გზავნილი საგარეჯოდან

56
1 gzavnili s agarejoda n

description

ივანე ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის ჟურნალისტიკისა და მასობრივი კომუნიკაციის მიმართულების სტუდენტების მიერ, სასწავლო საგნის „ბეჭდური მედია 2"-ის ფარგლებში მომზადებული ჟურნალი. ხელმძღვანელი მაია ტორაძე. Gzavnili Sagarejodan

Transcript of გზავნილი საგარეჯოდან

Page 1: გზავნილი საგარეჯოდან

1

gzavnili

sagarejodan

Page 2: გზავნილი საგარეჯოდან

ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti

IVANE JAVAKHISHVILI TBILISI STATE UNIVERSITY

19 aprili, 2016 weli

Page 3: გზავნილი საგარეჯოდან

3

redaqtoris sveti

Tavidan yvelaferi martivad geCveneba. Teoriulad mzad xar, rom SeZlo is, rasac sxvebi akeTeben da gaswavlian, magram roca faqtis winaSe dadgebi, arc ise martivi yofila, iyo Jurnalisti.

"beWduri media 2"-is farglebSi gezi sagarejosken aviReT. TxuTmet mondomebul da motivirebul axalgazrdas erTi dRe gvqonda Cveni Jurnalisturi misiis Sesasruleblad da sagarejodan gzavnilebis Camosatanad.

sagarejo arc Tu ise patara qalaqia. Taviseburi xibli aqvs, rogorc macxovreblebi amboben TviTon qalaqia patara muzeumi. yvelafriT gansxvavebuli da ganumeorebeli xalxi aq cxovrobs-o da amaSi Cvenc davrwmundiT. uSualo respodentebi sanTliT saZebaria, sagarejoSi ki es ar gagvWirvebia. kalmebiT, diqtofonebiT da bloknotebiT SeiaraRebulebi mTeli dRe vagrovebdiT gzavnilebs, raTa Tqvenamde, mkiTxvelamde mogvetana.

mTeli dRis damRleli Sromis Sedegad ki miviReT Jurnali, romlis wakiTxvasac Tqven axla apirebT, magram, sanam pirvel gverds gadaSlide, icode, mkiTxvelo, rom am JurnalSi:

socialuri, ekonomikuri Tu politikuri problemebis gverdiT, saintereso da gasaocar ambebsac waikiTxavT. gaigebT sagarejos yvela tkivilis, sixarulis,imedis, warsulis da momavlis Sesaxeb. Cveni Jurnalis gverdebidan gaicnobT araCveulebriv adamianebs, daaTvalierebT saocar fotoebs da CaixedavT sagarejos gulSi, romelic mziani dRis mosagonrad dagvrCeba.

Cveni redaqciisTvis es pirveli Jurnalia da amitom SegiZliaT maqsimalurad mkacrebi iyoT.

imedia, wrfeli guliT motanil ambebs siamovnebiT waikiTxavT da amitom dros nu dakargav mkiTxvelo da Semdeg gverdze gadaSale.

p.s. Tu Tqveni mowoneba davimsaxureT, miviCnevT, rom Cveni mogzauroba sagarejoSi Sedga da pirveli nabijebi patara Jurnalistebma didi Jurnalistikisken warmatebiT gadavdgiT.

pativiscemiT, mariam gvaramia

ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti

IVANE JAVAKHISHVILI TBILISI STATE UNIVERSITY

Page 4: გზავნილი საგარეჯოდან
Page 5: გზავნილი საგარეჯოდან
Page 6: გზავნილი საგარეჯოდან
Page 7: გზავნილი საგარეჯოდან

gvanca berZeniSvili

Page 8: გზავნილი საგარეჯოდან

sagarejo gare-kax-eTis raioni, admin-istraciul-teri-toriuli erTeuli aRmosavleT saqa-rTveloSi, kaxeTis

mxareSi. 1917 wlam-de sagarejos terito-

ria Tbilisis guberniis Tbilisis mazraSi Sedioda;

1921 wlidan ssr administraciul-teritoriuli dayofiT kvlav Tbilisis mazras ekuTvnoda; 1929 wlidan gare-kaxeTis raionis saxelwodebiT Se-dioda Tbilisis olqSi, xolo 1930 wlidan da-moukidebeli raionia, amJamad municipaliteti.

saidan modis saxelwodeba sagarejo? amasTan dakavSirebiT sxvadasxva mosazreba arsebobs. Tavdapirvelad „Tval-sagarejo“ ewodeboda gare-kaxeTis (axlandeli sagarejos) yvelaze did sofels. sulxan-saba orbelianis leqsikonze da-yrdnobiT, Tvali „wyaroTa gamosa-dinebels“ niSnavs, sofel Tvals-agarejos saTaveSi ki uamravi wyaro arsebobs da es saxelic swored aqedan momdin-reobs. sagarejos samouraom udides aRmavlobas miaR-wia me-17 saukunis meore naxevri-dan, rodesac da-iwyo Sah-abasis mier ganadgurebu-li gare-kaxeTis meored dasax-leba. sofeli Tva li (sagare-jo) imdenad iyo ganadgurebuli, Znelad Tu Sex-vdebodiT saswauliT gadarCenil TiTo-orola qarTvels. onofore maWutaZe iyo is adamiani, vinc dadioda saqarTvelos sxvadasxva kuTxeeb-Si , sadac mosaxleoba SedarebiT mWidrod iyo dasaxlebuli da maT mouwodebda Camosaxebuli-yvnen Sah-abasis mier ganadgurebul gare-kaxeTSi. me-18 saukunis dasawyisSi masobrivad daiwyo xalx-ma Camosaxleba. swored onofore maWutaZe iTv-leba gare-kaxeTis, ufro zustad ki Tval-sagare-

jos xelaxla aRmSeneblad. gare-kaxeTs ki misi RvawliT ewoda saxeli sagarejo, xolo yvelaze did sofel Tval-sagarejos ki 1962 wlidan mieniWa qalaq sagarejos wodeba.

sagarejos municipalitets dasavleTiT esaz-Rvreba gardabnisa da mcxeTis municipalitete-bi, aRmosavleTiT siRnaRisa da gurjaanis muni-palitetebi, CrdiloeTiT sazRvravs Telavis, TianeTisa da axmetis municipalitetebi, xolo samxreTiT azerbaijanis respublika.

sagarejos mTavar hidrografiul qsels qm-nis mdinare iori, romelic municipalitets or nawilad hyofs. mdinare ivridan gamoyvanilia samgoris zemo magistraluri arxi, romliTac Tbilisis zRva sazrdoobs. aRsaniSnavia aseve ujarmasTan arsebuli tbebis jgufic.

municipalitetSi 45 dasaxlebuli punqtia, 1 qalaqi da 44 sofeli. 2012 wlis monacemebis mixedviT Tu vimsjelebT, sagarejos mosaxleoba 60 000 kacia. aqedan soflad cxovrobs daaxloe-biT 51 000 adamiani, xolo mosaxleobis danar-Ceni nawili qalaqSi aris dasaxlebuli. soflis

meurneoba, xe-tyis realizacia, saso-flo-sameurneo teqnikiT momsax-ureba da vaWroba - es sagarejos mo-saxleobis Semo-savlis ZiriTadi wyaroebia.

sagarej oSi mde-bareob s qveynis masStabiT iseTi mniSvnelovani is-toriuli Zeglebi, rogorebicaa: ujar-mis cixe-qalaqi(igi istoriu li ka xe -Ti s mni Sv nelo va ni polit ikuri cen-tri iyo. me-5 sauku-nis bolos mefe vaxtang gorgasal-ma aq aaSena samefo

rezidencia), nino wmindas dedaTa monasteri, xaS-mis sameba, kawareTis mam a Ta monasteri, manavis, Cailuris, xaSmis da patarZeulis cixe-simagreebi. es Zeglebi me-5 - me-18 sauku niT TariR deba.

sagarejos istoria mWidrod aris dakavSire-buli „garejis“ grandiozul samonastro komple-qsTan. daviT garejis samonastro kompleqsi mde-bareobs garejis mTaze da Tavisi mSvenebiT dRemde acvifrebs iq misul mnaxvelebs.

sagarejos istoriagvanca bziava

8

Page 9: გზავნილი საგარეჯოდან

99

daviT garejis monasteri me-6 saukunis pirvel naxevarSi daaarsa 13 asurel mamaTagan erT-erTma - daviTma, romelsac Semdgom ewoda garejeli. da-viTi Tavdapirvelad mTis bunebriv gamoqvabulSi dasaxlda, sadac aaSena Tavisi pirveli monasteri „daviTis lavra“, amis Semdeg Seqmna „didi udabno“. monastrebs sxvadasxva dros Seemata satrapezoe-bi, taZrebi, dazvervisTvis aucilebeli koSkebi, TavdacviTi xasiaTis cixe-simagreebi. daviT gare-jelis moRvaweobis periodSi misma moswavleebma daarses ori samonastro ganStoeba: „dodos rqa“ da „naTlismcemeli“.

daviT garejis samonastro kompleqsis ayvave-bis periodi mecxre saukunis didi moRvawis ilar-ion qarTvelis saxels ukavSirdeba. man gaafar-Tova daviTis agebuli monasteri - „daviTis lavra“. mama ilarionis saxels ukavSirdeba aseve erTaderTi wyaros „daviTis cremlebis“ wminda reliqviad qceva, uZvelesi wyalsadenis naSTebi dRemdea SemorCenili. daviT garejis monastrebis gafarToveba da ganaxleba SemdgomSi daviT aR-maSeneblis vaJma - demetrem ganagrZo. meTerTmete saukuneSi Turq-selCukebis Semosevam Tavis kvali daamCnia garejis monastrebs, Seaferxa misi ganvi-Tareba, Tumca aq cxovreba mainc ar Senelebula. ganviTarebis maRal safexurebs daviT garejis samonastro kompleqsma meTerTmete-meTormete saukuneebSi miaRwia. daarsda „CiCxiturisa“ da „berTubnis“ monastrebi. amave periodSi Camoyal-ibda samxatvro saswavlebeli, romelmac ramden-ime saukune iarseba da Zalian bevri didi mxatvari aRzarda. swored am samxatvro skolis damsaxure-baa daviT aRmaSeneblis, Tamar mefis, laSa-gior-gis, demetre Tavdadebulis portretebis Seqmna.

mecamete saukuneSi monRolebis Semosevebis Se-degad gaiZarcva da ganadgurda monastrebi, ce-cxls mieca siwmindeebi. meToTxmete-meTxuTmete saukuneebSi Temur lengma aaoxra saqarTvelo. qveynis dacema daviT garejis monastersac Seexo, savaraudod, am dros Sewyvita samxatvro skolam funqcionireba.

meCvidmete saukunec Zalian mZime aRmoCnda samonastro kompleqsisaTvis. Sah-abasma 6000 beri moakvlevina da monasteri gaZarcva.

1690 wels monastris winamZRvrad onofre garejeli dainiSna. misi moRvaweobis Sedegad daviT garejis monasters daubrunda dakarguli miwebi, aigo galavnebi da satrapezoebi. onof-re garejelma ganaaxla da nawilobriv daubruna Zveli iersaxe mravalgzis aoxrebul samonastro kompleqss, Tumca meTvramete saukuneSi xSiri Tav-dasxmebis Sedegad daviT garejs Znelbedobis xana daudga, misi ganviTareba TandaTan Sesustda, mecx-ramete saukunis meore naxevridan ki samonastro kompleqsi gaukacrielda.

dRes daviT garejis, rogorc istoriul-kul-turuli memkvidreobis Seswavlisa da ganviTare-bis sakiTxi realurad aris dasmuli.

Page 10: გზავნილი საგარეჯოდან

10

sagarejos municipali-te ti erT-erTi mowi-nave raionia mTel saqarTveloSi da misi re-

sur seb is sworad gamoye-nebaSi umTavresi roli

adgilobriv xelisuflebas uWiravs. isic, Tavis mxriv,

iTvisebs yvela mocemulobas da mTeli rigi ganxorcielebuli Tu dagegmili proeqtebis safuZvelze raionisa da qveynis mdgomareobis gaumjobesebaze zrunavs.

municipalitetis gamgebeli saerTaSoriso samarTlis specialisti, giorgi gziriSvilia. igi am Tanamdebobaze weliwad naxevris win dain-iSna da am drois ganmavlobaSi ganxorcielebul proeqtebsa da sagarejos municipalitetisTvis Catarebul RonisZiebebze gvesaubra.

rogorc zemoT aRvniSne, qveynis ekonomikuri mdgaradobisTvis regionebisa da raionebis mow-esrigebuli muSaobaa aucilebeli, amisTvis ki sworad gaTvlili biujeti da daxarjuli Tanxebi aucilebeli pirobaa. kiTxvaze, Tu ra ZiriTadi prioritetebi aqvT dasaxuli raionSi gegmis Ses-asruleblad, gziriSvili pasuxobs:

„ yovelwliurad, ra Tqma unda, axali biujeti mtkicdeba, romlis gamoyenebac im prioriteteb-zea damokidebuli, romelic konkretul weli-wadsaa mniSvnelovani.

biujetis Tanxis gamoyenebisas aucileblad viT-valiswinebT xalxis azrs, vatarebT kvelevebs, vekiTxebiT mosaxleobas Tu ra problemis mog-varebaa maTTvis SedarebiT mniSvnelovani, anu ufro prioritetuli. sofeli TviTon gad-awyvets ra saWiroebisTvis gamoyenos es Tanxa: wyali, gza, gare ganaTeba Tu sxva raime. ufro xSirad wylisa da gzis problema dgas, romel-zec aqtiurad vmuSaobT.

aris rigi sferoebisa, romelzec konkretuli da gansazRvruli Tanxaa gamoyofili, magaliT-ad jandacvisTvis, aq jamSi 600 000 laria gamoyo-fili. infrastruqturul proeqtebzec ki gvaqvs gamoyofili garkveuli Tanxa, magram am SemTx-vevaSi winaswar ver gansazRvrav ramdeni dagWir-deba da ramdeni ara, radgan es sfero rTulad prognozirebadia. SeiZleba Tanxis gadaadgile-ba dagWirdes da erTi segmentidan meoreze ga-daitano.

regionaluri ganviTarebis fondidan mozid-uli Tanxis odenoba wels 2 milion 800 aTa-si laria, am Tanxis prioritets ukve Cven gan-vsazRvravT, imitom rom saWiroebebs vswavlobT, viTvliT mTeli wlis manZilze sad ra Tanxaa saWiro da ukve amis mixedviT vanawilebT. axla aqcents gzis infrastruqturaze vakeTebT, SarSan wylis problemebs vagvarebdiT ZiriTadad. am kuTxiT ganxorcielebul proeqtebs rom gadavxe-doT, sofel iorloRamus teritoriaze gza daigo, romlis safaric arasdros auTvisebiaT. aseve sofel SiblianSi vakeTebT, sadac daax-loebiT 40 welia ar gaukeTebiaT gza.“

sagarejos municipalitetis mosaxleobis 42 % eTnikurad azerbaijenelia, romlebTanac, gziriSvilis TqmiT, sainformacio Sexvedrebi imarTeba, maTTvis gamartivebulia piradobis mowmobis, bankidan sesxis aRebis da msgavsi admin-istraciuli momsaxurebebi.

rac Seexeba socialurad daucvel mosaxleo-bas, amasTan dakavSirebT igi aRniSnavs:

„socialurebis aRweras, statusis miniWebasa da CamorTmevas, ra Tqma unda, socialuri samsaxuri axorcielebs, is Cvens daqvemdebarebaSi ar aris. Cven rac SegviZlia, aris is, rom socialur paketSi gaTvaliswinebuli garkveuli momsaxureba SevTavazoT da erTjeradad 100 laris odenobis TanxiT da medikamentebze 100 lariani vauCeriT davexmaroT.

aRsaniSnavia, rom raionSi gaixsneba aseve so-cialuri sawarmo romlis donoric msoflio bankia, minda giTxraT, saqarTvelos masStabiT aravis gaukeTebia is, rom SSm pirebi da social-urad daucvelebi, romlebic gaWirvebulebi ari-an , visac Tavisi sacxovrebeli ar aqvT da qiriT iyvnen an msgavsi, ufasod gadaecaT sacxovrebeli farTi.

gavakeTeT kapitaluri remonti : SevakeTeT sax-uravi, iataki, kanalizacia da gadaveciT am xalxs. amave SenobaSi aris didi darbazi, sadac gvinda socialuri sawarmos gaxsna. roca konkretuli pirovneba Camova sacxovreblidan, imave SenobaSi Tavisi samsaxuri eqneba. Zalian saintereso pro-eqtia“

socialurad daucvelebis garda, qalaqSi erTerTi mwvave problema isaa, rom maT ar aqvT agraruli bazari, movaWreebs Ria cis qveS uwevT TavianTi saqmis Sesruleba da wvimis, Tovlis drosac ki gareT arian, maTi TqmiT wina mTavro-bis dros bazris mimdebare teritoria gauyides, amitom gareT uwevT vaWroba.

sagarejos gamgebeli - mogvarebuli da mosagvarebeli problemebi

nino tabaRua

Page 11: გზავნილი საგარეჯოდან

11maTive TqmiT, ramdenime kviris win gamgebel-

ic estumraT da problemis mogvarebas dahpir-da, swored amas elodebian isinic. gamgebels ki amasTan dakavSirebiT Semdegi pasuxi aqvs:

„ar gvaqvs agraruli bazari. marTalia, Tav-ze aTovT, awvimT, magram es realurad wina xe-lisuflebis dros moxda, Cven ki ukve viyideT proeqti da axali agraruli bazris mSenebloba-ze gamocxadebuli tenderic dasrulda. maqsimum 2 TveSi, 245 aTasi laris Rirebulebis bazars vaSenebT, marTla Zalian lamazi da mowesrige-buli Senoba iqneba romelSic segmentebad dayo-fili daxlebi da movaWreebisTvis gankuTvnili adgilebi iqneba. rac mTavaria, is iqneba adap-tirebuli, pandusebiani. zogadad miviReT gad-awyvetileba, rom momavalSi asaSenebel arcerT proeqts ar vibarebT, romelic adaptirebuli ar aris da yvela saarCevno ubani, romelic raion-Sia soflis rwmunebulis Senoba Tu sabavSvo baRi, amave statusis matarebeli unda gavxadoT, rom etliT mosargebleebma adgilze mivla SeZlon“- ambobs gamgebeli.

rogorc qveynis sxva raionebSi, seriozuli problemebia sagarejos Teatrsa da muzeumSi, maT ar aqvT gaTboba da gamarTulad ar muSaobs wy-lis sistema. gziriSvilis TqmiT, amas imxela Tanxa sWirdeba, rom maTi 7 milioniani biuje-tiT es ver mogvardeba. miT umetes roca Teatri

aipis(arasamewarmeo iuridiuli piri) balanszea. gamgeblis gancxadebiT, wylis problemis mosag-vareblad maqsimum erTi weliwadia saWiro.

garda zemoT aRniSnulisa, aqvT iseTi proeqte-bi, romlebic gansakuTrebulad mniSvnelovani da erTgvarad saamayoa:

„yvelaze magari proeqti, rac gakeTda, aris is, rom udabnoSi, daviTgarejSi wyali gagvyavs, amis problema mogvarda. 4 mln 700 000 lar-iani proeqtia, didi arxebi gaiwminda, gatarda Sesabamisi RonisZiebebi da am wminda adgilas wya-li gagvyavs. minda, rom metis keTebis saSualeba gvqondes.

biujets rac Seexeba, gasul wels gamoyofili biujeti srulad aviTviseT da moTxoovnis, saW-iroebis Sesabamisi proeqtebi ganvaxorcieleT. wels ki dasaxuli prioritetebiT vxelmZR-vanelobT da mudmiv reJimSi vmuSaobT“- ambobs sagarejos municipalitetis gamgebeli, giorgi gziriSvili.

faqti erTia - raions aSkarad aqvs potenciali ganviTarebis, qveynis da adgilobrivi ekonomikis gaZlierebis. mosaxleoba da gamgebeli ki saqmis keTebas ar gaurbian da energiulad cdiloben TavianTi SesaZleblobebisa da resursebis gamoyenebas.

