! คู่มือเตรียมสอบ วิชาการศึกษา...

! คมอเตรยมสอบ “วชาการศกษา คณธรรม จรยธรรม และอดมการณความเปนคร” !1

WWW.KRUNOOMTUTOR.COM/FACEBOOK : ผอ.หนม ครบ/YOUTUBE : ผอ.หนม ครบ/ID LINE : Krunoomtutor62

http://WWW.KRUNOOMTUTOR.COM/FACEBOOK


หนงสอคมอเตรยมสอบบรรจครผชวย “วชา การศกษา คณธรรม จรยธรรม และอดมการณความ

เปนคร” เลมน รวบรวมขนเพอตอบโจทยปญหาของผสอบบรรจเขารบราชการในตำแหนง “ครผชวย” ซง

เนอหาในการออกขอสอบคอนขางกวางและหาอานไดยาก อกทงยงพบวาสวนมากผสอบบรรจจะสอบไมผา

นวชาเอก ผรวบรวมสรปเนอหาทเปนพนฐานของวชาเอกใหไดมาก ทสด พรอมทงไดรวบรวมขอสอบซงเคย

ออกสอบจากสนามตาง ๆ ทวประเทศ เพอเปนแนวทางในการศกษาและ ฝกทกษะการเรยนรในการ สอบ

แขงขน

หวงเปนอยางยงวาหนงสอ คมอเตรยมสอบบรรจครผชวย “วชา การศกษา คณธรรม จรยธรรม

และอดมการณความเปนคร” เลมน จะเปนแนวทางศกษาเพมเตมและเตรยมความพรอมเพอพฒนา

ศกยภาพใหสามารถสอบผานในสาขาวชาเอกของผเตรยมสอบ และไดรบการ บรรจเขารบราชการครได

สมดงความตงใจ

ผอ.หนม ครบ

WWW.KRUNOOMTUTOR.COM


คำนำ



WWW.KRUNOOMTUTOR.COM


สารบญ

หวขอเรอง หนา

วชา การศกษา

หลกสตร และการพฒนาหลกสตร 5

แบบทดสอบ 41

หลกการสอนทเนนการสอนคดวเคราะหและการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนสำคญ 60


จตวทยาการศกษา และการแนะแนว 130

จตวทยาการศกษา 134


จตวทยาการแนะแนว 162


การพฒนาผเรยน 169


การบรหารจดการชนเรยน 185


การวจยทางการศกษา 197


สอ นวตกรรม และเทคโนโลยทางการศกษา 227


การวดและประเมนผลการศกษา 251


ลกษณะงานทปฏบตตามมาตรฐานตำแหนง 278



http://WWW.KRUNOOMTUTOR.COM



หวขอเรอง หนา

วชา คณธรรม จรยธรรม อดมการณความเปนคร มาตรฐานวชาชพทางการศกษา

มาตรฐานการศกษาขนพนฐาน

คณธรรม จรยธรรม 295

อดมการณความเปนคร 299


มาตรฐานดานความรและประสบการณวชาชพ 310

มาตรฐานดานการปฏบตงาน 311

มาตรฐานดานการปฏบตตน 312

มาตรฐานดานศกษาขนพนฐาน 315




ความหมาย

หลกสตร หมายถง แนวการจดประสบการณ และ หรอ เอกสาร ทมการจดทำเปนแผนการจดสภาพกา

รเรยนร หรอ โครงการจดการศกษา โดยมการกำหนดวธการจดการเรยนร เพอใหผเรยนเกดผลการเรยนรตามจด

ประสงค หรอจดมงหมายตามทหลกสตรกำหนดไว

การพฒนาหลกสตร (Curriculum Development) หมายถง การจดทำหลกสตร การปรบปรง การ

เปลยนแปลงหลกสตรใหดขน

การจดทำหลกสตรสถานศกษา

การจดทำหลกสตร จำเปนอยางยงทจะตองศกษา สำรวจ วเคราะห วจย ถงขอมลพนฐานในดานตาง ๆ

อยางเพยงพอเพอใชในการสนบสนน อางอง และตดสนใจดำเนนการตาง ๆ อยางเพยงพอเพอใชในการสนบสนน

อางอง และตดสนใจดำเนนการตาง ๆ เพอใหไดหลกสตรทมความสมบรณ ไดแก

1. พนฐานทางดานปรชญาการศกษา

2. พนฐานทางดานจตวทยา

3. พนฐานทางดานสงคมและวฒนธรรม

4. พนฐานทางดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย

5. พนฐานทางดานประวตศาสตร

6. พนฐานทางดานการเมอง การปกครอง และเศรษฐกจ

1. พนฐานทางดานปรชญาการศกษา

ปรชญาการศกษา หมายถง อดมคต หรออดมการณอนสงสด ซงยดเปนหลกในการจดการศกษา ซงเปน

สงทชวยกำหนดทศทางในการจดการศกษา มดงตอไปน

1.1 ปรชญาสารตถนยม (essentialism) เชอวา คนเปนเครองมอของสงคมในการถายทอด และอนรก

ษวฒนธรรมของสงคม เนอหาเรยงลำดบจากงายไปสสงทซบซอน จากรปธรรมไปสนามธรรม ครผสอนเปนศนย

กลาง เนนการถายทอดความรใหผเรยน ใชวธสอนแบบบรรยาย

1.2 ปรชญานรนตรนยม (parennialism) เชอวา สงทดงามเปนสงทมความคงทนถาวร การจดการ

ศกษาจงควรใหเรยนในสงทดงาม มนคง มเสถยรภาพ เนอหาวชาทเรยนจะเปนวชาทพฒนาเชาวนปญญาและ

จตใจ วธสอนใชการฝกฝนทางปญญา


หลกสตร และการพฒนาหลกสตรสถานศกษา



1.3 ปรชญาพพฒนาการนยม (progressivism) เชอวา การศกษาเปนเครองมอของสงคมในการ

ถายทอดวฒนธรรมแกชนรนหลง มงสงเสรมพฒนาการเดกทกดาน เนนการปฏบตจรง ยดผเรยนเปนศนยกลาง

ใหผเรยนไดรบประสบการณตรง เชอวาการศกษาเปนชวตและสงเสรมวธการแบบประชาธปไตย

1.4 ปรชญาอตนยม (existentialism) เชอวา คนและสงคมเปนสงทเปลยนแปลงได การจดการศกษา

จงสอนใหเดกเปนตวของตวเอง มเสรภาพในการเรยนและเลอกเรยน มความรบผดชอบในตนเอง ครผสอนเปน

เพยงผชแนะแนวทาง การจดการเรยนรเนนพฒนาการของผเรยนแตละคน

1.5 ปรชญาปฏรปนยม (reconstructionism) เชอวา การศกษาเปนเครองมอในการเปลยนแปลง

สงคมโดยตรง การจดหลกสตรยดอนาคตเปนศนยกลาง มงพฒนาผเรยนใหมความร ความสามารถและทศนคตท

จะออกไปปฏรปสงคมใหดขน สอนแบบใหผเรยนคนควาหาความรดวยตนเอง

ในปจจบนนการพฒนาหลกสตรมกเปนการผสมผสานระหวางปรชญาการศกษาหลายปรชญาเขาดวยกน

2. พนฐานทางดานจตวทยา

2.1 จตวทยาพฒนาการกบการพฒนาหลกสตร

จตวทยาพฒนาการ จะบอกถงพฒนาการของมนษยทงดานรางกาย อารมณ สงคม และเชาวนปญญา

ทำใหทราบถงความสามารถ ความสนใจ ความตองการ เจตคต และศกยภาพดานตาง ๆ ทแตกตางกนของผเรยน

แตละคนองคประกอบของ พฒนาการของมนษย ม 2 ประการ คอ

1. วฒภาวะ (maturity) หมายถง กระบวนของความเจรญเตบโตสงสดของอนทรยในรางกายททำให

เกดความพรอมทจะทำกจกรรมอยางใดอยางหนงในขณะนนโดยไมตองอาศยการฝกฝนหรอเรยนรใด ๆ หรอ

เปนไปโดยธรรมชาต

2. การเรยนร (Learning) เปนการเปลยนแปลงพฤตกรรมอนเปนผลมาจากประสบการณ การเรยนร

อาจเกดขนดวยการจงใจ หรออาจเกดขนโดยไมตงใจกได

พฒนาการและการเจรญเตบโตของมนษย แบงอาจเปน 4 ดาน คอ

1. พฒนาการทางดานรางกาย (physical development) เปนการเปลยนแปลง

ในดานโครงสรางทงขนาดรปราง และการทำงานของอวยวะตาง ๆ ในรางกาย

2. พฒนาการทางดานสตปญญา (mental development) เปนความเจรญงอกงามท

บงบอกถงการเพมพนความสามารถในการประกอบกจกรรมอยางมประสทธภาพ และรวบรวมความรความเขาใจ

ไวเปนหมวดหม เปนพฒนาการทางดานความคด ความจำ และความเขาใจ




3. พฒนาการทางดานอารมณ (emotion developmemt) เปนพฒนาการทางดานความรสก

และทศนคตของบคคล

4. พฒนาการทางดานสงคม (social development) เปนการเปลยนแปลงทางดานพฤตกรรม

ของบคคลตงแตเกดจนกระทงตาย เปนความสามารถของบคคลในการปรบตวใหเขากบสภาพแวดลอมทางสงคม

และวฒนธรรมทอาศยอยตลอดถงการพฒนาทางดานบคลกภาพ และพฒนาการทางดานศลธรรมดวย

2.2 จตวทยาการเรยนรกบการพฒนาหลกสตร

จตวทยาการเรยนรกบการพฒนาหลกสตร แบงออกเปน 3 กลม ดงน

1) กลมความรนยมหรอปญญานยม (cognitivist theory) เชอวา การกระทำตาง ๆ ของ

บคคลนนเกดขนจากตวบคคลนนเอง

2) กลมมนษยนยม (humanist theory) เชอวา คนมอสระมความสำคญ ยดการเรยนรจากแรง

จงใจเปนหลก การจดการเรยนการสอนตามแนวคดของนกจตวทยากลมนจะเนนทเดกเปนศนยกลาง (child -

centered)

3) กลมพฤตกรรมนยม (behaviorist theory) เชอวา สงเราภายนอกมผลตอพฤตกรรมการ

เรยนร

2.3 จตวทยาทวไปกบการพฒนาหลกสตร

ความรเกยวกบจตวทยาทวไปทนกพฒนาหลกสตรจะตองคำนงถงในการพฒนาหลกสตร ไดแก

1) ความพรอม (readiness) เปนสภาวะทเกดขนในรางกายและจตใจทสามารถพฒนาขนไดจากการจด

ประสบการณและสงแวดลอม

2) เจตคต (attitude) หมายถง ทาททบคคลมตอสงใดสงหนง ซงจะสงเกตไดจากการแสดงออก ทาทาง

คำพด

3) แรงจงใจ (motive) และการจงใจ (motivation) แรงจงใจชวยสงเสรมใหทำงานจนสำเรจและ

นำพฤตกรรมของตนไปใหตรงทศทาง สวนการจงใจกบวธการชกจงใหบคคลกระทำอยางใดอยางหนง ตามท

ผชกจงตองการ

4) การถายโยงการเรยนร (transfer of learning) เปนวธการอยางหนงทนำไปสการเรยนรสงใหม ๆ

และนำผลการเรยนรไปใชในชวตประจำวน การถายโยงการเรยนรเกดจากความรความเขาใจในสงทเรยนมา

เจตคตทจะรบรตอไปประกอบกบทกษะของการฝกฝนสงทกำลงเรยนรอยจนเกดความเขาใจใหม




5) การจำ การลม การคด (memory, forget, thinking) การจำ หมายถง ความสามารถทางสมองท

จะเกบหรอคงทสงทไดเรยนรไวนานในชวงเวลาทควรจำ การลม หมายถง การไมรกษาความจำไวได ซงอาจเกดได

ทงทรตวและไมรตว การคด เปนกระบวนการสรางภาพใหปรากฏขนในสมอง ซงบางครงอาจตอเนองมาจาก

ความจำ ขอมลทางดานจตวทยาทวไปจะทำใหไดแนวคดในการจดทำหลกสตรทเหมาะสมกบผเรยน

3. พนฐานทางดานสงคมและวฒนธรรม

“การศกษา” เปนเครองมอในการควบคมการเปลยนแปลงของสงคม ใหเปนไปในทศทางทพงปรารถนา

การพฒนาหลกสตรจงตองใหมความสอดคลองกบสภาพทางสงคมและวฒนธรรมทแปรเปลยนไป จงจะสามารถ

แกปญหาและสนองความตองการของสงคมไดอยางมประสทธภาพ

4. พนฐานทางดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย

การพฒนาหลกสตร จะตองสอดคลองกบความเจรญกาวหนาทางดานวทยาศาสตร และเทคโนโลย เพอ

พฒนาคนในสงคมใหสามารถปรบตวเขากบการเปลยนแปลงทเกดขนเพอใหสามารถดำเนนชวตในสงคมไดอยาง

มประสทธภาพ

5. พนฐานทางดานการเมอง การปกครองและเศรษฐกจ

การเมอง การปกครอง กบการพฒนาหลกสตร

การศกษาจะตองสรางสมาชกทดใหกบสงคมใหอยในระบบการเมองการปกครองทางสงคมนน เพอให

คนในสงคมมาอยรวมกนดวยความเปนระเบยบเรยบรอยและสนตสข

เศรษฐกจ กบการพฒนาหลกสตร

การศกษาจะตองพฒนาคนใหเหมาะสมกบพนฐานทางเศรษฐกจ คอ การเตรยมกำลงคน การพฒนาอาชพ

การขยายตวทางดานอตสาหกรรม การใชทรพยากร การลงทนทางการศกษา และการพฒนาคณลกษณะของ

บคคลในระบบเศรษฐกจ

ขนตอนการพฒนาหลกสตร

การพฒนาหลกสตรสถานศกษา มกระบวนการดำเนนงาน ม 6 ขนตอน ดงน

1. การวเคราะหขอมลพนฐาน คอ การนำขอมลเกยวกบความตองการ ความจำเปน ปญหาทางสงคม

เศรษฐกจ การเมองและการปกครอง ตลอดจนนโยบายทางการศกษาของรฐ ขอมลทางดานจตวทยา ปรชญาการ

ศกษา ความตองการของผเรยน และขอมลเกยวกบผลการใชหลกสตรเดมมาวเคราะห เพอพจารณาขอบกพรองท

ควรปรบปรงแกไข

2. การกำหนดจดมงหมายของหลกสตร คอ การพจารณากำหนดเกยวกบคณสมบตของผเรยนหลงจบ

การศกษาตามหลกสตรแลว




3. การกำหนดเนอหาและประสบการณการเรยนร คอ การพจารณาคดเลอกสาระความรและเนอหาวชา

ตาง ๆ ทจะนำไปสการพฒนาผเรยนใหเปนไปตามจดมงหมายทกำหนดไว

4. การนำหลกสตรไปใช คอ การนำหลกสตรสการปฏบต โดยการนำสการจดการเรยนรในหองเรยน

5. การประเมนผลหลกสตร คอ การประเมนผลการนำหลกสตรไปใช โดยพจารณาวาผทจบหลกสตร

นน ๆ ไปแลว มคณสมบต มความรความสามารถตามทหลกสตรกำหนดไวหรอไม

6. การปรบปรงเปลยนแปลงหลกสตร คอ การนำผลการประเมนการใชหลกสตรมาวเคราะห และนำไปส

การปรบปรงแกไขหลกสตรดงกลาวใหมประสทธภาพมากยงขน

องคประกอบของหลกสตร ม 4 ขอ คอ

1. จดมงหมายของหลกสตร

2. เนอหา

3. การนำหลกสตรไปใช

4. การประเมนผล

ประเภทของหลกสตรสถานศกษา ม 3 ประเภท ดงน

1) หลกสตรทยดสาขาวชาและเนอหาสาระเปนหลก (disciplines/subjects curriculum)

ม 5 รปแบบ ดงน

1.1 หลกสตรรายวชา หรอหลกสตรเนอหาวชา (subject matter curriculum) เปน

หลกสตรทเกาแกทสด เนนการถายทอดเนอหาวชาและความร ใชวธสอนแบบบรรยาย โดยมครผสอนเปนศนย

กลาง ไดรบอทธพลมาจาก ปรชญาสารตถนยม (essentialism)

1.2 หลกสตรหมวดวชา (broad field curriculum) รวมวชาตาง ๆ ทมเนอหาสาระใกลเคยง

กนมารวมกนเปนหมวดวชาเดยวกน ครเปนศนยกลาง เนนการถายทอดเนอหาสาระ การวดผลมงเนนวดความร

1.3 หลกสตรแบบสหสมพนธ (currelated curriculum) นำเอาเนอหาของวชาตาง ๆ

เชอมโยงเขาหากน เชน นำวชาศลปะไปสมพนธกบวชาประวตศาสตร ครเปนศนยกลาง การวดผลการเรยนรยง

เนนพฒนาการดานเชาวนปญญา

1.4 หลกสตรแบบแกนกลาง (core curriculum) รวบรวมเนอหาความรและประสบการณท

จำเปน สามารถนำไปใชในชวตประจำวนไดและคำนงถงความตองการของสงคมเปนหลกเนนผเรยนเปนศนยกลาง

มงสงเสรมใหผเรยนผจกการแกปญหา เขาใจชวตและสงคม การวดผลการเรยนรเนนวดพฒนาการทก ๆ ดานของ

ผเรยนในวงการศกษาไทยรจกหลกสตรแกนกลางในนามของ “การเรยนการสอนแบบหนวย” ยดปรชญาปฏรป

นยม




1.5 หลกสตรแบบบรณาการ (integrated curriculum) นำเอาเนอหาของวชาตาง ๆ มา

หลอมรวมกน จดเปนหมวดหมบรณาการเนอหาเขาดวยกน เนนผเรยนเปนศนยกลาง การวดผลการเรยนรจะวด

พฒนาการทก ๆ ดาน

2) หลกสตรทยดผเรยนเปนหลก (learners centred) ม 3 รปแบบ ดงน

2.1 หลกสตรแบบเอกตบคคล (individualized curriculum) สนองความตองการ และความ

สนใจของผเรยนแตละคนตามความสามารถ รายบคคล ปรชญาอตนยม

2.2 หลกสตรแบบสวนบคคล (personalized curriculum) ครและนกเรยนวางแผนรวมกน

ตามความเหมาะสมและความสนใจของผเรยน สงเสรมและดงเอาศกยภาพของผเรยนออกมาใหมากทสด ยดหลก

ปรชญาอตนยม

2.3 หลกสตรทเนนผเรยน (child - centered curriculum) หรอ หลกสตรทใชผเรยนเปน

ศนยกลาง (leaner - centered curriculum) คำนงถงความตองการและความสนใจของผเรยนเปนหลกการท

สำคญ เนนบทบาทของผเรยนในการเรยนร

3) หลกสตรทยดกระบวนการทางทกษะหรอประสบการณเปนหลก (process skill or

experiencecurriculum) 3 รปแบบ ดงน

3.1 หลกสตรเพอชวตและสงคม (socialprocess and life function curriculum) เพอให

ผเรยนสามารถนำความรและประสบการณไปใชในชวตประจำวนได และสามารถดำเนนชวตอยในสงคมไดอยา

งมความสข รวมทงมสวนรวมในวฒนธรรมของสงคม เปนหลกสตรทมคณคามากทสดสำหรบผเรยนตามแนวคด

ของ จอหน ดวอ (John Dewey) โดยยด ปรชญาพพฒนาการนยม (progressivism) และ ปรชญาการ

ศกษาปฏรปนยม (reconstructionism) คำนงถงความแตกตางระหวางบคคล ผเรยนเปนศนยกลาง

3.2 หลกสตรประสบการณ (experience curriculum) ยดปรชญาการศกษาแบบพพฒนาการ

(progressivism) ผเรยนรจกวธการแกปญหาลงมอกระทำ วางแผนดวยตนเอง เปนการเรยนรดวยการกระทำ

(learning by doing) ยดปรชญาพพฒนาการนยม

3.3 หลกสตรกระบวนการ (the progress approach curriculum) เนนกระบวนการให

ผเรยนมทกษะ เชน การสงเกต ทดลอง จำแนก พยากรณ ฯลฯ เชน หลกสตรน ไดแก หลกสตรการศกษาผใหญท

กรมการศกษานอกโรงเรยนไดจดขน

3.4 หลกสตรเกณฑความสามารถ (the competency - based curriculum) มงในดาน

ทกษะ ความสามารถเจตคตและคานยม อนจะมประโยชนตอชวตปจจบนและอนาคตของผเรยน ถงแมวาความร

จะเปลยนแปลงพฒนาไปแตผเรยนยงคงสามารถปรบตวทนความตองการของสงคมได ตวอยางของหลกสตรประ

เภทน คอ หลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544




ลกษณะของหลกสตรทด

หลกสตรทดควรมลกษณะ ดงน

1. ตรงตามความมงหมายของการศกษา

2. ตรงตามลกษณะของการพฒนาการของเดกในวยตาง ๆ

3. ตรงตามลกษณะวฒนธรรม ขนบธรรมเนยม ประเพณ และเอกลกษณของชาต

4. มเนอหาสาระของเรองทสอนบรบรณเพยงพอทจะชวยใหนกเรยนคดเปน ทำเปน และมพฒนาการใน

ทกดาน

5. สอดคลองกบชวตประจำวนของผเรยน

จากหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544

ส หลกสตรแกนกลางการศกษาพนฐาน พทธศกราช 2551

หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 ประกาศใช 11 กรกฏาคม 2551 ตามคำสง

กระทรวงศกษาธการ ท สพฐ.293/2551 มรายละเอยด ดงน

1) โรงเรยนตนแบบและโรงเรยนพรอมใชตามรายชอกระทรวงฯ ประกาศ

1.1 ปการศกษา 2552 ใหใช ป.1 - 6 และ ม.1, ม.4

1.2 ปการศกษา 2553 ใหใชทกชนเรยน

2) โรงเรยนทวไป

2.1 ปการศกษา 2553 ใหใช ป.1 - 6 และ ม.1, ม.4

2.2 ปการศกษา 2555 ใหใชทกชนเรยน

• รฐมนตรวาการกระทรวงศกษาธการ มอำนาจ ประกาศใชหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน

พ.ศ. 2551

• เลขาธการคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน (เลขาธการ กพฐ.) มอำนาจ ยกเลกเพมเตม เปลยน

แปลงหลกสตรดงกลาว โดยความเหนชอบ ของ สพฐ.




ความหมายและลกษณะสำคญ

หลกสตรองมาตรฐาน (Standard - based curriculum) หมายถง หลกสตรทมมาตรฐานเปน

เปาหมายในการพฒนาผเรยน

ลกษณะทสำคญของหลกสตรองมาตรฐาน ม 5 ประการ ไดแก

1. มาตรฐานเปนจดเนนของการพฒนาหลกสตรในทกระดบ

2. องคประกอบของหลกสตรเชอมโยงกบมาตรฐาน

3. หนวยการเรยนร คอ หวใจของหลกสตร ประกอบดวย เนอหา กจกรรมการเรยนการสอน สอ

การเรยน การวดและประเมนผล

4. กระบวนการ และขนตอนการจดทำหลกสตรมความยดหยน

5. การประเมนผลสะทอนมาตรฐานอยางชดเจน

หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 เปนหลกสตรองมาตรฐาน

หลกสตรสถานศกษากเชนเดยวกน เปนหลกสตรองมาตรฐาน กระบวนการจดทำหลกสตรสถานศกษา จงเรมจาก

การศกษามาตรฐานการเรยนรของแตละกลมสาระการเรยนรหลกสตรแกนกลางญ ศกษาเปาหมายในการพฒนา

คนในระดบทองถน ทกำหนดโดยสำนกงานเขตพนทการศกษา แลวจงนำขอมลดงกลาว มาจดทำเปนหลกสตร

สถานศกษา ดงน


หลกสตรองมาตรฐาน

หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551



องคประกอบของกรอบหลกสตรระดบทองถน ม 5 สวน ดงน

สวนท 1 สวนนำ (ความเปนมาและขนตอนการดำเนนการจดทำกรอบหลกสตรระดบทองถน)

สวนท 2 เปาหมายและจดเนน

สวนท 3 สาระการเรยนรทองถน

สวนท 4 การประเมนคณภาพผเรยนระดบทองถน

สวนท 5 การนำกรอบหลกสตรระดบทองถนสการพฒนาหลกสตรสถานศกษา


หลกสตรสถานศกษา

• วสยทศน

• คณลกษณะอนพงประสงค

• สมรรถนะสำคญของผเรยน

• โครงสรางหลกสตร

• คำอธบายรายวชา

• เกณฑการวดผลการเรยนร และ

การจบหลกสตร

กรรมการสถานศกษาฯ ใหความเหนชอบ

นำไปใช

การจดทำกรอบหลกสตรระดบทองถน


(มาตรฐานการเรยนร - โครงสรางหลกสตร - กจกรรมพฒนาผเรยน - คณลกษณะอนพงประสงค -

สมรรถนะสำคญ - การประเมนผล ฯลฯ)

หลกสตรระดบทองถน (เปาหมายระดบทองถน กำหนดโดย สพท.)



มงพฒนาผเรยนทกคน ซงเปนกำลงของชาตใหเปนมนษยทมความสมดลทงดานรางกาย ความร

คณธรรม มจตสำนกในความเปนพลเมองและเปนพลโลก ยดมนในการปกครองตามระบอบประชาธปไตยอนม

พระมหากษตรยทรงเปนประมข มความรและทกษะพนฐานรวมทง เจตคต ทจำเปนตอการศกษาตอการประกอบ

อาชพและการศกษาตลอดชวต โดยมงเนนผเรยนเปนสำคญบนพนฐานความเชอวา ทกคนสามารถเรยนร และ

พฒนาตนเองไดเตมตามศกยภาพ

ม 6 ขอ Keyword : เอก/ชน/จาย/ยด/เนน/ตลอดชวต

1. เปนหลกสตรการศกษาเพอความเปนเอกภาพของชาต มจดหมายและมาตรฐานการเรยนรเปน

เปาหมายสำหรบพฒนาเดกและเยาวชนใหมความร ทกษะ เจตคต และคณธรรมบนพนฐานของความเปนไทย

ควบคกบความเปนสากล

2. เปนหลกสตรการศกษาเพอปวงชน ทประชาชนทกคนมโอกาสไดรบการศกษาอยางเสมอภาค

และมคณภาพ

3. เปนหลกสตรการศกษาทสนองการกระจายอำนาจ ใหสงคมมสวนรวมในการจดการศกษาให

สอดคลองกบสภาพและความตองการของทองถน

4. เปนหลกสตรการศกษาทมโครงสรางยดหยนทงดานสาระการเรยนร เวลาและการจดการเรยนร

5. เปนหลกสตรการศกษาทเนนผเรยนเปนสำคญ

6. เปนหลกสตรการศกษาสำหรบการศกษาในระบบ นอกระบบ และตามอธยาศย ครอบคลมทก

กลมเปาหมาย สามารถเทยบโอนผลการเรยนร และประสบการณ

ม 5 ขอ Keyword : คณ/ร/สข/ชาต/รกษ

1. มคณธรรม จรยธรรม และคานยมทพงประสงค เหนคณคาของตนเอง มวนยและปฏบตตนตาม

หลกธรรมของพระพทธศาสนา หรอศาสนาทตนนบถอ ยดหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง

2. มความร ความสามารถในการสอสาร การคด การแกปญหา การใชเทคโนโลย และมทกษะชวต

3. มสขภาพกายและสขภาพจตทด มสขนสย และรกการออกกำลงกาย

4. มความรกชาต มจตสำนกในความเปนพลเมองไทยและพลโลก ยดมนในวถชวตและการปกครองตาม

ระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข

5. มจตสำนกในการอนรกษวฒนธรรมและภมปญญาไทย การอนรกษและพฒนาสงแวดลอม ม

จตสาธารณะทมงทำประโยชนและสรางสงทดงามในสงคม และอยรวมกนในสงคมอยางมความสข



วสยทศน

หลกการ

จดหมาย



ม 5 ขอ ไดแก Keyword : สอ/คด/แก/ทก/เทค

1. ความสามารถในการสอสาร :เปนความสามารถในการรบและสงสาร มวฒนธรรมในการใชภาษาถาย

ทอดความคด ความรความเขาใจ ความรสกและทศนะของตนเองเพอแลกเปลยนขอมลขาวสารและประสบกา

รณอนจะเปนประโยชนตอการพฒนาตนเองและสงคม รวมทงการเจรจาตอรองเพอขจดและลดปญหาความขด

แยงตาง ๆ การเลอกรบหรอไมรบขอมลขาวสารดวยหลกเหตผลและความถกตอง ตลอดจนการเลอกใชวธกา

รสอสารทมประสทธภาพโดยคำนงถงผลกระทบทมตอตนเองและสงคม

2. ความสามารถในการคด :เปนความสามารถในการคดวเคราะห การคดสงเคราะห การคดอยางสราง

สรรค การคดอยางมวจารณญาณและการคดทเปนระบบเพอนำไปสการสรางองคความรหรอสารสนเทศเพอการ

ตดสนใจเกยวกบตนเองและสงคมไดอยางเหมาะสม

3. ความสามารถในการแกปญหา :เปนความสามารถในการแกปญหาและอปสรรคตาง ๆ ทเผชญได

อยางถกตองเหมาะสมบนพนฐานของหลกเหตผล คณธรรมและขอมลสารสนเทศ เขาใจความสมพนธและ การ

เปลยนแปลงของเหตการณตาง ๆ ในสงคม แสวงหาความร ประยกตความรมาใชในการปองกน และ แกไข

ปญหาและมการตดสนใจทมประสทธภาพโดยคำนงถงผลกระทบทเกดขนตอตนเอง สงคมและสงแวดลอม

4.ความสามารถในการใชทกษะชวต :เปนความสามารถในการนำกระบวนการตางๆ ไปใชในการดำเนน

ชวตประจำวน การเรยนรดวยตนเอง การเรยนรอยางตอเนอง การทำงาน และการอยรวมกนในสงคมดวยกา

รสรางเสรมความสมพนธอนดระหวางบคคล การจดการปญหาและความขดแยงตาง ๆ อยางเหมาะสม การปรบ

ตวใหทนการเปลยนแปลงของสงคมและสภาพแวดลอม และการรจกหลกเลยงพฤตกรรมไมพงประสงคทสงผลก

ระทบตอตนเองและผอน

5.ความสามารถในการใชเทคโนโลย เปนความสามารถในการเลอกและใชเทคโนโลยดานตาง ๆ และม

ทกษะกระบวนการทางเทคโนโลยเพอการพฒนาตนเองและสงคมในดานการเรยนรการสอสารการทำงาน การแก

ปญหาอยางสรางสรรค ถกตอง เหมาะสม และมคณธรรม

ม 8 ขอ Keyword : ชาต/ซอ/นย/ใฝ/เพยง/งาน/รก/ณะ

1.รกชาต ศาสน กษตรย

2.ซอสตยสจรต

3.มวนย

4.ใฝเรยนร

5.อยอยางพอเพยง


คณลกษณะอนพงประสงค

สมรรถนะสำคญของผเรยน



6.มงมนในการทำงาน

7.รกความเปนไทย

8.มจตสาธารณะ

นอกจากน สถานศกษาสามารถกำหนดคณลกษณะอนพงประสงคเพมเตมใหสอดคลองตามบรบท และ

จดเนนของตนเอง

มาตรฐานการเรยนร เปนเปาหมายการพฒนาคณภาพผเรยน ซงระบสงทผเรยนพงร ปฏบตได

มคณธรรมจรยธรรม และคานยมทพงประสงคเมอจบการศกษาขนพนฐาน

การพฒนาผเรยนใหเกดความสมดล ตองคำนงถง “หลกพฒนาการทางสมองและพหปญญา” หลกสตร

แกนกลางการศกษาขนพนฐาน จงกำหนดใหผเรยนเรยนร 8 กลมสาระการเรยนร ดงน

1. ภาษาไทย

2. คณตศาสตร

3. วทยาศาสตร

4. สงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม

5. สขศกษาและพลศกษา

6. ศลปะ

7. การงานอาชพและเทคโนโลย

8. ภาษาตางประเทศ

ตวชวด คอ สงนกเรยนพงรและปฏบตได รวมทงคณลกษณะของผเรยนในแตละระดบชน

ตวชวด ม 2 ระดบ คอ

1. ตวชวดชนป คอ เปาหมายในการพฒนาผเรยนแตละชนปในระดบการศกษา “ภาคบงคบ” (ป.1 - ม.3)

2. ตวชวดชวงชน คอ เปาหมายในการพฒนาผเรยนในระดบชน “ม.ปลาย” (ม.4 - ม.6)

ดงนน หลกสตรจงไดมการกำหนดรหสกำกบมาตรฐานการเรยนรและตวชวด เพอความเขาใจและให

สอสารตรงกน ดงน


มาตรฐานการเรยนร

ตวชวด



การอานรหสตวชวด

ตวอยาง

1) ว 1.1 ป.1/2

ว = กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร

1.1 = สาระท 1 มาตรฐานท 1

ป.1/2 = ตวชวดชน ประถมศกษาปท 1 ขอท 2

2) ต 2.2 ม.4-6/3

ต = กลมสาระการเรยนรภาษาตางประเทศ

2.2 = สาระท 2 มาตรฐานขอท 2

ม.4-6/3 = ตวชวดชนมธยมศกษาตอนปลาย ขอท 3

หลกการจำ

หลกท 1 = กลมสาระการเรยนร.....

หลกท 2 = สาระท.....

หลกท 3 = มาตรฐานท.....

หลกท 4 = ชนประถมฯ/มธยมฯ ปท.... หลกท 5 = ขอท....

สาระการเรยนร ประกอบดวย องคความร ทกษะหรอกระบวนการเรยนร และคณลกษณะอนพงประสงค

ซงกำหนดใหผเรยนทกคนในระดบการศกษาขนพนฐานจำเปนตองเรยนร โดยแบงเปน 8 กลมสาระการเรยนร

ดงน

ปจจบน หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 ไดกำหนดสาระและมาตรฐานการ

เรยนร ใน 8 กลมสาระการเรยนร ดงน

1) กลมสาระการเรยนรภาษาไทย ม 5 สาระ 5 มาตรฐาน ไดแก

สาระท 1 การอาน

สาระท 2 การเขยน

สาระท 3 การฟง การด และการพด

สาระท 4 หลกการใชภาษาไทย

สาระท 5 วรรณคด และวรรณกรรม


สาระการเรยนร

สาระและมาตรฐานการเรยนร



คำสง กระทรวงศกษาธการ

ท สพฐ.1239/2560

เรอง ใหใชมาตรฐานการเรยนรและตวชวด กลมสาระการเรยนรคณตศาสตร วทยาศาสตร และ สาระภมศาสตร

ใหใช มาตรฐานการเรยนรและตวชวด กลมสาระการเรยนร คณตศาสตร วทยาศาสตร และสาระภมศาสตร

ในกลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม (ฉบบปรบปรง พ.ศ. 2560) ตามหลกสตรแกนกลาง

การศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 แทน มาตรฐานการเรยนรและตวชวดเดม ดงน

1. ปการศกษา 2561 ใหใชใน ชน ป.1 และ ป.4 และ ม.1 และ ม.4

2. ปการศกษา 2562 ใหใชใน ชน ป.1, 2, 4, 5 และ ม.1 ,2, 4, 5

3. ปการศกษา 2563 ใหใชใน ทกชนเรยน

ให เลขาธการคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน (เลขาธการ กพฐ.) มอำนาจในการ ยกเลก เพมเตม

เปลยนแปลง มาตรฐานการเรยนรและตวชวด กลมสาระการเรยนรคณตศาสตร วทยาศาสตร และสาระภม

ศาสตรในกลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม (ฉบบปรบปรง พ.ศ. 2560) ตามหลกสตรแกน

กลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551

ทงน ตงแตบดน เปนตนไป

สง ณ วนท 7 สงหาคม 2560

(นายธระเกยรต เจรญเศรษญศลป)

รฐมนตรวาการกระทรวงศกษาธการ

2) กลมสาระการเรยนรคณตศาสตร ม 4 สาระ 10 มาตรฐาน (จากเดมม 6 สาระ 14 มาตรฐาน) ไดแก

สาระท 1 จำนวนและพชคณต

สาระท 2 การวดและเรขาคณต

สาระท 3 สถตและความนาจะเปน

สาระท 4 แคลคลส

(ปรบตาม คำสง กระทรวงศกษาธการ ท สพฐ.1239/2560 สง ณ วนท 7 สงหาคม 2560)

3) กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ม 8 สาระ 25 มาตรฐาน (จากเดมม 8 สาระ 13 มาตรฐาน) ไดแก

สาระท 1 วทยาศาสตรชวภาพ

สาระท 2 วทยาศาสตรกายภาพ

สาระท 3 วทยาศาสตรโลกและอวกาศ

สาระท 4 ชววทยา

สาระท 5 เคม




สาระท 6 ฟสกส

สาระท 7 โลก ดาราศาสตร และอวกาศ

สาระท 8 เทคโนโลย


4) กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม ม 5 สาระ 11 มาตรฐาน ไดแก

สาระท 1 ศาสนา ศลธรรม จรยธรรม

สาระท 2 หนาทพลเมอง วฒนธรรม และการดำรงชวตในสงคม

สาระท 3 เศรษฐศาสตร

สาระท 4 ประวตศาสตร

สาระท 5 ภมศาสตร

มาตรฐาน ส 5.1 เขาใจลกษณะทางกายภาพของโลกและความสมพนธของสรรพสง ซงมผลตอ

กน ใชแผนทและเครองมอทางภมศาสตรในการคนหา วเคราะห และสรปขอมลตามกระบวนการทางภมศาสตร

ตลอดจนใชภมสารสนเทศอยางมประสทธภาพ

มาตรฐาน ส 5.2 เขาใจปฏสมพนธระหวางมนษยกบสงแวดลอมทางกายภาพทกอใหเกดการสราง

สรรควถการดำเนนชวต มจตสำนกและมสวนรวมในการจดการทรพยากร และสงแวดลอมเพอการพฒนาทยงยน


5) กลมสาระการเรยนรสขศกษาและพลศกษา ม 5 สาระ 6 มาตรฐาน ไดแก

สาระท 1 การเจรญเตบโตและพฒนาการของมนษย

สาระท 2 ชวตและครอบครว

สาระท 3 การเคลอนไหว การออกกำลงกาย การเลนเกม กฬาไทย และกฬาสากล

สาระท 4 การสรางเสรมสขภาพ สมรรถภาพและการปองกนโรค

สาระท 5 ความปลอดภยในชวต

6) กลมสาระการเรยนรศลปะ ม 3 สาระ 6 มาตรฐาน ไดแก

สาระท 1 ทศนศลป

สาระท 2 ดนตร

สาระท 3 นาฏศลป

7. กลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย ม 4 สาระ 4 มาตรฐาน ไดแก

สาระท 1 การดำรงชวตและครอบครว

สาระท 2 การออกแบบและเทคโนโลย




สาระท 3 เทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

สาระท 4 การอาชพ

8. กลมสาระการเรยนรภาษาตางประเทศ ม 4 สาระ 8 มาตรฐาน ไดแก

สาระท 1 ภาษาเพอการสอสาร

สาระท 2 ภาษาและวฒนธรรม

สาระท 3 ภาษากบความสมพนธกบกลมสาระการเรยนรอน

สาระท 4 ภาษากบความสมพนธกบชมชนและโลก

กจกรรมพฒนาผเรยน คอ กจกรรมทมงใหผเรยนไดพฒนาตนเองตามศกยภาพ พฒนาอยางรอบดานเพอ

ความเปนมนษยทสมบรณ แบงเปน 3 ลกษณะ

1. กจกรรมแนะแนว : ผเรยนใหรจกตนเอง ตดสนใจ แกปญหา ปรบตว วางแผนชวต

2. กจกรรมนกเรยน : ระเบยบวนย ผนำผตามทด รบผดชอบ ทำงานรวมกน มเหตผล การชวยเหลอ

แบงปนกน เอออาทร และสมานฉนท จดใหสอดคลองกบความสามารถ ความถนด และความสนใจของผเรยน

ประกอบดวย

2.1 กจกรรมลกเสอ เนตรนาร ยวกาชาด ผบำเพญประโยชน และนกศกษาวชาทหาร

2.2 กจกรรมชมนม ชมรม

3. กจกรรมเพอสงคมและสาธารณประโยชน : บำเพญตนใหเปนประโยชนตอสงคม ชมชนและทองถน

ลกษณะอาสาสมคร มจตสาธารณะ

ม 3 ระดบ

1. ประถมศกษา (ป.1 - 6) : มงเนนทกษะพนฐานดานการอาน การเขยน การคดคำนวณ เนนการจด

กจกรรมการเรยนร แบบบรณาการ

2. มธยมศกษาตอนตน (ม.1 - 3) : เนนใหผเรยนไดสำรวจความถนดและความสนใจของตนเอง

3. มธยมศกษาตอนปลาย (ม.4 - 6) : เนนการเพมพนความรและทกษะเฉพาะดาน สนองตอบ

ความสามารถ ความถนด และความสนใจของผเรยนแตละคนทงดานวชาการและวชาชพ


กจกรรมพฒนาผเรยน

ระดบการศกษา



1. ประถมศกษา (ป.1 - 6) : จดเวลาเรยนเปนรายป วนละ ไมเกน 5 ชวโมง

2. มธยมศกษาตอนตน (ม.1 - 3) : จดเวลาเรยนเปนรายภาค วนละ ไมเกน 6 ชวโมง คดนำหนกของราย

วชาทเรยนเปนหนวยกต (ใชเกณฑ 40 ชวโมง/ภาคเรยน เทากบ 1 หนวยกต)

3. มธยมศกษาตอนปลาย (ม.4 - 6) : จดเวลาเรยนเปนรายภาค วนละ ไมนอยกวา 6 ชวโมง คดนำหนก

ของรายวชาทเรยนเปนหนวยกต (ใชเกณฑ 40 ชวโมง/ภาคเรยน เทากบ 1 หนวยกต)

กรอบโครงสรางเวลาเรยน ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พ.ศ. 2551 ปจจบนไดปรบตาม

แนวทางปฏบตการจดการเรยนการสอนตามนโยบายการสอนประวตศาสตรและหนาทพลเมอง ประกาศกระทรวง

ศกษาธการ เรอง การบรหารจดการเวลาเรยนของสถานศกษาขนพนฐาน ในโครงการลดเวลาเรยนเพมเวลาร

พ.ศ. 2559 และประกาศกระทรวงศกษาธการเรอง การบรหารจดการเวลาเรยนภาษาองกฤษ ชนประถมศกษาปท

1 - 3 ในสถานศกษาขนพนฐาน พ.ศ. 2559 โดยมรายละเอยด ดงน

1. การจดการเรยนการสอน “ประวตศาสตร” ใหเปนไปตามโครงสรางเวลาเรยน ของหลกสตรการศกษา

ขนพนฐาน พทธศกราช 2551

2. การจดการเรยนการสอน “หนาทพลเมอง” ใหสถานศกษาจดเปน “รายวชาเพมเตม” ในกลมสาระการ

เรยนร “สงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม” ทกระดบชนและชวงชน ดงน

2.1 ระดบประถมศกษา/ม.ตน จดเปนรายวชาเพมเตม จำนวน 40 ชวโมง/ป

2.2 ระดบ ม.ปลาย (ชน ม.4 - 6) จดเปนรายวชาเพมเตม จำนวน 80 ชวโมง ตลอด 3 ป (2 หนวยกต)

โดยมรายละเอยด ดงน

• ระดบ ประถมศกษา (ชนประถมศกษาปท 1 - 6) จำนวน 6 รายวชา รายวชาละ 40 ชวโมง/ป

• ระดบ ม.ตน (ชน ม.1 - 3) จำนวน 6 รายวชา รายวชาละ 20 ชวโมง/ภาคเรยน (0.5 หนวยกต)


การจดเวลาเรยน

โครงสรางเวลาเรยน

แนวทางปฏบตการจดการเรยนการสอน

ตามนโยบายการสอนประวตศาสตรและหนาทพลเมอง

(ตามหนงสอ สำนกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ท ศธ ๐๔๐๑๐/ว๗๗๙

ลงวนท ๒๖ มถนายน ๒๕๕๗ และท ศธ ๐๔๐๑๐/ว๑๒๓๙ ลงวนท ๑ กนยายน ๒๕๕๗)



• ระดบ ม.ปลาย (ชน ม.4 - 6) จำนวน 4 รายวชา รายวชาละ 20 ชวโมง/ภาคเรยน (0.5 หนวยกต)

ตลอด 3 ป 2 หนวยกต

3. ใหสถานศกษากำหนดรหสวชาหนาทพลเมอง ในกลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม โดยใชรหสรายวชา 1 - 4 ตามทกำหนด สวนหลกท 5 และ 6 ลำดบทของรายวชา ใหเปนไปตามทสถานศกษา

กำหนดแลวนำเสนอคณะกรรมการสถานศกษาใหความเหนชอบ โดยสถานศกษาทำหมายเหตทายโครงสรางหลก

สตรวา เพมเตมตามหนงสอท ศธ ๐๔๐๑๐/ว๗๗๙ ลงวนท ๒๖ มถนายน ๒๕๕๗

4. สำหรบภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2557 ใหสถานศกษาจดการเรยนการสอนรายวชาเพมเตม

“หนาทพลเมอง” ดงน

4.1 ระดบ ประถมศกษา ใหสถานศกษาจดการเรยนการสอนรายวชาหนาทพลเมอง ดงนฃ

• ชน ป.1 จดการเรยนการสอนรายวชาหนาทพลเมอง 1






โดยใชเวลาเรยน 20 ชวโมง ใหมการวดและประเมนผลโดยคดเวลาเรยน ไมนอยกวา รอยละ 80 จากเวลา

เรยน 20 ชวโมง

4.2 ระดบ ม.ตน ใหสถานศกษาจดการเรยนการสอนรายวชาหนาทพลเมอง ดงน

• ชน ม.1 จดการเรยนการสอนรายวชาหนาทพลเมอง 2

• เวลาเรยน 20 ชวโมง (0.5 หนวยกต) / ภาคเรยน


• เวลาเรยน 20 ชวโมง (0.5 หนวยกต) / ภาคเรยน


• 20 ชวโมง (0.5 หนวยกต) / ภาคเรยน

• และใหมการวดและประเมนผลรายวชา

4.3 ระดบมธยมศกษาตอนปลายใหสถานศกษาจดการเรยนการสอนรายวชาหนาทพลเมอง






• ชนมธยมศกษาปท 5 จดการเรยนการสอนรายวชาหนาทพลเมอง 2


• ชนมธยมศกษาปท 6 จดการเรยนการสอนรายวชาหนาทพลเมอง 4


• และใหมการวดและประเมนผลรายวชา

ตงแตปการศกษา 2558 เปนตนไป ใหสถานศกษาจดการเรยนการสอนรายวชาเพมเตมหนาทพลเมอง

เปนไปตามหลกสตรสถานศกษาทปรบปรงแลว

เพอใหการบรหารจดการเวลาเรยนของสถานศกษาเปนไปดวยความเรยบรอย มประสทธภาพ มความยด

หยน และเกดประโยชนสงสดตอผเรยน จงกำหนดแนวทางการบรหารจดการเวลาเรยน และการจดการเรยนการ

สอนของสถานศกษาขนพนฐาน ดงน

1. การบรหารจดการเวลาเรยน

ใหสถานศกษาขนพนฐานทกแหง ดำเนนการจดโครงสรางเวลาเรยนทมความยดหยน ดงน

1.1 ระดบประถมศกษา

1) จดเวลาเรยนพนฐานของแตละกลมสาระการเรยนรไดตามความเหมาะสม สอดคลอง

กบบรบท จดเนนของสถานศกษา และศกยภาพของผเรยน ทงน ตองมเวลาเรยนพนฐานรวมตามทกำหนดไวใน

โครงสรางเวลาเรยน และผเรยนตองมคณภาพตามมาตรฐานการเรยนรและตวชวดตามทหลกสตรแกนกลางการ

ศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 กำหนด

2) จดเวลาเรยนเพมเตม โดยจดเปนรายวชาเพมเตม หรอกจกรรมเพมเตมใหสอดคลองกบ

จดเนนและความพรอมของสถานศกษา สำหรบชนประถมศกษาปท 1 - 3 สถานศกษาอาจจดใหเปนเวลาสำหรบ

สาระการเรยนรพนฐานในกลมสาระการเรยนรภาษาไทยและกลมสาระการเรยนรคณตศาสตร

3) จดเวลาสำหรบกจกรรมพฒนาผเรยน ตามทหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน

พทธศกราช 2551 กำหนด

4) จดเวลาเรยนรวมทงหมด ใหเปนไปตามความเหมาะสมของสถานศกษา ทงน ควรคำนง

ถงศกยภาพและพฒนาการตามชวงวยของผเรยนและเกณฑการจบหลกสตร


ประกาศ กระทรวงศกษาธการ

แนวทางการบรหารจดการเวลาเรยนของสถานศกษาขนพนฐาน

แนบทายประกาศกระทรวงศกษาธการ ลงวนท 11 กรกฎาคม 2560

เรอง การบรหารจดการเวลาเรยนของสถานศกษาขนพนฐาน



1.2 ระดบมธยมศกษา

1) จดเวลาเรยนพนฐานตามทหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551

กำหนดและสอดคลองกบเกณฑการจบหลกสตร

2) จดเวลาเรยนเพมเตม โดยจดเปนรายวชาเพมเตม หรอกจกรรมเพมเตมใหสอดคลองกบ

จดเนนและความพรอมของสถานศกษา และเกณฑการจบหลกสตร

3) จดเวลาสำหรบกจกรรมพฒนาผเรยน ตามทหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน

พทธศกราช 2551 กำหนด

4) จดเวลาเรยนรวมทงหมด ใหเปนไปตามความเหมาะสมของสถานศกษา ทงน ควรคำนง

ถงศกยภาพและพฒนาการตามชวงวยของผเรยนและเกณฑการจบหลกสตร

2. การจดการเรยนการสอนหนาทพลเมอง

เพอใหเปนไปตามนโยบายคณะรกษาความสงบแหงชาต (คสช.) และนโยบายรฐบาลทตองการให

มการสงเสรมเดกและเยาวชนของชาตเปนพลเมองดในระบอบประชาธปไตย มความปรองดองสมานฉนท เพอ

สนตสขในสงคมไทย จงกำหนดใหสถานศกษาทกสงกด ทกระดบชนและทกชวงชนของการศกษาขนพนฐาน

นอกจากจดการเรยนการสอนสาระหนาทพลเมอง วฒนธรรมและการดำเนนชวตในสงคม ในกลมสาระการเรยนร

สงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรมแลว ใหดำเนนการสงเสรมการสรางความเปนพลเมองดของชาตตามความ

พรอม และบรบทของสถานศกษา โดยพจารณาทางเลอก ดงน

2.1 เพม “วชาหนาทพลเมอง” ในหลกสตรสถานศกษา โดยจดเปนรายวชาเพมเตมในกลมสาระ

การเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม หรอ

2.2 บรณาการกบการเรยนรในรายวชาอนทงรายวชาพนฐาน หรอรายวชาเพมเตมในกลมสาระ

การเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม หรอ

2.3 บรณาการกบการเรยนรในรายวชาพนฐาน หรอรายวชาเพมเตม ในกลมสาระการเรยนรอน

หรอ

2.4 บรณาการการเรยนรกบกจกรรมพฒนาผเรยน หรอกจกรรม/โครงการ/โครงงาน หรอ

วถชวตประจำวนในโรงเรยน

3. การบรหารจดการเวลาเรยนภาษาองกฤษชนประถมศกษาปท 1 - 3

เพอใหเปนไปตามนโยบายของกระทรวงศกษาธการในการยกระดบคณภาพการเรยนการสอน

ภาษาองกฤษ เพอสงเสรมและพฒนาผเรยนใหมความรความสามารถในการใชภาษาองกฤษเพอการสอสารเปน

เครองมอในการเขาถงองคความรเพอกาวทนโลก และเพมขดความสามารถในการแขงขนของประเทศ




จงกำหนดใหสถานศกษาขนพนฐานทกแหง จดเวลาเรยนภาษาองกฤษ ในชนประถมศกษาปท 1 - 3 จำนวน 200

ชวโมงตอป หรอ 5 ชวโมงตอสปดาห ไดตามความพรอม บรบทของสถานศกษา และศกยภาพของผเรยน โดยพ

จารณาทางเลอก ดงน

1) จดเปนรายวชาพนฐาน จำนวน 200 ชวโมงตอป หรอ 5 ชวโมงตอสปดาห หรอ

2) จดเปนรายวชาพนฐานอยางนอย 120 ชวโมงตอป และจดเปนรายวชาเพมเตมและหรอ

กจกรรมพฒนาผเรยน หรอกจกรรมเสรมหลกสตร 80 ชวโมงตอป รวมเวลาเรยนทงหมด จำนวน 200 ชวโมงตอป

หรอ 5 ชวโมงตอสปดาห

ทงน การจดกจกรรมการเรยนรภาษาองกฤษใหดำเนนการพฒนาผเรยนอยางเตมศกยภาพตาม

มาตรฐานการเรยนรและตวชวดของหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 สถานศกษา

สามารถออกแบบการจดการเรยนรตามบรบท ความตองการ ความเหมาะสม ความพรอมของสถานศกษาและ

ศกยภาพของผเรยน เนนการสอนภาษาองกฤษเพอการสอสาร โดยใหความสำคญกบการใชภาษา (Use) มากก

วาวธใชภาษา (Usage) ใหความสำคญกบความคลองแคลวในการใชภาษา (Fluency) และความถกตองของ

การใชภาษา (Accuracy) ดงน

1) การทบทวนคำศพทกอนเรยน

2) การใชภาษาองกฤษในชวตประจำวน โดยผานกจกรรมทสนกสนานและพฒนาการเรยนร

3) การใชสอเสรมแอพพลเคชน และเทคโนโลย สงเสรมการสอนและสรางแรงจงใจ

4) การใชหนงสอเรยน โดยเนนทกษะการฟง พด อาน และเขยน

5) การสอนเสรมผเรยนทตองการความชวยเหลอ และจดหาสอ/แหลงเรยนร เพอเพมศกยภาพ

ของผเรยน





V1u11s

Ol:11n1SAOl:Yl na=Arusssu 9SUSSSU 061Un1Sf\JA01Ut0UAS"I • • V

TAS'18'S1'110811SEJU

1r11-:i?th:wJmb~EJ'U (tlfu1V1l.J) 1-rn..1V1G1fl?l\1l1bbfl'Uflm-:im1Plfl~1i'U~mi1'U Vt?!. 2551 il~-:id 'U ..

2. Aru1P1A1a1P1i 3. 1'VIV11'11fl"1'i

4. ii'.:if'l:ufln-l!f1 A1au1 bba:::1~'1.16':i':i:U

4.2 A1au1 flafl'':i':i:u qJ~Vfi':i':i:U 4.3 '111u1viwmiie1.:i 1~'1Jfl'':i':i:U

bba:::m':ii1b'U'IJ,l1"11'1Ji;l.:if'l:U 4.4 bl'l'a~!l'l1fl"1'i

__ j:.5-__z;Jiif'l1fl"1'i 5.~'lffln~1~a:::wafln~1

7. n1':i.:i1ue11,lwbba::: b'Vlf'lb'IJLafi

- fl'ilfl'fi:UlJflb~tJ'IJ

- ~flb~el b'IJ\il'i'IJ1'i ~'Jf11'1J1(i)

u1bvlqJ1.J'i:::1tJ'11'Ll tl'niiim-11i'1J7'V1'1117'i

-fl'iln'i'i:UbvleJG1~fl:IJbba~

?1151'illJ1.J'i~ btJ'1f'tJ

200

200

80

*200 120

40

80

80

80

40

1,000

tla::: 40 "111:u.:i

120

**40

**40

**30

**10

200

200

80

40

120

40

80

80

80

40

840

tla::: 40 "111:u.:i

120

**40

**40

**30

**10

1::iuiJ5a:wfln~1 IJIB'IJ~'IJ

120

120

120

120

160

40

120

80

80

80

880

tla::: 200 "111:u.:i

120

**40

**40

**30

**10

hibn'IJ 1,160 'lf.:uAI t,.ibnu 1,000 'lf.:U./tl L:Ubn'IJ 1,200 'lf.:U./tl

'Vl:W1Elb'VIIJ1 • * tlfub~:Wb1i;'11b~8'U .fl1~1\111~tl'i~b'Vll"! (m~1ei~rn1~) tl.1-3 ~1fl 40 i11:w-:i/U biJ'U 200 i11:w-:i/tJ

** btJ'Ub1i;'l1v11m'Wfl11-.5'~ "n~m1:WG'l~b1i;'l1b~8'U b~:Wb1i;'11{" 'U



การกำหนดโครงสรางเวลาเรยนพนฐาน และเพมเตม

• ระดบประถมศกษา : ปรบเวลาเรยนพนฐานไดแตตองมเวลาเรยนรวมตามทกำหนด

• ระดบมธยมศกษา : ตองจดตามทกำหนดและสอดคลองกบเกณฑการจบหลกสตร

• เวลาเรยนเพมเตม : ทงในประถมศกษาและมธยมศกษา ใหจดเปนรายวชาเพมเตม หรอ กจกรรม

พฒนาผเรยน โดยพจารณาใหสอดคลองกบความพรอมจดเนนของสถานศกษาและเกณฑการจบ

หลกสตร

⇒ เฉพาะระดบชน ป.1 - 3 อาจจดใหเปนเวลาสำหรบสาระการเรยนรพนฐาน ในกลมสาระการเรยนร

ภาษาไทย และกลมสาระการเรยนร คณตศาสตร

o การจดเวลาเรยนสำหรบกจกรรมเพอสงคมและสาธารณประโยชน

1. ระดบประถมศกษา (ป.1 - 6) รวม 6 ป จำนวน 60 ชวโมง

2. ระดบมธยมศกษาตอนตน (ม.1 - 3) รวม 3 ป จำนวน 45 ชวโมง

3. ระดบมธยมศกษาตอนปลาย (ม.4 - 6) รวม 3 ป จำนวน 60 ชวโมง

การจดการศกษาสำหรบกลมเปาหมายเฉพาะ

หมายถง การศกษาเฉพาะทาง ผมความสามารถพเศษ การศกษาทางเลอก การศกษาสำหรบผดอยโอกาส

การศกษาตามอธยาศย > ปรบใชไดตามความเหมาะสม

⇒ เปนกระบวนการสำคญในการนำหลกสตรสการปฏบต

⇒ มมาตรฐานการเรยนร สมรรถนะสำคญและคณลกษณะอนพงประสงคของผเรยน เปนเปาหมายสำหรบ

พฒนาเดกและเยาวชน

1. หลกการจดการเรยนร

ยดหลก : ผเรยนสำคญทสด เชอวาทกคนมความสามารถเรยนรและพฒนาตนเองได ยดประโยชนทเกด

กบผเรยน กระบวนการจดการเรยนรตองสงเสรมใหผเรยนสามารถพฒนาตามธรรมชาตและเตมตามศกยภาพ

คำนงถงความแตกตางระหวางบคคลและพฒนาการทางสมอง เนนใหความสำคญทง ความร และคณธรรม

2. กระบวนการเรยนร

“กระบวนการเรยนร” หมายถง ขนตอนการปฏบต หรอการรบรของผเรยน ทกำหนดอยางเปนระบบ

ระเบยบ สอดคลองกบธรรมชาตการเรยนรของนกเรยน ผเรยนจะตองอาศยกระบวนการเรยนรรทหลากหลาย

เปนเครองมอทจะนำพาตนเองไปสเปาหมายของหลกสตร กระบวนการในการจดการเรยนรตามหลกสตรแกน

กลางการศกษาขนพนฐาน พ.ศ. 2551 ม จำนวน 11 กระบวนการ ดงน


การจดการเรยนร



2.1 กระบวนการเรยนรแบบบรณาการ

2.2 กระบวนการสรางความร

2.3 กระบวนการคด

2.4 กระบวนการทางสงคม

2.5 กระบวนการเผชญสถานการณและแกปญหา

2.6 กระบวนการเรยนรจากประสบการณจรง

2.7 กระบวนการปฏบต

2.8 กระบวนการจดการ

2.9 กระบวนการวจย

2.10 กระบวนการเรยนรการเรยนรของตนเอง

2.11 กระบวนการพฒนาลกษณะนสย

3. การออกแบบการจดการเรยนร

ผสอนตองศกษาหลกสตรสถานศกษาใหเขาใจถงมาตรฐานการเรยนร ตวชวด สมรรถนะสำคญของผเรยน

คณลกษณะอนพงประสงค และสาระการเรยนรทเหมาะสมกบผเรยน แลวจงพจารณาออกแบบการจดการเรยนร

โดยเลอกใชวธสอนและเทคนคการสอน สอ/แหลงเรยนร การวดและประเมนผล เพอใหผเรยนไดพฒนาเตมตาม

ศกยภาพและบรรลตามเปาหมายทกำหนด

4. บทบาทของผสอนและผเรยน

การจดการเรยนรเพอใหผเรยนมคณภาพตามเปาหมายของหลกสตร ทงผสอนและผเรยนควรมบทบาท

ดงน

4.1 บทบาทของผสอน ม 7 ขอ

1) ศกษาวเคราะหผเรยนเปนรายบคคล แลวนำขอมลมาใชในการวางแผนการจดการเรยน

รททาทายความสามารถของผเรยน

2) กำหนดเปาหมายทตองการใหเกดขนกบผเรยน ดานความรและทกษะกระบวนการ ท

เปนความคดรวบยอด หลกการ และความสมพนธ รวมทงคณลกษณะอนพงประสงค

3) ออกแบบการเรยนรและจดการเรยนรทตอบสนองความแตกตางระหวางบคคล และ

พฒนาการทางสมอง เพอนำผเรยนไปสเปาหมาย

4) จดบรรยากาศทเออตอการเรยนร และดแลชวยเหลอผเรยนใหเกดการเรยนร

5) จดเตรยมและเลอกใชสอใหเหมาะสมกบกจกรรม นำภมปญญาทองถน เทคโนโลยท

เหมาะสมมาประยกตใชในการจดการเรยนการสอน




6) ประเมนความกาวหนาของผเรยนดวยวธการทหลากหลาย เหมาะสมกบธรรมชาตของ

วชา และระดบพฒนาการของผเรยน

7) วเคราะหผลการประเมนมาใชในการซอมเสรมและพฒนาผเรยน รวมทงปรบปรงการ

จดการเรยนการสอนของตนเอง

4.2 บทบาทของผเรยน ม 5 ขอ

1) กำหนดเปาหมาย วางแผน และรบผดชอบการเรยนรของตนเอง

2) เสาะแสวงหาความร เขาถงแหลงการเรยนร วเคราะห สงเคราะหขอความรตงคำถาม

คดหาคำตอบหรอหาแนวทางแกปญหาดวยวธการตาง ๆ

3) ลงมอปฏบตจรง สรปสงทไดเรยนรดวยตนเอง และนำความรไปประยกตใช

ในสถานการณตาง ๆ

4) มปฏสมพนธ ทำงาน ทำกจกรรมรวมกบกลมและคร

5) ประเมนและพฒนากระบวนการเรยนรของตนเองอยางตอเนอง

สอการเรยนร คอ เครองมอในการสงเสรมสนบสนนการจดการกระบวนการเรยนรเพอใหผเรยนเขาถงค

วามร ทกษะกระบวนการ และคณลกษณะตามมาตรฐานของหลกสตรไดอยางมประสทธภาพ สอการเรยนรม

หลากหลายประเภท ทง สอธรรมชาต สอสงพมพ สอเทคโนโลย และเครอขายการเรยนรตาง ๆ ทมในทองถน

การเลอกใชสอ : ควรเลอกใหมความเหมาะสมกบระดบพฒนาการ และลลาการเรยนรทหลากหลายของ

ผเรยน

การจดหาสอการเรยนร : ผเรยนและผสอน สามารถจดทำและพฒนาขนเอง หรอปรบปรงเลอกใชอยาง

มคณภาพจากสอตาง ๆ ทมอยรอบตวเพอนำมาใชประกอบในการจดการเรยนรทสามารถสงเสรม และสอสารให

ผเรยนเกดการเรยนร

ตองอยบนหลกการพนฐาน 2 ประการ คอ

1) เพอพฒนาผเรยน

2) เพอตดสนผลการเรยน


สอการเรยนร

การวดและประเมนผลการเรยนร



การวดและประเมนผลการเรยนร แบงออกเปน 4 ระดบ ไดแก

1. การประเมนระดบชนเรยน : อยในกระบวนการจดการเรยนรปกต เพอตรวจสอบความกาวหนา

ในการเรยนร และปรบปรงการเรยนการสอนของคร

2. การประเมนระดบสถานศกษา : เพอตดสนผลการเรยนของผเรยน เปนรายป/รายภาค ผลการ

ประเมนการอาน คดวเคราะหและเขยน คณลกษณะอนพงประสงค และกจกรรมพฒนาผเรยน

3. การประเมนระดบเขตพนทการศกษา : ใชเปนขอมลพนฐานในการพฒนาคณภาพการศกษา

ของเขตพนทการศกษา

4. การประเมนระดบชาต : ผเรยนทกคนชน ป.3, ป.6 และ ม.3, ม.6

1. การตดสน การใหระดบ และการรายงานผลการเรยน

1.1 การตดสนผลการเรยน

ระดบประถมศกษา

(1) ผเรยนตองมเวลาเรยนไมนอยกวารอยละ 80 ของเวลาเรยนทงหมด

(2) ผเรยนตองไดรบการประเมนทกตวชวด และผานตามเกณฑทสถานศกษากำหนด

(3) ผเรยนตองไดรบการตดสนผลการเรยนทกรายวชา

(4) ผเรยนตองไดรบการประเมน และมผลการประเมนผานตามเกณฑทสถานศกษา

กำหนดในการอาน คดวเคราะหและเขยน คณลกษณะอนพงประสงค และ


ระดบมธยมศกษา

ผเรยนตองมเวลาเรยนไมนอยกวารอยละ 80 ของเวลาเรยนทงหมด

(1) ตดสนผลการเรยนเปนรายวชา ผเรยนตองมเวลาเรยนตลอดภาคเรยนไมนอยกวา

รอยละ 80 ของเวลาเรยนทงหมดในรายวชานน ๆ

(2) ผเรยนตองไดรบการประเมนทกตวชวด และผานตามเกณฑทสถานศกษากำหนด

(3) ผเรยนตองไดรบการตดสนผลการเรยนทกรายวชา

(4) ผเรยนตองไดรบการประเมน และมผลการประเมนผานตามเกณฑทสถานศกษา

กำหนดในการอาน คดวเคราะหและเขยน คณลกษณะอนพงประสงค และ



เกณฑการวดและประเมนผลการเรยน



⇒ การพจารณาเลอนขน ระดบประถมศกษา และมธยมศกษา ถาผเรยนมขอบกพรองเพยงเลกนอย และ

สถานศกษาพจารณาเหนวาสามารถพฒนาและสอนซอมเสรมได ใหอยในดลพนจของสถานศกษาทจะ

ผอนผนใหเลอนชนได แตหากผเรยนไมผานรายวชาจำนวนมาก และมแนวโนมวาจะเปนปญหาตอการ

เรยนในระดบชนทสงขน สถานศกษาอาจตงคณะกรรมการพจารณาใหเรยนซำชนได ทงนใหคำนงถง

วฒภาวะและความรความสามารถของผเรยนเปนสำคญ

1.2 การใหระดบผลการเรยน

ระดบประถมศกษา

1) การใหระดบผลการเรยนรายวชา 8 กลมสาระการเรยนร

สถานศกษาสามารถใหระดบผลการเรยนเปน 8 ระดบ ระบบตวเลข ระบบตวอกษร ระบบ

รอยละ และ ระบบทใชคำสำคญสะทอนมาตรฐาน

2) การประเมนการอาน คดวเคราะหและเขยน และคณลกษณะอนพงประสงค

สถานศกษาสามารถใหระดบผลการประเมนเปน : ดเยยม ด และผาน

3) การประเมนกจกรรมพฒนาผเรยน

สถานศกษาจะตองพจารณาทงเวลาการเขารวมกจกรรม การปฏบตกจกรรมและผลงาน

ของผเรยน ตามเกณฑทสถานศกษากำหนด และใหผลการเขารวมกจกรรมเปน : ผาน และ ไมผาน

ระดบมธยมศกษา

1) การใหระดบผลการเรยนรายวชา 8 กลมสาระการเรยนร

ใหใชตวเลขแสดงระดบผลการเรยนเปน 8 ระดบ

2) การประเมนการอาน คดวเคราะหและเขยน และคณลกษณะอนพงประสงค

สถานศกษาสามารถใหระดบผลการประเมนเปน : ดเยยม ด และ ผาน


สถานศกษาจะตองพจารณาทงเวลาการเขารวมกจกรรม การปฏบตกจกรรมและผลงาน

ของผเรยน ตามเกณฑทสถานศกษากำหนด และใหผลการเขารวมกจกรรมเปน : ผาน และ ไมผาน

1.3 การรายงานผลการเรยน

การรายงานผลการเรยนเปนการสอสารใหผปกครองและผเรยนทราบความกาวหนา ในการเรยนร

ของผเรยน อยางนอย ภาคเรยนละ 1 ครง

2. เกณฑการจบการศกษา

หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน กำหนดเกณฑกลางสำหรบการจบการศกษา เปน 3 ระดบ คอ

ระดบประถมศกษา ระดบมธยมศกษาตอนตน และ ระดบมธยมศกษาตอนปลาย




2.1 เกณฑการจบระดบประถมศกษา (**ปรบตาม คำสง สพฐ. ท 110/2555 สง ณ วนท 25

มกราคม 2555)

(1) ผเรยนเรยนรายวชาพนฐาน และรายวชา/กจกรรมเพมเตม** โดยเปนรายวชาพน

ฐานตามโครงสรางเวลาเรยนทหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐานกำหนด

และรายวชา/กจกรรมเพมเตม ตามทสถานศกษากำหนด

(2) ผเรยนตองมผลการประเมนรายวชาพนฐาน ผานเกณฑการประเมนตามท

สถานศกษากำหนด

(3) ผเรยนมผลการประเมนการอาน คดวเคราะห และเขยนในระดบผานเกณฑ

การประเมนตามทสถานศกษากำหนด

(4) ผเรยนมผลการประเมนคณลกษณะอนพงประสงคในระดบผานเกณฑการประเมน

ตามทสถานศกษากำหนด

(5) ผเรยนเขารวมกจกรรมพฒนาผเรยนและมผลการประเมนผานเกณฑการประเมน


2.2 เกณฑการจบระดบมธยมศกษาตอนตน (**ปรบตาม คำสง สพฐ. ท 110/2555 สง ณ วนท

25 มกราคม 2555)

(1) ผเรยนเรยนรายวชาพนฐานและเพมเตม** โดยเปนรายวชาพนฐาน 66 หนวยกต

และรายวชาเพมเตมตามทสถานศกษากำหนด

(2) ผเรยนตองไดหนวยกตตลอดหลกสตรไมนอยกวา 77 หนวยกต โดยเปนรายวชาพน

ฐาน 66 หนวยกต และรายวชาเพมเตมไมนอยกวา 11 หนวยกต

(3) ผเรยนมผลการประเมน การอาน คดวเคราะหและเขยน ในระดบผาน เกณฑการ

ประเมนตามทสถานศกษากำหนด

(4) ผเรยนมผลการประเมนคณลกษณะอนพงประสงค ในระดบผานเกณฑการประเมน




2.3 เกณฑการจบระดบมธยมศกษาตอนปลาย (**ปรบตาม คำสง สพฐ. ท 110/2555 สง ณ

วนท 25 มกราคม 2555)

(1) ผเรยนเรยนรายวชาพนฐานและเพมเตม** โดยเปนรายวชาพนฐาน 41 หนวยกต

และรายวชาเพมเตมตามทสถานศกษากำหนด




(2) ผเรยนตองไดหนวยกตตลอดหลกสตรไมนอยกวา 77 หนวยกต โดยเปนรายวชาพน

ฐาน 41 หนวยกต และรายวชาเพมเตมไมนอยกวา 36 หนวยกต

(3) ผเรยนมผลการประเมน การอาน คดวเคราะหและเขยน ในระดบผาน เกณฑการ

ประเมนตามทสถานศกษากำหนด

(4) ผเรยนมผลการประเมนคณลกษณะอนพงประสงค ในระดบผานเกณฑการประเมน




สำหรบการจบการศกษาสำหรบกลมเปาหมายเฉพาะ ใหคณะกรรมการของสถานศกษาเขตพนท

การศกษา และผทเกยวของ ดำเนนการวดและประเมนผลการเรยนรตามหลกเกณฑในแนวปฏบตการวด และ

ประเมนผลการเรยนรของหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐานสำหรบกลมเปาหมายเฉพาะ

เพอใหการใช คะแนน O - net เปนไปอยางเหมาะสมกบการจดการเรยนการสอน และวชาทใชในการ

สอบจาก 8 กลมสาระการเรยนรลดลงเหลอ 5 กลมสาระการเรยนร จงเหนควรปรบสดสวนการใช คะแนน O-net

เปนองคประกอบหนงในการตดสนผลการเรยนของผเรยน ทจบการศกษาตามหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธ

ศกราช 2551 ทงระดบประถมศกษา มธยมศกษาตอนตน และมธยมศกษาตอนปลาย โดยใชผลการเรยนของผ

เรยนทประเมนโดยสถานศกษา และผลการทดสอบทางการศกษาระดบชาตขนพนฐาน (O-nat) ในสดสวน

70 : 80

ทงน ตงแต ปการศกษา 2558 เปนตนไป

ประกาศ ณ วนท 29 มกราคม 2559

พลเอกดาวพงษ รตนสวรรณ

รฐมนตรวาการกระทรวงศกษาธการ


ประกาศกระทรวงศกษาธการ

เรอง สดสวนการใชผลการทดสอบทางการศกษาระดบชาตขนพนฐานเปนองคประกอบหนงในการตดสนผล

การเรยนของผเรยน ทจบการศกษาตามหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551



เอกสารหลกฐานการศกษา ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พ.ศ. 2551

แบงออกเปน 2 ประเภท ไดแก

1. เอกสารหลกฐานการศกษาทกระทรวงศกษาธการกำหนด ไดแก

1.1 ระเบยนแสดงผลการเรยน (ปพ.1)

ปพ.1 คอ “เอกสารแสดงผลการเรยน และรบรองผลการเรยนของผเรยน” ตามรายวชาผลการประเมน

การอาน คดวเคราะหและเขยน ผลการประเมนคณลกษณะอนพงประสงคของสถานศกษา และผลการประเมน

กจกรรมพฒนาผเรยน สถานศกษาจะตองบนทกขอมลและออกเอกสารน ใหผเรยนเปนรายบคคล เมอผเรยน

1. จบการศกษาระดบประถมศกษา (ป.6) : (ปพ.1 : ป)

2. จบการศกษาภาคบงคบ (ม.3) : (ปพ.1 : บ)

3. จบการศกษาขนพนฐาน (ม.6) : (ปพ.1 : พ)

4. ลาออกจากสถานศกษา ทกกรณ

o ผมอำนาจสงซอ ปพ.1 คอ ผอ.สพท.

1.2 ประกาศนยบตร (ปพ.2)

ปพ.2 คอ “เอกสารแสดงวฒการศกษา” เพอรบรองศกดและสทธของผจบการศกษาทสถานศกษา

ใหไวแก

1. ผจบการศกษาภาคบงคบ : (ปพ.2 : บ)

2. ผจบการศกษาขนพนฐาน : (ปพ.2 : พ)

o ผมอำนาจสงซอ ปพ.2 คอ ผอ.สพท.

