วิถีพุทธเล่มที่ ๑๒ ปีที่ ๕

บทบรรณาธการสารบญ

จากใจ สพฐ.

แกนแทคานยม

ความร สแนวปฏบต

ถงใบนอยรอยคณธรรม

นวตกรรม คณธรรมชนนำา

อาหารกลางวน สอสรางสรรคคณธรรม

บญเดกอมในวนเกดทาน

นวดเทาน มดอยางไร

พอานคลองนองฟงเพลน

คณคาของการอนรกษเอกสารโบราณ

แปรขยะใหเปนทน

เรองเกา... กลบมาเลาใหม

การเรยนรวมทขาพเจารจก

ฝากความด มแตความสข

ประสบการณสอนใจ | รนใหญ

ครสรางคน

สานฝน สรางสรรคชวตบนดอย

ความสขทเกดจากมะเรง...

คำาสามคำาทมความหมาย

แกรง

สจจะแหงชวต

แตผมเปนเดกไทยนะครบคร

ประสบการณสอนใจ | รนเลก

เรองจรงจากโพธสตวนอย ลกขอพอแม

เลกเหลา

พลงแหงความรก

เรองเลา... ความพอเพยงของนองอารม

เพลนเรยน เพลนร

รองเทาคเกา

จดเรมตน... คนพอเพยง

สวสดผอานทกทานคะ วารสาร “ร ตน และเบกบาน” ของเราเดนทางมาถงเลมท ๑๒ แลว และยงจะเดนหนา

ตอไปเรอยๆ ซงจดประสงคของวารสารคอเปนทแลกเปลยนแบงปนประสบการณในโรงเรยนวถพทธ ดวย

บทความทบอกความประทบใจ เลาประสบการณตรงทพบเจอ และเรยนรทจะปรบเปลยนแกไขปญหา

อยางเบกบาน จงเปนบทความทมไดมไวเพอประเมนโรงเรยน บคลากรหรอสงอนใด แตเปรยบเสมอน

สมดบนทก (the diary) ของคร นกเรยน และโรงเรยน หวงเปนอยางยงวาในป ๕๘ เราจะไดรบบทความ

อนอบอนใหสมดบนทกเลมน เพอเสรมสรางแนวคดและกำาลงใจทกทานเชนเดม

ขอขอบคณ

กองบรรณาธการกลาง

ตดตามความเคลอนไหวและอานวารสารร ตน และเบกบาน ยอนหลงไดท

www.vitheebuddha.com

๒

๖

๘

๑๐

๑๒

๑๓

๑๕

๑๖

๑๗

๑๙

๒๑

๒๓

๒๔

๒๖

๒๘

๓๐

๓๒

๓๓

๓๔

๓๖

๓๙

๔๐

๔๒

๔๔

ความตาง ทลงตว

๘ เหลยมคณธรรม กจกรรมทปลกฝง

ออมทรพยกนเถอะ จะไดใชเมอคราว

จำาเปน

วนยเปนสงดงาม ทำาใหทกคนอยรวมกน

อยางมความสข

กลาด

อานธรรมะใหคณตาคณยายฟง

บรณาการวถพทธ รกการอาน

พลงแหงความด

ความร พงประสงค

แด... ผลวงลบ

วนไหวคร... นนสำาคญไฉน?

บรรพบรษผกรก

ดวยประเพณการเลยงผปผยา

ศล สมาธ ปญญา สการพฒนานกเรยน

พาเดกเขาวด... ตามรอยวถพทธ

ครด ไมมอบายมข หมายความวาอยางไร

คณธรรมนำาไปใช

“พชไรดน พอกนพอเพยง”

๔๕

๔๖

๔๘

๔๘

๔๙

๕๐

๕๑

๕๒

๕๔

๕๕

๕๖

๕๗

๕๘

๕๙

๖๐รายชอผสงบทความ

ในวารสารวถพทธ “ร ตน และเบกบาน”

ปท ๕ ฉบบท ๑๒

๒๓

๑๖

๓๗

ปท 5 เลมท ๑๒

ประจาเดอน ธนวาคม 2557

จากใจ สพฐ.

แกนแทคานยม

เรอง พทกษ โสตถยาคม สำานกพฒนานวตกรรมการจดการศกษา,

สมชย แซเจย สพป.เชยงใหม เขต ๔

2

คานยมหลกของคนไทย ๑๒ ประการทพลเอกประยทธ

จนทรโอชา นายกรฐมนตรและหวหนาคณะรกษาความสงบ

แหงชาต ประกาศเปนเปาหมายการพฒนาคน (รฐบาลไทย:

ออนไลน) เปนคณลกษณะทจะมงเนนและสงเสรมใหคนไทยยดถอ

ในวถชวต การประกาศอยางชดเจนเชนนทำาใหผเกยวของกบการ

พฒนากำาลงคนของชาตไดมโอกาสทบทวนไตรตรองวา คานยม

ทง ๑๒ ประการ มความสำาคญจำาเปนตอการสรางสรรคสงคมไทย

ใหเขมแขงมากนอยเพยงใด ไดสะทอนคดตอประสทธผลของวธ

การพฒนาทผานมา และนำาไปสการปรบเปลยนวธคดวธปฏบตให

กอเกดผลทจรงแทและยงยน หากผเกยวของเหนพองตองกนกจะ

เกดพลงรวมของการพฒนาเพอเปาหมายเดยวกน ซงสำานกงาน

คณะกรรมการการศกษาขนพนฐานและโรงเรยนในสงกดเปนสวน

สำาคญยงในการหลอหลอมพฒนาเดกและเยาวชนใหเปนคนดม

ความสามารถ

สำานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน (๒๕๕๗:

ออนไลน) ไดจดทำาแนวปฏบตเกยวกบคานยมหลก ๑๒ ประการ

สการปฏบต และสอสารหลายวธใหถงเดก คร และผปกครอง

เพอชใหเหนวาคานยมหลก ๑๒ ประการ เปนเรองสำาคญทควร

ปลกฝงใหเกดขนกบเดกและเยาวชนไทย ครอบคลมสอดคลองกบ

คณลกษณะทพงประสงคตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขน

พนฐาน พทธศกราช ๒๕๕๑ ทผเกยวของพยายามดำาเนนการมา

อยางตอเนอง ซงแนวปฏบตดงกลาวนบวาเปนประโยชนอยางมาก

ในการตดสนใจเลอกคานยมใหเหมาะสมตอการจดการเรยนร

แตละระดบชน สำาหรบบทความนจะนำาเสนออกทางเลอกหนงของ

การนำาคานยมหลกไปสหองเรยน เปนการเลอกคานยมทสำาคญ

บางขอมาทำาใหเหนผล และใชเรองเลกๆ ทเราเคยมองขามมาให

นกเรยนไดเรยนรและฝกกระบวนการทางปญญา

จดเรมตนของทางเลอกนเกดขนจากคำาถามจดประกาย

ความคดของ ดร.สรฐ ศลปอนนต ประธานคณะกรรมการ

การศกษาขนพนฐานทวา “ถาท�าเรองคานยมหลกใหส�าเรจอยาง

เปนรปธรรมจะท�าขอใดทส�าคญทสด อยางไร” จงไดนำาคานยม

ทงหมดมาพนจพจารณา พบวา มขอหนงทนาจะเปนเหตใหเกด

ผลขออนๆ ตามมา ขอนนคอขอ ๙ “มสตรตว รคด รท�า รปฏบต

ตามพระราชด�ารสของพระบาทสมเดจพระเจาอยหว” ซงขอน

มงเนนใหนกเรยน “คดเปน” หรอสงเสรมความสามารถในการคด

คาดการณ และควบคมตนเองใหปฏบตตนเหมาะสมกบกาลเทศะ

ซงสอดคลองกบดวงเดอน พนธมนาวน, โกศล มคณ และงามตา

วนนทานนท (๒๕๕๖: ๓๕) ระบวา มผลงานวจยจำานวนมากยนยนวา

จตลกษณะเชนนเปนจตลกษณะสำาคญทสดในคนทมพฤตกรรม

ของคนดและคนเกง และสำาคญตอพฤตกรรมแทบทกประเภทของ

บคคล

ขอยกพระบรมราโชวาทของพระบาทสมเดจพระเจาอยหว

ภมพลอดลยเดช เกยวกบการมสตร ตวและปญญารคด ทได

พระราชทานพรปใหม พ.ศ. ๒๕๕๒ แกประชาชนชาวไทย เมอวนท

๓๑ ธนวาคม พ.ศ. ๒๕๕๑ ความวา

“ความสขความเจรญน เปนสงทพงปรารถนาอยางยงของ

คนเรา แตความสขความเจรญนน จะส�าเรจผลเปนจรงได กดวย

การททกคนตงตนอยในความไมประมาท มสตรตวและปญญารคด

ก�ากบอยตลอดเวลา กลาวคอ ไมวาจะประพฤตปฏบตการใด

กใชสตปญญาพจารณาไตรตรองจนถวนถ ใหเหนกระจางถงผลด

ผลเสย ทงใกลไกล ทกแงทกมม ความรความเขาใจชดถงผลด

ผลเสย ยอมจะท�าใหแตละคนเลงเหนแนวทางปฏบตทถกตองวา

สงใดควรละเวน และสงใดควรปฏบต เพอใหบงเกดผล เปนประโยชน

ทแทจรงและยงยน ทงแกสวนตวและสวนรวม” (Royal Thai

Embassy, Singapore: ออนไลน)

เมออานอยางวเคราะหพระบรมราโชวาทองคนแลว ยงเหน

ชดเจนถงความสำาคญจำาเปนและคณคาทแทจรงของคนทมสตรตว

และปญญารคดกำากบอยตลอดเวลา ดงนน ผรบผดชอบในการ

จดการศกษาจงควรนอมนำาพระราชดำารสของพระบาทสมเดจ

พระเจาอยหวมาปฏบต และปลกฝงใหปรากฏชดกบนกเรยนตงแต

วยเยาว โดยเรมฝกสงเกต และพจารณาเหตและผลของการ

กระทำาจากประเดนเลกๆ ใกลตว และสรางการเรยนรใหกบ

นกเรยนจากสถานการณตางๆ ทพบเจอในกจวตรประจำาวน

การฝกใหนกเรยนใชสตรตวและปญญารคดอยางยงยนนน

จำาเป นตองปรบเปลยนเงอนไขและปฏสมพนธ ระหวางคร

และนกเรยนเสยใหม จากวฒนธรรมเชงอำานาจและวฒนธรรม

การเลยนแบบ มาเปนวฒนธรรมการเรยนรทเคารพในความเปน

มนษย ดงนน ครจะเปลยนจากการดดาเฆยนต หรอพรำาสงสอน

นกเรยนอยตลอดเวลาวา ตองทำาอะไรอยางไร หรอหามทำาอะไร

อยางไร เปลยนเปนการสงเสรมใหเกดการเรยนรดวยการสงเกต

การกระทำาของตนเอง ชชวนใหคดพจารณาดวยตนเองวา การทำา

และไมทำาอะไรสงผลใหเกดอะไรตามมา และทำาไมจงเปนเชนนน

เพอรถงเหตและผลหรอหลกการอนจะนำาไปสการตดสนใจอยางม

วจารณญาณวาควรทำาอะไร อยางไรไดดวยตนเอง การทครตงคำาถาม

เพอถามหาเหตหาผลเชนน จะทำาใหนกเรยนไดคดอยางเปนเหต

เปนผล มองเหนเหตเหนผลตลอดจนผลกระทบทจะเกดขน

3

ตามมาทงปจจบนและอนาคตในแงมมตางๆ ไมวาตอตนเองและ

บคคลอน

การจดโอกาสใหนกเรยนไดเรยนรดงทกลาวมา ครสามารถ

นำาสถานการณทเกดขนในชวตจรง ทเคยมองขามวาเปนเรองเลกๆ

นอยๆ มาใชเปนบทเรยนทมความหมายสำาหรบการเสรมสราง

คานยมไดเปนอยางด อาท นกเรยนสงเสยงดงขณะรบประทาน

อาหาร วงเลนและสงเสยงดงในหองเรยน เขาแถวไมเปนระเบยบ

เรยบรอย ยกโตะเกาอเสยงดงโครมคราม สะทอนถงการขาด

ระเบยบวนย หรอไมสามารถควบคมพฤตกรรมของตนให

เหมาะสมกบกาลเทศะได ซงวธการทครสวนใหญใชจดการกบ

พฤตกรรมของนกเรยน มกจะใชวธการกำากบ สงการ ดดาเฆยนต

ซงการกระทำาดงกลาวสะทอนใหเหนการใชอำานาจ อนจะสงผลให

นกเรยนซมซบความรนแรง รอคำาสง และปฏบตตามเพราะความ

เกรงกลวมากกวาการปฏบตอยางมสตรคด ดงนน ครควรหยบยก

สถานการณปญหาเหลานขนมาพดคย ใหนกเรยนทบทวนและ

สงเกต โดยครตงคำาถามเกยวกบสถานการณทเกดขนวา เกดอะไรขน

อยางไร ทำาไมจงเปนเชนนน เหตการณหรอการกระทำาดงกลาว

สงผลกระทบตอใครอยางไร และสดทายเมอรเชนนแลวเราควร

ทำาอะไรหรอไมควรทำาอะไรอยางไร ทำาไมจงทำาเชนนน ตวอยาง

คำาถาม เชน ถาเราจะใหการรบประทานอาหารมเสยงดงนอยทสด

เราจะทำาอยางไร จากนนใหนกเรยนเปนผกำาหนดแนวทางแกไข

และสรางขอตกลงรวมกน

การฝกใหนกเรยนทำาดวยความเขาใจทถองแท เหนผลด

ผลเสยทจะเกดขนจากการกระทำาของตน จะทำาใหนกเรยนรสก

เหนคณคาของการกระทำานนๆ ซงจะมความหมายและดกวาการ

กระทำาเพราะมคำาสง หรอทำาเพราะกลวถกลงโทษ หรอแมแตทำา

เพราะตองการสงตอบแทน การฝกดงกลาวเปนกระบวนการเรยน

รดวยตนเองผานกระบวนการทางสงคม สงเสรมใหเดกรจกการ

สรางขอตกลงกฎกตกาการอย ร วมกนทละเลกละนอยจาก

สถานการณจรง ครฝกใหนกเรยนเรยนรทจะประเมนทบทวน

ขอตกลงและกตกา วาสามารถปฏบตตามทตกลงกนไวไดหรอไม

ซงจะทำาใหนกเรยนคอยๆ ปรบตว เรยนรทจะปกครองตนเอง

แผนภาพ คานยมขอ 9 สงผลตอคานยมขออน

ขอ ๑ มความรกชาต ศาสนา พระมหากษตรย ซงเปนสถาบนหลกของชาตในปจจบน

ขอ ๒ ซอสตย เสยสละ อดทน มอดมการณในสงทดงามเพอสวนรวม

ขอ ๓ กตญญตอพอแม ผปกครอง ครบาอาจารย

ขอ ๔ ใฝหาความร หมนศกษาเลาเรยนทงทางตรงและทางออม

ขอ ๕ รกษาวฒนธรรมประเพณไทยอนงดงาม

ขอ ๖ มศลธรรม รกษาความสตย หวงดตอผอน เผอแผและแบงปน

ขอ ๗ เขาใจเรยนรการเปนประชาธปไตย อนมพระมหากษตรยทรงเปนประมขทถกตอง

ขอ ๘ มระเบยบวนย เคารพกฎหมาย ผนอยรจกการเคารพผใหญ

ขอ ๑๐ รจกด�ารงตนอยโดยใชหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง ตามพระราชด�ารสของ

พระบาทสมเดจพระเจาอยหว รจกอดออมไวใชเมอยามจ�าเปน มไวพอกนพอใช

ถาเหลอกแจกจายจ�าหนาย และพรอมทจะขยายกจการเมอมความพรอมเมอม

ภมคมกนทด

ขอ ๑๑ มความเขมแขงทงรางกายและจตใจ ไมยอมแพตออ�านาจฝายต�า หรอกเลส

มความละอายเกรงกลวตอบาปตามหลกของศาสนา

ขอ ๑๒ ค�านงถงผลประโยชนของสวนรวมและของชาต มากกวาผลประโยชนของตนเอง

ขอ ๙

มสตรตว รคด รท�ำ รปฏบต

ตำมพระรำชด�ำรสของ

พระบำทสมเดจพระเจำอยหว

4

ปกครองดแลกนเอง สามารถสะทอนคดดวยตนเองและแลกเปลยน

เรยนรกบเพอนในกลมได เมอนกเรยนผานการฝกฝนตามแนวทาง

ทกลาวมา จะทำาใหนกเรยนปฏบตอยางรคณคา ซงการปลกฝง

คณลกษณะดงกลาวอยางตอเนองสมำาเสมอจะคอยๆ สงสมและ

กอเกดเปนคานยมทดงามตดตวนกเรยนจนเตบโตเปนพลเมอง

ทดในอนาคต

การฝกนกเรยนใหมสตร ตวและปญญารคดดงกลาว

ใหไดนน ครจะตองลดบทบาทของการกำากบใหนกเรยนตองทำา

ตามทครบอก/สง ขณะเดยวกนครจะตองสรางบรรยากาศของการ

เรยนร และอยรวมกนอยางอบอนเปนกลยาณมตร โดยนำาวถ

ประชาธปไตยทสงคมพงปรารถนา มาเสรมสรางใหเดกไดเรยนร

และอยรวมกน ภายใตวถประชาธปไตยทถกตองตงแตเลกอยาง

แยบยล สงเสรมใหนกเรยนไดเรยนรรวมกน ใหนกเรยนฝกการคด

ฝกความเชอมนในตนเอง ใหไดแสดงความคดอยางมเหตมผล

ถงแมจะเปนเรองเลกนอยกตาม นอกจากนนควรฝกใหนกเรยน

ไดสรางกฎกตกาทควรปฏบตและไมควรปฏบตร วมกนดวย

กระบวนการกลม การทนกเรยนไดเรยนรจากกฎกตกาทสรางขนเอง

อยางมเหตมผล จะทำาใหเขาจะยดถอกฎกตกา ครควรชชวนให

นกเรยนเหนถงผลดผลเสยทเกดจากการปฏบตหรอไมปฏบตตาม

ขอตกลง และใหทบทวนตนเองในการปฏบตตามขอตกลงอยาง

สมำาเสมอ โดยครจะไมใชอำานาจ แตจะใชสถานการณใหนกเรยน

มองเหนปญหา นอกจากนน การทำางานรวมกนเปนกลม กลมละ

๔-๕ คน จะเปนการฝกนกเรยนใหรบฟงความคดของคนอน

กลาแสดงความคดเหนของตนเอง เรยนรทจะปรบความคดและ

ไมยนกรานในความคดของตนเอง แตพรอมปรบเปลยนอยางม

เหตมผลโดยคำานงถงความรสกนกคดของผอน รจกเอาใจเขา

มาใสใจเรา ตลอดจนคำานงถงประโยชนของสวนรวมเปนสำาคญ

เมอนกเรยนอยในบรรยากาศของการอำานวยการการเรยนร

ของคร ครใหการชแนะเปนทปรกษา ไมปลอยใหนกเรยนทำา

กจกรรมตามลำาพง ซงอาจเกดความเสยหาย นอกลนอกทาง

และไมเกดผลตามทคาดหวงได หากสงคมเลกๆ ในหองเรยน

และโรงเรยนทครและศษยมความรก ความเอออาทร แบงปน ใหอภย

รจกการเคารพซงกนและกน เคารพในกฎกตกา รจกใชสตปญญา

หาเหตผล ในการไตรตรองสงตางๆ จดการความขดแยงทเกดขน

ไมใชอารมณความรนแรง ยอมจะทำาใหเกดความเอออาทร

รกสามคคสมานฉนทในหมคณะขนเรอยๆ ถาทำาอยางตอเนอง

สมำาเสมอเชนน นกเรยนจะเขาใจเรองสทธและเสรภาพจากการ

ปฏบตจรง ทงนขนอยกบการออกแบบของคร รวมทงบคลากร

ทงโรงเรยนตองพดเปนภาษาเดยวกน ดำาเนนการไปในทศทาง

เดยวกน สงทสำาคญกคอ ครตองเชอวานกเรยนสามารถเรยนร

ดวยตนเองและเปลยนแปลงได ฉลาดเลอกหยบเอาสถานการณ

ทนกเรยนประสบพบเจอมาใหนกเรยนเรยนร ลดบทบาทจากคร

ผพรำาบนสงสอนไปเปนครผอำานวยการการเรยนร เรยนรทจะ

อดทนรอคอย เรยนรทจะฟงเสยงเดก ตดตามฝกฝนตอเนอง

จนนกเรยนมพฤตกรรมทดขน รวมทงเปนตนแบบทด สรางสภาพ

แวดลอมใหเออตอการเรยนร และรวมมอกบผปกครองในการ

หลอหลอมนกเรยนสเปาหมายเดยวกน

จะเหนไดวา การนำาสถานการณเลกๆ ทดไมนาสำาคญ

และมกมองขาม มาเปนประเดนการเรยนร ฝกฝนการมสต

รตวและปญญารคด ทำาใหนกเรยนมกระบวนการทางปญญาท

เขมแขง ถาหากปราศจากขอ ๙ มสตรตว รคด รทำา รปฏบต

ตามพระราชดำารสของพระบาทสมเดจพระเจาอยหวนแลว กมอง

ไมเหนวานกเรยนจะรซงถงคานยมหลกทเหลออก ๑๑ ประการ

ไดอยางยงยนถาวรอย ในความร สกนกคดและสตปญญาของ

นกเรยนไดอยางไร จงกลาวไดวา คานยมขอ ๙ นเปนเหตสำาคญ

ของการเกดคานยมขออนๆ หรอ “แกนแทคานยม” ทควรสงเสรม

ใหนกเรยนทำาเปนกจวตร จนเกดเปนวถชวต และวฒนธรรม

การเรยนรตอไป

รายการอางอง

ดวงเดอน พนธมนาวน, โกศล มคณ และงามตา วนนทานนท. (๒๕๕๖). ครกบการเสรมสรางจรยธรรมแกนกเรยน: คำาถาและคำาตอบ. กรงเทพฯ:

ศนยวจยและพฒนาระบบพฤตกรรมไทย สำานกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต.

รฐบาลไทย. (๒๕๕๗). คสช. กำาหนด ๑๒ คานยมหลกของคนไทย เพอสรางสรรคประเทศไทยใหเขมแขง. สบคน เมอ ๑๔ ตลาคม ๒๕๕๗,

จาก http://goo.gl/uLLL53

Royal Thai Embassy, Singapore. (๒๕๕๒). HIS MAJESTY KING BHUMIBOL ADULYADEJ’S NEW YEAR ADDRESS 2009. สบคนเมอ

๑๔ ตลาคม ๑๕๕๗, จาก http://goo.gl/qR3qWV

สำานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน. (๑๕๕๗). แนวปฏบตเกยวกบคานยมหลก ๑๒ ประการสการปฏบต. สบคน เมอ ๑๔ ตลาคม

๑๕๕๗, จาก http://goo.gl/0kLMuh

5


เมอมาถงโรงเรยน นกเรยนโรงเรยนบานนาแสนทกคน

นำากระเปาหนงสอไปเกบยงหองเรยนของตนเอง แลวหวถงใบนอย

ออกจากหองเรยนคนละ ๑ ใบ บางคนกนำาถงใบนอยไปตกนำา

รดนำาตนไม บางคนกนำาถงใบนอยเกบขยะ เกบใบไม บางคนกนำา

ถงใบนอยตกนำาลางหองนำา บางคนกนำาถงใบนอยไปเกบผลตผล

ทางการเกษตร อนไดแก ไขไก เหดนางฟา ผกตามฤดกาล

พอไดยนเสยงสญญาณระฆงครงท ๑ นกเรยนทกคนจะหยดทำา

กจกรรมทกอยาง แลวนำาถงใบนอยไปลางใหสะอาด พอสญญาณ

ระฆงครงท ๒ นกเรยนทกคนกหวถงใบนอยไปเขาแถวเคารพ

ธงชาตดวยอยางเปนระเบยบเรยบรอยและสวยงาม

ทมาของถงใบนอย เกดขนเมอ พ.ศ.๒๕๔๓ ปทขาพเจา

มาดำารงตำาแหนงเปนผบรหารโรงเรยนบานนาแสน และในป

เดยวกน นกการภารโรงเกษยณอายราชการ ทำาใหโรงเรยนขาด

บคลากรดานการบรการ ขาพเจารทนทวาเราตองแกปญหาใหได

จงทำาวกฤตใหเปนโอกาส โดยมแนวความคดวาบคลากรของ

โรงเรยนทกทาน คร นกเรยน รวมทงขาพเจา ควรจะรวมมอกนทำา

หนาทแทนนกภารโรงในบางสวนได ขาพเจาจงนำาแนวคดไปปรกษา

หารอกบคณคร คณครทกคนเหนพองตองกนวาเราจะชวยกนทำางาน

เชน หนาตาง หองเรยน หองพเศษ ชวยกนดแลตนไม ชวยกน

ถงใบนอย

รอยคณธรรม

ทำาความสะอาดภายในภายนอกหองเรยน ชวยกนดแลทก ๆเรอง โดยการ

แบงงานเปนเขตพนท แตละพนทกมครและนกเรยนรบผดชอบรวมกน

สวนขาพเจาไปชวยตามเขตพนทตางๆ ตามโอกาส

จากการสงเกตพฤตกรรม การทำางานของครและนกเรยน

ทชวยกนในแตละวน พบปญหาเรองวสดอปกรณทใชทำางานไม

เพยงพอ อาท บวรดนำา ถงตกนำา ภาชนะใสนำา ขาพเจาหนไป

เหนนกเรยนคนหนงใชถงใบนอยตกนำารดตนไม ขาพเจามความ

คดในตอนนนทนทวาควรมอบถงนอยใหกบนกเรยนทกคนไวเปน

ภาค ใตตอนลาง เรอง อดมภรณ อนทรแกว

โรงเรยน บานนาแสน ต.ทงตำาเสา อ.หาดใหญ จ.สงขลา เขต ๒

6

สมบตสวนตว เพอสะดวกในการนำามาใช ในการมอบถงใบนอย

ใหนกเรยน โรงเรยนกำาหนดกตการบมอบถงใบนอยดงน

๑. นกเรยนทกคนไดรบมอบถงใบนอยคนละ ๑ ใบแลว

เขยนชอ-สกล เพอแสดงความเปนเจาของ

๒. นกเรยนททำาถงใบนอยชำารดหรอสญหายตองซอมา

ชดใช

๓. ถงใบนอยของใครชำารดโดยไมเจตนา ใหนกเรยนนำามา

เปลยนถงใบใหมจากครประจำาชน

๔. หลงการใชถงใบนอย ตองลางทำาความสะอาดทนท

๕. นำาถงใบนอยไปเขาแถวเคารพธงชาตดวยทกครง

๖. จดเกบใบนอยใหเปนระเบยบเรยบรอยเกบไวในหองเรยน

หามนำากลบบาน

๗. ถงใบนอยจะตดตามตวนกเรยนทกคนเมอเลอนชนท

สงขน

คณธรรมทเกดจากถงใบนอยมมากมายมหาศาล โรงเรยน

บานนาแสนเรมฝกใหนกเรยนเกดคณธรรมดานความรบผดชอบ

โดยฝกใหนกเรยนรบผดชอบดแลรกษาถงใบนอยของตนเองกอน

การฝกคณธรรมดานความรบผดชอบไดรบความรวมมอจาก

คณะครทกคน เชน ครประจำาชนจะคอยตรวจตราถงใบนอยของ

นกเรยนวา อยครบ สะอาด วางเปนระเบยบเรยบรอยหรอไม

ครเวรประจำาจะชวยดพฤตกรรมการใชถงใบนอย อยางนเปนตน

จากการฝกนกเรยนใหเกดคณธรรมดานความรบผดชอบของ

โรงเรยนไดดำาเนนการมาอยางตอเนอง จากรนสรน สบกวาปท

ถงใบนอยอยคกบโรงเรยนบานนาแสนจนกลายเปนวฒนธรรม

องคกรทนกเรยนใชประโยชนจากถงใบนอยทกคนและทกวน

พฤตกรรมทเกดขนกบนกเรยนเปนพฤตกรรมทตดตว

นกเรยนอนดบแรก คอ ความรบผดชอบตอถงใบนอยของตนเองกอน

แลวมาใชประโยชนในการทำางานรวมกนในสวนรวม เมอนกเรยน

มความรบผดชอบตอตนเองและรบผดชอบในหนาท คณธรรม

ดานอนๆ กตามมา สงผลใหโรงเรยนบานนาแสนไดรบคดเลอก

เปนโรงเรยนคณธรรมชนนำาจากสำานกงานการศกษาขนพนฐาน

และจากสำานกงานการศกษาประถมศกษาสงขลา เขต ๒ มาอยาง

ตอเนอง ตลอดจนเปนโรงเรยนตนแบบในหลายๆ เรอง มผลงาน

เปนประจกษ จากการดำาเนนงานทถอวาประสบความสำาเรจ

ในระดบหนงนนกมาจากการทนกเรยนเหนคณคาและประโยชน

ของถงใบนอยททกคนไดนำาไปใชอยางคมคา เราจงใหชอวา

“ถงใบนอยรอยคณธรรม”

