Γενικό Πποξενείο Νέαρ Τόπκηρ

Γπαυείο Οικονομικών & Εμποπικών Τποθέσεων

ΑΓΟΡΑ ΕΠΙΤΡΑΠΕΖΙΩΝ ΕΛΙΩΝ

ΗΠΑ

αμοςήλ Ζήσηρ, Γπαματέαρ ΟΕΤ Γ'

Μάπτιορ 2010

2

Πεπιεχόμενα

Α. Διζαγωγή…………………..……………………………………………………………………………..3

Β. Αμερικανική Αγορά

1. Δγρψξηα Παξαγσγή….……………………………………………………….….………..6

2. Μέγεζνο ηεο Αγνξάο……...…………………………………………………………...….9

3. Δγρψξηα Καηαλάισζε…………………………………………………………………...10

4. Καηαλαισηηθή πκπεξηθνξά…………………………………………………………….12

5. πζθεπαζία……………………………………………………………………………....16

6. Γίθηπα Γηαλνκήο…………………………………………………………………………16

7. Αληαγσληζκφο-Αζέκηηεο Πξαθηηθέο.……………………………………………….……20

Γ. Διζαγωγές

1. Γεληθά……………………………………………………………………………………22

2. εκαληηθφηεξνη Δηαίξνη………………………………………………………………….23

3. Γηκεξέο Δκπφξην…………………………………………………………………………29

4. Γαζκνί…………………………………………………………………………………...35

5. Μεηαθνξηθφ Κφζηνο…………………………………………………………………….36

Γ. σμπεράζμαηα - Προηάζεις…………………………………………………………………38

Δ. Δειγματοληπτική Έπεςνα Σιμών………………………………………………………………….… 40

ΠΑΡΑΡΣΗΜΑ

-ΛΙΣΑ ΔΙΑΓΩΓΔΩΝ

-ΔΛΛΗΝΔ ΔΞΑΓΩΓΔΙ

-ΓΙΑΓΙΚΑΙΔ ΔΙΑΓΩΓΗ

-ΓΑΜΟΙ

-ΑΛΤΙΓΔ ΛΙΑΝΙΚΗ

3

Α. ΔΙΑΓΩΓΗ

Η θαιιηέξγεηα ειαηφδεληξσλ ζηηο ΗΠΑ μεθίλεζε ζηηο αξρέο ηνπ 16νπ αηψλα. Η άθημε ησλ

πξψησλ Δπξσπαίσλ ζπλνδεχηεθε απφ ηε κεηαθνξά κεζνγεηαθψλ θαξπψλ ειαηφδεληξσλ απφ

ηελ ηζπαληθή εβίιιε, αξρηθά ζηηο Γπηηθέο Ιλδίεο (Καξατβηθή) θαη αξγφηεξα ζηε ινηπή

ακεξηθαληθή ήπεηξν. Απφ ην 1560 ε θαιιηέξγεηα ειαηφδεληξσλ ήηαλ επξχηαηα δηαδεδνκέλε

θπξίσο, ιφγσ θαηαιιειφηεηαο ησλ θιηκαηνινγηθψλ ζπλζεθψλ, ζηελ Καιηθφξληα.

Μέρξη πξηλ απφ κεξηθά ρξφληα (δεθαεηίεο '80-'90) ε θαηαλάισζε ειηψλ ήηαλ εμαηξεηηθά

πεξηνξηζκέλε, θαζψο ν κέζνο Ακεξηθαλφο θαηαλαισηήο είρε δηαθνξνπνηεκέλεο δηαηξνθηθέο

ζπλήζεηεο ζε ζρέζε κε ηνλ κέζν Δπξσπαίν, πνιιψ δε κάιινλ κε ηνλ θάηνηθν ησλ Μεζνγεηαθψλ

ρσξψλ. Η θαηαλάισζε ειηάο αθνξνχζε θπξίσο θαγεηφ ηχπνπ fast food ή νξηζκέλα κεζνγεηαθά

πηάηα ζε εζηηαηφξηα, ελψ ε ιηαληθή πψιεζε πεξηνξηδφηαλ ζε ethnic θαηαζηήκαηα ρσξίο λα έρεη

επηηχρεη δηείζδπζε ζε κεγάια δίθηπα δηαλνκήο θαη ζνχπεξ κάξθεη. Ωζηφζν απφ ηα ηέιε ηεο

δεθαεηίαο ηνπ '90 ε θαηαλάισζε ειηάο απμάλεηαη ζεκαληηθά θαη αγγίδεη έλα φιν θαη

δηεπξπλφκελν ηκήκα ηνπ θαηαλαισηηθνχ θνηλφ, έρνληαο πιένλ κπεη ζην θαζεκεξηλφ

νηθνγελεηαθφ ηξαπέδη.

Σελ ηειεπηαία δεθαεηία νη θαιιηεξγεηέο ειηάο ρξεζηκνπνηνχλ επηιεγκέλεο πνηθηιίεο απφ Ιηαιία,

Ιζπαλία & Διιάδα πξνθεηκέλνπ λα βειηηζηνπνηήζνπλ ηελ παξαγσγή ηνπο. Η δήηεζε γηα ειηέο

παξακέλεη ζηαζεξή θαη ζρεηίδεηαη κε ηε δεκνηηθφηεηα ηεο Μεζνγεηαθήο δηαηξνθήο, ε νπνία έρεη

θαζηεξσζεί σο έλα απφ ηα επηθξαηέζηεξα πξφηππα πγηεηλήο δηαηξνθήο, θαη ηα ζπλδεφκελα κε

απηή νθέιε γηα ηελ πγεία.

ε φηη αθνξά ηηο εηζαγσγέο απφ ην εμσηεξηθφ, Ιζπαλία, Διιάδα, Ιηαιία, Σνπξθία, Σπλεζία,

Μαξφθν θαη ηέινο ε Αξγεληηλή βξίζθνληαη ζηηο πξψηεο ζέζεηο κε ελαιιαγέο ζηε ζεηξά

θαηάηαμεο αλά έηνο θαη αλά πξντφλ. εκεηψλνπκε φηη ελψ γηα ην ειιεληθφ ειαηφιαδν ε αγνξά

είλαη ηδηαίηεξα αληαγσληζηηθή (κεξίδην αγνξάο πεξίπνπ 2,5%), νη ειηέο "Καιακψλ" απνηεινχλ

πνηνηηθφ ζεκείν αλαθνξάο έρνληαο θαηαθηήζεη πςειή αλαγλσξηζηκφηεηα θαη κεγάιν κεξίδην

ηεο αγνξάο πνηνηηθψλ επηηξαπέδησλ ειηψλ. Δμάιινπ, νη εμαγσγέο επηηξαπέδηαο ειηάο θαηέρνπλ

εμέρνπζα ζέζε κεηαμχ ησλ εμαγνκέλσλ πξντφλησλ καο θαζψο απνηεινχλ ην 40,85% ησλ

εμαγσγψλ ηξνθίκσλ γηα ην 2009 θαη ην 9,15% επί ησλ ζπλνιηθψλ καο εμαγσγψλ.

4

ΠΑΓΚΟΜΙΑ ΑΓΟΡΑ

χκθσλα κε πξφζθαηα ζηνηρεία ηνπ Γηεζλνχο πκβνπιίνπ Διαηφιαδνπ, ε παγθφζκηα

παξαγσγή επηηξαπέδησλ ειηψλ εκθαλίδεη ηελ αθφινπζε εηθφλα:

ΚΑΣΑΣΑΞΖ ΠΑΡΑΓΩΓΩΝ ΔΠΗΣΡΑΠΔΕΗΩΝ ΔΛΗΩΝ 2009/20101

ΥΩΡΑ ΠΑΡΑΓΩΓΖ (μονάδα μέηρηζης: 1000 ηόνοι)

Δπξσπατθή Έλσζε 678,0

Σνπξθία 390,0

Αίγππηνο 300,0

πξία 135,0

Μαξφθν 110,0

Αιγεξία 90,0

Πεξνχ 80,0

Αξγεληηλή 75,0

ΗΠΑ 40,0

Υηιή 34,0

Ινξδαλία 29,5

Ιξάλ 26,5

Λίβαλνο 19,5

Σπλεζία 19,5

1 Πεγή: International Olive Council, “Olive Products Market Report Summary”, No 35 – January 2010.

5

ηηο ρψξεο ηηο ΔΔ ε παξαγσγή ειηάο δηακνξθψλεηαη αθνινχζσο:

ΠΑΡΑΓΩΓΖ ΔΠΗΣΡΑΠΔΕΗΩΝ

ΔΛΗΩΝ ΣΖΝ Δ. Δ το 2009

ΥΩΡΑ ΠΑΡΑΓΩΓΖ (ηόνοι)

Ιζπαλία 485,000

Διιάδα 105,000

Ιηαιία 63,800

Πνξηνγαιία 13,000

Ευρωπαϊκι Ζνωςθ

33%

Σουρκία19%

Αίγυπτοσ15%

υρία7%

Μαρόκο5%

Αλγερία4%

Περοφ4%

Αργεντινι4%

ΗΠΑ2% Χιλι

2%

Ιορδανία2%

Ιράν1%

Λίβανοσ1%Συνθςία

1%

6

Β. ΑΜΔΡΙΚΑΝΙΚΗ ΑΓΟΡΑ

1. ΕΓΥΩΡΘΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗ

Σα ηειεπηαία ρξφληα, ε παξαγσγή ειηψλ ζηελ Καιηθφξληα έρεη αλαπηπρζεί ζεκαληηθά, κε ηελ

Πνιηηεία απηή λα παξάγεη θαη λα ζπζθεπάδεη ηελ πιεηνςεθία ηεο ζπλνιηθήο εγρψξηαο

παξαγσγήο (καχξνπ ηχπνπ ειηέο Καιηθφξληαο) ζηηο ΗΠΑ. Οη θπξηφηεξεο ειαηνπαξαγσγηθέο

πεξηνρέο εληνπίδνληαη ζην Central Valley ηεο Καιηθφξληα φπνπ θαιιηεξγείηαη θαη ε

«Κνξνλέτθε» πνηθηιία.

ηελ Πνιηηεία ηεο Καιηθφξληα παξάγεηαη πιένλ ηνπ 80% ηεο εγρψξηαο παξαγσγήο, ελψ ην

99% απηήο ηεο παξαγσγήο δηαηίζεηαη γηα θνλζεξβνπνίεζε. Η ζεκαληηθή εμάξηεζε απφ ηελ

παξαγσγηθή ηθαλφηεηα κηαο θαη κφλν Πνιηηείαο, έρεη νδεγήζεη δηαρξνληθά ζε έληνλεο

δηαθπκάλζεηο ηεο παξαγφκελεο πνζφηεηαο. Η ηξέρνπζα δεθαεηία έρεη ζεκαδεπηεί απφ

ζεκαληηθή κείσζε, κε απνθνξχθσκα ην 2006, φπνπ ε παξαγσγή κφιηο θαη κεηά βίαο μεπέξαζε

ηνπο 16.000 ηφλνπο, ιφγσ έληνλσλ βξνρνπηψζεσλ, ελψ, ζηελ ηξέρνπζα δεθαεηία, παξαηεξείηαη

θαη κεγάιε κείσζε ηεο ζπλνιηθά θαιιηεξγνχκελεο έθηαζεο, θαηά πεξίπνπ 35%, ζηα 260.000

ζηξέκκαηα.

Η εμέιημε απηή νθείιεηαη ζηελ άλνδν ηνπ εξγαηηθνχ θφζηνπο, ηελ αχμεζε ησλ ηηκψλ ησλ

πξψησλ πιψλ, αιιά θαη ην πεξίπινθν λνκνζεηηθφ πιαίζην ηεο Πνιηηείαο, ε πνιπλνκία ηνπ

νπνίνπ ζε ζπλδπαζκφ κε ην δπζκελέο θνξνινγηθφ θαζεζηψο, θαζηζηνχλ ηελ ηνπηθή παξαγσγή

30% αθξηβφηεξε απφ ηελ παξαγσγή ζε άιιεο πεξηνρέο ηεο ρψξαο.

