ˇ *.: #%ˇ 9ˇ+1, 8 #82 ˇjsp.uma.ac.ir/article_801_184e7d2aa8fab77f0073e41fd71fad07.pdf · 1398...

Journal of school psychology, Spring 2019 1398شناسي مدرسه، بهار رواني مجله

Vol.8, No.1/149-172 149-1/172ي ، شماره8ي دوره

149

ريپذيانعطافپروري و انسجام خانواده و هاي فرزندنفس، سبك نقش عزت

ان دخترآموزدانش افسردگيبيني پيشدر

3نژادعلي و طاهره 2زهرا هدهدي ،1حسين كشاورز افشار

چكيده

شيدر پ يريپذانعطاف و انسجام خانواده و يپرورفرزند يهانقش عزت نفس، سبكحاضر بررسي پژوهش از هدف

شامل ژوهشپ اين آماري جامعه .بود همبستگي نوع از پژوهش، توصيفي اين .بود دختران آموزدانش يافسردگ ينيب

ايحلهچندمر – ايخوشه گيرينمونه از استفاده با كه بود تهران شهر دخترانه هايدبستان انآموزدانش از نفر 2500

كودكان افسردگي پرسشنامه خودارزيابي انآموزدانش انتخاب شدند. مادر) 250و آموزدانش 250نفر ( 500تعداد

)DSRS( يكوپراسم نفس عزت و) تSEI( ند يبامرپروري فرزند هايسبك هايپرسشنامه سپس .را تكميل نمودند

)PSI( انعطاف خانواده و ارزيابي انسجام پرسشنامه و) پذيريFACES-III( به هاداده .گرديد توزيع هاآن مادران بين

با عزت ودكانك افسردگي بين كه داد ها نشانيافته .گرفت قرار تحليل و تجزيه رگرسيون مورد تحليل روش وسيله

ابطه ر خانواده انسجام فرزندپروري مقتدر و تحصيلي، سبك و اجتماعي عمومي، نفس عزت شامل آن ابعاد و نفس

هاينفس كودك، سبك گام، عزتبه گام تحليل رگرسيون براساس نتايج). p>01/0(دارد وجود معنادار

را فرزندان افسردگي واريانس درصد 12درصد و 16درصد، 43ترتيب به پذيريانعطاف و انسجام و فرزندپروري

خانواده، از انسجام مقتدر و فرزندپروري نفس كودك، سبك عزت كه توان نتيجه گرفتبنابراين، مي .كنندمي تبيين

شناسي و درمان اختالل و در پيشگيري، سبب )p>01/0( بوده دختران افسردگي بينيپيش در تأثيرگذار عوامل

.نمايندافسردگي نقش مهمي ايفا مي

پذيريانعطاف خانواده و انسجام فرزندپروري، هايسبك نفس، عزت افسردگي،: هاي كليديواژه

شناسي تربيتي و مشاوره، دانشگاه تهراناستاد، گروه روان 1.

)[email protected]شناسي باليني، دانشگاه تهران (ي رابط: كارشناسي ارشد رواننويسنده 2.

قزوين اسالمي شناسي باليني، دانشگاه آزادروان. كارشناسي ارشد 3

10/03/1396 تاريخ دريافت مقاله:

17/01/1397 تاريخ پذيرش مقاله:

DOI: 10.22098/JSP.2019.801

... يافسردگبيني پيشدر پذيريپروري و انسجام خانواده و انعطافهاي فرزندنفس، سبك نقش عزت

150

مقدمه

پزشكي نروا سي،شناروانهاي اي از پژوهشختي است كه بخش عمدهشنارواناختاللي 1افسردگي

خلق ناشاد افسردگي شامل ). 1380عليلو،محمود( شناسي را به خود اختصاص داده استو عصب

ي و هاي عاد(نااميدي، غم، اندوه، ناراحتي يا نگراني) و فقدان عالقه و لذت در تقريباً همه فعاليت

هاي مرتبط با ويژگي ).1391، به نقل از طهماسبي، 9871 ،2ساراسون(هاي فرد است سرگرمي

افكار بدبينانه، احساس شكست، ارزشي،احساس بي تمركز ضعيف، مشكالت رفتاري، ي،افسردگ

(مش و است پذيري و مشكالت خانواده تحريك گيري اجتماعي،گوشه نفس پايين، به اعتماد

افسردگي در معناي محدود پزشكي به منزله يك بيماري خلق يا اختالل كنش ).2003 ،3باركلي

بلك ؛1992 ،4نشانگاني است كه تحت سلطه خلق افسرده است (لو و لو خلق و در سطح معمولي

هاي تشخيصي آخرين نسخه راهنماي . طبق مالك)1380، به نقل از دادستان ؛1990، 5برن و كيترو

روز هر تقريباً ،، عالئم افسردگي اساسي بايد حداقل دو هفته6هاي روانيتشخيصي و آماري اختالل

يعني خلق پايين يا عدم عالقه و لذت در همه ،به طول بيانجامد و حداقل يكي از دو عالمت اصلي

عالمت ديگر شامل تغييرات اشتها و وزن، 9عالمت از 4حداقل ؛ همچنينهاي فرد ديده شودفعاليت

و افكار گيرياشكال در تمركز و تفكر و تصميم احساس گناه، فقدان انرژي، تغييرات خواب،

عددي عالئم متواجد عودكننده مرگ يا خودكشي را به همراه داشته باشد. افسردگي به طور كلي

-؛ ترجمه2013پزشكي آمريكا، انجمن روان( است كه ماهيت آن از فردي به فرد ديگر متفاوت است

.)1392گنجي، ي

يجاد كندتواند مشكالت جدي براي سالمت عمومي ااختالل افسردگي در كودكان مي

1. depression 2. Sarason 3. Mash & barkley 4. Lou & lou 5. Belk Bern & kittro 6. diagnostic and statistical manual of mental disorders (DSM)



151

). شناسايي افسردگي و مداخالت مؤثر در سنين كودكي 2002 ،2و جنسن ويزمن ؛1995 ،1(المارين

هاي رواني ديگر، رفتارهاي ناسازگارانه و حتي مرگ و مير و نوجواني احتمال ابتال به بيماري

). 1385 دالور،يوسفي لويه و به نقل از شيباني،؛ 2000 ،3(ريو دهدكودكان و نوجوانان را كاهش مي

9/0درصد و در كلينيك ها 3/0نرخ اختالل افسردگي در كودكان قبل از سنين مدرسه در جامعه

). نتيجه1384 پورافكاري، ترجمه؛ 2003 ،4(كاپالن و سادوك درصد تخمين زده شده است

ن س تحقيقات نشان داده است كه شيوع افسردگي در نوجوانان دختر از پسران بيشتر است. در اين

به فشارهاي رواني معمولي بيشتر نشان داده شده است نسبت پذيري دختران سالگي) آسيب 13-9(

).1990 ،5، هاپس، كوين و آليود(مارتين

، (پو شناسي ناهمگن است(عمومي) با ريشه آسيب افسردگي يك مشكل سالمت ذهني فراگير

علل در رابطه با يكم هايپژوهش ). در حيطه كودكان و نوجوانان2013 ،6ريف، استاكمن و گادو

تورهاي فاكدهد كه شناسي افسردگي در كودكان نشان ميسبب انجام گرفته است.افسردگي

، ت جسميمشكال، فاكتورهاي بيولوژيكي مربوط به جنسيت،اختالفات ، خانوادگي و ژنتيكي

يرگذار ل مهم و تأثاز عوام محيطو فاكتورهاي شناختي، تماشاي تلويزيون، مشكالت اعصاب و روان

دوران ياتبتجر، ثير سبك زندگيأتتحت توان گفت افسردگي در كودكان مي حقيقتدرباشند. مي

نحوه ارتباط بااز زندگي هاي ابتداييكه در سال است 7ارزش خود و عزت نفسي اًنهايتو كودكي