1.3 แบบรายงานผสำเรจการศกษา (ปพ.3)

ปพ.3 คอ “เอกสารอนมตการจบหลกสตร” โดยบนทกรายชอและขอมลของ

1. ผจบการศกษาระดบประถมศกษา (ป.6)

2. ผจบการศกษาภาคบงคบ (ม.3)

3. ผจบการศกษาขนพนฐาน (ม.6)

ปพ.3 ม ทงหมด 3 แบบ ไดแก

1. ระดบ ประถมศกษา (ปพ.3 : ป)

2. ระดบ มธยมศกษาตอนตน (ปพ.3 : บ)

3. ระดบ มธยมศกษาตอนปลาย (ปพ.3 : พ)


เอกสารหลกฐานการศกษา



o ผมอำนาจสงซอ ปพ.3 คอ ผบรหารสถานศกษา

o การจดทำและการจดเกบ ปพ.3

1. ระดบชนประถมศกษา ใหจดทำ : ครงละ 2 ชด โดยเกบรกษาไวทโรงเรยน 1 ชด และสงเกบไปรกษา

ท สพท. 1 ชด

2. ระดบ ม.ตน และ ม.ปลาย ใหจดทำ : ครงละ 3 ชด โดยเกบรกษาไวทโรงเรยน 1 ชด สงเกบไปรกษา

ท สพท. 1 ชด และสงเกบรกษาท สพฐ. 1 ชด ภายในเวลา 30 วน นบจากวนอนมตผลการเรยนใหผเรยนจบ

การศกษาแตละครง โดยจะตองเกบรกษาแบบรายงานผสำเรจการศกษา (ปพ.3) ใหปลอดภยตลอดไปอยาให

ชำรดเสยหาย หรอเกดการเปลยนแปลงแกไขขอมลได

2. เอกสารหลกฐานการศกษาทสถานศกษากำหนด

คอ “เอกสารทสถานศกษาจดทำขน” เพอบนทกพฒนาการ ผลการเรยนร และขอมลสำคญเกยวกบ ผเรยน เชน แบบรายงานประจำตวนกเรยน แบบบนทกผลการเรยนประจำรายวชา ระเบยนสะสม ใบรบรอง

ผลการเรยน และ เอกสารอน ๆ ตามวตถประสงคของการนำเอกสารไปใช ไดแก

2.1 แบบบนทกผลการเรยนประจำรายวชา

2.2 แบบรายงานประจำตวนกเรยน

2.3 ใบรบรองผลการเรยน

2.4 ระเบยนสะสม

สถานศกษาสามารถเทยบโอนผลการเรยนของผเรยน ได 5 กรณ ไดแก

1. การยายสถานศกษา

2. การเปลยนรปแบบการศกษา

3. การยายหลกสตร

4. การออกกลางคนและขอกลบเขารบการศกษาตอ

5. การศกษาจากตางประเทศและขอเขาศกษาตอในประเทศ

นอกจากน ยงสามารถเทยบโอนความร ทกษะ ประสบการณจากแหลงการเรยนรอน ๆ เชน สถานประกอบการ สถาบนศาสนา สถาบนการฝกอบรมอาชพ การจดการศกษาโดยครอบครว (Home School)


การเทยบโอนผลการเรยน



การเทยบโอนผลการเรยน : ควรดำเนนการในชวงกอนเปดภาคเรยนแรก หรอตนภาคเรยนแรกทสถาน

ศกษารบผขอเทยบโอนเปนผเรยน ทงน ผเรยนทไดรบการเทยบโอนผลการเรยนตองศกษาตอเนองในสถาน

ศกษาทรบเทยบโอน อยางนอย 1 ภาคเรยน โดยสถานศกษาทรบผเรยนจากการเทยบโอนควรกำหนดรายวชา/

จำนวนหนวยกตทจะรบเทยบโอนตามความเหมาะสม

การพจารณาการเทยบโอน ม 3 องคประกอบ ดงน

1. หลกฐานการศกษา และเอกสารอน ๆ ทใหขอมลแสดงความร ความสามารถของผเรยน

2. ความร ความสามารถของผเรยน โดยการทดสอบดวยวธการตาง ๆ ทง ภาคความร และภาคปฏบต

3. ความสามารถและการปฏบตในสภาพจรง

o การเทยบโอนผลการเรยนใหเปนไปตาม : ประกาศ หรอ แนวปฏบต กระทรวงศกษาธการ

o คณะกรรมการเทยบโอน : ไมนอยกวา 3 คน แตไมเกน 5 คน : ผอำนวยการสถานศกษา เปน

ผอนมตผลการเทยบโอน

การจดทำหลกสตรสถานศกษา ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551

มกระบวนการดำเนนการ : 5 ขนตอน ดงน

1. แตงตงคณะกรรมการบรหารหลกสตรและงานวชาการของสถานศกษา

2. การศกษาเอกสารหลกฐานตาง ๆ ไดแก หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551

กรอบหลกสตรระดบทองถนและเอกสารประกอบหลกสตรตาง ๆ รวมทงขอมลสารสนเทศเกยวกบสภาพปญหา

จดเนน ความตองการของสถานศกษา ผเรยน และชมชน

3. จดทำหลกสตรสถานศกษา มองคประกอบสำคญ : 5 สวน ไดแก

3.1 สวนนำ

1) ความนำ

2) วสยทศน

3) สมรรถนะสำคญของผเรยน

4) คณลกษณะอนพงประสงค

3.2 โครงสรางหลกสตรสถานศกษา

1) โครงสรางเวลาเรยน

2) โครงสรางหลกสตรชนป


กระบวนการจดทำหลกสตรสถานศกษา

ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551



3.3 คำอธบายรายวชา

3.4 กจกรรมพฒนาผเรยน

3.5 เกณฑการจบการศกษา

✓ ทงน สถานศกษาจะตองจดทำระเบยบวาดวยการวดและประเมนผลการเรยน เพอใชควบคกบหลก

สตรสถานศกษาดวย

4. ตรวจสอบความถกตอง (ตามแนวทางการตรวจสอบหลกสตรสถานศกษา)

5. นำเสนอคณะกรรมการสถานศกษาขนพนฐานใหความเหนชอบ

คณะกรรมการบรหารหลกสตรและงานวชาการสถานศกษา ประกอบดวย

1. ผบรหารสถานศกษา ประธานกรรมการ

2. ผชวยผบรหาร/คร ทผบรหารมอบหมาย รองประธานกรรมการ

3. หวหนาหมวดวชาการหรอกลมวชา กรรมการ

4. หวหนางานแนะแนว กรรมการ

5. หวหนางานวดผลและประเมนผล กรรมการ

6. ผชวยผบรหารฝายวชาการ/คร ทผบรหารมอบหมาย กรรมการและเลขานการ

ความสำคญ

เพอใหเกดความสะดวกและความเขาใจตรงกนในการสอสาร สถานศกษาจะตองกำหนดรหสวชาอยางเปน

ระบบ

ระบบรหสวชา

การกำหนดรหสวชา ใชตวเลขฮนดอารบก เพอการสอสารและการจดทำเอกสารหลกฐานการศกษา ระบบ

รหสวชา สำหรบรายวชาพนฐานและรายวชาเพมเตม ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช

2551 ประกอบดวยตวอกษรและตวเลข ม 6 หลก ดงน


ระเบยบกระทรวงศกษาธการ

วาดวยคณะกรรมการบรหารหลกสตรและงานวชาการสถานศกษาขนพนฐาน พ.ศ. 2544

การกำหนดรหสวชา



ท 1 0 1 01 - 99

ค 2 1 2

ว 3 2

ส 3

พ 4

ศ 5

ง 6

คำอธบาย

หลกท 1 หมายถง กลมสาระการเรยนรตาง ๆ มดงน ท หมายถง กลมสาระการเรยนรภาษาไทย ค หมายถง กลมสาระการเรยนรคณตศาสตร ว หมายถง กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ส หมายถง กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม พ หมายถง กลมสาระการเรยนรสขศกษาและพลศกษา ศ หมายถง กลมสาระการเรยนรศลปะ ง หมายถง กลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย หมายถง กลมสาระการเรยนรภาษาตางประเทศใหใชรหสของแตละภาษาตามรายการ ดงน


หลกท

1

หลกท

2

หลกท

3

หลกท

4

หลกท

5

หลกท

6

ลำดบของรายวชากลมสาระ

การเรยนร

ระดบ

การศกษา

ปในระดบ

การศกษา

ประเภท

ของรายวชา



1) รายการรหสตวอกษรกลมสาระการเรยนรภาษาตางประเทศทจะนำไปใชแทน มดงน

ก หมายถง ภาษาเกาหล ข หมายถง ภาษาเขมร

จ หมายถง ภาษาจน ซ หมายถง ภาษารสเซย

ญ หมายถง ภาษาญปน ต หมายถง ภาษาเวยดนาม

น หมายถง ภาษาลาตน บ หมายถง ภาษาบาล

ป หมายถง ภาษาสเปน ฝ หมายถง ภาษาฝรงเศส

ม หมายถง ภาษามลาย ย หมายถง ภาษาฝรงเศส

ร หมายถง ภาษาอาหรบ ล หมายถง ภาษาลาว

อ หมายถง ภาษาองกฤษ ฮ หมายถง ภาษาฮนด

2) กรณทมสถานศกษาใดจดทำรายวชาภาษาตางประเทศอน ๆ นอกเหนอจากทกำหนดไวใหสถานศกษา

ใชรหสตวอกษร “ต” แทนรายวชาภาษาตางประเทศอน ๆ

หลกท 2 หมายถง ระดบการศกษา 1 หมายถง รายวชาระดบประถมศกษา 2 หมายถง รายวชาระดบมธยมศกษาตอนตน 3 หมายถง รายวชาระดบมธยมศกษาตอนปลายหลกท 3 หมายถง ชนปทเรยนในรายวชานน ๆ 0 หมายถง รายวชาทไมกำหนดปทเรยน จะเรยนปใดกไดในระดบประถมศกษา มธยมศกษาตอนตน

และมธยมศกษาตอนปลาย 1 หมายถง รายวชาทเรยนในปท 1 ของระดบประถมศกษา มธยมศกษาตอนตน และมธยมศกษาตอน

ปลาย (ป.1 ม.1 และม.4) 2 หมายถง รายวชาทเรยนในปท 2 ของระดบประถมศกษา มธยมศกษาตอนตน และมธยมศกษาตอน

ปลาย (ป.2 ม.2 และม.5) 3 หมายถง รายวชาทเรยนในปท 3 ของระดบประถมศกษา มธยมศกษาตอนตน และมธยมศกษาตอน

ปลาย (ป.3 ม.3 และ ม.6) 4 หมายถง รายวชาทเรยนในปท 4 ของระดบประถมศกษา (ป.4) 5 หมายถง รายวชาทเรยนในปท 5 ของระดบประถมศกษา (ป.5) 6 หมายถง รายวชาทเรยนในปท 6 ของระดบประถมศกษา (ป.6)




หลกท 4 หมายถง ประเภทของรายวชา 1 หมายถง รายวชาพนฐาน 2 หมายถง รายวชาเพมเตม

หลกท 5 และ หลกท 6 หมายถง ลำดบของรายวชาแตละกลมสาระการเรยนร

ลำดบท 01 - 99 หมายถง รายวชาในกลมฟสกส

ลำดบท 21 - 39 หมายถง รายวชาในกลมเคม

ลำดบท 41 - 59 หมายถง รายวชาในกลมชววทยา

ลำดบท 61 - 79 หมายถง รายวชาในกลมโลกและอวกาศ

ลำดบท 81 - 99 หมายถง รายวชาในกลมวทยาศาสตรอน ๆ ตวอยาง เชน ท12101 หมายถง รายวชากลมสาระการเรยนรภาษาไทย ระดบประถมศกษา ปท 2 (ป.2) เปนรายวชาพนฐาน ลำดบท 1 ว21102 หมายถง รายวชากลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ระดบมธยมศกษาตอนตน ปท 1 (ม.1) เปนรายวชาพนฐาน ลำดบท 2 จ14203 หมายถง รายวชากลมสาระการเรยนรภาษาตางประเทศ ภาษาจน ระดบประถมศกษา ปท 4 (ป.4) เปนรายวชาเพมเตม ลำดบท 3 ง30210 หมายถง รายวชากลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย ระดบมธยมศกษา

ตอนปลาย เรยนปใดกได (ม.4, ม.5 หรอ ม.6) เปนรายวชาเพมเตม

ในกลมการงานอาชพ ลำดบท 10




คำชแจง : ใหเลอกคำตอบทถกทสดเพยงคำตอบเดยว

1. การพฒนาหลกสตร หมายถง ขอใดตอไปน

ก. การปรบปรงหลกสตรใหดขน

ข. การเปลยนแปลงหลกสตรใหม

ค. การยกเลกหลกสตรเดมแลวทำหลกสตรใหม

ง. การจดทำหลกสตร การปรบปรง การเปลยนแปลงหลกสตรใหดขน

2. ขอใด คอ ขอมลพนฐานทนำมาใชในการพจารณาการจดทำหลกสตร

ก. พนฐานทางดานปรชญาการศกษา

ข. พนฐานทางดานจตวทยา

ค. พนฐานทางดานการเมอง การปกครอง และเศรษฐกจ

ง. ถกทกขอ

3. การจดทำหลกสตร มกขนตอน

ก. 3 ขนตอน ข. 4 ขนตอน ค. 5 ขนตอน ง. 6 ขนตอน

4. ขอใด ไมใช ขนตอนในการจดทำหลกสตร

ก. การกำหนดจดมงหมายของหลกสตร

ข. การทดลองการใชหลกสตร

ค. การประเมนผลหลกสตร

ง. การปรบปรงหลกสตร

5. หลกสตรประกอบดวยองคประกอบ กขอ

ก. 3 ขอ ข. 4 ขอ ค. 5 ขอ ง. 6 ขอ

6. ขอใด ไมใช องคประกอบของหลกสตร

ก. จดมงหมายของหลกสตร

ข. เนอหา

ค. การนำหลกสตรไปใช

ง. การพฒนาหลกสตร

7. ปรชญาการศกษาใดตอไปน เชอวาการศกษาเปนเครองมอในการเปลยนแปลงสงคม

ก. พพฒนาการ ข. อตถภาวนยม ค. ปฏรปนยม ง. นรนตรนยม


แบบทดสอบ ความรเกยวกบ หลกสตรและการพฒนาหลกสตร



8. ปรชญาการศกษาใดตอไปน เชอวาการศกษาเปนเครองมอของสงคม การจดการศกษาตองมงเนนสงเสรม

พฒนาการเดกทกดานโดยเนนการปฏบตจรงยดผเรยนเปนศนยกลาง และเชอวาการศกษาเปนชวต

ก. พพฒนาการ ข. อตถภาวนยม

ค. ปฏรปนยม ง. นรนตรนยม

9. ปรชญาการศกษาใดตอไปน เนนการเรยนการสอนโดยการฝกฝนทางปญญา

ก. พพฒนาการ ข. อตถภาวนยม

ค. ปฏรปนยม ง. นรนตรนยม

10. หลกสตรใดตอไปน เนนการถายทอดเนอหาวชาเปนหลก โดยใหผเรยนไดเรยนรเนอหาวชามาก ๆ

ก. แบบเนอหาวชา ข. แบบสมพนธวชา

ค. แบบแกนกลาง ง. แบบบรณาการ

11. หลกสตรประเภทใดตอไปน เปนหลกสตรทเกาแกทสด

ก. หลกสตรหมวดวชา ข. หลกสตรสหสมพนธ

ข. หลกสตรเนอหาวชา ง. หลกสตรแบบแกนกลาง

12. หลกสตรประเภทใดตอไปน เปนหลกสตรทยดปรชญาปฏรปนยม

ก. หลกสตรเนอหาวชา ข. หลกสตรหมวดวชา

ค. หลกสตรสหสมพนธ ง. หลกสตรแบบแกนกลาง

13. หลกสตรประเภทใดตอไปน เปนหลกสตรทสนองความตองการและความสนใจผเรยนแตละคน

ก. หลกสตรเนอหาวชา

ข. หลกสตรเพอชวตและสงคม

ค. หลกสตรสหสมพนธ

ง. หลกสตรเอกตบคคล

14. หลกสตรทด ตองมลกษณะสำคญตามขอใด ตอไปน

ก. ตรงตามความมงหมายของการศกษา

ข. สอดคลองกบชวตประจำวนของผเรยน

ค. มความยดหยน


15. ขอใด คอ ลกษณะสำคญของหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พ.ศ. 2551

ก. เปนหลกสตรองวชาการ ข. เปนหลกสตรองคณภาพ

ค. เปนหลกสตรองมาตรฐาน ง. เปนหลกสตรองสาระการเรยนร




16. ขอใด คอ “หวใจ” ของหลกสตรองมาตรฐาน

ก. กระบวนการและขนตอนการจดทำ

ข. องคประกอบของหลกสตร

ค. หนวยการเรยนร

ง. การประเมนผลหลกสตร

17. หนวยงานใดตอไปน มหนาทในการกำหนดสาระการเรยนรระดบทองถน

ก. สถานศกษา

ข. สำนกงานเขตพนทการศกษา

ค. คณะกรรมการเขตพนทการศกษา


18. กรอบของหลกสตรทองถน มองคประกอบกสวน

ก. 3 สวน ข. 4 สวน ค. 5 สวน ง. 6 สวน

19. ขอใด ไมใช องคประกอบของหลกสตรทองถน

ก. สวนนำ เปาหมายและจดเนน

ข. สาระการเรยนรทองถน

ค. การประเมนคณภาพผเรยนระดบทองถน

ง. การประเมนผลการใชกรอบหลกสตรระดบทองถน

20. บคคลใดตอไปน เปนผมอำนาจในการใหความเหนชอบในการประกาศใชหลกสตรแกนกลางการศกษา

ขนพนฐาน พ.ศ. 2551

ก. นายกรฐมนตร

ข. คณะรฐมนตร

ค. รฐมนตรวาการกระทรวงศกษาธการ

ง. คณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

21. ใครเปนผมอำนาจ ยกเลก เพมเตม หรอ เปลยนแปลงหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน

พ.ศ. 2551

ก. รฐมนตรวาการกระทรวงศกษาธการ

ข. เลขาธการคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

ค. ประธานคณะกรรมการคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

ง. เลขาธการคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน




22. ขอใดตอไปน เรยงลำดบของสาระสำคญในหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พ.ศ. 2551

ไดถกตอง

ก. วสยทศน สมรรถนะของผเรยน หลกการ จดหมาย

ข. วสยทศน หลกการ จดหมาย สมรรถนะของผเรยน

ค. หลกการ จดหมาย วสยทศน สมรรถนะของผเรยน

ง. หลกการ วสยทศน จดหมาย สมรรถนะของผเรยน

23. ขอใด คอ วสยทศน ของหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พ.ศ. 2551

ก. มงพฒนาผเรยนทกคน ซงเปนกำลงของชาตใหเปนมนษยทมความสมดลทงดานรางกาย ความร

คณธรรม

ข. มงพฒนาผเรยนทกคน ใหมจตสำนกในความเปนพลเมองไทยและพลโลก ยดมน ในการปกครองตาม

ระบอบประชาธปไตย อนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข มความรและทกษะพนฐาน

ค. มงพฒนาผเรยนทกคนใหมเจตคตทจำเปนตอการศกษาตอ การประกอบอาชพและการศกษาตลอดชวต


24. หลกการของหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พ.ศ. 2551 มจำนวนกขอ

ก. 5 ขอ ข. 6 ขอ ค. 7 ขอ ง. 8 ขอ

25. ขอใด คอ หลกการของหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พ.ศ. 2551

ก. เปนหลกสตรการศกษาทมโครงสรางยดหยน

ข. เปนหลกสตรการศกษาทเนนผเรยนเปนสำคญ

ค. เปนหลกสตรการศกษาสำหรบการศกษาในระบบ นอกระบบ และตามอธยาศย


26. ขอใด ไมใช หลกการของหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พ.ศ. 2551

ก. เปนหลกสตรเพอปวงชน

ข. เปนหลกสตรเพอความสามคคของคนในชาต

ค. เปนหลกสตรทมโครงสรางความยดหยน

ง. เปนหลกสตรทสนองการกระจายอำนาจใหสงคมมสวนรวม




27. “เปนหลกสตรการศกษาเพอปวงชน ประชาชนทกคน มโอกาสไดรบการศกษาอยางเสมอภาค และ

มคณภาพ” ขอความดงกลาว คอ ขอใดตอไปน

ก. หลกการของหลกสตร

ข. จดหมายของหลกสตร

ค. สมรรถถนะสำคญของผเรยน

ง. คณลกษณะอนพงประสงค

28. สงคมมสวนรวมในการจดการศกษาใหสอดคลองกบสภาพและความตองการของทองถนถอวาเปนหลก

การของหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พ.ศ. 2551 ตามขอใด

ก. เปนหลกสตรการศกษาเพอปวงชน

ข. เปนหลกสตรการศกษาทมโครงสรางยดหยน

ค. เปนหลกสตรการศกษาทสนองการกระจายอำนาจ

ง. เปนหลกสตรการศกษาเพอความเปนเอกภาพของชาต

29. หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พ.ศ. 2551 เปนหลกสตรการศกษาสำหรบการศกษา

ในรปแบบใด

ก. การศกษาในระบบเทานน

ข. การศกษาในระบบและนอกระบบ

ค. การศกษาในระบบและตามอธยาศย

ง. การศกษาในระบบ นอกระบบ และตามอธยาศย

30. หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พ.ศ. 2551 เปนหลกสตรการศกษาทมโครงสรางยดหยนในดาน

ตอไปน

ก. เวลาและการจดการเรยนร

ข. สาระการเรยนร และเวลาเรยน

ค. สาระการเรยนร และการจดการเรยนร

ง. สาระการเรยนร เวลา และการจดการเรยนร




31. จดหมายของหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พ.ศ. 2551 มงพฒนาผเรยนใหมลกษณะตามขอใด

ตอไปน

ก. เปนคนด มปญญา มความสข

ข. เปนคนด มปญญา มศกยภาพในการศกษาตอ

ค. เปนคนด มปญญา มความสข มศกยภาพในการศกษาตอ

ง. เปนคนด มปญญา มความสข มศกยภาพในการศกษาตอและประกอบอาชพได

32. จดหมายของหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พ.ศ. 2551 มกขอ

ก. 5 ขอ ข. 6 ขอ ค. 7 ขอ ง. 8 ขอ

33. ขอใด คอ จดหมายของหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พ.ศ. 2551

ก. มคณธรรม จรยธรรม และคานยมทพงประสงค

ข. มความร ความสามารถในการสอสาร การคด การแกปญหา

ค. มสขภาพกายและสขภาพจตทด มสขนสย และรกการออกกำลงกาย


34. ขอใด ไมใช จดหมายของหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พ.ศ. 2551

ก. มความรกชาต มจตสำนกในความเปนพลเมองไทยและพลโลก

ข. มจตสำนกในการอนรกษวฒนธรรมและภมปญญาไทย

ค.มจตสาธารณะทมงทำประโยชนและสรางสงทดงามในสงคม

ง. ไมมขอใดถก

35. สมรรถนะสำคญของหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พ.ศ. 2551 มกขอ

ก. 5 ขอ ข. 6 ขอ ค. 7 ขอ ง. 8 ขอ

36. ขอใด คอ เปนสมรรถนะสำคญของผเรยน

ก. ความสามารถในการสอสาร

ข. ความสามารถในการคด

ค. ความสามารถในการแกปญหา


37. ขอใด ไมใช สมรรถนะสำคญตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551

ก. การสอสาร ข. การคด การแกปญหา

ค. การใชทกษะชวต ง. การมวฒนธรรม




38. คณลกษณะอนพงประสงคของหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พ.ศ. 2551 มกขอ

ก. 7 ขอ ข. 8 ขอ ค. 9 ขอ ง. 10 ขอ

39. หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พ.ศ. 2551 มงพฒนาผเรยนใหมคณลกษณะอนพงประสงค เพอ

วตถประสงคใด ตอไปน

ก. มความรกชาต มจตสำนกในความเปนพลเมองไทยและพลโลก

ข. มจตสำนกในการอนรกษวฒนธรรมและภมปญญาไทย

ค. เพอใหผเรยนสามารถอยรวมกบผอนในสงคมไดอยางมความสข ในฐานะเปนพลเมองไทยและพลโลก


40. ขอใด คอ คณลกษณะอนพงประสงค ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พ.ศ. 2551

ก. ความรกชาต ศาสน กษตรย

ข. ความซออสตยสจรต ความมวนย

ค. การใฝเรยนร อยอยางพอเพยง


41. ขอใด ไมใช คณลกษณะอนพงประสงค ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พ.ศ. 2551

ก. ความมงมนในการทำงาน

ข. รกความเปนไทย

ค. ความเพยรพยายาม

ง. มจตสาธารณะ

42. ขอใด คอ เปาหมายในการพฒนาคณภาพผเรยนตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พ.ศ. 2551

ก. ตวชวดการเรยนร

ข. มาตรฐานการเรยนร

ค. สมรรถนะผเรยน

ง. คณลกษณะอนพงประสงค

43. การพฒนาผเรยนใหเกดความสมดล ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พ.ศ. 2551 ตองคำนง

ถงสงใด ตอไปน

ก. หลกการพฒนาทางสมองและพหปญญา

ข. หลกความแตกตางระหวางบคคล

ค. เนนผเรยนเปนสำคญ

ง. เนนการจดการเรยนแบบบรณาการ




44. การกำหนดตวชวด ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พ.ศ. 2551 มกระดบ

ก. 2 ระดบ ข. 3 ระดบ ค. 4 ระดบ ง. 5 ระดบ

45. ขอใดกลาวถกตองเกยวกบการแบงระดบตวชวด ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พ.ศ.

2551

ก. ป.1 - ป.6 กำหนดเปนตวชวดชนป

ข. ระดบการศกษาภาคบงคบ กำหนดเปนตวชวดชนป

ค. ระดบมธยมศกษาตอนปลายกำหนดเปนตวชวดชวงชน

ง. ถกทงขอ ข และ ค

46. ขอใด คอ รหสกำกบมาตรฐานการเรยนรและตวชวด กลมสาระการเรยนรภาษาไทย สาระท 1 มาตรฐาน

ท 2 ตวชวดชนประถมศกษาปท 3 ขอท 4

ก. ท 1.2 ป.4/3 ข. ท 1.2 ป.3/4

ค. ท 2.1 ป.3/4 ง. ท 1.3 ป.3/4

47. ขอใด คอ รหสกำกบมาตรฐานการเรยนรและตวชวด กลมสาระการเรยนรคณตศาสตร สาระท 4

มาตรฐานท 2 ตวชวดชนมธยมศกษาตอนปลาย ขอท 4

ก. 4.2 ม.4/4 ข. 4.2 ม.3/4 ค. 4.2 ม.4-6/4 ง. 4.2 ม.6/4

48. สาระการเรยนร ประกอบดวยองคประกอบตามขอใด ตอไปน

ก. องคความร

ข. ทกษะหรอกระบวนการ

ค. คณลกษณะอนพงประสงค


49. กลมสาระการเรยนรตอไปน มการแกไขเพมเตมมาตรฐานและตวชวดการเรยนรตามคำสงกระทรวง

ศกษาธการ ท สพฐ. 1239/2560

ก. ภาษาไทย ข. คณตศาสตร ค. วทยาศาสตร ง. ถกทงขอ ข และ ค

50. สาระการเรยนรใดมการแกไขเพมเตมตวชวดตามคำสงกระทรวงศกษาธการ ท สพฐ. 1239/2560

ก. หนาทพลเมอง วฒนธรรม และการดำเนนชวตในสงคม

ข. เศรษฐศาสตร

ค. วทยาศาสตร

ง. ภมศาสตร




51. ปจจบน กลมสาระการเรยนรคณตศาสตรมกสาระการเรยนร

ก. 4 สาระการเรยนร ข. 5 สาระการเรยนร

ค. 6 สาระการเรยนร ง. 7 สาระการเรยนร

52. ขอใด ไมใช สาระการเรยนรในกลมสาระการเรยนรคณตศาสตรตามคำสงกระทรวงศกษาธการ ท สพฐ.

1239/2560

ก. จำนวนและพชคณต

ข. การวดและเรขาคณต

ค. ทกษะและกระบวนการทางคณตศาสตร

ง. แคลคลส

53. ขอใด ไมเกยวของกบสาระการเรยนรในกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตรตามคำสงกระทรวงศกษาธการ

ท สพฐ. 1239/2560

ก. ชววทยา ข. เคม ค. ฟสกส ง. พลงงาน

54. กจกรรมพฒนาผเรยน มกลกษณะ

ก. 2 ลกษณะ ข. 3 ลกษณะ ค. 4 ลกษณะ ง.5 ลกษณะ

55. กจกรรมพฒนาผเรยน ไดแก กจกรรมใดตอไปน

ก. กจกรรมแนะแนว

ข. กจกรรมนกเรยน

ค. กจกรรมเพอสงคมและสาธารณประโยชน


56. ขอใดตอไปน จดอยในกจกรรมนกเรยน

ก. กจกรรมบำเพญตนใหเปนประโยชนตอสงคม และอาสาสมคร

ข. กจกรรมลกเสอ เนตรนาร ยวกาชาด ผบำเพญประโยชน และนกศกษาวชาทหาร

ค. กจกรรมชมนม ชมรม


57. หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พ.ศ. 2551 แบงระดบการศกษาออกเปน กระดบ





58. ขอใดตอไปน ไมใช ระดบของการศกษาตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พ.ศ. 2551

ก. ระดบประถมศกษา

ข. ระดบมธยมศกษาตอนตน

ค. ระดบการศกษาภาคบงคบ

ง. ระดบมธยมศกษาตอนปลาย

59. ระดบการศกษาใดตอไปน เนนการจดการเรยนการสอนเพอใหผเรยนสำรวจความถนด และความสนใจ

ของตนเอง





60. ระดบการศกษาใดตอไปน เนนการจดการเรยนการสอนเพอใหผเรยนมทกษะพนฐานดาน การอาน

การเขยน และการคดคำนวณ





61. ระดบการศกษาตอไปน เนนการจดการเรยนการสอนเพอใหผเรยนเพมพนความร และทกษะเฉพาะดาน

เพอสนองตอบความสามารถถถ ความถนด และความสนใจของผเรยน





62. ระดบการศกษาตอไปน เนนการจดการเรยนการสอนแบบบรณาการ








63. ขอใดตอไปน กลาวไมถกตองเกยวกบการจดเวลาเรยน ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน

พ.ศ. 2551

ก. ประถมศกษาจดเวลาเรยนเปนรายป วนละ ไมเกน 5 ชวโมง

ข. มธยมศกษาตอนตนจดเวลาเรยนเปนรายภาค วนละ ไมเกน 6 ชวโมง

ค. การศกษาภาคบงคบจดเวลาเรยนเปนรายภาควนละไมเกน 6 ชวโมง

ง. มธยมศกษาตอนปลายจดเวลาเรยนเปนรายภาค วนละ ไมนอยกวา 6 ชวโมง

64. ระดบการศกษาใดตอไปน คดนำหนกวชาทเรยนเปนหนวยกต

ก. ประถมศกษา

ข. มธยมศกษาตอนตน

ค. มธยมศกษาตอนปลาย


65. การคดนำหนกวชาทเรยนเปนหนวยกตมหลกเกณฑตามขอใด ตอไปน

ก. เวลาเรยน 40 ชวโมง คดเปน 1 หนวยกต

ข. เวลาเรยน 40 ชวโมง/ป คดเปน 1 หนวยกต

ค. เวลาเรยน 40 ชวโมง/ภาคเรยน คดเปน 1 หนวยกต


66. ขอใด คอ แนวปฏบตทถกตองเกยวกบการจดการเรยนการสอนในสาระประวตศาสตร กลมสาระการ

เรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม

ก. จดเปนสาระเพมเตมในกลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม

ข. จดเปนสาระพนฐานโดยใชเวลาสอนรวมกนกบสาระอน ๆ ในกลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา

และวฒนธรรม

ค. จดเปนสาระพนฐานโดยกำหนดเวลาเรยน แยกสอนตางหากจากสาระอน ๆ ในกลมสาระการเรยนร

สงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม

ง. จดเปนรายวชาพนฐาน แยกเปนกลมสาระการเรยนรใหมในหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน

พ.ศ. 2551

67. การจดการเรยนการสอนรายวชาใดตอไปน กำหนดใหจดเปนรายวชาเพมเตมในกลมสาระการเรยนร

สงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม

ก. ประวตศาสตร ข. หนาทพลเมอง

ค. เศรษฐศาสตร ง. ภมศาสตร




68. ขอใด คอ อตราเวลาเรยนของรายวชาหนาทพลเมอง ในระดบชน ประถมศกษาปท 2

ก. 20 ชวโมง/ภาคเรยน

ข. 20 ชวโมง/ป

ค. 40 ชวโมง/ภาคเรยน

ง. 40 ชวโมง/ป

69. ขอใด คอ อตราเวลาเรยนของรายวชาหนาทพลเมอง ในระดบชน มธยมศกษาปท 3

ก. 20 ชวโมง/ภาคเรยน

ข. 20 ชวโมง/ป

ค. 40 ชวโมง/ภาคเรยน

ง. 40 ชวโมง/ป

70. เมอสถานศกษากำหนดรหสรายวชาหนาทพลเมองแลว ใหนำเสนอหนวยงานใดตอไปนเพอให

ความเหนชอบ

ก. คณะกรรมการบรหารหลกสตรและวชาการสถานศกษา

ข. คณะกรรมการสถานศกษาขนพนฐาน

ค. คณะกรรมการเทยบโอนผลการเรยน

ง. คณะอนกรรมการกลมสาระการเรยนรและกจกรรมพฒนาผเรยน

71. ขอใดกลาวถกตอง เกยวกบโครงสรางเวลาเรยนทงหมดทปรบใหม ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขน

พนฐาน พ.ศ. 2551 ทปรบใหมตามประกาศ กระทรวงศกษาธการ เรอง การบรหารจดการเวลาเรยนของ

สถานศกษาขนพนฐาน ในโครงการลดเวลาเรยนเพมเวลาร พ.ศ. 2559 และประกาศ กระทรวงศกษาธการ

เรอง การบรหารจดการเวลาเรยนภาษาองกฤษ ชนประถมศกษาปท 1 - 3 ในสถานศกษาขนพนฐาน

พ.ศ. 2559

ก. ระดบชนประถมศกษาปท 1 - 3 ไมเกน 1,160 ชวโมง/ป

ข. ระดบประถมศกษาปท 4 - 6 ไมเกน 1,000 ชวโมง/ป

ค. ระดบมธยมศกษาตอนตน ไมเกน 1,200 ชวโมง/ป


72. ขอใด คอ อตราเวลาเรยนกลมสาระการเรยนรภาษาตางประเทศ (ภาษาองกฤษ) ชนประถมศกษาปท

1 - 3 ในโครงสรางเวลาเรยน ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พ.ศ. 2551

ก. 1 ชวโมง/สปดาห ข. 5 ชวโมง/สปดาห

ค. 200 ชวโมง/ป ง. ถกทงขอ ข และ ค




73. ขอใดกลาวถกตอง เกยวกบการกำหนดเวลาเรยนสำหรบ กจกรรมเพอสงคมและสาธารณะประโยชน

ก. ระดบประถมศกษา รวม 6 ป 60 ชวโมง

ข. ระดบมธยมศกษาตอนตน รวม 3 ป 45 ชวโมง

ค. ระดบมธยมศกษาตอนปลาย รวม 3 ป 60 ชวโมง


74. ขอใด คอ กระบวนการสำคญในการนำหลกสตรสการปฏบต

ก. การจดทำหนวยการเรยนร

ข. การจดทำแผนการจดการเรยนร

ค. การจดการเรยนร

ง. การประเมนผลการใชหลกสตร

75. ขอใด คอ หลกการจดการเรยนร ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พ.ศ. 2551

ก. ผเรยนสำคญทสด

ข. ยดประโยชนทเกดกบผเรยน

ค. คำนงถงความแตกตางระหวางบคคลและพฒนาการทางสมอง


76. กระบวนการเรยนร ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พ.ศ. 2551 มกกระบวนการ

ก. 9 กระบวนการ ข. 10 กระบวนการ

ค. 11 กระบวนการ ง. 12 กระบวนการ

77. ขอใด คอ กระบวนการเรยนร ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พ.ศ. 2551

ก. กระบวนการเรยนรแบบบรณาการ

ข. กระบวนการสรางความร

ค. กระบวนการคด


78. บทบาทของผสอน ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พ.ศ. 2551 มกขอ

ก. 5 ขอ ข. 6 ขอ ค. 7 ขอ ง. 8 ขอ




79. ขอใด คอ บทบาทของผสอนอนดบแรกตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พ.ศ. 2551

ก. จดบรรยากาศทเออตอการเรยนร

ข. กำหนดเปาหมายทตองการใหเกดขนกบผเรยน

ค. ออกแบบการเรยนรและจดการเรยนร

ง. ศกษาวเคราะหผเรยนเปนรายบคคล

80. บทบาทของผเรยน ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พ.ศ. 2551 มกขอ

ก. 5 ขอ ข. 6 ขอ ค. 7 ขอ ง. 8 ขอ

81. ขอใด ไมใช บทบาทของผเรยน ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พ.ศ. 2551

ก. กำหนดเปาหมาย วางแผน และรบผดชอบการเรยนรของตนเอง

ข. เสาะแสวงหาความร เขาถงแหลงการเรยนร วเคราะห สงเคราะหขอความรตงคำถาม คดหาคำตอบ

หรอหาแนวทางแกปญหาดวยวธการตาง ๆ

ค. ลงมอปฏบตจรง สรปสงทไดเรยนรดวยตนเอง และนำความรไปประยกตใชในสถานการณตาง ๆ

ง. ประเมนผลการจดการเรยนการสอนของครผสอน

82. ขอใด ไมใช ประเภทของสอการเรยนร ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พ.ศ. 2551

ก. สอธรรมชาต

ข. สอนวตกรรมทางการศกษา

ค. สอเทคโนโลย

ง. เครอขายการเรยนรตาง ๆ ทมในทองถน

83. การวดและประเมนผลการเรยนร ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พ.ศ. 2551 มกระดบ


84. ขอใด ไมใช ระดบของการวดและประเมนผลการเรยนร ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน

พ.ศ. 2551

ก. ระดบชนเรยน ข. ระดบหองเรยน

ค. ระดบสถานศกษา ง. ระดบเขตพนทการศกษา

85. การวดและประเมนผลการเรยนรระดบใด อยในกระบวนการจดการเรยนรปกต มวตถประสงคเพอตรวจ

สอบความกาวหนาในการเรยนร และปรบปรงการเรยนการสอนของคร

ก. ระดบชนเรยน ข. ระดบสถานศกษา

ค. ระดบเขตพนทการศกษา ง. ระดบชาต




86. การวดและประเมนผลการเรยนรระดบใด ใชเปนขอมลพนฐานในการพฒนาคณภาพการศกษาของเขต

พนทการศกษา



87. การวดและประเมนผลการเรยนรระดบใด มจดมงหมายเพอตดสนผลการเรยนของผเรยนเปนรายป/ราย

ภาค ผลการประเมนการอาน คดวเคราะหและเขยน คณลกษณะอนพงประสงค และกจกรรมพฒนาผเรยน



88. การวดและประเมนผลการเรยนรระดบใด เปนการวดและประเมนผลการเรยนรของผเรยนทกคนในระดบ

ชน ป.3, ป.6 และ ม.3, ม.6 เพอนำขอมลไปใชในการเทยบเคยงคณภาพการศกษาในระดบตาง ๆ



89. ขอใดกลาวไมถกตอง เกยวกบเกณฑการตดสนผลการเรยนทงระดบประถมศกษาและมธยมศกษา

ก. ผเรยนตองมเวลาเรยนไมนอยกวา รอยละ 80 ของเวลาเรยนทงหมด

ข. ผเรยนตองไดรบการตดสนผลการเรยนทกรายวชา

ค. ผเรยนตองไดรบการประเมนทกตวชวดและผานตามเกณฑทสถานศกษากำหนด

ง. ผเรยนตองไดรบการประเมนการอาน คด วเคราะหและเขยน และผานดกณฑระดบด

90. ขอใด คอ สดสวนของการใชผลการเรยนของผเรยนทประเมนโดยสถานศกษา ตอคะแนน O - net เปน

องคประกอบหนงในการตดสนผลการเรยนของผเรยนทจบการศกษาตามหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พ.ศ.

2551 ตงแต ปการศกษา 2558 เปนตนไป

ก. 50 : 50 ข. 60 : 40 ค. 70 : 30 ง. 80 : 20

91. ขอใด คอ เอกสารหลกฐานการศกษาทกระทรวงศกษาธการเปนผกำหนด

ก. ปพ. 1. และ ปพ. 2

ข. ปพ. 1 ปพ. 2 และ ปพ. 3

ค. ปพ. 1 ปพ. 2 ปพ. 3 และ ปพ. 4

ง. ปพ. 1 ปพ. 2 ปพ. 3 ปพ. 4 และ ปพ. 5




92. ขอใด คอ เอกสารหลกฐานการศกษาทสถานศกษาเปนผกำหนด

ก. แบบบนทกผลการเรยนประจำรายวชา

ข. แบบรายงานประจำตวนกเรยน

ค. ใบรบรองผลการเรยน และระเบยนสะสม


93. แบบ ปพ. 2 หมายถง ขอใดตอไปน

ก. ระเบยบแสดงผลการเรยน

ข. แบบรายงานผสำเรจการศกษา

ค. ประกาศนยบตร

ง. ระเบยบสะสม

94. ขอใด คอ แบบรายงานผสำเรจการศกษาระดบมธยมศกษาตอนปลาย

ก. ปพ. 3 : ป ข. ปพ. 3 : บ

ค. ปพ. 3 : พ ง. ปพ. 3 : มป

95. ขอใดกลาวไมถกตอง เกยวกบแนวปฏบตในการจดทำแบบ ปพ. 3

ก. ระดบประถมศกษา จดทำ ครงละ 2 ชด เกบทโรงเรยน 1 ชด และสงเกบท สพท. 1 ชด

ข. ระดบ ม.ตน และ ม.ปลาย จดทำ ครงละ 3 ชด เกบทโรงเรยน 1 ชด สงเกบ สพท. 1 ชด และสงเกบท

สพฐ. 1 ชด

ค. ใหดำเนนการจดสง ปพ. 3 ภายในเวลา 15 วน นบจากวนอนมตผลการเรยนใหผเรยนจบการศกษา

ง. ใหดำเนนการจดสง ปพ. 3 ภายในเวลา 30 วน นบจากวนอนมตผลการเรยนใหผเรยนจบการศกษา

96. ใคร มอำนาจในการสงซอแบบ ปพ. 1

ก. คณะกรรมการเขตพนทการศกษา

ข. ผอำนวยการสำนกงานเขตพนทการศกษา

ค. คณะกรรมการสถานศกษา

ง. ผอำนวยการสถานศกษา














99. ใคร มอำนาจประกาศยกเลก แบบ ปพ. 3 กรณ สญหาย





100. ขอใด ไมใช องคประกอบในการพจารณาเทยบโอนผลการเรยน

ก. หลกฐานการศกษา

ข. ความร ความสามารถผเรยน

ค. สมรรรถนะของผเรยน

ง. ความสามารถและการปฏบตในสภาพจรง

101. การจดทำหลกสตรสถานศกษา ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พ.ศ. 2551 มกระบวนการ

ดำเนนการ กขนตอน

ก. 5 ขนตอน ข. 6 ขนตอน ค. 7 ขนตอน ง. 8 ขนตอน

102. ขอใด คอ กระบวนการแรกในการจดทำหลกสตรสถานศกษา ตามหลกสตรแกนกลางการศกษา


ก. การศกษาเอกสารหลกฐานตาง ๆ

ข. แตงตงคณะกรรมการบรหารหลกสตรและงานวชาการของสถานศกษา

ค. จดทำหลกสตรสถานศกษา

ง. นำเสนอคณะกรรมการสถานศกษาขนพนฐานใหความเหนชอบ

103. หลกสตรสถานศกษา ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พ.ศ. 2551 มองคประกอบกสวน

ก. 5 สวน ข. 6 สวน ค. 7 สวน ง. 8 สวน




104. ขอใด คอ องคประกอบของหลกสตรสถานศกษา ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พ.ศ.

2551

ก. สวนนำ โครงสรางหลกสตรสถานศกษา

ข. คำอธบายรายวชา กจกรรมพฒนาผเรยน

ค. เกณฑการจบการศกษา


105. ใคร คอ ผใหความเหนชอบและอนมตหลกสตรสถานศกษา

ก. คณะกรรมการสถานศกษาขนพนฐาน

ข. คณะกรรมการบรหารหลกสตรและวชาการ

ค. คณะกรรมการวดผลและประเมนผล

ง. คณะกรรมการเขตพนทการศกษา

106. ใคร เปนประธานคณะกรรมการบรหารหลกสตรและงานวชาการสถานศกษา

ก. ผบรหารสถานศกษา

ข. ชวยผบรหาร/คร ทผบรหารมอบหมาย

ค. หวหนางานวดผลและประเมนผล

ง. หวหนางานแนะแนว

107. การกำหนดรหสวชา ประกอบดวยตวอกษรและตวเลข จำนวนทหลก

ก. 5 หลก ข. 6 หลก ค. 7 หลก ง. 8 หลก

108. ขอใด คอ ความหมายของ รหสวชา ท14101

ก. วชาภาษาไทย ชนประถมศกษาปท 4 รายวชาเพมเตม ลำดบท 1

ข. วชาภาษาไทย ชนประถมศกษาปท 4 รายวชาพนฐาน ลำดบท 1

ค. วชาภาษาไทย ชนมธยมศกษาปท 1 รายวชาเพมเตม ลำดบท 1

ง. วชาภาษาไทย ชวงชนท 4 รายวชาพนฐาน ลำดบท 1

109. ขอใด คอ รหสวชาสงคมศกษา ชนมธยมศกษาปท 4 รายวชาเพมเตม ลำดบวชาท 5

ก. ส 34205 ข. ส 31205 ค. ส 43205 ง. ส 34105





เฉลยแบบทดสอบ ความรเกยวกบ หลกสตรและการพฒนาหลกสตร

ขอท เฉลย ขอท เฉลย ขอท เฉลย ขอท เฉลย ขอท เฉลย ขอท เฉลย ขอท เฉลย ขอท เฉลย

1 ง 16 ค 31 ง 46 ข 61 ง 76 ค 91 ข 106 ก

2 ง 17 ข 32 ก 47 ค 62 ก 77 ง 92 ง 107 ข

3 ง 18 ค 33 ง 48 ง 63 ค 78 ค 93 ค 108 ข

4 ข 19 ง 34 ง 49 ง 64 ง 79 ง 94 ค 109 ก

5 ข 20 ค 35 ก 50 ง 65 ค 80 ก 95 ค

6 ง 21 ง 36 ง 51 ก 66 ค 81 ง 96 ข

7 ค 22 ข 37 ง 52 ค 67 ข 82 ข 97 ข

8 ก 23 ง 38 ข 53 ง 68 ง 83 ข 98 ง

9 ง 24 ข 39 ค 54 ข 69 ก 84 ข 99 ข

10 ก 25 ง 40 ง 55 ง 70 ข 85 ก 100 ค

11 ค 26 ข 41 ค 56 ง 71 ง 86 ค 101 ก

12 ง 27 ก 42 ข 57 ข 72 ง 87 ข 102 ข

13 ง 28 ค 43 ก 58 ค 73 ง 88 ง 103 ก

14 ง 29 ง 44 ก 59 ข 74 ค 89 ง 104 ง

15 ค 30 ง 45 ง 60 ก 75 ง 90 ค 105 ก



การคดวเคราะห

ความหมาย มนกวชาการและนกการศกษา ไดใหความหมายของการคดวเคราะหทสำคญ ดงน

ทศนา แขมมณ และคณะ (2544) กลาววา การคดวเคราะห หมายถง การแยกขอมล หรอ ภาพรวมของ

สงใดสงหนงออกเปนสวนยอย ๆ แลวจดขอมลเปนหมวดหม ตามเกณฑทกำหนด เพอใหเขาใจ และเหนความ

สำคญของขอมล

เกรยงศกด เจรญวงศศกด (2546 : 2) ไดกลาววา การคดวเคราะห หมายถง การจำแยก แยกแยะ

องคประกอบของสงใดสงหนงออกเปนสวน ๆ เพอคนหาวาทำมาจากอะไร มองคประกอบอะไรประกอบขนมาได

อยางไร เชอมโยงสมพนธกนอยางไร

สวทย มลคำ (2547 ; 9) ไดกลาวา การคดวเคราะห หมายถง ความสามารถในการแยกแยะสวนยอย ๆ

ของเหตการณ เรองราวหรอเนอเรองตาง ๆ วาประกอบดวยอะไร มจดมงหมายหรอความประสงคสงใด และ

สวนยอย ๆ ทสำคญนนแตละเหตการณเกยวพนกน อยางไรบาง และเกยวพนกนโดยอาศยหลกการใด เปนการ

ระบลกษณะ ระบคณลกษณะ ระบประเดนหรอองคประกอบของขอมล ซงครอบคลมถงการระบความเหมอนหรอ

ความแตกตางของขอมลดวย

สำนกงานเลขาธการสภาการศกษา (2548) กลาววา กระบวนการคดวเคราะหเปน กระบวนการทใชใน

การจำแนกแยกแยะสงทเหน สงทพบ สงทไดยน สงทสมผส สงทชมรส หรอ สงทดมกลน แลวแยกออกดวยความ

คดทมาของสงตาง ๆ ทไดเรยนรวาคออะไร มองคประกอบอยางไร เชอมโยงสมพนธกนอยางไร

สำนกงานวชาการและมาตรฐานการศกษา (2549) ไดใหความหมายการคดวเคราะหวา การคดวเคราะห

คอ การระบเรองหรอปญหา การจำแนกแยกแยะ เปรยบเทยบขอมลหรอเพอจดกลมอยางเปนระบบ ระบเหต

ผลหรอเชอมโยงความสมพนธของขอมลและตรวจสอบขอมล หรอหาขอมลเพมเตมเพอใหเพยงพอในการตดสนใจ

แกปญหา คดสรางสรรค

วตสน และเกลเซอร (Watson & Glaser,1964 : 11 อางถงใน มาลน ศรจาร.2545 : 40) ใหความหมาย

ของการคดวเคราะหวาเปนสงทเกดจากสวนประกอบของทศนคต ความร และทกษะโดยทศนคตเปนการ

แสดงออกทางจตใจ ตองการสบคนปญหาทมอยความรจะเกยวของกบการใชเหตผลในการประเมนสถานการณ

การสรปความอยางเทยงตรงและการเขาใจในความเปน นามธรรม สวนทกษะจะประยกตรวมอยในทศนคต และ

ความร


หลกการสอนทเนนการสอนคดวเคราะห และ การจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนสำคญ

หลกการสอนทเนนการสอนคดวเคราะห



กด (Good. 1973 : 680) ใหความหมายของการคดวเคราะหวา เปนการคดอยางรอบคอบ ตามหลกขอ

งการประเมนและมหลกฐานอางอง เพอหาขอสรปทนาเปนไปได ตลอดจน พจารณาองคประกอบทเกยวของ

ทงหมด และใชกระบวนการตรรกวทยาไดอยางถกตอง สมเหตสมผล

ดวอ (ชำนาญ เอยมสำอาง.2539 : 51 ; อางองมาจากDewey.1993 : 30) ใหความหมายการคดวเคราะห

วาเปนการคดทเรมตนจากสถานการณทมความยงยากและสนสดลง ดวยสถานการณทมความชดเจน

บลม (Bloom, 1956, P.45 อางองใน ลวน สายยศ และองคณา สายยศ, 2539, หนา 41 - 44) ใหความ

หมายของการคดวเคราะหวา เปนความสามารถในการแยกแยะเพอหาสวนยอย ของเหตการณเรองราวหรอ

เนอหาตาง ๆ วาประกอบไปดวยอะไร มความสำคญอยางไร อะไรเปนเหตอะไรเปนผล และทเปนอยางนนอาศย

หลกการอะไร

ดงนน การคดวเคราะห หมายถง ความสามารถของบคคลในการรวบรวม จำแนก แยะแยะ การเปรยบ

เทยบ ขอมล เหตการณ ปญหา หรอเรองราวตาง ๆ เปนการคดอยางรอบคอบ และมหลกฐานอางอง เพอหา

สภาพความเปนจรง และเชอมโยงความสมพนธของขอมล ตรวจสอบขอมล หรอหาขอมลเพมเตม นำไปสการ

ตดสนใจอยางมประสทธภาพ

องคประกอบของการคดวเคราะห

มนกวชาการและนกการศกษา ไดกลาวถงองคประกอบของการคดวเคราะห ดงน

เกรยงศกด เจรญวงศศกด (2549 : 26 - 30) กลาวถงองคประกอบของการคดวเคราะห มดงน

1. ความสามารถในการตความ

การตความ (Interpretation) หมายถง การพยายามทำความเขาใจ และใหเหตผล แกสงทเราตองการ

จะวเคราะห เพอแปลความหมายทไมปรากฏโดยตรงของสงนน เปนการสรางความเขาใจตอสงทตองการวเคราะห

โดยสงนนไมไดปรากฏโดยตรง คอ ตวขอมลไมไดบอกโดยตรง แตเปนการสรางความเขาใจทเกนกวาสงทปรากฏ

อนเปนการสรางความเขาใจพนฐานของสงทปรากฏในขอมลทนำมาวเคราะห

2. ความรความเขาใจเรองทจะวเคราะห

เราจะคดวเคราะหไดดนนจำเปนตองมความร ความเขาใจพนฐานในเรองนน เพราะความรจะชวยในการ

กำหนดขอบเขตของการคดวเคราะห แจกแจงและจำแนกไดวาเรองนนเกยวของกบอะไร มองคประกอบยอย ๆ

อะไรบาง มกหมวดหม จดลำดบความสำคญอยางไร และรวาอะไรเปนสาเหตกอใหเกดอะไร

3. ความชางสงเกต ชางสงสยและชางถาม

ขอบเขตของคำถามทเกยวของกบการคดวเคราะห จะยดหลกการตงคำถาม โดยใชหลก 5W 1H คอ ใคร

(Who) ทำอะไร (What) ทไหน (Where) เมอไร (When) เพราะเหตใด (Why) อยางไร (How)




4. ความสามารถในการหาความสมพนธเชงเหตผล

นกคดเชงวเคราะหจะตองมความสามารถในการหาความสมพนธเชงเหตผล สามารถคนหาคำตอบไดวา

อะไรเปนสาเหตใหเกดสงน เรองนนเชอมโยงกบเรองนไดอยางไร เรองนมใครเกยวของบาง เกยวของอยางไร

เปนตน

ไสว ฟกขาว (2546 : 42) ไดกลาวถง องคประกอบของการคดวเคราะห วาประกอบดวย

1. ความสามารถในการตความ หมายถง ความพยายามทจะทำใหความเขาใจและใหเหตผลแกสงทเราตอง

การจะวเคราะหเพอแปลความหมายของสงนนใหปรากฏ แตละคนอาจใชเกณฑตางกน

2. ความรความเขาใจในเรองทจะวเคราะห ผวเคราะหตองมความรความเขาใจในเรองทจะวเคราะหดพอ

ไมเชนนนจะเปนการใชความรสกสวนตว

3. ความชางสงเกต ชางสงสย และซกถาม คณสมบตนจะชวยใหผวเคราะหไดขอมลมากเพยงพอกอนท

จะวเคราะห

4. ความสามารถหาความสมพนธเชงเหตผล โดยเรมจากการแจกแจงขอมลเพอใหภาพรวมจากนนจงคด

หาเหตผลเชอมโยงสงทเกดขนเพอคนหาความจรง

สวทย มลคำ (2547 : 17) ไดกลาวถงองคประกอบของการคดวเคราะหวา ประกอบดวย

1. สงทกำหนดใหเปนสงสำเรจรปทกำหนดใหวเคราะห เชน วตถสงของ เรองราวเหตการณ หรอ

ปรากฏการณตาง ๆ

2. หลกการหรอกฏเกณฑ เปนขอกำหนดสำหรบใชแยกสวนประกอบของสงทกำหนดให เชน เกณฑใน

การจำแนกสงทมความเหมอนกนหรอแตกตางกน หลกเกณฑในการหาลกษณะความสมพนธเชงเหตผลอาจจะ

เปนความสมพนธทมความคลายคลง หรอ ขดแยงกน

3. ความคนหาความจรงหรอความสำคญ เปนการพจารณาสวนประกอบของสงทกำหนดใหตาม

หลกการหรอกฏเกณฑ แลวทำการรวบรวมประเดนทสำคญเพอหาขอสรป

สำนกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน (2548 : 52) กลาววา องคประกอบของการคดวเคราะห


1. การตความ ความเขาใจ และใหเหตผลแกสงทตองการวเคราะหเพอแปลความของสงนนขนอยกบ

ความร ประสบการณ และคานยม

2. การมความร ความเขาใจในเรองทจะวเคราะห

3. การชางสงเกต สงสย ชางถาม ขอบเขตของคำถาม ทเกยวของกบการคดวเคราะหจะยดหลก 5W 1H

คอ ใคร (Who) ทำอะไร (What) ทไหน (Where) เมอไร (When) เพราะเหตใด (Why) อยางไร (How)




4. การหาความสมพนธเชงเหตผล โดยการตงคำถามเพอคนหาคำตอบวา อะไรเปนสาเหตใหเรองนนเชอม

กบสงนไดอยางไร เรองนใครเกยวของ เมอเกดเรองนสงผลกระทบอยางไร มองคประกอบใดบางทนำไปสสงนน

มวธการ ขนตอนการทำใหเกดสงนอยางไร มแนวทางแกไขปญหาอยางไรบาง ถาทำเชนนจะเกดอะไรขนใน

อนาคต ลำดบเหตการณนดวาเกดขนไดอยางไร

บลม (ลวน สายยศ และองคณา สายยศ.2539 ; 41 - 44 ; อางองมาจาก Bloom. 1956) กลาววา

การคดวเคราะหเปนความสามารถในการแยกแยะเพอหาสวนยอยของเหตการณ เรองราวหรอเนอหาตาง ๆ วา

ประกอบดวยอะไร มความสำคญอยางไร อะไรเปนเหต อะไรเปนผล และทเปนเหตอยางนนอาศยหลกการใด

การวเคราะหแบงออกเปน 3 อยาง ดงน

1. วเคราะหความสำคญ หมายถง การแยกแยะสงทกำหนดมาใหวาอะไรสำคญ หรอ จำเปนหรอม

บทบาททสด ตวไหนเปนเหต ตวไหนเปนผล

2. วเคราะหความสมพนธ หมายถง การคนหาวาความสำคญยอย ๆ ของเรองราว หรอ เหตการณนน

เกยวพนกนอยางไร สอดคลองหรอขดแยงกนอยางไร

3. วเคราะหหลกการ หมายถง การคนหาโครงสรางและระบบของวตถ สงของ เรองราว และการกระ

ทำตาง ๆ วาสงเหลานนรวมกนจนดำรงสภาพเชนนนอยไดเนองจากอะไร โดยยดอะไรเปนหลก เปนแกนกลาง

มสงใดเปนตวเชอมโยง ยดถอหลกการใด มเทคนคอยางไร หรอยดคตใด

วตสน และเกลเซอร (Watson & Glaser. 1964. 11 อางถงใน มาลน ศรจาร. 2545 : 40) ไดกลาวถง

การคดวเคราะห วาประกอบดวยทศนคต ความร และทกษะในเรองตาง ๆ ดงตอไปน

1. ทศนคตในการสบเสาะ ซงประกอบดวยความสามารถในการเหนปญหาและความตองการทจะสบเสาะ

คนหาขอมลหลกฐานมาพสจนเพอหาขอเทจจรง

2. ความรในการหาแหลงขอมลอางองและการใชขอมลอางองอยางมเหตผล ทกษะในการใชความรและ

ทศนคต ทกลาวมาขางตน จากผลการวจยตาง ๆ วตสนและเกลเซอร สรปวา การคดวเคราะหประกอบไปดวย

ความสามารถยอย ๆ 5 ประการ คอ

2.1 ความสามารถในการอางอง

2.2 การตงสมมตฐาน

2.3 การนรนย

2.4 การแปลความ

2.5 การประเมนขอโตแยงตาง ๆ

ดงนน องคประกอบของการคดวเคราะห ประกอบดวย การหาความสมพนธเชงเหตผล การวเคราะห

ความสำคญ การวเคราะหความสมพนธ และการวเคราะหหลกการ




กระบวนการและขนตอนของการคดวเคราะห

ทศนา แขมมณ (2544 : 47) อธบายขนตอนของการคดวเคราะห ดงน

1. ศกษาขอมล กำหนดขอบเขตหรอนยามสงทเราจะวเคราะหชดเจนวาเราจะวเคราะหอะไร

2. ตงวตถประสงคในการจำแนกขอมลใหชดเจนวาจะวเคราะหเพออะไร

3. พจารณาหลกความรหรอทฤษฎทเกยวของวา ใชหลกใดเปนเครองมอในการวเคราะห กำหนดเกณฑ

ในการจำแนกขอมล

4. แยกแยะขอมลตามเกณฑทกำหนด ใชหลกความรใหตรงกบเรองทจะวเคราะหเปนกรณ ๆ ไป และจะ

ตองรวาควรจะวเคราะหอยางไร

5. หาความสมพนธระหวางองคประกอบและความสมพนธของขอมลในแตละองคประกอบ

6. สรปและรายงานผลการวเคราะหใหเปนระเบยบชดเจน

สวทย มลคำ (2547 : 19) สรปวา กระบวนการคดวเคราะหประกอบดวย 5 ขนตอน ดงน

ขนท 1 กำหนดสงทตองการวเคราะห

เปนการกำหนดวตถสงของ เรองราว หรอเหตการณตาง ๆ ขนมา เพอเปนตนเรองทจะใชวเคราะห เชน

พช สตว หน ดน รปภาพ บทความ เรองราว เหตการณหรอสถานการณจากขาว ของจรงหรอสอเทคโนโลยตาง ๆ

เปนตน

ขนท 2 กำหนดสงทตองการวเคราะห

เปนการกำหนดประเดนขอสงสยจากปญหาของสงทตองการวเคราะห ซงอาจจะกำหนดเปนคำถามหรอ

เปนการกำหนดวตถประสงคของการวเคราะหเพอคนหาความจรง สาเหต หรอความสำคญ เชน ภาพน บทความ

นตองการสอหรอบอกอะไรทสำคญทสด

ขนท 3 กำหนดหลกการหรอกฎเกณฑ

เปนการกำหนดขอกำหนดสำหรบใชแยกสวนประกอบของสงทกำหนดให เชน เกณฑในการจำแนกสงท

มความเหมอนกนหรอแตกตางกน หลกเกณฑในการหาลกษณะความสมพนธเชงเหตผล อาจเปนลกษณะความ

สมพนธทมความคลายคลงกนหรอขดแยงกน

ขนท 4 พจารณาแยกแยะ

เปนการพนจ พเคราะหทำการแยกแยะ กระจายสงกำหนดใหออกเปนสวนยอย ๆ โดยอาจใชเทคนค

คำถาม 5W 1H คอ ใคร (Who) ทำอะไร (What) ทไหน (Where) เมอไร (When) เพราะเหตใด (Why) อยางไร

(How)

ขนท 5 สรปคำตอบ

เปนการรวบรวมประเดนทสำคญเพอหาขอสรปเปนคำตอบหรอตอบปญหาของสงทกำหนดให




วนช สธารตน (2547 : 130 - 132) ไดกลาวขนตอนในการคดวเคราะห วาประกอบดวย

ขนท 1 ระบหรอทำความเขาใจเกยวกบประเดนปญหา ผทกระทำการคดวเคราะหตองเขาใจปญหา

อยางกระจางดวยการตงคำถามเพอทจะเขาใจปญหาตาง ๆ ใหชดเจน

ขนท 2 รวบรวมขอมลทเกยวกบปญหา จากการสงเกต การอานการสมภาษณ การวจยจะทำใหไดขอมล

ทชดเจนเทยงตรงเพอนำมาตดสนใจในการคดวเคราะห

ขนท 3 พจารณาความนาเชอถอของขอมล หมายถง การพจารณาความถกตองเทยงตรงของสงทนำมา

กลาวอาง รวมทงประเมนความเพยงพอของขอมลทจำนำมาใช

ขนท 4 การจดขอมลเขาเปนระบบ เปนการสรางความคดรวบยอดหรอการสรางหลกการขน โดยเรมจาก

การระบลกษณะของขอมล แยกแยะขอเทจจรง ขอคดเหน จดลำดบขอมล รวมทงขอตกลงพนฐาน

การสงเคราะห ขอมลเขาระบบและกำหนดขอสนนฐานเบองตน

ขนท 5 สมมตฐาน เปนการนำขอมลทจดระบบระเบยบมาตงสมมตฐาน เพอกำหนดขอบเขตและหาขอ

สรปของขอคำถามหรอปญหาทกำหนดไว ซงตองอาศยความคดเชอมโยงสมพนธในเชงของเหตผลอยางถกตอง

สมมตฐานทตงขนตองชดเจนและมาจากขอมลทปราศจากอคตหรอความลำเอยง

ขนท 6 การสรป เปนการลงความคดเหนหรอการเชอมโยงความสมพนธระหวางเหตกบผลอยางแทจรง

ตองเลอกวธการทเหมาะสมตามสภาพของขอมลทปรากฏโดยใชเหตผลทางตรรกศาสตร เหตผลทางวทยาศาสตร

และพจารณาถงความเปนไปไดตามสภาพทเปนจรง

ขนท 7 การประเมนขอสรป เปนขนสดทายของการคดวเคราะห เปนการประเมนความสมเหตสมผลของ

ขอสรปและพจารณาผลสบเนองทจะเกดขนตอไป

เกรยงศกด เจรญวงศศกด (2549 : 105) ไดกลาวถงขนตอนในการคดวเคราะหวาประกอบดวย

1. การวเคราะหเพอการจำแนกแยกแยะขอมลออกเปนสวน ๆ โดยจำแนกขอมล รายละเอยดของขอมล

ออกเปนสวน ๆ เพอใหเหนองคประกอบของเรองนน เหนภาพรวมทงหมด การเหนภาพรวมทงหมดจะชวยทำให

เกดความเขาใจ เหนขอบกพรอง เหนทางออกของปญหาไดชดเจนขน

2. การวเคราะหความนาจะเปน ในการรบรขอมลขางสารตาง ๆ แตละคนสอสารตามความเขาใจ ความร

และประสบการณของตน ซงมความเปนไปไดทจะเขาใจไมตรงกนในเรองเดยวกน ดงนน ถาเรารบขอมลอยางไม

วเคราะหอาจเขาใจและตความผดสงผลใหเกดการแกปญหาผดได

3. การวเคราะหความเปนไปได โดยพจารณาองคประกอบของขอมลเหตการณใหละเอยดและหาความ

สมพนธเชงเหตผลใหกบสงทเกดขน




Bloom (อางองจากอกษรเจรญทศน, 2556 : 4-5) นกการศกษาชาวอเมรกนแบงชนของการคดวเคราะห

ออกเปน 6 ระดบ ดงน

1. ความรความจำ (Knowledge) เปนความสมารถในการทจะจดจำ และระลกไดเกยวกบความรทได

รบไปแลว เปรยบเหมอนกบเทปบนทกเสยงหรอวดโอทสามารถเกบเสยงและภาพของเรองราวตาง ๆ ได และสา

มารถเปดฟงหรอดภาพเหลานนไดเมอตองการ ตวอยาง เชน เมอเรยนดาราศาสตรกรและจำไดวาดาวตกมชอ

เรยกอกอยางหนงวา ผพงไต

2. ความเขาใจ (Comprehension) เปนความสามารถในการนำความรความจำไปดดแปลง ปรบปรง

เพอใหสามารถจบใจความ และแสดงออกมาในรปของการแปลความ ตความ หรอขยายความ เชน

เมอเรยนวชาภาษาไทยกสามารถอธบายความแตกตางระหวางกลอน 8 และกลอน 4 ได

3. การนำไปใช (Application) เปนความสามารถในการนำความร และความเขาใจไปใชแกปญหาใน

สถานการณใหม เชน เมอเรยนทำอาหารมาแลวกสามารถนำความรทมอยมาประยกตใชในการประกอบอาหาร

อน ๆ ได

4. การวเคราะห (Analysis) เปนความสามารถในการแยกแยะเรองราวออกเปนสวนยอยหรอเปนองค

ประกอบทสำคญไดและมองเหนความสมพนธของสวนทเกยวของกน เชน เมอศกษาประวตของสนทรภกสามา

รถบอกเหตผลททำใหสนทรภไดรบการยกยองเปนกวเอกของโลกได

5. การสงเคราะห (Synthesis) เปนความสามารถในการทผสมผสานสวนยอย ๆ เขาเปนเรองราว

เดยวกนอยางมระบบ เพอใหเกดสงใหมทสมบรณและดกวาเดม เชน วธการใหม แผนการทำงานใหม แนวคดใหม

หรออาจเปนการถายทอดความคดออกมาใหผอนเขาใจไดงาย เชน เมอศกษาเรองการถนอมอาหารแลวกสามา

รถสรปอออกมาเปนหลกการในการถนอมอาหารได

6. การประเมนคา (Evaluation) เปนความคดในระดบสงสด โดยเปนความสามารถในการตดสนตราคา

หรอใหคณคาสงตาง ๆ ซงอาจเปนไปตามเนอหาสาระในเรองนน ๆ หรออาจเปนกฎเกณฑทสงคมยอมรบกได เชน

สามารถประเมนไดวาโครงงานวทยาศาสตรของเพอนในหองเรยนกลมใดดทสด เพราะเหตใด หรอ เมอเหนเดก

ยงนกกประเมนไดวาควรจะทำตามอยางหรอไม เพราะอะไร ดงนน ขนตอนของการคดวเคราะห จงประกอบดวย ขนท 1 กำหนดสงทตองการวเคราะห เปนการ

กำหนดวตถสงของ เรองราว หรอเหตการณตาง ๆ ขนมา เพอเปนตนเรองทจะใชวเคราะหขนท 2 กำหนดปญหา

หรอวตถประสงคเปนการกำหนดประเดนขอสงสยจากปญหาของสงทตองการวเคราะห ซงอาจจะกำหนดเปน

คำถามหรอเปนการกำหนดวตถประสงคของการวเคราะหเพอคนหาความจรง สาเหต หรอ ความสำคญ ขนท 3

กำหนดหลกการหรอกฎเกณฑเปนการกำหนดขอกำหนดสำหรบใชแยกสวนประกอบของสงทกำหนดให ขนท 4

พจารณาแยกแยะเปนการพนจ พเคราะหทำการแยกแยะ กระจายสงทกำหนดใหออกเปนสวนยอย ๆ โดยอาจใช




เทคนคคำถาม 5W 1H คอ ใคร (Who) ทำอะไร (What) ทไหน (Where) เมอไร (When) เพราะเหตใด (Why)

อยางไร (How) ขนท 5 ความเปนไปได เปนการพจารณาองคประกอบของขอมลเหตการณใหละเอยดและ

หาความสมพนธเชงเหตผลใหกบสงทเกดขน และขนท 6 สรปคำตอบเปนการรวบรวมประเดนทสำคญเพอหาขอ

สรปเปนคำตอบหรอตอบปญหาของสงทกำหนดใหหลกการสอนทสงเสรมการคดวเคราะห

แนวคดเกยวกบการจดการเรยนรของครทสงเสรมทกษะการคดวเคราะหมนกการศกษา และสถาบนทาง

การศกษาทเกยวของไดกลาวไว ดงน

กรมวชาการ (2544 : 54-86) กลาวถงการจดกจกรรมการเรยนรทชวยพฒนาทกษะการคดวเคราะห ไว

อยางหลากหลาย สามารถสรป ไดดงน

1. การเรยนรแบบโครงงาน เปนการจดประสบการณตรงทใหผเรยนไดปฏบตเหมอนการทำงานในชวต

จรง ทำใหผเรยนรวธแกปญหาดวยตนเองอยางเปนระบบ รจกวางแผน วเคราะห ประเมนผลการปฏบตงานดวย

ตนเอง ตลอดจนเปนการฝกการเปนผนำและผตาม

2. การจดกจกรรมการเรยนรเพอพฒนากระบวนการคด ไดแก การพฒนาการคดโดยใชคำถามเปนกจ

กรรมการเรยนรทฝกใหผเรยนไดคด มทกษะการใชคำถามตงแตระดบตำจนถงระดบสง เชน การพฒนาความคด

ดวยเทคนคการใชคำถามตามระดบจดมงหมายทางดานพทธพสยของบลม วธการตงถามตามระดบจดมงหมาย

หมวกความคดหกใบ ของ เอดเวรด เดอ โบโน (Edward de Bono) เปนตน

3. การสอนดวย Story Line เปนวธการสอนแบบบรณาการความรและประสบการณผเรยนเขาดวยกน

เนนใหผเรยนสรางความรดวยตนเอง ซงความรจะเกดขนไดกตอเมอผเรยนนำความรเดมมาเชอมโยงกบความร

ใหม เปนการพฒนาผเรยนใหใชทกษะการคดวเคราะห โดยดำเนนเรองหรอเนอหาใหมความตอเนองกน

4. การสอนดวยแผนภาพโครงเรอง เปนการนำความรหรอขอเทจจรงมาจดระบบ และสรางเปน

แผนภาพความรนน

วฒนาพร ระงบทกข (2545 : 87-104) ไดกลาวถงเทคนคการจดการเรยนรทมงพฒนากระบวนการคด

ดงตอไปน

การตงคำถาม (Questioning)

การถาม เปนสวนหนงของกระบวนการเรยนร ชวยใหผเรยนสรางความรความเขาใจและพฒนาความคด

ใหม ๆ การถามจะชวยขยายทกษะการคด ทำความเขาใจใหกระจาง ไดขอมลปอนกลบทงดานการเรยนและการ

สอนกอใหเกดยทธศาสตรการทบทวนกอใหเกดความเชอมโยงระหวางความคดตาง ๆ สงเสรมความอยากรอยาก

เหนและเกดความทาทาย




การตงคำถามทด ไมวาจะเรมโดยครหรอผเรยนกตาม จะชวยฝกทกษะการคดและชวยสรางกระบวนการ

เรยนรใหเกดขนทงแกตวผถามและแกผตอบ ทงยงนำมาซงการอภปรายถกเถยงทผานกระบวนการคดอยางสราง

สรรค และชวยสรางเสรมนสยการเรยนรตลอดชวตอกดวย

ประเภทของคำถาม จำแนกหลายประเภท ดงน

1. คำถามระดบตำและคำถามระดบสง

2. คำถามเกยวกบผล กระบวนการ และความคดเหน

3. คำถามแบบปดและคำถามแบบเปด

เทคนคการตงคำถาม

1. ควรเรมตนตงคำถามในระดบความจำความเขาใจ (คำถามระดบตำ) ทผเรยนสวนใหญสามารถตอบได

อยางถกตองกอน เมอผเรยนตอบถกครควรแสดงความชนชมใหกำลงใจกอนทจะเรมถามคำถามในระดบทซบซอน

ยงขน

2. เมอผเรยนประสบความยากลำบากในการตอบคำถาม ครผสอนควรชวยผเรยนใหตอบได

3. ถามใหทวถงทกคน แนวทางทดสด คอ การถามทงชนเรยน ผเรยนจะรวมมอในการเรยนและนกเรยน

จะสนใจตอบคำถาม

4. ควรเพมระดบความยากของคำถามขนตามลำดบ เพอใหเดกไดพฒนาการคดในระดบวเคราะหตอไปได

ครจงตองพฒนาการตงคำถามอยางเปนระบบ

5. สรางบรรยากาศสงเสรมการเรยนรในหองเรยนโดยการใชยทธศาสตรการตงคำถาม

สวทย มลคำ (2547 : 21 - 22) ไดกลาวถงเทคนคในการสอนใหนกเรยนคดวเคราะห โดยใช เทคนค 5W

1H ซงมลกษณะการสอน ดงน

What (อะไร) ปญหาหรอสาเหตทเกดขน

• เกดอะไรขนบาง

• มอะไรทเกยวของกบเหตการณน

• หลกฐานทสำคญทสดคออะไร

• สาเหตททำใหเกดเหตการณนคออะไร

Where (ทไหน) สถานทหรอตำแหนงทเกดขน

• เรองนเกดขนทไหน

• เหตการณนนาจะเกดขนทใดมากทสด




When (เมอใด)

• เหตการณนนนาจะเกดขนเมอใด

• เหตการณนนนาจะเกดขนเมอใดมากทสด

Why (ทำไม) สาเหตหรอมลเหตททำใหเกดขน

• เหตใดตองเปนคนน เวลาน สถานทน

• เพราะเหตใดเหตการณนจงเกดขน

• ทำไมจงเกดเรองน

Who (ใคร) บคคลสำคญเปนตวประกอบหรอเปนผเกยวของทจะไดรบผลกระทบ ทงดานบก และดานลบ

• ใครอยในเหตการณบาง

• ใครนาจะเกยวของกบเหตการณนบาง

• ใครนาจะเปนคนททำใหสถานการณนเกดขนมากทสด

• เหตการณทเกดขนใครไดประโยชน ใครเสยประโยชน

How (อยางไร) รายละเอยดของสงทเกดขนแลวหรอกำลงจะเกดขนวามความเปนไปไดในลกษณะใด

• เขาทำสงนไดอยางไร

• ลำดบเหตการณนวาเกดขนไดอยางไรบาง

• เหตการณนเกดขนไดอยางไร

• มหลกในการพจารณาคนดอยางไรบาง

การสอนวเคราะหโดยใชเทคนค 5W 1H จะสามารถชวยไลเรยงความชดเจนในแตละเรองไดเปนอยางด

ทำใหเกดความครบถวนสมบรณ นอกจากการใชเทคนค 5W 1H แลวยงใชเทคนคการตงคำถามในลกษณะอน ๆ

ได เชน

1. คำถามเกยวกบจำนวน เชน เหตการณทเกดขนมผเกยวของจำนวนทคน

2. คำถามเชงเงอนไข เชน ถา......จะเกด.......

3. คำถามเกยวกบการจดลำดบความสำคญ เชน ใครเปนคนสำคญทสดของเรอง ประเดนใดเปน

ประเดนหลก ประเดนใดเปนประเดนรอง

4. คำถามเชงเปรยบเทยบ เชน ระหวาง.....กบ.....สงใดสำคญกวา

ทศนา แขมมณ และคนอน ๆ (2547 : 112) ไดทำการวจยและพฒนารปแบบ การปฏรปการเรยนรทง

โรงเรยน ไดอภปรายผลและเสนอแนะดานการจดการเรยนรไววา การจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนสำคญ ตาม

มาตรฐานการศกษาขนพนฐานและจดหมายของหลกสตรการศกษาขนพนฐาน เปนหลกหรอแนวคดในการสอน

ซงการจะนำแนวคดไปสการ ปฏบตได ครตองแสวงหาแนวทางและวธการทชดเจนมาใชสวนการจดการเรยนการ




สอน โดยเนนผเรยนเปนศนยกลาง เปนการจดการเรยนการสอนทยดผเรยนเปนตวตง โดยคำนงถง ความเหมาะ

สมกบผเรยน และประโยชนสงสดทผเรยนควรจะไดรบ และมการจดกจกรรมการเรยนรทเปดโอกาสใหผเรยนม

บทบาทสำคญในการเรยนรไดมสวนรวมในกจกรรมการเรยนร อยางตนตว และไดใชกระบวนการเรยนรตาง ๆ

ททำใหผเรยนไปสการเกดการเรยนรทแทจรง ซงการมสวนรวมอยางตนตว (Active Participation) เปนการท

ผเรยนมสวนรวมเปนผจด กระทำตอสงเราหรอสงทเรยนร มใชเปนเพยงผรบเทานน ผเรยนจงมความตนตวทง

ทางกาย สตปญญา สงคม และอารมณ การมสวนรวมอยางตนตวทง 4 ดานน จะมความสมพนธตอกน สงผลตอ

พฒนาการและการเรยนรของผเรยน นนคอเมอนกเรยนไดเคลอนไหวปฏบตกจกรรมตาง ๆ (กาย) ไดใชความคด

(สตปญญา) ไดมการปฏสมพนธแลกเปลยนเรยนรกบผอน (สงคม) และเกดอารมณความรสกอนจะชวยใหการ

เรยนรมความหมายตอตนเอง (อารมณ) ผลการเรยนรทแทจรงกจะเกดขน การจดการเรยนรของครควรเปน

ลกษณะฝกการคดของผเรยน และใหผเรยนไดเรยนรดวยการบรณาการ จงจะถอไดวาครมการจดการเรยนรตาม

แนวปฏรป การศกษาอยางแทจรง ซงสอดคลอง ผลการวจยการปฏรปการเรยนรระดบการศกษาขนพนฐาน :

พหกรณ ของ สวมล วองวานช และนงลกษณ วรชชย (2548 : 46) ทพบวา การปฏรปการเรยนรถาจะให

ประสบผลสำเรจบรรลมาตรฐานการศกษาขนพนฐาน การจดการเรยนรของครตองปรบเปลยนเพอใหผเรยนได

เรยนรแบบบรณาการและการฝกทกษะการคดใหกบผเรยน ซงจากขอคนพบในการวจยมแนวทาง ดงน

1. การจดการเรยนรทเนนกระบวนการคด เปนการสอนการคดทมลกษณะเปนกระบวนการไมใชเนอหา

ดงนน การสอนหรอพฒนาการคด จงตองเปนการสอน กระบวนการหรอวธการและไดเสนอแนวทางการพฒนา

ความสามารถในการคดของผเรยน วาม หลากหลายแนวทาง ไดแก

1.1 การสงเสรมปจจยตาง ๆ ทเออตอการพฒนาสมอง เชน การไดรบสารอาหาร นำ การหายใจท

เหมาะสม การไดรบการพกผอนทเพยงพอ และการบรหารสมอง

1.2 การจดสภาพแวดลอมทดโดยใหผเรยนเหนแบบอยางทดและอยในสงแวดลอมทเออตอการคด

1.3 การใชโปรแกรม/หลกสตร/สอสำเรจรปทพฒนาขนเพอฝกทกษะการ คดเฉพาะทกษะโดยตรง

1.4 การจดกจกรรมการเรยนรโดยอาศยใหแกผเรยนโดยอาศยทฤษฎ หลกการตาง ๆ ทเนนการ

พฒนาการคด เชน ทฤษฎพหปญญา ทฤษฎการสรางความร และ หลกธรรมทางพระพทธศาสนาทเกยวของ

กบการคด อาท หลกโยนโสมนสการ

1.5 การสอนและการแทรกทกษะการคด โดยใชรปแบบการเรยนการสอนและกระบวนการตาง ๆ

ทเนนการพฒนาการคด เชน รปแบบกระบวนการเรยนการสอน ความคดสรางสรรค (Synaptic Intructional

Model) รปแบบการเรยนการสอนโดยการสรางศรทธาและโยนโสมนสการ รปแบบการเรยนการสอนซปปา

(CIPPA) เปนตน




1.6 การบรณาการการสอนและการฝกทกษะการคดในการเรยนการสอนเนอหาสาระตาง ๆ ท

ครสอนอยแลว

1.7 การใชเทคนคตาง ๆ ทสงเสรมและพฒนาการคด เชน เทคนคการใชคำถาม เทคนคการทำผง

กราฟก เทคนคการคดหมวก 6 ใบ เปนตน

นอกจากนยงไดอธบายเกยวกบการจดการเรยนการสอนโดยเนนกระบวนการคด (Thinking Based

Instruction) วาเปนการดำเนนการเรยนการสอนโดยผสอนใชรปแบบ วธการ และเทคนคการสอนตาง ๆ กระ

ตนใหผเรยนเกดความคดขยายตอเนองจากความคดเดมทมอยในลกษณะใดลกษณะหนง เชน เกดความคดทม

ความละเอยด กวางขวาง ลกซง ถกตองมเหตผล และนาเชอถอมากขนกวาเดม

2. การจดการเรยนรแบบบรณาการเปนการเรยนร ในลกษณะองครวม หรอ การกำหนดเปาหมายรวม

กน โดยนำกระบวนการเรยนรจากกลมสาระเดยวกนหรอตางกลมสาระการเรยนรมาบรณาการในการจดการเรยน

รและไดเสนอแนวทางจดการเรยนรแบบ บรณาการ ดงน

2.1 การบรณาการแบบผสอนคนเดยว โดยผสอนเชอมโยงสาระการเรยนรตาง ๆ กบหวขอเร

องทสอดคลองกบชวตจรงหรอสาระทกำหนดขนมา

2.2 การบรณาการแบบคขนาน มผสอนตงแต 2 คนขนไป รวมกน จดการเรยนการสอนโด

ยอาจยดหวขอเกยวกบเรองใดเรองหนง แลวบรณาการเชอมโยงกแบบ คขนาน

2.3 การบรณาการแบบพหวทยาการ โดยนำเนอหาจากหลายกลมสาระฯ มาเชอมโยงเพอ

จดการเรยนร ซงโดยทวไปผสอนมกจดการเรยนการสอน แยกตามรายวชาหรอ กลมสาระฯ แตในบางเรองผสอน

จดการเรยนการสอนรวมกนในเรองเดยวกน

2.4 การบรณาการแบบโครงงาน เปนการบรณาการทผเรยนและผสอน รวมกนสรางสรรคโครง

งานขน โดยใชเวลาการเรยนตอเนองกนไดหลายชวโมง ดวยการนำเอาชวโมงของวชาตาง ๆ ทผสอนเคยสอนแยก

กนนน มารวมเปนเรองเดยวกนมเปาหมายเดยวกน ในลกษณะของการสอนเปนทม เรยนเปนทม ในกรณท

ตองการเนนทกษะบางเรองเปนพเศษ ผสอนสามารถแยกกนสอนได

สำนกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน (2549 : 15 - 17) กลาววาถงแนวทางการสอนคร เพอ

พฒนาความสามารถในการคดวเคราะหของผเรยนม ดงน

1) การฝกสงเกต สงเกตในสงทเหน สงเกตสงแวดลอม สงเกตการณทำงาน การฝกสงเกตจะทำให

เกดปญญามาก โลกทศนและวธคด สต - สมาธ จะเขาไปมผลตอการสงเกตและสงทสงเกต

2) การฝกบนทก เมอสงเกตอะไรแลวควรบนทกโดยการวาดรปหรอบนทกขอความหรอภาพถาย

ถายวดทศน จะบนทกละเอยดมากนอยเพยงใด ควรใหเหมาะสมกบวยและสถานการณ การบนทกชวยพฒนา

ปญญาไดอยางด




3) การฝกนำเสนอตอทประชมเมอมการทำงานกลม ไดเรยนรอะไรมาควรมการนำเสนอแลกเปล

ยนความรกน การนำเสนอเปนการพฒนาปญญาทงผนำเสนอและของกลม

4) การฝกการฟง การรจกฟงคนอนทำใหบคคลฉลาดขน โบราณเรยกวาเปนพหสต

5) การฝกปจฉา - วสชนา เมอมการนำเสนอและการฟงแลวฝก ปจฉา - วสชนา หรอ ถาม -

ตอบ ซงเปนการฝกใชเหตผล วเคราะห สงเคราะห ทำใหเกดความแจมแจงในเรองนน ๆ

6) การฝกตงสมมตฐาน และตงคำถาม เมอเรยนรอะไรไปแลว ควรฝกตงคำถามใหไดวา สงนคอ

อะไร สงนนเกดจากอะไร ทำอยางไรจะสำเรจประโยชนอนนน

7) การฝกคนหาคำตอบ เมอมคำถามแลวกควรไปคนหาคำตอบจากหนงสอ ตำรา อนเทอรเนต

หรอไปคยกบคนเฒาคนแก แลวแตธรรมชาตของคำถาม บางคำถามคนหาคำตอบทกวธทางจนหมดแลวกไมพบ

ตองหาคำตอบตอไปดวยการวจย

8) การวจย การวจยเปนสวนหนงของกระบวนการเรยนรทกระดบ การวจยจะทำใหคนพบความร

ใหมและมประโยชนมาก

9) การเชอมโยงบรณาการและการเขาใจตนเอง เกดการรตวเองตามความเปนจรงวาสมพนธกบ

คนอนและสงอนอยางไร ซงจะทำใหเกดจรยธรรมขนในตนเอง

10) การฝกเขยนและเรยบเรยงทางวชาการ การใหผเรยนฝกการเขยนเรยบเรยงกระบวนการ

เรยนร และความรใหมทไดมาทำใหเกดการคนควาหาหลกฐานทถกตองนาเชอถอและเปนประโยชน

ดงนน หลกการสอนการสงเสรมทกษะการคดวเคราะห จงประกอบดวย การสอนแบบโครงงานการสอน

โดยใชคำถาม การสอนการคดตามทฤษฎหมวดความคดหกใบของ เอดเวรด เดอ โบโน (Edward de Bono)

การสอนแบบ Story Line การสอนแผนภาพโครงเรอง การสอนโดยใชคำถามตามเทคนค 5W 1H การสอนแบบ

ซปปา (CIPPA) หลกโยนโสมนสการ ทฤษฎพหปญญา เปนตน




แนวคด ทฤษฎ และรปแบบการสอนทเนนการสอนวเคราะห

“ดร.เอดเวรด เดอ โบโน” เปนผรเรม และไดพฒนาเปนแนวคดทเรยกวา “Six Thinking Hats” ซง

เปนวธคดทมมมมองแบบ “รอบดาน” ดร.เอดเวรด เดอ โบโน จงไดใหเทคนค “6 หมวกการคด” เพอชวยจด

ระเบยบการคด ทำใหการคดมประสทธภาพมากขน โดยหมวกแตละใบเปนการนำเสนอทางเลอกทเปนไปไดตาม

มมมองตาง ๆ ของปญหา โดยวธการสวมหมวกทละใบในแตละครง เพอพลงของการคดจะไดมงเนนไปในทศทาง

หนงเปนการเฉพาะ ซงจะทำใหความเหนและความคดสามารถแสดงออกไดอยางอสระ สามารถหลกเลยงความขด

แยงทไมจำเปนได และยงเปนการดงเอาศกยภาพของแตละคนมาใชโดยทไมรตว Six Thinking Hats สตรบรหาร

ความคดของ “เดอ โบโน” จะประกอบดวย หมวก 6 ใบ 6 ส ไดแก

1. หมวกสขาว (White Hat) หมายถง ขอมลเบองตนของสงนน เปนความคดแบบไมใชอารมณและม

เปาประสงคทชดเจน แนนอน ตรงไปตรงมา ไมตองการความคดเหน สขาวเปนสทชใหเหนถง ความเปนกลาง

จงเกยวของกบขอเทจจรง จำนวนตวเลข เมอสวมหมวกสน หมายความวาทประชมตองการขอเทจจรงเทานน

โดยปกตแลวเรามกจะ ใชหมวกขาวตอนเรมตนของกระบวนการคดเพอเปนพนฐานของความคดทกำลงจะเกดขน

แตเรากใชหมวกขาวในตอนทายของกระบวนการไดเหมอนกน เพอทำการประเมนอยางเชน ขอเสนอโครงการตาง

ๆ ของเราเหมาะสมกบขอมลทมอยหรอไม

ตวอยางคำถาม ทใหไดมาซงความคดแบบหมวกสขาว เชน มขอมลหรอขอเทจจรงอะไรบาง เกยวกบ

เรองน, มขอมลอนอกหรอไม, ไดขอมลดวยวธใด, เกยวกบประเดนน หากคณสวมหมวกสขาว คณจะพดวาอยางไร

2. หมวกสแดง (Red Hat) สแดงเปนสทแสดงถง ความรสก สญชาตญาณ และลางสงหรณ เมอสวม

หมวกน เราสามารถบอกความรสกของตนเองวาชอบ ไมชอบ ด ไมด มการใชอารมณ ความคดเชงอารมณ ซงสวน

ใหญการแสดงอารมณจะไมมเหตผลประกอบ หรอการตระหนกรโดยฉบพลน ซงกคอ เรองบางเรองทเคยเขาใจ

ในแบบหนง อย ๆ กเกดเขาใจในอกแงมมหนง ซงการตระหนกรแบบนจะทำใหเกดงานสรางสรรค การคนพบทาง

วทยาศาสตร หรอวธคดทางคณตศาสตรแบบกาวกระโดด ความคดความเขาใจในสถานการณโดยทนท ซงเปน

ผลจากการใครครวญอนซบซอนทมพนฐานจากประสบการณ เปนการตดสนทไมอาจใหรายละเอยดหรออธบายได

ดวยคำพด เชนเวลาทคณจำเพอนคนหนงได คณกจำไดในทนท

ตวอยางคำถาม ทใหไดมาซงความคดแบบหมวกสแดง เชน รสกอยางไรกบเรองน หรอ ความคดน, รสก

อยางไรกบการกระทำเชนน, มความรสกลก ๆ อยางไรเกยวกบเหตการณครงน, มความคดเหนอยางไรเกยวกบ

ขอมลน, ชอบหรอไมชอบสงน, มความสขหรอไมทไดยนไดฟงไดเหนสงน


หมวก 6 ใบ คด 6 แบบ Six Thinking Hats



3. หมวกสดำ (Black Hat) หมายถง ขอควรคำนงถง สงททำใหเราเหนวา เราไมควรทำ เปนการคด

ในเชงระมดระวง หมวกสดำ เปนหมวกทคดเปนธรรมชาตและสอดคลองกบวธการคดของตะวนตกมาก หมวกส

ดำชวยชใหเราเหนวาสงใดผด สงใดไมสอดคลองและสงใดใชไมได มนชวยปกปองเราจากการเสยเงนและพลงงาน

ชวยปองกนไมใหเราทำอะไรอยางโงเขลาเบาปญญา และผดกฎหมาย หมวกสดำ เปนหมวกคดทมเหตมผลเสมอ

เพราะในการวพากษวจารณ หรอวเคราะหสงใดจะตองมการคดแบบเปนเหตเปนผลรองรบไมมอารมณมา

เกยวของ ในการประเมนสถานการณในอนาคตของเรานน ตองขนอยกบประสบการณของเราเองและของผอน

ดวย

ตวอยางคำถาม ทใหไดมาซงความคดแบบหมวกสดำ เชน เรองนมจดออนอะไร, ขอมลทไดไมถกตอง

เพราะอะไร, สงนไมคมคาอยางไร, ความคดนขดตอระบบแบบแผนอยางไร, จะเกดผลเสยอะไรบางถาขาดความ

รวมมอจากบคคลทเกยวของ

4. หมวกสเหลอง (Yellow Hat) สเหลอง หมายถง การคาดการณในทางบวก ความคดเชงบวกเปนกา

รมองโลกในแงด การมองทเปนประโยชน เปนการคดทกอใหเกดผล หรอทำใหสงตาง ๆ เกดขนได การคดเชง

บวกเปนการเปดโอกาสใหพฒนาและสรางสรรคสงใหม ๆ ความคดเชงลบอาจปองกนเราจากความผดพลาด

ความเสยง และอนตรายทอาจเกดขน ดงนนการคดเชงบวกตองผสมผสานความสงสยใครร ความสข ความ

ตองการ และความกระหายทจะทำสงตาง ๆ ใหเกดขน หรอไม

ตวอยางคำถาม ทใหไดมาซงความคดแบบหมวกสเหลอง เชน สงนมประโยชนอะไร, สงสำคญของเรองน

คออะไร, มนจะกอใหเกดผลดอยางไร

5. หมวกสเขยว (Green Hat) สเขยว หมายถง ความคดนอกกรอบ ทมความสมพนธกบความคดรเรม

สรางสรรค และเกยวของโดยตรงกบการเปลยนแปลงแนวคดและมมมอง ซงปกตมกถกกำหนดจากระบบความ

คดของประสบการณดงเดม และความคดนอกกรอบนนจะอาศยขอมลจากระบบของตวเราเอง โดยเมอสวมหมวก

สน จะแสดงความคดใหม ๆ เพอการเปลยนแปลงทดขน การคดอยางสรางสรรค

ตวอยาง คำถามทใหไดมาซงความคดแบบหมวกสเขยว เชน มแนวโนมวาจะเกดผลในดานอนได

อยางไร, ตองเปลยนแปลงอะไรบางเพอใหสงนดขน, จากแนวคดนนาจะนำไปสอะไร, มทางออกสำหรบเรองน

อยางไร, มวธการใดทจะทำใหมนดขน

6. หมวกสนำเงน (Blue Hat) สนำเงน หมายถง การควบคม และการบรหารกระบวนการคด เพอใหเกด

ความชดเจนในเรองของความคดรวบยอด ขอสรป การยตขอขดแยง การมองเหนภาพและการดำเนนการทม

ขนตอนเปนระบบ เมอมการใชหมวกนำเงน หมายถง ตองการใหมการควบคมสงตาง ๆ ใหอยในระบบระเบยบทด

และถกตองหมวกสนำเงนมกเปน บทบาทของหวหนา ทำหนาทควบคมบทบาทของสมาชก ควบคมการดำเนน

การประชม การอภปราย การทำงาน ควบคมการใชกระบวนการคด การสรปผล เพอใหบรรลเปาหมายทตองการ




อยางไรกตามสมาชก กสามารถ สวมหมวกนำเงน ควบคมบทบาทของหวหนาไดเชนกน ตวอยางคำถามทผสวม

หมวกนำเงนสามารถนำไปใชได ไดแก เรองนตองการคดแบบไหน ขนตอนของเรองนคออะไร เรองนจะสรป

อยางไร ขอบเขตของปญหาคออะไร ขอใหคดวาเราตองการอะไร และใหเกดผลอยางไร เรากำลงอยในประเดนท

กำหนดหรอไม เปนตน ผสวมหมวกนำเงนเปรยบเสมอนผควบคมวงดนตร ทจะทำใหผเลนดนตรแตละชนบรรเลง

สอดรบกนเปนเพลงตาง ๆ

ตวอยางคำถาม ทใหไดมาซงความคดแบบหมวกสนำเงน เชน เรองนตองการสรปความคดแบบไหน,

ขนตอนของเรองนคออะไร, เรองนจะสรปวาอยางไร, ขอบเขตของปญหาคออะไร, ขอใหคดวาเราตองการอะไร

และตองการใหเกดผลอยางไร, ขอยตเรองนควรเปนอยางไร, เรากำลงอยในประเดนทกำหนดหรอไม

ศาสตราจารยโฮวารด การดเนอร (Howard Gardner) นกจตวทยา มหาวทยาลยฮาวารด เปนผหนงท

พยายามอธบายใหเหนถงความสามารถทหลากหลาย โดยคดเปน “ทฤษฎพหปญญา” (Theory of Multiple

Intelligences) เสนอแนวคดวา สตปญญาของมนษยมหลายดานทมความสำคญเทาเทยมกนขนอยกบวาใคร

จะโดดเดนในดานไหนบาง แลวแตละดานผสมผสานกน แสดงออกมาเปนความสามารถในเรองใด เปนลกษณะ

เฉพาะตวของแตละคนไป

ในป พ.ศ. 2526 การดเนอร ไดเสนอวาปญญาของมนษยมอยอยางนอย 7 ดาน คอ ดานภาษา ดานตรรก

ศาสตรและคณตศาสตร ดานมตสมพนธ ดานรางกายและการเคลอนไหว ดานดนตร ดานมนษยสมพนธและดาน

การเขาใจตนเอง ตอมาในป พ.ศ. 2540 ไดเพมเตมเขามาอก 1 ดาน คอ ดานธรรมชาตวทยา เพอใหสามารถ

อธบายไดครอบคลมมากขน จงสรปไดวา พหปญญา ตามแนวคดของการดเนอร ในปจจบนมปญญาอยอยางนอย

8 ดาน ดงน

1. ปญญาดานภาษา (Linguistic Intelligence) คอ ความสามารถในการใชภาษารปแบบตาง ๆ ตงแต

ภาษาพนเมอง จนถงภาษาอน ๆ ดวย สามารถรบร เขาใจภาษา และสามารถสอภาษาใหผอนเขาใจไดตามทตอง