Σν 2009 ε παξαγσγή πξνζέγγηζε ηνπο 42,800 ηφλνπο κε ζπλνιηθή αμία 40,3 εθ. δνιάξηα. Απφ

ηνπο πεξίπνπ 43.000 ηφλνπο ηεο ζπλνιηθήο παξαγσγήο, 23.000 δηαηέζεθαλ γηα ζπζθεπαζία θαη

18.000 πνιηνπνηήζεθαλ γηα ηελ παξαγσγή ειαηνιάδνπ.

7

Σν πξνεγνχκελν έηνο εμήρζεζαλ απφ ηηο ΗΠΑ 4,631 κεηξηθνί ηφλνη επηηξαπέδηαο ειηάο αμίαο 9

εθαηνκκπξίσλ δνιαξίσλ. Οη εμαγσγέο απηέο θαηεπζχλνληαη θαηά θχξην ιφγν ζηελ αγνξά ηνπ

Καλαδά θαη ηεο Ιαπσλίαο, ελψ αμηνζεκείσην είλαη ην φηη νη εμαγσγέο ειαηνιάδνπ ήηαλ

κηθξφηεξεο, αλεξρφκελεο ζε 3,357 κεηξηθνχο ηφλνπο, αμίαο 8,8 εθ. δνιαξίσλ.

Οη ηνπηθά θαιιηεξγνχκελεο πνηθηιίεο είλαη νη:

"Mission": έιθεη ηελ θαηαγσγή ηεο απφ ηελ Ιζπαλία θαη εηζήρζε ζηε ρψξα κέζσ

Ιζπαλψλ ηεξαπνζηφισλ απφ ηε Λαηηληθή Ακεξηθή. Υξεζηκνπνηείηαη θπξίσο ζαλ πξψηε

χιε γηα ηελ παξαγσγή ειαηνιάδνπ.

"Manzanillo": απνηειεί ηελ θχξηα πνηθηιία βξψζηκεο ειηάο πνπ θαιιηεξγείηαη ζηηο ΗΠΑ.

Γηαθξίλεηαη γηα ην κεγάιν ηεο κέγεζνο θαη ην καχξν ρξψκα, ελψ σξηκάδεη ζε ζχληνκν

ρξνληθφ δηάζηεκα. Υξεζηκνπνηείηαη γηα ηελ παξαγσγή "ζηθειηθνχ ηχπνπ" ειηψλ ζηελ

άικε, ελψ απνηειεί θαη ηελ θχξηα επηινγή γηα ζπζθεπαζία θαη καδηθή πψιεζε.

"Sevillano": θαηεμνρήλ βξψζηκε πνηθηιία, πνπ ραξαθηεξίδεηαη απφ κεγάιν κέγεζνο θαη

αλζεθηηθφηεηα.

0 50 100 150 200

1994

1996

1998

2000

2002

2004

2006

2008

Ετιςια Παραγωγι

8

Η τιμή παπαγωγού απφ πεξίπνπ 200 δνιάξηα αλά ηφλν ην 1978 έρεη αλέιζεη ζήκεξα ζηα 1000

με 1200 δολάπια, αλάινγα κε ην κέγεζνο ηεο παξαγφκελεο πνζφηεηαο. Ο εμαπιαζηαζκφο απηφο

ηεο ηηκήο νθείιεηαη θαηά θχξην ιφγν ζηε δηαπξαγκαηεπηηθή ηθαλφηεηα ηνπ πκβνπιίνπ

Παξαγσγψλ Δπηηξαπέδηαο Διηάο, ην νπνίν εθκεηαιιεπφκελν ην λνκνζεηηθφ ζχζηεκα ηεο

Πνιηηείαο ηεο Καιηθφξληα, δηαπξαγκαηεχεηαη θάζε ρξφλν ηελ ηηκή αλά ηφλν κε ηνπο κεζάδνληεο,

δηακνξθψλνληαο έηζη κηα ηηκή βάζεο ε νπνία θαη απνηειεί ηελ ηηκή αλαθνξάο γηα ην ζχλνιν ηνπ

θιάδνπ. Σν 2009 ε κέζε ηηκή παξαγσγνχ δηακνξθψζεθε ζηα 1120 δνιάξηα, απφ 767 δνιάξηα ην

2008 θαη 700 δνιάξηα ην 2007.

Η ειαηνθαιιηέξγεηα ζε γεληθέο γξακκέο ζεσξείηαη δχζθνιε θαη απαηηεηηθή εξγαζία, κε πςειέο

θεθαιαηαθέο απαηηήζεηο. Δθηηκάηαη, φηη ν κέζνο ακεξηθαλφο παξαγσγφο ρξεηάδεηαη λα παξάμεη

ηνπιάρηζηνλ 3 έσο 4 ηφλνπο εηεζίσο γηα λα θαιχςεη ην παξαγσγηθφ θφζηνο θαη λα απνθνκίζεη

θέξδνο. Σν πςειφ εξγαηηθφ θφζηνο, ην νπνίν αληηζηνηρεί ζε πεξηζζφηεξν απφ 50% ησλ

αθαζάξηζησλ εζφδσλ ηνπ παξαγσγνχ, έρεη νδεγήζεη ζηνλ πξνζαλαηνιηζκφ ησλ παξαγσγψλ ζηε

κεραληθή ζπγθνκηδή ησλ θαξπψλ, ε νπνία επεθηείλεηαη κε ξαγδαίνπο ξπζκνχο.

Αμίδεη λα ζεκεησζεί φηη νη Ακεξηθαλνί ειαηνπαξαγσγνί δελ επηδνηνχληαη, ζε αληίζεζε κε ηνπο

Δπξσπαίνπο νκνιφγνπο ηνπο. Μφλν ν Παξαγσγηθφο πλεηαηξηζκφο ηεο Καιηθφξληα (Olive

8

76

16

Παραγόμενεσ Ποικιλίεσ

Sevillano

Manzanillo

Άλλεσ

9

Growers Council) έρεη ιάβεη θάπνηεο κηθξέο θξαηηθέο εληζρχζεηο απφ ην USDA2 θπξίσο γηα ηελ

ελίζρπζε ηεο πξνζηηζέκελεο αμίαο ηεο επηηξαπέδηαο ειηάο, εληζρχζεηο νη νπνίεο δηαηίζεληαη ζε

νινθιεξσκέλεο δξάζεηο Marketing νη νπνίεο θαηά θχξην ιφγν αθνξνχλ ην ζρεδηαζκφ θαη ηελ

πξνψζεζε λέσλ πξντφλησλ κε βάζε ηελ ειηά, ζχκθσλα κε ηηο πξνηηκήζεηο ηνπ ακεξηθαλνχ

θαηαλαισηή.

2. ΜΕΓΕΘΟ ΑΓΟΡΑ

Σν κέγεζνο ηεο αγνξάο ησλ ΗΠΑ απμάλεηαη θαζψο δηεπξχλεηαη ην ελδηαθέξνλ ηνπ

θαηαλαισηηθνχ θνηλνχ γηα ηα νθέιε ηεο κεζνγεηαθήο δηαηξνθήο. 'Όπσο θαίλεηαη θαη ζηνλ

αθφινπζν πίλαθα, ε θαηαλάισζε επηηξαπέδηαο ειηάο απμάλεηαη ζηαζεξά θζάλνληαο ηνπο 447,6

ρηιηάδεο ηφλνπο ην 2007 απφ 388,2 ρηιηάδεο ην 2004.

ρεδφλ ην ζχλνιν ησλ ιηαληθψλ πσιήζεσλ καχξεο ψξηκεο ειηάο θαιχπηνληαη απφ ηελ εγρψξηα

παξαγσγή. Αληίζεηα, ζηα θαηαζηήκαηα εζηίαζεο ε αγνξά ραξαθηεξίδεηαη απφ ηελ θπξηαξρία ηεο

Ιζπαλίαο θαη ηνπ Μαξφθν, ρψξεο απφ ηηο νπνίεο εηζάγνληαη πνιχ κεγάιεο πνζφηεηεο

ηεκαρηζκέλεο καχξεο ειηάο (ξνδέιεο) γηα ρξήζε ζε pizza, fast food θαη salad bars. Μεγάιε

άλνδν παξνπζηάδνπλ θαη νη εηζαγσγέο απφ ηελ Σνπξθία, ηελ Αίγππην θαη ηελ Αξγεληηλή. Οη

ρψξεο απηέο έρνπλ θαηαθηήζεη ζεκαληηθφ κεξίδην αγνξάο γηαηί έρνπλ θαηνξζψζεη λα πσινχλ ζε

ηηκή αλά ζπζθεπαζία ζεκαληηθά ρακειφηεξε απφ ηνπο ακεξηθαλνχο παξαγσγνχο, αλ θαη

πνηνηηθά ε παξαγσγή ηνπο ππνιείπεηαη ηεο εγρψξηαο παξαγσγήο.

ΔΣΖΗΑ ΑΠΔΗΚΟΝΗΖ ΑΓΟΡΑ

ΕΣΟ ΠΛΗΘΤΜΟ

(εκ.)

ΕΓΧΩΡΙΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗ (χιλ. τόνοι)

ΕΙΑΓΩΓΕ ΕΞΑΓΩΓΕ ΤΝΟΛΙΚΗ ΠΟΟΣΗΣΑ (χιλ. τόνοι)

Κατά κεφαλιν Κατανάλωςθ (Kg)

2004 294.741 191,9 196,3 5,6 388,2 1,3

2005 297.435 256,9 193,5 7,2 450,5 1,49

2006 300.320 39,2 202,7 6,6 242 0,78

2007 303.204 245,9 201,7 6,7 447,6 1,45

2 USDA Value Added Producer Grants : αφοροφν τθ χρθματοδότθςθ προγραμμάτων μαρκετινγκ ι αρχικοφ

κεφαλαίου ςε ςυντεχνίεσ ι και μεμονωμζνουσ παραγωγοφσ.

10

ΑΜΔΡΗΚΑΝΗΚΖ ΑΓΟΡΑ ΔΠΗΣΡΑΠΔΕΗΑ ΔΛΗΑ

Loading matching shipments...

3. ΕΓΥΩΡΘΑ ΚΑΣΑΝΑΛΩΗ

χκθσλα κε ηα πιένλ πξφζθαηα επίζεκα ακεξηθαληθά ζηαηηζηηθά ζηνηρεία ηνπ US Bureau of

Labor Statistics (Consumer Expenditures, θζηλφπσξν 2009), ην κέζν ακεξηθαληθφ λνηθνθπξηφ

δαπάλεζε, ην 2008, 3.744 δολ. ή ην 7,5% ηεο ζπλνιηθήο θαηαλαισηηθήο ηνπ δαπάλεο (πνπ ήηαλ

50.486 δνι. ην 2008) γηα θαγεηφ ζην ζπίηη. Με δεδνκέλν φηη ππάξρνπλ 120,8 εθ. λνηθνθπξηά

ζηηο ΗΠΑ, ζπλάγνπκε φηη ε ζπλνιηθή δαπάλε ησλ ακεξηθαληθψλ λνηθνθπξηψλ γηα ηξφθηκα ην

2008 αλήιζε ζε 452 διρ δολ. Μαδί κε ηνπο πειάηεο ρνλδξηθήο (εζηηαηφξηα, μελνδνρεία,

λνζνθνκεία, έλνπιεο δπλάκεηο θιπ), ην κέγεζνο ηεο ακεξηθαληθήο αγνξάο ηξνθίκσλ εθηηκάηαη

φηη αγγίδεη ηα 700 δηο δνι. εηεζίσο. Ο παξαθάησ πίλαθαο απεηθνλίδεη πψο αλαιχεηαη, ην 2008, ε

δαπάλε γηα θαγεηφ ζην ζπίηη αλά βαζηθή θαηεγνξία ηξνθίκσλ.

