa ka sui, i neeri nia ka danga aniana bola neeri ka leka lau kwau, bore ma kaidai nee, nia noaa iri oli naa mai siana.

13 Etana asoa ana madamo etaeta ana fai ngali neeri, kaidai neeri sa Noa nia dao naa ana ono talangaifai ngali ma tai fai ngali, kafo nee ka langa langa taifau naa fafona magalia nee. Sui sa Noa nia ifingiasinamaa ana na faka neeri, ma na ano ekeeke ka tatae lau mai. 14Ma ana ro akwala ma faina asoa anaruana madamo ana fai ngali neeri, na ano nia langa langa taifau naa.

15 Sui God nia ka fata uri fuana sa Noa, 16Kaidai nee naa, afe oe fainio, fainia uulu ngela oe ki fainiauulu afe kira ki, kaumulu taifau mulu saiana muke rae naa mai faasia na faka neana. 17Ma muke logearu ki taifau nena tua fainio saena na faka, kike rae logomai, fasi iri kike baa alu ngela iri kike oro saenamagalia nee.

18 Unaeri sa Noa fainia luuluua nia, kira ka rae naa mai faasia faka neeri, 19ma ru ki taifau nee kiratua fainia, kira ka leka logo mai i maa, ma kira ka ruu mai i maa sulia fuui tuaa kira ki sulida talada.

Sa Noa kwatea foosi fuana God20 Aia, sa Noa nia uia tai sulufaua fuana foosilana Iawe, ma nia ka ngalia ti ru aeaela fainia ti fai

noo nee kira sikasika fuana au abua, ma nia ka saungida kike mae, ma ka doofida fafona sulufaua neeri.21 Iawe nia saelea liu ana moko leangaa ana foosi neeri ki, ma nia ka manata ana talana uri, Nau kusaiana falafala ngwae ki, ita ana kaidai nee kira tiitii nama ua, manatada nia teo sui naa ana taangaa.Ka unaeri bore ana, noaa naisi baa faalia lau na magalia nee duungana fuli ru lana ngwae ki. Kaidainee nau ku faafunua na ngwae ki fainia ru too ana mangoi ru ki, kira ka mae ka sui taifau naa. Bore manaisi baa sasi naa uri i buri, diia nini nau ku sasi ana kaidai nee. 22Kaidai nee ka rae alaa, na magaliania too ana kaidai fuana fasi lana oola, ma nia ka too ana kaidai fuana loi lana fuai ru ki. Nia too anakaidai fuana gwaria, ma nia ka too logo ana kaidai fuana akoako anga. Nia too ana kaidai fuana raunaai ke aragwata, ma nia ka too logo ana kaidai fuana rauna ai ke ngosa lau. Nia too ana kaidai ana dangi,ma ka too logo ana maerodo. Ma na ru unaeri ki noaa kira kasi sui, leleka ka dao ana isilana magalia.

9God fata alangai fainia sa Noa

1 Sui God faalea sa Noa, fainia uulu ngela nia ki, ma nia ka fata uri fuada, Kaumulu ke too ana ngelaoro, fasi iri magalia nee ke fungu anida. 2 Na ru aeaela ki taifau ana magalia nee, fainia fai noo kitaifau, ma ia ki taifau, kira ke maungi kamu naa. Ma na ru aeaela nee ki taifau, nau ku aluda i saenalimamulu. 3 Etaeta nau ku kwatea goo aku ru saena oola ki fuamua fuana anilanii, bore ma ita anakaidai nee, nau ku kwate na ru aeaela ki ma na fai noo ki, ma na gwai ia ki logo fuamua, fasi iri kiranaa nee diia fanga fuamua fuana anilani. 4 Bore ma noaa kamu kasi ania sibolo nee na abu teo ua isaena. Nau ku luia ru neeri duungana na mauria nia teo saena abu. 5Ma nai baa kwatea kwaikwaingafuana ta ngwae nee nia saungia ta ngwae ka mae. Ma si diia ta ru aeaela saungia ta ngwae ka mae, kikebaa saungia ka mae logo. 6 Na ngwae nee saungia ta ngwae ka mae, kike baa saungia nia ke mae logo,duungana nau ku saungainia ngwae ka diia naua talaku. 7 Kamu ke too nama ana ngela oro, ma ngelakaumulu ki kike too nama ana ngela oro kira ki, fasi iri kike faafungua magalia nee.

8 Sui God ka fata uri fuana sa Noa fainia ngwai ngela ngwane nia, 9 Kaidai nee nau ku saea tai faualangai anga fuaumulu fainia ngela nee kike baa futa olitamulu ki, 10ma fai noo ki, ma ru aeaela ki,ma ti ru lau nee too ana mangoi ru ki, nee kira tua fai kaumulu saena faka neana. 11Nau kui saea na faualaangai anga nee fuaumulu, noaa naisi baa kwatea lau ta kafo afe doe uri ke oli lau mai fuana faafunua ru ki taifau nee mauri, noaa ta kafo doe uri lau fuana faali lana magalia nee.

12 Ma God ka fata lau uri, Na fau alangai anga nau ninia nau ku fata ani fai kaumulu ma na ru kitaifau nee kira mauri, noaa nia kasi baa sui, ma maetoto nia nee ka uri: 13Nai baa alua tafisioro nauke teo saena gwai salo, ma tafisioro nee na maetoto ana fau alangainga nau nee nau ku alangani faikaumulu. 14 Kaidai nau ku kwatea mai gwai salo ki saena mamanga, na tafisioro ke saka naa mai anagwai salo, 15ma nai baa manata too ana na fau alangainga nau nee nau ku alangai fai kaumulu ma ruki taifau nee mauri. Noaa naisi baa faalia naa mangomua ania ta fai kafo doe lau uri. 16 Kaidai natafisioro ke sakamai ana gwai salo, nai baa lisia, ma nau kui baa manata toona na fau alangai anga neenau ku alangani fai kaumuluma ru ki taifau nee mauri. Na fau alangai anga nee nau tutua kasi baa sui.

17 Ma nia ka fata lau uri fuana sa Noa, Na tafisioro nee naa nee na maetoto ana fau alangainga naunee nau ku alangani fainio ma ru ki taifau nee mauri saena magalia.

Sa Noa fainia uulu ngela nia ki18 Na uulu ngela sa Noa ki nee kira leka mai fainia ana faka doe neeri nee sa Siem, ma sa Ham, ma sa

Jafet. (Sa Ham ka alua sa Kenan.) 19Ma ngwae ana magalia taifau, kira futa mai ana kwalafa uulu ngwaenee ki.

20 Sa Noa ngwae naa fuana oongaa, ma niaa na ngwae etaeta fuana ooli lana oola ani grep. Niasaungainia ani waen ana fuai grep ki. 21 Tai kaidai nia kwaufia waen neeri, ma nia ka burasia liu naa,ma nia ka kanusua toro nia ki, ma nia ka maliu dadara ana i saena na babala nia. 22 Iu ana kaidai sa Ham

Jenesis 9:23 9 Jenesis 10:20nia lisia nee maa nia maliu dadara unaeri, nia leka kwau ma ka faarongoa ro ngwae futa nia ki. 23 Iu saSiemma sa Jafet kera ka ngalia tai toro keta i gwauna abaabada roo, ma kera ka leka faiburi uana babalamaa kera, ma kera ka suu fafia lau. Kera ka faitai matamata ana maadaroo, fasi iri kera kasi lisia launee maa kera maliu dadara.

24 Aia kaidai sa Noa nia ada lau nia ka rongoa ru nee susu buri nia sa Ham sasi ana, 25 sui nia ka fata urifuana olitana sa Ham ki,Nia ke taa ka lilisu fuamua sa Kenan fainia kwalafaa nia. Kira ke baa rao laga ulafu fuana kwalafaa ro

ngwae futa nia ki.26 Baatafea na Iawe niaa na God ana sa Siem. Na kwalafaa sa Kenan ki ke baa rao laga ulafu fuana kwalafaa

sa Siem.27 Nau ku foo iri nee God ke baa faa oroa ato kalea sa Jafet, ma kira ke baa tua ania leangaa fainia

kwalafaa sa Siem, ma na kwalafaa sa Kenan ke baa rao laga ulafu logo fuada.28 Aia, buri ana kafo afe doe neeri, sa Noa ka tua lau sulia 350 fai ngali lau. 29Ma kaidai nia mae, nia

dao naa ana 950 fai ngali ki ana maurilana.