การ ผทมปญญาดานนโดดเดน กมกเปน กว นกเขยน นกพด นกหนงสอพมพ คร ทนายความ หรอ นกการเมอง

2. ปญญาดานตรรกศาสตรและคณตศาสตร (Logical - Mathematical Intelligence) คอ ความ

สามารถในการคดแบบมเหตและผล การคดเชงนามธรรม การคดคาดการณ และการคดคำนวณทางคณตศาสตร

ผทมปญญาดานนโดดเดน กมกเปน นกบญช นกสถต นกคณตศาสตร นกวจย นกวทยาศาสตร นกเขยนโปรแกรม

หรอวศวกร


ทฤษฎพหปญญา (Theory of Multiple Intelligences)



3. ปญญาดานมตสมพนธ (Visual - Spatial Intelligence) คอ ความสามารถในการรบรทางสายตา

ไดด สามารถมองเหนพนท รปทรง ระยะทาง และตำแหนง อยางสมพนธเชอมโยงกน แลวถายทอดแสดงออก

อยางกลมกลน มความไวตอการรบรในเรองทศทาง สำหรบผทมปญญาดานนโดดเดน จะมทงสายวทย และสา

ยศลป สายวทย กมกเปน นกประดษฐ วศวกร สวนสายศลป กมกเปนศลปนในแขวงตาง ๆ เชน จตรกร วาดรป

ระบายส เขยนการตน นกปน นกออกแบบ ชางภาพ หรอสถาปนก เปนตน

4. ปญญาดานรางกายและการเคลอนไหว (Bodily Kinesthetic Intelligence) คอ ความสามารถถ

ในการควบคมและแสดงออกซงความคด ความรสก โดยใชอวยวะสวนตาง ๆ ของรางกาย รวมถง ความสามารถ

ในการใชมอประดษฐ ความคลองแคลว ความแขงแรง ความรวดเรว ความยดหยน ความประณต และความไว

ทางประสาทสมผส สำหรบผทมปญญาดานนโดดเดน มกจะเปนนกกฬา หรอไมกศลปนในแขนง นกแสดง นก

ฟอน นกเตน นกบลเลย หรอนกแสดงกายกรรม

5. ปญญาดานดนตร (Musical Intelligence) คอ ความสามารถในการซมซบ และเขาถงสนทรยทาง

ดนตร ทงการไดยน การรบร การจดจำ และการแตงเพลง สามารถจดจำจงหวะ ทำนอง และโครงสรางทางดนตร

ไดด และถายทอดออกมาโดยการฮมเพลง เคาะจงหวะ เลนดนตร และรองเพลง สำหรบผทมปญญาดานนโดดเดน

มกจะเปนนกดนตร นกประพนธเพลง หรอนกรอง

6. ปญญาดานมนษยสมพนธ (Interpersonal Intelligence) คอ ความสามารถในการเขาใจผอน ทง

ดานความรสกนกคด อารมณ และเจตนาทซอนเรนอยภายใน มความไวในการสงเกต สหนา ทาทาง นำเสยง

สามารถ ตอบสนองไดอยางเหมาะสม สรางมตรภาพไดงาย เจรจาตอรอง ลดความขดแยง สามารถจงใจผอนไดด

เปนปญญาดานทจำเปนตองมอยในทกคน แตสำหรบผทมปญญาดานนโดดเดน มกจะเปนครบาอาจารย

ผใหคำปรกษา นกการฑต เซลแมน พนกงานขายตรง พนกงานตอนรบ ประชาสมพนธ นกการเมอง หรอนกธรกจ

7. ปญญาดานการเขาใจตนเอง (Intrapersonal Intelligence) คอ ความสามารถในการรจก

ตระหนกรในตนเอง สามารถเทาทนตนเอง ควบคมการแสดงออกอยางเหมาะสมตามกาลเทศะ และ สถานการณ

รวาเมอไหรควรเผชญหนา เมอไหรควรหลกเลยง เมอไหรตองขอความชวยเหลอ มองภาพตนเองตามความเปน

จรง รถงจดออน หรอขอบกพรองของตนเอง ในขณะเดยวกนกรวาตนมจดแขง หรอ ความสามารถในเรองใดมค

วามรเทาทนอารมณ ความรสก ความคด ความคาดหวง ความปรารถนา และตวตนของตนเองอยางแทจรง เปน

ปญญาดานทจำเปนตองมอยในทกคนเชนกน เพอใหสามารถดำรงชวตอยางมคณคา และมความสข สำหรบผทม

ปญญาดานนโดดเดน มกจะเปนนกคด นกปรชญา หรอนกวจย




8. ปญญาดานธรรมชาตวทยา (Naturalist Intelligence) คอ ความสามารถในการรจก และเขาใจ

ธรรมชาตอยางลกซง เขาใจกฎเกณฑ ปรากฎการณ และการรงสรรคตาง ๆ ของธรรมชาต มความไวในการสงเกต

เพอคาดการณความเปนไปของธรรมชาต มความสามารถในการจดจำแนก แยกแยะประเภทของสงมชวต ทงพช

และสตว สำหรบผทมปญญาดานนโดดเดน มกจะเปนนกธรณวทยา นกวทยาศาสตร นกวจย หรอ

นกสำรวจธรรมชาต

ทฤษฎนไดถกนำไปประยกตใชอยางแพรหลายในกระบวนการสงเสรมการเรยนรตาง ๆ เพอใหมประสทธ

ภาพสงสด โดยเนนความสำคญใน 3 เรองหลก ดงน

1. แตละคน ควรไดรบการสงเสรมใหใชปญญาดานทถนด เปนเครองมอสำคญในการเรยนร

2. ในการจดกจกรรมสงเสรมการเรยนร ควรมรปแบบทหลากหลาย เพอใหสอดรบกบปญญาทมอยหลาย

ดาน

3. ในการประเมนการเรยนร ควรวดจากเครองมอทหลากหลาย เพอใหสามารถครอบคลมปญญาในแต

ละดาน

ทฤษฎพหปญญา ของการดเนอร ชใหเหนถงความหลากหลายทางปญญาของมนษย ซงมหลายดาน

หลายมม แตละดานกมความอสระในการพฒนาตวของมนเองใหเจรญงอกงาม ในขณะเดยวกนกมการบรณาการ

เขาดวยกน เตมเตมซงกนและกน แสดงออกเปนเอกลกษณทางปญญาของมนษยแตละคน คนหนงอาจจะเกง

เพยงดานเดยว หรอเกงหลายดาน หรออาจไมเกงเลยสกดาน แตทชดเจน คอ แตละคนมกมปญญาดานใดดาน

หนงโดดเดนกวาเสมอ ไมมใครทมปญญาทกดานเทากนหมด หรอไมมเลยสกดานเดยว นบเปนทฤษฎทชวยจด

ประกายความหวง เปดกระบวนทศนใหมในการศกษาดานสตปญญาของมนษย สามารถนำมาประยกตใชไดทง

ในกลมเดกปกต เดกทมความบกพรอง และเดกทมความสามารถพเศษ


“รปแบบการสอนแบบซปปา” หมายถง กระบวนการสอนทเนนใหผเรยนเกดความร ความคด และ

การตดสนใจอยางเปนระบบ สามารถสรางความร คนพบความรไดดวยตนเอง นกเรยนมบทบาทมากในกจกรรม

การเรยนการสอนและผเรยนสามารถนำไปใชในชวตประจำวนเสนอแนวคดโดย รองศาสตราจารย ดร.ทศนา

แขมมณ อาจารยประจำภาควชาประถมศกษา คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย


รปแบบการสอนแบบโมเดลซปปา (CIPPA MODEL)



หลกการจดการจดการเรยนการสอน โมเดลซปปา

โมเดลซปปา มองคประกอบสำหรบการจดการเรยนการสอนทสำคญ 5 ประการ ครสามารถเลอกรปแบบ

วธสอน กจกรรมใดกไดทสามารถทำใหผเรยนเกดการเรยนรตามองคประกอบทง 5 อกทงการจดกจกรรมก

สามารถจดลำดบองคประกอบใดกอนหลงไดเชนกน ไดแก

C (Construct) หมายถง การสรางความร ตามแนวคด การสรรคสรางความร ไดแก กจกรรมทชวยใหผ

เรยนมโอกาสสรางความรดวยตนเอง ซงทำใหผเรยนเขาใจและเกดการเรยนรทมความหมายตอตนเองกจกรรมน

ชวยใหผเรยนมสวนรวมทางสตปญญา

I (Interaction) หมายถง การปฏสมพนธกบบคคลและสงแวดลอมรอบตว ไดแก กจกรรมทผเรยนเกด

การเรยนรจากการเขาไปมปฏสมพนธกบบคคล เชน คร เพอน ผร หรอมปฏสมพนธกบสงแวดลอม เชน แหลงค

วามร และสอประเภทตาง ๆ กจกรรมน ชวยใหผเรยนมสวนรวมทางสงคม

P (Physical Participation) หมายถง การมสวนรวมทางกาย ไดแก กจกรรมทใหผเรยนมโอกาส

เคลอนไหวรางกายในลกษณะตาง ๆ

P (Process Learning) หมายถง การเรยนรกระบวนการตาง ๆ ทเปนทกษะทจำเปนตอการดำรงชวต

ไดแก กจกรรมทใหผเรยนทำเปนขนตอนจนเกดการเรยนร ทงเนอหาและกระบวนการ กระบวนการทนำมาจด

กจกรรม เชน กระบวนการคด กระบวนการแกปญหา กระบวนการกลม กระบวนการแสวงหาความร เปนตน

กจกรรมนชวยใหผเรยนมสวนรวมทางสตปญญา

A (Application) หมายถง การนำความรทไดเรยนรไปประยกตใชในสถานการณตาง ๆ ไดแก

กจกรรมทใหโอกาสผเรยนเชอมโยงความรทางทฤษฎไปสการปฏบตทเปนประโยชนในชวตประจำวน กจกรรมน

ชวยใหผเรยนมสวนรวมในการเรยนรไดหลายอยางแลวแตลกษณะของกจกรรม

ขนตอนการจดกจกรรมการเรยนการสอนตามหลก โมเดลซปปา

การจดการเรยนการสอนตามโมเดลซปปา แบงเปน 7 ขนตอน ดงน

1. ขนการทบทวนความรเดม เปนการสนทนาซกถามถงกจกรรมทเคยเรยนร หรอพนความรของนกเรยน

ในเรองทจะดำเนนการสอน

2. ขนการแสวงหาความรใหม หมายถง ใหนกเรยนไดรจกแหลงทจะคนหาความร เชน แหลงเรยนรใน โรงเรยนไมวาจะเปนหองสมด สอเอกสาร มมประสบการณตาง ๆ หรอแหลงเรยนรในทองถน เชน ภมปญญา

สถานทสำคญในชมชน เปนตน

3. ขนการศกษาทำความเขาใจขอมล/ความรใหมและเชอมโยงความรใหมกบความรเดม เปน

กจกรรมทจดใหผเรยนไดนำความรทไดจากการศกษาคนความาทำความเขาใจ แลวใชกระบวนการคดใน

การประมวลขอมลทรบเขามาใหมกบขอมลเดมทำใหเกดองคความรใหม หรอสงใหม




4. ขนการแลกเปลยนความรความเขาใจกบกลม เปนกจกรรมทผเรยนเมอไดเรยนรแลว นำองคความร

นนมาแลกเปลยนเรยนร เพอสะทอนความคดของตน

5. ขนการสรปและการจดระเบยบความร เพอใหผเรยนจดจำสงทเรยนไดงาย เปนกจกรรมสรปรวมกน

โดยสงเคราะหสงทไดเรยนร

6. ขนการแสดงผลงาน เปนกจกรรมเสนอสงทเรยนรในรปของการจดกจกรรม

7. ขนการประยกตใชความร นำความรไปใชใหเกดประโยชน หรอเพอแกปญหาในสงทตองการคำตอบ

ตอไป

การเรยนรแบบ Story line เปนการสอนวธหนงทฝกใหผเรยนไดเรยนรเกยวกบชวตจรง ใชกระบวนการ

คดวเคราะหไตรตรอง รวมทงกระบวนการคดอยางมวจารณญาณ เพอจะเปนแนวทางในการตดสนใจวาควรทำ

ไมควรทำ ควรเชอ ไมควรเชอ อนจะนำไปสการตดสนใจ การแกปญหา ตลอดจนการคดรเรมสรางสรรค สงดสงท

เปนประโยชน เปนการสอนทเนนผเรยนเปนสำคญดวยการใชหลกสตรบรณาการเปนการเรยน รผาน

ประสบการณตรง การมสวนรวมของผเรยนเอง ซงผเรยนสามารถเรยนรคณคาและสรางผลงานไดผลการเรยนร

มความคงทน เปนการสรางองคความรดวยตนเอง วธดงกลาวเปนผลการคนพบของ สตฟ เบลล และแซลล ฮารด

เนส (Steve Bell and Sally Hardness) นกการศกษาชาวสกอต ซงสตฟ เบลล เรยกวา การจดการเรยนรทเปน

สตอรไลน (Story line approach) และยงเรยกวาวธสตอรไลน (Story line method) วธสอนแบบสตอรไลน

เปนวธทใชในการจดกจกรรมการเรยนการสอน ทเนนผเรยนเปนศนยกลาง จะมการผกเรองแตละตอนใหเกดขน

อยางตอเนอง และเรยงลำดบเหตการณ หรอทเรยกวา กำหนดเสนทางเดนเรอง โดยใชคำถามหลกเปนตวนำ ส

การใหผเรยนทำกจกรรมอยางหลากหลาย เพอสรางความรดวยตนเอง เปนการเรยนตามสภาพจรง ทม

การบรณาการระหวางวชา เพอเปาหมายพฒนาศกยภาพของผเรยนทงตว

องคประกอบทสำคญของ Story Line

การสรางเรองใน Story Line เปนการดำเนนเรองทตอเนอง ประดจเสนเชอก โดยม คำถามหลก

เปนตวดำเนนการ องคประกอบทสำคญในการสอนแบบ Story Line คอ

1. ตวละคร หมายถง บคคลหรอสงของทเกยวของกบเรองราวทผกขนมา

2. ฉาก หมายถง การระบลกษณะของสถานทและสงแวดลอมทปรากฎ ตามหวเรอง

3. การดำเนนชวต หมายถง การดำเนนชวตของตวละคร วา ใครทำอะไรบาง

4. เหตการณหรอปญหาทเกดขน หมายถง เหตการณทดำเนนชวตของละคร เชน เหตการณอะไรทเปน

ปกต เหตการณอะไรทตองแกไข เหตการณอะไรทตองดใจ หรอแสดงความยนด


แนวคดหลกของการจดการเรยนรแบบ Storyline



ขนตอนการจดกจกรรมการเรยนร

การจดกจกรรมการเรยนรวธ Story line มดงตอไปน

1. กำหนดหวขอเรองทจะเรยน เรยกวา เสนทางเดนเรอง (Story line) ใหเหมาะสม หวขอเรองจะเปน

ความคดรวบยอดหรอหวขอยอยทผเรยนจะตองเรยน โดยผกเปนโครงเรอง ซงมาจากองคประกอบ 4 สวน คอ

ฉาก ตวละคร การดำเนนชวตของตวละคร และเหตการณทเกดขน โครงเรองจะเปนโครงสรางของเนอหาสาระท

เรยน

2. การดำเนนกจกรรมการเรยนรมคำถามหลกหรอคำถามสำคญ (Key Questions) คำถามหลก เปน

องคประกอบทสำคญมาก จะทำหนาทดำเนนเรองทจะเชอมโยงแตละตอนใหตอเนองกน คำถามหลกจะเชอมโยง

เนอหาและกจกรรมเขาดวยกน

3. กจกรรมของผเรยน ผเรยนจะทำกจกรรมเพอตอบคำถาม โดยทำเปนรายบคคลหรอรวมกนทำ

กจกรรม อาจจบคกนทำกจกรรม หรอจดเปนกลม กลมละ 4 - 6 คน หรอรวมกนทำทงหอง โดยกำหนดสอหรอ

อปกรณทจะใชในการทำกจกรรม

4. การประเมนการเรยนร จะประเมนจากคำถามหลกและกจกรรมเปนการประเมนในสภาพจรง

(authentic assessment) ทสะทอนใหเหนผลจากการเรยนรวาผเรยนไดทำอะไรในดานการใชภาษาดานการทำ

งานรวมกบเพอน ดานการแกปญหา และดานความร เปนการประเมนดานคณภาพและผลการเรยนของผเรยน

5. กำหนดเวลาเรยนแตละตอน การสอน Story line ไมจำเปนตองสอนโดยใชเวลาตอเนองกนเปนเวลา

ทงวน แตผสอนอาจแบงเวลาการสอนแตละตอนโดยกำหนดเวลาสอนแตละตอนตามทกำหนดหวขอ เรอง และ

กจกรรมการเรยนบางตอนใชเวลา 1 ชวโมง บางตอนอาจใชเวลา 2 - 3 ชวโมง ตอเนองกนแลวแตกจกรรมการ

เรยน

ตวอยางคำถามหลกในกจกรรม Story Line หวเรอง “ตลาด”

องคประกอบ กจกรรม

ฉาก - ลกษณะภาพ/ลกษณะของตลาดประเภทตาง ๆ เชน ตลาดสด ตลาดผา ตลาดผลไม

ตวละคร - บคคลในตลาด

ลกษณะของบคคล/ประเภทของบคคล เชน พอคา คนซอ คนขนของ

การดำเนนชวต - กจกรรมในตลาด การขายของ จดของ ซอของ การตดปายโฆษณา

เหตการณทสำคญ

• จดมหกรรมลดราคาสนคา

• คนมาขโมยสนคา

• การยายรานคา




• นำทวมตลาด

• ไมมคนซอสนคา

จากเสนทางการเดนเรองขางตน ครสามารถบรณาการหรอสอดแทรกไปไดทกสาระวชา และ สอดแทรก

เพอปลกฝงคณธรรมและจรยธรรมหรอคณลกษณะทพงประสงคไดดวย





พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 และทแกไขเพมเตม หมวดท 4 มาตรา 22 ไดกลาวไววา

“การจดการศกษาตองยดหลกวา ผเรยนทกคนมความสามารถเรยนรและพฒนาตนเองได และถอวาผเรยน

มความสำคญทสด” กระบวนการจดการศกษาตองสงเสรมใหผเรยนสามารถ พฒนาตามธรรมชาตและเตมศกย

ภาพ ดงนน ผสอนทกคนจงจำเปนตองปรบเปลยนบทบาทของตนเองจากการเปนผบอกความรใหจบไปในแต

ละครงทเขาสอนมาเปนผเอออำนวยความสะดวก (Facilitator) ในการเรยนรใหแกผเรยนกลาวคอ เปนผกระตน

สงเสรมสนบสนนจดสงเราและจดกจกรรมใหผเรยน เกดการพฒนาใหเตมตามศกยภาพ ความสามารถ ความถนด

และความสนใจของแตละบคคล การจดกจกรรมจงตองเปนกจกรรมท ผเรยนไดคด วเคราะห วจารณ สรางสรรค

ศกษาและคนควาไดลงมอปฏบตจนเกดการเรยนรและคนพบความรดวยตนเองเปนสาระความร ดวยตนเอง

รกการอาน รกการเรยนรอนจะนำไปสการเรยนรตลอดชวต (Long - life Education) และเปนบคคลแหงการ

เรยนร (Learning Man) ผสอนจงตองสอนวธการแสวงหาความร (Learn how to learn) มากกวาสอนตวความร

สอนการคดมากกวาสอนใหทองจำสอนโดยเนน ผเรยนเปนสำคญ มากกวาเนนทเนอหาวชา

หลกการสำคญในการจดการเรยนร

หลกการสำคญในการจดการเรยนร ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พ.ศ. 2551

ม 4 ประการ คอ

1. เนนผเรยนเปนสำคญ

2. คำนงถงความแตกตางระหวางบคคล

3. สอดคลองกบพฒนาการทางสมอง

4. เนนดานคณธรรม จรยธรรม

กระบวนการเรยนร ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พ.ศ. 2551


“กระบวนการเรยนร” หมายถง ขนตอนการปฏบตหรอการรบรของผเรยน ทกำหนดอยางเปนระบบ

ระเบยบ สอดคลองกบธรรมชาตการเรยนรของนกเรยน ของวชา เพอใหนกเรยนเกดการเรยนรทด เชน

ศกษาสงเกต วเคราะห สรป แลกเปลยน การจดการเรยนรตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พ.ศ.

2551 ตองใชกระบวนการเรยนรทหลากหลาย เพอเปนเครองมอพฒนาผเรยนสเปาหมายของหลกสตร


การจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนสำคญ



กระบวนการในการจดการเรยนร ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พ.ศ. 2551 ม

จำนวน 11 กระบวนการ ดงน

1. กระบวนการเรยนรแบบบรณาการ คอ กระบวนการจดการเรยนรทนำเนอหา สาระการเรยนรท

สมพนธเชอมโยงกนมาจดการเรยนรใหผเรยนมความร ความเขาใจในลกษณะองครวม แนวการจดการเรยนร

ม 2 ประเภท คอ

1.1 บรณาการภายในกลมสาระการเรยนร

1.2 บรณาการระหวางกลมสาระการเรยนร

2. กระบวนการสรางความร คอ กระบวนการจดการเรยนรทคำนงถงความรและประสบการณเดมของ

ผเรยน เปดโอกาสใหผเรยนไดสรางความรและประสบการณตาง ๆ ดวยตนเองจากการปฏสมพนธกบสงแวดลอม

แนวการจดการเรยนร ม 3 ขนตอน

1) ขนทบทวนความรเดม

2) ขนปรบเปลยนความคด

• แลกเปลยนเรยนรระหวางกน

• สรางความรใหม จากการอภปรายรวมกน

• ประเมนความคดใหม

• การนำความคดไปใช

3) ขนทบทวนความคดความเขาใจ

3. กระบวนการคด คอ กระบวนการทางสมองในการจดกระทำขอมลหรอสงเราทรบเขามาทำใหผเรยน

ทำงานอยางเปนระบบ การประเมนผล การใชภาษาในการสอสาร การตดสนใจในสถานการณตาง ๆ


3.1 จดบรรยากาศและสภาพแวดลอมทเอออำนวยตอการคด

3.2 ใชรปแบบ วธสอน เทคนคการสอนกระตนการคด

3.3 จดกจกรรมฝกทกษะการคด ตามความเหมาะสมกบพนฐานผเรยน

3.4 อภปรายแลกเปลยนกระบวนการคด

3.5 รวมกนสรปประเดน

3.6 การวดและประเมนผลการเรยน




4. กระบวนการทางสงคม คอ กระบวนการจดการเรยนรททำใหผเรยนมองเหนคณคาของการทำงาน

รวมกน การชวยเหลอซงกนและกน เออเฟอเผอแผ ทมงาน รบผดชอบ วนย ฯลฯ แนวการจดการเรยนร

ม 4 ขนตอน

4.1 ใหโอกาสผเรยนทำกจกรรมกลม

4.2 จดกจกรรมสรางสมพนธระหวางบคคล

4.3 สรางความตระหนกเกยวกบการเรยนรทกสถานการณ

4.4 ใหผเรยนศกษาสภาพสงคม ผลกระทบของสงแวดลอมและเทคโนโลยตอสงคม

5. กระบวนการแกปญหา คอ กระบวนการจดการเรยนรทผเรยนรจกการแกปญหาผานกระบวนการคด

และการปฏบตจรงจากสถานการณหรอปญหาทนาสนใจหรอทาทาย แนวการจดการเรยนร ม 4 ขนตอน

5.1 กำหนดปญหาและทำความเขาใจปญหา

5.2 วางแผนแกปญหา

5.3 ดำเนนการแกไขปญหา

5.4 ตรวจสอบการแกไขปญหา

6. กระบวนการเรยนรจากประสบการณจรง คอ กระบวนการจดการเรยนรทจดการเรยนรโดยใช

ประสบการณตรง ชวยใหพฒนาทกษะการคดจากการสบคน หาขอมล ทฤษฎ และหลกการมาสนบสนนขอคนพบ


6.1 กระตนใหผเรยนอยากรอยากเหนในสงทจะเรยน

6.2 ศกษาแนวคด ทฤษฎ

6.3 การฝกปฏบต

6.4 การนำไปใช

7. กระบวนการเรยนรจากการปฏบตจรง คอ กระบวนการจดการเรยนรทผเรยนไดลงมอทำงานจรง

สามารถปฏบตงานไดตามลำดบขนตอน และเกดทกษะในการปฏบตงาน แนวการจดการเรยนร ม 4 ขนตอน

7.1 การศกษา วเคราะหภาระงาน และโครงสรางของงาน

7.2 การวางแผนปฏบตงาน

7.3 การลงมอปฏบต

7.4 การประเมนผลงาน/ปรบปรงชนงาน




8. กระบวนการจดการ คอ กระบวนการจดการเรยนรทผเรยนรจกวางแผนการทำงานอยางเปนระบบ

สามารถจดการกบตนเองและทำงานบรรลตามเปาหมาย แนวการจดการเรยนร ม 3 ขนตอน

8.1 การวางแผน

8.2 การปฏบตงาน

8.3 การประเมนผลและสรปผลงาน

9. กระบวนการวจย คอ กระบวนการจดการเรยนรทใชกระบวนการ หรอ ผลการวจยเปนเครองมอใน

การเรยนรอยางเปนระบบ มความนาเชอถอ แนวการจดการเรยนร ม 6 ขนตอน

9.1 การเลอกประเดนปญหา

9.2 การนยามปญหา

9.3 การพฒนาวสยทศน

9.4 การลงมอปฏบต

9.5 การตรวจสอบผลการดำเนนงาน

9.6 การสรปและประเมนผล

10. กระบวนการเรยนรการเรยนรของตนเอง คอ กระบวนการจดการเรยนรททำใหผเรยนรจก และ

เขาใจวธการเรยนรของตนเอง แนวการจดการเรยนร ม 3 ขนตอน

10.1 คดกรองและพฒนารปแบบการเรยนรของผเรยน

10.2 เลอกกระบวนการเรยนรของผเรยน

10.3 สงเสรม ชวยเหลอผเรยนในการใชกระบวนการเรยนรตามความถนดของตนเอง เพอใหเกด

การเรยนรเตมตามศกยภาพ

11. กระบวนการพฒนาลกษณะนสย คอ กระบวนการจดการเรยนรทมงพฒนาผเรยนใหเปนคนด


11.1 กำหนดจดเนนการเรยนรดานพฤตกรรม

11.2 การจดกระบวนการเรยนร กจกรรมหลากหลายครอบคลมการคด พฤตกรรมทควรทำ

11.3 การจดบรรยากาศในการเรยนรทเหมาะสม

11.4 บคลกภาพของครตองเปนแบบอยางทด




รปแบบการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนสำคญ

การเรยนรทเนนผเรยนเปนสำคญ เปนการจดการศกษาทยดหลกวาผเรยนทกคนมความสามารถเรยนร

และพฒนาตนเองได และถอวาผเรยนมความสำคญทสด โดยกระบวนการจดการศกษาจะตองสงเสรม ใหผเรยน

สามารถพฒนาตามธรรมชาต และเตมตามศกยภาพ รปแบบการจดการเรยนรในระดบการอดมศกษาแนวทางเนน

ผเรยนเปนสำคญ ซงมงพฒนาความรและทกษะทางวชาชพ ทกษะชวตและทกษะสงคม มวธการจดการเรยนร

หลายรปแบบ ดงน

สเปนเซอร คาเกน (Spenser Kagan) นกการศกษาชาวสหรฐอเมรกา ไดทำการวจยและพฒนารปแบบ

การเรยนรแบบรวมมอรวมใจ (Cooperative Learning) โดยมการนำมาใชในการเรยนการสอนวชาตาง ๆ โดย

เฉพาะอยางยง วชาคณตศาสตร และวทยาศาสตร และไดนำเสนอแนวคดหลกทจะนำไปสการเรยนรแบบรวมมอ

รวมใจกนอยางมประสทธผลไว 6 ประการ ดงน

1. การจดกลม (Teams) หมายถง การจดกลมเดกทจะเขารวมทำกจกรรมดวยกนเพอใหเกดประสทธ

ผลมากทสด

2. ความมงมน (Will) หมายถง ความมงมนและอดมการณของเดกทจะทำงานรวมกน ซงจะตองมความ

มงมนทจะเรยนรและมความกระตอรอรนในการทำกจกรรมตาง ๆ รวมกน เพอใหเกดประสทธผลรวมกน

สามารถสรางความมงมนรวมกนใหเกดขนไดโดยใชกจกรรมอน ๆ ทไมใชกจกรรมทางวชาการ เชน การเลนเกม

การสมภาษณ

3. การจดการ (Management) หมายถง การจดการกลมใหสามารถทำกจกรรม ไดอยางมประสทธภาพ

และรวมถงการจดการของครการจดการภายในกลมเพอใหการทำกจกรรมของกลมประสบผลสำเรจอยางม

ประสทธภาพ

4. ทกษะทางสงคม (Social Skills) หมายถง การพฒนาใหเดกมทกษะในการทำงาน ทำกจกรรมรวมกน

ใหมการรวมมอชวยเหลอกนอยางจรงใจ ใหกำลงใจกน มความสมพนธทดตอกนและทสำคญทสด คอ ตองรบฟง

ความคดเหนซงกนและกน

5. กฎพนฐาน 4 ขอ (4 Basics Principles : PIES) หมายถง หลกการพนฐานของการพนฐาน

การเรยนร แบบรวมมอรวมใจกน ซงจะตองประกอบดวยองคประกอบทสำคญ 4 ประการ จะขาดอยางหนง

อยางใดไมไดองคประกอบดงกลาว ไดแก

1) การชวยเหลอซงกนและกน (P : Positive Interdependence) นกเรยนจะตองชวยเหลอซง

กนและกน


การเรยนรแบบรวมมอรวมใจ (Cooperative Learning)



2) การยอมรบความสามารถซงกนและกน (I : Individual Accountability) ยอมรบความ

สามารถซงกนและกน ยอมรบวาแตละคนในกลมตางกมความสามารถในตวเองและมสวนในการทำใหการ

ทำงานของกลมประสบผลสำเรจดวยด

3) ความเสมอภาค (E : Equal Participation) ทกคนมความเทาเทยมกน ทกคนในกลมตองให

ความรวมมอกนอยางทวถงและมบทบาทหนาทภายในกลมเทาเทยมกน

4) การมปฏสมพนธอยางตอเนอง (S : Simultaneous) มปฏสมพนธอยางตอเนองทกคน

ภายในกลมตองมปฏสมพนธกนอยางตอเนอง

6. รปแบบของกจกรรม (Structures) หมายถง รปแบบของกจกรรมในการทำงานกลม ซงมหลากหลาย

ทงนขนอยกบปญหาหรอสถานการณทจะศกษา

สรปขนตอนในการเรยนแบบรวมมอรวมใจ

ขนท 1 : เลอกเนอหาและกำหนดเกณฑทจะใหนกเรยนเรยนรและเขาใจ

ขนท 2 : กำหนดวตถประสงคโดยครเปนผพจารณาวตถประสงคของบทเรยน

ขนท 3 : จดแบงนกเรยนเปนกลม ครอธบายใหนกเรยนทราบถงวธการจดแบงกลม

ขนท 4 : ครบอกสงทคาดหวงจากกลมใหชดเจนและกำหนดเวลาในการทำงาน

ขนท 5 : ครเสนอเนอหาโดยใชวธสอนทเหมาะสม

ขนท 6 : ชวยเหลอกลมทำงาน ครชวยเหลอกลมนกเรยนในขณะทนกเรยนกำลงทำงาน

ขนท 7 : ทดสอบ ครทดสอบความรการเรยนร การใชอปกรณหรอผลงานของกลม

ขนท 8 : บนทกผลทไดรบ ครหาวธการบนทกผลทไดรบจากทงรายบคคลและกลม

เทคนคการเรยนรโดยการรวมมอรวมใจ

การเรยนรแบบรวมมอรวมใจมเทคนคทหลากหลาย ซงครผสอนสามารถนำไปใชไดในหองเรยน

โดยทวไป ดงน

1. เทคนค “รวมดวยชวยงานกลม” (Student Teams Achievement Divisions : STAD)

ลกษณะสำคญ

กจกรรมนเหมาะสำหรบการสงเสรมกระบวนการกลม เนนการทดสอบเปนรายบคคลแบบ

รวมมอในกลมแทนการทดสอบแบบแขงขนกนเอง

ขนตอนการทำกจกรรม

เทคนครวมดวยชวยงานกลม (Student Teams Achievement Divisions : STAD)

มขนตอนการดำเนนกจกรรมการ ดงน




1. ครนำเสนอเนอหา

ครจะสอนเนอหาแกนกเรยนทงชนโดยรวมกอน อาจใชอปกรณการสอนตาง ๆ มาชวยใน

การสอน เนอหาทสอนจะเปนหนวยการเรยนทจะใหนกเรยนศกษา

2. จดกลม

กลมประกอบดวย 4 - 5 คน และแบงกลมตามความสามารถทแตกตางกน หนาทของกลม

คอ เตรยมใหสมาชกเขาทำการทดสอบแขงขน สมาชกในกลมจะอภปรายทำแบบฝกหด ถกเถยงปญหากน และ

ทำความเขาใจกบบทเรยน

3. ศกษาความร

สมาชกภายในกลมชวยกนศกษา ทบทวนในเนอหาหรอหวขอทครผสอนกำหนดให โดย

ชวยกนสรปเนอหาทงหมด

4. ทดสอบ

• คร ทำการทดสอบ โดยการแจกแบบทดสอบหรอแบบฝกหดใหผเรยนทำ

พรอมอธบายขนตอนการทำในลกษณะกลมรวมมอ โดย

• สมาชกคนท 1 อานคำถามหรอโจทยทกำหนดใหแกสมาชกในกลมฟง

• สมาชกคนท 2 วเคราะหหาคำตอบทถกตอง เหมาะสม

• สมาชกคนท 3 เขยนคำตอบ

• สมาชกคนท 4 ตรวจสอบคำตอบ

• ใหสมาชกในกลมหมนเวยนกนทำหนาทตาง ๆ ในแตละขอ จนกวาจะครบขอคำถาม

ทกำหนดไว พรอมทงชวยกนสรปอกครงเพอทำความเขาใจรวมกนในกลม

• ผเรยนทอยกลมเดยวกนทกกลม แยกทำแบบทดสอบเปนรายบคคลเพอทดสอบ

ความเขาใจในเนอหาทเรยน

5. ประเมนผล

ตรวจสอบความถกตองของการทำแบบทดสอบ พรอมทงนำคะแนนของแตละคนมารวม

กนเปนคะแนนของกลม แลวคดเปนคะแนนเฉลยของกลม

6. ใหรางวล

กลมทไดคะแนนเฉลยมากวาเกณฑทวางไวจะไดรบคำชมเชย กลมทไดคะแนนเฉลยสงสด

จะไดรบรางวล




2. เทคนค “กลมแขงขน” (Team - Games - Tournaments : TGT)

เทคนคนคลายกบ STAD แตกตางกนเฉพาะคะแนนการทดสอบโดย TGT ใชคะแนนทตวแทนแตละกลม

แขงขนกบกลมอน ๆ ขนตอนของเทคนคน ม 4 ขนตอน คอ

1. ครนำเสนอเนอหา

2. จดนกเรยนเขากลม

3. แขงขน/ทดสอบ

4. ใหรางวล

ในการสอนแบบ TGT ในขนการแขงขน/ทดสอบ จะจดใหนกเรยนทมระดบความสามารถเทากบทม

ตาง ๆ แขงขนกน จากนนกลมจะหยบการดหมายเลข นกเรยนแตละคนจะตอบคำถามตามบตรทได และคะแนน

ของกลมจะไดจากคะแนนของแตละคนมารวมกน สวนการใหรางวลอาจใชวธประกาศหนาเสาธงหนาชนเรยน

ในวารสารของโรงเรยน หรอเสยงตามสายของโรงเรยนกไดขนอยกบความเหมาะสม

3. เทคนค “รวมมอรวมกลม” (Co-Op Co-Op)

ลกษณะสำคญ

เทคนคนเหมาะสำหรบกจกรรมการเรยนการสอนทตองการใหผเรยนทำงานรวมกน และใชไดดกบ

บทเรยนทมเนอหามาก เนอหามหวขอยอยมาก

ขนตอนการจดกจกรรม

เทคนครวมมอรวมกลม (Co-Op Co-Op) มขนตอนการดำเนนกจกรรม 10 ขนตอน ดงน

1. นกเรยนชวยกนอภปรายหวขอทจะศกษา

2. แบงหวขอใหญออกเปนหวขอยอย

3. จดนกเรยนเขากลมตามความสามารถทแตกตางกน

4. กลมเลอกหวขอทจะศกษาตามความสามารถของกลม

5. กลมแบงหวขอยอยเปนหวขอเลก ๆ เพอใหนกเรยนแตละคนเลอกไปศกษา

6. นกเรยนศกษาเรองทตนเลอกตามความสนใจ

7. นกเรยนเสนอผลงานของตนเองตอกลม

8. กลมรวบรวมหวขอตาง ๆ จากนกเรยนทกคนในกลม

9. แตละกลมรายงานผลหนาชนเรยน

10. วดผลโดยการประเมนตามสภาพจรงจากงานทนกเรยนแสดงผลงานกบกลมและกลมแสดง

ผลงานหนาชนเรยน




4. เทคนค “เตมเตม” (Jigsaw)

พฒนาขนโดย อารอนสน (Aronson) และคณะโดยการใหนกเรยนในกลมไปศกษาในเนอหาหรอปญหา

ใดปญหาหนงกบกลมอน ๆ ทไมซำซอนกน เมอเสรจงานแลวกลบเขากลมเดม แลวนำความรมาสอนเพอนในสงท

ตนไดรมา ทำใหทงกลมไดรบความรเพมเตมโดยเทาเทยมกน

วธนใชกบการเรยนในเนอหาทเปนความรใหมและการทบทวนความรเกา เปนวธการทสงเสรมใหเดกพง

พาอาศยซงกนและกนอยางเทาเทยมกน เหมาะสำหรบวชาทมเนอหามากมภาคปฏบตนอย

ขนตอนการจดกจกรรม

เทคนคเตมเตม (Jigsaw) มขนตอนการดำเนนกจกรรม ดงน

1. ครแบงเนอหาทงหมดทจะสอนออกเปนเนอหายอยโดยใหมหวขอเทากบจำนวนสมาชกในแตละกลม

2. จดสมาชกเขากลมในลกษณะคละความสามารถ

3. ครแจกเนอหายอยใหสมาชกของแตละกลม ทกกลม โดยในแตละกลมจะตองไดเนอหายอยทไมซำกน

4. สมาชกแตละกลมทไดเนอหายอยเรองเดยวกน ใหแยกจากกลมเดม มารวมกลมกนใหม เพออภปราย

พดคย และหาขอสรปของกลมในประเดนหรอเนอหายอยทไดรบมา

5. หลงจากไดขอสรปแลวใหสมาชกแตละกลมกลบเขากลมเดมอกครง แลวใหสมาชกแตละคนผลดเปลยน

กนนำเสนอขอมลสรปของแตละเนอหายอยทไดมาใหสมาชกทกคนในกลมฟง ในขนตอนนสมาชกทกคนสามารถ

อภปราย ซกถามในหวขอยอยทไดรบฟงถาไมเขาใจหรอไมกระจางชดในเนอหายอยนน ๆ

6. ทำการทดสอบเนอหาเปนรายบคคล ซงการทดสอบจะทำหลงจากกจกรรมสนสดลง โดยนกเรยนตอง

ทำแบบทดสอบทครเตรยมใหและคะแนนของแตละคนทไดจะขนอยกบความสามารถในการตอบคำถาม

การสอนแบบโครงสรางความรหรอแผนผงความคด เปนการฝกใหผเรยนรวบรวมขอมลหรอความร จาก

การศกษาคนควา การอาน การฟงคำบรรยาย แลวนำขอมลมาจดกลม เขยนเปนภาพแสดงใหเหนถงโครงสราง

ความคด กระบวนการคด และความสมพนธของกระบวนการคด โดยใชรปภาพ หรอแผนภาพ เชน

1. แผนผงความคด (Mind Mapping)

“การสอนโดยใชแผนทความคด” คอ การสอนทใหนกเรยน บนทกเปนคำ ภาพ สญลกษณแบบแผเปน

รศมออกรอบ ๆ ศนยกลางเหมอนการแตกแขนงของกงไม โดยใชสสนใหนาสนใจ สามารถนำไปใชกบกจกรรมใน

ชวตสวนตว และกจกรรมในการปฏบตงานทกแขนงวชา และอาชพ เชน ใชในการวางแผน การชวยจำ


การสอนแบบโครงสรางความร (Graphic Organizer)



การตดสนใจ การแกปญหา การนำเสนอ ฯลฯ โดยเปนการนำเอาทฤษฎทเกยวกบสมองไปใชใหเกดประโยชน

อยางสงสด การเขยนแผนทความคดเกดจากการใชทกษะทงหมดของสมองหรอเปนการทำงานรวมกนของสมอง

ทง 2 ซก คอ สมองซกซาย และสมองซกขวา โดย

สมองซกซาย ทำหนาทในการวเคราะห คำภาษา สญลกษณ ระบบ ลำดบความเปนเหตเปนผล

ตรรกวทยาฯ

สมองซกขวา ทำหนาทสงเคราะห คดสรางสรรค จนตนาการ ความงาม ศลปะ จงหวะ โดยม

เสนประสาทสวนหนงเปนตวเชอมโยงสมองทงซกซายและขวา ใหทำงานประสานกน

2. แผนผงใยแมงมม (Web)

เปนการคดแบบโยงใยสมพนธ เพอสรางความคดใหกระจางชด มองเหนความสมพนธของความคดทเกยว

ของมลกษณะคลายแผนผงความคด (Mind mapping) แตจะเขยนในลกษณะของวงกลม และแขนงของวงกลม

โดยเขยนหวขอหลกไวตรงกลาง แลวเขยนหวขอรองทมความสมพนธกบหวขอหลกไวตามแขนงของวงกลม และ

ถามความคดยอยทเกยวของกบสมพนธกสามารถแตกความคดออกไปไดอก สามารถใชในการระดมสมองโดย

เสนอความคดตาง ๆ ทยงไมตดสนถกผด เปนเพยงการระบสงเกยวของทสมพนธกนใหมากทสด ใชไดในการเรยน

การสอนทกวชา กบทกกจกรรมไดอก ตวอยาง เชน


รป แผนผงความคด (Mind Mapping)



3. แผนผงรปแบบเวนน (Vann Diagram)

เปนการวเคราะหหาความสมพนธของสงของหรอแนวคดตงแต 2 สงขนไปวาสวนใดลกษณะใดทมความ

เหมอนหรอความตางกน เปนการคดแบบหาตวรวมในสงทเหมอนกน ชวยใหผเรยนรจกจำแนกความเหมอนและ

ความตางของสงของ สถานท และบคคล หรออน ๆ ไดด โดยการเขยนเปนแผนภาพแสดงความสมพนธ ตวอยาง

เชน


รป แผนผงใยแมงมม (Web)

รป แผนผงรปแบบเวนน (Vann Diagram)



4. แผนผงความคดแบบวงจร (The Circle)

เปนการคดแบบเปนวงจรหรอวงกลม โดยในวงกลมจะไมมจดเรมตนหรอจดจบ เพอเสนอขนตอนตาง ๆ

ทสมพนธ เรยงลำดบเปนวงกลม ตวอยาง เชน

5. แผนผงกางปลา (The Fish Bone)

เปนการคดหาสาเหตของปญหา เชน แดงหนเรยน เพราะสาเหตใด เปนตน การเขยนแผนผงทำได โดย

กำหนดเรองแลว หาสาเหตและผลตาง ๆ ในแตละดาน ตวอยาง เชน


รป แผนผงความคดแบบวงจร (The Circie)

กบรอง

ฝนตก

ฟนเปยก

ขาวดบ

ไฟดบปวดทอง

รป แผนผงกางปลา (The Fish Bone)



เปนวธสอนทเนนความสำคญของนกเรยนหรอยดผเรยนเปนสำคญและใชเทคนคการจดการเรยนการสอน

ทสอประสมและกระบวนการกลมเปนสำคญ มการจดบรรยากาศในชนเรยนเปนแหลงศกษาใหนกเรยนสามารถ

ศกษาหาความรใสตนเองดวยการ เรยนรจากโปรแกรมการสอน ซงจดไวในรปของ ชดการสอน นกเรยนจะหา

ประสบการณเรยนรโดยประกอบกจกรรมใหครบทกศนย ภายใตการดแลของคร ซงทำหนาทเปนผประสานงาน

ความมงหมาย

1. เพอสงเสรมใหผเรยนไดแสวงหาความรดวยตนเอง

2. เพอฝกการทำงานเปนกลม

3. ฝกความรบผดชอบ การทำกจกรรมตามความถนด ความสนใจและความสามารถของตนเอง

องคประกอบของศนยการเรยน

ศนยการเรยนมองคประกอบทสำคญ 4 ประการ คอ

1. บทบาทของผสอน

2. บทบาทของผเรยน

3. ชดการสอน

4. การจดหองเรยน

1. บทบาทของผสอน

บทบาทผสอนในการสอนแบบศนยการเรยนนจะลดบทบาทลงไป เนนผเรยนเปนสำคญการเรยนร โดย

ผสอนจะมบทบาท ดงน

1) เปนผกำกบการเรยนร

2) เปนผประสานงานกจกรรมการเรยนการสอน

3) บนทกพฒนาการของผเรยนแตละคน

4) เตรยมสอ และเตรยมกจกรรมเพมเตมเพอใหสอดคลองกบสภาพการเรยนการสอนทเปลยน

แปลงไป

2. บทบาทผเรยน

บทบาทผเรยนจะมความสำคญมาก เนองจากผเรยนเปนศนยกลาง การเรยนร ถาผเรยนมบทบาทท

ถกตอง การเรยนการสอนจะมประสทธภาพมากขน โดยผเรยนจะมบทบาท ดงน

1) ทำความเขาใจเกยวกบขอปฏบต ในแตละศนยการเรยน

2) ปฏบตตามกจกรรมทกำหนดไวในศนยการเรยน


การสอนแบบศนยการเรยน (Learning Center)



3) ศกษาใหครบทกกจกรรม

4) ใหความรวมมอกบกลมในการทำกจกรรม

3. ชดการสอน

ชดการสอน คอ ระบบการนำเรองราวทสอดคลองกบเนอหาวชาทสอนแตละหนวยมาใช ในการสอนแบบ

ศนยการเรยน ชดการสอนถอวาเปนองคประกอบทสำคญ ซงประกอบดวย จดมงหมาย เนอหา และ

วสดอปกรณทงหมด ตลอดถงกจกรรมตาง ๆ ทรวบรวมไวเปนระเบยบในกลองการสอนเพอใหนกเรยนไดศกษา

จากประสบการณทงหมดนอยางไดผลยงขน หลกการและทฤษฎทสำคญในการผลตชดการสอน คอ

การใชสอประสม และการใชวธวเคราะหระบบ

สวนประกอบของชดการสอน

1. คมอคร ซงมรายละเอยดเกยวกบจดมงหมายเชงพฤตกรรม เนอหา ผลงานทคาดหวงจาก

นกเรยน สอการเรยน หนงสอประกอบการคนควาสำหรบคร แนวการประเมนผล ขนดำเนนการสอน

2. แบบทดสอบสำหรบการประเมนผล

3. แบบฝกปฏบตสำหรบผเรยน ซงอาจจะประกอบดวยบตรตาง ๆ ทใชในการประกอบกจกรรม

ไดแก บตรคำสง บตรเนอหา บตรกจกรรม บตรคำถาม และบตรเฉลย

4. สอการเรยนการสอนทมความเหมาะสมในดานตาง ๆ สำหรบแตละศนยการเรยน

ประเภทของชดการสอน

1. ชดการสอนแบบเรยนดวยตวเอง หรอชดการสอนรายบคคล ซงประกอบดวยบทเรยน

โปรแกรม แบบประเมนผล และอปกรณการเรยน

2. ชดการสอนแบบเรยนเปนกลมยอย ซงจดประสบการณตาง ๆ ทนกเรยนจะตองประกอบกจ

กรรมเปนหมคณะ ตามบตรคำสง โดยจดเปนศนยการเรยน

3. ชดการสอนประกอบการบรรยายของคร เปนกลองกจกรรมสำหรบชวยครในการสอนกลมใหญ

ใหนกเรยนไดประสบการณทพรอม ๆ กน ตามเวลาทกำหนด

4. การจดหองเรยน

การจดชนเรยนแบบศนยการเรยนนสามารถจดไดในชนเรยนแบบธรรมดา เปนการเปลยนแปลงชนเรยน

ธรรมดาใหเปนศนยการเรยนรใหนกเรยนไดปฏบตกจกรรมโดยจดโตะออกเปนกลม ๆ ทนยมกนมกจดประมาณ

4 - 6 กลม ทงน ขนอยกบเนอหาทแบงเปนตอน ๆ และจะตองแบงเดกใหเทากบจำนวนตอนของเนอหา ในแต

ละกลมจะมเนอหา สอการสอนและกจกรรมแตกตางกนไป นกเรยนในโรงเรยนจะผลดเปลยนกนเรยนร และทำ

กจกรรมในแตละศนยจนครบทกศนย (จะมอกศนยหนงเรยกวา ศนยพเศษ หรอศนยสำรอง สำหรบกลมทเรยน




เรวกวากลมอน) นกเรยนจะเรยนโดยปรกษากนเปนกลม ๆ ซงแตละกลมจะมหวหนากลม 1 คน เพอทำหนาท

ประสานงานระหวางกลมเพอนนกเรยนและคร

ประเภทของศนยการเรยน

1. การจดศนยการเรยนในชนเรยน ไดแก การจดมมวชาการตาง ๆ ดานขางหรอหลงชนเรยน

เหมอนทครเคยทำกนมา ซงมกจะทำกนตามคำสงของบงคบบญชาหรอเพอตกแตงชนเรยน

2. การจดศนยการเรยนแบบเอกเทศ เปนการจดชนเรยนเพอแบงกลมกจกรรมเปนหนวย ๆ โดย

เฉพาะสำหรบการเรยนโดยวธน ซงเปนศนยการเรยนสำหรบการสอนทแทจรง

ขนตอนในการสอน

1. ครควรทำขอตกลงกบนกเรยนทงชนกอนในลกษณะของวธเรยน และการปฏบตเกยวกบเวลา

ความรบผดชอบ

2. แตละกลมเขาศกษาประจำศนย ฉะนนขนตอนนจะมกลมนกเรยนทกศนย ใหหวหนากลมหยบ

บตรคำสง และนกเรยนแตละคนหยบเครองเขยน แลวคอยปฏบตกจกรรมตามบตรคำสง

3. เมอครบหนงหนวยเวลาครบอกใหเปลยนศนยตามลำดบทไมสบสน ซงตกลงกนไวแตแรกแลว

สำหรบพวกทมเวลาเหลออาจเขาศนยสำรองกอนโดยไมตองคอยเพอเพมพนความรพเศษทไดจดเตรยมไวให

เมอศกษาจนครบศนยแลวกจดการสอนโดยพบปะกนหมด เหมอนตอนแรกแลวมการอภปราย ซกถาม

หรอเสนอรายงาน แลวแตจะกำหนดใหเหมาะสม สำหรบเครองมอทใชเขยน ยกเวน กระดาษทแตละคน

ใชจดบนทก เมอเสรจกระบวนการเรยนแลว ตองเกบเขาทประจำศนย




เปนวธสอนทฝกใหนกเรยนรจกคนควาหาความร โดยใชกระบวนการทางความคดหาเหตผล จะคนพบ

ความร หรอแนวทางแกปญหาทถกตองดวยตนเอง โดยผสอนตงคำถาม กระตนใหนกเรยนใชความคด หาวธแก

ปญหาไดเอง และสามารถนำการแกปญหามาใชประโยชนในชวตประจำวนได


1. เพอกระตนใหนกเรยนทำการคนควาความรดวยตนเอง

2. เพอฝกใหนกเรยนคดอยางมเหตผล

3. เพอฝกใหนกเรยนใชความคดหาวธการแกปญหาไดเอง


วธสอนแบบสบเสาะหาความร ประกอบดวยขนตาง ๆ 4 ขน คอ

ขนท 1 การสงเกต (Observation) นกเรยนสงเกตสภาพการณหรอสงแวดลอมอนเปนปญหาพยายาม

นำความคดรวบยอดเดมมาแปลความหมาย ทำความเขาใจจดโครงสรางความคดในรปแบบตาง ๆ

เพอใหสอดคลองสมพนธกบสภาพการณอนเปนปญหานน

ขนท 2 การอธบาย (Explanation) นกเรยนจดโครงสรางความคด ตงสมมตฐานเพออธบาย คดทบทวน

หรอทำความเขาใจปญหานน ๆ ใหชดเจน เปลยนแปลงโครงสรางความคดหลาย ๆ รปแบบเพออธบายทำความ

เขาใจปญหา

ขนท 3 การทำนาย (Prediction) เมอจดโครงสรางความคดหลาย ๆ รปแบบหรออธบายปญหาแลว

มองเหนแนวทาง มความเขาใจ สามารถทำนายไดวาเมอเปนเชนน ผลจะเปนอยางไร อะไรจะเกดขน

ขนท 4 ขนการนำไปใชและสรางสรรค (Control and Creativity) สามารถทำความเขาใจได แกปญหา

ได สามารถคดกวางไกลออกไปในการใชประโยชนกวางขวางคดสรางสรรคนำไปใชสถานการณตาง ๆ ไมจำกดอย

เพยงแตการแกปญหาได หรอพอใจเพยงแตการแกปญหาไดเทานน


วธสอนแบบสบเสาะหาความร (Inquiry Method)



การสอนแบบถามตอบ เปนการสอนเพอสงเสรมใหผเรยนรจกคด และรจกหาคำตอบดวยตนเอง ซงในการ

ตงคำถามผตงคำถามจะตองใชความคดในการตงคำถาม ขณะเดยวกนผตงคำถามจะตองมคำตอบในใจ การสอน

แบบถามตอบ เปนการสอนสงเสรมใหผเรยนคด วเคราะห วจารณและผเรยนจะเรยนรเกยวกบการใชภาษาใน

การสอสาร และเปนการสงเสรมกระบวนการคด

การสอนแบบถามตอบ สามารถนำมาใชในการสอนไดทกวชา โดยครผสอนจะตองเตรยมแหลงขอมล

ไดแก สอการสอน เอกสารความร ใบความร หนงสอเรยน หนงสอคนควา สอโสตทศนศกษา เชน วดทศน เทป

ตาง ๆ ซดรอมแหลงความร เพอใหผเรยนไดศกษาคนควา

ขนตอนการสอน

ขนท 1 แนะนำกจกรรม

ครจะกำหนดหวขอการเรยนและจดประสงคการเรยนรและขนตอนการเรยน ครกบผเรยนจะรวมกน

กำหนดหวขอกจกรรมการเรยนเปนหวขอยอย เพอใหผเรยนกำหนดหวขอ การตงคำถามใหตรงจดประสงคการ

เรยนร

ขนท 2 ศกษาความร

ผเรยนศกษาความรจากสอตาง ๆ ทครจดเตรยมไว โดยแบงผเรยนเปนกลม กลมละ 6 - 8 คน ผเรยน

ศกษาสอแลวตงคำถาม ลกษณะของคำถามอาจแบงไดเปน 3 ลกษณะ คอ คำถามทเปนขอเทจจรงทตองการ

คำถามตรง ๆ จากสอทศกษา คำถามทตองการคำอธบายชแจงหรอการตความหมายเกยวกบเรองราวทอานตอง

การเหตผลมาสนบสนนคำตอบ คำถามจะใชคำวา ทำไม อยางไร เหตผลใด อะไรเปนเหต หมายความวาอยางไร

เปนตน และ คำถามเกยวกบการประเมนคณคาเนอหา ความคด หรอความรจากสอทศกษา เพอตองการ

การตดสนประเดนปญหาตาง ๆ ผเรยนจะเขยนคำถามลงในกระดาษขนาด 3 X 6 นว แผนละ 1 คำถาม

ขนท 3 วางแผน

ผเรยนแตละกลมจะจดกลมคำถามของกลมตนเอง ตามเนอหาสาระทเปนเรองเดยวกนเขาดวยกน

คดเลอกประเดนคำถามทไมตรงประเดนออก แลวนำคำถามของทกกลมมารวมกน จดเปนประเดนคำถาม

คลายกนเขาดวยกน และวางแผนการถามตอบคำถาม 2 - 3 ครง โดยกำหนดตวบคคลทจะถามและตอบคำถาม


การสอนแบบถามตอบ (Ask and Question Model)



ขนท 4 ดำเนนการถามตอบ

การจดทนงของผตอบคำถาม และผถามคำถามนน ผตอบคำถามจะนงหนาชน สวนผถามคำถามจะนง

ดานขางของผตอบคำถามมมใดมมหนงของหองเรยน โดยผถามคำถามจำนวน 2 - 3 คน จะเรยงลำดบเนอหาของ

คำถามทมเนอหาประเภทเดยวกนเขาดวยกน และอานคำถามทละขอใหผตอบ คำถามเปนผอธบายและชแจง

สวนมากคำถามของกลมใด ตวแทนของกลมจะเปนผตอบ และผตอบคนอนจะเปนผเสรม หรอเพมเตมความคดให

สมบรณ สวนผฟงจะเปนผจดบนทกคำถามคำตอบแตละประเดนไว

ขนท 5 ทบทวนและสรปความร

หลงจากการถามตอบคำถามแตละครง ครกบผเรยนจะชวยกนสรปเนอหาสาระตามประเดนคำถามโดยจด

หมวดหมของเนอหาสาระความรเขาดวยกน และตงเปนหวขอเรองทเปนคำตอบคลายกนดวยกน

ขนท 6 กจกรรมสรางสรรค

เมอตอบประเดนคำถามหมดทกประเดนแลว ผเรยนแตละกลมจะประชมเพอวางแผนจดกจกรรมประกอบ

การเรยนการสอน เชน ทำสมดถามตอบ เขยนบทความ ประกวดสมดบนทกความร เขยนบทวจารณ เขยนแผน

ภมดวยแผนภาพความคด (Mind Mapping) จดทำปายนเทศ สรปความคดรวมกนทงชน เปนตน


โครงงานเปนการจดกจกรรมการเรยนรแบบหนง ททำใหผเรยนไดเรยนรดวยตนเอง จากการลงมอปฏบต

จรง ในลกษณะของการศกษา สำรวจ คนควา ทดลอง ประดษฐคดคน โดยมครเปนผคอยกระตน แนะนำ และให

คำปรกษาอยางใกลชด โครงงาน เปนการบรณาการระหวางหองเรยนกบโลกภายนอก ซงเปนชวตจรงของผเรยน

เพอนำไปสความรใหม ๆ ดวยการสรางความหมาย การแกปญหาและการคนพบดวยตนเอง ทำใหเกดการปรบ

เปลยนความรใหเปนเครองมอในการเรยนรสงใหม

การเรยนรจากโครงงานสามารถทำไดทงในทกระดบชน ทกชวงชน และจดทำไดกบทกกลมวชา โดย

สามารถบรณาการภายในกลมวชาหรอเปนโครงงานทเปนบรณาการขามกลมวชากได และสามารถทำไดใน

ลกษณะเปนบคคลหรอรายกลม ทงนขนกบสภาพความพรอมของโรงเรยนและตามความเหมาะสม ความสนใจ

ของผเรยนแตละคน แตละกลม และแตละระดบชนหรอแตละชวงชน

ประเภทของโครงงาน

โดยทวไป อาจจำแนกประเภทของโครงงานตามลกษณะการดำเนนการออกเปน 4 ประเภท ดงน

1. โครงงานประเภทสำรวจ

2. โครงงานประเภท ทดลอง


การสอนแบบโครงงาน (Project Method)



3. โครงงานประเภท ทฤษฎ

4. โครงงานสงประดษฐ

1. โครงงานประเภทสำรวจ

โครงงานประเภทน เปนโครงงานทมจดมงหมายเพอสำรวจ และรวบรวมขอมลเกยวกบเรองใดเรองหนง

แลวนำขอมลทไดจากการสำรวจนนมาจำแนกเปนหมวดหม และนำเสนอในรปแบบตาง ๆ อยางมระบบ เพอให

เหนถงลกษณะหรอความสมพนธของเรองดงกลาวไดชดเจนยงขน การปฏบตตามโครงงานน ผเรยนจะตองไป

ศกษา รวบรวมขอมลดวยวธการตาง ๆ เชน สอบถาม สมภาษณ สำรวจ โดยใชเครองมอ เชน แบบสอบถาม

แบบสมภาษณ แบบบนทก ฯลฯ ในการรวบรวมขอมลทตองการศกษา

ตวอยางชอโครงงานประเภทสำรวจ

• การศกษาพฤตกรรมการชกโยงของแมงมม (วทยาศาสตร)

• การสำรวจของเลนพนบานเชงวทยาศาสตร (วทยาศาสตร)

• การศกษาการเดนทางของสนทรภจากนราศ (ภาษาไทย)

• การสำรวจภาษาถน (ภาษาไทย)

• การสำรวจความเชอเรอง นรก - สวรรค (สงคมศกษา)

• การสำรวจภมปญญาทองถน ดานอาหาร (การงานอาชพ)

• การศกษาเรองดนตรพนบาน (ศลปะ)

2. โครงงานประเภททดลอง

โครงงานประเภทน มวตถประสงค เพอการศกษาเรองใดเรองหนงโดยเฉพาะ โดยการออกแบบโครงงาน

ในรปของการทดลอง เพอศกษาวาตวแปรหนงจะมผลตอตวแปรทตองการศกษาอยางไรบาง ดวยการควบคม

ตวแปรอน ๆ ซงอาจมผลตอตวแปรทตองการศกษาไว

การทำโครงงานประเภทน จะมขนตอนการดำเนนงาน ประกอบดวย การกำหนดปญหา การตง

วตถประสงคหรอสมมตฐาน การออกแบบทดลอง การรวบรวมขอมล การดำเนนการทดลอง การแปลผล และ

สรปผลการทดลอง

ตวอยาง ชอโครงงาน ประเภททดลอง

• การเปลยนเพศปลาหางนกยงโดยใชไรแดง (การงานอาชพ)

• การใชเมดโฟมปองกนหนอนผเสอกนใบสม (วทยาศาสตร)

• การศกษาวสดทใชลอและไลแมลงวนทอง (วทยาศาสตร)

• ถงเพาะชำจากนนำตะโก (การงานอาชพ)

• ขงชะลอการบด (การงานอาชพ)




• การทำสจากพช (ศลปะ)

• การศกษาปจจยทมผลตอการฝกสนทนาภาษาองกฤษ (ภาษาตางประเทศ)

• เวลา และกจกรรมทเหมาะสมสำหรบการออกกำลงกายในวยเดก (พลานามย)

3. โครงงานประเภททฤษฎ

โครงงานประเภทน เปนโครงงานทมวตถประสงคเพอเสนอความร ทฤษฎ หลกการ แนวคดใหม ๆ

เกยวกบเรองใดเรองหนง ทยงไมมใครคดมากอน หรอขดแยงหรอขยายจากของเดมทมอย ซงความร ทฤษฎ

หลกการ หรอแนวคดทเสนอตองผานการพสจนอยางมหลกการหรอวธการทนาเชอถอตามกตกา/ขอตกลงท

กำหนดขนมาเอง หรออาจใชกตกาหรอขอตกลงเดมมาอธบายขอความร ทฤษฎ หลกการ แนวคดใหม กได

โครงงานทเปนการศกษาความร ทฤษฎ หลกการ หรอแนวคดน ผทำโครงงานตองเปนผทมความรพนฐาน

ในเรองนน ๆ เปนอยางด หรอตองมการศกษา คนควาขอมลมาประกอบอยางลกซง จงจะทำใหสามารถกำหนด

ความร ทฤษฎ หลกการ แนวคดใหม ๆ ขนได

ตวอยางชอโครงงาน ประเภททฤษฎ

• ทฤษฎความสงสมพนธ (คณตศาสตร)

• ทฤษฎการเคลอนทเรวกวาแสงและเรวเทาแสง (วทยาศาสตร)

• การเปลยนเลขฐานสองเปนเลขฐานสบ (คณตศาสตร)

• โปรแกรมชวยออกแบบและเขยนโคดแปรอกษร (คอมพวเตอร)

4. โครงงานสงประดษฐ

โครงงานประเภทน เปนโครงงานทมวตถประสงค คอ การนำเอาความร ทฤษฎ หลกการ หรอ แนวคด

มาประยกตใช โดยการประดษฐเปนเครองมอเครองใชตาง ๆ เพอประโยชนในการเรยน การทำงาน หรอการ

ใชสอยอน ๆ

การประดษฐคดคนตามโครงงานน อาจเปนการประดษฐขนมาใหมโดยทยงไมมใครทำหรออาจเปนการ

ปรบปรง เปลยนแปลง หรอดดแปลงของเดมทมอยแลว ใหมประสทธภาพสงขนกวาทเปนอย รวมทงการสราง

แบบจำลองตาง ๆ เพอประกอบการอธบายแนวคดในเรองตาง ๆ โครงงานทเปนการประดษฐคดคนน จะ

ครอบคลมเรองตาง ๆ ทงวทยาศาสตร คณตศาสตร ภาษา สงคม อาชพ สงแวดลอม ฯลฯ

ตวอยาง ชอโครงงาน ประเภทสงประดษฐ

• เครองกลนนำพลงงานแสงอาทตย (วทยาศาสตร)

• ปลาปากเทยมสำหรบปลาอมไขบางชนด (การงานอาชพ)

• เครองชงนำหนกแรงดนนำ (วทยาศาสตร)

• เครองชวยฝกพดภาษาองกฤษ (ภาษาองกฤษ)




• เครองออกกำลงกายอยางงาย (พลานามย)

ขนตอนการทำโครงงาน

ในการดำเนนงานโครงงาน มขนตอนทสำคญ ดงน

1. การคดและเลอกหวขอเรอง

2. การศกษาเอกสารทเกยวของ

3. การเขยนเคาโครงของโครงงาน

4. การปฏบตโครงงาน

5. การเขยนรายงาน

6. การแสดงผลงาน

ขนตอนท 1 การคดและเลอกหวขอเรอง

การดำเนนงานตามขนตอนน เปนการคดหาหวขอเรองทจะทำโครงงาน โดย สงทจะนำมา

กำหนดเปนหวขอเรองโครงงาน จะไดมาจาก ปญหา คำถามหรอความอยากรอยากเหนในเรองตาง ๆ ของผเรยน

เอง ซงเปนผลจากการทผเรยนไดอานจากหนงสอเอกสาร บทความ ฟงการบรรยาย การสนทนา หรอจากการทได

ไปดงาน ทศนศกษา ชมนทรรศการ หรอสงเกตจากปรากฎการณตาง ๆ รอบขาง

ขนตอนท 2 การศกษาเอกสารทเกยวของ

การศกษาเอกสารทเกยวของน รวมไปถงการขอคำปรกษา หรอขอมลรายละเอยดอน ๆ จากผรผ

เชยวชาญ และผเกยวของทกระดบ รวมทงการสำรวจวสดอปกรณตาง ๆ ดวย

ขนตอนท 3 การเขยนเคาโครงของโครงงาน

การดำเนนงานตามขนตอนน เปนการวางแผนการทำโครงงาน หรอเปนการสรางแผนทความคด

เพอแสดงแนวคด แผน และขนตอนการทำโครงงาน โดยทวไปเคาโครงของโครงงานจะประกอบดวยหวขอตาง ๆ

เชนเดยวกบโครงการ ไดแก

1. ชอโครงงาน

2. ชอผทำโครงงาน

3. ชอทปรกษาโครงงาน

4. ระยะเวลาดำเนนงาน

5. หลกการและเหตผล

6. จดหมาย/วตถประสงค

7. สมมตฐานของการศกษา (ในกรณทเปนโครงงานการทดลอง)

8. ขนตอนการดำเนนงาน




9. ปฏบตโครงงาน

10. ผลทคาดวาจะไดรบ

11. เอกสารออางอง/บรรณานกรม

ขนตอนท 4 การปฏบตโครงงาน

การดำเนนงานตามขนตอนน เปนการดำเนนงาน หลงจากทโครงงานไดรบความเหนชอบจากคร -

อาจารยทปรกษา และไดรบการอนมตจากสถานศกษาแลว ผเรยนตองลงมอปฏบตงานตามแผนงานทกำหนดไว

ในเคาโครงของโครงงาน และระหวางการปฏบตงานผเรยนตองปฏบตงานดวยความรอบคอบ คำนงถง

ความประหยด และความปลอดภยในการทำงาน ตลอดจนคำนงถงสภาพแวดลอมดวย

ในระหวางการปฏบตงานตามโครงงาน ตองมการจดบนทกขอมลตาง ๆ ไวอยางละเอยดวา ทำอะไร ไดผล

อยางไร ปญหา อปสรรค และแนวทางการแกไขอยางไร การบนทกขอมลดงกลาวน ตองจดทำอยางเปนระบบ

ระเบยบ เพอจะไดใชเปนขอมล สำหรบการปรบปรงการดำเนนงานในโอกาสตอไปดวย

ขนตอนท 5 การเขยนรายงาน

การดำเนนงานตามขนตอนน เปนการสรปรายงานผลการดำเนนงานโครงงาน เพอใหผอนไดทราบถง

แนวคด วธดำเนนงาน ผลทไดรบ ตลอดจนขอสรป ขอเสนอแนะตาง ๆ เกยวกบโครงงาน

การเขยนรายงานควรใชภาษาทเขาใจงาย กระชบ ชดเจน และครอบคลมประเดนสำคญ ๆ ของโครงงานท

ปฏบตไปแลว โดยอาจเขยนในรปของสรป รายงานผล ซงอาจประกอบดวยหวขอตาง ๆ ดงน บทคดยอ บทนำ

เอกสารทเกยวของ วธการดำเนนงาน ผลการศกษา สรปและอภปรายผล ขอเสนอแนะ และตารางทเกยวของ

ขนตอนท 6 การนำเสนอผลงาน

การดำเนนงานตามขนตอนนเปนขนตอนสดทายของการทำโครงงานเปนการนำผลการดำเนนงานโครง

งานทงหมดมาเสนอใหผอนไดทราบ ซงผลผลตทไดจากการดำเนนโครงงานประเภทตาง ๆ มลกษณะเปนเอกสาร

รายงาน ชนงาน แบบจำลอง ฯลฯ ตามประเภทของโครงงานทปฏบต

การแสดงผลงาน ซงเปนการนำเอาผลการดำเนนงานมาเสนอน สามารถจดไดหลายรปแบบ เชน การจด

นทรรศการ หรอทำเปนสอสงพมพ การจดทำเปนสอมลตมเดย และอาจนำเสนอในรปแบบของการแสดงผลงาน

การนำเสนอดวยวาจา รายงาน บรรยาย ฯลฯ





วธสอนแบบทดลอง เปนวธสอนทใหนกเรยนไดศกษาคนควาดวยตนเองจนเกดความร ความเขาใจ เพอ

พสจนขอเทจจรง พสจนสมมตฐาน หรอคนพบขอความตาง ๆ


1. เพอใหนกเรยนไดรบความรจากประสบการณตรงโดยการสงเกตและทดลอง

2. เพอใหนกเรยนมประสบการณในการทดลอง ซงจะชวยใหนกเรยนสนใจในบทเรยนมากยงขน

3. เพอพฒนาทกษะในการใชเครองมอตาง ๆ ในการทดลอง


ขนตอนของการสอนวธน ม 3 ขน คอ

1. ขนนำใหเกดความเขาใจ และแรงจงใจ ครเสนอแนะสงทจะทำการทดลอง อธบายใหนกเรยนเขาใจ

ในวธการทดลอง แจกคำแนะนำหรอคมอในการทดลอง

2. ขนนำการทดลอง นกเรยนทกคนอาจทำการทดลองในปญหาเดยวหรอแตกตางกนกได การทดลอง

จะกนเวลาเทาไรยอมแลวแตลกษณะของการทดลองนน ๆ

3. ขนเสนอผลการทดลอง หลงจากทดลองหรอเมอการทดลองใกลเสรจ นกเรยนตองมารวมกน เพออธ

บายถงวธการทจะเสนอผลของการทดลองวาจะทำอยางไร ซงอาจทำไดโดยวธการ ดงน

3.1 อธบายถงธรรมชาตและความสำคญของปญหาแตละกลมหรอแตละคนททำการทดลอง

3.2 รายงานขอมลหรอขอคนพบทรวบรวมได

3.3 แสดงตวอยางทเปนวสดหรอในรปอน ๆ ทไดจากผลงาน

3.4 แสดงนทรรศการผลงานดานตาง ๆ พรอมทงการอธบายประกอบ


วธสอนแบบทดลอง (Laboratory Method)




แมคคารธ (Mc Carthy) ไดพฒนารปแบบการจดกจกรรมเรยนรแบบวฏจกรการเรยนร 4 MAT นโดยได

รบอทธพลแนวคดจากทฤษฎการเรยนรของคอลม (Kolb) มาประกอบกบแนวคดเกยวกบการทำงานของสมองทง

2 ซก ทำใหเกดเปนแนวคดทางการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชคำถามหลก 4 คำถาม กบ ผเรยน 4 แบบ คอ

• ผเรยนแบบท 1 (Imaginative Learners) คอ ผเรยนทมความถนดในการรบรจากประสบการณ

รปธรรม ผานกระบวนการจดขอมลดวยการสงเกตอยางไตรตรอง เขาจะเชอมโยงความรใหมกบประสบการณเดม

ของตนเองไดอยางด การเรยนแบบรวมมอ การอภปรายและการทำงานกลมจะชวยสงเสรมการเรยนรของผเรยน

กลมน คำถามนำทางสำหรบผเรยนกลมน คอ “ทำไม” (Why ?)

• ผเรยนแบบท 2 (Analytic Learners) คอ ผเรยนทมความสามารถในการคดวเคราะหจะสามารถเรยนร

ความคดรวบยอดทเปนนามธรรมไดเปนอยางด ผเรยนกลมนใหความสำคญกบความรทเปนทฤษฎรปแบบ และ

ความรจากผเชยวชาญ การอาน การคนควาขอมลจากตำราหรอเอกสารตาง ๆ รวมทงการเรยนรแบบบรรยาย

จะสงเสรมการเรยนรของผเรยนเหลาน คำถามนำทางสำหรบผเรยนในกลมน คอ “อะไร” (What ?)

• ผเรยนแบบท 3 (Commonsense Learners) คอ ผเรยนทมความสามารถ/มความถนดในการรบร

ความคดรวบยอดทเปนนามธรรมแลวนำสการลงมอปฏบต เขาใหความสำคญกบการประยกตใชความร

ความกาวหนา และการทดลองปฏบต กจกรรมทเนนการปฏบตและกจกรรมการแกปญหาจะชวยสงเสรม

การเรยนรของผเรยนในกลมน คำถามนำทางสำหรบผเรยนในกลมน คอ “อยางไร” (How ?)

• ผเรยนแบบท 4 (Dynamic Learners) คอ ผเรยนทมความถนดในการเรยนร ประสบการณทเปน

รปธรรมแลวนำสการลงปฏบต เขาใหความสำคญกบการเรยนรทเปนการสำรวจคนควา การคนพบดวยตนเองแลว

เชอมโยงความรเหลานนไปสการทดลองปฏบตดวยตนเอง คำถามนำทางสำหรบผเรยนในกลมน คอ “ถา” (If ?)

