ژمارە ١٤٠ی دنیای منداڵان چاپ و بڵاو بۆوە
24
24 1392 رێبهندانی- 140 ژماره
-
Upload
kurdistanukurd -
Category
Documents
-
view
261 -
download
8
description
ژمارە ١٤٠ی دنیای منداڵان چاپ و بڵاو بۆوە
Transcript of ژمارە ١٤٠ی دنیای منداڵان چاپ و بڵاو بۆوە
24ژماره 140 - رێبه ندانی 1392
23ژماره 140 - فێوریه ی 2014
شیبا که ریمیان ڕێکان مه کاڵوه یی کانی نادریان
سانا حاجی ره حیمی بانه عه زیزی سه هه ند که ریمیان
هه ردی قه له ره شی هه دیه قه له ره شی کوژین که ماڵ
22ژماره 140 - رێبه ندانی 1392
شیال‌ناسر‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌بیتا‌پڕکاڵ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کارزان‌ئه‌فشین
سه‌هه‌ند‌سوله‌یمانپوور‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌نارین‌که‌نکاش‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شه‌کیال‌حوسێنی
سارینا‌قادری‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کاروان‌هه‌یکه‌لی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌سۆالڤ‌قادری
21ژماره 140 - فێوریه ی 2014
ئارمین ئیزه دپه نا رۆبیتا و ئارتیما شوانی
ساڵوهاوڕێیانی‌به‌رێز،ئه‌م‌کاته‌تان‌باش
به‌ڕێزان‌ئه‌من‌و‌خوشکه‌‌چووکه‌که‌م‌بۆ‌یه‌که‌م‌جار‌گۆڤارێکمان‌به‌‌ده‌ست
گه‌یشت‌به‌‌ناوی‌دنیای‌مندااڵن‌که‌‌ناوه‌ندی‌منداڵپارێزیی‌رۆژهه‌اڵتی‌کوردستان‌ده‌ری‌ده‌کا
به‌‌ناوی‌دنیای‌مندااڵنبۆیه‌‌بڕیارم‌دا‌له‌وه‌‌به‌دوا‌ببینه‌‌هاوڕێی
دنیای‌مندااڵنهیوادارم‌وه‌ک‌هاورێ‌قبوڵمان‌بکه‌ن
من‌ناو‌م‌که‌ژان‌که‌ماڵ‌و‌له‌‌قه‌زای‌سۆران‌له‌‌پۆلی‌دووی‌سه‌رتاییم
خوشکه‌‌چووکه‌که‌م‌ناوی‌کۆژێن‌که‌ماڵه‌وهه‌ر‌یه‌کێکمان‌یه‌ک‌وێنه‌مان‌ناردوه‌‌هیوادارم
بۆمان‌باڵو‌بکه‌نه‌وه‌دووباره‌‌چاوتان‌ماچ‌ده‌که‌م‌و‌هیوادارم
وه‌ک‌هاوڕێ‌قبوڵمان‌بکه‌ن
که‌ژان‌که‌مال‌و‌کۆژین‌که‌ماڵ‌‌له‌‌قه‌زای‌سۆران
20ژماره 140 - رێبه ندانی 1392
فێرگەی نەققاشی
19ژماره 140 - فێوریه ی 2014
هه نار
هه ناری ترش و شیرینلێو به خه نده و پێکه نین
هاورێی سێوو پڕته قاڵ خۆشه ویستی الی مناڵ
خڕو خۆڵی ده نک سوور تامت خۆشه بێ سنوور
تۆ میوه ی پاییزانیساڵێ جارێ میوانی
به ترش و به شیرینی پڕ سوودو ویتامینی
له نێو باخان دا دیاری میوانی الدێ و شاری
دیار‌هه‌ڵه‌بجه‌یی
18ژماره 140 - رێبه ندانی 1392
ئه‌وه‌‌ماردینه،٦ساڵی‌ته‌مه‌نه.
خه‌ڵکی‌سه‌رچناره.سه‌رچنار‌گوندێکی‌سه‌ر‌به‌‌مه‌هاباد‌له‌‌ڕۆژهه‌اڵتی‌کوردستانه.
