Ερευνητικοί σχεδιασμοί στη γενετική επιδημιολογία
description
Transcript of Ερευνητικοί σχεδιασμοί στη γενετική επιδημιολογία
![Page 1: Ερευνητικοί σχεδιασμοί στη γενετική επιδημιολογία](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022012922/568168f1550346895ddff726/html5/thumbnails/1.jpg)
Ερευνητικοί σχεδιασμοί στη
γενετικήεπιδημιολογία
Ευαγγελία Η. Ντζάνη, MD, PhDΕπίκουρη Καθηγήτρια Υγιεινής με έμφαση στην Επιδημιολογία
Εργαστήριο Υγιεινής & ΕπιδημιολογίαςΙατρική Σχολή Πανεπιστημίου Ιωαννίνων
![Page 2: Ερευνητικοί σχεδιασμοί στη γενετική επιδημιολογία](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022012922/568168f1550346895ddff726/html5/thumbnails/2.jpg)
Σύγκρουσησυμφερόντων
Ουδέν
![Page 3: Ερευνητικοί σχεδιασμοί στη γενετική επιδημιολογία](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022012922/568168f1550346895ddff726/html5/thumbnails/3.jpg)
Επιδημιολογίακαιστάδιαμεταφραστικήςέρευνας
Khoury M, et al. Am J Epidemiol 2010;172:517–524
![Page 4: Ερευνητικοί σχεδιασμοί στη γενετική επιδημιολογία](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022012922/568168f1550346895ddff726/html5/thumbnails/4.jpg)
Σχέση φαινότυπου-γονότυπου
Η μελέτη της συμβολής του γενετικού υποστρώματος και της γενετικής ποικιλομορφίας στην ανθρώπινη νοσηρότητα• Αίτια• Πρόγνωση• Ανταπόκριση στη θεραπεία• …
ΓενετικήΕπιδημιολογία
![Page 5: Ερευνητικοί σχεδιασμοί στη γενετική επιδημιολογία](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022012922/568168f1550346895ddff726/html5/thumbnails/5.jpg)
• Μέχρι το 1980, ήταν αδύνατη η συσχέτιση φαινοτύπου-γονοτύπου, λόγω τεχνολογικής αδυναμίας
• Πρώτες επιτυχίες: ανίχνευση του γενετικού υπόβαθρου μονογονιδιακών νοσημάτων (κυστική ίνωση, αιμοχρωμάτωση, δυσανεξία στη λακτόζη…) πάνω από 2.000 γονίδια μέχρι σήμερα
• Μελλοντικές επιτυχίες: εξακρίβωση του γενετικού υπόβαθρου σύνθετων νοσημάτων (ΣΔ, στεφανιαία νόσος, …)
Ιστορία
![Page 6: Ερευνητικοί σχεδιασμοί στη γενετική επιδημιολογία](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022012922/568168f1550346895ddff726/html5/thumbnails/6.jpg)
Εξατομικευμένη
• Διάγνωση
• Πρόγνωση
• Θεραπεία
…Μεγάλεςπροσδοκίες
![Page 7: Ερευνητικοί σχεδιασμοί στη γενετική επιδημιολογία](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022012922/568168f1550346895ddff726/html5/thumbnails/7.jpg)
• Εύρος γονιδιώματος: 3,3 x 106 bp• 3% κωδικοποιούμενες αλληλουχίες• 30.000 – 40.000 γονίδια με πρωτεϊνικό προϊόν• 99,9% του γονιδιώματος 2 μη-συγγενών ατόμων είναι
πανομοιότυπο.• Στοιχεία γενετικής ποικιλομορφίας
• SNPs• Synonymous• Non-synonymous (κωδικοποιούμενοι)
• Μικροδορυφορικοί δείκτες• …
Βασικές γνώσεις γενετικής Ι
![Page 8: Ερευνητικοί σχεδιασμοί στη γενετική επιδημιολογία](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022012922/568168f1550346895ddff726/html5/thumbnails/8.jpg)
• 46 χρωμοσώματα (22 ζεύγη αυτοσωμικών συν 2 χρωμοσώματα φύλου)
• Ένα από τη μαμά, ένα από το μπαμπά• Γονίδια με την ίδια σειρά (συνήθως)• Γενετική ποικιλομορφία σε επίπεδο
αλληλουχιών
Βασικές γνώσεις γενετικής ΙΙ
![Page 9: Ερευνητικοί σχεδιασμοί στη γενετική επιδημιολογία](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022012922/568168f1550346895ddff726/html5/thumbnails/9.jpg)
1ος νόμοςMendel
![Page 10: Ερευνητικοί σχεδιασμοί στη γενετική επιδημιολογία](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022012922/568168f1550346895ddff726/html5/thumbnails/10.jpg)
2 ος νόμοςMendel
![Page 11: Ερευνητικοί σχεδιασμοί στη γενετική επιδημιολογία](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022012922/568168f1550346895ddff726/html5/thumbnails/11.jpg)
…Όχιακριβώς
![Page 12: Ερευνητικοί σχεδιασμοί στη γενετική επιδημιολογία](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022012922/568168f1550346895ddff726/html5/thumbnails/12.jpg)
• Χαρτογράφηση γονιδίων χρήση της αρχής του ανασυνδυασμού
• Όσο πιο μακριά βρίσκονται 2 γονίδια, τόσο μεγαλύτερη είναι η πιθανότητα μονού αριθμού ανασυνδυασμών μέχρι max 50%.