Page 12: გზავნილი საგარეჯოდან

kaxeTi saqarTvelos umniSvnelovanesi sasof-lo-sameurneo regionia, romelic saqarTvelos sasoflo-samurneo sa-vargulebis 38%-s flobs

da am kuTxiT umsxvilesia. სoflis meurneobaSi dasaqme-

bulia regionis Sromisunari-ani mosaxleob is 82%, rac aRniSnul

dargs udides mniSvnelobas aniWebs kaxeTიs ekonomi-kur da socialur ganviTarebaSi.

kaxeTi mdidaria sasoflo-sameurneo miwis re-sursiT, gansakuTrebiT ki saxnavi da saTib-saZovari savargulebiT. am kategoriis miwis farTobis mixed-viT, kaxeTs saqarTveloSi pirveli adgili uWiravs, ramac igi memarcvleobisa da mecxoveleobis wamyvan regionad aqcia.

kaxeTis rva raionidan yvelaze meti farTobi da sasoflo-sameurneo savarguli dedofliswyaros raions აქვს. mas mohyvebian axmetis, sagarejosa da siRnaRis raionebi.

USAID-is monacemebis Tanaxmad, sagarejos munici-palitetis saerTo farTobia 155 369 ha, aqedan sa-soflo – sameurneo savargulebs 94 371 ha ukavia, 42 065 ha ki - tyeebs.

municipalitetSi 45 dasaxlebuli punqtia: 1 qa-laqi (sagarejo) da 44 sofeli. 2012 wlis monace-mebis mixedviT, municipalitetis mosaxleoba 60 000 kacia, aqedan soflad 51 000 kaci cxovrobs, xolo darCenili 9000 kaci q. sagarejoSi. მosaxleobis Se-mosavlebis ZiriTadi wyaroebia: soflis meurneoba, vaWroba, sasoflo-sameurneo teqnikiT momsaxureba da xe-tyis realizacia. მunicipaluri biujeti adgi-lobrivi Semosavlebisa da gaTanabrebiTi trans-feris CaTvliT 13 387 000 lars Seadgens. სagarejos municipalitetis ekonomikuri ganviTarebis gegmis mixedviT, ekonomikis prioritetuli dargi soflis meurneobaa.

სagarejos municipalitetSi soflis meurneoba Zir-

iTad ekonomikur saqmi-anobas warmoadgens. აdministraciuli erTeu-li upiratesad mevenax-eobis da mecxoveleobis ganviTarebiT gamoirCeva. sasoflo–sameurneo savar-gulebi 94 3 71 ha-s Se adgens. maT Soris saxnav–saTess ukavia 29 575 ha, xexilis baRebs 6 424 ha, xolo saTib–saZovars 58 372 ha. აdgilobrivi xe-lisuflebis informaciiT, municipalitetis sasof-lo-sameurneo miwis fondi, kerZod ki saxnav-saTesi miwebi bolo 10 weliwadSi ar Semcirebula. Tumca, adgili aqvs s/s miwebis degradacias, gamarilianebis, eroziisa da Warbi Zovebis gamo.

am da sxva problemebis gadawyvetis mizniT sagare-jos municipalitetSi soflis meurneobis ganviTare-bisTvis sxvadasxva proeqti xorcieldeba, romleb-ze saqarTvelos soflis meurneobis saministros sagarejos municipalitetis sainformacio sakon-sultacio samsaxuris ufrosi, batoni nikoloz ja-vaxiSvili saubrobs :

„sxvadasxva saxelmwifo programa arsebobs ferme-rebisTvis da gle x e b i s T vis. aRsani Snavia, rTve li. ეs saxelmwifo programa sami welia warmatebiT mim-dinareobs. წels miviReT sarekorდo mosavali - 20 000 tonaze meti yurZenia warmoebuli. აranakleb warmatebulia sagazafxulo – xvnis programa. 8032 beneficiari gvyavs. maT gadaecemaT sasoflo-sameur-neo baraTebi, amiT sagazafxulo Tu ara, saSemod-gomo kulturebze isargeblebs glexi. arsebobs agrobaraTi Sesawamli nivTierebebis misaRebad. warmatebiT mimdinareobs aseve agrokreditebis pro-grama, rac gulisxmobs SeRavaTiani 14 % -ian sesxs, romlis 8 % - s saxelmwifo afinansebs. bolo pe-riodSi oTxi sawarmo aSenebda – Rvinis warmoeba, sofToxliauri, Sps vain kompani- 2. sasaTbure meur-neoba ujarmaSi, mefrinveleobis fabrika Toxliaur-Si. “ბevrma adamianma isargebla agrosesxiT. “ბevri ferma garemontda, sanaSene saqonli SeiZines.

ბatoni nikolozi aseve 2013 wels dawyebul pro-gramaze saubrobs, romelic soflebSi kooperative-bis Seqmnas isaxavs miznad. ეs programa mciremiwiani fermerebisTvis problemebis mogvarebis saSualebas iZleva.

რobert maRraZe mesaqonlea udabnodan, romel-mac kooperativis Seqmna gadawyvita. amiT surs ar-sebuli xarjebi Seamciros da kooperativebisTvis dawesebuli momsaxurebiT isargeblos, rac misi az-riT mogebas moutans.

Tengiz soniSvili ki ukve gamocdili da warmatebu-li kooperativis xelmZRvanelia, romelmac cota xnis win empardis programaSi dafinanseba miiRo da arasamTavrobo organizacia „mersi korbsisgan“ 15 000 evroTi dajildovda.baton Tengizs ukve wlebia saojaxo binzesi aqvs. იgi Tafლიsა da futkris sxva nawarms awarmoebs.

12

garejeli glexis naambobinino tabaRua ana uruSaZe

Page 13: გზავნილი საგარეჯოდან

man specialurad evrokavSiris mier dafinanse-buli programisTvis Camoayaliba kooperativi „apikorpsi“, romelic Svidi sxvadasxva ojaxis cxra wevrs aerTianebs.

„ am proeqtma mოgvca biZgi, rom kooperativi Segveqmna. 15 000 evros farglebSi rasac moviTxovT, yvelaferSi xels gviwyoben. Cven am etapisTvis gvsur-da 200 carieli ska da maRali gamavlobis satvirTo avtomobili skebis gadasatanad. gaerTianebaSi 95 skaa da 300- mde unda gavamravloT. gazafxulze vam-TabarebT samxreT sagarejoSi mindvrebze, gvalvisas zeვით migvyavs, alpur zonaSi.“

batoni Tengizi mefutkreobis, rogorc dargis specifikurobaze saubrobs da mis dasaxasiaTeblad konstantine gamsaxurdias sityvebs iSveliebs : „fu-tkris ska, es aris WeSmariti idea da srulyofili respublika.“

agrodazRveva sagarejoSi ganxorcielebuli erTerTi saxlemwifo sameurneo programaa. am SemTx-vevaSi saxelmwifo glexis mier dazRveuli kultur-is Tanamonawilea. dazRveva xdeba sxvadasxva stiqiur ubedurebebze, programa mxolod gvalvis Sedegad miyenebuli zaralis anazRaurebas ar iTvaliswinebs.

swored amitomac, im soflebis mosaxleoba, rom-lebSic wylis problema dRemde problemad rCeba, mosaxleoba ukmayofiloa ganxorcielebuli saxelm-wifo programebis efeqturobiT da mis calmxrivoba-sa da pirobiTobaze saubrobs.

43 wlis manana kakabaZe sofel kakabeTis mcxovre-bia. is saubrobs wylis problemaze, Sesabamisad mi-aCnia rom ganxorcielebuli poeqtebi soflis meur-neobis dargSi araefeqturia da Sedegs ar iZleva, radgan wylis gareSe problemebis mogvareba SeuZle-beli xdeba.

wylis porblemebis mogvarebis mizniT sagarejos municipalitetSi dawyebulia aqtiuri samelioracio samuSaoebi, romelsac sainformacio samsaxuris mTa-vari specialisti akaki dekanoziSvili ase afasebs :

„saerTod ganaxlda magistraluri arxi. amiT moixsna, giorgiwminda-sagajrejos miwis nakveTebis morwyvis problema. marjvena magistraluri arxisT-vis mTlianad gaiwminda masze damokidebuli miwis farTobebi, yvela irwyveba. erTaderTi Siga arxebis problema rCeba, romelic mwyobridanaa gamosuli da mis reabilitaisac 2016 wlidan gegmaven. isev bene-ficiari iCagreba amiT, marTalia wyali aris magis-tralur arxSi, magram sakuTar nakveTebamde miyvana uWirT. is SigniTa arxebi moSlilia da es iman gamoi-wvia, rom soflis meurneobas yuradReba ar eqceo-da da zogi amtvrevda im arxs, zogi iparavda da a. S. axla amasac eqceva yuradReba da am wlis proeqtSi maTi reabilitacia Setanilia. yvelaferi es rom ga-keTdeba, mTlianad sagarejo gawylovanebuli iqneba.“

gansxva ve biT ka kabe Tis mosaxleobisa, sofel pa-tarZeulSi dade bi Tad afaseben soflis meurneobis programebs da gansakuTrebiT gamoyofen miwis da-muSavebis porgramebs, romlebic maT SxamqimikatebiT da sxva saSualebebiT amaragebs.

garda sasoflo sameurneo da saxelmwifo pro-gramebisa, meoTxe welia sagarejos municipalitetSi aq-tiurad xorcieldeba soflis mxardaWeris programa, romelic “saqarTvelos 2011 wlis saxelmwifo biuje-tis Sesaxeb” saqarTvelos kanonis me-19 muxlis safuZ-velze damtkicda.

programis ZiriTadi miznebia: programiT gaTval-iswinebuli Tanxis warmarTva soflis pirveli rigis socialur-ekonomikur saWiroebaTa dasafinanseblad (adgilobrivi infrastruqturis obieqtebis aRdge-na-reabilitacia, keTilmowyobis samuSaoebis ganxor-cieleba da sxv.), TviTmmarTvelobis ganxorciele-baSi moqalaqeTa CarTulobis mxardაWera. soflis krebaze dasaxelebuli problemebis dasafinanseb-lad gamoyofilia konkretuli Tanxa soflis mo-saxleobis raodenobis gaTvalisiwinebiT.

sagarejos municipalitetis soflis mxardaWeris programis mTavari specialisti infrastruqturis sakiTxebSi giorgi TediaSvili programis dadebiT mxareebsa da miRwevebze saubrobs:

-„ soflis krebisა da ZiriTadi problemebis gamokveTis Semdeg, jer xarjTaRricxva keTdeba, mere cxaddeba tenderi, gamarjvebul organizacias samuSaos Sesasruleblad vada eZleva. yvelaze gavrcelebuli da xSiri problemaa wyali da wylis sistema, aseve gare ganaTeba, amitom idgmeba dioduri ganaTebebi, ekonomiuri naTurebi. morCenili Tanxa isev sofli-sTvis ixarjeba, Sesrulebuli samuSaoebis xarisxis ga-mosasworeblad.

arsebobs zedamxedvelobis samsaxuri, romelic Sesrulebul samuSaoebs da misi mimdinareobis pro-cess uwevs monitorings.

mTavari specialisti zedamxedvelobis sakiTxeb-Si, ioseb qarsauliZe yvelaze xSirad dafiqsirebul darRvevad teqnikur xarvezebs asaxelebs, rac SeiZle-ba uxarisxod Sesrulebuli mSenebloba an gegmis gad-aWarbeba iyos.

mimdinare wlis gazafxuli sagarejos soflis meurneobisTvis aqtiuri da mravalferovania. igegme-ba sxvadasxva saxelmwifo programა. amis fonze ki kax-uri sasoflo produqciis mniSvneloba ara mxolod adgilobriv, aramed saerTaSoriso bazarzec izrde-ba.

13

Page 14: გზავნილი საგარეჯოდან

gasul Tves iranSi viyavi, sadac fereid-neli qarTveli gavi-cani. am TemiT Zalian davinteresdi da ga-davwyvite, saqarTve-

loSi momeZebna samS-obloSi dabrunebuli

fereidnelebi. vicodi, rom wlebis win ramdenime

ojaxi Camovida da sagarejoSi dasaxlda. Cemi megobris deda dampirda, Camodi da me Segaxvedreb am xalxso. vidre Cavidodi, vi-codi rom faniaSvilebis ojaxSi unda mivsuliyavi. Cemi maspinZeli, qalbatoni nazi maT ZebnaSi mex-mareboda. SemTxveviT ki sxva fereidnelebis ojax-Si aRmovCndi, sadac damxvda 80 wlis qalbatoni, zamanani nosraTa, romelsac adgilobrivebi ni-nos uwodeben. vuTxari ramdenime kiTxvas dagis-vamT da iqneb cota dro damiTmoT-meTqi. uari ar uTqvams.

miTxra, rom saqarTveloSi Camosvla misi meuR-lis didi survili iyo, Tumca aq is mdgomareoba ar daxvdaT, romelsac elodnen. „45 welia ojaxi

saqarTveloSi cxovrobs. saqarTvelo ayovebu-lao da simarTle ar vicodi. fereidanSi vcxov-robdiT, mamuli gvqonda, cxovreba, bevri cxvari da Zroxa gvyovda da yvelaferi yelamdin gvqo-da. exla gaWirda.“

saqarTveloSi Camosvlis pirvel periods ix-senebs : „qarTvelebma pirvelad kargad migvi-Res, mere erTi kvira gadioda, avtobusi adioda, Cadioda da iqidan gveZaxdnen Tqen deda vatire fereidnelebo“.

saubarSi Cemi maspinZeli qalbatoni nazi gverT-veba da meubneba rom fereidneli qarTvelebi binebiT uzrunvelyo raikomis mdivanma, mediko mezvriSvilma.

dialogs isev samSobloSi dabrunebul qarT-velTan vagrZeleb. meubneba, rom fereidanSi na-Tesavebi hyavs da erTmaneTs iSviaTad, magram mainc naxuloben. xSir misvla-mosvlas ki fuli sWird-eba.

iranSi cxovrebis periods kargad ixsenebs: „ neta sparselebTan viyo, ise kargad goqceodnen“ . ambobs, rom fereidanSi qarTvelebi mudam er-Tad iyvnen, erTmaneTis dabadebis dReebze dadi-odnen da dResaswaulebsac erTad aRniSnavdnen. iranidan Camosvlis Semdeg bevri ram ar Seucvlia. saxlSi kvlav aqvs dafenili xaliCebi da oTaxSi Sesvlis win fexsacmels zRurblze tovebs. Tavad qalbatoni nino Zvel tradicias ar Ralatobs da dRemde TavSals atarebs.

Cemi respoნdenti problemebzec iwyebs saubars da ambobs, rom sagarejoSi mTavar problemas uwy-loba warmoadgens. „40 welia aqa varT da wyali ara goq, wyali ki sicocxlisTvis pirvelia“.

meubneba, rom 7 Svilis dedas aravin exmareba. „Zroxa myonda da isic mampares, TbilisSi Cemi biWis manqana maipares. aseTi ram fereidanSi ara-sodes momxdara“. kiTxvas religiazec vsvam da meubneba rom misi Svilebi da SviliSvilebi qris-tianuli wesiT arian monaTlulebi,

„me mariami miyors, magis saxels venacvale, magram me mahmadiani var“, - am sityvebiT davam-TavreT dialogi. madloba gadavuxade da gezi faniaSvilebis ojaxisken aviRe.

ramdenime saxls CavuareT da Cemi Semdegi re-spondentebic vipove. ezodan Tornike gamomegeba.

miTxra, rom saqarTveloSi 1989 wlidan cxov-robs, iranSi yofnis periods kargad ixsenebs. im dros Tornike skolis moswavle iyo. ambobs, rom iranSi mcxovrebi qarTvelebi ojaxebSi qarTulad saubroben.

14

keso mTavriSvili

fereidnelebis qarTuli cxovreba

Page 15: გზავნილი საგარეჯოდან

15

mogvianebiT Tornikes mama, alika gviaxlovde-ba, surs gaarkvios ucnobi stumris vinaoba. vuxsni, rom saxelmwifo universitetidan var da minda fereidnel qarTvelebze davwero. braznarevi toniT meubneba, wlebia saqarTveloSi varT da aqa-mde aravin dainteresebula Cveni mdgomareobiTo. gaigo, rom iranSi viyavi wasuli , Tumca fereidanSi ver Cavedi. axla iqaur ambebs miyveba, ambobs, rom fereidanSi yvela qarTulad saubrobs. „manqnebze qarTuli warwerebi aris“.

fereidanSi daojaxda, meuRlec iqauri qarTve-lia. 5 Svilis mama STamomavlobis naklebobas ar uCivis. „2 biWi dasaniSni myavs, gogoc gamiTxovebia“.

ambobs, rom iranuli tradiciebi hqondaT, Tum-ca daiviwyes. saxlSi xaliCebi ar aqvs da arc fexze uwevs gaxda. „me meCeTi ar minda, qarTveli var da eklesia minda. aq imitom Camovedi, rom qarTvelo-ba mainteresebs. me dabadebidan miyvars qristiano-ba, Cemi winaprebi iyvnen qritianebi“.

aRniSnavs imasac, rom fereidanSi sakuTari ben-zingasamarTi sadguri hqonda da iq kargad cxov-robda, Tumca guli mainc samSoblosken mouwevda.

„saqarTveloSi CamovediT imitom, rom qarT-velebi viyaviT. iq qarTvelebs ar uWirdaT, arc am-Jamad uWirT. arca vnanob rom davbrundi, aq kargad var“, -meubneba alika, Tumca ukmayofilebasac ga-moTqvams. mas iseve, rogorc Cems wina respodents, uwylobis problema awuxebs. „37 welia mTavrobas ver movrevnivar rom wyali mogvitanos. eqsni varT ojaxSi da erTi muSaobs. mxolod wyals viTxovT, meti araferi gvinda“.

fereidanSi Zma da ZmisSvilebi hyavs, romlebsac xSirad naxulobs. xan Tavad Cadis iranSi, xanac isi-ni Camodian saqarTveloSi.

sparselebs dadebiTad axasiaTebs da ambobs, rom iq qarTvelebi Zalian uyvarT. „4 saukunea iq arian

qarTvelebi, iranelebs arc vinme SeuwuxebiaT, arc gvoviwroeben“. guli swydeba, rom ufrosma Taobam sparsuli kargad icis, axalgazrdebma ki ara.

ambobs, rom qarTvelebma erTmaneTis gverdSi dgoma ician da iranSi maT sruli Tavisufleba aqvT. „iq aRar uSlian arafers, sul erTia qarTve-li xar Tu sxva erovnebis warmomadgeneli“. vkiTxe iq cxovrebis periodSi qarTuli tradiciebi Tu gqondaT-meTqi. miTxra, fereidanSi qorwls qar-Tulad vakeTebdiT da aRdgomasac aRvniSnavdiTo.

ar moswons, rom saqarTveloSi eTnikurma um-ciresobebma qarTuli ar ician.

„aq ucxoeli Tu cxovrobs unda qarTulad ilapa-rakos. 4 saukune aris fereidanSi ena SeunarCunebi-aT. amJamadac rom Cadixar qarTulad gelaparake-bis. did iranSi erTi muWa qarTveli cxovrobs. isini amayoben sakuTari warmoSobiT da sixaruliT amboben, rom qarTvelebi arian. yviris quCaze me qarTveli var. manqanaze uweria gaumarjos saqarT-velos. “

ambobs, rom Camosvlis Semdeg aq mcxovrebma qa-rTvelebma kargad miiRes.saqarTveloSi dabrune-bas ar nanobs, radgan aq is garemo daxvda, romel-sac eloda. „damxvda romelsac ocnebdi“, -meubneba Cemi respondenti.

saubars ki Semdegi sityvebiT amTavrebs: „me Cem saqarTveloSi Camovedi, Cemi saqarTvelo miyvars. mSieri Tu maZRari, mdidar Tu Raribi, Cemi samS-oblo miyvars. araferi ar mainteresebs qarT-velobis garda, ar mainteresebs arc qoneba, arc araferi“.