ผเรยนจะสามารถสรางความรดวยตนเองในเรองทเรยน จะเกดความร ความเขาใจ และนำความร

ความเขาใจนนไปใชได และสามารถสรางผลงานทเปนความคดสรางสรรคของตนเอง รวมทงไดพฒนาทกษะ

กระบวนการตาง ๆ อกจำนวนมาก ดงนน ลกษณะเดนของรปแบบการจดกจกรรมเรยนรแบบ 4 MAT จะชวย

สงเสรมการคดวเคราะหตามกรอบความแตกตางระหวางบคคล

“การสอนแบบ 4 MAT” เปนกระบวนการเรยนการสอนทมความสมพนธสอดคลองกบระบบการ

ทำงาน ของสมอง ซกซาย - ซกขวา ซงคนเรามความถนดในการใชสมองสองซกแตกตางกน โดย

สมองซกซาย ถนด >การคดวเคราะห เหตผล ใชตวเลข ตวอกษรไดด ยดระเบยบวนย

สมองซกขวา ถนด >จนตนาการ มองเหนภาพรวม การใชอวยวะตาง ๆ ใชมอใชเทาไดด เชน กฬา

ดนตรเกง เปนตน


การออกแบบกจกรรมการเรยนรแบบ 4 MAT



นกเรยนทไดรบการตอบสนองตรงความถนดของตนเอง จะประสบความสำเรจทำใหมความสข และไดรบ

การพฒนาในสวนทไมถนดรวมกบเพอนทถนด

กระบวนการเรยนการสอน

การจดการเรยนรตามรปแบบ 4 MAT กจกรรมการเรยนรจะหมนวงตามเขมนาฬกา ไปจนครบทง

4 ชวง 4 แบบ (Why - What - How - If) โดยแตชวงจะแบงเปน 2 ขน โดยจะเปนกจกรรมทหมนใหผเรยนไดใช

ทงสมองซกซายขวาสลบกนไป ดงน

ขนตอนท 1 การนำเสนอประสบการณทมความสมพนธกบผเรยน ขนตอนนเปนการกระตนใหผเรยนเกด

ความสนใจเรองทเรยน คนพบเหตผลของตนเองวาทำไมตองเรยนเรองนน แบงเปน 2 ขนตอนยอย คอ

1.1 การเสรมสรางประสบการณ ขนนผเรยนจะไดมปฏสมพนธหรอใชจนตนาการของตนในสงท

กำลงเรยน (เนนการพฒนาสมองซกขวา)

1.2 การวเคราะหประสบการณทไดรบ เปนขนทหาเหตผลเกยวกบประสบการณทไดรบในขน

1.1 ดวยการคด วเคราะห (เนนการพฒนาสมองซกซาย)

ขนตอนท 2 การเสนอเนอหา สาระ ขอมลแกผเรยน ขนนเปนการเชอมโยงการเรยนรจากขน 1.2 มาส

การสรางความคดรวบยอดเพอตอบคำถามใหไดวาสงทเรยนนน คออะไร แบงเปน 2 ขนตอนยอย คอ

2.1 การบรณาการประสบการณสรางความคดรวบยอด ขนนมงเนนใหผเรยนสามารถเชอมโยง

ระหวางประสบการณของตนกบสงทเรยนเพอใหเกดความเขาใจ (เนนการพฒนาสมองซกขวา)

2.2 การพฒนาเปนความคดรวบยอด เปนขนของการทำใหผเรยนเขาใจในสงทเรยนจนสรางเปน

ความคดรวบยอดได (เนนการพฒนาสมองซกซาย)

ขนตอนท 3 การฝกปฏบตเพอพฒนาความคดรวบยอด เปนการพฒนาความคดรวบยอดมาสการปฏบต

จรง เปนการหาคำตอบวาจะทำไดอยางไร แบงเปน 2 ขนตอนยอย คอ

3.1 การปฏบตตามขนตอน ขนนผเรยนจะไดปฏบตตามขนตอนทกำหนดไว (เนนการพฒนา

สมองซกขวา)

3.2 การนำเสนอผลการปฏบตงาน ขนนเปนการบรณาการและสรางสรรคของผเรยน ทจะแสดงถง

ความรความเขาใจในสงทเรยนในรปแบบตาง ๆ ตามความถนดหรอความสนใจของตน (เนนการพฒนาสมองซก

ซาย)

ขนตอนท 4 การนำความคดรวบยอดไปสการประยกตใช เปนกระบวนการเรยนรทเกดจากการลงมอทำ

ดวยตนเอง แบงเปน 2 ขนตอนยอย คอ

4.1 การนำความรไปประยกตใชการพฒนางาน ในขนนผเรยนจะไดมโอกาสเลอกและลงมอ

กระทำงานของตนเองทกขนตอนจนสำเรจเปนผลงาน (เนนการพฒนาสมองซกขวา)




4.2 การนำเสนอผลการเผยแพร เปนขนทเปดโอกาสใหผเรยนไดแลกเปลยนความรและ

ประสบการณของตนในรปแบบตาง ๆ (เนนการพฒนาสมองซกซาย)


การสอนแบบ TU เปนรปแบบการสอนทมงเนนพฒนาความสามารถเฉพาะของผเรยนแตละคน ซงม

ความสามารถทแตกตางกนเฉพาะบคคล เปนวธสอนทชวยดงความสามารถเฉพาะของบคคลนน ๆ ออกมาใชใน

การ ดำเนนกจกรรมการเรยนการสอน มงใหผเรยนประสบความสำเรจในทกษะทตนเองมความถนดและ

มความสามารถในดานนน ๆ การสอนแบบ TU มงพฒนาทกษะ 5 ประการ คอ

1. การคดอยางมผล (Productive Thinking)

2. การสอสาร (Communication)

3. การเดาเหตการณหรอการพยากรณ (Forcasting)

4. การวางแผน (Planning)

5. การตดสนใจ (Decision Making)

ลำดบขนการสอนแบบ TU

1. สรางแรงจงใจ (Motivation) ครผสอนอาจจะทบทวนพฤตกรรมการสอนทตนเองตองการจะสอน เชน

ทบทวนพฤตกรรมการสอสาร การตดสนใจ การวางแผน ซงอาจถอวาเปนการนำเขาสบทเรยนอกวธหนง

2. ครบรรยาย (Teacher Talk) ครผสอนจะเปนผบรรยายเพอกำหนดสถานการณในขนนวาจดประสงค

ของกจกรรม คออะไร วธการจะเปนอยางไร จะตองทำอยางไรบาง เพอใหเปนไปตามเนอหา และจดประสงคท

ตองการจะสอน

3. การตอบสนองของเดก (Students Response) ครผสอนตองคาดหวงถงการตอบสนองของเดก

วาตองการใหเดกตอบสนองกจกรรมในลกษณะใด เพอเตรยมอปกรณในการรบการตอบสนองนน เชน คาดหวงวา

เดกจะตอบสนองเปนคำตาง ๆ ครกเตรยมแผนชารตเพอเขยนคำเหลานน

4. ใหการเสรมแรง (Reinforcement) เมอนกเรยนตอบสนองกจกรรมไดตามคาดหวง ครตองใหกำลงใจ

เชน คำชม รางวล หรอใหแลกเปลยนงานซงกนและกน

5. การเชอมตอ (Extension) ครผสอนอาจใหนกเรยนทำกจกรรมอน เพอเชอมตอกจกรรมทเพงทำเสรจ

เพอเปนการทบทวนหรอยำความคดอกครง


การสอนแบบพฒนาความสามารถเฉพาะ (Talents Unlimited)




วธสอนแบบหนวยเปนการสอนทนำเนอหาวชาหลายวชาสมพนธกน สรางเปนบทเรยนขน เรยกวา หนวย

โดยไมถอขอบเขตของวชาแตละวชาเปนสำคญ แตจะยดความมงหมายของหนวยทสอนนกเรยน ซงอาจเรยน

หลาย ๆ วชาพรอม ๆ กนไป การเรยนเชนนจะเปนไปตามความตองการและความสามารถของนกเรยน


1. เพอใหนกเรยนไดเรยนรดวยตนเอง เพราะนกเรยนจะตองปฏบตคนควาหาความร และแกปญหาดวย

ตนเอง

2. เพอสงเสรมความถนดตามธรรมชาตของนกเรยน เพราะการสอนแบบนมกจกรรมหลายประเภทให

นกเรยนไดทำตามทถนดและความสนใจ

3. สงเสรมการทำงานแบบประชาธปไตย คอ นกเรยนรจกวางโครงการรวมกน ไดรวมกนปรกษาหารอ

แลกเปลยนความคดเหนเพอหาทางปฏบตและทำงานรวมกน

ขนตอนในการสอน แบงออกเปน 5 ขน คอ

1. ขนนำเขาสหนวย เปนขนเราความสนใจ ซงอาจทำไดโดยแนะนำหนงสอทควรอาน สนทนาพดคย

เลาเรอง หรออภปรายเกยวกบปญหาทมอยในปจจบน การไปทศนศกษา การชมนทรรศการ การฉายสไลด

ภาพยนตร ฯลฯ

2. ขนนกเรยนและครวางโครงการรวมกน เปนการวางโครงการรวมกนระหวางนกเรยนกบคร ซงจะทำ

ไดโดยการกำหนดความมงหมายทวไป ความมงหมายเฉพาะ ชวยกนตงปญหาและแบงหวขอปญหา กำหนด

กจกรรม ของแตละปญหา กำหนดสอการสอนทจะนำมาใชในการแกปญหา การจดแบงนกเรยนเปนกลมยอยเพอ

ทำกจกรรม รายงานผลการประชม

3. ขนลงมอทำงาน สำรวจและรวบรวมความรตาง ๆ จากหองสมด พพธภณฑ หนงสอพมพรายวน

นตยสาร เอกสาร แบบเรยน ตำรา รานคา ภาพยนตร ความสมพนธกบวชาตาง ๆ เชน ประวตศาสตร ภมศาสตร

ศลปะ ฯลฯ

4. ขอเสนอกจกรรม ซงไดแก กจกรรมทแสดงออกในทางสรางสรรค เชน รายงานดวยวาจาหรอขอเขยน

การอภปราย การแสดงละคร การจดนทรรศการ

5. ขนประเมนผล พจารณาตามขนตอน และจดประสงคของหนวย โดยพจารณาความรวชาการ เจตคต

และความเขาใจในสงตาง ๆ คณสมบตสวนตว เชน ดานการเปนผนำความรบผดชอบ การรจกวจารณ และ

รบคำวจารณ


วธสอนแบบหนวย (Unit Teaching Method)




เปนวธสอนทใชบทบาทสมมตขนจากความเปนจรงมาเปนเครองมอในการสอนโดยทครสรางสถานการณ

สมมต และบทบาทขนมาใหนกเรยนไดแสดงออกตามทตนคดวาควรจะเปน มการนำการแสดงออกทงทางดาน

ความรความคด และพฤตกรรมของผแสดงมาใชเปนพนฐานในการใหความร และสรางความเขาใจใหแกนกเรยน

ในเรองความรสก และพฤตกรรม และปญหาตาง ๆ ไดอยางเหมาะสม


1. เพอฝกใหนกเรยนทำงานรวมกน

2. เพอใหนกเรยนกลาแสดงออกซงความรสก

3. เพอฝกการแกปญหา


1. เลอกปญหาทนกเรยนสวนมากในขนเรยนพบบอย ๆ หรอเปนเรองทเขาใจยาก จำยาก สบสน กลาว

ตามสภาพจรงไมไดหรอได กไมเหมาะสม

2. กำหนดตวบคคลใหเหมาะสมกบบทบาทนน ๆ เทาทลกษณะของบคคลเอออำนวยกบสภาพความเปน

จรง

1. ความหมาย

“วธสอนแบบวทยาศาสตร” คอ วธสอนทเปดโอกาสใหนกเรยนพบปญหา และคดหาวธแกปญหา ตาม

กระบวนการทางวทยาศาสตร 5 ขนตอน

2. ขนตอนวธสอน

2.1 ขนกำหนดปญหา

2.1 ขนแยกปญหา และวางแผนปญหา

2.2 ขนลงมอแกปญหา และเกบขอมล

2.3 ขนวเคราะหขอมล

2.4 ขนสรปและประเมนผล


วธสอนแบบบทบาทสมมต (Role Playing)

วธสอนแบบวทยาศาสตร (Scientific Method)




“วธสอนแบบอปนย” คอ การสอนรายละเอยด ปลกยอย > กฎเกณฑ หรอการสอนจากตวอยางไปหา

กฎเกณฑ นนคอนกเรยนไดเรยนรในรายละเอยดกอนแลวจงสรป


2.1 ขนเตรยม คอ การเตรยมตวนกเรยน เปนการทบทวนความรเดม กำหนดจดมงหมาย และอธบาย

ความมงหมายใหนกเรยนไดเขาใจอยางแจมแจง

2.2 ขนอธบายกฎหรอหลกการ เพอการแกปญหาเปนการนำเอาขอสรป กฎเกณฑ หลกการมาอธบายให

นกเรยนไดเลอกใชในการแกปญหา

2.3 ขนตดสนใจ เปนขนทนกเรยนจะเลอกกฎ หรอหลกการหรอขอสรปมาใชในการแกปญหา

2.4 ขนพสจนหรอตรวจสอบ เปนขนการนำหลกฐานหรอเหตผลมาพสจนตรวจสอบขอเทจจรงตาม

หลกการนน ๆ


“วธสอนแบบอภปราย” คอ การสอนโดยทนกเรยนแลกเปลยนความคดเหนซงกนและกนเพอชวยแก

ปญหาอยางใดอยางหนง ระหวางครกบนกเรยน หรอระหวางนกเรยนดวยกนโดยมครเปนผประสานงาน วธการ

สอนแบบอภปรายจะชวยสงเสรมใหนกเรยนคดเปนพดเปน และสรางความเปนประชาธปไตย


2.1 ขนนำเขาสหวขอการอภปราย เปนขนการกระตนหรอเราความสนใจของนกเรยนใหมความสนใจ

รวมอภปรายแสดงความคดเหน

2.2 ขนอภปราย ใหแบงนกเรยนเปน 2 ฝาย คอ ฝายผอภปรายซงอยหนาชนเรยนกบฝายผฟง ฝายผ

อภปรายประกอบดวยประธาน 1 คนทำหนาทเปนผดำเนนการอภปรายเปนผเสนอปญหา สรปประเดนสำคญและ

นำการอภปรายไมใหออกนอกทาง ตดบทสมาชกทถกเถยงกนการนำเขาสหวขอการอภปราย ประธานตองแนะ

นำหวขอทจะอภปรายจากนนแนะนำสมาชกผรวมอภปรายแตละคน


วธสอนแบบอปนย (Inductive Method)

วธสอนแบบอภปราย (Discussion Method)




“วธสอนกระบวนการแกปญหาตามหลกอรยสจ 4” คอ วธสอนโดยนำหลกธรรมทางพทธศาสนามา

ประยกตใชกบการจดการเรยนการสอน ตามหลกอรยสจ 4 ไดแก ทกข สมทย นโรธ และมรรค


2.1 ขนกำหนดปญหา (ขนทกข) คอ การใหผเรยนระบปญหาทตองการแกไข

2.2 ขนตงสมมตฐาน (ขนสมทย) คอ การใหผเรยนวเคราะหหาสาเหตของปญหา และตงสมมตฐาน

2.3 ขนทดลองและเกบขอมล (ขนนโรธ) คอ การใหผเรยนกำหนดวตถประสงค และวธการทดลอง เพอ

พสจนสมมตฐานและเกบรวบรวมขอมล

2.4 ขนวเคราะหขอมลและสรปผล (ขนมรรค) คอ การนำขอมลมาวเคราะหและสรปผล


“วธสอนแบบโครงการ” หมายถง วธสอนทใหนกเรยนเปนหมคณะหรอรายบคคลไดวางโครงการ และ

ดำเนนงานใหสำเรจตามโครงการนน


2.1 ขนกำหนดความมงหมาย เปนขนกำหนดความหมายและลกษณะโครงการโดยตวนกเรยน ครจะเปน

ผชแนะใหนกเรยนตงความมงหมายของการเรยนวาเราจะเรยนเพออะไร

2.2 ขนวางแผนหรอวางโครงการ เปนขนทมคณคาตอนกเรยนเปนอยางมาก คอ นกเรยนจะชวยกนวาง

แผนวาทำอยางไรจงจะบรรลถงจดมงหมาย จะใชวธการใดในการทำกจกรรม แลวจงทำกจกรรมทเหมาะสม

2.3 ขนดำเนนการ เปนขนลงมอกระทำกจกรรมหรอลงมอแกปญหา นกเรยนเรมงานตามแผนโดยทำ

กจกรรมตามทตกลงใจแลว ครคอยสงเสรมใหนกเรยนไดกระทำตามความมงหมายทกำหนดไว ใหนกเรยนคดและ

ตดสนใจดวยตนเองใหมากทสดและควรชแนะใหนกเรยนรจกวดผลการทำงานเปนระยะ ๆ เพอการทำกจกรรม

จะไดลลวงไปดวยด

2.4 ขนประเมนผล หรออาจเรยกวา ขนสอบสวนพจารณานกเรยน ทำการประเมนผลวากจกรรมหรอ

โครงการททำนนบรรลตามความมงหมายทตงไวหรอไมมขอบกพรองอยางไรและควรแกไขใหดขนอยางไร


วธสอนกระบวนการแกปญหาตามหลกอรยสจ 4

วธสอนแบบโครงการ (Project Method)




“การสอนแบบระดมสมอง” หมายถง วธสอนทใชในการอภปรายโดยทนท โดยไมมใครกระตนกลมผ

เรยนเพอหาคำตอบหรอทางเลอกสำหรบปญหาทกำหนดอยางรวดเรวในระยะเวลาสน โดยผเรยนแบงเปนกลม

เลก ๆ ชวยกนคดหาคำตอบหรอทางเลอกสำหรบปญหาทกำหนดใหมากทสด และเรวทสด เทาทจะทำได แลว

ชวยกนพจารณาเลอกทางเลอกทดทสด ซงอาจมมากกวาหนงทาง


2.1 กำหนดปญหา

2.2 แบงกลมผเรยน และอาจเลอกประธานหรอเลขา เพอชวยในการอภปรายและบนทกผล

2.3 สมาชกทกคนในกลมชวยกนคดหาคำตอบหรอทางเลอกสำหรบปญหาทกำหนดใหมากทสด ภายใน

เวลาทกำหนด โดยปญหาของแตละกลมอาจเปนปญหาเดยวกนหรอตางกนกได

2.4 คดเลอกเฉพาะทางเลอกทนาจะเปนไปได หรอเหมาะสมทสด

2.5 แตละกลมนำเสนอผลงานของตน (ขอ 4 และ 5 อาจสลบกนได)

2.6 อภปรายและสรปผล


“วธการสอนโดยการลงมอปฏบต” หมายถง วธสอนทใหผเรยนไดลงมอปฏบตจรง โดยการใหผเรยนได

ลงมอฝกฝนหรอปฏบตจรงภายหลงการสาธต การทดลองหรอการบรรยาย ซงเปนการฝกฝนความร ความเขาใจ

จากทฤษฎทเรยนมาโดยเนนการฝกทกษะ


2.1 ขนเตรยม ผสอนกำหนดจดมงหมายของการฝกปฏบต รายละเอยดของขนตอนการทำงานเตรยมสอ

ตาง ๆ เชน วสดอปกรณ เครองมอใบงานหรอคมอการปฏบตงาน

2.2 ขนดำเนนการ ผสอนใหความรและทกษะทเปนพนฐานในการปฏบต มอบหมายงานทปฏบตเปนกลม

หรอรายบคคล กำหนดหวขอการรายงาน หรอการบนทกผลการปฏบตงานของผเรยน

2.3 ขนสรป ผสอนและผเรยน ชวยกนสรปกจกรรมการปฏบตงาน

2.4 ขนประเมนผล สงเกตพฤตกรรมของผเรยน เชน ความสนใจ ความรวมมอความเปนระเบยบการ

ประหยด การใชและการเกบรกษาเครองมอและการตรวจผลงาน เชน คณภาพของงาน ความรเรม ความประณต

สวยงาม


วธสอนแบบระดมพลงสมอง (Brainstorming)

วธการสอนโดยการลงมอปฏบต (Practice)




“วธสอนแบบสาธต” หมายถง วธสอนทครแสดงหรอการกระทำใหดเปนตวอยาง นกเรยนจะเกดการ

เรยนรจากการสงเกต การฟง การกระทำ หรอการแสดง และอาจเปดโอกาสใหนกเรยนเขามามสวนรวมบาง

2. ขนตอนในการสอน

2.1 กำหนดจดมงหมายของการสาธตใหชดเจน และตองสาธตใหเหมาะสมกบเนอเรอง

2.2 เตรยมอปกรณในการสาธตใหพรอม และตรวจสอบความสมบรณของอปกรณ

2.3 เตรยมกระบวนการสาธต เชน กำหนดเวลาและขนตอน จะเรมตนดำเนนการและจบลงอยางไร ผ

สาธตตองเขาใจในขนตอนตาง ๆ เหลานอยางละเอยดแจมแจง

2.4 ทดลองสาธตกอนนอน ควรทดลองสาธตเพอตรวจสอบความพรอมตลอดจนผลทจะเกดขน เพอ

ปองกนขอผดพลาดในเวลาสอน

2.5 ตองจดทำคมอคำแนะนำหรอขอสงเกตในการสาธต เพอทนกเรยนจะใชประกอบในขณะทมการสาธต

2.6 เมอสาธตเสรจสนแลว นกเรยนควรไดทำการสาธตซำอก เพอเนนใหเกดความเขาใจดขน

2.7 จดเตรยมกจกรรมหลงจากการสาธตเพอใหนกเรยนเหนคณคาหรอประโยชนของการสาธตนน ๆ

2.8 ประเมนผลการสาธต โดยพจารณาจากพฤตกรรมของนกเรยนและผลของการเรยนร การประเมน

ผลควรมกจกรรมหรอเครองมอ เชน การทดสอบ การใหแสดงความคดเหนหรอการอภปรายประกอบ


“วธสอนการอภปรายแบบอางปลา” คอ วธสอนโดยการแบงกลมผเรยนออกเปน 2 กลม นงเปนวงกลม

2 วงซอน กลมวงในจะมจำนวน 5 - 10 คน จะไมมากนก กลมวงนอกจะมจำนวนมากวากลมวงใน หรอบางครง

อาจเทากนหรอนอยกวากได


2.1 ผสอนแบงผเรยนเปน 2 กลม โดยจดใหนกเรยนนงเปนวงกลม 2 วงซอนกนและผสอนมอบหวขอเรอง

ใหกลมอภปราย

2.2 กลมในจะดำเนนการประชม โดยจะเลอกผนำกลม และเลขากลม สวนกลมนอกจะสงเกตการณ และ

เกบขอมลไว

2.3ระหวางการอภปรายกลม ผสอนจะตองใหคำแนะนำและชวยเหลอเมอกลมตองการ


วธสอนแบบสาธต (Demonstration Method)

วธสอนการอภปรายแบบอางปลา



2.4 เมอกลมในไดอภปรายเรองทผสอนมอบหมายใหเสรจแลว ผสอนใหตวแทนมารายงานสรปผลการ

อภปราย

2.5 หลงจากนนกลมนอก ซงสงเกตการณอยจะรายงานผลการสงเกตและการทำงานของกลม

2.6 ผสอนถามความคดเหนของผเรยนทงกลมในและกลมนอกพรอมทงวเคราะหเพมเตมและสรป

เนองจากวธสอนมหลายวธ ทกวธมประโยชนในการนำมาใชสอนทงสน ขอสำคญในการนำมาใชตองเลอก

ใหเหมาะสมจงจะไดผล การเลอกวธสอนของครผสอน ควรคำนงถงประเดน ดงตอไปน

1. ควรเลอกวธสอนทเหมาะสมกบความร ความสามารถ และความสนใจของคร วธใดกตามถาครเหน

วานำมาใชไดผล ครมความพอใจในการทนำมาใชกควรใชวธนน ถาครยงไมมนใจ ไมรสกสนก มองไมเหนแนวทาง

ทดพอ กไมควรนำวธนนมาใชสอน เพราะจะไมเกดผลดทงนกเรยนและคร และจะทำใหนกเรยนเสอมศรทธาใน

ครผสอนไปดวย

2. ควรเลอกวธสอนเหมาะสมกบความสามารถของนกเรยน วธสอนบางวธเหมาะกบเดกบางวยเทานน

ครจะตองพจารณาดวา วธสอนทครพจารณาเลอกมาใชสอนเหมาะสมกบวย วฒภาวะของเดกทครจะสอนหรอไม

เชน วธสอนแบบบรรยายนาน ๆ ไมเหมาะกบเดกชนประถม เปนตน

3. ควรเลอกวธสอนทสอดคลองกบจดประสงคการเรยนรในบทเรยนทจะสอน เพราะหากครจะกำหนด

จดประสงคไวดเลศเพยงใดกตาม ถาครไมมวธการทดในการทจะใหบรรลจดประสงค จดประสงคกไมไดผลเทาท

ควร วธสอนจงจำเปนสงสำคญในอนทจะใหบรรลตามจดประสงค

4. ควรเลอกวธสอนทเหมาะสมกบเนอหา วน เวลา และสถานททจะใชสอน เชน วธสอนทตองใชเวลา

มาก แตครมเวลาจำกดกไมเหมาะสมทจะนำมาใชหรอครจะใชวธสอนแบบสาธตแตสถานทสอนไมเหมาะ นกเรยน

ไมสามารถมองเหนการสาธตไดอยางทวถง วธสอนแบบสาธตไมเหมาะ

5. ควรเลอกวธสอนทเหมาะสมกบสอ อปกรณ ทใชประกอบการสอนซงมอยในทองถนและหาไดงาย

การสำรวจคนหาอปกรณตาง ๆ ทมอยในโรงเรยนและชมชนจงเปนสงสำคญ ครตองพจารณาเลอกใชวธสอนให

เหมาะสมกบอปกรณตาง ๆ ใหเกดผลการเรยนรอยางเตมท นอกจากนยงเปนการฝกใหนกเรยนสนใจ และสงเกต

สงแวดลอมของตนยงขนดวย

6. ควรเลอกวธสอนทมชวตชวา สนกสนาน ไมสรางความเบอหนายใหกบผเรยน

7. ควรเลอกวธสอนทสงเสรมใหผเรยนสามารถนำความร เจตคต และทกษะทไดจากการเรยนรไปใช

ในการดำเนนชวตไดอยางประสทธภาพ


หลกเกณฑในการเลอกวธสอน



ผทมบทบาทสำคญทสดในการจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนสำคญ คอ ครผสอน ดงนน ครผสอน

จำเปนทจะตองเขาใจเรองทเกยวกบการจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนสำคญ โดยเฉพาะเรองของความ

สำคญ ความจำเปน ทงนเพราะจะชวยในการปรบเปลยนแนวคดในการจดการเรยนการสอน เมอแนวคดเปลยน

การกระทำยอมเปลยนตามไปดวย การกระทำหรอบทบาทของครผสอนมประเดนสำคญ ดงน

1) บทบาทในฐานะผจดการ และผอำนวยความสะดวก

บทบาทในฐานะผจดการ ซงกำหนดเปาหมายในการจดการวา “ใหผเรยนไดพฒนาเตมตามศกยภาพของ

ตนเอง” ดงนนครจะตองมขอมลของผเรยนแตละคนรอบดาน เพอนำมาวเคราะหและจดการอยางเหมาะสมเปน

งานหลกทสำคญ ทงนเพอ

1. วางแผนการจดการเรยนร ประกอบดวย

1.1 การวางแผนออำนวยความสะดวก เปนการวเคราะหขอมลของผเรยน ซงจำเปนตอง

มขอมลผเรยนรอบดาน เพอนำมาวเคราะหและจดการไดอยางเหมาะสม เชน จดการดานแหลงเรยนร จดกจกรรม

สนบสนน การใหการสงเคราะห เปนตน หรอการสรางความสมพนธกบหนวยงานอน ชมชน บคคลอน เพอเออตอ

การจดการเรยนร

1.2 การวางแผนการเรยนร รวมถงการบรหารชนเรยนใหสอดคลองกบรปแบบหรอวธการ

จดการเรยนรแตละครง

1.3 การวางแผนการจดการเรยนรในแตละครง มขนตอนสำคญ คอ กำหนดจดประสงค

ประเมนพฤตกรรมหรอความสามารถของผเรยน กำหนดวธการสอน และประเมนผล

2. กำหนดบทบาทของตนเอง โดยเฉพาะการเปนตวกลางทจะทำใหเกดการเรยนร เชน การสราง

ความสมพนธเชงบวกกบผเรยน การเปนแบบอยางทด การสรางภาพแวดลอมทเกอกลตอการเรยนร และ

การประพฤตปฏบตของผเรยน การสรางระบบและการสอสารกบผเรยนใหชดเจน การสรางระบบควบคม กำกบ

ดแลดวยความเปนธรรมและเปนประชาธปไตย

2) บทบาทในฐานะผจดการเรยนร

บทบาทในฐานะผจดการเรยนร เพอพฒนาผเรยนแตละคนใหเตมตามศกยภาพ ครมบทบาททสำคญ ดงน

1. การเตรยมการสอน ครควรเตรยมการสอน ดงน

1.1 วเคราะหขอมลของผเรยน เพอจดกลมผเรยนตามความรความสามารถ และเพอ

กำหนดเรอง หรอเนอหาสาระการเรยนร


บทบาทของครในการจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนสำคญ



1.2 วเคราะหหลกสตร เพอเชอมโยงกบผลการวเคราะหขอมล โดยเฉพาะการกำหนดเรอง

หรอเนอหาสาระในการเรยนร ตลอดจนวตถประสงคสำคญทจะนำไปสการพฒนาผเรยนสความเปนสากล

1.3 เตรยมแหลงเรยนร เตรยมหองเรยน

1.4 วางแผนการสอน ควรเขยนใหครอบคลมองคประกอบ ดงตอไปน

(1) กำหนดเรอง

(2) กำหนดวตถประสงคใหชดเจน

(3) กำหนดเนอหา ครควรมรายละเอยดพอทจะเตมเตมผเรยนได ตลอดจนม

ความรในเนอหาของศาสตรนน ๆ

(4) กำหนดกจกรรม เนนกจกรรมทผเรยนไดคดและลงมอปฏบต ไดศกษาขอมล

จากแหลงเรยนรทหลากหลาย นำขอมลหรอความรนนมาสงเคราะหเปนความรหรอเปนขอสรปของตนเอง ผลงาน

ทเกดจากการเรยนรของผเรยนอาจมความหลากหลายตามความสามารถ ถงแมจะเรยนรจากแผนการเรยนร

เดยวกน

(5) กำหนดวธการประเมนทสอดคลองกบจดประสงค

(6) กำหนดสอ วสดอปกรณ และเครองมอประเมน

2. การสอน ครควรคำนงถงองคประกอบตาง ๆ ดงน

2.1 สรางบรรยากาศทเออตอการเรยนร

2.2 กระตนใหผเรยนรวมกจกรรม

2.3 จดกจกรรมหรอดแลใหกจกรรมดำเนนไปตามแผน และตองคอยสงเกต บนทก

พฤตกรรมทปรากฎของผเรยนแตละคนหรอแตละกลม เพอสามารถปรบเปลยนกจกรรมใหมความเหมาะสม

2.4 ใหการเสรมแรง หรอใหขอมลยอนกลบ ใหขอสงเกต

2.5 ประเมนผลการเรยน เปนการเกบรวบรวมผลงานและประเมนผลงานของผเรยน

ประเมนผลการเรยนรตามทกำหนดไว




คำชแจง ใหเลอกคำตอบทถกตองทสดเพยงคำตอบเดยว

1. ขอใดกลาวไมถกตองเกยวกบหลกการตงคำถาม ตามหลก 5W 1H คอ ใคร

ก. Whom ข. What ค. Where ง. How

2. ใครเปนเจาของ ทฤษฎหมวก 6 ใบ คด 6 แบบ (Six Thinking Hats)

ก. ศาสตราจารยโฮวารด การดเนอร

ข. ดร. เอดเวรด เดอ โบโน

ค. รองศาสตราจารย ดร.ทศนา แขมมณ

ง. สตฟ เบลล และแซลล ฮารดเนส

3. หากครตองการใหนกเรยนอธบายเกยวกบสวนประกอบของพชใบเลยงเดยว ครควรใชหมวกสใดตอไปน

ก. หมวกสขาว ข. หมวกสแดง

ค. หมวกสดำ ง. หมวกสเหลอง

4. หากครตองการใหนกเรยนแสดงความรสกเกยวกบพระคณของแมเนองในวนแมแหงชาต ครควรใชหมวก

สใดตอไปน



5. หากครตองการใหนกเรยนอธบายถงผลเสยของการทงขยะลงในแมนำลำคลอง ครควรใชหมวกสใดตอไปน



6. หากครตองการใหนกเรยนอธบายถงประโยชนทจะไดรบจากการรกษาศล 5 ครควรใชหมวกสใดตอไปน



7. การคดนอกกรอบ หรอความคดรเรมสรางสรรค คอ หมวกสใด

ก. หมวกสดำ ข. หมวกสเหลอง

ค. หมวกสเขยว ง. หมวกสนำเงน


แบบทดสอบ ความรเกยวกบ หลกการสอนทเนนการสอนคดวเคราะห และ




8. การควบคม และการบรหารกระบวนการคด เพอใหเกดความชดเจนในเรองของความคดรวบยอด ขอสรป

การยตขอขดแยง ซงมกเปนบทบาทของผนำ คอ หมวกสใด

ก. หมวกสดำ ข. หมวกสเหลอง

ค. หมวกสเขยว ง. หมวกสนำเงน

9. ใครเปนเจาของ “ทฤษฎพหปญญา” (Theory of Multiple Intelligences)


ข. ดร.เอดเวรด เดอ โบโน


ง. สตฟ เบลล และแชลล ฮารดเนส

10. ทฤษฎพหปญญา เชอวาปญญาของมนษยมอยกดาน

ก. 5 ดาน ข. 6 ดาน ค. 7 ดาน ง. 8 ดาน

11. ความสามารถในการคดแบบมเหตและผล การคดเชงนามธรรม การคดคาดการณ และการคดคำนวณ

ทางคณตศาสตร คอ พหปญญาดานใด

ก. ดานภาษา

ข. ดานตรรกศาสตรและคณตศาสตร

ค. ดานมตสมพนธ

ง. ดานมนษยสมพนธ

12.ความสามารถมองเหนพนท รปทรง ระยะทาง และตำแหนง อยางสมพนธเชอมโยงกน แลวถายทอดแสดง

ออก มาอยางกลมกลน คอ พหปญญหาดานใด

ก. ดานภาษา

ข. ดานตรรกศาสตรและคณตศาสตร

ค. ดานมตสมพนธ

ง. ดานมนษยสมพนธ

13. ใครเปนเจาของรปแบบการสอนแบบโมเดลซปปา (CIPPA MODEL)








14. จดเดนทสำคญของรปแบบการสอนแบบโมเดลซปปา คอขอใด

ก. กระบวนการสอนทเนนใหผเรยนเกดความร

ข. ผเรยนสามารถนำความรไปใชในชวตประจำวนได

ค. นกเรยนมสวนรวมมากในกระบวนการเรยนการสอน

ง. นกเรยนสามารถสรปและการจดระเบยบความรเพอใหเกดการจดจำสงทเรยนไดงาย

15. การสอนแบบโมเดลซปปา เรมตนจากขนตอนแรก ตามขอใดตอไปน

ก. ขนการทบทวนความรเดม

ข. ขนการแสวงหาความรใหม

ค. ขนการแสดงผลงาน

ง. ขนการแลกเปลยนความรความเขาใจกบกลม

16. ใครเปนผคดคนวธสอนแบบ Story line





17. วธสอนแบบสตอรไลน เปนวธทใชในการจดกจกรรมการเรยนการสอน โดยจะมการผกเรองแตละตอนให

เกดขนอยางตอเนอง และเรยงลำดบเหตการณ หรอทเรยกวา กำหนดเสนทางเดนเรอง โดยใชคำถามหลกเปน

ตวนำ สการใหผเรยนทำกจกรรมอยางหลากหลาย เพอสรางความรดวยตนเอง เปนการเรยนตามสภาพจรง

ขอใดไมใชองคประกอบ

ก. ตวละคร

ข. ฉาก

ค. ดนตรบรรเลง

ง. เหตการณหรอปญหาทเกดขน

18. ขอใด คอ หลกการสำคญในการจดการเรยนร ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พ.ศ. 2551

ก. เนนผเรยนเปนสำคญ

ข. คำนงถงความแตกตางระหวางบคคล

ค. สอดคลองกบพฒนาการทางสมอง





19. กระบวนการในการจดการเรยนร ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พ.ศ. 2551 มจำนวนก

กระบวนการ

ก. 9 กระบวนการ

ข. 10 กระบวนการ

ค. 11 กระบวนการ

ง. 12 กระบวนการ

20. กระบวนการเรยนรตามขอใดตอไปน คอ กระบวนการจดการเรยนรทนำเนอหา สาระการเรยนรทสมพนธ

เชอมโยงกนมาจดการเรยนรใหผเรยนมความร ความเขาใจในลกษณะองครวม

ก. กระบวนการสรางความร

ข. กระบวนการเรยนรแบบบรณาการ


ง. กระบวนการทางสงคม

21. กระบวนการเรยนรตามขอใดตอไปน คอ กระบวนการจดการเรยนรทคำนงถงความรและประสบการณ

เดมของผเรยน โดยเปดโอกาสใหผเรยนไดสรางความรและประสบการณตาง ๆ ดวยตนเองจากการปฏสม

พนธ กบสงแวดลอม





22. กระบวนการเรยนรตามขอใดตอไปน คอ กระบวนการทางสมองในการจดกระทำขอมลหรอสงเราทรบเขา

มา ทำใหผเรยนทำงานอยางเปนระบบการประเมนผล การใชภาษาในการสอสาร และการตดสนใจใน

สถานการณตาง ๆ








23. กระบวนการเรยนรตามขอใดตอไปน คอ กระบวนการเรยนรททำใหผเรยนมองเหนคณคาของการทำงาน

รวมกน การชวยเหลอซงกนและกน เออเฟอเผอแผ รบผดชอบ และมวนย





24. กระบวนการเรยนรตามขอใดตอไปน คอ กระบวนการจดการเรยนรทผเรยนรจกการแกปญหาผาน

กระบวนการคด และการปฏบตจรงจากสถานการณหรอปญหาทนาสนใจหรอทาทาย

ก. กระบวนการเรยนรจากประสบการณจรง

ข. กระบวนการแกปญหา

ค. กระบวนการจดการ

ง. กระบวนการเรยนรจากการปฏบตจรง

25. กระบวนการเรยนรตามขอใดตอไปน คอ กระบวนการจดการเรยนรทจดการเรยนรโดยใชประสบการณ

ตรงชวยใหพฒนาทกษะการคดจากการสบคน หาขอมล ทฤษฎ และหลกการมาสนบสนนขอคนพบ





26. กระบวนการเรยนรตามขอใดตอไปน คอ กระบวนการเรยนรทผเรยนไดลงมอทำงานจรง สามารถปฏบต

งานไดตามลำดบขนตอน และเกดทกษะในการปฏบตงาน








27. กระบวนการเรยนรตามขอใดตอไปน คอ กระบวนการจดการเรยนรทผเรยนรจกวางแผนการทำงานอยาง

เปนระบบ สามารถจดการกบตนเองและทำงานบรรลตามเปาหมาย





28. กระบวนการเรยนรตามขอใดตอไปน คอ กระบวนการเรยนรทใชกระบวนการ หรอ ผลการวจยเปน

เครองมอในการเรยนรอยางเปนระบบ มความนาเชอถอ แนวการจดการเรยนร

ก. กระบวนการจดการ

ข. กระบวนการพฒนาลกษณะนสย

ค. กระบวนการวจย

ง. กระบวนการเรยนรการเรยนรของตนเอง

29. กระบวนการเรยนรตามขอใดตอไปน คอ กระบวนการเรยนรททำใหผเรยนรจกและเขาใจวธการเรยนร

ของตนเอง





30. กระบวนการเรยนรตามขอใดตอไปน คอ กระบวนการเรยนรทมงพฒนาผเรยนใหเปนคนด





31. ใครเปนผวจยและพฒนารปแบบการเรยนรแบบรวมมอรวมใจ (Cooperative Learning)








32. ขอใด คอ เทคนค “รวมดวยชวยงานกลม”

ก. STAD ข. TGT ค. Co-Op-Co-Op ง. Jigsaw

33. ขอใด คอ เทคนค “กลมแขงขน”


34. เทคนคใดเหมาะสำหรบกจกรรมการเรยนการสอนทตองการใหผเรยนทำงานรวมกน และใชไดดกบ

บทเรยนทมเนอหามาก เนอหามหวขอยอยมาก


35. การสอนทใหนกเรยน บนทกเปนคำ ภาพ สญลกษณ แบบแผเปนรศมออกรอบ ๆ ศนยกลาง

เหมอนการแตกแขนงของกงไม และอาชพโดยใชสสนใหนาสนใจ สามารถนำไปใชกบกจกรรมในชวตสวนตว

และกจกรรมในการปฏบตงานทกแขนงวชา หมายถง การสอนแบบใด

ก. แผนผงความคด

ข. แผนผงใยแมงมม

ค. แผนผงรปแบบเวนน

ง. แผนผงความคดแบบวงจร

36. การสอนแบบใดมลกษณะคลายแผนผงความคด แตจะเขยนในลกษณะของวงกลมและแขนงของวงกลม

โดยเขยนหวขอหลกไวตรงกลาง แลวเขยนหวขอรองทมความสมพนธกบหวขอหลกไวตามแขนงของวงกลม





37. กรณครตองการสอนใหนกเรยนวเคราะหหาความสมพนธของสงของหรอแนวคดตงแต 2 สงขนไปวา

สวนใดลกษณะใดทมความเหมอนหรอความตางกน เปนการคดแบบหาตวรวมในสงทเหมอนกน ชวยใหผ

เรยนรจกจำแนกความเหมอน และความตางของสงของ สถานท และบคคล หรออน ๆ ไดด








38. การสอนแบบใดเปนการสอนการคดแบบเปนวงจรหรอวงกลม โดยในวงกลมจะไมมจดเรมตนหรอจดจบ

เพอเสนอขนตอนตาง ๆ ทสมพนธ เรยงลำดบเปนวงกลม





39. การสอนแบบใดเหมาะสำหรบนำมาสอนเพอฝกใหนกรยนคดหาสาเหตของปญหาและผลทเกดขนจาก

ปญหา แตละดาน

ก. แผนผงใยแมงมม

ข. แผนผงรปแบบเวนน

ค. แผนผงกางปลา


40. วธสอนแบบศนยการเรยน (Learning Center) เปนวธสอนทเนนความสำคญของนกเรยนหรอยดผเรยน

เปนสำคญและใชเทคนคการจดการเรยนการสอนทใชสอประสมและกระบวนการกลมเปนสำคญ มการจด

บรรยากาศในชนเรยนเปนแหลงศกษาใหนกเรยนสามารถศกษาหาความรใสตนเองดวยการเรยนรจาก

โปรแกรมการสอน ซงจดไวในรปของสงใดตอไปน

ก. สอการสอน ข. ชดการสอน

ค. ศนยการเรยน ง. สอประสม

41. ศนยการเรยนมองคประกอบทสำคญ 4 ประการ ขอใดตอไปนไมถกตอง

ก. บทบาทของผสอน

ข. บทบาทของผเรยน

ค. โปรแกรมการสอน

ง. การจดหองเรยน

42. ขอใดตอไปน คอ โครงงานประเภทสำรวจ

ก. การศกษาเสนทางโดยรอบเขาพระวหาร

ข. การศกษาวสดทใชลอและไลแมลงวนทอง

ค. เครองกลนนำพลงงานแสงอาทตย

ง. เครองออกกำลงกายอยางงาย




43. ขอใดตอไปน คอ โครงงานประเภททดลอง





44. การจดทำโครงงานตองเรมจากขนตอนใดเปนลำดบแรก





45. กระบวนการเรยนการสอนทมความสมพนธสอดคลองกบระบบการทำงานของสมอง ซกซาย - ซกขวา

ซงคนเรามความถนดในการใชสมองสองซกแตกตางกน โดยการจดการเรยนรกจกรรมการเรยนรจะหมนวง

ตามเขมนาฬกาไปจนครบทง 4 ชวง 4 แบบ แตละชวงจะแบงเปน 2 ขน โดยจะเปนกจกรรมทหมนใหผเรยน

ไดใชทงสมองซกซายขวาสลบกนไป หมายถง รปแบบการสอนตามขอใดตอไปน

ก. STAD ข. TGT ค. 4 MAT ง. TU

46. ใคร เปนผคดคนรปแบบการจดกจกรรมเรยนร 4 MAT



ค. แมคคารธ


47. ขอใด ไมใช คำถามในการจดกระบวนการเรยนร ตามรปแบบการจดกจกรรมการเรยนร 4 MAT การสอน

ก. Why ข. Where ค. How ง. If

48. การสอนทมงเนนพฒนาความสามารถเฉพาะของผเรยนแตละคน ซงมความสามารถทแตกตางกน

เฉพาะบคคล เปนวธสอนทชวยดงความสามารถเฉพาะของบคคลนน ๆ

ก. STAD ข. TGT ค. 4 MAT ง. TU




49. รปแบบการสอนตามขอใดตอไปน มงเนนใหผเรยนมความรความเขาใจในเนอหาสาระตาง ๆ

ก. รปแบบการเรยนการสอนทเนนการพฒนาดานทกษะพสย

ข. รปแบบการเรยนการสอนทเนนการพฒนาดานจตพสย

ค. รปแบบการเรยนการสอนทเนนการพฒนาดานพทธพสย

ง. รปแบบการเรยนการสอนทเนนการบรณาการ

50. รปแบบการสอนตามขอใดตอไปน มงเนนใหผเรยนเกดความรสก เจตคต คานยม คณธรรม จรยธรรมท

พงประสงค

ก. รปแบบการเรยนการสอนทเนนการพฒนาดานทกษะพสย

ข. รปแบบการเรยนการสอนทเนนการพฒนาดานจตพสย

ค. รปแบบการเรยนการสอนทเนนการพฒนาดานพทธพสย

ง. รปแบบการเรยนการสอนทเนนการบรณาการ

51. การจดการเรยนการสอนโดยใชสมองเปนฐาน (BBL) ของเดกปฐมวย สอดคลองกบรปแบบการสอน

ตามขอใด ตอไปน

ก. รปแบบการเรยนการสอนแบบพหปญญา

ข. รปแบบการสอนแบบโมเดลซปปา

ค. รปแบบการเรยนการสอนแบบ Co - operative Learning

ง. รปแบบการเรยนการสอนแบบ 4 MAT

52. วธสอนทเปดโอกาสใหนกเรยนพบปญหา และคดหาวธแกปญหาดวยตวของผเรยนเอง คอ

วธสอนแบบใด ตอไปน

ก. วธสอนแบบอปนย

ข. วธสอนแบบวทยาศาสตร

ค. วธสออนแบบนรนย

ง. วธสอนแบบโครงการ

53. ขอใด คอ ขนตอนแรกของวธสอนแบบวทยาศาสตร

ก. ขนลงมอแกปญหาและเกบขอมล

ข. ขนวเคราะหขอมล

ค. ขนกำหนดปญหา

ง. ขนแยกปญหา และวางแผนแกปญหา




54. การสอนจากรายละเอยดปลกยอยไปหากฎเกณฑ หรอการสอนจากตวอยางไปหากฎเกณฑ คอ วธการ

สอนแบบใดตอไปน



ค. วธสอนแบบนรนย


55. หากครผสอนตองการฝกทกษะของนกเรยนในการคดอยางมเหตผล เพอพสจนตรวจสอบขอเทจจรงอน

เปนทมาจากกฎเกณฑหรอหลกการตาง ๆ ควรใชวธสอนแบบใดตอไปน



ค. วธสอนแบบนรนย


56. วธสอนกระบวนการแกปญหาตามหลก “อรยสจ 4” ขอใด หมายถง ขนตงสมมตฐาน

ก. ทกข ข. สมทย ค. นโรธ ง. มรรค

57. วธสอนแบบใดตอไปน ใชวธการอภปรายโดยทนท โดยไมมใครกระตนกลมผเรยนเพอหาคำตอบหรอทาง

เลอกสำหรบปญหาทกำหนดอยางรวดเรวในระยะเวลาสน

ก. วธสอนแบบโมเดลซปปา

ข. วธสอนแบบโครงการ

ค. วธสอนแบบโครงงาน

ง. วธสอนแบบระดมพลงสมอง

58. วธสอนแบบใดตอไปน คอ วธสอนทครมหนาทในการวางแผนการเรยนการสอนเปนสวนใหญ โดยม

การแสดงหรอการกระทำใหดเปนตวอยาง นกเรยนจะเกดการเรยนรจากการสงเกต การฟง การกระทำ หรอ

การแสดง และอาจเปดโอกาสใหนกเรยนเขามามสวนรวมบาง

ก. วธสอนแบบสถานการณจำลอง

ข. วธสอนแบบลงมอปฏบต

ค. วธสอนแบบสาธต

ง. วธสอนแบบระดมพลงสมอง




59. ขอใด คอ หลกเกณฑในการพจารณาเลอกวธสอนทถกตอง

ก. ควรเลอกวธสอนทเหมาะสมกบความร ความสามารถ และความสนใจของคร

ข. ควรเลอกวธสอนทสอดคลองกบจดประสงคการเรยนรในบทเรยนทจะสอน

ค. ควรเลอกวธสอนเหมาะสมกบความสามารถของนกเรยน


60. ผทมบทบาทสำคญทสดในการจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนสำคญ คอใคร

ก. ผเรยน ข. ครผสอน

ค. ผบรหารสถานศกษา ง. คณะครในโรงเรยน

61. บทบาทของครในการเตรยมการสอน ขอใดตอไปน คอ สงแรกทควรดำเนนการ

ก. การเตรยมแหลงเรยนร

ข. การวเคราะหหลกสตร

ค. การวเคราะหขอมลของผเรยน

ง. การจดทำแผนการจดการเรยนร

62. บทบาทการสอนทควรคำนงเปนอนดบแรก คอ ขอใด

ก. การสรางบรรยากาศทเออตอการเรยนร

ข. กระตนใหผเรยนรวมกจกรรม

ค. จดกจกรรมหรอดแลใหกจกรรมดำเนนไปตามแผน

ง. ใหการเสรมแรง





เฉลยแบบทดสอบ ความรเกยวกบ หลกการสอนทเนนการสอนคดวเคราะห และ


ขอท เฉลย ขอท เฉลย ขอท เฉลย ขอท เฉลย ขอท เฉลย

1 ก 16 ง 31 ค 46 ค 61 ค

2 ข 17 ค 32 ก 47 ข 62 ก

3 ก 18 ง 33 ข 48 ง

4 ข 19 ค 34 ค 49 ค

5 ค 20 ข 35 ก 50 ข

6 ง 21 ก 36 ข 51 ก

7 ค 22 ค 37 ค 52 ข

8 ง 23 ง 38 ง 53 ค

9 ก 24 ข 39 ค 54 ก

10 ง 25 ก 40 ข 55 ค

11 ข 26 ง 41 ค 56 ข

12 ค 27 ค 42 ก 57 ง

13 ค 28 ค 43 ข 58 ค

14 ค 29 ง 44 ก 59 ง

15 ก 30 ข 45 ค 60 ข



จตวทยา


“จตวทยา” (Psychology) หมายถง ศาสตรทศกษาเกยวกบพฤตกรรมของอนทรยหรอสงมชวตตาง ๆ

โดยเฉพาะมนษย ทงน เพออธบาย ทำความเขาใจ ทำนาย และควบคมพฤตกรรมตาง ๆ ได

จดมงหมายของจตวทยา

จตวทยาเปนวชาทจดอยในกลมพฤตกรรมศาสตร โดยม จดมงหมาย 5 ประการ ดงน

1) เพอให เขาใจพฤตกรรม (Understanding Behavior) ของบคคล

2) เพอใหสามารถ อธบายพฤตกรรม (Explanation Behavior) ทงหลายทเกดขนได

3) เพอใหสามารถ ทำนายพฤตกรรม (Prediction Behavior) ไดอยางเหมาะสม

4) เพอใหสามารถ ควบคมพฤตกรรม (Control Behavior) ทไมพงประสงค

5) เพอใหผศกษานำความรไปประยกตใช (Application) ในการแกปญหาตาง ๆ

การแบงกลมแนวความคดของนกจตวทยา

สามารถแบงกลมแนวความคดทางจตวทยา ออกเปน 6 กลม ดงน

1. กลมโครงสรางของจต (Structuralism)

ผกอตงกลม คอ วลเฮลม แมกซ วนต (Wilhelm Max Wundt) ซงเปนผใหกำเนดหองปฏบต

การทางจตวทยาแหงแรก จนไดฉายาวาเปน “บดาแหงการทดลอง” เขาไดนำเอาความรความเขาใจในวชาฟสกส

และวชาเคมมาใชในการทดลอง คนควาวชาจตวทยา

นกจตวทยากลมนใหความสนใจมงศกษา เรอง “จตธาต” คอ เชอวา มนษยประกอบดวย รางกาย

(body) กบจตใจ (mind) ซงตางกเปนอสระแกกนแตทำงานสมพนธกน พฤตกรรมของบคคลเกดจากการกระทำ

ของรางกายโดยการควบคม และสงการของจต

สรปแนวคดของกลมโครงสรางจต

นกจตวทยากลมน ไดสรปวา โครงสรางของจตประกอบดวย “จตธาต” (Mental Elements) ซง

ประกอบ ดวยธาต 2 ชนด คอ

1. การรบสมผส (Sensation)

2. ความรสก (Feeling) ภายหลง Titchener ไดเพมขนมาอกอยาง คอ

3. จนตนาการ หรอ ภาพจต หรอจนตภาพ (Image)


จตวทยาการศกษา และการแนะแนว



จตธาต ทง 3 น เมอสมพนธกนภายใตสถานการณแวดลอมทเหมาะสมจะกอใหเกดรปจตผสมขน

เชน ความคด (Thinking) อารมณ (Emotion) ความจำ (Memory) การหาเหตผลหรอสาเหต (Reasoning)

ฯลฯ

2. กลมหนาทของจต (Functionalism)

ผใหกำเนดหรอผนำกลม จอหน ดวอ (John Dewey) วลเลยม เจมส (William James)

วดเวอรธ (Woodworth) และ เจมส แองเกลล (James Angell)

นกจตวทยากลมนมงศกษาเกยวกบ “หนาทของจต” (The functions) โดย สรปวา “จตมหนาท

ควบคม กระบวนการกระทำกจกรรมตาง ๆ ของรางกายในอนทจะปรบตวใหเหมาะกบสงแวดลอม”

สรปแนวคดของกลมหนาทของจต

1. การกระทำทงหมด (The total activities) หรอการแสดงออกของคนเรา คอ การแสดงออก

ของจตเพอปรบตวใหเขากบสงแวดลอม ดงนนการศกษาจตใจคนจะตองศกษาการแสดงออกของเขาใน

สถานการณตาง ๆ

2. การกระทำหรอการแสดงออกทงหมดขนอยหรอเกยวของกบประสบการณของแตละคน

(The experience of individual) ดงนน พฤตกรรมของคน จงแตกตางกน

นกจตวทยากลมน จงมงศกษา วธการเรยนร การจงใจ การแกปญหา ตลอดจนความจำ ของคนเพอหา

ทางใหปรบตวเขากบสงแวดลอมได

3. กลมพฤตกรรมนยม (Behaviorism)

นกจตวทยาทมชอเสยงของกลม พฤตกรรมนยม ไดแก เอตเวด แอล ธอนไดค (Edward L. Thorndike)

และ จอหน บ. วตสน (John B. Watson)

นกจตวทยากลมน เชอวา “พฤตกรรมทกอยางของมนษยจะตองมสาเหต” (All behaviors are

Caused) เมออนทรยถกเรากจะมการตอบสนองเกดขน การตอบสนองเกดขน การตอบสนองหรอพฤตกรรมจะ

เกดขนกตอเมอมสงเราอนทรยนนเอง

สรปแนวคดของกลมพฤตกรรมนยม

1. การวางเงอนไข (Conditioning) เปนสาเหตสำคญททำใหเกดและเปลยนแปลงพฤตกรรม

2. พฤตกรรมของคนทปรากฎขนสวนมากเกดจากการเรยนร มากกวาจะเปนไปเองตามธรรม

ชาต โดยอนทรยถกวางเงอนไขใหแสดงปฏกรยาตอบสนองตอสงเราทมากกระตน

3. การเรยนรของคนกบสตวไมตางกน เราสามารถเรยนรเกยวกบพฤตกรรมของคนไดจากการ

ศกษาพฤตกรรมของสตว




4. กลมจตวเคราะห (Phychoanalysis)

ผกอตงกลมน คอ ซกมนด ฟรอยด (Sigmund Freud) ความคดหลกของฟรอยดนน เชอวา จตม

ลกษณะเปนพลงงาน เรยกวา “พลงงานจต” (Phychic Energy) ทงน ฟรอยดไดวเคราะห จตของมนษยโดยแบง

ออกเปน 3 ระดบ ไดแก

1) การวางเงอนไข (Conscious mind) คอ สภาพของจตทมสต รตว การแสดงอะไรออกไปก

แสดงไปตามหลกเหตผล แสดงตามแรงผลกดนจากภายนอก สอดคลองกบหลกแหงความเปนจรง

2) จตใตสำนก (Subconscious mind) หรอ จตกงสำนก คอ สภาพของจตทไมรตวในบางขณะ

เชน กระดกเทา ยมอยคนเดยวโดยไมรตว ทเกบไวในรปความทรงจำ เชน ความขมขน ความประทบใจในอดต

ถาไมนกกไมรสกอะไร แตถาทบทวนเหตการณทไร กทำใหเกดอาการทกครง

3) จตไรสำนก (Unconscious mind) คอ สภาพของจตภายในทเขาตวไมรสกตวเลย อาจเนอง

มาจากเจาตวพยายามเกบกดเอาไว เชน อจฉานอง เกลยดคร เปนสงทเกบกดเอาไว หรอพยายามทจะลม แลว

ในทสดกลม ๆ ไป ดเหมอนลมไปจรง ๆ แตทจรงไมไดหายไปไหน ยงอยในลกษณะจตไรสำนกและจะแสดงออก

มาวนรปของความฝน การละเมอ หรอเผลอพดออกมาโดยไมตงใจ ฯลฯ

ทฤษฎของฟรอยด เชอวา พฤตกรรมตาง ๆ ของมนษยทแสดงออกมานน สบเนองมาจากการทำ

งานของ พลงงานทางจต ม 3 สวน ไดแก

1) อด (Id) คอ สวนของความยาก ความตองการ จดวาเปนสญชาตญาณพนฐานของมนษยท

ตดตวมาแตเกด เปนพลงงานทผลกดนใหเกดการตอบสนองความตองการโดยไมคำนงถงเหตผลใด ๆ ทงสน จดอย

ในสวนของจตใตสำนก

2) อโก (Ego) เปนพลงงานสวนประนประนอมระหวางอด (Id) กบ ซเปอรอโก (Super Ego) เพอ

ใหมการแสดงพฤตกรรมทตองการใหตอบสนองออกมาตามสภาพทสงคมยอมรบได หรอเหมาะสมกบสภาพสงคม

นน ๆ ตามหลกแหงความจรง (Reality Principle) เทากบวาอโกเปนตวบรหารจตใหเกดความสมดล คลายกบ

กรรมการหามทพระหวางอดกบซเปอรอโก ซง อโกนนจะอยในนนจะอยในสวนของจตสำนกทรตวตลอดเวลา

3) ซเปอรอโก (Super Ego) เปนพลงงานทางจต ซงกอตวขนมาจากการเรยนรระเบยบ กตกา

กฎเกณฑ ศลธรรมของสงคม เปนสวนของคณธรรมในแตละบคคล ขนอยกบการอบรมเลยงดและการขดเกลาจาก

สงคมในระดบตาง ๆ ทบคคลนนเตบโตมา เปรยบเสมอนเปนสงททำตามหลกอดมคต (Ideal Principle) ทพง

ปรารถนาของสงคมโดยทวไปแลวในแตละสถานการณ พลงงานทงสามจะเกดความขดแยงกนอยเสมอ




5. กลมจตวทยาเกสตลต (Gestalt Phychology)

เปนกลมจตวทยาทไดรบการยอมรบอยางกวางขวางโดยเฉพาะ “วงการจตวทยาการศกษา” ผนำกลม

คอ แมกซ เวอรไธเมอร (Max Wertheimer) ทฤษฎของกลมเกสตลตใหความสำคญกบปจจย 2 ประการ ไดแก

การรบรและการหยงร

1) การรบร (Perception) เปนการแปลผลโดยอาศยประสบการณเดมทแตละบคคลไดประสบมา

ชวยในการแปลความหมายสงทเกดจากการรบสมผสนน ๆ เปนผลใหสงเราหนงสงสามารถทำใหเกดการรบรท

แตกตางกนไป ขนอยกบวาบคคลผนนมประสบการณอยางไร

2) การหยงร (Insight) โดยทวไปเมอบคคลเกดปญหาและสามารถแกไขไดโดยลลวงแลว กจะ

มแนวโนมทบคคลนนจะใชวธการแกปญหาเดมมาใชแกปญหาทคลายคลงกนอก แตในกรณทเปนปญหาใหมแลว

สามารถคนพบวธแกไขปญหาอยางฉบพลน ลกษณะเชนนเราเรยกวา การหยงร ซงจะตองใชประสบการณสงสม

ไวมากพอสมควร จนสามารถประยกตใชวธการแกปญหาทผาน ๆ มาเพอแกปญหาใหมได

6. กลมมนษยนยม (Humanism)

เปนกลมทไดรบการยอมรบอกกลมหนงในวงการศกษาและการใหคำปรกษา นกจตวทยาในกลมนทสำคญ

ไดแก อมบลาฮม เอช. มาสโลว (Abraham H. Maslow) คารล อาร. โรเจอร (Cart R. Rogers) และ

อารเธอร โคมบ (Arther Combs) แนวคดพนฐานเนนในเรองธรรมชาตของมนษย ดงน

1) มนษยเปนสงทมชวตจตใจ มความตองการ และความสามารถทแตกตางกน ไมสามารถทจะ

กำหนดใหเปนอะไรกไดตามใจของบคคลอนปรารถนา ซงมความแตกตางจากความคดเหนของกลมพฤตกรรมนยม

2) มนษยตางพยายามทจะคนหาตนเองและทำความเขาใจตนเอง (Self Actualization) รวมทง

ยอมรบในศกยภาพของตนเอง

3) มนษยจะเกดการพฒนาถงขนสงสดของความเปนมนษยทสมบรณ ตอเมอสามารถเขาใจตนเอง

และยอมรบผอนได

4) มนษยแตละคนควรมโอกาสในการเลอกกระทำสงทตนตองการ และมสทธแสวงหา

ประสบการณตามความตองการของตนเอง เพราะมนษยมความตองการพฒนาตนเองอยแลว และสามารถตดสน

ใจทจะเลอกทางสำหรบการแกปญหาใหกบตนเองได รวมถงพรอมทจะรบผดชอบตอสงทจะเกดขนกบตนเองดวย

5) ความสำคญของวธการแสวงหาความร ขอเทจจรง และประสบการณตาง ๆ มนำหนกมากกวา

ตวความรและขอเทจจรง เนองจากสงเหลานนสามารถถถเปลยนแปลงไดตลอดเวลา





“จตวทยาการศกษา” (Education Psychology) คอ วชาทศกษาพฤตกรรมตาง ๆ ทเกยวของกบสถาน

การณการเรยนการสอน โดย เนน พฤตกรรมการเรยนร การพฒนาความสามารถของผเรยนตลอดจนวธการนำ

ความร ความเขาใจ ทเกดขนประยกตใชในการสอนใหไดผลด

ประโยชนของจตวทยาการศกษา

การศกษาจตวทยาการศกษา จะสงผลใหครผสอน ผบรหารสถานศกษา และผเรยนไดรบประโยชน

ดงตอไปน

2.1 ชวยใหครเขาใจธรรมชาต ความเจรญเตบโตของเดกและสามารถนำความรทไดมาจดการเรยน

การสอนไดอยางเหมาะสมและสอดคลองกบธรรมชาต ความตองการ ความสนใจของเดกแตละวย

2.2 ชวยใหครสามารถเตรยมบทเรยน วธสอน จดกจกรรม ตลอดจนใชวธการวดและประเมนผลการศกษา

ไดสอดคลองกบวย ซงเปนการชวยใหจดการเรยนการสอนมประสทธภาพ

2.3 ชวยใหครสามารถจดกจกรรมไดอยางสนกสนานดวยบรรยากาศของความเขาใจ การใหความรวมมอ

และใหการยอมรบซงกนและกน

2.4 ชวยสรางสมพนธภาพทดระหวางคร ผปกครองและเดก ทำใหปกครองเดกงายขน และสามารถ

ทำงานรวมกบเดกไดอยางราบรน

2.5 ชวยใหครสามารถปองกนและหาวธการแกไข ตลอดจนพฒนาบคลกภาพของเดกไดอยางเหมาะสม

2.6 ชวยใหผบรหารการศกษาสามารถวางแนวทางการศกษา จดหลกสตร อปกรณการสอนและการ

บรหารงานไดเหมาะสม

2.7 ชวยใหผเรยนสามารถปรบตวเขากบสงคมและอยรวมกบผอนไดด

ขอบขายจตวทยาการศกษา

1. ทฤษฎการเรยนร

ทฤษฎการเรยนร เกดขนจากการศกษาคนควาของนกจตวทยาเพอหาขอสรปเกยวกบการเรยนรวาเกดขน

ไดอยางไร มปจจย และเงอนไขอะไรบางทมอทธพลตอการเรยนร แลวนำผลการศกษามาประยกต ใชจนเกดเปน

ทฤษฎการเรยนรตาง ๆ นกจตวทยาทศกษาคนควาเกยวกบเรองของการเรยนรทสำคญสามารถ แบงออกไดเปน 3

กลม ดงน

1) ทฤษฎการเรยนร กลมพฤตกรรมนยม (Behaviorism)

2) ทฤษฎการเรยนร กลมปญญานยม (Cognitivism)

3) ทฤษฎการเรยนร กลมมนษยนยม (Humanism)


จตวทยาการศกษา



ทฤษฎการเรยนรกลมพฤตกรรมนยม (Behaviorism) มความเชอวา “การเรยนร” เกดจากการเชอมโยง

ระหวาง สงเรา (Stimulus) กบการตอบสนอง (Response) และมตวเสรมแรง (Reinforce) เปนสงกระตน หรอ

จงใจ และเนองจากกลมนเหนวากระบวนการทางสมอง เชน การเรยนร การคดเปนสงทมองไมเหน จงไมใหความ

สำคญกบการทดลองกบมนษย แตเลอกทจะทดลองกบสตว เชน สนข แมว หน ฯลฯ เปนตน นกจตวทยาทอย

ในกลมน ไดแก พาฟลอฟ (Pavlov) ธอรนไดด (Thorndike) วตสน (Watson) สกนเนอร (Skinner)

1. ทฤษฎการวางเงอนไข และการเสรมแรง ของ “พาฟลอฟ” (Pavlov)

พาฟลอฟ (Pavlov) เปนนกจตวทยาชาวรสเซย ซงเปนนกจตวทยา คนแรกทศกษาเกยวกบการเรยนร

ทฤษฎของเขาเปนทยอมรบในวงการจตวทยาอยางแพรหลาย และสามารถอธบายเรองการวางเงอนไข เพอใหเกด

การเรยนรไดอยางชดเจน โดยเขาไดทำการทดลองศกษาการวางเงอนไขกบสนข พาฟลอฟเรมการทดลอง ดงน

1.1 สงเกตพฤตกรรมของสนข พบวา สนขจะมอาการนำลายไหลเมอเหนอาหาร แตจะไมมปฏกรยาใด ๆ

เมอไดยนเสยงกระดง จากนนเขาไดเรมวางเงอนไขกบสนข คอ สนกระดง แลวใหอาหารแกสนขทนททำซำ ๆ

เชนน จนในทสด พบวา เพยงสนขไดยนเสยงกระดงโดยยงไมเหนอาหาร สนขกนำลายไหล แสดงวาสนขเกดการ

เรยนรเนองจากมอาหารเปนตวเสรมแรง อธบายได ดงน

กอนการวางเงอนไข

เสยงกระดง (Neutral ——> ไมมปฏกรยาจากสนข

อาหาร (U C S) ——-> สนขนำลายไหล (U C R)

ขนวางเงอนไข

เสยงกระดง แลวใหอาหารทนททำซำหลาย ๆ ครง

หลงการวางเงอนไข

เสยงกระดง (C S) ——-> สนขนำลายไหล (C R)


ทฤษฎการเรยนร กลมพฤตกรรมนยม

รปภาพ แสดงการทดลองการวางเงอนไขของพาฟลอฟ (Pavlov)



1.2 พาฟลอฟ ใชเสยงอน ๆ ทคลายเสยงกระดง เชน นกหวด ชอนเคาะจาน สลบกบการใชเสยงกระดง

ปรากฎวาสนขมอาการนำลายไหลตอทกเสยง แสดงวาสนขไมสามารถแยกแยะ ไดวาเสยงอะไรทจะไดกนอาหาร

(Generalization) พาฟลอฟทดลองเงอนไขนตอไป โดยใชอาหารเฉพาะเสยงกระดงเทานน ในทสดสนขกม

อาการนำลายไหลเฉพาะเมอไดยนเสยงกระดงเทานน จากนนพาฟลอฟหยดใหอาหารสนขแตยงสนกระดงอย

พบวา สนขมการตอบสนองนอยลง จนในทสดสนขไมมการตอบสนองตอเสยงกระดงอกเลย (Extinction)

ดงนน พาฟลอฟ จงอธบาย ปจจยททำใหเกดการเรยนร ไดแก

1) การวางเงอนไข แบงออกเปน 2 ประเภท คอ

1. การวางเงอนไขแบบคลาสสค (Classical Conditioning) หมายถง การเรยนรทเกด

จากสงเราภายนอก เชน การทดลองกบสนขของพาฟลอฟ โดยเมอสนขเหนอาหาร ซงเปนสงเราภายนอกจะทำให

สนขรสกอยากกนจงมอาการนำลายไหล

2. การวางเงอนไขแบบผเรยนเปนผกระทำ (Operant Conditioning) หมายถง การ

เรยนรทเกดจากสงเราภายใน เชน การนอนหลบเพราะรสกงวงนอน การบดตวเมอรสกเมอยลา

2) การเสรมแรง (Reinforcement) หมายถง การใหสงทผเรยนตองการเพอจงใจใหผเรยนแสดง

พฤตกรรมทพงประสงค เชน การใหรางวล ใหคะแนน ใหคำชมเชย การเสรมแรง ม 2 ชนด

1. การเสรมแรงบวก (Positive Reinforcement) หมายถง การใหสงเราทพงประสงคแก

ผเรยน เพอจงใจใหผเรยนแสดงพฤตกรรมทพงประสงคเพมขน เชน การใหรางวล คำชมเชย การไดรบสทธพเศษ

เปนตน

2. การเสรมแรงลบ (Negative Reinforcement) หมายถง การกำจดสงเราทไม

พงประสงคออกไป เพอใหผเรยนแสดงพฤตกรรมทพงประสงคมากขน เชน หากบรรยากาศในการเรยนการสอน

มความเขมงวด เครงครด หรอมบทลงโทษทรนแรง จะสงผลใหนกเรยนรสกหวาดกลว เครงครด เรยนหนงสอไมร

เรอง ดงนน จงควร เสรมแรงทางลบ โดยการขจดบรรยากาศ เชนนนออกไป จะสงผลใหบรรยากาศในการเรยนร

ผอนคลาย เปนกนเอง สนกสนาน สงผลดตอการเรยนรของผเรยน ซงการเสรมแรงทางลบ ไมใชการลงโทษ

เพราะการลงโทษ คอ การทำใหรสกเขดหลาบไมกลาทำพฤตกรรมทไมพงประสงคนนอก เชน นกเรยนไมทำการ

บานมาสง ครจงลงโทษดวยการหกคะแนน เปนตน

2. กฎแหงการเรยนร ของ “ธอรนไดด” (Thorndike)

ธอรนไดด เปนนกจตวทยาชาวอเมรกน มผลงานดานการศกษาและจตวทยามากมาย ทฤษฎการเรยนร

ของเขาเปนทยอมรบอยางกวางขวางจนไดรบการยกยองวาเปน “บดาแหงจตวทยาการศกษา” เขาชอวา

“การเรยนรเกดขนจากการเชอมโยง (Connect) สงเรา (S) กบการตอบสนอง (R)” อยางเหมาะสม




ธอรนไดด ใชแมวเปนสตวทดลอง เขาจบแมวทกำลงหวใสกรง (Problem box) แลวนำอาหารวางไว

นอก กรงในระยะทแมวไมสามารถเออมถง เขาสงเกตเหนแมวพยายามตะกยตะกายหาทางออกจากกรงเพอมากน

อาหาร เวลาผานไปคอนขางนาน และโดยบงเอญขณะทมนกำลงตะกยตะกายออยนน เทาของมนไปกดคานประต

จงเปด แมวกวงออกมากนอาหาร การเปดประตกรงไดนเปนลกษณะการแกปญหาแบบลองผดลองถก (Trial and

Error) ซงเปนวธแกปญหาทเกดขนเปน จากนนธอรนไดดกปลอยใหแมวหว แลวจบไปขงไวในกรง Problem box

พรอมทงวางอาหารไวนอกกรง เหมอนครงแรก เขาทำเชนนซำหลาย ๆ ครง และพบวาแมวมพฤตกรรมตะกย

ตะกายเชนเดยวกบครงแรก แตใชเวลานอยลงทกท จนสดทายมนสามารถตรงไปกดคานทนททถกจบใสกรงแลว

วงออกมากนอาหาร นนแสดงวาแมวเกดการเรยนรวธเปดประต หลงจาก “การลองผดลองถก” หลาย ๆ ครง

ซงธอรนไดดออธบายวาจากการลองผดลองถกน ทำใหแมวคอย ๆ สงเกตเหนความเชอมโยง (Connection)

ระหวางคาน (S) กบการกดคานเพอเปดประตกรง (R) และเขาไดวเคราะหผลการทดลองนออกมาเปน “กฎการ

เรยนร” ทสำคญและไดรบการยอมรบอยางแพรหลายวาเปนกฎทจะชวยใหการเรยนรเปนไปอยางมประสทธภาพ

จนไดรบการยกยองวาเปน “บดาแหงจตวทยาการศกษา” กฎการเรยนรดงกลาว ประกอบดวย 3 กฎ ดงน

1. กฎของความพงพอใจ (Low of Effect)

2. กฎของการฝกฝน (Low of Practice)

3. กฎของความพรอม (Low of Readiness)

กฎของความพงพอใจ

ธอรนไดด อธบายวา หากผเรยนกระทำพฤตกรรมทตอบสนองตอสงเราแลว ไดรบผลทพงพอใจ

เขาจะกระทำพฤตกรรมนนซำอก หากไดรบผลทไมพงพอใจเขาจะหยดพฤตกรรมนน กลาวคอ ผลการกระทำท

ทำใหผเรยนเกดความพอใจ หรอการไดรางวลจากการกระทำใด ๆ จะเปนตวกระตนใหเกดพฤตกรรมนนซำอก

สวนการไดรบผลทไมพงพอใจ หรอการลงโทษไมมผลตอการเกดพฤตกรรมนน เขาจงใหความสำคญกบ

“การเสรมแรงและการจงใจ” วามผลตอการเรยนรในทางบวกมากกวาการลงโทษ

กฎแหงการฝกฝน

ธอรนไดด อธบายวา การไดกระทำซำ ๆ จะชวยใหเกดการเรยนรทมนคงถาวร สวนการกระทำท

ไมเกดขนอยางตอเนองจะทำใหไมเกดการเรยนรทถาวร ทงน การเรยนรหรอการกระทำนน ๆ จะตองทำใหบคคล

เกดความพงพอใจหรอไมมแรงจงใจทจะกระทำ แตถาการเรยนรนนไมทำใหบคคลพงพอใจหรอไมมแรงจงใจท

จะกระทำ การทำซำ ๆ กไมกอใหเกดประโยชนตอการเรยนรแตอยางใด เชน เดกทพอแมตองการฝกใหวายนำ

เปน แตเดกไมชอบการวายนำ แมพอแมจะพาไปฝกวายนำบอยเพยงใด กไมคอยเกดประโยชนเพราะเดกจะไม

สนใจ ไมมสมาธในการเรยนรไมพยายามตงใจฝกฝนเทาทควร




กฎของความพรอม

ธอรนไดด อธบายวา ผเรยนจะเรยนรไดดเมอมความพรอม หมายถง ความพรอมทกดานของ

ผเรยนทงดานรางกาย อารมณ สตปญญา รวมถงสภาพแวดลอมทกอใหเกดแรงจงใจในการเรยนรดวย

3. การทดลอง ของ “วตสน” (Watson)

วตสน เปนนกจตวทยาชาวอเมรกน และเปน “ผกอตงจตวทยากลมพฤตกรรมนยม” ขน วตสนไดนำ

แนวคดของพาฟลอฟมาทดลองกบมนษย ทำใหทฤษฎการเรยนรของพาฟลอฟเปนทรจกอยางกวางขวาง เขาเชอ

วา “พฤตกรรมของมนษยขนอยกบสภาพแวดลอม”

วตสน ไดทำการทดลองวางเงอนไขเพอเปลยนพฤตกรรมมนษยโดยไดทดลองกบเดกชายวยประมาณ 1

ขวบ ชอ อลเบรต (Albert) ซงเปนเดกกำพราอยในโรงพยาบาลเปนเดกสขภาพด อารมณมนคง ไมคอยรองไห

โยเย การทดลองของเขาจะแบงไดเปน 3 ระยะ คอ

ระยะท 1 เขาใหอลเบรตเลนกบหนขาว ลง กระตาย หนากาก ฯลฯ ซงอลเบรตกเลนกบสงเราเหลานเปน

ปกต ตอจากนนเขาทดลองตแผนเหลกใหเกดเสยงดงหลาย ๆ ครง พบวาอลเบรตมอาการตกใจกลวและรองไห

ระยะท 2 เขานำหนขาวสงใหอลเบรต อลเบรตเออมมอไปจะจบหนขาว ขณะเดยวกนผชวยของเขากต

แผนเหลกเสยงดงทนท อลเบรตตกใจ ชกมอกลบ เขายงสงหนขาวใหอลเบรตอกครง อลเบรตเออมมอมาจะจบตว

หนขาว ผชวยของเขากตแผนเหลกเสยงดงอก ครงนอลเบรตผงะกลบและรองไหดวยความหวาดกลว

ระยะท 3 เขานำหนขาวสงใหอลเบรตอก แตอลเบรตแสดงความหวาดกลวหนขาว และคลานหนออกมา

หางจากหนขาว การทดลองนแสดงวาอลเบรตไดเชอมโยงเสยงดงกบหนขาว ทำใหพฤตกรรมของเขาเปลยนไป

จากเดมทเขากลวเฉพาะเสยงดง แตไมกลวหนขาว พอวตสนนำเสยงดงมาคกบหนขาวซำ ๆ กนหลายครง

อลเบรตเรมกลวหนขาวดวย นอกจากนวตสนยงพบอกวา อลเบรตไมไดกลว เฉพาะหนขาว แตกลวทกอยางทม

ลกษณะคลายหนขาว เชน กลวเสอขนสตวสขาว กลวสตวอนทม ขนสขาว ซงเปนลกษณะการเรยนร

แบบแผขยาย (Generalization) ผลการทดลองทำใหวตสน เชอวา “การวางเงอนไขสามารถเปลยนพฤตกรรม

ของมนษยได” และเขาสามารถสรางเดกใหเปนอะไรกไดโดยอาศยการวางเงอนไข

4. การทดลอง ของ “สกนเนอร” (Skinner)

สกนเนอร เปนนกจตวทยาชาวอเมรกน เขาไดวเคราะหการทดลองของพาฟลอฟ และธอรนไดด กอนท

จะทำการทดลองทฤษฎของเขา เขาใหความสำคญกบการเสรมแรงในการเรยนร เชนเดยวกบธอรนไดด แตเขา

เหนวา การเรยนรเกดจากการเชอมโยงระหวาง รางวล กบการตอบสนอง (Reward and Response) ในขณะท

ธอรนไดดเหนวาการเรยนรเกดจากการเชอมโยงระหวาง สงเรากบการตอบสนอง (Stimulus and Response)




การทดลองของสกนเนอร เปนการทดลองในกลองท เรยกวา กลองสกนเนอร (Skinner box) ภายใน

กลองมคาน ซงมกลไกบงคบใหอาหารตกลงมาในจานออาหารทกครงทมการกดคานพรอม ๆ กบมวงจรไฟฟาท

จะทำใหหลอดไฟเหนอคานสวางขนกอนทอาหารจะตกลงในจาน ดงรปภาพตอไปน

สกนเนอร ไดนำหนขาวไปไวในกรง แลวคอยสงเกตพฤตกรรม พบวา เมอหนเรมหว มนจะกระวนกระวาย

วงพลานไปมา และโดยบงเอญหนวงไปเหยยบคานทมกลไกเชอมกบวงจรไฟฟาและอาหาร ทำใหไฟสวางขนและ

มอาหารตกลงมาในจาน หนจงกนอาหาร โดยทมนยงไมรวาอาหารตกลงมาไดอยางไร จากนนมนกวงไปมารอบ ๆ

กลองอก เมอมนบงเอญไปเหยยบคานกจะมอาหารตกลงมาพรอมกบไฟสวางขน โดยใชเวลานอยลงทกท จนใน

ทสดหนกจะตรงไปเหยยบทคานแลววงไปทจานอาหารทนท

จะเหนไดวา หนเปนผกระทำพฤตกรรมจากแรงขบภายใน คอ ความหว โดยทมนยงไมเหนอาหารและเมอ

ทำแลวไดกนอาหาร ซงเปนรางวลทหนพงพอใจ จงมการกระทำพฤตกรรมเดมซำอก

การนำทฤษฎการเรยนรแนวพฤตกรรมนยมไปใชในการจดการเรยนการสอน

จากทฤษฎการเรยนรของกลมพฤตกรรมนยมทสามารถนำไปประยกตใชในการจดการเรยนการสอนได

ดงน

1. การวางเงอนไขเพอใหเกดพฤตกรรมการเรยนรทพงประสงค

2. กฎการเรยนรของธอรนไดด ใหคำนงถงกฎของความพงพอใจ กฎของการฝกฝน และกฎของความ

พรอม

3. การเสรมแรง


รปภาพ แสดงการทดลองสกนเนอร



ทฤษฎแนวปญญานยม เรมขนในประเทศเยอรมน โดยการรวมตวกนของนกจตวทยากลมเกสตอลท ซงม

เวอรไธเมอร (Werthimer), คอฟกา (Koffka), โคหเลอร (Kohler) เปนผนำกลม และตอมา เลวน (Lewin) ได

พฒนาทฤษฎสนาม (Field Theory) ขน และเปนผนำจตวทยากลมจตเกสตอลท

นกจตวทยากลมปญญานยม มความเชอวามนษยและสตวชนสงจะรบรสงเราตาง ๆ ในลกษณะเปนภาพ

รวม ซงมการจดระบบความสมพนธไวเรยบรอยแลว จงมแนวคดวา การเรยนร หรอการแกปญหานนเกดจาก

ความสามารถในการรบร (Perception) และการหยงร (Insight) ซงเปนกระบวนการทางสมอง

“การหยงร” หมายถง การทบคคลมองเหนความสมพนธของสงเราหรอเหตการณทเปนปญหาไดอยาง

กระจาง ชดเจน และสามารถมองเหนวธการแกปญหาไดโดยทนท เชน เรากำลงจะนำรายงานไปสงอาจารย

ระหวางทางเกดมฝนตกลงมา ดวยความกลววารายงานจะเปยกฝน เราจงรบคดหาวธการทจะไมใหรายงาน

ดงกลาวเปยกฝน จงนกขนไดวาเสอแจกเกตทเราใสอยเปนผารมไมเปยกนำเราจงนำมารายงานดงกลาว ซอนเอา

ไวในเสอแจกเกตตวนน ทำใหรายงานไมเปยกฝน และสามารถนำไปสงใหอาจารยตรวจไดโดยเรยบรอย

“การรบร” หมายถง การทบคคลสมผสสงเราแลวใชประสบการณเดมแปลความหมาย ของสงทสมผส

เชน ภรรยาไดยนเสยงรถยนตมาจอดทหนาบาน สามารถรบรไดทนทวาเสยงรถยนตคนนนเปนรถยนตของสาม

โดยไมตองเดนออกไปด ทงน เนองจากภรรยามขอมลจากประสบการณเดมวาเสยงรถยนตของสามเปนเสยง

อยางไร จงสามารถแปลความหมายไดทนท

นกจตวทยาทสำคญในกลมน ไดแก มาสโลว (Abraham Maslow), โรเจอรส (Carl Rogers) และ

คอมบส (Arthur Combs)

นกจตวทยากลมมนษยนยม มแนวคดพนฐานจากการมองโลกในแงด ใหความสำคญกบอารมณ ความ

รสก และคณคาของความเปนมนษย แนวคดของนกจตวทยาแนวมนษยนยมทสำคญ มดงน

1. แนวคดของมาสโลว

มาสโลว ไดศกษาคนควาเรองแรงจงใจทผลกดนใหมนษยแสดงพฤตกรรมตาง ๆ เขาเหนวามนษยมความ

ตองการอยตลอดเวลาเปนเหตใหมนษยตองกระทำพฤตกรรมเพอตอบสนองความตองการตลอดเวลาความ

ตองการใดไดรบการตอบสนองแลว ความตองการนนจะไมสามารถจงใจใหมนษยแสดงพฤตกรรมไดอก และความ

ตองการทงหลายของมนษยจะมระดบความรนแรงไมเทากน มาสโลวไดจดลำดบความรนแรงของความตองการ

ออกไดเปน 7 ขน โดยความตองการขนตำตองไดรบการตอบสนองกอน ความตองการขนสงกวาจะเกดขน


ทฤษฎการเรยนร กลมปญญานยม

ทฤษฎการเรยนร กลมมนษยนยม



1. ความตองการขนตำ ประกอบดวย

1.1 ความตองการดานรางกาย (ปจจย4)

1.2 ความตองการความมนคงปลอดภย

1.3 ความตองการความรกและการมกลมมสงกด

1.4 ความตองการมคณคาเปนทยอมรบของผอน

• ความตองการขนตำ เมอไดรบการตอบสนองแลวแรงจงใจสวนนกจะลดลง

2. ความตองการขนสง ประกอบดวย

2.1 ความตองการทจะรและเขาใจ

2.2 ความตองการความสวยงาม (สนทรยะ)

2.3 ความตองการตระหนกรในตนเอง

• ความตองการขนสง แมบคคลจะไดรบการตอบสนองแลวแตความตองการ การตอบสนอง

ยงคงมอยอยางตอเนอง

2. แนวคดของโรเจอรส

โรเจอรส เปนนกจตวทยาในกลมมนษยนยมทไดรบการยกยองใหเปน “บดาของการใหคำปรกษาแบบไม

นำทาง” (Non-Directive Counseling) เนองจากโรเจอรส มความเหนวา โดยธรรมชาตมนษยทกคนเปนผทม

ความสามารถ ใฝด และตองการพฒนาตนเองไปสความดงามและความสำเรจในชวตแมบางครงจะพบกบปญหา

ชวต เขากสามารถเลอกวธแกไขปญหาไดดวยตนเอง

ทฤษฎพฒนาการ

ทฤษฎพฒนาการของนกจตวทยาทสำคญ มดงน

1. ทฤษฎพฒนาการตามแนวความคด กเซลล (Gesell)

อารโนล กเซลล มความเชอวา ความพรอมทางกายกระตนใหเกดพฤตกรรมขน เชน เดกจะพดไดกตอเมอ

มความพรอมดานกลามเนอปาก เปนตน ดงนน การเรยนรเกดขนเมอรางกายมความพรอม หรอมวฒภาวะเทานน

หากรางกายยงไมพรอมหรอยงไมมวฒภาวะการฝกฝนหรอการเรยนรยอมไมมประโยชน แตจะเปนการเสยเวลา

โดยใชเหต กเซลลสรปวา “ความพรอมหรอวฒภาวะ” มสวนสำคญททำใหเดกสามารถจะทำกจกรรมของขนนน

ไดเอง โดยไมตองฝกแตประการใด กเซลลไดกำหนดทฤษฎพฒนาการไว ดงน

1.1 ทศทางของพฒนาการ (Developmental Direction) เปนการพฒนาการอวยวะเคลอนไหวอยางม

ระเบยบ โครงสรางและสวนประกอบของรางกายแนวตงความเจรญของรางกายจะพฒนาจากศรษะลงมาไปหา

ปลายเทา และการพฒนาแนวขวาง หมายถง ความเจรญของรางกายจะพฒนาจากสวนกลางลำตวออกไปส

ปลายมอ




1.2 พฒนาการมความสมพนธกน (Reciprocal Interweaving) กลาวคอ ในขณะทพฤตกรรมชนดหนง

ของเดกกำลงเจรญสงอย พฤตกรรมอกอยางหนงจะหยดชะงกไป เชน ขณะททารกกำลงหดเดน การหดพด

จะหยดชะงกลง เปนตน

1.3 พฒนาการกอใหเกดการเปลยนแปลงจากกจกรรมสวนรวม มาสกจกรรมเฉพาะตว (Functional

Asymmetry) เชน การเคลอนไหวของอวยวะทกสวนทงมอและขาจะไปพรอม ๆ กน ตอมาเมอวฒภาวะจะ

เคลอนไหวเฉพาะสวนได เชน มอ และนว เปนตน

1.4 แบบแผนการเจรญเตบโตทไมเทากนหรอไมเหมอนกนของแตละบคคลเนองมาจากความแตกตาง

กนของวฒภาวะ (Individualing Maturation) กเซลลเชอวาอตราพฒนาการจะแตกตางกน แลวแตบคคล และ

วฒภาวะจะมอทธพลโดยตรงกบพฤตกรรม

ทฤษฎของกเซลล ไดนำมาใชเปนเกณฑในการพจารณาถงการจดกจกรรม รวมทง การจดการเรยนรและ

ประสบการณทเหมาะสมกบวฒภาวะของเดก ควรจดการเรยนรโดยคำนงถงความพรอมของเดก การบงคบให

เรยน หรอเรงรดใหฝกฝนในขณะทยงไมพรอมจะทำใหเกดผลเสยมากกวาผลด เพราะเดกยงไมมความพรอม

การเรงฝกฝนหรอใหเรยนรในสงใดยอมเปนไปดวยความยากลำบาก และตองใชเวลาทยาวนานและอาจมผลขาง

เคยงดานความรสกทมตอสงทเรยนหรอผสอน แตถาเดกมความพรอมสำหรบการฝกฝนในเรองนน ๆ ยอมทำให

งายและใชเวลานอย เดกกจะมความสขทจะเรยน อาจสรปไดวา การใหเดกเรงเรยนกอนทจะพรอมจะเปนการ

เสยเวลาโดยไมจำเปน นอกจากนนยงเปนการสรางความเครยดกบเดกอกดวย

2. ทฤษฎพฒนาการทางสตปญญา ของ “ฌอง พอาเจต” (Jean Piaget)

พอาเจต ไดอธบายถงการพฒนาสตปญญาวา มองคประกอบทสำคญ 4 ประการ ไดแก

2.1 วฒภาวะ (Maturation) ไดแก ความพรอมทเกดจากความเจรญเตบโตทางรางกายตามธรรมชาต ซง

ไดรบการถายทอดทางพนธกรรม โดยมยนเปนตวกำหนดอตราพฒนาการของแตละบคคล โดยเฉพาะอยางยงใน

ระบบประสาท เชน สมอง ซงสงผลโดยตรงตอพฒนาการสตปญญา

2.2 ประสบการณ (Experience) ไดแก สภาพแวดลอมตามธรรมชาต สงแวดลอมทางกายภาพ และ

เหตการณทเกดขนกบบคคล โดยเฉพาะรวมทงการแปลความประสบการณทเกดขนตามความคดเหนของตน

2.3 การถายทอดความรทางสงคม (Social Transmission) ไดแก กระบวนการทางสงคมทถายทอด

ประสบการณความรจากบคคลหนงไปยงบคคลอน ๆ ในสงคม บคคลทอยในสงคมซบซอนยอมไดรบการถายทอด

ความรทางสงคมแตกตางจากบคคลทอยในสงคมเรยบงาย

2.4 กระบวนการปรบความสมดล (Equilibration) ไดแก การรกษาความสมดลในตวบคคลดวยการปรบ

โครงสรางของเชาวปญญา ใหเกดความสอดคลองระหวางประสบการณเกาและประสบการณใหมเปนการพฒนา

ยกระดบสตปญญา




เพยเจท (Piaget) ไดแบงขนตอนของพฒนาการทางสตปญญาออกเปน 4 ขน ตามชวงอายของบคคล

ดงน

1. ขนประสาทสมผสและการเคลอนไหว (Sensorimotor operation) อาย 0 - 2 ป เปนขนตอนกา

รพฒนาสมอง ซงเดกจะรบรและแกปญหาตาง ๆ จากการสมผสสงเราและการเคลอนไหวรางกาย

2. ขนกอนการคดแบบเหตผล (Preoperational stage) อาย 2 - 7 ป พฒนาการขนนมกเกดกบเดก

ระดบ ปฐมวย - ประถมศกษาตอนตน แบงเปน 2 ระยะ ไดแก

2.1 ขนกจกรรมคดในใจ (Preconceptual) อาย 2 - 4 ป เปนระยะของลกษณะการคดทสำคญ

คอ การเลนสมมต การวาดรป การสรางจนตภาพ พฒนาการทางภาษาพด และการยดตนเองเปนศนยกลาง

(Egocentrism) คอ เขาจะไมเขาใจความคดของผอน จะคดวาตนคดอยางไรผอนกคดเชนนน และ ความคดของ

ตนเปนความคดทถกตอง

2.2 ขนเขาใจเหตผล (Intuitive stage) อาย 4 - 7 ป ระยะทความคดของเดกเรมมเหตผลมาก

ขน อยในความเปนจรงมากขน แตจะสามารถรบรไดเฉพาะสงทปรากฎในขณะนน โดยไมใสใจกระบวนการทเกด

ขนกอนหนานน

3. ขนการคดเหตผลเชงรปธรรม (Concrete Operational stage) อาย 7 - 11 ป เปนพฒนาการของ

เดกระดบชนประถมศกษา ซงเดกวยนสามารถคดอยางมเหตผลมากขน ไดแก

3.1 การสรางภาพในใจ (Mental Representation) เชน การคดเลขในใจ การจดจำเสนทางตาง

ๆ เชน ถาถามเดกวยนวาจากบานของเขาไปยงสนามเดกเลนของหมบานจะไปอยางไรเขาอธบายไดวาจากบาน

เดมเลยวซายแลวตรงไปเลยวขวาอกครงกถงสนามเดกเลน ซงถาถามเดกขนเขาใจเหตผลจะไมสามารถอธบายเสน

ทางเชนนได แตสามารถพาเดนไปยงสนามเดกเลนได นนคอ เขาไมสามารถอธบายโดยสรางภาพในใจได

3.2 การคดยอนกลบได (Reversibility) ขนนเดกสามารถคดยอนจากขอมลปจจบนไปสขอมล

กอนหนานได เชน ตวเขาและนองชายมเงนรวมกน 15 บาท เปนเงนของนองชาย 7 บาท ตวเขากจะมเงนสวนตว

8 บาท เปนตน ซงเดกในชนกอนการคดแบบมเหตผล จะไมสามารถคดได

3.3 การเขาใจเรองการคงตวหรอการอนรกษ (Conservation) ขนนเดกสามารถเขาใจลกษณะ

ปรมาณของสงตาง ๆ ตามสภาพความจรง แมลกษณะทางกายภาพจะเปลยนไปกตาม

3.4 การเปรยบเทยบลำดบของสงตาง ๆ (Seriation) ในขนนเดกสามารถคดแบบใชเหตผลเชง

รปธรรมในการจดลำดบสงของโดยเปรยบเทยบคณสมบตเชงปรมาณดานตาง ๆ เชน นำหนก ขนาดตามสนยาว

อวนผอม หรอปรมาตรได เชน มเสนตรง 4 เสน ซงมความยาวตางกนเดกจะสามารถเรยงลำดบเสนตรงทง 4 เสน

จากเสนทมความยาวมากทสดจนถงเสนทมความยาวนอยทสดได




4. ขนการคดแบบเหตผลเชงนามธรรม (Formal Operational Stage) อาย 11 ป ขนไป ในขนนเดก

สามารถคดไดใกลเคยงกบผใหญในรปแบบการคดแบบตาง ๆ ทงในเชงรปธรรมและนามธรรม เชน การคดแก

ปญหา การคดวเคราะห การสรางสมมตฐาน การคดคาดคะเน เปนตน แตทยงไมสามารถคดไดลกซง รอบคอบ

เทาผใหญ กเนองจากยงขาดประสบการณ

3. ทฤษฎพฒนาการทางบคลกภาพ

บคลกภาพเปนตวกำหนดพฤตกรรมของบคคล ความรเกยวกบพฒนาการทางบคลกภาพ จะชวยใหผเกยว

ของเขาใจธรรมชาตของเดกและสามารถจดสงแวดลอมเพอสงเสรมพฒนาการทางบคลกภาพของเดกไดอยาง

เหมาะสม ทฤษฎพฒนาการทางบคลกภาพทสำคญ มดงน

3.1 ทฤษฎจตวเคราะห ของฟรอยด (Sigmund Freud : Psychosexual Development)

ฟรอยด (Freud) เปนจตแพทยชาวออสเตรย ผลงานการศกษาดานจตวทยาของเขาเปนทยอมรบไปทว

โลก ฟรอยดไดคนพบหลกการสำคญทางจตวทยามากมายโดยมรายละเอยด ดงตอไปน

1. จต แบงเปน 3 ระดบ ไดแก

1.1 จตรสำนก (Conscious mind) คอ สภาพของจตทมสต รตว การแสดงอะไรออกไปกแสดง

ไปตามหลกเหตผล แสดงตามแรงผลกดนจากภายนอก สอดคลองกบหลกแหงความเปนจรง

1.2 จตใตสำนก (Subconscious mind) หรอจตกงสำนก คอ สภาพของจตทไมรตวในบางขณะ

เชน กระดกเทา ยมอยคนเดยวโดยไมรตว ทเกบไวในรปความทรงจำ เชน ความขมขน ความประทบใจในอดต

ถาไมนกกไมรสกอะไร แตถาทบทวนเหตการณทเมอไร กทำใหเกดอาการทกครง

1.3 จตไรสำนก (Unconscious mind) คอ สภาพของจตภายในทเจาตวไมรสกเลย อาจเนอง

มาจากเจาตวพยายามเกบกดเอาไว เชน อจฉานอง เกลยดคร เปนสงทเกบกดเอาไว หรอพยายามทจะลม แลว

ในทสดกลม ๆ ไป ดเหมอนลมไปจรง ๆ แตทจรง ไมไดหายไปไหน ยงอยในลกษณะจตไรสำนก และจะแสดงออก

มาในรปของความฝน

2. องคประกอบของจต

ฟรอดอธบายวาจตของบคคลประกอบดวย องคประกอบ 3 สวน ไดแก

2.1 อด (Id) คอ จตทผลกดนใหบคคลแสดงพฤตกรรมตามความตองการของตนโดยไมคำนงถง

เหตผลใด ๆ

2.2 อโก (Ego) คอ จตสวนทผลกดนใหบคคลแสดงพฤตกรรมเพอตอบสนองความตองการของ Id

โดยคำนงถงเหตผลและความเปนไปได

2.3 ซปเปอรอโก (Superego) คอ จตสวนทควบคมใหบคคลแสดงพฤตกรรมอยางถกตอง ม

เหตผล และมคณธรรม สอดคลองกบคานยมและการยอมรบของสงคม




อด เปนความตองการตามธรรมชาตของมนษย อโก เปนแรงผลกดนตามสญชาตญาณทมนษยกระทำเพอ

ใหตนเองปลอดภย ไมเดอดรอนเทาทเขาจะมสตและความสามารถในการคดหาเหตผล สวน ซปเปอรอโก พฒนา

ขนมาจากการอบรมเลยงด และการเรยนร เชน เมอแดงเหนกระเปาสตางคของชายคนหนงตกซงเมอเปดดมเงน

อยเปนจำนวนมาก แดงอยากไดเงนจำนวนนน ถาแดงหยบเงนทงหมดใสกระเปาตนเองทนท พฤตกรรมนจดเปน

แรงผลกดนของ อด แตถาแดงคดวาขณะทเขาหยบเงนมาใสกระเปาตนเองนนเกดมคนเหน เขาอาจเดอดรอน

เพราะจะถกกลาวหาวาเปนขโมย เขาจงรอสกคร ใหแนใจวาไมมคนเหนจรง ๆ จงหยบเงนมาใสกระเปาตนเอง

พฤตกรรมนจดเปนแรงผลกดนของ อโก หรอถาแดงเมอเหนกระเปาของชายคนดงกลาวหลน แลวรบเกบและนำ

ไปคนใหผชายคนนนทนท พฤตกรรมนเปนแรงผลกดนของ ซปเปอรอโก

3. ขนพฒนาการทางบคลกภาพ

ฟรอยด ไดอธบายการขนตอนของการพฒนาบคลกภาพของมนษย ประกอบดวย 5 ขนตอน ตามชวงอาย

ดงน

3.1 ขนปาก (Oral stage) อายแรกเกดถง 1 ป ขนนเดกจะมความเครยดทปาก ซงเปนผลมาจาก

แรงขบ ลบโด เดกจะดด อม กน รองไห หวเราะ ถาเดกมความพอใจจากพฤตกรรมดงกลาว เปนสวนใหญ เขา

จะผานพฒนาการขนนไปไดดวยด แตถาไมไดรบความพอใจจากกจกรรมดงกลาวบอยครง เขาจะเกดการหยด

ชะงกของพฒนาการ (Fixation) อนมผลตอบคลกภาพในชวงหลงของชวต คอ เขาตองใชปากเพอสรางความสข

ตลอดเวลา เชน พดมาก นนทาวารายผอนกนจบจบ ฯลฯ

3.2 ขนทวารหนก (Anal stage) อายประมาณ 1 - 2 ป เปนระยะทเดกไดรบการฝกการขบถาย

ถาเขมงวดในการฝกมากเกนไปจะเกดอาการหยดชะงกของพฒนาการ ซงกระทบตอการพฒนาบคลกภาพใน

ระยะตอมาดวย คอ จะเตบโต เปนคนทรกความสะอาดมากเปนชวตจตใจเครงเครยดตอกฎระเบยบมากหรอเปน

คนตอตานกฎระเบยบ มกงาย สกปรก ฯลฯ

3.3 ขนอวยวะสบพนธ (Phallic stage) อายประมาณ 3 - 5 ป เปนขนทศนยกลางของการ

พฒนา อยทเรองเพศ ซงแบงไดเปน 2 ระยะ ไดแก

3.3.1 ระยะเรยนรความแตกตางระหวางเพศ อาย 3 - 4 ป เดกเรมเรยนรความแตกตาง

ระหวางเพศชาย และเพศหญง

3.3.2 ระยะเลยนแบบบทบาททางเพศ อาย 4 - 5 ป ฟรอยดอธบายวาในชวงนเดกจะเกด

ความรสกทเรยกวา ออดปส (Oedipus complex) หมายถง ความรสกทเดกจะรกและหวงพอหรอแม เพศตรง

ขามกบตนเอง เปนผลใหเดกชาย ซงรกแมจะเลยนแบบพอเพอใหแมรกตนมากกวาพอ และเดกหญง ซงรกพอ

จะเลยนแบบแมเพอใหพอรกตนมากกวาแม ซงผลการเลยนแบบนจะกลายเปนบคลกภาพของเดกตอไปในอนาคต

ถาพอหรอแมมพฤตกรรมทเบยงเบนกมโอกาสทเดกจะมพฤตกรรมเบยงเบนดวย




หมายเหต : ขนท 1 - 3 น ฟรอยด ถอวาเปนระยวกฤต (Critical petiod) ของการพฒนาบคลกภาพ

เนองจากผลของการพฒนาการจะตดตวไปตลอดชวต

3.4 ขนระยะพก (Latency stage) อายประมาณ 6 - 12 ป เดกเรมออกไปอยในสงคมนอกบาน

เชน โรงเรยน กลมเพอน ฯลฯ พฒนาการทสำคญในขนน คอ การปรบตวทางสงคมเรยนรทจะพฒนาพฤตกรรมท

เหมาะสมในการอยรวมกบผอน

3.5 ขนความพอใจในเพศตรงขาม (Genital stage) อายประมาณ 13 - 20 ป เปนระยะทเดก

เรมเขาสวยรน รางกายมการเปลยนแปลงจากเดกสความเปนผใหญ ตอมเพศเรมทำงาน เดกจะเรมสนใจเพศตรง

ขาม หากเขาไดรบโอกาสใหรวมกจกรรมทางสงคมกบเพอนเพศตรงขามตามความเหมาะสม มอสระเปนตวของตว

เอง เขาจะเตบโตเปนผใหญทมบคลกภาพด

3.2 ทฤษฎจตสงคม ของอรคสน (Erik Erikson : Eight stage of Psychosocial Development)

อรคสน เชอวามนษยมศกยภาพทจะพฒนาบคลกภาพไปไดทงทางบวกและทางลบขนอยกบสภาพ

แวดลอม และการปรบตว ขนพฒนาการทางบคลกภาพตามแนวคดของอรคสน แบงเปน 8 ขน ดงน

ขนท 1 ความรสกไววางใจ หรอ รสกไมไววางใจ (Sence of trust vs. Sense of mistrus)

อาย 0 - 2 ป

ในวยนเดกไมสามารถชวยตนเองได ชวตขนอยกบคนอน (แม หรอคนเลยง) หากเดกไดรบการเลยงดอยาง

อบอน ไดรบการสนองตอบความตองการอยางเหมาะสมเขาจะพฒนาความรสกไววางใจคนอนเปนคนมองโลกแงด

หากการตอบสนองความตองการเปนไปอยางไมราบรน เชน ตองทนหวนาน ๆ กวาจะไดกน ถกด ถกตวาด

กระแทกกระทนจากแม หรอคนเลยง เขาจะพฒนาความรสกไมไววางใจคนอนมองโลกในแงราย

ขนท 2 ความรสกเชอมนในตนเอง หรอ ความรสกเคลอบแคลงสงสย (Sense of autonomy vs.

