TALK...การปร บต วเพ อเปล ยนผ านส ย ค 4.0 ด...
24
Transcript of TALK...การปร บต วเพ อเปล ยนผ านส ย ค 4.0 ด...
2 HITAP ปท 10 ฉบบท 29 บทบรรณาธการ
การประเมนเทคโนโลยดานสขภาพ Health Technology Assessment-HTA
คอ การประเมนอยางเปนระบบทงในแง
ของคณสมบต รวมถงผลกระทบดานการ
แพทย สงคม จรยธรรมและเศรษฐศาสตร
ของเทคโนโลยดานสขภาพ เพอเปนขอมล
ประกอบการตดสนใจเกยวกบเทคโนโลย
ดานสขภาพ การประเมนเทคโนโลยดาน
สขภาพด�าเนนการในลกษณะของสหสาขา
วชาโดยอาศยกรอบการวเคราะหทชดเจน
จากวธการทหลากหลาย
เมอเหนเครองหมาย “อย.” บนผลตภณฑ
ดานสขภาพประชาชนตางรสกมนใจ
วาผลตภณฑนน ๆ ปลอดภยแนนอน
เพราะผานมาตรฐานการรบรองโดย
ส�านกงานคณะกรรมการอาหารและยาแต
จะมผบรโภคและผประกอบการสกกคนท
รวา อย. ตองแบกความรบผดชอบมาก
เพยงใด ครอบคลมหมดทงเรองของยา
ยาเสพตดใหโทษ วตถทออกฤทธตอจต
และประสาท สารระเหย เครองมอแพทย
อาหาร เครองส�าอางและวตถอนตราย
ในอดตทปรมาณของผลตภณฑตาง ๆ
และชองทางการขายยงไมหลากลนเทาทก
วนน อย. อาจยงสามารถดแลเบดเสรจ
ไดทกอยาง
แตในสถานการณป จจบนท เปนยค
ของการคาเสรไรพรมแดน ผลตภณฑ
สขภาพทงในและนอกประเทศทะลกเขา
สตลาดอยางมหาศาลสดสวนระหวาง
งานกบคนทไมสมดลกน ระบบราชการ
ทลาชาและการไมบรณาการของหลาย
หนวยงานทคาบเกยวกน ท�าใหเกดปญหา
ในแงมมตาง ๆ ไมวาจะเปนเรองของการ
ตรวจสอบคณภาพและความปลอดภย
ของผลตภณฑตาง ๆ ทงกอนและหลง
การออกสตลาดท�าไดไมทวถงกฎหมายท
ลาหลงและเตมไปดวยชองโหวสงผลให
อย. ไมสามารถก�ากบดแลดานคณภาพ
และความปลอดภยของอาหารไดครบวงจร
รวมไปถงการขาดแคลนทงงบประมาณ
และผเชยวชาญในการเขามาสรางสราง
มาตรฐานในผลตภณฑสขภาพและ
เยยวยาในดานตาง ๆ ใหแก ผบรโภคได
เมอเลงเหนปญหาตาง ๆ ทเกดขนแลว
โครงการการประเมนเทคโนโลยและ
นโยบายดานสขภาพ จงรวบรวมขอมล
ตาง ๆ วเคราะห เปนผลงานวจยเสนอ
ตอ อย. เพอเปนแนวทางในการรบมอกบ
ปญหาและสถานการณตาง ๆ ในปจจบน
โดยทางเลอกททกภาคสวนเหนพองกนวา
เหมาะสมในการน�ามาประยกตใช คอแนวคด
“แยกบางอยางสรางบางสวน” นนคอการ
ท อย. ยงอยในระบบราชการเชนเดม แต
จะมการกระจายอ�านาจออกไป เพอเสรม
ประสทธภาพในการท�างาน โดยการแยก
องคกรอสระออกมาท�าหนาทรบผดชอบ
อยางชดเจน ในการประเมนผลตภณฑ
สขภาพในสวนของ ยา เครองมอแพทย
อาหาร และสารเคม
ทกฝายเหนตรงกนวาหากปรบโครงสราง
ในลกษณะนได จะเปนการแกปญหา
ความไมเพยงพอใน 3 ดานหลก ๆ ให
หมดไป นนคอความไมเพยงพอของ
ผเชยวชาญในกระบวนการพจารณา
ใบอนญาตผลตภณฑสขภาพ อตรา
ตอบแทนแกบคคลระดบมนสมอง
ไมสงพอ และปญหาเรองงบประมาณ
ไมเพยงพอ รวมทงจะมการแกกฎหมาย
ใหทนสมยและมประสทธภาพมากขน
การปรบตวเพอเปลยนผานสยค 4.0
ดวยแนวทางน นาจะท�าใหอนาคตของ
ผบรโภคไทยแจมใส และมคณภาพชวต
ทสงขนกวาทแลวมา
EDITORTALK
โดย กองบรรณาธการ
Created by Ikatod - Freepik.com
บทบรรณาธการ
กองบรรณาธการ: อภญญา มตเดช ชลญธร โยธาสมทรวารรตน แกวศรงาม วรฒ เลศศราวธ
ทานสามารถอานจลสาร HITAP รปแบบ PDF ไดท www.hitap.net
ชองทางสอสารอนๆ :facebook: HITAPTHAILAND twitter: hitap_thailand
3 HITAP ปท 10 ฉบบท 29 ใหร
ใหร
องคการอนามยโลกส�ารวจพบวา ประเทศไทย
มอตราการเลยงลกดวยนมแมทต�าทสดใน
กลม ประเทศอาเซยน และการโฆษณาตาง ๆ ยงละเมดเกณฑ
สากลการตลาดอาหารทดแทนนมแมขององคการอนามยโลก
ซงหามตดตอสอสารกบแมโดยตรงผานการสอสารออนไลน
หามแจกตวอยางนมผงในกจกรรมพเศษตาง ๆ โดยไมมการก
ลนกรองจากเจาหนาทดานสาธารณสข หามท�าใหแมเขาใจผด
ไดวานมผงทเพมสารตาง ๆ นนมคณคาเทยบเทาและทดแทน
นมแมได พ.ร.บ.โคดมลค หรอ พ.ร.บ.ควบคมการสงเสรมการ
ตลาดอาหารส�าหรบทารกและเดกเลกและผลตภณฑทเกยวของ
จงออกมาเพอควบคมการโฆษณาและการตลาด อาหารส�าหรบ
ทารกและเดกเลกตงแต 0-3 ขวบ
ขอมลจาก Bull World Health Organ ในป 25551 พบวา
ประเทศไทยเกดการสญเสยทางเศรษฐกจจากการใชยาปฏชวนะ
อยางไมถกตอง สงถง 1417.6 – 1535.8 ลานดอลลาสหรฐ
ซงตวเลขใกลเคยงกบการสญเสยของทางสหภาพยโรป
ทง ๆ ทจ�านวนประชากรของไทย นอยกวาเขาเกอบ 7-8 เทา
จ�าเปนอยางยงทหนวยงานดานสาธารณสขทเกยวของ ควรเรง
แกปญหาอยางเรงดวน
เราอยในยคสมยทสะดวกสบายทหลากลนดวย
อาหาร ยารกษาโรค และสารเคม เราจะมนใจในความปลอดภย
ของสงเหลานไดแคไหน 5 ขอมล เกยวกบผลตภณฑ
ดานอาหารและยาตอไปน จะชวยใหเราไดมากยงขน
เชอหรอไมวาประเทศไทยมการใชสารเคม ในอตสาหกรรมเกษตร
มากทสดเปนอนดบ 5 ของโลก นนคอสงถง 0.86 กโลกรมตอ
6-7 ไร โดยประมาณ นอกจากนนจากการสมตรวจของ EU
ในป 2554 เกยวกบผลตภณฑพชผกทน�าเขากวา 70 ประเทศ
พบวาประเทศไทยมการปนเปอนของสารเคมมากทสด
รองลงมาคอตรกและอนเดย ไมเพยงเทานน ประเทศไทย
ยงมใบอนญาตการใช สารเคมด านการเกษตรสง
ถง 27,126 รายการ ซงจดอยในล�าดบทสงทสดในโลก เมอเทยบ
กบจนทมเพยง 20,000 รายการ และแมแตประเทศเพอนบาน
อยางอนโดนเซยทมเพยง 1,158 รายการเทานน2
แมปจจบนประเทศไทยจะมความกาวหนาดานการแพทย
อยางมาก แตกลบขาดความรอบดานในบางประเดนนนคอ
ยงขาดการประเมนผลดผลเสยของการใชเครองมอแพทย
กอนการใชงานมเพยงกองควบคมเครองมอแพทยทท�าหนาท
ตรวจและเฝาระวงสถานประกอบการ รวมทงประเมนอาการ
ไมพงประสงคจากการใชเครองมอแพทย ใหเปนไปตาม พ.ร.บ.
