အယလစစးယား ရညရြယခကမား

အေရ႕ေတာငအာရေဒသတြင ဆနးသစ တထြငေသာ ပဏာမေျခလမး

လဥးေရ လငျမနစြာ တးပြါးလာသညႏငအမၽ သဘာ၀အရငးအျမစမားအသးခမႈက ပမ ဖအား ေပးလာျခငး ႏင တစေန႕ထက တစေန႕ ရာသဥတ အေျပာငးအလ ျဖစျခငး၏ အကးသကေရာကမႈမား ပမၾကးထြားလာျခငးတ႕သည အေရ႕ေတာငအာရ အတြက စကပးေရး ဖြ႕ျဖးမႈလပငနးမားေဆာငရြက ရာတြင အလညအေျပာငး တစဆစခး စဥးစားရန အခနတနလာျပျဖစသည။

မေခါငေဒသတြင ေဒသခ ေတာငသမားႏင ၄ငးတ႕၏ ေဂဟစကပးနညးစနစ ဖြ႕ျဖးေရး က ယခငက မညသ႕ပင အစျပ အားေပးျခငး အေျမာကအျမားရခေသာလညး ယခအၾကမသည ျပညတြငးႏင ေဒသတြငး တြင ေဂဟ စကပးနညး စနစကယျပန႕ေရး က ကြနရကဖြ႕ ေဆာငရြကရန ပထမဆးစြန႕ဥး တထြငေသာ အားထတမႈ ျဖစသည။ ဤသ႕ ေဆာငရြကရေသာ အေၾကာငး ရငးမာ ေတာငသအဖြ႕အစညးမား မစ၍ ျပညတြငး ေဒသတြငး ရ သေတသန ဌာနၾကးမား ႏင ပဂၢလက က႑မား အပါအ၀င အလႊာ အသးသးမ ပါ၀ငပတသကသမား အားလး ခငခငမာမာ ေပါငးစညးမႈ ရရေရးအတြက ျဖစပါသည။ သ႕မသာ လပရးလပစဥ မဟတသည ေအာငျမငေသာ ေဂဟစကပးေရး နညးစနစမား ကယျပန႕စြာ ပြါးမားေရးက ခငမာစြာ ေထာကပ ေပးႏငေသာ အစးရ မ၀ါဒမား ေပၚထြက လာမညျဖစျပး စကပးေရးကစၥမားတြင ပါ၀င ပတသကသမား တ႕က သေဘာေပါက နားခ ေပးႏငမညျဖစသည။

အေရးပါေသာပါ၀ငပတသကသမား ႏငတငပငေဆြးေႏြးျခငးျဖစစဥ အေပၚ ဆကလက ေဆာငရြကျခငး

စမကနးမစမ ဤအေၾကာငးအရာႏင ပတသကသမ ယခငထတလပေ၀ခေသာ စာအပ စာတမးမားက ရာေဖြဖတရ ျပနလညေလလာသးသပျခငး ႏင ႏငင အလက (ကေမာၻဒးယား၊ လာအ၊ ျမနမာ၊ ဗယကနမ) တငပငအၾကဥာဏရယေသာ အလပရေဆြးေႏြးပြမား ကေဆာငရြကခပါသည။ ႏငငမားအလက ေဂဟ စကပးေရးစနစက ပပးေနေသာ အေရးပါသည ပါ၀ငပတသကသမား ႏင ေဆြးေႏြးေလလာ ေတြ႕ရမႈ ကနဥးရလဒမား က တငျပခပါသည။

ႏငငေပါငး(၄) ႏငငမားမ စစေပါငး အလားအလာ ရသည မတဖကအဖြ႕ ၁၁၈ ဖြ႕(အစးရမဟတေသာ အဖြ႕အစညးမား၊ သေတသန အဖြ႕အစညးမား၊ အစးရဌာနမား၊ ပဂၢလကကမၸဏမား) ကေတြ႕ရချပး အေတြ႕အၾကအမးစ (၀နးကငထနးသမးေသာ စကပး ေရးစနစ၊ သးႏသစေတာေရာေႏာ စကပးစနစ၊ စပါးပးႏစကပးနညးစနစ၊ ဘကစ ဖကပး ကာကြယႏမနငး နညးစနစ၊ ဓါတေဆးလြတ စကပးနညး၊ ဘကစ စကပးေမြးျမေရးစနစ စသျဖင) တ႕ျဖင အနာဂတ ကြနရကက စစလငလင ျဖစေစမည ျဖစသည။

