# 9 ณ อ#> &Ds 7%D%$//-6 9 L -...
Transcript of # 9 ณ อ#> &Ds 7%D%$//-6 9 L -...
ทองวดทวไทย...บนเสนทางบญ...หนนธรรมสองใจภายใตโครงการสงเสรมการทองเทยวเสนทางแสวงบญในมตทางศาสนา ป ๒๕๕๗
กรมการศาสนา กระทรวงวฒนธรรม
ทองวดทวไทย...บนเสนทางบญ...หนนธรรมสองใจภายใตโครงการสงเสรมการทองเทยวเสนทางแสวงบญในมตทางศาสนา ป ๒๕๕๗
ผจดพมพ กรมการศาสนากระทรวงวฒนธรรม
ปทพมพ พ.ศ.๒๕๕๗
จ�านวนพมพ ๓,๐๐๐เลม
ทปรกษา
๑. นายกฤษศญพงษศร อธบดกรมการศาสนา
๒. นายกฤษฎาคงคะจนทร รองอธบดกรมการศาสนา
๓. นายสเทพเกษมพรมณ ผอ�านวยการส�านกพฒนาคณธรรมจรยธรรม
๔. นายพสทธนรตตวงศกรณ ผอ�านวยการกองศาสนปถมภ
๕. นายชวลตศรภรมย เลขานการกรมการศาสนา
คณะท�างาน
๑. นางสาวพไลจรไกรศร นกวชาการศาสนาเชยวชาญ
๒. นางศรนวลลภขตโร นกวชาการศาสนาช�านาญการพเศษ
๓. นายส�ารวยนกการเรยน นกวชาการศาสนาช�านาญการพเศษ
๔. นางสาววภารตนกอพยคฆนทรนกวชาการศาสนาช�านาญการ
๕. นายชนะกจคชช นกวชาการศาสนาช�านาญการ
๖. นายธนพลพรมสวงษ นกวชาการศาสนาช�านาญการ
๗. นายเอกสทธคลายแดง นกวชาการศาสนา
ส�านกพฒนาคณธรรมจรยธรรม
กรมการศาสนากระทรวงวฒนธรรมโทร.๐๒๔๒๒๘๘๑๒
คำ�นำ�
กรมการศาสนา กระทรวงวฒนธรรม ตระหนกถงภารกจเรงดวนซงเปน
นโยบายส�าคญของประเทศในการเพมรายไดจากการทองเทยวโดยเฉพาะ
อยางยงการสงเสรมการทองเทยวในมตทางศาสนาควบคไปกบการสนบสนน
ใหมการพฒนาจตใจ โดยผลกดนใหมการน�าทนทางวฒนธรรม มรดกแหง
แผนดนทมอยในชมชนซงเปนสงดงดดนกทองเทยวมาใชในการพฒนาศกยภาพ
การแขงขนของประเทศ ทงน เพอใหสอดรบกบการทประเทศไทยก�าลงกาวส
ประชาคมอาเซยนในป พ.ศ. ๒๕๕๘ และดวยปจจยทวาในอนาคตอาเซยน
จะมประชากรถง ๖๐๐ ลานคน เปน ๑ ใน ๑๐ ของประชากรทงโลก และ
อาเซยนยงเปนดนแดนอนศกดสทธทประชากรมความศรทธาและเลอมใส
ในศาสนาประกอบกบประเทศไทยเปนศนยกลางของพระพทธศาสนาโลกปจจย
เหลานจะสามารถตอบสนองกระแสความตองการของตลาดและกระแสของ
การพฒนาคน หากเปดโอกาสใหวดและศาสนสถานทมศกยภาพอยแลวไดม
สวนรวมในการพฒนาการทองเทยวอยางยงยนสรางสงคมด เพมรายไดใหพนท
ใหประชาชนพงพาตนเองไดบนฐานของเศรษฐกจพอเพยง กรมการศาสนา
กระทรวงวฒนธรรมจงไดจดท�าโครงการสงเสรมการทองเทยวเสนทางแสวงบญใน
มตทางศาสนาป๒๕๕๗ภายใตโครงการสงเสรมอตสาหกรรมสรางสรรคเพอเพม
ศกยภาพในการแขงขน โดยมงหวงใหเกดการพฒนาและจดระบบการทองเทยว
ภายในวดหรอศาสนสถานใหเหมาะสมและมประสทธภาพอนจะน�าไปสการสราง
ความเลอมใสศรทธาใหแกนกทองเทยวทงชาวไทยและตางประเทศจากตนแบบ
เสนทางทองเทยวแสวงบญทสมบรณจะสามารถท�าใหผแสวงบญนอมระลกถง
พทธานภาพ ซมซบคณคาของศาสนาและนอมน�าไปปฏบตในชวต ตลอดจน
ไดสมผสกบประสบการณทเพลดเพลนและทาทายดวยหวใจแหงศรทธา
ดงนน เพอใหประชาชนและทกภาคสวนของสงคมมสวนรวมใน
การขบเคลอนและสงเสรมการทองเทยวเสนทางแสวงบญในมตทางศาสนา
กรมการศาสนา กระทรวงวฒนธรรม จงไดจดท�าหนงสอ “ทองวดทวไทย...
บนเสนทางบญ...หนนธรรมสองใจ” ในหนงสอฉบบน ประกอบไปดวยขอมล
แนะน�าเสนทางทองเทยวแสวงบญภายใน ๒ วน ๑ คน ตลอดจนสถานทส�าคญ
ในมตทางศาสนาทนาสนใจทวทกภาคของเมองไทย ไมวาจะเปนโบราณสถาน
โบราณวตถอนทรงคณคาทางประวตศาสตร ศลปกรรมและวฒนธรรมทองถน
กจกรรมตามเทศกาลยอดนยม พรงพรอมดวยแผนทเสนทางทองเทยวแสวงบญ
อนจะท�าใหคนทกวยไดสมผสถงสสนของการเดนทางไปแสวงบญอยางมความสข
รวมถงสารประโยชนในแบบคนรนใหมใฝธรรมะทตองเรยนรเทาทนกระแสโลกาภวตน
อยางแทจรง
กรมการศาสนา กระทรวงวฒนธรรม หวงเปนอยางยงวา หนงสอ
ฉบบนจะเปนบทเรมตนในการเดนทางเรยนร โลกธรรมของผ แสวงบญทด
ซงจะเปนชวงเวลาทนาประทบใจกอใหเกดแรงผลกดนในการสรางสรรคสงใหมๆ
ใหกบชวตและสงคม เพอใหแหลงทองเทยวทางศาสนายงคงคณคานาสนใจ
ส�าหรบคนทกวยตลอดไป....