050

100150200

250

300

350

400

450

500

ΕΓΧΩΡΙΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗ

ΕΙΑΓΩΓΕΕΞΑΓΩΓΕ

ΤΝΟΛΙΚΗ ΠΟΟΣΗΣΑ

2005

2004

2006

2007

11

Κπξίαξρν πξντφλ ζηελ ακεξηθαληθή αγνξά είλαη ε καχξε ψξηκε ειηά (black ripe olive), κε ηελ

ζρεηηθή αγνξά λα κνηξάδεηαη κεηαμχ ηεο εγρψξηαο παξαγφκελεο (56%) θαη ηεο εηζαγφκελεο

(44%).

Κχξηνο αληαγσληζηήο ησλ ΗΠΑ, ζηελ θαηεγνξία ηεο καχξεο ψξηκεο ειηάο, είλαη ε ΔΔ, ελψ ζε

επίπεδν ρσξψλ ηηο πξψηεο ζέζεηο θαηαιακβάλνπλ ε Ιζπαλία θαη ην Μαξφθν. Οη εηζαγφκελεο

ειηέο έξρνληαη είηε ζε ηεκαρηζκέλε, εθππξελνκέλε κνξθή, φπνπ ρξεζηκνπνηνχληαη σο ζπζηαηηθφ

ζηελ παξαζθεπή pizza θαη ζε ηαρπθαγεία (σο ζπζηαηηθφ γηα ηελ παξαζθεπή εδεζκάησλ)είηε ζε

νιφθιεξε κνξθή, νπφηε θαη πσινχληαη ζε ζνππεξκάξθεη, θαηαζηήκαηα delicatessen.

Η θαηά θεθαιήλ θαηαλάισζε παξνπζηάδεη ζεκαληηθέο απμνκεηψζεηο, θηλνχκελε ζε έλα εχξνο

απφ 0,35 σο 0,8 θηιά εηεζίσο, ελψ ην 2008 ε θαηαλάισζε αλήιζε ζε 0,4 θηιά. Η απμνκείσζε

απηή ελ κέξεη κπνξεί λα εμεγεζεί θαη απφ ηηο ζεακαηηθέο δηαθπκάλζεηο ηεο εγρψξηαο παξαγσγήο,

ε νπνία θαηέρεη ζεκαληηθφ κεξίδην ηεο ζπλνιηθήο αγνξάο. Αθφκε, ε θαιιηέξγεηα ηεο ειηάο,

ζχκθσλα κε καξηπξίεο παξαγσγψλ, δηαθξίλεηαη απφ ην θαηλφκελν κηα ρξνληά θαιήο ζπγθνκηδήο

λα αθνινπζείηαη απφ κία ιηγφηεξν θαιήο.

Κρζασ κλπ.

Γαλακτοκομικά

Φροφτα / Λαχανικά

Άλλεσ

Δθμθτριακά

12

4. ΚΑΣΑΝΑΛΩΣΘΚΗ ΤΜΠΕΡΘΦΟΡΑ

Η επηηξαπέδηα ειηά πξνβάιιεηαη ζαλ έλα εμαηξεηηθά πγηεηλφ ζλαθ, κε πνιχ θαιχηεξα δηαηξνθηθά

ραξαθηεξηζηηθά απφ άιια αικπξά θαη γιπθά ππνθαηάζηαηα. Γίλεηαη πξνζπάζεηα λα

ηαπηνπνηεζεί ε θαηαλάισζε ειηάο κε ηε Μεζνγεηαθή Γίαηηα, ε νπνία είλαη εμαηξεηηθά

δεκνθηιήο ζηνλ Ακεξηθάλν θαηαλαισηή, ηδηαίηεξα κεηαμχ ησλ πςειφηεξσλ εηζνδεκαηηθψλ

θαηεγνξηψλ.

Ο κέζνο θαηαλαισηήο πξνηηκά ηηο ειηέο ζε ηεκαρηζκέλε κνξθή, ρσξίο ην θνπθνχηζη, αλ θαη νη

λέεο θαηαλαισηηθέο ηάζεηο -ηφζν γηα γεπζηηθνχο φζν θαη γηα ζξεπηηθνχο ιφγνπο- επηηάζζνπλ ηελ

θαηαλάισζε ηεο ειηάο ζε νιφθιεξε κνξθή. ε θάζε πεξίπησζε, πξνηηκάηαη ε αγνξά κεζαίνπ

θαη κεγάινπ κεγέζνπο ειηψλ.

1% 1% 2%

4%2%

4%

5%

11%

16%

9%3%

28%

11%

Παγκόςμια Κατανάλωςθ

Ιορδανία

Ιςραιλ

Μαρόκο

Ρωςία

Βραηιλία

Αλγερία

υρία

Αίγυπτοσ

Σουρκία

ΗΠΑ

Περοφ

ΕΕ

Λοιπζσ Χώρεσ

13

Δηδνπνηφο δηαθνξά ηνπ ακεξηθαλνχ θαηαλαισηή απφ άιινπο, εηδηθφηεξα απφ ηνλ κέζν

θαηαλαισηή ησλ ρσξψλ ηεο Μεζνγείνπ, είλαη φηη ν ακεξηθαλφο θαηά θχξην ιφγν θαηαλαιψλεη

ηελ ειηά ελζσκαησκέλε ζε θάπνην έδεζκα θαη ζπαλίσο μερσξηζηά, παξά κφλνλ ζε θάπνηα

εζηηαηφξηα φπνπ ε επηηξαπέδηα ειηά ή ε πάζηα ειηάο πξνζθέξεηαη ζαλ νξεθηηθφ. Βέβαηα, ζηε

ρψξα θαηνηθεί πιήζνο εζληθψλ κεηνλνηήησλ κε δηαθνξνπνηεκέλεο θαηαλαισηηθέο ζπλήζεηεο,

αληίζηνηρεο κε ηηο κεζνγεηαθέο, ε γεληθή εηθφλα φκσο είλαη φηη ε επηηξαπέδηα ειηά έρεη ζπλδεζεί

κε γεπζηηθνχο ζπλδπαζκνχο θαη φρη κε απηφλνκε θαηαλάισζε.

Η πξαθηηθή απηή εχγισηηα αλαδεηθλχεηαη απφ ην κέγεζνο ηεο θαηαλάισζεο ειηάο ζην food

service industry (εζηηαηφξηα, λνζνθνκεία, ηαρπθαγεία, θπιαθέο, θηι.) φπνπ -εηδηθά ε καχξε

ψξηκε ζε ηεκαρηζκέλε κνξθή- ε ειηά θαηέρεη κεγάιν κεξίδην.

Παξάιιεια, γίλνληαη πξνζπάζεηεο γηα ηελ αλάπηπμε λέσλ γεχζεσλ ειηάο φπσο:

θφξδν θαη Chili

Ranch

Γεχζε Tex Mex

πλδπαζκφο ειηάο κε πηπεξηέο Jalapeno

πλδπαζκφο επηηξαπέδηαο ειηάο κε ζθφξδν

πλδπαζκφο επηηξαπέδηαο ειηάο κε μεξνχο θαξπνχο

14

Κατά κεφαλι κατανάλωςθ επιτραπζηιων ελιών 1973-2006

Κατά κεφαλι κατανάλωςθ ελαιολάδου και μαγειρικών ελαίων 1973-2006

Πθγι : USDA Economic Research Service, Vegetables and Melons Yearbook

0 1973 1976 1979 1982 1985 1988 1991 1994 1997 2000 2003 2006

Λίβρεσ

Λίβρεσ

40

10

2.0

30

1.5

20

1.0

10

0 1984 1988 1992 1996 2000 2004

0.5

15

Αξία Εγχώριασ Παραγωγισ 1980-2004

Πθγι : USDA Economic Research Service, Vegetables and Melons Yearbook

50

Εκ. Δολάρια 120

40

100

80

60

40

30

20

0 1980 2004

1973 1976 1979 1982 1985 1988 1991 1994 1997 2000 2003 2006

1984 1988 1992 1996 2000

20

Καλλιεργιςιμθ Ζκταςθ 1980-2004 (χιλ. Εκτάρια)

10

16

5. ΤΚΕΤΑΘΑ

Κπθινθνξνχλ δηάθνξα είδε ζπζθεπαζίαο (ζε κνξθή θνλζέξβαο, πιαζηηθνχ ή γπάιηλνπ δνρείνπ)

ελψ πξφζθαηα έρεη ιαλζαξηζηεί ζηελ αγνξά κηα ζπζθεπαζία ζε κνξθή πιαζηηθήο,

επαλαθιεηφκελεο ζαθνχιαο (pouch), ε νπνία πξνζθέξεηαη ζε πνηθηιία κεγεζψλ. Η ζπζθεπαζία

απηή είλαη ηδηαίηεξα δεκνθηιήο κεηαμχ ησλ ακεξηθαλψλ θαηαλαισηψλ, θαζψο ζπκίδεη

αληίζηνηρεο ζπζθεπαζίεο άιισλ ζλαθ.

ρεηηθά κε ηελ εηηθέηα ζηηο δηάθνξεο θαηεγνξίεο ζπζθεπαζίαο, ε Γηεχζπλζε Σξνθίκσλ θαη

Φαξκάθσλ (FDA) ησλ ΗΠΑ δηαζέηεη εηδηθή ππεξεζία ζηελ νπνία κπνξεί ν ελδηαθεξφκελνο λα

ππνβάιιεη ηελ εηηθέηα ηνπ θαζψο θαη ζηνηρεία γηα ηελ ζπζθεπαζία ηνπ πξντφληνο ηνπ γηα λα

ιάβεη κηα άηππε πξνέγθξηζε. Η ζρεηηθή Αξρή νλνκάδεηαη Σκήκα Καλνληζηηθήο Καζνδήγεζεο

(Division of Regulatory Guidance).

6. ΔΘΚΣΤΑ ΔΘΑΝΟΜΗ

Οη επηηξαπέδηεο ειηέο ζηηο Ηλσκέλεο Πνιηηείεο δηαηίζεληαη ζηα ζεκεία πσιήζεσο φπνπ νη

θαηαλαισηέο αγνξάδνπλ θαη ηα ινηπά ηξφθηκα, ήηνη ζε ζνχπεξ καξθεη, "gourmet" θαη

"specialty" θαηαζηήκαηα , έθνικ θαη νκνγελεηαθά θαηαζηήκαηα ηξνθίκσλ, ζπλνηθηαθά ζνχπεξ

κάξθεη (deli), κπαθάιηθα (grocery stores).

Σν 2008 ηα αλεμάξηεηα θαηαζηήκαηα πψιεζεο ηξνθίκσλ (gourmet, deli, ethnic) ζεκείσζαλ

πσιήζεηο 30 δηο δνιαξίσλ πεξίπνπ, ελψ ην δίθηπν ηνπο απνηειεί πεξίπνπ ην 8% ησλ ζπλνιηθψλ

θαηαζηεκάησλ. Αληίζηνηρα, κε 945.000 ζεκεία εζηίαζεο, ν θιάδνο ησλ εζηηαηνξίσλ

πξαγκαηνπνίεζε ην 2008 πσιήζεηο 566 δηο δνιαξίσλ, ελψ απαζρνιεί πεξίπνπ 13 εθ.

εξγαδνκέλνπο.