و 8واتكينز، فرتميمز، ، برور، ماكسي(چسنيآيد به دست مي فضاي خانوادهدر پدر و مادر و

).2016 ،همكاران

1. Lamarin 2. Weissman & Jensen 3. Riou 4. Kaplan & Sadock 5. Martin, Hops, Qveen & Allyood 6. Pouw, Rieffe, Stockmann & Gadow 7. self esteem 8. Chesney, Brewer, Moxey-Mims, Watkins & Furth


152

اي دهولي اختالل بسيار پيچي ،كميابي است اگرچه افسردگي در دوران كودكي اختالل نسبتاً

ديگر رابطه دارد و بر تبه عوامل رشدي بستگي دارد، تا حدودي با اختالال زيرا ؛شودمي محسوب

، به 1998، 1مارساينو (كزين و گذاردثير منفي و بلندمدت ميأاجتماعي كودك تـ كاركردهاي رواني

). كودكان با عزت نفس پايين، مستعد 1385فيروزبخت، ي؛ ترجمه1991، 2نقل از شرودر و گوردون

ه(شاك گذاردميثر ا آنان ابتال به افسردگي هستند و افسردگي بر كيفيت زندگي و عملكرد تحصيلي

فرد است كه شامل 3نفس جزئي از خودپندارهعزت ).1392، بهروزو اميري، فرهادي، بهروزي نيا،

ييد و ارزشي كه أباشد و عبارت است از درجه تصويب، تهاي شناختي، رفتاري و عاطفي ميجنبه

هايپژوهشكند و يا قضاوتي كه فرد نسبت به ارزش خود دارد. شخص نسبت به خود احساس مي

صوص به خ ،در پاسخ به واكنش ديگرانانجام شده در زمينه عزت نفس نشان داده اند كه عزت نفس

احساس مثبت عزت نفس يا ).1967 ،4(كوپراسميت كندبه ويژه والدين رشد ميو افراد مهم

هاي عاطفي سالم است و مي تواند روي جنبهـ اجتماعي ي خودارزشي، يك بخش اساسي از توسعه

برقوي يثيرأتواند تفرد ميارزشي يا عزت نفس ثير بگذارد. حس خودأديگري از زندگي كودك ت

حقيقات نشان ت .داشته باشد او عاطفي و سازگاري روانيـ رفتار، شايستگي و گسترش كلي اجتماعي

،5(آموندسون دهندمي بروزها را از خود د كودكاني كه عزت نفس بااليي دارند اين ويژگيندهمي

شاهدي ،ليامي ،نجارياناند. نشان دادههاي متعددي رابطه بين عزت نفس و افسردگي را پژوهش).1991

ان آموزدانشبه بررسي رابطه بين عزت نفس و افسردگي تحقيق خود) در 1370( فرجيپورو پايكده

به اين نتيجه رسيدند كه بين افسردگي و عزت نفس يا پرداخته و هاي شهر اهوازشاهد دبيرستان

خود نشان دادند ) در پژوهش1994( 6هاكنسن و فلين، تلراب .وجود داردمنفي خودپنداره افراد رابطه

بين افسردگي و احساس مثبت به بوده واميدي به صورت مثبت معنادار كه ارتباط بين افسردگي و نا

1. Kezin & Marsayno 2. Schroeder & Gordon 3. self-concept 4. Cooper smith 5. Amundson 1. Butler, Hokanson & Flynn



153

) در پژوهشي به بررسي 2013( 1سيسلو و اورثهمچنين منفي وجود دارد. ارتباط ،خود و عزت نفس

ايين به عنوان عزت نفس پ به دست آمده نشان داد كهنتايج .عزت نفس و افسردگي پرداختندرابطه بين

ويژه هنگامي كه افراد در مواجهه با عوامل استرسه كند، بيك عامل خطر براي افسردگي عمل مي

.گيرندزاي زندگي قرار مي

مند هاي تربيت والدين بر رشد كودك عالقهسان رشد همواره به چگونگي تأثير روششناروان

چيدهپي يفعاليت ،. فرزندپرورياستترين مباحث در اين حوزه فرزندپروري اند. يكي از مهمبوده

كه به طور مجزا يا در تعامل با يكديگر بر رشد كودك تأثير اي است ويژه ها و رفتارهايشامل روش

ست رفتارهااي از مجموعه يا منظومه 3فرزندپروري سبك ،به بيان ديگر ).1991، 2(بامريند دنگذارمي

و فرض بر اين است نمودهها توصيف اي از موقعيتدامنه گسترده كه تعامالت والدـكودك را در

شناسي فرزندپروري نقش مهمي در آسيب سبك. در پي داردتعاملي تأثيرگذار را فضايكه يك

رفتن گد. بحث در مورد هر يك از مشكالت فرزندان بدون در نظر نمايايفا مي كرواني و رشد كود

، 4آندرايسعليزاده و ممكن است (ناهاي فرزندپروري والدين تقريباً سبكها، رفتارها و نگرش

اما اكثر ؛وجود دارد يهاي فرزندپروري تعاريف گوناگونسبك). به طور كلي در مورد 2002

ه ب ،اند محيط وسيع روابط والدـكودك را توصيف و تشريح كنندتالش كرده پژوهشگراني كه

سبك وياند. از نظر كند تكيه كردهپروري مطرح ميهاي فرزندسبكمي كه بامريند از مفهو

فرزندپروري شامل رفتارهاي گوناگون، متنوع، بهنجار و طبيعي است كه والدين به منظور كنترل و

).2005، 5و هولتزمن به نقل از دارلينگ ،1991 ،برند (بامرينداجتماعي كردن كودكانشان به كار مي

هاي سبكبا توجه به محدوديت رويكرد ابعادي و عدم انعطاف در شناخت )1966( بامريند

1. Sowislo & Orth 2. Baumrind 3. parenting style 4. Andries 5. Darling & Holtzma


154

از نقطه نظر . مورد توجه قرار داد هااين سبكرا در شناسايي 1شناختيرويكرد تيپ ،فرزندپروري

راين درون خانواده نيست و بنابت يك بعد واحد والدي مسئول ماهيت و پويايي تعامال، شناختيتيپ

، دوباس، به نقل از هيو ؛2002، 2(اوكانر و اوكانر ابعاد والديني نبايد به تنهايي مورد بررسي قرارگيرند

ه وي معتقد بود اغلب والدين ب .بامريند سه روش فرزندپروري پيشنهاد كرد. )2011، 3جريس و الن

: در 4سبك مستبدانه ها عبارتند از:كنند. اين سبكها فرزندان خود را تربيت مييكي از اين روش

و انضباط بيشتر بر اعمال قدرتشته، دا ياين سبك والدين از لحاظ اعمال كنترل منطقي رتبه پايين

ان اجازه ها به فرزندند. آنكنرفتار ميو با فرزندان خود كمتر گرم و صميمي رنداجباري تأكيد دا

والدين داراي اين سبك با محبت : 5دهند. سبك مقتدرانهمخالفت با تصميمات و قواعد خود را نمي

ها ضمن كنترل منطقي فرزندان، توقعات بوده و رابطه گرم و صميمي با فرزندان خود دارند. آن

دهند. رفتار و جلب حمايت فرزندان داليل روشني ارائه مي علتمنطقي و عاقالنه دارند. براي

يم نشانمناسب واكنشاعمال او احساس و عقيده كودك را در امور مختلف جويا شده و در برابر

كنند و از آنها توقعي : اين دسته از والدين فرزندان خود را كنترل نمي6گيرانهسبك سهل دهند.

