م و روشها در سنجش يمفاهيروان

شيوا وفادار

 

Amirkabir University of TechnologyComputer Engineering & IT Faculty

Intelligent Systems Lab 

يم و روشها در سنچش روانيمفاهShiva Vafadar

Vafadar@aut.ac.ir

Intelligent Systems Lab

http://ceit.aut.ac.ir/islab2

ت هوشيماه

ق از هوشيف دقيمشکل و مناقشه در تعر و ينيه عي، بدون پايک مفهوم انتزاعيهوش

يکيزيفف متداوليتعر

يهايي است که شامل توانايک مفهوم کلي” هوش و برخورد ي اقدام هدفمندانه، تفکر منطقيفرد برا

ط است”يموثر با مح

يم و روشها در سنچش روانيمفاهShiva Vafadar

Vafadar@aut.ac.ir

Intelligent Systems Lab

http://ceit.aut.ac.ir/islab

هوشيحوزه ها

ر را به صورت ي هوش، پنج حوزه زيفهايشتر تعريبم درنظر گرفته انديا مستقي يضمن

يتفکر انتزاعاز تجربهيريادگي نشيل از راه بيحل مسادي جديتهايسازگار شدن با موقعيها براييتمرکز و تداوم در به کار انداختن توانا

ک هدف مطلوبيدن به يرس

يم و روشها در سنچش روانيمفاهShiva Vafadar

Vafadar@aut.ac.ir

Intelligent Systems Lab

http://ceit.aut.ac.ir/islab

ف هوشيت تعرياهم

هوش ي شود که کدام جنبه هايمشخص م نموده و کدامها را اندازه يريدرمانجو را اندازه گ

نکرده اند.يريگ خاص ي آزمونهايتهايا و محدودي مزايابيارزش

آزمونها يسه ماده هايمورد استفاده را از راه مقا هوشيت نظريبا ماه

يم و روشها در سنچش روانيمفاهShiva Vafadar

Vafadar@aut.ac.ir

Intelligent Systems Lab

http://ceit.aut.ac.ir/islab

مختلف نسبت به هوشيکردهايرو

يکرد روان سنجيرويستي- زي عصب شناختيکردهايرو

ي رشديه هاينظرپردازش داده ها

يم و روشها در سنچش روانيمفاهShiva Vafadar

Vafadar@aut.ac.ir

Intelligent Systems Lab

http://ceit.aut.ac.ir/islab

ي روان سنجيکردهايرو

ن ين مورد که ايه پردازان در اي آزمونها، نظريبعد از طراح کنند، ي ميري را اندازه گييزهايقا چه چيآزمونها دق

کنجکاو شدند. مختلفيات و آزمونهاينظر

(يگالتون )سده نوزدهم، زمان پاسخ دهنهيبرمنياسپترستونگاردنرکتللفورديگاسترنگ

يم و روشها در سنچش روانيمفاهShiva Vafadar

Vafadar@aut.ac.ir

Intelligent Systems Lab

http://ceit.aut.ac.ir/islab

(1905نه)يب

هدف:ي کودکان کم هوش از دانش آموزان معموليجداسازارهايمعاجراي دستورالعملهاي سادهنام بردن قسمتهاي مختلف بدنمقايسه وزن و طولشمارش سکهمقايسه زيبايي صورتهاي مختلفنام بردن اشيا يک تصويريادآوري اعداد موجود در يک ليست طوالني از اعدادتعريف لغاتپرکردن جاهاي خالي در يک جمله

يم و روشها در سنچش روانيمفاهShiva Vafadar

Vafadar@aut.ac.ir

Intelligent Systems Lab

http://ceit.aut.ac.ir/islab

نهي آزمون بيبهبودها

با ، اصالح و عمومي کردن تست بينه)1916استفاده از مستقل کردن سواالت از محيط و

فرهنگ(193719601986

يم و روشها در سنچش روانيمفاهShiva Vafadar

Vafadar@aut.ac.ir

Intelligent Systems Lab

http://ceit.aut.ac.ir/islab

(1927رمن )ياسپ

مستقل کردن تستهاي هوش از کاربرد انجام تحليل هاي آماري بر روي نتايج حاصل از

تستهاي هوشنه ينه موفقند معموال در زميک زمي که در ياشخاص

ز عملکرد خوب دارنديگر ني ديها که در همه انواع gا عامل ي يک عامل کلي يمعرف هوشمندانه مشترک استيتهايفعال

