ด.ญ.สทธดา ไชยลงกา เลขท 29

ด.ญ.อจจมา ใจเยน เลขท 30

ด.ญ.อฐภญญา วงศสม เลขท 31

ม.3/3

เสนอ

คร จราภรณ ไชยมงคล

เครองใชไฟฟาม 4 ประเภท ไดแก

1. เครองใชไฟฟาท ใหแสงสวาง

2. เครองใชไฟฟาท ใหความรอน

3. เครองใชไฟฟาท ใหพลงงานกล

4. เครองใชไฟฟาท ใหพลงงานเสยง

หลอดไฟฟา เปนเครองใชไฟฟาท มใชในทกบานทมการใชพลงงานไฟฟา เปนเครองใชท เปล ยน

พลงงานไฟฟา ไปเปนพลงงานแสง หลอดไฟฟาทใชท วไป ม 3 ชนด คอ

1. หลอดไฟฟาแบบธรรมดา

2. หลอดเรองแสงหรอหลอดฟลออเรสเซนต

3. หลอดไฟโฆษณาหรอหลอดนออน

1.1 หลอดไฟฟาแบบธรรมดา

หลอดไฟฟาแบบธรรมดา มการเปล ยนรปพลงงานจากพลงงานไฟฟาเปนพลงงานความรอน แลวจง

เปล ยนเปนพลงงานแสง หลอดไฟฟาแบบธรรมดาม 2 แบบ คอแบบเกลยวและแบบเข ยว มสวนประกอบ

ดงน

1. ไสหลอด ท าดวยโลหะท มจดหลอดเหลวสง ทนความรอนไดมาก มความทานสง เชน ทงสเตน

2. หลอดแกวท าจากแกวท ทนความรอนไดด ไมแตกงาย สบอากาศออกจนหมดภายในบรรจกาซ

ไนโตรเจนและอารกอนเลกนอย กาซชนดน ท าปฏกรยายาก ชวยปองกนไมใหไสหลอดระเหดไปจบท

หลอดแกว และชวยไมใหไสหลอดไมขาดงาย ถาบรรจกาซออกซเจนจะท าปฏกรยากบไสหลอด ซงท าใหไส

หลอดขาดงาย

3. ข วหลอดไฟ เปนจดตอวงจรไฟฟา ม 2 แบบ คอ แบบเข ยวและแบบเกลยว

เน องจากหลอดไฟฟาประเภทน ใหแสงสวางไดดวยการเปลยนพลงงานไฟฟาเปนพลงงาน

ความรอนกอนทจะใหแสงสวางออกมา จงท าใหส นเปล อง พลงงานไฟฟา มากกวาหลอดชนดอน ใน

ขนาด ก าลงไฟฟา ของหลอดไฟซงจะก าหนดไวท หลอดไฟทกดวง เชน หลอดไฟาขนาด 100

วตต เปนตน

1.2 หลอดเรองแสงหรอหลอดฟลออเรสเซนต(Fluorescent Lamp)

หลอดเรองแสงหรอหลอดฟลออเรสเซนต (Fluorescent Lamp) ท าดวยหลอดแกวทสบอากาศออกจน

หมดแลวบรรจไอปรอทไวเลกนอย มไสท ปลายหลอดท งสองขาง หลอดเรองแสงอาจท าเปนหลอดตรง หรอครง