10Kwalafa kira uulu ngela sa Noa ki

1 Na aemae sulia kwalafa uula ngela sa Noa ki, sa Siem, sa Ham, ma sa Jafet, nia uri: I buri ana kafo afedoe baera kira too lau ana ngela oro kira ki.

Kwalafa sa Jafet2 Na ngela ngwane sa Jafet ki, satada nee sa Goma, ma sa Megog, sa Madae, ma sa Javan, ma sa Tubal, sa

Mesek ma sa Tiras. Ma kwalafa kira ki nee kira too ana satai ru nee ki, kira futa mai ana kwalafakira ki.

3 Na ngela ngwane sa Goma ki, satada nee sa Askenas, sa Rifat, sa Togama. Ma na fuui ngwae ngwai toanee, kira futa mai ana kwalafa kira ki.

4 Na ngela ngwane sa Javan ki, satada nee sa Elisa, sa Spen, sa Saepras, ma sa Rojes. 5Nia nee na kwalafaleka mai buri ana sa Javan kira tua kwailiu ana bubunga kira ki, ma ninimana na asi.

Nia nee na kwalafa leka mai buri ana sa Jafet ngwae ua baera. Kira ka leka sulia kwalafa tootoo kira ki,ma kira ka too ana alaanga tootoo kira ki logo.

Kwalafa sa Ham6 Na ngela ngwane sa Ham ki, na satada nee sa Kus, sa Ijip, sa Libia, ma sa Kenan. Ma na ngwae ana fanoa

nee ki, nee kira too ana satai ru nee ki, kira futa mai ana kwalafa kira ki.7 Na ngela ngwane sa Kus ki, na satada nee sa Seba, sa Havila, sa Sakta, sa Raama, ma sa Sabteka. Ma ngela

ngwane sa Raama ki, nee sa Seba ma sa Dedan. Ma ngwae nini ana fanoa nee ki nini satada kirafuta ana kwalafa kira ki.

8 Ma sa Kus nia too ana tai ngela ngwane nee satana sa Nimrod, nia nee ngwae etaeta saena magalianee nia ka inotoa fafia kula oro. 9 Kaidai oro na Iawe nia kwaiafi ana, ma nia ta ngwae talingai logofuana lululana ru aeaela ki fuana anilana, nia nee leleka ka dao i taena, ngwae ki kira ka fata uri, Nauku foo iri na Iawe ke baa kwateo ta ngwae talingai fuana lululana ru aeaela kwasi ki, diia sa Nimrod bai nao. 10 Etaeta nia gwaungai fafia fai fanoa doe ki nee kira saeda ania i Babilon, i Erek, i Akad ma iKadne. Kira tua ana kula kira saea ani i Babilon. 11Ma i buri ana nia ka leka uana fanoa aana kira saeaania i Asiria, ma nia ka saungainia fanoa doe ki nee kira saea ania i Ninifa, ma i Rehobotir, ma i Kala,12ma i Resen. Fanoa doe nee kira saea ania i Resen, nia tua i tofongana i Kala ma i Ninifa.13 Ma ngwai toa nee kira futa mai ana kwalafa sa Ijip, kira ana kwalafa sa Lud, ma kwalafa sa Anam, ma

kwalafa sa Lehab, ma kwalafa sa Naftu, 14 ma kwalafa sa Patrus ki, ma kwalafa sa Kasluliu ki, makwalafa sa Krit. Ma Krit nee, na ngwai toa i Filistia naa nee, kira futa mai ana kwalafa nia. Mangwae ana kula ki nee kira too ana satai ru ki, kira kwalafa kira naa.

15Ma na ro ngela ngwane sa Kenan ki, satadaroo nee sa Saedon na fainaonao nia, ma sa Het. Ma toa neekira saka mai ana kwalafa i buri ana ro ngwae neeri ki, kira too ana satadaroo. 16Ma ti kwalafanee sa Kenan nia koo naa ada ki, nee kwalafa sa Jebus, ma kwalafa sa Amoro ki, ma kwalafa saGigas ki. 17Ma olitana Hivi ki, ma olitana Aki ki, ma olitana Sini ki, 18ma olitana Awad ki, ma olitanaSemar ki, ma olitana Hamat ki.

I buri kwalafa sa Kenan ki, kira oro liu ma kira ka tuafia kula oro ki lau. 19Ma ano kira ki ka doe liu naania ka leka ka dao ana fanoa doe kira saea ania i Saedon ana aena fanoa, ma ka leka ka dao ana fanoa doekira saea ania i Gerara, karangia fanoa doe nee kira saea ana i Gasa ana aena fanoa, ma ka leka ka daoana fanoa doe ki nee kira saea ania i Sodomma i Gomora, ma i Adma, i Seboeim karangi ana i Lasa, neekira tua i bali ana fanelana sina.

20 Nia nee fufui ngwae kira futa mai ana kwalafa sa Ham. Ngwai toa neeri kira tua kwailiu ana kulatootoo kira ki, leka nama sulia kwalafa kira ki talada, ma kira ka too ana alaanga tootoo kira ki taladalogo.

Kwalafa sa Siem

Jenesis 10:21 10 Jenesis 11:27-29

21 Ma sa Siem nia etaeta ngwaefuta nia sa Jafet. Sa Siem nia too ana ngela ki. Ma na fuui ngwae sa Eba futamai ana. 22Na ngela ngwane sa Siem ki na satada nee sa Elam, sa Asuru, sa Afaksad, sa Lud, ma saAram. Ma fuui ngwae nee saka mai burida ki, na satada neeria.

23 Ma na ngela ngwane sa Aram ki satada nee sa Us, sa Hul, sa Geta, sa Mesek.24 Sa Afaksad nia alua sa Sela, ma sa Sela ka alua sa Eba. 25 Sa Eba ka alua ro ngela ngwane ki, ma nia ka

saea fainaonao nia ania sa Pileg, osiana nia futa ana kaidai ngwae ana magalia kira ka daro maka talo. Ma nia ka saea ruana ngela nia ania sa Joktan.

26 Ma ngela ngwane sa Joktan ki, satada nee sa Almodad, sa Selef, sa Hasamaret, sa Jera, 27 sa Hadoram,sa Usal, sa Dikla, 28 sa Obal, sa Abimael, sa Seba, 29 sa Ofir, sa Havila, ma sa Jobab. Na ngwai toaneeri kira koo bora ana fuui ngwae kira futa mai ana sa Joktan. 30Ma kula kira nia tua ana baliana fanelana sina, i safitana fai ua ki, nia eta i Mesa leleka ka dao i Sefa.

31 Nia naa na fuui ngwae sa Siem. Ngwai toa neeri ki kira tua ana kula ki taifau ana kula kira ki, lekasulia kwalafa kira ki, ma kira ka alaa ania alaanga tootoo kira ki.

32 Nia naa nee na kwalafa sa Noa nee futa mai ana, fainia tuaa kira ki nee kira tua ani. Buri ana kafoafe doe baera, ngwae ki taifau ana magalia, kira futa mai ana uulu ngela ninia sa Noa ki, ma kira ka talosaena magalia.

11I Babilon, ngwae ki kira saungainia tai luma nee rae ka leka ana i lifua

1 I nao mai, ngwae ana fanoa ki ana magalia kira too goo ana tai alaanga goo, ma kira ka alaa gooani alaanga neeri goo. 2Ma kaidai kira idu uana bali ana fanelana sina, kira ka dao toona tai oleoleanee kira saea ania i Babilon. Ma kira ka saungainia fanoa doe kira i neeri. 3Ma kira ka fata uri, Realakwa! Kulu ngalia ta afu ano, ma kulu ka saungainia ania ti afu brik, ma kulu ka doofii ana mafula fasiiri ke ngasi. Kaidai kira sasi unaeri kira too ana brik oro fuana saungai lumaanga, ma kira ka tooana saia fuana adolani. Kira kasi rao ani fau ki ma sement. 4 Sui kira ka fata uri, Nia lea fuakulu kukesaungainia ta fanoa doe fuakulu nee nia ke baa too ana ta luma ana nee rae ka leka leka ana ka daomai ana mamanga. I neeri kuke baa too ana satai ngwae doe, ma noaa kulu kasi tua taka fili kulu saenamagalia nee taifau, bore ma kulu ke tua fiku goo.

