ДзеепрыслоДзеепрыслоўе як ўе як

дзеяслоўнаядзеяслоўная форма форма

Мэты ўрока:Мэты ўрока:• Пазнаёмімся з лексічным і

граматычным значэннем дзеепрыслоўя;

• будзем выпрацоўваць навык размежавання асноўнага і дадатковага дзеянняў;

• вучыцца распазнаваць дзеепрыслоўі ў тэкстах;

• знаходзіць і выпраўляць памылкі ва ўжыванні дзеепрыслоўяў;

• самастоўна ўтвараць дзеепрыслоўі ад дзеясловаў.

УспомніцеУспомніце• Дзеяслоў — гэта . . .• Самастоўная нязменная часціна мовы, якая

адказвае на пытанні як? дзе? куды? калі? . .• Пачатковая форма дзеяслова . . .• Прыслоўе — нязменная часціна мовы, таму

што . . . • Усе зваротныя дзеясловы маюць . . . • Прыслоўе ў сказе звычайна выконвае ролю . . .• Дзеясловы бываюць . . . трывання.

ДзеепрыслоДзеепрыслоўеўе

ПРЫМЕТЫ ДЗЕЯСЛОВА

ПРЫМЕТЫ ПРЫСЛОЎЯ

11 . . .. . .22 . . .. . .33 . . . . . . 44 . . .. . .

11 . . .. . .22 . . .. . .33 . . . . . .

ДзеепрыслоДзеепрыслоўеўе

ПРЫМЕТЫ ДЗЕЯСЛОВА

ПРЫМЕТЫ ПРЫСЛОЎЯ

1 абазначае дзеянне (дадатковае)

2 пачатковая форма —інфінітыў 3 трыванне (закончанае і

незакончанае)4 зваротнасць

1 не змяняецца 2 пытанні (як? калі?

чаму?)3 акалічнасць

Сеецца,Сыплецца, Падае снег,Сцелючы белую коўдру-пасцель.Дрэмлюць прысады ў задумлівым сне, Снежную ловячы голлем шрапнель.

(Ніл Гілевіч)

Практыкаванне 371Практыкаванне 371 І варыянт — 1,2 сказы ІІ варыянт — 3,4 сказы Узор: Вучань вывучыў правіла. Ён

добра выканаў дамашняе практыкаванне.

Перабудоўваем: Вывучыўшы правіла, вучань добра выканаў дамашняе практыкаванне.

ТэстлатоТэстлато Паважаныя вучні,

перад вамі бланкі адказаў.На слайдзе будзе з’яўляцца пытанне і 5 варыянтаў адказаў. Вам неабходна выбраць правільны варыянт і запісаць яго нумар у бланк.

ЖАДАЮ ПОСПЕХАЎ!

1. Дзеепрыслоўе — 1. Дзеепрыслоўе — гэта ... гэта ...

1. самастойная часціна мовы.2. форма дзеяслова.3. службовая часціна мовы.4. форма прыслоўя.

2. На пытанні якой 2. На пытанні якой часціны мовы адказвае часціны мовы адказвае дзеепрыслоўе?дзеепрыслоўе?

1. прыслоўя;2. дзеяслова;3. прыметніка;4. назаоўніка.

3. Якім членам сказа 3. Якім членам сказа з’яўляецца з’яўляецца дзеепрыслоўе?дзеепрыслоўе?

1. дзейнік;2. выказнік;3. акалічнасць;4. дапаўненне.

4. Што абазначае 4. Што абазначае дзеепрыслоўе?дзеепрыслоўе?

1. прымету дзеяння;2. дадатковае дзеянне;3. прымету паводле дзеяння;4. дзеянне.

5. Якой марфемы не 5. Якой марфемы не можа быць у можа быць у дзеепрыслоўя?дзеепрыслоўя?

1. постфікса;2. кораня;3. прыстаўкі;4. канчатка.

6. Сярод пералічаных 6. Сярод пералічаных слоў знайдзіце слоў знайдзіце дзеепрыслоўе?дзеепрыслоўе?

1. малюючы;2. намаляваны;3. намаляваў;4. маляўніча.

7. Сярод пералічаных 7. Сярод пералічаных слоў што не адносіцца да слоў што не адносіцца да дзеепрыслоўя?дзеепрыслоўя?

1. чакаючы;2. назбіраўшы;3. гаворачы;4. пацямнеўшая.

8. Сярод пералічаных 8. Сярод пералічаных слоў знайдзіце зваротнае слоў знайдзіце зваротнае дзеепрыслоўе?дзеепрыслоўе?

1. размаўляючы;2. пагаварыўшы;3. смеючыся;4. набіраючы.

9. Сярод пералічаных 9. Сярод пералічаных слоў знайдзіце слоў знайдзіце дзеепрыслоўе закончанага дзеепрыслоўе закончанага трывання?трывання?

1. дапамогшы;2. чакаючы;3. гаворачы;4. лежачы.

10. Якое слова выражае 10. Якое слова выражае дадатковае дзеянне ў сказе: дадатковае дзеянне ў сказе: Збіраючы лекавыя расліны, Збіраючы лекавыя расліны, бабуля падымала з зямлі бабуля падымала з зямлі засохшыя кветкі?засохшыя кветкі?

1. лекавыя;2. збіраючы;3. падымала;4. засохшыя.

Праверце адказыПраверце адказы

Дзякуй за плённую працу!Дзякуй за плённую працу!