ماردین‌شێعری‌کوردیی‌زۆر‌پێ
خۆشه،به‌‌تایبه‌ت‌شێعره‌کانی‌مامۆستا‌هه‌ژار.باوکی‌ماردین‌ده‌ڵێ‌کاتێ‌شێعری»کوردستان‌به‌هه‌شته«ی‌بۆ‌ده‌خوێنمه‌وه‌‌که‌یفی‌ته‌واو‌ساز‌ده‌بێ.ئه‌وه‌‌خه‌ریکه
له‌به‌ریشی‌ده‌کا.ماردین‌مامۆستا‌هه‌ژاری‌خۆش‌ده‌وێ.چونکی‌ده‌زانێ‌که‌‌مامۆستا‌هه‌ژار
یه‌کێک‌له‌‌گه‌وره‌پیاوانی‌نه‌ته‌وه‌که‌مانه.ئه‌و‌له‌‌باوکی‌بیستوویه‌تی‌که‌‌مامۆستا‌هه‌ژار‌له‌‌سه‌رده‌می‌کۆماری‌کوردستاندا‌له‌الیه‌ن‌پێشه‌وا‌قازی‌محه‌ممه‌ده‌وه
نازناوی‌شاعیری‌میللیی‌پێ‌به‌خشراوه،دوایه‌ش‌له‌‌سه‌ر‌کوردایه‌تی‌ده‌ربه‌ده‌ر‌بووه،به‌اڵم‌دنیایه‌ک‌به‌رهه‌م‌و‌ئاسه‌واری‌به‌نرخی‌بۆ‌گه‌له‌که‌ی‌به‌میرات‌جێ
هێشتوه.ماردین‌و‌باوکی‌سه‌ردانی‌مه‌زاری‌مامۆستا‌هه‌ژاریان‌کردوه.ماردین‌باوه‌شی
به‌‌کێله‌که‌ی‌مامۆستا‌هه‌ژاردا‌کردوه‌و‌یه‌کێک‌له‌‌شێعره‌کانی‌مامۆستای‌خوێندۆته‌وه.مامۆستا‌هه‌ژار‌دڵی‌خۆشه‌‌که‌‌نه‌ته‌وکه‌ی‌زیندوویه...ماردینیش
دڵی‌خۆشه‌‌که‌‌سه‌ردانی‌گڵکۆی‌مامۆستا‌هه‌ژاری‌کردوه...
ماردین و مامۆستا هه ژار
17ژماره 140 - فێوریه ی 2014
هیچانه
بڵێ‌دایه‌دایه -
مانگێک‌له‌‌چاوت‌دایه -
بڵێ‌بابه‌بابه -
بۆ‌بابت‌کچی‌چا‌به -
بڵی‌خاڵه‌خاڵه -
بۆنخۆشی‌وه‌ک‌هه‌اڵڵه -
بڵێ‌مامه‌مامه -
بۆنخۆشی‌وه‌ک‌شه‌مامه -
بڵێ‌کاکه‌کاکه -
دا‌سێوێکیم‌بۆ‌پا‌که -
له‌یال‌ساڵحی)بۆکان(
منداڵه ئازیزه کان! جیاوازی نێوان ئه و وێنانه ببیننه وه !
16ژماره 140 - رێبه ندانی 1392
ده‌زانن‌ئه‌و‌منداڵه‌‌له‌سه‌ر‌شانی‌ئه‌و بن له ده‌کا؟ چی کوڕه ئه‌و
گوێسوانه‌‌له‌‌چی‌ده‌گه‌رێ؟ده‌ستی ئه‌و نه‌زانن، ڕه‌نگبی چۆله‌که‌‌و هێالنه نێو کردۆته‌‌به‌چه‌که‌کانیان ده‌یه‌وێ سێروو،ده‌ربێنێ.بۆچی؟ئه‌وه‌یان‌نازانم...له‌گه‌ڵ کایه‌یان بیه‌وێ ڕه‌نگبێ‌بکا،یان‌ئه‌وه‌ی‌بیانه‌وی‌بیبه‌نه‌وه
ماڵێ‌و‌بیان‌خۆن.نه‌که‌ن‌نه‌که‌ن،ئێوه‌‌نه‌چن‌کاری‌بێ ڕاست ئه‌وه‌ی بکه‌ن... ئاوا‌ئه‌من‌به‌‌منداڵی‌جارێکم‌ئه‌و‌کاره