• Κλάσμα των ανασυνδυασμών (ποσοστό μειώσεων που οδηγούν σε ανασυνδυασμό) δείκτης της απόστασης των δύο γονιδίων
• 1 centimorgan 1⋍ billion bases
Βασικές γνώσεις γενετικής ΙΙΙ
![Page 13: Ερευνητικοί σχεδιασμοί στη γενετική επιδημιολογία](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022012922/568168f1550346895ddff726/html5/thumbnails/13.jpg)
• Η μελέτη της επίδρασης του γονιδιώματος και της ποικιλομορφίας του στην ανθρώπινη νοσηρότητα θα ήταν πολύ εύκολη αν ακολουθούσε τους νόμους του Mendel ...
αλλά
Η σύνθεση του γονιδιώματος είναι πολύ πιο πολύπλοκη και πολλά νοσήματα εμφανίζουν σύνθετη κληρονομικότητα
Γενετική επιδημιολογία
![Page 14: Ερευνητικοί σχεδιασμοί στη γενετική επιδημιολογία](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022012922/568168f1550346895ddff726/html5/thumbnails/14.jpg)
• Αυτοσωμική επικρατούσα• Αυτοσωμική υπολειπόμενη• Φυλοσύνδετη• Σύνθετη• Anticipation
‘ ’ Παραδοσιακοί τρόποικληρονομικότητας
![Page 15: Ερευνητικοί σχεδιασμοί στη γενετική επιδημιολογία](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022012922/568168f1550346895ddff726/html5/thumbnails/15.jpg)
Manolio TA et al. Nature. 2009; 461: 747–753.
![Page 16: Ερευνητικοί σχεδιασμοί στη γενετική επιδημιολογία](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022012922/568168f1550346895ddff726/html5/thumbnails/16.jpg)
• Μονογονιδιακά νοσήματα (Μεντελιανά)• Μεσογειακή αναιμία• Δρεπανοκυτταρική αναιμία
• Χρωμοσωμιακές ανωμαλίες• Σύνδρομο Down, Turner, Kleinefelter
• Σύνθετα νοσήματα• ΣΔ• Παχυσαρκία• ADHD
• Επίκτητα σωματικά γενετικά νοσήματα • Κακοήθειες
Γενετικάνοσήματα
![Page 17: Ερευνητικοί σχεδιασμοί στη γενετική επιδημιολογία](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022012922/568168f1550346895ddff726/html5/thumbnails/17.jpg)
Δομημένηαναζήτησηγενετικούυπόβαθρου
![Page 18: Ερευνητικοί σχεδιασμοί στη γενετική επιδημιολογία](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022012922/568168f1550346895ddff726/html5/thumbnails/18.jpg)
• Χαρακτηριστικά ή ασθένειες που υπόκεινται στους νόμους του Mendel
• μονογονιδιακά νοσήματα ο τελικός φαινότυπος καθορίζεται από ένα ζεύγος γονιδίων
≠
‘σύνθετα’ νοσήματα ο τελικός φαινότυπος καθορίζεται από πολλά γονίδια
Μεντελιανά χαρακτηριστικά
![Page 19: Ερευνητικοί σχεδιασμοί στη γενετική επιδημιολογία](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022012922/568168f1550346895ddff726/html5/thumbnails/19.jpg)
• Η μεγαλύτερη πρόοδος έως τώρα στην γενετική με πρακτικό – κλινικό αντίκτυπο.• Διάγνωση• Πρόγνωση• Προγεννητική διάγνωση• Θεραπεία
Μεντελιανάνοσήματα
![Page 20: Ερευνητικοί σχεδιασμοί στη γενετική επιδημιολογία](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022012922/568168f1550346895ddff726/html5/thumbnails/20.jpg)
• Η απόλυτη απόδειξη είναι η ανίχνευση της ‘ένοχης’ μετάλλαξης όχι τόσο συχνό
• ‘Αθώοι’ πολυμορφισμοί σε στενή ανισορροπία σύνδεσης συγχυτικοί παράγοντες
• Μελέτη πολλαπλών οικογενειών/ασθενών• Μελέτες γονιδιακής έκφρασης
Γονίδιαυπεύθυναγιαμεντελιανάνοσήματα