(นายกฤษศญพงษ ศร)
อธบดกรมการศาสนา
สารบญ
บทน�ำ ๑
ความเปนมาโครงการสงเสรมการทองเทยวเสนทางแสวงบญ
ในมตทางศาสนาป๒๕๕๗:เสนทางแสวงบญของทกภาคสวน
ของสงคม ๓
วตถประสงค ๕
เปาหมาย ๖
ประโยชนและคณคาทไดรบ ๖
ความพรอมของวด:แหลงสรางบญความสขทแทจรง ๘
- ดานสถานทของวด ๘
- ดานบคลากรของวด ๙
- ดานการจดกจกรรมภายในวด ๑๐
- ดานการจดท�าโปรแกรมการทองเทยวของวด ๑๐
- ดานการประชาสมพนธของวด ๑๐
การเตรยมตวสเสนทางแสวงบญ ๑๑
แนะน�ำเสนทำงทองเทยวแสวงบญ ๑๒
เสนทางแสวงบญกรงรตนโกสนทร ๑๒
- เสนทางไหวพระ๙วดสรางบญ...สขใจ ๑๓
- เสนทางลองเรอไหวพระ๙วดไดบญ...เปนมงคลชวต ๑๘
เสนทางแสวงบญภาคเหนอ ๒๔
เสนทางแสวงบญภาคกลาง ๓๖
เสนทางแสวงบญภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ๕๑
เสนทางแสวงบญภาคตะวนออก ๖๕
เสนทางแสวงบญภาคใต ๘๓
หนา
แผนทเสนทำงแสวงบญประเทศไทย ๙๘
แผนทเสนทางแสวงบญภาคเหนอ ๙๙
แผนทเสนทางแสวงบญภาคกลาง ๑๐๓
แผนทเสนทางแสวงบญภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ๑๐๘
แผนทเสนทางแสวงบญภาคตะวนออก ๑๑๒
แผนทเสนทางแสวงบญภาคใต ๑๑๗
บรรณำนกรม ๑๒๐
ภำคผนวก
แบบรายงานของส�านกงานวฒนธรรมจงหวด ๑๒๑
สารบญ
หนา
1ทองวดทวไทย...บนเสนทางบญ...หนนธรรมสองใจภายใตโครงการสงเสรมการทองเทยวเสนทางแสวงบญในมตทางศาสนา ป ๒๕๕๗
บทนำ�
กระทรวงวฒนธรรมมนโยบายทจะผลกดนใหกระทรวงวฒนธรรม
เปนกระทรวงสงคมกงเศรษฐกจ โดยการน�าทนมรดกทาง
วฒนธรรมทมอยในประเทศและความเปนไทย (Thainess) มาใช
เพอสรางคณคาทางสงคม และสรางมลคาเพมทางเศรษฐกจ
ใหเกดประโยชนสงสดภายใตหลกคด“ทศวรรษใหม วฒนธรรม
น�าไทย” เนนการ“สบสาน สรางสรรค บรณาการ”ใหสอดคลอง
กบยทธศาสตรประเทศและนโยบายของรฐบาล ซงจะพลกโฉม
สรางแบรนดประเทศ “แบรนดไทยแลนด” ใหมความเขมแขง
ยงขน โดยเฉพาะการเพมรายไดจากการทองเทยวและบรการ
ใหประเทศไทยมรายไดจากนกทองเทยวชาวไทยและชาวตางชาต
สามารถใหภาคการทองเทยว สรางรายไดจากนกทองเทยว
ชาวตางชาตไมต�ากวา๑.๒ลานลานบาทและนกทองเทยวชาวไทย
ไมต�ากวา ๕ แสนลานบาท โดยทกระทรวงวฒนธรรมถอเปน
หนวยงานตนน�าทมความส�าคญ จงไดเดนหนาปรบบทบาทใน
มตตาง ๆ โดยเฉพาะมตทางสงคม เพอสบสานศาสนา ศลปะ
และวฒนธรรมอนดงามของไทยใหด�ารงอย ค ชาตไทย โดยม
รปแบบการสงเสรมทมเปาหมายชดเจน (Focus & Prioritized)
2 ทองวดทวไทย...บนเสนทางบญ...หนนธรรมสองใจภายใตโครงการสงเสรมการทองเทยวเสนทางแสวงบญในมตทางศาสนา ป ๒๕๕๗
และสงเสรมใหเครอขายในทกพนทมสวนรวมในการจดกจกรรมทางศาสนา
ศลปะและวฒนธรรมทเปนประโยชนกบประเทศชาต บมเพาะปลกจตส�านกและ
เผยแผศาสนา ศลปวฒนธรรม ขนบธรรมเนยมประเพณของชาต กระตนใหคน
ในชมชนรกผกพนในบานเกดและภาคภมใจในวฒนธรรมของทองถน มศรทธาและ
ยดมนในศาสนา เพอใหเปนแหลงสรางรายไดสภมภาคทกชมชนใหสามารถเขาไป
มสวนในการเพมรายไดเขาสประเทศและสรางเสรมสงคมคณธรรมทมความสงบสข
โดยมวดทเปนทนทางสงคมทมศกยภาพเปนแหลงทองเทยวทมกจกรรมทางศาสนา
ทมคณคาตอการพฒนาจตใจของคนทกวยทงชาวตางชาตและชาวไทย ดงนน
การสรางเสรมใหวดเปนแหลงทองเทยว จงเปนการใชทรพยากรทเปนทนทาง
วฒนธรรมใหเกดประโยชนสงสดตอคนในชมชนและยงสามารถด�ารงรกษาไวซง
บทบาทส�าคญของวดในอดตใหคงอยตลอดไป โดยยดความตองการของประชาชน
ในพนทเปนส�าคญ
ภายใตโครงการสงเสรมการทองเทยวเสนทางแสวงบญในมตทางศาสนา ป ๒๕๕๗3ทองวดทวไทย...บนเสนทางบญ...หนนธรรมสองใจ
ภายใตโครงการสงเสรมการทองเทยวเสนทางแสวงบญในมตทางศาสนา ป ๒๕๕๗
ความเปนมาโครงการสงเสรมการทองเทยว เสนทางแสวงบญในมตทางศาสนา ป ๒๕๕๗ : เสนทางแสวงบญของทกภาคสวนของสงคม
ในปจจบนการทองเทยวเชงศาสนา(วฒนธรรม)หรอการทองเทยว
เชงจตวญญาณ(SpiritualTourism)กลายเปนการทองเทยว
อกรปแบบหนง ทไดรบความนยมเปนอยางมากจากนกทองเทยว
ทงชาวไทยและชาวตางประเทศ ในขณะน โดยใหความสนใจเปน
พเศษกบวดแหลงโบราณสถานและสถานทปฏบตธรรมเนองจาก
วดเปนมรดกทางวฒนธรรมของประเทศไทยทมเอกลกษณเฉพาะตว
และมการถายทอดมรดกทางวฒนธรรมสบเนองมาเปนเวลา
ชานานแลว ซงเปนไปตามคตความเชอทถอวาการไดมาสกการะ
สถานทศกดสทธรวมท�าบญปฏบตบชาจะน�าความเปนสรมงคล
มาส ชวตและครอบครวของผ ทได ไปสกการะขอพร และยง
สามารถสรางเสรมก�าลงใจใหเกดขนท�าใหจตใจผองใสโดยจะเหน
ไดวา “วด” (Temple) เปนทรพยากรการทองเทยวทสะทอน
ใหเหนถงอารยธรรม และยงสะทอนไปถงร องรอยวถชวต
4 ทองวดทวไทย...บนเสนทางบญ...หนนธรรมสองใจภายใตโครงการสงเสรมการทองเทยวเสนทางแสวงบญในมตทางศาสนา ป ๒๕๕๗
ในอดตทมลกษณะกลมกลน (Harmony) ระหวางชมชน วด และสงแวดลอม
ทมลกษณะการผสมกลมกลนการด�าเนนชวตบนพนฐานของความศรทธาใน
พระพทธศาสนาความเชอของทองถนและยงเปนแหลงรวมขอมลดานประวตศาสตร
การศกษา ศลปกรรม สถาปตยกรรม ความเปนมาของวฒนธรรมกบชมชน
ลวนมคณคาตอจตใจและมความศกดสทธและงดงามเปนทเลอมใสศรทธาของ
ชาวไทยนอกจากวดจะเปนแหลงทองเทยวประเภทหนงแลว วดยงเปนสถานท
ท�าบญในโอกาสตางๆ ทมความเกยวของกบวถชวตของชาวบานและเปนตนแบบ
ของการเรยนรปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงเปนศนยรวมจตใจทส�าคญของ
คนไทยตงแตอดตจนถงปจจบน
กรมการศาสนากระทรวงวฒนธรรมตระหนกถงภารกจเรงดวนซงเปน
นโยบายส�าคญของประเทศ ในการเพมรายไดจากการทองเทยวและบรการ
โดยเฉพาะอยางยงการสงเสรมการทองเทยวในมตศาสนาควบค ไปกบการ
สนบสนนใหมการพฒนาจตใจ โดยผลกดนใหมการน�าทนทางวฒนธรรมและ
ภมปญญาไทยทมอย ในชมชน มาใชในการพฒนาศกยภาพการแขงขนของ