کردوه،به‌اڵم‌له‌و‌کاته‌وه‌‌تا‌ئێستا‌په‌شیمانم...ئێستا‌ئه‌من‌زۆر‌خۆشحاڵم‌که‌‌ده‌بینم»نیان«باڵنده‌کانی‌خۆش‌ده‌وێ،له‌‌حه‌وشه‌ی‌ماڵه‌وه‌شمان‌هێالنه‌ی‌بۆ‌چه‌ند‌کۆتره‌باریکه‌‌دروست‌کردوه.له‌‌برینج‌و‌گه‌نم‌و‌دانه‌ویڵه‌ش
چی‌ده‌ست‌که‌وێ‌بۆیان‌له‌‌حه‌وشه‌‌ڕۆ‌ده‌کاو‌ئه‌وانیش‌دێن‌هه‌ڵی‌ده‌گرنه‌وه.نیان‌ده‌زانێ‌که‌‌ئێستا‌زستانه‌و‌مه‌ل‌و‌باڵنده‌کان‌خواردنی‌زۆریان‌له‌‌ده‌شت‌ده‌ست
ناکه‌وێ...به‌ڵێ‌منداڵه‌کان...ئێمه‌‌ده‌بێ‌هه‌موو‌گیانله‌به‌رانمان‌خۆش‌بوێ،ئه‌وانیش‌مافی‌ژیانیان
هه‌یه،ئه‌وانیش‌دایک‌و‌باوک‌و‌به‌چکه‌کانی‌خۆیان‌خۆش‌ده‌وێ...باوکی‌نیان
ئه من کردم... تۆ نه یکه ی
15ژماره 140 - فێوریه ی 2014
تووتی‌و‌ڕه‌ژی‌فرۆشی •
+له‌‌قه‌له‌ڕه‌شیان‌پرسی‌ناوت‌چی‌یه؟
_قه‌له‌ره‌شه‌‌گوتی‌ناوم‌تووتی‌یه!
+ئه‌ی‌بۆ‌وا‌ڕه‌شی؟
_له‌به‌ر‌ئه‌وه‌ی‌له‌‌دوکانی‌ڕه‌ژی‌فرۆشی‌کار‌ده‌که‌م!
ساڵنامه •
قوتابی:کاکی‌دوکاندار!
+به‌ڵێ‌کوڕم!
_ڕۆژژمێرتان‌هه‌یه؟
+به‌ڵێ،هی‌چۆن‌چۆنیت‌ده‌وێ؟
_وه‌اڵ‌له‌وانه‌ی‌رۆژی‌پشووی‌زۆر‌تێدابێ!
پازێل •
منداڵێک‌به‌‌هاوڕێکه‌ی‌ده‌ڵێ:دوای3ساڵ‌توانیم‌پازێله‌کان‌بچنم
هاوڕێکه‌ی‌ده‌ڵێ:ئه‌ی‌باوکه‌‌دوای3ساڵ!
ده‌ڵێ:به‌ڵێ!جا3ساڵ‌چی‌یه‌‌له‌سه‌ری‌نووسراوه‌‌له3تا5ساڵ!
دیاریی‌نارین‌که‌نکاش
قسه ی خۆش بۆ پێکه نین
14ژماره 140 - رێبه ندانی 1392
موشلی موشان
موشلی موشان موشەکێ
سەن وە پول قووڵەکێ
موشلی موشان وە یەی ئان
چی را ناو ئاسمان
لەو بان بان بانە
زەۊ چۊ تووپ تووپانە
موشلیی مۊشه ک سوار
لە ناو مانگ هاتەوخوار
دی دەیشتێگە چک چۆڵ
پڕ لە کان و کەن و کۆڵ
نە ئاو دێرێ نە دارێ
نە ئەورێ تا بوارێ
نە گییا داشت نە پوشێ
نە پشی داشت نە موشێ
لە مانگ نیەتێدن هیچ وای
هەم مینێدن شوون پای
موشلی موشان دوبارە
هاتەو را زەو ئێوارە
شەو نوسا کتاوی
“سەیران مانگ” نا ناوێ
ساالر شێرزادی
13ژماره 140 - فێوریه ی 2014
به یانی زوو
به یانی یان زوو له نێو جێ کاتێ هه ستام ده سبه جێ
پێش ئه وه ی که نان بخۆمده ست و چاوم جوان ده شۆم