5 Ma kaidai kira saungai fanoa doe fainia luma neeri, Iawe ka koso mai ka lisia raoa kira, 6ma nia kafata uri, Lia basi, kira tua fiku goo diia tai ngwae, ma kira ka alaa goo ania tai alaanga. Na luma ninikira fii saungainia goo na ru etaeta kira ke sasi. I buri, kira ke baa sasia ta ru bore ana nee kira naia. 7Rulea fuana kuke koso toli ma kuka kwatea alaalada ke kwaidolangai, fasi iri kira kasi rongo saiana alaalanati ai.

8 Iu Iawe ka kwate kira ka tua kwailiu ana kula ki taifau ana magalia, ma kira noaa kasi saungainia naafanoa doe neeri. 9Na satana fanoa neeri nee i Babilon,* osiana kula neeri na Iawe nia kwatea alaangangwae ki ka kwaidolangai saena magalia, ma ana kula neeri, ma nia ka lalia ngwae ki fasi iri kike leka tuakwailiu ana kula ki taifau saena magalia.

Kwalafa sa Siem leleka ka dao ana sa Abram10 Na aemae sulia kwalafa sa Siem nia uri:

Ana kaidai kafo afe doe baera nia sui naa, sa Siem nia dao naa ana 98 fai ngali ki, ma ta ro fai ngali lau iburi, nia ka alua sa Afaksad. 11 Sui sa Siem ka tua lau sulia ta 500 fai ngali ki, ma nia ka alua lau tingela ngwane ma ti ngela kini logo.

12 Kaidai sa Afaksad nia dao ana 35 fai ngali ki, nia ka alua sa Sela. 13 Sui sa Afaksad nia tua lau sulia 403fai ngali ki, nia ka alua lau ti ngela ngwane ma ti ngela kini logo.

14 Kaidai sa Sela nia dao ana 30 fai ngali ki, nia ka alua sa Eba. 15 Sui sa Sela tua lau sulia 403 fai ngali ki,ma nia ka alu lau ngela ngwane ki ma ai kini ki logo.

16 Kaidai sa Eba nia dao ana 34 fai ngali ki, nia ka alua sa Pileg. 17 Sui sa Eba ka tua lau sulia 430 fai ngaliki, ma nia ka alua lau ngela ngwane ki ma ngela kini ki logo.

18 Kaidai sa Pileg nia dao ana 30 fai ngali ki, nia ka alua sa Riu. 19 Sui sa Pileg nia tua lau sulia 209 fai ngaliki, ma nia ka alua lau ti ngela ngwane ma ti ngela kini logo.

20 Kaidai sa Riu nia dao ana 32 fai ngali ki, nia ka alua sa Sirag. 21 Sui sa Riu nia tua lau sulia 207 fai ngaliki, ma nia ka alua lau ti ngela ngwane fainia ti ngela kini logo.

22 Kaidai sa Sirag nia dao ana 30 fai ngali ki, nia ka alua sa Neho. 23 Sui sa Sirag nia tua lau sulia 200 faingali ki, ma nia ka alua lau na ngela ngwane ki ma ngela kini ki logo.

24 Kaidai sa Neho nia dao ana 29 fai ngali ki, nia ka alua sa Tera. 25 Sui sa Neho ka tua lau sulia 119 faingali ki, nia ka alua lau ti ngela ngwane ma ti ngela kini logo.

26 Ma sa Tera ka dao naa ana 70 fai ngali ki, nia ka alua sa Abram, sa Neho, ma sa Haran.27-29 Na aemae sulia kwalafa sa Tera nia uri:Na ngela ngwane nia ki nee sa Abram, sa Neho, sa Haran. Ma ngela sa Haran ki nee sa Lot, i Milka, i

Iska. Sa Haran ni ka mae naa ana fanoa doe nia i Ur ana i Kaldia, bore mamaa nia sa Tera mauria ua. Aia,* 11:9 Ana alaanga i Hebru, Babilon fadalana nee Confused-kaubare. Ma i Babilon nia ta mae toto ana ngwae aburongo ana God.

Jenesis 11:30 11 Jenesis 13:3sa Abram nia korea tai ngela kini sarii nee satana i Serae. Ma sa Neho ka korea i Milka kini ngwaefutania. 30 I Serae nia noaa kasi alua ta ngela, osiana nia abaraa.

31 Aia, sa Tera ka ngalia ngela nia sa Abram fainia i Serae afe sa Abram, ma nia ka ngalia koo tiitii niasa Lot nee maa nia sa Haran, ma kira ka leka faasia fanoa doe i Ur nee tua i Kaldia, ma kira ka leka uanaabai kula i Kenan. Bore ma kaidai kira dao ana fanoa i Haran, kira ka sasia naa fanoa kira i neeri.

32 Sa Tera nia ka mae naa ana fanoa neeri kaidai nia dao naa ana 205 fai ngali ki.12

God ri uana sa Abram1 Iawe nia fata uri ana sa Abram, Aeo, oke leka naa faasia fanoa nini oe, ma faasia kwalafa oe, ma

faasia luuluua maa oe, ma oke leka naa uana na ano nee nai baa faatainia amu.2 Nai baa kwatea oke too ana kwalafa oro,

ma kira ke baa tatakolaa ka alu tai fuui ngwae doe liu.Nai baa faalea oe.Nai baa lafutainia satamu ke talo.Ma oke baa faalea ngwae ki lau.3 Na ngwae nee kira sasia ru lea ki fuamu,

nai baa sasia logo ru lea ki fuada.Bore ma ngwae ki nee kira faali oe,

nai baa kwaikwai kira.Nai baa faalea kwalafa ki taifau ana magalia sulio.

4-5 Ana kaidai nee sa Abram nia dao naa ana fai akwala ma lima fai ngali, Iawe ka saea fuana nia kefaasia naa fanoa ania i Haran. Ma sa Abram nia roo sulia, ma nia ka ngalia afe nia i Serae, ma sa Lot nangela ngwaefuta sa Abram, fainia ngwae rao oo kira ki, ma ru ki taifau nee kira too ani, kaidai kira tuai Haran. Ma kira taifau, kika faasia naa i Haran, ma kira ka leka naa uana abai kula i Kenan.

Ma kaidai kira dao naa i Kenan, 6 kira ka leka liliu naa i Sekem. Sui kira ka leka dao ana tai ai doeua nee nia tua i More karangi Sekem. Ana kaidai neeri na fuui ngwae i Kenan ki, kira tua ua goo adaana kula neeri. 7 Sui Iawe ka faatainia talana fuana sa Abram, ma nia ka fata uri fuana, Nai baa kwateaano nee fuana kwalafa oe. Sui sa Abram ka uia tai sulufaua ana kula neeri fuana foosilana Iawe neefaatainia talana fuana.

8 I buri ana nia ka idu uana gwauna ua ki ana bali ana fanelana sina ana fanoa doe kira saea ani i Betel.Iu sa Abram ka saungainia fanoa nia i safitana ro fanoa doe ki nee kira saea anida i Betel ma i Aiae. IBetel nia tua ana bali i sulana sina. Ma i Aiae ka tua ana bali i fanelana sina. Ma ana kula neeri logo niauia tai sulufaua fuana Iawe ma nia foosia ani satana Iawe. 9Ma i buri ana, nia ka faasia kula neeri, mania ka idu lau uana abai kula i gwauna fanoa Kenan nee kira saea ani Negev.

Sa Abram leka uana i Ejipt10 Aia kaidai sa Abram nia tua i Negev, tai fioloa doe liu ka dao fafia kula ki taifau i Kenan. Goo sa

Abram nia ka leka lau nama ana uana gwauna fanoa leleka ka dao ana i Ejipt fasi iri kira tai tua tiitii ineeri. 11Ana kaidai kira karangi dao ana i Ejipt, sa Abram ka fata uri fuana afe nia i Serae, Aeo ninia,aeo tai afe oloolo lisilana lea liu. 12 Kaidai ngwae ana i Ejipt kira ke lisio, kike baa fata uri, Na afenee, afe ngwae looko. Unaeri kira ka saungi nau nau ku mae, ma kira ka kwate oko mauri. 13Nia leafuana oke saea fuada nee aeo na ngwaingwaena nau goo ninia. Unaeri noaa kira kasi saungi nau. Maru ki taifau ke baa lea fuaka, osiana fatalamu.

