იმიჯი თუ რეპუტაცია – ჟურნალი...
description
Transcript of იმიჯი თუ რეპუტაცია – ჟურნალი...
imiji Tu
reputaciaavtori: amiran babunaSvili
55ivnisi 2007 N4 biznesi: adamianebi, meTodebi, strategiebi
Tu seriozulad fiqrobT Tqveni kompaniis
imijze da saqmian reputaciaze, maSin am
or cnebas Soris arsebuli gansxvaveba
TqvenTvis naTeli unda iyos. sxva SemTxvevaSi,
ver moaxerxebT, erTi mxriv – imijis da, meore
mxriv – saqmiani reputaciis Seqmnaze Tu mar-
Tvaze gamiznuli PR-kampaniebisaTvis gamoyo-
fili saxsrebis dasabuTebulad gadanawilebas,
specialistebisaTvis miznebisa da amocanebis
sworad dasaxvas da PR-kampaniis Sedegebis efe-
qtianobis Sefasebas, PR-is zogierTi specialis-
tis araprofesiuli midgomisagan Tavis dacvas.
mokled, am cnebebis gaigivebam, SeiZleba, serio-
zul Secdomamde an umizno xarjebamde migvi-
yvanos.
reputacia
reputacia (frang. reputation) _ vinmes an
rames xarisxze, Rirsebasa da naklovanebebze
Seqmnili sazogado azri.
saqmiani reputaciis (da misi inglisurenovani Se-
satyvisis “good will”) erTiani gageba dRemde ar
arsebobs.
kargi reputaciis Seqmna did dros da serio-
zul kapitalur dabandebas moiTxovs. reputa-
cia gansazRvravs kompaniis xarisxobriv gansx-
vavebas konkurentebisagan. aq fasdeba biznesis
ara calkeuli maxasiaTebeli, aramed biznesis,
rogorc mTlianis, efeqtianoba. kargi repu-
tacia axal klientebs izidavs, ukan abrunebs
Zvels, momwodeblebi mzad arian fasdakleba-
ze, bankebi kredits ufro SeRavaTiani pirobiT
iZlevian. kargi reputacia uzrunvelyofs kapi-
talis bazrebis, analitikosebis, investorebis,
saqmiani partniorebis, saxelmwifo Zalaufle-
bis organoebis, distributorebisa da momxma-
reblebis, kvalificiuri kadrebis, masmediis
xelmisawvdomobas.
maSasadame - reputacia simdidrea. es zogierT
finansists Tavbrus axvevs – rogor SeiZleba
Sefasdes is, rac ar Cans, rasac materialuri
forma ar gaaCnia? arada, organizaciis saqmiani
reputacia aranakleb faseuli aqtivia, vidre fi-
zikuri, inteleqtualuri Tu marketinguli. re-
putaciis Rirebuleba kompaniis sabazro Rirebu-
lebis 85%-mdec ki aRwevs. reputaciis indeqsis
1%-iT zrda kompaniis sabazro Rirebulebis 3%-
ian zrdas iwvevs. jurnal “Fortune”-s reitingiT
200 saukeTeso reputaciis mqone kompania repu-
taciis Seqmnasa da SenarCunebaze orjer mets
xarjavs, vidre sxva, naklebad soliduri repu-
taciis mqone, konkurentebi.
qvemoT moyvanili situacia specialuradaa Ser-
Ceuli, rogorc yvelasTvis kargad cnobili. ki-
dev erTxel gadavavloT mas Tvali da gamovyoT
is, rac reputaciis marTvis da SenarCunebisTvi-
saa damaxasiaTebeli.
“Tu Tqven kompaniis fuls dakargavT, amas gagebiT movekidebi.
Tu Tqven kompaniis reputacias dakargavT, Cemgan patiebas nu eliT.”
uoren bafeti (Warren Buff ett)bolo drois yvelaze cnobili amerikeli investori,
cxovrobs 31 500$-ad SeZenil saxlSi
da sadilad mxolod funTuSas miirTmevs,
flobs 40 000 000 000$-an qonebas.