ئینجا له دوای نان خواردن نۆره ی جل له به ر کردن
تا هاوڕێم دێ به شوێنمپرچی خۆم جوان دادێنم
ئه مجار بۆ قوتابخانه هه تا بخوێنین وانه
هۆنراوه‌ی:محه‌ممه‌د‌داریاس
12ژماره 140 - رێبه ندانی 1392
فێرگه ی زمانی ئینگلیزیکاوه‌‌ئاهه‌نگه‌ری
منداڵه‌کان‌ساڵووانه‌ی‌ئه‌م‌جاره‌مان‌تایبه‌ته‌به‌ره‌نگ‌و‌چۆن‌قسه‌کردن‌له‌سه‌ر‌ره‌نگ:
چاوی‌لێبکه‌ن‌و‌به‌یارمه‌تی‌هاوڕێکه‌تان‌بینووسنه‌وه‌و‌فێری‌بن‌و‌لێک‌بپرسنه‌وه.حه‌زت‌له‌چ‌ره‌نگێکه
What›syourfavoritecolor?خانه‌ی‌بۆشی‌ژێر‌نێوه‌کان‌به‌ره‌نگی‌خۆی‌پڕ‌که‌وه
Agreenpearهه‌رمێ‌یه‌کی‌که‌سک
Apinkpeachکۆخێکی‌په‌مۆیی
Aredappleسێوێکی‌سوور
Anyellowbananaمۆزێکی‌زه‌رد
Anorangeorangeپرته‌قاڵێکی‌پڕته‌قاڵی
11ژماره 140 - فێوریه ی 2014
ئایدین‌رۆژ‌لە‌دوای‌رۆژ‌لە‌وانە‌دەرسییەکانی‌خراپتر‌دەبوو،
رۆژێکیان‌مودیرەکەیان‌بانگی‌کردە‌دیوی‌کارو‌لێی‌پرسی‌بۆچی‌لە‌دەرسەکانت‌ئاوا‌دواکەوتووی؟ئایدین‌گوتی:مامۆستا‌ئەمن‌لە
ماڵێ‌ئەوەندەم‌کار‌هەیە‌پێ‌ڕاناگەم‌دەرس‌بخوێنم!مامۆستا‌گوتی:
دەکرێ‌پێم‌بڵێی‌لە‌ماڵێ‌چ‌کارێکت‌هەیە‌لەوانەیە‌بتوانین‌پێکەوە‌بەرنامەیەکی‌بۆ‌دابڕێژین‌هەم
دەفریای‌کارەکانت‌بکەوی‌و‌هەم‌دەرسەکانت‌بخوێنی.ئایدین‌گوتی:کە‌دەچمەوە‌ماڵێ‌نەهار‌دەخۆم‌و‌دەچمە‌پشتی‌کامپیوتێر‌کەمێک‌کایە‌بکەم‌بەاڵم‌نازانم‌بۆوا‌زوو‌دەبێتە‌شەوو‌دواتر‌کە‌دەمهەوێ‌وانەکانم
بنووسمەوەو‌دەرس‌بخوێنم‌ئەوەندە‌ماندووم‌کە‌خەوم‌لێ‌دەکەوێ.
مامۆستا‌پێکەنی‌و‌گوتی‌کوڕەکەم‌باشترە‌کاتێک‌دەچییەوە‌ماڵێ‌لە‌پێشدا‌کەمێک‌پشوو‌بدەی‌و‌دوایه‌‌وانەکانی‌قوتابخانه‌ت‌بنووسییەوە،دواتر‌بچی‌کایە‌بکەی،بۆ‌ئەو‌کارەش‌دەبێ‌بەڵێنی‌بە‌خۆت‌بدەی‌و‌کاتژمێرێکی‌زەنگدار‌لەالی
خۆت‌دابنێی‌تا‌ئاگادارت‌بکاتەوە‌ئەو‌کاتە‌بە‌هەموو‌کارەکانت‌ڕادەگەی.ئیدی‌لەو‌رۆژەوە‌ئایدین‌ئەو‌کارانەی‌مامۆستا‌پێی‌گوتبوو،ئەنجامی‌ده‌داو‌بەیانییان‌کە‌لە‌خەو‌هەڵ‌دەستێ،ئیدی‌نە‌خەوی‌دێ‌و‌نە‌نیگەرانی‌دەرس‌و
قوتابخانه‌یه‌تی.