Page 16: გზავნილი საგარეჯოდან

amboben, stumrad misuls xaS-mis saferavs Tu gamogitanen, „fexze dadeq da guli dade dalocvisaso!“, amitom sofel xaSmSi, SavkaciSvilebis ojaxSi

stumrobi sas, alublis feri Rvi -nis da na xv a ze uneburad mec fexze

wamovdeqi da saocari aromatis orom-trialSi gavexvie...

vazis am unikalur jiSs didi da legendebiT savse istoria aqvs. zogadad , xaSmi avznians niSnavs da adre am adgils, gansakuTrebiT ki- zemo xaSms ufrTx-odnen, radgan adamianebi cudad xdebodnen. Tamar mefem berebi gagzavna xaSmSi, raTa saferavi moey-vanaT, Semdgom ki, avzniani miwa im dalocvil adgi-lad iqca, sadac msoflioSi saukeTeso jiSis safer-avi modis.

dResdReobiT, zemo xaSmi (kawareTi), faqtobrivad, dacarielebulia, Tumca centrSi mosaxleoba mrav-ladaa. aq TiTqmis ver naxavT ojaxs, romlis maranSic „keTili da gemoiani“ saferavi ar inaxebodes.

Tamaz SavkaciSvili erTerTia maTgan, vinc mraval-saukunovan tradicias misdevs da xaSmis saferavs ojaxur pirobebSi ayenebs. igi saubrobs imaze, Tu ra aris xaSmis saferavis unikalurobis saidumlo: „ misi gemo, mniSvnelo-vanwilad, damokidebulia aqaur miwaze. igi mlaSe da sakma-od teniania . bevrjer yofila iseTi SemTxveva, roca vazis rqa gasaxareblad sxva adgilas wauRiaT, Tumca amaod. vazi mxolod da mxolod aq, xaSmSi, cocxlobs da unikaluri jiSis saferavs gvaZlevs“

vazis movla-gaxarebas rac Seexeba, gansakuTrebul meTodebs ar saWiroebs, Tumca iseve, rogorc nebismieri jiSis yurZens, xaSmis saf-eravsac didi Zalisxmeva da yuradReba sWirdeba.

batoni Tamazis venaxi arc ise didia, amitom dasaTvaliereblad sul ram-denime wuTia saWiro, magram SesvlisTanave SeamCnevT saocar wesrigs, Tanmim-devrulobas, metad faqizad gasxlul da axveul vazis rqebs. Sesabamisad, ram-denimewuTiani Semovlis nacvlad, ramdenimesaaTiani gaseirneba gamogivaT. es yovelive amad Rirs!

venaxSi, vazebis gaswvriv, xexilia darguli. saojaxo meurneobiT dakavebulma batonma Tamazma, ucxoeli turistis stumrobamde, arc ki icoda, SeZleboda Tu ara, xexils raime datvirTva hqonoda.

„erTxel erTerTi qveynidan turisti gvewvia, romelic Rvinis biznesiT iyo dakavebu-

fexze dadeq da guli dade dalocvi"""sas""mariam tyeSelaSvili

16

Page 17: გზავნილი საგარეჯოდან

li. Cemi saferavis dagemovnebi-sas miTxra, rom saferavs vaSlis aromati hqonda. me Sevcbundi da didi Zalisxmeva damWirda imis dasamtkiceblad, rom saferavi sufTa iyo. meore dRes venaxis daTvaliereba moindoma da mec win gavuZexi. uceb damiZaxa da mkiTxa, vazis gaswvriv ra xexili mqonda darguli. me vupasuxe, rom es vaSlia da orivesTvis yvelaferi naTeli gaxda.“

Cven venaxidan saxlSi ga-davinacvleT. ai, movida safera-vis dagemovnebis droc. muqi alu-blisferi Rvino saocar aromats afrqvevda TeTri, gamWvirvale minis Wiqidan. radgan gamocdili somelie ar var, im turistisgan gansxvavebiT, Rvinos rom vaSlis aromati hqonda, ver SevamCnie. er-TaderTi, rac vigrZeni- Sinagani wesrigi da sidinje gaxldaT. Cven-

ma maspinZelma dagvisaxela is kerZi, romlis saferavTan erTad mirTmevis

Semdegac SesaZlebelia, sasmlis gemos srulad SegrZneba. es kerZi mamapapuri

mwvadia.degustaciis Semdgom kvlav mis maxasiaT-

eblebze ganvagrZeT saubari. yvela sikeTes-Tan erTad mas samkurnalo Tvisebebic aqvs. „xaSmis saferavi radiaciaze dadebiTad mo-

qmedebs. amoboben, rom hirosimasa da nagasakiSi didi afeTqebis Semdgom iaponelebma Cveni saferavi

SeiZines. garda amisa, Rvino simsivniT daavadebulebsac exmareba da xels uSlis metastazebis gavrcelebas. swored

amitom, CvenTan xSirad gaigonebT, rom imasTan, vinc aqaur yurZensa da purs Seeqceva an yoveldRe xaSmis saferavs miirTmevs, simsivne axlosac ver miva“ - dasZina batonma Tamazma.mokled, Tuki xaSmis saferavis samSobloSi, sagarejodan 14 ki-

lometris savalze moxvdebiT, raWulad „ maspinZelos“ daZaxeba ar daizaroT da mistikuri „avznianis“ sikeTeebi srulad SeigrZeniT.

fexze dadeq da guli dade dalocvi"""sas""17”!

Page 18: გზავნილი საგარეჯოდან

manana beriZe

Page 19: გზავნილი საგარეჯოდან

keTili miwa”

Page 20: გზავნილი საგარეჯოდან

20

saxelw ifos si-Zl i eris erT–erTi ga n ms az R v r e li fa -qto ri ganviTare-buli, wa r m a tebu -

li a xalgazr do baa. saxel mw i f o valdebu-

lia uzrun vel yo s a xal gaz r d e b i s gana T l e -

ba, Seuq m n as sicocxlisaTvis, swavli sa da garTobisaTvis saWiro pirobebi. am mxriv dedaqalaqSi situacia normaluria. axal-gazrdobas garTobis, modunebis araerTi saSualeba aqvs: kino, Teatri, sportuli moednebi, sxvadasxva gasarTobi Tu kul-turuli centri. Tumca regionebSi ra-dikalurad gansxvavebul mdgomareobas vxvdebiT. swored amitom, Cven davinteres-diT sagarejos municipalitetSi arsebuli situaciiT : Tu ra surT axalgazrdebs da ra problemebs awydebian TavianT region-Si.

garToba is mTavari problemaa, rome-lic sagarejos axalgazrdobas awuxebs. aRsaniSnavia is faqti, rom maTi mxridan TiTqmis erTnairi pasuxebi miviReT: „gar-TobisaTvis mxolod samegobro gvyavs, xSirad vnaxulobT erTmaneTs da vcdi-lobT gavimxiaruloT dReebi. ar gvaqvs parki, sadac wynarad megobrebTan erTad dasvenebas da garTobas SevZlebT. - ambobs skolis moswavle magda TamazaSvili.

„qalaqSi aris muzeumi,Tojinebis Teat-ri. me miyvars es qalaqi, Tumca visurveb-di garTobis mxriv ufro bevri rame iyos. magaliTad, skverebi, kino da a.S“ - tato papunaSvili.

garTobasTan erTad gamoikveTa kidev erTi problema - dasaqmeba. gamokiTxul-Ta nawili ambobs, rom sagarejoSi dasaqme-bis perspeqtiva ar aris.

axalgzardebis problemebze saubrisas, ra Tqma unda , mniSvnelovania saxelm-

wifo uwyebebis CarT-va, ramdenad ician maTi problemebis Sesaxeb. swored ami-tom sagarejos munic-ipalitetis gamgeo-baSi axalgazrduli sakiTxebis mTavar spe-cialists gavesaubreT. qal-batonma qeTevan xabaziSvilma CvenTan sau-brisas aRniSna :„Cveni saqmianoba efuZneba axalgazrduli

politikis dokuments, romelic mTavr obis mier aris damtkicebuli. Te at ri, skveri da msgavsi Temebi ar gvexeba. Cveni saqme im RonisZiebebis Catarebaa, rომელშic unda CavrToT axalgazrdebi.

yvelaze didi problema TviTon axal-gazrdebSia. maT ar aqvT interesi, rom CaerTon, raRac gaakeTon. wignsac ki ara-vin kiTxulobs. didi xania, gvinda mkiTx-velTa klubis Seqmna, magram bevri araa is-eTi axalgazrda, vinc wignis kiTxviT aris dainteresebuli.

uaxloes momavalSi vgegmavT gavakeToT proeqti „axalgazrduli forumi“. sagare-jos soflebidan unda moviwvioT axalgaz-rdebi, romlebic gvetyvian TavianTi prob-lemebis Sesaxeb da erTad unda davgegmoT is aqtivobebi, rac maT surT. 22 aprili aris dedamiwis dRe da vgegmavT moxalise axalgazrdebis monawileobiT dasufTave-bis aqcias, davasufTavebT istoriul Ze-gls, sofel CailurSi mdebare cixes. 15 aprils igegmeba SemoqmedebiTi saRamo axalgazrdebis monawileobiT. iqneba ga-mofena, leqsebi, simRerebi.“

meria uzrunvelyofs araerT RonisZie-bas. dagegmili aqvs Zalian bevri kargi proeqti uaxloes momavalSi. isini xels uwyoben SezRuduli SesaZleblobebis mqone bavSvebis CarTulobas. aseve, dahy-avT isini eqskursiebzec.

problemebi da proeqtebi erTi raionis TvalTaxedviT

mariam fanCuliZe nini maziaSvili

Page 21: გზავნილი საგარეჯოდან

21

sagarejoSi arsebobs organizacia „ax-algazrdobis ganviTarebis centri - XXI”, romelic dafuZnda 2013 wels da muSaobs axalgazrdul sakiTxebze. organizaciis TanamSromelTa umravlesoba aris axal-gazrda. isini muSaoben sagarejos mTel municipalitetSi. maT Soris, ufro aqti-urad, eTnikurad azerbaijanel axalgaz-rdebTan, imitom, rom sagarejoSi oTxi sofeli aris eTnikurad azerbaijanuli.

„vmuSaobT sxvadasxva problemaze. mag-aliTad, amJamad mimdinareobs „msoflio bankis“ erT-erTi proeqti jansaRi cxovre-bis wesis popularizaciasTan dakavSire-biT. vcdilobT maqsimalurad aviTvisoT sagarejos municipaliteti da proeqtebi movargoT soflebs. TiTqmis yvela sko-laSi gvqonia treningi da axalgazrdebTan kontaqti rTuli ar aris CvenTvis. zo-gadad sagarejoSi soflebidan naklebia survili, imitom, rom naklebia miwodebac,

axalgazrdebs ar aqvT imis saSualeba, rom Tavisufali dro sworad dagegmon. me TviTonac aq maqvs skola damTavrebuli da mec viyavi maT adgilas. imis gamo, rom praqtikulad aq araferi ar iyo, avdeqiT da Cven TviTonve SevqmeniT es yvelaferi“ – Tqva nuca basilaSvilma ( treneri, pro-eqtebis koordinatori, „axalgazrdobis ganviTarebis centri - XXI “)

man aseve aRniSna, rom : „regionebSi, ro-gorc wesi, xSirad organizaciebi eridebi-an met xarjs, eridebian imas,rom ar ician ra daxvdebaT,roca ucxo garemoSi Cadian, amitom ar aris xSirad treningebi, sxva-dasxva saxis araformaluri ganaTlebis aqtivobebi soflebSi, amitom naklebi survili aqvT maTac. Cven erTi Tvis win gvqonda treningebi badiaurSi da iq gviTx-res axalgazrdebma, rom pirvelad xde-ba saerTod aseTi raRac. axalgazrdebi Zalian kargebi arian. Tu iqneba Sesabamisi miwodeba, isini mondomebulebi iqnebian.

“msoflio banks“ aqvs aseTi proeqti „axalgazrduli CarTulobis da social-uri angariSvaldebulebis proeqti”, ro-melic xorcieldeba sam municipalitetSi : sagarejoSi, Terjolasa da wyaltuboSi. TiToeul municipalitetze aris gamoyo-

fili TiTqmis 60 000 dolaris granti. sagarejos municipalitetis yvela sofel-sa da skolaSi Catarda kvleva axalgaz-rduli problemebis gamosavlenad. Seiqm-na adgilobrivi municipaluri samoqmedo gegma,romelic moicavs SSm pirebis inte-gracias, Tavisufali drois sworad dage-gmvas, jansaRi cxovrebis wesis sakiTxebs, anu yvela im problemur sakiTxs,rac ga-moikveTa axalgazrdebisgan. am programis farglebSi, 12 sofelSi iqmneba axalgaz-rduli centri anu teritoria, romelic aRiWurveba sxvadasxva musikaluri instru-mentebiT, sportuli inventariT, kompiu-terebiT da a.S. axalgazrdebs eqnebaT sivrce,rom raRac gaakeTon da imuSavon.“

organizacia „axalgazrdobis ganvi-Tarebis centri - XXI“ da sagarejos gamgeo-ba, orive uaxloes momavalSi axalgazr-debs damaimedebel proeqtebs hpirdeba. maTi ganxorcielebisa da axalgazrdebis mxridan interesis gazrdis Semdeg, sa-varaudod, situacia odnav mainc Seicvle-ba ukeTesobisken.Tumca, dasaqmebis sakiTxi kvlav problemad rCeba.

Page 22: გზავნილი საგარეჯოდან

22

sagarejos raionSi oc-daSvidi baRia, amaTgan eqvsi qalaqSi. baRe-bi oridan eqvs saaTa-

mde muSaobs. TiToeu-li bavSvze, samjeradi

kvebisTvis, dReSi ori lar-ia gamoyofili. Siblianisa da

sagarejos N5 baRebSi dRemde mo-sawesrigebelia sveli wertilebi, xuT baRs ki gasul wels gaukeTda kapitaluri remonti.

elza gelaSvili, skolamdeli aRzrdis dawese-bulebaTa gaerTianebis direqtori

„ocdaSvidi baRidan mxolod ori baRi dagvrCa, romlebSic sveli wertilebi mosawesrigebelia. Sar-San kapitaluri remonti xuT baRSi gakeTda. wels ten-deri ori baRisTvis gamovacxadeT da gamarjvebulic gamovavlineT. erT baRSi ki samomavlod vgegmavT tenderis gamocxadebas. Tumca, gvaqvs baRebi, romleb-Sic Zalian cudi mdgomarebaa. magaliTad, kakabeTis pirveli baRis Senoba Zalian moZvelebulia da sas-wrafo demontaJs saWiroebs.“

azerbaijanul sofel lambaloSi sami wlis win gaix-sna qarTulenovani alternatiuli jgufi, romelSic cxridan or saaTamde mimdinareobs saaRmzrdelo da saganmanaTleblo RonisZiebebi. alternatiul baRSi azerbaijaneli skolamdeli aRsazrdelebi qarTul enas swavloben. saswavlo procesSi kveba ar Sedis.

lambalos alternatiuli baRi

„ Cven mxolod qarTulenovani baRebi gvaqvs. azerbaijaneli bavSvebisTvis qarTulenovani jgufebi gavxseniT lambaloSi, raTa skolamdeli momzade-ba gaiaron da gaumartivdeT, samomavlod, qarTul skolebSi swavlis dawyeba. adre survili qarTuli enis swavlis survili ar hqondaT, axla ki piriqiT, undaT rom rac SeiZleba meti qarTulenovani baRi gaixsnas. lambalos alternatiul jgufSi ormoci bavSvia, maSin, roca minimaluri zRvari ocdaaTia. ’’

„Cven sistematurad vatarebT sakvebis monitorings, am mxriv namdvilad ar gvaqvs problemebi. zoga-dad, sagarejoSi baRebis mdgomareobas dadebiTad Sevafasebdi. sxva raionebTan SedarebiT, rasac dRes vuyureb, Cveni aris brwyinvale. marTalia, Cvenc gvqonda da gvaqvs problemebi, magram nel-nela vc-dilobT, safuZvlianad movagvaroT. CvenTan ar ari-an bavSvebi, romlebisTvisac SezRudulia baRSi siaru-li, piriqiT, survilis Sesabamisad, yovel bavSvs eZleva baRSi siarulis saSualeba“

ganaTleba sagarejoSiqristi romanaZe

baRebi

sagarejos N3 baRis aRsazrdelebi.

sagarejos N3 baRi

Page 23: გზავნილი საგარეჯოდან

23

ganaTleba sagarejoSi skolebi

sagarejos raionSi 26 sajaro da ori kerZo skolaa. azerbaijanul zonaSi ki oTxo, kerZod, lambalos, iormuRalos, muRanRos da duza-gramas skolebi. amaTgan qarTuli seqtori mx-olod lambalos da iormuRalos skolebSia, danarCen or skolaSi ki qarTuli meore enad is-wavleba. lambalos skola sxvadasxva SenobaSia ganTavsebuli. axali skolis mSenebloba ki am dromde mimdinareobs.

„ sagarejos raionSi aris skolebi, romlebSic dasrulda, mimdinareobs an samomavlod igegme-ba reabilitacia. aRniSnuli samuSaobebi sazafxu-lod igegmeba. rac Seexeba lambalos, am etapze skola sxvadasxva naqiraveb SenobaSia ganTavsebu-li, Tumca mimdinareobs mSenebloba da uaxloes momavalSi moswavleebi axal skolaSi SeZleben swavlis gagrZelebas. xolo iormuRaloSi ukve dasrulda mSenebloba da swored dRes ixsneba axali Senoba ’’

sagarejoSi xSirad tardeba inteleqtualu-ri da sportuli Sejibrebebi. moswavleebSi gan-sakuTrebuli popularobiT inteleqtualuri TamaSi „ra? sad? rodis?“ sargeblobs. sagare-joSi yovelwliurad tardeba „ra? sad? rodis?“ konkursi, romelSic yvela skola momawile-obs. gasul wels pirveloba sagarejos pirvel-

ma skolam moipova, ris Sedegadac, avtomaturad gaxda regionuli Sejibrebis monawile.

sagarejos raionis maRalmTiani soflebi mos-wavleebis mcire kontigentiT gamoirCeva. koW-banis sajaro skolaSi ocdaTxuTmeti, ujarmis sajaro skolaSi ormocdaToTxmeti, xolo Sib-lianis sajaro skolaSi ormocdaTvrameti mos-wavle swavlobs. garda moswavleebis simcirisa, am skolebSi sxva rigi problemebia. kerZod, saaqto darbazis, biblioTekis, sportuli dar-bazis, moswavleTa samedicino daxmarebis ganyo-filebis, ceWntraluri gaTbobisa da mandaturis ararseboba. ujarmis sajaro skolaSi 2010- 2013 wlebSi umaRles saganmanaTleblo dawesebule-baSi Cabarebis msurvelTa raodenobas ori mos-wavle Seadgenda, romelTagan mxolod erTma SeZlo umaRlesSi swavlis gagrZeleba. aRniSnu-li mdgomareoba ganpirebulia, rogorc swav-lebis dabali xarisxiT, ise mZime ekonomikuri mdgomareobiT.