วงกลมกได สวนประกอบและการท างานของหลอดเรองแสง มดงน

1. ตวหลอด ภายในสบอากาศออกจนหมดแลวบรรจไอปรอทและกาซอารกอน เลกนอย ผวดาน

ในของหลอดเรองแสงฉาบดวยสารเรองแสงชนดตางๆ แลวแตความตองการใหเรองแสงเปนสใด เชน ถา

ตองการใหเรองแสงสเขยว ตองฉาบดวยสารซงคซลเคต แสงสขาวแกมฟาฉาบดวยมกเนเซยมทงสเตน แสงส

ชมพฉาบดวยแคดเนยมบอเรต เปนตน

2. ไสหลอด ท าดวยทงสเตนหรอวลแฟรมอยท ปลายท งสองขาง เม อกระแสไฟฟาผานไสหลอดจะท า

ใหไสหลอดรอนข น ความรอนทเกดข นจะท าใหไอปรอททบรรจไวในหลอดกลายเปนไอมากข น แตขณะน น

กระแสไฟฟายงผานไอปรอทไมสะดวก เพราะปรอทยงเปนไอนอยท าใหความตานทานของหลอดสง

3. สตารตเตอร ท าหนาท เปนสวตซไฟฟาอตโนมตของวงจรโดยตอขนานกบหลอด ท าดวย

หลอดแกวภายในบรรจกาซนออนและแผนโลหะคท งอตวได เม อไดรบความรอน เม อกระแสไฟฟาผานกาซ

นออน กาซนออนจะตดไฟเกดความรอนข น ท าใหแผนโลหะคงอจนแตะตดกนท าใหกลายเปนวงจรปดท าให

กระแสไฟฟาผานแผนโลหะไดครบวงจร กาซนออนทตดไฟอยจะดบและเยนลง แผนโลหะคจะแยกออกจากกน

ท าใหเกดความตานทานสงข นอยางทนทซงขณะเดยวกนกระแสไฟฟาจะผานไสหลอดไดมากข นท าใหไสหลอด

4. แบลลสต เปนขดลวดทพนอยบนแกนเหลก ขณะกระแสไฟฟาไหลผานจะเกดการเหน ยวน าแมเหลกไฟฟาท าให

เกดแรงเคล อนไฟฟาเหน ยวน าข น เม อแผนโลหะคในสตารตเตอรแยกตวออกจากกนน นจะเกดวงจรเปด

ช วขณะ แรงเคล อนไฟฟาเหน ยวน าท เกดข นในแบลลสตจงท าใหเกดความตางศกยระหวางไสหลอดท งสองขาง

สงข นเพยงพอทจะท าใหกระแสไฟฟาไหลผานไอปรอทจากไสหลอดขางหน งไปยงไสหลอดอกขางหน ง

ได แรงเคล อนไฟฟาเหน ยวน าท เกดจากแบลลสตน นจะท าใหเกดกระแสไฟฟาเหน ยวน าไหลสวนทางกบ

กระแสไฟฟาจากวงจรไฟฟาในบาน ท าใหกระแส ไฟฟาทจะเขาสวงจรของหลอดเรองแสงลดลง

หลกการท างานของหลอดเรองแสง

เม อกระแสไฟฟาผานไอปรอทจะคายพลงงานไฟฟาใหอะตอมไอปรอท ท าใหอะตอมของไอปรอทอยในสภาวะถก

กระตน (excited state) และอะตอมของปรอทจะคายพลงงานออกมาเพ อลดระดบพลงงาน ในรปของรงส

อลตราไวโอเลต ซงอยในชวงของแสงทมองไมเหน เม อรงสน กระทบสารเรองแสงทฉาบไวท ผวหลอด สารเรองแสง