ภาพ : creativecommons.org

7


นวตกรรม

คณธรรมชนน�า

ภาค เหนอตอนบน เรอง ทศนย ไฝเอย

โรงเรยน ทานตะวนวทยา ต.ทานตะวน อ.พาน จ.เชยงราย เขต ๒

หนาทสำาคญของการจดการศกษาคอ การพฒนาใหคนเปน

คนด คนเกง และมความสข ดงทกำาหนดไว ใน พ.ร.บ.การศกษา

แหงชาต พทธศกราช ๒๕๔๒ และทแกไขเพมเตม (ฉบบท ๒)

๒๕๔๕ การจดการเรยนการสอน เพอพฒนาคณธรรม จรยธรรม

ในสถานศกษา ทผานมา ยงไมไดผลเทาทควร

เนองดวยทางโรงเรยนทานตะวนวทยา ประสบปญหา

เกยวกบการจดกจกรรมการเรยนการสอนหลายๆ ดาน โดยเฉพาะ

ปญหาดานสขภาพและดานโภชนาการ จากการชงนำาหนก วดสวนสง

ของนกเรยนทผานมา ไมอยในเกณฑทกำาหนดไว และจากการ

สำารวจการเลอกซอขนม อาหาร ของนกเรยนสวนใหญจะเลอกซอ

อาหารทไมมประโยชน ทเราเรยกวา “ขนมเศษขยะ” เชน ขนมท

เปนส ผสมสารสงเคราะห แตงรส เปนปญหาตอโรงเรยนในดาน

สงแวดลอม เชน ขยะจากถงขนม ทนกเรยนซอจำานวนมาก

ซงยากแกการดแลรกษา ทางโรงเรยนจงหาแนวทางในการแก

ปญหาเหลาน โดยการประชมคณะครรวมกบนกเรยน เพอแก

ปญหาเหลานใหหมดไป ทำาใหสขภาพของนกเรยนดขน ฝกจน

เปนนสย สรางความร ตระหนกถงความสำาคญทจะนำาไปใชในชวต

ประจำาวนอยางยงยน สามารถบอกเลาใหกบบคคลครอบครวและ

ชมชนของตนเองได


8

อกอยางหนงทางโรงเรยนทานตะวนวทยา เปนโรงเรยนใน

โครงการโรงเรยนวถพทธ กจกรรมททางโรงเรยนจดขนตงแตป

๒๕๔๖ เปนตนมา ไดเนนการพฒนาพฤตกรรมประจำาวนใหแกเดก

ผานการกน การอย การด และการฟง โดยแยกเปนกจกรรมให

สอดคลองกบบรบทของโรงเรยน จำานวน ๘ กจกรรม คอ

๑. กจกรรมเขาคายธรรมะ

๒. กจกรรมกนอยางฉลาดไมขาดไมเกน

๓. กจกรรมสตนำาทำาดวยใจใหผดอยโอกาส

๔. กจกรรมงดเหลาเขาพรรษา

๕. กจกรรมบทเรยนบนโตะอาหาร

๖. กจกรรมวนเกดเทดพระคณแม

๗. กจกรรมรกษคำาไทย

๘. กจกรรมงานอยางทานตะวน

ในการฝกพฤตกรรมการกนถอวาเปนปญหาหลกของภาวะ

สขภาพของสงคมเดกไทยในปจจบน ซงควรบรโภคปจจยดาน

อาหารแตพอด ใหมการอธษฐานตงสจจะ มสตวาเราจะกนอาหาร

เพอบำารงรางกายใหแขงแรง เพอเรยนหนงสอ เพอทำาความด

กนอยางมสต กนแบบฉลาด กนแลวไมกอโทษใหแกรางกาย

เป นการส งเสรมสขภาพ จะไม กนเพอความเอรดอร อย

ทางโรงเรยนจงเลอกกจกรรม “กนอยางฉลาดไมขาดไมเกน”

เปนหนงทใน ๘ กจกรรม เพอแกปญหาทเกดขนในโรงเรยนและ

ประสบผลสำาเรจไปในระดบหนง

เรมตนจากปญหาทเกดขน ไดกระตนใหนกเรยนเหน

ปญหาทเกดขนกบตวนกเรยนเอง และสงแวดลอมของโรงเรยน

ทางโรงเรยนไดจดกจกรรม “กนอยางฉลาดไมขาดไมเกน” ดงตอไปน

๑. ไดเชญบคลากร วทยากรภายนอก เจาหนาทงาน

สงเสรมสขภาพจากโรงพยาบาลพาน มาใหความรแกผปกครอง

นกเรยน ในวนประชมผปกครอง

๒. โรงเรยนจดทำามาตรการการลงโทษ การซอขนม

ทไมมประโยชน จากรานคาขางนอกโรงเรยน

๓. นำามาตรการทโรงเรยนออกไว แจงใหผปกครองทราบ

๔. ครทำาเปนตวอยาง ดงสภาษตทวา “ตวอยางทด มคา

กวาค�าสอน”

๕. ทางโรงเรยนไดขอความรวมมอจากรานคาในชมชน

ใหนำาขนมทมประโยชนมาขายใหแกนกเรยน

๖. สหกรณรานคาในโรงเรยน สงเสรมใหมการขายขนมท

มประโยชน เชน ขนมจากหมบาน สนคา OTOP ภายในเขตตำาบล

ทานตะวน ขนมทผปกครองจดทำาขน มาขายใหกบนกเรยน

ดงทไดกลาวมาขางตน ทางโรงเรยนทานตะวนวทยา ได

เลงเหนความสำาคญ “การกนอยางฉลาดไมขาดไมเกน” เพอ

พฒนาคณธรรม เชน การประหยด การใชสตในการซอขนม ความ

สนโดษ การรจกบรโภค ตามหลกเศรษฐกจพอเพยง จรยธรรม

เชน มารยาทในการกน การแบงปนสงของ การไมทงขยะเรยราด

เพอนำาไปใชในชวตประจำาวนของตนเองและครอบครวอยางยงยน

ปฏบตตนเปนตวอยางแกชมชน นอกจากนนทางโรงเรยนไดให

นกเรยนปลกพชผกสวนครวทปลอดสารพษ เพอสงใหกบโรงอาหาร

ของโรงเรยน นำามาประกอบอาหารกลางวนของโรงเรยน เปนการ

ฝกพฤตกรรมในดาน “การกน การอย การด และการฟง”

ของนกเรยน สงเสรมใหนกเรยนมวนยดานการกน ใหรจกความ

พอเพยง ในภาวะเศรษฐกจยคปจจบน กจกรรมททางโรงเรยน

ไดทำาขนน ถอวาทางโรงเรยนไดรบผลสำาเรจไปอกระดบหนง

โดยสงเกตจากขอมลสวนสงและนำาหนกของนกเรยน รวมทง

จำานวนขยะในโรงเรยนกลดนอยลง จนถงปจจบนแทบไมมขยะใน

โรงเรยนเลย

ซงความประสบผลสำาเรจในครงน เปนกจกรรมหนงทจะ

พฒนาเปนนวตกรรม คณธรรมชนนำา อนถอวาเปนเอกลกษณของ

โรงเรยนทานตะวนวทยา ซงเปนโรงเรยนในโครงการโรงเรยน

วถพทธ


9

อาหารกลางวนสอสรางสรรคคณธรรม


ภาค ใตตอนลาง เรอง อรไท มะลแกว

โรงเรยน วดประดหอม ต.ทาขน อ.ทาศาลา จ.นครศรธรรมราช เขต ๔

10

ในโลกใบนยงมคนทจนยากแสนล�าบากอตคดและขดสน

อยากนทงขวางตามใจตน สงสารคนอนทไมมกน” และกอนทจะ

รบประทานพรอมกน สรางความสำานกตระหนกกตญญรคณวา

กวาจะไดมาเปนเมลดขาว ใหไดกนและทกคนททำาใหได

มกนในวนน “ขอบคณ ขอบคณ ขอบคณ ขอบคณคณพอ

คณแม ขอบคณพอครแมคร ขอบคณพอครวแมครว ทน�าอาหาร

มาให พวกเราซาบซงตรงใจ ตงแตนตอไปจะท�าความดตอบแทน”

ขณะรบประทานอาหารกมกฎกตกา สญญาวา จะกนกนอยางม

ระเบยบ “ไมดง ไมหก ไมตก ไมเหลอ” ไมมเสยงหยอกลอเลนกน

เปนชวงเวลาทเงยบ มแตเสยงจานกบชอนกระทบกนซงแผวเบามาก

รบประทานชาๆ จนหมดเกลยงจาน จานสะอาดราวกบเปนจาน

ทลางเสรจแลวไมมอะไรตดจานยกเวนกางหรอกระดก โตะทนง

รบประทานอาหารกสะอาดเหมอนยงไมไดใชงาน

ผลการพฒนาการสรางวนยกอใหเกดคณธรรมจากอาหาร

กลางวน เปนความสดยอดแหงความเปลยนแปลง สดยอดแหง

การสรางวนย นกเรยนเกดคณลกษณะทพงประสงคตามความ

คาดหวงทกดาน เกดการเปลยนแปลงเปนรายคนอยางเหนไดชด

มสมมาคารวะ ลดความกาวราว พดจาสภาพมรอยยมใหแกกน

รจกแบงปน ลดการกลนแกลง เอาเปรยบ มความเปนระเบยบ

เรยบรอย รจกประหยด รคณคาของสงของ มการเตอนตน

เชอฟงการตกเตอน นำาไปพจารณาปฏบตตาม มหศจรรยยงนก

แตตองตระหนกความรวมมอระหวางบานและโรงเรยน คณธรรม

เรมทบานสานตอทโรงเรยน

เสยงดงเจยวจาวและภาพทปรากฏ นกเรยนตางเบยดเสยดกน

เพอแยงกนยนหนาแถวเตรยมรอรบอาหารกลางวน ในขณะท

อกหลายคนกนเสรจแลว บางคนใกลจะเสรจ นกเรยนโตกนเสรจกอน

แมพกทหลงกไดกนกอน นกเรยนนองตวเลกๆ วงมาฟองคณคร

พคนโนนทำา (อาจโดนเบยด โดนแทรก เรยกวาทำาทกอยาง) และ

รองไห ชวงเวลาพกกลางวนนชางวนวายหนอ ครกตองตดสน

คดขณะรบประทานอาหารกลางวนกนอก ทกวนตามดวยการ

เกบกวาดเชดโตะทสกปรกดวยเศษอาหาร และเศษอาหาร

ในถงขยะจำานวนมาก ซงนกเรยนกนไมหมดและเหลอทงอยาง

นาเสยดาย

ตวเองเฝามองและพจารณาภาพเหลาน ทมนสะทอน

ความรสกของตนในฐานะความเปนคร และผบรหารโรงเรยน

ไมคดอะไรบางหรอ หรอวามนเปนความชาชน เฉยชากบสงท

เ กด ขนเปนประจำา ซงถอเปนเ รองปกตเ ดยวเดยวสงเหลา น

กหายไป เมอเดกออกจากโรงอาหารไปวงเลนกหมดความวนวาย

ทโรงอาหาร แลวมนกผานไปในแตละวน สกพกกจะมนกเรยน

เดนรองไหมาบอก พทำา แลวมนอะไรกนนกหนา ทำาอะไร? ทำาไม

จงทำา? ทำาเพราะขาดคณธรรมประจำาใจของทกคน จงเกดการ

กลนแกลง รงแก กนอยตลอดเวลา

“วถพทธ” สอนใหคน กน อย ด ฟง เปน โรงเรยน

วดประดหอมจงเรมตนการสรางวนยนกเรยนเพอสรางความ

ตระหนกคณธรรม แตละดานจากกจกรรมการรบประทาน

อาหารกลางวนนนเอง โดยกำาหนดเรมตงแตพกกลางวนออกจาก

หองเรยนเดนอยางสำารวมมาเปนแถว ไปลางมอ เดนเขามาใน

โรงอาหารถอดรองเทาวางอยางมระเบยบ เขาแถวรอรบอาหาร

ตามลำาดบนองรบกอน

แมพมากอนกจะรอใหนองไดเขาแถวกอน เกดความ

เอออาทร ผแขงแรงโตกวาเสยสละแกผนอย มสมมาคารวะ

รบอาหารพรอมกบการไหวกลาวขอบคณ เมอรบจานแลวกกลบ

ไปนงทกลมตนเอง รอจนทกคนพรอม รอคอยดวยอาการสงบ

สำารวม มสมาธ มสต ระลกไดวากำาลงจะทำาอะไร พรอมแลวจง

พจารณาอาหารโดยการกลาวพรอมๆ กน

“ขาวทกจาน อาหารทกอยาง อยากนทงขวาง เปนของมคา

พอแมเหนอยยากล�าบากนกหนา สงสารบรรดาคนยากคนจน

11

วนเกดของบคคลสำาคญถกบนทกไวในปฏทน เพอใหผคน

ทเคารพนบถอไดรวมกนอวยพร สรางบญ เสรมบารม แลวเราละ

ซงเปนบคคลธรรมดา วนคลายวนเกดของเราไมไดถกจารกไวใน

ปฏทนสากล คงจะบนทกอยในปฏทนความทรงจำาของแม ของพอ

และของเราเองเทานน โอกาสทจะใหผอนไดอวยพร รวมสรางบญ

เสรมบารมกยอมเกดขนนอย เปนไปไดไหมทเราจะใชโอกาส

วนคลายวนเกดของเราสรางเสรมบญบารมใหกบตวเองและ

พอแม ดวยการไปเลยงอาหารเดกสกมอหนงในโรงเรยนท

ขาดแคลน

จากการวจยพบวา อาหารมสวนเพมประสทธภาพการเรยน

การทำางาน ทำาใหระบบความจำา ทกษะการเรยนร และอารมณดขน

โรงเรยนวดจงโหลน เหนความสำาคญของอาหารทมผล

ตอการพฒนานกเรยน ประสงคทจะจดอาหารกลางวนแกนกเรยน

ใหเพยงพอ ถกหลกโภชนาการ แตดวยเงอนไขโรงเรยนขนาดเลก

งบประมาณอาหารกลางวนแควนละ ๑๓ บาทตอคน ทามกลาง

คาอาหารในทองตลาดจานละ ๓๕-๔๐ บาท ดแลวหางไกลความ

พอเพยงยงนก จงไดมโครงการ “บญเดกอมในวนเกดทาน” ขนมา

โดยเชญชวนใหผมจตศรทธาทกทานไดมโอกาสเลอกทางเลอก

ในการเสรมสรางบญบารมแกตนเองและพอแมอกทางหนง

โดยเมอถงวนคลายวนเกดของทานใหทานนำาอาหารททานคดวา

เปนอาหารทเดกนาจะชอบและมประโยชนไปเลยงเดก หรอ

สะดวกจะบรจาคเปนเงนเพอการจดทำาอาหารกลางวนแกเดก

ตามเมนททานประสงคกได ทางโรงเรยนกจะจดทำาเลยงเดก

และใหเดกไดรวมแสดงความขอบคณแกทานโดยการรองเพลง

อวยพรวนเกดแกทาน พรอมหนงสอแสดงความขอบคณจากทาง

โรงเรยน ไดจดมาเปนเวลา ๓ ปเศษ ซงไดรบการตอบรบจาก

ผใจบญมาอยางตอเนอง ทางโรงเรยนขอถอโอกาสนขอบคณ

ทกทานผานบทความนอกครงหนงแทนนกเรยนและผปกครอง

ทกคนคงไมปฏเสธวาอาหารมความสำาคญ เพราะอาหาร

เปนหนงในปจจยสทสงมชวตตองใช การมกำาลงกาย กำาลงสมอง

ทด คดวเคราะหคลองแคลว เตมไปดวยความคดสรางสรรค

บญเดกอม

ในวนเกดทาน

กอเกดความรสกสดชนและเบกบานนน “อาหารส�าคญยง”

ฉะนนเรามาเสรมสรางบญบารม สรางคณงามความดโดยการ

บรจาคอาหารเปนทานกนหนอยดไหม เมออาหารมความสำาคญ

ยงแลว “บญหรอคณงามความดทเกดจากการบรจาคอาหารเปน

ทานกยอมมอานสงสยงนก”

กจกรรมดงกลาวนเปนหนงในหลายๆ กระบวนการแหง

โรงเรยนวถพทธ ทสรางความตระหนกใหกบสงคมไดรวมกน

พฒนาเดกใหเปน เดกเกง เดกด เดกมความสข ตามรอยบาท

แหงพทธะ คอ ผร ผตน ผเบกบาน อนจะเปนพลงในการทจะ

สรางสรรคอนาคตของชมชน สงคม ประเทศชาต และโลกทงหมด

ใหเปนวถแหงสนตสขทยงยนสบไป


ภาค ใตตอนลาง เรอง เลศ สขเกษม

โรงเรยน วดจงโหลน ต.คหาใต อ.รตภม จ.สงขลา เขต ๒


12

“กสงมงมาเรยน ไมใชมานวดสนตนคน”

เปนเสยงทดงออกจากบานมงสงกะสทเดกหญงแอบ

เขาไปขออนญาตผเปนแม แอบเดนมาหาดฉนดวยนำาตาทนองหนา

ดฉนมองลกศษย ไดแตพยกหนา ดฉนไมไดถามอะไร... เสยง

ประโยคนนไมไดเงยบหายไป คงยงดงกองในหวของดฉนตลอด

ทาง ดฉนไมรวามาถงโรงเรยนเมอไหร เมอมเสยงเลกๆ

“แอบไมมาหรอคะคณคร ลกคาถามหากนทวเลย” ดฉน

หนไปมองทางตนเสยง เดกหญงแนนนนเอง ดฉนไมไดตอบเพยง

แตสายหนา เธอวงไปยงเตนทททางโรงเรยนจดกจกรรมนวดเทา

เกาอเอนเรยงราย สองมอนอยๆ จบเทาผใหญทมารบบรการ

นวดเทาน มดอยางไร


นวดเทา เธอบรรจงเชดถทำาความสะอาดเทา ชโลมนำามนหอม

ระเหย บบ คลง กด ในตำาแหนงตางๆ ทรนพสอนมาอยางไมขาด

ตกหลน มเสยงกระเซาเยาแหยจากปาแจมในบางครง ซงกไมใช

ใครอน คนในชมชนนนเอง ทเหนเดกๆ วงเลนไปวนๆ มานงทำา

กจกรรมนวดเทา เมอวางเวนการงาน ทำาไร ทำาสวน ความเมอยลา

จากการทำางานกลางแจง อดชนชมเดกๆ ไมได ถงความเกงกาจ

เมอเทยบกบหมอนวดระดบมออาชพ

ขางๆ แนน มเดกชายโจะมองการนวด และเสยงบอกวธ

การนวดของแนนใหโจะฟง ถงแมวาโจะจะเรยนรวธการมาแลวแต

การฝกภาคสนามจำาเปนมากในการนวดจรงๆ ใหกบลกคา

ภาค เหนอตอนลาง เรอง ณชนนทน อาตวงษ

โรงเรยน บานทามะไฟ ต.ปามะคาบ อ.เมอง จ.พจตร เขต ๑

13

มอของโจะทจบเทาอกขางพยายามทำาตามทแนนบอก

จนปาแจมออกปากชม

“เออ เจาโจะนมนใชไดนะ เหนเกกมะเหรกเกเรไปทว

เอาเขาจรงๆ ฝมอกใชยอยนะ” ปาแจมออกปากชมโจะ ทำาใหโจะ

ยมนอยยมใหญเหนฟนขาว เดกชายผวเขมทใครๆ ขนานนามและ

เออมระอาวาเปนเดกทไมเอาถาน โจะอยกบยายสองคน เลนเกง

มากกวาเรยน ดฉนจงฝกแกมบงคบ ถงแมในชวงแรกจะบงคบ

มากกวาฝกกตาม แตเมอทำาไปสกพกกใหลองสนามจรง

เมอป พ.ศ.๒๕๔๗ ทางสำานกงานฯ ใหแตละโรงเรยน

สงเสรมทำากจกรรม ดฉนพยายามมองหากจกรรมอะไรทตางกบ

โรงเรยนอนๆ รวมถงเสรมสรางประสบการณใหเดกๆ และความ

รวมมอในทองถน ประจวบเหมาะกบมกลมนวดแผนไทยในตำาบล

เนองดวยโรงเรยนเรามเดกเลก จงนวดเพยงเฉพาะจดคอเทา

ถงจะเปนจดทตำาสดแตคณประโยชนของเทากมคณอนนต เราไปได

ทกท ยนไดทกแหง ไมใชดวยสองเทานหรอ จากงบประมาณใน

ครงนนเราจงไดเดกกลมแรก เมอหมดงบประมาณจะทำาไปอยางไร

นนคอปญหาทตามมา จงใหเดกรนพสอนรนนอง ถงแมในชวง

แรกๆ จะวนวายมาก ทงตวเดกทไมเกรงกนเอง ดฉนจะตองกำากบ

อยขางๆ

วนนปญหาตางๆ จากความไมเขาใจของผ ปกครอง

จากเดกๆ ทโตขนยายไปเรยนทอน ถงแมวาจะตองสรางเดกใหมๆ

ทกป... จนเทาทงสองขางของดฉนออนลาแทบยนไมอย... หลาย

ครงทดฉนตงคำาถามวาดฉนทำาเพออะไร ทำาไปทำาไม ทำาไปแลวได

อะไร...

ไมรวานานแคไหนทดฉนมานงอยทหองพกคร เหนเดกหญง

แนนจดๆ จองๆ อยหนาหอง “มอะไรกบครหรอเปลาแนน

เขามากอน” แนนเดนเขามาหนาโตะทดฉนนงอย “แอบมาแลวคะ

คณคร” “อาวมาไดไง แมเขาไมใหมาไมใชเหรอ” ดฉนรสกแปลกใจ

“แมเขาไมวาแลว ครจ�าปาแจมไดไหมคะ แกอยขางๆ บานแอบ

หนคยกบแกไปๆ มาๆ กเลยบอกแกไปวาคนทสอนหนคอพแอบ

พแอบฝมอดกวาหนอก ปาแกคงไปบอกแมแอบกระมงคะ” ดฉน

ยม ยม และยม ไมรวาจะพดอะไรไดดกวาการยม รวมถงแนนดวย

ดฉนเดนกลบไปทเตนท แอบกำาลงนวดใหลกคาอย ดฉน

หยดชะงกทไกลๆ หางออกไปใตตนหกวาง แมของแอบกำาลงมอง

ดลกสาวนวด ดฉนเดนเขาไปหา เธอเปนฝายรองทกขนกอนทดฉน

“คณแมลองไปนวดสกหนอยซคะ” เธออดออด ดฉนจงมอเธอมา

นงทเกาอนวด

มอนอยๆ ของแอบ คอยๆ ประคองฝาเทาของผเปนแม

อยางชาๆ ตามขนตอนทรำาเรยนมา กด นวด คลง ทเทาของ

ผเปนแม นำาตาของผเปนแมรนไหล สวนดฉนนำาตาแหงความตนตน

ปลมปต คงไมใชคานวดเพยงเลกๆ นอยๆ ทผใหญหยบยน

การไดแบงเบาภาระเลกๆ นอยๆ รวมถงการรบผดชอบในหนาท

ความกตญญตางหากทดฉนอยากเหน เพราะบางครงการพดคง

ไมสำาคญเทากบการกระทำาทดฉนเหนอยตรงหนา ...นอาจเปน

คำาตอบ...

ดฉนภมใจทกครงทมผปกครองถามดฉนวาจะพาเดกๆ

ไปนวดทไหน เมอไร ลกฉนจะไดไปไหม ไมใชวา “กใหมาเรยน ไมใช

มานวดสนตน” เปนการเปลยนความคดของผปกครองใหมองการ

นวดเทาเพอสขภาพไปในทางทดขน

ปจจบนการนวดเทาเพอสขภาพผปกครอง ชมชน และคร

มองเหนความสำาคญไดบรรจไวในหลกสตรทองถนของโรงเรยน

บานทามะไฟ

กลนนำามนหอมระเหย ยงคงโชยกลน...

14

พอานคลอง

นองฟงเพลน


โรงเรยนบานแมตำา ตงอยกลางชมชนบานแมตำา ผคน

ประกอบอาชพเกษตรกรรม และชมชนแหงนนเองทเปนศนยกลาง

การตดตอคาขายของชนเผาตางๆ กบพอคาคนกลาง ทเรยกวา

“คนเมอง” ดงนนการตดตอสอสาร การผกสมพนธระหวาง “คนเมอง”