„mTis zonis soflebSi moswavleebis mcire kon-tigentia, rac migraciis Sedegia. mosaxleoba, ZiriTadad, TbilisSi midis sacxovreblad, rac skolebSi moswavleebis simcires TavisTavad gan-sazRvravs“

Tamar mamardaSvili, sagarejos resurscentris mTavari specialisti

Page 24: გზავნილი საგარეჯოდან

24

sagarejos N6 sajaro skola

sagarejos N2 sajaro skola

iormuRalos skolis gaxsna

Page 25: გზავნილი საგარეჯოდან

25

sagarejoSi aris erTaderTi avtorizebuli pro-fesiuli saswavlebeli „ilia“. profesiuli sas-wavlebeli TxuTmeti wlis win gaixsna da moicavs buRalteriis, ofisis menejeris, eqTnis TanaSem-wisa da teqnikosis profesiebis swavlebas. ofisis menejerisa da eqTnis TanaSemwis kursebi or, xolo buRalteriisa da teqnikosis kursebi erTwliania. saswavlebelSi swavlebis aucilebel winapirobas saskolo atestati ar warmoadgens, amitom TxuT-meti wlis zemoT yovel msurvels SeuZlia misTvis sasurveli profesiis daufleba.

garda profesiuli sagnebisa, kolejSi ingli-suri enisa da kompiuteris swavla savaldebuloa. kolej „iliaSi“ am droisTvis ormocdaTormeti adamiani swavlos, TiToeul jgufSi moswavleebis gansazRvruli raodenobaa, romelic ar aRemateba Tormet adamians.

profesiul saswavlebelSi wliuri gadasaxa-di aTas lars Seadgens. gadasaxadma gasul welT-an SedarebiT asi lariT moimata, rac inflacias ukavSirdeba. erT-erTi damfuZneblis gancxadebiT, saswavlebelSi samomavlod wliuri gadasaxadis gazrda ori aTas laramde igegmeba.

„Cven varT kolejebis asociaciis asocirebuli wevri da yvelanairad vcdilobT, rom Cveni kurs-damTavrebulebi samomavlod davasaqmoT. Cven gvaqvs dasaqmebis Zalian maRali procenti. mag-aliTad, SarSan Cveni yvela kursdamTavrebulebi, garda ori bavSvisa, dasaqmda „jeohospitalsisa“ da „laivis“ klinikebSi, xolo buRalteriis specialo-bis kursdamTavrebma Cveni SuamdgomlobiT daiwyes muSaoba bankebSi. sagarejoSi sxva avtorizebuli sas-wavlebeli ar aris, Sesabamisad, Cven yvelanairad vcdilobT xeli SevuwyoT motivirebul axalgazr-debs ukeTesi momavlis SenebaSi“.

samedicino oTaxi eqTnebisTvis

Tamar abulaSvili, profesiul saswavlebel „ilias“ erT-erTi damfuZnebeli

sagarejos profesiuli saswavlebeli

Page 26: გზავნილი საგარეჯოდან

26

siZveleTa kera sagarejoSi

kaxeTis re-gionSi mravali muzeumia da yve-

la maTgans Tavi-si istoria aqvs. maT

Soris, aRsani Snavia sa-garejos mxareTmcodneobis muzeumi, rome-lic ukve 54 welia mnaxvelebs Rirseulad maspinZlobs.

rkinis dabali WiSkari SevaReT. bilikis bolos xeebSi Cafluli agurisferi us-arkmelo Senoba gamoCnda. saqarTveloSi cota muzeumi moiZebneba iseTi peizaJiT, rogoric sagarejos mxareTmcodneobis muzeums aqvs. erTi SexedviT, aq, TiTqos, yvelaferi rigzea, magram sinamdvile sx-vagvaria.

muzeumis farTobi rvaasi kvadratu-li kilometria. is 1958 wels daarsda, magram 1962 wlis aprilSi gaixsna da dRemde funqcionirebs. SenobaSi daculia kaxeTis regionis teritoriaze arqeolo-giuri gaTxrebis Sedegad da SemTxveviT aRmoCnili masalebi gviani brinjaos xani-dan moyolebuli Sua saukuneebis CaTvliT, adgilobrivi yofisaTvis damaxasiaTebe-li sayofacxovrebo da eTnografiuli tipis masalebi, gamoyenebiTi xelovnebis nimuSebi, metad Warbobs Tixisa da brin-jaos nivTebi: Tixis qoTnebi, samuSao da sabrZolo iaraRebi, sxvadasxva periodis monetebi, brinjaos samkaulebi, Zveli, qarTuli samosi... muzeumSi siZveleebs sagarejos mosaxleobac amdidrebs maT miwaze SemTxveviT aRmoCenili Zveli sa-gnebiTa Tu ojaxebSi Semonaxuli uZvelesi antikvaruli nivTebiT.

muzeumis SvidiaTasamde eqsponatze Svidkaciani personali zrunavs : menejeri, moadgile, ori eqskursiamZRoli, siZ

veleTmcveli, mne da damlage-beli. gidoba mx-areTmcodneobis mu ze umis menejerma, badri dreiZem, gagvi-wia.“muze u ms, yovelw l i u ra d, daa x lo e biT,

300-400-mde da mTva lierebeli stu mrobs. mnaxvelTa u mravlesoba skolis moswav-leebi da turistebi arian. Cveni biujeti mwiria da, samwuxarod, muzeumSi bevri problema gvrCeba mosagvarebeli.”

rogorc aRmoCnda, muzeumSi ar aris bunebrivi airi, ar aris Seyvanili wyali da arc muzeumisTvis saWiro klimatkon-trolis sistema. maTi yovelwliuri daf-inanseba mxolod 32 aTas lars Seadgens, rac ar hyofnis muzeumis administracias yvela problemis mosagvareblad. 2010 wels muzeumi gaZarcves da 2 wlis Semdeg didi gaWirvebiT SeZles damcavi sistemis dayeneba.

“problema bevria, magram CvenTvis yvelaze mZime is aris, rom sacavi ar gvaqvs, ris gamoc, bevri nivTi ubralod yuTebSi gviwyvia. ar gvaqvs klimatkontroli, rac saSinlad moqmedebs muzeumSi ganTavsebul nivTebze, xolo karadebi, romlebSic nivTebia gamofenili, veranair kritikas ვერ uZlebs. xis karadebis damcavi SuSebi imdenad patarazea gamoWrili, rom yve-la eqsponats damTvalierebeli verc ki xedavs. daxmarebisTvis saxelmwifosac mivmarTeT, magram, „qamrebis SemoWeris“ principiT, biujeti igive gvaqvs, rac uwin. Zalian didi survili maqvs, gazi Semoviy-vano dawesebulebaSi, magram es rva aTasi lari jdeba... ar gvaqvs wyalic... gvpir-debian, rom 2017 wlisTvis es problema gamoswordeba.

nini samxaraZe gvanca arevaZe

Page 27: გზავნილი საგარეჯოდან

2727

muzeumSi daculi mravali uZvelesi nivTis garda, sxva RirsSesaniSnaobeb-sac vnaxulobT. maT Soris, gansakuTre-buli da uZvirfasesi “STabeWdilebaTa wignia”, romelSic mraval cnobil da gamoCenil adamianTa Canawerebs Soris, sagarejoeli mwerlis, poetis, sazoga-do moRvawis, giorgi leoniZis Canawer-sac vxvdebiT muzeumis Sesaxeb. Canaweri 1964 wliT aris daTariRebuli.

“mSvenieri muzeumia! gaumarjos maT mom-wyobs, xelSemwyobT da mis direqtors amx. abraams.”

muzeumis teritoriaze uamravi xea, Tumca erTi maTgani gansakuTrebiT uy-varT da uvlian. es aris xe, romelic ezoSi, muzeumis Senobis gverdiT giorgi leoniZem dargo.

miuxedavad mwiri biujetisa, adminis-tracia mainc axerxebs sxvadasxva proeq-tis ganxorcielebas.

“turistebi xSirad stumroben muzeums. samwuxarod, ucxoenovani gidi ar gvyavs, amitom SevimuSaveT proeqti, romlis sa-SualebiTac moviwvevT damamTavrebeli klasis moswavleebs, romlebmac ician ucxo enebi da saWiroebis SemTxvevaSi, isi-ni stumrebs eqskursiamZRolobas gauwev-en.”

kaxeTis regionis sagarejos munici-palitetSi Tu moxvdebiT, am kuTxis sxva RirsSesaniSnaobebis garda, sagarejos mxareTcodneobis muzeumsac aucileb-lad unda estumroT, raTa ukeT gaec-noT am mxaris istorias. aq namdvilad dawvrilebiT informacias miiRebT.

Page 28: გზავნილი საგარეჯოდან

Teatrs mayurebelSi namdvili grZnobebisa da emociebis gaRvive-ba yovelTvis SeeZlo. speqtakli xom cxovreba-

ze gvesaubreba, imaze, rac moxda, moxdeba, an sulac

imaze, rac axla xdeba. yve-laferi mayureblis Tvalwin vi-

Tardeba, rac kidev ufro realursa da emociurs xdis speqtakls. mayurebeli uyurebs da SeigrZnobs imas, rasac msaxiobebi aCveneben. isini xom kvebav-en mayureblis mSier da mowyurebul sulebs, maT SeuZliaT erT momentSi gagacinon, meore wams ki gatiron. kidev erTi ram aqvs gansakuTrebuli Te-atrs: mas SeuZlia gatiros, ara imitom rom raRac samwuxaroa, aramed mxolod imitom, rom raRac zedmetad lamazia: roca Sesruleba zedmetad la-mazia, roca istoriaa lamazi, roca personaJi an sityvebia Zalian lamazi.

„Teatri adamianis moraluri da kulturuli gan-viTarebis sawyisia. misi saSualebiT adamianis suli da goneba viTardeba. Cven moraluri da intele-qtualuri ganviTarebis saTaveebTan vdgavarT, ami-tomac erisa da qveynis winaSe yovelTvis vgrZnob-diT da vgrZnobT did pasuxismgeblobas“-saubris dawyebisTanave aRniSnavs marina SioSvili, sagare-jos Tojinebis Teatris xelmZRvaneli, msaxiobi, dekoratori. man muSaoba gaZarcvul da ganadgure-bul TeatrSi daiwyo da Zal-Rone ar dauSurebia mis fexze wamosayeneblad.

siyvarulis, Tanadgomis, megobrobisa da en-Tuziazmis saSualebiT sagarejos saxalxo Te-atrs daarsebis dRidan ar Seuwyvetia arseboba. ukiduresi gaWirvebis Jams, moralurad ganadgure-buli xalxi,sulier da inteleqtualur sazrdos Teatris saSualebiT iRebda. xalxi gaWirvebaSi iyo, Tumca xelovnebis siyvaruli arasdros da-viwyebia. Ta visi saxeli arc „saxalxo Teatrs“ da-viwyebia da miuxedavad yvela gaWirvebisa, mZime pirobebSic, xalxisTvis uTamaSia. msaxiobebs muSao-ba siciveSic xSirad uwevdaT, improvizaciac xom Te-atris ganuyofeli nawilia, Tundac iseTi-TamaSi-sas Tavze marTla rom gaTovs. rodesac reJisors scenis didi da mZime sveli fardis Camoxsna da gaSroba uwevda. rogorc mayurebeli ikvebeba Tea-triT, ise Teatri sazrdoobs mayureblebiT, maTi siyvaruliTa da interesiT savse TvalebiTa da mx-urvale taSiT, romelic nebismieri msaxiobisTvis triumfaluri gamarjvebis niSania.

sagarejos saxalxo Teatris istoria 1876 wlidan iwyeba. misi Seqmnis idea dakavSirebulia aleqsandre cxvedaZis saxelTan. misi erT-erTi

ocneba sagarejoSi Te-atris Seqmna da ganvi-Tareba iyo. im dros Teatris Senoba a r arseb obda, Tumc a amis gamo aleqsandres ukan ar dauxevia. pirveli speqtakli samoyvarulo doneze skolis SenobaSi daid-ga da masSi monawileoba skolis mos- wavleebma miiRes. speqtaklma sazogadoebis didi mowoneba da siyvaruli daimsaxura.

pirveli speqtaklis dadgmis Semdeg, Semoqmedeb-iT jgufs ufro meti motivacia da survili gauCnda Seeqmna da gaecocxlebina sxvadasxva Temaze daw-erili siuJetebi. Teatris dasSi uamravi cnobili xelovani da gamoCenili adamiani Sedioda. mas xSirad stumrobda Salva dadiani. is Tavad iyo reJisorica da msaxiobic. sul cdilobda xalx-Si xelovnebisa da kulturis mimarT siyvaruli gaeRvivebina. pirveli Senobis ageba swored xalx-is SemweobiTa da daxmarebiT moxerxda. es Senoba mxolod TeatrisTvis iqneboda gankuTvnili, misi adgilmdebareobisa da sxvadasxva mizezis gamo Te-atri „xatikaklebis“ saxels atarebda. mogvianebiT es Senoba gasxvisda da 1981 wels Teatri gadmovi-da axal SenobaSi da dRemde aq agrZelebs muSaobas.

„sagarejos saxalxo Teatrma uamrav dabrkole-bas, gaWirvebas Tu avbediT dros gauZlo. is dRes didi Semoqmedi da xelovani adamianebis wyalobiT gadarCa, romlebic mTel sulsa da guls debdnen masSi. erT-erTi aseTi adamiani iyo marjaniSvilis Teatris msaxiobi lado cxvariaSvili, „mosiarule kultura“ rogorc mas adgilobrivebi uwodebd-nen. sagarejos TeatrSi reJisorad 2010 wlamde muSaobda da mis saxelTan bevri cnobili speqtak-lia dakavSirebuli. misi gardacvalebis Semdeg sagarejos saxalxo Teatrs saTaveSi uaRresad niWi-eri, axalgazrda reJisori - nikoloz sabaSvili Caudga da sruliad axleburi da gansxvavebuli xe-dva Semoitana TeatrSi“-aRniSnavs marina SioSvili.

nika sabaSvili moRvaweobs rogorc dramis, aseve Tojinebis TeatrSi. 2015 wels aRiares wlis saukeTeso reJisorad, aris ramdenime „granpri-sa“ da saerTaSoriso prizis mflobeli. Teatri sxvadasxva qveyanaSi awyobs Cvenebebs. nika sabaSv-ilma axalgazrda dasTan erTad amerikaSi dad-ga speqtakli „iavnanam ra hqmna“, aseve sul axlax-an makedoniaSi aCvena speqtakli „1945“, romelmac didi mowoneba daimsaxura. aRsaniSnavia isic, rom Teatraluri dasi ZiriTadad moyvaruli msax-iobebisgan Sedgeba.

xatikaklebidan saxalxo Teatramde”„

mariam lekiaSvili gvanca berZeniSvili

28

Page 29: გზავნილი საგარეჯოდან

irakli liparteliani, anano qvliviZe, mix-eil xokeraSvili -es is axalgazrdebi arian, romlebic axalgazrduli ideebiT, SemarTeb-iTa da gansxvavebuli SexedulebebiT acocx-leben Teatrs. nikoloz sabaSvilis TeatrSi yofnis dros daidga xuTi speqtakli: „cxovre-ba mSvenieria“, „ojaxuri idilia“,“ garejula“, „sistema“ da „me, Sen da is“.

dramis Teatris kvaldakval yalibdeboda idea sagarejoSi Seqmniliyo iseTi raRac, rac patarebis cnobismoyvareobasac gamoiwvevda da daainteresebda. imdroindelma sazogado movawem ilia(qita) buziaSvilma gadawyvita Se-eqmna Tojinebis Teatri, romelic imave Senoba-Si iqneboda da bavSvebisTvis sxvadasxva zRa-prisa Tu moTxrobis gmirebs gaacocxlebda.

„Teatris daarsebis sawyis periodSi da Semdegac, did daxmarebas gviwevda Tbilisis saxelmwifo Tojinebis Teatri. 1956 wels ilia buziaSvili Cavida TbilisSi da iqidan sruliad usasyidlod Camoitana Tojine-bi, dekoraciebi, scenarebi. specialistebis ararsebobis gamo, iliam gadawyvita speqtak-lSi skolis moswavleebi CaerTo. miuxedavad samoyvarulo donis Sesrulebisa, speqtaklma didi mowoneba da aRfrTovaneba gamoiwvia. SemdgomSi nel-nela daixvewa, ganviTarda. sul male Tojinebis raodenobac gaizarda, msaxiobebisac, aseve bavSvebis cnobismoyvareo-ba da interesic“-gviyveba marina SioSvili, ro-melsac udidesi wvlili miuZRvis Tojinebis Teatris arsebobasa da ganviTarebaSi.

„1994 wels megobrebTan erTad daviwye Te-atrSi muSaoba. gaZarcvul, dangreul SenobaSi mxolod oTxi Tojina iyo SemorCenili, sakma-od daZvelebuli da daxeuli. erTad vqmnid-iT dekoraciebs, vkeravdiT Tojinebs sxvadasx-va speqtaklisTvis, vwerdiT scenarebs da aseve viyenebdiT cnobil siuJetebs. minda aRvniSno is, rom profesiiT filologs ar mqonia ga-mocdileba am saqmeSi, Tumca bavSvebisa da kul-turis siyvarulma Tojinebis keTebac maswavla. male Tavadac daviwye TamaSi da dRes es saqme Zalian momwons. miuxedavad aseTi Zalisxmevi-sa, minda vTqva, rom dRes Teatrs ufro metad uWirs vidre Zvelad. xelovnebas da kulturas naklebi yuradReba eqceva, xalxis inetersic TiTqos minelda. sulieri da kulturuli gan-viTarebisTvis aucilebelia cocxali urTier-Tobebi da cocxali sanaxaobebi. Tumca imeds ar vkargav, rom axalgazrdebi kvlav daubrun-debian kulturul da sulier cxovrebas“-am-bobs marina SioSvili.

29

Page 30: გზავნილი საგარეჯოდან

3030

Page 31: გზავნილი საგარეჯოდან

31dRes Tojinebis Teatri bevrs mogzaurobs. baRebsa Tu skolebSi aCvenebs sxvadasxva sanax-aobas.cdilobs yvela bavSvisTvis xelmisawdomi gaxados da aCvenos is speqtaklebi, romlebic patarebs siyvaruls, megobrobas, Tanadgomas, cudisa da kargis garCevas aswavlis. zrdis pa-tarebis interess xelovnebis mimarT da avi-Tarebs maT Sinagan samyaros.

orive Teatrs sakuTari dafinanseba aqvs. Tumca Semosavali imdenad mwiria, rom Teatrebs mainc gaWirvebaSi uwevT arseboba. dasis wevrebi erT-droulad ramdenime saqmianobas iTavseben. isi-ni menejerebTan, mxatvrebTan, dekoratorebTn erTad, msaxiobebic arian. maTi Semosavali min-imalur xelfaszea damokidebuli. finansebis ararsebobis gamo dramis Teatri weliwadSi mx-olod 5-6 speqtaklis dadgmas axerxebs. rac Se-exeba Tojinebis Teatrs, is yovel wels patarebs 50-60 speqtakls uCvenebs.

Teatraluri dasis wevrebi mudmivad axal ideebsa da siuJetebze fiqroben, maT Zveli, „vet-erani Tojinebic“ hyavT, Tumca axali Tojinebis SeqmniT patarebis gaxarebas cdiloben. „Cven unda gavacocxloT, avamoZraoT, suli unda CavudgaT Tojinebs da es yvelaferi ise gavake-ToT, rom patarebs realobis gancda SevuqmnaT. Sedegze ki speqtaklis dasrulebis Semdeg bavSve-bis emociebic migviTiTebs. isini aRfrTovanebas ver malaven, maT marTla uyvardebaT gmirebi, an realurad brazoben maTze. CvenTvis, msaxiobebi-sTvis ki es yvelaferia. gaakeTo yvelaferi ise, rogorc es Cafiqrebuli gqonda, gaakeTo siyvaruliTa da didi mondomebiT“-ambobs To-jinebis Teatris xelmZRvaneli.

Teatrs iseTi problemebic aqvs, romlebsac mx-olod msaxiobebis siyvaruli da mondomeba ver uSvelis,yvelaze did problemas, axal, did darbazSi gaTbobisa da Tanamedrove aparaturis ararseboba warmoadgens.