จะเปลงแสงสตางๆตามชนดของสารเรองแสงทฉาบไวในหลอดน น

ขอดของหลอดเรองแสง

1. เม อใหพลงงานไฟฟาเทากนจะใหแสงสวางมากกวาหลอดไฟฟาแบบธรรมดาประมาณ 4 เทา และม

อายการใชงานนานกวาหลอดไฟฟาธรรมดาประมาณ 8 เทา

2. อณหภมของหลอดไมสงเทากบหลอดไฟฟาแบบธรรมดา

3. ถาตองการแสงสวางเทากบหลอดไฟฟาธรรมดา จะใชวตตท ต ากวา จงเสยคาไฟฟานอยกวา

ขอดของหลอดเรองแสง

1. เม อใหพลงงานไฟฟาเทากนจะใหแสงสวางมากกวาหลอดไฟฟาแบบธรรมดาประมาณ 4 เทา และม

อายการใชงานนานกวาหลอดไฟฟาธรรมดาประมาณ 8 เทา

2. อณหภมของหลอดไมสงเทากบหลอดไฟฟาแบบธรรมดา

3. ถาตองการแสงสวางเทากบหลอดไฟฟาธรรมดา จะใชวตตท ต ากวา จงเสยคาไฟฟานอยกวา

ขอเสยของหลอดเรองแสง

1. เม อตดต งจะเสยคาใชจายสงกวาหลอดไฟฟาแบบธรรมดา เพราะตองใชแบลลสตและสตารตเตอร

เสมอ

2. หลอดเรองแสงมกระพรบเลกนอยไมเหมาะในการใชอานหนงสอ

ตวเลขทปรากฏบนหลอดไฟฟาธรรมดาและหลอดเรองแสงซงบอก ก าลงไฟฟาเปนวตต(W) เปนการ

บอกถงปรมาณพลงงานไฟฟาทใชไปใน 1 วนาท เชน 20 W หมายถง หลอดไฟฟาน จะใชพลงงานไป 20 จล

ในเวลา 1 วนาท ดงน นหลอดไฟฟาและหลอดเรองแสงทมก าลงไฟฟามาก เม อใชงานกย งส นเปลองกระแสไฟฟา

มาก ท าใหเสยคาใชจายมากข นดวย ปจจบนมการผลตหลอดไฟพรอมอปกรณประกอบ เชน บลลาสต แบบ

ประหยดพลงงานข นมาใชหลายชนด เชน หลอดตะเกยบ หลอดผอม บลลาสตเบอร 5 เปนตน

1.3 หลอดไฟโฆษณาหรอหลอดนออน

หลอดไฟโฆษณาหรอหลอดนออน เปนหลอดแกวทถกลนไฟแลวดดใหเปนรป

หรอตวอกษร ไมมไสหลอดแตทปลายท งสองขางจะมข วไฟฟาท าดวยโลหะ ตอกบแหลงก าเนด

ไฟฟา ทมความตางศกยสงประมาณ 10,000 โวลต ภายในหลอดสบอากาศออกจน

หมดแลวใสกาซบางชนดทใหแสงสตางๆออกมาเม อมกระแสไฟฟาผาน เชนกาซนออนใหแสงส

แดงหรอสม กาซฮเลยมใหแสงสชมพ ความตางศกยท สงมากๆ จะท าใหกาซทบรรจไวในหลอด

เกดการแตกตวเปนอออน และน าไฟฟาได เม อกระแสไฟฟาผานกาซเหลาน จะท าใหกาซรอนตด

ไฟใหแสงสตางๆได

2.1เครองใชไฟฟาทใหความรอนเตารดไฟฟาเตาไฟฟาหมอหงขาวไฟฟาหมอตมน าไฟฟาสวนประกอบส าคญของเครองใชไฟฟาทใหพลงงานความรอน คอ ขดลวดหรอแผนความรอนหรอขดลวดนโครม ซงเปนโลหะผสมระหวางนกเกลกบโครเมยม ลวดนโครมมคณสมบตดงน1. มความตานทานไฟฟาสง เพอใหเกดความรอนสง2. มจดหลอดเหลวสงท าใหขดลวดไมขาดเมอเกดความรอนทขดลวดขอควรระวงในการใชเครองไฟฟาทใหความรอนกระแสไฟฟาทผานเครองใชไฟฟามปรมาณมากกวาเครองใชไฟฟาอนๆ หลายเทา จงควรตรวจสภาพสายไฟ เตารบ เตาเสยบ ใหอยในสภาพดเสมอ เมอเลกใชตองถอดเตาเสยบออกทกครง