เครองมอแพทย พ.ศ. 2551 และ พ.ร.บ.สถานพยาบาล
พ.ศ. 2541 โดยท�างานรวมกบกรมสนบสนนบรการสขภาพ
ในการตรวจสอบเครองมอแพทยในโรงพยาบาลรฐบาลและ
เอกชนใหมความเทยงตรงตามมาตรฐานและรบรอง
หองปฏบตการสอบเทยบ ตาม พ.ร.บ.สถานพยาบาล
และรวมกบกรมวทยาศาสตรการแพทยในการสมตรวจ
เครองมอแพทยขนาดเลก สวนเครองมอแพทยขนาดใหญ เชน
เครองลางไต และ MRI นนไมมการสมตรวจ เวนแตมเหตการณ
ไมพงประสงคเกดขน
สขภาพคนไทยเสยงเบอร ไหนถามใจเธอด
1Antibiotics Smart Use: a workable model for promoting the rational use of medicines in Thailand http://www.who.int/bulletin/volumes/90/12/12-105445/en/ 2http://www.hiso.or.th/hiso/picture/reportHealth/ThaiHealth2012/eng2012_20.pdf
ชลญธร โยธาสมทร [email protected]
4 HITAP ปท 10 ฉบบท 29 Scoop
ประเมนปญหา เพอเดนหนาตอ จากสถานการณทมภาระงานทเพมขน สงผลกระทบ
โดยตรงตอศกยภาพในการท�างานของอย. ดวยอตราก�าลง
ตามโครงสรางของ อย. ซงมบคลากรทงสน 1,299
คน แตตองรบผดชอบงานตงแตตนน�าจนถงปลายน�า
โดยครอบคลมผลตภณฑสขภาพถง 8 ชนด คอ ยา ยาเสพ
ตดใหโทษ วตถทออกฤทธตอจตและประสาท สารระเหย
เครองมอแพทย อาหาร เครองส�าอางและวตถอนตราย ปญหา
ใหญทสดจงเปนเรองของบคลากรประจ�าซงมไมเพยงพอในการ
ปฏบตงาน นอกจากนนยงขาดความเชยวชาญในการปฏบต
งานบางประเดน เชน ในกระบวนการพจารณาใบอนญาตทผ
ประกอบการยนเรองเขามาทอย. เปนจ�านวนมาก จงตองจด
จางผเชยวชาญมาพจารณาเอกสารทางวชาการตาง ๆ ซงสงผล
กระทบในหลายดาน ทงความลาชาของการท�างาน
งบประมาณทตองสญเสยเพมขน รวมถงความยอหยอนใน
การควบคมคณภาพของงานทงกระบวนการ
เมอเปรยบเทยบกบหนวยงานในตางประเทศทท�างาน
ในดานการคมครองผบรโภค (ดคอลมนเกรดกะกราฟ หนา
12-13) พบวาหลายประเทศมการกระจายความรบผดชอบ
เฉพาะผลตภณฑแกหนวยงานรฐอน ๆ หรอแกองคกรอสระ
เพอใหเกดความเชยวชาญเฉพาะในการด�าเนนการคมครอง
ผบรโภค ชวยใหสามารถแกปญหาเรองภาระงานทมากเกนไป
และการขาดแคลนผเชยวชาญ ตลอดจนประหยดงบประมาณ
ตาง ๆ ทตองสญเสยโดยใชเหต
การเพมขนของผลตภณฑสขภาพในประเทศ ยนยนไดจากรายงานประจ�าปพ.ศ. 2555 ของอย. โดยมบนทกวาผลตภณฑ
สขภาพสงถง 4 แสนรายการ และมภาระทตองตรวจสอบผลตภณฑสขภาพกวา 9 แสนรายการตอป นบวาสงขนถง 4 เทา
เมอเทยบกบ ป พ.ศ. 2550 ซงสงผลกระทบตอบคลากรทมจ�านวนจ�ากดของอย. รวมทงโครงสรางการบรหารทปรบไมทนกบ
ความเปลยนแปลงตาง ๆ ทเพมขนปญหาทสะสมเปนคอขวดน ท�าใหในป 2559 นายกรฐมนตรตองอาศยอ�านาจตามมาตรา
44 ของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย (ฉบบชวคราว) พ.ศ. 2557 ออกค�าสงในการแกปญหาความลาชาการขนทะเบยน
ผลตภณฑสขภาพของส�านก งานคณะกรรมการอาหารและยา (อย.) ใหมความรวดเรวยงขน
อนาคตผบรโภคไทยฝากไวกบอย.ยค 4.0
Scoop
5 HITAP ปท 10 ฉบบท 29 Scoop
ปญหาและความทาทายใน 8 ผลตภณฑสขภาพ ในฐานะผบรโภค เราควรรปญหาตาง ๆ ในการท�างานของส�านกงานคณะกรรมการอาหารและยา เพอใหรเทาทนวาขอบเขตในการคมครองผบรโภค มขอจ�ากดและอปสรรคตาง ๆ อยางไรบาง
ยา ปญหาหลกของส�านกยาเกดจากจ�านวนบคลากรไมเพยงพอ ผลกระทบเปนลกโซทตามมาคอท�าใหการตรวจสอบคณภาพและความปลอดภยทงกอนและหลงการออกสตลาดท�าได
ไมทวถงและลาชานอกจากนนยงกระทบตอการสญเสยงบประมาณจ�านวนมาก เพราะกฎหมายระบให อย. เรยกเกบคาธรรมเนยมในการขนทะเบยนต�ารบยาเพยง 2 พนบาท แตเมอบคลากรไมพอกบปรมาณค�าขอทมจ�านวนมากจงตองจางผเชยวชาญประมาณ 2 หมนบาทส�าหรบยาใหม และเรยกเกบจากผประกอบการเมอการพจารณาทะเบยนเสรจสน หากผประกอบการละทงค�าขอ อย. ตองเปนผรบผดชอบคาใชจายทเกดขนทงหมด ความลาหลงและบทลงโทษไมรนแรงของกฎหมายควบคมผลตภณฑยาเปนอกปญหาส�าคญ ทท�าใหผประกอบการหลบเลยงการลงโทษได เชน กฎหมายทควบคมดานทะเบยนต�ารบยายงไมมขอก�าหนดใหมการตออายและประเมนทะเบยนต�ารบยาซ�าในระยะเวลาทตายตวท�าใหไมเกดการเพกถอนหรอแกไขทะเบยนต�ารบยาทมอนตรายหรอยาทไมมความจ�าเปน
สดทายคอขอจ�ากดดานการ ตดตามคณภาพและความปลอดภยหลง
ออกสตลาด เชน กรณทอาหารสตวมการผสมยาสตว หรอน�ายาปฏชวนะของคนไปใชกบสตว เมอมการบรโภคเนอสตวเหลานเขาไป อาจเกดการถายทอดเชอดอยาได นอกจากนยงมกลมผลตภณฑทเปนอาหารแตมคณสมบตเปนยามากขน ผผลตมกเลยงไปขนทะเบยนเปนอาหารทมขนตอนการขอขนทะเบยนงายกวาท�าใหผลตภณฑไมถกประเมนดานความปลอดภยและมการก�ากบดแลทไมเขมงวด รหรอไม : หลงการเขาสประชาคม
อาเซยนในป พ.ศ. 2558 ผผลตหรอน�าเขา
สามารถขนทะเบยนต�ารบยาทประเทศใด
ประเทศหนงและสามารถจ�าหนายในประเทศ
สมาชกไดโดยไมตองขนทะเบยนซาอกครง ดง
นนหากประเทศไทยไมมความพรอมทางดาน
กฎหมาย การก�าหนดมาตรฐานและก�าลงคน
ทงปรมาณและคณภาพจะท�าใหประเทศไทย
เสยโอกาสในการรบขนทะเบยนตารบยาใหม
จากตางประเทศรวมทงเสยโอกาสในการเขา
ถงยาใหมจากแพทยทางเลอก เชน การแพทย
โฮมโอพาธย (Homeopathy) การแพทยแผน
จน (Traditional Chinese Medicine) และ
ความกาวหนาทางวทยาศาสตรเทคโนโลยอน ๆ
ทจะเขามาในประเทศ
ยาเสพตดและวตถทออกฤทธตอจตประสาท แมจะมหนวยงานชอกลมเงนทนหมนเวยนยาเสพตดอยภายใตการก�ากบดแลของ อย. ทด�าเนนการน�าเขาก�ากบควบคมและตรวจสอบยาเสพตด
และวตถออกฤทธฯ แตดวยปญหาบคลากรนอยท�าใหขาราชการแบกรบภาระมากเกนไป การท�างานทไมทวถงท�าใหพบวามการน�าสารกลมนทมประโยชนทางการแพทย ไปใชในทางทผดและมแนวโนมเพมขนมากอยางตอเนองทกป โดยมการเอาวตถออกฤทธมาปรงแตงกบสารชนดอนหรอเสพรวมกบเครองดม และใชเปนสารผสมในยาเสพตดชนดใหม ๆ เชน ซโดอเฟดรน (Pseu-doephedrine) ซงปกตเปนสวนผสมของยาบรรเทาอาการหวด แตมการน�ามาใชเปนสารตงตนในการผลตเมทแอมเฟตามน และยาอลปราโซแลม (alprazolam) ถกน�าไปผสมกบสารหลาย ๆ ชนดเพอใชเปนยาเสพตดทเรยกวา “สคณรอย” นอกจากนยงไมมกฎเกณฑหรอมาตรการควบคมพชทมคณสมบตเปนสารเสพตดแตเปนพชทมประโยชนทางดานอตสาหกรรม เชน กญชง อกปญหาหนงคอการเกบรกษาและท�าลายยาเสพตดใหโทษของกลาง ซงอยในความดแลโดยกองควบคมวตถเสพตดของกลางมจ�านวนมากและมแนวโนมเพมสงขนสรางภาระงานใหเภสชกรของกองควบคมวตถเสพตดจนไมมเวลาปฏบตงานสวนอนทเกยวของกบการคมครองผบรโภคและท�างานดานวชาการ รหรอไม : ในอนาคตหากเปดการคา
เสรอาเซยนทมงเนนการอ�านวยความสะดวก
ทางการคา อาจท�าใหตองลดการตรวจสอบ
ทงการน�าเขาและสงออกอาจท�าใหเกดการรว
ไหลของสารตงตนวตถเสพตดไดหรออาจมการ
ใชวตถเสพตด ในทางทผดทมรปแบบใหมและ
หลากหลายมากขน อย.จ�าเปนตองเตรยมการ
รบมอกบเรองนอยางรดกมทสด
ฝายสอสารองคกร HITAP [email protected]
6 HITAP ปท 10 ฉบบท 29 Scoop
Scoop
สารระเหย แมวาหลายหนวยงานรวมกน
ตรวจสอบ เฝาระวงและปองกนการ
กระท�าความผดเกยวกบผลตภณฑดาน
สารระเหยแตกยงพบปญหาการใช
ผลตภณฑดงกลาวในทางทไมถกตอง ซง
สาเหตอาจเกดจากสารระเหยมราคาถก
หาซองาย และบทลงโทษตามกฎหมาย
รนแรงนอยกวาการเสพยาเสพตด จง
ท�าใหผเสพกลาเสพมากยงขนสงผลใหการ
กระท�าความผดในคดสารระเหยยงคงม
ในปจจบน รหรอไม : พระราชก�าหนดปองกนการ
ใชสารระเหย พ.ศ. 2533 ไดก�าหนดมาตรการ
ควบคมการใชสารระเหยและบทลงโทษไว
แตยงไมครอบคลมและบทลงโทษยงไมหนก
พอ จงท�าใหมผกระท�าผดมากขน ตอมามการ
แกไขเพมเตมกฎหมายดงกลาวเปนระยะเพอ
ใหเหมาะสมกบสถานการณและเพมบทลงโทษ
ใหหนกขน ปจจบนกฎหมายไดใหโอกาสแกผ
ใชสารระเหยบ�าบดความตองการของรางกาย
หรอจตใจ สมครใจเขารบการบ�าบดรกษาใน
สถานพยาบาล โดยถอวาผเสพเปนผปวย รวม
ทงเพมบทก�าหนดโทษแกผผลต ผน�าเขา ผขาย
และผใชสารระเหยไปในทางทผดกฎหมายให
เหมาะสมยงขน
เครองมอแพทย แมวา พ.ร.บ.เครองมอแพทย
พ.ศ. 2551 จะก�าหนดใหมการประเมน
ความปลอดภย คณภาพ มาตรฐาน และ
ความคมคาและประสทธภาพในการใชงาน
ของเครองมอแพทย และชดเชยเยยวยา
ผทไดรบความเสยหายจากเหตการณ
อนไมพงประสงคจากการใชเครองมอ
แพทย แตยงไมมหนวยงานทท�าหนาท