„rodesac uzarmazari darbazis scenaze dgaxar da TamaSob, mTlianad misi nawili xdebi. ver grZnob sicives an sicxes. im momentSi akeTeb imas, rac giyvars da elodebi mayureblis reaqcias. mayurebels ki, ramdenime saaTis ganmavlobaSi uwevs siciveSi jdoma da am yvelafris yureba”-aR-niSnavs dramisa da Tojinebis Teatris msaxiobi fati RviniaSvili, romelic amavdroulad msax-iobebis Cacmulobaze zrunavs.

msaxiobma TeatrSi arsebul problemebze is-aubra da aRniSna, rom ar aqvT tansacmeli da gaTboba. Tavad uwevT saWiro detalebis yidva, Sesaferisi tansacmlis moZebna da Sekerva. mwiri SemosavliT ki am yvelafris keTeba rTulia.

„ramdenime wlis win erTi Zveli, Tbili qurTu-ki movitane. repeticiis dro mas rig-rigobiT

vicvamT. saxlidan mogvaqvs bebias naqoni Tavsa-frebi da Svilebis Zveli perangebi, romlebsac Tojinebis Sesaqmnelad viyenebT. skolis merx-idan movdivar TeatrSi. Zalian miyvars, Cemi samyaroa, miyvars scenis mtveri, mayureblebis Rimili, cremlebi, gulwrfeli emociebi. bevr speqtaklSi maqvs naTamaSebi, TiTqmis yvela Cemi roli miyvars. gamovyofdi bolo rols-“ sistemaSi“, sadac moxuc qalbatons vTamaSob. rac Seexeba Tojinebis Teatrs, gamovyofdi „melaku-das“ rols, vaJa-fSavelas „tyis komediaSi“ ki Tebroles rols. momwons, rodesac patarebis emocias vuyureb. vxvdebi rom yvelafers sworad vakeTeb“-hyveba msaxiobi.

orive Teatrs saiubileo weli aqvs, dramis Te-atri 160 wels iTvlis, xolo Tojinebis Teatri Tavisi arsebobis mesamoce wels aRniSnavs. bevri problebis, warmatebis, sixarulis Tu gaWirvebis miuxedavad, Tojinebis Teatris patara scenaze zRapruli gmirebi cocxldebian, moZraoben, ic-inian, tirian, xan uxariaT, xan- ara, TavianTi fe-radovnebiT lamaz sanaxaobebs awyoben, patarebs elaparakebian, siyvarulsa da Rimils Cuqnian, da Tavadac sicocxles am RimiliT da siTboTi agrZeleben. did scenaze gamosuli msaxiobebi ki iq misul mayureblebs xvdebian didi sixaru-liTa da stumarTmoyvareobiT, cdiloben isini gaakvirvon, daafiqron, aswavlon an Tavad is-wavlon. gaxadon monawileebi im axali da gansx-vavebuli realobis, romlis monawileebic da Semoqmedebic Tavad arian.

31

Page 32: გზავნილი საგარეჯოდან

sagarejos moswavle-ax al g az r d obis centri

ukve mravali welia warmatebiT asrulebs masze

dakisrebul movaleobas da axalgazrdebis kulturul

ganviTarebaze zrunavs. 90-iani wlebis bnel epoqaSi centris TanamSrolebi sabavSvo speqtaklebs dgamdnen da ase uferadebdnen bavSvebs Sav-TeTr cxovrebas. samoyvarulo kameriT gadaRebuli speqtaklebi didi mowonebiT sargeblobda da respublikur festivalebSi „iRebda“ monawileobas. axla arqivSi daculi sabavSvo zRaprebi odesRac erTaderTi gasarTobi iyo sagarejos municipalitetSi.

centrs sakuTari televiziac hqonda, romelic didi warmatebiT sargeblobda. drois cvlilebasTan erTad studia gauqmda, Tumca man sagarejoeli axalgazrdebis momavali profesiis arCevaSi didi roli iTamaSa.

axla moswavle-axalgazrdobis centrs Tamar jabadari xelmZRvanelobs. enTuziazmiT aRsasve TanamSromlebi da direqtori yvelafers akeTeben axalgazrdebis cxovrebis gasaumjobeseblad.

2002 wlidan cen tri a q t i u ra d Ta n a m S r o m -l o b s mSvid o bis korpu-sis mo xaliseebTan. maTi erT-erTi moxalise, qeiTi ukve erTi welia sagarejoSi cxovrobs da moswav le ebs saintereso proeqtebs sTavazobs.

garda amisa centri arasamTavrobo organizacia „speqtrTan“ TanamSromlobs, atarebs sxvadasxva Temaze treningebsა da sajaro diskusiebs.

moswavle-axalgazrdobis centris saSualebiT sagarejos axalgazrdebisTvis xSirad ewyoba banakebi, sezonebis mixedviT.

didi proeqtebis garda xSirad tardeba mcirexniani RonisZiebebi, inteleqtualuri Se-jibrebebi, rusTavelis kvireuli, Tetris dRe da ase Semdeg. centrSi sxvadasxva wrec funqcionirebs.

centris dafinanaseba mwiria, Tumca xel-mZRvaneli da TanamSromlebi mainc axerxeben mis keTilmowyobasa da sagarejoeli axal-gazrdebisTvis mravalferovani cxovrebis SeTavazebas.

sagarejos moswavle-axalgazrdobis centri

32

mariam gvaramia ana vardosaniZe

Page 33: გზავნილი საგარეჯოდან

33

Page 34: გზავნილი საგარეჯოდან
Page 35: გზავნილი საგარეჯოდან

mariam gvaramia

Page 36: გზავნილი საგარეჯოდან

sagarejoSi CasvlisTa-nave saintereso pirovne-bebis Zieba daviwye, ramdenjerme axsenes is-torikosi uzarmazari ga-

mocdilebiT. interesi sul ufro Tbeboda da respon-

dentis koordinatebic maleve movipove. ,,wiTel jvarSi” unda

gvqonoda Sexvedra, SesvlisTanave gamoemar-Ta ramdenime adamianis mzera Cemken, Cemi mzera ki oTaxis boloSi, magidis kuTxeSi mjdomi ma-makacisken gaeSura. magidaze wignebi ewyo, ro-gorc Semdeg aRmovaCine, sakuTari wignebi; xe-ljoxs eyrdnoboda da interesiT elodeboda dedaqalaqidan Camosul Jurnalists. Tavis wardgenisTanave gamafrTxila ,,imedia, saubars Caiwer, Torem bevri laparaki miyvars da Sesa-Zloa aTasi Tema Sevcvaloo”.

aleqsandre elerdaSvili 8 wignis avtori, istorikosi da Jurnalistikis sferoSi sruli-ad SemTxveviT aRmoCenili pirovnebaa. saubars swored am sferoSi moxvedris ambis moyoliT iwyebs: ,,axali damTavrebuli mqonda aRmo-savleTmcodneobis, istoriis fakulteti da samsaxurs veZebdi. qalaqSi maswavleblis adg-

ili versad vnaxe, bolos raikomis mdivanTan mivedi. im periodSi redaqtoris TanaSemwes eZebdnen da mec Cemi fexiT mivadeqi. marTalia, aqamde arasdros mefiqra weraze, Jurnal-istobaze, magram Tavs xom ar Sevircxvendi?! Tanac meore dResve redaqtori dasasveneblad wavida da gazeTi Cems xelSi darCa. sxva ra gza mqonda, daviwye dRe da Rame muSaoba, movZebne masalebi mewarmeobis Sesaxeb, literaturuli werilebi da gazeTs mimarTuleba miveci. gaze-Ti raionSi gamodioda da yuradReba aucileb-lad soflis meurneobaze unda gamaxvilebu-liyo, Tumca me movindome, rom is yvelasTvis saintereso gamexada. nel-nela vaqveynebdi re-gionis kulturuli memkvidreobis Sesaxeb in-formacias, sazogado moRvaweebis biografias da sabolood, Cemi gazeTi iseTi gavxade, rom xelidan xelSi gadadioda.”

swored Jurnalistikisa da gazeTis axali mimarTulebis wyalobiT daiwyo batoni ale-qsandres cxovrebis axali etapi – mxareTmcod-neobis muzeumi.

,,Jurnalistobas isev sakuTari Tavis gamo momwyvites, radgan kulturul-istoriul sakiTxebze bevr masalas vagrovebdi.

lika janyaraSvili

,,sanam vicocxleb, kidev vapireb

weras.

36

SemTxveviToba anu istoriidan JurnalistikaSi

Page 37: გზავნილი საგარეჯოდან

gadawyvites, mxareTmcodneobis muzeumi daearsebinaT da swored mis direqtorad dam-niSnes. es periodi Zalian problemuri iyo, radgan samuSaod erTi oTaxic ki ar mqonda. me ki ar SemiZlia, rame damavalon da im saqmes ver vakeTebde.

erTi moadgile daminiSnes da mxolod Cven orni vmuSaobdiT, davdiodiT soflebSi, ri-yeebSi, mdinareebis mier gamoriyul saomar iaraRebs, sayofacxovrebo nivTebs, samkaulebs, samarxebs veZebdiT. zogjer adamianis Zvlebs vpoulobdiT da vcdilobdi, damedgina ram-deni xnis iyo, ra istoria hqonda. rogorRac Zalian bevri nivTi mogvigrovda muzeumisTvis, Tumca saWiro adgili mainc ar gamomiyves. “mi-pasuxes, Tanamdebobaze dagniSneT, xelfass gix-diT da ra gindao?! im dResve davwere gancxa-deba samsaxuris datovebis Sesaxeb da TbilisSi wavedi.”

muzeumidan wamosvlis ambavs didi siamay-iT hyveboda, mere Rimili Seepara saxeze da isev JurnalistikaSi davbrundi, oRond isev SemTxveviTo, miTxra. gazeTSi gagrZelebebis rubrikaSi beWdavda raionis istoriis Sesaxeb narkvevebs, iqamde, sanam misi wignad gamocema ar SesTavazes. swored aqedan daiwyo batoni aleqsandres, rogorc mwerlis istoria. pir-veli wigni sagarejos saxalxo Teatris Sesaxeb dawera, romelic dRemde arsebobs da aqti-urad emsaxureba erTgul mayurebels. am wigns mohyva regionis sxvadasxva kuTxis Sesaxeb det-aluri informaciis gamoqveyneba da mcdelo-ba, sazogadoebisTvis gaecno is kulturul-is-toriuli Zeglebi, romlebic sagarejoSia Tavmoyrili. rogorc Tavad ambobs, mono-grafiis tipis literatures wers, ukve rva wignisa da asobiT narkvevebis avtoria.

,,sanam vicocxleb, kidev vapireb weras. mTa-varia, sponsori gamomiCndes, rom momdevno wignis gamocema damifinansos.” – aRniSnavs is.

yvelaze didi dananebiT im periods ixsen-ebs, roca zviad gamsaxurdias marjvena xelad iTvleboda gare kaxeTSi. ixsenebs, rom ram-denjerme scades misi mokvla da axlac ver xvdeba, rogor gadaurCa xelyumbaras, Tumca

es periodi Zalian mniSvnelovani da Zvirfa-sia.

batoni aleqsandre erTi Cveulebrivi adami-ania Cveni qveynis istoriidan, istorias Tavad-ac wers. guli swydeba, rom vrceli naSromebis Semcireba da erTgvar konspeqtad gadaqceva uw-evs xolme sagamomcemlo xarjebis gamo. bevrs ar saubrobs mtkivneul Temebze – colisa da Svilebis dakargvaze, samagierod usasrulod yveba patar-patara istoriebs sagarejos sof-lebis Sesaxeb. aRniSnavs, rom ,,wiTeli jvari” is erTaderTi adgilia, sadac Tbilad xvdebian da amitomac drois Zalian did nawils swored aq atarebs. damSvidobebisas ramdenjerme me-kiTxeba ,,Cemi masala gamogadgebao?”, icis Jur-nalistis Sromis fasi da cdilobs, yvelafris Tqma moaswros.

aleqsandre elerdaSvili – im SemTxvevi-Tobis ,,msxverpli”, romelmac igi istoriidan JurnalistikaSi gadmoiyvana da sabolood, Jurnalistadac datova.

37

SemTxveviToba anu istoriidan JurnalistikaSi

Page 38: გზავნილი საგარეჯოდან

imRero enTuziazmiT da emsaxuro uangarod im saqmes, romelic gi-yvars, yvelas rodi SeuZlia. es rCeulTa

xvedria, im rCeulebis, romelTa dafaseba mx-

olod sikvdilis Semdeg viciT. Cveulebrivi adamianebis

araCveule brivi cxovreba aRmafrTo-vanebelia. es swored isaa, razec unda wero, daus-ruleblad wero.

niko Zia ansambl „berikacebis“ solistia. vinc ni-Wieris bolo sezons Tvals adevnebdiT, albaT es saxeli gecnobaT, xolo, Tu aqtiurad uyurebdiT yovel orSabaTs televizors, maSin „mravalJam-ieris“ fonze wiTel CoxaSi gamowyobili kaxelebi gagielvebT Tvalwin.

„berikacebi“ ukve mravali welia arsebobs. niko Zia ansamblis istoriaze Txrobas Soreuli war-sulidan iwyebs: “sofel kakabeTSi arsebobda didi ansambli, am ansamblis winamorbedi, romelic 1989 wels daiSala. maSin „berikacebSi“ mxolod xanda-zmulebi iricxebodnen, romelTa saSualo asaki 85-88 weli iyo. ansamblis daSlis Semdeg axali ansambli Sevkribe, magram saxeli ar gadamirqmevia da ase SerCa „berikacebi“. rTuli periodi idga da repeticiebs Cems saxlSi vatarebdiT. raionSi kul-turis saxli ar arsebobda da CveniT vcdilobdiT raRacas.“

axla „berikacebis“ momRerlebis saSualo asaki 55-57 welia. niko Zia amayad miyveba, rom mis ansam-blSi yvela kakabeTelia. „erTi megreli gvirevia, magram imdeni welia kaxeTSi cxovrobs, megrelad aRar miviCnevT da amitom Cvens ansamblSi miviReT“.

2009 wels zRvis harmoniaSi miiRes monawileo-ba qobuleTSi da meore adgili aiRes, 2010- Si ki pirveli.

2010 wels ansambls axali statusi mianiWes da sertificirebuli gaxades.

art-genis ucvleli wevrebi arian da yoveli wlis zafxulSi xan sad mRerian da xan sad.

niko Zia drodadro ansamblSi miRebas awyobs. vekiTxebi, rogor arCevT-meTqi momRerlebs, razec kaxuri RimiliT mpasuxobs: “xmiTac varCev da kaco-biTac. vinc kargi kaci araa, is kargi momRerali ver iqneba“.

fiqrobs, rom axalgazrda Taoba sakmaod kar-gi da ganviTarebulia. uxaria, rom folklori ainteresebT da TviTonac aswavlis studentebs. „me musikaluri ganaTleba ar maqvs, magram iseTi

maswavlebeli myavda, uswavleli verafriT davrCebodi. mTavaria, smena gqondes da xme-bis dalagebas rogorme moaxerxeb. didi dro dagWirdeba, magram bolos mainc SeZleb“.

„folklori nel-nela ikargeba. rogor SeiZleba es moxdes?! qarTveli xalxi simRe-ris gareSe xom warmoudgenelia. xelSewyoba sWirdeba xalxur simReras“ - ambobs niko Zia da Zvel dros igonebs. wuxs, rom axla iSviaTad imarTeba folkloruli RonisZiebebi. „adre raionSi kulturuli saRamoebi imarTeboda da vmRerodiT. xalxi modioda da gvismenda. axla rame rom gagviWirdes, visTan unda mivi-deT, isic ar viciT. aravis ar scalia CvenTvis“.

dro swrafad gadis. axla ansamblSi rva momRerali iricxeba. repeticiebi isev niko Zias saxlSi mimdinareobs. ambobs, rom grandio-zul rames ar gegmaven da cxovrebas isev Cveul

ritmSi gaagrZeleben.

„simReras ver vanebebT Tavs. Sua wamlobis dros mivdivarT xolme samRerad. es erTaderTia, razec uari arasdros gviTqvams“.

kargad simReras dro sWirdeba. miuxedavad imi-sa, rom mTeli cxovrebaa mReris, kargad mainc ver iswavla da erTi simReris damuSavebas erT-or kvi-ras undeba.

„simRera Tavisufali unda iyos. silaRe unda ig-rZnobodes, amas ki muSaobis gareSe ver miaRwev“.

axla kaxeTSi saRamo dgeba. niko Zias dRes repe-ticia aqvs da biWebis dasaxvedrad emzadeba. ax-ladSewamlul vazs oqrosferi mzis sxivebi Tavis badeSi axvevs da kaxuri mravalJamieris TanxlebiT daiss ecekveba. es metia vidre cxovreba, es metia vidre ansambli.

meti, vidre ansambli mariam gvaramia

38

Page 39: გზავნილი საგარეჯოდან

nuca basilaSvili 20 wlisaa. sagarejos meoTxe skola daamTavra. Tsu-Si iuridiuli fakultetis meore kursis studentia. iuristoba 12 wlidan un-doda. rogorc Tavad

ambobs, iusticiis mi nist-r o bas „umiznebda“. Semdeg

Sexedulebe bi See cvala da fsiqo lo giis mimarTu l eb-

iT a pi r eb da swav las, Tumca, misi sa boloo arCevani me-go bris Se m TxveviT na Tqvamma frazam - „nuca, kargi iuristi iqnebodi“ ganapiroba da dRes iuridiulze swavlobs.

swavlis parale lu rad muSaobs. misi aqtiuri saqmi-anoba 13 wlidan iwyeba. Tavidan gamwvanebis aqciebiT, treningebiT, skolis TviTmmarTvelobisa da samoqalaqo klubebis wevrobiT daiwyo, axla ki ukve msoflio bank-is axalgazrduli komitetis wevria. „amJamad sam munic-ipalitetSi xorcieldeba axalgazrduli CarTulobis da socialuri angariSvaldebulebis programa, romlis donoric msoflio bankia. Cven am sami municipalitetisT-vis SevqmeniT gegma, anu raSi unda daixarjos Tanxa. or kviraSi 29 sofeli moviareT, SevxvdiT axalgazrdebs. vkiTxeT ra awuxebT, ra undaT, ra sjobs gavakeToT.. yve-las gansxvavebuli survili aqvs.. viRacas undoda adgi-li SekrebisTvis, viRacas musikaluri instrumentebi, sx-vas treningebi.. vecadeT ise gagvewera gegma, rom yvelas survili Sesrulebuliyo. axla sxvadasxva organizacia muSaobs, zogi treningebze, zogi soflebis aRWurvaze da a.S. Cven vuwevT monitorings, radgan msoflio bank-is winaSe varT angariSvaldebulebi Tanxaze, romelic TiTqmis 180 000 dolars Seadgens“. nuca aseve 2 welze metia gaeros mosaxleobis fondis (UNFPA) proeqtebSia CarTuli, romelsac organizacia “axalgazrdobis ganvi-Tarebis centri - XXI” axorcielebs. aRsaniSnavia, rom es erTaderTi axalgazrduli organizaciaa municipalitet-Si.