2.2เครองใชไฟฟาท ใหความรอน

เตารดไฟฟา

เตาไฟฟา

หมอหงขาวไฟฟา

หมอตมน าไฟฟา

สวนประกอบส าคญของเครองใชไฟฟาท ใหพลงงานความรอน คอ ขดลวดหรอแผนความรอนหรอขดลวดนโครม

ซงเปนโลหะผสมระหวางนกเกลกบโครเมยม ลวดนโครมมคณสมบตดงน

1. มความตานทานไฟฟาสง เพ อใหเกดความรอนสง

2. มจดหลอดเหลวสงท าใหขดลวดไมขาดเม อเกดความรอนทขดลวด

ขอควรระวงในการใชเครองไฟฟาทใหความรอน

กระแสไฟฟาทผานเครองใชไฟฟามปรมาณมากกวาเครองใชไฟฟาอนๆ หลายเทา จงควรตรวจสภาพสายไฟ

เตารบ เตาเสยบ ใหอยในสภาพดเสมอ เม อเลกใชตองถอดเตาเสยบออกทกคร ง

3. เครองใชไฟฟาท ใหพลงงานเสยง

เครองรบวทย คอ เครองใชไฟฟาทเปล ยนพลงงานไฟฟาเปนพลงงานเสยง โดยรบคล นจากสถานสงแลวใช

อปกรณอเลกทรอนกสขยายสญญาณเสยงทอยในรปสญญาณไฟฟาใหแรงข น จนท าใหล าโพงส นสะเทอนเปนเสยง

ดงแผนผง

เครองบนทกเสยง คอ เครองใชไฟฟาท เปล ยนพลงงานไฟฟาเปนพลงงานเสยง โดยใชไดนาโมเปล ยนเสยงพด

หรอเสยงรองเปนสญญาณไฟฟา แลวบนทกสญญาณไฟฟาลงแถบบนทกเสยงในรปของสญญาณแมเหลก เมอน า

แถบบนทกเสยงทบนทกมาเลน สญญาณแมเหลกจะถกเปล ยนเปนสญญาณไฟฟา และสญญาณไฟฟาน จะถกขยาย

ใหแรงข นดวยอปกรณไฟฟาจนเพยงพอทจะท าใหล าโพงส นสะเทอนเปนเสยงอกคร งหน ง ดงแผนภาพ

รป แผนผงการเปล ยนพลงงานของเครองบนทกเสยงขณะบนทก

รป แผนผงการเปล ยนพลงงานของเครองบนทกเสยงขณะเลน

คลนเสยง คอ เครองใชไฟฟาทเปล ยนพลงงานไฟฟาเปนพลงงานเสยง โดยใชไมโครโฟน เปล ยนเสยงพดหรอ