![Page 21: Ερευνητικοί σχεδιασμοί στη γενετική επιδημιολογία](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022012922/568168f1550346895ddff726/html5/thumbnails/21.jpg)
• Τα Μεντελιανά νοσήματα σχετίζονται με δομικές αλλαγές των πρωτεϊνών αλλαγές σε κωδικοποιούμενες αλληλουχίες
• Στενή σχέση μεταξύ της σοβαρότητας της βλάβης της πρωτεΐνης και της πιθανότητας κλινικής εμφάνισης
• Στενή σχέση μεταξύ της παρουσίας μετάλλαξης που επιδρούν σε αλληλουχίες αμινοξέων που διατηρούνται κατά την εξέλιξη
• Όσο πιο βαριά είναι η βλάβη στο γονίδιο, τόσο πιο σοβαρός είναι ο κλινικός φαινότυπος
Γονίδιαυπεύθυναγιαμεντελιανάνοσήματα
![Page 22: Ερευνητικοί σχεδιασμοί στη γενετική επιδημιολογία](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022012922/568168f1550346895ddff726/html5/thumbnails/22.jpg)
• Ομάδες οικογενειών όπου υπάρχει το νόσημα και οι οποίες έχουν εξεταστεί εκτενώς ως προς τον φαινότυπο και τις παραλλαγές του
• Όσο πιο ‘καθαρός’ είναι ο φαινότυπος, τόσο πιο εύκολο είναι να βρεις το γονίδιο.
• Ανάγκη διευκρίνισης της ομάδας ασθενών που έχει την πιο ισχυρή σχέση (π.χ. γονίδιο BRCA1 και καρκίνος του μαστού)
• Πάντα ανεξάρτητη επικύρωση
Ανίχνευσηγονιδίωνυπεύθυνωνγιαμεντελιανά νοσήματα
Positional cloning
![Page 23: Ερευνητικοί σχεδιασμοί στη γενετική επιδημιολογία](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022012922/568168f1550346895ddff726/html5/thumbnails/23.jpg)
• ΣΔ, ΣΝ, Alzheimer’s, Parkinson’s, οστεοαρθρίτιδα, …
• Ο τελικός φαινότυπος καθορίζεται από πολλά γονίδια.
• Η συμβολή κάθε γονιδίου είναι συνήθως μικρή (OR < 1.5)
Νοσήματασύνθετηςκληρονομικότητας
![Page 24: Ερευνητικοί σχεδιασμοί στη γενετική επιδημιολογία](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022012922/568168f1550346895ddff726/html5/thumbnails/24.jpg)
Σχεδιασμοί μελετών γενετικής επιδημιολογίας
• Μελέτες κληρονομικότητας
• Μελέτες γενετικής σύνδεσης (Linkage analysis studies)
• Μελέτες γονιδίου – στόχου (Candidate gene studies)
• Μελέτες σάρωσης του γονιδιώματος (Genome-wide association studies)
• Μελέτες καταγραφής αλληλουχιών (Sequencing studies)
![Page 25: Ερευνητικοί σχεδιασμοί στη γενετική επιδημιολογία](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022012922/568168f1550346895ddff726/html5/thumbnails/25.jpg)
…Αλλάκαι• Μελέτες γενετικών αλληλεπιδράσεων
• Μελέτες αλληλεπιδράσεων γονιδίων και περιβάλλοντος
• Μελέτες Μεντελιανής τυχαιοποίησης
• Μελέτες γενετικής έκφρασης
• …
![Page 26: Ερευνητικοί σχεδιασμοί στη γενετική επιδημιολογία](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022012922/568168f1550346895ddff726/html5/thumbnails/26.jpg)
• Μελέτες ασθενών-μαρτύρων (case-control)
• Προοπτικές κοόρτες (prospective cohorts)
• Αναδρομικές κοόρτες (retrospective cohorts)
• Συγχρονικές μελέτες (cross-sectional)
• Εμφωλεασμένες μελέτες (nested)
Επιδημιολογικοίσχεδιασμοίμελετών γενετικήςσυσχέτισηςσύνθετωννοσημάτων
![Page 27: Ερευνητικοί σχεδιασμοί στη γενετική επιδημιολογία](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022012922/568168f1550346895ddff726/html5/thumbnails/27.jpg)