ชดเชยเยยวยาผบรโภค รวมทงขาดหอง
ปฏบตการทสามารถวเคราะหคณภาพ
ผลตภณฑเครองมอแพทยอกหลายชนด
มงบประมาณจ�ากดในการลงทนดาน
หองปฏบตการปจจบนสามารถตรวจ
วเคราะหไดเพยงแตผลตภณฑทจ�าหนาย
ในประเทศ แตผลตภณฑใหม ๆ ยงไม
สามารถวเคราะหได
นอกจากนกองควบคมเครองมอ
แพทยมความลาชาในการปฏบตงาน
เพราะขาดขาดบคลากรทมความเชยวชาญ
ดานองคความรตาง ๆ ทเกยวของกบ
เครองมอแพทย เชน วศวกรรมการแพทย
วศวกรรมชวภาพเทคนคการแพทย รงส
เทคนค กายภาพบาบด และจลชววทยา รหรอไม : ระบบการก�ากบดแลของ
อย. ส�าหรบเครองมอแพทยมเพยงไมกรายการ
เทานน แบงเปน เครองมอแพทยทตองไดรบ
อนญาต เครองมอแพทยทตองแจงรายการ
ละเอยด และกลมเครองมอแพทยทวไป แต
นบจากป พ.ศ. 2558 ทมการเปดการคาเสร
อาเซยน อย. ตองก�ากบดแลเครองมอแพทย
จ�านวนมากขนตามขอก�าหนดสากลและตาม
ความตกลงอาเซยนวาดวยบทบญญตเครอง
มอแพทย (ASEAN Agreement on Medical
Device Directive) สงผลใหมภาระงานมากขน
อาหาร อย. เปนผรบผดชอบหลกในการ
คมครองผบรโภคผลตภณฑเกยวกบอาหาร
ตาม พ.ร.บ. อาหาร พ.ศ. 2522 ซงเปน
กฎหมายหลกในการคมผบรโภคดาน
อาหาร ทวา อย. กลบไมมอ�านาจใน
การก�ากบดแลดานคณภาพและความ
ปลอดภยของอาหารตลอดหวงโซการ
ผลต เพราะการก�ากบดแลสนคาและ
ผลตภณฑอาหารชวงตนตนคอจากภาค
เกษตร ปศสตวและประมงเปนหนาทของ
หนวยงานสงกดในกระทรวงเกษตรและ
สหกรณ เมอเขาสกระบวนการผลตเชง
อตสาหกรรมกจะอยภายใตการดแลของ
กระทรวงอตสาหกรรม เมอสนคาวางตลาด
แลว ไมวาจะเปนการก�ากบดแลโฆษณา
การใหความรแกผบรโภค การตรวจสอบ
เฝาระวงจะเปนหนาทของคณะกรรมการ
คมครองผบรโภค (สคบ.). คณะกรรมการ
กจการกระจายเสยงกจการโทรทศน และ
กจการโทรคมนาคมแหงชาต (กสทช.)
และภาคประชาสงคม จงตองมการท�างาน
แบบบรณาการของหลายหนวยงาน ซงท
ผานมายงไมประสบความส�าเรจนก แม
จะมการตงคณะกรรมการอาหารแหงชาต
ซงมนายกรฐมนตรเปนประธานขนใน
ป พ.ศ. 2551 แตกเปนเพยงการท�างานใน
ระดบผบรหารยงไมเกดผลในการปฏบต รหรอไม : ประเทศไทยมผลตภณฑ
อาหารชนดเดยว ทมการก�าหนด “มาตรฐาน
บงคบ” ตามมาตรฐานอตสาหกรรมของกระทรวง
อตสาหกรรม คอ สบปะรดกระปองสวน “มาตรฐาน
ทวไป” ส�าหรบมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม
เปนมาตรฐานทไมบงคบใช ผผลตอาหาร
สามารถยนขอใบอนญาตแสดงเครองหมาย
ไดโดยสมครใจ
7 HITAP ปท 10 ฉบบท 29 Scoop
เครองสำาอาง แมปจจบนมหนวยงานจ�านวน
มากทตรวจสอบเฝาระวงแตยงพบการ
กระท�าผดเกยวกบการจ�าหนายเครอง
ส�าอางทมสารตองหามและเปนอนตราย
จ�านวนมาก โดยเกดจากการลกลอบผลต
และจดจ�าหนายโดยไมจดแจงกบ อย. และ
แมจะจดแจงแลวกตามกยงมการลกลอบ
ใชอย เมอประเทศไทยเขาสการเปดการ
คาเสรในภมภาค ซงเครองส�าอางทงหมด
อยภายใตระบบการก�ากบดแลเดยวกน
คอมการจดแจงกอนการผลตหรอน�าเขา
อาจมเครองส�าอางจากตางประเทศ
เขามาในประเทศไทยจ�านวนมากขนและ
อาจเปนภาระแก อย. มากกวา 300,000
รายการ เพราะปจจบนระบบการก�ากบดแล
เครองส�าอางของประเทศสมาชกในอาเซยน
ไดถกอางองมาจาก EU ซงเปนระบบท
แตกตางจากระบบเดมของประเทศไทย
จากเดมทแยกเครองส�าอางออกเปน
กลม ๆ ตามความเสยงของผลตภณฑ
แตระบบใหม ไมไดมการแยกเครองส�าอาง
ตามระดบความรนแรง แตเนนการก�ากบ
ดแล “สารประกอบ” ทใชใหเปนมาตรฐาน
เดยวกนหมด รหรอไม : มาตรฐาน GMP คอขอ
บงคบใหผผลตตองปฏบตตามหลกเกณฑวธท
ดในการผลต ยงคงเปนระบบตามความสมคร
ใจ ท�าใหปจจบนมโรงงานทไดมาตรฐาน GMP
130 แหง จากจ�านวนทจดแจงกบ อย. ทงหมด
กวา 8,000 แหง
วตถอนตราย ปจจบนมหนวยงานทก�ากบ
ดแลวตถอนตราย 6 หนวยงาน คอ
กรมวชาการเกษตร กรมประมง กรมปศสตว
กรมโรงงานอตสาหกรรม กรมธรกจพลงงาน
และส�านกงานคณะกรรมการอาหารและ
ยา แมวาหนวยงานทเกยวของเหลาน
จะก�ากบดแลตงแตกอนออกสตลาด
จนถงจ�าหนายแลว แตปญหาทเกดขนคอ
แตละหนวยงานตางบงคบใชกฎหมายวตถ
เดยวกนโดยขนอยกบวตถประสงคการ
ใชงานทไมเหมอนกน ท�าใหวตถอนตราย
บางชนดไมอยในการก�ากบดแลเลย
หรอสารเคมบางตวมผลกระทบตอทง
สขภาพและสงแวดลอม มการตดฉลาก
เตอนทซ�ากน ท�าใหการขนทะเบยน การ
รายงานการใช ตลอดจนการตดฉลากม
ความซ�าซอนกนเพมภาระใหแกผประกอบ
การโดยไมจ�าเปน รหรอไม : แมวากระทรวงอตสาหกรรม
จะพยายายามอดชองวางของการขนทะเบยน
วตถอนตรายในปจจบน โดยการออกประกาศ
กระทรวงอตสาหกรรมเรองบญชรายชอวตถ
อนตราย (ฉบบท 2) พ.ศ. 2558 ใหมการจดแจง
“กลมสารควบคมตามคณสมบต” ในบญชท 5.6
แตเปนเพยงการขอความรวมมอจากผประกอบ
การตามความสมครใจ จงไมประสบผลส�าเรจ
เทาทควรเปรยบเทยบกบสหภาพยโรปซงม
วตถอนตรายทขนทะเบยนกวา 2 หมนรายการ
ประเทศออสเตรเลย 4 หมนกวารายการ แต
ประเทศไทยมเพยง 1 พนกวารายการเทานน
การควบคมโฆษณาและการสงเสรมการขาย การโฆษณามผลตอทศนคตและ
พฤตกรรมของผบรโภค แม อย. จะมการ
ตรวจสอบ เฝาระวงโฆษณาทกระท�าผด
กฎหมายอยเสมอ แตยงพบวามการ
ฝาฝนอยจ�านวนมาก เพราะปจจบนม
การโฆษณาผานทางสอหลายประเภท
และจ�านวนบคลากรทไมเพยงกบภาระ
งานทเพมพน บวกกบขนตอนการท�างาน
ทลาชาตามกฎระเบยบทเครงครด
สงผลใหประชาชนไดรบร เขาถงขอมล
และบรการไดชา รหรอไม : ประชาชนสามารถเขาถงขอมล
และรองเรยนอย. ได 2 ชองทาง คอ Facebook
ในชอ Fda Thai และแอปพลเค-ชนชอ “Oryor
Smart Application”เพอใหผบรโภคสามารถ
เลอกใชผลตภณฑสขภาพในชวตประจาวน
ไดอยางปลอดภย โดยผบรโภคสามารถตรวจ
เลขทใบรบจดแจงทพบเหนบนฉลากตรวจสอบ
ไดและรบค�าแนะน�าจาก อย. อกทงสามารถ
รองเรยนเพอเปนการแจงเบาะแสผานแอปพล
เคชนนไดโดยตรง
ฝายสอสารองคกร HITAP [email protected]
8 HITAP ปท 10 ฉบบท 29 Scoop
Scoop
ดวยสถานการณปญหาในปจจบน จงเปนความทาทายของ อย. วาหากไมมการปรบปรงเพอแกปญหาในปจจบน อก 5 ปขางหนาอาจเกดสถานการณเลวรายกบผบรโภค สงทอาจจะเกดขนไดคอคนไทยจะมความเชอมนตอ อย. ลดลง เนองจาก อย. จะถกแทรกแซงจากภาคการเมองและภาคธรกจมากขน และ อย.จะถกลดบทบาทลงมาก นอกจากนประชาขนจะเจบปวยจากการบรโภคโดยเฉพาะจากโรคทเกดจากการสมผสสารเคม วตถอนตราย รงส อาหารหรอเครองส�าอางวทมการปนเปอนจนเปนสาเหตของโรคมะเรง ความผดปกตตงแตก�าเนด และการดอยา เปนตน รวมทงมความเชอผด ๆ ในการเลอกใชผลตภณฑดานสขภาพเปนผลเสยทงตอตนเองและสงคมและหากยงไมเตรยมความพรอมในการแกไขปญหา จะท�าใหอย. มขดความสามารถทไมเพยงพอในการประเมนผลตภณฑ
สขภาพท�าใหคนไทยเสยโอกาสในการเขาถงผลตภณฑใหม ๆ ทมประโยชนโดยเฉพาะยารกษาโรคและเครองมอแพทย นอกจากนนปญหาคณภาพดานผลตภณฑสขภาพจากประเทศไทยไมไดมาตรฐานจะท�าใหตางชาตขาดความเชอมน ประเทศไทยสญเสยตลาดสงออกใหกบคแขงในกลมประเทศอาเซยน งานวจยเรองโครงการพฒนาขอเสนอเกยวกบระบบและโครงสรางการคมครองผบรโภคดานผลตภณฑสขภาพของประเทศไทยในอนาคต โดย HITAP เสนอแนวทางการปรบตวของ อย. เพอใหสอดรบกบการเปลยนแปลงในอนาคตซงในระยะสนน อย. ไดเลอกทางเลอก “แยกบางอยางสรางบางสวน” ซงหมายถงการให อย. อยในระบบราชการเชนเดม แตตงองคกรอสระเพมเพอท�าหนาทประเมนผลตภณฑสขภาพรวมถงรบเรองรองเรยนและชดเชยเยยวยา
“แตเดมเรองคมครองผบรโภคเรามกเนนการก�ากบดแลอยางเดยว แตไมมการสนบสนนหรอใหค�าปรกษาผผลตตงแตเรมแรกขณะทบางประเทศใหหนวยงานแบบ อย. สงกดอยในหนวยงานดานเศรษฐกจดวยซ�า หนวยงานภาครฐทกหนวยจ�าเปนตองชวยพฒนาดานเศรษฐกจดวย ซงหนวยงานดาน
เศรษฐกจมองวา อย. เปนคอขวดเรากสนบสนนใหแยกหนวยทท�าหนาทก�ากบดแลใหผลตภณฑไดมาตรฐานออกจากหนวยทสนบสนนใหเกดการผลตภณฑทไดมาตรฐาน เรากคดวาทางเลอกแยกบางอยาง สรางบางสวนนเปนไปไดงาย ดงนน กแยกเปนหนวยทท�าหนาทคมครองผบรโภค คอยก�ากบดแลผลตภณฑทจะออกมาอกสวนกไปสงเสรมสนบสนนใหเกดผลตภณฑเชน พวก startup ตาง ๆ ซงจะมสวนขบเคลอนเศรษฐกจในระยะแรกนสองสวนนยงอาจจะอยรวมกนใน อย. กอนวนหนงสวนทท�าหนาทสงเสรมสนบสนนใหเกดผลตภณฑอาจจะแยกออกมาเปนองคกรอสระกอน สวนทท�าหนาทก�ากบกยง
อนาคตผบรโภคในมอ อย.