PR master klasi
56 biznesi: adamianebi, meTodebi, strategiebi ivnisi 2007 N4
PEPSI COLA
1993 wlis 10 ivniss sietlis erT-erTma satele-
vizio arxma gaavrcela informacia imis Taoba-
ze, rom Diet Pepsi-is qilaSi erTma ojaxma Sprici
aRmoaCina. male, isev sietlidan, meore aseTive
saCivari Semovida. am movlenebs myisierad gamo-
exmaura produqtebisa da wamlebis kontrolis
sammarTvelo (FDA) da mosaxleobas mouwoda, da-
levis win Diet Pepsi qilidan WiqaSi gadaesxaT. am
gafrTxilebam masmediis yuradReba imwamsve mii-
pyro da Semdgomi 24 saaTis ganmavlobaSi yvela
sainformacio gamoSveba Diet Pepsi-s qilaSi aRmo-
Cenili Spricis Temisadmi miZRvnili reportaJiT
iwyeboda. Pepsi Cola ase uecrad Seejaxa savaWro
markis da kompaniis reputaciis dakargvis upre-
cedento saSiSroebas. pirvel rigSi, aseTi saSiS-
roebis mizezi sazogadoebisa da maregulirebeli
organoebis mxridan problemisadmi daZabuli yu-
radReba gaxda. Pepsi Cola darwmunebuli iyo, rom
gaxmaurebuli ambavi farTo masStabis siyalbes
warmoadgenda. magram, amgvar xedvas masmedia Ta-
vidan undoblad Sexvda, ganagrZo “msxverplTa”
dacva da kompaniisgan ganmarteba moiTxova.
Pepsi Cola-s krizisul situaciebSi moqmedebis
ZiriTadi principebi ukve SemuSavebuli da ga-
mocdili hqonda. antikrizisuli gegma, rome-
lic gamoyenebuli iqna “Spricis mistifikaciis”
winaaRmdeg, manamde warmatebiT gamoiyeneboda
msgavsi problemebis gadasaWrelad adgilobriv
Tu regionul doneze (avariuli situaciebi qar-
xnebSi, dazianebuli SefuTva, produqciis dabin-
Zureba da sxva).
kompaniam antikrizisuli gegmis ganxorcieleba
masmediis mier informaciis gamoqveynebis dRes-
ve daiwyo. sietlis adgilobrivi Camomsxmeli
sawarmo am problemis mizezebis dasadgenad
sakuTar gamoZiebas Seudga, raTa sazogadoebis-
Tvis da masmediisTvis dasabuTebuli pasuxi
gaeca. kompaniis antikrizisuli gundi am kviris
ganmavlobaSi imaze muSaobda, rom daerwmune-
bina momxmarebeli _ warmoebaSi usafrTxoebis
yvela norma daculia da produqciis xarisxi
yvela standarts Seesabameba. am momentisTvis an-
tikrizisuli gundi ukve sargeblobda produq-
ciis warmoebis sferos, samarTlis da am dargis
saxelmwifo maregulirebeli organoebis eqs-
pertebis mxardaWeriT.
antikrizisuli kampaniis mizani ase Camoyalibda:
davarwmunoT adamianebi, rom kompaniis produqcia
da, aqedan gamomdinare _ momxmarebelic, sruliad da-
culia.
Spricis moxvedra produqciaSi, Tundac winaswari
ganzraxviT, SeuZlebelia, rac cxadi xdeba sakiTxis
logikuri ganxilvisas.
produqciis Secvla, am SemTxvevaSi, araa problemis
gadawyvetis gza.
antikrizisuli kampaniis miznis misaRwevad Semu-
Savda strategia:
masmediasTan urTierTobisas sruli Riaoba da mzad-
yofna, pasuxi gaeces nebismier kiTxvas.
nebismieri auditoriis mier adreul stadiaze dasmul
sakiTxebze swrafi reagireba da imdeni drois daTmoba,
ramdenic saWiro gaxdeba.
FDA-sTan mWidro TanamSromloba, raTa Diet Pepsi-is
qilaSi Spricis moxvedris namdvili mizezi iqnas gamo-
vlenili.
miznobriv auditoriad CaiTvala: momxmarebeli,
masmedia, maregulirebel organoTa Cinovnikebi,
produqciis CamosxmiT dakavebuli kompaniebi,
kompaniis TanamSromlebi, produqciis SemkveTe-
bi (sacalo vaWroba, restornebi da sxvebi, vinc
produqciis gayidviTaa dakavebuli). maT iseTi
mtkicebulebebi unda miewodos, rom TvalnaTliv
dainaxon simarTle faqtebisa da logikis moSve-
liebiT.