• Μια ομάδα ασθενών με τις συχνότητες γονοτύπων και αλληλίων τους
και
• Μια ομάδα ‘υγιών’ ατόμων με τις συχνότητες γονοτύπων και αλληλίων τους
Βασικόςσχεδιασμός
![Page 28: Ερευνητικοί σχεδιασμοί στη γενετική επιδημιολογία](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022012922/568168f1550346895ddff726/html5/thumbnails/28.jpg)
Βασικόςσχεδιασμός
![Page 29: Ερευνητικοί σχεδιασμοί στη γενετική επιδημιολογία](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022012922/568168f1550346895ddff726/html5/thumbnails/29.jpg)
Βασικόςσχεδιασμός
![Page 30: Ερευνητικοί σχεδιασμοί στη γενετική επιδημιολογία](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022012922/568168f1550346895ddff726/html5/thumbnails/30.jpg)
Μοριακήπληροφορία ευρείαςκλίμακας Αδράδεδομένα
• 1000 Genomes Project: 4,9 τρισεκατομμύρια βάσεις
• Τουλάχιστον 40 μεγα-βάσεις πληροφορίας πρωτεϊνικής φύσης • www.reactome.org 3.916 πρωτεΐνες, 2.955 πρωτεϊνικά
συμπλέγματα, 3.541 πρωτεϊνικές αντιδράσεις, 1.045 βιολογικές οδοί για τον Homo sapiens.
![Page 31: Ερευνητικοί σχεδιασμοί στη γενετική επιδημιολογία](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022012922/568168f1550346895ddff726/html5/thumbnails/31.jpg)
ΓενετικήεπιδημιολογίαFishing in a sea of data…
• ~ 20,000,000 σημεία γενετικής ποικιλομορφίας• > 100 ‘σύνθετα’ νοσήματα• ~ 10 εκβάσεις σχετιζόμενες με κάθε νόσημα• ~ 10 υπο-πληθυσμούς• > 3 δυνατές συγκρίσεις
• > 600,000,000,000 πιθανές γενετικές συσχετίσεις (αγνοώντας αλληλεπιδράσεις GxG ή GxE)
![Page 32: Ερευνητικοί σχεδιασμοί στη γενετική επιδημιολογία](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022012922/568168f1550346895ddff726/html5/thumbnails/32.jpg)
• Αληθής συσχέτιση
• Έμμεση συσχέτιση λόγω ανισορροπίας σύνδεσης (linkage disequilibrium)
• Συσχέτιση λόγω τύχης
• Συσχέτιση λόγω συστηματικού σφάλματος
• Συσχέτιση λόγω τύχης και συστηματικού σφάλματος
Είδησυσχέτισης
![Page 33: Ερευνητικοί σχεδιασμοί στη γενετική επιδημιολογία](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022012922/568168f1550346895ddff726/html5/thumbnails/33.jpg)
Αληθήςσυσχέτιση vs. Συστηματικούσφάλματος
Ntzani EE, at al. AJE 2007;165:973–984
![Page 34: Ερευνητικοί σχεδιασμοί στη γενετική επιδημιολογία](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022012922/568168f1550346895ddff726/html5/thumbnails/34.jpg)
• Μικρά μεγέθη δείγματος
• Μικρά μεγέθη σχέσης
• Μεγάλος αριθμός γενετικών δεικτών
• Αδυναμία επικύρωσης
Παλιάκαι νέαπροβλήματα
![Page 35: Ερευνητικοί σχεδιασμοί στη γενετική επιδημιολογία](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022012922/568168f1550346895ddff726/html5/thumbnails/35.jpg)
Ασθενείςσχέσεις
Ioannidis, JP et al. Am J Epidemiol 2006;164(7):609-14
![Page 36: Ερευνητικοί σχεδιασμοί στη γενετική επιδημιολογία](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022012922/568168f1550346895ddff726/html5/thumbnails/36.jpg)
Αδυναμία επικύρωσης
Ioannidis et al. Nat Genet 2001