ประเทศบนฐานวฒนธรรม คอ วดหรอศาสนสถานของทกศาสนา ทงน เพอ
ใหสอดรบกบการทประเทศไทยก�าลงกาวเขาสประชาคมอาเซยนเตมรปแบบ
ในป ค.ศ. ๒๐๑๕ หรอ ป พ.ศ. ๒๕๕๘ และอนาคตของอาเซยนจะกลายเปน
อกกล มประเทศหนงทมพลงตอรองทงดานการเมองและเศรษฐกจทมความ
มนคงและเขมแขงทางสงคมและมความหลากหลายทางวฒนธรรมทชาวโลก
ไมอาจมองขามได เนองจากอาเซยนรวมกนแลวมประชากรราว ๖๐๐ ลานคน
เปน ๑ ใน ๑๐ ของประชากรทงโลก และดนแดนแหงนยงเปนดนแดนอน
ศกดสทธทรมเยนมาแตโบราณกาล โดยเปนหลกแหลงของศาสนาส�าคญถง
๓ ศาสนา อนไดแก ศาสนาพทธ ศาสนาครสต และศาสนาอสลาม โดยเฉพาะ
มพระพทธศาสนาเปนทนบถอของประชาชนในกลมประเทศแถบลมแมน�าโขง
ถง๕ประเทศในอาเซยนคอไทยเวยดนามลาวกมพชาและพมาซงมประเทศไทย
เป นศนย กลางของพระพทธศาสนาของโลกทมหลกธรรมท เป นสากล
ภายใตโครงการสงเสรมการทองเทยวเสนทางแสวงบญในมตทางศาสนา ป ๒๕๕๗5ทองวดทวไทย...บนเสนทางบญ...หนนธรรมสองใจ
ภายใตโครงการสงเสรมการทองเทยวเสนทางแสวงบญในมตทางศาสนา ป ๒๕๕๗
ทเออตอการพฒนาทรพยากรมนษยโลกในยคปจจบน ศาสนาจงเปนสวนหนง
ของประชาคมสงคมและวฒนธรรม (ASEAN Socio-Cultural Community
: ASCC) เปน ๑ ใน ๓ เสาหลก ทค�ายนประชาคมอาเซยนใหเปนปกแผนและ
มเสถยรภาพ ดงนน การใชศาสนาสรางความเจรญทางจตใจควบค ไปกบ
ความรงเรองทางเศรษฐกจ และความมนคงทางการเมอง จะท�าใหความเปน
ประชาคมอาเซยนมความสมบรณยงขน
กรมการศาสนาจงไดจดท�าโครงการสงเสรมการทองเทยวเสนทางแสวงบญ
ในมตทางศาสนา ป ๒๕๕๗ ภายใตโครงการสงเสรมอตสาหกรรมสรางสรรค
เพอเพมศกยภาพในการแขงขนเพอเปนเสนทางทองเทยวแสวงบญทเปนตนแบบ
เชอมโยงเสนทางทองเทยวไปทกภมภาคทวประเทศซงเปนโครงการทเปนนโยบาย
ของกรมการศาสนาทจะสงเสรมใหทกภาคสวนของสงคม ทงภาครฐและเอกชน
เหนความส�าคญและมารวมเปนสวนหนงในการจดโครงการนใหมากขนเพอกระตน
ใหเกดความรกความศรทธาตอพระพทธศาสนาใหรจกใชหลกธรรมมาเปนรากฐาน
ในการด�าเนนชวตใหไดรบความสขจากการแบงปนความรกและความเอออาทรตอกน
โดยมงหวงใหเกดการพฒนาและจดระบบการทองเทยวภายในวดศาสนสถานให
เหมาะสมและมการบรการทมประสทธภาพสามารถสรางความเลอมใสศรทธาให
แกนกทองเทยว ทงชาวไทยและตางประเทศ ในฐานะทเปนแหลงทองเทยวทาง
ศาสนาและเปนแหลงเรยนรทส�าคญของประเทศและของอาเซยนกบทงเพอรองรบ
ความตองการของการทองเทยวเชงศาสนาทไดมาตรฐาน เปนทประทบใจของ
นกทองเทยวทงในระดบประเทศและระดบโลก
วตถประสงค
๑. เพอเปนการน�ารองใหวดทวประเทศทเปนแหลงทองเทยว
ในทกภมภาคไดด�าเนนการจดกจกรรมบญบนเสนทางทองเทยวแสวงบญ
ในเทศกาลตาง ๆ ซงเปนวนส�าคญทางพระพทธศาสนาภายในวดตลอดป
ใหพทธศาสนกชนทมาทองเทยวในวดไดรบความสขทงทางกายและใจ
6 ทองวดทวไทย...บนเสนทางบญ...หนนธรรมสองใจภายใตโครงการสงเสรมการทองเทยวเสนทางแสวงบญในมตทางศาสนา ป ๒๕๕๗
๒. เพอเปนการสงเสรมใหวดเปนแหลงทองเทยวทมชวตมศกยภาพ
ในการธ�ารงรกษาความเลอมใสศรทธาในพระพทธศาสนาและวฒนธรรมประเพณ
อนดงามของไทย ตลอดจนมความพรอมในดานพนท บคคลและกจกรรมทาง
ศาสนาทจะสรางความประทบใจใหแกนกทองเทยว
๓. เพอเปนการสนบสนนและสงเสรมการทองเทยวของไทยในมต
ศาสนาใหเกดเปนเครอขายการทองเทยวเชงธรรมะโดยมวดเปนแหลงเรยนรทาง
ศาสนาและปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงซงเปนวถพทธวถพอเพยงบนความพอด
๔. เพอวางระบบการจดการเสนทางทองเทยวแสวงบญตนแบบให
กบชมชนรองรบความตองการของการทองเทยวเชงศาสนาสรางความเชอมโยงและ
สรางความเทาเทยมในการแสวงหาโอกาสบนพนฐานของการพฒนาการทองเทยว
ในมตทางศาสนา
๕. เพอบรณาการความรวมมอและสงเสรมสนบสนนบทบาทภาครฐ
ภาคเอกชนและภาคประชาชนใหมสวนรวมในการสบสาน สรางสรรคตอยอด
การทองเทยวในมตทางศาสนาสรางเสรมเศรษฐกจชมชนใหเขมแขง
เปาหมาย
✤ นกทองเทยวชาวไทยและชาวตางประเทศ
✤ วดในทกภมภาค
ประโยชนและคณคาทไดรบ
ตอสงคม
๑. เปนการใชทนทางสงคมทมอยในสงคมใหเกดประโยชนตอคน
ในชมชน ท�าใหวดและศาสนสถานเปนแหลงทองเทยวทมชวตมศกยภาพใน
การธ�ารงรกษาความเลอมใสศรทธาในพระพทธศาสนาและวฒนธรรมประเพณ
อนดงามของไทย ตลอดจนมความพรอมในดานพนท บคคลและกจกรรมทาง
ศาสนาทจะสรางความประทบใจใหแกนกทองเทยว
ภายใตโครงการสงเสรมการทองเทยวเสนทางแสวงบญในมตทางศาสนา ป ๒๕๕๗7ทองวดทวไทย...บนเสนทางบญ...หนนธรรมสองใจ
ภายใตโครงการสงเสรมการทองเทยวเสนทางแสวงบญในมตทางศาสนา ป ๒๕๕๗
๒. เปนการสนบสนนและสงเสรมการทองเทยวของไทย ใหเกด
ทางเลอกตามรสนยมใหมทนกทองเทยวตองการความสขทงทางกายและใจไป
พรอมกน เกดเปนเครอขายการทองเทยวเชงสรางสรรค โดยใชมตทางศาสนา
มแหลงทองเทยวเชงประวตศาสตรโบราณสถานและเชงธรรมะ โดยมวดเปนฐาน
ในการสงเสรม
๓. ไดมระบบการบรหารจดการ เสนทางทองเทยวแสวงบญตนแบบ
ทมประสทธภาพ รองรบความตองการของการทองเทยวเชงธรรมะของสงคม
สรางความเชอมโยงและสรางความเทาเทยมในการแสวงหาโอกาสบนพนฐานของ
การพฒนาการทองเทยวในมตทางศาสนา
๔. เกดการบรณาการความรวมมอและสงเสรมสนบสนนบทบาท
ภาครฐ ภาคเอกชน และภาคประชาชนใหมสวนรวมในการสบสาน สรางสรรค
ตอยอดการพฒนาการทองเทยว ในมตทางศาสนา สรางเสรมเศรษฐกจชมชน
และสรางรายไดใหกบประเทศโดยรวม
ตอประชาชน
๑. ไดประกอบศาสนกจทมคณคาตอตนเองและสงคม ซงจะเปน
ความทรงจ�าทดส�าหรบตนเองและครอบครว เปนการสรางบญสรางกศลจาก
ประสบการณตรงคอ ไดถวายภตตาหารสงฆทานไดประพฤตธรรม (สวดมนต
ไหวพระ ถอศล) ไดฟงธรรมตามกาล (ไดฟงเทศน ฟงธรรม) ไดเหนสมณะ