„me miyvars cvlilebebi da miyvars ukeTesoba.. erT dRes aRmovaCine, rom TavisiT araferi kargi ar xdeba. amitom, avdeqi da Tavad daviwye amaze muSaoba. 20 wlis var da Zalian bevr sofelSi aTasze met axalgazrdasTan mimuSavia. var treneri, TanatolganmanaTlebeli.. da ar var Tavmdabali. ver vitan adamianebs, romlebic sakuTar Tavze kargs ar amboben. aseTebze kargs aravin ityvis. ar var Cveulebrivi gogo, radgan arcerTi Cveulebrivi gogos siviSi ar weria gaero, msoflio banki.. radgan arcerTi Cveulebrivi gogo ar Sromobs imisTvis, rom sul or TveSi minimum 12 sofelSi, sadac araferi araa, Seiqmnas sivrce da SesaZlebloba axalgazrdebisTvis..“

axalgazrdebisTvis pirobebis gaumjobesebis proeqteb-Si iniciatori xSirad yofila, magram Tvlis, rom inicia-tiva mxolod sityvebia da efeqtur Sedegs ar gvaZlevs. misi azriT, mniSvnelovania, meti yuradReba mieqces saqa-rTvelos saxelmwifo axalgazrduli politikis doku-ments, romliTac zustadaa gawerili, romelma samsaxur-ma, departamentma ra unda gaakeTos axalgazrdebisTvis. Tuki am dokuments yvela pasuxismgebeli piri kargad gaiazrebs da Sesabamis biujetSi moaqcevs, gacilebiT win wavalT.

fiqrobs, rom sagarejoSi mcxovrebi axalgazrdebis

ganviTarebisa da maTi codnis realizaciisTvis garkveu-li pirobebi arsebobs, magram ukeTesi garemos Seqmnaa saWiro, radgan axalgazrdebis datoveba mxolod mo-tivaciis imedad ar SeiZleba. Tumca, ixsenebs, rom roca Tavad daiwyo aqtiurad saqmianoba, yvelanairi pirobis mxolod minimumi arsebobda da swored amis “wyalobiT“ dRes, nebismier situaciaSi da rTul garemoSi SeuZlia muSaoba. „veravin damajerebs, rom ramis gakeTeba unda da ver akeTebs. magram, rac ufro moqnili sistema iqneba, rac meti SesaZlebloba iarsebebs, ukeTesia“.

miaCnia, rom warmatebis formula ar arsebobs. misi azriT, warmateba pirovnuli standartia. Tu yvelafers vakeTebT, rac SegviZlia, ukve warmatebulebi varT da ar aqvs mniSvneloba, vinmeze mets gavakeTebT Tu naklebs. mTavaria, sakuTari SesaZleblobebi im saqmes moaxmaro, romelic giyvars.“

Tavisufali droc rCeba. megobrebTan erTad seirno-bas, klubebSi siarulsa da qalaqgareT gasvlasac as-wrebs. nuca wers kidec. ZiriTadad TavisTvis da ara sa-jarod. fiqrobs, rom misi momavali profesia da wera erTmaneTisgan Sors dganan. „samarTalSi grZnoba, emo-cia, subieqturi damokidebuleba ar unda gqondes.. Zalian arapoeturi profesiaa.. Tanac, weras ar sWirdeba CarCoe-bi, wesebi, molodinebi...“ Tumca is, rasac wers, misi emo-ciaa da konfliqtSi profesiasTan arasodes ar Sedis. „radgan, Cven yvela ramdenime pirovneba varT.. magaliT-ad, is, vinc leqss wers da is, vinc kanonTa ierarqias ge-tyvis“.

roca sayvarel wignze ekiTxebian, pirvelad naira gel-aSvilis “ambrni, umbrni da arabni” axsendeba... „zogadad, wignis orjer wakiTxvis Cveva maqvs da es erTaderTi wig-nia, romelic erTxel da erTi amosunTqviT wavikiTxe“.

martooba ar uyvars. Tumca bolo dros iSviaTad grZnobs Tavs martod, radgan amis dro arc aqvs. rac Se-exeba samomavlo gegmebs, ambobs, rom „saqmeSi“ yvelafers gegmavs, pirad cxovrebaSi ki gadawyvetilebebs sponta-nurad iRebs. uaxloesi mizani universitetSi warmatebiT swavla da msoflio bankis saqmeebis dasrulebaa.

gza skolis TviTmmarTvelobidan msoflio bankamde

ana vardosaniZe

39

Page 40: გზავნილი საგარეჯოდან

sagarejos munici-palitetSi TxuTmetam-de saxeobis sportis wre funqcioni rebs. ro gorc munici-palitetis sportis

mTavari specialisti laSa iakobiZe acxadebs,

yvela maTgani nebismieri msurvelisTvis ufasoa,

radgan maT mTlianad sagarejos gamgeoba afinansebs.

Widaobas ra undao naTqvamia da yvelaze kargad amas sagarejoelebi amtkiceben. gasakvi-ri arcaa, rom sagarejoSi Widaoba prioritetu-li sportia, radgan sagarejom saqarTvelosა da msoflios iseTi moWidaveebi aCuqa, rogore-bic arian: arsen mekokiSvili (pirveli qarTve-li olimpiuri Cempioni Tavisufal WidaobaSi), givi onaSvili (miunxenis olimpiadis priziori da samgzis evropis Cempioni), levan TediaSvili (xuTgzis msoflio da orgzis olimpiuri Cempi-oni).

Tumca, am bolo dros, sportuli samyaros yuradRebis centrSi sagarejoeli moWidave

gogonebi aRmoCndnen. sagarejoSi ori welia, rac Ziudoist gogonaTa gundi arsebobs, romlebic qalaqis centrSi arsebul keTilmowyobil dar-bazSi varjiSoben. sagarejos sportulma gaer-Tianebam Tbilisidan moiwvia mwvrTneli lud-mila feraZe, romelsac araerTi saxelovani sportsmeni hyavs gazrdili. maT Sorisaa bulga-reTis kadetTa eჭvropis Cempionatis da evropis 2015 wlis axalgazrduli olimpiadis Cempioni mzia beboSvili. Sedegmac ar daayovna da saqarT-velos qalZiudoistTa nakrebSi ukve cxra sagare-joeli Ziudoistia.

- „ 2000 wlidan vmuSaob gogonebTan. ori we-lia, rac sagarejoSi var. minda vTqva, rom aqam-de dro damikargavs. Zalian kargi bavSvebi arian. did Sedegebs velodebiT. SemiZlia isic aRvniSno, rom TbilisSic vmuSaob da iq arc swyinT, roca veubnebi, rac iq unda memuSava or wels, aq erT we-liwadSi SeiZleba Sedegis danaxva. minda aRvniS-no, rom me, piradad, Zalian didi stimuli maqvs imitom, rom sagarejos municipaliteti yvelanai-rad gverdSi gvidgas. bavSvebs ufaso varjiSebi da kimonoebi aqvT. saerTod, raioni rom ara, gverdSi dgoma rom ara , me verafers SevZlebdi. am bavSvebs araferi akliaT.“ _ ambobs qalZiudo-istTa gundis mwvrTneli ludmila feraZe.

sagarejoSi moWidaveTa ori asakobrivi jgu-fia: Wabukebi da axalgazrdebi. imis gamo, rom qalTa Widaobis wre sul raRac ori welia, rac funqcionirebs, didebis asakobrivi kategoria sagarejoSi jer ver Camoyalibda. Wabukebi da ax-algazrdebi erTmaneTs tols ar udeben da tit-ulebs ara mxolod saqarTvelos, aramed msof-lio masStabiTac ipoveben.

- „sagarejoSi daviwyeT qalZiudoistTa wvrT-na da weliwadnaxevarSi ukve did Sedegebs mivaR-wieT. sagarejoeli Ziudoistebi saqarTvelos Ce-mpionatidan Sin xuTi oqroTi, oTxi vercxliT da oTxi brinjaoTi dabrundnen. gvyavs Tbilisis axalgazrduli olimpiadis priziori natalia yifSiZe. antaliaSi Catarebul evropis Tasze ki gagzavnili gvyavda saqarTvelos nakrebidan sami qali Ziudoisti, romelTaganac salome mWedliS-vilma samocdaaT kilogram woniT kategoriaSi pirveli adgili daikava. samwuxarod, natalia yifSiZes motexili fexis TiTiT mouxda Widaoba da man ormocdarva kilogram woniT kategori-aSi mesame adgilis dakaveba SeZlo.“ _ ambobs sagarejos sportuli gaerTianebis direqtori giorgi maisuraZe.

Widaobas ra unda...sofo ivaniZe

40

Page 41: გზავნილი საგარეჯოდან

Widaobas ra unda...„

sagarejoel sportsmenebs da maT mwvrTels moma-valSi didi gegmebi aqvT. gogonebi CexeTSi evropis pirvelobaze gasamgzavreblad emzadebian. axal-gazrda Ziudoistebma natalia yifSiZem da salome mWedliSvilma ukve moipoves Widaobis licenzia. aseve licenzia moipova yvelaze patara sagarejo-elma moWidave Tinano revaziSvilmac.

- „upirveles yovlisa, saqarTvelos Cempioni var. CemTvis yvelaze mniSvnelovani mainc Tbilisis axalgazrdul olimpiadaze mopovebuli prizio-roba iyo. sagarejos municipaliteti Zalian mex-

mareba. Cems uaxloes gegmaSi CexeTis evropis pirve-lobaze warmatebis mopovebaa. kargi ganwyoba maqvs. Cemi mTavari ocneba ki 2020 wels tokios olimpia-daze tatamze dgomaa.“

sagarejoel moWidave gogonebs win didi Sroma elodebaT. jer licenziebi moipovon, Semdgom ki titulebi, Tumca sagarejos municipaliteti, maTi mwvrTneli ludmila feraZe da TviTon gogonebi Tavs ar zogaven, imisTvis rom asaxelon TavianTi mSobliuri raioni ara mxolod saqarTvelos, ar-amed msoflio masStabiTac.

natalia yifSiZe

41

Page 42: გზავნილი საგარეჯოდან

42

„me aqeT-iqiT viyure-bi, ratomRac mgonia, rom avtobusSi „isic“ zis, Tvalebi Tbilad ubrwyinavs da keTilad eRimeba“- werda erTi

didi mwerali meoreze. pirveli maTgani goderZi

Coxeli iyo, meore ki - xaSme-li revaz inaniSvili.

Tavad ambobda, Cemi samSoblo sofeli xaS-miao. 1926 wlis 20 dekembers daibada sagarejos am sofelSi da me-5 klasic aqve daamTavra. „1937 wlis zafxulSi mama daapatimres, daapatimres ded-is mama da Zmac. Cven, inaniSvilebs, viRacebma RamiT gagvikafes msxmoiare venaxic. jer kidev wina wels partiidan garicxulma da samsaxuridan moxsnil-ma mamam TbilisSi erT qoxs Seafara Tavi. ardadegebis bolos, agvistoSi, mariamoba dRes, im qoxis imediT, mTeli Cveni ojaxi, deda, da, patara Zma, bebias garda, wavediT Tbilis-Si“.

Tbilisis saxel-mwifo universi-tetSi filologi-is fakultetze swavlobda, magram ojaxis siduxWir-is gamo swavla miatova da muSao-ba daiwyo. mere isev miubrunda universitets da mis damTavrebam-de ojaxic Seqmna. mere „nakadulSi“ muSaobda, kinostudia „qarTuli filmis“ sascenaro ganyofilebaSic, mweralTa kavSiris mdivanic iyo da sicocxlis bolo 2 wlis ganmavlobaSi- Jurnal „dilis“ redaqtoric. 1977 wels wignisaTvis- „Sori, TeTri mwvervali“ - rusTavelis saxelobis premia mieniWa. es yvelaferi mxolod faqtebia did qarT-vel mweralze, magram kacma rom Tqvas, Zalian ux-erxulia, rezo inaniSvilze mSrali sityvebiT isau-bro. moTxrobaSi - „deda“- inaniSvilma dawera- „me dedaze iseTi ra unda vTqva, magram Cemi mosayoli mainc unda movyveo“ da moyva, Tu rogor acilebda

deda wvimian Rames matareblis sadguramde da far-niT unaTebda gzas.

„-de-daa!

araviTari Cqami! niavi saxeSi mcems, Cemi xma iqamde ver aRwevs.

ise Cavedi sadgurSi, ise avedi matarebelSi, is Suqi mxolod pataravdeboda da ar iZvroda. vuyurebdi vagonis fanjridanac da vwyrebodi dedebis sijiu-teze.

is ki iyo da is - cocxali aRar minaxavs dedaCe-mi. dekembris TeqvsmetSi, RamiT, TerTmet saaTze, uwvalebliv daelia suli da damrCa am farnis Suqi samudamo dardad.

ratom idga iq, im aRmarTis Tavze, sibneleSi da si-civeSi imden xans? nuTu marTla imas fiqrobda, rom cotaTi mainc mi-naTebda farniT gzas?! nuTu ego-na, cudi rom rame momweoda, uTu-od miswvdeboda qvemodan xma?! Tu sulac cudad gaxda, Cajda, ve-Rar wamodga da iyo ase, - faranze dayrd n obili?! kidev uaresi - samudamod xom ar meTxoveboda im farniT?!

d a v u nT e b x o l m e s a n T e l s, d a v i C -oq eb, magram ver-afers vSveli Cems dards...“

hoda, mec is-eTi ra unda vTqva rezo inaniSvilze, magram Cemi mosayoli mainc unda movyve. maSin, rezo inaniSvi-lis bavSvobaSi, xaSmSi saxlebs Soris Robeebi ar iyo da sxva bavSvebTan erTad, momavali mweralic, vis ezoSic moesurveboda, iq iwyebda TamaSs. iqauri saxlebis ar iyos, arc rezo inaniSvilis Semoqmede-bas aqvs Robe da dawesebuli zRvari. ise gesaubreba personaJebze da ambavze, rom yovelgvar azrs kar-gavs, marTla moxda es ambavi Tu ara. Tan, misi moTx-robebis kiTxvis Semdeg eWvic ki ar gepareba, rom is yvelaferi zustad ise ar iyo, rogorc mogviTxro.

me da xaSmma xom viciT„ „!beqa RibraZe

42

Page 43: გზავნილი საგარეჯოდან

43

wers ise cocxlad, ise uzadod, rom adami-anebze ki ara, nekerCxlis wiTel foTolzec dardob da SeiZleba, im xariremiviT bRavi-li mogindes, ase rom eloda mas kbodeze gadmomzrali, odnav moxrili wiTeli fo-Toli... da mere, im Cumad mdgari muxasaviT, cremliT agevsos ubeebi, iqneb...

mwerali imaze dardobda, verc Cemi naTe-savebis da verc Cemi soflis tkbili amagi ve-raviTari sasixaruloTi ver gadavixadeo. „an wyali gameyvana, an- gza, an biblioTeka ameS-enebina. me isic ki ver SevZeli, Cemi ezo-yur-esTvis mimexeda, rogorc saWiroa“. wuxda, rom wlebi iyo, fexi ar daedga Tavis ezoSi. sizmarSi xSirad xedavda xaSms, sakuTar ezos, totebCamotexil da gamxmar kakals. xedavda, viTom saxuravi Camongreoda saxls da SigniT aravin iyo... Zmas eZaxda, mere biZas... magram xmas aravin scemda. mere tiroda xolme gu-lamomjdari... „dRisiT, Ramis gaxsenebisas, viTom vicini: “xaSmo, tkbilad Semkobilo, Teatro da klubiano, soflis TavSi maStiao, soflis bolos kuziano?, _ vimeoreb Cvene-buri maCvi nikuas leqss, sawyali maCvi nikuas iSviaTi iumoriT Tqmul leqss, viTom, dards viSoreb gulidan, magram me da xaSmma xom vic-

iT, saqme rogorc aris! Tavis maRla aweva mi-Wirs mis winaSe ” - werda avtori 1989 wels, sikvdilamde 2 wliT adre.

scenaristi, mwerali Teimuraz maRlafer-iZe rezo inaniSvilTan ukanasknel Sexvedras ase ixsenebs:

„ ... - rezo, naxe, Cveni Temo movida, _ uTxra rozam, meuRlem.

amomxeda, mSvidad, ucecxlod gaiRima.

_ hoo…

_ Temoa, kaco, Cveni Temo, ver icani?

_ vicani, rogor ar vicani, _ Tqva Cumad, da-makvirda da muWiT mwife yviTeli Werami gam-omiwoda, _ aha, miirTvi.

meti araferi uTqvams, Wama ganagrZo.

es iyo misi mosakiTxi. wavedi TavCaqindru-li, yelSi cremlebmowolili; aSkara iyo: ukve miRmur landebTan laparakobda didi mwerali.

meti aRar minaxavs… „-es didubis panTeonam-de iyo. 1991 wlis 26 dekembramde...”

43

Page 44: გზავნილი საგარეჯოდან

“xalasi niWisa da po-eturi bunebis kaci, cocx-ali „dedaena“ da „bunebis kari“ erTad, Cvens Soris „momdinare“ iori da ala-

zani, xan pirmcinare, xan boboqari erTad zodebisa da

zaTqis momtani, CaZiebuli mkv-levari-xelnawerebis xeli, bunebis

gulTmisani, aRfrTovanebuli trfiali xorcieli da sulieri silamazisa” - am sityvebiT levan go-Tuam udidesi qarTveli poeti da mwerali giorgi leoniZe Seamko. pirovneba, romelsac dRes yvela Zalian didi siyvaruliTa da siamayiT ixsenebs, yve-la vinc icnobda, icnobda piradad, mSoblebisgan Tu papisgan.

giorgi leoniZe kaxeTis erTerT ulamazes sofelSi, patarZeulSi daibada. sofelSi, romel-ic irgvliv mTebiTaa garSemortymuli da veeber-Tela trial mindorzea gaSenebuli da romelzec gogla Zalian xSirad werda:

”patarZeuli Cemi sofeli

bavSvobis kera patarZeuli

Cemi akvani wnoris totisa

iqa yofila gadarweuli......

me minaxia bevri qveynebi

da qalaqebi aTaseuli,

magram suyvelgan me xels miqnevda

Cemi patara patarZeuli“

erTxel ilia CauyvaniaT patarZeulSi da sof-lisTvis rom gadauxedavs, unatria, neta me damer-qmia soflisTvis saxelio.

sofels goglas dabadebis metad lamazi leg-enda SemorCa. 1899 wlis 27 dekemberi iyo, Tovda da buqda. Tbilisidan sagarejoSi eqimi mihyavdaT mZime avadmyofTan. amindis gamo win wasvla Seu-Zlebeli Seiqmna. meetlem TavSesafari iTxova da isic goglas ojaxSi aRmoCnda. goglas mama xelgaS-lilobiT gamoirCeoda. swored im Rames sofios, goglas dedas, muceli astkivda da eqimis daxmare-biT samyaros momavali poeti moevlina, SemTxveviT misuli eqimi rom ara, dedasac da Svilsac didi sa-frTxe elodaT. im RamiT stumars Semwvari indau-ri miarTves, rasac gogla xSirad ixsenebda da am-bobda, rogorc ki davibade Semwvari indauris suni meca da amitomac miyvars Zaliano.

goglas ojaxSi xSirad ikribebodnen qarTuli

sazogadoebis gamoCenili warmomadgenlebi, ramac momaval mweralze dadebiTad imoqmeda da bavSvo-bidanve CaubeWda qveynisa da mSobliuri litera-turis siyvaruli. oTxi wlisam dedis damsaxure-biT kargad icoda wera-kiTxva, eqvsi-Svidi wlisa ki maswavleblobda, Seagrovebda ubnis Tanatol go-go-biWebs da aswavlida wera-kiTxvasa da xatvas, Tan ubrZanebda, leoniZe-maswavlebeli damiZaxeTo.

goglas ezoSi dedis darguli TuTis xea. iq fi-crebi hqonia gadebuli, wamojdeboda xolme da xmamaRla kiTxulobda, mezoblebic SemouZaxebd-nen, Sens pirs Saqari da ia-vardi, biWo-gogia, kidev gagvagone eg leqsi, kideva. gaxalisebuli gogla ki ufro umatebda xmas.