آنهاو از هنبودندارند، در امور خانه نظم و ترتيب حاكم نيست، در تشويق و تنبيه فرزند خود جدي

دهندمتكي به نفس بودن را نميل و آموزش استقال به فرزندان خودها آن .توقع رفتار عاقالنه ندارند

).2012، 7(كندرا

ه ب پيامدهاي متفاوتي براي افراد توانندميبه طور جداگانه فرزندپروري هايسبكيك از هر

ها ترين روش فرزندپروري است. افرادي كه والدين آن. سبك مقتدرانه، مناسبدنبال داشته باشند

و اند، به طور كلي پيامدهاي شخصي، تحصيلي، اجتماعيمقتدرانه بودهداراي سبك فرزندپروري

1. typology approach 2. Oconnor & Oconnor 3. Hoeve, Dubas, Gerris & Laan 4. authoritarian 5. permissive 6. uninvolve 7. Kendra



155

).2006، 3سابوگنتال و گر ؛2008، 2؛ هريس و گودال2007، 1اند (جينسهيجاني بهتري نشان داده

هاي فرزندپروري و افسردگي را به خوبي نشان هاي انجام گرفته ارتباط بين سبكپژوهش

هاي كه سبك دريافتندشي ) در پژوه2008( 4كرانرتيلر و كاترين ، امي،گاريسون دهند. همچنينمي

.ثير مثبت داشته باشدأهاي شناختي و افسردگي كودكان تتواند بر بهبود تواناييفرزندپروري مي

درماني بر افسردگي ثير روانأدر پژوهشي به بررسي تنيز ) 2014(5استراتنو وان كويجپرسپارك،

نتايج حاكي از آن بود كه افسردگي مادر با افزايش سطح دروني و بروني آسيب .مادران پرداختند

ثير منفي أپروري و روابط خانوادگي تفرزندبر و شتهشناسي رواني در فرزندان خود ارتباط دا

. گذاردمي

به عنوان يكي از ساختارهاي پرنفوذ خانواده، بعد مهمي براي تالش جهت درك متقابل 6انسجام

مراد از انسجام خانواده احساس ).1392 ،پور، يگانه و محمديعيسي ،خانزادهحسين( ميان اعضا است

،7السون( پيوند و تعهد عاطفي است كه اعضاي يك خانواده نسبت به همديگر دارند همبستگي،

،8(لينگرن شودانسجام به صورت احساس نزديكي عاطفي با ديگر افراد خانواده تعريف مي). 1999

خانواده از) 1999(السون 10تركيبي مدور الگوي ابعاد از بعد دو 9پذيريانعطاف و انسجام). 2003

پذيريانعطاف مراد از .باشند تأثيرگذار كودكان افسردگي ميزان بر شودمي بينيپيش كه باشدمي

هاي ها، قوانين، كنترل و انضباط خانواده وجود دارد. در خانوادهميزان تغييراتي است كه در نقش

ود كمتر حالت استبدادي به خ بوده،پذير، رهبري و مديريت خانواده به صورت دموكراتيك انعطاف

1. Jeynes 2. Haris & Goodall 3. Bugental & Grusec

Garrison, Amy, Tiller & Kathryn Craner 4. Park, Cuijpers & Van Straten 5.

6. cohesion 7. Olson 8. lingren 9. adaptability 10. circumplex model of family


156

نتايج ). 1999 (السون، كنندها مشاركت ميگيريتر خانواده در تصميمگيرد و اعضاي جوانمي

هاي در خانواده كم) نيز نشان داد كه انسجام باال و تعارض 2011( 1كويسي و تركي -ال پژوهش

هاي كودكان مبتال به و انسجام كم و تعارض باال در خانواده ،كودكان بدون مشكالت رفتاري

جود ) نيز نشان دادند كه و2015( 2هاي شارما و جوشيمشكالت رفتاري وجود دارد. نتايج يافته

انسجام و روابط حمايتي بين اعضاي خانواده، سازماندهي بهتر محيط خانواده و همبستگي اعضا با

طه و با رفتارهاي پرخاشگرانه راب ،يافتگي اجتماعي رابطه مثبت معنادارسازشو حفظ استقالل فردي

منفي معنادار دارد.

اند. ردهپذيري با افسردگي تأكيد كو انعطاف انسجام خانواده هاي پژوهشي بر ارتباط بينيافته

تغييرات در انسجام و ارتباطش با افسردگي در دوران خود ) در پژوهش2015( 3و تلزر ، جوآگووسي

كه روابط پدر و مادر و انسجام خانواده در برابر نشان داد نتايج نمودند.بررسي راگذر از كالج

، اشميت، المبريچ و موريس. حائل شده است ،ذر مهمي گافزايش عالئم افسردگي در اين دوره

گي عملكرد و افسرد ،زثير انسجام خانواده بر تمركأدر پژوهشي به بررسي تنيز ) 2003( 4ميسترز

ي عملكرد و افسردگ بانتايج حاكي از آن بود كه انسجام و گرمي خانواده .كودكان پرداختند

.كودكان رابطه معنادار دارد

كودكي در دوران آناهميت به با توجه اس مالحظات نظري مربوط به افسردگي و بنابراين، براس

پذيري نسبت به مشكالت رواني در آيندهو نيز آسيب گيري شخصيتدر رشد و شكل و نقشي كه

در برابر آن پرداخت. كنندهعوامل محافظتتوان به بررسي رابطه افسردگي با نمايد، ميايفا مي

ندتوانمي خانواده انسجام و فرزندپروري هايسبك نفس، دهد كه عزتادبيات پژوهش نشان مي

كه اييج آن از نمايند. در كودكان ايجاد افسردگي در برابر كنندهمحافظت و بازدارنده الگويي

طه بسنجد، هدف اصلي پژوهش حاضر بررسي راب با هم را متغير سه اين رابطه كه نشد يافت پژوهشي

1. Al- Qaisy & Turki 2. Sharma & Joshi 3. Guassi, Joao & Telzer 4. Muris, Schmidt, Lambrichs & Meesters



157

و خانواده انسجامو پروريهاي فرزندسبكان دختر با عزت نفس، آموزدانشافسردگي

پذيري بود.انعطاف

روش

هاي فرزندپروري و انسجام عزت نفس، سبك پژوهش حاضر به دليل اينكه در صدد بررسي نقش

متغير ( ان دخترآموزدانشافسردگي بينيدر پيش )بينپيش هايمتغير(خانواده و انعطاف پذيري

.استاز نوع همبستگي توصيفي ،بودمالك)

ان آموزدانشجامعه آماري اين پژوهش عبارتند از كليه گيري:جامعه، نمونه و روش نمونه

چهارم و پنجم) كه در سال سوم، (دوره دبستان شامل: دوم، تهران 18دبستان منطقه 5دختر در

نمونه آماري در اين پژوهش تعداد نفر مشغول به تحصيل بودند. 2500به تعداد 96ـ 95تحصيلي

ها توسط مادران و ان و مادرانشان) بودند كه با توجه به عدم تكميل پرسشنامهآموزدانشنفر ( 550

از نفر 250دانش آموز و 250مورد پژوهش از در نهايت نمونه ،هاان و ريزش نمونهآموزدانش

مادرانشان تشكيل شد.

به اين ترتيب كه ابتدا جهت اخذ بود؛ اي اي چند مرحلهگيري در اين پژوهش، خوشهروش نمونه

نامه از آن با كسب معرفي و مراجعه تهرانشهر نياز به اداره كل آموزش و پرورش مجوزهاي مورد

از بين دبستان .شد رجوعبه مدارس مربوطه نهايتاً تهران و 18سازمان به آموزش و پرورش منطقه

هاي هر دبستان از ميان كالس ،مرحله بعد در .به طور تصادفي پنج دبستان انتخاب شد 18هاي منطقه

پرسشنامه خودارزيابي افسردگي و عزت نفس بين ه وطور تصادفي انتخاب گرديده كالس ب دو

-بين مادران آنپذيري جام خانواده و انعطافهاي فرزندپروري و انسپرسشنامه سبكو ان آموزدانش

سال، با مادر يا 11تا 8به پژوهش شامل دختر بودن، دامنه سني هاي ورودمالك توزيع گرديد.ها

از هادادهآوري سرپرست زندگي كردن و عدم ابتال به بيماري خاص در حال حاضر بود. براي جمع

ابزارهاي زير استفاده شده است:


158

18 با اسيمق ني: ا)1981، 2؛ بيرلسونDSRS( 1كودكان يافسردگ يابيارزودپرسشنامه خ

. است شده يطراح )1981(سون رليب توسط سال 7ـ13 كودكان در يافسردگ سنجش يبرا عبارت،

و افسرده كودكان شامل كه) 53 :تعداد( گرفت انجام كودكان گروه چهار يرو هيمطالعه اول

در يعاد مدرسه كي و يروزشبانه مدرسه كي از يكودكان ،يپزشكروان كينيكل كي افسردهريغ

االتيا در يپزشكروان مركز دركودك انجام گرفت كه 85 يرو مطالعه نيدوم. شديم ايتانيبر

اطالعات با اما شتريب يهاعبارت با شده شيرايو نسخه از مطالعه نيا در( بودند شده يبستر متحده

و اندختر نيب متعادل طور به اول مطالعه). شد استفاده يعبارت 18 ياصل اسيمق اساس بر شده ليتحل

پسر در سطوح مختلف 60 و دختر 22 دوم مطالعه در .شد ميتقس ياقتصاد يهاگروه همه در پسران

رلسون،يب(داشتند شركت )يياياسپان 10 و پوستاهيس 9دپوست، يسف 63( ياقتصادـ ياجتماع

1981.(

مقياس توسط ني: ا)1967ت، يكوپراسم؛ SEI( 3تيكوپراسم پرسشنامه عزت نفس

عزت نفس كودكان و اين پرسشنامه، است. عبارت 58 يطراحي شده و دارا )1967( تيكوپراسم

ظور به من .سنجدمي يعزت نفس عموم و ي، خانوادگيلي، تحصياجتماع نهينوجوانان را در چهار زم

مقدار سپس .شده است استفاده كردن مهين دو روش از رانيپرسشنامه در ا ييايپا بيبرآورد ضر

به دست ييايپا بيضر زانيم. شده است حيتصح براون رمنيروش اسپ قيطر از آمده به دست بيضر

در پژوهش ).1372 نژاد،يفلسف(است معنادار يبوده كه از نظر آمار 83/0روش برابر با نيا با آمده

نظر از كه آمده به دست 81/0 كرونباخ يآلفا يدرون يهمبستگ روش با ييايپا بيضر يگريد

با رابرب شده محاسبه ييايپا بيضر زين نمونه كل يبرا پژوهش ياجرا از پس و بود معنادار يآمار

در پژوهش حاضر ميزان پايايي به روش ضريب آلفاي كرونباخ براي ).1372 ابانگرد،يب(بود 79/0

محاسبه گرديد. 70/0پرسشنامه عزت نفس كودكان

1. depression self-rating scale for children (DSRS) 2. Birleson 3. self-esteem inventory



159

توسط 1972اين پرسشنامه در سال : )1972بامريند، ؛PSI( 1نديبامر يپرورپرسشنامه فرزند

پرسش سبك 10سنجد؛ پرسش اين پرسشنامه سه سبك فرزندپروري را مي 30شد. بامريند طراحي

ها دهي به پرسش گيرانه. الگوي پاسخپرسش سبك سهل 10پرسش سبك مستبدانه و 10مقتدرانه،

هاي متعددي مورد بررسي قرار گرفته درجه اي ليكرت است. اين پرسشنامه در پژوهش 5از مقياس

) از روش بازآزمايي، پايايي اين ابزار 1991( 2لوبي گزارش شده است. بوريو روايي آن در حد مط

85/0و 86/0، سبك استبدادي 77/0و 81/0گيرانه را در مادران و پدران به ترتيب براي سبك سهل

گزارش كرده است. وي همچنين روايي تشخيصي اين پرسشنامه 88/0و 78/0و براي سبك مقتدرانه

)، 38/0ي (گيرموده است. بر اين اساس روش استبدادي مادر رابطه معكوس با سهلرا معتبر گزارش ن

) و -50/0گيري () و مستبد بودن پدر نيز رابطه معكوسي با سهل48/0روش قاطع و اطمينان بخش (

) روايي و پايايي اين پرسشنامه را 1374) دارد. در ايران اسفندياري (-52/0بخش (قاطع و اطمينان

رسشنامهپ براي كرونباخ آلفاي روش به پايايي ميزان حاضر پژوهش ارش كرده است. درمطلوب گز

.)1389گرديد (به نقل از شهامت، ثابتي و رضواني، محاسبه 74/0 پروريفرزند هايسبك

نيا: )1986، السون ؛III-FACES( 3پذيريخانواده و انعطاف انسجام يابيپرسشنامه ارز

ياساس بعد دو يابيبه منظور ارز توسط السون 1986در سال ، استعبارت 40كه شامل اسيمق

خانواده رفتار مدل ني. بر اساس ااست شده يطراح يريپذانعطاف و انسجام يعني خانواده كاركرد

يبرا كه است ياسيمق نيسوم حاضر اسيمق. 4ارتباط و يريپذانعطاف انسجام،: دارد ياصل بعد سه

رسشنامهپ يابيمنظور هنجار به .است شده يطراح خانواده رفتار ياصل بعد سه نيا از مورد دو سنجش

فرد 2453 از متشكل ياگسترده نمونه يآزمون رو نيا يريپذانسجام خانواده و انعطاف يابيارز

فرزند يدارا يهاخانواده مورد در هنجارها. شد اجرا نوجوان 412 و يزندگ چرخه يط بزرگسال

1. parenting style inventory 2. Buri 3. family adaptability and cohesion evaluation scale

4. communication


160

اسيمق ).1986 ست. (السون،ا دست در يزندگ چرخه مختلف مراحل در جوان يهازوج و نوجوان

يكل يآلفا بيضر. است يخوب نسبتاً يدرون ثبات يانسجام خانواده دارا و يريپذانعطاف يابيارز

شده گزارش 62/0 يريپذانعطاف اسيمقريز يبرا و 77/0 انسجام اسيمقريز يبرا ،68/0 اسيمق

يبرا ياهفته پنج تا چهار فاصله كي در ييبازآزما روش از حاصل ييايپا بيضر نيهمچن. است

اعتبار از خانواده انسجام و يريپذانعطاف رسديبه نظر م. بوده است 80/0 يريپذانعطاف اسيمق ريز

.ستين دست در باشد اعتبار گريد انواع دهندهنشان كه ياطالعات اما باشد، برخوردار يمطلوب يصور

در پژوهش حاضر ميزان پايايي به روش ضريب آلفاي كرونباخ براي پرسشنامه ).1986(السون،

بر پرسشنامه نيا يها، عبارتيگذاردر نمره محاسبه گرديد. 86/0پذيري خانواده انسجام و انعطاف

است ممكن كه شوديم محاسبه كل نمره تينها در. شونديم داده نمره يانقطه 3 اسيمق كي اساس

ريغ و افسرده كودكان نيب زيتما نقطه يافسردگ يابيخودارز اسيمق در 13 نمره .باشد 36 تا 0 نيب

يدرون انسجام دهندهنشان كه بود 73/0 و 86/0 مطالعه دو نيا در آلفا ).1981 رلسون،ي(ب است افسرده

).1981 رلسون،يب(است باال ثبات از يحاك كه بود 80/0 مكرر آزمون ييايپا بيضر. است يخوب

يپرسشنامه افسردگ«ا ب آن يو همبستگ است، يخوب همزمان اعتبار يدارا اسيمق نياهمچنين

يابيخودارز اسيمق مورد در شده شناخته يهااعتبار گروه دو مطالعه، است. در هر 81/0 »كودكان

پايايي به در پژوهش حاضر ميزان ).1981 رلسون،يب( شد دهيد ييجز اريبس يخطاها با يافسردگ

محاسبه گرديد. 71/0روش ضريب آلفاي كرونباخ براي پرسشنامه افسردگي كودكان

5تهران 18منطقه مدارساز بين ، در اين پژوهش آوري اطالعاتجهت جمع :اجراروش

وزيع ت از پيش پژوهشگرالزم به ذكر است كه .شد ه انتخابنفر 30 كالس دو، و از هر دبستان دبستان

به ها خواسته تاو از آنتوضيح داده انآموزدانشبه را به طور كاملدهي ي پاسخنحوهها، پرسشنامه

هاي هاي سبكو پرسشنامهپاسخ داده كودكان و عزت نفسافسردگي پرسشنامه خودارزيابي

هر در نهايت نمايند.تكميل مادرانشانتوسط را پذيريو انعطاف فرزندپروري و انسجام خانواده

ها تحويل دادند.را جهت تحليل داده مربوطه ان پكيجآموزدانشكدام از



161

جهت بررسي همبستگي بين و نيز هاي آمار توصيفي شاخص ها ازبراي تجزيه و تحليل داده

ضريب ام و گروش تحليل رگرسيون گام بهبين و متغير مالك (افسردگي كودكان) از متغيرهاي پيش

مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. SPSSبا استفاده از هادادههمبستگي پيرسون استفاده شد.