Sense of doubt) อาย 2 - 3 ป

ในวยนเดกเรมชวยตนเองได เชน กนขาว ใสเสอผา ขบถาย อาบนำ หากเดกมโอกาสไดทำสงเหลานดวย

ตนเองในบรรยากาศของความขนขม ใหกำลงใจจากคนรอบตว เขาจะรสกภมใจ และพฒนาความเชอมนในตนเอง

แตถาเขาขาดโอกาสทจะไดทำสงเหลานหรอทำแลวถกดตำหนเปนประจำ เขาจะรสกไมแนใจในความสามารถของ

ตนเอง

ขนท 3 ความคดรเรมสรางสรรค หรอ ความรสกผด (Sense of intative vs. Sense of guilt)

อาย 3 - 5 ป

วยนเดกมพฒนาการทางดานรางกายมากขน พดไดคลอง เดน วง กระโดดไดด มกซกซนไมอยเฉย

การซกถาม ซกซนรอคนขาวของมาเลนลวนเปนการตอบสนองความอยากรอยากเหน ถาผใหญเขาใจ และชวยจด

สภาพแวดลอมททาทาย และปลอดภยใหกบเดก เขาจะสนกกบการไดลองทำสงใหม ๆ ไดคนหาคำตอบของ




ขอสงสยดวยตนเอง ประสบการณเหลานจะชวยพฒนาความคดรเรมสรางสรรค ความเปนผนำใหกบเดก ในทาง

กลบกน ผใหญทไมเขาใจธรรมชาตของเดก คอยหามปรามไมใหเดกซกซน ดวาเวลาเดกซกถาม เพราะเบอทจะ

ตอบคำถาม เดกจะเรยนรวาพฤตกรรมดงกลาวเปนสงทไมด เพราะทำแลวถกตำหน ลงโทษกจะเลกทำพฤตกรรม

ดงกลาว เปนเหตใหความอยากรอยากเหนคอย ๆ ลดลง จนหายไปในทสด

ขนท 4 ความกระตอรอรน ขยนหมนเพยร หรอความรสกดอย (Sense of industry vs. Sense of

inferiority) อาย 6 - 12 ป

วยนสามารถทำสงตาง ๆ ไดอยางทผใหญทำ แตยงไมดเทาผใหญ ประกอบกบวยนผใหญเรมมอบ

หมายภาระรบผดชอบใหกบเดกทงทบานและโรงเรยน ถาผใหญสรางบรรยากาศททาทายใหเดกทำงานทไดรบ

มอบหมายอยางสนกสนาน เขาจะพฒนาความรบผดชอบ ทำงานดวยความกระตอรอรน ขยนหมนเพยร แตถาผ

ใหญบงคบเขมงวด ทำดไมชม ทำผดลงโทษ เดกจะหลกเลยงความรบผดชอบ ขณะเดยวกนกรสกไมดกบตนเอง

รสกไมมคณคา สคนอนไมได

ขนท 5 การเขาใจตนเองหรอการสบสนบทบาทของตนเอง (Sense of vs. Sense of role

confusion) อาย 12 - 20 ป

พฒนาการในขนนเปนผลสบเนองมาจากผลการพฒนาตนใน 4 ขน ทผานมาถาประสบการณในขนท

ผานมามความรสกทางบวกมากกวาทางลบ เขาจะเขาใจตนเอง รวาตนตองการอะไร มความสามารถเพยงใด

เหมาะหรอไมเหมาะสมกบอะไร นนคอเขาคนพบเอกลกษณของตนเอง ในวยนบคคลตองเตรยมตวเขาสความเปน

ผใหญ เชน มการเลอกอาชพ เลอกวชาเรยน ผทรจกตนเองยอมสามารถเลอกไดอยางถกตอง สวนผทผาน 4 ขน

แรกมาดวยความรสกดานลบเปนสวนใหญ คอ ขาดความเชอมน ขาดความคดรเรม หรอรสกมปมดอย ยอมจะไมร

จกตนเองแตเขากตองเลอกเชนเดยวกน เมอไมรจกตนเองกไมรวาอะไรเหมาะกบตน จงอาจตองเลอกตามเพอน

หรอตามพอแมสง ฯลฯ นนคอเขาเกดความสบสนในบทบาทของตนเอง

ขนท 6 ความรสกเปนมตร สามารถปรบตวเขากบผอนไดดหรอมความรสกโดดเดยว (Intimacy vs.

Isolation)

เปนชวงเวลาทบคคลเรมสำเรจการศกษา ออกไปประกอบอาชพ ปรบตวเขากบเพอนรวมงานและสงคม

ใหม ผทเลอกอาชพมาอยางสอดคลองกบศกยภาพของตนจะสามารถประกอบอาชพอยางมความสข กระตอรอรน

มแรงจงใจในการทำงาน ยอมมองเหนความสำเรจในอนาคตบคคลทมความพรอมในตนเอง จะไมอจฉาผอน การ

ตดตอสมพนธกบผอนจะมความเปดเผยจรงใจคนเชนนจะสามารถปรบตวเขากบผอนไดงาย มมนษยสมพนธด

สวนผทสบสนในบทบาทของตนเองในระยะวยรนทผานมา เลอกอาชพไมเหมาะสมกบตน เมอออกมาประกอบ

อาชพกจะรสก อดอดคบของใจ เบอหนาย ขาดแรงจงใจในการทำงาน รสกทอแท มปมดอย การตดตอสมพนธกบ

ผอนมกไมราบรน รสกโดดเดยวอางวาง




ขนท 7 ความรสกรบผดชอบ ปฏบตตนเปนประโยชนตอผอนหรอความรสกหมกมนกบปญหา

ของตนเอง (Generatively vs. Self absorption) อาย 40 - 60 ป

วยนผทพฒนาการทางบวกจะเตบโตเตมททงวยวฒ คณวฒ ตำแหนงหนาทการงานฐานะทางเศรษฐกจ

ครอบครวมนคง ถามลก ลกกเตบโตเขาสวยรนแลว คนวยนจงมความพรอมทจะทำประโยชนใหกบสงคม แมไมได

ทำโดยตรง เพยงการสรางครอบครวทมคณภาพกเทากบไดสรางทรพยากรทมคณคาใหกบสงคมแลว สำหรบผท

รสกไมมนใจในชวต อางวาง โดดเดยวมาตงแต ขนท 6 มาถงวยนปญหาจะยงดหนกหนามากขน หนาทการงานไม

เตบโต ฐานะเศรษฐกจไมดถามครอบครวกมกจะมปญหาระหองระแหง ขดสน เดกทเกดในครอบครวแบบนมแนว

โนมเปนเดกทมปญหาสง เขาจะตองหมกมนกบการแกปญหาของตนเองไมจบสน

ขนท 8 ความรสกสงบสข หรอความรสกทอแทสนหวง (Integrity vs. Despair) อาย 60 ปขนไป

เปนขนสดทายของพฒนาการชวต ผทผานชวตในทางบวกมาถงขนท 7 พอถงขนท 8 ซงเปนวยเกษยณ

จากการทำงานประกอบอาชพ เขาจะมชวตบนปลายทมความมนคง มการเตรยมการดานเศรษฐกจไวอยาง

เหมาะสม มลกหลานทเตบโต สำเรจการศกษา ประกอบอาชพเลยงตวได ดานจตใจกรสกอมเอมกบประสบการณ

ทผานมา รสกวาไดใชชวตอยางคมคา ตอไปนจะเปนผใหญทลกหลานเคารพ เกรงใจใหความสำคญในทางตรงขาม

ผทรสกผดหวง สนหวงกบชวตมาตงแตขน 6 - 7 มาถงวยนจะรสกเสยดายเวลาทผานไป จะกลบไปแกตวใหมก

สายแลว จงรสกทอแทสนหวง

จะเหนวาอรกสน ใหความสำคญกบความสามารถในการปรบตวในแตละวย โดยเฉพาะในวยตนของชวต

(ขนท 1 - 4) จะมผลตอการพฒนาการในชวงหลงของชวต (ขนท 5 - 8) ซงพอแมและครจดเปนบคคลสำคญท

จะชวยสงเสรมใหพฒนาการของเดกเปนไปทางบวก ดงนน ความรในเรองพฒนาการ และทฤษฎพฒนาการเปน

เรองจำเปนทพอแม และครจะตองศกษาทำความเขาใจ เพอใหเขาใจธรรมชาตของเดกแตละวยอยางถกตอง พง

ระลกไวเสมอวาเดกมใชสวนยอของผใหญเขามความรสกนกคดในแบบของเขา ผใหญไมควรยดความคดความรสก

ความตองการของตนเปนมาตรฐาน เพราะปกตมนษยกมความแตกตางระหวางบคคลอยแลว ยงอายหางกนความ

รสกนกคดกยงตางกน หากผใหญเขาใจธรรมชาตของเดกกจะชวยใหสามารถประคบประคอง รวมถงการเสรม

สรางคณลกษณะทดงาม เพอใหเขาเตบโตอยางมคณภาพ และมความสขในชวตตอไป

3.3 ทฤษฎพฒนาการทางจรยธรรมของโคลเบอรก (Kohlberg’s stage of Moral Development)

โคลเบอรก (Kohlberg.1975) เปนชาวอเมรกนเขาไดศกษาทฤษฎของพอาเจต และทำการทดลองเกยวกบเหต

ผลเชงจรยธรรมของมนษย พบวา พฒนาการเชงจรยธรรมของบคคลขนอยกบพฒนาการทางสตปญญาตามทฤษฎ

ของพอาเจต การทเดกจะวเคราะหไดวาสงใดดหรอไมด สงใดผดสงใดถก ตองอาศยการใชเหตผลและความคดเชง

นามธรรมโคลเบอรก อธบายทฤษฎของเขาวา จรยธรรมของมนษย แบงออกเปน 3 ระดบ แตละระดบประกอบ

ดวย 2 ขนยอย ดงรายละเอยด ตอไปน




ระดบท 1 ระดบกอนมจรยธรรมของตนเอง (Preconvention) level) การตดสนจรยธรรมในระดบน

จะอยบนพนฐานความตองการของตนเองและกฎเกณฑขอบงคบของผมอำนาจเหนอกวา

ขนท 1.1 จรยธรรมจากภายนอก หรอกอนเกณฑ (Heteronymous morality) ขนน

พฤตกรรมของบคคลจะขนอยกบความเกรงกลวอำนาจของผอน

ขนท 1.2 การไดรบผลตอบแทนแลกเปลยนหรอทำความดเพอรางวล (Instrumental

purpose and Exchange)

ระดบท 2 ระดบจรยธรรมตามกฎเกณฑ (Conventional level) การตดสนจรยธรรมในระดบนจะขนอย

กบความคาดหวงของครอบครว การเหนดวยของผอน คานยม กฎเกณฑของสงคมและกฎหมายของบานเมอง

ขนท 2.1 การยอมรบของสงคม (Mutual Interpersonal Expectation Relationships and

Interpersonal Conformity) บคคลจะทำความดเพอใหกลม หรอสงคมใหการยอมรบตน เชน ทำในสงทเปนขอ

ตกลงของกลมเพอใหตนเปนสวนหนงของกลม

ขนท 2.2 ปฏบตตามกฎระเบยบของสงคม (Social system and Conscience) ขนนบคคล

จะคดวาการปฏบตตามระเบยบ กฎเกณฑทสงคมกำหนดไวคอการทำความด

ระดบท 3 ระดบเหนอกฎเกณฑ เปนจรยธรรมทเกดจากวจารญาณ (Postconventional moral

reasoning)

ขนท 3.1 สญญาสงคมและสทธสวนบคคล (Social contract and Individual rights) ความด

งามในขนนเปนพฤตกรรมทคนสวนใหญชนชมยอมรบ เชน อาสาสมครบรรเทา สาธารณภย หรอ กลมททมเทเสย

สละเวลาอบรมสงสอนศษยดวยความรก ความเมตตาออยางจรงใจ

ขนท 3.2 คณธรรมตามหลกสงคมนยม (Universal ethical principle) ความดงามในขนนเปน

พฤตกรรมทบคคลปฏบตจากจตสำนกทดงามของตนโดยไมตองการผลตอบแทนใด ๆ และพฤตกรรมนนเปน

พฤตกรรมทคนทวโลกยอมรบวาเปนความถกตองดงาม




เปสตาลอสซ (Pestalozzi) เชอวา เดกแตละคนมความแตกตางกน ในดานความสนใจ ความตองการ

และอตราในการเรยนร ดงนน เราควรใหเดกไดเรยนรจากประสบการณตาง ๆ

เฟรอเบล (Froebal) เชอวา การเลนเปนหวใจสำคญของการเรยนรของเดกเลก (บดาแหงการศกษา

อนบาล)

มอนเตสเซอร (Montessori) เชอวา การเรยนรของเดกตองเกดจากการเหนอยางเปนรปธรรม การสมผส

การไดหยบจบทดลองดวยตนเองตามรปแบบอยางมขนตอนและเปาหมาย เดกจะเรยนรอยางเขาใจจากการสมผส

การใชสมาธและมวนยในตนเอง โดยมอปกรณเปนสอการสอนทสำคญททำใหเดกพฒนาความรและความคดอยาง

มระบบ

เพยเจต (Piaget) ใชกจกรรมการเลนเปนสอการสอนยวย ใหเดกเกดความสนใจความกระตอรอรน อยาก

เรยนอยากร

อรคสน (Erikson) เนนความสำคญของการอบรมเลยงดเดกทถกทางและยอมรบความสำคญของวยเดก

เลก ซงเปนวยสำคญทเปนพนฐานในการพฒนาทางดานอารมณ แรงจงใจอนเปนองคประกอบทสำคญของการ

พฒนาบคลกภาพ

กเซล วฒภาวะทางรางกายมความสำคญมากและเปนตวกำหนดพฒนาการทางอารมณของเดก


นกจตวทยาทเกยวของกบการจดประสบการณ เดกปฐมวย




1. ขอใด คอ จดมงหมายของการศกษา วชาจตวทยา

ก. เพอใหเขาใจพฤตกรรมของบคคล

ข. เพอใหสามารถควบคมพฤตกรรมทไมพงประสงค

ค. เพอใหสามารถทำนายพฤตกรรมไดอยางเหมาะสม


2. นกจตวทยากลมใด มความเชอวาโครงสรางของจตประกอบดวย “จตธาต” เมอสมพนธกนภายใต

สถานการณ แวดลอมทเหมาะสมจะกอใหเกดรปจตผสมขน เชน ความคด อารมณ ความจำ เปนตน

ก. กลมโครงสรางของจต

ข. กลมหนาทของจต

ค. กลมพฤตกรรมนยม

ง. กลมจตวเคราะห

3. ขอใด ไมใช องคประกอบของจตธาต

ก. การรบสมผส

ข. ความรสก

ค. อารมณ

ง. จนตนาการ

4. นกจตวทยาตามขอใดตอไปน เปนผกอตงกลมโครงสรางจต และไดรบฉายาวาเปน “บดาแหงจตวทยาการ

ทดลอง”

ก. วลเฮลม แมกซ วนต

ข. จอหน ดวอ

ค. วลเลยม เจมส

ง. ธอรนไดด


แบบทดสอบ

ความรเกยวกบ จตวทยาการศกษา



5. นกจตวทยากลมใด มความเชอวา จตมหนาทควบคมกระบวนการกระทำกจกรรมตาง ๆ ของรางกายใน

อนทจะปรบตวใหเหมาะกบสงแวดลอม” และเปนกลมทมงศกษาวธการเรยนร การจงใจ การแกปญหา

ตลอดจนความจำของคน





6. นกจตวทยาตามขอใดตอไปน เปนผนำกลมหนาทจต

ก. วลเฮลม แมกซ วนต


ค. วตสน


7. นกจตวทยากลมใด มความเชอวา “พฤตกรรมทกอยางของมนษยจะตองมสาเหต”





8. นกจตวทยาตามขอใดตอไปน อยในกลมพฤตกรรมนยม

ก. ธอรนไดด


ค. วตสน

ง. ถกทงขอ ก และ ค

9. นกจตวทยากลมใด มความเชอวา จตของมนษย แบงออกเปน 3 ระดบ ไดแก จตรสำนก จตใตสำนก และ

จตไรสำนก








10. นกจตวทยาตามขอใดตอไปน เปนผกอตงกลมจตวเคราะห และไดรบฉายาวาเปน “บดาแหงจตวทยา

ของโลก”

ก. ซกมนด ฟรอยด




11. สภาพของจตตามขอใดตอไปน คอ สภาพของจตทไมรตวในบางขณะ เชน กระดกเทา ยมอยคนเดยวโดย

ไมรตว ทเกบไวในรปความทรงจำ เชน ความขมขน ความประทบใจในอดต ถาไมนกกไมรสกอะไร แตถา

ทบทวนเหตการณเมอไร กทำใหเกดอาการทกครง

ก. จตรสำนก

ข. จตใตสำนก

ค. จตไรสำนก


12. นกจตวทยา ตามขอใดตอไปน เชอวาพฤตกรรมตาง ๆ ของมนษยทแสดงออกมานน สบเนองมาจาก

การทำงานของพลงงานทางจต ม 3 สวน ไดแก อด อโก และซเปอรอโก





13. พลงงานทางจต ตามขอใดตอไปน คอ สวนของความอยาก ความตองการของมนษยโดยไมคำนงถง

เหตผลใด ๆ ทงสน

ก. อด

ข. อโก

ค. ซเปอรอโก

ง. ถกทงขอ ก และ ข




14. พลงงานทางจต ตามขอใดตอไปน คอ สวนของความตองการตามสภาพทสงคมยอมรบได หรอ

เหมาะสมกบสภาพสงคมนน ๆ

ก. อด

ข. อโก



15. พลงงานทางจต ตามขอใดตอไปน คอ สวนของความตองการตามระเบยบ กตกา กฎเกณฑ ศลธรรมของ

สงคม เปนสวนของคณธรรมในแตละบคคล

ก. อด

ข. อโก



16. นกจตวทยากลมใดทใหความสำคญกบ การรบร และการหยงร

ก. กลมพฤตกรรมนยม

ข. กลมจตวเคราะห

ค. กลมเกสตลต

ง. กลมมนษยนยม

17. นกจตวทยา ตามขอใดตอไปน เปนผนำกลมจตวทยาเกสตลต





18. นกจตวทยา กลมใดตอไปน ใหความสำคญในเรองธรรมชาตของมนษย

ก. กลมพฤตกรรมนยม

ข. กลมจตวเคราะห

ค. กลมเกสตลต

ง. กลมมนษยนยม




19. นกจตวทยา ตามขอใดตอไปน อยในกลมมนษยนยม


ข. มาสโลว

ค. โรเจอร


20. ขอใด คอ ประโยชนในการศกษาวชาจตวทยาการศกษา

ก. ชวยใหครเขาใจธรรมชาต ความเจรญเตบโตของเดก และสามารถนำความรทไดมาจดการเรยนการ

สอนไดอยางเหมาะสมและสอดคลองกบธรรมชาต ความตองการ ความสนใจของเดกแตละวย

ข. ชวยใหครสามารถเตรยมบทเรยน วธสอน จดกจกรรม ตลอดจนใชวธการวดและประเมนผลการศกษา

ไดสอดคลองกบวย ซงเปนการชวยใหจดการเรยนการสอนมประสทธภาพ

ค. ชวยใหครสามารถปองกนและหาวธการแกไข ตลอดจนพฒนาบคลกภาพของเดกไดอยางเหมาะสม


21. นกจตวทยา ตามขอใดตอไปน เปนเจาของทฤษฎ “การวางเงอนไข และการเสรมแรง”


ข. พาฟลอฟ

ค. สกนเนอร

ง. วตสน

22. นกจตวทยาตามขอใดตอไปน เปนเจาของทฤษฎ “กฎแหงการเรยนร” ซงเกดจากการลองผดลองถก

และไดรบฉายาวาเปน “บดาแหงจตวทยาการศกษา”




ง. วตสน

23. ขอใดตอไปน ไมใช “กฎแหงการเรยนร”

ก. กฎของความพงพอใจ

ข. กฎของความพรอม

ค. กฎของการรบร

ง. กฎของการฝกฝน




24. การทบคคลมองเหนปญหาทเกดขนจากสงเราหรอเหตการณตาง ๆ แลวสามารถใชประสบการณใน

การแกไขปญหาทผาน ๆ มาแลวประยกตใชในการแกปญหาใหมไดอยางฉบพลน หมายถง ขอใดตอไปน

ก. การรบร

ข. ความพรอม

ค. การหยงร

ง. วฒภาวะ

25. การทบคคลอาศยประสบการณเดมทแตละบคคลไดประสบมาชวยในการแปลความหมายกบสงทสมผส

นน ๆ ได หมายถง ขอใดตอไปน

ก. การรบร

ข. ความพรอม

ค. การหยงร

ง. วฒภาวะ

26. นกจตวทยา ตามขอใดตอไปน เปนเจาของทฤษฎ “ความตองการของมนษย”




ง. มาสโลว

27. ความตองการของมนษย ตามขอใดตอไปน แมมนษยจะไดรบการตอบสนองแลวกตามแตตามตองการ

การตอบสนองนน ๆ ยงคงมอยอยางตอเนอง

ก. ความตองการทจะร และเขาใจ

ข. ความตองการความสวยงาม (สนทรยะ)

ค. ความตองการตระหนกรในตนเอง


28. นกจตวทยา ตามขอใดตอไปน ไดรบฉายาวาเปน “บดาของการใหคำปรกษาแบบไมนำทาง”

ก. คอมบส

ข. โรเจอรส

ค. กเซลล

ง. ฌอง พอาเจต




29. “ความพรอมหรอวฒภาวะ” มสวนสำคญททำใหเดกสามารถจะทำกจกรรมของขนนนไดเอง โดยไมตอง

ฝกฝนแตประการใด คอ แนวคดตามทฤษฎพฒนาการของใคร ตอไปน





30. นกจตวทยา ตามขอใดตอไปน เปนเจาของทฤษฎ “พฒนาการทางสตปญญา”





31. พฒนาการทางสตปญญา มองคประกอบทสำคญ 4 ประการ ขอใดไมถกตอง

ก. วฒภาวะ

ข. การประยกตใช

ค. ประสบการณ

ง. การถายทอดความรทางสงคม

32. นกจตวทยา ตามขอใดตอไปน เปนเจาของ “ทฤษฎพฒนาการทางบคลกภาพ”





33. นกเรยนระดบชนอนบาล จะมพฒนาการทางบคลกภาพอยในขนใดของทฤษฎพฒนาการทางบคลกภาพ

ก. ขนทวารหนก

ข. ขนอวยวะสบพนธ

ค. ขนระยะพก

ง. ขนความพอใจในเพศตรงขาม




34. นกเรยนระดบชนประถมศกษา จะมพฒนาการทางบคลกภาพอยในขนใดของทฤษฎพฒนาการ

ทางบคลกภาพ

ก. ขนทวารหนก

ข. ขนอวยวะสบพนธ

ค. ขนระยะพก

ง. ขนความพอใจในเพศตรงขาม

35. นกจตวทยา ตามขอใดตอไปน เปนเจาของ “ทฤษฎจตสงคม”


ข. อรคสน



36. นกเรยนระดบชนอนบาล จะมพฒนาการทางสงคมอยในขนใดตามทฤษฎพฒนาการทางสงคม

ก. ขนความรสกเชอมนในตนเอง หรอ ความรสกเคลอบแคลงสงสย

ข. ขนความคดรเรมสรางสรรค หรอ ความรสกผด

ค. ขนความกระตอรอรน ขยนหมนเพยร หรอความรสกดอย

ง. ขนการเขาใจตนเองหรอการสบสนบทบาทของตนเอง

37. นกเรยนระดบชนประถมศกษา จะมพฒนาการทางสงคมอยในขนใดตามทฤษฎพฒนาการทางสงคม

ก. ขนความรสกเชอมนในตนเอง หรอ ความรสกเคลอบแคลงสงสย

ข. ขนความคดรเรมสรางสรรค หรอ ความรสกผด

ค. ขนความกระตอรอรน ขยนหมนเพยร หรอความรสกดอย

ง. ขนการเขาใจตนเองหรอการสบสนบทบาทของตนเอง

38. นกจตวทยา ตามขอใดตอไปน เปนเจาของ “ทฤษฎพฒนาการทางจรยธรรม”


ข. อรคสน


ง. โคลเบอรก




39. “เราควรใหเดกเรยนรจากประสบการณตาง ๆ” เปนแนวคดของนกจตวทยา ตามขอใดตอไปน

ก. เปสตาลอสซ

ข. เฟรอเบล

ค. อรคสน

ง. รสโซ

40. “เดกจะพฒนาไดดจากการเลน” เปนแนวคดของนกจตวทยา ตามขอใดตอไปน




ง. รสโซ

41. “Learning by doing” เปนแนวคดของนกจตวทยา ตามขอใดตอไปน




ง. รสโซ

42. นกจตวทยา ตามขอใดตอไปน ไดรบฉายาวาเปน “บดาแหงการศกษาอนบาล”

ก. เฟรอเบล

ข. ซกมนด ฟรอยด

ค. แฟรงค พารสน

ง. วตสน

43. นกจตวทยา ตามขอใดตอไปน ไดรบฉายาวาเปน “บดาแหงเชาวปญญา”

ก. วลเฮลน แมกซวนต

ข. อลเฟรด บเนท






44. “เดกจะเรยนรไดดจากการสมผส” เปนแนวคดของนกจตวทยา ตามขอใดตอไปน



ค. มอนเตสเซอร

ง. จอหน ดวอ

45. การสอนแบบมอนเตสเซอร มสงใดเปนองคประกอบหลกในการจดกจกรรมการเรยนการสอน

ก. ครผสอน

ข. สภาพแวดลอม

ค. การสมผส

ง. อปกรณทใชในการสอน





เฉลยแบบทดสอบ

ความรเกยวกบ จตวทยาการศกษา

ขอท เฉลย ขอท เฉลย ขอท เฉลย

1 ง 16 ค 31 ข

2 ก 17 ค 32 ก

3 ค 18 ง 33 ข

4 ก 19 ง 34 ค

5 ข 20 ง 35 ข

6 ข 21 ข 36 ข

7 ค 22 ก 37 ค

8 ง 23 ค 38 ง

9 ง 24 ค 39 ก

10 ก 25 ก 40 ข

11 ข 26 ง 41 ง

12 ก 27 ง 42 ก

13 ก 28 ข 43 ข

14 ข 29 ค 44 ค

15 ค 30 ง 45 ง




การแนะแนว หมายถง กระบวนการทจะชวยใหบคคลรจกและเขาใจตนเอง ยอมรบ และเหนคณคาของ

ตนเอง สามารถปรบตวเขากบสงแวดลอมไดอยางเหมาะสมสามารถแกปญหา และตดสนใจไดดวยตนเอง และ

สามารถพฒนาตนเองใหมชวตอยในสงคมไดอยางมความสข

จดมงหมายการบรการแนะแนว

การแนะแนวมจดมงหมาย 3 ประการ คอ

1. เพอพฒนาสงเสรม

2. เพอปองกนปญหา

3. เพอแกปญหา

หลกการจดกจกรรมการแนะแนว

1. การบรการแนะแนวตองยด “ปรชญาการแนะแนว” จำนวน 6 ขอ คอ

1.1 บคคลยอมมความแตกตางกน ทงทางรางกาย อารมณ สงคม และสตปญญา ความสนใจ

ความสามารถ ความถนด และเจตคต

1.2 บคคลเปนทรพยากรทมคาศกดศรแหงความเปนคน และมศกยภาพแฝงอยในตน ควรพฒนา

ใหเจรญขนทกดาน

1.3 พฤตกรรมยอมมการเปลยนแปลง บคคลมการเปลยนแปลงทก ๆ ดานการเปลยนแปลงจะ

เปนไปดวยดหรอไมนน ขนอยกบปจจยและสาเหตการเปลยนแปลงนน ๆ

1.4 พฤตกรรมทกอยางของบคคลยอมมสาเหต การทบคคลจะแสดงออกอยางไรหรอเปนเชนไร

ยอมเกดจากพนธกรรมและสงแวดลอมเปนเหต

1.5 บคคลยอมมศกด และการยอมรบซงกนและกน

1.6 ธรรมชาตของคนอยรวมกนเปนสงคม ไมมใครสามารถมชวตอยคนเดยวเพยงลำพง จำเปน

ตองมความสมพนธและพงพาอาศยซงกนและกน

2. ขอบขายภารกจการดำเนนงานแนะแนว

การจดกจกรรมแนะแนวสถานศกษาตองจดบรการและกจกรรมใหครอบคลม ทง 3 ดาน ดงน

2.1 ดานการศกษา (Educational Guidance) คอ บรการชวยเหลอบคคลใหรจกเขาใจตนเอง

และสงแวดลอม ในสวนทเกยวของกบการศกษา และชวยใหมองเหนทางเลอกทางการศกษา


การแนะแนวการศกษา



2.2 การแนะแนวอาชพ (Vocational Guidance) คอ บรการชวยเหลอบคคลใหรจกเขาใจอาชพ

ตาง ๆ สามารถตดสนใจเลอกและวางแผนอาชพไดเหมาะสมกบตนเอง

2.3 การแนะแนวดานสวนตวและสงคม (Personal and Social Guidance) คอ บรการทมง

ชวยเหลอใหบคคลไดรจกเขาใจตนเอง และสงแวดลอมตาง ๆ ทเกยวของในสงคมและในการใชชวตสวนตว

3. บรการแนะแนว

การจดบรการแนะแนวสถานศกษาตองจดทงบรการ และกจกรรมใหครอบคลม จดบรการครบทง

5 งาน ดงน

3.1 บรการรวบรวมขอมลนกเรยนเปนรายบคคล คอ การศกษา สำรวจขอมล เกยวกบตว

นกเรยนเกยวกบตวนกเรยนดานการศกษา บคลกภาพ และสงแวดลอม การนำขอมลมาวเคราะหและจดระบบ

ทำใหครรจกนกเรยนเปนรายบคคล สงผลใหครสามารถใหความชวยเหลอและสงเสรม พฒนานกเรยนไดอยางถก

ตอง ตลอดจนสามารถชวยใหนกเรยนไดเขาใจในตนเองและยอมรบตนเองมากขน

3.2 บรการสารสนเทศ คอ การใหขอมล ขาวสาร ความร เพอเกดการพฒนานกเรยนเปนกจกรรม

หนงทตอเนองจากบรการศกษา และรวบรวมขอมล อนจะชวยใหนกเรยนไดรบขอมลขาวสาร ความรทตรงกบ

ความตองการในการสงเสรม พฒนา ตลอดจนแกไขปญหาอยางเหมาะสมเพอชวยใหนกเรยนสามารถปรบตวเขา

กบสถานการณตาง ๆ ตลอดจน รจกตดสนใจ และวางแผนอนาคตไดอยางมประสทธภาพ

3.3 บรการใหคำปรกษา คอ บรการเกยวกบการใหความชวยเหลอ พฒนา แกไข หรอปองกน

ปญหาในเรองใดเรองหนง ซงอาจเกดขนกบทงนกเรยนปกต หรอนกเรยนกลมเสยง ทงน เพอใหนกเรยนสามารถ

เกดการเรยนร และเขาใจตนเอง และสามารถวางแผนในการชวยเหลอตนเองได บรการใหคำปรกษา ถอเปน

หวใจของการแนะแนว

3.4 การจดกจกรรมสงเสรม พฒนา ชวยเหลอนกเรยน คอ งานปองกน สงเสรมพฒนา

ชวยเหลอ จดกจกรรมดวยรปแบบวธการทหลากหลาย สนองความถนด ความสนใจแกนกเรยน เพอใหนกเรยนได

รบประสบการณ พจารณานกเรยนเพอรบทนการศกษา และสงเสรมนกเรยน คนพบและพฒนาศกยภาพของตน

มทกษะในการดำเนนชวต มวฒภาวะทางอารมณรจกคด ตดสนใจ ดำเนนชวตอยในสงคมอยางมความสข เปน

ระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน

3.4 บรการตดตามและประเมนผล คอ การตดตามผล ทเกดกบนกเรยนโดยตรง และงานตดตาม

และประเมนผลการดำเนนงานแนะแนว




ระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน ม 5 ขนตอน

1. รจกนกเรยนเปนรายบคคล ดานความสามารถ การเรยนอน ๆ ดานสขภาพ กาย ใจ พฤตกรรม

ดานครอบครว เศรษฐกจ การคมครองนกเรยน

2. การคดกรองนกเรยน (ดขอมล จดกลม) ปกต กลมเสยง

3. การสงเสรมพฒนาใหไดคณภาพ

4. การปองกนและแกปญหาใกลชด หาขอมล ใหคำปรกษา

5. การสงตอ ทงภายใน และภายนอกโรงเรยน





1. นกจตวทยา ตามขอใดตอไปน คอ บดาแหงการแนะแนว

ก. เฟรอเบล

ข. ซกมนด ฟรอยด


ง. วตสน

2. ปรชญาการแนะแนว มกขอ

ก. 4 ดาน

ข. 5 ดาน

ค. 6 ดาน

ง. 7 ดาน

3. ปรชญาการแนะแนว ตามขอใดตอไปน ไมถกตอง

ก. บคคลยอมมความแตกตางกน

ข. พฤตกรรมทกอยางของบคคลยอมมสาเหต

ค. พฤตกรรมยอมมการเปลยนแปลง

ง. ธรรมชาตของคนมกอยรวมกนเปนกลม

4. การแนะแนว มขอบขายภารกจ กดาน

ก. 2 ดาน

ข. 3 ดาน

ค. 4 ดาน

ง. 5 ดาน

5. ขอใด ไมใช ขอบขายภารกจของ การแนะแนว

ก. ดานการศกษา

ข. ดานอาชพ

ค. ดานดำรงชวต

ง. ดานสวนตว และสงคม



ความรเกยวกบ การแนะแนวทางการศกษา



6. การแนะแนว มขอบขายการบรการ กดาน

ก. 2 ดาน

ข. 3 ดาน

ค. 4 ดาน

ง. 5 ดาน

7. เปาหมายการบรการแนะแนว มกขอ

ก. 2 ขอ

ข. 3 ขอ

ค. 4 ขอ

ง. 5 ขอ

8. ขอใด ไมใช เปาหมายการบรการแนะแนว

ก. เพอแกปญหา

ข. เพอปองกนปญหา

ค. เพอพฒนาสงเสรม

ง. เพอใหทราบสาเหตของปญญา

9. ขอใด ไมใช ขอบขายการบรการของการแนะแนว

ก. บรการรวบรวมขอมลนกเรยนเปนรายบคคล

ข. บรการสบคนขอมล บรการประชาสมพนธ

ค. บรการใหคำปรกษา บรการตดตามผลประเมนผล

ง. บรการสารสนเทศ บรการจดวางตวบคคล

10. ขอใด คอ หวใจของงานแนะแนว

ก. บรการรวบรวมขอมลนกเรยนเปนรายบคคล

ข. บรการสารสนเทศ

ค. บรการใหคำปรกษา

ง. บรการจดวางตวบคคล




11. ระบบดแลชวยเหลอนกเรยน มกระบบ

ก. 3 ระบบ

ข. 4 ระบบ

ค. 5 ระบบ

ง. 6 ระบบ

12. ขอใด ไมใช ระบบดแลชวยเหลอนกเรยน

ก. รจกนกเรยนเปนรายบคคล

ข. การคดเลอกนกเรยน

ค. การปองกน และแกปญหา

ง. การสงเสรมพฒนา

13. ขอใด คอ ขนตอนแรกของการใหคำปรกษา

ก. สรางความคนเคย

ข. การใหคำปรกษา

ค. การกำหนดปญหา

ง. การรวบรวมขอมล






ความรเกยวกบ การแนะแนวทางการศกษา

ขอท เฉลย

1 ค

2 ค

3 ง

4 ข

5 ค

6 ง

7 ข

8 ง

9 ข

10 ค

11 ค

12 ข




กจกรรมพฒนาผเรยน คอ กจกรรมทมงใหผเรยนไดพฒนาตนเองตามศกยภาพ พฒนาอยางรอบดานเพอ

ความเปนมนษยทสมบรณ ทงรางกาย สตปญญา อารมณ และสงคม เสรมสรางใหเปนผมศลธรรม จรยธรรม ม

ระเบยบวนยปลกฝงและสรางจตสำนกของการทำประโยชนเพอสงคม สามารถจดการตนเองได และอยรวมกบ

ผอนไดอยางมความสข

กจกรรมพฒนาผเรยน ตามหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พ.ศ. 2551

กจกรรมพฒนาผเรยน แบงเปน 3 ลกษณะ

1. กจกรรมแนะแนว : ผเรยนใหรจกตนเอง ตดสนใจ แกปญหา ปรบตว วางแผนชวต

2. กจกรรมนกเรยน : ระเบยบวนย ผนำผตามทด รบผดชอบ ทำงานรวมกน มเหตผล การชวยเหลอ

แบงปนกน เอออาทร และสมานฉนท จดใหสอดคลองกบความสามารถ ความถนด และความสนใจของผเรยน


2.1 กจกรรมลกเสอ เนตรนาร ยวกาชาด ผบำเพญประโยชน และนกศกษาวชาทหาร

2.2 กจกรรมชมนม ชมรม

3. กจกรรมเพอสงคมและสาธารณประโยชน : บำเพญตนใหเปนประโยชนตอสงคม ชมชน และทองถน

ลกษณะอาสาสมคร มจตสาธารณะ

หลกการ

กจกรรมพฒนาผเรยน มหลกการสำคญ ดงน

1. มเปาหมายของการจดกจกรรมทชดเจน เปนรปธรรม และครอบคลมผเรยนทกคน

2. เปนกจกรรมทผเรยนไดพฒนาตนเองอยางรอบดานเตมตามศกยภาพตามความสนใจ

ความถนด ความตองการ เหมาะสมกบวยและวฒภาวะ

3. เปนกจกรรมทปลกฝงและสงเสรมจตสำนกในการบำเพญตนใหเปนประโยชนตอสงคมใน

ลกษณะตาง ๆ ทสอดคลองกบวถชวต ประเพณ และวฒนธรรมอยางตอเนองและสมำเสมอ

4. เปนกจกรรมทยดหลกการมสวนรวม โดยเปดโอกาสใหคร พอแม ผปกครองผนำชมชน ปราชญ

ชาวบาน องคกร และหนวยงานอน มสวนรวมในการจดกจกรรม


การพฒนาผเรยน



เปาหมาย

กจกรรมพฒนาผเรยน มงสงเสรมและพฒนาใหผเรยนใชความร ทกษะ และประสบการณจากการเรยนร

ไปพฒนาตนเองใหเกดสมรรถนะสำคญ 5 ประการ ไดแก ความสามารถในการสอสาร ความสามารถในการคด

ความสามารถในการแกปญหา ความสามารถในการใชทกษะชวต และความสามารถในการใชเทคโนโลย อนจะ

นำไปส คณลกษณะอนพงประสงค 8 ประการ ไดแก รกชาต ศาสนกษตรย ซอสตยสจรต มวนย ใฝเรยนร อย

อยางพอเพยง มงมนในการทำงาน รกความเปนไทยและมจตสาธารณะ

แนวการจดกจกรรม

สถานศกษาจดใหผเรยนทกคนเขารวมกจกรรม โดยมแนวการจดกจกรรม ดงน

1. ใหผเรยนปฏบตกจกรรมตามความสนใจ

2. ใหผเรยนไดปฏบตกจกรรมผานประสบการณทหลากหลาย ฝกการทำงานทสอดคลองกบชวตจรง

ตลอดจนสะทอนความร ทกษะ และประสบการณของผเรยน

3. จดกจกรรมอยางสมดลทง 3 ลกษณะ คอ กจกรรมแนะแนว กจกรรมนกเรยน และกจกรรมเพอสงคม

และสาธารณประโยชน โดยจดกจกรรมรายบคคล กจกรรมกลม ทงในและนอกสถานศกษาอยางสมำเสมอ และ

ตอเนอง

4. จดกจกรรมใหผเรยนเปนผดำเนนการ โดยการศกษาและใชขอมลประกอบการวางแผนอยางเปนระบบ

เนนการคดวเคราะหและใชความคดสรางสรรคในการดำเนนกจกรรม

5. ใชกระบวนการมสวนรวมและการเรยนรแบบรวมมอมากกวาเนนการแขงขน บนพนฐานการปฏบตตาม

วถประชาธปไตย

6. จดใหมการแลกเปลยนเรยนรและเผยแพรกจกรรม

ขอบขายการจดกจกรรมพฒนาผเรยน

1. เปนกจกรรมทสงเสรมการเรยนร 8 กลมสาระการเรยนร

2. เปนกจกรรมทตอบสนองความสนใจ ความถนด และความตองการของผเรยนตามความแตกตาง

ระหวางบคคล เนนการใหผเรยนเหนคณคาของวชาความร อาชพ และการดำเนนชวตทดงาม ตลอดจนเหนแนว

ทางในการศกษาตอและการประกอบอาชพ

3. เปนกจกรรมทปลกฝงและสงเสรมจตสำนกการทำประโยชนตอสงคม

4. เปนกจกรรมทฝกการทำงานและการใหบรการดานตาง ๆ ทงทเปนประโยชนตอตนเองและตอสวนรวม

เพอเสรมสรางความมนำใจ ความเอออาทร ความเปนพลเมองด และความรบผดชอบตอตนเอง ครอบครว และ

สงคม




วตถประสงค

1. เพอใหผเรยนรจก เขาใจ รก และเหนคณคาในตนเอง และผอน

2. เพอใหผเรยนสามารถวางแผนการเรยน อาชพ รวมทงการดำเนนชวตและสงคม

3. เพอใหผเรยนสามารถปรบตวไดอยางเหมาะสม และอยรวมกบผอนไดอยางมความสข

ขอบขาย

การจดกจกรรมแนะแนว มองคประกอบ 3 ดาน ดงน

1. ดานการศกษา

2. ดานอาชพ

3. ดานสวนตวและสงคม

การประเมนกจกรรมแนะแนว

การประเมนกจกรรมแนะแนว ครผจดกจกรรมแนะแนว ผเรยน และผปกครอง มภารกจทรบผดชอบ ดงน

• ครผจดกจกรรมแนะแนว ผเรยน และผปกครองมสวนรวมในการประเมนผล เพอพฒนาผเรยน โดย

ครผจดกจกรรมมภารกจในการวางแผนการประเมน ดำเนนการประเมนนำผลการประเมนไปพฒนา

ผเรยนอยางตอเนอง และรายงานผลการดำเนนงานใหผเกยวของทราบ

• ผเรยนอาจมสวนรวมในการวางแผนการประเมน ประเมนตนเองและเพอน ผปกครองมสวนรวมในการ

เสนอความคดเหนในการประเมน ประเมนผลการพฒนาผเรยน โดยประสานรวมมอกบครผจดกจกรรม

ประเมน บนทก สรปผลการพฒนาและการปฏบตกจกรรมของผเรยน

• การประเมนเพอตดสนผลการเรยนควรประเมน ดวยวธการทหลากหลาย ตดสนผลการประเมนเปน

“ผาน” และ “ไมผาน” ดงน

“ผาน” หมายถง ผเรยนมเวลาเขารวมกจกรรม ปฏบตกจกรรม และมผลงาน/ชนงาน/คณลกษณะตาม

เกณฑทสถานศกษากำหนด

“ไมผาน” หมายถง ผเรยนมเวลาเขารวมกจกรรมไมครบตามเกณฑ ไมผานการปฏบตกจกรรมหรอม

ผลงาน/ชนงาน/คณลกษณะไมเปนไปตามเกณฑทสถานศกษากำหนด


แนวการจดกจกรรมแนะแนว



กจกรรมลกเสอ เนตรนาร

ขอบขาย

กจกรรมลกเสอ เนตรนาร กำหนดหลกสตร เปน 4 ประเภท ดงน

1) ลกเสอสำรอง ชนประถมศกษาปท 1- 3

2) ลกเสอสามญ ชนประถมศกษาปท 4 - 6

3) ลกเสอสามญรนใหญ ชนมธยมศกษาปท 1 - 3

4) ลกเสอวสามญ ชนมธยมศกษาปท 4 - 6

การประเมนกจกรรม

นอกจากพจารณาความรตามทฤษฎแลว ตองพจารณาดานความประพฤต พฤตกรรมการเขารวมกจกรรม

ทเนนทกษะและการปฏบตตาง ๆ ดวยวธการประเมนทหลากหลายและการประเมนตามสภาพจรง ซงแบงการ

ประเมนผลออกเปน 2 สวน คอ

1. กจกรรมบงคบ เปนการประเมนผลกจกรรมตามหลกสตร เพอใหผเรยนผานเกณฑการตดสนเลอนขน

หรอจบหลกสตร โดยการเขารวมกจกรรมและผานการประเมนตามเกณฑทสถานศกษากำหนด มการประเมน

ผลตลอดภาคเรยน/ป โดยวธการสงเกตการเขารวมกจกรรมการซกถาม การทดสอบภาคทฤษฎและปฏบต โดย

กำหนดผลการประเมน เปน “ผาน” และ “ไมผาน”

“ผาน” หมายถง ผเรยนมเวลาเขารวมกจกรรมครบตามเกณฑ ปฏบตกจกรรมและมผลงาน/ชนงาน

คณลกษณะตามเกณฑทสถานศกษากำหนด



2. วชาพเศษ การประเมนผลวชาพเศษในแตละวชา ใชวธการทดสอบทงภาคทฤษฎ และภาคปฏบต

ตามหลกเกณฑในขอบงคบคณะลกเสอแหงชาต

กจกรรมยวกาชาด

ขอบขาย

การจดกจกรรมยวกาชาด กำหนดโครงสรางหลกสตรยวกาชาดในสถานศกษา เปน 4 ระดบ ดงน

1) ยวกาชาดระดบ 1 ชนประถมศกษาปท 1- 3

2) ยวกาชาดระดบ 2 ชนประถมศกษาปท 4 - 6

3) ยวกาชาดระดบ 3 ชนมธยมศกษาปท 1 - 3


แนวการจดกจกรรมนกเรยน



4) ยวกาชาดระดบ 4 ชนมธยมศกษาปท 4 - 6


การประเมนกจกรรมยวกาชาด แบงการประเมนผลออกเปน 2 สวน คอ

1. กจกรรมหลก เปนการประเมนผลเพอใหผเรยนผานเกณฑการตดสน เลอนขนหรอจบหลกสตร โดย

การเขารวมกจกรรมและผานการประเมนตามเกณฑทสถานศกษากำหนด มการประเมนผลตลอดภาคเรยน/ป

โดยวธการสงเกตการเขารวมกจกรรมการซกถาม การทดสอบภาคทฤษฎและปฏบต โดย กำหนดผลการประเมน

เปน “ผาน” และ “ไมผาน”





2. กจกรรมพเศษ เปนการประเมนเพอใหผเรยนมสทธประดบเครองหมายกจกรรมพเศษได เมอผเรยน

สามารถสอบผานเกณฑทสถานศกษากำหนด

กจกรรมผบำเพญประโยชน

หลกการ

กจกรรมผเพญประโยชน คอ กระบวนการในการทำงานเพอใหเดกผหญงและเยาวสตร มโอกาสเทาเทยม

กนในการพฒนาตนเองใหเตมตามศกยภาพ โดยในการฝกจะตองใหสมาชกไดรบการพฒนาตนเองใหเตมศกยภาพ

และครบถวนทง 6 ดาน คอ รางกาย อารมณ สงคม สตปญญาจตใจ และคณธรรม


1. เพอใหเดกผหญงและเยาวสตรมอปนสยทดตามแนวทางของคำปฏญาณและกฎ

2. เพอเตรยมเดกผหญงและเยาวสตรใหมทกษะชวตทเหมาะสมกบสงคมปจจบน

3. เพอสรางโอกาสใหเดกผหญงและเยาวสตรใหฝกทกษะการเปนผนำและผตามทด

4. เพอสรางโอกาสใหเดกผหญงและเยาวสตรไดรจกชวยเหลอผอนและบำเพญตนใหเปนประโยชนตอ

สงคม

แนวการจดกจกรรม จำแนกตามประเภทของสมาชกผบำเพญประโยชน ซงประกอบดวย สมาชกผบำเพญประโยชนทเรยกวา

เยาวสมาชกผบำเพญประโยชน มทงหมด 4 รน คอ

รนท 1 นกนอย ไดแก เดกหญงอายประมาณ 4 - 6 ป เรยนอยในชนอนบาล 1 - 3

รนท 2 นกสฟา ไดแก เดกหญงอายประมาณ 7 - 11 ป เรยนอยในระดบประถมศกษา (ป.1 - ป.6)




รนท 3 ผบำเพญประโยชนรนกลาง ไดแก เยาวสตรอายประมาณ 12 - 15 ป เรยนอยในระดบมธยม

ศกษาตอนตน (ม.1 - ม.3)

รนท 4 ผบำเพญประโยชนรนใหญ ไดแก เยาวสตรอายประมาณ 16 - 20 ป เรยนอยในระดบ

มธยมศกษาตอนปลาย (ม.4 - ม.6) หรอสงกวานน

โปรแกรมการจดกจกรรมผบำเพญประโยชน

กจกรรมผบำเพญประโยชน มสาระของกจกรรม 10 โปรแกรม ดงน

1. การบำเพญประโยชน (Giving Service)

2. การเปนพลเมองด (Citizenship)

3. วฒนธรรมและมรดกของชาต (Culture and Heritage)

4. สงแวดลอม (Environment)

5. การอยรวมกบผอน (Relationships)

6. สขภาพ (Health)

7. ประสบการณนานาชาต (International Understanding)

8. เทคโนโลย (Technology)

9. ครอบครว (Family Life)

10. วสยทศน (My Vision)


1. ประเมนจากพฤตกรรมความสนใจในการเขารวมกจกรรม โดยประเมนจากจำนวนครงและเวลาในการ

จดกจกรรม

2. ประเมนจากการปฏบตกจกรรมไดตรงตามจดประสงคของแตละกจกรรม โดยประเมนจากผลงานและ

การรวมกจกรรมกบผอน

3. ประเมนพฒนาการของเยาวสมาชกดานตาง ๆ ไดแก รางกาย อารมณ สงคม จตใจสตปญญา และ

คณธรรม โดยประเมนจากผลการปฏบตกจกรรมเพอไดรบเครองหมายแสดงความสามารถ โดยกำหนดผลการ

ประเมนเปน “ผาน” และ “ไมผาน”








กจกรรมนกศกษาวชาทหาร

หลกการ

กจกรรมนกศกษาวชาทหาร เปนกจกรรมทจดขนตามความสามารถ ความถนด และความสนใจของผเรยน

มหลกการสำคญ ดงน

1. เปนกจกรรมทเกดขนตามความสมครใจของผเรยน

2. เปนกจกรรมทผเรยนตระหนกวาตนเองเปนสวนหนงของชาต จงตองมความรกความหวงแหน

สามารถทจะเสยสละ และอทศชวตใหกบชาต โดยไมหวงสงตอบแทนแตอยางใด

3. เปนกจกรรมทผเรยนมความรและประสบการณในวชาทหารทเหมาะสม มทศนคตทดเชอมนศรทธา

ในกองทพ และมความพรอมทจะเขารบใชชาตในฐานะกำลงพลสำรอง ทมคณภาพของกองทพ เมอสำเรจการฝก

วชาทหารตามหลกสตรดวยความเตมใจ

4. เปนกจกรรมทเปนสอกลางในการสรางความเขาใจอนดระหวางทหาร กบประชาชนรวมทงเปนแบบ

อยางทดใหกบเยาวชนในสงคมโดยเฉพาะในเรองการรณรงคเพอปองกนและตอตานยาเสพตด

ขอบขาย

• นกศกษาวชาทหารชนปท 1 และ 2

ศกษาวชาทหารเบองตนในระดบลกแถว บงเกดความมระเบยบวนยเสรมสรางบคลกลกษณะนสย

สามารถใชอาวธประจำกาย และทำการยงอยางไดผล

• นกศกษาวชาทหารชนปท 3

ศกษาวชาทหารในระดบผบงคบหม รองผบงคบหมวดและผบงคบหมวด มความพรอมในการควบคม

บงคบบญชาหนวยในการปฏบตการรบทงในแบบและนอกแบบ


ผสมครเขารวมกจกรรมนกศกษาทหาร ตองมคณลกษณะและคณสมบต ดงน

1. เปนชายหรอหญงทมสญชาตไทย

2. ไมพการ ทพพลภาพ หรอมโรคซงไมสามารถจะรบราชการทหารได ตามกฎหมายวาดวยการรบราชการ

ทหาร

3. มขนาดรอบตว นำหนก และความสงตามสวนสมพนธ

4. มความประพฤตเรยบรอย

5. กำลงศกษาอยในสถานศกษาทหนวยบญชาการกำลงสำรองเปดทำการฝกวชาทหาร

6. สำเรจการศกษาตงแตชนมธยมศกษาปท 3 หรอเทยบเทาขนไป และมผลการศกษาของชนมธยมศกษา

ปท 3 หรอเทยบเทาตงแต 1.00 ขนไป หรอนกเรยนทเคยเปนลกเสอสามญรนใหญ และสอบไดวชาพเศษไมนอย




กวา 8 วชา จะตองมผลการศกษาของชนมธยมศกษาปท 3 หรอเทยบเทา ไมตำกวา 1.5 เวนแต ผซงสำเรจการ

ศกษาตงแตชนมธยมศกษาปท 3 หรอ เทยบเทาขนไป และกำลงศกษาอยในโรงเรยนชางฝมอทหารของ

กระทรวงกลาโหม หรอกำลงศกษาอยในโรงเรยนตามทกระทรวงกลาโหมกำหนด ไมตองมผลการศกษาของชน

มธยมศกษาปท 3 หรอเทยบเทาตามทกองทพบกกำหนด

7. นกศกษาวชาทหารจะตองผานการทดสอบสมรรถภาพทางรางกายตามทกำหนด ดงน

7.1 ลก - นง 34 ครง ภายในเวลา 2 นาท

7.2 ดนพนท 22 ครง ไมจำกดเวลา

7.3 วงระยะทาง 800 เมตร ใชเวลาไมเกน 3 นาท 15 วนาท

8. นกศกษาหญง จะตองผานการทดสอบสมรรถภาพทางรางกายตามทกำหนด ดงน

7.1 ลก - นง 25 ครง ภายในเวลา 2 นาท

7.2 ดนพนท 15 ครง ภายในเวลา 2 นาท (เดมไมจำกดเวลา)

7.3 วงระยะทาง 800 เมตร ใชเวลาไมเกน 4 นาท (เดม 5 นาท)

ประเมนกจกรรม

การประเมนกจกรรม เปนกระบวนการทดสอบความสามารถและพฒนาการดานตาง ๆ ของนกศกษา

ทหาร ซงนอกจากพจารณาความรตามทฤษฎแลวยงตองพจารณาดานความประพฤต พฤตกรรมการเขารวมกจ

กรรมทเนนทกษะและการปฏบตตาง ๆ ดวยวธการประเมนทหลากหลาย และการประเมนตามสภาพจรง โดย

กำหนดผลการประเมนเปน “ผาน” และ “ไมผาน”





กจกรรมชมนม ชมรม


1. เพอใหผเรยนไดปฏบตกจกรรมตามความสนใจ ความถนด และความตองการของตน

2. เพอใหผเรยนไดพฒนาความร ความสามารถดานการคดวเคราะห สงเคราะห ใหเกดประสบการณทง

ทางวชาการและวชาชพตามศกยภาพ

3. เพอสงเสรมใหผเรยนใชเวลาใหเกดประโยชนตอตนเองและสวนรวม

4. เพอใหผเรยนทำงานรวมกบผอนไดตามวถประชาธปไตย




ขอบขาย

กจกรรมชมนม ชมรม มขอบขาย ดงน

1. เปนกจกรรมทเกอกล สงเสรมการเรยนร 8 กลมสาระการเรยนรใหกวางขวางลกซงยงขน

2. เปนกจกรรมจดตามความสนใจของผเรยน

3. เปนกจกรรมทสามารถจดไดทงในและนอกสถานศกษา และทงในและนอกเวลาเรยน


การจดกจกรรมชมนม ชมรมของสถานศกษา สามารถปรบใชไดตามความเหมาะสมกบบรบทและสภาพ

ของสถานศกษา ดงน

1. สถานศกษาบรหารการจดการใหผเรยนดำเนนกจกรรมไดหลากหลาย ทงรปแบบภายในหรอภายนอก

หองเรยน และระยะเวลาการจดกจกรรม เชน กจกรรมระยะเวลา 1 ภาคเรยนกจกรรมระยะเวลา 1 ปการศกษา

และกจกรรมระยะเวลามากกวา 1 ปการศกษา

2. กรณสถานศกษามการจดตงชมนมหรอชมรมอยแลว สถานศกษาควรสำรวจความสนใจของผเรยนใน

การเลอกเขารวมชมนม ชมรม

3. กรณทสถานศกษายงไมมการจดตงชมนม ชมรม ควรใหผเรยนรวมกนจดตงชมนม ชมรม และเชญคร

เปนทปรกษา โดยรวมกนดำเนนกจกรรมชมนม ชมรม ตามระเบยบปฏบตทสถานศกษากำหนด

4. ครทปรกษากระตน และสงเสรมใหผเรยนมการถอดประสบการณแลกเปลยนเรยนรและเผยแพร

กจกรรม


การประเมนกจกรรมชมนม ชมรม เปนการตรวจสอบความสามารถและพฒนาการดานตาง ๆ ตามวตถ

ประสงคทกำหนด ดวยวธการทหลากหลาย และประเมนตามสภาพจรง โดยกำหนดผลการประเมนเปน “ผาน”

และ “ไมผาน”








หลกการ

กจกรรมเพอสงคม และสาธารณประโยชนเปนกจกรรมทตองสงเสรมใหผเรยนสามารถพฒนาตนเองตาม

ธรรมชาต และเตมตามศกยภาพ โดยคำนงถงความแตกตางระหวางบคคลและพฒนาการทางสมอง เนนใหความ

สำคญทงความร และคณธรรมจรยธรรม จดกจกรรมโดยใหผเรยนคดสรางสรรคออกแบบกจกรรมเพอสาธารณ

ประโยชนอยางหลากหลายรปแบบ เพอแสดงถงความรบผดชอบตอสงคมในลกษณะจตอาสา


1. เพอปลกฝงและสรางจตสำนกใหแกผเรยนในการบำเพญตนใหเปนประโยชนตอครอบครว โรงเรยน

ชมชน สงคม และประเทศชาต

2. เพอใหผเรยนมความคดรเรมสรางสรรคในการจดกจกรรมเพอสงคมและสาธารณประโยชนตามความ

ถนดและความสนใจในลกษณะอาสาสมคร

3. เพอใหผเรยนมความร คณธรรมจรยธรรม ตามคณลกษณะอนพงประสงค

4. เพอใหผเรยนมจตสาธารณะ และใชเวลาวางใหเปนประโยชน

ขอบขาย

เปนกระบวนการจดกจกรรมในลกษณะกจกรรมบำเพญประโยชน กจกรรมอาสาพฒนาหรอกจกรรมสราง

สรรคสงคม โดยผเรยนดำเนนการดวยตนเองในลกษณะอาสาสมคร เพอแสดงถงความรบผดชอบ ความดงาม

ความเสยสละตอสงคม และมจตสาธารณะ


ผเรยนสามารถเลอกจดกจกรรมหรอเขารวมกจกรรมได ดงน

1. จดกจกรรมภายในโรงเรยน (กจกรรมในวถชวตโรงเรยนเพอปลกฝงจตอาสา) เปนกจกรรมทผเรยน

และครทปรกษากจกรรมรวมกนวางแผนปฏบตกจกรรมจตอาสาในวถชวตของชนเรยน และโรงเรยนจนเกดเปน

นสยในการสมครใจทำงานตาง ๆ เพอประโยชนของสวนรวม ซงงานเหลานจะขยายขอบเขตจากใกลตวไปสสงคม

ทอยภายนอกได

2. จดกจกรรมภายนอกโรงเรยน (กจกรรมอาสาสมครเพอสงคม) เปนกจกรรมทผเรยนไดรบการสนบ

สนนตามแผนการจดกจกรรม โดยใหทำกจกรรมดวยความสมครใจทเปนประโยชนแกชมชนและสงคมโดยรวม

แนวจดกจกรรมเพอสงคมและสาธารณประโยชน มแนวการจด ดงน

1. จดกจกรรมในลกษณะบรณาการใน 8 กลมสาระการเรยนร โดยผเรยนสามารถจดกจกรรมตามองค

ความรทไดจากการเรยนรของแตกลมสาระการเรยนรตามความเหมาะสม


แนวการจดกจกรรมเพอสงคมและสาธารณประโยชน



2. จดกจกรรมลกษณะโครงการ/โครงงาน/กจกรรม หมายถง กจกรรมทผเรยนนำเสนอการจดกจกรรมตอ

โรงเรยนเพอขอความเหนชอบในการจดทำโครงการหรอโครงงาน หรอกจกรรม ซงมระยะเวลาเรมตน และสนสด

ทชดเจน

3. จดกจกรรมรวมกบองคกรอน หมายถง กจกรรมทผเรยนอาสาสมครเขารวมกจกรรมกบหนวยงานหรอ

องคกรอน ๆ ทจดกจกรรมในลกษณะเพอสงคมและสาธารณประโยชน โดยผเรยนสามารถเลอกเขารวมกจกรรม

ได ดงน

1) รวมกบหนวยงานอนทเขามาจดกจกรรมในโรงเรยน

2) รวมกบหนวยงานอนทจดกจกรรมนอกโรงเรยน


กจกรรมเพอสงคมและสาธารณประโยชน ผเรยนตองเขารวมกจกรรมใหครบตามกรอบเวลาในโครงสราง

ของหลกสตรสถานศกษา ดงน

1. ระดบประถมศกษา (ป.1 - ป.6) มเวลาเขารวมกจกรรม 60 ชวโมง

2. ระดบมธยมศกษาตอนตน (ม.1 - ม.3) มเวลาเขารวมกจกรรม 45 ชวโมง

3. ระดบมธยมศกษาตอนปลาย (ม.4 - ม.6) มเวลาเขารวมกจกรรม 60 ชวโมง

การประเมนในแตละกจกรรมเพอสงคมและสาธารณประโยชน มผลการประเมนเปน “ผาน” และ

“ไมผาน” ดงน

“ผาน” หมายถง ผเรยนเขารวมกจกรรมครบตามเวลา ปฏบตกจกรรมและมผลงาน/ชนงาน/คณลกษณะ

ตามเกณฑทสถานศกษากำหนดไมผาน หมายถง ผเรยนเขารวมกจกรรมไมครบตามเวลาปฏบตกจกรรม หรอ

มผลงาน/ชนงาน/คณลกษณะไมเปนไปตามเกณฑทสถานศกษากำหนดในกรณทผเรยน

“ไมผาน” ครทปรกษาตองใหผเรยนซอมเสรมการทำกจกรรมใหครบตามเกณฑทสถานศกษากำหนด





1. กจกรรมพฒนาผเรยน ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พ.ศ. 2551 ม 3 ลกษณะ

ขอใดตอไปน ไมถกตอง




ง. กจกรรมพเศษ

2. ขอใด คอ กำหนดเวลาเรยนกจกรรมเพอสงคมและสาธารณประโยชนทไมถกตอง

ก. ป. 1 - 6 รวม 6 ป จำนวน 60 ชวโมง

ข. ม. 1 - 3 รวม 3 ป จำนวน 45 ชวโมง

ค. ม. 4 - 6 รวม 3 ป จำนวน 60 ชวโมง

ง. ม. 4 - 6 รวม 3 ป จำนวน 120 ชวโมง

3. กจกรรมพฒนาผเรยน กจกรรมใดตอไปนมงใหผเรยนใหรจกบำเพญตนใหเปนประโยชนตอสงคม ชมชน

และทองถนลกษณะอาสาสมคร มจตสาธารณะ





4. กจกรรมพฒนาผเรยน กจกรรมใดตอไปนมงใหผเรยนมระเบยบวนย ผนำผตามทด รบผดชอบ ทำงาน

รวมกน มเหตผล การชวยเหลอแบงปนกน เอออาทร และสมานฉนท จดใหสอดคลองกบความสามารถ ความ

ถนด และ ความสนใจของผเรยน







ความร ความเขาใจเกยวกบ การพฒนาผเรยน



5. กจกรรมพฒนาผเรยน กจกรรมใดตอไปนมงใหผเรยนใหรจกตนเอง ตดสนใจ แกปญหา ปรบตว

วางแผนชวต





6. ขอใด คอ หลกการสำคญของการจดกจกรรมพฒนาผเรยน

ก. มเปาหมายของการจดกจกรรมทชดเจน

ข. เปนกจกรรมทผเรยนไดพฒนาตนเองอยางรอบดานเตมตามศกยภาพ

ค. เปนกจกรรมทยดหลกการมสวนรวม


7. ขอใด ไมใช แนวการจดกจกรรมพฒนาผเรยนทถกตอง

ก. ผเรยนปฏบตกจกรรมตามความสนใจ

ข. จดกจกรรมใหผเรยนเปนผดำเนนการ

ค. เนนการประกวดแขงขน

ง. มการแลกเปลยนเรยนรและเผยแพรกจกรรม

8. กจกรรมลกเสอ เนตรนาร ยวกาชาด บำเพญประโยชน และนกศกษาวชาทหาร เปนกจกรรมพฒนาผเรยน

ลกษณะใด





9. ขอใดเปนขอบขายการจดกจกรรมพฒนาผเรยน

ก. สงเสรมการเรยนร 8 กลมสาระการเรยนร ใหกวางขวางลกซงยงขน

ข. ตอบสนองความสนใจ ความถนด และความตองการของผเรยนตามความแตกตางระหวางบคคล

ค. ปลกฝงและสงเสรมจตสำนกการทำประโยชนตอสงคม





10. ขอใด ไมใช ขอบขายกจกรรมแนะแนว

ก. ดานการศกษา

ข. ดานอาชพ

ค. ดานสวนตวและสงคม

ง. ดานวางแผนชวต

11. ขอใด คอ แนวการประเมนกจกรรมแนะแนว

ก. การประเมนเพอตดสนผลการเรยนควรประเมน ดวยวธการทหลากหลาย

ข. ผเรยนอาจมสวนรวมในการวางแผนการประเมน ประเมนตนเองและเพอน

ค. ครผจดกจกรรมแนะแนว ผเรยน และผปกครองมสวนรวมในการประเมน


12. ขอใด คอ หลกการ จดกจกรรมนกเรยน

ก. จดใหสอดคลองกบความสามารถและความสนใจของผเรยน

ข. เนนใหผเรยนไดปฏบตดวยตนเองในทกขนตอน

ค. เนนการทำงานรวมกนเปนกลมตามความเหมาะสม และสอดคลองกบวฒภาวะของผเรยน ตลอดจน

บรบทของสถานศกษาและทองถน


13. ขอใด คอ เปนขอบขายการจดกจกรรมนกเรยน

ก. กจกรรมลกเสอ เนตรนาร/กจกรรมยวกาชาด

ข. กจกรรมผบำเพญประโยชน/กจกรรมนกศกษาวชาทหาร

ค. กจกรรมชมนม ชมรม


14. กจกรรมลกเสอ เนตรนาร กำหนดหลกสตรเปน 4 ประเภท ขอใดตอไปนไมถกตอง

ก. ลกเสอสำรอง ชนประถมศกษาปท 1 - 2

ข. ลกเสอสามญ ชนประถมศกษาปท 4 - 6

ค. ลกเสอสามญรนใหญ ชนมธยมศกษาปท 1 - 3

ง. ลกเสอวสามญ ชนมธยมศกษาปท 4 - 6




15. กจกรรมยวกาชาด กำหนดหลกสตรเปน 4 ระดบ ขอใดตอไปนไมถกตอง

ก. ยวกาชาดระดบ 1 ชนประถมศกษาปท 1 - 3

ข. ยวกาชาดระดบ 2 ชนประถมศกษาปท 5 - 6

ค. ยวกาชาดระดบ 3 ชนมธยมศกษาปท 1 - 3

ง. ยวกาชาดระดบ 4 ชนมธยมศกษาปท 4 - 6

16. กจกรรมนกเรยนกจกรรมใด ตอไปนเปนกจกรรมเพอใหเดกผหญงและเยาวสตรมออปนสยทด มทกษะ

ชวตทเหมาะสมไดฝกทกษะการเปนผนำและผตามทด รจกชวยเหลอผอน และบำเพญตนใหเปนประโยชน

ตอสงคม

ก. กจกรรมลกเสอ เนตรนาร

ข. กจกรรมยวกาชาด

ค. กจกรรมผบำเพญประโยชน

ง. กจกรรมชมนม

17. สมาชกผบำเพญประโยชนทเรยกวา “เยาวสมาชก” ผบำเพญประโยชนมทงหมด 4 รน

ขอใดตอไปนไมถกตอง

ก. รนท 1 นกนอย ชนอนบาล 1 - 3

ข. รนท 2 นกสฟา ชน ป.1 - ป.6

ค. รนท 3 นกสรง ชน ม.1 - ม.3

ง. รนท 4 ผบำเพญประโยชนรนใหญ ชน ม.4 - ม.6

18. กจกรรมนกศกษาวชาทหารแบงหลกสตรไดตาม ขอใดตอไปน

ก. นกศกษาวชาทหารชนปท 1

ข. นกศกษาวชาทหารชนปท 1 และ 2

ค. นกศกษาวชาทหารชนปท 3


19. หลกสตรนกศกษาวชาทหารหลกสตรใด เปนการศกษาวชาทหารในระดบผบงคบหม รองผบงคบหมวด

และผบงคบหมวดมความพรอมในการควบคมบงคบบญชาหนวยในการปฏบตการรบทงในแบบและนอกแบบ

ก. นกศกษาวชาทหารชนปท 1

ข. นกศกษาวชาทหารชนปท 1 และ 2

ค. นกศกษาวชาทหารชนปท 3

ง. นกศกษาวชาทหารชนปท 4






ความร ความเขาใจเกยวกบ การพฒนาผเรยน

ขอท เฉลย ขอท เฉลย

1 ง 16 ค

2 ง 17 ค

3 ค 18 ง

4 ข 19 ค

5 ก

6 ง

7 ค

8 ข

9 ง

10 ง

11 ง

12 ง

13 ง

14 ก

15 ข




การบรหารจดการชนเรยน หมายถง การจดสภาพแวดลอมทงภายในและภายนอกหองเรยน เพอ

สนบสนนใหเดกเกดการเรยนรอยางมความสข

ความสำคญของการบรหารจดการชนเรยน

การจดบรรยากาศในชนเรยนจะชวยสงเสรมและสรางเสรมผเรยนในดานสตปญญา รางกาย อารมณ

และสงคมไดเปนอยางด ทำใหนกเรยนเรยนดวยความสข รกการเรยน และเปนคนใฝเรยนใฝรในทสด

เปาหมายของการบรหารจดการชนเรยน

ชวยใหนกเรยนพฒนาในการควบคมตนเอง เพอใหมชวตและทำงานรวมกบผอนในสงคมอยางมความสข

หลกการจดสภาพแวดลอมในชนเรยน

การจดสภาพแวดลอม เพอสนบสนนใหเดกเกดการเรยนรอยางมความสข การจดสภาพแวดลอม

จะตองคำนงถงสงตอไปน

1. ความสะอาด ความปลอดภย

2. ความมอสระอยางมขอบเขตในการเลน

3. ความสะดวกในการทำกจกรรม

4. ความพรอมของอาคารสถานท เชน หองเรยน หองนำหองสวม สนามเดกเลน ฯลฯ

5. ความเพยงพอเหมาะสมในเรองขนาด นำหนก จำนวน สของสอและเครองเลน

6. บรรยากาศในการเรยนร การจดทเลนและมมประสบการณตาง ๆ

การจดการชนเรยนเพอสงเสรมบรรยากาศการเรยนร

การจดการชนเรยนเพอสงเสรมบรรยากาศการเรยนรทดจะนำไปสความสำเรจในการสอน จดแบงได 6

ลกษณะ สรปไดดงน

1. บรรยากาศททาทาย (Challange) คร กระตนใหกำลงใจนกเรยนเพอใหประสบผลสำเรจในการทำงาน

นกเรยนจะเกดความเชอมนในตนเอง และพยายามทำงานใหสำเรจ

2. บรรยากาศทมอสระ (Freedom) นกเรยนมโอกาสไดคด ไดตดสนใจเลอกสงทมความหมายและม

คณคา รวมถงโอกาสทจะทำผดดวย โดยปราศจากความกลวและวตกกงวล บรรยากาศเชนนจะสงเสรมการเรยนร

ผเรยนจะปฏบตกจกรรมดวยความตงใจโดยไมรสกตงเครยด


การบรหารจดการชนเรยน

(Classroom Management)



3. บรรยากาศทมการยอมรบนบถอ (Respect) คร รสกวานกเรยนเปนบคคลสำคญ มคณคา และ

สามารถเรยนได อนสงผลใหนกเรยนเกดความเชอมนในตนเองและเกดความยอมรบนบถอตนเอง

4. บรรยากาศทมความอบอน (Warmth) เปนบรรยากาศทางดานจตใจ ซงมผลตอความสำเรจในการ

เรยน ครควรมความเขาใจนกเรยน เปนมตร ยอมรบใหความชวยเหลอ จะทำใหนกเรยนเกดความอบอน สบายใจ

รกคร รกโรงเรยน และรกการมาเรยน

5. บรรยากาศแหงการควบคม (Control) ฝกใหนกเรยนมระเบยบวนย มใชการควบคมไมใหมอสระ คร

ตองมเทคนคในการปกครองชนเรยน และฝกใหนกเรยนรจกใชสทธหนาทของตนเองอยางมขอบเขต

6. บรรยากาศแหงความสำเรจ (Success) คร ควรพดถงสงทผเรยนประสบความสำเรจใหมากกวาการ

พดถงความลมเหลว เพราะการทคนเราคำนงถงแตสงทลมเหลว เพราะการทคนเราคำนงถงแตความลมเหลวจะ

มผลทำใหความคาดหวงตำ ซงไมสงเสรมใหการเรยนรดขน

ประเภทของบรรยากาศในชนเรยน ม 2 ประเภท คอ

1. บรรยากาศทางกายภาพ

2. บรรยากาศทางจตวทยา

1. การจดบรรยากาศทางดานกายภาพ

การจดบรรยากาศทางดานกายภาพ คอ เปนการจดวสดอปกรณสงอำนวยความสะดวกตาง ๆ ทเกยวกบ

การเรยนการสอน รวมตลอดไปถงสงตาง ๆ ทเสรมความร ดงน

1. การจดโตะเรยนและเกาอของนกเรยน

1.1 ใหมขนาดเหมาะสมกบรปรางและวยของนกเรยน

1.2 ใหมชองวางระหวางแถวทนกเรยนจะลกนงไดสะดวก และทำกจกรรมไดคลองตว

1.3 ใหมความสะดวกตอการทำความสะอาดและเคลอนยายเปลยนรปแบบทนงเรยน

1.4 ใหมรปแบบทไมจำเจ เชน อาจเปลยนเปนรปตวท ตวย รปครงวงกลม หรอ เขากลมเปน

วงกลม ไดอยางเหมาะสมกบกจกรรมการเรยนการสอน

1.5 ใหนกเรยนทนงทกจดอานกระดานดำไดชดเจน

1.6 แถวหนาของโตะเรยนควรอยหางจากกระดานดำพอสมควร ไมนอยกวา 3 เมตร ไมควรจด

โตะตดกระดานดำมากเกนไป ทำใหนกเรยนตองแหงนมองกระดานดำ และหายใจเอาฝนชอลกเขาไปมาก ทำให

เสยสขภาพ




2. การจดโตะคร

2.1 ใหอยในจดทเหมาะสม อาจจดไวหนาหอง ขางหอง หรอหลงหองกได งานวจยบางเรอง

เสนอแนะใหจดโตะครไวดานหลงหองเพอใหมองเหนนกเรยนไดอยางทวถง อยางไรกตาม การจดโตะครนนขนอย

กบรปแบบการจดทนงของนกเรยนดวย

2.2 ใหมความเปนระเบยบเรยบรอย ทงบนโตะและในลนชกโตะ เพอสะดวกตอการทำงานของคร

และการวางสมดงานของนกเรยน ตลอดจนเพอปลกฝนลกษณะนสยความเปนระเบยบเรยบรอยแกนกเรยน

3. การจดปายนเทศ

ปายนเทศไวทฝาผนงของหองเรยน สวนใหญจะตดไวทขางกระดานดำทง 2 ขาง ครควรใชปาย

นเทศทเปนประโยชนตอการเรยนการสอน โดย

3.1 จดตกแตงออกแบบใหสวยงาม นาด สรางความสนใจใหแกผเรยน

3.2 จดเนอหาสาระใหสอดคลองกบบทเรยน อาจใชตดสรปบทเรยน ทบทวนบทเรยน หรอเสรม

ความรใหแกนกเรยน

3.3 จดใหใหมออยเสมอ สอดคลองกบเหตการณสำคญ หรอวนสำคญตาง ๆ ทนกเรยนเรยน

และควรร

3.4 จดตดผลงานของนกเรยนและแผนภมแสดงความกาวหนาในการเรยนของนกเรยนจะเปนการ

ใหแรงจงใจทนาสนใจวธหนง

แนวการจดปายนเทศ

เพอใหการจดปายนเทศไดประโยชนคมคา ควรคำนงถงแนวการจดปายนเทศในขอตอไปน

1. กำหนดเนอหาทจะจด ศกษาเนอหาทจะจดโดยละเอยด เพอใหไดแนวความคดหลก หรอ

สาระสำคญ เขยนสรป หรอจำแนกไวเปนขอ ๆ

2. กำหนดวตถประสงคในการจด โดยคำนงถงแนวความคดหลกสาระสำคญของเรอง และคำนงถง

กลมเปาหมายวาตองการเขารอะไร แคไหน อยางไร

3. กำหนดชอเรอง นบวาเปนสวนสำคญทจะชวยดงดดความสนใจของผด ชอเรองทดตองเปน

ใจความสน ๆ กนใจความใหความหมายชดเจน ทาทาย อาจมลกษณะเปนคำถาม และชใหเหนวตถประสงคใน

การจดแผนปาย

4. วางแผนการจดคลาว ๆ ไวในใจ วาจะใชวสดอะไรบาง แลวจงชวยกนจดหาสงเหลานน อาจเปน

รปภาพ แผนภาพ ภาพสเกตซ ของจรง หรอจำลอง การตน เทาทพอจะหาได




5. ออกแบบการจดทแนนอน โดยคำนงถงสงทมอย โดยสเกตซรปแบบการจดลงบนกระดาษ

รปสเหลยมผนผาคลายแผนปาย วาจะวางหวเรอง รปภาพ และสงตาง ๆ ในตำแหนงใด คำบรรยายอยตรงไหน

ใชเสนโยงอยางไรจงจะนาสนใจ ควรออกแบบสก 2 - 3 รปแบบ แลวเลอกเอารปแบบทดทสด

6. ลงมอจดเตรยมชนสวนตาง ๆ ใหมขนาดและอยในสภาพพรอมทจะขนแสดงบนแผนปายได

อยางเหมาะสม หวเรองจะใชวธใด ภาพตองผนกไหม คำบรรยายจะทำอยางไร เตรยมใหพรอม

7. ลงมอจดจรงบนแผนปายตามรปแบบทวางไว อาจทดลองวางบนพนราบในพนทเทาแผนปาย

กอน เพอกะระยะทเหมาะสมกอนนำไปใชจรง

4. การจดสภาพหองเรยน ควรจดใหถกสขลกษณะ ดงน

4.1 มอากาศถายเทไดด มหนาตางพอเพยง และมประตเขาออกไดสะดวก

4.2 มแสงสวางพอเหมาะ เพอชวยใหผเรยนอานหนงสอไดชดเจน เพอเปนการถนอมสายตา ควร

ใชไฟฟาชวย ถามแสงสวางนอยเกนไป

4.3 ปราศจากสงรบกวนตาง ๆ เชน เสยง กลน ควน ฝน ฯลฯ

4.4 มความสะอาด โดยฝกใหนกเรยนรบผดชอบชวยกนเกบกวาด เชดถ เปนการปลกฝงนสยรก

ความสะอาด และฝกการทำงานรวมกน

5. การจดมมตาง ๆ ในหองเรยน ไดแก

5.1 มมหนงสอ ควรมไวเพอฝกนสยรกการอาน สงเสรมใหนกเรยนอานคลอง สงเสรมการคนควา

หาความร และการใชเวลาวางใหเกดประโยชน การจดมมหนงสอควรจดใหเปนระเบยบเรยบรอย เพอสะดวกตอ

การหยบอาน

5.2 มมเสรมความรกลมประสบการณตาง ๆ ควรจดไวใหนาสนใจชวยเสรมความร ทบทวนความร

เชน มมภาษาไทย คณตศาสตร วทยาศาสตร สงคมศกษา มมความรขาว เหตการณ ฯลฯ

5.3 มมแสดงผลงานของนกเรยน ครควรตดบนปายนเทศ แขวนหรอจดวางไวบนโตะ เพอให

นกเรยนเกดความภมใจในความสำเรจ และมกำลงใจในการเรยนตอไป อกทงยงสามารถแกไขพฒนาผลงานของ

นกเรยนใหดขนโดยลำดบไดอกดวย

5.4 ตเกบสอการเรยนการสอน เชน บตรคำ แผนภม ภาพพลก กระดาษ ส กาว ฯลฯ ควรจดไวให

เปนระเบยบ เปนสดสวน สะดวกตอการหยบใช อปกรณชนใดทเกาเกนไปหรอไมใชแลวไมควรเกบไวในตใหดรก