PRmaster klasi
57ivnisi 2007 N4 biznesi: adamianebi, meTodebi, strategiebi
antikrizisuli kampaniis realizacia
krizisma ramdenime faza gaiara, romlebic erTma-
neTs imis mixedviT cvlidnen, Tu ra faqtebis gamoqve-
yneba SeZlo kompaniam da rogor mimdinareobda FDA-s
mier dawyebuli gamoZieba. antikrizisuli gundi uwyve-
tad atarebda situaciis ganviTarebisa da masmediaSi
gamoqveynebuli informaciis analizs, raTa saswrafod
ganeaxlebina miznobrivi jgufebisaTvis gankuTvnili
gzavnilebi.
problemis yovelmxrivi Seswavlis mizniT, sawyis
etapze kompania maRal tempSi muSaobda, raTa mTlia-
nad gamoricxuliyo teqnologiur procesSi, Tundac
Segnebuli, mavneblobis faqtis SesaZlebloba. sietlSi
Pepsi Cola-s adgilobrivma Camomsxmelma sawarmom Jurna-
listebs saSualeba misca, pirdapir SemTxvevis adgilze
aeRoT interviuebi da gadaRebebi ewarmoebinaT. sazo-
gadoebas daanaxes qilebSi kolas Camosasxmeli Taname-
drove maRali siswrafis xazi. sawarmom gamosca pres-
relizebic, romliTac momxmarebeli daarwmuna, rom am
SemTxvevis mizezs aucileblad ipovida.
roca es, TiTqos adgilobrivi, SemTxveva mTeli
qveynis masStabis problemad gadaiqca, naTeli gaxda,
rom movlenebi gareSe Zalebis zemoqmedebiT viTar-
deboda. FDA-m amas masmediis uzneo reportaJTa cikli
uwoda, romelic wambaZveli pretenziebis serias ba-
debda. am Zalis winaaRmdeg antikrizisulma gundma
gzavnilebi SeimuSava da maTi miwodebis gzebic gan-
sazRvra. video- da pres-relizebi, argumentebi momx-
marebelTaTvis, rCevebi Camomsxmel sawarmoTaTvis,
biuletenebi TanamSromlebisTvis, werilebi savaWro
organizaciebisTvis – yvelaferi es im auditorias-
Tan unda misuliyo, romelsac SeeZlo, daxmareba
gaewia Pepsi Cola-sa da FDA-sTvis gamoZiebaSi da panikis
swrafad CaqrobaSi.
Pepsi Cola did imedebs satelevizio sainformacio ar-
xebiT informaciis gavrcelebaze amyarebda. antikrizi-
sulma jgufma kompania Robert Chang Productions-i moiwvia,
romelic ukve muSaobda Pepsi Cola-sTan konsultantad
masmediasTan urTierTobebisa da satelevizio pro-
duqciis warmoebis sferoSi. mas iseTi videomasalebis
Seqmna daevala, romlebic ilustracias daurTavdnen
Pepsi Cola-s gzavnilebs. saTanamgzavro kavSiriT mTel
qveyanaSi gadacemulma am reportaJebma mayurebeli
daarwmuna, rom kompaniis sawarmoo procesi sruliad
usafrTxoa, rom aseTi raodenobisa da Sinaarsis pre-
tenziebi logikurad gamoricxulia da maT ar SeiZleba
realuri safuZveli hqondes. Pepsi Cola-s aRmasrule-
belma direqtorma kreg vezerapma (Craig Weatherup) axali
ambebis yvela ZiriTad programaSi miiRo monawileoba
da ganacxada: kompania darwmunebulia, rom es SemTxveva
ar momxdara Pepsi Cola-s sawarmoSi.
kompaniis masmediasTan muSobis 6-ma TanamSromelma
beWdviTi mediis, radiosa da televiziis Jurnalistebis
2000 satelefono zars gasca pasuxi. momxmareblebTan
muSaobis 24-ma specialistma 40 moxalisis daxmarebiT
momxmarebelTa aTeul aTas zars upasuxa. rCevebi imis
Sesaxeb, Tu rogor imuSaon pretenziis mqone adamianeb-
Tan adgilebze, faqsiT dReSi orjer igzavneboda im 400
sawarmoSi, romlebSic sasmels asxamdnen.
FDA, romelsac produqciis gayalbebisas gamoZiebis
didi gamocdileba hqonda, kompaniis mTavari mrCeveli
gaxda. FDA-s TanamSromlebma Zalisxmeva mimarTes im
mizezebis dadgenisaken, romelTac “Spricis skandali”
gamoiwvies. kompania ki paralelurad sazogadoebas
aCvenebda _ warmoebis da SefuTvis procesi produqcias
namdvilad icavs ucxo sagnis sasmelSi moxvedrisgan.