“ปญหาอย.ตองแกให ไดในรฐบาลน”
นพ.โสภณ เมฆธนปลดกระทรวงสาธารณสข
Scoop
9 HITAP ปท 10 ฉบบท 29 Scoop
เปนภาครฐอย ตอนนประเทศไทยมนโยบายทง startup และประเทศไทย 4.0 เพยงแตจะจดการเรอง conflict of interest อยางไรเราอาจจะมคนกลางกบบางเรอง เชน ถาเราอนญาตงายจะคมครองผบรโภคอยางไร ใครรบผดชอบ สมยนมนตองท�างานดวยกน นอกจากนนตองวางระบบเฝาระวง และมาตรฐานการเฝาระวง ทผานมามขาวจาก Thai PAN เปนระยะ ๆ หรออย ๆ นมโรงเรยนมปญหาแปลวาระบบการเฝาระวงเราไมแขงแรง ผมอยากวางระบบปองกนคมครองผบรโภค ระบบคมครองผบรโภคดานผลตภณฑ ระบบคมครองผบรโภคดานบรการ ไปจนถงตองมระบบดแลสขภาพคนไทย ดแลพฤตกรรมการบรโภคของคนไทย ดแลสงแวดลอมตรง นตองเซตขนมาใหเปนระบบ
ใหเขมแขงใหได สวนเรองการสอสารกบประชาชน ทผานมาคดวาคนรจก อย. อาจจะดกวาภาครฐสวนอน ๆ แต ณ วนนมการสอสาร ทาง social media มากขน มนไมใชชองทางและเนอหาการสอสารแบบเดม ผมวาภาครฐเราตามเรองการตลาดและการสอสารของภาคเอกชนไมทน เรามการเปลยนแปลงแน ๆ เราจะเปลยนกตกาทท�าใหเกดปญหาแกไขเรองก�าลงคน และจดล�าดบความส�าคญของปญหาอาจจะมคนกลางและอาจจะเปนประชารฐมากยงขน ชดเจนวารฐบาลน ใน 1 ปทเหลอ ตองวางสงด ๆ ทเปนรากฐานไวใหได อนไหนทคดวาแกไมไดตองแกใหไดในรฐบาลนมนใจวานาจะส�าเรจได”
“พ.ร.บ.ยาซงพยายามแกมาแลว 20 ปแลว ยงสรปไมไดสดทายจงขอใช ม. 44 ของทานนายกเพอแกคอขวดทง 3 เรอง เรองทหนงคอบคลากรไมพอ เราจะขยายนยามทางกฎหมายใหสามารถจางคนนอกไดทงในรปของตวปจเจกชน คณะบคคล หรอบรษท ทงในประเทศและตางประเทศ เรองทสองเราจะขอเพมอตราคาตอบแทน ตามความยากของ paper วชาการสมมตวาตองใชระดบ ดร. 2-3 คน ถาจ�าเปนตองตอบแทนในหลกหมนหรอหลกแสน แลวเจาของผลตภณฑยนดจาย เรากตองยอม สวนเรองท 3 คอแหลงเงนงบประมาณทบอกวามนตองใชเงนมากขน งบประมาณนาจะรบไมไหว เราเลยจะใช ม. 44 ใหอย.เกบเงนจากเจาของผลตภณฑเพอมาจายคาตอบแทน ใหกบผเชยวชาญ สวนเงนทเกบไดเดมทตองสงคน
คลง เปนเงนรายไดแผนดน เราจะขอเกบไวเปนเงนของหนวยงาน แลวน�าเงนทเกบไวทงหมดมาบรหารจดการจางคนเพม ซอเครองไมเครองมอคอมพวเตอรระบบอเลกทรอนกสตาง ๆ เพราะฉะนนเมอม.44 บงคบใช ปญหาคอขวดทเกดขนจาก 3 สาเหตหลกนาจะแกได คาดหวงวาหลงจากม. 44 ออก ภายในไมเกน 6 เดอนจะเหนรปธรรมของการแกปญหา นอกจากนม. 44 ตองขบเคลอนดวยการแกพ.ร.บ. ทเกยวของ 8 ฉบบผเชยวชาญทงหลายทเราจะแตงตงเพมตองมกระบวนการและมคณะกรรมการตามกฎหมายอย โดยมอ�านาจตามกฎหมาย ใน ม. 44 ใหกรรมการชดนท�าหนาท approve ใหความเหนชอบผเชยวชาญทงหลายแลวมาขนทะเบยนกบ อย. รวมถงก�าหนดอตราทเหมาะสมในการเรยกเกบจากเจาของผลตภณฑตวอยาง เชน คณมผลตภณฑชนหนงการจะอนญาตตองใชผเชยวชาญระดบสงมากกวาหนงคนขนไป อตราตอบแทนตองสงตาม สวนผลตภณฑพน ๆ ทใชกนปกต เราใชอตราเกาสวนอตราใหมทเปนผลตภณฑใหม ๆ ซงเปนปญหาคอขวดอยตองตงอตราใหเหมาะสมกบผเชยวชาญ”
อย. จะพนปญหาคอขวดอยางไร เมอได ไฟเขยว ม.44
นพ.วนชย สตยาวฒพงศเลขาธการคณะกรรมการอาหารและยา
ฝายสอสารองคกร HITAP [email protected]
ม.44
10 HITAP ปท 8 ฉบบท 23 ใหสมภาษณ
ใหมมมอง
1ระบบแจงเตอนภยแบบเรงดวน (Rapid Alert System) ของสหภาพยโรป มวตถประสงคเพอใหเปนระบบเตอนภยส�าหรบผบรโภคในประเทศสมาชก EU ใหทราบถงอนตรายและผลกระทบทอาจเกดขนจากการใชสนคาดงกลาว เพอหาทางปองกน หรอก�าหนดระเบยบควบคมการใชและการโฆษณาสนคาเหลานนไดอยางทนทวงท
หนวยงาน คมครองผบรโภคนอกเหนอจาก อย. แลว ยงมภาคประชาชนทในยค social media
ดจะโดดเดนและเปนทนาเชอถอในหมประชาชนไมแพกน เชน เครอขายเตอนภยสารเคมก�าจดศตรพช
(Thailand Pesticide Alert Network – Thai-PAN) ทตดตามเรองความปลอดภยของอาหารในทองตลาด
และศนยวชาการเฝาระวงและพฒนาระบบยา (กพย.) ทตดตามเรองยา
มมมองคนทำางาน เพอปรบนโยบายอาหารและยา
10 HITAP ปท 10 ฉบบท 29 ใหมมมอง
อาหารไทย...อย.ตรวจจรงแตตามไมทน คณปรกชลอทรพย ผประสาน
งานเครอขาย Thai-PAN ชใหเหนภาพ
รวมปญหาสารพษตกคางในพชผกผลไม
ทบรโภคกนอยในประเทศไทย พรอม
แนวทางตาง ๆ ในการแกปญหา โดยเรม
ตนจากปญหาส�าคญคอภาครฐจะวเคราะห
สารตามประกาศเพยง 4 กลม ซงไม
ครอบคลมสารเคมใหม ๆ ทใชกนแพรหลาย
ในปจจบน มการตรวจและตดตามเพยง
10 % ของสารทงหมด พอไมมกฎหมาย
ควบคมสารเคมใหทนกบการน�ามาใช
จงไมมการพฒนาระบบและเครองมอตรวจ
ทจะมารองรบ ประกอบกบการขนทะเบยน
สารเคมอยในความควบคมของกระทรวง
เกษตร ในขณะทการดแลดานอาหารภายใน
ประเทศอยในมอ อย. ซงเปนเพยงผออก
กฎหมาย เมอสมตรวจผลออกมาวาไม
ปลอดภย กลบไมสามารถด�าเนนคดไดทกราย
แมวา Thai-PAN จะมการสมตรวจ
เลอดผบรโภค มา 4-5 ป และพบวาความ
สมพนธในสารตองหาม 4 กลม มแนวโนม
ลดลง ทงในผลตรวจผก-ผลไมและผลเลอด
จากผบรโภค แตปจจบนมสารเคมใหม ๆ
มากมายทใชในประเทศไทย แตกฎหมาย
ตามไมทนและยงไมมเครองมอตรวจ เมอ
เทยบกบสหภาพยโรปทมการแกปญหา
ดวยแนวทางการควบคมสารโดยดจาก
อนตรายของตวสาร (hazard-based)
นนคอมเกณฑในการตดออกส�าหรบสาร
ทอนตรายตอคนและสงแวดลอม แตไทย
ใชการประเมนความเสยงทเกดจากการ
ใชสารนน ๆ (risk-based) ซงกวาจะหาม
ใชสารแตละตวใชเวลาเปนสบป การขาด
ระบบตดตามการน�าเขาและการใชสารเคม
เปนอกหนงประเดนปญหา มขอมลระบวา
ไทยน�าเขายาฆาหญาไกลโคเซตราว 60
ลานกโลกรมตอป แตไมมขอมลตดตาม
ท�าใหไมสามารถประเมนความเสยงได
โดยมกฎหมายทเกยวของกบเรองนอย
2 ฉบบ แตไมไดลงลกถงเรองการจ�าหนาย
และการใชของเกษตรกร อย.เพยงตดตาม
เมอสนคาออกสตลาดแลว
ดงนน อย. ควรสมตรวจพวงไป
กบกระบวนการการเฝาระวงและแจง
เตอนภย เชน หากตรวจพบการใชสาร
ผดกฎหมาย จะด�าเนนการอยางไรกบผ
ประกอบการ มบทลงโทษและการตดตาม
ตออยางไร กระทรวงเกษตรและต�ารวจจะ
เขามามสวนหรอไม ประเทศไทยควรม
ระบบแจงเตอนภยแบบเรงดวน (Rapid
Alert System1) ทจะมาชวยปองกนสนคา
น�าเขาทไมปลอดภย คอทงสมตรวจสอบ
มกระบวนการแกปญหา และตองมการ
เผยแพรขอมลใหสงคมตนตวดวย ในสวน
ของผบรโภค ควรตองหาขอมลใหรอบ