که مخصوص sا عامل ي ي اختصاصيعاملهال خاص استيمسا

يم و روشها در سنچش روانيمفاهShiva Vafadar

Vafadar@aut.ac.ir

Intelligent Systems Lab

http://ceit.aut.ac.ir/islab

(1938ترستون )

يه ذهني اوليهايي به عنوان تواناي عناصريمعرفي کالمييتواناي کالميرواني عددييتوانايي فضاييتواناي ادراکييتوانايياستدالل استقراحافظه

ي خاص بدون عامل کلييوجود تواناي آنها به گونه افراطيهايي از توانايکي دانشمند که ي کودنها

دارنديفير موارد کارکرد ضعي در ساي کند وليرشد م هفتگانه ترستون ين عاملهايرا ثابت شده است که بياخ

وجود دارد.يي بااليهمبستگ

يم و روشها در سنچش روانيمفاهShiva Vafadar

Vafadar@aut.ac.ir

Intelligent Systems Lab

http://ceit.aut.ac.ir/islab

(1949وکسلر )

مختلفي از آزمونهايبيترکدرک و فهممحاسبهحافظه ارقامشباهتهانه لغاتيگنجريم تصاويتنظمکعبهايطراح اطالعااتنماد ارقاميکدگذارريل تصاويتکمالحاق قطعات

يم و روشها در سنچش روانيمفاهShiva Vafadar

Vafadar@aut.ac.ir

Intelligent Systems Lab

http://ceit.aut.ac.ir/islab

وکسلري آزمون هايبهبودها و توسعه ها

وي وکسلر-بلوياس هوشي- مق1939(WISC)1949 –کودکانياس هوش وکسلر براي مق (WAIS)1955ي وکسلر براياس هوشي- مق

بزرگساالن(WPPSI)1967ي وکسلر براياس هوشي-مق

ي و دبستانيش آموزشگاهيکودکان پ ياس هوش وکسلر برايد نظر در مقي-تجد1974

کودکان(WAIS-R)1981ياس هوشيد نظر در مقي- تجد

بزگساالنيوکسلر برا

يم و روشها در سنچش روانيمفاهShiva Vafadar

Vafadar@aut.ac.ir

Intelligent Systems Lab

http://ceit.aut.ac.ir/islab

(1950ورنون )

ين حال از تعداديکپارچه است اما در عي و يهوش کلل شده است.ي خاص کوچک و بزرگ تشکيهاييتوانا

شده ي مرتبه بندي و ارائه الگويدسته بند عاملg

ي- آموزشيکالميکالميعدد...

يعمليکياطالعات مکانييفضاي حرکتيروان....

يم و روشها در سنچش روانيمفاهShiva Vafadar

Vafadar@aut.ac.ir

Intelligent Systems Lab

http://ceit.aut.ac.ir/islab

لفورديگ

يک عمل ذهني شامل ي عقليک از مهارتهايهر از محتواست که محصول ي نوع خاصيخاص بر رو

آورد.ي را به وجود ميا بازده خاصي عامل مختلف120 هوش به يدسته بند

حافظه، ي )بازشناسي شناختيندهايا فرآيات يعمل ،(يابيد همگرا و ارزشيد واگرا، توليتول

رها، نمادها، معناها، رفتارها(يمحتوا ) تصو ا فرآورده )واحدها، طبقه ها، رابطه ها، يبازده

حها(يلها، تلوينظامها، تبد

يم و روشها در سنچش روانيمفاهShiva Vafadar

Vafadar@aut.ac.ir

Intelligent Systems Lab

http://ceit.aut.ac.ir/islab

(1983گاردنر )