“Spricis panika” Svid dReSi damTavrda. marTalia,
am periodSi kompaniis gayidvebi 25 milioni do-
lariT Semcirda, magram ukve Sua zafxulisTvis
kompaniam am danakargis kompensireba moaxerxa,
xolo zafxulis sezoni gayidvebis sarekordo
maCveneblebiT daasrula. gamoCnda, rom momxma-
rebelma calsaxad dauWira mxari kompanias da
araorazrovani damokidebuleba gamoxata produ-
qciis xarisxis mimarT.
aseTive suraTi gamoavlina kompaniisadmi damoki-
debulebis Sesaxeb gamokiTxvis Sedegebmac. kri-
zisis yvelaze aqtiur fazaSic ki, momxmarebelTa
94% Tvlida, rom Pepsi Cola am situaciaSi ukve
Tavisi qcevis gamo imsaxurebda ndobas. oTxidan
yoveli sami gamokiTxuli ambobda, rom misi azri
kompaniis produqciis Sesaxeb ukeTesobisken Sei-
cvala im STabeWdilebis gamo, romelic kompaniam
moaxdina masze am problemis gadawyvetis gzebis
Ziebisas.
saTanamgzavro samsaxuris MediaLink-is mier ga-
moqveynebuli statistikis mixedviT, Pepsi Cola-s Sesaxeb sainformacio masalebis gadacemis six-
Sire kompaniis mTel istoriaSi yvelaze maRali
aRmoCnda im oTxi gadacemidan pirvelSi, rome-
lic krizisuli kviris ganmavlobaSi gamoqveynda.
videomasala jamurad oTxive gadacemaSi 500-ma
milionma adamianma naxa.
PR master klasi
58
master klasi
biznesi: adamianebi, meTodebi, strategiebi ivnisi 2007 N4
momxmarebeli, aTasobiT satelefono zariT da
weriliT, sakuTar mxardaWeras ucxadebda kom-
panias. mTeli qveynis masStabiT, saredaqcio sta-
tiebSi masmedia ganixilavda Tavis rols panikis
gaRvivebaSi, saubrobda imaze, rom msgavsi infor-
maciis gamoqveyneba SiSs nergavs da mosaxleobas
TiTqosda wundebuli saqonlis mimarT sarCele-
bis aRZvrisken ubiZgebs.
am istoriidan kargad Cans reputaciisTvis da-
maxasiaTebeli niSnebi: is efuZneba SefasebiT
emociebs (+ da -, kargi da cudi, efeqtiani da
araefeqtiani...), romlebic Tan sdevs raciona-
lur Sefasebas; reputaciis formirebisas xdeba
racionaluri sqemebis modelireba, logikurad
dasabuTebuli argumentebis moSvelieba; reputa-
cia exeba obieqtis konteqsts da pasuxobs kiTx-
vaze “rogori”, “ramdenad”.
reputaciis Seqmna da danergva mis niSanze – kar-
gi da cudi, dadebiTi da uaryofiTi - aqcentiT
xdeba. misi modeli orpolusiani Skalaa. amocana
isaa, rom davafiqsiroT saWiro Skalebi da pola-
rulobis kriteriumebi, xolo Semdeg - davsaxoT
da ganvaxorcieloT RonisZiebebi reputaciis Se-
saqmnelad. reputaciis Seqmna niSnavs logikuri,
sqematuri komunikaciis safuZvelze realobaSi
saWiro Sreebis, konteqstebis Camoyalibebas.
aqedan cxadia: saqmiani reputaciis Seqmnisa da
marTvis procesSi aucilebelia, yuradReba ga-
maxvildes marTvis efeqtianobisa da finansur
maCveneblebze, aqcionerTa Semosavlebze, saqmiani
eTikis principebze, korporaciuli marTvis Rir-
sebasa da inovaciur midgomaze, kompaniis Riaobasa
da gamWvirvalobaze, korporaciul moqalaqeobasa
da korporaciuli faseulobebis Camoyalibebul
sistemaze, korporaciul liderobaze.
reputaciis marTvisTvis aucilebelia iniciativa
umaRlesi xelmZRvanelobis mxridan, “kulturu-
li revolucia” mTel kompaniaSi, zusti strate-
gia da faseulobaTa sistema, erTiani sakvanZo
mimarTva nebismieri auditoriisaTvis, droisa da
materialuri danaxarjebi, kompaniis reputaciis
gonivruli Sefaseba.
reputaciaze moqmedi faqtorebis Sefaseba
Hill & Knowlton
0 1 2 3 4 5
momxmareblebi
TanamSromlebi
xelmZRvanelTa reputacia
beWdviTi gamocemebi
biznes-analitikosebi
aqcionerebi
finansuri analitikosebi
mTavroba
interneti
televizia da radio
Hill & Knowlton
0%
0%
0%
6%
40% 60% 80%
94%
100%20%
mniSvnelovani sulac araa
umniSvneloa
korporaciuli reputaciis mniSvneloba
kompaniis strategiuli miznebis miRwevaSi.