รงรง

5.5 การประดบตกแตงหองเรยน ครสวนใหญมกนยมประดบตกแตงหองเรยนดวยสงตาง ๆ เชน

มาน มล ภาพ ดอกไม คำขวญ สภาษต ควรตกแตงพอเหมาะไมใหดรกรงรง สสนทใชไมควรฉดฉาด หรอ




ใชสสะทอนแสง อาจทำใหนกเรยนเสยสายตาได การประดบตกแตงหองเรยน ควรคำนงถงหลกความเรยบงาย

เปนระเบยบ ประหยด มงประโยชน และสวยงาม

5.6 มมเกบอปกรณทำความสะอาด ตลอดจนชนวางเครองมอเครองใชของนกเรยน เชน

แปรงสฟน ยาสฟน แกวนำ กลองอาหาร ปนโต ฯลฯ ควรจดวางไวอยางเปนระเบยบ และหมนเชดถใหสะอาด

เสมอ

2. การจดบรรยากาศทางดานจตวทยา

จะชวยสรางความรสกใหนกเรยนเกดความสบายใจในการเรยน ปราศจากความกลวและวตกกงวล

มบรรยากาศของการสรางสรรคเราความสนใจ ใหนกเรยนรวมกจกรรมการเรยนการสอนดวยความสข โดยม

“คร” เปนบคลลสำคญ ทจะทำใหเกดบรรยากาศดงกลาวได

องคประกอบสำคญในการสรางบรรยากาศดานจตวทยา ม 4 ดาน ไดแก

1. บคลกภาพ

2. พฤตกรรมการสอน

3. เทคนคการปกครองชนเรยน

4. ปฏสมพนธในหองเรยน

1. บคลกภาพของคร

1.1 คร ทสรางบรรยากาศแบบประชาธปไตย เปนบรรยากาศทสงเสรมใหเกดการเรยนรทด

1.2 คร ทสรางบรรยากาศแบบตามสบาย นกเรยน ยอทอ สบสนวนวาย ขาดระเบยบวนย ไมมค

วามคงเสนคงวา ครไมสามารถควบคมชนเรยนใหอยในความสงบเรยบรอยได เปนบรรยากาศทไมสงเสรมใหเกด

การเรยนรทด

2. พฤตกรรมการสอนของคร

พฤตกรรมการสอนของครมบทบาทในการสรางความรสกทดใหแกนกเรยน เชนเดยวกบบคลกภาพของคร

ในการสอนครตองใชเทคนคและทกษะการสอนทสอดคลองเหมาะสมกบนกเรยนและบทเรยน เพอใหนกเรยนเกด

ความร เจตคต และทกษะตามทหลกสตรกำหนด พฤตกรรมของครควรมลกษณะ ดงน

2.1 ตอบสนองพฤตกรรมของนกเรยนโดยใชเทคนคการเสรมแรงทเหมาะสม เชน ใชวาจา

ใชทาทาง ใหรางวล และสญลกษณตาง ๆ ตลอดจนใหทำกจกรรมทนกเรยนชอบ ครควรเสรมแรงใหทวถง และ

เหมาะสม

2.2 เปดโอกาสใหนกเรยนแสดงความคดเหน และยอมรบฟงความคดเหนของนกเรยนแสดงใหนก

เรยนเหนวาความคดของเขามประโยชน พยายามนำความคดเหลานนมาใชใหเกดประโยชนในการเรยนร




2.3 ฝกการทำงานเปนกลม การใหทำงานเปนกลมจะชวยใหนกเรยนรจกทำงานรวมกบผอนได

ฝกการสรางมนษยสมพนธทดและไดผลงานนำมาสความภาคภมใจในกลมและตนเอง ครควรกระตนใหนกเรยน

ชวยกนคดแกปญหาในกลมของตน ครจะตองมความอดทนทจะไมรบชแนะ หรอบอกวธการแกปญหาตาง ๆ ตอง

ฝกใหนกเรยนใชวธการตาง ๆ หลาย ๆ แบบจนสามารถแกปญหาไดสำเรจ

2.4 ใชเทคนคและวธสอนทไมทำใหนกเรยนเบอหนายในการเรยน ครควรคดคนควาและแสวง

หาแนวทางวธการใหม ๆ มาใชจดการเรยนการสอน วธการสอนควรเปนวธทยดนกเรยนเปนศนยกลางหรอ

นกเรยนเปนผกระทำกจกรรม เชน วธการสอนแบบทดลอง แบบแกปญหา แบบแสดงบทบาทสมมตแบบสบสวน

สอบสวน แบบแบงกลมทำกจกรรม แบบอภปราย แบบศนยการเรยน ตลอดจนนวตกรรมการสอนทนาสนใจ

การจะใชวธสอนแบบใดนนครตองเลอกใหเหมาะสมกบบทเรยน ระยะเวลา สตปญญา และวยของนกเรยน

3. เทคนคการปกครองชนเรยนของคร

ครควรยดหลก ตอไปน

3.1 หลกประชาธปไตย

3.2 หลกความยตธรรม

3.3 หลกพรหมวหาร 4 อนไดแก เมตตา กรณา มทตา อเบกขา

เมตตา หมายถง ความรกและเอนด ความปรารถนาทจะใหผอนเปนสข

กรณา หมายถง ความสงสาร คดจะชวยใหผอนพนทกข

มทตา หมายถง ความยนดดวยเมอผอนไดลาภยศ สข สรรเสรญ

อเบกขา หมายถง ความเทยงธรรม การวางตวเปนกลาง การวางใจเฉย

3.4 หลกความใกลชด การทครแสดงความเอาใจใส ความสนใจ ใหความใกลชดกบนกเรยน เปน

วธการหนงในการสรางบรรยากาศทางดานจตวทยา

4. ปฏสมพนธในหองเรยน

ปฏสมพนธ (interaction) หมายถง ความสมพนธทางสงคมระหวางบคคล 2 คน หรอบคคล 2 ฝาย

โดยตางฝายตางมอทธพลซงกนและกน ม 3 ลกษณะ ไดแก

4.1 ปฏสมพนธระหวางครกบนกเรยน

4.2 ปฏสมพนธระหวางนกเรยนกบนกเรยน

4.3 ปฏสมพนธทางวาจา




หลกการจดชนเรยน

ครจงควรคำนงถงหลกการจดชนเรยน ดงตอไปน

1. การจดชนเรยนควรใหยดหยนไดตามความเหมาะสม

2. ควรจดชนเรยนเพอสรางเสรมความรทกดาน

3. ควรจดชนเรยนใหมสภาพแวดลอมทด

4. ควรจดชนเรยนเพอเสรมสรางลกษณะนสยทดงาม

5. ควรจดชนเรยนเพอสรางความเปนระเบยบ

6. ควรชนเรยนเพอสรางเสรมประชาธปไตย

7. ควรจดชนเรยนใหเออตอหลกสตร

ลกษณะของชนเรยนทด

1. ชนเรยนทดควรมสสนทนาด สบายตา อากาศถายเทไดด ถกสขลกษณะ

2. จดโตะเกาอและสงทอยในชนเรยนใหเอออำนวยตอการเรยนการสอน และกจกรรมประเภทตาง ๆ

3. ใหนกเรยนไดเรยนอยางมความสข มอสระเสรภาพ และมวนยในการดแลตนเอง

4. ใชประโยชนชนเรยนใหคมคา ครอาจดดแปลงใหเปนหองประชม หองฉายภาพยนตรและอน ๆ

5. จดเตรยมชนเรยนใหมความพรอมตอการสอนในแตละครง เชน การทำงานกลม การสาธต การแสดง

บทบาทสมมต

6. สรางบรรยากาศใหอบอน ใหความเปนกนเองกบผเรยน





1. เปาหมายสำคญทสดในการบรหารจดการชนเรยน คอ ขอใด

ก. เพอความเปนระเบยบเรยบรอย

ข. เพอสะอาดสวยงามของสภาพแวดลอม

ค. นกเรยนพฒนาในการควบคมตนเองเพอใหมชวตและทำงานรวมกบผอนในสงคมอยางมความสข

ง. เพอสงเสรมพฒนาการของผเรยน

2. ขอใด คอ หลกในการจดสภาพแวดลอม ในชนเรยน

ก. ความสะอาด ความปลอดภย

ข. ความมอสระอยางมขอบเขตในการเลน

ค. ความสะดวกในการทำกจกรรม


3. ลกษณะของการจดการชนเรยนเพอสงเสรมบรรยากาศการเรยนร ลกษณะใดทสงเสรมใหเดกรกคร

รกโรงเรยน และรกการมาเรยน

ก. บรรยากาศททาทาย

ข. บรรยากาศทมอสระ

ค. บรรยากาศทมการยอมรบนบถอ

ง. บรรยากาศทมความอบอน

4. ขอใด คอ ประเภทของบรรยากาศ ในชนเรยน

ก. บรรยากาศทางกายภาพ

ข. บรรยากาศทางจตวทยา

ค. บรรยากาศทางสมพนธภาพ




ความร ความเขาใจเกยวกบ การบรหารจดการชนเรยน



5. การจดโตะเรยนและเกาอของนกเรยนควรอยหางจากกระดานดำ เปนระยะเทาใด

ก. 2 เมตร ข. 3 เมตร ค. 3.50 เมตร ง. 4 เมตร

6. ขอใด คอ หลกในการจดปายนเทศ

ก. จดตกแตงออกแบบใหสวยงาม นาด สรางความสนใจใหแกนกเรยน

ข. จดเนอหาสาระใหสอดคลองกบบทเรยน อาจใชตดสรปบทเรยน ทบทวนบทเรยน หรอเสรมความรให

แกนกเรยน

ค. จดใหใหมอยเสมอ สอดคลองกบเหตการณสำคญหรอวนสำคญตาง ๆ


7. ขอใด คอ ขนตอนแรกทตองคำนงถงในการจดปายนเทศ

ก. การกำหนดเนอหาทจะจด

ข. การกำหนดวตถประสงคในการจด

ค. การกำหนดชอเรอง

ง. การวางแผนการจดคลาว ๆ ไวในใจ

8. ขอใด คอ การจดสภาพหองเรยนทถกสขลกษณะ

ก. มอากาศถายเทไดด

ข. มแสงสวางพอเหมาะ

ค. มความสะอาด ปราศจากสงรบกวนตาง ๆ


9. ขอใด คอ มมตาง ๆ ทควรจดในหองเรยน

ก. มมหนงสอ

ข. มมเสรมความรกลมประสบการณตาง ๆ

ค. มมแสดงผลงานของนกเรยน


10. บคคลใดมสวนสำคญทสดในการสรางบรรยากาศทางดานจตวทยาในหองเรยน

ก. นกเรยน

ข. คร

ค. ผบรหารสถานศกษา

ง. ศกษานเทศ




11. องคประกอบสำคญในการสรางบรรกาศดานจตวทยาขอใด ไมใช

ก. บคลกภาพ

ข. พฤตกรรมการสอน

ค. เทคนคการปกครองชนเรยน

ง. ความเขมงวดของคร

12. บรรยากาศในชนเรยนแบบใด สงผลใหนกเรยนจะรสกเครยดอดอด นกเรยนจะขาดลกษณะการเปนผนำ

ขาดความคดรเรม สรางสรรค เปนบรรยากาศทไมสงเสรมใหเกดการเรยนรทด

ก. แบบประชาธปไตย

ข. แบบตามสบาย

ค. แบบเผดจการ


13. บรรยากาศในชนเรยนแบบใด สงผลใหนกเรยนและครจะยอมรบความคดเหนซงกนและกน ครเปด

โอกาสใหนกเรยนไดแสดงความคดเหน ไดแลกเปลยนความคดเหน ไดรจกทำงานรวมกน รจกสทธและหนาท

ของตนเอง มเหตมผล นกเรยนจะรสกสบายใจในการเรยน





14. บรรยากาศในชนเรยนแบบใด สงผลใหนกเรยนยอทอ สบสนวนวาย ขาดระเบยบวนย ไมมความคงเสน

คงวา ครไมสามารถควบคมชนเรยนใหอยในความสงบเรยบรอยได





15. บรรยากาศในชนเรยนแบบใด เปนบรรยากาศทสงเสรมใหเกดการเรยนรทด








16. บรรยากาศในชนเรยนแบบใด เปนบรรยากาศทไมสงเสรมใหเกดการเรยนรทด





17. พฤตกรรมการสอนของครทมบทบาทในการสรางความรสกทดใหแกนกเรยนควรมลกษณะตามขอใด

ก. ตอบสนองพฤตกรรมของนกเรยนโดยใชเทคนคการเสรมแรงทเหมาะสม

ข. เปดโอกาสใหนกเรยนแสดงความคดเหน และยอมรบฟงความคดเหนของนกเรยน

ค. ฝกการทำงานเปนกลมของนกเรยน ตลอดจนใชเทคนคและวธสอนทไมทำใหนกเรยนเบอหนายในการเรยน


18. ขอใด คอ เทคนคในการปกครองชนเรยนทครควรใช

ก. หลกประชาธปไตย

ข. หลกความยตธรรม

ค. หลกพรหมวหาร


19. ขอใด คอ ลกษณะของปฏสมพนธในหองเรยน

ก. ปฏสมพนธระหวางครกบนกเรยน

ข. ปฏสมพนธระหวางนกเรยนกบนกเรยน

ค. ปฏสมพนธทางวาจา


20. ขอใด คอ ลกษณะของการจดชนเรยนทด

ก. ชนเรยนทดควรมสสนทนาด สบายตา อากาศถายเทไดด ถกสขลกษณะ

ข. จดโตะเกาอ และสงททอยในชนเรยนใหเอออำนวยตอการเรยนการสอน และกจกรรมประเภทตาง ๆ

ค. ใหนกเรยนไดเรยนอยางมความสข







ความร ความเขาใจเกยวกบ การบรหารจดการชนเรยน

ขอท เฉลย ขอท เฉลย

1 ค 16 ข

2 ง 17 ง

3 ง 18 ง

4 ง 19 ง

5 ข 20 ง

6 ง

7 ก

8 ง

9 ง

10 ข

11 ง

12 ค

13 ก

14 ข

15 ก




การวจย หมายถง กระบวนการเสาะแสวงหาความร ความจรง ดวยวธการเชอถอไดเปนกระบวนการทม

ระบบ โดยอาศยวธการทางวทยาศาสตร ซงจะนำมาสการไดคำตอบของปญหา หลกการ ทฤษฎ สามารถทำนาย

และควบคมเหตกาณตาง ๆ ได

จดมงหมายของการวจย

การวจยมจดมงหมาย 4 ประการ ดงน

1. เพอการบรรยาย (Description) จดมงหมายระดบแรกน เปนการวจยเพอใหทราบวามอะไรเกดขน

ปรากฎการณเปนการบรรยายวามอะไรบาง มอะไรมากนอยเพยงไร เชน การวจยเรอง ความวตกกงวลในการรอ

รบการประเมน จาก สมศ. ของคร ในโรงเรยนบานหนองเพก เปนการทำวจยเพอบรรยายวาครในบานหนองเพก

มความวตกกงวลในเรองใดบาง วตกกงวลมากนอยเพยงใด ครทมอายตางกน หรอครผชายกบครผหญง มความ

วตกกงวลเหมอน หรอตางกน เปนตน

2. เพอการอธบาย (Explanation) เปนการวจยเพออธบายปรากฎการณวาปรากฎการณนนเกดขน

เพราะมตวแปร หรอปจจยใดเปนเงอนไข เชน การวจยเรอง พฤตกรรมการตดเกมออนไลนของนกเรยนใน

เขตอำเภอเมองจงหวดบรรมย นกวจยอาจทำวจยยอนหาสาเหตสำคญบางประการ ทเชอมโยงกบพฤตกรรมการ

ตดเกมออนไลนของนกเรยนได

3. เพอการทำนาย (Prediction) เปนการวจยเพอมงหาความสมพนธระหวางตวแปรตาง ๆ ใน

ปรากฎการณธรรมชาตแลวสามารถนำตวแปรนนมาสรางสมการเพอพยากรณผลทได เชน การพยากรณความร

ความสามารถทางวทยาศาสตร จากผลสมฤทธทางการเรยนคณตศาสตรของนกเรยน

4. เพอการควบคม (Control) เปนการวจยทนำความรจากจดมงหมายทง 3 ขอ ขางตน มาศกษาตอมา

ถามการควบคมเงอนไขในลกษณะตาง ๆ กน แลวผลจะเปนเชนไร

ประเภทของการวจย

การวจยสามารถจำแนกไดหลายประเภทขนอยกบเกณฑทใชจำแนก ดงน

1. จำแนกตามจดมงหมายของการวจย

1.1 การวจยบรสทธ (Pure research) เปนการวจยทมจดมงหมายเพอคนหาสงสมและเพมพน

องคความรในศาสตรสาขาตาง ๆ การวจยบรสทธสวนใหญจะเปนการวจยเพอพฒนาทฤษฎ หรอทดสอบทฤษฎ

ตาง ๆ ทนกทฤษฎไดพฒนาขนหรอนำเสนอไว


การวจยทางการศกษา



1.2 การวจยประยกต (Applied research) เปนการวจยทมจดมงหมายเพอหาคำตอบของปญหา

ทเผชญอยในขณะนน หรอเปนการวจยเพอแกปญหาในเรองใดเรองหนง

2. จำแนกตามลกษณะวชาหรอศาสตร

2.1 การวจยทางสงคมศาสตร ไดแก การวจยเกยวกบสงคมวทยา การเมอง การปกครองการ

ศกษา เศรษฐกจ เปนตน

2.2 การวจยทางมนษยศาสตร และพฤตกรรมศาสตร ไดแก การวจยเกยวกบคณคาของมนษย

ภาษาศาสตร ศลปกรรมศาสตร ศลปะศาสตร โบราณคด ปรชญาและศาสนา พฤตกรรมศาสตร เปนตน

2.3 การวจยทางวทยาศาสตรและวทยาศาสตรสขภาพ ไดแก การวจยทางชววทยาเคม ฟสกส

รงสวทยา วศวกรรมศาสตร แพทยศาสตร พยาบาลศาสตร เทคนคการแพทย เภสชศาสตร เปนตน

3. จำแนกตามวธวเคราะหขอมล

3.1 การวจยเชงคณภาพ (Qualitative research) เปนการวจยทมงคนควาหาขอมลขอเทจจรง

ตาง ๆ ทเกดขนในสถานการณตาง ๆ ตามธรรมชาต โดยพยายามทจะศกษาขอมลดานตาง ๆ มาบรรยายถงความ

สมพนธของเงอนไขตาง ๆ ทเกดขนกบสภาพแวดลอมทเปนอย การวจยเชงคณภาพนนเปนการศกษาคนควา

ในแนวลกมากกวาแนวกวาง การรวบรวมขอมลจะใหความสำคญกบขอมลทเกยวกบประวตสวนตวแนวคด ความ

รสกตาง ๆ ของแตละบคคล วธการรวบรวมขอมลอาจใชการสงเกตอยางมสวนรวม การสมภาษณแบบไมเปนทาง

การจะเปนวธการหลกของการวจยเชงคณภาพ การวเคราะหขอมลจะใชวธการสรปอปนย อธบาย และพรรณนา

เหตการณตาง ๆ

3.2 การวจยเชงปรมาณ (Quantitative research) เปนงานวจยทมงคนควาขอเทจจรงตาง ๆ

เพอหาขอสรปในเชงปรมาณ เปนการศกษาในแนวกวางมากกวาแนวลก เพอทจะนำขอสรปตาง ๆ ทไดจากกลม

ตวอยางอางองไปใชกบประชากร โดยอาศยวธการทางสถต การรวบรวมขอมลเนนหนกไปในทางปรมาณหรอคา

ตาง ๆ ทสามารถวดไดในเชงตวเลข วธการรวบรวมขอมลมหลายรปแบบ เชน การสงแบบสอบถาม การสมภาษณ

การสงเกต การทดลองและการทดสอบ เปนตนการวเคราะหขอมลจะใชวธการทางสถตเขามาชวยในการวเคราะห

4. จำแนกตามระเบยบวธวจยทวไป (General methodology)

4.1 การวจยเชงทดลอง (Experimental research) เปนการวจยทผวจยไดสรางเงอนไขบาง

อยางขน เพอนำไปใชกบสงใดสงหนง (ซงอาจจะเปนคน สตว หรอสงของ) แลวพจารณาผลทเกดขนกบสงนน

เงอนไขทสรางขนนน เรยกวา สงทดลอง (Treatment) หรอตวแปรของการศกษา ดงนน การวจยเชงทดลองจง

มการจดกระทำกบตวแปรทเปนสาเหต (บางทเรยกวา ตวแปรทดลองหรอตวแปรจดกระทำ) สวนผลทเกดขน คอ

ตวแปรตามหรอตวแปรผลนนเอง สวนสงทไดรบเงอนไขทสรางขนนน เรยกวา หนวยตวลอง (Experimental

unit)




4.2 การวจยเชงสำรวจ (Survey research) เปนการวจยทมงหาคำตอบเกยวกบปรากฎการณ

หรอตวแปรตาง ๆ วามลกษณะอยางไร เชน การเกดขน การกระจายหรอการแจกแจงหรอความสมพนธของตว

แปรทางการศกษา ทางจตวทยาและทางสงคม เปนตน ซงปรากฎการณหรอตวแปรดงกลาวน เปนสงทเกดขน

หรอเกบรวบรวมขอมลไดในปจจบน

4.3 การวจยเชงสบคน (Ex - post research) เปนการวจยทไมสามารถจดกระทำหรอควบคมตว

แปรใด ๆ ได เนองจากตวแปรเหลานเกดขนหรอตดตวมาตามธรรมชาต ผวจยจงเพยงพยายามศกษาความสมพนธ

และผลทเกดขนระหวางตวแปรเทานน เชน การศกษาความสมพนธระหวางเจตคตตอโรงเรยนกบผลสมฤทธทาง

การเรยนในวชาตาง ๆ ของนกเรยนชนประถมศกษาตอนปลาย ในการวจยนผวจยจะตองดำเนนการใหไดนกเรยน

มาเปนกลมตวอยางทเหมาะสม และทำการวดเจตคตของนกเรยนทมตอโรงเรยน และผลสมฤทธของนกเรยนใน

รายวชาตาง ๆ ซงจะเหนวาผวจยไมสามารถจดกระทำกบตวแปรใด ๆ ได หรอ ผวจยไมสามารถใหสงทดลองกบ

ผเรยนเพอใหเปลยนแปลงเจตคตและคะแนนผลสมฤทธได

4.4 การวจยเชงประวตศาสตร (Historical research) ในแวดวงการศกษา การวจยเชง

ประวตศาสตร เปนการศกษาเกยวกบเหตการณหรอปญหาในอดต ดงนน ผวจยาตองเกบรวบรวมขอมล และ

สารสนเทศจากสงทเกดขนมาแลวในอดต ซงจะนำมาใชเปนขอมลในการตความ ในการศกษาเพอทจะทำความ

เขาใจและอธบายปญหาเหลานน เนองจากปรากฎการณทเกดขนนนไดจบลงสมบรณแลวในอดต ไมสามารถทำให

เกดขนอกได ความถกตองของผลการวจยจงขนอยกบหลกฐานหรอรองรอยของปรากฎการณ ประกอบกบ

กระบวนการสบเสาะเชงวเคราะห (Criticalinquiry)

4.5 การวจยเชงชาตพนธวรรณนา (Ethnographic research) การวจยประเภทนเปนการวจยท

เกยวของกบศาสตรทางสาขามานษยวทยา ตอมามการนำการวจยประเภทนมาใชในทางการศกษาเพมขนเรอย ๆ

ซงคาดวาชาตพนธวรรณนานน เปนการพรรณนาเชงวเคราะหอยางลมลกเกยวกบปรากฎการณทางวฒนธรรม

แตเมอนำมาใชในบรบททางการศกษาจงนยาม “การวจยเชงชาตพนธวรรณนา” เสยใหมวาเปนกระบวนการท

เกยวกบการจดทำคำอธบายเชงวทยาศาสตรใหกบระบบการศกษา กระบวนการ และปรากฎการณ ภายใตบรบท

ใดบรบทหนง (Wiersma.1995 : 16)

4.6 การวจยเชงอนาคต (Future research) เปนการวจยทมงศกษาหาคำตอบเกยวกบ

ปรากฎการณทคาดวาจะเกดขนในอนาคต โดยอาศยขอมลเกยวกบปรากฎการณทมมาในอดต และทเปนอยใน

ปจจบน เพอคาดคะเนแนวโนมของปรากฎการณทจะเปนไป หรอทจะเกดขนไดมากทสดในอนาคต ทงน

เพอประโยชนในการวางแผน เตรยมการ สงเสรมหรอปองกนปรากฎการณทอาจจะเกดขน




5. จำแนกตามเทคนคและเนอหาเฉพาะ

5.1 การวจยเชงปฏบตการ (Action research) เปนการวจยทมงแกปญหาในการปฏบตงานประ

จำภายในหนวยงาน หรอองคกร ดงนน การวจยเชงปฏบตการจงสรปอางไปยงสถานการณอน ๆ ไดนอยมาก ตว

อยาง เชน ครวทยาศาสตรในโรงเรยนมธยมศกษาตองการทราบวาการใหนกเรยนทำการทดลองเปนกลมกบ

ทดลองเปนรายบคคลวธใดจะใหผลดกวากน จงใชการวจยเชงปฏบตการ โดยทำการวจยกบนกเรยนทเรยน

วทยาศาสตรในโรงเรยนของเขา เพอดประสทธภาพและประสทธผลของวธการทงสอง จะเหนไดวาผวจย (คร

วทยาศาสตร) สนใจเพยงสถานการณภายในโรงเรยนของเขาเทานน ดงนน การวจยเชงปฏบตการโดยทวไป จงมก

จะทำกบกลมเปาหมายเลก ๆ เพยงไมกกลม หรออาจเปนเพยงกลมเดยว และเครงครดในเรองของแบบแผน

และระเบยบวธการวจยนอยกวาวจยทางการศกษาอน ๆ การวจยเชงปฏบตการในบางครงนำมาใชรวมกบ

การวจยแบบมสวนรวม (Partipatory research) ซงเปนการวจยทมงอาศยบคคลจากหลายฝาย โดยเฉพาะ

อยางยงบคคลทเปนกลมผมสวนไดสวนเสย (Stakeholder) กบผลการวจย ใหเขามามสวนรวมในกระบวนกา

รดำเนนงาน วจยตงแตขนตอนแรก คอ การกำหนดปญหาการวจยจนกระทงขนตอนสดทาย คอ การสรปและ

เขยนรายงาน การวจย การวจยทไดเรยกวา “การวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม” (Participatory Action

Research : PAR) ซงหมายถงการวจยทมงแกปญหาทเกดขน โดยอาศยการมสวนรวมของบคคลทมสวนไดสวน

เสยเขามาดำเนนการวจยตงแตเรมตนจนเสรจการวจย จดเดนของการวจยประเภทน คอ สามารถแกปญหาไดตรง

ตามความตองการของผมสวนไดสวนเสยทงหมด เชน การวจยเพอแกปญหาพฤตกรรมทไมพงประสงคของนก

เรยนในโรงเรยนแหงหนง คณะผวจยอาจประกอบดวยผวจย ผบรหารโรงเรยน กรรมการสถานศกษา คร และผ

ปกครอง โดยขนตอนเรมตนผวจยและผมสวนไดสวนเสยทงหมดจะตองมารวมปรกษา หารอถงประเดนปญหาท

มอย และรวมกนวเคราะห และกำหนดประเดนปญหาทจะทำการวจย หลงจากนนคณะผวจย ซงประกอบดวย

บคคลหลาย ๆ ฝาย จะรวมกนวางแผนการดำเนนงาน โดยอาศยโลกทศน ความรและความเชยวชาญของบคคล

แตละฝายมาวเคราะหรวมกน ผบรหารงาน กรรมการสถานศกษา และผปกครองอาจเปนผกำหนดพฤตกรรมท

คาดหวง คร และผปกครองอาจสะทอนพฤตกรรมทเปนอยของนกเรยน ผวจยอาจนำเสนอวธการและขนตอนการ

ดำเนนการวจย เปนตน การวจยประเภทนจงกอใหเกดการแลกเปลยนเรยนรรวมกน

5.2 การวจยและพฒนา (Research and Development : R&D) เปนการนำเอาวธการวจย

มาใชในการสรางและตรวจสอบคณภาพของผลตภณฑ (Product) ทบคคลหรอหนวยงานนน จดใหมขน ทงน

เพอใหเกดความมนใจวาผลตภณฑทสรางขนนน สามารถนำไปใชไดจรงตรงตามวตถประสงค ซงผลตภณฑในทน

หมายถง วสด ครภณฑ อปกรณ สงของหรอนวตกรรม แนวคดหรอทฤษฎตาง ๆ ทไดผลต และคดคนขน ดงนน

การวจยและพฒนาจงสามารถนำไปใชไดกบทกวงการ เชน การวจยและพฒนาเครองมอทางอตสาหกรรม การ

วจยและพฒนาสอการเรยนการสอน และวธสอน เปนตน




5.3 การวจยในชนเรยน (Classroom research) เปนการวจยทมงคนหาความจรงเกยวกบ

ปญหาการเรยนการสอนในชนเรยนหนง ๆ โดยมวตถประสงค เพอนำความรความจรงทไดรบมาใชในการแก

ปญหาการเรยนรของนกเรยนในเรองใดเรองหนง หรอใชแกปญหาและพฒนาการสอนของคร ดงนน การวจยใน

ชนเรยนจงมลกษณะเดยวกนกบการวจยเชงปฏบตการ จนบางครงกเรยกรวมกนวา “การวจยเชงปฏบตการใน

ชนเรยน” (Classroom action research) ลกษณะเดนของการวจยในชนเรยน คอ เปนการดำเนนการวจยไป

พรอม ๆ กบการจดการเรยนการสอน มไดแยกการวจย และการสอนออกจากกน ดงนน ผทำการวจยก คอ ครท

ทำการสอนอยนนเอง โดยทวไปการวจยในชนเรยนจะมขนตอนในการดำเนนงาน ดงน

5.3.1 วเคราะหสภาพปญหาการเรยนการสอนในเรองใดเรองหนง

5.3.2 กำหนดแนวทางในการแกปญหานน ๆ

5.3.3 ดำเนนการทดลองแกปญหาทยงคงมอยหรอยงไมไดรบการแกไขจะดำเนนการตาม

ขนตอนเหลานเรอยไปจนกวาปญหาจะหมดไป

5.4 การวจยประเมน (Evaluation research) เปนการวจยทมงคนหาความร ความจรงเกยวกบ

โครงการในแงมมตาง ๆ เพอนำไปตดสนคณคาของโครงการ โดยอาศยเกณฑใดเกณฑหนงในการตดสน หรอ

บางทกเรยกวา “การประเมนโครงการ” (Program evaluation) หากแตการวจยเชงประเมนนน จะเนน

กระบวนการวจยมากกวารปแบบการประเมน เชน การจดใหโครงการเปนสงทดลอง (Treatment) การดำเนน

การวจยกจะเลอกใชแบบแผนการทดลองแบบตาง ๆ การตดสนคณคาของโครงการพจารณาจากผลการทดลอง

หรอผลทเกดจากโครงการ โดยการนำไปเทยบกบเกณฑใดเกณฑหนง กลาวโดยสรป คอการวจยเชงประเมนเปน

การประยกตแนวคดของการวจยทางสงคมศาสตรมาใชในการศกษาเกยวกบาคณคาของสงทจะประเมนนนเอง

คณลกษณะของนกวจยทด

ผทจะเปนนกวจยควรจะตองมคณสมบตทด ดงตอไปน

1. ชอบคดคนคนควาหรอรเรมงานใหม ๆ เสมอ มความกระตอรอรนทจะแสวงหาความรอยเสมอ

2. มความพงพอใจทจะไดศกษาหรอแสวงหาความร และพรอมทจะทำงานแมจะยากลำบากกตาม

3. มความเชอมนในตนเอง มเหตผลยอมรบฟงความคดเหนของผอน มความซอสตยและรบผดชอบ เพอ

ทำใหงานบรรลเปาหมายทกำหนด

4. มความละเอยดถถวนรอบคอบ

5. มความรเกยวกบแขนงวชา หรอเรองทจะทำการวจยเปนอยางด

6. มความสามารถทจะเลอกวชาการหรอเครองมอตาง ๆ มาประยกตใชในการวจย เชน แบบสอบถาม

แบบสำรวจ การสมภาษณ ฯลฯ

7. มความรทางสถต รจกวเคราะหขอ และแปลคาขอมล




8. มความสามารถทางดานภาษา คอ สามารถสรปเรองราวตาง ๆ หรอรายงานไดอยางดทำใหผอานเขา

ใจไดอยางละเอยด

9. มความสามารถในการสบคนขอมลทางวชาการ รวธการสบคน ขอมลจากแหลงทเชอถอไดในแวดวง

วชาการ

ขนตอนการกำหนดปญหาการวจย

ในการกำหนดปญหาการวจย ผวจยควรวเคราะหสถานการณทเปนปญหา ตลอดจนคนหาขอมลท

เกยวของ ใหมากพอทจะนำมาสขอสรปของปญหาวจย สามารถดำเนนการตามลำดบขน ดงน

1. เกบรวบรวมขอเทจจรงตาง ทอาจเกยวของกบปญหาทจะทำ

2. ทำการสงเกตวาขอเทจจรงเหลานนเกยวของกบปญหาหรอไม

3. ศกษาความสมพนธระหวางขอเทจจรงเหลานนวามอะไรบางทเปนสาเหตสำคญของปญหาน

4. ตงคำถามหรอตงสมมตฐานเพอทจะหาคำตอบในปญหาน

5. พจารณาสงเกตและทำการวเคราะหวามความเกยวของกบปญหาทจะวจยนเพยงใด

6. กำหนดความสมพนธระหวางคำอธบายตาง ๆ ทจะเปนใจความสำคญของปญหา

7. กำหนดความสมพนธระหวางความจรงและคำอธบายตาง ๆ

8. มขอตกลงเบองตนเกยวกบปญหานอะไรบาง

9. สรปประเดนหรอขอความทเปนปญหาการวจย

การตงชอเรองการวจย

การตงชอเรองการวจยเปนสงทสำคญทจะทำหลงจากไดปญหาการวจยแลว โดยจะตองนำมาขดเกลา

ภาษา ถอยคำทกระชบ และเหมาะสม เพอใหผอานไดเกดความเขาใจในปญหาการวจยตวแปรททำการศกษา

ตลอดจนประชากรหรอกลมเปาหมายททำการวจย ซงขอควรพจารณาในการตงชอเรองการวจยใหเหมาะสม

มดงน

1. ชอเรองวจยควรกระชบ กะทดรด แตไดใจความครบถวนทผวจยตองการจะสอความหมาย

2. ชอเรองวจยควรจะตรงกบเนอหาของการวจย ซงเมอผอานเหนชอเรองแลวจะรไดทนทวาเปนการวจย

ในเรองราวของอะไร มการะบตวแปร แหลงทศกษา และระยะเวลาทศกษาไวอยางชดเจน

3. ควรตงชอเรองวจยในลกษณะของคำนาม ซงจะใหความสละสลวยกวาใชคำกรยา เชน แทนทจะใชคำ

วา ศกษา เปรยบเทยบ สำรวจ วเคราะห ควรใชคำทมลกษณะคำนามนำหนา เชน การศกษา การเปรยบเทยบ

การวเคราะห เปนตน ตวอยาง การตงชอเรองโดยพจารณาจากปญหาการวจย ตวแปรทศกษา และประชากร

ดงน




ตวอยางท 1 ปญหาการวจย/ตวแปร ไดแก ผลสมฤทธทางการเรยนวชาคณตศาสตรตำ

จะหาวธสอนทเหมาะสมเพอพฒนาผลสมฤทธ

ประชากร/กลมเปาหมาย ไดแก นกเรยนชนประถมศกษาปท 6

ชอเรอง การพฒนาผลสมฤทธทางการเรยนวชาคณตศาสตรของนกเรยน

ชนประถมศกษาปท 6 โดยคดสรรวธสอน

ตวอยางท 2 ปญหาวจย/ตวแปร ไดแก สงทสงผลตอคณภาพของนกศกษาคร

ของมหาวทยาลยราชภฎนครราชสมา

ชอเรอง ปจจยทสงผลตอคณภาพของนกศกษาคร มหาวทยาลยราชภฎนครราชสมา

การศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของ

หมายถง กระบวนการสบคนขอมลทเกยวของกบงานวจย เชน ตำรา หนงสอ เอกสารอางอง รายงาน

การวจย บทคดยอ ขอมลทเปนสารสนเทศทมเนอหาสาระเกยวของกบเรองทจะทำการวจยทสามารถอางองได

เพอนำมาประมวลผล สงเคราะห ทำใหเกดการสงสม องคความร เพอเกดประโยชนในการดำเนนการวจย

วตถประสงคในการศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของ

1. เพอหลกเลยงการทำวจยทซำซอน

เนองจากการทำวจยทซำกบเรองทมผศกษาเอาไวแลวนนจะไมนาสนใจ และไมใหประโยชนเวนเสยแต

ผวจยพบขอบกพรองของงานวจยนน และตองการทำซำใหถกตอง หรอผวจยตองการทำซำเพอยนยนหรอ

สนบสนนผลการวจย ในกรณทเปนประเดนทมการโตแยงหรอถกเถยงกนมาก

2. เพอเพมพนความร

ในการมองปญหาของผวจย การอานมาก การคนความาก จะทำใหผวจยไดเรยนรและเขาใจในเรองราว

เบองตนทเกยวของกบงานวจยของตนไดเปนอยางด ทงอาจจะไดแนวความคดในประเดนสำคญ ๆ ทจะทำการศก

ษาในงายวจยของตน

3. เพอทราบปญหาของผวจยคนกอน ๆ

เพอทราบปญหาของผวจยคนททำกอนหนา มอปสรรคในการวจย เพอประโยชนกบผวจยทจะไดหาทาง

หลกเลยง

4. เพอศกษาสภาพขององคความรเกยวกบเรองทจะทำวจย

เพอศกษาสภาพขององคความรเกยวกบเรองทจะทำวจยตงแตในอดตมาจนถงปจจบนวาในแตละประเดน

ทผวจยตองการศกษานน มผใดไดทำการศกษาหรอเขยนทฤษฎตาง ๆ ทเกยวของกบเรองนนมาแลวบาง มขอคน

พบอะไรหรออธบายไววาอยางไร มตวแปรอะไรบางทเคยผานการศกษาหรอใชอธบายมาแลว ตวแปรใดทสำคญ




หรอไมสำคญ มการนยามตวแปรตาง ๆ ทใชในการวจยไวอยางไร มกระบวนการนยามตวแปรอยางไรและไดสราง

ตวแปรดวยวธการใด มสมมตฐาน และคำอธบายอะไรบางทผวจยคนกอนใชในการวจย มระเบยบวธในการเกบ

ขอมลอยางไรและมปญหาอะไรบางทเกดจากระเบยบวธทใช ใชเทคนคอะไรในการวเคราะห และไดนำเสนอผล

การวเคราะหไวอยางไร ตลอดจนมขอสรป และขอเสนอแนะอะไรทผวจย และนกทฤษฎในอดตไดเสนอไวเกยวกบ

ประเดนทศกษา

ตวแปรและสมมตฐานการวจย

1) ตวแปร

ตวแปร หมายถง คณลกษณะหรอสญลกษณทแทนสรรพสงตาง ๆ มการแปรเปลยนไดตงแตสองคาขนไป

ทงในรปปรมาณ หรอคณภาพ

ประเภทของตวแปร

ประเภทของตวแปรสามารถแบงไดหลายลกษณะขนอยกบเกณฑในการแบงโดยทวไป จะจำแนกได ดงน

1. จำแนกตามหนาทของตวแปร

1.1 ตวแปรตน หรอตวแปรอสระ (Independent variable) คอ ตวแปรททำหนาทเปน

สาเหตของความผนแปรในสงทสนใจศกษาในเรองหนง ๆ เชน ในงานวจย เรอง ปจจยทมผลตอแรงจงใจใฝ

สมฤทธของนกเรยน ตวแปรตน คอ อาชพ และระดบการศกษาของผปกครอง

1.2 ตวแปรตาม (Dependent variable) คอ ตวแปรทเปนผลของตวแปรตน หรอ ตวแปรท

ผวจยสนใจศกษา เชน ในงานวจย เรอง “ปจจยทมผลตอแรงจงใจใฝสมฤทธของนกเรยน ตวแปรตาม คอ แรง

จงใจใฝสมฤทธ เปนตวแปรตาม”

ตวแปรใดจะเปนตวแปรตน หรอตวแปรตาม ไมอาจระบไดถาวร วาตวแปรอะไรเปนตวแปรตน

หรอตวแปรตาม จำเปนตองวเคราะหเปนเรอง ๆ ไป เชน งานวจย เรอง “อทธพลของการสอบยอย และการบาน

ทมตอความวตกกงวล” ในเรองน ความวตกกงวลเปนตวแปรตามและงานวจย เรอง “อทธพลของความวตกกงวล

ทมตอความคดสรางสรรค” ในเรองน ความวตกกงวลเปนตวแปรตน และความคดสรางสรรคเปนตวแปรตาม

นอกจากนในงานวจยบางเรองไมอาจแยกแยะไดวาตวแปรใดเปนตวแปรตน หรอตวแปรตาม เชน งานวจย เรอง

“ความสมพนธระหวางความสามารถทางคณตศาสตร และความสามารถทางวทยาศาสตร” ความสามารถทาง

คณตศาสตร และความสามารถทางวทยาศาสตรตางกเปนตวแปร แตไมควรระบวาตวใดเปนตวแปรตน หรอ

ตวแปรตาม เพราะผวจยสนใจเพยงวาตวแปรทง 2 ตว มความเกยวของกนมากนอยเพยงใด หรออาจใชคำกลาง ๆ

วาเปนตวแปรทศกษา




1.3 ตวแปรรอง (Moderator variable) จดเปนตวแปรตนชนดหนง แตมความสำคญเปนรอง

จากตวแปรตน บางทอาจเรยกวา ตวแปรกลาง เปนตวแปรทมผลตอตวแปรตามดวย ตวอยาง เชน การเปรยบ

เทยบผลการสอนภาษาญปนดวยวธทพอารกบวธปกต มนกเรยนกลมหนงถอเปนกลมทดลองไดรบการสอนดวยวธ

ทพอาร และนกเรยนอกกลมหนงเปนกลมควบคมไดรบการสอนดวยวธปกต เมอจบบทเรยนแลวเปรยบเทยบผล

สมฤทธภาษาญปนของนกเรยนทง 2 กลม พบวา ไมมความแตกตางกนแตเมอเปรยบเทยบภาษาญปนดวยวธ

ทพอาร ไดผลไมตางจากการเรยนภาษาญปนดวยวธปกต แตสำหรบนกเรยนหญง การเรยนดวยวธทพอาร ไดผล

ดกวาการเรยนภาษาญปนดวยวธปกต ถานกวจยไมสนใจตวแปรรอง อาจทำใหสรปผลวจยคลาดเคลอนไดจาก

กรณน

ตวแปรตน คอ วธสอน

ตวแปรตาม คอ ผลสมฤทธภาษาญปน

ตวแปรรอง คอ เพศ

1.4 ตวแปรแทรกซอน (Extraneous variable) เปนตวแปรทนกวจยไมไดสนใจศกษาแตเปนตว

แปรทมผลตอตวแปรตาม เนองจากในปรากฎการณทวไป หรอปรากฎการณธรรมชาต ตวแปรทงหลายจะมความ

เกยวโยงซงกนและกน เปนการยากทจะศกษาผลของตวแปรตาม กบตวแปรตน ทสนใจเทานน เชน ตองการ

ศกษาวาการออกกำลงกายจะชวยลดอาการภมแพไดมากนอยเพยงใด ในเรองนการออกกำลงกายเปนตวแปรตน

อาการภมแพเปนตวแปรตาม ตวแปรแทรกซอนอาจมไดมากมาย ไดแก ความสะอาดของทพกอาศย การแต

งกายใหรางกาย อบอน การรบประทานอาหารทมคณคา ฯลฯ ตวแปรเหลานถาทดลองในปรากฎการณปกต กลม

ตวอยางมารบการออกกำลงกาย อาจจะเปนวธการออกกำลงกายตางกน ระยะเวลานานตางกน แลวพจารณาผล

คอ อาการ ภมแพกจะตอบไดไมชดเจนเทาทควร เพราะการปลอยใหกลมตวอยางตางอยบานของตนเองซงม

สภาพแวดลอมตางกน อยางไรกดการควบคมตวแปรแทรกซอนสามารถกระทำได เชน เลอกกลมตวอยางเปน

นกเรยนประจำ ซงควบคมใหนอนพกในหองเดยวกน ทานอาหารเหมอนกนขอใหแตงกายดวยชดลกษณะเดยวกน

ดงนเปนตน ตวแปรแทรกซอนนนมอยในปรากฎการณปกตนกวจยจะตองวเคราะหใหรอบคอบ และวางแผนท

จะกำจดหรอควบคมใหได เพอใหผลการวจยมความถกตองมากทสดเทาทจะทำได

1.5 ตวแปรสอดแทรก (Intervening variable) ตวแปรสอดแทรก คอ ตวแปรทมผลตอตวแปร

ตาม แตนกวจยไมไดตงใจทจะศกษาอทธพลของตวแปรนน ๆ ทำนองเดยวกบตวแปรแทรกซอน แตตวแปร

สอดแทรกเปนตวแปรทนกวจยไมสามารถควบคมได ในขณะทตวแปรแทรกซอน ถานกวจยวางแผนอยาง

รอบคอบจะควบคมไดหรอกำจดได ตวอยางของตวแปรสอดแทรก เชน ความรวมมอของกลมตวอยาง บางคน

อาจใหความรวมมอดในขณะทบางคนอาจไมใหความรวมมออเทาทควร ถงแมผวจยจะขอรองโดยการชแจง

วตถประสงคของการวจยแลวกตาม นกวจยไมอาจจดการใหทกคนใหความรวมมอไดเทากน




2. จำแนกตามระดบการวดตวแปร

จำแนกตามระดบการวดตวแปร สามารถแบงตวแปรได ดงน

2.1 ตวแปรนามบญญต (Nominal variable) ตวแปรนามบญญต เปนตวแปรจดประเภท หรอ

ตวแปรจดกลม (Categorical variable) เปนตวแปรทแบงตามชอ หรอกลม หรอประเภทของสงนน ๆ เชน เพศ

แบงเปนชาย และหญง ศาสนา แบงเปนพทธ ครสต อสลาม อน ๆ เปนตน

2.2 ตวแปรอนดบ (Ordinal variable) ตวแปรอนดบ เปนตวแปรทแบงตามระดบของตวแปรท

สามารถจดลำดบได หรอทราบไดชดเจนวาอะไรมากกวา หรออะไรเกดกอน หรออะไร ดกวา เชน ลำดบการเกด

ระดบของขาราชการ ยศ ตำแหนง เปนตน

2.3 ตวแปรอนตรภาค (Interval variable) เปนตวแปรทเกดจากระดบการวดแบบอนตรภาค

คอ การวดทเรมจากศนยสมมต (Atbitrary zero) และชวงระหวาง 1 หนวยการวดมคาเทากนตลอด เชน อณห

ภมในระบบองศาเซลเซยส ศนยสมมต เชน ระดบทสสารยงมปรมาณความรอนอยแตถกสมมตใหเปนศนย ณ

จดทนำบรสทธเหลวเปลยนเปนนำแขง มความรอนอย 80 แคลอรตอกรม และทก ๆ 1 องศาทเพมขนนำ 1 กรม

จะตองเพมปรมาณความรอน 1 แคลอรเสมอ อณหภมจงเปนตวแปรอนตรภาค นอกจากนยงมตวแปรทอนโลมวา

เปนการวดในระดบอนตรภาคอก เชน ผลการเรยน (เกรด) ถานกเรยนไดผลการเรยนคณตศาสตรเปน 0 มได

แปลวานกเรยนคนนนไมมความรคณตศาสตรเลย แตถกสมมตใหเปน 0

2.4 ตวแปรอตราสวน (Ratio variable) เปนตวแปรทเกดจากระดบการวดทมศนยแท

(Absolute zero) และ 1 หนวยใด ๆ มคาเทากนหมด เชน ความสง ความเรวรถ รายได รายจาย เปนตน

สำหรบในวงการศกษาสวนใหญจะพบการจำแนกตวแปรตามหนาทของตวแปร ดงตวอยางตอไปน

ตวอยางการจำแนกตวแปรตามหนาทของตวแปร

ตวอยางท 1 : ชอเรองการวจย “การศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวชาคณตศาสตร เรอง สถตของ

นกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 จากการจดการเรยนรแบบ STAD

ตวแปรตน ไดแก การจดการเรยนรแบบ STAD

ตวแปรตาม ไดแก ผลสมฤทธทางการเรยน

ตวแปรแทรกซอน ไดแก ความรพนฐาน การเรยนพเศษ ความเหนอยลาในขณะเรยน

ตวอยางท 2 : ชอเรองการวจย “การศกษาปญหาการบรหารงานวชาการ” ของผบรหารโรงเรยน สงกด

สำนกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาอดรธาน เขต 1”

ตวแปรอสระ ไดแก ขนาดโรงเรยน เพศ ประสบการณของผบรหารโรงเรยน

ตวแปรตาม ไดแก ปญหาการบรหารงานวชาการ

ตวแปรแทรกซอน ไดแก การใหผอนตอบแบบสอบถามปญหาการบรหารงานวชาการแทนผบรหาร




ตวอยางท 3 : ชอเรองการวจย “การศกษาปจจยทสงผลตอผลสมฤทธการเรยนวชาวทยาศาสตรของ

นกเรยนชนมธยมศกษาตอนปลาย”

ตวแปรตน ไดแก เจตคตตอวชาวทยาศาสตร ความรพนฐาน ฐานะทางครอบครว

ตวแปรตาม ไดแก ผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตร

ตวแปรแทรกซอน ไดแก ความเหนอยลาในการตอบแบบสอบถามและการทำขอสอบ

2) สมมตฐานการวจย

สมมตฐานการวจย หมายถง คำตอบสรปผลการวจยคาดการณหรอพยากรณไวลวงหนากอนการเกบรวบ

รวมขอมลทเชอมโยงระหวางตวแปร อาจถกตองหรอไมถกตองกไดโดยตงอยบนฐานของทฤษฎและผลงานวจยท

ผานมา

ลกษณะของสมมตฐานการวจยทด

สมมตฐานการวจยทดควรมลกษณะ ดงน

1. ควรตงสมมตฐานใหสอดรบกบวตถประสงคของการวจย

ควรตงสมมตฐานใหสอดรบกบวตถประสงคของการวจย และสอดรบกบคำถามวจยทตองการคนหา

คำตอบ ถงแมวตถประสงคการวจยบางขอไมจำเปนตองมสมมตฐานหรอคำถามวจยบางขอไมจำเปนตองมสมมต

ฐานกตาม แตสมมตฐานทตงขนตองชแจงไดวาตงขนเพอใหเปนไปตามวตถประสงคขอใดหรอคำถามวจยขอใด

หากบอกไมไดวาสมมตฐานทกำลงตงขนตอบสนองวตถประสงคในหรอคำถามวจยใดกแปลวาสมมตฐานนนไม

จำเปนตองม

2. สมมตฐานควรมความชดเจนและเฉพาะเจาะจง

สมมตฐานควรมความชดเจนและเฉพาะเจาะจง โดยใชคำทเขาใจงาย ไมซบซอน และไมกวางเกนไป แต

ครอบคลมตวแปรทผวจยทำการศกษา

3. สมมตฐานทตงขนตองทำการทดสอบได

ผวจยจะตองมองเหนลทางวาจะเกบขอมลอะไร อยางไร นำมาวเคราะหดวยวธการเชนไร จงจะสรปไดวา

ควรจะคงสมมตฐานทตงไวหรอควรปฏเสธสมมตฐานทตงไว หากไมทราบวาจะใชขอมลอะไรมายนยนวา

สมมตฐานทกำหนดไวควรคงไวหรอปฏเสธ แสดงวาตงสมมตฐานไมเหมาะสม

4. สมมตฐานตองสอดคลองกบความเปนจรงในสภาพปจจบน

ผวจยจงควรคนควาเอกสารและงานวจยทเกยวของใหรอบคอบ แลวนำมากำหนดสมมตฐานอยางสมเหต

สมผล ตลอดจนมหลกฐานยนยนได




ประชากรและกลมตวอยาง

1. ประชากร (Population) หมายถง สมาชกทกหนวยทตองการศกษา อาจเปนสงมชวตหรอไมมชวต

เชน คน สตว วตถ หรอปรากฎการณตาง ๆ เชน ถาผวจยสนใจศกษาเกยวกบความพงพอใจของนกศกษามหา

วทยาลยราชภฏอดรธาน ทมตอการใหบรการของสำนกวทยบรการ ประชากร ไดแก นกศกษาทกคนทศกษาอย

ในมหาวทยาลยราชภฏอดรธาน

2. กลมตวอยาง (Sample) หมายถง สมาชกทเปนสวนหนงของประชากร ทใชในการศกษาหรอวจย ซง

เปนตวแทนประชากรทงหมด เชน ถาผวจยสนใจศกษา “ผลสมฤทธทางการเรยน เรอง ระบบนเวศของนกเรยน

ชนมธยมศกษาปท 3 จากการจดการเรยนรแบบโครงการ” โดยมนกเรยนทเปนประชากรอย 300 คน แตเลอกมา

30 คน เพอเปนตวแทนของนกเรยน 300 คน ดงนน นกเรยนทเลอกมาน 30 คน คอ กลมตวอยางนนเอง

3. กลมเปาหมาย (Target group) หมายถง สมาชกทเปนสวนหนงของประชากรโดยผวจยไมสามา

รถเลอกหรอสมมาจากประชากรทงหมดได เนองมาจากขอจำกดของการวจยหรอไมสามารถระบขอบเขตประ

ชากรไดชดเจน เชน ผวจยตองการศกษาผลสมฤทธทางการเรยน เรอง การเขยนเรยงความของนกเรยนทมสมาธ

สน โดยจดการเรยนรบรณาการวชาระหวางวชาศลปะกบวชาภาษาไทย โดยไมสามารถระบขอบเขตประชากร คอ

นกเรยนทมสมาธสนไดทงหมดในโรงเรยนแตทราบเพยงบางกลมเทานน ดงนน กลมทเลอกมาทดลองสอน

เรยกวา กลมเปาหมาย

4. หนวยทศกษา (Subject) หมายถง บคคลหรอสงของในแตละสมาชกทผวจยทำการทดลองทไดรบ

การเลอก หรอสมมาเพอเกบรวบรวมขอมล

คณภาพเครองมอ

คณภาพของเครองมอ หมายถง ลกษณะทบงบอกถงความสามารถทจะวดสงทตองการศกษา เพอใหได

ขอเทจจรง ตรงตามการศกษาหรอวจย ลกษณะของเครองมอการวจยทด มดงน

1. เครองมอทดตองมความเทยงตรง (Validity)

หมายถง ความสามารถวดไดในสงทตองการจะวด หรอสามารถวดไดตรงตามจดประสงคของการวด

1.1 ความเทยงตรงตามเนอหา (Content validity) เครองมอวดทมความเทยงตรงตามเนอหา

หมายถง เครองมอทวดไดสอดคลองกบเนอหาและสามารถวดไดครอบคลมเนอหาทงหมด เชน

ถาตองการวดทศนคตของนกศกษาทมตอวชาชพคร กตองตงคำถามเกยวกบอาชพครไมใชอาชพอน ๆ นอกจาก

จะถามตรงเรองทจะวดแลวยงจะตองวดใหครอบคลมเรองนน ๆ ดวย จงจะนบวามความเทยงตรงตามเนอหา

โดยนยมหา ดชนความสอดคลองตามเนอหาหรอจดประสงค (Item Objective Congruence index : IOC) คา

ความสอดคลองระหวางขอคำถามกบวตถประสงค หรอเนอหา




คะแแนน +1 หมายถง คำถามวดไดสอดคลองตามวตถประสงค หรอเนอหา

คะแแนน 0 หมายถง ไมแนใจวาขอคำถามวดไดตรงตามวตถประสงค หรอเนอหา

คะแแนน +1 หมายถง ขอคำถามวดไดไมตรงวตถประสงค หรอเนอหา

• คำถาม ทมคา IOC ตงแต 0.5 - 1.00 ถอวา มคาความเทยงตรงสง

• คำถาม ทมคา IOC ตำกวา 0.5 คอ คำถามทตองปรบปรง

1.2 ความเทยงตรงตามโครงสราง (Construct validiry)

หมายถง คณลกษณะของเครองมอทสามารถวดคณลกษณะ หรอพฤตกรรมทตองการวดไดถกตอง

เชน ตองการจะวดทศนคต ลกษณะของขอคำถาม กควรเปนพฤตกรรมซงแสดงถงทศนคต

1.3 ความเทยงตรงตามสภาพ (Cuncurrent validity) เปนความสามารถในการวดผตอบได

ถกตองกบสภาพความเปนจรงของผตอบ เชน ผตอบมความเชอมนในตวเองตำ ผลทไดจากการวดกควรจะตำดวย

1.4 ความเทยงตรงตามพยากรณ (Predictive validity) เปนคณลกษณะของเครองมอท

สามารถวดไดถกตองตรงตามความเปนจรง และผลทไดนนสามารถนำไปใชทำนายอนาคตไดถกตอง ดงนน

จงอาจกลาวไดวาหากสภาพปจจบนของผตอบเกยวกบคณลกษณะทวดนน สอดคลองกบการวดในอดต กถอวา

เครองมอในอดตมความเทยงตรงตามพยากรณ เชน ถาขอสอบใดสามารถชไดวาคนทสอบคดเลอกไดคะแนนสง

จะตองเรยนจบไดคะแนนด (ในปลายปตอจากนน) ดวยกแสดงวา ขอสอบหรอแบบทดสอบนนมความเทยงตรง

ตามพยากรณสง

2. เครองมอตองมความเชอมน (Reliabiliry) หมายถง ลกษณะของเครองมอทสรางขน เชน ขอสอบหรอ

แบบสอบถาม สามารถวดไดคงท แนนอนไมเปลยนไปเปลยนมา ไมวาจะวดกครง กหน เมอไร ทไหน

• คาสมประสทธความเชอมน ทใช ควรมคามากกวา 0.6 ขนไป




3. เครองมอทดตองมประสทธภาพ (Efficiency)

คำวาประสทธภาพมกจะนำไปเทยบกบ เวลา แรงงาน และการลงทนในการสราง และการใชเครองมอนน

เชน การเลอกใชเครองมอวดนนควรพจารณา จะเลอกแบบใดหรอขอความอยางไรจงจะวดไดดกวา ถาสามารถใช

เครองมอทมจำนวนขอคำถามนอย ๆ ไดโดยวดเหมอน ๆ กน กบการใชจำนวนขอคำถามมาก เรากถอวาการใช

นอยขอมประสทธภาพดกวา หรอการใชเครองมอทใชเวลาในการวดนอยแตไดผล เชนเดยวกบการใชเวลามาก ๆ

เรากควรเลอกอยางทใชเวลาในการวดนอย ๆ ดกวา นอกจากนในเรองการลงทน สรางกควรนำมาพจารณา

ประกอบดวย เชน ถาใชเครองมอทวดไดดแตตองสนเปลองคาใชจายมากกถอวาเครองมอนนไมมประสทธภาพ ส

เครองมอทใชไดดเหมอน ๆ กนแตลงทนนอยกวาไมได

4. เครองมอทดตองมอำนาจจำแนก (Discimination power)

หมายถง สามารถแบงหรอแยก หรอชไดวาผตอบหรอผทถกวด คนใดเกง ออนกวากน เชน เครองมอท

เปนแบบทดสอบการหาอำนาจจำแนกแบบทดสอบเปนการหาความสามารถจของขอคำถามทสามารถแยก

นกเรยนเกงและนกเรยนไมเกงได

5. เครองมอทดตองมความยากทเหมาะสม

สำหรบเครองมอทเปนแบบทดสอบ ความยากของขอสอบเปนสงทสำคญทจะตองหาความยากของ

ขอสอบ (Item difficulty) เปนคณลกษณะประจำตวของขอสอบแตละขอทบงบอกถงโอกาสทกลมตวอยางจะ

ตอบขอนนไดถก ดงนน ความยากของขอสอบจงพจารณาไดจากจำนวนผตอบขอนนถก ถามจำนวนผตอบ

ถกมากแสดงวาขอสอบนนงาย หรอมคาดชนความยาก (Itemdifficulty index : p) สง ถามจำนวนผตอบถก

นอยแสดงวาขอสอบนนยาก หรอมคาดชนความยากตำ เชน แบบทดสอบฉบบหนงนำไปทดลองใชกบนกเรยน 50

คน ไดผล ดงน

ขอท 1 มนกเรยนตอบถก 45 คน ดชนความยากเทากบ 45/50 = .90




ขอท 5 มนกเรยนตอบถก 50 คน ดชนความยากเทากบ 50/50 = 1.00

การหาคาความยากของขอสอบโดยทวไป จะนยมหากนเฉพาะในการสอบแบบองกลมเพอทำการคดเลอก

ขอสอบทมความยากเหมาะสมกบกลมผสอบ ขอสอบทมความยากเหมาะสม จะมคาดชนความยากอยระหวาง

.20 - .80 เนองจากขอสอบทยากเกนไป (p < .20) หรองายเกนไป (p <.80) จะไมสามารถจำแนกความสามารถ

ของกลมผสอบได




สถตการวจย

สถตในงานวจย แบงเปน 2 ประเภท คอ

1) สถตพรรณนา หรอ บรรยาย (Desciptive statistics)

สถตทใชบรรยายลกษณะทศกษาของกลมตวอยาง หรอกลมประชากรทใชกนบอย ๆ ในงานวจย

มดงตอไปน

1. การแจกแจงความถ (Frequency : ⨍ )

การแจกแจงความถ คอ การแจงนบจำนวนสงใดสงหนงททำการศกษา เชน จำนวนกลม ตวอยาง

เพศชาย ความถของนกเรยนทเลนการพนน เปนตน

2. สดสวน (Proportion : p )

สดสวน หมายถง ความถของรายการทสนใจ ( ⨍ ) หารดวยจำนวนทงหมด ( N ) หรอเปนความถ

ของรายการทสนใจใน 1 หนวย เชน นกศกษา โปรแกรมวชาเอกภาษาไทยทงหมด 30 คน เปนนกศกษาชาย 12

คน แสดงวาสดสวนของนกศกษาชาย เทากบ 12/30 = 0.40 เปนตน

3. รอยละ (Percentage : P )

รอยละ หมายถง ความถของรายการทสนใจใน 100 หนวย รอยละและสดสวนใชแสดงความ

หมายนยเดยวกน เพยงแตสดสวนคดเทยบกบฐาน 1 หนวย สวนรอยละคดเทยบกบฐาน 100 หนวย

ในการนำเสนอผลการวเคราะหขอมลทเปนรอยละนยมแสดงพรอมกบความถ เพราะการนำเสนอ

รอยละเพยงอยางเดยวอาจทำใหไมเหนจำนวนความถทแทจรง วามมากนอยเทาไร

4. อตราสวน (Ratio)

เปนการเปรยบเทยบความถของรายการสนใจทมตงแต 2 ประเภทขนไป เชน อตราสวน คร ตอ

นกเรยน เทากบ 1 : 30 หรอ อตราสวนวฒอาจารยในมหาวทยาลยแหงหนง ปรญญาตรตอปรญญาโทตอปรญญา

เอก เทากบ 1 : 6 : 2 เปนตน

5. การวดแนวโนมเขาสสวนกลาง (Measure of central tendency)

เปนการหาคาทเปนตวแทนทเหมาะสมของกลมขอมล การวดแนวโนมเขาสสวนกลางทนยมใชกน

ม 3 ชนด ดงน

5.1 คาเฉลย (Mean : 𝑥 , µ ) เปนการหาคากลางจากการนำขอมลทงหมดมารวมกน

แลวหารดวยจำนวนขอมล บางทเรยกคาเฉลย ตวกลางเลขคณต หรอคามชฌมเลขคณต (Arithmetic mean)

การหาคาเฉลย เหมาะสมสำหรบขอมลทวดในระดบอตรภาคขนไป และมการแจกแจงเปนปกตหรอใกลเคยงกบ

ปกต สตรการหาคาเฉลย มดงน




5.2 คามธยฐาน (Median : Mdn) หมายถง คาทอยกงกลางของคะแนนทงหมดทเรยง

ลำดบไวแลว ดงนน การหาคามธยฐาน จงตองเรยงลำดบขอมลจากนอยไปหามาก หรอมากไปหานอย แลวเลอก

คาทอยตรงกลางเปนคามธยฐาน เชน 3, 5, 5, 7, 8, 9, 10 คาทอยกงกลาง คอ 7 ดงนน มธยฐาน จงเทากบ 7

สวนในกรณทจำนวนขอมลเปนจำนวนค เชน 2, 4, 4, 5, 6, 7 มธยฐานจะเปนคาเฉลยของ 2 จำนวนทอยกงกลาง

จากขอมลนคามธยฐานจะเปน (4+5)/2 = 9/2 = 4.5 เปนตน การใชคามธยฐานเปนตวแทนของกลมขอมล จะใช

ในกรณทขอมลชดน มลกษณะการแจกแจงทเบหรอไมสมมาตร

5.3 คาฐานนยม (Mode : Mo) หมายถง คาของขอมลทมความถสงสดในขอมลชดนน

เชน 2, 4, 3, 5, 4, 4 คาทมความถสงสด คอ 4 ดงนน ฐานนยมของขอมลชดนจงมคาเทากบ 4 หรอ ขอมลชด

หนงเปน 5, 9, 12, 12, 12, 17, 20, 20, 20, 49 มฐานนยม 2 คา คอ 12 และ 20 (เลข 12 และ 20 มความถสง

สดเทากน คอ 3 ตว) ขอมลทมฐานนยม 2 คา มชอเรยกเฉพาะวา Bimodal

6. การวดการกระจาย (Measures of dispersion)

การวดการกระจาย หมายถง การวดความแตกตางของขอมลในกลมขอมลนนจากคากลาง หรอ

คาการวดแนวโนมสสวนกลาง เพอแสดงลกษณะการกระจายของขอมลในกลมวามการเกาะกลมกน หรอกระจาย

มากนอยเพยงใด โดยม 2 ประเภท คอ การวดกระจายแบบสมบรณ (อธบายการกระจายภายในกลมขนไป) กบ

การวดการกระจายแบบสมพทธ (สำหรบเปรยบเทยบการกระจายของขอมล 2 กลม) ในสวนนขอนำเสนอเฉพาะ

การวดการกระจายแบบสมบรณ และเสนอเฉพาะสตรทใชกบขอมลไมแจกแจงความถเทานน

6.1 พสย (Range : R) พสย คอ ความแตกตางระหวางขอมลทมคาสงสด และขอมลทม

คาตำสดของขอมลชดนน

พสย (Range) = คะแนนสงสด - คะแนนตำสด

6.2 สวนเบยงเบนเฉลย (Mean deviation : MD) สวนเบยงเบนเฉลย หมายถง คาเฉล

ยของขอมลทเบยงเบนไปจากคาเฉลยของกลม ทพจารณาจากคาสมบรณของระยะทเบยงเบนไป

6.3 สวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard deviation) และความแปรปรวน (Variance)

สวนเบยงเบนมาตรฐาน หมายถง คาเฉลยของขอมลทเบยงเบนไปจากคาเฉลยของกลมท

พจารณาจากคารากทสองของกำลงเฉลย (Root mean square)

ความแปรปวน หมายถง คาเฉลยของพนทครอบคลมบรเวณทขอมลเบยงเบนไปจากคา

เฉลย หรอกำลงสองของสวนเบยงเบนมาตรฐาน

7. การวดการแจกแจง (Measure of distributions)

การวดการแจกแจง หมายถง การวดลกษณะรปทรงของการแจกแจงความถของขอมลชดหนง ๆ

ไดแก ความเบ และ ความโดง




7.1 ความเบ (Skewness : b1 ) เปนคาทบงบอกลกษณะของการแจกแจงความถของขอ

มลวามความสมมาตร (Symmetry) หรอไม ถาโคงการแจกแจงความถความสมมาตรแสดงวาขอมลชดนนไมเบ

แตถาไมสมมาตรกแสดงวาขอมลชดนนเบ

7.2 ความโดง (Kurtosis : b2 ) หมายถง ขนาดความสงของโคงแจกแจงความถของชด

ขอมล โดยโคงแจกแจงความถสงมากหรอโดงมาก เรยกวา Leptokurtic แตถาโคงแจกแจงความถมขนาดเตย

มาก หรอแบน เรยกวา Platykurtic สวนโคงแจกแจงความถทไมโดง ไมแบน หรอมความสงขนาดปานกลาง

เรยกวา Mesokurtic

2) สถตอางอง (Inferential statistics)

สถตอางอง เปนกลมของสถตทใชเมอมการศกษากบกลมตวอยางทตองการอางองสประชากร เมอนกวจย

ศกษาคาสถตทไดจากกลมตวอยาง จงจำเปนตองมสถตเพออางองคาสถตทไดจากกลมตวอยางไปคาพารามเตอร

ในประชากร เชน เมอทราบวาคาเฉลย ขอสอบ ONET วชาคณตศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 6 ระดบ

ประเทศเทากบ 45 คะแนน นกวจยสมนกเรยนชนมธยมศกษาปท 6 ในเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 32

มา 800 คน ไดคาเฉลยคณตศาสตรเทากบ 48 อยากทราบวาคะแนนเฉลยคณตศาสตร จากกลมตวอยางนจะ

เทากบคาเฉลยคณตศาสตรในประชากรหรอไม กรณนตองใชสถตอางอง เชน Z-test, t-test เปนตน สถตอางอง

สามารถแบงได 2 ประเภท ไดแก

1. สถตพาราเมตรก (Parametric statistics)

สถตพาราเมตรก คอ สถตทจำเปนตองคำนงถงขอตกลงเบองตนเกยวกบลกษณะการแจกแจงความถของ

ขอมลอยางเครงครด เพราะเปนสถตทมลกษณะการแจกแจงความถเฉพาะตว

ขอตกลงเบองตน 3 ประการ คอ

1) ขอมลทเกบรวบรวมไดจะตองอยในระดบชวงขนไป (Interval Scale)

2) ขอมลทเกบรวบรวมไดจากกลมตวอยางจะตองมการแจกแจงเปนโคงปกต

3) กลมประชากรแตละกลมทนำมาศกษาจะตองมความแปรปรวนเทากน

เชน Z-test ตองมการแจกแจงเปนโคงปกตมาตรฐาน ในขณะท t-test of proportion, Median test

Wilcoxon rank sum test, Sign rank test, Mann Whitney U test เปนตน การเลอกใชสถตใดจงพจารณา

จากคำถามวจย ระดบการวด ขนาดกลมตวอยาง และลกษณะการแจกแจงคะแนนเปนหลก

โปรแกรมในการคำนวณหาคาทางสถตในงานวจย

โปรแกรม SPSS (Statistical Package for the Social Science for Windows) เปนโปรแกรมทมประ

สทธภาพสง ในการวเคราะหขอมลทางสถต และการจดการขอมลตาง ๆ ผใชโปรแกรมสามารถวเคราะหขอมล

โดยใชสถตประเภทตาง ๆ และแสดงผลการวเคราะหขอมลออกมาในรปของตาราง หรอแผนภมชนดตาง ๆ




ไดทงแบบ 2 มต และ 3 มต การใชงานโปรแกรมไมซบซอน เหมาะสำหรบผใชทตองการประมวลผลขอมลท

ถกตองแมนยำและรวดเรว

ขนตอนการดำเนนการวจย

1. การวจยทวไป ม 5 ขนตอน ดงน

ขนท 1 การกำหนดปญหา (Problem Identification)

ขนท 2 การตงสมมตฐาน (Formulation Hypothesis)

ขนท 3 การรวบรวมขอมล (Collection of Data)

ขนท 4 การวเคราะหขอมล (Data Analysis)

ขนท 5 การสรปผล (Conclusion)

2. การวจยและพฒนาการศกษา (Research and Development : R & D)

การวจยและพฒนาการศกษา คอ การวจยใชเปนกระบวนการในการพฒนาและตรวจสอบคณภาพของ

ผลตภณฑทางการศกษา (Education Product) ไมวาจะเปนสงประดษฐ ผลตภณฑ นวตกรรมรปแบบ กระบวน

การใหม ๆ มความแตกตางจากการวจยการศกษาประเภทอน ๆ อย 2 ประเภท คอ เปาประสงค/จดมงหมาย

(Goal) และ การนำไปใช (Utility) การวจย และพฒนา ประกอบดวยขนตอนสำคญ 11 ขนตอน ดงน

ขนท 1 การกำหนดผลผลตทางการศกษาทจะทำการพฒนา

ขนท 2 รวบรวมขอมลและงานวจยทเกยวของ

ขนท 3 การวางแผนการวจยและพฒนา

ขนท 4 พฒนารปแบบขนตอนของผลผลต

ขนท 5 ทดลองหรอทดสอบผลผลตครงท 1

ขนท 6 ปรบปรงผลผลตครงท 1





ขนท 11 เผยแพร




3. การวจยในชนเรยน (Classroom Action Research : CAR)

จดมงหมายสำคญของการวจยในชนเรยน คอ นำเอาผลการวจยไปพฒนาการเรยนการสอน ขนตอ

นการทำวจยในชนเรยน ม 6 ขนตอน ประกอบดวย

ขนท 1 บอกปญหาของนกเรยน

ขนท 2 บอกวธแกปญหา

ขนท 3 จดทำสอ/อปกรณ/แบบฝก/นวตกรรม

ขนท 4 ทดลองสอน/ลงมอแกปญหา

ขนท 5 วดผล วเคราะห สรป

ขนท 6 เขยนรายงานสน ๆ หนาเดยว

รปแบบของการวจยทเหมาะในการนำไปวจยในชนเรยน

1. การวจยเชงสำรวจ เชน สำรวจวานกเรยนแตงกายไมเรยบรอยนนมกคน

2. การวจยหาความสมพนธ เชน นกเรยนกลมทเรยนเกงกบกลมเรยนออนมความสมพนธ กบ

อาชพผปกครองหรอไม ผลสมฤทธทางการเรยนคณตศาสตร มความสมพนธกบภาษาไทย หรอไม

3. การวจยเปรยบเทยบ เชน การเปรยบเทยบผลสมฤทธวชาสงคมศกษาเรองการ เลอกตงระหวา

งการสอนแบบ แสดงบทบาท สมมตกบการสอนแบบบรรยาย

4. การวจยทดลองเชงเหตผล

5. การวจยเชงทดลองและพฒนา เหมาะกบการเรยนการสอนมากทสด

4. รายงานการวจยฉบบเตม ม 5 บท ดงน

บทท 1 บทนำ

บทท 2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ

บทท 3 วธดำเนนการวจย

บทท 4 ผลการวจย หรอการวเคราะหขอมล

บทท 5 สรป อภปรายและขอเสนอแนะ





1. ขอใดตอไปน กลาวถงความหมายของการวจยไดถกตองทสด

ก. กระบวนการเชงระบบในการเกบรวบรวมขอมล

ข. กระบวนการศกษาคนควาหาความร ความจรงในสงทยงไมร

ค. การรวบรวม การคนควาเพอหาขอมลอยางถถวนตามหลกวชา

ง. การศกษาคนควา การเสาะแสวงหาขอมลอยางเปนระบบ เปนขนตอนโดยวธการทเชอถอได พสจนได

ตามกระบวนการทางวทยาศาสตร

2. ขอใดไมใชจดมงหมายของการวจย

ก. เพอการบรรยายปรากฎการณตาง ๆ

ข. เพอการอธบาย ปรากฎการณวาปรากฎการณนนเกดขนเพราะมตวแปร หรอปจจยใดเปนเงอนไข

ค. เพอการทำนาย เพอมงหาความสมพนธตวแปรตาง ๆ ในปรากฎการณธรรมชาตแลวสามารถนำตวแปร

นนมาสรางสมการเพอพยากรณผลทได

ง. เพอการปรบปรงพฒนาโดยเปนการวจยทนำความรทไดจากการวจยมาพฒนางาน หรอผลตภณฑ

3. งานวจยทมจดมงหมายเพอพฒนาทฤษฎ หรอทดสองทฤษฎตาง ๆ ทนกทฤษฎไดพฒนาขนหรอนำเสนอไว

คอ งานวจยตามขอใด ตอไปน

ก. การวจยบรสทธ

ข. การวจยประยกต

ค. การวจยเชงคณภาพ

ง. การวจยเชงปรมาณ

4. งานวจยทมจดมงหมายในการนำผลของการวจยไปเพอแกปญหาในเรองใดเรองหนง หมายถง งานวจย








ความรเกยวกบ การวจยทางการศกษา



5. งานวจยทมงใหความสำคญกบขอมลทเกยวกบประวตสวนตว แนวคด ความรสกตาง ๆ ของแตละบคคล

วธการรวบรวมขอมลอาจใชการสงเกตอยางมสวนรวม การสมภาษณแบบไมเปนทางการ การวเคราะหขอมล

จะใชวธการสรปอปนย อธบาย และพรรณนาเหตการณตาง ๆ คอ งานวจยประเภทใด





6. งานวจยทเปนวธคนหาความรและความจรง โดยเนนทขอมลเชงตวเลข ใชวธการทางสถตชวยวเคราะห

และประมวลขอสรปการทดลอง และการทดสอบ การวเคราะหขอมลจะใชวธการทางสถตเขามาชวยใน

การวเคราะห คอ งานวจยตามขอใดตอไปน





7. การวจยตามขอใด คอ การวจยซงมจดมงหมายในการสรางและตรวจสอบคณภาพของผลตภณฑ

(Product) ทบคคลหรอหนวยงานนนจดใหมขน ทงน เพอใหเกดความมนใจวาผลตภณฑทสรางขนนน

สามารถนำไปใชไดจรงตรงตามวตถประสงค

ก. การวจยเชงปฏบตการ (Action research)

ข. การวจยและพฒนา (Research and Development : R&D)

ค. การวจยในชนเรยน (Classroom research)

ง. การวจยประเมน (Evaluation research)

8. การวจยทมงแกปญหาในการปฏบตงานประจำภายในหนวยงาน หรอองคกรมกจะทำกบกลมเปาหมาย

เลก ๆ เพยงไมกกลม หรออาจเปนเพยงกลมเดยว คอ การวจยตามขอใดตอไปน




ง. การวจยประเมน (Evaluation research)




9. การวจยทมงแกปญหาทเกดขน โดยอาศยการมสวนรวมของบคคลทมสวนไดสวนเสยเขามาดำเนนการ

วจย ตงแตเรมตนจนเสรจการวจย หมายถง การวจย ตามขอใด




ง. การวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม (Participatory Action Research : PAR)

10. การวจยทมวตถประสงค เพอนำความรความจรงทไดรบมาใชในการแกปญหาการเรยนรของนกเรยน

ในเรองใดเรองหนง หรอใชแกปญหาและพฒนาการสอนของคร คอ การวจย ตามขอใด




ง. การวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม (Participatory Action Research : PAR)

11. “ปญหาผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนตำเนองจากนกเรยนไมเขาใจบทเรยน” คร ควรใชรปแบบ

การวจยใด ในการแกปญหาจงจะเหมาะสมทสด

ก. วจยเชงทดลองพฒนาสอนวตกรรม

ข. วจยเชงสำรวจหาสาเหตปญหา

ค. วจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม

ง. วจยเชงปฏบตการพฒนาการเรยนร

12. นกเรยนชน ป.5 โรงเรยนบานโคกสำราญ ชน ป.4 จำนวน 14 คน หากตองการศกษาเกยวกบ

การพฒนาดานการคดคำนวณ ควรเลอกกลมตวอยางดวยวธใด

ก. เลอกแบบเจาะจง

ข. สมแบบอยางงาย

ค. สมแบบแบงชน

ง. สมแบบหลายขนตอน

13. “การพฒนาระบบประกนคณภาพภายในโรงเรยนบานหวสะพาน” ควรออกแบบการวจยอยางไร

ก. วจยเชงประเมน

ข. วจยเชงทดลอง

ค. วจยเชงบรรยาย

ง. วจยเชงปฏบตการ




14. ขอใด คอ คณลกษณะของนกวจยทด

ก. ชอบคดคนควาหรอรเรมงานใหม ๆ เสมอ มความกระตอรอรนทจะแสวงหาความรอยเสมอ

ข. มความพงพอใจทจะไดศกษาหรอแสวงหาความร

ค. มความเชอมนในตนเอง มเหตผลยอมรบฟงความคดเหนของผอน


15. ในการวจยขนตอนใดตอไปน จะชวยใหผวจยสามารถหลกเลยงการทำวจยทซำซอน และชวยเพมพน

ความรเพอทราบปญหาของผวจยคนกอน ๆ ตลอดจนเพอศกษาสภาพขององคความรเกยวกบเรองทจะทำ

วจย ตงแตในอดตมาจนปจจบนเพอประโยชนของการทำวจย

ก. การกำหนดชอเรองของงานวจย

ข. การศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของ

ค. การกำหนดตวแปรของการวจย

ง. การกำหนดสมมตฐานการวจย

16. ตวแปร ททำหนาทเปนสาเหตของความผนแปรในสงทสนใจศกษาของการวจย คอ ขอใดตอไปน

ก. ตวแปรตน

ข. ตวแปรอสระ

ค. ตวแปรตาม


17. ตวแปรทเปนผลของตวแปรตนเรยกวา ตวแปรตาม ขอใดตอไปน


ข. ตวแปรอสระ

ค. ตวแปรตาม


18. ตวแปรใดตอไปน เปนตวแปรทนกวจยไมสามารถควบคมได


ข. ตวแปรรอง

ค. ตวแปรแทรกซอน

ง. ตวแปรสอดแทรก




19. งานวจย เรอง การพฒนาการเขยนคำทมวรรณยกตโดยใชบทเรยนสำเรจรปของนกเรยนชนประถมศกษา

ปท 6 ขอใดกลาวถงตวแปรไดถกตองทสด

ก. การเขยนคำทมวรรณยกต

ข. บทเรยนสำเรจรป

ค. การพฒนาการเขยนคำทมวรรณยกต

ง. นกเรยนชนประถมศกษาปท 6

20. จากขอ 19 ขอใด คอ ตวแปรตาม

ก. การเขยนคำทมวรรณยกต


ค. การพฒนาการเขยนคำทมวรรณยกต

ง. การเขยนคำทมวรรณยกตของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6

21. หวขอวจย เรอง การสอนโดยใชสอประสม สงผลใหผลสมฤทธทางการเรยนสงขนกวาการสอน

แบบบรรยายหรอไม ขอใด คอ ตวแปรตน

ก. การสอนแบบบรรยาย

ข. การสอนโดยใชสอประสม

ค. การสอนแบบบรรยายและการสอนโดยใชสอประสม

ง. ผลสมฤทธทางการเรยน

22. การคาดคะเนคำตอบของการวจยอยางมเหตผล ตรงกบขอใด

ก. ความมงหมายการวจย

ข. สมมตฐานการวจย

ค. การวเคราะหขอมลในการวจย

ง. การอภปรายผลการวจย

23. เครองมอของงานวจยทสามารถวดไดในสงทตองการจะวดหรอสามารถวดไดตรงตามจดประสงค

ของการวด หมายถง คณสมบตของเครองมอ ตามขอใดตอไปน

ก. ความเทยงตรง

ข. ความเชอมน

ค. ความมประสทธภาพ

ง. ความยาก




24. ขอใด คอ คาดชนความสอดคลองตามเนอหาหรอจดประสงคของเครองมอวจย

ก. คา IOC

ข. คาสมประสทธแอลฟา

ค. คา Z-test

ง. คา t-test

25. คา IOC ตามขอใด ของเครองมอวจยทถอวามคาความเทยงตรงสง

ก. ตำกวา 0.5

ข. มากกวา 0.5

ค. มากกวา 1.00

ง. ตงแต 0.5 - 1.00

26. คา IOC ตามขอใด ของเครองมอวจยทถอวาควรไดรบการปรบปรง



ค. มากกวา 1.00

ง. ตงแต 0.5 - 1.00

27. คำถามในเครองมอวจย ตามขอใด คอ คำถามทวดไดสอดคลองตามวตถประสงค หรอเนอหา

ก. คำถามทไดคะแนน +1

ข. คำถามทไดคะแนน 0

ค. คำถามทไดคะแนน -1

ง. ไมมขอใดถกตอง

28. ขอใด คอ คาความเชอมน ของเครองมอวจย

ก. คา IOC

ข. คาสมประสทธแอลฟา

ค. คา Z-test

ง. คา t-test




29. คาความเชอมน ของเครองมอวจย ควรอยในระดบใด



ค. มากกวา 0.6 ขนไป

ง. ตงแต 0.5 - 1.00

30. แบบทดสอบในงานวจยทถอวามความยากเหมาะสม ควรมคาดชนความยากตามขอใด

ก. ตำกวา .20

ข. มากกวา .80

ค. ระหวาง .20 - .80

ง. ตงแต 0.5 - 1.00

31. “ด.ช.ดำรงค ขาดเรยนบอย ๆ” ควรตงคำถามการวจยอยางไร จงจะเหมาะสมทสด

ก. ทำไม ด.ช. ดำรงค จงขาดเรยน

ข. จะแกปญหาการขาดเรยนของ ด.ช.ดำรงค ไดอยางไร

ค. หองเรยนมปญหาอะไร ด.ช.ดำรงค จงขาดเรยน

ง. ทางบาน ด.ช.ดำรงค มปญหาอะไร จงตองขาดเรยน

32. “ด.ญ.เพญ ไมชอบทำงานรวมกลมกบเพอน” ควรใชวธการใดในการรวบรวมขอมล จงจะเหมาะสมทสด

ก. การทดสอบ

ข. การสงเกต

ค. การสมภาษณ

ง. การใชแบบสอบถาม

33. หวขอการวจย เรอง “ความพงพอใจของครตอการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนสำคญ โรงเรยนบาน

พระ” จากหวขอดงกลาว ควรใชเครองมอชนดใดในการเกบรวบรวมขอมล

ก. แบบสอบถาม

ข. แบบทดสอบองเกณฑ

ค. แบบสงเกตพฤตกรรม

ง. แบบสมภาษณ




34. “เพอศกษาสภาพการจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนสำคญของคร โรงเรยนบานชนบท”