กบ “คนดอย” จงมมาแตชานาน ดวยความเปลยนไปของยคสมย

โลกาภวตน “คนดอย” จงมความตองการในเรองการศกษาให

บตรหลานของพวกเขาไดทนตอโลก ทนตอเหตการณบานเมอง

จงไมแปลกเลยทจำานวนนกเรยนในโรงเรยนแหงนเพมขนทกป

สงผลใหการจดการศกษาของโรงเรยนเปนไปอยางยากลำาบาก

เพราะนกเรยนมความแตกตางกนทกดาน ไมวาจะเปนวฒนธรรม

ประเพณ ศาสนา ภาษาในการสอสารตลอดจนการดำาเนนชวต

ประจำาวน นกเรยนมบานทหางไกลจากโรงเรยน ไดมาพกอาศย

อยบานพกนกเรยน ซงโรงเรยนไดเขาไปจดการโดยความรวมมอ

กบชมชน องคกรหนวยงานอนๆ เมอนกเรยนเหลานอยหางไกล

จากพอ แม ผปกครอง จงขาดความอบอน ขาดการดแลเอาใจใส

เปนปญหาในการดำาเนนชวตอยรวมกนกบนกเรยนพนราบ

ทกๆ วน ครเวรจะรบแตเรองนกเรยนทะเลาะววาทกน

รงแกกนอยเปนประจำา หรอแมกระทงเมอเดนผานนกเรยนทจบ

กลมนงคยกน มกจะไดยนเสยงพดจาไมสภาพ ตะคอกเสยงดงใสกน

จวบจนกระทงขาพเจาและฝายวชาการไดจดกจกรรม “พอานคลอง

นองฟงเพลน” โดยมจดประสงคหลก เพอยกระดบผลสมฤทธ

ทางการเรยน พฒนาทกษะการอาน และสรางนสยรกการอานใน

ทกวนจนทรและวนองคาร เวลา ๑๕.๐๐ - ๑๕.๓๐ น. นกเรยน

ชนประถมศกษาปท ๔ จะอานนทานใหกบนองอนบาล ๑-๒ และ

ชน ป.๑ ฟง ระหวางการจดกจกรรม ขาพเจาพบสงทประทบใจ

ในพฤตกรรมของผอานและผฟง คอการถอยทถอยอาศย เกด

บรรยากาศแหงการเปนกลยาณมตร พชวยเหลอนอง การปฏบต

ตอกนเปนไปอยางละมนละมอม เมอพบดงนนขาพเจาไมละเลย

โอกาสอนดงามทจะสรางคณธรรมใหเกดขนกบเดก จงไดนำาหลก

ธรรม “สงคหวตถ ๔” ซงหมายถง หลกปฏบตในการอยรวมกน

ภาค เหนอตอนบน เรอง นวลจนทร อครสรธรกล

โรงเรยน บานแมตำา ต.ทากอ อ.แมสรวย จ.เชยงราย เขต ๒

กบผอนอยางเปนมตรทดตอกน ๔ ขอ มาจดกจกรรมการเรยน

การสอนใหกบนกเรยน นกเรยนชน ป.๔ กระตอรอรนทจะเตรยม

การอาน เตรยมหนงสอทจะอานใหนองฟง บางทกนำาหนงสอมา

จากบาน มาสอบถามขาพเจาวาหนงสอทเขานำามาสามารถนำามา

อานไดไหม บางคนอานไดชาหรออานไมได จะพยายามฝกฝน

ตนเองใหอานใหได เพอทเขาจะไดอานนทานใหนองฟง ทกครงท

ทำากจกรรมน ขาพเจาใหเดกไดบนทกสถตจำานวนคนทฟงดวย

ผลแหงการจดกจกรรมนไดขยายไปทงโรงเรยน ในขณะนจำานวน

นกเรยนททะเลาะเบาะแวงกนในโรงเรยนลดลง เกดบรรยากาศ

แหงการชวยเหลอ เกอกลกนขน การทำางานรวมกนเปนไปอยาง

ถอยทถอยอาศย ไมแบงแยกเขาแบงแยกเรา กจกรรม “พอานคลอง

นองฟงเพลน” จงเปนกจกรรมทประสบผลสำาเรจในการพฒนา

ผเรยนครบทกดาน ไมวาจะเปนดานความร ทกษะกระบวนการ คณธรรม

จรยธรรม ตรงตามเจตนารมณของ พ.ร.บ. การศกษาแหงชาต

15

คณคาของการอนรกษเอกสารโบราณ


หนงสอโบราณเปนหลกฐานซงมลายลกษณอกษรเปนภาษา

และตวหนงสอแตเกากอน ซงในปจจบนไมมการสรางขนใหมอกแลว

สภาพของหนงสอมแตจะชำารดเสอมโทรมลงทกวน เปนเหตให

สญเสยโอกาสทจะใชใหเกดประโยชนอนสำาคญยง ดวยเหต

ดงกลาวนจงเกดความจำาเปนทจะตองชะลอความสญเสยใหชาลง

และปฏบตการสงวนรกษาใหมสภาพแขงแรงยงขนโดยเรว

ลกษณะของความชำารดตางๆ มใชเปนเหตสดวสยทจะยบยง

หรอแกไขแตประการใด ความสำาคญอยทการเกบรกษาอยางถกวธ

ในทนขอเสนอขอสงเกตและขอควรปฏบตดงน

วธการอนรกษหนงสอโบราณ

ท�าส�าเนาโดยการถายภาพ หนงสอโบราณทไดมาใหมหรอ

สวนทจะทำาการอนรกษ ตองถายภาพเกบไวทกหนา ทงกอนทำาการ

อนรกษและภายหลงเมอดำาเนนการอนรกษเสรจแลว ทงนเพอใช

เปนหลกฐานเปรยบเทยบและตรวจสอบความเรยบรอย

ท�าความสะอาด การทำาความสะอาดหนงสอโบราณควรทำา

ตามลกษณะความชำารดของหนงสอแตละประเภท ตองใช

วจารณญาณวาหนงสอนนทำาดวยวตถอะไร มลกษณะความชำารด

อยางไร ควรทำาความสะอาดดวยวธใด ไมควรปฏบตการดวยวธ

เสยงซงจะเปนการทำาลายมากกวาการอนรกษ

ท�าส�าเนาในรปโสตทศนวสด หนงสอโบราณททำาความ

สะอาดเสรจแลว ควรทำาสำาเนาไมโครฟลมและถายภาพ เพอใช

บรการแทนตนฉบบ

ภาค กลาง เรอง พระอครเดช ญาณเตโช

วดฉาง ต.บางปรอก อ.เมอง จ.ปทมธาน เขต ๑

ท�าการซอมบรณะ หนงสอโบราณทมสภาพชำารดเลกนอย

เชน หนงสอสมดไทย มรอยตอของกระดาษหลดจากกน ควรใช

กาวปะตดใหเรยบรอยเพอปองกนการฉกขาดเพมขน สวนคมภร

ใบลานหากสายสนองทผกหรอยคมภรขาด กตองเปลยนให

เรยบรอยโดยตองตรวจสอบการเรยงลำาดบหนาใหถกตองดวย

ท�าส�าเนา คดลอก จ�าลอง และถายทอดอกษร หนงสอ

ภาษาโบราณฉบบทเสนอกษรลบเลอนมากๆ อานดวยสายตาเปลา

ไมได ตองใชแวนขยายชวย หรอไมสามารถทำาสำาเนาในรป

โสตทศนวสดไดชดเจน ตองใชวธคดลอก คดจำาลองอกษร หรอ

ถายทอดอกษร

การสงวนรกษาหนงสอ ไมเพยงแตจะเปนการอนรกษหลก

ฐานเกยวกบประวตการของบรรพชนคนไทยเทานน ยงเปนการ

สะทอนใหเหนความเจรญรงเรองของชาตซงยงยนมาจนถงปจจบน

ไดดวยภมปญญาสรางสรรคอยางสงของบรรพชนคนไทย ในการ

รกษาบานเมองใหพนจากศตรเพอธำารงความเปนชาต สรางความ

เจรญรงเรองดานศลปวฒนธรรมไวอกมาก ไมวาจะเปนการชาง

หตถศลป สถาปตยกรรม พทธศลปะ หรอแมในดานขนบธรรมเนยม

ประเพณ บรรพชนของไทยกไดสรางเอกลกษณของชาตขนไว

ใหปรากฏ และสบทอดเปนมรดกถงอนชนจนถงทกวนน

16

แปรขยะใหเปนทน


หลงจากทโรงเรยนไดผลตนกเรยนใหเปนคนด มคณธรรม

จรยธรรม ตามโครงการวถพทธ และไดรบคดเลอกใหเปนโรงเรยน

คณธรรมชนนำา นบจากนนโรงเรยนไดดำาเนนกจกรรมทสอดคลอง

กบคณธรรม จรยธรรม หลายกจกรรม จนกระทงไดจดตงกลม

จตอาสาของนกเรยน โรงเรยนบานทาหมอไชยขน กอใหเกด

ประโยชนกบชมชน วด บานและโรงเรยน ตวอยางกจกรรม เชน

กจกรรมจตอาสาพฒนาชมชน กจกรรมบรจาคสงของแกผสงอาย

ในชมชน กจกรรมพฒนาแหลงนำาในชมชน ฯลฯ แตกจกรรมท

ภาค ใตตอนลาง เรอง สชาต ธรรกษประยร

โรงเรยน บานทาหมอไชย ต.ทงตำาเสา อ.หาดใหญ จ.สงขลา เขต ๒

นำามาซงความประทบใจอยางยงคอ “กจกรรมธนาคารขยะรไซเคล

สเศรษฐกจพอเพยง”

เนองจากปจจบน ปญหาเรองขยะนบวาเปนปญหาใหญ

ไมวาในระดบชมชนทองถน ไปจนถงระดบประเทศ ลวนแตสราง

ความเดอดรอนใหกบผคนในพนทไมนอย และนบวนจำานวนขยะ

ยงเพมมากขน การกำาจดหรอการทำาลายนนมปญหาอปสรรค

มากมาย จงทำาใหเกดปญหาขยะลนตามมา คอ กองขยะกลาย

เป นแหลงเพาะเชอโรคเกดมลพษทางอากาศมกลนเหมน

สภาพแวดลอมโดยรอบถกทำาลาย รวมถงชมชนทนกเรยนอาศยอย

กมขยะเกลอนกลาดไปทวทำาใหสภาพชมชนไมสะอาด แตขยะบางชนด

สามารถนำาไปรไซเคลกลบมาใชใหมได นกเรยนบานทาหมอไชย

จงไดร วมมอกบคณะครและชมชน จดตงธนาคารขยะขน

ในโรงเรยน จากนนนกเรยนกลมจตอาสาไดเสยสละอาสาพฒนา

บรเวณโรงเรยนและชมชนบานเกดของตนเอง

17

เศรษฐกจพอเพยงใหกบชมชนไดอกทางหนง ทสำาคญยงชวยลด

ภาวะโลกรอนไดอกดวย

กจกรรมนไดสรางความประทบใจในการทำางานจตอาสา

กเพราะวาสามารถปฏบตกจกรรมไดเปนรปธรรมอยางเหนไดชด

มผ คนมาเยยมชมการปฏบตงานของนกเรยนกล มจตอาสา

มากมาย โดยลาสดนายกเทศมนตรเทศบาลเมองทงตำาเสาและ

คณะไดมาเยยม “กจกรรมธนาคารขยะรไซเคล สเศรษฐกจพอเพยง”

สรางความภาคภมใจใหกบนกเรยนกลมจตอาสาเปนอยางมาก

อกประการหนงทางโรงเรยนไดส งกจกรรมน เข าประกวด

ในโครงการจตอาสาพฒนาสงคม “เปลยนแปลงสงคมเดกประถม

ท�าได” ไดรบรางวลชนะเลศเหรยญทองและเปนตวแทนเขตพนท

การศกษาประถมศกษาสงขลาเขต ๒ ประจำาป ๒๕๕๖ สรางความ

ประทบใจใหกบคณคร นกเรยนกลมจตอาสา คณะกรรมการสถาน

ศกษาขนพนฐานโรงเรยนบานทาหมอไชยและชมชนเปนอยางยง

กจกรรมทนกเรยนกลมจตอาสาปฏบตอยนมคณประโยชนและม

คณคาแกสงคมและประเทศชาต ซงสอดคลองและสนองนโยบาย

ตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงของในหลวง ดงคำาทกลาวไววา

“แปรขยะใหเปนทน”

ธนาคารขยะรไซเคล เปนรปแบบการดำาเนนงานเพอ

สงเสรมการคดแยกขยะแตละประเภทโดยเรมตนทเยาวชนและ

ชมชนเปนหลก โดยใชโรงเรยนเปนสถานทดำาเนนการในการให

ความร ความเขาใจ ในการคดแยกขยะแตละประเภท หลกการ

ของธนาคาร คอ การใหนกเรยนและชมชนนำาขยะรไซเคลมาฝาก

ทธนาคารขยะโรงเรยน โดยมนกเรยนกลมจตอาสาเปนเจาหนาท

ธนาคารปฏบตงานรวมกบชมชนทเขามารวมเปนคณะกรรมการ

และทปรกษาในกจกรรมน เมอนกเรยนหรอชมชนนำาขยะมาฝาก

เจาหนาทแตละฝายกปฏบตงานตามหนาทของตนเอง เชน

ฝายคดแยกขยะ ฝายชงนำาหนก ฝายคดคำานวณเงน เปนตน

โดยเฉพาะนกเรยนเมอนำาขยะมาฝากทธนาคารขยะโรงเรยนแลว

กคดคำานวณออกมาเปนเงน แลวครประจำาชนกจะนำาเขาบญช

เงนฝากออมทรพยของนกเรยนผานธนาคารออมสนตอไป

แตสำาหรบทางชมชน ธนาคารขยะโรงเรยน จะจายเปนเงนสดไดเลย

หลงจากนนทางโรงเรยนกประสานรานรบซอของเกาเพอจำาหนาย

ตอไป

เหนไดวา “กจกรรมธนาคารขยะรไซเคล สเศรษฐกจพอเพยง”