● ေဂဟစကပးေရး လပငနးမား ႏင ေဆာငရြက ေနသမား အၾကား အသပညာႏင အေတြ႕ အၾက ဖလယျခငးမား ခငမာလာေစရန

● မ၀ါဒခမတသမား ႏင စားသးသမား မ ေဂဟစကပးေရးလႈပရားမႈမား က ထငထငရားရား ေတြ႕ျမငလာျပး ယၾကညမႈမား ရရလာေစရန

● ေတာငသမားအတြငး ေဂဟစကပးေရး နညး စနစမား ေပၚေပါကလာျပး ခယအသးခလာမႈ မား ကယျပန႕လာေစရန

CIRAD (စးရပ) ႏင ယာယ အကးတပးေပါငးေဆာငရြကျခငး အယလစစးယားသည မေခါငေဒသၾကးတြင ေဂဟ စကပးေရးအေျပာငးအလ က ပပးေနေသာ (ACTAE) အကေတး အစအစဥ၏ အစတအပငး တစချဖစသည။

ဤအစအစဥက CANSEA ကနစး ဟေခၚေသာ အေရ႕ေတာငအာရ၏ ၀နးကင ထနးသမးေသာ စကပးေရးစနစ ကြနရက က ေဆာငရြကေနေသာ စးရပ လညးပါ၀င ညႏငး ေဆာငရြကေပးလက ရပါသည။

ေဂဟေဂဟေဂဟ စကပးေရးနညးစကပးေရးနညးစကပးေရးနညး ကကက အေရ႕ေတာငအေရ႕ေတာငအေရ႕ေတာင အာရတြငအာရတြငအာရတြင

ပးေပါငးေလလာျခငးပးေပါငးေလလာျခငးပးေပါငးေလလာျခငး (((အယလစစးယားအယလစစးယားအယလစစးယား)))

Photos : © Gret

> ေဂဟ စကပးေရး တြင တကၾကြေသာ အဖြ႕၀င (၆၀) ပါ၀ငေသာ အေရ႕ေတာင အာရေဒသ ကြနရက ေပၚေပါကေရး။

> အငတာနကတြင အခနမေရြးမျငမးစရာ (၂၀၀) ေကာ ႏင ကြနယကခတဆက ေဆာငရြက ေနေသာ(၄)ႏငငမားတြင ေဂဟစကပးနညးစနစ မား အေတြ႕အၾကမားက ကငသးေနေသာ အေၾကာငးအရာ (၃၄) မးမားက တငျပ ထား ေသာ ေဂဟစကပးေရး အငတာနက ၀ကဆဒ (http://ali-sea.org/) တညေထာငျခငး

> ပတသကသမားအားလး ပါ၀ငေသာ အလပရ ေဆြးေႏြးပြမားက (၄)ႏငငတြင ကငးပ ေဆာငရြက ျပး အေတြ႕အၾကမားဖလယျခငး၊ ကြာဟမႈမားက ထစပေပးျခငး၊ စေပါငးညႏငး ေဆာငရြကမႈ အကး ရလဒက လ႕ေဆာေပးျခငး (၂၀၁၆ မတလ - ဇြနလ)