ความมงหมายของการวจยน ควรใชสถตขอใดในการนำเสนอ

ก. คาเฉลย และรอยละ

ข. การวเคราะหความแปรปรวน

ค. Z-test

ง. t-test

35. ขอใด คอ โปรแกรมทนยมนำมาใชในการวเคราะหขอมลทางสถตในงานวจยในปจจบน

ก. SPBS

ข. SPSS

ค. PBB

ง. SPBB

36. “การวเคราะหความแตกตางคะแนนเฉลยกอนเรยนหลงเรยนดวยชดฝกของนกเรยนชน ป.3 โรงเรยน

บานโคกยาง จำนวน 30 คน” ควรใชสถตใดวเคราะหความแตกตาง

ก. t-test

ข. ANOVA

ค. Z-test

ง. F-test

37. รปแบบการวจยของ Kemmis and McTaggart คอ ขอใดตอไปน

ก. PDCA

ข. CIPP

ค. PAOR

ง. KAMT

38. ขนตอนของการวจย โดยทวไปมกขนตอน

ก. 4 ขนตอน

ข. 5 ขนตอน

ค. 6 ขนตอน

ง. 7 ขนตอน




39. ขนตอนใดตอไปน คอ ขนตอนแรกของการวจยทวไป

ก. การกำหนดปญหา

ข. การตงสมมตฐาน

ค. การรวบรวมขอมล

ง. การวเคราะหขอมล

40. การทดสอบตามขอใดตอไปน คอ การทดสอบกอนเรยน

ก. Pre-test

ข. Post-test

ค. Z-test

ง. F-test

41. การทดสอบตามขอใดตอไปน คอ การทดสอบหลงเรยน

ก. Pre-test

ข. Post-test

ค. Z-test

ง. F-test

42. ขอใด เรยงลำดบขนตอนของการวจยโดยทวไปไดอยางถกตอง

ก. ตงสมมตฐาน กำหนดปญหา รวบรวมขอมล วเคราะหขอมล สรปผล

ข. กำหนดปญหา ตงสมมตฐาน รวบรวมขอมล วเคราะหขอมล สรปขอมล

ค. ตงสมมตฐาน รวบรวมขอมล กำหนดปญหา วเคราะหปญหา สรปผล

ง. กำหนดปญหา รวบรวมขอมล ตงสมมตฐาน วเคราะหปญหา สรปผล

43. ความสำคญของการวจยควรนำเสนอในสวนใด

ก. บทท 1

ข. บทท 2

ค. บทท 3

ง. บทท 4




44. สมมตฐานการวจยควรกำหนดไวในสวนใด

ก. บทท 1

ข. บทท 2

ค. บทท 3

ง. บทท 4

45. เอกสารและงานวจยทเกยวของอยในบทใดของงานวจย

ก. บทท 1

ข. บทท 2

ค. บทท 3

ง. บทท 4

46. วธดำเนนการวจยควรกำหนดไวในบทใดของงานวจย

ก. บทท 1

ข. บทท 2

ค. บทท 3

ง. บทท 4

47. การอภปรายผลการวจยควรจดไวในสวนใดของงานวจย

ก. บทท 1

ข. บทท 3

ค. บทท 4

ง. บทท 5






ความรเกยวกบ การวจยทางการศกษา

ขอท เฉลย ขอท เฉลย ขอท เฉลย ขอท เฉลย

1 ง 16 ง 31 ข 46 ค

2 ง 17 ค 32 ข 47 ง

3 ก 18 ง 33 ก

4 ข 19 ข 34 ก

5 ค 20 ง 35 ข

6 ง 21 ข 36 ก

7 ข 22 ข 37 ค

8 ก 23 ก 38 ข

9 ง 24 ก 39 ก

10 ค 25 ง 40 ก

11 ง 26 ก 41 ข

12 ก 27 ก 42 ข

13 ง 28 ข 43 ก

14 ง 29 ค 44 ก

15 ข 30 ค 45 ข



สอการเรยนการสอน


สอการเรยนการสอน หมายถง ตวกลางหรอชองทางในการถายทอด องคความร ทกษะและประสบการณ

จากแหลงความรไปสผเรยน เพอใหเกดการเรยนรอยางมประสทธภาพ สอการเรยนการสอน แบงออกเปน

ประเภทตาง ๆ ได ดงน

ประเภทของสอการเรยนการสอน

1. สอการเรยนการสอน แบงตามคณลกษณะ ม 4 ประเภท คอ

1.1 สอประเภทวสด ไดแก สไลด แผนใส เอกสาร ตำรา สารเคม สงพมพตาง ๆ และคมอการฝก

ปฏบต

1.2 สอประเภทอปกรณ ไดแก ของจรง หนจำลอง เครองเลนเทปเสยง เครองเลนวดทศน เครอง

ฉายแผนใส อปกรณและเครองมอในหองปฏบตการ

1.3 สอประเภทเทคนคหรอวธการ ไดแก การสาธต การอภปรายกลม การฝกปฏบตการฝกงาน

การจดนทรรศการ และสถานการณจำลอง

1.4 สอประเภทคอมพวเตอร ไดแก คอมพวเตอรชวยสอน (CAI) การนำเสนอดวยคอมพวเตอร

(Computer presentation) การใช Intranet และ Internet เพอการสอสาร (Electronic mail : E-mail)

และการใช WWW (World Wide Web)

2. สอการเรยนการสอน แบงตามประสบการณการเรยนร

เอดการ เดล (Egger Dele, 1969) ไดแบงประเภทของโสตทศนวสดในการเรยนการสอนออกเปน

ประเภทตาง ๆ เรยกวา “กรวยประสบการณ” (Cone of Experience) โดยการจดเรยงลำดบประสบการณ

จากรปธรรม มากทสด ไปยงประสบการณทเปนนามธรรม รวม 10 ประเภท ดงน

ขนท 1 ประสบการณตรง (Direct Experience)

ขนท 2 ประสบการณจำลอง (Contrived Experience)

ขนท 3 ประสบการณนาฏการการแสดง (Dramatized Experience)

ขนท 4 การสาธต (Demonstration)

ขนท 5 การศกษานอกสถานท (Field Trip)

ขนท 6 นทรรศการ (Exhibition) การจดปายนเทศ บอรดนทรรศการ

ขนท 7 ภาพยนตรและโทรทศน (Motion picture and Television)


การพฒนาสอ นวตกรรม และเทคโนโลยทางการศกษา



ขนท 8 การบนทกเสยง วทยและภาพนง (Recording Radio and Still Picture)

ขนท 9 ทศนสญลกษณ (Visual Symbol) การตน แผนท แผนภม แผนสถต รปสญลกษณ

ขนท 10 วจนสญลกษณ (Verbal Symbol) ตวหนงสอ ตวอกษร การใชตองคำนงถงพนความร

ของผเรยนเปนสำคญ ✪ ตรง/จำลอง/แสดง/สาธต/นอก/นทรรศ/ยนตร/เสยง/ทศ/วจ

3. สอการเรยนการสอน แบงตามคณสมบต

Wilbure Young ไดจดแบง สอการเรยนการสอน แบงตามคณสมบต ไวดงน

3.1 ทศนวสด (Visual Materials) เชน กระดานดำ กระดานสำล แผนภม รปภาพ ฟลม สตรป

สไลด ฯลฯ

3.2 โสตวสด (Audio Materials) เชน เครองบนทกเสยง (Tape Recorder) เครองรบวทย หอง

ปฏบตการทางภาษา ระบบขยายเสยง ฯลฯ

3.3 โสตทศนวสด (Audio Visual Materials) เชน ภาพยนตร โทรทศน ฯลฯ

3.4 เครองมอหรออปกรณ (Equipments) เชน เครองฉายภาพยนตร เครองฉายฟลมสตรป

เครองฉายสไลด

3.5 กจกรรมตาง ๆ (Activities) เชน นทรรศการ การสาธต ทศนศกษา ฯลฯ

4. สอการเรยนการสอน แบงตามรปแบบ (Form) Louis Shores 4.1 สงตพมพ (Printed Materials) เชน หนงสอแบบเรยน เอกสารการสอน ฯลฯ

4.2 วสดกราฟก เชน แผนภม (Charts) แผนสถต (Graph) แผนภาพ (Diagram) ฯลฯ

4.3 วสดฉายและเครองฉาย (Projected Materials and Equipment) เชน ภาพยนตร สไลด

4.4 วสดถายทอดเสยง (Transmission) เชน วทย เครองบนทกเสยง

5. สอการเรยนการสอน แบงตามลกษณะ และการใช

1. เครองมอ หรอ อปกรณ (Hardware)

2. วสด (Software)

3. เทคนค หรอ วธการ (Techiques or Methods)

6. สอการเรยนการสอน แบงตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พ.ศ. 2551 ม 3 ประเภท ไดแก

6.1 สอสงพมพ ไดแก หนงสอและเอกสารสงพมพตาง ๆ

6.2 สอเทคโนโลย ไดแก สอทผลตขนเพอใชกบเครองมอ โสตทศนวสด หรอเครองมอทเปน

เทคโนโลยใหม ๆ

6.3 สออน ๆ ไดแก บคคล ภมปญญาทองถน สอธรรมชาต กจกรรม กระบวนการ วสด เครองมอ

อปกรณ




หลกการเลอกใชสอการเรยนการสอน

1. ตองสมพนธกบเนอหาบทเรยนและจดมงหมายทจะสอน

2. มเนอหาถกตอง ทนสมย นาสนใจ และเปนสอทจะใหผลตอการเรยนการสอนมากทสด ชวยใหผเรยน

เขาใจเนอหาวชานนไดด เปนลำดบขนตอน

3. เปนสอทเหมาะสมกบวย ระดบชน ความรและประสบการณของผเรยน

4. สอนนควรสะดวกในการใช มวธใชไมซบซอนยงยากจนเกนไป

5. ตองเปนสอทมคณภาพ เทคนคการผลตสอทด มความชดเจน และเปนจรง

6. มราคาไมแพงจนเกนไป หรอถาจะผลตเองตองคมกบเวลาและการลงทน


นวตกรรม (Innovation) มรากศพทมาจาก Innovare ในภาษาลาตน หมายถง ความคด การปฏบต

หรอสงประดษฐใหม ๆ ทยงไมเคยมใชมากอน หรอเปนการพฒนาดดแปลงมาจากของเดมทมอยแลว ใหทนสมย

และใชไดผลดยงขน

นวตกรรมทางการศกษา (Education Innovation) หมายถง การนำเอาสงใหม ซงอาจจะอยในรปของ

ความคดหรอการกระทำ รวมทงสงประดษฐมาใชในระบบการศกษา เพอใหระบบการจดการศกษา ม

ประสทธภาพมากยงขน

แนวคดพนฐานของการสรางนวตกรรมทางการศกษา

ปจจยสำคญทมอทธพลทกอใหเกดนวตกรรมการศกษา 4 ประการ

1. ความแตกตางระหวางบคคล (Individual Different) ความถนด ความสนใจ และความสามารถของ

แตละคนแตกตางกนจงตองม นวตกรรมทสนองแนวความคดพนฐานดานน เชน การเรยนแบบไมแบงชน (Non-

Graded School) แบบเรยนสำเรจรป (Programmed Text Book) เครองสอน (Teaching Machine)

การสอนเปนคณะ (Team Teaching) การจดโรงเรยนในโรงเรยน (School with in School) เครองคอมพวเตอร

ชวยสอน (Computer Assisted Instruction)

2. ความพรอม (Readiness) ปจจบนการวจยทางดานจตวทยาการเรยนร ชใหเหนวาความพรอมในการ

เรยนเปนสงทสรางขนได ถาหากสามารถจดบทเรยนใหพอเหมาะกบระดบความสามารถของเดกแตละคน

นวตกรรมทสนองแนวความคดพนฐานดานน เชน ศนยการเรยน (Learning Center) การจดโรงเรยนในโรงเรยน

(School with in School) การปรบปรงการสอน 3 ชน (Instructional Developmemt in 3 Phases)


นวตกรรมทางการศกษา (Educational Innovation)



3. การใชเวลาเพอการศกษา การเรยนการสอนปจจบนไมจำกดอยแตเฉพาะในโรงเรยน จงตองม นวต

กรรมทสนองแนวความคดพนฐานดานน เชน การจดตารางสอนแบบยดหยน (Flexible Scheduling)

มหาวทยาลยเปด (Open University) แบบเรยนสำเรจรป (Programmed Text Book) การเรยนทางไปรษณย

4. ประสทธภาพในการเรยน การขยายตวทางวชาการ และการเปลยนแปลงของสงคม คนจะตองเรยนร

เพมขน จำเปนตองสรางนวตกรรมทสนองแนวความคดพนฐานดานน เชน มหาวทยาลยเปด การเรยนทางวทย

การเรยนทางโทรทศน การเรยนทางไปรษณย แบบเรยนสำเรจรป ชดการเรยน

องคประกอบของนวตกรรมการเรยนการสอน ม 4 ประการ

1. วตถประสงค ใชเพอพฒนอะไร

2. ทฤษฏ หลกการหรอแนวคด ทำใหนวตกรรมนนมความนาเชอถอ

3. โครงสราง หรอขนตอนการใช เปนสวนทแสดงภาพรวมของนวตกรรม

4. การประเมนผล เปนสวนทแสดงความสำเรจของนวตกรรม ประกอบดวย วธวดผล เครองมอ

ทใชวดผลและวธการประเมนผล

ประเภทของนวตกรรมทางการศกษา

นวตกรรมการศกษา แบงออก เปน 5 ดาน

1. นวตกรรมทางดานหลกสตร

2. นวตกรรมการเรยนการสอน

3. นวตกรรมสอการสอน

4. นวตกรรมดานการประเมนผล

5. นวตกรรมดานการบรหารจดการ


เทคโนโลยทางการศกษา หมายถง การประยกตเอาเทคนค วธการ แนวความคด อปกรณและเครองมอ

ใหม ๆ มาใชเพอชวยแกปญหาทางการศกษา ทงดานการขยายงานและดานการปรบปรงคณภาพการเรยนการ

สอน ดงนน เทคโนโลยจงครอบคลมขอบขายสำคญ ๆ 3 ประการ คอ

1. การนำเอาเครองมอและอปกรณใหม ๆ มาใชประกอบในการเรยนการสอน ไดแก การนำเครองจกร

กลไกและเทคโนโลยมาใช เชน เครองฉายภาพตาง ๆ เครองเสยงตาง ๆ คอมพวเตอร

2. การผลตวสดการสอน เชน ภาพถาย แผนท แผนภม รวมถงเอกสาร ตำรา วสดสงพมพ และแบบเรยน

สำเรจรป เปนตน


เทคโนโลยทางการศกษา (Educational Technology)



3. การใชเทคนคและวธการใหม ๆ นอกจากเครองมออปกรณ และวสดการสอนขางตน แลวเทคโนโลย

ยงมขอบขายครอบคลมถงการใชเทคนควธการใหม ๆ ในการเรยนการสอนดวย เชน ชดการเรยนการสอน

สำเรจรป ศนยการเรยน แหลงการเรยน และการจดตารางสอนแบบยดหยน การสอนโดยยดผเรยนเปนศนยกลาง

เกณฑในการพจารณานำเทคโนโลยมาใช

1. ประสทธภาพ (Efficiency) เทคโนโลยจะชวยใหการทำงานบรรลผลตามเปาหมายไดอยางเทยงตรง

และรวดเรว

2. ประสทธผล (Productivity) เปนการทำงานเพอใหไดผลผลตออกมาอยางเตมทมากทสดเทาทจะมาก

ได เพอใหไดประสทธผลสงสด

3. ประหยด (Economy) เปนการประหยดทงเวลาและแรงงานในการทำงานดวยการลงทนนอย แตได

ผลมากกวาทลงทนไป

การพฒนาระบบและเครอขายขอมลสารสนเทศ

ระบบสารสนเทศ

1. ขอมล (Data) หมายถง ขอเทจจรงตาง ๆ ทอาจเปน ตวเลข ตวหนงสอ หรอสญลกษณ ซงถกเกบรวบ

รวมมาโดยยงไมผานการประมวลผลหรอการวเคราะหจดกระทำใด ๆ เชน จำนวนนกเรยน จำนวนหองเรยน

นำหนก เกรดเฉลย คะแนน NT คะแนน O-Net เปนตน

2. สารสนเทศ (Information) หมายถง ขอมลทไดผานการประมวลผลหรอการวเคราะหดวยวธการ

ตาง ๆ เชน การเรยงลำดบ การจดหมวดหม หรอ การใชสตรคำนวณตาง ๆ ทางคณตศาสตร จนไดขอมลทอยใน

รปแบบ ทมความหมายสามารถนำไปใชประกอบการตดสนใจหรอนำไปใชเรองตาง ๆ ไดตามวตถประสงคได เชน

อตราสวนจำนวน ครตอนกเรยน รอยละของนกเรยนทมคะแนนผลการเรยนระดบ 3 ขนไป รอยละของนกเรยนท

ผานการประเมนกจกรรมพฒนาผเรยน ระดบด ขนไป เปนตน

3. ระบบสารสนเทศ (Information System) หมายถง กระบวนการเกบรวบรวมขอมลการประมวลผล

ขอมล ใหอยในรปสารสนเทศทเปนประโยชนสงสด และการจดเกบรกษาอยางเปนระบบ เพอความสะดวกในการ

นำไปใช สารสนเทศทถกจดเกบอยางเปนระบบจะสามารถนำไปใชในการสนบสนนในการบรหารและการตดสนใจ

ทงในระดบผปฏบตและระดบผบรหารไดอยางมประสทธภาพ

กระบวนการจดระบบสารสนเทศ ม 5 ขนตอน ดงน

1. การรวบรวมขอมล

2. การตรวจสอบขอมล

3. การประมวลผลขอมล

4. การนำเสนอขอมลและสารสนเทศ




5. การจดเกบขอมลและสารสนเทศ

ระดบของการนำขอมล สารสนเทศไปใชสำหรบผบรหาร

1. ผบรหาร ระดบสง : ใชในการกำหนดนโยบาย

2. ผบรหาร ระดบกลาง : ใชในการควบคมการปฏบตงาน

3. ผบรหาร ระดบตน : ใชในการปฏบตงาน

คณลกษณะของสารสนเทศทมคณภาพ

1. ถกตอง

2. แมนยำ

3. สมบรณ ครอบคลม

4. ชดเจน

5. ตรงกบความตองการ

6. ยดหยน

7. รวดเรว

8. ทนตอเหตการณ

การใชประโยชนจากขอมลสารสนเทศในการวางแผนระดบตาง ๆ

ประเภทของเทคโนโลย สารสนเทศเพอการพฒนาประเทศ ม 5 กลม ไดแก

1. เทคโนโลยสารสนเทศเพอการสอสารการพฒนาดานการบรหารภาครฐ (e-Government)

2. เทคโนโลยสารสนเทศเพอการสอสารการพฒนาดานพานชย (e-Commerce)

3. เทคโนโลยสารสนเทศเพอการสอสารการพฒนาดานอตสาหกรรม (e-Industry)

4. เทคโนโลยสารสนเทศเพอการสอสารการพฒนาดานการศกษา (e-Education)

5. เทคโนโลยสารสนเทศเพอการสอสารการพฒนาดานสงคม (e-Society)


ผใชระบบสารสนเทศ ระดบการนำไปใช

คณะกรรมการสถานศกษา ทปรกษา วางแผนยทธศาสตร

ผบรหารสถานศกษา และผชวยผบรหาร วางแผนการบรหารทงองคการ

หวหนากลมสาระ/งาน/โครงการ วางแผนปฏบตการ

ผสอน ผสนบสนนการสอน วางแผนปฏบตการสอน



ศนยปฏบตการสารสนเทศในหนวยงานทางการศกษา

1. PMOC ศนยปฏบตการนายกรฐมนตร

2. MOC ศนยปฏบตการกระทรวงศกษาธการ

3. DOC ศนยปฏบตการ สพฐ.

4. AOC ศนยปฏบตการ สพท.

5. SOC ศนยปฏบตการ โรงเรยน

โปรแกรมขอมลสารสนเทศในสถานศกษา

โปรแกรมระบบขอมลสารสนเทศทเกยวของกบสถานศกษาปจจบน มดงนตอไปน

• SET (Special Education Technology : SET) คอ ระบบสารสนเทศดานการศกษาพเศษและการ

ศกษาสงเคราะห (พการเรยนรวม)

• e-MES (electronic monitoring and evaluation system : e-MES) คอ ระบบตดตาม และ

ประเมนผลการดำเนนงานตามนโยบาย โครงการและกจกรรม สพฐ. เกยวกบการรายงานผลการ

ประเมน การอาน การเขยน ของนกเรยน

• EMIS (Education Management Information System : EMIS) คอ ระบบสารสนเทศเพอการ

บรหารการศกษา

เปนโปรแกรมทใชในการบรหารจดการขอมลระบบสารสนเทศ เพอการบรหารจดการการศกษา

ประกอบดวย ขอมลพนฐานโรงเรยน ขอมลนกเรยน ขอมลครและบคลากร ขอมลการศกษาเพอปวงชน EFA

ขอมลครภณฑ M-OBEC ขอมลเทคโนโลย ขอมลเขตพนทบรการของโรงเรยน ขอมลสงกอสราง (B-OBEC) เมอ

โรงเรยนทำการจดเกบขอมลตามระบบ EMIS ผานทางระบบอนเตอรเนต เปนทเรยบรอยแลว ระบบจะสามารถ

นำเสนอขอมลตาง ๆ ในรปแบบของระบบเวบไซตของโรงเรยนไดอกดวย โดยใหโรงเรยนบนทกขอมลผานทางอน

เตอรเนต และโรงเรยนสามารถตรวจสอบ แกไข ปรบปรงเปลยนแปลงขอมลของโรงเรยนเองได

• SchoolMIS คอ ระบบบนทกรายวชา, บนทกผลการเรยน, จนกระทงสามารถพมพ ปพ.1, 2, 3 และ

ยนยนการบนทกผลการเรยน

• DMC (Data Management Center : DMC) คอ ระบบขอมลนกเรยนรายบคคล จดเกบขอมลนก

เรยนรายบคคล เพอการจดทำสถตขอมลสารสนเทศ และเพอประกอบการพจารณาจดสรร งบประมาณ

ตาง ๆ สำหรบสถานศกษา




• ระบบคดกรองปจจยพนฐานนกเรยนยากจน คอ ระบบการจดเกบขอมลการคดกรองนกเรยนยากจน

ผานทางระบบสารสนเทศ เพอใหไดรบขอมลการคดกรองทครบถวนสำหรบการจดสรรเงนงบประมาณ

อดหนนปจจยพนฐานแกนกเรยนทมสถานะยากจน ฯลฯ

ประเภทของระบบสารสนเทศทนำไปใชในองคกร

1. ระบบสนบสนนการปฏบตงานประจำวน Office Information System (OIS) ใชสำหรบการทำ

รายงาน การทำบญช การทำแบบฟอรมตาง ๆ

2. ระบบสารสนเทศเพอการบรหาร Management Information System (MIS) ใชสำหรบการจด

การขอมลสารสนเทศในองคกร เพอสรปจดทำเปนรายงาน

3. ระบบสนบสนนการตดสนใจ Decision Support System (DSS) ใชสำหรบเรยกใชขอมลเพอ

ประกอบ การตดสนใจของผบรหาร

4. ระบบสารสนเทศเพอผบรหารระดบสง Exclusive Information System (EIS) ใชสำหรบเรยกใช

ขอมลเพอประกอบการตดสนใจของผบรหารระดบสง

5. ระบบผเชยวชาญ Expert System (ES) ชวยในการตดสนใจของผบรหาร ซงเกยวของกบการ

จดการความรมากกวาสารสนเทศ

6. Transaction Processing System (TPS) TPS คอ ระบบททำหนาทเปนตวขอมลดบ ทยงไมได

ผานกระบวนการประมวลผลเขาสระบบ เชน การลงทะเบยนตองม Software ทใชสำหรบการกรอกขอมลเขามา

ในระบบ Software ทถอเปนระบบ TPS

7. (GIS) คอ ระบบภมศาสตร

การใชเทคโนโลยในการพฒนาการเรยนร

เทคโนโลยสารสนเทศไดถกนำมาใชเพอพฒนาระบบการศกษา โดยเฉพาะการเรยนการสอนในหลาย

รปแบบ ไดแก การใชบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน (Computer Assisted Instruction หรอ CAI) คอมพวเตอร

ชวยจดการเรยนการสอน (Computer Managed Instruction) มลตมเดย (Multimedia) และ IT Campus

เปนตน

1. บทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน (Computer Assisted Instruction หรอ CAI) หมายถง บทเรยนทได

จดกระทำไวอยางเปนระบบเพอใชกบคอมพวเตอร โดย การนำเสนออเนอหาทตองการสอนกบผเรยน และเปด

โอกาสใหผเรยนไดมปฏสมพนธ (Interaction) กบ คอมพวเตอรโดยตรงตามความสามารถองคประกอบของ CAI

คอ เปนการเรยนโดยใชเครองคอมพวเตอร บทเรยนไดถกสรางเตรยมไวกอนมการเรยนเกดขน ผเรยนม

ปฏสมพนธกบบทเรยน ผานเครองคอมพวเตอรและยดหลกความแตกตางระหวางบคคลการออกแบบการสอน

นยมใชวธการ ไดแก




1. Drill - and - Practice Method

2. Tutorial Method

3. Gaming Method

4. Simulation Method

5. Discovery Method

6. Problem Solving Method

2. คอมพวเตอรชวยจดการเรยนการสอน (Computer Managed Instruction) หมายถง การนำเอา

ระบบการจดเกบและจดกระทำขอมลดวยเครองคอมพวเตอรมาใชในขบวนการจดการเรยนการสอน เพอท

สามารถตดตามและควบคมขบวนการสอนและการพฒนาการสความสำเรจ ของผเรยนแตละคน ในปจจบนนยม

นำมาใชงาน ตอไปน

1. Computer - Based Testing

2. Recording Keeping

3. Computer Prescription of Media / Material / Activities

4. Computer Scheduling, Inventorying and Budgeting

5. Computer - Generated Materials

6. Computer - Based Instruction Design

3. มลตมเดย (Multimedia) หมายถง การใชคอมพวเตอรรวมกบโปรแกรมซอฟตแวร ใน การสอความ

หมายโดยการผสมผสานสอหลายชนด เชน ขอความ (Text) กราฟก (Graphic) ภาพเคลอนไหว (Animation)

เสยง (Sound) และวดทศน (Video) เปนตน กรณทผใชสามารถ ควบคมสอใหนำเสนอออกมาตามตองการได

เรยกวา มลตมเดยปฏสมพนธ (Interactive Multimedia) การปฏสมพนธของผใชสามารถจะกระทำไดโดยผาน

ทางแปนพมพ (Keyboard) เมาส (Mouse) หรอตวช (Pointer) เปนตน

การใชมลตมเดย ในลกษณะปฏสมพนธจะชวยใหผใชสามารถเรยนร หรอทำกจกรรม รวมถงดสอตาง ๆ

ดวยตวเองไดสอตาง ๆ ทนำมารวมไวในมลตมเดย เชน ภาพ เสยง วดทศน จะชวยใหเกดความหลากหลายในการ

ใชคอมพวเตอร ซงเปนเทคโนโลยคอมพวเตอร ในแนวทางใหมททำใหคอมพวเตอรมความนาสนใจหรอเราความ

สนใจ เปนการเพมความสนกสนาน ในการเรยนรมากยงขน คณคามลตมเดย เพอการเรยนการสอน คอ เปนสอ

ทางการเรยนการสอน ทมขอบเขตกวาง เพอทางเลอกในการเรยนการสอน สามารถตอบสนองรปแบบของ

นกเรยนทแตกตางกนได โดยสามารถจำลองสถานการณของวชาตาง ๆ เพอการเรยนรทำใหนกเรยนไดรบ

ประสบการณ ตรงกอนการลงมอปฏบตจรง สามารถทบทวน ขนตอนและกระบวนการได อาจกลาวไดวา

การพฒนาการทางดานสอและเทคโนโลยทำใหเกด การเปลยนแปลงในดาน การเรยนของผเรยน และ




ดานการสอน ของผสอนดวย

อนาคตเทคโนโลยทางการเรยนการสอน (Future Technology of Instruction) จะมรปแบบ ดงน

1) การเรยนจะเนนพฒนาการเปนรายบคคลมากขน เนองจากมสอการเรยนและเปดโอกาส ใหผเรยนได

เรยนตามความตองการ ความสนใจ และความสามารถของผเรยนมากขน วธการเรยน (Learning Styles) ของ

แตละคนขนอยกบบคลกลกษณะ และนสยของผเรยน ซงมผลตอการเรยนร และการตอบสนองตอสถานการณ

ทางการเรยน

2) การเรยนการสอนจะผานเครองชวยสอนและผชำนาญเฉพาะดานมากขน การผลต ซอฟตแวร เพอใช

ทางการศกษาจะทำใหเครองชวยสอน ทำหนาท แทนคร เครองชวยสอนเปนผลรวมของการใชเครองคอมพวเตอร

ในการสรางประสบการณการเรยนใหกบผเรยน และใหผเรยนไดมสวนรวม (Instruction) สามารถโตตอบ กบ

เครองชวยสอนหรอสมองกล (Artificial Intelligence) ซงทำหนาทเสมอนคร เพอนนกเรยน ผควบคม และอน ๆ

3) ผเรยนจะใชอปกรณการเรยนทเปนผลผลตของเทคโนโลย การพฒนาเทคโนโลยทำให มผใชเทคโนโลย

มากขน

4) แนวความคดของเทคโนโลยในรปของสงผลตจะเปนรปของเทคโนโลยทางระบบแนวทาง ในการเรยน

การสอนภายใตเงอนไขตาง ๆ ทำใหผเรยนไดเรยนรอยางเตมกำลงความสามารถ

5) มการเชอมโยงความสามารถทางสมองของมนษยกบเครองมอทางเทคโนโลย ซงอาจจะมทงชวยเพม

พนทในการจำ ถายทอดระบบการทำงานของสมองผานเครองมอทสรางขน โดยอาจรวมไปถงการควบคมการ

ทำงานดวย การพฒนาอาจเรมจากผพการแลวพฒนาไปใชกบคนทวไปได ในประเทศทพฒนาแลวการสราง

เทคโนโลยมความสำคญยง เปนตวกำหนดความเจรญทางเศรษฐกจ และความเจรญรงเรองของประเทศไดใน

อนาคต





1. ขอใด คอ สอประเภทวสด

ก. แผนท

ข. CAI

ค. วทย

ง. การสาธต

2. ขอใด คอ สอประเภทอปกรณ

ก. แผนท

ข. CAI

ค. วทย


3. ขอใด คอ สอประเภทเทคนคหรอวธการ

ก. แผนท

ข. CAI

ค. วทย


4. ขอใด คอ สอประเภทคอมพวเตอร

ก. แผนท

ข. CAI

ค. วทย


5. กรวยประสบการณ คอ แนวคดของบคคลใด ตอไปน

ก. เอด การ เดล



ง. เพยรเจท



ความรเกยวกบ การพฒนาสอ นวตกรรม และเทคโนโลยทางการศกษา



6. กรวยประสบการณ คอ การจดเรยงลำดบประสบการณของสอตามคณลกษณะขอใด ตอไปน

ก. สอสงใกลตว ไปสสงไกลตว

ข. สอรปธรรม ไปสนามธรรม

ค. สอนามธรรมมากทสด ไปสรปธรรม

ง. สอของจรง ไปสสอจำลอง

7. สอประเภทใด คอ สอทสงผลใหเกดการเรยนรตอผเรยนมากทสด

ก. การสาธต

ข. ประสบการณจำลอง

ค. ประสบการณตรง

ง. ประสบการณนาฏการ การแสดง


ก. ประสบการณนาฏการ การแสดง

ข. ประสบการณจำลอง

ค. การสาธต

ง. การศกษานอกสถานท


ก. การสาธต

ข. การศกษานอกสถานท

ค. นทรรศการ

ง. ภาพยนตรและโทรทศน

10. สอตามขอใดตอไปน คอ สอประเภท วจนสญลกษณ

ก. แผนท

ข. ตวอกษร

ค. กราฟ





11. ขอใด คอ หลกการสำคญทสดในการเลอกใชสอการเรยนการสอน

ก. สอดคลองกบความตองการของผเรยน

ข. สมพนธกบมาตรฐานการเรยนร/ตวชวด เนอหาสาระ และกจกรรมการเรยนร

ค. ตรงกบกจกรรมของบทเรยน

ง. ใชอยางประหยด และคมคา

12. การเลนเกม และการรองเพลง เปนสอการเรยนการสอน ประเภทใด

ก. วสด

ข. อปกรณ

ค. วธการ

ง. เครองมอ

13. สอการเรยนการสอน ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พ.ศ. 2551 แบงออกเปนกประเภท

ก. 3 ประเภท

ข. 4 ประเภท

ค. 5 ประเภท

ง. 6 ประเภท

14. ขอใด คอ ประเภทของสอการเรยนการสอน ตามหลกสตรแกนกลางศกษาขนพนฐาน พ.ศ. 2551

ก. สอสงพมพ

ข. สอเทคโนโลย

ค. สออน ๆ


15. การใชวสดในทองถนดดแปลงเปนสอการเรยนการสอนจะไดผลดเมอใด

ก. ประดษฐไดสวยงาม

ข. สามารถนำมาใชไดหลายบทเรยน

ค. ใชไดสอดคลองกบมาตรฐานการเรยนร/ตวชวด เนอหาสาระ และกจกรรมการเรยนร

ง. เกดขนจากความรวมมอของคณะครในโรงเรยน




16. ขอใด คอ ความหมาย ของนวตกรรมทางการศกษา หมายถง ขอใดตอไปน

ก. การนำเอาเทคโนโลยมาใชในการศกษา

ข. การนำเอาคอมพวเตอรมาใชในการศกษา

ค. การนำเอาความคด เทคนควธการใหม ๆ มาใชในการศกษา


17. ขอใด คอ ประโยชนของการใชนวตกรรมทางการศกษา

ก. เพอลดคาใชจายดานการศกษา

ข. เพอใหระบบการจดการศกษามประสทธภาพมากยงขน

ค. เพอชวยแกไขปญหาทางการศกษา

ง. เพอเพมปรมาณจำนวนนกเรยน

18. นวตกรรมทเกดขนเพอสนอง แนวความคดพนฐานในเรองความแตกตางระหวางบคคล คอ

นวตกรรมตามขอใด ตอไปน

ก. เครองคอมพวเตอรชวยสอน


ค. การสอนเปนคณะ


19. นวตกรรมทเกดขนเพอสนอง แนวความคดพนฐานในเรองความพรอม คอขอใด

ก. ศนยการเรยน

ข. มหาวทยาลยเปด



20. นวตกรรมทเกดขนเพอสนอง แนวความคดพนฐานในเรองการใชเวลาเพอการศกษา

ก. ศนยการเรยน







21. นวตกรรมทเกดขนเพอสนอง แนวความคดพนฐานในเรองการขยายตวทางวชาการ และ

อตราการเพมประชากร คอขอใด

ก. ชดการเรยน


ค. การเรยนทางไปรษณย


22. เครองคอมพวเตอรชวยสอน (Computer Assisted Instruction) เกดขนตามพนฐานในขอใด

ก. เรองความพรอม

ข. เรองการใชเวลาเพอการศกษา

ค. เรองความแตกตางระหวางบคคล

ง. การขยายตวทางวชาการ และอตราการเพมประชากร

23. ขอใด คอ ประโยชนของการใชเทคโนโลยทางการศกษา

ก. เพอลดคาใชจายดานการศกษา

ข. เพอใหระบบการจดการศกษามประสทธภาพมากยงขน

ค. เพอชวยแกปญหาทางการศกษา

ง. เพอเพมปรมาณจำนวนนกเรยน

24. ขอใด ไมใช หลกเกณฑในการพจารณานำเทคโนโลยมาใชกบระบบการศกษา

ก. ประสทธภาพ

ข. อายการใชงาน

ค. ประสทธผล

ง. ประหยด

25. Mobil unit หมายถงอะไร

ก. วธการสอน

ข. รถคอมพวเตอรเคลอนท

ค. องคประกอบคอมพวเตอร

ง. ยหอคอมพวเตอรทนยม




26. โดเมน สำหรบหนวยงานทไมแสวงหาผลกำไร คอ ขอใด

ก. .com

ข. .int

ค. .Org

ง. .net

27. โดเมน ในขอใด ใชสำหรบหนวยงานตาง ๆ ของรฐบาลไทย

ก. .ac.th

ข. .co.th

ค. .go.th

ง. .in.th

28. การจดการเรยนการสอน ผานระบบอเลกทรอนกส เรยกวาอะไร

ก. E-book

ข. E-Learning

ค. E-Library

ง. E-Contents

29. เทคโนโลย 3G มชอวาอยางไร

ก. Third - Gell

ข. Third - Generation

ค. Third - Gen Y

ง. Third - Google Computer

30. ขอใด หมายถง ขอเทจจรงตาง ๆ ทงทเปน ตวเลข ตวหนงสอ หรอสญลกษณ ซงยงไมผาน

การประมวลผลหรอการวเคราะห หรอจดกระทำใด ๆ

ก. สารสนเทศ

ข. ขอมล

ค. ระบบสารสนเทศ

ง. การประมวลผล




31. ขอใด หมายถง ขอมลทไดผานการประมวลผลหรอการวเคราะหดวยวธการตาง ๆ จนอยในรปแบบทม

ความหมาย สามารถนำไปใชประกอบการตดสนใจหรอนำไปใชในเรองตาง ๆ ได ตามวตถประสงค


ข. ขอมล



32. ขอใด หมายถง กระบวนการเกบรวบรวมขอมล การประมวลผลขอมลใหอยในรปสารสนเทศ

ทเปนประโยชนสงสด และการจดเกบรกษาอยางเปนระบบ เพอความสะดวกในการนำไปใช


ข. ขอมล



33. กระบวนการจดระบบสารสนเทศ มกขนตอน





34. ขอใด คอ ขนตอนแรกของกระบวนการจดระบบสารสนเทศ

ก. การตรวจสอบขอมล

ข. การประมวลผลขอมล

ค. การรวบรวมขอมล

ง. การนำเสนอขอมล และสารสนเทศ

35. ผบรหารระดบใด ตอไปน ใชขอมลสารสนเทศในการ “ควบคมการปฏบตงาน”

ก. ผบรหาร ระดบสง

ข. ผบรหาร ระดบตน

ค. ผบรหาร ระดบกลาง





36. ผบรหารระดบใดตอไปน ใชขอมลสารสนเทศในการ “ปฏบตงาน”





37. ผบรหารระดบใดตอไปน ใชขอมลสารสนเทศในการ “กำหนดนโยบาย”





38. ขอใด คอ คณลกษณะของสารสนเทศทมคณภาพทตองคำนงถงเปนอนดบแรก

ก. ทนสมย

ข. ความถกตอง

ค. ความยดหยน

ง. ความสมบรณ และครอบคลม

39. “คณะกรรมการสถานศกษา” ใชขอมลสารสนเทศเพอการวางแผน ตามขอใด ตอไปน

ก. การวางแผนยทธศาสตร

ข. การวางแผนปฏบตการสอน

ค. การวางแผนปฏบตการ

ง. การวางแผนการบรหารทงองคการ

40. e-Commerce หมายถง เทคโนโลยสารสนเทศเพอการสอสารการพฒนาดานใด ตอไปน

ก. ดานสงคม

ข. ดานการพานชย

ค. ดานอตสาหกรรม

ง. ดานการบรหารภาครฐ




41. e-Government หมายถง เทคโนโลยสารสนเทศเพอการสอสารการพฒนาดานใด ตอไปน





42. e-Industry หมายถง เทคโนโลยสารสนเทศเพอการสอสารการพฒนาดานใด ตอไปน





43. e-Society หมายถง เทคโนโลยสารสนเทศเพอการสอสารการพฒนาดานใด ตอไปน





44. ขอใด หมายถง ศนยปฏบตการสารสนเทศนายกรฐมนตร

ก. AOC

ข. MOC

ค. PMOC

ง. DOC

45. ขอใด หมายถง ศนยปฏบตการสารสนเทศกระทรวง

ก. AOC

ข. MOC

ค. PMOC

ง. DOC




46. ขอใด หมายถง ศนยปฏบตการสารสนเทศกรม

ก. AOC

ข. MOC

ค. PMOC

ง. DOC

47. ขอใด หมายถง ศนยปฏบตการสารสนเทศระดบ สำนกงานเขตพนทการศกษา

ก. AOC

ข. MOC

ค. PMOC

ง. DOC

48. ขอใด หมายถง ศนยปฏบตการสารสนเทศระดบ โรงเรยน

ก. AOC

ข. MOC

ค. PMOC

ง. SOC

49. ระบบขอมลสารสนเทศในสถานศกษา ตามขอใด คอ ระบบสารสนเทศเพอการบรหารการศกษา

ก. SET

ข. e-MES

ค. EMIS

ง. DMC

50. ระบบขอมลสารสนเทศในสถานศกษา ตามขอใด คอ รายงานผลการประเมน การอาน การเขยน

ของนกเรยน

ก. SET

ข. e-MES

ค. EMIS

ง. DMC




51. การจดเกบขอมลนกเรยนรายบคคลเพอประกอบการพจารณาจดสรรงบประมาณของสถานศกษา คอ

ระบบใด

ก. SET

ข. e-MES

ค. EMIS

ง. DMC

52. ระบบสารสนเทศดานการศกษาพเศษ และการศกษาสงเคราะห (พการเรยนรวม) คอ ระบบใดตอไปน

ก. SET

ข. e-MES

ค. EMIS

ง. DMC

53. ขอใด คอ ระบบสนบสนนการปฏบตงานประจำวน

ก. OIS

ข. EIS

ค. DSS

ง. MIS

54. ขอใด คอ ระบบสารสนเทศเพอการบรหาร

ก. OIS

ข. EIS

ค. DSS

ง. MIS

55. ขอใด คอ ระบบสนบสนนการตดสนใจ

ก. OIS

ข. EIS

ค. DSS

ง. MIS




56. ขอใด คอ ระบบสารสนเทศเพอผบรหารระดบสง

ก. OIS

ข. EIS

ค. DSS

ง. MIS

57. ขอใด คอ ระบบผเชยวชาญ

ก. ES

ข. EIS

ค. DSS

ง. MIS

58. ขอใด คอ เวบไซต กระทรวงศกษาธการ

ก. www.obec.go.th

ข. www.onesqa.or.th

ค. www.moe.go.th

ง. www.otepc.go.th

59. ขอใด คอ เวบไซต สำนกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน (สพฐ.)

ก. www.obec.go.th


ค. www.moe.go.th


60. ขอใด คอ เวบไซต สำนกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา (สมศ.)

ก. www.obec.go.th


ค. www.moe.go.th




http://www.otepc.go.th


61. ขอใด คอ เวบไซต สำนกงานคณะกรรมการขาราชการครและบคลากรทางการศกษา (ก.ค.ศ.)

ก. www.obec.go.th


ค. www.moe.go.th







ความรเกยวกบ การพฒนาสอ นวตกรรม และเทคโนโลยทางการศกษา


1 ก 16 ง 31 ก 46 ง

2 ค 17 ข 32 ค 47 ก

3 ง 18 ง 33 ข 48 ง

4 ข 19 ก 34 ค 49 ค

5 ก 20 ข 35 ค 50 ข

6 ข 21 ง 36 ข 51 ง

7 ค 22 ค 37 ก 52 ก

8 ข 23 ค 38 ข 53 ก

9 ก 24 ข 39 ก 54 ง

10 ข 25 ข 40 ข 55 ค

11 ข 26 ค 41 ง 56 ข

12 ค 27 ค 42 ค 57 ก

13 ก 28 ข 43 ก 58 ค

14 ง 29 ข 44 ค 59 ก

15 ค 30 ข 45 ข 60 ข

61 ง



ความรเบองตนเกยวกบการวดผลและประเมนผลการศกษา

“การวดผลการศกษา” (Educational Measurement) หมายถถง กระบวนการในกำหนดหรอหา

จำนวน ปรมาณ อนดบ หรอ รายละเอยดของคณลกษณะหรอพฤตกรรมความสามารถของบคคลดำเนนการอยาง

มขนมตอนเปนระเบยบแบบแผนจะทำใหไดตวเลขหรอขอมลทจะนำไปบรรยาย บอก จำนวนหรอระดบของสงท

ถกวด

“การประเมนผลทางการศกษา” (Educational Evaluation) หมายถง กระบวนการในการตดสนใจ

ลงสรปคณลกษณะ หรอพฤตกรรมของนกเรยนวามคณภาพดระดบใดโดยอาศยเกณฑอยางใดอยางหนงในการเปร

ยบเทยบ มองคประกอบ 3 ประการ คอ

1. ผลการวด (Measurement) ทำใหทราบสภาพความจรงของสงทจะประเมนวามปรมาณเทาไร

มคณสมบตอยางไร เพอนำขอมลไปพจารณา

2. เกณฑการพจารณา (Criteria) ในการทจะตดสนใจหรอลงสรปสงใดจะตองมมาตรฐานสำหรบสงท

จะเปรยบเทยบกบสงทไดจากการวด

3. การตดสนใจ (Decision) เปนการชขาดหรอสรปผลการเปรยบเทยบระหวางผลการวดกบเกณฑท

กำหนดวาสอดคลองกนหรอไม การตดสนใจทดตองอาศยการพจารณาอยางถถวน กระทำอยางยตธรรม

หลกการของการประเมนผลทางการศกษา

1. กำหนดสงทจะประเมนใหชดเจนและวดได เปนการกำหนดวาจะตดสนใจใหคณคาในเรองอะไร

2. วางแผนการประเมนใหรดกม ผประเมนมการวางแผนเกบขอมล ทเทยงตรง และเชอมนได

3. เกณฑทใชในการประเมนตองสมพนธกบสงทตองการวดและจดมงหมายของการประเมน

4. เลอกใชเครองมอในการประเมนทมคณภาพใหเหมาะสมกบสงทจะประเมน

5. ปราศจากความลำเอยง

การวดผลประเมนผลการเรยนการสอน ประกอบดวย

1. การประเมนกอนมการเรยนการสอน เพอตรวจสอบ ระดบสตปญญา ความพรอม ความสนใจ คานยม

เปนตน

2. การประเมนขณะทำการเรยนการสอน เพอปรบปรงการเรยนการสอนใหมประสทธภาพ

3. การประเมนผลเมอสนสดการเรยนการสอน เพอตรวจสอบความสำเรจในการเรยนรตามปกตการวด

จะม 3 ดาน ไดแก


การวดผลและประเมนผลการศกษา



1. ความรความจำ (knowledge) หมายถง ความสามารถในการทจะจดจำกบความรท

รบไป

2. ความเขาใจ (comprehension) ความสามารถในการตความ แปลความ และการ

ขยายความ

3. การนำไปใช (application) หมายถง ความสามารถในการนำความร ความสามารถท

ไดจากการเรยนรมาประยกตใช

4. การวเคราะห (Analysis) หมายถง ความสามารถในการหาขอเทจจรงหาความสำคญ

และ หลกการตาง ๆ ของสงนน

5. การสงเคราะห (Systhesis) หมายถง ความสามารถในการรวบรวมเขามารวมกน หรอ

ทำใหเกดเรองใหม สงใหม

6. การประเมนคา (Evaluation) หมายถง ความสามารถในการตดสนสงตางๆ โดยม

เกณฑหรอมาตรฐานเปนเครองตดสน

3.2 พฤตกรรมดานจตพสย (Affective Domain) เปนพฤตกรรมทางดานจตใจทแสดงออกมาใน

รปของคานยม เจตคต ความสนใจ

3.3 พฤตกรรมดานทกษะพสย (Psychomotor Domain) เปนพฤตกรรมทเกยวกบทกษะในการ

เคลอนไหว การใชอวยวะตาง ๆ ของรางกาย ตลอดจนการประสานงานของประสาทและกลามเนอ

✪ ปจจบนอาจแยกลกษณะการประเมนผลจากขอมลออกเปน 2 วธ คอ

1. การประเมนผลแบบองเกณฑ (Criterion Referenced Evaluation) คอ การวดเพอตองการทราบวา

บคคลนน ๆ มความสามารถถงเกณฑทกำหนดไวหรอไม

2. การประเมนผลแบบองกลม (Norm Referenced Evaluation) คอ เปนการวดเพอเปรยบเทยบ

คะแนนของบคคลใดบคคลหนงกบบคคลอน

คณลกษณะทสำคญของเครองมอในการประเมนผล

ผลการประเมนจะถกตองมากนอยเพยงใดขนอยกบคณภาพของเครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล

ซง ม 6 ลกษณะ

1. ความเทยงตรง แบงออกเปน 4 ชนด ดงน

1.1 ความเทยงตรงตามเนอหา (Content Validity) หมายถง เครองมอทวดไดสอดคลองกบเนอ

หาทตองการวด และสามารถวดไดครอบคลมเนอหาทงหมด

1.2 ความเทยงตรงตามโครงสราง (Construct Validity) หมายถง คณลกษณะของเครองมอท

สามารถวดคณลกษณะหรอพฤตกรรมทตองการจะวดไดถกตอง




1.3 ความเทยงตรงตามสภาพ (Concurrent Validity) หมายถง ความสามารถของเครองมอท

ทำใหผลการวดสอดคลองกบสภาพความเปนจรงของผตอบ

1.4 ความเทยงตรงตามพยากรณ (Predictive Validity) หมายถง คณลกษณะของเครองมอท

สามารถวดไดถกตองตรงตามความเปนจรง และผลทไดนนสามารถนำไปใชทำนายอนาคตไดถกตอง

2. ความเชอมน (Reliability) คอ คณลกษณะของเครองมอ ทสามารถวดไดผลคงทแนนอนไมเปลยน

แปลง ไมวาจะวดกครง กหน เมอไร ทไหน (ถาสงทถกวดคงท)

3. ประสทธภาพในการใช (Efficiency) คอ คณภาพของเครองมอทสามารถใหผลการวดไดมาก และ

ถกตอง โดยลงทนในดานตาง ๆ นอย เชน ใชเวลานอย ใชเงนลงทนนอย ใชแรงงานในการวดนอย เปนตน

4. อำนาจจำแนก (Discrimination) คอ ความสามารถของเครองมอในการแบง หรอ แยก หรอ ตอบได

วาผตอบ หรอ ผทถกวดคนใดเกงออนกวา หรอ ทศนะ ด - ไมด กวากน หรอมลกษณะทตองการมากนอยกวากน

อยางไร

5. ความยตธรรม (Fair) คอ การไมกอใหเกดการไดเปรยบ หรอเสยเปรยบในหมผเขาทำการวดดวยกน

คณลกษณะขอนมความจำเปนมากเมอตองการนำผลการวดมาเปรยบเทยบกน โดยเฉพาะในการวดเพอประเมน

ผลสมฤทธทางการเรยน

6. ความสะดวกในการใช คอ ใชงาย สะดวก มคำชแจงชดเจน การใชเครองมอไมตองอาศยอปกรณอน

ๆ ทยงยากมากมาย ผทใชเครองมอกไมจำเปนตองเปนผเชยวชาญกสามารถใชได

จดมงหมายของการวดและประเมนผลการเรยนร

จดมงหมายของการวดและผลประเมนผลการเรยนร ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พ.ศ.

2551 ม 2 ประการ คอ

1. เพอพฒนาผเรยน

2. เพอตดสนผลการเรยน

การกำกบดแลคณภาพการศกษา

การวดและประเมนผลการเรยนร ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พ.ศ. 2551 กำหนดใหม

การวดและประเมนผลการเรยนร ม 4 ระดบ ไดแก

1. การประเมนระดบชนเรยน ตรวจสอบความกาวหนาในการเรยนรและปรบปรงการเรยนการสอน

ของคร

2. การประเมนระดบสถานศกษา ตดสนผลการเรยนของผเรยนเปนรายป/รายภาค

3. การประเมนระดบเขตพนทการศกษา ใชเปนขอมลพนฐานในการพฒนาคณภาพการศกษาของ

เขตพนทการศกษา




4. การประเมนระดบชาต ผเรยนทกคนชน ป.3, ป.6 และ ม.3, ม.6 ใชเปนขอมลในการเทยบเคยง

คณภาพการศกษาในระดบตาง ๆ

การจดทำระเบยบวาดวยการวดและประเมนผลการเรยนร ตามหลกสตรสถานศกษา

สถานศกษาตองจดทำระเบยบวาดวยการวดและประเมนผลการเรยนร ตามหลกสตรสถานศกษา

ใหสอดคลอง และเปนไปตามหลกเกณฑ และแนวปฏบตทเปนขอกำหนดของหลกสตรแกนกลางการศกษา

ขนพนฐาน พ.ศ. 2551 เพอใหบคลากรทเกยวของทกฝายถอปฏบตรวมกน

องคประกอบของระเบยบวดผลของสถานศกษา ม 7 ขอ ไดแก

1. การตดสนผลการเรยน

2. การใหระดบผลการเรยน

3. การรายงานผลการเรยน

4. เกณฑการจบการศกษา

5. เอกสารหลกฐานการศกษา

6. การเทยบโอนผลการเรยน

7. การประเมนคณภาพผเรยน





บทบาทหนาทของบคลากรในสถานศกษาเกยวกบ

การวดและประเมนผลการศกษา

ผปฏบต บทบาทหนาท

1. คณะกรรมการ

สถานศกษาขนพนฐาน

1.1 ใหความเหนชอบหลกสตรสถานศกษา และระเบยบการวดและประเมนผลการ

เรยนรตามหลกสตรสถานศกษา

1.2 ใหความเหนชอบเกยวกบเกณฑและแนวปฏบตในการวดและประเมนผลการ

เรยนรตามกลมสาระการเรยนรทง 8 กลม

1.3 ใหความเหนชอบเกยวกบเกณฑและแนวปฏบตในการประเมนความสามารถใน

การอาน คดวเคราะหและเขยน

1.4 ใหความเหนชอบเกยวกบคณลกษณะอนพงประสงคของสถานศกษา เกณฑและ

แนวปฏบตในการประเมนคณลกษณะอนพงประสงคของสถานศกษา

1.5 ใหความเหนชอบกจกรรมพฒนาผเรยนของสถานศกษา เกณฑและแนวปฏบต

ในการประเมนผลกจกรรมพฒนาผเรยน

1.6 ใหความเหนชอบกระบวนการและวธการสอนซอมเสรมการแกไขผลการเรยน

และอน ๆ

1.7 กำกบ ตดตามการดำเนนการจดการเรยนการสอนตามกลมสาระการเรยนร การ

พฒนาความสามารถดานการอาน คดวเคราะห และเขยนการพฒนาคณลกษณะอน

พงประสงค และการจดกจกรรมพฒนาผเรยน

1.8 กำกบ ตดตาม การวดและประเมนผล และการตดสนผลการเรยน






บรหารหลกสตร และ

วชาการของสถาน

ศกษา

2.1 จดทำหลกสตรสถานศกษา และระเบยบวาดวยการวดและประเมนผลการเรยนร

ตามหลกสตรสถานศกษา

2.2 กำหนดแผนการประเมนผลการเรยนรของหลกสตรแกนกลางและสาระเพมเตม

ของรายวชาตาง ๆ ในแตละกลมสาระการเรยนร โดยวเคราะหจากมาตรฐานการ

เรยนรของกลมสาระการเรยนร และจดทำรายวชาพรอมเกณฑการประเมน

2.3 กำหนดสงทตองการประเมนในการอาน คดวเคราะหและเขยนคณลกษณะอนพง

ประสงคของสถานศกษา กจกรรมพฒนาผเรยน ของสถานศกษาพรอมเกณฑการ

ประเมนและแนวทางการปรบปรงแกไขผเรยน

2.4 กำหนดการตรวจสอบ และรายงานสมรรถนะสำคญของผเรยน

2.5 ใหขอเสนอแนะ ขอหารอเกยวกบวธการเทยบโอนผลการเรยนใหเปนไปตามหลก

การและแนวทางการเทยบโอนผลการเรยนของกระทรวงศกษาธการ

3. คณะอนกรรมการ

กลมสาระการเรยนร

และกจกรรมพฒนา

ผเรยน

3.1 กำหนดแนวทางการจดการเรยนรของกลมสาระการเรยนรตาง ๆ การจด

กจกรรม พฒนาผเรยนพรอมแนวทางการวดและประเมนผลการเรยนร

3.2 สนบสนนการจดการเรยนร การจดกจกรรมพฒนาผเรยน การวดและประเมน

ผลการเรยนรและตดสนผลการเรยนตามแนวทางทกำหนดไว

3.3 พจารณาใหความเหนชอบผลการวดและประเมนผลการเรยนรสาระการเรยนร

รายป/รายภาคและกจกรรมพฒนาผเรยน


พฒนาและประเมนการ

อาน คด วเคราะห

และเขยน

4.1 กำหนดแนวทางในการพฒนาและการประเมนความสามารถการอาน คด

วเคราะห และเขยนของผเรยน

4.2 ดำเนนการประเมนความสามารถการอาน คดวเคราะห และเขยน

4.3 ตดสนผลการพฒนาความสามารถการอาน คดวเคราะห และเขยน ของผเรยน

รายป/รายภาค และการจบการศกษาแตละระดบ






พฒนา และประเมน

คณลกษณะอนพง

ประสงคของ

สถานศกษา

5.1 กำหนดแนวทางการพฒนา แนวทางการประเมนเกณฑการประเมน และ

แนวทางการปรบปรงแกไขคณลกษณะอนพงประสงค

5.2 พจารณาตดสนผลการประเมนคณลกษณะอนพงประสงค รายป/รายภาค และ

การจบการศกษาแตละระดบ

5.3 จดระบบการปรบปรงแกไขคณลกษณะอนพงประสงคดวยวธการอนเหมาะสม

และสงตอขอมลเพอการพฒนาอยางตอเนอง

6. คณะกรรมการเทยบ

โอนผลการเรยน

6.1 จดทำสาระ เครองมอ และวธการเทยบโอนใหเปนไปตามแนวปฏบต เกยวกบ

การเทยบโอนผลการเรยนเขาสการศกษาในระบบระดบการศกษาขนพนฐานจดทำ

โดยสำนกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

6.2 ดำเนนการเทยบโอนผลการเรยนใหกบผเรยนทรองขอ

6.3 ประมวลผลและตดสนผลการเทยบโอน

6.4 เสนอผลการเทยบโอนตอคณะกรรมการบรหารหลกสตร และวชาการของสถาน

ศกษา ใหความเหนชอบและเสนอผบรหารสถานศกษาตดสนอนมตการเทยบโอน

7. ผบรหารสถานศกษา 7.1 เปนเลขานการคณะกรรมการสถานศกษาขนพนฐาน

7.2 เปนประธานคณะกรรมการบรหารหลกสตรและวชาการของสถานศกษา

7.3 อนมตผลการประเมนผลการเรยนรายป/รายภาค และตดสนอนมตการเลอนชน

เรยน การซำชน การจบการศกษา

7.4 ใหคำแนะนำขอปรกษาหารอเกยวกบการดำเนนงานแกบคลากรในสถานศกษา

7.5 กำกบ ตดตามใหการดำเนนงานการวดและประเมนผลการเรยนบรรลเปาหมาย

7.6 นำผลการประเมนไปจดทำรายงานผลการดำเนนงาน กำหนดนโยบาย และ

วางแผนพฒนาการจดการศกษา





8. ผสอน 8.1 จดทำหนวยการเรยนร แผนการจดการเรยนร แผนการประเมนผลการเรยนรใน

รายวชาทรบผดชอบ

8.2 ทำการวดและประเมนผลระหวางเรยนควบคกบการจดกจกรรมการเรยนรตาม

แผนทกำหนดพรอมกบปรบปรงแกไขผเรยนทมขอบกพรอง

8.3 ประเมนตดสนผลการเรยนรของผเรยนในรายวชาทสอน หรอกจกรรมทรบผด

ชอบ เมอสนสดการเรยนรายป/รายภาค สงหวหนากลมสาระการเรยนรหรอกจกรรม

พฒนาผเรยน

8.4 นำผลการประเมนไปวเคราะหเพอพฒนาการจดการเรยนการสอน

8.5 ตรวจสอบสมรรถนะสำคญของผเรยน

9. ครวดผล 9.1 สงเสรมพฒนาระบบและเทคนควธการวดและประเมนผลการเรยนรดานตาง ๆ

แกครและบคลากรของสถานศกษา

9.2 ใหคำปรกษา ตดตาม กำกบการวดและประเมนผลการเรยนรของสถานศกษาให

เปนไปตามหลกวชาการและแนวทางทสถานศกษากำหนดไว

9.3 ตรวจสอบ กลนกรอง ปรบปรงคณภาพของวธการ เครองมอวด และประเมน

ผลการเรยนรของสถานศกษา

9.4 ปฏบตงานรวมกบนายทะเบยนในการรวบรวม ตรวจสอบและประมวลผลการ

ประเมนผลการเรยนรของผเรยน

10. นายทะเบยน 10.1 ปฏบตงานรวมกบครวดผลในการรวบรวม ตรวจสอบและบนทกผลการประมวล

ขอมลผลการเรยนของผเรยนแตละคน

10.2 ตรวจสอบและสรปขอมลผลการเรยนของผเรยนรายบคคล แตละชนป และเมอ

จบการศกษา เพอเสนอรายชอผมคณสมบตครบตามเกณฑ ใหคณะกรรมการบรหาร

หลกสตร และวชาการของสถานศกษาใหความเหนชอบ และเสนอใหผบรหารสถาน

ศกษาตดสน และอนมตผลการเลอนชนเรยน และจบการศกษาแตละระดบ

10.3 จดทำเอกสารหลกฐานการศกษา



หมายเหต

1. กรณโรงเรยนขนาดเลก ทแตงตงคณะกรรมการเพยงชดเดยว คณะกรรมการนนตองปฏบตตามบทบาท

และภารกจ ขอ 2 - 6 ใหครบถวน

2. ใหคณะกรรมการประกนคณภาพของสถานศกษา มหนาทกำกบ ตดตาม สนบสนน ใหเปนไปตาม

ระเบยบการวดและประเมนผลการเรยนร

3. คณะอนกรรมการกลมสาระการเรยนร และกจกรรมพฒนาผเรยน คณะกรรมการพฒนาและประเมน

การอาน คดวเคราะห และเขยน คณะกรรมการพฒนาและประเมนคณลกษณะอนพงประสงค (โรงเรยนขนาดเลก

อาจเปนคณะกรรมการชดเดยวกน)




องคประกอบของการวดและประเมนผลการเรยนร

องคประกอบของการวดและประเมนผลการเรยนร ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พ.ศ.

2551 ม 4 องคประกอบ

1. การวดและประเมนผลการเรยนรตามกลมสาระการเรยนร 8 กลมสาระการเรยนร

2. การประเมนการอาน คดวเคราะห และเขยน

3. การประเมนคณลกษณะอนพงประสงค

4. การประเมนกจกรรมพฒนาผเรยน

เกณฑการวดและประเมนผลการเรยนร

1. ระดบประถมศกษา


1) มเวลาเรยนไมนอยกวารอยละ 80 ของเวลาเรยนทงหมด

2) ตองไดรบการประเมนทกตวชวด และผานตามเกณฑทสถานศกษากำหนด

3) ตองไดรบการตดสนผลการเรยนทกรายวชา

4) ตองไดรบการประเมนและมผลการประเมนผานตามเกณฑทสถานศกษากำหนด ในการ

อาน คดวเคราะห และเขยน คณลกษณะอนพงประสงค และกจกรรมพฒนาผเรยน


1) กลมสาระการเรยนร 8 กลมสาระการเรยนร

สามารถใหระดบผลการเรยน 8 ระดบ หรอ ระดบคณภาพการปฏบตของผเรยน เปน

ระบบตวเลข ระบบตวอกษร ระบบรอยละ และระบบทใชคำสำคญสะทอนมาตรฐาน สามารถเทยบกนได ดงน


แนวปฏบตการวดและประเมนผลการเรยนร

ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พ.ศ. 2551



2) การอาน คดวเคราะห และเขยน และคณลกษณะอนพงประสงค

การประเมนการอาน คดวเคราะห และเขยน และคณลกษณะอนพงประสงคนนใหระดบ

ผลการประเมนเปน ผาน และ ไมผาน

❖ กรณไมผาน ใหระดบผลการประเมนเปน ดเยยม ด และ ผาน

2.1 การสรปผลการประเมนการอาน คดวเคราะห และเขยน เพอการเลอนชน

และจบการศกษา

➢ กำหนดเกณฑการตดสนเปน 4 ระดบ คอ ดเยยม ด และ ผาน

2.2 การสรปผลการประเมนคณลกษณะอนพงประสงค เพอการเลอนชนและ

จบการศกษา



ตองพจารณาทงเวลาการเขารวมกจกรรม การปฏบตกจกรรม และผลงานของผเรยนตาม

เกณฑทสถานศกษากำหนด และใหผลการประเมนเปน ผาน และ ไมผาน

กจกรรมพฒนาผเรยน ม 3 ลกษณะ คอ

1) กจกรรมแนะแนว


ระบบตวเลข ระบบตวอกษร ระบบรอยละระบบทใชคำสำคญสะทอนมาตรฐาน

5 ระดบ 4ระดบ 2 ระดบ

4 A 80 - 100 ดเยยม ดเยยม

ผาน

3.5 B+ 75 - 79 ด

ด3 B 70 - 74

2.5 C+ 65 - 69 พอใช

2 C 60 - 64

ผาน1.5 D+ 55 - 59 ผาน

1 D 50 - 54

0 F 0 - 49 ไมผาน ไมผาน ไมผาน



2) กจกรรมนกเรยน ประกอบดวย

1. กจกรรมลกเสอ เนตรนาร ยวกาชาด ผบำเพญประโยชน และนกศกษา

วชาทหาร โดยผเรยนเลอกอยางใดอยางหนง

2. กจกรรมชมนม หรอ ชมรม อก 1 กจกรรม

3) กจกรรมเพอสงคมและสาธารณประโยชน

กจกรรมพฒนาผเรยน ใหใชตวอกษรแสดงผลการประเมน ดงน

➢ “ผ” หมายถง ผานเกณฑการประเมนตามทสถานศกษากำหนด

➢ “มผ” หมายถง ไมผานเกณฑการประเมนตามทสถานศกษากำหนด

กรณทผเรยนไดผลการเรยน “มผ” ตองจดซอมเสรมใหผเรยนทำกจกรรมในสวนทผเรยนไมไดเขารวม

หรอไมไดทำจนครบถวนแลว จงเปลยนผลการเรยนจาก “มผ” เปน “ผ” ได ทงน ตองดำเนนการใหเสรจสน

ภายในปการศกษานน ยกเวน มเหตสดวสยใหอยในดลยพนจของสถานศกษา

การเลอนชน

เกณฑการเลอนชน มรายละเอยด ดงน

1) ผเรยนตองมเวลาเรยนตลอดปการศกษาไมนอยกวารอยละ 80 ของเวลาเรยนทงหมด

2) ผเรยนตองไดรบการประเมนทกตวชวด และผานตามเกณฑทสถานศกษากำหนด

3) ผเรยนตองไดรบการตดสนผลการเรยนทกรายวชา

4) ผเรยนตองไดรบการประเมนและมผลการประเมนผานตามเกณฑทสถานศกษากำหนดในการอาน คด

วเคราะห และเขยน คณลกษณะอนพงประสงค และกจกรรมพฒนาผเรยน

❖ ผเรยนมสตปญญา และความสามารถดเลศ สามารถเลอนชนระหวางปการศกษา โดยสถานศกษา

แตงตงคณะกรรมการ ประกอบดวย

1. คณะกรรมการบรหารหลกสตรและวชาการ

2. ผแทนของเขตพนทการศกษา หรอตนสงกด อยางนอย 1 คน ประเมนผเรยนและตรวจสอบคณสมบต

ครบถวนตามเงอนไข ทง 3 ประการ คอ

2.1 ผลการเรยนปการศกษาทผานมาและมผลการเรยนระหวางปอยในเกณฑ ดเยยม

2.2 วฒภาวะเหมาะสมทจะเรยนในชนทสงขน

2.3 ผานการประเมนผลความรความสามารถตามตวชวดรายปทงหมด ในภาคเรยนท 2 ของป

ปจจบน และภาคเรยนท 1 ของชนการศกษาทจะเลอนขนไป การอนมตใหเลอนชนระหวางปการศกษาไปเรยนชน

สงขนได 1 ระดบ ตองไดรบการยนยอมจากผเรยน และผปกครอง และตองดำเนนการใหเสรจสนกอนปดภาค

เรยนท 2 ของปการศกษานน




การเรยนซำชน

ผเรยนทไมผานรายวชาจำนวนมากและมแนวโนมวาจะเปนปญหาตอการเรยนในระดบชนทสงขน สถานศกษา

อาจตงคณะกรรมการพจารณาใหเรยนซำชนได ทงนไดคำนงถงวฒภาวะและความรความสามารถของผเรยน

การสอนซอมเสรม

การสอนซอมเสรม คอ การสอนกรณพเศษนอกเหนอไปจากการสอนตามแผนจดการเรยนรปกต เพอแก

ไขขอบกพรองทพบในผเรยน

2. ระดบมธยมศกษา


1) ตดสนผลการเรยนเปนรายวชา ผเรยนตองมเวลาเรยนตลอดภาคเรยนไมนอยกวา รอย

ละ 80 ของเวลาเรยนทงหมดในรายวชานน ๆ

2) ผเรยนตองไดรบการประเมนทกตวชวด และผานตามเกณฑทสถานศกษากำหนด

3) ผเรยนตองไดรบการตดสนผลการเรยนทกรายวชา

4) ผเรยนตองไดรบการประเมน และมผลการประเมนผานตามเกณฑทสถานศกษากำ

หนดในการอาน คดวเคราะห และเขยน คณลกษณะอนพงประสงค และกจกรรมพฒนาผเรยน


1) กลมสาระการเรยนร 8 กลมสาระการเรยนร

ใหใชตวเลขแสดงระดบผลการเรยนเปน 8 ระดบ ดงน


ชวงคะแนนเปนรอยละ ความหมาย ระดบผลการเรยน

80 - 100 ดเยยม 4

75 - 79 ดมาก 3.5

70 - 74 ด 3

2.5 คอนขางด 2.5

2 ปานกลาง 2

55 - 59 พอใช 1.5

1 ผานเกณฑขนตำ 1

0 ตำกวาเกณฑ 0



กรณไมสามารถใหระดบผลการเรยนเปน 8 ระดบ ใหใชอกษรระบเงอนไขแสดงผลการเรยน ดงน

➢ “มส” หมายถง ผเรยนไมมสทธเขารบการวดผลปลายภาคเรยน เนองจากผเรยนมเวลาเรยนไมถง

รอยละ 80 ของเวลาเรยนในแตละรายวชา และไมไดรบการผอนผนใหเขารบการวดผลปลายภาคเรยน หรอ

มเหตสดวสยททำใหประเมนผลการเรยนไมได

➢ “ร” หมายถง รอการตดสนและยงตดสนผลการเรยนไมได เนองจากผเรยนไมมขอมลผลการเรยน

รายวชานนครบถวน ไดแก ไมไดวดผลกลางภาคเรยน/ปลายภาคเรยน ไมไดสงงานทมอบหมายใหทำ

2) การอาน คดวเคราะห และเขยน และคณลกษณะอนพงประสงค

การประเมนการอาน คดวเคราะห และเขยน และคณลกษณะอนพงประสงคนนใหระดบ

ผลการประเมนเปน ผาน และ ไมผาน

❖ กรณไมผาน ใหระดบผลการประเมนเปน ดเยยม ด และ ผาน

2.1 การสรปผลการประเมนการอาน คดวเคราะห และเขยน เพอการเลอนชน

และจบการศกษา


2.2 การสรปผลการประเมนคณลกษณะอนพงประสงค รวมทกคณลกษณะเพอ

การเลอนชน และจบการศกษา



ตองพจารณาทงเวลาการเขารวมกจกรรม การปฏบตกจกรรม และผลงานของผเรยนตาม

เกณฑทสถานศกษากำหนด และใหผลการประเมนเปน ผาน และ ไมผาน

กจกรรมพฒนาผเรยน ม 3 ลกษณะ คอ

1) กจกรรมแนะแนว

2) กจกรรมนกเรยน ประกอบดวย

1. กจกรรมลกเสอ เนตรนาร ยวกาชาด ผบำเพญประโยชน และนกศกษา

วชาทหาร โดยผเรยนเลอกอยางใดอยางหนง

2. กจกรรมชมนม หรอ ชมรม อก 1 กจกรรม

3) กจกรรมเพอสงคมและสาธารณประโยชน

กจกรรมพฒนาผเรยน ใหใชตวอกษรแสดงผลการประเมน ดงน

➢ “ผ” หมายถง ผานเกณฑการประเมนตามทสถานศกษากำหนด

➢ “มผ” หมายถง ไมผานเกณฑการประเมนตามทสถานศกษากำหนด




กรณทผเรยนไดผลการเรยน “มผ” ตองจดซอมเสรมใหผเรยนทำกจกรรมในสวนทผเรยนไมไดเขารวม

หรอไมไดทำจนครบถวนแลว จงเปลยนผลการเรยนจาก “มผ” เปน “ผ” ได โดยดำเนนการใหเสรจสน ภายใน

ปการศกษานน ๆ ยกเวน มเหตสดวสยใหอยในดลยพนจของสถานศกษาทจะพจารณาขยายเวลาออกไปอกไมเกน

1 ภาคเรยน แตตองดำเนนการใหเสรจสนภายในปการศกษานน

การเรยนซำชน

ผเรยนทไมผานรายวชาจำนวนมาก และมแนวโนมวาจะเปนปญหาตอการเรยนในระดบชนทสงขน สถาน

ศกษาอาจตงคณะกรรมการพจารณาใหเรยนซำชนได ทงน ใหคำนงถงวฒภาวะและความร ความสามารถของผ

เรยนเปนสำคญ ม 2 ลกษณะ คอ

1) ผเรยนมระดบผลการเรยนเฉลยในปการศกษานน ตำกวา 1.00 และมแนวโนมวาจะเปนปญหาตอการ

เรยนในระดบชนทสงขน

2) ผเรยนมผลการเรยน 0, ร, มส เกนครงหนง ของรายวชาทลงทะเบยนเรยนในปการศกษานน

สถานศกษาสามารถเทยบโอนผลการเรยนของผเรยนจากสถานศกษา ไดในกรณตาง ๆ ไดแก การยาย

สถานศกษา การเปลยนรปแบบการศกษา การยายหลกสตร การละทงการศกษา การขอกลบเขารบการศกษาตอ

การศกษาจากตางประเทศ และขอเขาศกษาตอในประเทศ การเทยบโอนความร ทกษะ ประสบการณจากแหลง

การเรยนรอน ๆ เชน สถานประกอบการ สถาบนทางศาสนา สถาบนการฝกอบรมอาชพ การจดการศกษาโดย

ครอบครว เปนตน

ควรดำเนนการในชวงกอนเปดภาคเรยนแรก หรอตนภาคเรยนแรกทสถานศกษา รบผขอเทยบโอนเปน

ผเรยน ทงนผเรยนทไดรบการเทยบโอนผลการเรยนตองศกษาตอเนองในสถานศกษาทรบเทยบโอน อยางนอย 1

ภาคเรยน สถานศกษาทรบการเทยบโอนควรกำหนดรายวชา จำนวนหนวยกต ทจะรบเทยบโอนตามความ

เหมาะสม

การพจารณาการเทยบโอน สามารถดำเนนการได ดงน

1. พจารณาจากหลกฐานการศกษา

2. พจารณาจากความร ประสบการณตรงจากการปฏบตจรง การทดสอบ การสมภาษณ เปนตน

3. พจารณาจากความสามารถ และการปฏบตจรง

❖ คณะกรรมการเทยบโอนผลการเรยน จำนวน ไมนอยกวา 3 คน ไมเกน 5 คน


การเทยบโอนผลการเรยน




1. การวดผลการศกษา หมายถง ขอใดตอไปน

ก. กระบวนการในการตดสนใจลงสรป

ข. กระบวนการในการกำหนดหรอหาจำนวน ปรมาณ อนดบ หรอรายละเอยดของคณลกษณะหรอ

พฤตกรรมความสามารถของบคคล

ค. เกณฑการพจารณาอยางใดอยางหนง

ง. การตความเกยวกบคณคา หรอ คณภาพของคณลกษณะหรอพฤตกรรมความสามารถของบคคล

2. การประเมนผลทางการศกษา หมายถง ขอใดตอไปน

ก. กระบวนการในการกำหนดหรอหาจำนวน ปรมาณ อนดบ หรอรายละเอยดของคณลกษณะหรอ

พฤตกรรมความสามารถของบคคล

ข. เกณฑการพจารณาอยางใดอยางหนง

ค. กระบวนการในการตดสนใจลงสรปเกยวกบลกษณะหรอพฤตกรรมของนกเรยนวามคณภาพดระดบใด

โดยอาศยเกณฑอยางใดอยางหนงในการเปรยบเทยบ


3. การประเมนผลการศกษา มองคประกอบสำคญ 3 ประการ ขอใดตอไปนไมถกตอง

ก. ผลการวด

ข. เกณฑการพจารณา

ค. การตดสนใจ

ง. การสรปคณภาพ

4. ขอใด คอ หลกการของการประเมนผลทางการศกษา

ก. กำหนดสงทจะประเมนใหชดเจน และวดได

ข. เกณฑทใชในการประเมนตองสมพนธกบสงทตองการวดและจดมงหมายของการประเมน

ค. ปราศจากความลำเอยง




ความรเกยวกบ การวดผล ประเมนผล และเทยบโอนผลการเรยน



5. ขอใด ไมใช ประเภทของการประเมนผลการเรยนการสอน

ก. การประเมนกอนมการเรยนการสอน

ข. การประเมนขณะทำการเรยนการสอน

ค. การประเมนเมอสนปลายป

ง. การประเมนผลเมอสนสดการเรยนการสอน

6. การประเมนเพอตรวยสอบความรพนฐานเดมของผเรยน เพอใชในการพจารณาจดกจกรรมการเรยนรให

เหมาะสมกบผเรยน คอ การประเมนผลตามขอใด ตอไปน





7. การประเมนเพอนำผลทไดมาปรบปรงการเรยนการสอนใหมประสทธภาพ คอ การประเมนผลตามขอใด

ตอไปน





8. การประเมนเพอตรวจสอบความสำเรจในการเรยนรของผเรยนวามมากนอยเพยงใด คอ การประเมนผล






9. ขอใด คอ การวดผล ดานพทธพสย

ก. ความร ความจำ

ข. คานยม เจตคต ความสนใจ

ค. ความเขาใจ การนำไปใช





10. ขอใด คอ การวดผล ดานจตพสย

ก. การวเคราะห


ค. การประเมนคา

ง. การสงเคราะห

11. ขอใด คอ การวดผลดานทกษะพสย

ก. การสงเคราะห


ค. การประเมนคา

ง. การเคลอนไหวอวยวะตาง ๆ ของรางกาย

12. เครองมอวดผลทางการศกษาทสามารถวดไดผลคงทแนนอนไมเปลยนแปลง ไมวาจะวดกครง กหน

เมอไร ทไหน หมายถง คณลกษณะของเครองมอ ตามขอใด



ค. ประสทธภาพในการใช

ง. อำนาจจำแนก

13. เครองมอวดผลทางการศกษาทสามารถใหผลการวดไดมาก และถกตองโดยลงทนในดานตาง ๆ นอย

หมายถง คณลกษณะของเครองมอ ตามขอใด





14. เครองมอวดผลทางการศกษาทสามารถแบงหรอแยก หรอตอบไดวาผตอบหรอผทถกวดคนใด เกง ออน

กวา หรอทศนะ ด หรอ ไมด กวากน หรอมลกษณะทตองการมากนอยกวากนอยางไร หมายถง คณลกษณะ

ของเครองมอ ตามขอใด








15. เครองมอวดผลทางการศกษาทสามารถวดในสงทตองการวดไดอยางถกตอง แมนยำ หมายถง

คณลกษณะของเครองมอ ตามขอใด





16. ขอใด คอ จดมงหมายในการวดและประเมนผลการเรยนร ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน

พ.ศ. 2551

ก. เพอพฒนาผเรยน

ข. เพอตดสนผลการเรยน

ค. เพอเลอนชนใหสงขน


17. การวดและประเมนผลการเรยนร ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พ.ศ. 2551 แบงออก

เปนกระดบ

ก. 2 ระดบ

ข. 3 ระดบ

ค. 4 ระดบ

ง. 5 ระดบ

18. การประเมนผลการเรยนระดบใด เปนการตรวจสอบความกาวหนาในการเรยนร และปรบปรงการเรยน

การสอนของคร

ก. การประเมนระดบชนเรยน

ข. การประเมนระดบสถานศกษา

ค. การประเมนระดบเขตพนทการศกษา

ง. การประเมนระดบชาต




19. การประเมนผลการเรยนระดบใด เปนการประเมนเพอใชเปนขอมลพนฐานในการพฒนาคณภาพการ

ศกษาของเขตพนทการศกษา





20. การประเมนผลการเรยนระดบใด เปนการประเมนเพอตดสนผลการเรยนของผเรยนเปนรายป/รายภาค





21. การประเมนผลการเรยนระดบใด เปนการประเมนผเรยนทกคนชน ป.3, ป.6 และ ม.3, ม.6 เพอใชเปน

ขอมลในการเทยบเคยงคณภาพการศกษาในระดบตาง ๆ





22. คณะกรรมการชดใด เปนผใหความเหนชอบหลกสตรสถานศกษา และระเบยบการวดและประเมนผลการ

เรยนร ตามหลกสตรสถานศกษา


ข. คณะกรรมการบรหารหลกสตรและวชาการของสถานศกษา

ค. คณะอนกรรมการกลมสาระการเรยนร และกจกรรมพฒนาผเรยน

ง. คณะกรรมการพฒนา และประเมนการอาน คดวเคราะหและเขยน

23. คณะกรรมการชดใด เปนผจดทำหลกสตรสถานศกษา และระเบยบวาดวยการวดและประเมนผลการ

เรยนรของสถานศกษา








24. คณะกรรมการชดใด เปนผพจารณาใหความเหนชอบผลการวดและประเมนผลการเรยนรสาระการเรยนร

รายป/รายภาค และกจกรรมพฒนาผเรยน




ง. ผบรหารสถานศกษา

25. คณะกรรมการชดใด เปนผดำเนนการประเมนและตดสนผลการประเมนความสามารถดานการอาน

คดวเคราะห และเขยนตลอดจน ผเรยนรายป/รายภาค และการจบการศกษาแตละระดบ

ก. คณะกรรมการบรหารหลกสตรและวชาการของสถานศกษา

ข. คณะอนกรรมการกลมสาระการเรยนร และกจกรรมพฒนาผเรยน

ค. คณะกรรมการพฒนา และประเมนการอาน คดวเคราะหและเขยน

ง. คณะกรรมการพฒนา และประเมนคณลกษณะอนพงประสงค

26. คณะกรรมการชดใด เปนผพจารณาตดสนผลการประเมนคณลกษณะอนพงประสงค รายป/รายภาค

และการจบการศกษาแตละระดบ

ก. คณะกรรมการบรหารหลกสตรและวชาการของสถานศกษา

ข. คณะอนกรรมการกลมสาระการเรยนร และกจกรรมพฒนาผเรยน

ค. คณะกรรมการพฒนา และประเมนการอาน คดวเคราะหและเขยน

ง. คณะกรรมการพฒนา และประเมนคณลกษณะอนพงประสงค

27. คณะกรรมการชดใด เปนผใหความเหนชอบผลการเทยบโอนผลการเรยน และผลการตรวจสอบและสรป

ขอมลผลการเรยนของผเรยนรายบคคลแตละชนปเมอจบการศกษา








28. ใคร เปนผอนมตผลการประเมนผลการเรยนรายป/รายภาค และตดสนอนมตการเลอนชนเรยน

การซำชน การจบการศกษา ผลการเทยบโอนผลการเรยน




ง. ผบรหารสถานศกษา

29. องคประกอบของการวดและประเมนผลการเรยนร ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน

พ.ศ. 2551 มกองคประกอบ

ก. 3 องคประกอบ

ข. 4 องคประกอบ

ค. 5 องคประกอบ

ง. 6 องคประกอบ

30. ขอใด ไมใช องคประกอบของการวดและประเมนผลการเรยนร ตามหลกสตรแกนกลางการศกษา


ก. การวดและประเมนผลการเรยนรตามกลมสาระการเรยนร 8 กลมสาระการเรยนร

ข. การประเมนการอาน คดวเคราะห และเขยน

ค. การประเมนคณลกษณะอนพงประสงค

ง. การประเมนสมรรถนะของผเรยน

31. ระดบผลการเรยนระบบตวเลข กำหนดออกเปนกระดบ

ก. 5 ระดบ

ข. 6 ระดบ

ค. 7 ระดบ

ง. 8 ระดบ

32. ตวเลขในขอใดไมใช ระดบผลการเรยนในระบบตวเลข

ก. 0

ข. 0.5

ค. 1.5

ง. 3




33. เกณฑการประเมนการอาน คดวเคราะห และเขยน และคณลกษณะอนพงประสงค มกระดบ

ก. 2 ระดบ

ข. 3 ระดบ

ค. 4 ระดบ

ง. 5 ระดบ

34. ขอใด คอ เกณฑการประเมนการอาน คดวเคราะห และเขยน และคณลกษณะอนพงประสงค

ก. ผาน

ข. ด

ค. ดเยยม


35. กรณ การสรปผลการประเมนการอาน คดวเคราะห และเขยน และคณลกษณะอนพงประสงค เพอการ

เลอนขน และจบการศกษา กำหนดเกณฑการประเมนออกเปน กระดบ

ก. 2 ระดบ

ข. 3 ระดบ

ค. 4 ระดบ

ง. 5 ระดบ

36. ขอใด คอ เกณฑการประเมนการอาน คดวเคราะห และเขยน และคณลกษณะอนพงประสงค กรณสรป

ผลการประเมนเพอการเลอนชน และจบการศกษา

ก. ผาน/ไมผาน

ข. ด

ค. ดเยยม


37. ขอใด ไมใช องคประกอบในการพจารณาเทยบโอนผลการเรยน

ก. หลกฐานการศกษา

ข. ความร ความสามารถผเรยน

ค. สมรรถนะของผเรยน

ง. ความสามารถ และการปฏบตในสภาพจรง




38. คณะกรรมการเทยบโอนผลการเรยนในสถานศกษา มจำนวนกคน

ก. ไมนอยกวา 3 คน ไมเกน 4 คน

ข. ไมนอยกวา 3 คน ไมเกน 5 คน

ค. ไมนอยกวา 4 คน ไมเกน 5 คน

ง. ไมนอยกวา 4 คน ไมเกน 6 คน

39. LAS (Local Assessment System) เปนการประเมนผล ในระดบใด





40. NT (National Test) เปนการประเมนผลในระดบใด





41. NT หมายถง ขอใดตอไปน

ก. การประเมนผลการเรยนรระดบชาต

ข. การทดสอบผลการเรยนรระดบชาตขนสง

ค. การทดสอบผลการเรยนรระดบชาตขนพนฐาน

ง. การทดสอบผลการเรยนรระดบชาต ดานอาชวศกษา

42. O-Net หมายถง ขอใด ตอไปน








43. A-Net หมายถง ขอใด ตอไปน





44. V-Net หมายถง ขอใด ตอไปน





45. สถาบนทดสอบทางการศกษาแหงชาต (สทศ.) (องคการมหาชน) เปนหนวยงานมหนาททดสอบ

การเรยนรระดบชาต ระดบการศกษาตาง ๆ ยกเวน การทดสอบ ตามขอใด ตอไปน

ก. NT

ข. O-net

ค. A-Net

ง. V-Net

46. สำนกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน มหนาทดำเนนการประเมนผลการศกษา ตามขอใด

ตอไปน

ก. NT

ข. O-net

ค. A-Net

ง. V-Net

47. สำนกงานเขตพนทการศกษา มหนาทดำเนนการประเมนผลการศกษา ตามขอใด ตอไปน

ก. NT

ข. O-net

ค. A-Net

ง. V-Net




48. ระดบชนใด ตอไปน ไมได เขารบการทดสอบ O-Net

ก. ชนประถมศกษาปท 3

ข. ชนประถมศกษาปท 6

ค. ชนมธยมศกษาปท 3

ง. ชนมธยมศกษาปท 6

49. การสอบ NT ใชในการทดสอบในระดบชนใด ตอไปน

ก. ชนประถมศกษาปท 3

ข. ชนประถมศกษาปท 6

ค. ชนมธยมศกษาปท 3

ง. ชนมธยมศกษาปท 6

50. การสอบ O-Net มจำนวนรายวชาทใชนำมาทดสอบกวชา

ก. 3 วชา

ข. 4 วชา

ค. 5 วชา

ง. 6 วชา

51. รายวชาใด ตอไปน ไมไดนำมาใชในการทดสอบ O-Net

ก. วทยาศาสตร

ข. องกฤษ

ค. สขศกษาและพลศกษา

ง. สงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม

52. ขอใด ตอไปน ไมใช โครงสรางของแบบทดสอบในการสอบ NT

ก. ความสามารถดานภาษา

ข. ความสามารถดานคำนวณ

ค. ความสามารถดานการคดวเคราะห

ง. ความสามารถดานเหตผล






ความรเกยวกบ การวดผล ประเมนผล และเทยบโอนผลการเรยน


1 ข 16 ง 31 ง 46 ก

2 ค 17 ค 32 ข 47 ข

3 ง 18 ก 33 ข 48 ก

4 ง 19 ค 34 ง 49 ก

5 ค 20 ก 35 ค 50 ค

6 ก 21 ง 36 ง 51 ค

7 ข 22 ก 37 ค 52 ค

8 ง 23 ข 38 ข

9 ง 24 ค 39 ค

10 ข 25 ค 40 ง

11 ง 26 ง 41 ก

12 ข 27 ข 42 ค

13 ค 28 ง 43 ข

14 ง 29 ข 44 ง

15 ก 30 ง 45 ก



ลกษณะงานทปฏบตตามมาตรฐาน ตำแหนง ครผชวย ตามหนงสอ สำนกงาน ก.ค.ศ. ท ศธ ๐๒๐๖.๔/

ว๒๐ เรอง การปรบปรงมาตรฐานตำแหนง และมาตรฐานวทยฐานะของขาราชการครและบคลากรทางการศกษา