εκαληηθφο είλαη ν ξφινο ησλ ρνλδξεκπφξσλ, νη νπνίνη ηξνθνδνηνχλ κεγάιν κέξνο ηεο

ακεξηθαληθήο αγνξάο, κε ηελ εμαίξεζε ησλ super markets. Οη ρνλδξέκπνξνη απνηεινχλ ηνπο

πξνκεζεπηέο ησλ deli, ησλ εζηηαηνξίσλ θαη ηνπ food service ελ γέλεη. Η επηινγή ηνπ

θαηάιιεινπ ρνλδξεκπφξνπ σο ζπλεξγάηε είλαη θεθαιαηψδνπο ζεκαζίαο, θαζψο απφ ηελ

πνιηηηθή πξνψζεζεο πνπ ζα εθαξκφζεη θαη ηα ζεκεία πψιεζεο πνπ δηαζέηεη εμαξηάηαη ζε

17

κεγάιν βαζκφ ε επηηπρία ηνπ πξντφληνο, εηδηθά αλ απηφ εηζάγεηαη γηα πξψηε θνξά ζηελ αγνξά.

Οη κεγάιεο επηρεηξήζεηο αληίζεηα, ζπλάπηνπλ ζπκθσλίεο απεπζείαο κε ηνπο παξαγσγνχο ησλ

πξντφλησλ, επηηπγράλνληαο ζεκαληηθέο εθπηψζεηο.

Οκνγελεηαθέο επηρεηξήζεηο & Δηζαγσγείο

Παξαδνζηαθά, νη ελδηαθεξφκελνη λα εμάγνπλ επηηξαπέδηεο ειηέο απφ ηελ Διιάδα ζηηο ΗΠΑ,

φπσο θαη γηα ηα πεξηζζφηεξα ειιεληθά πξντφληα, ρξεζηκνπνηνχζαλ σο βαζηθφ θαλάιη εηζφδνπ

επηρεηξήζεηο νκνγελεηαθψλ ζπκθεξφλησλ. Οη επηρεηξήζεηο απηέο θαιχπηνπλ κηθξφ ηκήκα ηεο

αγνξάο ηξνθίκσλ ησλ ΗΠΑ, ζπλεπψο ε δηάζεζε ησλ πξντφλησλ κέζσ απηνχ ηνπ θαλαιηνχ

δηαλνκήο δελ νδεγεί ζε θαηάθηεζε ζεκαληηθνχ κεξηδίνπ αγνξάο.

Οη επηρεηξήζεηο ηξνθίκσλ ειιεληθψλ ζπκθεξφλησλ δηαθξίλνληαη ζε δχν βαζηθέο θαηεγνξίεο, νη

νπνίεο ζε νξηζκέλεο πεξηπηψζεηο ηαπηίδνληαη. Σνπο εηζαγσγείο ηξνθίκσλ (ρνλδξεκπφξην) θαη ηα

θαηαζηήκαηα πψιεζεο (ιηαλεκπφξην). Καη νη δχν απηέο θαηεγνξίεο δελ εμαζθαιίδνπλ ηελ

απαξαίηεηε αλαγλσξηζηκφηεηα γηα ηηο επηηξαπέδηεο ειηέο, θαζψο δελ πιεξνχλ ηελ πιένλ

απαξαίηεηε πξνυπφζεζε, δειαδή ηε δπλαηφηεηα πξφζβαζεο ζηε καδηθή θαηαλάισζε.

Οη ρνλδξέκπνξνη δελ έρνπλ κεγάιν δίθηπν δηάζεζεο ησλ ειιεληθψλ πξντφλησλ, θαζψο ζπλήζεο

πξαθηηθή ζηελ ακεξηθαληθή αγνξά είλαη νη κεγάιεο αιπζίδεο ηξνθίκσλ λα δηαζέηνπλ δηθνχο ηνπο

αγνξαζηέο (buyers) νη νπνίνη δηαρεηξίδνληαη απηφλνκα ηε ιήςε παξαγγειηψλ, ρσξίο ηε

κεζνιάβεζε κεζαδφλησλ. Αληίζηνηρα, ηα ειιεληθά θαηαζηήκαηα δηαζέηνπλ κηθξφ δίθηπν θαη

κηθξή παξνπζία, θαζψο πεξηνξίδνληαη ζηηο πεξηνρέο φπνπ δηαβηεί ε Οκνγέλεηα.

Οξηζκέλεο κεγάιεο νκνγελεηαθέο επηρεηξήζεηο φπσο ε (Krinos Foods) θαηάθεξαλ λα

απνθηήζνπλ πξφζβαζε -ηελ ηειεπηαία πεληαεηία ηδίσο- ζηo mainstream market, ελψ άιιεο

επηρεηξήζεηο νκνγελψλ αλέπηπμαλ ζπλεξγαζία κε κεγάια δίθηπα δηαλνκήο δηαζθαιίδνληαο έηζη

ηελ πξφζβαζε ζε κεγάιεο αιπζίδεο super market.

Σέινο, νξηζκέλεο κε νκνγελεηαθψλ ζπκθεξφλησλ επηρεηξήζεηο, φπσο π.ρ. ε Food Match, έρνληαο

αλαπηχμεη ζηαζεξή απεπζείαο ζπλεξγαζία κε Έιιελεο παξαγσγνχο θαηάθεξαλ λα θαηαθηήζνπλ

έλα ηδηαίηεξα ζεκαληηθφ ηκήκα ηεο αγνξάο.

18

Super Market (Olive Bars)

Ο θιάδνο απηφο ζπκβάιιεη εηεζίσο θαηά πεξίπνπ 16% ζην ΑΔΠ ησλ ΗΠΑ, ελψ

ραξαθηεξίδεηαη απφ πςειφ ζπγθεληξσηηζκφ θαζψο 50 κεγάιεο εηαηξείεο θαηέρνπλ πιένλ ηνπ

70% ηεο αγνξάο. Έλεθα ηεο θξίζεο, νη πσιήζεηο ηξνθίκσλ απμήζεθαλ θαηά 1,9% ην 2008

θζάλνληαο ηα 505,6 δηο δνιάξηα. Οη κεγάιεο αιπζίδεο ζνχπεξ κάξθεη αξηζκνχ πεξίπνπ 29.000

ππνθαηαζηήκαηα, ή 82% ηνπ δηθηχνπ πσιήζεσλ ηξνθίκσλ.

Οη πσιήζεηο επηηξαπέδηαο ειηάο γίλνληαη είηε ζην ξάθη, φπνπ κε βάζε ηηο εκπνξηθέο ζπκθσλίεο

πξνσζνχληαη ζπγθεθξηκέλεο επσλπκίεο, κε βάζε ηε λέα ηάζε, ηα olive bars.

Η θαηαλάισζε επηηξαπέδηαο ειηάο ζηηο ΗΠΑ έρεη εληζρπζεί ζεκαληηθά κεηά ηελ εηζαγσγή ησλ

"κπαξ ειηάο", olive bars, ζηα κεγάια ακεξηθαληθά ζνχπεξ κάξθεη. Ο ζεζκφο απηφο έθαλε ηελ

εκθάληζε ηνπ ζηα κέζα ηεο δεθαεηίαο ηνπ '90 ζηα θαηαζηήκαηα ηξνθίκσλ ηεο Γπηηθήο Αθηήο,

ελψ ζχληνκα επεθηάζεθε θαη ζηα πνιπθαηαζηήκαηα ησλ ακεξηθαληθψλ κεγαινππφιεσλ,

νδεγψληαο ζε ζεκαληηθή κεηαζηξνθή ηνπ πξντνληηθνχ πξνθίι ηεο βξψζηκεο ειηάο.

Ωο ηφηε, ν κέζνο ακεξηθαλφο θαηαλαισηήο είρε ζπλδέζεη ηελ θαηαλάισζε ειηάο κε ηηο

θνηλσληθέο εθδειψζεηο, θαη δελ είρε ελζσκαηψζεη ηελ θαηαλάισζε ειηψλ γηα ην νηθνγελεηαθφ

ηξαπέδη. Παξάιιεια, ν κέζνο θαηαλαισηήο αγλννχζε ζπζηεκαηηθά ηελ χπαξμε άιισλ

"εμσηηθψλ" εηζαγφκελσλ πνηθηιηψλ ειηάο πέξα απφ ηελ παξαδνζηαθή ακεξηθαληθή καχξε ειηά,

ηελ νπνία κάιηζηα θαηά θχξην ιφγν αγφξαδε ζπζθεπαζκέλε.

19

ήκεξα, ν ζεζκφο ησλ olive bars έρεη εμαπισζεί φρη κφλν ζε αξηζκφ, αιιά θαη ζε κέγεζνο,

θαζψο νξηζκέλεο ππεξαγνξέο πξνζθέξνπλ πάλσ απφ 20 δηαθνξεηηθέο πνηθηιίεο, ηηο νπνίεο νη

θαηαλαισηέο επηηξέπεηαη λα αλακίμνπλ πιεξψλνληαο έλα ζηαζεξφ αληίηηκν κε βάζε ην βάξνο

ηεο ζπζθεπαζίαο ( price-per-pound).

Υσξίο λα παξαγλσξίδνπκε ηε ζεκαζία ηεο ethnic market, δειαδή ησλ θαηαζηεκάησλ ηξνθίκσλ

πνπ είλαη αθηεξσκέλα ζε εζληθέο θνπδίλεο, φπσο ηα νκνγελεηαθά θαηαζηήκαηα, ε είζνδνο ηεο

επηηξαπέδηαο ειηάο ζηα κεγάια ζνχπεξ κάξθεη άιιαμε εληειψο ηελ αγνξά ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ

πξντφληνο θαη ηηο πξννπηηθέο ηνπ. Σν θαηλφκελν απηφ ζπλδέεηαη κε ηελ εμάπισζε ησλ olive

bars.

χκθσλα κε ηνλ εκπνξηθφ δηεπζπληή ηεο Whole Foods κηαο απφ ηηο κεγαιχηεξεο αιπζίδεο

γκοςπμέ ππεξαγνξψλ ησλ ΗΠΑ: "Σα μάτια των καταναλωτών είναι μεγαλύτεπα από την όπεξη

τοςρ" .

Σα olive bars παξνπζηάδνπλ κηα ζεηξά απφ ζπγθξηηηθά πιενλεθηήκαηα, φπσο:

Ο θαηαλαισηήο ζεξβίξεηαη κφλνο ηνπ, αγνξάδνληαο ζπγθξηηηθά κεγαιχηεξεο πνζφηεηεο

απφ απηέο πνπ ζα αγφξαδε αλ ην πξντφλ ήηαλ ζπζθεπαζκέλν.

Ο θαηαλαισηήο "εθπαηδεχεηαη" ζε κηα ζεηξά απφ γεπζηηθνχο ζπλδπαζκνχο, κε βάζε ηελ

επηηξαπέδηα ειηά.

Βξίζθνληαη ζε θεληξηθφ ζεκείν ζην θαηάζηεκα.

Η πψιεζε ηεο ειηάο ζε ρχδελ κνξθή απνηειεί πνιχ κεγάιν πιενλέθηεκα γηα ηελ

ειιεληθή παξαγσγή, ε νπνία αδπλαηεί κέρξη ζηηγκήο λα αληαγσληζηεί ηνπο αληηπάινπο

ηεο ζε επίπεδν brand name, παξά ηα θνξπθαία πνηνηηθά ραξαθηεξηζηηθά ηεο. Πάλησο,

έρεη πνιιέο θνξέο παξαηεξεζεί ην θαηλφκελν πξνζκίμεσλ ειιεληθψλ ειηψλ κε

θζελφηεξεο, μέλεο πξνειεχζεσο, γεγνλφο πνπ νδεγεί ζε ζπλεηδεηή παξαπιάλεζε ηνπ

επελδπηηθνχ θνηλνχ.