ดานกอนการซอผลตภณฑตาง ๆ และ
เลอกสนบสนนผลตภณฑทปลอดภย แม
ตลาดมนอย แตถาทกคนท�าอยางตอเนอง
เกษตรกรแนวอนทรยมก�าลงใจ จะสามารถ
สรางผลผลตไดโดยไมตองรอภาครฐ
11 HITAP ปท 8 ฉบบท 23 ใหสมภาษณ 11 HITAP ปท 10 ฉบบท 29 ใหมมมอง
โดย ชลญธร โยธาสมทร
ยาและเรา มาถงปญหาเรองยาทคนไทยตอง
เผชญ ผศ.ภญ.ดร.นยดาเกยรตยงองศลผจดการแผนงาน ศนยวชาการเฝาระวง
และพฒนาระบบยา (กพย.) ไดใหขอเสนอ
แนะตอการแกปญหาและความเสยงตางๆ
ตอการเขาถงยาและการใชยาของคนไทย
ประเดนทใกลตวผบรโภคมากทสดคอการ
ควบคมการโฆษณาผลตภณฑสขภาพ
ตามกฎหมาย ยาอยในกลมผลตภณฑ
ทตองขออนญาตโฆษณา เชนเดยวกบ
อาหารและเครองมอแพทย แตดวยขอ
จ�ากดดานก�าลงคนแลขนตอนการท�างาน
ทลาชาของ อย. แถมผ ผลตยงใชการ
โฆษณาหลายชองทาง ท�าใหการควบคม
โฆษณาไดยาก โดยเฉพาะการควบคม
โฆษณายาบนอนเตอรเนต เชน การขาย
ยาลดความอวนซงสงผลกระทบจนถงขน
เสยชวตมาแลว
นอกจากนน ยงมปญหายาชด
ยาจนผสมสเตยรอยด แพรระบาด มการ
น�ายาชดเขามาขายโดยโฆษณาวาแกได
สารพดในพนทชายแดน ปญหารานขายยา
แผนปจจบนบางรานจดยาชดยาขายเอง
ไมรวาคนไขแพยาอะไร และยาบางตว
อาจไมไดรบการขนทะเบยน รวมทงม
ปญหาเรองความลาหลงของกฎหมาย
ความไมชดเจนของนโยบายเรองการ
ประเมนนโนบายตอการขนและการถอน
ทะเบยนยา โดยทผานมา อย. เนนนโยบาย
การขนทะเบยนยาใหรวดเรว แตไมมตว
กฎหมายทพดถงการประเมนประสทธภาพ
ยา ประเทศไทยยกเลกทะเบยนยาครง
สดทายใน ป พ.ศ. 2526 ผานมาแลว 34
ป ยงไมเคยมการถอนยาใดออก สวนมาก
ขายทะเบยนตอ กลายเปนยาทไดรบการ
อนญาตใหขายไดตอไป
อกประเดนทนากงวลคอ ปจจบน
อย. ยงขาดกลไกควบคมกลมยาก�าพรา
ส�าหรบโรคทคนเปนนอย (Rare disease)
ผผลตไมอยากลงทน และดวยขอจ�ากด
ดานบคลากรท�าใหไมสามารถควบคม
ยากลมใหม เชน ยาทมการรกษาแบบ
เฉพาะเจาะจง (Targeted therapy) และ
การรกษาดวยสเตมเซลล ท�าใหคนเสย
โอกาสในการเขาถงยาใหม และความ
กาวหนาทางวทยาศาสตรเทคโนโลย
อนๆ ส�าหรบขอแนะน�าในการแก
ปญหาตางๆ เพอใหเกดระบบดแล
และคมครองผบรโภคทมประสทธภาพ
มากขน ควรปรบปรงดงน
อย. ต องท�างานในฐานะ
ทเปนศนยกลางเรองการค มครอง
ผบรโภค แมจะมอบอ�านาจไปยง
หนวยงานทเกยวของแลว แตตอง
มขอมลสถานการณทงหมด เชอมโยง
ขอมลและมองภาพรวมการคมครอง
ผบรโภคได
อย. ควรสนบสนนใหผบรโภค
เขามาท�างานดานการคมครองผบรโภค
รวมกน และอ�านวยความสะดวกในการ
ท�างานอยางเตมท
ควรจะมการแยกหนวยประเมน
ผลตภณฑออกจากหนวยงานทท�าหนาท
ขนทะเบยนผลตภณฑ เพอใหเกดการคาน
อ�านาจซงกนและกน รวมทงใหมสมาคม
คมครองผบรโภคเขาไปอยในสวนการ
ก�าหนดนโยบาย
อย. ควรก�าหนดนโยบายให
เหมาะสมและชดเจน ไมควรเนนเรอง
การใหความสะดวกในการขนทะเบยนอยาง
เดยว ตองมการดแลเรองการถอนทะเบยน
ดวย โดยครอบคลมทง Pre และ
Post marketing
ควรมการตงกองทนส�าหรบผท
ไดรบผลกระทบจากการใชยา เชน
ในประเทศญปน เมอเกดความเสยหาย
จากการใชยา รฐบาลตงกองทนเยยวยา
และเรยกเกบเงนจากบรษทผผลต พบวา
ระบบดงกลาวดมาก กองทนมเงนเหลอ
กน�าเงนไปท�า R&D ใหกบบรษทกลบไป
พฒนาตอเนองได
เสยงสะทอนทท�าใหเหนมม
มองของคนท�างานทสมผสกบปญหา
ตางๆ โดยตรง ทงเรองอาหารและยา
นาจะมประเดนทท�าใหอย.ไดน�ามาซอม
เสรมในสวนทยงขาด และเพมเตมใน
จดทแขงแกรงอยแลว ใหขบเคลอนได
อยางมประสทธภาพตอไปในอนาคต
อย.ไทย VS อย.ตางประเทศ รเขา เพอปรบปรงเรา
งานคมครองผบรโภคในความรบผดชอบของส�านกงานคณะกรรมการอาหาร
และยา (อย.) ครอบคลมผลตภณฑ 8 ชนด ไดแก ยา ยาเสพตดใหโทษ วตถทออก
ฤทธตอจตและประสาท สารระเหย เครองมอแพทย อาหาร เครองส�าอาง และวตถ
อนตราย ซงนบเปนขอบเขตงานทกวางและมปรมาณเพมมากขนทกวน เมอศกษา
งานคมครองผบรโภคในตางประเทศ พบวา 5 ประเทศตอไปน มการกระจาย
อ�านาจและบรหารจดการไดอยางนาสนใจ เปนกรณศกษาในการน�ามาเปรยบเทยบ
กบ อย.ในประเทศไทย เพอปรบปรงงานใหมประสทธภาพมากยงขน
ประเทศจนChina Food and Drug Administrator (CFDA) มหนาทรบผด
ชอบในการก�ากบดแลผลตภณฑสขภาพ ยกเวน วตถอนตรายซง
ดแลโดยกระทรวงสาธารณสข Ministry of Health(MOH) และสารระเหย
อยในความดแลของหนวยงาน Chemical Inspection and Regulation
Service (CIRS)
ญปนหนวยงานทดแลเกยวกบ ยา วตถทออกฤทธตอจตประสาท ยา
เสพตดใหโทษและเครองมอแพทย คอ Pharmaceuticals and
Medical Devices Agency (PMDA) สวนหนวยงานทรบผด
ชอบเรองอาหารม สองหนวยงาน คอ Ministry of Health, Labor
and Welfare (MHLW) และ Ministry of Agriculture, Forestry
and Fisheries (MAFF) ในขณะทการก�ากบดแลเครองส�าอางและ
สารระเหย รบผดชอบโดย Ministry of Health, Labor and Welfare
โดยตรง นอกจากนนกระทรวงนยงรบผดชอบในเรองของวตถอนตราย
รวมกบ Ministry of Economics Trade and Industry (METI)
สองขอบเขตการทำางานอย.บานเขาเพอเสรมพลงอย.บานเรา
เกรด กะ กราฟ
13 HITAP ปท 8 ฉบบท 23 ใหสมภาษณ
ประเทศออสเตรเลยการคมครองผบรโภคดานผลตภณฑยา วตถออกฤทธตอจตและประสาท
ยาเสพตดใหโทษและเครองมอแพทยรบผดชอบโดยหนวยงานเดยว
คอ Therapeutic Goods Administration (TGA) สวนผลตภณฑ
อาหารดแลโดยหนวยงาน Food Standards Australia New Zea-
land (FSANZ) ขณะทเครองส�าอางดแลโดย National Industrual
Chemicals Notification and Assessment Scheme (NICNAS)
สวนเครองส�าอางทใชรกษาโรคดแลโดย Therapeutic Goods
Administration (TGA) สวนวตถอนตรายและสารระเหยw อยภาย
ใตการดแลของ NICNAS
* ก�ากบดแลผลตภณฑ Vaccine, Blood, Biologic ผลตภณฑทปลอยรงส ( radiation-emittingproducts) และยาสบดวย
สหรฐอเมรกาหนวยงานหลกคอ United States Food and Drug Authority (US FDA)
รบผดชอบทงยา เครองมอแพทย อาหาร เครองส�าอาง และวตถ
อนตราย สวนวตถออกฤทธตอจตและประสาท กบยาเสพตดให
โทษอยภายใต U. S. Department of Justice Drug Enforcement
Administration (US DEA) และผลตภณฑในกลมสารระเหย ก�ากบ
ดแลโดย U.S. Department of Health and Human Services (HHS)