สายงานการสอน ลงวนท ๕ กรกฎาคม ๒๕๕๕ มรายละเอยด ดงน

ชอตำแหนง ครผชวย

หนาทและความรบผดชอบ

มหนาทและความรบผดชอบหลกในการจดการเรยนการสอน สงเสรมการเรยนร บรหารจดการชนเรยน

พฒนาผเรยน อบรมบมนสยใหผเรยนมวนย คณธรรม จรยธรรม และคณลกษณะอนพงประสงค เตรยมความ

พรอมและพฒนาอยางเขม พฒนาตนเอง และปฏบตงานอนตามทไดรบมอบหมาย โดยม ลกษณะงานทปฏบต

ในดานตาง ๆ ดงน

1. ดานการจดการเรยนการสอน

1.1 นำผลการวเคราะหหลกสตร มาตรฐานการเรยนร และตวชวด หรอผลการเรยนร มาใชในการ

จดทำ รายวชาและออกแบบหนวยการเรยนร

1.2 ออกแบบการจดการเรยนรโดยเนนผเรยนเปนสำคญ เพอใหผเรยนมความร ทกษะ

คณลกษณะประจำวชา คณลกษณะอนพงประสงค และสมรรถนะทสำคญ ตามหลกสตร

1.3 จดกจกรรมการเรยนร อำนวยความสะดวกในการเรยนร และสงเสรมการเรยนร ดวยวธการ

ทหลากหลาย โดยเนนผเรยนเปนสำคญ

1.4 เลอกและใชสอ เทคโนโลย และแหลงเรยนร ทสอดคลองกบกจกรรมการเรยนร

1.5 วดและประเมนผลการเรยนรดวยวธการทหลากหลาย เหมาะสม และสอดคลองกบตวชวด

และจดประสงคการเรยนร

2. ดานการบรหารจดการชนเรยน

2.1 จดบรรยากาศทสงเสรมการเรยนร กระบวนการคด ทกษะชวต และพฒนาผเรยน

2.2 ดำเนนการตามระบบดแลชวยเหลอผเรยน โดยมการศกษาและรวบรวมขอมลผเรยนราย

บคคล เพอแกปญหา และพฒนาผเรยน

2.3 อบรมบมนสยใหผเรยนมคณธรรม จรยธรรม คณลกษณะอนพงประสงค และคานยมทดงาม


ลกษณะงานทปฏบตตามมาตรฐาน

ตำแหนง ครผชวย



3. ดานการพฒนาตนเอง

พฒนาตนเองเพอใหมความร ความสามารถ ทกษะ ดวยวธการตาง ๆ อยางเหมาะสม และมสวน

รวมในชมชนการเรยนรทางวชาชพ

วนย คณธรรม จรยธรรม และจรรยาบรรณวชาชพ

มวนย คณธรรม จรยธรรม ประพฤตปฏบตตนเปนแบบอยางทด ดำรงชวตตามหลกปรชญาของเศรษฐกจ

พอเพยง มจตวญญาณความเปนคร มจตสำนกความรบผดชอบในวชาชพคร และมจรรยาบรรณของวชาชพ

คณสมบตเฉพาะสำหรบผดำรงตำแหนง

1. มวฒไมตำกวาปรญญาตรทางการศกษาหรอทางอนท ก.ค.ศ. กำหนดเปนคณสมบตเฉพาะสำหรบ

ตำแหนงน

2. มใบอนญาตประกอบวชาชพครหรอหลกฐานทใชแสดงในการประกอบวชาชพครตามทครสภาออกให

เพอปฏบตหนาทสอน กอนการบรรจและแตงตงเปนขาราชการครและบคลากรทางการศกษา

การใหไดรบเงนเดอน

ใหไดรบเงนเดอน อนดบ ครผชวย

จากรายละเอยดลกษณะงานทปฏบตตามมาตรฐาน ตำแหนง ครผชวย ดงกลาว ผจดทำหนงสอจะขอนำ

เสนอรายละเอยดลกษณะงานทปฏบตตามมาตรฐาน ตำแหนง ครผชวย นอกเหนอจากทไดกลาวไวแลวใน

เบองตนตามหนงสอเตรยมสอบเลมน โดยมรายละเอยดทสำคญ ดงน


การออกแบบหนวยการเรยนรองมาตรฐาน เปนขนตอน “สำคญทสด” ของการจดทำหลกสตรสถาน

ศกษา เพราะเปนสวนทนำมาตรฐานการเรยนรไปสการปฏบตในการเรยนการสอนอยางแทจรง นกเรยนจะบรรล

มาตรฐานหรอไม อยางไร ขนอยกบขนตอนน

องคประกอบของหนวยการเรยนรองมาตรฐาน

หนวยการเรยนรองมาตรฐาน มองคประกอบสำคญ จำนวน 10 องคประกอบ

1. ชอหนวยการเรยนร

2. มาตรฐานการเรยนร/ตวชวด

3. สาระสำคญ/ความคดรวบยอด

4. สาระการเรยนร


การออกแบบหนวยการเรยนรองมาตรฐาน



• สาระการเรยนรแกนกลาง

• สาระการเรยนรทองถน (ถาม)

5. สมรรถนะสำคญของผเรยน

6. คณลกษณะอนพงประสงค

7. ชนงาน/ภาระงาน

8. การวดและประเมนผล

9. กจกรรมการเรยนร

10. เวลาเรยน/จำนวนชวโมง

การออกแบบหนวยการเรยนรองมาตรฐานโดยใช Backward Design

“Backward Design” คอ การออกแบบทยดเปาหมายการเรยนรแบบยอนกลบ โดยเรมจากการ

กำหนดเปาหมายปลายทางทเปนคณภาพผเรยน ทคาดหวงเปนจดเรมตน แลวจงคดออกแบบองคประกอบอน

เพอนำไปสปลายทาง และทกขนตอนของกระบวนการออกแบบตองเชอมโยงสมพนธกนอยางเปนเหตเปนผล ม

ขนตอนทสำคญ 3 ขนตอน ดงน

ขนตอนท 1 กำหนดเปาหมายการเรยนร ทสะทอนมาตรฐานการเรยนร/ตวชวด หรอผลการเรยนร ซง

บอกใหทราบวาตองการใหนกเรยนรอะไร และสามารถทำอะไรได เมอจบหนวยการเรยนร

ขนตอนท 2 กำหนดหลกฐานรองรอยการเรยนร ทชดเจนและแสดงใหเหนวาผเรยนเกดผลการเรยนรตาม

เปาหมายการเรยนร

ขนตอนท 3 ออกแบบกระบวนการ/กจกรรมการเรยนร ทชวยพฒนาผเรยนใหมคณภาพเปาหมายการ

เรยนร


แผนการจดการเรยนร หมายถง แผนซงครเตรยมการจดการเรยนรใหแกนกเรยน โดยวางแผนการจดการ

เรยนร แผนการใชสอการเรยนรหรอแหลงเรยนร แผนการวดผลประเมนผลโดยการวเคราะหจากคำอธบาย

รายวชาหรอหนวยการเรยนร ซงยดผลการเรยนรทคาดหวงและสาระการเรยนรทกำหนด อนสอดคลอง กบมาตร

ฐานการเรยนรชวงชน ดงนน แผนการจดการเรยนรจงเปรยบเสมอนเปาหมายความสำเรจทผสอนคาดหวงไว


การจดทำแผนการจดการเรยนร



ขนตอนการจดการทำแผนการจดการเรยนร

1. วเคราะหคำอธบายรายวชา เพอประโยชนในการ กำหนดหนวยการเรยนร และรายละเอยดของแต

ละหวขอของแผนการจดการเรยนร

2. วเคราะหจดประสงครายวชา และมาตรฐานรายวชา เพอนำมาเขยนเปน จดประสงคการเรยนร โดย

ใหครอบคลมพฤตกรรมทงดาน ความร ทกษะ/กระบวนการ เจตคต และคานยม

3. วเคราะหสาระการเรยนร โดยเลอกและขยายสาระทเรยนรใหสอดคลองกบผเรยน ชมชน และทองถน

รวมทงวทยาการและเทคโนโลยใหม ๆ ทจะเปนประโยชนตอผเรยน

4. วเคราะหกระบวนการจดการเรยนร (กจกรรมการเรยนร) โดยเลอกรปแบบการจดการเรยนรทเนนผ

เรยนเปนสำคญ

5. วเคราะหกระบวนการประเมนผล โดยเลอกใชวธการวดและประเมนผลทสอดคลองกบจดประสงค

การเรยนร

6. วเคราะหแหลงการเรยนร โดยคดเลอกสอการเรยนร และแหลงการเรยนร ทงในและนอกหองเรยน

ใหเหมาะสมสอดคลองกบกระบวนการเรยนร

การจดทำแผนการจดการเรยนร สามารถอธบายไดตามแผนภม ดงน


แผนภม แสดงลำดบการจดทำแผนการจดการเรยนร




วเคราะหคำอธบายรายวชา เพอกำหนด หนวยการเรยนร หวขอการเรยนร และเวลาทจะใช

วเคราะหจดประสงครายวชา

และมาตรฐานรายวชา

เพอกำหนด ผลการเรยนรทคาดหวง ใหเกดขนกบผเรยน ทงดาน ความร ทกษะ

กระบวนการ เจตคตและพฤตกรรมลกษณะนสยทพงประสงค โดยการเขยนในรปจดประสงค

ทวไป และเชงพฤตกรรม

วเคราะหสาระการเรยนร

จากผลการเรยนร• เลอกและขยายสาระการเรยนรใหสอดคลองกบผเรยน ชมชน ทองถน

• สาระการเรยนรตองมความเทยงตรง ปฏบตไดจรง ทนสมย และเปนตวแทนของความร

• มความสำคญทงในแนวกวาง และแนวลก

• จดสาระการเรยนรใหเรยงลำดบจากงายไปหายากและตอเนอง

• จดสาระทเรยนรใหสมพนธกบรายวชา/กลมวชาอน ๆ

วเคราะหกระบวนจดการ

เรยนร

• เลอกรปแบบการจดการเรยนรใหสอดคลองกบจดประสงคการเรยนรวามงไปในทศทางใด

• มความสนใจสำหรบผเรยน

• สามารถเรยนรไดงาย เหมาะสมกบวย ธรรมชาตของผเรยน และ สถานท

• เลอกวธการนำเขาสบทเรยน

• ใหผเรยนทำกจกรรมตามขนตอนของรปแบบการเรยนร ผเรยนทมความสามารถแตกตาง

กนไมจำเปนตองทำกจกรรมเหมอนกน

• ควรเนนกจกรรมททำงานเปนทมมากกวาบคคล

• กจกรรมทใหผเรยนปฏบตตองนำสเทคนคและวธการตาง ๆ มาเปนเครองมอใหผเรยน

บรรลตามจดประสงคการเรยนร

• กจกรรมทปฏบตควรสอดคลองกบชวตประจำวนและชวตจรง

• กจกรรมทปฏบตมทงในหองเรยนและนอกหองเรยน

• เปดโอกาสใหผเรยนฝกฝน และถายทอดการเรยนรไปสสถานการณ ใหม ๆ พรอมทง

ทำใหเกดความจำระยะยาว

• ตรวจสอบความเขาใจโดยใหผเรยนสรป รวมทงสงเสรมใหเชอมโยงสงทเรยนร และทจะ

เรยนตอไป

วเคราะหกระบวนการ

ประเมนผล

• วธการวดและประเมนผลตองสอดคลองกบจดประสงคการเรยนร

• ใชวธการวดทหลากหลาย

• เลอกใชเครองมอทมความเชอมน

• แปลผลการวดและการประเมนเพอนำไปสการพฒนา และปรบปรง

วเคราะหแหลงการเรยนร ใหเรยนรจากแหลงความรหลากหลาย ทงในและนอกหองเรยน



แผนการจดการเรยนรทด

ลกษณะของแผนการจดการเรยนรทด ควรมดงน

1. มความละเอยด ชดเจน มหวขอและสวนประกอบตาง ๆ ครอบคลมตามศาสตรของการสอนโดย

สามารถคำถาม ตอไปน

1.1 สอนอะไร (หนวย หวเรอง ความคดรวบยอด หรอ สาระสำคญ)

1.2 เพอจดประสงคอะไร (จดประสงคการเรยนร ซงควรเขยนเปนจดประสงคเชงพฤตกรรม)

1.3 ดวยสาระอะไร (เนอหา/โครงรางเนอหา)

1.4 ใชวธการใด (กจกรรมการเรยนรซงใชกจกรรมการเรยนรทเนนผเรยนเปนสำคญ)

1.5 ใชเครองมออะไร (วสดอปกรณ สอ และแหลงการเรยนร)

1.6 ทราบไดอยางไรวาประสบความสำเรจ (การวดผล และประเมนผล)

2. แผนการจดการเรยนรสามารถนำไปปฏบตไดจรง

3. สวนประกอบตาง ๆ ของแผนการจดการเรยนรมความสอดคลองสมพนธเชอมโยงสมพนธกน ดงน

3.1 จดประสงคการเรยนรครอบคลมสาระ/เนอหา และเปนจดทพฒนาผเรยนในดานความร

ทกษะ กระบวนการ และเจคคต

3.2 กจกรรมการเรยนร ควรสอดคลองกบจดประสงค และเนอหา/สาระ

3.3 วสดอปกรณ สอ และแหลงการเรยนร ควรสอดคลองสมพนธกบกจกรรมการเรยนร

3.4 การวดผลและประเมนผล ควรสอดคลองกบจดประสงคการเรยนร

แผนการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนสำคญ

แผนการจดการเรยนรทดตองเปนแผนการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนสำคญ โดยมลกษณะ ดงน

1. มการวเคราะหหลกสตร จดทำตารางวเคราะหคำอธบายรายวชา หรอวเคราะหสาระการเรยนร จด

ทำหนวยการเรยนร และจดทำกำหนดการสอน หรอโครงการสอน

2. มการวเคราะหผเรยน โดยการจดกลมผเรยนตามความร ความสามารถ ความสนใจ และความถนด

แลวนำไปสการเขยนแผนการจดการเรยนรตามศกยภาพของผเรยน เพอเนนผเรยนเปนสำคญ

3. มการกำหนดเนอหาสอดคลองกบจดประสงคการเรยนร สอดคลองกบผลการเรยนรทคาดหวง

ศกยภาพของผเรยน และความตองการของทองถน รวมทงการบรณาการระหวางวชา

4. มการกำหนดกจกรรมาการเรยนรทหลากหลาย เหมาะสมและสอดคลองกบศกยภาพของผเรยน

มการบรณาการ เนนการคด (ทกษะการคด ลกษณะการคด และกระบวนการคด) การฝกทกษะ การปฏบตจรง

และการสรางองคความรดวยตนเอง




5. มการกำหนดสอ/นวตกรรม/แหลงเรยนรทหลากหลาย สอดคลองกบจดประสงคการเรยนร/ผลการ

เรยนรทคาดหวง กจกรรมการเรยนร วย และความสามารถของผเรยน และใหผเรยนมสวนรวมในการเลอก จด

หาและจดทำสอ/แหลงการเรยนร

6. มการกำหนดการวดผลและประเมนผล สอดคลองกบจดประสงคการเรยนร/ผลการเรยนรทคาดหวง

และกจกรรมการเรยนร มการวดผลตามสภาพจรง ใหครอบคลมทงดานความร ทกษะ และเจคคต

7. มองคประกอบสำคญครบถวน เนนผเรยนเปนสำคญ สอดคลองกบความตองการของทองถน

เนนคณธรรม จรยธรรม และมการบรณาการตามความเหมาะสม

8. มความสมบรณถกตอง มความคดรเรมสรางสรรค เปนประโยชนตอผเรยน ทำใหผเรยนไดพฒนาดาน

ความร ทกษะ และเจคคต

องคประกอบของแผนการจดการเรยนร

แผนการจดการเรยนร มสวนประกอบในการจดทำ 3 สวน ดงน

1) สวนหวของแผน ประกอบดวย

1. ชอแผน

2. หนวยท ชน

3. แผนการจดการเรยนรท เวลา ชวโมง

4. ชอผสอน

2) สวนกลางของแผน ประกอบดวย

1. มาตรฐานการเรยนร


3. ตวชวด

4. จดประสงคการเรยนร



ขนท 1 ขนนำเขาสบทเรยน

ขนท 2 ขนการจดกจกรรมการเรยนร

ขนท 3 ขนสรป

7. สอ/แหลงเรยนร

8. การวด/ประเมนผล

9. เครองมอการวด/ประเมนผล




3) สวนทายของแผน ประกอบดวย

1. ความคดเหนของผบรหาร

2. บนทกหลงการสอน

3. แนวทางแกไข

โดยมรายละเอยดในกาเขยนแผนการจดการเรยนร ดงตอไปน

1. ชอหนวยการเรยนร/หวขอเรอง เขยนใหชดเจน กะทดรด เหมาะสมครอบคลมเนอหาสาระ

การเรยนร และเวลาทกำหนด

2. สาระสำคญ

เขยนใหกะทดรด เปนหวขอยอยหรอความเรยงกได แตตองสอดคลองกบชอหนวย/หวขอเรอง

เนนใหรวาจะตองเรยนรเกยวกบอะไรและเรองนนสำคญอยางไร

3. จดประสงคการเรยนร

จดประสงคการเรยนรตองเขยนใหสอดคลองกบมาตรฐานของหลกสตร ตวชวด ชวงชน หรอ

ผลการเรยนร โดยเขยนจดประสงคแยกใหครอบคลม ดงน

3.1 ดานความร (Knowledge : K)

3.2 ดานทกษะ/กระบวนการ (Process/Skills : P/S)

3.3 ดานเจตคต (Attitude : A)

3.4 ดานสมรรถนะ (Competency : C)

ดานความร (Knowledge : K) ควรใชคำนำหนา เชน ใหคำจำกดความ บรรยาย อธบาย ระบ

เปรยบเทยบ สรป ยกตวอยางการนำไปใชประโยชน ฯลฯ

ดานทกษะ/กระบวนการ (Process/Skills : P/S) ควรใชคำหรอขอความทเกยวกบทกษะการคดชนสง

(การคดวเคราะห การคดวจารณญาณ การคดสรางสรรค) เชน การตงคำถาม สรางสมมตฐาน คนควา รวบรวม

ขอมล ออกแบบ วางแผน ประดษฐ ทำการทดลอง/สำรวจตรวจสอบ จดกระทำกบขอมล เลอกวสดนำเสนอผล

งาน เขยนรายงาน ฯลฯ

ดานเจตคต (Attitude : A) ไดแก เจตคตทตองการใหเกด และคณลกษณะทพงประสงค ตามหลกสตร

แกนกลางการศกษาขนพนฐาน พ.ศ. 2551 จำนวน 8 ประการ ไดแก รกชาต ศาสน กษตรย ซอสตยสจรต มวนย

ใฝเรยนร อยอยางพอเพยง มงมนในการทำงาน รกความเปนไทย และมจตสาธารณะ ดานสมรรถนะ

(Competency : C) ไดแก สมรรถนะสำคญของผเรยนทกำหนดไวในหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน

พ.ศ. 2551 ไดแก ความสามารถในการสอสาร การคด การแกปญหา การใชทกษะชวต และการใชเทคโนโลย





สาระการเรยนร (Content) เปนเนอหาโดยสรปทขยายมาจากสาระสำคญ เพอนำมาจดกจกรรมท

ตองการใหนกเรยนเกดการเรยนรตามจดประสงค ใหครอบคลมมาตรฐานการเรยนร ตวชวด หรอผลการเรยนร

อยางถกตอง กำหนดใหสอดคลองกบจดประสงค เวลา ระดบความรของผเรยน จงเรยนลำดบอยางเหมาะสมจาก

งายไปหายาก โดยเขยนเนนเฉพาะประเดนทสำคญ


ใหระบกจกรรมทเลอกตามบทบาทของผสอนและผเรยน โดยเขยนใหชดเจนในแตละขนตอนของ

กระบวนการจดการเรยนร และเหมาะกบเวลา หากมหลายกจกรรมตองเปนกจกรรมตอเนองตามลำดบทตอ

งการใหเกดการเรยนรตามจดประสงคการเรยนรทกำหนดไว

6. สอการเรยนร

กำหนดใหสอดคลองกบจดประสงค สาระการเรยนร กจกรรมการเรยนร และเวลา โดยทวไปจะ

แบงเปนสอสงพมพ (เอกสาร ตำรา ใบชวยสอน) และสอโสตทศน

7. การวดประเมนผล

ตองสอดคลองกบจดประสงค และเวลา โดยกำหนดจำนวนครง วธวดและวธประเมนผลใหชดเจน

ซงโดยทวไปแบงเปนการประเมนภาคทฤษฎ (ประเมนดานพทธพสย และจตพสย) และการประเมนภาคปฏบต

(ประเมนดานทกษะพสย) รวมทงตองกำหนดเครองมอทใชวดและเกณฑการประเมนใหชดเจน

8. งานมอบหมาย/กจกรรมเสนอแนะ

กำหนดใหสอดคลองกบเนอหาและจดประสงค โดยอาจเปนงานททำนอกเวลา เพอเสรมความร

ความเขาใจ ทกษะ และประสบการณ หรอสงทตองเตรยมลวงหนา จงตองกำหนดเวลาสงงาน และเกณฑการให

คะแนนดวย

9. บนทกหลงการจดการเรยนร

ระบถงขอด ขอดอย ปญหาอปสรรคในการจดการเรยนร และแนวทางแกไข





ระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน หมายถง กระบวนการดำเนนงานดแลชวยเหลอนกเรยนอยางเปนระบบ

มขนตอน มครทปรกษาเปนบคลากรดแลชวยเหลอนกเรยน อยางเปนระบบ โดยการมสวนรวมของบคลากรทก

ฝาย ทงภายใน และนอกสถานศกษา ไดแก คณะกรรมการสถานศกษา ผปกครอง ชมชน ผบรหาร และครทกคน

มวธการ และเครองมอทชดเจน มมาตรฐานคณภาพ และมาตรฐานการทำงานทตรวจสอบได

วตถประสงคของระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน

1. เพอใหการดำเนนงานดแลชวยเหลอนกเรยนเปนไปอยางมระบบ มประสทธภาพ

2. เพอใหโรงเรยน กรรมการสถานศกษา ผปกครอง ชมชน องคกร และหนวยงานทเกยวของ มการ

ทำงานรวมกน มรองรอยการปฏบตงาน สามารถตรวจสอบ และประเมนผลได

ประโยชนของระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน

1. นกเรยนไดรบการดแลชวยเหลออยางทวถง และตรงสภาพปญหา

2. สมพนธภาพระหวาง ครกบนกเรยน เปนไปดวยด และอบอน

3. นกเรยนรจกตนเอง ควบคมตนเองได มการพฒนาความฉลาดทางอารมณ (EQ) ซงเปนรากฐานในการ

พฒนาความเกง (IQ) คณธรรม จรยธรรม (MQ) และความมงมนทจะเอาชนะอปสรรค (AQ)

4. นกเรยนเรยนรอยางมความสข และไดรบการสงเสรมพฒนาเตมตามศกยภาพอยางรอบดาน

5. ผเกยวของมสวนรวมในการพฒนาคณภาพนกเรยนอยางเขมแขงจรงจงดวยความเสยสละเอาใจใส

กระบวนการ และขนตอนของระบบดแลชวยเหลอนกเรยน

ระบบดแลชวยเหลอนกเรยนกระบวนการและขนตอน กระบวนการและขนตอน 5 ขนตอน ดงน

1. การรจกนกเรยนเปนรายบคคล โดยการเยยมบานนกเรยน และสมภาษณเปนรายบคคล เพอใหได

ขอมลทจำเปนเกยวกบตวนกเรยนเปนสงสำคญทจะทำใหครเขาใจนกเรยนมากยงขน ซงขอมล ทไดเปนขอมลเชง

ประจกษทไดจากเครองมอ และวธการทหลากหลายตามหลกวชาการ ซงจะทำใหไมเกดขอมลทผดพลาดตอการ

ชวยเหลอนกเรยน

2. การคดกรองนกเรยน กรณทแบงเปน 4 กลม นยามไดดงน

2.1 กลมปกต ควรไดรบการสรางเสรมภมคมกน และการสงเสรมพฒนา

2.2 กลมเสยง คอ กลมเสยงตามเกณฑการคดกรองของโรงเรยน ซงโรงเรยนตองใหการปองกน

และแกไขตามกรณ


ระบบดแลชวยเหลอนกเรยน



2.3 กลมมปญหา คอ กลมมปญหาตามเกณฑการคดกรองของโรงเรยน ซงโรงเรยนตองชวยเหลอ

และแกไขปญหาโดยเรงดวน

2.4 กลมพเศษ คอ นกเรยนทมความสามารถพเศษมความเปนอจฉรยะความสามารถโดยเดน ซง

โรงเรยนตองให การสงเสรมใหนกเรยนไดพฒนาศกยภาพความสามารถพเศษถงขนสงสด

3. การปองกนและแกไขปญหา คอ กำหนดมาตรการเฝาระวง กำหนดระเบยบ การใหคะแนนความ

ประพฤต เชญวทยากรภายนอกใหความร จดบคลากรสอดสองตามชมชน การตรวจสขภาพ สงทครทปรกษา

จำเปนตองดำเนนการมอยางนอย 2 ประการ คอ

3.1 การใหคำปรกษาเบองตน

3.2 การจดกจกรรมเพอปองกน และแกไขปญหา

4. การสงเสรมพฒนานกเรยน คอ การจดกจกรรมตาง ๆ เพอใหความรและสงเสรมทกษะใหกบนกเรยน

โดย กำหนดเปนแผนกจกรรมประจำป และใหนกเรยนเปนผดำเนนการ มครเปนทปรกษา กจกรรมหลกสำคญท

โรงเรยนตองดำเนนการ คอ

4.1 การจดกจกรรมโฮมรม

4.2 การเยยมบาน

4.3 การจดประชมผปกครองชนเรยน (Classroom Meeting)

4.4 การจดกจกรรมเสรมสรางทกษะการดำรงชวต และกจกรรมพฒนา

5. การสงตอ เฉพาะนกเรยนทมปญหาดานพฤตกรรม แบงออกเปน 2 แบบ

5.1 การสงตอภายใน ครทปรกษาสงตอครแนะแนว ครพยาบาล ครประจำวชา และฝายปกครอง

5.2 การสงตอภายนอก เปนกรณปญหาทมความยากเกนกวาศกยภาพของโรงเรยนจะดแล

ชวยเหลอ





1. ลกษณะงานทปฏบตตามมาตรฐาน ตำแหนง ครผชวย มขอบขายภารกจ กดาน

ก. 2 ดาน

ข. 3 ดาน

ค. 4 ดาน

ง. 5 ดาน

2. ขอใด ไมใช ลกษณะงานทปฏบตตามมาตรฐาน ตำแหนง ครผชวย

ก. ดานการจดการเรยนการสอน

ข. ดานการบรหารจดการชนเรยน

ค. ดานการพฒนาคณธรรม จรยธรรม และสมรรถนะผเรยน

ง. ดานการพฒนาตนเอง

3. ขอใด คอ ความสำคญของการออกแบบหนวยการเรยนร

ก. ทำใหเกดการบรณาการระหวางสาระการเรยนรแกนกลาง และสาระการเรยนรทองถน

ข. เปนการนำมาตรฐานการเรยนรไปสการปฏบตในการเรยนการสอนอยางแทจรง

ค. ชวยใหมองเหนภาพรวมของการเรยนการสอนชดเจน

ง. ทำใหการวดและประเมนผลสอดคลองกบสภาพความเปนจรงทสด

4. หนวยการเรยนร มองคประกอบสำคญ กองคประกอบ

ก. 9 องคประกอบ

ข. 10 องคประกอบ

ค. 11 องคประกอบ

ง. 12 องคประกอบ

5. ขอใด คอ องคประกอบของหนวยการเรยนร

ก. สาระการเรยนร

ข. ชนงาน/ภาระงาน

ค. กจกรรมการเรยนร




ลกษณะงานทปฏบตตามมาตรฐาน ตำแหนง



6. การออกแบบหนวยการเรยนร “แบบยอนกลบ” (Backward Design) มกขนตอน





7. ขอใด คอ ขนตอนของการออกแบบหนวยการเรยนร “แบบยอนกลบ” (Backward Design)

ก. กำหนดเปาหมายการเรยนร

ข. การกำหนดหลกฐาน รองรอยการเรยน

ค. การออกแบบกระบวนการ/กจกรรมการเรยนร


8. ขอใด คอ ขนตอนแรกของการออกแบบหนวยการเรยนร “แบบยอนกลบ” (Backward Design)

ก. กำหนดเปาหมายการเรยนร

ข. การกำหนดหลกฐาน รองรอยการเรยน

ค. การออกแบบกระบวนการ/กจกรรมการเรยนร

ง. การออกแบบวธการใชสอการเรยนร

9. ขอใด คอ ขนตอนแรกของการจดทำแผนการจดการเรยนร

ก. การวเคราะหคำอธบายรายวชา

ข. การวเคราะหจดประสงครายวชา และมาตรฐานรายวชา

ค. การวเคราะหสาระการเรยนร

ง. การวเคราะหกระบวนการจดการเรยนร

10. หนวยการเรยนร กำหนดมาจากการวเคราะหสงใด ตอไปน








11. จดประสงคการเรยนร ไดมาจากการวเคราะหสงใด





12. การวดและผลประเมนผลทดตองสอดคลองกบสงใด

ก. คำอธบายรายวชา

ข. มาตรฐานรายวชา

ค. จดประสงคการเรยนร

ง. กระบวนการจดการเรยนร

13. ขอใด คอ ลกษณะสำคญของแผนการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนสำคญ

ก. มการวเคราะหคำอธบายรายวชา

ข. มการวเคราะหจดประสงครายวชา และมาตรฐานรายวชา

ค. มการวเคราะหสาระการเรยนร

ง. มการวเคราะหผเรยนโดยการจดกลมผเรยนตามความร ความสามารถ ความสนใจ และความถนด

14. การเขยนจดประสงคการเรยนร ควรเขยนใหครอบคลมดานใด ตอไปน

ก. ดานความร

ข. ดานทกษะ/กระบวนการ

ค. ดานเจตคต


15. ขอใด คอ จดประสงคการเรยนร ดานเจตคตของผเรยน

ก. Knowledge

ข. Process/Skills

ค. Attitude

ง. Competency




16. ขอใด คอ จดประสงคการเรยนรดานสมรรถนะของผเรยน

ก. Knowledge

ข. Process/Skills

ค. Attitude

ง. Competency

17. ขอใด คอ พฒนาการของผเรยนดานคณธรรม จรยธรรม

ก. EQ

ข. IQ

ค. MQ

ง. AQ

18. ขอใด คอ พฒนาการของผเรยนดานความมงมนทจะเอาชนะอปสรรค

ก. EQ

ข. IQ

ค. MQ

ง. AQ

19. ระบบดแลชวยเหลอนกเรยน ประกอบดวยขนตอนการดำเนนงาน กขนตอน





20. ขนตอนใดของระบบดแลชวยเหลอนกเรยนทชวยใหสามารถจดนกเรยนแบงเปนกลม ๆ ได

ก. การรจกนกเรยนเปนรายบคคล

ข. การปองกนและแกไขปญหา

ค. การคดกรองนกเรยน

ง. การสงตอ




21. นกเรยนกลมใดตอไปน ทโรงเรยนจะตองสรางเสรมภมคมกน และการสงเสรมพฒนา

ก. กลมปกต

ข. กลมเสยง

ค. กลมมปญหา

ง. กลมพเศษ

22. นกเรยนกลมใดตอไปน ทโรงเรยนจะตองชวยเหลอ และแกปญหาโดยเรงดวน





23. นกเรยนกลมใดตอไปน ทโรงเรยนจะตองสงเสรมใหไดรบการพฒนาศกยภาพตามความสามารถเปนพเศษ

ถงขนสงสด





24. กจกรรมใดทจะชวยใหไดขอมลทจำเปนเกยวกบตวนกเรยนเปนสงสำคญทจะทำใหครเขาใจนกเรยน

มากยงขน

ก. เยยมบานนกเรยน

ข. การคดกรองนกเรยน

ค. การใหคำปรกษา

ง. การจดกจกรรมโฮมรม

25. ขอใดจดลำดบขนตอนของระบบดแลชวยเหลอนกเรยนไดอยางถกตอง

1. การรจกนกเรยนเปนรายบคคล

2. การปองกนและแกไขปญหา

3. การคดกรองนกเรยน

4. การสงตอ

5. การสงเสรมพฒนานกเรยน

ก. 12345 ข. 13245 ค. 13254 ง. 12354






ลกษณะงานทปฏบตตามมาตรฐาน ตำแหนง

ขอท เฉลย ขอท เฉลย ขอท เฉลย ขอท เฉลย ขอท เฉลย

1 ข 6 ข 11 ข 16 ง 21 ก

2 ค 7 ง 12 ค 17 ค 22 ค

3 ข 8 ก 13 ง 18 ง 23 ง

4 ข 9 ก 14 ง 19 ข 24 ก

5 ง 10 ก 15 ค 20 ค 25 ค




คณธรรม หมายถง หลกความประพฤตทเปนลกษณะนสยทดงาม ซงไดรบการสงสมหรอปฏบตตามกนมา

กอใหเกดประโยชนแกผทยดถอโดยตรง และสงผลใหสงคมของการอยรวมกนมความสข และความเจรญงอกงาม

จรยธรรม หมายถง สงทควรประพฤตปฏบตทถกตองดงาม เปนลกษณะทสงคมตองการ กอใหเกด

ประโยชนตอตนเอง ผอน และสงคม

คณธรรม จรยธรรม ทเกยวของกบขาราชการครและบคลากรทางการศกษา มดงตอไปน

1) ทศพธราชธรรม

ทศพธราชธรรม คอ ธรรมสำหรบพระมหากษตรย ใชพระราชอำนาจในการปกครอง และการบำเพญประ

โยชนตออาณาประชาราษฎร ม 10 ประการ ดงน

1. ทาน คอ การให

2. ศล คอ การรกษากาย วาจา ใจ ใหเปนปกต

3. ปรจาคะ คอ การบรจาค

4. อาชชวะ คอ ความซอตรง

5. มททวะ คอ ความสภาพออนโยน

6. ตปะ คอ ความเพยร

7. อกโกธะ คอ การไมแสดงความโกรธ

8. อวหงสา คอ การไมเบยดเบยนผอน

9. ขนต คอ ความอดทน

10. อวโรธ คอ การไมทำผด

2) คณธรรม 4 ประการ ของพระบาทสมเดจพระเจาอยหว

พระบาทสมเดจพระเจาอยหว มพระราชดำรสเนองในงานเฉลมฉลองสมโภชกรงรตนโกสนทร 200 ป เมอ

พ.ศ. 2525 ความวา

1. การรกษาความสตย ความจรงใจตอตนเอง ทจะประพฤตปฏบตแตสงทเปนประโยชน และ

เปนธรรม

2. การรจกขมใจตนเอง ฝกใจตนเองใหประพฤตอยในความสตยความดนน


คณธรรม จรยธรรม และอดมการณความเปนคร

มาตรฐานวชาชพทางการศกษา และมาตรฐานการศกษาขนพนฐาน

คณธรรม จรยธรรม



3. ความอดทน อดกลน และอดออม ทจะไมประพฤตลวงความสตยสจรต ไมวาจะดวยเหตผล

ประการใด

4. การรจกละวางความชว ความทจรต และรจกสละประโยชนสวนนอยของตนเพอประโยชน

สวนใหญของบานเมอง

3) คณธรรมพนฐาน 8 ประการ ของกระทรวงศกษาธการ

คอ คณธรรมทกระทรวงศกษาธการ ใชปลกฝงเยาวชน ตามนโยบายเรงรดการปฏรปการศกษา มดงน

1. ขยน

2. ประหยด

3. ซอสตย

4. มวนย

5. สภาพ

6. สะอาด

7. สามคค

8. มนำใจ

4) ธรรมโลกบาล หรอ ธรรมทคมครองโลก

คอ คณธรรมทใชในการควบคมจตใจมนษยไวใหอยในความด เพอใหมนษยสามารถอยรวมกนอยาง

สงบสข ไดแก

1. หร คอ ความละอายแกใจตนเองในการทำความชว

2. โอตตปปะ คอ ความเกรงกลวตอบาป เกรงกลวตอการทำชว

5) ธรรมมอปการะมาก คอ คณธรรมทเปนเครองนำมา ซงประโยชนเกอกลในกจการทกอยาง ซงผใดม

หลกธรรมนแลวจะกระทำกจใด ๆ ยอมสำเรจดวยดไมผดพลาด ไดแก

1. สต คอ ความระลกได

2. สมปชญญะ คอ ความรตว

6) ธรรมททำใหงาม คอ คณธรรมททำใหบคคลมความสงางามทงภายใน และภายนอก ไดแก

1. ขนต คอ ความอดทนตอสงตาง ๆ เชน ความอดทนตอความทกข ความอดทนตอความลำบาก

ความอดทนตอความโกรธ เปนตน

2. โสรจจะ คอ ความสงบเสงยม ความมอธยาศยงดงาม การรกษาอากปกรยา ใหเหมาะสม

เรยบรอย




7) อทธบาท 4 คอ คณธรรมทนำไปสความสำเรจ ไดแก

1. ฉนทะ คอ ความพอใจในสงททำ

2. วรยะ คอ ความเพยรพยายาม

3. จตตะ คอ ความเอาใจใส

4. วมงสา คอ ความไตรตรอง เพอพจารณาแกไขปรปปรงทตองปฏบตอยเสมอ

8) พรหมวหาร 4 คอ คณธรรมสำหรบนกปกครอง ไดแก

1. เมตตา คอ ความปรารถนาใหผอนไดรบสข

2. กรณา คอ ความปรารถนาใหผอนพนทกข

3. มทตา คอ ความยนดเมอผอนไดด

4. อเบกขา คอ การรจกวางเฉย

9) สงคหวตถ 4 คอ คณธรรมในการสงเคราะหชวยเหลอ หรอ หลกธรรมในการยดเหนยวจตใจผอน

1. ทาน คอ การให การแบงปน เออเฟอ เผอแผ

2. ปยะวาจา คอ การพดจาไพเราะ สภาพ

3. อตถจรยา คอ การกระทำตนใหเปนประโยชนตอผอน

4. สมานตตา คอ การวางตนเสมอตนเสมอปลาย

10) ทศทง 6 คอ หลกธรรมในการปฏบตตอบคคลทเกยวของสมพนธดจทศทอยรอบตว 6 ทศ ดงน

1. ปรตถมทส ทศเบองหนา หรอ ทศตะวนอออก คอ บดามารดา

2. ทกขณทส ทศเบองขวา หรอ ทศใต คอ ครบาอาจารย

3. ปจฉมทส ทศเบองหลง หรอ ทศตะวนตก คอ สาม ภรรยา

4. อตตรทส ทศเบองซาย หรอ ทศเหนอ คอ มตรสหาย

5. เหฏฐมทส ทศเบอบน คอ พระสงฆ สมณะ พราหมณ

6. อปรมทส ทศเบองลาง คอ นายจาง ลกจาง หรอผบงคบบญชา และผใตบงคบบญชา

11) ฆราวาสธรรม คอ คณธรรมสำหรบผครองเรอน

1. สจจะ คอ ความซอสตยตอกน

2. ทมะ คอ การรจกขมจตของตน ควบคมอารมณ ควบคมตนเอง

3. ขนต คอ ความอดทน

4. จาคะ คอ ความเสยสละ เผอแผ แบงปน มนำใจ




12) อรยสจ 4 คอ ความจรงอนประเสรฐของพระอรยะ สำหรบการดบทกขเพอใหหลดพนจากกเลส

ทงปวง ประกอบดวยธรรม 4 ประการ คอ

1. ทกข คอ ความทกขเปนสงไมพงปรารถนา

2. สมทย คอ มลเหต หรอ ตนเหตแหงทกขนน

3. นโรธ คอ สงทใชดบทกข

4. มรรค คอ แนวทางแหงการดบทกข

13) ศล 5 คอ ขอปฏบตตนขนพนฐานในทางพระพทธศาสนา เพอควบคมความประพฤตทางกาย และ

วาจา ใหตงอยในความดงามมความปกตสข

1. ปาณาตปาตา เวรมณ คอ การละเวนจากการฆาสตว

2. อทนนาทานา เวรมณ คอ การละเวนจากการขโมยของผอน

3. กาเมสมจฉจารา เวรมณ คอ การละเวนจากประพฤตผดในกาม

4. มสาวาทา เวรมณ คอ การละเวนจากการพดเทจ

5. สราเมรยมชชปมาทฏฐานา เวรมณ คอ การละเวนจากของเมา สรา และสงเสพตดใหโทษ

ทงปวง

14) อคต 4 คอ เหตแหงความไมเทยงธรรม ความลำเอยง

1. ฉนทาคต คอ ลำเอยงเพราะ รก หรอ ชอบเปนพเศษ

2. โทสาคต คอ ลำเอยงเพราะ ชง เกลยดชง หรอ ความไมชอบ

3. โมหาคต คอ ลำเอยงเพราะ ความไมร หรอ ความเขลา

4. ภยาคต คอ ลำเอยงเพราะ กลว




“อดมการณของคร” คอ หลกทใชยดเหนยว เพอนำตนไปสอดมคตของความเปนคร อดมการณของคร

มอย 5 ประการ ดงน

1) เตมร คอ มความรบรบรณ ประกอบดวย 3 ประการ คอ

1.1 ความรดานวชาการ และวชาชพ คอ การแสวงหาความรทเปนประโยชน และเหมาะสมให

ผเรยน

1.2 ความรทางโลก คอ การแสวงหาความรดานอน ๆ เชน ระเบยบ ประเพณ สงคม วฒนธรรม

1.3 ความรเรองธรรมะ เพอนำหลกธรรมะมาเปนอทาหรณในการสงสอนศษย

2) เตมใจ คอ ความมใจเปนคร ประกอบดวย 2 ประการ คอ

2.1 ใจคร ไดแก

2.1.1 รกอาชพ คอ การมทศนคตทดตออาชพคร

2.1.2 รกศษย คอ การเสยสละ และอยากใหลกศษยมความสข

2.2 ใจสง คอ การมองเหนคณคาของมนษยโลก และความคดสรางสรรคใหโลกมแตสงดงาม

ยอมรบขอดขอเสยของตนเอง และผอน

3) เตมเวลา คอ การรบผดชอบ การทมเทเพอการสอน ไดแก

3.1 งานสอน หมายถง ครตองใชเวลาในการเตรยมการสอนอยางเตมท และคนควาหาวธการสอน

ตาง ๆ ทจะสอนกบศษย

3.2 งานคร หมายถง ครตองใชเวลาในการอบรม สงสอน หรอชวยเหลอศษยเมอศษยตองการ

คำแนะนำหรอความชวยเหลอ

4) เตมคน คอ การพฒนาใหตนเองมความเปนมนษยทสมบรณ ทง รางกาย จตใจ อารมณ สงคม สำรวม

กาย วาจา ใจ ใหมความมนคง เปนแบบอยางทด ปฏบตงานถกตอง หมนคด พจารณาตนเอง เพอหาทางแกไข

ปรบปรงใหมความบรบรณอยเสมอ จงจะเปนแมพมพ พอพมพทสมบรณ

5) เตมพลง คอ การทมเทพลงสตปญญา และความสามารถเพอการสอน เพอใหลกศษยมความรความ

สามารถ มความประพฤตดงาม และมคณลกษณะทพงประสงค ตามทสงคมตองการ


อดมการณความเปนคร



1) ลกษณะของครทด ตามแนวพระราชดำรสของพระบาทสมเดจพระเจาอยหว

พระบาทสมเดจพระเจาอยหว ไดพระราชทานพระบรมราโชวาทแก ครอาวโส เมอวนท 29 ตลาคม 2522

มขอความทเกยวกบลกษณะครทด 3 ประการ คอ

1. ปญญา คอ ความรทดทประกอบดวยหลกวชาอนถกตอง ทแนนแฟนกระจางแจงในใจ รวมทงความ

ฉลาดทจะพจารณาเรองตาง ๆ ตลอดจนกจทจะทำ คำทจะพดทกอยางได โดยถกตอง ดวยเหตผลอยางหนง

2. ความด คอ ความสจรต ความเมตตากรณา เหน ใจและปรารถนาดตอผอนโดยเสมอหนา

3. ความสามารถ ทจะเผอแผ และถายทอดความรความดของตนเองไปยงผอนอยางไดผล ความเปนคร

มอยแลว ยอม ฉายออกใหผอนไดรบประโยชนดวย ผทมความเปนครสมบรณในตว นอกจากจะ มความดดวยตน

เองแลว ยงจะชวยใหทกคนทมโอกาสเขามาสมพนธเกยวของบรรลถง ความดความเจรญไปดวย

2) ลกษณะครทดตามแนวความคดทางศาสนา

คำสอนในพระพทธศาสนากลาวถง ลกษณะของครทด คอ คำสอนเรอง กลยาณมตตธรรม 7 ซงถอวา

เปนหลกธรรมพนฐานสำหรบความเปนคร หลกธรรมนนม 7 ประการ คอ

1. ปยะ หรอ ปโย แปลวา นารก หมายถง ครตองทำตนใหเปนคนนารกของลก ศษย คอ ตองเปนผม

เมตตา รกเดกมากกวารกตนเอง มหนาตายมแยมแจมใส ใหความ สนทสนมแกศษยเพอใหลกศษยมความสบายใจ

และกลาทจะเขาไปปรกษาหารอเรอง ตาง ๆ พดจาออนหวาน เอาใจใสอบรมสงสอนใหศษยเกดความรและเปน

เพอนรวมทกข รวมสขกบเดกไดตลอดเวลา

2. คร แปลวา นาเคารพ หมายถง ครจะตองดแลและปกครองศษยใหศษยม ความรสกอบอนใจ เปนทพง

ไดและรสกปลอดภย ครตองประพฤตตนใหเปนแบบอยาง แกเดก มเหตผลและเปนคนใจคอหนกแนน ไมเจาอา

รมณ เปนคนเสมอตนเสมอปลาย ในทก ๆ เรอง

3. ภาวนโย แปลวา นาเจรญใจ นายกยองในฐานะผทรงคณ หมายถง ครจะตอง เปนผทมความรและภ

มปญญาแทจรง สนใจหาความรเพมเตม ทงเปนผทฝกอบรมและ ปรบปรงตนเองอยเสมอ ครจะตองฝกตนใหเชยว

ชาญในวชาการและใหมสมรรถภาพใน การทำงานอยเสมอ

4. วตตา แปลวา รจกพดใหไดผล รจกชแจงใหเขาใจ หมายถง ครจะตองรจกพด ใหศษยเขาใจไดตรงตาม

เปาหมายทวางไว สอนในสงทถกตองไมบดเบอน และครจะตอง รจกสอนดวยความสนกสนานเหมาะสมกบวย

ของผเรยนดวย


ลกษณะของครทด



5. วจนกขโม แปลวา อดทนตอถอยคำ หมายถง ครตองพรอมทจะรบฟง คำปรกษาการซกถาม คำเส

นอแนะและคำวพากษวจารณได โดยไมฉนเฉยว และสามารถ ควบคมอารมณได ปกตเดกยอมมความซกซน นา

รำคาญ ครจะรำคาญไมได ตองอดทน ตอสงทมากระทบ

6. คมภรรญจะ กถง กตตา แปลวา แถลงเรองลกลำได หมายถง ครตอง สามารถอธบายเรองยงยากซบ

ซอนใหเขาใจไดดวย และชวยใหศษยเรยนรไดอยางลกซง มากขนดวย รวมทงการอธบายสาระสำคญตาง ๆ ของ

วชาไดถกตองแมนยำ

7. โน จกฐาเน นโยชเย แปลวา ไมชกนำในเรองเหลวไหล หมายถง ครไมชกจง ศษยไปในทางทเสอมเสย

ครไมประพฤตชว ควรละเวนอบายมขทง 6 อยาง ไดแก การตด สราและของมนเมา เทยวกลางคน เทยวดการ

ละเลน ตดการพนน คบคนชว และเกยจ ครานในการงาน

3) คณลกษณะของครทด 10 ประการ คอ แนวทางและเปาหมายในการ อบรม สงสอน นกเรยนของ

สถานศกษาทกระดบ ซงทำหนาทในสถานศกษา ตองถอปฏบตในการจดการศกษา ไดแก

1. ความมระเบยบวนย

2. ความซอสตยสจรตและความยตธรรม

3. ความขยน ประหยด และยดมนในสมมาอาชพ

4. ความสำนกในหนาทและการงานตาง ๆ

5. ความเปนผมความคดรเรม วจารณ และตดสนอยางมเหตผล

6. ความกระตอรอรนในการปกครองในระบอบประชาธปไตย มความรกและเทดทนชาต ศาสนา

พระมหากษตรย

7. ความเปนผมพลานามยทสมบรณทงทางรางกายและจตใจ

8. ความสามารถในการพงพาตนเองและมอดมคตเปนทพงไมไหววานหรอขอความชวยเหลอจากผอน

9. ความภาคภมและการรจกทำนบำรงศลปะ วฒนธรรม และทรพยากรของชาต

10. ความเสยสละและเมตตาอาร กตญญกตเวท กลาหาญ และความสามคคกน

4) หลก 10 ประการ ของการเปนครทด ไดแก

1. มงมนวชาการ 2. รกงานสอน

3. อาทรศษย 4. คดด

5. มคณธรรม 6. ชนำสงคม

7. อบรมจตใจ 8. ใฝความกาวหนา

9. วาจางาม 10. รกความเปนไทย





1. “สงทสงคมถอวามคาพงปรารถนาตองการใหเปนเปาหมายของสงคม และสามาถเปลยนแปลง

ตามกาลเวลา” คอ ความหมายของขอใด ตอไปน

ก. คณธรรม

ข. จรยธรรม

ค. คานยม

ง. ความเชอ

2. “สงทควรประพฤตปฏบตทถกตองดงาม เปนลกษณะทสงคมตองการ” คอ ความหมายของขอใด ตอไปน





3. “หลกความประพฤตทเปนลกษณะนสยทดงาม ซงไดรบการสงสมหรอปฏบตตามกนมากอใหเกด

ประโยชนแกผทยดถอโดยตรง” คอ ความหมายของขอใด ตอไปน





4. การทครมความรดานวชาการ และวชาชพ ความรเรองธรรมะ และความรทางโลก อยในอดมการณใน

ขอใด ตอไปน

ก. เตมร

ข. เตมใจ

ค. เตมเวลา

ง. เตมคน






5. การทครมทศนคตทดตออาชพคร และเสยสละ และอยากใหลกศษยมความสข อยในอดมการณในขอใด

ตอไปน

ก. เตมร

ข. เตมใจ

ค. เตมเวลา

ง. เตมคน

6. ขอใด คอ ลกษณะของครทด ตามแนวพระราชดำรสของพระบาทสมเดจพระเจาอยหว

ก. ปญญา

ข. ความด

ค. ความสามารถ


7. ลกษณะของครทด ตามหลกพระพทธศาสนาขอใดตอไปน หมายถง การทครประพฤตตนใหเปนแบบอยาง

ทดแกศษย

ก. ปโย

ข. คร

ค. ภาวนโย

ง. วตตา

8. การสอนของคร เกยวของกบหลกธรรม ขอใดมากทสด

ก. ปโย

ข. คร

ค. ภาวนโย

ง. วตตา

9. คณธรรม ตามขอใดไมจดอยในแนวคดของ “อรสโตเตล”

ก. ความรอบคอบ

ข. การรจกประมาณ

ค. การอดทน

ง. ความยตธรรม




10. “การรจกขมใจ” ตามพระบรมราโชวาทของพระบาทสมเดจพระเจาอยหว หมายถง ขอใดตอไปน

ก. ความจรงใจตอตนเอง

ข. การรจกฝกใจตนเอง

ค. การประพฤตปฏบตตอสงทเปนประโยชน

ง. รจกเสยสละประโยชนสวนตวเพอสวนรวม

11. สงคหวตถ 4 คอ คณธรรม ตามขอใด ตอไปน

ก. เปนเครองยดเหนยวใจคน

ข. เปนเครองทำใหประสบความสำเรจ

ค. เปนคณธรรมของผครองเรอน

ง. เปนคณธรรมของผเปนผใหญ

12. ขอใด หมายถง คณธรรมททำใหประสบความสำเรจ

ก. พรหมวหาร 4

ข. สงคหวตถ 4

ค. ธรรมของฆราวาส 4

ง. อทธบาท 4

13. ขอใด หมายถง ธรรมคมครองโลก

ก. ขนต

ข. โสรจจะ

ค. หรโอตปปะ

ง. สจจะ

14. อคต 4 คอ คณธรรม ตามขอใด ตอไปน

ก. ธรรมทควรรกษาไวเปนนจ

ข. ธรรมของผครองเรอน

ค. ธรรมทเปนเครองยดเหนยวใจคน

ง. ธรรมทไมควรประพฤต




15. โทสาคต หมายถง ขอใดตอไปน

ก. ลำเอยงเพราะรกใคร

ข. ลำเอยงเพราะไมชอบกน

ค. ลำเอยงเพราะเขลา

ง. ลำเอยงเพราะกลว

16. คณธรรม ตามขอใด ตอไปน สามารถยบยงความโกรธได

ก. เมตตา กรณา

ข. มทตา อเบกขา

ค. สต สมปญชญญะ

ง. ฉนทะ วรยะ

17. ขอใด คอ ผลดของการมสต

ก. รวาใครจะทำอะไร

ข. รเหตการณลวงหนา

ค. รวาตนเองกำลงทำอะไร

ง. รอดตชาตของตนเอง

18. ครสชาต โมโหลกศษยททำแบบฝกหดไมได และกำลงจะลงโทษ แตคดไดวาตนเองเปนคร ตองสอนเขา

ใหร จงไมลงโทษนกเรยน แสดงความวาครมคณธรรม ขอใด

ก. สจจะ

ข. ทมะ

ค. ขนต

ง. จาคะ

19. คณธรรมตามขอใด ตอไปน คอ ธรรมอนทำใหงาม

ก. ขนต


ค. หรโอตปปะ





20. คณธรรมตามขอใดตอไปน คอ ธรรมมอปการะมาก

ก. สต


ค. สมปชญญะ


21. ทศพธราชธรรม ขอใด หมายถง ความเพยร

ก. ปรจาคะ

ข. ตปะ

ค. มททวะ

ง. อาชชวะ

22. ขอใด ไมใช คณธรรม 4 ประการ ของพระบาทสมเดจพระเจาอยหว

ก. การรกษาความสจ

ข. การรจกขมใจตนเอง

ค. การรจกการเปนผให

ง. การอดทนอดกลน

23. ฆราวาสธรรม ขอใด หมายถง การรจกขมจตใจของตน

ก. สจจะ

ข. ทมะ

ค. ขนต

ง. จาคะ

24. ขอใด ไมใช คณธรรม 8 ประการ ของกระทรวงศกษาธการ

ก. ขยน

ข. ออนโยน

ค. ประหยด

ง. สะอาด




25. อรยสจ 4 ขอใด หมายถง การปราศจากความทกข

ก. ทกข

ข. สมทย

ค. นโรธ

ง. มรรค

26. ขอใด คอ คณธรรมของนกปกครอง

ก. พรหมวหาร 4

ข. สงคหวตถ 4

ค. ธรรมของฆราวาส 4

ง. อทธบาท 4

27. ทศทง 6 ขอใด หมายถง บดา และมารดา

ก. ปรตถมทศ

ข. ทกขณทศ

ค. ปจฉมทศ

ง. อตตรทศ

28. ทศทง 6 ขอใด หมายถง สาม และภรรยา

ก. ปรตถมทศ

ข. ทกขณทศ

ค. ปจฉมทศ

ง. อตตรทศ

29. อทธบาท 4 ขอใด หมายถง ความไตรตรอง ตามเหตผล

ก. ฉนทะ

ข. วรยะ

ค. จตตะ

ง. วมงสา




30. พรหมวหาร 4 ขอใด หมายถง ความยนด เมอผอนไดด

ก. เมตตา

ข. กรณา

ค. มทตา

ง. อเบกขา

31. สงคหวตถ 4 ขอใด หมายถง การกระทำตนใหเปนประโยชน

ก. ทาน

ข. ปยะวาจา

ค. อตถจรยา

ง. สมานตตตา

32. ธรรมคมครองโลก ขอใด หมายถง ความเกรงกลวตอบาป

ก. หร


ค. โอตปปะ









1 ค 11 ก 21 ข 31 ค

2 ข 12 ง 22 ค 32 ค

3 ก 13 ค 23 ข

4 ก 14 ง 24 ข

5 ข 15 ข 25 ค

6 ง 16 ค 26 ก

7 ข 17 ค 27 ก

8 ง 18 ข 28 ค

9 ค 19 ง 29 ง

10 ข 20 ง 30 ค



มาตรฐานวชาชพทางการศกษา

ขอบงคบครสภา วาดวยมาตรฐานวชาชพ พ.ศ. 2556 ไดใหความหมายของมาตรฐานวชาชพทางการ

ศกษา ดงน

“มาตรฐานวชาชพทางการศกษา” คอ ขอกำหนดเกยวกบ คณลกษณะ และคณภาพ ทพงประสงคในการ

ประกอบวชาชพทางการศกษา ซงผประกอบวชาชพทางการศกษา ตองประพฤตปฏบตตาม ม 3 มาตรฐาน ไดแก

1. มาตรฐานความรและประสบการณวชาชพ

2. มาตรฐานการปฏบตงาน

3. มาตรฐานการปฏบตตน (พระราชบญญตสภาครและบคลากรทางการศกษา พ.ศ. 2546 มาตรา

50 กำหนดใหเปนขอบงคบวาดวยจรรยาบรรณของวชาชพ จำนวน 5 ดาน)


ขอบงคบครสภา วาดวยมาตรฐานวชาชพ พ.ศ. 2556 ไดใหความหมายของมาตรฐานความร และ

ประสบการณวชาชพ ดงน

“มาตรฐานความรและประสบการณ” คอ ขอกำหนดเกยวกบความร และประสบการณ ในการจดการ

เรยนร หรอการจดการศกษา ซงผตองการประกอบวชาชพทางการศกษา ตองมเพยงพอทจะสามารถนำไปใชใน

การประกอบวชาชพได

มาตรฐานความรและประสบการณวชาชพ ตำแหนง “คร”

ผประกอบวชาชพ คร ตองมคณสมบตไมตำกวา ปรญญาตรทางการศกษา หรอเทยบเทา หรอ มคณวฒ

อนทครสภารบรอง โดยมมาตรฐานความรและประสบการณวชาชพ ดงตอไปน

(ก) มาตรฐานความร ม 11 มาตรฐาน (จากเดม ม 9 มาตรฐาน) ดงน

1) ความเปนคร

2) ปรชญาการศกษา

3) ภาษา และวฒนธรรม

4) จตวทยาสำหรบคร

5) หลกสตร


มาตรฐานวชาชพทางการศกษา

มาตรฐานความรและประสบการณวชาชพ



6) การจดการเรยนร และการจดการชนเรยน

7) การวจยเพอพฒนาการเรยนร

8) นวตกรรม และเทคโนโลยสารสนเทศทางการศกษา

9) การวด และการประเมนผลการเรยนร

10) การประกนคณภาพการศกษา

11) คณธรรม จรยธรรม และจรรยาบรรณ

(ข) มาตรฐานประสบการณวชาชพ ผานการปฏบตการสอนในสถานศกษาตามหลกสตรปรญญาทาง

การศกษา เปนเวลา ไมนอยกวา 1 ป และผานเกณฑการประเมนปฏบตการสอนตามหลกเกณฑวธการ และ

เงอนไขทคณะกรรมการครสภากำหนด ดงน

1) การฝกปฏบตวชาชพระหวางเรยน

2) การปฏบตการสอนในสถานศกษาในสาขาวชาเฉพาะ


ขอบงคบครสภา วาดวยมาตรฐานวชาชพ พ.ศ. 2556 ไดใหความหมายของมาตรฐานการปฏบตงาน ดงน

“มาตรฐานการปฏบตงาน” คอ ขอกำหนดเกยวกบคณลกษณะหรอการแสดงพฤตกรรมการปฏบตงาน

และการพฒนางาน ซงผประกอบวชาชพทางการศกษาตองปฏบตตาม เพอใหเกดผลตามวตถประสงค และ

เปาหมายการเรยนร หรอการจดการศกษา รวมทง ตองฝกฝนใหมทกษะหรอความชำนาญสงขนอยางตอเนอง

มาตรฐานการปฏบตงานวชาชพ ตำแหนง “คร” มจำนวน 12 ขอ ไดแก

1) ปฏบตกจกรรมทางวชาการเพอพฒนาวชาชพครใหกาวหนาอยเสมอ

2) ตดสนใจปฏบตกจกรรมตาง ๆ โดยคำนงถงผลทจะเกดแกผเรยน

3) มงมนพฒนาผเรยนใหเตบโตเตมตามศกยภาพ

4) พฒนาแผนการสอนใหสามารถปฏบตไดจรงในชนเรยน

5) พฒนาสอการเรยนการสอนใหมประสทธภาพอยเสมอ

6) จดกจกรรมการเรยนการสอนใหผเรยนรจกคดวเคราะห คดสรางสรรค โดยเนนผลถาวรทเกด

แกผเรยน

7) รายงานผลการพฒนาคณภาพของผเรยนไดอยางมระบบ

8) ปฏบตตนเปนแบบอยางทดแกผเรยน

9) รวมมอกบผอนในสถานศกษาอยางสรางสรรค


มาตรฐานการปฏบตงาน



10) รวมมอกบผอนในชมชนอยางสรางสรรค

11) แสวงหา และใชขอมลขาวสารในการพฒนา

12) สรางโอกาสใหผเรยนไดเรยนรในทกสถานการณ


ขอบงคบครสภา วาดวยมาตรฐานวชาชพ พ.ศ. 2556 ไดใหความหมายของมาตรฐานความร และ

ประสบการณวชาชพ ดงน

“มาตรฐานการปฏบตตน” หมายความวา จรรยาบรรณของวชาชพ ทกำหนดขนเปนแบบแผนในการ

ประพฤตตน ซงผประกอบวชาชพทางการศกษาตองปฏบตงาน เพอรกษาและสงเสรมเกยรตคณ ชอเสยง และ

ฐานะของผประกอบการวชาชพทางการศกษา ใหเปนทเชอถอศรทธาแกผรบบรการ และสงคม อนจะนำมา ซง

เกยรต และศกดศรแหงวชาชพ

ผประกอบวชาชพทางการศกษา ตองมมาตรฐานการปฏบตตน ตามขอบงคบครสภาวาดวย

“จรรยาบรรณของวชาชพ”


จรรยาบรรณวชาชพคร ไดมบญญตเปนลายลกษณอกษร และกฎหมายรองรบเปนครงแรก เมอ พ.ศ.

2506 โดยอาศยอำนาจบงคบของพระราชบญญตคร พ.ศ. 2488 ทกำหนดใหครสภาเปนสถาบนผออกระเบยบขอ

บงคบ ไดเรยกวา ระเบยบประเพณของครวาดวยจรรยาบรรณคร 10 ขอ และระเบยบวาดวยวนยคร 10 ขอ

จนกระทงป พ.ศ. 2539 ครสภาไดปรบปรงขอบงคบเกยวกบจรรยาบรรณของครขนใหม โดยตดขอความทม

ลกษณะเปนวนยออกไป เหลอเพยงบทบญญตทมลกษณะเปนจรยธรรม หรอ จรรยาบรรณ เรยกวา

ระเบยบครสภาวาดวย จรรยาบรรณคร พ.ศ. 2539 โดยประกาศใชตงแต วนท 7 พฤษภาคม พ.ศ. 2539

มทงหมด 9 ขอ ดงน

1. ครตองรกศษย และเมตตาศษย โดยใหความเอาใจใสชวยเหลอสงเสรม ใหกำลงใจ ในการศกษาแกศษย

โดยเสมอหนา

2. ครตองอบรม สงสอน ฝกฝน สรางเสรมความร ทกษะ และนสยทถกตองดงาม ใหแกศษยอยางเตม

ความสามารถดวยความบรสทธใจ

3. ครตองประพฤต ปฏบตตนเปนแบบอยางทดแกศษยทงทางกาย วาจา และจตใจ

4. ครตองไมกระทำตนเปนปฏปกษตอความเจรญทางกาย สตปญญา จตใจ อารมณ และสงคมของศษย


มาตรฐานการปฏบตตน (จรรยาบรรณวชาชพ)



5. ครตองไมแสวงหาประโยชนอนเปนอามสสนจางจากศษยในการปฏบตหนาทตามปกต และไมใชศษย

กระทำการใด ๆ อนเปนการหาประโยชนใหแกตนโดยมชอบ

6. ครยอมพฒนาตนเองทงในดานวชาชพ ดานบคลกภาพ และวสยทศน ใหทนตอการพฒนาทางวทยาการ

เศรษฐกจ สงคม และการเมองอยเสมอ

7. ครยอมรก และศรทธาในวชาชพคร และเปนสมาชกทดขององคกรวชาชพคร

8. ครพงชวยเหลอเกอกลคร และชมชนในทางสรางสรรค

9. ครพงประสงค ปฏบตตน เปนผนำในการอนรกษ และพฒนาภมปญญา และวฒนธรรมไทย

1) จรรยาบรรณวชาชพคร กบวชาชพชนสง

วชาชพคร ถอวาเปน “วชาชพชนสง” เนองจากมลกษณะสำคญ 6 ประการ คอ

1. มการบรการทใหแกสงคม อาชพครเปนอาชพทใหบรการแกสงคมในดานการถายทอดทกษะทางสงคม

คานยมตลอดจนวชาการตาง ๆ ใหแกสงคม ตามทสงคมพงประสงคเปนการใหบรการทเฉพาะสาขาวชาทตางจาก

อาชพ

2. ตองใชวธการแหงปญญาในการใหบรการ อาชพคร ใชกจกรรมการสอนเปนกจกรรมทางปญญา

การออกแบบวธการถายทอดความรวฒนธรรมทกษะ และความรใหกบเยาวชน ครตองใชทงศาสตร และศลป

แหงวชาชพอนเปนวชาการเฉพาะดาน และตองใชสตปญญาในการถายทอดความรแตละสงแตละอยาง ใหกบศษย

3. ตองไดรบการอบรมใหมความรลกซงโดยใชระยะเวลานานพอสมควร อาชพครกตองใชเวลาเลาเรยน

และฝกฝนในสถาบนสถานศกษา และตองใชเวลาศกษาไมนอยกวา 5 ป จงจะสำเรจการศกษาออกไปทำการสอน

ได

4. ตองมเสรภาพในการใชวชาชพ ในการประกอบวชาชพครนน ผประกอบวชาชพมเอกสทธในการ

ตกลงใจ และตดสนใจทจะใชความรในการแกปญหาการสอน แตละครงแตละวชา ครยอมมเอกสทธทจะกำหนด

วธการ สอน และกจกรรมการสอนใหสอดคลองกบจดประสงคทกำหนดในหลกสตร

5. ตองมจรรยาบรรณ พระราชบญญตสภาครและบคลากรทางการศกษา พ.ศ. 2546 ไดบญญตเกยวกบ

จรรยาบรรณวชาชพคร ไวใน มาตรา 50

6. ตองมสถาบนวชาชพ พระราชบญญตสภาครและบคลากรทางการศกษา พ.ศ. 2546 ไดบญญตใหม

สภาคร และบคลากรทางการศกษา เรยกวา “ครสภา” มฐานะเปนนตบคคล

2) จรรยาบรรณวชาชพคร ตามขอบงคบครสภาวาดวย จรรยาบรรณของวชาชพ พ.ศ. 2556

ขอบงคบครสภา วาดวยมาตรฐานวชาชพ พ.ศ. 2556 ไดกลาวถง จรรยาบรรณของวชาชพ ดงน




มาตรฐานการปฏบตตน หรอ จรรยาบรรณของวชาชพ ของผประกอบวชาชพทางการศกษา

มจำนวน 5 ขอ ดงน

1) จรรยาบรรณตอตนเอง ผประกอบวชาชพทางการศกษา ตองมวนยในตนเอง พฒนาตนเองดาน

วชาชพ บคลกภาพ และวสยทศน ใหทนตอการพฒนาทางวทยาการ เศรษฐกจ สงคม และการเมองอยเสมอ

2) จรรยาบรรณตอวชาชพ ผประกอบวชาชพทางการศกษา ตองรก ศรทธา ชอสตยสจรต รบผดชอบ

ตอวชาชพ และเปนสมาชกทดขององคกรวชาชพ

3) จรรยาบรรณตอผรบบรการ

1. ผประกอบวชาชพทางการศกษา ตองรก เมตตา เอาใจใส ชวยเหลอ สงเสรมใหกำลงใจแก

ศษย และผรบบรการ ตามบทบาทหนาทโดยเสมอหนา

2. ผประกอบวชาชพทางการศกษา ตองสงเสรมใหเกดการเรยนร ทกษะ และนสยทถกตองดงาม

แกศษย และผรบบรการ ตามบทบาทหนาทอยางเตมความสามารถ ดวยความบรสทธใจ

3. ผประกอบวชาชพทางการศกษา ตองประพฤตปฏบตตนเปนแบบอยางทด ทงทางกาย วาจา

และจตใจ

4. ผประกอบวชาชพทางการศกษา ตองไมกระทำตนเปนปฏปกษตอความเจรญทางกาย

สตปญญา จตใจ อารมณ และสงคมของศษย และผรบบรการ

5. ผประกอบวชาชพทางการศกษา ตองใหบรการดวยความจรงใจ และเสมอภาค โดยไมเรยกรบ

หรอยอมรบผลประโยชนจากการใชตำแหนงหนาทโดยมชอบ

4) จรรยาบรรณตอผรวมประกอบวชาชพ ผประกอบวชาชพทางการศกษา พงชวยเหลอเกอกล ซงกน

และกน อยางสรางสรรค โดยยดมนในระบบคณธรรม สรางความสามคคในหมคณะ

5) จรรยาบรรณตอสงคม ผประกอบวชาชพทางการศกษา พงประพฤตปฏบตตนเปนผนำในการอนรกษ

และพฒนาเศรษฐกจ สงคม ศาสนา ศลปวฒนธรรม ภมปญญา สงแวดลอม รกษาผลประโยชนของสวนรวม

และยดมนในการปกครองระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข


ขอบงคบครสภา

วาดวยจรรยาบรรณของวชาชพ พ.ศ. 2556




“แบบแผนพฤตกรรมตามจรรยาบรรณของวชาชพ” คอ ประมวลพฤตกรรมทเปนตวอยางของการประ

พฤตทกำหนดขนตามจรรยาบรรณของวชาชพ ซงผประกอบวชาชพทางการศกษา คอ คร ผบรหารสถานศกษา

ผบรหารการศกษา และศกษานเทศก ตองหรอพงประสงคปฏบตตาม ประกอบดวย พฤตกรรม 2 สวน คอ

1. พฤตกรรมทพงประสงค ทกำหนดใหผประกอบวชาชพทางการศกษา ตองหรอพงประพฤตตาม

2. พฤตกรรมทไมพงประสงค ทกำหนดใหผประกอบวชาชพทางการศกษา ตองหรอพงละเวน

“มาตรฐานการศกษา” หมายถง ขอกำหนดเกยวกบคณลกษณะ คณภาพทพงประสงคของผเรยน และ

มาตรฐานทตองการใหเกดขนในสถานศกษาทกแหง และเพอใชเปนหลกในการเทยบเคยง สำหรบการสงเสรม

และกำกบดแล การตรวจสอบ การประเมนผล และการประกนคณภาพการศกษา มาตรฐานทางการศกษาขนพน

ฐาน เพอการประกนคณภาพภายในสถานศกษา มดงน

มาตรฐานการศกษาขนพนฐานเพอการประกนคณภาพภายในสถานศกษา

แนบทาย ประกาศกระทรวงศกษาธการ เรอง ใหใชมาตรฐานการศกษาขนพนฐาน

เพอการประกนคณภาพภายในของสถานศกษา

ฉบบ ลงวนท 11 ตลาคม พ.ศ. 2559

————————————-

มาตรฐานการศกษาขนพนฐาน เพอการประกนคณภาพภายในของสถานศกษา พ.ศ. 2559

ม 4 มาตรฐาน ดงน

มาตรฐานท 1 คณภาพของผเรยน

1.1 ผลสมฤทธทางวชาการของผเรยน

1.2 คณลกษณะทพงประสงคของผเรยน

มาตรฐานท 2 กระบวนการบรหารและการจดการของผบรหารสถานศกษา

มาตรฐานท 3 กระบวนการจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนสำคญ

มาตรฐานท 4 ระบบการประกนคณภาพภายในทมประสทธผล

โดยมรายละเอยดสำคญ ดงน


ขอบงคบครสภา

วาดวยแบบแผนพฤตกรรมตามจรรยาบรรณของวชาชพ พ.ศ. 2550

มาตรฐานการศกษาขนพนฐาน



มาตรฐานท 1 คณภาพของผเรยน

1.1 ผลสมฤทธทางวชาการของผเรยน

1) มความสามารถในการอาน การเขยน การสอสาร และการคดคำนวณ ตามเกณฑของแตละ

ระดบชน

2) มความสามารถในการคดวเคราะห คดอยางมวจารณญาณ อภปรายแลกเปลยนความคดเหน

และแกปญหา

3) มความสามารถในการใชเทคโนโลยสารสนเทศ และการสอสาร

4) มความกาวหนาทางการเรยนตามหลกสตรสถานศกษา

5) มผลสมฤทธทางการเรยน และพฒนาการจากผลการสอบวดระดบชาต

6) ความพรอมในการศกษาตอ การฝกงานหรอการทำงาน

1.2 คณลกษณะทพงประสงคของผเรยน

1) การมคณลกษณะและคานยมทดตามทสถานศกษากำหนด โดยไมขดกบกฎหมาย และ

วฒนธรรมอนดของสงคม

2) ความภมใจในทองถนและความเปนไทย

3) การยอมรบทจะอยรวมกนบนความแตกตางและหลากหลาย

4) สขภาวะทางรางกาย และจตสงคม

มาตรฐานท 2 กระบวนการบรหารและการจดการของผบรหารสถานศกษา

1. มเปาหมาย วสยทศน และพนธกจทสถานศกษากำหนดชดเจน

2. การวางแผนพฒนาคณภาพการจดการศกษาของสถานศกษา

2.1 การวางแผน และดำเนนงานพฒนาวชาการทเนนคณภาพของผเรยนรอบดานทกกลม

เปาหมาย และดำเนนการอยางเปนรปธรรม

2.2 การวางแผน และดำเนนงานพฒนาครและบคลากรใหมความเชยวชาญทางวชาชพ

2.3 การวางแผนการบรหาร และการจดการขอมลสารสนเทศอยางเปนระบบ

2.4 การวางแผน และจดสภาพแวดลอมทางกายภาพ และสงคมทเออตอการจดการเรยนร

อยางมคณภาพ

3. การมสวนรวมของผเกยวของทกฝาย และการรวมรบผดชอบตอผลการจดการศกษา ใหมคณภาพ

และไดมาตรฐาน

4. การกำกบ ตดตาม ประเมนผลการบรหาร และการจดการศกษา




มาตรฐานท 3 กระบวนการจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนสำคญ

1. การมกระบวนการเรยนการสอนทสรางโอกาสใหผเรยนทกคนมสวนรวม

2. การจดการเรยนการสอนทยดโยงกบบรบทของชมชน และทองถน

3. การตรวจสอบ และประเมนความร ความเขาใจ ของผเรยนอยางเปนระบบ และมประสทธภาพ

มาตรฐานท 4 ระบบการประกนคณภาพภายในทมประสทธผล

การใชระบบการประกนคณภาพภายใน เพอยกระดบคณภาพการจดการศกษาใหดยงขน





1. มาตรฐานวชาชพทางการศกษา มกมาตรฐาน

ก. 2 มาตรฐาน

ข. 3 มาตรฐาน

ค. 4 มาตรฐาน

ง. 5 มาตรฐาน

2. ขอใด ไมใช มาตรฐานวชาชพทางการศกษา

ก. มาตรฐานความรและประสบการณวชาชพ

ข. มาตรฐานการปฏบตงาน

ค. มาตรฐานการปฏบตตน

ง. มาตรฐานการปฏบตการสอน

3. ขอใด หมายถง ขอกำหนดเกยวกบคณลกษณะหรอการแสดงพฤตกรรมการปฏบตงานและการพฒนางาน

ซงผประกอบการวชาชพทางการศกษาตองปฏบตงาน





4. ขอใด หมายถง ขอกำหนดเกยวกบความร และประสบการณในการจดการเรยนร หรอการจดการศกษา ซง

ผตองการประกอบวชาชพทางการศกษา ตองมเพยงพอทสามารถนำไปใชในการประกอบวชาชพได







มาตรฐานวชาชพทางการศกษา และมาตรฐานศกษาขนพนฐาน



5. ขอใด หมายถง จรรยาบรรณของวชาชพ ทกำหนดขนเปนแบบแผนในการประพฤตตน

ซงผประกอบวชาชพทางการศกษา ตองปฏบตตาม





6. จรรยาบรรณคร พ.ศ. 2539 มกขอ

ก. 6 ขอ

ข. 7 ขอ

ค. 8 ขอ

ง. 9 ขอ

7. มาตรฐานความรของ คร ตามขอบงคบครสภา วาดวยมาตรฐานวชาชพ พ.ศ. 2556 มกขอ

ก. 8 ขอ

ข. 9 ขอ

ค. 10 ขอ

ง. 11 ขอ

8. มาตรฐานประสบการณวชาชพ คร ตามหลกสตรปรญญาทางการศกษาจะตองปฏบตการสอน

ในสถานศกษามาแลว เปนเวลาไมนอยเวลากป

ก. 1 ป

ข. 2 ป

ค. 3 ป

ง. 4 ป

9. มาตรฐานการปฏบตงาน ตำแหนง คร มกขอ

ก. 9 ขอ

ข. 10 ขอ

ค. 11 ขอ

ง. 12 ขอ




10. มาตรฐานวชาชพทางการศกษา มาตรฐานใดตอไปน คอ จรรยาบรรณของวชาชพ

ของผประกอบวชาชพทางการศกษา





11. จรรยาบรรณวชาชพ ของผประกอบวชาชพทางการศกษา หมายถง ขอใด

ก. แบบแผนในการประพฤตตน ซงประกอบวชาชพทางการศกษาควรปฏบตตาม

ข. แบบแผนในการประพฤตตน ซงประกอบวชาชพทางการศกษาควรยดถอปฏบตตาม

ค. แบบแผนในการประพฤตตน ซงประกอบวชาชพทางการศกษาตองปฏบตตาม


12. ขอใดตอไปน คอ วตถประสงค ของการกำหนดจรรยาบรรณวชาชพ ของผประกอบวชาชพ

ทางการศกษา

ก. เพอรกษา และสงเสรมเกยรตคณ ของผประกอบวชาชพทางการศกษา

ข. เพอรกษา และสงเสรมชอเสยง ของผประกอบวชาชพทางการศกษา

ค. เพอรกษา และสงเสรมฐานะ ของผประกอบวชาชพทางการศกษา


13. จรรยาบรรณวชาชพ ของผประกอบวชาชพทางการศกษา มกจรรยาบรรณ

ก. 2 จรรยาบรรณ

ข. 5 จรรยาบรรณ

ค. 6 จรรยาบรรณ

ง. 7 จรรยาบรรณ

14. ขอใด ตอไปน จรรยาบรรณวชาชพ ของผประกอบวชาชพทางการศกษา

ก. จรรยาบรรณตอตนเอง

ข. จรรยาบรรณตอวชาชพ

ค. จรรยาบรรณตอผรวมงาน

ง. จรรยาบรรณตอผรบบรการ




15. การรก ศรทธา ซอสตยสจรต รบผดชอบตอวชาชพ และเปนสมาชกทดขององคกรวชาชพ หมายถง

จรรยาบรรณ ตามขอใด ตอไปน



ค. จรรยาบรรณตอผรวมประกอบวชาชพ


16. การมวนยในตนเอง พฒนาตนเองดานวชาชพ บคลกภาพ และวสยทศน ใหทนตอการพฒนาทาง

วทยาการ เศรษฐกจ สงคม และการเมองอยเสมอ หมายถง จรรยาบรรณ ตามขอใด ตอไปน





17. การชวยเหลอเกอกลซงกนและกนอยางสรางสรรค โดยยดมนในระบบคณธรรม สรางความสามคคใน

หมคณะ หมายถง จรรยาบรรณ ตามขอใด ตอไปน





18. การรก เมตตา เอาใจใส ชวยเหลอ สงเสรมใหกำลงใจแกศษย สงเสรมใหเกดการเรยนร ทกษะ และนสย

ทถกตองดงาม เปนแบบอยางทด ไมกระทำตนเปนปฏปกษตอความเจรญทางกาย สตปญญา จตใจ อารมณ

และสงคมของศษย และผรบบรการตลอดจน ใหบรการดวยความจรงใจ และเสมอภาค โดยไมเรยกรบหรอ

ยอมรบผลประโยชนจากการใชตำแหนงหนาทโดยมชอบ หมายถง จรรยาบรรณ ตามขอใด ตอไปน








19. การประพฤตปฏบตตนเปนผนำในการอนรกษ และพฒนาเศรษฐกจ สงคม ศาสนา ศลปวฒนธรรม ภม

ปญญา สงแวดลอม รกษาผลประโยชนของสวนรวม และยดมนในการปกครองระบอบประชาธปไตยอนมพระ

มหากษตรยทรงเปนประมข หมายถง จรรยาบรรณ ตามขอใด ตอไปน

ก. จรรยาบรรณตอสงคม




20. “แบบแผนพฤตกรรมตามจรรยาบรรณของวชาชพ” คอ ประมวลพฤตกรรมทเปนตวอยางของ

การประพฤตทกำหนดขนตามจรรยาบรรณของวชาชพ ประกอบดวยพฤตกรรม ตามขอใด ตอไปน

ก. พฤตกรรมทด และพฤตกรรมทไมด

ข. คณลกษณะทด และคณลกษณะทไมด

ค. พฤตกรรมทพงประสงค และพฤตกรรมทไมพงประสงค

ง. คณลกษณะทพงประสงค และคณลกษณะทไมพงประสงค

21. ครดวงใจ คนควา แสวงหา และนำเทคนคดานวชาชพทพฒนาและกาวหนาเปนทยอมรบมาใชแกศษย

และผรบบรการใหเกดผลสมฤทธทพงประสงค แสดงวาครดวงใจ มพฤตกรรมทพงประสงค

ตามจรรยาบรรณขอใด



ค. จรรยาบรรณตอผรบบรการ

ง. จรรยาบรรณตอผรวมประกอบอาชพ

23. ครศรอร สงเสรมใหศษย และผรบบรการสามารถแสวงหาความรไดดวยตนเองจากสออปกรณ และแหลง

เรยนรอยางหลากหลาย แสดงวาครศรอร แสดงพฤตกรรมทพงประสงค ตามจรรยาบรรณขอใด








24. ครสถาพร เสยสละ เอออาทร และใหความชวยเหลอผรวมประกอบวชาชพ แสดงวาครสถาพร แสดง

พฤตกรรมทพงประสงค ตามจรรยาบรรณขอใด





25. ครสมชาย เปนผนำในการวางแผน และดำเนนการเพออนรกษสงแวดลอม พฒนาเศรษฐกจ ภมปญญา

ทองถน และศลปวฒนธรรม แสดงวาครสมชายแสดงพฤตกรรมทพงประสงค ตามจรรยาบรรณ ขอใด

ก. จรรยาบรรณตอวชาชพ

ข. จรรยาบรรณตอผรบบรการ

ค. จรรยาบรรณตอสงคม


26. ครสมศกด ไมรบรหรอไมแสวงหาความรใหม ๆ ในการจดการเรยนร และการปฏบตหนาท แสดงวา

ครสมศกด แสดงพฤตกรรมทไมพงประสงค ตามจรรยาบรรณ ขอใด





27. ครพชย คดลอกหรอนำผลงานของผอนมาเปนของตน แสดงวาครพชยแสดงพฤตกรรมทไมพงประสงค

ตามจรรยาบรรณ ขอใด








28. ครสมจตร เปดเผยความลบของศษย สงผลลกศษยใหไดรบความอบอาย หรอเสอมเสยชอเสยง แสดงวา

ครสมจตร แสดงพฤตกรรมทไมพงประสงค ตามจรรยาบรรณ ขอใด





29. ครเปด เจตนาใหขอมลเทจทำใหเกดความเขาใจผด และเกดความเสยหายตอเพอนรวมงาน แสดงวา

ครเปด แสดงพฤตกรรมทไมพงประสงค ตามจรรยาบรรณ ขอใด





30. ครตาล ไมใหความรวมมอ หรอสนบสนนกจกรรมของชมชนทจดเพอประโยชนตอการศกษา แสดงวา

ครตาล แสดงพฤตกรรมทไมพงประสงค ตามจรรยาบรรณ ขอใด





31. มาตรฐานศกษาขนพนฐาน เพอการประกนคณภาพภายในของสถานศกษา พ.ศ. 2559 มกมาตรฐาน

ก. 4 มาตรฐาน

ข. 5 มาตรฐาน

ค. 6 มาตรฐาน

ง. 7 มาตรฐาน

32. ขอใด ไมใช มาตรฐานการศกษาขนพนฐาน เพอการประกนคณภาพภายในของสถานศกษา พ.ศ. 2559

ก. คณภาพของผเรยน

ข. กระบวนการบรหาร และการจดการของสถานศกษา

ค. กระบวนการจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนสำคญ

ง. ระบบการประกนคณภาพภายในทมประสทธผล




33. มาตรฐานการศกษาขนพนฐาน เพอการประกนคณภาพภายในของสถานศกษา พ.ศ. 2559 ดานคณภาพ

ของผเรยนเกยวของกบเรองใด ตอไปน

ก. ผลสมฤทธทางวชาการของผเรยน

ข. คณลกษณะทพงประสงคของผเรยน

ค. การสอสารภาษาองกฤษ


34. การวางแผนพฒนาคณภาพการจดการศกษาของสถานศกษา ตองดำเนนการภายใตเงอนไขใด ตอไปน

ก. การสรางโอกาสใหผเรยนทกคนมสวนรวม

ข. ยดโยงกบบรบทของชมชน และทองถน

ค. การมสวนรวมของผเกยวของทกฝาย และการรวมรบผดชอบตอผลการจดการศกษา

ง. การตรวจสอบ และประเมนความร ความเขาใจของผเรยนอยางเปนระบบ และมประสทธภาพ

35. ขอใด คอ ลกษณะสำคญ ตามมาตรฐานดานกระบวนการจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนสำคญ

ก. การสรางโอกาสใหผเรยนทกคนมสวนรวม

ข. การจดการขอมลสารสนเทศอยางเปนระบบ

ค. การมสวนรวมของผเกยวของทกฝาย และการรวมรบผดชอบตอผลการจดการศกษา

ง. จดสภาพแวดลอมทางกายภาพ และสงคมทเออตอการจดการเรยนร






มาตรฐานวชาชพทางการศกษา และมาตรฐานศกษาขนพนฐาน


1 ข 11 ค 21 ก 31 ก

2 ง 12 ง 22 ข 32 ข

3 ข 13 ข 23 ค 33 ง

4 ก 14 ค 24 ง 34 ค

5 ค 15 ข 25 ค 35 ก

6 ง 16 ก 26 ก

7 ง 17 ค 27 ข

8 ก 18 ง 28 ค

9 ง 19 ก 29 ง

10 ค 20 ค 30 ก


! คู่มือเตรียมสอบ วิชาการศึกษา...

Documents

Transcript of ! คู่มือเตรียมสอบ วิชาการศึกษา...