ทดำาเนนการอยนนอกจากจะเหนการพฒนาชมชนใหสะอาดแลว

ยงชวยใหนกเรยนและชมชนมรายไดจากขยะ เปนการสงเสรม

18

เมอตนปการศกษา ๒๕๕๖ ผมไดรบจดหมายอเลกทรอนกส

จากมลนธสยามกมมาจลฉบบหนง ใจความตอนหนงชวนเชญ

นองๆ นกเรยนเขยนเรองเลาเกยวกบกจกรรมตางๆ ทนกเรยน

ไดทำาในโรงเรยน

เชาวนศกร ผมไดประชาสมพนธหนาเสาธง มเดกๆ หลายคน

ใหความสนใจและมาถามรายละเอยด ผมไดอธบายแลวใหเกณฑ

ตางๆ ไป หลงจากผมสงเรองราวของเดกๆ กลบไป ไมนาน

เสยงโทรศพทกดงมาจากสยามกมมาจล เรองราวของเดกนกเรยน

สองคนไดรบการคดเลอกเหลอ ๕๐ คนสดทายทวประเทศ ใหเขา

รบการอบรมกจกรรมจตอาสากบสยามกมมาจล โดยกจกรรมนน

แบงเปนระยะๆ ตลอดทงปการศกษา

สงสำาคญทเดกไดเรยนรในกจกรรมแตละระยะ คอ การทำา

กจกรรมจตอาสารวมกบผอน เรมดวยการเรยนรรวมกบเยาวชน

พอเพยงทวประเทศ ทำากจกรรมสาธารณประโยชน ทำาความ

สะอาดชมชนปอมมหากาฬใน กทม. หลงจากกจกรรมครงน

เดกนกเรยนบานวนาหลวงสองคนไดวางแผนกลบไปทำากจกรรม

จตอาสาทบาน โดยมผมเปนครทปรกษา จากเรองราวทพวกเขา

เรองเกา...กลบมาเลาใหม

เขยนเลาประสบการณในการทำางานของพวกเขา มาตอนนเขา

จะไดลงมอทำาแลวนะ ผมภาคภมใจในตวพวกเขาทสด

เชาวนหนงในขณะทผมนงทำางานอยในหองสมด วรยะกบ

ราณย สองนกเรยนพอเพยงของสยามกมมาจล เขามาหาผม

พรอมกบแผนทชมชนบานวนาหลวง “เมอวานผมกลบไปส�ารวจ

จดเสยงเรองขยะในหมบาน ผมพบสองจดใหญทเปนปญหา ผมไดท�า

แผนทจดเสยงไว มาใหครดครบ” วรยะนำาเสนอผลงานเบองตน

ผมพอจะรแลววาพวกเขาจะทำาอยางไรตอไป เมอพวกเขานำาเสนอ

เรองราวทงหมด ผมแอบยมในใจดวยความภาคภมใจ เดกนกเรยน

ของผมเปลยนไปมาก ลองมาไลเรยงนะวาพวกเขาทำาอะไรกน

โครงการเยาวชนพอเพยง เดกดอยอาสา พฒนาชมชน

เรมดำาเนนการเปนรปธรรม พวกเขาวางแผนการทำางานอยางเปน

ระบบ มการบนทกรายละเอยดการทำางาน เกบขอมลหลกฐาน

สรางเครอขายการทำางานดวยการชวนเพอนๆ และนองๆ ใน

โรงเรยนมาทำากจกรรม ทสำาคญกจกรรมทพวกเขาทำา จะทำา

หลงเลกเรยน หรอวนหยดเสารอาทตยเทานน หลงจากสราง

เครอขายการทำางาน พวกเขาเรมดวยการเขาพบกบผนำาชมชน

ภาค เหนอตอนบน เรอง นรนทร เลอกา

โรงเรยน บานวนาหลวง ต.ถำาลอด อ.ปางมะผา จ.แมฮองสอน เขต ๑


19

บอกกลาวถงวตถประสงคทเดกๆ จะทำากจกรรม แลวแบงหนาท

ลงพนทพดคยกบชาวบาน โดยสงทพวกเขาอยากไดคอความ

ตองการของชาวชมชน เรองขยะ ในโอกาสทไดพดคยกบชาวบาน

พวกเขาไดใหความรเรองขยะกบชาวชมชนดวย

เมอรบทราบความตองการของชมชนแลว พวกเขาจดหา

ถงใบใหญพรอมกบระบประเภทของถง ทงขยะแหง ขยะเปยก

ขยะอนตราย แลวจดทำาชดวางถงขยะจากวสดเหลอใช ทงหมด

๕ ชด เมอพวกเขากำาหนดวนมอบถงขยะใหกบชมชน พวกเขาได

เตรยมนองๆ ในโรงเรยน จดเปนขบวนแฟนซ มวงดรยางค

โรงเรยนนำาขบวน ตามดวยขบวนถงดำาไลเกบขยะระหวางทาง

เดนรณรงคและมอบถงขยะในทสด แตดเหมอนวาภารกจของพวก

เขายงไมสนสด เมอพวกเขาตองตดตามผลงานของพวกเขาอก

ตราบทขยะยงมอยในชมชนของพวกเขา

ทกครงหลงการทำางาน พวกเขาจะรวมตวกนในหองสมด

เพอพดคยชนชมถงผลงานตวเอง สะทอนปญหาอปสรรคในการ

ทำางาน เสนอแนวทางแกไขปญหารวมกน โดยมผมรบฟงพวกเขา

อยหางๆ ขอสรปในการทำางานของพวกเขาในทกครง เดกๆ

จะรายงานไปยงเครอขายออนไลนกบเพอนๆ เยาวชนพอเพยง

อก ๑๕ โรงเรยนและสยามกมมาจล

หลายเดอนผานไป สยามกมมาจลไดกำาหนดวนรายงาน

ผลการจดกจกรรมของเดกๆ อกสงหนงทผมเหนความเปลยนแปลง

ในตวเดกชนเผาคอ ความเปนผนำาและความกลาหาญในการ

ตดสนใจอยางมเหตผล การเดนทางไปเมองโคราชคราวน ผมเปน

ผตามพวกเขา วรยะ ราณย ศลพร นาเมยะ คำาออง เปนผจดการ

เรองการเดนทางเองทงหมดดวยตวเอง พวกเขาผานการทำางาน

เปนทม การเปนผนำาและผตามทด การรบฟงและแสดงความคดเหน

อยางมเหตผล ทสำาคญคอคณธรรมจรยธรรมทจะตดตวพวกเขา

ไปตลอด พวกเขาไดแลกเปลยนเรยนรผลงานความสำาเรจ ปญหา

อปสรรค การตดสนใจแกปญหารวมกบเพอนๆ เยาวชนพอเพยง

อก ๑๕ โรงเรยน เสยงชนชมยนดของเพอนผองนองพตางโรงเรยน

รวมถงสยามกมมาจล ทมตอเดกนกเรยนชนเผา ยงกกกองในหวง

ทรงจำาของครผนอยางไมรจบสนตราบวนน

หนงความสำาเรจ หนงความภาคภมใจ หนงเรองราวของ

เดกชนเผา แมเปนเพยงหนงในหลายๆ เรองราว ทวาอยากบอกเลาส

สงคมใหรบร การเรยนรของพวกเขาเกดจากการลงมอทำาในสงท

พวกเขาคดเอง กำาลงใจเปนสงสำาคญสำาหรบพวกเขาเสมอ ทำาให

เขาด อยใหเขาเหน เลนเปนเพอน เตอนเมอเขาจะหลง สงเสรมใหเขา

เปนเดกด มจตอาสา เพยงแคนความสขกเกดขนไดทงผใหและผรบ

20

การเรยนรวมทขาพเจารจก

ภาค อสานตอนลาง เรอง พศมย บญรอด

โรงเรยน ฆองชยวทยาคม ต.ฆองชยพฒนา อ.ฆองชย จ.กาฬสนธ เขต ๒๔


เมอพดถงการเรยนรวมหลายคนอาจไมรวาหมายถงอะไร

ใครเรยนรวมกบใคร อะไรเรยนรวมกบอะไร รวมแบบไหน แตคร

ทสอนนกเรยนทมความบกพรองจะรดวา การเรยนรวม หมายถง

การทเดกทงหมดไดเรยนรวมกนในชนเรยนปกตทกๆ วน โดยเดก

ในชนเรยนมความแตกตางกนและมหลายกลม เชน เดกปกต

เดกทมปญหาดานการเรยนร เดกทมปญหาทางสงคม เดกทม

พฤตกรรมกาวราว เดกสมาธสน เดกทมปญหาดานการทำางาน

การเรยนรวมจะชวยพฒนาเดกทกคน โดยเฉพาะเดกทมความ

ตองการจำาเปนพเศษจะไดเรยนร และพฒนาดานสตปญญา

ดานสงคม ดานรางกาย ซงทำาไดดในสภาพแวดลอมทปกต

และพฒนาไดในระดบสงจากการเรยนรตามความแตกตางของ

บคคล ตลอดจนการทำางานรวมกบผอน การจดการเรยนรวม

จงเปนการศกษาสำาหรบทกคน เดกทกคนมสทธเรยนรวมกน

โดยโรงเรยนและครตองเปนผ ปรบสภาพแวดลอม หลกสตร

การประเมนผล และการจดใหมบรการพเศษตามความตองการ

จำาเปนของแตละบคคล

เดกทมปญหาทางการเรยนรเปนเดกทมความตองการ

จำาเปนพเศษกล มหนงซงมความผดปกตอยางใดอยางหนง

หรอหลายอยางของขบวนการพนฐานทางจตวทยาการเรยนร

ทเกยวกบความเขาใจ การใชภาษา การพด การอาน การเขยน

การสะกดคำาหรอการคำานวณ ตลอดจนการรบรอนเปนผลจาก

ความผดปกตทางสมอง แตไมรวมถงเดกทมปญหาทางการเรยนร

อนเนองมาจากการมองไมเหน ปญญาออน การเคลอนไหวผดปกต

เนองจากรางกายพการ หรออารมณแปรปรวน หรอดอยโอกาส

ทางการศกษา ซงเปนเดกทมลกษณะเหมอนเดกปกต การสงเกต

ลกษณะภายนอกเพยงอยางเดยวจงไมสามารถระบไดวาเดกคนไหน

เปนเดกทมปญหาทางการเรยนรดานใดบาง เพราะไมมลกษณะ

แตกตางทปรากฏชดเจน จากปญหาดงกลาวเมอเดกเขาสระบบ

การศกษา ครผสอนจงตองรและเขาใจเกยวกบปญหาของเดก

เปนอยางดโดยทำาการคดกรองนกเรยน ทงนจะไดชวยเหลอเดก

ในการเรยนรใหสามารถประสบความสำาเรจในชวตได เพราะเดก

ทมปญหาทางการเรยนรสามารถทจะเรยนรไดเพยงแตตองเรยนร

ดวยวธทแตกตางไปจากบคคลปกต และจำาเปนทจะตองไดรบการ

สอนซอมเสรมดวยวธการทหลากหลาย เพอเดกจะไดใชความถนด

หรอจดเดนทมอยเอาชนะจดดอยของเขา

เมอเปดเรยนภาคเรยนท ๑ ครผสอนในระดบชนมธยม

ศกษาปท ๑ และ ๔ ครทปรกษา ครแนะแนว และครทผานการ

อบรมการคดกรองนกเรยนทมความบกพรองทางการศกษา

21

คดกรองนกเรยน ตามแบบคดกรองของกระทรวงศกษาธการ

ทโรงเรยนมนกเรยนเรยนรวมทมความบกพรองทางการเรยนร

โดยเฉพาะนกเรยนทมปญหาในดานการอานคอ อานหนงสอชา

สะกดคำาผดๆ ใชวรรคตอนผด สะกดวรรณยกตผด ใสวรรณยกต

ผดท ปญหาดานการเขยน สะกดคำาผด สะกดวรรณยกตผด

เขยนคำาผดอานไมออก บวก ลบ คณ หาร แกสมการอยางงาย

ไมได เมอนกเรยนมปญหาดานภาษาไทยและคณตศาสตรกเปน

เรองยากทจะเรยนรวชาอนๆ ไดด เปนหนาทของครผสอนในการ

จดประชมทำาแผนการจดการศกษาเฉพาะบคคล (IEP) ใหกบ

นกเรยนโดยความเหนชอบของผปกครอง

นกเรยนทมความบกพรองดานการเรยนรภาษาไทยหรอ

คณตศาสตร จะไดรบการสอนเสรมนอกหองเรยนตามแผนการ

จดการศกษาเฉพาะบคคล (IEP) ในเวลาเทยงและหลงเลกเรยน

การสอนเสรมใหนกเรยนทมความบกพรองทาการเรยนรภาษาไทย

โดยใชแบบฝกการอานและการเขยนสะกดคำา เรมจากการเรยนร

พยญชนะ สระ วรรณยกต การประสมคำางายๆ ฝกอานคำางายๆ

ทพบบอยในชวตประจำาวน ใชสอเทคโนโลย การเลนเกม การอาน

เขยนคำาจากนทาน โดยตองสอนซำาๆ ใหฝกอานฝกเขยนซำาๆ

ฝกอานฝกเขยนหลายๆ รปแบบ จงจะอานหรอเขยนคำานนได

และสงสำาคญครตองสอนใหเขารวธเรยนรดวยตนเองจากสอ

เทคโนโลยดวย ครทสอนนกเรยนทมความบกพรองทางการเรยนร

ตองใจเยน ตองมความอดทนมากๆ อดทนทจะรอฟงคำาตอบ

รอฟงการอาน รอดการเขยน ไรคำาตำาหน ตองเสรมแรงทกครงท

นกเรยนอาน เขยนไดถกตอง และทสำาคญครตองมความรก

รกและเมตตานกเรยน เมอเรารกเขา เขากจะรกเราอยากเรยนกบเรา

ไมหลบไมหนเมอตองมาเรยนเสรม เวลาอยในหองเรยนครตอง

พยายามใหนกเรยนเหลานไดแสดงออก ไดมสวนรวมในการ

ทำางานกลม ฝกพดบอยๆ ฝกนำาเสนอผลงานบอยๆ คอยแนะนำา

ในสงทเขาตองแกไขปรบปรง ทกครงทใหทำางานครตองสะทอน

ผลทนท หากมเรองตองแกไขตองใหแกไขทนท สงแวดลอม

ในหองเรยนกมสวนสำาคญ ครตองอธบายใหเพอนในหองเรยน

เขาใจและยอมรบในความสามารถทแตกตางของเดกกล มน

และสงเสรมทกษะทเดนในตวเขา จะทำาใหเขาภาคภมใจ มความ

มนใจ กลาแสดงออก สามารถพฒนาตนเองได

ทโรงเรยนมนกเรยนทมความบกพรองทางการเรยนร

ภาษาไทย ทไดรบการสอนเสรมตามแผนการจดการศกษาเฉพาะ

บคคล (IEP) และจากการสงเสรมใหฝกใชทกษะภาษาไทย

ในหองเรยนและนอกหองเรยน ตงแตชนมธยมศกษาปท ๑ จากเดก

ทอานหนงสอไมออกเขยนหนงสอไมได ขาดความมนใจในตวเอง

ปจจบนกำาลงเรยนชนมธยมศกษาปท ๔ สามารถอานเขยนหนงสอได

พฒนาตนเองดานภาษาไทยในการเปนผนำาเสนอผลงานกลม ในการ

นำาเสนอโครงงาน เปนพธกรในงานวนสนทรภของโรงเรยน ไดรบเลอก

เปนหวหนาหองตงแตชนมธยมศกษาปท ๒ จนปจจบน และได

รบการสงเสรมทกษะความสามารถดานนาฏศลป ทำาใหได

รบรางวลระดบเหรยญทอง ในการแขงขนนาฏศลปไทยสรางสรรค

และรำาวงมาตรฐาน ในงานศลปหตถกรรมนกเรยนภาคตะวนออก

เฉยงเหนอ นเปนเรองทพสจนวาเดกทมปญหาทางการเรยนร

สามารถทจะเรยนรไดเพยงแตตองเรยนรดวยวธทแตกตางไปจาก

บคคลปกต และจำาเปนทจะตองไดรบการสอนซอมเสรมดวย

วธการทหลากหลาย เพอเดกจะไดใชความถนดหรอจดเดนทมอย

เอาชนะจดดอยของเขา

นกเรยนทเขามาเรยนในโรงเรยนยอมมความแตกตางกน

เปนหนาทของโรงเรยน ผบรหาร คร ผปกครอง ทตองรวมมอกน

ในการจดการศกษา จดภาพแวดลอม จดบรรยากาศในโรงเรยน

ใหเออตอการเรยนรของนกเรยนทงดานกายภาพ รวมทงเพอนๆ

ในหองเรยน สอและสงอำานวยความสะดวกใหกบนกเรยนทมความ

ตองการจำาเปนพเศษสำาหรบนกเรยนเหลานใหสามารถพฒนา

ตนเองไดเตมตามศกยภาพ ครตองมหวใจทจะพฒนานกเรยนให

เรยนรไปกบเพอนๆ และพฒนาตนเองบนความแตกตางของ

แตละบคคล ใหสามารถพฒนาตนเองไดอยางเตมตามศกยภาพ

และเรยนรทจะอยในสงคมอยางมความสข

22

ฝากความด มแตความสข

ภาค เหนอตอนบน เรอง พกลศร ชยชต

โรงเรยน มตรมวลชนเชยงใหม ต.ปงโคง อ.เชยงดาว จ.เชยงใหม เขต ๓


“กจกรรมธนาคารความด” เกดขนทามกลางความสบสน

คำาถามมากมายวาการทำาความดนนคออะไร มจรงหรอไม และ

ตองทำาอยางไร “กจกรรมธนาคารความด” เปนการปลกจตสำานก

การทำาความดตอผอน เรมตนทการทำาใหความดทมอยในตว

ของทกคน ซงเปนนามธรรมใหเปน ”รปธรรม” มองเหนได

จบตองได ซงเปลยนความคดการปดทองหลงพระในอดตและม

จดหมายสงสดอยททกคนกลบมาทำาความดเพอความด ทำาความด

เพอความสขทยงใหญ ความสขทเกดจากใจจากการเปนผให

เปนสขตามแนวทางแหงพทธศาสนา ซงกคอนามธรรมอกครงหนง

กจกรรมธนาคารความดแหงนเกดขนเมอปการศกษา

๒๕๕๕ โดยเปนกจกรรมหนงในโครงงานคณธรรมเดกไทยทำาด

ถวายในหลวง รปแบบของธนาคารความดคอ การประยกตใช

รปแบบกองทนหมบาน ธนาคารพาณชยมาเปนแนวทางในการ

ดำาเนนงาน เพอใหงายตอการปฏบต โดยอาศยหลกการ “ท�าความด

สรางคาความเปนคน ยามขดสนเราใหแลกเปนสงของ” สมาชก

ของธนาคารไดแกนกเรยนชนประถมศกษาปท ๑ จำานวนทงสน

๔๘ คน ประเภทของการทำาความดม ๓ ประเภทคอ การทำาความด

ตอเพอนตอตนเอง, การทำาความดตอครตอโรงเรยน, การทำาความด

ตอครอบครวตอชมชน โดยบนทกรายละเอยดการทำาความด

ในสมดบนทกความด มผรบรองความดททำาดวย จากนนนำาฝาก

ความดเพอบนทกในสมดบญชธนาคารความด คะแนนสะสมความด

เมอสะสมไดถง ๑๐๐ คะแนนขนไปสามารถถอนเพอแลกเปน

ประกาศนยบตรยกยองชมเชยและอปกรณการเรยน ตลอด ๓ ป

ถาสะสมคะแนนไดถง ๓๐๐ คะแนน จะไดรบประกาศนยบตร

“คนด ศรมตรมวลชน” แตในการถอนตองใหมคะแนนสะสมใน

บญชเหลอไมนอยกวา ๕๐ คะแนน โดยกรอกรายละเอยดการถอน

ในสมดบญช

จากการทำากจกรรมดงกลาวนกเรยนสมาชกธนาคารความด

ทไดเขารวมกจรรมตางพดเปนเสยงเดยวกนวามความสขใจ

มความภาคภมใจในตนเอง อยากทำาความดอยางตอเนองตอไป

23

ครสรางคน


ภาค เหนอตอนบน เรอง บณยวร วงศสน

โรงเรยน สนปาแดง ต.แมสน อ.ฝาง จ.เชยงใหม เขต ๓

24

“ครครบ ใชครตอมหรอเปลาครบ” ขาพเจาหนไปมองตาม

เสยงเรยก นนคอลกศษยทเคยสอนเปนรนแรก ขาพเจารสกดใจ

ทไดพบลกศษยแลวกนกถงความทรงจำาขณะทเคยสอนพวกเขา

โรงเรยนเดมทขาพเจาเคยสอนเปนโรงเรยนมธยมขยายโอกาสและ

มนกเรยนทมฐานะยากจน เปนคนพนเมองและไทใหญ แตกตาง

กนทงดานภาษา การดำาเนนชวต สวนใหญเปนเดกกำาพราถกปลอย

อยกบตา ยาย หรอป ยา เมอมาเปนครทนขาพเจากตงใจสอน

และมความมงหวงวา ลกศษยจะไดมโอกาสเรยนในระดบปรญญา

มงานทำาทดและเปนคนดในสงคม

วนหนงขาพเจาตรวจสอบชอนกเรยนมาเรยนกอนสอนพบวา

มเดกชายคนหนงขาดเรยนเปนเวลา ๑ อาทตยแลว ขาพเจา

เกดความสงสยวาเกดอะไรขนกบนกเรยนหรอเปลา จงไปตามหา

นกเรยนทบานพบแตแมของเขา ขาพเจาเพงรวานกเรยนเปนเดก

กำาพราพอ อาศยอยกบแม ๒ คนเทานน แมรบจางเกบหอม

เกบลนจ เกบลำาไย ซงตองเดนทางไปกบนายจางทจางเหมาไป

แตละสวนตงแตเชาตร กวาจะกลบบานกคำามดแลว แมบอกวา

“ลกชายแตงตวและขอเงนไปโรงเรยนทกวน ทำาไมครบอกวา

ไมไดไปโรงเรยน” ขาพเจาจงออกตามหาลกศษยคนนอกครง

โดยสอบถามจากเพอนนกเรยนและชาวบานทอาจพบเหน ขาพเจา

พบวาลกศษยกำาลงดมกาวอยททงนาทายหมบาน จงไดเขาไปหาม

และชกชวนใหเดกมาเรยนเพราะอกเดอนเดยวกจะจบ ม.๓ แลว

พยายามตงใจเรยนใหไดวฒทางการศกษาสามารถเอาไปสมคร

งานได เขาโกรธขาพเจาทบอกแมของเขาทำาใหขาพเจาถกแกลงเสมอ

เชน กรดเบาะรถ ปลอยยางรถมอเตอรไซคแตขาพเจากไมทอ

ยงคงตดตามใหเดกมาเรยนเสมอๆ อาท การปรกษาขอมล

นกเรยน ขอมลครอบครวรวมกบแมนกเรยนหาแนวทางดแล

นกเรยนรวมกน สรางความไววางใจดวยความเมตตา ใหความ

เอาใจใสดแลใหคำาปรกษา กลอมเกลาแนวคดสรางจตสำานก

ในการประพฤตด สอนเสรมใหนกเรยนไดเรยนรเทาเทยมเพอน

ใหโอกาสนกเรยนไดแสดงความรสก ความตองการใหสำาเรจตาม

เปาหมายในอนาคตของตวเอง จนเดกกลบมาตงใจเรยนอกครง

วนนขาพเจาไดพบลกศษยคนนอกครง เขาบอกกบขาพเจาวา

“ครครบ ผมเรยนจบปรญญาตรแลว และผมก�าลงจะเปนคร

ทโรงเรยนนดวยครบ” ขาพเจารสกมความสขมากและภาคภมใจ

ในคณคาของคำาวา “คร”

25

สานฝน สรางสรรคชวตบนดอย


ภาค เหนอตอนบน เรอง สนล วสทธโฉม, อบเชย

โรงเรยน เวยงผาวทยา ต.ศรถอย อ.แมสรวย จ.เชยงราย เขต ๒

เกรงเกรง! เกรงเกรง! เกรงเกรง! เสยงระฆงดงปลกเปน

สญญาณบอกเวลา ๐๕.๐๐ น. นกเรยนทกคนตองรบตนนอนเพอ

ปฏบตกจวตรประจำาวนของตนเอง การดำาเนนชวตของนกเรยน

บนดอยทอยพกนอนประจำา ณ โรงเรยนเวยงผาวทยา โดยยดหลก

ปรชญาวา “พงตนเอง เกงศกษา พฒนาทองถน”

วนแรกทขาพเจาเดนทางมาถงโรงเรยนเวยงผาวทยาเพอ

สานฝนของตนเองในการเปนแมพมพทด สงทขาพเจาพบสงแรก

ขาพเจาอทานออกมาเลยวา “โอ! สงมหศจรรยในหบเขา” เพราะ

ความสวยงามของโรงเรยนทมภเขาโอบลอมรอบและมแมนำาไหล

ผานกลางโรงเรยน ดงคำาขวญของโรงเรยนทวา “โรงเรยนรสอรท

ออมกอดภเขา ธรรมชาตของเรา ชวยกนเฝารกษา”

สงททำาใหขาพเจาประหลาดใจไมหยดแคนน เมอขาพเจา

เหยยบเทาลงบนพนดน ขาพเจารสกไดถงความอบอนใจ เพยงได

พบกบนกเรยนยมแยมแจมใสและทำาความเคารพ ทกทายครใหม

อยางสดใสราเรง ขาพเจาพบเพอนครใหมๆ และผอำานวยการ

คนใหม ครพเลยงขาพเจานำาขาพเจาเขาทพก บานพกหมายเลข

ท ๔ เปนบานพกนกเรยนชาย ซงมเดกชายเลกๆ และเดกชาย

โตๆ ขาพเจาแอบคดในใจวา “ตาย! ละฉนจะอยอยางไร มแตเดก

ผชาย ตวเลกไมเปนไร ตวโตๆ นส” แตเราตองทำาไดส เพราะเรา

คอครไทย ทำาไดทกอยาง

เกรงเกรง! เกรงเกรง! เกรงเกรง! ขาพเจาดเวลา ๐๕.๐๐ น.

นกเรยนหอพกทกคนตนและออกจากบานพกมาเขาแถวรวมกน

เพอรบการอบรมคณธรรมจรยธรรมจากครเวรประจำาวนและ

ออกกำาลงกายโดยฝกกายบรหารและวงรอบสนามกฬา ขาพเจา

แอบคดในใจอกครงวา “โอโห เราตองตนเชาจงเลย อยโรงเรยนเกา

ตน ๐๖.๐๐ น. กคดวาเชาแลวนะ” แลวขาพเจากเดนไปทสะพาน

ขามสายนำาแมยางมนทอย ในโรงเรยนและถอนหายใจทงนำา

พรอมกบพดวา “เมอไรจะครบ ๒ ป นะ”

ขาพเจาตองเรมปรบตวเขากบสงใหมรอบตว เพราะเราคอ

สงทใหมสำาหรบทน ทสำาคญทกสงทกอยางทนเขาลงตวแลว

เหลอแตเราทตองปรบ ไมวาจะเปนทอยอาศย เพอนครดวยกน

ผบรหารและทสำาคญคอนกเรยน เพราะนกเรยนทนเปนชาวเขา

รอยเปอรเซนต ขาพเจายงโชคดทโรงเรยนเกาของขาพเจานกเรยน

กเปนชาวเขาเหมอนกนทำาใหการปฏสมพนธระหวางขาพเจากบ

นกเรยนงายและรวดเรวขน

ขาพเจาไดรบมอบหมายใหสอนวชาการงานอาชพและ

เทคโนโลย ดวยความทขาพเจาคอ “ลกพระพรณ” ขาพเจาไดนำา

นกเรยนปลกขาวโพดและปลกผกสวนครว แนนอนทสดการทเราภาพ : creativecommons.org

26

จะสอนนกเรยนใหทำางานหรอฝกทกษะดานตางๆ ทตองลงมอทำา

ขาพเจาคดเสมอวา “ตวอยางทดมคามากกวาค�าสอน” ขาพเจา

นำานกเรยนเรมตงแตเตรยมพนทปลก การปลกและการดแลรกษา

ในชวโมงการงานอาชพและเทคโนโลยของชนมธยมศกษา

ปท ๓ ขาพเจานำานกเรยนกำาจดวชพชในแปลงขาวโพดตามปกต

แตขาพเจารอนแดดเลยหยดพกใตรมกอไผ ขาพเจาไดกลนเหมนๆ

และนกเรยนกไดกลน เรากชวยกนมองหาเจาของกลน เพราะคด

วาตองมนกเรยนมาแอบวางระเบดไวแถวนแนนอน “ครคะ! ระเบด

นะอยทเทาของครคะ” ขาพเจากมมองทเทาตนเองและแลวกพบ

วามระเบดอยจรง แตสงนนกทำาใหขาพเจาและนกเรยนหวเราะ

เสยงดงๆ เดกหญงจนทราเอยเสยงดง “ครคะ ทนนดนะคะ หน

จะพาครไปลางเทาคะ” และคนอนๆ “ครครบ/ครคะ ไมเปนไรใช

ไหมครบ/คะ” ขาพเจารสกตนตนใจกบคำาพดของนกเรยนทสง

เสยงใหกำาลงใจเหลอเกน จนลมไปเลยวาเทาตวเองโดนระเบดท

ใครไมรมาแอบวางไว

การดแลนกเรยนบานพกนอนประจำา ครกเปรยบเสมอนพอ

และแมของนกเรยน การทเรารบลกเขามาอยดวยแลว เรากตอง

ดแลลกเขาใหดทสด สงแรกทขาพเจาควรทำาคอการเปนผให

ทกครงทลงมาจากดอย กอนกลบขนดอยไปโรงเรยน ขาพเจาจะซอ

ขนมฝากลกๆ ในบานพกของขาพเจาทกครง หรอไมกทำาอาหาร

ใหนกเรยนรบประทาน ขาพเจาทำา “ขนมถวแดงตมน�าตาล” ให

นกเรยนรบประทาน ฟงดอาจจะรสกไมมอะไรพเศษ ธรรมดา

เหมอนขนมอนๆ แตมคำาพดประโยคเดยวเทานนททำาใหขาพเจา

รสกวามนเปนสงพเศษ เดกชายอาโซ มาเยอะ ยกมอไหวและพด

วา “ครครบ ขอบคณมากเลยครบ ผมไมเคยไดกนอะไรอรอยอยาง

นเลยครบ” ขาพเจาถามตอวา “หนไมเคยกนเลยเหรอลก” เขาตอบวา

“ถวนะมครบ แตไมเคยมใครท�าอยางนใหผมกนเลย”

ขาพเจามความสขทกครงททำาอาหารใหนกเรยนรบประทาน

เพราะนกเรยนกนงาย อยงาย ไมเรองมาก ปจจบนขาพเจาเลยได

รบตำาแหนง เจาหนาทอาหารกลางวนของโรงเรยน การดแล

นกเรยนเมอไมสบาย ขาพเจาจะมยาเบองตนไวในหองนอนตวเอง

เชน ยาพาราเซตามอล ยาแกไอ ยาธาตนำาแดง เพราะบางครง

นกเรยนเจบปวยกะทนหน หรอไมรจะไปขอทครคนไหนกมาขอท

ขาพเจาได กอนทขาพเจาจะเขานอนทกครง ขาพเจาจะตรวจเชค

นกเรยนพกนอนในบานตนเองทกครงวาอยครบหรอไม หายไปไหน

หรอเปลา ถาครบทกคนขาพเจากจะเขานอน

การทนกเรยนอยรวมกนหลายคนทงทไมใชพนองกน มาจาก

คนละทคนละทาง ปญหาการอยรวมกนยอมมปญหา โดยเฉพาะ

นกเรยนชาย การทะเลาะกนเลกๆ นอยๆ เปนเรองปกต โดยเฉพาะ

ถามาอยโดยไมมพนองและอายนอย ทำาใหดแลตวเองไมได อาท

เดกชายพรชย เฌอหมอ กำาพราบดาและมารดา มแตนาสาว

ซงนำามาฝากเขาเรยนชนประถมศกษาปท ๑ เดกชายพรชย มอาย

เพยง ๗ ป เทานน ยงดแลตวเองไมไดด มกถกเพอนกลนแกลง

และสงเสยงรองไหดงเปนเวลานาน ทำาใหเกดความรำาคราญแกบคคล

รอบขาง ขาพเจาเกดความสงสารเลยใหยายมาอย บานพกท

ขาพเจาดแล และจดตงเวรนกเรยนในบานพกใหรนพชวยดแล

เดกชายพรชย การรบประทานอาหาร การซกเสอผา การอาบนำา

การนอน เพราะมปญหาเรองปสสาวะรดทนอน ทกวนจะไดยน

เสยงเดกชายพรชยรองไห เพราะไมยอมทำาตามทพสง ขาพเจาคดวา

“การฝกทกษะพงตนเองจะท�าใหเดกชายพรชยแกรงขน”

เมอโรงเรยนปดภาคเรยนท ๒ ปการศกษา ๒๕๕๑ ผปกครอง

ฝากเดกชายพรชยไวทโรงเรยนในชวงปดเทอม ขาพเจาจงชวยดแล

เดกชายพรชย ฝกใหซกผาใหสะอาด ฝกมารยาทเรองการรบประทาน

การทำาความสะอาดรางกายตวเองโดยดแลอยางใกลชด ทำาให

เดกชายพรชยมพฤตกรรมดขน ทงดานรางกายและสตปญญา รจก

คดและถามเมอเกดความสงสย ขาพเจาถามวา “พรชยเธอลองนบ

ดาวบนฟาดสมกดวง” พรชยรบตอบทนทวา “ครครบถาเรานบ

ดาวบนทองฟาเราคงไมไดนอนครบ เยอะจงเลยครบ” แคนแหละ

ทครตองการจากการรจกคดวเคราะห คดสงเคราะห ทออกมา

จากใจของนกเรยน

การทำาหนาทแมพมพของชาตทผานมา บางครงขาพเจา

รสกเหนดหนอย ทอแทกบภารกจทไดรบมอบหมายทตองทำาให

สำาเรจ แตทกครงทขาพเจาจะคดถงอดมการณวนแรกทเราตงใจ

มารบภารกจน เปนเสมอนยาชกำาลงใหเราฟนฝาอปสรรคสงตางๆ

ไปได ขาพเจามคตเตอนใจในการทำางานไว ๓ ขอ

๑. ถาทเราจะสอนคนอนใหเชอในสงทเราสอน เราตองทำา

เปนแบบอยางใหด

๒. ถาเราตองการสงใดจากคนอนเราตองรจกใหคนอนกอน

๓. ถาเรารจกโกรธคนอน เราตองรจกใหอภยคนอน

ตงแตเรมมาอยวนแรกจนถงปจจบน ขาพเจาภมใจและ

ดใจ ทไดมาอยตรงจดน ไดสานฝนของตนเอง สานฝนของนกเรยน

และสรางสรรคสงตางๆ อาท ความร ความเปนมนษยทสมบรณ

ใหกบนกเรยนทอาศยอยบนดอยหางไกลทรกนดาร เดกผดอย

โอกาสทางการศกษา

27

ภาค ใตตอนบน เรอง ฉตรปวน จตรายศโชตกล

สำานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาเพชรบร อ.ทายาง จ.เพชรบร เขต ๒


ความสขทเกดจากมะเรง...

28

หลายทานคงสงสย “เปนมะเรงแลวมความสขไดอยางไร”

คงคดวาดฉนบาไปแลว หรอไมกคดมากจนเกดอาการเพยน

หรอสมองกลบจากการเปนมะเรงเตานม ขอบอกเลยวาไมใช

สมองดฉนยงปกตดทกอยาง สามารถทำางานไดอยางดเหมอนเดม

หรออาจจะดกวาเดมดวยซำาไป สามารถศกษาตอในระดบปรญญาเอก

จนขณะนใกลจะสำาเรจการศกษา รางกายแขงแรงด ดวยเกดจาก

จตใจทเขมแขง

ดฉนยงจำาวนแรกทไปพบแพทย และไดรบคำาวนจฉยจาก

แพทยวา “คณเปนมะเรงเตานม ตองท�าการผาตดเตานมดานขวา

ทงไป และตดตอมน�าเหลองใตรกแรออกไป” กอนหนาทจะไดฟง

คำาวนจฉยจากแพทย ดฉนใจคอไมด แตกคดในใจวาอะไรจะเกด

มนตองเกด ไมนาเชอ พอแพทยบอกวาคณตองผาตดโดยดวน

ตอจากนอกไมถงเดอน ดฉนกลบรบฟงดวยจตใจทยอมรบสภาพ

ความเปนไปไดอยางสงบ แบบไมนาเชอ เชาวนรงขนหลงจากกลบ

จากโรงพยาบาล ดฉนไปทำางานตามปกต เพอนรวมงานทกคน

ไมเวนแมแตพนกงานขบรถ ตางถามเปนเสยงเดยววาผลการตรวจ

เปนอยางไร ดฉนตอบวา “เปนมะเรงเตานม ตองตดเตานมทงทงเตา

พรอมกบตดตอมน�าเหลองใตรกแรทง” ทกคนถามวา “จรงเหรอ

ลอเลนรเปลา” ดฉนตอบวาจรง ไดมคำาถามถามกลบมาวา

“ไมเชอหรอก หนาตาไมเหนเศราเลย” ดฉนตอบกลบไปวา “ท�าไม

ตองเศราดวยละ ยงเมอทราบวาอายจะไมยนเหมอนคนอนๆ ชวต

ทเหลออยกตองใหมความสขมากทสดส ถงจะถกมใชร” “ทกคน

มสทธทจะตายคนละ ๑ สทธเทากน ขนอยวาจะชาหรอเรวเทานน

บางคนไมไดปวยเปนโรคอะไร บางครงขบรถไปประสบอบตเหต

ตายกอนคนเปนมะเรงเสยอก” ไมดหรอกหรอทรกำาหนดคราวๆ

วาเราจะมเวลาใชชวตในโลกนเหลอนอยกวาคนอน ดงนนเราควร

ทำาอะไรทกอยางทยงไมไดทำาและอยากทำา ทำาอะไรๆ ใหตวเอง

และคนรอบขางมความสข

หลงจากผาตด แพทยบอกวา “คณเปนมะเรงเตานมชนด

รายแรง เปนชนดทเกดจากเซลลมะเรงในรางกายของคณ ระยะ

ทสอง คณตองใหคโม ๖ ครง” หลงจากรกษาดวยวธการของแพทย

จนครบ โดยหลงจากใหคโมทกครง โชคดทดฉนไมมอาการแพ

ไมอาเจยน คณหมอบอกสำาหรบผปวยโรคมะเรง จตใจเปนสง

สำาคญ สขภาพจตด เซลลในรางกายกจะมโมเลกลทเปนปกต

ไมกอตวเปนเซลลมะเรง จากวนนนถงวนน กยางเขาสปทเจด

ของการเปนมะเรง เปนการเปลยนแปลงชวตครงยงใหญ จากคน

ทเครงเครยดเอาแตงาน ปากราย ขวน หงดหงดงาย ใครทำาอะไร

ไมถกใจเปนเกดเรอง เปลยนเปนคนทใจเยนมากขน เขาใจความ

แตกตางระหวางบคคล เมอรสกโกรธหรอไมพอใจ กจะรบกำาจด

ออกจากใจไปใหเรวทสด

ทดฉนสามารถทำาจตใจใหสงบได คดบวก จนทกคนทร

แปลกใจ เปนเพราะเมอเกดทกข ยอมตองคนหาทปลดทกข หาท

คลายทกข ซงดฉนเปนผ โชคดคนหนงทไดรบมอบหมายให

รบผดชอบงานดานคณธรรม ทำาใหไดพบแตบคคลทอยในแวดวง

คณธรรม ไดซมซบหลกธรรม คำาสอนดๆ ไดพดคยแลกเปลยน

แนวคด ไดแนวทางการดำาเนนชวตทหลากหลาย ไดฝกอบรม

รบสงดๆ เขามาในชวต แตในขณะนนดฉนกไดแตรบไว เอาไป

ถายทอดตอใหคนรอบขาง แตตวเองปฏบตไดบาง ไมไดบาง

หลงลมบาง เพราะยงไมมความทกขอนยงใหญ เขามาเยยมกราย

กหลงระเรงไปกบโลภะ โทสะ ดวยความประมาท แตเมอมความ

ทกขเขามา ธรรมะยอมเปนทยดเหนยวจตใจทด

สงทประหลาดใจกคอดฉนรสกวาตวเองมความสขเพมขน

หลงจากทปวยเปนโรคมะเรง เพราะดฉนไดนำาธรรมะมาเปนเครอง

ยดเหนยว จตใจสงบมากขน มองเปนความทกขเกดขนและดบไป

ไมยดตดสงใดๆๆ เขาใจเพอนรวมงานมากขน ทำางานรวมกบ

ผอนไดอยางมความสข เพราะจากความคดทวา “ชวตทเหลออย

ตองมความสขทสด สขใหไดทกวน” ธรรมะเปนหนทางแหงการ

พนทกขจรงๆ อยางนอยกทำาใหจตใจเราสงบ ไมร มรอน

มองโลกในแงด คดบวก ถามวาความโกรธ ความโมโหยงมอยไหม

ตอบวา ยงมอยเหมอนปถชนคนธรรมดาทวไป แตแตกตางกนท

มนอยดวยไมนานเทานนเอง “จะเอแลวบายบาย” พลงของการ

คดบวกนมมากมายกวาทคด นอกจากจะบงเกดผลดแกผปฏบต

จนเตมเปยมแลว มนยงไหลลนไปสบคคลรอบขางใหไดสมผส

และรบไปปฏบตตอไปอกได

นเปนสงทดฉนไดรบและสมผสอย อยากใหทกทานไดรบ

และลองสมผสเชนเดยวกบดฉน โดยไมตองรอใหเปนมะเรง

หรอรอใหเกดความทกขอนยงใหญเสยกอน แลวจงนกถงสงดๆ

ทเรยกวาธรรมะ

29

คำาสามคำา

ทมความหมายภาค เหนอตอนบน เรอง กตต โพธสทธ

โรงเรยน บานหวยไคร ต.ปาแงะ อ.ปาแดด จ.เชยงราย เขต ๒


เรองราวทเกดขนเปนเรองราวทเกดจากประสบการณของ

ตวขาพเจาเองทมความฝนวา ครงหนงถาขาพเจาไดประกอบ

วชาชพคร ขาพเจาตงปณธานไววา “อยากจะปลกฝงและสราง

จตส�านกใหกบผเรยนดวยค�า ๓ ค�า นนกคอ มงมน ตงใจ และ

อดทน” เพอทจะทำาใหผเรยนตวเลกๆ เหลานไดเปนคนทดทงกาย

วาจา ใจ ดำาเนนชวตอยในสงคมไดอยางสมบรณในอนาคตวน

ขางหนาตอไปและแลววนนนทขาพเจาวาดฝนกมาถงจนได

ขาพเจาไดรบการบรรจแตงตงเปนขาราชการครทโรงเรยน

บานหวยไคร ต.วาว อ.แมสรวย จ.เชยงราย สงกดสำานกงานเขต

พนทการศกษาประถมศกษาเชยงราย เขต ๒ เมอป ๒๕๕๔ ซง

นบจากวนนนถงวนน เวลากผานไปเกอบ ๓ ปแลว ไดผานเรองราว

มากมายมทงทกขและสขผสมปนเปไปดวยกน บนโรงเรยนทม

พนทเปนภเขาสงและหางไกลจากชมชนในเมอง ผเรยนสวนใหญ

เปนชนเผาทงหมด มทง อาขา มเซอ ลซอ และจนฮอ ซงม

วฒนธรรมประเพณและการดำาเนนชวตทแตกตางกนอยางสนเชง

แตกสามารถอยดวยกนไดอยางมความสข ขาพเจามาปฏบต

ราชการในตำาแหนงหนาทครประจำากลมสาระศลปะ (ดนตร-นาฏศลป)

สอนตงแตชนประถมศกษาปท ๑ ไปจนถงชนมธยมศกษาปท ๓

ในรายวชาดนตรและนาฏศลป สวนงานอนทขาพเจาไดรบ

มอบหมายกคอ เปนครผควบคมวงดรยางคของโรงเรยนบาน

หวยไคร ซงมนกเรยนทอย ในวงดรยางคประมาณ ๕๐ คน

มนกเรยนตงแตชนประถมศกษาปท ๔ จนถงชนมธยมศกษาปท ๒

ตางคนตางวยตางวฒนธรรมมาอยรวมกนแลวยอมจะเกดความ

วนวายตางๆ นานา ของผเรยนเหลาน รวมไปถงสรางความ

ปวดหวใหกบครผสอนอยางขาพเจาไดแทบทกวน แตนนแหละครบ

คอวยของพวกเขาละ เฮอ!

ทกๆ วนขาพเจาจะเดนทางจากทพกในตวเมองอำาเภอ

แมสรวยเพอไปปฏบตหนาทบนโรงเรยนบานหวยไคร ซงระยะทาง

หางจากโรงเรยนรวมแลวกประมาณ ๒๕ กโลเมตร ขาพเจาจะไป

ถงโรงเรยนอยางชาสด นนกคอ ๗.๒๐ น. เพอมาดแลและชวย

นกเรยนทำาเวรหมสรวมกน เมอเสรจสนภารกจทไดรบมอบหมาย

รวมกนแลว นกเรยนของโรงเรยนบานหวยไคร ประมาณ ๔๒๐ คน

จะเขาแถวทำากจกรรมหนาเสาธงรวมกนทกวน แลวกมาถงหนาท

ของพระเอกอยางเดกๆ นกเรยนดรยางคโรงเรยนบานหวยไครแลวครบ

ทจะตองมาปฏบตหนาทในการรวมกนบรรเลงเพลงพธการตางๆ

ใหเพอนนกเรยนไดรองกน อาท เพลงชาต เพลงสดดมหาราชา

และเพลงอนๆ เปนตน หลงจากทเพอนๆ พๆ นองๆ ของนกเรยน

ดรยางคทำากจกรรมหนาเสาธงเปนอนเสรจสนเรยบรอยแลว

กจะตองเดนแถวเพอเขาชนเรยน ระหวางนเองวงดรยางคของ

โรงเรยนกตองบรรเลงเพลงเพอสงเพอนๆ พๆ นองๆ เดนแถว

กลบเขาชนเรยนในแตละชน ถาวามองดเผนๆ แลวอาจจะดดใช

ไหมครบ แตอยาเพงคดอยางนนนะครบ ในระหวางทเดกๆ

ดรยางคบรรเลงอยนน ถาวนไหนแดดรอนมากๆ เดกๆ นกเรยน

ดรยางคกตองยนอย อยางนนเพอบรรเลงเพลงสงใหเพอนๆ

ของเขาเดนแถวกลบจนครบทกชน (รวมถงตวขาพเจาเองดวยครบ

ทตองยนกลางแดดรวมกนกบเดกๆ นกเรยนดรยางค) ถามวา

“รอนไหมครบ?” ฮา ฮา ฮา ตองตอบวา “รอนตบจะแตกเลยครบ

ด�ากด�าอยแลว เอาด�าเพมขนอก” แตกตองทำาครบ เพราะขาพเจา

เชอวาการกระทำาทด มคามากกวาคำาสอนครบ ฝกครบฝก

ฝกอะไร กฝกความตงใจ อดทน และมงมนไงครบ

30

เรามาดกนวาฝกกนอยางไรบาง? ประการแรกครบ ความตงใจ

นกเรยนดรยางคจะตองตงใจบรรเลงเพลงพธการตางๆ อาท

เพลงชาต เพลงสดดมหาราชาใหด ถาเกดบรรเลงผดขนมากจะ

ทำาใหนกเรยนทกำาลงทำากจกรรมอยหนมามองครบ เดกๆ กจะ

เกดความอายขนมาทนทครบ (อกอยางโดนครทำาโทษ ขอหาเปา

ผดดวยครบ) ดงนนจงทำาใหนกเรยนดรยางคตองมความตงใจ

ในการบรรเลงอยางสงครบ เรามาดการฝกประการทสองกนตอ

นนกคอ ความอดทน แนนอนครบ ถาวนไหนแดดรอนมากๆ

อยางกบมพระอาทตยอยประจำาตว วนนนละครบจะเปนวนท

เดกๆ นกเรยนดรยางค ตวจะเปยกไปดวยนำา (เหงอ) ทไหลออกมา

เปยกเสอนกเรยนของเขาเองครบ บางกมกลนตวอนแรงกลาของ

นกเรยนขบออกมาในเวลาเดยวกนและถาวนไหนเปนอยางน

ไมตองใหขาพเจาอธบายเลยครบ เหมนกนทงแถวและทำาใหตว

ขาพเจากจะมเหงอเตมไปดวยกนครบ เพราะขาพเจากจะยนอย

กบเดกๆ เหลานดวยกน เปรยบเสมอนปาทองโก อยางไงอยางงน

แตเดกๆ เหลานกยงยนปฏบตหนาทของตนเองใหเสรจเรยบรอย

อยอยางอดทนมากๆ ครบ อดทนไหม?