نتايج

هايسبكهاي افسردگي، عزت نفس، نمره درها را هاي آماري آزمودنيمشخصه 1جدول

دهد.نشان مي پذيريانعطافو انسجام خانوادهو پرويفرزند

مورد مطالعه متغيرهاي معيارميانگين و انحراف .1 جدول

M SD متغير

انآموزدانشافسردگي

عزت نفس عمومي

عزت نفس اجتماعي

19/12

39/16

18/5

92/4

37/4

86/1

عزت نفس خانوادگي

عزت نفس تحصيلي

)نمره كلّ(عزت نفس

مقتدر پروريفرزند سبك

گيرسهل پرويفرزند سبك

پروي مستبدفرزند سبك

خانوادهانسجام

پذيريانعطاف

69/5

11/5

37/32

02/29

60/15

68/17

98/74

52/55

82/1

81/1

20/8

39/7

47/4

06/5

64/17

16/10

است كه حاكي 19/2ن اآموزدانششود ميانگين افسردگي مشاهده مي 1طور كه در جدول همان

ين آموزان بيشترين ميانگاست. عزت نفس عمومي دانش هآزمودني از پايين بودن ميزان افسردگي

يشتر ب همچنينان نزديك به هم هستند. آموزدانشو ساير ابعاد عزت نفس را به خود اختصاص داده

ين ميانگين انسجام خانواده در بو گيرندهاي مقتدر و مستبد را به كار ميمادران به ترتيب سبك


162

.پذيري خانواده استها بيشتر از ميانگين انعطافآزمودني

ان دخترآموزدانشبا افسردگي متغيرهاي پژوهش يب همبستگي پيرسون براي بررسي رابطه اضر. 2جدول

مورد مطالعه

متغير ان دخترآموزدانشافسردگي

عزت نفس عمومي -59/0**

عزت نفس اجتماعي -57/0**

عزت نفس خانوادگي -45/0**

عزت نفس تحصيلي -46/0**

)نمره كل(عزت نفس -65/0**

ك فرزندپروري مقتدرسب -40/0**

گيرسهلك فرزندپروري سب -11/0

مستبد فرزندپروري سبك -007/0

انسجام خانواده -35/0**

پذيري خانوادهانعطاف 092/0

01/0<. **P 05/0<. *P 250n=

آن يهامؤلفهعزت نفس و همه با ان دخترآموزدانشافسردگي دهد كه مينشان 2 جدولنتايج

بين از. منفي معنادار دارد همبستگيشامل عزت نفس عمومي، اجتماعي، خانوادگي و تحصيلي

همبستگيان دختر آموزدانشپروري مقتدر با افسردگي پروري فقط سبك فرزندهاي فرزندسبك

ان آموزدانشگير و مستبد با افسردگي پروري سهلهاي فرزند) و بين سبكP>01/0منفي دارد (

ن اآموزدانشبين انسجام خانواده با افسردگي . همچنين )P<05/0( داري وجود نداردارابطه معن دختر

ن اآموزدانشپذيري با افسردگي بين انعطافكه ، درحالي)P>01/0دارد (وجود رابطه منفيدختر

.)P<05/0( داري وجود نداردارابطه معندختر

ير مالك بين و افسردگي به عنوان متغمتغير پيشي آن به عنوان هامؤلفهسپس رابطه عزت نفس و

گام تحليل شد. ي رگرسيون گام بهدر معادله



163

عزت نفس بر يهامؤلفههاي آماري رگرسيون و مشخصه گامخالصه مدل رگرسيون گام به. 3 جدول

ان دخترآموزدانشافسردگي

مدل

SS df Ms F P R R2 شاخص بين يشپ متغير

عزت نفس عموميرگرسيون

باقيمانده

18/2146

98/3897

1

248

18/2146

71/15 54/136 000/0 59/0 35/0

64/0 000/0 58/88 26/1262 2 52/2524عزت نفس اجتماعي رگرسيون

41/0

25/14 247 64/3519باقيمانده

43/0 66/0 000/0 09/64 89/883 3 69/2651عزت نفس تحصيلي رگرسيون

79/13 246 47/3392باقيمانده

متغير

B β t P شاخص

عزت نفس عمومي

عزت نفس اجتماعي

عزت نفس تحصيلي

67/0-

85/0-

46/0-

59/0-

32/0-

17/0-

68/11-

15/5-

03/3-

000/0

000/0

003/0

ي عزت نفس، عزت نفس عمومي، اجتماعي و هامؤلفهدهد كه از بين نشان مي 3نتايج جدول

مشاهده شده براي Fبيني كنند ورا پيشان دختر آموزدانشتحصيلي توانستند در سه گام افسردگي

بيني ). بر اين اساس عزت نفس خانوادگي توان پيش >01/0Pي مذكور معنادار است (هامؤلفه

مربوط به افسردگي درصد از واريانس43افسردگي را نداشته و از معادله رگرسيون حذف شد.

شود. ضرايباجتماعي و تحصيلي تبيين ميبه وسيله عزت نفس عمومي، ان دختر آموزدانش

)، عزت =β ، 68/11- t= -59/0دهند كه عزت نفس عمومي (بين نشان ميرگرسيون متغيرهاي پيش

توانند )، مي=β ، 03/3-t= -17/0)، و عزت نفس تحصيلي (=β، 15/5-t= -32/0نفس اجتماعي (

كنند. بينيپيش را به طور معنادار ان دخترآموزدانشدر افسردگي تغييرات مربوط به


164

وهاي فرزندپروري مادران سبكبين گامگام به هاي آماري رگرسيوننتايج تحليل مشخصه

ارائه گرديده است. 4در جدول ان دختر آموزدانشافسردگي

هاي فرزندپروري سبك هاي آماري رگرسيونو مشخصه گامخالصه مدل رگرسيون گام به .4جدول

ان دخترآموزدانشمادران بر افسردگي

مدل

SS df Ms F P R 2R شاخص

رگرسيون

باقيمانده

53/996

63/5047

1

248

53/996

35/20

96/48 000/0 41/0 16/0

متغير

B β t P شاخص

000/0 -99/6 -40/0 -27/0 سبك مقتدر

پروري مادران، فقط سبك مقتدر، هاي فرزنداز بين سبك دهد كهنشان مي 4نتايج جدول

مشاهده شده براي متغير مذكور معنادار F بيني نمايد ورا پيشان دختر آموزدانشتوانست افسردگي

عادله گير و مستبد از مهاي فرزندپروري شامل سبك سهل). بر اين اساس سايرسبك>01/0Pاست (

، به وسيله ان دختر آموزدانشريانس مربوط به افسردگي درصد از وا16رگرسيون حذف شدند.