14 Iu kaidai kira dao i Ejipt, ngwae i Ejipt ki kira ka lisia nee afe nee lisilana lea liu. 15 Ma kaidaingwae aana tatalafaa ki kira lisia, kira ka faarongoa na tatalafaa nee i Serae tai kini lisilana lea ma kalea liu. Unaeri na tatalafaa ka baea nia ka tua i luma nia. 16 Sui, tatalafaa ka kwatea naa dauraia kafolia naa ania kini neeri fuana sa Abram sulia nia fia fasi na ngwaingwaena nia nee i Serae. Na tatalafaaneeri ka kwatea na sipsip ki, ma nanigot ki, ma buluka ki, ma dongki ki, ma kamel ki, fainia na ngwae raooo ki, ma kini rao oo ki fuana sa Abram.

17 Bore ma duungana na tatalafaa ngalia i Serae afe sa Abram ka tua fainia, Iawe ka kwatea maimatainga taa ki fuana faalilana tatalafaa neeri fainia na ngwae nia ki. 18 Unaeri nia ka saea sa Abramka leka mai siana, ma ka fata uri ana, Fauta nee oko sasi uri aku kwa? Fauta nee noaa oe kosi saeafuaku nee na kini nee afe oe? 19 Oko saea lala ania na ngwaingwaena oe goo, nia ne nau fasi kui ngaliafuana afe nau. Aia, ngalia naa kwau na afe oe, moro ka leka naa kwau. 20 Sui na tatalafaa ka fata silolofuana ngwae nia ki, kira ka leka baea sa Abram fainia afe nia, kera ka ngalia ru keraa ki taifau nee keratoo ani, ma kera ka leka naa faasia kula neeri.

13Sa Abram ma sa Lot kera daro

1 Goo sa Abram fainia afe nia ma sa Lot na ngela ngwaefuta nia, kira uulu ngwae ki, kira ka ngalia rukira ki taifau nee kira too ani, ma kira ka faasia naa i Ejipt. Ma kira ka leka liu naa uana i aena fanoa,leleka kira ka dao i Negev ana gwauna fanoa i Kenan. 2 Sa Abram nia tai ngwae tooru, nee nia too anasipsip ki, ma nanigot ki, ma buluka nia ki, fainia silva ki, ma gol ki logo. 3 Noaa kasi tau i buri ana, nia

Jenesis 13:4 12 Jenesis 14:13ka faasia kula nee, ma nia ka idu lau uana ta kula lau, leleka nia ka oli ka dao ana na fanoa ua ba niasafitana fanoa doe i Betel ma i Aiae. 4 I neeri naa nee nia ka fii uia na sulufaua ma i neeri nia ka fiifoosia lau Iawe.

5Ma kaidai sa Lot nia leka leka fainia sa Abram, nia too logo ana sipsip oroma nanigot ki, ma buluka ki,fainia na luuluua nia, ma ngwae oro rao nia ki. 6 Sa Abramma sa Lot kera too ana ru oro liu ki nee keranoaa kasi bolo naa fainia nee keraa ke tua ana tai kula, osiana na ano nia noaa kasi bolo naa fainiaru aeaela kera ki. 7 Unaeri na ngwae ni rao nee lia sulia na ru aeaela keraa ki, kira ka kwaifatai. Makaidai neeri lau goo, na fufui ngwae sa Kenan fainia fufui ngwae sa Peris, kira tua goo ada ana abaikula neeri.

8 Sui sa Abram ka fata uri fuana sa Lot, Koroa tai luuluua goo, borema ngwae ni rao nau ki ma ngwaeni rao oe ki, kira inau goo ada ana kwaifataianga. Ru neeri nia noaa kasi saga nai. 9 Nia lea fuakoro,koro ke daroi koro. Ano nee ki ne teo goo ana, nia lea fuana oke filia ta tai bali nee oko oga, sui nau kungali ta bali.

10 Iu sa Lot ka lia kalia, ma ka lisia na oteotea doe fafona kafo i Jodan leleka ka dao fanoa i Soa anagwauna fanoa. Ano nee, ano lea liu mala. Nia lisia nee ano nee nia too ana kafo lea ka diia na kula leanee Iawe nia saungainia etaeta ana i Iden, ma nia ka diia na ano i Ejipt logo. (Ma ana kaidai neeri, Iawenoaa kasi faalia ua ro fanoa doe i Sodom ma i Gomora ki.) 11-12Aia sa Lot nia filia fuana idua uana baliana fanelana sina ana oteotea fafona kafo i Jodan, ma nia ka tua ana, ma nia ka leka naa uana kula neeri.Sa Abram goo nee tua buri i Kenan, bore ma sa Lot nia leka ka tua i safitana fanoa doe ki nee kira tuakalikalia kafo i Jodan, karangia fanoa doe i Sodom. Kera nee kera daroidaroo goo unaeri. 13Na ngwaitoa i Sodom ki, kira taa liu naa, sulia kira inau ana na sasilana abula taangaa i maana Iawe.

Sa Abram leka ka tua i Hebron14 Buri ana nee sa Lot faasia ka sui naa, Iawe ka fata uri fuana sa Abram, Oke lia ana kula ki taifau

kalikalio. 15 Na ano ki taifau nini oko lisii, nai baa kwatee fuamu fainia kwalafa oe, na ano nee rukamu naa sulia kaidai firi. 16 Nai baa kwatea kwalafa oe, kira ke baa oro liu, ma noaa ta ngwae kasisaiana toolada. Nia ke baa ato liu fuana toolada, ka diia logo nee nia ato liu fuana toolana gegeona ano.17 Oke tatae, ma ko leka liu naa ana kula ki taifau fafona ano nee, osiana nau ku kwatea naa ano nee kitaifau fuamu.

18 Sui sa Abram ka faasia kula neeri, ma nia ka leka ma ka sasia na fanoa nia lau i Hebron ana ano bakarangi ana ai doe ki i Mamre. Iu, ana kula neeri, sa Abram ka uia tai sulufaua fuana foosilana Iawe.

14Sa Abram faamauria sa Lot

1 Aia, ana kaidai neeri, na fai tatalafaa ana fai fanoa doe ki, kira fiku kwailiu fuana fuanga. Na satadanee sa Amrafel na tatalafaa i Babilon, sa Ariok na tatalafaa i Elasara, sa Kedolama na tatalafaa i Elam,ma sa Tidal na tatalafaa i Goem. 2Na fai tatalafaa nee ki, kira leka mai fuana fualilana lima tatalafaa kiana lima fanoa doe ki, nee satada sa Bera na tatalafaa i Sodom, sa Birsa na tatalafaa i Gomora, sa Sinab natatalafaa i Adma, sa Semeba na tatalafaa i Seboeim, ma tatalafaa i Bela nee ta sata ana fanoa doe neerinee i Soa. 3 Na lima tatalafaa neeri ki, kira ngalia ngwae ni ofoa kira ki, kira ka fiku mai ana oteote iSidim. Kaidai nee na Asi Mae naa nee kurua kula nee.

4 Na lima tatalafaa nee ki, kira tua naa sulia akwala ma ro fai ngali i olofana limana sa Kedolama natatalafaa. Tai fai ngali i buri ana, na lima tatalafaa ki kira tae mai ma kira ka fualia lau na tatalafaanee. 5Ma tai fai ngali i buri ru neeri, na tatalafaa sa Kedolama fainia ta uulu tatalafaa nee, kira kwaima,ma na ngwae ni ofoa kira ki, kira leka mai fuana fuanga ana kula neeri. Etaeta, na fai tatalafaa kira lekamai ana fanoa i Astarot Kenaem, ma kika fua fainia na ramo ki ana fuui ngwae sa Refaem, ma kira kaliufida. Ma i buri, kira ka leka mai ana fanoa i Ham, ma kika fua fainia fuui ngwae sa Susim, ma kira kaliufida logo. Kaidai kira dao mai saena oteotea i Sabe Kiriataem, kira ka fua fainia fuui ngwae sa Emin,ma kira ka liufida lau. 6 Kaidai kira leka mai ana gwauna ua ki i Idom, kira ka fua fainia fuui ngwae saHori, ma kira ka liufida, ma kika lalida leleka ka dao ana fanoa i Elparan karangia tai kula eeredea doe.7 Sui fai tatalafaa neeri ki kira ka oli uana fanoa i Kades nee i nao mai kira saea ania i Enmispat. Makira ka dau fafia na ano nee fuui ngwae i Amalek. I buri ana kira ka leka lau uana fanoa i Hasasontama,ma kira ka fua fainia fuui ngwae sa Amoro nee kira tua i neeri, ma kira ka liufida logo. Sui kira ka lekamai ma kika fua fainia na lima tatalafaa neeri ki.