![Page 37: Ερευνητικοί σχεδιασμοί στη γενετική επιδημιολογία](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022012922/568168f1550346895ddff726/html5/thumbnails/37.jpg)
…Όχιπάντα
Ioannidis et al. Nat Genet 2001
![Page 38: Ερευνητικοί σχεδιασμοί στη γενετική επιδημιολογία](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022012922/568168f1550346895ddff726/html5/thumbnails/38.jpg)
Φυλετικέςδιαφορές
Ioannidis et al. Nat Genet 2004
![Page 39: Ερευνητικοί σχεδιασμοί στη γενετική επιδημιολογία](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022012922/568168f1550346895ddff726/html5/thumbnails/39.jpg)
Publication bias
![Page 40: Ερευνητικοί σχεδιασμοί στη γενετική επιδημιολογία](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022012922/568168f1550346895ddff726/html5/thumbnails/40.jpg)
Genome-wide association studies GWAS
![Page 41: Ερευνητικοί σχεδιασμοί στη γενετική επιδημιολογία](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022012922/568168f1550346895ddff726/html5/thumbnails/41.jpg)
Genome-wide association studies GWAS
![Page 42: Ερευνητικοί σχεδιασμοί στη γενετική επιδημιολογία](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022012922/568168f1550346895ddff726/html5/thumbnails/42.jpg)
• Ταυτόχρονη (συν)εκτίμηση εκατομμυρίων επιδημιολογικών σχέσεων
• Μικρό (πια) κόστος
• Μεγάλη ταχύτητα
• Τεράστιο (;) μέγεθος δείγματος
Genome-wide association studies GWAS
![Page 43: Ερευνητικοί σχεδιασμοί στη γενετική επιδημιολογία](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022012922/568168f1550346895ddff726/html5/thumbnails/43.jpg)
;Ψύλλοισταάχυρα
![Page 44: Ερευνητικοί σχεδιασμοί στη γενετική επιδημιολογία](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022012922/568168f1550346895ddff726/html5/thumbnails/44.jpg)
Estrada K, et al. Nat Genet 2012
![Page 45: Ερευνητικοί σχεδιασμοί στη γενετική επιδημιολογία](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022012922/568168f1550346895ddff726/html5/thumbnails/45.jpg)
Estrada K, et al. Nat Genet 2012
![Page 46: Ερευνητικοί σχεδιασμοί στη γενετική επιδημιολογία](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022012922/568168f1550346895ddff726/html5/thumbnails/46.jpg)
: Ιεράρχησητεκμηρίων τακριτήρια τηςΒενετίας (IJE, 2008)
1ο γράμμα = ποσότητα2ο γράμμα = επικύρωση3ο γράμμα = προστασία από συστηματικό σφάλμα
![Page 47: Ερευνητικοί σχεδιασμοί στη γενετική επιδημιολογία](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022012922/568168f1550346895ddff726/html5/thumbnails/47.jpg)
![Page 48: Ερευνητικοί σχεδιασμοί στη γενετική επιδημιολογία](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022012922/568168f1550346895ddff726/html5/thumbnails/48.jpg)
: Ιεράρχησητεκμηρίων τακριτήρια τηςΒενετίας (IJE, 2008)
![Page 49: Ερευνητικοί σχεδιασμοί στη γενετική επιδημιολογία](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022012922/568168f1550346895ddff726/html5/thumbnails/49.jpg)
Πηγέςσυστηματικούσφάλματος Επίπεδομελέτης
• Βιολογική αιτιότητα
• Συστηματικό σφάλμα επιλογής (selection bias)
• Συστηματικό σφάλμα φάσματος νόσου (spectrum of disease bias)
• …..