Svidi wlis asakSi Tbilisis sasuliero saswav-lebelSi miabares. am periodSi goglam Tanamoaz-reebTan erTad literaturuli wre Camoayaliba, Semdeg swavla Tbilisis sasuliero seminariaSi ga-nagrZo, sadac mas vasil barnovi, niko sulxaniSvi-li, korneli kekeliZe da sxva gamoCenili qarTve-li moRvaweebi aswavlidnen. swored am adamianebma ganapirobes goglas momavali, swored maT Caunerg-es samSoblosa da mSobliuri enis siyvaruli.

giorgi leoniZe bavSvobidanve udidesi saTnoeb-iTa da sikeTiT gamoirCeoda. „gogla Zalian keTi-li, sxvisTvis mosurne bavSvi iyo, mamis danatovari biblioTekidan aTiode wigns amoirCevda da ubnis bavSvebs gvirigebda, waikiTxeT da Sinaarsi miambe-To. man, patara bavSvma, Semayvara wigni, Tu ram kargi wamikiTxavs bavSvobaSi, sul goglas CagonebiT“-ig-onebda cnobili filologi vaso ficxelauri.

gare kaxeTSi pirveli bibliოTeka patarZeule-lebs hqondaT. gogla rom wamoizarda biblioTe-ka aSenebuli yofila, Tumca iataki ar hqonia. mezoblisgan xar-uremi uTxovia, deduleTSi, ni-nowmindaSi aguri uyidia, mouzidia da Tavisi xeliT daugia iataki. misi Tanatoli, saqarTvelos damsax-urebuli maswavlebeli eliso ianqoSvili igoneb-da, rom Tanatolebi exvewebodnen, Cvenc mogexmare-biTo, Tumca axlos aravin gaikara, me TviTon unda gavakeToo.

goglas pataraobidanve Zalian uyvarda Teatri. radgan kargi kiTxva icoda, sufliorobda xolme, Tumca Tan swyinda didi kacis rols ratom ar ma-ZlevTo, am dros is mxolod Teqvsmeti wlis iyo.

„gogla didguli iyo, magram tirili male ico-da. erTxel me da Cemma Zmam Citis bude CamoviReT da bartyebi amoviyvaneT patara debisTvis, goglam tirili daiwyo, eg bartyebi Tu daixocnen mec movk-vdebio. Cvenc SegveSinda da bartyebi ukan CavsxiT” - igonebda vaso ficxelauri.

icocxle, gogla, Sen CvenTana xar„irma bolqvaZe

44

Page 45: გზავნილი საგარეჯოდან

icocxle, gogla, Sen CvenTana xar„!

leq sebis wera bavSvobidan daiwyo. „riyiani da xmiani iori maswavlida qar Tuli leqsis musikas, pirvel leqsebs ivris wno rebs vu kiT xavdi so f e-lSi“ - ambobda is. bavSvobidanve aqtiurad CaerTo saredaqtoro saqmi anobaSi, redaqtorobda mraval Jurnalsa da gazeTs, maT Soris, xelnawer Jur-nals „gvirgvins“ da „fandurs“, romlebic seminariaSi gamodio-da, aseve „safirons“, romelic TviTonve gamosca. am periodidan moyolebuli goglas leqsebi da werilebi aqtiurad ibeWdeboda Jurnal-gazeTebSi. TanamSrom-lobda „cisferyanwelebTan“, ti-cian tabiZesTan erTad poeturi krebuli „revoluciis poetebi“ gamosca.

gogla werda rogorc leqsebs, aseve, nawarmoebebsa da poemebs. mis nawarmoebebSi im periodSi ar-sebuli realoba cocxldeba mTe-li Tavisi sicxadiT. poets gansa-kuTrebiT „natvris xe“ uyvarda, „vazfurcelasa“ da „Suqelvara dilas“ eZaxda. „papaCemi da gog-la Zalian axlo megobrebi iyvnen. erTxel papaCemma miambo, me da gogla vTamaSobdiT, roca uecrad virze ukuRma Sesmuli qali davi-naxeT, virs uamravi adamiani mi-hyveboda da Tan talaxs esroda, Cvenc wagviyvanes da qvebs gvasrolinebdnen. Zalian lamazi iyo is qalio. fufalac arsebobda, aq aris erTi sofeli Satrovani, es sofeli nawarmoebSic aris moxseniebuli, swored iqidan dadioda fufa-la; cicikorec arsebobda, mis STamomavlebs dRes moixsenieben rogorc „cicikoriaanT“, aseve, real-ur adamianebs warmoadgendnen sxva personaJebic“ - ixsenebs patarZeuleli poeti da goglas megobris SviliSvili roman zukakiSvili.

gogla nayofierad iRvwoda literaturaTmcod-neobaSi, iyo qarTuli literaturis, gansakuTrebiT Zveli qarTuli mwerlobis mkvlevari, Zveli xel-nawerebis maZiebeli da gamomcemeli. wlebis ganmav-lobaSi xelmZRvanelobda mweralTa kavSirsa da SoTa rusTavelis saxelobis qarTuli literatur-is istoriis instituts.

1944 wels mwerali saqarTvelos ssr mecniereba-Ta akademiis namdvil wevrad airCies, 1955 wels ki qarTuli poeziis ganviTarebaSi Setanili wvlil-isTvis respublikis saxalxo poetis sapatio wodeba mieniWa. aRniSnul faqts gogla Semdegnairad gamo-exmaura: „ca rom qaRaldad gadaiqces, Ramis haeri melnad, varskvlavebi gadamwerad myavdes da imaze meti asoebi davsxa qaRaldze, rac zRvaSi qviSa da Tevzia, mainc ver gamovxatav Cems siyvaruls Cemi er-isadmi“, es sityvebi cxadhyofs goglas siyvaruls samSoblosadmi, qarTveli erisadmi. „igi saoc-radg grZnobda saqarTvelos yovel sulier Tu yofiT gamovlinebas, akademiidan-marnebamde.... mis

daucxromel ocnebaSi erTad Tavsdebodnen Zveli, dangreuli taZrebi, sasaxleebi da axali qox-sam-kiTxveloebi, buldozerebi da atomuri! alaz-nis Walebi da ivris arxebi, winandlis vardebi da martod mdgari oleebi!“ - ase axsna levan goTuam goglas siyvaruli samSoblos mimarT missave da-

krZalvaze.

„ goglas gansakuTrebulad uyvarda Tavisi sofeli - pa-tarZeuli. sofelSi Semosvli-sas manqanidan gadmovidoda da saxlisken gzas fexiT mouyve-boda. yvela Semxvedrs gamo-elaparakeboda, moikiTxavda, gaicnobda - visebi xarTo, Tu mamis saxeliT ver mixvdeboda, papis saxels an zedmetsaxels hkiTxavda. yvelas moefere-boda, da arigebda, kargebi iyaviT, sofeli ar Semircxvi-noTo“ -ixsenebs goglas mezo-beli Tamar guliaSvili.

sixaruliT ivseboda, pa-tarZeulSi rame Tu gakeTde-boda. 1949 wels ivris ele-qtrosadguri aaSenes, gogla ki zeimze uamravi stumriT Ca-sula.

skolis biblioTekisTvis xSirad Cahqonda wignebi da

maswavleblebs exveweboda bavSvebs wigni Seayvare-To - ixsenebs goglas mezobeli Tamar guliaSvili.

yvelgan da yovelTvis patarZeulelebis javri hqonia, Cemi xalxi mSromeli da gamrjea, Tumca Sroma ar ufasdebaT da Raribebi ariano. sarwyavi wyali ar aqvT da, cis Semyureebs, mosavali ver mo-hyavTo. goglas ki ris vaivaglaxiT wyali Seuyvania patarZeulSi. „gogla muSebisTvis Tavisi xarjiT Ca-modioda, samwvadesa da sasmels mogvitanda, gvamx-nevebda da gvexveweboda guliT imuSaveT, am wyalSi patarZleulis keTildReobas vxedavo“-ixsenebda arCil enageli. „pirvel wyarosTan soflis pa-tarZlebi miuyvania da uTqvams, aba Cemi patarZeu-lis patarZlebo, me wyali marto dasalevad ki ar gamogiyvaneT, am wyalSi akvnebis artaxebi da Cvrebi garecxeT, gaamravleT da gaalamazeT Cemi saficari sofelio, iyo sicili da xarxari, iyo sixaruli da didi zeimi, yvelgan goglas sadRegrZelo ismeo-da“-ixsenebda goglas megobris Svili Tamar xuroS-vili.

Zalian dafasebuli kaci iyo, yvela pativs scemda, dids Tu pataras misi ridi hqonda. erTxel sofe-li xorblis gareSe darCenila, ise, rom saTeslec ki ar hqoniaT, Casula gogla soflis meurneobis ministrTan da daxmareba uTxovia, Cemi sofeli ga-saWirSia, saTesle xorbali maSovnineo. ministrsac tonobiT miucia, imdeni, rom sofels dasaTesadac eyo da darCenili zedmetadac gainawiles.

45

Page 46: გზავნილი საგარეჯოდან

goglas uyvarda yvela da yvelaferi, rac mis sofels ukavSirdeboda. „ra saocari kaci iyo! yve-lafers aswrebda ukve did saqmeebSi Cafluli! sofelSi rom vinme gardaicvleboda, an daqor-windeboda, aucileblad CamobrZandeboda, Tu ver gaigebda an ar Seatyobinebden - ar SevawuxoTo, say-vedurs ityoda, sircxvilia, xalxis ybaSi ar Camag-doT, ityvian, ar gvikadrao. ukadrisi ki rodi iyo, sofelSi yvelas moinaxulebda, moxucebTan erTad pursa da niors, mawonsa da kutpurs gatexda, Tu vinme moebodiSeboda- lobio maqvs, amoqinZuli, rogor gakadroo, iqneb arc Sioda, iqneb arc uyvarda, magram Zalian moiwonebda: uh, uh, swored axla vnatrobdio lobios. didsa Tu pataras ise eqceoda, rom yvela Tavisuflad SesZaxoda „biWo gogla“!, „Zia gogla“!, „papa gogla“! - ixsenebs Tamar xuroSvili.

poetisTvis ZuZu bevr patarZeulel rZals uwove-bia, erTxelac erT maTgans, ana bebos uTqvams, „nat-vris xe“-Si xvedias cols ixseniebs da me ki arao. es ambavi goglas rom gaugia am qalbatonTan Sexvedra moundomebia, am ukanasknels ki uari ganucxadebia, ase Caucmeli ver veCvenebi, Svils tansacmels Camo-vatanineb qalaqidan da mere gavecnobio. ori kviris Tavze ki goglas ana bebosTvis kaba, TavSali, fexsac-meli da leqsi „dedobili“ Camoutania.

mis saxelTan mravali keTili da sasacilo isto-riaa dakavSirebuli. goglas Cveva hqonia, dahkref-da xils, Caawyobda yuTebSi da megobrebs unawilebda. „erT yuTs daawera „k. gamsaxurdia“. „me „k“ – „q“ - d amo-vikiTxe da goglas vkiTxe: sad aris qalaqi gamsaxur-dia, aseTi qalaqi ar gamigonia - meTqi, goglas eTqva gamsaxurdiasTvis da, roca sofelSi stumrad Camoiy-vana batoni konstantine, goglam Cemi Tavi warudgina - es aris gvitia, amas gonixar qalaqio. - yoCaR, biWo, me qalaqi ki ara - dedaqalaqi varo, -mipasuxa konstan-tinem“ - igonebda goglas megobari gvitia(soloman) xuroSvili.

goglas ZmasaviT uyvarda mezobeli da Tanato-li, ZuZumte Rvinjua - Saqro guliaSvili. „ sofel-Si rom Camovidoda, maSinve aivnidan gadasZaxebda: Saqro movedi, modi! ikribebodnen megobrebi, ixsen-ebdnen soflis ambebs, bavSvobas, gulianad icinodnen, grovdebodnen ubnis Tanatoli gogo-biWebi da iyvnen bednierni. erTxelac erTma megobarma- ivane jiRaur-ma daigviana da goglac kafiiT Sexvda dagvianebuls:

„jiRauro ivane

kidev daigviane,

me Tbilisidan Camovel,

Sen ki aq igvianeb“.

ivane jiRaursac pasuxi maSinve daubrunebia:

„me fexiT Zlivs davCanCaleb

Sen avtoTi srialeb“.

„iciT, biWebo, Cemo mezoblebo, Tbilisi Zalian mRlis, mqancavs, TqvenTan momixaria, sulierad vis-veneb, saidan modis amdeni riTma, amdeni iumori, am-deni Rrma azri“ - ixsenebs Saqro guliaSvilis meuR-le Tamar guliaSvili.

goglas 50-e wlis iubileze soflis delegaci-asTan erTad TbilisSi Saqro guliaSvilic Camosula, operis scenaze xurjingadakidebuli gasula. xurjinis erTi Tavidan batkans amoeyo Tavi, meore TvalSi tiki da SoTi puri Canda, Rvinjuas saqarTvelos sadRegr-Zelo Semdegnarad daulevia: „saqarTvelos gaumar-jos Tamar mefis mijnamde“, goglas uTqvams: aba, mgos-nebo, romel Tqvengans SeeZlo ase lamazad eTqva saqarTvelos sadRegrZeloo.

60 wlis iubileze patarZeulelma moswavleeb-ma goglas xarixaze dakidebuli 60 CurCxela miar-Tves. moswavleebi goglas Sepirdnen, kidev samoc wels icocxleT da asoc CurCxelas mogarTmevTo da piroba ar daurRveviaT, yovel dabadebis dReze imden CurCxelas kidebdnen goglas aivanze, ramde-ni welic usruldeboda. samwuxarod, gogla bevrs veRar moeswro, Tumca ase grZeldeboda misi gar-dacvalebis Semdegac.

goglas oTxmoci wlis Tavze mercxali Semofrin-da scenaze, ifrina, ifrina da goglas suraTze dask-upda - ixsenebda Tamar xuroSvili.

gogla wyneTSi gardaicvala, 67 wlis asakSi. mo-makvdavma guliaanT wyali moindoma, Tavisi ymawvil-biWobis embazi - guliaanT wyali. didi da patara pa-tarZeulSi garboda, Turme, wylis Camosatanad.

momakvdavi gogla mezoblis qals mounaxulebia da patarZeulis xili miurTmevia. gogla xils miswvde-nia, Tumca ver SeuWamia da simwrisgan xelSi Cauwuravs leRvi. iebic miarTves goglas, gaeRima, Turme, day-nosa da gulze daiyara.

sikvdilamde ori wliT adre poeti erT leqsSi werda:

„CamoWknebian es yvavilebi,

es jam-jixvebic daicebian,

daecemian mTebSi irmebi,

guls survilebi gaeclebian,

dadneba, rac mTebs dahvercxlebiaT,

vin ijadoqros? ukvdavebis dRes

mxolod leqsebi daeswrebian“.

leqsSi kargad Cans goglas suliskveTeba. ro-gorc levan goTua ambobda, gogla TviTon iyo le-qsi, aseve, molodini sikvdilisa.

„giorgi leoniZe didi, gamokveTili, veeba niWisa da Tavisi samyaros mqone Semoqmedi iyo da amieriT mas veRaravin Secvlis, ise rogorc, arsebiTad Seucv-lelni darCnen ilia da akaki, nikoloz baraTaSvi-li, vaJa-fSavela, galaqtion tabiZe, simon Ciqovani...

igi - suliT da xorciT - didebuli qarTlosania, Cvens mWeqar saukuneSi, Cvens Soris, qars Serkinebul natvris xed idga, leqssa da xatovan sityvas xmlad iqnevda, jaWvis perangad acmevda Tavis ersa da mwer-lobas! „ar daidardos“ guliTa da RviZliT werda, sxvas amSvidebda, Tavad Semxnevebulad dardobda da swored gul-RviZlSi swvda msaxvrali xeli!

46

Page 47: გზავნილი საგარეჯოდან

erSi leqsad gasuli gogla, mudam sxva andamati Semoqmedi iyo. igi TiTqos ramdenime, niWiT aR-savse kacisgan iyo SenaduRari.

leqsi, poema, mxatvruli proza, gamokvleve-bi da istoriuli Ziebani, moZme literaturaT-mcodeoba, xelmarTali redaqtoroba, insti-tutismesveuroba, mraval sazogadoebaTa burjoba, TavdaWerili erovnuli moRvaweoba, mudam axali zraxvebiT aRsavse da mousvenari.

Cveni gulebi SevamWidrooT, davubrundeT isev Cvens kalmebs, fiqrebs, dardebs..... sadReiso da saxvalio saqmianobas.... vimoqmedoT, viswavloT, vimuSaoT, vweroT wignebi Cveni erisada mTawmin-dis Sesaferisi.... es iqneba Cveni nugeSi!... Tu ka-lami kalmobs, igi eris sulis sazomi da Termo-metria! es Tavisi cxovrebiTa da SemoqmedebiT, erTxel kidev naTelhyo mTaze wasulma, giorgi leoniZem-aw-mTawmindelma!“ - am sityvebiT gaacila gogla levan goTuam.

goglas patarZeulSi dResac ar iviwyeben da didi siyvaruliT saubroben masze. misi ardaviwyebaa is, rom patarZeulis saSualo skola misi saxelobisaa, poetis ardaviwyeba da ukvdavebaa isic, rom yove-li wlis ivnisis pirvel kviras sofelSi saxalxo dResaswauli „goglaoba“ aRiniSneba. am zeimze mx-olod saqarTvelos sxvadasxva kuTxidan ki ara, ucxoeTidanac Camodian , imdeni stumari modis, rom patarZeuli ver itevs, im dRes yvela ojaxSi sufra iSleba da yvelgan goglas ardaviwyebis sadRe-grZelos svamen da ara Sesandobars, yvela ubanSi goglas bubuna, omaxiani xma, misi ZarRviani leqsebi ismis.

gogla Tavisi bolo survili leqsiT gadmosca:

„minda viyido qveynis wamlebi,

raTa Seveswro im dRis danaxvas,

rom momZaxodnen STamomavlebi:

icocxle, gogla, Sen CvenTana xar!!!“

Tamar xuroSvilma goglaze wigni dawera, romlis saxelwodebac zemoxsenebuli leqsis bolo taepia da wignSi goglas ambebia Tavmoyrili.

patarZeulelma mweralma, roman zukakiSvilma ki goglas ocdaaTamde leqsi miuZRvna, qvemoT moy-vanili strofi ki erTerTi maTganis nawyvets war-moadgens:

„ciskris angelozs axdenia tkbili sizmari,

ivris Walidan Semouyveba biliks is male.

Tovs. baRs zRapridan gadmofrenili SaSvi უგაlobs,

am mSvenebas rom Semaxvedre, gmadlob, ufalo!“

goglas gardacvalebis Semdeg patarZeulel moswavleebs yovel gazafxulze mTawmindaze iebi ahqondaT da goglas saflavs rTavdnen da Semdeg sityvebs warmoTqvamdnen, “hoi, mTawmindav, mTao

wmindav, Sens kldovan lodebs mivabareT Cveni sa-Tayvanebeli gogla Zia, gemudarebiT, gafxvierdiT misTvis, msubuqad daeyareT Cveni siyvaruliT aRsavse gulze. Cven ki ia-vardebiT SegimkobT gul-mkerds“.

patarZeuli dResac Zalian amayobs, rom maT hya-vdaT gogla, rom isini im miwaze adgamen fexs, sad-ac gogla dadioda, Svilebsa da SviliSvilebs ki goglas Sesaxeb uamboben da im gzaze siaruls as-wavlian, romliTac gogla dadioda.

yovelive es mowmobs, rom goglas leqsad ga-moTqmuli natvra axda, is namdvilad cocxlobs STamomavalTa gulebSi, is isev patarZeulSia, zrunavs Tavis sofelsa da xalxze.

47

Page 48: გზავნილი საგარეჯოდან

gvanca berZeniSvili

Page 49: გზავნილი საგარეჯოდან

Page 50: გზავნილი საგარეჯოდან

nangrevebad Semonaxuli istoria

aRmosavleT saqarT-veloSi, sagarejos mu-nicipalitetis sofel ujarmis CrdiloeTiT

4 km-is daSorebiT gom-boris uReltexilis max-

loblad, Sida saxelmwi-foebrivi mniSvnelobis gzis,

Tbilisi-Telavis piras, mdebareobs istoriuli cixe-qalaqi ujarma, istoriul-geografiuli provincia gare kaxeTSi, romelic mdinare ivris marjvena napirzea gaSenebuli.

ujarmis aSenebis periodad III-IV saukuneTa mi-jna, mefe asfaguris mefobis periodi miiCne-va. istorikosi leonti mroveli gadmogvcems: “asfagur aRaSena cixe-qalaqi ujarma”. IV saukuni-dan ujarma warmoadgenda kaxeTis erT-erT mTa-var qalaqs. qalaqma gansakuTrebuli aRmavloba ganicada V saukunis meore naxevarSi, rodesac vaxtang gorgasalma igi Tavis erT-erT reziden-ciad aqcia. amis Taobaze mogviTxrobs istorikosi juanSeri, rom vaxtang gorgasalma aq aaSena uamra-vi Senobა da gaaZliera qalaqis dacva. TviT vax-tang gorgasalsac udidesi imedi hqonda ujarmis cixis. sparselebTan brZolaSi vaxtang gorgasali mZimed daiWra da igi swored aq gardaicvala. Sem-dgomSi vaxtangis memkvidreebic ujarmidan marTa-vdnen kaxeTs.

arsebobs meore wyaro, romlis mixedviTac, cixe qalaqi agebulia mefe saurmag me-2-is dros.