สหภาพยโรปหนวยงาน European Medical Agency (EMA) ท�าหนาท
เกยวกบผลตภณฑดานยา European Food Safety Authority
(EFSA) และ European Food Safety Inspection (EFSIS)
ดแลผลตภณฑดานอาหาร สวนยาเสพตดใหโทษหนวยงานท
รบผดชอบคอ Commission on Narcotic Drugs (CND) และ
European Monitoring Centre for drugs and drug addic-
tion(EMCDDA) ดานเครองมอแพทยอยภายใต Committee for
Advanced Therapies and Medical Devices Notified Body
(CATNB) หนวยงาน Scientific Committee of Cosmetics and
Non-Food Products Intended for Consumers (SCCNFP) รบผด
ชอบเรองเครองส�าอาง และ European Chemicals Agency (ECHA)
คมเรองวตถอนตราย ในขณะทผลตภณฑดานสารระเหยอย
ในความรบผดชอบของ European Securities and Markets
Authority (ESMA)
13 HITAP ปท 10 ฉบบท 29 เกรดกะกราฟ
โดย กองบรรณาธการ
14 HITAP ปท 8 ฉบบท 23 ใหสมภาษณ
14 HITAP ปท 8 ฉบบท 23 ใหสมภาษณ
ตอน ทบทวนชดสทธประโยชนขนานใหญ
ภายใน 4 เดอน
หลายคนโดยเฉพาะผทไมคนเคยกบการประเมนเทคโนโลยและนโยบายดานสขภาพ (HTA) มกตดภาพวา HTA เปนเรองยงยากซบซอน ท�าการศกษาแตละครงตองใชขอมลเฉพาะทาง เชน ขอมลคณภาพชวต ตองสรางแบบจ�าลองเพอวเคราะหความคมคา ใชเวลาด�าเนนการนาน แตอนทจรง HTA มหลายแขนง และไมจ�าเปนตองซบซอนเสมอไป ขนอยกบเปาหมายวาตองการขอมลเพอไปใชประกอบการตดสนใจประเภทใด และจะประยกตสงทมอยมาใชใหเกดประโยชนไดอยางไรในเวลาทจ�ากด
ไมนานมาน หนวยงานวจยแหงหนงไดรบโจทยจากรฐมนตรชวยวาการกระทรวงสาธารณสขในประเทศนนใหท�าขอมลเพอประกอบการปรบปรงชดสทธประโยชนภายใตระบบประกนสขภาพถวนหนา (คลายกบบตรทองในไทย) เพอใหไดประโยชนสงสดจากเงนทนทลงไป แตเดมในประเทศนนไมมการระบขอบงใชของยาและเครองมอแพทยในชดสทธประโยชนท
ใหเบกจาย นนคอ ไมวาใชยาหรอเครองมอแพทยเหลานนกบโรคอะไรกเบกจายไดทงสน จงมการใชยาและเครองมอแพทยในสารพดขอบงใชโดยอาจไมมหลกฐานวชาการรองรบและเปนการสนเปลอง หนวยวจยเหนโจทยแลวกคดหนก เพราะรายการทอยในชดสทธประโยชนนนยาวเปนหางวาว ขณะทการจะพสจนวาขอบงใชใดเหมาะสมส�าหรบยาและเครองมอแพทยชนดใดนน ผมสวนไดสวนเสยเหนวาควรพจารณาขอมลความปลอดภย ประสทธภาพหรอประสทธผล และความคมคาทางเศรษฐศาสตร นอกจากนยงมเวลาแค 4 เดอนในการสรปขอบงใชทเหมาะสมของยาและเครองมอแพทยประกอบการตดสนใจใหทานรฐมนตรใหได
หนวยวจยตดสนใจจดล�าดบความส�าคญ โดยเลอกเฉพาะยาและเครองมอแพทยทท�าใหเกดรายจายตอปสงทสด ผลการคดเลอกไดออกมา 17 รายการ โดยเปนยา 14 ชนด และเครองมอแพทย 3 ชนด ซงมรายจายรวมกนถงราว 1 ใน 3 ของรายจายตอป ทวาเนองานกยงมากพอตว จะประเมนกนอยางไรใหทนก�าหนด เพราะนอกจากเวลาจะนอยนดแลว ทรพยากรส�าหรบการท�า HTA ในประเทศนนกไมพรอมนก จะท�าการ
รจก HITAP
HTA แบบดวนตอบโจทยนโยบายฉบไวท�าอยางไรไดบาง
HTA
HTA
14 HITAP ปท 10 ฉบบท 29 ร จก HTA
15 HITAP ปท 8 ฉบบท 23 ใหสมภาษณ
ศกษาเชงคลนกกมเวลาไมพอ จะวเคราะหตนทนประสทธผลกขาดขอมลหลายอยาง แลวจะท�าอยางไร
ใชวธทบทวนวรรณกรรมส! ทวโลกมผท�าการศกษาเกยวกบยาและเครองมอแพทยไวมากมาย รวมทงยาและเครองมอแพทยทง 17 รายการขางตน หนวยวจยนนจงตดสนใจทบทวนขอมลจากงานวจยทมอยทวโลกเพอมาหาค�าตอบสดทาย วธนนกวชาการเรยกวา การทบทวนวรรณกรรมอยางเปนระบบ (systematic review) และการวเคราะหเชงอภมาน (meta-analysis) เพอหาขอมลความปลอดภย และประสทธภาพหรอประสทธผลของยาและเครองมอแพทยแตละชนดแยกตามขอบงใช และใชการศกษาความคมคาทางเศรษฐศาสตรทมอยในปจจบนมาเปนแหลงขอมลดานความคมคาโดยไมตองท�าเองหมด
โชคดนดหนอยทการศกษาทตพมพไวกอนหนาแนะวา ขอมลดานคลนกคอ ความปลอดภย และประสทธภาพหรอประสทธผลนนมความสามารถถายโอน (transferability) หรอยมกนใชไดในระดบหนงแมจะใชตางบรบทกน เชน คนละประเทศ คนละชาตพนธ แตปญหาทใหญกวาคอ ขอมลดานความคมคา
ทางเศรษฐศาสตรนนยมกนไมคอยได เพราะทงคาใชจายและคณภาพชวตมกจ�าเพาะกบแตละประเทศ แคน�าเปลาบรรจขวดในไทยและสหรฐอเมรกายงราคาตางกนลบลบ และผพการในประเทศทพฒนาแลวมกจะมคณภาพชวตดกวาในประเทศก�าลงพฒนา เปนตน การเลอกขอมลความคมคามาใชจงตองระมดระวง และพยายามเลอกขอมลทท�าในบรบททใกลเคยงกบบรบทของประเทศตนมากทสด หนวยวจยจงเรมคนหาขอมลความคมคาในประเทศเพอนบาน ประเทศในภมภาคเดยวกน และประเทศก�าลงพฒนาเหมอนกน หากไมมจงไปหาทมาจากแหลงอน และน�ามาปรบคาใชจายดวย purchasing power parity ซงเปนความสามารถในการซอ ใหเปนคาใชจายทคาดวานาจะตองใชในประเทศของตน และเทยบกบเกณฑความคมคาในประเทศ (เรองเหลานนกเศรษฐศาสตรยอมถนดนก)
เมอไดขอบงใชทพบจากทงการทบทวนวรรณกรรมและขอบงใชทใชจรงแลว ขอบงใชเหลานนจะถกแบงเปน “ทควรใช” และ “ไมควรใช” ส�าหรบยาและเครองมอแพทยแตละชนด จากนนหนวยวจยจงไปขอความเหนจากผเชยวชาญวา ผลการทบทวนนนเขากบบรบทในประเทศหรอไมเพราะขอมลสวนใหญมาจากตางประเทศ และเพอใหเหนภาพความเสยหายของการจดชดสทธประโยชนโดยไมพจารณาขอมลวชาการอยางรดกม หนวยวจยจงค�านวณตอวา ปจจบนขอบงใชทไมควรใชนนกอใหเกดคาใชจายในระบบสขภาพทไมจ�าเปนมากเทาไรตอป ซงพบวาคดเปนเกอบ 3 ใน 4 ของงบประมาณทจายในปจจบนเลยทเดยว! ในทสดการท�างานวจยชนนกตอบโจทยไดภายในเวลาทก�าหนด และมผลในเชงนโยบายในประเทศนนแลวโดยนบจากนไป ใหหนวยงานทรบผดชอบเรองชดสทธประโยชนระบขอบงใชของยาและเครองมอแพทยในชดสทธประโยชน สวนหนวยวจยดงกลาวจะทบทวนวรรณกรรมเกยวกบยาและเครองมอแพทยชนดอน ๆ เพมเตมประกอบการปรบปรงชดสทธประโยชนตอไป
รปแบบงานวจยเชนนเหมาะกบกรณทตองการขอมลจ�านวนมากและตองรวดเรว แนนอนวาผลทไดไมดพรอมเตมรอยเชนการท�า HTA แบบเตมรปแบบ ซงเจาะจงยาหรอเทคโนโลยทางการแพทยอน ๆ เปนชนด ๆ ไปและท�าโดยใชขอมลจากประเทศของตน แตในประเทศทมขอจ�ากดมากมาย การประยกตสงทมอยมาใชประโยชนเพอใหมขอมลชทางบาง ยอมดกวาการคล�าทางโดยไมมขอมลในมอเลยอยางแนนอน
15 HITAP ปท 10 ฉบบท 29 ร จก HTA
โดย ภญ.เบญจรนทร สนตตวงศไชย
16 HITAP ปท 8 ฉบบท 23 ใหสมภาษณ