20

7. ΑΝΣΑΓΩΝΘΜΟ - ΑΘΕΜΘΣΕ ΠΡΑΚΣΘΚΕ

ΠΟΠ-ΠΓΔ

ηηο ΗΠΑ νη γεσγξαθηθνί πξνζδηνξηζκνί πξνζηαηεχνληαη κέζσ ηνπ γεληθνχ ζπζηήκαηνο

πξνζηαζίαο εκπνξηθψλ ζεκάησλ (trademarks) θαη ζεσξνχληαη ππνθαηεγνξία ηνπο.

Αξκφδηα ππεξεζία εγγξαθήο εκπνξηθψλ ζεκάησλ θαη γεσγξαθηθψλ πξνζδηνξηζκψλ είλαη ην

Γξαθείν Δπξεζηηερλίαο θαη εκάησλ (US Patent and Trademark Office –USPTO). χκθσλα κε

ην ζχζηεκα πξνζηαζίαο εκπνξηθψλ ζεκάησλ, θάζε ελδηαθεξφκελνο πνπ δηαζέηεη έλλνκν

ζπκθέξνλ κπνξεί λα πξνζβάιεη ηελ εγγξαθή ελφο γεσγξαθηθνχ πξνζδηνξηζκνχ ή θαη λα ηελ

αθπξψζεη. εκαληηθφ είλαη φηη μόνο ν ηδηνθηήηεο ηνπ ζήκαηνο δηθαηνχηαη λα εκπνδίζεη ηε ρξήζε

ηνπ απφ κε εμνπζηνδνηεκέλα πξφζσπα, εάλ ζεσξεί φηη ε ρξήζε απηή δεκηνπξγεί ζχγρπζε ζηνπο

θαηαλαισηέο φζνλ αθνξά ηελ θαηαγσγή ηνπ πξντφληνο.

Καηά ην ακεξηθαληθφ δίθαην, ε πξνζηαζία ησλ γεσγξαθηθψλ πξνζδηνξηζκψλ ή ζεκάησλ (signs)

γίλεηαη, επίζεο, κε ηελ εγγξαθή ηνπο ζην κεηξψν ησλ εκπνξηθψλ ζεκάησλ, ππφ ηελ πξνυπφζεζε

φηη ν γεσγξαθηθφο πξνζδηνξηζκφο παξαπέκπεη φρη κφλνλ ζηε γεσγξαθηθή θαηαγσγή ηνπ

πξντφληνο, αιιά θαη ζηελ θαηαγσγή παξαγσγήο ηνπ (παξαγσγνί, θαηαζθεπαζηέο).

Σν ζήκα πηζηνπνίεζεο δελ αθνξά ηνλ παξαγσγφ ηνπ πξντφληνο, ζπλεπψο θάζε κνλάδα

παξαγσγήο ε νπνία κπνξεί λα παξάγεη ην ίδην πξντφλ κε ηηο ίδηεο πξνδηαγξαθέο θαη ηηο ίδηεο

κεζφδνπο έρεη δηθαίσκα λα θάλεη ρξήζε ηνπ εκπνξηθνχ ζήκαηνο/γεσγξαθηθνχ πξνζδηνξηζκνχ

(πρ. ειηέο Καιακάηαο).

ηελ εγρψξηα αγνξάο παξαηεξείηαη ζπρλά ην θαηλφκελν ηεο ςεπδήο αλαγξαθήο εηηθέηαο (πρ.

Διηέο Καιακψλ) απφ εγρψξηνπο παξαγσγνχο ή θαη εηζαγσγείο απφ ηξίηεο ρψξεο, γεγνλφο πνπ

εγείξεη ην ζέκα ηεο πξνζηαζίαο ηεο νλνκαζίαο πξνέιεπζεο.

21

Οκάδεο Πίεζεο

Σν πνιηηηθφ ζχζηεκα ησλ Ηλσκέλσλ Πνιηηεηψλ επεξεάδεηαη ζεκαληηθά απφ ηε δξάζε ηζρπξψλ

νκάδσλ πίεζεο, φπσο νη παξαγσγνί ειηάο ζηελ πεξίπησζε καο, νη νπνίεο πξνζπαζνχλ κε

ζεκηηνχο θαη αζέκηηνπο ηξφπνπο λα επηηχρνπλ ηελ πξνάζπηζε ησλ ζπκθεξφλησλ ηνπο.

Σα ηειεπηαία ρξφληα, ε ζεκαληηθή ππνρψξεζε ζηα κεξίδηα αγνξάο ησλ εγρψξησλ παξαγσγψλ,

θαζψο θαη ε κείσζε ηεο ηηκήο πνπ απνιακβάλνπλ, έρεη νδεγήζεη ζηε ζπγθξφηεζε ελφο ηδηαίηεξα

ηζρπξνχ ιφκππ, ππφ ηνλ ηίηιν California Ripe Olive Coalition (CROC) ην νπνίν ζηνρεχεη ζηελ

άζθεζε πίεζεο ζηνλ ακεξηθαληθφ θνξέα ειέγρνπ ηξνθίκσλ (USDA) ψζηε ηα θξηηήξηα

εηζαγσγήο επηηξαπέδηαο ειηάο λα απζηεξνπνηεζνχλ.

πγθεθξηκέλα, ππνζηεξίδεηαη φηη κεγάιν κέξνο ησλ εηζαγφκελσλ πνζνηήησλ επηηξαπέδηαο

ειηάο δελ πιεξνί ηηο απαξαίηεηεο πξνυπνζέζεηο (ρξσκαηηθά ραξαθηεξηζηηθά, γεχζε, πθή,

άξσκα) φπσο απηέο νξίδνληαη απφ ηνλ USDA κέζσ ηνπ ζεζκηθνχ πιαηζίνπ πνπ δηέπεη ηηο

εηζαγσγέο αγξνηηθψλ πξντφλησλ , ήηνη ηνπ Agricultural Marketing Act πνπ ζεζπίζηεθε ην 1937.

Πην ζπγθεθξηκέλα, ζηελ παξάγξαθν 8Δ ηνπ αλσηέξσ λφκνπ αλαθέξεηαη φηη "…φια ηα

εηζαγφκελα αγαζά πξέπεη λα είλαη ηνπιάρηζηνλ αληίζηνηρεο πνηφηεηαο κε ηα εγρσξίσο

παξαγφκελα…". Βαζηδφκελνη ζε απηή ηε λνκνζεηηθή δηάηαμε νη ακεξηθαλνί παξαγσγνί

νπζηαζηηθά ακθηζβεηνχλ ηελ επάξθεηα ησλ πθηζηάκελσλ ειέγρσλ θαη ζηνρεχνπλ ζηελ ελίζρπζε

ηνπ ειεγθηηθνχ κεραληζκνχ ηφζν απφ άπνςε εθπαίδεπζεο/ζηειέρσζεο φζν θαη εμνπιηζκνχ.

Παξάιιεια κηα άιιε νκάδα ζπκθεξφλησλ ε California Olive Association (COA) πηέδεη γηα ηελ

πηνζέηεζε κέηξσλ αληη-ληάκπηλγθ έλαληη ησλ ρσξψλ-κειψλ ηεο ΔΔ ζεσξψληαο φηη νη Κνηλνηηθέο

εληζρχζεηο ζην πιαίζην ηεο ΚΑΠ ζπληζηνχλ αζέκηηε πξαθηηθή.

22

Γ. ΔΙΑΓΩΓΔ - ΔΞΑΓΩΓΔ

1. ΓΕΝΘΚΑ

Αξκφδηα ππεξεζία γηα ηελ έθδνζε θαη επηθαηξνπνίεζε ηνπ Γαζκνινγίνπ (HTS) ζηηο ΗΠΑ είλαη

ε US International Trade Commission (www.usitc.gov) ε νπνία ππάγεηαη ζην Τπνπξγείν

Δκπνξίνπ (Department of Commerce), ελψ ε εθαξκνγή ηνπ δαζκνινγίνπ επηβιέπεηαη θαη

ειέγρεηαη απφ ην Bureau of Customs and Borders Protection (www.cbp.gov). Κάζε

ελδηαθεξφκελνο εμαγσγέαο είλαη ζθφπηκν λα έιζεη ζε επαθή κε έλαλ εθηεισληζηή πξνθεηκέλνπ

λα ελεκεξσζεί ζε πνηα αθξηβψο δαζκνινγηθή θιάζε αλήθεη ην πξντφλ ηνπ. ρεηηθέο

πιεξνθνξίεο κπνξεί λα αληιήζεη απφ ηελ Ακεξηθαληθή Έλσζε Δθηεισληζηψλ

(www.ncbfaa.org).

ηελ ηζηνζειίδα ηεο USITC θάζε ελδηαθεξφκελνο κπνξεί λα αληιήζεη πιεξνθνξίεο ζρεηηθά κε

ηηο ηζρχνπζεο δαζκνινγηθέο επηβαξχλζεηο γηα φια ηα θνηλνηηθά πξντφληα, ελψ απηνλφεην είλαη

πσο φια ηα εκπνξηθά έγγξαθα (φπσο π.ρ ηα εκπνξηθά ηηκνιφγηα) νθείινπλ λα είλαη

κεηαθξαζκέλα ζηελ αγγιηθή.

Οη ειιεληθέο επηρεηξήζεηο πνπ ελδηαθέξνληαη λα εμάγνπλ ηξφθηκα ζηηο ΗΠΑ πξέπεη

ππνρξεσηηθψο λα εγγξάθνληαη ζηελ αξκφδηα ππεξεζία γηα ηνλ έιεγρν ησλ ηξνθίκσλ (Food and

Drug Administration - FDA). Η εγγξαθή απηή γίλεηαη θαη ειεθηξνληθά ζηε ζειίδα

www.fda.gov/furls. Πάλησο, ηεο εγγξαθήο απηήο πξέπεη λα έρεη πξνεγεζεί ε επαθή θαη

ζπκθσλία κε ηνλ ελ ΗΠΑ εηζαγσγέα/εθηεισληζηή, θαζψο ηα ζηνηρεία ηνπ δεηνχληαη θαηά ηε

δηαδηθαζία εγγξαθήο, ελψ απηφο πξέπεη λα είλαη κφληκνο θάηνηθνο ΗΠΑ ή ε επηρείξεζε ηνπ λα

είλαη εγγεγξακκέλε ζηα εγρψξηα κεηξψα επηρεηξήζεσλ.

23

2. ΗΜΑΝΣΘΚΟΣΕΡΟΘ ΕΣΑΘΡΟΘ

Σν εκπνξηθφ ηζνδχγην ησλ ΗΠΑ, ζε φηη αθνξά ηηο επηηξαπέδηεο ειηέο, είλαη έληνλα ειιεηκαηηθφ.

Σν 2009 εηζήρζεζαλ ζηε ρψξα 136,437 ρηιηάδεο κεηξηθνί ηφλνη, αμίαο 390,5 εθ. δνιαξίσλ, κε ην

56% ησλ εηζαγσγψλ απηψλ λα πξνέξρνληαη απφ ηελ Ιζπαλία, αθνινπζνχκελε απφ ηε ρψξα καο

(20%), ην Μαξφθν (8%) θαη ηελ Αξγεληηλή (6%).