دهد كه سبك مي بين نشانشود. ضرايب رگرسيون متغير پيشپروري مقتدرانه تبيين ميسبك فرزند

ان آموزدانشتواند تغييرات مربوط به افسردگي در ) مي =β ،99/6-t= -40/0پروري مقتدر (فرزند

ني كند.بيرا به طور معنادار پيش دختر

وپذيري انعطاف و انسجام خانوادهبين گامگام به هاي آماري رگرسيوننتايج تحليل مشخصه

ارائه گرديده است. 5در جدول ان دختر آموزدانشافسردگي



165

- انعطافو انسجام خانواده هاي آماري رگرسيونو مشخصه گامخالصه مدل رگرسيون گام به .5 جدول

ان دخترآموزدانشپذيري بر افسردگي

مدل

SS df Ms F P R 2R شاخص

رگرسيون

باقيمانده

92/746

23/5297

1

248

92/746

36/21

96/34 000/0 35/0 12/0

متغير

B β t P شاخص

انسجام

خانواده

098/0- 35/0- 91/5- 000/0

ا ران دختر آموزدانشدهد كه فقط انسجام خانواده، توانست افسردگي نشان مي 5نتايج جدول

-). بر اين اساس انعطاف>01/0Pمشاهده شده براي متغير مذكور معنادار است ( F بيني كند وپيش

بيني افسردگي كودكان را نداشته و از معادله رگرسيون حذف شدند. پذيري خانواده توان پيش

شود. مي ام خانواده تبيين، به وسيله انسجان دخترآموزدانشدرصد از واريانس مربوط به افسردگي 12

تواند ) مي=β ،91/5- t = -35/0دهد كه انسجام خانواده (بين نشان ميضرايب رگرسيون متغير پيش

بيني كند.را به طور معنادار پيش ان دخترآموزدانشتغييرات مربوط به افسردگي در

گيريبحث و نتيجه

و خانواده هاي فرزندپروري و انسجام هدف از پژوهش حاضر، تعيين نقش عزت نفس، سبك

ز بين انتايج پژوهش نشان داد كه .بودان دختر آموزدانشپذيري در پيش بيني افسردگي انعطاف

ان دخترزآمودانشافسردگي توانندميعزت نفس عمومي، اجتماعي و تحصيلي ، عزت نفس يهامؤلفه

باه بيان ديگر برد. بيني افسردگي را نداپيشعزت نفس خانوادگي توان كه ، درحاليبيني كنندرا پيش

همچنين از بين يابد.كاهش مي اوافزايش عزت نفس عمومي، اجتماعي و تحصيلي كودك افسردگي

بيني يشرا پان دختر آموزدانشتواند افسردگي پروري مادران، فقط سبك مقتدر ميهاي فرزندسبك


166

وري مادر مقتدرانه باشد، افسردگي در كودك كاهش نمايد. به عبارت ديگر هر اندازه سبك فرزندپر

دهد ان مينش نيزان دختر آموزدانشبا افسردگي پذيري انعطافو رابطه ميان انسجام خانواده يابد. مي

ا ب توان گفتبنابراين ميبيني كند. را پيش هاآزمودنيافسردگي تواندميفقط انسجام خانواده، كه

يابد.افسردگي در كودكان كاهش مي گيانسجام خانواد افزايش

احساس ر به منجكودكان در عزت نفس پايينتوان چنين بيان كرد كه در تبيين اين يافته مي

گيري مقادر به تصمي شود. چنين كودكانيديگران ميبا و برقراري ارتباط ناتواني در انجام كارها

كست هميشه انتظار شكنند و نميبا همساالنشان همكاري نيستند،مسائل روزمره زندگي درباره ي

ث . نتايج پژوهش سيسلو و اورنمايندمؤثري ايفا ميافسردگي نقش . عوامل ياد شده در ايجاد دارند

گام مواجههويژه هنه ب ،افسردگي بروز كه عزت نفس پايين يك عامل خطر برايرا يافته اين ) 2013(

) در 2009( 1تأييد مي كند. همچنين دبآيد، به حساب ميزاي زندگي افراد با عوامل استرس

خود به اين نتيجه رسيد كه عزت نفس بيماران افسرده نسبت به افراد عادي به طور معناداري پژوهش

همسو ي تحقيقهايافته تري دارند.زنان افسرده نسبت به مردان افسرده عزت نفس پايينبوده و ترپايين

ي بين عزت نفس و افسردگي ) است كه به بررسي رابطه عّل2011( 2ووان و باگانابا پژوهش نگ

سردگي اف ايجاد اصلي و حياتي در يكه باورهاي منفي درمورد خود عامل نشان دادنتايج .پرداختند

.است

هاي مختلف فرزندپروري مادران، سبك مقتدرانه نتايج پژوهش حاضر نشان داد كه از بين سبك

بين در تشخيص افسردگي كودك نقش ايفا كند. به عنوان يك اصل، ه عنوان متغير پيشتواند بمي

شان ن هاپژوهش .افتد كه سبك فرزندپروري مادر مناسب و منطقي باشدرشد بهينه زماني اتفاق مي

كاهش افسردگي و بسياري از مشكالت منجر به (مقتدر)، كه سبك فرزندپروري مادر دهندمي

توانند كنند ميچون كودكاني كه با اين سبك رشد مي شود؛دكان و نوجوانان ميختي كوشناروان

ثير افكار و احساسات و أتري در مسائل روزمره خود بگيرند و تحت تتصميمات منطقي و عقالني

1. Deb 2. Negovan & Bagana



167

نريماني، يوسفي و كاظمي هايهاي اين پژوهش همسو با يافتهيافته گيرند.رفتار ديگران قرار نمي

به بررسي خود ) است كه در پژوهش2014قريشي (كالنترو كارگر رضايي، چيآجيل ) و1393(

سطح عزت نفس و افسردگي آن بر تأثير ومادران استرسي هفرزندپروري ب هايآموزش مهارت

پروري بر سطح عزت نفس هاي فرزندنتايج حاكي از آن بود كه آموزش مهارت .كودكان پرداختند

پژوهش هايآنها معنادار است. همچنين، طبق يافته رابطه وثير مثبت داشته و افسردگي كودكان تأ

هاي شناختي و هاي فرزندپروري بر تواناييثير سبكأ) كه به بررسي ت2008( گاريسون و همكاران

هاي تواند بر بهبود تواناييهاي فرزندپروري ميسبك، افسردگي كودكان مقطع ابتدايي پرداختند

ثير مثبت و معناداري داشته باشد.أگي كودكان تشناختي و افسرد

ارا بيني افسردگي در فرزندان را ددهند كه انسجام خانواده توان پيشهاي پژوهش نشان مييافته

كننده نيازهاي رواني و جسماني فرد است. اجتماعي است كه تأمين خانواده نخستين نهاداست.

اجتماعي است كه نوزاد پاي به درون آن اولين محيط و نهاد ،خانواده به لحاظ پيوند زيستي و طبيعي

ش را در ترين نقاي است كه اساسيخانواده به گونه گذارد. وضعيت كودك، موقعيت و تركيبمي

تفسير راستاي بنابراين، در .)2016، 1گرانو، كارجالنن، رانتا، ليندرن و روين ( زندگي كودك دارد

عملكرد افتد و چگونگيخانواده اتفاق مي آنچه در درون كه رسدمي نظر به چنين هاي پژوهشيافته

ادهايبا رويد تبطفضاي گرم و كاهش خطرات مر، تواند يك عامل كليدي در ايجاد انسجاممي، آن

هاي اوليه است كه اعضاي آن ترين گروهنامناسب باشد. خانواده در حقيقت از مهم ناگوار و شرايط

تواند سان خانواده، انسجام در خانواده ميشناروانهم ارتباط دارند. طبق نظر طفي بابراي مقاصد عا

هاي اين پژوهش همسو با نتايج پژوهش يافته زمينه ساز ايجاد احساسات خوب در فرزندان باشد.