ความเดมตอนทแลว: เมอหมอมานะทาการรวบรวมขอมลทงหมด ทเกยวของกบการพฒนาสขภาพของคนในประเทศกพบกบปญหามากมาย จงตองหาวธพจารณาขอมลทไดมา อยางถกตองและเกดความคมคาอยางสงสด
เทคโนโลย 4 ภาคเทคโนโลย 4 ภาค
16 HITAP ปท 10 ฉบบท 29 Hitap Comics
HITAP Comics
ความเดมตอนทแลว: เมอหมอมานะทาการรวบรวมขอมลทงหมด ทเกยวของกบการพฒนาสขภาพของคนในประเทศกพบกบปญหามากมาย จงตองหาวธพจารณาขอมลทไดมา อยางถกตองและเกดความคมคาอยางสงสด
เทคโนโลย 4 ภาคเทคโนโลย 4 ภาคโดย วรฒ เลศศราวธ [email protected] วรศา สนธธาน [email protected] และ ชลญธร โยธาสมทร [email protected]
18 HITAP ปท 8 ฉบบท 23 ใหสมภาษณ
บทความพเศษ
“สต ศลย เมด เดกหรอไมเนอร1 ดนะ” กลมเพอน
นกศกษาแพทยปหก คณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบด
ของพวกเราพมพ�าวาจะใชเวลา 2-4 สปดาหฝกงานทไหน
ด คณะฯ ใหเราเลอกสาขาส�าหรบฝกงานกนอยางอสระ จง
ไมแปลกทกลามเนอใบหนาของเพอนเราจะท�างานหนกเปน
พเศษ เมอไดยนค�าตอบนอกโลกแคบ ๆ จากเราวา “ไฮแทป”
แตทนาแปลกใจกวานนคอ อาจารยแพทยหลายทาน
กยงแสดงรอยยนบนใบหนา เอาแลวสครบหรอพวกเราจะมา
ผดทางกนเสยเอง
ยงไมหมดแคนน ค�าถามบนใบหนาของคนภายนอก
ทมองพวกเรายงมใหเหนตอ เมอพวกเรามาถงกระทรวง
สาธารณสขดวยชดเอกสเทรน (extern)2 ผ ใหญใสสท
เดนผานไปมายงมองตราสญลกษณโรงพยาบาลรามาธบดท
หนาอกเสอเราอยางสงสย เอกสเทรนมาท�าอะไรกนเนย
ทจรงพวกเรากไมรเรองเกยวกบ HITAP สกเทาไหรนก
เทาทเคยไดยนจากอาจารยและญาตมตรนน HITAP ดจะเปน
องคกรทท�าการประเมน “ความคมคา” ของ “อะไร ๆ” ในใน
ระบบสาธารณสข แตไมวาจะเปนอะไร ส�าหรบพวกเราแคด
เปนเศรษฐศาสตรสาธารณสขกนาสนใจมากแลว วนนน
เพอน ๆ เราจงไดรบค�าตอบแบบถลถกกงจากพวกเราทงสามวา
“ไปฝกงานเรยนเศรษฐศาสตรสาธารณสขไง”
ดร. นพ.ยศ ตระวฒนานนท หรอทเราเรยกวา อาจารย
ยศ หวหนาโครงการ HITAP กลาวในวนแรกทพวกเราเขามา
ศกษาดงาน ดวยทาทางตนเตน ขณะเลาเรองการน�าเสนอขอ
สรปการประเมนความคมคาของยารกษาโรคมะเรงช
นดหนง วาไมค มคา
“เขาบอกใหผมไปเขยนสรปมาใหม ใหบอกวายา
มนคม วาใหเอาเขาหลกประกนสขภาพถวนหนา ผมกเอา
ประเมนแลวไมค มจะเขยนวาค มไดอยางไร” ไปกนใหญ
เลยครบ พวกเราฟงแลวกหายใจ นงฟงตอจงถงบางออวา
HITAP ไดรบมอบหมายใหประเมนความคมคายา เพอน�าเขา
หลกประกนสขภาพถวนหนา พอพ ๆ นกวจย ชวยกนประเมน
ส�าเรจเสรจสน จงน�าเสนอผลในทประชมใหญกบหลายฝาย
เชน อาจารยแพทยทใชยา เภสชกร ผบรหาร พอผลออกมา
วายาตามราคาทก�าหนดไมคมคา อาจารยแพทยผตองการ
“เคาหาวาผมเปนฆาตกร”
1 นกศกษาแพทยปหกจะตองเลอกฝกงานในวอรด โรงพยาบาล วอรดทมกเปนตวเลอกตน ๆ (ชอยอในหมนกศกษาแพทย) เชน สตนาร (สต) ศลยากรรม (ศลย) อายรกรรม (เมด) กมารเวช (เดก) 2 นสตนกศกษาแพทยจะมชอเรยกและใสเครองแบบตางกนในแตละปทศกษา เมอศกษาอย ในปท 1-3 เรยกวา pre-clinic เมอศกษาในป 4-6 เรยก clinic ส วนป 6 ทไปเปนแพทยฝกหดใรโรงพยาบาลเรยก extern เมอเรยนจบใหมเรยก intern จบแลวจะเปนแพทยประจ�าบานเพอศกษาเฉพาะทาง เรยก resident เมอเปนผชวยอาจารแพทย เรยก fellow จนเมอเปน อาจารยแพทย จงเรยก staff
เรองเลาจากแพทยฝกหดเขาเหนอะไรทชายแดนความคมคารมขอบสนามรบสาธารณสข
18 HITAP ปท 10 ฉบบท 29 บทความพเศษ
นศพ.พงศกร ตนตววฒนานนท (อ)นศพ.พงศกร ตนตววฒนานนท (อ)นศพ.กวรตน รกษเรองนาม (ปงปอนด)นศพ.กวรตน รกษเรองนาม (ปงปอนด)
นศพ.กตกา อรรฆศลป (โกช)นศพ.กตกา อรรฆศลป (โกช)
19 HITAP ปท 8 ฉบบท 23 ใหสมภาษณ
แลวทำาไมยงมคนกลาวหาวาเปนฆาตกร?
รกษาผปวยยากไรยอมเสยใจ ผปวยยอมเสยผลประโยชน
แตหลงจากนนยาดงกลาวถกน�าเขาหลกประกนสขภาพถวน
หนาดวยราคาทเหมาะสม จบบรบรณพลสขสวยงาม เฮย...น
มนเวทยมนตอะไร!
เวทยมนตของ HITAP มหนาตาเปนกระบวนการ
ซบซอน เรยกวา Health Technology Assessment หรอ
HTA เปนขนตอนวจยทยงยาก เราไมเคยรเลยวายาใหมใน
ระบบหลกประกนสขภาพถวนหนาทสงใหผปวยอยทกวน มน
เขาไปอยในระบบนนไดอยางไร หรอท�าไมคนไขไตวายจะตอง
ลางไตทางหนาทอง HITAP เขาท�าตงแตรบหวขอวจยจาก
หลายกลมคน น�ามาจดล�าดบความส�าคญ (priority setting)
แลวจงท�าการวจยดวยหลกของ evidence based medicine
ตอดวย economic evaluation มเครองมอท�าวจยมากมาย
กวาจะไดขอสรปแตละเรองตองใชเวลาและเลอดตาทกระเดน
เมอผลวจยสรปวาเทคโนโลยสขภาพ เชน ยา นนคมคากจะ
ตองผานการพจารณาจากคณะอนกรรมการอกหลายชด
เมอสรปวาไมคมคากตองเสนอทางแกเพอใหผปวยสามารถ
เขาถงยาได เชน ตองตอรองราคายา หรอคดนโยบายรวมจาย
ระหวางรฐและเอกชน เราจงไดยาทปรบราคาแลวเขามาใชใน
ระบบประกนสขภาพใหชนใจกนถวนหนา
กาลครงหนงนานมาแลว ในสมยทสงครามเปนกจกรรม
สดฮตตดอนดบนานาประเทศ การแพทยฉกเฉนในสนามรบ
มหลกการกชพวา ใหชวยเหลอคนทนาจะรอดชวตกอน ทรอแร
ใกลตายแลวใหชวยทหลง เนองจากทรพยากรไมเพยงพอทง
เรองเวลาและอปกรณการแพทย แถมการชวยคนเจบนอย
กวาใหหายยงชวยสนบสนนก�าลงพลตอไปไดอก เพราะชวย
คนรอแรใกลตายคงไดทหารทไมอาจรบตอ พดงาย ๆ ไมคมกน
คณจะบอกวาระบบกชพดงกลาวเปนฆาตกรหม
กไมผดเพราะตามหลกคดการชวยเหลอชวต เราถกสอนให
ชวยดะไมแครสอ ชวยแบบไมคดถงผลสวนตน คนเจบมาก
ตองชวยมาก เจบนอยชวยนอย ชวยใหหมด ชวยใหหาย
แตใครจะรวาหลงมานเตนททหารนน มกลองยาทถก
แกะไปใชแลวกองสมกนอยเปนกองพะเนน สวนกลองทยงไม
เปดใชนนจะเหลอพอใหคนเจบทยงไมถกหามเขามาหรอไม
ไมมใครร และการรบนนกมแตจะยดเยอ
“การดแลสขภาพประชาชนดวยระบบสาธารณสขกไมตางกนกบการรบทไมมวนสนสด” “ การดแลสขภาพประชาชนดวยระบบสาธารณสข
กไมตางกนกบการรบทไมมวนสนสด ” ลองคดถงสถานรบ
เลยงเดกก�าพรายากจน มเตยงเลก ๆ ในหองทไมกวางนก แค
พอนอนเพยงหาคน หากรบเดกเพมมานอนอกสกคนจากการ
สญเสยครอบครวในสนามรบ จะตองมเดกเกาคนนงตกเตยง
นอนหนาวบนพนไมเยน แตถาไมรบเดกใหมเขามาดแล คน
ภายนอกกคงจะชหนาดาเจาหนาทวาคณท�ารายเดกทไมมท
ไป คณเปนฆาตกร!
จ�านวนเตยงผปวยในโรงพยาบาลกไมตางกน แลว
เราควรจะคดแกปมทกลนไมเขาคายไมออกนอยางไร?