وەرگێڕانی:مینا
10ژماره 140 - رێبه ندانی 1392
ئایدین‌هەموو‌رۆژێ‌لە‌قوتابخانە‌دەهاتەوە‌بە‌پەلەپەل‌نانی‌دەخواردو‌هەڵدەهات‌بۆ‌سەر‌کامپیوتێرو‌دەستی‌دەکرد‌بە‌کایەکردن.شەو‌دادەهات
بەاڵم‌ئه‌و‌لەبەر‌کایە‌کردن‌ئاگای‌له‌‌هیچ‌‌نەدەبوو.رۆژێکی‌له‌و‌ڕۆژانه‌‌که‌‌خه‌ریکی‌کایه‌کردن‌بوو‌زەنگی‌دەرگا‌لێ‌درا.ئه‌و
چاوی‌لە‌کاتژمێر‌کرد،٦ی‌ئێوارە‌بوو،نزیک‌بە٤کاتژمێر‌بوو‌بە‌بەردەوامی‌لە‌پشتی‌کامپیوتێر‌دانیشتبووو‌خەریکی‌کایە‌کردن‌بوو.کە‌چوو‌دەرگای
کرده‌وه،باوکی‌بوو.باوکی‌که‌‌‌ئایدینی‌به‌مجۆره‌‌بینی‌سەرێکی‌لێ‌راوەشاندو‌گوتی:رۆڵە‌دیسان‌ئەوەندەت‌کایەی‌کامپیوتێری‌کردوە‌چاوەکانت‌سوور
سوور‌بوونەتەوە.ئایدین‌سەری‌داخست‌و‌بە‌شەرمەوە‌له‌‌باوکی‌ڕوانی.ئه‌و‌زۆری‌پێ‌عەیب‌بوو،چونکە‌چەندین‌جار‌بەڵێنی‌بە‌باوکی‌دابوو‌بە‌شێوەی‌دروست‌کەڵک‌لە‌کامپیوتێر‌وەربگرێ،بەاڵم‌هەرکە‌چاوی‌بەو‌کایەیە‌دەکەوت،بەڵێنەکەی‌لەبیر
دەچۆوە.ئایدین‌چایەکی‌بۆ‌باوکی‌هێناو‌چووە‌دیوەکەی‌خۆی‌کە‌وانەی‌بیرکاری
بنووسێتەوە،بەاڵم‌ئەوەندە‌بە‌دەم‌کایەکردنەوە‌ماندوو‌ببوو،ده‌رسه‌که‌ی‌بە‌نیوەچڵی‌بەجێی‌هێشت‌و‌خەوی‌لێکەوت.
بەیانیش‌کە‌دەیویست‌هەستێ‌خۆی‌ئامادە‌بکا‌بۆ‌قوتابخانە،لەبەر‌ئەوەی‌تێرخەو‌نەببوو،و‌لەالیەکی‌دیکەشەوە‌ده‌رسه‌کانی‌بە‌تەواوی‌نه‌خوێندبوو،
زۆر‌نیگەران‌بوو.دەرسی‌یەکەمیان‌بیرکاری‌بوو‌مامۆستا‌داوای‌لە‌ئایدین‌کرد‌بێ‌و‌لەسەر‌تەختە‌چەند‌مەسەلەی‌بیرکاری‌جواب‌بداتەوە،بەاڵم‌ئەو‌هیچیانی‌نەزانی.مامۆستا‌چاوی‌لە‌دەفتەری‌نووسینەوەکانی‌کرد،به‌اڵم‌بینی‌که‌‌ئەوانیشی
بە‌تەواوی‌نەنووسیوه‌ته‌وه،مامۆستا‌چاوێکی‌لێ‌کردو‌گوتی:ئایدین‌بۆچی‌ناخوێنی؟دەزانی‌ئەگەر‌ئاوا‌بچییە‌پێش‌ناتوانی‌لە‌تاقیکردنەوەکان
سەرکەوتوو‌بی.
ئایدین و کایەی کامپیوتێری
9ژماره 140 - فێوریه ی 2014
ه ن بک
گمڕه ن
ن ۆتا
خڵی
ه د! ب
اڵندا
منی
نیا د
نییزا
ازئ
8ژماره 140 - رێبه ندانی 1392
بۆ مامۆستا
له ئاوێستاوه تا ده ورانی ئێستانه بوو به و پاکیی مامۆستا له هه ستا له پێشانگای ئه ویندارانی دڵسۆز له چوارچێوێکی ئینسانانه وێستا
ده بێ فێر بن، له مه کته بخانه که ی ژین له ده وری ڕوحی ئینسان الچێ په رژین ده پێشدا وه ک مرۆڤ خۆمان ببینین له پاشان دێن سنوورو دین و ئایین
قوتابخانه ی منااڵنی واڵتت هه موو خه ڵکانی خاکی ڕۆژهه اڵتت سه ری ته عزیم له به ر تۆ داده نوێنن
ئه وه خۆی که مترین دیارییه و خه اڵتت
دوعامان وایه هه ر سه ربه رزو پیرۆز بمێنی بۆ وه فای قه وم و گه ل و هۆز
به رز ڕاگیرێ ئایینی مرۆڤان به رزتر بێ له ئاگری به رزی نه ورۆز
خاڵه‌قازی
7ژماره 140 - فێوریه ی 2014
دروستبوونی‌بەردی‌گورچیلە‌و‌ئەو‌بەردانەی‌کە‌لە‌ڕێڕەوی‌میزه‌ڵدان‌دا‌دروست‌دەبن‌و‌هه‌روه‌ها‌دەبێتە‌هۆی‌وشک‌بوونەوە‌و‌تووش‌بوون‌بە‌سکچوون.