> ေဂဟစကပးေရးႏင ပတသက၍ အေရေတာင အာရေဒသတြငး ပညာရပဆငရာ ပထမ အၾကမ ညလာခၾကးက ျမနမာႏငငတြင ကငးပခပါသည။ (၂၀၁၇ ဇနန၀ါရလ) > ကၽြမးကငပညာရငမားဘတအဖြ႕က ႏငငတစခ စတငးတြင ဖြ႕စညးထားရျခငး > အယလစစးယား အေသးစား ေငြေၾကး ေထာကပေရးျဖင အဆျပလႊာမားက ေခၚဆျခငး က (၂)ၾကမ ေဆာငရြကချပး ပထမအၾကမေခၚဆမႈ အတြက ေဂဟစကပးေရးႏင ပတသကေသာ ဗဟသတမားက ထတေဖၚျခငး ဖလယျခငးမား ေဆာငရြကရန ေငြေၾကးေထာကပမႈ (၁၂)ခ က အပႏငးေဆာငရြကခပါသည။ > အယလစစးယား၏ ႏစပတလည အေထြေထြ ညလာခၾကးက ကေမာၻဒးယားႏငငတြင ႏငငတြငး ပါ၀ငပတသကသ (၆၀) ဥးျဖင ကငးပေဆာငရြက ႏငခပါသည။

အယလစစးယား စမ အပခပမႈ တငးျပည အဆင ( ၄ ႏငငမားတြင ) ႏငငအလကစမခန႕ခြေရးအဖြ႕- ျပညတြငးအဖြ႕ အစညးမား ပးေပါငးတညေထာငျပး ကြနယကမား ျဖင ကယျပန႕စြာ ေဆာငရြကျခငး

ျပညတြငးကၽြမးကငပညာရငမားဘတအဖြ႕- အသအမတျပ သပၸပညာရငမားႏင ဖြ႕ျဖးေရး လပငနးေဆာငရြကသမားျဖင ဖြ႕စညးျခငးျဖင ပညာရပနယပယမသမား ႏင ဖြ႕ျဖးေရးေဆာငရြက ေနသမားက နးကပခတဆကေစသည။

ႏစပတလည အေထြေထြညလာခ- စတဓါတတကၾကြ ေစရန တႏစလးေဆာငရြကတးတကမႈမားက တငျပျခငးျဖင ေဂဟစကပးေရးအကးအေျပာငးက အားေပး အေထာကအကျပျခငး၊ အယလစစးယား စမအပခပမႈပစ ႏင မဟာဗဟာေျမာက လပငနး မားက စမႏငရန ေဆြးေႏြးျခငး

အေရေတာငအာရေဒသတြငး အဆင

ေဒသတြငးစမခန႕ခြေရးအဖြ႕- ေလာေလာဆယ ဂရကအဖြ႕မ လားအႏ ငငတြင ေဒသတြငး ညႏ ငးေရးမး(၁) ဥး ႏင ကေမာၻဒးယား ႏင ျမနမာႏ ငငမားတြင ျပညတြငးည ႏ ငးေရးမး (၂)ဥး ပ ပ းေဆာငရြကေပးေနပါသည။

ေဒသတြငးအေထြေထြညလာခ- ႏငငလက ႏစပတ လညညလာခမားမ တငျပေဆာငရြကေသာ လပငနးမားက မေခါငေဒသတြငး ကယျပန႕စြာ ပြါးမားေရးအတြက (၂) ႏစတစၾကမ ကငးပမည။

ယရေငြ ၁.၂ သနးက ပပးေပးသ - ဆကသြယရန -

www.ali-sea.org

The present project is supported by the French Agency for Development . The ideas and the presented opinions are the ones of its organization and do not represent necessarily those of the AFD.

ALiSEA Team: agroecologynetworksea@gmail.com Regional ALiSEA Coordinator: Mr Pierre Ferrand, ferrand@gret.org Cambodia ALiSEA Coordinator: Ms Lucie Reynaud, reynaud@gret.org Myanmar ALiSEA Coordinator: Dr Htet Kyu, htetkyu@gret.org

Operating in Lao PDR since 2005, Gret is a French development NGO which for 40 years has been acting from the terrain to the policy, to fight against the poverty and the inequalities. Lao PDR

အဓက ေဆာငရြကထားရမႈမား

ဘကစ စကပး ေမြးျမ ေရးစနစ

ထယေရးမ ေျမဖး စကပးနညးစနစ

ၾသဂနစ စကပးနညးစနစ

သးႏ သစေတာ ေရာေႏာ စကနညးစနစ

စပါး ပးႏ စကနညး စနစ (SRI)

တမာပးသတေဆးရည ထတလပေနျခငး (ႈIPM)

AAAgggrrroooeeecccooolllooogggyyy SSSccchhhoooooolllsss