ผทรงศล(ทนากราบไหว)ไดสนทนาธรรม(กบพระคณเจาหรอเพอนรวมเดนทาง
อนๆ )ไดท�าบญตามวดตางๆ ตามก�าลงศรทธาไดรวมท�านบ�ารงรกษาพฒนาวด
เพอสบทอดพระพทธศาสนาซงถอเปนมงคลของชวต
๒. ไดพบบคคลตนแบบทดงาม ไดพบบณฑตผมความรทางธรรม
ไดบชาคนทควรบชา(พระคณเจาพระสงฆ)ไดพบกบพระภกษสงฆไดศกษาแนวคด
การด�ารงชวตทดงามของผทรงศลซงสามารถน�ามาปรบใชในชวตได
๓. ไดฝกจตใหไมหวนไหวกบสรรเสรญ-นนทา,สข-ทกข,ลาภ-เสอม
ลาภ,ยศ-เสอมยศท�าใหจตไมเศราโศกไมมวหมองมจตทอมเอบผองใสสามารถ
เขาถงพระนพพานไดพบความสขทแทจรง
8 ทองวดทวไทย...บนเสนทางบญ...หนนธรรมสองใจภายใตโครงการสงเสรมการทองเทยวเสนทางแสวงบญในมตทางศาสนา ป ๒๕๕๗
๔. ไดฝกวนยในตวเองใหรจกระวงตว ควบคมตว รจกเดก-ผใหญ รจกเชอฟงผใหญ วางตวไดเหมาะสม มสมมาคารวะ อตสาหะพยายาม อดทน ตอสงตางๆปฏบตตามระเบยบวนยของหมคณะ ๕. ไดพฒนาคณภาพชวต คอ รจกใชชวตและทรพยสนอยางถกตองและคมคา พอเพยง รจกพฒนาตวเอง และอาชพ รจกคด ปรบตว แกปญหา มทศนคตและคานยมทดงาม ขยนรกงานสงาน มความสามคค รกครอบครว รกหมคณะและรกประเทศชาต ๖. ไดสรางรอยยมใหเพอนมนษยเปนการเดนทางทองเทยวแสวงบญ ทพบแตสงสวยงามของวดหรอศาสนสถาน พบธรรมะทบรสทธและยงไดชวยสรางรอยยมจากการกระจายรายไดไปสชาวบานในพนทตางๆตามก�าลงซอของผแสวงบญท�าใหชาวบานเกดรอยยมทสดใส และมความสขจากการแบงปนของ ผแสวงบญทมจตเอออาร ๗. ไดสมผสวถแหงบญ ผอนคลายความเครยดตาง ๆ บนเสนทาง แสวงบญซงเปนกจกรรมทเชอมความสมพนธทดตอกน รวมทงเปนกจกรรมทสรางขวญและก�าลงใจจากความเชอความศรทธาทมตอสงศกดสทธในวดนนๆ ตลอดจนชวยผอนคลายความเครยด ความพรอมของวด : แหลงสรางบญ ความสขทแทจรง
ดวยความมงหวงทจะใหวดเปนแหลงทองเทยวทมความเขมแขงมาก ยงขนวดทองเทยวทเมตตาไดเขารวมโครงการสงเสรมการทองเทยวเสนทางแสวงบญในมตทางศาสนาป๒๕๕๗กบกรมการศาสนาตางมศกยภาพทจะพฒนาวดใหเปนแหลงทองเทยวเชงธรรมะอยางเปนระบบซงวดตางๆ ไดเตรยมความพรอมและด�าเนนการจดระบบการทองเทยวแสวงบญโดยเรมจากการจดกจกรรมบญ เนองในเทศกาลมาฆบชาประจ�าป๒๕๕๗และวนส�าคญตางๆ เพอรวมเปนหนงในเสนทางแสวงบญทมคณคาตอพทธศาสนกชนและเพอใหการตอนรบนกทองเทยว ดงน ๑. ดานสถานทของวด เพอใหผแสวงบญหรอนกทองเทยวทมารวม กจกรรมทางศาสนารกษาศลเจรญจตภาวนาเกดความรสกสงบรมรนมความสขประทบใจและมศรทธาทจะมาวดนอกในโอกาสตอไป
ภายใตโครงการสงเสรมการทองเทยวเสนทางแสวงบญในมตทางศาสนา ป ๒๕๕๗9ทองวดทวไทย...บนเสนทางบญ...หนนธรรมสองใจ
ภายใตโครงการสงเสรมการทองเทยวเสนทางแสวงบญในมตทางศาสนา ป ๒๕๕๗
✤ จดบรเวณวดใหสะอาด เปนระเบยบเรยบรอยสวยงาม มความงามตามธรรมชาตทเรยบงาย ✤ จดสถานททสามารถรองรบนกทองเทยวหรอผแสวงบญ ✤ จดใหมศนยบรการนกทองเทยวของวด พรอมมพระสงฆหรอ บคลากรของวดอยประจ�าไวบรการชแนะนกทองเทยวทมาวด ✤ จดสงอ�านวยความสะดวกพนฐานทเหมาะสมกบสภาพของวดและการจดกจกรรมทางพระพทธศาสนา เชน หองอบรมวปสสนากรรมฐาน หองรบแขก หองสนทนาธรรม หองสขา โดยปรบสภาพแวดลอมตามศกยภาพของวดตรงตามอารยสถาปตย (Universal Design) ซงแสดงถงแกนแทของพระพทธศาสนาในเรองความไมประมาทในการด�าเนนชวตใหทกสภาพรางกายในสงคมอาทคนพการหรอผสงอายสามารถ“เขาถง”และ“ใชประโยชนได”ดวยความสะดวกปลอดภยสอดคลองกบกตกาสากลของโลกในยคปจจบนและอนาคต ✤ จดใหมปายประชาสมพนธตางๆ ๒. ดานบคลากรของวด ดวยความเมตตาของทานเจาอาวาสวด ไดมการเตรยมความพรอมดานบคลากรทกฝายของวดเพอใหการตอนรบ ผแสวงบญอยางทวถงดวยอธยาศยไมตรทอบอนและจรงใจ ✤ แตงตงคณะท�างานสงเสรมการทองเทยวเสนทางแสวงบญในมตทางศาสนาประจ�าวดเพอใหงายตอการประสานงานกบหนวยงานทเกยวของ ✤ แบงหนาทรบผดชอบในแตละกจกรรม เชน การจดสถานท การอ�านวยความสะดวกการบรการผทเขามาท�าบญการจดวางโปรแกรมตางๆส�าหรบนกทองเทยว ✤ จดใหมพระคณเจาหรอบคลากรภายในวดจ�านวน๑-๒รป/คน ประจ�า “ศนยบรการนกทองเทยวของวด” ท�าหนาทโฆษกประชาสมพนธงาน ของวดบอกกลาวเกยวกบการจดกจกรรมทางศาสนาในเทศกาลตางๆแนะน�า เสนทางทองเทยวภายในวด ✤ เปดโอกาสใหบคลากรภายในวดทเปนศษยวดหรอบคคล ภายนอก (เดกเยาวชน นกศกษาในสถานศกษา เจาหนาทในหนวยงาน/องคกรผสงวย) ผมจตอาสา มาชวยด�าเนนการจดกจกรรมทองเทยวภายในวด รวม
10 ทองวดทวไทย...บนเสนทางบญ...หนนธรรมสองใจภายใตโครงการสงเสรมการทองเทยวเสนทางแสวงบญในมตทางศาสนา ป ๒๕๕๗
กบพระคณเจาทรบผดชอบโครงการน ตลอดจนคอยใหการตอนรบผแสวงบญ ทมาเทยวชมวดเปนหมคณะดวยอธยาศยไมตรทเปนมตรยมแยมแจมใสใหความ เปนกนเองกบนกทองเทยว ๓. ดานการจดกจกรรมภายในวดวดทเขารวมโครงการฯพรอมจด กจกรรมเพอรองรบนกทองเทยวผแสวงบญ ✤ เปดพระอโบสถ พระวหาร ใหพทธศาสนกชนไดไปไหวพระ และปฏบตศาสนกจในทกเทศกาลวนส�าคญทางพระพทธศาสนา ✤ จดกจกรรมทางศาสนา เปนกจกรรมบญทเรยบงาย โดยมพระคณเจา น�าสวดมนตไหวพระ นงสมาธ เจรญจตภาวนา เทศนาธรรม ใหศล ใหพรประพรมน�าพระพทธมนต ✤ พระสงฆหรอมคคเทศกน�าชมศาสนสถาน หรอโบราณสถาน และสงศกดสทธภายในวดโดยมการสอดแทรกหลกธรรมในระหวางน�าชมวด ๔. ดานการจดท�าโปรแกรมการทองเทยวของวด วดไดจดเปน โปรแกรมหรอเปน Trip ตามระยะเวลาทมของนกทองเทยว เชน ถามาวด ๑ชวโมงมาวด๒ชวโมงมาวด๑วนวดไดวางโปรแกรมใหเหมาะสมกบเวลา ทมของนกทองเทยวนอกจากนวดท�าเปนปฏทนการทองเทยวหรอปฏทนการจดกจกรรมทางพระพทธศาสนาของวดตลอดปเพอใหนกทองเทยวไดทราบลวงหนาและมโอกาสเลอกตดสนใจทจะมาทองเทยวไดตามความเหมาะสมกบระยะเวลาทม กบทงเพอจะไดท�าการประชาสมพนธไดชดเจน และเปนประโยชนส�าหรบ นกทองเทยวในการวางแผนมาทองเทยวทวดตามชวงเวลาทม ๕. ด านการประชาสมพนธ ของวด ถอเป นหวใจส�าคญของ การสงเสรมการทองเทยวซงวดไดมการประชาสมพนธในรปแบบตางๆ ✤ จดตงศนยบรการนกทองเทยวของวด มพระสงฆหรอบคลากรภายในวดอยประจ�า ๑-๒ รป/คน เพอท�าหนาทเปนโฆษกพดประชาสมพนธ เกยวกบกจกรรมของวดและโครงการทองเทยวเสนทางแสวงบญของกรมการศาสนา ทรวมกบวด ตลอดจนคอยใหค�าแนะน�าแกนกทองเทยวถงโปรแกรมปฏทนการทองเทยวทวดไดจดเตรยมไว ✤ มการประชาสมพนธเสยงตามสาย เชญชวนชาวบานในพนท