هانا‌وریا
6ژماره 140 - رێبه ندانی 1392
له‌‌ژماره‌ی‌پێشووی‌دنیای‌مندااڵن‌دا‌ویتامین‌و جۆره‌کانی له باسمان‌قازانجه‌کانی‌کرد،له‌م‌ژماره‌یه‌دا‌تایبه‌ت
له‌‌سه‌ر‌ویتامینCقسه‌‌ده‌که‌ین:ویتامینCهۆکارێکی‌سەرەکییە‌بۆ‌خۆپاراستن‌لە‌تووشبوون‌بە‌هەاڵمەت‌و‌کەمکردنەوەی‌ماوەی‌تووشبوون‌بەم‌یەکەمجار بۆ ڤیتامینە ئەم نەخۆشییە.میوەی نێو لە زایینی ساڵی١٩٢٨ی
پرتەقاڵ‌دا‌دۆزرایەوە.وەک مزرەمەنییەکانی کەلەم،میوەی هەروەها پرتەقاڵ، لیمۆو‌ئەم سەرەکیی سەرچاوەیەکی کیوی
ویتامینەن.ڕێژەیەکی بە گندۆرەش یان کاڵەک‌زۆر‌ئەم‌جۆرە‌ویتامینەو‌پۆتاسیۆمی‌بۆ باشە زۆر میوەیەکی تیدایەو‌دان‌و هەناسە شێوەی کردنی باشتر‌دوورکەوتنەوە‌لە‌نەخۆشییەکانی‌دڵ.
ئاناناس، پەتاتە، تەماتە‌و هەروەها‌نۆکی‌سەوز،سپێناخ‌و کولەکە، شێلم،سەوزیش دەلوجەی تایبه‌ت به بیبار‌بتوانین ئێمه که دیکه‌ن سەرچاوەی‌له‌شمان به C ویتامین به‌‌خواردنیان
بگه‌یه‌نین.هەر ده‌ڵێن پزیشکییه‌کان سه‌رچاوه‌‌مرۆڤێکی‌تەندرووست‌پێویستە‌ڕۆژانە‌بگا، پێ ی C ویتامین میلی‌گره‌م ٦٠لە زیاتر که‌سێک هه‌ر بێتو ئەگەرCمانگێک‌کەمتر‌لەو‌رێژەیە‌ویتامین
ی‌بخوا،ئەوا‌نەخۆش‌ده‌که‌وێ.پزیشکه‌کان‌ده‌ڵێن‌ویتامینCدەبێتە‌مەترسییەکانی کەمکردنەوەی هۆی‌ئەم بە‌شێرپەنجەو‌زۆریی توشبوون‌خۆی زیانی لەش‌دا لە ویتامینەش‌ڕێگەی لە دەکرێ هەرچەندە هەیە،میزکردنەوە‌فڕێ‌بدرێتە‌دەرەوە،بەاڵم‌هۆی دەبێته C ویتامین بوونی زۆر
ویتامین C و قازانجه کانی بۆ له ش
5ژماره 140 - فێوریه ی 2014
سارۆ کوڕێکی ژیکەاڵنەو زیرەکە. پاک و دەخوێنێ و باش وانەکانی کێشه یه کی بەاڵم خاوێنیشە. بچووکی هەیە، ئەویش ئەوەی کە کاتێک کارێکی پێ ڕادەسپێرن، ئەو ناتوانم ئەمن دەڵێ: خێرا
کارە بکەم.دایک و بابی سارۆ و خوشکەکەی، هەرچی بە سارۆ دەڵێن ئەو کارە بکە، خێرا ئەو بێ ئەوەی بیری لێ بکاتەوە دەڵێ لێی نازانم و ناتوانم.