![Page 50: Ερευνητικοί σχεδιασμοί στη γενετική επιδημιολογία](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022012922/568168f1550346895ddff726/html5/thumbnails/50.jpg)
Πηγέςσυστηματικούσφάλματος Επίπεδοπεδίου
Συστηματικό σφάλμα επιλεκτικής αναφοράς (selective reporting bias)
Συστηματικό σφάλμα χρονικής υστέρησης (time-lag bias) Συστηματικό σφάλμα δημοσίευσης (publication bias) Συστηματικό σφάλμα επιδίωξης στατιστικής σημαντικότητας
(significance chasing bias) …
![Page 51: Ερευνητικοί σχεδιασμοί στη γενετική επιδημιολογία](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022012922/568168f1550346895ddff726/html5/thumbnails/51.jpg)
-Συνασπισμοί και μεγακοόρτες• Συνάθροιση δεδομένων από πολλαπλές κοόρτες• Μεγέθη δείγματος έως και 1 εκατομμυρίου συμμετεχόντων• Χρήση (υπαρχόντων) δεδομένων συστημάτων υγείας Kaiser
Permanente• Σύνδεση βιολογικών δεικτών με ηλεκτρονικά δεδομένα σχετικά με
την υγεία (electronic health record data)• Ζητήματα χρηματοδότησης, διαχείρισης, εναρμόνισης και
ανάλυσης δεδομένων
![Page 52: Ερευνητικοί σχεδιασμοί στη γενετική επιδημιολογία](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022012922/568168f1550346895ddff726/html5/thumbnails/52.jpg)
Published meta-analysis vs. consortia
Janssens ACJW, et al. Genet Med 2009;11:153-62
![Page 53: Ερευνητικοί σχεδιασμοί στη γενετική επιδημιολογία](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022012922/568168f1550346895ddff726/html5/thumbnails/53.jpg)
ΣυνόψειςπεδίουDNA repair genes and various cancer types
• 240 associations • 1087 datasets• 15 nominally significant associations for 10 genes • 1 association: modest credibility
13 associations: weak credibility.
further study
Vineis P et al. J Natl Cancer Inst 2009;101:24-36
![Page 54: Ερευνητικοί σχεδιασμοί στη γενετική επιδημιολογία](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022012922/568168f1550346895ddff726/html5/thumbnails/54.jpg)
Risk of Bladder, Breast, Colorectal, Esophageal, and Gastric Cancer and Glioma by Genetic Variants
Dong, L. M. et al. JAMA 2008;299:2423-2436
![Page 55: Ερευνητικοί σχεδιασμοί στη γενετική επιδημιολογία](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022012922/568168f1550346895ddff726/html5/thumbnails/55.jpg)
Μεταφραστική έρευνα
“Translational research means different things to different people, but it seems important to almost everyone.”
S. H. Woolf
![Page 56: Ερευνητικοί σχεδιασμοί στη γενετική επιδημιολογία](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022012922/568168f1550346895ddff726/html5/thumbnails/56.jpg)
ΜεταφραστικήΕπιδημιολογία(Translational Epidemiology)
Khoury M, et al. Am J Epidemiol 2010;172:517–524
![Page 57: Ερευνητικοί σχεδιασμοί στη γενετική επιδημιολογία](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022012922/568168f1550346895ddff726/html5/thumbnails/57.jpg)
Επιδημιολογίακαιστάδιαμεταφραστικήςέρευνας
Khoury M, et al. Am J Epidemiol 2010;172:517–524
![Page 58: Ερευνητικοί σχεδιασμοί στη γενετική επιδημιολογία](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022012922/568168f1550346895ddff726/html5/thumbnails/58.jpg)
Fishing takes patience…
• A failure???
• Inherent in research?
• A few ‘positive’ results OR thousands of ‘negative’ results?
![Page 59: Ερευνητικοί σχεδιασμοί στη γενετική επιδημιολογία](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022012922/568168f1550346895ddff726/html5/thumbnails/59.jpg)
Triumphs in a row…
•A triumph of biotechnology
• A triumph of bioinformatics
• A triumph of modelling and inference methodology
• A triumph of personalized medicine
![Page 60: Ερευνητικοί σχεδιασμοί στη γενετική επιδημιολογία](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022012922/568168f1550346895ddff726/html5/thumbnails/60.jpg)
A hype cycle…
![Page 61: Ερευνητικοί σχεδιασμοί στη γενετική επιδημιολογία](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022012922/568168f1550346895ddff726/html5/thumbnails/61.jpg)
![Page 62: Ερευνητικοί σχεδιασμοί στη γενετική επιδημιολογία](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022012922/568168f1550346895ddff726/html5/thumbnails/62.jpg)
Ευχαριστίες
John PA Ioannidis Evangelos Evangelou Orestis Panagiotou Georgia Salanti Joanna Tzoulaki Kostas Tsilidis Gianis Dimoliatis Athina Tatsioni Maria Chondrogiorgi Giorgos Ntritsos Maria Pappa Xanthippi Tseretopoulou