ΥΩΡΑ 2005 2006 2007 2008 2009

ΙΠΑΝΙΑ 187.499 173.058 220.245 235.151 214.248

ΔΛΛΑΓΑ 61.861 54.634 80.599 80.377 76.912

ΜΑΡΟΚΟ 20.983 29.787 38.018 46.264 32.195

ΑΡΓΔΝΣΙΝΗ 11.145 16.338 35.674 20.490 21.259

ΙΣΑΛΙΑ 7.356 7.341 8.117 11.514 10.400

ΣΟΤΡΚΙΑ 7.476 5.353 8.146 8.805 8.022

ΑΙΓΤΠΣΟ 3.654 3.534 7.973 9.953 7.502

ΠΟΡΣΟΓΑΛΙΑ 2.657 2.390 3.639 5.547 4.567

ΓΑΛΙΑ 3.660 3.789 4.131 3.719 3.726

ΠΔΡΟΤ 2.430 2.631 3.266 3.734 3.037

ΤΝΟΛΟ 315.548 305.426 421.148 438.472 390.324

24

Σν κεξίδην αγνξάο ηεο ρψξαο καο δηαηεξείηαη δηαρξνληθά ζηαζεξφ πεξί ηνπ 20%, ελψ ε αμία ησλ

εμαγσγψλ καο απμάλεηαη αλάινγα κε ηελ αχμεζε ηεο αμίαο ησλ ζπλνιηθψλ εηζαγσγψλ. Η ρψξα

καο δηαηεξεί ζηαζεξά ηε δεχηεξε ζέζε κεηαμχ ησλ εκπνξηθψλ εηαίξσλ ησλ ΗΠΑ, ελψ είλαη

πξφδειν πσο ε εθαξκνγή ηνπ θαηάιιεινπ κείγκαηνο κάξθεηηλγθ κπνξεί λα νδεγήζεη ζε

ελίζρπζε ηνπ κεξηδίνπ αγνξάο καο.

ΜΔΡΙΓΙΟ ΑΓΟΡΑ ΑΝΑ ΥΩΡΑ ΚΑΣΑ ΔΣΟ

56%20%

8%

6%3% 2%

2%

1%

1%

1%

2009

ΙΠΑΝΙΑ

ΕΛΛΑΔΑ

ΜΑΡΟΚΟ

ΑΡΓΕΝΣΙΝΗ

ΙΣΑΛΙΑ

ΣΟΤΡΚΙΑ

ΑΙΓΤΠΣΟ

ΠΟΡΣΟΓΑΛΙΑ

ΓΑΛΛΙΑ

25

55%

19%

11%

5%3% 2% 2%

1%

1%

1%

2008

ΙΠΑΝΙΑ

ΕΛΛΑΔΑ

ΜΑΡΟΚΟ

ΑΡΓΕΝΣΙΝΗ

ΙΣΑΛΙΑ

ΣΟΤΡΚΙΑ

ΑΙΓΤΠΣΟ

ΠΟΡΣΟΓΑΛΙΑ

ΓΑΛΛΙΑ

54%

19%

9%

9%

2% 2%

2%

1%

1% 1%

2007

ΙΠΑΝΙΑ

ΕΛΛΑΔΑ

ΜΑΡΟΚΟ

ΑΡΓΕΝΣΙΝΗ

ΙΣΑΛΙΑ

ΣΟΤΡΚΙΑ

ΑΙΓΤΠΣΟ

ΠΟΡΣΟΓΑΛΙΑ

ΓΑΛΛΙΑ

26

Η αγνξά ηεο επηηξαπέδηαο ειηάο ζηηο ΗΠΑ δηαθξίλεηαη απφ κηα δηαρξνληθά απμεηηθή ηάζε κε

εμαίξεζε ην 2009, φπνπ ιφγσ ηεο χθεζε νη ακεξηθαληθέο εηζαγσγέο ζεκείσζαλ ζεκαληηθή

πηψζε θαηά 26%. Δληππσζηαθφ είλαη ην γεγνλφο πσο απφ ην 2005 έσο ην 2009 νη εηζαγσγέο

ζεκείσζαλ άλνδν θαηά 38% (απφ 315,5 εθ. δνιάξηα ζε 438,4 εθ. δνιάξηα).

58%18%

10%

6%2%

2%1%

1% 1%

1%

2006

ΙΠΑΝΙΑ

ΕΛΛΑΔΑ

ΜΑΡΟΚΟ

ΑΡΓΕΝΣΙΝΗ

ΙΣΑΛΙΑ

ΣΟΤΡΚΙΑ

ΑΙΓΤΠΣΟ

ΠΟΡΣΟΓΑΛΙΑ

ΓΑΛΛΙΑ

27

ΤΝΟΛΙΚΗ ΑΞΙΑ

315.548305.426

421.148438.472

390.324

0

50.000

100.000

150.000

200.000

250.000

300.000

350.000

400.000

450.000

500.000

2005 2006 2007 2008 2009

ΑΞΙΑ ΕΙΑΓΩΓΩΝ

ΑΞΙΑ ΕΙΑΓΩΓΩΝ

28

ΚΤΡΗΟΣΔΡΟΗ ΔΜΠΟΡΗΚΟΗ ΔΣΑΗΡΟΗ ( Δκ. Γολάπια)

050.000

100.000150.000

200.000250.000

2005

2006

2007

2008

2009

187.499

173.058

220.245

235.151

214.248

61.861

54.634

80.599

80.377

76.912

20.983

29.787

38.018

46.264

32.195

11.145

16.338

35.674

20.490

21.259

7.356

7.341

8.117

11.514

10.400

ΙΣΑΛΙΑ

ΑΡΓΕΝΣΙΝΗ

ΜΑΡΟΚΟ

ΕΛΛΑΔΑ

ΙΠΑΝΙΑ

29

3. ΓΙΜΔΡΔ ΔΜΠΟΡΙΟ

Οη εμαγσγέο επεμεξγαζκέλσλ ιαραληθψλ, κε θαηεςπγκέλσλ (δαζκνινγηθή θιάζε HS-2005)

θπξηαξρνχλ ζηελ δαζκνινγηθή θαηεγνξία HS-20 (Δπεμεξγαζκέλα ιαραληθά, θξνχηα θαη ινηπνί

θαξπνί).

ΕΞΑΓΩΓΕ ΕΠΕΞΕΡΓΑΜΕΝΩΝ ΛΑΥΑΝΘΚΩΝ & ΦΡΟΤΣΩΝ

2005 2006 2007 2008 2009

HS-20 87.736 82.714 127.808 106.842 101.528

HS-2005 65.030 58.251 87.973 89.037 88.059

HS-2005.70

Επιτπαπέζιερ ελιέρ

61.861 54.634 80.599 80.377 76.912

Πηγή: Trade Stats Express (tse.export.gov)

Σε κεξίδα ηνπ ιένληνο ζηελ θαηεγνξία ησλ επεμεξγαζκέλσλ ιαραληθψλ θαη θξνχησλ

ζπγθεληξψλνπλ νη επηηξαπέδηεο ειηέο, κε εηζαγσγέο αμίαο 76,912 εθ. δνιαξίσλ ην 2009 απφ

80,377 εθ. ην 2008.

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

2005 2006 2007 2008 2009

HS-2005.70

HS-2005

HS-20

30

Όπσο γίλεηαη εκθαλέο θαη απφ ηνπο αθφινπζνπο πίλαθεο, ην πιένλ δεκνθηιέο ειιεληθφ

πξντφλ ζηελ ακεξηθαληθή αγνξά είλαη νη καχξεο ειηέο ζε άικε, ζε ρχδελ κνξθή, κε πξψηεο ζε

πξνηίκεζε ηεο ειηέο Καιακψλ. Σν κεξίδην ηεο θαηεγνξίαο απηήο έρεη κεησζεί ζεκαληηθά κελ

απφ ην 2004 (62%) αιιά δηαηεξεί ηελ πξσηνθαζεδξία κεηαμχ ησλ ειιεληθψλ ειηψλ κε 37% ην

2009.

εκαληηθή αχμεζε παξνπζηάδνπλ δηαρξνληθά νη εηζαγσγέο πξάζηλεο ειηάο(27% ην 2009) θαη νη

εηζαγσγέο ειηψλ, φρη πξάζηλσλ ζε ζπζθεπαζίεο κεγαιχηεξεο ησλ 8kg (13% ην 2009).

ΔΞΑΓΩΓΔ ΔΠΗΣΡΑΠΔΕΗΑ ΔΛΗΑ Δ ΖΠΑ (θαηά δαζ. θιάζε)

2004 2005 2006 2007 2008 2009 ΔΙΑΦΟΡΑ %

2005707500 - Όρη πξάζηλεο ειηέο, ρχκα, ζε

άικε 33.702 61.861 23.390 30.346 29.924 26.935 -7

2005709700 - Άιιεο πξάζηλεο ειηέο 12.869 28.185 15.140 20.530 21.398 19.556 -9

2005701200 - Όρη πξάζηλεο ειηέο, κε

ππξήλα, ζε ζπζθεπαζία άλσ ησλ 8kg 6.182 15.206 7.287 10.392 10.607 9.272 -13

2005702510- Οιφθιεξεο, εθππξελνκέλεο,

ζε άικε, ζπζθεπαζία άλσ ησλ 8kg 177 3.149 1.445 3.731 5.337 7.132 34

2005702550 - Πξάζηλεο ειηέο, νιφθιεξεο,

κε γέκηζε, ζπζθεπαζία θάησ ησλ 8kg, ζε

άικε

207 295 757 4.390 4.652 4.168 -10

2005707000 - Όρη πξάζηλεο ειηέο, ζε

κεηαιιηθή ή γπάιηλε ζπζθεπαζία 744 756 910 2.419 3.526 3.086 -12

2005702520 - Πξάζηλεο ειηέο, νιφθιεξεο,

κε γέκηζε, ζε άικε, ζπζθεπαζία άλσ ησλ

8kg

757 2.365 1.381 2.520 1.444 1.376 -5

2005702540 - Πξάζηλεο ειηέο, νιφθιεξεο

εθππξελνκέλεο, ζε άικε, ζπζθεπαζία άλσ

ησλ 8kg

248 370 267 490 416 717 -5

ΤΝΟΛΟ 58.969 61.861 54.634 80.599 80.377 76.912 322

Πηγή: USDA (fas.usda.gov)

31

ηνπο αθφινπζνπο πίλαθεο παξνπζηάδεηαη ε δηαρξνληθή εμέιημε ησλ εμαγσγψλ δηαθφξσλ ηχπσλ

ειηάο, ζχκθσλα κε ην 10ςήθην δαζκνινγηθφ ζχζηεκα. Αλαδεηθλχεηαη ραξαθηεξηζηηθά, ε

ζεκαληηθή αχμεζε εμαγσγψλ ζε ζπγθεθξηκέλεο "εηδηθέο" θαηεγνξίεο, νη νπνίεο κέρξη πξφηηλνο

ήηαλ ζην πεξηζψξην. Οη θαηεγνξίεο απηέο (εθππξελνκέλεο ειηέο, κε γέκηζε, θαη ζε κεηαιιηθή ή

γπάιηλε ζπζθεπαζία) αληαπνθξίλνληαη ζηηο δηαηξνθηθέο ζπλήζεηεο ηνπ ακεξηθαλνχ θαηαλαισηή

ελψ, εηδηθά νη εθππξελνκέλεο θαη νη ζε γπάιηλε ζπζθεπαζία, δηαζέηνπλ θαη πςειή πξνζηηζέκελε

αμία. Αλ θαη ε πνζφηεηα ησλ ππνθαηεγνξηψλ απηψλ ζε απφιπηα κεγέζε είλαη κηθξή, ε

αικαηψδεο αχμεζε ησλ ηειεπηαίσλ εηψλ δείρλεη ηελ θαηεχζπλζε πνπ νη Έιιελεο

παξαγσγνί/εμαγσγείο πξέπεη λα αθνινπζήζνπλ.

Σέινο, ζεκεηψλεηαη φηη ε πξφζθαηε νηθνλνκηθή θξίζε επεξέαζε ζεκαληηθά θαη ηηο εμαγσγέο

ειηάο ζηηο ΗΠΑ ην 2009. Η γξήγνξε αλάθακςε ηεο ακεξηθαληθήο νηθνλνκίαο, δεκηνπξγεί ηε

βάζηκε ειπίδα φηη απμεηηθή ηάζε ησλ πξνεγνχκελσλ εηψλ ζα επαλέιζεη.