„ese xevi ars sazRvari hereTisa da kaxeTisa. am xevze ars cixe verenisa magari da gardavals gza SigniT kaxeTs Sua mTaze. kvalad am xevs zeiT ars, iorsa zeda, ujarma, orTa mTaTa Soris kaxeTisa da kuxeTisasa, romeli aRaSena mefeman saurmag, cixeqalaqi, da kvalad ganaaxla gorgasal da yo simagre da qalaqi didi aramed ars daba, rameTu ganayofisa samefoTa mioxrda.“

qarTlis cxovrebis mematiane aRniSnavs rom, roca wminda nino qristianobas amkvidrebda, man ubrZana mefes jvari „aRmarTon ujarmas qalaqsa, mefeTasa, rameTu erisa simravle ars mas Sina.“ am da sxva istoriul wyaroebze dayrdnobiT mecnier-ebi akvnian, rom ujarma aSenda mefe saurmag II-is dros. mesame saukuneSi Cvens welTaRricxvamde, „qarTlis cxovreba“ (ana dedofliseuli nusxa) mogviTxrobs, rom ujarmas cixe-qalaqi aRaSena sfagurma mirdatis Zem _ „da Semdgomad mirdatis mefobda Ze misi asfagur da aRaSena cixe-qalaqi ujarma“, xolo gorgasals ujarmaSi V saukuneSi auSenebia eklesia, karis taZari, Seumkia qalaqi mravali SenobiT, ganuaxlebia cixe da ujarma Ta-vis adgilsamyofelad gamoucxadebia. am faqts

adasturebs „qarTlis cxovrebis“ mematianec „da TviT vaxtang dajda ujarmasa da aRaSena igi naSen-ebiT uzomoTa.“ ase gadaiqca ujarma qarTvel mefe-Ta adgilsamyofelad aqedan ganagebdnen qveyanas vaxtangis Zis daCis memkvidreni.

cixe-qalaqi ujarma, rogorc amJamad arsebuli nangrevebidan Cans, agebuli iyo samxedro-strate-giuli TvalsazrisiT saukeTeso da xelsayrel adgilze. igi mTlianad ketavda civ-gomboris uReltexilidan gadmosasvlel gzebs da mTeli xeoba xelSi eWira. Zveli qarTuli adaT-Cvevebis mixedviT cixe-qalaqi or nawilad iyo gayofili, uZvelesi nawili „Sida qalaqi“ mTis wveris gas-wvriv mdinaris napiridan asi metris simaRlezea. aqedan mdinarisaken mTis kalTaze eSveba qalaqis Zveli galavani gamagrebuli oTxkuTxa formis cixeburjebiT. ujarmam, rogorc cixe-qalaqma ram-denime saukunis ganmavlobaSi iarseba. am xnis gan-mavlobaSi TviT qalaqi da misi midamoebi savse iyo xalxiT, warmoebda vaWroba da saqoneli saz-RvargareTac gahqondaT, amas adasturebs isto-riuli wyaroebi, maT Soris „qarTlis cxovreba.“ ujarmis cixes hyavda mudmivi mecixovne jari 300 mebrZolis SemadgenlobiT. am jars didi winaaRm-degoba gauwevia Semoseuli arabebisaTvis, Tumca mters mainc auRia cixe, romelic imdroindel samxedro moTxovnebs veRar akmayofilebda. „baki yofilao“ _ uTqvamT arabebs da „ujarmas zRudeni“ moarRvieso. mogvianebiT giorgi III-s cixe-qalaqi aRudgenia da saWurWle augia. Tamaris mefobis dros cixis aRdgena-gamagrebas didi yuradRe-ba eqceoda da is kvlav ganZsacavs warmoadgenda, Tumca monRolebis Semosevebis Semdeg ujarmam Tan-daTan dakarga strategiuli da politikuri, iseve rogorc administraciuli da ekonomikuri mniSvne-loba da istoriul wyaroebSi aRar ixsenieba, ro-gorc didi da saxelovani sataxto qalaqi.

arabobis xanaSi ujarma, rogorc qalaqi, dacemis gzas adgeba. X-saukunis dasawyisSi ujarma, rogorc mxolod cixe-simagre, ukve aRar yofila gamo-sarCevi, iqve maxloblad mdgari boWormis cixe masze ukeTes simagred iTvleboda. 914 wels ujar-ma arabebma aiRes da daarbies. miuxedavad amisa igi male aRudgeniaT da mas monawileoba miuRia saqa-rTvelos gaerTianebis saqmeSi. momdevno wlebSi ujarma ukve naklebad monawileobda qveynis cx-ovrebaSi da arsebobas ganagrZobda, rogor mcire dasaxlebuli punqti.

XIII saukuneSi monRolTa batonobam da XV saukunis miwuruls saqarTvelos samefosdaSlam samefo-samTavroebad TandaTanobiT ujarmis mniS-vneloba dasca da erT dros ayvavebuli qalaqi patara dabad aqcia.

Tornike maRlakeliZe

50

Page 51: გზავნილი საგარეჯოდან

nangrevebad Semonaxuli istoriacixe-qalaqi agebulia mdinare ivris marjvena

sanapiroze mdebare maRal goraze da warmoad-genda ioris viwro gasasvlelis Camket karibWes. qalaqs ramdenime kari hqonda. mTavari kari cixis dasavleTiT iyo. cixe-qalaqis mTavar citadelSi Catanebulia sadarajo koSkebi. cixis Crdilo-aR-mosavleTiT kuTxeSi aRmoCenilia orsarTuliani sacxovrebeli nagebobis nangrevebi.

cixeSi CaSenebulia jvarpatiosanis saxelobis orsarTuliani eklesia. pirveli sarTuli Se-darebiT Zvelia, meore sarTuli vaxtang gor-gasals dauSenebia V saukuneSi. daSenebuli ekle-sia maRali calnaviania, sarkmlebi datanebuli aqvs aRmosavleTisa da dasavleTis mxares. ekle-siis kedlebi agebulia qvis msxvili filebiT da nawilobriv Zveli wyobis kvadrebiT.

cixis galavani grZeldeboda CrdiloeTiT mx-ridan, damrec kldovan ferdobze, mdinaris napi-ramde. am kedlebSi Tanabar manZilze 9 koSki iyo Catanebuli. koSkebis meore da mesame sarTulebi gankuTvnili iyo mecixovne jarisaTvis sacxovreb-lad. koSkebs hqonda daxuruli, banuri saxuravi. banis perimetrze yofila qongurebi, xolo maT ukan derefani-gasasvleli.

mdinare ivris piras SemorCenilia kviracxov-lis saxelobis eklesia. misi kedlebi qviSaqviT

da aguriTaa nagebi, lavgardani rombuli wyo-bisaa. samxreTis mxridan miSenebulia axali ekle-sia, romlis qveS mowyobilia saZvale. SeimCneva Zveli kedlis kvali. savaraudod, aq unda yo-filiyo mefe asfaguris mier aSenebuli cixis naS-Tebi.

aRsaniSnavia is faqtic, rom gaTxrebis Sedegad cixe-qalaqis teritoriaze aRmoCenilia minisa da brinjaos samajurebi; brinjaos beWdebi da Rilebi, sazedaSe qvevrebi, Tone, saflavebi (XII-XIII ss).

Jurnalma Forbes-ma ujarma 2012 wels Seiyvana msoflios 9 yvelaze uZvelesi cixesimagris siaSi.

dRes arsebul nangrevebSi SemorCenilia cixis mTavari citadelis galavnisa dakoSkebis naSTebi, mcire zomi sjvarpatiosnis karis eklesia, orsar-Tuliani samefo sasaxlis nangrevebi, wyalsacavi, da sxva damxmare nagebobebi. cixis galavani gr-Zeldeboda mdinare ioris napiramde, galavnis kuTxeebsa da sapasuxismgeblo adgilebSi koSkebi iyo Carigebuli, koSkebi ZiriTadad or an sam-sarTuliani iyo. qalaqs ramdenime kari hqonda. mTavari kari yofila cixis dasavleTiT. aseve erT-erTi kari hqonia mdinaris piras, gamoricxu-li ar aris rom qalaqs Tavisi wyalsadeni hqono-da. saerTo jamSi cixe arqiteqturuli Tvalasaz-risiT iSviaTi gemovnebiT aris agebuli.

51

Page 52: გზავნილი საგარეჯოდან

2013 wels bednieri Caviricxe sasurvel fakultetze da imedeb-iT gamoviWede Tavi, mas Semdeg ori wlis gan-

mavlobaSi gafacicebuli vijeqi meeqvse korpusis

sxvadasxva auditoriaSi da vismendi aTasgvar Teoriasa

dა im kanonebs, romlebic realu-rad aravis dauweria. gonebaSi Teoriuli masalis zrdis proporciulad izrdeboda Cemi survili, gavmxdariyavi WeSmaritad kar-gi Jurnalisti. Aswored Teoriebis kiTxvis periodSi gaviazre, rom Jurnalistika is profesiaa, romelic gamocdilebaze gadis. am ukanasknelis gareSe verasdros mixvde-bi, rogor moiqce rTul situaciaSi, rogor daiTanxmo respondenti nanatr interviuze, rogor miiRo pasuxebi sasurvel kiTxveb-ze da a.S. usasrulod. samwuxarod, eTikisa da standartebis Sesaxeb leqciebis mosmena saerTod ar Svelis adamians rTul situaci-aSi, hoda, mTeli ,,meeqvse korpusis sazoga-doebac” gamalebuli elis im mSvenier dRes, rodesac mis studentur cxovrebaSi praqtika pirvel nabijs Semodgams.

da ai, nanatri dRec. 21 marts ,,gzavnilis” redaqcia gzas WeSmariti Jurnalistikisken gauyva. TbilisSi Sekrebis pirveli wuTidan gaismoda kiTxvebi, ,,raze wer” ,,aba kiTxvebi” ,,respondentze ra ici” nerviulob?” da iyo pasuxebis aliaqoTic. es aliaqoTi ki imiT iyo gamowveuli, rom TiToeuli Cvengani mivdiodiT sadRac, ucnob adgilas, romel-ze arsebuli mxolod mwiri informaciiT Tu davikvexnidiT. erTmaneTis Temebze vsau-brobdiT, ganvixilavdiT, vurCevdiT da vu-jerebdiT da es yvelaferi iyo is, rac qa-rTul Tanamedrove Jurnalistikas yvelaze metad aklia. yviTeli presis furclebze wakiTxuli statiebi gonebidan rogorRac wavSaleT da gadavwyviteT, sinamdvileze gvewera.

,,bavSvebi universitetidan” – ase mogvmarTa-vdnen potenciuri respondentebi, maspinZle-bi, Cveni danaxviT dainteresebuli adamianebi – yvela, viszec unda gvewera. isini ar iyvnen molaparake yuTidan mosaubre ,,tipebi”, rom-lebic aTas rames gvpirdebian. isini ar iyvnen reitingul gadacemebSi miwveuli Zvirfas sa-varZlebSi gamoWimuli adamianebi. isini ar hgavdnen maT, vinc kritikiT ar iRleba. isi-ni iyvnen namdvilebi TavianTi saqmiT, siyvar-uliT, damRleli yoveldRiurobiT da am-bebiT, romlebsac sakuTar gzebze agroveben. Cvenc swored am ambebis Segroveba daviwyeT.

daaxloebiT 10 saaTi iqneboda, sagarejo-Si rom CavediT. Temebi gadavamowmeT, amayad movimarjveT kalmebi da bloknotebi da TiTofotografmopovebulebi daviSaleT. albaT, iqamde vayolebdiT erTmaneTs Tvals, sanam zurgebs horizonti Caanacv-lebda. sagarejoSi muSaoba erTgvarad pir-veli Sejaxeba iyo profesiis sirTulesTan da im yoveldRiurobasTan, romelsac ase gavurbivarT xolme. vxvdebodiT adamianebs – saxlebSi, ezoebSi, gamgeobaSi, TeatrSi, muzeumSi, quCebSi, gaCerebebze –isini ar hga-vdnen erTmaneTs da amavdroulad arafriT gamoirCeodnen erTimeorisgan. maT ukvir-daT Cveni iq yofna da kiTxvaze ,,ra giWirs” pasuxobdnen ase: ,,ra SegiZliaT”, ,,riTi dagvexmarebiT rom?”, ,,aba Tu gveSveleba” da a.S. dameTanxmebiT, pasuxebi hgavda erTmaneTs da yvelaSi iyo imedis natamali, rom Cven, ubralo studentebs saweri kalmebiT xelSi SegveZlo, vinmes momavali Segvecvala. re-alurad ki Cven ubralo mTxrobelebi vi-yaviT, romlebic jer gulisyuriT ismendnen da mere aJRerebdnen yvelafers, rasac in-teresis suni dahkravda. zogadad, arian Jur-nalistebi – mTxrobelebi da mezRapreebi, amjerad arCevani Cvenze iyo. yvelam viciT, rom sazogadoebas uyvars zRaprebi an trage-diebi, isini radikalebi arian, zomierebas ver cnoben da Sesabamisad, Txroba maTTvis simartivea, meti araferi. da roca dgeba arCevani ,,reitingsa” da WeSmaritebas Soris, kargi Jurnalisti irCevs sinamdviles.

meeqvsedan Jurnalistikamde anu dRiuri sagarejodan

lika janyaraSvili

52

Page 53: გზავნილი საგარეჯოდან

meeqvsedan Jurnalistikamde anu dRiuri sagarejodan

sagarejos gavliT Cven sinamdvileSi gaviWedeT. yvelaze

mkacri ki am sinamdvileSi iyo is, rom re-spondentebi gagvirbodnen da romelime Cvengans

rom ekiTxa, ratom, maTi pasuxi iqneboda dumili, radgan dumili oqroa, gansakuTrebiT ki molaparake

yuTebis epoqaSi, sadac yvelaferi Secvladia. ase rom Cvens kiTxvebamde pasuxebi ufro metad idga da is saqme, romelmac

aq Camogviyvana. dilis sirTuleebis daZlevis Semdeg mTeli dRe mzesumziris Wamas daemsgavsa, Segviyolia. SevdiodiT yvela CixSi,

yvela Camongreul, mitovebul saxlSi, yvela taZarSi. mivdiodiT mZRolebTan, glexebTan, gamgebelTan, msaxiobebTan, gamvlelebTan da maTTanac, vinc asakma welSi moxara. vusmendiT yvelas da vismendiT yvelafers. vagrovebdiT kadrebs dauRalavad, radgan araferi inaxavs gamosadeg momentebs firze ukeT. vinaxavdiT emociebs, romlebsac sagare-joSi myofi adamianebi gvitovebdnen. albaT, emociaa is oqros nawilaki, rac Jurnalistur naSroms Zvirfasad aqcevs. da ra Tqma unda, yvelas unda, is risTvisac Sromobs, iyos Rirebuli.

mere avdeqiT da wamovediT, oRond ambavi aq ar sruldeba, radgan im 12 saaTSi gavizardeT da sagarejodan Tbilisamde gasavleli 40 wuTis gan-mavlobaSi ramdenime weli mogvemata. ucxoa momenti, roca universitetis kedlebidan aRwev da realurad eCexebi yvelafers, razec ramdenime wlis ganmavlobaSi giyvebodnen. erTma dRem SesaZloa profesionali gagxa-dos an sabolood gagasworos miwasTan. 21 marti ,,gzavnilisTvis” TiTqos gamocda iyo da pirveli nabiji im bewvis xidze gasavlelad, rasac Jurnalistika hqvia.

***

isev auditoriebSi gamoviketeT. gugunebs meeqvse korpusi ,,Jurnalisturi eTikis qartiis” 11 muxlis gameorebiT.

daiRalnen kedlebi, gadakeTebul-gadmokeTebuli prezentaciebis arekvliT. Cven ki ubralod vdga-

varT da cvlilebas velodebiT, moments, roca Jurnalistikis gza marTla sim-

wriT nagroveb gamocdilebaze gaivlis.

53

Page 54: გზავნილი საგარეჯოდან

gzavnil

ebi

sagarejodan

qeTi, 16 wlis, sofeli patarZeuli:

"Cemi sofeli iseTi momwons, rogoric aris. ubralod minda xalxs metad uyvardes erTmaneTi; minda Sewydes omi; pativi vceT erTmaneTs; minda geniosebs sicocxleSi vafasebdeT."

magda, 16 wlis, sofeli manavi :

"me minda rom sofelSi iyos literaturuli kafe, sadac axalgazrdebi Seikribebian da erTmaneTs gauziareben codnas. es TiToeul Cvengans daexmareba ganviTarebaSi da pirovnebad CamoyalibebaSi."

nodari, 26 wlis, sofeli kakabeTi:

"yvela axalgazrdas sWirdeba gantvirTva, garToba, garToba, megobrebTan erTad seirnoba. samwuxarod sofelSi araa skveri, sadac SevikribebiT da viseirnebT. umjobesi iqneba, Tu male gveqneba aseTi skveri."

eka, 12 wlis, sofeli ninowminda :

sofelSi gvWirdeba didi nayinis qarxana.

nini, 9 wlis, sofeli giorgiwminda

"minda Cem sofelSi iyos didi biblioTeka , bevri naxatiani wigniT da risi wakiTxvac momindeba, minda yvelaferi moipovebodes CvenTan."

marine, 49 wlis, q. sagarejo

"sagarejo mziania, xalisiania da miuxedavad imisa, rom bevri problemaa, Cven mainc gvixaria sicocxle. zogjer kmara ubralod raRac gindodes, cxovrebam amiT tkbobac maswavla." gigo, 67 wlis, sofeli xaSmi :

"kaxeli rom xar da xaSmSi rom cxovrob da Tan 70-s rom ukakuneb, magram mainc es saocari sasmeli gonebas girevs, sxva ra unda gindodes, WkuaTmyofels? ! me Tu mkiTxav, arc araferi ! Cemi marani- Cemi samyaroa. Cven aq yvelaferi wesrigSi gvaqvs."

nini, 7 wlis, sofeli patarZeuli :

"patarZeulSi gvWirdeba TeTri Sokoladi bevri da kidev Zalian bevri gvirila."

irinka, 20 wlis, sofeli ninowminda

"kaxeli var da vamayob amiT. Cemi sofelic momwons da aqauri yvelaferic. cudze ar minda laparaki, aq mainc viyo bednieri. mxolod survili erTi meqneba meti, meti Rimili da sikeTe. es ufasoa, xalxo."

ana uruSaZe

54

Page 55: გზავნილი საგარეჯოდან

redaqtori:

mariam gvaramia

damkabadonebeli: manana beriZe

stilistebi:

ani vardosaniZeqristi romanaZe

koreqtorebi:

ana uruSaZemariam lekiaSvili

Jurnalistebi:lika janyaraSviligvanca berZeniSvili

Tornike maRlakeliZenini samxaraZesofo ivaniZenino tabaRuagvanca arevaZebeqa RibraZegvanca bziava

keso mTavriSviliirma bolqvaZenini maziaSvili

mariam tyeSelaSvilimariam fanCuliZe

xelmZRvaneli:maia toraZe

55

19 aprili, 2016 weli

Page 56: გზავნილი საგარეჯოდან