ي نسبتا مستقل به عنوان عاملهاييهفت توانايخاص هوش

يزبانيقيموسياضي- ريمنطقييفضاي-جنبشيبدنيان فرديميدرون فرد

يم و روشها در سنچش روانيمفاهShiva Vafadar

Vafadar@aut.ac.ir

Intelligent Systems Lab

http://ceit.aut.ac.ir/islab

ي هوشيآزمونها

يم و روشها در سنچش روانيمفاهShiva Vafadar

Vafadar@aut.ac.ir

Intelligent Systems Lab

http://ceit.aut.ac.ir/islab

ي روان سنجيآزمونها

به ي بر روان سنجي مبتني سنتيتاکنون آزمونها غالب در سنجش هوش به شمار يعنوان ابزاها

رونديمنهي استنفورد- بياسهايمقوکسلر

يم و روشها در سنچش روانيمفاهShiva Vafadar

Vafadar@aut.ac.ir

Intelligent Systems Lab

http://ceit.aut.ac.ir/islab

نه-استانفورديآزمون ب

مورد سنجشيارهايمع منبعwikipedia

Fluid Reasoning,

Knowledge,

Quantitative Reasoning,

Visual-Spatial Processing,

Working Memory

يم و روشها در سنچش روانيمفاهShiva Vafadar

Vafadar@aut.ac.ir

Intelligent Systems Lab

http://ceit.aut.ac.ir/islab

روش آزموناجراي دستورالعملهاي سادهنام بردن قسمتهاي مختلف بدنمقايسه وزن و طولشمارش سکهمقايسه زيبايي صورتهاي مختلفنام بردن اشيا يک تصوير يادآوري اعداد موجود در يک ليست طوالني از

اعدادتعريف لغاتپرکردن جاهاي خالي در يک جمله

يم و روشها در سنچش روانيمفاهShiva Vafadar

Vafadar@aut.ac.ir

Intelligent Systems Lab

http://ceit.aut.ac.ir/islab

آزمون وکسلر

مورد سنجشيارهايمعيکالم يآزمونها

اطالعاتتشابهاتات(ياضيمحاسبه )رنه لغاتيگنجادراکيحافظه عدد

يعمل يآزمونهاريل تصاويتکمريم تصاويتنظبا مکعبها يطراحالحاق قطعاتيرمزگردان مازها*

يم و روشها در سنچش روانيمفاهShiva Vafadar

Vafadar@aut.ac.ir

Intelligent Systems Lab

http://ceit.aut.ac.ir/islab

ي کالمياسهايمق

ي وکسلر، تبحر فرد در حوزه هاي کالمياسهايمق دهد:ير را مورد سنجش قرار ميز

ي انتزاعي کارکردن با نمادهاييتواناينه هاي شخص از زميريمقدار و درجه بهره گ

خوديآموزشي حافظه کالميهاييتواناي کالمياليا سي يروان

مورد سنجشيمعيارها

يم و روشها در سنچش روانيمفاهShiva Vafadar

Vafadar@aut.ac.ir

Intelligent Systems Lab

http://ceit.aut.ac.ir/islab

ياطالعات عموم

در این خرد آزمون، توانایی های زیر سنجیده می شود:

يا استفاده از آموزش مدرسه اي ي قبليآموخته هايا کشش نسبت به جمع آوري ي عقليکنجکاو

اطالعاتشدهي جمع آوري اطالعات عمومياندوخته کل ع روزمره جهاني نسبت به وقاياريهشحافظه دور

مورد سنجشيمعيارها

يم و روشها در سنچش روانيمفاهShiva Vafadar

Vafadar@aut.ac.ir

Intelligent Systems Lab

http://ceit.aut.ac.ir/islab

حافظه عددی

در این خرد آزمون، توانایی های زیر سنجیده می شود:

ي فوريداريا حافظه شنيحافظه کوتاه مدتتمرکز و دقتاز ارقام ي فکري جابجا کردن الگوهاييتوانا(