ΤΝΘΔΗ ΔΞΑΓΩΓΩΝ ΔΛΛΗΝΙΚΗ ΔΛΙΑ ΑΝΑ ΔΣΟ

62%

24%

11%

0%0%

1%

1% 1%

2004

2005707500

2005709700

2005701200

2005702510

2005702550

2005707000

2005702520

2005702540

32

55%25%

14%

3%

0%1%

2% 0%

2005

2005707500

2005709700

2005701200

2005702510

2005702550

2005707000

2005702520

2005702540

46%

30%

14%

3%1% 2%

3%

1%

2006

2005707500

2005709700

2005701200

2005702510

2005702550

2005707000

2005702520

41%

28%

14%

5%6%

3% 3% 0%

2007

2005707500

2005709700

2005701200

2005702510

2005702550

2005707000

2005702520

2005702540

33

39%

28%

14%

7%6%

4% 2% 0%

2008

2005707500

2005709700

2005701200

2005702510

2005702550

2005707000

2005702520

2005702540

37%

27%

13%

10%

5%4% 2% 2%

2009

2005707500

2005709700

2005701200

2005702510

2005702550

2005707000

2005702520

2005702540

34

ΓΙΑΥΡΟΝΙΚΗ ΠΟΡΔΙΑ ΔΙΑΓΩΓΩΝ ΑΝΑ ΔΙΓΟ (2004-2009)

0

5.000

10.000

15.000

20.000

25.000

30.000

20

04

20

05

20

06

20

07

20

08

20

09

'Αλλεσ πράςινεσ ελιζσ

2005709700

0

10.000

20.000

30.000

40.000

50.000

60.000

70.000

20

04

20

05

20

06

20

07

20

08

20

09

Ελιζσ άλλου χρώματοσ, χφμα, ςε άλμθ

2005707500

0500

1.0001.5002.0002.5003.0003.5004.000

20

04

20

05

20

06

20

07

20

08

20

09

Ελιζσ άλλου χρώματοσ ςε μεταλλικι ι γυάλινθ ςυςκευαςία

2005707000

02.0004.0006.0008.000

10.00012.00014.00016.000

20

04

20

05

20

06

20

07

20

08

20

09

Ελιζσ άλλου χρώματοσ, με πυρινα, ςυςκευαςία άνω των 8kg

2005701200

35

5. ΔΑΜΟΘ

Η δαζκνινγηθή θιάζε 2005.70.02 (πξάζηλεο νιφθιεξεο ειηέο ζε άικε) επηβαξχλεηαη

δαζκνινγηθά κε 5,4 ιεπηά ηνπ δνιαξίνπ αλά απνζηαγκέλν θηιφ πξντφληνο. Άιιεο

ππνθαηεγνξίεο (2005.70.04, 2005.70.06, 2005.70.08 θαη 2005.70.12) ππφθεηληαη ζε

κηθξφηεξε δαζκνινγηθή επηβάξπλζε θαζψο ν δαζκφο πνπ ζε απηέο αληηζηνηρεί είλαη 3,7

ιεπηά αλά θηιφ πξντφληνο.

0

1.000

2.000

3.000

4.000

5.0002

00

4

20

05

20

06

20

07

20

08

20

09

Πράςινεσ ολόκλθρεσ ελιζσ, με γζμιςθ, ςε άλμθ, ςυςκευαςία

κάτω των 8kg

2005702550

0

500

1.000

1.500

2.000

2.500

3.000

20

04

20

05

20

06

20

07

20

08

20

09

Πράςινεσ ολόκλθρεσ ελιζσ, με γζμιςθ, ςε άλμθ, ςυςκευαςία άνω

των 8kg

2005702520

0

1.000

2.000

3.000

4.000

5.000

6.000

7.000

8.000

20

04

20

05

20

06

20

07

20

08

20

09

Πράςινεσ ολόκλθρεσ εκπυρθνομζνεσ ελιζσ, ςε άλμθ,

ςυςκευαςία άνω των 8kg

2005702510

0

200

400

600

800

1.000

1.200

1.400

1.600

20

04

20

05

20

06

20

07

20

08

20

09

Πράςινεσ ολόκλθρεσ εκπυρθνομζνεσ ελιζσ, ςε άλμθ,

ςυςκευαςία άνω των 8kg

2005702540

36

Σέινο, γηα ηηο θαηεγνξίεο 2005.70.02, 2005.70.16, 2005.70.91 θαη 2005.70.06 ηζρχεη

εηήζηνο πνζνηηθφο πεξηνξηζκφο εηζαγσγψλ ηεο ηάμεο ησλ 0,73, 2,7, 0,55 θαη 4,4 ηφλσλ

αληηζηνίρσο.

πγθεθξηκέλεο ρψξεο, ηζρπξνί αληαγσληζηέο καο ζηνλ θιάδν ηεο επηηξαπέδηαο ειηάο, φπσο

ην Μαξφθν, έρνπλ ζπλάςεη πξνηηκεζηαθέο εκπνξηθέο ζπκθσλίεο κε ηηο ΗΠΑ θαη νη ειηέο

παξαγσγήο ηνπο εηζάγνληαη ρσξίο θάπνηα δαζκνινγηθή επηβάξπλζε.

6. ΜΔΣΑΦΟΡΙΚΟ ΚΟΣΟ

εκαληηθφο παξάγνληαο γηα ηελ έληνλε εμάξηεζε ηεο ακεξηθαληθήο αγνξάο ειηάο απφ ηηο

εηζαγσγέο είλαη ην ηδηαίηεξα πςειφ κεηαθνξηθφ θφζηνο. Έρεη ππνινγηζηεί φηη ην θφζηνο

κεηαθνξάο ελφο θνξηίνπ απφ ηξίηεο ρψξεο είλαη ζεκαληηθφ κηθξφηεξν απφ ηε κεηαθνξά

αληίζηνηρνπ θνξηίνπ απφ ηε δπηηθή ζηελ αλαηνιηθή αθηή ησλ ΗΠΑ. χκθσλα κε πξφζθαηε

κειέηε, ην κεηαθνξηθφ θφζηνο αλαιχεηαη σο εμήο.

· Αεροπορικώς : δολ/ κιλό

· Ακηοπλοϊκώς : δολ./ 20ft container

ΧΩΡΑ ΠΕΡΙΟΧΗ ΑΕΡΟΠΟΡΙΚΩ ΑΚΣΟΠΛΟΪΚΩ

ΗΠΑ Αν. Ακηή 2.7 1600

ΗΠΑ Μεζοδσηικές Πολιηείες 2.8 1890

ΗΠΑ Δσηική Ακηή 3 2100

37

ΡΟΗ ΔΙΑΓΩΓΩΝ ΔΛΙΑ (σε υοπτία)

ε φηη αθνξά ηηο ζπλνιηθέο απνζηνιέο θνξηίσλ, ηα πξνεξρφκελα απφ ηελ Διιάδα θνξηία

κεηψζεθαλ θαηά 0,34% ην 2009 πεξηνξηδφκελα ζην 7,21% έλαληη 7,54% ην 2008.

ΑΡΙΘΜΟΣ ΦΟΡΤΙΩΝ 2009

ΙΠΑΝΙΑ 5967

ΕΛΛΑΔΑ 2270

ΣΟΤΡΚΙΑ 914

ΑΡΓΕΝΣΙΝΗ 570

ΧΟΝΓΚ ΚΟΝΓΚ 433

ΚΙΝΑ 425

ΓΑΛΛΙΑ 337

ΣΤΝΗΙΑ 335

ΑΙΓΤΠΣΟ 292

38

Δ. ΤΜΠΔΡΑΜΑΣΑ - ΠΡΟΣΑΔΙ

Οη ειιεληθέο πνηθηιίεο επηηξαπέδηαο ειηάο έρνπλ κεγάιε δηαηξνθηθή αμία, πινχζηεο ζε

αληηνμεηδσηηθά θαη ζεσξνχληαη πνηνηηθά απ’ ηηο θαιχηεξεο ζηνλ θφζκν. ’ απηφ ζπληεινχλ ηφζν

ε γεχζε ηνπο φζν θαη ε πνηφηεηά ηνπο πνπ νθείιεηαη θπξίσο ζηηο ηδηαίηεξεο εδαθνινγηθέο θαη

θιηκαηνινγηθέο ζπλζήθεο ηεο ρψξαο καο, ελψ ζηηο πνηθηιίεο απηέο πεξηιακβάλνληαη θαη 10

πξντφληα ΠΟΠ.

Γηαρξνληθφ πξφβιεκα ησλ ειιεληθψλ εμαγσγψλ, ελ γέλεη, είλαη ν θαηαθεξκαηηζκφο ηεο

εγρψξηαο παξαγσγήο. Ο κεγάινο αξηζκφο ησλ εγρψξησλ παξαγσγψλ, θαη ε κε νξγάλσζε ηνπο ζε

κεγάινπο ζπλεηαηξηζκνχο, νδεγεί ζε πιεηάδα κεκνλσκέλσλ δξάζεσλ θαη πξσηνβνπιηψλ νη

νπνίεο δελ είλαη δπλαηφ λα ηχρνπλ αλάινγεο πξνβνιήο ζε κηα εμαηξεηηθά αληαγσληζηηθή αγνξά

φπσο ε ακεξηθαληθή. Βέβαηα, ηνπιάρηζηνλ ζηνλ θιάδν ηεο επηηξαπέδηαο ειηάο, ην θαηλφκελν

απηφ έρεη πεξηνξηζηεί ζεκαληηθά κε ηε ζχζηαζε ελφο ζπιινγηθνχ νξγάλνπ κε

αληηπξνζσπεπηηθφηεηα πιένλ ηνπ 85%. Η ζπλέλσζε ησλ δπλάκεσλ είλαη -θπξηνιεθηηθά-

δσηηθήο ζεκαζίαο, θαζψο ε ειιεληθή ειηά -φπσο θαη ην γηανχξηη ειιεληθνχ ηχπνπ- απνηεινχλ

ηα κνλαδηθά ειιεληθά ηξφθηκα ηα νπνία ηα νπνία έρνπλ μεπεξάζεη ηα φξηα ηεο ιεγφκελεο εθνικ

αγνξάο, δηεηζδχνληαο ζηελ παλακεξηθαληθή αγνξά ηξνθίκσλ. Η ελδπλάκσζε ηνπ κεξηδίνπ

αγνξάο είλαη εθηθηή δπλαηφηεηα.

Μηα δηαπίζησζε πνπ πξνέθπςε απφ ζπδεηήζεηο κε εηζαγσγείο ειιεληθψλ ειηψλ είλαη ε

δπζθνιία λα αληαγσληζηνχλ νη ειιεληθέο ειηέο ζε επίπεδν ηηκήο άιιεο ζπλαθνχο πνηφηεηαο,

εηζαγφκελεο θπξίσο απφ ηξίηεο ρψξεο. Η ηηκνινγηαθή πνιηηηθή απνηειεί θαζνξηζηηθφ ζπζηαηηθφ

επηηπρίαο ζηηο ΗΠΑ, ζπλεπψο πξέπεη λα γίλνπλ ζπληνληζκέλεο πξνζπάζεηεο είηε πεξηνξηζκνχ

ηνπ θφζηνπο είηε θαιχηεξεο πξνβνιήο ηεο πνηνηηθήο ππεξνρήο ησλ ειιεληθψλ πξντφλησλ ψζηε

λα δηθαηνινγεζεί ε απμεκέλε ηηκή.

Πξνθεηκέλνπ νη ειιεληθέο επηηξαπέδηεο ειηέο λα εληζρχζνπλ ην κεξίδην αγνξάο ηνπο ζηηο ΗΠΑ,

νη ειιεληθέο επηρεηξήζεηο πξέπεη λα επηθεληξψζνπλ ηε δξάζε ηνπο ζηνπο αθφινπζνπο άμνλεο.