ภายใตโครงการสงเสรมการทองเทยวเสนทางแสวงบญในมตทางศาสนา ป ๒๕๕๗11ทองวดทวไทย...บนเสนทางบญ...หนนธรรมสองใจ
ภายใตโครงการสงเสรมการทองเทยวเสนทางแสวงบญในมตทางศาสนา ป ๒๕๕๗
ผมจตส�านกรกบานเกด ใหมารวมเปนเจาภาพตอนรบนกทองเทยวดวยการ พรอมใจกนแตงกายดวยสขาวทงชมชนมาคอยชวยวดจดกจกรรมอยางยมแยมแจมใสในวนส�าคญทางพระพทธศาสนา ✤ จดท�าแผนพบแนะน�ากจกรรมหรอสถานททองเทยวภายใน วดแบบงายๆ ✤ มปายประชาสมพนธทหนาวด ✤ มปายไวนลปฏทนการจดกจกรรมทางพระพทธศาสนาของวด ตลอดป ✤ มปายไวนลแผนผง/แผนทเสนทางทองเทยวภายในวดทนาสนใจ ทนกทองเทยวหรอผแสวงบญไมควรพลาดชม ✤ มปายบอกทางภายในวดใหชดเจนหรอปายแนะน�าวด
การเตรยมตวสเสนทางแสวงบญ
เพอใหผแสวงบญหรอนกทองเทยว ไดรบอานสงสจากการไปท�าบญการปฏบตบชาและอามสบชาอยางสมบรณ ดวยจตใจทสดใสและเปยมดวย ความเมตตาและกรณาตอกนดงน ✤ กอนออกจากบานไปทองเทยวตามเสนทางแสวงบญ ใหอาบน�าช�าระรางกายใหสะอาด ท�าจตใจใหบรสทธผองใส ตดความวตกกงวล ตงใจ ไมยงเกยวกบอบายมขทงปวงอนหมายถงการละชวตงใจทจะท�าแตคณงามความด ✤ แตงกายดวยเสอผาสขาวเรยบรอยหรอสทไมฉดฉาด ✤ จดเตรยมเครองสกการะเชนดอกไมธปเทยน ✤ จดเตรยมยารกษาโรคและของใชจ�าเปนส�าหรบตนเอง ✤ เชญชวนครอบครวเพอนบานไปรวมทองเทยวแสวงบญสรางเสรม ประสบการณชวตจากการเรยนร ศาสนธรรม ผานศาสนบคคล ศาสนวตถ และศาสนสถาน ✤ เมอเดนทางไปถงวดแลวควรอยในอาการส�ารวมตงจตใหแนวแนทจะปฏบตบชาเพอถวายเปนพทธบชา
12 ทองวดทวไทย...บนเสนทางบญ...หนนธรรมสองใจภายใตโครงการสงเสรมการทองเทยวเสนทางแสวงบญในมตทางศาสนา ป ๒๕๕๗
เสนทางแสวงบญกรงรตนโกสนทร
กรมการศาสนาตระหนกวา เมองไทยเปนเมองพทธทมความเชอ
และศรทธาในการท�าคณงามความด คอ การนอมร�าลกถง
คณพระรตนตรยคอพระพทธพระธรรมพระสงฆการไปวดไหวพระ
กเปนอกกจกรรมทเปนทนยมของชาวพทธ ซงเปนกจกรรมท
เปนนโยบายของกรมการศาสนาทจะสงเสรมใหทกภาคสวน
ของสงคมทงภาครฐและเอกชนเหนความส�าคญและเปนสวนหนง
ในการจดกจกรรมนใหมากขน โดยมงหวงใหเกดกระบวนการ
พฒนาและจดระบบการทองเทยวภายในวดหรอศาสนสถาน
ใหไดมาตรฐานสากลและมการใหบรการทมประสทธภาพสามารถ
สรางความเลอมใสศรทธาใหแกนกทองเทยวทงชาวไทยและ
ตางประเทศ ในฐานะทวดเปนทนทางสงคมทเปนแหลงทองเทยว
และเปนแหลงเรยนรทส�าคญของประเทศ
แนะนำ�เสนท�งทองเทยวแสวงบญ
ภายใตโครงการสงเสรมการทองเทยวเสนทางแสวงบญในมตทางศาสนา ป ๒๕๕๗13ทองวดทวไทย...บนเสนทางบญ...หนนธรรมสองใจ
ภายใตโครงการสงเสรมการทองเทยวเสนทางแสวงบญในมตทางศาสนา ป ๒๕๕๗
กรมการศาสนา กระทรวงวฒนธรรม รวมกบ กระทรวงคมนาคม (ขสมก.)กรมเจาทาวทยาลยเทคโนโลยพงษสวสดและวทยาลยเทคโนโลยสยามบรหารธรกจ ไดจดท�าเสนทางแสวงบญตวอยาง เหมาะส�าหรบคนทมเวลานอยและเดนทางไมไกลมากภายใตโครงการสงเสรมการทองเทยวเสนทางแสวงบญในมตทางศาสนาปงบประมาณ๒๕๕๗ซงเปนโครงการน�ารองเปนปแรกทเนนการสงเสรมการทองเทยวในมตศาสนาควบคไปกบการสนบสนนใหมการพฒนาจตใจโดยการส�ารวจเสนทางทงทางบกและทางน�าตดตอประสานงานกบวดตางๆในกรงเทพมหานครจดโปรแกรมการไหวพระ๙ วดทางรถและทางเรอในเทศกาลมาฆบชาประจ�าป๒๕๕๗ระหวางวนท๑๐-๑๔กมภาพนธ๒๕๕๗เพออ�านวย ความสะดวกและใหการตอนรบพทธศาสนกชนทจะไปแสวงบญอนเปนการสงเสรม ใหมการพฒนาจตใจใหผองใสสงบสขดวยการปฏบตบชา
๑.เสนทำงไหวพระ๙วดสรำงบญ...สขใจ
หนงในกจกรรมทกรมการศาสนา ไดจดขนในงานสปดาหสงเสรมพระพทธศาสนา เนองในเทศกาลมาฆบชาประจ�าป๒๕๕๗ระหวางวนท ๑๐-๑๔กมภาพนธ๒๕๕๗ณมณฑลพธทองสนามหลวงโดยจดโปรแกรมทองเทยว แสวงบญ ๑ วน ๙ วด จดรถบส ๒ คน และรถ ขสมก. อกจ�านวน ๔๐ คน วงหมนเวยนทงวนซงเปนแบบอยางใหกบทกภาคสวนน�าไปด�าเนนการในเทศกาล ตางๆเพอเปนสรมงคลส�าหรบชวต
เสนทางไหวพระ ๙ วด สกการะขอพร...สขใจทวหนา ๑. วดราชบพธสถตมหาสมาราม ๒. วดสทศนเทพวราราม ๓. วดราชนดดาราม ๔. วดสระเกศ ๕. วดบวรนเวศวหาร ๖. วดชนะสงคราม
14 ทองวดทวไทย...บนเสนทางบญ...หนนธรรมสองใจภายใตโครงการสงเสรมการทองเทยวเสนทางแสวงบญในมตทางศาสนา ป ๒๕๕๗
๗. วดพระเชตพนวมลมงคลาราม ๘. วดพระศรรตนศาสดาราม ๙. วดมหาธาตยวราชรงสฤษฎ
โปรแกรมเรอทองเทยวแสวงบญ ๑ วน ๙ วด เชาเรมเวลา๐๗.๐๐น.เปดรบลงทะเบยนณมณฑลทองสนามหลวง มรถบส๒คนใหบรการผแสวงบญไปตามเสนทางแสวงบญดงนไปวดราชบพธสถต มหาสมาราม สมผสพระอารามหลวงทมความงดงามและเปนตงของสสานหลวง ตอจากนนไปวดสทศนเทพวราราม วดเกาแกทมความงดงามทางดานศลปวฒนธรรม เปนวดกลางใจเมองกรงเทพฯ มพระอโบสถทมขนาดใหญทสดในประเทศไทย วดราชนดดาราม ชมโลหะปราสาท ซงสรางโดยพระราชด�ารในพระบาทสมเดจ พระนงเกลาเจาอยหว เพอเปนเกยรตแกพระนครแทนการสรางพระเจดยเชน พระอารามอน นบเปนโลหะปราสาทแหงท ๓ ของโลก จากนนไปวดสระเกศ ชมพระบรมบรรพต หรอภเขาทอง ปชนยสถานทส�าคญ ไปวดบวรนเวศวหาร ชมศลปกรรมโบราณวตถและศลปวตถมากมายภายในพระอโบสถมภาพจตรกรรม ฝาผนงทงดงามฝมอของขรวอนโขงทเลองลอและพกรบประทานอาหารกลางวน ทวดบวรนเวศวหาร บายเดนทางไปวดชนะสงคราม ชมพระอโบสถทงดงาม จากนน ไปวดพระเชตพนวมลมงคลารามแหลงรวมสรรพศลปสรรพศาสตร เปรยบเปน มหาวทยาลยแหงสรรพวชาไทย(มหาวทยาลยเปดแหงแรก)ทรวมภมปญญาไทย ไวเปนมรดกใหลกหลานไทยไดเรยนรอยางไมรจบสน จากนนไปวดพระศรรตน- ศาสดารามเปนวดส�าคญคบานคเมองกรงรตนโกสนทรทเชดหนาชตาของประเทศจากนนไปวดมหาธาตยวราชรงสฤษฎกราบพระประธานในพระอโบสถและชมวด ซงเปนทตงของสถาบนการศกษาชนสงของคณะสงฆไทยทด�าเนนการศกษา ในรปของมหาวทยาลย จนถงเวลา ๑๖.๐๐ น. ผ แสวงบญรบเกยรตบตร เมอเดนทางครบ๙วดณมณฑลพธทองสนามหลวง
