эсийн хуваагдал сайжруулсан
-
Upload
ts-bayarkhuu-murun-khuwsgul-erdmiin-dalai-complex-school -
Category
Education
-
view
86 -
download
5
Transcript of эсийн хуваагдал сайжруулсан
- Хөвсгөл аймгийнМөрөн сумын УТ ний Үндэсний “ ” лаборатори Эрдмийн далай цогцолбор
, сургуулийн биологийн багшАБТА, .магистр зөвлөх багшЦБаярхүү
2017:02:12
Эсийн хуваагдал(Cell division)
Митоз хуваагдал (Mitosis)
Эхийн
Эцгийн
Интерфаз ПрофазМетафаз Анафаз Телофаз
Мейоз хуваагдал (Meiosis) МЕЙОЗ I
МЕЙОЗ II
Интерфаз Профаз I Метафаз I Анафаз I
Цитокинез Телофаз I
Цитокинез Телофаз II Анафаз II Метафаз II Профаз II Интеркинез
Ном зүй (Bibliography)• ., ., ., ., ., Тэмүүлэн Д ПүрэвдоржИ ДаариймааШ Саранцэцэг Г МөнхбаатарМ
., “ ” 2008 АриунболдЖ Биологи Уб он МӨНХИЙНҮСЭГ ХХК
Интерфаз (Interphase)
Эсийн цикл
Эсийн нэг хуваагдлаас нөгөө хуваагдлын хооронд болох үе, “шат тэдгээрт дараалан явагдах үйл явцыг эсийн цикл” . гэнэ
Эсийн цикл тухайн амьд биеийн онцлогоос хамаарч ялгаатай байхаас гадна гадаад орчны нөлөө буюу хүчилтөрөгчийн
, , хэмжээ гэрэл дулаан зэргээс шалтгаалан нилээд . хэлбэлзэлтэй байдаг Жишээ нь: 20 Бактерийн эс минут
, 8-10 тутамд гэдэсний дотор хананы хучуур эдийн эс цагт . тутамд харин мэдэрлийн эс огт хуваагддаггүй Гэхдээ дээд
зэргийн хөгжилтэй эукариот организмын эсийн хувьд 16-24 .дунджаар цагийн мөчлөгтэй байна
Эсийн цикл нь , митоз хуваагдал интерфаз (G1, S, G2) . , гэсэн хэсгүүдээс тогтоно Интерфаз нь эсийн өсөх хөгжих
.дараачийн хуваагдалд бэлдэх үе юмG1: Цитоплазм доторхи эрхтэнцэрүүд нийлэгжиж тоогоо
. олшруулна : Жишээ нь , , рибосом гольджын аппарат, , . лизосом эндоплазмын тор митохондри зэрэг болно Мөн
, , . мРНХ зРНХ рРНХ бөөмхөнөөс үүснэ Эс дэх бодисын, , солилцоо уургийн нийлэгжил эрчимтэй явагдаж эс томорно
S: . ДНХ нийлэгжинэ Хромосом (хроматин) хос хромадиаас тогтдог болно
G2: , , Центройль митохондри хлоропластид (ургамалд) . . хуваагдана Эс дэх энергийн нөөц нэмэгдэнэ Эс
.хуваагдахад бэлэн болно
Профаз (Prophase)
, Бөөмийн эзэлхүүн ихсэж бөөм дотор хроматидууд эрчлэгдэн, , мушгирч богиносоно гэвч . центромер үзэгдэхгүй 2 Центройль эсийн туйл дээр очиж хоорондоо ээрүүлэн . хэлбэрийн утаслаг үүсгэнэ Профазын төгсгөлд бөөмийн , бүрхүүл уусч хроматуудын эсийн .дотор эмх замбраагүй байрлана
Метафаз (Metaphase)
Хроматидуудын эрчлэлт дээд , хэмжээндээ хүрч центромер. үзэгдэнэ Хроматидууд эсийн төвд , жигждрэн жагсаж хроматидууд центромерээрээ центройлийн үүсгэсэн ээрүүлэн утаслагт. бэхлэгдэнэ Энэ үед хромосомын, хэлбэр хэмжээг судлахад хамгийн.тохиромжтой
Анафаз (Anaphase)
Ээрүүлэн утаслагийн агшилтаар хромтидууд центромерүүдээрээ 2 . салж эсийн туйлруу татагдана Эсийн туйл дээр очсон хроматид .хромсом болно
Телофаз (Telophase)
Хромсомуудын мушгирсан , эрчлээс суларч уртсан нарийссаар интерфазын хэлбэрт эргэн шилжих буюу энэ үед хромсом хроматин. болно Хроматиныг тойроод бөөмийн . “бүрхүүл үүснэ Үүнийг кариокинез” . гэнэ Бөөмийн бүрхүүлийг тойроод . эсийн бүрхүүл үүснэ Үүнийг”цитокинез” .гэнэ
Профаз I (Prophase I)Центромер
Лептонем Зигонем Пахинем
Диплонем Диакинез 1Метафаз
5 . Дотроо үешаттай Лептонем буюу нарийн утас ( нарийн утаслаг
, байдалтай хроматин мушгиран богиносож хэлхсэн . “шүр мэт харагдана Түүнийг хромомер” гэнэ).
Зигонем буюу нийлсэн утас ( Бэлгийн эсийг үүсгэх гэж буй биеийн эс дэх гомолог хромсомууд бүх
. уртынхаа дагуу ойртон нийлнэ Үүнийг“коньюгаци” . гэж нэрлэнэ Коньюгацид орсон хос
“хромсомыг бивалент” .гэнэ ) Пахинем буюу бүдүүн утас ( Бивалент байдалтай
хромсомууд мушгирч бүдүүрнэ) Диплонем буюу хоймсон утас ( Бивалент үүсгэсэн
. гомолог хромсомууд холдон хөндийрдөг Энэ үед хромсом бүхэн хос хроматидоос тогтдог болох нь
. харагдана Гомолог хромсомууд холдон хөндийрөх үед Х маягийн хиазм . хэмээх дүрс үүснэ Хиазм нь
гомолог хромсомууд ижил хэсгээ солилцох . солбилцлын гадаад хэлбэр юм Гомолог хромсомууд
“ижил хэсгүүдээ солилцохыг кроссинговер” гэнэ) Диакине з буюу ходон салалт ( Ижил хэсгүүдээ
.солилцсон гомолог хромсомууд холдон сална )
Метафаз I (Metaphase I)
Бивалентуудыг үүсгэж буй хос хромсомууд нь эсийн төв хэсэгт . эгнэн байрлана Хромсом нь центромерээрээ .ээрүүлэн утаслагт бэхлэгдэнэ
Анафаз I (Anaphase I)
Ээрүүлэн утаслагын агшилтаар 2 хос хромсом дан дангаараа эсийн , туйлруу салж туйл дээр гаплойд .тооны хромсом очно
Телофаз I (Telophase I)
Эсийн туйл дээр очсон хромсомыг тойроод бөөмийн . бүрхүүл үүснэ Бөөмийн бүрхүүлийг тойроод .эсийн бүрхүүл үүснэ