8 Sui na lima tatalafaa neeri ki, kira ka ngalia ngwae ni fuanga kira ki, kika lekamai ana ote i Sidim, kiraka salisali masia fuanga. Ma kira ka fua naa 9 fainia fai tatalafaa neeri ki. 10Na ano ana oteotea neeri niaka matamata lau ana sulia na kilu oro ki nee teo kwailiu ana nee kira fungu ania moa taa. Kaidai limatatalafaa neeri ki kira talaae fuana afirongwaanga, kira ka tafi naa faasia fuanga neeri. Iu na tatalafaai Sodomma tatalafaa i Gomora fainia ngwae ni ofoa kera ki kika tafi, borema kira asida saena kilu neeriki. Bore ma ta uulu tatalafaa fainia ngwae ni ofoa kira ki tafi, ma kika ago i gwauna ua ki. 11 Aia na faitatalafaa neeri ki kira leka saena ro fanoa doe i Sodom ma i Gomora, ma kira ka ngalia taifau ru ki ana,fainia fanga ki logo. 12 Ana kaidai neeri sa Lot nee na ngela ngwaefuta sa Abram, nia tua i Sodom, makira ka ngalia logo fainia ru nia ki taifau. 13Bore ma ta ngwae ana fanoa doe neeri, nia tafi ma nia ka lekasiana sa Abram, nia ngwae ana kwalafaa sa Eba, ma nia ka faarongoa ania ru ki taifau fuana. Kaidai neeri

Jenesis 14:14 13 Jenesis 15:14sa Abram nia tua goo ana ana fanoa nia karangia ai doe ki sa Mamre, na ngwae ana kwalafa sa Amoro. SaMamre nee fainia ro ngwaefuta nia ki sa Eskol ma sa Anere, kira uulu ngwae kwaima sa Abram ki, ma kiraalangai fainia fuana fikua fainia kaidai ana ta fuanga. 14Sa Abram ka rongo faarongoa nee fai tatalafaanee ki kira daua naa sa Lot ma kika ngalia ma kika leka fainia, unaeri nia ka saea mai ngwae ni ofoa anakula neeri kike fikumai, ma kira ka salisali masia fuanga. Ngwai toa neeri kira oro ka dao ana 318 ngwaeana kiraa taifau. Ma kira ka leka i buri ana fai tatalafaa neeri ki, leleka ka dao ana fanoa i Dan, nee niatua tau liu i aena fanoa. 15 Saena rodo neeri, sa Abram nia ka daroia ngwae nia ki ania fiku tai ngwae kifuana fualilana na malimae neeri ki, ma kira la liufida, ma kira ka lalia malimae kira ki leleka ka dao anafanoa i Hoba ana bali looko ana i Damaskas. 16 Iu sa Abram ka olitainia ru ki taifau nee kira ngalii ki.Nia ka olitainia logo sa Lot fainia ru nia too ani ki, fainia ngwai kini ma fainia ti ngwae nee kira ngalidaki.

Tatalafaa Melkisadek nia faalea sa Abram17 Kaidai sa Abram nia oli mai faasia fuanga nee nia liufia fai tatalafaa ki, na tatalafaa i Sodom ka

leka kwau masia ka kwaloa mai ana oteote kira saea ania i Sabe, ta sata lau ana ote neeri nee na oteoteatatalafaa. 18Sui sa Melkisadek nia na tatalafaa ana fanoa doe i Salemma nia ta fata abua lau ana God neetasa ka liu, nia leka mai ana kula neeri, nia ka kwatea fanga ma waen fuana sa Abram. 19Ma nia ka faaleasa Abram, ma ka fata uri,Abram, God nee tasa ka liu nee nia saungainia mamanga ma ano nia ke baa faalea oe.20 Kulu tafea God nee tasa ka liu. Niaa kwaiafi amu oko liufia na malimae oe ki ana fuanga.

Sui sa Abram ka ngalia taifau ru nee nia ngalii mai faasia fai tatalafaa nee kiri, ma nia ka daroia aniaakwala kabu ru, ma nia ka kwate ta tai kabu fuana sa Melkisadek na tatalafaa.

21 Sui tatalafaa i Sodom ka fata uri ana sa Abram, Ru nee ki taifau ninia oko ngalia ana fai tatalafaanee ki, oko saiana oke gonii naa fuamu. Bore ma ngwae nau ki goo nee, oke olitainida mai fuaku.

22 Borema sa Abramka fata uri ana, Imaana God Iawe nee tasa ka liu nee nia saungainia namamanga,ma ano, nau ku sasia tai alangai ato ania satana, 23 nau noaa naisi dau fafia ta ru ana ru oe ki. Ta abadadalo ua fuana firiilana butu oe ki, nii ke baa oli nama fuamu, asu ubani oe koto fata uri aku ana takaidai, Naua goo nee nau ku faatooru sa Abram. 24 Noaa naisi gonia ta ru ana ru nini nau ku ngaliimai fuaku ki. Na fanga nee na ngwae nau ki kira anii ka sui goo ki nee nau ku saelea anii. Bore ma uulungwae kwaima nini nau ki sa Anere, sa Eskol, ma sa Mamri, nee kira fiku fainau fuana fuanga, kira goonee nia lea fuana oke alaania kira ke lafua kabu kira ki faasia ru neana ki.

15God nia alangai ka kwatea ano i Kenan fuana kwalafa sa Abram

1 Buri ana kaidai neeri Iawe ka fata fainia sa Abram saena tai maliu bolea ka fata uri ana, Abram kwa!Noaa oe kosi mau. Nai baa liaa lea sulio asu ubani ta ru taa ka fii faali oe. Ma nai baa kwaiara oe.

2 Bore ma sa Abram ka fata uri, God kwa! Aeo Iawe, fauta nee oko oga kwaiaralaku? Nau ku iri tooana ta ngela nee ke baa ngalia fuliku ma ka ngalia ru nee nau ku too ani ki. Na ngwae rao oo nee saEliesa na ngwae i Damaskas goo nee ke baa ngalia fuliku kaidai nai mae ana. 3Noaa oko iri kwatea tangela fuaku. Ma kaidai nau kumae, na ngwae rao oo nee goo nee ke baa ngalia na ano nini nau ki fainiaru nau ku too ani ki taifau.

4 Sui nia ka rongoa lau nee Iawe fata uri ana, Na ngwae rao oo neana noaa kasi ngalia taifau ru okotoo ani ki, tai ngela mamana oe naa talamu nee ke baa futa amu, nia naa nee ke baa ngalia fulimu.5 Buri ana, Iawe ka ngalia sa Abram ka leka i maa, ma nia ka fata uri ana, Oke lia alaa saena mamangakwa! Ma oko ili uana toolana bulubulu loeri ki. Oko fia oko saiana toolada leleka ka sui kwa? Sali nianoaa ne! Nau ku saea fuamu, na ngela nee ke baa futa mai ana kwalafa oe, kike baa oro liu diia nabulubuluna salo loeri.

6 Sa Abram nia faamamana Iawe, ma osiana nee nia faamamana unaeri, Iawe ka lisia nia na ngwaeoloolo. 7Aia Iawe ka fata uri ana, Naua naa nee Iawe, nau ku talaio mai faasia fanoa doe i Ur ana iKaldia, iri oke leka mai ana kula nee fasi iri nai kwatea ano nee ki na ru oe ki.

8 Bore ma sa Abram ka lidi uri ana, God kwa! Uri ma nai baa sai fauta ana nee ano nee ru nau?9 Ma Iawe nia ka fata uri ana, Leka oko ngalia mai ta tai buluka, ma ta tai nanigot, ma ta tai sipsip

ngwane nee kira tua naa sulia uulu fai ngali ki. Ma oko ngalia mai ta tai bola ma ta tai fai fao fii doe,oke ngalida mai siaku.