ภายใตโครงการสงเสรมการทองเทยวเสนทางแสวงบญในมตทางศาสนา ป ๒๕๕๗15ทองวดทวไทย...บนเสนทางบญ...หนนธรรมสองใจ
ภายใตโครงการสงเสรมการทองเทยวเสนทางแสวงบญในมตทางศาสนา ป ๒๕๕๗
ควำมส�ำคญของวด
๑. วดราชบพธสถตมหาสมาราม : ธรกจมนคง เปนพระอารามหลวงชนเอกชนดราชวรวหาร สรางขนในสมยพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว เปนวดทมมหาสมาตงอยทก�าแพง ทง๘ทศท�าใหการท�าสงฆกรรมไมจ�ากดเฉพาะในพระอโบสถแตสามารถท�าไดทกแหงในขอบเขตของมหาสมา ภายในวดมโบราณสถานและโบราณวตถททรงคณคา เชน พระพทธองครส หลอดวยทองทงองค พระนรนตราย และเปนตงของสสานหลวง ๒. วดสทศนเทพวราราม : วสยทศนกวางไกล มเสนหแกคนทวไป เปนพระอารามหลวงชนเอกชนดราชวรมหาวหารพระบาทสมเดจ พระพทธยอดฟาจฬาโลกมหาราช ทรงพระกรณาโปรดเกลาฯ ใหสถาปนาขน ในป พ.ศ. ๒๓๕๐ และทรงโปรดเกลาฯใหสรางพระวหาร ประดษฐาน พระศรศากยมน (พระโต) ซงอญเชญมาจากวดมหาธาต จงหวดสโขทยและ ในรชสมยรชกาลท ๔ พระราชทานนามพระประธานในพระวหาร พระอโบสถและศาลาการเปรยญใหคลองกนวา“พระศรศากยมน”“พระพทธตรโลกเชษฐ”“พระพทธเสฏฐมน”และมพระอโบสถทยาวทสดในประเทศไทย ๓. วดราชนดดาราม : สขกายสขใจ เปนพระอารามชนตรชนดวรวหาร พระบาทสมเดจพระนงเกลา เจาอย หว ทรงพระกรณาโปรดเกลาฯ ใหสรางขนเพอเฉลมพระเกยรตแก พระเจาหลานเธอพระองคเจาหญงโสมนสวฒนาวด มโบราณสถานทล�าคา คอโลหะปราสาทองคแรกและองคเดยวของไทย และถอเปนองคท ๓ ของโลกทสวยงามมากยอดปราสาทประดษฐานพระบรมสารรกธาต ๔. วดสระเกศ : เสรมสรางความคดอนเปนสรมงคล เปนพระอารามหลวงชนโทชนดราชวรมหาวหารสรางในสมยกรงศรอยธยาเปนวดส�าคญเกยวกบประวตศาสตรของชาตไทยและพระบรมราชจกรวงศนบตงแตรชสมยรชกาลท๑สบมาไดทรงบรจาคพระราชทรพยจ�านวนมากปฏสงขรณกอสรางถาวรวตถและเสนาสนะสงฆมพระบรมบรรพตหรอภเขาทอง
16 ทองวดทวไทย...บนเสนทางบญ...หนนธรรมสองใจภายใตโครงการสงเสรมการทองเทยวเสนทางแสวงบญในมตทางศาสนา ป ๒๕๕๗
หลวงพอดสตซมพทธสมารายรอบ๘ทศซงวจตรสวยงามมากสมเดจพระมหา-สมณเจากรมพระยาวชรญาณวโรรสทรงสรรเสรญวาควรถอเปนแบบอยางได ๕. วดบวรนเวศวหาร : พบแตสงทดงามในชวต สขภาพแขงแรง เปนพระอารามหลวงชนเอก ชนดราชวรวหาร สรางขนในสมย รชกาลท ๓ โดยสมเดจพระบวรราชเจา กรมพระราชวงบวรมหาศกดพลเสพ ดวยศลปะไทยผสมจน ทมความส�าคญทงในทางคณะสงฆและทางบานเมอง เป นจดก�าเนดของคณะสงฆธรรมยตกนกายและมหามกฏราชวทยาลย เปนทประดษฐานพระพทธชนสหพระศรศาสดาสรางโดยพระมหาธรรมราชาลไทย สมยสโขทยเปนทประทบของพระมหากษตรยทเสดจออกทรงผนวช๕พระองค เคยเปนทตงกองบญชาการศกษาหวเมองอนเปนการวางรากฐานการประถมศกษา ของไทย และเคยเปนทประทบของสมเดจพระญาณสงวร สมเดจพระสงฆราช สกลมหาสงฆปรณายก ๖. วดชนะสงคราม : มชยชนะตออปสรรคทงปวง เปนพระอารามหลวงชนโทชนดราชวรมหาวหารสรางในสมยกรงศรอยธยาเดมเรยกวาวดกลางนาเมอพระบาทสมเดจพระพทธยอดฟาจฬาโลก มหาราชเสดจขนครองราชสมบตทรงปฏสงขรณและทรงพระกรณาโปรดเกลาฯ ใหเปลยนชอเปนวดตองปและเปนวดชนะสงครามเพอเทดเกยรตทหารชาวรามญ ในกองทพสมเดจพระบวรราชเจามหาสรสงหนาททมชยชนะในการรบถง ๓ครงมพระพทธนรสหตรโลกเชฏฐฯพระประธานในพระอโบสถทสวยงาม ๗. วดพระเชตพนวมลมงคลาราม : รมเยนเปนสข ส�าเรจสมหวง เปนพระอารามหลวงชนเอก ชนดราชวรมหาวหาร สรางสมย กรงศรอยธยา เดมเรยกวา “วดโพธาราม” หรอ “วดโพธ” ยกฐานะเปน พระอารามหลวงในสมยกรงธนบร ครนถงรชสมยรชกาลท ๑ ทรงพระกรณา โปรดเกลาฯใหสถาปนาวดใหมและทรงสรางพระอโบสถพระระเบยงพระวหาร ตลอดจนบรณะและพระราชทานนามวา “วดพระเชตพนวมลมงคลาวาส” เปนวดประจ�ารชกาลท๑ มพระวหารพระพทธไสยาสน สรางในรชสมยรชกาล
ภายใตโครงการสงเสรมการทองเทยวเสนทางแสวงบญในมตทางศาสนา ป ๒๕๕๗17ทองวดทวไทย...บนเสนทางบญ...หนนธรรมสองใจ
ภายใตโครงการสงเสรมการทองเทยวเสนทางแสวงบญในมตทางศาสนา ป ๒๕๕๗
ท ๓ เปนทประดษฐานพระพทธไสยาสนทงดงามมาก เปนวดทมพระเจดย มากทสดในประเทศไทย พระเจดย ทส�าคญคอ พระมหาเจดย สรชกาล มตกตาหนจน มยกษวดโพธคลายยกษในเรองรามเกยรต และยงเปนเสมอน มหาวทยาลยแหงแรกของประเทศทรวมจารกสรรพวชาหลายแขนงททางยเนสโก ไดขนทะเบยนนานาชาตเปนมรดกความทรงจ�าโลก ๘. วดพระศรรตนศาสดาราม : จตใจสะอาดดจพระรตนตรย เปนวดทไมมพระสงฆจ�าพรรษามแตเขตพทธาวาสไมมเขตสงฆาวาส เปนวดทรชกาลท ๑ ทรงพระกรณา โปรดเกลาฯใหสรางขนใน พ.ศ. ๒๓๒๕ เปนวดในพระบรมมหาราชวง เชนเดยวกบวดพระศรสรรเพชญ ซงเปนวด ในพระราชวงหลวงในสมยกรงศรอยธยา และทรงมพระราชประสงคใหเปนทประดษฐานพระพทธมหามณรตนปฏมากร หรอพระแกวมรกต พระพทธรป คบานคเมองแหงกรงรตนโกสนทร เปนพระพทธรปศลปะเชยงแสนตอนตนทงดงามมาก ท�าจากหนหยกสเขยวเขมทบแสง ปางสมาธ อญเชญมาจาก กรงเวยงจนทนเปนทเคารพสกการะส�าหรบประชาชนคนไทย ๙. วดมหาธาตยวราชรงสฤษฎ : มสตปญญาด เปนพระอารามหลวงชนเอก ชนดราชวรมหาวหาร สรางใน สมยกรงศรอยธยาเดมเรยกวาวดสลกในรชสมยรชกาลท๑ทรงบรณปฏสงขรณ ตอมาในรชสมยรชกาลท ๕ ทรงพระกรณาโปรดเกลาฯใหใชพนทของวดเปนทสรางเมรพระราชทานเพลงพระศพพระราชวงศชนสงและทรงโปรดเกลาฯ ใหจดตงบาลวทยาลยเรยกวามหาธาตวทยาลยและยายการบอกพระปรยตธรรม มาจากวดพระศรรตนศาสดารามตอมาทรงโปรดเกลาฯใหสราง“สงฆกเสนาสน ราชวทยาลย”เพอใชในงานพระศพสมเดจพระบรมโอรสาธราชเจาฟามหาวชรณหศ สยามมกฎราชกมาร จากนน ทรงอทศถวาย เพอเปนทเรยนพระปรยตธรรม ชนสงพระราชทานนามวา“มหาจฬาลงกรณราชวทยาลย”แตอาคารหลงนสรางเสรจในสมยรชกาลท๖และงานพระศพฯทรงยายไปจดทวดบวรสถานสทธาวาสโปรดฯพระราชทานพระราชทรพยสวนพระองคของสมเดจพระบรมโอรสาธราชฯ