ثير انسجام خانواده بر تمركز،أبه بررسي ت خود ) است كه در پژوهش2003( موريس و همكاران

نتايج حاكي از آن بود كه انسجام و گرمي خانواده بر .افسردگي كودكان پرداختند عملكرد و

رابطه معنادار دارند. داشته و با آنثير أعملكرد و افسردگي كودكان ت

1. Granö, Karjalainen, Ranta, Lindgren & Roine


168

پژوهش فقط بر روي ، اجراي در دسترس نبودن مادران توان بههاي پژوهش ميمحدوديتاز

آن در مقاطع سني ديگر (دختران نوجوانان و جوانان)دهي نتايج تعميم و عدم دختران خردسال

هاي هآموزشي براي آموزش شيوهايكارگاهشود هاي پژوهش پيشنهاد ميبا توجه به يافته .اشاره كرد

هاي صحيح فرزندپروري و انسجام خانوادهروش و عزت نفس در كودك ايجاد مؤثر و كارآمد

جنس دو و بر رويمقاطع سني هاي آينده در همهپژوهش، ها برگزار شودبراي مادران و خانواده

مثل ( از ابزارهاي ديگر غير از پرسشنامهو دنباش ي داشتهدهي بيشترتعميم يتانجام شود تا نتايج قابل

مچنين ه مصاحبه) استفاده گردد تا با اطمينان بيشتري بتوان درمورد نتايج به دست آمده قضاوت كرد.

و حساس زندگي مي يهاي بحرانهتوجه به اهميت دوران كودكي كه يكي از دورشود با پيشنهاد مي

هت ج ،به جلسات آموزش ارتقاء عزت نفس در مدارس انآموزدانشساعتي از واحد پرورشي ،باشد

كاهش افسردگي اختصاص يابد.

منابع

كودكان مبتال به اختالالت هاي فرزندپروري مادران بررسي و مقايسه شيوه ).1374(.المرضااسفندياري، غ .پزشكي ايرانانستيتو روان). نامه كارشناسي ارشدپايان( رفتاري فرزندان

. DSM-5هاي رواني بر اساس راهنماي تشخيصي و آماري اختالل). 2013(. پزشكي آمريكاانجمن روان

). چاپ اول، تهران، نشر ساواالن.1392مهدي گنجي. (

، تهران. چاپ اول، هاي افزايش عزت نفس در كودكان و نوجوانانروش ).1372(.بيابانگرد، اسماعيل

.جمهوري اسالمي ايران انجمن اوليا و مربيانانتشارات

چاپ اول، تهران، انتشارات سمت.سي مرضي تحولي (جلد دوم). شناروان). 1380(. دادستان، پريرخ

اثربخشي برنامه ).1392(.بهزاد ،بهروزو شعله ،اميري؛ مهران ،فرهادي؛ بهروز ،بهروزي؛ فرحناز ،نياهشاك

، ندمجله علمي دانشگاه علوم پزشكي بيرج آموزش شادي بر عزت نفس و افسردگي كودكان دبستاني.

2)20،( 2-20.



169

مهردادي ترجمه .كودكي دوران مشكالت درمان و سنجش ).1991(. ان گوردون، بتي و شرودر، كارولين

انتشارات دانژه. تهران، چاپ اول، ).1385( فيروزبخت

هاي فرزندپروري و ). بررسي رابطه سبك1389(. شهامت، فاطمه؛ ثابتي، عليرضا و رضواني، سمانه

.254-239)، 2(11، سيشناروانمطالعات تربيتي و هاي ناسازگار اوليه. طرحواره

درماني بر كاهش عاليم افسردگي در ). تأثير قصه1385(. لويه، مجيد و دالور، عليشيباني، شهناز؛ يوسفي

.916-893)، 4(6، پژوهش در حيطه كودكان استثناييكودكان افسرده.

آوري با اضطراب و افسردگي در دانشجويان دانشگاه علوم رابطه معنويت و تاب). 1391(.طهماسبي، مهتاب اجتماعي دانشگاه رازي كرمانشاه.نامه كارشناسي ارشد). دانشكده علوم (پايانپزشكي ايالم

ساله با 18تا 12ان آموزدانشبررسي تأثير عزت نفس در سازگاري رفتاري ). 1372(.نژاد، محمدرضافلسفيانشگاه سي و علوم تربيتي دشنارواننامه كارشناسي ارشد). دانشكده (پايانمحيط كالس در شهرستان قم

تربيت معلم.

-پزشـــكي (انگليســـي ســـي، روانشـــناروانفرهنگ جامع ). 2003(. بنجامين، و ســـادوك ، هارولدكاپالن ). چاپ اول، تهران، انتشارات فرهنگ معاصر .1373اهللا پورافكاري(ترجمه نصرت فارسي).

ــي). 1380(. عليلو، مجيد محمود ــردگي رفتاري الگوي در پژوهشـ بر طيمحي تنبيه و تقويت نقش براي افسـ

.81-67)، 12، (ختيشناروان هايپژوهش خود تنبيهي. و تقويتي خود رفتارهاي

بين عزت نفس بررسي رابطه ). 1370(.سيدفرج ،پورفرجيو عيسي ،پايكدهشاهدي ؛فاطمه ،ليامي؛ بهمن ،نجاريان

.68-53)، 1( ،نامه تعليم و تربيتفصل. هاي شهر اهوازان شاهد دبيرستانآموزدانشو افسردگي

پيش در زندگي كيفيت و دلبستگي هايسبك نقش ).1393نريماني، محمد؛ يوسفي فاطمه و كاظمي، رضا. (

، ادگيريهاي يي ناتوانيمجلهيادگيري. هايناتواني به مبتال نوجوانان ختيشناروان بهزيستي بيني

3)4،(124-142. Al- Qaisy, L. M., & Turki, J. (2011). Family relationship of children with behavior disorders.

International Journal of Learning and Development, 1, 1-13. Alizadeh, H., & Andries, C (2002). Interaction of parenting styles and attention deficit

hyperactivity disorder in Iranian parents. Child & family Behavior therapy, 24(3), 37-52. American Psychiatric Association. (2013). Diagnostic and Statistical Manual of Psychiatric

Disorders Based on DSM-5. Mehdi Ganji (2014). First Printing, Tehran, Savalan Publishing. (Persian)


170

Amundson, K. (1991). Building self-esteem arlington,Va: Amereican Association of school Administrators.

Baumrind, D. (1966). Effects of Authoritative Parental Control on Child Behavior, Child Development, 37(4), 887-907.

Baumrind, D. (1983). Rejoinder to Lewis's reinterpretation of parental firm control effects: Are authoritative families really harmonious? Psychological Bulletin, 94, 132-142.

Baumrind, D. (1991). Paeenting styles and adolescent development. In J. Brooks-Gunn, R. M. Lerner & A. C. Petersen (Eds). The encyclopedia on adolescence, 746-758. New York: Garland Publishing.

Birleson, P. (1981).The validity of depression disorders in childhood and the development of a self-rating scale: A research report. Journal of child psychology and psychiatry, 22, 73-88.

Biyabangard, I. (1993). Methods of increasing self-esteem in children and adolescents. First edition, Tehran, Publications of the Board of Olivers and Coaches. (Persian)

Bugental, D. B., & Grusec, J. E. (2006). Socialization processes. In W.Damon & R. M. lerner (Eds. In chiet) & N. Eisenberg. (vol. Ed), Handbook of child psychology. social Emotional and personality Development (6), 366-428. New York: John Wiley and sons.

Butler, A. C., Hokanson, J. E. & Flynn, H. A. (1994). A comparison of self-esteem lability and low trait self-esteem as vulnerability Factors for depression. Journal of personality and social psychology, 66,166-177.

Chesney, R.W., Brewer, E., Moxey-Mims, M., Watkins, S., Furth, S. L., Harmon, W. E., Fine, R. N., Portman, R. J., Warady, B. A., Salusky, I. B., Langman, C. B., Gipson, D., Scheidt, P., Feldman, H., Kaskel, F. J. & Siegel, N. J. (2016). Report of an NIH task force on research.

Coopersmith, S. (1967). The antecedents of self-esteem.San Francisco: W. H. Darlings , A. & Holtzman, S. (2005). Cooping in context: the role of stress, social support,

and personality in coping. Journal of personalty,73(6), 1633-1656. Deb, s. (2009). Self-esteem of depressive patients. Journal of the India academy of a applied

psychology , 35(2), 239-244 . Esfandiari, Gh. (1995). Study and comparison of parenting practices of mothers of children

with behavioral disorders in children (Master's thesis). Iranian Institute of Psychiatry. (Persian)

Garrison, L. S., Amy, E., Tiller, B. S., Kathryn Craner, M. S., (2008). The influence of parenting styles on children s cognetive & depression. M. E. LSU school of human Ecology, Baton Rouge, LA 70803, (225), 578-1724.