มาดการฝกประการตอไปกนตอนะครบ การฝกทวากคอ

ความมงมน การฝกขอนอาจจะไมอยในเวลาของการทำากจกรรม

นะครบ แตจะอยในเวลาหลงจากทนกเรยนดรยางคเสรจสนจาก

ภารกจการเรยนแลวครบ นนหมายความวาเปนเวลาตอนเยนครบ

ในทกๆ ปการศกษาขาพเจาจะตองมการเพมเพลงใหมๆ ใหกบ

นกเรยนเหลานอยางนอย ๒-๓ เพลงครบ การเตรยมเพลง

กจะตองเปนหนาทของครผควบคมอยางขาพเจาทจะตองสรรหา

เพลงหรอใชความรในการแกะโนตเพลงมาใหเดกๆ ซอมในชวง

ตอนเยนๆ หลงเวลาเลกเรยน (ถอไดวาทานผอำานวยการโรงเรยน

บานหวยไครสนบสนนกจกรรมดนตรใหกบนกเรยนอยางเตมทครบ

ตองขอขอบพระคณทานผอำานวยการไวโอกาสนดวยครบ) ทานผอาน

เชอไหมครบ วาเดกๆ นกเรยนดรยางคจะชอบการซอมเพลงใหมๆ

ทครผสอนอยางขาพเจาสรรหามาใหเขามากๆ เลยครบ เดกๆ จะ

ปฏบตตามหลกการซอมของวงดรยางคไดอยางถกตอง ตามท

ข าพเจาสอนทกขนตอนอยางดเยยม เรมตงแตการวอรม

เสยงเครองกอนการบรรเลง การซอมอานโนตรวมไปถงการรวมวง

บรรเลง ซงบางครงดวยภารกจทขาพเจาจะตองมนนกคอ การประชม

ตอนชวงเยน เดกๆ นกเรยนดรยางคกจะมงมนซอมอยางเตมท

จนบางททขาพเจาเสรจสนภารกจจากการประชมแลว จงเดนมา

แอบดความเรยบรอยการซอมของเดกๆ เหลาน เชอไหมครบ

นกเรยนดรยางคเหลานสามารถบรรเลงไดแลว ๑ เพลง โดยทตว

ขาพเจาไมตองสอนเลย ไมนาเชอเลยครบ แตกตองเชอในสงท

เหนและไดยน บอกไดคำาเดยว วา “เดกๆ สดยอดจรงๆ ครบ”

ดวยความมงมนทพวกเขาเหลานม บงบอกถงความมงมน

และความตงใจอนแรงกลาทมใหกบคำาวา “ดนตร” และสงนกเปน

สงทพวกเขารกและชอบ ขาพเจาคดวาในเมอเราทำาในสงทเรารกและ

ชอบอยางตงใจ อดทน และมงมนแลว ไมวาเรองใดกตาม ยอมจะ

ทำาใหเกดผลของงาน อยางทเดกนกเรยนดรยางคโรงเรยนบานหวยไคร

ไดทำาลงไปไงครบผม

ทงหมดนเปนเรองราวบางสวนทเกดขนระหวางขาพเจา

และเดกนกเรยนดรยางคของโรงเรยนบานหวยไคร ยงมเรองราว

อกมากมายทเปนความนารกของพวกเขา รวมถงนกเรยน

ของโรงเรยนบานหวยไครทงหมดทขาพเจายงไมไดนำามาบอกผาน

ตวหนงสอเพอใหคนอนไดรบรเรองราวความสขเหลาน แตทงหมดน

ทขาพเจาไดทำา กเพอตองการปลกฝงและสรางจตสำานกใหกบ

ผเรยนดวยคำา ๓ คำา นนกคอ “มงมน ตงใจ และอดทน” อยางท

เดกนกเรยนโรงเรยนบานหวยไครควรจะมอยภายในจตใจ จนทำาให

เดกนกเรยนเหลาน ไดกลายเปนคนทดของสงคมในอนาคตขางหนา

ไดอยางสมบรณตอไป

31

แกรง


ภาค เหนอตอนลาง เรอง ดารารตน ศรนาราง

โรงเรยน บานโปงววแดง ต.แหลมรง อ.บงนาราง จ.พจตร เขต ๒

ตามหลกพระพทธศาสนา จะใหความสำาคญเรองการปฏบต

ทเรมมาจากตวเรากอน จากความเชอ ความศรทธา การประพฤต

ปฏบตใหเปนนสย กลายเปนเรองธรรมดา ธรรมชาต ในการ

ประพฤตดปฏบตด ไมกลาววารายใคร ยอมรบในความเปนไป

อยางมเหตมผล ทกอยางมทมาทไป ปรบอารมณ ปรบความคด ให

เปนบวก คดดทำาด ไมหมกมน ละวางในสงทเศราหมอง ทำาใจ

สบายๆ อยกบปจจบน

การทำางานในอาชพคร เปนอาชพทตองวางใจใหเปนกลาง

กลางจรงๆ ไมหวนไหว แมไมใชเรองงาย แตถาตงใจฝกตงใจหด

กจะเปนไปโดยอตโนมตเอง กวา ๒๐ ปของการรบราชการครได

เรยนรสงตางๆ มากมาย แตสงทจะสรางกำาลงใจใหแขงแกรงได

กคอ หลกคำาสอนขององคพระศาสดานนเอง

“มนดาพอผมครบคร” เดกชายพดอยางโกรธจด หลงจาก

ตอยเพอนและถกเรยกมาถามสาเหตการทะเลาะววาท “เอาละ

ใจเยนๆ นงกอนนะ คดทบทวนใหมซ เราท�าถกหรอเปลา?”

“ถกครบ! ผมไมยอม” “เธอพดดวยอารมณขนมว แลวทเธอท�า

อยางนคดวาพอเธอจะดใจหรอ? พวกเราเลนกนมนกอยางนแหละ

ชช เธอขอโทษเพอนนะ” “ครบ! จว เราขอโทษ” “นายจว เพอน

เคาขอโทษแลว เลกกนนะ” “ครบคร” ฝายโดนตอยยอมยกโทษ

ใหเพอน “ไปชวยนองท�าความสะอาดบรเวณโรงเรยน” “ครบ”

สองหนมนอยจบมอกน แลวออกไปชวยกนดแลรนนองทำาความ

สะอาดบรเวณ การทเดกวยรนทะเลาะกน เราจะตองใชหลก

นำาเยนเขาลบ ไมควรดาวาเพราะจะเปนการโหมไฟใหลกไปกนใหญ

หลกในการดแลเดกวยรนตองใจเยน มเหตมผลจงจะคยกนรเรอง

จากการทมโอกาสไปสมผสชวตความเปนอย ของชาว

ฟลปปนสและเวยดนาม จะพบวาชวตของทงสองชาตมลกษณะ

ตองสชวตเพอโอกาสทดกวา เพราะถกกดขจากตางชาต ผปกครอง

ทำาใหนกเรยนนกศกษาตองพยายามชวยตวเองใหมากทสด เพอโอกาส

ขางหนา ซงตางจากเดกนกเรยนไทยทมพอแมดแลจนกลายเปน

คณหน แตคณหนของไทยกสามารถเปนคณหนทมคณภาพได

เพราะการฝกปฏบตใหเปนคนดตามวถพทธทมงมนสรางคนด

ใหสงคม

32

ใหจงได” ขาพเจาจงไดยดถอคำาสอนของหลวงพอจรญมาเปน

บรรทดฐานในการดำาเนนชวตทงการปฏบตหนาทราชการ หรอการ

ดำาเนนชวตเมอพนเวลาราชการไปแลว หากมใครถามขาพเจาวา

ลำาบากมากนอยเพยงใดในการทจะรกษาสจจะทใหไว ขาพเจาก

จะตอบวา ไมลำาบากสกนด หากตวเราเองนนมความมงมนและ

อดทนตอสงตางๆ อนจะเปนอปสรรคทจะทำาใหเราไมรกษาสจจะ

ไวได ขาพเจาระลกอยเสมอวา “การทำาดตองฝนใจ ตองเอาชนะ

ใจตวเอง อยาตามใจตวเอง แมจะเหนดเหนอยสกเทาไร กจะตอง

อดทน”

ในปหนงขาพเจาตองใชจายเงนจำานวนหลายพนบาท

สำาหรบรางวลทมอบใหแกนกเรยนทประพฤตด ตงใจเรยนและไม

ขาดเรยน ดวยสจจะทกลาวกบนกเรยนในตนปการศกษา จะมอบ

เงนรางวลใหแกนกเรยนทมความประพฤตด ตงใจเรยน ถงแม

ขาพเจาไดเสยทรพย กนำามาซงความภาคภมใจ ความสขใจ ทไมอาจ

ซอหาไดดวยเงน เมอนกเรยนของขาพเจาไดรบรางวลในการ

แขงขนความสามารถทางวชาการ สามารถสอบเรยนตอใน

โรงเรยนทดๆ ได ขาพเจามกจะเนนยำากบนกเรยนอยเสมอวา

“คนเราตองมสจจะ เมอสญญาสงใดไวกควรจะตองท�าใหไดอยาง

ทพดไวใหส�าเรจ และควรมความพยายามใหถงทสด การเสยสจจะ

นอกจากงานนนจะไมส�าเรจแลว ยงท�าใหตนเองไมนาเชอถอตอ

บคคลอน”

ผลแหงการรกษาสจจะทมตอมารดาของขาพเจา ทำาให

ชวตของขาพเจาไมหลงผด ไมประมาท ไมเสยทรพย นำามาซง

เกยรตยศและชอเสยง ขาพเจาไมเคยดมสรา สบบหร แตก

สามารถสงสรรคกบเพอนๆ ได ไมเคยเลนการพนน ไมเคยเสย

ทรพยกบสงทไมควรปฏบตสำาหรบจรรยาบรรณแหงความเปนคร

ทกวนนขาพเจาสามารถสรางบาน ซอรถยนตขบ ดวยเงนทสจรต

จากเงนเดอนของขาราชการคร ไดศกษาตอจบจบการศกษาใน

ระดบปรญญาโท ไดรบการเลอนวทยฐานะในตำาแหนงครชำานาญการ

พเศษ ขาพเจามความสขกบการชวยเหลอนกเรยนและเพอนคร

ในดานตางๆ ขาพเจาตงมนและตงสจจะไววา ขาพเจาจะอทศตน

เปนครทดของศษย เปนขาราชการทดของประเทศชาต รกษา

จรรยาบรรณของความเปนคร จะเปนแบบอยางทดใหแกนกเรยน

และเพอนครรนนอง จะปกปองสถาบนชาต ศาสน กษตรย ใหอย

คปวงชนชาวไทยไปตลอดกาลนาน โดยใชความเปนคร ปลกฝง

คานยมใหแกนกเรยน นคอ “สจจะแหงชวตของขาพเจา”

สจจะแหงชวต


ภาค ภาคตะวนตก เรอง วรช บวบาน

โรงเรยน วดไผหชาง ต.ไผหชาง อ.บางเลน จ.นครปฐม เขต ๒

“แมพมพของชาต” อาชพทขาพเจาใฝฝนมาตงแตเรมเรยน

ชนประถมศกษาปท ๑ อนเกดจากแรงบนดาลใจ และประทบใจ

ครประจำาชนประถมศกษาปท ๑ ททานมแตความเมตตา ใจด

ใจเยน และสภาพ ไมตางไปจากชอของทาน “นายสภาพ ฤทธญาณ”

คณครทเปนแบบอยางของขาพเจา

ในวนท ๑๖ มกราคม ของปน ขาพเจาขนเวทรบเกยรตบตร

“ครดในดวงใจ” เปนครเพยงคนเดยวของโรงเรยนทขาพเจาทำาการ

สอนอย วนครปนจงพเศษกวาวนครของทกป ...ขาพเจาใหสจจะ

กบตวเองวา จะเขารวมงานวนครทกครง ตราบใดทยงคงดำารง

อาชพคร เมอนกถงคำาวา “สจจะ” ขาพเจาอดหวนคดถงวนวาน

ทผานมา ครนยงเปนนกเรยนชนประถมศกษาปท ๗ ไดเคยให

สจจะกบมารดาของขาพเจาวา ถาขาพเจามโอกาสศกษาตอในชน

มธยม ขาพเจาจะเปนคนด ไมดมเหลา ไมเลนการพนน ไมสบบหร

ขยนเรยน ไมเทยวเตร ขาพเจาตองทำาในสงทใหสจจะไวจงจะได

มโอกาสศกษาตอในชนทสงขน หากปฏบตไมไดตามสจจะทใหไว

กจบอนาคตไวเพยงแคนน ...ตราบวนนนจนกระทงวนน สจจะท

ใหไวกบแม ขาพเจากยงรกษาไวมนคงเสมอ แมวยไดลวงเลย

๕๐ ป แมวนนจะไมมมารดาแลวกตาม ...สจจะทแทรกซมเขาส

จตวญญาณของขาพเจา ไมวาตอหนาหรอลบหลง จะมใครเหน

หรอไมมใครเหนกตาม ขาพเจากยงคงปฏบตตามสจจะทใหวากบ

มารดาของขาพเจาเสมอมา...

ครงหนงในปพทธศกราช ๒๕๔๕ ขาพเจามโอกาสไดไป

ปฏบตธรรมทวดอมพวน ครบาอาจารยผสอนกรรมฐาน กลาววา

“การปฏบตกรรมฐานทไดผลนนจะตองอดทนและมสจจะ” เชน

เราตงสจจะวา จะนงกรรมฐานเปนเวลา ๑ ชวโมง เราจะตองนง

ปฏบตกรรมฐาน ภาวนา และอดทนตอการเจบปวดหวเขา

จนครบเวลา ๑ ชวโมง หลวงพอจรญ ฐตธมโม เจาอาวาสวด

อมพวน จงหวดสงหบร ทานไดเทศนากลาวยำาเสมอวา “ผทเสย

สจจะทใหวา มกจะไมประสบความส�าเรจในการท�ากจการตางๆ

ฉะนนเมอใหสจจะแกสงใดไว จะตองพยายามท�าสงนนใหส�าเรจ

33

แตผมเปนเดกไทยนะครบคร


ภาค ใตตอนลาง เรอง รชฎพร พงษทอง

โรงเรยน รกเมองไทย ๖ ต.ทงตำาเสา อ.หาดใหญ จ.สงขลา เขต ๒

ตอนนเขาภาคเรยนท ๒ ปการศกษา ๒๕๕๖ แลว นกเรยน

ชนประถมศกษาปท ๓ ตางยมแยมแจมใส เพราะภมใจเหลอเกน

ทรบผลการเรยนภาคเรยนท ๑ ไปแลว กลบมาภาคเรยนท ๒

จะตงใจเรยนใหเตมทอกครง ทางโรงเรยนประกาศวาภาคเรยนท ๒

จะมการฝากเงนกบสถาบนการเงนชมชนทบานนาแสน โดยทาง

โรงเรยนใหนกเรยนทกคนเขยนขอมลเปดบญชดวยตนเอง

ครประจำาชนเปนผรบผดชอบดแลโดยใชชอ-สกล หมายเลขบตร

ประชาชน สำาเนาทะเบยนบาน นกเรยนทกคนตางมงกมหนาเขยน

กรอกขอมลของตนเอง และคนทเขยนเสรจแลวกนำามาใสใหคณคร

ตรวจสอบความถกตอง คนไหนทเขยนไมถกตอง ครกสงใหกลบ

ไปแกไขใหม ในชวงเวลานน ดฉนไดเหลอบไปเหนนกเรยนผชาย

คนหนงยนนงสงบสงสายตาเศราเหมอนจะรองไห มองมายง

ขาพเจา ขาพเจารสกไดถงความขมขนใจของเดกคนนน จงเรยก

ใหเขาเขามาหา “หนง มาหาครซ” ดฉนเอยชอของเขา เขาเดน

มายนหยดนงใกลๆ ดฉน “ลกมปญหาอะไรหรอเปลา ท�าไมยน

มองครดวยสายตาทเศราๆ แบบนนละ” เขานงอยอกอดใจหนง

ดฉนเอามอไปเคาะเบาๆ ทหวไหลของเขา “วาไงหนงตอบครไดไหม”

เขาพดขนมาวา “ครครบท�าไมผมยงไมไดท�าเหมอนเพอนละครบ”

ดฉนตอบเขาวา “ของลกไมมขอมลอะไรเลยมแตชอกบนามสกล

แลวจะท�าอะไรไดละ เลขประจ�าตวประชาชนทแสดงวาลกเปนคน

ไทยกยงไมม วนเดอนปเกดกยงไมทราบ ลกตองรวาลกไม

สามารถท�าอะไรๆ อกหลายอยางในสงทเขาท�ากน” สงทดฉนจะ

พดกบเขายงไมทนจบ เสยงแหลมๆ เลกๆ เบาๆ แววมาเขาห

ของดฉน “แตผมเปนคนไทยนะครบคร” มนทำาใหดฉนรสกเหมอน

มกอนอะไรแขงๆ มนอดแนนจกอยในลำาคอ... โอลกแม ดฉนคด

ในใจ... แลวกดงตวเขาขามากอด... ดเขางงๆ อายๆ กบการ

กระทำาของดฉน

ใช ฉนตองลองพยายามอกครง ลองส เพอเดกคนน

ลองอกท ทงทรสกเหมอนหมดทางเพราะทางโรงเรยนเคยชวย

หลายครงแตไมเปนผล เพราะความรวมมอของผใหกำาเนดของเขา

ทไมคอยจะใหความรวมมอเทาทควร รบปากวาจะดำาเนนการแต

หายไปและไมมผลยอนกลบมาใหชนใจเลย

เอาละหนง พร งนหนชวยบอกคณพอมาหาคณครท

โรงเรยนหนอยนะ “ไดครบคร” เขาตอบดฉน กอนทจะเดนหลก

ไปทำากจกรรมทเขาตองการ รงขน ทกสงทกอยางดำาเนนไปตาม

ปกต หนงเดนมาหาดฉน แลวบอกวา “ครครบคณพอจะมาหา

คณครเกาโมงเชาครบ” ดฉนดใจและรบนำาเรองนเรยนใหกบทาน

ผอำานวยการทราบ เพอจะไดใหความชวยเหลออกครงหนง รอ

รอแลว รอเลา เกาโมง สบโมง ยงไมเหนหนาคนทเรารอคอย

ทกอยางมนหมดหวงจรงๆ หรอน แตฉนยงไมยอมแพ กอนเลก

เรยนดฉนไดกำาชบหนงอกครง ใหเขาเชญคณพอมาหาครท

โรงเรยนอกครง เขารบปากดวยด ดฉนภาวนาในใจขอใหสมหวง

ทเถอะสาธ

วนท ๑๔ พฤศจกายน ๒๕๕๖ เมอเคารพธงชาตเสรจ

นกเรยนเดนแถวเขาหองเรยน เดกชายหนงวงมาบอกดฉนวา

“คณครครบ พอกบแมเลยงของเขามาหาครแลว” ทงดฉนและทาน

ผอำานวยการตางกระวกระวาดตอนรบ เพราะเขาเปนแขกทเปน

บคคลสำาคญมากทสดสำาหรบชวตนอยๆ คนนทไดชอวาเปน

ลกศษยของครโรงเรยนรกเมองไทย ๖ บานโตนงาชาง

เดกชายหนงเรยนอยชนประถมศกษาปท ๓ เขาเปนเดก

พเศษ คณพอเปนคนอสาน แมเปนตางดาว แมแยกทางกบพอ

ตงแตแรกคลอดทโรงพยาบาลจงหวดสราษฎรธาน บตรประชาชน

ของพอหายมา ๙ ป ปจจบนไมมบตรประชาชน ไมยอมไปแจง

หายแลวทำาใหม ไมแจงเกดใหลกชาย หนงมสทธตางๆ ทจะได

รบจากโรงเรยนเหมอนกบนกเรยนคนอน แตในอนาคตการรบสทธ

ขนพนฐานของความเปนพลเมองไทยยงไมแนใจวาเขาจะไดรบ

เหมอนกบคนอนหรอไม แตวนนดวยความเมตตาของทานผอำานวยการ

ไดพาพอของ “ลกหนง” ไปทำาบตรประชาชนใหมไดแลว และกำาลง

ดำาเนนการชวยเหลอเรองการหาขอมลการเกดของลกศษยคนน

ทโรงพยาบาลจงหวดสราษฎรธาน หวงวา (ผมเปนเดกไทยนะครบ

คร) จะสำาเรจโดยเรววน

34

หากเปาหมายส�าคญในการประกอบวชาชพคร

คอการเอาชนะความไมรของนกเรยน ครตองมความ

พอใจในความเปนคร มความเพยรไมยอทอตอการ

ไมร และดอรนของศษย มความคดจดจอในการ

พฒนาการสอนใหดยงๆ ขน และมความไตรตรอง

หมนทดลองโดยใชป ญญาพจารณาใครครวญ

ตรวจหาเหตผล ตรวจสอบขอยงหยอนในการสอน

ของตน มการวางแผนวดผลคดคนวธแกไขปรบปรง

การสอนของตน ใหสามารถเอาชนะความไมรของ

นกเรยนใหได

ความส�าเรจสงสดในวชาชพครไมไดอยทความ

มงคง แตอยทความมนคงและยงยนของความเปนคร

แมเวลาจะผานไปจนพนไปจากอาชพนนแลว ศษยทกคน

ยงระลกไดเสมอวาเตบโตไดดเพราะครเปนผปลกฝง

อบรมสงสอนจนเปนผมวชาความรตดตว ความมนคง

และยงยนของอาชพครนน ยงใหญอยเหนอกาลเวลา

จากเรอง อทธบาท ๔ กบความสาเรจในการเรยน โรงเรยนบานทง ต.ทงตาเสา อ.หาดใหญ จ.สงขลา

เขต ๒

ภาพ : Sakkra Paiboon creativecommons.org

35


เรองจรงจากโพธสตวนอยลกขอพอแมเลกเหลา

ภาค เหนอตอนบน เรอง อทธ ฉาใจ และเสาวลกษณ ชาตรงสรรค

โรงเรยน นารรตนจงหวดแพร ต.ในเวยง อ.เมอง จ.แพร เขต ๑

ชวตในวยเดกของผม เปนชวตทเตมไปดวยความสข

เพราะผมเปนลกคนเดยวของพอแม เปนหลานคนเดยวของ

ตายาย ในขณะนนพอมอาชพคาไม (เถอน) ภาพทเหนจนชนตา

คอในตอนเยน พอและคนงานกจะตงวงดมเหลากนกอน จากนน

กจะแยกยายกนออกไปชกลากไมออกจากปา เพอนำาไปขายและ

กลบมาอกครงในตอนเชา แลวตงวงดมเหลาเฮฮากนอกครง

เมอพอจะเขานอนกเปนเวลาทผมจะตองไปโรงเรยน เปนอยางน

เรอยมา

จนกระทงผมอยชน ป.๔ พอเลกทำาอาชพคาไมเถอน

เพราะถกตำารวจจบและยดของกลางและทรพยสนไป แมกระทง

บานทพออย และแมกหนพอและผมไปโดยไมไดรำาลากน ผมรวา

พอเสยใจมากทแมหนไป เพราะพอนอนกอดผม แลวพอกรองไห

ผมเองกเสยใจ แตไมรจะปลอบใจพออยางไรไดแตกอดพอไวเชนกน

ตากบยายสงสารพอจงขายทไปแปลงหนงเพอเอาเงนใหพอ

ไปปลกบาน ผมจำาไดวาผมมเงนทพอเคยใหอยในออมสน จงทบ

36

ออมสนแลวเอาเงนทงหมดมาใหยาย ซงมเงนเกอบหาหมนบาท

ยายเอาเงนนนมาใหพอ พอบอกวาวนหลงจะเอาคนใหผม พอปลก

บานหลงเลกๆ อยใกลกบบานเดมและมารบผมไปอยกบพอ

ทกวนเสารอาทตยและตอนปดเทอม สำาหรบแมนนทกคนไมเคย

พดถง ผมเองกไมกลาถาม

ผมเหนพอสรางโรงเรอนขนาดยอม และมถงหลายใบมาก

ซงผมไมรวาพอจะทำาอะไร วนหนงตากบยายมาเยยมพอทบาน

ทำาใหผมไดรวาพอจะทำาโรงงานตมเหลาและขาดเงนลงทนอก

จำานวนหนง ยายกบตาเตอนพอวาไมอยากใหพอทำาโรงงาน

ตมเหลา เพราะมนบาป มนผดศลทงคนกนและคนขาย ผมเอง

ไมเขาใจนกวามนบาปยงไงแตกยงจำาไดอยางแมนยำา ผมมโอกาส

รวมทำาโครงงาน “รกลกเลกเหลา” ทำาใหผมเขาใจคำาพดของยาย

ทวาการทำาโรงงานตมเหลามนผดศลทงคนขายและคนกนเหลา

เพราะศลขอท ๕ น เปนขอทสำาคญทสด เมอใดทมนษยดมสรา

ของมนเมาหรอยาเสพตดเขาไป กจะขาดสต คนทขาดสตสามารถ

ทำาความชวไดทกอยางและผดศลขออนไดอยางงายดายทกขอ

และคนขายเองกทำาอาชพทพระพทธศาสนาหามไว ๕ อาชพ

ซง ๑ ใน ๕ อาชพนนคอการคาขายนำาเมา ตลอดจนคาสาร

เสพตดทกชนด (มชชวณชชา) เพราะเปนการเบยดเบยนเพอน

มนษย ในขณะทเพอนๆ ผมตางเปนโพธสตวนอย ขอพอแมเลก

เหลาและขอใหรานคางดขายเหลาในวนพระกนนน พอของผม

กลบเปนโรงงานขายสรากลนเสยเอง

ผมตดสนใจโทรศพทถงพอ ขอใหพองดผลต งดขายเหลา

ในวนพระเพอมาทำาบญรวมกน

พอฟงผมแลวพอเงยบไป จนผมใจหาย...สกพกหนงพอ

กตอบตกลง ผมแทบไมเชอหตวเอง เพราะการทพอหยดผลตหยด

ขายไป ๑ วน นนหมายถง พอจะตองขาดรายไดไปจำานวนไมนอย

ผมรบไปบอกเพอนๆ ทกคนกดใจกบผม แตสำาหรบผมอยากไดยน

จากปากพออกครงหนง

ในทสดผมกไดยนพอยนยนกบผมตอหนายายอกครง

37

และยงใหสญญาวาจะงดการดมเหลาในทกวนพระใหผมอกดวย

พอบอกวาชวตครอบครวเราทำาเรองผดกฎหมาย ผดศลธรรม

การทลกขอใหพองดขายนนจงเปนสงทดเปนการใหสตกบพอ

วนนนเปนวนทผมภมใจมากททางโรงเรยนไดเชญพอไปรบปาย

งดผลตงดขายเหลาวนพระจากผวาราชการจงหวดแพร ผมกบพอ

ขนไปรบปายบนเวท ผมไดเหนสงทผมไมคาดคดคอ แมของผมท

ไมเคยไดพบหนามาเกอบ 10 ป ไดมารวมงานนดวย ผมทงตกใจ

ทงดใจ เปนความรสกทบอกไมถก

ทกวนนนอกจากพอจะไมดมเหลาในวนพระแลว ในวน

อนๆ พอกไมดมเลย ผมขอบคณพอทรกผม ยอมทำาตามทผมขอ

พอทำางานหนกเพอครอบครวมาตลอด ไมเคยทอดทงผมไปไหน

อยเปนกำาลงใจใหผมตลอดมา พอเกบจดหมายทผมเขยนใหพอ

เลกตมเหลา เลกขายวนพระมาใสกรอบ พาผมไปทำาบญทวดทก

ครงทมโอกาสและเตรยมสมนไพรเพอใหผมนวดมอและเทาให

ตาและยายเสมอ

พอครบ ผมจะเปนคนดและตงใจเรยน ถาความดทำาใหผม

ไดมาเกดเปนคนอก ผมกขอเปนลกของพอทกชาตไป

ผมขอบคณคณครทใหโอกาสผมไดเปนโพธสตวนอย

ในครงน ทำาใหผมไดตระหนกถงความรกของพอแมทมตอลกๆ

ทตางเขารวมโครงงานนดวยเหตผลเดยวกน คอ เพอเปนแบบอยาง

ทดใหแกลก ไดสรางความสามคคในหมเพอนๆ ถงแมวาพวกเรา

เปนเพยงสวนเลกๆ สวนหนง อาจจะไมทำาใหคนทงโลกเลกดมได

แตกสามารถทำาใหคนกลมหนงเลกได ทสำาคญมเพอนหลายคนท

เคยนอยใจพอแม คดวาพอแมไมรก รกพมากกวา รกนอง

มากกวาเรา แตเมอไดมาทำากจกรรมรวมกน เพอนหลายคนไดร

ว าพอแมรกเราและพรอมทจะทำาทกอยางเพอลกไดและท

สำาคญทสด ทำาใหผมไดรวา ทำาไมพระเจาอยหวของเราถงไดม

พระราชดำารสวา “ใหเดกๆ ตองเรยนร คการท�างานและท�าความด”