رۆژێکیان خوشکەکەی پێی گوت:بکێشەوە. بۆ دارێکم وێنەی دا وەرە، سارۆ سارۆ گوتی نایزانم. خوشکی گوتی سارۆ گیان تۆ وەرە زۆر ئاسانه، منیش له الت داده نیشم، به اڵم سارۆ هەر دەیگووت ناتوانم نا... نایزانم...دەسپارد، بەو کارێکیان هەر وابوو... ئیدی نایزانم... ناتوانم... ئه وه بوو هه ر وه اڵمه که ی
به من ناکرێ...ئیدی ڕۆژێکیان خوشکەکەی سارۆ تووڕو بوو. هاته الی سارۆو، پێی گوت ئه من دڵنیام که تۆ که له بنیان بکه ی کارانه ئه و هه موو ده توانی که ی، نایان له ته مبه ڵی یان به اڵم ده رده چی،
یان باوه ڕت به خۆت نیه.....لەو قسەیە دەزانن مەبەستی خۆشکی سارۆ
چ بوو؟
به ڵێ ئەوە بوو کە بۆ جێبەجێ کردنی هه ر کارە ئەو کە بتەوێ دەبێ سەرەتا کارێک، دەتوانی که به دڵنیا ویستت، ئه گەر بکەی.
کاره که بکه ی.... کاتێک سارۆ ئەم قسانەی بیست، الی خۆی
گوتی:کارانە ئەو نامەوێ ئەمن دەکا، راست دادم بکەم بۆیە دەڵێم کە ناتوانم. ئه و ئیدی بڕیاری نه با، چونکی نایزانم ناتوانم و بۆ تازه په نا دا
هه م ده یزانێ و هه م ده توانێ...جا بۆیه پێشینیان دەڵێن: گەر بتەوێ ئەوە
دەتوانی.
ئازاد‌عەباسیان
گەر بتەوێ... ئەوە دەتوانی
4ژماره 140 - رێبه ندانی 1392
حوسێن یوسف زه مانی
حوسێن یوسف زه مانی ساڵی 1312ی هه تاوی له پارێزگای سنه ی خۆرهه اڵتی کوردستان له دایک بووه . به یه کێک له به ناوبانگترین موزیکژه نه کانی کورد داده نرێ و ئه و مامۆستا بلیمه ته زۆرتر سازی ویۆڵۆنی
لێ ده دا. حوسێن یوسف زه مانی برای حه سه ن یوسف زه مانی، گه وره موزیکژه نی کوردو، یه کێک له قوتابییه کانی مامۆستا حه سه نی کامکار بوو. حوسێن یوسف زه مانی ساڵی 1327ی هه تاوی چۆته تاران و له ڕادیۆ تاران له به شی موسیقای ڕادیۆدا ده ست به کار ده بێ، دواتر له سه ر داوای حیشمه ت سه نجری ده بێته ئه ندامی ئۆرکێسترای سه مفۆنیک و ئۆپێڕای تاران. مامۆستا له ماوه ی 8 ساڵی سه ره تای کاری خۆی به شێوه یه کی سه رکه وتووانه کارامه یی خۆی نیشان ده داو وه رگرتنی بڕوانامه ی لیسانس به پله ی باش
یه کێکی دیکه له چاالکییه کانی مامۆستا یوسف زه مانی له و سه روبه نده دایه .له باشترین قۆناغه کانی تێکۆشانی هونه ریی مامۆستا یوسف زه مانی ده توانین باس له کارکردنی بۆ ئۆرکێسترای کوردی و ئاوازدانان بۆ گه وره هونه رمه ندانی کورد وه کوو شه هرام نازری، سه دیق ته عریف، له به شی موسیقای فارسیشدا حوسێن یوسف زه مانی باباشه هابی و کامکاره کان بکه ین و عه الئه دین ئاوازی بۆ کۆمه ڵه هونه رمه ندێکی وه ک محه مه دڕه زا شه جه ریان و عه لی ڕه زا ئیفتخاری داناوه و »بۆنی باران« یه کێک له به ناوبانگترین به رهه مه کانی ئه وه که به ده نگی محه مه دڕه زا شه جریان له ئاڵبۆمێک دا
به ناوی » بۆنی باران« باڵو بۆته وه . مامۆستا حوسێن یوسف زه مانی به هۆی نه خۆشییه ک که ماوه یه کی زۆر بوو تووشی هاتبوو، ڕۆژی
سێ شه مه ، 8 ی به فرانباری ئه مساڵ له ته مه نی 80 ساڵی له شاری تاران کۆچی دوایی کرد.