mniSvnelovania
Zalian mniSvnelovania
aseve sainteresoa imave kvlevis Sedegad miRebuli amerikuli kompaniebis xelmZRvanelTa azri
korporaciuli reputaciis mniSvnelobaze kompaniis strategiuli miznebis miRwevaSi (wyaro: Hill &
Knowlton, Sefasebis xuTquliani sistema).
sainteresoa reputaciaze moqmedi faqtorebis Sefaseba amerikuli kompaniebis xelmZRvanelTa mier
(wyaro: Hill & Knowlton, Sefasebis xuTquliani sistema).
PR
59
master klasi
ivnisi 2007 N4 biznesi: adamianebi, meTodebi, strategiebi
imiji
imiji xelovnurad Seqmnili Sexedulebaa, romelic
masobriv cnobierebaSi qmnis keTilganwyobilebas
kompaniis mimarT. imijis Seqmnisas yuradReba kompa-
niis im maxasiaTeblebzea Tavmoyrili, romelTa war-
mateba, romelTa mimarT dadebiTi damokidebuleba
ueWvelia. yoveli zedmeti informacia, romelmac
SeiZleba daamaxinjos obieqtze Sexeduleba, uaryo-
filia.
imijis safuZveli xatis, saxis (image, образ) cne-
baa. nebismieri xati ki individualur Tu sazo-
gadoebriv cnobierebaSi gamTlianebuli, konkre-
tuli da unikaluria. amitom imiji mdgradi,
naklebad moZravia. Tu kompaniis dadebiTi imijis
Seqmnas moaxerxebT, is xangrZlivi drois ganma-
vlobaSi mogemsaxurebaT. da piriqiT. Tu Tqve-
ni kompaniis (produqtis, momsaxurebis) mimarT
uaryofiTi imiji Camoyalibda, es seriozul da
xangrZliv problemebs SegiqmniT.
imijis romelime komponentis Secvla iwvevs
imijis mTlianad modifikaciis aucileblobas
– imijis komponentebi myife urTierTkavSirSia
da SeuZlebelia romelime maTganis “amoReba” ise,
rom aRqmis mTlianoba ar dairRves.
Tavidan, ra sakvirveladac ar unda geCvenoT, Marlboro qalebze ga-
Tvlili brendi iyo. Marlboro-s imijis Secvla XX saukunis 50-ian
wlebSi moxda da dRemde samagaliTod aris miCneuli. maSin pirvelad
gamoCnda TeTr-wiTeli yuTi kovbois gamosaxulebiT (hercogi mal-
boros, cnobili ingliseli “kazanovas”, gamosaxulebis nacvlad).
“malboros kovbois” saxe, rogorc Zlieri mamakacis simbolo, 1955
wels reklamis klasikosma, leo barnetma, Seqmna. Tu mandilosnebis-
Tvis gankuTvnili sigaretis bazris wili aSS-is sigaretebis bazris
0,1%-s Seadgenda, dRes is N1 brendia - samSobloSi bazris 35-40%-is
da msoflio bazris 8%-is wilis mflobeli.
miuxedavad imijis Secvlis aseTi gamocdilebisa, Philip Morris-ma
mainc Seiqmna problema, roca misi flagmanis, Marlboro-s gayidvebis
zrdis tempis SesanarCuneblad, brendis imijis Selaxvis saSiSroeba
ver gaiTvaliswina da daiwyo “Marlboro Lights”-is, “Marlboro Mediums”-is,
“Marlboro Menthol”-is da “Marlboro Ultralights”-is warmoeba. xelmZRvane-
lobisaTvis moulodnelad, markis popularoba daeca! mizezi ki
naTelia – namdvili kovboi ar eweva ultrarbil an menTolian si-
garets. kompania iZulebuli gaxda dabruneboda gamocdil “malbo-
ros qveyanas”. reklamaSi menToliani da rbili sigaretebis xsenebac
aRar aris.