นนเอง

แมพอผมจะขาดรายไดจากการงดผลตเหลาขายในวนพระ

แตพอผมไดรบสงชดเชยทสำาคญกวาเงนคอบญกศล ททำาให

ครอบครวอนๆ ไมผดศลในวนพระ ไมตองเสยเงนลงขวดและม

เงนใหลกไดกนขนม ไมแนนะอกหนอยพอผมอาจเปลยนอาชพกได

เพอเปนการทำาบญใหญทยงยน

(ขอขอบคณเรองจรงจากครอบครวฉาใจ โรงเรยนนารรตน

จ.แพร)

38


พลงแหงความรก

ภาค ใตตอนลาง เรอง เกศร คงท

โรงเรยน วดราษฎรสโมสรฯ ต.รอเสาะ อ.รอเสาะ จ.นราธวาส เขต ๑

ป ญหาและอปสรรคทกอย างย อมมทางแก ไขและ

เปลยนแปลงจากรายกลายเปนด ทกครอบครวตองเจอปญหา

กนทงนน จะเปนปญหาหนกหรอเบา คนในครอบครวเทานน

ทจะเสรมพลงในการตอสกบเรองราวทเกดขน

ขาพเจาเจอกบปญหาของครอบครวนกเรยนคอ เดกชาย

ตรมซ กนา นกเรยนชนประถมศกษาปท ๑/๒ เปนครอบครว

ทยากจน มสมาชกอยดวยกน คอ แม ยายและตรมซ พอไดแยก

ทางกบแมตงแตตรมซยงเลกอย ตอนอนบาลตรมซไมไดมาเรยน

หนงสอเลย พอตรมซอายยางเขา ๗ ป แมตองการใหลกไดเรยน

หนงสอ แมจงมาปรกษาขาพเจาซงขาพเจาเปนครประถมศกษา

ปท ๑/๒ อยากใหลกชายคนเดยวเรยนหนงสอ ขาพเจาจงพดกบ

แมวา กใหแมมาเรยนหนงสอพรอมกบลกซ ลกจะไดตงใจเรยน

แตแมจะตองนงเรยนกบลกดวย ถาลกไมยอมแตงกายแบบฟอรม

มาโรงเรยนกไมเปนไร ขาพเจาพดใหขอคดกบผเปนแมวาตองการ

ใหเดกมาโรงเรยนกอนเพอสรางความคนเคยกบเพอนๆ นกเรยน

และไดเหนกจกรรมตางๆ ของการจดกระบวนการเรยนการสอน

ในวนรงขน แมไดพาตรมซมาโรงเรยนโดยแตงชดบานมา

เรยนหนงสอพรอมกบแม ทำาใหเปนทสนใจของเพอนๆ ขาพเจาก

ใหแมเรยนหนงสอพรอมกบลกดวย ลกเรยนอะไร ทำาอะไร แมก

ตองทำาเหมอนลกดวย ทำาใหลกเหนความพยายามของแมทมา

เรยนพรอมลก ทำาใหเดกชายตรมซ กนา มาโรงเรยนดวยตนเอง

ทกวน ทำาใหแมดใจและกลาวขอบคณขาพเจาทคอยชวยเหลอ

ทำาใหตรมซมาเรยนหนงสอไดสามารถทำากจกรรมรวมกบเพอนไดด

การกระทำาทกอยาง ถาเราคดทจะเรมตนทำา สงนนกจะ

ประสบความสำาเรจไดโดยเรว ถงแมจะใชเวลามากหรอนอย

สกวนกจะประสบความสำาเรจไดดวยด นแหละเรยกวา พลงแหง

ความรก


39


เรองเลา...ความพอเพยง

ของนองอารม

ภาค อสานตอนบน เรอง นพเกา ทองนนท

โรงเรยน บานเปอยทานตะวนพทยาสรรพ ต.สวางแดนดน อ.สวางแดนดน จ.สกลนคร เขต ๒

ฟงนทานและบทกลอนครงใด กซาบซงในหลกปรชญา

เศรษฐกจพอเพยงของพระบาทสมเดจพระเจาอยหวภมพลอดลย-

เดชมหาราช รชกาลท ๙ ดงบทกลอนเศรษฐกจพอเพยงน “คำาวา

พอด อยทเพยงพอ ปรชญาของพอ เศรษฐกจพอเพยง สงคมสขลำา

วฒนธรรมงามเพยง อยอยางไมเสยง ชาตไทยเจรญ” ยงเปนเรอง

เลาจากปากเยาวชนดวยแลว กยงมพลงดงดดใหนาสนใจยงขน

นองอารม “เดกชายนพเกา ทองนนท” นกเรยนชน ม.๒ ซงเปน

นกเรยนพเศษ บกพรองทางสายตา ไดรบรางวลรองชนะเลศอนดบ

๒ เหรยญทอง การเลานทานคณธรรมระดบประเทศ ปการศกษา

๒๕๕๖ โรงเรยนบานเปอยทานตะวนพทยาสรรพ อ.สวางแดนดน

จ.สกลนคร สำานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสกลนคร

เขต ๒ นองอารมเปนหนงในเยาวชนทมความสามารถดานความ

คดความอานทดเยยม และมความจำาเปนเลศคนหนง นองอารม

มเรองเลาเกยวกบความพอเพยงมาเลาเพอแบงปนประสบการณ

ในชวตจรงดงน

“ในวชาสงคม มการสอนเรองเศรษฐศาสตร คณครจะน�า

เศรษฐกจพอเพยงมาสอนดวย เขยนหวขอยอยและยกตวอยางให

ฟง เชน ครจะสอนเรองความซอสตย สจรต และอธบายวาการ

ท�างานอะไรกตามเราจะตองท�าดวยความซอสตย แมเราจะท�างาน

ไดส�าเรจ แตหากเราไมซอสตย เรากจะไมมความภาคภมใจ

สวนวชาอนๆ อยางวชาการงานพนฐานอาชพและเทคโนโลย เวลา

จดบอรดนทรรศการอะไรกจะประยกตน�าวสดเหลอใช และถงนม

ทดมแลวมาท�าขอบบอรด ท�าสงประดษฐ ชวยลดคาใชจายทตอง

ซอกระดาษส ซอกระดาษกาว” เยาวชนคนเกงวา

นองอารมเลาวา ผมมความรความเขาใจเศรษฐกจพอเพยง

จากผบรหารและคณครทโรงเรยน ซงอบรมสงสอนเรองความ

พอเพยงใหนกเรยนนอมนำาหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงไปใชกบ

ชวตประจำาวน โดยจดการเรยนการสอนและจดกจกรรมทงในและ

นอกหองเรยน ทเนนการเรยนแบบโครงงานเพอผเรยนไดฝกทกษะ

ชวต เกดความสขในการเรยนและเกดความรสกอยากเรยนรทงยง

สามารถนำาไปใชแกปญหาในชวตประจำาวนของผมดวย

ทโรงเรยนของผมแบงหองเรยนเปนหองทบหนงทบสอง

เหมอนโรงเรยนอนทวไป หองเรยนในระดบมธยมศกษาตอนตน

มเพยง ๖ หอง โรงเรยนของผมไดเนนการเรยนโครงงานคณธรรม

บรณาการสอดแทรกในกลมสาระการเรยนรตางๆ คณครไดเนน

ปฏบตจรงโดยนอมนำาหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาบรณาการ

ในการเรยนการสอนทงภายในและภายนอกชนเรยน

นองอารมบอกดวยวา เศรษฐกจพอเพยงในความหมาย

ของเขาคอ การอยแบบพอเพยง ไมจำาเปนทจะปลกผกเลยงสตว

อยางเดยวอยางทเธอทำาอยกได แตในการเรยน เรากนำาเศรษฐกจ

40

พอเพยงมาใชได เชน แบงเวลาเรยนเวลาทำางานชวยผปกครองได

ถกตอง ผมชวยผปกครองเตรยมอาหารไวสำาหรบการขายหลงเลก

เรยนทกวน และการอานหนงสอ เรากไมอานหนงสอมากเกนไป

จนเปนการหกโหม หรออานนอยเกนไปจนดวาเราขาดความ

พากเพยร คอ ตองอานใหพอดๆ แตตองทำาอยสมำาเสมอ ไมใช

มาอานตอนใกลจะสอบ เปนตน

ปรชญาเศรษฐกจพอเพยง มใชเปนเพยงปรชญานามธรรม

หากเปนแนวทางปฏบตซงสามารถจะชวยทงแกไขและปองกน

ปญหาทเกดจากกเลสมนษย และความเปลยนแปลงทซบซอน

รนแรงขน ทกำาลงเกดขนกบมนษยทงโลก และปญหาทลกลามตอ

ถงธรรมชาต กอใหเกดความเปลยนแปลงใหญในเชงรนแรงและ

สรางปญหายอนกลบมาทมนษย โดยทวไป มกเขาใจกนวา

ปรชญาเศรษฐกจพอเพยง เหมาะทจะใชเฉพาะกบคนยากจน คน

ระดบรากหญา และประเทศยากจน อกทงเครองมอ เทคโนโลย

กจะตองใชเฉพาะเครองมอราคาถกเทคโนโลยตำา การลงทนไม

ควรจะมการลงทนระดบใหญ แตในความเปนจรง ปรชญา

เศรษฐกจพอเพยงกตองการคนและความคดทกาวหนา คนทกลา

คดกลาทำาในสงใหมๆ นอกจากนน ความเปลยนแปลงในทางทด

ขนจากการพอเพยงกยงตอกยำาถงประโยชนของเศรษฐกจพอเพยง

นองอารมยอมรบวา พอไดทำาบญชรายรบรายจายและออมเงน

รวมทงหนมาชวยแมขายของกทำาใหรวาเงนทองเปนของหายาก

ทำาใหลดคาใชจายฟมเฟอยลง ไมแบมอขอเงนแมอยางแตกอน

แถมยงชวยงานบานและขายของ เพราะทราบดวาแมทำางานหนก

กวาจะไดเงนมา งานบานงานเรอนและการขายของชวยแมทไม

เคยจบตองและทำาไมเปน ขณะนผมสามารถมาหยบจบจนเปน

ทงหมดแลว และไดรบคำาชมจากแม คณครและเพอนอยเสมอๆ

แตการทำาดคนเดยวยอมไมเพยงพอกบยคนทเยาวชนตองชวนกน

ทำาด นองอารมบอกวา เมอเพอนๆ เหนความเปลยนแปลงในตว

นองอารมกเกดคำาถามวาทำาไมอารมถงประสบความสำาเรจในดาน

การเรยน ความประพฤตกดดวย เมออธบายเหตผลใหเพอนฟงก

ทำาใหสามารถชกชวนเพอนๆ มารจกความพอเพยงดวย ดงโครง

งานคณธรรมเฉลมพระเกยรตทโรงเรยนเราเปนแกนนำา “เยาวชน

ท�าด ถวายในหลวง” เราไมควรทำาดอยคนเดยว แตทกๆ คนควร

ทำาดรวมกนทงหมดเพอถวายในหลวงของเราไงละ เพอสราง

จตสำานกการเปนพลเมองดของชาตดวย นองอารมกลาวชวน

เพอนๆ นองๆ ทกคน

นองอารมไดสรปทายสดวา “ผมชอบเศรษฐกจพอเพยง

ครบ เพราะเปนการใชชวตทมความสข เราใชชวตอยไดโดยไม

ตองฟมเฟอยไปกบกระแสสงคมปจจบน ท�าใหรากฐานชวตเราม

ความมนคงมากขน” โรงเรยนบานเปอยทานตะวนพทยาสรรพ

เปนโรงเรยนวถพทธ โรงเรยนดศรตำาบล โรงเรยนแกนนำาโครงงาน

คณธรรมเฉลมพระเกยรตฯ “เยาวชน ท�าด ถวายในหลวง” และ

โรงเรยนสจรต เพอสนบสนนการเรยนรการขบเคลอนเศรษฐกจ

พอเพยงในโรงเรยนใหมความเขมแขงสงเสรมการเรยนทงภายใน

และภายนอกโรงเรยน มเครอขายแลกเปลยนเรยนรและการจดการ

ความรของโรงเรยนเศรษฐกจพอเพยง โรงเรยนแกนนำาโครงงาน

คณธรรมเฉลมพระเกยรตฯ รวมทงมการสงเคราะหองคความรการ

ขบเคลอนเศรษฐกจพอเพยงทเกดขนโดยขยายผลใหสำาเรจรวมกน

ตอไป

41

รองเทาคเกา

ภาค ใตตอนลาง เรอง ปรชา ทองราช

โรงเรยน วดเขานอย ต.วดเขานอย อ.นบพตำา จ.นครศรธรรมราช เขต ๔

การแขงขนกรฑาอำาเภอสชล จะมขนในอกไมกวนขางหนา

นกกรฑาของแตละโรงเรยนในกล มเครอขายฉลอง-เขานอย

ทถกคดตวมาฝกซอมเพอเปนตวแทนของนกกรฑากลมเครอขาย

ฉลอง-เขานอย เพอเขารวมแขงขนกรฑาอำาเภอสชล นกกรฑา

แตละรนอายกจะมารวมรวมซอมกน โรงเรยนละคน สองคนบาง

บางโรงเรยนมหลายคน ไดนกกรฑาทงคนเกาและคนใหม

คละเคลากน ครฝกกเหมอนกบนกกรฑาทมาจากหลากหลาย

โรงเรยน จากการมาซอมกรฑารวมกนกเกดสงดดทนกกรฑาไดแสดง

และสอสารออกมาใหเหนเมอไดมาอยและทำากจกรรมรวมกน

“บง... บง ระวงรองเทาเหยยบเทาเพอน” เสยงตะโกน

ของครสนต ครฝกนกกรฑากลมฉลอง-เขานอยดงขน ครฝกอก

หลายคนทนงดวยกนตางกหนหนาไปตามเสยงพรอมๆ กน เหน

เดกผชายคนหนงสวมรองเทาวงและกำาลงเดนตรงมา

“พงสวมวงเปนวนแรกเสยดวย เหอรองเทาใหมนาด” คร

นพพล โรงเรยนบานทงขนหมาก ครฝกนกกรฑารนอายไมเกน ๑๐ ป

กลาวขน บงหนมายมดวยอาการเขนอาย แลวรบวงไปหากลม

เพอนๆ นกกรฑารนอายไมเกน ๑๐ ป ทกำาลงยนเขาแถวดมนำา

“บง” เปนชอเลนของนกกรฑาโรงเรยนบานทงขนหมาก

นบถอศาสนาอสลาม เปนตวแทนโรงเรยนเพยงคนเดยวมารวม

ซอมวงกบเพอนๆ ตางโรงเรยนในกลมเครอขายฉลอง-เขานอย

รนอายไมเกน ๑๐ ป ชาย

หลงจากซอมกรฑาเสรจ ครปรชาจงเขาไปถามวา

“บง สวมรองเทาแลววงเปนอยางไรบาง” บงรบตอบ

“ดครบ ไมเจบเทา ไมตองกลววาจะเหยยบกอนหน เหยยบเศษ

แกวครบ สวมพอดกบเทาดวย” พดแลวบงกยมอยางมความสข

“แลวบงไดรองเทามาจากไหนละ” ครปรชาถามตอ

“เชลซใหผมครบ” บงตอบแลวกมหนามองดนจากนนก

เดนไปขนรถกลบโรงเรยนบานทงขนหมาก

เชาวนตอมา กอนสญญาณทำาความสะอาดเขตบรเวณ

โรงเรยนวดเขานอย

“เชลซมาหาครหนอย” เชลซ เปนชอเลนของเดกชาย

สรยทธ เจรญพานช นกกรฑารนอายไมเกน ๑๐ ป ชาย เปนตวแทน

จากโรงเรยนวดเขานอย เขาเปนเดกตงใจเรยน ชอบทำากจกรรม

ฐานะครอบครวคอนขางด

“สวสดครบคณครปรชา”

“สวสดครบเชลซ ครไดขาววาเธอไปซอรองเทาวงคใหมมา

แลวหรอ”

“ครบคร พอพาไปซอครบ” เชลซตอบ

“แลวคเกาละ” ครถาม

“คเกาผมใหบงแลวครบ ผมสงสารบงครบ บงเคยบอกกบ

ผมวาเขาอยากจะไดรองเทาวงมาสวมบางแตไมมเงนซอ ครอบครว

ของเขาล�าบาก เขาพดกบผมตงแตวงกรฑาดวยกนเมอปทแลว

ครบคร” เชลซพดแลวกมหนา ไมสบตา สหนาไมคอยด เหมอนกบ

คนทกำาลงทำาความผด เชลซพดตอ

“พอกบแมบอก และคณครกสอนใหมน�าใจและแบงปนสง

ทเรามใหกบคนอนทเขาไมม บงชอบรองเทามากครบคร”

“ดแลว เชลซ เชลซท�าถกตองแลว สงทเชลซไดท�าในครง

นเปนความด ท�าใหคนอนมความสข เชลซซอรองเทาใหมแลว

สวนคเกากแบงปนใหเพอนใช คเกาส�าหรบเรา แตเปนคใหม

ส�าหรบเพอนนะ จรงไหม” ครปรชาถาม

“จรงครบคร” เชลซตอบพรอมกบเงยหนาขนมามอง

“แลวทจรงไปกวานนคอ เชลซไดน�าค�าสงสอนของพอแม

คณครมาใช มาปฏบตในทางทด เชลซเปนเดกด มคณธรรม ม

น�าใจกบคนอน ท�าอยางนตอไปแลวผลของความดกจะสงมายง

เชลซรไหม เชลซรสกอยางไรบางกบการกระท�าความดในครงน”

ครปรชาถาม


42

“ดครบคร ผมเหนบงยมอยางมความสขเมอไดรองเทา

และบงกดกบผมมาก ไปไหนกไปดวยกน เลนดวยกน บงเปนเพอน

ทดตงแตปทแลวครบ แมจะตางโรงเรยน ตางศาสนา เรากเปน

เพอนกนครบคร” เชลซพดจบ มรอยยมบนใบหนาดวงตาเปน

ประกาย ระฆงทำาความสะอาดดงขน

“ผมไปกอนครบคร สวสดครบ” แลวเชลซกวงไปหาเพอนๆ

ทเขตทำาความสะอาด บรเวณรบผดชอบของนกเรยนชนประถม

ศกษาปท ๓

สงดดทพอแม ครอบครว คณคร ไดปลกฝง อบรมสงสอน

ใหกบนกเรยน พอถงเวลา เหตการณทสมควรเหมาะสม นกเรยน

กสามารถนำามาประยกตใชใหเกดเปนประโยชนตอตนเองและ

บคคลรอบขางไดเปนอยางด อยางเรองราวทเกดขนขางตน

นกเรยนไดรบการปลกฝง อบรมสงสอนคณธรรม ความมนำาใจ

จากครอบครว โรงเรยนอยางสมำาเสมอ จนมความรลก พอม

เหตการณ เวลาทเหมาะสม นกเรยนกนำาคณธรรมมาใช ทำาให

เกดสงดดขนมากบตนเองและคนอนในสงคม

43

มองออกไปนอกหนาตางหองเรยนทางสวนปาหลงอาคาร

เรยน มตนยางพาราทเขากรดเอานำายางมาขายกน ถาเรากรดยาง

พวกน ๔-๕ ตน กนาจะทำาเงนไดพอใชเปนคาใชจายสำาหรบ

กจกรรมอกมากมายทยงขาดงบประมาณอย เราจะเรมตนจาก

ยางพารา ๕ ตนน

เราไปกรดยางดวยกนทกวน ครบหนงเดอนผลผลตยาง

ของเราเพมขนมาก เรามเงนใน “บญชขยาง” ตงหลายรอยบาท

มองไปรอบๆ เหนแปลงผกทงรางเปนชองทางทำาเงนอกแลว

เอาเงนจากการขายขยางมาซออปกรณการเกษตร เมอผกเรมแตก

ยอดเขยว เหนภารโรงตดหญาในสนาม ภาพปยหมกพชสดกมา

อยในสมอง คณครไปรอหองเกบของเจอกากนำาตาลและหวเชอ

จลนทรยทยงใชไดจนไดสตรทำาปยพชสดชนด

หวใจเราพองโตเมอผกเราเขยวขจ เราเกบไปใหแมครวทำา

อาหารกลางวน เดกๆ ทไมชอบกนผกกลบกนดวยความเอรดอรอย

เพราะเปนฝมอปลกเอง “ครใหเราเอาผกไปขายทตลาด”

ผกมากมายไปขายแปบเดยวหมด “ครขา...เขาชอบซอผกเรา

เพราะไมฉดยา”

เทอมสองแลว เรามเงนเกบตง ๓,๐๐๐ กวาบาท ผลผลต

ผกรอบสามของเรากำาลงจะเกบขายไดอก ความหวงของเดกๆ ท

จะเลยงสงพ ป.๖ ใกลเปนความจรง คณครแอบปลมและตงใจวา

จะคอยชวยในการตอยอดความฝน ความหวงของเดกๆ แมเปน

จดเรมตนเลกๆ แตเดกๆ เขาใจ “เศรษฐกจพอเพยง” ทำาใหชวต

มคณคา แบงปนความสขสชมชน เปนพลงเลกๆ ทรอคอยการ

เตบโตอยางงดงามและมนคง

ภาค ใตตอนลาง เรอง คนงนจ แกวรจนา

โรงเรยน เคยงศร ต.นาเหรง อ.นบพตำา จ.นครศรธรรมราช เขต ๔

จดเรมตน...คนพอเพยง



44


โรงเรยนบานโปงววแดงของเรา เปนโรงเรยนในชนบท

ทคอนขางจะ “ขาด” ปจจยหลายดานสำาหรบการจะพฒนาใหเปน

โรงเรยนททนสมย แตโรงเรยนของเราไมขาดในดานการพฒนา

ทตวนกเรยนใหมความพรอมในการจะกาวเขาส อาเซยนใน

ป ๒๕๕๘ โรงเรยนเราโชคดทมทานผบรหารทมวสยทศนกวางไกล

และมความสามารถในดานภาษาองกฤษ ดงนนโรงเรยนของเรา

จงมครทหลากหลายทงในยโรปและเอเชย นกเรยนจงมความ

คนเคยในการอยรวมกบชาวตางชาตและคอยพดคอยเรยนรภาษา

ไปพรอมๆ กน การอยรวมกนตางชาตตางศาสนา การเรยนรอยาง

เปนธรรมชาตจะชวยใหทกสงทกอยางคอยเปนคอยไปตามทาง

ทถกตอง ทสำาคญอยท “ใจ” เมอเปดใจยอมรบไดทกอยางกไร

อปสรรค โรงเรยนของเราจงเปนโรงเรยนทม “ความตางทลงตว”

ภาค เหนอตอนลาง เรอง ดารารตน ศรนาราง

โรงเรยน บานโปงววแดง ต.แหลมรง อ.บงนาราง จ.พจตร เขต ๒

ความตาง ทลงตว

หลายปทผานมาทกกจกรรมทเรานำาหลกพระพทธศาสนา

เขามาบรณาการ ทำาใหนกเรยนของเราเปนเดกนารก คนพบตวเอง

และสามารถพฒนาตวเองใหประสบความสำาเรจมากขน มระเบยบ

วนย มใจคอโอบออมอาร ยอมรบในความแตกตางของบคคล

ดงเชน การพดคยกบคนตางชาตนนไมนากลวเลย ทงยง

สนกสนานไดประสบการณใหมๆ ทำาใหเกดความมนใจในการ

กาวไปสอาเซยน เพราะขณะนเราไดเรยนรภาษาองกฤษ ภาษาจน

ภาษาเวยดนาม ภาษาฟลปปนส ภาษาอนโดนเซยและภาษา

สงคโปรจากเจาของภาษาจรงๆ แลวสนกมากมาย ภายหนาตอไป

หากไดไปในประเทศตางๆ เรากจะมเพอนทเปนเจาของประเทศ

คอยตอนรบอยางมตรไมตร ดงเชนทครงหนงเขาไดมาอยกบเรา

ทโรงเรยนบานโปงววแดง

45


ภาค ใตตอนลาง เรอง วมาลา ณ วโย

โรงเรยน บานหนาควน ต.บางเหรยง อ.ควนเนยง จ.สงขลา เขต ๒

๘ เหลยมคณธรรมกจกรรมทปลกฝง

โรงเรยนบานหนาควนเปนโรงเรยนขนาดเลก ตงอยใน

ชมชนทหางไกลจากตวเมอง นกเรยนรอยละ ๕๐ มาจาก

ตางจงหวด ไดแก จงหวดอทยธาน นครสวรรค กำาแพงเพชร

สกลนคร เพชรบรณ กาญจนบร และพทลง สวนใหญยายตดตาม

ผปกครองมาประกอบอาชพรบจางทำาสวนผกและสวนยางพารา

ป ๒๕๕๕ ผเขยนมารบตำาแหนงผอำานวยการ สงแรกทไดสมผส

คอรอยยมและสำาเนยงการกลาวตอนรบของนกเรยน ชางแปลกห

เสยเหลอเกน จงเกดความคดขนมาวา “ท�าอยางไรใหนกเรยนทมา

จากหลากหลายพนทรอยรดเปนหนงเดยว”

หลงจากนนไดรวมปรกษาหารอ รวมประชมคร ผปกครอง

และบคลากรทกภาคสวน มความคดเหนตรงกนวา ตองทำา

กจกรรมทเสรมสรางคณธรรม นำาความร เพอพฒนาผเรยนใหเปน

คนด มความร อยดมสข เปนมนษยทสมบรณดวย กาย วาจา ใจ

ซงสอดคลองกบนโยบายเรงรดการปฏรปการศกษาของกระทรวง

ศกษาธการภายใต “๘ เหลยมคณธรรม กจกรรมทปลกฝง”