10 Iu ma sa Abram nia ka leka ma ka ngali taifau mai ana ru neeri ki fuana Iawe. Ma nia ka saungida kamae, ma nia ka kakasia na uulu ru aeaela neeri ki ania ro balibali rua, ma nia ka aluda ania ro tatalai ruki, nee ta tai balibali ru ana ru aeaela neeri ki nia tua tai bali, ma ta balibali ru ai ka tua ana ta bali. Borema ro fai noo neeri ki, nia iri kakasi kera. 11Na fai noo doe nee kira tua fuana anilana noni ru mae ki,kira leka mai, bore ma sa Abram ka lalida.

12 Kaidai sina nia talaae ka kuru naa, sa Abram kamaliu liu naa diia naa ta ngwaemae, ma nia kamaliubolea, nia lisia tai maerodo doe nia leka mai ma ka suu fafia, ma nia ka mau liu. 13 Sui Iawe ka fata urifuana, Na ngela oe ki nee kira ke baa saka mai burimu, kike baa leka tua ana ta kula matamata nee kirake baa diia ngwae kwaita ki ana kula neeri. Iu kira ke baa rao oo goo fuana ngwae ki ana kula neeri, mangwae ana na kula neeri kira ke baa faakaisida liu naa leleka na fai talangai fai ngali ki ka sui, 14 bore ma

Jenesis 15:15 14 Jenesis 17:1

nai baa nangasia ngwai toa nee kira ke faakaisi kamu. Ma kaidai ngela oe ki ke baa faasia fanoa neerikira ke baa ngalia ru oro lea ana fanoa neeri fainida. 15Ma aeo sa Abram, oke baa mauri tau, leleka kadao ana kaidai nee oko ngwaro ko kokoo naa, ma oke fii mae ani aroaroa ma kira ke baa kwaiato leaamu. 16 Bore ma ngelamu nee kira ke futa mai ana kwalafa oe, kike baa tua ana ta fanoa matamata suliakaidai tau, sui mala fuui ngwae oe fii oli lau mai ana ano nee. Noaa naisi baa lalia basi fuui ngwae saAmoro nee kira tua i Kenan ana kaidai nee, leleka ka dao ana kaidai nee na falafala kira ki ke taa liumala. Ana kaidai neeri mala nee nai fii nangasida, ma nau ku fii lalida faasia fanoa nee, sui mala ngelanee futa ana kwalafa oe ki, kira ka fii oli lau mai ana kula nee.

17 Aia kaidai nee sina nia kuru ka sui naa ma kula neeri ka maerodoa naa, tona bore sa Abram nialisia tai fai tini nia fungu naa ana mafula nee sasuna nia sasu mai faasia, ma tai bobo rai ai nee mafuladua ka doe ana. Iu na ro ru neeri ki kera leka i safitana ania ro tatalai ru aeaela ba kiri. 18Ma ana asoaneeri nama Iawe ka sasia fau alangainga fainia sa Abram, ma nia ka fata uri, Nai baa kwatea na ano neeki fuana fuui ngwae oe nee kira futa olitamu. Na ano nee nia ita ana kafo tiitii nee ana gwauna fanoa,nee maetoto ano ngwai toa i Ejipt, leleka ka dao ana kafo i Iufretes ana aena fanoa. 19-21Na ngwai toanee kira tua ua ana ano neeri ki ana kaidai nee, kira ana fuui ngwae sa Ken, olitana sa Kenis, olitana saKadmon, olitana sa Het, olitana sa Peris, olitana sa Refaem, olitana sa Amoro, olitana sa Kenan, olitana saGigas, ma olitana sa Jebus.

16I Hega alua ta ngela ngwane fuana sa Abram

1 Aia nia leleka mai ka dao ana kaidai nee i Serae, na afe sa Abram, nia noaa kasi too ana ta ngela.Bore ma nia too ana tai kini rao oo, nia kini i Ejipt, ma satana nee i Hega. 2 Goo i Serae ka saea fuanasa Abram ka uri, Nia leleka mai ka dao naa uri, Iawe nia lui nau noaa naisi alu ngela. Nau ku fia ru neelea, oke leka teo goo fainia kini rao oo nau, sali nia saiana ke alua ta ngela fuaku.

Ma sa Abram ka alafafia alaanga nia. 3Ma kira tua naa sulia akwala fai ngali ka sui naa i Kenan, kaidaii Serae nia saea fuana arai nia sa Abram ka ngali i Hega. 4Aiama sa Abram ka teo naa fainia i Hega lelekama nia ka ina naa. Ma kaidai nia saiana nee nia ina ka sui naa, na manata ka lafua liua naa, ma nia kainau ana lia fafilana i Serae.

5 Unaeri i Serae ka fata uri fuana sa Abram, Na kini nee na gwauna taa liu naa aku, ma aeo naaninia oko sasia ru nee. Nau ku kwatea mai ka afe oe, bore ma kaidai nia saiana nee nia ina naa, nia lafeliu naa, ma kaidai oro ki goo nee nia lia toli goo ana ana naua. Ru nee nia kasi lea. Nau ku oga Iaweka matalangai koro fasi iri ke faatai koro sa tai nee saga akoro.

6 Ma sa Abram ka fata uri ana, Aia, nia lea goo ana, kini rao oo nee nia ru oe ninia, ma nia ka tuagoo i olofana limamu. Oko saiana oke sasia goo amu ta ru ana niaa nee oko oga.

Aia ma i Serae ka tua naa fuana faalagalana i Hega, ma leleka i Hega ka tafi naa. 7Ma nia ka leka tuanaa ana ana tai kula eeredea i ninimana tai mae kafo busu nee teo i ninimana tala nee leka uana iSuru ana gwauna fanoa. Ma na ainsel Iawe nia leka mai ma ka lisia ana kula neeri, 8ma nia ka saefilo uriana, Hega kwa! Oko talaae ko leka mai faasia i fai ninia? Ma oke leka i fai ninia? Aeo ninia na kinirao oo ba i Serae ninia!

Ma i Hega ka fata uri, Nau ku tafi mai faasia kini aana nau i Serae ninia.9 Ma ainsel neeri nia ka fata uri ana, Oke oli nama fuana i Serae, ma oko roo nama sulia fatalana

lau. 10Ma na ainsel neeri ka fata lau uri fuana, Na ngela nee ke baa futa mai amu ki, nai baa kwatedakira ke oro liu, ma noaa ta ngwae kasi bolo fainia toolada. 11Ana kaidai nee, oko ina naa, ma oke baafaafuta tai ngela ngwane. Ma oke baa faasata nama ania sa Ishmael, duungana oko nonifii liu naa, maoko angi maana Iawe, ma nia ka rongo oe.* 12Bore ma ngela nari oe nia ke baa diia ta dongki kwasi neenia donga manataanga nia ki talana. Ma nia ke baa fualia ngwae ki ma ngwae ki taifau kike baa fualia.Nia ke baa tua tau taifilia faasia luuluua nia.

13 Sui i Hega ka manata ana uri talana, Reala kwa! Nau ku lisia naa Iawe nee nia lisi nau ma nia liasulia nau. Unaeri i Hega nia ka kwatea ta sata lau fuana Iawe, sata neeri uri, El Roe fadalana neeuri, God nia lisi nau ma nia lia sulia nau. 14 Unaeri nee ka talaae mai ana kaidai neeri leleka ka daoi taena, na ngwae ki kira ka saea na mae kafo busu nee nia i safitana ro fanoa doe neeri ki i Kades mai Bered ania i Bere Lahai Roe fadalana nee I mae busu na God ninia nia mauri, ma ninia nia ka lisinau mai.

15 Sui i buri ana i Hega nia ka faafuta tai ngela ngwane neemaa nia nama nee sa Abram,ma sa Abramka faasata ania sa Ishmael. 16Ana kaidai neeri sa Abram nia tua naa sulia na kwalu akwala fai ngali maono fai ngali.

17God ka fada lau sulia fau alangainga nia fainia sa Abram

1 Aia sa Abram nia dao naa ana siko akwala ma siko fai ngali, Iawe nia leka mai ma ka fata uri fuana,Naua naa nee God nee nau ku too ana ngasingasianga ki taifau. Oke roo nama suli nau, ma oke sasia* 16:11 Ana alaanga i Hebru, Ishmael fadalana nee Nia rongoa.

Jenesis 17:2 15 Jenesis 18:6nama na ru oloolo ki, fasi iri 2 nai baa sasia na fau alangainga fainio, ma nai baa kwatea ngela ki neekira ke futa mai ana kwalafa oe kike baa oro liu.