18 ทองวดทวไทย...บนเสนทางบญ...หนนธรรมสองใจภายใตโครงการสงเสรมการทองเทยวเสนทางแสวงบญในมตทางศาสนา ป ๒๕๕๗
สยามมกฎราชกมาร ในการบรณะและพระราชทานนามวา “วดมหาธาต ยวราชรงสฤษฎ” มพระศรสรรเพชญเปนพระประธานในพระอโบสถ เปนศนยปฏบตวปสสนากรรมฐานนานาชาตและเปนทตงของมหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณ ราชวทยาลย(มจร.)มหาวทยาลยของคณะสงฆไทย
๒.เสนทำงลองเรอไหวพระ๙วดไดบญ...เปนมงคลชวต
กรมการศาสนากระทรวงวฒนธรรมเชญชวนประชาชนใหมาลองเรอท�าบญไหวพระ๙วดในกรงเทพฯในบรรยากาศใหมๆ กบการลองเรอไปตามแมน�าเจาพระยาแวะไหวพระตามวดตางๆ รมแมน�าเจาพระยาซงจะไดสมผสกบวถพทธวถไทยโบราณยอนรอยอดตกบวถชวตของชาวบานรมฝงแมน�าเจาพระยาไดชมทศนยภาพทสวยงามพรอมสกการะสงศกดสทธณวดเกาแกทางประวตศาสตรเรยนรความส�าคญของวดตางๆ เพอความเปนสรมงคลอมบญอมใจเปนการเตมสข ใหกบชวตทดงาม
เสนทางลองเรอไหวพระ ๙ วด ไดบญเปนมงคลชวต ๑. วดบคคโล ๒. วดราชสงขร ๓. วดยานนาวา ๔. วดกลยาณมตร ๕. วดอรณราชวราราม ๖. วดระฆงโฆสตาราม ๗. วดอมรนทราราม ๘. วดราชาธวาสวหาร ๙. วดเทวราชกญชร
ภายใตโครงการสงเสรมการทองเทยวเสนทางแสวงบญในมตทางศาสนา ป ๒๕๕๗19ทองวดทวไทย...บนเสนทางบญ...หนนธรรมสองใจ
ภายใตโครงการสงเสรมการทองเทยวเสนทางแสวงบญในมตทางศาสนา ป ๒๕๕๗
โปรแกรมลองเรอทองเทยวแสวงบญ ๑ วน ๙ วด เชาเรม๐๗.๐๐น.เปดรบลงทะเบยนณมณฑลพธทองสนามหลวง มเรอ๒ล�าใหบรการผแสวงบญไปตามเสนทางแสวงบญดงนไปวดบคคโลเปนวด เกาแกมคณคาทางพระพทธศาสนาอายกวา๒๓๗ปสรางในสมยกรงศรอยธยา กราบสกการะหลวงพอแพจากนนไปวดราชสงขรกราบนมสการ“หลวงพอแดง” ทอญเชญมาจากกรงศรอยธยาทางน�าทศกดสทธ ไปวดยานนาวากราบสกการะ พระบรมสารรกธาตจาก๘ประเทศพระเขยวแกวอญเชญมาจากวดพระธาตเขยวแกว เมองเคนดประเทศศรลงกา รอยพระพทธบาทจ�าลองและพระโพธสตวกวนอม หยกขาว ๓ ปาง ในองคเดยวกนหนงเดยวในโลก ตอจากนนไปวดกลยาณมตรกราบสกการะหลวงพอโตหรอพระพทธไตรรตนนายก หรอทเรยกวา ซ�าปอกง ซงเปนพระพทธรปทมผนบถอวาศกดสทธ เดนทางตอไปยงวดอรณราชวรารามและพกรบประทานอาหารกลางวนจากนนจงไปกราบสกการะพระพทธธรรมศราชโลกธาตดลกและเยยมชมพระปรางควดอรณและมณฑปพระพทธบาททงดงาม บายเดนทางไปวดระฆงโฆสตารามกราบสกการะหลวงพอยมรบฟา สมเดจพระพฒาจารย(หลวงปโตพรหมรงส)ชมหอพระไตรปฎกซงเปนสถาปตยกรรม ทสวยงามมาก จากนนไปวดอมรนทรารามกราบสกการะ หลวงพอโบสถนอย พระพทธรปศกดสทธ ไปวดราชาธวาสวหาร กราบสกการะพระประธานใน พระอโบสถทงดงามเปนทรงขอมคลายนครวด เยยมชมศาลาการเปรยญทสราง ดวยไมสกทองทงหลง เปนศาลาการเปรยญทใหญทสดในประเทศไทย และธรรมาสนทสวยงามมากจากนนเดนทางไปทวดเทวราชกญชรวดท๙กราบสกการะ “พระพทธเทวราชปฏมากร” และบชาดวย “ผาไตร” แทนดอกไมธปเทยน นบเปนวดแรกในประเทศไทยทน�าผาไตรมาเปนเครองสกการะซงเปนทนยม ศรทธามาก จากนนเดนทางกลบมณฑลพธทองสนามหลวง เวลา ๑๖.๐๐ น. และรบเกยรตบตรเมอเดนทางครบ๙วด
20 ทองวดทวไทย...บนเสนทางบญ...หนนธรรมสองใจภายใตโครงการสงเสรมการทองเทยวเสนทางแสวงบญในมตทางศาสนา ป ๒๕๕๗
ควำมส�ำคญของวด
๑. วดบคคโล : ท�ามาคาขายมความเจรญรงเรอง เปนวดเกาแกมคณคาทางพระพทธศาสนาอายกวา๒๓๗ปสราง ในสมยกรงศรอยธยา ป พ.ศ. ๒๓๑๐ และไดรบการบรณปฏสงขรณครงใหญ ในรชสมยรชกาลท๔โดยเจาฟาหญงอบลวรรณาจงไดเปลยนชอวาวดอบลวนแตชาวบานยงเรยกตดปากวาวดบคคโลเปนทประดษฐานพระพทธรปศกดสทธ ทมประวตส�าคญเปนทเคารพสกการบชาของสาธชนอาทหลวงพอแพพระพทธรป ทลอยมากบแพ วนอย หนาวดหลายวน ชาวบานไดอญเชญมาประดษฐาน และนยมมากราบไหวขอพรใหท�ามาคาขายเจรญรงเรองสมปรารถนามพระพทธประทานพร พระพทธชนราช หลวงพอพทธโสธร หลวงพอวดไรขง พระสวล มหาลาภพระสงกจจายนะมวงมจฉามปลาอาศยอยนบลานๆตวเหมาะทจะพาลกหลานไปพกผอนหยอนใจและสรางเสรมจตใจใหออนโยน ๒. วดราชสงขร : สกการะขอพรสมปรารถนา เปนพระอารามหลวงชนตร ชนดสามญ สรางสมยกรงศรอยธยา ในสมยพระเจาอยหวบรมโกศ (พทธศกราช๒๒๗๕-๒๓๐๑) ในสมยรชกาลท ๑ สมเดจกรมพระราชวงบวรมหาสรสงหนาท ทรงโปรดใหชางหลวงวงหนาสราง พระอโบสถ ม “หลวงพอแดง” พระพทธรปเนอส�ารดทองค�า ปางมารวชย ศลปะแบบอยธยาและสโขทยทเปนทเคารพกนมากอญเชญมาจากกรงศรอยธยา ทางแมน�าเจาพระยา กอนทจะเสยกรงขณะใกลถงวดกระแสน�าไหลเชยวท�าให แพแตก หลวงพอแดงจมลงในน�า ณ ฝ งตรงขามกบวดราชสงขร ยงเปนทประดษฐานหลวงพอจตคาม และพระบรมสารรกธาต มผคนมากราบไหวบชา รวมทงยงขนชอในเรองการอบรมปฏบตธรรมอบาสกาแกว ๓. วดยานนาวา : การคาขาย การทต เจรญรงเรอง เปนพระอารามหลวงชนตร ชนดสามญ สรางสมยกรงศรอยธยา เดมชอ วดคอกควาย ในสมยกรงธนบรไดรบการยกฐานะเปนพระอารามหลวงเรยกชอใหมวาวดคอกกระบอตอมารชกาลท๑ทรงพระกรณาโปรดเกลาฯให