โรงเรยนไดดำาเนนกจกรรมตางๆ ดงน คอ

ขยน เปนกจกรรมคณธรรมทฝกฝนใหผเรยนมความตงใจ

เพยรพยายามทำาหนาทการงานอยางจรงจงและตอเนองในเรอง

ทถกทควร เชน กจกรรมยอดนกอาน กจกรรมเศรษฐกจพอเพยง

กจกรรมมอบทนการศกษา กจกรรมกลมส

ประหยด ฝกผเรยนดำาเนนชวตความเปนอยอยางเรยบงาย

รจกฐานะการเงนของตน คดกอนใช คดกอนซอ เกบออมถนอม

ใชทรพยสนสงของอยางคมคา ไมฟมเฟอย ฟงเฟอ รจกทำาบญช

รายรบ-รายจาย ของตนเองอยเสมอ เชน กจกรรมสดยอดการออม

กจกรรมคนดศรบานหนาควน กจกรรมตามรอยพอ

46

ซอสตย ฝกใหผเรยนประพฤตตนตรงตอเวลา และตรงตอ

หนาทของตนเอง ไมใชเลหกลคดโกงทงทางตรงและทางออม เชน

กจกรรมธนาคารความดของโรงเรยน

มวนย ฝกใหผเรยนปฏบตตนในขอบเขต กฎ ระเบยบ

ของสถานศกษา สถาบน องคกร และประเทศ เชน โครงการคน

คนดสสงคม โครงการอบรมคณธรรม จรยธรรม กจกรรมการ

อบรมผนำานกเรยน สภานกเรยน และการปฐมนเทศ

สภาพ ฝกใหผ เรยนมความออนนอมถอมตนตาม

สถานภาพและกาลเทศะ มสมมาคารวะ เรยบรอย ไมกาวราว

รนแรงหรอวางอำานาจ ไมขมเหงผอนทงโดยวาจาและทาทาง

วางตนเหมาะสมกบวฒนธรรมไทย เชน โครงการพฒนาคณธรรม

จรยธรรม อบรมมารยาทไทย และกจกรรมโฮมรม สนบสนนให

นกเรยนเขารวมแขงขนมารยาทไทยในโอกาสตางๆ

ความสะอาด สงเสรมใหผเรยนดแลรกษารางกาย ทอย

อาศยและสงแวดลอมไดอยางถกตองตามสขลกษณะ ฝกฝนจต

ไมใหขนมว สรางสภาพแวดลอมใหมความผองใสเปนทเจรญตา

ทำาใหเกดความสบายใจแกผพบเหน เชน กจกรรม ๕ ส. กจกรรม

โฮมรม กจกรรมตรวจสขภาพ กจกรรมกลมส กจกรรมจตอาสา

พฒนาพนท

ความสามคค ฝกใหผเรยนเปดใจกวาง รบฟงความคดเหน

ของผอน รบทบาทของตนทงในฐานะผนำาและผตามทด มความ

มงมนตอการรวมพลง ยอมรบความแตกตาง ความหลากหลาย

ทางวฒนธรรม ความคดและความเชอ พรอมทจะปรบตวเพอ

อยรวมกนอยางสนตและสมานฉนท ดวยกจกรรมแขงขนกฬาส

กฬาเครอขาย กฬาพนบาน การเลอกตงคณะกรรมการนกเรยน

กจกรรมลกเสอ-เนตรนาร

มน�าใจ ฝกใหผเรยนเปนผใหและผมจตอาสาชวยเหลอ

สงคม รจกแบงปน เสยสละความสขสวนตน เพอทำาประโยชนให

แกผอน เหนอก เหนใจและเหนคณคาในเพอนมนษย รวมสรางสรรค

สงดงามใหเกดขนในสถานศกษา ชมชน ดวยกจกรรมตางๆ เชน

กจกรรมออมบญ กจกรรมจตอาสาพฒนาชมชน

“๘ เหลยมคณธรรม กจกรรมทปลกฝง” ของโรงเรยนบาน

หนาควน เปนกจกรรมทสรางจตสำานก ปลกฝงและสรางความ

ตระหนกอยางจรงจงตอเนอง เพออบรมบมเพาะใหเปนตนกลา

ทแขงแกรง รอยรดเปนหนงเดยว เปนคนด มความรและอยดมสข

กาวสสงคมโลกอยางทดเทยมกบสมาชกสมาคมอาเซยน

เงอนไขสำาคญทจะนำาไปสความสำาเรจไดนน ทกฝายจะตอง

มความตงใจและลงมอปฏบตอยางจรงจง ผใหญควรเปนตวอยาง

ทดแกเยาวชน พอแมตองดแลเอาใจใสลกอยางใกลชด ครตองม

จตสำานกและวญญาณของความเปนครเพมขน ภาครฐและเอกชน

องคการศาสนาและสอมวลชน ตองตนตว กระตอรอรนและผนก

กำาลงเพอการพฒนาผเรยนไปสความกาวหนาอยางมนคงและ

ยงยน หากประเทศไทยเปนสงคมคณธรรมนำาความร ชวตของ

คนในชาต กจะพนวกฤตทงทางดานการเมอง เศรษฐกจและสงคม

สงคมไทยกจะสงบสขกวานอยางแนนอน

47

ภาค อสานตอนลาง เรอง ศราวฒ บปผาชาต

โรงเรยน บานหนองขนวทยาคาร อ.หนองพอก จ.รอยเอด เขต ๓

ภาค ใตตอนลาง เรอง สภา ทวแกว

โรงเรยน วดโรงเหลก ต.นบพตำา อ.นบพตำา จ.นครศรธรรมราช เขต ๔

ออมทรพยกนเถอะจะได ใชเมอคราวจำาเปน

วนยเปนสงดงาม

ท�าใหทกคนอยรวมกนอยางมความสข

การออมทรพยหรอออมเงน เปนคณลกษณะอนพงประสงค

ขอหนงในแปดขอคอขอท “อยอยางพอเพยง” ซงเปนคณลกษณะ

ททางกระทรวงศกษาธการตองการใหมและใหเกดขนกบเดก

กระผมเปนครทไดรบมอบหมายใหทำาการสอนประจำาชน

ประถมศกษาปท ๒ โดยสอนทกวชาและเปนครประจำาชนประถม

ศกษาปท ๒ จงทำาใหผมไดทราบปญหาทแทจรงของเดกวามหลาย

ปญหา เรมตงแตเดกสวนหนงอาศยอยกบตาและยายหรอญาต

ใกลชดโดยทพอแมไมไดอยดวย พอแมจงไมมเวลาดแลลกของตน

อยางใกลชด ภาระจงตกอยทปยาตายายหรอญาตทเดกอาศยอย

ซงเดกเหลานถาฐานะทางครอบครวทอาศยอยด เดกกจะไมคอย

มปญหา แตถาฐานะทางครอบครวไมดเดกจะมปญหาหลายอยาง

ตามมา ซงสงผลตอการเรยนการสอนโดยตรง เชน เดกขาดเรยน

อปกรณการเรยนไมครบ ปญหาการอานออกเขยนได เดกบางคน

“วนย หมายถง ระเบยบ กฎเกณฑ ขอบงคบ ส�าหรบ

ควบคมความประพฤตทางกาย วาจา ของคนในสงคมใหเรยบรอย

ดงาม จะไดอยรวมกนอยางมความสข” เดกหญงเกศศน อกษรธรรม

อานในหนงสอมงคลชวตฉบบกาวหนาดวยเสยงดง จนทำาให

เดกชายภานพงศตวาดเสยงดงๆ วา “น! หนวกหจง อานอะไร

ไมร ไมเขาใจ ร�าคาญมากนะ” เดกหญงเกศศนจงพดวา “เธอนะ

นาร�าคาญ เธอรไหมวา ท�าไมฉนจงอานดงๆ” “เออ! ท�าไม” เดกชาย

ภานพงศถาม เดกหญงเกศศนจงตอบวา “เพราะวาเธอไมมวนย

เธอยงไมรตวหรอ” ขณะนนครสภายนฟงอยหนาหองเพอฟงเหตผล

ทเดก ๒ คน ทะเลาะกน แลวครกไดยนเสยงตอบโตของเดกชาย

ภานพงศวา “ฉนไมมวนยอยางไรตอบมา” เดกชายภานพงศ

ตวาดเสยงดงพรอมกบผลกโตะ เกาอ ใหลมลงเสยงดงโครม

ครสภาตกใจจงเดนไปยนอยหลงหอง เดกๆ ไมทนสงเกตเหน

เดกหญงเกศศนจงพดวา “เมอสกครเธอท�าอะไรอยละภานพงศ”

ดนสอหนงแทงเขยนไดแคหนงวน วนตอมาไมมดนสอเขยน

ยางลบไมม สมดหาย ถกเพอนแกลงบาง กระผมจงมแนวคดวา

ใหเดกฝากเงนเอาไวทครโดยทำาเปนบญชฝากรายวนเอาไว คนละ

บาทสองบาทตอวน ซงกระผมไดทำาตดตอกนมาสองปแลว

เดกบางคนฝากแลวไมถอนสนปมเงนคนละพนสองพนกม บางคน

ไดหาบาทตอสปดาห หรอหาบาทตอเดอนแลวแต ขอใหออม

เดกบางคนในขณะเรยนไมมสมด ไมมดนสอ ไมมไมบรรทด

ยางลบหรอสระบาย ผมกใหเขาถอนเงนทออมไวไปซอทราน

สหกรณโรงเรยนแกปญหาการลกขโมยของในหอง บางคนกถอน

ในวนศกรเพอนำาไปซอผงซกผาเพอซกผาในวนเสาร-อาทตย

โดยธรรมชาตของเดกแลว เดกชอบแขงขน การฝกใหเดก

เปนคนรจกอดออมตงแตเดก จะทำาใหเขารจกใชเงนอยางประหยด

และรคณคาของเงนและใชเทาทจำาเปน ทสำาคญคอเดกจะไดใช

เมอถงคราวจำาเปน ไมตองไปขอพอแมหรอผปกครอง เพราะพอ

แมบางคนไปทำางานทตางจงหวดหรอทกรงเทพฯ จะฝากเงนมาให

เปนครงคราวเทานน

ถาประเทศชาตของเรามเดกทขยนออมเงนมากๆ อนาคต

ขางหนาเราคงไมเปนหนตางประเทศ เพราะเรามเงนออมเปนของ

ตวเอง และเดกกจะเปนผใหญทมความมนคงทางการเงนดขนกวา

ปจจบน เปนทรพยากรทมคณภาพของประเทศชาตตอไป


“ผมนงเลนรถของผมและกนขนมทผมซอมาจากบานปาน”

“เธอคดวาเธอท�าตามขอตกลงของหองเรยนไหม มารยาทของ

หองเรยนวาอยางไร เธอจ�าไดไหมละ” ภานพงศนงไมพดยม

ครสภาจงตบมอใหเกศศนพรอมพดวา “เกงมากเกศศนเธอท�าเอา

เดกชายภานพงศตองนงไปเลยนะ เปนไง ตอบไดไหม ครกอยาก

รจง” เดกชายภานพงศทำาทาบดลำาตวแบบเอยงอาย พรอมพดวา

“กผดกนบางลมไป ผมผดครบ ขอโทษครบ” ครจงพดวา “แคค�า

ขอโทษค�าเดยว พอหรอเกศศน พอหรอภานพงศ” “ผมยอมรบผด

ผมจะกวาดขยะแทนเพอน ๑ สปดาห กไดถอวาเปนการท�าโทษผม”

เพอนๆ ในหองกตบมอใหภานพงศ ภานพงศยมแกมเกอบปร

พรอมพดออกมาวา “ผมดใจมากครบครทเพอนๆ อภยใหผม ตอไปน

ผมจะท�าดครบ” หลงจากวนนนเดกชายภานพงศกจะประพฤตตน

ตามขอตกลงของการใชหองเรยนทำาใหเพอนๆ รก เมอครไดแบง

กลมทำางาน เดกชายภานพงศจะไดรบคดเลอกใหเขากลมดวย

และภานพงศกมกจะไดรบการยอมรบจากเพอนๆ

จนกระทงวนหนงครไดยน “ผมรแลววาผมมความสข

มความสขทเพอนๆ รก มความสงบเมออยในหองเรยน จนท�าใหผม

รสกวาตนเองปลอดภย สบายใจทกครงเมอเขาหองเรยนครบคณคร”

นหรอทเขาบอกวาระเบยบวนยเปนสงดงามทำาใหทกคน

อยรวมกนอยางมความสข

48


ภาค ใตตอนลาง เรอง นวพร จทอง

โรงเรยน บานหวยลก ต.หวยลก อ.ควนเนยง จ.สงขลา เขต ๒

กลาด

คำาวา “กลา” มความหมายตามพจนากรมดงน “กลา”

(น.) หมายถง ตนขาวหรอตนพชทเพาะไว สำาหรบยายไปปลกท

อน “กลา” (ก.) หมายถง ไมกลว ไมครนคราม เกง “กลา” (ว.)

หมายถง แขง แรง

“กลาด” หวยลก เปนการรวมกลมกนของนกเรยนโรงเรยน

บานหวยลก โดยเรมจากนกเรยนกลมเลกๆ เพยงไมกคนทชอบ

ไปวงเลนในวด และอาสาชวยพระอาจารยทำาโนนนนนตามประสาเดก

เชน ชวยกวาดลานวด เกบขยะ ทำาความสะอาดโรงธรรม เปนตน

โดยทเขาเหลานนไมรวาการทำาสงเหลานนเปนเรองทดและนาชมเชย

เมอผ เขยนนำาเรองราวของเดกกล มนนมาเผยแพรให

นกเรยนคนอนทราบ กมผสนใจอยางรวมกจกรรมบาง ผเขยนจง

นำาเสนอใหนกเรยนดำาเนนการใหเปนรปแบบทชดเจน เรมจากการ

รบสมครผเขารวมกจกรรม การคดเลอกผนำา วตถประสงค/

เปาหมายของการดำาเนนการ กจกรรมทดำาเนนการ ตลอดจนถง

เลอกครทปรกษากจกรรม นนจงเปนทมาของกลม “กลาด” หวยลก

“ท�าดเพอพระศาสนา” เปนคำาขวญและกรอบของการ

ปฏบตหนาทของกลม กจกรรมหลกๆ ทกลม “กลาด” หวยลก

ดำาเนนการ เชน การพฒนาวดในวนโกน (วนกอนวนพระ)

เพอเตรยมสถานท (วด) ใหพรอมตอนรบสาธชนทจะมาทำาบญ

ทวดในวนพระ ทงนแบงปฏบตหนาทเปน ๓ กลม คอ กลมลานวด

กลมโรงธรรม และกลมสขา ซงกจกรรมเหลานจะปฏบตในชวง

ตอนเยนหลงเลกเรยน เพราะวดอยตดกบโรงเรยน และนกเรยน

สวนใหญกอาศยอยใกลวด นอกจากนกลม “กลาด” หวยลก

ยงไดปฏบตกจอนๆ เพอพระศาสนา เชน อาสาเปนผนำาสวดมนต

หรอพธกรในพธทางศาสนา เปนตน

ดงนน “กลาด” หวยลก ในทนจงเปนการเตรยมเดกๆ ท

เปรยบเสมอนตนกลาเลกๆ ทจะเตบโตเปนตนไมใหญหรอผใหญ

ในวนขางหนา ไดเปนผใหญทดและกลาหาญทจะทำาความดเปน

แบบอยางใหแกครอบครว ชมชน สงคม และประเทศชาต หากเรา

ไมเรงปลกฝงสงเสรมตงแตวยเยาว หรอรอชาจนเตบใหญ เดกๆ

เหลานคงเปนเชนคำากลาวทวา “แกเกนแกง” คอ ไมมประโยชน

อนใด บางครงอาจเปนอนตรายกลายเปนขยะสงคมกเปนได

49


ภาค ใตตอนลาง เรอง นวพร จทอง

โรงเรยน บานหวยลก ต.หวยลก อ.ควนเนยง จ.สงขลา เขต ๒

อานธรรมะใหคณตาคณยายฟงบรณาการวถพทธ รกการอาน

สถานศกษามหนาทจดกจกรรมการเรยนการสอน เพอพฒนา

ผเรยนใหเปนคนเกง คนด คนทมความสขและเตบโตเปนมนษย

ทสมบรณ ดงนนการจดกจกรรมการเรยนการสอนในหองเรยน

หรอใชการสอนวธใดวธหนงเพยงวธเดยวคงไมเพยงพอ โรงเรยน

บานหวยลกจงใหความสำาคญเรองการสงเสรมนสยรกการอาน

ใหแกผเรยน เพอปลกฝงใหผเรยนมนสยใฝรใฝเรยน แตดวยเวลา

ทมจำากดสำาหรบการจดกจกรรมใหหลากหลายและครอบคลม

และสงผลกระทบตอการเรยนในสาระหลกของหลกสตรนอยทสด

“การบรณาการวถพทธรกการอาน” จงเกดขน

“อานธรรมะใหคณตาคณยายฟง” เปนกจกรรมการบรณาการ

ของการดำาเนนการตามแนวทางโรงเรยนวถพทธกบการจดกจกรรม

ตามโครงการสงเสรมนสยรกการอาน โดยเปนการใชเวลาขณะทำา

กจกรรมไปวดในวนพระของนกเรยน มวตถประสงคเพอนำา

กจกรรมการอานไปส ชมชน โดยมหลกการดำาเนนการคอ

ประหยดสด ประโยชนสง ประหยดในทนคอ ประหยดเวลาในการ

ดำาเนนการ ประโยชนสงคอ ประโยชนทเกดขนกบผทเกยวของ

มากทสด เชน ผอานหรอนกเรยนไดพฒนาทกษะการอานออก

เสยงและการอานจบใจความจากเรองทอาน โดยจะใหนกเรยน

หมนเวยนผลดเปลยนกนมาอาน ประโยชนทเกดขนกบผฟงคอ

ไดฟงธรรมะงายๆ จากนทานชาดก ประโยชนทเกดขนกบครคอ

ครไดสรางนวตกรรม สำาหรบใชในการจดกจกรรมและประโยชน

ทเกดขนกบโรงเรยนคอ ไดสรางสมพนธอนดระหวางโรงเรยน วด

และชมชน นอกจากนการทนกเรยนมพฒนาการดานการอานดขน

เชอวากจะสงผลเรองการยกระดบผลสมฤทธในลำาดบตอไป

“อานธรรมใหคณตาคณยายฟง” ไดรบการตอบรบทด

จากสาธชนทไปวดในวนพระ เพราะคณตาคณยายทไปวดตางก

อยากชนชมความสามารถของบตรหลานตน อกทงยงไดบรจาค

สนบสนนงบประมาณในการดำาเนนการ จนโรงเรยนตองขยาย

โครงการดำาเนนกจกรรมเปน ๒ วด คอ วดทาขาม ทโรงเรยนรวม

กจกรรมเปนประจำากบวดหวยลกทอยในเขตใกลเคยง อยางนหาก

กลาววา “ยงปนนดเดยว ไดนกหลายตว” อาจจะดไมเหมาะสำาหรบ

โรงเรยนวถพทธอยางพวกเรา คงตองใชกลาววา “ธรรมะยอม

คมครองผประพฤตธรรม”

50


ภาค ตะวนออก เรอง ทพวรรณ หงษเจรญ

โรงเรยน บานคลองมะนาว ต.ไมรด อ.คลองใหญ จ.ตราด

พลงแหงความด

นบแตวนแรกทกาวเขามาในโรงเรยนบานคลองมะนาว

จดหนงทดฉนเกดความรสกอบอน เกดพลงทอยากสรางความด

นนกคอพระพทธรปหนาโรงเรยน ดฉนยกมอพนมกราบทหนา

พระพทธรปแลวแหงนมองไปยงหนาพระพทธรป เกดความรสกวา

ทานยมให พลางคดในใจทานคงอยากใหเราสรางความดใหกบ

ณ สถานทแหงน คงเปนพลงแหงความดทเกดขนในใจของขาพเจา

เมอมาอย ณ สถานทแหงน ทางโรงเรยนกไดดำาเนน

โครงการเปนโรงเรยนวถพทธ ซงทกวนพระ ผอำานวยการโรงเรยน

กมนโยบายทด ใหนกเรยนทกคนใสเสอสขาวและไปทำาบญ

ทกวนพระพรอมทงคณคร ทางเจาอาวาสวดคลองมะนาวกม

พระธรรมคำาสงสอนเทศนาใหฟงทกครงเพอใหนกเรยนนำาหลก

ธรรมะทางพระพทธศาสนามาใชเปนขอปฏบตขอคดขอเตอนใจ

ในการดำาเนนชวตใหมสตอยเสมอระลกถงคณงามความด ละเวน

ความชว ทำาจตใจใหผองใส ซงเปนสงดงามทเดกๆ ไดซมซบ

ความดและวฒนธรรมทดงามททางโรงเรยนไดมอบใหกบเดกๆ

ซงสงเหลานจะหลอหลอมใหเดกๆ เขาถงพระพทธศาสนา เตบโต

เปนพลเมองทดในสงคม ซงขาพเจากรสกอมเอมใจทกครงกบการ

ปฏบตตามหลกธรรมและเกดพลงทจะสรางความด สรางประโยชน

ใหกบโรงเรยนบานคลองมะนาว

ทางผอำานวยการโรงเรยนบานคลองมะนาวและคณครทก

ทานไดปฏบตตามหลกธรรมทางพระพทธศาสนาและมแนวคด

ทยดหลกธรรมะมาใชในการครองคน ครองตน และครองงาน

ในการปฏบตหนาทให ประสบผลสำาเรจในทกๆ ดานและ

ทานผอำานวยการโรงเรยนบานคลองมะนาวทานเลงเหนวาการนำา

หลกธรรมะมาใชนนทำาใหเกดผลด เกดความรกความสามคคตอ

คณะคร ครทกทานกอยดวยกนแบบพแบบนอง มจตใจโอบออม

อาร ทำาใหโรงเรยนบานคลองมะนาวของเราเขมแขงมากในเรอง

ความสามคคเปนอนหนงอนเดยวกนถงทางโรงเรยนบานคลอง

มะนาวของเราจะเปนโรงเรยนขนาดเลกกตาม แตโรงเรยนของเรา

กไดเปนทยอมรบในหลายๆ เรอง จนมหนวยงานอนเขามาให

ความอนเคราะหสนบสนนแกทางโรงเรยนของเราทำาใหบรรยากาศ

ภายในและภายนอกโรงเรยนเออตอการเรยนรและมหนวยงาน

ทางพระพทธศาสนามามอบสงของใหกบเดกๆ อยเสมอ

ขาพเจาคดวาคงเปนเพราะพลงแหงความด ความรก

ความสามคคททานผอำานวยการโรงเรยนบานคลองมะนาว คณะคร

และเดกนกเรยนทกคนรวมมอรวมใจกนปฏบตตามหลกธรรมะ

มาใชในการครองคน ครองตน ของงาน จงทำาใหโรงเรยนของเรา

มแตความดงามเกดขน การทำาความดนนกอใหเกดความสข

ทกครงทไดทำา ไมวาจะอยทไหน สถานทแหงใดพลงแหงความด

กจะเกดขนไมมวนสนสดดงพทธศาสนสภาษตทวา

ความดไมมขาย อยากไดทำาเอาเอง

ความดงไมคงท แตความดนนคงทน

ถาคนเราคดด ทำาด ชมชน สงคม และประเทศชาตกจะ

มแตความสงบสขอยางยงยน


51

แด... ผลวงลบภาค ใตตอนลาง เรอง เพยงใจ สขศรสงข

โรงเรยน บานหนองมวง ต.แมทอม อ.บางกลำา จ.สงขลา เขต ๒

คนเราเกดมาเปนคนไทย หากสำานกในบญคณแลว เชอใน

ผลบญนน จะนำาพาความเจรญรงเรอง เพราะบญ คอ เครองชำาระ

สนดานความด กศล ความสข ความประพฤตชอบทางกาย วาจา

ใจ และกศลธรรม

พระพทธองคทรงตรสไววา “ทานทงหลาย อยากลวตอบญเลย

เพราะค�าวาบญน เปนชอของความสข”

ในเยนวนศกรนกเรยนทกคนไดยนเสยงสญญาณ คณคร

ประกาศนกเรยนทกคนเขาแถวหนาหองเรยน รวมทงชนอนบาลก

ออกมาเขาแถว ทกคนเดนกนเปนแถวอยางเปนระเบยบมงหนาส

วดมวงหอม ดวยชดสขาวสะอาดสดใสหมดจด ถงจะเปนชวงเวลา


ใกลกลบบาน นกเรยนทกคนถกฝกใหรกษาความสะอาด ความม

ระเบยบวนย ทกคนเดนอยางสำารวมเพอปฏบตกจกรรมสวดมนต

ทกวนศกรของสปดาห ทกคนเขาไปนงอยางเปนระเบยบเรยบรอย

เสยงผนำาสวดมนตดงขน ทกคนสวดมนตพรอมกน เมอมองภาพ

เหลานนทไร ฉนจะรสกยมภมใจททำาใหนกเรยนทงโรงเรยนไดเกด

คณธรรมของพวกเขาขนมาโดยไมร ตว เสยงสวดมนตดงๆ

หากผไดยนและนอมใจตามเสยงธรรมกพลอยได

ประโยชนของการสวดมนตยงเป นการชวยสบสาน

วฒนธรรมสบตอกนมาไมใหสญหาย นกเปนกจกรรมหนงใน

โรงเรยนวถพทธททำาใหนกเรยนมโอกาสใกลชดกบศาสนา

52

- ขนมตซำา เปนสญลกษณ แทน เงน เบย สำาหรบใชสอย

- ขนมกง เปนสญลกษณ แทน เครองประดบ

หลงจากนนนกเรยนทกคนกชวยกนจดสำารบ เพอนำาไป

ถวายพระสงฆ เปนการอทศสวนกศลใหแกบรรพชน หรอญาตพ

นองทลวงลบไปแลว ไดนำากลบไปใชสอยในนรกภม หลงจากถก

ปลอยตวมาอยในเมองมนษยชวงหนง

เสยงกลองยาวดงขน นกเรยนทกคนตางกรบมารวมใน

ขบวนการแหหมรบ เขารวมพธ ณ วดมวงหอม ในชวงสายพธถก

จดขนโดยมชาวบานในหมบานตางคนกตางมสหนายมแยมแจมใส

ใบหนาอมไปดวยบญ การชงเปรตเปนขนตอนสดทายหลงจากการ

อทศสวนกศลแกเปรต นกเรยนตางกไปแยงขนมมากน เปนความ

เชอถอกนวาเปนการแสดงความรก และเปนสรมงคลแกตวเอง

ดฉนเชอวา นกเรยนและเยาวชนหากไดรบการปลกฝง

และเดนรอยตามหลกของพระพทธศาสนาตงแตเยาววย เปนการ

สรางรากฐานทางจรยธรรมและคณธรรมใหแกเยาวชนเปน

อยางด

ฉนรสกดมากทเปนสวนหนงในการปลกฝงรากคณธรรม ปลกจต

สำานกใหแกนกเรยนไดรซงถง บาป บญ คณโทษ

หลงจากทกคนไดปฏบตกจกรรมเสรจ เสยงคณครประกาศ

“นกเรยนทกคนในวนจนทร ท�าบญเดอนสบ ใหนกเรยนทกคนน�า

ขนมมาคนละ ๑ ถง” ประเพณสารทเดอนสบ เปนงานบญประเพณ

ของคนภาคใตของประเทศไทย มความเชอทางพระพทธศาสนา

โดยมจดม งหมายสำาคญเพออทศสวนบญสวนกศลใหแกดวง

วญญาณของบรรพชน และญาตทลวงลบไปแลว ซงไดรบการ

ปลอยตวมาจากนรกทตนถกจองจำาอย เนองจากผลกรรมทตนได

เคยทำาไวตอนทยงมชวตอยโดยจะถกปลอยตวจากนรกในทกวน

แรม ๑ คำา เดอน ๑๐ เพอมายงโลกมนษยโดยมจดประสงคในการ

มาขอสวนบญจากลกหลานญาตพนองทไดเตรยมการอทศไวให

เปนการแสดงความกตญญกตเวทตอผลวงลบ หลงจากนนกจะ

กลบไปยงนรก ในวนแรม ๑๕ คำา เดอน ๑๐

พธกรรมการทำาบญสารทเดอนสบ ม ๓ ขนตอน

๑. การจดหมรบ และยกหมรบ

๒. การฉลองหมรบ และยกหมรบ

๓. การตงเปรต และชงเปรต

รงเชาวนจนทร นกเรยนทกคนตางกถอถงขนมมาคนละ

๑ ถง มารวมกนเปนกองใหญ เสยงคณครบอกนกเรยนทกคนชวยกน

แยกขนมประเภทเดยวกนรวมกน นกเรยนทกคนตางชวยกนแยก

ขนมในเวลาอนสน เสยงนกเรยนคนหนงถามขนวา “คณครคะ

ขนมเหลานมความหมายมยคะ” คณครบอกวาขนมแตละอยางม

ความหมายอยางเชน

- ขนมพอง เปนสญลกษณแทน เรอ แพ

- ขนมลา เปนสญลกษณ แทน แพรพรรณ เครองนงหม

เหตเพราะขนมลามรปทรงดงผาถกทอ พบ แผ เปนผนได

- ขนมบา เปนสญลกษณ แทน ลกสะบา สำาหรบใชเลน

ตอนรบสงกรานต เหตเพราะขนมบามรปทรงคลายลกสะบา

53

วนไหวคร... นนส�าคญไฉน?