3 Sui sa Abram nia ka oto gwau toli leleka na maana ka too toona ano. Ma God ka fata uri fuana, 4 Balinau ana fau alangainga nini nai baa sasia fainio nia uri: Nau ku alangai fuamu, oke too ana kwalafaoro, ma kira ke baa tatakolaa ka alu fuui ngwae oro liu ki. 5Noaa kira kasi baa saeo naa ania sa Abram.Nia eta ana kaidai nee ka oli alaa, na satamu sa Abraham, osiana nau ku sasia oko koo bora ana fuuingwae oro liu ki. 6Nai baa kwatea oke too ana ngela oro, ma kira ke baa tatakolaa ka alu fuui ngwaeoro liu ki, ma ti ai ada kike baa tatalafaa ana kula kira ki. 7 Na fau alangainga nini nau ku sasia fainioana kaidai nee, nia ke baa teo tari fainio ma fainia ngela nee kike baa futa mai ana kwalafa oe. Nauanaa nee God oke foosia. Ma naua naa nee God na ngelamu nee kike baa futa mai ana kwalafa oe, kirake foosia logo. 8 Kaidai nee kamu tua ana ano nee, diia goo amua ta ngwae kwaita, bore ma nai kwatenaa ano nee fuamu fainia ngelamu nee kira futa mai ana kwalafa oe. Na ano nee ki ru kwalafa sa Kenanki, nii ke baa ru kamu ki naa. Ma kamu ke baa too naa ana ano nee sulia kaidai firi, ma naua naa neeGod kamu ke foosia.

9-11 Sui God ka fata lau uri fuana, Bali oe ana fau alangainga nini nia uri: Aeo fainia ngwae nee kirake baa futa mai ana kwalafa oe, kamu alangai ke roo sulia nau. Na toto nee faatainia kamu daua suliaalangainga kamu nia uri: Kamua ngwangwane ki taifau kamu ke olo faatainia nama. 12Talaae naa anakaidai nee kamu ke olo faatainia ana ngela ngwane tiitii nee kira futamai ana kwalafa oe, nee nia futaka tua sulia kwalu asoa ki. Ma kamu ke olo faatainia logo na ngwae rao oo kamu ki nee kamu folida maiana ngwae kwaita ki. 13Ngwae ki taifau nee kira tua fai kamu, kamu ke olo faatainia nama. Na falafalaneeri na toto nee nia faatai firi ana na alangainga nau ku sasia fai kamu, nia kasi baa sui. 14 Ta ngwaenee nia noaa kasi olo faatainia, noaa naisi baa lia saiana nee nia ta ngwae ana ngwae nau ki, osiana niakasi dau sulia na bali nia ana alangainga nini nau ku sasia ka sui naa mai fai kamu.

15 God nia ka fata lau uri, Eta i taena, oe kosi saea naa afe oe ania i Serae. Kaidai nee satana iSera naa. 16Nai baa faalea nia ma nia ke baa faafuta tai ngela ngwane fuamu. Ma osiana nee nau kufaalea nia i Sera, nai kwatea nia ke baa tea fuana ngwae ana fuui ngwae oro ki. Ma na tatalafaa ki kesaka mai faasida.

17 Sui sa Abraham ka oto gwau toli leleka maana ka too toona ano, bore ma nia talaae ka gaa lalakaidai nia manata uri, Reala kwa! Afitai liu ta ngwaea nee tua sulia 100 fai ngali ka alua ta ngela. Mai Sera bore nia ka siko akwala fai ngali naa ana, nia bore noaa kasi bolo naa fainia alu ngelaa. 18 Suisa Abraham ka saefilo uri ana God, Fauta, diia nau ku mae, aeo alaania nee sa Ishmael ke ngali ru kitaifau nee oke kwatee fuaku?

19 Bore ma God nia fata uri, Noaa kasi uira lau! Na afe oe i Sera ke baa faafuta tai ngela ngwane,ma oke baa saea ania sa Aesak. Nai baa dau sulia na fau alangainga nau fainia, ma fainia kwalafa nia.Na fau alangainga nari nau, nia noaa kasi baa sui. 20Nau ku rongoa naa na tae nee oko saefiloa fuana saIshmael, nai baa faalea, fasi iri nia ke too ana ngela oro, ma ngela oro lau ke baa futa ana kwalafa nia.Nia ke baa maa fuana na akwala ma ro ngwae aana, ma nai baa kwatea kwalafa nia ke alu ta fuui ngwaedoe liu. 21 Bore ma nai baa dau sulia na fau alangainga nau fainia ngela oe sa Aesak nee i Sera ke baaalua ana kaidai uri nama ana fai ngali loeri mai. 22Kaidai God nia alaa fainia sa Abraham ka sui, nia kaleka naa ana.

23-24 Ana fai asoa neeri, sa Abraham ka sasi naa diia nee God nia saea fuana. Sa Abraham ma ngelania sa Ishmael, fainia ngwae ki taifau nee kira tua fainia, kira ka olo faatainia naa. Na ngwae nee futasaena luma nia, ma ngwae rao oo nia ki taifau nee nia folida, kira bore kira olo faatainia naa taifaulogo. Ana kaidai neeri nia dao naa ana siko akwala ma siko fai ngali ana. 25Ma na ngela nia sa Ishmaelka dao naa ana akwala ma uulu fai ngali. 26 Sa Abraham fainia sa Ishmael keroa ka olo faatainia ana taiasoa neeri nama, 27 fainia ngwae nee futa saena luma nia ki ma na ngwae kwaita ki logo.

18God nia dao toona sa Abraham

1 Iawe nia leka lau mai saena sa Abraham karangia ana ai doe ki i Mamre. Ana tai kaidai saenatofongana asoa, kaidai sina nia akoako liu, sa Abraham nia tua ana maana sinamaa ana babala nia. 2Nialia kwau, nia ka lisia na uulu ngwae ki, kira uu goo ada ana i maana. Kaidai nia lisia na uulu ngwae neeriki, nia tatae aliali, ma ka leka saka fuana na uulu ngwae neeri ki. Ma kaidai nia dao karangida, nia kaoto gwau toli leleka maana ka too toona ano, 3 sui nia ka fata uri, Uulu ngwae nee ki, nia lea liu malanee kaumulu leka mai muka dao ana fanoa nau. Reala ae, noaa kamu kasi liu daofai liu, mulu leka mukamango tiitii basi fai kaimili. Nau ku saelea liu mala fuana afilamua. 4Nai baa leka ngalia mai kala kafofasi iri muke taufia aemua. Kamu saiana muke mango tiitii basi i nununa ai nee ki. 5 Kaidai nee naileka ngalia basi mai ta kala fanga fuaumulu iri muke faangasi basi ania fuana lekaa. Nia lea liu mala neekamu leka mai muka dao i fanoa kami uri, ma nau ku saelea liu mala fuana afilaumulu.

Sui uulu ngwae neeri ki kira ka fata uri, Baafakua liu, kaimili saelea liu mala fuana nee oko sasiuira.

6 Sui sa Abraham ka lima lakolako ka leka ruu saena babala nia, ma ka uri ana i Sera, Aliali! Lekangalia mai ta kala buta flaoa lea mala ma oko sasia mai ta kala afu beret.

Jenesis 18:7 16 Jenesis 18:327 Ma nia ka lalili ana kula nee na buluka nia ki tua ana, ma nia ka efoa mala tai bibi buluka kubu lea. Sui

nia ka saea fuana tai ngwae ni rao nia ka aliali ka saungia ka mae, ma ka salisali ana ti fasi buluka fuanauulu ngwae neeri ki, kira ke anii. 8Ma kaidai fanga ki dua naa, nia ka ngalia ti meleke ma ti krim fainiafanga neeri ki, ma ka ngalia fuana uulu ngwae neeri ki, i aena ai nee kira tua ana, ma nia ka alua fangaki i naoda. Kaidai nee kira fanga ada, nia ka lia sulida.

9 Ma uulu ngwae neeri ki kira ka lidi uri ana sa Abraham, Fauta na afe oe i Sera nia mo i fai?Ma nia ka fata uri, Nia tua goo ana saena babala looba.10 Tai ngwae adulu ana uulu ngwae neeri ki ka fata uri fuana sa Abraham, Ana fai ngali loeri mai, ana

madamo nee logo, nai baa oli mai, kui lisi kamu lau, ma ana kaidai neeri afe oe ke baa faafuta taingela ngwane.