ئا:نێعمه‌ت‌مه‌ال
3ژماره 140 - فێوریه ی 2014
منداڵه کان ده مه وێ له سه ر بابه تێکی گرینگ قسه تان له گه ڵ
بکه م.ئه و مانگه رۆژێکی زۆر گرینگی
تێدایه ، ڕۆژی زمانی دایک. ڕۆژی21 ی فێوریه ی هه موو
ساڵێک له رۆژژمێری جیهانی دا به ڕۆژی زمانی زگماک ناونراوه .
مه به ست له وه ش ئه وه بووه که له دنیادا زۆر زمان هه ن که ده بێ بپارێزرێن، هه روه ها ئه وه ی که ئه گه ر منداڵ به زمانی زگماک و زمانی دایک بخوێنێ و په روه رده ببێ، ئه وا له هه موو بواره کاندا
سه رکه وتووتره .حه تمه ن ئێوه ش ده زانن که خوێندن و په روه رده بوون به زمانی دایک له گه ڵ ئه وه ی مافی سروشتی و هه ره گرینگی هه ر ئینسانێکه ، جیا له وه ش ئه وه زمانه که پێمان ده ڵێن ئێمه کێین و ئه وانه ی دیکه
کێن و سه ر به چ نه ته وه یه کن.ئه گه ر ده تانه وێ به مێژووش دا بچینه وه، ده بێ بڵێم که 15 ساڵ له وه پێش، یانی ساڵی 1999 له سه ر پێشنیاری ده وڵه تی به نگالدێش به رێکخراوی نه ته وه یه کگرتووه کان، رۆژی 21ی فێوریه ، وه ک
رۆژی جیهانیی زمانی دایک دیاری کرا.به اڵم با بێینه سه ر زمانی خۆمان، زمانی کوردی.
زمانی کوردی ئه مڕۆ یه کێک له ده وله مه ندترین زمانه کانی دنیایه ، نیزیک به 40 میلیۆن که س قسه ی پێ ده که ن و له ڕیزبه ندیی جیهانی دا له پله ی 36 دا جێی گرتوه ، به اڵم له گه ڵ ئه وه ش دا له سێ
به شی گه وره ی کوردستان نایه ڵن مندااڵنی کورد به زمانی خۆیان بخوێنن و ئه وه ش غه درێکی گه وره یه که له مندااڵنی کوردو نه ته وه ی کورد ده کرێ.
ئێوه ده بێ ئه وه تان له بیر بێ که وه ک مندااڵنی ڕۆژهه اڵتی کوردستان مافی خۆتانه به زمانی دایکیی خۆتان، زمانی کوردی بخوێنن، ده بێ ئێمه گه وره کانیش به رده وام له هه وڵی ئه وه دا بین که ئه و
ده ره تانه بۆ ئێوه پێک بێنین بۆ ئه وه ی هه م ئه و مافه تان بۆ دابین ببێ، هه م به باشی په روه رده بکرێن و داهاتوویه کی گه ش و ڕوونتان هه بێ.
بۆیه وه ک ناوه ندی منداڵپارێزیی رۆژهه اڵتی کوردستان ده ڵێین: پیرۆز بێ ڕۆژی جیهانیی زمانی دایک.
وته ی ئه مجاره مان
2ژماره 140 - رێبه ندانی 1392
سه‌رنووسه‌ر:شیالن‌قوربانی‌فه‌ر
دەستەی‌نووسەران:کاوه‌‌ئاهه‌نگه‌ری،هانا‌وریا،نێعمه‌ت‌مه‌ال
دیزاینه‌ر:مینا‌سوڵتانزاده‌دیزاینی‌ڕووبه‌رگ:ئه‌یوب‌شه‌هابی‌رادوێنه‌ی‌پشت‌به‌رگ:ئالین‌که‌ریمی
په‌یوه‌ندی:www.facebook.com/nawendy.mndal.paryzy.kurdistan
[email protected] www.Kurdistanukurd.com
مندااڵن دنیای گۆڤارێکی مانگانه ی مندااڵنه، ناوەندی منداڵپارێزیی
رۆژهەاڵتی كوردستان دەری دەكا
1ژماره 140 - رێبه ندانی 1392
140