Πξψηνλ, πξφγξακκα πξνψζεζεο θαη πξνβνιήο πνπ ζα πεξηιακβάλεη γεπζηηθέο δνθηκέο

ζε αιπζίδεο θαη εηδηθέο πξνζθνξέο.

Γεχηεξνλ, πξνψζεζε επσλχκσλ πξντφλησλ κε ηελ αλάπηπμε εχιεπησλ ινγνηχπσλ κε

θχξην άμνλα ηελ αλάδεημε ηεο εμαηξεηηθήο πνηφηεηαο θαη ηνπ ηφπνπ παξαγσγήο.

39

Σξίηνλ, ζπλερή εμέιημε θαη πξνζαξκνγή ηνπ πξντφληνο ζηηο ακεξηθαληθέο δηαηξνθηθέο

ζπλήζεηεο, ήηνη λέα γεκίζκαηα ειηάο ζχκθσλα κε ηηο πξνηηκήζεηο ησλ θαηαλαισηψλ θαη

λέεο ζπζθεπαζίεο.

Σέηαξηνλ, ζπλερή βειηίσζε ηεο πνηφηεηαο, ηφζν ζε επίπεδν αζθάιεηαο ηξνθίκσλ, ηνπ

φζν θαη κεηαπνίεζήο ηνπ πξντφληνο.

Πέκπηνλ, δηαθεκηζηηθή εθζηξαηεία ηαπηφρξνλεο ζπλδπαζηηθήο πξνβνιήο πνηνηηθψλ

πξντφλησλ, φπσο έγηλε ζην πιαίζην ηεο πξσηνβνπιίαο ΚΔΡΑΜΑ.

40

ΓΔΗΓΜΑΣΟΛΖΠΣΗΚΖ ΔΡΔΤΝΑ ΣΗΜΩΝ Δ ΜΔΓΑΛΔ ΑΛΤΗΓΔ

SUPER MARKET ΣΖ ΝΔΑ ΤΟΡΚΖ

Food Emporium

ΔΣΑΗΡΔΗΑ

ΣΤΠΟ ΔΛΗΑ

ΤΚΔΤΑΗΑ

ΠΡΟΔΛΔΤΖ

ΒΑΡΟ

( gr.)

ΣΗΜΖ

(Γολ. ΖΠΑ)

GOYA Manzanilla Spanish Olives Stuffed with

Pimentos

Γπάιηλν Γνρείν Ιζπαλία 191 $2.49

GOYA Alcaparrado Manzanilla Olives with Pimentos and

capers

Γπάιηλν Γνρείν Ιζπαλία 227 $2.49

GOYA Cocktail Olives

Γπάιηλν Γνρείν Ιζπαλία 156 $2.29

GOYA Salad Olives

Pitted Manzanilla sliced cut

Γπάιηλν Γνρείν Ιζπαλία 198 $2.29

GAEA

Organic Mixed Olives

Kalamata, natural, black, green

Γπάιηλν Γνρείν Διιάδα 190 $5.49

GAEA

Garlic Stuffed Green Olives Γπάιηλν Γνρείν Διιάδα 175 $5.49

GAEA

Natural Pimento Stuffed Green Olives Γπάιηλν Γνρείν Διιάδα 175 $5.49

GAEA

Pitted Kalamata Olives Γπάιηλν Γνρείν Διιάδα 165 $5.49

41

ΔΣΑΗΡΔΗΑ

ΣΤΠΟ ΔΛΗΑ

ΤΚΔΤΑΗΑ

ΠΡΟΔΛΔΤΖ

ΒΑΡΟ

( gr.)

ΣΗΜΖ

(Γολ. ΖΠΑ)

KRINOS

Imported Greek Olives

in vinegar brine

Γπάιηλν Γνρείν Διιάδα 454 $6.49

KRINOS

Imported Cracked Green Olives

in vinegar brine and olive oil

Γπάιηλν Γνρείν Διιάδα 454 $6.49

KRINOS

Italian Style Oil Cured Olives

Γπάιηλν Γνρείν Διιάδα 454 $6.49

B&G Spanish Style Queen Olives

Γπάιηλν Γνρείν Distributed by

B&G Foods, NJ

283 $2.69

B&G

Spanish Style Queen Olives Stuffed Γπάιηλν Γνρείν Distributed by

B&G Foods, NJ

283 $2.69

B&G Ripe Olives Medium Pitted

Κνλζέξβα Distributed by

B&G Foods, NJ

170 $2.29

B&G Ripe Olives Large Pitted

Κνλζέξβα Distributed by

B&G Foods, NJ

170 $2.29

B&G Ripe Olives Jumbo Pitted

Κνλζέξβα Distributed by

B&G Foods, NJ

170 $2.29

SANTA

BARBARA

OLIVE CO.

Pimento Martini Olives Γπάιηλν Γνρείν California

Distributed by

Krinos Foods

142 $5.69

SANTA

BARBARA

OLIVE CO.

Blue Cheese Olives

Γπάιηλν Γνρείν California

Distributed by

Krinos Foods

142 $5.69

42

Grace's Market Gourmet

ΔΣΑΗΡΔΗΑ

ΣΤΠΟ ΔΛΗΑ

ΤΚΔΤΑΗΑ

ΠΡΟΔΛΔΤΖ

ΒΑΡΟ

( gr.)

ΣΗΜΖ

(Γολ. ΖΠΑ)

LOOSE -

DELI SECTION

Sicilian Olives loose Ιηαιία 453.59gr.

(1 lb.)

$6.99

LOOSE -

DELI SECTION

Green Olives Stuffed with Jalapeno loose N/A 453.59gr.

(1 lb.)

$6.99

LOOSE -

DELI SECTION

Green Olives Stuffed with Onion loose N/A 453.59gr.

(1 lb.)

$6.99

LOOSE -

DELI SECTION

Green Olives Stuffed with Sun Dried Tomatoes loose N/A 453.59gr.

(1 lb.)

$6.99

LOOSE -

DELI SECTION

Alfonso loose Υηιή 453.59gr.

(1 lb.)

$6.99

MUSCO

FAMILY

OLIVE CO.

Large Pitted Ripe Olives Κνλζέξβα Ιηαιία 170 $2.29

MUSCO

FAMILY

OLIVE CO.

Extra Large Pitted Ripe Olives Κνλζέξβα Ιηαιία 170 $2.29

HALUTZA

KOSHER

Green Pitted Olives Κνλζέξβα Ιζξαήι 255 $2.99

HALUTZA

KOSHER

Green Olives Large Κνλζέξβα Ιζξαήι 255 $2.99

HALUTZA

KOSHER

Green Sliced Olives Κνλζέξβα Ιζξαήι 255 $2.99

43

LOOSE -

DELI SECTION

Picholine loose Ιηαιία 453.59gr.

(1 lb.)

$7,99

LOOSE -

DELI SECTION

Spicy Country Style Mixed loose N/A 453.59gr.

(1 lb.)

$7.99

LOOSE -

DELI SECTION

Mixed Olives loose N/A 453.59gr.

(1 lb.)

$9.99

LOOSE -

DELI SECTION

Pitted Calamata Olives loose Διιάδα 453.59gr.

(1 lb.)

$8.99

LOOSE -

DELI SECTION

Large Calamata Olives loose Διιάδα 453.59gr.

(1 lb.)

$8.99

LOOSE -

DELI SECTION

Pitted French Nicoise loose Γαιιία 453.59gr.

(1 lb.)

$9.99

LOOSE -

DELI SECTION

French Nicoise loose Γαιιία 453.59gr.

(1 lb.)

$7.99

LOOSE -

DELI SECTION

Mixed Pitted Olives loose N/A 453.59gr.

(1 lb.)

$9.99

LOOSE -

DELI SECTION

Pitted Black Olives loose N/A 453.59gr.

(1 lb.)

$8.99

LOOSE -

DELI SECTION

Pitted Picholine loose Ιηαιία 453.59gr.

(1 lb.)

$9.99

LOOSE -

DELI SECTION

Red Cerignola Olives loose Ιηαιία 453.59gr.

(1 lb.)

$9.99

LOOSE -

DELI SECTION

Italian Green Cerignola loose Ιηαιία 453.59gr.

(1 lb.)

$9.99

44

Whole Foods Inc.

ΔΣΑΗΡΔΗΑ

ΣΤΠΟ ΔΛΗΑ

ΤΚΔΤΑΗΑ

ΠΡΟΔΛΔΤΖ

ΒΑΡΟ

( gr.)

ΣΗΜΖ

(Γολ. ΖΠΑ)

SANTA BARBARA

OLIVE CO.

Garlic Olives Γπάιηλν Γνρείν California

Distributed by

Krinos Foods

142 $5.69

SANTA BARBARA

OLIVE CO.

Jalapeno Olives Γπάιηλν Γνρείν California

Distributed by

Krinos Foods

142 $5.69

SABLE &

ROSENFELD

Vermouth Tipsy Olives

Stuffed with Pimento Paste

Γπάιηλν Γνρείν Καλαδάο 140 $6.49

HADDON HOUSE Spanish Olives Γπάιηλν Γνρείν Ιζπαλία 85 5.49

GRABBER OLIVES Size 12 Tree Ripened Olives Γπάιηλν Γνρείν Καλαδάο 212 $3.49

AMERICA'S

CHOICE

Small Olives Ripe Pitted Κνλζέξβα Distributed by

OnPoint Inc., NJ

170 $1.99

AMERICA'S

CHOICE

Small Olives Ripe Pitted Κνλζέξβα Distributed by

OnPoint Inc., NJ

170 $1.99

AMERICA'S

CHOICE

Medium Olives Ripe Pitted Κνλζέξβα Distributed by

OnPoint Inc., NJ

170 $1.99

AMERICA'S

CHOICE

Large Olives Ripe Pitted Κνλζέξβα Distributed by

OnPoint Inc., NJ

170 $1.99

AMERICA'S

CHOICE

Extra Large Olives Ripe Pitted Κνλζέξβα Distributed by

OnPoint Inc., NJ

170 $1.99

AMERICA'S

CHOICE

Colossal Olives Ripe Pitted Κνλζέξβα Distributed by

OnPoint Inc., NJ

170 $1.99

AMERICA'S

CHOICE

Stuffed Manzanilla Olives Γπάιηλν Γνρείν Distributed by

OnPoint Inc.,

163 $2.19

MUSCO FAMILY Medium Pitted Ripe Olives Κνλζέξβα Ιηαιία 170 $2.29

45

LOOSE -

DELI SECTION

Moroccan Olives loose Μαξφθν 453.59gr.

(1 lb.)

$6.99

DIVINA Olives Stuffed with Blue Cheese Γπάιηλν Γνρείν Διιάδα 380 $.5.99

DIVINA Olives Stuffed with Feta Γπάιηλν Γνρείν Διιάδα 380 $.5.99

DIVINA Organic Pitted Kalamata Γπάιηλν Γνρείν Διιάδα 290 $.5.99

DIVINA Greek Olive Mix Γπάιηλν Γνρείν Διιάδα 380 $.5.99

MUSETTE Olives Nicoise

Γπάιηλν Γνρείν Γαιιία 125 $7.99

MUSETTE Picholine

Γπάιηλν Γνρείν Γαιιία 125 $7.99

MUSETTE Herbed Olives

Γπάιηλν Γνρείν Γαιιία 125 $7.99

PELOPONNESE

Whole Kalamata Gourmet Black Olives Γπάιηλν Γνρείν Διιάδα 198 $7.99

PELOPONNESE

Ionian Naturally Brine Cured Γπάιηλν Γνρείν Διιάδα 357 $7.99

PELOPONNESE

Pitted Kalamata Γπάιηλν Γνρείν Διιάδα 314 $7.99

PELOPONNESE

Country Olives Γπάιηλν Γνρείν Διιάδα 320 $7.99