ค�าตอบมชอวา opportunity cost เพราะทรพยากร
จ�ากดการจดสรรจงตองมองภาพใหญ การลงทนหนงรอยบาท
อาจไดกนอาหารอรอยมากมาย แตอยาลมวาหนงรอยบาทนน
อาจใชซอยารกษาโรคไดดวย
เราจงตองการการประเมนความคมคามาจดการระบบ
สาธารณสขตงแตยาเมดเลก ๆ ไปถงนโยบายระดบประเทศ
และระดบโลก วาจะเอาเงนไปท�าอะไรดจงจะเกดประโยชน
สงสดกบประชาชน
ถงแมจะเปนเวลาสน ๆ แตทนไดสอนนกศกษาแพทย
อยางเราใหเกดกระบวนการคด การใช model ตาง ๆ เพอชวย
ในการตดสนใจ ไดเหนกระบวนการท�างานจรง ๆ ตงแต
การวางโครงการวจย การน�าเสนอผลการวจย และทส�าคญ
ทสดคอการทไดใชสงทเรยนมาเพอน�าไปปฏบตจรง ไดมมมอง
อน ๆ ในการท�างานเปนแพทยตอไปในอนาคต
ขอบคณทกคนทHITAP ททางานเพอความยงยนในระบบสาธารณสขของประเทศไทยและขอบคณทตอนรบและใหความรนกศกษาฝกงานอยางเตมใจและเปนกนเองหวงวาในอนาคตพวกเราจะเหนงานวจยดๆของHITAPตอไป
เรองเลาจากแพทยฝกหดเขาเหนอะไรทชายแดนความคมคารมขอบสนามรบสาธารณสข
นศพ.พงศกร ตนตววฒนานนท นศพ.กวรตน รกษเรองนาม นศพ.กตกา อรรฆศลป
19 HITAP ปท 10 ฉบบท 29 บทความพเศษ
ใหความเคลอนไหว
เมอวนท 23 กนยายน 59 ทผานมา HITAP
จดประชมผเชยวชาญ เพอน�าเสนอผลการศกษา
ในโครงการ การประเมนโครงการน�ารองการตรวจกรอง
กลมอาการดาวนในหญงตงครรภ การประชมครงน
มวตถประสงคเพอน�าเสนอผลประเมนโครงการน�ารอง
การปองกนและควบคมกลมอาการดาวน รวมไปถง
กรอบแนวคด ระเบยบวธการวจย ผลการศกษา
และขอเสนอเบองตน ตอผเชยวชาญ เพอน�าขอเสนอ
แนะทไดไปปรบปรงขนตอนการด�าเนนโครงการ
HITAP น�าเสนอผลวจย ในการประชมวชาการกระทรวงสาธารณสข ประจ�าป 2559
HITAP จดประชม น�าเสนอผลการศกษาในโครงการน�ารองการตรวจกรองกลมอาการดาวนในหญงตงครรภ
HITAP น�าเสนอผลวจย ในการประชมวชาการ
กระทรวงสาธารณสข ประจ�าป 2559 เมอวนท 6-8
กนยายน 59 นายสรเดช ดวงทพยสรกล นกวจย
HITAP น�าเสนอเรอง “ความชกและปจจยทมความ
สมพนธกบโรคอวนในผสงอายไทย” พบวา ความชก
ของโรคอวนในผสงอายประมาณ 30% พบมากใน
เพศหญงมากกวาเพศชาย โดยปจจยหลกทท�าให
เกดโรคคอ ปจจยทางสงคม สถานะทางสขภาพและ
พฤตกรรมสขภาพ ส�าหรบการแกไขและปองกนปญหา
โรคอวนในระดบนโยบายควรเนนใหตรงกลมเปาหมาย
รวมถงการสงเสรมการท�ากจกรรมทางกาย
ผลการศกษา “การประเมนตนทน อรรถประโยชน
ของโปรแกรมการคดกรองมะเรงชองปากในประเทศไทย” ของนางสาว ชตมา ค�าด พบวาโปรแกรมการคดกรองมะเรงชองปากส�าหรบประเทศไทยยงไมมความคมคาในบรบทของ
ไทย เมอเทยบกบการไมมโปรแกรมคดกรองฯ เพราะโปรแกรมนถกออกแบบใหมหลายขนตอนเพอความเหมาะสมกบการ
ด�าเนนงานทงประเทศ และมขอจ�ากดดานตนทนและก�าลงคนดานทนตแพทย อกทงการคดกรองบางขนตอนมประสทธผลต�า
ท�าใหโปรแกรมการคดกรองฯ ไมคมคา
งานในประเทศ
21 HITAP ปท 8 ฉบบท 23 ใหสมภาษณ
ผลการประเมนพบวาประเดนทควรมการปรบปรงคอ การประเมน
ประสบการณของผปวยในการรบบรการ (patient experience) อยางเปนระบบ ทงในระดบชาตและระดบหนวยงาน
HITAP รวมประชมทบทวนผลการประเมนเรองความปลอดภยของผปวยระดบประเทศ
โดย วารรตน แกวศรงาม [email protected]
ดร.ร งนภา ค�าผาง นกวจย HITAP เขารวมประชมPr io r i t y Se t t ing in G loba l Hea l th ณ เมองเคมบรดจ รฐแมสซาชเซตส ประเทศสหรฐอเมรกา ระหวางวนท 5-6 ตลาคม 59 หวขอการประชมในครงนเนนเรอง การน�าหลกการ Multi criteria decision analysis (MCDA) มาประยกตเพอจดล�าดบความส�าคญเทคโนโลยสขภาพ โดยมวตถประสงคเพอน�าเสนอเครองมอ MCDAวธการใหคะแนนตามเกณฑ และวธการค�านวณคะแนนดวยโปรแกรมส�าเรจทถกพฒนาขนและทดสอบใชในงานวจยของประเทศสหรฐอเมรกา นอกจากนยงเปนเวทใหนกวชาการทวโลกไดอภปรายแลกเปลยนประสบการณเกยวกบการใช MCDA รวมทงพดถงขอจ�ากดของ MCDA และแนวทางพฒนา MCDA ใหดขนในอนาคต ในทประชมมความเหนรวมกนวาการประยกตMCDA โดยเนนทการคดคะแนนในทางคณตศาสตรเพยงอยางเดยว อาจไมสามารถตอบโจทยผก�าหนดนโยบายได ในการตดสนใจเชงนโยบายจะตองมกระบวนการอภปรายและแลกเปลยนความคดเหนจากหลายภาคสวน เพอใหครอบคลมประเดนตางๆ ทเกยวของใหไดมากทสด
นกวจย HITAP เขารวมการประชม Priority Setting in Global Healthณ เมองเคมบรดจ รฐแมสซาชเซตส ประเทศสหรฐอเมรกา
งานตางประเทศ
เมอวนศกรท 16 กนยายน 59 ดร.ร งนภา ค�าผาง
เขารวมประชมในโครงการ “ผลการประเมนเรองความปลอดภย
ของผปวยระดบประเทศ และการแถลงนโยบายเรองความปลอดภย
ของผ ป วย” การประชมจดขนโดยสถาบนรบรองคณภาพ
สถานพยาบาล (องคการมหาชน) การประชมครงน มวตถประสงค
เพอขบเคลอนและยกระดบเรองความปลอดภยของผ ปวย
ตามแนวทางองคการอนามยโลก ทบทวนผลการประเมน
เรองความปลอดภยของผ ปวยระดบประเทศ แลกเปลยน
ความคดเหนกบผเชยวชาญทมประสบการณเรองความปลอดภย
จากองคการอนามยโลกภาคพนเอเชยตะวนออกเฉยง รบฟง
ความคดเหนของผ มส วนได ส วนเสยต อผลการประเมน
และประกาศนโยบายเรองความปลอดภยของผปวยในประเทศไทย
21 HITAP ปท 10 ฉบบท 29 ใหความเคลอนไหว
23 HITAP ปท 8 ฉบบท 23 ใหสมภาษณ 23 HITAP ปท 10 ฉบบท 29 ร จก HITAP
รจก HITAP
กระทรวงสาธารณสข
HITAP เปนหนวยงานวจยกงอสระดาน “การประเมนเทคโนโลย (Health Technology Assessment-HTA)” ทไม
แสวงหาก�าไร มพนธกจหลกคอ ศกษาผลกระทบทงบวกและลบจากการใชเทคโนโลยหรอนโยบายดานสขภาพ เพอสนบสนน
การตดสนใจดานโยบายสขภาพของประเทศ นอกจากน HITAP ยงท�างานวจยเพอสรางฐานความรเรอง HTA การพฒนา
ศกยภาพนกวจย HTA ทงในและนอกองคกร การสอสารงานวจยไปยงกลมตาง ๆ และการสรางเครอขายทงในและตางประเทศ
ในระดบนานาชาต HITAP สนบสนนดานวชาการใหประเทศตาง ๆ โดยเฉพาะประเทศก�าลงพฒนา ใหสามารถสรางระบบและ
ท�าการประเมนเทคโนโลยดานสขภาพดวยตนเอง
การประเมนเทคโนโลยท HITAP ท�า ครอบคลมเรอง ยา เครองมอแพทย หตถการ มาตรการสงเสรมสขภาพและปองกน
โรคทงสวนบคคลและสงคม รวมถงนโยบายสาธารณะอน ๆ ทมผลกระทบตอสขภาพ ผลการประเมนเทคโนโลยและนโยบาย
ดานสขภาพจะเปนขอมลใหผก�าหนดนโยบายใชตดสนใจลงทนดานสขภาพของประเทศ เชน สทธประโยชนในระบบประกน
สขภาพถวนหนา ขอมลเพมเตม www.hitap.net
HITAP วจยเพอท�าขอมลวชาการใหใครบาง
ส�านกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต (สปสช.) พฒนา ชดสทธประโยชนภายใตหลกประกนสขภาพถวนหนาคณะอนกรรมการพฒนาบญชยาหลกแหงชาตคดเลอกยาเขาบญชยาหลกแหงชาต ดวยขอมลการประเมนความคมคาทางเศรษฐศาตรกระทรวงสาธารณสขและหนวยงานภาครฐตาง ๆใชพฒนานโยบายดานสขภาพและเราสนบสนนประเทศเพอนบานใหมระบบ HTA
หนวยงาน HTA ในตางประเทศ
ส�านกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต
ขอมลเพมเตม www.hitap.net หรอ ตดตอฝายสอสารองคกร [email protected]
BETTER DECISIONSFOR BETTER HEALTH
iDSI Strengths and Expertise
International Decision Support Initiative
Find out about what we do by searching
the thematic areas on our website:
idsihealth.org. You can also use the
interactive map to discover our
in-country work and impact.
iDSI launches new communication platforms to share knowledge and resources with the global health community
Our open access platform on F1000Research provides the global health community with
important resources and tools to strengthen health systems - so every country can make
universal health coverage a reality. Take a look at f1000research.com/gateways/iDSI.
Explore our work
Follow us on twitter: @iDSIhealth Get in touch at: [email protected]
iDSI Knowledge Gateway
