და მისი გავლენა ადამიანის ორგანიზმზე

თამბაქო

თინათინ ბორცვაძე

ამერიკასა და ავსტრალიაში გავრცელებულია 60-ზე მეტი სახეობა.

რა არის თამბაქოთამბაქო არის მრავალწლოვან

მცენარეთა გვარი  ძაღლყურძენასებრთა ოჯახისა

თამბაქოს არსებობს ორი ტიპის,

ერთ-ერთი არის მოსაწევი თამბაქო.თამბაქოს კვამლი 7000-ზე მეტი ქიმიკატის

შხამიანი ნარევია. მათგან, სულ მცირე,

250 ჯანმრთელობისთვის მავნებელია,

70-ზე მეტი კი _ დადასტურებულია! კიბოს იწვევს.

გაგაცნობთ სულ რამდენიმეს ამ შხამიანი მიქსიდანკიბოს გამომწვევი ნივთიერებები

ფორმალდეჰიდი • გამოიყენება გახრწნისგან გვამების დასაცავად

ბენზენი• შედის მანქანის საწვავის შემადგენლობაში

გაგაცნობთ სულ რამდენიმეს ამ შხამიანი მიქსიდანკიბოს გამომწვევი ნივთიერებები

პოლონიუმ 210

რადიაქტიური და ძალზე ტოქსიკურია

ვინილის ქლორიდი

გამოიყენება მილების წარმოებაში

გაგაცნობთ სულ რამდენიმეს ამ შხამიანი მიქსიდანტოქსიკური ლითონები

ვინილის ქლორიდი • გამოიყენება მილების წარმოებაში

ქრომი• გამოიყენება ფოლადის წარმოებაში;

დარიშხანი

იყენებენ პესტიციდებში

გაგაცნობთ სულ რამდენიმეს ამ შხამიანი მიქსიდანტოქსიკური ლითონები

ტყვია

ადრე საღებავების წარმოებაში იყენებდნენ

კადმიუმი

ელემენტების წარმოებაში გამოიყენება;

გაგაცნობთ სულ რამდენიმეს ამ შხამიანი მიქსიდანშხამიანი აირები 

ნახშირბადის მონოქსიდი • მხუთავი აირი

ვერცხლისწყლის ციანიდი • გამოიყენება ქიმიურ იარაღის

წარმოებაში

შარდოვანა

შედის საწმენდ საშუალებებში;

გაგაცნობთ სულ რამდენიმეს ამ შხამიანი მიქსიდანშხამიანი აირები 

... ბუტანი

იყენებენ სანთებელების სითხეში;

ტოლუენი

შედის საღებავის გამხსნელებში

თამბაქოს კვამლის შესუნთქვისას ზიანდება კბილის მინანქარი, რაც იწვევს კარიესის გაჩენას, კბილები

ყვითლდება, ხშირად ვითარდება სტომატიტი და გინგივიტი.

თამბაქოს წევის ერთ-ერთი ყველაზე საშიში შედეგია ფილტვის კიბოთი დაავადება. არსებული სტატისტიკური მონაცემების თანახმად, ფილტვის კიბოს დაავადების საშიშროება თამბაქოს მწეველთა შორის ოცჯერ მეტია, ვიდრე არამწეველებში. ფილტვის კიბოს გამომწვევ მიზეზად მიჩნეულია ნიკოტინის ფისში ე.წ. კანცეროგენული (კიბოს გამომწვევი) ნივთიერებისა და რადიაქტიური ელემენტის – პოლონიუმის შემცველობა.

თამბაქოს წევის ნიადაგზე ავთვისებიანი სიმსივნე შეიძლება წარმოიქმნას :პირის ღრუში, ხახაში, ხორხში, საყლაპავ მილში, თირკმელში, შარდის ბუშტში.

თამბაქოს მწეველების, – რომლებიც სისტემატურად ყლაპავენ ნერწყვს და მასში შემცველ თამბაქოს წვის პროდუქტებს, – კუჭში კანცეროგენული ნივთიერებაც ხვდება.

ნიკოტინი ნაადრევად უკარგავს მადას ადამიანს, ხელს უწყობს საჭმლის მონელების მოშლას

დადგენილია, რომ მწეველთა შორის ტუბერკულოზით დაავადებულთა რიცხვი თითქმის ორჯერ მეტია. მოზრდილთა შორის ტუბერკულოზით დაავადებულთა 95% მწეველები არიან.

ბოლო დროს გაიზარდა მწეველთა ქალბატონების რაოდენობა, რომელთა გარკვეული ნაწილი არც ორსულობის დროს წყვეტენ მოწევას, რაც უარყოფით გავლენას ახდენს ნაყოფზე.

ფერხდება ნაყოფისთვის აუცილებელი ჟანგბადის მიწოდება,

რაც აბრკოლებს მის ნორმალურ განვითარებას, ზრდის მუცლის

მოშლის რისკს ან დაავადებული ბავშვის დაბადების საშიშროებას თაბებს ბავშვის

არამარტო ფიზიკუ არამეს ფსიქიკურ განითარებაზეც,

რადგან ბავშვის ტვინს არ მიეწოდება საჭირო სისხლი და ჟანგბადი.

მწევალთა შვილებს უფრო ხშირად ემართებად სიმსიმნური დაავადებები.

 დღეს მსოფლიოში თამბაქოს წევა სიკვდილიანობის ერთ-ერთი წამყვანი მიზეზია. თამბაქოს ეპიდემიას ყოველწლიურად 6 მილიონამდე კაცი ეწირება. აქედან 600 000-ზე მეტი მეორადი კვამლით იღუპება. სტატისტიკის თანახმად, თუ თამბაქოს კონტროლისთვის სათანადო ზომები არ იქნა მიღებული, 2030 წლისთვის ამ მიზეზით გამოწვეული სიკვდილიანობა 8 მილიონს მიაღწევს, რაც 4 წამში ერთი ადამიანის გარდაცვალებას ნიშნავს.

ადამიანს, რომელიც სუნთქავს თამბაქოს ბოლით დაბინძურებულ ჰაერს, – პასიური მწეველი ეწოდება. პასიური მოწევა საფრთხეს უქმნის ადამიანთა ჯანმრთელობას. გამოთვლილია, რომ წელიწადში თითქმის 50 000 არამწეველი იღუპება პასიური წევისაგან გამოწვეული შედეგების გამო. არამწეველთა შორის პასიური მოწევა ყველაზე ძალიან მოქმედებს ბავშვებზე, მოზარდებზე და იმ პირებზე, რომელთაც აქვთ ასთმა, ემფიზემა, გულის დაავადებები თუ სხვა სერიოზული დაავადებები.

პასიური მწეველი სუნთქავს ორი ტიპის ბოლს:

პირდაპირი და გვერდითი გამონაბოლქვი.

პირდაპირი არის ის გამონაბოლქვი,

რომელსაც უშვებს ანთებული სიგარეტი;

ხოლო გვერდითი, – რომელსაც ამოისუნთქავს

მწეველი სიგარეტის მოწევის დროს.