Guassi, M., Joao, F., Telzer, H. E. (2015). Changes in family cohesion and links to deoression during the college transition. Journal of adolescence, 43, 82-72.

Harris, A. & Goodall, J. (2008). Do parents know they matter? Engaging all parents in learning. Educational Research, 50, 277-289.

Hoeve, M., Dubas, J. s., Gerris, J. R. M., Laan, V., D. (2011). Maternal and paternal parenting style: unique and combined link to adolescents and early adult delinquency. Journal of Adolescents, 34, 813-827.



171

Hosseinkhanzadeh, A., Esapoor, M., Yeganeh, T. & Mohammadi, R. (2012). A Study of the Family cohesion in Families with Mentally Disable Children. 3 word conference on psychology, counseling and guidance.

Jeynes, W.H. (2007). The relationship between parental involvement and urban secondary school student academic achievement: A meta-analysis. Urban Education, 42, 82-110.

Kaplan, H., & Saduk, B. (2003). Comprehensive culture of psychology, psychiatry (English - Persian). Translation by Nursultallah Pour-Afkari (2005). First Printing, Tehran, Farhang Contemporary Publishing. (Persian)

Kendra, C. H. (2012). Parenting styles: the four styles of parenting. Retrieved July 27, 2012, from http://www.about.com

Lamarinne, R. S. (1995). Child and adolescent depression. Jsch Health, 65. Lingren, G. H. (1991). Self-esteem in children. Children and family, CF-12. Mahmoodaliloo, M. (2001). A research on behavioral patterns of depression for the role of

empowerment and environmental punishment on self-reinforcing and self-discipline behaviors. Psychological Research, (12), 67-81. (Persian)

Martin, A., Hops, D., Qveen, S., Allyood, G. (1990). Inervention Aimto prernet Depression in high-Risk children Psychiatry. Nov, 20.

Mash, E. J. & Barkley, R. A. (Eds.). (2003). Child Psychopathology. New York, NY: Guilford Press.

Muris, P., Schmidt, H., Lambrichs, R. & Meesters, C. (2003). Protective and vulnerability factors.

Najjarian, B., Layami, F., Shadeipaykadeh, I., & Pourfarghi, S. F. (1991). The relationship between self-esteem and depression in controlled students in Ahwaz high schools. Journal of Education, (1), 53-68. (Persian)

Narimani, M., Yosefi, F., & Kazemi, R. (2014). The role of attachment styles and quality of life in predicting psychological well-being in adolescents with learning disabilities. Journal of Learning Disabilities, 3(4), 124-142. (Persian)

Negovan, V., Bagana,E.(2011). A comparison of relationship between self esteem and vulnerability to depression among high school and freshmen university students, Procedia - Social and Behavioral Sciences, (30), 1324-1330.

Olson, D. H. (1986). Circumplex model VII: Validation studies and FACES-III. Family process, 25, 337-351.

Olson, D. H., (1999). Circumplex model of marital and family system. Form http: www.google.com/serenitydani smanlik.com/fileuplod/op 690 110.

Olson, d. h., portner, j. & lavee, y. (1985). FACES III Manual and Norms. D. H. Olson, Family Social Science, University of Minnesota, St. Paul, MN 55108.

Olson. D. H., Portner,1. & Lavee,Y. (1985). FACES-III.family social science,University of Minnesota, 290 McNeal Hall, St. Paul, Minnesota, 55108. Instrument reproduced with permission of David H.Olson.

Park, M., Cuijpers, P., Van Straten, A. et al. (2014). The Effects of Psychotherapy for Adult Depression on Social Support: A Meta-Analysis. Cogn Ther Res, 38: 600.


172

Phalsaphynezad, M. R. (1993). The effect of self-esteem on behavioral adjustment of students aged 12 to 18 years with the classroom environment in Qom (Master's thesis). Faculty of Psychology and Educational Sciences, Tarbiat Moallem University. (Persian)

Pouw,L., Rieffe, C., Stockmann, L. & Gadow, K. D. (2013). The link between emotion regulation, social functioning, and depression in boys with ASD. Reaserch in Autism Spectrum, 549-556.

Prosecutor, Pirekh. (2001). Developmental Psychology (Volume II). First Printing, Tehran, Semat Publication. (Persian)

Schroeder, C., &Gordon, B. N. (1991). Measuring and treating childhood problems. Translation by Mehrdad Firuzbakht (2006). First Printing, Tehran, Dange Publishing. (Persian)

Shahamat, F., Sabeti, A., & Rezvani, S. (2010). Relationship between parenting styles and early maladaptive schemas. Pedagogical and Psychological Studies, 11 (2), 239-254. (Persian)

Shakehnia, F., Behrouzi, B., Farhadi, M., Amiri, S. & Behrouz, B. (2013). Effectiveness of happiness training program on self-esteem and depression of elementary (10-11 year old) school children. Journal of Birjand University of Medical Science, 2(20), 2-20. (Persian)

Sharma, M. & Joshi, H. L. (2015). Role of family environment and parenting style in Adjustment among Male Adolescents. International Journal of Current Research and Academic, 3, 252-263.

Sheybani, Sh., Yusifilouei, M., & Delaware, A. (2006). The Effect of therapeutic therapy on depressive depression symptoms. Research on Exceptional Children, 6 (4), 893-916. (Persian)

Sowislo, J. F., & Orth ,U. (2013). Does low self-esteem predict depression and anxiety? A meta-analysis of longitu dinal studies. Psychological Bulletin, 139, 213.

Tahmasebi, M. (2012). Relationship between spirituality and resilience to anxiety and depression in students of Ilam University of Medical Sciences (Master's thesis). Faculty of Social Sciences, Razi University of Kermanshah. (Persian)

Wiggings, j. D., Schatz, E. I. & West, R. W. (1994). The relationship of self-esteem to grades, achievement scores, and other factors critical to school success. School Counselor, 41, 239-244.



193

The Role of Self-Esteem, Parenting Styles and Family Cohesion and Flexibility in Predicting Fmale Students’

Depression

H. Keshavarz Afshar1, Z. Hodhodi2 & T. Alinejad 3

Abstract The present study aimed at studying the role of self-esteem, parenting styles and family cohesion and flexibility in predicting female students’ depression. This was a correlational, descriptive study. The population included 2500 female students of the primary school in Tehran. 250 girls were selected using multistage-cluster sampling among whom the questionnaire of self-assessment (DSRS) and self-esteem (SEI) for children were as distributed. Then, parenting styles inventory (PSI) and family cohesion and flexibility (FACES-III) were distributed to their mothers. The data was analyzed by regression analysis. Pearson correlation results showed that self-esteem and its dimensions which include public, social, family, and educational self-esteem, the authoritative parenting style and family cohesion, were significantly related to their depression (p<0.01). Stepwise multivariable regression results indicated that the child’s self-esteem, parenting styles and cohesion and flexibility account for 43%, 16%, and 12% of the variance of their depression. The results of the study show that child’s self-esteem, authoritative parenting style and family cohesion, are among the factors affecting the prediction of depression in girls (p<0.01).

Keywords: Depression, Self-esteem, Parenting styles, Family cohesion and flexibility

1. Professor, Department of Psychology, University of Tehran 2. Corresponding author: M.A. in Clinical Psychology, University of Tehran ([email protected]) 3. M.A. in Clinical Psychology, Department of Clinical Psychology, Islamic Azad University, Qazvin Branch

ˇ *.: #%ˇ 9ˇ+1, 8 #82 ˇjsp.uma.ac.ir/article_801_184e7d2aa8fab77f0073e41fd71fad07.pdf · 1398...

Documents

Transcript of ˇ *.: #%ˇ 9ˇ+1, 8 #82 ˇjsp.uma.ac.ir/article_801_184e7d2aa8fab77f0073e41fd71fad07.pdf · 1398...