เสยงรองเปนสญญาณไฟฟา แลวใชอปกรณอเลกทรอนคสขยายสญญาณเสยงทอยในรปสญญาณไฟฟาไดแรง

ข น จนท าใหล าโพงส นสะเทอนเปนเสยง

3.1 เครองใชไฟฟาทใหพลงงานกล

เครองใชไฟฟาทใหพลงงานกล มการเปล ยนรปพลงงานไฟฟาเปนพลงงานกล โดยอาศยหลกการ

เหน ยวน าแมเหลกไฟฟา ดวยอปกรณ ทเรยกวา มอเตอร และ เครองควบคมความเรว ซงเปน

อปกรณหลกในเครองใชไฟฟาทใหพลงงานกล ตวอยาง เครองใชไฟฟาทใหพลงงานกล เชน

เครองปรบอากาศ ตเยน เครองดดฝน พดลม เครองซกผา เครองป นน าผลไม ฯลฯ

3.2 เครองควบคมความเรวของมอเตอร ท าไดโดย การเพ มหรอ

ลดความตานทานใหกระแสไฟฟาผานไดมากหรอนอยภานในเครองใชไฟฟา

น น ซงเปนผลใหความเรวของการหมนมอเตอรเปล ยนไปจากเดม เชน เม อ

ตองการใหพดลมหมนชาลง กใหเพ มความตานทานเพ อใหกระแสไฟฟาเขาได

นอยลงเปนผลใหพดลมหมนชาลง ฉะน นในเครองใชไฟฟาทใหพลงงานกล

จะตองมเครองควบคมความเรวของมอตอรเสมอ

การเลอก เครองใชไฟฟาทใหพลงงานกล จะตองพจารณาด

ขอก าหนดในการใช เชน ใชกบความตางศกยไฟฟาเทาใด ท งน เพ อความ

ปลอดภยในการใชเครองใชไฟฟา และไมใหเกดความเสยหายแกเครองใชไฟฟา

น น และเพ อเปนการประหยดพลงงานไฟฟา ควรพจารณาก าลงไฟฟาของ

เครองใชไฟฟาน นๆดวย

4.1เครองใชไฟฟาทใหพลงงานเสยง

เครองใชไฟฟาทใหพลงงานเสยง เปนเครองใชไฟฟาท เปล ยนพลงงานไฟฟาเปนพลงงานเสยง เชน

เครองรบวทย เครองบนทกเสยง เครองขยายเสยง

เครองรบวทย

เปนอปกรณทเปล ยนพลงงานไฟฟาเปนพลงงานเสยง โดยเครองรบวทยอาศยการรบคล นวทยจาก

สถานสง แลวใชอปกรณอเลกทรอนกสขยายสญญาณเสยงทอยในรปของสญญาณไฟฟาใหแรงข นจนเพยงพอ

ทท าใหล าโพงเสยงส นสะเทอนเปนเสยงใหเราไดยน ดงแผนผง

สถานวทยกระจายเสยงแตละสถานจะสงคล นวทยดวยความถท แตกตางกน ซงเราสามารถเลอกสถานเพ อรบฟง

ไดโดยหมนปมเลอกสถาน

เครองบนทกเสยง

เครองบนทกเสยงเปนเครองใชไฟฟาทเปล ยนพลงงานไฟฟาเปนพลงงานเสยง โดยขณะบนทกใชการพดผาน

ไมโครโฟน ซงจะเปล ยนเสยงเปนสญญาณไฟฟา แลวบนทกลงในแถบบนทกเสยงซงฉาบดวยสารแมเหลกในรปของ

สญญาณแมเหลก เม อน าแถบบนทกเสยงทบนทกไวมาเลน สญญาณแมเหลกจะถกเปล ยนกลบไปเปนสญญาณไฟฟา

และสญญาณไฟฟาจะถกขยายใหแรงข นดวยอปกรณไฟฟา สญญาณไฟฟาจะถกสงไปถงล าโพง ท าใหล าโพง

ส นสะเทอนกลบเปนเสยงข นอกคร งหน ง ดงแผนผง

การเปล ยนพลงงานของเครองบนทกเสยงขณะบนทก

การเปล ยนพลงงานของเครองบนทกเสยงขณะเลน

ภาพท 43 แผนผงการเปล ยนพลงงานของเครองบนทกเสยงขณะบนทก - ขณะ

เลน

ท มา : รตนาภรณ อทธไพสฐพนธ และคณะ . สมดเสรมความร ทกษะปฏบต และแบบทดสอบตาม

จดประสงค วทยาศาสตร ว 306 ช นมธยมศกษาปท 3 . 2543. หนา 45.

เครองขยายเสยง

เปนเครองใชไฟฟาท เปล ยนพลงงานไฟฟาเปนพลงงานเสยง โดยการใชไมโครโฟนเปล ยนเสยงเปน

สญญาณไฟฟา แลวขยายสญญาณไฟฟาใหแรงข นดวยอปกรณอเลกทรอนกส จนท าใหล าโพงส นสะเทอนเปน

เสยง

เครองขยายเสยงมสวนประกอบดงน

• ไมโครโฟน เปล ยนพลงงานเสยงใหเปนสญญาณไฟฟา

• เครองขยายสญญาณไฟฟา ขยายสญญาณไฟฟาใหแรงข น

• ล าโพง เปล ยนสญญาณไฟฟาใหเปนพลงงานเสยง

เครองใชไฟฟาหลายชนด สามารถเปล ยนพลงงานไฟฟาเปนพลงงานอนๆ หลายรปได

พรอมกน เชน โทรทศนสามารถเปล ยนพลงงานไฟฟาเปนพลงงานแสง และพลงงานเสยง

ในเวลาเดยวกน

ภาพท 42 แผนผงการเปล ยนพลงงานไฟฟาเปนพลงงาน

เสยงของเครองรบวทย

ท มา : รตนาภรณ อทธไพสฐพนธ และคณะ . สมดเสรมความร ทกษะ

ปฏบต และแบบทดสอบตามจดประสงค วทยาศาสตร ว 306 ช นมธยมศกษาปท

3 . 2543. หนา 44.