ภาค เหนอตอนลาง เรอง เตอนใจ จนทว

โรงเรยน บานเทพนคร ต.เทพนคร อ.เมอง จ.กำาแพงเพชร เขต ๑


กจกรรมวนไหวคร ถอวาเปนวนสำาคญทศษยไดแสดงถง

ความกตญญกตเวทตาตอผมพระคณ คำาวา “คร” มาจากภาษา

สนสกฤต หมายถง ผอบรมสงสอนศษย, “คร” มาจากภาษาบาล

หมายถง หนก, “Teacher” มาจากภาษาองกฤษ หมายถง ผสอน

คร อาจารย

การไหวครจะกระทำาพธในวนพฤหสบดท ๒ ของเดอน

มถนายนในทกสาขาอาชพ อาท การไหวครการแสดง โขน ละคร,

การไหวคร การทำาบายศร ครมวย ฯลฯ เพอแสดงความเคารพ

ออนนอม การขอฝากตนเปนศษยตอครบาอาจารย เนองจากไดรบ

อทธพลมาจากศาสนาพราหมณ-ฮนด ซงนบถอเทพเจานามวา

“พระพฤหสบด” ในฐานะทเปนปโรหตาจารยทเคารพสกการะของ

พระอนทร หมเทวดา เทพธดา เทพยดา ทงหลายทงปวง สงท

ควรนำามาเคารพสกการะคร ไดแก

๑. ดอกมะเขอ แสดงถงความเคารพ ออนนอมของศษย

เนองจาก ดอกมะเขอ เปนดอกไมทโนมตำา ไมชดอกตงขน

๒. หญาแพรก แสดงถงความอดทน อดกลน ความเพยร

พยายาม เนองจาก หญาแพรก สามารถทนแลง ทนตอทกสภาพ

อากาศเพอสามารถดำารงชวตอยได

๓. ดอกเขม แสดงถงผ ทมสตป ญญาเฉยบแหลม

ฉลาดเฉลยว ปราดเปรอง

๔. ขาวตอก แสดงถงความมระเบยบวนย เนองจาก

ขาวตอกมทมาจากการนำาขาวเปลอกมาควดวยไฟออนๆ โดยม

ความรอนสมำาเสมอ จนเนอของเมลดขาวแตกออกมาจากเปลอก

กลายเปนขาวตอกสขาวๆ

กจกรรมวนไหวครประจำาปการศกษา ๒๕๕๗ นกเรยน

ตงแตชนอนบาลศกษาท ๑ ถงชนมธยมศกษาปท ๓ ตางตงใจ

สรรคสรางพานวนไหวคร เพอแสดงความกตญญกตเวทตาตอ

คณครทอบรมสงสอนศษยดวยความรก ความเมตตาตลอดกาล

การประสานเสยงทจะดงขบขานในทกวาระของกจกรรม

วนไหวคร โรงเรยนบานเทพนครตลอดกาล

“ปาเจราจรยาโหนต คณตตรานสาสกา...ปญญาวฒกเร

เตเต ทนโนวาเท นมามหง...”

54


ภาค เหนอตอนบน เรอง ชาลน เชอนนไชย

โรงเรยน บานไร ต.หวเมอง อ.เมองปาน จ.ลำาปาง เขต ๓

บรรพบรษผกรก

ดวยประเพณการเลยงผปผยา

กจกรรมการเรยนรในโรงเรยนวถพทธ นนจะมงเนนใหเดก

เกดพฤตกรรมทมเปาหมายในเรองของชวต สามารถชวยเหลอ

ดแลตวเองได และมความกตญญตอผมพระคณ อนเปนคณธรรม

สำาหรบวยเดก สอดคลองกบหลกไตรสกขา คอ ศล สมาธ ปญญา

และเรยนรทจะดำารงชวตอยางเหมาะสม รเทาทนโลกทเปลยนแปลง

สรางสงคมทดมคณภาพ ผานการกน อย ด ฟง เปนนนเอง

การเรยนรประเพณทสำาคญของทองถนเปนกจกรรมหนง

ทผ เขยนไดนำามาจดกจกรรมการเรยนการสอนใหกบนกเรยน

เพอพฒนาดานจตใจ ในชวงเดอนมถนายนของทกป ทางชมชน

บานไรซงเปนทตงของโรงเรยนบานไร มประเพณทสำาคญคอ

ประเพณการเลยงผปผยา ผเรยนจงใหนกเรยนไปศกษาเรยนร

ประเพณดงกลาวจากสถานทจรง ซงผเฒาผแกในหมบานไดเลา

ถงประเพณดงกลาววา

“สมยบานเมองยงไมเจรญรงเรอง คนโบราณมกอยกนเปน

ขกน (ตระกลเดยวกน) ถาหากวาผทเปนคนมาตงบานอยเปนคน

แรกแลวกมาแพรขยายหมญาตตระกลใหกวางขวางขน ถาหากคนน

ลมตายจากไป ไมวานานแคไหนหลายชวคนแลวกตาม ทานเหลาน

ไดท�าประโยชนไวใหลกหลานทเกดมาภายหลงมกจะไดรบบอกเลา

สบตอกนมาวานนเปนตระกลของพวกญาต เราคอพนองกนและ

ยงมหอทบานนนเปนผปยา โดยถอวาผตายไปแลวยงมวญญาณ

สวนทไดไปเกดเปนเทวดาไปแลวกม ทเหลอหลงเปนคนวสย กลาย

เปนสมภเวส คอยรบสวนบญอยกม คนโบราณยงจดจ�าเรองนอย

ในจตใจวา ทานเหลานยงมบญคณแกตนมากอน เมอคดไดเชน

นนกจงไดท�าทสกการะบชา จงพากนท�าทอยอาศยให บางตระกล

ท�าใหญโตเพราะญาตมากเวลาเลยงจะมากนหลายคน การท�าเชนน

กเปนจารตประเพณอนหนงของคนโบราณ”

การเลยงผป ย า เปนวธอนชาญฉลาดของบรรพบรษ

ทสอนลกหลานใหเปนคนทมความเคารพผใหญ เพราะคนทาง

เหนอชอบนบถอยกยองญาตผใหญมาก ในเมอญาตผใหญลวงลบ

ไปแลว กสรางศาลเอาไวเปนตวแทน เมอตนประสบปญหากไป

กราบไหว บอกกลาวใหชวยเหลอผมความกตญญและยงสอนให

ลกหลานมความรกสามคคกน ซงการเลยงผปยาเปนการรวมญาต

ทอยหางไกล ใหไดมาพบปะซกถามสารทกขสขดบตอกนและ

เปนการแนะนำาใหรจกญาตพนอง

การศกษาเรยนรประเพณทสำาคญของนกเรยน หนงใน

กจกรรมของโรงเรยนวถพทธ เปนการปลกฝงใหนกเรยนรกและ

หวงแหนประเพณอนสำาคญของบรรพบรษ กอใหเกดความรก

สามคคในตระกลของนกเรยนและเปนการสอดแทรกคณธรรม

จรยธรรมทดใหกบนกเรยนอกดวย แตในปจจบนเปนทนาเสยดาย

ทประเพณเลยงผป ยามนอยลงเพราะสภาพของโลกบานเมอง

เปลยนแปลงไป มแตความเจรญกาวหนาทางเทคโนโลยทกาวลำา

นำาหนากวาจตใจของเดกๆ ไปเสยแลว ในฐานะทพวกเราเปนคร

เราตองรวมมอรวมใจกนชแนะใหเดกๆ เดนทางไปในทางทถกตอง

เหมาะสม ซงกจกรรมของโครงการโรงเรยนวถพทธจะเปนสวน

หนงในการนำาพาเดกๆ เดนทางไปหาสงทดงามตอไป

55


ศล สมาธ ปญญา สการพฒนานกเรยนภาค ใตตอนลาง เรอง ดรณ ถาวรนกจกล

โรงเรยน บานชายคลอง ต.บานชายคลอง อ.รตภม จ.สงขลา เขต ๒

“ถาหากวาควบคมกรยากายวาจาโดยทมจตใจรเดยงสา

คอ วามตวสต มตวปญญา ปญญาควบคมจตใจไดเปนปกต

เรยบรอยดงามแลว วาจากยอมจะเปนปกต และเมอกายวาจาถง

จตใจเปนปกตเรยบรอยดงามแลวกเปนอนวาเปนตวศล เพราะศล

ทงหมดนนรวมอยในตวความปกตเรยบรอยดงามทงกาย ทงวาจา

และทงจตใจนเอง” สมเดจพระญาณสงวรสมเดจพระสงฆราช

สกลมหาสงฆปรณยก

ศล แปลวาปกตหรอเยนปกต แปลวาปกตคอเปนไปตาม

ปกตของกาย วาจา ปราศจากเจตนาทคดคด แปลวาเยนนน

คอ ทำาใหผมศลอยในความรมเยน ไมมภย ไมมเวรกบผใด

เพราะฉะนนศลจงเปนการรกษากายวาจาใหเปนปกต เรยบรอย

ศลทางกาย เชน ไมเบยดเบยนสตว ไมลกทรพย ดงนนการฝกให

นกเรยนรจกรกษาศล อนไดแก ศล ๕ ศลเพอสงคม การไมฆา

ชวตอน การไมลกขโมยของผอน การไมผดลกผดเมยผอน การ

ไมโกหกผอน และการไมเสพสารเสพตดทกอใหเกดอนตรายทงกบ

ตนเองและผอน จงเหนไดวาหากนกเรยนสามารถรกษาศล ๕ ได

นกเรยนกจะสามารถใชชวตในสงคมไดอยางปกตสข เมอนกเรยน

มศลแลว ขนตอมาคอการพฒนาสมาธ

สมาธ คอ ความตงมนของจต ไดแก ภาวะทจตแนวแน

ตอสงทกำาหนด มอารมณเปนหนง ไมฟงซานหรอสายไป การฝก

สมาธใหกบนกเรยนดงทโรงเรยนไดปฏบตนน จากการสงเกตพบ

วา นกเรยนมสมาธในการเรยนมากขน นกเรยนมความฉลาดทาง

ดานอารมณเพมมากขน ซงเปนประโยชนอยางมากในการเรยน

ปญญา คอ ความฉลาด ทงดานความรทางโลกและทาง

ธรรม ซงเปนขนตอนท ๓ ในการใชแนวคดเรอง ศล สมาธ ปญญา

ในการพฒนานกเรยน เพราะเมอนกเรยนมความประพฤตทด

มสมาธในการคดพจารณา กจะเกดปญญาในการเรยนรทงใน

หองเรยนและในชวตประจำาวน ซงทง ๓ ดานนจะตองพฒนา

ควบคกนจะพฒนาเพยงอยางใดอยางหนงไมได

การใชศล สมาธ ปญญา ในการพฒนานกเรยนดงท

โรงเรยนไดทำามานน นอกจากสงผลดแกตวนกเรยนแลวยงสง

ผลดถงครผสอนทไดลงมอปฏบตพรอมกบนกเรยนดวย วธการ

ดงกลาวจงใหประโยชนครอบคลมในทกๆ ดาน ซงสงผลทง

ตวเดก คร โรงเรยนสามารถทจะขยายออกไปสชมชนได ทำาให

นอกจากโรงเรยนจะเปนโรงเรยนวถพทธแลว สงคมและชมชนก

เปนสงคมและชมชนวถพทธเชนกน


56


ภาค ตะวนตก เรอง ไขมก สทบทม

โรงเรยน วดบานนอย ต.ดอนเจดย อ.พนมทวน จ.กาญจนบร เขต ๒

พาเดกเขาวด...

ตามรอยวถพทธ

โรงเรยนวดบานนอย สงกดสำานกงานเขตพนทการศกษา

ประถมศกษากาญจนบร เขต ๒ เปนโรงเรยนขนาดเลก ตงอยใน

ทองถนชนบท ปจจบนมนกเรยน ๘๘ คน คร ๖ คน วถชวตของ

คนในชมชน ในอดตมวถชวตแบบไทย มความผกพนกนระหวาง

บาน วดและโรงเรยน หรอทเรยกวา “บวร” ทกคนในชมชนนบถอ

ศาสนาพทธ ดงนน วดซงเปนองคกรทางศาสนาจงเปนองคกรหลก

และเปนศนยรวมในการหลอหลอมจตใจใหทกคนไดเจรญรอยตาม

คำาสงสอนของพระพทธศาสนา มการชวยเหลอเกอกลซงกนและกน

มขนบธรรมเนยมประเพณทดงามทสบทอดกนมาตงแตสมย

บรรพบรษ วดจงเปนแหลงเรยนรทสำาคญในการสรางใหคนม

คณธรรมจรยธรรม และอยรวมกนในสงคมไดอยางมความสข

ปจจบนในชมชนมประชากรเพมมากขน ประกอบกบภาวะ

เศรษฐกจฝดเคอง ทกคนตองดนรนเพอหาเลยงครอบครว พอแม

ไมมเวลาอบรมดแลบตรหลาน อกทงวฒนธรรมตะวนตกและ

เทคโนโลยททนสมยไดเขามาสชมชน ผคนจงไมคอยมเวลาเขาวด

ลกหลานไมไดรบการถายทอดหรอเรยนรในสงทดงาม บทบาท

ของวดจงลดนอยลง วถชวตแบบไทยเรมเลอนหายไป สงทตามมา

คอผลกระทบทเกดขนกบโรงเรยน ชมชน และผคนในสงคม

เนองจากเดกสวนใหญขาดคณธรรม จรยธรรม ขาดสมาธ ไมม

สงทยดเหนยวจตใจ ทำาใหเกเร ไมตงใจเรยน ผลการเรยนไมเปน

ไปตามทสงคมคาดหวง เกดปญหาอาชญากรรม และสรางภาระ

ใหกบสงคมมากมาย

โรงเรยนวดบานนอย ซงเปนโรงเรยนในโครงการโรงเรยน

วถพทธ ไดตระหนกและเหนความสำาคญของการปลกฝงใหเดก

เปนคนด มศลธรรม และอยรวมกนในสงคมทเปนสข จงไดกำาหนด

กจกรรม “พาเดกเขาวด” โดยมวตถประสงคเพอใหเดกไดเขาวด

เพอเรยนร ไดฝกการปฏบตจรง ไดรบการปลกฝงการดำาเนนชวต

ตามแนวทางของศาสนาพทธ ทมงหวงเพอใหทกคนเกดศล สมาธ

ปญญา และเปนคนดของสงคม โดยอาศยภมปญญาทองถน

ซงประกอบไปดวยพระสงฆ อบาสกอบาสกา ผสงอาย และปราชญ

ชาวบาน ไดปฏบตใหดเปนแบบอยางและชวยกนอบรมสงสอน

โดยยดหลกทวา “ตวอยางทดมคามากกวาคำาสอน”

โรงเรยนไดกำาหนดใหทกวนพระ และวนสำาคญทางศาสนา

ผบรหาร คร และนกเรยนทกคน ตองใสเสอผาในชดขาว ไปทำาบญ

ตกบาตร ฟงเทศน ปฏบตธรรมทวด ตลอดจนรวมจดกจกรรม

บำาเพญประโยชน สบสานประเพณวฒนธรรม รวมกบทางวด และ

ชมชน นอกจากนน ยงฝกใหนกเรยนไดเปนผนำาในการดำาเนนการ

ศาสนพธ เชน การนำาสวดมนตหลงจากเสรจพธ เดกนกเรยนกจะ

ชวยกนเกบลางภาชนะ กวาดถศาลา จนเปนทเรยบรอย แลวจง

กลบมาเขาเรยนตามปกต หากวนใดทางวดมกจกรรม หรอสอน

ธรรมะ กจะใหเวลาตลอดทงวน โดยครจะบรณาการการสอนให

สอดคลองการเรยน ซงกจกรรมดงกลาวไดรบการชนชมจากชมชน

อกทงสงผลใหนกเรยนมพฒนาการทางดานการเรยนทดขน ปญหา

ตางๆ ในชมชนลดนอยลง นบวาเปนกจกรรมทประสบความสำาเรจ

อยางดยง

57


ครด ไมมอบายมข หมายความวาอยางไรภาค เหนอตอนบน เรอง แสงอมพา หรมลวงศ

สำานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาเชยงราย ต.แมจน อ.แมจน จ.เชยงราย เขต ๓

ผเปน “คร” จะตองทมเทแรงกายและแรงใจเพอพฒนา

เดก เยาวชน ใหเปนผใหญทมคณภาพของประเทศ ดำารงชพ

ตอไปไดในสงคม ดงนน “คร” จงเปนปชนยบคคลทมความสำาคญ

อยางมาก ในการใหการศกษาเรยนรทงในดานวชาการและ

ประสบการณ ดแลเอาใจใส สงสอนอบรมใหเดกไดพบกบ

แสงสวางแหงปญญา ดงทกลาวขางตนจงเปนทมาของโครงการ

“ครดไมมอบายมข เนองในงานวนครแหงชาต ประจ�าป ๒๕๕๗”

ซงเปนโครงการความรวมมอเพอสรางปจจยบวกในกลมเปาหมาย

บคลากรการศกษา ระหวางสำานกพฒนานวตกรรมทางการศกษา

(สนก.) มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย (มจร.) และ

กล มกลยาณมตรเพอเสรมสรางเครอขายวถพทธ (กคพ.)

เพอยกยองครดไมมอบายมข ในการปฏบตหนาทรวมกบเครอขาย

โรงเรยนในการปองกนแกไขปญหาเหลา บหร อบายมขในโรงเรยน

ในการเปนแบบอยางทดใหกบสงคมทงประเทศ

คณสมบต ไมยงเกยวกบอบายมข ๖ ตามหลกพทธธรรม

เคยยงเกยวกบอบายมข ๖ แตสามารถเลกไดแลว เปนผมศล ๕


58


ภาค ตะวนตก เรอง สภาพร พวงผล

โรงเรยน บานดอนเขวา ต.แสนตอ อ.ทามะกา จ.กาญจนบร เขต ๒

คณธรรมน�าไปใช“พชไรดน พอกนพอเพยง”

เมอกลาวถงพชผกไรดน หรอการปลกผกไรดนแบบ

ไฮโดรโปนกส ทกคนตองพดถงโรงเรยนบานดอนเขวา ซงเปน

หนงเดยวในอำาเภอทามะกา ทมการปลกผกไรดนแบบไฮโดรโปนกส

และมการทำาเปนประจำาอยางตอเนอง โดยบคลากรและนกเรยน

ทกคนมสวนรวมในการปลกตงแตขนตอนแรกจนถงขนตอน

สดทาย เพอฝกใหนกเรยนมความขยน อดทน และเปนการนอมนำา

เศรษฐกจพอเพยงมาใช การหยอดเมลดลงในกอนโฟมทตองหยอด

กอนละ ๓-๔ เมลด ตามชนดของผก เปนการฝกใหนกเรยนม

สมาธ และนำาไปใชในการเรยนทำาใหนกเรยนเกดปญญา และม

ความรนำาไปประกอบอาชพไดในอนาคต โดยโรงเรยนไดนำาการ

ปลกผกไรดนแบบไฮโดรโปนกสเขาเปนหลกสตรทองถนของ

เปนปกตในชวตประจำาวน สงเสรมสนบสนนหรอปฏบตการ

กจกรรมการแกปญหาอบายมขตางๆ เชนเหลา บหร การพนน

ยาเสพตดในโรงเรยนอยางตอเนอง เพอชวยเหลอเยาวชนและ

ครอบครว ดำาเนนชวตตามรอยเบองพระยคลบาทดวยปรชญา

เศรษฐกจพอเพยง

อบายมข ๖ ไดแก

๑. การชอบเทยวกลางคน หมายถง การเทยวผบ บาร

หรอสถานเรงรมย อนๆ ในเวลาวกาลหรอเวลากลางคน

ทำาใหเกดโรคตางๆ ทำาใหครอบครวเดอดรอน ขาดความอบอน

สนเปลองเงนทอง

๒. การชอบเทยวดการละเลน หมายถง มการละเลนอะไร

ทไหน เปนตองไปดทกครง ดอยางพรำาเพรอ เกนความจำาเปน

สดทายจะกลายเปนคนหมกมนแตเรองประเภทน

๓. การเปนนกเลงสรา หมายถง การตดสราและของ

มนเมาตางๆ ผทตดสงเหลานจะตองดมและเสพเปนประจำา ถอวา

เปนภยรายแรง เทากบตกนรกทงเปน ทำาใหเสยสขภาพ ทำาใหเกด

การทะเลาะววาท ทำาใหความละอายทมในตวลดลง บนทอน

สตปญญาใหเสอมลง

๔. การเปนนกเลงการพนน หมายถง การชอบเลนการพนน

ขนตอมไดเสย เชน เลนไพ เลนหวย จนถงขนทเรยกวา ทำาใหเสย

ทรพยสน ไมมใครไววางใจ ไมมใครอยากคบคาสมาคมดวย

๕. การเกยจครานท�าการงาน หมายถง การไมขยนทำางาน

ตามเวลาและหนาทรบผดชอบ ปลอยการงานใหคงคาง กลายเปน

คนทหมดคาความเปนคน ทงนเพราะ คาของคนอยทผลของงาน

๖. การคบคนชวเปนมตร หมายถง การรวมกน รวมนอน

รวมเทยว รวมพวกหรอไปมาหาสกบคนชว ผทคบคนชวเปนมตร

จงเปนผทไมมใครอยากคบคาสมาคมดวย อกทงอาจจะนำาความ

เดอดรอนอนๆ มาสตนเองและครอบครวได

โรงเรยน บรณาการลงสกจกรรมการเรยนการสอนในทกวชา

พชผกไรดน จงกลายมาเอกลกษณของโรงเรยนทวา “เรยนรมนใจ

แขงแรงสดใส ดวยพชไรดน” อกหนงความโดดเดนทตองกลาวถง

คอ ความมวนยและการไหวทสวยงามของนกเรยน ไมวาจะเปน

การเขาแถวทำากจกรรมหนาเสาธง การรบประทานอาหาร การเขาแถว

เพอไปทำากจกรรมตางๆ และในกจกรรมวนสำาคญหรอกจกรรม

ทางพระพทธศาสนา สวดมนตในวนสดสปดาหซงนกเรยนจะทำา

ดวยความตงใจ เรยบรอย และมสต จงเปออกหนงอตลกษณของ

โรงเรยนทวา “มวนย ไหวสวยงาม”

59

รายชอผสงบทความ ในวารสารวถพทธ “ร ตน และเบกบาน” ปท 5 ฉบบท 12

ภาคเหนอตอนบนพทกษ โสตถยาคม สำานกพฒนานวตกรรมการจดการศกษา, สมชย แซเจย สพป.

เชยงใหม เขต ๔

ทศนย ไฝเอย โรงเรยน ทานตะวนวทยา ต.ทานตะวน อ.พาน จ.เชยงราย เขต ๒

นวลจนทร อครสรธรกล โรงเรยน บานแมตำา ต.ทากอ อ.แมสรวย จ.เชยงราย เขต ๒

นรนทร เลอกา โรงเรยน บานวนาหลวง ต.ถำาลอด อ.ปางมะผา จ.แมฮองสอน เขต ๑

พกลศร ชยชต โรงเรยน มตรมวลชนเชยงใหม ต.ปงโคง อ.เชยงดาว จ.เชยงใหม เขต ๓

บณยวร วงศสน โรงเรยน สนปาแดง ต.แมสน อ.ฝาง จ.เชยงใหม เขต ๓

สนล วสทธโฉม, อบเชย โรงเรยน เวยงผาวทยา ต.ศรถอย อ.แมสรวย จ.เชยงราย เขต ๒

กตต โพธสทธ โรงเรยน บานหวยไคร ต.ปาแงะ อ.ปาแดด จ.เชยงราย เขต ๒

อทธ ฉาใจ และเสาวลกษณ ชาตรงสรรค โรงเรยน นารรตนจงหวดแพร ต.ในเวยง

อ.เมอง จ.แพร เขต ๑

ชาลน เชอนนไชย โรงเรยน บานไร ต.หวเมอง อ.เมองปาน จ.ลำาปาง เขต ๓

แสงอมพา หรมลวงศ สำานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาเชยงราย ต.แมจน

อ.แมจน จ.เชยงราย เขต ๓

ภาคเหนอตอนลางดารารตน ศรนาราง โรงเรยน บานโปงววแดง ต.แหลมรง อ.บงนาราง จ.พจตร เขต ๒

ณชนนทน อาตวงษ โรงเรยน บานทามะไฟ ต.ปามะคาบ อ.เมอง จ.พจตร เขต ๑

ดารารตน ศรนาราง โรงเรยน บานโปงววแดง ต.แหลมรง อ.บงนาราง จ.พจตร เขต ๒

เตอนใจ จนทว โรงเรยน บานเทพนคร ต.เทพนคร อ.เมอง จ.กำาแพงเพชร เขต ๑

ภาคอสานตอนบนนพเกา ทองนนท โรงเรยน บานเปอยทานตะวนพทยาสรรพ ต.สวางแดนดน

อ.สวางแดนดน จ.สกลนคร เขต ๒

ภาคอสานตอนลางพศมย บญรอด โรงเรยน ฆองชยวทยาคม ต.ฆองชยพฒนา อ.ฆองชย จ.กาฬสนธ

เขต ๒๔

ศราวฒ บปผาชาต โรงเรยน บานหนองขนวทยาคาร อ.หนองพอก จ.รอยเอด เขต ๓

ภาคกลาง - ตะวนออกพระอครเดช ญาณเตโช วดฉาง ต.บางปรอก อ.เมอง จ.ปทมธาน เขต ๑

ทพวรรณ หงษเจรญ โรงเรยน บานคลองมะนาว ต.ไมรด อ.คลองใหญ จ.ตราด

ภาคตะวนตก - ใตตอนบนวรช บวบาน โรงเรยน วดไผหชาง ต.ไผหชาง อ.บางเลน จ.นครปฐม เขต ๒

ฉตรปวน จตรายศโชตกล สำานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาเพชรบร

อ.ทายาง จ.เพชรบร เขต ๒

นชนาฏ มานทอง โรงเรยน บานหนองเขมร ต.หนองกระทม อ.กำาแพงแสน จ.นครปฐม

เขต ๑

ไขมก สทบทม โรงเรยน วดบานนอย ต.ดอนเจดย อ.พนมทวน จ.กาญจนบร เขต ๒

สภาพร พวงผล โรงเรยน บานดอนเขวา ต.แสนตอ อ.ทามะกา จ.กาญจนบร เขต ๒

ภาคใตตอนลางอดมภรณ อนทรแกว โรงเรยน บานนาแสน ต.ทงตำาเสา อ.หาดใหญ จ.สงขลา เขต ๒

อรไท มะลแกว โรงเรยน วดประดหอม ต.ทาขน อ.ทาศาลา จ.นครศรธรรมราช เขต ๔

เลศ สขเกษม โรงเรยน วดจงโหลน ต.คหาใต อ.รตภม จ.สงขลา เขต ๒

สชาต ธรรกษประยร โรงเรยน บานทาหมอไชย ต.ทงตำาเสา อ.หาดใหญ จ.สงขลา

เขต ๒

รชฎพร พงษทอง โรงเรยน รกเมองไทย ๖ ต.ทงตำาเสา อ.หาดใหญ จ.สงขลา เขต ๒

เกศร คงท โรงเรยน วดราษฎรสโมสรฯ ต.รอเสาะ อ.รอเสาะ จ.นราธวาส เขต ๑

ปรชา ทองราช โรงเรยน วดเขานอย ต.วดเขานอย อ.นบพตำา จ.นครศรธรรมราช เขต ๔

คนงนจ แกวรจนา โรงเรยน เคยงศร ต.นาเหรง อ.นบพตำา จ.นครศรธรรมราช เขต ๔

วมาลา ณ วโย โรงเรยน บานหนาควน ต.บางเหรยง อ.ควนเนยง จ.สงขลา เขต ๒

สภา ทวแกว โรงเรยน วดโรงเหลก ต.นบพตำา อ.นบพตำา จ.นครศรธรรมราช เขต ๔

นวพร จทอง โรงเรยน บานหวยลก ต.หวยลก อ.ควนเนยง จ.สงขลา เขต ๒

เพยงใจ สขศรสงข โรงเรยน บานหนองมวง ต.แมทอม อ.บางกลำา จ.สงขลา เขต ๒

ดรณ ถาวรนกจกล โรงเรยน บานชายคลอง ต.บานชายคลอง อ.รตภม จ.สงขลา เขต ๒

ทปรกษา ดร.บรรเจอดพร สแสนสข ทมงานทปรกษา น.ส.อมพร หตะสทธ นางเกศกญญา อนกล น.ส.อมาภรณ พฒนะนาวกล น.ส.วาสนา กรเกต

น.ส.อภษฎา ขาวสทธ น.ส.วสนย นราช ทปรกษาบรรณาธการ รศ.ประภาภทร นยม กองบรรณาธการ เขมเพชร ระหวางาน โชตกา นตยนนท

ผสนบสนน สำานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน (สพฐ.) (inno.obec.go.th) ขอขอบคณ หนงสอ กลางใจราษฎร หกทศวรรษแหงการทำางาน

: พระราชประวตพระบาทสมเดจพระเจาอยหวภมพลอดลยเดช

60

วิถีพุทธเล่มที่ ๑๒ ปีที่ ๕

Documents

Transcript of วิถีพุทธเล่มที่ ๑๒ ปีที่ ๕