imijis marTva – pirveladi procesia, masobrivi
cnobierebis pirveladi awyobaa. imijis Seqmnisa
da danergvis teqnologia niSnebis, simboloebis
enaze warmarTuli komunikaciaa. imiji pirdapi-
ri zemoqmedebiT iqmneba, sadac vizualuri, xmo-
vani Tu teqstobrivi informacia komunikaciis
sxvadasxva arxebiT cnobierebaSi inergeba. amiT
movlena fiqsirdeba rogorc arsebuli, jdeba
adamianis faseulobaTa sistemaSi da zegavlenas
axdens niSnebis samomavlo aRqmaze. imiji Sei-
Zleba miebas ukve arsebul stereotipebs, arqe-
tipebs, arsebul simbolur rigs an damoukide-
blad moaxdinos stereotipebisa da situaciebis
generireba. imijis danergvisas SeiZleba visar-
gebloT adamianis nebismieri grZnobiseuli ga-
mocdilebiT, gancdebiT, mdgomareobiT, raTa
mizanmimarTulad vimoqmedoT fsiqikis emociur
sferoze.
PR
60
master klasi
biznesi: adamianebi, meTodebi, strategiebi ivnisi 2007 N4
2002 wels, saqmianobis konteqstis gafarToebasTan dakavSirebiT,
kompania British Pertroleum-ma Tavisi imijis Secvla scada. saxelic
SeirCa _ bp. Tu adre es British Pertroleum-is abreviaturad ganixile-
boda, axali koncefciiT ase iSifreba - beyond petroleum (ara mxolod
navTobi). axali imiji gulisxmobs _ British Pertroleum-i aRar aris mxo-
lod navTobkompania, misi miznebic SeuzRudavia. saagentom Landor &
Associates Seqmna “heliosis”, rogorc mzisa da naTebis, simbolo. axal
logotipSi mwvane, bunebis feri kompaniis garemos dacvaze mzrunve-
lobas miuTiTebs. yviTeli _ mzis feria.
mainc ratom dasWirda es Zalisxmeva kompanias? axali imiji unda
gamxdariyo ufro cnobadi, xasxasa, navTobis “surnelisgan” Tavi-
sufali. navTobmopoveba da navTobnedleulis gayidva ukve aRar
warmoadgenda Semosavlis ZiriTadi wyaros: Tanmxlebi produqciis
wili (avtokosmetika, minimarketebi, Jurnal-gazeTebi, bankomatebi
da sxva) benzinis gasamarTi sadguris Semosavlis 40-50%-s Seadgen-
da. damaxasiaTebelia, rom Young & Rubicam-is klasifikaciiT bp ukve
servisul kategorias miekuTvneba Citibank-sa da FedEx-Tan erTad.
1995 wels koreuli kompania Goldstar-ma, romelic 1958 wlidan arse-
bobda, saxeli Seicvala da LG Electronics-ad warmogvidga. ratom gaxda
axali saxeli saWiro? saqme isaa, rom msoflioSi Goldstar cnobili
iyo, rogorc iaffasiani eleqtronikis mwarmoebeli kompania. aseTi
imiji ki kompaniis strategiul gegmas – Sesuliyo msoflios wamyvan
mwarmoebelTa rigebSi - sulac ar Seesabameboda. axali saxeliT
kompaniam Zveli imiji warsuls Caabara da sruliad axali cxovreba
daiwyo. moifiqres LG-is axleburi gaSifvrac - Life’s Good.
aucilebelia gaviTvaliswinoT, rom reputaciis
Seqmnisas kompaniis imijis arseboba, misi arseboba
auditoriis cnobierebaSi aucilebeli pirobaa.
reputacia yalibdeba saimijo obieqtis pozicio-
nirebisas ama Tu im konteqstidan gamomdinare.
maS, ase:
saqmiani reputacia, imijisagan gansxvavebiT,
ufro struqturirebulia da erTmaneTisagan
ufro metad damoukidebeli konteqstebisagan
Sedgeba. reputaciis romelime erTi komponentis
(Semadgeneli nawilis) cvlileba ufro metad
avtonomiurad SeiZleba moxdes. SesaZlebelia
reputaciis erT romelime maxasiaTebelze ga-
morCeulad vimoqmedoT, magaliTad – gavzar-
doT kompaniis xelmZRvanelobis profesiuli
Sefasebis done.
imiji cnobieri struqturis gavliT moqmedebs
qvecnobierze da aracnobierze, maT Soris – ko-
leqtiur aracnobierze.
saqmiani reputacia eyrdnoba racionalur fa-
qtebs, mtkicebulebebs, magaliTebs da Sefasebis
formirebisTvis saWiro sxva saSualebebs.
imijis safuZveli xatis cnebaa, reputaciis
safuZveli ki – Sefasebis, azris cneba.