ภายใตโครงการสงเสรมการทองเทยวเสนทางแสวงบญในมตทางศาสนา ป ๒๕๕๗21ทองวดทวไทย...บนเสนทางบญ...หนนธรรมสองใจ
ภายใตโครงการสงเสรมการทองเทยวเสนทางแสวงบญในมตทางศาสนา ป ๒๕๕๗
สรางพระอโบสถใหมในสมยรชกาลท๓ทรงพระกรณาโปรดเกลาฯใหปฏสงขรณและสรางส�าเภาเจดยแทนพระสถปเจดยทวไปมความงามและเปนเอกลกษณเพอใหคนรนหลงไดเหนรปแบบเรอส�าเภาซงก�าลงจะสญไปจากเมองไทย และทรงร�าลกในพระธรรมเวสสนดรชาดกใหวดมพาหนะดจส�าเภาในการทจะน�าพาเวไนยสตวใหขามพนโอฆสงสารตอมาเปลยนชอเปนวดยานนาวามพระแทนทประทบ รชกาลท ๓ มรอยพระพทธบาทจ�าลอง มพระบรมสารรกธาตจาก ๘ ประเทศ มพระเขยวแกวอญเชญมาจากวดพระธาตเขยวแกว เมองเคนดประเทศศรลงกา มพระโพธสตวกวนอมหยกขาว ๓ ปาง ในองคเดยวกน ไดแก ปางปญญา ปางเมตตา และปางสนต แกะสลกโดยชางกรมศลปากรของจน จากหยกขาว ทงองคและเปนองคแรกของโลกทม๓ปางในองคเดยวกน ๔. วดกลยาณมตร : เดนทางปลอดภยด มมตรไมตรทด การคาขายรงเรอง เปนพระอารามหลวงชนโท ชนดวรมหาวหาร เจาพระยานกรบดนทร (โต กลยาณมตร) ไดอทศบานและทดนขางเคยง สรางขนเมอพ.ศ. ๒๓๖๘ แลวนอมเกลาฯ ถวายพระบาทสมเดจพระนงเกลาเจาอย หว พระราชทานนามวา วดกลยาณมตร และทรงพระกรณาโปรดเกลาฯ ใหสราง พระวหารหลวงและพระประธาน คอ หลวงพอโตหรอพระพทธไตรรตนนายก ซงเปนทเคารพสกการะอยางสงในหมชาวจนเรยกชอแบบจนวาซ�าปอฮดกงหรอซ�าปอกงภายในพระอโบสถมจตรกรรมฝาผนงทมคณคาทางวฒนธรรมและทางประวตศาสตร มหอพระธรรมมณเฑยรเถลงพระเกยรต เปนทเกบพระไตรปฎกสมยรชกาลท๔ ๕. วดอรณราชวราราม : ชวตราบรน รมเยน รงโรจนทกคนวน เปนพระอารามหลวงชนเอก ชนดราชวรมหาวหาร นยมเรยกวา วดแจง สรางในสมยกรงศรอยธยา เดมเรยกวา วดมะกอก และกลายเปนวดมะกอกนอก เพราะไดมการสราง วดมะกอกใน (วดนวลนรดศ) เปนวดคบานคเมองและเปนทประดษฐานพระแกวมรกตทอญเชญมาจากเวยงจนทน
22 ทองวดทวไทย...บนเสนทางบญ...หนนธรรมสองใจภายใตโครงการสงเสรมการทองเทยวเสนทางแสวงบญในมตทางศาสนา ป ๒๕๕๗
ใน พ.ศ. ๒๓๒๒ กอนทจะยายมาประดษฐานทวดพระศรรตนศาสดารามในสมยรตนโกสนทร สมเดจพระเจาลกยาเธอ เจาฟากรมหลวงอศรสนทร ทรงปฏสงขรณ และพระราชทานนามใหมวา “วดอรณราชธาราม” ในรชกาลท ๓ ทรงพระกรณาโปรดเกลาฯใหเสรมพระปรางคขน ในรชกาลท๔ทรงพระกรณาโปรดเกลาฯใหบรณปฏสงขรณหลายรายการและทรงโปรดฯใหอญเชญพระบรมอฐของพระบาทสมเดจพระพทธเลศหลานภาลยมาบรรจไวทพระพทธอาสนของพระประธานในพระอโบสถพระราชทานนามวดใหมวา“วดอรณราชวราราม”จงถอวาเปนวดประจ�ารชกาลท๒มพระพทธธรรมศราชโลกธาตดลกพระประธานทรชกาลท๒ทรงปนพระพกตรดวยพระองคเองมพระปรางควดอรณและมณฑปพระพทธบาททงดงาม ๖. วดระฆงโฆสตาราม : ชอเสยงโดงดงดจเสยงระฆง คนนยมชมชอบ เปนพระอารามหลวงชนโทชนดวรมหาวหารเดมเรยกวาวดบางหวาใหญ สรางสมยกรงศรอยธยา คกบวดบางหวานอย คอ วดอมรนทรารามพระบาทสมเดจพระพทธยอดฟาจฬาโลกฯไดทรงบรณปฏสงขรณครงใหญและไดขดพบระฆงโบราณทมเสยงไพเราะดงกงวานมากจงทรงพระกรณาโปรดเกลาฯใหน�าเกบไวทวดพระศรรตนศาสดารามและทรงพระกรณาโปรดเกลาฯใหสรางหอระฆงและระฆงอก๔ลกและพระราชทานนามใหมวา“วดระฆงโฆสตาราม”มหลวงพอยมรบฟา พระประธานในพระอโบสถหอระฆง พระวหารสมเดจพระสงฆราชหอพระไตรปฎก(ต�าหนกแดง)เปนต�าหนก๓หลงแฝดทสวยงามมาก ๗. วดอมรนทราราม : พระอนทรประทานพรใหปลอดภยจากอนตรายทงปวง เปนพระอารามหลวงชนตรชนดวรวหาร สรางขนประมาณป พ.ศ.๒๒๐๐ตอมาในสมยรชกาลท๑กรมพระราชวงหลงไดทรงโปรดสถาปนาวด ขนใหมและทรงสรางพระอโบสถพระวหารก�าแพงแกวศาลารายหอระฆงและอน ๆ รชสมยรชกาลท ๑ ทรงพระกรณาโปรดเกลาฯ พระราชทานนามใหมวา “วดอมรนทราราม”เชอกนวาการมาไหวพระทวดน“พระอนทรจะประทานพรใหปลอดภยจากอนตรายใดๆทงปวง”มหลวงพอโบสถนอยพระพทธรปศกดสทธ
ภายใตโครงการสงเสรมการทองเทยวเสนทางแสวงบญในมตทางศาสนา ป ๒๕๕๗23ทองวดทวไทย...บนเสนทางบญ...หนนธรรมสองใจ
ภายใตโครงการสงเสรมการทองเทยวเสนทางแสวงบญในมตทางศาสนา ป ๒๕๕๗
ตงแตครงสงครามมหาเอเชยบรพา เนองจากวดอยตดกบสถานรถไฟ ระเบดลงภายในวดนเสยหายพงพนาศหมด คงเหลอไวแตเพยงวหารหลวงพอโบสถนอยและมณฑปพระพทธบาทจ�าลองทรอดพนภยมาไดท�าใหมคนนยมมากราบสกการะขอพรจากหลวงพอจ�านวนมาก ๘. วดราชาธวาสวหาร : มลาภยศทยงใหญ ดจพระราชา เปนพระอารามหลวงชนโท ชนดราชวรวหาร เดมชอวดสมอรายเปนทประทบของพระบาทสมเดจพระจอมเกลาอยหวขณะทรงพระผนวชมพระอโบสถเปนทรงขอมคลายนครวดทงดงามออกแบบโดยสมเดจพระเจาบรมวงศเธอ เจาฟากรมพระยานรศรานวดตวงศ และทรงสรางศาลาการเปรยญสรางดวย ไมสกทองทงหลงถอเปนศาลาการเปรยญทใหญทสดในประเทศไทยและภายในมธรรมาสนทสวยงามมาก ๙. วดเทวราชกญชร : มงคลเทพเทวดา มหาอ�านาจทยงใหญและแขงแกรง การงานกาวหนา เปนพระอารามหลวงชนตรชนดวรวหารเดมเปนวดราษฎรสรางสมยกรงศรอยธยานามเดมวา“สมอแครง”ตอมาเจาฟากรมหลวงพทกษมนตร(ตนสกลมนตรกล)กรมพระพทกษเทเวศร(ตนสกลกญชรณอยธยา)พระราชโอรสของพระบาทสมเดจพระพทธเลศหลานภาลยทรงบรณปฏสงขรณ ตอมาใน สมยรชกาลท ๔ ทรงพระกรณาโปรดเกลาฯ พระราชทานนามวา “วดเทวราชกญชร”มพระอโบสถขนาดใหญและสงมก�าแพงแกวรอบพระอโบสถมเจดยอย ทง ๔ มมพระประธานประจ�าพระอโบสถ เปนพระพทธรปโลหะหลอลงรกปดทอง ฝมอชางสมยทวารวด พระบาทสมเดจพระเจาอยหวทรงพระกรณาโปรดเกลาฯ พระราชทานนามวา“พระพทธเทวราชปฏมากร” พทธศาสนกชนนยมถวาย“ผาไตร”แทนดอกไมธปเทยน นบเปนวดแรกในประเทศไทยทน�าผาไตร มาเปนเครองสกการะและไดรบความศรทธาสงสด
มาจนทกวนน