م به ارقام معکوس(يمستقيب و توالي ترتييتواناواري طوطيريادگي

مورد سنجشيمعيارها

يم و روشها در سنچش روانيمفاهShiva Vafadar

Vafadar@aut.ac.ir

Intelligent Systems Lab

http://ceit.aut.ac.ir/islab

نه لغاتيگنج

در این خرد آزمون، توانایی های زیر سنجیده می شود:

ي کالميهوش کلي کالميريادگي ييکاربرد زبان و توانا

( accumulated)متراکمي آزمودني ذهني حداکثر کارآمديبيشاخص تقريلينه تحصيزم ،کسب ي که آزمودنيقيا عاليدامنه افکار، تجارب

کرده است

مورد سنجشيمعيارها

يم و روشها در سنچش روانيمفاهShiva Vafadar

Vafadar@aut.ac.ir

Intelligent Systems Lab

http://ceit.aut.ac.ir/islab

محاسبه

در این خرد آزمون، توانایی های زیر سنجیده می شود:

و سرعت کارکردن با اعدادياستدالل عدد تمرکز و دقتارتباط فعال با ي ذهنياريت و هوشيتماس با واقع (

جهان خارج(اول آزمون(ي )ماده هاي آموزشگاهيهايريادگي ل يل مسايه و تحلي، انتزاع، تجزياستدالل منطق

آزمون(ي بعدي ) ماده هايعدد

مورد سنجشيمعيارها

يم و روشها در سنچش روانيمفاهShiva Vafadar

Vafadar@aut.ac.ir

Intelligent Systems Lab

http://ceit.aut.ac.ir/islab

درک و فهم

در این خرد آزمون، توانایی های زیر سنجیده می شود:

ي اجتماعيسازگارميعقل سلي اجتماعي عمليتهايقضاوت د رموقع

مورد سنجشيمعيارها

يم و روشها در سنچش روانيمفاهShiva Vafadar

Vafadar@aut.ac.ir

Intelligent Systems Lab

http://ceit.aut.ac.ir/islab

شباهتها

در این خرد آزمون، توانایی های زیر سنجیده می شود:

يا تفکر مفهومي ي کالميمفهوم سازي منطقياستدالل انتزاعهمراه با سهولت در به کاربردن ي تداعييتوانا

زبان

مورد سنجشيمعيارها

يم و روشها در سنچش روانيمفاهShiva Vafadar

Vafadar@aut.ac.ir

Intelligent Systems Lab

http://ceit.aut.ac.ir/islab

ي عملياسهايمق

سازند:ير را منعکس مي موارد زي عملياسهايمقطي فرد با محيرکالميدرجه مقدار ارتباط غي با پاسخهايکپارچه کردن محرک ادراکي ييتوانا

مناسبيحرکتينيا عي محسوس يتهاياستعداد کارکردن در موقععي کارکردن سرييتوانا

مورد سنجشيمعيارها

يم و روشها در سنچش روانيمفاهShiva Vafadar

Vafadar@aut.ac.ir

Intelligent Systems Lab

http://ceit.aut.ac.ir/islab

رهايل تصويتکم

در این خرد آزمون، توانایی های زیر سنجیده می شود:

ط، تماس با يات محيي از جزي، آگاهيداريدقت دتيواقع

مفهوم يي آن، توانايدرک کل در ارتباط با اجزا يداري ديساز

ر يات غيي از جزيات اساسيين جزيز بي تمييتواناياساس

و تمرکز همراه با سازمان دادن ي ادراکياريهوش مواديداريد

مورد سنجشيمعيارها

يم و روشها در سنچش روانيمفاهShiva Vafadar

Vafadar@aut.ac.ir

Intelligent Systems Lab

http://ceit.aut.ac.ir/islab

رهايم تصويتنظ

در این خرد آزمون، توانایی های زیر سنجیده می شود:

يان فردي ميتهايق موقعيشناخت دقي ضمني معنايابيت کل و ارزشي درک موقعييتوانا

آنيداري دي و ادراک نشانه هايداريسازمان دادن دي قبليزيامد اقدامها و برنامه ري پينيش بي پييتوانا

ي روابط اجتماعيبرا

مورد سنجشيمعيارها

يم و روشها در سنچش روانيمفاهShiva Vafadar

Vafadar@aut.ac.ir

Intelligent Systems Lab

http://ceit.aut.ac.ir/islab

مکعبهايطراح

در این خرد آزمون، توانایی های زیر سنجیده می شود:

ييب روابط فضايل و ترکيتحليرکالمي غيمفهوم سازي و سازمان دادن ادراکي- حرکتيداري ديهماهنگتداوم کار، تمرکزييداشتن پشتکار و توانا سرعت ادراک يي- فضاي- حرکتيداري ديهماهنگ ،

يو دستکار

مورد سنجشيمعيارها

يم و روشها در سنچش روانيمفاهShiva Vafadar

Vafadar@aut.ac.ir

Intelligent Systems Lab

http://ceit.aut.ac.ir/islab

الحاق قطعه ها

در این خرد آزمون، توانایی های زیر سنجیده می شود:

ي- حرکتيداريسازمان دآشنايا در شکل بنديوستن اشيا به هم پيب يترک آشنايهايز شکل بندي تمييتوانا

مورد سنجشيمعيارها

يم و روشها در سنچش روانيمفاهShiva Vafadar

Vafadar@aut.ac.ir

Intelligent Systems Lab

http://ceit.aut.ac.ir/islab

(ينماد ارقام )رمزگردان

در این خرد آزمون، توانایی های زیر سنجیده می شود:

ي- حرکتيداري ديسرعت و هماهنگيريادگي يف ناآشنا، استعداد براي تکليريادگي ييتوانا

دي جديداريو پاسخ دادن به مواد ديير و جابجايي تغيي، توانايري انعطاف پذيدرجه نسب استعداد حفظ و تداوم کوشش، توجه، تمرکز و

ي ذهنيکارآمديداريد مواد دي تقليي و تواناي از تداعيناشيريادگي

تازه آموخته شدهحافظه کوتاه مدت مورد سنجشيمعيارها

يم و روشها در سنچش روانيمفاهShiva Vafadar

Vafadar@aut.ac.ir

Intelligent Systems Lab

http://ceit.aut.ac.ir/islab

مازها

در این خرد آزمون، توانایی های زیر سنجیده می شود:

ينيش بيا پي يزي برنامه رييتوانايسازمان ادراکي- حرکتيداري و سرعت ديهماهنگ

مورد سنجشيمعيارها

يم و روشها در سنچش روانيمفاهShiva Vafadar

Vafadar@aut.ac.ir

Intelligent Systems Lab

http://ceit.aut.ac.ir/islab

نکات

ن شده، ممکن است در ي تدوي هوشيآزمونها ي هوشيه هاي عنوان شده در نظريعمل سازه ها

نکننديريرا اندازه گ هوشبهر ير نمره هايد در تفسي باين ناهمخوانيا

رديمورد توجه قرار گ عملکرد ينيش بي پي معموال براي هوشيآزمونها

دارنديينده کاراي آيليتحص يرياما درعمل ممکن است هوش را اندازه گ

نکنند

يم و روشها در سنچش روانيمفاهShiva Vafadar

Vafadar@aut.ac.ir

Intelligent Systems Lab

http://ceit.aut.ac.ir/islab

نکات قابل توجه آزمونها

استاندارد کردنبا يع نمره گروه نمونه استاندارد و شباهت آزمودنيتوز

آناعتبار

و دقت ينيش بيت پي، قابلي، همسانييايدرجه ثبات، پا آزمون

يي رواسنجد.يرد، ميد به دقت اندازه بگيآنچه را که آزمون با فراهم کنديدي متخصص اطالعات مفيبرا

تهايمحاسن و محدود هوشبهري نمره هايمعنا

ري تفسيوه هايش