Tu imijis cnebis formalizeba rTulia, saqmiani
reputacia ufro formalizebadia. misi fuladi
Rirebulebis gazomvac SeiZleba.
erT-erTi yvelaze gavrcelebuli meTodis Ta-
naxmad, saqmiani reputacia (good will) aris sxvaoba
organizaciis sabazro Rirebulebasa da misi mate-
rialuri aqtivebis Rirebulebas Soris. aseTi mid-
gomiT, imijisagan gansxvavebiT, romelic emociur
arainformirebuloba me arasdros gamigia Tqens Sesaxeb
dabneuloba mgoni es saxeli adre sadRac minaxavs
cnoba es saxeli adre minaxavs
gaxseneba maxsovs aseTi kompania
kargi nacnoboba me xSirad gxedavT
imiji me vici ras warmoadgenTimiji
reputacia
eqsperimenti maCveneT, ra SegiZliaT
ganmtkiceba pirvel rigSi Tqven mogmarTavT
rekomendacia sxvebs vurCev Tqven mogmarToT
midrekileba(ganwyobileba) me Tqven mogmarTavT
imijis da reputaciis
urTierTkavSiri, maTi Seqmnis
procesi TvalsaCinod warmoadgina
Grahame Dowling-ma (Australian Graduate
School of Management in the University
of New South Wales) wignSi Creating
Corporate Reputations: Identity, Image,
and Performance.
PR
61
master klasi
ivnisi 2007 N4 biznesi: adamianebi, meTodebi, strategiebi
doneze formirdeba, reputacia fulad Rirebule-
baSi gamoxatuli biznesis, misi marTvis xarisxia.
reputaciis gaumjobeseba, imijis SesatyvisobaSi
moyvana _ ase ismis amocana.
imiji reputacia
obieqtis niSania,
pasuxobs kiTxvaze “ra?”
obieqtis konteqstia,
pasuxobs kiTxvebze “rogori?”, “ramdenad?”
axasiaTebs mTlianoba, kompleqsuroba,
SeqmnisaTvis saWiro RonisZiebaTa paraleluroba
SesaZloa avtonomiuroba,
axasiaTebs SeqmnisaTvis saWiro RonisZiebaTa
Tanmimdevroba, rigiToba
efuZneba Sinaarsobriv emociebs, grZnobebs,
mdgomareobas
efuZneba SefasebiT emociebs (+ Tu -, kargi da cudi...),
romlebic Tan sdevs racionalur Sefasebas
formireba xdeba pirdapiri zemoqmedebiT, magaliTad
_ reklamiT.
saWiroa xelSewyoba (promotion)
formirebisas zemoqmedebis pirdapiri meTodebi
gamousadegaria.
saWiroa “TamaSi”
formirebisas xdeba stereotipebis modelirebaformirebisas xdeba racionaluri sqemebis
modelireba
pirveladia,
formireba xdeba reputaciis Seqmnamde
meoradia,
formireba xdeba imijis Seqmnis Semdeg
Philip Morris-i 2003 wels kidev erT, axla ukve reputacias-
Tan dakavSirebul, problemas Seejaxa. am wlidan misi
saxeli Altria Group gaxda. saxelis SecvliT is Seecada,
gaTavisuflebuliyo arasasurveli reputaciisagan:
“Tambaqos kompania, romelic “xalxs wamlavs”. yvelas
gvaxsovs, rogor daatyda Tavs kompanias sarCelebi
sigaretis mwevelebisagan, romlebic janmrTelobis
gauaresebis gamo mravalmiliardian kompensacias
iTxovdnen. mudmivi sasamarTlo procesebi da masme-
diis gauTavebeli xmauri imis safuZveli gaxda, rom
momxmareblis TvalSi Philip Morris-i “xalxis mkvlel kom-
paniad” iqca. Tumca, kompaniis Semosavlebis umetesi
nawili sulac ar iyo dakavSirebuli Tambaqos mrewve-
lobasTan – kompania flobda General Foods-is, Nabisco-s,
Kraft Foods-is aqciebis sakontrolo pakets, ludsaxarSi
kompaniis SABMiller-is did wils da ase Semdeg. problema
is gaxda, rom investorebma am “janmrTel aqtivebzec”
gadaitanes is daZabuloba, rac “mavnebel” Tambaqos
bizness axlda Tan. am SemTxvevaSi, kompaniis axali
saxeli mowodebulia, moxsnas sakvebi produqtebis
ganyofilebaTa winaSe wamoWrili Philip Morris-is repu-
taciis problema.
kritikul situaciebSi reputaciis marTva um-
niSvnelovanesi amocanaa. krizisis daZleva da-
mokidebulia organizaciis mzadyofnaze, mis
mtkice da saqmis codniT gansazRvrul moqme-
debaze, profesiulad Sedgenil krizisis da-
Zlevis gegmaze.