Iu i Sera nia tua i buri ana sa Abraham, i saena na babala karangi na sinamaa, ma nia rongoa alaanganeeri. 11 Ma ana kaidai neeri, sa Abraham ma i Sera kera ngwaro naa, ma i Sera noaa kasi too naaana matainga kini ki. 12Ma nia ka tua ka manata ana uri, Nau ku ngwaro ka sui naa. Afitai liu nai baasaeleanga sulia alua ta ngela. Ma arai nau bore nia ka ngwaro ka sui naa. Sui na liana ka gaagaala anatalana.

13 Goo Iawe ka fata uri ana sa Abraham, Fauta nee i Sera ka gaa? Fauta nee nia ka saea nee niangwaro ka sui naa, ma nia noaa kasi bolo nee nia ke faafuta ta ngela? 14Naua naa nee Iawe. Noaa goota ru kasi afitai fuana Iawe ka sasia. Fai ngali loeri, nai baa oli lau mai kui lisi kamu lau, ma ana kaidaineeri i Sera ke baa too naa ana tai ngela ngwane.

15 I neeri i Sera ka mau liu, ma nia ka oso ka uri, Nau noaa kusi gaa goo ba.Bore ma Iawe nia fata uri, Noaa, oko gaa ba!

Sa Abraham lidilana God fuana manatalana ngwae i Sodom ki16 Kaidai uulu ngwae baera kira fanga ka sui, kira ka leka uana fanoa doe i Sodom. Ma kaidai uulu

ngwae neeri ki kira leka, sa Abraham leka logo fainida fuana faasilana uulu ngwae neeri ki saena tai tala.17Ma kaidai kira leka goo ada, Iawe nia manata uri, Ru ninia nai baa sasii ki, noaa naisi sofongainidafaasia sa Abraham. 18Na ngela nee kike baa futa mai ana kwalafa nia ki, kike baa oro liu mala, ma kirake alua fuui ngwae ngasingasia. Ma nai baa rao ania ngwae nee fuana faalealana fuui ngwae ki taifauana magalia nege. 19Nai kwatea ma nia ke faamanata ngela nia ki, ma ngwai toa nee kike baa futa maiana kwalafa nia ki, fasi iri kike roosuli nau, ma kira ke sasi sulia falafala saga, ma ka lea ki. Ma si diia kirasasi unaeri, nai baa sasia ru ki taifau nee nau ku fata alangainii ka sui naa fuana.

20 Sui Iawe ka fata uri fuana sa Abramham, Nau ku sai naa ana ru taa ki nee ngwai toa i Sodomma iGomora kira fulii. 21Nia taa ka tasa, ma nia kwate ma nau kui koso nama toli ana ro fanoa doe nee ki fasiiri nai dao tooni nii mamana nama ka noaa.

22 Sui, ro ngwae ka liu dao fai liu uana i Sodom. Bore ma Iawe nia tua buri fainia sa Abraham. 23 Suisa Abraham ka leka karangi ana Iawe, ma ka saefilo uri ana, Fauta kwa, uri ma oke baa saungia logongwae lea ki fainia ngwae taa ki? 24 Si diia oko dao toona na lima akwala ngwae lea ki kira tua gooada i Sodom, oke baa alaania ngwae ki taifau ana fanoa doe fuiri kike mauri osiana lima akwala ngwaelea neeri ki. 25 Nau ku fia, noaa oe kosi malangisia kiraa taifau unaeri. Si diia oko malangisia fanoadoe nee na ngwai toa taa ma ngwai toa lea kike mae taifau goo, sasia unaeri noaa lau falafala oeneeria. Noaa oe kosi sasi bolo fuana ngwae taa ki fainia ngwae lea ki. Aeo naa nee ngwae fuana namatalangailana na magalia, ma kwai matalangailamu fuana ngwae nia ka saga.

26 Unaeri Iawe ka fata uri, Si diia nau ku dao toona na lima akwala ngwae lea ki kira tua goo adai Sodom, nai baa alaania ngwae ki taifau ana fanoa doe fuiri kike mauri osiana lima akwala ngwae leaneeri ki.

27 Sui sa Abraham ka fata lau uri, Iawe ae, oe kosi manata suli nau nee naua na ngwae goo, nau kuuu i naomu fuana fataa sulia ru nee. Nau ku saiana nee nau ku iri too ana ta ngasingasianga fuanaalaanga uri. 28 Bore ma, si diia oe noaa kosi dao ana ta lima akwala ngwae lea ki, bore ma oko dao gooana ta fai akwala ma lima ngwae goo nee tua, ta tae nee oke baa sasia kwa! Uri ma oko saiana oke baamalangisia goo amu ngwae ki taifau ana fanoa doe fuiri, osiana nee lima ngwae lea ki kira olidoko?

Ma Iawe ka fata uri, Si diia nau ku dao toona fai akwala ma lima ngwae lea kira tua goo ada, naunoaa kusi malangisia fanoa doe neana.

29 Unaeri sa Abraham ka fata lau uri, Sali ta fai akwala ngwae lea ki goo nee kira tua.Sui Iawe ka fata uri, Si diia nau ku dao toona ta fai akwala ngwae lea ki nee kira tua ana, noaa naisi

malangisia fanoa doe neeri.30Ma sa Abraham ka fata lau uri, Aofia ae, oe kosi oga taa fuaku, bore ma nai alaa lau ne. Fauta kwa,

si diia ta uula akwala ngwae lea ki goo nee kira tua, uri ma oke malangisia goo amu fanoa doe fuiri?Ma Iawe ka fata uri, Si diia nee nau ku dao toona nee ta uulu akwala ngwae lea ki nee kira tua, noaa

naisi malangisia.31 Sui sa Abraham ka fata lau uri, Aofia ae, oe kosi fia lau nee nau ku manata lafu nau, kaidai nau ku

alaa fainio uri, fauta si diia ta ro akwala ngwae lea ki goo nee kira tua?Ma nia ka fata uri, Si diia nee nau ku dao toona ta ro akwala ana ngwae lea ki nee kira tua, nau noaa

naisi malangisia.32 Sa Abraham ka fata lau uri, Iawe ae, noaa oe kosi oga taa, nia naa ne na alaanga isi nau, ma noaa

naisi baa alaa lau. Fauta kwa, si diia ta tai akwala ngwae lea ki goo nee kira tua.

Jenesis 18:33 17 Jenesis 19:22Ma Iawe ka uri fuana, Si diia nee nau ku dao toona ta tai akwala ngwae lea ki nee kira tua, nau noaa

naisi malangisia fanoa doe neana.33 Ma kaidai keroa alaa ka sui naa, Iawe ka faasia naa sa Abraham, ma sa Abraham ka oli naa i fanoa

nia.19

God faalia i Sodom ma i Gomora1 Unaeri ro ngwae neeri ki kera ka leka naa uana i Sodom, keraa neeria na ro ainsel ki, ma saulafi

naa nee kera dao ana fanoa neeri. Ma sa Lot nia tua goo ana karangia na maana mae taelo ana fai labuana fanoa doe neeri. Ma kaidai nia lisidaroo, nia tatae ka leka kwa ka alaa fainidaroo. Nia ka oto gwautoli i naodaroo leleka maana ka too toona ano, 2ma nia ka fata uri, Ro ngwae aana moro leka mai,kulu ke leka i luma nau fasi iri nai afi amoro. Koroo saiana moro ke taufia aemuroo, ma koroo ka maliunaa i nee. Ma rorodo, koroo ke baa ada aliali goo ofodangi taa, ma moro ka leka amuroo ana lekaakoroo.

Bore ma ro ngwae neeri, kera ka fata uri, Noaa, nia lea goo ana. Keroo ke baa leka maliu saenalabata ana mae taelo ana fai labu nee.

3 Bore ma sa Lot ka gani ngangata lau adaroo leleka kera ka alafafia nee kera ke leka i luma nia. Sui, saLot ka saea fuana ngwae ni rao nia ki iri kike daua ti afu beret nee noaa ta isi ana, ma kira ka salisali anafanga lea ki fuana ro ngwae neeri ki. Kaidai fanga neeri ki dua naa, kira ka kwatea kera ka fan