PR
62
master klasi
biznesi: adamianebi, meTodebi, strategiebi ivnisi 2007 N4
90-iani wlebis bolodan, Tavisi brwyinvale, 11
wliani periodis Semdeg, Apple-ma poziciebis
daTmoba daiwyo. brendi gauferulda da presis
yuradRebas aRar ipyrobda. miuxedavad imisa,
rom Apple-is axali brendebi mravldeboda (Per-forma, Power Mac, LC – araprofesionali momxma-
reblisTvis, Power Mac, Quadra, Centris, PowerBo-ok – profesionalebisTvis), isini aRar iwvevda
momxmareblis aRfrTovanebas da sul ufro cota
iyideboda. Apple jildoebs ukve mxolod dizai-
nisTvis Tu iRebda da ara Macintosh-isTvis.
aseTi vaTareba, cxadia, sulac ar aZlevda xels
stiv jobss. misi erT-erTi mTavari prioriteti
Apple-is imijis aRdgena gaxda. am amocanas sti-
vma Tavi brwyinvaled gaarTva, rac sabolood
dasrulda warmoudgenlad efeqtiani sareklamo
kampaniiT “ifiqre sxvagvarad”.
pirvel rigSi jobsi kvleviTi proeqtebis Sem-
cirebas Seudga, maTi raodenoba 10-mde SezRuda
da rTuli saproduqto xazi produqtebis martiv
matricamde daiyvana. amave dros, man mxardaWe-
ra gauwia radikalur kvleviT proeqts Mac NC (Network Computer _ qselis kompiuteri), romelic
TandaTan iMac-Si gadaizarda.
Tumca, kompaniis SebRaluli imijis aRdgena mxo-
lod struqturuli cvlilebebis safuZvelze
SeuZlebeli iyo. saWiro gaxda axali marketingu-
li strategiis SemuSaveba. 1997 wlis 3 agvistos
saagento Chiat/Day-s kreatiulma direqtorma, li
kloum, Apple-s axali devizis da reklamis kon-
cefciis prezentacia moaxdina. “ifiqre sxvagva-
rad” – mouwodebda axali devizi momxmarebels
(amiT pirdapiri miTiTeba gaCnda IBM-is cnobil
devizze “ifiqre”) cnobili msaxiobebis da Semo-
qmedebiTi profesionalebis piriT, romlebic
reklamidan imzirebodnen.
stiv jobsi (Steve Jobs) - Apple-s
erTerTi damaarsebeli. 1981
wlidan iyo Apple-s direqtori.
am Tanamdebobidan igi 1985 wels,
kompaniaSi jon skalis mosvlis
Semdeg, gaaTavisufles. Apple-is
mmarTvelobas kompaniis krizisis
dros, 1997 wels daubrunda.
Think diff erent.
sareklamo kampania mTlianad uzrunvelyo saagen-
to Chiat/Day-m, Tumca, jobsis piradi kontroliT.
sareklamo kampaniis upirveles wesad gamocxad-
da – araviTari produqti reklamaSi. li klou
da misi gundi imazec Relavdnen, rom reklama-
Si gamoyenebul saxeebs eqspluatacias uwevdnen.
amitom gadawyvites, kampaniis monawileTa an maTi
warmomadgenlebisaTvis eCuqebinaT kompiuteruli
mowyobilobebi - saqvelmoqmedo da aramomgebiani
organizaciebisaTvis Semdgomi gadacemis mizniT.
Seiqmna unikaluri beWdviTi reklama da bil-
bordebi. Apple-ma uari Tqva reklamis kompiu-
terul JurnalebSi ganTavsebaze da popularul
da modur Jurnalebs mimarTa. kompiuteruli
firmebisaTvis aqamde miuRebeli gare reklama
ganTavsda niu-iorkis da los-anJelesis asobiT
saukeTeso adgilas.
1997 wlis 28 seqtembers dawyebuli sareklamo
kampania Seudareblad warmatebuli aRmoCnda da
presisgan SesaniSnavi Sefasebebi daimsaxura. man
uamravi jildo miiRo da male sakulto gaxda.
Apple-ma daiwyo mTeli qveynis masStabiT sko-
lebSi im plakatebis dagzavna, romlebzec sxva-
dasxva saxelganTqmuli adamiani iyo gamosaxuli
(pablo pikaso, albert einSteini, ro xovardi Tu
sxva). aseTi plakatebis krebuli dRes asobiT do-
larad iyideba.
PR